COMPREHENSIVE SEXUALITY EDUCATION
K TO 12 CURRICULUM GUIDE
CONTENT / KEY CONCEPTS AND
MESSAGES
I – Tungkulin Ko Sa Aking Sarili at
Pamilya
3. Pagiging responsible sa sariling kakayahan, pangangalaga sa
pangangalaga sa sarili
CSE
Sexual and reproductive parts are vital
parts of the body. The body parts can
be describe using the different sense
organs. Different people have different
bodies and capacities, including of the
sexual body parts.
Values are strong beliefs held by
individuals, families and communities
about important issues. Values guide
decisions about life and relationships.
Individuals, peers, families and
communities may have different values.
II – Mahal Ko, Kapwa Ko
LEARNING AREA: Edukasyon sa Pagpapakatao
CONTENT STANDARDS
Naipapamalas ang pag-unawa sa
kahalagahan ng pagkilala sa sarili at
sariling kalusugan at pagiging mabuting
kasapi ng pamilya.
Naipapamalas ang pag-unawa sa
GRADE: 1
PERFORMANCE STANDARDS LEARNING COMPETENCIES
C1 Naisabubuhay nang may 3. Nakapaglalarawan ng iba’t ibang
wastong pag-uugali ang iba’t-ibang gawain na maaaring makasama o
paraan ng pangangalaga sa sarili at makabuti sa kalusugan
kalusugan upang mapa-unlad ang 3.1 nakikilala ang iba’t ibang
anumang kakayahan. gawain/paraan na maaaring makasama
o makabuti sa kalusugan
C2 Naisasagawa nang may (EsP1PKP-Id-3)
pagmamahal at pagmamalasakit ang
anumang kilos at gawain na 7. Nakatutukoy ng mga kilos at gawain
magpapasaya at magpapatibay sa na nagpapakita ng pagmamahal at
ugnayan ng mga kasapi ng pamilya. pagmamalasakit sa mga kasapi ng
pamilya Hal.
1. pag-aalala sa mga kasambahay
2. pag-aalaga sa nakababatang kapatid
at kapamilyang maysakit
(EsP1PKP-Ii-8)
CSE
K1A. Describe body, including private,
sexual parts, using proper names.
KSD1. Describe the healthy
relationships in family, friends, and
peers.
Naisasabuhay ang pagiging
1
2. Pagkamagalang kahalagahan ng wastong pakikitungo sa magalang sa kilos at pananalita. 11. Nakapagpapakita ng paggalang sa
(Respect) ibang kasapi ng pamilya at kapwa tulad pamilya at sa kapwa sa pamamagitan
ng pagkilos at pagsasalita ng may ng:
paggalang at pagsasabi ng katotohan 11.1. pagmamano/paghalik sa
para sa kabutihan ng nakararami. nakatatanda
11.2. bilang pagbati
11.3. pakikinig habang may nagsasalita
11.4. pagsagot ng “po" at “opo”
11.5. paggamit ng salitang “pakiusap” at
11.6. “salamat”
(EsP1P -IIe-f – 4)
CSE
Friends are people one trusts and CSE
wants to be in the company. S3D1. Demonstrate ways of relating
with family, friends and peers with
dignity and respect

III- Para sa KAbutihan ng Lahat, 12. Nakapagsasabi ng totoo sa

Sumunod Tayo Naipapamlas ang pag-unawa sa Naisasabuhay ang pagiging magulang / nakatatanda at iba pang
kahalagahan ng pagiging masunurin, masunurin at magalang sa tahanan, kasapi ng mag anak sa lahat ng
3. Pagkamatapat pagpapanatili ng kaayusan, nakasusunod sa mga alituntunin ng pagkakataon upang maging maayos
(Honesty) kapayapaan at kalinisan ng loob ng paaralan at naisasagawa nang may ang samahan
tahanan at paaralan. pagpapahalaga ang karapatang 12.1. Kung saan papunta /
CSE tinatamasa. nanggaling
Many different kinds of family-two- 12.2. Mga pangyayari sa paaralan
parent, single parent, child-headed, na nagbunga ng hindi
guardian-headed, extended, nuclear pagkakaintindihan
and non-traditional families, etc. Family 12.3. Mga pangyayari sa paaralan
members have different needs and na nagbunga ng hindi
roles. Family members take care of pagkakaintindihan
each other in many ways, though 12.4. kung gumamit ng computer sa
sometimes they may not want to or be paglalaro imbis na sa pag-aaral
able to. Health and disease can affect (EsP1P-IIg-i-5)
family structure, capacities, roles and
responsibilities 13. Nakapagpapakita ng iba’t ibang

