BÀI 2:

NGÀNH LUẬT HÀNH CHÍNH,

KHOA HỌC LUẬT HÀNH CHÍNH,
MÔN HỌC LUẬT HÀNH CHÍNH
 MỤC TIÊU

Nhận diện được các QHXH do LHC

điều chỉnh

Xác định được các phương pháp điều

chỉnh của ngành LHC

Phân biệt ngành LHC với các ngành luật

khác, với khoa học LHC, môn học LHC
 NHỮNG NỘI DUNG CHÍNH

Nội dung
NGÀNH LUẬT HÀNH CHÍNH VIỆT NAM
01

Nội dung
KHOA HỌC LUẬT HÀNH CHÍNH
02

Nội dung
MÔN HỌC LUẬT HÀNH CHÍNH
03
 MỘT NGÀNH LUẬT

MỘT LOẠI HÌNH

LUẬT HÀNH KHOA HỌC PHÁP LÝ
CHÍNH

MỘT MÔN HỌC

I. NGÀNH LUẬT HÀNH CHÍNH
VIỆT NAM
Các ngành luật cơ bản trong hệ thống pháp luật
Việt Nam
Hệ thống pháp luật Hệ thống pháp luật
quốc gia quốc tế
1 Luật Hiến pháp (luật nhà nước) 1 Công pháp quốc tế
2 Luật hành chính 2 Tư pháp quốc tế
3 Luật tài chính
4 Luật ngân hàng
5 Luật đất đai
6 Luật dân sự
7 Luật lao động
8 Luật hôn nhân và gia đình
9 Luật hình sự
10 Luật tố tụng hình sự
11 Luật tố tụng dân sự
12 Luật tố tụng hành chính
13 Luật kinh tế
 Đối tượng điều chỉnh

Ngành luật
Phương pháp điều chỉnh
 1. Đối tượng điều chỉnh
a. Khái niệm:
Là những quan hệ xã hội hình
thành trong lĩnh vực quản lý nhà
nước.
Đó là những quan hệ chấp
hành – điều hành nhà nước.
Quan hệ nào
sau đây là
ĐTĐC của
LHC?
1. Bộ trưởng Bộ Y tế trả lời chất vấn của đại biểu
Quốc hội.
2. Chủ tịch UBND quận X ra quyết định thu hồi
đất của hộ gia đình bà Lê Thu M.
3. Ủy ban kiểm tra Tỉnh ủy Bình Dương làm việc
tại Sở Tư pháp tỉnh.
4. Bà Lê Thu M khởi kiện quyết định thu hồi đất
của Chủ tịch UBND quận X.
5. Hội đồng xét xử sơ thẩm tuyên phạt bị cáo K 10
năm tù.
6. Ông Lê Q và bà Nguyễn Thị S ký kết hợp đồng
mua bán nhà ở.
 Đặc trưng của quan hệ
chấp hành - điều hành nhà nước:

Tính không bình đẳng

giữa các bên tham gia quan hệ
 Tại sao?
Vì các bên không bình đẳng với
nhau về địa vị pháp lý.
 Chủ thể quản lý: mang quyền lực nhà
nước;
 Đối tượng quản lý: phải phục tùng
quyền lực nhà nước.
 Câu hỏi

Đối tượng điều chỉnh

của LHC luôn là những
quan hệ xã hội mang
tính bất bình đẳng?
Vẫn có những quan hệ mang
tính bình đẳng

Nhưng không phải là chủ yếu;

Sự bình đẳng chỉ có tính tương đối.
 b. Các nhóm quan hệ xã hội
thuộc đối tượng điều chỉnh của
Luật hành chính Việt Nam
 3 nhóm:
Nhóm 1:
Những quan hệ chấp hành và
điều hành phát sinh trong hoạt
động của các cơ quan hành chính
nhà nước.
 Nhóm 1

1 2

Quan hệ CH-ĐH phát sinh Quan hệ CH-ĐH phát sinh

trong quá trình CQHCNN trong quá trình CQHCNN
thực hiện thực hiện
chức năng, nhiệm vụ, hoạt động quản lý
quyền hạn nội bộ
 Ví dụ 1

Chính phủ làm việc và đồng ý cấp cho Bộ

NNPTNT 532 tỷ đồng để Bộ đền bù, giải tỏa
cho dự án xây dựng công trình thủy lợi
 Ví dụ 2

Bộ TNMT yêu cầu Ủy ban nhân dân tỉnh Cà

Mau thống kê và báo cáo chi tiết về diện tích
rừng phòng hộ, rừng ngập mặn ở U Minh
Hạ
 Nhóm 2:
Những quan hệ chấp hành và
điều hành phát sinh trong hoạt
động hành chính nội bộ phục
vụ cho các cơ quan nhà nước
khác.
 Ví dụ

