5 ელასტიკურობა

მეორე ქართული გამოცემა

ეკონომიკი
ს პრინციპები
შესავალი
რაა ელასტიკურობა? რა სახის პრობლემების
გაანალიზებაში დაგვეხმარება ის?
მოთხოვნის ელასტიკურობა ფასის მიხედვით და
მისი დეტერმინანტები?
მისი კავშირი მოთხოვნის მრუზე?
მისი კავშირი მოგებასა და დანახარჯზე?
რაა ფასის მიმართ მიწოდების ელასტიკურობა?
მისი კავშირი მიწოდების მრუდთან?
რაა შემოსავლისა და ჯვარედინი-ფასის მიმართ
მიწოდების ელასტიკრობა?
თავი 4 ელასტიკურობა
მაგალითი…
ჩვენ ვაკეთებთ ვებ გვერდის დიზაინს.
მომსახურების ფასია $200 თითო ვებგვერდზე,
ამჟამად თვის განმავლობაში ვაკეთებთ 12 ვებგვერდის დიზაის.

ჩვენი დანახარჯები იზრდება

(მათ შორის ჩვენი დროის ალტერნატიული დანახარჯი),
ვფიქრობთ ფასი გავზარდოთ $250-მდე.
მოთხოვნის კანონის მიხედვით, ფასის ზრდა გამოიწვევეს
მოთხოვნის კლებას.

რამდენით შემცირდება გაყიდვები? რა ეფექტი ექნება მას ჩვენს

მოგებაზე, გაიზრდება თუ შემცირდება?

თავი 4 ელასტიკურობა
ელასტიკურობა
მოთხოვნის ან მიწოდების რომელიმე დეტერმინანტის
ცვლილების სიდიდის გასაზომად ვიყენებთ
ელასტიკურობას.
ჩვენი მაგალითის მიხედვით, ელასტიკურობას
გამოვიყენებთ გავზომოთ თუ როგორ დაეცემა
ვებგვერდების გაყიდვები ფასის გაზრდის შემთხვევაში.
განსაზღვრება:
ელასტიკურობა: Qd ან Qs დეტერმინანტების
ცვლილების შედეგად ეფექტრის ციფრული გამოთვლა.

თავი 4 ელასტიკურობა
ფასის მიხედვით მოთხოვნის ელასტიკურობა
ფასის მიხედვით Qd პროცენტული ცვლილება
მოთხოვნის =
ელასტიკურობა P პროცენტული ცვლილება

ფასის მიხედვით მოთხოვნის ელასტიკურობა

განსაზღვრას თუ რამდენად იცვლება Qd ფასის P-ის
ცვლილების შემთხვევაში.

 ზოგადად რომ ვთქვათ, ითვლის

მყიდველების ფასზე მგრძნობიარობას.

თავი 4 ელასტიკურობა
ფასის მიხედვით მოთხოვნის ელასტიკურობა
ფასის მიხედვით Qd პროცენტული ცვლილება
მოთხოვნის =
ელასტიკურობა P პროცენტული ცვლილება

P
მაგალითი
:
ფასის მიხედვით
P
P2
იზრდება
მოთხოვნის 10%-ით
P1
ელასტიურობა
უდრის D
15% Q
= 1.5 Q2 Q1
10%
Q
მცირდება
15%-ით
თავი 4 ელასტიკურობა
ფასის მიხედვით მოთხოვნის ელასტიკურობა
ფასის მიხედვით Qd პროცენტული ცვლილება
მოთხოვნის =
ელასტიკურობა P პროცენტული ცვლილება

P
DDმრუდზე
მრუდზე,,PPდა
დაQQ
საპირისპირო
საპირისპირო
მიმართულებით P2
მიმართულებითმოქმედებენ
მოქმედებენ,,
შესაბამისად
შესაბამისადფასის
ფასისმიხედვით
მიხედვით P1
ელასტიკურობა
ელასტიკურობაუარყოფითია
უარყოფითია.. D
თუმცა
თუმცაელასტიკურობის
ელასტიკურობის
დათვლისას Q
დათვლისასფასს
ფასსდადებითი
დადებითი Q2 Q1
მაჩვენებლით
მაჩვენებლითგამოვსახავთ
გამოვსახავთ..

