2.

ეფექტიანობა, გაცვლა და შედარებითი უპირატესობა

 სიმდიდრე ისაა რასაც ადამიანები აფასებენ, ამიტომ ვაჭრობა მოიტანს სიმდიდრეს , რადგან
იმას ხდის ხელმისაწვდომს რაც დაფასებულია.
 ნივთების გაცვლა ყოველთვის არაექვივალენტურია, იმის მიუხედავად რომ გაცვლილი
ნივთების რაოდენობა არ შეცვლილა.
ალტერნატიული დანახარჯი - როდესაც შეძენილი პროდუქტის ღირებულება
განპიროვნებულია იმ ფასეულებით, რაც გავიღეთ.
სიმდიდრე= შემოსავალი>დანახარჯი
 ეფექტიანობა = შედეგის ღირებულება/დანახარჯების ღირებულება
 შედარებითი უპირატესობა განისაზღვრება ალტერნატიული ღირებულებით
( „მსხვერპლი“/ არჩევანი (ფორმულირება თუ აწარმოებს 5გ მუქ ლუდს დაკარგავს 10გ ღია
ლუდის წარმოების შესაძლებლობას ანუ 1გ მუქ ლუდზე დაკარგავს 2გ ღიას))
 სპეციალიზაცია - საკუთარი შესაძლებელი პროდუქციის გაცლა იმ საქონელზე , რომლის
წარმოება მათ უფრო ძვირი დაუჯდებოდათ. ასევე, საკუთარი შედარებითი უპირატესობის
გამოყენების შესაძლებლობა.
 ტრანსაქციული დანახარჯები - პარტნიორის ძიებისას/ურთიერთობის დროს გაწეული
დანახარჯები, მაგ., მანძილი და ინფორმაციის უქონლობა.

3.0 მოთხოვნის მრუდი და მოთხოვნა

მოთხოვნის მრუდი ქვევით სამი მიზეზის გამო შეიძლება იყოს მიმართული:

1. შემცვლელების ( სუბსტიტუტების ) გავლენა

ფასის ცვლილება მოტივაციას აძლევს მყიდველს, შეიძინოს პროდუქტის
შემცვლელები, რომლებიც უფრო ნაკლებ ფასადაა ხელმისაწვდომი.
2. შემოსავლების ( ხელფასის ) გავლენა
პროდუქტის ფასის ცვლილება გავლენას ახდენს მომხმარებლის
მსყიდველუნარიანობაზე.
3. პროდუქტის გამოყენება თანდათან კარგავს სარგებლიანობას.

თუ მოთხოვნა მცირდება, მაშინ მრუდი გადაინაცვლებს მარცხნივ (ქვემოთ).

თუ მოთხოვნა იზრდება, მაშინ მრუდი გადაინაცვლებს მარჯვნივ (ზემოთ).

მოთხოვნა იზრდება 5 მიზეზის გამო:

1) უპირატესობის მინიჭება

2) მომხმარებელთა რაოდენობა

3) მსგავსი პროდუქტის ფასი ( კონკურენცია, შემცვლელები)

4) შემოსავალი

5) მოლოდინები ( მაგალითად, თუ ვიცი, რომ რძის ფასი შემცირდება მომავალ კვირაში, დღეს
ვიყიდი ნაკლები რაოდენობით, ანუ მოთხოვნათა რაოდენობა შემცირდება . ხოლო თუ პირიქით ,
ველოდები რძის ფასის ზრდას მომავალ კვირაში, ახლა შევიძენ გაცილებით მეტს, ანუ მოთხოვნათა
რაოდენობა გაიზრდება (კორონა და ტუალეტის ქაღალდი :დ)).
 ფასსა და პროდუქციის რაოდენობას შორის არის უკუპროპორციული დამოკიდებულება , ანუ
თუ მცირდება მოთხოვნა მაშინ იმატებს ფასი, ფასის შემცირება კი მოთხოვნის ამაღლებას
ნიშნავს.
 ფასსა და მიწოდებას შორის არის პირდაპირპროპორციული კავშირი . მაგალითად , როცა
ფასი იზრდება რძეზე, იზრდება რძის მიწოდებაც. მიწოდების მრუდი მიმართულია ზემოთ .
მიწოდების ზრდისას მრუდი გადაიწევს მარჯვნივ, შემცირებისას კი - მარცხნივ .

3. შემცვლელები ჩვენს გარშემო: მოთხოვნის ცნება

 აუცილებლობა VS მოთხოვნა
 დოვლათის ფასის ზრდას თან ახლავს შესყიდვების საერთო მოცულობის შემცირება და
პირიქით.
 მარგინალიზმი - ეკონომიკური აზროვნება, დაფუძნებული ზღვრულ ანალიზზე.
გადაწყვეტილების მიღებისას ეკონომისტები ითვალისწინებენ არა სრულ, არამედ ზღვრულ
ხარჯებსა და მოგებას. ზღვრული ხარჯები ან მოგება არის დამატებითი ხარჯები ან მოგება
ყოველ კონკრეტულ შემთხვევაში.
