KASAYSAYAN NG PAGSASALING-

WIKA SA PILIPINAS 
UNANG YUGTO NG KASIGLAHAN: PANAHON NG MGA KASTILA
SA PILIPINAS

 Ayon kay Savory, noong panahon ng Kastila

nagsimulang magkaanyo ang pagsasalin sa Pilipinas.
Kaakibat nito ang pagpapalaganap ng Kristiyanismo.
Tulad ng nakasaad sa kasaysayan, naging bantilawan o
urong – sulong ang naging sistema ng pagpapalaganap
ng wikang Kastila dahil hindi konsistent ang
Pamahalaan ng Espanya sa pagtuturo ng wika sa mga
Pilipinong nasakop nila. Lumaganap sa masang
Pilipino ang Kristiyanismo sa pamamagitan ng
katutubong – wika.
 Sa ibang salita, hindi naging konsistent ang
pamahalaang Espanya sa pagtuturo ng wikang
kastila sa mga “Indios” na kanilang sakop.
 Kalimitan, ang nagiging hari ng Espanya ay may
matapat na paniniwala na mabisang
mapalalaganap ang Kristiyanismo sa
pamamagitan ng wikang Kastila. Subalit ang
kanilang mga dekreto ay hindi sinunod ng
karamihan ng mga prayle na hali-haliling namuno
sa Pilipinas. Ang dahilan:
 Batay sa kanilang karanasan sa Timog at Hilagang
america, higit na nagiging matagumpay ang
pagpapalaganap ng kristiyanismo sa pamamagitan
ng paggamit ng mga wika ng mga katutubo.
 Mas katanggap-tanggap sa mga katutubo ang
marinig na ginagamit ng mga prayle ang kanilang
katutubong wikang sa pagtuturo ng salita ng
Diyos.
IKALAWANG YUGTO NG KASIGLAHAN: PANAHON NG MGA
AMERIKANO SA PILIPINAS

 Nagtuloy – tuloy pa rin ang pagsasalin ng mga

orihinal na akda sa nasusulat sa wikang Kastila,
kaalinsabay ng mga pagsasalin sa wikang
Pambansa ng mga nasusulat sa Ingles. Karamihan
sa mga isinaling dula ay itinanghal sa mga teatro.
Ito ang pinakatanyag na libangan ng mga tao
nang mga panahong iyon sapagkat hindi pa uso
ang telebisyon o sinehan.
 Sa panahon ng mga Amerikano nagsimulang
pumasok sa Pilipinas ang mga salin sa iba’t
ibang genre ng panitikan mula sa kanluran.
Nagbago rin ang papel na ginagampanan ng
pagsasalin nang pumalit sa Espanya ang
Amerika bilang mananakop. Kung relihiyon
ang ginamit na sandata ng mga Kastila para
masakop ang Pilipinas, ang ginamit naman ng
mga Amerikano ay Edukasyon, kung saan
napilitan ang mga Pilipino na pag – aralan
pagsulat at pagsasalita sa Ingles.
IKATLONG YUGTO NG KASIGLAHAN: PAGLINANG AT PAGTUPAD
SA PATAKARANG BILINGGWAL

 Dito nagsimula ang pagsasalin sa Filipino ng mga

materyales na pampaaralan na nasusulat sa
Ingles, gaya ng aklat, patnubay, sanggunian,
gramatika at iba pa kaugnay ng pagpapatupad sa
Patakarang Bilinggwal sa sistema ng Edukasyon.
Kaugnay nito, mas marami ang kursong itinuro sa
Filipino kaysa sa Ingles.
IKAAPAT NA YUGTO NG KASIGLAHAN
 Dito nagsimulang isalin ang mga katutubong
panitikan na di – Tagalog. Nararapat lang na isagawa
ang mga ito kung hinahangad nating makabuo ng
panitikan na matatawag na “Pambansa.”
 Mahusay ang naging proyekto sa pagsasalin na
magkatuwang na isinagawa ng LEDCO (Language
Education Council of the Philippines) at ng SLATE
(Secondary Language Teacher Education ng DECS
at PNU noong 1987
 sa tulong na pinansyal ng Ford Foundation. Ang
proyekto ay nagkaroon ng dalawang bahagi:
Pagsangguni at Pagsasalin
 Sa unang bahagi ay inanyayahan sa isang kumperensya
ang kinikilalang mga pangunahing manunulat at iskolar
sa pitong pangunahing wikain ng bansa: Cebuano,
Ilocano, Hiligaynon, Bicol, Samar-Leyte Pampango,
Pangasinan. Pinagdala sila ng mga piling materyales na
nasusulat sa kani-kanilang vernakular upang magamit sa
ikalawang bahagi ng proyekato.
 Ang ikalawang bahagi ay isinagawa sa loob ng
isang linggong workshop-seminar na nilahukan
ng mga piling tagapagsalin na ang karamihan ay
mga edukador na kumakatawan sa nabanggit na
pitong vernakular ng bansa. Nagkaroon pa rin ng
mga pagsasalin sa ilang Chinese-Filipino
Literature, Muslim at iba pang panitikan ng mga
minor na wikain ng bansa.
 Sa kabuuan, mahalagang mabatid natin ang
pinagmulan ng pagsasalin sa Pilipinas at Daigdig.
Makatutulong ito upang higit na bigyang – pansin
at halaga ang pagsasalin. Makatutulong din ito sa
mga tagapagsalin sa hinaharap upang linangin at
paunlarin pa ang dapat linangin.