Nhóm 11: Bông hoa cỏ may biết hát lời tình ca (đây là cụm từ nhân hoá vô cùng đẹp
đẽ dành
cho nữ thi sĩ Xuân Quỳnh , bà là một bông hoa cỏ may biết hát lời tình ca và là một cánh chuồn
mỏng manh trong giông bão )
38 - Ngô Ngọc Thùy Trang - 12A6 (50% nội dung + thiết kế)
39 - Nguyễn Bùi Thanh Trúc - 12A6 (50% nội dung + thiết kế)
SÓ
đề 11: Trong bài thơ Sóng, nhà thơ Xuân Quỳnh viết:
“Trước muôn trùng sóng bể
Em nghĩ về anh, em
Em nghĩ về biển lớn
Từ nơi nào sóng lên
Sóng bắt đầu từ gió
Gió bắt đầu từ đâu
Em cũng không biết nữa
Khi nào ta yêu nhau
Cảm nhận của anh/chị về đoạn thơ trên. Từ đó, nhận xét vẻ
đẹp nữ tính trong thơ Xuân Quỳnh.

MỞ BÀI
• Xuân Quỳnh là một trong số nhà thơ tiêu biểu
nhất của thế hệ các nhà thơ trẻ thời kì chống Mĩ.
• Thơ Xuân Quỳnh là tiếng lòng của một tâm
hồn phụ nữ giàu yêu thương , khao khát hạnh
phúc đời thường , nhiều âu lo , trăn trở trong tình
yêu.
• Tác phẩm “Sóng“ là một trong những bài thơ
tình tiêu biểu của Xuân Quỳnh , sáng tác năm
1967 trong chuyến đi thực tế ở vùng biển Diêm
Điền.
• Giới thiệu luận đề: Cảm xúc về đoạn trích.
Nhận xét vẻ đẹp nữ tính trong thơ Xuân Quỳnh
rồi trích thơ.
thân BÀI
* PHẦN TỔNG :
- Giới thiệu sơ lược về tác giả: Tên thật là
Nguyễn Thị Xuân Quỳnh (1942 -1988 ). Quê:
Làng La khê -TP Hà Đông, Hà Tây. Phong cách
thơ: Hồn nhiên tươi tắn, Chân thành đằm thắm ,
Khát vọng mãnh liệt lo âu
- Hoàn cảnh sáng tác và vị trí của tác phẩm:
Năm 1967 trong chuyến đi công tác thực tế tại
vùng biển Diêm Điền (Thái Bình). Vị trí: Tác phẩm
được in trong tập thơ “Hoa dọc chiến hào” (1968 ).
* PHẦN PHÂN:
Luận điểm 1: NỖI NHỚ THƯƠNG MÃNH
LIỆT ( khổ 3,4)
Khi tình yêu đến, như một tâm lí tự nhiên và
thường tình, người ta luôn có nhu cầu tự tìm
hiểu và phân tích. Nhưng tình yêu là một hiện
tượng tâm lí khác thường, đầy bí ẩn, không
thể giải thích được câu hỏi về khởi nguồn của
nó, về thời điểm bắt đầu của một tình yêu:
“Trước muôn trùng sóng bể
Em nghĩ về anh, em
Em nghĩ về biển lớn
Từ nơi nào sóng lên?”
•“Em” trực tiếp xuất hiện, thể hiện cảm xúc băn
khoăn, trăn trở.
•“Muôn trùng sóng bể”: rộng lớn, mênh mông
gợi liên tưởng đến trùng điệp, chất chồng khó
khăn, xa cách.
•Điệp cấu trúc “Em nghĩ về”, “Em nghĩ về”: Sự
suy tư, trăn trở của “em”.
•Câu hỏi tu từ “Từ nơi nào sóng lên?”: Sự băn
khoăn của “em” về nguồn gốc của sóng, có được
ngay câu trả lời “Sóng bắt đầu từ gió”.
Cái điều mà trước đó đã từng làm Xuân Diệu
băn khoăn: “Làm sao cắt nghĩa được tình yêu?”
thì nay một lần nữa lại được Xuân Quỳnh bộc
bạch một cách hồn nhiên, thật dễ thương. Tình
yêu cũng giống như sóng biển, như gió trời,
làm sao mà hiểu hết được. Nó cũng tự nhiên,
hồn nhiên như thiên nhiên, và cũng khó hiểu,
nhiều bất ngờ như thiên nhiên:
“Sóng bắt đầu từ gió
Gió bắt đầu từ đâu?
Em cũng không biết nữa
Khi nào ta yêu nhau”
• Câu hỏi tu từ “Khi nào ta yêu nhau”: Sự băn
khoăn của “em” về nguồn gốc của tình yêu không
có được câu trả lời.
• Đảo ngữ “Em cũng không biết nữa/ Khi nào
ta yêu nhau”: Đáp trước hỏi sau, sự băn khoăn
lên đến cao độ.
• Hai câu hỏi tu từ về các hiện tượng tự nhiên,
“em” có được cho mình câu trả lời của một câu hỏi.
