კეთილი იყოს თქვენი

მობრძანება ეკონომიკის
სამყაროში!

ლექტორი წიგნი შეფასება წესები

ვანო ბენიძე ეკონომიკის პრეზენტაცია:10% არა ტელეფონები
vbenidze@ პრინციპები. ქვიზი (8+2): 40% არა დაგვიანება
cu.edu.ge გრეგორი მენქიუ შუალედური: 20% არა საუბარი
+995599692222 დიოგენე, 2008 ფინალური: 30% იყავით მზად
ეკონომიკის
ათი (10)
პრინციპი

1
შესავალი
სიტყვა ეკონომიკა
q სიტყვა ეკონომიკა ნიშნავს “ადამიანს, რომელიც მეურნეობას უძღვება”.
ოჯახი მრავალი გადაწყვეტილების წინაშე დგას.

შეზღუდულობა (სიმწირე)
q საზოგადოებაც მრავალი არჩევანის წინაშე დგას. გამომდინარე იქედან,
რომ რესურსები შეძღუდულია მის სწორად მართვას დიდი მნიშვნელობა
აქვს.

ეკონომიკა
q არის შესწავლა იმისა, თუ როგორ მართავს საზოგადოება შეზღუდულ
რესურსებს.
ü როგორ იღებენ გადაწყვეტილებებს ადამიანები
ü როგორ ურთიერთქმედებენ ისინი
ü ეკონომიკაზე მოქმედი ძალები.
ეკონომიკის
ათი (10)
პრინციპი

როგორ იღებენ ადამიანები

გადაწყვეტილებებს?
პრინციპი #1

ადამიანები ალტერნატივების
წინაშე დგანან.
q “უფასო სადილები არ არსებობს.”
q იმის მისაღებად, რაც მოგვწონს, უნდა დავთმოთ
სხვა რამ.
§ გართობა vs. მეცადინეობა
§ ჭამა vs. გახდომა
§ იარაღი vs. კარაქი
§ შემოსავალი vs. გარემო
§ ეფექტიანობა vs. თანასწორობა
§ ეკონ. პოლიტიკა vs. არჩევნები
პრინციპი #2

ნივთის დანახარჯი არის ის, რასაც

ვთმობთ ამ ნივთის ფლობისათვის.
q გადაწყვეტილების მიღება მოითხოვს ქცევის
დანახარჯებისა და სარგებლობის შედარებას:
§ ვიმეცადინოთ თუ წავიდეთ პაემანზე?
§ ლექციას დავესწროთ თუ დავიძინოთ სახლში?

q ნივთის ალტერნატიული დანახარჯი ისაა, რასაც

ვთმობთ ამ ნივთის ფლობის სანაცვლოდ.
§ რა არის თქვენი დღევანდელ ლექციაზე
დასწრების ალტერნატიული დანახარჯი?
პრინციპი #3

რაციონალური ადამიანები
გადაწყვეტილების მიღებისას
ზღვრულ ანალიზს იყენებენ.
q მრავალი ცხოვრებისეული გადაწყვეტილება
გულისხმობს მოქმედების არსებულ გეგმაში მცირე
ცვლილებების შეტანას. ამ ცვლილებებს
ეკონომისტები ზღვრულ ცვლილებებს უწოდებენ.
საუკეთესო გადაწყვეტილების მიღება ზღვრული
ანალიზის გზითაა შესაძლებელი.

q მაგ: უნდა გაყიდოს თუ არა ავიაკომპანიამ ბილეთი?

პრინციპი #4

ადამიანები სტიმულებზე
რეაგირებენ.
q სტიმული - ის რაც ადამიანს მოქმედებისკენ უბიძგებს.
§ ვყიდულობთ ნაკლებს როცა ფასები იზრდება.
§ ბენზინის ფასის ზრდა, მცირეძრავიანი მანქანების
რაოდებისა ზრდის.

q როგორ მოქმედებს უსაფრთხოების ქამარი

ადამიანების უსაფრთხოებაზე? ცალსახად კარგია თუ
შესაძლოა ცუდიც იყოს? მინიშნება: ადამიანები
სტიმულებზე რეაგირებენ!
ეკონომიკის
ათი (10)
პრინციპი

