You are on page 1of 1024

WIVERSITY OF

TORONTO PRCSS
.
JOANNIS CHRYSOSTOMI
OPERA .

y
TYPIS MOQUET S0C1ORUM,
riA LA HARPE, " )0.
, ,

!,
^ :
.

OANTAj
SANCTI PATRIS NOSTRI

JOANNIS CHRYSOSTOMI,
Archiepiscopi Constanlinopolitani

OPERA OMNIA Q\]JE EXSTANT,


VEL QU.E EJUS NOMINE CIRCUMFERUNTUR,

AD MSS. CODICCS

NITIS, MOTIS,
CALLICANOS
NIANAM KDITIONES CASTIGATA
,

,
VATICAROS ,

IIVNCMERIS AUCTA
VARIIS LECTIOSIEUS ILLUSTRATA
ANGLICANOS

;
;
, CERMANICOSQUE J KECNON AD SAVIIIANAM r.T
KOVA mTERPRETATIONE CBI OPUS ERAT PRjEFATIOSlBCS , MO-
NOVA SANCTI DOCTORIS VITA APPESDICIBDS
,
,

OXOMASTICO ET
,
-
COPIOSISSIMIS INDICIBUS LOCUPLETATA.

OPERA ET STUDio D. BERNARDI DE MONTFAUCON,


Monaclii Ordinis S. Benedicti e Cougregatione S. Mauri, opem ferentibus aliis

ex eodem sodalitio Monacliis.

EDITIO PARISIIVA ALTERA, EMEIVDATA ET AUCTA.

TOMUS UNDECIMUS
'ii^
PARISIIS,
APUD GAUME FRATRES, BIBLIOPOLAS,
VIA POT DE FEK SAINT-SUI.PICE, n" 5.

M. DCCC. TCXXVIII.
y.e
INDEX
OPEUUAl S. JOANNIS CFIRYSOSTOMI

QUM TOMLiS UNDECIMLS COMPLECTITLR.

In Epistolaiu S. Pauli ad Kpliesios llumilia: XXIV. pag. 1. Savil. Toia. III. p. Y()3. ]\[orcl. T. V.
p. 804.
Epislolam ad Philippensos llomilia; XV. p. 189. Savil. T. IV. p. 1. Morcl. T. VI. p. I.

In Epistulara ad Colosscnscs Horailia; XII. p. 522. Savil. T. IV. p. 89. Morel. T. VI. p. 14T.
In Epistolatii I. aJ Thcssalonicenscs Homili« XI. p. 425. ijavil. T. IV. p. 161. Morcl. T. VI.
p. 2(i2.

In Epistolam II. ad Thessaloniccnscs Homilia; V. p. 510. Savil. T. IV. p. 221. Muicl. T. \I.
p. 501.
In Epislolam I. ad Tiinotlicuiii Homilix XVIII. p. 547. Savil. T. IV. p. 249. Morel. T.VI. p. i02.
In Epistolam II. ad Tiraotlicuiu Homilia; X. p. 058. Savil. T. IV. p. 529. Morcl. 535.
In Epistolam ad Tilum VI. . 729. Savil. . IV. . 381. Morel. . VI. . 019.
Epistolam ad Philcmuiicm Houiiliic III. . 772. Savil. . IV. . 411. Morcl. . VI. . 070.

SPURIA

1. Dc Sacrificiis Caiui, de Donis Abelis, de Gigantibus, de Diluvio, de Stcllis ct dc Fato. p. 792.


Savil. T. VII. p.457.
2. sancta ct niagna Parasccve, et in sanctam Passionem Domini. p. 793. Savil. T. VII. p. 459.
3. In Publicanum ct Pharisa;uin. p. 796. Savil. T. VII. p. 402.
4. In Ingressum sanc.torum jejuniorura. p. 799. Savil. T. VII. p. 405.
5. Id sanclam Assumtionciii D. N. Jcsu Cluisti. p. 800. Savil. T. VII. p. 400.
0. Dc Jejiinio, Doininica V. jejuuiorum. p. 805. Savil. T. VII. p. 409.

7. De Jcjimio. p. 804. Savil. T. VII. p. 470.


8. Dc Orationc. p. 810. Savil. T. VII. p. 470.
9. Ignem veni miltere in terram, ct, Non veni pacem mittere, sed gladium. p. 812. Savil. l'.

VII. p. 478.
10. Adnionitiones spirituales. p. 815. Savil. T. VII. p. 481.
11. In Principiuin jejuniorum et de jejunio. p. 817. Savil. T. VII. p. 485.
12. In Adoralioncm vcncranda: cruci.s. p. 820. Savil. T. VII. p. 493.
13. In lUsunediuncm D. N. Jcsu Cliiisii ctc. p. 827. Savil. T. VII. p. .500.
14. In Parabolam cjus tpii incidit in laironcs. pag. 828. Savil T. VII. pag. 505'.

15. Dc Jcjuniu. p. 831. Savil. T. VII. p. 509.


IV INDEX.

16. De Jejiinio, Je Davide cl dc Presbyleris, clc .loscplio, el de Novalo. p. 833. Savil. T. "VII.

p. 5!0.
17. Annuntialiuncm Dcipaiw, et conlra Arium impium. pag. 838. Savil. Tom. VII. pag. 515.

18. De Elecmosyna. p. 843. Savil. T. VII. p. 520.


19. De Caiiiatc. p. 845. Savil. T. VII. p. 522.
20. In Lazarum I. p. 846. Savil. T. VII. p. 524.
21. In Lazanim II. p. 850. Savil. T. VII.p. 528.

22. In Lazarum III. p. 852. Savil. T. VII. p. 530.


AD HOMILIAS
IN EPISTOLAS PAULI
^ D. JOANNIS CHRYSOSTOMl
AD EPIIESIOS.
,

Intek selectiora iloctoiis nostii in Epislolas Pauli commenlaiia ccnseii dcbent Homilia3 in Epistulas
ad F.plicsios; Iiim qiiia iu liis les ubciius cxjicr.Jit , et explicat acciiiatius ; tiim quia niiilla ct sin-
gularia passlm inJicat ,
qiix' possint aiit ad bcatam aiit ad iniserain vitam non paniin alTenc
momcnti.
Ordiliir aiitcm ab Epheso urbc ,
quam ut Asia; iiietropolin eclebrat. Auxerant cclebrilatera primo
S. Joanncs cvangelisla ,
deinde Timothciis ,
qiii islic sedes posiicrant. Fania pcr orbcm nota cint
Ephcsus a culUi Dianse ,
quam Epbesiam vocabaiit , atqiie a philoso|dionim phiiimis, qiii illic

manseiant , a Pytbagora Samio , a Parmcnidt• , Zenone , Democrito : additquc Cbrysoslomus , adhuc


siio temporc pbilosopbos Epbesi considere.
Jara pio moie Antiochix-ne an Gonstantinopoli babitx fuerint conciones ad Ephesios. Opli-
qiiseiitiir

mum Cl. V. Tilleniuntiiis piOfcit argnmcnliim ad prubaiidum hascc bomibas Antiotbi.T dictas fuisse :

qiiia nempe in bomilia undecima accnimc invcbitiir in cos, qui Ecclesiam in qiia ille tunc concio-
nabatur scindebant, inque divcisas parles diviscrant et schisraa effecerant ; id quod de Ecclesia Con-

slantiuopolilana intclbgi nun possit. llicque omnino loqui videlur de scbismate Eiistatbiano Uiiic Antio-
chia; pcrscveiantc , de qiio niulta diximus in JMonito ad Humiliauij De non anathcinutizandis vivis
ntqiie defunclis ,
quai bic brcvitei' repetenda siint.

Eiistalbius cpiscopus Antiochcnus , vir sanctiis at(|iie catholiciis , ideoque Arianis invisiis , ipsonim
opeia in cssilium actus fuit anno ciiciter 530 , in ejusqiie lociim siibstitiitus est episcopiis Arianiis.

Dcinccps veio Ariani cplscopi sedem tcnuenint , Eustathianis inteiim scorsura colleclas agciilibiis , do-
nec Aiiani tandcra Mclelium ,
quem sua; beclK pulabant esse , episeopum constitiieiimt. At ubi coiu-
perlum fiiit Melctium et Catboliciim et Arianis infestiiin esse , in exsib'iim piilso Melelio , Eiizoium
Arianum cpiscopiim constituerunt. Tunc trcs in partcs dislracta civitas iuit. Priiiia erat Eiistalbianonim,
secunda I\Iclctianoiuni , tcrtia Arianonim. Cum aiitem post ha;c Liicifcr Calarilami.s , rcclauiaiuilpiis

licel Albanasio aliisquc episcopis , Paiiliuura Eustatbianum episcopum ordinasset , Ires simid fiioie

episcopi Anliocheni ,
Mclcliiis , Paulinus, et Euzoius. Cuinque postca deficiciitibiis Ananorura partibiis
nullus Aiianus episcopus esset , Meletiiis et Paulimis episcopi manscrc , ac pcrseveianle scliisraate
amba' parlcs se rixis , dictei-iis ct contumebis lacctabaut. hbcc batid dubii• dcpldiat Chiysostoraiis banc ,

ceii calamitalein uuiniimi masimam , fusis ctiam lacryinis piosequilur , taiitaiii iUe luiseiiaia peilioi-
icscit ut prxsentcm. Quod certc nonnisi de Anliocbcna Ecclesia intclligi potest.

Aliud ctiam nec Icve indiciiiiii cst, quo probelui• Antiocbia; babitas buiuibas fiii.sse; qiiod videlicft
munacbus iu inunlibus aspcrain sanctaiiiqiic vitara agcnlcs passiiii Luidet ; cpiod iii Cunstaiitii)upi)hlani.s

boinibis vix dcprcbcndas ; imo vero monacbos Constantinopoli vicinos sa;pe gravitciqiie insectatui• ,

iilpolc cpii a prisco vitx instituto non paniiu dcflcxisscnl ; in vicinis autcm Constantinopoli muntibiis ,

.•>i bciie mciiiini , inonacbos essc nusqiiam dicit. llic vero passim illos cncoiniis cdcljral , ct Huinilia vi-
gcsinia priiiia Juliaiumi qiiomdaiu admiranditm iiicmoiat nionailnmi ,
qiii ciini in civitalcs ingrcdc-
icliii- , Id qiKid pfiiai iiin crat , iiiini oiniiiiiiii (OUCIusu ft pnpuli IVcipKMilia ('X(l(iicb iliir.
vm PK.KFVTio.

Auliochenoruin mores pravos s.Tpc inscclatiir ,


tit ct alil)i [lassim vidiimis , ill;i niuxinif (|iiic

h ,,a". S3. clhnicis ct idolulaliis piOmanaiant, iit " sortcs ct iiicintaliuncs ,


''
fatiim ctiam ct iiiotwnpsycliosin : di-
ccbanlqiic illi oiiinia iiiilla irori inOvidcntia: alii vcro Dcum ossc corpus iminine assercbant. Dc ominibus
°' '
autem et [nasagiis qii;o dicit digna .sunt ,
qua; liic rcfctantiir
*"
: Multis lerroribiis , inquit, plfiia est
eoritm anima. Ut puta , hic aul illeprimus mihi occurrit domo exeunti, omnino contuigere opor-
tet mala innumerahilia. Nttnc serviis exsecrandus tlans mihi calceos ,
primum porrcxit jiarteiii
siiiistram ,graves sigiiificanlur calamitates et conlumdice. £go ipse exicns , sinistro priori pro-
cessi pede : lioc qiioquc est signum calamitalum. El hcec domi siint mala foras autem
f/uidein :

egresso, dexter mihi ocitliis inferne salit : koc est indicium lacrymarum. Muliercs qiioque
quando sonant calanii, ad
, vel ciim ipste pectine discriminant
textiirie recln hoc ligna allisi ,

pro signo Itahcnt. Riirsus quando suhlegmen pectine conculiuni , el id facinnt vehcmentius ;
deinde qui siint supcrne calaini nb intensum iclum edunt slrepilum, allisi ad recturn structurcE
lignum , hoc habent pro signo : et alia innuinerahilia digna quce rideantur. Et si asinus excla-
maverit , et si galhis , cl si qtiis sterniitat'erit , et quodfis aliud, tamqnam decies mille vincti
vinculis, ut dixi, tamquam qtii teneantw in tcnchris , omnia habent suspecta , et sunt magis ser-
viles quam innumera maucipia.
In liomilia autcm vigcsima, uLi dciustitucnda uxurcmulla proicrt pra;claia ct Icclu dignissima, luxum
ct fasliim .\ntioclicnonitii vclicinenlcr inscclatiir, qiionim pluiimi licct viliuiis sorlis homlncs ,
qui raa-
gnas sil)i jiaraverant facultatos , auro onusti cum uxoribus piodibant , in cunu iiiulis albis juncto ,

grogibus farauloruin ct agminibus eunucboruiii .slipati. Tum acenimc iavchitur in cos qui nuptiales
coriraonias Christianis indigaas induscrant ; saltationcs et tripudia , impudicas cantilenas , et csetcra

traducit ,
qua; nuptialem torum dcboncstaieut. ''
In uxores quoquc illonim aspcic invebiliir, qua; in
famulas et ancillasita sa;vicbant , ut ligatas et nudatas coram maritis accrnme veibcraient , Tlicssali-
das vocantcs ,
qua; vox apud Aristopbanem veneficas et pra;stigiatricessignificat.

Sic ille .\ntiochenos incessitj qui inlcinperantius sui,s opibus iilebantur; tum etiam non paiicos, qui l)onis

alienis inimincrent. Ad alia vero jam vcniendum. InLomilia octava, oninium longissima, inba;corationis
vcrba, Ego -vinctus in Domino, in vinciili.'; Pauli laudandis, celebiaiidis, lotam piOfmidit aitcm ; imo non
artcm, scd qiiidquid ardnns animus ,
quidqiiid cor vchcmenti concitaliim ainore .siiggerit , irapaiatiis
1'»• ^*• profert in mediiim " Si quis mihi dederit , inqtiit, nunc iit suscitein mortuos , non hoc elegerim,
:

sedcatenam.Si ab ecclesiaslicis curis essem remolus , cl essel niihi corpus saniim et validmn
nonrectisarim hanc suscipere peregrinaliunem, ut solum viderem catenas , ut carcerem , inquo
fiiit vinctus. Alqui ejus miraculorum multa inultis in locis sitnt signa sed non sunl tam desi- ,

derabilia , quam stiginatum. Et in Scripturis non ita me delcctat diim facit miracula, quamdum
male patitur, fiag}-is cccdilur alqiie raptatur. Vere mirabilia sunl illius corporis sudaria et semi-
cinctia qita; stupenda patranl sunt hcec vere inirabilia, sednon ut vincula.

.
,
:

Occasione vinculonim lo(jucns dc sancto Babyla luarlyre , ciijus vitam ille scripsit ut babetur supra
'

Tom. scciindo , dicit ilhim vinctum fuisse , .sicut Joannem Baplistam ,


quia ncmpe rcgcm redargucrat ,
'' = '
ct moricntem mandavis.se, " ul vincida ponerentur cuin suo corpore, et corpus sepelirelur

pag• '
Etnunc
Feninn
Hom.
adjicit in rc

niclia;iim seu
siti

pertransiit
deciraa dicit

Manelcm
nnima
', [
suntcompedes cum cinere

,
ejus

Yalcnlinum
, etc.

,
: tantuin arat ei desiderium vinculorum propter Christum.

scu Cgura.s, et staliias vel imagincs iu ccclcsia esse, neqiic phiia


quani pluribu.s cxpensam fuisse vellcm. Ha;i-cticos passiin exagitat
Cailiaros , scu Novatianos , Arium , uli
, MarcioDem
solet in
,

omnibus
]\Ia•

pcnc oraticnibus ct liorailiis , abOsqiie cliain barcticos. De quibus omnlbus Diatribam iQstiliie-

iiiiis Tom. dccimo tcitio.

Genliaui Ilcncti Latiiiam intcrpietniioncm raultis in loci» passim caslign imus.


0\ 1
.
SANCTI PATRIS NOSTRI

JOANNIS CHRYSOSTOMI

,
OPERA OMNIA.

*TOr EN HMliN SANCTI PATRIS N0STR1

JOANNIS
'^ CI1RYS0ST0MI,

, xPvsoiTOJior,

. Arclucpisco|)i Cunslnnlinopulil.iiii,

Epislulam ad Ejihesios Conimcnlarius.

. [ ARGUMENTUM.

•" ^,' ,- Eplicsiis estqiiiJcm Asixnictropolis. Eiat aiilom


Taur/iv dcdicala Dianae , ct lianc potissiraiim clcara illic

/, - colcbant
eorum
tamquam
crat siipcrstitio
scilicct

, ut nc
maximaiD
illiiis
:

qiiidcm
tantaqiie

nomon

ilas

uiiiis

niim.
lir
*

.
Ad
u.si

31
4H2.
Ilomilins
stiraiis

, altcr 75
Cullcrlinus
ii) Epislolani m\
CuKliniaiiis Coilicil)iis
iiolalur, cl ciini

rt a priina lioiniliii iiicipii.


E|jliC:ilos

J7ri9--5;v spii
1:1)8,
rmaculan-
|()
Cudice Colbcrlinu
ar^iitnciilMii oinit-
' I

Niim. 25, S
1

105, 28: xxX


sese
prprcs
:

^, e/«i n(//c/H thdicala


xxi hi/iiOr,

dcdicuvenml Jnl/ihe^ori.
-,
Diuiuv
).-/>
,

nslfi/iip, el iniliali siiiU, siix


rccle. Sic
cl Psaliii.

/ \
JOANMS CmiYSOST. AUCIIIEP. CO.NSTV.NTliNOr.

,
S.

iriii

i|Uoqiic
cjii» lciuuliim combusscrat, uiiiuifcstum csse
:

.lo.mncs
fiicrat ciiim

cvangelisl.i
ooiiiliiistuiii.

pluriimim
Poiro

rclegaliis ct dcccssit.
Ijcatiis

illic est
vojjia

, ,. \
.
,' Ss
''
-

)
vcrsatus nain illic fiiit

,
cl
:

-
,. '
Timutliciim quoqiic illic rcliquil Paiiliis, ut dicit

^' «

',
.7(. 1.3. ad AcMt te manerei
Kjihesi.
ipsiiui sciibcns

Et plmiiui cx
:

pliilosopliis , maxiiiie ii '.


qtii in .\sia

(luidem et inde fuisse Pythagoras


flonicrunt, illic craut.

:
Nam dicitur
Samos cnim , ,
oi

. -, ,
"^ •

,
iiude ortus ille crat, lonica crat iiisula. Paiine-
nidcm qiioquc
- ct Zcnoncm ct Democritum , et

.
inultos
llaec

iit
autem
adliMC illic invcnciis pliilosoplios.
sinc cansa dicta siint a nobis, sed

ostcndcrem raulto studio opus fuisse Paiilo ad


COS scribenti. Dicilur autcra profundiorcs quoque
/..,-
() . ,
' /

! /' ,
sensus eis credidisse, utpotc qui jam catccliiimcui ,
essent. Est cpistula i)lcna siiblimibiis scn~ •|/•/;,

Ephes. 6.
It). 20.
tentiis

ine
cum Jiducia

admodum
et doginatibus. Scribit aiitcra opistolam
Romae vinclus, sicut et ipsedicit: Orate pro
detur mihi serrno in apertione oris mei,
facere mysterium evan-
celii, pro quo legatione fuiigor in catena. Et

altis el cniinentil)us plcna est sensibiis.


.
"
.,
., • ,
Iv )

"
tvo

"
?)

Nam qua; nusqiiam fere est loquutus , ea hic pro-


/
,
"' quandodicit: Ut innotescat nunc prin•
//, 3 10
2. 6. ei 3.
*
ci*•^''?
cipalibus et potestatibus iii cceleitibus per
,, ' -•

,
*'

-
Ecclesiam varia et multiplex Dei sapientia;
et riHSUs, Conresuscilavit et consedere fecit • "
7WS ccelestibus ; et, Quod aliis generationi-
/>us fiiit cognitum
apostolis sanctis et prophelis inSpirilu, geiiles
esse coheredes, et concorporales et
cipes ejus heredilatis in Chrislo.
, nunc revelatum

comparli-
fuit

. '/_

• cst , 1 exsilium missus isluc venil. Joaanes sum comnienJans dicilpliilosopliosmiiltos illic (loruis-

iii Paplion insulam relegalus esi : posleaque venit se , ut PjLliagoram qui ex insiila quidem Samo erat
E|)l)csum. Cliryso.slomiis vero liaec carptiin reccnsens, sed Samus lonica erat ul E[>licsus ;imo quod non ad-
,

iion lam accurale omnia proferl. dit Chrysostomus, Epheso adeo vicina ut ex iila urbe
" Coislinianus unus TluOj/ifiXi -:^ shxi, rew; Zi conspiLerelur. De caeteris quos addit pliilosopliis mulia

. quKdam poslea jam dici posscnt, sed adeanUir Diogenes Laerlius cl alii.

.
cl

,
iwji/.r, , -oj; n'xf,iJ.i-Alr,j,

ilicla mendose repclit. .Aller \cro post /. sic De quibusdam certe, ut dc DemocrUo disputari potest.
,

pcrgit, •: ^' ll'xp<j.i-AZr,-j Xi-itji /. -/; /ai '/;/- a Coislinianus aller EcTi Zt o\i

yf-tzo-j. Sic quibusdam omissis. Locum ul nimc est beue )./] '//« ifr/AuVf «/. xai /^'^^
liabere piilu. Chrysostoruus carpllm loqui.ns, cl Eplie-
1 liPIST. EPIIES. CAP. . IIOMIL. .

t)cOU,
OMI.Vl.V '.

',
', ^ -
Cap. . .
per voliintalem Dei,
1.
HOMILIA .

Faulits apostolus Jesu


aaitctis qui sunl Ephe-
Chrisli

. • si, et

vohiselpax
Jesii Chrislo.
fidelibus in Chrisio Jesu
Deo Palre nostrn
: 2.
cl
gratia
Domino

' . , ., , *, '. ; - U i . Ecce


cemusne cum minorcm
illud, per, dcdit Patri. Quid ergul' di-

"/ ,
; ? Miuirae. Sanctis, inquif

, '.
,
(jtii

uxoics
siint
Ecce sanctos vocat viios
et
Ephesi,

servos :
el fideUbits in

et
qiii

boc constat ex
haljcnt
Christo Jesii.
lilius

fine cpi-
et


stola; ut quando dicit Mulieres viris suis sint

. -
, , :

,
£,,/„., 5.
" subditw ; ct rursus, Filii obedile parentibus ^'^"^'^- '
['• veslris i et, Scrvi obedite dominis. Cugilemii.s
''

,^
,, '
,
.
,
''
paOujxia,
i[uanta nos tenct socordia

-
E tus, et quantus tunc esset piOventus bonorum
virorum et pia^ditorura, ut etiam munda-
, et qiiam rara sit vir-

.
. , ; '.:^

• "
ni

cium.
seu saeculares luuc sancti diccrentiir
Gratia vobis
Dornino Jesu Christo. Giatiam
Deum
Quomodo ?
vocavit
et

:
pax

illius

Aiidi
cnim
Deo Patre

graliae

eiim
dixit, cl

alibi
boc
ct

est

diccntcm
Hdclcs.
noslro et
Patrcm
indi-
:

',
.,
1" 3
.'.
6

4
Qiwniam aiitein
Spijitum Filii sui in corda vestra, clamantem,
estis /ilii Dei , misit Deiis c«i '.

.
, ,

' Abba Pater. Et Domini nostri Jesu Chrisli.

,
.,',
,-
6 1•- Pi-opter nos cnim Cluistii.s factiis est

Benedictus Deus,
, et in carnc
Pa-

.
visiis csl. 5. inqiiit, et

3 ter Domini noslri Jesu Christi. Eccc, Deus

"
. ,, ' .
7. ejus qui carnem siiscepit. Qiiod si non \is, at
Dei Yedii Paler. Qiii benedixit nos in omni
* • - benedictione spirilualiincceleslibus in Christo.
Judaicara liic siibindicat bencdictionem nara ,,,.

.
:
6.
; , cratquidem benedictio, sed non spirituabs. Quid
cnim dicit? Benedicat te Deiis Benedicet
.
;, ', ,-
Deui.j.iJ.

,,
,

, fstus uleri tui , bvnedicet inlroilum tuum et


;

/. \
, , exituin tiiitm.
In omni benedictione
adhuc tibi dee.sl ? Factiis
Ilic. autciii non
spirituali.
cs
,sic

immortab^s
; scd quid?
Qiiid cnim
, factus es

)5 , .) ,
;
,
, 1!
liber,

Irater, factus cs

rificaris

eliam ciim ipso,


factus

: omnia
e.s llliiis,

cnbcrcs
tibi gialis

inqiiit,
:
facliis cs jiustiis

simul ipgnas, .simul glu-


donavit. Qiwmodo non ,.,.
omnia nobis dvnabit?
, factiis i-s

S.32.

* Hoc iiliiribiis c.\[)lical Clirysostomus in finc bujns : Sic duo Mss. [ct iiiar^, Savil.] Edili \cio •/ysaiv.
liomiliic ubi\idcuiS' * [oj marg. Savil. Mox idcm oTv/ .•• eui.]
-iviy.i addil mnrg. Sa\il 1
S. JOANMS CIIRYoOSr.

016•1)5
. ^.
VRCHIEP. COSSTANTIJSOP•

-,

. "^ , /,
Piimilix" lua; adoiantm• ab angclis , a hi ;

ct Sciapliinis quid adliuc dccst ? In omni hene-


-,
:

Jonn.
33.
16•
dictione spirituali.
jilcrca

suram habebilis
Kain
omnia

sicut qui
illa

,
Niliil est hic carnale.

excmit dicens, In
ut qui nos
habebant carnalia, spiritualia au-
dire non potcrant: ilaquiasscquuntur spiritualia,
ca non possunt asscqui , nisi priiis
mundo
ad haec duxcrit.

disccdant a C
Pro-
jires-

uyvv
<,
,

] ) ,'
^ 4 ,. !5

,

.^-' [3 -
rarnalibus. Qiiid cst benedictio spiritiialis in ca;-
'
, ,
,

.
'
lcstiLiis? Non in terra, inquit, sicut apud JudaOs: " ,

,, ' .
Isai, I. 19
ierr<B comedelis In terrain fluenlem
:
ExaJ. 33.
3. melle et lacle : Benedicet Deus terram tuam. , ; ,

Psal. 84-
Hie autcm Qui diligit me scd qiiid?

,
Diliil tale ;
,
i3.
Dcut.\5.^ mundata mea sei\'abityet ego et Pater adeiiin

, ' ,.,
Joan. 14.
veniemus, et mansionem apud eiimfaciemus. ,

,
23.
/1/,.. 7
Qici audit hcec mea verbn, et ea fecerit , assi- (;>,
24. 25. milabitur viro prudenti, qui (udificafil domitin 5
suam siipru petram, et veiili , et i<e- D

, ; ", -
neritnl fluvii, et irruperunt in
et non cecidit : fundata
iiiam petram. Pctra autcm qua?naiii cst, nisi rcs
dcmum
eniin erat siipra fir-
illam,
' ' -

, ,

Jh. 10.
33.
32
ca?lcstcs, qiiao sunt supcriores quavis niutationc?
Qid CBim confessiis me Jitent, inquit, coram
hominibus confitebor et ego eum coram Patre
meo qid est
,

in ccelis. Et qiiicumque rne nega-


• ,"
, ,, .
,
- ,

,
,

)
/. 5. 8 i'erit, ego quoqiie eum negaho. Et rursiis : Beati •

mundo corde, qiioidam ipsi Deum videbunt; (/\


. V. 3. ct itcruiii, Beati pauperes spiritu, quoniam

. -

/.,,. °.,
//. . . ipsonim est regnum cwlorum; et rursus^ Beali \
qui perseqiiittionem paliuntur propter justi-
tiam
ccelis.
,
qiwniam merces vestra copiosa
Vides ubique ca;los, nusquani terram
est in
, ne-
, , , py, ;
;
r/iilipp. 3 qiic quK sunt in tcria. Et rursus : Noslra con- •

, ),' ,
20. 19.
versalio esl in ccelis, tinde etiam Sah'aloiem
exspectamus Domimtm Jesum. Et nirsus, Nun ',

IMr.3- >
terrcna sapicntes, sed
sto Jesu. Hoc cst,

IMoyscn erat haic bcncJictio. Quarc non


per
qiia;

Chnstum

qiialilatc, sed cliam intercessore esccllimus. Sicut F

etiam dicit in E|5istola ad Hebrasos


quidem fidelis in iota
sunt in calis. In Chri-

domo sua ,
.Tesiim,

:
non pcr

Et Mojses
siciit
soliiin

mini-
))(

,
,
' ,

. Itoi

.
ster testimonium eorum quce erant dicenda ,

.
iiL :

Christus aulcm tamquam filius siiper domuin


" ,
,

siiam, cujiis domiis sumus nos.


nos in ipso
niiis
aiite mundi
sancti el immaculali in conspectu
-4.

constilutionem, ut esse-
Sicut elegil

ejiis.
, ,
• '
,, -
JIoc cst autcm qiiod dicit : Por qucm nos bencdi- •^/•,
xit, pcr cuni ctiaiii clcgit. Ipsc crgo nobis illic

» Codex unus [cx Lcv.


S2v5/v. (M:iig. Savil. -
20, 21.] yy-^zOs
ioutscio;» ; //.;v
J

-/ ,/.
/ -/» '=«
ijTf,
' -« /]
iJJs/ist
elc. , ul in scric le^ilur. uurra idcm t.
,

-^' .
0;)

, 1\ F.lMbT.

"Oirou
VD F.1>11F.S.

),
C\P.

omnia donabil:
i. IIOMIL.

ipsc cst
I.

juJcx, cl dicct : Venile jj„,i!, ,_

:
ij'j. henedicli Patris mei, possidete parattim vobis 25. 34.
regniiin constilutioiie mundi; et riirsus, Vhi

,
j_^^^ ^_

' ,-
sum ego, volo

) ,.
itt lii tjiio/juesint. a^-

Kdi Et
aytSov
'
' ([., ' dore
2.

,
qnod
in omiiilnis feie cpistolis studct hocosleii-

iiostra non sint rcccntia, scd jam olim


(•)
.,
; , '; ,-
e£formata sint et cspressa ; ncque cx eo quod Dciini

', , -,
pcenitucrit, scd ics ita fiicriQt dispcnsalse ct nra?-

?,. ^ dcstinata;. Hocaulcni cst multa;piOvidcntia;. Quid

,
est, Elegit in ipso? Per fidcni in ipsum Clirislus

' ', ^-
, ,
hoc pi\x'clare gcssit ptin.sqiiam facti csscmus, inio
)/,0?;.
.
rcro priu.squam constitiitiis cssct mundus. Rcclc

,
,
autcm constitutioncm appcllavit id

'.
est, dejectioncm, tamquam a raagna aliqua altitii-

'
•),
' . Ayv'-
dinc dejcctum ipsiim ostendens.
C ctquKdici non potest, Dei altitiulo,
Magna enim
non loco,
csi

scil

;." , ',
- , ";'- quod siipcrius cvccla sit cjiis natiira; ct

inlcrstitiiim intci• rem creatam ct


magniim cst
creatorcm. Erii- ..-,

'
bescant lia;rctici ha;c audicntcs. Qiiid dutcm elc-
•"'';"' "-
',
',
. , , git:'ut cssemtis sancti et nnmaciilati in con-

...

°; " -, ',
',
'-
-
/
,' 6 '.
--
spectu ejus. Ne cigo audicns qiiod clcgeiit fidein
solam sufficerc putcs
ptcrca, inquit, nos elegit eliam
sancti et immaciilati. Elcgit ctiara aliquando
daxis.
Ju-
Qiiomodo? Gciitcm, iuquii, lianc clpgit cx
, vitam cliam addit
adLoc,
,

iitesscmii.s
: Pro-

^
ptov

.
'
,
^' ..,
,

gcntibus. Si autcm lioinincs cligcntcs qiia; sunt
optimaet pulclieirliua eligunt, multo magis Deus.
/)^„,
'' '4• 2-
„. f;_

', .' '


Elcclos quoqiie csse, cst et Dei bcnignitatis ac cle- ,2"
'- raontiae ct ipsonim vii-tiitis indiciiira : omniiio Sancii «ni-
^, '' enim probatos elegit fccit nos ipscsanctos; scd '"

'
:

sini
opoitet manere sanctos. Sanctus est qui est parti-
ceps fidci, qui est iinmaculatiis qui vitara liabct
'-
,
,

''',
/. '
, in qiiaiii milla cadit rcprchcnsio.
qiuxrit sanctitatem, ct ut luilli
Scd non tantum
simus aflincs rc-

,
)•| / . ,
' prehcnsioni, sed ut coram ipso talcs appareamus.
Sunt cnim sancti et imraaculati sed qui sicexi-

.
,

. ,- ; stimantiir
cris dealbatis
ab honiinibus,
vcbit qiii
qiii snnt siiniles scpiil-
pcllcs liabcnt Scd

,), . ,
,

non qurerit talcs , verum quales dicit propbela ,

' ,
manuum

, Et secundum
yapiv • puritatem. meariim. p,^/ ,,

. •/ , /'
Quamnam? Qiia?nt sanctitatcm 23.

,
qiia! cst in con-
-vj-o spectii oculonim cjiis , qiiam Dei videt ocidus.

-
.,
, Honim prxclara gcsta dixit, ct riirsiis ad graliam

ascendit et ait In caritate, 5. qui prcedestina-

, ' ,/^',
:

.

F vil nos. Non cniin flt a laboribus et gestis , scd
a caritale;ncquc a caiitale sohini, sed ctiaiu a no-

' - stra virtute.

esse salvos
Nam si
: si
a caritate soLt, oporteret

autem nusns a nostra sola vir-


omncs

» Coisliniami5i

iDti-rpres Lnlinus.
uqus
Qucenam,
zrAovzO-joi

, . -, rectc, el sic lcylt


cst hwc geiis
.'
Eililt. S,^^
'> [Forl.
il. nt Morel. rrS,

it-zovi5<//.sv5!i. V. Mallli.
; -jo;. [Qiiod rcsuiiiimus.]
2.'i, 27; Acl. 2,!, 3.]
,'.
Iiilo, suporvacanoii.srdis.sclejiisadvcnUis, cl
cuniquc iacta sunl per dispcnsalioiicin. Scd neqiic
S. ,0'18 CIIUVSOST.

- . ,) ],:^ ..--
4
COASTAATINOP.

•/)
,

a sola caritatc, ncquc a noslra


utnsquc. Elegit cniin nos, inquit
/n caritatc.mqmt, prw-
eligit, scil qiiid cligat.
viitiilc

: q>ii
, scd cx
aiitem
,, !
,

--
', "' .
,

,'
,

,
deslinai-it nos. NuUiim cnim salvura fccissct vir- ; ,

tus, nisi csset cantas. Nain, dic mihi , qiiid pro-


- ou

,' .
fiiisset Paulo, ct quid effecissct, nisi ipsum cvo-
rassel c sii])eris, etdllectum ad sc trasisset? alio-
quin aiitcm, quod laiii imillis dignatiis sit, cari-

/ •

'^
, . ' ;-
latis fiiit , non iiostia; virtutis. Nam fuissc bonos
),

. ; ,-
ct virtute prceditos ct credidisse et acccssisse, fiiit ,

lioc quidcin cjus qui vocavit, scd nostnim qiio-


qiie : quod aulcm cum accessisscmus tam multls
dignaUis lionoiibus

/
ut confestim ex ininiici-

'
sit ,

lia duccrct ad filiorum adoptioncm , esl re vcra


', ,
.
cxsupeiantis caritalis. Qiii i?i caritate , inqnit, •

prcedestina\'it rtos in adoptionem ftliorttm per C


Jesinn Chrisliim iii ipsum. Vidcs qiiomodo ni- ', -
..,, , •.-
liil sine Cbristo? qiiomudo niliil sinc Patrc? Ille

'-

pra-dcstinavit, hic adduxit. Et lia;c ponit c\tol-

" •, .
,
Hom 5 1. lcDS qu;e facla sunt, siciit etiam dicit alilii Non
',
1
:

soliim aulem , sed etiam glonamitr per Poini- ,

mim nostnim Jesiim Christum. Nam raairna

,
qiiidciu sunt qiuT data siint, imdto autem fiiiiit

inajuia ,
qiiod dala sint pcr Chi-istiim
(|ijcmpiam cx scivis raiscrit ad seivos
Unigeniluni. Seciindiim propositiitn,
,
;
quod non
scd ipsiim
inqiiit, vo-
. ,3(

' , . )-
luntatis sitcs. Id cst, piOptciea qiiod valde vclit.
[)
Desideriiim ejus, iit ita dicam hoc est '

,. ,
, : iibiqiie
,

rnim ( hoc cnim vocabuliim liic iisnrpat •


, -c,

Paulus ) cst vulunlas piimaiia. Esl enim ctiam


alia voluntas : vohintas primaest,


iitpula , iil non
pereanl qiii

qui facti sunt mali peicant.


ncccssitas,
pcccarunt voluntas sccunda

sed vobintas. Id ctiam vidcre


:

Nonenim eos castigat


cst,

licct in
iit

, /- ,


,

I
,,,;.;. Paulo,

''
/im. 5. g^jg
nuhere ,
siciit
iit qiiando dicit,
meipsum;
filios procreare.
et rursiis,
omnes homincs
Volo juniores
crgo primam

, . , •

,
,-
dicit vohintatcm, vcbomciitcm vubinlatcm, vu- " •

liintalcin qua; esl ciiin dcsidciio, |)crsinsinnem :

non ciiim rccusabo diclionc comraiiniuic, ut


.
.,
iiti

, ,
simplicioribus rcs sit ddiicidior sic onim iios
'4
-'/
:
,

dicimus,
pcrsiiasioncm nosliam. Huc crgo
id cst, .secundiiin

silti \\\\l : valdc


;

.
cupit, valdc dcsidcrat noslram sahitcm. Ciii• sic
,

,, ,
nos ainat ? cur sic nos diligit? sola bonitalc :
,
?).
,- ,• , gralia cnim Pnmterea dicit, /')(!'
cst a bonitate.

3 lioiiiiaic. deslinavil vos in adopiinncm filiormn wlonfi. ,


"

Coi.slini.Tiiu.s iimis TTfoofihst; -/i/iSj. .).{' -// clc. c[ii:i• lcclio non .'i|icniciiJ:i.
1.\ K1'1ST. AD EPllE?. CU". 1. IIOMIL. i.

/0^,
,'.
©,
"Ivx
Eyapi-i.)ffsv
; »|<.- ct

tia;.
admodum volcns ,

Secunduni propositum voluntalis sux,


iit oslcnjatiii• gloria cjiis gia-

iii-

qiiit, G. 1« lattdem glorice gratiie su(e, in qiia


gratiftcavil nos in dilecto. Ut oslciidatur, inqiiit,
gluria cjus gialia>, in qna nos gratos fccit in di-

, ^, ,
-/
lecto.

5. Ergo si ad hoc gratos lecit , iii laudem glo-

[[
Tr,;

'); . ,;
- auTrj.
^
1132 gratia;

mancamus
cjiis,

iii ipsa.
et ut ostcndeict ojus giatiara;
Ad laudem g/or/ie. Qiiid sil)i

'
,
' /, 4 . '; ; ; ; vult ilhid? ut quis
glorificct? ut
ipsum laudet?
nos, angcli, archangcli ?
ut quis ipsum
sed ct

"
' ['. |5- omnis cieatura? Et quid Loc?
nullocgct. Cuv ergo vult a nobis laiidari
Niliil : Deus enim
glo-

,. ,
; ct

', ' - rificaii ? Ut in ipsum earitas sit in nobis fervcn-

,, ,
,. .
tior. Ex nostris cnirn nihil aliud cnpit qiiam no-
- strara saliitcm : non ministeriiira , non glnriam,

, ^,
non aliquid aliiid, ct pioptcr hoc facit omiiia. Nain

'^ - qiii laudat


graliam, aKcntior
ct admiratiir eam qiia; in se facta est

Quagrati-

/ .
crit et diligentior.

,
', ficavil nos , inquit. Non dixit, id

est, quara giatis donavit scd id csl,
'
; ,

,
giatos fecit lioc est non solum libeiavif a pcc-

, '-
, : ,

, *\ calis sed etiam fecit amabiles. Qucmadmodum


,

cnim si quis scabiosum et pesle ac morbo scnioquc


,

,
^
'
•^
,
ct paiipeitate ac

tiin forraosiira

piilcliriuidiue
fame confectum
fererit

Aincentem,e genis quidcm splcn-


et peidituni, sta-

juvcDcni, omncs lioinincs

, f,
dorcm valde emittcnlem,
ejaculationibus solis fulgores occidtantcm; deindc
et micantium oculonim

. ' -
cum constitucrit in ipsoflorcKtatis, ct postca cinii

..,. ", ,,--


• purpura inducrit et diadema imposuciit, et omni
^ ,
' rcgio oniatu decorarit : ita nostiam instruxit ct

ornavit aniuiam, pulcbramquc fecit , desiderabi-


lem ct araabilcm. Cupiiint enini angcli talem aspi-

,, /' '-
..
. ''/
'
,

,
ccre animam,

dcsidcrabilcs.
archaiigcli

Virtulcs. Ita nos etiani fccit gratiosissimos, et sibi


Concupiscet enim
speciem tuam. Vide cnim quara nosia antea lo-
qncntes, quanla plena gratia nuncloqiiamui•.
amplius admiiamur divitias,
qiioque ot omncs

non
, inquit

arnpliii.s
,
alia.'

Rex

Non
qua;
Ps„,[^'^,
'2-

', .
sunt, sed caelestia et quae sunt m Nunnc

.^ "
liic calis.
'
,

pucriim ilhimdiciraus esse scilum ct gratiosiim,

qui cum clegantia ct decore corporis, midlam

'
;

'. cliam in vcibis habet gratiam ? Tales sunt fidc-


Vidc qualia loquuntiir qui sunt my-

/
, lcs. iniliati

quod vcrba

' -
- steriis. Qiiid fiicrit illo ore giatiosius.

;
[
Fort. 7 /3i/XCaOai
, -
vajw.j
' F.
cmittil adiniiabiba, cl

labiis cjiismodi mystica' mcns;c cst parliceps, riim

niulto splcndoic ct ilducia ? qiiid vorbis iHis gra-

» Morel. u-joiip-x.
mundu coidc ct uiiindis
8 JOANMS CHR\SOST. ARCHIEP. CO.NSTANTIAOP.

;
S.

,
. ,],. ;^
nbicmintiamus? per qiix 52).; Si'
liosius, pci- qii.T diaholo

Confessiu in Christi inilitiim nuracium


aJscnbiiniir? con-
anic Ura- fcssionc iUa qisx fit antc lavaciura , ct illa qiiae ;
tov

$-
Xf,i5T(")•,

ctuni ,
confessio 'post lavacrum? Cogitcmus quam mulli baptisma ,

|>usl I.:va- corrnpimus , el gemamus , iit id possimiis icci- , ,

cruiii.
Tn dileclo, 7. in haheinus re-

. ),.''^ .
pere. inquit ,

demtionem j>er sariguinem ipsiiis. Qiiumudo? )'


Non solura csl admiiabile quod Filium dedcrit; F )-
scd quod etiam eo modo dcdeiit, ul ipse dilcctus

.
'

mactatus sit. Multa est hypcibole : dilectum de-


Vide quanti nos , ^, -
,-,
dit pro iis qui habebantiir odio.
,
«stimet. Si, quando ipsiira babebamus odio ct (» •
,

cramus
dcinceps facict,
inimici

gratiam? Remissionem
iiipcinis desccndit
, dedit suiim dilectum, quid non
cum

ad
fuciimus
,

infciiora
inqiiit,

:
ei

ciira
leconciliati per

peccatoriim.
prius dixeiit
5
, .
;^;

,'
,
, •

lilionim adoptionem et sanctificationcm et imrua-


. ), -
3.. ,. - °
culatos, tunc quoque vilium dicit non minuens,

,
;

neqiie a magnis ad parya deducens orationem, •

Sfd a parvis ascendens ad magna. Niliil cst enim


a:iqiic magnum atquc Dei saDguinem pro nobis
/.
'
csse effusuna
Loc esl
; et iiliorum
majus, quod ne Filio quidem pepercerit.
adoptione et aliis donis
)
,

" ,

. ,,,
Magna les est remissa esse peccata , sed niajus est ,

quod pcr sangiiinem Dorainiciim. Nam quod boc


.
. ,, ,
, - .
sit longe tnajus omnibiis, vide quoniodo bic quo-
que exclamavit diccns Secundum divitias gra-
tice ejus, 8. qiicB superahundavit iii nobis. Nam
:

,, /.
illae quoque sunt diviliie, scd bs multo magis.
,
Qita superahundavit ,
vitia;

sa•.
, et , Siiperahundavit, id
Verbis exprirai non possunt ea
esperti sumus. Divitiai enim sunt, diTitiai super-
inqiiit, in nobis.

est ,

,
qiia;
Et di-
affatim f ffu-
nos re C
''
,
, ',
. /-
, vp^>Jv,

, .
abundantes, divitiae non hominum, sed Dei, ita

ut es omni parte veibis csprimi non possint. •

Ostendens autem quomodo superabnndanter de- ,


(3
derit, In omni sapientia et prudentia, inqiiit,

9. ut notuni fncerel nobis sacramentum vo-


lunlatis suce. Hoc est , cum sapientes fccisset ct
priidentcs in ca quas vere est sapientia, in ea quae
vere est prudentia.
4. Pap£e
siia mj-steria.
! quanta amicitia
Foluntatis suce,
! Nobis cnim
inqiiit; acsidice-
dicit

.) ,

,.
;

,
; --
ret, nota nobis fecit quae siint in suo corde : hoc

.
/
cnim cst mysterium quod plenum cst omni sapicn- )
tia et

tias ?


prudentia.
qui nuUius erant
veheret ad divitias.

Quidam Mss.
Quld cnim par

-.-,
Quid
pietii,
diccs hiiic sapicn-
eos invenit ut pro-
potest «quipaiari huic

male. [Infra niarg. Savil.


D ., » Alii tjS i/iov. Infra Savil. et Morel. male, /i^ /aysi
j ^/^ ,

pro '/.;.\ i^,$, Coislianiamis /. ya/i, ct sic legit Inlerpres.


, ;

57;/;
, ) ;.
,

/.\
, -. '1\ EIMST.

avco
VD EPIIF.S.

Kai
CAP. I.

solcrli facilitati ?
HOMil..

ropcnlc sursum ascendit. Ncc


I.

qui erat iniuiicus, qui exosii.s, si

.
ixdvov, lioc soliim, sed ctiam

, , , in lioc tempcre ; idque ciat sapientia;, et quod pcr

,'
«. crucem. Prolixa liic se offert oratio ad ostendcn-

,. - duin, quomodo lioc erat sapientiae, ct quomodo



. Ideo iiusus, Secundiim be-
iios effccit sapicntcs.

^
,

;
.,,, ," ,

$ -
[;.- neplacltum suiim,
ipso. Hoc est,

ut ita posset nobis effan mysterium.


inquit,
hoc cupicbat, Loc
qiiod proposiiit
paituricbat,
Quodnara?
iii

Quod liomiDcm vclit apud siipeios sedcrc. lluc

,. ''
^[.
'
-7• auteru fisctiim cst, 10.
nitiidinis temporum,
In d.spensationcm plc-
instaurare omnia in

,^
,
,

' - •
Christo, quw
ipso. Abscissa fuerant,
in ccelis, et qucB in terra stint in
iBqiiit, ca;lestia a tcrre-

,'
,

.
. --
slribus, ron habebant uniim caput. Nam qiiod

'.
, , . ,,,
,) .
/
,
attinct qiiidem

item : nam
ad rationem
F Deus; quod autem adrationcm conjunclionis, non
creationis, iinus ciat

errore gcntiura diffiiso, absci.ssi craiit


ab ejus cbedientia. In disjiciisalionem, inquit,
pleniludinis temporian. Pleniliidinciu temporiim
1 ipsam appellavit dispensationcm. Vide quam ar-

, ,,
-
cuiate loqiiatur. Et ciini ostcndissct quidem a Pa-
lie principiiim, proposiUim, consilium, piii,iuiu in-

, ., - ,

,
_ / citaiucntum
pletionem
niinistruni.
;

pei•

'Nos
cani autem, qiix per opeia
Cbiistum :

elegit, iDqiiit,
nusquam cum nominat
i/i
fit,

ipso,
adim-

cum
ad fdiorum adoptionem

. ./
nos prcedestinasset

,
.
jiej• Christum Jesum in ipso, et ad laiidem glo-

, " ; ', , , riiv gralice ipsiiis in hahemus redemlio-


:

' ,
, - nem per sanguincm ejiis, qiiain proposuit in
dispensationem plenitudinis temporum, instati-
'.
', •

/•,
,

--,,
,, •(,. rare omnia in Cluisto. Et niisquam eiim dixit
luinistriira. Si

ide qiio res redeat.


dixit,
aulem

Per voluntatem Patris.


et

Nam
in cl per sunt minislii,
in principio epistola;

Pater, inqiiit, vo-

, . /. , , luit ; Filiiis est operalus. Scd ncc qiioniara Patci•

,,
vohiit, Filiiis cst cxtra opcrationcm ; ncqiic^ qiio-
. ' niam Filius est opcraliis, voluntatc privatus cst
, Pater; sed Patris et Filii communia sunt omnia : Jonn. 17.
)'
/, ,

,
C nam Omuia mea tua sunl, inqiilt, el tiia inea
'"'

,
, -: ,
-
..
sunt. Plcnitudo aulcm tcmpoiiim crat cjus advcu-
.tiis.

ef
Qiiia igitur

pcr prophetas, cl

pcricuhim erat ne temcre factus


temcrc fssct piOdiicUis, imo vcro
omnia
pcr lcgcra,
fcccrat, ct pcr angclos, ct

ct nibil

csset
in suarn
proficiebat
homo, nc
pcini-

'
" Ei 0; TO, ev,
T:fx'-//ji^,
y. - , «, ui'j./.i-JOJ h-h,
Si aulem iii, ei per, sunt ministri, vule (fuo
Ip-j. - ctiam, illud,
per Christunt,
iv
qii.-e
1::&, in Chnslo, et, Ztx
frequenler occiirruiit. in
^,
Novo Tc-
;ej reiieaf. Id aiilem dicit Clirysostomu.s, quia Ariani slamcnlo, siguificare Cliristum csse niiiii.slniin qiios j

el alii liaereiici quL dicebant Chiislum rera factain, cl ip.':e pliiribiis coufulal in UoDiiliis dc IiicOinprcliciisi-

minorcm Patre alqiie mmislrum ejus csse, piignahaiil hili cl alihi.

TOM X. 2
,

10

,
nicni, Pfreiintibus omnibus
S. JOAKMS CHRVSOST.
cl magis ([iiara in di- ).; ,
. '«;
ARCIIir.P.

(;" 6'
. -
,
C0NSTA.\T1IVOP.

.,
lianc dispcnsationcm invcnit, qiix

gratiam, nc tenicrc et fnistra creatiis essct. Ilanc )


tomnonim dicit ct sapientiam. Qiia-
fit poi-

.
' :{ ;
*
,

'-
le? Qiiia
salvi

(
qiianilo

vx£lO?Conjungelc. C;ctcium studca-


masime erant pcrituri, tnnc

inqiiit. Qiiid cst

,
.
Ivqj


,8payi> -

'. .
niOximc acccderc ad ipsam vcrilatcm.
/ 4\
, ,
', ^
miis

, ',/;,
. '.
Nam a iiobis qiiidcm, ut ctiam in moic est posi-
tiim, dicitui• ,
qiiai piolixc dicta

siint in brcvc contrabcie, et omnia quas prolixc xai

;,
-
dicta .sunt conipcndiosc diccre. Nam hoc quoqtic xai

ila liabct

tiir

rcdc"it.
in ipso
: (liKT

Yerbum
cnim longo tciupore dispciisalian-

euira
buc cst, in^smnniaiu
consummans, et in jiislilia

/ , , ' - ""',
'-

, / -
'
coraprebendit, et alia addidit.

