Opisyal na pahayagan ng Magsasaka at Siyentipiko para sa Pag-unlad ng Agrikultura (MASIPAG)

ENERO - HUNYO 2019 www.masipag.org

Ika-10 General Assembly ng MASIPAG, Tagumpay!

Ni Eloisa Delos Reyes

N
oong Abril 5-6, 2019, ipinagdiwang ng
MASIPAG network sa ginanap na ika-10
General Assembly ang tagumpay ng mga
magsasaka na patuloy na nagsusulong ng likas-
kayang pagsasaka at nagtataguyod ng karapatan ng
mga maliliit na magsasaka. Gayundin, buong-loob
at nagkakaisang hinarap ng mga kasapi ng network
ang mga hamon na patuloy ding nararanasan -- mula
sa ibayo pang pagpapalakas ng hanay hanggang sa
pagpapatigil ng mga mapanirang proyekto gaya ng
Golden Rice at malakihang dayuhan pagmimina at
pagtatanggol sa soberanya sa pagkain at karapatang-
pantao.

Sa loob ng dalawang araw, nagkaroon ng mga

masiglang talakayan at pagbabahagi hinggil sa kala-
gayan ng iba’t ibang programa ng MASIPAG, at
ng mga direksyon nito sa susunod na tatlong taon.
Pinagkaisahan din ang mga resolusyon mula sa mga
ginawang workshops at pinagtibay din ang nabuong
Medium-term Development Plan. Isang gabi ng pa-
rangal ang inalay sa mga yumaong mga lider at kasa-
pi ng MASIPAG, kabilang ang mga dating Board
members na sina Atty Ben Ramos, Marcelino Dela
Rosa at Mario Denito.

Samantala, inihalal din ang bagong set ng Board of

Trustees, kabilang dito sina Elpidio Paglumotan, Ka-
ren Faith Villaprudente, Marion Tan, Pepito Babasa,
Jofrey Frinal, Casilda Galagala, Ramille Jagodilla,
Virginia Nazareno, at Rose Ann Sambo. si Steffen Ulrich. MGA NILALAMAN
Ilan pa sa naging tampok sa ika-10 GA ang makulay Bago ang General Assembly, nagkaroon din ng iba pang mga MGA BALITA:
na exhibit ng iba’t ibang produkto mula sa mga POs aktibidad gaya ng ika-3 BIGAS Conference, paglulunsad ng
sa iba’t ibang probinsya. Tampok din ang pagdalaw librong “Stories of Struggle: The Experience of Land Reform
at pakikisalamuha ng mga susing lider ng MISERE-
Anim na dekada ng IRRI; hirap at gutom parin
in Negros Island” at kilos-protesta sa harap ng Dept. of Agri-
OR kabilang ang kanilang Chief Executive Officer
ang mga magsasaka
culture sa araw ng anibersaryo ng International Rice Research
(CEO) na si Archbishop Stephen Burger, Manager na Institute (IRRI).
pahina 3
si Msgr. Pirmin Spiegel at Philippine Desk Officer na
Ang ating nakamit na mga tagumpay
pahina 4
Mga magsasaka, dumadaing sa barat na presyo ng
palay hatid ng Rice Tariffication Law Ang kwento ng pakikibaka ng Negros
pahina 6
ni Alfie Pulumbarit

“Katorse pesos” agad ng mga magsasaka ang bigat ng bagong Right Seeds workshop
pahina 7
batas sa kanilang buhay at kabuhayan.

G anito kababa ang naging bentahan ng kada

kilo ng palay ng napakaraming magsasaka sa
Nueva Ecija. Anila, mas mataas pa ang bentahan ng
darak sa halagang Php 16 kada kilo. Ilang buwan pa
lamang matapos pirmahan ni Pangulong Rodrigo
Duterte ang Rice Tariffication Law (RTL), dama
Layon ng RTL na luwagan ang restriksyon ng
pagpapasok ng bigas sa ilalim ng “free trade”
MISEREOR: Nakisalamuha sa mga magsasaka
ng MASIPAG
pahina 12
o malayang kalakalan na itinatakda ng World
Trade Organization (WTO). Kung dati-rati may EDITORIAL:
limitasyon ang dami ng ipinapasok na imported
Panganib ng SEC Memo No 15
sundan sa pahina 2 pahina 16
 mula sa pahina 1
na bigas, papatungan na lamang ngayon ng 35%
na taripa o buwis sa aangkating bigas mula sa
ibang bansa.
Dobleng dagok ng Rice Tariffication
Law
Ayon kay Cathy Estavillo ng Bantay Bigas,
napakahina ng ating industriya ng palay dahil
sa patong-patong na problema. Sa kasalukuyan,
kapos ng mahigit 7% ang produksyon ng
palay para tugunan ang pangangailangan sa
bigas ng mga mamamayan. Ilan sa mga ito
ang malawakan at walang kontrol na land-
use conversion; mamahaling input at binhing
kontrolado ng mga pribadong kumpanya;
irigasyon at makinarya; kawalan ng post-
Isang pagkilos ng mga magsasaka at consumers para sa panawagan na ibasura ang RTL (Larawan mula sa Bantay Bigas)
harvest facilities at merkadong kontrolado ng
mga dambuhalang cartel at traders.
Lalo pang babagsak ang industriya ng palay sa
ilalim ng RTL. Mula bente pesos, bumagsak
sa halagang katorse pesos ang kada kilo ng
palay dala ng pagluluwag sa importasyon ng
murang bigas. Sa tantya ng Philippine Institute
for Development Studies (PIDS), maaaring
umabot sa 4.4 Milyon metriko tonelada ang
iimport na bigas pagdating ng 2020, sobra-
sobra sa tinatayang 800,000 metriko toneladang
kailangan ng bansa. Nakapila naman ang halos
200 private traders na mag-iitsa-pwera sa
National Food Authority (NFA) bilang importer
ng bigas.
Dagdag pa ni Ms Estavillo, apektado ng
nasabing batas ang halos 2.7 milyong pamilyang
magsasaka na nakaasa sa palay para sa kanilang
kabuhayan. Sa halos Php 12.40 na gastos ng
magsasaka sa kada kilo ng palay, aabot lamang
sa dalawang piso ang kita ng mga magsasaka sa
2
kada kilo ng palay. Nagsabi din ang Philippine
Chamber of Agriculture and Food Inc (PCAFI)
na 95 bilyong piso ang nawawala sa kita ng
mga magsasaka dahil sa pagdagsa ng murang
imported na bigas.
Tinanggal na din sa NFA ang mahalagang papel
nito sa pagbili ng lokal na palay at iaasa na
lamang sa mga pribadong traders ang pamimili
ng produkto ng mga magsasaka. Wala na ding
kontrol sa presyo ang NFA, kaya kahit na
murang mabibili ang imported na bigas, maaari
pa din itong ibenta sa mas mataas na presyo.
Hindi na rin magbebenta ng murang NFA rice
pagdating ng Agosto sa pag-asang mahahatak
ng murang imported na bigas ang lokal na
presyuhan. Pero malinaw ngayon na kahit pa
Php 14 ang bentahan ng kada kilo ng palay,
umaabot pa din sa mahigit Php 40 ang kada kilo
ng bigas sa mga pamilihan.
Doble ang dagok ng Rice Tariffication Law,
pababagsakin nito ang kabuhayan ng mga
magsasaka ngunit mananatiling mahal ang
presyo ng bigas para sa ating mga mamimili.
Safety nets para sa mga magsasaka at
consumers, sapat nga ba?
Ayon sa Department of Agriculture, maglalaan
ng 10 bilyong piso upang gawing ‘competitive’
ang industriya ng palay sa bansa sa ilalim ng
Rice Competitive Enhancement Fund or RCEF.
Hahatiin ito sa pagdagdag ng mga makinarya
(Php 5 bilyon), pagpapaunlad ng binhi (Php
3 bilyon), pautang at training (Php 2 bilyon).
Layon ng programa na pataasin ang antas ng
ani ng mga magsasaka sa papaliit na lupang
nakalaan sa palay.
Imbes na bigyang solusyon ang mga problema
sa sektor ng agrikultura, maaaring mas tumaas
pa ang paggamit ng pestisidyo at kemikal na
pataba kakambal ng hybrid o GMO na palay
sa ilalim ng RCEF. Hindi rin tiyak kung
makakaabot sa kalakhan ng mga magsasaka
ang umano’y benepisyo ng nasabing pondo.
Tiyak ding mag-aagawan ang mga magsasaka
sa pondong ito, na napakaliit kung ikukumpara
sa napakalaking subsidyo na ibinibigay
sa Vietnam at Thailand sa kanyang mga
magsasaka. Patitindihin rin ng pondo ito ang
kurapsyon habang pahihirapan naman ang mga
magsasaka na makakuha nito dala ng palakasan
at patung-patong na rekisitos.
Sa ilalim ng RTL, hindi rin tiyak kung ligtas
ang bigas na i-aangkat dala na din ng pagliit
ng papel ng NFA sa pagtiyak ng kalidad nito.
Inilipat ang dating papel ng NFA sa Bureau
of Plant Industry (BPI) na ngayon pa lamang
nagbalasa ng mga staff na hahawak ng nasabing
tungkulin. Mula sa mabusising pag-susuri
ng NFA, aabot na lamang sa pitong araw ang
pag-proseso ng sanitary permit to import. Ayon
mismo kay Dr Mario Andrada ng Technical
Research and Services Department ng NFA,
may agam-agam sila sa pagtitiyak ng kalidad
at kaligtasan ng aangkatin na bigas gaya ng
presensya ng pesticide residues, heavy metals,
mga sakit at peste gaya ng bukbok at maging
kontaminasyon ng GM na bigas.
Ano ang hinaharap ng industriya ng
palay?
Kahit na ipinagbabawal, maraming magsasaka
pa rin ang nagbibilad ng palay sa kahabaan ng
mga kalsada upang mapatuyo ito, mai-imbak
maibenta sa mga susunod na panahon sa mas
mataas-taas na presyo.
Gayunman, kahit pa maiimbak ito, mukhang
mas bababa pa ang presyo ng palay sa susunod
na panahon kapag tuluyan nang pumasok ang
bulto ng murang imported na bigas. Inaasahan
din na kung magpapatuloy ang barat na
presyuhan ng bigas, marami sa ating mga
“Doble ang dagok
ng Rice Tariffication
Law, pababagsakin
nito ang kabuhayan
ng mga magsasaka
ngunit mananatiling
mahal ang presyo ng
bigas para sa ating mga
mamimili.”
 magsasaka ang tuluyang iiwan ang kanilang
sakahan. Palalakasin lamang ng RTL ang
malawakang kumbersyon ng lupang sakahan
at palalakasin ang kontrol ng lokal na cartel at
mga kumpanya sa binhi at kemikal.
Para sa mga magsasaka ng MASIPAG, malaking
bentahe ang likas-kayang pagsasaka, kontrol sa
binhi at lokal na merkado para pahinain ang
epekto ng Rice Tariffication Law kahit paano.
Nakakatipid sila sa mga inputs gaya ng pataba
at binhi. May kita rin sa processing ng mga ani
at nakakapag-benta ng produkto sa magandang
presyo hatid ng organikong sertipikasyon at
sama-samang pagsasamerkado ng produkto.
Gayunman, sa paglala ng epekto ng
RTL, malaking hamon sa MASIPAG ang
pakikisangkot sa usaping ito bilang mahalagang
bahagi ng sektor ng pagsasaka. Malaki ang
papel ng MASIPAG sa paglalatag ng mga
karanasan sa likas-kayang pagsasaka at lokal na
pagsasapamilihan.
Marami na ding itinatatag na alyansa kontra-
RTL gaya ng UNLIRICE sa Laguna, Mindanao’s
Rice Granary Watch at mga forum patungkol sa
rice tariffication kasama ang Alyansa ng mga
Magbubukid sa Gitnang Luzon at Kilusang
Magbubukid sa Bicol. Ipinasa na din kamakailan
ng Makabayan Bloc sa Kongreso ang panukalang-
batas sa pag-basura ng Rice Tarifficaiton Law.
Inilatag naman sa pangunguna ng ANAKPAWIS
partylist ang Rice Industry Development Act
(RIDA) na layuning palakasin ang industriya ng
palay nang may pag-papahalaga sa karapatan ng
mga magsasaka sa lupa at kabuhayan.