როგორ ურთიერთქმედებენ
ადამიანები?
პრინციპი #5

ვაჭრობა ყველას მდგომარეობას

აუმჯობესებს.
q კარგია თუ არა ვაჭრობა ქვეყნებს შორის? უნდა
ივაჭრონ თუ არა ამერიკამ და მექსიკამ
ერთმანეთთან? (დ. ტრამპი ამის წინააღმდეგია)

q ვაჭრობა ყოველთვის კარგია! ის საშუალებას

აძლევთ ქვეყნებს, აკეთონ ის, რაშიც საუკეთესოები
არია (გაიტანონ ექსპორტზე) და მიიღონ უფრო
მრავალფეროვანი საქონელი და მომსახურემა სხვა
ქვეყნებისაგან (იმპორტი).
პრინციპი #6

ბაზარი ეკონომიკური საქმიანობის

ორგანიზების კარგი საშუალებაა.
q საბაზრო ეკონომიკა - ეკონ. სისტემა, რომელიც
ანაწილებს რესურსებს ფირმისა და საოჯახო
მეურნ.-ის დეცენტრალიზებული გადაწყვეტილების
მეშვეობით საქონლისა და მომსახურების ბაზრებზე
მათი ურთიერთქმედების დროს.

q ადამ სმითი - “საბაზრო ურთიერთობაში საოჯახო

მეურნეობები და ფირმები ისე იქცევიან, რომ
თითქოს მათ “უხილაცი ხელი” წარმართავდეს.”
პრინციპი #7

მთავრობას ზოგჯერ შეუძლია

ბაზრის ფუნქციონირების
შედეგების გაუმჯობესება.
q თუკი ”უხილავი ხელი ასეთი ძლიერია, მაშინ რატომ
გვჭირდება მთავრობა?
§ საკუთრების უფლება
§ საბაზრო ჩავარდნა
§ საბაზრო ძალაუფლება
§ გარეგანი ეფექტები

q ჩამოთვალეთ გარეგანი ეფექტის მაგალითები?

ეკონომიკის
ათი (10)
პრინციპი

როგორ მუშაობს ეკონომიკა,

როგორც მთლიანი სისტემა?
პრინციპი #8

ქვეყნის ცხოვრების დონე

დამოკიდებულია
საქონლისა/მომსახურების
წარმოების უნარზე.
q რატომ არის ზოგი ქვეყანა ღარიბი, ზოგი მდიდარი?

q მწარმოებლურობა - 1 სამუშაო საათსი წარმოებული

საქონლისა და მომსახურების რაოდენობა.
მწარმოებლურობის გასაზრდელად საჭიროა
განათლებაში, იარაღებსა და ტექნოლოგიაში
ინვესტირება.
პრინციპი #9

ფასები იზრება, როდესაც

მთავრობა ბევრ ფულს ბეჭდავს.
q ინფლაცია - ეკონომიკაში ფასების საერთო დონის
ზრდა.

q დიდი ინფლაცია ცუდია საზოგადოებისათვის, მცირე

ინფლაცია კი მისაღები.

q რა იწვევს ინფლაციას? დიდი ან ხანგრძლივი

ინფლაციის ყველა შემთხვევაში დამნაშავე ფულის
რაოდენობის ზრდაა - ამას კი მთავრობა აკეთებს.
პრინციპი #10

მოკლევადიან პერიოდში
საზოგადოება დგას ინფლაციასა
და უმუშევრობას შორის
ალტერნატივის წინაშე.
q ეკონომიკაში ფულის მასის ზრდა (გაზრდილი
ინფლაცია), ზრდის საქონელსა და მომსახურებაზე
მოთხოვნას.