თავი 4 ელასტიკურობა
პროცენტული სხვაობების გამოთვლა
პროცენტის დათვლის
სტანდარტული
ვებ მეთოდი:
გვერდებზე
საბოლოო ნიშნული– საწყისი
P მოთხოვნა ნიშნული x 100%
საწყისი ნიშნული
B
$250
A-დან B წერტილის
A
$200 მიმართულებით, P უდრის:

D
($250–$200)/$200 = 25%
Q
8 12

თავი 4 ელასტიკურობა
პროცენტული სხვაობების გამოთვლა
პრობლემა:
სტანდარტული მეთოდი
ვებ სხვადასხვა პასუხს
გვერდებზე გვაძლევს:
P მოთხოვნა
A-დან B-ს მიმართულებით,
B P იზრდება 25%, Q მცირდება
$250
33%,
A
$200 ელასტიკურობა= 33/25 = 1.33
D B-დან A-ს მიმართულებით,
Q P მცირდება 20%, Q იზრდება
8 12 50%, ელასტიკურობა= 50/20
= 2.50
თავი 4 ელასტიკურობა
პროცენტული სხვაობების
გამოთვლა
 შესაბამისად ვიყენებთ, შუაწერტილის მეთოდს

საბოლოო ნიშნული– საწყისი

ნიშნული
შუაწერტილი
x 100%

 შუაწერტილი წარმოადგენს საწყისი და

საბოლოო ნიშნულის საშუალოს.
 არ აქვს მნიშვნელობა საწყის წერტილად
რომელს გამოვიყენებთ, ორივე
შემთხვევაში ერთი და იგივე პასუხს
მივიღებთ!

თავი 4 ელასტიკურობა
პროცენტული სხვაობების გამოთვლა
შუაწერტილის მეთოდით, P-ის პროცენტული
ცვილება უდრის
$250 – $200
x 100% = 22.2%
$225
 Q -ის პროცენტული ცვლილება უდრის
12 – 8
x 100% = 40.0%
10
 ფასის მიხედვით მოთხოვნის ელასტიკურობა
40/22.2 = 1.8
თავი 4 ელასტიკურობა
მაგალითი 1
ელასტიკურობის გამოთვლა
მოცემული გვაქვს შემდეგი მონაცმები, უნდა
გამოვთვალოთ სასტუმრო ოთახების ფასების
მიხედვით მოთოხოვნის ელასტიკურობა:
თუ P = $70, Qd = 5000
თუ P = $90, Qd = 3000

12
მაგალითი 1
ელასტიკურობის გამოთვლა
შუაწერტილის მეთოდით Qd -ის % სხვაობა
უდრის:
(5000 – 3000)/4000 = 50%
P -ის % სხვაობა უდრის
($90 – $70)/$80 = 25%
ფასის მიხედვით ელასტიკურობა უდრის

50%
= 2.0
25%
13
რაა ფასის მიხედვით ელასტიკურობის
დეტერმინანტები?

განვიხილოთ რამოდენიმე მაგალით.