Còn câu hỏi về nguồn gốc của tình yêu thì không
có đáp án. Khát vọng muốn truy tìm đến cùng tận
về nguồn gốc của tình yêu là khát vọng muôn đời
của con người.
• “Em cũng không biết nữa”: là lời thú nhận
thành thực, hồn nhiên, đầy nữ tính, giống như cái
lắc đầu không biết thật có duyên của người phụ
nữ hồn nhiên, chân thành.
NG XUÂN
QUỲNH
Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức”.
(Ngữ văn 12, tập 1, NXB GD,
2020, tr.155)
Luận điểm 2: NỖI NHỚ THƯƠNG MÃNH
LIỆT (khổ 5 )
Nỗi nhớ bao trùm không gian , chiếm lĩnh thời
gian:
“Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức”
• Đối lập “dưới lòng sâu” >< “trên mặt nước”:
xác lập không gian tồn tại nỗi nhớ bao trùm tất
cả mọi nơi.
• Thán từ “Ôi”: Bộc lộ cảm xúc trực tiếp của nhân
vật trữ tình.
• Điệp cấu trúc “sóng nhớ bờ”, “em nhớ anh”:
So sánh tinh tế, hai hình tượng đan kết vào nhau,
tách rời mà lại thống nhất.
• Trạng từ chỉ thời gian “ngày đêm”: xác lập
thời gian tồn tại nỗi nhớ kéo dài cả ngày lẫn đêm
• Cách diễn tả phi logic “Cả trong mơ còn
thức”: Nỗi nhớ dạt dào, da diết, cuồn cuộn như
những đợt sóng.
• Đây là khổ thơ duy nhất gồm 6 câu thơ: Phá
vỡ cấu trúc thể loại, thể hiện cảm xúc mãnh liệt
• Nỗi nhớ: Bao trùm cả không gian : “… dưới lòng
sâu…trên mặt nước”; thao thức trong mọi thời
gian: “ngày đêm không ngủ được.”
Nhận xét về vẻ đẹp nữ tính trong
thơ Xuân Quỳnh:
• Vẻ đẹp nữ tính trong thơ Xuân Quỳnh chính là
tiếng lòng của tâm hồn người phụ nữ khi yêu
được thể hiện một cách dịu dàng, đằm thắm
• Bài thơ Sóng là một trong những bài thơ tiêu
biểu thể hiện nét nữ tính trong thơ Xuân Quỳnh.
Tình yêu được thể hiện trong bài thơ vừa mạnh
mẽ, nồng nàn lại vừa dịu dàng, sâu lắng, chính nó
đã làm nên vẻ đẹp nữ tính trong hình tượng sóng
• Tình yêu đó còn chan chứa sự trăn trở, suy tư
của người con gái khi yêu. Những băn khoăn, âu
lo được Xuân Quỳnh thể hiện vô cùng mềm mại,
nữ tính qua những câu hỏi như: Em cũng không
biết nữa/ Khi nào ta yêu nhau
• Tính nữ đó còn được thể hiện một cách bình
thường, dung dị qua khao khát hạnh phúc đời
thường - khao khát thường trực thể hiện trong thơ
Xuân Quỳnh. Đó là nỗi nhớ da diết, cháy bỏng,
"cả trong mơ còn thức" của người con gái khi yêu.
Là tình yêu mãnh liệt, sẵn sàng vượt qua mọi khó
khăn, sóng gió. Đó còn là khát khao tận hiến, khát
vọng được hóa thân, được hòa nhập vào biển lớn
tình yêu
=> Bài thơ Sóng chính là một minh chứng rõ
ràng nhất cho vẻ đẹp nữ tính trong thơ Xuân
Quỳnh. Tác phẩm cho thấy vẻ đẹp tâm hồn
cũng như tấm lòng trắc ẩn của người phụ nữ
khi yêu.
* PHẦN HỢP:
Nội dung: Đoạn thơ trên ta có thể thấy tâm hồn
dịu dàng, vẻ đẹp nữ tính cũng như tấm lòng trắc
ẩn của người phụ nữ đang yêu được thể hiện rất
mãnh liệt qua thể thơ năm chữ, cùng nghệ thuật
nhân hóa và sự biến chuyển của sóng và biển.
Nghệ thuật:
- Thể thơ năm chữ tạo âm điệu sâu lắng, dạt dào,
như âm điệu của những con sóng biển và cũng là
sóng lòng của người phụ nữ khi yêu.
- Cách ngắt nhịp linh hoạt, phóng khoáng và
cách gieo vần, phối âm độc đáo, giàu sức liên
tưởng.
- Xây dựng hình ảnh ẩn dụ - với hình tượng sóng,
vừa mang nghĩa thực, vừa mang nghĩa ẩn dụ.
- Bài thơ sử dụng các biện pháp nhân hóa, ẩn dụ,
đối lập - tương phản,...
kết BÀI
• Khẳng định giá trị nội dung và nghệ thuật của
đoạn thơ , khẳng định lại vẻ đẹp nữ tính trong thơ
Xuân Quỳnh.
• Cảm nhận của bản thân.