Id: EKFWZ-ABAOV-FPXGV-NSDZR-YLDQD. Podpisany Strona 1

UCHWAA NR III/15/2010 RADY GMINY STARE POLE z dnia 28 grudnia 2010 r.
w sprawie uchwalenia Programu Ochrony rodowiska wraz z Planem Gospodarki Odpadami dla Gminy Stare Pole do roku 2011 z perspektyw na lata 2012-2015. Na podstawie art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony rodowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150, Nr 111, poz. 708, Nr 138, poz. 865, Nr 154, poz. 958, Nr 171, poz. 1056, Nr 199, poz. 1227, Nr 223, poz. 1464 i Nr 227, poz. 1505, z 2009 r. Nr 19, poz. 100, Nr 20, poz. 106, Nr 79, poz. 666, Nr 130, poz. 1070 i Nr 215, poz. 1664 oraz z 2010 r. Nr 21, poz. 104, Nr 28, poz. 145, Nr 40, poz. 227, Nr 76, poz. 489, Nr 119, poz. 804 i Nr 152, poz. 1018 i 1019) oraz art. 14 ust. 6 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. z 2010 r. Nr 185, poz. 1243) uchwala si, co nastpuje: 1. Uchwala si Program Ochrony rodowiska wraz z Planem Gospodarki Odpadami dla Gminy Stare Pole do roku 2011 z perspektyw na lata 2012-2015 w brzmieniu, jak w zaczniku Nr 1 i 2 do niniejszej uchway. 2. Wykonanie uchway powierza si Wjtowi Gminy. 3. Uchwaa wchodzi w ycie po upywie 14 dni od dnia jej ogoszenia w Dzienniku Urzdowym Wojewdztwa Pomorskiego.
Przewodniczcy Rady Gminy Stare Pole Jan Pawlina
Id: EKFWZ-ABAOV-FPXGV-NSDZR-YLDQD. Podpisany
Strona 1
Zacznik Nr 1 do Uchway Nr III/15/2010 Rady Gminy Stare Pole z dnia 28 grudnia 2010 r. Program Ochrony rodowiska dla Gminy Stare Pole do roku 2011 z perspektyw na lata 2012 - 2015
Listopad, 2010 r.
Strona 1
TYTU OPRACOWANIA: PROGRAM OCHRONY RODOWISKA DLA GMINY STARE POLE DO ROKU 2011 Z PERSPEKTYW NA LATA 2012 - 2015
ZAMAWIAJCY: URZD GMINY W STARYM POLU UL. MARYNARKI WOJENNEJ 6 82 220 STARE POLE
WYKONAWCA: GREEN KEY POKRZYWNO 93 86 - 330 MENO
KIEROWNIK PROJEKTU: mgr Joanna Masiota AUTORZY OPRACOWANIA: mgr Joanna Masiota mgr in. Anna Tomaszewska mgr Joanna Walkowiak
Listopad, 2010 r.
Strona 2
SPIS TRECI ROZDZIA I WSTP 7 1.1. PRZEDMIOT I ZAKRES OPRACOWANIA 7 1.2. POTRZEBA I CEL OPRACOWANIA 8 1.3. METODA OPRACOWANIA PROGRAMU 9 ROZDZIA II CHARAKTERYSTYKA GMINY 10 2.1. DANE ADMINISTRACYJNE 10 2.2. POOENIE GEOGRAFICZNE 12 2.3. SPOECZESTWO 13 2.3.1. LICZBA LUDNOCI I JEJ ROZMIESZCZENIE 13 2.3.2. PRZYROST NATURALNY 15 2.3.3. BEZROBOCIE 15 2.4. UYTKOWANIE TERENU 16 2.5. DZIAALNO GOSPODARCZA 18 2.6. ROLNICTWO 20 2.7. TURYSTYKA I REKREACJA 22 ROZDZIA III INFRAKSTRUKTURA GMINY 23 3.1.GOSPODARKA WODNO - CIEKOWA 23 3.1.1. ZAOPATRZENIE W WOD 23 3.1.1.1. UJCIA WD ZAOPATRUJCE SIE WODOCIGOW 23 3.1.1.2. WODA UJMOWANA NA CELE PRZECIWPOAROWA (PPO) 25 3.1.1.3. SIE WODOCIGOWA 25 3.1.1.4. JAKO WD UJMOWANYCH I PRZEZNACZONYCH DO ZAOPATRZENIA MIESZKACW DO CELW BYTOWYCH 27 3.1.2. GOSPODARKA CIEKOWA 29 3.1.2.1. SIE KANALIZACYJNA 29 3.1.2.1.1. KANALIZACJA BYTOWA 29 3.1.2.1.2. KANALIZACJA DESZCZOWA 32 3.1.2.2. SYSTEMY INDYWIDUALNE GOSPODARKI CIEKOWEJ 32 3.1.2.2.1. ZBIORNIKI BEZODPYWOWE 33 3.1.2.2.2. PRZYDOMOWE OCZYSZCZALNIE CIEKW 35 3.1.3. OCZYSZCZALNIE CIEKW 37 3.1.3.1. OCZYSZCZALNIA CIEKW W STARYM POLU 37 3.1.3.2. OCZYSZCZALNIA CIEKW W KRASNOCE 40 3.2. ELEKTROENERGETYKA 41 3.2.1. RDA ENERGII ODNAWIALNEJ 41 3.3. INSTALACJE EMITUJCE POLE ELEKTROMAGNETYCZNE 42 3.4. GAZOWNICTWO 42 3.5. CIEPOWNICTWO 43 3.6. KOMUNIKACJA 43 3.6.1. DROGI 43 3.6.2. KOLEJ 48 3.6.3. DROGI WODNE 48 ROZDZIA IV OCENA I ANALIZA STANU RODOWISKA PRZYRODNICZEGO 48 4.1. RZEBA TERENU 48 4.1.1. PRZEKSZTACENIA RZEBY TERENU I PRZYPOWIERZCHNIOWEJ WARSTWY SKORUPY ZIEMSKIEJ 49 4.2. BUDOWA GEOLOGICZNA 49
Strona 3
Strona 4
4.2.1. EKSPLOATACJA SUROWCW MINERALNYCH JAKO RDO PRZEOBRAE RODOWISKA PRZYRODNICZEGO 51 4.3. GLEBY 51 4.3.1. TYPY GENETYCZNE GLEB 51 4.3.2. DEGRADACJA GLEB 52 4.3.2.1. DEGRADACJA NATURALNA GLEB 52 4.3.2.2. DEGRADACJA CHEMICZNA GLEB 53 4.4. WODY PODZIEMNE 54 4.4.1. GWNE ZBIORNIKI WD PODZIEMNYCH (GZWP) 54 4.4.2. MONITORING JAKOCI WD PODZIEMNYCH 54 4.4.3. RDA PRZEOBRAE WD PODZIEMNYCH 58 4.4.4. OCHRONA WD PODZIEMNYCH 69 4.5. WODY POWIERZCHNIOWE 60 4.5.1. SIE RZECZNA 60 4.5.2. ZBIORNIKI WODNE 61 4.5.3. SYSTEMY MELIORACYJNE I URZDZENIA WODNE 62 4.5.4. ZAGROENIE POWODZI 63 4.6. STAN ZANIECZYSZCZENIA WD POWIERZCHNIOWYCH 64 4.6.1. MONITORING JEZIOR 66 4.6.2. MONITORING RZEK 66 4.6.3. KPIELISKA 69 4.7. RDA I TENDENCJE PRZEOBRAE WD POWIERZCHNIOWYCH 69 4.8. KLIMAT 70 4.8.1. POWIETRZE ATMOSFERYCZNE 70 4.8.1.1. STAN CZYSTOCI POWIETRZA ATMOSFERYCZNEGO 70 4.8.1.2. RDA ZANIECZYSZCZE POWIETRZA ATMOSFERYCZNEGO 73 4.8.1.3. ODORY 75 4.8.2. KLIMAT AKUSTYCZNY 75 4.8.3. PROMIENIOWANIE NIEJONIZUJCE 77 4.8.4. POWANE AWARIE PRZEMYSOWE 78 4.9. ROLINNO 79 4.9.1. LASY 80 4.9.2. FAUNA I KOA OWIECKIE 81 4.9.3. ZADRZEWIENIA I ZAKRZEWIENIA 82 4.9.4. KI I PASTWISKA 83 4.9.5. ZIELE URZDZONA 83 4.9.6. PRZYRODA CHRONIONA I JEJ ZASOBY 84 4.9.6.1. SIE ECONET - POLSKA 84 4.9.6.2. OBSZAR CHRONIONEGO KRAJOBRAZU 84 4.9.6.3. POMNIKI PRZYRODY 85 4.9.6.4. UYTKI EKOLOGICZNE 86 4.9.6.5. NATURA 2000 86 4.10. WSKANIKOWA OCENA ROZWOJU GMINY STARE POLE 87 ROZDZIA V ZAOENIA PROGRAMOWE 89 5.1. WPROWADZENIE 89 5.2. CELE, KIERUNKI I ZADANIA DO REALIZACJI W RAMACH PROGRAMU OCHRONY RODOWISKA GMINY STARE POLE 90 5.2.1. GOSPODARKA WODNO - CIEKOWA90 5.2.2. ZASOBY PRZYRODNICZE 91 5.2.3. POWIERZCHNIA ZIEMI 91 5.2.4. WODY POWIERZCHNIOWE I PODZIEMNE 92 5.2.5. POWIETRZE ATMOSFERYCZNE 92 5.2.6. HAAS 93 5.2.7. POLA ELEKTROMAGNETYCZNE 93 5.2.8. RACJONALNE UYTKOWANIE ZASOBW NATURALNYCH 94
Id: EKFWZ-ABAOV-FPXGV-NSDZR-YLDQD. Podpisany Strona 5
5.2.9. EDUKACJA EKOLOGICZNA 94 5.2.10. PRZECIWDZIAANIE POWANYM AWARIOM 94
Strona 6
5.3. STRATEGIA REALIZACJI PRZYJETYCH CELW 95 5.4. HARMONOGRAM REALIZACJI ZADA EKOLOGICZNYCH 95 ROZDZIA VI HARMONOGRAM REALIZACYJNY 97 ROZDZIA VII KONCEPCJA EDUKACJI EKOLOGICZNEJ 120 7.1. ZAOENIA OGLNE 120 7.2. POTRZEBA EDUKACJII EKOLOGICZNEJ 121 ROZDZIA VIII SYSTEM FINANSOWANIA INWESTYCJI 125 8.1. KRAJOWE I MIDZYNARODOWE PROGRAMY PROMUJCE ROZWJ ZRWNOWAONY, INTEGRACJ I WSPPRAC MIDZYNARODOW 125 ROZDZIA IX STRATEGIA I MONITORING REALIZACJI PROGRAMU 129 9.1. ZARZDZANIE PROGRAMEM OCHRONY RODOWISKA 129 9.1.1. INSTRUMENTY PRAWNE 131 9.1.2. INSTRUMENTY FINANSOWE 131 9.1.3. INSTRUMENTY SPOECZNE 131 9.1.4. INSTRUMENTY STRUKTURALNE 133 9.2. MONITOROWANIE PROGRAMU OCHRONY RODOWISKA 134 9.2.1. ZASADY MONITORINGU 134 9.2.2. MONITOROWANIE ZAOONYCH EFEKTW EKOLOGICZNYCH 136 WYKORZYSTANE MATERIAY I OPRACOWANIA SPIS TABEL, RYCIN, WYKRESW
Strona 7
Strona 8
I. WSTP 1.1. PRZEDMIOT I ZAKRES OPRACOWANIA Przedmiotem opracowania jest aktualizacja Programu Ochrony rodowiska dla Gminy Stare Pole uchwalonego dnia 31 grudnia 2004 r. Rada Gminy w Starym Polu, podja: - Uchwa Nr XVII/129/2004 z dn. 31.12.2004 r. w sprawie przyjcia Programu Ochrony rodowiska wraz z Planem Gospodarki Odpadami dla Gminy Stare Pole na lata 2004 - 2012. Zgodnie z art.17 ust.1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo Ochrony rodowiska, Gminy, w celu realizacji polityki ekologicznej pastwa, sporzdzaj Gminne Programy Ochrony rodowiska uwzgldniajc wymagania polityki ekologicznej pastwa, okrelajc cele ekologiczne, priorytety ekologiczne, rodzaj i harmonogram dziaa proekologicznych, rodki niezbdne do osignicia celw, w tym mechanizmy prawno - ekonomiczne i rodki finansowe. Aktualizacja Programu pozwala na zanalizowanie zmian, jakie zaszy w rodowisku przyrodniczym w porwnaniu z poprzednimi latami oraz uzupenienie zada, ktrych realizacja przyczyni si do ochrony rodowiska gminy. Niniejsze opracowanie prezentuje szeroko rozumian problematyk ochrony i ksztatowania rodowiska przyrodniczego Gminy Stare Pole (gmina wiejska), pooonej w powiecie malborskim, wojewdztwie pomorskim. Obejmuje ono zagadnienia zwizane z: - charakterystyk obszaru gminy; - analiz sytuacji demograficznej i gospodarczej; - analiz obecnego stanu rodowiska przyrodniczego z uwzgldnieniem realizacji PO z 2004 r. oraz analiz infrastruktury; - prognozowaniem zmian zachodzcych w rodowisku przyrodniczym analizowanego obszaru; - wytyczeniem celw w zakresie ochrony tego rodowiska; - okreleniem dziaa zmierzajcych do poprawy stanu rodowiska przyrodniczego gminy; - wytyczeniem konkretnych przedsiwzi zwizanych z ochron rodowiska i popraw jego stanu, a take okrelenie harmonogramu ich realizacji; - okreleniem moliwych sposobw finansowania, zaoonych celw i zada; - okreleniem sposobw monitoringu pozwalajcego na ocen realizacji zaoonego Programu Ochrony rodowiska.
Strona 9
1.2. POTRZEBA I CEL OPRACOWANIA Powszechne zainteresowanie problematyk ochrony rodowiska w kadej dziedzinie ycia czowieka wymaga opracowywania syntetycznych dokumentw, ktre zbieraj informacje o stanie rodowiska przyrodniczego czowieka oraz wyznaczaj konkretne kierunki dziaa, ktre prowadz w konsekwencji do zrwnowaonego rozwoju obszaru. Wane jest rwnie, aby prowadzi cig aktualizacj zamierzonych celw, dostosowywa je do aktualnej sytuacji i mierzy ich stopie wykonania. Przeprowadzanie analiz czasowych pozwala okreli obszary, ktre faktycznie si rozwijaj, oczywicie w kierunku ekologicznego rozwoju, a nad ktrymi trzeba nadal pracowa. Na stan rodowiska przyrodniczego maj nie tylko wpyw zakady przemysowe, czy rozwj komunikacji i urbanizacji. Wpyw na ten jake dynamiczny i wraliwy system ma kada dziaalno i aktywno czowieka, dlatego wane jest aby przeanalizowa funkcjonowanie czowieka w rodowisku na rnych paszczyznach. Program ochrony rodowiska jest wanie takim dokumentem, ktry analizujc stan aktualny rodowiska ycia czowieka, proponuje w konsekwencji zasady zrwnowaonego rozwoju i ochrony rodowiska, wskazuje kierunki i hierarchi dziaa zmierzajcych do ich wprowadzenia na terenie gminy. Celem aktualizacji Programu jest przedstawienie wytycznych do racjonalnych dziaa programowych na dalsze lata i poprawa stanu rodowiska przyrodniczego gminy Stare Pole. Zawarte w nim rozwizania organizacyjne oraz logistyczno - techniczne przyczyni si do waciwego, zgodnego z zasad zrwnowaonego rozwoju gospodarowania zasobami przyrodniczymi. Najpilniejszymi do rozwizania kwestiami w zakresie racjonalnego gospodarowania w rodowisku przyrodniczym s problemy gospodarki odpadami (szeroko omwione z opracowaniu Plan Gospodarki Odpadami), gospodarki wodno - ciekowej, stanu czystoci wd powierzchniowych. Ponadto na skutek rozwoju gminy, w zakresie urbanizacji, komunikacji, gospodarki, pojawiaj si lub raczej intensyfikuj problemy, ktre dotychczas nie oddziayway w sposb znaczcy na rodowisko i mieszkacw. Takimi problemami s np. zanieczyszczenie haasem lub uszczuplanie terenw otwartych kosztem powstawania nowych osiedli. Powysze przesanki, daj podstaw do zdefiniowania ekologicznych celw strategicznych gminy Stare Pole. Natomiast realizacja poszczeglnych celw strategicznych w powizaniu z aktywnie wdraanym programem edukacji ekologicznej spoeczestwa powinna zapewni gminie zrwnowaony rozwj. Przyjcie Programu Ochrony rodowiska (w tym te Planu Gospodarki Odpadami) jest form podejmowania strategicznej decyzji umoliwiajcej realizacj kierunkw rozwoju
Strona 10
tego zakresu dziaalnoci w okrelonej perspektywie czasowej. Wynikiem procesu planowania (w ramach PO i PGO) jest dokument zawierajcy wizj rozwoju systemu zarzdzania ochron rodowiska i gospodark odpadami, okrelajcy opcje i warunki rozwiza. Jest on take wanym rodkiem informacji, narzdziem kontroli i materiaem wykorzystywanym do rozwoju systemu w przyszoci. Waciwy system zarzdzania ochron rodowiska i gospodarki odpadami musi opiera si na strategicznych wnioskach, ktre w tym przypadku s przedstawione w postaci dokumentw programowych. Najistotniejsza w nich jest strategiczna analiza moliwoci technicznych, organizacyjnych oraz finansowych osignicia okrelonych celw. 1.3. METODA OPRACOWYWANIA PROGRAMU Analiza istniejcego stanu rodowiska przyrodniczego, ma na celu identyfikacj problemw, ktre dotycz caej gminy Stare Pole. Niniejszy program stanowi szczegow diagnoz stanu rodowiska przyrodniczego okrelajc szanse i zagroenia, przedstawia konkretne dziaania zmierzajce do poprawy jego stanu, ustala harmonogram ich realizacji oraz przedstawia prognoz dalszych zmian w rodowisku przyrodniczym gminy Stare Pole w odniesieniu do regionu i kraju. Przy opracowywaniu programu korzystano take z zapisw zawartych w niej wymienionych dokumentach: - Polityka ekologiczna pastwa w latach 2009 - 2012, z perspektyw do roku 2016; - Program Ochrony rodowiska z Planem Gospodarki Odpadami Wojewdztwa Pomorskiego na lata 2007 - 2010 z uwzgldnieniem perspektywy 2011 - 2014; - Program Ochrony rodowiska Powiatu Malborskiego (2004 r.); - Program Ochrony rodowiska gminy Stare Pole na lata 2004 - 2012. Niniejszy Program opiera si na dostpnej bazie danych GUS, WIO w Gdasku, Urzdu Marszakowskiego i Urzdu Wojewdzkiego w Gdasku. Przy opracowaniu Programu wykorzystano materiay i informacje uzyskane z Urzdu Gminy w Starym Polu, Starostwa Powiatowego w Malborku oraz informacje z jednostek dziaajcych na omawianym terenie oraz na obszarze wojewdztwa pomorskiego. Dokumentami nadrzdnymi wobec zaktualizowanego Programu Ochrony rodowiska dla Gminy Stare Pole powinny by zaktualizowane dokumenty wyszego szczebla tj. Powiatowy Program Ochrony rodowiska, Wojewdzki Program Ochrony rodowiska oraz Polityka Ekologiczna Pastwa. Wojewdzki Program Ochrony rodowiska dla Wojewdztwa Pomorskiego zaktualizowano we wrzeniu 2007 roku (uchwalony przez Sejmik Wojewdztwa Pomorskiego Uchwa Nr 191/XII/07 z dnia 24 wrzenia 2007 r.). Plan
Strona 11
wojewdzki zosta zaktualizowany w padzierniku 2009 roku Uchwa Nr 1006/XXXIX/09 Sejmiku Wojewdztwa Pomorskiego z dnia 26 padziernika 2009 roku w sprawie przyjcia aktualizacji Planu Gospodarki Odpadami dla Wojewdztwa Pomorskiego 2010. Powiatowy Program Ochrony rodowiska jest w trakcie opracowywania. II. CHARAKTERYSTYKA GMINY 2.1. DANE ADMINISTRACYJNE Gmina Stare Pole pooona jest w poudniowo - wschodniej czci wojewdztwa pomorskiego i jest jedn z 6 gmin powiatu malborskiego. Zajmuje obszar o wielkoci 79,49 km2 , graniczc z miastem i gmin Malbork, gmin Nowy Staw (z powiatu malborskiego) oraz z gminami Gronowo Elblskie i Markusy (w powiecie elblskim) i gminami: gmin miejsko - wiejsk Dzierzgo oraz Stary Targ (z powiatu sztumskiego). Gmina skada si z 12 soectw: Stare Pole, Kikojty, Krlewo, Janwka, Krzyanowo, Zotowo, Kaczynos, Kawki, Kraszewo, Klecie, Zbrowo, Szlagnowo.
Ryc. 1. Obszar gminy Stare Pole rdo: Strategia Rozwoju...
10
Ryc. 2. Pooenie gminy Stare Pole (i powiatu malborskiego) na tle ssiadujcych gmin rdo: opracowanie wasne Pooenie gminy Stare Pole mona oceni jako korzystne i sprzyjajce dalszemu jej rozwojowi. Wynika to z nastpujcych przesanek: - bliskie ssiedztwo Gdaska, aglomeracji o duej koncentracji potencjau gospodarczego, Elblga - orodka o istotnym znaczeniu w rozwoju regionalnym oraz Malborka - miasta o bardzo atrakcyjnych i unikalnych walorach w turystyce wiatowej, - pooenie na drogowym i kolejowym szlaku komunikacyjnym o midzynarodowym i strategicznym znaczeniu, umoliwiajcym dobre i szybkie poczenia komunikacyjne z wikszymi aglomeracjami.
11
Strona 13
2.2. POOENIE GEOGRAFICZNE Zgodnie z fizyczno - geograficzn regionalizacj Polski, wg J. Kondrackiego, w oglnym podziale gmina Stare Pole jest pooona w obrbie nastpujcych gwnych jednostek: - megaregion - Pozaalpejska Europa rodkowa, - prowincja - Ni rodkowoeuropejski, - podprowincja - granica Pobrzea Poudniowobatyckiego i Pojezierza Poudniowobatyckiego, - makroregion - granica Pobrzee Gdaskie i Pojezierze Iawskie. W podziale na mezoregiony, cay obszar gminy Stare Pole ley w poudniowej czci regionu uawy Wilane 313.54 (makroregion Pobrzee Gdaskie), na poudniu graniczy z Pojezierzem Iawskim - 314.9 (makroregion Pojezierze Iawskie). uawy Wilane granicz z nastpujcymi mezoregionami: od pnocy z Mierzej Wilan (makroregion Pobrzee Gdaskie), od wschodu z Wybrzeem Staropruskim, Wysoczyzn Elblsk oraz Rwnin Warmisk (makroregion Pobrzee Gdaskie), od poudnia z Pojezierzem Iawskim i Dolin Kwidzysk (makroregion Pojezierze Iawskie), a od zachodu z Pojezierzem Starogardzkim i Pojezierzem Kaszubskim (Pojezierze Wschodniopomorskie) oraz Pobrzeem Kaszubskim (makroregion Pobrzee Gdaskie).
Ryc. 3. Pooenie fizyczno-geograficzne powiatu malborskiego (wg J. Kondrackiego) rdo: www.wikipedia.pl
12
Obszar gminy ma ksztat do zwarty, jedynie pnocna granica gminy ma nieregularny ksztat. Maksymalna rozcigo z zachodu na wschd wynosi niecae 13 km, a z pnocy na poudnie - niecae 12 km. 2.3. SPOECZESTWO 2.3.1. LICZBA LUDNOCI I JEJ ROZMIESZCZENIE Liczba ludnoci zamieszkujca gmin wynosi 4 701 osb (dane z 2008 r.). Najwiksz miejscowoci jest Stare Pole, ktre liczy 1 853 mieszkacw. Z poniszego zestawienia (tabela nr 1) wynika, e mieszkacy miejscowoci Stare Pole stanowi 39,41 % mieszkacw caej gminy. Pozostae wiksze miejscowoci tego obszaru to: Krlewo (402 osoby), Zbrowo (388 osb), Kaczynos (387 osb) i Krzyanowo (346 osb). Najmniejsz liczb mieszkacw posiada miejscowo Kikojty (48 osb). TABELA 1. Liczba ludnoci w gminie Stare Pole
Lp. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14 15. 16. Janwka Kaczynos Krlewo Krasnoka Kaczynos Kolonia Kikojty Klecie Kawki Kraszewo Krzyanowo Parwark Stare Pole Szlag nowo Szaleniec Zbrowo Zotowo Ogem obszar gminy Miejscowoci Liczba mieszkacw 71 387 402 156 142 48 70 129 149 346 70 1 853 113 91 388 286 4 701
rdo: Urzd Gminy Stare Pole (dane na koniec 2008 roku)
13
Strona 15
TABELA 2. Wykaz ulic i liczba ludnoci w miejscowoci Stare Pole

Lp. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. Akacjowa Dworcowa Ge. Bema Grunwaldzka Kasztanowa Jana Pawa II Kopernika Kociuszki Marynarki Wojennej Mickiewicza Prusa Reymonta Sienkiewicza Sowackiego Soneczna Sportowa Topolowa eromskiego Razem Nazwa ulicy Liczba mieszkacw 9 53 129 217 7 145 32 41 758 52 94 60 104 11 42 45 9 45 1 853
rdo: Urzd Gminy Stare Pole (dane na koniec 2008 roku) Obserwuje si nieznaczne wahania w liczbie ludnoci gminy, jednak tendencja jest dodatnia, mieszkacw gminy przybywa. W roku 2000 roku liczba ludnoci gminy wynosia 4 577 osb. W stosunku do poowy roku 2009 przybyo jednak 130 osb. Od roku 2008 przybyo 6 mieszkacw gminy. Zmiany liczby ludnoci gminy w latach 2000 - 2009 obrazuje tabela nr 3. Zjawisko to jest prawdopodobnie zwizane z przemieszczaniem si ludnoci miejskiej Malborka na tereny wiejskie powiatu. TABELA 3. Analiza czasowa liczby ludnoci gminy Stare Pole
Rok 2000* 2001* 2002* 2003 2004 2005 2006 2007 2008 padziernik 2009 Liczba ludnoci Ogem 4 577 4 574 4 620 4 621 4 625 4 631 4 641 4 644 4 701 4 707
rdo: dane z Urzdu Gminy w Starym Polu * dane GUS Bank Danych Regionalnych
14
Strona 16
Wykres 1. Liczba ludnoci w gminie Stare Pole Liczba mieszkacw gminy wykazuje niszy od krajowego (122 osoby/km2 w 2008 r.) wskanik gstoci zaludnienia. W gminie Stare Pole gsto zaludnienia wynosi okoo 59 osb/km2 (2008 r.). 2.3.2. PRZYROST NATURALNY Analizujc przyrost naturalny gminy Stare Pole, w roku 2008 jego warto bya dodatnia. TABELA 4. Ruch naturalny ludnoci w gminie Stare Pole
Rok Urodzenia ywe Zgony Przyrost naturalny 2008 52 41 11
rdo: GUS Bank Danych Regionalnych (stan na koniec 2008 roku) 2.3.3. BEZROBOCIE Problem bezrobocia dotyka w niewielkim stopniu rejon gminy Stare Pole. Wedug danych uzyskanych z PUP w Malborku, liczba zarejestrowanych bezrobotnych w gminie, w roku 2008, wynosia 360 osb. Bezrobotni gminy stanowi zatem nieco ponad 7,5 % ludnoci gminy. Analizujc dane od 2005 roku mona stwierdzi, e liczba bezrobotnych zmniejszya si w stosunku do poowy roku 2009 prawie o 242 osoby. Niepokojce jest zjawisko duego bezrobocia wrd kobiet, znacznie przewyszajce wskanik bezrobocia wrd mczyzn.
15
Strona 17
TABELA 5. Liczba osb bezrobotnych w gminie Stare Pole

2005 mczyni 231 602 kobiety 371 mczyni 161 521 2006 kobiety 360 mczyni 135 421 2007 kobiety 286 mczyni 101 312 2008 kobiety 211 151 360 30.06.2009 mczyni kobiety 209
rdo: PUP Malbork (dane za lata 2005 2009) Z danych Powiatowego Urzdy Pracy w Malborku wynika, e bezrobocie wrd mieszkacw gminy nie jest due porwnujc procent osb bez pracy w powiecie i wojewdztwie: - powiat malborki - 20,0 %, - wojewdztwo pomorskie - 10,2 %, - Polska - 10,8 %. Struktura ekonomiczna ludnoci, wedug danych z 2008 roku pochodzcych z GUS-u (przy oglnej liczbie mieszkacw gminy 4 616, take dane GUS, 2008 r.), przedstawia si nastpujco: - grupa ludnoci w wieku przedprodukcyjnym liczy 1 029 osb, co stanowi 22,29 % oglnej liczby mieszkacw; - ludno w wieku produkcyjnym liczy 3 023 osb, co stanowi 65,48 %; - ludno w wieku poprodukcyjnym liczy 564 osoby, co stanowi 12,21 % oglnej liczby ludnoci gminy. 2.4. UYTKOWANIE TERENU Podstawow form uytkowania terenu gminy Stare Pole jest uytkowanie rolnicze. Rozpatrujc kryterium obszarowe gminy mona stwierdzi, i jest to gmina o charakterze rolniczym. Uytki rolne zajmuj tutaj 6 257 ha tj. 78,71 % powierzchni geodezyjnej gminy. Uytki lene w obrbie analizowanego obszaru zajmuj niewielk powierzchni. Ich powierzchnia geodezyjna wynosi zaledwie 346 ha (4,35 % gminy). Niewielki odsetek powierzchni gminy zajmuj take wody powierzchniowe, 2,51 % gminy. Pozostae tereny w strukturze uytkowania gruntw w gminie Stare Pole ksztatuj si nastpujco: grunty zurbanizowane i zajte przez zabudow - 4,84 % powierzchni gminy oraz tereny pozostae wraz z nieuytkami 9,57 %. Szczegow struktur uytkowania gruntw na terenie gminy Stare Pole, przedstawiono w tabeli nr 6, natomiast jej uproszczony schemat na wykresie.
16
Strona 18
TABELA 6. Uytkowanie ziemi w gminie Stare Pole (stan na pocztek 2009 roku)
Rodzaje gruntw Powierzchnia geodezyjna ogem [ha] Powierzchnia oglna Uytki rolne grunty orne sady ki trwae pastwiska trwae grunty rolne zabudowane grunty pod stawami grunty pod rowami Uytki lene lasy grunty zadrzewione i zakrzewione Grunty zabudowane i zurbanizowane tereny mieszkalne tereny przemysowe inne tereny zabudowane zurbanizowane tereny niezabudowane tereny rekreacyjne wypoczynkowe tereny komunikacyjne uytki kopalne Grunty pod wodami powierzchniowe pynce powierzchniowe stojce Tereny inne uytki ekologiczne nieuytki tereny rne drogi koleje 7 949 6 257 5 072 24 516 354 118 0 173 346 333 13 385 70 12 11 3 5 246 38 0 200 199 1 761 0 36 725 Udzia w oglnej powierzchni [%] 100,00 78,71 63,80 0,30 6,49 4,45 1,48 0 2,17 4,35 4,18 0,16 4,84 0,88 0,15 0,13 0,03 0,06 3,09 0,47 0 2,51 2,50 0,01 9,57 0 0,45 9,12
rdo: Starostwo Powiatowe w Malborku
17
Strona 19
Wykres 2. Struktura uytkowania gruntw w gminie Stare Pole 2.5. DZIAALNO GOSPODARCZA Biorc pod uwag dane Gwnego Urzdu Statystycznego dotyczce podmiotw gospodarczych zarejestrowanych w rejestrze REGON (stan na rok 2008), na terenie gminy Stare Pole dziaao 270 podmiotw gospodarczych. TABELA 7. Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane w rejestrze REGON wg sektorw wasnociowych na terenie gminy Stare Pole
Ogem Sektor publiczny podmioty gospodarki narodowej ogem pastwowe i samorzdowe jednostki prawa budetowego ogem pastwowe i samorzdowe jednostki prawa budetowego, gospodarstwa pomocnicze Sektor prywatny podmioty gospodarki narodowej ogem osoby fizyczne prowadzce dziaalno gospodarcz spki handlowe spki handlowe z udziaem kapitau zagranicznego spdzielnie stowarzyszenia i organizacje spoeczne 258 201 11 2 4 6 12 8 1 270
rdo: Gwny Urzd Statystyczny - Bank Danych Regionalnych (stan na koniec 2008 roku) Z analizy danych tabelarycznych (tabela nr 7) wynika, e wikszo podmiotw gospodarczych, 95,56 % naley do sektora prywatnego, natomiast 4,44 % do sektora
18
Strona 20
publicznego. W tabeli nr 8 przedstawiono podmioty gospodarcze prowadzce dziaalno gospodarcz wg wybranych sekcji PKD (Polskiej Klasyfikacji Dziaalnoci) na terenie gminy Stare Pole. TABELA 8. Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane w rejestrze REGON wg sekcji PKD
Ogem W sekcji A - Rolnictwo, owiectwo i lenictwo W sekcji D - Przetwrstwo przemysowe W sekcji F - Budownictwo W sekcji G - Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdw samochodw, motocykli oraz artykuw uytku osobistego i domowego W sekcji H - Hotele i restauracje W sekcji I - Transport, gospodarka magazynowa i czno W sekcji J - Porednictwo finansowe W sekcji K - Obsuga nieruchomoci, wynajem i usugi zwizane z prowadzeniem dziaalnoci gospodarczej W sekcji L - Administracja publiczna i obrona narodowa; obowizkowe ubezpieczenie spoeczne i powszechne ubezpieczenie zdrowotne W sekcji M - Edukacja W sekcji N - Ochrona zdrowia i pomoc spoeczna W sekcji O - Dziaalno usugowa komunalna, spoeczna i indywidualna, pozostaa Ilo 17 38 39 67 7 23 5 35 5 5 11 18
rdo: Gwny Urzd Statystyczny Bank Danych Regionalnych (stan na koniec 2008 roku) Na terenie gminy Stare Pole najbardziej rozwinit sekcj jest sekcja G - handel, mechanika pojazdowa i zakady usugowo - naprawcze. Duy udzia w gospodarce gminy maj rwnie podmioty gospodarcze w nastpujcych sekcjach: sekcji F - budownictwo, w sekcji D - przetwrstwo przemysowe i sekcji K - obsuga nieruchomoci, wynajem i usugi zwizane z prowadzeniem dziaalnoci gospodarczej. Wikszo mieszkacw znajduje zatrudnienie w zakadach pracy pooonych na terenie gminy, jednak biorc pod uwag niewielk ilo podmiotw gospodarczych, naley sdzi, e wielu mieszkacw tego obszaru znajduje take zatrudnienie w miecie Malbork oraz pozostaych jednostkach administracyjnych powiatu malborskiego. Najbliszymi wikszymi orodkami, gdzie istnieje moliwo znalezienia pracy s Malbork, Tczew oraz Elblg.
19
Strona 21
2.6. ROLNICTWO Rolnictwo stanowi jeden z podstawowych dziaw gospodarki gminy Stare Pole. Oglna powierzchnia uytkw rolnych gminy Stare Pole wynosi 6 257 ha, co stanowi 78,71 % oglnej powierzchni gruntw gminy. Nad poszczeglnymi typami rolniczego uytkowania ziemi zdecydowanie dominuj grunty orne oraz ju w mniejszym stopniu pastwiska. Najmniejsz powierzchni zajmuj sady. Struktur uytkowania rolnego gminy Stare Pole przedstawia wykres.
Wykres 3. Struktura uytkw rolnych gminy Stare Pole Wedug danych Urzdu Gminy w Starym Polu struktura gospodarki rolnej przedstawia si nastpujco: TABELA 9. Powierzchnia zasieww w gminie Stare Pole
Rodzaj upraw Ogem zboa ogem pszenica ozima pszenica jara yto jczmie ozimy jczmie jary owies pszenyto ozime mieszanki zboowe Powierzchnia upraw [ha] 4 782 3 245 2 300 700 10 50 120 5 30 30 Udzia procentowy zasieww [%] 100,0 67,85 48,09 14,63 0,20 1,04 2,50 0,10 0,62 0,62
20
Strona 22
okopowe ogem ziemniaki buraki cukrowe buraki pastewne strczkowe ogem bobik groch pastewne ogem kukurydza przemysowe ogem rzepak pozostae truskawki trawy polowe trawy nasienne warzywa gruntowe i zioa
880 200 650 30 60 25 35 250 250 450 450 347 5 10 25 307
18,40 4,18 13,59 0,62 1,25 0,52 0,73 5,22 5,22 9,41 9,41 7,27 0,10 0,20 0,52 6,41
rdo: Urzd Gminy Stare Pole, Charakterystyka rolnictwa na terenie powiatu malborskiego, 2006 r. W strukturze zasieww dominuj zboa (przede wszystkim pszenica oraz, ju w mniejszym stopniu, pszenica jara) oraz uprawy przemysowe (buraki cukrowe i rzepak - rwnie w mniejszym stopniu). W poniszej tabeli (nr 10) przeanalizowano produkcj zwierzc w gminie. Najwikszy udzia w produkcji zwierzcej miaa hodowla trzody chlewnej. Najmniejszy udzia miao pogowie koni (20 szt.). TABELA 10. Produkcja zwierzca na terenie gminy Stare Pole
Rodzaj hodowli bydo trzoda chlewna konie Liczba pogowia [szt.] 700 4 920 20
rdo: Urzd Gminy Stare Pole, Charakterystyka rolnictwa na terenie powiatu malborskiego, 2006 r. czna liczba gospodarstw rolnych na terenie gminy wg danych ODR Stare Pole z 2009 r. wynosi 175 gospodarstw. Najwicej jest gospodarstw rednich, 10 - 20 ha - 41 gospodarstw oraz 20 - 50 ha - 40 szt. Najmniej jest gospodarstw bardzo duych powyej 300 ha - 2 szt. Ponisza tabela przedstawia charakterystyk gospodarstw rolnych.
21
Strona 23
TABELA 11. Charakterystyka gospodarstw rolnych wedug wielkoci gospodarstwa

Grupy obszarowe gospodarstw rolnych 1 2 ha 2 5 ha 5 10 ha 10 20 ha 20 50 ha 50 100 ha 100 300 ha powyej 300 ha RAZEM Liczba gospodarstw [szt.] 30 21 24 41 40 10 7 2 175
rdo: Starostwo Powiatowe w Malborku, ODR w Starym Polu, 2009 r. 2.7. TURYSTYKA I REKREACJA O atrakcyjnoci turystycznej obszaru decyduj wysokie walory kulturowe, krajobrazowe i przyrodnicze tych terenw. Jedn z atrakcji turystycznych gminy s liczne zabytki. Najstarszym zachowanym zabytkiem jest pochodzcy z koca XIV w. koci parafii rzymskokatolickiej w Krzyanowie. Zabytkowe kocioy posiadaj rwnie Krlewo (z 1820 r.) i Stare Pole (z 1879 r.). Do bardzo interesujcych zabytkw, stanowicych o specyfice regionu, nale pozostaoci kultury materialnej spoecznoci mennonitw - domy podcieniowe (pochodzce z XVIII w. we wsiach Klecie, Kawki, Zotowo) oraz zabytkowy cmentarz (w Szalecu z unikalnym zespoem nagrobkw z XVIII i XIX w.). Niestety, znaczna cz zabytkw jest w nie najlepszym stanie i wymagaaby konserwacji. Zachoway si pozostaoci po zaoeniu pacowo - dworskim w Kraszewie, a take zespoy dworsko - parkowe w miejscowociach Kaczynos (XVIII w.), Kikojty, Krlewo. W wielu wsiach zachowaa si historyczna zabudowa z XIX w. Gmina charakteryzuje si take duymi walorami krajobrazowymi i przyrodniczymi. Teren jest nizinny, urozmaicony antropogeniczn dziaalnoci w postaci waw przeciw powodziowych, rzek i kanaw. Pnocna cz gminy obejmujca midzywale rzeki Nogat oraz las stanowi atrakcyjny teren rekreacyjno - turystyczny. Wystpuj tam zasobne w zwierzyn tereny owieckie oraz korzystne warunki rozwoju krajoznawstwa i turystyki. We wsiach mona podziwia wiele zabytkw przyrody, s wrd nich kilkusetletnie drzewa. Prawn form ochrony przyrody jest ustanowiony Obszar Chronionego Krajobrazu Rzeki Nogat. Liczne cieki wodne, z rzek Nogat na czele, to raj dla wdkarzy i mionikw podziwiania natury oraz aktywnego wypoczynku.
22
Strona 24
Z form aktywnej i pasywnej, zielonej turystyki funkcjonujcej na terenie gminy Stare Pole wymieni naley: - cieki rowerowe Stare Pole - Kraszewo i Stare Pole - Zbrowo, - Gospodarstwo Agroturystyczne Staropolskie (ul. Prusa 30, 80 - 220 Stare Pole). III. INFRASTRUKTURA GMINY 3.1. GOSPODARKA WODNO - CIEKOWA 3.1.1. ZAOPATRZENIE W WOD 3.1.1.1. UJCIA WD ZAOPATRUJCE SIE WODOCIGOW Mieszkacy gminy Stare Pole zaopatrywani s w wod do celw bytowych z komunalnych uj wody eksploatowanych przez: 1. Przedsibiorstwo Wodocigw i Kanalizacji, ul. Chrobrego 31, Malbork (zaopatrywane s miejscowoci: Krasnoka, cz Krlewa). 2. Centralny Wodocig uawski, ul. Warszawska 28A, Nowy Dwr Gdaski (zaopatruje miejscowoci: Stare Pole, Krlewo, Zotowo, Szlagnowo, Janwka, Kaczynos, Kaczynos Kolonia, Zbrowo, Krzyanowo, Kawki, Kikojty, Parwark, Kraszewo, Klecie, Szaleniec). Podstawowe dane dotyczce komunalnego ujcia wd podziemnych znajdujcego si na terenie gminy Stare Pole przedstawiono w tabeli nr 12.
23
Strona 25
TABELA 12. Komunalne ujcie wody na terenie gminy Stare Pole

Studnia/ Nazwa ujcia Waciciel/ gboko, lokalizacja uytkownik wydajno Wielko poboru wody Zatwierdzone wielkoci poboru okres X - IV poza sezonem letnim 1. z utworw plejstocesko - holoceskich Qrd=17 500 m3/d rednia Q =1 138m3/h wydajno maxh 2. z utworw kredowych jednej Qrd=1 200 m3/d studni Qmaxh=50m3/h Q=50-60 m3/h okres V - IX, sezon letni 1. z utworw plejstocesko - holoceskich Qrd=23 000 m3/d Qmaxh=1 138m3/h 2. z utworw kredowych Qrd=1 200 m3/d Qmaxh=50m3/h Strefy ochrony bezporednia 6-12 m wok kadej studni i SUW porednia pas o d. 7,5 km i szer. 1 km wzdu prawego brzegu rzeki Nogat decyzja Wojewody Elblskiego Nr O-VI-6226/5/95 z dn. 28.02.1995 r. zmiana dec. Wojewoda Pomorski Nr O-V6814/7/01/er/955 z dn. 06.07.2001 r. Pozwolenie wodnoprawne
Ujcie Letniki w Zbrowie
CW Sp. z o.o. Nowy Dwr Gdaski
Nr DRO.P.OW.MM. 6220-11/08 z dnia 15.02.2008r. wane do 31.01.2018r.
rdo: pozwolenie na pobr wd podziemnych, dane Centralnego Wodocigu uawskiego w Nowym Dworze Gdaskim Ujcie Letniki pooone jest wzdu prawego brzegu Nogatu, w obrbie GZWP nr 203 Dolina Letniki. Dotychczas pobr wd odbywa si na podstawie decyzji Wojewody Elblskiego nr O-VI-6210-G/67/97 z dn. 02.10.1997 r., ktre byo wane do dnia 31.10.2007 r. Aktualnie obowizujce pozwolenie wodnoprawne zostao przedstawione w powyszej tabeli. Aktualnie na terenie ujcia, eksploatowanych jest 12 otworw studziennych, z czego 11 ujmuje plejstocesko holoceski poziom wodonony, a 1 otwr ujmuje wody kredowe, znajduje si tu rwnie SUW. Zasoby eksploatacyjne poziomu plejstocesko - holoceskiego dla tego ujcia zostay zatwierdzone przez Marszaka Wojewdztwa Pomorskiego (decyzja Nr DRO.G-7521-1/31/07 z dn. 15.10.07r.) i okrela si je nastpujco: - Qr/r = 1 000 m3 /h, przy depresji S = do 9,0 m, - Qmax = 1 200 m3 /h, przy depresji S = do 10,0 m. Zasoby eksploatacyjne poziomu kredowego dla tego ujcia zostay zatwierdzone przez Gwnego Geologa Kraju przy Min. Ochrony rodowiska i Zasobw Naturalnych (decyzja Nr KD H/013/5306/88 z dn. 20.12.88 r.) i okrela si je nastpujco: - Q = 250 m3 /h, przy depresji S = 12 - 60 m.
24
Strona 26
Na przestrzeni lat 2004 - 2008 oglne iloci wody dostarczonej gospodarstwom domowym i zbiorowego zamieszkania ksztatoway si nastpujco: TABELA 13. Woda dostarczana gospodarstwom domowym i indywidualnym gospodarstwom rolnym na terenie gminy Stare Pole na przestrzeni lat 2004 - 2008
Rok 2004 2005 2006 2007 2008 Woda dostarczana gospodarstwom domowym i indywidualnym gospodarstwom rolnym w cigu roku w dam3 (tys. m3) Teren gminy 139,8 118,6 118,9 118,8 121,2
rdo: GUS Bank Danych Regionalnych (dane za lata 2004 2008) TABELA 14. Wielko poboru wody z sieci ujcia Letniki
Pobr wody w roku 2007 Ogem [m3] 3 779 114 [m3/d] 10 353,7 [m3] 4 012 158 Pobr wody w roku 2008 [m3/d] 10 992,2 [m3] 906 568 Pobr wody I kwarta roku 2009 [m3/d] 10 072,9
rdo: CW Nowy Dwr Gdaski (dane za lata 2007 2009) Naley podkreli, e ujcie wody Letniki zaopatruje nie tylko gmin Stare Pole, ale rwnie inne gminy z terenu uaw. 3.1.1.2. WODA UJMOWANA NA CELE PRZECIWPOAROWE (PPO) Woda do celw przeciwpoarowych pobierana jest z hydrantw zlokalizowanych na sieci wodocigowej na terenie gminy. Wedug danych z CW Sp. z o.o., na sieci tego eksploatatora znajduj si 93 hydranty. 3.1.1.3. SIE WODOCIGOWA Dane na temat sieci wodocigowej na terenie gminy Stare Pole przedstawia ponisza tabela. Informacje pochodz z Gwnego Urzdu Statystycznego.
25
Strona 27
TABELA 15. Dane dotyczce wodocigw na terenie gminy Stare Pole (stan na lata 2007* i 2008)
Informacje dugo czynnej sieci rozdzielczej poczenia prowadzce do budynkw mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania woda dostarczona gospodarstwom domowym ludno korzystajca z sieci wodocigowej korzystajcy z instalacji sie rozdzielcza na 100 km2 zuycie wody na 1 mieszkaca zuycie wody na 1 korzystajcego / odbiorc Warto 62,5 km ** 817 szt. ** 121,2 dam3 ** 4 698 osb *** 99,8 % ludnoci *** 78,6 km * 25,8 m3 * 27,9 m3 *
rdo: Gwny Urzd Statystyczny Bank Danych Regionalnych * dane za 2007 rok ** dane za 2008 rok *** dane z UG Stare Pole za 2008 rok Dane na temat sieci wodocigowej, dotyczce poszczeglnych elementw tej sieci na terenie gminy w latach 2004 - 2008 wedug danych zawartych w Banku Danych Regionalnych GUS przedstawiono w poniszych tabelach. TABELA 16. Dugo czynnej sieci rozdzielczej na terenie gminy Stare Pole na przestrzeni lat 2004 - 2008
Rok 2004 2005 2006 2007 2008 Dugo czynnej sieci rozdzielczej w km Teren gminy 65,1 65,1 62,5 62,5 66,1 *
rdo: GUS Bank Danych Regionalnych (dane za lata 2004 2007), * - dane CW + PWiK za 2008 rok TABELA 17. Liczba pocze prowadzcych do budynkw mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania na terenie gminy Stare Pole na przestrzeni lat 2004 - 2008
Rok 2004 2005 2006 2007 2008 Liczba pocze prowadzcych do budynkw mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania w sztukach Teren gminy 844 844 684 684 826*
rdo: GUS Bank Danych Regionalnych (dane za lata 2004 2007) * - dane CW + PWiK za 2008 rok
26
Strona 28
TABELA 18. Ludno korzystajca z sieci wodocigowej na terenie gminy Stare Pole na przestrzeni lat 2004 2008
Rok 2004 2005 2006 2007 2008* Liczba pocze prowadzcych do budynkw mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania w sztukach Teren gminy 4 227 4 260 4 266 4 257 4 698 *
rdo: GUS Bank Danych Regionalnych (dane za lata 2004 2007) *dane UG Stare Pole (dane za 2008 rok) Dane dotyczce sieci wodocigowej pozyskane z: Przedsibiorstwa Wodocigw i Kanalizacji w Malborku TABELA 19. Dane na temat sieci wodocigowej eksploatowanej na terenie gminy Stare Pole przez PWiK Malbork
Lp. Miejscowo 1 2 Krlewo Krasnoka Dugo sieci wodocigowej [km] 2,966 0,7227 3,6887 Ilo gospodarstw zwodocigowanych (odbiorcw wody) 6 3 9 Ilo osb korzystajcych z sieci wodocigowej 39 153 192
RAZEM
rdo: dane opracowane przez PWiK Malbork (dane na 2008 rok) Dane dotyczce sieci wodocigowej pozyskane z: Centralnego Wodocigu uawskiego w Nowym Dworze Gdaskim TABELA 20. Dane na temat sieci wodocigowej eksploatowanej na terenie gminy Stare Pole przez CW Nowy Dwr Gdaski
Gmina Stare Pole Dugo czynnej sieci wodocigowej, rozdzielczej 62,5 Poczenia do sieci wodocigowej budynkw mieszkalnych km 25,2 szt. 817
rdo: dane opracowane przez CW Nowy Dwr Gdaski, Sprawozdanie M-06 (dane na 2008 rok) 3.1.1.4. JAKO WD UJMOWANYCH I PRZEZNACZONYCH DO ZAOPATRZENIA MIESZKACW DO CELW BYTOWYCH Eksploatatorzy uj wd podziemnych zobowizani s do wykonywania regularnych bada jakoci wody surowej i uzdatnionej na podstawie przepisw Prawa Wodnego oraz postanowie pozwole wodnoprawnych.
27
Strona 29
Na terenie gminy Stare Pole kontrol stanu ujmowanych i oczyszczanych wd podziemnych na eksploatowanych ujciach, a take kontrol wody na sieci wodocigowej prowadzi CW w Nowym Dworze Gdaskim. Jako wody przeznaczonej do spoycia przez ludzi powinna spenia wymagania Rozporzdzenia Min. Zdrowia z dn. 29.03.2007 r. w sprawie jakoci wody przeznaczonej do spoycia przez ludzi (Dz. U. 2007 Nr 61 poz. 417). Oceny przydatnoci wody okrela si dla parametrw fizykochemicznych oraz wskanikw mikrobiologicznych. Wymagania jakim powinna odpowiada woda okrelono w zacznikach do ww. rozporzdzenia. Jako wody przeznaczonej do spoycia przez ludzi okrelana jest dla: - wody surowej (woda ujmowana z ujcia i wprowadzana do stacji uzdatniania); - wody uzdatnionej podawanej do sieci ze SUW; - wody w punktach czerpania przez konsumentw (woda na sieci wodocigowej). Zakres badanych wskanikw jest uzaleniony od formy monitoringu, kontrolny lub przegldowy. Woda pobierana w gminie Stare Pole, ujciem Letniki, podobnie jak w caym regionie, wskazuje na przekroczenia wartoci nastpujcych wskanikw: barwa, mtno, mangan, elazo i amoniak (wyniki bada za lata 2007 - 2009 przekazane przez CW Nowy Dwr Gdaski). Po odpowiednim uzdatnieniu, do wartoci odpowiadajcych normom w rozporzdzeniu, woda jest nastpnie wprowadzona do sieci. Z danych przekazanych przez CW Nowy Dwr Gdaski (2008 i 2009 rok) wynika, e Przedsibiorstwo to badao wody w nastpujcych punktach gminy Stare Pole: - ujcie Zbrowo - woda surowa, - SUW Zbrowo - woda podawana do sieci, - punkty na sieci wodocigowej - Zotowo (dom), Janwka (dom), Stare Pole ul. Marynarki Wojennej przedszkole. Wszystkie wskaniki speniay wymagania okrelone przez Min. Zdrowia. Zapewne niezadowalajcy jest rwnie stan jakociowy wd podziemnych pobieranych z wielu lokalnych, indywidualnych uj (studni). Podobnie jak przy ujciach komunalnych, czciowo wynika to z uwarunkowa naturalnych i stanowi ich cech trwa. W zwizku z tym woda dla zaopatrzenia ludnoci powinna by skutecznie uzdatniana. Wymaga to cigej modernizacji urzdze eksploatowanych przez Przedsibiorstwa wodocigowe. Wskazuje to rwnie na konieczno podczenia wszystkich nieruchomoci do wodocigu centralnego, poniewa w duym zakadzie uzdatniania wody atwiej jest zapewni odpowiednie parametry.
28
Strona 30
Elementem, jaki moe rwnie wpywa negatywnie na jako wd ujmowanych jest cz instalacji wykonana z rur cementowo - azbestowych. Na terenie gminy, znajduje si 26,225 km rur wykonanych z tego materiau, bdcych w eksploatacji CW Nowy Dwr Gdask. 3.1.2. GOSPODARKA CIEKOWA 3.1.2.1. SIE KANALIZACYJNA 3.1.2.1.1. KANALIZACJA BYTOWA Na terenie gminy Stare Pole funkcjonuje system zbiorowego odprowadzania ciekw komunalnych poprzez systemy kanalizacji eksploatowane przez: - Centralny Wodocig uawski, ul. Warszawska 28A, Nowy Dwr Gdaski. TABELA 21. Dane dotyczce kanalizacji na terenie gminy Stare Pole (2007 i 2008 r.)
Informacje dugo czynnej sieci kanalizacyjnej poczenia prowadzce do budynkw mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania cieki odprowadzone ludno korzystajca z sieci kanalizacyjnej korzystajcy z instalacji sie rozdzielcza na 100 km2 Warto 24,97 km *** 382 szt. ** 83,2 dam3 ** 2 983 osb *** 63,75 % ludnoci *** 30,9 km *
rdo: Gwny Urzd Statystyczny Bank Danych Regionalnych * dane za 2007 rok ** dane za 2008 rok *** dane Urzdu Gminy w Starym Polu za 2008 rok Dane na temat sieci kanalizacji bytowej na terenie gminy w latach 2004 - 2008 wedug danych zawartych w Banku Danych Regionalnych GUS przedstawiono w poniszych tabelach. TABELA 22. Dugo sieci kanalizacyjnej na terenie gminy Stare Pole na przestrzeni lat 2004 - 2008
Rok 2004 2005 2006 2007 2008* Dugo czynnej sieci rozdzielczej w km Teren gminy 24,0 24,6 24,6 24,6 24,97*
rdo: GUS Bank Danych Regionalnych (dane za lata 2004 2007) * dane Urzdu Gminy w Starym Polu (za 2008 rok)
29
Strona 31
TABELA 23. Liczba pocze prowadzcych do budynkw mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania na terenie gminy Stare Pole na przestrzeni lat 2004 - 2008
Rok 2004 2005 2006 2007 2008 Liczba pocze prowadzcych do budynkw mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania w sztukach Teren gminy 382 379 379 387 382
rdo: GUS Bank Danych Regionalnych (dane za lata 2004 2008) TABELA 24. Ludno korzystajca z sieci kanalizacyjnej na terenie gminy Stare Pole na przestrzeni lat 2004 2008
Rok 2004 2005 2006 2007 2008* Liczba pocze prowadzcych do budynkw mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania w sztukach Teren gminy 2 109 2 115 2 118 2 128 2 983*
rdo: GUS Bank Danych Regionalnych (dane za lata 2004 2007) * dane Urzdu Gminy w Starym Polu (za 2008 rok) Dane dotyczce sieci kanalizacyjnej pozyskane z: Centralnego Wodocigu uawskiego w Nowym Dworze Gdaskim TABELA 25. Dane na temat sieci kanalizacyjnej eksploatowanej na terenie gminy Stare Pole przez CW Nowy Dwr Gdaski
Dugo czynnej sieci sanitarnej Gmina Stare Pole 23,7 km 7,3 Poczenia do sieci kanalizacyjnej budynkw mieszkalnych szt. 369
rdo: dane opracowane przez CW Nowy Dwr Gdaski, Sprawozdanie M-06 (dane za 2008 rok) Skanalizowane s nastpujce miejscowoci: Stare Pole, Krzyanowo, Kaczynos, Kaczynos Kolonia i Krasnoka. Sie na terenie gminy eksploatowana przez CW jest sieci w 100 % sanitarn. Zgodnie ze szczegowym podziaem przekazanym przez CW dugoci poszczeglnych odcinkw sieci kanalizacyjnej przedstawiaj si nastpujco: 1. kanalizacja podcinieniowa: - ul. Reymonta, Jana Pawa II, Sportowa, Kopernika i Prusa dugo 1 189,16 m,
30
Strona 32
2. kanalizacja toczna: - Krzyanowo 194 m, - Kaczynos 2 767,5 m, - Kaczynos Kolonia, Stare Pole, ul. Grunwaldzka 3 419 m, - Stare Pole, ul. Prusa 315 m, - Stare Pole, ul Marynarki Wojennej 189 m, - Stare Pole, odcinek P1 Oczyszczalnia ciekw 2 226 m. Na terenie gminy Stare Pole funkcjonuje 13 przepompowni ciekw: - P1 na zapleczu ODR, - P2 os. Soneczna, - P3 ul. Marynarki Wojennej, - P4 ul. Prusa, - Krzyanowo 1 szt., - Kaczynos 3 szt., - Kaczynos Kolonia 2 szt., - Stare Pole, ul. eromskiego 3 szt. Aglomeracja kanalizacyjna Stare Pole Gmina Stare Pole objta jest Aglomeracj Kanalizacyjn Stare Pole wyznaczon nastpujcym Rozporzdzeniem Wojewody Pomorskiego: - Rozporzdzenie Nr 69/06 Wojewody Pomorskiego z dn. 23.05.2006 r. w sprawie wyznaczenia aglomeracji Stare Pole (Dz. Urz. Wojewdztwa Pomorskiego Nr 62 poz. 1273 z dn. 23.05.2006 r.): - Na podstawie art. 43 ust. 2a ustawy z dn. 18.07.2001 r. Prawo wodne (Dz. U. z 2005 r. nr 239 poz. 2019, Nr 267, poz. 2255) zarzdza si, co nastpuje: Wyznacza si aglomeracj Stare Pole w powiecie malborskim, z oczyszczalni ciekw w Starym Polu, ktrej obszar obejmuje pooone w gminie Stare Pole miejscowoci: Stare Pole, Kaczynos, Kaczynos Kolonia, Kikojty, Kawki, Klecie, Kraszewo, Krlewo, Krzyanowo, Parwark, Szlagnowo, Zbrowo. W ramach Krajowego Programu Oczyszczania ciekw Komunalnych bdzie nastpowa dalszy rozwj systemu kanalizacji oraz bdzie modernizowana oczyszczalnia ciekw.
31
Strona 33
3.1.2.1.2. KANALIZACJA DESZCZOWA Na terenie gminy Stare Pole cieki wd opadowych i roztopowych s odprowadzane z powierzchni utwardzonych: - bezporednio do gruntu, - do kanalizacji oglnospawnej. Na tym terenie tylko jeden podmiot posiada pozwolenie wodnoprawne na odprowadzanie wd opadowych do wd lub do zimie. Pozwolenie dotyczy stacji paliw LPG (0,1 ha) w Starym Polu (decyzja nr OS-6223--4/03 z dn. 18.03.2003 r., wane 10 lat). Odbiornikiem jest rw melioracyjny. Ilo odprowadzonych wd wynosi Q = 9,5 dm3 /s. Urzdzeniami oczyszczajcymi s: osadnik piasku i separator substancji ropopochodnych. Ze wzgldu na brak danych dotyczcych kanalizacji deszczowej na terenie gminy trudno jest okreli stopie skanalizowania obszaru w tym zakresie. Konieczna jest jednak rozbudowa tej sieci, ze wzgldu na wymagania stawiane przez ochron rodowiska. Wody roztopowe z powierzchni utwardzonych np. z parkingw i ulic, zawieraj duy procent niebezpiecznych zwizkw chemicznych, ktrych nie naley toczy do kanalizacji oglnospawnej, ani nie powinno si ich kierowa bezporednio do gruntu lub zbiornika wodnego. 3.1.2.2. SYSTEMY INDYWIDUALNE GOSPODARKI CIEKOWEJ Zgodnie z art. 42 ust. 4 ustawy Prawo Wodne z dn. 18.07.2001 r. (Dz. U. 2005 nr 239 poz. 2019 z pn. zm.) w miejscach, gdzie budowa systemw kanalizacyjnych nie przyniosaby korzyci dla rodowiska lub powodowaaby nadmierne koszty, naley stosowa systemy indywidualne lub inne rozwizania zapewniajce ochron rodowiska. Do rozwiza takich zaliczy nale: - ZBIORNIKI BEZODPYWOWE (szamba) - indywidualne gromadzenie ciekw w szczelnych zbiornikach na nieczystoci cieke i okresowym ich wyprnianiu poprzez pojazdy asenizacyjne. - PRZYDOMOWE OCZYSZCZALNIE CIEKW - niewielkich przepustowoci oczyszczalnie lokalne na potrzeby jednego lub kilku gospodarstw, oparte o rne dopuszczalne prawem technologie. Na podstawie art. 5 ust. 2 i 3a Ustawy o utrzymaniu czystoci i porzdku w gminach z dn. 13.09.1996 r. (Dz. U. 1996 nr 132 poz. 622 z pn. zm.) waciciele nieruchomoci zapewniaj utrzymanie czystoci i porzdku przez przyczenie nieruchomoci do istniejcej
32
Strona 34
sieci kanalizacyjnej lub, w przypadku gdy budowa sieci kanalizacyjnej jest technicznie lub ekonomicznie nieuzasadniona, wyposaenie nieruchomoci w zbiornik bezodpywowy nieczystoci ciekych lub w przydomow oczyszczalni ciekw bytowych, speniajce wymagania okrelone w przepisach odrbnych. 3.1.2.2.1. ZBIORNIKI BEZODPYWOWE Ustawa o utrzymaniu czystoci i porzdku w gminach z dn. 13.09.1996 r. (Dz. U. 1996 nr 132 poz. 622 z pn. zm.) okrela, e zbiornik bezodpywowy to instalacja i urzdzenie przeznaczone do gromadzenia nieczystoci ciekych w miejscu ich powstawania. Ustawa nakada na gminy obowizek prowadzenia ewidencji zbiornikw bezodpywowych w celu kontroli czstotliwoci ich oprniania oraz opracowania planu rozwoju sieci kanalizacyjnej (art. 3, ust. 3). Nie zostay okrelone prawnie wymagania dotyczce jakoci prowadzonej ewidencji. Wskazane byoby jednak zewidencjonowanie zbiornikw bezodpywowych w stopniu szczegowoci okrelajcym: pojemno, ilo osb korzystajcych ze zbiornika, stan techniczny (materia wykonania, szczelno), zawarta umowa na oprnianie zbiornika z waciwym przedsibiorc (posiadajcym zezwolenie gminy na tego rodzaju dziaalno). Ewidencj tak mona uzupeni na podstawie kontroli czstoci oprniania szamb na podstawie dokumentw potwierdzajcych wywz. Wedug statystyki SG-01 na terenie gminy Stare Pole znajduje si 55 sztuk zbiornikw bezodpywowych (jest to jednak ilo zbyt maa, biorc pod uwag, e do sieci kanalizacyjnej podczonych jest okoo 60 % mieszkacw gminy, naley j potraktowa jako warto szacunkow). Nie prowadzi si szczegowej ewidencji zbiornikw, ale kontrolowana jest czsto wywozu nieczystoci pynnych poprzez wykazy przekazywane przez ZGKiM Malbork, ktry faktycznie jako jedyny zajmuje si wywozem nieczystoci pynnych. Obowizek prowadzenia takiej ewidencji wynika z przepisw ustawy o utrzymaniu czystoci i porzdku w gminie. Dziki prowadzeniu ewidencji i kontroli zawieranych umw atwiej jest okreli stan, zagroenia i potrzeby ochrony rodowiska, a take kontrolowa warunki utrzymania czystoci i porzdku przez wacicieli nieruchomoci. Jest to obecnie wany problem w kwestii eksploatacji zbiornikw bezodpywowych, poniewa wikszo eksploatowanych zbiornikw to urzdzenia stare, ktre nie gwarantuj szczelnoci. Prowadzi to do bezporedniego zagroenia rodowiska, a zwaszcza wd gruntowych i powierzchniowych.
33
Strona 35
Wacicieli nieruchomoci na terenie gminy Stare Pole oprcz prawa pastwowego obowizuj rwnie przepisy miejscowe - akty prawa miejscowego. Jednym z podstawowych aktw prawa lokalnego w zakresie zagadnie ochrony rodowiska jest regulamin utrzymania czystoci i porzdku na terenie gminy. Nakada on na wacicieli i zarzdcw nieruchomoci szereg obowizkw zwizanych z gospodark odpadami oraz powinien nakada obowizki zwizane z gospodark nieczystociami pynnymi. Na terenie gminy obowizuje Regulamin utrzymania czystoci i porzdku na terenie Gminy Stare Pole uchwalony w dniu 21.09.2006 r. (Uchwaa Rady Gminy Stare Pole Nr XXIX/225/2006). Analizujc dokument regulaminu mona stwierdzi, e reguluje on dostatecznie lecz do oglnie przepisy utrzymania czystoci i porzdku w zakresie postpowania z nieczystociami ciekymi gromadzonymi w zbiornikach bezodpywowych oraz oczyszczalniach przydomowych. Regulamin okrela obowizki mieszkacw w zakresie pozbywania si nieczystoci ciekych z terenu nieruchomoci. Regulamin nakada na ludno obowizek gromadzenia nieczystoci w zbiornikach bezodpywowych lub oczyszczalniach przydomowych oraz podczenia nieruchomoci do sieci kanalizacyjnej. Ponadto w Regulaminie zawarte s zapisy dotyczce: - Systematycznego oprniania zbiornikw do gromadzenia nieczystoci ciekych i nie dopuszczania do ich przepenienia oraz wylewania na powierzchni gruntu; - Zawarcia umowy na wywz tych nieczystoci z jednostk wywozow i okazywania dokumentw potwierdzajcych wywz na danie osb upowanionych przez Wjta do kontrolowania. Postpowanie z nieczystociami ciekymi gromadzonymi w bezodpywowych zbiornikach regulowane jest nadrzdnymi aktami prawnymi - gwnie Ustaw o utrzymaniu czystoci i porzdku w gminie. Regulamin gminy transponuje te zapisy do swoich ustale. W dokumencie tym zawarte s rwnie informacje dotyczce podmiotw, ktre zajmuj si dziaalnoci wywozu nieczystoci pynnych. Wywozem nieczystoci ciekych na terenie gminy zajmuj si trzy podmioty, ktre w myl przepisw ustawy o utrzymaniu czystoci i porzdku w gminach (art. 7, 8 i 8a) uzyskay w drodze decyzji Wjta Gminy Stare Pole zezwolenie na wiadczenie usug wywozowych oraz spenia warunki techniczne okrelone prawnie i wymagania do prowadzenia takich usug: - Zakad Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej, ul. Gen de Gaullea 70, 82 200 Malbork,
34
Strona 36
- Cleaner, ul. Mazurska 10, 82 - 300 Elblg, - Usugi Asenizacyjne Bogdan Kaczorowski, ul. Marynarki Wojennej 1B/7, 82 - 220 Stare Pole (aktualnie nie wiadczy usug). 3.1.2.2.2. PRZYDOMOWE OCZYSZCZALNIE CIEKW W adnym akcie prawnym nie okrelono definicji oczyszczalni przydomowej. Naley zaoy, i s to, zgodnie z ustaw Prawo wodne, urzdzenia w ramach zwykego korzystania z wd, polegajcego na wprowadzaniu do wd lub do ziemi oczyszczonych ciekw, jeeli ich ilo nie jest wiksza ni 5 m3 na dob. W myl przepisw prawnych, przydomowa oczyszczalnia ciekw wymaga zgoszenia budowy oraz zgoszenia eksploatacji. Wymagania takie wynikaj z dwch odrbnych przepisw: - Prawa Budowlanego (w kwestii zgoszenia budowy), - Prawa Ochrony rodowiska (w kwestii eksploatacji). Zgoszenie budowy Prawo budowlane z dn. 7.07.1994 r. art. 29 ust. 1. pkt. 3. mwi, e pozwolenia na budow nie wymaga budowa indywidualnych przydomowych oczyszczalni ciekw o wydajnoci do 7,5 m3 na dob. Jednak wymaga ona zgoszenia waciwemu organowi. Zgoszenie budowlane w myl Prawa Budowlanego art. 30. ust. 1. polega na podaniu informacji waciwemu organowi faktu budowy. W przypadku zgoszenia budowy takiej instalacji waciwym organem do przyjcia zgoszenia jest Starosta . Zgoszenie eksploatacji Na podstawie art. 153 ust.1 ustawy z dnia 27.04.2001 r. - Prawo ochrony rodowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627, z pn. zm. - t.j. Dz. U. Nr 25 z 2008 r., poz. 150 z pn. zm.) powstao Rozporzdzenie w sprawie rodzajw instalacji, ktrych eksploatacja wymaga zgoszenia (Dz. U. nr 283 poz. 2839). W rozporzdzeniu okrelono rodzaje instalacji, z ktrych emisja nie wymaga pozwolenia, a ktrych eksploatacja wymaga zgoszenia organowi ochrony rodowiska. Zgodnie z Zacznikiem do Rozporzdzenia Ministra rodowiska z dnia 22.12.2004 r. (Dz. U. nr 283 poz. 2839) - TABELA B: Instalacje niewymagajce pozwolenia wodnoprawnego na wprowadzanie ciekw do wd lub do ziemi, ktrych eksploatacja wymaga zgoszenia z uwagi na wprowadzanie ciekw do wd lub do ziemi s to oczyszczalnie ciekw o przepustowoci do 5 m3 na dob,
35
Strona 37
wykorzystywane na potrzeby gospodarstw domowych lub rolnych w ramach zwykego korzystania z wd. Instalacja, z ktrej emisja nie wymaga pozwolenia, mogca negatywnie oddziaywa na rodowisko, podlega w myl art. 152. ust 1 Prawa Ochrony rodowiska z dnia 27.04.2001 r. zgoszeniu organowi ochrony rodowiska . Konkretnych adresatw zgoszenia okrela art. 378 Prawa Ochrony rodowiska. Art. 378 okrela, i zgoszenie planowanej eksploatacji oczyszczalni ciekw naley przedoy Wjtowi, Burmistrzowi lub Prezydentowi Miasta , w przypadku zwykego korzystania ze rodowiska przez osoby fizyczne niebdce przedsibiorcami. Zgodnie z Ustaw o utrzymaniu czystoci i porzdku w gminach (art. 3, ust. 3) do zada wasnych gminy naley take prowadzenie ewidencji przydomowych oczyszczalni ciekw w celu kontroli czstotliwoci i sposobu pozbywania si komunalnych osadw ciekowych, oraz w celu opracowania planu rozwoju sieci kanalizacyjnej. Gmina nie posiada jednak takiej ewidencji. TABELA 26. Zestawienie przydomowych oczyszczalni ciekw na terenie gminy Stare Pole zgoszonych do budowy w latach 2008 - 2009
Nazwa miejscowoci Ilo oczyszczalni przydomowych [szt.] 1 2 Stare Pole Krlewo 1 1 2 Liczba gospodarstw domowych korzystajcych z oczyszczalni przydomowych [szt.] 1 1 2 Maj 2008 Kwiecie 2009 Rok/miesic zgoszenia budowy
Lp.
Ogem: gmina Stare Pole
rdo: informacja Starostwa Powiatowego w Malborku na podstawie pozwole na budow (stan na koniec 2009 roku) Uytkownik przydomowej oczyszczalni ciekw powinien rwnie wiedzie, e w myl art. 5 ust. 2 Ustawy o utrzymaniu czystoci i porzdku w gminach przyczenie nieruchomoci do sieci kanalizacyjnej nie jest obowizkowe, jeeli nieruchomo jest wyposaona w przydomow oczyszczalni ciekw. Jest to element istotny zarwno dla uytkownika, jak i gminy. Uytkownik planujc budow przydomowej oczyszczalni ciekw powinien zasign informacji dotyczcych planw skanalizowania jego dziaki, poniewa moe spotka si z odmow moliwoci eksploatacji przydomowej oczyszczalni. Gmina natomiast powinna zna dokadnie plany skanalizowania poszczeglnych miejscowoci i podczenia dziaek, aby przy zgoszeniu eksploatacji mc wyda sprzeciw dla inwestycji, dla ktrej planuje si skanalizowanie. Wybudowanie oczyszczalni przydomowej i brak
36
Strona 38
odmowy eksploatacji, a w nastpstwie odmowa podczenia dziaki do kanalizacji mogaby bowiem wpywa na ekonomiczno inwestycji skanalizowania terenu. 3.1.3. OCZYSZCZALNIE CIEKW 3.1.3.1. OCZYSZCZALNIA CIEKW W STARYM POLU Na terenie miejscowoci Stare Pole funkcjonuje oczyszczalnia ciekw. Eksploatatorem obiektu jest Centralny Wodocig uawski Sp. z o.o. w Nowym Dworze Gdaskim. Obiekt jest zlokalizowany na dziace ewidencyjnej nr 33, obrb Stare Pole i jest on wasnoci Gminy. Do oczyszczalni ciekw, nieczystoci s doprowadzane kanalizacj sanitarn z nastpujcym miejscowoci: Stare Pole, Krzyanowo, Kaczynos Wie, Kaczynos Kolonia. Oczyszczalnia posiada decyzj Starosty Malborskiego Nr OS-62230/6/06-11 z dnia 21.12.2006 r. udzielajc pozwolenia wodnoprawnego na odprowadzenie do ziemi (rowu melioracyjnego R-K) ciekw oczyszczonych na mechaniczno - biologicznej oczyszczalni ciekw typu BOS-500. Pozwolenie wydane jest na odprowadzanie ciekw oczyszczonych w iloci: - Qrd = 300 m3 /d. Pozwolenie wodnoprawne udzielone zostao na czas okrelony do 21.12.2016 r. Liczba RLM dla oczyszczalni ciekw zostaa okrelona na 1 939 (1 RLM okrelony zosta, definicj w art. 43 ust. 2 Ustawy Prawo Wodne, jako adunek substancji organicznych biologicznie rozkadalnych wyraony jako wskanik piciodobowego biochemicznego zapotrzebowania na tlen w iloci 60 g tlenu na dob). Oczyszczalnia ciekw stanowi zesp stacjonarnych urzdze technicznych oraz obiektw budowlanych, powizanych ze sob technologicznie. W skad obiektu wchodz nastpujce elementy: - budynek z zespoem urzdze mechaniczno - biologicznego oczyszczania ciekw oraz hal dmuchaw (3 szt.), - zesp BOS 500 skada si z: - apacz piasku i skratek, - komora napowietrzania, - osadniki wtrne (2 szt.) o pow. 25m2 , - komora kontaktowa,
37
Strona 39
- komora stabilizacji osadu, - 4 stawy stabilizacyjne o pow. 1 399 m2 i 1 m gbokoci, kady o 5-dniowym okresie przetrzymywania ciekw, - punkt zlewny ciekw dowoonych, - 3 poletka osadowe o pow. 172 m2 kade, - budynki obsugi. cieki po mechaniczno - biologicznym oczyszczaniu na urzdzeniach BOS odprowadzane s do staww stabilizacyjnych, gdzie po doczyszczeniu kierowane s wylotem elbetowym o rednicy 400 mm do rowu melioracyjnego, a nastpnie do rzeki Stary Nogat. Informacje o iloci ciekw oczyszczanych na obiekcie oczyszczalni w Starym Polu przedstawia ponisza tabela. TABELA 27. Informacja o iloci ciekw dopywajcych do oczyszczalni w Starym Polu w 2008 r.
Rok cieki dopywajce do oczyszczalni ogem 87 cieki dowoone do oczyszczalni dam3/rok (tys. m3/rok) 2008 1 86 87 cieki oczyszczone bez ciekw opadowych i dowoonych oraz bez wd infiltracyjnych cieki oczyszczone ogem
rdo: Sprawozdanie statystyczne OS-5 Sprawozdanie z oczyszczalni ciekw miejskich i wiejskich za rok 2008 Ustalonym miejscem poboru prb ciekw oczyszczonych jest komora pomiarowo -kontrolna przed wylotem do rowu melioracyjnego. Kolejn istotn kwesti dla funkcjonowania oczyszczalni ciekw jest jako ciekw surowych i oczyszczonych, stenia i adunki zanieczyszcze i ich redukcja. W obowizujcym pozwoleniu wodnoprawnym okrelone zostay dopuszczalne maksymalne stenia zanieczyszcze w ciekach oczyszczonych odprowadzanych z oczyszczalni. Oczyszczone cieki nie mog przekracza nastpujcych parametrw: - BZT5 25 mg O2 /l, - ChZTCr 125 mg O2 /l, - Zawiesina og. 35 mg/l. Stenie zanieczyszcze w ciekach surowych i oczyszczonych przedstawiono w tabeli nr 28. S to ostatnie wyniki bada, wykonane w czerwcu 2009 roku.
38
Strona 40
TABELA 28. Stenie zanieczyszcze w ciekach na oczyszczalni w Starym Polu w roku 2009 (raport z badania CW)
adunki zanieczyszcze w ciekach Rodzaje zanieczyszcze BZT5 ChZT (metod dwuchromianow) Zawiesiny [mgO2/dm3] [mgO2/dm3] [mg/dm3] w ciekach surowych (dopywajcych) 334 934 334 w ciekach oczyszczonych (odpywajcych) 22,05 80,2 12,0
rdo: dane przekazane przez CW Nowy Dwr Gdaski (dane na koniec 2009 roku) Wymogi prawne dotyczce redukcji adunkw zanieczyszcze w ciekach zawiera Rozporzdzeniem Min. rodowiska z dn. 24.07.2006 r. w sprawie warunkw, jakie naley speni przy wprowadzaniu ciekw do wd lub ziemi, oraz w sprawie substancji szczeglnie szkodliwych dla rodowiska wodnego (Dz. U. nr 137 poz. 984). Zacznik nr 1 ww. rozporzdzenia okrela parametry najwyszych dopuszczalnych wartoci wskanikw zanieczyszcze lub minimalnych procentw redukcji zanieczyszcze dla oczyszczonych ciekw komunalnych wprowadzanych do wd i do ziemi. Jak wynika z powyszych wynikw bada, nie ma przekrocze dopuszczalnych wartoci wskanikw okrelonych w pozwoleniu wodnoprawnym. TABELA 29. adunki zanieczyszcze w ciekach na oczyszczalni w Starym Polu w roku 2008 (sprawozdanie OS-5)
adunki zanieczyszcze w ciekach Rodzaje zanieczyszcze BZT5 ChZT (metod dwuchromianow) Zawiesiny [kg/rok] w ciekach surowych (dopywajcych) 32 460 78 861 32 391 w ciekach oczyszczonych (odpywajcych) 1 498 7 533 1 321
rdo: Sprawozdanie statystyczne OS-5 Sprawozdanie z oczyszczalni ciekw miejskich i wiejskich za rok 2008 Oczyszczalnia ciekw w Starym Polu prowadzi gospodark osadow. Osady ciekowe s skadowane na utwardzonym terenie, na pryzmie i przesypywane s wapnem gaszonym. Po okresie stabilizacji (4 - 5 miesicy) nastpuje ich wywz na skadowisko odpadw w Szalecu. Gospodark osadami ciekowymi naley prowadzi w sposb zgodny z obowizujcymi przepisami ustawy z dn. 27.04.2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628 z p. zm.) oraz Rozporzdzeniem Min. rodowiska z dn. 01.08.2002 r. w sprawie komunalnych osadw ciekowych (Dz. U. Nr 134, poz. 1140 z p. zm.). Wedug danych przekazanych przez CW w 2007 roku wytworzono 40 Mg osadw, a w 2008 roku 16,5 Mg.
39
Strona 41
3.1.3.2. OCZYSZCZALNIA CIEKW W KRASNOCE Na terenie gminy Stare Pole, w miejscowoci Krasnoka funkcjonuje druga oczyszczalnia ciekw. Eksploatatorem obiektu jest Centralny Wodocig uawski Sp. z o.o. w Nowym Dworze Gdaskim (od kwietnia 2008 roku). Obiekt jest zlokalizowany na dziace ewidencyjnej nr 52/37, obrb Krasnoka i jest on wasnoci Gminy. Do oczyszczalni ciekw, nieczystoci s doprowadzane kanalizacj sanitarn z: osiedla zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej, zlokalizowanej przy lotnisku wojskowym w Krasnoce. Oczyszczalnia posiada aktualn decyzj Starosty Malborskiego Nr OS-62230/9/06-5 z dnia 30.01.2007 r. udzielajc pozwolenia wodnoprawnego na odprowadzenie istniejcym wylotem ciekw bytowych, oczyszczonych na przebudowanej oczyszczalni ciekw do Kanau Stary Nogat w km 10+333 (lewy brzeg) w Krasnoce. Pozwolenie wydane jest na odprowadzanie ciekw oczyszczonych w iloci: - Qrd = 17,6 m3 /d, - Qmaxd = 21,2 m3 /d. Pozwolenie wodnoprawne udzielone zostao na czas okrelony do 30.01.2017 r. Liczba RLM dla oczyszczalni ciekw zostaa okrelona na 160 (1 RLM okrelony zosta w rozdziale 3.1.3.1.). Oczyszczalnia ciekw stanowi zesp stacjonarnych urzdze technicznych oraz obiektw budowlanych, powizanych ze sob technologicznie. Po przebudowie, w skad obiektu wchodz nastpujce elementy: - osadnik wstpny z dmuchaw, - zestaw 4 bioreaktorw, z instalacj napowietrzajc oraz instalacj do recyrkulacji osadw, - osadnik wtrny rwnie z instalacj do recyrkulacji osadw, - zbiornik osadu nadmiernego. cieki po oczyszczaniu kierowane s wylotem o rednicy 200 mm do rzeki Stary Nogat. W obowizujcym pozwoleniu wodnoprawnym okrelone zostay dopuszczalne maksymalne stenia zanieczyszcze w ciekach oczyszczonych odprowadzanych z oczyszczalni. Oczyszczone cieki nie mog przekracza nastpujcych parametrw:
40
Strona 42
- BZT5 40 mg O2 /l, - ChZTCr 150 mg O2 /l, - Zawiesina og. 50 mg/l. Osady ciekowe ze zbiornika osadu nadmiernego s wywoone na oczyszczalni ciekw w Starym Polu, gdzie s skadowane na poletkach osadowych. 3.2. ELEKTROENERGETYKA rdem zaopatrzenia gminy w energi elektryczn s dwa GPZ-ty w miecie Malborku. Przez teren gminy Stare Pole przechodzi linia elektroenergetyczna redniego napicia 110 kV oraz szereg linii elektroenergetycznych o napiciu niszym. Przebieg sieci elektroenergetycznych naley uwzgldnia przy planowaniu przestrzennym w gminie, w zwizku z funkcjonowaniem wok tych linii obszarw ograniczonego uytkowania terenu, ktre wynosz: 1) dla linii o napiciu 15 kV po 6,5 m w obie strony od osi linii, 2) dla linii o napiciu 110 kV po 20 m w obie strony od osi linii, 3) dla linii o napiciu 400 kV po 40 m w obie strony od osi linii. W w/w pasach nie mog by lokalizowane budynki przeznaczone na stay pobyt ludzi i nasadzenia zieleni wysokiej. Lokalizacja innych obiektw lub zagospodarowanie terenu strefy moe nastpi za zgod i na warunkach gestora sieci. 3.2.1 RDA ENERGII ODNAWIALNEJ Odnawialne rda energii w przeciwiestwie do paliw kopalnych powinny by rozpatrywane jako zasoby energetyczne o rosncym znaczeniu w bilansie energetycznym gminy. Z punktu widzenia dostpnych technologii, warunkw rodowiskowych i ram zrwnowaonego rozwoju Polski, istotne znaczenie moe mie wykorzystanie nastpujcych rodzajw tych rde energii, z podziaem na dwie grupy, z uwagi na emisj gazw (CO2 , CH4 , NOx , SOx ) i pyw do atmosfery: 1) odnawialne rda energii nieemisyjne: - sia wiatru, - promieniowanie soneczne, - ciepo geotermalne, - pitrzenie wody,
41
Strona 43
2) odnawialne rda energii emisyjne: - biomasa. Polityka Ekologiczna Pastwa zwraca uwag na problematyk energii odnawialnej. Wzrost udziau odnawialnych rde energii w bilansie paliwowo - energetycznym gminy i caego regionu pozwala uzyskiwa korzyci w zakresie zrwnowaonego rozwoju, w tym: 1) rodowiskowym - zmniejszenie emisji gazw (gwnie CO2 , NOx , SOx ), pociga to za sob zmniejszenie efektu cieplarnianego i popraw stanu rodowiska naturalnego, 2) gospodarczym - zwikszenie bezpieczestwa energetycznego Polski, dywersyfikacja rde energii, rozproszenie miejsc produkcji energii, rozwj infrastruktury), 3) spoecznym - rozszerzenie lokalnego rynku pracy, aktywacja zawodowa na terenach o sabo rozwinitej infrastrukturze, poprawa wizerunku regionu wdraajcego technologie ekologiczne. Pozyskiwanie energii poprzez wykorzystanie siy wiatru, wody czy energii sonecznej jest bardzo korzystne dla gminy z punktu widzenia ochrony rodowiska. Technologie czyste, ekologiczne bazuj na odnawialnym rdle energii, tym samym nie wyczerpuj istniejcych zasobw surowcw mineralnych, nie emituj gazw, wyczaj stosunkowo niewielki obszar z dotychczasowego uytkowania. Obserwuje si zysk ekonomiczny przy eksploatacji urzdze czy obiektw wykorzystujcych odnawialne rda energii, koszty instalacji szybko zwracaj si w postaci niszych kosztw zuycia energii. Z informacji uzyskanych z internetowej bazy danych wojewdztwa pomorskiego wynika, e na terenie gminy funkcjonuje zaledwie jedno urzdzenie wykorzystujce biomas. Jest to piec w Zotowie, ktry wykorzystuje som i drewno - moc 12 kW - 36 kW. 3.3. INSTALCJE EMITUJCE POLA ELEKTROMAGNETYCZNE Na terenie gminy Stare Pole jest zlokalizowana jedna stacja bazowa telefonii komrkowej, znajdujca si na terenie oczyszczalni ciekw w Starym Polu. Ponadto urzdzenia radiolokacyjne zlokalizowane s na terenie lotniska wojskowego w Krlewie. 3.4. GAZOWNICTWO Przez teren gminy Stare Pole przebiega gazocig wysokiego cinienia. Na tym terenie w sie gazow wyposaone s miejscowoci Stare Pole, Krzyanowo, Krlewo i Janwka.
42
Strona 44
Na terenie powiatu malborskiego sie gazownicz rozwija Pomorska Spka Gazownictwa Sp. z o.o., Oddzia Zakad Gazowniczy w Gdasku. Z danych przekazanych przez Spk wynika, e: - dugo gazocigu redniego cinienia wynosi 17 030 m, - gazocigu niskiego cinienia nie ma, - ilo przyczy wynosi 277. Zgodnie z obowizujcym Prawem Energetycznym gazyfikacja moe by realizowana na wniosek zainteresowanych mieszkacw oraz przedsibiorcw po przeprowadzeniu analiz techniczno - ekonomicznych uzasadniajcych dan inwestycj. Poniej znajduje si zestawienie danych dotyczcych sieci gazowej na terenie gminy Stare Pole, wykonane na podstawie danych statystycznych GUS. TABELA 30. Dane dotyczce sieci gazowej i zuycia gazu na terenie gminy Stare Pole
Wskanik dugo czynnej sieci ogem [m] dugo czynnej sieci przesyowej [m] dugo czynnej sieci rozdzielczej [m] czynne poczenia do budynkw [szt.] odbiorcy gazu [gosp. domowe] odbiorcy gazu ogrzewajcy mieszkania gazem [gosp. domowe] zuycie gazu [tys. m3] zuycie gazu na ogrzewanie mieszka [tys. m3] ludno korzystajca z sieci gazowej [osoba] ludno korzystajca z sieci w % ludnoci gminy sie rozdzielcza na 100 km2 zuycie gazu na 1 mieszkaca [m3] uycie gazu na 1 korzystajcego / odbiorc [m3] Warto 26 896 9 866 17 030 164 420 389 509,60 500,3 1 033 22,5 21,4 110,6 1 213,3
rdo: GUS Bank danych regionalnych (dane na 2007 rok) 3.5. CIEPOWNICTWO Na obszarze gminy Stare Pole nie wystpuje scentralizowana gospodarka cieplna. Ogrzewanie obiektw i produkcja ciepej wody uytkowej odbywa si indywidualnie w oparciu o rne rda energii (wgiel, mia, drewno, w mniejszej iloci gaz pynny i olej opaowy). 3.6. KOMUNIKACJA Sie drogow na terenie gminy Stare Pole tworz oglnodostpne drogi publiczne, ktre ze wzgldu na funkcj, jak peni dzieli si na nastpujce kategorie: drogi krajowe, drogi powiatowe i drogi gminne. Zarzdcami drg, do waciwoci, ktrych nale sprawy
43
Strona 45
z zakresu planowania budowy, modernizacji, utrzymania i ochrony drg, s nastpujce organy administracji rzdowej i samorzdowej: - drg krajowych - Generalna Dyrekcja Drg Krajowych i Autostrad, Oddzia w Gdasku, - drg powiatowych - Zarzd Drg Powiatowych w Malborku, - drg gminnych - Wjt gminy Stare Pole. 3.6.1. DROGI A. Drogi krajowe: Przez teren gminy Stare Pole przebiega droga krajowa nr: - nr 22 - gr. woj. - gr. m. Czuchw - // - gr. m. Czuchw - Chojnice - Czersk -Starogard Gd. Czarlin - gmina Mioradz, gmina Malbork, miasto Malbork, gmina Stare Pole - gr. woj. Drogi krajowe przebiegajce przez powiat malborski nale do GDDKiA Gdask, rejon Tczew. Zgodnie z danymi przekazanymi przez GDDKiA w Gdasku, drogi w tym rejonie maj w wikszoci zadowalajcy stan techniczny (niecae 55 % - 2008 r.), jednak ponad 25 % dugoci drg ma stan okrelany jako zy. Droga krajowa na terenie gminy Stare Pole cignie si wzdu 13 km. Dugoci poszczeglnych odcinkw drogi nr 22 na terenie gminy przedstawiaj si nastpujco: TABELA 31. Wykaz drg krajowych z podziaem na gminy Stare Pole
Nr drogi 22 Pocztek 361+870 365+708 369+564 Koniec 365+708 369+564 372+234 Stare Pole Gmina
rdo: Generalna Dyrekcja Drg Krajowych i Autostrad w Gdasku (dane na 2008 rok) B. Drogi wojewdzkie: Przez teren gminy Stare Pole nie przebiegaj drogi wojewdzkie.
44
Strona 46
C. Drogi powiatowe: Podstawowy ukad drogowy w samej gminie tworz drogi powiatowe stanowice poczenie regionalnych orodkw z orodkami gminnymi i orodkw gminnych midzy sob oraz zapewniaj powizania z sieci drg wojewdzkich i krajowych. Na terenie gminy znajduje si 15 odcinkw drg powiatowych o dugoci okoo 55,463 km. TABELA 32. Wykaz odcinkw drg powiatowych przebiegajcych przez teren gminy Stare Pole
Nazwa drogi stan drogi Lp. Nr drogi d- dobry - redni z - zy 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 2930G / 09142 2931G / 09143 2932G / 09144 2933G / 09145 2934G / 09146 2935G / 09147 2936G / 09385 2910G / 09400 2911G / 09405 2914G / 09408 2907G / 09460 2908G / 09461 2907G / 09462 2909G / 09463 2912G / 09464 Krlewo Janwka Kaczynos Krlewo - Zbrowo Kaczynos - Stare Pole d Zbrowo - Stare Pole Z Zbrowo - Jegownik Z Zbrowo - Kopanka Z Stare Pole - uawka Szt. - Dzierzgo d Szaleniec - Rozgart - Markusy ukowo Szlagnowo - Fiszewo d Stare Pole Kikojty Krzyanowo - Stalewo Szlagnowo Kawki Krlewo - Klecie - Krzyanowo Z Droga nr 22 Kraszewo Zotowo Szropy od 0+000 do 5+000 od 0+000 do 10+125 od 0+000 do 2+714 od 0+000 do 4+200 od 0+000 do 1+880 od 0+000 do 2+910 od 0+000 do 4+698 od 0+000 do 1+951 od 0+000 do 1+100 od 0+000 do 2+527 od 0+000 do 5+412 od 0+000 do 1+716 od 0+000 do 6+300 od 0+000 do 1+960 od 0+000 do 2+970 ZDP Malbork Odcinek drogi Zarzdca drogi
rdo: Zarzd Drg Powiatowych w Malborku (dane na 2008 rok) Na drogach powiatowych regularnie i w odniesieniu do biecych potrzeb s wykonywane roboty drogowe, ktre maj na celu poprawi bezpieczestwo na drogach, ale rwnie ograniczy haas drogowy oraz emisj wtrn zanieczyszcze z drg.
45
Strona 47
TABELA 33. Wykaz robt drogowych wykonanych w latach 2006 2009 na terenie gminy Stare Pole
Rodzaj robt Jedn. [m2] Remont drogi Roboty inwestycyjne zadanie podstawowe Roboty inwestycyjne zadanie uzupeniajce Przebudowa drogi przebudowa chodnika Przebudowa infrastruktury drogowej 6 957 Dugo remontowanego odcinka [km] 0,773 Warto [z brutto] 2006 950 958,74 2936G Stare Pole - Dzierzgo 2008 2 177 084 26,631 5 393 248,75 2907G Krzyanowo - Kawki - Stalewo (odc. Krzyanowo - Kawki i Kawki - Szaleniec), 2914G Stare Pole - Szlagnowo - Kikojty odc. Stare Pole - Szlagnowo, 2932G Kaczynos - Stare Pole Miejscowo Nazwa odcinka
426 304
5,051 1 065 119,87
2914G Stare Pole Szlagnowo Kikojty, 2911G Szlagnowo Fiszewo, 2933G Letniki Stare Pole
7 155
0,795
153 011,79
2936G Stare Pole - uawka Sztumska - Dzierzgo - ul. Bema w m. Stare Pole 2009
74 952
8,328 9 908 400,87
2936G Stare Pole - Dzierzgo odc. Krzyanowo - gr. powiatu w tym: przebudowa mostu i przepustu (w trakcie realizacji do: 15.12.09r.)
rdo: Zarzd Drg Powiatowych w Malbork TABELA 34. Wykaz robt drogowo mostowych planowanych do wykonania w latach 2009 2012 na terenie gminy Stare Pole
Rodzaj robt Jedn. [m2] Przebudowa drogi 24 000,00 Dugo remontowanego odcinka [km] 3,000 Rok Warto [z brutto] 2 100 000,00 2914G Szlaganowo Kikojty (odc. Szlaganowo do granicy powiatu) x Miejscowo Nazwa odcinka 2009 2010 2011 2012
rdo: Zarzd Drg Powiatowych w Malborku D. Drogi gminne: Sie drg powiatowych uzupenia sie drg gminnych stanowicych najnisz kategori pocze i obsugujcych bezporednio wszystkie jednostki osadnicze w gminie. W gminie Stare Pole, drogi gminne zajmuj dugo 9,40 km i cign si wzdu 9 odcinkw.
46
Strona 48
TABELA 35. Wykaz drg gminnych na terenie gminy Stare Pole