თითოეულ შემთხვევაში ერთმანეთს შევადარებთ 2
პროდუქტს.
თითოეულ შემთხვევში:
დავუშვათ, რომ ორივე პროდუქტის ფასი ერთნაირად,
20%-ით იზრდება.
იმ პროდუქტს, რომლის მოთხოვნაც, Qd უფრო დაეცემა
(პროცენტულად), ამ პროდუქტს მაღალი ფასის
მიხედვით ელასტირუობა გააჩნია.
განვიხილავთ თუ რატომ?
თითოეული მაგალითის შემდეგ დავასკვნით, თუ რას
გვეუბნება მაგალითი ელასტიკურობის
დეტერმინანტების შესახებ? თავი 4 ელასტიკურობა
მაგალითი 1:
საუზმე „cereal“ vs. მზისგან დამცავი კრემი
 ორივე მათგანის ფასი გაიზარდა 20%-ით.
რომელი პროდუქტისთვის დაეცემა მოთხოვნა, Qd
უფრო მეტად? რატომ?
საუზმეს „cereal“-ს უფრო მეტი შემცვლელი აქვს
(მაგალითად: კვერცხები, ვაფლები და ა.შ.),
შესაბამისად მყიდველი იოლად მოძებნის მის
შემცვლელს თუ ფასი გაიზრდება.
მზისგან დამცავ კრემს არ აქვს შემცვლელი,
შესაბამისად მყიდველი მის მოხმარებას დიდად არ
შეამცირებს, ფასის გაზრდის შემთხვევაშიც.
 დასკვნა: ფასის მიხედვით ელასტიკურობა
უფრო მაღალია თუ პირდაპირი შემცველელის
რაოდენობა ბევრია.
თავი 4 ელასტიკურობა
მაგალითი 2:
„ჯინსი“ vs. „ტანსაცმელი“
 ორივე მათგანის ფასი გაიზარდა 20%-ით.
რომელი პროდუქტისთვის დაეცემა მოთხოვნა, Qd
უფრო მეტად? რატომ?
ვიწროდ განსაზღვრულ პრუდქტს, როგორიცაა
ჯინსი, უფრო მეტი პირდაპირი შემცვლელი აქვს
(შორტები, კლასიკური შარვლები და ა.შ.).
თუმცა ფართოდ განსაზღვრულ პროდუქტს უფრო
ნაკლების შემცვლელი აქვს.
(ტანსაცმლის პირდაპირი შემცვლელი არ არსებობს)
 დასკვნა: ფასის მიხედვით ელასტიკურობა
უფრო მაღალია ვიწროდ განსაზღვრული
პროდუქტისთვის ვიდრე ფართოდ
განსაზღვრული პროდუქტისთვის.
თავი 4 ელასტიკურობა
მაგალითად 3:
ინსულინი vs. კრუიზი
 ორივე მათგანის ფასი გაიზარდა 20%-ით.
რომელი პროდუქტისთვის დაეცემა მოთხოვნა, Qd
უფრო მეტად? რატომ?
დიაბეტით დაავადებულებისთვის, ინსულინი
აუცილებელია.
მისი ფასის ზრდის შემთხვევაში პროდუქტზე მოთხოვნა
მცირედით ან საერთოდ არ შეიცვლება.
კრუზი კი ფუფუნების საგანს წარმოადგენს. თუ ფასი
გაიზრდება
ზოგიერთი მომხმარებელი შეწყვეტს მის გამოყენებას.
 დასკვნა: ფასის მიხედვით ელასტიკურობა
მაღალია ფუფუნების საგნებზე ვიდრე პირველად
მოთხოვნილების საგნებზე.
თავი 4 ელასტიკურობა
მაგალით 4:
ნავთობის ფასი მოკლე ვადაში vs.
ნავთობის ფასი გრძელ ვადაში
 თუ ნავთობზე ფასი გაიზარდა 20%-ით.
Qd უფრო მეტად მოკლე ვადაში დაეცემა თუ გრძელ
ვადაში? რატომ?
მოკლე ვადაში, ფასის გაზრდის შემთხვევაში
მომხმარებელს დიდი არჩევანი არ აქვს.
მხოლოდ საზოგადოებრივი ტრანსპორტით უფრო
ხშირად მგზავრობა.
გრძელ ვადაში, მომხმარებელი გადავა მცირე ზომის
ავტომანქანაზე,
ან საცხოვრებლად გდავა სამსახურთან უფრო ახლოს.
 დასკვნა: ფასის მიხედვით ელასტიკურობა უფრო
მაღალია გრძელ ვადაში ვიდრე მოკლე ვადაში
თავი 4 ელასტიკურობა
ფასის მიხედვით ელასტიკურობის დეტერმინანტების
მოკლე მიმოხილვა

ფასის
ფასის მიხედვით
მიხედვით ელასტიკურობა
ელასტიკურობა დამოკიდებულია
დამოკიდებულია::
ახლო
 ახლო შემცვლელების
შემცვლელების არსებობაზე
არსებობაზე
პირველადი
 პირველადი მოთხოვნილებისაა
მოთხოვნილებისაა საგანი
საგანი თუ
თუ
ფუფუნების
ფუფუნების
პროდუქტი
 პროდუქტი ვიწროდაა
ვიწროდაა განსაზღვრული
განსაზღვრული თუ
თუ
ფართოდ
ფართოდ
დრო
 დრო -- გრძელვადიან
გრძელვადიან პერიოდში
პერიოდში ელასტიკურობა
ელასტიკურობა
უფრო
უფრო მაღალია
მაღალია ვიდრე
ვიდრე მოკლევადიან
მოკლევადიან პერიოდში
პერიოდში

თავი 4 ელასტიკურობა
მოთხოვნის მრუდი
ფასის მიხედვით ელასტიკურობა ახლო
კავშირშია მოთხოვნი მრუდის დახრილობის
კუთხესთან.
ზოგადი დებულება:
რაც უფრო დიდია ელასტიკურობა, მით უფრო
დაბალია დახრილობა.
რაც უფრო დაბალია ელასტიკურობა, მით უფრო
დახრილია მრუდი.
არსებობს მოთხოვნის მრუდის 5 სახეობა .…