Anim na dekada ng IRRI; hirap at

gutom pa rin ang magsasakang Pilipino
ni PJ Santos

Q
uezon City – Sa ika-59 na anibersaryo ng International Rice Research
Institute (IRRI), mahigit sa 130 magsasaka mula Luzon, Visayas
at Mindanao ang nagtipon sa harap ng opisina ng Department
of Agriculture (DA) noong ika-4 ng Abril upang ipahayag ang kanilang
pagkadismaya sa kawalang-silbi ng IRRI sa harap ng lumalalang krisis sa
agrikultura.

Itinatag noong 1960, layunin ng IRRI na paunlarin ang produksyon ng palay at

tiyakin ang seguridad nito. Subalit mahigit anim na dekada na ang pananatili
ng IRRI sa bansa, patuloy pa rin ang paghihirap ng mga maliliit na magsasaka.

“Binigo ng IRRI ang mga magsasaka,” ayon kay Cris Panerio, National
Coordinator ng MASIPAG. “Imbes na i-angat nito ang kalidad at kantidad
ng palay, mas pinalala pa ng palpak na programa ng Green Revolution ang
problema sa agrikultura. Binago ng IRRI ang sistema ng pagsasaka, lumikha ng
mga mamahaling binhi at pinalaganap ang pagsandig sa mga chemical inputs.”

Mataas ang gastos sa produksyon ng ganitong sistema ng pagsasaka na hindi

kinakaya ng karaniwang magsasaka. Sa kabilang banda, hindi naman tumataas
ang presyo ng palay. Sa naging pag-aaral ng MASIPAG, hindi tumataas sa Php
17 kada kilo ang karaniwang presyo ng palay . Sumakatuwid, may katumbas
lamang na Php 78,200 ang kada 100 sako ng palay na may 46 kilos. Lampas sa
kalahati nito (65%) o Php 50,200 ang gastos sa pagsasaka para pambili ng binhi,
abono, pestisidyo at iba pa. Sa kabuuan, Php 28,000 na lamang ang netong
kita ng magsasaka sa loob ng anim na buwang produksyon. Tinatayang Php
4,600 lamang ang magiging buwanang kita. Wala pa sa pagtutuos ang halaga ng
kanyang lakas-paggawa.
Vietnam na magdudulot ng pagkalugi ng ating mga lokal na magsasaka. Nililimitahan
din ng batas na ito ang kapasidad ng National Food Authority o NFA na bumili ng
lokal na suplay ng palay at sasakahan ang mandato nitong gawing istable ang presyo
ng bigas sa pamilihan.”
“Ngayong taon lamang, tinatayang 2.6 milyong toneladang bigas ang inaasahang
papasok sa lokal na pamilihan. Kukunin ng imported na bigas ang malaking bahagi
ng kabuuang suplay sa ating pamilihan at sisirain nito ang pagsalig natin sa sariling
suplay,” pahayag ni Zen Soriano, convenor ng Bantay Bigas.

Ayon kay Leody Velayo, magsasaka ng Central Luzon, “Mas hirap kami
ngayong panahon ng anihan, umabot lamang sa Php 14 kada kilo ang bilihan
ng palay sa Nueva Ecija na tinuturing na rice bowl ng bansa. Apektado ang
mga kagaya kong maliit na magsasaka at ang mga pamilyang nakaasa ang
kabuhayan sa pagtatanim ng palay. Kulang ang kita at hindi na kayang mabawi
ang mahal na puhunan sa produksyon sa pagsasaka.”
Dahil sa mataas na kapital sa binhi at inputs, hindi maawat ang sistema ng
pautang. Ibabawas sa kabuuang kita ang malaking gastusin sa pagsasaka.
Resulta nito ang pagkalugi at tuloy-tuloy na pagkabaon sa utang ng maraming
maliliit na magsasaka.
Dagdag na pahirap
Dagdag pa niya, “Problema din ang kaligtasan ng mga imported na bigas na ito.
Lubhang mabilis at mababaw ang regulasyon sa pagtitiyak sa kalidad ng papasok na
bigas -- kung hindi maiisyuhan ng sanitary at phytosanitary clearance sa loob ng isang
linggo ituturing na agad itong ‘aprubado.”
Kaugnay nito, pinangangambahan din na lalong pabibilisin ng Rice Tariffication Law
ang paglaganap ng genetically modified na bigas kung mauna itong ipasa sa ibang
bansa gaya ng Bangladesh.
“Malaki ang kinalaman at pananagutan ng IRRI sa patuloy na pag-iral ng krisis sa
bigas,” ayon kay Panerio. “Hindi kailanman pinakinabangan ng mga magsasaka
at mamamayang Pilipino ang kanilang mga programa at teknolohiya kung kaya’t
marapat lamang na ipasarado na ang institusyong ito.”

Karugtong sa panawagan ng mga magsasaka ang pagpapabasura ng bagong-
pasang batas na Republic Act 11203 o ang Rice Tariffication Law.
“Papatayin ng batas na ito ang industriya ng palay sa ating bansa,” ayon kay
Panerio. “Babaha lalo ang murang bigas mula sa bansang gaya ng Thailand at
Pangamba ng maraming magsasaka at consumer na hindi matatapos ang krisis at
mananatiling hirap at gutom ang mamamayang Pilipino hangga’t hindi pinapakinggan
ng pamahalaan at ahensya gaya ng DA ang suliranin sa agrikultura at sumandig
lamang ito sa mga maka-dayuhang programa gaya ng Green Revolution at mga at
polisiya gaya ng Rice Tariffication Law. #

3
 Pinapakita sa ulat na ito na nagkaroon ng malalaking tagumpay ang MASIPAG sa loob ng nakaraang ta
Local Marketing and Processing, tumaas ang bilang ng mga Trial Farms, at nadagdag na koleksyong b
Ulat ni Pepito Babasa noong nakaraang 10th General Assembly ng MASIPAG, April 5-6, 2019
4
atlong taon: Dumami ang bilang ng mga bagong kasaping organisasyon at DIFS Practitioners. Sumigla ang
binhi.

