კავკასიის უნივერსიტეტი

კავკასიის ჰუმანიტარულ და სოციალურ მეცნიერებათა სკოლა

2017-2018 სასწავლო წელი

შემოდგომის სემესტრი

2017 წლის ნოემბერი

შუალედური გამოცდა

გამოცდის ხანგრძლივობა 120 წუთი

საგნის დასახელება: სოციოლოგიის შესავალი

ლექტორი: ირაკლი მეფარიშვილი

სტუდენტის სახელი, გვარი:

მხოლოდ აღნიშნული ელემენტები არის ნებადართული

Only the ticked elements are allowed

სალექციო მასალები/Class photocopy

 წიგნები/Textbooks

კონსპექტი/All personal notes

ლექსიკონი/Dictionary (for foreign students)

პერსონალური კალკულატორი /Personal calculator

კოდექსი/Codex

კალკულატორი/calculator

კომპიუტერი/Computer

სხვა/Other:

თქვენი მობილური ტელეფონი უნდა იყოს გამორთული გამოცდის მიმდინარეობისას.

Your mobile ’phone must be switched off and in your bag throughout the exam.

მნიშვნელოვანი წესები გამოცდის ჩატარების შესახებ

(წყარო: დებულება გამოცდების ჩატარების შესახებ)

1. გამოცდის პროცესზე მონიტორინგ ახორციელებენ: ხარისხის უზრუნველყოფის

დეპარტამენტი, შესაბამისი სკოლის დეკანი, პროგრამის დირექტორი, ლექტორი,
აკადემიური მენეჯერი დაუფლება მოსილი დამკვირვებლები, რომლებიც შეირჩევიან
უნივერსიტეტის აკადემიური (მასწავლებლები, მკვლევარები დამოწვეული პერსონალი) და
ადმინისტრაციული პერსონალიდან და მონიტორინგის სამსახურის წარმომადგენელი
2. დამკვირვებელს უფლება აქვს სტუდენტები მერხებზე განალაგოს თავისი
შეხედულებისამებრ. სტუდენტი ვალდებულია კომენტარის და წინააღმდეგობის გარეშე
შეასრულოს მითითება
3. შუალედურ/დასკვნით გამოცდაზე იკრძალება მობილური ტელეფონით სარგებლობა. იგი
გათიშულ მდგომარეობაში უნდა იყოს სტუდენტის ჯიბეში, ჩანთაში ან დამკვირვებლის
მაგიდაზე. ასევე აკრძალულია მობილური ტელეფონის ან სხვა რაიმე ელექტრონული
მოწყობილობის გამოყენება კალკულატორის ნაცვლად. ამ წესის დარღვევის შემთხვევაში,
სტუდენტი მოიხსნება გამოცდიდან, გაუფორმდებ აშეფასება – ნული.
შუალედურ/დასკვნითი გამოცდის დაწყების და დამთავრების დრო უნდა დაიწეროს
დაფაზე.
4. დამკვირვებელი ვალდებულია 30 წუთის ინტერვალით დაფაზე დაწეროს საგამოცდო
ტესტის ამოწურვამდე დარჩენილი დრო.
5. საგამოცდო დავალების ტესტურ (ე.წ მრავლობითი არჩევანის შეკითხვების) ნაწილში
შემოხაზული უნდა იყოს ერთი პასუხი (გარდა იმ შემთხვევისა, როდესაც კითხვა
ითვალისწინებს ორიან მეტი პასუხის შემოხაზვას), სხვა შემთხვევაში პასუხი არ ჩაითვლება
6. საგამოცდო დავალების ტესტურ (ე.წ მრავლობითი არჩევანის შეკითხვების) ნაწილში,
პასუხის გადასწორების, ანუ გადაშლისა და სხვა პასუხის შემოხაზვის შემთხვევაში პასუხი არ
ჩაითვლება.
7. შუალედურ/დასკვნით გამოცდაზე იკრძალება სტუდენტის მიერ კალკულატორის ან/და
კოდექსის გადაცემა სხვა სტუდენტისთვის. მისი გადაცემა ჩაითვლება გადაწერის
მცდელობად და ორივე გამოსაცდელის ნაწერს დააკლდება მიღებული ქულის 20%
8. შუალედურ/დასკვნით გამოცდაზე კატეგორიულად იკრძალება ე.წ. `შპარგალკის~
გამოყენება. `შპარგალკად~ ჩაითვლება ნებისმიერი სახის მატარებელზე (ქაღალდი, ხელი,
პლასტმასი, ელექტრონული (მობილური ტელეფონი და სხვ.) და ა.შ.) დაწერილი,
ამოტვიფრული თუ ჩაწერილი საგანთან დაკავშირებული ინფორმაცია, ასევე ნებისმიერი
სახის ფურცელი, თუ იგი არ არის დარიგებული საგამოცდო დავალებასთან ერთად ან არ აქვს
დამკვირვებლის ხელმოწერა. აღნიშნული დარღვევის დაფიქსირების შემთხვევაში,
სტუდენტი მოიხსნება გამოცდიდან და გაუფორმდება შეფასება – ნული;
9. გამოცდის მიმდინარეობისას აკრძალულია სტუდენტის აუდიტორიიდან გასვლა.
10. შუალედურ/დასკვნით გამოცდაზე იკრძალება საუბარი, გადალაპარაკება, ნებართვის გარეშე
აუდიტორიაში მოძრაობა, გამოსაცდელის ქცევით გამოცდის მიმდინარეობისათვის
ხელისშეშლა. აღნიშნული დარღვევის დაფიქსირების შემთხვევაში, სტუდენტის ნაწერს
დააკლდება მიღებული ქულის 20%;
11. დებულების პუნქტების 5.4.1, 5.4.2, 5.4.4 დარღვევის განმეორების შემთხვევაში სტუდენტის
ნაწერს დააკლდება მიღებული ქულის 50%, ხოლო მესამე დარღვევის შემთხვევაში
სტუდენტი მოიხსნება გამოცდიდან და გაუფორმდება შეფასება – ნული.
  1.განმარტეთ მოცემული სოციოლოგიური კვლევის მიდგომა (2ქ)