თავი 4 ელასტიკურობა
„სრულიად არაელასტიკური“
% ცვლილება Q-ში
ფასის მიხედვით 0%
მოთხოვნის = = =0
ელასტიკურობა % ცვლილება P-ში 10%

D მრუდი: P
D
ვერტიკალური
P1
მომხმარებლების ფასის
მიმართ მგრძნობიარობა:
P2
არ არსებობს
P ეცემა
ელასტიკურობა: Q
10%-ით Q1
0 ცვლილება
Q-ში არის 0%
თავი 4 ელასტიკურობა
„არაელასტიკური მოთხოვნა“ – მოთხოვნა წიგნებზე
% ცვლილება Q-ში
ფასის მიხედვით < 10%
მოთხოვნის = = <1
ელასტიკურობა % ცვლილება P-ში 10%

D მრუდი: P
შედარებით დახრილი
P1
მომხმარებლების ფასის
მიმართ მგრძნობიარობა:
P2
შედარებით D
დაბალი
P ეცემა
ელასტიკურობა Q
10%-ით Q1 Q2
:
<1
Q იზრება
<10%
თავი 4 ელასტიკურობა
„ერთეულოვანი ელასტიკურობა“
% ცვლილება Q-ში
ფასის მიხედვით 10%
მოთხოვნის = = =1
ელასტიკურობა % ცვლილება P-ში 10%

D მრუდი: P
საშალო
დახრილობა
მომხმარებლების ფასის
P1
მიმართ მგრძნობიარობა:
P2
D
საშუალო
P ეცემა
ელასტიკურობა: Q
10%-ით Q1 Q2
1
Q იზრდება
10%-ით
თავი 4 ელასტიკურობა
„ელასტიკური მოთხოვნა“
% ცვლილება Q-ში
ფასის მიხედვით > 10%
მოთხოვნის = = >1
ელასტიკურობა % ცვლილება P-ში 10%

D მრუდი: P
მცირე დახრილობა
P1
მომხმარებლების ფასის
მიმართ მგრძნობიარობა:
P2 D
შედარებით
მაღალი
P ეცემა
ელასტიკურობა Q
10%-ით Q1 Q2
:
>1
Q იზრდება
>10%
თავი 4 ელასტიკურობა
„სრულიად ელასტიკური მოთხოვნა“
% ცვლილება Q-ში ნებისმიერი
ფასის მიხედვით %
მოთხოვნის = = =
ელასტიკურობა % ცვლილება P-ში 0% განუსაზღვ
რელი
D მრუდი: P
ჰორიზონტალური
P2 = P1 D
მომხმარებლების ფასის
მიმართ მგრძნობიარობა:

ექსტრემალური

P იცვლება
ელასტიკურობა: Q
0%-ით Q1 Q2
განუსაზღვრელი
Q იზრდება
ნებისმიერი
%-ით
თავი 4 ელასტიკურობა
წრფივი მოთხოვნის მრუდის
ელასტიკურობა
P წრფივი
200% მოთხოვნის
$30 E= = 5.0 მრუდს
40% შესაძლოა
უცვლელი
67% დახრა
20 E= = 1.0
67% ქონდეს,
თუმცა
40% ელასტიკურო
10 E= = 0.2 ბა
200% იცვლებოდეს.

$0 Q
0 20 40 60

თავი 4 ელასტიკურობა
მთლიანი შემოსავალი და მოთხოვნის
ელასტიკურობა ფასის მიხედვით
ჩვენი მაგალითის მიხედვით, თუ გავზრდით ფასს
$200-დან $250-მდე, მთლიანი შემოსავალი გაიზრდება
თუ შემცირდება?
მთლიანი შემოსავალი= P x Q
ფასის ზრდას გააჩნია ორი ეფექტი მთლიან
შემოსავალზე:
რაც უფრო მაღალია ფასი, P მით უფრო მეტია მოგება
თითოეული გაყიდული პროდუქტიდან.
თუმცა ფასის ზრდასთან ერთად უფრო ნაკლები პროდუქტი
იყიდება (Q უფრო დაბალია),
მოთხოვნის კანონი.
რომელ მათგანს გააჩნია უფრო დიდი ეფექტი?
ყველაფერი დამოკიდებულია ფასის მიმართ
მოთხოვნის ელასტიკურობაზე.
თავი 4 ელასტიკურობა
მთლიანი შემოსავალი და მოთხოვნის
ელასტიკურობა ფასის მიხედვით