5
 Ang Kwento ng Pakikibaka ng Negros
Ni Eloisa Delos Reyes
N
itong mga nakaraang buwan, laman halos lagi ng balita
ang probinsya ng Negros. Simula nang ipinatupad ang
Memorandum Order No. 32 noong Nobyembre 2018,
tumindi ang walang habas na pamamaslang, partikular sa hanay
ng mga mahihirap na magsasaka at ordinaryong mamamayan.
Mailap ang katarungan sa mga magsasaka, tagapagtanggol ng
karapatang-pantao, mga mismong lider sa lokal na pamahalaan
at iba pang ordinaryong mamamayan.
Kilala ang Negros sa malalawak na mga hasyenda at lupain
ng tubo simula pa man noong panahon ng pananakop ng mga
Kastila. Sa loob ng ilang daang taon, tila halos naging alipin
ang mga Negrosanon na nagtatrabaho sa mga hasyenda kapalit
ang kakarampot na sahod na bahagya nang makasapat sa
pangangailangan ng pamilya. Dahil sa matinding pagsasamantala,
at lumalalang gutom at kahirapan sa mga komunidad, hindi
nakakapagtaka na mabubuo at lalakas ang kilusan para sa
pagbabago at pagkakamit ng tunay na repormang agraryo.
Tampok ang konteksto at kasaysayan ng pakikibaka para sa
lupa sa Negros at ang mga tagumpay ng mga samahan ng mga
6
magsasaka sa bagong librong “Stories of Struggle: Experiences
of Land Reform in Negros, The Philippines.” Inilunsad ito sa
University of the Philippines Diliman noong Abril 2. Naka-
dokumento sa libro ang mga kwento, karanasan, hamon at aral
ng mga manggagawang-bukid at magsasaka sa reporma sa
lupa, pakikibaka para sa pagkamit ng kanilang lupang sakahan
at pagpapaunlad ng produksyon nito. Sa loob ng 14 na taon,
kinalap ng dalawang premyadong mananaliksik at propesor
ang mga karanasan ng tatlong komunidad sa Kabankalan,
Negros Occidental. Malalim na sinuri at binigyang-buhay nina
Sarah Wright ng University of Newcastle sa Australia at Diosa
Labiste ng University of the Philippines Diliman ang pakikibaka
at tagumpay ng mga magsasaka at manggagawang-bukid sa
Kabankalan.
Kabilang sa kanilang nakapanayam si Atty Ben Ramos, dating
Executive Director ng Paghida-et sa Kauswagan Development
Group (PDG) at miyembro ng Board of Trustees ng MASIPAG
at kilalang human rights lawyer na nagtatanggol sa mga
magsasaka at kanilang samahan na may mga kasong agraryo.
Noong Nobyembre 6, 2018, naging biktima ng extra-judicial
killing si Atty Ben matapos pagbabarilin ng hindi pa nakikilalang
kalalakihan.
“Mahalaga ang papel ng kilusan ng mamamayan para makamit
ang pagbabago,” ayon kay Atty Ben.
“Kailangan nating baguhin ang sistema at istruktura ng
kapangyarihan para magkaroon ng katarungan at pagkakapantay-
pantay.”
Isinalaysay sa libro ang kasaysayan ng PDG na siyang
pangunahing samahan na nag-oorganisa at tumutulong sa mga
magsasaka at manggagawang-bukid sa Kabankalan at iba pang
bahagi ng Negros. Higit 200 mga samahan at komunidad ang
natulungan ng PDG hindi lamang sa mga legal na kaso sa usapin
ng lupa, kundi maging sa pagtataguyod ng mga alternatibo at mas
angkop na pamamaraan sa pagsasaka at produksyon ng pagkain.
Sa kabila ng mga matatamis na tagumpay, marami pa ring hamon
na kinakaharap ang PDG, gayundin ang mga magsasaka at pesante
sa buong probinsya ng Negros.
“Ang kasalukuyang nagaganap na mga operasyon laban sa mga
mamamayan ng Negros ay pagtatangka na patahimikin at patigilin
ang mga inisyatiba sa pagtataguyod ng karapatan sa lupa,” ayon
kay Clarisa Ramos, byuda ni Atty Ben. “Pero hindi tayo dapat
matakot at mawalan ng pag-asa.”
Mabibili ang librong “Stories of Struggle” sa UP Press sa UP
Diliman, Quezon City. Ang kikitain mula sa libro ay magsisilbing
tulong at suporta para sa pagpapatuloy ng mga serbisyo ng PDG
sa mga organisasyon ng mga magsasaka at manggagawang-bukid.
 Right Seeds Workshop
Ni: Lucille Ortiz

M
atagumpay na isinagawa ng MASIPAG at ng Right Seeds Team mula sa Germany ang isang linggong workshop sa Nueva Ecija nitong nakaraang
Pebrero. Layunin ng workshop na magkakilanlan pa nang lubos ang grupo ng Right Seeds at ang MASIPAG at matalakay ang gawain ng MASIPAG
partikular sa breeding at palisiya sa binhi gayundin kung papaano makatutulong ang Right Seeds sa usapin ng pagpapabinhi ng mga temperate
na gulay tulad ng sibuyas. Bahagi ang nasabing workshop at pagbisita ng Right Seeds Team ng isang kolaborasyon sa pagitan ng MASIPAG at ni Prof.
Stefanie Sievers-Glotzbach, propesor mula sa Oldenburg University, para sa isang matagalang pag-aaral hinggil sa mga binhing gulay at ang proteksyon
para sa karapatan ng mga magsasaka sa binhi.