,-,' )
abbrcvians, et illa

lloc cst, et rcdiictio in snmmam. , • -


Est el aliud quod significatur. Quodiiam boc ? /_,
Unum omnibus posuit caput, ncmpc Christum

'. 4,
,

scciindum carnem, ct angelis et horainibus : boc

/, -
'-
,*;!, ct angelis nnum dedit principium, ct bomi-
', ']

^ /,
iiibiis : liis qiiidcm id quod est scciindum cainem, [

, , ,-<,.-
autcra Dciim Verbiim. Ul dicas dc domo,
illis

qiia; parlim quidem est marcida ac


si

dcbilis, partim

/.
autcm valida ct fortis, Domum reaidilicavit, boc Oh-'.;

", , -
est, fortiorcm fecit, forliorem imposuit Ijasim: ita

bic quoqiic omncs uni subjccit capiti. Ita cnim fiet

-(,
''
,- -

unitas, ita accurala el perfecta fuent conjunctio,

quando omnia rcdacta fuerint


supcrnc quoddam uccessanum habenlia vincudum.
Tanto ergo dono dignali,
niguitate, ne dedecore afficiamus eura qui nos af-
sub unum

tanto honore, tanta bc-


captit,

='^

P''' "«'
' -
fccit bcneficio,

nis giatia,
ne faciamus ut tanta sit nobis ina-
vitam ostendamus angclicam ct an- '•>
"^^o"' i^^^' °"

Sola , ,
^'T'

y.,x\ < . ,

gclicam virtiitcra, ct yita: agcnda; rationcm ; ro-


coquc et quaeso, nc ba;c omnia sint nobis in jiidi-
cium condemnationem, sed ad fruendorum bo-
ct

norum pcrccptionem qiK-e utinam nos onmcs :

consequamur, gratia et bcnignitale Domini nostri


Jesu Christi, ciiin quo Patri ct Spiritui sancto
gloria, imperium, ctc.

1>
[ Marg. Suvil.
Codex
Kv9punoii
, .] ^
uniis T5;jT£ffTi
'
toe> rb
:£ KyyiAeii
^azy.y., os
'/ ^
Tz-jvjiiv.
conj. / .]
tOj Oiby Xoyoj, ieclio Bon spernend.i. [Savilius bis
IX F.PIST. AD EPHKS. CVP. I. llOJIIi.. II. I I

. HOMILIA II.

' ' ,,

, ,
-
(JAP. 1. V. .
sumus, prtBclestinati secundum proposituin
ejus, qui operatur omnia seciindwn consi-
liitin vohinttUis suce, 12.
etiain nos sorle vocati

iit simtis in lau-

, ,
( C dem glurice ejiis, nos, ijiii ajile spcravimus
) in Cliristo: 13. in qiio et vos cum audisse-
tis verbum veritatis, evangelium salitlis ve-
) ., stne,i7i quo el credentes signati estis Spirilu

. protuissionis sancto.
redilatis
tionis
nostrce
in laiidem gloriie
, in
M. qui est pignus he-
rcdemlionem acquisi-
ipsiiis.

•)
,

'/
." t
1 . biqiic Paulus ineffabilcra Dci in nos hcni-
-,
/ , -- ^
gnitaterastiidLiit

Nam
dicat
quod accurate non
:
DStendere,quoad ejus
possit, audi

altititdo divitiarum et sapientice et


iieii potiiit.

quid ipse
n,,,,,. n.

-

, .' , -

scientice Dei ! inscrutabilia siint jitdi-^^•

' •
cia ejiis, et in\'esl'igabiles vice ejiis! verumta-

,. ', raen ostcndit qiio ad cjiis (icri potest. Quid crgo est
),', 3

' quod In nos sorte vocati sumus

' /
dicit, et

',
;
proedestinati ? Disit supcrius : Nos elegit : liic

• , •
dicit,Sorte vocali siimiis. Scd qnoniaiu sors cst

,
casu.s, non libeii arbitiii ncc virtutis adliacret

,
;

, enim ignorationi fortuiio casui, et saspc

) ..
et iis

- omissis qui siint virtute prsediti, eos in medium

,' .•-,, ,


/•

'
• producit qui indigni sunt qiioium ulla liabcalur
ratio
inquit,
tiir

vcl
; vide qiiomodo id conigat. Prwdeslinati,
secundinn propositum ejiis qid opera-
omnia. Hoc cst, non fortuito ct forte vocali
electi sumus Dciis cnim cst qiii elogit
ad
; ne- ;

& qiie foituito lianc sortcra vf/nimus ; Dciis cnim

,

., - -^ est cpii ad sorlcra vocavit ; scd secundiim pro-


posilum. Hoc etiam in Epistola ad Roinanos scii-

., , bens dicit Qui secundum propositum vocali Hom.S.zS.


,
;

^°•
sunt sancti. Qiios vocavil, eos el jiistijicai'it ;

F qitos autem jiistificai'it eos et glorificavit.

, -
,

''

.
, ., /.
- ,
- Cum
situm vocati
qiianla sit
piius dixisset, lis qui

abis, disit etiam sortcni


sitnt, simul etiam volens oslendcic
coriira piaistantia, si confciantiir ciim
secundum propo-

ila ut liljciiiin non

.,
;

tolicret arbitrium. Quod igitur magis ad bcali-


, ' tMdincm pertinet, hoc ponit. fjors cnim non est
, virlutis, .scd, ut ila dicam, casiis. Ac si quis di-
, ccrct, Sortc facta nos eleglt. Totmii aiilnii sic

' Coislin. uniis /, - -/:.


3

JOAiNMS CHRYSOST.

/.,.
ARCIIIF.P. CONSTANTINOP.
S.

iiitrlligas,

praitlcstinatos, lioc
ab animi

posiiit :utputa, viilit

tc vorati : rst
inslituto

cst, sibi

nos
cnim admiianda Dci
qni omnia novit priusquam ca ficrent. Tii aulcm
et

pi-iii.si]iiam
libero
elcctos dcstinavit ac
arbitrio

csscimis sor-
pia^scienlia,
,, ',.
.-
:(•

'
otov, -

, ,-/
vide quomodo ubiqiie ponit stiidiuin, iit ostendal,
qmid non cx
principio ics
pcenitentia, scd ex

omncs ita
ab allo pctito

siot eiTormata", ul in liuc ),


.; '
, ijLr,3iv

-
-
iiiliil

cit

Non
simiis Jiidxis minores, et ideo pro lioc fa-
omnla. Quomodo crgo dicit ipse Ghristiis, ,
;, ^, !
,

'
Malth. l3 siim missns, nisi ad oi'es qiuv perierajit
24. dnmus Israel ?ct riirsas diccLat discipidis, In
Ibiil. 10.
viain gentiiim ne ahieritis, et in civitalem Sa-

:
;
maritanorum ne intretis ? ct ipsc qnoqiic Paii- ,

!
^c<. 13.46. lus diccbat,

Dei
robis erat necesse primitm
quoniam autem ipsum
loqiii
• ,
, \ 4;

.
1'erbuin ; repelli-
vos iion judicatis dignos vila 3
tis, et

ecce converliinur ad gentes ?


cnteriia,

Proptcrca enim

-. , .

, .'',
ha;c dicantur, ne quis esistimel haec fuisscremota

,
.^, ' vo,aiV/i "^'-
a suo instituto. Secundum proposilum,\n<\\\\\.,
C Sou-
-
,

ejiis fjui operalur omiiia seciuidiun consiliiim


'volimtatis Hoc est, niliil postca operatiis
siia;.

.,, ,,,' --
cst, quippe qui omnia sursuni disposiierit. Ita
ipse finem imponit secundiim consilium vohin- -
tatis siia;. Quamobrem non quoniara non attende- . iii
bant Juda;i, proptcrca vocavit gentes, neqiie co- ;
actiis, ncqiic ex illis impiilsiis. Ut siimis, inquit,
nos in laudem glorice

,
ejtis, nos qiii ante spe-

'
rarimus in Christo in quo vos ciim aiidis-

,
et

setis
:

verhiim vcritatis, evangeliiim sahilis ve-



»-

Jel•r. 1.1.
strcE

que
men
cit
: hoc

e.sse
cst, pci• quem. Vide Cbristum ubi-
auctorem omnium,
adminislri, neque minislri. Sicut etiam di-
abbi sciibcns ad Hebraeos
et niisqiiam esse

: Qui olim loquu-


no-
D

,• ^/
'.
,

tiis patribiis nostris in prophetis, novissimis '^ ,

'^, '
• ' ,,. ' '.-
temporihus loquuliis est nobis i/i Filio ; boc
est, per Filiiim. Verbum dicit veritatis , non /; '• , ' .

amplius veibura figura;, nec maginis. Evaiige-

KvangfUiim
s.iliilis cui-
lium salutis nostrcE. Et rrcte ipsum vocat cvan-
geliiim saUitis, partim qiiidem ad logem, parlim
•^'
il.i tliclum.
aiitera adfuturam punitioncra significandamsub-
obsciire loqucns. Nibil est

tio, qiiam cvangeliiim sahitis, qnod


cnim abiid piKdica-
uoii ampbiis
',
,

,'' - -; '^. -
-

, ^
perdit cos (pii digni sunt qiii percant. In qiiod
et credentes signali cstis Spiritu

sancto, qui est pignus hereditalis nostra'. Puii-


sus
quod
raagnum
sint signati,
esl indicium cur«
non
TocatijScd cliara signali. Qiicmadmodiim cnim
si qiils tus qui soilc obtigcnint nianifestos fcce-
promissionis

et providentia;,

separati, nec soliim soile


.
.
/, , / , ,. -
-
-
, :

!£, xal
[/.)
' '. EPIST. AD EPIlEs. CVl".

rit, ila
1. 11011.. II.

etiam Deus cos scparavit ac sccrcvit ad


IS

, F ci'odcndiiin : signavit ad hoc ut sint licredcsfLitu-

,, ;, •, ypovou,
-
Oauijta^rou;
rornni.
2.\ idos qiioiiiodo piOCcdcnte tcmporc eos lacit

-
. ; -
.'

,
, ,

-
admirabilcs.
lia,
Nam
nidli fiicrunt manifesti

^ rant signati, fucruiit manifesti, scd


quamdiii

cnint cnim mauifcsti praiter paucos. Signati fiic-


:
fiicriint

postquam autera
in pi'a;scicn-

non siciit
fiic-

vos

',. , ',, ',


' '
niiit cliaiu Israclitie,

cora ct brula : nos


scd clicuracisione,
quoqiic snmus signati, scd
siciit pe-

siciit filii , Spirilu. Quid cst, Spiritii promissio-


"is ? Aut qiiud cx promissione ipsum accepcri-

-


luus. Duae cnim sunt promissiones, iina quidcm

/ ,
', pei' prophetas, altera autera pcrFiliiini : pcr pro-

oi

)., .
'
-
pliclas

Spiritu
;

tahunt filiiveslri
audi Juelcm dicentcm, Effundain ex
meo siiper omnem
et ftliceveslne, et
carnein, el prophe-
adolescen-
yoe/. 2.?.8.

2.
, ',
'/ ,,, -- ,

'

'
,
,

.
'
tes vestri
stri somniahunt
^ndebuHt insiones,
: aiidi

dicenlem,£i accipietis virtutem siipervenientis


sancli Spiritus siiper VOS , et erilis mihi testes
inJerusaleinettotaJudceaetSainnriaetusque
ad extremum
qiiam Dciim csse creditum
terrw. Atqui oportcbat ipsuin tam-
:
el

antem lursus Cbristuin


seniores ve-

scd de hoc non acri-


^i^t. . 8.

,

tcr contendit, scd cxaminat tamquam de honiinc,

, '
,. sicul in Eplstola ad Hcbi-a:os diccns, Vt per diias l/ebi:6.\S.

f
- *

'
. TtTJv '-
'. -
C res
ri
iinmobilc'S,iii i^iuibiis iinpossibile est inenti-

Deum, fortissimum
etiam bic ex iis
solatilim
quae data siint ducit
proniissionls fiitiuOrum. Proplerea etiam
habeamus. Ita
argumentum
anbara

-
vocat arrha cnim cst pars toliiis. Erult, qiiod ad
,
:

. - ').

.
To nos quidcm altinct , nostiam sabitcni, ct intcrim

^
. nobis dedit anL•ara. Ciir crgo non statim lotiim dc-
oOiOV

,
;

" \- dit? Quoniam ncqiie nos totum feciraiis. Crcdi-

, , ' .--
dliuiis : boc cst pi-incipiiim ; dcdit ipse quoque
aiibam. Qiiando (idcm pcr opei-a ostenderiimis,

tniov tiinc addit totiiin. Imo \tm aliud quoque dcdit

• /, ,
, pietiiiin, proprium sanguincm, ct riirsus aliiid

1' cst poUicitus. Peiinde ac si gcntibiis bplbim cs-


sct advcrsiis gcnlcs, dant obsides : ila Deiis dedit

/,
-0

.
;
'
,
Fibiim suuin
tum
plgTiu.s pacis ct fa^dcriim, ct Sj)iri-

sanctuui qui cst es ipso : nam qiii vere sunt

),
Spiritiis pailicipes, sciunt ciim esse arrham bcic-

. --

dilalis. Tabs erat Paidus, qui bir giistarat ca

/ , /; ,
qiuL• illic simt cl idco urgcbat rt parUiricljat

.
• : iit

, ; cpia' liio siiiit (bmillcrcl, cl gcinebat : abis ciiirii

\ idibal oiiib.s, iit qui mentem oinnciii ilUic Irans-

udisscl. Rciuin cs parliccps : proplcrca cliam


a vcibis c\cidis. Si esscimis omiics Spiriliis par-

[/.tj;. oj^if.ii:- uiili.i; ..•>


J
[ ilclcre vuluil Diiiixus]
,, ,

4 S. JOAKMS CIIRYSOST.

. -
ARCIIIEP.

,''
., ; -
,
CONST.iMl.\OP.

.
,
ticipes, iil paiticipescsseoporlciet, et cwlos vidcic- &k

miiset qiiis illic sit status. Giijusnam rci est ar-


' •/;<7)•
,
xaOapi
-
, ,
rlia? Retlcmiionis, acqiiisitionis : pura eniin tunc ISUv

fit icdcintio. Nain miiic qnidcm ct in niiindo

vcrsamur, et uuilla hinnana nobis accidiinl , ct 2


,
siimus
lio ,
cum
qiiando nec
inipiis :

siint
piira aiitem timc est redein-

peccata, nec hmnana; affc-

^.
. -
'
,,.
rtiunes, ncque promiscue suinus cuiii omnibus. F •

./ .
Nunc aiitcm cst arrba. Nam ct iiuuc ab ipsis ) '

absumus, ct conversatio nostra non est siqior .


terram, et nunc suraus extra praesenlia nam
nunc quoqiic sumus advcnae. In lau(L•m gloricB
:

;
" ', , ,
, , ( -
,^
ipsius. Hoc ponit assiduc. Quaiiam de causa?Ut
qiiod satis ad faciendam iidem aiiditoribus. '


sit "

Nam siquidem nostra causa ha;c faccret , iiiqiiit

jes non esset sine dubio : si autera propter se, ct ) •

, . ,-
m tamquam

-•
siiam ostcndat bonitatem, qiiodilain

PuU.
21.
loS.

hai. ^S.l I
tcstimoiiium punit causam qiiod
facta

dici

qiie
:
siiit

Fuc
: qua^ in Israelitis vidcmiis frcquenlci'
jiobis

Dcus ipsc diccbat, Facio propter me ;


etMoyscs, Fac jwbis propter nomen tuum
propter nomen
]ia;c

titiim
non

;
alilci•

nirsus-
'.
,,
'
, .
)

,
,

-
-
6

,.
etiamsi pioptcr nullum allcrum. Iloc enim ccr- •))

/
tiorcs icddit auditores

lint qiiod pioptcr


clurus quae
ne siiuiis pigri et otiosi
promittit.
:
ct erigit, ut qui

suarn bonitatcm omnia


Sed
nam
dum
etsi
baec
piOpter se
didicc-
sil

audimus,
fa-

facit,
li

'.

. ;
^) ,
, ' .«), ;'•


,

' -^
,

I. /ti,?.
scd tamcn ctiatn nostra a nobis exigit. Naiu
Eos qui me
(jui speniunt spernentur
slia qiioque
glorificant glorificaho, inquit, et

a nobis exigat. Laus


gloria;, s.ilvos faccrc inimicos, sed cos, qni posl-

qiiain facti sunt amici, amici


, cogitemus quod no-

manent. Qiiod
est autera ejns

si
si,

ad
'/ , ).'

,

\ .-
, ',).
pi-iorcs redierint inimicitias , temere et frustra
fiiinl

5.
omnia.
Non est enira

ciinda reconciliatio, sed tenibilis quaidam exspc- C


alterum lavacriim , ncqiic se-
,'
ctatio judicii

sarios.

tias

iniraici
,
Nam si cum

ct orbali essc sole jiistitiK


et
, ct xmulatio ignis excsuri adver-

veniam impctremus, non ccssabiimis


eo semper gerentcs inimici-

vobiptati indulgcrc, ct fieri

qui accessit. Vis acci-


ei csse

delcriores, /
, -/;
'/
,'-
•|^

, , .•^
,

. ,

peie ladium tuos apericnlcra oculos? Fac eos pul•


chros
vciam
,

qiiainam cril exciisatio


sanos, perspicaces. Ostendit
si cam
ad tenebras accuireris
qiisnam vcnia ? Nidla
ampliiis:hoc cst cnini signum odii ineffabilis.
Nam qiiandu Deum quidem nesciebas , qiiod ci D
csscs inimiciis ulcumque aliqua tibl danda ciat
,
fiigicns

,
tibi lucem
,

"
•/)

,
'
,-
/.., '/ '•,
;


,
;

vcnia postquam autem bcnignilatem ct mcl gn-


:

dimissis ad tuiim revcrtaris voniilunj, cj-


slasli, si iis

' , ,

nlliil aliud qriam raagna prufers signa odii cl con-


,,

^' (. , £
(-
IN

'
EPlsT. AD El'lli;s. CAI>. I. liOAllL. II.

inquit, tcd ncccssilakui

.

-
Ou , i^r\c\v, tciiilus. , iiiilii aftert

[
^ ,
- • iKiliira : atqiic Chrislum qiiidcm diligo , cogor
! ' vim
, , '.
51
aiitcin a naliiia. Si ncccssilalera et

tibi dabilur vciiia : si antcra ob socoidiam cadis


siislincas,

^ .;
.).
, 8 ct nogligcnliaiu
cxaiuiucmus ,
, miniiuc.
ncccatanc fiaut
Agc ergo
cx neressitatc
lioc ipsum
cl
"""
r,
'" liil t-it

il.ilv.

' violentia, an c\ iiiulla ncgligcntia.


, socoiilia ct

' '
,
, ; . '
,
JVon occides
quKiiam 5
, inquil.
eu adigit? \
miis occideiitibns. Qiiis cuim sua spontc clcgciit
Qiianam cigo ncccssilas?
im polius nobis intidi-
E.rud.

'
,.
;

, •
, \
inlingcie

magis necessitas
cnscm
dcxteram? Nemo. Vides quod contra
in guttiirc

el violenlia? Indidit cniin


pioximi , et

,
crucntare
peccaic est
Dciis

' ,
,

natura; nostras quoddam amatoriuni , ut altcral-

-.
terum inviccra diligamus : Oinne ciiiin , iiujiiit , Ecdi. i3.

. '; -
; , , / • ?
;

,
animal diligit simile sihi

ximiim. Vides quod ad


,

virtiiteni
et hoino siiiim jnu-
sciijina babca-
'9"

,;
; miisa naluia? Viliiim aiilcmest pra2ler naliirain:
si \\ua magis durainantiir , hoc cst argiiincntiiiu

, uostiai scgnitiei magna; et ignaviae. Quid vero ?

.
''

.
,

'
qua^nam nccessitas nos diicil ad adulteriiim ? Ccrte,
in(|iiit,

liccl tibi tiia uti


qnsso? non
lyrannis libidinis. Qiiaie, dic,
Ubidincm scdaie ? Scd
uxore , ct

' inquit, quodain amore uxoils proxinii.

,, ;
• , capior

,,
,


Non est hoc utique nccessilatis : non est cnirn
anioi• nccessilatis : iirmo amat neccssitalo , scd

' . , ,
spontc et bbcia clcctione. Atqiic ad coitiira qiii-
dem forlasse iiupclHt neccssitas ; iit hanc aiitem
;

, aul illam amcs


cst desideriiira coitus, sed
, non est neccssitalis :

inanis gloria ct con-


neque ca rcs

" ,

. -- ; tumdia , et qiia; niodiim cxccdniit delicia!. Naiii

. "/,

/ -
•, -.
- ,
iilium magis cst lationi consenlaiiciim
babere qua est desponsa
procreationis, an caiu qua: non cst cognila? ne-
scilisquod consuetiidiiics paiiiint amicitias PQiiam-
obicm non est naliira;.
,

NoU
qua; cst socia filioruin

accusare concupi-
, caniiic

scentiam : data est proptcr matrimonium ,


cxbi-
bila cst ad libeiOrura procreationcm, non pro-

,- c, ptci- adulteriiim ncqiie propter stiqiniiu. Sciiint

., , -> . ctiam lcgcs ignosccic peccalis qiuc liunt ex ncccs-

;, , .
silale : imo vcro nullum cst pcccatiim qiiod liat

. ex nccessitale scd omnia a conliimcba. Non eniin


,

",
Deus sic fabricatus est natuiam , ut necessc ha-

,
41 non

,^. ,^
bcat pcccare : aboqiii si ita pssct, csscl poena.
- De iis cnim qiia; vi fiiint ct ncccssitatc , ne nos

. qnidciu cxigimus rationem ; iicdiim Dciis qiti est

•, ,'
D adco clemcns
rari est ncccssilalis ?
, bcuignus ct bonus. Scd qiiid
Etiam, inquics; hoc
,

cniiii
fii-

» Edili ^)!• Reclc auguratus cslSavlliiis lc- rics dusiilcrarc vidoliir.

grmUiin essc f^tJwovixi/. Nam Mss. sic Iiabenl, cl sicsc-


It)

facit i)auiicit..s. Imo vcro paupcrtas


S. JO.\>M? CllRysOST. AUCHIEP. CONSTANTINOP.
.iffcrt neces- , , , ' <\
silatcm opci-andi
facit

paupcilas a.ilcm
diara
cst

<]iiid
conlraiium

scgiiitici

cnim ,

ciindius, noctcsne obire vigllantcm


:

sed lahoiis amoicm. Quarc


,

fiirari

et socordia;.

dic qiiaeso
solel

,
fiirandi.

enim

Idque
est difficiliiis
Paiipcrtas crgo
cst otii ct dcsidia;;

parcic otium

sic
illiid

ct
quid
ct

qiiuqiie

didicciis

mnros pcr-
dcsi-

injii-
:

f,
^,/
•};

, ,
[
-^

;,
?,,
'/;

!
xii ,''
,

r^ '.
,

-
',
-
l'i)iicic ct in lenebris ambularc, ct aiiimam liabcrc
in manibiis, et inslrucUini essc ad ca.'dcm, et
Iicmerc et mori mctii; an qiiotidianis operam
dare laboribiis , et in tnto esse ciim scciiritate ?
lioc cst facilc: el qiiia hoc est facilc, pbiics hoc

faciunt . qinm ilhid.

*
Virius csi

naturam,
4.
'*'=''"^' '"''<^'<'''
Vidcs qnod seciindiim naturam quidcm
natmam autem vituim , sicut raor-
sit

,
,.' ,
oocrtv ulv •?, ,

; -
-
,
-
viiium con- bus ct saiiitas ? Quld vero menliii et pcjeiare
•553
-
, ;

ram. quamnam liabcant J Aiillam, ncc '/,.

;,
vira; setl lubentcr ad id vcniniiis. Nobis , inqiiit,

4 .
,

,•
fides

voliiiniis: licebat

ex moribns
liabetiir.

,
Fides
enim nobis magis fidem
quam ex juiamcnlis. Nam
babetiir ,
quoniam
liabcri

cur, dic
F , -b , ti -,
/' -
-
milii, ab'i.s nc jiiiantilius qiiidcm crcdimns; abOs
; , /
piTvaca.
autcin ctiaminjiiratosfidcdignoscenscnuis? Vides
qiiod ncqu.-.qnam opus sit jiiramcntis? Si hic aut
JnraitiLn- ille,

aulera
inqiiit

,
nec
,

S1
dixeiit
juraveris.
, credo etiam injmato
Est ergo jiii-amentiim
; tibi , '.
/. "
piov.
); .-
/,
- -,,

, -?,

nciim. siipcrvarancum;
jnciedulitalis quam
et hoc
fidci.
est magis ni-giiincntum
Pruclivem enim essead '
/ ^^', .., /, /
/5)

,,&,,;.,,
; ', -
jiirandum, sinit ut bona concipiatnr opinio
pictatis. Oiiarc qiii raaximc jurcjiirando assidue
iititiir, is jiiramcnti iisiim neqiiaqiiara liabet nc- •

cessaruira : qiii aiUem minime utitur, is ejus usu ;


-
., ^,. -
fruitiir. Jiiramentone opiis cst ut crcdatur? Mi-
nime : videmus eniin quod qui jiirant , iis

/ ', -

, ,
raaxime crcditiir. Scd quid ? contiimcbosiim esse Ou '

,
est ncccssitatis ?

(
sit
inflammat
auinms. Contiimelia aflicere
,
Ccrlc
ncc sinit nt quietus
, inquit : movcl cnim
et trauquillus
homo
ira

/^,
'
, • '

'?
, .° /
, ,

ost ira; , scd simullatis: si autem csset iriE, omncs


homincs iiasccntes interrailtcrent contiimelia

, -
,)."
afficeie. Iiain habemiis , ut proximos con-
, 6

/ '-
tiimelia afficiamus, sed

erlamus,
JiCijeles.
iit nos cxcitcraiis
Ira noliis incst lamqiiam qiiidam slimii- C
iit eos qui peccant con-

, ne simus ignavi et

/. ' , , /
- ;
/,
Iiis

iit

ailcjnm


,
ut advcrsiis dialjolum denlibus slridcamiis

J.im s;epc
cum sinuis
slemiis.

«IlxiriiM.'.
vchcmcntes
Arma habemiis

el
:

, iion

Edilione Allianaiii prolia-


iit ahcr
iit nos
in

,
.slguiliiarc sitni.llairm cl dliscnsioiiein.
/,
-
>iiuiis ittxf.nJ,.r/Jyjni m\ Ecclesiastlcos striinores jiassiiu
;

;.
IN KPIST. \D F.PHES. CAP. I. IIOIIII.. II. >7

, iiiipclamus sed adveisus

)
ijisos bcllu , iit lioslciu

,
, , ? .^
'. ; [•;
'
7,
;
-,
;
lUaimu• annatuia. Esne iracunJiis? Sis lalis acl-
versus
conscienliam
aihitcr in tua pcccala.
tiia peccata
: sis
, increpa
vchemcns jiidex
Hoc est
animum
,

lucrum ivx: pro-


^

et
ilagclla

accibiis

,
) 03). At rapina cx
-. >
jilcroa Dciis eain nobis indidit. cst

,
iiccessitale? Ncqiiaqiiam : quid ciiiuj cst , dic

'
'
, qiixso , ncccsse rapere ? qiixnam vis tc impcllit?

/- Paupcrtas inqiiit, et tinior dcicbiis ncccssaiiis.

/, , " ,,
, ,

'. pioplerea quidem ccrte dcbcs rapeic :


siiiit oniin stabilcs et iirma? ejiismodi diviliic.

'. -
Tu aiiloni iJciii facis , atqiie si quis rogatiis ciir

, ' -.
' '^' in arciia dumiis fiindamcnla jaciat, dicat , Pro-

;
• '- pter frigiis et piOptci' pbiviam. Piopler boc qui-

dcm ceite nou opoitcbat fundamciila jaccrc in

,
' ' /,
,

•^
, ' ''-' •
, arena
Quare

pussidc jiistas,
: ea
si

habendi cupidiis. Si vis


enim
vis esse
cito evertunt el piOCcllae ct venti.

si
dhcs , ne

ulla;
iiliis

sint talcs
sis avarus
tradere divitias
: eas
, nec phira

enim ma-
,
Confra
avatitijiii
rapieiKlt
piilitaletu.
L-l

t:l•

),
'/. . '
o'i


''


nent, stantque firma; ac stabiles
sunt ejusmodi
mihi ,
, cito

vis esse dives, et quae sunt alioriim acci-


pcreunt et intereunt.
j
qua; autcm non
Dic

; pei c ? Alqui hoc est divitiae , sed pussidcic

/,''
,
qui autcm liabet aliena non

. -
qii.T siint propiia

,'
:

\
,

• F fiieril divcs. iSam sic etiara qiii veiKluiit seiica ,

ct vestimcnta ab abis accipiunt, opiilentiorcs et


'
; - oj

, ;
ditioiTS dici poterunt

scd tamen cos


: licet in

appellamus divilcs. Qiiamub-


tempoic sint eonim

;
'' /' .
*
).;

;

rcm
etsi

pretium
sunl
?

eorum

hx
Quoniam habcnt

;
siiut

quod
divitia;.
vestimcnta
si ctiam
Si aiitcm qiiM
qiiffi

sit
,
siint

cst

coriim pieliiim, non


alieiia.

tamcn coriim

dantiir niutiia
Nani

, - ' ''
faciiuU di\ ilcs eo quod nos cito ab ois

/;) ,

'' '; . -
, recedamus : qiia; sunt ex rapina qiiomodo fa-

ciunt divites ? Si aiitem vis oninino csse dives ;

.,, / ''
ncqiie enim ea res est nccessitatis : quanara rc vis
fnii arapliore? vitane longiori ? Alqui qiii talcs

siint , mox fiunt vil;e brevis. Saepc enim dant


poenas rapina: ct avaritise ,
qiiod morte imaiatina
opiov morianlui•, et qiiod posscs.sionibus fruantiu•

/
,'
, '. '.,
'
'
' '- ;'; • ),
•'
-
nisi pariira

etiam

nam dc
tjis.

ct
Atqui Dcus proptcrca
tciniinuin
icquircndi divitias
,

,
et

ne nllam
gelicuna acccpta cxccdaut
debciis ct ex laboiibus et cx soUicitiidi-
nibus morbis paitis peiicrunt. Vellcm scire qiia-
causa stiidium ponunl homines in

:
Datiiia;

habcamus ncccssilalciii
nempc Tcstc una aut altcia
modum
:

posiiit
sa;pc

divi-

b [Sovil. in scrie i^uKTiov, in

Sic lego
marg.
- ^/ ' i/ii.Tix. Dunaciis : aiXy. ut/poti ^-' ) ri /.piv. Hales. );
el

;!« ix//ei«vr:,-
disiinguo, km/o0vt5;

[T-jf/Uii iDcltisiiiu
]

hahcl Sa\il.
,

Djp.a'i:s: l-''g.
,/.,4•]
» Alii vjsori ,». [QiioJ proIi.U. Diinxii.s )
,

l8
jiissit corpus indui
opus cst
, iicc

aJ tegumenluni.
S. JOANiMS CIIRVSOST. AKClllEP. CONSTAMINOP.
co, qiiod cst s(i|)eiv,ica-
Qiiorsiirii vcstcs
<j /- [
,; , ( -

,
nciiiii , ;

innuincrabilcs, et
inoJus
qus
cst
exediintiir

coiistitulus cl \
a lineis? Vcn-
ultra ', ,-
( /-
Iii rcitiis , ; ,

ciim fiieiil datura , ncccssario jicrdit ct coi riini|nt ""

. ,
uniiie aniraal : qiiorsiim grcges ct ovcs, et car-

uiiini dissecliones ? Uuo tecto opus liabemiis : qua- ;) •

iiain de causa sunt ambitus et ambulacra, sumtuo- •

saque ct magnifica adificia ? ut vultmcs ct gra-


cidi babitcnt paiipcrcs cxiiis ? Qiiantam uieicn- ) ;

, , ,-
,

ttir ba;c gelicnnam? Et sa?pe iniilti in locis qiioe • •^, ,

nc vidcnint qiiidcm , cfficiiint cobimnas, cl lapi-

des valdc picliosos,


cniiii

his iisi
non siint

siint, nec
machinali?
et fulgurantia a;dificia

iilJi alii
)

:
et nec
soliludo cniin
ipsi
(quid
(piidem > .
sinit eos abiie; et ne sic quidem desistunt. Vides

qiiod ncc ha;c quideni ut iis iitantur facianl? Sed


)iuium omnium cansa est amcntia, et lationis dc-
fcctus, et gloria inanis : quam logo vos ut fiigia-
iniis , nt alia quoque mala possimus fugerc , ct

consequi bona piOinissa iis qui ipsum dibgunl, iii

Cluislo Jcsu Doraino Dostro.

[zxi lieleniliimiitietiir. Dunaiiis]

HOmLIA III. 16 '.

/. 1. . 15. Propterea el ego audiens fulein


vestram, quce esl in Cliristo Jesu, cl clile-
clionem in oiiines saiictos, 1 G. iion cessogra-
tias agens pro vohis, memoriam veslri fa-
ciens in orationihus meis, 17. ut Deiis Do-
, ,

^^,
,-
'
,
-
'

miiii nojtri
vohis spiritum sapienlice
ttgnitionem
dis vestri, ut sciatis quie
Jesu Chrisli, Pater gloriiv, det

ejiis,
et

18. illumitiatos oculos cor-


sit
revelationis in

spes vocationis
:' ,

r/
,, '

)
ejiis, et quce divilix glorix hereditalis ejus
in sanctis, 19. et quce sil supereinineiis ma- )>) -
,.-
,

gniliido virtiitis ejus in nos, qui crediinus se-


cunduin operationem potenlicE %urtuUs ejns,
,
,
iiv

20. quani operaliis est in Christu, suscilans


illiim mortuis.

1. Nibil

apostolicis :

bencvolentiae beati Paub, qui


fiiit quod posset
nibil fuit simile commiserationi et •
a;qiiiparari visccribus

omnes funde-
C

, \

, ,
siias

bat picces pro civitatibiis et populis. Et ad oranes


Loc .scribit,

liam vestri faciens


Deo gratias ago pro vobis,
iii oralionibus mcis. Cogi-
memo- u.o)v.
()
'/ -- (>£<;>
, ,:

.
, ^' ,
,' . ,, -
|\. KPIST. AD RPtlES. . IIOMlf.. III.

. (|;

-
sv/MV tatc iniillus liabiiciit iii iiienlc, qiioniiu
10V ( •
5<tmv crat cliiiin Jinicili.' luominisso; (juatii imiltijnim
nierainisset in uratioiiibus pro omiiibiis Dco agcns

', ,. -
^^ • ^ gratias, taniqiiam ipsc
ficiis. Proptcrea, inquit;
maximis
lioc cst,
arHccicliir Immic-
piuptcr -
'./
6 7/)
riirn, et hona
vivunt. Alque a.'qiuim
repusita
quidem
iis qiii rcctc

cst ct ju.stum
cicdiint et

gra-

,, ,
',
Ttap'

. •
tias

lala
agerc
suiit
Deo ,

hiiniaiiu
ct pro oinnibiis
gcncri ct
qiia;

antca
ab ipso
ct
col-
postca

-;
,

' a.'qiimn aiilcui ct jiisliiiii est ctiam gralias agcrc

., piO fiilc

dem veslram,
cunim
<
qiii crediint. AiuUens,
cst in Chr-isto Jesii, el di-
inquit, /i-

".
. '/ , leclionem in omiies sanctos. Ubiqtie conjungit
ct conghitinat fidcm ct dilectionem, bigam qiinm-
?;,!^; ^, ^.,.
'''-'^ > '"S»

, "'

.
dam admiiabilcm. Non sohim dicit indigcnas,

,.
J,"'"^^"'^

. '\ , ,

,, 6
;
"
\
-
-
scd etiam oiuncs.

uibtts meis. Qiiid pctis et rogas ?


mini nostri Jesu Christi, Paler
Non
vohis, mentionein vestri faciens in oraiioni-

det
vobis spiritum sapienlice et revelationis. Vult
cesso gratias ngens pro

' Dcus Do-


glorice,

'
. . ) ;

-
-
-
1'
cos diio discere, ut discere oportet, et propter
vocali smit, et quomodo liberati sunt a piioribiis.

Dicit aiilcm ipsc ca cssc tria. Qiioraodu ergo siint


qm

, /
'

.

'
.,
.
' -
tiia ?

,, lepositis
Dc

siipcrant divitias
quinam
ptentiam
fiitiiiis si

ciira csscinus
:

ct aiictoritalpm,
discainiis.

sciemiis cjus ineffaLilcs ct qiia;


Nam

cx eo autem quod didiccrimus,


qiiomodo ciOdidimus, ejus
co quod
a bonis qiiidem

naturam

convertciit eos

/
.
,

\
,' ,
'. qiii

est
tanto terapore fLierant abenati.
Dei ijifirnnim, est fortiiis hominibus. Ex
cadcm cnim potcntia, qua Cliiisliim suscitavit,
iios quoqiie ad se traxil. Neqiic iisqiie

am-
Nam Quod

ad lesiir-
.
^5.
Cur. i.

.-,
rectiuiiem soliim cst ejiis potcntia, scd longc

) , •

,
plius. Et sedere fecit ad dcxteram siiam

). ', -/( |)
21. siiper
et
omnem principatum
vinutem et duininalioneni et omrte nomen
qttod nominaUir ; 22. et omnia subjecit siib
pedibus ejiis, el ipsuin dedit
et potestatem

capiit siipra

.. ,

6

omnem Ecclesiam, 25.
et pleniiudo ejiis, omnia iii omnibus
adimpleiw. Magnuniiii revera iiiystcnonim ct
tjncB csl corpus ipsiiis

-

,
,
arcanorum nos fccil particijies : ncc ca alitcr licct

, diccic, qiiam ab iis qiii sancti Spiritns siint par-

,.
.,

,'

.
-
ticipcs, el miilta IViuiiitiu• gialia. Pioptcica Paii-

C enim
liis

buc
quoqnc
cst,

qiia;
sii-

qiii

sunt
prccalur
magna
subjecta
: Fater
nol)is dcdit

cum
gloriia , inqiiit
buiia.

scuqicr vocat,
Ab iis

ut
:

» Cuislinlaniis

Opxyap' shiJ SJ /
unus hic inia:dam
Toi i^tazoXf,}' «I;
ailjiill

/^^.
' ,

iv
oj

Tm;
[
'.^;
', ;
//.Ivou;

. y.x}.iiy,y)}.ct

Diin;eiis,]
\ -.-^.
20 S. JOVN.MS CHRYSOST. .VRCIIII5P. CONSTANTINOP.
3.
,, ?
,,

" ', , ; EPIST. AD EPIIKS. CAl'. I. IIO.MII.. III. 21

.
crciltnJo autciu

, " ,^, -
ok ouy ;
2. ila iil; .scd cjiiomo-
tlo!' .\ucli cuin riusiis dicentem : Quoties voliii £«c. i3.3:'|.

congregiire filios vestios et noluistis. iilcs

--
,

lioc essc diiliciliiis ? Quamolucm c\ lioc proLat

. ',. '(.
;

C iHiivcrsum. Est ciiim miilto diflicilius liiimaiiis

.
rationibus pcrsuadere libcro aibilrio, (|uam ope-

,
'/ 6
., ' /.., ,.
^
" '
-
,,
,
rari

.sic

dixit,
iii

iiihil
nos
naturain.
vult nos iiustra spunle

qiii

prufcccnint
Caiisa cst antcin

Supciemiriens magnituthi
credidimus. Quando cniui pruplielic

qiiando oiniiiscrcaliira aspcctabilis,


,
licri
,

qiiando angcli et alcL•angcb'


qiioniaui
bonos. Sic mcrito
virtiilis

ct uon
ipse

ejus

asjic-

' ,

-
,
ctabilis

ct non
: aspcitabilis

valeiis
quidem
dcduccic, niLdta auloin inaspecta-
iii mcdiu proposita ,

, . ; '-
- D bilis

dciis
: tunc suuin dispensavit advcntuin
rcm cgeie divlna virtule. Difilias gloiicv.
, oslen-

; Hoc eit, glonam incrtabilcra. jNaui qua;naiii oi'a-

,
,

'

^, tiu poterit illara expHcare gloriam, ciijiis sancti

'. ' -
.;; ';." -
liinc eiunt paiticipcs ? Niilla; scd ic vera o[)ii.s

gralia, ut mcns discal, et onmiuo parvum iitiijiie

radiiim excipiat. Abqiia eliam prliis quldera

/«-
novcranl, vulebat aiitcm eos nuncanijibiis disccre

,
ct nosseapertius. Vides qiiam multa sit operatus
Cliristum siiscitavit bocne paivum? Scd rursiis
,

.. ) .
:

; . vidc. Sedere fecit ad dexteiam suam idlanc ora- :

- lio hoc polcrit explicaie? Eum qui fuit e tcna

, -- eiim qui est magis miitiis quam pisces, qui factiis

)/, ./ ' '


,--
-
'

est

Bcvcra
bidibnumdasmonum,

Vide auteni
cit
est siqicrciniiieiis

qiio extulciit

supeiiorem cmni creata natura, siipra omnera ^""^


in aliiiin statim extulit.
magnitiido
: in cajlestibus
cjiis virtutis.

eum fe- Ouam alie


iiomi-

. -

F
pnncipatiim
qiiit,
et

priiicipatum. Rcvera
potcslatcm : iitipra

spiritii opiis
omnem,
est, ct
in- icrit.

. - sapicnti mcnte iii agnitione cjiis; rcvera opus cst

,), ', '. '^


"
icvelationc. Cogila qiiaiitiim inlcrsit intcr liuminis

.

-- et

011111
Dei naturam
ad illum bonorcm
: ct ab bac
siistidit
vilitale et nbjectionc

; non iiiuim aut

, ^
tcrtiiim gradiim liaiiscendit. Papa; I ]Ncc sohim

, )," ,,-
Longe supra Snpcrnis enim
', , ,9 dixit , Siipia, scd, .

. ,
,
,


,
potcslatibus
cxtiilil

carccilbiis
, ct
Dcus
qui erat exnobis,
usquc ad uhimuin
est superior. Ipsura itaqueilliic
cum ab
diixit pi-incipatiini,
extrcmis

post (pirm noii cst bonor alius. Omnem inqiiit

'. ,

.
,
. ,;
. " •


principtitum
noii, sed,

doinitiationem
naliir,
lior. Iloc
.si
,

de co qui
. non hunc qiiidcra,
Otiuiem principatum
, et omiie
qiiod est in ca-lo, omniliiis cvasit siipc-
et

nomen quod nomi-

cst excitalus a iiiorliiis


illiim

potestatem et

:
aulcm

qiiod

.ipiij
[Ificc,
Savil]
opx^r,.... -; ., in.luia siiiit
:!
, ,

22
qiiiilom

«1.)
(ligniiiii osl

ncqunquain. N.im quod


S. JOANNIS CHRYSOST. AUCHIEP. COi\STANTI>OI'.
.uluiiiMlluiic.

.siiiit
Nam
ciiliccs
dc Dco
ad lio- > /,,
' .
. » ,
^
)
/ini.^o.iS. niincs, lioc csl oiniiis cifaHira ail

dico, ciiliccs ?
saliva
cas qiia>
, et

sub
si

rcputali sunt
omncs

aspcctiiin
Dcuni. ht quid
liuinincs repulabiinlm• ul

ut niomcnliim stalera;
cailunt potcslales ])one
','; -
K! , . -

,

,
lainquain culiccs.
dixit, scd dc co qiiidcm
cst

terra
vcre

Scd cura
in
igitiir

magnumct admirabilc. Ab iufimis cnim


qiii fiiit

paitibus cum cxtulit. Si omnes gcntestam- C


qiiara slilla ,

tecit
iiiiiis

oinnibus supcrioreni
boc siculo, scd etiam in fiiliiro. Sunl cigo
qiiota
dc Dco Vcrlw
ex nobis

cst

,
pars
:
sic

lioc

slilla; ?

sohim
-
- ,
'.
,
, ' . '-
pov
.'
., -
- xa\
)

Ouy

Icstatum quarumdam nomina nobis signata •

,
,

ncque nota.
cjus. sohim
Et omnia
fecit
sitbjecit

siipcriorcm ut eis lionorc


sub pedihiis
' . - /-
prxlerretur, ncquc per coniparationem
tamquam servis praeesset. Papas, res planc snnt
, scd nt
, ', » - )

Oc

.",, .
omnis potcstas
stupcnda;
crcata, proptcr
hominis facta
Deiim Veibiim
cst scrva

qiii inhabitat. Po- , '. ,

test enim cssc ul

qiiiobcdiat, scd ut honoic pixferatur


sit aliqtiis supra, non luibcns
: liic antcm
{nzo

-
/,'
post
pedibus.
sic,

solum
quani
sed orania subjecit sub pcdibus ejus

Et
.subjccit,

ipsnni
cst
scd ultiina subjcclionc, ct
alia. Proplcrca dixit,
dedit capitt super oinnia
;

Sub
et

•. ',
,(,
,
. "'
;

; ,. ,'

Ecclesice. Papa;, quo riir.sns sustulit Ecclcsiam


tamquam per quaindain trabcns |niacliinam|, eam
in magnam .siistidit altitiidinetn, ct eani scdcre

curavit in illa sede. Ubi cnini cst capiit, illic cl


,/ ,'. . ,- •
\

, , ' '' -
corpiis nuUo loco inteimedio arcentur caput et
:

coipiis : si aulcra arceientur, corpus fuciit ,

Siiper omnia, inquit. Quid Ou


fiiciit capiit. cst

'
5;//?(' oiJiAiiV/.' Aiit Cbrisliim dicit

." ' .,'


,
qiii cst sii|ici•

(jninia

caput.
hun
quK
supra omnia bona hoc

aliura dimisit
cci'nunUir ct qiia; inlclbgunfiir;

angcbiin,
fecit, quod Filium dedciit
arcbangchira
supcriorcra.
,

bac solum ^
aiit

-
,.'./,,,- ,
'/,
;

.
rationc nos bonoiavit, qiiod eiim qui crat C nobis ,

in allura cxUdcnt, scdquod cliam feccrit ut totum


commune genus ilUim sequcrctur,
Qme eil
ilh" adba:ieiet,

; , '/ /,-
.
illum asseclarctur. corptis ipsius. Nain,

. ,
nc aiidito capilc, hoc sohiin cxistimcs initiiim,

'
.,^ ,

scd ctiam (irniitatcra ct stabibtatcm, neque tain- "

, / .. '
qnam .sokim piincipem, .scd tamquam corporis
caput considercs. Plenitudo, inquit, e/HS niti ,

oiiinia in oinjiibiis adimplctur. Taraqnani boc ' ,

sufficcrct ad ostcndond.un rognatioiicm


prOpinqnitalcni. qnid dirlt? Ploniliido Clnisli
ct

-
,

( , ', .,
EPIST. AD EPilKs. CAl'. 01,. III.

, 2^

'.
I.

ur, Ecclcsia. Plciiiludo cnim rapilis est plc-

, ^ .'
[',
oOv

<.")
, -
niludo rorporis caput. Vidc quo Ordilic
Paulns, et

ostcndat gluriam. Plenitudo


qminioJo

utpotc capiit iiiipletur a corpore


consistit per niembra nmnia,
niilli verbo parcat, ul Dci
, iuquit; lioc cst
: nam
ct singulis opiis lia-
iisiis sit

corpiis

bcl. Vidc quDmodo illiim oranibiis opiis babcntem


indiical. Etenitn si noii siiiuis midti, ct iion sit

abiis nianiis, abus vcro pes, aHusaliqiia aHa pars,


non totiim Curpus. Pcr omnia

;
iiiij)lcliir cigi) iin-

plcliir fjiis corpus. Tiinc iiiiplotiu• capiit, timc

.
; ''- &
; -
, ,- -»1
-
pcrfoctiim

5.
llt

imis coujmicli el conghitinati.


coipiis, qiiando

Vidisti divitias gloria; hercditatis ? vidisti


siipcrcmincnlera niaguitiidincin virtutis in cus
CTediint ? vidisti spciu

noslrum caput ,
omncs

-ocationis? Rcvcrcamiir
cogilemiis ciijus
siimil

capitis siiiniis
fiici-i-

qiii

, '.^' - /, \
corpiis, CLii oraniasunt subjecta.
etiam angclis oporlet csse meboies,
Hoc exemplo nos
et archangcbs

, '• / ' '-

'
niajores,utquiiisomnibus siiniishoiiorcprxposili.

, - C angelos apprehendit Deiis, siciit dicit scri- //eir. si.6.

-
-
beiis

priiicipatum
ad Hebrajos, sed semen Abrahce
ncqiic potestatem neque doraina-
: non

;
, ,

,
,.., '; ;'-

, tioncra, ncqiie ullam aliain virtutcni ; scd nostram
),
/ ' natuiam appicbendit , et siipia

suum
scdere jussit. Et

,
quid dico, scJcrc jiissit ? fecit vcstiiucutiini,

'- nec id subim , scd ejiis pedibus subjccit omiiia.


''
.
/, ' ;
Quam inultas vis mortes ponerc, et quam niultas

),. •.,-
, animas , dccicsnc Ulille, et bis longc pliiresPSid
niliil dices quod sit ci a;quiparaiidum. Diio cnim
"
D fecit niax,iraa : et ipse ad sunimani vcnit bimiili-

tstem homiDcm siistiilit ad magnam alutudi-


et

, ,

ncm. Dixit illud primum quod se adeo bumdia- ,

\
,. .-
vciit dicit hoc (irmiiis ct solidius id quud cst

;),
: ,


magnuni et surama renira. Atqui si niillo digiiati

;,

\ ,
essemus, siiffccisset ; vel ctiam hoc si dignati es-

, Ou

,, ',;, semus, absqiie co, quod csset mactatus suflccis-


«ct cum autcm luTC duo sint qiiam diccndi fa-
••

cultatcm viccrit el siipcraveril?


,
,

niagna

. ,
«s cst resuncctio, qiiando ba;c repulo. De boc

1•:

, ;
dicit, Deus Domiiii
de Deo Vcrbo. Revercamur propinqiiitatcm co-
gnalionis, timeamus ne qiiis abscindatm• ab lioc
7iostii Jesu Christi, non

.,'
corpore, nc qiiis cxcidat ,
ne quis appaicat indi-

,
,

-
gmis. Si quispiam diadcma nostro impuMicril ca-

-
piti, si coronara auream, annon omnia (eccriunis
-
,-
ut digni vidramiirinanimislapidibus?Niinc aiitcin
' rsl nostro capili inqiosituin diadcma , scd ca-
, , F' noslnim fartii? cst Chrislus, qiiod osl inajiis,

" Idcm CoJei Gjisliu. [ct Savil. iu maig.| Kvyjyayiv. .: /. 'jtCnij, ?»;«', » » . '. .
, ,

24 S. , CIinYSOST. Ancnir.r.

'
;' ,
CONSTANTINOr.

ct cjiis nullara

tlcminsiim rcvcicnliir ctniclian^di


Virtiitci ;
liabcmus r.itioncm. Scd angcli qui-

nosautciu,ciira etiaiuejiis cor|nis simus,

Dcquc proptcr hoc, neqiie proptcr


ot onincs

icvcrcbi-
illa?

,,

?
' ' ,
[ ,
.
;

;. ' -—
illiid ,

mui•? qusnam crit spes nostra: salutis ? Cofjita [•/| ,


ct

tlironiim rc!;iuni, co£;ila snnimum honorcm


magis uos potcrit tcircrc qiiam
: hoc
^,
, / --
iios, si vclinms
-/
,

Rci:oi calo gclicnna. Nam si non cssct golicnna tanlo liono-

}
,

rnm ^mis- rc aflcctos quam 6:)


inTcntos esse indignos ct malos ,

-
, -
sio pcjor
gcbcDoa. non habcret poenam, qiiod non supplicium ? Cogi- •

-
ta propc quem sedeat tmiin capnt
iinivcrsiim siiflccent; ad
Scd illud qiiidcm siiper
ciijiis
; lioc soliim

scdcat dexteram.
omncui piincipatiim, po-
ad

'.
&-

testatcm et virtutcm; ejus autem corpiis concul- ,

catur ctiam a daemonibus? Sed absit:


non ampliiis corpiis. Capiit
si vcro
tmim vene-
sit, CIV

/ / ;

/,;
;

, .^
lioc fiiciit

rantur servi fiiigi, ct qui bona siint existiinatio- ,

) ).
nis; et corpus subjicis
non digniis eris supplicioPSi
iis qiii

qiiis
oifcndorunt? quo
pcdes rcgis pe-
, ' £<),
)6 ,
;

dicis alliget et in corapedes injiciat, annon erit ,

obnoxius exlrcnio supplicio? Tu totiim corpiis ,

objicis feris immanibus , et non hoircs ? Scd quo• ! \


niam agilur de corpore Domini , age illius etiam
.— •

,
, ,

niemicerimns , qnod in crucem


confixnra, et sacrificatm•. Si es Cbnsti
fuit acliim, qiiod C
/ ,, .

,, -
clavis
';
coi-pus, fcr crucem; nam
sputa, fer colaphos, fcr clavos. Tale crat illud
corpus. CoipusiUud impeccabile erat
ille quoque

:
tulil

Peccatum
: fer

/ •

!