2

CONTENT / KEY CONCEPTS AND
MESSAGES
I – Tungkulin Ko Sa Aking Sarili at
Pamilya
2. Pagiging responsible
pangangalaga/pagiingat sa sarili
2.1 Kalinisan at Kalusugan
(Cleanliness and wellness)
CSE
Everyone has the right to decide
paraan ng pagiging masunurin at
magalang tulad ng:
13.1. pagsagot kaagad kapag
tinatawag ng kasapi ng pamilya
13.2. pagsunod nang maluwag sa
dibdib kapag inuutusan
13.3. pagsunod sa tuntuning itinakda
ng:
(EsP1PPP-IIIa-1)
CSE
S3D1.Demonstrate ways of relating with
family, friends and peers with dignity
and respect
COMPREHENSIVE SEXUALITY EDUCATION
K TO 12 CURRICULUM GUIDE
LEARNING AREA: Edukasyon sa Pagpapakatao GRADE: 2
CONTENT STANDARDS PERFORMANCE STANDARDS LEARNING COMPETENCIES
Naipapamalas ang pag-unawa sa Naisasagawa nang palagian ang 4. Naisakikilos ang mga paraan ng
kahalagahan ng pagkilala sa sarili at pangangalaga at pag-iingat sa katawan. pagpapanatili ng kalinisan, kalusugan at
sa pagkakaroon ng disiplina tungo sa pag-iingat ng katawan
pagkakabuklod-buklod o pagkakaisa ng (EsP2PKP - Id – 11)
mga kasapi ng tahanan at paaralan.
CSE
3
who can touch their body, where and
what way. “Body rights” means that all
people, including children, have the
right to tell others not to touch their
body when they do not want to be
touched. All cultures have different
ways of respecting privacy and bodily
integrity
II – Mahal Ko, Kapwa Ko
1.Pagkamagalang
CSE
Values are strong beliefs held by pananalita at pagmamalasakit sa
individuals, families and communities kapwa.
about important issues. Values guide
decisions about life and relationships.
Individuals, peers, families and
communities may have different
III – Para sa Kabutihang ng Lahat,
Sumunod Tayo
1.Pagmamahal sa Bansa
1.3 Paggalang sa Karapatang Pantao
(Respect for Human Right)
S1A. Demo proper hygiene including of
sexul parts
Naipapamalas ang pag-unawa sa Naisasagawa ang wasto at tapat na 6. Nakapagpapakita ng
kahalagahan ng pagiging sensitibo sa pakikitungo at pakikisalamuha sa pagkamagiliwin at
damdamin at pangangailangan ng iba, kapwa. pagkapalakaibigan na may
pagiging magalang sa kilos at pagtitiwala sa mga sumusunod:
6.1. kapitbahay
6.2. kamag-anak
6.3. kamag-aral
6.4. panauhin/ bisita
6.5. bagong kakilala
6.6. taga-ibang lugar
(EsP2P-IIa-b-6)
CSE
K3D1. Describe the healthy
relationships in family, friends, peers
Naipapamalas ang pag-unawa sa Naisasagawa nang buong 16. Nakapagpapahayag ng kasiyahan
kahalagahan ng kamalayan sa pagmamalaki ang pagiging mulat sa sa karapatang tinatamasa
karapatang pantao ng bata, karapatan ng maaaring tamasahin (EsP2PPP-IIIc-8)
pagkamasunurin tungo sa kaayusan at
kapayapaan ng kapaligiran at ng
bansang kinabibilangan
4
CSE
Everyone has the right to decide
who can touch their body, where and
what way. “Body rights” means that all
people, including children, have the
right to tell others not to touch their
body when they do not want to be
touched. All cultures have different
ways of respecting privacy and bodily
integrity.
CONTENT / KEY CONCEPTS AND
MESSAGES
I – Tungkulin Ko Sa Aking Sarili at
Pamilya
4. Pangangalaga sa Sarili
CSE
Sexual and reproductive parts are vital
parts of the body. The body parts can
be describe using the different sense
organs. Different people have different
bodies and capacities, including of the
sexual body parts.
CSE
K6A1. Explain Basic “body rights”
S6A2. Demonstrate how to say”no”;
walk away; talk to trusted adults
COMPREHENSIVE SEXUALITY EDUCATION
K TO 12 CURRICULUM GUIDE
LEARNING AREA: Edukasyon sa Pagpapakatao GRADE: 3
CONTENT STANDARDS PERFORMANCE STANDARDS LEARNING COMPETENCIES
Naipapamalas ang pag-unawa sa Naisasabuhay ang iba’t-ibang 6. Nakagagawa ng mga wastong kilos
kahalagahan ng sariling kakayahan, patunay ng pangangalaga at pag-iingat at gawi sa pangangalaga ng sariling
pagkakaroon ng tiwala, pangangalaga sa sarili. kalusugan at kaligtasan.
at pag-iingat sa sarili tungo sa (EsP3PKP-Ie-18)
kabutihan at kaayusan ng pamilya at
pamayanan. CSE
K1A. Describe body, including private,
sexual parts, using proper names.
Standard 2: Show positive attitude
towards using the sense organs to
appreciate the body, including sexual
parts
5