Nagsilbing panimulang aktibidad ang ginawang
workshop kung saan napalalim ang pagkilala sa
mga gawain at programa ng parehong organisasyon.
Ipinaliwanag ni Romeo Cordez, Organizational
Development Officer ng MASIPAG Luzon, ang
istrukturang pang-organisasyon ng MASIPAG
at kung papaanong ginagabayan ng palisiya ang
buong kasapian nito. Mula dito, higit na naunawaan
ng Right Seeds Team kung papaano binibitbit at
ipinagtatagumpay ng MASIPAG ang interes ng mga
maliliit na magsasaka. Samantala, isang proyekto
ang Right Seeds para itaguyod ang karapatan
sa binhi at ang pamamaraan sa pagsasaka na
makabubuti sa lipunan at kapaligiran.
Organikong sibuyas bilang komponente sa DIFS
Sa Gitnang Luzon, libong ektaryang taniman ng
sibuyas ang ginagamitan ng kemikal na abono
at samu’t saring pestisidyo. Bahagi ng usapin sa
karapatan sa binhi ang pagkalas sa pagkatali sa
mga mamahaling inputs, at pagkamit ng kontrol
sa pamamagita ng pagpapalahi at pagpapaunlad
nito. Kung kaya’t ilang magsasakang MASIPAG
sa Nueva Ecija, sa pangunguna ng namayapang
si Marcelino Dela Rosa, ang nanaliksik, nag-aaral
at nagsimula ng trial farm para sa organikong
produksyon ng sibuyas.
Isa sa mga nagtatanim ng organikong sibuyas si
Carlito Orcino, kasapi ng Digmala Organic Farmers
Association (DOFA) sa Bongabon, Nueva Ecija. Isa
sa tampok na bahagi ng workshop ang pagbisita ng
Right Seeds Team sa kanyang sakahan kung saan
ipinakilala ni Carlito ang DOFA at ibinahagi niya
ang organikong sistema sa kanyang Diversified
Integrated Farm. Sa paligid ng sibuyasan ni Carlito,
mapapansin na may mga tanim na mais, amarilyo, at
gabi na nagsisilbing pang-akit at/o pantaboy ng mga
insekto. Nagkaroon din ng mayamang talakayan
tungkol sa onion seeds production at breeding.
Inilahad ni Carlito at ng iba pang magsasaka ang
mga kahirapan sa pagpapabinhi ng sibuyas, dahil
kailangan nito ng malamig na klima.
Usapang palay
Naging tampok na bahagi din ng workshop ang
Rice Day, kung saan ibinahagi ng mga rice breeder
ng MASIPAG ang napakayamang kasaysayan
ng participatory rice breeding ng MASIPAG at
paanong napanghahawakan ng mga magsasaka
ang binhi sa tulong ng programang ito. Buong
pagmamalaki ring ibinahagi ng mga breeder-
magsasaka na muling naisasabuhay ang kaugaliang
bayanihan sa pagitan ng mga magsasaka at PO.
Hinangaan din ng mga bisita ang prinsipyadong
pamamaraan ng pagbabahaginan ng binhi ng
MASIPAG gayundin ang pagpapalahi ng palay
ayon sa pangangailangan ng mga magsasaka.
Naging matingkad ang paninindigan ng
MASIPAG laban sa pagpapatente ng mga palay
batay sa prinsipyong ang binhi ay para sa lahat at
hindi dapat maging kontrolado ng mga pribadong
indibidwal lalo’t higit ng mga korporasyon.
Adbokasiya para sa binhi
Mula sa aral ng mga breeder-magsasaka sa
palay, binigyang-diin ang pangangailangang
makapagpabinhi ng sibuyas na ayon sa organikong
sistema ng produksiyon. Buo at mapanghahawakan
ng mga magsasaka ang likas-kaya at organikong
sistema ng produksyon kung sila ang nagpapasya
mula binhi hanggang teknolohiya. Kung walang
sariling binhi ang mga magsasaka, mapipilitan ang
mga ito na bumili at umasa sa mga komersyal na
binhi na kadalasan ay hybrid o ‘di kaya naman ay
genetically modified.
Kung kaya upang higit pang mapalalim ang pag-
unawa ng Right Seeds Team sa kalagayan at
mga panawagan ng mga magsasaka, binisita ng
grupo ang tanggapan ng Philippine Rice Research
Institute (Philrice) sa Munoz upang talakayin ang
isyu sa GMO partikular sa Golden Rice. Base
sa mga sagot ng PhilRice sa mga katanungang
ibinato ng mga bisita, hindi kumbinsido ang mga
magsasaka at breeder ng Right Seeds Team sa
isinusulong ng PhilRice. Anila, napakarami pang
klase ng palay mayroon ang Pilipinas na maaaring
tumugon sa mga pangangailangan ng magsasaka
gayundin ang samu’t saring tanim na higit na
mayaman sa Bitamina A kumpara sa Golden Rice.
Dahil dito, naging masigla din ang talakayan
hinggil sa gawaing adbokasiya ng MASIPAG
at kung anong ambag ang nalilikha nito sa
pagbuo ng palisiya ng gobyerno; partikular sa
pagsusulong at pagpapatupad ng RA 10068 o
Organic Agriculture Act of 2010. Kinikilala
rin ang gawain at ambag ng MASIPAG
sa larangan ng likas-kaya at organikong
pagsasaka, pagsasapamilihan at pagsusulong
ng alternatibong sistema ng pag-garantiya ng
organikong produkto (Participatory Guarantee
System) na s’ya ngayong nagsisilbing
inspirasyon para sa marami pang mga samahan
ng magsasaka at network.
Nagsagawa rin ng mga indibidwal na interbyu
sa pagitan ng mga session ang ilang kasama
ng Right Seeds Team upang mas palalimin
ang ilang isyu sa bawat magsasaka at kanilang
PO. Lubos nilang hinangaan ang mga breeder-
magsasaka ng MASIPAG na buong sigasig na
nagpatuloy dahil sa praktika at teknolohiyang
MASIPAG hanggang sa nakapagkumbinsi ng
iba pang magsasaka sa komunidad.
Sa bahaginan, nakita at naunawaan ng Right
Seeds Team ang mga hamong patuloy na
kinahaharap ng mga magsasaka at kung
paano kumikilos ang MASIPAG hindi lamang
sa usapin ng teknikal kundi sa usaping
organisasyunal. Batid ng grupong Right Seeds
na integral ang mga malalakas at nagkakaisang
mga PO sa implementasyon at tagumpay ng mga
programa na may malalim na pagpapahalaga sa
angking dunong, likas na yaman at rekurso,
laksang-buhay na pagmamay-ari ng lahat at
angkop na teknolohiya.
Nilahukan ang limang araw na workshop ng
mga breeder-magsasaka mula Luzon, Visayas,
at Mindanao, gayundin ng ilang magsasakang
MASIPAG sa Central Luzon, breeders at seed
network ng Right Seeds team. Sa susunod na
taon, inaasahan namang madudugtungang
muli ang palitan ng kaalaman at karanasan ng
mga Pilipino at German na mga magsasaka at
siyentista.

7
 MAGSASAKANG MASIPAG MATATAG SA KABILA NG
PAGBABAGO NG KLIMA AT EL NINO 2019
A
yon sa PAGASA, maraming lugar sa
bansa ang matinding maaapektuhan
ng El Niño ngayong 2019. Noong
Marso, nagdeklara na ng State of Calamity
sa lalawigan ng Zambonga Sibugay dahil
sa matinding epekto ng El Nino. Sa labing-
anim na bayan sa probinsya, labing-isa ang
lubhang apektado sa tag-tuyot. Ayon sa ulat,
napinsala na ang 2,375.10 ektarya ng mga
sakahan na may tanim na palay, mais, goma,
cacao, tabako at mga gulay.
Isang natural na pangyayari ang El Nino,
subalit pinalalala ito ng pagbabago ng klima
o climate change. Nagiging sanhi ang walang
habas na pagbubuga ng mga mapanganib na
greenhouse gases (GHGs) sa papatinding
pagtaas ng temperatura ng daigdig. Ang
pagbabago ng klima ay ang pagbabago
sa mga inaasahang weather patterns –
halimbawa ang pagdagsa ng higit na mas
marami at malalakas na bagyo sa ibang
mga lugar, habang wala o madalang naman
na pag-ulan sa iba. Nariyan rin ang pagtaas
ng lebel ng tubig-dagat dahil sa mabilis na
pagkatunaw ang mga nyebe at yelo sa North
at South Pole.
Itinuturo ang ang sektor ng agrikultura bilang
isa sa mga dahilan ng pagbabago ng klima,
subalit kailangang linawin na partikular ito
sa industriyal na pamamaraan ng pagsasaka:
mula sa abusadong pagkalbo sa mga
kagubatan para gawing pastuhan hanggang
sa pagtambak ng abono sa kalupaan.
Sa kasamaang-palad, ang maliliit na mga
magsasaka gayundin ang malawak na
8
ni DJ Morante
hanay ng mahihirap sa ating lipunan ang
pinakabulnerable sa epekto ng pagbabago
ng klima, gayung halos wala naman
silang kontribusyon sa ibinubugang
GHGs. May mahigpit na kaugnayan sa
sosyo-ekonokomikong kalagayan ang
bulnerabilidad sa pagbabago ng klima.
Katatagan laban sa Climate Change
Alinsunod sa tunguhin ng MASIPAG na
itaguyod ang interes ng maliliit na magsasaka
mahigpit nitong ipinapatupad ang programa
na Climate Change Resiliency. Sa panahon
ng El Nino 2019, napatunayan nating muli
kung gaano napapatatag ng MASIPAG ang
mga maliliit na magsasaka.
Sa Zamboanga Sibugay, isa sa pinaka-
apektadong lalawigan, napatunayan na
may mga binhing MASIPAG na matibay sa
tag-tuyot. Ayon kay Anthony Verbo, lider-
magsasaka sa bayan ng Mabuhay, habang
tuyo at matinding pinsala ang dinaranas ng
mga kapit-taniman niya, naging matatag
ang trial farm at iba pang binhi galing sa
MASIPAG sa kabila ng tuyo at nabibiyak na
lupa.
Sa Carmen, Davao del Norte naman,
dalawang beses lamang sila nakapagpatubig
at may mga panahon pang hindi na
nakakaabot sa kanila ang patubig mula sa
irigasyon. Lubhang bumaba ang ani ng halos
30-40 porsyento. Naging 42 sako na lamang
ang dating 60-70 sakong ani bawat ektarya.
Gayunpaman mas mataas pa rin ito kumpara
sa kumbensyunal na umani lamang ng 29 na
sako sa isang ektarya.
Malaking tulong sa San Isidro Carmen
Organic Farmers Association (SICOF) ang
pagkakaroon ng komonal na sakahan, bilang
pagkukunan ng dagdag nilang kita. Malaki
rin ang ambag ng pagsasapraktika ng DIFS
(Diversified Integrated Farming System). Sa
karanasan ni Tatay Boy Sanchez, nakadagdag
din sa kanyang kita ang mga alagang itik
bukod pa sa kanyang palayan. Nakakakuha
siya ng humigit-kumulang 40 na itlog ng itik
kada araw.
Susi din para sa pagharap ng mga magsasaka
sa lumalalang pagbabago ng klima ang
mas malalakas na mga organisasyon at
network. Halimbawa, tinulungan ng METSA
Foundation ang SICOF sa pagsasapamilihan
ng kanilang mga produkto kung kaya
nakakuha sila ng mas patas na presyo.
Sa panahon ng krisis sa produksyon,
nagkakaroon ng pagtutulungan sa pagitan
ng mga miyembro ng MASIPAG kung
paano titiyakin ang seguridad sa pagkain at
kabuhayan.
Sa patuloy na pagkasira ng kalikasan
inaasahan nating lalala pa ang epekto ng
pagbabago ng klima. Ngayon pa lamang,
kailangan na nating kumilos, at patunay
lamang ang pagsasapraktika ng mga
programa ng MASIPAG na maaari tayong
maging matatag sa gitna ng kalamidad.
 WENG BUENA, BAGONG REGIONAL COORDINATOR NG
MASIPAG LUZON ni Aubrey Verzosa

N
agtapos si Rowena Buena o Weng sa
Unibersidad ng Pilipinas sa kursong
Bachelor of Science in Agriculture,
Major in Agronomy at sinundan ito ng Master of
Management, Major in Business Management.
Mula sa pagiging unit coordinator ng Research,
Education at Technical Unit ng National
Secretariat, siya ngayon ang bagong Regional
Coordinator ng MASIPAG Luzon.

