მენსტრუალური ციკლის

დარღვევები
მენსტრუალური ციკლის
დარღვევები
მედიცინის ფაკულტეტის სტუდენტი
ნინო კიკვაძე
მედიცინის ფაკულტეტის IX სემესტრის სტუდენტი
ნინო კიკვაძე
 მენსტრუალური ფუნქციის
დარღვევები:
 ამენორეა_მენსტრუაციის
არარსებობა.
 პირველადი
ამენორეა_ქალს
მენსტრუაცია არასდროს
ჰქონია.
 მიზეზები:
 გონადების დისგენეზია
(ქრომოსომული ანომალია);
 ჰიპოთალამუს-ჰიპოფიზური
სისტემის ფუნქციის დარღვევა
(ფუნქციური ან ორგანული);
 ანატომიური ანომალია-
არაპერფორირებული ჰიმენი
 ქრომოსომული ანომალიები
 კალმანის სინდრომი-
ჰიპოგონადოტროპული
ჰიპოგონადიზმის შერწყმა
ანოსმიასთან;
 ტერნერის სინდრომი (45X/45X0)-
საკვერცხეების და შიგნითა სასქესო
ორგანოების მკვეთრი ჰიპოპლაზია,
ზოგჯერ კლიტორის ჰიპერტროფიით;
 მიულერის აგენეზია-მიულერის
სადინრის ანომალური განვითარების
შედეგი ემბრიოგენეზის დროს,
საშვილოსნოს მალფორმაცია.
 ანდროგენებისადმი
რეზისტენტობის სინდრომი-
მამაკაცისთვის დამახასიათებელი
ქრომოსომული ნაკრები, მაგრამ
ტესტოსტერონზე დაქვეითებული
მგრძნობელობის გამო აქვს ქალის
სასქესო ნიშნები, ნაცვლად
 როდის არის საჭირო გამოკვლევის დაწყება?
 16 წლის ასაკში ჯერ კიდევ არ
მოსვლია მენარქე;
 14 წლის ასაკში არ
გამოვლინდა სქესობრივი
მომწიფების ნიშნები-სარძევე
ჯირკვლების ზრდა, თმიანობა;
 მეორეული სასქესო ნიშნების
გამოვლენიდან 3 წლის
განმავლობაში არ მოსვლია
მენარქე;
 ასაკთან შეუსაბამოა სიმაღლისა
და წინის მიხედვით.
 საჭიროა: ექოსკოპიური,
ჰორმონული და ქრომოსომული
გამოკვლევა.
 მეორეული ამენორეა
 მეორეული ამენორეა-
მენსტრუაციის არარსებობა 6
თვის და მეტი ხნის
განმავლობაში ნორმალური ან
დარღვეული მენსტრუალური
ციკლის ფონზე.
 მიზეზები:
 ორსულობა;
 სხეულის მასის დაკარგვა ან
ძლიერი ფიზიკური
დატვირთვა;
 საკვერცხეების პოლიცისტოზი;
 ნაადრევი მენოპაუზა;
 ჰიპერპროლაქტინემია;
 ფსიქოემოციური დარღვევები.
 მიზეზები:

 ჰიპოთალამუსის ორგანული
უკმარისობა/მძიმე დაავადება;
 ჰიპოფიზის სიმსივნე ან სხვა
დაავადება, რომელსაც
შეუძლია პროლაქტინის
მატება გამოიწვიოს;
 ჰიპოთირეოიდიზმი/
ფარისებრი ჯირკვლის
ფუნქციის დარღვევა;
 ანდროგენების დონის
მატება-მათი მიღების ან
ორგანიზმში ჭარბი
პროდუქციის გამო;
 საკვერცხეების უკმარისობა
-ნაადრევი მენოპაუზა;
 კონტრაცეფციის შემდგომი
ამენორეა.
 მიზეზები:
 პოლიცისტური საკვერცხეების
სინდრომი-ინსულინისადმი
რეზისტენტობა, სიმსუქნე,
ტესტოსტერონის მომატებული
დონე, ესტროგენების
მომატებული დონე, შედეგად
საკვერცხეებში სითხის
შემცველი გროვების (ცისტების
გაჩენა), საკვერცხის გადიდება,
მენსტრუალური დარღვევები,
უშვილობა, ჰირსრუტიზმი, აკნე.
 აშერმანის სინდრომი-მიზეზი
არის საშვილოსნოსშიდა
სინექიები (შეხორცებები), რაც
უმეტესად ხშირი და/ან უხეში
გამოფხეკის შედეგია.
 საჭირო გამოკვლევები:
 ორსულობის გამორიცხვა;
 FSH, LH, TSH, FT4 -ის დონის
შეფასება;
 პროლაქტინის განსაზღვრა;
 ექოსკოპია-ენდომეტრიუმის
სისქის და საკვრეცხეების ზომის
განსასაზღვრად;
 სასქესო ჰორმონების დონის
განსაზღვრა;
 განსაკუთრებით საყურადღებოა
ესტროგენების მომატებული
დონე, რადგან ისინი
შემდგომში ენდომეტრიუმის
ჰიპერპლაზიის და კარცინომის
განვითარების მაღალ რისკთან
ასოცირდებიან.
 მენსტრუალური ფუნქციის დარღვევათა სხვა
სახეები:

 ოლიგომენორეა-იშვიათი
მენსტრუაცია, შეიძლება
განპირობებული იყოს, როგორც
მემკვიდრული ფაქტორით,
ასევე რომელიმე დაავადებით
(მაგ.:საკვერცხეების
პოლიკისტოზური სინდრომით);
 დისმენორეა-მტკივნეული
მენსტრუაცია.
 პირველადი-ანუ ფუნქციური
დისმენორეა, ციკლურად
მიმდინარე პათ. პროცესი,
რომლის დროსაც ორგანული
ცვლილებები არ შეინიშნება.
აღმოცენდება მენარქეს
პერიოდიდან ან ოვულაციური
ციკლის ჩამოყალიბებიდან 1-2
წლის შემდეგ.
 მეორეული იგივე შეძენილი
დისმენორეა-ორგანულია.
 მიზეზები:
 გარეთა და შიგნითა გენიტალური
ენდომეტრიოზი-ამ დროს
ტკივილთან
ერთად:მენსტრუალური
სისხლდენის სიჭარბე,
ტემპერატურის და ედს-ის მატება.
 საშოს და საშვილოსნოს
განვითარების მანკები;
 საშვილოსნოს და მისი
დანამატების ანთებითი
დაავადებები/სიმსივნეები;
 მიომა;
 მცირე მენჯის ღრუს შეხორცებითი
პროცესები.
 მენორაგია და პრემენსტრუალური სინდრომი
 მენორაგია- ჭარბი მენსტრუაცია
 მიზეზები:
 საშვილოსნოს მიომა (50%-ში
სუბმუკოზური);
 საშვილოსნოსშიგა პოლიპი;
 ენდომეტრიოზი;
 ადენომიოზი;
 სისხლის შემადედებელი სისტემის
დარღვევები: თრომოციტოპენია;
 ფარისებრი ჯირკვლის დისფუნქცია.
 პრემენსტრუალური
სინდრომი_პათ. სიმპტომთა
კომპლექსი, რომელიც ვლინდება
ნეიროფსიქიკური, ვეგეტატურ-
სისხლძარღვოვანი, ენდოკრინული
და ნივთიერებათა ცვლის დარღვევთ
მენსტრუალური ციკლის მეორე
ფაზაში.
 პრემენსტრუალური სინდრომის ფორმები:
 4 ფორმა:
 ნეიროფსიქიკური-ახასიათებს
ემოციური ლაბილობა,
გაღიზიანება, უძილობა,
აგრესია, აპათია, სისუსტე,
ადვილად დაღლა,
მეხსიერების დაქვეითება,
სექსუალური დარღვევები,
შიშის გრძნობა, თავის
ტკივილი, თავბრუსხვევა.
 შეშუპებითი-სახის, ტერფის,
ხელის თითების შეშუპება,
კანზე გამონაყარი , ქავილი,
წონის მატება, შეკრულობა,
სახსრების და თავის ტკივილი,
გაღიზიანებადობა, მუცლის და
სარძევე ჯირკვლების
ტკივილი, თავბრუსხვევა,
 ცეფალური-თავის ტკივილი,
გულისრევა, ღებინება,
თავბრუსხვევა, ტკივილი გულის
არეში/მკერდის ძვლის უკან,
უძილობა, მუცლის და სარძევე
ჯირკვლების ტკივილი.
 კრიზული-არტერიული წნევის
მომატება, ტაქიკარდია, ტკვილები
გულის არეში (ეკგ-ზე ცვლილებები
არ აისახება). შეტევები ხშირად
მთავრდება დიდი რაოდენობით
შარდის გამოყოფით. როგორც წესი
კრიზი აღმოცენდება გადაღლის ან
სტრესის ფონზე.
 მკურნალობა:ფსიქო-/
ჰორმონოთერაპია, სედაციური,
ანტიჰისტამინური საშუალებები და
სხვ.
მადლობა ყურადღებისთვის!