Lp. Numer drogi nowy stary Opis drogi Krlewo I odcinek od drogi krajowej Nr 22 do skrzyowania z drog powiatow 2931 G II odcinek z m. Krlewo do wau na rzece Nogat Stare Pole ul. Dworcowa Odcinek prostopady do drogi krajowej nr 22 od ul Sienkiewicza Stare Pole ul. Sienkiewicza Odcinek rwnolegy do linii kolejowej, czcy ul. Dworcow z ul. Bema Szlagnowo z miejscowoci Szlagnowo, przez tory kolejowe do ul. eromskiego w Starym Polu ul. Mickiewicza Odcinek rwnolegy do linii kolejowej od dziaki nr 715 do 469 Stare Pole ul. Jana Pawa Odcinek od skrzyowania ul. Jana Pawa z ul. Mickiewicza do Krzyanowa Kawki Odcinek od m. Kawki do drogi powiatowej w m. Zotowo Kawki - Kawki (Groble) Odcinek czcy ww. miejscowoci Dugo drogi Rodzaj nawierzchni 0,270 bruk 0,330 asfalt 1,025 pyta 2,675 nieutw. Asfalt Asfalt 0,32 asfalt 0,32 bruk 0,2 km asfalt 0,775 km pyty Asfalt Pyty yomb Pyty drogowe
203001G 929002
4,3 km
3 4 5 6 7 8 9
203002G 929006 203003G 929007 203004G 929001 203005G 929008 203006G 929003 203007G 929004 203008G 929005
0,185 km 0,322 km 0,64 km 0,975 km 1 km 1,2 km 0,8 km
rdo: Urzd Gminy w Starym Polu (dane na 2008 rok) Ponadto wystpuj drogi wewntrzne, ktrych zarzdc jest Gmina Stare Pole. S to drogi dojazdowe do pl oraz drogi osiedlowe w Starym Polu, ulice: Sportowa, Kopernika, Reymonta, Kociuszki, Soneczna, Orzeszkowej, Prusa, Reja, Krtka, Kasztanowa, Akacjowa, Topolowa. Planowane remonty w 2010 r.: - remont ul. Jana Pawa II i ul. Mickiewicza w Starym Polu, - budowa drogi ul. Soneczna w Starym Polu, - remont drogi gminnej nr 203001G w Krlewie. Inwestycje po 2010 r.: - budowa drg w Starym Polu ul. Krtka, Prusa, Reja, Orzeszkowej, - przebudowa drogi gminnej w m. Krlewo.
47
Strona 49
3.6.2. KOLEJ Przez teren powiatu malborskiego przechodz wane linie kolejowe, a miasto Malbork stanowi wany wze komunikacji kolejowej. Przez gmin Stare Pole przebiega na 10,3 km odcinku linia kolejowa Gdask - Elblg Gronowo (do Kaliningradu). Pocigi osobowe zatrzymuj si w Starym Polu i Krlewie. 3.6.3. DROGI WODNE Nogat stanowi eglown drog wodn na terenie gminy, jednak w niewielkim stopniu jest wykorzystywany. Jest jednak utrzymywany cznie z jazami i luzami. Nogat, na dugoci 62 km stanowi drog wodn klasy II. W Malborku na Nogacie funkcjonuje port rzeczny, przysta eglugi pasaerskiej i przysta sportw wodnych. IV. OCENA I ANALIZA STANU RODOWISKA PRZYRODNICZEGO 4.1. RZEBA TERENU Gmina pooona jest gwnie na terenie uaw Wilanych. Jest to obszar delty Wisy - nisko pooona rwnina utworzona przez akumulacj namuw rzecznych w cigu ostatnich 5 tys. lat. Wspczesny krajobraz uaw jest wynikiem dziaalnoci gospodarczej, prowadzonej od XIV w. przez osadnikw sprowadzonych z Holandii. Usypano wwczas way chronice przed powodziami, wykopano kanay i rowy melioracyjne. Wyrnia si uawy Gdaskie (na zachd od Wisy), uawy Wielkie - Malborskie (midzy Wis, a Nogatem) oraz uawy Elblskie (na wschd od Nogatu). Uksztatowanie terenu jest odmienne w dwch gwnych jednostkach morfogenetycznych, z czego jedna wystpuje zupenie marginalnie. Gmina, w wikszoci, nosi zatem cechy rzeby nadmorskiej, deltowej. Jedynie na poudniu uksztatowanie powierzchni ziemi nosi cechy charakterystyczne rzeby modoglacjalnej. uawy s do monotonn pask rwnin aluwialn niewiele wzniesion nad poziom morza (okoo 5 - 6 m n.p.m. na kracach poudniowo - zachodnich w rejonie Krlewa) i opadajc agodnie ku pnocnemu wschodowi, lokalnie pooon w depresji i sztucznie odwadnian. Najniej pooone tereny wystpuj w gminie w rejonie miejscowoci Zbrowo i Szaleniec.
48
Strona 50
Rzeb urozmaica koryto Nogatu oraz jego dobrze zachowane starorzecza (Stary Nogat). Due znaczenie maj w rzebie obiekty antropogeniczne: liczne kanay, way przeciwpowodziowe, groble, nasypy, rzadziej wyrobiska. To wanie ukad obiektw antropogenicznych wyznacza podzia zlewniowy i system odwadniania terenu. Way przeciwpowodziowe Nogatu miejscami osigaj nawet 13,5 m n.p.m. i przeszo 10 m wysokoci wzgldnej (cz Krlewa). Teren jest na tyle nisko pooony, e efektywne odwadnianie pl jest moliwe tylko dziki dziaaniu stacji pomp (8 obiektw odwadniajcych teren gminy). Pojezierze Iawskie reprezentuje drobny skrawek jego strefy krawdziowej na terenie lotniska w Krlewie. Ten fragment stoku osiga na granicy gminy przeszo 15 m n.p.m., co jest kulminacj terenu. Wysoko wzgldna tego fragmentu stoku przekracza 10 m, gdy rwnina u podna schodzi poniej 5 m n.p.m. 4.1.1. PRZEKSZTACENIA RZEBY TERENU I PRZYPOWIERZCHNIOWEJ WARSTWY SKORUPY ZIEMSKIEJ Przypowierzchniowa warstwa skorupy ziemskiej i pokrywa glebowa poddawana jest cigym, intensywnym zabiegom uytkowym: agrotechnicznym, eksploatacyjnym oraz inwestycyjnym. Niewaciwe prowadzenie tego typu prac moe doprowadzi do degradacji tej cennej warstwy litosfery. Uytkowanie rolnicze, ktre w gminie Stare Pole peni podstawow rol, moe nie za sob pewne zagroenie. Jednym z takich zagroe jest wystpowanie zjawiska erozji gleb, ktre jest efektem procesu spukiwania. Uruchomienie tego procesu zaley od wielu czynnikw np. morfometrii stoku, rodzaju podoa, szaty rolinnej, intensywnoci opadw i ich iloci, sposobu zagospodarowania terenu itd. W celu przeciwdziaania erozji gleb naley tak prowadzi prace agrotechniczne, aby minimalizoway one proces spukiwania. Jednym ze sposobw jest prowadzenie orki rwnolegle do poziomic. Powstajce w ten sposb bruzdy zatrzymuj mas wody spywajc po stoku nie doprowadzajc do erozji gleb. Na bardzo strome stoki i zbocza np. dolin rzecznych powinna by wprowadzana rolinno z dobrze rozwinitym systemem korzeniowym, ktry zwiksza spjno warstwy glebowej. Na terenie gminy przeksztaconym terenem jest rwnie skadowisko odpadw w Szalecu, ktre wymaga przeprowadzenia rekultywacji. 4.2. BUDOWA GEOLOGICZNA Pod wzgldem geologiczno - tektonicznym teren naley do syneklizy perybatyckiej i ley w peryferyjnej strefie platformy wschodnioeuropejskiej.
49
Strona 51
Skay prekambryjskiego podoa le gboko (na gbokoci ponad 3 km) i podobnie jak zalegajcy na nich kompleks staropaleozoiczny (kambr, ordowik, sylur) nigdzie na terenie powiatu nie zostay nawiercone. Ze ska mezozoicznego cyklu sedymentacyjnego rozpoczynajcego si w cechsztynie nawiercono na terenie powiatu tylko najmodsze - kredowe. Osady trzeciorzdowe s niecige przestrzennie. Wiksze miszoci, rzdu uzyskuj na wyniesieniach podoa czwartorzdu (60 do 70 m n.p.m.) i tam lokalnie wystpuje zarwno paleogen (gwnie oligocen) jak wystpujcy wyspowo neogen - miocen. Na terenie gminy Stare Pole nawiercono utwory trzeciorzdowe w okolicach Krlewa i Krasnoki. Utwory miocenu udokumentowane w jednym otworze na gbokoci od 74 m p.p.m. do 104 m p.p.m. Utwory oligocenu pojawiy si w trzech otworach na gbokociach odpowiednio 104 - 112 m p.p.m., 109,2 - 139 m p.p.m. i 91,5 - 110 m p.p.m. Tylko w ostatnim przypadku (Krasnoka) zostay przewiercone do spgu, gdzie zalegay utwory kredowe. W pozostaych gbszych wierceniach na terenie gminy, ktre osigny spg czwartorzdu, w podou stwierdzano utwory grnokredowe mastrychtu. W rejonie ujcia Letniki w Zbrowie miao to miejsce na gbokoci 112 m p.p.m., w rejonie Starego Pola na gbokociach od 99 do 101,2 m p.p.m., a pomidzy nimi w gbokiej depresji podoa czwartorzdu w okolicach miejscowoci Kaczynos na gbokociach 164 i 166,7 m p.p.m. Generalnie miszo utworw czwartorzdowych jest dua (rzdu 70 i wicej metrw). Wykazuj one due zrnicowanie genetyczne i litologiczne gdy obejmuj osady lodowcowe i wodnolodowcowe, zastoiskowe, rzeczne, jeziorne, morskie, bagienne. Osady morskie i rozlegy kompleks deltowych osadw rzecznych charakterystyczne s dla uaw. W strukturach dolinnych podoa czwartorzdu w miejscowoci Kaczynos zachoway si lokalnie utwory gdzie indziej nie zachowane jak glina zwaowa zlodowacenia podlaskiego oraz piaski i wiry rzeczne interglacjau kromerskiego. Osady aluwialne, powszechnie dominujce wrd utworw powierzchniowych, przewanie o do cikim skadzie mechanicznym, stay si ska macierzyst dla yznych gleb typu mad. Rzadziej wystpujce mady piaszczyste lokalnie mog mie znaczenie surowcowe jako kruszywo naturalne oraz jako kolektor zasobw wd podziemnych (GZWP 203 z ujciem w Letnikach gm. Stare Pole, wykorzystujcy te kontakt hydrauliczny z wodami kredowymi). Wysoczyzna polodowcowa wykazujca dominacj glin zwaowych i iw, wkracza na teren gminy Stare Pole jedynie na malekim skrawku na poudniowym zachodzie na terenie lotniska wojskowego w Krlewie. Utwory powierzchniowe w tym rejonie to ukazujce si na powierzchni tylko w strefie krawdziowej wysoczyzny piaski i wiry rzeczne interglacjau eemskiego. Genetycznie ze stref krawdziow wi si rwnie holoceskie piaski i wiry stokw napywowych wystpujce na powierzchni w rejonie Szaleca.
50
Strona 52
4.2.1. EKSPLOATACJA SUROWCW MINERALNYCH JAKO RDO PRZEOBRAE RODOWISKA PRZYRODNICZEGO Na terenie gminy Stare Pole nie eksploatuje si obecnie surowcw mineralnych. Jednak naley pamita, e jakakolwiek eksploatacja z powoduje due zmiany w przypowierzchniowej warstwie skorupy ziemskiej, midzy innymi w postaci znacznych obszarw wyczonych z uytkowania (grunty zdewastowane i zdegradowane). Intensywna eksploatacja z kruszyw mineralnych powoduje zmiany w uksztatowaniu terenu w postaci pozostawionych dow wyrobiskowych i had w miejscach wydobywania. Kady przedsibiorca wydobywajcy ze zoa kopalin, po jej wydobyciu zobowizany jest do przeprowadzenia rekultywacji terenu kopalni, zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego gminy oraz odpowiednimi ustawami (ustaw o ochronie gruntw rolnych i lenych, ustaw Prawo grnicze i geologiczne). Prowadzone prace rekultywacyjne po zakoczonej eksploatacji z jednej strony, w niewielkim stopniu agodz przeobraenia spowodowane wydobywaniem kopalin, jednak przy dobrze przeprowadzonych pracach mog wzbogaca krajobraz w nowe elementy, ktrych zaistnienie nie byoby moliwe bez eksploatacji. 4.3. GLEBY 4.3.1. TYPY GENETYCZNE GLEB Typologiczne zrnicowanie gleb jest gwnie wynikiem sprze budowy geologicznej, urzebienia terenu, warunkw wodnych i szaty rolinnej i warunkw klimatycznych Pokrywa glebowa powiatu wykazuje charakterystyczn dwudzielno spowodowan odrbnoci genetyczn utworw powierzchniowych i czciowo charakterem gwnych procesw glebotwrczych. Obszar gminy Stare Pole zalicza si do czci uawskiej, dominuj tu mady wytworzone na aluwiach deltowych. Traktowane s zwykle jako mady waciwe, cho naley podejrzewa, e wiksza cz ulega ju przeksztaceniu w mady brunatne bd prchniczne. Powszechnie dominuj tu take mady rednie i cikie, czsto pylaste, rzadziej lekkie i sporadyczne bardzo lekkie, piaszczyste. Mady rednie i cikie to przewanie grunty orne kompleksw przydatnoci rolniczej 1, 2, 4 i 8 oraz klas bonitacyjnych I, II, III. W rzadziej wystpujcym przypadku uytkowania jako trway uytek zielony mamy do czynienia z kompleksami 1z i 2z.
51
Strona 53
Nieliczne mady lekkie i piaszczyste zwykle pozostajce w pobliu koryta Nogatu pozostaj pod rolinnoci len i zarolow lub czciej s uytkami zielonymi, cho zaznacza si tendencja do upowszechniania uprawy polowej nawet w midzywalach. redni wskanik bonitacji gleby w gminie Stare Pole wynosi 1,36 (PO, 2004 r.). TABELA 36. Klasyfikacja gruntw wg klas bonitacyjnych
Klasa gleb Grunty orne (przy pow. gruntw ornych 5 232 ha) I II III a III b IV a IV b V VI VI z Uytki zielone (przy pow. uytkw zielonych - 765 ha) I II III IV V VI VI z 20 208 295 132 74 36 256 1 804 2 133 513 197 98 173 58 Powierzchnia w ha
rdo: Urzd Gminy Stare Pole (stan na koniec 2009 roku) W gminie Stare Pole du powierzchni zajmuj grunty dobrych klas bonitacyjnych. Z powodu wysokiej bonitacji gleby te podlegaj ustawowej ochronie przed zmian uytkowania na cele nierolnicze. Konieczna jest ochrona gleb klas I - III przed zmian dotychczasowego uytkowania, a zatem na tych terenach wskazane jest utrzymywanie funkcji rolniczych. Najdogodniejszymi dla rozwoju osadnictwa s, zatem tereny o glebach klas IV VI. 4.3.2. DEGRADACJA GLEB Gleby naraone s na degradacj w zwizku z rozwojem przemysu, rolnictwa i sieci osadniczej. Ulegaj one zarwno degradacji chemicznej, jak i fizycznej. 4.3.2.1. DEGRADACJA NATURALNA GLEB Wikszo obszaru gminy zajmuj tereny rolnicze. Dlatego te najwiksze zagroenie stanowi niewaciwa gospodarka rolna.
52
Strona 54
Innym czynnikiem, ktry moe w sposb mechaniczny zdegradowa pokrywk glebow jest eksploatacja kopalin. Na terenie gminy Stare Pole nie wystpuje jednak zagroenie degradacji powierzchni ziemi spowodowanej t dziaalnoci. Gmina Stare Pole wykazuje jednak due zagroenie niszczenia gleb spowodowane przez czynniki atmosferyczne - wiatr, opady oraz wody powierzchniowe, czego przyczyn jest przede wszystkim maa lesisto gminy. 4.3.2.2. DEGRADACJA CHEMICZNA GLEB Naturalna odporno gleb na chemiczne czynniki niszczce zwizana jest cile z typem gleb. Najmniejsz odporno na tego typu zagroenia wykazuj gleby lune i sabo gliniaste, ubogie w skadniki pokarmowe, a wic gwnie gleby bielicowe. Gleby brunatne, zasobne w skadniki pokarmowe i wod, s odporne na zagroenia chemiczne. Dziaania antropogeniczne powoduj przechodzenie zwizkw biogennych i innych zanieczyszcze bezporednio do gleby, wd podziemnych i powierzchniowych. Do zwikszenia degradacji przyczyniaj si take: rzeba terenu oraz warunki atmosferyczne. Oznacza to istnienie moliwoci zanieczyszczenia wd podziemnych i powierzchniowych przez rozwj antropopresji. Jednym z gwnych czynnikw zmian z strukturze chemicznej gleb jest rolnicze uytkowanie, ktre moe powodowa nadmierne przechodzenie skadnikw pokarmowych, takich jak fosfor, potas i magnez do gleby, a tym samym dalej do wd podziemnych. Niewaciwe uywanie nawozw naturalnych i mineralnych moe spowodowa powane straty w rodowisku. Do najwaniejszych elementw, ktre naley analizowa, aby zapewni waciw jako gleb zaliczy trzeba: - waciwe jakociowo i ilociowo zuycie rodkw ochrony rolin, - waciwe jakociowo i ilociowo zuycie nawozw mineralnych, - waciwe lokalizowanie pl uprawnych w stosunku do wd powierzchniowych, - waciw gospodark wodno - ciekow oraz system usuwania zwierzcych odchodw (regulowane czciowo przez Regulamin utrzymania czystoci i porzdku w gminie). Ponadto w gminie, we wszystkich miejscowociach i wok terenw komunikacyjnych wystpuj gleby antropogeniczne przeksztacone. Nale one do urbanosoli i industriosoli. W bliskim ssiedztwie drg gwnych moe wystpowa w glebach podwyszona zawarto wielopiercieniowych wglowodorw aromatycznych i zasolenia.
53
Strona 55
4.4. WODY PODZIEMNE Pytkie wody gruntowe na terenie uaw pozostaj na gbokoci poniej 2 m, lokalnie nawet pycej - poniej 1 m, przy czym ich poziom jest utrzymywany sztucznie przez system melioracyjny. Nieco gbsze pooenie zwierciada wd gruntowych do 3 m zwizane jest z nieznacznymi lokalnymi wzniesieniami terenu. W rejonie ujcia wd Letniki wystpuje lej depresyjny obniajcy poziom wd gruntowych. Na terenie Pojezierza Iawskiego gboko wystpowania wd gruntowych jest bardziej zrnicowana, uwarunkowana zrnicowan rzeb terenu. Przewanie zamyka si w przedziale 1 - 5 m, ale lokalnie osiga nawet ponad 8 m. 4.4.1. GWNE ZBIORNIKI WD PODZIEMNYCH (GZWP) Na terenie powiatu malborskiego, gwnie w gminie Stare Pole pooony jest Gwny Zbiornik Wd Podziemnych nr 203 Dolina Letniki. Jest to zbiornik typu dolinowego. Jest sabo izolowany od powierzchni terenu, a w zwizku z tym naraony na zanieczyszczenia. Zasoby GZWP Dolina Letniki oceniono na 10 000 m3 /d, redni gboko uj na 15 m, jako wd jako znacznie odbiegajc od normy. Zatwierdzone zasoby eksploatacyjne ujcia Letniki, zaopatrujcego Centralny Wodocig uawski, okrelono na 2 700 m3 /h. Pozwolenie wodnoprawne dopuszcza maksymalny pobr poza sezonem letnim na poziomie Qrd =17 500 m3 /d (utwory plejstocesko - holoceskie) i Qrd =1 200 m3 /d (utwory kredowe) oraz w sezonie letnim Qrd =23 000 m3 /d (utwory plejstocesko - holoceskie) i Qrd =1 200 m3 /d (utwory kredowe). Ujcie ma wyznaczon stref ochrony bezporedniej i poredniej. Wschodnia cz powiatu, a wic rwnie gmina Stare Pole, wkraczaa na obszar Gwnego Zbiornika Wd Podziemnych nr 204 uawy Elblskie, bdcego zbiornikiem typu midzymorenowego. Wydzielenie zbiornika uniewaniono decyzj nr DG/kdh/ED/489-6322/2001 z dn. 29.06.2001 r. 4.4.2. MONITORING JAKOCI WD PODZIEMNYCH Wody podziemne, jako gwne rdo zaopatrzenia w wod pitn dla ludnoci, musz by pod szczegln ochron. Ze wzgldu na stosunkowo powolne zmiany w ich jakoci, i co za tym idzie, rozcignicie w czasie odpowiedzi na zagroenia antropopresyjne, monitoring
54
Strona 56
jakoci musi by prowadzony na wszystkich wyznaczonych jednolitych czciach wd podziemnych. Jako wd podziemnych bada si w ramach monitoringu krajowego, regionalnego i lokalnego. Monitoring wd podziemnych jest systemem kontrolnym oceny dynamiki antropogenicznych przemian wd podziemnych. Polega na prowadzeniu w wybranych, charakterystycznych punktach (punktach obserwacyjnych, otworach, rdach) powtarzalnych pomiarw stanu gbokoci zalegania zwierciada wd podziemnych i bada ich jakoci oraz interpretacji wynikw w aspekcie ochrony rodowiska wodnego. Jego celem jest wspomaganie dziaa zmierzajcych do likwidacji lub ograniczenia ujemnego wpywu czynnikw antropogenicznych na wody podziemne. Obecnie oceny jakoci chemicznej wd podziemnych w punktach pomiarowych dokonuje si w picioklasowej skali na podstawie Rozporzdzenia Min. rodowiska z dn. 23.07.2008 r., w sprawie kryteriw i sposobu oceny wd podziemnych (Dz. U. Nr 143, poz. 896). Klasyfikacja jakoci wd podziemnych jest nastpujca: - Klasa I - wody o bardzo dobrej jakoci, aden wskanik nie przekracza wartoci dopuszczalnych dla wd przeznaczonych do spoycia. - Klasa II - wody dobrej jakoci, aden wskanik nie przekracza wartoci dopuszczalnych dla wd przeznaczonych do spoycia z wyjtkiem elaza i manganu. - Klasa III - wody zadowalajcej jakoci, mniejsza cz wskanikw przekracza wartoci dopuszczalne dla wody przeznaczonej do spoycia. - Klasa IV - wody niezadowalajcej jakoci, wikszo wskanikw przekracza wartoci dopuszczalne dla wody przeznaczonej do spoycia. - Klasa V - woda zej jakoci, woda nie spenia wymaga okrelonych dla wd przeznaczonych do spoycia przez ludzi. Badania wd podziemnych prowadzone s w sieci krajowej, regionalnej i lokalnej. W sieci krajowej s prowadzone przez Pastwowy Instytut Geologiczny w Warszawie, a w regionalnej przez WIO w Gdasku. Na terenie gminy Stare Pole jest zlokalizowany punkt pomiarowy w miejscowoci Zbrowo.
55
Strona 57
TABELA 37. Jako zwykych wd podziemnych w latach 2004 - 2008 r.

Miejscowo Stratygrafia wd RZGW Rok Klasa czystoci Wskaniki decydujce o klasie 2005 IV NH4, HCO3 Malbork Czwartorzdowe Gdask 2004 IV Mn 2004 IV Mn 2004 IV Mn 2004 IV Mn Zbrowo Czwartorzdowe Gdask 2007 III 2008 IV Fe, Mn, NH4
rdo: Raport o stanie rodowiska w wojewdztwie pomorskim w latach 2004 - 2008 Sie lokalna Badania wd podziemnych w sieciach lokalnych s realizowane w rejonie skadowisk odpadw, stacji paliw, zakadw przemysowych i uj wody. Na terenie gminy Stare Pole jest zlokalizowane skadowisko odpadw, w miejscowoci Szaleniec. Skadowisko odpadw komunalnych w Szalecu zlokalizowane jest w poudniowej czci uaw Wilanych, przy granicy gmin Stare Pole i Dzierzgo. Obiekt usytuowany jest na otwartej przestrzeni rolniczej wsi Szaleniec, w odlegoci okoo 0,9 km od najbliszych zabudowa mieszkalno - gospodarskich. Funkcjonuje od pocztku lat 90 - tych XX wieku; wykonane zostao na gruncie rodzimym (namuy piaszczyste i piaski drobnoziarniste) bez uszczelnienia podoa. Teren wok skadowiska stanowi paski obszar, porozcinany gst sieci roww melioracyjnych. W odlegoci okoo 400 m od skadowiska przypywa Tyna Grna oraz Tyna Wysoka. Skadowisko w Szalecu pooone jest w odlegoci okoo 8 km na poudniowy - wschd od ujcia Letniki w Zbrowie. W system sieci monitoringowej na skadowisku odpadw w m. Szaleniec wchodz nastpujce punkty obserwacyjne: - 3 piezometry monitorujce jako wd podziemnych (P1, P2, P3); - zbiornik odciekw; - studzienka odgazowujca S1. Dane dotyczce monitoringu skadowiska odpadw zostay zaczerpnite z wynikw bada wykonanych przez Zakad Inynierii rodowiska EKO - PROJEKT. W wyniku uzyskanych urednionych wynikw bada zaobserwowano nieznacznie podwyszone wartoci przewodnoci elektrolitycznej waciwej w dwch punktach obserwacyjnych P2 i P3, ktre uksztatoway si w granicach wd II klasy jakoci. Dodatkowo w caej sieci monitoringowej odnotowano nieznacznie wysze rednie stenia oglnego wgla organicznego charakterystyczne dla II klasy jakoci wd podziemnych. Pozostae badane wskaniki posiadaj wartoci odpowiadajce wodom I klasy jakoci.
56
Strona 58
Porwnujc wyniki otrzymane w poszczeglnych seriach pomiarowych odnotowano jednokrotny do wyrany wzrost stenia oglnego wgla organicznego w IV kwartale w punkcie kontrolnym P1 oraz w II kwartale w punkcie P3. Pozostae analizowane parametry posiadaj wartoci na zblionym poziomie co do rzdu wielkoci.
Ryc. 4. Zmienno wartoci odczynu (pH) w badanych piezometrach w 2008 r. rdo: Raport z monitoringu skadowiska odpadw w m. Szaleniec wykonany przez EKO-PROJEKT
Ryc. 5. Zmienno wartoci przewodnoci elektrolitycznej waciwej w badanych piezometrach w 2008 r. rdo: Raport z monitoringu skadowiska odpadw w m. Szaleniec wykonany przez EKO-PROJEKT
Ryc. 6. Zmienno wartoci oglnego wgla organicznego (OWO) w badanych piezometrach w 2008 r. rdo: Raport z monitoringu skadowiska odpadw w m. Szaleniec wykonany przez EKO-PROJEKT Na podstawie bada laboratoryjnych prbek wd odciekowych nie stwierdzono podwyszonych zawartoci adnego z badanych wskanikw za wyjtkiem oglnego wgla organicznego (OWO), ktry w obu seriach pomiarowych przekroczy dopuszczaln warto
57
Strona 59
zanieczyszczenia w ciekach przemysowych wprowadzanych do wd lub do ziemi (Dz. U. 2006, Nr 137, poz. 984). 4.4.3. RDA PRZEOBRAE WD PODZIEMNYCH Wody podziemne znajdujce si na obszarze gminy Stare Pole mog by naraone na rnego rodzaju czynniki degradujce wpywajce na ich jako i zasobno. Do czynnikw mogcych by rdem przeobrae wd podziemnych na terenie gminy zaliczamy: - ujcia wd podziemnych; - gnojownie przy gospodarstwach rolnych (bez pryzm obornikowych); - parki maszyn rolniczych duych gospodarstw rolnych; - miejsca skadowania na powierzchni terenu nawozw, rodkw ochrony rolin i innych substancji chemicznych; - obszary zamieszkae bez odpowiedniej infrastruktury kanalizacyjnej (nieszczelne szamba; - spywy zanieczyszczonych wd z terenw komunikacyjnych i magazynowych (take z terenu lotniska w Krlewie, gdzie prowadzony jest w zwizku z tym monitoring wd zwizany z moliwoci zanieczyszczenia wd substancjami ropopochodnymi). Ponadto w sytuacjach klsk ywioowych i powanych awarii, moe nastpi zagroenie spowodowane nastpujcymi czynnikami: - zalanie przez wody powodziowe terenw oczyszczalni ciekw; - awarie komunikacyjne pojazdw przewocych substancje szkodliwe; - awarie w zakadach przemysowych. Wody podziemne o znaczeniu dla zaopatrzenia w wod to gwnie wody czwartorzdowe, zwykle nie najlepszej jakoci, o sabej izolacji od powierzchni. Due zawartoci substancji organicznej, powodujcej wytworzenie redukcyjnych w rodowisku wd podziemnych, wpywaj midzy innymi na wysokie stenia siarczanw, elaza i manganu. Centralna i poudniowa cz uaw Wilanych to teren tzw. anomalii fluorkowej. Na obszarze tym, zarwno w wodach podziemnych utworw kredy, jak i czwartorzdu notuje si ponadnormatywne (ok. 5 mg/dm3 ) iloci fluoru. Anomalia ta jest pochodzenia neogenicznego. Ponadto na duych obszarach uaw, szczeglnie w czci centralnej i pnocnej, w przypowierzchniowych utworach czwartorzdu wody podziemne s zasolone. Jest to zasolenie modoreliktowe zwizane z ksztatowaniem si delty Wisy w holocenie. Ze wzgldu na bardzo powolny przepyw wd podziemnych oraz strefy ich stagnacji,
58
Strona 60
obszar uaw naraony jest take na zanieczyszczenia migrujce z powierzchni terenu wraz z wodami opadowymi. Odrbnym problemem s zanieczyszczenia rolnicze objawiajce si ponadnormatywnymi steniami zwizkw azotu w wodach podziemnych. Na obszarze uaw charakterystyczne s anomalie azotu amonowego, ktrych rde naley upatrywa w lokalnych skaeniach rolniczych. Wysokie stenia azotu azotanowego obserwowane s gwnie w studniach kopanych. 4.4.4. OCHRONA WD PODZIEMNYCH Zgodnie z art. 51 ustawy Prawo Wodne z dn. 18.07.2001 r. (t. j. z 2005 r. Dz. U. Nr 230, poz. 2019) w celu zapewnienia odpowiedniej jakoci wody ujmowanej do zaopatrzenia ludnoci w wod do spoycia oraz zaopatrzenia zakadw mog by ustanawiane strefy ochronne uj wd. Stref ochrony dzieli si na teren ochrony bezporedniej i poredniej. Strefy ochronne wok poszczeglnych uj wody podziemnej ustanawia dyrektor regionalnego zarzdu gospodarki wodnej lub w przypadku wyznaczenia tylko terenu ochrony bezporedniej - organ wydajcy pozwolenie wodnoprawne (Starosta Powiatowy), na wniosek i koszt waciciela ujcia wody, wskazujc zakazy, nakazy, ograniczenia oraz obszary, na ktrych obowizuj. Konieczno ustanowienia stref ochronnych wynika z analizy warunkw hydrogeologicznych rejonw ujcia. Zadaniem stref ochronnych jest pene zabezpieczenie terenu ujcia oraz obszaru oddziaywania na ujcie przed przypadkowym lub umylnym zanieczyszczeniem, co moe doprowadzi do pogorszenia jakoci zasobw wodnych. Ujcie wd podziemnych Letniki zaopatrujce CW w wod pitn, posiada ustanowion stref ochron obejmujc zarwno teren ochrony bezporedniej, jak i teren ochrony poredniej. Strefa ta zostaa ustanowiona decyzj Wojewody Elblskiego (Nr O-VI-6226/5/95) z dnia 28.02.1995 r. Zmieniono j nastpnie decyzj Wojewody Pomorskiego (Nr O-V-6814/7/01/er/955) z dnia 06.07.2001 r. W decyzjach tych wskazano zakazy, nakazy i ograniczenia obowizujce w strefie ochronnej. W granicach terenu ochrony bezporedniej w strefie ochronnej ujcia naley: - odprowadza wody opadowe w sposb uniemoliwiajcy przedostawanie si ich do urzdze sucych do poboru wody, - zagospodarowa teren zieleni, - odprowadza poza granic terenu ochrony bezporedniej cieki z urzdze sanitarnych, sucych do uytku osb zatrudnionych przy obsudze urzdze sucych do poboru wody,
59
Strona 61
- ograniczy do niezbdnych potrzeb przebywanie osb niezatrudnionych przy obsudze urzdze sucych do poboru wody. W granicach terenu ochrony poredniej w strefie ochronnej ujcia: Na terenach ochrony poredniej moe by zabronione lub ograniczone wykonywanie robt oraz innych czynnoci powodujcych zmniejszenie przydatnoci ujmowanej wody lub wydajnoci ujcia, a w szczeglnoci: - wprowadzenie ciekw do wd lub do ziemi, - rolnicze wykorzystanie ciekw, - przechowywanie lub skadowanie odpadw promieniotwrczych, - stosowanie nawozw oraz rodkw ochrony rolin, - budowa autostrad, drg oraz torw kolejowych, - wykonywanie robt melioracyjnych oraz wykopw ziemnych, - lokalizowanie zakadw przemysowych oraz ferm chowu lub hodowli zwierzt, - lokalizowanie magazynw produktw ropopochodnych oraz innych substancji, a take rurocigw do ich transportu, - lokalizowanie skadowisk odpadw komunalnych lub przemysowych, - mycie pojazdw mechanicznych, - urzdzanie parkingw, obozowisk oraz kpielisk, - lokalizowanie nowych uj wody, - lokalizowanie cmentarzy oraz grzebanie zwok zwierzcych. 4.5. WODY POWIERZCHNIOWE 4.5.1. SIE RZECZNA Region wykazuje szczegln specyfik krenia wd, z wyranie zaznaczonymi rnicami midzy uawami i Pojezierzem Iawskim. Wspln cech caoci jest stosunkowo sabe zasilanie opadowe lokalnych zlewni, relatywnie znaczna rola wd tranzytowych spoza terenu powiatu w kreniu podziemnym i powierzchniowym, wreszcie znaczca, a nawet decydujca rola gospodarki wodnej czowieka w stworzeniu i utrzymaniu w specyficznej, zmienionej antropogenicznie rwnowadze lokalnych stosunkw wodnych. W skomplikowanym ukadzie hydrograficznym delty Wisy silnie zmienionym przez funkcjonowanie urzdze hydrotechnicznych wydzielono zlewnie I rzdu: - Wisy (przepyw redni 1 080 m3 /s), - Szkarpawy (przepyw redni 2,07 m3 /s), - Nogatu (5,95 m3 /s),
60
Strona 62
- Elblga (9,30 m3 /s). Zlewni rzeki Elblg (gwnie gm. Stare Pole) tworz zlewnie II rzdu Tiny (0,90 m3 /s) i Fiszewki (0,92 m3 /s). Zlewnia Nogatu obejmuje poza midzywalem rwnie zlewnie Kanau Juranda, Kanau Ulgi i kilku innych mniejszych ciekw spywajcych z wysoczyzny w obrbie miasta i gminy Malbork. Gwnym rdem zasilania Nogatu jest pooona w ssiednim powiecie sztumskim zlewnia rzeki Liwy (990,8 km2 ). Zlewnia Nogatu jest zasadniczo w caoci odwadniana grawitacyjnie, cho odpyw jest sztucznie regulowany przez liczne urzdzenia hydrotechniczne i kanay. W zlewni Elblga obszerne fragmenty s odwadniane sztucznie przez przepompownie. Kwestia odwadniania czci gminy w dorzeczu tzw. Starego Nogatu, teoretycznie przynalecego do zlewni Fiszewki jest problematyczna. Informacje uzyskane w gminie oraz czciowo materiay powiatowe wskazuj na aktualne odwadnianie tej czci terenu poprzez stacj pomp do Nogatu. Wszystkie cieki s uregulowane, skanalizowane i nie posiadaj naturalnych koryt, maja te mae spadki. Powoduje to ma zdolno samooczyszczania si wd. Gwne cieki gminy to: - Nogat - w granicach gminy (w caoci odcinek graniczny) 13,74 km, a powiatu okoo 30,6 km. Koryto rzeki jest szerokie i waha si od 100 - 300 m. Gbokoci przy rednim stanie wody wynosz od 2,30 - 3,00 m. - Rzeka Tyna Dolna - 10,49 km, - Rzeka Tyna Grna - 9,09 km (w tym ok. 7,6 km odcinek na granicy powiatu), - Rzeka Tyna Maa - 6,75 km, - Rzeka Fiszewka - 3,6 km. czna dugo kanaw sieci podstawowej wynosi 64,1 km, sieci szczegowej - 436,8 km. Waniejsze kanay to: - Kana B Kaczynos - 6,10 km, - Kana A Stary Nogat - 12,94 km, - Kana Leniwy Nogat - 5,0 km, - Kana Zbrowski - 3,92 km, - Kana A Krlewo - 8,35 km. 4.5.2. ZBIORNIKI WODNE Obszar gminy Stare Pole nie naley do obszarw o duej jeziornoci. Znajduje si tutaj wiele maych zbiornikw wodnych, w wikszoci bez nazwy. Na uawach s to przewanie starorzecza.
61
Strona 63
Niewtpliwie stanowi one obiekty wartociowe przyrodniczo ju z racji naturalnego charakteru w intensywnie przeksztaconym antropogenicznie krajobrazie rolniczym. Niektre maj te znaczenie rekreacyjne, jak jeziorko Zbrowo o pow. 1,96 ha. Obraz ten uzupenia pewna ilo zbiornikw wodnych pochodzenia antropogenicznego staww i sadzawek parkowych i wiejskich oraz glinianek. Z danych z PO, z 2004 r. gmina Stare Pole jest wyjtkowo uboga w zbiorniki wodne. Wiele z tych zbiornikw, zwaszcza pytkie starorzecza, zmniejsza swoj powierzchni. Do nielicznych zbiornikw przebadanych pod wzgldem jakoci wd na terenie powiatu naley jeziorko Zbrowo w zasigu strefy ochrony poredniej ujcia wd Letniki. W stosunku do obowizujcych norm z przekroczeniami wartoci dopuszczalnych mielimy tam do czynienia we wskaniku ChZT i zawartoci fenoli (PO, 2004 r.). 4.5.3. SYSTEMY MELIORACYJNE I URZDZENIA WODNE Utrzymywaniem ciekw i urzdze podstawowych zajmuje si pastwo poprzez waciwy Zarzd Melioracji i Urzdze Wodnych, natomiast urzdzeniami szczegowymi waciciele nieruchomoci pod kontrol Starostwa Powiatowego. Z danych zaczerpnitych z PO z 2004 r. wynika, e zmeliorowana powierzchnia wynosi oglnie 5 930 ha (objtych utrzymaniem jest 3 415 ha): - grunty orne zmeliorowane 4 432 ha (2 500 ha objtych utrzymaniem), - grunty orne nawadniane 40 ha (0), - grunty orne zdrenowane 1 006 ha (600 ha), - trwae uytki zielone zmeliorowane 1 498 ha (915 ha), - trwae uytki zielone nawadniane 20 ha (0), - trwae uytki zielone zdrenowane 60 ha (50 ha), - zagospodarowane trwae uytki zielone 1 498 ha (0), - rurocigi z wyjtkiem deszczownianych 5,7 km, - powierzchnia zdrenowanych uytkw rolnych 1 066 ha, - powierzchnia wyposaona w urzdzenia deszczowniane 40 ha. Zmeliorowany obszar uzbrojony jest w sie 64,1 km kanaw i 436,8 km roww szczegowych. Stan techniczny urzdze szczegowych jest niezadowalajcy, s to urzdzenia stare, wyeksploatowane, wymagajce kosztownych napraw. Jest to w duej mierze wynikiem braku gruntownej, jak i biecej konserwacji. Widoczny jest te brak dbaoci o te urzdzenia samych uytkownikw gruntw. Co roku wykonuje si jednak liczne prace polegajce na okoszeniu i odmuleniu roww melioracyjnych oraz pracach drenarskich.
62
Strona 64
4.5.4. ZAGROENIE POWODZI Za obszar zagroenia powodziowego uwaa si kady obszar znajdujcy si w zasigu wielkich wd danej rzeki niezalenie od tego, czy jest on zalewany, czy te chroniony przed zalaniem. Obszar gminy Stare Pole potencjalnie zagroony jest wodami Nogatu oraz Wisy. Gwnym zagroeniem naturalnym na tym terenie s powodzie. Na obszarze uaw powszechnie wystpuje zagroenie powodziowe, cho zabezpieczenia od strony Wisy i Nogatu wydaj si solidne (co prawda w przypadku Nogatu nie wszdzie cige, ale i realne przepywy s tu niewielkie). Na poziom wody w ujciowych odcinkach Nogatu i Szkarpawy maj istotny wpyw spitrzenia sztormowe wd Zalewu Wilanego, ale zabudowa hydrotechniczna powoduje, e wpyw ten na obszar powiatu malborskiego ju nie siga. Do najbardziej zagroonych terenw naley cz depresyjna oraz przydepresyjna delty, w szczeglnoci fragment miast: Nowy Staw, Malbork oraz gmin: Lichnowy, Malbork, Nowy Staw, Stare Pole . Zagroenia powodziowe na tereny gminy znajduje si w okolicach nastpujcych obszarw: - od strony rzeki Tyny Grnej - istnieje zagroenie przy spywie wd roztopowych i opadowych, szczeglnie przy wysokich stanach wd rzeki Elblg. Tereny zagroone to wsie w gminie to Szaleniec, Zotowo i Kawki, - od strony rzeki Fiszewki - zagroenie powodzi wystpuje szczeglnie w okresie spywu wd roztopowych przy zalodzeniu koryta rzeki. Zagroone tereny to wie Zbrowo. Naley pamita, e samo ju zaniechanie sztucznego odwadniania spowodowa musi podtopienie przez wody gruntowe rozlegych terenw depresyjnych i przydepresyjnych. Ponadto wystpujce na obszarze minimalne nachylenia terenu oraz wystpowanie obszarw depresyjnych powoduj bardzo powolny spyw wd w przypadku zalania terenw. Z tego wzgldu zasadnicze znaczenie maj nie tylko gwne urzdzenia przeciwpowodziowe (np. way), ale wszystkie urzdzenia hydrotechniczne zwizane z regulowaniem gospodarki wodnej na terenie powiatu. Na terenie gminy Stare Pole funkcjonuje 37,5 km waw przeciwpowodziowych. Way chroni obszar 2 474 ha. Na terenie gminy funkcjonuje 6 stacji pomp odwadniajcych, ktre obsuguj obszar 2 554 ha. Pompownia melioracyjna jest podstawowym elementem systemw odwadniajcych, w ktrych odpyw grawitacyjny wody nie jest moliwy. Pompownie poczone s sieci kanaw z odwadnianym obszarem. Ma to istotny wpyw na rolnicze i bytowe wykorzystanie obszarw oraz na jako ciekw. W przypadku ciekw mona zaobserwowa zmiany wskanikw stenia tlenu rozpuszczonego, ChZT-Cr i BZT5 . Na przykad w miesicach letnich, w okresie maych przepyww i dugich przerw w pracy
63
Strona 65
pompowni mog powstawa warunki, ktre sprzyjaj utlenianiu substancji, ktre dostaa si do wd. Proces ten przejawia si redukcj wartoci ww. parametrw. Brak turbulencji i falowania uniemoliwia uzupenienie zuytego na tlenu i moe prowadzi do przyduchy i ogranicza rnorodno gatunkow ichtiofauny. 4.6. STAN ZANIECZYSZCZENIA WD POWIERZCHNIOWYCH Gwne rda emisji zanieczyszcze rda zanieczyszcze wd powierzchniowych (take podziemnych) moemy podzieli na punktowe (np. wyloty ciekw), liniowe (np. drogi - spyw zanieczyszcze), obszarowe (np. rolnictwo - nawoenie, rodki ochrony rolin). Zgodnie z definicj zawart w ustawie Prawo wodne, cieki, to wprowadzane do wd lub do ziemi: - wody zuyte, w szczeglnoci na cele bytowe lub gospodarcze, - cieke odchody zwierzce, z wyjtkiem gnojwki i gnojowicy, przeznaczonych do rolniczego wykorzystania w sposb i na zasadach okrelonych w przepisach o nawozach i nawoeniu, - wody opadowe lub roztopowe, ujte w systemy kanalizacyjne, pochodzce z powierzchni zanieczyszczonych o trwaej nawierzchni, w szczeglnoci z miast, portw, lotnisk, terenw przemysowych, handlowych, usugowych i skadowych, baz transportowych oraz drg i parkingw, - wody odciekowe ze skadowisk odpadw i miejsc ich magazynowania, - wody wykorzystane, odprowadzane z obiektw chowu lub hodowli ryb oraz innych organizmw wodnych. Podstaw systemu obserwacji i kontroli jakoci wd powierzchniowych s: - monitoring diagnostyczny - oglna ocena stanu czci wd (chemicznego i ekologicznego) oraz dugoterminowe zmiany tego stanu, wykorzystywane przy opracowywaniu planw gospodarowania wodami w dorzeczu. Monitoring ten obejmuje szerokie spektrum pomiaru wskanikw chemicznych z elementami biologicznymi, wspomaganymi przez odpowiednie elementy hydromorfologiczne; - monitoring operacyjny , stosowany do tych czci wd, ktrych stan jest obecnie oceniony jako saby lub zy, ktre s zagroone nieosigniciem dobrego stanu ekologicznego do roku 2015. Jego zadaniem jest dostarczenie informacji niezbdnej do oceny, czy stosowane w takich czciach wd programy naprawcze osigaj swj cel. Monitoring ten powinien suy do oceny krtkoterminowych zmian jakoci
64
Strona 66
wd powierzchniowych, a zakres pomiarowy powinien obejmowa wskaniki podstawowe oraz specyficzne, dobrane do rodzaju presji; - monitoring badawczy , stosowany do tych czci wd, ktrych stan jest sabo rozpoznany, a zakres bada nie daje moliwoci jednoznacznej oceny stanu czystoci wd. Prezentowane poniej wyniki bada jakoci wd oparte s na obowizujcych wczenie (rok prowadzenia bada) oraz obecnie rozporzdzeniach. Zakres i czstotliwo wykonywanych bada ustala si zgodnie z rozporzdzeniami wykonawczymi do ustawy Prawo Wodne: - rozporzdzenie Min. rodowiska z dn. 04.10.2002 r. w sprawie wymaga, jakim powinny odpowiada wody rdldowe bdce rodowiskiem ycia ryb w warunkach naturalnych (Dz. U. Nr 176, poz. 1455); - rozporzdzenie Min. rodowiska z dn. 23.12.2002 r. w sprawie kryteriw wyznaczania wd wraliwych na zanieczyszczenie zwizkami azotu ze rde rolniczych (Dz. U. Nr 241, poz. 2093); - rozporzdzenie Min. rodowiska z dn. 27.11.2002 r. w sprawie wymaga, jakim powinny odpowiada wody powierzchniowe wykorzystywane do zaopatrzenia ludnoci w wod przeznaczon do spoycia (Dz. U. Nr 204, poz. 1728); - rozporzdzenie Min. rodowiska z dn. 11.02.2004 r. w sprawie klasyfikacji dla prezentowania stanu wd powierzchniowych i podziemnych, sposobu prowadzenia monitoringu oraz sposobu interpretacji wynikw i prezentacji stanu tych wd (Dz. U. Nr 32, poz. 284); - rozporzdzenie Min. rodowiska z dn. 20.08.2008 r. w sprawie form i sposobu prowadzenia monitoringu jednolitych czci wd powierzchniowych i podziemnych (Dz. U. Nr 162, poz. 1008). Klasyfikacja dla prezentowania stanu wd powierzchniowych przestawia si nastpujco: - klasa I, wody o bardzo dobrej jakoci, ktre speniaj wymagania okrelone dla wd powierzchniowych wykorzystywanych do zaopatrzenia ludnoci w wod do spoycia (A1), a wskaniki biologiczne nie wskazuj na adne oddziaywania antropogeniczne, - klasa II, wody dobrej jakoci, ktre speniaj w odniesieniu do wikszoci wskanikw wymagania okrelone dla wd powierzchniowych przeznaczonych do spoycia (A2), a wartoci biologicznych wskanikw wskazuj niewielki wpyw oddziaywa antropogenicznych,
65
Strona 67
- klasa III, wody zadowalajcej jakoci, ktre speniaj wymagania okrelone dla wd powierzchniowych wykorzystywanych do zaopatrzenia ludnoci w wod przeznaczon do spoycia (A2), a wartoci biologicznych wskanikw jakoci wd wskazuj umiarkowany wpyw oddziaywa antropogenicznych, - klasa IV, wody niezadowalajcej jakoci, ktre speniaj wymagania okrelone dla wd powierzchniowych wykorzystywanych do zaopatrzenia ludnoci w wod przeznaczon do spoycia (A3), a wartoci biologicznych wskanikw jakoci wody wykazuj, na skutek oddziaywa antropogenicznych, zmiany ilociowe i jakociowe w populacjach biologicznych, - klasa V, wody zej jakoci, ktre nie speniaj wymaga dla wd powierzchniowych wykorzystywanych do zaopatrzenia ludnoci w wod przeznaczon do spoycia, a wartoci biologicznych wskanikw jakoci wody wykazuj, na skutek oddziaywa antropogenicznych, zmiany polegajce na zaniku wystpowania znacznej czci populacji biologicznych. TABELA 38. Klasy czystoci wd powierzchniowych
Klasa wd Klasa I Klasa II Klasa III Klasa IV Klasa V Charakterystyka wody o bardzo dobrej jakoci - wskaniki biologiczne nie wskazuj na adne oddziaywania antropogeniczne wody dobrej jakoci - wartoci biologicznych wskanikw wskazuj niewielki wpyw oddziaywa antropogenicznych wody zadowalajcej jakoci - wartoci biologicznych wskanikw jakoci wd wskazuj umiarkowany wpyw oddziaywa antropogenicznych wody niezadowalajcej jakoci - wartoci biologicznych wskanikw jakoci wody wykazuj, na skutek oddziaywa antropogenicznych, zmiany ilociowe i jakociowe w populacjach biologicznych wody zej jakoci - wartoci biologicznych wskanikw jakoci wody wykazuj, na skutek oddziaywa antropogenicznych, zmiany polegajce na zaniku wystpowania znacznej czci populacji biologicznych Kolor niebieski zielony ty pomaraczowy czerwony
4.6.1. MONITORING JEZIOR Na terenie gminy Stare Pole nie ma zlokalizowanych zbiornikw wodnych, ktre byyby badane przez WIO w Gdasku w ramach monitoringu wd powierzchniowych, jezior, ze wzgldu na ich zbyt ma powierzchni. 4.6.2. MONITORING RZEK Badania rzeki Nogat byy przeprowadzane w Malborku, w latach 2005 - 2008, na nastpujcych punktach kontrolnych: - Nogat, powyej Malborka - 46,0 km,
66
Strona 68
- Nogat, poniej Malborka (Janwka) - 38,5 km. Na terenie gminy Stare Pole nie ma zlokalizowanych punktw monitoringu rzeki Nogat. TABELA 39. Ocena stanu czystoci rzeki Nogat
Rok Nazwa cieku Lokalizacja punktu pomiarowego Poniej Malborka Powyej Malborka Poniej Malborka Poniej Malborka Km rzeki Gmina / powiat RZGW Klasa sanitarna IV (kolor pomaraczowy) Malbork / malborski III (kolor ty) III (kolor ty) Klasa oglna IV (kolor pomaraczowy) III (kolor ty) IV (kolor pomaraczowy) Wskaniki odpowiadajca IV klasie Temp. wody, zaw. og., tlen rozp., BZT5, rt, LBCfek, Ibiot ChZT-Cr Zawiesina, ChZT-Cr, selen b.d. Wskaniki odpowiadajca V klasie ChZT-Cr, OWO, azot Kjeld. Fosforany, fosfor og. Tlen rozp., BZT5 b.d.
2006
38,5
Nogat 2005
46,0 38,5 38,5
Gdask
2004
IV (kolor pomaraczowy)
rdo: Raport o stanie rodowiska wojewdztwa pomorskiego w 2004, 2005 i 2006 r. Zgodnie z danymi pochodzcymi z roku 2008, opracowanymi na podstawie rozporzdzenia Min. rodowiska z dn. 20.08.2008 r. w sprawie form i sposobu prowadzenia monitoringu jednolitych czci wd powierzchniowych i podziemnych, jako wd rzeki Nogat, w punkcie Janwka w 33,5 km rzeki (gm. Stare Pole) przedstawia si nastpujco: TABELA 40. Ocena jednolitej czci wd rzeki Nogat w 2008 roku
Nazwa jednostek czci wd rzeki Nogat km stan biologiczny dobry (kolor zielony) elementy fizykochemiczne poniej dobrego (kolor czerwony) stan / potencja ekologiczny umiarkowany (kolor ty) stan wd RZGW Zlewnia Zlewnia Zalewu Wilanego
33,5
zy (kolor czerwony)
Gdask
rdo: Raport o stanie rodowiska wojewdztwa pomorskiego w 2008 roku TABELA 41. Zmiany jakoci wd rzeki Nogat w latach 2004 - 2006
Rzeka Stanowisko Parametr Wartoci rednioroczne Azot oglny (mgN/dm3) Poniej Malborka Nogat Powyej Malborka Azotany (mgNO2/dm3) Fosfor oglny (mgP/l) Chlorofil (ng/l) Azot oglny (mgN/dm3) Azotany (mgNO2/dm3) Fosfor oglny (mgP/l) Chlorofil (ng/l) 2004 2,16 3,69 0,19 34,0 b.d. b.d. b.d. b.d. 2005 2,19 3,88 0,19 26,6 1,97 4,00 1,30 16,1 2006 2,67 4,98 0,23 14,6 b.d. b.d. b.d. b.d.
rdo: Raport o stanie rodowiska w wojewdztwie pomorskim w 2004, 2005 i 2006 r.
67
Strona 69
Zgodnie z danymi WIO z 2008 roku, na trzech punktach pomiarowych na terenie powiatu malborskiego, na rzece Nogat, stwierdzono, e wody s zeutrofizowane (eutrofizacja komunalna, dane pochodzce z lat 2004 2007). Ocena przydatnoci wd do bytowania ryb w warunkach naturalnych Na podstawie zapisw w Prawie Wodnym (Dz. U. z 11.10.2001 r., art. 92) Regionalne Zarzdy Gospodarki Wodnej zostay zobligowane do wyznaczenia wd powierzchniowych do bytowania ryb ososiowatych i karpiowatych w warunkach naturalnych oraz umoliwiajce ich migracj. Ocen przydatnoci wd do bytowania ryb ososiowatych i karpiowatych w warunkach naturalnych wykonuje si w oparciu o rozporzdzenie Min. rodowiska z dn. 04.10.2002 r., w sprawie wymaga, jakim powinny odpowiada wody rdldowe bdce rodowiskiem ycia ryb w warunkach naturalnych. Rzek przebadan w tym zakresie, na terenie powiatu malborskiego bya rzeka Nogat. Niestety przytoczone dane pochodz z roku 2006, wic nie mona ich traktowa jako reprezentatywnych take w stosunku do roku 2008 i 2009. Brak aktualnych wynikw bada spowodowany jest brakiem prowadzenia bada na tym obszarze przez WIO w Gdasku. Pomimo negatywnej oceny jakoci wd w rzekach gminy, w warunkach naturalnych bytuje wiele gatunkw ryb. Prowadzona jest na nich gospodarka rybacka przez Polski Zwizek Wdkarski. TABELA 42. Przydatno do bytowania ryb ososiowatych i karpiowatych w warunkach naturalnych wd rzeki Nogat
Rzeka Nogat Punkt pomiarowy Temp. b.d. kz kz kz Zawiesina oglna kn kn kc kn pH kn kn kn kn Tlen tozpusz. kn kn kn kn BZT5 Azot amonowy b.d. kn kn kn Azotyny kc kn kn kn Amoniak amonowy kn kc kc kc Fosfor og. kc kc kc kc Cynk Mied kn kn kn kn kn kn kn kn Zwizki fenolowe b.d. kn kn kn Wglow. ropopoch. b.d. kn kn kn Janwka 2008 gm. Stare Pole Jako wd 2006 Poniej Malborka Poniej Malborka Powyej Malborka
kc kc kc kz
2005
rdo: Raport o stanie rodowiska w wojewdztwie pomorskim w 2005 i 2006 r. Legenda