/,
';,
Isiii. 53. y
cnim
in ore ejus
, m(iuh,no7ifecit
manus
, nec est iiivenlus dolits
omnia agebant ad bcnc- \ h '/
,-
/
: ejus

faciendum iis qui egebant : os ejus nihll cmisit

Jon quod non deceret : audirit, Habes dcEinonium

, 4.-
el nihil dicebat. Quia de corpore a nobisagitur; "
/_,
qiiicumque corporis sumus participes, qiiicuinque D *^).,

.,
. ,, (.
,

guslamus sanguinem , cogitemus quod illiiis par-


ticipcs

sedet,
iUam
niihi
rioscorpiis
tiit, et
quam
simus
qiii
,
qui nihil ab
adoratur ab angclis, qui assidet prope
incorruptain Virtutcm
multae viae nobis palcnt ad sahilem
suum fccit, suum
nibil borum nos averlit
profundura abyssiim,
illo differt

: Lunc gustaraus. Hei

5 a malis.
,
qiii

nobisiroper-

stiiporera et scnsiis
supra

lene-
I
,, , -• •
,
, .
/
.
'

bras ,

Coloss, 3. egestateml Qucc siirsiim sunt , inqiiil, sapite, uhi


2. I. est Chrislus aii deiteram Dei sedens ; et post
baec quidam de pecuniis sunt solbcili, alii ca-

piuntur ab animi perturbationibus.


4-.

abscinduntur
pervacanea
Non videtis

ct
et

inutilia? et
quod in nostro

amputantiir qiia;cumquc
quoque corpore

nullum lucrnm quod


siinl sii- Qcx
,

;
^
/ ,
,

-
,

[ s/sij /- inclusiim apud Savil.]


,

,
;,
,;,;
, .
EPIST.

'
AD F.PIIKS. CAP. I.

fuit corjioris,
llO.Vir..

qiianJo
11[.

fiicrit iniilil.iliini

, (jnandu
25

'
,

^, ,;.
raoile affccliim, qu.indo puticractum ,
quando

,
o-jciy.ov ,
- '/ - ,
etiam corniperit reliquum?
qnod
piis
scincl fueriraus corporis. Si

cuin sit natiiralc, taincn abscinditiir


non
Nc crgo
autcm lioc

si
cor-

.
,

'/
; :

/-
,
ot F mancat stabilcel iiniiiim anirai inslituliim , qiiid.
non grave iiatictiir? Quando non fiiciit coipus

'/.

,
,

hiijiis aliraenti i)articep.s, qiiando obstriicti fiie-

(•| "-/• ,,
rint poii, tunc iiiortc afficitiir : (piando olitiirati

yuv
/,
,

" ',
,

--
mcatiis ct
qiiando
nostra fit
(i.stiil;v,

amcs obluravcrimus
anima :
tiinc flt manciim.
,
Ita nos qiioqiie
nianca ac miitila
quando non fuciiraus participcs

'
alimcnti spiritiialis, qiiando corruptonim hiimo-
'^
; ; '/.-
Ou ruin pravilalcs noxam

. ' - nobis attuloiint, liau-umnia

'
morbirin paniint, niurbum gravoni, moibiimqui

, ^ tabcm aiTert ct

igneopushabebit,
consumtionern
aiit opiis
: et de
habebit utdividatur.
cajlcio illo

.'/,,
Non enim


patitiir Christiis ciim lali coipoie in-

,/ ,
, grcdi in thalaraiim. Si onin abdiixit ct oxpiilit
';
-
-
fj
qiii .sord.da vcsie ciat indtitiis;
dcs adbibucrit, qiiid non faciet,
ci qui corpori sor-
quomodo non eiim

• ',,.
,' ,
,

afficiel? Mullos vidco qui Clirisli corporis sunt ciiristi

paiticipes inconsidcrate ct tcmere, ct masis cx"''!'"' ''''""

. ^, / ine ct cx pra^scnpto, qiiam ex. cogila- mcn.li.m,


modo su-

. , ' ,,,
- tioiic ct copsidcratione. Si advcnerit, inquit, tcm-i"''"" '"''
pus sancta; Quadragesiraas , qiiahscumque
quispiam,
fiient nccead.a-

,/ . -
partirops sacianicntonim, '"'•
, fit si advc-
'),). •
C ncril dics Epipliaiiiurura. .-Vlqui illiid lempiis ac-

! -
. ccdcndi non cst : non Epipliania, neqiie Qiiadra-
gesiraa facit dignosqiii acccdant, scd anima; sin-

'.
;

, - ; '/
;

,

cciitas ct puritas.

ipsa nuraqiiam. Qiioiies


mortem Domiiii anminliatis. Hoccst.in
cilis,
Cum ca sempcr acccde
enim , inqiiif,
, absqiie
hoc fa~ i.

^*'•
Co.-. tr.

^.
/.
; ; , /)»
memoiiam icvocalis vestram sabilcm, mciim be-
neficiiim. Cogita qui vcleris participes crant sa-

crificii, quanta utebantiir friigabtate et a])slinen-

.;
, tia : qiiid non agcbant? qiiid non iaiicbant? Un-
'/

, D diqiie et semper cxpuigabantur tu aiitcm accc- :

, dens ad saciificium qiiod ipsi sliipent ct vencian-


/' -

//
• '
/.
,

/, , ^-
tiirangeli, tcmporiim periodis rcni defiiiis ac cii-
ciimsciibis ? Et quoinudo stabis ad tribiinal Cliii-

,
sti, qui polbitis inanibiis ct Libris ad corpus illtid

audeas acccdere? Va rcgera qiiidcm orc malc olcntc


> ;

deosculaii nolucris ; cali autcm Rcgcra foetcnti et


;/ male olcnti aninia osculaiis? Id plane cst cuiilu-

» Codex unus [cl mary. Savil.] -.. st;ngiiit. Vi<Jeliii((uc t.iincn "illam iVal.ilcm Clirisli diem
1' Quidam M.-s. Iiahent Cispaviwv. Epipliaiiiormii ct 50 (licorr llomilia I de S. Peiilecoslc. T. II, p. 458,
Tlicophaniurum lempus idipstim cral ^ cl a qnil)u.s<lam >. De Epipti.inia .1) quoqiic loqiiiliir. Venun ra dc
Ecclesiaslicis scriplorilnts pro dic IValali Cliri.sli liabr- re plcniiis loqiiiitiiri siinms XIII , iii Dialilliad:;
liir; Teriini lu llomilia i\c heato Pliilof,Onio , Tom. I ,
Discipliiia cl de consucliidliiil)us EcclesiasticN tcnipoie
pag. 497, Clirjsosloitius Epiplianiani a Naliviuuc di- Cliryso.stoaii.
TOM. si. 5
,

26
iiiplia.

illotis acceJcrc':'

piorsn.s
Dic mllii ,

Non opinor
non acccdcrc, qiiam sordidis manibiis.
S.

vcllosnc ail saeriflciinn


JOANMS CHKYSOST.

;
manibus
scd raallcs potins
Ita-
F.

'•. ' (/ ^(
ARCHIF.P.

T(.)v
3
COXSTANTINOP.

' ['«. "


'/
;

;
,
;

-
Tou-

, ^.
ne ciim in ro parva sis adco icvcrons et irligiosiis,

soididam immundam animam, , ,.


liabens

/
ct acccdis
et aiidcs tangere?
tiir raanibus
solvitm•. Qiiid

adoo iiitida ct

bis opoitct cssc aniiuas


; in illam

splcndida?
Atqui ad temptis quideni lene-

vcio? annon vidcs vasa


autcm

llis
totiis ct intcijor rc-

sic al)hita ?

longo miindiorcs no-


bis sancliores ct splcn-
'
//;
hv

,
-/ ], /, -
,
;

, ,
-
-
.,. ",^,,, --.
, '"ii
2J
didiorcs. Qiiare? Quoniam illa propter nos fiunt
/
lalia. llla

tiiint; iios aiitcni


ciim qui incst iion participant, non scn-
paiticipamus ct scntimiis. Nunc
,

, ') , ''^. -
aiitora vasc quidcin soidido ct immundo uti no- !
hieiis autem acccdis aniraa? Miiltam
soidida /.
,
;

'
•/. '•
videorei ina;qiialitatcra.Inaliis quidem teinpori-

bus, cnin ne mundi qiiidcra ssepe sitis accedilis;


in Pascliatc autcm etianisi abquod scclus a vobis
,

,
,; , - -
,

;
sit admissiim, acccditis. consuetudincm, prae-
sumtioncm ! Fruslra est quotidiamim sacrificiuni, 1'' •

!\'
fnistra
Ha;c dico, non
dignos rcddatis.
adslamus
iit
altari :

temere paiticipelis
Non
nerao est qui participct.

cs dignus sacrificio, neqiic


, sed ut vos //, ;

pailicipationc? Ergo nec prcce. Audis praeconcm


Vocc< siantem et dicentcm : Qidcumnue estis in posni-

>
in liliirgia

""•
rilian- «"',
. j
aoite.
in poenitcntia. Si cs

r\
Omnes
cs iis

qui non participant, sunt


qui siint in poenitentia,
non dcbes participaic : nam qui non parlicipat,
est in ptcnitcutia. Ciir ergo dich , ^bite quinoit
potestis precari ; tu autem stas impudcnlcr? At
non
et nihil

5.
es ex bis, sed

curas? icin nihil esse putas?


Considera,
ex

qiiacso.
iis possunt participarc,

Adcst mcnsa regia, ad- ',


,, ' •
,
,
sunt angcli ministranles, adest Rcx ipsc , ct tu ,

MaiiJi. 21. dicit


stas oscitans? vestes tibi siint sordlda;, et nulla a
te hujus babetiir ratio? At sunt raiinda;
eigo, et participa. Vcnit quotidic ut
ciiinbentcs
conscicnlia,
, omncs alloquitur
Amici,quomodo
:
PAccumbc
videat ac-
ct luinc in vestra

bic slatis non C


/
---
,

,
/.
;

,
;

'- ;

, -
babentcs veslem nuptialcm ? Non dixit, Ciir ac- ; ,

cubiiisti ? scd anle accubitiim et iugicssum cum ;

,
dicit csse indignum : non dixit cnim, Cur accu- •

biiisti? sed, Cui• intrasli?Ha;c ergo nunc quoqiie

/;

-
3, ;

/ . -
dicit nobis omnibus, qui impudenter et invere- •(•,
ciinde stamiis. Quicumque cnim mystcrionim non
impudcns
. •)•,

csl particcps, is slat et nimis audactcr.


-^. '

,,
Propterea qui siint in [icccalis, piioies cjiciuntur.
-,
VncM

tur"ia.
quic-

'
Sicut
tct

amaudanliir
ficium,
ca ;
enimcum domimis

quando
adestin mensa, non opor• D
adesse famulos qui offcnderunt, sed procul

et ClirisUis
: iu hic qiioque

audieris, OreTO/i5
sacrificatur, ct ovis Doraini-
ciiin effcrtur sacri-

omnes coiiimiini-

,,) ,
iy.oWf^c ,
, £'
>,

-
-
,

IX KIMST. ,VD ElMlliS. C, U>. I. IIOMII.. III. '


' -, , '/
.
vyj,

, ), ,
a|ji.piOupa,

[/,' ^.
/ ,-
ier,quandu vidciis
coitinas, tiinc cxistinia ca>luni
rt
tralii

dcsccndeic aiigelos. Qiicniadmoduin crgo nul-


Iiim (i|iortct adcssc cx
cas fjiia; in

snpi rne

inystciiis
osliis siinl

didiici

non

, /,
iis qiii siint

[, I" iniliali, ila ncc cx iis qui siiiit initiali ct sordi-

'
/ ;

,
'; ' . -
' •
/ '-
- ;
di. Dic raihi
niis lavcrit ct acciibucrit

fiierit, ct

contiiinclia aflicit

sct
ad convivium invitatus ma-
si quis
et ad mcnsara paratiis

dcinde nou fuciit ejus |)ai'lico]is, aniioii


ciiiii

niclius eiim nc adfuissc qiiidciii ? Ila tu quo-


qiii invllavit? aniion es-

' , . ---
/

,/.
/
3>)
, qiic adfuisti

biis te cs

recesseris

particeps? Siira,
F que communione
es indignus.
:
: liymnum
proCcssiis, co qiiod

qiioiuodo

Non enim
cantasti,

mansisti et
inqiiit, iiidignus.

et sucictate qua: est


cum dignis oinni-
cum indignis non

solura pcr proposita, sed


inciis.T

Ergo
non
illa qiio-

in prfciLus
cs

,
, , etiani pcr cantica undiqiic desccndit Spiritiis.
/,

.
; INon vides laimilos nostros meiisnm spongia la-

,, '. - domum
"

24 vantes,et imiDdantcs, ct discos mcn.sK ira-

,, .
poncntes? Hoc fit pcr preccs, pcr clamorcm pras-
^. tamqiiam spongia lavamus ccclesiara,

),,
, conis :

mnnda

/
in ccclcsia sint omnia proposita, ut nulla

, ,/ --

sit macula, nulla ruga. Sunt
digni Lis spectaculis, et aurcs iDdigna;.£i si he-E.md.
moniem, tangttt, obriietur lapidi-
slia, inqiiit,
et ociili corum in-

19.

,
/.\
,

,
.
13 • '- bus. Adeo nec digni quidcm ciant qui asccndpient:
qiiamquam postca cliam acccsscrunt, cl Aidcrunt

, .
ubi stctcrat Deiis. Licet postea accedcre, ct vi-
derc : sed quando adfueiit, abi : non ciiim tibi

' niagis licct, quam cateclmmeno. Non siint cniiu

,
,
,
paria , saciamcnta nondiira cssc asscqiiutuin, ct
:^ •
postquarn fiieris asscqimlus, ct offcndcris, de-

. - spiccrc ct ea le tc indigniim rcdderc. Liccbat pliira


"'
, )
' ,
tcnibiliora dicere, sed ne mentein vestram gra-
vcm, liKC sufficiiint nam qiii liis non castigan-

, , '
:

', ', tur,

mus
ii ncc phiribus.
judiciuni, rogo quidera vos, non
Ne eigo vobis niajus facia-
non ad-

,
iit

, *
sed ut prasentia et aditu vos rcddatisdignos.

'
sitis,

,
;
Dic mihi, si rex. jusserit et dixerit, Si qiiis lioc

^ ;
\-
'-
agit, a mcnsa mea abstincat , annon pro lioc

,
,
orania feceritis ? In ca-los nos Aocavil ad mcnsam
\
; - ^ Rcgis magni ct adniirabilis, et rccusamus et ciin-

^
. ' ) --- •
ctamur,
nam cst

iraliociUitatcm, ncc
socoidia soliim
et

nobis
ad eam rcin non accuiniuus
spes salutis ?

cl
culpam confcnc
ignavia nos
Non licct

in

roddit indignos.
? ct qiia•-

raiisaii

natniam :

) , -
, ,
Hic quidcm dicla siint a nobis : qiii autcui com-
jningit coida, qui dat spiritum roiii|)iiiutioni.s,
, cuiMpiingat «irda vestra, ct in prufMndiiin iiii•

[
/'.'-, Ilalesius.]
,

28
niittat scmin.i,

riatis spirilnm salutis


tit o\
S.

, ct
JOANMS CHUYSOST.
tliiiDio cjiis

rum
concipialis cl pa-
acccJatis. .
ARCIIIEP. CONSTANTINOP.

xai

, ,' ,,,-.
<),
•,? .
,

'^'tidiv,
^,
,
Psat. •
Filii cniiu, in((uil, tni taiiujuavi 7Wfellu' oli-
fanim in circiiitii meiisce tiitE. Niliil sit vetns, D u.rfliv

-,
immitc, nihil cnidnm. Hiijiismodi cnim

,^
niliil

luivolla- plantationcs apta; sunt ad fnictnm, fru• ,

cliim adiuiiandiim, olca^, inqiiam, fnirtmn

,
ct for-

/,
:

. ''/-


lcs siiiitct valida•, utsint umm-s in circuitii inen-
sx, iieque tcmere ct foite fortuna convcniant, scd ,

c.im mctii ct tiinorc. Sic eiiim ct ipsiiin Clirisliiin

illic vidcbilis ciini fiducia, ct railcsti rcgno difini


rodderaiiii : qiioJ dcliir iioliis oranibn.s cun.sr(|iii, /,, -/
'
matla

rinin

loriim.
,
ct

ciim qiio Patri


bciiigiiitatcDomiiii nostri Jcmi Christi,

honor, minc
Amcn.
et Spiritui sancto gloria, irapc-

ct senipci•, ct in saccida ssccu- ..


, , , ,
;)

HOMILIA IV. 5 OMIVIA '.

Cap. II. . 1 . VOS cum esselis morlui deli-


aliquan-
&
.,
,-
ciis et peccatis veslris,1l. in qidbiis

do amhiilastis secuntlnm scecidiiin inuiuli


hujus , secumlum principein polestatis aeris

hujiis , spiriltis qiti nunc operatur iii Jilios


,' ,

'
cliffideiiti(B , 5. in quibus et nos omnes ali-

auando coiwcrsati sumus iii desideriis car-


nis iwstne
cogitationum
,
facientes volitntatcm carnis et
, ct eramus natiira Jllii irce , . ,
,
sicut et cceleri.

1. Est quidcm morlificalio corporalis, cst au- ), - -.-


"' ,

lcm
nec
ra;,
ct aniraalis: ct illiiis

est

non
crimen nec pciiculura
institiili
qiiiJcm essc pailicipem,
:

aiiimi ct liberi aibitrii.


res enim cst

Nam
natn-
ct

. . )-
orta cst cx transgicssione protoplasli, et ics dcinde

.
decidit in natmam
Ipsa TCio moililicalio animalis
iiistiluti aniini el libcii aibltril
: aliuqiii aiilcin

,
etiam cilosol-
,

ciimen liabel
ciim sit

ct C ."
, , .,

- 6
,

,
uullam sulutiuncm. Vidc crgo qiiumodo Paidiis

. ,; ,,
,

ciitn

maiiis
rilare
iam valdc niagnum
sit

mortuos
inorte affccta; raedcii aiiimx

,
uslci)dis.->el

niinc qiioqiie sic ponit laQiqiiam


,

quam
cl qiiod
sus-
',
, '.

. ,, ,
iiiagnum : Et vos cuin essetis , inqiiit , morlui
deliclis et peccalis veslris, in qiiibus
ambulastis , secundum scecidum mundi hujus
aliquando
,

, ,

( )•/
secundum principein potestalis aeris , spiritus
aiii nunc operalur infilivs diffidentice. Vidcs D

Panli mansucttidincm , et quomodo ubique coii- ;


-
.solatiir auditorcm, cum non uiirrans ? Naraquu-
,, ,

(/
IN EPI3T.

( [, '-
AD
ot
EPIIK5. CVP.

iiiain
II. IlOMir..

dixcrat cos ad cxtreinum


IV,

iisqiic vitium cssc


29

,
,\ proicclos (,Uoc cnim csl cssc muile affcclos); nc

•. [ ;- oux

;
), cos valclc gravarct
minos ,
(

ciim priora inala aflcriintiir in meJiiim


nam jnidorc afficiuntm• lio-

,
ctiamsi sint absylula liabcant pciicu-

, ,
icyupov. ;
, ct

] ad jutorciu nc cxisliraarclui• luliim

, (lat cis

liira )
, ,

-, • -
',.• . ^ 5 [
• cis cssc iinputaiidmii, ct

E nara
Corintliios
? Diabolum. Sic
: nam ciini
adjutoiciu lorlcm. Qiiom-
cliara facit iu
dixissct ,
Epistola ad
Nolitc errare , i. (O/.e.g.

' /
,
, , neque fornicalores , neijiie idulolalne ; ct icli- '''•
qua omnia rccciisuissct, ct sMbjunxisset, ftegniim

,,

Dei jion possidcbiint , tunc quoqiic dicit : Et


hivc quidem fidstis. Non di.xit absolute fuistis,
,

- Aliqui fuistis,
(' .^,.
,
S

,-
sed, , id cst , lioc cst

'
[ , ,. ;
sic quodammudo
mcnlcr insiliunt
F dcntcs, ct
,
fuislis.

hoec dc

efTicnatam linguam longe exscrcntcs


Hic
Dco
ha;a'lici nobis vchc-

dicta cssc conten- "T""'"''-

,
MjniclKci

[•/ ,

|J^pb
''
;
lia;c

modo
Nam
Deo adaptant
ergo os eis obstrucmns?
qu;E sunt soliii.s

Ex
lixc
diabob". Qiio-

ipsis vcibis.

aulcm gcs-

-
si esl jus!us sicut dicitis

-
, ,

., ' • ',
ju
£-
, ((/- [
sit;ha;c rcs non est
scelcrali

vcm
: Dcus
jiisti ,

aiilcin nuiiKjiiam fiioiit sccleratus.


sed valde injusti ct

Quo-

.,^" ,,/ ^/,--


Cui• dicit ciim sa,'C»li luijus?

niam tota ferc liiimana nalura sc ipsa illi dcdit ,

' ct oinncs sua spontc ci serviunt ct cx bbcro ani-


mi arbitrio. Et Cliristo quidem bona proraitten-

.
. .,',"
,

',
9'1'''j '^°'' ',
ti

quispiani
gcbcnDam
inmimciabilia

cipaliis cjus esl in


:

transraiucnti
nc
ilb aiitcra niliil talc pollicciiti

boc sa;culo
animiim

, ccdunt omnes. Et
,
qiiidcin

ct is
adhibct
,

phucs habct
scd ad
priii-

/,, ' '/;,


qiiain Deus, etci magis cedentes qiiam Deo, pra;-

, ,, "
ixo\jcov ' -,
•^
,

(crpaucos, proptcr nostrain socordiam. Secundiiin
pcleslalem
dicit ,
qiiod
, iiiquit, acrii spnittis.

locum habet
rursusacrii sunt incorporca; poleslatcseoopcranlc.
Nam qiiod sKcularis sit
sid) ca'Io

cjus principalus, liocest,


,
Hoc nirsus
ct spiritus

qiii cura pi-,Tscnti sKculo dissolvilur, audi ciiiu

-. -
).
, diccntcm iu finc cpistola; : IVon esl nohis collu- E/Jics. b.

•}, clatio adi>ersns sangidnem et carnem , sed^^•

', .- adi'ersus principes et potestntes, et adversus

;
. ,,,\
,).
- 8x1
apyojv

,
C mundi reciores tenebrarum
nc cuin audiais, Miindi icctores
ipsuin csse incrcaliiui
culi. Alibi cliam neqiiam sa-cuhim vocat tcrapiis Cal.
ncrveisum
vidcliir, ipiod
, non diccns dc
.«i fiiisset
, addit ,
Inijus sceculi.

crcatiiris.
Tenebrarum

priucrps sub ca^lo


, diras ctiam

Milii

,
Nain

cnim
ste-

non
i. 4•

, ' . -
,
fuissct casiiius a principatu, cliam post tiansgrcs-

sionem. Qui niinc operalur in filios difftdenlice.


Vidcs quod non

• ^
inducit nec tyrannide , scd

> Susi.icaliir Savilins lo^ ndnm cssc ktio/j/u/h!•/».


•j
[ Marg. Sav. ai- Aioy.o\j xoi-zoj-]

QiuiMcra cst scripuira.] "


{ Marg. Sav. iW >, ,^-- iia Tnlcri.r
,

3 S.

,
JO.VNNIS CMRYSOST. 8.
, ,, "' . •
AKCIIIEP.

persuiisioDC ? Dixit cnini


dcccptioncet persuasionc omncs atlraliit.
ac si

Ncc
dicas
lioc
,

,, ' - 6' .

. • ,' ,- ,
soliiQi cos consolatiir ,
qiiod dcdcrit socium , sed 4
rum illis ponat. In qitibus, inquil,
etiam qiiod sc
et nos omnes alirjiiando coiwersati sriinus.
Omnes non cnira licct diccre quod exemlus
esset aliqiiis.

cientes
eramits natura
Hoc
•n
cst,
:

voluntalem carnis

iiiliil

invidiam vocct ct odium, neqiie


In desideriis

filii irce, sicitt et

spiriliialesapientcs.
caj-nis nostrce
et cogitalioniim

cceteri omiies.
Scd ne carncm
magnum
, fa-
,

exi-
et
^ , ,&-/
-, .,", . , ,,,
)
,
!:\'

, .,
' <.-/•,


Ti
,

stimrs dclicliim
cientes
tionum iiosirantm
, inqiiit
,

,
vide quomodo sibi caveat.
voluntatem carnis
hoc est
el cogita-
vuliiptatis affectio-
Fa-

, ' - \ ,
', (>3

./ ,
6

,'
, •
,

nes etniotiis. Deiim irritavimus ct ad iram pro- , -^.


vocavimiis
Qiiemadraodum
: lioc est , iia fiiimus, et niliil aliud.

enini qui est filius bominis, est


, •
-
homo
filii craimis
nalura
:
, ita

id cst
nos qiicque sicut
, nulliis libererat,
et caetcri

scd omnes
ira;

..

, -/.
qua; ira Dci digna crant faciebamus. 4. Deus
' -
.
autem, qiii dives est in misericordia. Non di- ,

-\
..,
xil aLsoliite, Misericors , sed, Dii'es in niiseri- /•/;.
Psal. P%.
17- eiSo.i.
cordia , sicut et alil)i

ggricordice tuce; et rursiira, Miserere meiseciin-


dicit , In midlitudine mi-

)
^^y.fnu

/,
6
,

dtim magnam
nimiam caritatem siiam, qua dilexitnos.Vn-
denara nos dilexit ostendit. Hxc cnim non mcrcn-
misericordiam tiiam. Propler

. •^,

tiir dilectionem , sed iidtn et exliemiim siippli-


ciiim. Et lioc ergo es multa misericoidia. 5. Et
ciim essemus mortiii in delictis , convivifica-

vit in Christo. Rursus Christus est medius , et

res est fide digna. Si enim primitiae vivunl et

;. ,)
,

nos : nvificavit et illum, et oos.


2. Vides quod omnia dicta sint de eo, quod ;>? ^' ^'' "

.
;

est sccundiim carncm ? Vidisli cxsuperanlem ejus )


potcntia• magnitudinem in nos credimus ? qui
--
, ), ;
mortui eramus et filii hx, bos viYificavit. Yidisli

;, ,
,

spcm vocaiionis? G. Conresuscitavit el conse- ;

dere fecit. Vidisti gloriam ejus heieditatis ? ,

C onresiiscitavit

,
Etiam ,
inquies ,
quidcni , cst •

,
-
manifestum ; illud vcro ,
Consedere nos fecit in

Cielestibits m Chrislo Jesit , quomodo slat ? Ut •

.' -
,

illud , Conresuscilavit : nullus enira adhiic est


,
suscitatus
quoque smnus
Jacob adorassct
Sic ergo
,

fccit
nisi

capile scdct quoqiie corpus. Proptcrca


jiinxit,
quod,
suscitati

In Chrislo Jesu. Aut sihoc non


cum caput

iixor qiioqiie
quoquc consedere
: sicut illic
resiirreserit,

:
quoqiie
adoravit Josepb.
sedcnlc enim
cnim sub-
ila sit.
nos
cum

..; -,, , •

\
-^-0, i
'

<<,
,

-
b \Fuil. i^r.fr^TC. DuDJeUS.] [Ulcai jir / /JtEyz.]
,

^. , EPIST. AD
•/•.
liPHES. C\l'. H. IIOMII.. IV

(|)1 eigo
5i

, /
5ij^Cc<ciX£U<jo;jiev •
,
scd conrcsiiscitavil |)cr la\acrmii ,

, conspJcie fcrit ? Naiii siistineinits , iiuniit, el i. \.->


''

./ ' ,
cunregiiiibimus. Si mortiii siiimis cliam simiil
6' • " t'. vivcraus. Spiritu rc vcra opus cst ct rcvclalioi;c
intclligamus piofimduin Luriiin Diystcrioniin.
,

-'
iit

''"' Dcindc nc noii liabeas, vitlc quiJ siil)jiingal:

Oi

; -

,

,' ,
7. Lt oslenderct iii

ahiindanles divitias gralue su(b , in bonitatc


skcuUs supiTVcnicnlihus

.
,

super jws in Chrislo Jesii. Nain ([iioniam illa


• dixit de Cluisto ; ([ua; auteiu dixit, ad nos ni-

,
''.' '." ,

' ", ,
-
liil craiit : iiam qiiid ad nos
ostendit id qiioquead nos iicrliueic,
nobis cst iniilus; nisi qiiod scorsum dicil quoBad
nos pertincnt:
D cunresuscilufii
Et cumesscmus
el
si

cunseihrc fccit .Quamuhieiu,


illc

si

Tnorliii peccatis,
icsiinexit
qiiidcm
':'

is

siciil diccbain , iioli non lialjcrc fideiii acccpla

;
; ,

'. ' ;
demonstralione
eo quod
el ex pnoiiljus
vclit ostendcic suani bonilatcm.
ct ex rapite
Quomodo
cl cx

. "
,

, - eniin osleiidet , si boc non facUim fiiciit ? Et

- •
ustendet
Quod magna
in sa;culis siipeiveniciitibiis.
sint boua et umuibus
Qiiidnam ?
cicdibiliora.

, -
^.
, Nam iiunc quidem qua; dicunlur, incredidis vidcn-

,
nuga;; tuuc aulem omncs scicnt. Vis di-
; , , ' E tiir csse

scerectiam quomodo fecit

8'
cunsrdcic? Aiidi ipsiiiu

, - Clirisluui dicentcm discipulis siipe

.,
.
:
M„ll/,. l;)

'' duodeciin sedes ,


judicantes duodecim tribiis 28. ci n>.

dexteiis ~
'
Sedere aulem
' . Israel ; ct ruisus ,

,,, - meis et sinisiris , non esl ineum dare , sed


' "^'
,
,
.; -.^, F
quibiis

Christo
qiii
paratum esta Patre meo. Est
ralum. Et iccte dicit
Jesii.

oniiicm supcrat
In bonilate siipcr nos iii
,

Scdcrc cnim a dcxteris , est lionoris


bonorcm , cl posl
ilaqiic

qucui iiun
pa-

; ,
. -
|^ sunt aba. lioc eigo dixit , nos qiioque scssiiros.

, V^cre siint exsupcranlei divitia; vcrc cxsiipcrans


, ''

,

magnitudo sedeic ciim

/; .-
cjiis viitutis , Cbiislo.

/.'
3.
- ,
.
. ;
/
,
. ;
-
-
'
- 11
"

;
\
Etiamsi mille babeas animas
noii pcrdis? nam
annon oporleict hoc piumte siisliiipie
clsi

Poiru
ipse qiioquc nirsus dicit, Volo ut ubi sum ego,
ministri qiioqiie mci sint.
annon opoitcict
in igncui cssct

Nam
,
propter ipsum cas

si
intrandiim,

opoiterct quo-
id pro co
.•'

promto
Jaan. 12.
^**•

, .,"'. . -
tidic disscrari ,

)
. ,, ,,, '' ,
i~apri

""


'

et alacri aiiiiiio siiscipcrc?

Supra oinnem
ciim qiio conscdes ?
Mortmis, natura
INibil.

nis Dci!
Vcrc crgo

8.
principaliiin

filiiis ira-.

C allitudo dii'ilitin(m et sapienliiE ct cognilio-


Gralia enim
csl
Cum
Cugita

illo.

El
opporlimiim cxclamarc

, iiiqiiit,
el
iil)i

potcslalcm. Et
Quisnam ciim
qiiid icctc gessisli?
illc

estis sah^ati.
scdcrit

sis ?

:
:

'*"'"•

' '
"•

sunt apiKlSa\il.[ lyx'xOhyi r.^Xiix-JTi tm-jci ni.zr,^ y.(.y_'r,i. lis wv.


I llicc, o»T!u;..• 7!/.oi>To;, "inclusa

Codcx iloKjtV,-, f/.Jiv. Ev«»i:5v szdivM ' [\ ''Jit.on VAh\ .]


Uiiiis zj.i
,

:>2

N.im !ic Ijrnoficioniin m.ignitiulo tc cxlollat, viilc

(liioiiiodo tc cocrccl cl

inqiiit , estis salvati.


S. JOV^.M» CHRYSOST. ARCUIEP. CONST.VNTIKOP.

coiuprimit
Per fidem. Deinde
: Gratia eniiii,

iviisns
, , , ;
^ . . ,<;(;
. ', . ,' ,
,, , ((;,
)

. ;
iie libonim |icriracicUu• arbitrium posuit ctiaiii •
OUX

,,,", -
,

(|u.x smit iKistra ; et rursiis i[)siini siistulit , et di-

clt Et hoc noji ex nohis. Nc fidcs quidcn),


,

inquil est cx nobis nam si non venisset, si non


, :

quomodo poUiissemus credcie? Quo- ''

.
ib. 10. 14. vocasset ,

mvdo cnim
Oiiaic ncc
,

(Idci
inquit
cst
, credcnt
iiostiiim.
, nisi aiuVwerint ?
Dci , inquit est
C
;/
",,
;

yapiv

', ,
, ,

rloiiitm 9. ex• operilms. Non eiiim sulfc-

,
;

«,
cisscl , inqiiit

vacuis ct otiusis dct salulem,


icqiiisivit. Di\it
, fides

,
ad salutcm. Scd nc nobis

qiiod salvos fcccrit fides, scd


Eam , ioquit , Deiis

^ -/ ,
-/07)

().
])LT uciim

opcribiis? lloc
: quoniam Dciis
lidcs. Aliuqui qiioiiiudo salvos facit fidcs absqiie

ipsum est Dci


vobiit

donum, Ne
, salvos fecil

qiiis
/ /.
gloiieitii• , ut nos gratos cfficiat circa gratiam.
Qiiid crgo? inqiiit, [jroliibiiit ipsc jiistiQcari ex
laiciibiis? Ncqiiaquam: scJ, Niilhis, iiiqiiit,justi-

ficatiis cst es opcribus , iit ostcudatiir Dei giatia

ct licnignitas. Nod lepulil habcntes opeia , scd


eos
gratia
,

3.
qui
,

Dciiidenc,
siint proditi

ut mdUis de
ciira audieiis,

ribus, scd fide totuni geslum sit, otiosus maneas,


ab operi])us
cajtero possit gloriari.

quod
, salvos

noii esope- D
fecit

,
,, , '
', '
-

-
vide quid subjunxeiit
facliira, creati in Chrislo Jesii inoperibiis bonis,
tiuce prcejiaravit

Vidcqiiid ipse dicat


dicat. Revera
Deus

alia est creatio

snmiis ad lioc ut essemus. Qiiod eramus pnus,


:
: 10. Ipsins

ut in
regencrationem
:
illis

ex nihilo producli
enim siimus

amhiileiniis.
liic siibin- '•-. '. ".
, ,,,.-
'
',
, ,

-
luortui ,s;imiis, boc est, liomo vctiis;
iioneraiiius,faclisumus.Ciealiocigoi-es est etilla
prioic
iil
mcbor
vivcre.iius; ex
tffecliim cst.
ct prKStaiitior: naiucxilla qiiideui,
hac auteia, ut bene viFeiemiis
In opaibus bonis, quipprcppnrafit
ambulemus; non, Ul iucipiamiis ,
quod priiis

"
.
,.
,

- , '
,
', "

,
Deus vl in iis ouy
-/

, ,
sed , Ut ambulemus pcipctua eiiim nubis vir-

,
tiite opiis cst, et cxtensa iisquc ad uustrum dcces- '
sum. IScqucenim, s' csset ingrediendiim via
icrt ad iifbem regiara, deinde cum nwjoicm

paitcni coiifecissenuis , ciica ipsiiiii fincin igiiavi


qiia;

cjiis
''

', . -
.. , ,
moUcs redditi scdissemiis, nobis profuisscl. in-

,
tt

gicjsiis. Ita iiec spcs vocalionis quidquam pro-


'
,"
luisset icm illam possidcnlibiis nisi digne ad
, ,

/
roccm appcUantis ambMlavcrimiis. Vocati cigo
''
/
iu

opciibus bonis, pcisevcremus, oinnia operantes.


Proplcrca cnim appcllati suniiis , non ut uniim
diiiulaxat opiis opeicmiir, sed iit omnia. Sicut
(iiiiii nobis smit qitin([iie scnsns, cl omnibus ad id
. ,
, /
',
,
. , !
qiiyd opuilcl utcndiiiu e^t, ila cliam umnibiis vir• ?, ,
, ;

,, IJi ICPIST. AD
. liPIlES. CVP. II. IIOMIL. IV. i3

,
'-^ , -
)

' •
&i
jJiia [aovov

^,^
iixrj

^,,

-
tutibus. Si (iiiis aulcm

alicnis qiiiilcm al).stincat, sed ilc siiis

tiat,

virtiis,
friislia fiuiit

ul cum iidiicia
sit tciniiciaiis,

ricors, aiit iniscricois qiiidcm, scJ avaiiis, aiit

timuia. >un
scd imiiiisc-

ciiiin siiflicit iiiia

sistamur ad tribunal Cliri-


imper-
ab


sli, scd multa, varia et omnis gcncris , atque adeo

. - umiii viitiile cst opus. Audi ciiim CLrislum di-

.
p,

, ,

, -
- ',
ccutcm disripulis: Euntes diicclc omncs genlcs,
docentes eos servarc om/iia quce mandavi vvbis;
)r„,,/,.
19-
''•'
«^' ^•
28.

.
et riirsus, Si quis soU'ent iinitm e.v mandatis

." ,

[
'. [', '.-
istis ininiinis, ininimus vocabitur in regrio cce-

voJ !3 ^
, , ;^
/],
, ',
.
'., loriim : lioc cst, in rcsunectionc. Non cnim intra-
Lit in

icctiouis
rognum iiam ipsum quoqiic tciiipiis lesm-

soh'erit, mi/iimtis vocabitur.

C opns est
:

rcgnum vocarc solct. unum, inquit,

omnibus. Vidc auteni qiiomodo non sine


QuamoLiem iiobis

sin

elceiiiosyna licet intraic, sed si ipsa sola dcsit, tnosyna

" -
; abibimus in ignem. Jhile, iBqult , maledicti in
iiiti-atur
"^!"^",'•
m
in
ca!-

'[ ;
,
lu""•!.

,
iunem ceternum, varaliim diabolo et aiigelis
. ejiis. Cur ct quaDam dc causa;' (^uonirtm esurii, ^^
' -.
^,

;, -
,

. el non dedistis mild qiiod comederem sitifi, :

' , ,
. ,
, / '
et non dedistis mihi potum. Vidisli qiiomo-
donuUius alteiius accusati, propler boc soUim
pcrieruDt? Et virgincs propter boc solum ejc-

/
, ,
1'
clK sunt e tbalamo, licet habcrent castitatem
,

scd qiiia clcemosyna} vaciia; ciant, cum sponso in-

/)'.

' '. ^
"
, '.
'.

'-
,-
• grcssa;
persequimini,
non sunt. PiJcem
sanctimordam sine qna ne-
et

mo ridebit Dominiim. Cogila crgo qiiod sine ca-


stitate

no aiilcm cum
quidcm non

enim aliud impcdit. Rursiis


licet

caslitate licet
,

Dcum
mquW.,

si
,
cwn

videre; non omni-


ciim vidiTe
omnia
omnibiis

rccle gcsse-
; SKpc
iieLr.
'4-
12.

, '
j.,c. 3. lo.

, • rimus, proximo aulem nibil profuerimiis, nec sic


iQtrabimus in rcgnum. Undenam hoc constat? Ex
;-
^.
/ ,
Nam

,
talenta. ilHc -1/«'«//. 25.
scrvis quibus crcdita fiieruut

,
• ,

.- ,
viitus omiiis erat intcgia ct siccera, et nibil fue-
rat prxlcrmi.ssiim ; scd quuniam pigcr fiiit in ncgo-

.' , E tiatione, mcrito fiiit cjectiis. Deliubari etiam potest

.^ , /, gcbennam cx solo malcdicto iiam

-
qiiispiam in :

Qindicit, inqiiit, fiiitri sito , stullc, ohnoxius tb. 5. 22.


!

'
' , -
- ' erit sehenniE iguis. Etiamsi
quis oninia rcite

, .,/ ,
u.(i)v

''<,
>>•
/
,
,

'•
';

"csscrit, sit aiitcm contumcliosus, non inlrabil.

^cc qiiisniam Dcuni


qiii

jiarn si
sic lapsi

apud
.siiiit ,
acciiset crudclitalis,

cxpellit

buiiiincs quispiaiu
cx rcgiio

quidquamfeccrit
sicos,
cxlonim.

•1 Moiel. nia!c -.
, \
F iniquura et praeter legcs, amandatiir a
rcis etsi unain cs. constitutis legibiis
grcs.«us; ct

n.neiis . veliil
si aceusans sit cahimnialu.s
con.specUi
sit

,
trans-
pci-

" [ Aiile a/'i aoiiiou uliiiuoJ sipplcuiltiir. ccnscl Dii-


34
dil inagistralum ct si
JOANMS CHnYSOST. ARCHIEP. CONSTVIVTINOP.
adiilteiiuin comraisei it [ ; '' , ,. Me/fc

' -
;

ct

vis
sit convictus,
iimmucrabilia
redditiir
icclc gesscrit
indigmis
pcril;
: quaiii-
ct si , ouy
ijwopov

, ^, ,- 6'
;

-
,

ca;dem feccrit , et piobatum fiicrit , hoc quoque

.• •/ ,, ^
ad cum pei-dendiim Si hominiim Irges
adco exacle servanlur
sufTicit.

,
quanlo niagis lcges . /,
Dci ? At est Lunus, inqiiit. Qiiousqiic liKC 6

stiilta diccmus? Stiilta aiilcni dixi, non quod non Ouy , S

Eicli.S.e.
sit

liis
bonus, sed qiiod cxistimemiis cjus L•onitatcm
ad haec nobis

diccnlcm
saepc
:
esse ulilcm
disserueiiraiis.

JVe dixeris, Miseratio ejus est


mullituiUni peccalorum ineonim propititibitiir.
, etsi innumcrabilia de
Audi enim Scriptuiam
multa, ')
, '
, .
,

, .- ,

',
Nou proliibet nus diccic multam esse cjus mise-
rationem ; absit; non hoc suadet, sed et nos vult
hoc assidiie dicere, et propterca omnia movet

Pauliis; sed proplcr ea quae deiiiccps scqiiiiutur.


Ne ideo, inqiiit, aJiniieris Dci bcuignitale;ii ut
pccccs, ct dicas, Misericordia ejus inultiludini
peccatorum tneorumpropiliabitur.
i. Ideo cnim tam multa disserimus de boni- & / -
tate, non ut ci conridcntcs agamus omnia alio-

qui bonitas eiit ad nostra; sahitis cxitiiim


;

sed
,'
,
. -
,

/ ,•.-
;

iie dcspcreinus in pcccatis, veriim agamus poeni-


tentiara. Benignitas eniiu Dei te ducit ad poeni- •/;,
teiitium, non ad pliira vitia. Si autcm inahis et C ,

scelcratus lias pioptci• bcuignitalcm, tu eiim ma-


gis in odium vocjs ct accusas apud bumines :

" , .
)
multos cnim vidcmus accusantcs Dei lenitatcra.
Quamobiem dabis pcenas,siea non utaris ut opor- •/-
. -
tet. Dciis cst bcnigniis? sed
dex. Cundonat peccala? scd ctiam icddit uniciii-
que secundum opera siia.
cst etiam justus ju-

Transilil iuiqiiitates,
.
; . ., •7(;
;

et toUit

traria,
pcccata? sed ea quoque examinat.
inodo crgo non sunt ba;c contiaria
si

peccata per lavacrum


tcmpoiibus ca diviscrimus
et pcenilcntiain
? Non
:
Quo-
simt con-
tolbt hic
facta illic
D
. . -- )>
; ,

-

;,
;

examinat per ignem et tormenta. Si crgo, inquies,


cura et mala fcccro pauca, proptcr unum cjlciar, , ,
VOJV

, '£

), .,
et a legno excidam, ciir mala omnia non operor? 7;
Ingrali servi cst oralio
dissolvcmus orationcra.
: scd tainen lianc quoque
Nc mala opcieris, ut tibi ' .
-
nam omncs ex-

,

prosis : a regno qiiidem similiter ,

cidcmus ; in gchcnna autem nou casdem pcenas


'-

.
dabimus omnes, scd bic quidem majoics , ille
vero miliorcs. Nam si tu quidem et illc despexe-
rilis, et

railiter e
qui in mullis et qui in paucis pcccat^ si-

dospcxcritis, scd abiis


ininns, in

go minatiir
cos cssc abiluros in
regno excidclis

gcbcnna
iis
:

quidem magis,
si autem non

scntictis diflcrcntiani. Cui- ei-

qui non dcdcnint clccmosynairi,


igncm ;
ncquc soliim
similitcr
ab'us vero

in ignciii
^
,, .
, ',
•,
,
,

, '
•. )

.
/, .
;,
aXk

©cov
'/ ,'
. EPIST.

(;)
;"
AD

ouSsv
EPIIES.

'-

-
CAP.

el qiia

amiri
11. IIOMII..

de caiisa? Dciim
injiisto
IV.

scd qui paralus est di.iliolo cl angclis cjiis? cui•

laJantur.
iiiliil

Nam
a'qiic iiritat,

si opoittl diligere
55

ut si

[, ;" \
F iniinicos ; ([ui (•tiam auiicos aveisalnr

hoc dclerior gentibus, quod non merebilur


, et

-
cst in

,^' '.
,
,'
-,,
,
«. Ouai


plicium? Quamubicni liic inagnittido peccati ju-
re fccit
qui
in Vclcri

iibi
cum
facit

,
ahire
clccmosynam.
uiulto niagis in
ciim diabulo

erat coDcessiim possidcre pecunias, eisque fnii


tii lioc
:

Tcstamcnlo
; ciiim
autom erat
:
ci

si

' ^;
,

, ,
' ;
,, ct eas ctirare, tanta geicbatnr ciiia opis fcicnda;
pauperibiis
cjicerePNain
:

lursus decimas prsbebant


quanto inagis ubi jubcmiir omnia
qiiid illi faciebant? Decimas

'. . -
,
et : orplianis, idu)s

, •
/- prosclytis succurrebant. Sed milii quidam admi-

/ \ '

,.
,

rans diccbat, llle dat dccimas. Qiianlo cst lioc

,
plcmim piobiO dedecoie, quod

.
ct si apiid Ju-
'

' liabcbatur iu adiniratlone, boc


, 3 daios apud

;
El ' . ,' Cliristianos factura est admirabilc? Si tunc crat

pcncuKim decimas omittcie, cogita qiiantum

;
, - nunc sit. Rmsiis cbrietas luibet heralitatcm

. ; ,
regni.

ego
Sed qiiid

iisdem tenemui•,
est quod dicitur a nniltis ? Si
parva conso-

/
, et ille est

latio. Quid dicenuis ? Ccrtc crit idcm tunm


) ,

, .,
* -

et illiiis snppbciiim : alioquin aulcin nec lioc est

-
;
consolatio. Tunc cnim malorura societas habet

'
'- - ^ -o-av consolationem quando raala qua; patimur fue-

,
,

, ,.;„ proportione paria quando autera cxsupc-

'
:

iarint,etut raenle exccdamus

" , efTeccrint ,

';\
, ., ;
Aio ,, ,;-. ^ au-tb
-
anipbus sinunt iillam L•abcC consolationcm. Dic
c cnim

solalionem.
pjjtgjp
ei qui male mulctalns in igncmcst iiijcctns,
Hic aut iUc boc paliuir
Nonne omncs
q„aninam lioc cls
boc ipsiim cos majori dolure afficicljat?
; ne scntict quidem con-
simiil

atliilil
pcricnint Isia-
consolaUonora?

' ', '^ - £( [^^^ diccbant, Periimus, intcnimiis, consumli

, ; ,
, -
-

sumiis. Qiia;nam est crgo ha;c consolalio?
stra nos
^,-^,^ j„
hac spe consolaraur. Una sola
ilhim qiii cxstingiii
cst

polcst igncin
Fru-
conso-

, -
. ,
,.,;, ,
. &,, - ;,
^,
;
-
,,^ incideic

^^^.(,,^^

^^ ^
,,],;
: cis aulcm
D asscquiconsolalionem: ubiest suidordenlium, ubi
^.(,,.^;, ,^,; ,,^,,

,ionexslinguiliii.Omninonc iillam .s(ulies,dicquK-


consolalioncm
gnstia ? dc ca;lciO cnira cris
, cum
,

sis
qiii ineidcre,

nioritm•, nbi iguis qni

in

apud
afiliclionc ct an-

le. Nc, qnsrso


bcet

ct rogo, ne nos tcmcre decipiamus, ct bis vcrbis


Cunsolcnuir, scd ca faciamiis qiia; iios poloriiiit

pro ,.]
* [Marg. Savilii. zai h ht-t/.su ij, et mox --^- . !.
:/>«•
).•/ r.oifM^uOixti :,
i^lzOffii-zKi .; -
• Codcx uniis tsuto -. •Hf.u ^/; o'j-
,

56
scivaic.
ct tii dc
Cuin

aliuj jioccatiiiii.pio
liis
Cliiisto conscssus
S.

cuiiose scrutaiis ? Si
JO\i\NIS CHRYSOST.

vcibis quantura
cst tibi piOiiosilus,
nuUum
iios
csset

opor-
ARCIUEI». CONSTANTINOP.

r,v

',
,,/, ,^^;,) ,
, , ' ,
x(j-

) '^
liis

tcrct siiLiicsupi>liciiim ; (jiioJ simiis adcoignavi, *

/
miscri et socordes, ut tanto etiain proposito pre-
lio ba;c dicamiis ? quantum ingemisccs, quan-
do audicris eos qui boiia cgeriint vocari in rc-
;

-
/ ; ,-
,

giuiin ct bonore afiici ? qiiaiido vidcris cx sci\ is ; Ouy


cl biiuiili luco nalis eos qiii

throni rcgii essc participes?


pcjora puiiilionc?
prospcrc agcnlcs ,
Nam
ctiamsi
si
pariim bic laburarunl,
Auuon ea erunt tibi
niinc quosdain vidcns
nihil iiiali paliaris F
~7;

,-/;) ' ,
, ,
,

,, ,-
buc

dignum
oiuiii

tcipsiim higes
siipplicio

cl

esse ccnses :
gravius putas, disciuciaris,
laciyniaris, et te mortibus millc
quid tunc patieris ? Nam si

, -
. ^, / - - ;

,), /-
JJ
non csset gebcnna, ipsa dc regno cogilatio an- ;

"non siifiiccret ad pcrdcnduiu et ad affercDdum in-


tcritum? Quod autcm les ita sit sc liabitiira. sa-
lis disci polest ex rcrum experientia. Jse nos ergo , ,

temere oblectemus el consolemur bujtismodi ver-


bis, sed attcndamus^ et saliitis nostrae cuiara ge-
ramus, el de virtiite

gerenda nos excitemus, ut digni babearaur


tantam asscquamur gloriam, in Oiiisto Jcsu Uo-
simus solliciti, ct ad bona
qiii . )

mino nostro.

Cap.II. . .
HOMILIA

Propterijuodinemoresestotequod
V.

,
'.

,-
aliquando iws eratis genles in carne, qui
dicebamini prceputium ab ea quce dicilur
circumcisio
eratis illo in
iii

conversatione Israel,
carnc inaiiiifacta: 12.
tempore sine Chrislo, alienali
et hospites testa-
iiuia

-|'
,
', ,'
, ,

-
menlorum proinissionis, spem non hahen-

, ., , --*
.

tes, et sine Deo in hoc mundo.

1. Multa ostendunt ])ei benignilalcm ct amo- )>


rcm in bomines : primum, quod per se salvos fc- C '
cerit, e[ per se tali raodo : sccundo, quod ciim •

..
quales cramus salvos fecerit tertio, quo nos de- --•/,
/
:

duxerit. Hxc enim oninia pcrse laasimam habcnt


iudicationera
Pauliis
essemus mortiii
ejiis

nunc scribens
benignitatis
agilat.
: ct haec
Dixit, qiiod
deliclis ct Clii irae, no.s salvos fe-
cmnia
cmn ,, • °


vuv

, -
a

cjiia;

/9:1«;
Codex unus
lectio
- /9
oplime qundral. Sed alii omnes zivci pro
habent. Hssi tamen ct mvj? pro xivji siibsliluere
j vtij -/^^ i ; , volebani. Scd ciini aliu leclio ferri possit, et in
omiiibus cxeniplanbus liabealur, a proposilo
Paulo aule niarg. Savil. teioi.ftv pro ttniojif v.]
dcsliti.
aliis

, [
,

'.
,
- ^,
/,- , EPIST. EIMIKS. ..
cent:iiunc
II. ..
dicit quiljiis
V.

nos fccciit
5^

.
.Tqii.ilrs, et
'
,. -- idco flicil, Memores cstote. Sulcmus cnim omnes,
ab liiimili admodum conditionc ad con-

.,.''-.
) qiiaiido

',
,
' .
Aio ; , " trariam et ci ex advcrso rcspondcntcm aiit cliam

inajorcm cvccti fiienmus hoiiurcm, ne piidiinii

-
0£ qiiidoiii meminissc , ut qiii illa niilii;imiir

,
gloria. Proplciea dicit, Prnpter qiiod mcmo-

" . res
crfali
estote.
sumus
Propler quod , qiiodnam
Hoc aulem siif-
in 0[)eribii.s bonis.
? (Jiiod

'. ' ''- ficit ad nobis pcisiiadcndiim ut cuiam jrciainus

^ .,
'
lOvtov , £ virtutis. Memores estote. Sufficit cniiii illa me-

- moria ad gialos
factorcm.
ct mcinores reddendus in bcne-
Qiiod vos ali(]iiando gentes. Vide
- )
'. ', -
' /.,'
oxiilt ,
quomodo ea depiimat qnibus Juditi nnecellebant,

, -
, et ea

qiia;
adrairctiir qiiibus
qiiidcm
geiilcs

crant liiijusmodi
Ciant inlcriorcs
iit infciiorcs
;

,,.
' ',
, /, ' -
.
eos rcdderent, scd a lnodo et vita iitrisque per-

' ) oi
'
suadct. Qiii dicebamini prepputium. In verbis
F crat honor,
pnTpiitiiim,
in carne pra;rogativa
niliil
:

ciicumcisio. ./b ca niice dici-


niliil enim est

',
,; ,
'.
',
, '
)
'^,
^^
tiir,

Qiwd
ti
inqiiit,

eratis illo
circiimcisio in carne manufacla.
tcmpore sine Christo, aliena-
corn>ersniione Israel, et hospites testa-
mentorttm promissionis, spem habentes

.. . , ,
- ,^
iv et sine Deo in muiido. Vos, inquit, qui lioc vo-
', camini a Judaeis. Cur aiitem ciim esset ostensunis

/ - boc eis collatum fuisse bencficium quod eos fc-

. /
, , cerit sociclalcm habcrc cum Isracle, nirsus Isra-
cia-
- ,
, eliticam dcprirait dignitatom, sed cam in bis

' -',
^ ^
ip
,
-/-,-
cxtullit ?