II – Mahal Ko, Kapwa Ko
3. Paggalang
CSE
All people have the right to be protected
and supported. Friends, family,
teachers, clergy and community
members can and should help each
other. Trusted adults can be sources of
help and support.
III- Para sa Kabutihang Panlahat,
Sumunod Tayo
1. Pagmamahal sa bansa
1.1 Pagmamahal sa mga kaugaliang
Pilipino
CSE
All people have the right to express
themselves. Communication
important in all relationships. People
have different ways of communicating,
including verbal and non-verbal
communication. Clearly communicating
“yes” and “no” protects one’s privacy
and bodily integrity.
S1A: Demo proper hygiene, including
sexual parts
Naipapamalas ang pag-unawa sa Naisasabuhay nang palagian ang 11. Nakakapagpadama ng malasakit sa
kahalagahan ng pakikipagkawa-tao. mga makabuluhang Gawain tungo sa kapwa na may karamdaman sa
kabutihan ng kapwa pamamagitan ng mga simpleng gawain
11.1. pagtulong at pag-aalaga
1. Pagmamalasakit sa kapwa 11.2. pagdalaw, pag-aliw at pagdadala
ng pagkain o anumang bagay na
kailangan
(EsP3P-IIa-b-14)
CSE
Standard 1: Identify specific ways in
which people can help each other
Naipamamalas ang pag-unawa sa Naipagmamalaki ang mga
kahalagahan ng pananatili ng mga magagandang kaugaliang Pilipino sa 15. Nakakapagpakita ng mga
natatanging kaugaliang Pilipino iba’t-ibang pagkakataon kaugaliang Pilipino tulad ng:
kaalinsabay ng pagsunod sa mga 15.1. pagmamano
tuntunin at batas na kaugnay sa 15.2. paggamit ng “po” at “opo”
kalikasan at pamayanan 15.3. pagsunod sa tamang tagubilin
ng mga nakakatanda
(EsP3PPP – IIIa-b – 14)
CSE
S2B. Show sensitivity to different forms
is
of self-expression, eg. In dress,
relationships
Standard 3-8: Demonstrate ways to
treat family, friends, and peers with
dignity
6
 COMPREHENSIVE SEXUALITY EDUCATION

K TO 12 CURRICULUM GUIDE
LEARNING AREA: Edukasyon sa Pagpapakatao GRADE: 4

CONTENT / KEY CONCEPTS AND CONTENT STANDARDS PERFORMANCE STANDARDS LEARNING COMPETENCIES
MESSAGES
I. Pananagutang Pansarili at
Mabuting Kasapi ng Pamilya Naipamamalas ang pag-unawa sa Naisasagawa nang may mapanuring 2. Nakapagsusuri ng katotohanan bago
kahalagahan ng pagkakaroon ng pag-iisip ang tamang pamamaraan/ gumawa ng anumang hakbangin:
4. Mapanuring Pag-iisip katatagan ng loob, mapanuring pag- pamantayan sa pagtuklas ng 2.1. pagsangguni sa taong kinauukulan
(Critical Thinking) iisip, pagkamatiyaga, pagkamapagtiis, katotohanan (EsP4PKP-Ic-d-24)
pagkabukas-isip, pagkamahinahon at
5. Pagkakaroon ng bukas na Isip pagmamahal sa katotohanan na CSE
(open-mindedness) magpapalaya sa anumang alalahanin S1A4. Identify ways of responding to
sa buhay ng tao bilang kasapi ng and managing physical, sexual,
pamilya emotional-mental and social problems
CSE due to puberty.
Puberty is the time of physical and
emotional change that happens as
A1A1.
children grow and mature. Puberty
Show positive attitude towards the
occurs at different times for different
changes in the body at puberty.
people and has different effects on boys
and girls. It is a time of sexual
maturation which leads to major
physical and emotional changes and
can be stressful. Adolescence is the
time between the beginning of sexual
maturation (puberty) and adulthood.

II. Pakikipagkapwa-tao
Naipamamalas ang pag-unawa na Naisasagawa ang paggalang sa 8. Nakapagpapakita ng paggalang
4. Paggalang (Respect) hindi naghihintay ng anumang kapalit karapatan ng kapwa sa iba sa mga sumusunod na

7
 5. Kabutihan (Kindness) ang paggawa ng mabuti sitwasyon:
8.1. oras ng pamamahinga
8.2. kapag may nag-aaral
CSE 8.3. kapag mayroong maysakit
In most families, parents teach and 8.4. pakikinig kapag may nagsasalita/
exemplify their values to their children. nagpapaLiwanag
Family and community values and 8.5. paggamit ng pasilidad ng paaralan
attitudes regarding gender, nang
relationships, intimacy, love, sexuality may pag-aalala sa kapakanan ng
and reproduction are the sources of kapwa
sexual learning and influence personal 8.5.1. palikuran
behavior and decision –making 8.5.2. silid-aklatan
8.5.3. palaruan
(EsP4P-IIf-i– 21)

CSE
A2a1. Show one’s values related to
sexuality and reproduction
A2a2. Show respect for different
people’s values on sexuality and
reproduction

III. Pagmamahal sa Bansa at

Pakikibahagi sa Pandaigdigang Naipamamalas ang pag-unawa sa Naisasabuhay ang mga gawaing 9. Nakapagpapakita ng kawilihan sa
Pagkakaisa pagmamahal sa bansa sa pamamagitan nagpapakita ng pagpapahalaga sa pakikinig o pagbabasa ng mga
ng pagpapahalaga sa kultura kultura pamanang kulturang materyal (hal.
1.1. Pagpapahalaga sa Kultura kuwentong bayan, alamat, mga epiko)
(Appreciation of One’s Culture) at di-materyal (hal. mga magagandang
kaugalian, pagpapahalaga sa
nakakatanda at iba pa
CSE (EsP4PPP-IIIa-b-19)
In most families, parents teach and
exemplify their values to their children. CSE
Family and community values and S2A1. Identify the positive and
attitudes regarding gender, negative effects of family and