დემოგრაფიული- საზოგადოების შესწვლა მიგრაციების, შობადობისა და

სიკვდილიანობის დახასიათების გზით.

კოლექტივისტური- საზ. შესწავლის ხერხი, რომელიც გამოიყენება ორ ან მეტი ადამიანის

შესწავლისას, როდესაც ისინი ქმნიან ჯგუფს ან ორგანიზაციას.

 2. განმარტეთ ფუნქციონალიზმის თეორიული ჩარჩოები(2ქ)


 საზოგადოება არის ნაწილების ერთიანობა და ინარჩუნებს ერთიანობას საკონტროლო
ინსტიტუტების (სასამართლო,სამართალდამცავი ორგანოები) არსებობის
საფუძველზე. საზოგადოების ძირითადი ნაწილი იცავს საერთო ღირებულებებს.
არსებობს დისფუნქცია, მაგრამ ბოლოს ისიც უერთდება საზოგადოების ძირითად
ნაწილს.

3) განმარტეთ მოცემული მნიშვნელობები: (2ქ)

 ფაქტი- დებულება, ის რაც აშკარაა

 ჰიპოთეზა- ფაქტებს შორის კავშირის შესახებ ვარაუდი, რომლის დამტკიცება ან
უარყობა შეგვიძლია.
 თეორია- მტკიცება, რომელიც შეიცავს ურთიერთდაკავშირებულ ჰიპოთეზებს.


4) არის თუ არა კულტურა „რეპრესიული“? (განმარტეთ შემზღუდველი

ფაქტოორების მნიშვნელობა მოიყვანეთ მაგალითები)(1ქ)

ფროიდი კულტურას რეპრესიულად თვლიდა, რადგან ის არეგულირებს ადამიანის ქცევებს.

