3

Araling Panlipunan
Ikaywang Markahan – Modyul 4:
Mga Kahueogan it Simbolo ag Sagisag it
Atong Probinsya

Akeanon
Araling Panlipunan – Ikatlong Baitang
Alternative Delivery Mode
Ikalawang Markahan – Modyul 4: Ang mga Natatanging Simbolo at Sagisag ng Ating
Lalawigan
Unang Edisyon, 2020

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng
karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan
muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung
ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan
ay ang pagtakda ng kaukulang bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand
name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito
ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito
upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga
tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban
sa modyulna ito ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga
ito.

Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa

anomang paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon

Kalihim: Leonor Magtolis Briones
Pangalawang Kalihim: Diosdado M. San Antonio

Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul

Manunulat: Melanie D. Geyrozaga

Editors: Kimberly E. Dueñas, Pamela L. Edisane, Hannie P. Zamora

Tagasuri: Arcel W. Gacasan, Jean Christi B. Rivera, Guillesar P. Villarente

Tagalapat: Alpha Amor G. Manglicmot, Patrick John P. Peresores

Tagapamahala: Evelyn R. Fetalvero Nelson C. Lopez

Janette G. Veloso Cheerylyn A. Cometa

Analiza C. Almazan Christopher P. Felipe

Ma. Cielo D. Estrada Alicia I. Ayuste

Danilo R. Dohinog Leonora Liza D. Dacillo

Inilimbag sa Pilipinas ng________________________

Department of Education – RegionXI
Office Address: F. Torres St., Davao City
Telefax: (082) 291-1665; (082) 221-6147
E-mail Address: region11@deped.gov.ph * lrms.regionxi@deped.gov.ph
 3

Araling Panlipunan
Ikaywang Markahan – Modyul 4:
Mga Kahueogan it Simbolo ag Sagisag it
Atong Probinsya

Akeanon
Araling Panlipunan – Ikatlong Baitang
Alternative Delivery Mode
Ikaywang Markahan – Modyul 4: Mga Kahueogan it Simbolo ag Sagisag it
Atong Probinsya
Unang Edisyon, 2020

Mga Bumuo sa Pagsulat ng Modyul sa Akeanon

Manunulat: Marivic N. Villaruel

Tagasuri: Josephine P. Vicente

Gilvert B. Dy
Ruby Agnes B. Estrada,PhD

Tagalapat: Ma. Christine B. Tejada, MAT

Tagaguhit: Anastacio P. Dalupang, Jr.

Tagapamahala: Mahnnie Q. Tolentino

Dobie P. Parohinog, PhD
Jose Niro R. Nillasca
Miguel Mac D. Aposin EdD, CESO V

Pangunang Hambae

ii
Para sa Pasiliteytor:
Malipayon nga pagbaton it asignaturang Araling Panlipunan 3 it Alternative
Delivery Mode (ADM) Modyul para sa leksyon nga Mga Kahueogan it
Simbolo ag Sagisag it Atong Probinsya!
Ro modyul ngara hay ginkabuliganan nga ginplastar, ginkaayad ag gin-
usisa it mga edukador halin sa publiko ag pribado nga institusyon agud giyahan
ikaw nga pasiliteytor agud mabuligan nga maangkon it eskuyla ro sueondanan
nga gintaeana it Kurikulum it K-12 samtang ginatinguhaan nanda nga
maeampasan ro pangkaugalingon, pagkabilugan ag pang-ekonomiyang hangkat
sa pag-tuon.
Ro Bulig sa pagtuon ngara hay nagahandum nga makaangot ro eskuyla sa
may paggiya ag hilway nga pagkantigo ku mga ueobrahon suno sa andang
ikasarang, kadasig ag oras. Nagahandum man ra nga mabuligan ro mga eskuyla
agud maangkon ro mga abilidad nga pang-21 siglo samtang ginaisip ro andang
mga kinahangeanon ag sitwasyon.
Bilang dugang sa kagamitan it nagapangunang teksto, makita ninyo ro
kahon ngara sa pinakaeawas it modyul:

Mga Padumdum para sa Manugturo

Makita iya kara ro mga padumdom, bulig o pamaagi nga magamit

sa paggiya sa eskuyla.