8
relationships, intimacy, love, sexuality community values related to sexuality
and reproduction are the sources of and reproduction on one’s sexual
sexual learning and influence personal values and behavior.
behavior and decision –making
S1A2. Identify/analyze social
expectations on adolescents as they
undergo puberty

COMPREHENSIVE SEXUALITY EDUCATION

K TO 12 CURRICULUM GUIDE
LEARNING AREA: Edukasyon sa Pagpapakatao GRADE: 5

CONTENT / KEY CONCEPTS AND CONTENT STANDARDS PERFORMANCE STANDARDS LEARNING COMPETENCIES
MESSAGES
I. Pananagutang Pansarili at
Mabuting Kasapi ng Pamilya Naipamamalas ang pag-unawa sa Nakagagawa ng tamang pasya ayon 2. Nakasusuri ng mabuti at di-mabuting
kahalagahan ng pagkakaroon ng sa dikta ng isip at loobin sa kung ano maidudulot sa sarili at miyembro ng
1. Mapanuring pag-iisip mapanuring pag-iisip sa pagpapahayag ang dapat at di-dapat pamilya ng anumang babasahin,
(Critical Thinking) at pagganap ng anumang gawain na napapakinggan at napapanood
may kinalaman sa sarili at sa pamilyang 2.1. dyaryo
CSE kinabibilangan 2.2. magasin
2.3. radyo
Decision-making has consequences 2.4. telebisyon
and this can often be anticipated, 2.5. pelikula
therefore it is important to choose with 2.6. Internet
the best outcome in mind. There are (EsP5PKP – Ib – 28)
multiple influences on decisions,
including friends, culture, gender role CSE
stereotypes, peers and the media. K5A2. Describe risks and health effects
Decision-making may involve different of early pregnancy in adolescents
steps. Trusted adults can be a source of
help for decision –making. K5B. Describe ways that early

9
 pregnancy can be prevented, esp.
through abstinence

II. Pakikipagkapwa-tao
4. Pagkamagalang
(Respect)
5. Paggalang sa opinion ng ibang tao
(Respect for other people’s opinion)
Naipamamalas ang pag-unawa sa
kahalagahan ng pakikipagkapwa-tao at
pagganap ng mga inaasahang
hakbang, pahayag at kilos para sa
kapakanan at ng pamilya para sa
kabutihan ng lahat, komitment at
pagkakaisa bilang tagapangalaga ng
kapaligiran
Naisasagawa ang inaasahang
hakbang, kilos at pahayag na may
paggalang at pagmamalasakit para sa
kapakanan at kabutihan ng pamilya at
kapwa
13.2. paggalang sa natatanging
kaugalian/paniniwala ng mga katutubo
at dayuhang kakaiba sa kinagisnan.
(EsP5P-IIc – 24)
14. Nakabubuo at nakapagpapahayag
nang may paggalang sa anumang
ideya/opinion (EsP5P – IId-e – 25)

CSE CSE
A2a2. Show respect for different
In most families, parents teach and people’s values on sexuality and
exemplify their values to their children. reproduction
Family and community values and
attitudes regarding gender, A5A1. Show respect for girl’s
relationships, intimacy, love, sexuality experiences and feelings related to
and reproduction are the sources of pregnancy
sexual learning and influence personal
behavior and decision –making.

III. Pagmamahal sa Bansa at

Pakikibahagi sa Pandaigdigang Naipamamalas ang pag-unawa sa
Pagkakaisa kahalagahan nang pagpapakita ng mga
natatanging kaugaliang Pilipino,
1.2. Pananagutan (Responsibility/ pagkakaroon ng disiplina para sa
Accountability) kabutihan ng lahat, komitment at
pagkakaisa bilang tagapangalaga ng
1.4. Kamalayang Pansibiko (Civic kapaligiran
Consciousness)
Naisasagawa nang may disiplina sa
sarili at pakikiisa sa anumang
alituntuntunin at batas na may
kinalaman sa bansa at global na
kapakanan
21. Napananatili ang pagkamabuting
mamamayang Pilipino sa pamamagitan
ng pakikilahok
(EsP5PPP-IIIb-25)
22. Nakasusunod ng may masusi at
matalinong pagpapasya para sa
kaligtasan (EsP5PPP-IIIc-26)

10
 CSE

There are different sources of help CSE

and support in your school and wider S6A1. Identify sources of support that
community against discrimination, young people can go to in cases of
stigmatization, sexual harassment and sexual harassment, abuse or assault.
abuse and bullying. These problems
need to be reported to a trusted source S6A2. Advocate for safe environments
of help. Some problems may require that encourage safety and respect.
asking for help outside of the school or
community. S5A3b Demonsrtrate communication
skills to support girls’ option to abstain
from sex