Warunki spenione dla ryb ososiowatych i karpiowatych kn (kolor niebieski) Warunki spenione tylko dla ryb karpiowatych kz (kolor zielony) Warunki nie s spenione dla obu gatunkw ryb kc (kolor czerwony)
68
Strona 70
4.6.3. KPIELISKA O moliwoci rekreacyjnego wykorzystania wd decyduje ich jako, ktr okrelaj przepisy podane w rozporzdzeniu Min. Zdrowia z dn. 16.10.2002 r. w sprawie wymaga, jakim powinna odpowiada woda w kpieliskach (Dz. U. Nr 183 poz. 1530) i rozporzdzeniu Rady Ministrw z dn. 06.05.1997 r. w sprawie okrelenia warunkw bezpieczestwa osb przebywajcych w grach, pywajcych, kpicych si i uprawiajcych sporty wodne (Dz. U. Nr 57 poz. 358). Miejsca zwyczajowo wykorzystywane do kpieli, pozostajce najczciej w gestii organw samorzdowych, charakteryzuj si nadal zmiennym stanem sanitarno -technicznym. Z jednej strony poprawia si zagospodarowanie tych miejsc (powstaj pomosty, sanitariaty), z drugiej strony pojawiaj si kopoty z utrzymaniem ich we waciwym stanie sanitarno - porzdkowym. W gminie Stare Pole, PSSE w Malborku nie przeprowadza aktualnie bada wody, mimo, e s one wykorzystywane przez lokaln ludno dla celw rekreacji. Rzeka Nogat zostaa uznana przez powiatowego Inspektora Sanitarnego za przydatn do celw kpielowych. 4.7. RDA I TENDENCJE PRZEOBRAE WD POWIERZCHNIOWYCH Do czynnikw wpywajcych na jako wd powierzchniowych nale uwarunkowania naturalne, takie jak warunki klimatyczne i hydrologiczne, czy zdolno samooczyszczania zbiornikw wodnych oraz zanieczyszczenia antropogeniczne. Powodem duego zanieczyszczenia wd powierzchniowych na terenie gminy Stare Pole s lub mog by: - niski stopie skanalizowania gminy, zy stan techniczny zbiornikw bezod pywowych, - zy stan urzdze wodnych np. pompowni (korozje urzdze metalowych), - brak rozwinitej sieci kanalizacji deszczowej, - dopyw ciekw spoza gminy, - spyw powierzchniowy zanieczyszcze typu rolniczego uatwiony przez rzeb terenu, ma powierzchni zadrzewie, gst sie roww, - nawoenie gleb i stosowanie rodkw ochrony rolin. Najwaniejszym rdem zanieczyszcze rzeki Nogat na terenie gminy Stare Pole jest oczyszczalnia ciekw w Starym Polu.
69
Strona 71
4.8. KLIMAT Pod wzgldem klimatycznym teren powiatu, w tym obszar gminy Stare Pole wykazuje cechy charakterystyczne dla pobrzea Batyku, w szczeglnoci stosunkowo agodn zim, chodn wiosn i niezbyt upalne lato, dug i relatywnie ciep jesie, do czste silne wiatry (wiatry o prdkociach pow. 5,0 m/s wystpuj z czstotliwoci 20 - 30 %) oraz relatywnie niskie opady w stosunku do ssiednich jednostek pojeziernych. Przewaa generalnie cyrkulacja zachodnia, tote widoczne jest zjawisko cienia opadowego wysoczyzn pojezierza i pobrzea Kaszubskiego, ale czste s te wiatry z poudnia i poudniowego zachodu. Generalnie w stosunku do obszarw otaczajcych klimat jest cieplejszy, zarwno latem jak i zim. Mona go uzna za relatywnie korzystny zarwno w kategoriach klimatu odczuwalnego jak i agroklimatu. Pooenie w rejonie rolniczo - klimatycznym dzielnicy gdaskiej, odznaczajcym si cechami klimatu morskiego powoduje, e obszar ten wykazuje najmniejsze amplitudy rednich temperatur rocznych. Okres zimowy z reguy ma przebieg agodny, niemniej przymrozki notowane s nawet w miesicu czerwcu. Rwninny teren uaw sprawia, e zasig agodzcego wpywu Batyku jest tutaj wikszy ni na wzniesieniach morenowych pozostaej czci powiatu. rednia temperatura wynosi: rednia roczna 7,8o C, a rednia za okres wegetacji 14,8o C. Jednym z podstawowych czynnikw klimatycznych, od ktrego zaley wegetacja s opady atmosferyczne. rednie wieloletnie sumy opadw rocznych wynosz 503,4 mm, a rednie sumy opadw za okres wegetacji wynosz 328,4 mm. Klimat lokalny na uawach modyfikowany jest przez wylesienie i pytkie zaleganie wd gruntowych oraz bogactwo sieci hydrograficznej. Podniesiona wilgotno powietrza zwiksza bezwadno termiczn i czstotliwo wystpowania mgie. 4.8.1. POWIETRZE ATMOSFERYCZNE 4.8.1.1. STAN CZYSTOCI POWIETRZA ATMOSFERYCZNEGO Monitoring powietrza Ocen stanu aerosanitarnego za 2008 rok wykonano poprzez porwnanie uzyskanych wynikw pomiarw ze stacji pomiarowych z dopuszczalnymi i docelowymi poziomami zanieczyszcze, okrelonymi przez Min. rodowiska w rozporzdzeniu z dn. 3.03.2008 r. w sprawie poziomw niektrych substancji w powietrzu (Dz. U. Nr 47 poz.281).
70
Strona 72
Celem monitoringu powietrza atmosferycznego jest sporzdzenie ocen 5-letnich i ocen rocznych. Ocen dokonuje si odrbnie ze wzgldu na ochron zdrowia ludzi i odrbnie ze wzgldu na ochron rolin. Oceny roczne polegaj na klasyfikacji stref ze wzgldu na porwnanie wynikw pomiarw prowadzonych w poszczeglnych strefach z poziomami dopuszczalnymi. W przypadku zaliczenia strefy w wyniku oceny rocznej do klasy C dla zanieczyszcze, dla ktrych obowizuj poziomy dopuszczalne lub docelowe, sejmik wojewdztwa zobowizany jest w drodze uchway do okrelenia programw ochrony powietrza dla tych stref. Gmina Stare Pole znajduje si w zasigu strefy malborsko - sztumskiej (kod PL22.07.z.03). Obejmuje ona nastpujce powiaty: nowodworski, malborski, sztumski. Do roku 2006 powiat malborski znajdowa si natomiast w strefie malborskiej, ktra obejmowaa jedynie omawiany powiat. Poniej przedstawiona zostaa roczna ocena jakoci powietrza atmosferycznego w tej strefie (2007 r.). Pod pojciem strefy kryj si aglomeracje o liczbie mieszkacw wikszej ni 250 tysicy oraz obszary jednego lub wicej powiatw pooonych na obszarze tego samego wojewdztwa, niewchodzcych w skad aglomeracji. Strefa malborsko - sztumska obejmuje obszar 1 897 km2 i w jej zasigu mieszka 141 147 ludzi. Wynikiem oceny dla wszystkich substancji podlegajcych ocenie jest zaliczenie strefy do jednej z poniej wymienionych klas: klasa A - stenia zanieczyszcze na terenie strefy nie przekraczaj poziomw dopuszczalnych, poziomw docelowych, poziomw celw dugoterminowych; klasa B - stenia zanieczyszcze na terenie strefy przekraczaj poziomy dopuszczalne, lecz nie przekraczaj poziomw dopuszczalnych powikszonych o margines tolerancji; klasa C - stenia zanieczyszcze na terenie strefy przekraczaj poziomy dopuszczalne powikszone o margines tolerancji, a w przypadku, gdy margines tolerancji nie jest okrelony - poziomy dopuszczalne, poziomy docelowe, poziomy celw dugoterminowych. TABELA 43. Klasyfikacja stref dokonana w wyniku rocznej oceny za rok 2008 wraz z porwnaniem z klasyfikacjami za lata 2005 2007
Klasa strefy ze wzgldu na: Ochron zdrowia Aglomeracja Strefa Strefa malborsko sztumska SO2 NO2 PM10 Pb C6H6 CO arsen Benzo ()piren Kadm Nikiel Ozon Klasa oglna 2005 2006 2007 2008 A A A A A A A SO2 NO2 Ochron rolin Klasa oglna 2005 2006 2007 2008 A A
rdo: Raport o stanie rodowiska w wojewdztwie pomorskim w roku 2005, 2006, 2007, 2008 r.
71
Strona 73
Wedug raportu WIO z 2008 roku obszar strefy malborsko - sztumskiej zosta zaklasyfikowany w klasie A. Oznacza to, e wszystkie badane wskaniki nie wykazyway przekrocze normy (zarwno ze wzgldu na ochron zdrowia, jak i rolin). Niekorzystny jest jednak fakt, e strefa ta oraz bezporednio rwnie powiat malborski, graniczy ze stref kwidzysko - tczewsk, ktra zostaa zaklasyfikowana do strefy C, w 2007 roku (ze wzgldu na przekroczenia PM-10). W 2008 roku stref t zaklasyfikowano natomiast do klasy A. Istnieje jednak zagroenie, e moliwe jest przedostawanie si zanieczyszcze z innych terenw. Na terenie gminy Stare Pole nie ma zlokalizowanych punktw monitoringu powietrza. Znajdujce si w najbliszej odlegoci punkty, w powiecie to: w miecie Malbork (ul. Konopnickiej i Mickiewicza) oraz w miecie Nowy Staw. Jednak wyniki bada z tych punktw nie mog by traktowane jako reprezentatywne dla caej gminy Stare Pole, poniewa gmina ta charakteryzuje si mniejszym rozwojem komunikacyjnym i urbanizacyjnym w porwnaniu w miastem powiatowym Malbork oraz Nowy Staw, a co si z tym wie, emisja zanieczyszcze z tych terenw jest mniejsza. TABELA 44. rednioroczne stenia dwutlenku siarki na terenie strefy malborsko sztumskiej
Strefa Obszar strefy Stacja Malbork ul. Konopnickiej Powiat malborski Nowy Staw Malbork ul. Mickiewicza pasywny Rodzaj pomiaru manualny rednia roczna [ug/m3] 2004 1 b.d. b.d. 2005 1 b.d. b.d. 2006 0,7 12,9 7,5 2007 1,2 5,8 4,2 2008 0,6 8,2 6,9
Strefa malborsko sztumska
rdo: Raport o stanie rodowiska w wojewdztwie pomorskim w roku 2005, 2006, 2007 r. TABELA 45. rednioroczne stenia dwutlenku azotu na terenie strefy malborsko sztumskiej
Strefa Obszar strefy Stacja Malbork ul. Konopnickiej Powiat malborski Nowy Staw Malbork ul. Mickiewicza pasywny Rodzaj pomiaru manualny rednia roczna [ug/m3] 2004 27 b.d. b.d. 2005 16 b.d. b.d. 2006 16,5 18,4 23,5 2007 19,3 12,8 18,9 2008 17,1 13,8 18,7
Strefa malborsko sztumska
rdo: Raport o stanie rodowiska w wojewdztwie pomorskim w roku 2005, 2006, 2007 r.
72
Strona 74
TABELA 46. rednioroczne stenia pyu zawieszonego PM 10 na terenie strefy malborsko - sztumskiej
Strefa Strefa malborsko sztumska Obszar strefy Powiat malborski Stacja Rodzaj pomiaru rednia roczna [ug/m3] 2004 9 2005 6 2006 3,0 2007 b.d. 2008 4,4
Malbork
reflektomierz
rdo: Raport o stanie rodowiska w wojewdztwie pomorskim w roku 2005, 2006, 2007 r. TABELA 47. rednioroczne stenia benzenu na terenie strefy malborsko sztumskiej
Strefa Strefa malborsko sztumska Obszar strefy Powiat malborski Stacja Nowy Staw Malbork pasywny Rodzaj pomiaru rednia roczna [ug/m3] 2004 b.d. b.d. 2005 b.d. b.d. 2006 2,2 2,6 2007 2,7 2,8 2008 2,3 2,2
rdo: Raport o stanie rodowiska w wojewdztwie pomorskim w roku 2005, 2006, 2007 r. 4.8.1.2. RDA ZANIECZYSZCZE POWIETRZA ATMOSFERYCZNEGO Na terenie gminy Stare Pole znajduj si rda emisji zanieczyszcze pyowo - gazowych z pochodzcych gwnie z instalacji energetycznych. Emisja ta ma charakter niezorganizowany. Wikszo emitowanych zanieczyszcze pochodzi z instalacji sucych ogrzewaniu budynkw oraz wody uytkowej. Wrd emitowanych zanieczyszcze dominuj: dwutlenek siarki, tlenki azotu, tlenek wgla oraz py zawieszony. Wikszo emisji ciepowniczej dotyczy indywidualnych siedlisk gospodarczych, w ktrych zainstalowane s piece o niewielkiej mocy. W zdecydowanej wikszoci zabudowa paliwem jest wgiel kamienny. Jednak to wanie emisja z pojedynczych posesji, instytucji w sposb zdecydowany wpywa na stan sanitarny powietrza. Mniejszym problemem z punktu widzenia lokalnych parametrw czystoci powietrza jest niska emisja na terenach zabudowy lunej, gdy istniej tam lepsze warunki przewietrzania i depozycji zanieczyszcze. Zwikszona emisja zanieczyszcze pyowo - gazowych w zdecydowanej czci dotyczy sezonu grzewczego. Wanym czynnikiem zanieczyszczajcym powietrze przez cay rok jest rozwj komunikacji samochodowej, a wraz z ni ciga emisja dwutlenku wgla, tlenku azotu, wglowodorw, zwizkw oowiu. Biorc pod uwag fakt, e przez gmin Stare Pole przechodzi droga krajowa, emisja zanieczyszcze spalinowych jest zwikszona wzdu tego cigu komunikacyjnego. Ponadto moe wystpowa tzw. emisja wtrna, pochodzca ze zej
73
Strona 75
jakoci nawierzchni ulic i placw, niedostatecznego zabezpieczenia transportu szkodliwych materiaw. Zanieczyszczenia pochodzce ze rde technologicznych maj charakter marginalny, poniewa w gminie nie ma rozwinitego przemysu. Starosta Malborski wyda na terenie gminy Stare Pole jedno pozwolenie na emisj gazw i pyw do powietrza. TABELA 48. Wydane pozwolenia na emisj gazw i pyw na terenie gminy Stare Pole
Pozwolenie na emisj Podmiot odpowiedzialny Rodzaj substancji 2002 1. NOx 2. CO 3. Pzaw w tym: 4. Fe 5. Mn DAM - ROB S.A. 6. Cu 7. F Z siedzib: 8. Cr ul. 29 Stycznia 9, 9. wglowodory alifatyczne 14 - 230 Zalewo 10. ksylen 11. wglowodory aromatyczne Obiekt: 12. etylobenzen ul. Marynarki Wojennej 2 C 13. octan etylu 82 - 220 Stare Pole 14. octan butylu 15. izobutanom 16. aceton 17. propylenobenzen 18. butanol 1. 0,0145 2. 0,2855 3. 0,2780 4. 0,1358 5. 0,0328 6. 0,0117 7. 2,0800 8. 2,1130 9. 0,0945 10. 0,0350 11. 0,2170 12. 0,1000 13. 0,1470 14. 0,0420 15. 0,0287 16. 0,004 17. 0,0180 18. 0,000042 Emisja roczna
OS-7644-3/02 z dnia 7.06.2002 r. Zmieniona decyzj nr OS 7644/1/08-3 z dnia 04.06.2008 r. (zmiana nazwy) obowizuje do 07.06.2012 r.
rdo: Starostwo Powiatowe w Malborku, pozwolenia na emisj gazw i pyw do powietrza (stan na koniec 2009 roku) Ponadto podmiotami, ktre maj duy udzia w oglnej emisji zanieczyszcze, na terenie gminy s m. in. (PO, 2005 r.): - Zesp Szk, Stare Pole, - Przedszkole, Stare Pole, - Zakad Produkcji Wody, Zbrowo, - Urzd Gminy, Stare Pole, - Gminny Orodek kultury i Sportu, Stare Polu, - Spdzielnia Samopomoc Chopska, Stare Pole, - ROJA R. i J. Pachta, Zotowo, - Urzd Pocztowy, Stare Pole. Stan czystoci powietrza na terenie gminy Stare Pole spowodowany jest przede wszystkim emisj zanieczyszcze ze rde znajdujcych si na terenie gminy oraz pochodzcych z terenw ssiednich. Zanieczyszczenia obce pochodz przede wszystkim
74
Strona 76
ze strony poudniowo - zachodniej i zachodniej tj. z kierunku Tczewa oraz z poudniowej tj. z kierunku Sztumu. 4.8.1.3. ODORY Gwnym emitorem odorw na terenie gminy Stare Pole s trzy oczyszczalnie ciekw: w Starym Polu, Krasnoce i Zotowie, gwnie ze wzgldu na fermentacj osadw. Do dezaktywacji odorw ze skadowiska osadw wykorzystywane powinny by specjalne preparaty antyodorowe w postaci areozolu. Ponadto na teren gminy mog dochodzi odory z miasta Malbork, w okresie pracy cukrowni, w okresie kampanii. Emisje zapachowe pochodz gwnie z procesw fermentacyjnych zblionych do zachodzcych w osadnikach oczyszczalni ciekw. 4.8.2. KLIMAT AKUSTYCZNY Postpujca urbanizacja i rozwj komunikacji drogowej powoduj, e z kadym dniem zwikszaj si uciliwoci wynikajce ze staego narastania haasu. Maj one wpyw na stan psychiczny i zdrowie czowieka. Zagroenie haasem i wibracjami charakteryzuje si mnogoci rde i powszechnoci wystpowania. Najbardziej uciliwymi emitorami haasu i wibracji, majcymi zasadniczy wpyw na klimat akustyczny rodowiska, s: trasy komunikacyjne (pojazdy samochodowe, motocykle, cigniki, pocigi), zakady produkcyjne, place budowy na skutek stosowania haaliwych i wibracyjnych technologii oraz maszyn i urzdze oraz miejsca publiczne takie jak: centra handlowe, deptaki, skwery oraz inne miejsca zbiorowego nagromadzenia ludnoci. Haas jest obecnie traktowany jako jeden z czynnikw zanieczyszczajcych rodowisko. Do oceny akustycznej rodowiska stosuje si poziom rwnowany dwiku (LAeq ), ktry jest urednionym poziomem dwiku w funkcji czasu. Poziom ten mierzony jest w decybelach. Dopuszczalne poziomy haasu w rodowisku uzalenione s od rda haasu, pory dnia oraz przeznaczenia terenu. Na terenach zabudowy zagrodowej dopuszczalny poziom dwiku w porze dziennej wynosi wzdu drg 60 dB (w porze nocnej 50 dB), a od pozostaych obiektw w porze dziennej 50 dB, za w porze nocnej 40 dB. Haas produkcyjny ma charakter lokalny i jest zawsze zwizany z prowadzon dziaalnoci gospodarcz. Z uwagi na niewielkie uprzemysowienie gminy rde haasu przemysowego jest niewiele. Wikszo rde haasu w strefach przemysowych znajduje si wewntrz budynkw, dlatego te do rodowiska przedostaje si w sposb nieznaczcy. rdami haasu stacjonarnego w zakadach s zlokalizowane na zewntrz urzdzenia wentylacyjne, klimatyzacyjne. Nie powoduj one pogorszenia klimatu akustycznego.
75
Strona 77
Duo wiksze znaczenie ma haas komunikacyjny. Stanowi go przede wszystkim rda liniowe zwizane z komunikacj drogow i kolejow. Haas drogowy zwizany przede wszystkim z drog krajow nr 22, przechodzc przez gmin Stare Pole. Natenie haasu w miejscowociach pooonych wzdu drogi nr 22 (m.in. Krlewo i Stare Pole) jest nieco mniejsze ni w Malborku ze wzgldu na mniejsze natenie ruchu, jednak prawdopodobnie rwnie przekracza wartoci normatywne. Haas kolejowy ma mniejsze znaczenie, zarwno ze wzgldu na mniejsze natenie ruchu, jak i na fakt, e linie kolejowe s na wikszoci swego przebiegu oddalone od zabudowy. TABELA 49. Pozwolenie na emisj haasu wydane na terenie gminy Stare Pole
Nr decyzji, data wydania Podmiot odpowiedzialny KREX Sp. z o.o. 17 - 100 Bielsk Podlaski ul. Kleszczewska 84A Obiekt terminal Przeadunkowo Produkcyjny w Starym Polu Bocznica PKP Dopuszczalny poziom haasu Uwagi
R.IV.IG/6611-3/07 z dnia 24.10.2007
W godz. 600 2200 55 dB W godz. 2200 600 45 dB
Decyzja Wojewody Pomorskiego
rdo: decyzja okrelajca dopuszczalny poziom emitowanego haasu, Starostwo Powiatowe w Malborku (stan na koniec 2009 roku) Teren gminy jest rwnie zagroony haasem lotniczym, ktry zwizany jest z funkcjonowaniem lotniska wojskowego na tym obszarze (Krlewo). W zwizku z przekroczeniem dopuszczalnych norm haasu (w dzie 60 dB i 50 dB w nocy dla terenw zabudowy przeznaczonej dla pobytu dzieci i modziey oraz zabudowy szpitalnej itp., 67 dB w dzie i 57 dB w nocy dla terenw zabudowy mieszkaniowej) wyznaczona zostaa strefa ograniczonego uytkowania, obejmujca fragment miasta i gminy Malbork oraz ponad poow terenw gminy Stare Pole, w tym ca miejscowo gminn (Rozporzdzenie nr 9/2003 Wojewody Pomorskiego z dn. 15.05.2003 r.; Dz. Urz. Woj. Pom. nr 74, poz. 1181). W strefie tej zakazano budowy nowych oraz rozbudowy i nadbudowy wszelkiej zabudowy mieszkaniowej, obiektw owiaty, suby zdrowia, opieki spoecznej i socjalnej i innych obiektw zwizanych z wielogodzinnym pobytem dzieci i modziey oraz obiektw mogcych zwikszy poziom haasu w rodowisku. Istniejce budynki maj zapewni odpowiedni ochron przebywajcych w nich osb (przede wszystkim przez zapewnienie odpowiedniej stolarki okiennej). Utrzymanie takich ogranicze wyklucza jakikolwiek rozwj Starego Pola i Krlewa oraz innych miejscowoci w tej strefie, w tym Nowej Wsi Malborskiej i powinno czy si z obowizkiem odszkodowawczym. Rozpoznania stanu klimatu akustycznego rodowiska i jego oceny dokonuje si w ramach pastwowego monitoringu rodowiska. Dopuszczalne wartoci poziomu haasu okrela Rozporzdzenie Min. rodowiska z dn. 14.06.2007 r. (Dz. U. 2007 Nr 120 poz. 826).
76
Strona 78
Niezbdne jest stosowanie zabezpiecze akustycznych przynajmniej w postaci zieleni izolacyjnej. 4.8.3. PROMIENIOWANIE NIEJONIZUJCE W rodowisku przyrodniczym istniej pola elektromagnetyczne naturalne, ktrych wystpowanie nie jest zwizane z dziaalnoci czowieka oraz pola bdce efektem tej dziaalnoci (sztuczne, antropogeniczne). Cigy wzrost stosowanych urzdze, ktre take wytwarzaj elektromagnetyczne promieniowanie niejonizujce ma rwnie ujemny wpyw na rodowisko i zdrowie czowieka. Gwnymi rodzajami rde sztucznych pl elektromagnetycznych wystpujcych w rodowisku s linie elektromagnetyczne, stacje elektroenergetyczne, obiekty radiokomunikacyjne (take CB), w tym stacje nadawcze radiowe i telewizyjne, stacje bazowe telefonii komrkowych, systemy przekazu informacji, radiolokacyjne i radionawigacyjne, medyczne urzdzenia diagnostyczne i terapeutyczne urzdzenia powszechnego uytku, takie jak kuchenki mikrofalowe, telefony bezprzewodowe, komputery, odbiorniki telewizyjne i inne. Pola elektromagnetyczne wytwarzane przez tego typu urzdzenia nakadajc si na istniejce w przyrodzie pole naturalne zmieniaj warunki bytowania czowieka. Coraz czciej zaczyna si mwi o zanieczyszczaniu rodowiska naturalnego promieniowaniem elektromagnetycznym (niejonizujcym) w podobnym aspekcie jak o skaeniu chemicznym czy zagroeniu rodowiska haasem. Ustaw z dn. 27.04.2001 r. Prawo ochrony rodowiska zostay wdroone nowe regulacje dotyczce pl elektromagnetycznych, ktre ustawa definiuje jako pola elektryczne, magnetyczne oraz elektromagnetyczne o czstotliwociach od 0 Hz do 300 GHz. Zgodnie z art. 123 ustawy, oceny poziomw pl elektromagnetycznych w rodowisku i obserwacji jego zmian dokonuje si w ramach Pastwowego Monitoringu rodowiska, prowadzonego przez wojewdzkie inspektoraty ochrony rodowiska. Przez teren gmin Stare Pole przebiega jedna linia elektroenergetyczna o napiciu znamionowym 110 kV i niszym. W krajowych przepisach dopuszcza si wystpowanie pochodzcych od linii elektroenergetycznych pl elektrycznych o nateniach mniejszych od 1 kV/m m.in. na obszarach zabudowy mieszkaniowej. Z punktu widzenia ochrony rodowiska czowieka istotne wic mog by linie i stacje elektroenergetyczne o napiciach znamionowych rwnych co najmniej 110 kV, bd wyszych. Zasig promieniowania mogcego wpywa niekorzystnie na czowieka siga do 40 m po obu stronach linii. Trzeba te wzi pod uwag, e napowietrzne linie elektroenergetyczne, zarwno wysokiego, jak i redniego napicia, mog oddziaywa niekorzystnie na ptaki, ktre rozbijaj si o linie, a take wpywa niekorzystnie na krajobraz.
77
Strona 79
Obiektami radiokomunikacyjnymi o istotnym z punktu widzenia ochrony rodowiska oddziaywaniu mog by stacje bazowe telefonii komrkowych. Wpyw stacji bazowych telefonii komrkowej na zdrowie i samopoczucie czowieka nie jest jeszcze dokadnie rozpoznany, jednak traktuje si je jako obiekty potencjalnie niebezpieczne. W praktyce, w otoczeniu anten stacji bazowych GSM, znajdujcych si w miastach, pola o wartociach wyszych od dopuszczalnych w praktyce wystpuj w odlegoci do 25 metrw od anten na wysokoci zainstalowania tych anten. Poniewa anteny s instalowane na dachach wysokich budynkw lub na specjalnie stawianych wieach, prawdopodobnie nie stwarzaj one zagroenia dla mieszkacw. Mog jednak stanowi zagroenia dla ptakw oraz wpywa niekorzystnie na krajobraz. Na terenie gminy Stare Pole dziaa jedna stacja bazowa telefonii komrkowej (operator Polkomtel), zainstalowana na obiekcie oczyszczalni ciekw w Starym Polu. Na terenie gminy nie prowadzono bada poziomu pl elektromagnetycznych. Zgodnie z art. 121 Ustawy z dn. 27.04.2001 r. Prawo Ochrony rodowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627) ochrona przed polami elektromagnetycznymi polega na zapewnieniu jak najlepszego stanu rodowiska poprzez: 1) utrzymanie poziomw p elektromagnetycznych poniej dopuszczalnych lub co najmniej na tych poziomach 2) zmniejszanie poziomw pl elektromagnetycznych co najmniej do dopuszczalnych, gdy nie s one dotrzymane. Aby ograniczy uciliwoci promieniowania elektromagnetycznego koniecznym jest podejmowanie niezbdnych dziaa polegajcych na: analizie wpywu na rodowisko nowych obiektw emitujcych promieniowanie elektromagnetyczne (na etapie wydawania decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu i pozwole na budow) oraz zobowizywaniu inwestorw do pomiarw kontrolnych rzeczywistego rozkadu elektromagnetycznego promieniowania niejonizujcego w otoczeniu stacji i uwzgldniania kierunkw radiolinii przy ewentualnym lokalizowaniu nowych obiektw zwizanych z przebywaniem ludzi. Dopuszczalne poziomy pl elektromagnetycznych w rodowisku reguluje rozporzdzenie Min. rodowiska z dn. 30.10.2003 r. (Dz. U. Nr 192, poz. 1883). 4.8.4. POWANE AWARIE PRZEMYSOWE Powane awarie obejmuj skutki dla rodowiska powstae w wyniku awarii przemysowych i transportowych z udziaem niebezpiecznych substancji chemicznych. Zapobieganie powanym awariom w odniesieniu do przemysu wykorzystujcego niebezpieczne substancje chemiczne ma ogromne znaczenie ekonomiczne i decyduje o jego wizerunku i akceptacji w spoeczestwie. W ustawie z dn. 27.04.2001 r. - Prawo ochrony
78
Strona 80
rodowiska, okrelone zostay podstawowe zasady zapobiegania i przeciwdziaania powanym awariom przemysowym, podmioty, ktrych dotycz wprowadzone przepisy, oraz ich obowizki i zadania, a take gwne procedury i dokumenty. Na obszarze gminy Stare Pole zagroenia nadzwyczajne maj wzgldnie niewielkie znaczenie, co jest spowodowane gwnie brakiem na wiksz skal przemysu, ktry wykorzystuje niebezpieczne substancje, moe powodowa awari instalacji itp. Na terenie gminy powane awarie mog by zwizane z funkcjonowaniem nastpujcych obiektw: - oczyszczalnie ciekw, - ewentualny transport drogowy substancji niebezpiecznych, - niewaciwe postpowanie z odpadami zawierajcymi substancje niebezpieczne. - gazocigi wysokiego i redniego cinienia - w przypadku ich rozszczelnienia (na terenie powiatu malborskiego przebiegaj przez tereny gmin Stare Pole, Malbork i Nowy Staw, stacje redukcyjne s w Starym Polu, Nowej Wsi i Nowym Stawie). 4.9. ROLINNO W lasach tego obszaru dominuje typ siedliskowy lasu wilgotnego, rzadziej - lasu wieego. Wystpuj wielogatunkowe drzewostany liciaste oraz sosna (czsto wprowadzona sztucznie). W ujciu fitosocjologicznym lasy reprezentuj zbiorowiska gu jesionowo - wizowego, gu wierzbowo - topolowego i grdu subatlantyckiego, rzadziej -gu jesionowo - olszowego oraz ich fazy regeneracyjne i degeneracyjne. Wszystkie dobrze zachowane fragmenty lasw tego typu stanowi siedliska chronione w rozumieniu Ustawy o ochronie przyrody (Rozporzdzenie Min. rodowiska z dn. 14.08.2001 r. w sprawie okrelenia rodzajw siedlisk przyrodniczych podlegajcych ochronie. Dz. U. Nr 92, poz. 1029). Do licznie wystpuj zbiorowiska krzewiaste. W strefie nadbrzenej Nogatu w postaci niemal cigego pasa oraz na wyspach wystpuj zarola wiklin nadrzecznych. Zarola wierzbowe wystpuj rwnie (przewanie w postaci kp) wzdu ciekw i kanaw, stanowic inicjaln faz gw. Do naturalnych i pnaturalnych zbiorowisk nale zbiorowiska wodne, bagienne oraz kowe. Wystpuj one gwnie w dolinie Nogatu, a ponadto - w wikszoci ciekw i kanaw oraz zbiornikw wodnych. Nie ma inwentaryzacji rolinnoci, jednak mona z wystarczajcym prawdopodobiestwem stwierdzi, e wystpuj wrd nich nastpujce typy siedlisk chronionych: - starorzecza i inne naturalne, eutroficzne zbiorniki wodne, - zalewane muliste brzegi rzek, - zmiennowilgotne ki trz licowe,
79
Strona 81
- mokre ki uytkowane ekstensywnie, - niowe ki uytkowane ekstensywnie, - szuwary wielkoturzycowe. Bogate gatunkowo zbiorowiska o cechach porednich pomidzy wieymi kami, a murawami wystpuj lokalnie na waach przeciwpowodziowych. Nie ma dostpnej inwentaryzacji gatunkw rolin rodzimych, wystpujcych na terenie powiatu, mona jednak liczy si z wystpowaniem szeregu interesujcych gatunkw - chronionych i rzadkich. Zgodnie z PO z 2004 r. na tym terenie obserwuje si wystpowanie rzadkiej paproci wodnej salwinii pywajcej - gatunku objtego ochron cakowit i umieszczonego na polskiej czerwonej licie jako gatunek zagroony (Rozporzdzenie Min. rodowiska z dn. 11.09.2001 r. w sprawie okrelenia listy gatunkw rolin rodzimych dziko wystpujcych objtych ochron gatunkow cis i czciow oraz zakazw waciwych dla tych gatunkw i odstpstw od tych zakazw. Dz. U. Nr 106, poz. 1176 oraz Zarzycki K., Szelg Z., 1992: Czerwona lista rolin naczyniowych zagroonych w Polsce, w: K. Zarzycki, W. Wojewoda, Z. Heinrich (red.): Lista rolin zagroonych w Polsce. Inst. Ochr. Przyr. PAN, Krakw.). Wikszo powiatu to typowo rolnicze tereny zdominowane przez intensywnie uytkowane grunty orne stanowice, w gminie Stare Pole 63,80 %. Bardzo istotn rol w krajobrazie stanowi wic roliny uprawne. Intensywny charakter rolnictwa, jak rwnie niewielki udzia gruntw odogowanych, wreszcie niewielki stopie rozdrobnienia gospodarstw skutkujcy w krajobrazie niewielkim udziaem miedz, nie sprzyja rozwojowi rolinnoci segetalnej. Wzbogaceniem krajobrazu rolniczego s liczne zadrzewienia i zakrzewienia wystpujce wzdu drg, miedz, ciekw, w dnach zagbie bezodpywowych oraz towarzyszce zabudowie. Na terenie gminy, wobec maej iloci lasw, rol uzupeniajc w systemie ekologicznym stanowi do liczne stare parki i zadrzewione cmentarze, stanowice ostoj niektrych gatunkw flory i fauny lenej. 4.9.1. LASY W gminie Stare Pole lasy wystpuj w jej pnocnej i zachodniej czci, ale s to raczej niewielkie fragmenty zwartych zbiorowisk lenych. Niewielkie fragmenty lasw wystpuj te w dolinach ciekw, przy czym cz z nich klasyfikowana jest nie jako lasy, lecz zadrzewienia. Lasy pastwowe na terenie gminy Stare Pole administrowane s przez nadlenictwo Elblg, nalece do Regionalnej Dyrekcji Lasw Pastwowych w Gdasku.
80
Strona 82
Nadlenictwo znajduje si na terenie I - Batyckiej krainy przyrodniczo - lenej, a swym zasigiem obejmuje dzielnice Pojezierza Iawsko - Brodnickiego i uaw Wilanych oraz mezoregiony Doliny Kwidzyskiej, Pojezierza Iawskiego i Garbu Lubawskiego uaw Wilanych. Ponisza tabela przedstawia szczegowe dane dotyczce lasw na terenie gminy Stare Pole. TABELA 50. Powierzchnia gruntw lenych z podziaem na grupy wasnociowe w gminie Stare Pole
Rodzaj wasnoci Grunty lene ogem Lasy ogem Grunty lene publiczne ogem Grunty lene publiczne Skarbu Pastwa Grunty lene publiczne Skarbu Pastwa w zarzdzie Lasw Pastwowych Grunty lene prywatne Powierzchnia [ha] 346,7 329,9 332,3 332,3 330,3 14,4
rdo: Bank Danych Regionalnych - GUS (dane za rok 2008) Lesisto gminy Stare Pole wynosi 4,20 % (GUS, 2008 r.). Bdzie nastpowa cigy wzrost powierzchni zalesionych na terenie gminy. W 2008 r. zalesionych zostao 6,1 ha, wycznie w zakresie lasw prywatnych. 4.9.2. FAUNA I KOA OWIECKIE Na uksztatowanie wiata zwierzcego na terenie gminy Stare Pole istotny wpyw wywieraj zarwno istniejca struktura krajobrazu wynikajca z cech naturalnych rodowiska i jego wielowiekowego przeksztacania przez gospodark czowieka jak i specyfika pooenia geograficznego wyznaczajca temu obszarowi rol wanego korytarza ekologicznego dla migracji zwierzt zwaszcza wzdu wybrzey morskich i pradoliny Wisy. Do najbogatszych i najcenniejszych dla wystpowania fauny struktur krajobrazowych naley zaliczy dolin Nogatu. Ekosystemy wodne, leno-zarolowe, kowe, a lokalnie i murawowe tworz siedliska dla zrnicowanej fauny wodnej, ldowej i dwurodowiskowej - bezkrgowcw, ryb, pazw, gadw, ptakw i ssakw. Wan cech tych struktur jest brak osadnictwa i (poza nielicznymi wyjtkami) sieci komunikacyjnej, za to utrzymanie w midzywalach naturalnych procesw zwizanych z wahaniami poziomu wody w rzece. Ten ostatni fakt dotyczy raczej tylko Wisy, gdy skanalizowany Nogat o niewielkim, regulowanym przepywie nie daje zjawiska zalewu. Z charakterystycznych gatunkw wymienia si wydr i bobra, nork amerykask i pimaka. Generalne wylesienie powiatu
81
Strona 83
powoduje, e w zarolach nadrzecznych znajduj ostoje gatunki lene jak dzik, lis, sarna. Bogata jest fauna ptakw. Poza gatunkami lgowymi pojawiaj si liczne gatunki przelotne. Przestrzennie dominujc struktur krajobrazow pozostaj zdominowane przez pola uprawne rwniny uawskie, urozmaicone bogat sieci hydrograficzn, zadrzewieniami i zakrzewieniami i do rzadk sieci osadnicz. Charakterystyczne gatunki to kuropatwa, baant, sarna, rzadziej zajc. Liczne s drobne gryzonie, wystpuj te ryjwki. Z drapienikw odnotowano gwnie asicowate - kuna lena, kuna domowa, tchrz zwyczajny i gronostaj. Gsta sie hydrograficzna sprzyja pazom. Na terenie gminy Stare Pole dziaaj nastpujce koa owieckie: - Koo owieckie Rogacz (82 - 200 Malbork, ul. Modych 1), - Koo owieckie Baant (82 - 200 Malbork, ul. Kotarbiskiego 8D/3). Las jest miejscem bytowania zwierzyny, lecz wie si z tym problem szkd wyrzdzanych przez nie w lesie i w uprawach rolnych. Ochrona lasu przed zwierzyn w polega na zabezpieczaniu upraw i modnikw przed zgryzaniem i spaowaniem (grodzenia, zabezpieczanie mechaniczne i chemiczne). W zamian, aby zapewni dobre warunki bytowe zwierzynie zakadane s poletka zgryzowe, do ktrych wprowadza si gatunki drzew i krzeww chtnie zgryzanych przez zwierzyn takie jak wierzby (iwa i oza), lipy, dby, osiki, liwy, jabonie, itp. W okresie zimowym w ramach ci pielgnacyjnych cina si i pozostawia w lesie drzewa - jest to karma w postaci wieych pdw i kory. Dla wzbogacenia bazy pokarmowej dla zwierzyny poza tradycyjnym dokarmianiem w panikach zakadane s przez koa owieckie poletka produkcyjne, na ktrych uprawia si topinambur, owies, wyk, kapust pastewn itp. Natomiast by ograniczy wyjcia zwierzyny na uprawy rolne stosuje si pasy zaporowe i poletka zaporowe na granicach lasu z polami. 4.9.3. ZADRZEWIENIA I ZAKRZEWIENIA Due znaczenie przyrodnicze na terenie gminy Stare Pole maj obszary rdpolnych zadrzewie i zakrzewie. S to: grupy drzew i krzeww rosncych na polach uprawnych, kach i pastwiskach, ale rwnie drzewa rosnce przy wodach, parki oraz zalesione powierzchnie o areale nawet kilku ha. Zadrzewienia rdpolne mog by take wytworem zaplanowanego dziaania, jakim jest zadrzewianie (obsadzanie drzewami i krzewami nieuytkw, drg, miedz, zagrd, ciekw wodnych, roww, skarp, itp. terenw pooonych poza lasem). Ziele rdpolna ma bardzo due znaczenie dla rodowiska przyrodniczego tego obszaru, gdy stanowi wysok ziele wrd pl i k, reguluje stosunki wodne na polach i kach oraz odgrywa due znaczenie wiatrochronne dla niezalesionych terenw
82
Strona 84
uprawowych. Naley je chroni przed degradacj oraz prowadzi dziaania prowadzce do zwikszenia ich udziau w obrbie gruntw rolnych. Zadrzewienia rdpolne posiadaj rnorakie cechy i waciwoci, ktre pomagaj w pokonywaniu problemw zwizanych z zachwianiem rwnowagi biologicznej pl uprawnych czy te zapobiegaj erozji. Ograniczenie prdkoci wiatru na terenach otwartych jest bardzo wane. Erozja wietrzna powoduje wywiewanie z ziemi czsteczek gleby, prchnicy i nawozw mineralnych. Zadrzewienia rdpolne w znacznej mierze ograniczaj prdko wiatru, co prowadzi do ograniczenia erozji wietrznej gleb. Zadrzewienia maj rwnie duy wpyw na ograniczenie erozji wodnej. Ilo wynoszonego przez erozj wodn materiau glebowego z pl uprawnych jest uzaleniona od rzeby terenu, skadu mechanicznego gleby, wielkoci i rozkadu opadw atmosferycznych, sposobu uytkowania terenu i pokrycia szat rolinn. W wyniku erozji wodnej wynoszone s zarwno nieorganiczne jak i organiczne skadniki gleby. Na terenie gminy Stare Pole mona zahamowa te procesy poprzez odpowiednie zadrzewianie terenw rolniczych. Rolinno pokrywajca stok powoduje, e ilo substancji wymywanych przez spywajc wod jest przez ni wanie ograniczana i zatrzymywana. Sprzyja to zachowaniu lepszej jakoci gleby. Rne formy zieleni wysokiej, posiadaj ponadto inne, wielorakie funkcje: - funkcja ekologiczna - ziele produkuje tlen, pochania CO2 , stanowi rodowisko ycia dla rnych organizmw, - funkcja klimatyczna - reguluje warunki topoklimatyczne, - funkcja estetyczna, - funkcja techniczna - ziele wykorzystywana jako ekran akustyczny, osona przeciwniena, przeciwbotna (wzdu chodnikw, ulic), - funkcja spoeczna. 4.9.4. KI I PASTWISKA W gminie Stare Pole uytki zielone zajmuj 870 ha, co stanowi 10,94 % powierzchni gminy (ki 516 ha - 6,49 % i pastwiska 354 ha - 4,45 %). Wikszo to do intensywnie uytkowane ki, rzadziej pastwiska. Obserwuje si tendencj do dalszego zamieniania uytkw zielonych w pola orne. Powaniejszy udzia uytkw zielonych w krajobrazie wie si z dolinami Wisy i Nogatu oraz zachowanymi wikszymi starorzeczami. 4.9.5. ZIELE URZDZONA Przez pojcie zieleni urzdzonej naley rozumie ziele planowan, ktrej ukad, fizjonomia oraz rnorodno s efektem przemylanych dziaa czowieka. Moemy potraktowa formy zieleni urzdzonej jako ekosystemy sztuczne, ktrych przetrwanie czsto
83
Strona 85
uzalenione jest ingerencji czowieka. Do form zieleni urzdzonej zalicza si: parki miejskie i wiejskie, parki podworskie, cmentarze, skwery, zielece, kwietniki, aleje i szpalery, klomby, zielone dachy, ogrdki dziakowe, ziele obiektw sportowych itp. Szczeglnym typem zieleni urzdzonej s cmentarze. Na terenie gminy znajduj si 3 obiekty (jeden obiekt jest nowy i nie ma jeszcze rozwinitych zaoe zieleni). Miejsca pochwku zmarych w kulturze polskiej przyjmuj charakterystyczny ukad oraz fizjonomi, ktr tworzy mozaika kamiennych nagrobkw i rnorodnych gatunkw rolin ozdobnych, czsto obcego pochodzenia. 4.9.6. PRZYRODA CHRONIONA I JEJ ZASOBY Ustawa z dn. 16.04.2004 roku o ochronie przyrody (Dz. U. 2004 r. nr 92 poz. 880) przedstawia poszczeglne formy ochrony przyrody, na ktre skadaj si formy wielkoobszarowe, formy indywidualnej ochrony oraz ochrona gatunkowa rolin i zwierzt. Na obszarze gminy Stare Pole prawna ochrona przyrody i krajobrazu reprezentowana jest zarwno przez formy wielkoobszarowe, jak rwnie przez formy ochrony indywidualnej. 4.9.6.1. SIE ECONET - POLSKA W granicach wojewdztwa pomorskiego znajduje si wiele elementw systemu przyrodniczego sieci ekologicznej ECONET - Polska. Sie skada si z obszarw wzowych, biocentrw oraz korytarzy ekologicznych. Korytarze te spinaj biocentra i strefy buforowe oraz obszary wzowe o znaczeniu krajowym i midzynarodowym. Charakteryzuj si du rnorodnoci gatunkow, krajobrazow i siedliskow. S one take wanymi ostojami dla gatunkw rodzinnych i wdrownych, a zwaszcza dla gatunkw rzadkich i zagroonych wyginiciem. W gminie Stare Pole funkcj korytarza ekologicznego moe peni koryto Starego Nogatu. 4.9.6.2. OBSZAR CHRONIONEGO KRAJOBRAZU Wedug wspomnianej wyej ustawy o ochronie przyrody, obszarem chronionego krajobrazu nazywamy tereny chronione ze wzgldu na wyrniajcy si krajobraz o zrnicowanych ekosystemach, wartociowe ze wzgldu na moliwo zaspokajania potrzeb zwizanych z turystyk i wypoczynkiem lub penion funkcj korytarzy ekologicznych .
84
Strona 86
Na terenie gminy Stare Pole znajduje si Obszar Chronionego Krajobrazu Rzeki Nogat. Na tym terenie chronione jest koryto rzeki Nogat oraz midzywale. Jego powierzchnia w granicach wojewdztwa pomorskiego wynosi 11 578 ha. Obejmuje on nastpujce gminy: Malbork, Nowy Dwr Gdaski, Nowy Staw, Stare Pole, Sztum. Obszar zosta wyznaczony przez Wojewdzk Rad Narodow w Elblgu uchwa nr VI/51/85 (Dz. Urz. Woj. Elblskiego z 1985 r., Nr 10, poz. 60.). Nastpnie uchwaa zostaa zmieniona przez Rozporzdzenie Nr 5/05 Wojewody Pomorskiego (Dz. Urz. Woj. Pom. z 2005 r., Nr 29, poz. 585.). Nadzr nad obszarem sprawuje Regionalny Dyrektor Ochrony rodowiska. 4.9.6.3. POMNIKI PRZYRODY Zgodnie z przytoczon ustaw pomnikami przyrody s pojedyncze twory przyrody ywej i nieoywionej lub ich skupiska o szczeglnej wartoci przyrodniczej, naukowej, kulturowej, historycznej lub krajobrazowej oraz odznaczajce si indywidualnymi cechami, wyrniajcymi je wrd innych tworw, okazaych rozmiarw drzewa, krzewy gatunkw rodzimych lub obcych, rda, wodospady, wywierzyska, skaki, jary, gazy narzutowe oraz jaskinie. TABELA 51. Wykaz pomnikw przyrody znajdujcych si na terenie gminy Stare Pole
L.p. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. Nr w rejestrze WKP 17/88 18/88 19/88 20/88 24/88 26/88 27/88 28/88 30/88 31/88 67/88 69/88 198/98 199/98 200/98 Nazwa pomnika przyrody Lipa drobnolistna Db szypukowy Db szypukowy Db szypukowy Jesion wyniosy Jesion wyniosy Jesion wyniosy Topola biaa Db szypukowy Topola Db szypukowy Db szypukowy Db szypukowy Db szypukowy Db szypukowy Wysoko pomnika przyrody [m] 3,60 4,35 5,30 4,90 b.d. 2,00 3,00 8,40 4,68 5,69 5,56 4,38 5,08 4,36 3,13 Pooenie Szaleniec, na terenie cmentarza mennonickiego Kawki, obok budynku byej Rolniczej Spdzielni Produkcyjnej Szaleniec Szaleniec Krlewo Krlewo, teren starego cmentarza przy Kociele w. Mikoaja Krlewo, przy Kociele w. Mikoaja Krlewo, posesja prywatna, dawny park wiejski obok plebani Krlewo, obok Spdzielni Produkcyjnej Krlewo, przy drodze polnej do miejscowoci Klecie Teren fermy Kaczynos IV Krzyanowo, park podworski, gospodarstwo rolne GOSPROL Krzyanowo, park Parwark, nad rzek Tyn, posesja prywatna Parwark, nad rzek Tyn, posesja prywatna
85
Strona 87
16. 17. 18. 19.
201/98 202/98 203/98 205/98
Db szypukowy Db szypukowy Db szypukowy Db szypukowy
3,03 2,61 2,93 3,60
Parwark, nad rzek Tyn, posesja prywatna Parwark, przy drodze polnej, posesja prywatna Parwark, posesja prywatna Zotowo, pastwisko
rdo: PO, 2004 r., Strategia Rozwoju Gminy 4.9.6.4. UYTKI EKOLOGICZNE Na terenie gminy Stare Pole nie ma obecnie ustanowionych uytkw ekologicznych. Na tym obszarze znajduje si jednak wiele terenw, ktre potencjalnie mog zosta ustanowione jako tego rodzaju formy ochrony przyrody. 4.9.6.5. NATURA 2000 Sie obszarw Natura 2000 to spjna funkcjonalnie europejska sie ekologiczna, tworzona w celu zachowania rodzajw siedlisk przyrodniczych oraz gatunkw wanych dla Wsplnoty Europejskiej. Podstaw prawn tworzenia sieci Natura 2000 s dwa akty prawne: Dyrektywa w sprawie ochrony dzikich ptakw, zwana Dyrektyw Ptasi (Dyrektywa Rady 79/409/EWG z 02.04.1979 r.) oraz Dyrektywa w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory, zwana Dyrektyw Siedliskow (92/43/EWG z 21.05.1992 r.). Przewiduj one stworzenie systemu obszarw poczonych korytarzami ekologicznymi, czyli fragmentami krajobrazu zagospodarowanymi w sposb umoliwiajcy migracj, rozprzestrzenianie i wymian puli genetycznej gatunkw. Zadaniem sieci jest utrzymanie rnorodnoci biologicznej przez ochron nie tylko najcenniejszych i najrzadszych elementw przyrody, ale te najbardziej typowych, wci jeszcze powszechnych ukadw przyrodniczych charakterystycznych dla regionw biogeograficznych. Sie obszarw Natura 2000 obejmuje: - Obszary specjalnej ochrony ptakw (OSO), - Specjalne obszary ochrony siedlisk (SOO). Obszar Natura 2000 moe obejmowa swym zasigiem cz lub cao obszarw i obiektw objtych innymi formami przyrody (z wyjtkiem ochrony gatunkowej rolin, zwierzt i grzybw). Na terenie gminy Stare Pole nie ustanowiono dotychczas obszarw NATURA 2000. Rwnie na licie potencjalnych obszarw NATURA 2000 - Shadow List 2008, nie znalazy si tereny z tej gminy.
86
Strona 88
4.10. WSKANIKOWA OCENA ROZWOJU GMINY STARE POLE W poniszej tabeli zaprezentowano wskaniki charakteryzujce gmin Stare Pole pod wzgldem stanu i jakoci rodowiska przyrodniczego. Dobrano je w sposb, ktry ma zapewni obiektywn i atw ocen zmian rodowiskowych, jakie zaszy na terenie gminy na przestrzeni 4 ostatnich lat z uwzgldnieniem pozytywnych i negatywnych tendencji. TABELA 52. Wskaniki rodowiskowe i zrwnowaonego rozwoju gminy Stare Pole
121,2Oceniany element Wskanik Jednostka miary Infrastruktura Liczba komunalnych uj wody (gminnych) Ujcia wd Liczba zakadowych uj wody Ujcia z wd powierzchniowych rednia wydajno komunalnych uj wody Zuycie wody Woda dostarczona gospodarstwom domowym Dugo sieci wodocigowej Dugo rur azbestowych Sie wodocigowa Liczba przyczy wodocigowych Liczba mieszkacw korzystajcych z sieci wodocigowej Procent mieszkacw objtych sieci wodocigow Dugo sieci kanalizacyjnej na terenie gminy Wskanik skanalizowania gminy (K) K = 1 000 x d. sieci kanalizacyjnej/liczba mieszkacw gminy Wskanik proporcji d. sieci kanalizacyjnej do d. sieci wodocigowej Oczyszczanie ciekw Liczba przyczy kanalizacyjnych (liczba gospodarstw domowych podczonych) Liczba przydomowych oczyszczalni ciekw Liczba szamb Liczba mieszkacw korzystajcych z sieci kanalizacyjnej Procent mieszkacw objtych sieci kanalizacyjn (mieszkacw indywidualnych) Ilo odprowadzonych ciekw Stacje emitujce pole Ilo stacji na terenie gminy szt. szt. szt. m3/d tys. m3/rok km km km / szt. os. % ogu ludnoci km K k/w km / szt. szt. szt. szt. % dam3 szt. b.d. b.d. b.d. b.d. b.d. 57,0 b.d. b.d. / 729 b.d. 99,7 23,3 4,97 0,40 b.d. / b.d. b.d. b.d. 2 916 62 b.d. 1 1 (15 studni) 0 0 50 - 60 111,2 66,18 (zakady) 26,2 b.d. / 817 4 698 (UG) 99,8 (UG) 24,97 (UG) 5,31 0,37 b.d. / 382 2 55 2 983(UG) 63,37 (UG) 83,2 (2008 r.) 1 PO i PGO 2004-2007 POS i PGO 2008-2011 (dane wykorzystane w opracowaniu)
87
Strona 89
Zasoby rodowiska przyrodniczego Rzeba terenu i budowa geologiczna Wody podziemne Powierzchnia eksploatowanych z Powierzchnia terenw zrekultywowanych Jako wd ujmowanych Jako ciekw wodnych Wody powierzchniowe Ilo jezior z ustalon klas czystoci (przeprowadzone badania) Ilo przebadanych kpielisk (sezon turystyczny maj wrzesie) Udzia gleb bardzo kwanych Udzia uytkw rolnych w cakowitej powierzchni gminy I II IIIa Gleby Klasyfikacja gruntw ornych z podziaem na klasy bonitacyjne IIIb IVa IVb V VI VIZ Powietrze atmosferyczne (czna ilo emitowanych substancji z zakadw) Odnawialne rda energii rodowisko akustyczne NO2 Wielko dopuszczalnej rocznej emisji Py zawieszony SO2 CO Liczba instalacji dziaajcych w oparciu o energi odnawialn Ilo decyzji okrelajcych dopuszczalny poziom emisji haasu Obszary Chronionego Krajobrazu Pomniki przyrody Uytki ekologiczne Rolinno NATURA Uytki lene (w tym lasy) Parki wiejskie Edukacja ekologiczna Edukacja ekologiczna Ilo przeprowadzonych akcji ekologicznych Ilo cieek rowerowych szt. szt. b.d. b.d. 12 2 szt. szt. szt. szt. szt. szt. % powierzchni gminy szt. [g/m3] % oglnej powierzchni gruntw ornych ha ha Klasa jakoci Klasa czystoci wd szt. / klasa szt. % % 0 b.d. b.d. III 0 b.d. b.d. 75,2 b.d. b.d. b.d. b.d. b.d. b.d. b.d. b.d. b.d. b.d. b.d. b.d. b.d. b.d. b.d. 1 19 0 0 3,9 b.d. 0 0 III - IV III - IV 0 brak b.d. 78,71 4,89 34,48 40,76 9,80 3,76 1,87 3,30 1,01 0,0145 0,2780 b.d. 0,2855 1 1 1 19 0 0 4,35 (4,18) b.d.
rdo: Dane z poprzednich i aktualnych opracowa PO i PGO
88
Strona 90
V. ZAOENIE PROGRAMOWE 5.1. WPROWADZENIE We wczeniejszych rozdziaach przeprowadzono analiz stanu rodowiska oraz uwarunkowa spoeczno gospodarczych na terenie gminy Stare Pole. Szczegowo omwiono poszczeglne elementy rodowiska, towarzyszce im zagroenia. Konsekwencj dokonanej analizy i zidentyfikowanych zagroe jest zaproponowanie dziaa zmierzajcych do naprawy niekorzystnego stanu rodowiska i stworzenie w gminie warunkw do zrwnowaonego rozwoju. W celu realizacji przyjtego zaoenia konieczne jest zastosowanie gwnych zasad polityki ekologicznej w odniesieniu do poszczeglnych elementw rodowiska. Wymaga to wyznaczenia: a. celw ekologicznych - cel po osigniciu ktrego, ma nastpi poprawa danego elementu rodowiska stanowicy ostateczny efekt podejmowanych kierunkw dziaa (gwne cele strategiczne); b. kierunkw dziaa - kierunki suce do osignicia wyznaczonych celw ekologicznych (kierunki priorytetowe w ramach celw strategicznych); c. zada ekologicznych - konkretne przedsiwzicia prowadzce do realizacji wyznaczonych kierunkw dziaa w ramach danego celu ekologicznego. Poprzez realizacj zada ekologicznych mona bdzie osign wymiern popraw rodowiska przyrodniczego, mierzon za pomoc wskanikw rodowiskowych (miernikw realizacji). Cele, zadania, limity i okresy ich uzyskania wynikaj przede wszystkim z opracowanych i zatwierdzonych dokumentw, takich jak: - Polityka ekologiczna pastwa na lata 2009 - 2012, z perspektyw do roku 2016; - Program Ochrony rodowiska Wojewdztwa Pomorskiego na lata 2007 - 2010 z uwzgldnieniem perspektywy na lata 2011 - 2014, wrzesie 2007 r.; - Strategia Rozwoju Wojewdztwa Pomorskiego, lipiec 2005 r.; - Program Ochrony rodowiska wraz z Planem Gospodarki Odpadami dla Powiatu Malborskiego na lata 2004 2011, Warszawa, 2004 r.; - Strategia Rozwoju Spoeczno - Gospodarczego Powiatu Malborskiego 2002 - 2012; Malbork, padziernik, 2002 r. - Strategia Rozwoju Gminy Stare Pole na lata 2008 - 2020, 2008 r.
89
Strona 91
Program Ochrony rodowiska dla gminy Stare Pole oparty, wic zosta o postanowienia wyej wymienionych dokumentw oraz o postanowienia wynikajce z dokumentw planistycznych, koncepcji i innych opracowa lokalnych, z uwzgldnieniem wymogw wynikajcych z obowizujcych przepisw. 5.2. CELE, KIERUNKI I ZADANIA DO REALIZACJI W RAMACH PROGRAMU OCHRONY RODOWISKA GMINY STARE POLE Poniej przedstawiono cele i kierunki dziaa dla gminy Stare Pole w odniesieniu do poszczeglnych elementw rodowiska. Ich realizacja zoy si na wypenianie zada okrelonych w Polityce Ekologicznej Pastwa oraz Programie Ochrony rodowiska Wojewdztwa Pomorskiego oraz Strategiach Rozwoju powiatu malborskiego i wojewdztwa pomorskiego, co powinno prowadzi do zrwnowaonego rozwoju tego obszaru. Osignicie okrelonego celu w ramach wyznaczonych kierunkw dziaa, powinno by realizowane za pomoc konkretnych zada ekologicznych, ktre okrelono szczegowo w harmonogramie realizacyjnym Programu Ochrony rodowiska. 5.2.1. GOSPODARKA WODNO - CIEKOWA Rozwj infrastruktury wodno - ciekowej prowadzi do polepszenia standardu ycia mieszkacw oraz stanu rodowiska przyrodniczego. Nieprawidowo jednak prowadzona gospodarka ciekowa moe sta si rdem powanych lokalnych zagroe rodowiska przyrodniczego miasta. W ramach prowadzonej gospodarki ciekowej naley dy do zminimalizowania moliwoci wystpienia zagroe dla wd powierzchniowych, podziemnych i gruntu. Dziaania w zakresie gospodarki ciekowej naley prowadzi przede wszystkim w kierunku rozbudowy kanalizacji sanitarnej. Stosowanie zbiornikw bezodpywowych nie zawsze jest rozwizaniem korzystnym dla rodowiska, dlatego te na Gminie spoczywa obowizek skutecznego wyegzekwowania i kontrolowania szczelnoci zbiornikw oraz zapewnienie odbioru nieczystoci i dowozu ich do oczyszczalni przez specjalistyczne przedsibiorstwo. Po wybudowaniu zbiorczej kanalizacji sanitarnej wszystkie obiekty naley obowizkowo podczy do sieci, a zbiorniki bezwzgldnie zlikwidowa. nie dopuszcza si funkcjonowania rwnoczenie kanalizacji sanitarnej i zbiornikw bezodpywowych. Zastosowanie przydomowych oczyszczalni ciekw winno nastpi tylko i wycznie w przypadku braku innych moliwoci w zakresie gospodarki ciekowej oraz powinno by poprzedzone precyzyjnym rozpoznaniem: warunkw gruntowo - wodnych, uksztatowania terenu, wielkoci dziaki, na ktrej maj by zastosowane wybrane
90
Strona 92
rozwizania techniczne wraz z charakterem pracy oczyszczalni - praca okresowa, czy caoroczna. Uwzgldniajc konieczno ochrony zasobw przyrodniczych oraz zagroenia wynikajce z nieprawidowej gospodarki wodno - ciekowej okrelono cel ekologiczny: Modernizacja i rozbudowa infrastruktury wodno - ciekowej dla zapewnienia lepszej ochrony rodowiska oraz poprawy warunkw ycia mieszkacw. Dla osignicia w/w celu, wedug wytycznych okrelono dwa oglne kierunki dziaa ekologicznych: Zaopatrzenie w wod; Gospodarka ciekowa. 5.2.2. ZASOBY PRZYRODNICZE Ochrona zasobw przyrody ma prowadzi do zachowania istniejcego stanu (rnorodnoci gatunkowej) oraz prawidowego wykorzystania jej zasobw, jak rwnie przywracania do stanu waciwego. Pozwoli to stworzy warunki do jak najlepszego rozwoju poszczeglnych elementw przyrodniczych oraz ich racjonalnego wykorzystania, co w wymiernym skutku spowoduje wzrost atrakcyjnoci gminy. Zaleca si przestrzeganie w gospodarce rolnej zasad biotechniki, zapewniajc wydolno rodowiska przyrodniczego, odnawialno zasobw przyrodniczych, trwao wiata rolinnego i zwierzcego oraz rnorodno i indywidualno przyrody i krajobrazu. Uwzgldniajc konieczno ochrony zasobw przyrodniczych okrelono cel ekologiczny: Zachowanie, waciwe wykorzystanie oraz odnawianie i przywracanie do stanu waciwego skadnikw przyrody, w szczeglnoci ekosystemw zachowanych w stanie naturalnym lub zblionym do naturalnego . Dla osignicia w/w celu, okrelono nastpujce kierunki dziaa ekologicznych: Ochrona i rozwj systemu obszarw chronionych; Integracja aspektw ekologicznych z planowaniem przestrzennym; Poprawa rnorodnoci biologicznej i krajobrazowej; Ochrona lasw i zwikszenie lesistoci. 5.2.3. POWIERZCHNIA ZIEMI Podstawowym dziaaniem proekologicznym w zakresie ochrony powierzchni ziemi jest zapewnienie racjonalnego sposobu pozyskiwania surowcw naturalnych. Ponadto wane jest racjonalne korzystanie z powierzchni ziemi, ograniczanie dzikiej dziaalnoci oraz bieca rekultywacja obszarw zdegradowanych. Naley rozpowszechnia wrd
91
Strona 93
mieszkacw wiadomo ekologiczn, dotyczc problemw nadmiernego nawoenia gleb (moliwo zanieczyszczenia wd gruntowych, eutrofizacja wd, itp.), zarwno w rolnictwie, jak i w przypadku lokalnych ogrdkw dziakowych. Uwzgldniajc to zaoenie okrelony zosta cel ekologiczny: Ograniczenie przeksztace ziemi w wyniku eksploatacji kopalin oraz zmniejszenie uciliwoci zwizanych z istnieniem zdegradowanego nieuytku . Dla osignicia w/w celu okrelono nastpujce kierunki dziaa ekologicznych: Ochrona gleb; Rekultywacja terenw zdegradowanych; Likwidacja i rekultywacja "dzikich" skadowisk odpadw. 5.2.4. WODY POWIERZCHNIOWE I PODZIEMNE Gospodarowanie wodami zgodnie z zasad zrwnowaonego rozwoju, a w szczeglnoci ksztatowanie i ochrona zasobw wodnych oraz korzystanie z wd reguluje ustawa Prawo Wodne. Zakada ona gospodarowanie wodami uwzgldniajce zasad wsplnych interesw i powinna by realizowana przez wspprac administracji publicznej uytkownikw wd i przedstawicieli lokalnych spoecznoci. W ochronie wd istotne jest, aby wzbogaca zasoby wd powierzchniowych, dba o ich jako, chroni przed negatywnym wpywem zanieczyszcze. Uwzgldniajc zaoenia ochrony zasobw wodnych okrelono cel ekologiczny: Zapewnienie wystarczajcej iloci wody o odpowiedniej jakoci uytkowej oraz ochrona przed powodzi . Dla osignicia w/w celu okrelono kierunki dziaa ekologicznych: Ochrona przeciwpowodziowa. 5.2.5. POWIETRZE ATMOSFERYCZNE Zgodnie z przepisami polskiego prawa, ochrona powietrza polega na zapobieganiu powstawaniu zanieczyszcze, ograniczaniu lub eliminowaniu wprowadzonych do powietrza pyw i gazw zanieczyszczajcych w celu zmniejszenia ste do dopuszczalnego poziomu lub utrzymania ich na poziomie dopuszczalnych wielkoci. Aby ograniczy emisj zanieczyszcze naley dziaa w rnych dziedzinach ycia czowieka: w przemyle, budownictwie i komunikacji. Uwzgldniajc zaoenia ochrony powietrza okrelono cel ekologiczny: Utrzymanie standardw jakoci powietrza, redukcja emisji pyw, gazw i odorw .
92
Strona 94
W celu osignicia w/w celu okrelono kierunki dziaa ekologicznym: Ograniczenie emisji do powietrza ze rde komunalnych i technologicznych; Ograniczenie emisji w sektorze mieszkalnictwa; Ograniczenie emisji zanieczyszcze komunikacyjnych. 5.2.6. HAAS Ochrona przed haasem polega na zapewnieniu jak najlepszego stanu akustycznego rodowiska, midzy innymi poprzez utrzymanie haasu poniej poziomu dopuszczalnego lub, co najmniej na tym poziomie oraz przez zmniejszenie poziomu haasu, co najmniej do dopuszczalnego, w przypadku, gdy nie jest on dotrzymany. Polityka Ekologiczna Pastwa zakada ograniczenie do roku 2011 haasu na obszarach miejskich, wok terenw przemysowych oraz gwnych drg i szlakw kolejowych do poziomu rwnowanego nie przekraczajcego w porze nocnej 55 dB. Uwzgldniajc zaoenia ochrony przed haasem okrelono cel ekologiczny: Zminimalizowanie uciliwego haasu i utrzymanie jak najlepszej jakoci stanu akustycznego rodowiska . W celu osignicia w/w celu okrelono kierunki dziaa ekologicznych: Monitoring emisji haasu; Ochrona przed haasem komunikacyjnym; Ochrona przed haasem przemysowym. 5.2.7. POLA ELEKTROMAGNETYCZNE Poziom promieniowania niejonizujcego jest jednym z czynnikw wpywajcych na jako ycia czowieka. Podstawowa zasada ochrony przed polami elektromagnetycznymi zostaa zapisana w art. 121 Prawa Ochrony rodowiska. Zgodnie z t zasad ochrona przed polami elektromagnetycznymi polega na zapewnieniu jak najlepszego stanu rodowiska poprzez utrzymanie poziomw pl elektromagnetycznych poniej dopuszczalnych lub, co najmniej na tych poziomach oraz na zmniejszaniu poziomw pl elektromagnetycznych, co najmniej do dopuszczalnych, gdy nie s one dotrzymane. Uwzgldniajc zaoenia ochrony przed promieniowaniem okrelono cel ekologiczny: Ochrona mieszkacw przed polami elektromagnetycznymi W celu osignicia w/w celu okrelono kierunki dziaa ekologicznych: Inwentaryzacja rde pl elektromagnetycznych; Preferowanie maokonfliktowych lokalizacji rde promieniowania elektromagnetycznego.
93
Strona 95
5.2.8. RACJONALNE UYTKOWANIE ZASOBW NATURALNYCH Racjonalne gospodarowanie zasobami naturalnymi jest jednym z podstawowych warunkw zrwnowaonego rozwoju. Zmniejszenie zuycia wody, materiaw i energii oraz wykorzystywanie surowcw wtrnych jest bardzo racjonalnym podejciem w dziedzinie poprawy ekonomiki produkcji. Zmniejszy si przez to presja na rodowisko, zmniejszeniu ulegn opaty za gospodarcze korzystanie ze rodowiska, zmniejsz si take koszty energii i surowcw stosowanych w produkcji. Uwzgldniajc to zaoenie okrelony zosta cel ekologiczny: Racjonalizacja zuycia energii, surowcw i materiaw oraz wzrost udziau zasobw odnawialnych . W celu osignicia w/w celu okrelono kierunki dziaa ekologicznych: Racjonalizacja uytkowania wody; Zmniejszenie materiaochonnoci i odpadowoci produkcji; Zmniejszenie energochonnoci gospodarki i wzrost wykorzystania energii ze rde odnawialnych. 5.2.9. EDUKACJA EKOLOGICZNA Edukacja ekologiczna znalaza swoj rang zarwno w Konstytucji RP (art. 5 i 74) jak i sektorowych uregulowaniach prawnych, przede wszystkim w ustawach Prawo Ochrony rodowiska, o ochronie przyrody i w ustawie o systemie owiaty. Istotne znaczenie dla edukacji ekologicznej wynika rwnie z podpisanych przez Polsk dokumentw midzynarodowych, przede wszystkim Agendy 21. W wyniku realizacji ustale Agendy 21 przez Ministerstwo Edukacji Narodowej i Ministerstwo Ochrony rodowiska Zasobw Naturalnych i Lenictwa, powsta w 2000 roku dokument pn. Narodowa Strategia Edukacji Ekologicznej (NSEE). Cele zawarte w Strategii Edukacji Ekologicznej i przeoone na konkretne zadania, ujte zostay w Narodowym Programie Edukacji Ekologicznej (2000/2001). Uwzgldniajc to zaoenie okrelony zosta cel ekologiczny: Upowszechnienie idei ekorozwoju we wszystkich sferach ycia oraz wdroenie edukacji ekologicznej jako edukacji interdyscyplinarnej . W celu osignicia w/w celu okrelono kierunki dziaa ekologicznych: Ksztatowanie penej wiadomoci i budzenie zainteresowa spoeczestwa gminy wzajemnie powizanymi kwestiami spoecznymi, politycznymi i ekonomicznymi poprzez stworzenie lokalnych mechanizmw pozwalajcych sprosta wyzwaniom zwizanym z wdraaniem idei i zasad zrwnowaonego rozwoju;
94
Strona 96
Ksztatowanie w spoeczestwie poczucia odpowiedzialnoci za stan i potrzeb ochrony rodowiska przyrodniczego. 5.2.10. PRZECIWDZIAANIE POWANYM AWARIOM Jednym z celw polityki ochrony rodowiska jest: Minimalizacja wpywu na rodowisko oraz eliminacja ryzyka dla zdrowia ludzi w miejscach najwikszego oddziaywania na rodowisko i zapewnienie bezpieczestwa chemicznego lub biologicznego. Cel ten czy dziaania z zakresu ochrony rnych elementw rodowiska. Z tego wzgldu kierunki dziaa suce do jego osignicia skupiaj si na przyczynach i ewentualnych skutkach ich powstawania. 5.3. STRATEGIA REALIZACJI PRZYJTYCH CELW Wyznaczone cele ekologiczne, a w ich ramach kierunki dziaa, jakie naley podj w zakresie ochrony rodowiska na terenie gminy Stare Pole, stanowi podstaw dla realizacji konkretnych zada ekologicznych na przestrzeni kilku, a nawet kilkunastu lat. Zadania zostay wyznaczone na podstawie analizy stanu rodowiska przyrodniczego na analizowanym terenie, przewidywanych kierunkw rozwoju oraz informacji w zakresie planowanych inwestycji, ktre przekazane zostay przez Urzd Gminy oraz instytucje dziaajce na terenie gminy, a ktre maj bezporednio lub porednio wpyw na rodowisko. Z uwagi na szeroki zakres przedsiwzi koniecznych do osignicia wyznaczonych celw, spord wszystkich zada ekologicznych wybrano pewn grup zada, ktr naley realizowa w pierwszej kolejnoci. Ich zestawienie stanowi krtkookresowy harmonogram - plan operacyjny Programu Ochrony rodowiska, okrelony w tym opracowaniu do roku 2011 zawarty w rozdziale VI. Cz pozostaych zada ekologicznych bdzie realizowana w okresie dugoterminowym w ramach dugookresowego harmonogramu - planu operacyjnego Programu Ochrony rodowiska na lata 2012 - 2015. 5.4. HARMONOGRAM REALIZACJI ZADA EKOLOGICZNYCH W zaproponowanym harmonogramie dziaa z zakresu ochrony rodowiska wskazuje si krtkoterminowy plan dziaa do roku 2011 i dugoterminowy program strategiczny, obejmujcy kolejne lata z perspektyw. W dalszej czci dokumentu przedstawiono harmonogram okrelajcy zadania z podziaem na dugookresowe i krtkookresowe:
95
Strona 97
////////// \\\\\\\\\\ ////////// \\\\\\\\\\
Zadania do realizacji w najbliszym okresie czasu (do roku 2011) Zadania do realizacji w pniejszym okresie czasu (2012 - 2015) Zadania do realizacji w okresie do 2015
W zwizku z szerokim zakresem koniecznych przedsiwzi, zadania powinny by realizowane w sposb etapowy. W pierwszej kolejnoci powinny by realizowane te zadania, dziki ktrym nastpi najszybsza poprawa stanu rodowiska, czyli zadania krtkookresowe. W dalszej kolejnoci realizowane powinny by zadania, ktrych wykonanie pozwoli na osignicie, w wyznaczonej perspektywie czasowej, zaoonych celw strategicznych, czyli zadania dugookresowe. W harmonogramie przygotowanym dla gminy Stare Pole, poszczeglnym celom strategicznym, w ramach wyznaczonych kierunkw dziaa, przyporzdkowano konkretne zadania z okreleniem czasu ich realizacji i instytucje, ktre powinny je realizowa lub wsprealizowa. Z uwagi na specyfik niektrych zada np. edukacja ekologiczna, czy zadania kontrolne bd one realizowane w ramach harmonogramu krtko i dugoterminowego (m.in. jako zadania cige). W ramach wyznaczonych harmonogramw realizacyjnych, zadania podzielono na zadania wasne miasta i zadania koordynowane. <> zadania wasne gminy - przedsiwzicia, ktre bd finansowane w caoci lub czciowo ze rodkw bdcych w dyspozycji gminy; <> zadania koordynowane - pozostae zadania zwizane z ochron rodowiska i racjonalnym wykorzystaniem zasobw naturalnych, ktre s finansowane ze rodkw przedsibiorstw oraz ze rodkw zewntrznych, bdcych w dyspozycji organw i instytucji szczebla powiatowego, wojewdzkiego i centralnego, bd instytucji dziaajcych na terenie powiatu, ale podlegych bezporednio organom powiatowym, wojewdzkim, bd centralnym. Proces zarzdzania rodowiskiem spoczywa na wadzach lokalnych. Majc na uwadze spjno koordynacji dziaa pomidzy poszczeglnymi szczeblami wadz samorzdowych i rzdowych, a take wspprac z pozostaymi partnerami, zarzdzanie rodowiskiem gminy Stare Pole przy pomocy Programu Ochrony rodowiska wymaga bdzie ustalenia roli i zakresu dziaania poszczeglnych podmiotw zaangaowanych w jego realizacj, struktury organizacji Programu oraz systemu monitoringu. Wadze gminy peni w odniesieniu do Programu kilka funkcji. Jedn z waniejszych jest funkcja regulacyjna , na ktr skadaj si akty prawa lokalnego - uchway oraz decyzje administracyjne zwizane odpowiednio z okrelonymi obszarami zagadnie rodowiskowych. Wadze peni rwnie funkcje wykonawcze (zadania wynikajce z ustaw) i kontrolne. Podane jest, aby wadze gminy peniy rwnie funkcje wspierajce
96
Strona 98
dla podmiotw zaangaowanych w rozwj obszaru oraz funkcje kreujce dziaania ukierunkowane na popraw rodowiska przyrodniczego. Do podstawowych instrumentw prawnych odnoszcych si do zagadnie ochrony rodowiska nale: standardy i normy rodowiskowe, pozwolenia i odpowiedzialno administracyjna, karna i cywilna. Gwnymi instrumentami finansowymi s opaty ekologiczne, kary, fundusze celowe, ulgi podatkowe. Wrd instrumentw o charakterze spoecznym wyrniamy dostp do informacji, komunikacj spoeczn, edukacj i promocj ekologiczn. VI. HARMONOGRAM REALIZACYJNY GOSPODARKA WODNO - CIEKOWA Cel ekologiczny : modernizacja i rozbudowa infrastruktury wodno - ciekowej dla zapewnienia lepszej ochrony rodowiska oraz poprawy warunkw ycia mieszkacw.
Kierunek dziaania: Zaopatrzenie w wod 1. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) 2. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) Budowa sieci wodocigowej przez CW Sp. z o.o. Nowy Dwr Gdaski. Centralny Wodocig uawski Nowy Dwr Gdaski, Gmina Wasne do 2011 ////////// okoo 130 000 z (dane CW) rodki wasne gminy, inne rodki CW Dugo wybudowanej sieci, liczba mieszkacw korzystajcych z sieci. Rozwj i modernizacja sieci i urzdze wodocigowych na terenie gminy przez PWiK Malbork. PWiK Malbork, Gmina Wasne do 2011 ////////// koszty zalene od podjtych dziaa rodki wasne gminy, inne rodki pomocowe Dugo wybudowanej sieci, liczba mieszkacw korzystajcych z sieci. 2012 - 2015 \\\\\\\\\\ 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
97
Strona 99
3. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) 4. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) 5. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) 6. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy)
Modernizacja sieci wodocigowej (take wymiana rur azbestowo - cementowych na wyroby bezazbestowe w instalacjach wodocigowych). Gmina, waciwe przedsibiorstwa wodocigowe Wasne do 2011 ////////// Ok. 85 000 z (dane CWZ) rodki wasne jednostek realizujcych; CW Dugo zmodernizowanej sieci, zmniejszenie dugoci sieci azbestowej, jako wody w wodocigach. 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
Budowa przyczy wodocigowych do pojedynczych odbiorcw. Gmina, waciwe przedsibiorstwa wodocigowe Wasne do 2011 ////////// Koszty inwestycyjne, rne dla kadego przedsiwzicia inwestycyjnego rodki wasne jednostek realizujcych, WFOiGW, inne rodki pomocowe, rodki odbiorcw Liczba wybudowanych przyczy, liczba podczonych gospodarstw 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
Modernizacja istniejcych stacji uzdatniania wody w ramach biecych potrzeb. Gmina, waciwi eksploatatorzy uj wd Wasne do 2011 ////////// Koszty zalene od podjtych dziaa rodki wasne jednostek realizujcych, WFOiGW, inne rodki pomocowe Jako wd uzdatnianych 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
Wymiana wodomierzy. Waciwi eksploatatorzy uj wd Wasne do 2011 ////////// Ok. 65 000 z (dane CW) rodki wasne jednostek realizujcych, CW Dokadne wartoci zuycia wody 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
98
Strona 100
Kierunek dziaania: Gospodarka ciekowa 1 Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) 2. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) 3. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) 4. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) Budowa sieci kanalizacji sanitarnej. Gmina, waciwe przedsibiorstwa kanalizacyjne Wasne do 2011 ////////// Okoo 18,5 mln z na lata 2009 - 2011 rodki wasne gminy, WFOiGW, fundusze UE, RPO Dugo wybudowanej sieci, liczba mieszkacw podczonych do sieci 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
Budowa sieci kanalizacji deszczowej. Gmina, waciwe przedsibiorstwa kanalizacyjne Wasne do 2011 ////////// Koszty zalene od podjtych dziaa rodki wasne gminy, WFOiGW, fundusze UE Dugo wybudowanej sieci 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
Wspieranie inicjatyw budowy oczyszczalni przydomowych na terenach, gdzie budowa sieci kanalizacji sanitarnej jest nieopacalna z przyczyn ekonomicznych, bd bardzo trudna do realizacji ze wzgldw technicznych. Indywidualni uytkownicy (waciciele gospodarstw) Koordynowane do 2011 ////////// Koszt jednej oczyszczalni ok. 8 000 z. rodki osb prywatnych, fundusze, dotacje, kredyty, poyczki Ilo przydomowych oczyszczalni ciekw 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
Modernizacja oczyszczalni ciekw, ktre nie speniaj wymaga okrelonych w pozwoleniu wodnoprawnym. Waciciele i eksploatatorzy obiektw Koordynowane do 2011 ////////// Koszt inwestycyjne, zalene od przyjtego projektu Fundusze, dotacje, kredyty, poyczki, budety gmin Jako ciekw oczyszczonych wprowadzanych do ciekw 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
99
Strona 101
ZASOBY PRZYRODNICZE Cel ekologiczny : zachowanie, waciwe wykorzystanie oraz odnawianie i przywracanie do stanu waciwego skadnikw przyrody, w szczeglnoci ekosystemw zachowanych w stanie naturalnym lub zblionym do naturalnego.
Kierunek dziaania: Ochrona i rozwj systemu obszarw chronionych 1. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) 2. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) 3. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) Wykorzystanie walorw przyrodniczych gminy przez tworzenie nowych miejsc pod rozwj turystyki z zachowaniem zasad ochrony rodowiska. Gmina, inwestorzy Wasne do 2011 ////////// Koszty zalene od podjtych dziaa promocyjnych, dofinansowania itp. rodki wasne gminy Ilo miejsc i atrakcji turystycznych 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
Ustanawianie (wraz z opracowaniem dokumentacji) uytkw ekologicznych, zespow przyrodniczo krajobrazowych i pomnikw przyrody. Gmina, organizacje ekologiczne, mieszkacy Wasne do 2011 ////////// Koszty zalene od podjtych dziaa rodki wasne gminy Ilo ustanowionych form ochrony 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
Przygotowanie, realizowanie i aktualizowanie planu zabiegw konserwacyjnych i pielgnacyjnych zieleni urzdzonej, cmentarzy. Gmina, zarzdcy obiektw Wasne do 2011 ////////// Koszty zalene od podjtych dziaa rodki wasne gminy Opracowanie i realizowanie planu 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
100
Strona 102
4.
Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji 2012 Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy)
Bieca ochrona obszarw i obiektw prawnie chronionych. Gmina, waciwi zarzdcy obszarw Wasne do 2011 ////////// koszty zalene od biecych wymaga rodki wasne gminy, rodki pomocowe Ilo podjtych dziaa, wzrost estetyki obszarw zielonych 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
Kierunek dziaania: Integracja aspektw ekologicznych z planowaniem przestrzennym 1. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) 2. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) 3. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) Koszty administracyjne rodki wasne gminy udzia spoeczestwa w postpowaniach oos Koszty administracyjne rodki wasne gminy, powiatu kontrola wydawania pozwole na obszarach cennych przyrodniczo Przestrzeganie odpowiednich procedur lokalizacyjnych chronicych tereny cenne przyrodniczo przed przeinwestowaniem (wprowadzenie ogranicze, ustalenie otuliny wok cennych obszarw). Gmina, Powiat Wasne do 2011 ////////// 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
Inwentaryzacja zasobw przyrodniczych gminy. Gmina Wasne do 2011 ////////// Koszty zalene od podjtych dziaa rodki wasne gminy wykonanie inwentaryzacji, waloryzacji przyrodniczej gminy 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
Aktywny udzia spoeczestwa gminy w ocenach oddziaywania inwestycji na rodowisko. Gmina, mieszkacy Wasne do 2011 ////////// 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
101
Strona 103
Kierunek dziaania: Poprawa rnorodnoci biologicznej i krajobrazowej 1. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) 2. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania Koszty administracyjne rodki wasne gminy Ilo interwencji, ograniczenie dziaa Przeciwdziaanie wypalaniu traw (kontrola, edukowanie spoeczestwa, nakadanie kar). Gmina, Policja, Stra, Spoeczni Opiekunowie Przyrody Wasne do 2011 ////////// 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
Kultywowanie zaoe rdpolnych (zadrzewie i zakrzewie) jako elementu wzbogacajcego obszary rolnicze oraz chronicych rodowisko przyrodnicze; wprowadzajc rnorodno biologiczn i krajobrazow. Gmina, rolnicy Wasne do 2011 ////////// Koszty zalene od podjtych dziaa rodki wasne gminy, rodki wasne wacicieli gruntw Zwikszenie udziau zadrzewie i zakrzewie na obszarach (wskanik rodowiskowy) rolniczych 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
Kierunek dziaania: Ochrona lasw i zwikszenie lesistoci gminy 1. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) 2. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) Opracowanie granic polno - lenych lub ich aktualizacja w planie zagospodarowania przestrzennego. Gmina Wasne do 2011 ////////// Koszty zalene od podjtych dziaa rodki wasne gminy Ilo uytkw Objcie ochron (np. uytki ekologiczne) enklaw lenych na terenie gminy. Gmina, organizacje ekologiczne Wasne do 2011 ////////// Koszty zalene od podjtych dziaa rodki wasne gminy Ilo nowych uytkw 2012 - 2015 \\\\\\\\\\ 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
102
Strona 104
Szkolenie prywatnych wacicieli lasw na temat prawidowych zasad gospodarki lenej. Gmina we wsppracy z Nadlenictwem Wasne do 2011 ////////// Koszty zalene od podjtych dziaa rodki wasne gminy, rodki Nadlenictwa ilo przeprowadzonych szkole, wydanych ulotek 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
Prowadzenie staego monitoringu rodowiska lenego w celu przeciwdziaania stanom niepodanym (choroby, szkodniki). Nadlenictwo Koordynowane do 2011 ////////// Koszty zalene od podjtych dziaa rodki wasne Nadlenictwa ilo zinwentaryzowanych uszkodzonych, chorych drzew, ilo podjtych dziaa, zabiegw naprawczych 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
Prowadzenie zalesiania rwnolegle z dziaaniami prowadzcymi do zrnicowania struktury gatunkowej lasw i poprawy struktury wiekowej drzewostanw. Nadlenictwa, prywatni waciciele Koordynowane do 2011 ////////// Koszty zalene od podjtych dziaa rodki wasne Nadlenictwa i wacicieli ilo nasadze, rodzaj i ilo wprowadzanych gatunkw rolin 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
Zalesianie lecych odogiem oraz sabych bonitacyjnie uytkw rolnych. Prywatni waciciele gruntw, Skarb Pastwa Koordynowane do 2011 ////////// Koszty zalene od podjtych dziaa rodki wasne osb prywatnych, budet pastwa, rodki pomocowe ilo nasadze, wzrost powierzchni gruntw zalesionych, wzrost uytkw klasyfikowanych jako las 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
103
Strona 105
Kierunek dziaania: Edukacja ekologiczna spoeczestwa w zakresie ochrony przyrody 1. Zadanie Wykorzystanie elementw przyrodniczych do kreowania wizerunku gminy oraz do wzrostu zainteresowania turystycznego promocja gminy. Przygotowanie materiaw promocyjnych: foldery, aktualizacja strony internetowej, udzia w targach i wystawach, wydawanie biuletynu. Gmina Wasne do 2011 ////////// Koszty realizacji rda finansowania Koszty zalene od podjtych dziaa rodki wasne gminy, sponsorzy 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji
Miernik realizacji zadania Ilo wydanych pocztwek, reklam, ilo odwiedzin strony internetowej itp. (wskanik rodowiskowy) 2. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Promowanie zachowa zwizanych z codziennym bytowaniem mieszkacw zgodnych z zasadami ochrony krajobrazu i przyrody oraz utrzymaniem porzdku i czystoci w gminie. Gmina, Powiat, Szkoy, Nadlenictwo Wasne i koordynowane do 2011 ////////// Koszty zalene od podjtych dziaa rodki wasne gminy, rodki Nadlenictwa, budety organizacji pozarzdowych, sponsorzy 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
Miernik realizacji zadania Ilo podjtych akcji ekologicznych, monitorowanie przestrzegania regulaminu utrzymania czystoci (wskanik rodowiskowy) 3. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Tworzenie i rozwj przyrodniczych cieek dydaktycznych; cieek rowerowych i pieszych. Gmina, Powiat, Nadlenictwo, organizacje pozarzdowe, waciwy zarzd drg Wasne i koordynowane do 2011 ////////// Okoo 5,5 mln z na lata 2009 - 2011 rodki wasne gminy, rodki pomocowe, PROW, RPO 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
Miernik realizacji zadania Dugo i ilo cieek, rozwj turystyki (wskanik rodowiskowy)
104
Strona 106
POWIERZCHNIA ZIEMI Cel ekologiczny : ograniczenie przeksztace ziemi w wyniku eksploatacji kopalin oraz zmniejszenie uciliwoci zwizanych z istnieniem zdegradowanego nieuytku.
Kierunek dziaania: Ochrona gleb 1. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) 2. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) 3. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) Zapobieganie degradacji gleb na skutek erozji wodnej, wiatrowej. Prywatni waciciele gruntw Koordynowane do 2011 ////////// Koszty zalene od podjtych dziaa rodki wasne osb prywatnych wzrost powierzchni gruntw zadrzewionych, ilo szkole z zakresu rolnictwa Ochrona gruntw pochodzenia organicznego. Waciciele gruntw Koordynowane do 2011 ////////// Koszty zalene od podjtych dziaa rodki wasne jednostek realizujcych utrzymanie gruntw organicznych w naturalnym stanie, brak osuszania tych gruntw Ochrona gleb klas I III przed ich odrolnieniem. Gmina, Powiat Koordynowane do 2011 ////////// Koszty administracyjne, w ramach odpowiedzialnie wydawanych decyzji rodki wasne jednostek realizujcych nieznaczna powierzchnia odrolnionych gruntw wysokich klas bonitacyjnych w cigu roku 2012 - 2015 \\\\\\\\\\ 2012 - 2015 \\\\\\\\\\ 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
105
Strona 107
Kierunek dziaania: Rekultywacja terenw zdegradowanych 1. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) Rekultywacja terenw po zamkniciu skadowiska odpadw w Szalecu. Gmina, RSGO Tczew Wasne do 2011 ////////// Okoo 1,253 mln z w 2011 roku rodki wasne jednostek realizujcych, POliS Przeprowadzona rekultywacja 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
Kierunek dziaania: Likwidacja i rekultywacja wszystkich dzikich miejsc skadowania odpadw 1. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) Zinwentaryzowanie, likwidacja i rekultywacja wszystkich dzikich miejsc skadowania odpadw. Ustalenie sprawcy zanieczyszcze i przeksztace, w celu obarczenia go kosztami rekultywacji. Gmina Wasne do 2011 ////////// rodki wasne gminy Przeprowadzona inwentaryzacja, wywiezienie zinwentaryzowanych odpadw 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
Koszty zalene od podjtych dziaa, dziaania w ramach obowizkw urzdnikw Wydziau Ochrony rodowiska
106
Strona 108
WODY POWIERZCHNIOWE I PODZIEMNE Cel ekologiczny : zapewnienie wystarczajcej iloci wody o odpowiedniej jakoci uytkowej oraz ochrona przed powodzi.
Kierunek dziaania: Ochrona zasobw wodnych 1. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) 2. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) 3. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) Koszty administracyjne rodki wasne gminy ilo miejscowoci w ktrych wykonano inwentaryzacj, wyeliminowanie dzikich wylewisk Respektowanie ogranicze w zagospodarowywaniu terenu ochrony bezporedniej i poredniej ujcia wd Letniki. Gmina, Powiat Wasne do 2011 ////////// Koszty administracyjne, przemylane wydawanie decyzji administracyjnych rodki wasne gminy wydawanie decyzji z uwzgldnieniem zakazw i nakazw obowizujcych w granicach terenw ochronnych 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
Przeprowadzenie akcji edukacyjno - informacyjnej propagujcej optymalizacj zuycia wody przez indywidualnych uytkownikw (np. gromadzenie wody deszczowej i wykorzystywanie jej na cele agrarne - do podlewania zieleni). Gmina, ODR, sotysi Wasne do 2011 ////////// Koszty zalene od podjtych dziaa rodki wasne gminy Przeprowadzenie akcji informacyjnej, zmniejszenie zuycia wody 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
Inwentaryzacja miejsc zrzutu ciekw nieoczyszczonych. Gmina Wasne do 2011 ////////// 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
107
Strona 109
Zewidencjonowanie zbiornikw bezodpywowych i regularna ich kontrola techniczna oraz czstotliwo oprniania oraz zewidencjonowania oczyszczalni przydomowych. Gmina Wasne do 2011 ////////// Koszty administracyjne rodki wasne gminy Ilo zewidencjonowanych zbiornikw i oczyszczalni przydomowych 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
Edukacja ekologiczna rolnikw w zakresie wdraania Kodeksu Dobrych Praktyk Rolniczych. Gmina, ODR Wasne i koordynowane do 2011 ////////// Koszty zalene od podjtych dziaa rodki wasne gminy ilo przeprowadzonych szkole 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
Realizacja programu ograniczania zwizkw azotowych ze rde rolniczych. Wspieranie budowy pyt gnojowych w gospodarstwach rolnych. Gmina, waciciele gospodarstw Wasne do 2011 ////////// Koszty zalene od podjtych dziaa rodki wasne gminy, inwestorzy, rodki pomocowe Poprawa jakoci wd gruntowych, ilo przeprowadzonych szkole, ilo wybudowanych pyt gnojowych 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
Promowanie i wspieranie ograniczenia, a nastpnie likwidacja stosowania rodkw chemicznych w obszarze chronionego krajobrazu rzeki Nogat oraz w zasigu ciekw wodnych objtych systemem korytarzy ekologicznych. Gmina, waciciele gospodarstw Wasne do 2011 ////////// Koszty zalene od podjtych dziaa rodki wasne gminy, inwestorzy, rodki pomocowe Poprawa jakoci wd powierzchniowych, zmniejszenie zuycia nawozw chemicznych 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
108
Strona 110
8. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) 9. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy)
Zwikszenie udziau wd powierzchniowych w ramach tzw. maej retencji, budowa staww wodnych. Gmina, prywatni waciciele nieruchomoci Wasne do 2011 ////////// Koszty zalene od podjtych dziaa rodki wasne gminy, fundusze pomocowe Wzrost udziau wd powierzchniowych na terenie gminy, ilo wybudowanych staww i zbiornikw Przeprowadzenie bada jakoci wd powierzchniowych na terenie gminy. Gmina, WIO Wasne do 2011 ////////// Koszty zalene od podjtych dziaa rodki wasne gminy, fundusze pomocowe Ocena jakoci wd powierzchniowych, ilo aktualnych danych na temat jako wd, prowadzenie corocznych bada 2012 - 2015 \\\\\\\\\\ 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
Kierunek dziaania: Ochrona przeciwpowodziowa 1. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) 2. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) Aktualizacja planu ochrony przed powodzi i jego realizacja w razie potrzeb. Gmina, Powiat Wasne do 2011 ////////// Koszty zalene od podjtych dziaa rodki wasne gminy Realizacja planu przeciwpowodziowego, ilo podjtych dziaa Oczyszczenie (konserwacja) studzienek i roww melioracyjnych. Waciciele urzdze, WZMiUW, Gminna Spka Wodna Koordynowane do 2011 ////////// Koszty zalene od podjtych dziaa rodki wasne jednostek realizujcych Stan urzdze wodnych, ilo i rodzaj przeprowadzonych dziaa, poniesione koszty na remonty 2012 - 2015 \\\\\\\\\\ 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
109
Strona 111
Bieca modernizacja, wedug potrzeb urzdze wodnych. WZMiUW, waciciele obiektw Koordynowane do 2011 ////////// Koszty zalene od podjtych dziaa rodki wasne jednostki realizujcej Drono systemw melioracji, ilo i rodzaj przeprowadzonych dziaa, poniesione koszty na remonty 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
Bieca modernizacja, wedug potrzeb waw przeciwpowodziowych. WZMiUW, waciciele obiektw Koordynowane do 2011 ////////// Koszty zalene od podjtych dziaa rodki wasne jednostki realizujcej Jako i stan techniczny waw przeciwpowodziowych, ilo i rodzaj przeprowadzonych dziaa, poniesione koszty na remonty 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
POWIETRZE ATMOSFERYCZNE Cel ekologiczny : utrzymanie standardw jakoci powietrza, redukcja emisji pyw gazw i odorw
Kierunek dziaania: Ograniczenie emisji do powietrza ze rde komunalnych i technologicznych 1. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) Zachcanie do modernizacji urzdze technologicznych w zakadach produkcyjnych. Gmina Wasne do 2011 ////////// Koszty zalene od podjtych dziaa rodki wasne zakadw Ilo przeprowadzonych modernizacji 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
110
Strona 112
2. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania
Promowanie i wprowadzanie energii odnawialnej na terenie gminy (realizacja planowanej inwestycji budowa elektrowni wiatrowej na terenie Zbrowa i Kaczynosu). Gmina, prywatni inwestorzy Wasne do 2011 ////////// Koszty zalene od podjtych dziaa rodki wasne jednostek realizujcych 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
Miernik realizacji ilo powstajcych instalacji wykorzystujcych energi odnawialn zadania (wskanik rodowiskowy) 3. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Kontrola przedsibiorstw w zakresie emisji pyw i gazw do powietrza. WIO Koordynowane do 2011 ////////// Koszty zalene od podjtych dziaa rodki wasne jednostki realizujcej 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
Miernik realizacji ilo przeprowadzonych kontroli, ilo naoonych obowizkw dziaa naprawczych zadania (wskanik rodowiskowy) 4. Zadanie Ograniczanie emisji odorw: - zakaz lokalizacji, w pobliu obiektw zabudowy mieszkaniowej, przedsibiorstw emitujcych gazy zowonne, - instalowanie urzdze ograniczajcych emisj odorw, - edukacja mieszkacw w zakresie szkodliwoci spalania tworzyw sztucznych w gospodarstwach domowych, - edukacja mieszkacw w zakresie odpowiedniego gromadzenia nieczystoci pochodzenia zwierzcego. Gmina, ODR, sotysi, zakady Koszty zalene od podjtych dziaa do 2011 ////////// Koszty realizacji rda finansowania rodki wasne jednostki realizujcej Koordynowane 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
Miernik realizacji ograniczenie emisji odorw zadania (wskanik rodowiskowy)
111
Strona 113
Kierunek dziaania: Ograniczenie emisji w sektorze mieszkalnictwa 1. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) 2. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) 3. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) 4. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) Okoo 1 mln z rodki wasne osb prywatnych, rodki wasne gminy, fundusze termo renowacyjne, fundusze pomocowe Ilo przeprowadzonych renowacji, mniejsze zuycie energii Gazyfikacja gminy. Gmina, waciwa Spka Gazownictwa Wasne do 2011 ////////// koszty zalene od podjtych dziaa rodki wasne gminy, inwestorzy, rodki pomocowe Dugo sieci gazowej, ilo podczonych do sieci gazowej mieszkacw, wzrost zuycia gazu dla celw grzewczych 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
Eliminowanie wgla jako paliwa w kotowniach komunalnych na rzecz paliw niskoemisyjnych i energii odnawialnej (drewno, wierzba energetyczna, olej opaowy, pompy ciepa, energia soneczna, farmy wiatrowe). Gmina, waciciele obiektw, nieruchomoci Wasne do 2011 ////////// Koszty zalene od podjtych dziaa rodki wasne jednostek realizujcych Wzrost zuycia paliw niskoemisyjnych, ilo przeprowadzonych modernizacji kotowni, ilo zainstalowanych urzdze i obiektw opartych na energii odnawialnej Edukacja ekologiczna spoeczestwa na temat szkodliwoci spalania odpadw (szczeglnie tworzyw sztucznych). Kontrola i wsppraca z mieszkacami zwizana z egzekwowaniem kar za spalanie szkodliwych odpadw. Gmina Wasne do 2011 ////////// Koszty zalene od podjtych dziaa rodki wasne gminy Ilo przeprowadzonych szkole, ilo przeprowadzonych kontroli, ilo interwencji 2012 - 2015 \\\\\\\\\\ 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
Termomodernizacja budynkw prywatnych i obiektw uytecznoci publicznej. Waciciele budynkw (Gmina - budynki komunalne) Koordynowane i wasne do 2011 ////////// 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
112
Strona 114
5. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy)
Uwzgldnianie w Miejscowym Planie Zagospodarowania przestrzennego obszarw energetyki odnawialnej. Gmina Wasne do 2011 ////////// Koszty administracyjne rodki wasne gminy uwzgldnianie w aktualizacjach MPZP obszarw energetyki odnawialnej, powierzchnia takich obszarw 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
Kierunek dziaania: Ograniczenie emisji zanieczyszcze komunikacyjnych 1. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Budowa i biece utrzymanie drg i cigw komunikacyjnych o charakterze gminnym (w razie potrzeb). Gmina Wasne do 2011 ////////// Okoo 3,7 mln z na lata 2009 - 2011 rodki wasne gminy, dotacje, kredyty, poyczki, dofinansowanie, PPDL, FOGRiL 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) Poprawa nawierzchni drg i bezpieczestwa na drogach, dugo remontowanych i budowanych odcinkw drg 2. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Wsppraca z zarzdcami drg powiatowych i krajowych w sprawie potrzeb modernizacji cigw komunikacyjnych. Zarzd Drg Powiatowych, Generalna Dyrekcja Drg Krajowych i Autostrad Koordynowane do 2011 ////////// Koszty zalene od podjtych dziaa (wg budetu powiatu i GDDKiA) rodki wasne jednostki realizujcej, rodki pomocowe 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) Poprawa jakoci drg powiatowych, bezpieczestwa na drogach, dugo remontowanych i budowanych odcinkw drg
113
Strona 115
HAAS Cel ekologiczny : zminimalizowanie uciliwego haasu i utrzymanie jak najlepszej jakoci stanu akustycznego rodowiska
Kierunek dziaania: Monitoring emisji haasu 1. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) 2. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) Okrelenie terenw najbardziej zagroonych haasem, gdzie naley prowadzi przedsiwzicia ochronne w pierwszej kolejnoci dokonanie rozpoznania klimatu akustycznego w razie potrzeb. Gmina, Powiat Wasne i koordynowane do 2011 ////////// Koszty zalene od podjtych dziaa rodki wasne jednostek realizujcych Ilo okrelonych terenw 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
Prowadzenie monitoringu poziomu haasu wzdu gwnych szlakw komunikacyjnych przechodzcych przez teren gminy. WIO Koordynowane do 2011 ////////// Koszty zalene od podjtych dziaa rodki jednostki realizujcej Monitorowany poziom emisji haasu 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
Kierunek dziaania: Ochrona przed haasem komunikacyjnym 1. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) Wspieranie inwestycji ograniczajcych ujemny wpyw haasu, mianowicie: budowy ekranw akustycznych i tworzenia pasw zwartej zieleni ochronnej, a take izolacji budynkw. Gmina, zakady budowlane, waciwi zarzdcy drg Wasne do 2011 ////////// Koszty zalene od podjtych dziaa rodki wasne jednostek realizujcych ilo wybudowanych ekranw, zmniejszenie wartoci emitowanego haasu docierajcego do zabudowy 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
114
Strona 116
Kierunek dziaania: Ochrona przed haasem przemysowym 1. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) 2. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) Systematyczna kontrola przedsibiorstw, zwaszcza tych zlokalizowanych w pobliu jednostek osadniczych lub na ich terenie. WIO Koordynowane do 2011 ////////// Koszty zalene od podjtych dziaa rodki wasne jednostek realizujcych ilo przeprowadzonych kontroli, ilo przeprowadzonych dziaa naprawczych 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
Kontrola nowych przedsibiorstw w zakresie uywania najlepszych dostpnych technologii. WIO Koordynowane do 2011 ////////// Koszty zalene od podjtych dziaa rodki wasne jednostek realizujcych Zachowanie standardw akustycznych rodowiska 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
POLA ELEKTROMAGNETYCZNE Cel ekologiczny : ochrona mieszkacw przed polami elektromagnetycznym