Ano ang mga naging karanasan mo sa loob at

labas ng pamantasan bago ka naging bahagi
ng MASIPAG?

Lumaki ako sa komunidad ng libong ektaryang

tubuhan sa Brgy. Canlubang, Calamba, Laguna.
Mayroong maliit na taniman sa bakuran ang
aming Mamay at Lola kung saan tumutulong
kaming magpi-pinsan sa pag-aani kung may
pagkakataon. Nagsara noong unang bahagi
ng 1990 ang azucarera ng Canlubang. Umupa
kami ng bahay sa low-cost housing ng NHA
bago ako pumasok sa UP para mapalapit
kaming magkakapatid sa eskwelahan. Dito na
ako natutong mag-summer job. Samu’t saring
trabaho sa pagawaan ng toothbrush, jackets,
computer hardware, LED at fast food chains ang
pinasok ko noon.
Second year college na ako ng mag-desisyon
na kumuha ng major sa Agronomy. Doon ko
nakilala ang mga siyentista na noo’y konektado
sa MASIPAG at doon na ako namulat sa
gawaing community organizing at topic ng
sustainable agriculture. Sa isang komunidad
ng magsasaka sa Baggao, Cagayan Valley ko
ginawa ang aking farm practice, kung saan mas
lumawak ang aking pagka-unawa at namulat
ako sa kalagayan at isyung kinakaharap ng mga
maliliit na magsasaka.
Ano ang mga hindi mo malilimutang
karanasan sa MASIPAG?
Hindi ko malilimutan ang kauna-unahang MOSA
na dinaluhan ko, at si Perfecto “Ka Pecs” Vicente
ang nagtalakay nito. Doon lumalim ang aking
paghanga sa gawain ng MASIPAG, lalo na sa
mga lider magsasaka nito. Naging makahulugan
ang pag-ikot ko sa Mindanao. Nakasama ko sa
unang buwan ko sa MASIPAG si Tay Francis
Morales at ang mga magsasaka sa paglahok sa
Lakbayan ng mamamayan sa Davao City.
Nagpalakas sa aking pagkatao at paglalim ng
pagsusuri ang mga suliraning pinagdaan ng
MASIPAG mula pa noong 2001 hanggang sa
ngayon.
Ano ang mga tampok na aral mo sa
pakikisalamuha sa mga maliliit na
magsasaka?
Sa tingin ko, naging mas makatuwiran ako.
Naging mas kritikal mag-isip, naging mas
mapanuri at natutong magsalita at magpahayag
sa harap ng mas maraming tao. Ito ang isang
kahinaan na naigpawan ko sa haba ng panahong
kasama ko sila, ito ang lagi kong kinatatakutan
mula high school hanggang kolehiyo. Sa kanila
ko rin natutunan ang pagkilala sa aking mga
kahinaan at wastong paraan ng pagharap upang
maigpawan ito.
Noong 2008, nawalan ng staff sa programa ng
LMPS at nagboluntaryo ako upang hawakan ito.
Kulang man ang aking kaalaman sa panahong
yun sa sistema ng pagne-negosyo, hindi ito
naging hadlang sa akin upang panghawakan
ang gawain. Nag-aral ako upang mapalawak
ang kaalaman dito, kahit sobrang hirap ng mga
subject dahil puro math, analysis at pagde-
desisyon batay sa datos at numero. Nag-double
time ako sa pag-aaral habang ginagawa ang
regular na gawain sa MASIPAG at pagbuo ng
PGS Pilipinas. At ang inspirasyon ko sa lahat
ng ito: maabot ang misyon ng MASIPAG, ang
mapataas ang antas ng kalidad ng buhay ng
maliliit na magsasaka.
Naging mas mabuti akong tao dahil na rin sa
pakikisalamuha ko sa mga magsasaka . Palagi
akong nagtitimbang ng mga bagay-bagay at
pangunahin sa mga desisyon at kung ano ang
mas makatuwiran at mas makabubuti sa mas
nakararami. Marahil, likas sa mga tao ang
pagiging makasarili pero nabawasan ito dahil sa
pakikisalamuha ko sa mga magsasaka; palagi
akong may konsiderasyon sa lahat ng desisyon
at naging maluwag din sa loob ang pagtanggap
kung may pagkakamali at kahinaan.
Bilang bagong RC, ano ang nakikita mong
hamon sa sarili at paano ito haharapin?
Bilang bagong Regional Coordinator (RC),
nakikita kong hamon sa aking sarili kung
paano pa mas palalakasin ang mga PO sa
kabila ng mga internal at external na salik na
nakapaligid sa mga organisasyon, paano maging
mas matalino, mahinahon at makatuwiran sa
mga desisyon. Mangyayari lamang siguro ito
kung mas makakalubog ako sa mga PO at
makakapag-suri kasama sila. Palaging hamon
ang oras para sa pamilya, lalo pa at isa akong
nanay, pero ito ang ido-double time ko ngayon
na makasama ang aking pamilya sa adbokasiya
at sa pagharap sa mga hamon sa organisasyon.
Ano ang iiwan mong hamon sa mga bagong
agriculturist?
Ang hamon sa mga agriculturist ngayon ay
kung paano babawiin ang agrikultura sa kamay
ng mga korporasyon at ibalik ito sa kamay
ng mga magsasaka. Paano maging maka-
magsasaka sa panahon ng korporatisasyon ng
agrikultura.
Kailangan ng Pilipinas ng mga agriculturist na
maglilingkod sa interes ng mga magsasaka at
ilalapat ang sarili sa totoong sitwasyon ng mga
magsasaka, ito ang mga bagay na hindi itinuturo
sa unibersidad pero ito ang mas kailangan
upang mas maging angkop ang mga solusyon sa
mga suliranin ng mga magsasaka.
Ang hamon sa bawat agriculturist ay
isinisigaw tuwing graduation: Maglingkod sa
Sambayanan!

9
 BALITANG REHIYON
UMATIPAN sa Antique, Nagkasa ng Farmers’ Forum
ni Kervin Bonganciso

T
igbalogo, Patnongon, Antique -- Matagumpay na
idinaos noong Mayo 10, 2019 ang Farmer’s Forum na
inorganisa ng UMATIPAN sa pakikipagtulungan sa lokal
na pamahalaang barangay. Layunin ng aktibidad na mas itaas pa
ang kamulatan ng mga magsasaka sa mga isyung panlipunan na
nakakaapekto sa kanilang mga karapatan.
Isang tampok na paksa sa forum ang Rice Tarrification Law
(RTL), na pinirmahan kamakailan lamang ni Pangulong Rodrigo
Duterte sa kabila ng pagtutol ng mga magsasaka at iba pang
sektor. Malaki ang magiging epekto ng RTL hindi lamang sa
kabuhayan ng mga mahihirap na magsasaka, kundi lalo na sa
soberanya sa pagkain ng ating bansa.
agrikultura at panangga sa climate change.
Nakibahagi din sa nasabing aktibidad si Guillermo Nicor,
kagawad ng Brgy Tigbalogo na nagbigay ng mensahe ng
pagtanggap sa mga dumalo sa forum. Kinilala din niya ang
pagsisikap ng UMATIPAN na organisahin ang nasabing
aktibidad.
Bahagi ang inilunsad na Farmers’ Forum sa resolusyon ng
UMATIPAN mula sa kanilang OD assessment na abutin ang
iba pang mga magsasaka sa loob ng komunidad at maitaas
din ang kanilang kamulatan sa mga nangyayari sa lipunan.

Tinalakay din ang hinggil sa pagbabago ng klima o climate

change bilang isa rin sa pangunahing isyu na kinakaharap ng
mga magsasaka. Isa ang Antique sa mga nakaranas din ng
matitinding bagyo gaya ng Yolanda, at mahalagang malaman
ng mga magsasaka at mamamayan kung sino ang may mas
malaking responsibilidad at pananagutan sa climate change.
Nagkaroon din ng film showing tungkol sa epekto ng GMO at
Glyphosate sa kabuhayan ng mga magsasaka na unti-unti na ring
pumapasok sa bayan.