COMPREHENSIVE SEXUALITY EDUCATION

K TO 12 CURRICULUM GUIDE
LEARNING AREA: Edukasyon sa Pagpapakatao GRADE: 6
11
 CONTENT / KEY CONCEPTS AND
MESSAGES
I.Pananagutang Pansarili at Mabuting
Kasapi ng Pamilya
1. Mapanuring Pag-iisip
(Critical Thinking)
2. Katatagan ng loob (Fortitude)
3. Pagkabukas –isipan
(Open-mindedness)
CSE
In most families, parents teach and
exemplify their values to their children.
Family and community values and
attitudes regarding gender
relationships, intimacy, love, sexuality
and reproduction are the sources of
sexual learning and influence personal
behavior and decision making.
CONTENT STANDARDS PERFORMANCE STANDARDS LEARNING COMPETENCIES
Naipamamalas ang pag-unawa sa Naisasagawa ang tamang
kahalagahan ng pagsunod sa mga desisyon nang may katatagan ng 1. Naisasagawa ang mga tamang hakbang na
tamang hakbang bago makagawa ng loob para sa ikabubuti ng lahat makatutulong sa pagbuo ng isang desisyon na
isang desisyon para sa ikabubuti ng makabubuti sa pamilya
lahat (EsP6PKP- Ia-i– 37)
1.1pagsusuri nang mabuti sa mga bagay
na may kinalaman sa sarili at pangyayari
1.2. pagsang-ayon sa pasya ng
nakararami kung nakabubuti ito
1.3. paggamit ng impormasyon
CSE
K6A3. Describe how gender – e.g. girls’ greater
needs for privacy and gender inequality-
contribute to girls’ being the more frequent
victims of sexual harassment and rape, than
boys
K6A4. Describe ways of responding to attempts
at sexual harassment and rape; and for
preventing these from happening.

II. Pakikipagkapwa-tao
Naipamamalas ang pag-unawa sa Naisasabuhay ang 3. Nakapagpapakita ng paggalang sa ideya o
1.Paggalang sa opinyon ng ibang tao kahalagan ng pakikipagkapwa-tao na pagkakaroon ng bukas na isipan suhestyon ng kapwa
(Respect for other people’s opinion) may kaakibat na paggalang at at kahinahunan sa pagpapasiya (EsP6P- IId-i-31)
1. responsibilidad para sa kapayapaan ng sarili at
kapwa CSE
2. Pagkamagalang
(Respectful)
A2a2. Show respect for different people’s values

12
CSE on sexuality and reproduction
Effective communication uses
different modes and styles, and can be A6A2. Demonstrate how to say “no”, walk away;
learned. Gender roles can affect talk to trusted adults
communication between people. Being
assertive and negotiating are important A6A3. Demonstrate safe options to respond to
aspects of communication. Negotiation bullying, including talking with trusted adults
requires mutual respect, cooperation
and often compromise from all parties

III. Pagmamahal sa Bansa at

Pakikibahagi sa Pandaigdigang
Pagkakaisa
4.5. Kamalayang Pansibiko
(Civic Consciousness )
CSE
The mass media may be positive
and negative in their representation of
men and women. The mass media
influence personal values, attitudes and
social norms concerning gender and
sexuality.
Naipamamalas ang pag-unawa sa
kahalagahan ng pagmamahal sa
bansa at pandaigdigang pagkakaisa
tungo sa isang maunlad, mapayapa
at mapagkalingang pamayanan
Naipakikita ang mga gawaing 4. Nabibigyang-halaga ang mga batayang
tumutugon sa pagmamahal sa kalayaan na may kaukulang pananagutan at
bansa sa pamamagitan ng limitasyon ( EsP6PPP- IIIa-c–34)
aktibong pakikilahok na may
dedikasyon at integridad 4.1. kalayaan sa pamamahayag
4.2. pagbibigay ng sariling opinion, ideya
o pananaw
4.3. pagsasaalang-alang ng karapatan
ng iba
4.4. paghikayat sa iba na magkaroon ng
kamalayan sa kanilang kalayaan
4.5. pambansang pagkakaisa
CSE
S7A1. Describe the effects of mass media and
social media on personal values, attitudes and
behavior relating to sexuality and gender.

IV. Pananalig at Pagmamahal sa

Diyos; Paninindigan sa Kabutihan Naipamamalas ang pag-unawa sa Naisasabuhay ang 11. Napatutunayan na nagpapaunlad ng
kahalagahan ng pagkakaroon ng pagkamabuting tao na may pagkatao ang ispiritwalidad
1. Paninindigan sa sariling kapayapaan (inner peace) positibong pananaw bilang Hal.
Kabutihan (Making a Stand for the para sa pakikitungo sa iba patunay sa pag-unlad ng 11.1. pagpapaLiwanag na ispiritwalidad ang
Good) ispiritwalidad pagkakaroon ng mabuting pagkatao anuman ang

13
 paniniwala
CSE 11.2. pagkakaroon ng positibong pananaw,
Decision making has consequences pag-asa, at pagmamahal sa kapwa at Diyos
and these can often be anticipated, (EsP6PD- IVa-i-16)
therefore it is important to choose with
the best outcomes in mind. There are
multiple influences on decisions,
including friends, culture, gender role
stereotypes, peers and the media. CSE
Decision-making may involve different K2A3. Identify examples of good and bad
steps. Trusted adults can be a source of decisions of adolescents on sexuality and
help for decision-making. reproduction, and their consequences.