Kierunek dziaania: Inwentaryzacja rde pl elektromagnetycznych 1. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) Inwentaryzacja i ciga aktualizacja rde promieniowania elektromagnetycznego na terenie gminy. Gmina Wasne do 2011 ////////// Koszty administracyjne rodki wasne gminy Ilo zewidencjonowanych rde 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
115
Strona 117
Kierunek dziaania: Preferowanie maokonfliktowych lokalizacji rde pl elektromagnetycznych 1. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) 2. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) Koszty administracyjne rodki wasne jednostek realizujcych Brak zainwestowania w strefach ochronnych Koszty administracyjne rodki wasne gminy Ilo stref ochronnych Uwzgldnienie w studiach uwarunkowa i planach zagospodarowania przestrzennego zagadnie pola elektromagnetycznego (pozostawienie w ssiedztwie linii wysokich napi wolnych przestrzeni). Gmina Wasne do 2011 ////////// 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
Przestrzeganie granic stref ochronnych zgodnie z ocenami oddziaywania na rodowisko dla urzdze nadawczych. Gmina, Powiat Koordynowane do 2011 ////////// 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
RACJONALNE UYTKOWANIE ZASOBW NATURALNYCH Cel ekologiczny : racjonalizacja zuycia energii, surowcw i materiaw oraz wzrost udziau zasobw odnawialnych
Kierunek dziaania: Racjonalizacja uytkowania wody 1. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) Wspieranie dziaa majcych na celu oszczdzanie wody (zagospodarowanie wd opadowych w gospodarstwach domowych i rolnych, wymiana urzdze wodnych baterii sanitarnych w gospodarstwach domowych, edukacja mieszkacw). Gmina, sotysi, mieszkacy Wasne do 2011 ////////// Koszty zalene od podjtych dziaa rodki wasne gminy Oszczdno wody 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
116
Strona 118
Kierunek dziaania: Zmniejszenie materiaochonnoci i odpadowoci produkcji 1. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) Wprowadzenie bodcw ekonomicznych dla przedsiwzi proekologicznych (ulgi podatkowe, moliwo wspfinansowania, itp.). Wprowadzanie najlepszych dostpnych technologii w powstajcych zakadach produkcyjnych. Gmina, zakady produkcyjne Wasne do 2011 ////////// Koszty zalene od podjtych dziaa rodki wasne jednostek realizujcych Ilo podejmowanych dziaa 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
Kierunek dziaania: Zmniejszenie energochonnoci gospodarki i wzrost wykorzystania energii ze rde odnawialnych 1. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) Stosowanie indywidualnych licznikw ciepa. Waciciele i uytkownicy budynkw Koordynowane do 2011 ////////// Koszty zalene od podjtych dziaa rodki wasne jednostek realizujcych Ilo prowadzonych dziaa, wymienionych licznikw, porednio zmniejszenie zuycia energii 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
117
Strona 119
EDUKACJA EKOLOGICZNA Cel ekologiczny : upowszechnienie idei ekorozwoju we wszystkich sferach ycia oraz wdroenie edukacji ekologicznej jako edukacji interdyscyplinarnej
Kierunek dziaania: Ksztatowanie penej wiadomoci i budzenie zainteresowa spoeczestwa gminy wzajemnie powizanymi kwestiami ekonomicznymi, spoecznymi, politycznymi i ekonomicznymi poprzez stworzenie lokalnych mechanizmw pozwalajcych sprosta wyzwaniom zwizanym z wdraaniem idei i zasad zrwnowaonego rozwoju 1. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) 2. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) 3. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) Opracowanie i wdraanie gminnego programu edukacji ekologicznej. Gmina Wasne do 2011 ////////// Koszty administracyjne rodki wasne gminy Opracowanie programu, ilo prowadzonych akcji, dziaa 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
Dostosowanie gminnej strony internetowej jako rda informacji o gminie do potrzeb mieszkacw w zakresie ochrony rodowiska. Gmina Wasne do 2011 ////////// Koszty administracyjne rodki wasne gminy Wygld strony, ilo zawartych informacji, ilo odwiedzin 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
Wsppraca w zakresie edukacji ekologicznej (ze szkoami, Orodek Kultury, rady Soeckie, organizacje pozarzdowe). Gmina Wasne do 2011 ////////// Koszty zalene od podjtych dziaa rodki wasne gminy Ilo przeprowadzonych akcji, pomoc szkoom 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
118
Strona 120
Szkolenie rolnikw w zakresie rolnictwa ekologicznego i agroturystyki. Gmina, ODR, ARiMR Wasne do 2011 ////////// Koszty zalene od podjtych dziaa rodki wasne jednostek realizujcych Ilo przeprowadzonych szkole i spotka, ilo powstajcych gospodarstw ekologicznych i agroturystycznych Prowadzenie proekologicznej dziaalnoci wydawniczej (ulotki, informatory, gazetki). Gmina Wasne do 2011 ////////// Koszty zalene od podjtych dziaa rodki wasne gminy Ilo rozdysponowanych materiaw 2012 - 2015 \\\\\\\\\\ 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
Kierunek dziaania: Ksztatowanie w spoeczestwie poczucia odpowiedzialnoci za stan i potrzeb ochrony rodowiska przyrodniczego 1. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) 2. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) Ok. 10 000 z rocznie rodki wasne gminy Ustanowienie aktem prawa miejscowego i organizowanie akcji Organizowanie szkole z zakresu edukacji ekologicznej i wiedzy o rodowisku. Gmina, sotysi, placwki owiatowe Wasne do 2011 ////////// Koszty zalene od podjtych dziaa rodki wasne gminy Ilo przeprowadzonych szkole, poniesione nakady finansowe 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
Organizowanie oraz wprowadzenie, drog uchway corocznych akcji proekologicznych np. Sprztanie wiata, Pikna Zagroda, Dzie Ziemi itp. Gmina Wasne do 2011 ////////// 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
119
Strona 121
PRZECIWDZIAANIE POWANYM AWARIOM Cel ekologiczny : minimalizacja wpywu na rodowisko oraz eliminacja ryzyka dla zdrowia ludzi w miejscach najwikszego oddziaywania na rodowisko i zapewnienie bezpieczestwa chemicznego lub biologicznego.
Kierunek dziaania: Minimalizacja wpywu na rodowisko oraz eliminacja ryzyka dla zdrowia ludzi; zapewnienie bezpieczestwa 1. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) 2. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) Kontrola zakadw produkcyjnych i podmiotw gospodarczych, ktre mog znaczco oddziaywa na rodowisko w celu zapewnienia ich prawidowej i zgodnej z przepisami dziaalnoci (stacje paliw i gazu). WIOS Koordynowane do 2011 ////////// Koszty zalene od podjtych dziaa rodki wasne jednostki realizujcej Ilo przeprowadzonych kontroli 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
Zwikszenie bezpieczestwa przewozw substancji niebezpiecznych przez kontrol przewozw i stanu technicznego pojazdw oraz czasu pracy kierowcw. Policja, Inspekcja ruchu drogowego Koordynowane do 2011 ////////// Koszty zalene od podjtych dziaa rodki wasne jednostek realizujcych ilo przeprowadzonych kontroli, ilo akcji ratowniczo - ganiczych 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
VII. KONCEPCJA EDUKACJI EKOLOGICZNEJ 7.1. ZAOENIA OGLNE Edukacja ekologiczna znalaza stosown rang zarwno w Konstytucji RP (art. 5 i 74) jak i sektorowych uregulowaniach prawnych, przede wszystkim w ustawach: Prawo ochrony rodowiska, o ochronie przyrody i w ustawie o systemie owiaty. Istotne znaczenie dla edukacji ekologicznej wynika rwnie z podpisanych przez Polsk dokumentw midzynarodowych przede wszystkim Agendy 21.
120
Strona 122
W wyniku realizacji ustale Agendy 21 przez Ministerstwo Edukacji Narodowej i Ministerstwo Ochrony rodowiska Zasobw Naturalnych i Lenictwa, powsta w 2000 r. dokument pn. Narodowa Strategia Edukacji Ekologicznej (NSEE). Zostay w nim okrelone cele, z ktrych do podstawowych nale miedzy innymi, upowszechnianie idei ekorozwoju we wszystkich sferach ycia oraz wdroenie edukacji ekologicznej jako edukacji interdyscyplinarnej. Wanym celem jest rwnie ksztatowanie penej wiadomoci i budzenie zainteresowania spoeczestwa sprawami rodowiska, rozpatrujc jego walory w ramach ekonomii, ekologii i wartoci spoecznych. Ponadto naley umoliwi kademu czowiekowi zdobywanie wiedzy i umiejtnoci niezbdnych dla poprawy stanu rodowiska i zachca mieszkacw do angaowania si w sprawy ochrony rodowiska i waciwego korzystania z jego zasobw. Narodowa Strategia Edukacji Ekologicznej identyfikuje i hierarchizuje gwne cele edukacji rodowiskowej, wskazujc jednoczenie moliwoci ich realizacji. Jednym z podstawowych zapisw Strategii jest zaoenie, i edukacja ekologiczna powinna obejmowa cae spoeczestwo, wszystkie grupy wiekowe, zawodowe oraz decydentw na szczeblu centralnym i lokalnym. Cele zawarte w Strategii Edukacji Ekologicznej i przeoone na konkretne zadania, ujte zostay w Narodowym Programie Edukacji Ekologicznej (2000/2001). Na podstawie postanowie tego dokumentu, edukacja ekologiczna powinna by realizowana na obszarach jednostek samorzdowych, przede wszystkim na obszarze gmin. 7.2. POTRZEBA EDUKACJI EKOLOGICZNEJ Edukacja ekologiczna jest koncepcj ksztacenia i wychowywania spoeczestwa w duchu poszanowania rodowiska przyrodniczego zgodnie z hasem myle globalnie, dziaa lokalnie . Wanym elementem jest czenie wiedzy przyrodniczej z humanistyczn oraz dziaaniami praktycznymi. Potrzeba wdroenia ekorozwoju, m. in. poprzez edukacj ekologiczn, pojmowanego jako caoksztat harmonijnych dziaa czowieka, korzystajcego z zasobw rodowiska przyrodniczego w sposb racjonalny, odpowiedzialny oraz gwarantujcy ich zachowanie dla przyszych pokole jest obecnie spraw piln, godn stawiania jej ponad wszelkimi podziaami. Dlatego te edukacyjne dziaania proekologiczne powinny integrowa cae spoeczestwo. Obejmuje ona uwzgldnianie, we wszystkich dziaaniach, tematyki z zakresu ochrony i ksztatowania rodowiska. Zagadnienia szeroko pojtej ekologii, powinny dociera do wszystkich grup spoecznych i wiekowych. W zwizku z tym wane jest znalezienie
121
Strona 123
odpowiednich rodkw przekazu tak, aby w jak najprostszy i najskuteczniejszy sposb przekazywa informacj ekologiczn. Niewiele osb rozumie, jaki wpyw na stan i jako rodowiska maj zachowania poszczeglnych osb, rodzin i grup spoecznych jak rwnie ich przyzwyczajenia, styl ycia, sposoby wypoczynku lub odywiania. Dlatego te edukacja ekologiczna, wspomagajca zrozumienie zalenoci midzy czowiekiem, jego wytworami i przyrod, obejmowa musi wszystkich ludzi bez wyjtku - w pierwszej kolejnoci najmodszych, ktrzy mog skutecznie przekazywa osobom starszym wzorce zachowa proekologicznych. Jedynie wsplny wysiek wszystkich ludzi razem i kadego z osobna, podejmowany codziennie, w kadym miejscu: w domu, w pracy, podczas wypoczynku, jest w stanie zahamowa degradacj rodowiska, wpyn na popraw jakoci naszego ycia i zdrowia oraz zapewni perspektywy godziwego ycia przyszym pokoleniom. Przewidziany do realizacji program edukacji ekologicznej powinien zawiera nastpujce zagadnienia: - potrzeb edukacji ekologicznej, - uwzgldnianie we wszystkich dziaaniach tematyki z zakresu ochrony i ksztatowania rodowiska, - znalezienie i zrnicowanie form i treci przekazu, aby w najprostszy i najskuteczniejszy sposb przekazywa informacj ekologiczn, - podzia mieszkacw na grupy, do ktrych trafia bd odpowiednio przygotowane formy edukacyjne (np. pracownikw samorzdowych miasta, dziennikarzy i nauczycieli, dzieci i modzie, dorosych mieszkacw oraz przedsibiorcw). Naley rwnoczenie wyznaczy cele i efekty , jakie ma przynie prowadzona akcja edukacyjno informacyjna. S nimi przede wszystkim: 1. Ograniczenie zanieczyszczania wd - poprawa jakoci wd; 2. Dajce si zmierzy, ograniczenie masy odpadw; 3. Ograniczenie zanieczyszcze powietrza; 4. Poprawa stanu zieleni (parki, lasy); 5. Powstanie trwaych grup mieszkacw, wsppracujcych z samorzdem lokalnym, podejmujcych nowe wyzwania w zakresie edukacji ekologicznej; 6. Zwikszenie sprzyjajcego nastawienia spoecznoci lokalnej do ochrony rodowiska oraz zachcanie lokalnych przedsibiorcw do stosowania ekologicznych, czystych technologii jako sprzyjajcych technologii, a nie ograniczajcych rozwj.
122
Strona 124
Waciwie opracowany Program edukacji ekologicznej powinien rwnie uwzgldnia nakady finansowe oraz moliwoci finansowania zada edukacyjnych przewidzianych harmonogramem programu. Istotna jest rwnie spjno tego programu z zaoeniami programw edukacyjnych wyszych szczebli (powiatowym i wojewdzkim). W gminie Stare Pole prowadzone s liczne akcje proekologiczne, przede wszystkim w placwkach owiatowych, co prowadzi do wzrostu wiadomoci ekologicznej wrd mieszkacw, przede wszystkim wrd najmodszych, ktre dziki zabawie rozwijaj w sobie poczucie troski i obowizku za rodowisko przyrodnicze, w ktrym yj. Dziaania podejmowane przez Zesp Szk w Starym Polu przedstawiaj si nastpujco: - akcja rozpowszechniania wiedzy o sposobach zagospodarowania zuytego sprztu elektronicznego i elektrycznego (pogadanki na lekcjach przyrody, gazetka cienna, materiay informacyjne), - konkurs ekologiczny EKO - planeta, - uczestnictwo w konkursach ekologicznych (Wojewdzki Konkurs o owiectwie i Ochronie rodowiska, konkurs plastyczny pn. Zmiany klimatyczne, a zdrowie czowieka, Wsplne rady na odpady, konkurs na zabawk ekologiczn, na plakat o tematyce ekologicznej), - organizacja akcji Sprztanie wiata Polska, - cykl zaj dotyczcy pozyskiwania energii, oszczdnoci i skutkw jej zuycia, Quiz pn. Energia = ycie, - zbirka zuytych baterii, - organizacja Ekologicznego Rajdu Terenoznawczego z okazji Dnia Ziemi (kwiecie 2008 r.), - doskonalenie zachowa proekologicznych, wycieczki zagraniczne i krajoznawczych oraz biwaki), - zajcia edukacyjne w Muzeum Oceanograficznym w Gdyni (ekologia oraz ycie Batyku). W gminie Stare Pole wyznaczono Ekoturystyczn tras rowerow w ramach programu Aktywni z natury pod patronatem CEO z Warszawy i Starostwa Powiatowego w Malborku. Poprzez zainteresowanie dzieci i modziey problemami ochrony rodowiska organizatorzy konkursw mog dotrze rwnie do rodzicw i najbliszego otoczenia dzieci. Problem wiadomoci ekologicznej w spoeczestwie jest niezwykle istotny w wietle warunkw ycia mieszkacw.
123
Strona 125
Podczas rnych konkursw i akcji ekologicznych warto jest pogbia znajomo problemw rodowiskowych zwizanych z odpadami komunalnymi, pokaza korzyci pynce ze zbirki makulatury oraz innych surowcw wtrnych, ksztaci umiejtnoci ograniczenia iloci odpadw wytwarzanych w domu oraz aktywnego udziau w dziaaniach na rzecz rodowiska. Dziaacze zajmujcy si tematyk ochrony rodowiska powinni rwnie zwrci uwag na problem spalania odpadw w gospodarstwach domowych. Uwiadamiajc szkodliwo, jaka wynika z wprowadzania do atmosfery substancji pochodzcych ze spalania w nieprzystosowanych do tego urzdzeniach, mog doprowadzi do mierzalnej poprawy faktycznego stanu rodowiska przyrodniczego. Rne dziaania proekologiczne w postaci akcji ekologicznych podejmuj rwnie inne podmioty dziaajce w tym regionie, np. Nadlenictwo Elblg, ktre organizuje akcje ekologiczne, konkursy oraz zloty. Wraz z pocztkiem sezonu grzewczego powraca temat spalania odpadw w domowych piecach. W wiadomoci wielu osb takie postpowanie to czysty zysk. Pozbywaj si odpadw (nie pac za ich utylizacj) i uzyskuj ciepo. Jednak oprcz dozwolonych materiaw opaowych mieszkacy spalaj: butelki plastikowe, opakowania foliowe, niepotrzebn odzie, obuwie. W procesie spalania odpadw, w szczeglnoci z tworzyw sztucznych uwalniane s do atmosfery szkodliwe zwizki chemiczne (dioksyny), ktre przyczyniajc si do zanieczyszczenia powietrza, zagraaj zdrowiu i yciu ludzi. Spalanie odpadw jest dopuszczalne wycznie w spalarniach (posiadajcych zabezpieczenia ograniczajce emisj do powietrza). Spalanie odpadw z tworzyw sztucznych powoduje osadzanie si tzw. sadzy mokrej w przewodach kominowych, ktr bardzo trudno usun, a jej nadmiar moe spowodowa zapalenie si przewodu kominowego i przyczyni si do poaru domu. Dobrym pomysem byoby wydanie informatora gminnego dla mieszkacw, z wykazem firm, ktre zajmuj si dziaalnoci z zakresu ochrony rodowiska, unieszkodliwiania odpadw i gospodarowania odpadami zawierajcymi azbest. Dokument taki uatwiaby mieszkacom poruszanie si w tematyce proekologicznej. Ludno wiedziaaby, do jakiej firmy moe si zgosi w sprawie unieszkodliwiania odpadw i nie wyrzucaaby odpadw niebezpiecznych. Akcje ekologiczne powinny by prowadzone cyklicznie oraz angaowa coraz wicej mieszkacw. Aby propagowa postawy ekologiczne naley informowa spoeczestwo np. za pomoc rozdawania ulotek informacyjnych, bd poprzez udostpnianie informacji w Internecie. W dobie informatyzacji spoeczestwa, ekologiczny serwis internetowy byby bardziej przystpny, na przykad dla modziey. Serwis ten mgby zawiera informacje przydatne dla mieszkacw gminy i regionu w zakresie obowizkw mieszkacw, odnonie gospodarki odpadami i prawidowego gospodarowania nimi.
124
Strona 126
VIII. SYSTEM FINANSOWANIA INWESTYCJI 8.1. KRAJOWE I MIDZYNARODOWE PROGRAMY PROMUJCE ROZWJ ZRWNOWAONY, INTEGRACJ I WSPPRAC MIDZYNARODOW Po uzyskaniu przez Polsk czonkostwa w Unii Europejskiej zrodziy si dla naszego kraju nowe moliwoci i szanse na lepszy rozwj gospodarczy zgodny z ide ekorozwoju. Uzyskanie funduszy pochodzcych ze rde unijnych bd innych organizacji midzynarodowych jest obecnie moliwe poprzez przystpowanie zainteresowanych stron do konkretnych programw i projektw. W obecnych warunkach gospodarczych kraju, s to czsto jedyne rda finansowania i realizacji inwestycji. Bardzo wanym jest, aby wadze lokalne podejmoway prby uzyskania tych funduszy, a tym samym wykorzystay szans na rozwj zrwnowaony swojego regionu i polepszenie w nim warunkw ycia ludnoci. Poniej przedstawiono wybrane programy dotyczce dziaa w zakresie ochrony oraz ksztatowania rodowiska przyrodniczego i kulturowego, dziki ktrym moliwe jest uzyskanie rodkw na konkretne projekty rozwojowe. Program Operacyjny Infrastruktura i rodowisko (2007 - 2013) Gwnym celem programu jest podniesienie atrakcyjnoci inwestycyjnej Polski i jej regionw poprzez rozwj infrastruktury technicznej przy rwnoczesnej ochronie i poprawie stanu rodowiska przyrodniczego, zdrowia, zachowaniu tosamoci kulturowej i rozwijaniu spjnoci terytorialnej. rdem finansowania projektw s rodki Funduszu Spjnoci i Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Wzrost atrakcyjnoci Polski i regionw bdzie osignity dziki inwestycjom w szeciu obszarach - transportu, rodowiska, energetyki, kultury, ochrony zdrowia i szkolnictwa wyszego - poprzez realizacj nastpujcych celw szczegowych programu: 1. Budowa infrastruktury zapewniajcej, e rozwj gospodarczy Polski bdzie dokonywa si przy rwnoczesnym zachowaniu i poprawie stanu rodowiska naturalnego. 2. Zwikszenie dostpnoci gwnych orodkw gospodarczych w Polsce poprzez powizanie ich sieci autostrad i drg ekspresowych oraz alternatywnych wobec transportu drogowego rodkw transportu. 3. Zapewnienie dugookresowego bezpieczestwa energetycznego Polski poprzez dywersyfikacj dostaw, zmniejszenie energochonnoci gospodarki i rozwj odnawialnych rde energii.
125
Strona 127
4. Wykorzystanie potencjau kultury i dziedzictwa kulturowego o znaczeniu wiatowym i europejskim dla zwikszenia atrakcyjnoci Polski. 5. Wspieranie utrzymania dobrego poziomu zdrowia zasobw pracy. 6. Rozwj nowoczesnych orodkw akademickich, w tym ksztaccych specjalistw w zakresie nowoczesnych technologii. Do gwnych priorytetw POIi zalicza si: I. Gospodark wodno - ciekow II. Gospodark odpadami i ochron powierzchni ziemi III. Zarzdzanie zasobami i przeciwdziaanie zagroeniom rodowiska IV. Przedsiwzicia dostosowujce przedsibiorstwa do wymogw ochrony rodowiska V. Ochron przyrody i ksztatowanie postaw ekologicznych VI. Drogow i lotnicz sie TEN-T VII. Transport przyjazny rodowisku VIII. Bezpieczestwo transportu i krajowe sieci transportowe IX. Infrastruktur energetyczn przyjazn rodowisku i efektywno energetyczn X. Bezpieczestwo energetyczne, w tym dywersyfikacja rde energii XI. Kultur i dziedzictwo kulturowe XII. Bezpieczestwo zdrowotne i popraw efektywnoci systemu ochrony zdrowia XIII. Infrastruktur szkolnictwa wyszego Program Operacyjny Infrastruktura i rodowisko oraz Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka realizuj cele Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia (NSRO). Instytucj Zarzdzajc w obu tych programach jest Ministerstwo Rozwoju Regionalnego. Program Operacyjny Europa rodkowa Gwnym celem programu jest wzmocnienie spjnoci terytorialnej, promowanie wewntrznej integracji oraz poprawa konkurencyjnoci obszaru Europy rodkowej. Cele czstkowe przyczyniajce si do realizacji celu gwnego to: 1. Podnoszenie konkurencyjnoci obszaru Europy rodkowej poprzez wzmacnianie struktur innowacyjnoci i dostpnoci. 2. Poprawa rwnomiernego i zrwnowaonego terytorialnego rozwoju poprzez podniesienie jakoci rodowiska oraz rozwj atrakcyjnych miast i regionw w obszarze Europy rodkowej.
126
Strona 128
Jednym z najwaniejszych priorytetw programu, ktry w szczeglny sposb porusza aspekt rodowiskowy jest priorytet 3 - Odpowiedzialne korzystanie ze rodowiska . Priorytet ten wspiera bdzie wykorzystanie rde energii odnawialnej oraz wzrost efektywnoci energetycznej na przestrzeni obszaru wsppracy. Obszarami interwencji omawianego priorytetu s: - Rozwj rodowiska wysokiej jakoci poprzez zarzdzanie naturalnymi zasobami i dziedzictwem. - Redukcja ryzyka i wpywu zagroe naturalnych i wywoanych dziaalnoci czowieka - Wspieranie wykorzystywania rde energii odnawialnej i zwikszania efektywnoci energetycznej. - Wspieranie ekologicznych (przyjaznych rodowisku) technologii i dziaa. Podstawowymi grupami docelowymi s wszyscy krajowi, regionalni, lokalni decydenci oraz instytucje dziaajce w obszarze rodowiska, zarzdzania zasobami naturalnymi, gospodarki wodnej, zarzdzania zagroeniami rodowiskowymi, efektywnoci energetycznej takie jak: wadze lokalne i regionalne, rodowiskowe grupy interesu, stowarzyszenia rodowiskowe, instytuty stosowanych bada rodowiskowych, stowarzyszenia, dostawcy energii, jak i wszystkie grupy obywateli i ich przedstawiciele dziaajcy w danym obszarze interwencji. Program Unii Europejskiej Inteligentna Energia dla Europy (IEE) Gwnymi celami IEE jest przede wszystkim: 1. promowanie wydajnoci energetycznej oraz racjonalnego wykorzystania zasobw energetycznych; 2. promowanie nowych i odnawialnych rde energii i wspieranie rnorodnoci energetycznej; 3. promowanie wydajnoci energetycznej oraz zastosowania nowych i odnawialnych rde energii w transporcie. Program Rozwoju Obszarw Wiejskich (2007 - 2013) Program ma na celu: 1. Popraw konkurencyjnoci sektora rolnego i lenego; 2. Popraw rodowiska naturalnego i obszarw wiejskich; 3. Popraw jako ycia na obszarach wiejskich i rnicowanie gospodarki wiejskiej.
127
Strona 129
Program INTERREG IVC Program INTERREG IVC jest realizowany w ramach celu Europejskiej Wsppracy Terytorialnej wspieranej w zgodzie z zaoeniami polityki Funduszy Strukturalnych na lata 2007 - 2013. Oglnym celem Programu INTERREG IVC, skupiajcego si rwnie na wsppracy midzyregionalnej, jest poprawa skuteczno polityki rozwoju regionalnego w obszarach: innowacji, gospodarki opartej na wiedzy, ochrony rodowiska i zapobiegania ryzyku, a take wkad w unowoczenianie gospodarki oraz wzrost konkurencyjnoci w Europie. Cel ten naley realizowa poprzez wymian, wspdzielenie oraz transfer dowiadcze, wiedzy i dobrych praktyk. Promujc oglnoeuropejsk wspprac, INTERREG IVC wspiera wadze regionalne i lokalne w postrzeganiu wsppracy midzyregionalnej jako rodka rozwoju poprzez dostp do dowiadcze innych. Program INTERREG IVC jest finansowany przez Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR). Program opiera si na dwch priorytetach tematycznych powizanych z agendami z Lizbony i Goteborga, z ktrych najwaniejszym w analizowanym aspekcie jest priorytet 2 - rodowisko naturalne i zapobieganie ryzyku. Do gwnych zagadnie zawartych w tym priorytecie nale: - Ryzyko naturalne i technologiczne, - Gospodarka wodna, - Gospodarka odpadami, - Rnorodno biologiczna i zachowanie dziedzictwa naturalnego, - Energia i zrwnowaony transport, - Dziedzictwo kulturowe i krajobraz. Regionalny Program Operacyjny Wojewdztwa Pomorskiego (2007 - 2013) Regionalny Program Operacyjny dla wojewdztwa pomorskiego na lata 2007 - 2013 (RPO) jest kompleksowym programem majcym na celu popraw konkurencyjnoci gospodarczej, spjnoci spoecznej i dostpnoci przestrzennej wojewdztwa. Podstawowym zaoeniem RPO jest zrwnowaone wykorzystanie specyficznych cech potencjau gospodarczego i kulturowego regionu oraz pene poszanowanie jego zasobw przyrodniczych. Program zawiera kompleksow diagnoz stanu wojewdztwa, jego silnych i sabych stron oraz moliwoci i szans rozwoju. Realizacja zaoe i celw wymienionych w Programie Ochrony rodowiska wymaga znacznych nakadw finansowych. Zdajc sobie z tego spraw naley dy do zwikszania
128
Strona 130
wpyww do budetu gminy. Innym rdem finansowania zada w zakresie gospodarki odpadami, gospodarki wodno - ciekowej i szeroko rozumianej ochrony i ksztatowania rodowiska przyrodniczego na terenie gminy Stare Pole i caego kraju powinny by take Fundusze Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej (Narodowy FOiGW, Wojewdzki FOiGW, Powiatowy FOiGW, Gminny FOiGW). Gminne i powiatowe fundusze ochrony rodowiska i gospodarki wodnej funkcjonoway do koca roku 2009. rodki funduszy powiatowych zostay przejte przez Starostw, a funduszy gminnych - przez Wjtw, Burmistrzw lub Prezydentw miast. Przychody z tytuu opat i kar stanowi maj dochody budetw gmin i powiatw. Gminy mog korzysta take z dotacji i preferencyjnych kredytw, oferowanych przez oraz finansowanych ze rodkw Banku Ochrony rodowiska. Szczegln uwag samorzdu gminy Stare Pole powinny zwrci programy dotyczce problemu gospodarki odpadami oraz gospodarki wodno - ciekowej. Opracowanie w tym zakresie konkretnego projektu inwestycyjnego dla gminy w ramach jednego z tych programw jest szans na uzyskanie rodkw i faktyczn realizacj projektu. Dziaania w zakresie poprawy warunkw rodowiska przyrodniczego, efektywnoci energetycznej oraz stanu infrastruktury technicznej gminy Stare Pole, przy zaoeniu rozwoju zrwnowaonego, powinny by jednym z gwnych celw strategicznych gminy, ktrych osignicie staje si moliwe m.in. dziki wykorzystaniu rodkw oferowanych przez powysze programy i fundusze. Szczegowe informacje dotyczce przedstawionych programw odnale mona na stronie internetowej www.woj-pomorskie.pl. Wrd wielu moliwych rde finansowania inwestycji, gmina, kadorazowo i indywidualnie powinna dopasowa system moliwoci finansowania do danej inwestycji i przedsiwzicia. IX. STRATEGIA I MONITORING REALIZACJI PROGRAMU 9.1. ZARZDZANIE PROGRAMEM OCHRONY RODOWISKA Warunkiem realizacji Programu Ochrony rodowiska jest ustalenie systemu zarzdzania tym programem. Zarzdzanie Programem odbywa si z uwzgldnieniem zasad zrwnowaonego rozwoju, w oparciu o instrumenty zarzdzania zgodne z kompetencjami i obowizkami podmiotw zarzdzajcych.
129
Strona 131
W odniesieniu do gminnego Programu Ochrony rodowiska jednostk, na ktrej spoczywa bd gwne zadania zarzdzania tym programem bdzie Urzd Gminy, jednak caociowe zarzdzanie rodowiskiem w gminie bdzie odbywa si na kilku szczeblach. Oprcz szczebla gminnego s jeszcze szczeble powiatowy i wojewdzki, obejmujce dziaania podejmowane w skali wojewdztwa i powiatu, a take szczeble jednostek organizacyjnych, obejmujcych dziaania podejmowane przez podmioty gospodarcze korzystajce ze rodowiska. Na kad z tych jednostek naoone s rne (czasami zbiene) obowizki. Na innych zasadach odbywa si zarzdzanie w stosunku do podmiotw gospodarczych korzystajcych ze rodowiska. Kieruj si one gwnie rachunkiem (efektami) ekonomicznym i zasadami konkurencji rynkowej, cho powszechne staje si take uwzgldnianie gosu opinii spoecznej. Na tym szczeblu zarzdzane rodowiskiem odbywa si przez: - dotrzymywanie wymaga stawianych przez przepisy prawa, - porzdkowanie technologii i reimw obsugi urzdze, - modernizacje stosowanych technologii, - eliminowanie technologii uciliwych dla rodowiska, - instalowanie urzdze ochrony rodowiska, - sta kontrole zanieczyszcze. Instytucje dziaajce w ramach administracji, a odpowiedzialne za wykonanie i egzekwowanie prawa maj gwnie na celu zapobieganie zanieczyszczeniom poprzez: - racjonalne planowanie przestrzenne, - kontrolowanie gospodarczego korzystania ze rodowiska, - porzdkowanie dziaalnoci zwizanej z gospodarczym korzystaniem ze rodowiska, - instalowanie urzdze ochrony rodowiska. Instrumenty suce do zarzdzania programem ochrony rodowiska wynikaj z obowizujcych aktw prawnych (np. Prawo ochrony rodowiska, ustawa o zagospodarowaniu przestrzennym, o ochronie przyrody, o odpadach itp.) i mona je podzieli na instrumenty prawne, finansowe, spoeczne oraz strukturalne.
130
Strona 132
9.1.1.INSTRUMENTY PRAWNE Do instrumentw prawnych zaliczamy: - pozwolenia na wprowadzanie do rodowiska substancji lub energii, w tym pozwolenia zintegrowane, - decyzje zatwierdzajce plany gospodarki odpadami, - koncesje geologiczne wydawane na rozpoznanie i eksploatacje surowcw mineralnych, - raporty oddziaywania na rodowisko planowanych czy istniejcych inwestycji, - uchway zatwierdzajce plany zagospodarowania przestrzennego, - decyzje ustalajce lokalizacj inwestycji celu publicznego lub warunkw zabudowy i zagospodarowania terenu. Szczeglnym instrumentem prawnym jest od niedawna monitoring, czyli kontrola jakoci stanu rodowiska. Prowadzony on jest zarwno jako badania jakoci rodowiska, jak te w odniesieniu do iloci zasobw rodowiska. Obecnie, wprowadzenie bada monitoringowych jako obowizujcych, czyni je instrumentem o znaczeniu prawym. 9.1.2. INSTRUMENTY FINANSOWE Do instrumentw finansowych zaliczamy: - opaty za korzystanie ze rodowiska - za emisje zanieczyszcze do powietrza, za pobr wody powierzchniowej i podziemnej, za odprowadzanie ciekw do wd lub ziemi, za skadowanie odpadw, za powierzchni, z ktrej odprowadzane s cieki, - administracyjne kary pienine, - odpowiedzialno cywilna, karna i administracyjna, - kredyty i dotacje z funduszy ochrony rodowiska, - pomoc publiczna na ochron rodowiska w postaci preferencyjnych poyczek i kredytw, dotacji, odrocze, rozoenia na raty i umorze patnoci wobec budetu pastwa i funduszy ekologicznych, zwolnie i ulg podatkowych. 9.1.3. INSTRUMENTY SPOECZNE Wrd instrumentw spoecznych jako najwaniejszy naley wymieni wspdziaanie. Uzgodnienia i usprawnienia instytucjonalne s wanym elementem skutecznego zarzdzania, opartego o zasady zrwnowaonego rozwoju. Mona je podzieli na: Narzdzia dla usprawnienia wsppracy i budowania partnerstwa tzw. uczenie si poprzez dziaanie. Mona w nich wyrni dwie kategorie dotyczce:
131
Strona 133
a) dziaa samorzdw (doksztacanie profesjonalne i system szkole, interdyscyplinarny model pracy, wsppraca i partnerstwo w systemach sieciowych), b) powiza midzy wadzami samorzdowymi a spoeczestwem (udzia spoeczestwa w zarzdzaniu poprzez system konsultacji i debat publicznych, wprowadzenie mechanizmw, tzw. budowania wiadomoci - kampanie edukacyjne). Narzdzia dla formuowania, integrowania i wdroenia polityk rodowiskowych: a) rodowiskowe porozumienia, karty, deklaracje, statuty, b) strategie i plany dziaa, c) systemy zarzdzania rodowiskiem, d) ocena wpywu na rodowisko, e) ocena strategii rodowiskowych, Narzdzia wczajce mechanizmy rynkowe w realizacje zrwnowaonego rozwoju: a) opaty, podatki, grzywny (na rzecz rodowiska), b) regulacje cenowe, c) regulacje uytkowania, oceny inwestycji, d) rodowiskowe zalecenia dla budetowania, e) kryteria rodowiskowe w procedurach przetargowych. Narzdzia dla pomiaru, oceny i monitorowania skutkw zrwnowaonego rozwoju: a) wskaniki rwnowagi rodowiskowej, b) ustalenie wyranych celw operacyjnych, c) monitorowanie skutecznoci procesw zarzdzania. Kolejnym, bardzo istotnym elementem instrumentw spoecznych jest edukacja ekologiczna. Pod tym pojciem naley rozumie rnorodne dziaania, ktre zmierzaj do ksztatowania wiadomoci ekologicznej spoeczestwa oraz przyjaznych dla rodowiska nawykw. Podstaw jest tu rzetelne i cige przekazywanie wiedzy na temat ochrony rodowiska oraz komunikowanie si wadz samorzdw lokalnych ze spoeczestwem na drodze podejmowanych dziaa inwestycyjnych. Naley jednak pamita, e gwnym celem prowadzonej edukacji ekologicznej bdzie zmiana postaw (nawykw) spoeczestwa w odniesieniu do poszczeglnych dziedzin ycia tak, aby byy one zgodne z zasadami zrwnowaonego rozwoju. Z uwagi na specyfik tego zagadnienia trzeba mie wiadomo, e bdzie to proces wieloletni, co nie oznacza, e nie naley go prowadzi. Dziaania edukacyjne powinny by realizowane w rnych dziedzinach, rnych formach oraz na rnych poziomach, poczwszy od szk wszystkich stopni a skoczywszy
132
Strona 134
na tematycznych szkoleniach adresowanych do poszczeglnych grup zawodowych i organizacji. W szczeglnoci szkolenia ekologiczne powinny by organizowane dla: - pracownikw administracji; - samorzdw mieszkacw; - nauczycieli szk wszystkich szczebli; - dziennikarzy; - dyrekcji i kadry zakadw produkcyjnych. Wana dla ochrony rodowiska jest rwnie wsppraca pomidzy powiatowymi i gminnymi subami ochrony rodowiska, instytucjami naukowymi, organizacjami spoecznymi oraz podmiotami gospodarczymi. Wzajemne relacje powinny opiera si na partnerstwie, ktre bd prowadziy do wsplnej realizacji poszczeglnych przedsiwzi. Pozarzdowe organizacje ekologiczne mog zajmowa si zarwno dziaaniami planistycznymi (np. przygotowywa plany ochrony rezerwatw lub obszarw NATURA 2000, opracowywa operaty ochrony przyrody dla nadlenictw), prowadzi konstruktywne, fachowe programy ochrony rnych gatunkw czy typw siedlisk, realizowa prorodowiskowe inwestycje (np. zwizane z alternatywnymi rdami energii) itp. Tradycyjn rol organizacji jest te prowadzenie kontroli przestrzegania przepisw ochrony rodowiska i monitoringu. Niezbdne jest, aby prowadzona komunikacja spoeczna obja swym zasigiem wszystkie grupy spoeczestwa. Bardzo wan spraw jest waciwe, rzetelne i odpowiednio wczeniejsze informowanie tych mieszkacw, ktrych planowane inwestycje bd dotyczyy w sposb bezporedni. Podmioty zajmujce si rozwojem lokalnym oraz podmioty gospodarcze nie mog dopuci do zaistnienia sytuacji, kiedy to mieszkacy dowiaduj si o planowanych zamierzeniach z innych rde np. prasy. W takim przypadku wielokrotnie zajm oni postaw negatywn w stosunku do planowanej inwestycji. Edukacja i informacja z komunikacj s ze sob cile powizane, bowiem dobra i waciwa informacja potguje proces edukacji. 9.1.4. INSTRUMENTY STRUKTURALNE Do instrumentw strukturalnych nale wszelkie programy strategiczne np. strategie rozwoju wraz z programami sektorowymi, a take program ochrony rodowiska, i to one wytyczaj gwne tendencje i kierunki dziaa w ramach rozwoju gospodarczego, spoecznego i ochrony rodowiska. Nadrzdnym dokumentem powinna by strategia rozwoju
133
Strona 135
gminy. Dokument ten jest baz dla opracowania programw sektorowych np. dotyczcych rozwoju obszarw wiejskich, przemysu, ochrony zdrowia, turystyki, ochrony rodowiska itp. W programach tych powinny by uwzgldnione z jednej strony kierunki rozwoju poszczeglnych dziedzin gospodarki i ich konsekwencje dla rodowiska, a z drugiej wytyczone pewne ramy tego rozwoju, warunkowane trosk o stan rodowiska. Oznacza to, e ochrona rodowiska na terenie gminy wymaga podejmowania pewnych dziaa w okrelonych dziedzinach gospodarki, jak i codziennego ycia jego mieszkacw. Kada gmina decyduje o ksztatowaniu swojej przestrzeni geograficznej, sposobie zarzdzania rodowiskiem i tworzeniem lepszego modelu ycia swoich mieszkacw. Program Ochrony rodowiska jest jednym z elementw prowadzenia ekorozwoju gminy, ktry powinien nawizywa do: - Polityki Ekologicznej Polski, - programw ekologicznych wyszego szczebla, - oraz lokalnych wartoci zasobw i zagroenia rodowiskowego, - lokalnej wiadomoci, chci i moliwoci dziaania. Lokalny rozwj powinien nastpowa bez degradacji zasobw przyrody i jej ekosystemw oraz uwzgldnia warunki przyrodnicze i spoeczne. Podstawowe zaoenie ekorozwoju wymaga zastpienia filozofii maksymalnego zysku, filozofi wsplnego interesu. Dlatego tak wane jest wspdziaanie samorzdu gminnego i mieszkacw gminy (wspomniane wczeniej rozmowy z mieszkacami i edukacja ekologiczna). Wanie w gminie, wsplny interes jest szczeglnie wany i musi uwzgldnia potrzeby wszystkich mieszkacw. Jest to model ycia, w ktrym ludzie staraj si y w zgodzie z przyrod i mie wpyw na otaczajc ich rzeczywisto spoeczn i gospodarcz. Dobre warunki rodowiskowe wpywaj na rozwj gospodarczy gminy i popraw warunkw zdrowotnych. Drog ich osignicia powinien by program ekorozwoju gminy, ktrego czci jest Program Ochrony rodowiska oraz przestrzeganie jego zaoe. 9.2. MONITOROWANIE PROGRAMU OCHRONY RODOWISKA 9.2.1. ZASADY MONITORINGU W procesie wdraania Programu wana jest kontrola przebiegu tego procesu oraz ocena stopnia realizacji zada w nim wyznaczonych z punktu widzenia osignicia zaoonych celw. Z tego wzgldu wane jest wyznaczenie systemu monitorowania, na podstawie, ktrego bdzie moliwe dokonanie oceny procesu wdraania oraz bd mogy by dokonane modyfikacje Programu.
134
Strona 136
Monitoring powinien by sprawowany w nastpujcych zakresach: - monitoring rodowiska; - monitoring programu; - monitoring odczu spoecznych. Monitoring rodowiska System kontroli rodowiska, jest narzdziem wspomagajcym prawne, finansowe i spoeczne instrumenty zarzdzania rodowiskiem. Dostarcza informacji o efektach wszystkich dziaa na rzecz ochrony rodowiska i moe by traktowany jako podstawa do oceny caej polityki ochrony rodowiska. Jest jednym z najwaniejszych kryteriw, na podstawie, ktrych tworzona jest nowa polityka. Mierniki efektw ekologicznych s w znacznym stopniu dostpne jako wielkoci mierzone w ramach istniejcych systemw kontroli i monitoringu. Pomiary poziomw emisji i imisji, zanieczyszczenia wd powierzchniowych i podziemnych, s wykonywane w ramach dziaalnoci np. WIO, IMGW, a przyrost obszarw aktywnych przyrodniczo (lasw, k, terenw parkowych, uytkw ekologicznych) znany jest instytucjom takim jak np. Urzd Gminy, RDLP i innym. Monitoring programu Najwaniejszym wskanikiem jest monitorowanie realizacji poszczeglnych zada. Rada Gminy bdzie oceniaa, co dwa lata stopie wdroenia Programu, natomiast na bieco bdzie kontrolowany postp w zakresie wykonania przedsiwzi zdefiniowanych w programie. Na pocztku 2011 roku nastpi kolejna ju ocena realizacji przedsiwzi przewidzianych do realizacji w harmonogramie PO, ale take PGO. Wyniki oceny bd stanowiy wkad dla listy przedsiwzi, obejmujcych kolejne okresy realizacji zada. Cykl ten bdzie si powtarza, co kade dwa lata, co zapewni cigy nadzr nad wykonaniem Programu. W przypadku nie osignicia zaplanowanych zamierze naley dokona analizy sytuacji i pozna jej przyczyny. Powodem mog by np. brak czasu, pienidzy, zasobw ludzkich lub te zmiana kolejnoci przewidzianych w programie zada priorytetowych. W cyklach czteroletnich bdzie oceniany stopie realizacji celw ekologicznych (okrelonych w tym dokumencie do koca 2011 roku). Ocena ta bdzie baz do ewentualnej korekty celw i strategii ich realizacji. Taka procedura pozwoli na spenienie wymaga zapisanych w ustawie Prawo ochrony rodowiska, a dotyczcych okresu, na jaki jest przyjmowany program ochrony rodowiska i systemu raportowania o stanie realizacji programu ochrony rodowiska.
135
Strona 137
- Ocena postpw we wdraaniu programu ochrony rodowiska, w tym przygotowanie raportu - co dwa lata, - Aktualizacja listy przedsiwzi - co dwa lata, - Aktualizacja polityki ochrony rodowiska, tj. celw ekologicznych i kierunkw dziaa - co cztery lata. Na poniszym schemacie przedstawiono harmonogram monitoringu realizacji Programu.
Monitoring Monitoring stanu rodowiska Mierniki efektywnoci Programu Ocena realizacji listy przedsiwzi Raporty z realizacji Programu Aktualizacja Porgramu Ochrony rodowiska ////////// ////////// ////////// 2009 ////////// 2010 ////////// 2011 ////////// ////////// ////////// ////////// ////////// Itd. //////////
Monitoring odczu spoecznych Monitoring odczu spoecznych jest sprawowany na podstawie bada opinii spoecznej i specjalistycznych opracowa sucych jakociowej ocenie udziau spoeczestwa w dziaaniach na rzecz poprawy stanu rodowiska, a take ocenie odbioru przez spoeczestwo efektw Programu, midzy innymi przez ilo i jako interwencji zgaszanych do powiatowych wadz rodowiskowych. 9.2.2. MONITOROWANIE ZAOONYCH EFEKTW EKOLOGICZNYCH W ocenie postpu wdraania Programu Ochrony rodowiska oraz jego faktycznego wpywu na rodowisko pomocna jest analiza i monitorowanie zaoonych efektw ekologicznych. Powinno by ono realizowane przy pomocy wskanikw (miernikw) stanu rodowiska i zmian presji na rodowisko, a take na wskanikach wiadomoci spoecznej. W tabeli zamieszczonej poniej zaproponowano najistotniejsze wskaniki, przyjmujc, e lista ta nie jest wyczerpujca i powinna by modyfikowana. Lista ta zostaa oparta na dokonanej w rozdziale IV punkt 4.10. Analizie wskanikowej.
136
Strona 138
TABELA 53. Wskaniki monitorowania efektywnoci Programu