Bilang pasiliteytor, ginapaabot nga taw-an nimo it pangunang kaaeaman

ro eskuyla kon paalin gamiton ro modyul ngara. Kinahangean man nga imong
sundan o bantayan ag irekord ro anang pag-umwad samtang ginapasugtan sanda
nga magkantiguhan sa andang kaugalingon nga ikasarang. Euwas kara,
ginapaabot man kimo nga mas ingganyuhon pa gid ag giyahan ro eskuyla
samtang ginaobra ro mga ueobrahon nga nakasueod sa modyul ngara.

Para sa eskuyla:

iii
 Malipayon nga pagbaton sa asignatura nga Araling Panlipunan 3 it
Alternative Delivery Mode (ADM) Modyul para sa leksyon nga Mga
Kahueogan it Simbolo ag Sagisag it Atong Probinsya!
Ro modyul ngara hay gin-obra bilang sabat sa imong kinahangeanon.
Tinutuyo kara nga mabuligan ka sa imong pageskuyla samtang owa ka sa sueod
it eskuylahan. Handum man kara nga mataw-an ka it mga mapuslanon nga
kahigayunan sa pagkantigo.

Ro modyul ngara hay may mga parte ag icon nga dapat nimo nga
maeubtan.

Sayuron Masayuran mo sa parte ngara ro mga

dapat mo nga matunan sa modyul.

Testingan Sa Pagtesting ngara, aton nga makita kon

ano eon ro imong natun-an sa leksyon it
modyul. Kon mabuoe mo tanan ro husto
nga sabat (100%), pwede mo nga
eaktawan ro parte ngara it modyul.

Balikan Raya hay matag-ud nga oeobrahon o

balik-tuon agud mabuligan ka nga
maangot ro makaron nga leksyon sa
nagtaliwan nga leksyon.

Usisaon Sa parte ngara, ro bag-ong leksyon hay

ginapakilaea kimo sa maabu nga
pamaagi kapareho it istorya, kanta,
binaeaybay, problema, ueobrahon o
isaeang ka sitwasyon.

Tun-an Sa rayang parte, ginataw-an ka it matag-

ud nga pagpaathag ku leksyon. Tinutuyo

iv
 kara nga mabuligan ka nga maeubtan ro
bag-o nga konsepto ag mga oeobrahon.

Paumwaron Ginabilog ra it mga ueobrahong para sa

may paggiya ag hilway nga pagobra ku
mga oeobrahon agud mapalig-on ro
imong naeubtan ag mga natun-an sa
leksyon. Pwede mo nga tsekan ro imong
mga sabat sa ueobrahon gamit ro key to
correction o listahan it husto nga sabat
nga makita sa ulihi nga parti it rayang
modyul.

Isipon Ro sueod kara hay mga pangutana o

ueobrahon nga pagasabtan ro blangko
nga linya it mga pamisaea o paragrapo
agud maproseso kon ano ro imong natun-
an halin sa leksyon.

Obrahon Ro sueod kara hay mga oeobrahon nga

makabulig kimo agud maisaylo mo ro
bagong natun-an o abilidad sa matuod
nga sitwasyon o realidad it kabuhi.

Sabtan Raya hay ueobrahon nga nagahandum

nga matestingan o masukat ro lebel it
nasayran sa pag-abot ku natun-an nga
kompetensi.

v
 Dugang nga Sa parte ngara, may igatao kimo nga
Oeobrahon panibag-ong oeobrahon agud paumwaron
ro imong nasayran o abilidad sa natun-an
nga leksyon.

Ro sueod kara hay ro mga husto nga

Listahan it Husto nga sabat sa tanan nga mga oeobrahon sa
Sabat modyul.