S5A3a. Demonstrate decision making skills to

support pregnancy prevention in girls and boys

COMPREHENSIVE SEXUALITY EDUCATION

K TO 12 CURRICULUM GUIDE
LEARNING AREA: Edukasyon sa Pagpapakatao GRADE: 7

CONTENT / KEY CONCEPTS AND CONTENT STANDARDS PERFORMANCE STANDARDS LEARNING COMPETENCIES
MESSAGES

14
I. Pagkilala at Pamamahala sa mga
Pagbabago sa Sarili
1.Mga angkop na Inaasahang
kakayahan at kilos sa panahon ng
pagdadalaga/pagbibinata.
a. Pagtatamo ng bago at ganap na
pakikipag-ugnayan (more mature
relations) sa mga kasing edad
(Pakikipagkaibigan
CSE
Love, friendship, infatuation and sexual
attraction involve different emotions.
Friendships can have many benefits;
friends can influence one another
positively and negatively. Close
relationships can sometimes become
sexual. Romantic relationships can be
strongly affected by gender roles and
stereotypes. Relationship abuse and
violence are strongly linked to gender
roles and stereotypes.
II. Ang Pagkatao ng Tao
Isip at Kilos Loob
(Intellect and Will)
CSE
Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-
unawa sa mga inaasahang kakayahan
at kilos sa panahon ng
pagdadalaga/pagbibinata, talento at
kakayahan, hilig, at mga tungkulin sa
panahon ng pagdadalaga/pagbibinata
Naipamamalas ng mag-aaral ang Nakagagawa ng angkop na 5.2 Nasusuri ang isang pasyang ginawa
pag-unawa sa isip at kilos-loob. pagpapasiya tungo sa katotohanan at batay sa gamit at tunguhin ng isip at
kabutihan gamit ang isip at kilos-loob kilos-loob
Naisasagawa ng mag-aaral ang mga
angkop na hakbang sa paglinang ng
limang inaasahang kakayahan at kilos
(developmental tasks) sa panahon ng
pagdadalaga/pagbibinata
5.3. Naipaliliwanag na ang isip at kilos-
loob ang nagpapabukod-tangi sa tao.
1.1. Natutukoy ang mga pagbabago sa
kanyang sarili mula sa gulang na 8 o 9
hanggang sa kasalukuyan sa aspetong:
a. Pagtatamo ng bago at ganap na
pakikipag-ugnayan (more mature
relations) sa mga kasing edad
(Pakikipagkaibigan)
b. Pagtanggap ng papel o gampanin sa
lipunan
c. Pagtanggap sa mga pagbabago sa
katawan at paglalapat ng tamang
pamamahala sa mga ito
d. Pagnanais at pagtatamo ng
mapanagutang asal sa pakikipagkapwa/
sa lipunan
e. Pagkakaroon ng kakayahang
makagawa ng maingat na pagpapasya
(EsP7PS-Ia-1.1)
CSE
S1A2. Demonstrate sensitivity to and
acceptance of the sexual aspects of
personal identity
K7A2. Identify how how media portrays
men and women positively and
negatively
15
 Decisions on sexual behavior can
affect people’s health, future and plans.
Making decisions about sexual behavior
includes consideration of all the
potential consequences. Barriers can
stand in the way of making rational
decisions on sexual behavior. Peer
influence, norms, emotions and alcohol
and drugs can impair rational decision
making on sexual behavior
CSE
Love, friendship, infatuation and
sexual attraction involves different
emotions. Friendships can have many
benefits; friends can influence one
another positively and negatively. Close
relationships can sometimes become
sexual. Romantic relationships can be
strongly affected by gender roles and
stereotypes. Relationship abuse and
violence are strongly linked to gender
roles and stereotypes.
Stigma and discrimination are
harmful. Stigma can be self-inflicted and
lead to silence, denial and secrecy.
Everyone has a responsibility to speak
out against bias and intolerance.
Support mechanisms typically exist to
assist people experiencing stigma and
discrimination, e.g. against LGBT
NOTE: FOR MATERIALS
PLEASE PROVIDE MATERIALS OF
THE NEGATIVE AND POSITIVE
EFFECTS OF THE USE OF
CONTRACEPTIVES/ ARTTIFICIAL
AND NATURAL FAMILY PLANNING
FOR CRITICAL THINKING SKILLS
(INFORMED DECISION)
I. Mga Angkop na Inaasahang
Kakayahan at Kilos sa Panahon ng
Pagdadalaga at Pagbibinata
a. Pagtatamo ng bago at ganap na
pakikipag-ugnayan (more mature
relations) sa mga kasing edad
(pakikipagkaibigan
Naipamamalas ng mag-aaral ang
pag-unawa sa isip at kilos-loob. pagpapasiya tungo sa katotohanan at pamamahala sa mga ito d. Pagnanais
kabutihan gamit ang isip at kilos-loob. at pagtatamo ng mapanagutang asal sa
Note for the LM’s Developer
Personal Strenghts and Weaknesses
▪ Qualities that I admire
▪ Using Strengths
▪ Improving Weaknesses
▪ Self-Talking
Kaya ang kanyang mga pagpapasya ay
dapat patungo sa katutuhanan at
kabutihan
(EsP7PS-IIa-5.2)
CSE
S2A2. Demonstrate effective decision-
making skills, including evaluating
advantages and disadvantages related
to sexuality and reproductive health
Naisasagawa ng mag-aaral ang mga1.1. Natutukoy ang mga pagbabago sa
angkop na hakbang sa paglinang ng kanyang sarili mula sa gulang na 8 o 9
limang inaasahang kakayahan at kilos
hanggang sa kasalukuyan sa aspetong:
(developmental tasks) sa panahon ng a. Pagtatamo ng bago at ganap na
pagdadalaga/pagbibinata pakikipag-ugnayan (more mature
relations) sa mga kasing edad
(Pakikipagkaibigan)
b. Pagtanggap ng papel o gampanin
sa lipunan
c. Pagtanggap sa mga pagbabago
Nakagagawa ng angkop na sa katawan at paglalapat ng tamang
pakikipagkapwa/ sa lipunan
e. Pagkakaroon ng kakayahang
makagawa ng maingat na pagpapasya
(EsP7PS-Ia-1.1)
5.1. Natutukoy ang mga katangian,
gamit at tunguhin ng isip at kilos-loob.
5.2. Nasusuri ang isang pasyang
ginawa batay sa gamit at tunguhin ng
16
 Stress Management isip at kilos-loob
▪ What is stress (EsP7PS-IIa-5.2)
▪ Sources of Strees
▪ Coping Strategies
▪ Relaxation Techniques