Jjs

p,ocedens enim
Extollit in
autem deprimit
iis qux
in qiiibus eis

diVit,
sunt neccssaria, in
non
Estis ches sanctorum
fuit socictas.
>

,, ' - el 19•
'- domestici Dei. Yide qiiomodo dcpiiniit :

Ha;c, inquit, sunt indifferentia. Ne


- esistimctis

_•/ ,

-- . inquit, vos circiimcisioncm conscquiitos, eo

, -,, ,
',
,
'.
- X?b
, quod
tiam.
sitis

Hoc
in p.a!putio, ah'qiiam

crat grave ac molcsliim, qiiod csscnt


sinc Christo, qiiod cssent alicnati a convcrsationc
babcic diirercn-

- ^
Ijrael ; boc autem
essent bospitcs testamcntorum promissionis,
est conversatio : quod veiO
quod

.
). ,.^ -. non habcrcnt spcni fiitiiiara,qiiod csscnt in hoc
'-
, niundo sinc Dco b.TO omnia cranl illorum. Dixit
(, :

0 £, "b -/
, ' de ,ebus ca;lestibiis ; dicit eliam dc iis qua; sunt

/- supcr terram, quoniara de ipsis


hnbebant cxistimationcm
Jiidaii magnam

. ,^
, et gloriara. Ita cliam
',
,
cjiEvoi, Cbristus consolans discipulos, postqi.am dixit,


,
.
[Forl. Towro S: (nemfe
',

' h ixfioSjiTix ihxt)


,
-
-
oj T:o).ftih.; s.
^^^^
justitiam,
rum,

/.]
qui perscquutionem patiunUir propter
quoniam ipsurum
ponit id qiiod est niinus :
esl

Sic
rcgmini
enim perse-
- 31at,!,. 5.
'"" '*'
,

qilliti

Nam
sunt prophelas
S.

Loc qiiidoin, qnoJ ad niagnlliidincm


qii!
.lOANNIS CHRYSOST.

fuerunt ante vos.


altincl, *
.
,,
\nCHlEP. COXSTANTIiVOP.

'
^, /
' ' ou/ ,
,
,

cst mintis : si

credidcrint, cst raagnuin


spcctctur autcm qtiod prope sint et
ct siifficicns, ct inagnam
' ,., , , ,,- ;

*• . .
vini liabct. lloc eigeerat, liaborc convcrsationcm.

, ' ' ,

, !
Non dixit, Separali, sed, .-ilienati corwersa-
Non Non Ncquc
,
»' .
3

/
tione. dixit, attendcntcs, scd,
participantes, cl Hospites.
cmpliasis, raagnam oslendcDS separationcm.
cliara Israclitae crant cxtra conversationeni,

non tamqnam alieni,


Magna

vonira taraquara pigri


est vcrbonim
Nam

cl
scd
de-
,' '
,; /; .6)
,
twu

Sv,

sidiosi, et cxcidenint a tcstamcnlis, sed

quam pcrcgrini.
Gm.i3.i5. mcnla |)roinissionis
terram hanc, et quaeciimque
Spem, inquit

enim
sii,

estis
non hahenles
Atqui dcos adorabant, sed
nibil est. 13.
vos,
,
Qiiaenam autem
? Tibi et setnini tuo dabo

Nunc autem
qui aliqiiando eratis longe , facti F
prope in sangitine Christi. 14. Ipse enim
,
alia

et
non erant
craot
non tam-

sine Deo.

in Christo Je-
:
tesla-

promisit.

idolum
, '; . '
- / ,,)
.
.. ,, , -
,
,

,
)

»
,

estpax nostra, qui fecit utraque unum, et mc- .


dium parietem macerits intmicilias $',
in carnesua. Hoc est ergo, inqiiit, magnura, qiiod
venimiis in Judaeorum convcrsationem ? qiiid di-

cis? quajcunique siint in caebs ct quse sunt in tcr-


ra instauravit et in unam sumraam rcdegil , ct

nunc dicis dc Israclitis ? Cerlc, inqiiit. Nam illa

quidem fide oportet assuraere, haec autcm eliara


factis ipsis el operibus. Nunc autern in Christo
Jesu, inquit, vos qui aliquando eralis longe,
facti estis prope nd coiH'ersatio7iem. Nam iUud
longe et illud prope, est soliiis liberi arbitrii et
clcctionis. Ipse est enim pax nostra qui fecit
utraque iinum.
2. Quid bocest, Utraque uniim ? Non boc di- , ; -' Xlyu,
'
cit,qiiodnosevexcritad illam gcneiis nobilitalem,
quod nos et illos ad majurein ; majiis tamcn
3^

., ''

-,') .
,

,
sed ct •

est bencCcium quo nos affecti sumiis. Nam illis

quidem ct proraissum fucrat, ct crant ipsi propin-


qniorcs; nobis autcm ncc promiserat, ct eraraus
,. ' .
,

i5 Q
loDgius. Quamobiem dicit, Gentes autem pro -.
Tnisericordia glorificare Deiim. Promiserat qiii- 7-/• ,

dcm Israelitis, sed

non piomiserat
nobi.s cuni ipsis

nosillis cunjungcns
,

commune
,
crant indigni
scd hospites eraraus
,

scd nos et
et nos
;

fecit
nubis autem
: nihil erat
uniim , non
illos tinutn faciens.

£, /
. /--
, ,
,
,

;

Dicam aulcm cxcmplum


statuas, unam cx argcnto
:

,
ponaraus csse
allciara ex plumbo
duas
,
/
,

.) £

/:/5 ^U ^^^' '/ 9; -^.]


, :

•';'-., ,,,/
/,. *H xai
oi
EPIST.

Si
"
jxiv
AD EPIIK5.

-
8
CAP.

servus
II.

,
IIOMIL.

aliiis in
V.

dcimlc aiiibas fusas ct conflatas prodiissc aurcas.


Ecceduas umim fccit. Aut
filium adoptatiis
ttiain alilor

ambo aiilcin
;
: sit
Sq

uniis

. ,/, |
,


-^ 'ISou

, ^
['
-
eumdem

dem novit
adoient, hic quidcni
Clius, ille vero fugitivus
: dcindc fiant
, et

ambo
declaratus cum sit
qui ne patrem qiii-
licrcdcs, ct gcr-

^/ , /-
0, ?, mani fdii. Ecce ad umiin lioiiorcm siiul pcrdurti

. ', diio facti sunt ununi quidem cum


C' ille vcuissct c

.
,

,.
, T>,v longiiKjuo, liic veio cum c propinqiio, ct iiiagis cst

'. gcrmanus quaai anlcquam offendissct. Medium

'
,

^ "
•) /

inquit
diiis
,
pnrietem macerice solfens. Quis
paiics? Inimiciiias ,
ait , incarnesua. 15.
cst mc-

/;/•
Legenimandalorum indecretis ei'acuans.?Son-
nuUi quidcm dicunt, quod lex sit mcdiiis parics

',
, '
iiilcr Jiida;os et

quiiint, qiiod
Grxcos
sivit ipsos
: ideo lcgcm dixit, in-
misccri mihiautciu

'
:

,, .
nou ita vidctur j sed iDimicitiam in carne medium

".
,
D parietcm qui nos ambosa Deo separct,

,
e/Opa, dicit,

, ^


siciit dicit prophela : peccata vestra se- Isai. 5g. j.

, , paranl inter me

et vosi Et jure : tamquam me-

/
diiis enim parics iniiuicitiae erant ,
quas ei inlcr-
<\ iyizl Xiyiaw, ccdcbaut cum Juda;is el Grascis. Cuin essct aiilem
', lex, solum solvcbantur, sed etiara magis

, /.
^

, , -
. •
,
'-
'
,
-
-
-
crcscebant
Ut ergo

gressi

parietem
sumus
,
:

ilbc dicens

totum adscribit, sed


Lex enim ,

qiioniam
ita
, Ze.r
inqiiit

iram
subauditiii•,

hic quoque
dum ei
,

eam
iram operatur. Rom.\.\5.
operatiir,

quoniam
dicit

obeditur, facic-
lians-

mcdiuni
c'\

•,,, , ,•;'
bat iniraicitias. I.cx crat sepcs; scd ea qiiidcm
urv

Kat
. ''

,
. crat ul tiitos rcddcret, et ideo ctiain nominala cst
scpes lil

tam dicentem
circumsepirct. Aiidi cnim rursus pioplic-
: Et sepem illi circumdedi ; cl isai. 5.2.
\ itcrum, .-ibstulisli sepein ejus , et vindcmiant Psal. 79.

eam omnes iranseunt per viam. Tulamen-


'. qiii l '.
r r

lumei^o dicil. .1 rurs'xs, Auferani sepem ejus , 8- 2.

.. , '°''
et eril in concuL•ationem ; ct rursiis Legem ^^''" '

.
,

[/
,
, ;),,<-
.\
/;, ) )' -
/.
. , \
_
dedit
^ cordiam eljudicium
aHxilium

stificationes siias Israeli. Facta est aulcm


(iius paiics,

sepai^ans. Ejusinodi est


; et iterum, Faciens miseri-
Dominus , notas

cos tiitos rcddcns, sed cos a


medius paries qui
fecit ju-
mc-
Deo
cst a


' scpe. Cujiismodi autcm sil ea dcclarat, subjicicns :

.
, ,
;

'
) -
, ',- 4
• •
Inimicilias in carne
evacuans. Quoiuodo?
inimicitias illic sulvcrit.

vit,scd ctiara pcrejus obscrvationcm. Qiiid cnim,


si libcrali csscmus a priori tiansgressioDC,
siia.

L"t
Lcgein inandatorum
qni circumscpserit ct
Nec boc solum eam sol-

nirsiis

• unu.s
ncndn. [Pro ajroy Sav.
CoJex ^^/,^.
ra.-iviilt
quK leclio uon sper
Iderainmarg prcs.
^ Coislinlaiiiis iiiius luibct ir.u, ct sic lcgcrat Iiilcr-

Iiabiiil suj>r.i hrSi'.r/iJ.'x Z• ipH jap/;»;!»»• eviiix.]


,,

4
aiitcm
idipsura cssel
cam
:

mandatorum
sed
S.

neccssc liabcrcraiis servare? Riirsus


eam quoque
JO.VN.MS CllRYSOST.

solvit
in decretis evacuans,
: Legein
VUCIIIKP.

;,
; ,

,
,-
3
CONSTA.NTINOP.

',,

.
cnim, inqiiil,

qiianta bcnignitas! dcdil nobis logom scr- . -

, ) "'
Paj>.-e,

qiioniam autcm non servavimus, ciim


vandam
oportcict puniri
:

, lcgcm solvit : ut si qiiis cum ,


,
niierum tradidisset pasdagugo, quoniam non obe-

dit , ctiam a pa-dagogo libcraveiit


Oiianta; est boc bcnignitatis? Quid
et

cst,
abduxcril.
In decre- ', ,
)(<).
1

. ,'
,

)-
lisevacuans? Magnam,
rcntiam raandati
ipsam vocans dccrctnm
et

;
iiiquit, hic ponit diffc-

dccretoiiiui.

a sola enim fide salvos


Aut ridemdicit,
, ^ .^
Jl/..((//. 5. fccit : aiil praTcpttim, siciit diccbat Clinstus, Ego
anlemdico vobis, ne oinniiw iiascamini. Hoc
est, Si credideris quod Dclis eum cxcitavit a mor-

,.,
Rom. I0.8. mis, salvus eris. Et rursiis, Prope est verbiim
in ore luo , ct in corde luo.
>€ Quis in caliiin C ,,
5.

quis desccndet in abyssum


dixciis ,
a.srcndet

aut 5 ipsiira siis-


,
aiit

.
,

morluis? Pro vita fidcm introduxit. Nam

.
tulit e ;

ut non temcrc salvos faccrcf , ct ipsc fuit punitus, , \ ,

ct Cdcm ab cis

dat in seinetipsiim in iinuni novum hominem.


cxcgit pcr dccrela.

Vides Don Gnccum factum Juda:iiin, sed ct bunc


Ut diios con-

' ;, ,
) -
o\jf\
"-

.. < / ^-
' *
ct illum vcnienles ad alteriim statum? Non ut
hiinc abum faciat legem evacuavit, sed ut duos '
', / .'-
, ,

condat ac crect. Et lecte ubiqiic usus est noininc,

Condat. Nec dixit, jNIutet, iil ostcndcrct cffica- ) , , ,

ciam ejus qiiod factum cst, et quod etiamsi crca- > ,

tio

minor
cadat sub aspectuin
,

diira a rcbus naturalibus.

dat in seipso : hoc est ,


ct quod de caetero
, illa

non
Ul
pcr seipsum.
tamen non est liaec
sit

dtios, inquit,
nobis resilien-

>on
con-
alii .
,
)>'

, ,-',
;..•
', £

--

6 "

'
'
<-

hoc mandavit, sed per scipsiira, cum


,
/
et hunc et ,

illum fudissct et conflassct, uniim produxit admi-


,-
,/,•---
rabilcm, ciim ipse boc primum factiis essct : quod
cst majiis prioii creatuia. Hoc est enim, In se- ,

..
",
'
metipso , ciiin ipse piinnis foimara praibucrit ct

;
cxemplar. Nam ciim hinc tenuisset Juda;ura,
et iUinc
commiscuisset,
tum
Gra;cum

delevissct
aquam non utiqne per aquam
:

aquam et igncin. Factus est


,
,

ct quiqiiid
et ipse

desuper refinxit
f uissct

eonim

et
medius ,
crat abab"ena-

per ignem
terram, scd pcr
Juda;iis
et eos

circiim-
ct
,
'"
'

'.
' ,
,
,
'

...
,

)-).

,
' ".'

cisus,

/n
pacem
factiis

cus exli-a legcm, ctiam supra Grxcos


itniim novttm
ipsis : el
est

cum Dco
,
malcdictus;

,
,
factus est

hominem. Facicns
ct intcr se.Non enim
ct
Gra;-
Juda?os.
,' -,

'

-
-

»
[Halesius Leg.
[ i)j inc-lusit Sav. Paulo anle
^; lio di hx /.]
Dunxus cum ncgalionc
ojy. e/s»"•-

-^
r,

xiy_f>r,T7.i.\
'- Icgcndiim . Siipra marg. Sav.
,

,
;
^;,
EPIST.

", ,
, -
,
AD EPllliS.

- 1"
CA1>.

autcni a suo
iiisseiit
II. IIO.MII.. V.

manciites Jiida;i el Gra-ci csscnt conciliati


statii libciali fiiisscnt,

ad aliuin majurcm ? Juda-iis


qiiomudo
ciiim tiinc
;
4'
nisi

-). Gra;co conjungitiir, quando


, ,
factiis Aicrit fidclis :

'. ju
til si qiiidam, si sint duo liabitaciila , infcrnc ct

) ;, ,
• •
siipenie unuin admiraiKlmii et ii)ag;num , non sc
,.
.) ,
,

-
.
'
, ',
;
poliieiint

Faciciis
cnim
mutuo vidcrc doncc
pactm ; magis aulcm
scquitiir lioc ostendit.
1G. Ut reconciliet amhos in iino corpore Deo
fiicriiit

cura Dco
Quid enim
siipen'us.
:

dicit?
qiiod

; . , ,. , -
Lv percnicem. Non dixit Concilict, scd, Reconciliet,

.
evi

,
).

, ' -;- ,
,, , ,
,, ,/
—, , -
. -
, ,' , ,

,,
-^,v

;),

-
oslendcns qiiod anlca liiimana natura erat ad con-
ciliaudiim facilis, scilicct in sanctis ct ante Icgem.
Inuno corpore, inquit,
niodo Ct boc ? tt qni pocnam, inquit,
B batur ipse subierit pcr ciiicem. Interficiens ini-
micitias in seipso. Nihil est his verbis magis
siio quidem, Deo. Quo-
qiire debc-

." ;
- ',
proprium, nihil quod majorcin babcat empbasim.
\5 ejus intcrfecit inimicitias

.
S , sauciavit ct per-
,
)
,,' )^ -
•', ' ' ' '
didit,

(•tiam

ToUens
Interficiens
non

:
alii

patiens.
impcians, ncqiie solum agens, scd
Non dixit
sed qiiod est omiiiuin Tebementissimum,
adeo ut ipsK non arapl•ls lesur-
, ijolvens ; noii dixit,

'
, ,

gant. Quomodo ergo lesuigunt? mullo nostro

'•
/
Quamdiu

,
vilio. manserimiis in corpore Cbristi,
'.
, , / .* "
C quamdiu fuerimus
cent mortuas inio 'uniti, non resiirgunt, sed ja-
mimquam resurgunt;

.
illae

',
:

sed si abas pepcicri/mis , non ea; sunt araplius


proptei• eum qiii priores sustidit et pcrdidit, scd

'
tii alias parturis. Nam prudenlia scu potiiis cogi- r,oni. S. 6.

latio ct spiritus carnis , inimicitiae sunt advcrsus

Deum. Si nibil cagiteinus ac sapiamus carnalc

, -
, ,^'. .-
non nasrentur alia;, sed inancbit pax illa.
' 4. Cogita cnim qiiantiini sit malum, cura Deiis
7 tam ninlla procurarit et cffeceril ut concilicmur,
, , ,

'. ' ' cos riirsus rcdiie ad inimicitias. Has Don amplius
' , , manet la racrum , scd gcbenna ; non rcmisbio, sed

;
)
Prudentia ac cogilatio

, , examinalio et qua;stio.

carnis, sunl deliciae et indulgcre vohiptati

) / ,,,
pru
4 D dcDtia carnis cst avaritia, ct uimie peccatiim. Cur "^"'^ ""•
:
Prudcnti^

^ . '-
' , '/'
, - dicta est pruacntia carnis. atqiii ca sine aninia
nibil fccerit. Non dicit boc carncm vituperans :

' nam et quando dicit, Animalis homo, iion boc i. Cor. 2.

^
• , ,, -
, dicil vitiipeians aniinam ; scd quia iion pcr sc siif- '4•

'.
,

' '
fieil

et
ncc corpiis nec aairaa ad pra?clanim aliquid
magmim facicndiim, si non siipcrniim asseqiia-
& lur auxilium. Pioptcrca animalia illa vocat, qiix

)>' pcr sc opcratiir anima; ct carnaba illa ,
quae per

» Coislill. unus aXXi /! ; Dun««s.]


£; irspxv. [ rccepio forl
,

lcg. «'.]
noi cchix ,

[ Forl. IfjaaxiTO i-i.

TO.M. XI.
,, ,

/2

sc corpiis non quoniam


S. JOA.NMS ClliaSOST. ARCUIEP. CONSTAiSTlNOP.

liacc natiiralia, sed quo-


.
,-
'
-
:

.'
niam , nisi indc pra;sidium acccpcrint ,
pereunt. ot ,

;
Nam oculi quuquc sunl pulchii, sed sine liicc, ma- • =
la faciunl innumcrabilia ct ca sunt ipsonim iin- ', "^

.
; ,

bccillilalis

natuialia
,

nuniquam
nalurae. Si esseut
iis ad id quod opoitet utc-
aulem mala

,.
'/
" / oOv

/
,

-
uihil cnim nalurale cst malum. Quid er-
. -,

,
rcravii• :

/
'.
gosuntprudcatia;carnales?Pcccala.Namquando
/,
)/.
/
ipsa, nempe caro, oblimicrit dominatum adver-
SUS aurigam, in altum elata , mala parit inniime- F ouv
\
rabilia. Gamis enim virtus est subjectam esse ani-
, -- -

mx,

riga
quaado
vilium aiilcm, animae iinperare. Sicut eigo
equusest pulcberct bonis
apparet : ita ctiain

cjus cxsultantes spiritiis


libiis, sedhocabsque au-
caro lunc pulchra erit,
amputaverimus.
,,

'XjX

."
, / • •, /
Sed ncqiie auriga apparet absquc scientia
ipsc scientia carens
icra oportct
auiigam
illis

omni ex partc attentum


gravioia paliat. Qiiamob-

fortiorem
esse :
:

spiritus

animam
nam

'^
/ , /.
/,, , r/

,
attentus facit : is et oi

ornatetcorpus. Quemadmoduin enim anima, dum - 3


inest quidem corpori, ipsum puldirum ostendit; '/ "
qaando autem ipsura a sua destitueiit opeialione •

et abscesserit perinde atqiie si piclor confundat

, / )

/ .,/
/,
,

magna deformitas unaquaqiie parte '/..

/
colores , fit ,

properante ad interitum
tus corpus solum lebquerit
; ita etiam quando spiri-
et animaiu, fit dctc- .
^
' •. ,
rior et major deformilas. Ne ergo quoniara corpus
est minusanima, idvilupera. Nam nec ego patior
vituperari aniinam quoniam nihil valet absque
aulcm aliquid
,

diccndum, majorem
, ,•
, ,.-
/•. 6
i-

,
spiritu. Si sit vov,

epreL•ensoDem meretiir aniraa Nam corpiis nihil . /7>

«• ,,)
mali fecerit absque anima; sed anima multa abs- oi

que corpore. Etenim duin illud tabescit et non C


multa facit sicut illi praestigiatores
cxsultat, ha;c :
, oi

magi, invidi, vCDcQci corpus attenuant


rant. Alioqui

tate corporis ,
autcm nec
scd eo quod
dclicia; sunt e.\ necessi-

attendat
et

anima
mace-

; .
" , •
''
-

• ."
alimeclum enim est ex nccessitale coiporis, non
debcias. Si veliin freaum rcL•emes et aspeium

' ',
immittcre, equum refrenabo : cor[)US autem ani- ). ,

main potest cohibere in ejus malis. Cur ergo


.
-/-, '

eara vocat priidentiam carnis?


carnis. Quando enim
Quoniam tola est
domiDalum obtinuerit, D
ipsa

.' ,, , ; , ,

,
tiinc pcccal; quando mentem adcmeiit et anima;
imperium. hoc ergo. consistit virtus corporis

quod cedat anima; nam per : se nec est bona , ne- '\
^
que mala.Quid eniin per


[ Forl j;;;3. f,j /.. Idcm.1
.

Hic Morelliana Edilio partcm periodi


XiiiTOj oroiserat.
sc feccrit corpus ?

Ji'
Quam-

-
,

L
"
[

[Dele
scri vull
Heg.

r,
.
]
».!/.iante ,,
Diinasus]
•//,,,. Idem. Mox post in-
,

,
KI'1ST. AD EPHKS. CIP. II. IIOMII.. \. /.^

/.
' ,-
i-i6'j;jLii ' '^ou ubicm conjunctionc Ijomim cst corpiis proplci-

, , •
,

', . " /
/, ),3
'
3,
;
subjcctioDcm
luiii ad boc aulcra
: nam per sc nec boniim cst ncc
et ilhid aptnm,ad
ma-
iitraque

'
,

/. est propensura. Corpiis concupiscit, scd non scor-


•;' (, tationcin nci: adulterium, at coiliim corpiis coii-
-
:

-/;(7,
,. •
a/J.a »; E ciipiscit, non dclicias , scd nuliiiuemum
; non

! ."
, cbrietateiii , sed potum. i\am qiiod cbrictds non
, sit concupiscentia coiporis, vide quomodo: non
505 '-
' ampbus letinueris quando modiim excesscris , et

.
, corporis terminos moveris. Nempe aba omnia
-
,
-,,

6Jp
.
', -
- sunt auima,
quaDdo ciassa evadit.
pus,
qiiando

tamen longe minus anima. Sicut igitiir


est

pbimbiim auro iiifcniis cst, scd tamcn plumbo


Nam
dcjicitur
etsi bonum
ad carnalia,
ei.t cor-

,..
,,
' ctiam opus est quod congbilinet : ita etiam anima;
, •
F opus est corpore : velut piier ingenuus opus
).'
,' , habet psedagogo,
porc. Et ne mireris
ita ctiam anima opiis habet coi'
quod talia cxcrupla posueriiu.

' , -,, .-
3j

,
;) '. Sicut enim res puerilcs dicimiis, non vilupeian-
tes aetatem, sed quacdam ex. illa niaaantia : ita ctiam
dicendum est de corpore. Sed licet Don esse in
!

' -
carne, si velimiis, sicut nec in tena, scd in
,
;
caelis

, • -
. ,

,- ;

' -
ct in spiiitu.

dcm
centesNon
Essc enim alicubi
situ ac positione, quani afleclione.

cerle qui sunt alicubi,


:
, non tam dicitur

non esse dicimus, di-


eras hic. Et qiiid dicoPSaipe dici-
Multos qui-

,
mus Non es
, in le, Kon sum in me. Atqiii quid
,-
' ,,- ,
lioc est

pinquus
magis corporale, quando
? sed tamen dicimus ipsum non
ipse sibi est pro-

esse apud

.,". ,
, se. Simiis crgo in nobi.s seu
in spiritu
liberati

bona promissa
; inancamus
ab omnibus carnabbus,
in Christo Jesu
in pace
apud nos,
et gratia
in c«lo,

Dci
possiraiis assequi

Domino noslro
: ut

cum quo Patri simul cum santto Spiritu gloria ,

potentia et bonor, nunc et semper,et in sxcula sa:-

culorum. .4iiien.
;
,

S. JOA.N.MS CIIKYSOST. ,.. CONSTANTINOP.

HOMILIA

,
VI. '.

('.•. 11. V. 17.

cem vobis
Et veniens evaagelizaiut pu-
qiii loii^c fiiislis, et pacem iis - ' /
, -
.
tjui

sed
9.
prope :

Ergo jain non


estis cires
Ibi.

ticcessum aiiibo in imo Spirilu


qitoiiiam per

sancturum
estis hospites et
ct
ipsum lialn-inus

adPalrem. C
advence,
dumeslici Dci
- ,,: ' '
».)
''. - -
!2. siipejcedi/icali stipia fuiidainentuui
itolorum
giilari lapide C/irislo
cedificalio constructa
saiictiim in
el proplietarum, ipio siiinmo an-

Domino :
:

22.
21.
crescit
i?i
in tjiw omnis
in templum
el vos co-
5
.

)
• --
,,,
(edijicamini in habilaculum Dei in Spirilu.

qiicin

sit
1 . per aliiim, inquit,
alium signifitavil, sed
angeluiu
mala corrigere nullius
vel aicliangeliini
raisit, neqiic

ijisc [icr sc.

(nat altcrius, sed cjiis


,
qiiia
pcr ali-
Non mi-
fam multa
-
1)

-,
' .
'/' / ^ : '
,
-

,
-
.,^
' ',
, '
'

,
scntias, ct annuntiarc ca qiia; facta sunt. Mini-

, , ." , .
ac propcmodum faimili lociim susccpit Do-

,
slri

iiiinus, et

inqiiit,

inquit, qui erant


venit, et paccin cvangolizavit,

qui lo?ige fuistis, et qui prope.


prope si cum nobis
Jobis
Jiidseis,

confcran-
, ,

,
,

tur :

sL•indlcas,
procul aulcm essc eos qui ex gentil)us ciant
iitpote percgrinos crga tpstamcnla. " /. '
Qida per ipsiini habemiis accessum ambo iii
uno Spiritu ad Patrem. Pacem, inquit, ad Deum
' •
, .) /;
.\
clenim nos rccoiiciliavit. Alias enim etiam dicit

- :

. ," .,
Juan.
27. et i6.
3J. ei i^.
i4.
*'•
ei
14.

f^•^
Pacem

ts. ct,

cipielis
'
g( itp,.,im '

; et
pacem meam do
relinqiio i'obis,

ruisus,
munditm
Cnnfidite,
1 '

Qttcecumque petientis in noimne meo ac-


eno vici

Qiionutm Pater vos


,•

dili- F
,
.
-. .,; •

, ,

,,--
'
ifit. iia-c siintsigna pacis et liis cl illis. IUis qiio-

iiiodo? Qiioniain per ipsum habeinui accessiim


ambo in iino Spiritu
tcm ampliiis, scd una
,

gratia.
non vos miniis,
Nam iramquidem
illi au-
sol-
33 ,
". ,
iG/f/.-i\i.=.-J

-
., • '
vit muite, Patri autera nos fecit amabdes per Spiri-

lura. Kcce nirsus, /h est, pci- per se etSpiritiiiii . ,,


.
:

adduxit iios ad ipsum. Ergo jam non estis /w-


spites et (idvenx, sed cives
quod non siitiplicilcr in Juda;orum, scd in sancto-
rum ct magnuiLim viroriim, nenipe Abraha; ot
jMoysis et Elli,
tatem, et in illa
camdcm
versamm•
sanctorum. \

ad.scripti siimiis

cl aiiparcinus ?
ides

livi-

Nam ,
/
;
,

', '--
«

addil
Posl
//:
lioec verlia

Ss ; , ; TtfM
il iO-/'M :« , Coislinianus iimis
,
,• ^iwj; rfiv
oii-C/jxuv
"
L
-; (| nos ad Jenda duximtis.
,

Addilur iu niarg. Savil. ,.-'. ii-JSr,iv.J .]


,

1')
AD KPHKS. CVP.

,
KPIST. II. llOMIf.. Vf.

,. -
•ii,
'

,,',
/,,
, ,.
' /
'
. y-O.- 1!
(ini lucc, inqiiit, diciint,

triam quircre.
/«"t, nec acU>ena>.
asscqiuituii, sunt advcnac. Filius ciiim

.
apcrlc Oblcuduul sc pa-
ampliiis hosjules sancto-
(|iii ca;lcslia iioii

manct,
suiit

-
/
(pr, (71, ,

."0-1'!77 ' - Dei.

,.
quit, in aclernuin. Et domestici , ,

.. -/•,0'5 Qiiod illi, inqiiit, liabcbant ab initio \wr taiii imil-

..
, .,,- -
!os l.ibiiics, lioc vobis rccle siicccssit [•• Dci gra-

" , )", =-i

- tiam. Supercedificali supra fundamenliim

, - stoloriim et prophetarum Ecce


Vide quomudo omnia permiscct, Gra:cos, Juda;os,
aposlulos, proplielas, Cliristum
. spes vocatiunis.

aliquando

.
^ : et qiii-

, ,', dem ex corpore, aliqiiandoaiitem cx iXdiGcio cun-

./
' , -
-:^
'
/-
',
c junctionem ostendit. Siiperatdificati, inquit, su-

.
per fiindamentum aposloloriim et prophela-
lloc cst, fundamcntiim sunt apostoli ct pro-

pheta;. Et primiiiu ponit apostolos, qui tcmpore


'
-
)' / .
siint ullimi : vel hoc osteudens ct dicens, quud
\
/. - '^.

',
ct hi

iimiiii
et illi sint

sit
fimdamentuin, iiniversum autcm
a;dificiuni ct iina radix. Cogila Gvx-

/.• .- ') • ""


cos fiindaracnluiii
luagis piopric dicit qiiani

et niagis illic tangit.


liabcrc patriarcbas. Uic iUud

Deinde
cnm dicit inseitioncm

dicit, Ipso sutnmo


:
/;„

, . ' '/
:/,

ansulari lapide Clirislo Jesit
D slum omnia continerc. Lapis enim angularis ct
parieles coQliiict et fandamcDta. In qiiod est
; significans Clui-

.
, ,
^ ., " lani-ersiim cedificium. Vide
juiixerit, ut qui
quomodo ipsum
aliquando quidem lotum corpus
con-

,, '
siiperne coutincat ac comprebendat, aliqiiando
'
,

. • .
' '. -
' /^,
aulem infernc -lct a.'diilcium, cl

liid aulcm, Condidit in seipso in

Aommem, significat, Per scipsuni conjmixit


et rursiim, qiiod in ipsu sinl crca-
unum
sit radix.. II-

utros-

, •,' .,/, -
, , qiie parictcs ;

ti. Et, PrimogenitHS, iiiqiiit, omnis crealune : Cnluss. i.

-
porlat omnia, in qiio lutiiin a:di-
''
, ^oc est, ipsc

(lcium est coDSlnictuin. Sivc lcctum diserlt, sivc

. ,.,,
,-
iiaiietes, si\"C quidvis
aulem ipsiim dicit {wwaAmciuwm : Fundavien-
aliiid, totum portat. AIi])i

.
^-^,.^
//
,

. , j;„,i cnim /iivno potest poiicre i^-

.
inipiit
' , ,

qiwd t/iwd est Jesiis


, prceler id
fhrislus. , est positiiin
inqiiit,
,

oinnis cvdificatio con-

, , , -/ ', slrucla.V^<^s ipsa accuralc cl exacte considciala


'
., ,. "
,

c;)
ostcndit qviod aliter poni potcst, nisi oxa-
, F jjg j.[ acciiratc vixcris. Crescit, inqiiit, iii tein-

;
plum sanctum iv. Domino : in qiio et vos coce-
diftcamini. Iloc ficqiicnliiis dicit , tcmplum
' '

•>
,,
Uniis Codes
,
« •.•
,
.
•/- •
sattclum,
sibi vult

"
iii habilticuliaii Di;i in Spirilii. (Jiiid

aulcm xdificatio? Lt Dciis in liuc


habilct. Lnusquisque ciiim vcstnim cst

{UihM marg.Savil]
tcin-

tciii- ,.,'
Qiionio.lo
'•>» ^i;""•"

'
[ Hir quoedam decssc viilculur.J • 1
auToiidcm.]
,

[, '' -
S. JOANXIS CHUYSOST. AilCHlEP. CONSTANTINOP.

pliira, cl oiiincs coimmmitor,

, el tamqiiam iil ror-

/ = "
, ,,, ') -
., . - ,
porc Clirisli babitat, et tamqiiam in lcuiplo spi- •

ritujli. Idco non dixit iJ osl, ailitiim, , '


sed (5(, lioc cst, addnctiunem : nun enim
a nobis ipsis acccssimiis, sed ab ipso adducti su-
nius : Nam nemo, inqiiit, vcnit ad Palrem nisi

per me ; et rmsus, Ego sitrn riii, veritas, et


'. In tcrapbim sanctuin simiil ;odificali estis.

, ^, -
Cor. 3.
2. Itcruiii
jiingil cum
a Cbristo rcccdatur. Esl eigo
hxc a;dificatio.
ad piius
sanctis,
rcdit cxenipliiiu cl illos con-
nequaqnam

Piopteiea diccbat Paidiis


iisqiie
sincns ut longiiis
ad advenUim
: Lt
.
' ' •

-
['/
, ' '/-

,. '- , ;
(. II.
sapiens archilectus fundamentum posui; ct ,

riirsus liic, Fundamenlum aliiid Jiemo polest ,

ponere, proeter id quod posilum esl, qui est '


Christus. Vidci quod exempla pro rebiis /
.
siibjectis

sint accipienda

dicil, ut
, iion

quaodo Christus Patrem


propiie? ab cxem|)lis boc
dicit agricolam
' ',
"/
.
.
C\f>. III. et seipsum radiccra. 1. Hujus rei gratia ego

,^ ' , --
Pauliis, vinclus Christi Jesu pro vobis gemi- C
bus. Dixit magnam Cliiisti ciiiam et providen- -,

,,. ''.
,

tiain : dcmiim ad suam qiioque digreditiii, quas

parva quidem cst et plane nibil, si cum illa con-

'--
fpratur ;
quiE tamcn ipsa quoquc est idonea el suf-
ficicns ad atliabeiidum. PiOplerea, inqiiit , cgo ' (~) ixo-JO-j

qiioquc viuclus suni.


propler vos cst actus in crucem, inidto magis ego
Si enim Domiiuis nieus ',
., ii'i'!jko'jc,

-
/. , ,
vinclus sum. ]Son solum ipse fuil vinctus , sed
'
ctiam snos servos jiermittit vinciri pro vobis gen-
tibus. Magna emphasis : Vos hod si)lum nuii abo- D
.
-
. -
•,
miiiamiir, scd ctiam iiropter vos , inquit, vinci-
luur, et fgo tantam adcptus sum gratiam. 2. Si
tainenaiidiistis dispensationem gratix Deiquce

,
,

data est viihi in vohis. Innuit pra;dictionem,


\ |'. -
-
quK de ipso Damasci facta est Auania; ,
qiundo

,*,
^r(. 9 i5. diccbat : /''«iie, quoniam vas electionis mihi
esl iste, ut portet
bus ac re^hus. Dispensalionciu
nomen meum coram
giatin; dicit re-
genti-
. .
'
vclationcm. Hoc cst, Nun didici ab horainc et :

', , ,-
• ^, , , -
dignatus cst inibi , cum csscm unus , levelaic ,

/lil-2X.Zl. propter vos : Jpse enim , inquit , mihi dixit : ,

Vade, quoniain lc ad gentes procul amandabo. ;


)
crat euim magna

' ,. )' -,
Dispeusationcin sic lecte dixit :

'

'
dispcnsalio, ciim qui ininime credebat a superis
lh.,1 9-1• vucare et dicerc : Saule, Saule , quid iiie perse- ,

queris? ct arcana illa luce eura excaicare. Si ta- ,

inen audiistis tlispensationem gralice Dei, . ,

dala est mihi in vubis


velationcm notitm mihi faclum est sacramen-
, 5. qitod secundumre- F
; ' ?,
[Lego /.xt / ojoiv. Diinaciis. Vcl lcg. oZixv sjfdo^x, «joe;']
,. .

) ' /^ ; [
KPIST. AD EPHliS. IIOMII.. VI. An
6/;,
- xaxi tum

.
6 , siriiC suprii scripsi in breiu. Foilassc pcr

,', , '
ou/t aliqiios signillcivit; aut noil miilto antca sciipsc-

, , .
^. " '
- ^y
lal. Ilir oslciKlit

niliil attiiliimis. Qiiitl


quod iinivcrsiim
enira, dic (jiia;so?nun ipsc
sit Dei ,
quod

,
eeoc raagnus ille Pauliis et admirandus, qui lcgom di-
ad pcdcs Gamaliclis cxaclc

/ , ',
dicit, qiii

,-
fiiit eiiidi-
-
|
/.
- tiis,gratia fuit salvus? Iloc jure niystcriiim
cat : Est ciiim mysteriiiin
vo-
qnod gentes slalim ad

[
,

.
',
,
05

' \,
.
. -
-
ijiou,
S

, , ,
niajorcm deduxent nobilitalcra,
Sicitt

jiaucis.

Papa;
supra

!
, inqiiit, scripsi iti

4. Proiit poteslis legentes intelli<rere.

totiim sci'ibebat ,
qiiam Jiid.xos.
brevi

neqiie qiiantuni scri-


, id cst

, , "
, •-
' hcre oporlebat. Sed
natiira, alibi
liic

autem vitiiim,
siciit apud Hcbrxos
quideni hoc faciebat rei

,' siciit ProiU poteslis lesentcs


apiid Corinthios.
"O

'
;
,. ,'
;[; ,
,
-
|. oCv
, ' [,
,
intelliiicre pnule/iliani Tneaminin) sleriu Chri-

5. Id est,
aut liujusinodi quaa dixit
a dpxlris.
sic fecil Deits oinni genli.

ciii .sic
qiiomodo concepi, quomodo

Deinde

fecit
etiarn

Deus declarans
Deus quod scdeat
,

dignilatcm, quod
Et qucTnam
,
aiit

siibjiingit
intellcxi

7
sit
'/
gcns
: 5.

' Qttod aliis generationibus , inqiiit , est

-
, agnitum filiis Iwminnm, sicilti ninic revelatiim

'
.. , ^ --
,
"^
,. ,. - •
-
\
'
\
! •>,
,^^

^,-,^„„
,^^. ^^
^-^,^^,,-^

Scrutamim Scripturas,

moniiim perhibent de
^temam
^^ scrlpscrunt? et rursus , Si credi Joan. 5;
Moysi,credidisselis et mi/ii Pclnusns 46.39.,

habere;
me ?
vos putatis in
et illcB
Aut hoc
sunt quce
dicit,
ipsis
tesli-

quod

,
omnibus fuit revclatum ; addidit cnim Quod
',
:

.,
,
•: « - "
^^^
„„•„„,„^ ,„
generationihiis
„„„c fidt rei-elalitm
est agnitum
quod
filiis ho-

,
: aiit

•. sic fuit

audivissct a Spiiilu
cognitum rebiis ipsis et factis

revelntum fuit sanclis apostolis ejus et pro-


^^;,^,-, y„ 'Spirilu. Cunsidera enim Pelnis nisi
, non profcclus
Eigo Dedit
:
,

esspt
Ut mtnc

ad gen-
tcs. Audi cnim qiiiddicat : illis Deiis
/ict.\ 1.1-
Spiritiun sanclum siciU et nobis; hoc est, in
Spiiitu ,
qiiia per Spiritum dignatiis ost Dcus ut
i|isi accipcicnt graliain. Atqiic diccbant quidcm
prophcta;; sed non adeo cxacte novciant, ciim

'^, ','/','. -
nec aposloli qiiidera postqnam audivissent; liii-

manain cniin \\xc rationcm ct spcm communcm


longc siipciMbant. (i. Esse gentes cohcrcdes ct

,

[
',

Marg. Savil.
; h

i
-
concorporalcs
5. Quid
missionis et concorporales

©iij >.6•^. Idcm


cst,

siipra
et

,- pro
compnrticipes promissionis.
Coheredes et

irjor.iov.]
comparticipes pro-
? Iloc csl raagiiiim,
,

,"'.^)--
.
/,8 S. JO^^15 CllUVaOST. AKCHlliP. CONSTANTINOP.
qiiod
tas.
muim siiit lOijms, qiiod
Nam quod vocandse quidcm csscnt,
magna propinqui-
noveraiitj , .
»,
Eivai,

' \
qiiod ad \\xc voranda:, non itciii : lioc cuiro '-
, . ',-
ral niptcrium piOmissioiiis. Particlpes orant

.
Isiaclita', coiiip.iilicijics crant eli.im gcntos pro-
y^ioM. ',
missionis Dci. In Christo per a-ani^cUuin. IJoc
cst, quod et ad ipsos missuiii .sit, cl quod crcdi ,

dcrint :non ciiim utciimfiuc, .scd, Pcr evange-

, ' ', , - , '4 zwxo

•"/ , . -
liiim. Scdlioc qiildcm niliil ost inagnum parviiin

'
; ,
,

oiiim esl ; ct aliiul inajiis nolii.s rcvclat, quod niin

soliim liomincs, scd ncc angcli ncc arcbangeli,

-
,

.
sed ncc ulla alia potestas creala lioc noverat :
1•'
Trjijxo,

.
,
lioc eiiiin cral inyslcriiim, ct iion eiat ciiiqiiam

,, (',

, ,,-
rcvelatimi. Frudcntiam ineam, inquit, intelli-

gerc. Forlassc inauil, qiiod cis dixit iii Actis,


quud
tcs vocct.
sit ejus qua;ilam inlclligcntia, ut eliam gcn-
Hanc siiain dicit

qiiod dixit, qiiod in .seipso condct inunuin iioviim


liDmineiu. revclatione ciiim didicit
pnidentiara niystcrii,

qnod non
' .
- '' ^
' ')

/ . ,,
,

-
.
oporteat genlesabominari, et ipse el Pclriis : lioc
ht \
dicit insua defensloTie. 7. Cujiis facttis stimego
iniitister sectindum donum gratiie Dei^ qiix data
To"i )3
tst inihi sccundtan operaliimein virlutis ejus.
'' ',
])ixit sc cssc vinctum, sed iiirsus totiini cjiis csse
)
)
'
,
jSecuiidum donum gralice inquiens

.'
dio.l ejits , :

scriindum virtutcm pnim ac potcstatrm doni


Sed
fiiit •
-
.'-
dignitas liiijiis honoris. iion siiffocisset do- .
num, '.
,
nisi illi indidissct virtiitcm ac polcstalem.
magna;
",
,.
Picvera cniin fnit viitutis ac polcstatisj
nec humana snfficiebat diligentia et induslna.
Pjiili vir- Tiia cniin attulit ad prxdicationem : fervenlcm
',
- ,
tu>.
rt andarcm aiiimi alacrilatem ct ad qimdvis sus- ,

\
,

tincndiim paiatam aniuiam, iutelligcntiam ac

" " )) ,, -
ct

sapitntiam : non siifficieljat cnim adirc ''

]iericula,vilain quamnoncadcljatrcprcliensio,nisi '' ,

Yirtutem S[)iiiliis acccpisset. Et id prinium ex


l.Cor.63 ipso conlcinplarc, inio audi ciim scribcnlcm

3.
. Tliess. a
non vituperetur minisleriuin nostrum ct rur-
.sus , Exhortatio enini noslra , non ex errore

neque ex immundilia, nequc in sermone adu-


;
: Uc C

..
, ' ;.,'. -
,

iiom.
>7•
12.
lationis
non
nequc in occasione eiraritiie. Yidisti
csse
,

obnoxium reprebcnsioni ? Et nirsiis,


Providenles hona, non sobim coram Doinino, '
/
; ' ,
, /,
,

, ,, /
scd ctiam coram hominibus. Dcinde siibbasc, •
,
Cor. Qiiotidte inorior, per noslram glorialionem

);
1. l5.
,
3i.

&?
, ^, '
qiiam liabco in Christo Jesit ; ct riirsiis Quis
Rom. 8.35. ,
-
Christi? aJlUclio, aul )
,
iws separabit cariltite
3
5.
Cor.').'^. anguslla, autpersequulio
lia multa, iii
? ct rursiis,

trihulalionihus, in necessilatihus,
In patien-
' '- ,

» [ AddiCir iu niarj'. Sa\ il. rj TCistiri pi.Oih-] [Le.g. y.-M i ,c. . Ualrs.]
, .
,^
; , -
)8
)
i:i>lST. AD KPIIKS.

>
.>. 111. !.. .
iiipcrsequulionibus, in an§iisliis,inplagis, iii
carceribus. Dcindeejus dispensalio Factus siim ^^
Judxis tamquam Judcetis; iis qui sine lege siint
:
49

'J^'^
''•

.
;
/,
,

qiiasi sine le^e esscm ; iis qiii sub lege crant


Ou , /;5, tamquam essem. RaJitur ctiani tt
' ~, sith lcge ,

, -
iit-oZ •

lacit iunumciabilia. Quod aiUcm cst caput iimni-


''•

' )' .
6 E iiiii, in viiUite Spirilus sancti. Aonenim aiide- ^^'"'

"
bo aliquidloqui eorwn qticK iion effecit Chri-

, ,

. stiis per mc; et iiirsus,

minus habtiistis prw civteris Ecclesiis el itc-


,

Qidd eniin est quod'^-^"^'^-


'^

, ' ^ -
.'

nim, ]\ihil enim minus siim ab iis qiii sunl


' ) ). sitpra modiim apostoli , tamelsi nihd siiin.
Sinc liis eiiiin iion potest ficri. Non crgo piOplei•

. '. . -
'. • "^
,
signa ejus facli sunt fidclcs
facicb.int; neqiie

F lcbat, sed ex aliis.


cs iispr;eclaie de
Oporlet enim
: nun

ct
cniiii

sc scntire

non
signa lioc

e.ssc
vo-
ub-

/, /
;; ^ ,,,,
noxium repl•cL•ensioni , et dispensandi tencie ar-
tcm et ad pcricula adcuiida piOmtiim ct ad do-

--
,
,

) cpndum cssc aptum. Pei- ba:c m ajora gcrcLat : si


,

. biec erant, nihil opiis erat signis.


euin etiam ante signa, innumciabiba cjusniodi rccte
Vidcmus igitur

4) 43

]/ 3 Nuncautcm nibilhonim babcutcs, omnia


- -V gps-sissc.

6 ;

, "
- vobiimis
ab altcro
obtlucrc
fiieiit
ct cniccrc.
separatuin, rcliquum
Nani si

fit
ahiTiim
inutilc.

•, ,
Quidenira juvat esse propcnsum id adennda pc-

;
,
<>•
licula , si sit vita obnoxia lepreheusioni ? Si enim ^^""''-

lumen , inqiiit, quod iti te est , sunt tenebriEi


. ,

Qiiid autcm piodcst


, - tenebrcE quantce sunt?
cidpata vita ci qiii sit igiKivus el sumDiculosns
iii-

,.
, , ;'-
.'' '
'
r/j /. -
-
,

-
enim non lollat criicem stiam et sequa-
Si quis
^ tur me , non est me dignus;et, ISisi quis po-
sucrit animaiu suam pro ovibiis. Quid autem pro-

dest utiaque ha:c tenere , et non csse apUiiu ad


iff.

Jiiiin.
lo. 38.

-
dispcnsandiim sciat qnomodo cporteal uni-

,
, iit

.
"
', , -
,
^^
,
-
ciiique lespondcrc? Si etiam sigoa nonsint in no-

bis , ba!c ulraqwc sint in nobis.


omnia cs scaflerens, totumacccptiim fcicbat gra-
tia;. Hoc est grati famuli. Nec umquamdidicissc-

ab co gestas
les
,
nisi
• . 1
Sed lamcn ba;c

.
ledactus esset neccs-
.
Pj"li nio
dcslia.

,
iiuis ,

£- ad icni gercnJam. Dlgninc siimiis qui Pauli


.sariu

,
,

, - vel memincrimiis? lllccliam habens qua: ci opcm

,,
C ferrlial gratiam, iiun satis babuit, sed cliam niillc
subiit pericula nos autem qui caiemus fidii-

/,
: illa

cia , undciiam dic qiucso exspciiamus nos conscr-

; ' - vatiirus cos qui nobis sunt crcditi

pturos qui nondum acccsserint? nos, inquam,


, aut eos accc-
qiii

, vobqjtatibus et dcliciis explcri curamus,


diquc otitira quaniuius, ct pcrieiila nc in somnis
ct iin-

' Uniis Codcx


Savil. lJoDii[uc
si

iz/.io-j w
,^
£(/£9,
,.] , oJZsv. [Sic maryo [Mar^;. Sa\il. >. aUToy.j
,

5
qiiidcm fcnc possumiis
s.il>icnlia

Ciiliim a
aiitcni cjus

lcira? Pioptcrca et
sunt aduiinistratiuui, miiltum distant ab
tunc crant :

qui nunc
.
S.

,
JOV^^S CHUYSOST. AUCHIEP.
inio vcro noliimns;
absiimiis

(]

qiiandoquidem qui tunc erant di-


,
qiianliim
nostra• sulijecti

magislri orant ]>ra?stan-


iis qui
a

; .
,££,
COriSTANTIIVOP.

xoti

rpb; ppa/u [( -

«
Cliryjosio- scipiili, iis siint
mi mode-
tiorcs, ut qiii in mediis populis et tjTannis iiitcr-
slia.
ccpli , et undiquc oiiinps liaLenlcs liostes, ne pa-

Pliilipp. l.
'9-
nira quidoin attralicbantiii•
4. Audi ilaquequiddirat Pliilippcnslbus
niam vohis donalum est
et inflcctcbantur.

pro Christo, non so-


: Qiio- D
,
, ./ -
'/
- )
5 • " -

'/ .
liim iit in eitm credatis, sed etiarn iit pro ijiso •

I.
4•
patiamini;
ness.2 Imitatores facti estis Ecclesiarum Dei,
nirsus autem

sunt in Jiidcea. Et ad Hel)ra;os sciibens diccbal


Tliessalonirensibus
qum
: ) •
,

) '^
Et rnpinatn honorum vestrorum cuin
Jlebr. 10. gaitdio
, ;
34-

Col.i. 3.
mscepistis. Colossensibiis quoqiie
nium, dicens
ahsconsa
his lestatiir etiam
est
: Mortui enim
cum
estis, et

Christo in Deo. Et de ipsis


quod mnlta suLicrint pericula.
Etad Galalasetiarascribensait, Tantapassi estis
fert

mta
tcstiino-

vestra

' .. •

\ -^ , ,

?;.

6(
Cal. 3.4.
sine causa, si tamen sine causa. Vides omnes
huic rci inrubiiisse, nempe ut bene facercnt. Pio-
, ,
,6
'/'?