Sa katapusan it modyul ngara, imo man nga makit-an ro:

Taean-awan Raya ro listahan ku tanan nga ginbue-an o
gintanawan sa pag-
obra o pagkaayad ku modyul
ngara

Ro masunod hay mga mahaega nga padumdom sa paggamit it modyul ngara:

1. Gamiton ro modyul nga may pagdahan. Indi pagbutangan it anuman nga

marka o sueat ro anuman nga parte it modyul. Maggamit it eain nga papel
sa pagsabat ku mga oeobrahon.

2. Indi pagkalipatan nga sabtan ro Testingan bago magsaylo sa iba pang

oeobrahon nga nakasueod sa modyul.

3. Basahon it mayad ro mga direksyon bago obrahon ro kada ueobrahon.

4. Obserbahan ro katampad ag integridad sa pag-obra it mga oeobrahon ag

sa pagtsek ku mga sabat.

5. Tapuson ro presente nga ueobrahon bago mag-agto sa iba pang

oeobrahon.

6. Pakibalik ro modyul ngara sa imong manogturo o pasiliteytor kon tapos

eon nimo nga sabtan tanan ro mga oeobrahon.

vi
Kon ingkaso nga malisdan ka sa pagsabat ku mga oeobrahon sa modyul
ngara, indi magkatahap nga magpangutana sa imong manogturo o
pasiliteytor. Pwede ka man nga magpangayo it bulig kay nanay o tatay, o
sa imong mga magueang. Tandaan permi ag imo gid nga itanom sa imong
painuino nga owa ka nagaisaeahanon.

Nagaeaum kami nga paagi sa modyul ngara, makaeksperyensya ka it

makahueugan nga pag-antigo ag makabuoe ka it madaeum nga pageubot
sa kaangot nga mga kompetensi. Masarangan mo ra!

vii
 Sayuron

Naeksperyensyahan mo eon baea nga mag-agto sa iba nga probinsya? Ano

ro imo nga hapan-ohan sa simbolo nga nakabutang sa prente it kapitolyo? May
mga hakita ka man baea nga simbolo sa anda nga bandera o sa mga
monumento? Hapan-ohan mo man baea ro korti nga malibunog nga makita do
pangaean it probinsya ag may bisaea nga Official Seal? Raya hay mga opisyal
nga simbolo it lugar o probinsya. Usuya ro opisyal nga sagisag it imo nga
probinsya sa idaeum.

Sa leksyon ngara, ginasaligan nga:

 maisaysay ro kahueugan it simbolo it kaugalingon nga probinsya ag
rehiyon(MELC -AP3KLR-IIe).

Testingan

1
Direksyon: Basaha ag intindihon it mayad ro mga pangutana. Pilion ro letra it
tama nga sabat ag isueat sa papel.
1. Isaea sa mga pananda nga makita sa sagisag it aton nga probinsya ro
kaeat o eubid. Ano ro ginarepresentar it raya nga bagay?
A. ro mga tanum na abaca sa probinsya.
B. ro matibay ag makusog nga kinaiya it mga Aklanon
C. pagtilibyog it mga Aklanon
D. pagkamabakod it mga Aklanon

2. Raya nga simbolo sa aton nga Official Seal hay nagaserbi nga kahayag ag
giya sa mga paghimakas nga ginaobra it mga tawo.
A. buean C. bituon
B. adlaw D. kometa

3. Ano nga porma it tubi sa probinsya ro ginarepresentar it simbolo nga

mahumbak nga linya sa atin nga Official Seal?
A. Aklan River C. Nabaoy River
B. Boracay Island D. Basang Cold Spring

4. Mahaeaga para sa mga Aklanon ro Abril 25, 1956 dahil raya hay
_______.
A. pagkatawo ni Godofredo P. Ramos, Ama it Akean
B. pagkatawo it probinsya dahil sa pagseparar na sa Capiz
C. anibersaryo it pagkamatay it XIX Martires
D. adlaw it pagpadungog sa mga piling Aklanon

5. Base sa kahueogan nga gintao, ro kolor nga dueaw sa atin nga Official
Seal hay nagapatimaan it ________.
A. pagkadiosnanon
B. pagkamasinueondun
C. pagkamarong
D. pag-eaum ag pagpahaega sa kahilwayan

Leksyon Mga Kahueogan it Simbolo

ag Sagisag it Atong
1 Probinsya
Haum ka eon baea sa imo nga leksyon? Ano baea ro mga simbolo nga makita sa
sagisag it imo nga probinsya?