Panghuli, upang magsilbing panawagan at inspirasyon din sa

kapwa-magsasaka, ibinahagi ni Carmilino Igloria, farmer-leader
at farmer-trainer mula sa Tigbalogo, ang kanyang karanasan
bilang isang organikong magsasaka. Hinikayat niya ang kapwa-
Tinalakay ni Rodrigo Cacho ang epekto ng Rice Tariffication Law sa magsasaka.
magsasaka na subukan ang likas kayang pagsasaka bilang isa
sa mga sagot sa lumalalang krisis sa kasalukuyang sistema ng

Kasunduan ng pitong organisasyon para sa Seed Project, nilagdaan na

ni Kervin Bonganciso

N
ilagdaan ang isang Memorandum of Understanding
(MOU) sa Central Philippines State Negros Occidental
(CPSU) main campus sa Camingawan, Kabankalan
City noong Mayo 20, 2019. Bahagi ng Seed Project ang MOU
para sa pagsusulong ng likas kayang pagsasaka. Nilagdaan ang
MOU ng pitong (7) organisasyon: MASIPAG, Paghidaet sa
Kauswagan Dev’t Group (PDG), Kalibutan Society Inc, (KSI),
Central Philippines State University (CPSU), Florentino Galang
Sr. National High School (FGSNGHS), University of New
Castle (UoN) at ang Monash University sa Australia.
Layunin ng proyekto na higit pang palakasin ang pagpapaunlad
ng mga sakahan (farm development) at itampok ang isang
komunidad na sentro ng pag-aaral hinggil sa organikong
pagsasaka at pangangalaga sa kapaligiran (organic agriculture
community learning hub at environmental education center)
na pinamununuan ng mga magsasaka at mga kabataan. Isang
collaborative “action research” ang Seed Project at daan ito para
mabigyan ng pagkakataon at pagsasakapangyarihan ng mga
kabataan at kabataang magsasaka upang lumikha at magpalago
ng mga community-based social enterprises. Nilalayon din nito
na mapadali ang kooperasyon, ugnayan at suporta sa pagitan
ng mga grupo ng magsasaka, mga producer ng pagkain, mga
mamimili, mga guro (academe) at advocates (kabilang ang
mga lokal at internasyonal na mga turista sa pamamagitan ng
mga farm stays). Sinaksihan ang paglalagda ng MOU ng mga
magsasakang MASIPAG mula sa ilang POs sa Negros.

10
 Partnership ng MASIPAG at UCCP OMAC, Pinagtibay
ni Joel Abrao

probinsya ng Occidental Mindoro. Kasama din si Bishop

Melzar Labuntog, Secretary General ng UCCP, mga staff at
lider ng MASIPAG sa mga sumaksi sa lagdaan.

Layunin ng kasunduang ito na paigtingin ang partnership ng

UCCP OMAC at MASIPAG sa pagsusulong at pagpapalawak
ng kaalaman sa likas-kayang pagsasaka (LKP) para sa mga
kasaping magsasaka ng UCCP sa Occidental Mindoro.
Inaasahan din na lalawak ang kasapian ng MASIPAG
katuwang ang UCCP OMAC at makahubog ng pamamaraan
ng pagsasaka na holistiko na aangkop sa mga katutubo
(Mangyan) at di katutubong magsasaka na kasapi ng UCCP.

Nabuo ang ideya ng MOU mula sa pagnanais ng MFIRDA,

miyembro ng UCCP at kasapi din ng MASIPAG, na
magkaroon ng mga bahaginan sa pagitan ng mga kasaping
MASIPAG at ng mga pastor ng UCCP OMAC. Mula dito,
tinalakay sa mga pulong ng OMAC at nag-desisyon na
makipagpulong sa MASIPAG at gumawa ng kasunduan sa
pangunguna ni Pstr. Ian Delos Santos.

M
atagumpay na napirmahan ang Memorandum of
Understanding (MOU) sa pagitan ng United Church
of Christ in the Philippines - Occidental Mindoro
Associate Conference (UCCP-OMAC) at MASIPAG noong
Abril 23, 2019. Isinagawa ang nasabing paglagda sa kasunduan
sa UCCP Chapel sa Brgy. Poblacio, Abra De Ilog, Occidental
Mindoro at dinaluhan ng mga pastor ng UCCP mula sa
Magsisilbing gabay ang MOU ng mga magsasakang kasapi
ng UCCP upang maibukas ang kanilang mga organisasyon sa
pagpasok ng MASIPAG. Ito rin ang magiging sandigan upang
makahikayat pa ang mga kasapi ng kapwa magsasaka upang
isulong ang likas-kayang pagsasaka.

Unang Youth Summer Workshop in-organisa sa Food Hub sa Visayas

ni Kervin Bonganciso

O
ringao, Kabankalan City – Matagumpay na inorganisa at idinaos ang
unang youth summer workshop na dinaluhan ng 23 kabataan na may
edad 6 hanggang 17 taong gulang. Karamihan sa mga lumahok ay
anak ng mga PDG at Kalibutan Society, Inc. (KSI) staff volunteers at ilang
MASIPAG PO members sa Negros Occidental. Ginanap ang workshop sa
loob ng 10 araw at matagumpay na natapos noong May 20, 2019. Ipinahayag
ng mga kabataang lumahok ang kanilang sigasig dahil sa dami ng kanilang
mga natutunan, mula sa kung paano pangalagaan ang kalusugan, organic
farming gardening hanggang sa climate change, cultural arts, at sports.
Nagpahayag din sila ng kagustuhan na maulit ang kaparehong aktibidad sa
susunod na bakasyon. Bahagi ang Youth Summer Camp ng mga inisyatiba sa
ilalim ng Seed Project.

11
 MISEREOR, Nakisalamuha sa mga magsasaka ng MASIPAG
Ni: Elmer Coronacion

A bril 7-8, 2019 -- Ikinatuwa ng mga magsasakang

MASIPAG sa Southern Tagalog, partikular sa PCB-
Quezon 2 ang naging pagbisita ng pamunuan ng
MISEREOR sa pangunguna ni Arsobispo Stephan Burger,
Chairman ng Board of Trustees kasama sina Monsignor
Pirmin Spiegel, Director at Steffen Ulrich, Country Officer sa
Pilipinas.

Layunin ng pagbisitang ito na higit maunawaan ng

MISEREOR ang kalagayan ng mga organisasyong kanilang
sinusuportahan. Nais din nilang malaman kung ano ang mga
pangunahing suliranin na kinahaharap ng mga magsasaka at
kung paano sila makatutulong sa pamamagitan ng MASIPAG. Talakayan ng mga magsasaka ng Anoling Organic Farmers (AOFA) kasama ang taga-
MISEREOR

Nakilala at nakita ng mga kinatawan ng MISEREOR kung

paano ginagabayan ng MASIPAG ang mga PO sa kanilang Association (AOFA) sa Gen. Nakar at Darius Gurango ng
pag-unlad sa pagsasaka hanggang sa pagsasapamilihan. Cawayan Organic Farmers Association in Real (COFAR) kung
Naging tampok sa bahaginan ng mga magsasaka at mga bisita saan nakita nila ang trial farm at produksyon ng black rice.
kung gaano ka-epektibo ang mga programang isinusulong
ng MASIPAG. Bukas na nagbahagi ang mga magsasaka ng Naging makasaysayan at makabuluhan din para sa mga taga-
kanilang mga suliranin at estratehiya sa pagpapalakas ng Real, Infanta at Gen. Nakar ang ipinagdiwang na Banal na
kanilang mga organisasyon sa pamamagitan ng pagyakap sa Misa na pinangunahan ng isang arsobispo at monsignor mula
mga programa ng MASIPAG hindi lang sa pagsasaka kundi pa sa ibang bansa. Kitang-kita ang saya sa mga dumalo sa
maging sa paghahanda sa epekto ng pagbabago ng klima. Isa dalawang misa na ginanap sa Infanta Cathedral at sa komunidad
sa ibinahaging sa Cawayan, Real. Kasabay din nito ang pagbisita kay Bishop
suliranin ng Cortez ng Prelatura ng Infanta at nagkaroon ng masiglang
mga magsasaka pagpapalitan ng mga karanasan sa pag-unlad ng Prelatura ng
ng PCB- infanta.
Quezon 2 ang
pagtatayo ng Bumisita rin ang mga taga-MISEREOR sa tanggapan ng
dambuhalang Punong- Bayan ng Infanta at nakipag-bahaginan ng mga
dam na karanasan sa pag-unlad ng mga magsasaka ng Infanta at sa
maaaring posibleng kaharapin na problema sa pagtatayo ng dambulang
makaapekto Kaliwa dam sa lugar na nasasakupan ng Infanta.
sa kanilang
pinagkukunan (Basahin ang salin ng blog article na sinulat nina Msgr. Pirmin
ng patubig at Spiegel at Steffen Ulrich sa kabilang pahina.)
makawasak sa
mga sakahan
kung sakaling
magkaroon ng
sakuna.