/

-
ptcrca tunc ctiam non erat otiosa gratia propteica

)

:

hinc in bonis opcribiis vilara agebant. Quid vcro , , •), ;

—^ .
ad Corintliios scribat audi, qiieis mulla crimina

2. Cor. 7.
II.
objicit : annon de iUis qiioque baec
Sed cemitlationem vestram, sed desiderium. ?
Et dehac re qua; ipsisdicit, ea nunc ne a magi-
tcstificatur, F

/ /; -
•/6 ,
,

1. 2im. 5.
stris

interienint.
tas,
qtiidcm

scribcntem ad Timotlieum
ficri videtis.

Causa autem
quod qui pcccant non casligentur (audi eum

coram omnihus argue);(\aoa principes a-giO-


Itaquc oniniapcieuntet
est, qiiod refrixcrit cari-

et dicentem, Peccan- /," /.,^. /,


,,,-/)

';


'),

,
20. tes

tent nam diim caput non cst sanuni quomodo


: ]3,

-
,

hene valens manserit reliquum corpus? Vide ergo


), ' /^
quanta

mina occiiparuntet
ab hoste
sit iDsqualitas.
quomodocuniqiie babent fidiiciam,monliiim cacu-

et alieno, seu
a
Nam qui rectevivunt, et

medio reccsscnint, tamqiiam


non a suo corpore avulsi
'
,
')
, - /.
"

" . ), .-
:

autem et referti malis innumeris Ec-


'

scelcrati in
clcsias insilienint : venales fiicrunt piincipatiis.

, -
; , '-
Innumcra hinc mala nascuntui•, nemo est qui cor- ;

rigat , nemo qui increpet; sed viam qiiamdam et ,

ordinem accepit confusio. Peccavit quispiam, (5


,
.
et fiiit accusalus? Non in hoc ponit studium iit

se innoxium ostendat
cios crirainum. Quid agani
, sed ut invenire possit so-
, cum gchcnnae mina; "
.sunt intentataePCreditemilii ,nisiDeus iJlic nobis ;

rcscrvasset suppliciiim, viderelis qnotidic majores • -


:

,, ' , ' ,
)-
('
,
IN EPIST. AD


r.l>IlES.

,
C\P. III.

tiagoedias
^ cnim ? sed
liO.MlI.. VI.

quam Judaicas illas calaaiitatcs. Quid


nemo succcnseat non dicam cnim no -
,

", -
, minatim : si quis cum accesisset ad ecclcsiam, iis

biscIl

/,,
qiii iiiinc sunl ct qni addiictis, eos
7.
siiiit

,'. •/• exaniinaret; imo vero non luinr, scd si qiiis in die

. ',/,-
Pascha;, omnesqui acccduntet lavantiir postquam
accessisscnt ad mystcria, exacte examinasset, co

'
/, (
., accepto sjiiritu ut accurate nossct qiix ab cis gcsta
sunt,miiltac.sscnt iiiventa graviora malis Jiidaicis:
ncmpe

, -
, eos qui divinant auguriis, qui utuntur vc- Sorusciin-
. -
,
, ', )
D neCciis, sortibus et mcantationibus
adulteros, ebiios, et malcdicos :
,

avaros autem
scorlatoies, camaiioDts
et
Aiilioflie-
[lis in usu.

,,,,,--
qui aliena invadiint iiolo dicere, ne tangam ali-

', -
; quos ex iis qui liic siiut. Quid vcio, si scnilaUis

/ ', /
apy ouyi
;

ouyi / ^<«
essct omnes in orbe terrae

invenissct dclictum? qiiidsi principcsPannon pe-


qui accedunt, quod non

1
ciinia; avidos, iinpciia eracntcs et magistratus, in-
vidos, lividus, iuani gluria laborantes, helluones,
/
;

, , . ;


"/-
et servos pecunia! ?

qiiid non grave est


Cnm ergo tanta
exspectandiim ? Et ut
^ qiiantosuppliciosint digniqui bis pcccatisobnoxii
sit impietas,
sciatis

,
,../ ,
j\pa ;
depeL•enduntuI, cogitate vctera
fiirattis est

riint. Scitis
pecuoias,
bistoriani? de
bomo

suffiiratiisfiieiatdunariiim. Idco tiinc dicebat pro• sqq.


Charmi
: unus sacras suf-
niiles, et on:nes peric-

illo dico qui ,


yoJ. j. e

. Sk
pbeta : Impleta est regio

guriis sicut terra alienigenarum. jNudc autem


illorum sorlihus et ati- /^^, j g

.';, /,;. ',



,

' ,
ubiquc malis plena
dein timeamus :
siint oninia, et

novit Deus etiam


Demo timet.Tan-
justos punire
,
cun] impiis, ut accidit tribus piicris tempore Da-
,
niebs^ ut aliis iiinumeris, ut ctiam in bellis quas
''
F niinc adbucaccidiint. JSamilliqiiidcmetiamipsam
quanlamcumque babcnt pcccatoium graritatem
.
;
per id depominl, bi vero non. Proptcr lia:c oiunia

,
nobis ipsis altendamus. Kon videtis bella? non Bclla.

\ aiiditis calamitatespDon bis erudimioi? Genles et r ,

.;
civitalcs intcgra; absorpla; sunt etpericrunt; tain ^^'
,


) /) '^ multa millia seiviunt apud baibaios
nos non castigat, ba;c saltcni nos castigent
: si gchcnna
et doce-
'°''l"•^•

,\ -
,
"
, /.
, '
oj/\

.,- '/-
,
ant sapere. An

nun castigamur. Giave est


cgo qiicquc id scio
ba;c inina;

cvcncruDt? Magnasilli dedenint poenas, sod nos


inajorcs dabimus ,

,
sunt? nonnc ics qua;

qui ex illuium calaniitalibiis


ct inolcstiim

sed liiciura affert


quod dico
si attcnda-

' mus. Non cnim dicta profcrt iiniquam ad gratiara,


,

. sed ea quas magis possunt


modcbtara rcddcre. Ha^c cnim sunl nobis causK
animam contincre ct

aille
Uaushabet
iii. ^?, JcJlou/acyeu;. [Sic mar;;. Sav. Et paulo
'' /1 rft^ivTab•] \ » [Mnrg. Savil. xipZo;
Diiiiaius^ -/y.p '
oJ '
xytpb-j
siipsOr.asTiu

Ttpoi .
—(,&->•
b^]
^ Lege i^J yip y.xt xJToi. Dun.xiis J
,

02
liituroium bononim
coiiscqiii, gratiact bcuignilate.
:
S.

qiia;
JOANMS
detur nobis omniLus
CIIRYSOST.

-, 7_ (
VUCIIIEP. CONST.VNTI.NOP.

. •

0.1 . '.

Cap. III. . 8. Mihi aulem sanclorum omnium 1!

' 7(ij

--
/-

'
viiniino data est gratia hcec, in gentibus

-
,

ei.'angcUzare investigabiles divitias Christi,


, ,

il. et illutninare

s<icrainerui ahsconditi
i]ui
oinnes

omniti crca\'it per Jestim Ckrtstum


,
qmv sit

sceculis
dispensiitio
in Deo
; C
/
')
')- ?
,
10. iit innotescat nunc principatibus el po-
;
)
tcstatibus in cafleslilius pcr Ecclesiam miil-
tiformis Sdpieiitia Dei, 1 I . secundum prie- ,

.
",
finilionetn s<eculorum, fecil in Chrislo
Jesu Domino nostro.

. Eis
siuc causa iUuc est
e:
qiii ad meclici veniunt oillcinain
eundum, scd ut discant curare
adbibere inedicamenta. Etnos quoqiieciiin hiic D
, non
,
'. , .-- '
/ ).
' /--
accesserimus , non boc oporlet teraere faccre ct in- ,

considerate, sed iit discamus Paiili siimraam liiimi-

litatem.Quid enira? Quoniam erat diclurusgratiaj ' 7,

,'[
;

Dci magDitudiDem, audi


sanctoruin miriimo data est gratia Ikec. Eiat
qiiidem
dclcta, lugere,
bumibtatis, propter prioia dclicla
eonim lueminisse,
illiim : Alihi

et
omnium

modcste se
, elsi
'
, ,
,

,

-
7*?'' «".

. ", ', --
gerere, ut quando dicit se blasphemum et pcr- ,

, .,/, -'
scquulorem et conlumcliosum ; s d non est iUud
cum boc; unfcrendun). Priiis enim, inqiiit , Talis £
eram, et se vocat aburliviim posl tot aulcra pra;-

)
:

clare gesta, sc modeste gerere, ac sc oranium mi-


Pauti siim
ma mode- Dimmn dicere, cst miiltae et summae mudfstia'.
»[13. Milii, inquit, Tninimo omnium sanctorum. Non
quamobiTm (>).
dixit aposlolunim : est ilhid qiioqiie
/,.
,

'

,, ,/
bocmmus. Illic cnim dixit, Non siim digntis vo-

. ,/,)
'
.Cur. l5
hic autem se etiam dicit oranium •

/'
cari apostolus
- ;

sanctorum minimiim Mihi inqnit omniuin


sanctorum minimo data est gratia hcec. Quas-
nam? Evangelizare gentibus impervesliga- F
: , ,

; .
biles divitias Chrisli, et illuminare omnes,
qu(E sit dispensatio mysterii absconditi
culis in Deo ,
qui
Christum; ut innotescat nitnc principatibiis
omnia creavit per Jesitm
scb-

et , ;. //.
potestalibus in ccelestibus per Ecclesiam iniil-
tiformis sapientia Dei. Eslo, hominibiis non
revelatumj illuminasne angelos

""
''• 'JX 7/.; isTi ^ ct archangelos

^, -
fiiit

9i;s!t-iui;« //5*./:.]

apy ;-
,
,,

,
.
/ ;
, ) '
IN

.-
EPIST.

' , ,
AD EPHES. CAP.
• '
III. IIO.MII,.

<( |niiirl[),itii.s ct ]H)k's!.iIcs?


Vll.

Certc, inr|uit ;

omnia rrcavit pir


in
55

.
eiiiiiifiiil abscunsiiin, cl Deo qiii

'
,.',)> , ; |
; ,

;
Jesum. Et aiidcs hoc diccrc? Etiam, inquit. Sed
iinde lioc fiiit manifeslum angclis? Per Ecdcsinni.

, -^\

; / ,
; suliim dixit, varia Dci sapicnlia, sed, 7//-

/; •'
! ile vaiia. Qiiid lioc cigu ost ? non noiiint anj;oli?
Mininie naiu jirinr ipatus non noriint multo
;- si

; : ,

KoViM *. miniis aiigcli novorint. Qiiid ergo? nec arclian-

" geli iionint? ^\•c illi : undcnain osscnl rognitmi?

•' . ,- qnonam
,, '
; revelaiilc? Qiiando nos didicimiis, tiinc
' illi qiioquc pcr nos. Aiidi enini angeluin dicen-

.,
ovojxa tcin Josejilio Focalis nomenejiis Jesum : ijise (/„„/,

.
:
,

-
,
enim salvxim faciet populum, peccalis suis. -'•

(.--

/' .
Ipsc missus fuit ad gcntcs, aiitcm ad

,'.
illi

voi ", GJ^tpov


,

C cisioncm. Qiianuibrcni, qiiod cst admiialjilius ct


luioi, stupendiim, mibi, iiiquit, datiim csl qiii siira nii-
-/ , nimus. Eiat aulem liocqiioqiicgratia; (|iiod paivo
, niajoia SMiit ciedila, ut csset eoruni cvangolisia.

. . - , Nam qui majonim fiiit e\ angclista liac ratione est ,

,, ) ,
•/
^,
raagniis. Evangelizare in genlibus investigahi-

.
,. ,),, . les divilias Christi. Si ejus diviti* sunt
vcstigal)iles, etiam poslqiiam appaniit, multo nia-
gis essciuia. Si est adliuc

anlcquara cognosccrelur. IVrysteriura cnim ipsuni


D proplcrea
ulli alii cral
vocai,
maniftstum.
mystcnuin, miilto magis

quoniam nec angclinovciant, uec


Et illuminare,
imper-

inquit

, - omnes sit tUspensatio mj sterii alisconditi

,
Sieculis in Deo, omiiia crcavit per Jesum
.
,. . , ,
' «, 32
, C/zmiujra. Angeli lioc tantiim norautquod/aci/M g.
est portioDomini populus ejiis ; et rursus
.
'

apyiov
Princeps Persarum reslitit mihi. Qiiainobrcm lo.

), . non cst mirandiim si liOc quoqiic ignorabant. '^'

.
,

Nam si reditiiin ignorabant.basc midto raagisrest


'.

", cnimlioc evangeliiim. Qid sali>um,iiiquh,faciet M„iih.

,',;
i.

pvpulum siiiim hiacl. Niliil de gcnlibiis sed dc 2'•


" -
,
:

i-/k:'flr,G:tv, gcntibiis rcvtlat Spiritus. Alqiic qiiod vocala; qiii

,
;
'
. . ,
dara «-sscDl, norant
spssurae essent in

set, qiiis cicdidisset ?

Hanc aiilem dispcnsationera apcrtius


;
qiiod aiiiem ad cadcra
Dci, quis boc exspectas-
Absconditi, inquit, m Deo.
revclat in
, ct

« ,, .
.,, tV|V
//i Deu, iiiquit, qiii omnia
Epistola ad Ronianos.
crenvit perJesum Christum. Rccte autcm erea•
)
), lionem mcmoravit diccns, Per Chrisiinn. Nam

•, '
/
,, ' '.
'

.

- qiii omnia creavit per ipsum, hoc quoqiie per
ipsiim rcvclat
illo,
nlbil enim sinc illo fcrit iiam Sine jo„
:

'im[uh, Jiiclum est ni/iil. Dlceiis prinripatus

ct potcstates, dixit et siipcriorcs ct infcriores.


:
1.3.

.
F Se-
) cuiuhim pra'finitkinem Sivculorum. Niinc qui-
, ',
,

tSjv ,
dcm facliim est, inquit, miiic aiitcm cst prsfi-

• Dcl. i-j. Halcs.]


[
54 S• JOASMS CHRYSOST. ARCHlEP.
,^, -.
CO.\STANTI,\OP.

nitum, scJ raullis rotro aclis teniporibns


stitutum. Secundum prcefinitioneni sxculontm
nuam fecit in Christo Jesu Doinino nostro. Hoc
csl, sccundiim prsccognitioncm sa;culoriim, ut qui
fiiil con-

^^
,', ,, >) .? oi '
[ ,•, /,

\
"^

-,
-

, ,.
fiitiira prKScivissct ; fiilura saxiila dicit : scicbat

cnimfutuia

12. quo,
cl sic Jeiiiiivit.5t'aiHAim
ncm i(ECMZon/m,• borum fortasse, quaifecitinClin-
sto3esii:pcrCliristiiinaulcii)faclumcstuniversuiu.
inqiiit,

sumincon/identiaper fidem ejus.i\Dnlamqiiam


habemus

captivi, inquit, adducti sumus , neque iit dignati


/)/•^-

fidiiciam et acces- ,
.
^ ,
OCy ,
.
, /; ,
*
/,
/^,
aiwvojv

, ^.

,
— '
-
vcnia, ncque tamquam qui peccaverimus. Etcnim
Fiduciam,m(\m\.,habeinusinconfidenlia,\wc ,
.
;, ,' ;."
cst, confidimus. Undcuam? Per fidem ejus. 13.

Propter quod peto ne deficiatis in Irihidalioni-


meisprovobis,qa(e estgloria-vestra.Quo-

, ,'". .
biis

raodo sunt pro ipsis? quoraodo sunt gloria ipso-


lum? Quouiam ipsos sic dilexit Dcus, iit ctiaiu

^ / • vip
pro
rcl.
ipsis daict

Nam iit isti


Filium, et servos SUOS male affice-
tam multa bona consequerentur,

, '^ ,. -• -
_ f. d
Paulus erat in vinculis. Hoc
in ipsos caiilalis
Deus Occidi eos in
:

autem deiicicbant alio


bantur.
:

r'ei-bis

affliclo ?

Hoc etiam dicit scribens ad Thcssaloni-


est

oris mei.
Hoc
mullae Dei in
qiiod ctiara de propbctis dicit

est,
Quomoao
pertuiba- .
vov

" ,) .
-,

ol)m\i ;
6

'
'-
,

.
3•
Tliess.i. censcs
istis.

est
: Ut nemo moveatur in tribulationibus c Ou
solum cnim
laetandiim. Si eiiim e\ pia;dictione
dolendum, sed etiani

accipitis ,
" ' .. ;/
/.

consolationem, pra;dicimus futurum, ut bic


camur. Quare?Quoniam Dominus sic jussit. 14.
Hujus rei gratia flecto genua mea ad Patrem
Domini nostri Jesu Christi, 15. eiqiio
affli-

omnis
&
,
.
. ,
,,
;

paternitas in

sobim
tionem es eo quod
,
caelis et

pro ipsis precationis ostendit affectum.

paterrdtas. ISoq jam dicit scciindum


flectat
interra nominatur.

Prccor, scd corapiinctam ostendil prera-


gcnua. Ex quo omnis
numcrum
Siias

dixit ).
., , .. /
"
,
j) ,

augdorum , sed secunduin eum qui fecit tri- :ov -


bus siipernas et inferaas quales Judaicae.

./
,

-
Uldet vobis seciindum divitias gloricB sucb
' -
Detii 32 8. ''G•
virtiUem corroborari per Spiritum ejus in-
teriori homine, 17. Christum habilare per fi-
Iv «'=";

;, ^."''- Op'
'''-

',. ;/>-
dem in cordibus vestris. Vide cum quanta insa-
tiabilitate eis bona precelur, ne circumferanUir.
Quoraodo aiilem fit hoc? Per Spiritum sanclum

interiori homine inhabitare Christum per

Su|ira
[Marg. Savil.
Savil. in
/-. ,,
marg. --^-
Qiiod voluit Dunaeiis.
.]
» Suspicalur SaviHus legenduni esse
Sed exemplarinm leclio eliam quadrare videlur. [Ile-
r.sicy^ipizijLi.

a [Marg.
iil.

Fort.
Savil.

oij.J
, /;«!5 ,«. r, TOJ; ^r.] sych. ab Dunso cit-, ntfizUizM,
ipse qiioquc Diina;iis
Scd postca
r^upxf- prajtulit
/5.
, riiiod legilur
[

[ Marg. Savil. 5^-//:(•] . 48. .]


" cuv
,, . , KPIST. AD EPllES.

\-
CAP.

fidem
111. UO.MIL. Vll.

in cordibus veslris.
tate radicati et fundati,
prehendere cum omnihus sanctis
Quomodo ? In
1 8. ut possitis coni-

, quce
55
caii-

sil

longitudo et latiliido,et sublimilas el profun-

" /; "/,, / .
dttin :

caritatem Christi.
1 9. scireetiam supereminentem scienlix

,,-
, , ,
2. Qiiod prccaliis cst in principio, hoc
quoque. Quid

glorice, det
tionis in
est aiitcm qiiod dixil in piincipio ?

Ul Deus Domiiii rwstri Jcsu Chrisii, Pater


vobis spiritum sapientice et revela-
agnitionem ejiis, illuminatos oculos
nunc

E,"!'cs.

'^' '^'
i.

,
"
)
/' . ,. )
xai
--
,
cordis vestri, ut sciatis quce
F nisejus, et
in sanclis
tudo
\ minc
'virtutis
,

qiioqiie dicit
qiice divitiiB

et quce

:
sil

ejus in nos qui credimus. Idcni


sit

glorix hcreditatis
supereminens magni-

Ut possitis comprekeiide-
spes vocatio-
ejiis

'•, , - re cinn omiiibus sanctis quce lon^itiido et


'
, sit

) latitudo, sublimitas et profundum ; Loc est,

, / -
mysleiium quod pro nobis dispensatum cst ac-
) curate scire : hoc enira vocat lalitudincm ct lon-
\
, , .
' •
gitudincni, profniKlilatem ct sulilimitalcm : id
-/, cst, magniuidiucm caiiLiUi Dei nossc, qiiomodo

,, .'
.
, ,:{.
, ' )
,

'
) ,
,. ),), -
-
-B
in omncin partcin estensa
biis Gguris descripsit, ostendens

prehcndit qua; sunt supra, quae infra,


transverso.
mca; diecndi
Diximus
faciiltatis lucc
sit.

enira, inqiiit,
Et eam corporali-
liomiQcm

non
doccie, sed sancli Spi-
et
: com-
qua; ex
cst aiiteiii

.
ritiis. Ilujiis virtule, inquit, coiroborari ad-

,
) ( versus tentationcs, et iion labare ct devios fcrri.

. , /.," '-
Quamobrem

,
Ceri aliter non potest ut conL•orc-
"/' quam
ojy ) ,
7Uiir ,
per Spiiitiim
do autem Cbrislus habitct in coidibus, audi Cbri-
ct tentaliones. Qiiomo-

Ego et Pater veniemus, et


" stum dicenlcm

,-
: j„„„. i',.

C mansionem apiid eiim faciemus. Inliabitat au- '3•


.
, 3,
,

- ,
teiu Don simpliciter, scd in cordibus fidclibus

.
. , " '-,
qiiae radices cgerunt in
via; fcnintur. Ut
ejiis caritate,

possitis, inquit. Itaque niagnis


quae non dc-

' opus cst viiibus. Ubi veio opiis sit viri-


" - lalibiis

/ ) ,
',
bus dcclaiat, siibjungens,
hendere ciim ommbus sanctis,
L't pussitis

quce
compre-
profiin-

, -
,
sit
, ) ditas et alliludo, et scire quce sit supereminens
caritas cngnitionis Christi. Ut adimplcaniur
'/5
,. omnem pleniUuUnem
-
D in Dei. Hoc aiitcin vull
) 1'

, Qiiamqnain Chnsti longe su-


,
signiGcare carilas
,-, - peret ouincm
:

humanara cognitioncm; vos tamen


cognoscctis, si liabeatisChrisluni liabitantem iu vo-

bis.Neipic suhiin hoc cx illo cognoscetis, vriiiui ct


-
Unus Codex .- 0£ th
•?,

; C70v
, implebimini

'
nspitAxC-
in omDem plcnitudiucm Dci. L bi aiit
56
anniitt, idcra cssc

scerc,

Ocus
qiiomoJo
iiniis atloraii
iii

Jcbel
S. JOAAiMS CHUYSOST. ARCIIIEP. CONSTAi\Tl>OP.
plcnitudinem Dci, atqiic cogno-
Palrc el Filio ct

: aut iidlioilatur
sanclo S|uiitii
iit serio

.
, ,
., / - , . •
,.
,
-
-
-
incumbaiims in id,

abundat Deus, nos impleamur. 20. Ei autem, qui


potens esl omnia facere superabundanter quam
ut omuimoda virtule, qua
.
(;, '.
)
, ,


-

,.
'
petimus

reclc dixit
aiil inlelligirnus,

qucE operatur in nobis. Securidum virlutem


:

niimqiiam spcravimiis. Qiiod


cx virtute enim ea accipimus
secundum

autem
i<irtutem

abundan-
qiia;

',
,
-
,
,

.
, ,

-
liiis

palam
qiiidem,
qiiam qua? pcliimis aut inlelligimus

raeis precibus
est es
inqiiit,
iis

majora
qua; ipse scribcbat. >'am ego
precor
facict
: ipse
quam
autem eliam sine
fecciit,

nostras sint pc-


F

.
/' 6,. /- "ko-^nv
. .
',
'

'
filioncs : non sohim majora aut abundantcr, sed,
Sitperahundanter, magniluJinem donideclarans. uAmc,
-
Undcnam hoc liqiiet ? Rx virtute qiia; operatur
). ' !
,, -
'
". -
,
in nobis. Ncque enim baec umqiiam petiimus,
neque csspectavimiis. 21 Ipsi, inqviit, gloria in
Ecclesia in Christo Jesn in omnes generatio-
.

.
'
nes scEcuU siBculoriim. Amen. Pulthre conclu-
sit orationem precibus
bat enim eiim gloiificari
prKbuit. Quare hoc
et glorificatione.

et benedici
qiioquc pars cst adiniratio-
qiii
Opurte-
lanta .,, , ,' '/

,
-
nis, glorificare

pti,

sia, rccle dix.it


proptcr ea qui• a Dco sumiis ade-
per Jesiim CL•risl^im. Gloria ejus in Eccle-
: ipsa cnim sola manet in perpc- ,
.' ' ' ,»- "
,
;

, ' -

( . ,
tuiiiii. Quia aiitem ipsa semper stal, vuU illum
a nubis gloiiCcari iisqiie ad consummationem :
'
ouy
--,
hoc enim significavit dicens, I/i omiies geriera- ,

tiones scbcuU. Quid sint paternitales necesse est ,

dicerc.
in ca;lo

genitus? an
Nara hic qiiidcm patcrnitates
aulcm quomodo, ubi nulhis ex
illic ctEtus vocat , siint gencra,
altero est
id csl gcn-
, . *" •

teu ac

Non toliim
\,
cognationes? sicut invenilur in Scriptura,

aulem
utpote a quo palres vocantur.
a Deo postulat, scd eliam ab
ipsis fidcm et carilalem : ncque subim carilatem,
sed radicatam ct fundatam, ut neqiie venti eam
labefacianf, nequc quidquam aliiid eam dejiciat.

Disit afflictiones esse gloriam : si autnm mQx,


inulto magis vestrae.

" . ,
5. Quamobrcm si afQigiraui• , non ideo desc- •
C
rimur : non enim boc fecerit qui

opeiatus. Si aiilem, utdiscat Dci caritatcm, Paido


lam multa est

,
-, ,
/ -
>
opus est precalione et fidcro Spiritus, quis Cliri-

sti sciotesscntiam, scquens latiocinia ? Atqui dif-


Ccilene est discere quod Deus nos dibgat ? Est ; ,

•'7*70 '^,''"•;
siispicor lesendura
eral autem
.iribus
^tcuf,ti.
Levilarum
Hebr.-Eo
Vldc
Num.
^ [
4, 33.
Additur in marg. Savi). rixa/swTsi ! .]
,

, ,
, , (
..
| ; m EPIST. XD KPHES.
01 jxiv
.'. III.

adiiKiJiuu difficile
etiain Iioc
IIOMII..

ignorant
,
Vlt.

,
dilcctc.

undc eliam dicunt


Nain iilii (niidein

innii-
Bj

, [.

oi iiiciabilia mala oriri mimdo:alii .mtein ignoiant

' Panlus aulcm



(|uaiituiii. qnarit quantum,
1) iipijiie ul diiiicliatiir qiiaraodo cnim pusset ? scd

,. ;*
; :


qiKid liuc ipsiiin disccre csl suiiimum et iiiagnum :

- , cl dicit

cognitione
hoc ipsum posse ostendere
qua nos dignati sumus. At quid
Deum vel ex
est

', , '
,

,. ^ ,
a])undantiiis quam colroL•oI•ar^ ? Conuborari vir-
qiiemadmodiim

,,
lutc, cliana Clirisliiin inlus liabcrc

,' ;/. abundanlius cst ,


qiiara siniplicilci• ciiin IkiIktc ,

^,
i. e. simpbcilcr eiiin profiteri. Magna, inqiiil, siint
^..
'
'
qua; pctuntur; sed scitetiani faceic qiia» ipsa siipe-

; 'Ex
'
.).

'', /. '
-
rant ,

vakle. Meditcmiir
nnis dilectioncm.
sic prodest
adeo iit

igitiir
soliim diliganuis

Hoc magnum
nilid iios ita coinpungit
, dilecti

csl
, iit

:
, scd oliara
Dci disca-
niliil

lioc
nobis
magis

; /
, :

'-

, '. -
,. cst a|)i.iim ct .siifficicns ad nostras capicndas ani-

'
; mas ,
qijani meUis gchcnna;. Lndc vcro liuc scie-
miis ? Et ex iis qna- dicta sunl et cx quse

, ./ ,.--
, iis
" qiiotidie accidinit. Quam ob caiisam liic facta
siint? quidcis ipsi opus fnil? Niliil. Sive siirsum
"^
, sivedcorsum spcctcs, causam scmpcr puiiit caii-

, ; '.
latem max^imc autcm il]a est carilas qiiando
:
,
'' bencfit borainibiis, cum ab
'; -. , , niliil eis priiis sit pro-

. , - ^^ fcctiiin beneficii.
benefaciauius inimicis,
Eum crgo nos qnoquc iinitemm•
iis qiii nos odcruiit , iis

, ;-- , qni nos avei-santiir , ad eos accedamiis : lioc nos

-
ouy Nam
./ Dcq icddit similes. „

si araicLim, inquit . di- , ,-

l,gas quid inde l•cral•ls? Loc etiam faciunt


', ',6.

,
,

ctlinici. Sed qiiod cst indiciiini caritatis ? Diligcrc

, / enm
ignoscite
qui oderit.
mdii
dieere ab'qiiod
invenio in spirituabbus
excmplmu;

,
, :

; quamobrciu dicam ex es.ternis. Non videtis hos

.
- /-- ') , '
/, '
,
,

')
q,,; amant ? qiiam
contiimcb'is, insidiis

affixi tamen , ardcntque


inullis

, damnis
ab iis

siiit

et m-iintm•, cl cas
qua;
aflccti
amanlur
:

magis
siint

.
"
araant quam suas animas,pernoclanlcs in illarum
, vestibidis ? Illinc accipiaraiis cxcmpbiin, -
'
,
ut

/ cas amcmiis

, )'/'
; merelriccs inqiiam scd ila di-

'.
, , ,

oTov

',
*
pov;
, /
. !,
.-
'-
/_, ligamiis inirairos.
uosiiis in cos sc gcrunt

dissipant facnllatcs ?
riint

jtris ?

talem liabet
, ct cis

Scd tanien
Nam

scrvibus impprant

Loslcni
dic luihi
quam omncs
in os

abscedunt.
qnalcm amator
,

qnam
inimici? non
contumeb^as in^e-
suis
Alqui nullus
contiirae-

mini-

aniatam.
llbini enim bidificalni• ct dissinndans inidct , pt

' In Graeca serie aliquid est diffioiiUatis.

pl.Tnas fccimiis corrccla Lat. intcrpriiLalione.]

-•.
[Quas

//
forl. /.
^
-jo iyy^r,i ejti•]
Mss, duo ?!. ^uiti ^.
»

.
[Marg. Savil.
XI.
Ideui siqira Si

5
, ,

58 JOANNIS CIIUYSOST. AUCIIIKP. COiNSTAMlNOP.

co sa-pc abiuitur amica


co magis
csl magis bclliiinum?
ilosiiicil.
, ct

Atqiii aninia sic affccla

tassc eliam c spiiiliialilnis lalcni invcnicuius cari-


llli
([iio

laiiien araant.
magis amatuv

Sed for-
quiJ
,
(".
- . -
tatem, non cx iis qiiidcm qui nuncsiint; rcfiixit
cnim ;

fuoiunt olim.
sid cx illis viiis magnis ct admirandis qui

;. ;; ;;-
,^,
i. Bcatiis illc INIoscs hos quoque supcravit qui
auiorc capti aniant. QLioinodo ? l'iimiim qiiidcm
rclicta regia ct qua; illic crant deliciis , obse-

'.
,

\
qiiiis

litis.
,

Alqiii
gloiia cl houuie
liuc suliim
, raaluit csse

noa fccisscl
cum
quispiam
Isiac-
i '^
alins, scd ctiain cnibiiissct alio argucnle, qiiod

- , '-

, ,.
apparuisset ciira csse cognatum nun modo scrvu-
riim,sed eoruin
Eum
qiii etiain

non sohim
csistiinabanliir

puduit cogna-
cssc

// ^ ^ . •

; ,,
scclosti. ,

tionis

juo illis
, sed ctiam toto animo cos
conjccit in pericula.
queiudani facientem injuriam
Quomodo
iiltiis

?
cst ,

Yidens,
ultus cst
et sc

' ^ . ,'
;

'-
) ,
inquit , , ,


ciim cui ficbat injiiria , et occidit eiim qui infc-
rcbat.

gna quidem ca
postea
ct illum vidcns
fuciat,
Scd nundum sunt lia^ pro inimicis

fecit.

admonuit ut
, scd. non lam magna quam
Scqucnti crgo die vidit idem
injuriam facicnlem,
cessaret injnriam facere: illc
qnem
: ma-
qiiai

ficri

ultus ,
/' ,;
3=

.-
-^
''

' ;
• '
-
'-
Fxn,i.2.
'
i•
aiUem inhuraano planc et ingrato animo , Qiiis
te , inquit, constititit principem et judicem sii-

per nos ? Qiiem non incendisscnt bsec verba ? Si

.'
,
",
, ' ,
, ,- 0&

crgo quod
animi indignalionc
pcixussissct ct dc
prius factiim est
cl

mcdio
offensione,
, factum

sustulisset
esset aliqua

hunc quoqiic
: non eniin

,
/; / ;-
-
'
,

ille ,
propter qiiem factuni fucrat,
Scd quoniam cognati crant,
cum detulissct.
hsec dicit. Quando
F
,
.
. ' \
ci fiebat injuria
coDStituit principcm ct jiidiccm
, nihil tale cst loquutus
snper nos? Cur
,
Qiiis te

, ,' . - ,

, /_ ;, -
hoc et heri non dixisti ? Injuiia tiia, inqiiit , ct r;o-
ciudclitas ipsa mc conslituit principem ct judi-

.,
,

cem. Sed nunc observa quod Deo quoque ba^c j

dicnnt quidaiu , nt in eos a quibus injuria affi-


ciuntur vcliut eiim csse vebcmenlcm et ejus ac- /,
',
,
,

cuscnt lenitatcm et palientiam : quando autcm ' ,

injuria afficiunt , non itidein. Quid bis vcrbis


/ '
amarius? Scd tamen
ingiatos
cusavit.
ct bencGcii immemoics

Scd et post illa signa


qua; pcr ipsum facta sunt, saepc
lapidibus obrucre, et evasit c manibus eorura
, cum posl basc mittitur ad
,

et
venit et non rc-
post miraciila
cum sunt conati
:
, ,/
,' , , . •

- •
d

ct assidiic miirmmabantj sed tamcn ilios co arao-

t clicitScriptiira Hebr.TEum illum, qui monen- fuisse, qiicm ^ljjyplius injuria affccer.il. Sed concio-
lem se Moysem ciim iinf roperio repulit, ciimdem ipsum nans Cliryostotnus aliqiiando memoria labilur.
, ,

';
.,. ;
, ,•)
;
F.PIST. AD EPlir.S.

'.
C.Vl'. III.

re proscqucbatui•

illud peccanmiaJmisissent
IIO.MII..

,
ut
H.

Dco
:
dixcrit
Si peccatum quidcm. F.m,/
,
ciim giMVc
39

I1.

, ; '. [ ;
,
dimittas dimitte sin miniis me quoqtie '' *'

,,
: ,
,

., ; -
dele e libro quem scripsisti. Malo, inquit , ciira

"Kxwtso-i •
C pcrirc qiiam absqiie illis esse salvus. Re

;
illis ,

01* vera est furor, re vcra est magniis amor. Quid

.)
, /,
-
-
; dicis?
amo
faciam
CTlum
qui fcceriint injuriam. Dcleri
, inquit ? est
dcspicis ?

enim amor. Qiiid vero


; cos
pelis? Qiiid
cnim

qiiae

; , .'
«/
', postea siint conscquuta ? Aiidi quid alibi dicat

,/',
- ,-
Scriptura Et vialis affectus fidt Moses pro- Pf„i_ ,05.
:

pter ipsos. Quoties eiim conUimcliis affeceiunt ? 32.

; .))
.' ,
Tgv
)' ' ,
^ ' , ,•
''

,-
jAOi,ou/i au- qiioties

qiia-sieriint

D cxcandescebat
erat paratus
ratum
destituerunt

et aflflictiim
:
et

sic oportet diligere


illum
redirein jEgyptiimPet postbaecomnia
furcbat ,
et

et

ac nibil non facicntcm et se-


fratrem? quoties

pio
inimicos
ipsis perpcti
; laie-

),, ' paraliim , horuin desidcrare sahitem. Quid vcro


'
) , ,

- dic mihi , Paulus ? etiam pro ipsis petiit ge-

.^,
.
,

') • '
/,
,
hennam ? Sed ab ipso Domino necessc
cerecxemplum: nam ipsequoque sic facit, dicens
Solem suum oriri facit super bonos et malos,
a Palre suo excmplum afferens ; nos autem ab
est addii-

nf^,,/^
15.
5,

. -
g ipso Cbristo. Yenit ad ipsos , es dispensalione,

, ,
' ,,
;

; inquam pioptcr ipsos factiis est servus , scipsum


),
,

- \
hiimibavit, evacuavit , formam servi accepit : et

, cum advenisset, nequeipse abiitinviamgcntium,

,
,
"
. ;
,
,
-.
'/,
.
;

' -'
,

'/
,

)
et

et
boc irapcravit discipulis
et circuivit

£egritudinem.
admirabantur,
?
omnem moibum
Quid eigo
et

autem quos afficiebat beneficiis dice-


dicebant
:

? Alii
nec hoc solum

:
curans et omnein
omnes stupebant
Undenam
,

ei h(PC

,
scd

:if„i,li.

56.
i3

';. ) ;/
Dipmonium habet , et hhsphemat et iii-

;
hant , joan. 10.
al saiiit tt est planus ct dcceptor. Niiraquid eigo -o•

eos repiilit r INeqiiaqiiani , sea eos majonuus ^^ ^,

;
- affecit beneficiis ha-c audiens , et abiit ad eus (pii
g3_

. ,, ,
ipsiim erant in cruccm acturi , ut eos salvos face-

^ ret. postqiiam fiiit cnicifixus ,


quid dicit ?

Pater, dimitte illis ; enim sciunt quidfa- _^^.^^ ^^


,

• ' ciitnt.Et antca male passus, et postea male ])as-



sus ad extremum usque spiritura pro ipsis omnia

, ,'-- •
a^cbat , ipsis orabat. Et post cruccm quid i.jmicoi

;• '
Ei pro eis lccit ? nonne misit apostolos ? quom

,
^ diliiliTe
signa fecit ? quidvis movit ? Sic oporlet dili

, .
;
o^ioi tcat.
tk ; gere inimicos , sic imitari Christum. Sic fecit
03- Paulus : lapidibus appetitus ,
passus innumera-
-
, "" •
- C
biba
tciu :
,

foluntas cordis
ipsis agebat omnia. Audi
inei et obsecratio fit
ciini dicen-
pro i.^^,„^r).\.

• [Forl. uTtip. Savil.] l» [Marg. S.i\ll. '.,---. F.l Inlrrprcs ad-


• Duo Mss. •9<-. iiionnit.]

5.
,

6
liiJ. V. 2. illi^ mi salulem;
S.

cl riir.sum
JOA.NMS CllliVSOST. ARCIIIKP. CONSTANTINOP.

, Testimonium eniin ,
( ),
, ' , --,.
. /<
Ib '"
illis

cl

scrliis cs

vac ?

jiiitcst.
perhiheo, t/uod irmnlationem Dei habeiil;
ilorum: Si

Ex
,

qiianto
cx qtianla bcncvolentia
Sic
tii

qiianto

opoitct
ci
magis
amore
ualiirali oxcisus ulcastro in-

isli inscrentur suae oli-


ha;c vcTlia dici cxistimas
? Non
inimicos diligeic
potest dici
: lioc
, non
cst
'|'
,

,/
" ,-- [(,
DeiiDi diligere qui jiissit, qui
imitari cst diligcrc inimicum. Cogita qtiod noii
inimico bcncfacis, scd tibi :
iegem dedit

non illum
j

diligis
illiim

,
,

. , - ,

sal Deo obedis. Hasc crgo ciim sciamus , confir-

incniiis intcr nos amiciliam, iit cum nos in ca


cxacle gcsserimiis , asscquamur bona jnOinissa
in Cliristo Jeiu Domino nostro , cura qiio Palri
siinul cum sancto S|iiiitii gloiia, potcntia, bonor,

niinc ct scinpci'j ct in sa;cula saeculonim. Ameu.

Cav.W .\-. \.
H0M1LIA

Ohsecro ilaque VOS


Domiiio, ut digne ambuletis vocatione
vocati estis, cum omni humilitale et
mansuetudine.
VI1T.

vinctlis
, ,
xai
'.

. ', ,

/, ,
,
1 . Doctorum est virtus , non honorem , non D
gloriam quaerercab
nim
ilhid qiiaerit,

Non enim Deus


non
iis quibus imperant, sed ipso-
sabitcm, et pro ca ic omnia faccre.
fuerit doctor, sed

proptcrca te iis
Nam
tyrannus.
pracfecit, iit
qui

tii
,
),
5
.
, . -- '

"
au-

,
,

magis colaris et obsciveris, sed ut tua qiiidcm


ncgbgantur, qua; vero sunt illorura orania
ficcnlur.

lus, liber
Hoc
ab omni
doctoris cst
fastu;
:

ita
talis erat

autcm
beatus Pau-
crat affcctiis
asdi-

,/,
' '.,
, 5 '
. ,3
,

.,,
ut esset quidem unus ex multis, imo etiam il- Xik
loniin minimus. Pioptcrca et se vocat servum, -
et pluiima tamquam supplicans loquitur. Itaqne
vidc euin mmc quoque niliil scribeic impcrio-
' -
,
.,
, .
,

siim, nibil quod prae se ferat aLictoritalem, scd

quod sit contractum ac demissum : Obsecro ita-

/ . ; , -"
,

qiie vos, inqiiit, ego vinclus in Domino , iit ;

digne ambuletis vocalione qua vocati eslis. ,

Qiiid rogas, dic qiiaeso ? ut ipse aliquid asscqiia-

,, ..• -
ris? Nequaquam, inquit, scd ut abis salutcm af-

fcram. Atqui qiii rogant, rogant qnas assequi ipso- F ,

I.
^-
rnm
«.3. ctiaai
interesl.

'vos stelis in

sidcrabat
Et mca,
alibi scriljens diccbat

salutcm
vinclus in Domino. Ma^na
iDqiiit,

Domino. Scmper cnim


:

suorum discipulonim. Ego


et qiiae vim magnam
hoc intercst
Nunc vivimus,
valde de-
: sicut

si

^^
'•
. ,
. "-
OuovoJV


, :

. * OI

,
AD EPIIES. IV. IIOMH.. VIII.

,
EPIST.

,, '. ). - regno ct coDSiilatu ct quibus-

,. ,
vjvi oi £v lialjcl (lignilas, cl

.
Quod (|iiiclom dicit ctiam scribcns
yip (•) vis .iliis iiiajor.

^' ad Plillcmoncin : Cutu sini Paiilus sene.r, riitric riuUm. 9.

- autem vinctiis in Christo. Niliil cst cnini ;r(iiie

, ,

, [ [. prsclanim atqiic vincula pioptcr Cliristiini ,


al-

que catenae sanctis illis manibus imposita». Vin-

-
., /-,-
• ctuin cssc proptcr Cliristiim est pra?claiiiis qiiam

,
csse apostoliim, qiiam esse doctorcin, qiiam cssc
I! cvangclistam. Si quis amat Cliristnm, novit q\iod
ilicitiir : si quis in Dominum insanit ct cjus amo-
vim vinculoriim. Malucrit cssc

) ic uiitur, novit

).
',
.. ;
' /,. ,,
--

- viiictiis proptcr Cliiistuin
Qiiovis auro splcndidiorcs eis oslendebat inamis,
et quovis rcgali diadcmatc.
qiiani lialjitare ca'los.

Non enim tam splcn- Diaiiema

,/
l•"!"-"'"-
(> didmn facit cainil vitta ex geramis composila ci

iinpusila, qiiain catcna feirca proptcr ClinsUim.


Tiinc cral rcgiis a-dibus carccr pra-clarior. Qiiid

,
,^ - . '
>7
'/-
'
-
-
' dico regiis
cnim vincHim
novit lianc

iiuvit qiiantiim gciicii


aedibiis? ipso qiioqiie cilo

Cliristi.

digiiitatcm
Si qnis Chrisliim diligit,
,

homimim
novit hanc
: habcbat

virtiitcm
sit graliCicatuiii,

Huc
,

, '/ /., quod propler ipsum sit vinctus. lurlassc Vincinm


;

'' est pracclanus, niiam sedeie a dcxliis cjus


' .'
j j
:

1
lioc "s*^• i""
f.liiislo ma-
est magniliccntiiis, qiiani sedcrc siiper duoaeciiu

"
j„s,.i.!aiur,

cssc niOnlrr C.hristmn. F.t qiiid "."'"' "''«-


scdcs, vlncliim

, /
, ,

, dico de rcbus biimanis.-' nie pudit conlenc di-

.
pju;.

, )' vilias et ornatum aurcum ciim vincnlis. Scd nia-

.^^
gna illa missa facicns, eliam si res nullam ha-

,
,

D beret incicodeni , boc sobim cst magna mcrccs

,.
, , -/-
,
et

araant,
tantur
sufliciens reiuuiicratio, lia?c giavia

ptcr cuin qui

si
si
amatnr. Sciunt qiiod dicitur
non Deum, at homines
male patiuntur pro iis
: qui magis
qiios ainanr, qiiaiu
p.iti pio-
qiii

la;-

,. ,
si bonoieDtur. Hoc sancti choii solum est in'il-

' bgerc, aposloloriiiu, inqiiain. Aiidi cnira bealniii


Liicam diccntem, Redibanl gaudentes
spectu concilii,
quoniam digni luihili
con-
siiiil
A:i. . \\.

pro nomine Christi couliimcliiim jmli. Alipic


? -
' ' , abis quidem videtui• essc jidiciiliiiii si prulim

,

, , - ct contumelia esse affectuni, sit esse dignilatcm

.
asseqiiutum, piobro csse affccliim, lcclari

.

si sit

, , -
-
iis aiitcm (pii sciiinl

sc oxistimaUiiuinnniin licatissiiiiiiin. Si qiiis

hi offciTCt toliim ca>Uini,


Cbristi dcsidcriiiin, lioc rs-

aiit illain ralfiiam, cgo


iiii-

- illam prKferrera quis mc apud superos col-

-
: si

,../ •) ,, -

lorarct rum angebs, aut ciira Paulo vinrto, eli-

gcieni carccicm : si qiiis lue faccrol umim ex Pu-


tcslalibus qua; siint circa c;clos, aut cirra tliro-

nos, aut lalcm csse vincliim, potiiis uplaicin


(alis cssc vinctus. Et jurc qiiidcm : iiiliil oiiiiii

Vcllcin
- ,
'
cst illa ('atcna bcatiiis.

lucis, in qiiibiis dicimtiii mauerc


iiiinc cssc in
illa viiHula,
illis
et vidcre, \iiOsquc illus
S. J0A>N1S CIIRYSOST. ARClllKP. CONSTANTmOP.
adiniraii piOplcr Cliri- .^,
[ ,
Ouy

, ^, 3 -
sti dcsicloriiim : vellcin vidore ratcnas

timosciiiU qiiiJcm cl lioncnt Ja^niODC.s, rcveien-


, «luas pci-

,[ . " ,
6'
'"'

)
tur aulcin angeli. Nihil inelius quara male oii

^-
est

pati [iioptcr Christum. Non tam bcatuin pra;di- 5.


co Pauliim qiiod rapUis
quod conjccUis sit in
slt

caiccrcm
in paiadisum, quara
: non tam eiiini ,
.
,

; =|/
dico beatuin quod aiidicrit arcana vcrlja,
cum censeo beatiim pioptci• vincula : iion tain

beatiim dico qiiod raptus sil in terlium ca;lLim,

qiiam illa viiiciila. Naiu quod Iktsc iUis

sint majora, audi quomodo ipsc quoqiic novc-


Nequc ciiiin dixit Eogo vos cgo qiii verba

,
lit. :

aiidivi iiicflabilia ? scd qiiid? 7? ogo vos ego vin-


ctiis in Doiiiino.

.." --
2. Si lioc aulcm uon omuibus adscribit cpi-
stolis,

ctiis,
non est mirum:non enim scmper fuitvin-
sed quiL•^sdam lcmporibus. Milii cst opta- ',. , '
biliiis

a Cliiistu.
inale pati

Huc magniis
pro Cluisto ,

est lionor, lioc cst gluria


quam lionorari

'
,\
qua; omnia exsiipeial.. Si ipsc qiii proplci• me
, , ,; (
' ,./';
,

facUis ett scrvus, et cvaciiavit glonam, non adeo


quando pro me -
exislimabal sc csse in glurla,
agebatur in cnicciu, qiiid
Audi enim ipsuru diccntcm
me
iit

iion

Glorifica
oportct pali?
me , in-
'• ,
J.mn. 17. 1
:
,

Pater. Quid dicis? in criiccm ageris ,


quit, tu,

, /\•-
ut
bus
ct
exseciatonim morlem siibeas ciim lationi-
et scpukiOrum
colapiiis

Certe, inquit;liasc
cffossoribus
cicdendiis, et lutc
enim patior pro
; es conspucndus
vocas gloriam ?
iis quos dili- ,, .'
,

, ,--
;

''
,

go, et hasc nunc gloriam


bilcs et miscros dilesit, eatn
nequc in tliruno essc paterno ncque in gluria, sed
existirno. Si qui iniscia-

rem vocat gloiiam,

',
,
'^) ' ., '
'

./</. I.'|.
iD ignoniiuia cssc ct

illi piasfercbat
stimare gloiiam.
nus qiias ornavit
;

illa
dcdccore erat gloiia,et hoc
multo loagis cgo
beala vincLda

bunoranda; Pauli maiiiis, qua; claudum qui erat


catena !
lia;c

!
dcbeo exi-
bealas raa-
erant adco
-,.
'
• ,' .- '
., ,
Lystiis erex.eiiint ct iecciunt suigcre, ut qua; ,

indutae crant vinculis. Si ego fuissem illis tem-

; ,' " ' '-


poiibiis, tiinc maxime cas esscm amplexiis, et

pupillis meis adraovisscin:


lari

ruiuo
ejus
inircris

raare
iii
manus, qua; digna; sunt
meo
raanum

nou hoc clcgeiim


:

cam
viiicirentur. Adiiiiraris

tetigit vipera, ct

reveiita ciiim
icveiebalui-

,
fiiit

quis mibi dcdciit nimc ut suscitem mortuos,


sed catcnam. Si
non cessassem deoscu-
liabita;

nihil ei
cateuain
lunc enim crat vinctus.
Pauhim

j
qux pro Do-
qiiando
fccit ?

totiiiu etiani

alj ccclesia-
Ne
,
.-
,
"

,
'- , -
,
-
a Unus £ij r,c£TCv raysKoji^ov oj^.olvov Ilalcs
.

^)'.^.
G^

, '-
KPIST. r.Plir.S. C\P. IV. UOMIL. vni.

,.
OaujiaTdiv slicis ciiris essem rrniotiis, cl cssct milii rcrpiis

o\iy - sanum .ic valiilnm, non recus.irlm lianc siisci-

) K pcre pcrogrinatiuncm, ut solnm vidcrem catcnas,

, ,
,

/ [/.

,
ut carccrem in quo fuil vinctiis. .\lqui ejiis nii-

laciilonim nmlla multis in loeis siint signa, scd


-/^- non sunt tam dcsidcrabilia quam sligraatiim. Et

. , ' - - in non ita me doleclat diim facit ini-


"
, Scriiituiis

, — ,j racula, quam diira male patilur, Qagris ca.'diliir,

, . ,
,

^ ,
, , .\ atqiie raptatur. Vere mirabilia siint illins cor-

3
;, - '
'," . ; --
poris siularia
trant
Ciim
: simt
illinn cecidissenl, et
posiussent , viiserunt in carcerem
rincti lauiiahant Deuin
et

liaec
.scmicinctia

vere mirabilia, scd non ut

^ •

;
qiia;

multas plagas

et rursiis
stupenda pa-

,
.

et nirsus,

Lapidan-
illa.

ei itn-
vincuUs.
^^, ,^ ,3
^,,],,,
i.ibjiur

'- .
i-^.
ui

s.l.

,';• .; ' ^, -,- ; '^'


;
tes traxerunt eum extra civilateni , existi- '

,
mantes eiim Tnortuum esse.\u\us scircquan-

;.
la les sit catena ferrea propter Christiim in ccr- Proiict
f^''"*'""'
pus servile iniecta ? aiidite ipsum Cbristum di-

"
"
".
,

, ,-- !
,

-
-
centem
scitaveritis ?

ca:cos
, Beali estis.

Ncfiuaqiiani
ciiraveritis? Miuime ; sed in quouaniPii.

Qiiando probris vos affecerint homines, et


In quo ?
:
cum mortuos
scd in quo ? quando ""J"*
su- omnilnis
'''•

'. , '.,-
persequiiti fuerint, et dixerint oiiine maliim
- adversum vos, mentientes, propter me. Si au-
- tem male audire sic beatos c£Qcit, iuale pati quid

, -3
Audi ipsuin beatum Paulum diccn-

",, ,.
Don fccerit?