Chánh án TAND tỉnh Quảng Nam Trần Ngọc

Triều chính thức công bố quyết định kỷ luật
đối với Chánh án Tòa án nhân dân huyện
Phú Ninh Phạm Công Bằng với hình thức kỷ
luật: cảnh cáo
 Nhóm 3:
Những quan hệ hành chính phát
sinh trong hoạt động của các cơ
quan nhà nước khác hoặc tổ chức,
cá nhân được nhà nước trao quyền.
 Nhóm 3

Hoạt động của

Hoạt động của các tổ chức, cá
các cơ quan nhân được nhà
nhà nước khác nước trao quyền
 Ví dụ
Người chỉ huy tàu bay, thuyền trưởng,
trưởng tàu khi tàu bay, tàu biển, tàu hỏa đã
rời sân bay, bến cảng, nhà ga.
Có quyền tạm giữ người theo thủ tục
hành chính.
(Điểm k Khoản 1 Điều 123
Luật XLVPHC 2012)
 Câu hỏi:

Trong 3 nhóm quan hệ chấp

hành – điều hành nhà nước nói
trên, nhóm nào quan trọng nhất?
 Trả lời
=> Là Nhóm 1
Tại sao?
Vì cơ quan hành chính nhà nước là
chủ thể chủ yếu của hoạt động quản lý
nhà nước.
 2. Phương pháp điều chỉnh

Khái niệm:
Là những cách thức mà nhà nước
sử dụng quy phạm pháp luật hành
chính để tác động vào quan hệ quản lý.
 • Phương pháp quyền uy -
1 phục tùng (mệnh lệnh)

2 • Phương pháp thỏa thuận

 a. Phương pháp
quyền uy – phục tùng
(phương pháp mệnh lệnh)
 Là phương pháp điều chỉnh chủ yếu
của Luật Hành chính.
 Tại sao?
Vì quan hệ xã hội mà Luật hành chính
điều chỉnh là quan hệ chấp hành – điều
hành với đặc trưng là sự bất bình đẳng về
ý chí giữa các bên tham gia quan hệ.
Phương pháp quyền uy – phục tùng
(phương pháp mệnh lệnh) được
biểu hiện như thế nào?
1. Một bên có quyền ra mệnh lệnh (chủ yếu bằng
các QĐHC); bên kia có nghĩa vụ phải thi hành.

2. Một bên có quyền yêu cầu, kiến nghị; bên kia có

quyền xem xét.

3. Hai bên có quyền theo quy định pháp luật, một

bên quyết định vấn đề gì thuộc quyền của bên còn
lại thì phải được sự đồng ý.
PP quyền uy - phục tùng được xây dựng
trên nguyên tắc:

• Xác nhận sự không bình đẳng giữa các

bên tham gia quan hệ quản lý nhà nước
Điều 14. Nhiệm vụ, quyền hạn của Phòng
Đăng ký kinh doanh (thuộc Sở KH – ĐT)
1. Trực tiếp nhận hồ sơ đăng ký doanh
nghiệp; xem xét tính hợp lệ của hồ sơ đăng
ký doanh nghiệp và cấp hoặc từ chối cấp Giấy
chứng nhận đăng ký doanh nghiệp…
(Nghị định 78/2015/NĐ-CP ngày 14/9/2015
của Chính phủ về đăng ký doanh nghiệp)
• Bên nhân danh Nhà nước, sử dụng
quyền lực nhà nước có quyền đơn
phương ra quyết định trong phạm vi
thẩm quyền của mình vì lợi ích của nhà
nước, của xã hội.
• Quyết định đơn phương của bên có quyền
sử dụng quyền lực nhà nước có hiệu lực
bắt buộc thi hành đối với các bên hữu
quan và được bảo đảm thi hành bằng
cưỡng chế nhà nước.
 b. Phương pháp thỏa thuận

Được sử dụng để điều chỉnh những

quan hệ phát sinh trong hoạt động
chấp hành – điều hành có yếu tố
bình đẳng.
 Câu hỏi

Sự thỏa thuận trong

Luật hành chính giống
với Luật dân sự???
=> Sự thỏa thuận trong Luật hành
chính chỉ có tính tương đối.
Luật Hành chính là gì?
 Là một ngành luật trong hệ thống
pháp luật Việt Nam, bao gồm tổng thể
các quy phạm pháp luật điều chỉnh các
quan hệ quản lý nhà nước mà phương
pháp điều chỉnh chủ yếu là phương
pháp quyền uy – phục tùng.
 3. Quan hệ giữa ngành Luật hành chính
và các ngành luật khác

Luật
hiến Đối
pháp tượng
điều
Luật Luật chỉnh
đất đai dân sự
Luật
hành
chính
Phương
Luật Luật pháp
hình lao điều
sự động chỉnh
Luật
tài
chính
II. KHOA HỌC LUẬT HÀNH CHÍNH
III. MÔN HỌC LUẬT HÀNH CHÍNH