ფასის მიხედვით % ცვლილება Q-ში

მოთხოვნის = % ცვლილება P-ში
ელასტიკურობა

მთლიანი შემოსავალი= P x Q
თუ მოთხოვნა ელასტიკურია, მაშინ
ფასის მიმართ ელასტიკურობა > 1
% ცვლიელება Q -ში > % ცვლილება P -ში
შესაბამისად მთლიან შემოსავალში Q -ში შემცირებით
გამოწვეული ცვლილება უფრო მაღალია
ვიდრე P-ის გაზრდით გამოწვეული ცვლილება
შესაბამისად მთლიანი მოგება მცირდება.
თავი 4 ელასტიკურობა
მთლიანი შემოსავალი და მოთხოვნის
ელასტიკურობა ფასის მიხედვით
ელასტიკური გაზრდილი
მოთხოვნა მოთხოვნა ვებ
მოგება P-ის
(ელასტიკურობა = 1.8) P გვერდების შემცირებუ
გაზრდით
მიმართ ლი მოგება
თუ P = $200, Q-ის
შემცირები
Q = 12 მაშინ $250 თ
მოგება = $2400.
$200
თუ P = $250, D
Q = 8 მაშინ
მოგება = $2000.
როდესაც D Q
ელასტიკურია, ფასის 8 12
ზრდა მთლიანი
მოგების შემცირებას
თავი 4 ელასტიკურობა
იწვევს.
მთლიანი შემოსავალი და მოთხოვნის
ელასტიკურობა ფასის მიხედვით
ფასის მიხედვით % ცვლილება Q-ში
მოთხოვნის = % ცვლილება P-ში
ელასტიკურობა

მთლიანი შემოსავალი= P x
თუ მოთხოვნა არაელასტიკურია, მაშინ Q

ფასის მიხედვით მოთხოვნის ელასტიკურობა < 1

% ცვლიელბა Q-ში < % ცვლილება P-ში
მთლიან შემოსავალში Q -ის შემცირებით
გამოწვეული შემცირება უფრო დაბალია
ვიდრე P-ის გაზრდით გამოწვეული მოგება,
შესაბამისად მოგება იზრდება.
ჩვენს მაგალითში, დავუშვათ, რომ ფასის $250-მდე
გაზრდის შემთხვევაში Q 8-ის ნაცვლად მხოლოდ
თავი 4 ელასტიკურობა
10-მდე დაეცემა.
მთლიანი შემოსავალი და მოთხოვნის ელასტიკურობა ფასის
მიხედვით
ეხლა მოთხოვნა გაზრდილი
არაელასტიკურია მოთხოვნა ვებ
მოგება P-ის
გვერდების შემცირებუ
გაზრდით
და = 0.82 P მიმართ ლი მოგება
თუ P = $200, Q-ის
შემცირები
Q = 12 მაშინ თ
$250
მოგება = $2400.
$200
თუ P = $250,
Q = 10 მაშინ D
მოგება = $2500.
როდესაც D Q
არაელასტიკურია, ფასის 10 12
გაზრდით მოგებაც
იზრდება თავი 4 ელასტიკურობა
მაგალითი 2
ელასტიკურობა
A. ფარმაცევტები ინსულინის ფასს 10%-ით
ზრდიან. ინსულის მთლიანი დანახარჯები
იზრდება თუ მცირდება?
B. ძვირადღირებული კრუიზის ბილეთების
(ფუფუნების საგანი) ფასები 20%-ით მცირდება.
ამ კომპანიის მთლიანი მოგება იზრდება თუ
მცირდება?

32
მაგალითი 2
პასუხები
A. ფარმაცევტები ინსულინის ფასს 10%-ით
ზრდიან. ინსულინის მთლიანი დანახარჯები
იზრდება თუ მცირდება?

დანახარჯები = P x Q
იქედან გამომდინარე, რომ მოთხოვნა
არაელასტიკურია, Q (რაოდენობა)
შემცირდება 10%-ზე ნაკლებით, შესაბამისად
დანახარჯები იზრდება.

33
მაგალითი 2
პასუხები
B. ძვირადღირებული კრუიზის ბილეთების
ფასები 20%-ით მცირდება.
ამ კომპანიის მთლიანი მოგება იზრდება თუ
მცირდება?
მოგება = P x Q
P -ის (ფასი) შემცირება ამცირებს მოგბეას, მაგრამ
Q (რაოდენობა) იზრდება, რაც ზრდის მოგებას.
რომელი ეფექტია უფრო მეტი?
იქედან გამომდინარე, რომ მოთხოვნა
არაელასტიკურია, Q (რაოდენობა) გაზრიდება 20%-
ზე მეტად, შესაბამისად მოგება გაიზრდება.
34
მაგალითი: ნარკოტიკების წინააღმდეგ ბრძოლა ზრდის თუ
ამცირებს ნარკო დანაშაულს?