Wskanik Cele ekologiczne: Zasoby przyrodnicze % powierzchni gminy objty prawna ochron przyrody Sie NATURA 2000, Sie ECONET Liczba rezerwatw Liczba rezerwatw posiadajcych plany ochrony Liczba planowanych rezerwatw Liczba uytkw ekologicznych Liczba pomnikw przyrody Uytki lene oraz grunty zadrzewione i zakrzewione % ha szt. szt. szt. szt. szt. % powierzchni gminy Powierzchnia ziemi Powierzchnia terenw zrekultywowanych Udzia gleb kwanych i bardzo kwanych Udzia poszczeglnych klas bonitacyjnych gleb (grunty orne) Powierzchnia gleb ochronnych ha % % oglnej powierzchni ha Wody powierzchniowe i podziemne % udziau w oglnej iloci punktw pomiarowych (na terenie gminy) szt. szt. km Gmina, Powiat Okrgowa Stacja Chemiczno Rolnicza, WIO Okrgowa Stacja Chemiczno Rolnicza, Gmina Urzd Wojewdzki Ministerstwo rodowiska Urzd Wojewdzki, RDO RDO RDO RDO RDO RDO, Starostwo Powiatowe RDLP, GUS Jednostka miary Lata 2009 2010 2011 rdo informacji o wskanikach
Jako ciekw wodnych, udzia wd pozaklasowych (wg oceny oglnej)
WIO
Ilo jezior z ustalon klas czystoci (raz na rok) Ilo przebadanych kpielisk (sezon turystyczny maj wrzesie) Dugo linii brzegowej wyznaczonej dla zbiornikw i ciekw wodnych
WIO PSSE
% udziau w oglnej iloci Jako wd podziemnych, udzia wd o bardzo dobrej i dobrej jakoci punktw (klasa Ia i Ib) monitoringu (na terenie gminy) Liczba uj wody komunalnych Liczba SUW Wydajno uj wody Produkcja wody Dugo sieci wodocigowej na terenie gminy Liczba przyczy wodocigowych Procent mieszkacw objtych sieci wodocigow Udzia ludnoci obsugiwanej przez oczyszczalnie ciekw Dugo sieci kanalizacyjnej na terenie gminy Liczba przyczy kanalizacyjnych Wskanik skanalizowania gminy (K) K = 1 000 x d. Sieci kanalizacyjnej/liczba mieszkacw gminy Liczba szamb szt. szt. m3/d m3/rok km szt. % ogu ludnoci % ogu ludnoci km szt. K
WIO
Gmina, Zakad, GUS Gmina, Zakad Gmina, Zakad Gmina, Zakad, GUS Gmina, Zakad, GUS Gmina, Zakad, GUS Gmina, Zakad, GUS Gmina, Zakad, GUS Gmina, Zakad, GUS Gmina, Zakad, GUS
Wskanik proporcji d. Sieci kanalizacyjnej do d. Sieci wodocigowej szt. Gmina
137
Strona 139
Liczba przyzagrodowych oczyszczalni ciekw
szt. %w stosunku do caego rozmiaru ewidencyjnego dugoci waw Powietrze atmosferyczne szt.
Gmina, Powiat
100% dugoci waw przeciwpowodziowych ma waciwy stan techniczny
ZMiUW
Ilo pozwole na emisj Wielko dopuszczalnej rocznej emisji (wg pozwole) dla wskanikw - SO2 - NO2 - CO - py cakowity Ilo lokalnych kotowni wglowych Ilo kotowni opartych o ekologiczne rda ogrzewania Emitory odorw Natenie ruchu pojazdw
Powiat, Gmina
[Mg]
Powiat, Gmina
szt. szt. szt. szt. Haas
Gmina, Gmina, www Gmina Gmina, Powiat, Zarzdcy drg WIO, Powiat
Ilo zakadw posiadajcych okrelone dopuszczalne poziomy emisji haasu Liczba stref ciszy na jeziorach i obszarach chronionych (zachowana co najmniej na dotychczasowym poziomie)
szt. liczba akwenw objtych strefami ciszy szt. Pola elektromagnetyczne
Powiat
Natenie ruchu pojazdw
Gmina, Powiat, Zarzdcy drg
Ilo emitorw pl elektromagnetycznych: - liniowych; - punktowych Ilo zuytej wody/1 mieszkaca na rok Zuycie energii w przeliczeniu na 1 mieszkaca na rok Liczba instalacji dziaajcych w oparciu o energi odnawialn
szt. Racjonalne uytkowanie zasobw naturalnych m3/osoba kW szt. Edukacja ekologiczna
Powiat, Gmina, WIO
Gmina, Zakad, GUS Zakad, GUS WIO, Gmina, GUS Gmina, Powiat, Nadlenictwo Powiat, Gmina, Nadlenictwo Gmina, Powiat, WIO
Liczba projektw zrealizowanych na rzecz ochrony rodowiska Ilo cieek przyrodniczo - dydaktycznych
szt. szt. Przeciwdziaanie powanym awariom
Ilo sytuacji awaryjnych na terenie gminy w cigu roku
szt.
138
Strona 140
WYKORZYSTANE MATERIAY I OPRACOWANIA Wybrane akty prawne Ustawa z dn. 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony rodowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627 z pn. zm.), - tekst ujednolicony Dz. U z 2008 r. Nr 25 poz. 150); Ustawa z dn. 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 92 poz. 880), Ustawa z dn. 4 lutego 1994, Prawo geologiczne i grnicze (tekst ujednolicony Dz. U. Z 2005 r. Nr 228, poz. 1947 z pn. zm.), Ustawa z dn. 3 luty 1995 r. o ochronie gruntw rolnych i lenych (Dz. U. Nr 16, poz. 78 z pn. zm., tekst ujednolicony Dz. U. 2004 nr 121 poz. 1266); Ustawa z dn. 18 lipca 2001 r. - Prawo wodne (Dz. U. Nr 115, poz. 1229 z pn. zm., tekst ujednolicony Dz. U. 2005 nr 239 poz.; 2019); Ustawa z dn. 13 wrzenia 1996 r. o utrzymaniu czystoci i porzdku w gminach (Dz. U. 1996 Nr 132, poz. 622 z pn. zm., tekst jednolity Dz. U. z 2006 r. Nr 144, poz. 1042); Rozporzdzenie Min. rodowiska w sprawie kryteriw i sposobu oceny stanu wd podziemnych z dn. 23 lipca 2008 r. (Dz. U. Nr 143, poz. 896); Rozporzdzenie Min. rodowiska w sprawie kryteriw i sposobu oceny stanu wd powierzchniowych z dn. 11 lutego 2004 r. (Dz. U. Nr 32, poz. 284) Rozporzdzenie Min. rodowiska z dn. 24 lipca 2006 roku w sprawie warunkw, jakie naley speni przy wprowadzaniu ciekw do wd lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczeglnie szkodliwych dla rodowiska wodnego (Dz. U. 2006, Nr 137, poz. 984). Literatura i wybrane dokumenty programowe - Wytyczne sporzdzania programw ochrony rodowiska na szczeblu regionalnym i lokalnym, Ministerstwo rodowiska, Warszawa, grudzie 2002 r., - Polityka Ekologiczna Pastwa w latach 2009 - 2012 z perspektyw do roku 2016 (Warszawa, 2008) - Narodowa strategia ochrony rodowiska na lata 2000-2006, Ministerstwo rodowiska, 2000, - Krajowa strategia ochrony i umiarkowanego uytkowania rnorodnoci biologicznej, projekt, Ministerstwo rodowiska 2000, - Narodowa Strategia Edukacji Ekologicznej, Warszawa, 2001 r.,
139
Strona 141
- Krajowy Program Zwikszania Lesistoci 2003 r., - Program Ochrony rodowiska Wojewdztwa Pomorskiego na lata 2007 - 2010 z uwzgldnieniem perspektywy na lata 2011 - 2014, wrzesie 2007 r. (wraz z zacznikami); - Strategia Rozwoju Wojewdztwa Pomorskiego, lipiec 2005 r.; - Plan Zagospodarowania Przestrzennego Wojewdztwa Pomorskiego, Gdask, 2002 r.; - Program Ochrony rodowiska wraz z Planem Gospodarki Odpadami dla Powiatu Malborskiego na lata 2004 2011, Warszawa, 2004 r.; - Strategia Rozwoju Spoeczno - Gospodarczego Powiatu Malborskiego 2002 - 2012; Malbork, padziernik, 2002 r.; - Program Ochrony rodowiska Gminy Stare Pole 2004 - 2012, 2004 r., - Strategia Rozwoju Gminy Stare Pole na lata 2008 - 2020, 2008 r. - Wieloletni Plan Inwestycyjny z 2009 roku (na lata 2009 - 2011), - Raporty o stanie rodowiska w wojewdztwie pomorskim, WIO, Biblioteka Monitoringu rodowiska, Gdask, 2004; 2005, 2006, 2007, 2008 r.; - Kodeks dobrej praktyki rolniczej, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Ministerstwo rodowiska, Warszawa, 2007 r.; - Kondracki J., Geografia fizyczna Polski, PWN Warszawa 1980 r.; - Kozowski S., Ekorozwj w gminie, materiay informacyjne do przygotowania programu ekorozwoju gminy, Wydawnictwo Ekonomia i rodowisko Biaystok - Krakw 1993 r.; - Dostpne strony internetowe: www.sejm.gov.pl www.stat.gov.pl natura2000.mos.gov.pl www.kp.org.pl rop.mps.gov.pl www.gdansk.lasy.gov.pl www.uw.gda.pl www.woj-pomorskie.pl www.infoeko.pomorskie.pl/Powiaty/Malborski www.starepole.pl powiat.malbork.pl
Strona 142
Materiay w posiadaniu Urzdu Gminy w Starym Polu: - decyzje, - pozwolenia, - umowy, - raporty i sprawozdania ilociowe, - opracowania, - statystyki. Materiay przekazane przez instytucje: - Generaln Dyrekcj Drg Krajowych i Autostrad w Gdasku, Zarzd Drg Powiatowych w Malborku, - Pomorsk Spk Gazownictwa, Oddzia Zakad Gazowniczy w Gdasku, - Centralny Wodocig uawski Sp. z o.o. Nowy Dwr Gdaski, - Przedsibiorstwo Wodocigw i Kanalizacji w Malborku.
Strona 143
Spis tabel
Nr tabeli 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. Liczba ludnoci w gminie Stare Pole Wykaz ulic i liczba ludnoci w miejscowoci Stare Pole Analiza czasowa liczby ludnoci gminy Stare Pole Ruch naturalny ludnoci w gminie Stare Pole Liczba osb bezrobotnych w gminie Stare Pole Uytkowanie ziemi w gminie Stare Pole Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane w rejestrze REGON wg sektorw wasnociowych na terenie gminy Stare Pole Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane w rejestrze REGON wg sekcji PKD (stan na rok 2008) Powierzchnia zasieww w gminie Stare Pole Produkcja zwierzca na terenie gminy Stare Pole Charakterystyka gospodarstw rolnych wedug wielkoci gospodarstwa Komunalne ujcie wody na terenie gminy Stare Pole Produkcja zwierzca na terenie gminy Stare Pole Charakterystyka gospodarstw rolnych wedug wielkoci gospodarstwa Komunalne ujcie wody na terenie gminy Stare Pole Woda dostarczana gospodarstwom domowym i indywidualnym gospodarstwom rolnym na terenie gminy Stare Pole na przestrzeni lat 2004 - 2008 Wielko poboru wody z sieci ujcia Letniki Dane dotyczce wodocigw na terenie gminy Stare Pole (stan na lata 2007 i 2008) Dugo czynnej sieci rozdzielczej na terenie gminy Stare Pole na przestrzeni lat 2004 - 2008 Liczba pocze prowadzcych do budynkw mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania na terenie gminy Stare Pole na przestrzeni lat 2004 - 2008 Ludno korzystajca z sieci wodocigowej na terenie gminy Stare Pole na przestrzeni lat 2004 - 2007 Dane na temat sieci wodocigowej eksploatowanej na terenie gminy Stare Pole przez PWiK Malbork Dane na temat sieci wodocigowej eksploatowanej na terenie gminy Stare Pole przez CWZ Nowy Dwr Gdaski Dane dotyczce kanalizacji na terenie gminy Stare Pole (2007 i 2008 r.) Dugo sieci kanalizacyjnej na terenie gminy Stare Pole na przestrzeni lat 2004 -2008 Liczba pocze prowadzcych do budynkw mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania na terenie gminy Stare Pole na przestrzeni lat 2004 - 2008 Ludno korzystajca z sieci kanalizacyjnej na terenie gminy Stare Pole na przestrzeni lat 2004 - 2007 Dane na temat sieci kanalizacyjnej eksploatowanej na terenie gminy Stare Pole przez CW Nowy Dwr Gdaski Zestawienie przydomowych oczyszczalni ciekw na terenie gminy Stare Pole zgoszonych do budowy w latach 2008 - 2009 Informacja o iloci ciekw dopywajcych do oczyszczalni w Starym Polu w 2008 r. Stenie zanieczyszcze w ciekach na oczyszczalni w Starym Polu w roku 2009 (raport z badania CW) adunki zanieczyszcze w ciekach na oczyszczalni w Starym Polu w roku 2008 (sprawozdanie OS-5) Dane dotyczce sieci gazowej i zuycia gazu na terenie gminy Stare Pole w roku 2007 r. Wykaz drg krajowych z podziaem na gminy Stare Pole Wykaz odcinkw drg powiatowych przebiegajcych przez teren gminy Stare Pole Wykaz robt drogowych wykonanych w latach 2006 2009 r. na terenie gminy Stare Pole Wykaz robt drogowo mostowych planowanych do wykonania w roku 2009 2012 na terenie gminy Stare Pole Nazwa tabeli Strona 13 14 14 15 16 17 18 19 20 21 22 24 21 22 24 25 25 26 26 26 27 27 27 29 29 30 30 30 36 38 39 39 43 44 45 46 46
Strona 144
35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44. 45. 46. 47. 48. 49. 50. 51. 52. 53.
Wykaz drg gminnych na terenie gminy Stare Pole Klasyfikacja gruntw wedug klas bonitacyjnych Jako zwykych wd podziemnych w latach 2004 - 2008 Klasy czystoci wd powierzchniowych Ocena stanu czystoci rzeki Nogat Ocena jednolitej czci wd rzeki Nogat w 2008 roku Zmiany jakoci wd rzeki Nogat w latach 2004 - 2006 Przydatno do bytowania ryb ososiowatych i karpiowatych w warunkach naturalnych wd rzeki Nogat Klasyfikacja stref dokonana w wyniku rocznej oceny za rok 2008 wraz z porwnaniem z klasyfikacjami za lata 2005 2007 rednioroczne stenia dwutlenku siarki na terenie strefy malborsko - sztumskiej rednioroczne stenia dwutlenku azotu na terenie strefy malborsko - sztumskiej rednioroczne stenia pyu zawieszonego PM 10 na terenie strefy malborsko -sztumskiej rednioroczne stenia benzenu na terenie strefy malborsko - sztumskiej Wydane pozwolenia na emisj gazw i pyw na terenie gminy Stare Pole Pozwolenie na emisj haasu wydane na terenie gminy Stare Pole Powierzchnia gruntw lenych z podziaem na grupy wasnociowe w gminie Stare Pole (2008 r.) Wykaz pomnikw przyrody znajdujcych si na terenie gminy Stare Pole Wskaniki rodowiskowe i zrwnowaonego rozwoju gminy Stare Pole Wskaniki monitorowania efektywnoci Programu
47 52 56 66 67 67 67 68 71 72 72 73 73 74 76 81 85 87 137
Spis rycin
Nr ryciny 1. 2. 3. 4. 5. 6. Obszar gminy Stare Pole Pooenie gminy Stare Pole (i powiatu malborskiego) na tle ssiadujcych gmin Pooenie fizyczno-geograficzne powiatu malborskiego (wg J. Kondrackiego) Zmienno wartoci odczynu (pH) w badanych piezometrach w 2008 r. Zmienno wartoci przewodnoci elektrolitycznej waciwej w badanych piezometrach w 2008 r. Zmienno wartoci oglnego wgla organicznego (OWO) w badanych piezometrach w 2008 r. Nazwa ryciny Strona 10 11 12 57 57 57
Spis wykresw
Nr wykresu 1. 2. 3. Liczba ludnoci w gminie Stare Pole Struktura uytkowania gruntw w gminie Stare Pole Struktura uytkw rolnych gminy Stare Pole Nazwa wykresu Strona 15 18 20
Strona 145
Zacznik Nr 2 do Uchway Nr III/15/2010 Rady Gminy Stare Pole z dnia 28 grudnia 2010 r. Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Stare Pole do roku 2011 z perspektyw na lata 2012 - 2015
Listopad, 2010 r.
Strona 1
TYTU OPRACOWANIA: PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY STARE POLE DO ROKU 2011 Z PERSPEKTYW NA LATA 2012 - 2015
ZAMAWIAJCY: GMINA STARE POLE UL. MARYNARKI WOJENNEJ 6 82 - 220 STARE POLE
WYKONAWCA: GREEN KEY POKRZYWNO 93 86 - 330 MENO
KIEROWNIK PROJEKTU : mgr Joanna Masiota AUTORZY OPRACOWANIA: mgr Joanna Masiota mgr in. Anna Tomaszewska mgr Piotr Lupa
Listopad, 2010 r.
Strona 2
STR. SPIS TRECI I. WSTP 7 1.1. PRZEDMIOT I ZAKRES OPRACOWANIA7 1.2. POTRZEBA I CEL OPRACOWANIA 8 1.3. METODA OPRACOWANIA PLANU 9 1.4. TERMINOLOGIA 10 II. CHARAKTERYSTYKA GMINY 14 2.1. DANE ADMINISTRACYJNE 14 III. ANALIZA OBECNEGO STANU GOSPODARKI ODPADAMI 16 3.1. ILO POWSTAJCYCH ODPADW 16 3.1.1. ODPADY KOMUNALNE GRUPA 20 16 3.1.1.1. ODPADY WIELKOGABARYTOWE 17 3.1.1.2. ODPADY ULEGAJCE BIODEGRADACJI 19 3.1.2. ODPADY Z SEKTORA USUGOWEGO, HANDLOWEGO, I PUBLICZNEGO 20 3.1.3. ODPADY Z OCZYSZCZALNI CIEKW GRUPA 19 20 3.1.4. ODPADY Z SEKTORA BUDOWLANEGO GRUPA 17 22 3.1.5. ODPADY NIEBEZPIECZNE W STRUMIENIU ODPADW KOMUNALNYCH 22 3.1.6. ODPADY MEDYCZNE I WETERYNARYJNE GRUPA 18 23 3.1.7. POJAZDY WYCOFANE Z EKSPLOATACJI GRUPA 16 25 3.1.8. PUNKTY SKUPU ZOMU (METALI ELAZNYCH I KOLOROWYCH) 28 3.1.9. ZUYTE URZDZENIA ELEKTRYCZNE I ELEKTRONICZNE GRUPY 16 02 i 20 01 29 3.1.10. BATERIE MAOGABARYTOWE 30 3.1.11. ODPADY ZAWIERAJCE AZBEST 31 3.1.12. ODPADY PRZETERMINOWANYCH RODKW OCHRONY ROLIN I OPAKOWA PO NICH 36 3.1.13. ILOCIOWA ANALIZA GOSPODARKI ODPADAMI KOMUNALNYMI NA TERENIE GMINY STARE POLE 38 3.1.13.1. ZMIESZANE ODPADY KOMUNALNE 38 3.1.13.2. ODPADY ZBIERANE SELEKTYWNIE 42 3.1.14. PODSUMOWANIE I IDENTYFIKACJA PROBLEMW GOSPODARKI ODPADAMI NA TERENIE GMINY STARE POLE 47 3.2. SYSTEM ZBIERANIA ODPADW 48 3.2.1. PRZEDSIBIORSTWO USUG KOMUNALNYCH COMPLEX Z NOWEGO STAWU 49 3.2.2. ZAKAD GOSPODARKI KOMUNALNEJ I MIESZKANIOWEJ W MALBORKU SP. Z O.O. 50 3.2.3. SYSTEM OCZYSZCZANIA GMINY 51 3.3. SELEKTYWNE ZBIERANIE ODPADW 51 3.4. INSTALACJE DO ODZYSKU I UNIESZKODLIWIANIA ODPADW 54 3.4.1. SKADOWISKO ODPADW KOMUNALNYCH W MIEJSCOWOCI SZALENIEC (GM.STARE POLE) 55 3.4.2. SKADOWISKO ODPADW KOMUNALNYCH W TCZEWIE UL. ROKICKA 62 3.4.3. ZAKADY ZAGOSPODAROWANIA ODPADW (ZZO) 63 3.4.3.1. REGIONALNY SYSTEM ORGANIZACJI, ZBIERANIA I UNIESZKODLIWIANIA ODPADW TCZEW ZAKAD ZAGOSPODAROWANIA ODPADW ROKITKI 65 3.5. DZIKIE WYSYPISKA ODPADW 66
Strona 3
3.6. WYKAZ PODMIOTW PROWADZCYCH DZIAALNO W ZAKRESIE ZBIERANIA, TRANSPORTU, ODZYSKU ORAZ UNIESZKODLIWIANIA ODPADW KOMUNALNYCH 68 IV. PROGNOZA ZMIAN ILOCIOWYCH ODPADW 69 4.1. SZACOWANA ILO ODPADW POWSTAJCYCH NA TERENIE GMINY 70 4.1.1. ODPADY KOMUNALNE Z GOSPODARSTW DOMOWYCH 70 4.1.2. CZNA SZACOWANA ILO POWSTAJCYCH ODPADW 75 4.2. PROGNOZA ZMIAN ILOCI I SKADU ODPADW 75 4.2.1. ZAOENIA 75 4.2.2. PROGNOZA ZMIAN ILOCI ODPADW 79 4.2.2.1. ODPADY KOMUNALNE Z GOSPODARSTW DOMOWYCH 79 4.2.2.2. ODPADY SPOZA GOSPODARSTW DOMOWYCH 80 V. CELE I KIERUNKI DZIAA W GOSPODARCE ODPADAMI 80 5.1. ZAOENIA POLITYKI GOSPODARKI ODPADAMI 80 5.2. ZADANIA STRATEGICZNE, CELE I KIERUNKI DZIAA W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY STARE POLE 80 5.2.1. ZADANIA STRATEGICZNE NA TERENIE GMINY STARE POLE 81 5.2.2. CELE I KIERUNKI DZIAA 82 5.2.3. LIMITY ODZYSKU 83 5.3. HARMONOGRAM ZADA KRTKO I DUGOOKRESOWYCH 89 Va. HARMONOGRAM REALIZACYJNY PLANU GOSPODARKI ODPADAMI GMINY STARE POLE 92 VI. SYSTEM GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY STARE POLE 106 6.1. SYSTEM GOSPODARKI ODPADAMI 107 6.2. GROMADZENIE ODPADW 107 6.2.1. ODPADY ZMIESZANE 108 6.2.2. ODPADY OPAKOWANIOWE 110 6.2.3. ODPADY ULEGAJCE BIODEGRADACJI 112 6.2.4. ODPADY NIEBEZPIECZNE 113 6.2.5. ODPADY WIELKOGABARYTOWE, Z SEKTORA BUDOWLANEGO, WRAKI POJAZDW 115 6.3. ZBIERANIE I TRANSPORT ODPADW 116 6.4. ODZYSK I UNIESZKODLIWIANIE 117 VII. KONCEPCJA EDUKACJI EKOLOGICZNEJ 118 7.1. ZAOENIA OGLNE 118 7.2. POTRZEBA EDUKACJI EKOLOGICZNEJ 118 VIII. SYSTEM FINANSOWANIA 121 8.1. KRAJOWE I MIDZYNARODOWE PROGRAMY PROMUJCE ROZWJ ZRWNOWAZONY, INTEGRACJ I WSPPRAC MIDZYNARODOW 121
Strona 4
IX. ORGANIZACJA SYSTEMU MONITORINGU I OCENY WDRAANIA GMINNEGO PLANU GOSPODARKI ODPADAMI 126 9.1. ZARZDZANIE PLANEM GOSPODARKI ODPADAMI 126 9.1.1. INSTRUMENTY PRAWNE 127 9.1.2. INSTRUMENTY FINANSOWE 128 9.1.3. INSTRUMENTY SPOECZNE 128 9.1.4. INSTRUMENTY STRUKTURALNE 130 9.2. MONITOROWANIE PLANU GOSPODARKI ODPADAMI 131 9.2.1. ZASADY MONITORINGU 131 9.2.2. WSKANIKI MONITOROWANIA EFEKTYWNOCI 132 9.2.3. MONITOROWANIE ZAOZONYCH EFEKTW EKOLOGICZNYCH 135 X. WNIOSKI Z ANALIZY ODDZIAYWANIA PLANU NA RODOWISKO 136 XI. STRESZCZENIE W JZYKU NIESPECJALISTYCZNYM 139 SPIS TABEL, RYCIN
Strona 5
Strona 6
I. WSTP 1.1. PRZEDMIOT I ZAKRES OPRACOWANIA Przedmiotem opracowania jest Aktualizacja Planu Gospodarki Odpadami stanowicego integraln cz Programu Ochrony rodowiska dla Gminy Stare Pole uchwalonego dnia 30 grudnia 2004 r. Rada Gminy Stare Pole podja Uchwa Nr XVI I/129/2004 z dn. 30.12.2004 r. w sprawie przyjcia Programu Ochrony rodowiska wraz z Planem Gospodarki Odpadami dla Gminy Stare Pole na lata 2004 - 2012. Obowizek sporzdzenia Aktualizacji Planu Gospodarki Odpadami, nakada na wjtw i burmistrzw gmin Ustawa o odpadach (art. 14 Ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach, tj. Dz. U. z 2007 r. Nr 39, poz. 251 z pn. zm.). Ust. 14, art. 14 wyej wymienionej ustawy mwi, e Plany Gospodarki Odpadami podlegaj aktualizacji nie rzadziej, ni co 4 lata. Niniejsze opracowanie prezentuje szeroko rozumian problematyk gospodarki odpadami na terenie Gminy Stare Pole (gmina wiejska), pooonej w powiecie malborskim, wojewdztwie pomorskim. Obejmuje ono zagadnienia zwizane z: - charakterystyk obszaru gminy; - analiz sytuacji demograficznej i gospodarczej; - analiz obecnego stanu gospodarki odpadami z uwzgldnieniem realizacji PGO uchwalonego w grudniu 2004 roku; - prognozowaniem zmian w zakresie gospodarki odpadami; - wytyczeniem celw w zakresie gospodarki odpadami; - okreleniem dziaa zmierzajcych do poprawy sytuacji prowadzenia gospodarki odpadami na terenie gminy; - wytyczenie konkretnych przedsiwzi zwizanych z gospodark odpadami i okrelenie harmonogramu ich realizacji; - okrelenie moliwych sposobw finansowania, zaoonych celw i zada; - okrelenie sposobw monitoringu pozwalajcego na ocen realizacji zaoonego Planu Gospodarki Odpadami.
Strona 7
1.2. POTRZEBA I CEL OPRACOWANIA Rosnce zainteresowanie zagadnieniami zwizanymi z jakoci i ochron rodowiska przyrodniczego wydaje si by jednym z najwaniejszych wyzwa stojcych obecnie przed rzdami i spoeczestwami. Rozwizywanie problemw ekologicznych odnoszcych si do stosunku czowieka (jako istoty spoecznej) do otaczajcego go rodowiska, jest jedn z gwnych drg prowadzcych do osignicia zrwnowaonego rozwoju. Zasady zrwnowaonego rozwoju i ochrony rodowiska zostay uwzgldnione w niniejszym opracowaniu w odniesieniu do gospodarki odpadami, ze wskazaniem kierunkw i hierarchii dziaa zmierzajcych do ich wprowadzenia na terenie gminy Stare Pole. Celem Aktualizacji Planu Gospodarki Odpadami jest przedstawienie wytycznych do racjonalnych dziaa programowych na dalsze lata i polepszenie efektywnoci istniejcego ju systemu gospodarki odpadami na terenie gminy. Zawarte w nim rozwizania organizacyjne oraz logistyczno - techniczne przyczyni si do waciwego, zgodnego z wymogami ochrony rodowiska, zagospodarowania powstajcych odpadw. Najpilniejszymi do rozwizania kwestiami w zakresie racjonalnej gospodarki odpadami s: Dalsza wsppraca z gminami wytyczonymi do dziaania w zakresie gospodarki odpadami w oparciu o Regionalny System Gospodarki Odpadami Tczew w celu zapewnienia instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadw komunalnych dla Gminy Stare Pole; Zamknicie i rekultywacja skadowiska odpadw komunalnych w m. Szaleniec, na terenie gminy Stare Pole; Rozbudowa systemu zbirki zmieszanych odpadw komunalnych - objcie systemem 100 % mieszkacw; rozbudowa systemu selektywnej zbirki odpadw: - objcie nim wszystkich wytwrcw odpadw - mieszkacy, podmioty gospodarcze, - budowa systemu selektywnej zbirki odpadw - odpady opakowaniowe, odpady wielkogabarytowe, itp.; zapewnienie waciwego odzysku i unieszkodliwiania selektywnie zebranych odpadw;
Strona 8
Dalsza realizacja Programu usuwania azbestu oraz wyrobw zawierajcych azbest z terenu Gminy Stare Pole sporzdzonego w listopadzie 2007 r. i przyjtego uchwa Rady Gminy w dniu 18 grudnia 2007 r. (uchwaa nr X/78/2007); wdraanie programowych zmian w gospodarce odpadami, poprzez akcje informacyjno - edukacyjne oraz propagowanie waciwych rozwiza ekologicznych spoeczestwu gminnemu (mieszkacy, instytucje, podmioty gospodarcze). Powysze przesanki, daj podstaw do zdefiniowania ekologicznych celw strategicznych gminy Stare Pole. Natomiast realizacja poszczeglnych celw strategicznych w powizaniu z aktywnie wdraanym programem edukacji ekologicznej spoeczestwa powinna zapewni gminie zrwnowaony rozwj. 1.3. METODA OPRACOWYWANIA PLANU Analiza istniejcego stanu gospodarki odpadami, ma na celu identyfikacj problemw, ktre dotycz caej gminy Stare Pole. Za kluczowy problem uznano zagroenie rodowiska przez odpady. Gwnymi problemami s: - brak dobrego systemu gospodarki odpadami niebezpiecznymi rozproszonymi stwarzajcymi zagroenie; - brak objcia systemem zbirki odpadw komunalnych wszystkich wytwrcw na terenie gminy; - zamiecanie terenu gminy powodowane przez: - biedne spoeczestwo, - niewystarczajcy system odbioru odpadw, - nisk wiadomo ekologiczn spoeczestwa, - niewystarczajca egzekucja prawa, - niewystarczajcy stopie zagospodarowania odpadw powodowany przez niewaciwe systemy i zagospodarowanie odpadw. Niniejszy plan stanowi rozwinicie okrelonych przez grup robocz celw i dziaa sucych realizacji tych celw. Przy opracowywaniu planu korzystano take z zapisw zawartych w niej wymienionych dokumentach:
Strona 9
Krajowy Plan Gospodarki Odpadami 2010 uchwalony uchwa Rady Ministrw nr 233 z dnia 29 grudnia 2006 r. w sprawie krajowego planu gospodarki odpadami; Program Ochrony rodowiska wojewdztwa pomorskiego na lata 2007 - 2010 z uwzgldnieniem perspektywy 2011 - 2014, ktrego cz stanowi plan gospodarki odpadami dla wojewdztwa pomorskiego 2010; Program Ochrony rodowiska wraz z Planem Gospodarki Odpadami dla powiatu malborskiego na lata 2004 2011 (przyjty uchwa Rady Powiatu Malborskiego z dnia 1 grudnia 2004 r., uchwaa nr XXVII/262/2004); Plan gospodarki odpadami Gminy Stare Pole na lata 2004 - 2012 (grudzie 2004 r.) przyjty uchwa nr XVII/129/2004 Rady Gminy Stare Pole z dnia 30 grudnia 2004 r.; Sprawozdanie z realizacji planu gospodarki odpadami dla Gminy Stare Pole w latach 2007 - 2008. Niniejszy Plan opiera si na dostpnej bazie danych GUS, WIO w Gdasku, Urzdu Marszakowskiego i Urzdu Wojewdzkiego w Gdasku. Przy opracowaniu Planu wykorzystano materiay i informacje uzyskane z Urzdu Gminy w Starym Polu, Starostwa Powiatowego w Malborku oraz informacje z jednostek dziaajcych na omawianym terenie. Dokument zawiera analiz danych uzyskanych od podmiotw zajmujcych si odbiorem i transportem odpadw komunalnych z terenu gminy. Dokumentami nadrzdnymi wobec zaktualizowanego Gminnego Planu Gospodarki Odpadami dla Gminy Stare Pole s dokumenty: Program Ochrony rodowiska wojewdztwa pomorskiego na lata 2007 - 2010 z uwzgldnieniem perspektywy 2011 - 2014, ktrego cz stanowi plan gospodarki odpadami dla wojewdztwa pomorskiego 2010 oraz Program Ochrony rodowiska wraz z Planem Gospodarki Odpadami dla powiatu malborskiego na lata 2004 - 2011. 1.4. TERMINOLOGIA Plan gospodarki odpadami wymusza na wszystkich uczestnikach procesw decyzyjnych i inwestycyjnych zastosowanie jednakowej terminologii dotyczcej caoksztatu systemu gospodarki odpadami. W niniejszym opracowaniu zastosowano terminologi zawart w obowizujcych przepisach prawnych oraz stosowan w zagadnieniach zwizanych z gospodark odpadami.
10
Strona 10
Gospodarowanie odpadami - to zbieranie, transport, odzysk i unieszkodliwianie odpadw, w tym rwnie nadzr nad takimi dziaaniami oraz nad miejscami unieszkodliwiania odpadw. Kompostownia - zakad przerobu odpadw komunalnych pochodzenia biologicznego na kompost; ze wzgldu na charakter i czysto dostarczonych materiaw do procesu i sposb wykorzystania kompostu, jak rwnie warunki lokalizacyjne stosuje si rny stopie wyposaenia w rodki techniczne; kompostowanie moe przebiega w komorach zamknitych (bioreaktory), w warunkach naturalnych (kompostowanie pryzmowe) lub w ukadzie mieszanym (komory i pryzmy). Kontener (pojemnik) grupowy - kontener ruchomy lub pojemnik stacjonarny uywany przez kilka, kilkanacie czy kilkadziesit domw lub kilka, kilkanacie czy kilkadziesit gospodarstw domowych. Magazynowanie odpadw - to czasowe przetrzymywanie lub gromadzenie odpadw przed ich transportem, odzyskiem lub unieszkodliwianiem. Odpady - oznaczaj kad substancj lub przedmiot nalecy do jednej z kategorii, okrelonych w zaczniku nr 1 do ustawy o odpadach , ktrych posiadacz pozbywa si, zamierza si pozby lub do ich pozbycia jest zobowizany. Odpady komunalne - odpady powstajce w gospodarstwach domowych, a take odpady niezawierajce odpadw niebezpiecznych pochodzce od innych wytwrcw odpadw, ktre ze wzgldu na swj charakter lub skad s podobne do odpadw powstajcych w gospodarstwach domowych. Odpady medyczne - s to odpady powstajce w zwizku z udzieleniem wiadcze zdrowotnych oraz prowadzeniem bada i dowiadcze naukowych w zakresie medycyny. Odpady niebezpieczne (problemowe): nalece do kategorii lub rodzajw odpadw okrelonych na licie A zacznika nr 2 do ustawy o odpadach oraz posiadajce co najmniej jedn z waciwoci wymienionych w zaczniku nr 4 do tej ustawy lub nalece do kategorii lub rodzajw odpadw okrelonych na licie B zacznika nr 2 do ustawy o odpadach i zawierajce ktrykolwiek ze skadnikw wymienionych w zaczniku nr 3 do ustawy o odpadach oraz posiadajce co najmniej jedn z waciwoci wymienionych w zaczniku nr 4 do ustawy o odpadach . Odpady obojtne - odpady, ktre nie ulegaj istotnym przemianom fizycznym, chemicznym lub biologicznym; s nierozpuszczalne, nie wchodz w reakcje fizyczne ani chemiczne, nie powoduj zanieczyszczenia rodowiska lub zagroenia dla zdrowia ludzi, ulegaj biodegradacji i nie wpywaj niekorzystnie na materi, z ktr si
11
Strona 11
kontaktuj; oglna zawarto zanieczyszcze w tych odpadach oraz zdolno do ich wymywania, a take negatywne oddziaywanie na rodowisko odcieku musz by nieznaczne; w szczeglnoci nie powinny stanowi zagroenia dla jakoci wd powierzchniowych, wd podziemnych gleby i ziemi. Odpady opakowaniowe (surowcowe) - wszystkie opakowania, w tym opakowania wielokrotnego uytku wycofane z ponownego uycia, stanowice odpady w rozumieniu przepisw o odpadach, z wyjtkiem odpadw powstajcych w procesie produkcji opakowa. Odpady uliczne - odpady ze sprztania i oczyszczania placw i ulic oraz z oprniania koszy ulicznych. Odpady weterynaryjne - s to odpady powstajce w zwizku z badaniem, leczeniem zwierzt lub wiadczeniem usug weterynaryjnych, a take bada naukowych i dowiadcze na zwierztach. Odpady wielkogabarytowe (inaczej blokujce) - odpady takie jak stare meble, sprzt gospodarstwa domowego itp., ktrych nie mona zbiera w ramach normalnego systemu zbirki odpadw komunalnych z powodu ich rozmiaru (nie mieszcz si do typowych, stosowanych w gminie pojemnikw na odpady). Odpady z gospodarstw domowych - odpady zwizane bezporednio z bytowaniem, wytwarzane i wyrzucane z gospodarstw domowych. Odpady z obiektw uytecznoci publicznej i obsugi ludnoci - odpady powstajce w urzdach organw administracji publicznej, zakadach opieki zdrowotnej (bez odpadw niebezpiecznych) i opieki spoecznej, szkoach i placwkach w rozumieniu przepisw o systemie owiaty, placwkach kulturalno-owiatowych oraz jednostkach wiziennictwa, zakadach poprawczych i schroniskach dla nieletnich. Odpady z pielgnacji terenw zielonych (odpady ogrodowe, parkowe) - trawa, licie, zwidnite kwiaty, gazie pochodzce z pielgnacji i porzdkowania trawnikw, przydomowych ogrdkw, terenw ogrdkw dziakowych, rekreacyjnych oraz parkw, cmentarzy, przydronych drzew itp. Odzysk - to wszelkie dziaania nie stwarzajce zagroenia dla ycia, zdrowia ludzi lub dla rodowiska, polegajce na wykorzystaniu odpadw w caoci lub w czci, lub prowadzce do odzysku z odpadw substancji, materiaw lub energii i ich wykorzystania, okrelone w zaczniku nr 5 do ustawy. Posiadacz odpadw - to kady, kto faktycznie wada odpadami (wytwrca odpadw, inna osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna); wadajcy powierzchni ziemi jest posiadaczem odpadw znajdujcych si na tej nieruchomoci.
12
Strona 12
Recykling - to taki odzysk, ktry polega na powtrnym przetwarzaniu substancji lub materiaw zawartych w odpadach w procesie produkcyjnym w celu uzyskania substancji lub materiau o przeznaczeniu pierwotnym lub o innym przeznaczeniu, w tym te recykling organiczny, z wyjtkiem odzysku energii. Skadowisko odpadw - to obiekt budowlany przeznaczony do skadowania odpadw. Sortownia - obiekt, w ktrym dokonuje si przygotowania do zagospodarowania (wywozu i sprzeday) zebranych surowcw wtrnych (np. makulatury, stuczki szklanej, metali itd.) poprzez usunicie zanieczyszcze i balastu, ewentualne frakcjonowanie (sortowanie na rne gatunki, np. makulatura - na tward, gazetow i mieszan, a stuczk szklan na bia, kolorow i mieszan) i zmniejszenie rozmiarw na potrzeby transportowe przy zastosowaniu prasy. System donoszenia (u rda) - system zbierania odpadw gromadzonych w stacjach gromadzenia lub duych pojemnikach (rzdu kilku m3 ), czyli kontenerach grupowych obsugujcych kilka lub wicej posesji. System odbioru bezporedniego - wyrnia si dwa podsystemy: "od drzwi do drzwi" i "przy krawniku": zbieranie od drzwi do drzwi - wariant systemu odbierania polegajcy na zbieraniu odpadw gromadzonych w przydomowym pojemniku; osoba zbierajca musi kadorazowo wej po pojemnik na teren posesji, a po oprnieniu odstawi pojemnik na miejsce, zbieranie przy krawniku - wariant systemu odbierania; wymaga ustalenia i przestrzegania harmonogramu zbirki; uytkownik pojemnika na odpady wystawia go przed posesj rano w dzie zbirki; zbierajcy po oprnieniu zostawia pojemnik na ulicy, a uytkownik zabiera go na teren posesji; system ten czsto wykorzystuje si do zbirki bezpojemnikowej, np. w workach foliowych bezzwrotnych Unieszkodliwianie odpadw - polega na poddaniu odpadw procesom przeksztace biologicznych, fizycznych lub chemicznych okrelonym w zaczniku nr 6 do ustawy w celu doprowadzenia ich do stanu, ktry nie stwarza zagroenia dla ycia, zdrowia ludzi oraz rodowiska. Wytwrca odpadw - to kady, ktrego dziaalno powoduje powstawanie odpadw oraz kady, kto przeprowadza wstpne przetwarzanie, mieszanie lub inne dziaania powodujce zmian charakteru lub skadu tych odpadw. Zakad odzysku odpadw - obiekt, w ktrym dokonuje si czynnoci zwizanych z wykorzystywaniem odpadw (przeksztacanie odpadw na paliwo, kompostowanie, recykling).
13
Strona 13
Zbieranie odpadw - to kade dziaanie, w szczeglnoci umieszczanie w pojemnikach, segregowanie i magazynowanie odpadw, ktre ma na celu przygotowanie do transportu do miejsca ich odzysku lub unieszkodliwiania. Zbieranie selektywne jest wymogiem ustawy o odpadach z dnia 27 kwietnia 2001 r. (tj. Dz. U. z 2007 r. Nr 39, poz. 251 z pn. zm. W przeciwiestwie do systemu zbierania odpadw niesegregowanych - jest to system oddzielnego zbierania dwch lub wicej grup odpadw z podziaem wedug jasno okrelonych cech. Zbieranie selektywne moe by realizowane wg rnych systemw zbierania, najczciej uzalenionych od rodzaju zabudowy i bdcego w dyspozycji sprztu do zbierania i wywozu. L.P.G.O. - skrt; Lokalny Punkt Gromadzenia Odpadw. M.P.G.O. - skrt; Mobilny Punkt Gromadzenia Odpadw. ZZO - skrt; Zakad Zagospodarowania Odpadw. II. CHARAKTERYSTYKA GMINY 2.1. DANE ADMINISTRACYJNE
Gmina Stare Pole pooona jest w poudniowo - wschodniej czci wojewdztwa pomorskiego i jest jedn z 5 gmin powiatu malborskiego. Zajmuje obszar o wielkoci 79,49 km2 , graniczc z miastem i gmin Malbork, gmin Nowy Staw (z powiatu malborskiego) oraz z gminami Gronowo Elblskie i Markusy (w powiecie elblskim) i gminami: gmin wiejsk Dzierzgo oraz Stary Targ (z powiatu sztumskiego). Gmina skada si z 12 soectw: Stare Pole, Kikojty, Krlewo, Janwka, Krzyanowo, Zotowo, Kaczynos, Kawki, Kraszewo, Klecie, Zbrowo, Szlagnowo. Gmina Stare Pole jest gmin wiejsk o charakterze rolniczym. Liczba ludnoci zamieszkujca gmin wynosi 4 701 osb (dane z 2008 r.). Najwiksz miejscowoci jest Stare Pole, ktre liczy 1 853 mieszkacw. Z poniszego zestawienia (tabela nr 1) wynika, e mieszkacy miejscowoci Stare Pole stanowi 39,41 % mieszkacw caej gminy. Pozostae wiksze miejscowoci tego obszaru to: Krlewo (402 osoby), Zbrowo (388 osb), Kaczynos (387 osb)
14
Strona 14
i Krzyanowo (346 osb). Najmniejsz liczb mieszkacw posiada miejscowo Kikojty (48 osb). TABELA 1. Liczba ludnoci w gminie Stare Pole
Lp. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14 15. 16. Janwka Kaczynos Krlewo Krasnoka Kaczynos Kolonia Kikojty Klecie Kawki Kraszewo Krzyanowo Parwark Stare Pole Szlagnowo Szaleniec Zbrowo Zotowo Ogem obszar gminy Miejscowoci Liczba mieszkacw 71 387 402 156 142 48 70 129 149 346 70 1 853 113 91 388 286 4 701
rdo: Urzd Gminy Stare Pole TABELA 2. Wykaz ulic i liczba ludnoci w miejscowoci Stare Pole
Lp. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. Akacjowa Dworcowa Gen. Bema Grunwaldzka Kasztanowa Jana Pawa II Kopernika Kociuszki Marynarki Wojennej Mickiewicza Prusa Reymonta Sienkiewicza Sowackiego Soneczna Sportowa Topolowa eromskiego Razem Nazwa ulicy Liczba mieszkacw 9 53 129 217 7 145 32 41 758 52 94 60 104 11 42 45 9 45 1 853
rdo: Urzd Gminy Stare Pole
15
Strona 15
Dokadn charakterystyk i ocen analizowanego obszaru, zawarto w opracowaniu aktualizacji Programu Ochrony rodowiska dla Gminy Stare Pole - rozdzia II, ktrego integraln czci jest niniejszy zaktualizowany dokument Gminnego Planu Gospodarki Odpadami Gminy Stare Pole. III. ANALIZA OBECNEGO STANU GOSPODARKI ODPADAMI 3.1. ILO POWSTAJCYCH ODPADW Gospodarka odpadami komunalnymi zasadniczo regulowana jest ustaw o utrzymaniu czystoci i porzdku w gminach (Dz. U. 2005 r. Nr 236, poz. 2008 ze zm.). Jest to ustawa obowizujca od 1997 roku, jednake wiele zapisw w niej zawartych zostao zmienionych lub uzupenionych. Zgodnie z obowizujcymi przepisami analiza aktualnego stanu gospodarki odpadami na terenie gminy Stare Pole powinna obj rodzaje, ilo, rda powstawania i sposoby postpowania z odpadami. Gwnie naley zwrci uwag na odpady komunalne, ktrych powstaje najwicej. 3.1.1. Odpady komunalne - grupa 20 Ilo odpadw komunalnych, jak i skad jakociowy s zalene od typu zabudowy mieszkaniowej, poziomu ycia mieszkacw, obyczajw i kultury ludnoci, wyposaenia techniczno - sanitarnego domw i mieszka, rodzaju i stanu nawierzchni ulic, rodzaju ruchu koowego, pr roku. Zale one take od intensyfikacji prowadzonych robt budowlanych i remontowych oraz infrastruktury technicznej (gwnie sanitarnej) danej jednostki osadniczej. Liczba powstajcych odpadw komunalnych wzrasta z postpem cywilizacyjnym, rozwojem urbanizacji i polepszeniem warunkw materialnych ludnoci. Odpady komunalne - rozumie si przez to odpady powstajce w gospodarstwach domowych, a take odpady niezawierajce odpadw niebezpiecznych pochodzce od innych wytwrcw odpadw, ktre ze wzgldu na swj charakter lub skad s podobne do odpadw powstajcych w gospodarstwach domowych. Nie jest istotny fakt czy odpady
16
Strona 16
takie powstaj w domu czy w przedsibiorstwie. Wyjtkiem s odpady niebezpieczne, ktre, jeli powstaj w gospodarstwie domowym, traktowane s jako odpady komunalne. Obowizki waciciela nieruchomoci - wytwrcy odpadw komunalnych. Za odpady komunalne wytwarzane na terenie danej nieruchomoci odpowiedzialny jest jej waciciel, ktry ma obowizek zbierania powstaych odpadw i ich pozbywania si, zgodnie z wymogami okrelonymi w Regulaminie utrzymania czystoci i porzdku na terenie gminy Stare Pole (uchwaa Rady Gminy nr XXIX/225/2006 z dnia 21 wrzenia 2006 roku, ktry jest uchwalany obligatoryjnie na mocy zapisw w ustawie o utrzymaniu czystoci i porzdku w gminach (Dz. U. 2005 r. Nr 236, poz. 2008 ze zm.). Obowizkiem wacicieli nieruchomoci jest udokumentowa fakt zbierania odpadw, poprzez okazanie umowy i dowodw pacenia za takie usugi. Odpowiednia umowa musi by zawarta z przedsibiorstwem wiadczcym dane usugi i posiadajcym wane zezwolenie na odbieranie odpadw komunalnych. Wedug uzyskanych danych, w 2008 roku z terenu gminy, dziaajce tu firmy zajmujce si zbieraniem i transportem odpadw komunalnych odebray 399,3 Mg zmieszanych odpadw komunalnych. Dodatkowo, odpadw wysegregowanych ze strumienia odpadw komunalnych w 2008 r. byo 34,44 Mg . 3.1.1.1. Odpady wielkogabarytowe Odpady wielkogabarytowe to odpady z gospodarstw domowych takie jak: kanapy, fotele, meble, sprzt AGD (lodwki, pralki), sprzt elektroniczny (np.: telewizory) itp., ktre ze wzgldu na due rozmiary nie mieszcz si w standardowych pojemnikach do gromadzenia odpadw komunalnych. Ponadto wymagaj odrbnego traktowania. Sprawozdanie z realizacji gminnego planu gospodarki odpadami za lata 2007 - 2008 sporzdzone przez Urzd Gminy w 2009 roku informuje, e na terenie gminy Stare Pole prowadzone byo selektywne zbieranie odpadw wielkogabarytowych. Odpady wielkogabarytowe zbierane byy w systemie akcyjnym. W 2008 roku zbieranie odpadw wielkogabarytowych odbyo si tylko raz. Miaa ona form wystawki. Objtych zbirk zostao ok. 50 % mieszkacw gminy. Zebrano cznie 11,5 Mg odpadw wielkogabarytowych (o kodzie 20 03 07). Zbieranie ww. odpadw odbywao si rwnie poprzez odbir bezporednio od posiadaczy odpadw po wczeniejszym powiadomieniu firmy odbierajcej. Zapisy obowizujcego Regulaminu utrzymania czystoci i porzdku na terenie Gminy Stare Pole okrelaj, e odpady wielkogabarytowe powinny by zbierane akcyjnie,
17
Strona 17
nie rzadziej ni jeden raz na 6 miesicy. Termin i sposb przeprowadzenia akcji wyznaczy Urzd Gminy Stare Pole w porozumieniu z odbiorc odpadw podajc do wiadomoci mieszkacw. Zgodnie z zapisami obowizujcego Regulaminu utrzymania czystoci i porzdku na terenie Gminy Stare Pole odpady wielkogabarytowe naley zbiera w wyznaczonym miejscu na terenie nieruchomoci, sucym do zbierania odpadw komunalnych, w sposb nie utrudniajcy korzystania z nieruchomoci przez osoby trzecie i umoliwiajcy atwy dostp przedsibiorcy odbierajcemu odpady. Na terenie gminy Stare Pole nie funkcjonuj instalacje do demontau odpadw wielkogabarytowych, dlatego zebrane odpady przekazane zostay do unieszkodliwienia poza teren gminy. Na terenie gminy nie utworzono centrum recyclingu odpadw (w tym odpadw wielkogabarytowych). Docelowo centrum takie bdzie si znajdowao w Zakadzie Zagospodarowania Odpadw Rokitki (obsugujcym gminy w obrbie Regionalnego Systemu Gospodarowania Odpadami Tczew). W zwizku z przystpieniem gminy Stare Pole do przedsiwzicia organizacji i budowy Regionalnego systemu budowa odrbnego centrum recyklingu nie znajduje uzasadnienia ekonomicznego. W odniesieniu do pozyskiwania odpadw wielkogabarytowych na terenie gminy Stare Pole w przyszoci organizujc akcje zbirki odpadw wielkogabarytowych Urzd Gminy powinien zadba o prawidowe ewidencjonowanie tego typu pozyskanych odpadw (z wyranym wyrnieniem w ich strumieniu odpadw elektrycznych i elektronicznych, np. telewizorw). Podmiot zajmujcy si przeprowadzeniem akcji, odbiorem i wywozem odpadw, powinien przekaza do Urzdu Gminy kart przekazania odpadw. Iloci zebranych selektywnie odpadw naley wykaza w sprawozdaniu SG-01 (cz 3b) za dany rok kalendarzowy. 3.1.1.2. Odpady ulegajce biodegradacji Na terenie gminy Stare Pole nie prowadzi si selektywnej zbirki odpadw ulegajcych biodegradacji. Ze wzgldu na rolniczy charakter gminy oraz dominacj zabudowy jednorodzinnej system selektywnej zbirki odpadw ulegajcych biodegradacji oparty by przede wszystkim na kompostowaniu odpadw w przydomowych kompostowniach. Cz z tych odpadw zostaa rwnie wykorzystana do skarmiania zwierzt hodowlanych.
18
Strona 18
Brak jest danych o ilociach wykorzystywanych w ten sposb odpadw. Na terenie gminy nie wdroono systemu selektywnego zbierania odpadw komunalnych ulegajcych biodegradacji, w tym odpadw zielonych i odpadw organicznych z gospodarstw domowych. Zgodnie z zapisami Planu Gospodarki Odpadami Gminy Stare Pole z 2004 roku, odpady biodegradowalne docelowo miay by wywoone do kompostowni w Tczewie, funkcjonujcej w ramach Regionalnego systemu gospodarki odpadami. System ten do tej pory nie zosta uruchomiony. W przyszoci, gdy istnie bdzie moliwo pozaskadowiskowego unieszkodliwiania odpadw biodegradowalnych, nie wyklucza si, e odpady biodegradowalne z czci gospodarstw domowych bd zbierane selektywnie (w workach lub pojemnikach koloru brzowego) i przekazywane firmom wywozowym. Zapisy dotyczce gromadzenia odpadw biodegradowalnych znalazy si rwnie w Regulaminie utrzymania czystoci i porzdku na terenie Gminy Stare Pole. W dokumencie tym okrelono, e komunalne odpady ulegajce biodegradacji powinny by zagospodarowywane przez wytwrc odpadw na wasne potrzeby poprzez ich kompostowanie, w sposb nie powodujcy uciliwoci dla otoczenia. Wadze Gminne zachcaj mieszkacw, zwaszcza wacicieli domw jednorodzinnych, do kompostowania odpadw biodegradowalnych na terenie wasnych nieruchomoci. Wedug sprawozdania z realizacji planu gospodarki odpadami za lata 2007 - 2008 odpady z cmentarzy odbierane s razem ze zmieszanymi odpadami komunalnymi i trafiaj na skadowisko, jako odpady o kodzie 20 03 01. Niestety brak jest danych ilociowych na temat zbieranych odpadw biodegradowalnych z zakresu pielgnacji terenw zieleni w ramach systemu oczyszczania gminy. W przyszoci naley rozway pozyskiwanie odpadw biodegradowalnych wanie z tych rde powstawania. Wyselekcjonowanie ich z oglnego strumienia odpadw komunalnych pozwoli na denie do osignicia zakadanych limitw dotyczcych ograniczenia iloci odpadw biodegradowalnych kierowanych na skadowiska odpadw.
19
Strona 19
3.1.2. Odpady z sektora usugowego, handlowego i publicznego Odpady z obiektw uytecznoci publicznej i obsugi ludnoci, placwek handlowych i usugowych oraz od podmiotw gospodarczych s podobne do odpadw komunalnych w zabudowie mieszkaniowej, jednake charakteryzuj si innym skadem morfologicznym (wicej odpadw opakowaniowych - papieru, tektury, tworzyw sztucznych). Iloci powstajcych odpadw mog si take rni (czasami nawet znacznie) w zalenoci od prowadzonej dziaalnoci danego podmiotu handlowego. Siedzib wikszoci instytucji publicznych, takich jak: Urzd Gminy, orodek zdrowia jest miejscowo Stare Pole. Stare Pole peni rwnie funkcje lokalnego centrum handlowo - usugowego (sklepy, banki, apteki i punkty apteczne, oraz kulturalnego i owiatowego. Na pozostaym terenie gminy zlokalizowane s lokalne podmioty z sektora usugowego i handlowego (sklepy, podmioty gospodarcze, itp.). Na terenie gminy funkcjonuje Zesp Szk w Starym Polu, w ktrego skad wchodzi Szkoa Podstawowa oraz Gimnazjum. W gminie funkcjonuje rwnie przedszkole. Bazujc na przedstawionych danych za 2008 rok, naley szacowa, e firmy, instytucje, obiekty uytecznoci publicznej dziaajce na terenie Gminy Stare Pole wytworzyy przez okres 2008 roku ok. 81,264 Mg zmieszanych odpadw komunalnych, co stanowi ok. 21 % ogu odpadw komunalnych wytworzonych na terenie analizowanej jednostki. Ilo ta jest bardzo dua biorc pod uwag rolniczy charakter gminy. Wytworzone przez firmy i instytucje odpady byy jednak odpadami o charakterze zmieszanych odpadw komunalnych, a nie odpadw przemysowych. Naley je zatem zakwalifikowa jako odpady komunalne. 3.1.3. Odpady z oczyszczalni ciekw - grupa 19 Do gwnych odpadw powstajcych w oczyszczalniach ciekw nale: piasek, skratki i osady ciekowe. Na terenie analizowanej gminy Stare Pole funkcjonuj zbiorcze oczyszczalnie ciekw. S to: oczyszczalnia ciekw w Starym Polu - 500 m3 /d, oczyszczalnia ciekw w Krasnoce - 17,6 m3 /d.
20
Strona 20
Piasek i skratki, zgodnie z zatwierdzon instrukcj eksploatacji, nie mog by skadowane na skadowisku odpadw. Proponuje si zmian instrukcji eksploatacji skadowiska (poniewa skadowanie tych odpadw na skadowiskach nie jest prawnie zabronione). Piasek z piaskownikw moe by wykorzystany do rekultywacji skadowiska odpadw. Wydzielone skratki przerabia si lub likwiduje przez kompostowanie, fermentacj, spalanie lub rozdrabnianie i zawrcenie do dopywu ciekw. Mog one by niekiedy przerabiane wsplnie z osadami ciekowymi. Osady ciekowe z oczyszczalni w Krasnoce przewoone s na oczyszczalni w Starym Polu. Oczyszczalnia ciekw w Starym Polu prowadzi gospodark osadow. Osady ciekowe s skadowane na utwardzonym terenie (poletkach osadowych), na pryzmie i przesypywane s wapnem gaszonym. Po okresie stabilizacji (4 - 5 miesicy) nastpuje ich wywz na skadowisko odpadw w Szalecu. Gospodark osadami ciekowymi naley prowadzi w sposb zgodny z obowizujcymi przepisami ustawy z dn. 27.04.2001 r. o odpadach (tj. Dz. U. Nr 39, poz. 251 z pn. zm.) oraz Rozporzdzeniem Min. rodowiska z dn. 01.08.2002 r. w sprawie komunalnych osadw ciekowych (Dz. U. Nr 134, poz. 1140 z pn. zm.). Wedug danych przekazanych przez CW (Centralny Wodocig uawski Sp. z o.o. w Nowym Dworze Gdaskim - eksploatatora oczyszczalni) w 2007 roku wytworzono na jej terenie 15 Mg osadw, a w 2008 roku 16,5 Mg. Osady ciekowe jako odpady powstaj rwnie w oczyszczalniach przydomowych. Na terenie gminy Stare Pole na koniec 2008 roku funkcjonowaa 1 oczyszczalnia przydomowa. W 2009 roku zosta zewidencjonowany drugi obiekt. Zgodnie z Ustaw o utrzymaniu czystoci i porzdku w gminach do zada wasnych gminy naley prowadzenie ewidencji przydomowych oczyszczalni ciekw w celu kontroli czstotliwoci i sposobu pozbywania si komunalnych osadw ciekowych, oraz w celu opracowania planu rozwoju sieci kanalizacyjnej. Przepisy te daj gminom moliwo sprawowania kontroli w zakresie gospodarki odpadami i gospodarki ciekowej na tych instalacjach. Moe to by realizowane poprzez kontrolowanie rachunkw za wywz osadw ciekowych przez odpowiednie podmioty (s to przewanie podmioty wiadczce usugi w zakresie oprniania zbiornikw bezodpywowych i transportu nieczystoci ciekych).
21
Strona 21
3.1.4. Odpady z sektora budowlanego - grupa 17 Na odpady z sektora budowlanego skadaj si gwnie odpady obojtne z rozbirek obiektw, jak np. gruz ceglany, materiay ceramiczne, beton, panele i inne elementy gipsowe. W tej grupie wystpuj take drewno, stal, odpady opakowaniowe, itp. Dua cz powstajcych odpadw wykorzystywana jest przez mieszkacw zwaszcza obszarw wiejskich na utwardzanie drg. Zgodnie z Regulaminem utrzymania czystoci i porzdku na terenie Gminy Stare Pole waciciele lub zarzdcy budynkw zobowizani s do niezwocznego usuwania z terenu nieruchomoci materiau rozbirkowego i resztek materiaw budowlanych, powstaych w wyniku remontu, modernizacji lokali i budynkw. Odpady z remontw, prowadzonych we wasnym zakresie, zbiera si w workach lub kontenerach wynajtych od przedsibiorcy odbierajcego odpady, w wyznaczonym miejscu na terenie nieruchomoci, sucym do zbierania odpadw komunalnych. Niestety brak informacji na temat iloci odpadw tego typu zebranych selektywnie w 2008 roku. 3.1.5. Odpady niebezpieczne w strumieniu odpadw komunalnych Ze wzgldu na swoje waciwoci fizykochemiczne, rozproszone rda powstawania, ogromn rnorodno i brak moliwoci kontroli ich przemieszczania, odpady niebezpieczne stanowi realne zagroenie dla rodowiska oraz zdrowia i ycia czowieka. Podobnie jak pozostae odpady, take odpady niebezpieczne powinny by zbierane w sposb selektywny. Wzgldy te wymuszaj szczeglnie konieczno postpowania z nimi w sposb waciwy. W strumieniu odpadw komunalnych w gospodarstwach domowych wytwarzane s nastpujce odpady zaliczane do niebezpiecznych, a mianowicie: baterie i akumulatory oowiowe, detergenty zawierajce substancje niebezpieczne, odczynniki fotograficzne, farby, lakiery, lepiszcza i ywice zawierajce substancje niebezpieczne, kwasy i alkalia, lampy fluoroscencyjne i inne odpady zawierajce rt, leki cytotoksyczne i cytostatyczne, oleje i tuszcze, rodki ochrony rolin, zuyte urzdzenia elektryczne i elektroniczne, drewno zawierajce substancje niebezpieczne, urzdzenia zawierajce freony, rozpuszczalniki.
22
Strona 22
Odpady niebezpieczne z uwagi na zagroenie rodowiska naturalnego wymagaj specjalnego traktowania i winny by wysegregowane z odpadw komunalnych, a nastpnie winny by poddane unieszkodliwieniu w odpowiedniej instalacji speniajcej wymogi dla odpadw niebezpiecznych. Gmina Stare Pole powinna podj dziaania w celu odseparowania jak najwikszej iloci odpadw niebezpiecznych (wszystkich rodzajw) ze strumienia odpadw komunalnych trafiajcych na skadowisko odpadw. Na terenie gminy nie ma zbiorczego punktu selektywnego gromadzenia odpadw niebezpiecznych oraz brak jest centrum recyklingu. Docelowo centrum takie bdzie si znajdowao w Zakadzie Utylizacji Odpadw (obsugujcym gminy w obrbie Regionalnego Systemu Gospodarki Odpadami Tczew). W zwizku z przystpieniem gminy Stare Pole do przedsiwzicia organizacji i budowy Regionalnego systemu budowa odrbnego centrum recyklingu nie znajduje uzasadnienia ekonomicznego. W przyszoci, gdy bdzie funkcjonowa centrum recyklingu w ramach ZUO, gmina Stare Pole moe rozpatrywa moliwo stworzenia punktu zbierania odpadw niebezpiecznych. Jednak do tej pory odpady problemowe, a w szczeglnoci niebezpieczne i wielkogabarytowe mog by pozyskiwane w: - systemie akcyjnym - odbir u rda w oznaczonym terminie (mobilne punkty zbirki odpadw niebezpiecznych - tak jak przeprowadza si to do tej pory, np. odpady wielkogabarytowe, elektroodpady zbierane przez ZGKiM Malbork), - systemie dowoenia przez mieszkacw do zbiorczego punktu selektywnego gromadzenia. Centrum recyklingu traktowany jako lokalny punkt gromadzenia odpadw wyposaone powinno by w szereg kontenerw i pojemnikw. Zapotrzebowanie terenu to ok. 500 m2 . Punkt taki mona zlokalizowa w centrum gminy lub na terenach byych baz POM, PGR. Obecnie na terenie gminy Stare Pole niektre z odpadw niebezpiecznych s zbierane selektywnie. S to baterie maogabarytowe (zbieranie tych odpadw zostao opisane w odrbnym podrozdziale) oraz wyroby zawierajce azbest - gwnie demontowane pokrycia dachowe (zbieranie tych odpadw zostao opisane w odrbnym podrozdziale). Zbirk niektrych odpadw niebezpiecznych np. przeterminowanych lekarstw, odpadw elektrycznych i elektronicznych, opakowa po rodkach ochrony rolin prowadz podmioty funkcjonujce na terenie gminy (apteki, punkty handlowe, itp.). Aspekty te zostay rwnie opisane w dalszej czci opracowania.
23
Strona 23
3.1.6. Odpady medyczne i weterynaryjne - grupa 18 Odpady medyczne 18 01 to odpady pochodzce z zakadw opieki zdrowotnej i orodkw zdrowia. Odpady z zakadw opieki zdrowotnej skadaj si z trzech strumieni: komunalnych, innych ni niebezpieczne (opakowania, odpady nieskaone krwi i wydzielinami pacjentw itp.), odpadw niebezpiecznych (igy, czci ciaa i organy ludzkie, odpady zakane, zuyte substancje chemiczne odczynniki, wywoywacze i utrwalacze rentgenowskie, baterie, wietlwki itp.). Odpady weterynaryjne 18 02 pochodz gwnie z lecznic weterynaryjnych i rwnie stanowi zagroenie sanitarne (cz, to odpady niebezpieczne). Odpady medyczne i weterynaryjne powstaj w placwkach sieci zakadw lecznictwa otwartego i zamknitego. Odpady te s odpadami grupy 18 wg Rozporzdzenia Ministra rodowiska z dnia 27 wrzenia 2001 r. w sprawie katalogu odpadw (Dz. U. 2001 Nr 112 poz. 1206). Na terenie gminy Stare Pole funkcjonuj podmioty, ktrych dziaalno moe przyczynia si do wytwarzania odpadw medycznych i weterynaryjnych. S to: Niepubliczny Zakad Opieki Zdrowotnej MEDERI w Starym Polu, ul. Marynarki Wojennej 6; Indywidualna praktyka lekarska lek. Stomatolog, Stare Pole, ul. Marynarki Wojennej 6. Usugi stomatologiczne; Grupowa Praktyka Pielgniarska Otwarte Serce, Stare Pole, ul. Marynarki Wojennej 6; Prywatna Praktyka Weterynaryjna Anivet Jarosz Mirosaw Stare Pole, ul. Grunwaldzka 5 A. Usugi weterynaryjne; 2 apteki. Podmioty mogce wytwarza te odpady powinny posiada umowy z odpowiednimi firmami na odbieranie i transport tego typu odpadw. Gmina moe kontrolowa podmioty w kwestii posiadania odpowiedniej umowy i jej realizacji.
24
Strona 24
Zwierzta pade S to przede wszystkim odpady z gospodarstw rolnych jako odpad o kodzie 02 01 80 (odpady niebezpieczne) oraz o kodach 02 01 81 i 02 01 82 (odpady inne ni niebezpieczne) wg katalogu odpadw (Rozporzdzenie Ministra rodowiska, z dnia 27 wrzenia 2001 r., Dz. U. Nr 112, poz. 1206). Gmina Stare Pole nie posiada zawartej umowy na odbir padych zwierzt. Umow tak gmina powinna zawrze niezwocznie. Umowa powinna w gwnej mierze obejmowa odbir z terenu gminy odpadw klasyfikowanych jako odpady kategorii I lub II w rozumieniu Rozporzdzenia (WE) Nr 1774/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 3 padziernika 2002 r. w postaci padych zwierzt gospodarskich, dzikich i innych oraz ptactwa w wyniku pomorw, upadkw, chorb zaraliwych lub zdarze losowych. Odbir padych zwierzt w myl umowy powinien opiera si o obowizujce przepisy inspekcji weterynarii i nastpi w cigu 24 godzin w okresie letnim oraz w 48 godzin w okresie jesienno - zimowym, liczc od nastpnego dnia po zgoszeniu. Gmina Stare Pole powinna poinformowa wszystkich zainteresowanych rolnikw z terenu gminy o koniecznoci posiadania szczegowych danych dotyczcych odbieranego padego zwierzcia, a w szczeglnoci okrelajcy wiek, nr kolczyka oraz nr stada. 3.1.7. Pojazdy wycofane z eksploatacji - grupa 16 W ostatnich latach wraki samochodowe, a take wraki maszyn rolniczych na terenach wiejskich stay si coraz bardziej liczn grup odpadw. W zwizku ze zoonoci swej konstrukcji skadaj si z wielu elementw i zawieraj szereg substancji, z ktrych cz to odpady niebezpieczne (oleje, pyny hamulcowe, akumulatory itp.). Jednak zdecydowan wikszo stanowi metale i tworzywa sztuczne nadajce si do recyklingu. Nieuyteczne ju maszyny rolnicze, ktrych konstrukcja ogranicza si do elementw metalowych, s sukcesywnie wywoone do skupw zomu przez ich wacicieli. Pojazdy mechaniczne wycofane z eksploatacji s odpadem pouytkowym klasyfikowanym jako odpad niebezpieczny. Na mocy ustawy z dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdw wycofanych z eksploatacji, ktra wesza w ycie 14 marca 2005 r. (Dz. U. 2005 r., Nr 25, poz. 202 ze zm.), stworzono system zbierania i demontau pojazdw oraz odzysku, w tym recyklingu odpadw powstajcych z pojazdw wycofanych
25
Strona 25
z eksploatacji. Przepisy ustawy dotycz pojazdw samochodowych zaliczonych do kategorii okrelonych w przepisach o ruchu drogowym oraz trjkoowe pojazdy silnikowe, z wyczeniem motocykli trjkoowych. Pojazdy wycofane z eksploatacji stanowi zagroenie dla rodowiska ze wzgldu na zawarto wielu substancji niebezpiecznych, np.: metale cikie, oleje, pyny chodnicze, akumulatory, zuyte opony, szko i tworzywa sztuczne. Niezbdny jest maksymalny recykling tych materiaw pozwalajcy na odzysk skadnikw uytecznych dla wytwarzania nowych wyrobw. Wytworzone odpady w postaci pojazdw wycofanych z eksploatacji charakteryzuj si nastpujcymi kodami i rodzajami odpadu: 16 01 04* Zuyte lub nienadajce si do uytkowania pojazdy; 16 01 06 Zuyte lub nienadajce si do uytkowania pojazdy niezawierajce cieczy i innych niebezpiecznych elementw. Obowizki zwizane z tworzeniem systemu recyklingu pojazdw wycofanych z eksploatacji zostay naoone na podmioty wprowadzajce samochody na rynek. Stacje demontau i punkty zbierania pojazdw wycofanych z eksploatacji od dnia 1 lipca 2005 r. obowizane s posiada decyzje dotyczce gospodarowania odpadami na mocy przepisw ustawy wymienionej na wstpie. Zgodnie z tymi przepisami wprowadzajcy pojazd jest obowizany zapewni sie zbierania pojazdw, obejmujc terytorium kraju, w taki sposb, aby zapewni wacicielowi moliwo oddania pojazdu wycofanego z eksploatacji do punktu zbierania pojazdw lub stacji demontau, pooonego w odlegoci nie wikszej ni 50 km w linii prostej od miejsca zamieszkania albo siedziby waciciela pojazdu. Poniej przedstawiono wykaz przedsibiorcw prowadzcych stacje demontau oraz wykaz przedsibiorcw prowadzcych punkty zbierania pojazdw z terenu wojewdztwa pomorskiego, z ktrych moe skorzysta potencjalny waciciel pojazdu wycofanego z eksploatacji. Najblisze punkty zbierania pojazdw wycofanych z eksploatacji na terenie wojewdztwa pomorskiego wystpuj w miejscowociach: Suchy Db (pow. gdaski) - 46 km oraz Pruszcz Gdaski (pow. gdaski) - 66 km. Natomiast najblisze stacje demontau pojazdw wycofanych z eksploatacji na terenie wojewdztwa pomorskiego wystpuj w miejscowociach: Tczew - 31 km, Subkowy (pow. tczewski) - 34 km, Brachlewo (pow. kwidzyski) - 40 km, Grabiny - Zameczek (pow. gdaski) - 50 km, Starogard Gdaski - 49 km oraz Kwidzyn - 49 km. Bliskie stacje demontau znajduj si take na terenie wojewdztwa warmisko - mazurskiego - w miecie Elblg (20 km).
26
Strona 26
Dokadne nazwy przedsibiorcw oraz dane adresowe zawieraj ponisze tabele. Wykaz przedsibiorcw prowadzony jest na podstawie art. 42 ustawy z dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdw wycofanych z eksploatacji (Dz. U. 2005 r. Nr 25, poz. 202 ze zm.) przez Wojewod Pomorskiego. Wojewoda ma obowizek zamieci dane powyej omawianych przedsibiorcw na stronie internetowej urzdu wojewdzkiego. TABELA 3. Punkty zbierania pojazdw wycofanych z eksploatacji
Lp. 1 Nazwa podmiotu P.P.H.-U .STAL-MET - Jan Wilczyski w Gdasku Spdz. Pracy Zomowiec w Gdasku - Punkt Skupu Surowcw Wtrnych w Pruszczu Gdaskim Adres siedziby podmiotu ul . Ojcowska 50 80-146 Gdask Adres punktu zbierania pojazdw 83-022 Suchy Db ul. Gdaska 56 pow. gdaski 83-000 Pruszcz Gdaski ul. Grunwaldzka 62 pow. gdaski
Lborska 1a 80-386 Gdask
rdo: Pomorski Urzd Wojewdzki w Gdasku stan na dzie 16 czerwiec 2009 r., TABELA 4. Stacje demontau pojazdw wycofanych z eksploatacji
Lp. 1 Nazwa podmiotu Przeds. Zomowania i Usug Technicznych PIROSTAL S.C. w Tczewie Firma Wielobranowa K.Z.M. - A.Kacprzyk, S.Zajc, J.Zajc, K.Myszka w Subk Firma MAJEROWICZ - Edward Majerowicz w Brachlewie Zakad Usug RAFED Rafa Brylowski Grabiny Zameczek P.H.-U. ARMOTEX Stanisaw Armatowski w Starogardzie Gdaskim Adres siedziby podmiotu 83-110 Tczew ul. Malinowska 18 pow. tczewski 83-120 Subkowy ul. Wodna 4 pow. tczewski 82-500 Brachlewo 49 gm. Kwidzyn pow. kwidzyski m.Grabiny Zameczek ul. kowa 7 83-022 Suchy Db pow.gdaski 83-200 Starogard Gdaski, ul. Rolna 12 pow. starogardzki Adres stacji demontau w miejscu siedziby podmiotu
w miejscu siedziby podmiotu
27
Strona 27
Lp. 6
Nazwa podmiotu Przeds.Us.Komunalnych STARKOM Sp. z o.o. w Starogardzie Gdaskim PHU MAN Ewa Sadowska w Kwidzynie Firma Auto-Czci Wojciech Korku Firma Handlowa RUDNICKI Firma Wielobranowa PAMA Mirosaw Sienkiewicz
Adres siedziby podmiotu ul. Tczewska 22 83-200 Starogard Gd. pow. starogardzki ul. kowa 44 82-500 Kwidzyn pow. kwidzyski ul. Okrga 22, 10-837 Olsztyn ul. Willowa 1 w Elblgu 82-300 Elblg ul. Warszawska 125 B 82-300 Elblg
Adres stacji demontau w miejscu siedziby podmiotu
w miejscu siedziby podmiotu Wadysawowo 82-300 Elblg, gmina Elblg, woj. warmisko-mazurskie ul. uawska 2c 82-300 Elblg woj. warmisko-mazurskie w miejscu siedziby podmiotu woj. warmisko-mazurskie
9 10
rdo: Pomorski Urzd Wojewdzki w Gdasku stan na dzie 16 czerwiec 2009 r. Warmisko-Mazurski Urzd Wojewdzki w Olsztynie Na terenie gminy Stare Pole ewidencja prowadzona przez Wojewod Pomorskiego nie wykazuje lokalizacji punktu zbirki, ani stacji demontau pojazdw wycofanych z eksploatacji. Brak danych na temat masy zebranych pojazdw wycofanych z eksploatacji z terenu gminy. Wycofane pojazdy poddawane byy odzyskowi i recyklingowi poza terenem gminy w punktach zbierania pojazdw i stacjach demontau najbliej pooonych od gminy, ktre zostay wymienione w tabelach powyej. 3.1.8. Punkty skupu zomu (metali elaznych i kolorowych) Punkty skupu zomu peni istotn rol w recyklingu materiaw metalowych ograniczajc przy tym ilo tego rodzaju odpadw w strumieniu zmieszanych odpadw komunalnych. Ich dziaalno ma tym samym swoje gospodarcze i rodowiskowe uzasadnienie. Na terenie gminy Stare Pole nie dziaa aden podmiot prowadzcych m. in. selektywn zbirk odpadw metalowych w postaci punktw skupu zomu. Kilka punktw skupu zomu, z ktrych korzystaj mieszkacy gminy Stare Pole zlokalizowanych jest w miecie Malbork.
28
Strona 28
3.1.9. Zuyte urzdzenia elektryczne i elektroniczne - grupy 16 02 i 20 01 Do urzdze wyej wymienionego typu zalicza si zom elektryczny i elektroniczny, urzdzenia radiowe i telewizyjne, sprzt komputerowy, urzdzenia gospodarstwa domowego, itp. Odpady te zawieraj substancje niebezpieczne z rodzaju: ow, rt, kadm, oraz substancje stwarzajce zagroenie dla warstwy ozonowej.
Z zakresu zbirki zuytych urzdze elektrycznych i elektronicznych regulacje prawne stanowi ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o zuytym sprzcie elektrycznym i elektronicznym (Dz. U. 2005 nr 180 poz. 1495). Zgodnie z t ustaw zabronione jest umieszczanie cznie z innymi odpadami zuytego sprztu oznaczonego symbolem przekrelonego kosza. Uytkownik, ktry zamierza pozby si produktu, jest obowizany do oddania zuytego sprztu elektrycznego i elektronicznego do punktu zbierania zuytego sprztu. Punkty zbierania prowadzone s m. in. przez sprzedawcw hurtowych i detalicznych tego sprztu. Powysze obowizki ustawowe wprowadzone zostay w celu ograniczenia iloci powstaych odpadw ze zuytego sprztu elektrycznego i elektronicznego oraz zapewnienia odpowiedniego poziomu zbierania, odzysku i recyklingu zuytego sprztu. Prawidowa realizacja tych obowizkw ma znaczenie zwaszcza w przypadku, gdy w zuytym sprzcie znajduj si skadniki niebezpieczne, ktre maj szczeglnie negatywny wpyw na rodowisko przyrodnicze i zdrowie ludzi. Podmioty gospodarcze, ktre otrzymay z rk Wjta Gminy Stare Pole zezwolenie na prowadzenie dziaalnoci w zakresie odbioru i transportu odpadw komunalnych od wacicieli nieruchomoci z terenu gminy, s zobowizane do prowadzenia selektywnej zbirki elektroodpadw. Istnieje moliwo oddania elektroodpadw do siedziby firmy, z ktr waciciel nieruchomoci ma podpisan umow na odbir odpadw komunalnych zmieszanych (dane adresowe tych podmiotw zostay przedstawione w rozdziale 3.2). Firma ZGKiM Sp. z o.o. z Malborka przyjmuje zuyte urzdzenia elektryczne i elektroniczne w swojej siedzibie w Malborku przy ul. Gen. De Gaulle'a 70. Wedug informacji podanych przez obydwie firmy zajmujce si odbiorem i wywozem odpadw komunalnych od mieszkacw gminy Stare Pole istnieje moliwo oddania zuytego sprztu elektrycznego i elektronicznego przez wystawienie po uprzednim zgoszeniu. Zebrane elektroodpady s przewoone do bazy, gromadzone
29
Strona 29
i magazynowane do iloci wysykowych, a nastpnie oddawane dla wyspecjalizowanych firm (Remondis Elektrorecycling Sp. z o.o. oraz ElektroEko Organizacja Odzysku Sprztu Elektrycznego i Elektronicznego SA), z ktrymi firmy maj podpisane stosowne umowy. Na terenie gminy dziaaj take punkty zbirki zuytego sprztu elektrycznego i elektronicznego, w postaci sklepw RTV/AGD, ktre na podstawie obecnego prawodawstwa w tym zakresie zobowizane s do odbierania tego typu odpadw na zasadzie przyjcia zuytego sprztu elektrycznego bd elektronicznego od klienta, ktry zakupi podobny sprzt w danym punkcie sprzeday. Problem stanowi elektroodpady zepsute i nieuyteczne, ktre zalegaj u mieszkacw w piwnicach, garaach, itp. Gwnie ze wzgldu na tego rodzaju przypadki zbieranie powinno by organizowane akcyjnie. Realizacja selektywnej zbirki odpadw elektrycznych i elektronicznych moe by wykonywana wsplnie z akcj zbirki odpadw wielkogabarytowych, poniewa odpady elektroniczne i elektryczne s czsto, ze wzgldu na wymiary, odpadami wielkogabarytowymi. Zbirki takie wedug informacji Urzdu Gminy s prowadzone na terenie gminy Stare Pole. W roku 2008 zebrano 11,5 Mg odpadw wielkogabarytowych. W roku 2009 zebrano 1,5 Mg zuytego sprztu elektrycznego i elektronicznego. Naley jednak pamita, aby podczas kolejnych przeprowadzanych zbirek wyrni ze strumienia odpadw wielkogabarytowych odpady elektryczne i elektroniczne w celu osobnego zewidencjonowania. Poprzez prawidowe prowadzenie zbirek odpadw wielkogabarytowych, w tym zuytego sprztu elektrycznego i elektronicznego (elektroodpadw), odpady niebezpieczne tego typu nie bd trafia na skadowisko odpadw, a do zakadu przetwarzania. Ich elementy mog wtedy by ponownie wykorzystane jako surowiec. Mona przypuszcza, i z roku na rok czna suma tego rodzaju odpadw odbierana od mieszkacw gminy bdzie coraz wiksza. 3.1.10. Baterie maogabarytowe Odpady tego typu ze wzgldu na swoje pochodzenie, skad chemiczny, cechy biologiczne i inne waciwoci stanowi szczeglne zagroenie dla ycia i zdrowia ludzi, zwierzt bd caego rodowiska przyrodniczego. Z uwagi na niebezpieczne waciwoci tego rodzaju odpadw wane jest ich odseparowanie ze strumienia odpadw
30
Strona 30
komunalnych trafiajcych na skadowiska odpadw innych ni niebezpieczne i obojtne, a nastpnie waciwy ich odzysk i/lub unieszkodliwienie. Na terenie gminy Stare Pole prowadzona jest selektywna zbirka baterii maogabarytowych oparte o wspprac z organizacj odzysku REBA S. A. Zbieranie zuytych baterii prowadzone jest w Zespole Szk i w Przedszkolu w Starym Polu. Dziaania w zakresie selektywnej zbirki baterii maogabarytowych uwraliwiaj dzieci i modzie na problemy zwizane z zanieczyszczeniem rodowiska odpadami, recyklingiem i odzyskiem surowcw oraz wspomagaj i rozwijaj wrd najmodszych tzw. wiadomo ekologiczn. Za kady zebrany kilogram odpadw szkoa otrzymuje 1 punkt. Zebrane punkty daj moliwo ich wymiany na cenne nagrody, ktrych szczegowe zestawienie zawarte jest w katalogu nagrd. Organizacja odzysku REBA S.A. w swojej ofercie moe obejmowa zbirk odpadw zarwno instytucje publiczne (szkoy, Samorzdy) jak rwnie firmy i przedsibiorstwa (w tym take sklepy). Z informacji zawartych w sprawozdaniu z realizacji planu gospodarki odpadami gminy Stare Pole za lata 2007 2008 wynika, e w roku 2007 zebrano 30 kg zuytych baterii, a w roku 2008 - 40 kg. Ponadto zbirk odpadw tego typu objte powinny by sklepy o powierzchni sprzeday powyej 25 m2 w myl przepisw ustawy o bateriach i akumulatorach (ustawa z dnia 29 kwietnia 2009 r., Dz. U. 2009, nr 79, poz. 666). Art. 48 ww. ustawy zobowizuje do przyjcia selektywnie zebranych zuytych baterii przenonych i zuytych akumulatorw przenonych od uytkownika kocowego przez udostpnienie pojemnika na zuyte baterie przenone i zuyte akumulatory przenone, bez moliwoci dania od niego zapaty za ich przyjcie. Cz punktw handlowych na terenie gminy Stare Pole realizuje zbirk zuytych baterii maogabarytowych. 3.1.11. Odpady zawierajce azbest Odpady zawierajce azbest nale do odpadw niebezpiecznych, ktre ze wzgldu na zagroenie podlegaj odrbnemu traktowaniu. W przeszoci azbest by materiaem szeroko stosowanym w rnych gaziach przemysu. Szczeglne zastosowanie materia ten znalaz w przemyle budowlanym jako skadnik pokry dachowych w postaci pyt azbestowo-cementowych. W tej wanie postaci wyroby azbestowe wystpuj najpowszechniej na terenie Polski.
31
Strona 31
Szkodliwo azbestu zostaa odkryta na pocztku lat 90-tych i od tej pory wprowadzonych zostao szereg przepisw regulujcych postpowanie z tym materiaem oraz nakazujcych wycofanie go ze rodowiska. W 2010 r. Rada Ministrw Rzeczypospolitej Polskiej przyja dugofalowy Program Oczyszczania Kraju z Azbestu. Wedug programu docelowym terminem usunicia azbestu z terytorium Polski jest koniec 2032 r. Wypeniajc zadania wczeniej obowizujcego Krajowego programu usuwania azbestu i wyrobw zawierajcych azbest stosowanych na terytorium Polski Gmina Stare Pole w 2007 roku opracowaa Program usuwania azbestu i wyrobw zawierajcych azbest z terenu Gminy Stare Pole na lata 2008 - 2013. Dokument ten zosta zatwierdzony przez Rad Gminy Stare Pole Uchwal nr X/78/2007 z dnia 18 grudnia 2007 r. W programie usuwania azbestu oraz wyrobw zawierajcych azbest z terenu Gminy Stare Pole okrelono ilo wyrobw azbestowych oraz ich rozmieszczenie na terenie gminy. Bilans wyrobw azbestowych sporzdzono na podstawie inwentaryzacji opartej o skadane informacje oraz dokonanie oceny stanu i moliwoci uytkowania wyrobw zawierajcych azbest (przeprowadzona przez pracownikw gminy wizja w terenie). Wyroby zawierajce azbest wystpuj przede wszystkim w budynkach mieszkalnych i obiektach inwentarskich w postaci pokry dachowych z falistych pyt azbestowo - cementowych (popularny eternit). Iloci wyrobw azbestowych na terenie gminy wedug programu usuwania azbestu oraz wyrobw zawierajcych azbest przedstawia ponisza tabela. TABELA 5. Inwentaryzacja azbestu na terenie gminy Stare Pole (stan na 2007 r.)
Lp. 1 Nazwa soectwa Janwka Budynek mieszkalny Budynek gospodarczy Razem Budynek mieszkalny Budynek gospodarczy Razem Budynek mieszkalny Budynek gospodarczy Razem Budynek mieszkalny Budynek gospodarczy Razem Nazwa obiektu Ilo wyrobw azbestowych w m2 202 2 477 2 679 3 215 1 253 4 468 150 0 150 1 040 2 579 3 619
Kaczynos
Klecie
Kawki
32
Strona 32
Kikojty
Budynek mieszkalny Budynek gospodarczy Razem Budynek mieszkalny Budynek gospodarczy Razem Budynek mieszkalny Budynek gospodarczy Razem Budynek mieszkalny Budynek gospodarczy Razem Budynek mieszkalny Budynek gospodarczy Razem Budynek mieszkalny Budynek gospodarczy Razem Budynek mieszkalny Budynek gospodarczy Razem Budynek mieszkalny Budynek gospodarczy Razem Budynek mieszkalny Budynek gospodarczy Razem Budynek mieszkalny Budynek gospodarczy Razem Budynek mieszkalny Budynek gospodarczy Razem Budynek mieszkalny Budynek gospodarczy Razem
165 200 365 420 145 565 3 318 0 3 318 1 910 13 203 15 113 3 404 1 410 4 814 962 40 1 002 5 646 2 722 8 368 668 172 840 564 4 938 5 502 1 573 4 780 6 343 860 3 740 4 600 24 097 37 659 61 746
Szaleniec
Kraszewo
Krlewo
Krzyanowo
10
Parwark
11
Stare Pole
12
Kaczynos Kolonia
13
Szlagnowo
14
Zbrowo
15 Razem Gmina Stare Pole
Zotowo
rdo: Program usuwania azbestu i wyrobw zawierajcych azbest z terenu Gminy Stare Pole na lata 20082013. Ponadto na terenie gminy wystpuj rury azbestowo - cementowe wodocigowo -kanalizacyjne o cznej dugoci 26 225 m: 80 - 2 500 m, 100 - 14 100 m, 150 - 6 000 m, 200 - 3 625 m. Oglne zestawienie iloci wyrobw zawierajcych azbest na terenie gminy Stare Pole z przeliczeniem na ich ilo wagow w Mg przedstawiono poniej. Do przeliczenia wagowego posuono si wskanikami wagowymi przyjtymi w Programie usuwania
33
Strona 33
azbestu i wyrobw zawierajcych azbest z terenu powiatu malborskiego na lata 2008 - 2032: <> 1 m2 pyt azbestowych way rednio 15 kg = 0,015 Mg, <> 1 mb rur azbestowo - cementowych way rednio 14 kg = 0,014 Mg. TABELA 6. Oglne zestawienie iloci wyrobw zawierajcych azbest na terenie gminy Stare Pole (stan na 2007 r.)
Rodzaj zinwentaryzowanych wyrobw Pokrycia dachowe z falistych pyt azbestowo - cementowych Rury azbestowo - cementowe RAZEM Ilo w m2 lub mb 61 764 26 225 Waga w Mg 926,46 367,15 1 293,61
rdo: Opracowanie wasne Wedug informacji zawartej w Sprawozdaniu z realizacji planu gospodarki odpadami gminy Stare Pole za lata 2007 - 2008 na dzie 31.12.2008 r. powierzchnia pokry azbestowo - cementowych wynosia 61 000 m2 . Wynika wic, e w 2008 roku usunito 746 m2 tj. 11,19 Mg odpadw tego typu. Do usunicia pozostao zatem 61 000 m2 (915 Mg) odpadw zawierajcych azbest w postaci pokry dachowych oraz 26,22 mb (367,15 Mg) wyrobw zawierajcych azbest w postaci rur azbestowo - cementowych. W programie usuwania azbestu oraz wyrobw zawierajcych azbest z terenu Gminy Stare Pole na lata 2008 2013 zamieszczono wykaz podmiotw, ktre posiadaj uregulowany stan formalno - prawny w zakresie wytwarzania odpadw zawierajcych azbest na terenie powiatu malborskiego, w tym rwnie na terenie gminy Stare Pole. Wykaz podmiotw posiadajcych aktualne decyzje w zakresie gospodarowania odpadami zawierajcymi azbest (posiadajcych zatwierdzony program gospodarki odpadami niebezpiecznymi) zosta rwnie opublikowany na stronie internetowej Starostwa Powiatowego. Opracowany w 2009 roku Program Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009 -2032 (jako aktualizacja Programu usuwania azbestu i wyrobw zawierajcych azbest stosowanych na terytorium Polski z 2002 roku ) wykazuje list skadowisk na terenie kraju przyjmujcych odpady azbestowe z podziaem na poszczeglne wojewdztwa. W wojewdztwie pomorskim zlokalizowane s nastpujce skadowiska, na ktrych dopuszczalne jest skadowanie azbestu:
34
Strona 34
Zakad Utylizacji Odpadw Sp. z o.o. - Skadowisko Odpadw w Gilwie Maej, Gilwa Maa 8, 82 - 500 Kwidzyn (odlego ok. 55 km); Przedsibiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. w Supsku, ul. Szczeciska 112, 76 - 200 Supsk - Zakad Unieszkodliwiania Odpadw w Bierkowie, Bierkowo 120, 76 - 261 Bruskowo Wielkie, gm. Supsk (odlego ok. 193 km); Planowana jest budowa kwatery na odpady niebezpieczne w Zakadzie Utylizacyjnym w Gdasku Szadki ul. Jaboniowa 55 (odlego ok. 76 km). Jednak najblisze od gminy Stare Pole skadowisko znajduje si na terenie wojewdztwa warmisko mazurskiego. Jest to Zakad Utylizacji Odpadw Sp. z o.o. w Elblgu, ul. Szacowa 1 (odlego ok. 20 km). Zgodnie z obowizujcym prawem, jedyn metod unieszkodliwiania odpadw zawierajcych azbest jest ich skadowanie. Ze wzgldu na du skal wystpowania wyrobw azbestowych na terenie gminy, wadze gminy podjy decyzje o udzielaniu pomocy finansowej poprzez dofinansowanie usuwania azbestu z budetu Gminnego Funduszu Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej. W tym celu opracowano i przyjto Regulamin udzielania dofinansowania do kosztw poniesionych na usuwanie azbestu ze rodkw GFOSiGW (zatwierdzony uchwa Rady Gminy Stare Pole Nr X/79/2007 z dnia 18 grudnia 2007 r.). W zwizku z tymi dziaaniami Rada Gminy bdzie corocznie uchwalaa w budecie gminy stosowne rodki na realizacje programu. Kwota dofinansowania zagwarantowana przez Gmin wynosi 20 % wszystkich kosztw zwizanych z demontaem, zabezpieczeniem, transportem i unieszkodliwieniem wyrobw zawierajcych azbest ale nie wicej ni 2 000 z. W przypadku pozyskania przez Urzd dotacji na realizacj programu z Wojewdzkiego Funduszu Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej lub z innych rde zewntrznych uczestnicy programu uzyskaj dofinansowanie w wysokoci maksymalnej 80 % wartoci poniesionych kosztw. Dofinansowanie usuwania azbestu z terenu gminy Stare Pole w 2008 roku objo pomoc zarwno z GFOiGW jak i z WFOiGW. Dofinansowanie do kosztw usuwania azbestu w roku 2008 wynioso 14 132,74 z, z czego 3 533,18 z z GFOiGW i 10 599,56 z z dotacji WFOiGW. Zawarto 5 umw na udzielenie dofinansowania (od roku 2010 rodki GFOiGW oraz PFOiGW przeszy do budetu Gminy).
35
Strona 35
Na terenie gminy Stare Pole moliwe jest pozyskanie dofinansowania do poniesionych kosztw usuwania azbestu ze rodkw Powiatowego Funduszu Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej. Dofinansowanie obejmuje demonta, transport i unieszkodliwienie odpadw azbestowo - cementowych pochodzcych z nieruchomoci, ktrych wacicielami s osoby fizyczne, a take wsplnoty mieszkaniowe. Minimalny wkad wasny wnioskodawcy wynosi 20 % wszystkich tych kosztw. Maksymalna kwota dofinansowania przez Powiat wynosi 80 % kosztw, ale nie wicej ni 3 000 z. Szczegowe wymagania dotyczce warunkw jakie musz by spenione przy skadaniu wniosku oraz pniej, przy podpisywaniu umowy na dofinansowanie zadania zawarte s w Regulaminie udzielania dofinansowania do poniesionych kosztw usuwania azbestu ze rodkw Powiatowego Funduszu Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej, ktry w dniu 14 listopada 2007 r. zosta przyjty przez Zarzd Powiatu. Wszystkie informacje i niezbdne wnioski zamieszczone s na stronie internetowej Starostwa Powiatowego. 3.1.12. Odpady przeterminowanych rodkw ochrony rolin i opakowa po nich Realizacja ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych z dnia 11 maja 2001 r. (Dz. U. 2001 r. Nr 63, poz. 638 ze zm.) oraz ustaw towarzyszcych jest efektem niezwykej wsppracy producentw i importerw rodkw ochrony rolin. Obecnie rozwija si system wsppracy producentw, handlowcw oraz uytkownikw rodkw ochrony rolin, w celu odpowiedniego postpowania z opakowaniami po pestycydach, nalecych do odpadw niebezpiecznych. Rozwizaniem dla rolnikw, dziakowcw i mionikw ogrodw, korzystajcych ze rodkw ochrony rolin, a zatem bdcych producentami odpadw po tych rodkach jest opracowany przez Polskie Stowarzyszenie Ochrony Rolin (PSOR) Program zbirki, transportu, magazynowania i unieszkodliwiania odpadw opakowaniowych po rodkach ochrony rolin". Celem tego programu jest wdroenie kompleksowego systemu zbirki, odzysku i unieszkodliwiania opakowa po rodkach niebezpiecznych. Zasady systemu zbirki opakowa po rodkach niebezpiecznych: 1. Zgodnie z zaleceniem etykiety instrukcji stosowania rodka ochrony rolin, rolnik ma obowizek zwrotu opakowa po wskazanych rodkach ochrony rolin. Sprzedawca nakada kaucj na opakowanie przy sprzeday rodka, odbiera opakowanie i zwraca kaucj.
36
Strona 36
2. Operator, w imieniu producentw i importerw rodkw ochrony rolin, odbiera i unieszkodliwia opakowania. 3. Koordynatorem Systemu jest Polskie Stowarzyszenie Ochrony Rolin. Punkt sprzeday rodkw ochrony rolin posiadajcy zezwolenie na zbieranie odpadw o kodzie: 15 01 10 i zgoszony do Polskiego Stowarzyszenia Ochrony Rolin (PSOR) otrzymuje poczt worek (worki), o pojemnoci 500 litrw, sucy jako opakowanie zbiorcze zwracanych przez rolnikw, kaucjonowanych opakowa po rodkach ochrony rolin. Po zapenieniu workw, naley skontaktowa si telefonicznie z Operatorem, firm Remondis (pod numerem 0 801 561 461) i poinformowa o koniecznoci odbioru workw. Kierowcy firmy Remondis podczas odbiorw zebranych w worki opakowa po rodkach ochrony rolin bd przekazywali puste worki na wymian. Odbir opakowa nastpi po zgoszeniu koniecznoci odbioru z co najmniej trzech sklepw w promieniu 50 km. Ostatni odbir ze sklepw moe odby si po zakoczeniu sezonu wegetacyjnego. Zbierane s opakowania wszystkich producentw rodkw ochrony rolin. W momencie odbioru Operator nie bdzie selekcjonowa i ewidencjonowa opakowa ze wzgldu na producenta i dostawc. Zgodnie z treci Etykiety Instrukcji stosowania preparatw opakowania musz by wypukane i oprnione!!! Operatorem (odbiorc odpadw) opisywanego tu oglnopolskiego systemu odbioru i unieszkodliwiania opakowa po rodkach ochrony rolin jest firma Remondis" (dawny Rethmann), natomiast koordynatorem caego systemu jest jego twrca - Polskie Stowarzyszenie Ochrony Rolin (PSOR). W przypadku gospodarstw wielkoobszarowych, gdzie gromadzi si jednostkowo powyej 10 m3 odpadw opakowaniowych, naley bezporednio zgosi si do firmy Remondis wykonujcej usugi odbioru i transportu odpadw niebezpiecznych (pamitajmy - koszt usugi ponosi producent opakowa!). Dodatkowe informacje dotyczce zbirki opakowa po rodkach ochrony rolin mona uzyska na stronie internetowej www.psor.pl, adres e-mail: system@psor.pl oraz pod nr tel. firmy Remondis": (059) 862 85 40. Z danych zamieszczonych na stronie internetowej Pastwowej Inspekcji Ochrony Rolin i Nasiennictwa www.piorin.gov.pl/gdansk wynika, e na terenie gminy Stare Pole znajduje si jeden podmiot zajmujcy si obrotem rodkami ochrony rolin. Jest to: > Bauer Sp. z o.o., ul. Marynarki Wojennej 28, 82 - 200 Malbork.
37
Strona 37
Pozostae podmioty w powiecie malborskim znajduj si na terenie miasta Malbork oraz miasta Nowy Staw. 3.1.13. Ilociowa analiza gospodarki odpadami komunalnymi na terenie gminy Stare Pole Wymienione powyej grupy odpadw charakteryzuj si rnym skadem morfologicznym. Cz z nich jak odpady komunalne z sektora handlowego i publicznego czy medyczne maj zrnicowany skad, na ktry skada si kilka frakcji. Z kolei odpady przemysowe, z sektora budowlanego, czy z oczyszczalni ciekw charakteryzuj si raczej dominacj jednej frakcji (frakcja mineralna albo organiczna). Jeli chodzi o odpady komunalne, to w skad tych odpadw wchodz: papier, karton, drewno, tkaniny, odpady spoywcze, popi, uel, tworzywa sztuczne, skra, guma, metale, szko, zmiotki uliczne, itd. Udzia poszczeglnych skadnikw do szeroko zmienia si i zaley od szeregu czynnikw. Warunki klimatyczne determinuj udzia warzyw, owocw, popiou, ula i nieopalonych substancji palnych. Od warunkw klimatycznych zaley rwnie wilgotno odpadw. Podobnie jak w przypadku iloci poszczeglnych rodzajw odpadw take ich skad nie jest ewidencjonowany. W zwizku z tym dokonano nastpujcej analizy obecnego stanu gminnej gospodarki odpadami. 3.1.13.1. Zmieszane odpady komunalne Z terenu gminy Stare Pole podmioty zajmujce si zbieraniem i transportem odpadw komunalnych od jej mieszkacw zebray w roku 2008 cznie 399,3 Mg odpadw komunalnych - zmieszanych. Okoo 21 % tej masy (82,263 Mg) stanowiy odpady wytworzone przez firmy i instytucje publiczne, pozostaa ilo odpadw, tj. 79 % (317,037 Mg) wytworzona bya w gospodarstwach domowych na terenie gminy. Na terenie Gminy Stare Pole decyzje zezwalajce na wiadczenie usug polegajcych na wywozie staych odpadw komunalnych od wacicieli nieruchomoci z terenu gminy Stare Pole posiadaj 2 podmioty: Zakad Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Malborku Sp. z o.o. ul. Gen. de Gaulle'a 70, 82 - 200 Malbork (zezwolenie RGR 7060/10/07 z dnia 08.10.2007 r. - termin 10 lat),
38
Strona 38
Przedsibiorstwo Usug Komunalnych COMPLEX w Nowym Stawie ul. Wiejska 6 (zezwolenie RGR7062/31/03 z dnia 16.12.2003 r. (termin 10 lat) zmienione decyzj RGR 7062/75/08 z dnia 26.11.2008 r.). Do dnia 31.12.2008 r. mieszkacy gminy Stare Pole podpisali 855 umw na odbir nieczystoci staych z Zakadem Gospodarki Komunalnej Sp. z o. o. w Malborku oraz 97 umw z Przedsibiorstwem Usug Komunalnych Complex w Nowym Stawie. Z podmiotw wiadczcych na terenie gminy usugi w zakresie odbioru odpadw Firma ZGKiM z Malborka obsuguje szacunkowo ok. 92 % mieszkacw gminy, natomiast Firma COMPLEX z Nowego Stawu ok. 8 %. Podmioty dziaajce na ternie gminy Stare Pole w zakresie odbierania i wywozu odpadw komunalnych zajmuj si zarwno obsug mieszkacw oraz podmiotw gospodarczych i instytucji, a take oprnianiem pojemnikw do selektywnej zbirki odpadw opakowaniowych zlokalizowanych w rnych miejscowociach gminy. W tym zakresie dziaalnoci na terenie gminy rwnie dominuje ZGKiM z Malborka. Na terenie gminy nie prowadzi si systemu workowego selektywnej zbirki odpadw u rda bezporednio z posesji. Pomimo propozycji takiego systemu przez odbierajcych odpady nie wdroono systemu ze wzgldu na brak zainteresowania ze strony mieszkacw. Nie ustalono przyczyny braku zainteresowania, by moe jest to spowodowane estetyk i wygod korzystania z pojemnika, ni mao stabilnego worka. Gmina nie przeprowadzaa bada nad przyczyn braku zainteresowania mieszkacw t usug. Informacja ta jest zasignita od podmiotw zajmujcych si odbiorem odpadw i ocen popytu na poszczeglne rodzaje i formy usug. Na podstawie pozyskanych danych dotyczcych iloci pojemnikw i czstotliwoci ich oprniania okrelono ilo litraow odpadw komunalnych odebranych z gospodarstw domowych na terenie gminy. Ponisza tabela przedstawia szczegowe dane dotyczce wytworzonych odpadw komunalnych w gospodarstwach domowych na terenie gminy Stare Pole w 2008 roku.
39
Strona 39
TABELA 7. Ilo odebranych zmieszanych odpadw komunalnych z gospodarstw domowych z terenu gminy Stare Pole przez poszczeglne firmy z uwzgldnieniem wspczynnika wagowego na 1 mieszkaca
Lp. 1 2 Podmiot odbierajcy odpady ZGKiM Malbork COMPLEX z Nowego Stawu Masa wytworzonych odpadw [Mg/rok] 292,626 24,411 317,037 Litra [litry] 3 299 520 275 248 3 574 768 4 701 0,067 Liczba mieszkacw Wskanik Mg/M k/rok
RAZEM GMINA STARE POLE
rdo: Obliczenia wasne na podstawie danych z ZGKiM w Malborku Sp. z o.o. za 2008 rok oraz Urzdu Gminy Na podstawie oblicze uzyskano take wskanik wagowy jednego litra odpadw komunalnych zbieranych na terenie gminy od mieszkacw z gospodarstw domowych. Wskanik ten jest nastpujcy: 1 l = 0,0887 kg 1 l = 0,0000887 Mg Z danych obliczeniowych wynika co nastpuje: 1 mieszkaniec gminy Stare pole wytwarza ok. 67 kg odpadw komunalnych na rok ; odsetek mieszkacw objtych zorganizowanym systemem zbierania odpadw komunalnych wynosi ok. 86 % . Nie osignito zaplanowanego na 2007 r. objcia w 100 % wszystkich mieszkacw zorganizowanym systemem wywozu odpadw. Gmina wykorzystywaa uprawnienia ustawowe do kontroli posiadania przez wacicieli nieruchomoci umw na wywz odpadw komunalnych. W latach 2007 - 2008 wystosowano 98 wezwa do udokumentowanie posiadania umowy na odbir odpadw. W 4 przypadkach spraw skierowano na Policj. Brak dokadnych i penych informacji ankietowych od firm odbierajcych i wywocych odpady z terenu gminy nie pozwoli na dokonanie szczegowej analizy gospodarki odpadami w poszczeglnych miejscowociach gminy.
40
Strona 40
Biorc pod uwag wskanik wspczynnika wagowego na 1 mieszkaca (mas odpadw wytworzonych przez jednego mieszkaca gminy w cigu roku) wyliczono dla poszczeglnych miejscowoci roczn mas wytworzonych odpadw. Naley jednak pamita, e jest to ilo wytworzonych odpadw przy ok. 96 % objciu mieszkacw zorganizowanym systemem zbierania odpadw komunalnych. W rzeczywistoci objcie systemem ksztatuje si rnie w rnych miejscowociach. Dla 100 % objcia mieszkacw gminy zorganizowanym systemem zbirki obliczono mas wytworzonych odpadw wg wskanika wagowego i dla poszczeglnych miejscowociach. TABELA 8. Ilo odpadw komunalnych z poszczeglnych miejscowoci gminy Stare Pole z uwzgldnieniem wspczynnika wagowego na 1 mieszkaca
Masa odpadw [Mg/rok] dla 86 %objcia mieszkacw zorganizowanym systemem zbirki wg wskanikw redniego wytworzenia* 4,788 26,099 9,577 3,237 4,721 8,700 10,521 0,067 10,049 27,111 23,334 4,721 124,967 6,137 7,621 26,167 19,288 0,067 317,037 Masa wytworzonych odpadw przy objciu 100 % mieszkacw zorganizowanym systemem zbirki [Mg/rok] 5,568 30,348 11,135 3,764 4,721 8,700 12,233 11,684 27,111 23,334 4,721 145,310 7,136 7,621 30,427 19,288 353,101
Lp.
Miejscowo
Liczba Wskanik mieszkacw Mg/Mk/rok
1 2 3 4 5 6 7 8 9
Janwka Kaczynos Kaczynos Kolonia Kikojty Klecie Kawki Krasnoka Kraszewo Krlewo
71 387 142 48 70 129 156 149 402 346 70 1 853 91 113 388 286 4 701
10 Krzya nowo 11 Parwark 12 Stare Pole 13 Szaleniec 14 Szlagnowo 15 Zbrowo 16 Zotowo RAZEM GMINA STARE POLE
rdo: Obliczenia wasne na podstawie danych PUM COMPLEX oraz ZGKiM w Malborku Sp. z o.o. za 2008 rok *wskaniki kg/Mk/rok =67 TABELA 9. Odpady komunalne (zmieszane) z terenu gminy Stare Pole (2008 r.)
Frakcja Niesegregowane odpady komunalne wytworzone przez indywidualne gospodarstwa domowe odebrane przez firmy wywozowe Niesegregowane odpady komunalne wytworzone przez firmy i instytucje odebrane przez firmy wywozowe Opady ulegajce biodegradacji z pielgnacji terenw zielonych Odpady z targowisk oraz odpady z czyszczenia ulic i placw (bez koszy ulicznych) Mg/rok 317,037 82,263 b. d.
rdo: Dane od firm wywozowych (stan na 31.12.2008 rok) b.d. brak danych
41
Strona 41
Dodatkowo naley pamita, e niezalenie od rozpatrywanego miejsca powstawania odpadw zawsze cz odpadw bdzie zaliczana do grupy odpadw niebezpiecznych. Ich ilo bdzie zaleaa od charakteru danej dziaalnoci. Odpady niebezpiecznie z uwagi na swj charakter powinny by specjalnie ewidencjonowane. Ocenia si, e w odpadach komunalnych ich ilo wynosi ok. 1 do 2 % oglnej masy rocznie powstajcych odpadw. S to odpady wykonane z rnych materiaw (szko, tworzywo sztuczne, metal): - butelki po rozpuszczalnikach, - zuyte wietlwki, arwki rtciowe, - puszki po farbach i lakierach, - baterie, akumulatory, - opakowania po rodkach czystoci, - skaone opatrunki, strzykawki itp., - rodki ochrony rolin (pestycydy) i ich opakowania. 3.1.13.2. Odpady zbierane selektywnie Na terenie gminy Stare Pole prowadzone jest selektywne zbieranie odpadw poprzez ich zbieranie w pojemnikach ustawionych na terenie gminy w wyznaczonych miejscach - tzw. gniazdach (zestawy - kombinacje pojemnikw). Odbir odpadw z pojemnikw do selektywnej zbirki odpadw z terenu gminy realizowany jest przez obydwa przedsibiorstwa wiadczce usugi wywozu odpadw z terenu gminy, tj. przez: <> Zakad Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Malborku Sp. z o.o. ul. Gen. de Gaulle'a 70, 82 - 200 Malbork; <> Przedsibiorstwo Usug Komunalnych COMPLEX w Nowym Stawie ul. Wiejska 6, 82 - 230 Nowy Staw. Na terenie gminy selektywnie zbierane s dwa rodzaje odpadw opakowaniowych: - opakowania z tworzyw sztucznych, tzw. PET, - opakowania ze szka (zmieszane: biae i kolorowe). Wedug informacji przekazanych przez Urzd Gminy Stare pole podmioty zajmujce si oprnianiem pojemnikw na selektywn zbirk odpadw w 2008 roku z terenu gminy Stare Pole odebrano cznie ok. 20,1 Mg odpadw z tworzyw sztucznych i szka. Dodatkowo odebrano 2,8 Mg selektywnie zebranych odpadw z papieru i tektury. Odpady z papieru i tektury nie byy zbierane do odrbnych pojemnikw, przeznaczonych
42
Strona 42
do tego typu odpadw. Zebrana ilo odpadw zostaa odebrana prawdopodobnie od jednego podmiotu, wytwrcy tych odpadw. W roku 2007 selektywne zbieranie bya na niszym poziomie bowiem selektywnie zebrano 10,57 Mg odpadw z tworzyw sztucznych i szka. Dodatkowo ze strumienia odpadw komunalnych w 2008 roku zebrano selektywnie 11,5 Mg odpadw wielkogabarytowych (zorganizowane zbieranie akcyjne) oraz 0,04 Mg zuytych baterii maogabarytowych (pojemnikowe zbieranie w placwkach owiaty). Na terenie gminy nie prowadzi si systemu workowego selektywnej zbirki odpadw u rda bezporednio z posesji. Pomimo propozycji takiego systemu przez odbierajcych odpady nie wdroono systemu ze wzgldu na brak zainteresowania ze strony mieszkacw. Wedug informacji Urzdu Gminy ilo pojemnikw do selektywnej zbirki odpadw na koniec 2008 roku wyniosa 57 sztuk, z czego na opakowania z tworzyw sztucznych - 30 sztuk, natomiast na opakowania ze szka 27 sztuk. Tabela przedstawia dane dotyczce masy zebranych selektywnie odpadw z terenu Gminy Stare Pole w roku 2007 i 2008. TABELA 10. Rodzaje i iloci odpadw w Mg, zbieranych selektywnie z terenu gminy Stare Pole w latach 2007 2008
Rodzaj odpadw Tworzywo sztuczne Szko ogem (razem biae i kolorowe) Makulatura SUMA [Mg] 2007 3,57 7,0 0,0 10,57 2008 11,3 8,8 2,8 22,9
rdo: Urzd Gminy Stare Pole. Na podstawie danych z 2008 roku odnonie masy nagromadzonych odpadw zebranych selektywnie, liczby ludnoci, liczby pojemnikw obliczono wskaniki charakteryzujce stan gospodarki odpadami prowadzonej przez Gmin w zakresie selektywnej zbirki odpadw. Dziki wykorzystaniu wskanikw moliwa jest analiza porwnawcza okrelonych zjawisk dla wybranego przedziau czasowego i terenu. Ponisza tabela przedstawia wskaniki wytworzenia odpadw selektywnie zbieranych w przeliczeniu na 1 mieszkaca gminy Stare Pole z podziaem na rodzaje odpadw (uwzgldniono czne iloci odpadw opakowaniowych).
43
Strona 43
TABELA 11. Wskaniki wytworzenia odpadw selektywnie zbieranych w przeliczeniu na 1 mieszkaca Gminy Stare Pole
Rok sprawozdawczy 2007 Rodzaj odpadw Wskanik wytworzenia odpadw [kg/Mk] Tworzywa sztuczne 0,76 Rok sprawozdawczy 2008 Rodzaj odpadw Wskanik wytworzenia odpadw [kg/Mk] Tworzywa sztuczne 2,40 Szko opakowaniowe 1,87 Papier i makulatura 0,60 Liczba ludnoci 4 701 Szko opakowaniowe 1,49 Papier i makulatura 0,00 Liczba ludnoci 4 701
rdo: Obliczenia wasne Uwzgldniajc ogln liczb zebranych selektywnie odpadw w roku 2008 wskanik wytworzenia odpadw wtrnych wynis 4,87 kg/1 mieszkaca/rok . W stosunku do roku 2007 nastpia poprawa w osignitym wskaniku (wskanik za 2007 rok - 2,25 kg/1 mieszkaca/rok). Selektywn zbirk odpadw na terenie gminy Stare Pole naley w dalszym cigu rozwija tak, aby odpady, ktre mogyby by zebrane selektywnie nie trafiay do strumienia odpadw zmieszanych. Rozwj selektywnej zbirki pozwoli take na ograniczania praktyki spalania odpadw w piecach (np. butelki PET) lub ich wyrzucania na dzikie wysypiska odpadw. Widoczna jest jednak tendencja poprawy sytuacji poprzez wzrost iloci odbieranych selektywnie odpadw. Na terenie gminy naley prowadzi bardziej intensywn edukacj ekologiczn w zakresie segregacji odpadw oraz zwikszy dostpno pojemnikw na selektywn zbirk odpadw. Na odpowiednio prowadzony system selektywnej zbirki odpadw ma wpyw wiele czynnikw: ilo pojemnikw, dostpno (bezpieczestwo i odlego), stopie wypenienia oraz zachowania uytkownikw tego systemu. Na jako selektywnej zbirki ma wpyw stopie wypenienia pojemnikw oraz odpowiednie zagszczenie tych odpadw przed wrzuceniem do pojemnika (ludno moe wrzuca odpady zgniecione, dziki czemu pojemnik moe pomieci duo wicej tworzyw sztucznych - pozytywny wskanik wiadomoci ekologicznej). Czsto pojemniki na odpady wtrne s zabrudzone poprzez fakt wrzucania do nich nieodpowiednich rodzajw odpadw (odpady zmieszane).
44
Strona 44
Rodzaj uywanego przez firmy transportu tych odpadw rwnie ma wpyw na jako odpadw nadajcych si do recyklingu. Kontenery ze zgniataczem krusz odpady, ktre pniej s trudne do wysortowania. Niskie wskaniki wypenienia pojemnika wynikaj z faktu oprniania pojemnikw nie zapenionych, ktre czsto zawieraj niewielkie iloci odpadw opakowaniowych. Naley rozway moliwo zmniejszenia czstotliwoci oprniania pojemnikw do selektywnej zbirki tego rodzaju odpadw, co ma swoje uzasadnienie ekonomiczne. Naley pamita jednak, e odpady w pojemnikach musz by odbierane z tak czstotliwoci, ktra zapobiega bdzie negatywnym procesom biologicznym i chemicznym zachodzcym w masie odpadowej (nawet odpady opakowaniowe zawieraj zanieczyszczenia, ktre w krtkim czasie mog ulega procesom rozkadu, co jest niepodane w danej chwili i miejscu). Poniej przedstawiono rozmieszczenie pojemnikw na selektywn zbirk odpadw na terenie gminy wg informacji Urzdu Gminy Stare Pole. TABELA 12. Rozmieszczenie pojemnikw na selektywn zbirk odpadw na terenie gminy Stare Pole.
Lp. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 Miejscowo Janwka Kaczynos Kaczynos Kolonia Kikojty Klecie Kawki Krasnoka Kraszewo Krlewo Krzya nowo Parwark Stare Pole Szaleniec Szlagnowo Zbrowo Zotowo liczba mieszkacw 71 387 402 156 142 48 70 129 149 346 70 1 853 113 91 388 286 4 701 Ilo poszczeglnych typw pojemnika - 1,1 m3 [szt.] P TS 1 2 1 1 1 1 2 1 2 1 1 10 1 1 2 2 30 1 2 1 2 1 1 10 1 1 1 1 27 SzB/SzK 1 3 1 Ilo pojemnikw w miejscowoci [szt.] 2 5 2 1 1 3 4 2 4 2 2 20 2 2 3 2 57
RAZEM
rdo: Urzd Gminy Stare Pole P Papier TS Tworzywa Sztuczne SzB/SzK Szko biae i szko kolorowe
45
Strona 45
Na podstawie pokazanej powyej analizy gospodarki odpadami wtrnymi na terenie gminy mona wyliczy, e do jednego pojemnika na selektywne odpady opakowaniowe (bez wzgldu na rodzaj tych odpadw) gromadzone s odpady od ok. 82 mieszkacw gminy . Gmina powinna usprawni system selektywnej zbirki odpadw poprzez rozszerzenie zakresu odpadw zbieranych selektywnie lub przeanalizowanie i waciwe rozmieszczenie pojemnikw (gniazd). Niezbdne powinno si take sta zintensyfikowanie kampanii edukacyjno - informacyjnej na temat selektywnej zbirki. Gmina powinna rwnie dy do rozszerzenia zakresu odpadw zbieranych selektywnie poprzez wprowadzenie i ewidencjonowanie selektywnej zbirki: odpadw opakowaniowych z papieru i tektury w systemie pojemnikw do selektywnej zbirki; odpadw budowlanych; odpadw biodegradowalnych; odpadw wielkogabarytowych; odpadw niebezpiecznych (innych ni obecnie zbierane selektywnie: np. przeterminowanych lekarstw w ramach umowy Gminy z odpowiednim podmiotem, itd.). Firmy, ktre prowadz na terenie gminy Stare Pole zbirk odpadw opakowaniowych wysegregowanych ze strumienia odpadw komunalnych, przekazuj zebrane odpady podmiotom wyspecjalizowanym w odzysku odpadw i posiadajcym stosowne zezwolenia na prowadzenie tak okrelonej dziaalnoci. Dopiero tam odpady te s poddawane odzyskowi w procesie R15, co zgodnie z zacznikiem nr 6 do ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (tj. Dz. U. Nr 39, poz. 251 z pn. zm.) oznacza: R15 - przetwarzanie odpadw, w celu ich przygotowania do odzysku, w tym do recyklingu. W 2008 roku firma PUM COMPLEX zebraa z terenu gminy Stare Pole cznie 4,59 Mg odpadw z selektywnej zbirki. Zebrane selektywnie odpady byy transportowane do bazy firmy gdzie byy sortowane na stole sortowniczym. Nastpnie odpady byy przygotowane do transportu przez belowanie (tworzywa sztuczne, papier) lub zaadowywanie do kontenerw - szko. Przygotowane odpady odbierane byy przez recyklerw:
46
Strona 46
- odpady szka - firma Krynicki Recykling, - odpady tworzyw sztucznych - WIBO Recykling, - odpady papieru - firma Stena Sp. z o.o. ZGKiM w Malborku Sp. z o.o. w 2008 roku zebra selektywnie z terenu gminy Stare Pole 18,31 Mg odpadw. Zebrane odpady przewoone byy do bazy firmy, gdzie byy segregowane. Tworzywa byy dzielone rcznie pet i folia kolorami oraz odpady z chemii osobno, a nastpnie poddawane belowaniu w prasie. Szko jest oddawane jako MIX. Odpady przesegregowane po obrbce s transportowane przez firmy zajmujce si odzyskiem lub porednikw. ZGKiM nie posiada staych umw na odbir odpadw, odbiorc w danym momencie jest firma, ktra zaoferuje najlepsze warunki. 3.1.14. Podsumowanie i identyfikacja problemw gospodarki odpadami na terenie gminy Stare Pole Oceniajc obecny stan gospodarki odpadami na terenie gminy Stare Pole naley zwrci uwag na kilka problemw w funkcjonowaniu systemu gospodarki odpadami oraz przedstawi pewne kierunki rozwoju (rodki zaradcze): 1. Zbirk odpadw komunalnych zmieszanych objtych jest tylko okoo 86 % mieszkacw gminy Stare Pole, pozostaa cz ludnoci gminy prowadzi gospodark odpadami niezgodnie z obowizujcym prawodawstwem naley przedsiwzi dziaania zmierzajce do poprawy sytuacji w tym zakresie (wzmoona kontrola zawierania umw na odbir odpadw komunalnych). 2. Aktualne zezwolenia na prowadzenie dziaalnoci w zakresie odbioru i transportu odpadw komunalnych od wacicieli nieruchomoci z terenu gminy Stare Pole posiadaj 2 przedsibiorstwa. 3. Dotychczas prowadzone zbieranie odpadw wtrnych na terenie gminy powinno by kontynuowane, usprawnione i rozwijane z uwzgldnieniem dobrania optymalnej czstotliwoci oprniania pojemnikw do selektywnego zbierania odpadw opakowaniowych a take rozstawienia pojemnikw na terenie gminy i ewentualnego dostawienia nowych. 4. Naley promowa i dynamicznie rozwija system selektywnej zbirki odpadw u rda, ktr organizowa powinny firmy wywozowe, zobowizane rwnie do prowadzenia penej i rzetelnej ewidencji odbieranych odpadw.
47
Strona 47
5. Naley w dalszym cigu prowadzi i rozwija system ewidencji podpisanych umw, pojemnikw na odpady z podziaem na litrae oraz monitoringu funkcjonowania podmiotw gospodarczych zajmujcych si obsug mieszkacw gminy pod wzgldem odbioru odpadw komunalnych. 6. Gmina winna kontynuowa wdraanie systemw gospodarki odpadami poprzez umieszczanie informacji na gminnej stronie internetowej. 7. Gmina powinna w dalszym cigu realizowa Program usuwania azbestu i wyrobw zawierajcych azbest z terenu gminy Stare Pole. 8. Gmina winna wdraa zalecenia wynikajce z opracowanego Gminnego planu gospodarki odpadami na lata 2008 - 2011 z perspektyw na lata 2012 - 2015. 9. Naley zaktualizowa regulamin utrzymania czystoci i porzdku w gminie na podstawie niniejszego gminnego planu gospodarki odpadami. 10. Naley kontynuowa dziaania i rozmowy zmierzajce do organizacji gminnej gospodarki odpadami w oparciu o Zakad Utylizacji Odpadw w Staych w Tczewie celem zabezpieczenia dla gminy Stare Pole miejsca unieszkodliwiania i odzysku odpadw. 11. Skadowisko odpadw komunalnych w Szalecu znajduje si w kocowej fazie eksploatacji (pozostao ok. 30 % pojemnoci do zapenienia). Do czasu zapenienia czaszy skadowiska (jednak nie duej ni do dnia rozpoczcia eksploatacji ZZO Rokitki) naley przygotowa dokumentacj niezbdn do przeprowadzenia zamknicia a nastpnie rekultywacji skadowiska. Po zamkniciu skadowiska obowizkowe bdzie przeprowadzenie rekultywacji skadowiska i prowadzenie staego monitoringu w fazie poeksploatacyjnej. 12. Gmina powinna prowadzi zintensyfikowan edukacj ekologiczn wrd mieszkacw w zakresie gospodarki odpadami w gospodarstwach domowych a zwaszcza selektywna zbirk odpadw opakowaniowych, gospodark odpadami niebezpiecznymi i odpadami ulegajcymi biodegradacji. 3.2. SYSTEM ZBIERANIA ODPADW Gospodarka odpadami na terenie gminy Stare Pole organizowana i nadzorowana jest przez Urzd Gminy Stare Pole. Zbirk odpadw komunalnych na terenie gminy prowadz aktualnie 2 przedsibiorstwa:
48
Strona 48
<> Przedsibiorstwo Usug Komunalnych COMPLEX w Nowym Stawie ul. Wiejska 6, 82 - 230 Nowy Staw. <> Zakad Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Malborku Sp. z o.o. ul. Gen. de Gaulle'a 70, 82 - 200 Malbork; Wymienione wyej firmy posiadaj zezwolenia na prowadzenie dziaalnoci w zakresie odbierania odpadw komunalnych od wacicieli nieruchomoci. Przedsibiorcy, dla ktrych wydano zezwolenia speniaj wymagania, jakie powinien spenia przedsibiorca ubiegajcy si o uzyskanie zezwolenia na odbierania odpadw komunalnych od wacicieli nieruchomoci z terenu gminy Stare Pole i ich transport, okrelone Zarzdzeniem Nr 6/2007 Wjta Gminy Stare Pole z dnia 26 lutego 2007 roku. Ponadto ww. firmy obowizane s rwnie do odbierania selektywnie zbieranych odpadw komunalnych, w szczeglnoci odpadw opakowaniowych ze szka i tworzyw sztucznych oraz powstajcych w gospodarstwach domowych odpadw wielkogabarytowych, zuytego sprztu elektrycznego i elektronicznego, a take odpadw z remontw i odpadw biodegradowalnych. Wyznaczonymi miejscami unieszkodliwiania odpadw pochodzcych z terenu gminy Stare Pole s: <> w zakresie odpadw komunalnych zmieszanych: - Skadowisko Odpadw Komunalnych w Rokitkach (Zakad Utylizacji Odpadw Staych Sp. z o.o. TCZEW); - Skadowisko Odpadw Komunalnych w miejscowoci Szaleniec (gmina Stare Pole). <> w zakresie innych odpadw komunalnych, w tym niebezpiecznych - na podstawie zawartych umw z przedsibiorcami posiadajcymi stosowne zezwolenia. 3.2.1. Przedsibiorstwo Usug Komunalnych COMPLEX z Nawego Stawu PUK COMPLEX z Nowego Stawu posiada decyzj Wjta Gminy Stare Pole RGR-7062/31/03 z dnia 16.12.2003 r. (termin 10 lat) zmienione decyzj RGR 7062/75/08 z dnia 26.11.2008 r. na odbir odpadw staych z terenu gminy. Analizowany podmiot na podstawie zezwolenia na prowadzenie dziaalnoci gospodarczej w zakresie odbierania odpadw komunalnych od wacicieli nieruchomoci oraz podmiotw gospodarczych
49
Strona 49
i instytucji z terenu gminy Stare Pole, wiadczy obecnie swoje usugi na terenie caej gminy. Firma ta prowadzi take dziaalno w zakresie selektywnej zbirki odpadw. Odbir odpadw komunalnych niesegregowanych odbywa si wedug cile okrelonego harmonogramu, wedug ktrego pojemniki s oprniane poczwszy od 1 x w miesicu do 1 x w tygodniu. Do obsugi pojemnikw ustawionych na terenie gminy Stare Pole firma PUK COMPLEX wykorzystuje swj sprzt (samochody - mieciarki). Firma obecnie wykorzystuje samochody Mercedes, MAN (typ - prasa) o pojemnoci 20 - 23 m3 , rok produkcji 1991 - 2008. Odbir odpadw zmieszanych od mieszkacw i instytucji odbywa si w oparciu o pojemniki o pojemnoci 0,11 m3 , 0,12 m3 i 1,1 m3 . Pojemniki s wasnoci firmy. Mieszkaniec paci za usug oprnienia pojemnika z wliczon dzieraw za pojemnik oraz opatami za transport i utylizacj odpadw. Ilo zebranych przez PUK COMPLEX z Nowego Stawu zmieszanych odpadw komunalnych (z gospodarstw domowych oraz podmiotw i instytucji) w 2008 roku, z terenu gminy Stare Pole wyniosa 30,9 Mg . Komunalne odpady zmieszane PUK COMPLEX z Nowego Stawu przekazywa do Zakadu Utylizacji Odpadw Staych Sp. z o.o. TCZEW na skadowisko w Tczewie - Rokitkach. 3.2.2. Zakad Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Malborku Sp. z o.o. Zakad Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Malborku Sp. z o.o. posiada decyzj Wjta Gminy Stare Pole RGR 7060/10/07 z dnia 08.10.2007 r. na odbir odpadw staych z terenu gminy wydan na okres 10 lat. Analizowany podmiot na podstawie zezwolenia na prowadzenie dziaalnoci gospodarczej w zakresie odbierania odpadw komunalnych od wacicieli nieruchomoci oraz podmiotw gospodarczych i instytucji z terenu gminy Stare Pole, wiadczy obecnie swoje usugi na terenie caej gminy. Firma ta prowadzi take dziaalno w zakresie selektywnej zbirki odpadw. Odbir odpadw komunalnych niesegregowanych odbywa si z czstotliwociami: 1 raz/miesic, 2 razy/miesic lub 4 razy/miesic zgodnie z gminnym regulaminem utrzymania czystoci i porzdku w gminie. Do obsugi pojemnikw ustawionych na terenie gminy Stare Pole firma Zakad Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Malborku Sp. z o.o. wykorzystuje swj sprzt (samochody - mieciarki):
50
Strona 50
- Samochd MAN z zasypem uniwersalnym, prasa 22 m3 , rok produkcji 2007; - Samochd MAN z zasypem uniwersalnym, prasa 16 m3 , rok produkcji 2008; - Samochd VOLVO z zasypem uniwersalnym, prasa 22 m3 , rok produkcji 2005; - Samochd MERCEDES z zasypem uniwersalnym, prasa 22 m3 , rok produkcji 1997; - Samochd VOLVO z zasypem uniwersalnym, bbnowy 16 m3 , rok produkcji 1998. Odbir odpadw zmieszanych od mieszkacw i instytucji odbywa si w oparciu o pojemniki o poj. 0,11 m3 , 0,12 m3 , 0,24 m3 i 1,1 m3 . Pojemniki s wasnoci firmy. Koszty dzierawy, transportu i utylizacji odpadw s wliczone w cen odbioru. Ilo zebranych przez Zakad Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Malborku zmieszanych odpadw komunalnych (z gospodarstw domowych oraz podmiotw i instytucji) w 2008 roku, z terenu gminy Stare Pole wyniosa 368,4 Mg . Komunalne odpady zmieszane ZGKiM w Malborku przekazywa na Skadowisko Odpadw Komunalnych w Szalecu, na terenie gminy Stare Pole gdzie unieszkodliwiano je metod D5 poprzez skadowanie. Odpady wtrne przekazywane byy do recyklera. 3.2.3. System oczyszczania gminy Dziaalno w zakresie oczyszczania gminy jest organizowana i nadzorowana przez Urzd Gminy Stare Pole. Dziaalno ta obejmuje zakres obsugi nieruchomoci, remontw i czyszczenia drg, a take pielgnacji terenw zieleni (ok. 2 ha) w ramach systemu oczyszczania gminy. W ramach oczyszczania gminy obsugiwane s rwnie kosze uliczne. Brak informacji na temat iloci odpadw zebranych w wyniku tego rodzaju dziaalnoci. Odpady z koszy ulicznych oraz biomasy z terenw zieleni trafiaj na skadowisko w Szalecu. 3.3. SELEKTYWNE ZBIERANIE ODPADW Dynamicznie rozwijajca si gospodarka pochania coraz wiksze iloci surowcw, ktrych zasoby s ograniczone, a ktre s niezbdne do zaspokajania aktualnych i przyszych potrzeb czowieka. W kontekcie tego problemu oraz szeroko rozumianej ochrony rodowiska przyrodniczego wane jest prowadzenie odzysku i recyklingu surowcw wtrnych, co jest jedn z podstaw rozwoju zrwnowaonego. Przez odzysk rozumie naley wszelkie dziaania, nie stwarzajce zagroenia dla ycia, zdrowia ludzi lub dla rodowiska, polegajce na wykorzystaniu odpadw w caoci lub w czci, lub
51
Strona 51
prowadzce do odzyskania z odpadw substancji, materiaw lub energii i ich wykorzystania. W celu wyrabiania prawidowych nawykw wrd mieszkacw, gmina Stare Pole prowadzi selektywn zbirk odpadw opakowaniowych przy pomocy specjalnych pojemnikw ustawionych w wybranych punktach na terenie caej gminy. Zakupiono pojemniki do selektywnej zbirki odpadw opakowaniowych z tworzyw sztucznych oraz szka. Oprnianiem pojemnikw na selektywn zbirk odpadw zajmuj si firmy wiadczce na terenie gminy usugi w zakresie odbioru i wywozu odpadw komunalnych. Do analizy selektywnej zbirki odpadw wtrnych przyjto stan na 31.12.2008 roku. Prowadzone na analizowanym terenie selektywne zbieranie odpadw realizowane jest przede wszystkim metod donoszenia, ktre polega na zbieraniu poszczeglnych frakcji odpadw do specjalnie w tym celu ustawionych pojemnikw w najbardziej dostpnych miejscach caej gminy. Oglna liczba pojemnikw sucych selektywnej zbirce odpadw na analizowanym terenie wynosi obecnie 57 sztuk (stan na grudzie 2008 roku). Szczegowe informacje na temat prowadzonej selektywnej gospodarki odpadami wtrnymi na terenie gminy zamieszczone zostay w tabelach poniej i w ich opisach. Do zbirki odpadw wtrnych na terenie gminy wykorzystuje si: > Pojemniki plastikowe lub siatkowe o pojemnoci jednostkowej 1,1 m3 , do gromadzenia odpadw z tworzyw sztucznych typu plastikowe butelki po napojach, po artykuach spoywczych oraz po chemii gospodarczej (kolor ty); > Pojemniki o pojemnoci jednostkowej 1,1 m3 do gromadzenia odpadw ze szka opakowaniowego (kolor biay lub zielony).
52
Strona 52
TABELA 13. Zestawienie iloci i rodzajw pojemnikw na odpady zbierane selektywnie w poszczeglnych miejscowociach gminy Stare Pole.
Lp. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 Janwka Kaczynos Kaczynos Kolonia Kikojty Klecie Kawki Krasnoka Kraszewo Krlewo Krzyanowo Parwark Stare Pole Szaleniec Szlag nowo Zbrowo Zotowo Nazwa miejscowoci Rodzaj pojemnika P 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 TS 1 2 1 1 1 1 2 1 2 1 1 10 1 1 2 2 30 Razem 57 pojemnikw 1 2 1 2 1 1 10 1 1 1 1 27 SzB/SzK 1 3 1
Ogem obszar gminy Stare Pole
rdo: Dane z ewidencji Urzdu Gminy Stare Pole (stan na 31.12.2008 r.) P - Pojemnik na papier TS - Pojemnik na tworzywa sztuczne SzB/SzK - Pojemnik na szko biae i kolorowe Z analizy danych przedstawionych w powyszej tabeli wynika, e selektywne zbieranie jest prowadzone we wszystkich miejscowociach gminy. Najwicej pojemnikw do zbierania tego rodzaju odpadw ustawiono w miejscowociach Stare Pole (20 pojemnikw), Kaczynos (5 pojemnikw) oraz Krasnoka i Krlewo (po 4 pojemniki). Analizujc liczb pojemnikw i ich rodzaj w poszczeglnych miejscowociach gminy w odniesieniu do iloci mieszkacw miejscowoci naley rozway, czy selektywne zbieranie odpadw jest dobrze zorganizowane. Przykadem moe tu by porwnanie miejscowoci Krasnoka i Zotowo. W miejscowoci Krasnoka o liczbie mieszkacw 70 osb ustawione s 4 pojemniki (2 na tworzywa sztuczne i dwa na szko) natomiast w miejscowoci Zotowo o liczbie mieszkacw 286 (3 razy wicej) ustawione s 3 pojemniki (dwa na tworzywa sztuczne i jeden na szko). W 2007 roku ilo zebranych selektywnie odpadw opakowaniowych na terenie gminy Stare Pole wyniosa 10,57 Mg . W roku 2008 masa zebranych selektywnie odpadw wzrosa ponad dwukrotnie i wyniosa 22,9 Mg .
53
Strona 53
Przyczyn tego stanu jest udostpnianie na terenie Gminy coraz wikszej iloci pojemnikw przeznaczonych do selektywnej zbirki odpadw, co ma wpyw na lepsz dostpno i moliwo korzystania z nich przez mieszkacw. Dodatkowo wzrost cen za odbir odpadw komunalnych (zmieszanych) ma ekonomiczne uzasadnienie dla wacicieli nieruchomoci do ich selektywnego zbierania. Niewielka masa zbieranych odpadw opakowaniowych z papieru i makulatury wynika z charakteru wiejskiego terenu, gdzie odpady tego typu su jako opa w piecach centralnego ogrzewania. Pojemniki do selektywnej zbirki odpadw opakowaniowych oprniane s przez obie firmy wiadczce usugi wywozu odpadw komunalnych z terenu gminy. W zakresie oprniania pojemnikw na selektywn zbirk dominuje ZGKiM w Malborku Sp. z o.o. W 2008 roku ZGKiM odebrao z terenu gminy 80 % zebranych selektywnie odpadw opakowaniowych. Z analizy iloci pojemnikw wynika e ZGKiM obsuguje 50 sztuk pojemnikw, natomiast COMPLEX 7 sztuk. W najbliszym czasie Gmina powinna dy do rozszerzenia zakresu zbieranych odpadw opakowaniowych oraz zoptymalizowa aktualny system selektywnej zbirki odpadw wtrnych. W przypadku terenw wiejskich prowadzenie selektywnej zbirki odpadw systemem donoszenia jest szczeglnie utrudnione ze wzgldu na dominacj zabudowy jednorodzinnej rozproszonej i zapewnienie odpowiedniej iloci mieszkacw korzystajcych z 1 zestawu pojemnikw. Celowe staje si wic promowanie i rozwijanie systemu zbirki odpadw opakowaniowych u rda w ramach umw zawartych pomidzy mieszkacami, a firm odbierajc zmieszane odpady komunalne. 3.4. INSTALACJE DO ODZYSKU I UNIESZKODLIWIANIA ODPADW Na terenie gminy Stare Pole funkcjonuje czynna instalacja do odzysku i unieszkodliwiania odpadw. Jest to skadowisko odpadw innych ni obojtne i niebezpieczne w miejscowoci Szaleniec. Poza skadowiskiem na terenie gminy nie wystpuj instalacje do odzysku i unieszkodliwiania odpadw innego ni skadowanie. Poniej opisano gminne skadowisko odpadw, na ktrym deponowane s odpady zbierane z terenu gminy Stare Pole przez ZGKiM Sp. z o.o. z Malborka oraz skadowisko
54
Strona 54
w Tczewie (przy ul. Rokickiej), na ktre zbierane w gminie odpady wywozi firma COMPLEX z Nowego Stawu. 3.4.1. Skadowisko odpadw komunalnych w miejscowoci Szaleniec (gm. Stare Pole) Skadowisko odpadw komunalnych w miejscowoci Szaleniec, na terenie gminy Stare Pole jest obecnie skadowiskiem czynnym. Wacicielem skadowiska jest Gmina Stare Pole. Gmina Stare Pole jest rwnie zarzdzajcym skadowiskiem. Jest to skadowisko odpadw innych ni niebezpieczne i obojtne (IN) funkcjonujce od 1990 roku. Orientacyjn lokalizacj skadowiska wskazano na mapce poniej. Projektowana pojemno skadowiska wynosi 31 038 tys. m3 . W roku 2006 zapeniona pojemno wynosia 20 672 m3 . Do wykorzystania pozostao 10 366 m3 , czyli 2 591,5 Mg (33 % pojemnoci cakowitej). W roku 2007 i 2008 na skadowisko wywieziono cznie 745,53 Mg odpadw komunalnych i 15 Mg osadw. cznie w latach 2007 i 2008 skadowano 760,52 Mg odpadw. Pozostaa do wykorzystania pojemno skadowiska na koniec 2008 r. wynosi 1 830,98 Mg. W ostatnich latach skadowisko zostao doposaone i dostosowane do obowizujcych przepisw w celu kontynuacji skadowania odpadw na instalacji.
55
Strona 55
Ryc. 1. Lokalizacja skadowiska odpadw w Szalecu Gmina Stare Pole uczestniczy w projekcie Regionalny System Gospodarki Odpadami Tczew. Projekt zakada m. in. rekultywacj skadowiska w Szalecu od roku 2011. Gmina zadeklarowaa udzia wasny w projekcie w wysokoci 313 tys. z. Rada Gminy Stare Pole Uchwa Nr XII/107/2008 z 26.03.3008 r. wyrazia zgod na wydzierawienie w drodze bezprzetargowej, na okres 8 lat, skadowiska w Szalecu. W dniu 27.03.2008 r. Gmina podpisaa umow na dzieraw skadowiska odpadw
56
Strona 56
w Szalecu przez Zakad Utylizacji Odpadw Staych Sp. z o. o. w Tczewie. Dzierawca bdzie prowadzi rekultywacj skadowiska po jego zamkniciu. Zgodnie z zapisami wojewdzkiego planu gospodarki odpadami skadowisko odpadw komunalnych w Szalecu przewidziane jest do funkcjonowania do czasu uruchomienia ZZO Rokitki. We wczeniejszych zamierzeniach skadowisko miao zosta zamknite w terminie do 31.12.2009 r. Wedug sprawozdania z realizacji planu gospodarki odpadami gminy Stare Pole za lata 2007 - 2008 ze wzgldu na nie wykorzystan pojemno skadowiska oraz opnienia w uruchomieniu Regionalnego Systemu Gospodarki Odpadami w Tczewie, korzystanie ze skadowiska planuje si do roku 2011. Jednak zgodnie z wydanym przez Starost Malborskiego zezwoleniem na prowadzenie odzysku i unieszkodliwiania odpadw, funkcjonowanie instalacji przewidziane jest do czasu zapenienia czaszy skadowiska, jednak nie duej ni do dnia rozpoczcia eksploatacji ZZO Rokitki. Po tym terminie oraz po uruchomieniu Zakadu Zagospodarowania Odpadw w Rokitkach skadowisko zostanie zamknite, a odpady z terenu gminy bd kierowane na skadowisko w Tczewie (przy ul. Rokickiej), czyli do ZZO Rokitki - zgodnie z zaoeniami Regionalnego Systemu Gospodarki Odpadami Tczew. Nastpnie skadowisko zostanie poddane rekultywacji technicznej i biologicznej zgodnie z zaoeniami projektowymi. Rekultywacj skadowiska prowadzi bdzie dzierawca, tj. Zakad Utylizacji Odpadw Staych Sp. z o. o. w Tczewie. Planowana rekultywacja realizowana bdzie w ramach przedsiwzicia Regionalny System Gospodarki Odpadami Tczew przy dofinansowaniu ze rodkw Funduszu Spjnoci. Wedug aktualnego studium wykonalnoci zleconej przez Jednostk realizujc projekt RSGO Tczew oszacowano, e koszt rekultywacji skadowiska w Szalecu bdzie wynosi ok. 1 253 tys. z netto plus 10 % rezerwy finansowej. W kolejnej tabeli znajduj si najwaniejsze dane na temat skadowiska odpadw w miejscowoci Szaleniec wedug stanu na dzie 31.12.2008 r.
57
Strona 57
TABELA 14. Stan formalno - prawny skadowiska odpadw w Szalecu (na dzie 31.12.2008 r.).
Gmina Nazwa skadowiska Nazwa i adres zarzdzajcego skadowiskiem Nazwa i adres waciciela skadowiska Stare Pole Skadowisko odpadw w Szalecu Gmina Stare Pole ul. Marynarki Wojennej 6, 82-220 Stare Pole Gmina Stare Pole ul. Marynarki Wojennej 6, 82-220 Stare Pole
Decyzja w sprawie wstrzymania uytkowania (art. 59 ustawy o odpadach) Zgoda na zamknicie skadowiska odpadw na podstawie art. 54 ustawy o odpadach -
Zgoda na zamknicie wydzielonej czci skadowiska na podstawie art. 54 ustawy o odpadach Decyzja o zamkniciu skadowiska na podstawie art. 33 ust. 6 ustawy wprowadzajcej Pozwolenie zintegrowane Zezwolenie na prowadzenie dziaalnoci w zakresie odzysku lub unieszkodliwiania odpadw Decyzja zatwierdzajca instrukcj eksploatacji skadowiska Decyzja o dostosowaniu Decyzja o wykonaniu przegldu ekologicznego na podstawie art. 33 ust. 1 ustawy wprowadzajcej Pozwolenie na uytkowanie Pozwolenie na budow Decyzja Starosty Malborskiego OS 7662/9/09-3 z dnia 21.09.2009 r., zmieniona decyzj Starosty Malborskiego OS 7662/6/10-2 z dn. 23.06.2010 r. Decyzja Starosty Malborskiego OS-7710-5/02/03 z dn. 04.02.2003 r., zmieniona decyzj Starosty Malborskiego OS-77105/02/03 z dn. 03.06.2003 r., zmieniona decyzj Starosty Malborskiego OS 7666/1/10-2 z dn. 14.06.2010 r. Decyzja Starosty Malborskiego OS 7710-5/01/03 z dn. 31.12.2003 r. zmieniona decyzj OS-7710-1/9-3 z dnia 02.11.2009 r. Decyzja Starosty Malborskiego OS-7710/5/01 z dn. 30.11.2001 r. Naczelnik Gminy Stare Pole 8381/II/4/89 z dn. 27.12.1989 r. Naczelnik Gminy Stare Pole 8381/II/4/89 z dn. 08.08.1989 r.
Decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowaniu terenu Decyzja lokalizacyjna (jeli dotyczy) Urzd Wojewdzki w Elblgu 8632/5/88 z dn. 01.04.1988 r.
rdo: Sprawozdanie z realizacji planu gospodarki odpadami dla gminy Stare Pole za lata 2007-2008.
58
Strona 58
TABELA 15. Stan techniczny skadowiska odpadw w Szalecu.

