12/2/2021

Chương 1: Ma trận
Ma trận nghịch đảo

01/12/2021

Định nghĩa
𝑎 ⋯ 𝑎
• Ma trận A = ⋮ ⋱ ⋮ và 𝐸 là ma
𝑎 ⋯ 𝑎
trận đơn vị cấp 𝑛 . Nếu có ma trận vuông 𝐵
cấp n sao cho 𝐴𝐵 = 𝐵𝐴 = 𝐸 thì ta nói 𝐴 là
ma trận khả nghịch và 𝐵 được gọi là ma trận
nghịch đảo của ma trận 𝐴
• Ký hiệu: 𝐴 = 𝐵

1
 12/2/2021

1 0
• Ví dụ: Hãy chứng minh ma trận 𝐴 = là
0 2
1 0
ma trận khả nghịch và 𝐴 = 0

1 0
• Tìm nghịch đảo của ma trận 𝐶 =
1 0

2
 12/2/2021

Định lý
• Định lý 1: Nếu ma trận A là khả nghịch thì 𝐴
là duy nhất
• Định lý 2: Ma trận 𝐴 là khả nghịch khi và chỉ
khi:
a. 𝐴 ≠ 0
𝑨𝟏𝟏 ⋯ 𝑨𝒏𝟏
b. 𝐴 = ⋮ ⋱ ⋮
| |
𝑨𝟏𝒏 ⋯ 𝑨𝒏𝒏
Với 𝐴 = −1 |𝑀 |

Ví dụ:
• Tìm nghịch đảo của ma trận 𝐴 = [−1]

1 2
• Tìm nghịch đảo của ma trận 𝐵 =
1 0

3
 12/2/2021

Ví dụ:
2 −1 3
• Tìm nghịch đảo của ma trận 𝐴 = 0 3 1
5 −2 4

4
 12/2/2021

Tính chất
• Định lý 3: Nếu 𝐴, 𝐵 là ma trận khả nghịch
đồng cấp n
a. 𝐴 ; A ; kA ∀𝑘 ≠ 0 ; 𝐴 𝑚: ∈ ℕ
là khả 𝑛𝑔ℎị𝑐ℎ 𝑡ℎì (𝐴 ) = 𝐴 ; (𝐴 ) =
(𝐴 ) ; (k𝐴) = 𝐴 (∀𝑘 ≠
0); (𝐴 ) = (𝐴 )
b. 𝐴𝐵 =𝐵 𝐴

10

5
 12/2/2021

• Định lý 4 : Nếu 𝐴 khả nghịch thì các phương

trình: 𝐴𝑋 = 𝐶 và 𝑋𝐴 = 𝐶 có nghiệm duy nhất
tương ứng là:
𝑋 = 𝐴 𝐶 và 𝑋 = 𝐶𝐴

11

Ví dụ:
• Hãy tìm nghiệm của phương trình:
1 2 1
• 𝐴𝑋 = 𝐵 với 𝐴 = và 𝐵 =
−1 1 2

1 2
1 2
• 𝑋𝐴 = 𝐶 với 𝐴 = và 𝐶 = −1 0
−1 1
0 3

12

6
 12/2/2021

13

Phương pháp khử Gauss-Jordan

• Sử dụng phép biến đổi sơ cấp
• Bước 1: Viết ma trận đơn vj 𝐸 cùng cấp với ma
trận A bên cạnh phía bên phải ma trận A được
ký hiệu ma trận mới [𝐴|𝐸]
• Bước 2: Dùng các phép biến đổi sơ cấp biến
đổi khối ma trận [𝐴|𝐸] thành khối ma trận
𝐸 𝐵 . Khi đó 𝐵 là nghịc đảo của ma trận 𝐴

14

7
 12/2/2021

Ví dụ
• Sử dụng PP khử Gauss-Jordan tìm nghịch đảo
1 2
𝐴=
3 4

15

• Ví dụ: Tìm nghịch đảo của ma trận 𝐴

1 2 −1
𝐴 = −1 2 0
2 1 −1

16

8
 12/2/2021

17