ჩვენ შევადარებთ ნარკოტიკების წინააღმდეგ

ბრძოლის პოლიტიკის 2 კომპონენტს, რომელიც
ამ დანაშაულის შემცირებისკენაა მიმართული.
სიმარტივისთვის, დავუშვათ რომ ნარკოტიკების
გამოყენებით მიღებული შემოსავალი უდრის
ნარკოტიკების გაყიდვიდან მთლიან
შემოსავალს.
ნარკოტიკების მიმართ მოთხოვნა
არაელასტიკურია, ნარკოდამოკიდებულებიდან
გამომდინარე.

თავი 4 ელასტიკურობა
პოლიტიკა 1: ძალადობრივი შეზღუდვა
ძალადობრივ ნარკო დანაშაულის
ი შეზღუდვა ახალი მოცულობა
მოქმედებს ფასი
S2
მიწოდებაზე D1
S1
მოთხოვნა P2
არაელასტიკურია,
P იზრდება უფრო
მეტად Q ნარკო
P1 დანაშაულის
დაცემასთან
შედარებით. საწყის
მოცულობა

შედეგი: იზრდება Q2 Q1 რაოდენობა

საერთო დანახარჯის
მოცულობა
თავი 4 ელასტიკურობა
პოლიტიკა 2: განათლება
ნარკო დანაშაულის
განათლების ფასი ახალი მოცულობა
დონის გაზრდა
მოქმედებს
D2 D1
მოხმარებაზე
S

P და Q ორივე
მცირდება. ნარკო
P1 დანაშაულის
შედეგი: საწყის
P2 მოცულობა
მცირდება
საერთო
დანახარჯის Q2 Q1 რაოდენობა
მოცულობა

თავი 4 ელასტიკურობა
ფასის მიხედვით მიწოდების ელასტიკურობა
ფასის მიხედვით % ცვლილება Q-ში
მიწოდების =
ელასტიკურობა % ცვლილება P-ში

ფასის მიხედვით მიწოდების ელასტიკურობა

განსაზღვრავს Qs როგორ მოქმედებს ცვლილებებზე
ფასში P.
 ზოგადად რომ განვსაზღვროთ, ზომავს
გამყიდველების ფასზე მგრძნობიარობსი
დონეს.
 აქაც ვიყენებთ შუაწერტილის მეთოდს.

თავი 4 ელასტიკურობა
ფასის მიხედვით მიწოდების ელასტიკურობა
ფასის მიხედვით % ცვლილება Q-ში
მიწოდების =
ელასტიკურობა % ცვლილება P-ში

P
მაგალითად S
: P
ფასის იზრდებ P2
მიხედვით ა 8%-ით
მიწოდების P1
ელასტიკურო
ბა უდრის
Q
16% Q1 Q2
= 2.0 Q
8%
იზრდება
16%-ით
თავი 4 ელასტიკურობა
მიწოდების მრუდები
მიწოდების მრუდის დახრილობის კუთხე
ახლო კავშირშია ფასის მიმართ მიწოდების
ელასტიკურობაზე.
ზოგადი დებულება:
რაც უფრო დაბალია მრუდის დახრილობის
კუთხე, უფრო დიდია ელასტიკურობა.
რაც უფრო მაღალია მრუდის დახრულობის
კუთხე, უფრო ნაკლებია ელასტიკურობა.
5 კლასიფიკაცია.…

თავი 4 ელასტიკურობა
„სრულიად არაელასტიკური მიწოდება“
ფასის მიხედვით % ცვლილება Q- 0%
მიწოდების = ში = =0
% ცვლილება P-ში 10%
ელასტიკურობა

S მრუდი: P
S
ვერტიკალური
გამყიდველების ფასის
P2
მიმართ მგრძნობიარობა:
P1
არ არსებობს
P
ელასტიკურობა Q
იზრდება Q1
: 10%-ით
0 Q იცვლება
0%-ით
თავი 4 ელასტიკურობა
„არაელასტიკური“
ფასის მიხედვით % ცვლილება Q- < 10%
მიწოდების = ში = <1
% ცვლილება P-ში 10%
ელასტიკურობა