Rodzaj skadowiska: IN, N, O Liczba kwater Liczba kwater eksploatowanych Pojemno cakowita Pojemno zapeniona wraz z warstwami izolacyjnymi Powierzchnia cakowita Powierzchnia w granicach korony [tak/nie] Naturalna bariera geologiczna (miszo, wspczynnik filtracji) Uszczelnienie Sztuczna bariera geologiczna (rodzaj, miszo, wspczynnik filtracji) Izolacja syntetyczna (materia, grubo) [tak/nie] Warstwa drenaowa (miszo, wspczynnik filtracji) Drena odciekw Kolektory (materia, rednica) Uksztatowanie misy (nachylenie wzdu kolektorw i w kierunku kolektorw, %) Zewntrzny system roww Gromadzenie odciekw [tak/nie] W specjalnych zbiornikach (pojemno, m3) Odprowadzenie do kanalizacji miejskiej [tak/nie] Wywz do oczyszczalni miejskiej [tak/nie] Wykorzystanie do celw technologicznych (jakich?) Oczyszczanie lub podczyszczanie we wasnej oczyszczalni (odbiornik ciekw oczyszczonych) [tak/nie] Instalacja do odprowadzania gazu skadowiskowego Z emisj do atmosfery Spalanie w pochodni Odzysk energii Pas zieleni Ogrodzenie Rejestracja wjazdw Ewidencja odpadw Waga Urzdzenia do mycia i dezynfekcji [tak/nie] Szeroko pasa [m] [tak/nie] [tak/nie] [tak/nie] [tak/nie] IN 5 5 31 038 m3 23 714,08 m3 1,67 ha 0,63 ha Tak Utwory nieprzepuszczalne 0,6 - 5,7 m Nie Nie Nie Nie Nie brak danych rowy opaskowe Tak studnie rewizyjne 1,7 m3 Nie Nie Tak, zraszanie skadowiska Nie Nie Nie Nie Nie Tak 20 m Tak Tak Tak Tak (nie jest na wyposaeniu instalacji, na podstawie umowy pojazdy s waone na terenie Starego Pola) Tak
Postpowanie z odciekami
[tak/nie]
59
Strona 59
TABELA 15. Stan techniczny skadowiska odpadw w Szalecu.

Wykonywanie warstw przekrywajcych odpady [tak/nie] Materia (jeli odpady, poda kod) Opad atmosferyczny Wody powierzchniowe Monitoring w fazie eksploatacyjnej lub poeksploatacyjnej Wody odciekowe Wody podziemne Gaz skadowiskowy Osiadanie powierzchni skadowiska Struktura i skad odpadw Ogem Ilo odpadw unieszkodliwionych w 2007 r. Grupa 19 Odpad 19 08 05 Grupa 20 Odpad 20 03 01 Ilo odpadw unieszkodliwionych w 2008 r. Ogem Grupa 20 Odpad 20 03 01 Tak ziemia Tak Nie Tak Tak Tak Tak (od 2009 r.) Tak 382,21 15,00 15,00 367,21 367,21 378,31 378,31 378,31
rdo: Sprawozdanie z realizacji planu gospodarki odpadami dla gminy Stare Pole za lata 2007-2008 W czasie eksploatacji skadowiska odpadw w miejscowoci Szaleniec Gmina Stare Pole realizuje obowizek monitoringu skadowiska w fazie eksploatacyjnej. Obowizek ten wykonywany jest zgodnie z wytycznymi Rozporzdzenia Ministra rodowiska z dnia 9 grudnia 2002 r. w sprawie zakresu, czasu, sposobu oraz warunkw prowadzenia monitoringu skadowisk odpadw (Dz. U. 2002, Nr 220, poz.1858). Monitoring obejmuje badania: opadu atmosferycznego; wd odciekowych; wd podziemnych; gazu skadowiskowego; osiadania powierzchni skadowiska; struktury i skadu odpadw. Poniej przedstawiono wyniki monitoringu skadowiska w miejscowoci Szaleniec w 2008 roku zebrane w opracowaniu pn. Monitoring skadowiska w m. Szaleniec - raport za 2008 rok. Analiza wielkoci opadu atmosferycznego. Analiza wielkoci opadu atmosferycznego wykonana w 2008 roku w ramach monitoringu skadowiska w m. Szaleniec wykazaa, e roczna suma opadu atmosferycznego (2008 rok) w rejonie skadowiska w m. Szaleniec wyniosa 373,9 mm. Miesicem najbardziej obfitym w opad by lipiec (90,0 mm), natomiast najbardziej suchym okaza si luty (4,5 mm). redni miesiczny opad wynis 31,16 mm.
60
Strona 60
Monitoring wd odciekowych Sie monitoringowa wd odciekowych skada si z jednego punktu poboru, zbiornika odciekw. W 2008 roku dokonano dwukrotnej kontroli jakoci wd odciekowych. Na podstawie bada laboratoryjnych prbek wd odciekowych nie stwierdzono podwyszonych zawartoci adnego z badanych wskanikw (przewodno elektrolityczna waciwa - PEW, odczyn pH, ow, kadm, mied, cynk, chrom VI, rt, oglny wgiel organiczny - OWO oraz suma wielopiercieniowych wglowodorw aromatycznych - WWA) za wyjtkiem oglnego wgla organicznego (OWO), ktry w obu seriach pomiarowych przekroczy dopuszczaln warto zanieczyszczenia w ciekach przemysowych wprowadzanych do wd lub do ziemi (Dz. U. 2006, Nr 137, poz. 984). Monitoring wd podziemnych W system sieci monitoringowej wd podziemnych na skadowisku w m. Szaleniec wchodz 3 piezometry badawcze: P1 (szeroko geograficzna 540138,640 N, dugo geograf. 191523,520 E), P2 (szeroko geograficzna 540142,540 N, dugo geograf. 191520,520 E), P3 (szeroko geograficzna 540139,780 N, dugo geograf. 191516,740 E). Prbki wd podziemnych z piezometrw P1, P2, P3, pobrano cztery razy w cigu 2008 roku. Zakres badanych parametrw obejmowa: przewodno elektrolityczna waciwa - PEW, odczyn pH, ow, kadm, mied, cynk, chrom VI, rt, oglny wgiel organiczny - OWO oraz sum wielopiercieniowych wglowodorw aromatycznych - WWA. W wyniku uzyskanych bada zaobserwowano nieznacznie podwyszone wartoci przewodnoci elektrolitycznej waciwej w dwch punktach obserwacyjnych P2 i P3, ktre uksztatoway si w granicach wd II klasy jakoci. Dodatkowo w caej sieci monitoringowej odnotowano nieznacznie wysze rednie stenia oglnego wgla organicznego charakterystyczne dla II klasy jakoci wd podziemnych. Pozostae badane wskaniki posiadaj wartoci odpowiadajce wodom I klasy jakoci. Porwnujc wyniki otrzymane w poszczeglnych seriach pomiarowych (kwartaach) odnotowano jednokrotny wzrost stenia oglnego wgla organicznego w IV kwartale w punkcie kontrolnym P1 oraz w II kwartale w punkcie P3. Pozostae analizowane parametry posiadaj wartoci na zblionym poziomie co do rzdu wielkoci.
61
Strona 61
Monitoring gazu skadowiskowego W ramach monitoringu skadowiska w m. Szaleniec prowadzona jest analiza procentowego udziau poszczeglnych gazw (tlen, dwutlenek wgla, metan) oraz ich emisja. W skad sieci monitoringowej wchodzi 1 studzienka odgazowujca - S1. Badania prowadzono w nastpujcych miesicach: luty, maj, sierpie, grudzie 2008 roku. Skad gazu z punktw pomiarowych charakteryzowa si nisk, ale wzrastajc zawartoci tlenu (0,6 %), przy znacznym udziale dwutlenku wgla (od 20,8 % do 23,0 %) i metanu (19,3 % do 27,9 %). W grudniu zaobserwowano spadek udziau dwutlenku wgla i metanu, przy jednoczesnym wzrocie zawartoci tlenu w skadzie gazu skadowiskowego. rednia warto procentowego udziau poszczeglnych gazw przedstawia si nastpujco: tlen - 4,0 %, dwutlenek wgla - 19,7 % i metan - 19,9 %. 3.4.2. Skadowisko odpadw komunalnych w Tczewie - ul. Rokicka Skadowisko odpadw komunalnych w Tczewie przy ul. Rokickiej to skadowisko odpadw innych ni niebezpieczne i obojtne (IN). Wacicielem skadowiska jest Miasto Tczew, natomiast zarzdzajcy skadowiskiem to Zakad Utylizacji Odpadw Staych Sp. z o.o. (z siedzib w Tczewie przy ul. Rokickiej 16). Zgodnie z zaoeniami planistycznymi gospodarki odpadami (Krajowym planem gospodarki odpadami oraz wojewdzkim planem gospodarki odpadami) skadowisko w Tczewie bdzie docelowo elementem midzygminnego systemu gospodarki odpadami pn. Regionalny System Gospodarki Odpadami Tczew, ktrego przysz struktur i funkcjonowanie opisano w dalszej czci rozdziau. Po zamkniciu skadowiska w m. wierki, a wic od 1 stycznia 2008 roku firma PUK COMPLEX wywozi zmieszane odpady komunalne na skadowisko w Tczewie. Skadowisko odpadw pooone jest w zachodniej czci miasta, w odlegoci okoo 3 km od centrum. Istniejce skadowisko odpadw komunalnych jest ogrodzone siatk o wysokoci okoo 3,5 m, oraz jest wyposaone w plac recyklingu o utwardzonej nawierzchni. Skadowisko odpadw zajmuje cznie obszar o pow. 36,3 ha, przy czym powierzchnia wykorzystana zajmuje 6,76 ha:
62
Strona 62
- cz nieeksploatowana o powierzchni 1,6 ha okrelana jako skadowisko stare, o szacunkowej objtoci odpadw - 100 tys. m3 ; ta cz w 2000 roku zostaa poddana rekultywacji. - obecnie eksploatowana cz tzw. nowe skadowisko o powierzchni 6,76 ha; nie posiada ona uszczelnienia, powstajce odcieki nie s zagospodarowywane a gaz skadowiskowy jest emitowany do atmosfery za porednictwem 13 studni odgazowujcych z zainstalowanymi biofiltrami. Cakowita pojemno kwatery, obejmujca cz wyczon z eksploatacji i obecnie eksploatowan szacowana na ok. 1 114 tys. m3 , przy zaoonej rzdnej korony kwatery odpadw - 51,8 m n.p.m. - pozostaa powierzchnia w ramach skadowiska stanowi obszar rezerwowy do celw rozbudowy. Wyposaenie skadowiska stanowi: - zaplecze socjalne w budynku wagi, - obiekt warsztatowy, - elektroniczna waga samochodowa, - brodzik do dezynfekcji k samochodw dowocych odpady, - kompaktor K 34 MK. Zakad Utylizacji Odpadw Staych Sp. z o.o., bdcy zarzdzajcym skadowiskiem odpadw w Tczewie, posiada pozwolenie zintegrowane wydane przez Wojewod Pomorskiego nr SR/S.IX.6619/11/2007 z dnia 22.08.2007 r. Obiekt skadowiska na potrzeby funkcjonowania w ramach Zakadu Zagospodarowania Odpadw zostanie zmodernizowany i rozbudowany. 3.4.3. Zakady Zagospodarowania Odpadw (ZZO) Zgodnie z wytycznymi Krajowego planu gospodarki odpadami 2010, podstaw gospodarki odpadami komunalnymi powinny sta si zakady zagospodarowania odpadw o przepustowoci wystarczajcej do przyjmowania i przetwarzania odpadw z obszaru zamieszkaego minimum przez 150 tys. mieszkacw. Zakady zagospodarowania odpadw powinny stanowi regionalne jednostki organizacyjne, ktre bd realizoway kompleksow gospodark odpadami komunalnymi. Zakady zagospodarowania odpadw winny zapewnia co najmniej nastpujcy zakres usug:
63
Strona 63
Mechaniczno - biologiczne lub termiczne przeksztacanie zmieszanych odpadw komunalnych i pozostaoci z sortowni; Skadowanie przetworzonych zmieszanych odpadw komunalnych; Kompostowanie odpadw zielonych; Sortowanie poszczeglnych frakcji odpadw komunalnych zbieranych selektywnie (opcjonalnie); Zakad demontau odpadw wielkogabarytowych (opcjonalnie); Zakad przetwarzania zuytego sprztu elektrycznego i elektronicznego (opcjonalny). Zgodnie z zapisami Planu Gospodarki Odpadami dla Wojewdztwa Pomorskiego 2010, uchwalonego przez Sejmik Wojewdztwa Pomorskiego w dniu 24 wrzenia 2007 r., zakada si stopniowe tworzenie rozwiza regionalnych, opartych na uzgodnionych przez gminy schematach segregacji, odzysku, zbierania, transportu odpadw, a take ich skadowania na skadowiskach odpadw, wchodzcych w skad zakadw zagospodarowania odpadw. Funkcjonujce na terenie wojewdztwa pomorskiego skadowiska odpadw, poza wyznaczonymi jako docelowe w Zakady Zagospodarowania Odpadw (ZZO), proponuje si wykorzystywa zgodnie z zaoon technik i technologi do czasu wypenienia, a nastpnie podda rekultywacji, jeeli po 31 grudnia 2009 r. spenia bd wymogi, o ktrych mowa w rozporzdzeniu Ministra rodowiska z dnia 24 marca 2003 r. w sprawie szczegowych wymaga dotyczcych lokalizacji, budowy, eksploatacji i zamknicia, jakim powinny odpowiada poszczeglne typy skadowisk odpadw (Dz. U. 2003 r. Nr 61, poz. 549). Skadowiska odpadw nie dostosowane do powyszych wymogw do dnia 31 grudnia 2009 r. musz zosta zamknite. Organizacja systemu gospodarowania odpadami winna zosta ustalona przez wadze gmin wchodzcych w skad regionalnych systemw organizacji, zbierania i unieszkodliwiania odpadw obsugiwanych przez poszczeglne zakady zagospodarowania odpadw. Nie uwaa si za celowe lokalizowanie na terenie wojewdztwa pomorskiego nowych skadowisk odpadw, jak rwnie rozbudowanie innych skadowisk odpadw ni zaproponowane jako skadowiska odpadw w ramach zakadw zagospodarowania odpadw.
64
Strona 64
3.4.3.1. Regionalny System Gospodarki Odpadami Tczew Zakad Utylizacji Odpadw Staych Dla Gminy Stare Pole gospodarka odpadami komunalnymi w ramach regionalnych rozwiza bdzie prowadzona poprzez Regionalny System Gospodarki Odpadami w Tczewie, ktry opiera si bdzie o funkcjonowanie Zakad Utylizacji Odpadw Staych, skadowisko w Rokitkach. Projektowany kompleks ma obsugiwa docelowo 238 tys. mieszkacw. Rada Gminy Stare Pole na mocy zawartych porozumie przystpia do wspdziaania z innymi gminami w celu realizacji przedsiwzicia pn. Regionalny System Gospodarki Odpadami Tczew. RSGO Tczew obsugiwa bdzie miasta Tczew, Pruszcz Gdaski i Malbork oraz gminy powiatw: gdaskiego, tczewskiego, malborskiego oraz nowodworskiego. cznie obejmie 24 jednostki administracyjne. Tworzenie Zakadu Zagospodarowania Odpadw Rokitki jest w fazie projektowej i kompletowania dokumentacji. Trwaj starania o pozyskanie funduszy na realizacj z Funduszu Spjnoci. Planowana realizacja przewidziana jest na lata 2010 - 2013. Regionalny ZZO Rokitki zlokalizowany ma by na ok. 36 ha i skada si z nastpujcych instalacji: 1. Przyjcie komunalnych odpadw zmieszanych: sortownia odpadw zmieszanych (mechaniczna i rczna), przygotowanie paliwa alternatywnego z odpadu zmieszanego, energetyczne wykorzystanie wytworzonego paliwa, kwatery skadowiska balastu. 2. Przyjcie odpadw surowcowych: doczyszczenie surowcw wtrnych, przetworzenie surowcw wtrnych, magazynowanie surowcw wtrnych. 3. Przyjcie odpadw biodegradowalnych (masy organicznej, odpadw zielonych, osadu ciekowego): przygotowanie masy organicznej do unieszkodliwienia, kompostowanie pryzmowe wydzielonej frakcji odpadu biologicznego, waloryzacja staych produktw procesu kompostowania, magazynowanie gotowego kompostu.
65
Strona 65
4. Przyjcie i przerb: odpadw wielkogabarytowych, odpadw budowlanych, zuytych opon. 5. Przyjcie i czasowe magazynowanie: odpadw niebezpiecznych. Przedsiwzicie pn. RSGO Tczew zakadao rwnie budow wza przyjmowania odpadw z powiatw pooonych po prawej stronie Wisy - nowodworski i malborski oraz czciowego przetwarzania surowcw wtrnych. Jako ewentualna lokalizacja wytypowano miejscowoci Stegna Gdaska lub Nowy Staw na terenie obecnie eksploatowanego skadowiska w wierkach. Ostateczny zakres przedsiwzicia bdzie oczywisty po zakoczeniu fazy projektowej. Zgodnie z Planem Gospodarki Odpadami dla Wojewdztwa Pomorskiego 2010, w ramach przedsiwzicia pn. Regionalny system gospodarki odpadami Tczew przewiduje si nastpujce zadania: Teren A- lokalizacja w miecie Tczew - budowa sortowni odpadw surowcowych, - budowa linii biochemicznego przetwarzania odpadw organicznych, - budowa linii demontau odpadw wielkogabarytowych, - budowa zaplecza socjalnego, - budowa magazynu odpadw, niebezpiecznych / budowa nowej kwatery skadowiska odpadw, - budowa garay i warsztatu podrcznego, - realizacja infrastruktury technicznej, - budowa drogi dojazdowej, - rekultywacja istniejcego skadowiska odpadw, Teren B - Lokalizacja Stegny - budowa linii segregacji i doczyszczania odpadw surowcowych, - budowa stacji przeadunkowej odpadw, - budowa zaplecza socjalnego, - realizacja infrastruktury technicznej,
66
Strona 66
Teren C - lokalizacja Pelplin - budowa stanowiska przetwarzania odpadw budowlanych, - budowa skadowiska odpadw budowlanych obojtnych, - realizacja uzupeniajcej infrastruktury technicznej, - rekultywacja istniejcego skadowiska w Ropuchach 1,6 ha. W ramach przedsiwzicia planuje si rwnie rekultywacj istniejcych w obrbie dziaania skadowisk odpadw: 1. Minita gm. Dzierzgo 1,6 ha, 2. Malbork, ul. Ceglana 9,1 ha, 3. Malbork, ul. Tczewska 6,1 ha, 4. Mtowy Mae gm. Mioradz 1,37 ha, 5. Lisewo Malborskie gm. Lichnowy 0,47 ha, 6. wierki gm. Nowy Staw 4,43 ha, 7. Miocin gm. Cedry Wielkie 3,7 ha, 8. Tczew Rokitki ul. Gm. Tczew 7 ha, 9. Nicponia gm. Gniew 2,69 ha, 10. Gobiewo Wielkie gm. Trbki Wielkie 3,7 ha, 11. Szaleniec gm. Stare Pole 1,67 ha. Budowa Zakadu Zagospodarowania Odpadw Rokitki planowana jest na terenie skadowiska odpadw innych ni niebezpieczne w Tczewie przy ul. Rokickiej, bdzie to kompleksowy obiekt speniajcy wymagania techniczne: - przepustowo w I etapie ok. 70,0 tys. Mg/rok, a docelowo w 2019 r. ok. 82,0 tys. Mg/rok, - nowa kwatera na odpady poprocesowe o pojemnoci geometrycznej wynoszcej V = 639 752 m3 . Planowane przedsiwzicie zostanie rozpoczte budow nowej niecki skadowiska odpadw komunalnych w Tczewie przy ul. Rokickiej. Nowa niecka skadowiska zostanie uszczelniona na dnie i skarpach poprzez zastosowanie sztucznej bariery geologicznej z warstwy gliny o gruboci 0,5 m oraz syntetycznej izolacji poprzez wykorzystanie geomembrany PEHD o gruboci 2 mm, ktra dodatkowo zostanie zabezpieczona od gry geowknin polipropylenow. Omawiana niecka bdzie odwodniona, a na dnie i skarpach zostanie uoony drena wd odciekowych. Wody odciekowe zbierane w kwaterze drenaem dennym warstwowym i rurowym bd przetaczane pompowo do zbiornika retencyjnego, ktry bdzie mia form otwartego zbiornika ziemnego i dodatkowo bdzie uszczelniony geomembrana PEHD o gruboci 2 mm oraz
67
Strona 67
zabezpieczony geowknin i pytkami chodnikowymi. W pocztkowej fazie eksploatacji skadowiska wody odciekowe bd wywoone ze zbiornika wozami asenizacyjnymi do miejskiej oczyszczalni ciekw. Po zrealizowaniu inwestycji wody odciekowe bd odprowadzane przykanalikiem do kanalizacji miejskiej. Niecka skadowiska zostanie zabezpieczona przed napywem wd powierzchniowych. W tym celu zastosowana bdzie grobla ziemna o wysokoci 2 m n.p.t. i o szerokoci korony 2 m. Dno niecki bdzie wyposaone w 13 studni odgazowujcych. Dodatkowo kada studnia zostanie wyposaona u wylotu w biofiltr w postaci zoa z wkien kokosowych lub z wyselekcjonowanej kory z drzew iglastych. cieki sanitarne, technologiczne oraz odcieki ze skadowiska odprowadzane bd do miejskiej sieci kanalizacyjnej, natomiast cieki deszczowe z drg i placw po podczyszczeniu oraz cieki opadowe z dachw odprowadzane bd do zbiornika odparowalno - przesikowego. W kocowej fazie realizacji przedsiwzicia planowana jest rekultywacja istniejcej niecki skadowiska. Z uwagi na brak uszczelnienia dna, przewiduje si rekultywacj systemem zamknitym polegajcym na powierzchniowym uszczelnieniu korpusu skadowiska warstw nieprzepuszczaln, a dopiero na niej uformuje si rekultywacyjn warstw gruntu oraz wykona si instalacj odgazowujc skadowisko. 3.5. DZIKIE WYSYPISKA ODPADW Na terenie gminy Stare Pole nie odnotowano istnienia dzikich wysypisk odpadw. Lokalne miejsca gdzie wystpuj odpady s na bieco likwidowane przez Gmin np. w trakcie akcji Sprztanie wiata. Prowadzone s systematycznie lustracje terenu gminy, co oddziauje pozytywnie na zachowania spoecznoci lokalnej. Na zachowania mieszkacw wpyna rwnie zwikszona kontrola prowadzenia indywidualnej gospodarki odpadami - kontrola podpisanych przez mieszkacw umw z podmiotami odbierajcymi odpady. 3.6. WYKAZ PODMIOTW PROWADZCYCH DZIAALNO W ZAKRESIE ZBIERANIA, TRANSPORTU, ODZYSKU ORAZ UNIESZKODLIWIANIA ODPADW KOMUNALNYCH Na terenie Gminy Stare Pole, prowadzi si proces unieszkodliwiania odpadw komunalnych poprzez skadowanie (proces D5). Zebrane odpady komunalne (zmieszane) z terenu gminy s transportowane do miejscowoci Szaleniec gdzie znajduje si
68
Strona 68
skadowisko odpadw komunalnych - opisane w poprzednich rozdziaach (3.4). Po jego wyeksploatowaniu odpady zebrane z terenu gminy bd deponowane na skadowisku: w miejscowoci Tczew (ul. Rokicka). Na terenie gminy Stare Pole nie jest prowadzony proces odzysku . Odpady komunalne wytwarzane na terenie Gminy Stare Pole Staw s zbierane i transportowane przez nastpujce podmioty: omwione w rozdziale 3.2. Gospodarka odpadami na terenie przedmiotowej gminy organizowana i nadzorowana jest przez Urzd Gminy w Starym Polu. Zbieranie odpadw komunalnych na terenie gminy prowadz aktualnie 2 przedsibiorstwa: <> Przedsibiorstwo Usug Komunalnych COMPLEX w Nowym Stawie ul. Wiejska 6, 82 - 230 Nowy Staw. <> Zakad Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Malborku Sp. z o.o. ul. Gen. de Gaulle'a 70, 82 - 200 Malbork; IV. PROGNOZA ZMIAN ILOCIOWYCH ODPADW Ze wzgldu na charakter gminy, gdzie brak jest sektora typowo przemysowego, mona przyj, i wytwarzane w gminie odpady maj charakter gwnie socjalno - bytowy. Przystpujc do porzdkowania systemu gospodarki odpadami naley uwzgldni zmiany, ktre bd nastpowa w kolejnych latach, a dotyczce iloci i skadu odpadw powstajcych na danym terenie. Gwnymi elementami, ktre bd wpyway na zmiany iloci odpadw to: zmiana iloci mieszkacw, warunki materialne mieszkacw, obyczaj i kultura mieszkacw, wyposaenie techniczno - sanitarne mieszka, rozwj ekonomiczny gminy (regionu), wydajno produkcji, pory roku. W rozdziale III przedstawiono ilo zewidencjonowanych w 2008 r. odpadw komunalnych. czna ilo odpadw odebranych z terenu gminy w roku 2008 to
69
Strona 69
433,74 Mg . W tym 22,9 Mg to odpady wysegregowane w postaci szka, tworzyw sztucznych oraz makulatury, 11,5 Mg to odpady wielkogabarytowe zebrane selektywnie oraz 0,04 Mg to zebrane selektywnie baterie. 399,3 Mg stanowi odpady komunalne zmieszane, z czego 317,037 Mg to odpady komunalne wytworzone w gospodarstwach domowych, a pozostaa ilo 82,263 Mg to odpady komunalne wytworzone przez firmy i instytucje. Naley jednak pamita, e nie wszyscy wytwrcy odpadw zostali objci systemem zbirki odpadw. Zorganizowany system zbirki zmieszanych odpadw komunalnych obj szacunkowo ok. 86 % mieszkacw gminy. Poniewa ilo obecnie wytwarzanych odpadw powinna by punktem wyjcia do prognozy na najblisze lata konieczne jest ustalenie (oszacowanie) rzeczywistej iloci odpadw powstajcych na terenie gminy Stare Pole. 4.1. SZACOWANA ILO ODPADW POWSTAJCYCH NA TERENIE GMINY 4.1.1. Odpady komunalne z gospodarstw domowych Obecnie na terenie gminy nie jest prowadzona pena ewidencja jakociowa i ilociowa powstajcych odpadw. W zwizku z powyszym w celu wyznaczenia waciwej podstawy do dalszej analizy konieczne jest dokadne wyznaczenie skadu morfologicznego odpadw i ich iloci. Wartoci te s w gwnej mierze uzalenione od miejsca (warunkw) powstawania odpadw. Do najistotniejszych czynnikw ksztatujcych morfologi odpadw mona zaliczy rodzaj zabudowy mieszkalnej i sposb zaopatrzenia w ciepo. Wymusza to podzia mieszkalnictwa gminy na: mieszkalnictwo jednorodzinne (MJ), (zagrodowe), a w tym: - zabudowa zwarta (osiedla) z ogrzewaniem mieszanym (indywidualnym - lokalne rdo ciepa: gaz, olej, koks, wgiel) - (MJ 1) ; - zabudowa rozproszona z ogrzewaniem mieszanym - (MJ 2) (indywidualnym - lokalne rdo ciepa: gaz, olej, koks, wgiel); - zabudowa zwarta (osiedla) ze zbiorczym zaopatrzeniem w ciepo (z kotowni grupowej) - (MJ 3) ; - zabudowa rozproszona ze zbiorczym zaopatrzeniem w ciepo (z kotowni grupowej) - (MJ 4) ;
70
Strona 70
mieszkalnictwo wielorodzinne (MW), a w tym: - ze zbiorczym zaopatrzeniem w ciepo (z kotowni grupowej) - (MW 5) ; - z lokalnym rdem ciepa (ogrzewanie mieszane z przewag palenisk wglowych lub koksowych) - (MW 6) . TABELA 16 Mieszkacy gminy Stare Pole w poszczeglnych typach zabudowy (2008 r.)
Typy zabudowy MJ 1 zabudowa zwarta indywidualne rdo ciepa 71 252 64 48 70 129 75 402 121 49 1 019 91 113 366 157 3 027 MJ 2 zabudowa rozproszona indywidualne rdo ciepa MJ 3 zabudowa zwarta zbiorcze zaopatrzenie w ciepo MJ 4 zabudowa rozproszona zbiorcze zaopatrzenie w ciepo MW 5 zabudowa wielorodzinna zbiorcze zaopatrzenie w ciepo MW 6 zabudowa wielorodzinna indywidualne rdo ciepa 135 78 156 74 225 21 834 22 129 1 674
Miejscowoci - liczba ludnoci
1 Janwka 2 Kaczynos 3 Kaczynos Kolonia 4 Kikojty 5 Klecie 6 Kawki 7 Krasnoka 8 Kraszewo 9 Krlewo 10 Krzyanowo 11 Parwark 12 Stare Pole 13 Szaleniec 14 Szlagnowo 15 Zbrowo 16 Zotowo Gmina razem
71 387 142 48 70 129 156 149 402 346 70 1 853 91 113 388 286 4 701
rdo: Dane z Urzdu Gminy Stare Pole, stan na 31.12.2008 r. Poniszy model opracowano na podstawie masy nagromadzonych odpadw komunalnych z gospodarstw domowych gminy Stare Pole przy uwzgldnieniu wskanika objcia mieszkacw zbirk odpadw na poziomie 86 % i uwzgldnieniu masy odpadw wytwarzanych przez pozostay odsetek ludnoci nie objtej zbirk odpadw (14 %). Dla potrzeb stworzenia modelu oraz w dalszych analizach uwzgldniono dane o masie wytwarzanych odpadw za rok 2008 oraz liczb ludnoci z podziaem na miejscowoci z 2008 roku.
71
Strona 71
TABELA 17. Model redniego skadu i masy odpadw wytwarzanych przez mieszkaca gminy z uwzgldnieniem poszczeglnych typw zabudowy [kg/Mk/r]
MJ 1 Frakcje odpadw zabudowa zwarta indywidualne rdo ciepa kg/M k/r 23,0 3,2 8,6 1,1 8,6 1,7 4,0 12,9 2,9 2,3 9,2 0,6 78,1 MJ 2 zabudowa rozproszona indywidualne rdo ciepa kg/M k/r 12,9 3,2 8,6 1,1 8,6 1,7 4,0 12,9 2,9 2,3 9,2 0,9 68,4 MJ 3 zabudowa zwarta zbiorcze zaopatrzenie w ciepo kg/M k/r 23,0 15,8 8,6 1,7 8,6 2,3 4,6 12,9 2,3 2,9 0,9 0,6 84,2 MJ 4 zabudowa rozproszona zbiorcze zaopatrzenie w ciepo kg/M k/r 15,8 15,8 8,6 1,1 8,6 1,7 4,3 12,9 2,3 2,3 0,9 0,3 74,7 MW 5 zabudowa wielorodzinna zbiorcze zaopatrzenie w ciepo kg/M k/r 37,3 15,8 8,6 1,7 8,6 2,9 4,6 10,1 1,7 2,9 0,9 0,3 95,4 MW 6 zabudowa wielorodzinna indywidualne rdo ciepa kg/M k/r 34,5 5,7 8,6 1,1 8,6 2,9 4,6 10,1 1,7 2,9 9,2 0,3 90,2
Jednostka wagowa Domowe odpady organiczne Papier i tektura Szko Opakowania wielomateriaowe Tworzywa sztuczne Tekstylia Odpady wielkogabarytowe Odpady budowlane Odpady mineralne Metale Drobna frakcja popioowa Odpady niebezpieczne RAZEM
rdo: Obliczenia wasne Przy konstruowaniu modelu posuono si metodyk i parametrami zweryfikowanymi na podstawie aktualnych danych z terenu Gminy Stare Pole. Zaoenia obliczeniowe oparto rwnie na porwnaniach wskanikw wytwarzania odpadw publikowanych w literaturze fachowej. W oparciu o powysze zaoenia stworzonego modelu redniego skadu morfologicznego odpadw z gospodarstw domowych dokonano oblicze iloci wytwarzania odpadw w gminie Stare Pole uwzgldniajc liczb mieszkacw zamieszkujcych w wyrnionych powyej rodzajach zabudowy. Ponisze tabele przedstawiaj model redniego skadu i masy odpadw z gospodarstw domowych gminy.
72
Strona 72
TABELA 18. Model redniego skadu i masy odpadw z gospodarstw domowych w 2008 roku w poszczeglnych typach zabudowy gminy Stare Pole [Mg/r]
MJ 1 Frakcje odpadw zabudowa zwarta indywidualne rdo ciepa Mg/r 69,6 9,6 26,1 3,5 26,1 5,2 12,2 39,1 8,7 7,0 27,8 1,7 236,5 MJ 2 zabudowa rozproszona indywidualne rdo ciepa Mg/r 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 MJ 3 zabudowa zwarta zbiorcze zaopatrzenie w ciepo Mg/r 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 MJ 4 zabudowa rozproszona zbiorcze zaopatrzenie w ciepo Mg/r 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 MW 5 zabudowa wielorodzinna zbiorcze zaopatrzenie w ciepo Mg/r 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 MW 6 zabudowa wielorodzinna indywidualne rdo ciepa Mg/r 57,7 9,6 14,4 1,9 14,4 4,8 7,7 16,8 2,9 4,8 15,4 0,5 151,0 Razem
Jednostka wagowa Domowe odpady organiczne Papier i tektura Szko Opakowania wielomateriaowe Tworzywa sztuczne Tekstylia Odpady wielkogabarytowe Odpady budowlane Odpady mineralne Metale Drobna frakcja popioowa Odpady niebezpieczne RAZEM
Mg/r 127,28 19,18 40,52 5,40 40,52 10,03 19,87 55,96 11,58 11,77 43,22 2,22 387,54
rdo: Obliczenia wasne na podstawie zaoonego modelu Z analizy powyej opracowanych tabel wynika wskanik wytwarzania odpadw przez 1 mieszkaca gminy Stare Pole w cigu roku. Okrelono wagowe wskaniki skadu morfologicznego odpadw uwzgldniajc liczb osb zamieszkujc odpowiedni rodzaj zabudowy - tabela 16. Oszacowano, e na terenie gminy Stare Pole w gospodarstwach domowych cznie w cigu roku wytwarza si okoo 387,53 Mg odpadw komunalnych (przy 100 % objciu mieszkacw zbieraniem zorganizowanym). Wskanik wytwarzania odpadw w gospodarstwie domowym przypadajcych na 1 mieszkaca gminy Stare Pole przedstawia si nastpujco: Ogem dla mieszkaca obszaru gminy Stare Pole ok. 82 kg/M k/rok.
73
Strona 73
Biorc pod uwag powysze dane naley stwierdzi, e w rzeczywistoci mieszkacy gminy Stare Pole w gospodarstwach domowych wytwarzaj wiksze iloci odpadw komunalnych ni wykazane na podstawie sprawozda za rok 2008. Skad morfologiczny grupy odpadw z gospodarstw domowych na terenie gminy Stare Pole przypadajcy na jednego mieszkaca w cigu roku (kg/Mk/r), przedstawia si nastpujco: TABELA 19. Model redniego skadu i masy odpadw z gospodarstw domowych wytworzonych przez 1 mieszkaca gminy Stare Pole [Mg/Mk/r.]
Jednostka wagowa Domowe odpady organiczne Papier i tektura Szko Opakowania wielomateriaowe Tworzywa sztuczne Tekstylia Odpady wielkogabarytowe Odpady budowlane Odpady mineralne Metale Drobna frakcja popioowa Odpady niebezpieczne RAZEM kg/Mk/r 27,07 4,08 8,62 1,15 8,62 2,13 4,23 11,90 2,46 2,50 9,19 0,47 82,44 % 33 5 10 1 10 3 5 14 3 3 11 1 100 Mg/rok 127,28 19,18 40,52 5,40 40,52 10,03 19,87 55,96 11,58 11,77 43,22 2,22 387,53
rdo: Obliczenia wasne Szacuje si, e systemem zbirki odpadw komunalnych na terenie gminy Stare Pole w 2008 r. byo objtych ok. 86 % mieszkacw gminy. Cz powstajcych odpadw jest unieszkodliwiana bezporednio jeszcze w gospodarstwie domowym. Niestety owe unieszkodliwianie odbywa si czsto w niewaciwy sposb (spalanie, zakopywanie, wywoenie na dzikie wysypiska). Przypuszcza si, i w rzeczywistoci skala tego zjawiska jest jeszcze wiksza w zwizku z powszechnie stosowan praktyk mieszkacw wsi, spalajcych odpady w piecach co., zwaszcza w zabudowie zagrodowej jednorodzinnej. Odpady organiczne, zwaszcza wytwarzane w gospodarstwach rolnych, s u rda przeznaczane do kompostowania. Jednak odpady tego typu powstajce w zabudowie wielorodzinnej, trafiaj do pojemnikw na odpady komunalne i dalej na skadowisko odpadw.
74
Strona 74
Do dalszych analiz przyjto, e w gospodarstwach domowych gminy Stare Pole powstaje 387,53 Mg odpadw komunalnych rocznie tj. (82 kg/Mk/r) . 4.1.2. czna szacowana ilo powstajcych odpadw Na podstawie dokonanych powyej szacunkw powstajcych w rnych sektorach odpadw okrelono czn ich ilo (tabela 19). Bdzie ona podstaw do przeprowadzenia prognozy ich zmian w przyszoci. Przyjmujc oszacowan czn ilo odpadw powstajcych na terenie gminy Stare Pole oraz liczb mieszkacw mona wyznaczy wskanik nagromadzenia odpadw przypadajcy na jednego mieszkaca - 82 kg/Mk/r . Naley jednak pamita, e jest to wspczynnik, na ktry skadaj si wszystkie rodzaje odpadw w tym gwnie komunalne z gospodarstw domowych. 4.2. PROGNOZA ZMIAN ILOCI I SKADU ODPADW 4.2.1. Zaoenia Aby niniejszy program mg by peny, konieczne jest przeprowadzenie prognozy dotyczcej iloci oraz zmiany skadu morfologicznego odpadw. Za podstaw do dalszych wylicze przyjto iloci odpadw okrelone dla 2008 roku. Prognoz zmian iloci odpadw przeprowadzono na okres 8 lat (2008 - 2011 i 2012 - 2015) z zaoeniem, e rok 2008 jest rokiem bazowym. W analizowanym okresie czasu zapewne nastpi zmiany w iloci i skadzie morfologicznym odpadw wytwarzanych przez mieszkacw gminy Stare Pole. Podstawowymi czynnikami, ktre mog spowodowa zmiany s: zmiana liczby ludnoci gminy, wzrost gospodarczy, a przez to zwikszenie konsumpcji, zwikszenie iloci zuywanych opakowa, rozwj przemysu, zwikszenie iloci wytwarzanych osadw ciekowych, zmiana systemu ogrzewania, zmiany przepisw prawnych w dziedzinie gospodarowania odpadami oraz wzrost wiadomoci ekologicznej spoeczestwa gminy. Biorc pod uwag zmiany zachodzce w liczbie ludnoci gminy Stare Pole na przestrzeni minionych lat, spodziewa si naley dalszego jej wzrostu na niewielkim poziomie ok. 1 % w skali roku.
75
Strona 75
Ponisza tabela przedstawia dynamik zmian liczby ludnoci w okresie 7 lat. TABELA 20. Wieloletnia analiza liczby ludnoci w gminie Stare Pole
Rok 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 Liczba mieszkacw 4 620 4 621 4 625 4 631 4 641 4 644 4 701 Przyrost liczby mieszkacw 46 1 4 6 10 3 57 Procentowy przyrost/spadek liczby mieszkacw 1,01 0,02 0,09 0,13 0,22 0,06 1,23
rdo: dane GUS - BDR wg faktycznego miejsca zamieszkania stan na dzie 31.XII.oraz Urzdu Gminy Stare Pole (stan na 31.XI I.2008 r). Dla okresu perspektywicznego przyjto 1 % wzrost liczby ludnoci w skali roku. TABELA 21. Prognoza liczby ludnoci do roku 2015
Lata prognozy 2008 Liczba ludnoci 4 701* 2009 4 748 2010 4 795 2011 4 843 2012 4 892 2013 4 941 2014 4 990 2015 5 040
rdo: Obliczenia wasne * liczba ludnoci dla roku bazowego na podst. Ewidencji Urzdu Gminy Stare Pole. Gmina Stare Pole, pod wzgldem rozwoju gospodarczego nie posiada znaczcych, wyrniajcych cech. Jest to gmina typowo rolnicza, z miejscowoci Stare Pole, stanowic lokalny orodek ycia gospodarczego i kulturalnego. Rzdowe prognozy przewiduj spadek PKB w najbliszych latach do poziomu ok. 5 % rocznie. Zdecydowanie trudniej jest przewidzie jego tendencje wzrostu czy spadku w duszej perspektywie czasowej. Biorc jednak pod uwag wiatow sytuacj gospodarcz majc znamiona kryzysu, mona spodziewa si obnienia poziomu wzrostu gospodarczego take i w Polsce. Zmiany w iloci i jakoci odpadw wytwarzanych w sektorze gospodarczym w perspektywie zalee bd przede wszystkim od rozwoju poszczeglnych gazi przemysu, rzemiosa i usug na terenie gminy. Dowiadczenia wskazuj, e na kade 1 % wzrostu PKB przypada 2 % wzrost iloci wytwarzanych odpadw. W najbliszej przyszoci (lata 2008 - 2010) zakada si utrzymanie obecnego poziomu wytwarzania odpadw lub nieznaczny jego wzrost, co podyktowane jest przede wszystkim nieznacznie wzrastajc liczb ludnoci (ok. 1 % w skali roku).
76
Strona 76
Ponadto, poza wymienionymi tendencjami, ilo odpadw bdzie zaleaa take od takich (trudnych nawet do oszacowania) czynnikw jak: rozwj gminy czy wrcz jej pewnych obszarw, struktura zamieszkania - zgodnie z oglnokrajowymi zmianami cz ludnoci w najbliszych latach zmieni miejsce zamieszkania przechodzc z terenw wiejskich do miast. Take struktura zamieszkania w miastach ulega zmianie. Wydaje si prawdopodobne, e cz tzw. klasy redniej wraz ze wzrostem zamonoci bdzie zmieniaa miejsce zamieszkania z wielorodzinnego na jednorodzinne, struktura zaopatrzenia w ciepo - cze mieszkacw moe zmieni sposb ogrzewania wasnych posesji, przechodzc na ogrzewanie inne ni wglowe. Jednak zmiany te bd w duej mierze uzalenione od atrakcyjnoci finansowej poszczeglnych rodzajw ogrzewania. Prognoza powinna obejmowa take zmiany skadu morfologicznego na przestrzeni rozpatrywanego okresu czasu. Ocena zmian skadu morfologicznego odpadw jest znacznie trudniejsza od szacowania zmian ich iloci. Porednio dziaa tu bd wszystkie wymienione powyej czynniki. Jednak decydujce znaczenie bdzie tu mia poziom zamonoci spoeczestwa i zwizany z nim model konsumpcyjny. Nie bez znaczenia bdzie tu te ksztatowanie si poziomu wiadomoci ekologicznej spoeczestwa. Dziki niemu mog wystpowa na szersz skal pewne zjawiska wpywajce na skad morfologiczny odpadw. Moliwe jest, i mieszkacy wiadomie bd siga po produkty w opakowaniach szklanych, rezygnujc przy tym z opakowa z tworzyw sztucznych. Edukacja ekologiczna moe by istotnym rdem nowej mody zachowa ekologicznych. Jakkolwiek czynniki te wpywa bd na zmian skadu morfologicznego nie sposb oceni skali i zakresu dziaania tych czynnikw. Generalnie przypuszcza naley, e nastpi wzrost iloci odpadw komunalnych cechujcy si nastpujcymi zmianami w skadzie morfologicznym: wzrost iloci papieru i tektury (nasilenie si akcji promocyjnych, informacyjnych), wzrost iloci opakowa szklanych przy jednoczesnym spadku opakowa plastikowych (propagowanie opakowa wielorazowych), zmniejszenie si drobnej frakcji nieorganicznej (popiou i ula) - zmiana sposobu ogrzewania,
77
Strona 77
wzrost frakcji organicznej - (odpady ogrodowe) zmiana uytkowania na posesjach jednorodzinnych (zmniejszenie powierzchni ogrdkw przydomowych na rzecz zwikszenia powierzchni trawiastych), wzrost iloci odpadw ywnociowych i tekstyliw zawartych w odpadach komunalnych z racji wzrostu zamonoci spoeczestwa. W sektorze gospodarczym mona take spodziewa si zmian w skadzie powstajcych odpadw. Zmiany te bd jednak zauwaalne gwnie w odniesieniu do caej gospodarki ni do poszczeglnych jej dziedzin, czego oczywicie te nie naley wyklucza. W sektorze rolno - spoywczym w zwizku z jego reorganizacj (zmiana profilu dziaalnoci z mao i rednio obszarowej na wielkoobszarow, limity produkcji) mona si spodziewa wzrostu iloci odpadw zarwno pochodzcych z produkcji rolnej (odpady organiczne rolinne i zwierzce) jak i rodkw wspomagajcych sam produkcj roln (nawozy, urzdzenia techniczne). Niemniej mona si take spodziewa wzrostu miejscowego zagospodarowania powstaych odpadw organicznych (np. na pasze, kompost czy energi), co w cznym bilansie odpadw moe zniwelowa wzrost iloci odpadw z sektora rolno - spoywczego. Zmiany skadu morfologicznego nie powinny wpyn na sposb prowadzonej gospodarki odpadami bowiem podstawowym elementem, na ktry projektowany bdzie system jest ilo odpadw. System ten powinien jednoczenie zakada etapowo realizacji i moduowo rozbudowy. Przy takim zaoeniu wprowadzanie koniecznych zmian wynikajcych ze zmiany skadu morfologicznego (np. konieczno zagospodarowania wikszej iloci danej frakcji odpadw) powinno by realizowane bez wikszych problemw. Z uwagi na rnic zmian w iloci odpadw z rnych rde, prognoz szczegow przeprowadzono w stosunku do iloci odpadw pochodzcych tylko z gospodarstw domowych oraz do iloci odpadw z pozostaych rde - handel, usugi, sektor budowlany, przemys itp. Drugi wskanik obejmuje wszystkie odpady poza komunalnymi z gospodarstw domowych, a wzrost ich iloci przyjto podobnie jak dla odpadw z przemysu.
78
Strona 78
4.2.2. Prognoza zmian iloci odpadw Wyliczone poniej wskaniki i iloci odpadw prognozowane w najbliszych latach trzeba traktowa jako orientacyjne, suce gwnie okreleniu skali problemu. Wyliczone wskaniki dotyczce odpadw komunalnych z gospodarstw domowych powinny suy gwnie zapewnieniu odpowiednich rodkw technicznych wynikajcych ze wzrostu iloci odpadw w kolejnych latach (np. miejsce na skadowisku, instalacje do odzysku, sprzt techniczny do obsugi systemu zbirki, stworzenie nowych punktw odbioru odpadw). 4.2.2.1. Odpady komunalne z gospodarstw domowych W tabeli 22 przedstawiono prognozowane zmiany iloci poszczeglnych frakcji odpadw komunalnych z gospodarstw domowych zgodnie z przyjtymi wczeniej zaoeniami. TABELA 22. Zmiany iloci odpadw komunalnych z gospodarstw domowych na terenie gminy Stare Pole w prognozowanym okresie czasu
Lata prognozy Frakcje odpadw Domowe odpady organiczne Papier i tektura Szko Opakowania wielomateriaowe Tworzywa sztuczne Tekstylia Odpady wielkogabarytowe Odpady budowlane Odpady mineralne Metale Drobna frakcja popioowa Odpady niebezpieczne RAZEM kg/Mk/rok 2008 bazowy 127,28 19,18 40,52 5,40 40,52 10,03 19,87 55,96 11,58 11,77 43,22 2,22 387,54 82,44 2009 131,1 19,8 41,7 5,6 41,7 10,3 20,5 57,6 11,9 12,1 44,5 2,3 399,2 84,1 2010 133,7 20,2 42,6 5,7 42,6 10,5 20,9 58,8 12,2 12,4 45,4 2,3 407,1 84,9 2011 136,4 20,6 43,4 5,8 43,4 10,7 21,3 60,0 12,4 12,6 46,3 2,4 415,3 85,7 2012 139,1 21,0 44,3 5,9 44,3 11,0 21,7 61,2 12,7 12,9 47,2 2,4 423,6 86,6 2013 140,5 21,2 44,7 6,0 44,7 11,1 21,9 61,8 12,8 13,0 47,7 2,5 427,8 86,6 2014 139,1 21,0 44,3 5,9 44,3 11,0 21,7 61,2 12,7 12,9 47,2 2,4 423,6 84,9 2015 136,3 20,5 43,4 5,8 43,4 10,7 21,3 59,9 12,4 12,6 46,3 2,4 415,1 82,4
rdo: Obliczenia wasne
79
Strona 79
4.2.2.2. Odpady spoza gospodarstw domowych W tabeli 23 przedstawiono prognozowane zmiany iloci odpadw spoza gospodarstw domowych zgodnie z powyszymi zaoeniami. TABELA 23. Zmiany iloci odpadw spoza gospodarstw domowych (firm, instytucji itd.) na terenie gminy Stare Pole w prognozowanym okresie czasu
Lata prognozy Ilo odpadw [Mg/rok] 2008 82,263 2009 84,7 2010 86,4 2011 88,2 2012 89,9 2013 90,8 2014 89,9 2015 88,1
rdo: Obliczenia wasne V. CELE I KIERUNKI DZIAA W GOSPODARCE ODPADAMI 5.1. ZAOENIA POLITYKI GOSPODARKI ODPADAMI We wczeniejszych rozdziaach przeprowadzono analiz obecnego stanu gospodarki odpadami oraz prognoz zmian ilociowych i jakociowych w przecigu 8 najbliszych lat. Gospodarka odpadami na terenie Gminy Stare Pole powinna spenia wymogi i by zgodna z obowizujcymi przepisami prawa oraz zaoeniami planw gospodarki odpadami wyszego szczebla - Planu Gospodarki Odpadami dla Powiatu Malborskiego, Planu Gospodarki Odpadami dla Wojewdztwa Pomorskiego 2010 oraz Krajowego Planu Gospodarki Odpadami. 5.2. ZADANIA STRATEGICZNE, CELE I KIERUNKI DZIAA W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY STARE POLE W celu usprawnienia gospodarki odpadami na terenie gminy konieczne jest ustalenie gwnych zasad polityki odpadowej w odniesieniu do poszczeglnych jej elementw. Wymaga to wyznaczenia: celw strategicznych - cel po osigniciu ktrego, nastpi ma poprawa danego elementu gospodarki odpadami, stanowicy ostateczny efekt podejmowanych dziaa;
80
Strona 80
kierunkw dziaa - kierunki suce do osignicia wyznaczonych celw ekologicznych; zada realizacyjnych - konkretne przedsiwzicia prowadzce do realizacji wyznaczonych kierunkw, a tym samym celw strategicznych. Dziaania te maj charakter dugookresowy i winny by realizowane a do osignicia zaoonego celu. Z uwagi na dugi okres dochodzenia do wyznaczonego celu, z zaproponowanych zada naley okreli zadania priorytetowe do realizacji jako najpilniejsze. 5.2.1. Zadania strategiczne na terenie gminy Stare Pole Biorc pod uwag powysze oraz zaoenia wynikajce z planw wyszego rzdu okrelono cele strategiczne oraz kierunki dziaa gospodarki odpadami dla Gminy Stare Pole: 1. OBJCIE OBSUG WSZYSTKICH MIESZKACW GMINY W OKRESIE DO 2012 ROKU: - Wykorzystania uprawnie ustawowych gminy, - Zwikszenie nadzoru i kontroli nad skutecznoci usug wiadczonych przez firmy wywozowe. 2. ZAPOBIEGANIE POWSTA WANIU ODPADW: - Promowanie nowych technologii mniej odpadotwrczych w sektorze gospodarczym, - Wdraanie i uwiadamianie gminnemu spoeczestwu zasad funkcjonowania systemu gospodarki odpadami. 3. ZMNIEJSZANIE ILOCI ODPADW KIEROWANYCH NA SKADOWISKO: - Utrzymanie lub zwikszenie poziomw odzysku i recyklingu odpadw opakowaniowych, - Osignicie zakadanych poziomw odzysku i recyklingu innych rodzajw odpadw komunalnych: odpadw ulegajcych biodegradacji, odpadw niebezpiecznych, odpadw wielkogabarytowych, odpadw budowlanych i komunalnych osadw ciekowych. 4. POZYSKIWANIE ODPADW OPAKOWANIOWYCH: - Usprawnienie systemu selektywnej zbirki odpadw, - Prowadzenie staej edukacji inspirujcej spoeczno do selektywnego gromadzenia odpadw.
81
Strona 81
5. POZYSKIWANIE SELEKTYWNE INNYCH ODPADW KOMUNALNYCH: - Organizacja systemu zbirki innych odpadw komunalnych: odpadw niebezpiecznych, odpadw wielkogabarytowych, elektrycznych i elektronicznych, z sektora budowlanego oraz wrakw pojazdw. 6. ZAMYKANIE SKADOWISK GMINNYCH NIE SPENIAJCYCH WSPCZESNYCH WYMAGA TEGO TYPU SKADOWISK: - Dziaania w zakresie zamknicia skadowiska odpadw komunalnych w Szalecu, - Przeprowadzenie rekultywacji skadowiska odpadw w Szalecu, - Prowadzenie monitoringu skadowiska odpadw w Szalecu w fazie poeksploatacyjnej. 7. LIKWIDACJA DZIKICH WYSYPISK: - Dziaania w zakresie przeciwdziaania powstawaniu dzikich wysypisk. 8. ZAGOSPODAROWANIE KOMUNALNYCH ODPADW ZMIESZANYCH: - Zagospodarowanie komunalnych odpadw zmieszanych zgodnie z zaoeniami Regionalnego Systemu Gospodarki Odpadami Tczew. 9. PODNOSZENIE WIADOMOCI EKOLOGICZNEJ SPOECZESTWA - EDUKACJA EKOLOGICZNA: - Promowanie zgodnego z zasadami zrwnowaonego rozwoju modelu ycia mieszkacw, - Prowadzenie edukacji wrd osb odpowiedzialnych za planowanie i realizacje gospodarki odpadami na terenie gminy, - Prowadzenie akcji informacyjno edukacyjnej wrd mieszkacw gminy - Promowanie podmiotw gospodarczych realizujcych swoj dziaalno zgodnie z zasadami zrwnowaonego rozwoju zgodnie z koncepcj Krajowego Planu Dziaa w zakresie zielonych zamwie publicznych na lata 2007 - 2009. 10. UWZGLDNIENIE PRZEDSTA WIONYCH CELW I KIERUNKW DZIAA Z ZAKRESU GOSPODARKI ODPADAMI W AKTACH PRAWA MIEJSCOWEGO 5.2.2. Cele i kierunki dziaa Podstawowym obecnie sposobem postpowania z odpadami na terenie Gminy Stare Pole jest ich zbieranie i transport a nastpnie skadowanie na skadowiskach odpadw komunalnych. Firmy wiadczce usugi w zakresie wywozu odpadw komunalnych z terenu gminy prowadz rwnie system zbierania w celu przekazania do
82
Strona 82
recyklingu odpadw opakowaniowych (szko, tworzywa sztuczne) oraz odpadw wielkogabarytowych w tym zuytych urzdze elektrycznych i elektronicznych. Zgodnie z zaoeniami zawartymi w planach wyszego rzdu istniejcy system gospodarki odpadami na terenie gminy Stare Pole powinien zosta, co najmniej rozbudowany. Gmina powinna kontynuowa dziaania organizacyjne dotyczce gospodarki odpadami zwizane ze stworzeniem regionalnego zakadu zagospodarowania odpadw. Naley rwnie rozpatrzy wdroenie nowych elementw systemu gospodarki odpadami, ktre mogyby znaczco wpyn na polepszenie sytuacji gminy w tym zakresie. W tym zakresie naley rozpatrzy usprawnienie i zmodernizowanie selektywnej zbirki odpadw. 5.2.3. Limity odzysku Wyznaczone w Wojewdzkim i Powiatowym Planie Gospodarki Odpadami limity odzysku poszczeglnych frakcji odpadw determinuj dziaania zmierzajce do ich spenienia w systemie gospodarki odpadami gminy Stare Pole. Posuono si wskanikami limitw odzysku z Wojewdzkiego Planu Gospodarki Odpadami. Przedstawiaj si one nastpujco: ODPADY KOMUNALNE W grupie odpadw komunalnych limitami odzysku objto odpady komunalne ulegajce biodegradacji. Dla tego rodzaju odpadw zaoono zmniejszenie ich iloci kierowanej na skadowisko tak, aby nie byo skadowanych: - w 2010 r. wicej ni 75 %, - w 2013 r. wicej ni 50 %, - w 2020 r. wicej ni 35 % wagowo cakowitej masy odpadw komunalnych ulgajcych biodegradacji w stosunku do masy tych odpadw wytworzonych na danym terenie. ODPADY ZAWIERAJCE PCB Zakada si do 2010 roku cakowite zniszczenie i wyeliminowanie PCB ze rodowiska poprzez kontrolowane unieszkodliwianie oraz dekontaminacj lub unieszkodliwianie urzdze zawierajcych PCB. Po roku 2010 zakada si likwidacj zinwentaryzowanych odpadw PCB o steniu poniej 50 ppm.
83
Strona 83
OLEJE ODPADOWE Zakada si selektywne zbieranie i odzysk olejw odpadowych. Dla olejw odpadowych w latach 2007 - 2014 poziom odzysku powinien by utrzymany ca najmniej na poziomie 50 %, natomiast poziom recyklingu na 35 %. ZUYTE BATERIE I AKUMULATORY W zakresie zbierania i recyklingu zuytych baterii i akumulatorw zakada si osignicie poziomw okrelonych obowizujcym stanem prawnym opisanym poniej. W okresie od 2007 r. do 2010 r. naley osign; co najmniej poziomy odzysku i recyklingu, zdefiniowane w ustawie z dnia 11 maja 2001 r. o obowizkach przedsibiorcw w zakresie gospodarowania niektrymi odpadami oraz o opacie produktowej i opacie depozytowej (Dz. U. z 2007 r. Nr 90 poz. 607). Osigniecie poziomw odzysku i recyklingu zuytych baterii i akumulatorw okrelonych w Rozporzdzeniu Ministra rodowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie rocznych poziomw odzysku i recyklingu odpadw opakowaniowych i pouytkowych (Dz. U. 2007 nr 109 poz. 752). TABELA 24. Poziomy odzysku i recyklingu zuytych baterii i akumulatorw
2008 Lp Rodzaj baterii i akumulatorw z ktrych powsta odpad odzysk 1. 2. 3. 4. Akumulatory kwasowo - oowiowe Akumulatory niklowo - kadmowe (wielkogabarytowe) Akumulatory niklowo - kadmowe (maogabarytowe) Akumulatory niklowo - elazowe oraz inne akumulatory elektryczne (wielkogabarytowe) Akumulatory niklowo - elazowe oraz inne akumulatory elektryczne (maogabarytowe) Ogniwa i baterie galwaniczne oraz ich czci z wyczeniem czci ogniw i baterii galwanicznych Wszystkie zgoszone 60 40 40 recykling Wszystkie zebrane 60 40 40 Poziom % odzysk Wszystkie zgoszone 60 40 40 recykling Wszystkie zebrane 60 40 40 2009
5.
20
20
20
20
6.
18
18
20
20
rdo: Plan Gospodarki Odpadami dla Wojewdztwa Pomorskiego 2010 na podstawie Rozporzdzenia Ministra rodowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie rocznych poziomw odzysku i recyklingu odpadw opakowaniowych i pouytkowych (Dz. U. 2007 nr 109 poz. 752). W okresie od 2010 do 2018 roku stawia si nastpujce cele: > osignicia poziomw zbierania i recyklingu (zdefiniowanych i okrelonych w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/66/WE z dnia 6 wrzenia 2006 r.
84
Strona 84
w sprawie baterii i akumulatorw oraz zuytych baterii i akumulatorw oraz uchylajca dyrektyw 91/157/EWG (Dz. Urz. WE L 266 z 26.09.2006 r., str. 1 - 14), tj.: minimalnego poziomu zbierania zuytych baterii i akumulatorw (w tym akumulatorw Ni-Cd) w wysokoci 25 % do 2012 r., minimalnego poziomu zbierania zuytych baterii i akumulatorw w wysokoci 45 % do 2016 roku, minimalnego poziomu recyklingu w wysokoci 65 % redniej wagi baterii i akumulatorw oowiowo kwasowych, w tym recykling zawartoci oowiu w najwyszym, technicznie moliwym do osignicia stopniu przy jednoczesnym unikaniu nadmiernych kosztw (do 2011 r.), minimalnego poziomu recyklingu w wysokoci 75 % redniej wagi baterii i akumulatorw niklowo kadmowych, w tym recykling zawartoci kadmu w najwyszym, technicznie moliwym do osignicia stopniu przy jednoczesnym unikaniu nadmiernych kosztw (do 2011 r.), minimalnego poziomu recyklingu 50 % redniej wagi innych odpadw w postaci baterii i akumulatorw (do 2011 r.), > od 2008 roku ustanowienie zakazu wprowadzenia do obrotu: wszelkich baterii lub akumulatorw, ktre zawieraj powyej 0,0005 % wagowo rtci, bez wzgldu na to, czy s wmontowane do urzdze, z wyczeniem ogniw guzikowych z zawartoci rtci nie wysz ni 2 % wagowo, baterii i akumulatorw przenonych, ktre zawieraj powyej 0,002 % wagowo kadmu, w tym tych, ktre s wmontowane do urzdze, z wyczeniem baterii i akumulatorw przenonych przeznaczonych do uytku w: systemach awaryjnych i alarmowych, w tym w owietleniu awaryjnym, sprzcie medycznym, elektronarzdziach bezprzewodowych, > osignicie nastpujcych minimalnych poziomw zbierania zuytych przenonych baterii i akumulatorw: 25 % do dnia 26 wrzenia 2012 r., 45 % do dnia 26 wrzenia 2016 r. ODPADY MEDYCZNE I WETERYNARYJNE W zakresie odpadw medycznych i weterynaryjnych zakada si zwikszenie efektywnoci selektywnego zbierania odpadw u rda powstawania.
85
Strona 85
POJAZDY WYCOFANE Z EKSPLOATACJI Dla tego rodzaju odpadw zakada si zapewnienie sieci zbierania pojazdw wycofanych z eksploatacji oraz odpowiednich mocy przetwrczych stacji demontau. Wskazane limity dla tych odpadw to uzyskanie poziomw odzysku i recyklingu w odniesieniu do mas wasnych pojazdw przyjtych w kraju do stacji demontau w skali roku: <> dla pojazdw wyprodukowanych prze 1 stycznia 1980 roku osignicie poziomw odzysku i recyklingu odpowiednio nie niszych ni 75 % i 70 %, <> dla pozostaych pojazdw: w okresie do dnia 31 grudnia 2014 r. osignicie poziomw odzysku i recyklingu odpowiednio nie niszych ni 85 % i 80 %, od 1 stycznia 2015 r. osignicie poziomw odzysku i recyklingu odpowiednio nie niszych ni 95 % i 85 %. ZUYTY SPRZT ELEKTRYCZNY I ELEKTRONICZNY Dla odpadw zuytego sprztu elektrycznego i elektronicznego zakada si: > osignicie od 1 stycznia 2008 r. poziomw odzysku i recyklingu zuytego sprztu w wysokoci: dla zuytego sprztu powstaego z wielkogabarytowych urzdze gospodarstwa domowego i automatw do wydawania: - poziomu odzysku w wysokoci 80 % masy zuytego sprztu, - poziomu recyklingu czci skadowych, materiaw i substancji pochodzcych ze zuytego sprztu w wysokoci 75 % masy zuytego sprztu, dla zuytego sprztu powstaego ze sprztu teleinformatycznego, telekomunikacyjnego i audiowizualnego: - poziomu odzysku w wysokoci 75 % masy zuytego sprztu, - poziomu recyklingu czci skadowych, materiaw i substancji pochodzcych ze zuytego sprztu w wysokoci 65 % masy zuytego sprztu, dla zuytego sprztu powstaego z maogabarytowych urzdze gospodarstwa domowego, sprztu owietleniowego, narzdzi elektrycznych i elektronicznych z wyjtkiem wielkogabarytowych, stacjonarnych narzdzi przemysowych, zabawek, sprztu rekreacyjnego i sportowego oraz przyrzdw do nadzoru i kontroli: - poziomu odzysku w wysokoci 70 % masy zuytego sprztu, - poziomu recyklingu czci skadowych, materiaw i substancji pochodzcych ze zuytego sprztu w wysokoci 50 % masy zuytego sprztu,
86
Strona 86
dla zuytych gazowych lamp wyadowczych - poziomu recyklingu czci skadowych, materiaw i substancji pochodzcych ze zuytych lamp w wysokoci 80 % masy tych zuytych l > osignicie do 1 stycznia 2008 r. poziomu selektywnego zbierania zuytego sprztu elektrycznego i elektronicznego pochodzcego z gospodarstw domowych w wysokoci 4 kg/mieszkaca/rok. ODPADY ZAWIERAJCE AZBEST Dla odpadw zawierajcych azbest zastosowanie powinno znale oglne zaoenie usunicia azbestu i wyrobw zawierajcych azbest do 2032 roku zgodnie z programem Program Oczyszczania Kraju z Azbestu (przyjtym przez Rad Ministrw). ZUYTE OPONY Od 1 lipca 2003 r. obowizuje zakaz skadowania caych opon, a od 1 lipca 2006 r. opon pocitych. Na producentw i importerw naoony zosta obowizek odzysku zuytych opon. Wojewdzki plan gospodarki odpadami stawia za cel zwikszenie poziomu zbierania zuytych opon, nie okrela jednak limitw i zakresw czasowych. Wedug Krajowego planu gospodarki odpadami limity te przedstawiaj si nastpujco: TABELA 25. Poziomy odzysku opon.
2007 odzysk 75 % recykling 15 % odzysk 85 % 2008 recykling 15 % odzysk 100 % 2009 recykling 20 %
rdo: Krajowy plan gospodarki odpadami 2010 ODPADY Z BUDOWY, REMONTW I DEMONTAU OBIEKTW BUDOWLANYCH ORAZ INFRASTRUKTURY DROGOWEJ Ta grupa odpadw powstaje gwnie w wyniku prac w budownictwie mieszkaniowym, przemysowym oraz w drogownictwie i kolejnictwie. W nadchodzcych latach przewidywany jest wzrost iloci wytwarzanych odpadw z tej grupy. Celem nadrzdnym jest aby w 2010 roku odzysk osign poziom 50 %.
87
Strona 87
KOMUNALNE OSADY CIEKOWE Jako podstawowe cele w gospodarce komunalnymi osadami ciekowymi na okres do 2014 r. wskazuje si: - ograniczenie skadowania osadw, - wprowadzenie unieszkodliwiania osadw ciekowych metodami termicznymi, - odzysk komunalnych osadw ciekowych, - zmniejszenie stopnia obcienia osadw ciekowych szkodliwymi substancjami i organizmami chorobotwrczymi poprzez ograniczenie zrzutu zanieczyszcze pochodzenia przemysowego, - wykorzystanie rolnicze przy dotrzymaniu wymogw jakociowych. Dla osadw ciekowych od 2015 roku zakada si cakowite wyeliminowanie skadowania osadw ciekowych. ODPADY OPAKOWANIOWE Cele nadrzdne w gospodarce odpadami opakowaniowymi w okresie do 2014 r. to: - zmniejszenie udziau odpadw opakowaniowych w strumieniu odpadw komunalnych, - wdroenie systemu selektywnej zbirki odpadw opakowaniowych. Zgodnie z wymaganiami prawnymi zakada si nastpujce roczne poziomy odzysku i recyklingu odpadw opakowaniowych w okrelonych okresach czasowych.
88
Strona 88
TABELA 26. Roczne poziomy odzysku i recyklingu odpadw opakowaniowych do 2014 r.