^ teni alibi : In reliquo reposila


est mihi corona 2 Tim. /,

jtistiticE. Sed hac corona pniclanus est >incu-


-/•, lum : Eo rae, inquit, dignabitur, et de illis non

,.
, . ,
-
/,
,
"

-^
,

-
accurate
miLi
Det mibi ut
sufficit
discepto.
malc passiim
illud
Ad omnem

cloqiiai•

passionum Chrisli in carne mea


:
rcmiinerationem
essc propter Cbristiini.

Adimplco ea Cul. i 2|-

' ; -' '


destint , et

? nullius egeo. Dignus quoque est babitiis Petrus


- hac catcna Erat enim, inquit, Tinctiis ct tra-,/.,.

,
, ; :

'-
.].
; ,• ,
•7|

,
' '^ .

-
ditus militibus, et dormicbat.
altcrabaliir, ut prufundiis cuiu teneict sorunus:
non dormisset,
Dormicbat
si in magna
inter niilites, ct veuit ad eiini
percusso cjus latere eiim escitavit. Si
Adeo gaudebat nec ~''

fiiisset soUicitiidine.

ange-

.;
D liis, et qiiis

' ., '',"-
(->, ''
cigo mibi diccret : Qiiid malles.an csse angelus
qui Pctnim pupugit, an Petrus qtii salvus cva-
, sit ? mallcm esse Pelrus proptei' quem venit an-
, •^ gehis. llla mibi prodcssent vincula. Et qiiomodo,
inqiiit, piccatiii",tamqiiara lil)Pialiis a inagnis nia-

. " /,
' Mss. quitluin ip
,

, //.

non male
"
' - lisPNe
natui"

-^.]
:
iiiiicns

limobat aiitem mori


vilam essc perpessionis argumentuuj
: prccatur cnim

,
tiiiicns

quad adlmc
el
ne

matcriani.
mo-
vcllct

1•
[ Marg. Savil tmv «-/, ct iiifra tr-,«!ivai ['
?
,

Pkilipp. I.
64

'
Audi itaque quid ipse dicat
S. JOA.\i>ilS

beatiis
CllRYSOST.

Paulus : Dis-
AKCllIEP.

.
')
/ ,,
COKSTASTIKOP.

' , ^-
^-

/.
• '^•

. 2<).
<;< CH7)i Christo esse multo melius
manere autem in carne ma^is necessarium
propter vos. Hoc etiam vocavit gratiam, scri-
bcns : fvhis , inquit , donatiun est
:

Christo,
per-

"^,. ^
- ,

, ,.
/,,

itt soltlin

eo patiamini. Qiiamobrem hoc


iii eitm credatis, sed ctiam pro
illo est majiis:
.
, '
, , loojji

,

, • "^', '
donavit cnim. Revera est inaxima gratia, et ma-
jor illis oinnilnis, quain solem ct hinam sistcre, >1'
-
quam
cere aut cxpellere
lent, dum
vidcnnt nos mali aliquid
tt vincii-i :
niovere
da?mones.
Cdc expellnntur

hoc eniin majorem


: boc majus qnam vin- F
Non
a nobis,
illi

dat
do-
tara
ut quando
pati piOptor Chrisliiiii
libcilaleiu
'
. »

ct iiduciam. Non proptcrea bonum est vinctum


essc propter Cliristum, quod ea res regnuni con-

ciliet , sed quod eo Cat propter Chiislum : non


proptcrea beata prffidico vinciila quod transmit-
Domi-

, ' /;; -
tant in ca;hini, sed quod ca sint proptcr

', /,
uuin

sUim
,
5.

effari,
ca;l•'.

Quanta
sit

qusntus
vcUem
cst gloriatio

vincliis, qtianta vobiptas,


scirequod propterCliri-

splendor? VcUein ha;c pcrpetuo


haercre catens, vellein
quantns ho-

etsi reipsa
5^

6 •
,
0/, /;; ,-;.,
'•
. ; ,
/-
'-

sum privatiis, at ratione per affectioncm

,
circumdare. TerrcE
animam
molu concussus est ctircer / ,-
,

.
^ci. i6.2b'. ca , ,

sunt omnia lelaxata vincula.


vincto et

"
,

Vidisti vinculurura natLiram lesolvcntcm vincula?


Sicut enitn mors Domini morte
ilaetiam Panli vincula vinclos solvenint , carcc-
mortcm affecit

, , -
-
'-
rem concusserunt , portas aperuenint. Atqui non
est ha;c vincvdorum natura
viDCtum lulo tenere in custodia , non ei aperire
parictcs. Sed vinculorum quidem non est absoliite
, sed contraria , ncmpe U ;•
'
ou/i
, '/ ., ,

/ 7)
',
^
',
-

^..' -
iiac Datura, sed vinculorum quae sunt piOpter
Chrislum. Ciistos carceris procidit ad pedcs Pauli
ct SiliB.Sed nequeboc absolute faciunt vincula,
ut eos qui vinxerunt ducant ad pedes Tinctoriim,
sed conlra hos iUis reddant subjectos. Nunc au-
' ,". , -
tcin is qui eral solutu.s ,
procubuerat ad vincti >'

, / .-
,,.
vinxerat, rogabat vinctiim solvere-
pcdcs
tur raetu.
: qiii

tu eum vinxisli ,
iit

dic mihi? non C


; ; ; -
tu cum in interiorem conjecisti custodiam? non
tu compedibus in tiito coUocasti pedes? quid con- ; ; ; ;
"-
trcmiscis? ipiid liimidtuaris? quid laciymaris
quid slrinxisticnscm? Mhil tale, inquit , viiixi :
,

; -
ncscicbam tantara csse virtutem vinctoiiim Chri-
sli. Qiiid dicis? acceperiint potestalera caelos apc-
^^
;
--
riendi , ct ca.cerem eraiil apcmui ? solvcbant . "-^' ;

<: [Ulcm ivKTT•] > [eJS:»z cooj. Saiil.]


-,, . 8( Bik
\ F.PIST.

xat
) EPIIES.

,-
.. IV.

cos qui vincli crant a


HOMII.. VIII.

;1)5, ct ferrum eos


65

, .
./ ,
& '
;-
(,
,''
oii xai


,


(7||-
, -
D crat supcraturiim?

niam
qiiera

cujiis

ct

adainantinuni
moibos
os coDScquutus. Paulus
angcli oinncs siint rcvcriti
sudaria ct scmicinctia da;u)Oiics cxpcllcbant
fiigabant.

et
nosti viros, et

Atqui fcrro
qiiod frangi
est

est
:

potest,
ille
idco vc-
viiiclus

Paulus est,

multo loagis
d;cmo-

.-
,

viov 56•,, ' ;


nis vinculum : nam hoc
vcro ligat corpus. Qui vinctas ergo solvit ani-
qiiidcm animain , illud

'
inas , corpus suuin pctuit solvere? qiii dae-
ti)v, inoniim perfringit vincula, fcrri solverit liga-
,

/' ' ,
/, £5•/•„ nien? qui per siins vestes illos solvobat vinctos et
,,
;

),
- ,
\- Ijbcrabat a daemonibiis, ipse per se scipsum non

' .
,
•/iv,

'' , -/.
, solverit? Propterea
tiinc

vincli longc

lu,j
solvit vinctos,

s„nt g; solutiis
majorem vim
ipseprimum
iit

lioc fecisset,
liabcnt
fuil

discas qiiod Cliristi servi

non tam
qiiam
vinctus, et

qiii

fiiisset
so-

; ''. '
F aihiim. vinnilum

/-
erat itaque imbecillilatis,
iaujbv, ^^^ majoris potentia;. Sic enim sancti pra;rlarior

,
,

'"^'-
xat

,'
',
';
^;^[„5 ostenditur
(,,,^ oljtiaet in vinctos,
,
qnando etiam vinctiis

ciim cliam vinctus non


domina-

-
solum seipsum sed etiam vinctos

,
, ;
^^ , solvit. Quid

,
'-.^
,

. --
, ^,.
Iv ; -
j„vant parietes
conjicere custodiam
,,,^,.(.„,0

tii
„,, idautcm
?

faclum est? Parum milii conceditcet permiltilc,


„( dura a
f^^tis apostolicis
quid prodest
, cum
noctii, et cui•

verbis abscesserira apostolicis, et


me expleTcrira
eum

dcb"ciis
in inlcriorcm

etiam apeiuerit exte-


cum terramo-

, in Paui;
in

^^,^^^ convivari date mihi in ea paido arapliiis

.
:

,.^^^,. Apprehendi vinculura nemo me abdu-


-
,
,

- ^^y •£•„,;„3

„ ego nunc siim vinctiis desiderio, quam

'<3
,.
/-^ ' 2

,
" /^.
'-
jUg ^^^^^
g„;„, 3 ctj,-,si|
^^ ^,^
desidcrio
^,, regnum CKlonim potest solvere. Licet audirc
:
soi^jf
boc ncque angeli
vincuhim;
,
cst

nc-

', -
ij,s„„i Pauhim diccntem Neque angeli, neque :
R.,m. S..1
» ; principatus, neque potestates, neque instantia
\
,
,. '.'",,)
;
^^^/ futura, nequc altitudo nequeprofumhim
.^ -,-
. 1\)
ou
j,oigsi
(.,.„ jg
„os separare
f.^^,^^
caritale Christi.' Quanam
f^ctiim est lioc iiicdia nocte? qiiaie
etiam cum teira; motii? Aiidite Dei dispensatio- De c.Mo.k•
, ncm et admiramini. Oranium siint sol•Ita vincu "'•cris, in

'
,

_
/
. \ ' '.
',
-- ,' ,

,
; C |a

„<.„,
, et

^ pioptcr custodem
^

^^ ^^56 solutos,

Q.ijd
portK sunt

^ed ad

eni^
saliitcra.

cst

dicit ? Claniavit
aperta;.

carcciis

Nam
Sed boc
,

quod
perspicuum c\ voce Paidi.
soliira factura

ad
vincti ncscircnt

vocc magna dicens


ostcnlalio- ^'"s-
^ "
^u-'"'

, ',
:

/.ix Mhil lihi fitcias omnes enim hic sumus.


'• fiiisscnt aiilcni omncs
;

inlHS,siscivisscnt poilas

*•

•'
l
Haec,
piarg. Savil.
,; ri 7:/:
/, incUisil Sa\ll.]

5/,«.2 /iy ]
»

'
[

[
Id. •
Id. Suv>:70vt«i
xrtas toj

,
0]
ol mox uijviv]
,, ,

66 S. JOA\MS CIIRYSOST. .. CONSTAMINOP.


[',
csse apcrtas, ctsc solulus.
giint, teclaqiic ct siiggnindia transiliunt, et niliil
Nam qiii muros pcrfrin- vtov

, ,

. ,--
3. ''

' ' ., ,
iion audont ctiani cmix vinculis , iion tolciassfnt

ct vinciilis soliilis ct [lortis apeiti.s inlns

(loimiente ipso ciistudc rarccris. Sc.i jiro leneis


manerc, D ,

, -
vinculis eiat cis somni vinculum. Qiio factiira cst
iit et id fieret,

ad ciistodcm caiceris,
alioqui
vincti,
ncc ex miraciilo ulla noxa lediret

ctiam niaximc noctu


qiii erat

non inlcrdiu. Liccbat crgo tunc


salvus fiitnrus. Et
ligaiitiir qiii

diligcntei•
siint
.
, .
; ". ' ,--
/,-

videre nirsiis vinctos


interdiu facla cssent
tus. Cui• cigo tprra; mutii
ct

, maginis

surgciet custos carceiis ad lei spcctaculum


durmicntcs. Si
orliis esset

concussiis luit carcer?


1; aiitem
tumul-
,.
', '
/
L't :

is enira solus dignus erat sahite.

. -
tiam.
4.

giatia3
Tu autpin milii vide Christi siiinmam gra-
Nani inlcr Pauli
mcminissc pidcliiiira
yinciila, Cliristi qiioquc

cl liniicsliim : irao !/, . , --


, . ,
vero ca quoqiie ciaiit Dci giati;t•. Sunt cnini qui

lepeL•cndunt quod salvus fuerit custos carceris


cl pro quibus admirari oporlebat Dci clcmcntiara,
• /, "^ -
cx
cnim
tum
iis

niel diciint
ipsis

ct a^groli siint

vitiipciant
vitiipciant

esse amarura.

co obtenebrantiir ex qiiodeberciit ilbiminari,


ba^c accidaiit
lilate eoriim
: nec inirmii. Imbecdli
bujiismodi, qui ctiani
quud oporleret admirari
Et qui caecutiimt, ex

non es icrum naluia, scd cx imbecil-


qiii cis uti nun pussuut, ut oportet.
abmen-
,

cum
et
''

o-:ou
,
,,•/)/.- /,

'
, '
,
' .
)> -
',
Quid crgo diccbant ? Cum oportcict admiraii quod

; •,,
eum cepisset qiii ad cxtreraum prolapsus erat vi-
;

, , '
liiim,et fecisset iiieboicra, dicmit : Quomodo non
aibitiatus csl
tationis, et
eam remcssepra-stigianimet
non eos inagis relinuit, ct
iiican-

clamavit?
,
-
Ad
deiii,
boc midtis
quod audivit eos
usiis est conjeclmis
Deum laiidantes et
: priraum qui-
by-
,
, . ,
,

--
•,
mnos ejusmodi liymnos non cc-

. ,,
cantanlcs : aiitera

yfii i6 25. cinissent, si fiiissent pra>stigialures : Audivitcnim, •

inqiiit , eos Deum laudantfs. >Secundo aiitem , !


quod

fccisscnt,
ipsi

nint nc se inlcrliceret
non aufiigeiunt, scd etiam proliibue-

non intiis
: si aulcm proptcr
niansisscnt, scd se prius ex-
se hoc

, ' -/ '- •

.. '-
,

emissent. Magna autcm cst etiam conim buina-


iiitas : probibuerunt ne se intei-ficerct, qui ipsos

, , ,
ligaverat. Ac si dixissent illi : Firmiter et

acriter nos vinxisti , ul ipsc esses solutiis

ab accibissimis
j-cccatoium
vinciilis.

umis quisque
Catcnis cnim
constringitur.
suorum
Nam ."
C Ilic mire variat Codcx unus Cuislinianns cl per d.ini lihrariiis verl)Oriini ordincm ad liibitiim miilavi.••-

longum vertuuras|)alium, nou qniuituin adseutcnliam, sc , cl qnkkm de !1.•.. ; scd scrics iii EJIxis ct

.scd quantuin ad SLTiem. Vidiaiir((ue (lal.T ojicra (|iii- (:|5 Mss. cl tlaiior ot ul dior rst.
,

'; ';.
' h\ EPIST. AD KPllES. CAP. IV. IIOMII.. VUI. 6^

/. , ,'
-
'. -
illa quidcm
Lcala et valJe optanda.
siint cxsccranda vincula, liiTcaulcm
Nam quod luxc illa solve

, ,
•~, .
'.
.
, .-
',
?, -
rint , ostcudit cx
fciTO fuciant viiuti ? Vidfbislc qiiuquc
xatiim cx
ctonim, inqiiam, Tincula
vinciiln peccatoriiui.

crant
vinctns.
iiitiis viiicti
aliis

Nain
scn.silil)iis.

gravibiis vinciilis. llitc viiicula, vin-

illi
:
, non
Eianl diio gcncia coriim
idisti cos solutos

i|isiiiii

Paiili, faciiint illa

ipsc qiioque ciislos farcoris crat


quidciu fcvio viiicti fiicraiit ct
qui
rcla-

qiii

,', . . ; ,--
peccatis , liic aulcm sulis peecatis. Illos solvit
. Paulus, de L•oc icdderet certiores erant cnim

'
; iit ;

, D aspcctabilia vincula. Ita ctiamfecit Cliiislus, iino

,
", ' dnplex
/. vero contia.
aulcui ea? Pcccatorum et corporis.
llllc crat paialysis. Qiia-nani
Quid cigu
reiniltuntur libi j)ec-
fa-

cit? Confide, inquit,_/iZi

,
, , ^[aiih. 9.
^•
eam veic crat paialysis,

' ,,
cata. Priiis solvit qiise

, deiiidc ad lianc accedit.Qiiando fnim


apud se Iste lileisplu'inat,6.
Quulamex ^^ ,. 3 _

"
; scribis dicel/ant ,

^' , " sciens Jestts eorum cogitationes, dixit: Quid

' ," ;

\
' ,
cogitatis mala in cordibiis vestris? Qiiid est
facilins dicere , Remittuntur tua peccata ,

.' ; ; -
Surge amhula? Lt
. dicere ,

qiiod potestatem hahet Filiiis homiriis rernitten-


et aiitcm sciatis

-
,

° di peccata in lerra , dicit paraljtico, Surge, el


vade
- tolle lectum tiiiim, et in duiniim tiiani.

,
.
).

, .
, ,
' '
,

.'
Ex hoc qiiod
dit siib intelbgcntiam

id qiiod est in anima.

iniplcrelui•
cst sensile,

quod dicliim
, iit
conlirmavit id qiiod ca-
qui cx corpoiali fcccrit
Ciir aulciu lioc fccit?
est, Serce twqiiam ,
Ut
ex ^^^^ ,
9 2•

-
Ncmo

,
;
dlco. Qiiid ilb discnint ? po-
' - (,^g (,,^ te iii.

, ' test rcmitlcie pcccala iiisi sobis Dciis, ncquc an- //„j 5 2,

, ."^ ,!
;

. , ;, -
.;;clus,

crcata
^ dicerc
palam
. Vos
? Si
ncqiie

ostcnsum
me
arcbangclus, ncqiie alia potcstas
lioc confessi cstis.

esse
fiicrit

Deum. At non
Quid ergo oportcret
qiicd solvo pcccata
sic dixit scd

,
cst ,

qnid ? f 'i sciatis qiiod Filius liominis Itahet

- potestatem siiper teiTam remittendi peccala ,

. . ^^a^r{(
tiinc dicit pai-al^ytico

tuuTti, tt
inqiiit, quod
vade in domum
est
, Surge ,

tiiaiii.

difliribns ftrciO, palain cst de


et tolle

Qnando
lecUim
cigo,

. • , , -'
,
eo quod esl facile nullam lebr.qiii contradictio-
• •
ncm. Propterea ille prius fecit id qiiod cadil sub

intelbgcntvim ,
qiioniani miilli cranl qiii lontia-
dicebaiit : bic autcm ab co qiiod cadil sub iiitclli•

.' ." •
,
gentiam
non cial
,
indcgit
fidcs.
ipsum ad
Yidit vinclos,
sensile. Lcvitatis

el I)iL•il mali vidit


cigo

,-
^. ,; \
nec audiit vidit id non fuisse faclum pia-.stigiis

,.-
:

et incantationc; Dciina enim landabant : vidit

oinnia facta essc cx multa bunianilale; iioii eniiii



idti siint , clsi polcraut. Poterant cnim viiictis su-

">. , ' ' c liitis

fcrciunt.
abire; si

Qiiamobrcm
uon
'
viuctis; saltcin seipsi.s; scd nuii
siinl icvcrili . noii su-
,

fi8 S. JOANMS CIIRYSOST. VnCIIlEP. CONSTVNTINOP.

, /,'
./.,,-
luiu ob miraoiiliim, scd eliain ob moics. Quoino- IvOatSe.

Voce ma(;na Jicens, Nihil tibi ma-


doexclamavit ?

li feceris ; omnes enim kic sumus. Vides inani ,


' ,

, \
cloiia et fastu vaciium aniore fenentcm. Non ,
°

dix.it

iinus
, Proptci• nos ba;c facla siint

cx vinctis
Atqui etiamsi
dicit

prius
: Omiics eriim hic siimus.
,

neque per miraculura


sed tamquara

., '- , ,
/-
8 -

, , ' '.-
,

tacerc, omncs -
sc solvisscnt
ctiaiii
, at cis liciiisset

vinctos solvcie. Si enira siluisscnt, et non


et
D ')"' ,

-
pcr magnara voccm cjiis manus colliL•li,sscnI, jht
guUiir euscni transadcgisset. PiOiiterca ctiani cla- .
mavit, quoniam in intcriorcm carcerem eiat con-
jeetiis : Contra te, inquit , boc fccisti , iutcriiis

eiant libcraliui a pciiculu. Scd

.' ,.,
conjcctis iis qui tc

non sunt imitati qiia: ab illo facla fueiant. lllo

autcm moitiio oinnes


5. Vidisti quod makierint
cffiigissent.

esse vincti, qiiaiii il- 5


\
--
Idin pciciinteni dcspiccre. Apiidscideo cogitavit:
,! ',
-
. .' <',,-
Si cssciil prastigiatores, ceite et illos solvisscnt, ct
scipsos liberassenta vincidis : est enim veiisiinile

multos quoqiic tales fiiisse injectos. Alioqiiin au- ,


tcin, cuni saepe accepisset piaestigiatores, et nibil , \
talc factum essevideiet, miiatus est. Piirstigiator Sv

. , , , /,
conciississet fuudamenta caiceris, ut ejiis cii- ,

3o.
slodem
Ccilior.
excitaret, el cflkcret ut sibi fiiga esscl dif-
Sed jara videamus fidem
Petilo, inquil, liimine inlrogressiis est, et tre-
rnefaclus procidit Paido et Silce
ciistodis caiccris.

ad pedes et 2! •,
r/)v

, ''

;,
• ,' ',
; ,

producens eos foras dixit


oportetfacere ut salvus fiam
, Dominij qiiid me
? Ignem lencbat et F ) ;

;
,

gladium, et dicit, Domin.i, qiiid me oportelfa-


. / ,
., 5 ' ;--
,
//,. V. 3i. cere,itl saUnts fiam? At illi dixerunt Crede : ,

iiiDuiniiium Jesiim, el salvus eris tii, el do-


miis tua. Hoc non est, inquit pra;stigialoiiim,

/^ ,
,

tale decretiim tradere


raonis.

Nam cum
Vidcs quam
:

sit illc
ntisquain hic
digniis qiii fiat salvu.s?
vidissil miraciduni, et inetu cssct libc-
memoria das-
=., /,
ratiis,

bilia,
non rst obbliis coiura qiiK eiant conduci-
sed in eo pciiculo cuiani geiebant sahitis
,, .
, •/•, -

U. V. 32
animae, etaccessitad doctores
deiej et procidit ad eorum pcdes.
ita ut oportuit accc-
Et loqiiuti
). . .
,, ' ; \ •; )
veibum Domini, et omnibiis ijui
stint, inquit, ei

craiit in doino ejus. Et tollens eos in illa no-


cte, lavit plagas eorum et baptizatiis est ipse

et omnis ejiis doinus continiio. Vides viii fci•-


vorem? Nondistulit, non dixit,
amus, considcrcmiis; scd magno
,

Fiat dies, vidc-


fervoie et ipsc ct
• , ,

.,- '
• *
,
,

'
lola cjiis

pbuimi despiciunt
domiis fiiit

et
baptizata :

scrvos ct usoics ac bbcios


non autem iit niinc 1!

, •
».
[iei;. ; iioiy.ijoj;. Diiii<-eu^. |Marg. Snvil. «/./' ojy^ 5t > ojzoti^ ).)..^
, ,

, ., | ,. ;
EPIST.

,
««.,
AD EPHES. CAV.

,
IV.

myslcriis
ceris:
HOMIL. VIII.

initiatos. Sitis, rogo, ut custos

non auctoiitale dico, sed iiistituto. Quid


G9
cai-

,[
,. . ,, . " --
cnim jirodcst auctoritas, si vuhmtas ct instituliira

, sit imbccillum? Papa;, ciat midflis, qiii im-


,
mitis, qui rivebat cum malis homiIliL•us innumc-

, '

,

-,
-

labilibus, qui lioc sempei• meditabatnr, adco

,
raaniis , adco sullicitus icpcnle evasitl

plagas eoriim. Considera rursus etiam Pauli


Zaiwf, in-
bu-

, /
, ', - ;
'
. •zo'j-ou
feivorcm :

beatam cateaam
vinctus, flagellatus ita evangelizabat.

turitio ? quales peperit Dlios?

Quos genui
I qualis fuit

mcis vinculis. Vidcs quomodo pj„Um.\o.


in
De
illa nocte ejus pai-
iis dici polcst :

, ,,
essultct, et vidt filios, qiii nali sunt cx boc, cssc
'
;
^, ^ ), -
spendidiorcs ? vides vinculorum quanta
tia, cum non soluni eiimqui cst illis circuindatiis,
sit potcn-

., , ' sed etiam cos qiios illeco teiuporc pepcrit, reddat


splcndidiores? Habent aliquid araplius, qiii nati

.. "\
^ sunt in vinculis Pauli: non dico in gralia; est

, - ,
enim eadein
eadein oinnium rcmissio
gratia ; nec in rcmissione
sed quod
;

a prooeiniis do-
cst enim

,
:


cenfur de ejusmodi rebus L-etari et exsullarc. Et
-
, . ,
,-
tollens,
plagas eorum,
iuquit, eos in illa hora noctis, lavit
De

,, ,. -
et baptizatus est. ca»tero au-
tem vide fructiini : pro iis slatim leddidit carna-
lia. Cumque perdiixlsset, imjuit, eosin domuin
; siiam, statiin apposuit eis merisam, et lcetalus
est cum tota domo quod credidisset Deo. Quid

;
enira non erat facturus , caelo ei aperto per aper-

,' .-^, -
, tionem januarum carceris? Lavit doctorcm, men-
sam apposiiit, ct essultavit. lugrcssa est in carce-

) / .,,
rem calena PauH , et quaecumqiie illic crant fccit
ecclesiam, etChristi corpus omncs fecit, el men-
'' sam apposuit spiriliialcm, et eos foelus cst enixus
qiiibus gaudcnt angeh. Nura tcraere diccbam car-
-
--
cerem esse ca;lo splendidiorem? Ejiis enim qiia»

. ."
.
, illic est laetitis bic fuit causa. Si enim piOpter
uniim pcci-atorcm pcenitentiam agentcm gaiidium Luc.
, <;> i-:ipo\j - F esl in c.TUs: si iibi duo sunt rongrcgati in noDii-
i5. 7.

j/„„/,_ ,§
ne cjus, illic est Clinstus in medio corum ubi est 2°•

-
:

. •' ; Silas ct Paidus


iniis ct tanta fides, inulto
et custos carccris ct tota ejus
magis. Yide vchemen-
do-

, . '
gj
liam fidci. Sed hic carccr mihi rcvocavit mc-

,
in
ou/ •
,
nioiiam aliura carcerem. Quemnam aiilcm? Lbi
,
." . erat Petriis. Atillic nihil fuit ejusmudi ; sed tra- /lci. 12. 4.

,' . ciislodiendus qiiatiior qiiatcinionibus '''"" '^^'"


dltiis fiierat

,,

militiim ; ct liymnosnon cancbat , ncc vigilabat
£)•^ scd doimicbat ; et neqiie fiicrat (lagris cssus , scd
niaju!) eral pcriculum. riam liic qiiidem totuiu
,

jain erat confcctum, et poenas dcdcrant : illic aii-

" Sic M.SS. In Norel. Oix dcest.


.,-
;

70 S. JOANMS CHRYSOST. ARClllEP.

/. '
tcra noiuliini. Qii.nrc clsi nondiini craiit plaga; :^ - •

iuflictx

Yi !c
,

cliam
at fiitiui
illic
cxspcctatio
luiraculum. Ecce angeltis Do-
cos coiUurbabal.
; "
, ,' . -/. \xrr,

.
viini adstitit, et lumen refulsit in hahitaculo :
percussoque lalert• Petri, excilavit eiim dicens
Siirge velociter.Et statiin Cdcideriint catenee
:

( ',
,

/,
-
de manibus ejiis. Nc cxistimaret rem esse soluin
.-
,
,

liicis, et Pi-lrum pupugit. Kemo autcm videbat


).
Iiicein nisi ipse solus , et existimabat csse visuin :

, ; .-
,
-sic qui dormiunl
xilaulem, inqiiit, ei angelus
ssnsiunt Dei bcncficia.
Pnecingerc, et
calcea te sandalia tua. Etfecit sic. El dicit ei:
:
Di-

, ., ^-- •

^ ,/' '
Circumda libi vestimentlim tiium, et sequere C

nuod '
me. Et egressus sequutus est eum : et nesciebat
cssct quod fiehat per angelum
existimabat atilem se visum. vidcre. Transeun-
: . ' /;. * ,

tes autem pritnam et secundum custodiam ,


veneriint ad porlam ferream, quce ditcit ad ci-
i-ilalem, qtiiv ullro aperta esl eis. Et exeuntes
processerunt rncum unum el continuo disces- ;

sit angehis ab eo.

• .'
Cur hic non factum cst id qnod in Paulo
"
-
G. et ,

Sila ? Qiiod illic

jiroptcrca noUiit eos sic solvi

Cur Oelis tro, ad morlcra


quidem

eum
eos erant absohiliiri
: iu beato

crant ediictiiri. Qiiid vcro.


autem Pe-
,) - .;
permi3erit
inqiiit, annon fuisset miiabibus, si educliis et tia-

,/,/6; ;>'
,
ul, (|ui Pe-
,
;
manus regis, tiinc ereptus esset ex

.
trum custO' ditus in ipsis pov
ilteb^Dl in pcrpcssus ? sic enim
mediis pcricubs, et nihil esset
cnrcerc, oc•

. ,, ;
cisi fiitrrint. ncqiic periisscnt milites. Magna bic mota est qiiK- d
sdo. Deussuum, inqiiit, servumservavit cura alio- oi

\,
riim cruciatu,
diccmus? Primo quidera
cum aliorum interitu.

eum
Quid ergo
servavit cura

; ,, -
• ,-
alionim intcritu; seciindo,
pensalionc, sed ex iramanitate jiidicis. Qiiomodu?
Deiis
ut
enim sic rem
solum hi
fuit lioc

adrainistravit ac dispensavit,
pcrireot, sed ille eliam sal-
ex rei dis- ;

;
^.
-q,

, / -•,
oOv

,
VUS csscl sicut ctiam hic quoque in ciistode car-
,^

'
; ,

, ,, .
ccris; ille autcm cst nsus dono ut opoiluit.

.
. Facta autem die, inquit, erat tur-
•/

Ib. iS. j-

hatio inter milites quidnam factum esset de


;
Petro. Qiiid postca? Herodcs rem
, et de iis facta inquisitione, jussit abduci.
facit cxamina-
Nam

, . /. -/•-
i-(ivfzo. ;

/,
si nou inquisisset, aliqiia csset cxcusatio : nimc ,

aulcin prodiixit, examinavit, didicit cura fLiissc •

vinctum, carcerem esse clausum et tutum, ciisto- , ,


o•Jr,-
dcs antc portas fuisse, ncc fuisse cffossos paricles,
nec foies apcrtas, ncc uUura aliud esse signuin
scelei'is. hoc autem oporiebat Dci admirari
piov

, ,
•-
* [-^
inarg.]
Inierpres cum Bibl. Et sic nolal Saiil. [ uitviiti marg. Savil.j
iii
, ,:
;

KPIST. EPHliS. C.VP. IV. IIOMIL. VIll. 71

< 1>

-^ -

;
,,^; ',
.
^ ^-
, •
Suvajxiv, ^5"'? ^^^

3
-x• u F potentiain, quac ex mediis ipsiira cripucrat [uri-
ciilis, ct adoraic cum qui h.xc potiiciit

jussit eos abduci.


illc vcio

Qua;nam csl
:

ergo ciilpa hic

,;( ^ -
; • - )
'
•>.•
A
Dco iiu])iitanda ?

fringeretiir,

pssc adscrihcndiim
cl
Nam

eonim
si cffccisset iit

sic ojecisset, forte cxi^timassct id

ncgligcntia:
murus pcr-

: si autcm

, rera sic administravit ct disjicnsavit, >it ostcndp-


, cam non csse luimani sceleris ac malcficir,

, ,-
, retur

/ ) sed divini miiaculi, cur hoc fccil? Si enim crat


fiigitunis, ita fiigissct liabuit catcnas crat

, ', ''
iit : si

/,' ,
fiigiturus conluibatus^ non tant;c ei fui.ssct cura;

. Nunc au-

,' - ut accipcret sandalia, sed ea dimisisset.

,
'; ,


•/<
., ~ tom proptcrca
iit

scd in
disccrciit

magno
ctus, et intcr diios milites,

otii,
dicit ei angelus,

quod
otio et

ut solvcrct catenas, idque


eain
.rcm
Induere sandalia,
noii fccissct fiigicns

ISam cum
non tantum
cum
essct

ei fiiissct

esset in inte-
vin-

. ". ', -
-
riori custodia. Judicis eigo injiistitiae est adscii-

.
bendum aistudum suppliciiini. Nam ciir lioc non

«,
fccerunt Judsei? Memini enim alterius carccris,

)
qiiidcm prioris qui Roma;, liujiis etiam qui

,
illius

', -
;

4 /
Ca;saieK, uimc autcm ejiis qui fuit Jeiosolyrais.
Nain ciiui puiililices et PhaiisKi audivisscnt ab iis j^i, 5.

'
',
^ ,
, ' ,
^ -
qiios ipsi miscrant

C luin intus
et custodes slantes
ad educendum Pctrum,
invcnisse, sed etiara portas claiisas esse,
pro foribus ; ciir ciistodcs
se niil-

;, ,
intcrcmcrunt, sed dubitabant qiiidnam de iis fie-

, \' '-
ret ? Si auteni adversus eos bcct ca:dein raldc
spiranles, niliil tale cogitarunt, niulto magis
ProptciTa
lii

qui omnia facis ad illorum gratiara.

/ . .',
-rJu-o
euiu stalim inseqiiiita cst pocna. Si autciii ejus rei
ciilpam in Dciim confcrs , coiifer etiam iii ciini

/>.
^',
, - culpani de
mcrabibbiis
^ pucris
iis qui in \iis jugulantur,
aliis qni injuste perimuiitiir, ct de
ct de innii-

,.,' ; ^
eliaui qui piuptei- CliiisUim siint pcrcmti
• \ '- nam ut illi quoque , ut tu dicis, perimcrentiir,

-

,
Christus ia caiisa fuit. Imo vero non Christiis

scd fiiror ct tyrannis patris Heiudis. Si ampin di-

.- Cur eum non manibus Hcrodis


,
cis : rapuil c ?

boc qiioqiie poterat f.iccrc, scd es co nihil cssct


)>'
,
hicratus. Nam quoties evasil Clnistiis ex mani-
bus corum ? quid boc crgo piofuit ingratis ? At
ypv '-
-
, .,
). - ;
;
^ hic ex iis qiia; facla sunt, ad fideles luulta rcdit

, ^ . nam
utilitas : diira iicrcDt raonimcuta, el ijisi ini-
• ''

mici iis qii« gcrebantur fcrrent tcstimouium, mi-


nirae suspectum cral testimoniuni. Sicut ergo illic

quam
' quoqiie non aliunde cis fuit os obstructiiiii,
e\ co quod qiii voncrant couriteicnlur ca qu;c fa-

-
» Alii t:j
uiiinino vidclur xJTOvi ifnxse
Tiii H/jtuSou. Paiilo

, vcl
post lcgcndum
. h^uool/, nl
Savilius sii.^picnHis esl
1'
[
;

Marij. Savil. ;:_cxTT!>7e»'wv.]


non aulcni.xOrov i,cra5;•
,, ,

72 S. JOANNIS CHRYSOST. AUCIUEP. CONSTANTINOP.

. [ )
, , ''
cta fiicrant : ita ctiaiii hic. Ciu• iMiiin niliil cjiis-

\
,

iiiodi fccil custos carccris? Atqui qiia; usuvcnc- o\joL•

.
rant Hcrodi, non crant iiiinora iis qiux luiic usu- ;

vonerunt. Nam lescivisse qiiod claiisis jaiuiis vin- . ,

ad stiqiorem incuticndum non mi- F

,"
ctus cxiissct
mis ciat, quam vidissc aportas jamias imo 1i;l'c :

ctiam visio csse videri potciat iUud aiilem


ita,

obiem
diim accurate

Paulura, sicut
liic qiioque
et

si fuissct

ille inililes
;

cxactc icnuntiabatur. Qiiain-


malus, inlcrfecisset
scd non eiat. Si au-
uj
',

,
' •[ ^-
,

' . ,

^
:

'
tcm confulare vcUemus cos qui dicunt, cur
Dcus penniserilpucros intcrdci, longior furct oia-

, -
,

-/•,
tio, quam

7. NiiQC
initio

autcm Pauli
debuissemus ad vos instituerc.

catenae mnltis actis gra- ' . -


'3v

tiis , finem imponamiis orationi


torum Dobis bonurum
ut non sobim non aegre feratis,
ritis

2. Cai. 12. apostoli, ct


propter Chi-istum
gloricmini
fucril causa

ut diccbat Paiikis,
,
quod
,

si qiiid

sed ct'am gaudcatis sicut


taiii

vos rogantes
passi fue-
mnl-

Lu- )•
,

'/,
-/
,
",,'/-
' ,
,

.
/. \
hcnlissime gloriahor in

,
infirmitatibiis meis.
^^
Propterea audivit Sufficit tihi gratia mea.
-
, ,

;
Pauhis glorialur proptcr vincula , et tu pro- ;

jIci.
pter divltias
qiiod digni
rentiir

modo crgo
, et

20.22. hic giadiaris via eis contraria


altum sapis
esscnt
tu
vis
otium
eadem
liabiti
?

qua;i'is

qua;
aposloli
qui
ct

illi consequi
flagris

Quo-
delicias ?

cum
? El nunc, inquit,
gaiidcbant

:
cade-

,
'
''.;','.,,,
' ,

.
)(,

vado in Jerusalem
eci ventura mihi
alligalus spirilu
suiit ignorans : iiisi
,

qiiod
in C

,; ,., /j/i ,
-
, .
Syirilus sanctits per omnem civitatem mihi
' '
protestatur dicens
tiojies me manent.
,
qitod vincula el
Ciir crgo \'adis , si
tribula-
vincula et
ipsum
/ , , .
.
afflictiones tc mancnt ? Propter hoc ut

vinciar propler Christum ut moriar proplcr


-/;
,
,

ipsiim. Non sohim enim paratLis siim vinciri

, , ," - ,

vinculis

rial.aiui-.
Gal.e..

^ci. i8,2o
ei

K-
scd etiain
Paulusin Chrisli. Nibilest

iii

^ti in
stigmatibiis.

corpore
niori pro nomine Domini nostri Jcsu
illa

meo porlo
abquod tropa;um ; ct nninis Proptcr Isracl
animabcatiiis.

„iQriatur ? In vinculis, in afflicllonibus, in catcna,


stigmala Duinini Jesii Lliri-
, taraqiiam

,
Iii quibusnam

magiuim
D
, . ,' •

•3)) ;

;
,

/. 6. 20.
inquit

sus
Iioc
cateiia hac circumdalus sum ; et nu•-
,

In quo legationefungor in catena. Quid


:

cigo csl ? non tc pudet ? non extimescis


tum uibcm tcira; vinctiis ciixumicns? non ractLiis
, to-

, •, ,\ ;

. ,,
"^ okio
;

ne quis Deiim tuiim accuset imbecillitatls ? ne


quis piopteica non accedal ? Non sunt , inquit
. -
^.•"' ,,
mea vincula sciunt etiara splendere in aulis

,,.
U\.
I.
talia :

icgum. Ita ut viiicula mea , inqnit , manifesta , ; ,

• 3
fiercnl iii oiniii pnelorio, et pliires c fratribiis
iiiDomino confidentesin vinculis meis , abiin-
;

\ EPIST. AD KIMIKS. 1>. IV. IIOJIIL. VUl. 75

• .
(•').

.
,
cxsi 5<7 ,

;
,
'/
,
danlius
loqui. Vidcu' vinculorum
audcrent sine timore
quaminrc- vim raagis,
verhum Dei

• '^
5'<7 siin-cctionc mortuorum ? Vinclum vidcrunt et ,

magis confidimt. L bi cnim siint vinciila illir quo- ,

que niagiii aliqiiid factiim sic ncccssc ubi

\ .
, I" iit p.st :

. ;' ' '


,
,
affliitio , illic quoqiie omiiino cst salus, omnino
,
• illic est relaxatio, illic omnino siint ()ra;claraetcx

,
' virliite gesta faciuora. Nam diabohis qiiandu cal-
,
citraveiit, tiinc feritur : qiiandu viuxcrit Dciscr•

'
'
, •/ .-
, ,

,

, (,
-
vus
boc ubique
carcere
, tunc

: /n
maxime
fieri.

ipsis enim
crcscit vcrLiim.

Yinctus fuit, et basc


, inquit,
Vide

vincidis meis.
aiilcin

fecit in

ib. i. ,

,
Vincfus fiiit Roma; , et pliircs indiixit : non cnim
,
ipse sohis coiifidcbat , scd ctiam alii miilti pcr

,' '
'-/;.
".-
.)., ..' ;
. ''
,

)>'
,

li
ipsiim. Vinctiis
cionans regera obstupefecit
fectum

futuris.
:

ncc ciim qui vinxciat pudiiit


Vinctus navigabat
fiiit

naru timore percidsiis


Jerosolymis
,

,
a

el solvit
,
,

et tiinore affccit
ct vinctiis

eiim absolvit
vinclo disccie
naufiagium,
con-
prx-

de

./
') .• -
ct vinxit tempestatcm. Ciim esset in vinculis ,

, ilhim tetigit beslia , et eo ininirae lieso cecidit.

. A'inctiis est Roma; , ct vinctus concionatiis altra-

, '
xit iiiiuimcrabiles omnibus hoc ipsum pro-

'- ,
prae


,/. .
,

"•;
ponens,nempe catcnam. Sed non bcet nunc
inquit
limiis.

ad avaritiam
, vinciri calenis.
Qiixnam autem bajcest? Manus
pbira
Sed alia est catena si

babcndi ciipiditatcia nou


conlincrc,
,

vc-

',, .
ct
• - esse paratos. Hac calcna eos ipsos vinciainiis : c.inira av.i.
C pro feno sit nobis timor Dei. Solvamiis eos nui ""' '^ i''"'-^

\
,
iKibendi
"?•

'.'.
vincti sunt, a paupei-tale , ab afiiictionc. Non cupidos.

.
, ,
,• ^
'
,

'
,.

/fjari
-
sunt paria apeiire portas caiceris
i-elaxare

vcre vincula
Hoc illo est
aniniam
,
: non sunl paria, vinttorum
ctcontritos absolvere in rcmissione.
majus : nam ilbus
,

quidcm mdla
ct incbisam
sol-

est

,
. ?]
""
;
>/
,
,

' merces pioposlla


Longa
tenuit :
fiiit

est
PauH
,

cateiia

enim revcra longa


aiirca lioncstioi•. Ipsa vinctos vebili
biijus

,
autcm
et diu
,
inniimei-abilcs.

raultiiiiiqiie

et qiiavis calen.i

qiiadam nia-
nos

,,/!7)
' -' •
-
,
D cbina
siispensa
tialiit

ad
ad caebim
ca;bini siirsum trabit
, et tamqiiam
:
c.itcna

ct
aurea
qiiod est

' , ,,.--
mirandum , inferne vincta vinctos sursum trabit.

,

, .-\tqiii non est haec reruni naliira ; sed quando
• -^, Dcns administrat ac dispensat, ne qiK-pras rciuiu

. ,, -
''

,
natiuain , ucqiic conscqiiPiitiani , scd qiia! smit
supra naturani et conseqiicntiam. Discanius in
affliclionibus non dcjici , nec a-grc ferre. Vide
enira biinc bcatum flagris caesus fiierat et valde
'' .
:

ca;sus; MiZirtsenim, inqiiit, plagas ei imponen- 16.23.

[Fort. kXiifjLnsvj . Iiilcrpres legissc videlur Aa//a!vo- 1' [Haec, \}.... /', incliis.•» linhcl S.ivil]

/iivoj

.
i^ir.i-,'.v.\

XI.
'
l
zai iv tuavull Dunrcus.]

G
74
tes : ct viiiclus fiiorat

tcrioicui ciiiui ciislodiiiiuciiiii injccit, idqiic finni-


,
S. JOANNIS CIIUYSOST. ARCHIEP. CONSTANTINOP.
nirsiis valdc;inin- ; '., ' xai \
-
'.

tcr ct ut csset in tiilo. Et ciiiii in lani uuiltls cssct -


difliciiltalibus,incdia nocte ,
quando ctiam dur- -
iiiiimt qni valdc siiiit cxpcnccli , imposito etiam
iiiajuri vincido , nempc soinno, canebaat ct lau-
dabaiil Doniiniim. Qiiid liis animis fiicrit raagis

adamanlimiiu ? Ctigilabant quod pucri qiioqnc


cancbaiit in ignc et in fornacc : furtasse rcputa-

.. ,
banl dicciitcs , Nos nibil adhuc talc [lassi suinus.

Scdrcclc sc gcrensoralio,iios ad alia nirsusabdii-


xit vincula ct aliiiru carccrcm.

8. Qiiid
Aliiim invcni carcerem
agam ? volo tacerc

illo
, scd non jiossuin.
adinirabiborcra, et "; '
& ' , .--
qui niajoiTiii affcrt sliiporciii. Sed luinc mihi cx-
, , --
'
siirgllc, lamqiiam iiiinc incipiat oraliu, vegctlsi|iic F

iiunc acccdile animis. Nolo cueplam internimpcie


orationem; ca vciO non sinit. Nam ut quis, diim ,•) '.
,
bibit, non passus intcrnimpi quidquid
iTiniiitictiir : ila
fiicrit

cgo qiioqiic appiclicnso admii-a-


,
ci

• -
bill (arcci-is poculo CLirum qui vincti siml proptcr

., ', -
' , '
Cliristiim, non possiim cessaie, non possiim silerc. (
Nam

,•'',
si ipsc in carcerc et nocte non siluit , nec in
flagclbs cgo silebo scdcns cum sit dics, ct in

.
:

nmllo otio loquens ct qiiiclc, ciiiii boc non iisu ,

veneiit iisqui vincti qui llagris ca;si fLicrant cl

.;" -
, , ,

mcdia nocle ? PLicri non silebant in iuniace ct ;

/-
, , ' ' '-
*
ignc , et nos non piidcbil silcre ? Vidcaimis ergo
liiinc carccicm. Uic quoqiie vimti sunt; scd sla-

;.''
Dltll. 1

- Dc liil Mis timab cxordio ostciidcbaUir quod non essent iiren-


PUC! 13.
di, sed quasi inliaturi iu carccrcm. Cui• autcm ,

eos bgas qui siint comburendi? Vincti crant

. .
, ,

.
Paulus, ppdibus ct njaaibiis vincti erant ;
siciit

/•
: ,
,

iion miiioii ira ct Nam et iUe injecil in in-


•},,
tciiorera custodiam, et binc jussit valde acccn-
' -
,.(-/ - -
,
di fornaccm. Sed vidcamus quae sunt conscquuta.
Ulis hyranos canentibiis concussus cst carcer, et
apcrla: sunt portx: ct
hita
carccr
siiiit

,
vincidapedum
ct apeitas
liis

sunt poita; fornacis


Lyinnos cancntibiis so-
et mamiiim , aperUis est
: sibilabat


.,
/
. -
cnim ros Spintus. Ycruratamen me multa cir-

- ''' -
'

cimflLiunl nescloqiiidnara priraum dicain, quld-


nam sccmidum
:

: ideo rogo nc qiiis a inc exigat C ,


Pnn. 3. ordlncni; cst cniiu reriim inulta cognatio. Soluti
. -•
, ',. '-
smit qui
miebant :
cum
hic autcm pro
eis vincti fuerant

iis
, sed tamen dor-
abquid aliud factum \ '.\
,

Scd quod
cst :

volcbam diccrc
combusli sunt
,
qiil

vidit
eus injiciebant.
sobitos rcx , et anle cos
"
,

-
••>
Scriplura sacra legiuir, quod aiuc Ires

yOJTzC pucros Nabiichoilonosor prockleril.


; ]
,

,,
,
• ,.,
,
., ,; ,-
\

,
KP1S.T. AD 3.
Tsccapai
CA1>.

procidit

vocassct
niiit
IV.

exivisscl

,
:

doncc
..
vitlit

ct
,

eduxissct
is qiii
etsi
Vlll.

liymnos rancnles,
dit ambiilanlcs, ct vocavit eos. Sicut cigo Paiilus

possct
: ila
, nisi qiii injeccrat ciim

ncc
injccit jussit cx.lro.
illi
cl qiiatiior vi-

trcs pucri exic-

Qiiid cx

• .
lioc disciratis? feslinarc ad a;riiranas , ncc

,' • ""' --
properaread
si sint
aflHictioncs; nec rursus in cis raancre,

qui solvant. Sed quidcin piOcidit ad

.
illc

,•
, ?
'-
pedes; poterat
autera cuin venisset ad ostiiim
ciiira inj;ipdi ubi cranl snncti
, sletit : non
:

aiidc-
liic

.
; / , 3-
,, /
•/•,
xh

,
bat
quem

let
enimaccedereadeum qui

autem verba.
facere
ipsis constriixcrat

,
Ille dicit

ut sim saUnis
:

?
intus erat carcerem,
pcr iijncm. Cunteraplare
Domini
Hic
. ( ille
me opor-
non ciim

,;),
,.', •. -
,
3tov>,v , ,

.
tantaquidem hiimilitate voccm autcm craisit
minus jucundam : 5iWrrtC, Misac,et Abtle-
,

,,^.^.

,
,'
),'. ^
-
!; ,
;
\,
ignc ?
ser\>i Dei excelsi, egrediinini et venite.

et venile.

iiijccisti in

mctallica;
,

MagDUS honoi• Scrvi Dei excelsi egredimini

Nam
,
qiii
si
:

Quoinodo egredientur,
igneiu :

fiiisscnt

totuni illuni cancbant


^ annonpeiiisseiit? Proptcr lioc ipsumsalvi fuerunt.
rex? vinctos
tam longo tcmporc fuerunt in
adamantini
,

, si materiae
hymniim ,

. •^ ; -
quod bymnos canercnt. .\nimi corum alacritatem

, .
reveritus est ignis : reveritus cst ctiani canticiim

ilhid admirabile ct Lymnos. Qiioinodo eos vocas ?

, ^,^
Piimiira dixi : Sen'i Dei excelsi : omnia cnim

, .
'

-,
.*
',
,

-' .V possunt Dci servi.


niim ,

potestatem
et in rebiis

magis scrvi Dci. Voccra


impcrlum
Nam
illorum
ct
si suDtaliqui scrvi horai-

administrationem
minorem habent

juciindissimam
. mul-

, , ,, -
to craisit ;

scicbat sc ea maxime ipsis assentari. Nam si , ut


,

;

scrvi Dei manerent igncm sunt ingressi
,'
, ,

.
, ^/ , , -
•/)
'
crat alia
regcs
cisset
,

vobiptate
si
bac jucundior
dominos orbis

Dei excelsi. Et quid miraris? Ad magnam cnim


,
quanta ciim
:

terra-

cis
,
si cos vocasset
lanla eos affo-
dixit , Servi

'
,

urbem , qua; orbis terrae obtinebat dominatiira, ct


;
. .
,
cui auctoritas magnos
sciibcns boc posnit, nt qiiod dignilati ox ffquib-
faciebat sjiiritiis , Paubis

,
biio lespondcret , imo vcro ct consulatu et rcgno

. orbis tcrr» imperio longe


ef majiis atque adeo
-,,

.
, ',
,

, ' ,". -
-
•^.
, incoinparabililcr
Jesu Christi. ScrviDei excelsi.
tanlum poniint sHidiiim
boc pcrsuadebiniiis. Yide crgo ctiam pueroriim
pictatcm :
majus

succensueninl
iit
essct

sint scivi
; Paulus
Si

neqiic irati
cnim,
, omniDO
serviis Hom. i.r.
inqiiit,

eis

.sunt
•)7) -^ , ncqiic contradixoiiint , setl egiTssi siint. Nain si

[ >,jo(jts>iuii ILilcsius.] ' {-o:niu aildiuir in marg. Savil.]


I
Snviliii.s in .-: »; .^«^.]
yG S. JO\NMS r.Iir.YSOST. AHCHIEP. CO^STANTI.^P.

.) —
/' ! ,, -
.^
suppliciimi cxistiinasscnt qiii)J injpcli cssent
,

'
fornacera
uunc aulciu
qtiam qiii
,

niliil
siicrcnsuisscnt

niOdirent c caelo
hoiiim ;

:
scd
ct qucxl
c\ qiii

ila exicniiil

de sole
injoccrat
lam-
dicit
:

vu;Aoio;
3

. [-•/•',,

"
- ;

Psal. iS.f". proplicta


lamo siio
, Tamquam
, lioc otiam
sponsiis procedens e iha-
qiii dc cis dis.erit , non 06
' ',
\:()-
.
/ . "-'
Quoiuodo prorcdcnlcipsi tunc
aljciraril.

proccsscrunt splcndidius.
? sic

Nam ipse qiiidciu pro- ',


ccdcbat , orbem terrsc ijlustrans sensili luraine , 03
illi

.spiriluali
aliter orbcm terrse illuniinanles

modo. >'am propter ipsos rex statim


, ncmpc D
', S
',-
/7</.3.99 misit dccrcluin, qiiod lia?CTCiba contincbat
100.
cueiunt coram
Dcus nobis oslcndi tamquam magna
me signa et piodigia ,
qna; fccit
et
:

fortia.
Pla-

,
' /
/ ""' .,
,

.
Exiciunt
qiii

maxime aulcm
ilaqiic splcndiduni cmitlcntes radium
la^tus qiiidcm cral ctiam in ipsis regionibiis

polcrat ubiqiie exlcndi pcr btcras


,

, ,,/ -
' ->,
,

legias
tcnsa;.

cxstingucic
, et solvcrc tcnebras
£^rerfimiKi, eio-e/iiie.

quod cicdidcrit
, sed hoc etiam cos
qax

non solura posse


erant ubique ex-
Nonjussitfornacem
maxime Lonora-
intiis
. ,

; , ;-
vit ,
cos

arabularc, sedetiam eo ardente cgiedi.