კულტურა ხშირად თრგუნავს ადამიანის მისწრაფებებს, მაგრამ სავსებით მათ არ
გამორიცხავს, მაგალითად კულტურა არ ცდილობს სექსუალური მისწრაფებების
განადგურებას, მაგრამ ის განსაზღვრავს სად რა უნდა გააკეთო და როგორ უნდა მოიქცე.
 5) როგორ უნდა შევისწავლოთ კულტურა? __განმარტეთ კულტურული
რელატივიზმის მნიშნელობა მოიყვანეთ მაგალითები(1ქ)

ბენედიქტის აზრით, კულტურა შეიძლება საკუთარ კონტექსტში იყოს გაგებული და ის

როგორც ერთიანი და მთლიანი ისე უნდა განიხილებოდეს. რელატივიზმი კულტურის
უმნიშვნელო განსხვავებებს სწავლობს. „დახურული კარის“ მაგალითს მოვიხმობ.
გერმანელები კარს ბოლომდე კეტავენ, რათა განცალკევებით იყვნენ, ხოლო ამერიკელებს
კარი მუდამ ღია აქვთ, რადგან მიაჩნიათ, რომ დახურული კარი გაუცხოვების შეგრძნებას
იწვევს.

6) განმარტეთ ჯ. ჰერბერტ მიდის პიროვნების განვითარების თეორია(2ქ)

ადამიანი პიროვნებად სხვებთან ურთიერთობის საცუძველზე ყალიბდება. ეს პროცესი მიდის

აზრით სამ ძირითად სტადიას მოიცავს.

 იმიტაცია - ბავშვები გაუაზრებლად ბაძავენ უფროსებს.

 თამაშების სტადია - ბავშვი ქცევას იაზრებს, როგორც გარკვეულ როლს.
მაგალითად, ექიმის ან მეხანძრის. მსგავს ქცევებს იმეორებენ.
 კოლექტიური თამაშების სტადია - ბავშვი სწავლობს არა ერთია დამიანის,
არამედ მთელი ჯგუფის მოლოდილების გაცნობიერებას.ბავშვები იწყებენ
საკუთარი ქმედებების შეფასებას სხვისი თვალით, სხვისი სტანდარტებით.

7) განმარტეთ ე. პიაჟეს პიროვნების განვითარების სტადიები (2ქ)

მისი თეორიის თანახმად კოგნიტური განვითარების ყოველ ეტაპზე ყალიბდება

ახალი ჩვევები, რომლებიც შესაძლოა მოცემულ სტადიაზე ვისწავლოთ.
 სენსომოტორული ანუ ,,პრაქტიკული’’ ინტელექტის სტადია (დაბადებიდან
1,5-2 წლამდე) - ბავსვი მხოლოდ აღქმით და მოძრაობით შეიმეცნებს სამყაროს.
მისთვის არსებობს მხოლოდ ის რასაც ხედავს ან ეხება.
 წინაოპერაციული ანუ ნივთიერ-ხატოვანი აზროვნების სტადია (1,5-2 წლიდან
5-6 წლამდე) - ბავშვი უკვე მეტყველებს, მაგრამ ჯერ არ შეუძლია მსჯელობა ან
წარმოსახვა. სწავლობენ სიმბოლოების მნიშვნელობებსა და განსხვავებას.
 კონკრეტულ ოპერაციათა ანუ წარმოდგენით-ხატობრივი აზროვნების სტადია
(5-6 წლიდან 9-11 წლამდე) - ვითარდება წარმოსახვის უნარი და
მხედველობითი მეხსიერება.
 ფორმალურ ოპერაციათა ანუ ლოგიკურ/ცნებითი აზროვნების სტადია (9-11
წლიდან 15-17 წლამდე) - მოზარდს შეუძლია ამოხსნას აბსტრაქტული
მათემატიკური თუ ლოგიკური ამოცანები, იფიქრონ და იოცნებონ მომავალზე.
8) განმარტეთ რესოციალიზაციის პროცესი (1ქ)

