Republic of the Philippines

Department of Education
Region VII, Central Visayas
Division of Bohol
ARALING PANLIPUNAN 8
UNANG MARKAHAN

Quarter : 1 Week : 5 Day : 1 Activity No. : 1

Competency: : Naiuugnay ang heograpiya sa pagbuo at pag-unlad ng mga
sinaunang kabihasnan sa daigdig. AP8HSK-Ig-6

Objective : 1. Nasusuri ang ibat ibang kabihasnan na umusbong sa Mesopotamia.

2. Naiuugnay ang heograpiya sa pagbuo at pag-unlad ng mga sinaunang
Kabihasnan sa daigdig.

Topic : Mga Sinaunang Kabihasnan: Kabihasnang Mesopotamia

Materials :
Reference : Kasaysayan ng Daigdig, Rosemarie C. Blando et al, pahina 57-58; 67-70
Copyrights :
Concept Notes:
 Ang Mesopotamia ay nagmula sa mga salitang Greek na meso o "pagitan" at potamos o "ilog"-
“Lupain sa pagitan ng dalawang ilog”
 Itinuturing na kauna-unahang kabihasnan sa buong daigdig sa lupaing paarko o Crescent mula
Persian Gulf hanggang baybayin ng Mediterranean.
 Ang regular na pag-apaw ng ilog Tigris at Euphrates dulot ng baha ay nag-iiwan ng banlik na
nagpapataba ang lupain na nakabubuti sa pagtatanim.
Mga kabihasnang naitatag sa Mesopotamia
 Nabuo ang 12 lungsod-estado (hal. Erido, Kish, Lagash, Uruk, at Ur) na
Kabihasnang pinamumunuan ng isang hari;
Sumer  Ziggurat ang istrukturang nagsilbing tahanan at templo ng mga patron o
3500 – 2340 diyos na makikita sa bawat lungsod;
B.C.E.  Cuneiform ang paraan ng pagsulat na ginamitan ng stylus at clay

 Sinakop ni Sargon I ang mga lungsod-estado at itinatag ang kauna-

Imperyong unahang imperyo sa daigdig
Akkad  Si Sargon I ay mula sa hilagang bahagi ng Mesopotamia sa lungsod-
2340-2100 estado ng Akkad o Agade.
B.C.E  Isa sa pinakahuling mahusay na pinuno ng Akkadia si Naram Sin
Imperyong  Sinakop ni Hammurabi, pinuno ng lungsod ng Babylon ang
Babylonian Mesopotamia at ginawang kabisera ang Babylon.
1792-1595  Nasupil ni Tiglath-Pileser ang mga Hittite at naabot ng pwersa ang
B.C.E baybayin ng Mediterranean at itinatag ang Imperyong Assyrian

Imperyong  Ashurbanipal isa sa mga hari na nakitaan ng maayos na pamamahala sa

Assyrian kanyang panahon na nagtayo ng silid-aralan na may 20,000 uri ng mga
1813-605 luad na aklat.
B.C.E
 Nabopolassar ang nagtatag ng bagong imperyo ng Babylonia matapos
Imperyong pangunahan ang isang pag-aalsa laban sa Assyria
Chaldean  Si Nebuchadnezzar II ang pinuno ng imperyo ng natamo ang rurok ng
1612-539 kadakilaan. Nagpagawa ng Hanging Gardens of Babylon na kinilala ng
B.C.E mga Greek bilang isa sa Seven Wonders of the Ancient World

Imperyong  Sa ilalim ni Cyrus the Great nagsimulang manakop ang mga Persiano
Persiano  Sa ilalim ni Darius the Great umabot ang sakop hanggang India. Hinati
539-330 B.C.E ang imperyo sa mga lalawigan o Satrapy at pinamahalaan ng gobernador
o Satrap
 Napatanyag ng mga Persian ang relihiyong Zoroastrianismo na itinatag
ni Zoroaster
Activity: 1
1. Ilarawan ang heograpiyang pisikal ng Mesopotamia.

2. Paano nakatulong ang dalawang ilog sa pag-unlad ng buhay ng mga taga -Mesopotamia?
 Republic of the Philippines
Department of Education
Region VII, Central Visayas
Division of Bohol
ARALING PANLIPUNAN 8
UNANG MARKAHAN

Quarter : 1 Week : 5 Day : 2 Activity No. : 2

Competency: : Naiuugnay ang heograpiya sa pagbuo at pag-unlad ng mga sinaunang
kabihasnan sa daigdig. AP8HSK-Ig-6

Objective : Naiuugnay ang heograpiya sa pagbuo at pag-unlad ng sinaunang kabihasnang

Indus.