Yideamus aulim, si placct, vcrba quoque
, ,, ; - ,
? \\
9.

/./. 6.3. cuslodis carccris Domini, : (jitid me oportet fa-


cereut salvus \occ\ncimA\\\i.? -rr,^ .\
Facit ipsos angelos essdire : iit lianc aiidiiet

/f. f. 2
vocem, seiTus quoque factus
lianc Petro diccbant
initio : Qiiid faciemus ut salvi simus
vocem
est Dci Unigenitus
qui credidenint
? Et qiiid
<ib
:

,'.',,^. ,';
i},%yj^i

, ;

'-

.
38. dicil ? Ciedite, el l)aptizemini. Liibcnler ctiam
in gehennam cecidi.sset Pauliis, ut hanc voccin vav
audirct a Judasis, propter desiderium eoriiin sa- F '
liilis et obcdientis.
ciuiosc
Yid* autcm, eis pcrraittit to-
inquirit. Vidcamus autem qua;

, '.\'

/ '.
,' ', ,, -
ti!iii,iiilill

scquuntur. Hic dicit Ut salviis fiam, sod


:
^^ oO ',
quavis voce clarior ct evidentior es.slitit doctn-
. •

-- / ; ' &
na, ct stalim fit praedicator. Non opus habet iit ,

caledicsi instiluatur, sicul custos carceris; sed ,

qmd? Deum prxdicat, et fatctur potcslatem In ihcfltitq


-
:

,,. ,-
Dan. 3.95•
veritate quod Deus vcster ipse est Deus

;
,

dcorum, et Dominiis dominorum, qiioniam misit piW •

angtbim smim,
pustca ?
et liberavit

iiniis ciistos
vos a fornace. Et qiiid
carceris, scd mulli ca-

- ) '
lccbesi inslituuntur pcr bteras regias, pcr aspe-

cliim renim.
oranilHis
captivis

ac dcprimcrc

••
ba.'C fcrrc

[Mary. Savil.
Nam
quod rex
pcrspicuum erat

/
testimonia, neque
:

nohiisset tantae amentiae pra;bcrc

»., cl
esset mentilus,
cnira

mo\
siia

ojk
voUiissct
dejiccrc

l-ziia.r,•:'.
H
.
, ." <• [Leg

(xUTOii- Dunaiiis.]

,

,
>\ ,
. IN EPIST. AD EPHES. C\P. IV.

opitiiunem.
IIOMIL.

Quamobrcin,
Vlll.

nisi vcrilatis iiiiilla


77
iuis-

,^ ,.
-, sct pcrspiniitas, non 1i<tc scripsissct, idquc cum

. .
tam adessent. Vidclis qiianla sit vis

,
iniilti viii-
;

/; ouSi
culoniin, qiWDla virliis liynmonim qui canlanliir

- Animum non
; despondenint nc-
in afflictionc ?

' ;

- ,

^
quc ilcjecti

tunc cornra
luTcc cogitaiiinl.

ccre ii
sunt, scd tunc erant velicinentioici,
fuit inajur auinii alacrilas.
Rcstat adliuc iinum.
qui vincti ciant, sunt sohiti
Oir
;
Mciilu
iii

in furnace
car-

. . /'- ;

•5 ,
autcm

runt, ncc qui


quantLira
icrunt ? Hic
exiisti

bat Loc pati rcgcm

is
sunt qui injiciebant? Atqui oporte-
:

vincicbant ncqiic qui


qui jussit hoc
non valde opus
ncque enim lantiim pccca-

fieri. Ciir

est ut
iiijicicl)ant,

crgo iUi per-


res accuratc

. 3 /_ /,
,
disceptctur. Erant
consilio id agcbatiir,
enim impii
iit
: proptcrca
ostcnderctiir vis ignis, ct
hoc

. " ,

majus (icTct rairaculiim. Si cnim eos

'
qiii foris
{-/_

(-)
,

')
;

-
erant sic escdit, quoniodo eos qui ciaDt intus

.,
rcddebat illa;sos et impatibilcs? Ut manifcsta fi-

. ',' ,
'' eiet

gcm
Dci potentia.
in
Nemo aulem
cudcm ordinc posucnra qiio custodcin
idipsiim CDim fecit. Hic eniin illo iii-
mireliir quod re-

' - caiceris :

ciat pra;clarior ambobus enim Sed

,
liil : profuit.

, (.
. -
siciit dixi,
siinl vcliemcntiurcs,
jiisli dum
qiiando
in aerumnis vcisantiir,

siint in vinciilis.
tiiiic

Nam

'' -
propter Clirisliim aliquid esse passura, cst quo-
;

' -/•,- vis solatio jucundius. Vultis aliiini quoqiic car-

.
'; '; ;
;


cerem vobis revocem
tena in aliiiin carcerem
in meraoriani ?
veniendum cst.
Ab liac ca

Qiipm-
-

nam

; '.
vultis ? Jcrcmiaeue, an Juscplii, an Joannis?
;
^ Paidi catenae gratia : quam raultos oralioni iio-

,'
'
stra; apcruit carcercs Vultisnc Joannis ? Vin-
.- I

hic quoqiic proptcr Cluisliim ct lcgnii

/, -
;/
; ctiis fiiit

/;-

'
,' ;

-
'.
) rj


Dei. Quid crgo,
caiceie ? annon
discipulis suis,
qui venlitrus es,
cum illic essct,
fuitne oliosus
inde ex carccrc missis diccbat
Euntes dicite
an alium exspeclamus? El
doccbat : non eniiu
cuui cssct in

Cliriste : 'fit

crat ncgli-
es ,,.
^•
n.

, '" '
ouyi

.
,, .' - -
; /_ ;
; 'loj-

-
gens.
niOjqiu-e
ciens?
Sed Jeremias annon

per trcdecim
oblitiis

dixerimus
stii

cst
ofOcii erant
Quid vero Joscpli? annon
annos
virtutis.

finem
? Attamcn nc
Ciim adluic
imponcmus oiationi. VincUis
prasdixit
omnia
de Babylo-
ctiain ilbc fa-

vinctiis

illic

iinius
qiiidpm
erat

viiicula


,

,
gg

. ;,/., /
. Dominus iioster, qui oibciii trn;e

qiioqiie fiiit

, solvit a pcccatis : vincta; siint nianiis, qiia; bona

,
,
^- fccerunt innuraerabilia

eum duxerunt nd Caipham. Et


qiii tain niiilta
: f nctiirn cnim,

feccral iniracula. H.xc cogilaiilcs


vinctus
inqiiit,

fiiit
/,//.
'''*
26.

, numquam aegrc fcramiis, scd cliaiiisi ,•,


vincli, gaiulcamtis : ctsi non suiniis iii vinciilis,
;,

78

simiis taiiiquiim coUigali. Viilcs


sit

tias

Uumiuo
vinculiim. Hscc
pro oinnlbus cmillamtis
noslro.
S. JOAISMIS CHKYSOST.

omnia cum sciamus, Dco gia-


,
(|;1
in
boniim

Christo Jcsu
'
AllCIUliP.

, .
C0.\ST,V.\T1S01•.

) ,

HOOTLIA IX. '.

. 5;(
Cap. IV. 1. Obsecro ita(/iie VOS ego vinctus ouv ,

[- ,

in Domino,
qita vocati estis, 2.
mansueludine
ut digiie a-nbiiletis vocatione

,
cum omni humilitate et
cum patientia supportan- , ,
' .' ,
/;, (- ,

-
/
tes irificem in caritate 3. solliciti servare

..
,

unitalem finculo pacis.

,
sjiiritus i?i

1 . Ostensa est calcnae Pauli magna virtiis, C •/


-

, .' -
ct prajclarior signis. Non lciaere crgo nec fru-
stia, ut vidclur,
Ob-
pcr ipsain pudore suffusiuus. Et qiiid ait?
cam piOfcit , sed tamqiiatn
'
,
,

; ,

'
,
,

secro itaque vos ego vinclus in Domino,


7;
, /'/,
ut digne ambuletis vocalione qua vocati ;

eslis. Quomodu? Cum omni humililate ciim


;. /
,

inansueludine
linentes
csse Lonum
iri

est,
et patientia, aller

caritale. Non simpliciter


sed propter Christuin esse vin-
allerum sus-
vinctum
D
. ,

.,, ,
'.
'\
', ''"/.
clum. Proplerca dicil, J'inclus in Domino, id
cst, pioptei• Chnstum. Nibil
paiari. Sed catena nos magis
lit a propositis, ct non sustinemus resistere, scd
illi rei polest ;c(jui-

abstraliit et avel-
,
iuviti
utinam semper
trabimur

Scd ne obtorpescatis
quam
; imo volentes
niibi liceret loqui

:
et optantes. Et
de catena Pauli.
adbuc qusstioncm ,
.
, '.VW.a

' •

-
-
-
multi efferunt Sed bona; sunt

, ''),
tiaclare ,
: si

apud Agnppam
a;rumna;, cur ipse se dcfendcns , ,

//,/. 2U.2.J, dicebat, Opto apud Deum et in modico et in ,


inagno, non tantum te, sed eliam omnes, qtii
, , / -
,/\
me audiunt hodie, fieri tales, qiialis ct ego
,
' ,
;

sum , )

/

exceptis vinculis his. Non haec dicebat
, -
,
• ,;"
tamquain cxistimans rera esse deprecandam et

exsecrandam ; absit : non enim, si res csscl abo-
' pl)JV

2. '/ . 12
minanda, gk)riaietur dc
de aliis afflictionibiis

Lubenter gloriabor in infirmilatibus meis


:
vinculis,

nec scribens
de carccribus,
dixi.sset

6 ),
",
., -
9-
scd quid? Hoc ipsum cral indicium, qimd magni •

-
I. cVi .3.2
laccret
ad Corintbios
escam ; nondum
non potciant
vincula.
:
Sicut

eniin poleratis
enim
Lac vobis potum dedi , non

aiidirc pulcbritiidincm nec


dicebat

: ita
scribens

hic quoquc
dcco-
,.. •

Aii
,

'. ,
,

Fort. y.xt r.xfXiTi-f.


?

-
(
'
/ '. ,
, .
EVIST. AU EPHES. ..
^g
icm ncc
IV. IIOJIIL. IX.

utilitatcin viiiciiluiiiiii.

Exceplis his vincitlis. Apiid HcbrEOS


Piuplcrca dicit,
autcm
79

//ti'/.i3 3,

,. '
',
/ -
tSjv

ita, scd siiadebat iit siinid viiiciiciitm• ciim

vinctis. PiujitciTa cl i|isc Ijctabatui• proplcr vin-

cula, et vinciebatur, ct ciim vinclis abdiiccbatiu•


-
- in cii.slodiam. Magiia cst vis catenx Pauli : siif-

,
oov

'
, ',
/ ,;
,
'
; / ;

-
-
ficil jiro omniljiis

dcrc vinctuni,
ctiim ct inliis
hasc major
et
hoc
oduclum
spcctaciiliiiii, Paidiiin vi-

sedentcm,qua vobiptatc
? cpio pretio
e cai-ccrc.

rcm
Vidcre vin-

Kstimavcrim
cst

--
,. -
/<7, -/<7 'idelis Impcratores et Consules ciimi ge-

-/- auro ornatos, ct sateUiles ornnia habcn- "!! .i C.n-

-
; statos, et

,,., ^,;
tcs aui'ea ,
aiircas lanccas, aureos clypeos , ain-cas ,,,,.

vesles, cquos aiireis ornatos cphippiis ? Qiiam


est boc spcctacidiim illo jucundiiis? Mallem se-
'- ,,, vidcrc Paubim e carcere cxeunlcm cuni vin-
cnm

', , ' ', -


(-tis, quam millies illos dcdnctos illa satel-

ou litnm stipantiuin caterva. Qiiam ranltos cxisli-

matis angelos eiim praOessisse, qiiando sic cdii-

,'
ccbatur? Qiiod autem mentiar , cx vcleri
quadam historia vobis faciam peispicuiini. Eli- ^. n.-j.e.
•' C sa;us prophcta, forte aulcm quisnam sit scilis, 8-

',', \ ', ciim rex Syriae bcllura gcreiet advcrstis icgcra

,
,/ ' . Israel, sedens apud sc in medinm profei-cbat qiia;-

,. ,,
, cnniquc ille in intimis peneti-abbus considtabat
'
', , cuni
sjlia
iis quos adhibcbat ad consib'ura
faciebal irrita, pra;dicens arcana, et
nens incidcre in laqueos quos ille
; el rcgis

tcndcbat. Hoc
con-
si-

.' "/VuopouvTi -
regcm male babebat
erat pcrplcxitate ct luTsitatione
, ct animo
,
aiixius in
iit qiii
magna
pos-

. .''
" -
sct resciscci'e,

fciTct, ct tenderet
quisnam
insidias
cssct qui
irritasque
oinnia pro-
reddciet

,,, , -
ergo duljitanli et caiisam

"
,

. ejiis macbinationes.
qiia'renti dixit qiiidam cx satelhtibiis, csso qucm-

,

dam Ebsa;um propbetam sedcntcm in Samaiia,

, •
vov, ,
,'
'

-
qui
orania
nisse.
sincret regis senlcntiam esse
profcnct. Is cxistiu^a'it se
Scd, ut videas, eo nihll crat raiserius. Ciim
firmam, scd
totnm inve-

. , ,
,

-
oporterct virum honorarc, admirari,
tantarn liaberet Yirtutcm , ut sedens tara mnllis
stnjiere, si

,.
. ,',- )

.,
jj
remotus
gjs pcnetraHljus
stadiis, sciret

,
qua;cumque
nullo rentintiantc; boc
fccit,scd irritatus et ira perciUis, coartiscqui-
ti]jns et ai matis militibus, cos miltit proplietam
obscssiuOS. Erat autcm Elisa;o discipidns adluic
fiercnt in re-

qnldcm

; '
) vcslibulis propbctia;, qui

cssct conscqui

rcgis
nondiim
ejusmodi revelalioncs. Acccssrninl
mibtcs, tamquam vinctuii L•rainnl, inio
digiialiis

', voro propbetam. Rursus incidinuis vinciila,

' [-.(/jjiyi inlcrscril niarg. Sa\il ]


,

So
et ,

oralio.
qiiid

luultitiiJiucm
Cuiu
faciam? unJiqiic lixc
aiilcin

,
S. JOAKNIS CHRYSOST. AKCHIEP. CONSTANTINOP.

vidi>set dlscipulus
obstiipuit, tinicns(}ue ct
sic contfxitur
inilitiim

Uemcns ,:
^. ,
.
(4, ,
' ,'
, ,
- , <}3,
>

,,, ,
aiciiMciis ail luai^islnim , icminliavit ralamila- F
lciii iil

ciilum. Risil
|mtabat, cl icvilaL•ilc significavit peri-
quod timiiisscl i\ux . -/-,;
,

i,.Rcg.6-
;
cranl tiiucuda

^'^''^

(|uain cuiu

qucm
proplicla ? Aperi-,
, et lioilatus csl

aiitcm ut qui esset impcrfeclus, non credcbat, sed


cx rc visa adliuc

los Itujus pueri, et videal cssc pliiies nultiscum,

L•abilabat
i|)$is. Et vidct icpeutc totum
proplieta
,
perciilsiis, teneL•atu^• ractu.

,
ut conCdcrct. llle

csse
Dtiininc ,

luuutciu,
plenum cquis
Qiiid
ocu-
,

)
.
.
,'
5,
o:j.vii)
'.
,'.
-- '
,
igneis ct cjusiuodi ciirribus : hoc aulcm niliil crat

aliiid quam

balur acics, qiiid Paiduni


Psnl.a.a. vid propliela
slnicta acics angeloruin.
2. Si aiitein Elisseuiu ad id soliiin tanta scqiic-

Hoc ctiam diccbat Da-


?

Caslra melahilur angelus Domi-


',
* .; ,\ -- ira-

.; /
:

ci 90. la. ciiciiitu time/ttium euin iuisus, lii


iii iii / et
mariibus tollent te ne qiiando offendas ad , •/;?
.
,

lapidtim pedem tuum. Et quid dico angclos?


ipsc Domiiuis ciat cum ipso egrcdiente. Non enim ' .=
ab Abraliamo quidcra
Matih. aS. cuin co : ipsc cnim
-idcbaliir,

proinisit dicens,
non eiat autcm
Ego vobis- /;
-
,

• '
.
20. cumsuin unuiibiis diehiis usque ad coiisumma-
,
/'/ a3. II
lionem scecuU. Et rursus ab co visus dicebat,
/in. 18. 9 iToZi limere,

et nemo
sed loijitere, quia ego sum tecum,

somnis qiioquc
sicut enim
te invadcl ut
ci adstilit,

teslijlcatus es
tihi

djcens
de nie
noceat. Porio
: Constans eslo
iii Jeriisalem
in

:
.
;
' ,

, ,
' .,

\
,

'
,

-
sic te oporlet et
dem
tia;
sancti siint adraiial)iles

raa\ime aiitcin
Romx

quaodo
teslificari.

, et
Semper qui- ,
multa plcni gra-
in peiicido vcisanlur . ' ,

proptcr Cliiistnm, qiiando suDt vincti. Siciit cnim


milcs forlis et sUenmis est semper
iiciilibiis

jiixla
spcctaculum
ipsum rcgcm steterit
, maxime autem quando
jucundum

et in acie fiiciil
cei-

: ita
/•
,
.
; ,
' *
,
-

cliam cogita Paulum quaiitum bcebat videie


,
' .
^

'
,
,

docentcin cum ipsis vinculis. Dicam ct cogitatum


-
qiiod inteiira mihi venit in mentein ? Beatiis iriar-
lyr Babylas ipse quoqiic vinctus fuit ob caradcm
causara

vincula poncrenlur
, ob qiiaui

sc gcrentem argucrit. Ipse dcccdens


Joannes, ut qui regem iniqtic

cum sito corpore,


mandavit
el corpus
iit
D


.). . ',
,

'

-
Psftl.
18.
sppebietui•
ciim cinere. Tantiiin erat

104. riiiu

ma
vinclum

piOplcr Clinstum.
ejiis, dicit

ninlicies qiioque acceperant L•ol-um


:

proplicla
ct niinc siti

ei

Feirum peitransiit ani-


dc Joscplio. Jam veio
sunt coiiipedcs
dciidcriuin vinculo-

vinculorum
•^.
." , , ' •

[Leg. otof f,-j -. . 5 aJriSv. Dunxiis.] • Dc I)C:ilo Baljyla lidesiipraTom. 2, p. SSI.clsqq.


,,

, .,' .
•['
|*."'-'' "

7_
EPIST. EPI1ES.

'-
C.V1>.

cxpcricnliaii).
IV. IIOM1L.

At nos
\.
ligaiiiiir : iiojiic liuc
8f

' . ,-
siiadco, cum iion sit iiunc tcmiius. Ne lij^fs iiia-

nus sed iiientcm. Siint cliam alia vinciila


'
Toiv

6 ' ,

firiint, fcrcnt illa. Aiidi C.lirisliini ili-


: (|ui

/ . ,
'
ccntera : Ligate ejiis maniis etpedes. Scd absit Matih. 22.
'-'•
iit ilionim vinciiliuiim arcijiiamus expcncnliaiu,

.
Ego

.' ,' -
dolur aiitcui ut liis iuijilcaiiuir. Idcu diccbal :

;
Duiniitu, rogo -vos digne ainbu'

,
-virictus iri iit

'
,' . .- ', 6'
1•'
letis vvcalione
nirsiis, liabcmiis Cbnstiira.

ct consedere fccil in
vocali

calestibus
estis. Ca|)iit, inquit /.y/,fi

Nos simid
, ciini
suscitavit
csscmiis ini-
' 4.

,,
inici , ct mala lcclsscmus innumcrabilia. INIagna

, -,

, est vocatiu, et ad ics magnas : uon sobim qiiud

'
ab iUis, scd quod cliam ad talia, et lali niudo.

' /] , * Qiiomudo aulcm dignc

.....
anibulatiir ? Cuin ornni iy,^„o
'•"'"i^
am-
""'

.
, humililate. Oiii csl talis , diiiiie anibidal : lioc
. »il.
, c.slfiiiidamcnliim omnis vutulis. Si sis hiimibs,
\
; '.
.^, , ,
', ,'-
' •

-
ct cogilcs

cum
et subuiittis.
scias
quisnam cum
nieniuiiam accipis occasionem ad virlulcm. INcque
vincuhs cxlolloris, ncqiie his ipsisqiia; dixi
tutiim

Qui
csse gratia;

est
csscs

,
,

humilis, potest esse scrvus


salvus factus es

teip.sum Cuiilrahi.s
, .scd

,
.
,

, •, ,


gratus ct mcraor beneficii.
inquil,
diceulcm
quod
: .-/
tion accepisti ?
illis
Quid

omiiibus laboravi
eiiim habes, i.Cor.
Audi iiusus ciini 7•

; 10. i<s,
4.

10.

.. ./ ,
non ego aulem, sed gratia Dei mecuin. Citm

6( \,
,


omni, humilitate ; non ea qiis est in vcr-

bis, nec in rebus sobs, sed et qua; est in liabitu


scrmone bunc quidera biimi-

.
ac gcstii et ; non in

' lis in ilhim vcro audax in omiics sis biinubs,

.,,
:

-
,

. 5. ,
' , '^•
sive sit amicus sive inimicus
parviis : boe est bumibtas. Etiam
, sive magniis sivc
in rectcfactis

, ; , cuim £ea-
C sis biimibs. Aiidi Cbristiira diccnlcm ,
^,^,,, 5 3_


ti jiaupcrcs sjiiritu, et hoc primiim staliicnttra.

. ;, , -
PiO|>lcrea ipsc qiioqiic dicit : Ciim omni laiini-

,
, litale et inansuetudine et patientia. Nani iicri

' polcsl ut sit abqiiis biimibs scd accr et iiacun-

, . ,-
, ,

,
dus; scd id nibil prtidcsl : sa^pc cnini duin ab
6 ira possidctur, jicrdit omnia. Sustinentes, iiiquil,

. _ ). ,
;

, invicem in caritale. Quoraodo potest su.stintii

si est iracundus, si accusator et malcdicus ? Dixit

. '-
- D non
ctiain niudiini

non sii.slincs,

fcrs
: Incarilale,
qiioniodo lc su.slinebil iJiiis?
conscrvum, quomodo
inqiiil. Si pruxiniiiin

te feret Doruinii.s ?
si ip.se

,

Lbi est raritas fcrn pos.sunt omnia. Sollicili
. ,


servare unitalem
,

spiiiliis iii luiiculo p/icii.


/;.
, --
Liga nianiis lcnilalc ct niansiictudino. I{ursii.s pid-
ibium adcst nonicn, vincidum : ip.suiu dinii.sinius,

ct ipsiim rtirsiis ad nos acciinit. PnlcLruni ist

[trg xxl ojTS. DunsEus.]


, , ,

8:

illiid

lioc
vinculum, piilclinim
nascitiir.

(iiiinia facilc

Toipsum illi
Tcipsum
S. JOAMNIS CHRYSOST. ARCHIEP. CONSTANTINOP.
cl

colliga

forunt, qui siint collig;iti in caiitatc.


alliga, ct illiim tibi
hoc
ciim fratre

:
: et illiid

amlionim
:
cx
ii

tii
,'
(Aai.

, ,,
£uxo)a'c<(; ., [.-
; '-
. ouy

cs dominus : nam qiicm volu amicum fa<'ci'e

cum

,, .
polero facililate. Sollicite studentes, inquit.
(\stonJit rcin non facile fieri, ncc cssc cujiislibct.
Stiiilenles,

o.

cst iinus spirilus qui


inqiiit, scrvare unitatem spiritus.
Qiiid cst iinitas spiriliis ? Sicut in corporc
omnia continet , ctiainsi in
^, , ;

divcrsis raembiis, ita liic qiioque. Pioptcrea cnim

'
^ . ' •

-
datus est spiritus, cos uniat qui smit disjmicti

,
iit

).
gencre etmoribus.
per et
Nam
dives, pucr cl epliebus, muliei• et yh• , et
scncx cl juvcnis, ct paii-

, , , 6 ,

-
omnis anima
si cssct iinufn

niulto niajor
Anima; ciiini
,
fit

eorpus.
uiium quidpiam
Hac cnim cognationc
ct est potior ba.-c iinitatis pcifectio.

coiiiunctio co est
; ct

accmatiur
magis qiiam
illa cst

ct csa- F
\
.
(
,
••)
'

.
£

'
,/.
.
, /
ctior quo cst siin[)licior ct formae iinius. Quo-

;"
,

modo autem
Ficri
'
ea conservatur ?
non polcst ut ea sit in
In vincido pacis
inimicitiis et dissen- _^ ^v

,
;

. -
1. Cor.3.3. sionc. enim
leinulationes et dissensiones,
siint , inquit, in vohis lites et
carnales
Sy ,

- , /\

, ,
,

estis, et secundum hominem ambulatis ? Sicut , ,

cnim ignis, quando ligna quidcra invenerit sicca,

-
.
omnia unani efficit pyiam qiiando aiilein bu- • •

-
;

inida, nec opeiatiir nec congbilinat : ita bicctiam:


) aurr,v ,

,,
nibil ex frigidis ciim potest constringere, scd ex '.^
-
cabdis vinumquodque inaxima cx parte.
ergo ctiani nascitur calor caiitatis
Ex
a vinculo
hoc •

. ,

:

omncs Qiicmadinoduiu ', )


pacis vult nos colligaie.
'
,
enim, inquit, \c\is tcipsiim alteri albgare,
si vj

-
,,
,

non alitcr poteris , nisi illum qiioque tibi ipsi alH- \


gcs; quod si velis diiples facere vinculum, ilbitn

qiioqiie oportet til)i cssc alligatum : ita bic quoque


' .
vult eos intcr sc esse aUigatos
degere ,

animam. Pulcbrum
lo et nos inter nos
nec soluiu dibgere, scd omnes esse

,
est

el
,

boc vinciduin
nos ipsos
nou sohim

cum Dea
:
in

unam
boc vincu-
pace

colli-
&
'
"

. ,,'
gcmus. Non

lato sinit esse spalio


affligit

mis boc -inculum, sed relaxat


ncc cuinprimit colligatas ma-

; et cfficit ut
et in ainplo ac

qui sunt vincli,


C . ',
siiU la:tiore5 iis qui soluti sunt. Fortis ctiara eiim

,, "/. - •

, /, , ,,
dcbili bgatiis , cl illiira portat ct non sinit pciire, ,

Pron. iS
ig.
ctiamsi
ipsum magis
tre adjutus
ciim scgni et

,
cxcitat.

est lamquam
calenam non polust piobiberc viaium spalium,
ca'lum ^ iion tcna
ignavo
Frater enim,

,
fucrit

urbs munita. Hanc


inquil,

uiors, ncquc aliud


aUigatus
fra-

^
,

, •
.
/ •
. , •/, /
"/[. ;--
yip
KPIST. AD
OC
EPIIKS.

ctevo- >
CAP- IV. HOMIL. IX.

qiiidqii.im, scd est

cliam nata cs una aiiima


omnibus potcntior cl validior:

jjiilcst iniiltus si-


83

.
Ss Iv liicc ,

• "

;
^
/ )•
' -' .
.
,
'
',,
inul

lcm
aulem
Quid crgo
nix
:

,
cumprclicndere. Audi cniiu Paidiiiii diccn-
Non aitgiislinmini
in viscerihus veslris. Dilateiiiini ct vos.
lioc vinculiini labefactat?

iin|icrii ct
iii nubis, angustiainitii

lioiiurura gluiiaqiic ciipidilas ct


Aiuor pccu-
2,
'^•
Coi. 6.

], , .
',•/; •^ alionim liujiismodi : cos laxos rcddil ct moUes,
,
- ipsosqiic diseindit. Quomodo ergo fiat , iil noii

, discindantiu•? Siba;c ablata fiierint impedimcnla,

,, ,' , ^,
'. ;
ct niliil

conumpuiit.
Quando
inolcstiam afferat cs
Aiidi
abundai'erit iniquitas
ciiim
iis (»;
Cliiistiim dicciilciii

,
carilatcm

refiigescet ca-
:

jir,,,!/, 2',.

,"•( ,

' ritas multorum.


limu atque pcccatura
Dciim, scd
Caritali niliil est a~qiic contra- '2•

: ncc dico soliim caritali in


piOxinium. Qiiuiiio-

;
cliaiu caritati in

/_.
.
•,
,•/ do ergo latronos, inqiiit, degunt in pace? Qiiaii-

;' . ;

,-
- F
do , dic
iion utimtm•. Si

liir, noii
mihi , degunt
cnim
scrvent lcgcs justilia', ut
in
? Cum
iis
latroiuim moribus
ipsis quibiis dividiin-

uniciii([iic ([iiod

,
jiislum csl tnbuant, iiivenics illos quuque cssc in
' -• bcUis ct pugnis. Qiiamubrcra ncc in malis licet

5,
. '^
paccm invenirc : ubiqiie autem eam licet invcni-

,, .
cum
'
\
- ic, ubi justilia ct virtutc vivitur.

rivalesne cl a^niidi in pacc vivunt? Miniiiic. Scd


Sed qiiid?

" •

. "
quemuam
pace cuni avaro
vis dicam
nam
? Avarus mimquaui
non esscnt
ciit in

iutcr sc jiisti

,.,
: si

,;,' / -^.
ctKqui, etabi abos afficercnt injiiria, dissipatmn

/, )- esset

esuricnlcs.
eorum
iiisi
geniis. Sicut cnira

abqiiid intcrcedat uicdiiiui qiiod


fcra; diia; valde

; -

•) possit ab eis consiimi , illa; se exedunt : ita cliam

./.•/ . , •
/,
irj
6-
•,
intcr avarus ct malos eveniiet.
noii potcsl

slriiaraus,

C parcs siut in lionore,


i\t sit

si
pax,
placct, civitalciii
ct
nisi viitus eserccatiu•.

nemo
Qiiamobrcm

avaiOnim
coiKlemiict iiijuiiam,
rt
ficri

Con-
qiii

,. / , scd omncs injurian) infcrantj an potcst hiijus-

, , ,)' . " •}) ,


-/


modi civilas consistere? MiniDie.

tcionira? Scd neduos quidcm invcnirs concordcs.


Quamubrcm nou
qiiod rcfrixciit caritas
cst nirsus alia hiijus caiisa, qiiain
quod autcm rcWxcrit ca-
:
Al pax cst adid-

-; . litas

enim
, causa est
diicit

pus scindit, cmoUitquc


quod abundarit iniquilas. Hoc
,

ad piopriiira amorcm, ct dividit ct


ct divcllit. l bi aiitciu cst
--
virtus, facit contranum : nam virtutc piKdittis, est

pcciiniis supcrior. Itaqiie ctiamsi inniimciabiles


degaiit iii paupcrtalc, potiierintcssopacilici : avari
autcin, cliamsi sint duo tanlura , luiiiiquam pus-

sunl csse in pace.

• [Forl. ^^/ xWri - Savil.] Mss. jiuanl ad illaru iuslaiiraudaiu. [Oiimia sunl sa-
» Hic scrics nouoiliil mtricala vidclur; ncc Codiccs uissima]
,

84 JOANNIS CHUYSOST. ARCHIEP. CONSTANTINOP.


t. QlaIlloL•Iem, si
S.

viitiitc simus praediti, non " | iiv ,


-
|)enbit caritas
litas ex
: virliis cnim
virtntc. Quuiiiodu aiitcra, Cf;o (licam. Qiii
cst ex caritatc, ct ca- C

/ ,,.
/•,.

, .
' ,,
['

'.
,

. . ,-
rsl pranlitiis virtiitp,

citiae, 11011 cst

iiec iiijuria afilcit


uiemur
pivofei-t

iiijiiria! accejila',

ucc coiitumclia, omnia fcrt forti


pcciiniain
inOxiiniiin
ami-
)
- ,

6
ct gcncroso animo. liis constat caritas. Riir-

, , ,
S11S qiii diligit, lia"C oiiinia susciint. Sic ca siint
iiiijusmoji, ut altcniiu altciiiin cuiistitiiat. Et cx "
,

lioc ustcnjilur, quod tarilas sit CX virtnlc : diccii- ,


• 6
-
' . .,
do cilim, Qitando abundaverit iniquitas,re-
frigescat caritas, hoc sigiiilicavit quud aulcra ^ ."•^^ "11£ Wo ri

,
,
:

/fom. 3.8. virtiis CX carilate : Qui diligil, in(iiiit, proxi-

, -- £ / ,
,

mum, legem implevil. Qiiamubicm cx duobiis


• 6
.
./( ,-
,

unum esse oporlet, aut valdc diligciitcni et dilc-


ctum, aiit valde virtiite pia;ditiini. Qiii enim lia-

Iiet

ctcontra
uniim,
qiii
necessariu quoqiie possidct allenim

ncscitdiligerc, niiilta qiioqiie mala fa-


:

'^
' •

-
Ciirilatis
ciet; qiii mala facit, iiescit diligcie. Ppiscqiiamui'

.

'
', ,
,

-•

,

ergo carilalera : est enim prasidium ad lioc ut iion
"

Iicimittatiir nobis abqiiid mali pati : rolligeiiuis ,

nos. IVihil sit apiid nos

tum et insidiosum: iiihil


dolosum, nihil fraudulcn-
enira invciiilur Imjiisraudi
.
, --
,

(,
iibi fuciil aniicilia. Hoc dixit vir qiioque aliiis sa-

.
"
,
,
E,cli. 2 picns : In amiciim eliamsi strinxcris ensem, ne
26. 27.
desperes ; est eniin regressus : adamicum, si os /-
..

-
aperueris, ne despondeas aniinuiii
ciliatio prceter

revelationem, et plagam dolosam.


exprobrntionem, et
; est

arcmwrum
Iii
recon- F

bis aiifu- "'^ .^ >-


'"^'^'"•
'h
,

"""'
'
'.
-
- ,

; '-
git amicus, in arcanorum revdalionc. Si simus "^'^?''"' '^ "'^ ^° I^"^

74

itaqnc omncs amici, ne arcanis quidem cst opiis.


^
;
^^'''
«Y«fO^

l'ip(le

siiit
Ut enim

orla test
Hrcana
' ^
amicos. Ciim igitur
ut ex ea re

bemus proptcr
1
baLet qiiisqnain apiid sc
canura, neque ipse seipsiim polest celare,
1-, iio
ita iicc
i.l•^

sint arcana, ficri iion pu-

sit abscissio.

aliiid, quam quod


Arcana enim
iilhirn ar-

noii lia-

omnibus
.
,-! .
Oou
^^

^^^

/ ,
'- >
'/, •
^\\'

\y
'
/
;

o3v
,' ~

,
>
;

'i - ,^'
-
,
etsccrplj.

', '. , ;

,,- ,^..-
Cdaraiis : carilatis itaque icfi'igeratio fccit arcana. xai

Nain quid babes arcaniim ? vis injiiriam faccrc -


proximo ? aut probibes ne sit alicujus boni parli-
'' '«" '^^^'^''^'^ ^«? ,

9 • • .1 .

.
„ , „, „„„.,,^
proptcica „, 1
ccps, ot eiira cclas :r At nihil cst lioniin '
' '

scd crnbcscis
dis. Si sit
? lloc cst

ergo caritas, non


riim, sed nec cxpiobiatio. Qiiis cn!m, dic qiia^so,
cigo slgnuin qiiod non
erit deleclio arcano-
fi-

,
.' ,' ,,
; /.-
'-

;
;

anima; sua; iiinqiiara cxprobavcrit ? Qiiod

;, ,
si eliaiii
;

propter hicnim. Nam etiam pueris cxpro- \,


. .-
fiat, fit .

Z.KC.I0.13.
bramus volentcs cos mordcre

civilatibiis tiinciaqiit

zain, vcv tihi Belhsaida,


cxpiobiaro,
iit
: Cbristns quoqiic
'
cas bbciarcl a \no-
libi Coro-
C . • ;

)'(<)«-
', -•
, .^ ,
1 ..
"
1-.PHES.

/
,
C\P.

Lris. Niliil
. IIOM1L.

cnim aniraiim
ciim niagis excitarc, et dcjectiiin ac dissulutiini
crigcre. Neque nos temere
ita

aller
potcst tangcie, rt

altcrum probiis
85

<ippetaiiiu.s.'Quld cniin ? proptcr peciiniasne probra


(->

)
'•
~"

,
ingeics ? Ncqiia(iiiaiu, siqiiidcm
dcs commiiiiia. At propter peccata?
dem, sed potiiis coriigcs.

losam. Qiiid vero? seipsuin pcrimct?


quK
Ne Loc qni-
liabes, possi-

Ei plagam, inqtiit, do-


qiiis ipsum
i.

''
Cor. i'|.

. . - ,
pcrcutict?
D Jion
Ncmo. Peispquamur crgo
dixit simplicitcr, Diligamus, sed, Perscqiia-
caiitateni.

/; ''.
, ,

,'
/^ , »'/-
,
(Jis/pi

-
inur.
scit,

hiiic
Midto studio
vclox cst ad iccedendum
rci exitiuni .opiis ct diligentia

Si
: tam multa
cam pcrsequamur
: cito cvano-
in vila

,,,,/.' .,
noii priiis rcccsserit, qiiain cam cito attraxciimus.

Dci caiitas oa.'lu tcriam conjunxit ; Dci canlas


, homincm sedere fecit super tbronum rcgiuiii ; l)ci

, caritas Deiim ostendit super terraiu ; Dci caiitas


dominuiii fecit scnum ; Dei caritas fecil iil tra-
dcretur dilcctus pro inimicis , filius pro iis qni
) , , odcrant, domimis pro servis, Dcus pro homini.
, \ bus, bber pro famiJis. Nec eo usquc constitit, sed
nos vocavit ad majoia. Non sobim eniiii nos bbe-
ravit a pnoiibMs malis, scd etiaiu imiltu raajora
se datunim cst pollicitus. Pio bis, actis Dco gra-
tiis, omuem perscquaraur virtiitera, et pra3 omiii-

biis caritatern esereeamus, ut digni habcamiii•


qui conscijuaniur bona promissa ,
pcr gratiam ct
benignitatcm Domini noslii Jesu Christi, cui cuni
Patre et Spiritu sanclo gloria, impcrium, honor,
niinc et scmpcr, ct in sicula sa-culorum. Amcii.

\ ,^ .
oMiAU r.

Cap. IV.
siciit et
. 4.
HOMILIA

Unitm
X.

cotjjus et uniis Spiritus,


vocati eslis in una spe vocalionis

" ,- vestra.

)
1 . Quando ad magDum aliquid nos exliortatiu-
, Paidus, ut qui sit valde sapicns et spiritualis, du-

'
,

)») '
-
cit exbortalioncm ab
buc ipsum Domino
a
iis qua; sunt in
didicerit
c;elis,

sicut ctiam dicit


iit qiii

). ^,
:

Ambulate in
,
,

, 8
& ») - •
^\
alibi,

stiis

nobis
dilexit nos, et tradidit
; ct
dilectione, sictit et Chri- Ephes.S.i.
semetipsum pro
nirsus, FIoc sentiatiir in vohis qiiod pfiHipp. 2,

."
,

, "^ et iii Chrislo Jcsii, qui cum in foiina Dei esscl, ^• ^•

. - non rapinam arbilratus est esse se (Equalem

} ,-- ,
, Deo. Hoc ctiam bic facit. Qiiando cnim cxcmpla
proposila siint magna, est a,'m)ilalio vchcmens ct
dcsidciiuiii Qnid cigo dicit nos adbortans ad
;

86 S. JO.VNMS CHRYSOST.

, [
VRCUIEP.

; / [.
|
CONStANTlNOP.

,\[
,
iinitatcin? Uiinm cor/ius ci iinu.< sjiintus, sicttt xoti
'

>.
et vpcati cstis in

5. iintis Domiiiiis,
Quid

ct

iimim
qiii
est autcin

tcrrarum fidelcsct fiicnmt

8.56. Chiistiim iionint.


ante Christi
rorjnis. Quoniodo
una spe vocationis vcstrw
uiiajides, luiitm baplisma.
iinum corpiis ?

adventum placucrunt,

Uiidcnam
?
Qui sunt ubiquc
ct fuliiri siint.

Qiioniani
lioc constat
illi
Rursus
:

siint

qiiO((nc

P-^/ira-
"
',\ /•
.
,
,,
|.
, £v

\
''

.
'. ;
;'- ,
°liv

.,
,

ham pater vester, inquit, exsultavit ut videret


'
,
, ,

diem meum ; et vidit, et gavisus est ; ct riir.siis, ,

/i. 5. 1,6. Si crederetis Mojsi; credcretis lUique el mihi:


de me eniin ilL• scripsit, ct pioplictai. Non scri- c ,
hi 3=
" ..
/ ', .,
psissciit autcm , si de eo igQOrasscnt qiia; dicc- Ou-
ipsiim autem nosseot^ etiam adora- )

,
baut : ciira

bant. Qiiaraobrcin illi qiioquc smU umim coipiis. £v

non ti

-
dlsjunctum corpus a spirltu alioqiii

.
cst

.
:

' '
fuei'it corpiis. ]Nos cnim solemus in unitis, et qnns ,

mullam babcnt conscquentiam, diccre, Est urmm

,
corpus. Ita etiara nos in unionc accipimus uniim
^"

. ',
, ." -
corpus uno capite. Si cst autcra iinum caput ct

iinuracorpus, conslat corpus es mcmbrLs honcstis

,.,"''' -
et honestis. Caeterum ncque in vilissimum '^

insurgit id qiiod est raajiis, neqiie illuil buic


Atqui
invidet. Atqii nou eumdcm usum nec eamdem , '
functioncm orania afferunt, sed convcnicnler ra-
quia facta siint oninia nc- /, -
/),•
tioni necessilalis : ct

? ',
,, ,
'
cessario et ad diversos usus, orania siint bo-
nore paria. Sunt autem quidem piKslanlis- alia

.' '
,,' .--
sima, ct qua; maxime dominatum obtinent, alia
vcro raimis : lU caput est tutiiis corporis pra- ;

,
''
slantissiinura ct magis dominalnin ubtincns^ ut .
quod in se habeat omnes scnsus et animx prin-

.
cipatnm : neque absqiie capitc vivi polcst
"
pcdibiis autcm amputatis nuilli \'ixcrunt longo

'
'^

tcmpoie. Est ilaquc id non sohim situ piK- , ,

,^,,
illis

'. , -- ---
stantiiis, sed etiam operationc ct oidinc. Qiiare
hoc dico: Sunt in Ecclesia multi,qiii sunt in al- ,

him erecti, ut caput, considciantes et spcculan-


tcs ca;lcstia, siciit oculi in capitc,

te.s a terra, ct qiii cum ea niliil


nndtum distan-
liabcnt commime :
F
\ •\.,^.^ ,

-
alii autem occiipant lociim pcdura, lcrram cal- •^»'» ^»' 7.P^'«

pcdiim sanoriim. Non cnim pedibus "•"<•"; ° "'


canlcs, sed
datur vitio quod lerram calccnt, scd qiiod ad
,5
" oOv

Jsui. ng. 7 makim ciirrant nam Pedes,\W[ml, eorum cur-


:

riint ad malum. Jicque crgo, inquit, ociili es- '' •


-
,

toUanlur

quc sua propria

1 [Marg.Savil.
et siiperbe sc gcraut

pedes ocidis invideant, alioquin iinicui-


tollitiir

™ «^.]
adversus pedes;

pnlrliritudo ,
ct siiiis . ''
[>!
,

m.irg. Savil.
--
' [Furt. '.J, '.U\
"

"
,^;
; ' x;v7r-
/,
yip

[
"' ;
EPIST. AD EPHES.

[
.
I!
IV.

qiii
HOMH,. X.

perfcctiis iin|ii'ditur usus cl siia fimctio

nam insidiatiir proximo,


insidias. Si ergo pcdes nolint portaie capiit

egrcdi ncccssariuin
affcrunt proptcr immobilitatem
est , sibi
sibi pnmiim

quoqiic intcrituin
ct pigriliain
:
87
jiire

parat
cum

:
:

ct

[
) .
£' , ' -
-
si caput nullam velit pediini
priuium Ixditur. At
terum non insurgerc
illa
ciiiaiii gercrc, ipsuin
(jiiidcm altcriim in al-
consentancum CDim

;
esl : sic
,
; <1> ,'
JJ^o
/_ -
,
,

' -
naturalitcr ordinatum est
test ut liomo in
cnim angcloriim quis
:

insiirgit,
sed
homincm non insurgat? Ncqiic
quomodo

quoniam ncc
ficri po-

il-

>
,

advcisus archangelos ncque lursus

.
li briita pliis

,) - quam ego efferri et


j

majores spiritus possunt coii-


'
cipcrc ubi aulem par est lionore natuia, et unum

,'
:

'- f. doniim, ct istc plus quam ille niliil habct ncc


-
.'.
.
--
supcratiir, quomudo non
propter ba;c non debcs insurgere in proxiraura,
Nara si omnia sunt communia,
iusurrexcrit? Iino vcro

ct aller plus quam

' ,
^ ;.
^
-
,'
.-
,

ly

vyvov
,

D
altcr
sumus
militer,
aliracntisj
non babct, undcnam arroganlia? Ejusdem

ptcr virtutem
suflicit

lito
non
natura; participes, anima; et corpoiis si-
eumdem

ad indiicendam
fuerit
spiraraus acrcm, iisdcm utimiir
undenani insurrcctio? At posse pio-
incorporcas superare potestales,
aiTOgantiam
huc arroganlia. Ego autem me-
adversus daemonem extolloi• et valde extol-
: imo ve-

lor. Vide autcm quomodo Paulus qiioquc valdc


extollcbatiii• advprsus da;inoncin. Quando enim

niagua ct admirabilia de co diccbat da:raun, ci

os oljslruxit, nc adidautem qiudcra fcrens. Nam


cum ancilliila ,
qua; spiritiim babebat Pylbo-
nis, diceict, Hi homi/ies siint ser\'i Dei excel- ,ict. ic. 17.

si, qui vohis annunliant viam veiitatis, val-


de incrcpans, irapudeatemejusobstiuxit linguam.

^
. "
;. ,
.'
)
-
.
,
,

--
Et
salanam
lursiis alibi scribit diceus

2.
siih

aliqiiid naliiia; divcrsitas ?

Yidcs quod nibil


pedibus veslris

naturas, sed liberi arbilrii voluntas? Sunt


libcro arbilrio pcjorcs oinnibus.
lum autciii, inquit, iioq insiiigo
facit id
,

quod
Conlei-et Deits r,nm.
cito.

:
Num

inleiest iiilcr

Adversiis angc-
nam
non debcs magi.s
fccit

igitiir

iDtcr inc
'°'
16.

,
ct ilbiin niultimi intcrcst. Atqiii

vo)v ).
'
'>i«socov mar:

.
' ,-
Savil.]
, .-
,

)-
-
advcrsus hominem insiugcre qiiain ad\ crsus an-
gebim.
quod quidcm
Nam

lioino aulcra dislat


angelus quidcm a

scdlibcro aibitrio ct animi


in
iicque laus illius fiicril ncc vitiiini

bominibus angclus. Quarc


non insuigis, multo minus advcrsus liomincs,qui
tc dislal

ab homine, non utiqiie natiira,


institLito

si
:
natuia

et cst cliain

advcrsus angclos
,

:
,,

SS
in liac n.iliir.i farti

minibiis osl virtiilc pr.Tilitus,


S. JOWMS
sunlnngoli. N.iin
fiiciit
cnnvsosT. archiep. constantinop.
si, qiii in lio-

ut aiigclus, is F
, , . ;
,/ ?!

est temiillo niajor

niara qiiod illc


quara
liabuit
illc. Quaniobrem
a natiira, lioc ipse
? Qiin-
rectc

, '-, •

,,
'
r
gcssit cx libcio nrbitrio ct aniini institiito : ct quod
•. \ 5 ..

6
1,1 , . '

^.
riiiiipp.
aii£;obis loco

babitct; liic
quiddii

casionem a;mula(ionis. Atqiii


disjiinctusqiiani illc.
sit a te

autcm tcciim vcrsatur,

Nostra cnim,
disjunctiis

liic
ct
,

dat
etiam est magis
inquit,
ct cadiira

tibi oc-

conver-
^^ ."
,^ ^)
,,) -

,

.
30.
Quod

.
sdtio fst in ca'lis. aiitcm liii- sit magis dis-

--
,

jmictiis, aiidi ubinain scdcat ojus ca|nit, iicmpe iii '\' ,

tlirono regali qiio cst autcm a nubis thrunus rc- , 8

(
:

motior, tanto est hic quoquc. Sed vidco

' ''
inquit

'
,

.
,

eum bDnore fnicnteni,ct moveonmulatione. IIoc , -


cst qiiod omiiia nirsiiin ct

sobini orbciu trrra;, scd ctiam Ecclcsiam iniuinie-


labibbus implet tumultibiis
dcorsiim agitat

: et siciil qiii in
, cl

tran- •
-
quilhim portum

qiia,'Vi.s
sa;vi et vebeinentes vcnti

vcrso iiTiierint, ciim rcddiint |iericidosiorcin


rupcs ct quodvis fieUira : ita .si invaicnt
cs ad-
qnam
(ov
'/.

--
amor glori* orania cverlit ct coufiindit. Intcr-
'
\-
/ -
, , ,

fuistis saepe magnoruiD domorum conflagrationi; )

,,
,

Aidistis quoraodo in caeliim asccndat fumus , et

,
/ ,
neminc acccdcnte ad malura exstingucndiira , scd
unoqiioque qi)ixl suum est .sj)ectantc, ignis quiele ,

' .
omnia dcpascitur: ct saepe

cumsislit tola civitas, circumsistiint raulli ma!u-


quidcm in orbcm cir-
'
rum spcct itores,
adjiitorcs : ct licct
ad opem fercndam
videre oniQcs circumstantes ni-
socii ct C

^, . , yj

-
.
hil facere, sed iinumqueraquc corura maniim es- )
tcndei-e, et ei qui rccens ad
dcre aut per fenestrara assiduc exsilientera lam-
padcra, aut trabes qiias dejiciiintur, aut inlcgium
locum vcnerit o.stcn-
'
,
- \
,
'

eonim quae
avulsum,
a;des fuiciunt

et in
ct siistcntant

teiram ruenlem. Sunt aulcra cliara


multi aiidaces et ad adeunda pcricula pra;cipites
ambitura

non , / ,.. ,
,

'
'
'/

, /--
qui audent prope ardentia ajdlficia acccdcre
ut eis
scd ut
manuin porrigant
sit
et inaluin cxslingiiant,
jucundiiis spectaculuin, ex eu qiiod ipsi
,

D , -
possint omnia propc conspicaii, quae saepe latcnt

eos qui sunt foris. Quod etiam fuerit splendida


,
,.^;,!',,,;
si

ct magna domus, miserandum videture.ssc spccta- ,

cubim ct digniim inultis lacrymis. Et rc vera licct


viderespcctacidiim miserandum, cohimnarum ca-
pita in puJvciem redacta , multas quoqiie ex eis
,

, S
.
pcrfractas, alias quidem, igne id efficiente, alias
vero sKpe trudentibus mauibus coruiu '
;edificaruin, ne igni pra;bcrcnt plus alimenti. Li-
qiii ipsas

-
;
Rlotjto•^

cet

ciim
autem eliam videre imagines
magno ornamento

[Marg. Sav ii.Ha


tecti

.,
impositi

mox
qiia;

-
,
sletcrant
delcclas

pro
'
- xal

£//.£5/.]
IN EPIST. AD EPIIES. CAP. IV. IIOMIi.. X. Pg
, [jiiTi ^ ,
- lcclo ablalo, ct slantcssiib dio cum magna dcfui••

xai

/, (
)
', , iiiitatc. Qiiis rccensiicrit divilias qiux cranl intiis

.
rcpositaB : vestes aiireas, vasa argentea ? Et qiio

, ,',
imiis ingrcdicbalurdominus cum siia conjiigp, ii])i

';
'
ilou)p

'-
-
multariiin
genimanim arcanuin
vcsliiira , aroinatum
crat rcposituiiiim
ct prcliosarum
: uiiinia

,' ,'
;^ rogo acccnso vidcnint et baliicalorcs ct stcr-

; -
. ''
" F corarii
intiis,
ct fiigitivi, ct

crant omnia
omiics reliqiii

aqiia et ignis ct liitiim ct pul-


; ct qua; erant

',*) ,
'/
, vis ct ligna
giucm extendi fusius?
.seiiiiiistiilata. Ciir aiitcm
volens solum dumiis
liaiic ima-

' describere incendiiim; quid enim cst hoc inilii

'. ,' -;
', ,

!-
ciirae .•* quoad
scd volcns oculis vcstris subjiccrc.
mala ELilesix. Ke vera cnim
'

/'. -
ejus (leri pulcst ,

/ tamqiiam iiiccndium aut fiilmoii abquod ab allo


cadens, iiTiiit ia ipsum tectum Ecclesia;, ct ncmi-
' ;

'(» neinexcilat; seddoiiiopatcniaardcntc,piufunduin


"

. , ,/
'/,
' ,
'H

'-
).
-
oposov
qucmdam suramim
Qiiem cuim
ncs

! Hgec
qiia; .stant in

aliud qiiam
aiitcra
domus
domiis
lapidlbiisqiiidcm, qui ad
et iiibil sciiticntem

leligit bic ignis ?