q გაზრდილი მოთხოვნა ფირმებს უბიძგებს მეტი

აწარმოოს. მეტის საწარმოებლად კი მეტი
მუშახელია საჭირო (შემცირებული უმუშევრობა)
TEN PRINCIPLES OF ECONOMICS
1. ადამიანები ალტერნატივების წინაშე დგანან.
2. ნივთის დანახარჯი არის ის, რასაც ვთმობთ ამ ნივთის ფლობისათვის.
3. რაციონალური ადამიანები გადაწყვეტილების მიღებისას ზღვრულ
ანალიზს იყენებენ.
4. ადამიანები სტიმულებზე რეაგირებენ
5. ვაჭრობა ყველას მდგომარეობას აუმჯობესებს.
6. ბაზარი ეკონომიკური საქმოანობს ორგანიზების კარგი სასუალებაა.
7. მთავრობას ზოგჯერ შეუძლია ბაზრის ფუნქციონირების შედეგების
გაუმჯობესება
8. ქვეყნის ცხოვრების დონე დამოკიდებულია საქონლისა/მომსახურების
წარმოების უნარზე.
9. ფასები იზრება, როდესაც მთავრობა ბევრ ფულს ბეჭდავს.
10. მოკლევადიან პერიოდში საზოგადოება დგარ ინფლაციასა და
უმუშევრობას შორის ალტერნატივის წინაშე.
ეკონომიკური
აზროვნება

2
ჩვენი პირველი მოდელი

ეკონომიკური წრებრუნვის
მოდელი.

q საოჯახო მეურნეობები და
ფირმები ურთიერთქმედებენ
საქონლისა და მომსახურების
ბაზრებზე, სადაც საოჯახო
მეურნეობები მყიდველები არიან,
ფირმები კი გამყიდველები. ისინი
ასევე ურთიერთქმედებენ
საწარმოო ფაქტორების ბაზრებზე,
სადაც საოჯახო მეურნეობები
გამყიდველები არიან ფირმები კი
მყიდველები.
ჩვენი მეორე მოდელი

საწარმოო შესაძლებლობათა
საზღვარი.

q გვიჩვენებს პროდუქციის - ამ
შემთხვევაში, ავტომობილების და
კომპიუტერების - კომბინაციებს,
რომელთა წარმოება შეუძლია
ეკონომიკას. ეკონომიკას
წარმოება შეუძლია საზღვარზე ან
მის შიგნით არსებულ ნებისმიერ
წერტილში. საზღვრის გარეთ
არსებული წერტილები
მიუღწეველია არსებული
რესურსების პირობებში.
ჩვენი მეორე მოდელი

საწარმოო შესაძლებლობათა
საზღვრის გადაადგილება.

q ტექნოლოგიური განვითარება
კომპიუტერების დარგში
საწარმოო შესაძლებლობათა
საზღვარს გადაადგილებს, რაც
გაზრდის ავტომობილებისა და
კომპიუტერების რაოდენობას,
რომლის წარმოებაც
შესაძლებელია ამ ეკონომიკაში.
ამ მაგ-ში საზოგადოება A-დან G-
ში გადაინაცვლებს.
საჭირო ინფორმაცია

q მიკრო vs. მაკრო - მიკროეკონომიკა შეისწავლის საოჯახო

მეურნეობების და ფირმების გადაწყვეტილების მიღებას და საოჯახო
მეურნეობების და ფირმების ურთიერთქმედებას სხვადასხვა ბაზრებზე.
მაკროეკონომიკა შეისწსავლის იმ ძალებსა და ტენდენციებს,
რომლებიც ზემოქმედებენ ეკონომიკაზე, როგორც მთლიანზე.

q პოზიტიური დებულება vs. ნორმატიული დებულება – პოზიტიური

დებულება არის მტკიცება იმის შესახებ, თუ როგორია სამყარო.
ნორმატიურლი დებულება მტკიცება იმის შესახებ, თუ როგორი უნდა
იყოს სამაყარო.

q როდესაც ეკონომისტები ნორმატიულ დებულებებს აყალიბებენ, ისინი

უფრო პოლიტიკოსები არიან ვიდრე მეცნიერები.
ეკონომიკური
აზროვნება:
დანართი

2
ერთი (1) ცვლადის გრაფიკები
ორი (2) ცვლადის გრაფიკები
მოთხოვნის მრუდი
მოთხოვნის მრუდის გადაადგილება
წირის დახრილობა
გამოტ. ცვლადები & მიზეზშ. დამოკიდებ.
 გმადლობთ
ყურადღებისათვის!
შეკითხვები?

საკითხავი ქვიზი იმეცადინეთ ვიდეო

თავი 1, მომდევნო გააკეთეთ უყურეთ ვიდეოს,
გვ. 3-16 ლექციაზე სავარჯიშოები დააჭირეთ ამ
თავი 2, გვექნება ქვიზი. თავის ბოლოს. ლინკს:
19-44 იმეცადინეთ! გამოგადგებათ! http://bit.ly/2zRz2Rk