Topic : Mga Sinaunang Kabihasnan: Ang Kabihasnang Indus sa Timog Asya

Materials :
Reference : Kasaysayan ng Daigdig, Rosemarie C. Blando et al, pahina 58-60;71-80
Copyrights : For Classroom Use Only
Concept Notes

 Sa rehiyong Timog Asya nagsimula ang Kabihasnang Indus na naka sentro sa lambak-ilog ng Indus.
 Sa nasabing ilog umunlad ang kambal na lungsod: ang Harappa sa hilaga at Mohenjo-Daro sa timog na may
layong 350 milya sa isa’t isa.

Ang unang taon naninirahan sa Indus sa maliit na pamayanan at nakipagkalakalan

hanggang Pakistan sa kanilang produktong bulak, mga butil, at tela.
Nagpapangkat-pangkat ang lipunang Indus, may nanirahan sa moog at bahay na may
Panahon ng palapag
Dravidian Natagpuan sa Sumer ang selyong Harrapan na may pictograph na representasyon
2000 B.C.E narating ang tugatog ng tagumpay ngunit bumagsak dahil pagkaubos ng
puno at labis na pagbaha; pagbago ng klima; lindol o pagsabog ng bulkan at dahil
nawasak sa paglusob ng pangkat nomadiko kabilang ang Aryan.
Mula sa Hindu Kush dumaan sa Khyber Pass dumating sa Persia at India
dala ang wikang Indo-Europea.
Panahong Nangangahulogang “marangal” at ang buhay ay batay sa sagradong aklat na Vedas.
Vedic o Aryan Kadalasan lalaki at mandirigma ang kanilang diyos
1500-500 Sinaunang lipunan ay may tatlong uri-maharlikang mandirigma,
B.C.E. mga pari, at karaniwang mamamayan ngunit lumaon nabuo ang
Sistemang Caste.
Nasakop ni Chandragupta Maurya ang dating kaharian ng Magadha at itinatag ang
imperyo.
Imperyong Maurya Asoka ang namuno sa imperyo at kinilalang pinakama-husay na pinuno ng Maurya
sa kasaysayan na dahil sa madugong pakikibaka na pumatay ng 100,00 katao, iniwan
ang karahasan at sinunod ang turo ng Budhismo.
Humiwalay sa imperyo ang ilang mga estadong malayo at nagtagisan ng
kapangyarihan at naging dahilan ng pagbagsak ng imperyo
Itinatag ito ni Chandragupta I at itinuturing itong panahong klasikal ng India
Imperyong Gupta Maunlad ang kanilang panitikan, sining, agham at ang mga larangan ng astronomiya,
matematika at surgery
Kalidasa - kinikilalang pinakamahusay na manunulat at makata sa India
Narating ng imperyo ang tugatog ng kapangyarihan sa ilalim ni Akbar
Imperyong Mogul Nagpatupad siya ng kalayaan sa pananampalataya at makatarungang pangangasiwa
Shah Jahan - pinuno na humalili kay Akbar na nagpatayo ng Taj Mahal

Activity 1

1. Bakit mahalaga ang yamang tubig sa pag-unlad ng kabihasang Indus?.

2. Sa Panahong Vedic, saan nakabatay ang kanilang pang-araw-araw na pamumuhay?
3. Ano ang dahilan sa pagbagsak ng mga Dravidian?
 Republic of the Philippines
Department of Education
Region VII, Central Visayas
Division of Bohol
ARALING PANLIPUNAN 8
UNANG MARKAHAN

Quarter : 1 Week : 5 Day : 3 Activity No. : 3

Competency: : Naiuugnay ang heograpiya sa pagbuo at pag-unlad ng mga sinaunang
kabihasnan sa daigdig AP8HSK-Ig-6

Objective : Naiuugnay ang heograpiya sa pagbuo at pag-unlad ng Kabihasnang Tsino

Topic : Mga Sinaunang Kabihasnan: Ang Kabihasnang Tsino sa Silangang Asya

Materials :
Reference : Kasaysayan ng Daigdig, Rosemarie C. Blando et al, pahina 81-85
Copyrights : For Classroom Use Only

Concept Notes:
 Ang kabihasnang umusbong sa China ay itinuturing na pinakamatandang kabihasnang nanatili sa buong daigdig
hanggang sa kasalukuyan
 Ito ay umusbong sa tabing-ilog malapit sa Huang Ho
 Kapag umaapaw ang ilog, nagdudulot ito ng baha at nag-iiwan ng matabang lupa na kulay dilaw na mainam sa
pagtataniman