COMPREHENSIVE SEXUALITY EDUCATION

K TO 12 CURRICULUM GUIDE
LEARNING AREA: Edukasyon sa Pagpapakatao GRADE: 8

CONTENT / KEY CONCEPTS AND CONTENT STANDARDS PERFORMANCE STANDARDS LEARNING COMPETENCIES
MESSAGES

17
I. Ang Pamilya Bilang Ugat ng
PAkikipagkapwa Naipamamalas ng mag-aaral ang Naisasagawa ang mga angkop na 2.1. Nakikilala ang mga gawi o
pag-unawa sa misyon ng pamilya sa kilos tungo sa pagpapaunlad ng mga karanasan sa sariling pamilya na
2. Ang misyon ng pamilya sa pagbibigay ng edukasyon, paggabay sa gawi sap ag-aaral at pagsasabuhay ng nagpapakita ng pagbibigay ng
pagbibigay ng edukasyon, paggabay sa pagpapasya at paghubog sa pananampalataya sa pamilya edukasyon, paggabay sa pagpapasya
pagpapasya at paghubog ng pananampalataya at paghubog ng pananampalataya
pananampalataya (EsP8PB-Ic-2.1)

CSE NOTE: please include in the CSE

Describe how responsibilities of materials the 1. COMPLIMENTARY K3A1. Describe how family
family members change as they mature ROLES of a MAN and WOMAN relationships and responsibilities
(Husband and Wife) change as members mature
Love, cooperation, gender equality,
mutual caring and respect are important 2. Taking care of the
for good family functioning and healthy
parents and the elderlys
relationships. As they grow up,
children’s world and affection expand
beyond the family, and friends and
peers become particularly important.
Growing up means taking responsibility
for oneself and others. Conflict and
misunderstandings between parents
and children are common, especially
during puberty and are usually
resolvable.
.
II. Pakikipagkapwa
Naipamamalas ng mag-aaral ang Naisasagawa ng mag-aaral ang mga 6.3. Nahihinuha na:
6. Pakikipagkaibigan pagunawa sa pakikipagkaibigan angkop na kilos upang mapaunlad ang a. Ang pakikipagkaibigan ay
pakikipagkaibigan nakatutulong sa paghubog ng matatag
CSE na pagkakakilanlan at pakikisalamuha
Capacity to participate or facilitate sa lipunan.
conflict resolution among friends b. Maraming kabutihang naidudulot ang
pagpapanatili ng mabuting
Love, friendship, infatuation and pakikipagkaibigan: ang pagpapaunlad

18
sexual attraction involves different ng pagkatao at pakikipagkapwa at
emotions. Friendships can have many pagtatamo ng mapayapang
benefits; friends can influence one lipunan/pamayanan.
another positively and negatively. Close c. Ang pagpapatawad ay palatandaan
relationships can sometimes become ng pakikipagkaibigang batay sa
sexual. Romantic relationships can be kabutihan at pagmamahal.
strongly affected by gender roles and Nakatutulong ito sa pagtamo ng
stereotypes. Relationship abuse and integrasyong pansarili at pagpapaunlad
violence are strongly linked to gender (EsP8P- IId-6.3)
roles and stereotypes.
CSE
S3A3c. Demonstrate capacity to
participate or facilitate conflict resolution
among friends