2008 r. Lp. Rodzaj opakowania Opakowania ogem Opakowania z tworzyw sztucznych Opakowania z aluminium Opakowania ze stali Opakowania z papieru i tektury Opakowanie ze szka Opakowania z drewna % poziomu odzysku 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 50 recyklingu 27 16 1) 41 25 49 39 15 odzysku 53 2010 r. % poziomu recyklingu 35 18 1) 45 33 52 43 15 odzysku 57 2012 r. % poziomu recyklingu 45 20 1) 48 42 56 49 15 odzysku 60 2014 r. % poziomu recyklingu 55 22,5 1) 50 50 60 60 15
rdo: Rozporzdzenie Ministra rodowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie rocznych poziomw odzysku i recyklingu odpadw opakowaniowych i pouytkowych (Dz. U. Nr 109, poz. 752). 1) do poziomu recyklingu zalicza si wycznie recykling, w wyniku ktrego otrzymuje si produkt wykonany z tworzywa sztucznego. 5.3. HARMONOGRAM ZADA KRTKO I DUGOOKRESOWYCH Okrelone w niniejszym rozdziale cele i kierunki dziaa dla gminy Stare Pole, maj doprowadzi do stworzenia sprawnie funkcjonujcego systemu gospodarki odpadami. Przyjty model gospodarki wynikajcy z uwarunkowa formalnych, technicznych i ekonomicznych wyznacza do realizacji konkretne zadania. Dziki nim bdzie moliwe osignicie wyznaczonych celw. Zgodnie z Rozporzdzeniem Ministra rodowiska z dnia 9 kwietnia 2003 r. w sprawie sporzdzania planw gospodarki odpadami (Dz. U. Nr 66, poz. 620). w niniejszym planie gospodarki odpadami wskazuje si krtkoterminowy plan dziaa obejmujcy okres 4 lat oraz dugoterminowy program strategiczny, obejmujcy okres 8 lat. W dalszej czci dokumentu przedstawiono harmonogram w formie tabelarycznej okrelajcy zadania z podziaem na dugookresowe i krtkookresowe:
////////// \\\\\\\\\\ ////////// \\\\\\\\\\ Zadania krtkookresowe (do 2011) Zadania dugookresowe (2012 - 2015) Zadania do realizacji w okresie 2008 - 2015
89
Strona 89
W zwizku z szerokim zakresem koniecznych przedsiwzi, zadania te powinny by realizowane w sposb etapowy. W pierwszej kolejnoci powinny by realizowane te zadania, dziki ktrym nastpi najszybsza poprawa dotychczasowego stanu gospodarki na terenie gminy, czyli zadania krtkookresowe. W dalszej kolejnoci realizowane powinny by zadania, ktrych wykonanie pozwoli na caociowe osignicie, w wyznaczonej perspektywie czasowej, zaoonych celw strategicznych, czyli zadania dugookresowe. W harmonogramach realizacyjnych przygotowanych dla gminy Stare Pole, poszczeglnym celom strategicznym, w ramach wyznaczonych kierunkw dziaa, przyporzdkowano konkretne zadania z okreleniem czasu ich realizacji i instytucje, ktre powinny je realizowa lub wsprealizowa. Z uwagi na specyfik niektrych zada np. edukacja ekologiczna, czy zadania kontrolne, bd one realizowane zarwno w ramach harmonogramu krtko i dugoterminowego (m. in. jako zadania cige). W ramach wyznaczonych harmonogramw realizacyjnych, zadania podzielono na zadania wasne gminy i zadania koordynowane: <> zadania wasne gminy - przedsiwzicia, ktre bd finansowane w caoci lub czciowo ze rodkw bdcych w dyspozycji gminy; <> zadania koordynowane - pozostae zadania zwizane z ochron rodowiska i racjonalnym wykorzystaniem zasobw naturalnych, ktre s finansowane ze rodkw przedsibiorstw oraz ze rodkw zewntrznych, bdcych w dyspozycji organw i instytucji szczebla powiatowego, wojewdzkiego i centralnego, bd instytucji dziaajcych na terenie powiatu, ale podlegych bezporednio organom powiatowym, wojewdzkim, bd centralnym. Proces zarzdzania rodowiskiem spoczywa na wadzach lokalnych. Majc na uwadze spjno koordynacji dziaa pomidzy poszczeglnymi szczeblami wadz samorzdowych i rzdowych, a take wspprac z pozostaymi partnerami, zarzdzanie gospodark odpadami gminy Stare Pole przy pomocy Planu Gospodarki Odpadami wymaga bdzie ustalenia roli i zakresu dziaania poszczeglnych podmiotw zaangaowanych w jego realizacj, struktury organizacji Planu oraz systemu monitoringu. Wadze Gminy peni w odniesieniu do Planu kilka funkcji. Jedn z waniejszych jest funkcja regulacyjna , na ktr skadaj si akty prawa lokalnego uchway oraz decyzje administracyjne zwizane odpowiednio z okrelonymi obszarami zagadnie rodowiskowych. Wadze peni rwnie funkcje wykonawcze (zadania wynikajce z ustaw) i kontrolne. Podane jest, aby wadze gminy peniy rwnie funkcje
90
Strona 90
wspierajce dla podmiotw zaangaowanych w rozwj gminy oraz funkcje kreujce dziaania ukierunkowane na popraw systemu gospodarki odpadami, a przez to rodowiska przyrodniczego. Do podstawowych instrumentw prawnych odnoszcych si do zagadnie ochrony rodowiska i prawidowej gospodarki odpadami nale: standardy i normy oraz wyznaczone limity ilociowe i jakociowe, pozwolenia i odpowiedzialno administracyjna karna i cywilna. Gwnymi instrumentami finansowymi s opaty ekologiczne, kary, fundusze celowe, ulgi podatkowe. Wrd instrumentw o charakterze spoecznym wyrniamy dostp do informacji, komunikacje spoeczn, edukacj i promocj ekologiczn. Harmonogram realizacji przedstawia poszczeglne zadania, z podaniem jednostek odpowiedzialnych za ich realizacj.
91
Strona 91
Va. HARMONOGRAM REALIZACYJNY PLANU GOSPODARKI ODPADAMI GMINY STARE POLE Objanienia do harmonogramu:
////////// \\\\\\\\\\ ////////// \\\\\\\\\\ Przedsiwzicia do realizacji w najbliszym okresie czasu (do 2011) Przedsiwzicia do realizacji w pniejszym okresie czasu (2012 - 2015) Zadania strategiczne do realizacji w okresie 2008 - 2015 Czteroletni harmonogram realizacyjny Omioletni harmonogram realizacyjny
Cel strategiczny : OBJCIE OBSUG WSZYSTKICH MIESZKACW GMINY

Kierunek dziaania: Wykorzystanie uprawnie ustawowych gminy 1. Zadanie Wzmoenie kontroli i weryfikacja stanu zawieranych umw przez wacicieli nieruchomoci z podmiotami prowadzcymi dziaalno w zakresie odbierania odpadw komunalnych, co skutkowa powinno objciem stosownymi umowami lub decyzjami 100 % mieszkacw gminy Gmina, WIO Wasne i koordynowane do 2011 ////////// Koszty realizacji rda finansowania Koszty administracyjne, ok. 1,5 - 3 tys. z/rok rodki wasne gminy 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
Miernik realizacji zadania Realizacja zadania, minimalizacja powstawania tzw. dzikich wysypisk odpadw, kontrola wytwarzania odpadw (wskanik rodowiskowy) 2. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Wydawanie ponagle i nakadanie kar administracyjnych, dla wacicieli nieruchomoci ktrzy nie maj podpisanej umowy na odbir odpadw komunalnych Gmina, WIO Wasne i koordynowane do 2011 ////////// Koszty administracyjne, ok. 1,5 - 3 tys. z/rok rodki wasne gminy 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
Miernik realizacji zadania Realizacja zadania, minimalizacja powstawania tzw. dzikich wysypisk odpadw, kontrola wytwarzania odpadw (wskanik rodowiskowy)
92
Strona 92
Kierunek dziaania: Zwikszenie nadzoru i kontroli nad skutecznoci usug wiadczonych przez firmy wywozowe 1. Zadanie Kontrola i weryfikacja sposobw i zakresu wypeniania przez podmioty posiadajce zezwolenia na prowadzenie dziaalnoci w zakresie odbierania odpadw komunalnych od wacicieli nieruchomoci ustale zawartych w ww. zezwoleniach dotyczcych metod oraz miejsc prowadzenia odzysku i unieszkodliwiania odpadw oraz ustale zawartych Regulaminie Utrzymania Czystoci i Porzdku na terenie Gminy Stare Pole. Gmina, WIO Wasne i koordynowane do 2011 ////////// Koszty realizacji rda finansowania Koszty administracyjne, ok. 1 - 2 tys. z/rok rodki wasne gminy 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
Miernik realizacji Realizacja zadania - pozwoli na usystematyzowanie, uporzdkowanie i weryfikowanie dziaalnoci podmiotw w zakresie odbioru odpadw na terenie gminy zadania Stare Pole (wskanik rodowiskowy)
Cel strategiczny : ZAPOBIEGANIE POWSTAWANIU ODPADW

Kierunek dziaania: Promowanie nowych technologii mniej odpadotwrczych w sektorze gospodarczym 1. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) Opracowanie zasad pomocy podmiotom gospodarczym wprowadzajcym nowoczesne technologie maoodpadowe oraz dziaania proekologiczne (doradztwo, ulgi podatkowe). Gmina, Wasne do 2011 ////////// Koszty administracyjne, ok. 3 tys. za opracowanie rodki wasne wacicieli przedsibiorstw, budet gminy Zmniejszenie wytworzonych odpadw 2012 - 2015
93
Strona 93
Kierunek dziaania: Wdraanie i uwiadamianie gminnemu spoeczestwu zasad funkcjonowania systemu gospodarki odpadami 1. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) Wsppraca z Powiatem w zakresie Edukacji Ekologicznej. Gmina Wasne do 2011 ////////// Koszty administracyjne, 1 - 3 tys. z/rok rodki wasne gminy Usprawniony system gospodarki odpadami, Wysoki poziom wiadomoci ekologicznej mieszkacw gminy, Usprawnienie organizacyjne w zakresie edukacji spoeczestwa Przekazanie oglnych informacji o zasadach funkcjonowania gminnego systemu gospodarki odpadami druk ulotek informacyjnych, artykuy w lokalnej prasie, informacje na gminnej stornie internetowej, eko-lekcje. Gmina, Powiat, Wasne i Koordynowane do 2011 ////////// Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) 3. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) Koszty administracyjne rodki wasne gminy Kontrola ilociowa odpadw i dokadna ewidencja Koszty administracyjne ok. 1 - 3 tys. z/rok rodki wasne gminy Ilo rozdanych ulotek, ilo artykuw 2012 - 2015 \\\\\\\\\\ 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
2. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji
Informowanie o wynikach funkcjonowania systemu gospodarki odpadami na podstawie prowadzonej ewidencji (sprawozdania roczne, sprawozdania z realizacji PGO). Gmina Wasne do 2011 ////////// 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
94
Strona 94
Cel strategiczny : ZMNIEJSZANIE ILOCI ODPADW KIEROWANYCH NA SKADOWISKO

Kierunek dziaania: Utrzymanie lub zwikszenie poziomw odzysku i recyklingu odpadw opakowaniowych 1. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) Koszty administracyjne rodki jednostek realizujcych Realizacja zadania, zwikszanie iloci odpadw opakowaniowych wyselekcjonowanych ze strumienia odpadw zmieszanych Realizacja systemu selektywnego zbierania odpadw opakowaniowych zgodnie z zaoonymi dziaaniami w aktualizacji PGO wdroenie selektywnej zbirki we wszystkich miejscowociach gminy. Gmina, Przedsibiorstwa wiadczce usugi wywozu Wasne i koordynowane do 2011 ////////// 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
Kierunek dziaania: Osignicie zakadanych poziomw odzysku i recyklingu innych rodzajw odpadw komunalnych: odpadw ulegajcych biodegradacji, odpadw niebezpiecznych, odpadw wielkogabarytowych, odpadw budowlanych i komunalnych osadw ciekowych 1. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) Koszty administracyjne rodki jednostek realizujcych, dotacje Realizacja zadania, pozyskiwanie innych odpadw komunalnych ze strumienia odpadw zmieszanych Wdroenie i realizacja systemu selektywnego zbierania innych odpadw komunalnych: odpadw biodegradowalnych, wielkogabarytowych, elektroodpadw, odpadw budowlanych, odpadw niebezpiecznych oraz pojazdw wycofanych z eksploatacji. Gmina Wasne do 2011 ////////// 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
95
Strona 95
Cel strategiczny : POZYSKIWANIE ODPADW OPAKOWANIOWYCH

Kierunek dziaania: Usprawnienie systemu selektywnej zbirki odpadw opakowaniowych 1. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Koszty administracyjne rodki wasne gminy Przeanalizowanie dziaania selektywnej zbirki odpadw opakowaniowych w kontekcie iloci pojemnikw oraz ich rozstawienia na terenie gminy w stosunku do potrzeb spoeczestwa. Gmina Wasne do 2011 ////////// 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
Miernik realizacji zadania (wskanik Objecie selektywn zbirk odpadw wikszej iloci mieszkacw, zwikszenie iloci odpadw pozyskanych selektywnie rodowiskowy) 2. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Promowanie i wdroenie selektywnej zbirki odpadw opakowaniowych u rda systemem workowym na terenach o rozproszonej zabudowie. Gmina, przedsibiorstwa wywozowe Wasne i koordynowane do 2011 ////////// Koszty administracyjne, rodki na zakup workw rodki wasne gminy i podmiotw realizujcych 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
Miernik realizacji zadania (wskanik Objecie selektywn zbirk odpadw wikszej iloci mieszkacw, zwikszenie iloci odpadw pozyskanych selektywnie rodowiskowy)
Kierunek dziaania: Prowadzenie staej edukacji inspirujcej spoeczno do selektywnego gromadzenia odpadw 1. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) Promowanie zachowa proekologicznych w zakresie segregacji odpadw - szczeglnie segregowania u rda (w gospodarstwach domowych). Gmina Wasne do 2011 ////////// Koszty administracyjne, 1 - 2 tys./rok rodki wasne gminy Ilo akcji promujcych (ulotki, plakaty itp.) 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
96
Strona 96
Cel strategiczny : POZYSKIWANIE SELEKTYWNE INNYCH ODPADW KOMUNALNYCH

Kierunek dziaania: Organizacja systemu zbirki innych odpadw komunalnych: odpadw biodegradowalnych, odpadw niebezpiecznych, odpadw wielkogabarytowych, elektrycznych i elektronicznych, z sektora budowlanego oraz wrakw pojazdw. 1. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) 2. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) 3. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) Koszty administracyjne rodki wasne gminy Realizacja zadania uzaleniona od ustale i podjtych dziaa w kwestii wyboru i ustalenia polityki gospodarki odpadami. Objcie systemem selektywnej zbirki innych odpadw komunalnych oraz zwikszenie iloci pozyskiwanych odpadw wyselekcjonowanych. Koszty administracyjne rodki jednostek realizujcych, dotacje Realizacja zadania Ustalenie i wdroenie staych terminw akcji zbirki okrelonych odpadw (dwa razy w roku zgodnie z regulaminem utrzymania czystoci i porzdku w gminie). Gmina Wasne do 2011 ////////// 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
Zintensyfikowanie informacji spoeczestwa o planowanych zbirkach, organizacja zbirek i prawidowe zewidencjonowanie zebranych odpadw. Gmina Wasne do 2011 ////////// Koszty administracyjne, 10 tys. z rodki wasne gminy Realizacja zadania uzaleniona od ustale i podjtych dziaa w kwestii wyboru i ustalenia polityki gospodarki odpadami. 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
Wsppraca z firmami wywozowymi odpady z terenu gminy w zakresie organizacji i realizacji zbirki innych odpadw komunalnych. Gmina Wasne do 2011 ////////// 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
97
Strona 97
4. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) 5. Zadanie
Budowa systemu zbirki odpadw biodegradowalnych z zabudowy zwartej na terenie gminy (system pojemnikowy, workowy). Gmina, Firma wywozowa Wasne do 2011 ////////// Koszt pojemnika na odpady organiczne Realizacja zadania, zmniejszenie iloci odpadw ulegajcych biodegradacji na skadowisku 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
rda finansowania rodki wasne osb prywatnych
Rozpowszechnienie technologii kompostowania wrd mieszkacw w zabudowie jednorodzinnej - rozproszonej opracowanie systemu zagospodarowania odpadw organicznych poprzez wykorzystywanie kompostownikw przydomowych (doradztwo, porady) - informacje na gminnej stronie internetowej o technologiach i sposobach przydomowego kompostowania bioodpadw. Gmina, Mieszkacy Gminy Wasne i koordynowane do 2011 ////////// ok. 8 tys. z/rok Realizacja zadania, zmniejszenie iloci odpadw biodegradowalnych w odpadach komunalnych zmieszanych, obnienie kosztw wywozu odpadw 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) 6. Zadanie
rda finansowania Koszty administracyjne i koszty wasne jednostek realizujcych (mieszkacw)
Wdroenie zbirki odpadw zuytego sprztu elektrycznego i elektronicznego - przekazywanie informacji o punktach odbioru odpadw zuytego sprztu elektrycznego i elektronicznego, - realizowanie akcji zbirki elektro-odpadw w ramach zbirki odpadw wielkogabarytowych. Gmina, rodki wasne mieszkacw Wasne do 2011 ////////// Koszty zalene od podjtej umowy ze zleceniobiorc Zmniejszenie iloci odpadw niebezpiecznych w rodowisku 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy)
rda finansowania rodki wasne gminy
98
Strona 98
7. Zadanie Jednostka realizujca
Wskazanie mieszkacom moliwoci wynajcia pojemnika otwartego powyej 1000l na odpady budowlane; - przekazywanie selektywnie zebranych odpadw budowlanych na skadowisko odpadw na cele wykonania przesypki warstw odpadw. Gmina, Podmiot odbierajcy odpady budowlane
Rodzaj Wasne i koordynowane przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania do 2011 ////////// Koszty administracyjne, koszty podmiotu realizujcego odbir, koszty mieszkacw rodki wasne jednostek realizujcych 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
Miernik Utrzymanie czystoci i porzdku w gminie realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) 8. Zadanie Jednostka realizujca Wskazanie firm dziaajcych w zakresie odzysku i unieszkodliwiania wrakw pojazdw (przekazanie danych teleadresowych mieszkacom) informacje na gminnej stronie internetowej. Gmina,
Rodzaj Wasne przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Koszty administracyjne rodki wasne jednostek realizujcych do 2011 ////////// 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
Miernik Utrzymanie czystoci i porzdku w gminie realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) 9. Zadanie Biece informowanie mieszkacw o obowizkach zwrotu opakowa po rodkach ochrony rolin i po pestycydach do punktw sprzeday tego rodka. Informowanie punktw sprzeday o obowizkach prawidowego postpowania z opakowaniami po rodkach ochrony rolin. Wsppraca z Pomorskim Orodkiem Doradztwa Rolniczego w celu przekazywania informacji i edukacji zwaszcza rolnikw o prawidowym systemie zbirki opakowa po rodkach ochrony rolin. Gmina, rodki wasne mieszkacw
Jednostka realizujca
Rodzaj Wasne przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Koszty administracyjne rodki wasne gminy do 2011 ////////// 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
Miernik Zmniejszenie iloci odpadw niebezpiecznych w rodowisku realizacji zadania (wskanik rodowiskowy)
99
Strona 99
10. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) 11. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) 12. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy)
Kontynuacja systemu zbirki odpadw niebezpiecznych w postaci baterii maogabarytowych prowadzonej w placwkach owiaty. Rozszerzenie zbirki o inne punkty, np. w Urzdzie Gminy. Gmina, Organizacja odzysku Wasne do 2011 ////////// rodki wasne gminy, rodki organizacji odbierajcej baterie Zmniejszenie iloci odpadw niebezpiecznych w rodowisku 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
Koszty zalene od podjtej umowy ze zleceniobiorc. Koszty moe ponosi firma odbierajca baterie
Zorganizowanie i utrzymanie systemu odbioru padych sztuk zwierzt z terenu Gminy Stare Pole zawarcie umowy na odbir tego rodzaju odpadw z odpowiedni firm. Gmina Wasne do 2011 ////////// Koszty zalene od podjtej umowy ze zleceniobiorc rodki wasne gminy Zmniejszenie iloci odpadw niebezpiecznych w rodowisku 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
Dalsza realizacja Programu usuwania azbestu oraz wyrobw zawierajcych azbest z terenu Gminy Stare Pole sporzdzonego w listopadzie 2007 r. i przyjtego uchwa Rady Gminy w dniu 18 grudnia 2007 r. (uchwaa nr X/78/2007). Gmina, waciciele odpadw Wasne i koordynowane do 2011 ////////// Koszty realizacji inwestycji rodki wasne gminy i rodki prywatnych wacicieli Dofinansowanie - Powiat, Gmina, a take fundusze wojewdzkie Prawidowe usuwanie odpadw zawierajcych azbest -bezpieczestwo mieszkacw, Zmniejszenie iloci azbestu i wyrobw zawierajcych azbest na terytorium gminy. 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
100
Strona 100
13. Zadanie
Bieca aktualizacja ewidencji odpadw zawierajcych azbest; Przygotowanie systemu obsugi mieszkacw gminy (wacicieli odpadw azbestowych) w celu sprawnego i bezpiecznego usunicia i unieszkodliwienia odpadw azbestowych z terenu gminy, a tym samym sprawnej obsugi mieszkacw i udzielenia im informacji o ich obowizkach i moliwociach dofinansowania pozbycia si tego odpadu. Gmina, Powiat, Waciciel odpadu - mieszkaniec gminy Wasne i koordynowane do 2011 ////////// Koszty administracyjne Koszty wasne gminy 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania
Miernik realizacji Realizacja zadania zadania (wskanik rodowiskowy)
Cel strategiczny : ZAMYKANIE SKADOWISK GMINNYCH NIE SPENIAJCYCH WSPCZESNYCH WYMAGA TEGO TYPU SKADOWISK
Kierunek dziaania: Dziaania w zakresie zamknicia skadowiska odpadw komunalnych w Szalecu. 1. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) 2. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) Koszty administracyjne. rodki wasne gminy Realizacja zadania. Wydzierawienie skadowiska odpadw zgodnie z decyzj podjt przez Rad Gminy Stare Pole Uchwa Nr XII/107/2008 z 26.03.2008 r. (Rada wyrazia zgod na wydzierawienie w drodze bezprzetargowej, na okres 8 lat, skadowisko w Szalecu). Gmina Wasne do 2011 ////////// 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
Realizacja umowy z dnia 27.03.2008 r. na dzieraw skadowiska odpadw w Szalecu przez Zakad Utylizacji Odpadw Staych Sp. z o. o. w Tczewie. -Zakad Utylizacji Odpadw Staych Sp. z o. o. w Tczewie. Koordynowane do 2011 ////////// Koszty zwizane z utrzymywaniem skadowiska rodki wasne jednostki realizujcej Realizacja zadania. 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
101
Strona 101
Przygotowanie skadowiska odpadw komunalnych w Szalecu do zamknicia zgodnie z decyzjami administracyjnymi uzyskanie pozwolenia na zamknicie, wykonanie dokumentacji niezbdnej do zamknicia i rekultywacji skadowiska. Zakad Utylizacji Odpadw Staych Sp. z o. o. w Tczewie. Koordynowane do 2011 ////////// Koszty wykonania dokumentacji, koszty postpowa administracyjnych. rodki wasne jednostki realizujcej Realizacja zadania. 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
Kierunek dziaania: Przeprowadzenie rekultywacji skadowiska odpadw w Szalecu. 1. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) Przeprowadzenie zamknicia i rekultywacji skadowiska odpadw komunalnych w Szalecu zgodnie z zaoeniami Regionalnego Systemu Gospodarki Odpadami Tczew. Zakad Utylizacji Odpadw Staych Sp. z o. o. w Tczewie, Gmina Wasne i Koordynowane do 2011 ////////// 1 253 000 z + 10 % rezerwy kosztw inwestycji (studium wykonalnoci RSGO Tczew) rodki wasne jednostki realizujcej przy wspudziale Gminy w ramach wsppracy w Regionalnym Systemie Gospodarki Odpadami Tczew; Fundusz Spjnoci. Realizacja zadania 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
Kierunek dziaania: Prowadzenie monitoringu skadowiska odpadw w Szalecu w fazie eksploatacyjnej i poeksploatacyjnej. 1. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) Prowadzenie staego monitoringu skadowiska w fazie eksploatacyjnej zgodnie z obowizujcym prawem. Zakad Utylizacji Odpadw Staych Sp. z o. o. w Tczewie, Gmina Wasne i Koordynowane do 2011 ////////// Koszty realizacji monitoringu (zleconych bada) rodki wasne jednostek realizujcych Monitoring skadowiska, wyniki bada, okrelanie wpywu skadowiska na rodowisko. 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
102
Strona 102
Prowadzenie staego monitoringu skadowiska w fazie poeksploatacyjnej zgodnie z obowizujcym prawem. Zakad Utylizacji Odpadw Staych Sp. z o. o. w Tczewie, Gmina Wasne i Koordynowane do 2011 Koszty realizacji monitoringu (zleconych bada) rodki wasne jednostek realizujcych Monitoring skadowiska, wyniki bada, okrelanie wpywu skadowiska na rodowisko. 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
Cel strategiczny : LIKWIDACJA DZIKICH WYSYPISK

Kierunek dziaania: Dziaania w zakresie przeciwdziaania powstawaniu dzikich wysypisk. 1. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) 2. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) Koszty administracyjne. rodki wasne gminy Czysto i porzdek na terenie gminy Systematyczna kontrola obszaru gminy w celu szybkiego wykrycia dzikich wysypisk odpadw w przypadku ich powstania. Gmina, Sotysi, Koa ekologiczne - informacyjnie Wasne i Koordynowane do 2011 ////////// 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
Sukcesywne usuwanie miejsc nagromadzenia odpadw. Wywz odpadw z dzikich wysypisk odpadw i ich unieszkodliwienie na legalnych skadowiskach odpadw. Oczyszczenie miejsca po dzikim skadowisku odpadw. Gmina, Koa ekologiczne - informacyjnie Wasne i Koordynowane do 2011 ////////// Koszty administracyjne ok. 5 tys. z/rok rodki wasne gminy Czysto i porzdek na terenie gminy, zmniejszenie iloci dzikich wysypisk odpadw. 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
103
Strona 103
Cel strategiczny : ZAGOSPODAROWANIE KOMUNALNYCH ODPADW ZMIESZANYCH

Kierunek dziaania: Zagospodarowanie komunalnych odpadw zmieszanych zgodnie z zaoeniami Regionalnego Systemu Gospodarki Odpadami Tczew. 1. Zadanie Jednostka realizujca Dalsza wsppraca midzygminna w sprawie organizacji i realizacji Regionalnego Systemu Gospodarki Odpadami Tczew dziaajcego w oparciu o Zakad Zagospodarowania Odpadw w Rokitkach (budowa ZZO Rokitki). Rada Gminy Stare Pole oraz Rady Gmin wchodzcych w zakres porozumienia dotyczcego budowy systemu,
Rodzaj Wasne i koordynowane przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) do 2011 ////////// Koszty administracyjne, na bieco uzgadniane Fundusze Gminne, Fundusz Spjnoci 1) Uporzdkowanie gospodarki odpadami w regionie, 2) Realizacja zadania umoliwi Gminie Stare Pole, korzystanie z obiektu do odzysku i unieszkodliwiania odpadw, a tym samym umoliwi stworzenie lepszego systemu gminnej gospodarki odpadami, polepszenie warunkw obsugi mieszkacw, udoskonalenie i/lub wdroenie systemu selektywnej zbirki odpadw wielkogabarytowych, biodegradowalnych, gruzu budowlanego, odpadw niebezpiecznych, odpadw opakowaniowych itd. 2012 - 2015 \\\\\\\\\\
Cel strategiczny : PODNOSZENIE WIADOMOCI EKOLOGICZNEJ SPOECZESTWA- EDUKACJA EKOLOGICZNA