არის ახალი როლების, ღირებულებების, უნარ-ჩვევების ათვისება ძველი,

მოძველებული ან არასაკმარისად ათვისებულლი როლების ნაცვლად.იგი
საქმიანობის მრავალ ასპექტს მოიცავს, წერა-კითხვის გაუმჯობესებიდან
დაწყებული პროფესიული გადამზადებით დამთავრებული.ფსიქოთერაპიაც
რესოციალიზაციის ნაწილია. იგი გულისხმობს კონფლიქტებში გარკვევას და ამის
საფუძველზე საქციელის ან ქცევის შეცვლას.

9) განმარტე „როლის“, „როლური ნაკრების“, „ფორმალური და არაფორმალური

როლების მოლოდინის“ მნიშნელობა(2ქ)

როლი – ეს არის გარკვეულ სტატუსთან დაკავშირებული მოსალოდნელი ქცევა.

მოცემული სტატუსისათვის დამახასიათებელი როლების ერთობლიობას- როლური
სისტემა ეწოდება. ჩვენი როლები სხვა ადამიანების მოლოდინებითაა
განსაზღვრული. ზოგიერთი მოლოდინი, მაგალითად, კანონი, არის ფორმალური,
სხვა, ვთქვათ, მაგიდასთან ქცევის ნორმები _ არაფორმალურია. როდესაც ადამიანის
ქცევა შეესაბამება როლით მოსალოდნელს, ის სოციალურ წახალისებას (ფულს ან
პატივისცემას) ღებულობს.

10) განმარტეთ სოციალური ინსტიტუტის მნიშნელობა (პასუხში მოიყვანეთ

მაგალითები და გამოთქვით თქვენი აზრი რა როლს ასრულებს სოციალური
ინსტიტუტი საზოგადოებაში) (2ქ)

ინსტიტუტი ეწოდება გარკვეული სოციალური მოთხოვნების დასაკმაყოფილებლად

შექმნილ როლებისა და სტატუსების ერთობლიობას. ჩვენ ვცხოვრობთ უკიდურესად
ინსტიტუციონალიზებულ საზოგადოებაში. მაგალითად, ინსტიტუტს წარმოადგენს
ჩვენი განათლების სისტემა. აქ ერთი თაობიდან მეორეზე ცოდნისა და კულტურის
ღირებულებების გადაცემის რესურსები და როლები იგულისხმება. ეკონომიკური
ინსტიტუტები საქონელსა და მომსახურებას აწარმოებენ და ანაწილებენ. ოჯახი ასევე
წარმოადგენს ინსტიტუტს-ის საზოგადოების ახალ წევრებს ქმნის.
 11) აღწერეთ ჰაროლდ ლაივიტის ექსპერიმენტი და მისი შედეგები (2ქ)
ბორბალი_____________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
ჯაჭვი_________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
Y_____________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
წრე___________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________

12) რა არის ტოტალური ორგანიზაცია? (პასუხში მოიყვანეთ ტოტალური

ორგანიზაციის მაგალითები) (1ქ)

_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________

13) როგორია მაქვს ვებერის მიხედვით ბიუროკრატიის იდეალური ტიპი? (2ქ)

_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________

14) განმარტეთ სტენლი მილგრამის 1965 წ. ექსპერიმენტი. „პასუხმისგებლობა

ეკისრება ექსპერიმენტის შემდგენელს და არა შემსრულებელს“(1ქ)
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
15) როგორ გესმით სენტენცია „ბიუროკრატია ეს არის დეჰუმანიზაციის
განხორციელება, რაც ნაკლებია პიროვნების ინდივიდუალურობა მით მეტია
ბიუროკრატიის ეფექტურობა“, რა დადებით შედეგები შეიძლება ახლდეს
„დეპერსონალიზაციის პროცესს? (მოიყვანეთ მაგალითები)(2ქ)
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________