COMPREHENSIVE SEXUALITY EDUCATION

K TO 12 CURRICULUM GUIDE
LEARNING AREA: Edukasyon sa Pagpapakatao GRADE: 9

CONTENT / KEY CONCEPTS AND CONTENT STANDARDS PERFORMANCE STANDARDS LEARNING COMPETENCIES
MESSAGES

19
I-Ang Papel ng Lipunan sa Tao
Naipamamalas ng mag-aaral ang Naisasagawa ng mag-aaral ang Natutukoy ang mga element ng
pag-unawa sa lipunan at layunin nito isang proyekto na makatutulong sa kabutihang panlahat
1. Layunin ng Lipunan: (ang kabutihang panlahat). isang pamayanan o sector sa EsP9PL-Ia-1.1
Kabutihang Panlahat pangangailangang pangkabuhayan,
pangkultural at pangkapayapaan 1.2. Nakapagsusuri ng mga halimbawa
ng pagsasaalang-alang sa kabutihang
CSE
panlahat sa pamilya, paaralan,
Identify personal examples of the
pamayanan o lipunan
ways in which gender affects people’s
lives.
1.3 .Napangangatwirananna ang
Describe the impact of these
pagsisikap ng bawat tao na makamit at
images on gender stereotyping.
mapanatili ang kabutihang panlahat sa
Identify national laws and local
pamamagitan ng pagsasabuhay ng
regulations affecting the employment of
moral na pagpapahalaga ng mga
human rights related to sexual and
puwersang nagpapatatag sa lipunan
reproductive health.
1.4. Naisasagawa ang isang proyekto
CSE
na makakatulong sa isang
Cultural factors influence what to
pamayanan o sector sa
consider and unacceptable sexual
pangangailangang pangkabuhayan,
behavior in society. International
pangkultural at pangkapayapaan
agreements and human rights
(EsP9PL-Ia-1.2)
instruments provide guidance on sexual
and reproductive health.

The mass media influences our

ideals of beauty and gender
stereotypes. Pornographic media tend CSE
to rely on gender stereotyping. Negative S7A. Demonstrate skills of being
mass media portrayals of men and involved in collective and cooperative
women can influence self-esteem. activities to improve community and
society.

20
 COMPREHENSIVE SEXUALITY EDUCATION
K TO 12 CURRICULUM GUIDE
LEARNING AREA: Edukasyon sa Pagpapakatao GRADE: 10

CONTENT / KEY CONCEPTS AND CONTENT STANDARDS PERFORMANCE STANDARDS LEARNING COMPETENCIES
MESSAGES
IV. Ang Aking Posisyon sa mga
Isyung Moral Panindigan Tungkol sa Nakagagawa ang mag-aaral ng 15.1. Natutukoy ang mga isyung
Pangangalaga ng Sarili Laban sa Pang- malinaw na posisyon tungkol sa isang kaugnay sa kawalan ng paggalang sa
aabusong Sekswal Tungo sa Maayos isyu sa kawalan ng paggalang sa dignidad at sekswalidad
1.Ang Pagkukusa ng Makataong Kilos na Pagtingin sa Sarili at Pagtataguyod dignidad at sekswalidad.
(Voluntariness of Human Act) ng Dignidad ng Tao (child sexual 15.2 Nasusuri ang mga isyung kaugnay
abuse, child protection, human Malinaw na posisyon tungkol sa isyu sa kawalan ng paggalang sa dignidad
trafficking) ng kawalan ng paggalang sa dignidad at sekswalidad
CSE at sekswalidad.
Everyone has the responsibility to Panindigan sa pangangalaga sa 15.3. Napangangatwiran ang
advocate for gender equality and speak sarili laban sa pang-aabusong sekswal. pagkakaroon ng posisyon tungkol sa
out against human rights violations such kahalagahan ng paggalang sa pagkatao
as sexual abuse, harmful practices and ng tao at sa tunay na layunin nito sa
gender-based violence. mga isyung may kinalaman sa kawalan
ng paggalang sa dignidad at
Everyone has the right to privacy sekswalidad ng tao
and bodily integrity. Everyone has the
right to be in control over what they will 15.4. Nakagagawa ng malinaw na
and will not do sexually. The internet, posisyon tungkol sa isang isyu na
cellphones and other new media can be kawalan ng paggalang sa dignidad at
a source of unwanted sexual attention. sekswalidad
(EsP10PI-IVe-15.1)

CSE
K6A2. Describe potential impacts of
power differences-eg, age, gender,
wealth on personal safety.

21
 K6A5. Identify key elements of keeping
oneself safe from harm.

S6A2. Advocate for safe environment

that encourage safety and respect

Prepared by:

SHEILA C. BULAWAN, MATVE NASZER C. YCO, MAEd NORA D. DALAPNAS, Ed.D. ALFONSO C. DORIANO, MAEd
Education Program Supervisor Principal II-Malinao NHS Head Teacher VI-Baguio City NHS Principal I-Eastearn La Trinidad NHS
CLMD, Region V Pampanga Division, R-III Baguio City Division, CAR Benguet Division, CAR

GENEROSA C. GENOSA, Ph.D. AIMEE AMOR C. PORTO, MAEd NIDA C. TAGALAG, Ed.D.
Education Program Supervisor Head Teacher III/SIC-Matti NHS Education Program Supervisor
CLMD, Region VIII Digos City Division, R-XI Sta. Rosa Division, R-IV A

22