Kierunek dziaania: Promowanie zgodnego z zasadami zrwnowaonego rozwoju modelu ycia mieszkacw 1. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) Opracowanie Koncepcji Edukacji Ekologicznej dla Gminy Stare Pole ze szczeglnym uwzgldnieniem prawidowego gospodarowania odpadami. Gmina, Wasne do 2011 ////////// Koszty zalene od podpisanej umowy rodki wasne gminy, dotacje, ok. 6 - 9 tys. z za opracowanie Utrzymanie czystoci i porzdku w gminie; Ulepszenie systemu gospodarki odpadami w skali regionu i w skali lokalnej dla mieszkacw gminy 2012-2015 \\\\\\\\\\
104
Strona 104
Kierunek dziaania: Prowadzenie akcji informacyjno-edukacyjnej wrd mieszkacw oraz tworzenie proekologicznego wizerunku gminy. 1. Zadanie Prowadzenie akcji zgodnie z Koncepcj Edukacji Ekologicznej dla Gminy Stare Pole: - ulotki, wykady, festyny, artykuy w lokalnej prasie, pogadanki itp. - opracowanie specjalnego moduu internetowego (edukacyjnego) na gminnej stronie internetowej pn.: Gminny Serwis Ekologiczno-Informacyjny. Serwis ten zawieraby informacje przydatne dla mieszkacw gminy i regionu w zakresie obowizkw mieszkacw, odnonie gospodarki odpadami i prawidowego gospodarowania nimi. Serwis mgby te posiada formularze sprawozdawcze dla podmiotw dziaajcych w zakresie gospodarki odpadami a posiadajcymi obowizki sprawozdawcze. Gmina
Jednostka realizujca
Rodzaj Wasne przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania do 2011 ////////// Koszty administracyjne ok. 4 - 9 tys. z/rok oglnie; Koszty wykonania strony internetowej ok. 10 tys. z rodki wasne gminy 2012-2015 \\\\\\\\\\
Miernik Podwyszenie wiadomoci ekologicznej mieszkacw jest gwarancj na zmniejszenie iloci odpadw i sprawnego funkcjonowania prowadzonego systemu realizacji gospodarki odpadami na terenie gminy zadania (wskanik rodowiskowy)
Kierunek dziaania: Prowadzenie edukacji ekologicznej wrd osb odpowiedzialnych za planowanie i realizacj systemu gospodarki odpadami na terenie gminy. 1. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) Konferencje, szkolenia, wykady, wyjazdy techniczne itp. - bliska wsppraca z CEE (Centrum Edukacji Ekologicznej). Gmina Wasne do 2011 ////////// Koszty administracyjne ok. 4 - 9 tys. z/rok rodki wasne gminy Odpowiednia wiedza na temat gospodarki odpadami urzdnikw gminnych gwarancj na waciwe planowanie i prawidow realizacj systemu gospodarki odpadami 2012-2015 \\\\\\\\\\
105
Strona 105
Cel strategiczny : UWZGLDNIENIE PRZEDSTAWIONYCH CELW I KIERUNKW DZIAA Z ZAKRESU GOSPODARKI ODPADAMI W AKTACH PRAWA MIEJSCOWEGO
Kierunek dziaania: Opracowanie zasad funkcjonowania systemu gospodarki odpadami. 1. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) 2. Zadanie Jednostka realizujca Rodzaj przedsiwzicia Lata realizacji Koszty realizacji rda finansowania Miernik realizacji zadania (wskanik rodowiskowy) Opracowanie i przyjcie aktualizacji Gminnego Planu Gospodarki Odpadami. Gmina Rada Gminy Wasne do 2011 ////////// Koszty administracyjne, ok. 5,5 tys. z za opracowanie rodki wasne gminy Realizacja zadania 2012-2015
Aktualizacja Regulaminu utrzymania porzdku i czystoci w gminie o opracowane zasady gromadzenia i odbioru odpadw na terenie gminy. Gmina Wasne do 2011 ////////// ok. 4 tys. z za opracowanie Regulaminu rodki wasne gminy Realizacja zadania 2012-2015
VI. SYSTEM GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY STARE POLE Wyznaczone dla gminy Stare Pole cele strategiczne powinny by realizowane przez funkcjonujcy system gospodarki odpadami. Poniej przedstawiono propozycj systemu gospodarki odpadami dla gminy Stare Pole. Zaproponowane rozwizania uwzgldniaj: obecny stan gospodarki odpadami na terenie gminy, obowizujce regulacje prawne oraz wytyczne dotyczce prowadzenia gospodarki odpadami na terenie powiatu, wojewdztwa i kraju. Realizacja przedstawionych poniej propozycji dziaa w poszczeglnych elementach gospodarki odpadami wpynie na popraw jej istniejcego stanu.
106
Strona 106
6.1. SYSTEM GOSPODARKI ODPADAMI Gospodarowanie odpadami w rozumieniu ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (art. 3 pkt 1 - tj. Dz. U. 2007 r. Nr 39 poz. 251 z pn. zm.) to zbieranie, transport, odzysk i unieszkodliwianie odpadw, w tym rwnie nadzr nad takimi dziaaniami oraz nad miejscami unieszkodliwiania odpadw. Gmina Stare Pole obecnie prowadzi wasn, indywidualn gospodark odpadami komunalnymi. Realizuje i rozwija zbirk odpadw wtrnych. Zmieszane odpady komunalne z terenu gminy odbierane s przez dwie firmy wywozowe dziaajce na terenie gminy. Odebrane odpady deponowane s na rnych skadowiskach odpadw, w zalenoci od wywocej firmy. Z analizy informacji zawartych w Wojewdzkim Planie Gospodarki Odpadami wynika, e gmina Stare Pole docelowo prowadzi bdzie gospodark odpadami w oparciu o Regionalny System Gospodarki Odpadami Tczew obsugiwany przez Zakad Zagospodarowania Odpadw Rokitki. Gmina Stare Pole prowadzi wspprac z innymi gminami wchodzcymi w docelowy zakres obsugi przez ZZO Rokitki w zakresie tworzenia i organizowania systemu regionalnego. Midzygminna wsppraca w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi i utworzenia ZZO Rokitki ma za zadanie zapewnienie Gminie instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadw. 6.2. GROMADZENIE ODPADW Gromadzenie odpadw stanowi pierwszy etap caego systemu dziaa, majcych na celu ich usunicie i unieszkodliwianie. Sposb gromadzenia i usuwania odpadw z miejsca ich powstawania jest niezwykle istotny i ma wpyw na czysto i oglny porzdek w gminie. Zbieranie odpadw to kade dziaanie w szczeglnoci umieszczanie w pojemnikach, segregowanie i magazynowanie odpadw, ktre ma na celu przygotowanie ich do transportu, do miejsc odzysku lub unieszkodliwiania. Pierwszym krokiem przy reorganizacji systemu gromadzenia odpadw jest objcie tym systemem wszystkich wytwrcw odpadw (mieszkacw, podmioty gospodarcze, instytucje). Zgodnie z obowizujcymi przepisami powstajce odpady powinny by gromadzone selektywnie. Selektywne zbieranie odpadw, powinno obj swym zasigiem wszystkie strumienie odpadw tzn. odpadw z gospodarstw domowych, drobnego przemysu, usug i handlu. Recykling, to najbardziej podana forma gospodarki odpadami. Korzyci wynikajce z prowadzenia selektywnej zbirki odpadw to: redukcja masy i objtoci odpadw komunalnych kierowanych na skadowisko, przez co wyduy
107
Strona 107
si czas jego funkcjonowania. Wyeliminowanie odpadw niebezpiecznych ze strumienia odpadw komunalnych oraz uzyskanie rodkw pieninych ze sprzeday wyselekcjonowanych surowcw wtrnych. 6.2.1. Odpady zmieszane Uzupeniajc istniejcy system naley dy do sytuacji, kiedy objci nim bd wszyscy mieszkacy gminy, a take wszystkie podmioty gospodarcze i instytucje funkcjonujce na jej terenie. Kady wytwrca odpadw powinien mie jednoczenie podpisan umow indywidualn lub poprzez zarzdc budynku: ze Zwizkiem lub gmin w przypadku przejcia obowizkw od mieszkacw; z koncesjonowan firm prowadzc zbirk odpadw na terenie gminy w przypadku nie przejcia obowizkw od mieszkacw. System zbirki odpadw zmieszanych proponuje si oprze i rozwija o nastpujce zaoenia: w zabudowie jednorodzinnej naley stosowa system oparty na pojemnikach 60/65, 80, 110, 120 lub 240 litrowych, przejcie na proponowany system powinno si odbywa w sposb etapowy w miar moliwoci finansowych; w zabudowie wielorodzinnej optymalnym rozwizaniem byoby stosowanie do zbirki odpadw pojemnikw 1 100 l, oraz 5 000 l, KP7 (7 000 l) z uwagi jednak na konieczno stosowania do obsugi pojemnikw pojazdw wyposaonych w specjalne zaczepy, przy duej zwartoci zabudowy wielorodzinnej naley rozway moliwo stosowania w tym typie zabudowy pojemnikw o mniejszej pojemnoci. W takim wypadku odpady byyby zbierane w pojemnikach 110, 120, 240 litrowych. podmioty gospodarcze dziaajce na terenie gminy powinny posiada wasne pojemniki do gromadzenia wytwarzanych przez siebie odpadw, ich wielko powinna by dostosowana do indywidualnych przypadkw jednak nie powinna by mniejsza ni 60 l, z czstotliwoci oprniania 1 raz w miesicu. Ponisza tabela zawiera optymalne konfiguracje dopasowania pojemnoci pojemnika na odpady komunalne z gospodarstw domowych do iloci osb majcych z niego korzysta i gromadzi w nich odpady w okrelonym czasie.
108
Strona 108
TABELA 27. Optymalna konfiguracja pojemnoci pojemnikw na odpady komunalne (wytwarzane w gospodarstwach domowych) do iloci osb z niego korzystajcych z uwzgldnieniem minimalnej czstotliwoci ich oprniania dla Gminy Stare Pole.
Rodzaj pojemnika/litra 60 l / 65 l 80 l 110 l / 120 l 240 l 1 100 l 5 000 l KP-7 7 000 l Czstotliwo oprniania pojemnikw 1 x mc 1 os. 1 os. 2 os. 4 os. 17 os. 79 os. 111 os. 2 x mc 2 os. 3 os. 4 os. 8 os. 35 os. 159 os. 222 os. 3 x mc 3 os. 4 os. 6 os. 11 os. 52 os. 238 os. 334 os. 4 x mc 4 os. 5 os. 8 os. 15 os. 70 os. 318 os. 445 os.
rdo: Obliczenia wasne przy wytworzeniu odpadw na poziomie 67 kg/Mk/rok i wskaniku wagowoobjtociowym odpadw 0,0887 kg/dm3 Wskaniki przedstawione w powyszej tabeli s opracowane w oparciu o indywidualne analizy statystyczne przeprowadzone dla wskanikowej gminy wiejskiej. Jest to warto uredniona uwzgldniajca poziomy wytwarzania odpadw na terenie gminy. Z uwagi na procesy gnilne i fermentacyjne zachodzce w masie skadowanych zmieszanych odpadw komunalnych, optymalna czstotliwo oprniania pojemnikw powinna wynosi od 4 razy do minimalnie 2 razy w cigu miesica . Zapisy dotyczce minimalnych pojemnoci urzdze przeznaczonych do zbierania odpadw komunalnych na nieruchomociach lub dla podmiotw gospodarczych znalazy si take w Regulaminie utrzymania czystoci i porzdku na terenie gminy Stare Pole - rozdzia III. W regulaminie ustalono nastpujce minimalne pojemnoci urzdze przeznaczonych do zbierania odpadw komunalnych na nieruchomociach: 1) dla budynkw mieszkalnych w zabudowie jednorodzinnej naley ustawi co najmniej jeden pojemnik 110 l na kad nieruchomo, a w zabudowie wielorodzinnej co najmniej jeden pojemnik o pojemnoci 1 100 l na kade 12 mieszka, 2) podmioty prowadzce dziaalno gospodarcz oraz inne jednostki organizacyjne powinny posiada pojemniki suce do gromadzenia odpadw komunalnych o pojemnoci odpowiedniej do zakresu i rodzaju prowadzonej dziaalnoci uwzgldniajc nastpujce normatywy: a) dla szk i przedszkoli - 3 l na kadego ucznia, dziecko i pracownika,
109
Strona 109
b) dla lokali gastronomicznych - 20 l na jedno miejsce konsumpcyjne, lecz nie mniej ni jeden pojemnik o pojemnoci 110 l, c) dla lokali handlowych - 50 l na kade 10 m2 powierzchni cakowitej, jednak co najmniej jeden pojemnik o pojemnoci 110 l na lokal, d) dla obiektw biurowych - 20 l na kadego zatrudnionego pracownika, lecz nie mniej ni jeden pojemnik o pojemnoci 110 l, e) dla pozostaych zalenie od faktycznego nagromadzenia odpadw, lecz nie mniej ni jeden pojemnik o pojemnoci 110 l. Pojemniki obsugujce dan nieruchomo powinny by dostosowane do potrzeb gospodarstwa domowego, tzn. uwzgldnia liczb osb korzystajcych z tego pojemnika a take prowadzon gospodark odpadami (np. czy zbierane s odpady selektywnie). Powinno si bra rwnie pod uwag czstotliwo oprniania pojemnikw zgodnie z umow zawart z przedsibiorstwem wiadczcym usugi odbioru odpadw. Zapisy Regulaminu mog powodowa, e mieszkacy gminy bd stosowa minimalne iloci pojemnikw, natomiast reszt odpadw bd wyrzuca w sposb nielegalny lub spala w piecach. Naley zatem zaktualizowa zapisy Regulaminu i okreli w nich minimalne wielkoci pojemnikw w oparciu o wytwarzane iloci odpadw przez jedn osob oraz ilo osb w gospodarstwie domowym. Pozwoli to zapewni potrzeby gospodarstw domowych w zakresie obsugi pojemnikw na minimalnym dostatecznym poziomie. W przypadku gdy gospodarstwo wytwarza bdzie wiksze iloci odpadw od redniej dla gminy, np. w wyniku prowadzonego stylu ycia, wwczas gospodarstwo takie bdzie mogo doposay si w wiksz ilo pojemnikw (wedug swoich potrzeb). 6.2.2. Odpady opakowaniowe Funkcjonujcy na terenie gminy system zbirki odpadw opakowaniowych z gospodarstw domowych, jest oparty na donoszeniu do ustawionych, w poszczeglnych miejscowociach gminy Stare Pole, pojemnikw na odpady wtrne: szko oraz tworzywa sztuczne. Celem prowadzenia selektywnej zbirki odpadw opakowaniowych jest wyczenie okrelonych mas odpadw opakowaniowych ze strumienia odpadw zmieszanych i poddania ich procesowi odzysku i recyklingu. Uwzgldniajc konieczne do osignicia limity odzysku poszczeglnych odpadw opakowaniowych z terenu gminy, proponuje si budow tego systemu w oparciu o nastpujce zaoenia:
110
Strona 110
W zabudowie jednorodzinnej prowadzenia zbirki w systemie odbioru bezporedniego w oparciu o plastikowe worki o rnej kolorystyce dla poszczeglnych frakcji. Kade gospodarstwo otrzymywaoby komplet workw przy odbiorze zapenionych (np. 1x lub 2x w miesicu). Proponuje si zbirk szka (z podziaem na bezbarwne i kolorowe), papier i tektur oraz tworzywa sztuczne. Kade gospodarstwo domowe powinno by zaopatrzone w jeden komplet workw. Szacuje si, i na gmin Stare Pole potrzebnych by byo okoo 1180 kompletw workw (jednorazowo). Realizacja funkcjonowania utworzonych punktw zbirki w centrach wszystkich miejscowoci gminy. Naley dy aby zbiorcze punkty skaday si z 4 pojemnikw wielko pojemnociowych (lub 3, w tym jeden dwukomorowy na szko), pojemniki na makulatur powinno si ustawi eksperymentalnie w miejscach o zwartej zabudowie i np. przy szkoach (z uwagi na niszy stopie ich zapenienia, powinny by one zlokalizowane w obrbie zabudowy wielorodzinnej ze zbiorczym punktem zaopatrzenia w ciepo oraz przy szkoach -mniejsza moliwo spalenia tego rodzaju odpadw w indywidualnych piecach grzewczych). Punkty te powinny by tak rozstawione aby jeden zestaw pojemnikw mg obsugiwa ok. 100 mieszkacw. Jednak naley te uwzgldni specyfik terenu, rodzaj zabudowy, miejska czy wiejska. Stworzenie uzupeniajcej sieci punktw rozstawionych w najbardziej uczszczanych punktach najwikszych miejscowoci w gminie (np. przy sklepach, przystankach komunikacji zbiorowej itp.) oraz przy obiektach uytecznoci publicznej (np. OSP itp.). Punkty takie skadayby si z zestawu pojemnikw do zbirki szka z podziaem na bezbarwne i kolorowe oraz tworzywa sztuczne. Stworzenie systemu uzupeniajcego we wszystkich placwkach owiatowych gminy (szkoy wszystkich szczebli, przedszkola) - pojemnikw edukacyjnych do zbirki szka, tworzyw sztucznych, makulatury i metalu. Zbieranie moe odbywa si w pojemnikach czterodzielnych o pojemnoci 480 l (z wymiennymi workami na poszczeglne frakcje). Stworzenie tego systemu uzupeniajcego nie powinno by nastawione na jak najwiksze pozyskanie poszczeglnych frakcji, powinno ono stanowi gwnie element uzupeniajcy edukacji ekologicznej prowadzonej wrd dzieci i modziey. Dodatkowo naley rozwija akcje zbierania odpadw wielkogabarytowych, elektro odpadw - co najmniej 2 razy do roku, oraz baterii w nowych punktach np. Urzd Gminy. Informacje na temat stworzonego harmonogramu powinno si udostpni na stronach internetowych gminy.
111
Strona 111
Podmioty gospodarcze w ramach swojej dziaalnoci powinny prowadzi selektywn zbirk odpadw opakowaniowych w przynajmniej takim samym zakresie jak w gospodarstwach domowych tzn. szko, tworzywa sztuczne, makulatura - rodzaj zbierania jednej z wymienionych frakcji bdzie zalea w duej mierze od charakteru danego podmiotu. Dodatkowo w zalenoci od profilu dziaalnoci podmiotu powinny by selektywnie gromadzone pozostae odpady wytwarzane w zwizku z jego dziaalnoci, a zwaszcza te, ktre s moliwe do dalszego wykorzystania. Rodzaj pojemnikw, w ktrych byoby prowadzone zbieranie odpadw opakowaniowych w podmiotach gospodarczych bdzie uzalenione od charakteru danej jednostki oraz iloci wytwarzanej danej frakcji odpadu. Mog to by zarwno specjalistyczne pojemniki, jak rwnie pojemniki wykorzystywane do zbirki odpadw zmieszanych. 6.2.3. Odpady ulegajce biodegradacji Gwnym rdem powstawania odpadw organicznych na terenie gminy bd gospodarstwa domowe, tereny zielone, na ktrych prowadzone s zabiegi pielgnacyjne, niektre podmioty gospodarcze oraz oczyszczalnie ciekw. Mimo, e prowadzenie selektywnej zbirki odpadw, w tym take odpadw organicznych, jest nakazane ustawowo, selektywn zbirk tej grupy odpadw wskazane jest rozpocz z chwil moliwoci ich zagospodarowania (kompostowanie, fermentacja). Zbieranie poszczeglnych rodzajw odpadw organicznych na terenie gminy powinno odbywa si w sposb nastpujcy: w gospodarstwach domowych w zabudowie jednorodzinnej odpady organiczne zaleca si kompostowa w przydomowych kompostownikach w zalenoci od indywidualnych moliwoci; z chwil uruchomienia instalacji do ich przetwarzania mona je zbiera podobnie jak pozostae surowce opakowaniowe w workach (najlepiej papierowych). Z uwagi na pewn ilo osb mieszkajcych w zabudowie wielorodzinnej przewiduje si stworzenie dla nich osobnego systemu zbirki odpadw organicznych polegajcych na udostpnieniu specjalnego pojemnika na odpady organiczne w takiej zabudowie oraz dostosowania czstotliwoci ich oprniania. Wprowadzenie takiego systemu wymaga podjcia dziaa organizacyjnych i wdroeniowych. Proponuje si, aby pojemniki takie byy dostawiane do miejsc gromadzenia odpadw zmieszanych komunalnych. System zbierania odpadw ulegajcych biodegradacji naley wprowadzi etapowo. Na pocztku naley stworzy akcj pilotaow obejmujc teren z zabudow
112
Strona 112
mieszkaniow wielorodzinn. W tym celu naley podj wspprac z zarzdzajcymi nieruchomociami, sotysami oraz z firm podejmujc si obsugi oprniania pojemnikw. Od mieszkacw wymaga si w tym systemie selektywnego zbierania bioodpadw ju w mieszkaniach (u rda). odpady organiczne z przydomowych oczyszczalni ciekw powinny by w procesie technologicznym w maksymalnym stopniu odwodnione i po wysuszeniu przekazane do instalacji przetwarzajcej. Naley jednak zaznaczy, e w przypadku kompostowania osadw ciekowych musz one spenia odpowiednie normy fizykochemiczne i bakteriologiczne, a powstay kompost musi spenia normy wyznaczone dla nawozu. 6.2.4. Odpady niebezpieczne Ze wzgldu na swoje waciwoci fizyko - chemiczne, rozproszone rda powstawania, ogromn rnorodno i brak moliwoci kontroli ich przemieszczania, odpady niebezpieczne stanowi realne zagroenie dla rodowiska oraz zdrowia i ycia czowieka. Podobnie jak pozostae odpady, take odpady niebezpieczne powinny by zbierane w sposb selektywny. Wzgldy te wymuszaj szczeglnie konieczno postpowania z nimi w sposb waciwy. Z uwagi na fakt, e podmioty gospodarcze (w tym placwki suby zdrowia i weterynarii) zmuszone s z mocy obowizujcego prawa prowadzi odpowiedni ewidencj tego typu odpadw, a take postpowa z nimi w sposb zapewniajcy bezpieczne gromadzenie i unieszkodliwianie (przekazywanie specjalistycznym firmom), poniej przedstawiono rozwizania zbirki odpadw niebezpiecznych z gospodarstw domowych. Odpady niebezpieczne z gospodarstw domowych na terenie gminy Stare Pole powinny by: zbierane selektywnie w odpowiednio zabezpieczone pojemniki czy kontenery w okrelonych punkcie gminy lub podczas zbirek akcyjnych. Zbirk objto by wyznaczone (we wczeniejszym harmonogramie) rodzaje odpadw niebezpiecznych pochodzcych z gospodarstw domowych. Do grupy tych odpadw mona zaliczy: - farby, lakiery, kleje, lepiszcze, ywice i opakowania po nich, - rozpuszczalniki, kwasy, alkalia i opakowania po nich, - odczynniki chemiczne i fotograficzne oraz opakowania po nich, - przeterminowane lekarstwa,
113
Strona 113
- zuyte tonery od drukarek, - baterie maogabarytowe i akumulatory, - lampy fluorescencyjne i inne odpady zawierajce rt np. termometry, - aerozole. czasowe przetrzymania odpadw na terenie gminy w okrelonym, dozorowanym miejscu. W punkcie tym mieszkacy mogliby odda na tych samych zasadach, co w zbirce okresowej wytworzone w gospodarstwie domowym odpady niebezpieczne (te same rodzaje i limity odpadw niebezpiecznych) poza terminem zbirek okresowych. zgodnie z zapisami ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz. U. 2001 Nr 63 poz. 638 ze zm.) cz odpadw niebezpiecznych - opakowania po rodkach niebezpiecznych powinny by zwracane bezporednio przez ich uytkownikw do punkw sprzeday, w ktrych zostay nabyte zgodnie z brzmieniem zapisu art. 17 wspomnianej ustawy - Uytkownik rodkw niebezpiecznych jest obowizany zwrci sprzedawcy opakowania wielokrotnego uytku i odpady opakowaniowe po tych rodkach . Zgodnie z art. 16 przytoczonej powyej ustawy sprzedawca ma obowizek przyj odpady opakowaniowe zwracajc pobran kaucj. Jednoczenie producent i importer zobowizany jest na wasny koszt odebra od sprzedawcy opakowania wielokrotnego uytku oraz odpady opakowaniowe po substancjach niebezpiecznych, a ktre zostay zwrcone przez ich uytkownikw do sprzedawcy (art. 10 ww. ustawy). Informacje na temat punktw odbioru tego typu odpadw winny by umieszczone na gminnej stronie internetowej. gromadzone w systemie uzupeniajcym polegajcym na rozstawieniu na terenie gminy specjalnych, zabezpieczonych przed otworzeniem ich przez niepowoane osoby, pojemnikach. Proponuje si, wprowadzi systemem zbirki przeterminowanych lekarstw. Specjalne pojemniki do ich zbirki naley rozstawia w miejscach, gdzie mona naby produkty penowartociowe np. apteki albo w orodku zdrowia. w zwizku z rolniczym charakterem gminy Stare Pole konieczne jest zapewnienie waciwego pozbywania si padych zwierzt gospodarskich. Gmina powinna zawrze umow z odpowiednim podmiotem gospodarczym w zakresie zbirki i transportu padych zwierzt. Firmy takie wykonuj swe usugi na zasadzie zgosze telefonicznych. Koszty zwizane ze zbirk, transportem i unieszkodliwianiem padych zwierzt hodowlanych zgodnie z obowizujcym prawem powinien ponosi waciciel zwierzcia. Istnieje moliwo pozyskania rodkw na ten cel z Agencji
114
Strona 114
Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w wysokoci do 98 % kosztw zbirki, transportu i utylizacji. rodki te przekazywane s firmom po przedstawieniu odpowiedniego kosztorysu wiadczonych usug na rzecz danej gminy. W przypadku zwierzt bezdomnych obowizek uprztania padych zwierzt spoczywa na gminie (ustawa o utrzymaniu czystoci i porzdku w gminach ). frakcj odpadw, ktre naley unieszkodliwia ze szczeglnym zachowaniem warunkw ochrony rodowiska, a take zdrowia ludzi jest azbest. Azbest najczciej wystpuje w postaci pyt azbestowo-cementowych sucych jako pokrycia dachw lub elewacji budynkw, a take azbestowo - cementowych rur wodocigowych. Z uwagi na jego udowodnion szkodliwo (dostanie si pykw azbestu do drg oddechowych powoduje nakuwanie pcherzykw puc) azbest zosta zaliczony do substancji szkodliwych dla zdrowia (Rozporzdzenie Ministra Zdrowia i Opieki Zdrowotnej z dnia 21 sierpnia 1997 r. w sprawie substancji stwarzajcych zagroenie dla zdrowia lub ycia ). Take Minister Gospodarki wyda rozporzdzenie w sprawie bezpiecznego uytkowania oraz warunkw usuwania wyrobw zawierajcych azbest (z 14 sierpnia 1998 r.). Zgodnie z tym rozporzdzeniem koszt usunicia wyrobw zawierajcych azbest z powodu nadmiernego zuycia ponosi waciciel obiektu. Z uwagi na waciwoci azbestu oraz obowizujce regulacje prawne usuwanie wyrobw zawierajcych azbest podlega wielu uwarunkowaniom. W obecnej sytuacji Gmina posiada wyniki przeprowadzonej inwentaryzacji wyrobw zawierajcych azbest a take gminny plan usuwania azbestu i wyrobw zawierajcych azbest. Plan ten jest realizowany w miar istniejcych moliwoci finansowych gminy i mieszkacw. Mieszkacy gminy s objci pomoc finansow umoliwiajc im sprawne unieszkodliwienie azbestu i pozbycie si go z najbliszego otoczenia i rodowiska, w ktrym yj poprzez dofinansowanie z Gminnego Funduszu Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej (GFOiGW), Powiatowego Funduszu Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej (PFOiGW), a take z Wojewdzkiego Funduszu Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej (WFOiGW). 6.2.5. Odpady wielkogabarytowe, z sektora budowlanego, wraki pojazdw Z uwagi na charakter tych odpadw (duy ciar, dua objto) wymagaj one prowadzenia specjalnych systemw ich zbirki. Dla gminy Stare Pole proponuje si: zbirk odpadw wielkogabarytowych z gospodarstw domowych w czasie zbirek okresowych. Zbierane byyby tylko te odpady wielkogabarytowe, ktre powstaj
115
Strona 115
w gospodarstwach domowych (stare meble, sprzt RTV, lodwki itp.). W wyznaczony dzie mieszkacy mogliby te przedmioty (uszkodzone lub niepotrzebne) wystawi przed swoje posesje skd byyby zabierane. zbirk odpadw z sektora budowlanego (gwnie gruzu) i kamieni polnych proponuje si przeprowadza bezporednio od wacicieli odpadw po wczeniejszym zgoszeniu. Odebrane odpady z sektora budowlanego proponuje si bezporednio transportowa do miejsc magazynowania tych odpadw. Proponuje si, aby miejscem magazynowania i zoenia gruzu i odpadw budowlanych byo skadowisko odpadw komunalnych w Szalecu. Mieszkacom gminy naley przekaza dane teleadresowe dotyczce firm odbierajcych odpady z sektora budowlanego, a ktre funkcjonuj na terenie gminy Stare Pole (np. za pomoc ogosze na tablicach, informacji zamieszczonych na stronie internetowej Urzdu Gminy itp.). Firmy zajmujce si odbiorem i transportem tego typu odpadw powinny dysponowa odpowiednim sprztem i infrastruktur (specjalne pojemniki na odpady budowlane dostpne na rynku o pojemnoci minimalnej powyej 1 m3 ). funkcje punktu zbirki i przerobu wrakw samochodowych z terenu gminy Stare Pole moe przej tylko firma zajmujca si demontaem wrakw samochodowych posiadajca odpowiednie zezwolenie na odzysk tego typu odpadw. Lista z danymi teleadresowymi istniejcych podmiotw zajmujcych si odbiorem odpadw tego typu, punktw demontau oraz stacji demontau i przerobu powinna znale si na gminnej stronie internetowej - jako informacja dla mieszkacw. Na terenie gminy brak jest stacji demontau pojazdw wycofanych z eksploatacji lub punktw zbirki pojazdw. Naleaoby wskaza mieszkacom najbliej pooone podmioty o tym charakterze. 6.3. ZBIERANIE I TRANSPORT ODPADW Obecnie na terenie gminy Stare Pole odbiorem zmieszanych odpadw komunalnych od wacicieli nieruchomoci zajmuj si aktywnie 2 firmy: Przedsibiorstwo Usug Komunalnych COMPLEX z Nowego Stawu oraz Zakad Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej Sp. z o.o. z Malborka. Opis firm dziaajcych na terenie gminy w zakresie gospodarki odpadami zamieszczony jest w rozdziale 3. Realizowany system zbirki mona uzna za waciwy, jednak naley go rozwija i modyfikowa w ramach potrzeb dostosowania do stworzonych moliwoci odzysku i unieszkodliwiania odpadw w regionie. W dalszej perspektywie czasowej zakres wiadczonych usug powinien by rozszerzany - zwaszcza objcie wikszej liczby
116
Strona 116
mieszkacw, selektywnym zbieraniem kolejnych frakcji odpadw. Naley jednak podkreli, e bdzie to moliwe po zmianie dotychczasowego zakresu usug i ustaleniu nowych zasad dziaania. Naley zacz od aktualizacji i wprowadzenia zmian w Regulaminie utrzymania porzdku i czystoci na terenie Gminy Stare Pole. Podmioty wiadczce usugi w zakresie odbioru i transportu odpadw od mieszkacw gminy powinni stosowa si do uchwalonych zasad i form sprawozdawczych okrelonych ww. Regulaminie. Niezalenie od obecnie czy w przyszoci realizowanego systemu zbirki i transportu odpadw gmina powinna kontrolowa i weryfikowa realizacj wydanych pozwole - czy dana firma wywozowa ma pozwolenie na prowadzenie dziaalnoci na danym terenie, czy zebrane poszczeglne frakcje odpadw trafiaj do wyznaczonych instalacji itp. Wana jest zwaszcza weryfikacja realizowania podjtych zobowiza w zakresie sprawnego odbioru odpadw zmieszanych jak rwnie selektywnego odbioru odpadw od mieszkacw gminy. Kontrola ta powinna obj wszystkie podmioty prowadzce dziaalno na terenie gminy, a szczeglnie prowadzce zbirk odpadw niebezpiecznych. Jedyn grup odpadw, ktre nie byyby zbierane przez firmy wywozowe to odpady niebezpieczne. Firma prowadzca odbir czasowo zgromadzonych odpadw niebezpiecznych, a take okresow zbirk na terenie gminy Stare Pole powinna spenia wszystkie wymogi formalne i techniczne (zezwolenia, waciwe pojemniki, ADR itp.). 6.4. ODZYSK I UNIESZKODLIWIANIE Wzrost iloci wytwarzanych odpadw koniecznych do dalszego odzysku i unieszkodliwiania sugeruje ulepszanie i rozszerzanie istniejcego systemu selektywnej zbirki odpadw gminy Stare Pole. Zgodnie z wojewdzkim planem gospodarki odpadami i koncepcj powiatowego planu gospodarki odpadami, w tym celu naley przeprowadzi okresowe kampanie informacyjno - edukacyjne oraz nawiza kontakty z organizacjami ekologicznymi. W zwizku z tym naley zakupi potrzebn ilo pojemnikw i workw na odpady odzyskiwane w ramach selektywnej zbirki. Efektem powinno by kierowanie do unieszkodliwienia na skadowisku odpadw jak najmniejszej iloci odpadw. Dziki temu moliwe bdzie dusze eksploatowanie skadowiska w m. Szaleniec oraz obnienie kosztw wywozu odpadw komunalnych (poprzez zmniejszenie ich iloci po wysegregowaniu). Naley rwnie rozway moliwo wprowadzenia systemu odbioru odpadw wtrnych od gospodarstw z zabudowy jednorodzinnej gminy Stare Pole.
117
Strona 117
Gmina powinna zachowa elastyczno w ocenie i kontroli wszystkich firm dziaajcych na terenie gminy, kierujc si jakoci obsugi mieszkacw i wsppracy w zakresie prowadzenia gospodarki odpadami na jej terenie. VII. EDUKACJA EKOLOGICZNA 7.1. ZAOENIA OGLNE Edukacja ekologiczna znalaza stosown rang zarwno w Konstytucji RP (art. 5 i 74) jak i sektorowych uregulowaniach prawnych, przede wszystkim w ustawach: Prawo ochrony rodowiska, o ochronie przyrody i w ustawie o systemie owiaty. Istotne znaczenie dla edukacji ekologicznej wynika rwnie z podpisanych przez Polsk dokumentw midzynarodowych przede wszystkim Agendy 21. W wyniku realizacji ustale Agendy 21 przez Ministerstwo Edukacji Narodowej i Ministerstwo Ochrony rodowiska Zasobw Naturalnych i Lenictwa, powsta w 2000 r. dokument pn. Narodowa Strategia Edukacji Ekologicznej (NSEE). Zostay w nim okrelone cele, z ktrych do podstawowych nale miedzy innymi, upowszechnianie idei ekorozwoju we wszystkich sferach ycia oraz wdroenie edukacji ekologicznej jako edukacji interdyscyplinarnej. Narodowa Strategia Edukacji Ekologicznej identyfikuje i hierarchizuje gwne cele edukacji rodowiskowej, wskazujc jednoczenie moliwoci ich realizacji. Jednym z podstawowych zapisw Strategii jest zaoenie, i edukacja ekologiczna powinna obejmowa cae spoeczestwo, wszystkie grupy wiekowe, zawodowe, a take decydentw na szczeblu centralnym i lokalnym Cele zawarte w Strategii Edukacji Ekologicznej i przeoone na konkretne zadania, ujte zostay w Narodowym Programie Edukacji Ekologicznej (2000/2001). Na podstawie postanowie tego dokumentu powinna by realizowana edukacja ekologiczna na obszarach jednostek samorzdowych. 7.2. POTRZEBA EDUKACJI EKOLOGICZNEJ Edukacja rodowiskowa (edukacja ekologiczna) jest koncepcj ksztacenia i wychowywania spoeczestwa w duchu poszanowania rodowiska przyrodniczego
118
Strona 118
zgodnie z hasem myle globalnie, dziaa lokalnie . Wanym elementem jest czenie wiedzy przyrodniczej z humanistyczn oraz dziaaniami praktycznymi. Obejmuje ona przedstawianie we wszystkich dziaaniach tematyki z zakresu ochrony i ksztatowania rodowiska. Musi dociera do wszystkich grup spoecznych i wiekowych. W zwizku z tym wane jest znalezienie odpowiednich rodkw przekazu tak, aby w najprostszy i najskuteczniejszy sposb przekazywa informacj ekologiczn. Uwzgldniajc konieczne zrnicowanie form i treci przekazu, mona przyj podzia mieszkacw na pi gwnych grup, do ktrych trafia bd odpowiednio przygotowane formy edukacyjne: pracownicy samorzdowi gminy i pracownicy urzdw; nauczyciele; dzieci i modzie; doroli mieszkacy; przedsibiorcy dziaajcy na terenie gminy. Przewidziany do realizacji program edukacji ekologicznej powinien zawiera nastpujce zagadnienia: - potrzeb edukacji ekologicznej, - przedstawianie we wszystkich dziaaniach tematyki z zakresu ochrony i ksztatowania rodowiska, a zwaszcza gospodarki odpadami, - znalezienie odpowiednich rodkw przekazu tak, aby w najprostszy i najskuteczniejszy sposb przekazywa informacj ekologiczn, - zrnicowanie form i treci przekazu (sposoby prowadzenia akcji edukacyjnej spoeczestwa), - podzia mieszkacw na grupy, do ktrych trafia bd odpowiednio przygotowane formy edukacyjne (np. pracownikw samorzdowych gminy, dziennikarzy i nauczycieli, dzieci i modzie, dorosych mieszkacw oraz przedsibiorcw). Naley rwnoczenie wyznaczy cele i efekty , jakie ma przynie prowadzona akcja edukacyjno-informacyjna. S nimi przede wszystkim: 1. Ograniczenie zanieczyszczania wd - poprawa jakoci wd; 2. Dajce si zmierzy, ograniczenie masy odpadw wytwarzanych przez gospodarstwa domowe, a tym samym wyduenie okresu wykorzystania skadowisk odpadw; 3. Ograniczenie zanieczyszcze powietrza; 4. Poprawa stanu zieleni (parki, lasy);
119
Strona 119
5. Powstanie trwaych grup mieszkacw, wsppracujcych z samorzdem lokalnym, podejmujcych nowe wyzwania w zakresie edukacji ekologicznej; 6. Zwikszenie sprzyjajcego nastawienia spoecznoci lokalnej do ochrony rodowiska. Waciwie opracowany Program edukacji ekologicznej powinien rwnie uwzgldnia nakady finansowe oraz moliwoci finansowania zada edukacyjnych przewidzianych harmonogramem programu. Istotna jest rwnie spjno tego programu z zaoeniami programw edukacyjnych wyszych szczebli (powiatowym i wojewdzkim). Naley wspomnie, i gmina Stare Pole realizuje zadania w zakresie edukacji ekologicznej. Z roku na rok na terenie gminy powiksza si ilo pojemnikw sucych do selektywnej zbirki odpadw opakowaniowych. Edukacja ekologiczna prowadzona jest gwnie wrd dzieci i modziey w ramach zaj szkolnych. Formami edukacji s rnego rodzaju konkursy, wycieczki i wyjazdy edukacyjne, rajdy rowerowe, akcje np. sprztanie wiata. Uczniowie prowadz rwnie zbirk zuytych baterii (w oparciu o umow z Organizacj Odzysku REBA S.A.). Edukacja wrd dorosych prowadzona jest gwnie poprzez informacje zamieszczane w lokalnym biuletynie. Pomorski Orodek Doradztwa Rolniczego w Gdasku organizuje szkolenia i konferencje skierowane gwnie do rolnikw z zakresu dostosowania gospodarstw do standardw Unijnych, technik ochrony rolin, moliwoci pozyskania energii odnawialnej z zasobw naturalnych. Ponadto na tablicach ogosze oraz stronie internetowej gminy przedstawiane s aktualne informacje m. in. na temat problematyki gospodarki odpadami niebezpiecznymi (usuwanie odpadw zawierajcych azbest). Prowadzenie tego typu dziaa stymuluje rozwj wiadomoci ekologicznej wrd mieszkacw caej gminy, a ponadto uczy postaw zgodnych z duchem zrwnowaonego rozwoju. Dla gminy Stare Pole powinna by opracowana Koncepcja Edukacji Ekologicznej. Dodatkowo dla wygody mieszkacw, potrzeby szybkiego i sprawnego przekazywania informacji proponuje si opracowanie specjalnego moduu internetowego (edukacyjnego) na gminnej stronie internetowej pn.: Gminny Serwis EkologicznoInformacyjny . Serwis ten zawieraby informacje przydatne dla mieszkacw gminy i regionu w zakresie
120
Strona 120
obowizkw mieszkacw, odnonie gospodarki odpadami i prawidowego gospodarowania nimi. Gminne jednostki ochrony rodowiska powinny rwnie wsppracowa z Powiatem w zakresie ksztatowania wiadomoci ekologicznej mieszkacw gminy. W tym celu Gmina powinna stworzy Gminne Centrum Edukacji Ekologicznej. Jednostka ta byaby odpowiedzialna za wprowadzanie i monitorowanie informacji internetowych dla mieszkacw gminy oraz dostosowywaaby pakiet edukacyjny dla mieszkacw wzgldem ich potrzeb. (np. wprowadzanie informacji na temat obowizkw unieszkodliwiania odpadw azbestowych przez mieszkacw gminy). Zadaniem GCEE byoby podjcie kompleksowych dziaa edukacyjnych w zakresie ekologii wrd dzieci, modziey, mieszkacw i przedsibiorcw z terenu gminy Stare Pole. Przyczynioby si to w znaczcym stopniu do polepszenia standardu i jakoci ycia kadego mieszkaca gminy, jak rwnie poprawy stanu rodowiska przyrodniczego gminy. VIII. SYSTEM FINANSOWANIA 8.1. KRAJOWE I MIDZYNARODOWE PROGRAMY PROMUJCE ROZWJ ZRWNOWAONY, INTEGRACJ I WSPPRAC MIDZYNARODOW Po uzyskaniu przez Polsk czonkostwa w Unii Europejskiej zrodziy si dla naszego kraju nowe moliwoci i szanse na lepszy rozwj gospodarczy zgodny z ide ekorozwoju. Uzyskanie funduszy pochodzcych ze rde unijnych bd innych organizacji midzynarodowych jest obecnie moliwe poprzez przystpowanie zainteresowanych stron do konkretnych programw i projektw. W obecnych warunkach gospodarczych kraju, s to czsto jedyne rda finansowania i realizacji inwestycji. Bardzo wanym jest by wadze lokalne podejmoway prby uzyskania tych funduszy, a tym samym wykorzystay szans na rozwj zrwnowaony swojego regionu i polepszenie w nim warunkw ycia ludnoci. Poniej przedstawiono wybrane programy dotyczce dziaa w zakresie ochrony oraz ksztatowania rodowiska przyrodniczego i kulturowego, dziki ktrym moliwe jest uzyskanie rodkw na konkretne projekty rozwojowe.
121
Strona 121
Program Operacyjny Infrastruktura i rodowisko (2007 - 2013) Gwnym celem programu jest podniesienie atrakcyjnoci inwestycyjnej Polski i jej regionw poprzez rozwj infrastruktury technicznej przy rwnoczesnej ochronie i poprawie stanu rodowiska przyrodniczego, zdrowia, zachowaniu tosamoci kulturowej i rozwijaniu spjnoci terytorialnej. rdem finansowania projektw maj by rodki Funduszu Spjnoci i Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Wzrost atrakcyjnoci Polski i regionw bdzie osignity dziki inwestycjom w szeciu obszarach - transportu, rodowiska, energetyki, kultury, ochrony zdrowia i szkolnictwa wyszego - poprzez realizacj nastpujcych celw szczegowych programu: 1. Budowa infrastruktury zapewniajcej, e rozwj gospodarczy Polski bdzie dokonywa si przy rwnoczesnym zachowaniu i poprawie stanu rodowiska naturalnego. 2. Zwikszenie dostpnoci gwnych orodkw gospodarczych w Polsce poprzez powizanie ich sieci autostrad i drg ekspresowych oraz alternatywnych wobec transportu drogowego rodkw transportu. 3. Zapewnienie dugookresowego bezpieczestwa energetycznego Polski poprzez dywersyfikacj dostaw, zmniejszenie energochonnoci gospodarki i rozwj odnawialnych rde energii. 4. Wykorzystanie potencjau kultury i dziedzictwa kulturowego o znaczeniu wiatowym i europejskim dla zwikszenia atrakcyjnoci Polski. 5. Wspieranie utrzymania dobrego poziomu zdrowia zasobw pracy. 6. Rozwj nowoczesnych orodkw akademickich, w tym ksztaccych specjalistw w zakresie nowoczesnych technologii. Do gwnych priorytetw POIi zalicza si: I. Gospodark wodno - ciekowa II. Gospodark odpadami i ochron powierzchni ziemi III. Zarzdzanie zasobami i przeciwdziaanie zagroeniom rodowiska IV. Przedsiwzicia dostosowujce przedsibiorstwa do wymogw ochrony rodowiska V. Ochron przyrody i ksztatowanie postaw ekologicznych VI. Drogow i lotnicz sie TEN-T VII. Transport przyjazny rodowisku VIII. Bezpieczestwo transportu i krajowe sieci transportowe
122
Strona 122
IX. Infrastruktur energetyczn przyjazna rodowisku i efektywno energetyczn X. Bezpieczestwo energetyczne, w tym dywersyfikacja rde energii XI. Kultur i dziedzictwo kulturowe XII. Bezpieczestwo zdrowotne i popraw efektywnoci systemu ochrony zdrowia XIII. Infrastruktur szkolnictwa wyszego Program Operacyjny Infrastruktura i rodowisko oraz Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka realizuj cele Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia (NSRO). Instytucj Zarzdzajc w obu tych programach jest Ministerstwo Rozwoju Regionalnego. Program Operacyjny Europa rodkowa Gwnym celem programu jest wzmocnienie spjnoci terytorialnej, promowanie wewntrznej integracji oraz poprawa konkurencyjnoci obszaru Europy rodkowej. Cele czstkowe przyczyniajce si do realizacji celu gwnego to: 1. Podnoszenie konkurencyjnoci obszaru Europy rodkowej poprzez wzmacnianie struktur innowacyjnoci i dostpnoci. 2. Poprawa rwnomiernego i zrwnowaonego terytorialnego rozwoju poprzez podniesienie jakoci rodowiska oraz rozwj atrakcyjnych miast i regionw w obszarze Europy rodkowej Jednym z najwaniejszych priorytetw programu, ktry w szczeglny sposb porusza aspekt rodowiskowy jest priorytet 3 - Odpowiedzialne korzystanie ze rodowiska . Priorytet ten wspiera bdzie wykorzystanie rde energii odnawialnej oraz wzrost efektywnoci energetycznej na przestrzeni obszaru wsppracy. Obszarami interwencji omawianego priorytetu s: Rozwj rodowiska wysokiej jakoci poprzez zarzdzanie naturalnymi zasobami i dziedzictwem. Redukcja ryzyka i wpywu zagroe naturalnych i wywoanych dziaalnoci czowieka Wspieranie wykorzystywania rde energii odnawialnej i zwikszania efektywnoci energetycznej. Wspieranie ekologicznych (przyjaznych rodowisku) technologii i dziaa. Podstawowymi grupami docelowymi s wszyscy krajowi, regionalni, lokalni decydenci oraz instytucje dziaajce w obszarze rodowiska, zarzdzania zasobami
123
Strona 123
naturalnymi, gospodarki wodnej, zarzdzania zagroeniami rodowiskowymi, efektywnoci energetycznej takie jak: wadze lokalne i regionalne, rodowiskowe grupy interesu, stowarzyszenia rodowiskowe, instytuty stosowanych bada rodowiskowych, stowarzyszenia, dostawcy energii, jak i wszystkie grupy obywateli i ich przedstawiciele dziaajcy w danym obszarze interwencji. Program Unii Europejskiej Inteligentna Energia dla Europy (IEE) Gwnymi celami IEE jest przede wszystkim: 1. promowanie wydajnoci energetycznej oraz racjonalnego wykorzystania zasobw energetycznych; 2. promowanie nowych i odnawialnych rde energii i wspieranie rnorodnoci energetycznej; 3. promowanie wydajnoci energetycznej oraz zastosowania nowych i odnawialnych rde energii w transporcie. Program Rozwoju Obszarw Wiejskich (2007-2013) Program ma na celu: 1. Popraw konkurencyjnoci sektora rolnego i lenego; 2. Popraw rodowiska naturalnego i obszarw wiejskich; 3. Popraw jakoci ycia na obszarach wiejskich i rnicowanie gospodarki wiejskiej; Program INTERREG IVC Program INTERREG IVC jest realizowany w ramach celu Europejskiej Wsppracy Terytorialnej wspieranej w zgodzie z zaoeniami polityki Funduszy Strukturalnych na lata 2007 - 2013. Oglnym celem Programu INTERREG IVC, skupiajcego si rwnie na wsppracy midzyregionalnej, jest poprawa skuteczno polityki rozwoju regionalnego w obszarach: innowacji, gospodarki opartej na wiedzy, ochrony rodowiska i zapobiegania ryzyku, a take wkad w unowoczenianie gospodarki oraz wzrost konkurencyjnoci w Europie. Cel ten naley realizowa poprzez wymian, wspdziaanie oraz transfer dowiadcze, wiedzy i dobrych praktyk. Promujc oglnoeuropejsk wspprac, INTERREG IVC wspiera wadze regionalne i lokalne w postrzeganiu wsppracy midzyregionalnej jako rodka rozwoju poprzez dostp do dowiadcze innych.
124
Strona 124
Program INTERREG IVC jest finansowany przez Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR). Program opiera si na dwch priorytetach tematycznych powizanych z agendami z Lizbony i Gothenburga, z ktrych najwaniejszym w analizowanym aspekcie jest priorytet 2 - rodowisko naturalne i zapobieganie ryzyku. Do gwnych zagadnie zawartych w tym priorytecie nale: Ryzyko naturalne i technologiczne, Gospodarka wodna, Gospodarka odpadami, Rnorodno biologiczna i zachowanie dziedzictwa naturalnego, Energia i zrwnowaony transport, Dziedzictwo kulturowe i krajobraz. Regionalny Program Operacyjny Wojewdztwa Pomorskiego (2007 - 2013) Regionalny Program Operacyjny Wojewdztwa Pomorskiego (RPO WP) jest jednym z instrumentw realizacji Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia 2007 -2013 (NSRO). RPO WP zosta przygotowany w celu wykorzystania rodkw Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach celu Konwergencja polityki spjnoci Unii Europejskiej. Rol Instytucji Zarzdzajcej RPO WP peni Zarzd Wojewdztwa Pomorskiego. RPO WP stanowi najwikszy w historii, skoordynowany, wieloletni i ustabilizowany finansowo program przedsiwzi rozwojowych w wojewdztwie pomorskim. Jego celem strategicznym jest: poprawa konkurencyjnoci gospodarczej, spjnoci spoecznej i dostpnoci przestrzennej wojewdztwa przy zrwnowaonym wykorzystaniu specyficznych cech potencjau gospodarczego i kulturowego regionu oraz przy penym poszanowaniu jego zasobw przyrodniczych . Wszelkie zaoenia programu zostay zawarte w opracowanym dokumencie: Regionalny Program Operacyjny dla Wojewdztwa Pomorskiego na lata 2007 - 2013 przyjtym przez Zarzd Wojewdztwa Pomorskiego w dniu 2 padziernika 2007 r. Fundusze Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej Innym rdem finansowania zada w zakresie gospodarki odpadami, gospodarki wodno-ciekowej i szeroko rozumianej ochrony i ksztatowania rodowiska
125
Strona 125
przyrodniczego na terenie gminy Stare Pole i caego kraju s Fundusze Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej, wrd ktrych wyrniamy: Narodowy FOiGW, Wojewdzki FOiGW. Szczegln uwag samorzdu lokalnego gminy Stare Pole powinny zwrci programy dotyczce problemu gospodarki odpadami oraz gospodarki wodno - ciekowej. Opracowanie w tym zakresie konkretnego projektu inwestycyjnego dla gminy w ramach jednego z tych programw jest szans na uzyskanie rodkw i faktyczn realizacj projektu. Dziaania w zakresie poprawy warunkw rodowiska przyrodniczego, efektywnoci energetycznej oraz stanu infrastruktury technicznej gminy Stare Pole, przy zaoeniu rozwoju zrwnowaonego, powinny by jednym z gwnych celw strategicznych gminy, ktrych osignicie staje si moliwe m.in. dziki wykorzystaniu rodkw oferowanych przez powysze programy i fundusze. Jest jeszcze wiele innych rde finansowania inwestycji, jednak Gmina kadorazowo i indywidualnie powinna dopasowa system moliwoci finansowania danej inwestycji i przedsiwzicia. IX. ORGANIZACJA SYSTEMU MONITORINGU I OCENY WDRAANIA GMINNEGO PLANU GOSPODARKI ODPADAMI 9.1. ZARZDZANIE PLANEM GOSPODARKI ODPADAMI Zadania gminy oraz obowizki wacicieli nieruchomoci dotyczce utrzymania czystoci i porzdku okrela ustawa z dnia 13 wrzenia 1996 roku o utrzymaniu czystoci i porzdku w gminach (Dz. U. 2005 r., Nr 236, poz. 2008 ze zm.). Jako zadanie wasne gminy, naley m.in. zapewnienie czystoci i porzdku na swoim terenie oraz tworzenie warunkw niezbdnych do ich utrzymania (art. 3.2.). Niniejsze zadania gmina Stare Pole powinna realizowa na podstawie Gminnego Planu Gospodarki Odpadami. Warunkiem realizacji GPGO jest ustalenie systemu zarzdzania tym planem. Zarzdzanie planem odbywa si z uwzgldnieniem zasad zrwnowaonego rozwoju, w oparciu o instrumenty zarzdzania zgodne z kompetencjami i obowizkami podmiotw zarzdzajcych.
126
Strona 126
Caociowe zarzdzanie gospodark odpadami bdzie odbywa si na kilku szczeblach. Oprcz szczebla gminnego s jeszcze szczeble: wojewdzki i powiatowy, a take szczeble jednostek organizacyjnych, obejmujcych dziaania podejmowane przez podmioty gospodarcze korzystajce ze rodowiska. Kompetencje powiatu i wojewdztwa dotycz gwnie zada kontrolnych i formalnych midzy innymi wydawanie i opiniowanie decyzji na wytwarzanie odpadw, transport odpadw itp. Na troch innych zasadach odbywa si zarzdzanie w stosunku do podmiotw gospodarczych korzystajcych ze rodowiska. Kieruj si one gwnie rachunkiem (efektami) ekonomicznym i zasadami konkurencji rynkowej, cho od jakiego czasu uwzgldniaj one take gos opinii spoecznej. Na tym szczeblu zarzdzanie gospodark odpadami odbywa si przez: dotrzymywanie wymaga stawianych przez przepisy prawa, porzdkowanie technologii i reimw obsugi urzdze, modernizacje stosowanych technologii, eliminowanie technologii uciliwych dla rodowiska, instalowanie urzdze chronicych rodowisko, sta kontrol zanieczyszcze. Instytucje dziaajce w ramach administracji, a odpowiedzialne za wykonanie i egzekwowanie prawa maj gwnie na celu zapobieganie zanieczyszczeniom poprzez: racjonalne planowanie przestrzenne, kontrolowanie gospodarczego korzystania ze rodowiska, porzdkowanie dziaalnoci zwizanej z gospodarczym korzystaniem ze rodowiska, instalowanie urzdze ochrony rodowiska. Instrumenty suce do zarzdzania planem gospodarki odpadami wynikaj z obowizujcych aktw prawnych (np. Prawo ochrony rodowiska, o zagospodarowaniu przestrzennym, o ochronie przyrody , o odpadach itp.) i mona je podzieli na instrumenty prawne, finansowe, spoeczne oraz strukturalne. 9.1.1. Instrumenty prawne Do instrumentw prawnych z zakresu gospodarki odpadami zaliczamy przede wszystkim decyzje i zezwolenia, w tym: zezwolenia na zbieranie, transport, odzysk i unieszkodliwianie odpadw, pozwolenia zintegrowane,
127
Strona 127
decyzje zatwierdzajce programy gospodarki odpadami niebezpiecznymi, decyzje zatwierdzajce instrukcje eksploatacji skadowisk oraz ich zamknicia, raporty o oddziaywaniu na rodowisko planowanych czy istniejcych inwestycji, opinie dotyczce planw gospodarki odpadami. Szczeglnym instrumentem prawnym jest od niedawna monitoring, czyli pomiar stanu rodowiska. Prowadzony on jest midzy innymi jako badania jakoci rodowiska. Obecnie, wprowadzenie bada monitoringowych jako obowizujcych przez zapisy w niektrych aktach prawnych czyni je instrumentem o znaczeniu prawnym. Dotyczy to szczeglnie obowizujcych zasad monitoringu skadowisk odpadw zarwno w czasie ich eksploatacji jak i po zamkniciu i rekultywacji. 9.1.2. Instrumenty finansowe Do instrumentw finansowych zaliczamy: administracyjne kary pienine, odpowiedzialno cywilna, karna i administracyjna, opaty za korzystanie ze rodowiska - za emisje zanieczyszcze do powietrza, za pobr wody powierzchniowej i podziemnej, za odprowadzanie ciekw do wd lub ziemi, za skadowanie odpadw, kredyty i dotacje z funduszy ochrony rodowiska. 9.1.3. Instrumenty spoeczne Wrd instrumentw spoecznych jako najwaniejszy naley wymieni wspdziaanie. Uzgodnienia i usprawnienia instytucjonalne s wanym elementem skutecznego zarzdzania opartego o zasady zrwnowaonego rozwoju. Mona je podzieli na: narzdzia dla usprawnienia wsppracy i budowania partnerstwa tzw. uczenie si poprzez dziaanie. Mona w nich wyrni dwie kategorie dotyczce: - dziaa samorzdw (doksztacanie profesjonalne i system szkole, interdyscyplinarny model pracy, wsppraca i partnerstwo w systemach sieciowych), - powiza midzy wadzami samorzdowymi, a spoeczestwem (udzia spoeczestwa w zarzdzaniu poprzez system konsultacji i debat publicznych, wprowadzenie mechanizmw, tzw. budowania wiadomoci ekologicznej kampanie edukacyjne).
128
Strona 128
narzdzia dla formuowania, integrowania i wdroenia polityk rodowiskowych: - rodowiskowe porozumienia, karty, deklaracje, statuty, - strategie i plany dziaa, - systemy zarzdzania rodowiskiem, -ocena wpywu na rodowisko, - ocena strategii rodowiskowych. narzdzia wczajce mechanizmy rynkowe w realizacje zrwnowaonego rozwoju: - opaty, podatki, grzywny (na rzecz rodowiska), - regulacje cenowe, - regulacje uytkowania, oceny inwestycji, - rodowiskowe zalecenia dla budetowania, - kryteria rodowiskowe w procedurach przetargowych. narzdzia dla pomiaru, oceny i monitorowania skutkw zrwnowaonego rozwoju: - wskaniki rwnowagi rodowiskowej, - ustalenie wyranych celw operacyjnych, - monitorowanie skutecznoci procesw zarzdzania. Kolejnym bardzo istotnym elementem instrumentw spoecznych jest edukacja ekologiczna. Pod tym pojciem naley rozumie rnorodne dziaania, ktre zmierzaj do ksztatowania wiadomoci ekologicznej spoeczestwa oraz przyjaznych dla rodowiska nawykw. Podstaw jest tu rzetelne i cige przekazywanie wiedzy na temat ochrony rodowiska oraz komunikowanie si wadz samorzdw lokalnych ze spoeczestwem na drodze podejmowanych dziaa inwestycyjnych. Niezbdne jest aby prowadzona komunikacja spoeczna obja swym zasigiem wszystkie grupy spoeczestwa. Bardzo wan spraw jest waciwe, rzetelne i odpowiednio wczeniejsze informowanie tych mieszkacw, ktrych planowane inwestycje bd dotyczyy w sposb bezporedni (np. mieszkacw przy posesji, ktrych zostanie zlokalizowany punkt gromadzenia surowcw wtrnych). Nie moe zaistnie sytuacja, e o planowanych zamierzeniach dowiaduj si oni z innych rde np. prasy. W takim przypadku wielokrotnie zajm oni postaw negatywn (czasami nawet wrog) w stosunku do planowanej inwestycji. Jak uczy dowiadczenie wydua to lub nawet czasami uniemoliwia realizacj planowanych celw.
129
Strona 129
Naley jednak pamita, e gwnym celem prowadzonej edukacji ekologicznej bdzie zmiana postaw (nawykw) spoeczestwa w odniesieniu do poszczeglnych dziedzin ycia tak, aby byy one zgodne z zasadami zrwnowaonego rozwoju. Z uwagi na specyfik tego zagadnienia trzeba mie wiadomo, e bdzie to proces wieloletni, co nie oznacza, e nie naley go prowadzi. Dziaania edukacyjne powinny by realizowane w rnych dziedzinach, rnych formach oraz na rnych poziomach, poczwszy od szk wszystkich stopni, a skoczywszy na tematycznych szkoleniach adresowanych do poszczeglnych grup zawodowych i organizacji. W szczeglnoci szkolenia ekologiczne powinny by organizowane dla: pracownikw administracji; samorzdw mieszkacw; nauczycieli szk wszystkich szczebli; dyrekcji i kadry zakadw produkcyjnych. Edukacja i informacja z komunikacj s ze sob cile powizane, bowiem dobra i waciwa informacja potguje proces edukacji. 9.1.4. Instrumenty strukturalne Do instrumentw strukturalnych nale wszelkie programy strategiczne np. strategie rozwoju wraz z programami sektorowymi, a take program ochrony rodowiska i to one wytyczaj gwne tendencje i kierunki dziaa w ramach rozwoju gospodarczego, spoecznego i ochrony rodowiska. Nadrzdnymi dokumentami powinny by strategia rozwoju gminy oraz studium uwarunkowa zagospodarowania przestrzennego gminy jako dokumenty wytyczajce gwne tendencje i kierunki dziaa w ramach rozwoju gospodarczego, spoecznego i ochrony rodowiska. Dokumenty te s baz dla opracowania programw sektorowych. W programach tych powinny by uwzgldnione z jednej strony kierunki rozwoju poszczeglnych dziedzin gospodarki i ich konsekwencje dla systemu gospodarki odpadami (przewidywane iloci i rodzaje odpadw zwizanych z planowanymi inwestycjami), a z drugiej wytyczono pewne ramy tego rozwoju, warunkowane trosk o stan rodowiska. Oznacza to, e ochrona rodowiska na terenie gminy wymaga podejmowania pewnych dziaa w okrelonych dziedzinach gospodarki jak i codziennego ycia jego mieszkacw.
130
Strona 130
9.2. MONITOROWANIE PLANU GOSPODARKI ODPADAMI 9.2.1. Zasady monitoringu W procesie wdraania i realizacji podjtego Planu wana jest kontrola przebiegu tego procesu oraz ocena stopnia realizacji zada w nim wyznaczonych z punktu widzenia osignicia zaoonych celw. Z tego wzgldu wane jest wyznaczenie systemu monitorowania, na podstawie ktrego, bdzie moliwe dokonanie oceny procesu wdraania, jak i rwnie bd mogy by dokonane ewentualne modyfikacje planu. Monitoring powinien by sprawowany w nastpujcych zakresach: monitoring rodowiska; monitoring planu; monitoring odczu spoecznych. Monitoring rodowiska - system kontroli rodowiska, jest narzdziem wspomagajcym prawne, finansowe i spoeczne instrumenty zarzdzania rodowiskiem. Dostarcza informacji o efektach wszystkich dziaa z zakresu gospodarki odpadami i moe by traktowany jako podstawa do oceny caej polityki ochrony rodowiska. Jest jednym z najwaniejszych kryteriw, na podstawie ktrych, tworzona jest nowa polityka. Mierniki efektw ekologicznych s w znacznym stopniu dostpne jako wielkoci mierzone w ramach istniejcych systemw kontroli i monitoringu. Monitoring planu - najwaniejszym wskanikiem jest monitorowanie realizacji poszczeglnych zada, ktre powinno si odbywa np.: co roku, na podstawie zestawienia planu dziaa przewidzianych do realizacji z postpem ich wdroenia. W przypadku nie osignicia zaplanowanych zamierze naley dokona analizy sytuacji i pozna jej przyczyny. Powodem mog by np. brak czasu, pienidzy, zasobw ludzkich lub te zmiana kolejnoci przewidzianych w programie zada priorytetowych. Monitoring odczu spoecznych - jest on sprawowany na podstawie bada opinii spoecznej i specjalistycznych opracowa sucych jakociowej ocenie udziau spoeczestwa w dziaaniach na rzecz poprawy stanu rodowiska, a take ocenie odbioru przez spoeczestwo efektw planu, midzy innymi przez ilo i jako interwencji zgaszanych do powiatowych wadz rodowiskowych.
131
Strona 131
9.2.2. Wskaniki monitorowania efektywnoci Najbardziej miarodajn ocen efektywnoci wprowadzanych na podstawie planu zmian w gospodarce odpadami jest stosowanie atwo mierzalnych wskanikw. Do wskanikw tych mona zaliczy przede wszystkim: masa (objto) wytworzonych na terenie gminy odpadw - Mg/r (m3 /r), udzia wytworzonych odpadw z poszczeglnych rde - %, wagowy wskanik nagromadzenia odpadw przypadajcy na 1 mieszkaca gminy - kg/M/r, udzia odpadw poddawanych procesom odzysku i unieszkodliwiania - %, wskaniki odzysku (recyklingu) poszczeglnych frakcji odpadw np. tworzyw sztucznych, szka, odpadw organicznych itp. - Mg/r lub %. Poniej znajduje si tabela, ktra zawieraj przykadowy zakres danych jaki moe wchodzi w skad wskanikw monitorowania realizacji PGO. Zostay one opracowane na podstawie Wytycznych oraz wzoru sprawozdania z realizacji gminnego planu gospodarki odpadami opracowanych przez Wojewdztwo Pomorskie. Zestawienie wskanikw realizacji gminnego planu gospodarki odpadami
Lp. Nazwa wskanika Jednostka Warto wskanika dla roku bazowego Przewidywana warto wskanika na koniec roku Osignita warto wskanika na koniec roku
Odpady komunalne 1. Masa zebranych odpadw komunalnych ogem 2. Masa odpadw komunalnych zebranych selektywnie Odsetek mieszkacw objtych zorganizowanym systemem 3. zbierania odpadw komunalnych 4. Odsetek mieszkacw objtych selektywnym odbieraniem odpadw 5. Masa zebranych odpadw ulegajcych biodegradacji 6. 7. 8. 9. Masa odpadw komunalnych ulegajcych biodegradacji skadowanych na skadowiskach odpadw Odsetek gospodarstw domowych uczestniczcych w selektywnym zbieraniu komunalnych odpadw niebezpiecznych Masa zebranych odpadw niebezpiecznych ze strumienia odpadw komunalnych Odsetek gospodarstw domowych uczestniczcych w selektywnym zbieraniu odpadw wielkogabarytowych Mg Mg % % Mg Mg % Mg %
132
Strona 132
Zestawienie wskanikw realizacji gminnego planu gospodarki odpadami

Lp. Nazwa wskanika Jednostka Mg % Mg Mg Mg Mg Mg % szt. Mg liczba/ tys. ton/rok liczba/ tys. ton/rok liczba/ tys. ton/rok liczba/ tys. ton/rok Mg % Odpady niebezpieczne 26. Masa wytworzonych odpadw niebezpiecznych 27. 28. Odsetek wytworzonych odpadw niebezpiecznych poddanych termicznemu przeksztaceniu Odsetek wytworzonych odpadw niebezpiecznych unieszkodliwionych poza skadowaniem Mg % % Warto wskanika dla roku bazowego Przewidywana warto wskanika na koniec roku Osignita warto wskanika na koniec roku
10. Masa zebranych odpadw wielkogabarytowych Odsetek gospodarstw domowych uczestniczcych w selektywnym 11. zbieraniu odpadw opakowaniowych 12. Masa zebranych odpadw opakowaniowych cznie 13. Masa zebranych selektywnie odpadw z tworzyw sztucznych 14. Masa zebranych selektywnie odpadw z papieru i tektury 15. Masa zebranych selektywnie odpadw ze szka 16. Masa skadowanych odpadw komunalnych 17. Odsetek skadowanych odpadw komunalnych Liczba czynnych skadowisk odpadw, na ktrych skadowane s 18. odpady komunalne ogem 19. 20. Pozostaa do wypenienia pojemno skadowisk odpadw, na ktrych s skadowane odpady komunalne ogem Liczba i przepustowo istniejcych sortowni odpadw surowcowych Liczba i przepustowo istniejcych sortowni odpadw zmieszanych Liczba i przepustowo istniejcych kompostowni odpadw i innych instalacji mechaniczno biologicznych Liczba i przepustowo instalacji do demontau odpadw wielkogabarytowych Masa odzyskanych i/lub unieszkodliwianych odpadw ulegajcych biodegradacji (poza skadowaniem) Udzia odpadw komunalnych skadowanych w odniesieniu do odpadw wytworzonych
21.
22.
23. 24. 25.
133
Strona 133

Lp. Nazwa wskanika Liczba funkcjonujcych gminnych punktw zbierania odpadw niebezpiecznych Jednostka Warto wskanika dla roku bazowego Przewidywana warto wskanika na koniec roku Osignita warto wskanika na koniec roku
29.
szt. Mg Mg Mg Mg Mg Mg Mg Mg szt. Mg Kg/ mieszk. Mg szt. szt. Mg Komunalne osady ciekowe Mg s.m. % % %
30. Masa wytwarzanych odpadw medycznych i weterynaryjnych Liczba i przepustowo funkcjonujcych instalacji do termicznego 31. przeksztacania odpadw medycznych i weterynaryjnych 32. Masa wytworzonych olejw odpadowych 33. Masa poddanych procesom odzysku olejw odpadowych 34. Masa poddanych procesom unieszkodliwionych olejw odpadowych 35. Masa pozostaych do zlikwidowania urzdze zawierajcych PCB Masa zinwentaryzowanych wyrobw zawierajcych azbest - do 36. usunicia i unieszkodliwienia 37. Masa zebranych selektywnie zuytych przenonych baterii i akumulatorw
38. Liczba zinwentaryzowanych mogilnikw pozostaych do likwidacji Masa szacunkowa przeterminowanych pestycydw zawartych 39. w pozostaych do likwidacji zinwentaryzowanych mogilnikach Masa zebranego zuytego sprztu elektrycznego i elektronicznego na 40. mieszkaca 41. Masa odzyskanych lub unieszkodliwionych odpadw ze sprztu elektrycznego i elektronicznego
42. Liczba punktw zbierania pojazdw wycofanych z eksploatacji 43. Liczba stacji demontau pojazdw wycofanych z eksploatacji 44. Masa zebranych pojazdw wycofanych z eksploatacji 45. Masa wytworzonych komunalnych osadw ciekowych Odsetek wytworzonych komunalnych osadw ciekowych poddanych 46. przetwarzaniu metodami biologicznymi 47. 48. Odsetek wytworzonych komunalnych osadw ciekowych poddanych przetwarzaniu metodami termicznymi Odsetek wytworzonych komunalnych osadw ciekowych bezporednio wykorzystywanych w rolnictwie
134
Strona 134

Lp. Nazwa wskanika Odsetek wytworzonych komunalnych osadw ciekowych bezporednio wykorzystywanych w innych zastosowaniach Odsetek wytworzonych komunalnych osadw ciekowych skadowanych bez przetworzenia na skadowiskach odpadw Jednostka Warto wskanika dla roku bazowego Przewidywana warto wskanika na koniec roku Osignita warto wskanika na koniec roku
49. 50.
% %
Ocena wynikw realizacji planu wedug przytoczonych powyej wskanikw powinna zawsze odnosi si do tej samej jednostki czasowej np. rok. Osignite wartoci wskanikw powinny by porwnywane z zakadanymi w planie na dany okres oraz osignitymi w poprzednich okresach. 9.2.3. Monitorowanie zaoonych efektw ekologicznych W ocenie postpu wdraania planu gospodarki odpadami oraz jego faktycznego wpywu na rodowisko pomocna jest analiza i monitorowanie zaoonych efektw ekologicznych, jakie powinna przynie realizacja wyznaczonych celw. W efekcie realizacji wyznaczonych dla gminy Stare Pole celw ekologicznych powinno uzyska si zakadane efekty ekologiczne: TABELA 28. Zakadane efekty dziaa proponowanych w planie gospodarki odpadami dla Gminy Stare Pole
Proponowane dziaania Bezporednie Zmiana profilu produkcji zmniejszenie odpadowoci i materiaochonnoci > Rozwj prowadzonej selektywnej zbirki odpadw <> Zmniejszenie iloci wytwarzanych odpadw <> Zmniejszenie zapotrzebowania na noniki energii <> Zmniejszenie iloci odpadw trafiajcych na skadowisko <> Pozyskiwanie czystych surowcw do przerbki <> Zmniejszenie liczby dzikich wysypisk mieci Zakadany efekty Porednie <> Zmniejszenie zapotrzebowania na instalacje do odzysku i unieszkodliwiania odpadw <> Zmniejszenie emisji zanieczyszcze do powietrza, wd i gleby <> Zmniejszenie zagroenia dla zdrowia ludzi <> Ochrona terenu zmniejszenie zapotrzebowania na teren pod skadowiska <> Poprawa estetyki gminy <> Zwikszenie zatrudnienia
135
Strona 135
> Odzysk odpadw
<> Wyduenie czasu eksploatacji wykorzystywanego skadowiska odpadw komunalnych <> Produkcja wyrobw z odpadw np. kompostu produkcja rolinna
<> Zmniejszenie materiaochonnoci i energochonnoci produkcji <> Wykorzystanie kompostu w rolnictwie i do pielgnacji terenw zielonych <> Zmniejszenie zapotrzebowania na surowce pierwotne <> Zwikszenie bezpieczestwa mieszkacw (odpady niebezpieczne) <> Zmniejszenie zagroenia dla zdrowia ludzi <> Zmniejszenie zagroenia dla rozwoju fauny i flory <> Zmniejszenie potencjalnych zanieczyszcze wd podziemnych i powierzchniowych <> Ochrona rodowiska przyrodniczego <> Kreowanie ekologicznych zachowa <> Wzrost wiadomoci ekologicznej
> Likwidacja dzikich <> Poprawa estetyki gminy wysypisk mieci > Prowadzenie <> Unikanie powstawania odpadw akcji edukacyjnej <> Waciwe postpowanie z odpadami
rdo: Opracowanie wasne X. WNIOSKI Z ANALIZY ODDZIAYWANIA PLANU NA RODOWISKO Planowane rozwizania, przedstawione w poprzednich rozdziaach opracowania, mog znaczco wpywa na stan rodowiska przyrodniczego i rozwj gminy Stare Pole. W niniejszym rozdziale zawarto wnioski z przeprowadzonej analizy oddziaywania rozwiza proponowanych w planie gospodarki odpadami na stan rodowiska gminy Stare Pole. Naley zauway, i przedstawione w planie rozwizania, maj na celu poprawienie jakoci i optymalizacj funkcjonowania gospodarki odpadami na terenie gminy, zarwno w aspekcie rozwoju gospodarczego, ekonomicznego, spoecznego i wreszcie w aspekcie ekologicznym. Plan gospodarki odpadami jest z zaoenia zbiorem dziaa i przedsiwzi proekologicznych majcych na celu popraw sytuacji w rodowisku gminy, a nawet regionu.
136
Strona 136
Odpady komunalne, opakowaniowe, osady ciekowe Stopniowe wprowadzanie zaproponowanych w planie dziaa w zakresie zbirki, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadw komunalnych bdzie korzystnie oddziaywa na stan rodowiska przyrodniczego w gminie. Proponowane zaoenie denia do objcia systemem zbirki odpadw komunalnych wszystkich mieszkacw gminy pozwoli na wyeliminowanie nielegalnego pozbywania si odpadw, co znaczco zminimalizuje pojawianie si dzikich wysypisk. Umoliwi to take prowadzenie monitoringu odbioru, transportu i unieszkodliwiania odpadw. Prawidowoci gospodarki odpadami na terenie gminy bd kontrolowane, co zwikszy bezpieczestwo pod wzgldem higienicznym i znaczco wpynie na popraw estetyki rodowiska i jakoci ycia mieszkacw. Kontynuowanie i poszerzanie dziaa zwizanych z selektywn zbirk odpadw, popartych wczeniejszymi pozytywnymi dowiadczeniami, ograniczy iloci odpadw przeznaczonych do unieszkodliwiania na skadowisku obsugujcym gmin. Ma to szczeglne znaczenie w kontekcie wypeniania zaoe Krajowego Planu Gospodarki Odpadami oraz dyrektyw unijnych, zakadajcych znaczne ograniczenie iloci odpadw trafiajcych na skadowiska. System selektywnego gromadzenia poszczeglnych frakcji odpadw pozwoli na zwikszenie iloci odpadw odzyskiwanych poprzez recykling materiaowy. Porednim skutkiem takich dziaa bdzie zmniejszenie zapotrzebowania na surowce w gospodarce, co bdzie przyczynia si do ochrony zasobw rodowiska naturalnego. Szczeglnie wan kwesti jest selektywne gromadzenie i odzysk odpadw ulegajcych biodegradacji. Zaproponowane w planie zaoenia systemu zbirki, transportu i odzysku tego rodzaju odpadw pozwol na bezpieczne dla rodowiska ich zagospodarowanie i ponowne wykorzystanie w postaci kompostu (nawozu organicznego). Dotyczy to rwnie osadw ciekowych ze zbiorczych oczyszczalni ciekw oraz z przydomowych oczyszczalni ciekw. Dziaania takie w duszej perspektywie czasowej mog korzystnie wpywa na stan jakoci gleb, ogrdkw przydomowych, a take terenw rolniczych na terenie gminy, zasilajc je w skadniki organiczne. Wykorzystywanie kompostu zmniejszy take zapotrzebowanie na nawozy sztuczne, a tym samym porednio moe wpywa na stan wd podziemnych i powierzchniowych (zmniejszenie zawartoci azotu). Takie rozwizanie zmniejszy ilo odpadw ulegajcych biodegradacji trafiajcych na skadowisko odpadw wraz z odpadami zmieszanymi. To pozwoli rwnie zmniejszy emisj gazw powstajcych w wyniku beztlenowego rozkadu tych odpadw, w szczeglnoci emisj metanu. Zmniejszenie iloci biodegradowalnych, organicznych odpadw na skadowisku
137
Strona 137
znacznie ograniczy liczebno gryzoni i ptactwa, a tym samym zmniejszy zagroenie przenoszonych przez nie gronych chorb. Odpady niebezpieczne W przypadku odpadw niebezpiecznych najwaniejszym dziaaniem, zapewniajcym ograniczenie negatywnego oddziaywania tego rodzaju odpadw na rodowisko, jest kontrolowanie sposobw postpowania z powstajcymi odpadami. Kontrola ta powinna obejmowa ca drog danego odpadu - od miejsca jego wytworzenia, poprzez zbirk i transport do miejsca jego odzysku lub unieszkodliwienia. Zagwarantowanie waciwego postpowania z odpadami niebezpiecznymi spowoduje wyeliminowanie zagroe, jakie mog spowodowa w rodowisku substancje znajdujce si w odpadach niebezpiecznych. Wanym zagadnieniem w kwestii ochrony rodowiska jest dalszy rozwj obecnego systemu zbirki odpadw niebezpiecznych (np. baterie) oraz stworzenie na terenie gminy penego systemu zbirki odpadw niebezpiecznych wystpujcych w odpadach komunalnych (w tym lekarstw, elektroodpadw). Stworzenie osobnej linii odbioru odpadw niebezpiecznych pozwoli na wyeliminowanie deponowania ich na skadowisku odpadw komunalnych, co przyczyni si do zmniejszenia oddziaywania skadowiska na rodowisko przyrodnicze. Plan gospodarki odpadami gminy Stare Pole zosta sporzdzony na podstawie dokadnej analizy obecnego stanu gospodarki odpadami w gminie. Jest wynikiem wielu rozmw z mieszkacami gminy, pracownikami Urzdu Gminy zwaszcza z pracownikiem koordynujcym ten projekt z ramienia Gminy, pracownikami firm wiadczcych usugi odbioru i wywozu odpadw z terenu gminy, oraz innymi jednostkami, odpowiedzialnymi za prawidowe funkcjonowanie gospodarki odpadami. Do opracowania harmonogramu dalszych dziaa wykonano bardzo szczegow ocen obecnego stanu rodowiska, analiz wspczesnych zagroe i moliwoci ich rozwizania jak rwnie kierunki rozwoju gminy. Uwzgldniono take finansowe i pozafinansowe moliwoci gminy, aby plan mg by zrealizowany w caoci. W celu moliwoci wspdziaania gminy z innymi jednostkami w regionie, plan nawizuje do projektu planu gospodarki odpadami na szczeblu wojewdzkim i powiatowym, jak rwnie wysuwa wasne propozycje, ponadgminnej wsppracy w tej dziedzinie. Poszczeglne propozycje zmian dotyczcych systemu gromadzenia, zbirki, transportu i unieszkodliwiania odpadw staych s oparte na obecnie najbardziej uznanych systemach zagospodarowania odpadw. Stopniowa i konsekwentna realizacja przedstawionych w harmonogramie realizacyjnym planu celw
138
Strona 138
i zada w zakresie gospodarki odpadami, doprowadzi do ograniczenia istniejcych zagroe wynikajcych z niedoskonaoci obecnego systemu gospodarowania. Wymaga bdzie ona nakadu si i rodkw finansowych oraz staego monitoringu biecych potrzeb jej dostosowywania do zmieniajcych si warunkw spoecznych i gospodarczych. Z pewnoci kierunek zmian ujtych w tak przygotowanym harmonogramie realizacyjnym Planu, przy zaoeniu jego konsekwentnej realizacji, gwarantuje znaczc popraw warunkw rodowiskowych, bytowych, higienicznych, estetycznych, a take gospodarczych gminy Stare Pole. XI. STRESZCZENIE W JZYKU NIESPECJALISTYCZNYM Przedmiotem opracowania jest Aktualizacja Planu Gospodarki Odpadami stanowicego integraln cz Programu Ochrony rodowiska dla Gminy Stare Pole uchwalonego dnia 30 grudnia 2004 r. Rada Gminy Stare Pole podja Uchwa Nr XVI I/129/2004 z dn. 30.12.2004 r. w sprawie przyjcia Programu Ochrony rodowiska wraz z Planem Gospodarki Odpadami dla Gminy Stare Pole na lata 2004 - 2012. Obowizek sporzdzenia Aktualizacji Planu Gospodarki Odpadami, nakada na wjtw i burmistrzw gmin Ustawa o odpadach (art. 14 Ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach tj. Dz. U. z 2007 r. Nr 39, poz. 251 z pn. zm.). Ust. 14, art. 14 wyej wymienionej ustawy mwi, e: Plany Gospodarki Odpadami podlegaj aktualizacji nie rzadziej, ni co 4 lata. Niniejsze opracowanie prezentuje szeroko rozumian problematyk gospodarki odpadami na terenie Gminy Stare Pole (gmina wiejska), pooonej w powiecie malborskim, wojewdztwie pomorskim. Obejmuje ono zagadnienia zwizane z: - charakterystyk obszaru gminy; - analiz sytuacji demograficznej i gospodarczej; - analiz obecnego stanu gospodarki odpadami z uwzgldnieniem realizacji PGO uchwalonego w grudniu 2004 r.; - prognozowaniem zmian w zakresie gospodarki odpadami;
139
Strona 139
- wytyczeniem celw w zakresie gospodarki odpadami; - okreleniem dziaa zmierzajcych do poprawy sytuacji prowadzenia gospodarki odpadami na terenie gminy; - wytyczenie konkretnych przedsiwzi zwizanych z gospodark odpadami i okrelenie harmonogramu ich realizacji; - okrelenie moliwych sposobw finansowania, zaoonych celw i zada; - okrelenie sposobw monitoringu pozwalajcego na ocen realizacji zaoonego Planu Gospodarki Odpadami. Celem Aktualizacji Planu Gospodarki Odpadami jest przedstawienie wytycznych do racjonalnych dziaa programowych na dalsze lata i polepszenie efektywnoci istniejcego ju systemu gospodarki odpadami na terenie gminy. Zawarte w nim rozwizania organizacyjne oraz logistyczno - techniczne przyczyni si do waciwego, zgodnego z wymogami ochrony rodowiska, zagospodarowania powstajcych odpadw. Najpilniejszymi do rozwizania kwestiami w zakresie racjonalnej gospodarki odpadami s: Dalsza wsppraca z gminami wytyczonymi do dziaania w zakresie gospodarki odpadami w oparciu o Regionalny System Organizacji, Zbierania i Unieszkodliwiania Odpadw Tczew w celu zapewnienia instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadw komunalnych dla Gminy Stare Pole; Zamknicie i rekultywacja skadowiska odpadw komunalnych w m. Szaleniec, na terenie gminy Stare Pole; Rozbudowa systemu zbirki zmieszanych odpadw komunalnych - objcie systemem 100 % mieszkacw; rozbudowa systemu selektywnej zbirki odpadw: - objcie nim wszystkich wytwrcw odpadw - mieszkacy, podmioty gospodarcze, - budowa systemu selektywnej zbirki odpadw - odpady opakowaniowe, odpady wielkogabarytowe, itp.; zapewnienie waciwego odzysku i unieszkodliwiania selektywnie zebranych odpadw; Dalsza realizacja Programu usuwania azbestu oraz wyrobw zawierajcych azbest z terenu Gminy Stare Pole sporzdzonego w listopadzie 2007 r. i przyjtego uchwa Rady Gminy w dniu 18 grudnia 2007 r. (uchwaa nr X/78/2007);
140
Strona 140
wdraanie programowych zmian w gospodarce odpadami, poprzez akcje informacyjno - edukacyjne oraz propagowanie waciwych rozwiza ekologicznych spoeczestwu gminnemu (mieszkacy, instytucje, podmioty gospodarcze). Gmina Stare Pole ma charakter typowo rolniczy, posiada status gminy wiejskiej, a zamieszkuj j obecnie 4701 osoby (dane z dnia 31.12.2008 r.). Sie osadnicza gminy obejmuje 16 miejscowoci wiejskich. Z terenu gminy Stare Pole podmioty zajmujce si zbieraniem i transportem odpadw komunalnych od jej mieszkacw zebray w roku 2008 cznie 399,3 Mg odpadw komunalnych - zmieszanych. Okoo 21 % tej masy ( 82,263 Mg ) stanowiy odpady wytworzone przez firmy i instytucje publiczne, pozostaa ilo odpadw, tj. 79 % (317,037 Mg) wytworzona bya w gospodarstwach domowych na terenie gminy. Ponisze analizy uwzgldniaj cznie mas odpadw komunalnych wytworzonych przez gospodarstwa domowe i podmioty gospodarcze. Na podstawie oblicze szacunkowych stwierdzono, e systemem zbirki odpadw komunalnych objtych jest okoo 86 % mieszkacw gminy Stare Pole. Z danych obliczeniowych wynika co nastpuje: 1 mieszkaniec gminy Stare Pole wytwarza ok. 67 kg zmieszanych odpadw komunalnych na rok; 1 mieszkaniec gminy Stare Pole wytwarza ok. 75 kg odpadw komunalnych na rok (cznie z odpadami zbieranymi selektywnie). W 2007 i w 2008 roku na terenie gminy Stare Pole dziaay 2 podmioty zajmujce si odbiorem odpadw komunalnych od wacicieli nieruchomoci: Przedsibiorstwo Usug Komunalnych COMPLEX z Nowego Stawu; Zakad Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Malborku Sp. z o.o. Obydwie firmy zajmuj si take oprnianiem pojemnikw do selektywnej zbirki odpadw opakowaniowych zlokalizowanych w rnych miejscowociach gminy. Ponisza tabela przedstawia szczegowe dane dotyczce masy wytworzonych odpadw komunalnych na terenie gminy Stare Pole w 2008 roku.
141
Strona 141
TABELA 29. Ilo odebranych odpadw komunalnych z gospodarstw domowych z terenu gminy Stare Pole przez poszczeglne firmy z uwzgldnieniem wspczynnika wagowego na 1 mieszkaca.
Lp. 1 2 Podmiot odbierajcy odpady ZGKiM Malbork COMPLEX z Nowego Stawu Masa wytworzonych odpadw [Mg/rok] 292,626 24,411 317,037 Litra [litry] 3 299 520 275 248 3 578 456 Liczba mieszkacw Wskanik Mg/M k/rok
4 701
0,067
RAZEM GMINA STARE POLE
rdo: Obliczenia wasne na podstawie danych z ZGKiM w Malborku Sp. z o.o. za 2008 rok oraz Urzdu Gminy. Podmioty dziaajce na terenie gminy obsuguj teren pod wzgldem odbioru wysortowanych odpadw wtrnych (tworzywo sztuczne oraz szko). W 2008 roku firmy z ustawionych 57 pojemnikw na odpady wtrne odebray cznie 22,9 Mg odpadw. W roku 2007 selektywne zbieranie byo na niszym poziomie bowiem selektywnie zebrano 10,57 Mg odpadw z tworzyw sztucznych i szka. Selektywne zbieranie odpadw w gminie Stare Pole opiera si o funkcjonowanie w wybranych punktach miejscowoci pojemnikw na szko i tworzywa sztuczne. TABELA 30. Rodzaje i iloci odpadw w Mg, zbieranych selektywnie z terenu gminy Stare Pole w latach 2007 2008
Rodzaj odpadw Tworzywo sztuczne Szko ogem (razem biae i kolorowe) Makulatura SUMA [Mg] 2007 3,57 7,0 0,0 10,57 2008 11,3 8,8 2,8 22,9
rdo: Urzd Gminy Stare Pole Ponadto firmy wiadczce usugi w zakresie wywozu odbioru odpadw komunalnych od wacicieli nieruchomoci umoliwiy mieszkacom gminy oddanie selektywnie odpadw wielkogabarytowych, elektroodpadw oraz odpadw pobudowanych i remontowych. Tego typu odpady odbierane byy na zgoszenie mieszkaca lub w siedzibie firmy. W 2008 odebrano z terenu gminy w wyniku akcyjnej zbirki 11,5 Mg odpadw wielkogabarytowych.
142
Strona 142
Na terenie gminy Stare Pole funkcjonuje czynna instalacja do odzysku i unieszkodliwiania odpadw. Jest to skadowisko odpadw innych ni obojtne i niebezpieczne w miejscowoci Szaleniec. Poza skadowiskiem na terenie gminy nie wystpuj instalacje do odzysku i unieszkodliwiania odpadw innego ni skadowanie. Wacicielem skadowiska jest Gmina Stare Pole. Gmina Stare Pole jest rwnie zarzdzajcym skadowiskiem. Jest to skadowisko odpadw innych ni niebezpieczne i obojtne (IN) funkcjonujce od 1990 roku. Projektowana pojemno skadowiska wynosi 31 038 tys. m3 . W roku 2006 zapeniona pojemno wynosia 20 672 m3 . Do wykorzystania pozostao 10 366 m3 czyli 2 591,5 Mg (33 % pojemnoci cakowitej). W roku 2007 i 2008 na skadowisko wywieziono cznie 745,53 Mg odpadw komunalnych i 15 Mg osadw. cznie w latach 2007 i 2008 skadowano 760,52 Mg odpadw. Pozostaa do wykorzystania pojemno skadowiska na koniec 2008 r. wynosi 1 830,98 Mg. W ostatnich latach skadowisko zostao doposaone i dostosowane do obowizujcych przepisw w celu kontynuacji skadowania odpadw na instalacji. Gmina Stare Pole uczestniczy w projekcie Regionalny System Gospodarki Odpadami Tczew. Projekt zakada m.in. rekultywacj skadowiska w Szalecu po roku 2011 - 2012. Gmina zadeklarowaa udzia wasny w projekcie w wysokoci 313 tys. z. Rada Gminy Stare Pole Uchwa Nr XII/107/2008 z 26.03.3008 r. wyrazia zgod na wydzierawienie w drodze bezprzetargowej, na okres 8 lat, skadowiska w Szalecu. W dniu 27.03.2008 r. Gmina podpisaa umow na dzieraw skadowiska odpadw w Szalecu przez Zakad Utylizacji Odpadw Staych Sp. z o.o. w Tczewie. Dzierawca bdzie prowadzi rekultywacj skadowiska po jego zamkniciu. Zgodnie z zapisami wojewdzkiego planu gospodarki odpadami skadowisko odpadw komunalnych w Szalecu przewidziane jest do funkcjonowania do czasu uruchomienia ZZO Rokitki. We wczeniejszych zamierzeniach skadowisko miao zosta zamknite w terminie do 31.12.2009 r. Wedug sprawozdania z realizacji planu gospodarki odpadami gminy Stare Pole za lata 2007 - 2008 ze wzgldu na nie wykorzystan pojemno skadowiska oraz opnienia w uruchomieniu Regionalnego Systemu Gospodarki Odpadami w Tczewie, korzystanie ze skadowiska planuje si do roku 2012.
143
Strona 143
Po tym terminie oraz po uruchomieniu Zakadu Zagospodarowania odpadw w Rokitkach skadowisko zostanie zamknite, a odpady z terenu gminy bd kierowane na skadowisko w Tczewie (przy ul. Rokickiej), czyli do ZZO Rokitki - zgodnie z zaoeniami Regionalnego Systemu Zagospodarowania Odpadw Tczew. Odpady zebrane z terenu gminy Stare Pole obecnie deponowane s na dwch skadowiskach odpadw komunalnych w: miejscowoci Szaleniec (gm. Stare Pole) - skadowisko Gminy Stare Pole, na ktrym deponuje odpady firma ZGKiM Sp. z o.o. z Malborka; Tczewie przy ul. Rokickiej (docelowo skadowisko ZZO Rokitki), na ktrym deponuje odpady PUK COMPLEX. Regionalny System Gospodarki Odpadami Tczew - Zakad Zagospodarowania Odpadw Rokitki Dla Gminy Stare Pole docelowo gospodarka odpadami oparta bdzie o Regionalny System Gospodarki Odpadami Tczew, obsugiwany przez Zakad Zagospodarowania Odpadami Rokitki (ZZO Rokitki). Projektowany kompleks ma obsugiwa 238 tys. mieszkacw. Tworzenie Zakadu Zagospodarowania Odpadw Rokitki jest w fazie projektowej i kompletowania dokumentacji. Trwaj starania o pozyskanie funduszy na realizacj z Funduszu Spjnoci. Planowana realizacja przewidziana jest na lata 2010 - 2013. Gmina Stare Pole uczestniczy w procesie organizacji i budowy ZZO Rokitki. Podsumowanie i identyfikacja problemw gospodarki odpadami gminy Stare Pole Oceniajc obecny stan gospodarki odpadami na terenie gminy Stare Pole naley zwrci uwag na kilka problemw w funkcjonowaniu systemu gospodarki odpadami oraz przedstawi pewne kierunki rozwoju (rodki zaradcze): 1. Zbirk odpadw komunalnych zmieszanych objtych jest tylko okoo 77 % mieszkacw gminy Stare Pole, pozostaa cz ludnoci gminy prowadzi gospodark odpadami niezgodnie z obowizujcym prawodawstwem naley przedsiwzi dziaania zmierzajce do poprawy sytuacji w tym zakresie (wzmoona kontrola zawierania umw na odbir odpadw komunalnych). 2. Aktualne zezwolenia na prowadzenie dziaalnoci w zakresie odbioru i transportu odpadw komunalnych od wacicieli nieruchomoci z terenu gminy Stare Pole posiadaj 2 przedsibiorstwa.
144
Strona 144
3. Dotychczas prowadzone zbieranie odpadw wtrnych na terenie gminy powinno by kontynuowane, usprawnione i rozwijane z uwzgldnieniem dobrania optymalnej czstotliwoci oprniania pojemnikw do selektywnego zbierania odpadw opakowaniowych a take rozstawienia pojemnikw na terenie gminy i ewentualnego dostawienia nowych. 4. Naley promowa i dynamicznie rozwija system selektywnej zbirki odpadw u rda, ktr organizowa powinny firmy wywozowe, zobowizane rwnie do prowadzenia penej i rzetelnej ewidencji odbieranych odpadw. 5. Naley w dalszym cigu prowadzi i rozwija system ewidencji podpisanych umw, pojemnikw na odpady z podziaem na litrae oraz monitoringu funkcjonowania podmiotw gospodarczych zajmujcych si obsug mieszkacw gminy pod wzgldem odbioru odpadw komunalnych. 6. Gmina winna kontynuowa wdraanie systemw gospodarki odpadami poprzez umieszczanie informacji na gminnej stronie internetowej. 7. Gmina powinna w dalszym cigu realizowa Program usuwania azbestu i wyrobw zawierajcych azbest z terenu gminy Stare Pole. 8. Gmina winna wdraa zalecenia wynikajce z opracowanego Gminnego planu gospodarki odpadami do roku 2011 z perspektyw na lata 2012 - 2015. 9. Naley zaktualizowa regulamin utrzymania czystoci i porzdku w gminie na podstawie niniejszego gminnego planu gospodarki odpadami. 10. Naley kontynuowa dziaania i rozmowy zmierzajce do organizacji gminnej gospodarki odpadami w oparciu o Zakad Zagospodarowania Odpadw w Tczewie celem zabezpieczenia dla gminy Stare Pole miejsca unieszkodliwiania i odzysku odpadw. 11. Skadowisko odpadw komunalnych w Szalecu znajduje si w kocowej fazie eksploatacji (pozostao ok. 30 % pojemnoci do zapenienia). Do roku 2011 tj. do roku przewidzianej eksploatacji skadowiska naley przygotowa dokumentacj niezbdn do przeprowadzenia zamknicia a nastpnie rekultywacji skadowiska. Po zamkniciu skadowiska obowizkowe bdzie przeprowadzenie rekultywacji skadowiska i prowadzenie staego monitoringu w fazie poeksploatacyjnej. 12. Gmina powinna prowadzi zintensyfikowan edukacj ekologiczn wrd mieszkacw w zakresie gospodarki odpadami w gospodarstwach domowych a zwaszcza selektywna zbirk odpadw opakowaniowych, gospodark odpadami niebezpiecznymi i odpadami ulegajcymi biodegradacji.
145
Strona 145
Spis tabel
Nr tabeli 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. Liczba ludnoci w gminie Stare Pole. Wykaz ulic i liczba ludnoci w miejscowoci Stare Pole Punkty zbierania pojazdw wycofanych z eksploatacji Stacje demontau pojazdw wycofanych z eksploatacji Inwentaryzacja azbestu na terenie gminy Stare Pole (stan na 2007 r.) Oglne zestawienie iloci wyrobw zawierajcych azbest na terenie gminy Stare Pole (stan na 2007 r.). Ilo odebranych odpadw komunalnych z gospodarstw domowych z terenu gminy Stare Pole przez poszczeglne firmy z uwzgldnieniem wspczynnika wagowego na 1 mieszkaca. Ilo odpadw komunalnych z poszczeglnych miejscowoci gminy Stare Pole z uwzgldnieniem wspczynnika wagowego na 1 mieszkaca Odpady komunalne (zmieszane) z terenu gminy Stare Pole (2008 r.) Rodzaje i iloci odpadw w Mg, zbieranych selektywnie z terenu gminy Stare Pole w latach 2007 - 2008 Wskaniki wytworzenia odpadw selektywnie zbieranych w przeliczeniu na 1 mieszkaca Gminy Stare Pole Rozmieszczenie pojemnikw na selektywn zbirk odpadw na terenie gminy Stare Pole. Zestawienie iloci i rodzajw pojemnikw na odpady zbierane selektywnie w poszczeglnych miejscowociach gminy Stare Pole. Stan formalno-prawny skadowiska odpadw w Szalecu (na dzie 31.12.2008 r.). Stan techniczny skadowiska odpadw w Szalecu. Mieszkacy gminy Stare Pole w poszczeglnych typach zabudowy (2008 r.) Model redniego skadu i masy odpadw wytwarzanych przez mieszkaca gminy z uwzgldnieniem poszczeglnych typw zabudowy [kg/Mk/r] Model redniego skadu i masy odpadw z gospodarstw domowych w 2008 roku w poszczeglnych typach zabudowy gminy Stare Pole [Mg/r] Model redniego skadu i masy odpadw z gospodarstw domowych wytworzonych przez 1 mieszkaca gminy Stare Pole [Mg/Mk/r.] Wieloletnia analiza liczby ludnoci w gminie Stare Pole Prognoza liczby ludnoci do roku 2015. Zmiany iloci odpadw komunalnych z gospodarstw domowych na terenie gminy Stare Pole w prognozowanym okresie czasu Zmiany iloci odpadw spoza gospodarstw domowych (firm, instytucji itd.) na terenie gminy Stare Pole w prognozowanym okresie czasu Poziomy odzysku i recyklingu zuytych baterii i akumulatorw Poziomy odzysku opon. Roczne poziomy odzysku i recyklingu odpadw opakowaniowych do 2014 roku. Optymalna konfiguracja pojemnoci pojemnikw na odpady komunalne (wytwarzane w gospodarstwach domowych) do iloci osb z niego korzystajcych z uwzgldnieniem minimalnej czstotliwoci ich oprniania dla Gminy Stare Pole. Zakadane efekty dziaa proponowanych w planie gospodarki odpadami dla Gminy Stare Pole Ilo odebranych odpadw komunalnych z gospodarstw domowych z terenu gminy Stare Pole przez poszczeglne firmy z uwzgldnieniem wspczynnika wagowego na 1 mieszkaca. Rodzaje i iloci odpadw w Mg, zbieranych selektywnie z terenu gminy Stare Pole w latach 2007 - 2008 Nazwa tabeli Strona 15 15 26 27 32 34 40 41 41 43 44 45 53 58 59 71 72 73 74 76 76 79 80 84 87 89 109 135 142 142
146
Strona 146
Spis rycin
Nr ryciny 1. Lokalizacja skadowiska odpadw w Szalecu Nazwa tabeli Strona 56
147
Strona 147

Id: EKFWZ-ABAOV-FPXGV-NSDZR-YLDQD. Podpisany Strona 1

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Id: EKFWZ-ABAOV-FPXGV-NSDZR-YLDQD. Podpisany Strona 1

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

UCHWAA NR III/15/2010 RADY GMINY STARE POLE z dnia 28 grudnia 2010 r.

Przewodniczcy Rady Gminy Stare Pole Jan Pawlina

Id: EKFWZ-ABAOV-FPXGV-NSDZR-YLDQD. Podpisany

Id: EKFWZ-ABAOV-FPXGV-NSDZR-YLDQD. Podpisany

WYKONAWCA: GREEN KEY POKRZYWNO 93 86 - 330 MENO

Id: EKFWZ-ABAOV-FPXGV-NSDZR-YLDQD. Podpisany

Id: EKFWZ-ABAOV-FPXGV-NSDZR-YLDQD. Podpisany

Id: EKFWZ-ABAOV-FPXGV-NSDZR-YLDQD. Podpisany

5.2.9. EDUKACJA EKOLOGICZNA 94 5.2.10. PRZECIWDZIAANIE POWANYM AWARIOM 94

Id: EKFWZ-ABAOV-FPXGV-NSDZR-YLDQD. Podpisany

Id: EKFWZ-ABAOV-FPXGV-NSDZR-YLDQD. Podpisany

Id: EKFWZ-ABAOV-FPXGV-NSDZR-YLDQD. Podpisany

Id: EKFWZ-ABAOV-FPXGV-NSDZR-YLDQD. Podpisany

Id: EKFWZ-ABAOV-FPXGV-NSDZR-YLDQD. Podpisany

Id: EKFWZ-ABAOV-FPXGV-NSDZR-YLDQD. Podpisany

Ryc. 1. Obszar gminy Stare Pole rdo: Strategia Rozwoju...

Id: EKFWZ-ABAOV-FPXGV-NSDZR-YLDQD. Podpisany

Ryc. 3. Pooenie fizyczno-geograficzne powiatu malborskiego (wg J. Kondrackiego) rdo: www.wikipedia.pl

rdo: Urzd Gminy Stare Pole (dane na koniec 2008 roku)

Id: EKFWZ-ABAOV-FPXGV-NSDZR-YLDQD. Podpisany

TABELA 2. Wykaz ulic i liczba ludnoci w miejscowoci Stare Pole

Id: EKFWZ-ABAOV-FPXGV-NSDZR-YLDQD. Podpisany

Id: EKFWZ-ABAOV-FPXGV-NSDZR-YLDQD. Podpisany

TABELA 5. Liczba osb bezrobotnych w gminie Stare Pole

Id: EKFWZ-ABAOV-FPXGV-NSDZR-YLDQD. Podpisany

rdo: Starostwo Powiatowe w Malborku

Id: EKFWZ-ABAOV-FPXGV-NSDZR-YLDQD. Podpisany

Id: EKFWZ-ABAOV-FPXGV-NSDZR-YLDQD. Podpisany

Id: EKFWZ-ABAOV-FPXGV-NSDZR-YLDQD. Podpisany

Id: EKFWZ-ABAOV-FPXGV-NSDZR-YLDQD. Podpisany

880 200 650 30 60 25 35 250 250 450 450 347 5 10 25 307

Id: EKFWZ-ABAOV-FPXGV-NSDZR-YLDQD. Podpisany

TABELA 11. Charakterystyka gospodarstw rolnych wedug wielkoci gospodarstwa

Id: EKFWZ-ABAOV-FPXGV-NSDZR-YLDQD. Podpisany

Id: EKFWZ-ABAOV-FPXGV-NSDZR-YLDQD. Podpisany

TABELA 12. Komunalne ujcie wody na terenie gminy Stare Pole

Ujcie Letniki w Zbrowie

CW Sp. z o.o. Nowy Dwr Gdaski

Nr DRO.P.OW.MM. 6220-11/08 z dnia 15.02.2008r. wane do 31.01.2018r.

Id: EKFWZ-ABAOV-FPXGV-NSDZR-YLDQD. Podpisany

Id: EKFWZ-ABAOV-FPXGV-NSDZR-YLDQD. Podpisany

Id: EKFWZ-ABAOV-FPXGV-NSDZR-YLDQD. Podpisany

Id: EKFWZ-ABAOV-FPXGV-NSDZR-YLDQD. Podpisany

Id: EKFWZ-ABAOV-FPXGV-NSDZR-YLDQD. Podpisany

Id: EKFWZ-ABAOV-FPXGV-NSDZR-YLDQD. Podpisany

Id: EKFWZ-ABAOV-FPXGV-NSDZR-YLDQD. Podpisany

Id: EKFWZ-ABAOV-FPXGV-NSDZR-YLDQD. Podpisany

Id: EKFWZ-ABAOV-FPXGV-NSDZR-YLDQD. Podpisany

Id: EKFWZ-ABAOV-FPXGV-NSDZR-YLDQD. Podpisany

Id: EKFWZ-ABAOV-FPXGV-NSDZR-YLDQD. Podpisany

Id: EKFWZ-ABAOV-FPXGV-NSDZR-YLDQD. Podpisany

Ogem: gmina Stare Pole

Id: EKFWZ-ABAOV-FPXGV-NSDZR-YLDQD. Podpisany

Id: EKFWZ-ABAOV-FPXGV-NSDZR-YLDQD. Podpisany

Id: EKFWZ-ABAOV-FPXGV-NSDZR-YLDQD. Podpisany

Id: EKFWZ-ABAOV-FPXGV-NSDZR-YLDQD. Podpisany

Id: EKFWZ-ABAOV-FPXGV-NSDZR-YLDQD. Podpisany

Id: EKFWZ-ABAOV-FPXGV-NSDZR-YLDQD. Podpisany

Id: EKFWZ-ABAOV-FPXGV-NSDZR-YLDQD. Podpisany

Id: EKFWZ-ABAOV-FPXGV-NSDZR-YLDQD. Podpisany

Id: EKFWZ-ABAOV-FPXGV-NSDZR-YLDQD. Podpisany

Id: EKFWZ-ABAOV-FPXGV-NSDZR-YLDQD. Podpisany

5,051 1 065 119,87