S მრუდი: P
შედარებით დახრილი
S

გამყიდველების ფასის
P2
მიმართ მგრძნობიარობა:
P1
შედარებით
დაბალი
P
ელასტიკურობა: Q
იზრდება Q1 Q2
10%-ით
<1
Q იზრდება
<10%
თავი 4 ელასტიკურობა
„ერთთეულოვანი ელასტიკურობა“
ფასის მიხედვით % ცვლილება Q- 10%
მიწოდების = ში = =1
% ცვლილება P-ში 10%
ელასტიკურობა

S მრუდი: P
საშუალო დახრილობა S

გამყიდველების ფასის
P2
მიმართ მგრძნობიარობა:
P1
საშუალო

P
ელასტიკურობა: Q
იზრდება Q1 Q2
10%-ით
=1 Q
იზრდება
10%-ით
თავი 4 ელასტიკურობა
„ელასტიკური“
ფასის მიხედვით % ცვლილება Q- > 10%
მიწოდების = ში = >1
% ცვლილება P-ში 10%
ელასტიკურობა

S მრუდი: P
შედარებით ნაკლები S
დახრილობა
გამყიდველების ფასის
P2
მიმართ მგრძნობიარობა:
P1
შედარებით
მაღალი
P
ელასტიკურობა: Q
იზრდება Q1 Q2
10%-ით
>1 Q იზრდება
>10%
თავი 4 ელასტიკურობა
„სრულიად ელასტიკური მიწოდება“
% ცვლილება Q- ნებისმიერი
ფასის მიხედვით %
მიწოდების = ში = =
% ცვლილება P-ში 0% უსასრულო
ელასტიკურობა

S მრუდი: P
ჰორიზონტალური
P2 = P1 S
გამყიდველების ფასის
მიმართ მგრძნობიარობა:

ძალიან

P იცვლება
ელასტიკურობა: Q
0%-ით Q1 Q2
უსასრულო
Q იზრდება
ნებისმიერი
%-ით
თავი 4 ელასტიკურობა
მიწოდების ელასტიკურობის
დეტერმინანტები
რაც უფრო იოლად შეუძლიათ გამყიდველებს
შეცვალონს მიწოდების რაოდენობა, მით უფრო
მაღალია ფასის მიმართ მიწოდების ელასტიკურობა .
მაგალითად: ზღვისპირა უძრავი ქონების რაოდენობის
ცვლილება ნაკლებად შესაძლებელია, შესაბამისად უფრო
უფრო ნაკლებად ელასტიკურია
ვიდრე მაგალითად ავტომანაქნის მიწოდება
პროდუქტების უმრავლესობისთვის , ფასის მიმართ
მიწოდების ელასტიკურობა
უფრო მაღალია გრძელვადიან პერიოდში , ვიდრე
მოკლევადიან პერიოდში,
რადგან კომპანიებს შეუძლიათ ააშენონ ახალი ქარხნები ,

ან ბაზარზე ახალი მიმწოდებლები განჩნდებიან .

თავი 4 ელასტიკურობა
მაგალითი 3
ელასტიკურობა და წონასწორობის ცვლილება

 ზღვის სანაპიროზე არსებული ურავი ქონება

არაელასტიკურია. ახალი მანქანების მიწოდება კი
ელასტიკური.
 იქედან გამომდინარე, რომ მოსახლეობის
რაოდენობის ზრდასთან ერთად ორივე პროდუქტზე
მოთხოვნა იზრდება
(დავუშვათ, რომ ფასის ზრდასთან ერთად, Qd
ორმაგდება).
 რომელი პროდუქტისთვის გაიზრდება P (ფასი)
უფრო მეტად?
 რომელი პროდუქტისთვის გაიზრდება Q
(რაოდენობა) უფრო მეტად?
47
მაგალითი 3
პასუხები
ზღვისპირა ქონება
როდესაც (არაელასტიკური
მიწოდეა P მიწოდება):
არაელასტიკუ
რია, D1 D 2 S
მოთხოვნის
ზრდას უფრო P2 B
დიდი
გავლენა აქვს P1 A
ფასზე ვიდრე
რაოდენობაზე.
Q
Q 1 Q2
48
მაგალითი 3
პასუხები
ახალი მანქანები
როდეასც (ელასტიკური
მიწოდება P მიწოდება):
ელასტიკურია,
მოთხოვნის D1 D 2
გაზრდას S
უფრო დიდი
გავლენა აქვს B
P2
რაოდენობაზე A
P1
ვიდრე ფასზე.
Q
Q1 Q2
49
როგორ შეუძლება შეიცვლაოს ფასის მიმართ
მიწოდების ელასტიკურობა