2
 Balikan

Ku nagtaliwan nga leksyon, nasayuran mo ro mga makasaysayan nga

lugar ag mga mahaega nga natabu sa aton nga probinsya ag rehiyon nga nagtao
it epekto sa makaron nga tyempo.
1. Ano ro nangin padayun nga koneksyonit natabu nga Barter of Panay sa
pangabuhi it mga tawo sa Aklan sa makaron? sa Antique? sa Iloilo?

2. Ano ro naging papel it pagbukas it dungkaan nga Muelle Loney o Iloilo

River Wharf sa industriya it asukar sa Negros?

Mga Padumdom sa Manugturo

Basahon ag ipaeubot it mayad ro mga sueondan sa kada pamaagi ag

ueobrahon. Ipadumdom sa mga eskuyla nga magamit it papel sa pagsueat it anda
nga sabat sa mga ueobrahon. Tanan nga hasabtan nga papel ag mga proyekto nga
haobra hay itao sa manogturo agud mataw-an it angay nga grado.

Usisaon

Basahon ang eubton ro istorya it mag-aeamigo. Ilista ro mga importante nga

impormasyon hanungod sa anda nga probinsya nga anda nga gin-istoryahan.
Malibunog nga Korti
ni Melanie D. Geyrozaga
Ginsaylo sa Akeanon ni Marivic N. Villaruel

Stanly: Sayod ninyo, gusto ko kunta nga mag- agto sa eain-eain nga
probinsya sa rehiyon it Nakatundang Bisayas.

3
(Sanday Stanly, Jhuliane, Jay-ar, Jigie at Zian hay nagaistar sa maeayo nga
lugar it Barangay Oquendo, Banwa it Balete.

Jhuliane: Huo ngani, ako man Stanly naila man nga maka eksperyensya
nga magbyahe sa eain-eain nga probinsya.
Jay-ar: Ano baea ro aton nga makit-an kon mag-agto kita sa
pinakasentro it probinsya?
Jegie: Hambae ni tatay, nakaagto eon kuno imaw sa mga probinsya it
rehiyon it Nakatundang Bisayas ag nakit-an nana ro maeagko
nga bilding, monumento ag kapitolyo. Napan-uhan nana ro
mga bilog nga korti nga nakabutang sa kada prente it
kapitolyo.
Stanly: Ano baea ro buot hambaeon it bilog nga korti sa kada prente
it kapitolyo nga nakit-an it tatay mo, Jegie?
Jay-ar: Jegie,’di baea ginhambae ni tatay mo nga sa sueod it bilog nga
korti makit-an ro eain-eain nga litrato kapareho it puno,
humbak, eawod, tanum, silak it adlaw, bituon,bilding ag
bukid?

Stanly: Mayad pa nga magpangutana kita sa nanay ni Zian bangud sa

kapitolyo it Aklan imaw nagaobra.

Zian: Huo, idto nagaobra ro akon nga nanay sa kapitolyo it Aklan.

Hinduna nga gabii hay pangutan-on ko imaw.

(Pagka-aga nag-istorya euman ro mag-aeamigo.)

Jhuliane: Zian, hapangutana mo eon baea si nanay mo kon ano ro
kahueugan it bilog nga korti sa prente it kapitolyo?

Zian: Ginsabat eon ni nanay ro atong pangutana. Ro kahueogan gali

it bilog nga korti hay simbolo ag sagisag (Official Seal) ra
probinsya.

4
 Nasayran mo baea ro kahueugan it mga simbolo nga makit-an nimo sa
imo nga probinsya? Raya ro imo nga pagatun-an sa modyul ngara.