Mga Mahalagang Katangian ng Kabihasnang Tsino

Xia sinasabing nag-ugat mula sa Longshan isang kulturang Neolitikong laganap sa lambak ng Ilog
Huang Ho na hindi pa lubusang napatunayan dahil sa kawalan ng ebidensya.
Pinakamaunlad na kabihasnang gumamit ng bronse, malimit magsakripisyo ng tao kung
Shang mamatay ang pinuno
Naiwan ang pinakamatanda sa mga panulat sa Tsino na nakasulat sa mga oracle bones
Zhou o Naniniwala ang mga tao sa Mandate of Heaven o "Basbas ng Kalangitan"
Chou Umusbong ang mahalagang kaisipang humubog sa kamalayang Tsino: ang Confucianism,
Taoism, Legalism
Sa ilalim ni Ying Zheng nagawang pag-isahin ang mga nagdidigmaang estado at inihayag nya
Q'in o ang sarili bilang "Unang Imperador"ng Tsina at kinilala bilang si Shi Huangdi o Shih Huang Ti
Ch'in Naitinayo Great Wall of China upang magsilbing tanggulan laban sa mga kalaban
Kauna-unahang dinastiyang yumakap sa Confucianism
Han Ang pagsulat ng kasaysayan ng China ay isang napakalaking ambag ng Dinastiyang Han
Isinaayos ang Great Wall of China na napabayaan sa mahabang panahon
Sui
Ginawa ang Grand Canal na nag-uugnay sa mga Ilog ng Huang Ho at Yangtze
Itinatag ni Li Yuan dating opisyal ng Dinastiyang Sui nag-alsa dahil sa mga pang-aabuso.
T'ang Itinuturing na dakilang dinastiya ng China
Ang Budhism ang dominanting relihiyon sa panahong ito
Ibinalik ang Civil Service Examination system na mahalaga sa pagpili ng opisyal ng pamahalaan
Itinayo ng isang hukbong imperial ang dinastiyang ito
Sung
Naging sapat ang suplay ng pagkain sa China dahil sa pag-unlad ng teknolohiya sa agrikultura
Yuan Itinatag ni Kublai Khan, isang Mongol
Dumaan ang dinastiya sa tinatawag na Pax Mongolica o Panahon ng Kapayapaan
Itinatag ni Zhu Yuanzhang
Ming Itinayo ang Forbidden City sa Peking para sa tahanan ng emperador
Nakarating sa Indian Ocean at Silangang bahagi ng Africa ang mga Tsino sa pamumuno ni
Admiral Zheng He
Tinutolan ng China ang Opyo ngunit natalo sa mga Digmaang Opium laban sa England dahil
malaking dagok sa imperyo
Qing o nagbigay ng konsesyon sa mga dayuhan kabilang dito ang lupain ng Hongkong sa mga British at
Ch'ing ang Sphere of Influence
Hinangad ng Rebelyong Taiping at Rebelyong Nien na pabagsakin ang mga Manchu dahil
walang kakayahang labanan ang mga Kanluranin
Sumuporta ang Rebelyong Boxer sa mga Manchu sa layuning palayasin ang mga Kanluranin
Activity 1
1 . Ano kahalagahan ng Civil Service Examination sa panahon ng Dinastiyang Tang?
2. Bakit mahalaga ang Ilog Huang Ho sa kasaysayan ng mga Tsino?
3. Paano nakatutulong ang pagpapatayo ng Great Wall sa kabihasnang Tsino?
 Republic of the Philippines
Department of Education
Region VII, Central Visayas
Division of Bohol
ARALING PANLIPUNAN 8
UNANG MARKAHAN

Quarter : 1 Week : 6 Day : 1 Activity No. : 1

Competency: : Nasusuri ang mga Sinaunang Kabihasnan sa daigdig batay sa politika,
ekonomiya, kultura, relihiyon at lipunan (No Code Indicated)

Objective : Naipaliliwanag ang kahalagahan ng politika, ekonomiya, kultura, relihiyon at

lipunan .

Topic : Ang Politika, Ekonomiya, Kultura, Relihiyon, at Lipunan ng mga

Sinaunang Kabihasnan
Materials :
Reference : Kasaysayan ng Daigdig ,LM Rosemarie C. Blando et al, pahina 104-108
Copyrights : For Classroom Use Only
Concept Notes:

Ang mga sumusunod ay ang mga nalinang ng mga sinaunang kabihasnang sa daigdig.