P მიწოდება
მიწოდება ხშირ
ხშირ
S შემთხვევაში
შემთხვევაში
ელასტიკუ უფრო
უფრო ნაკლებად
ნაკლებად
$15 რობა< 1 ელასტიკური
ელასტიკური
ხება
ხება როდესაც
როდესაც QQ
იზრდება
იზრდება,,
12 რადგან
რადგან
წარმოების
წარმოების
ელასტიკუ ლიმიტები
ლიმიტები
რობა> 1 არსბობს
არსბობს..
4
$3
Q
100 200
500 525

თავი 4 ელასტიკურობა
სხვა:
 შემოსავლის მიხედვით მოთხოვნის ელასტიკურობა: ზომავს
თუ როგორ მოქმედებს Qd მომხმარებლის შემოსავლის
ცვლილებაზე
შემოსავლის % ცვლილება Q d
-ში
მიხედვით =
მოთხოვნის % ცვლილება შემოსავალში
ელასტიკურობა
 გავიხსენოთ მე-4 თავიდან: შემოსავლის ზრდა
მოთხოვნის ზრდას იწვევეს (საშუალო პროდუქტის
მიმართ).
 შესაბამისად, საშუალო პროდუქტის ელასტიკურობა
შემოსავლის მიმართ> 0.
 მდარე საქონლისთვის, კი ელასტიკურობა< 0.
თავი 4 ელასტიკურობა
სხვა:
 ჯვარედინი-ფასის მიხედვით მოთხოვნის ელასტიკურობა:
ზომავს ერთი პროდუქტის მიმართ მოთხოვნის ცვლილების
გავლენას მეორე პროდუქტის ფასზე

ჯვარედინი-ფასის % ცვლილება 1 პროდუქტის Qd -ში

მიხედვით მოთხოვნის =
% ცვლილება 2 პროდუქტის ფასში
ელასტიკურობა

 მაგალითად შემცველელი პროდუქტებისთვის

ჯავარედინი-ფასის მიხედვით ელასტიკურობა> 0
(მაგალითად: საქონლის ხორცზე ფასის ზრდა
იწვევს ქართმის ხორცზე მოთხოვნის გაზრდა)
 შემავსებელ პროდუქტისთვის ჯავარედინი-ფასის
მიხედვით ელასტიკურობა < 0
(მაგალითად: კომპიუტერზე ფასის ზრდა იწვევს
პროგრამებზე მოთხოვნის დაცემა) თავი 4 ელასტიკურობა
დასკვნა

ელასტიკურობა განსაზვრავს დეტერმინანტებში

ცვლილებების გავლენას
Qd ან Qs -ზე.
ფასის მიხედვით მოთხოვნის ელასტიკურობა
განსაზღვრას თუ რამდენად იცვლება Qd ფასის P-ის
ცვლილების შემთხვევაში
როდესაც <1 მაშინ არაელასტიკურია. როდესაც >1
მაშინ ელასტიკურია.
როდესაც მოთხოვნა არაელასტიკურია, მაშინ მთლიანი
მოგება იზრდება ფასის ზრდასთან ერთად. როდესაც
არაელასტიკურია მაშინ მთლიანი მოგება მცირდება
ფასის გაზრდასთან ერთად.
53
დასკვნა

მოთხოვნა ნაკლებად ელასტიკურია მოკლევადიან

პერიოდში, როდესაც პროდუქტი პირველადი
მოხმარებისაა, ან ნაკლები შემცვლელი გააჩნია, ან
ფართოდაა განსაზღვრული.
ფასის მიმართ მიწოდების ელასტიკურობა უდრის
პროცენტული ცვლილება Qs -ში შეფარდებული
პროცენტულ ცვლილებაზე P-ში.
როდესაც <1 მაშინ მიწოდება არაელასტიკურია, ხოლო
როდესაც >1 მაშინ ელასტიკური.
ფასის მიმართ მიწოდების ელასტიკურობა უფრო
მაღალია გრძელვადიან პერიოდში ვიდრე
მოკლევადიან პერიოდში.
54
დასკვნა

შემოსავლის მიმართ მოთხოვნის ელასტიკურობა

ზომავს თუ როგორ მოქმედებს მოთოვნის
რაოდენობა მყიდველის შემოსავალის
ცვლილებაზე.
ჯვარედინი-ფასის მიმართ მოთხოვნის
ელასტიკურობა ზომავს, თუ როგორ მოქმედებს
ერთი პროდუქტის მიმართ მოთხოვნა მეორე
პროდუქტის ფასზე.

55