Personal din
nilang nakita
ang organikong
sakahan nina
Nanay Mely
Astrera ng
Anoling
Organic
Farmers
Sina Fr. Pirmin Spiegel ng MISEREOR at Cris Panerio ng Nagbahagi kapwa sina Virgie Nazareno, farmer leader ng MASIPAG at sina Pirmin
MASIPAG sa trial farm sa Gen. Nakar, Quezon Spiegel at Archbishop ng Freiburg Stephen Burger

12
 Kasiguruhan sa Pagkain sa isang Bulnerable Rehiyon*
S
a loob ng isang linggo, bumisita sina
MISEREOR CEO Pirmin Spiegel at
Archbishop ng Freiburg Stephan Burger
sa Pilipinas upang makita ang lumalalang
banta ng global warming sa bansa. Ito ang
kanilang ulat hinggil sa pakikisalamuha
sa partner organization na MASIPAG, na
tumutulong sa mga magsasaka upang maka-
angkop sa pagbabago ng klima (climate
change) sa pamamagitan ng iba’t ibang mga
programa.
Sabado, ganap na ika-5 ng umaga, nagsimula
ang byahe nina Misereor-Bishop Stephan
Burger, Pirmin Spiegel at MISEREOR-
Speaker Steffen Ulrich patungong Anoling sa
bayan ng General Nakar, halos 140 kilometro
ang layo mula sa silangan ng Maynila. Doon,
nakilala namin ang mga kinatawan ng pitong
farmers organizations at kanilang pamunuan na
siyang isa sa mga pinakamahalagang istruktura
sa lokal na antas ng pambansang samahan na
MASIPAG.
Dignidad at kalayaan, kahulugan din ng
organikong pagsasaka
Nang tanungin ang mga kinatawan ng mga
grupo ng magsasaka kung ano ang kahulugan
ng pagiging kasapi nila sa MASIPAG,
hindi sila nagdalawang isip. Nalampasan ng
kanilang mga kasagutan ang aming inaasahan
na patunay ito sa kanilang pangkabuuan
(holistic) at malalim na pagninilay sa buhay,
kaunlaran at hinaharap.
*Salin ni Eloisa Delos Reyes mula sa Ingles na blog article na matatagpuan sa
http://masipag.org/2019/04/misereor-leaders-visit-masipag/
Higit pa sa kaalaman at pamamaraan sa
organikong pagsasaka, ibinahagi nila
ang hinggil sa pagkakaroon ng dignidad,
pagpapahalaga sa sarili at kalayaan.
Nangangahulugan ang pagiging kasapi ng
MASIPAG ng pagtatakda ng sarili nilang
buhay, pagtitiyak ng kanilang kalusugan
at paraang pang-ekonomya. Mahalaga ang
papel ng pagkakaroon ng kontrol sa binhi.
Mahalagang bentahe para sa mga magsasaka
ang pagkakaroon at paggamit ng tradisyunal
na binhi dahil maaari itong itanim paulit-ulit at
higit na angkop sa climate change kumpara sa
mga genetically modified na binhi na inilalako
ng industriya.
Mga hamon sa kasiguruhan sa pagkain…
Alam ng mga pamilya ang nililikhang pinsala
ng industriya ng agrikultura. Bahagi ito ng
suliranin ng gutom at malnutrisyon. Ang likas-
kaya at diversified na pagsasaka, katuwang ang
mga lokal na imprastraktura gaya ng irigasyon,
kalsada at mga merkado ang pinakamainam
na istratehiya upang makamit ang kasiguruhan
sa pagkain sa bansa. Subalit patuloy na
bumabagsak ang mga pampolitika, legal at
regulatory na mga frameworks. Kabilang dito
ang hindi pantay na pamamahagi ng lupang
sakahan na pagmamay-ari kalakhan ng mga
panginoong maylupa sa Pilipinas.
...sa rehiyon na nanganganib mula sa
malalakas na bagyo at storm surges
Sa rehiyon, na halos lubos na napinsala ng
mga sunod-sunod na bagyo at storm surge
noong 2004, alam ng mga tao kung gaano
sila ka-bulnerable; at lalo itong titindi dala ng
climate change. Subalit alam din nila na kaya
nilang malampasan anumang trahedya, at
kakayanin nilang bumangon paulit-ulit. Para
sa mga kababaihang magsasaka, magkaka-
ugnay ang lahat. Kung kaya naniniwala sila
na sa pamamagitan ng mga pangangalaga at
pagpapanumbalik ng balanse sa kalikasan,
magkakaroon ng sustenableng kaunlaran. At
dahil sa paniniwalang ito, kailangan nilang
magsama-sama at abutin ang higit na marami
pang mga mamamayan tungo sa pangangalaga
sa kalikasan.
Matagal nang partner ng MISEREOR ang
MASIPAG. Itinataguyod ng MASIPAG
ang isang propesyunal na commitment na
lubhang mahalaga para sa Pilipinas, gayundin
sa internasyunal na antas. Nananatiling
makabuluhan at napapanahon ang commitment
ng MASIPAG sa pagtataguyod ng likas kaya at
maliitang pagsasaka, pangangalaga sa samut-
saring yamang henetika at pagpapalaganap
ng diversified na pamamaraan sa agrikultura
upang maka-angkop sa pagbabago ng klima.
13
 Caritas Dalat - MASIPAG Learning Exchange Program
Idinaos sa Mindanao ni GB Villocino
Tatlo sa mga bisitang Vietnamese ay aktwal na kumukuha ng datos sa taas ng palay
M
na nilinang ng mga magsasaka sa San Isidro, Carmen, Davao del Norte.
atagumpay na idinaos noong Abril 23- 27,
2019 ang Learning Exchange sa pagitan ng
mga magsasaka at kawani mula sa Caritas Đà
Lạt at mga PO, NGO members at partners ng MASIPAG
Mindanao. Ang grupong ito ay isang balangay ng
Organisasyong Caritas sa gitnang bahagi ng Vietnam.
Pangunahing layunin ng kanilang pagpunta ay para
bumisita sa mga sakahan ng mga magsasakang nag
o-organik upang makatuklas ng mga modelo ng “people-
led development” o mga inisyatiba na mga magsasaka
mismo ang naglilinang.
Isa sa mga lugar na pinuntahan ng mga bisita ay ang
palayan ng mga magsasaka sa San Isidro, Carmen.
Parehong prominente and pagtatanim ng palay sa Pilipinas
at Vietnam. Sa pangkabuoan, tinatayang nasa 92% ng
global rice production ay nasa Asya. Ang walompung
(80%) porsyento ng populasyon dito sa kanayunan ay
nakadepende sa direktang pagtatananim ng bigas, lalo
na sa maliliit na magsasaka. Karamihan sa pag-aani ng
bigas ay para sa domestic consumption at 6% lamang ang
kinakalakal sa international market.
14
Pareho sa dalawang bansa, malalim ang panlipunan
at kultural na kabuluhan ni tanim na ito: sa ating
mga asyano ang “kumain” ay halos palaging
magkasingkahulugan ng “kumain ng kanin”.
Nakita ng mga Bisita kung paano pinaghusay ng
mga magsasakang Masipag ang genetic diversity ng
bigas sa pamamagitan ng Participatory Rice Breeding
habang sila mismo ay nakibahagi sa pagkuha ng mga
pisikal na katangian ng 14 na linya ng palay na mga
magsasaka mismo ang nagpalahi.
Ayon sa isa sa mga delegado, maganda at kahanga-
hanga ito sapagkat bihirang Makita na ang mga
magsasaka mismo ang nagsasagawa ng pagpapahali ng
palay.
Ayon kay Leo XL Fuentes “Upang pangalagaan ang
imbakan laksang-buhay ng nga binhi ng palay, marami
sa mga pamahalaan, mga multilateral na institusyon
at pundasyon ang pabor sa isang teknikal at mahal na
diskarte: ang paggamit ng mga cold-storage gene bank.
Habang ang mga bangko ng gene ay may ilang mga
merito, ang MASIPAG ay nag-mumungkahi na ang
pinakamainam na diskarte para sa pangalagaan ang
mga buto ng bigas sa mundo ay kailangang ibalik ang
konserbasyon ng mga ito sa kamay ng mga tunay na
eksperto - ang mga magsasaka mismo”
Maliban pa sa pagbisita sa mga palayan binisita rin
ng mga delegado ang School Farm ng Community
Technical College of Southern Midanao na partner
school ng Masipag Mindanao gayundin ang Imulayan
Organic resource center upang makakita kung paano
isinasagawa ang integrasyon at dibersipikasyon ng
mga komponente sa sakahan.
Kabilang sa masiglang tradisyon ng Masipag,
isinagawa ang seed exchange ng ang iba’t ibang uri
ng tradisyonal na mais, palay, at gulay sa pagitan ng
mga magsasaka ng Pilipino at Vietnamese. Ang mga
ito ay itatanim sa mga bukid at mga institusyon para
sa patuloy na pagpapalawak ng pagpapayaman sa
koleksyon nga mga sakahan na ito.
 Bantay Bigas South Cotabato matagumpay na itinatag
N
agtipon-tipon ang iba’t-ibang
sektor sa South Cotabato para
pormal na itatag ang Bantay
Bigas Network noong Abril 30, 2019 sa
Our Lady of Perpetual Help Spiritual
Formation Center sa Koronadal City.
Binubuo ng mga maliliit na magsasaka,
rice traders, millers, opisyal ng lokal
na pamahalaan, consumers at taong
simbahan ang nasabing network.
Makasaysayan ang
pagbubuong ito sapagkat
ang South Cotabato ang
nagsisilbing rice granary ng
Mindanao.
Bilang isang network,
nilalayon ng Bantay
Bigas-South Cotabato na
makapaglunsad ng mga
pag-aaral, bahaginan,
at mobilisasyon para
ipanawagan ang pagbasura
sa Republic Act 11203
(Rice Tariffication Law) o
ang pagsuspindi muna nito
sa kagyat.
Ayon kay Rudy Dayot, isang rice trader
at lead convenor, “Nakakabahala ang
pagbubukas ng bansa sa importasyon ng
bigas. Sa pagdagsa ng imported na bigas,
asahang babagsak ang presyo ng palay
at posibleng marami sa magsasaka ang
hindi na makakapagtanim. Ibig sabihin,
marami ang Pilipinong mawawalan ng
hanapbuhay.”
May signipikanteng pagbaba sa presyo
ng palay. Halimbawa kung ikukumpara
sa nakasanayang presyo sa panahon ng
off-season na nasa P18-20/kilo, umaabot
MASIPAG REGIONAL OFFICES
MASIPAG - Luzon
Back-up Farm, Rajal Centro
Sta. Rosa, Nueva Ecija
Cell: (0921) 486 1261
Email: masluz@masipag.org
Hinihikayat ang lahat na ipalaganap at gamitin ang publikasyong ito na
materyales para mga pulong at talakayan.
ni XL Fuentes
na ngayon sa P14/kilo na lamang ang presyo
ng palay.
Ayon sa grupo, dagdag na pasanin ang
rice tariffication o liberalization law sa
magsasaka ng palay na dati ng naghihirap.
Kung matatandaan noong nakaraang taon,
10% ang nawala sa kita ng mga magsasaka
ng palay matapos ipatupad ang Tax Reform
Acceleration and Inclusion (TRAIN) Law.
Nagpaabot rin maging ang ilang opisyal
sa mga lokal na pamahalaan ng kanilang
pagtutol sa batas. “Dito sa South Cotabato,
karamihan sa aming constituent ay mga
magsasaka sa palay. Malinaw na malalagay
sa alanganin ang ating mga magsasaka,”
ayon kay South Cotabato Board Member
Romulo Solibio na isa rin sa mga convenor
ng grupo. “Kung kaya tutol ako sa RA
11203. Hindi kailangan ng mga magsasaka
ang ganitong batas, bagkus, dagdag na
suporta at subsidyo ang kailangan para
makamtan ang lokal na kaseguruhan sa
MASIPAG - Visayas
Zone 5 San Isidro, Tabuc Suba
Jaro, Iloilo City 5000
Telefax: (033) 329 5152
Email: masvis@masipag.org
pagkain.”
Dagdag pa ng Bantay Bigas-South
Cotabato, lubhang kulang ang
ipinangakong P10 Bilyong Rice
Competitiveness Enhancement Fund
(RCEF) na makakalap mula sa taripa ng
inangkat na bigas kumpara sa subsidyo
na inilalaan ng mga bansa tulad ng
Vietnam at Thailand sa kanilang mga
magsasaka ng palay.
Gayundin, nakikita
na nagtatalo mismong
ang mga tauhan ng
administrasyong Duterte
at nag-aagawan sa
nasabing pondo, na
maaaring magiging
dahilan pa ng dagdag na
korapsyon.
Magpapatuloy naman ang
grupo sa paglulunsad ng
aktibong kampanya para
sa panawagang ibasura
ang RA 11203. Inaasahan
na sa darating na mga
buwan magkakaroon ng
mga serye ng pag-aaral, lobbying, at
mobilisasyon kaugnay rito ang network.
Kasabay ng panawagan ng
pagpapabasura sa RA 11203,
isinusulong rin ng Bantay Bigas-South
Cotabato ang pagsuporta sa Rice
Industry Development Act (RIDA) na
magpapalakas sa industriya ng bigas at
hindi mag-aabandona rito.
MASIPAG - Mindanao
Durian St. Juna Subd.
Matina, Davao City
Telefax: (0916) 575 9279
Email: mindanao@masipag.org
15