POLITIKA EKONOMIYA KULTURA RELIHIYON LIPUNAN

●12 Lungsod na ● nag-alaga ng ● naniniwala sa ● Pari-hari
MESOPOTAMIA

pinamunuan ng baka, tupa, ● cuneiform maraming diyos ● iskriba

hari. kambing at ● ziggurat at diyosa ● manggagawa
● madalas ang baboy. ● dambana ng mga na may ● mandirigma
tunggalian ng ● pagsasaka diyos at diyosa katangian at ● alipin
mga lungsod. ugaling tao.
A

● Lungsod ng ● nag-aalaga ng ● May sewerage ● Vedas ●Sistemang

Mohenjo-daro at baka, elepante, system. ● Hinduism Caste
Harappa tupa at ● may grid pattern ● Buddhism > Brahmin
INDUS

● planado at Kambing ang lungsod. > Ksatriya

malalapad na ● bulak, butil at ● steatite seal > Vaisya
mga kalsada. tela ● Taj Mahal > Sudra
● sati >Untouchables
Activity 1

1. Ano ang maitutulong ng ekonomiya sa kaunlaran ng isang kabihasnan?

2. Sa iyong pagsusuri, bakit mahalaga ang bahaging ginampanan ng politika sa bawat
kabihasnan?
3. May pagkakatulad ba ang sinaunang politika, sa kasalukuyan? Bakit?
 Republic of the Philippines
Department of Education
Region VII, Central Visayas
Division of Bohol

ARALING PANLIPUNAN 8
UNANG MARKAHAN

Quarter : 1 Week : 6 Day : 2 Activity No. : 2

Competency: : Nasusuri ang mga Sinaunang Kabihasnan sa daigdig batay sa politika,
ekonomiya, kultura, relihiyon at lipunan (No code Indicated)

Objective : Nasusuri ang mga Sinaunang Kabihasnan sa daigdig batay sa politika,

ekonomiya, kultura, relihiyon at lipunan .

Topic : Ang Politika, Ekonomiya, Kultura, Relihiyon, at Lipunan ng mga

Sinaunang Kabihasnan

Materials :
Reference : Kasaysayan ng Daigdig, Rosemarie C. Blando et al, pahina 104-108

Copyrights : ( Classroom Purposes)

Activity 1:
Reflective Journal

Panuto: Sagutin ang tanong sa ibaba.

1. Paano ko pahahalagahan ang mga dakilang katangian ng mga sinaunang kabihasnan ?
2. Ano kaya ang aking maaari kong gawin para sa patuloy na pag-unlad ng amin
pamayanan sa kabila ng kinaharap na COVID 19 Pandemic?
3. Paano ba ako makatutulong sa paglutas sa pang-araw-araw na pangangailangan ng
aking pamilya tulad sa pagkain lalo na sa panahon pandemic?
 Republic of the Philippines
Department of Education
Region VII, Central Visayas
Division of Bohol

ARALING PANLIPUNAN 8
UNANG MARKAHAN

Quarter : 1 Week : 6 Day : 3 Activity No. : 3

Competency: : Nasusuri ang mga Sinaunang Kabihasnan sa daigdig batay sa politika,
ekonomiya, kultura, relihiyon at lipunan (No code Indicated)

Objective : Nasusuri ang mga Sinaunang Kabihasnan sa daigdig batay sa politika,

ekonomiya, kultura, relihiyon at lipunan .

Topic : Ang Politika, Ekonomiya, Kultura, Relihiyon, at Lipunan ng mga

Sinaunang Kabihasnan

Materials :
Reference : Kasaysayan ng Daigdig, Rosemarie C. Blando et al, pahina 104-108

Copyrights : (Classroom Purposes)

Concept Notes
POLITIKA EKONOMIYA KULTURA RELIHIYON LIPUNAN
● Great Wall ● calligraphy
● Legalism ●pagsasaka ● oracle bone > Emperador
●Forbidden city ● silkworm reading ● Pagsamba sa > Pilosopo
TSINO

● Dinastiya ● jade ● Taoism mga ninuno > manggagawa

● Dinastic Cycle ●porselana ●printing ● confucianism > magsasaka
● Feudalismo ●siramika machine
● emperador ● mandate of
heaven
*Piramide ●pag-aalaga ng Hieroglyphics ◦Paraon
*Lumang hayop Papyrus > Dios ng araw ◦Eskriba
kaharian ● pagsasaka Mummy >Sinasamba ◦Manggagawa
EGYPT

*Gitnang ●pakipag- medisina ang mga paraon Alipin

Kaharian kalakalan
*Bagong
Kaharian

Activity 1

1. Sa larangan ng ekonomiya sa Egypt at Tsina makikita pa ba ang mga gawaing ito

sa ngayon? Paano ito nakatulong sa pang-araw-araw na pamumuhay ng tao?

2. Sa inyong palagay, paano nakaiimpluwensiya ang relihiyon o pananampalataya sa mga

nasabing kabihasnan hanggang sa ngayon?
 Republic of the Philippines
Department of Education
Region VII, Central Visayas
Division of Bohol