Tun-an

Ro aton nga Official Seal hay may makita nga daywa ka malibunog. Sa
hauna nga malibunog makita ro pangaean it atong probinsya ag sa idaeom ro
patimaan nga raya ro aton nga official seal. Sa pinakasueod nga malibunog
makita ro coat of arms nga anang korti hay kapareho sa commonwealth nga
klase nga gintunga sa ap-at ka dibisyon. Ag base sa nakita nga datos, ro mga
masunod nga simbolo sa aton nga Official Seal hay nagarepresentar it mga
masunod:

Dueaw nga Kolor – mahayag nga

disposisyon/pag-eaum ag pagpahaega sa
kahilwayan.

Daywa ka bituon – nagarepresentar it Sidlangan

ag Nakatundan nga parte it Aklan.

Abaca, mais, niyog ag pangisda - mga

pangabuhian sa probinsya nag makita sa
sueod it ap-at nga tunga nga coat of arms.
Paraw/Baroto – gamit pangtransportasyon ag simbolo it maumead nga
insdustriya it pagpangisda.
Mahumbak nga linya – paeatandaan it paliko-liko nga kinaiya it Aklan River.
Paeay – nagapanguna nga pagkaon ag pangabuhian sa probinsya.

5
Abaca – gatindog nga simbolo it kinaiya o abilidad it mga Aklanon nga
kaantigo magpaayon-ayon o magbangon sa sangka malisod nga
sitwasyon.
Puno it niyog – ginakilaea nga “kahoy it kabuhi” ag nagapanguna nga produkto
it Aklan.
Kaeat/eubid – pagtilibyog o pagbueoligan it mga Aklanon.
Bituon – para sa kahayag ag giya sa mga paghimakas it mga tawo.
Abril 25, 1956 – petsa it pagkatawo it probinsya dahil sa pagseparar na sa
Capiz.

Paumwaron

Direksyon: Analisaha ro daywa ka kolum. Usuya sa Kolum B ro kaangot nana

sa Kolum A. Gamiton eamang ro kaiping nga iba-iba nga korti sa pagpili it
sabat ag ruyon ro idrowing sa blangko nga linya bago ro mga numero.
Kolum A Kolum B

_____ 1. Abaca gamit sa pangtransportasyon ag

_____ 2. Paraw/baroto
_____ 3. Paeay
_____ 4. Daywa nga bituon
_____ 5. Niyog
simbolo it maumead nga
industriya it pagpangisda
nagapanguna nga pagkaon ag
pangabuhian sa probinsya
simbolo it kahayag ag paggiya sa
paghimakas it mga tawo
kahoy it kabuhi ag nagapanguna nga
produkto sa Aklan
abilidad nga magpaayon-ayon o
magbangon sa sangka malisod nga
sitwasyon
Sidlangan ag Nakatundan nga parte it
Aklan

6
 Isipon

1. Makita baea sa selyo it mga probinsya ro mga pinasahi nana nga

simbolo?

2. Ano ro kahueogan it mga simbolo nga makita naton sa kada selyo it mga
probinsya?

3. Ham – an it mahaega sa isaeang ka probinsya nga may opisyal nga selyo?

4. Ano ro kahieabtan it mga simbolo sa kinaiyait sangka probinsya?

Obrahon

Mag-usoy sa mga magasin it litrato it lima (5) ka mga simbolo nga

makita sa Official Seal it atong probinsya. Pangaeanan o ilaybel raya nga
litrato. Sundon ro pormat sa idaeaom.

Pangaean it Simbolo Litrato it Simbolo

1. ___________________
2. ___________________
3. ___________________
4. ___________________
5. ___________________

Sabtan

7
 Idrowing ro mga simbolo it imo nga probinsya ag ipahayag ro kada isaea
nga ginagamit ro tsart sa idaeum.

Mga Simbolo it Kaugalingon Kahueogan it Simbolo

nga Probinsya
1.

2.

3.

4.

5.

Dugang nga Oeobrahon

Tan-awa ro simbolo it imo nga probinsya ag mag-obra it matag-ud nga

kanta nahanungod kara sa malimpyo nga papel.

8
 Listahan it Husto nga Sabat

Sabtan
Testingan
Gina eauman nga eain-
1. C eain ro sabat it mga
2. C unga

3. A

4. B

5. D
5.

4.

9
3.

2.

1.
10