Panganib ng SEC Memo No. 15
N
agpapatuloy ang kawalan ng
katarungang panlipunan sa
Pilipinas: nagugutom ang mga
magsasakang lumilikha ng pagkain,
naghihirap ang mga manggagawang
nagpapayaman sa mga industriya at
korporasyon at biktima mismo ang mga
PATNUGUTAN nagtatanggol sa karapatang- pantao
at kalikasan. Patuloy na kumikitid
ang demokratikong espasyo ng mga
Cristino Panerio mamamayan at organisasyon sa walang-
habas na harassment at pagpaslang.
Ngayon, isang pamamaraan para supilin
MANUNULAT ang karapatan ng mga organisasyon ang
tinatawag na SEC Memo No. 15.
Alfie Pulumbarit Isina-publiko ng Securities and Exchange
Eloisa Delos Reyes Commission (SEC) ang Memorandum
PJ Santos No. 15 noong Nobyembre 7, 2018 na
Lucille Ortiz may layunin umanong paunlarin ang
rehistrasyon at sistema pagsubaybay
Aubrey Verzosa
(o monitoring) sa mga organisasyon.
Rowena Buena Proteksyon at gabay umano ang SEC
Joel Abrao Memo 15 laban sa money laundering at
Leo XL Fuentez terrorist financing.
Kervin Bonganciso
DJ Morante Maraming problema sa memo na ito. Una
ang kawalan ng sapat na konsultasyon sa
GB Vilocino
mga NGOs o Non-Profit Organizations
Elmer Coronacion (NPOs). Pangalawa ang tila ang tunay
na intensyon nitong kumalap ng mga
sensitibong impormasyon na maaaring
Para sa mga katanungan suhestyon o puna, labag na sa karapatan sa privacy.
maaring ipadala ang inyong mensahe sa:
Kabilang sa mga impormasyon at datos
advocacy@masipag.org na hinihingi ng SEC Memo No. 15 ang
pinanggalingan at halaga ng pondo, mga
I-like ang Facebook page ng MASIPAG, aktibidad, benepisyaryo at lokasyon ng
mga ipinapatupad na programa. Batay
hanapin ang: Magsasaka at Syentipiko sa nakalap na impormasyon, maaaring
para sa Pag-unlad ng Agrikultura i-assess ang organisasyon bilang low
risk, medium risk o high risk. Maaaring
ma-blacklist ang organisasyon na may
Para sa iba pang impormasyon bisitahin high-risk na assessment at maaaring
ang website: www.masipag.org matanggalan ng SEC registration.
Mahalaga ang rehistrasyon sa SEC dahil
Sundan sa Twitter: @ MASIPAGFarmers kailangan ito sa pangangalap ng pondo
at lahat ng mga opisyal na transaksyon
ng isang organisasyon kasama ang
2611 Ilang ilang St. Carbern Ville, pag-deposito ng pondo sa mga banko.
Los Baños, Laguna 4030 Kung kaya malinaw na isang porma ng
(049) 536-5549 panggigipit ang SEC Memo No. 15 sa
mga organisasyong naglilingkod sa mga
mamamayan.
EDITORYAL
Malinaw na nais takutin ang mga NPOs
sa kanilang mga gawain sa komunidad
at serbisyo sa mga tao. Paglabag sa mga
karapatang pantao ang memo na ito katulad
ng karapatan sa pag-oorganisa, privacy at
iba pang mga karapatan na isinasaad mismo
sa Saligang-Batas ng Pilipinas.
Tila bahagi ang SEC Memo No. 15 sa
political crackdown sa mga organisasyon
at mga indibidwal na tumutuligsa sa
mga kontra mamamayan na palisiya
at programa ng pamahalaan. Hindi ito
maihihiwalay sa patuloy na Martial Law sa
Mindanao at paglalabas ng Memorandum
Order 32 na nagdedeklara ng “State of
Lawlessness” sa rehiyon ng Bikol, Negros
Island at Samar.
Kailangan nating harapin ang SEC Memo
No. 15. Itampok natin ang mga programa
ng MASIPAG sa pagpawi ng kahirapan,
pagbabawas ng di pagakakapantay-
pantay (inequality) at pagpapataas ng
produktibidad ng mga sakahan at pag-
angkop sa pagbabago ng klima habang
pinangangalagaan ang kalikasan. Pawang
mga Sustainable Development Goals
(SDGs) ang mga ito kung saan nag-komit
ang ating pamahalaan bilang miyembro ng
United Nations.
Kailangan ding ilantad ang mga hindi
makataong patakaran at palisiya ng
pamahalaan, ang pakikipagsabwatan sa
mga transnasyunal na korporasyon at mga
bansang gaya ng China, at ang paglabag
nito sa karapatan at soberanya ng mga
mamamayang Pilipino.
Maglulunsad din tayo ng mga pag-aaral at
pagsasanay sa karapatang-pantao at gawaing
paralegal hanggang sa antas ng ating mga
Provincial Consultative Bodies (PCB).
Patuloy din tayong makikipagtulungan at
makikiisa sa iba’t ibang mga organisasyon
na nagtataguyod ng karapatang-pantao.
Sa kabila ng kumikitid na espasyo para
sa mga nagsusulong ng pagbabago at
pag-unlad sa ating bansa at mamamayan,
patuloy pa rin nating igigiit at ipagtatanggol
ang ating mga karapatan. Pinatunayan
naman sa kasaysayan na gaano man katindi
ang represyon sa mga mamamayan at mga
organisasyon, patuloy nating tatahakin ang
landas ng pagbabago tungo sa kaunlaran na
mula at para sa mas nakararami!