Ecclesia ? Ecclesia
aedificata per noslras aoinids.

est tota ir
cnim
durmiraus.
quas non iniagi-
nibil est '"

bunore , sed cs
cx.slructioiiem confc-
ima^ines
ccclcsiis.

/'
ejiis

).
,-
riiut, alii siint splendidi et iiitidi, abi veio illis in-

obscmioics , sed multo mcliores


.

fcriore.s ct aliis.

,, u.o^m ,

/'. " '/-


|£st

ctiam
aiitem ex
cm teiicnt,
vidcie
illis

aiiri,

alius
videre bic miiltos
inquam, quod oinat tcctnm
,

es imaginibus
qiii onianionlurn c.xhibcnt
multos
qiii auri lo-
: est

/-
qnod exsistit licet vidcrc

.'
:


» q.u stant t iraquam coliirauae. Solent cnim etiain
C homines appcllari coliimna;, qiune sobim vir-
tntej sed ctiam piilcbntudinc raultiim prabept oi-
naincnti, ct qiuc aiiiata habeiit capita. Videic bcct
eliam mullitudinem , lamquam latc patens spa-

'
,'
) ,
')
' '- . \-
tiiinicl

tiliido

parietes.

est.
bititudlncm arabituum occnpantcm
cnira tenet locuni

S.Ad splendidiorcm imaginera jam vcnirndum


Ha-c Ecclcsia est .Tdificata
lapidiiin qui asdiiirant

cx bis lapi-
: mul-

.',
' )
')\, -
dibus, scd ex auro
sis, ct

proh dolor
multum auri
baec
ct argcntocl lapidilins pict!0-
e.st ubiquc dispci-siim. Scd
enim omnia esussit tyrannis
j^^^.^ ^,^_
ria ijrao-

-
• !
<?>

'
""'•

, inanis gloria;, omnia cxedcns ba;c flainma, et uc-

,'
'
'
, . ot i/lk
'-
mo eam rcm superavit scdstamus qiiidoni flam-
D mam admirautes, mabim aiitcm nonduin valcii-
tes exstingucre. Quod si ctiam ad bicvc lcnipiis
cxstinxcrinius, post duos aut trcs dics, tamqiiam
;

^ [Id.
" [le/r.

.;
r,xv!JOi]
6

XI.
s!; aJTov. DuDaeas. Non proba-
iniis.]

» Diio Mss. / ohoT,o,u.t%- r, 2«•

'
:

9^
IX
lit

liic

dcrc.
oiiinia, ct ca facit

Ct :

Caiisa
nam
S.

(|iioJain cincrc acccnditur scintiUa qiKC cvci-

in inccndio qiioquc solct


aulcm
coliimnanim suslcntanila nos clliigerunt, qui
ctiiiii suslincbaimis, ct
csl, (|uia

enm
JO.VJIMS CIIRYSOST.

qiia; noii priiis.

ipsainra Ecclcsia;

priiis
Sic cliam
hoc acci-

roiitineicmus
tc-
xal

., ),
ARCHIEP. CO.\STAN'TINOI>.

,
,'. '/,
lolnm a;dilicium, igne tradideiunt. Proptcica ad
. \
-,
*
caetcros quoque parietes facilis fiiit excursio. Nain
in a:dificiis

luagis
tcm
rit,

confici.•;!.
ainiatiii•

culiininas
qiiaodo ligna qiiidcm appiclicnderit,
advcisus
pcssiinidcdciit
non ainplius opus habct ilamiua ut

siislcnlant ot fiilciunt
Nam cum
lapides

ea decidunt quas superiora


, illa quoque
ct
: quaiido au-
liiimi dcjcce-
ca;tcra

ca scquuntiir
) '
.
^-,
.,--,
85.

,

-
-
)

ciim
in Kcclcsia

"
quErimus ab
magna
:
facililatc. Ita

ignis omnia appiehendit


liorainibus, et
ctiaiu

amurc
ininc usuvenit

; lionorcs
gloria: accendi-

, /.
\•
3
, •

.
job.3\.3^. ' ncc audimus Jobum diccntem : Si cum
peccdferim ijn'oluntarie, aversatiis sum mul-
animam
''

, /-
,
ti/uiiinem. Vidisti viitutc pia;ditaiii? ,

,/,

.
Non mc coram universa multitii- 79
piiduit, inquit, ;

dine diccre vohmlaria pcccata. Si autcm ilkim ^


non pudiiit, mullo magis nos oporterct hoc facc-
.. , , "/_

,,
/.<ii.j3 26. rc. Dic , inqiiit, prior iniquitates tuas, ut ju- ,

-
", ,
stificeris. Magoa fuit liujiis mali ychementia
omDia sunt eversa
siiraus Dco dimisso
non amplius possiimiis in-
ct dcleta.

:
Honoris servi facti
' •

-
/_-
crciare cos qui anobis rcguntur, cum ipsi quo-
qiie cadcm
dicina, quos Dcus
Qu£Enam autem jam
ipsi qiii
febre leiicamur

medenlur alioriim
posuit
reslat
:

ut
et ipsi

aliis

spes sahitis,
cgemus me-
mederemur.

raanii indigenl? Ha;c


cum ii

', ,
. ';
,

non abs ic dixi, ncc temcrc conqucror, scd ut


orancs commiinilcr curn us.oribus ct fdiis, cincrc

, ol>jC

ctzoWj

/ ,, , .
.
aspcrsi ct sacco iDduti ,
jcjiinium intendaraus, , ,

Ecum logemus manum nobis pra;bcat, et ma- a.\i-:ht

lum esstinguat. lUius cnlm


iit

manu re vera cst


'. 4
'
Jun 3.4.
opus,

-^dhuc
qiia}

nobis Ccri oportet qiiam


est niagna

tres, inquit, dies


et admirabius. Majora a
qiia; fcccruiit

, et
liinivite
Ninive evertetur.
:

,,, ) ^ )

. ,,
Tenibilis pracdicatio et multis plena minis. Quo-
modo cnim non fiiis ct horrpndum, post trcs dics C ;

csspeclare uibein sibiipsi fore sepiildiriim, ct


periluiOs omnes uno genere supplicii ? Si enira '
quando
diios

si
filios

Jobo visiim
uno tenipore, in una domo,
contigciit,

pfrire, csl
est
inabim intulcrandiim
boc maxirae omniiiin intolcra-
; cl

,, '
,
"^

bilc,qiiod siipcr

1'
1 Leg. vklclur zal
Mss. (|iii(]ani.

lerpres Lalinus, qni vcrlerat wlunlaiie.


omncs ejus filios tcctum cccidc-

T.ifAiS-A-.\
,-'; liabebanl, et sic legcral Iii-
[Panlo anle
mar.!,".

[
,

Savil.
Forl.
,
:72.]
^ •

izz/o;,iiCi/ii9a.j
) .. . .
, « '
1\ F.1>1ST. IV. IIO.MIL.

Mt, et sic sint intercmli qiiiiln.im fiiissct, viJc-


9•

/()[
&'--;
,

.
.
unam domnra ncqiic duos filios, scd gcn-

| /| ;
ic, iion

.
"5;
,

,
tcm ccntum
clis
ct

iiifussam ? Sritis qnanliim


duonim milliura siib Ic-
sit malnm. .
,.,' -
lia; qiioqiieiiubis nnpor intontala; siiiit mina', non

', ," ''


proplieta aliquo vocera cniittente
di"ni snmiis
.
niii
. .
talem vocem aiidiaraus
> . . .
j neqiie

.
cnim Timnr '..
: scd
.
""''"*
Uucliui;.
'
""

,
qiiavis tiiba significamiiis minis nobis vocife-

.
, [ , rantibiis.

et
Sed siciit disi,

Ninive subi'ertetur. Tcnibilcs planc iiii-


Adhuc siirit tres dies,

( ;
- , nac. Scd minc niliil est tale. Non cnirn adlmc

[
, tres dies, ncquc Ninivc subvcrlclur , scd iiiulti

/_
.
siint dies cx qiio orbis lcrrariiin Ecclosia ct est

;^, eversa omnibiis paiitcr nialo dc-


vo)v

- ct jacet liiiiui,

E tentis, magis aulcm iis, quoruin est niiimis ic-


unde ctiam majus est malum , quo ma-

-- gere

:

[, jor est ejus nccessitas. Nobte crgo mirari si siiasi

),
,

; ,

,
, \-
.
majoia facerc quam
imo vcro non nunc sokim pra;dico jcjuniiim, sed
boc etiam indico medicamenlum, qiiod illam
cadcntem crcsit civitalem. Quodnam aulcra est
lioc? fidit, inqiiit, Duininus, quod iimisquis-
Niaivita; bac dc causa :

, , r que recessit viis siiis nialis, et eiim pami-


(")
'.
,. , tuitde malo quod dixit se facturum eis. Hoc

,. -
agamus et nos et vos reccdamus ab amore pc- :

4
/ •
5
cunia;,

num
ab amorc
nobis porrigat, et
gloria;, roganlcs
membra
Dcum
qua; cccideiunt
iit ma-

<),
^-, & !, ,
erigat.

Nam
Neque cnim sunt eadcm nobis
tunc quidem casuri erant lapides
corpora erant intcriraenda minc aulcm ni-
tiracnda.
et bgna,

) ,/' '
, et :

hil borunijScd anima! sunt tiadcndx' igni ge-

, - licnnae. Rogemiis, piseterita confileamiir, pio fu-


turis poslulcraiis, ut digni habeamur, qiii ab liac

, , , \, cnideli et imraani bcstia liberati, gralias emit-


aicovojv. '. tamiis benigiio Dco ct Patii, cum quo Fibo si-

mul ciim sanclo Spiiitii gloiia ,


potciitia ct ho-
nor, nunc et sempcr, ct in sxcula saeculoriim.
Amen.
,

9'« S. JOWNIS CHnVSOST. VRCIIIEP. CONSTANTINOP.

HOMILIA XI. '.

,. IV. . 4. ' corpus et itiiiis spiritus, Ev


?),
xoti hi -/••/;£

,
,

;
vocati estis in una spe vocationis vc-

,. ,/ '
sictit et iii5: •
,

slra• : 5. umis Dominiis , uiia ftdes , iinitni ,


• •
haptisma : (i. uniis Deus ct Pater omniiim, itasiv.
est super omnes , et per omnia , el in \ /,
omnibiis. 7. UnicHique autem nostntm dala
est gratia secundum mensuram donationis

lihct,
Christi.

1. Carilalom qiiaeritanubis Paiilns,


sed qiix nos congliitinct
allor in alloniin ila nos liabcamiis
possimus
conjunctioncm
, ct quac tantam et tara cxaclain prajbeat
,

mcrabronim cura
ct

ut divcUl non
cfficiat
qiiam-
iit
C,

,
/
'/
3,— '

/.,
^-

..;
..
,
, qiianta est

menibris.
Proptcrea
scnsum ,
Hax
diril
cniin cst qua;

ctquod ahoiiim bonis non


qtiod simul la:tcmiir. Et cufn oinniasimul
magna opcraliir bona.
Uimin corpus ct pioptcr con- ,

inliiemiis

pcrhoc
, et
30
(~)

.
,

,,
'

/-
-
,

oslendisset, pulclirc dixit


oslendcns quod
, Et nnus spiritus )
abuno corporc crit iiniis spiritus:
,

, .

'
?,
'
aut
eorpus
sit
quod
,

amicus hacreticorum
fieri

non imus autem


possit ut

:
sit

spiritiis

aut es
qiiidcm

illo
: iit

pudorcra
iinum
si quis

, ,)
, ,- •
rj

, . .^. ',
cv
incutit ut ad concoixliam veniatur , ncmpe ,
qiii
,
iiniiin accopistis spiritum , ct cs imo fonle

,,.'-
potali cstis , non debelis disscntirc : aut spi-
lilum hic dicit alacrhatem anirai. Dcinde siib-

, ; /.
jiingcns , Sicut el vocati eslis , inqnit , In nna
spe vocationis vestrce. Hoc c.it , Dciis vos ad •

eadcm vocavit , nihil altcii plus tiibiiit qiiam al-

tcri : omnibtis iramorlabtalem , oranibus \\\\ ,

, /; ; ,
sctcrnam, omnibiis gloriam immoitalem omni-
-
,
,

bus fratcrnilatem, omnibus donavit L•cIeditacm.

€ ;
Factus est commnnc omnium caput, omnes simul

,
suscitavit ct conscdcie fecit. Qiii cigo in spiri-

tualibus habetis tantam honoris aeqiialitatcm , -

;
,

,
undcnam extolbmiDi
dives, od iste fortis ? et
et supcrbilis ?

quomodo non
quod liic sit

, 8, ()
--
sint haec

ridicula ? Nam dic mibi, si rex aiit imperator dc-


ccm bomincs , ,
. )
acceperit , et omncs piirpiira indiie-

ril , et in ihrono rcgali sedcrc fecerit , ct cumdcm • "

" Unus Codex [et marg. Savil.] ,_ -i iu//n^fl«v -\'.<-- fort. leg. l^i.XU^iUi.^

qu.Tc lectio non sperncnda. [ lu rccepla scriptura [ xktw . Idque \oliat Halesius . miilato xxira in £?.]
, :,

;; ,
«..
[- .
- IN KPIST. \ r.PIIKS. CVP. IV. IIOMII.. xt.

,.,, , ,.-
, omnibus lionoiem ilolcrit , ausiisne fupiil (luis-
j)i<ira cxprobrarc .iltcri, ut qui sit dilior , aiit ut
,

qiii sil illiistrior ? Minime. Ncque adlnic toluni


dixi : non lanliun cnim csl discriincn. Niim crgo
in Cdclis jcqiialcs siirniis, et infia dilTcrimus ? Uims
6
Dominus
[) [ ,
spcs vocationis.
, una fides ,

Umis Deus et Palcr omnium


iimim haplisma. Eccc

-
, ," , -
;
,

; ( qui est siiper omnes , etper omnia,et inomni-


Num

,,',, -
, ;

hiis. tibi i|uidciii inajor , illi minor cst
invocatus? niim qiiidcm ex lidc illc vcro cx

,
tii

.''
,

operibiis factus cst salviis? num tibi quidcm re-


, ', . -

missiiin est pcccatum per baptisiniim, illi vcro
niliil? Apage : Unus Deus et Pater omniwn ,

(jui super omnes et per omnia et iii omnibus


, ,

vobis. Super omiies hoccst, Duminiis


, '. , ct supc-

, ; ', /.
rior omnibus : Et per omnia, boc cst, providens,

/_ ' - ', '. • ,


,

, ya-
-
administians
in omnibus habitat. Atqui hoc
quanuibrem
:

si
Et in omnihus vobis, lioc est, qiii

csset liocdiminntioiiis,
diciiDt cssc Filii

non dicUiiu

.'
csset dc Patre. Unicuique aiilem nostrum tlata
cst gratia. Quid crgo , inquit , undenam siint

-)) - diversa cbarisinata ?


Coriiitbius et uniltos alios
Hoc onim seraper ipsos ct
, hos quidein ad arro-
gantiam illos vero deducebat ad moeiOrem et
'/-
,

"
, invidiara. Proptcrea semper ostcndit excinpbim

-, -
-
corporis : proplcrea nunc quoque boc posuit

),
• • quoiiiam facturus crat meiitiuiicm divcrsoriim

. cbarisinalum. Atqiie boc quidcm pcrscqiiitur csa-

^JV /- ctiiis in Epistola ad Gorinthios quoniam bic

-,
,
illic

-
, -J)

moibus maxime excrccbat tyiannidcm nunc :

. •
;

, - vcro bic tanliim tacitc innuit. Vidc aulcm qiiid


dical. Nondisit, Sccundiim iiniiisciijiisqiie fidcm,

' ',
, ',
, ,
nc in aQimi angoicm illos injiccicl ,
qui inagna

/. ¥ ' /
non erant assequuti
suram doni Christi.
: sed quid ? Secundum mcn-
Qwx piiiicippm lociim ma-

,' -
• •
gis babent inter oinnia, ca sunt oniiiia comuiunia,

baptisma, salvum esse per fidcm, Dcum babere

/.
,
.
Paticm , ejusdcm Spiritiis omnes esse parlicipes.
,

- Si bic autem aliiis plus habct in cbaiisDiate , ne

,,. -
doleas ,
qiiuniain illi jibis est laboiis : ct al) co
qui qtiinque acccpcrat talenla, cxigcbanliir quin-
, E qiie; is autem qui duo acccpit, duo tantiim altii-

, , ' . ^.
lil , noc minus qiiam ille babiiit. Piopferea hic cx

, cadcm caiisa con,si)lalm• amiitoicni. ./d consiim- I„f,n\.ii.

- matinnem sanctorum , \\\\\\. , in opus mini•

', . ;
/- sterii in cedificationem corporis Chrisli. Pi-o-

.
,

,

pterca ipsc qinjqiic dicebat Fce mihi non


', '; evait'^eliza\'ero ! Exompli
,

causa,
, si

apostolaliis '^•
i. '»-. 9.

-^,' • ' cbaiisraa acropil. Scd piOpiciea, \x sibi dicc-

'j
[ Idcm /.
, ,

94
lial ,

licriculo.
qiiouiain acccpcial

diim mcitsiinim
ritis :
Sccuitdiim mensiiram. Quid

alioqiii
? lloc

iicino
S.

cst
JOAISNIS CIIUYSOST.

tu

acccpisset qua: acccpit


autcm libcraliis cs a

cst,

non pro noslris mc-


Secun-

; scd
.
AUCIIIKI•.

)€
CO^SNn^OP.
), •

accepimus omnes a donatione.


',
Cur Ec- 2. Cur aiitem liic qiiiilcm plus, illc vcio mi-
, ' . --
,,' ,/ •,'
in ;

t Ifsia alius
nusacccnit? lluc niliil.iiKiiiit, racil.sctl rcs esl in- •

Lcat.
atii.

diffcrens : uiiusquisque cnim confcrt ad a;diCca-


,

|^,
tionem. Et per hoc ostcndit qiiud non ex suis
', '
,).
meritis, bic quidcm pliis, ille vero minus acce-

.'/,, --
pit, scd propler alios, ut ipse mensiis esl. Nam ^^

I . Cor. aVihiwMiineakil-.Posuilautem mciiibra,unum-


quodque eorum siciit ipse voliiil. Non dicit ou , ?
autcm ratiuncm, ne auditorura spiritus dcprimat
ac dcjiciat. 8. Fropter quoddicit, Ascendens
. ,
. ;\ ),
ahum

.
in caplh^am duxit capliritatem, et de-
dil dona hominibus. Hoc est Quid cxtoUcris :

"''
.
circumspicis? Dei est univcrsum.
. et te inagnifice

6. Prophela quidcm dicit in Psalmo Accepisti


dona iri hominibus ; ipse autem dicit, Dedit
,

. ,
'
,. .-
,
dona iti hominibus. Idipsum autcin est lioc ct
;
illiid. Simile iteni hoc

dit quid est, nisi quod


9. Quod autem ascen- C

et descendit priinum

in inferiores partes terrce


:

? 1 0. Qiii descen- ,
.
,

. ,)
qui ascendit super omnes cceIos
dit, ipse esl el

ut adimpleret omnia. Ha;c audicns, ne esisli- -


Nam quod in Epistola ad Plii-
mes transiliim.
., ,

Philipp. 3. lippenses, hic


^'
illic

et liic,
suadcns

Nain
cum
quoque adstruit
luirailitatera, addiicit

Descendit in inferiores par-


dicil,

nisi ita esset, supervacaueum C


ct conramat. Sicut
Chiistum : ita

' ,..) ,
^,^ -
'
tes teiTce.

Ibid. . 8. esset quod dicit, Obediens fnctus usque ad mor-

tem.
Infcriorcs
Ex eo quod ascendit, innuit desccnsiim.
veio pavles terra; dicit mortcm, secun-
, . ,

' • •

-
;, ;)
dura hominum opinionem sicut ctiain dicebat Ja-

3
:

coh,Deducetis seniiim meuin cwn doloreadin-

,-
,
c.ii. 4 '(.

'9• feros ; et riirsiis iii Psalmo, Similis ero descen-


"* '
denlibus in lacum ;

locum Lic tiactat? quamnam dicit captivitatem ?


Captivitalcm diaboli tyiannum acccpit capliviim,
:
boc est, mortuis. Cur hunc

.'. , •

) . ,,,
nempe diabolura mortem, ct exsecralionem
et ,
' ;

et peccatum. Yides pisdam ct spoba? Quod D


''

autem ascendit quid est, nisi quod et descen- 6 Wa


I'.)ulus Sa- dil ? Uoc est advcrsus eos, qiii Paidum Samo-
lliusaleniis.

el
»

1"
[Marg. Savil. slxSs et niox
proxime 'i-j')p'Jinoii. TatJTiv
Dc Pauli aaraosiileai
a ucriptoribus Ecclcsiaslicis
,

Iiaercsi

,
. '; ;, ., ;ci

]
tat diversa rpferunlur
Atlianasio, Eiisebio, Epi-
indiixisse.Christum negasseDcura esse dicllur a Tlieo-
doreto
slrio.
(
lib.

Quam
2 de Ilnerel cis fabnlis.ct clare a Phila-
senleuliam hic
carpii ex bis Pauli veil)isj
0|ii>ui;iial

Qui tlcscfmlit^
Cliiy.soslonius
^ cst et

plianio , el Pliilaslrio. Quidam vcro (licunl illiim ut ct '/iii asctiulil siipci omnes calvs nl adimplciet omnia.
SabeUium idcnlltaLcra Patris cl Filii cl SpiriUis sancli
' ,' 1 Kl'lsT. \D
' El'Ili:S. i:\l'. 1\ . IIOMII.. XI.

Qui descendit, ipse

.
[£' satemiiu sKHumtiir. est ct

.

,

3 . qui ascendit super omnes ccelos ut adimple-


rel iDfciiores, inqiiit, paitcs tcrra;
xai •

, , ,7)> - '
, 5 ,
dcscondit, post
siipcr omnia, post qua; non Hoc
nam lia;c quoque
est cjus cfficaria; ct dorainatiis:
qiia- non smit ali;c :

cst aliquid aliud.


cl asccuilit

^ )' . " '.-


,
omnia ulim implila fiicrant.11. Et ipsc dedit
- ijitosdam qiiidem apostolos quusdam autcm ,

prophetas , alios vcro evangelistas, alios aii-

, ,
lem pastores et doctores, 12. in constimina-

,)..'" ,- •
,

7;
-
tioiwm sanclortim, in opns
ficationem corporis Chrisii. Quod
Propter qiiod
quoque
ascendit.
dicit, Qiii

Quod
et Dciis exaltavit illiim,
descejidit, ipse
dcsccnderit ad
miitisterii,
alibi

esl
infeiioics
iii

et
ipdt-
dicit,
hoc
qui
par-
liic ,,.
9•
a.

_~
.
,
)
, -
')
,
'
'
TO

H-.i' »

.,
,

_ ' 1» ~
,

-1 '
-
"
tcs tcnai, niliil ei

F asccndcict siipia
se

«"'«
Lumiliorcm

co mairis
^" " " in
'" ^"»
fecerit,
obfiiil,

caelos.

altiim cffcrUir
;
'
nec impeJiit
Quamobrcm quo
eo magis
q»" magis eam iufra dctulciis,
et nuo ex maiori
J
qiioiiii!ni.s

extollitiir. Siciit
(i;ii.s

,,. 5
, , , , „ ,„ , . spatio fiicris iaculatus, co raacis asscqncris ita :

• '. .,. _j„ j. r..„ j:_ %


- _
, .
c.
ctiam in luimilitatc. Scd quando de Dco dixciis
,

,
asceDsiones , nccesse est pnmum cogitare descen-

/, -- sura
Deinde ostcndit
picnliam
;
qnando autcm de homine, neqiiaqiiam.

: dlcitquc,
ctiara

qiii
ejus piOvidenliam et sa-
tam mulla fccit, ct qui

)
,
'

,. ) -
-
taiiluin poluit, el

tcs pro nobis dcsccndcrc non rccusavit, non te-


incre fccil dislributioncs cliarismatuni. .Uibi au-
tcm Jicil quod boc operatus
ad inferioies iisque

sit
teira;

Spiiiuis, sic di-


par-

. ,
In quo posuit vos Spirilus sanctus cpi-
ccns

, , • ,
: ^,, 20 21J.
;
scopos legere Ecclesiam Domini Lic aulcm :

dicit quod Filiiis alibi quod Dcu.s j et niismii, ;


i. C„t. 12.

, , ,3
^ Ipse dedit Ecclesice alios qiiidcm (ipostvlvs,^^'
) alios autem prophetas. In Episiola aulcm ad
, )' •
Curinlbios dicit, Ego plantavi, Jpollo rigrt-••'''"^ •'•<•

', Deus nutem incrementum dedit ct nir-

•• . !) -
;

.
;_ •. ,
sus
sunt
dem
,
Qui
:
plantiit aiitem et qiii rigat
unusquisqite auiem prvpriam merce-
accipiet scciindum situm laborem.
iitium

Ita
2.
*"•
Cor. i.

- .-
Lic quoqiie. Quid cnim, si affers minus? laDtiim
Primitm tipuitolos ; hi cniin habcbant

-
acccpisli.
ot , -/,, secundo prophelas eraiit cnini aliqui

• ^; oninia : ;

, ' '-^ ,

qiii aposluli quidein erant, eraiit autcm pro-
pbctiL', iit Agabiis : tertio evangelistas, qiii

., •

;
;
,
unincs obibant icgiones, scd cvangdizabaiit, ut
Piisrillii ct Aqiiila

rum fidci luta


: Paslores et doclorcs,
gcns erat credila. Quid crgo?crant
qiio-

pastores cl doclorcs inferiorcsPMaxinicqiiidem

•, .
,

iis qiii onincs obibant regioncs ot evangcliz;inti-


, , , bus, ii qiii scdcbaut ct in uno loco ciaiit ocfu-
•/) •}; pati, iit Timotbcus ct Titiis. Alioqiii aiitcni iicc
9" S.

hinc llm potcst siihjcctio et^hono.is pra;lalio, »


sed CX ali.i epistola. Ipse dedit, inqiiit ; ne coiv
trailixciis. Aiit evangelistas

psciint Kvaiigelium.
iOAINiMS CllKVSOST. AliCHlEP.

dicit, cos
yidconsummnlinnem san-
qni scri-
,,

,.
.,

.
= " ) ' ?•?. ,,
^.. •.
''
',,

-
,
,

,
ctoriim, in opus mimsterii, in (vdificalionem
corporis Chrisli.

5. Videsaiicloriialem? Unusquisqiie ffdifieat,


iimisquisqiie pciiicit cl
ininistrat. Donec occurramus,'m(\m\. omncs
15.
consummat, iiniisqiiisqMc

,
,
;. -, /
vr|
oS

in unilatein Jidei et agjiitionis Filii Dei tn


virumperfectum, in mensuram (etntis plenitu-
dinis Ckristi. jEtatcm hic dicit perfectaiu agni-
,

, '
.
, , .. ,

--
tinncin. Qiicmadiiiodum enim vir stat fiiniii.s ac

, .
/ ) /.',
.,,
slaljilis, pueri aiitcra mentibiis ciiciimff riintiir
ifa etiara

Hoc est,
iii

donec
fidelibus.

o,sten.sum
In unitatem,
fiierit
inqnit
nos orancs iinam
, fidei.
:

\ ,

habere fidcm. Huc enim unitas ),

..
e.st fiJei ,
qiiando ,

omncs umim siiimis, quando colligalioncm omnes '/


"^ '

,
siitiMl agnoscinnis. U.sque ad lioc lcmpiis operari F ,

353 ,

,
»
oportct, si proptciea accepisti ut alios a;di
ficcs. Vide ne tcipsum evcitas alii invidens. Dciis
.
.,• ,
tc lionoravit,et posiiit ut aliiim ppiTicias ac con-
.iiimmes. Nam ct aposlolus in liocerat,ct proplicla ,
in liuc erat, prophclans et persuadens , et evan-
gelista cvangelizans, et pastor et doctor : omncs 6
iimira opiis

diffcrcnli.nm
susccpcrant.
charismatum
omncs iimim opiis
Ne
:
milii cnini dixcris
"
.
''^^"'"'''

'
/-
-^''^f'^'
''^*^'^'^ " ^PY''^ ^V.''^•

', .
liabrbant. Nam qiiando omncs simililer creJi-
inus, tunc est iinilas. Etenini quod hoc virum
dicat perfeclum
nos dicit paivulos
, cst

,
pcrspicmira.
etiatn ciim
Atqui
smniis pcife-
abbi
'
,^
, '
,
,
'
)/
-
-
6pujv. /
,
I. , i3
cti , scd alio speclans. Narn ibi qiildcm nos vocat
parvidos ratione habita futurae cognitionis
ciini dixisset , Ex parte cognoscimus, suhjim-
/ , -

:

;-"
nam
• ,

'

'
y- 12. xit etiam, Pcr auiigraata , ct qiia; sunt hiijiis- -
niodi hic autem dixit alio rcspiciens, nempc ad ,.
, , " ,./) .
:

, ^, .
facilcm prolap.siuncm cl mutatioiipm sicutctlam

'
:

7/f/-r..'i.i4.
dicitalibi : Perfectornm autem est solidiis ci- )
bus. Yides qiioraodo
Yide quuniodo
snbjuiigunlur, M. Ul
illic qiioqiicdicit perfcctos?
bic vocavit pcrfcrtos per ca qiia;
jam non simits '. " .
. •.- , - , ,

, ,
Ha>c cst, inqiiit, niensura, ut pauciira quod acce- ,

jnmus oinni stiidio fiimilerque ac stabiliter reti- -


ueainus.
ostcndit
ipsiira ponit

pteica dicit,
bcfactetiir

firuii

iliifiiiare,
Ul non ampliits. lllud,
eos jainjiridcm

jam iwn simus amplius


,

et stabilcs.

el circumfciamur omni venlo


iii

ne
loro correctionis, etcorrigit. Pro-
fiierunt fabii,

(;ircun)feiatiir

IIoc cniin cst illoriim,


vacillare, circumferri ct labefieri.
,
C
Non amplius
ita fiiisse affcctos, e! se-

nc aidificium la-
iit

,
sint

ncmpc

doctrince in ne
Ut
fiucUmntes
^." ,,,
, . .,--/
lapidcs , , ,
,

•//
,

-!
,
, :,

EPIST. AD Kl'HrS. CAP. HOMII,.

', IV. XI.


liy
97
|5,
.
, '. [ ,.
ovcutu iv T.tx- /juitia Itominum ad circwn\'enlio- , in aslutia
,
,

7; nem cnoris. Et circuinferamur , inqiiit, omni


/ '.
)• 1' venlo. Prosequiitus mctaplioram o.slcndens

;
cst ,

;
in qiio peiiciilu suiit anima! qna;diibitaut. Omni,
inquit, vento, in nequiliam homimim in aslii-

,,
,

(•.
),
,
, /-
,

' '-
)
tia

ciiDtui•
ad circunwenlionem

et astiiti,
qui iitmitiii• lalis.

|)ostquam ccperint simpliriorcs


omDia Iraiisponimt el tiansferunt. Hic vitam quo-
Tales
erroris.
.sunt qiii sunt vafri
: illienim
di-

, . ,

' ,,•
, que tetigit. 15. T^eritatem autein facientes in
' ,-' carilate , crescamus in illo per omnia, qui

. ,
,
"0

,' '-
, , )•, ( -
/
5)

-
est caput
corpus compactum
Christus
connexum per omnem
juncniram suhministralionis secundum ope-
rationem in mensuram uniuscujiisqite meni-
bri,
Tiein

pretatus, eo
aiigmentum corporis
sui in caritate. Obscui-e
quod
et
, \ G. ex

,
quo

facit in cedificatio-
admodum
voluerit oiuDia simul dicerc.
, totiim

Cst inler-

/ ,, ^, 6 "
F lloc autem quod dicit Siciit spiritus de-

'
est : qiii

•/ scendit a ccrcbro, sentiendi faculiatem qiis est


•^) ,

.
', . ) '
'. ').
/•/;;
per nervos, non aLsoiute dat omnibiis, sed pro
convenieutia et proportione uniuscujusque niein-
bri; quidem quod plus potcst suscipcre , am-

,
, ei

.
pliiis, niiniis autcin ci quod niiniis;liuc enini est

,,
ladlx, ncmpc spiiitiis : sic ctiain Christiis : ani-

^ mabus enim tamquam membris ei appcnsis, ejus

,,
) providenlia ct charismatum suppcditalio, cun-

/
•' ,
, /,
•/•|

-
griicnter propoi-tioni et couvenicnlia?, in meiisura

/
'/', •
, • ~ry iucrcmcntiim facit imiiiscujusque niciubri. Qiiid

,
•3•

. / ,., ,;
\
est

Hoc
autem, Per jiinctiiram submiiiislratiotiii
cst,

minislralur ct
uniimqiiodque
Ut
per sensura.

quis dicat
snppeditatiir

mcmbrum
Ille enira spiritus qiii

membris
tangens
Corpus suscipiens subministia-
ila
a capile

opcraUir.
sub-
?

/
;
si ,

, ,- >
tiuncm ac suppcditationem
tioni membroriiin qna; sunt
, congriientcr prupor-
in ipso , ila fncit in-

), crcmentiini aiit abter, Membra congniealcr |iro-

,,• ,
:

'
/
o-jx

/ -/, •/;
porlicni
ncm , sic
siiae

angcntur
siiper abundcaffliicns
nicnsiirae susripientia suppcdilalio-

: aut eliam alitcr, Spiritiis dc-


ct omnia mernbia (aiigens,
•''•. et siippcditatus iit
,

umisquisqiie polest siisripcrc,

ita aiigetur. Quanara aiitcm de causa addidit, /n


caritale? Ficri enim non potcst iit alilcr spiiiliis
ille dcsccndal. Siciit enim, si cuntigent iil mamis

sit avidsa a corporc , spintiis qui proccdit a ccre-

bro, qiKprens contimiationem, cuni lum invcncrit,


non exsilit c coi^porc, et eo perfoiato exit ad nia-
niim ; scd si jacentem non invcnerit , non langit

1 Uiius Codex ', '^

[Iilcm siipplcre cl sua Mis, lc$U(ur Halesius


.•% -. , ct cuiu-
ita

mcHlL•
bic qiioquc,

quijem, iil ail-


si non siimis

Paiiloanle Savil. Foit.


colligali cantalc.

-
r)8 S. JO.VKMS CIIUYSOST. AKCIIIEP. .,^,
1l<iniilitas
sil uailatem
corparia
Eccleiine
ncceisaiia.
aut
4. llxc autciu
tantia ad humilitatciu.

(]iii

ratnr,
conjungitur
illc plus accipil ?
CX eoJcm capite emitliUir
qui siuiililcr tangit

enim quomodocumqiic
, boc
omuia ab eo
Quid enim imjiiit, si bic C
cumtlem acccpit spintiim

cst, ciijus
,

,
,
tlicla siint

qui siinilitcr opc-


Qiii com/nngitiir et
luagna cura geritur.
scd admodum
exliur-

arli-
,
. ,,
',
,,
,,

.
.
,,' -
" ,,
' ;--
,

'-

/ , .
ficiose corpiis siturn sit opoitct : nara si e loco cx-
'/,
ccsscrit,

tet soluin ut
aniplius situin cst. Qiiarc
sit unitiis corpori , scd etiam ut
opor-
suum , / , /
,' II

,
,
55
D

,---
lociim tcncat : qiiod si cxsuperaveils, es iini- |v

tiis, ncqiic spiritum siiscipis. vidcs in os- -


siiiiu transpositiouibus ,
qii:e aliqiio casii contin- '/ ,

,
giint qiiando 0S loco SUO IiaDsmisso alinm

/
tc-nct,

. ./
,

quomodo totum corpus laedit et saepe mortem


,

;
affert

ciso

lum
que quando
,
,

dignuni qiiod iclincatur


ct sspc ctiam de

locum fcccnint vaciium. Senipcr cnim ma-


est id ,
quod redundat. Et in elcmcntis quo-
siia rclicta
? niulli

symraetria plus
cnim
invenliim est in-
sa^pe co

quam
ex-

de-
vov

"
, .
-
;

' ,-
''

,
,

, .. ' ,-
cet abundaver nt , universilati peinicii-m afferunt. ^ov.
£':
Hoc est esse compactiim ct conncxum. Quare
-
unumquodqiie
excederc
racmbra componis
ac suppcditat. Lt eniui in coi|)ore suot cjiisinodi
in suo loco

convenientem
; ille
maneie, ncc
,
quantiim
desiiper subministrat
in

sit
alterum
cogita.

'
, ,
, •^ ), •
4 \
instruraenta apta ad siiscipiendiiin
spiritu ciim sit desupcr universa radix
, ila etiam in
ut cor • , , •• ?-

,\
, :

-, ,
cst radix spiritus ,
jecur sangiiinis , licn bilis , et •/;
alia alterius : ha?c auteni omuia liabcnt causam a F ^ &;hc, -^,
ccrcbro
honorans
dem causam
adjutores constituerit
: sic Deiis

, ct
quoque
nolens ab eo abesse
a se pendere voluerit
; et
fecit ,

ilbim quidem ad boc


,
liominem valde
ut qui ipse qui-
, sibi autem
,
- « ." -
',
,

,
Si

,
. -- •

, -.
bunc veiO ad
slolus est vas
illud posuerit. Exernpli causa
omnium corpoiis prscipuiinj , ab
omnia accipiens. Quamobiem tamquam per
apo- yV"°'i
', - '•"p'

ipso
venas et arterias , veibi inqiiam , facit ad omnes
b.,-
currere vitara a;ternam. Pioplicta praidicit futura,
et ipse

ponit; ipse
eadcm

sanctorum, ad
e.s
adstiuit.

T.lam snppcditat
Et iUe quidera ossa com-
^d perfectio-
^.
^^-^
v^^^^
^^
-
-
- .. ^.^p^^^j ^
,

, \
,
7iem opiis minislerii. Caritas

„,,„.,

'
adiCcat ct efficit ut inter se conglutmentur , com- , _ .^, , ,

^ ,
„. , , Li
,

,„,.!,,,,.
.

pingantur et (Onjunganlur. 61 volumus cigo frui " , ,


• •. 1•, 1, •.
,
/>-
spiritii qm procedit a capite, alter allcn adha;rea- 1. ,.
•, ,

Nam dua; sunt divisiones a corpore cccle- ^""^ '? e;<J'

' ,
mus. i^^''»•

siastico ; una quidem quando refrixcrimiis in


• ->,
,

caritatc; secunda autcm qua ausi fucrimus ea fa- ,


ccrc ,
quae sunt indigna ut siinus in illo corporc :

• [£tMavraarg. Savil.J
.
, ,,,;,/ .-
, ot
*E'i

()
oux
* xai
liN EPIST.

;
AD liPHES.

otxoSoixsIv -
C.VP.

iitroquc
IV.

cuiivcntii.

ut alios
cnim
IIOMIL.

Qiiud
ad boc acdiruemus
inoclo

.si
XI.

iios scparaimis a plcno


coUucati ac con.sllUili siiimis
qiii prius scinJunt
'J9

illi)

'• ..,"
,

"'"

quiil paticntur? ^bil Ecclcsiam a-quc putest ^"^"'''^^

f^
dividcre ut auibitio cl amoi- imperii ct gerendi
-
,

, ma^istratiis
sam
: niliil Dtum
csse Ecclesiam. Eliainsi boiia fcccrimus iiimi-

niciabilia , nun niinores ,


a;qiic iiiital

quam qiii
atque divi-

ejus corpus
' discindinit pa-nas dabimus, qiii plcnum eccle-

) ,

. Ss siaslicum coiivcuUim conscindiraus. Nam illud

/si,
, quidcm lactum estad hicnim oibi.s tciTaniin, clsi

;,
noii co animo : hoc autcm nullam usqiiam babcl
- scd cx eo damni est plurimiim. Haec
' ''.
iitilitatem ,

-, ma-

; ;^
a inc dicta sunt non soUiin ad eos qiii geruiit

.
xotiv
D gistralus , scd ctlam ad cos qiii ab illis rc-

guntur. Dixit autcm vir quidam sanctus quid-


ou dam quod magnam pra; se fcrt audaciain , sed

;, ,.,
,

''
, tamcn cst eloquutus. Qiiid hoc est autem ? Dixit

, ne sanguincm quidein martyiii posse delcrc hoc


peccatiim. dic mibi Nam
qiiamnam ob causam
'
'
,

es marlyr? annon proplcr Cbristi gloiiam ? Qiii


pro Cbristo animam posuisti

,
quid popularis

.
,
'
,

''.
-/] /Opijv, Ecclesiam )) qua Cbiistus suam profudit ani-
- mam?
,

Audi Paiilura diccntcm, siim tlii^nus i.

^'
Cor. i5.

F. vucari apostohis ,
qiii persequiitus suiii Eccle-

'
' ',''.
-- ,
siam Dei
minus dammim
scd uiMlto majus.
clariorem
probro ac dedecore
,

;
et eam
qiiani
siim dcpopulatus.

Nam
quod

aflicit
iHud quidcm
boc autera etiam apud inimico.s eara
,
affei'tm•

quando
Non csl

ab inimicis,
cara tfficit

sui fibi eain


boc

bcllo appctunt. VideUir eniin magnum cssc frau-

dis indiciiira apud eos ,


quod qiii in ea suut nati

ct cdiicati ct cjiis arcana exacte didiconint , ii

. repcntc mutali , tamquam inimici in cam siiit

affecti.

,
. ;
r>,v

• '
"
- Nam
5. Ha!c a lue dicta sint ad ecs
indiscrimiiiatim
dogmala quidcm babciit contraria vcl
si

pioptcr boc ipsum conveniebat cum illis mi-


iis
,
qiii scindunl
,
qui se dcdnnt
Ecclesiam.
,

;'; \ , ' '-;


,

. - .scori :

Quarc? Qiioniam
sin autem eadera scntiunt, multo
inoibus aniliilioniscl amoris
niagis.

;.
csl

Oav impcrii ct magistratus. Nescitis quid


'
.'
pas.si siint

', Corc, Datbaii ct Abiron? num annon

,,
ipsi soli?

ouv cliani qui crant cum ipsis? Qiiid dicis ? cadcm

,
,

.
,

, , - cst fides

suiit
,

nobisciim
illi (pioqiic sunl

haplisma. Si res illuriim rcclc bibent,


? Unus Doininus,
orllioduxi ? ciir crgo
iina fides,

i;j;i?OVT£J.

»
llalcs.]

[oJ3a/idO;vm.irg. Savil]
!(, •'
[/,
[1«. . Ib.]
Diiu;i.-us.]
,

100
nosUa' malo;
Pan'uli,

ficcre si
inqiii!
si

,
S.

/luctuantes
oinni twnto. Exislimatisnc, quacso, suf-
dicatiir qiiod
JO.VAMS CllllVSOST.
icsnosliic bciie, rcs illoruin malc.

siiil iiitlioiloxi
, et qiii circumfe-

pcrcat au-
,, /, ';
ARCIIIEP.

.'
;"
CONSTA

,
1.
,(
Ka\

/ , ,', ,
,

tciii ct inlcrcat oiJinaliu? F.t ([iiid jirosunl alia •-


si ea sit exacta et accmala ? Siciit ciiiiu

Nam
,

> /. !
,

\
-
-
iidc, ila etiara pro liac pugnanduni
', '
est. si

ciiilibct licet

vetcics, ct
siias

ficri
implere raaniis,
sacordotcs,
iit

acccdant omncs
diccbant
: ,
' • ' , ,
fnistra

rus ea de inedio tollamus


qiiit.
:

Vos
fiiit

lia>c

iiiodo dicis, Absit, cmii i|)sa facta sint?


Ikvc ara ffdifRala, iViistra est [ilcniis
Ecclesia: convcntiis, fiiistra cst saccidutiim nuiuc-

ct

ipsa facitis; cl dicilis, AbsitPqiio-


perdamus. Absit,

Egu
in-

lia;c
.
,;
,,
', .
; , ,- •))
, -
• ,,

I.
6.
Cor.3.
dicu
cst,

niliil

cst fiira•

AjwUo
et tcstificor,

sed veslram salutcm


rcfene, ipse viderit
, at

rigavit
nubis csl
,
non spcclans idquod mca

:
;
:

si

£^o planlavi
scd Deiis dedil inciemcnlum.
si quis sit

cui aiitcin cx Lis non


qiii

,
iiitcr-

|)iilct

inqiiit ,
C
,' , ' .
' ',,); ,;-
"

Quomodo fcremusGra?coiiimnsura
Nam
non dicent? Si eadem
si nuLis criraini dant lia?rcscs
siint dograata,
ctludibriiim?
, de
si
liis

cadcm
qnid

;, ,,' ;-.
,
criv; Ei tk
apytDv

'

;
iiiystcria, qiianam de causa abusicctor abam in- ,

vadit Ecclesiam ? Videte , inqiiiunt quod les -

,
,
,

"
omncs Cliristianoriim plcDu; sunt inani gloria? ,

quod amliitio apiid cos, dolus? Adimc D S


fraiis cl

;
eis, iiKnuiiiit,

ct turba; corniptioiicin
multitudincm, cxscindc morbum,
ct nihd siiiil. Vidlis di- ,
; , '
' ,
,

cara qua; dicuiU dc nostra civitate? qiiomodo nos


arguunt dc niraia
ciiivis volenti
facilitale ? Licet

invcnire qui persiiadoaiiliii• ct cre-


, inqiiiunt,
., , "Vv
dant uinquam icm ridiculam

-- ''
; ncc ii defucriiit. I ,

, ,
,

Qiiodnara boc dedecus? Sed


cst cst abiid qiioqiie

'
ridicubim,
cx nobis convicti leiura tuipissiraarum,
quam poenam
iindiquc pavor,
ne slet cum
ct aliud

iUis.
Nc
probnim ac dedecus.

daturi, magiuis est trcmor, uiagnus


resibat, inquil, et dcsciscat,
MiUies rcsibat ac deficiat
Si qui
sinl ali-

ct . , ) --
. "^
,
'
,

"

,
'
\
,
"

,
cum
sit illis, non dico, si qiiis sit cs iis qui pcc-
'
carunt ,

vult dcficcie, dcficiat.


scd ctsi qiiis sit

dcfleu ct plangocl visceribiis dissccor, ut qui pri-

membro scd non


ver proprio ;
Nam
mdb' pcccalo obnoxius
ogO quidem dolco

ita dolco iit pioptcr


et

et

.
/.
, ,

, , -
metum cogar aliquid faccrc liaud convcnlens.

CIiry5O3l0•
Non dominamur vestia; fidei,
more ba;c
mus Joclri sumus non cstaiitcm nubis mandatLis magislra-
impcrainus :
dilccli,

doctrina; verbi pra-fccti


ncc doraini
)).

' '
:

nx verlii
liis, nec data aucturitas consiliariorum admo- :
prH-fLTUis.

'
[ m<irg. Savil.] Uuus Coile.\ [el mnrg. Savil.) /.m •^.-[,
, ?
;

&-• iaOvov,

,; ' ., ,/,,"
-
, ,
,, ,
.
1 l-.l>lSi•. \1) 1 IMIF.S.

*'
CAP. 1\ . IIOMII..

ncntium locum tcnomus. Consiliarius


sp proccdiint

scd in
dlcta
ejiis

siint
,
\I.

non ncccssilalera aficrcns auditori


potcstatc dimitlil nt facicnda cligat qiia;
ciilpa; tum soliim est olinoxius
Jicil qua> a
lOI

si

' ,
, : ,

non dixcril qiix ci suiit comniissa. Idco li;i;c dici-

3 -/,,.
5,1 loqiiimiir, neillo dieliceat vobis dicerc,

,
,

(/ '^' Ncmo nobis dixit, ncrao explicuit, ignoraviraus,

,
'
,'^ - miUum cxisliraavimiis esse peccalum. Proplerea
dico et prutcstor
cssc inauim
1

,
qnam
, Erclesiam scindcrc non minus
••1*1 •
incidere in ha;iesiiu. iJic milii
• •
'^
-'cinncre
,, osi mi-

'--
""*"'-^'""''
li si qiiis alicui regi subiectus, ad aliiim qiiidcm

; ,

-/
non defecent, neque scaliciii rcgi (lcdidcnt, ,sed dcre

(ibula '"nn.
liic-

, >, , -
1, illiiis acccptam ct dcicnlam piirpiiraiii a

;
totaiu dcmiserit, et in mulla fragmenta disnipe-

, )

;
rit, an mimispuDielur quam qiii ad altcium de-

.
feccrunl? Quid vero , si insuper ipsum quoqiic

; , , logciu jiigiilu appieliensiim inteicmisset


biatiiu disccipcns ejus corpiis, quasnara panas
autem
, mcm-

conservo
/,
' ' dedissct pro meritis? Si
suo lioc fecerit majora fecit
qiii regi

qiiam ut qiias par

.
, ,

( •, -
.,,,' ,/-
C cst dare possit poenas; qiii Cbiistiim jugulat ct

) ,
incuibratim ddaiiiat ,
quaui uou iiierebitiir gelicn-

, ? nam? Iiancnc, ciijiis suiit intenlala; mina;? Ego


qiiidcra non arbitror , sed aham longc graviorcm.
llicilc qiiotquot adpslis (nam magna cx partc boc
, 3 csl delictiim abscntibus nanatc boc

/
,
)

,
. •
,^
-
- ,

\
escmplum,
lure afHcere et sic ulcisci

faccre.
qiio
Nam
absquc damno tuo
non absqne damno
eas terrele. Si qui csistimant

si nos vis ulcisci, cgo


, sciant se baec fiiislra

nlcisci possis;

ulcisri qui.s polcst, at sallem


tibi do
mc do-

modum,
inio vero

; , ,
ciim minori : colaphos mibi impinge, conspue in

; .. ' ,
piibbVo orciiiTcns, et plagas infllge.
"
;
,
•;

£ '.\
,

' -
- et
G. Horrescis ha-c andiens? Horrcscis

D Culapbos mihi impinge:


ccrpis,

non contremiscis ? Ecclesia


iinum corpus,
Doniinum tuum dis-
ncc boirescis? niembra Domini dilaccias,

et iinus spiritus.
et

est

Scd
domus
vis
si dixero,

palerna,
mc ulcisci
' /;
- Ad me iisque consistc. Ciir pro nie Christiira ul- AJvcrsus

/. ' ;
;

;
cisceris? inio cur adversus clavos calcitias? Atqiie ciir.ire.

, .
) ^ i^ifov iilci.sci quidem nusquara cst bonum nec boncstum ;

,
altcro autcm injm-iara faciente, altcriira contiimc-
longe graviiis. Tnjuna cs a nobis

^
E ba afllccie, cst

'
, 5,
;

\, affcclii.s ? ciir ci cs molestus qiii tibi non fccit inju-


3

& riam? bocest cxtremae insaaix. Non per irooiani

()) , •/;
- dico qiiod suin dictiiriis, ncqtie tcmcre, .scd ita iit

• [sfolr/4j Id.]
,

,, scntio ct
nim qiii

nobis malc Vubiiit,


.siini aiTcctus

vobisciim in nos ulceialo


ct
: vcllcm iimimqiiciuquc co-

proptcr biinc
.sunt aniiiio, cl

.suuiii animi
,

02
dolorcm scipsos Ixdinit,
S. JOAAMS
ct alio
CIIRYSOST.

vailimt, nobis in

, (. ^
ARCIUEP. CONSTANTINOP.

. ;,
,

ipsa facie plagas infllgere, cl niuiatosllagiis ca.'dcic


,, |
, -

,-
sive jiirc sis'c injuria acciiscr, et iram in nos im- ''

iniltdC poluis quam ca qiia! niiiic aiulciit


^. \
Si liuclicrcl, nihil essct Iioiiiinpm niliilict milllus
cTStiiuationis lixcpati. Alioqiiin aiiicra

cl coiitiimclia

peccata rcmitlcret
affcctus Dciira rugaiciu

: non quoniaiu tantam liabco


cgo injiuia
, cl vcslia gj

^'

,
, '
' '

'-

. ,,
lidiiciam, scd quoniam qiii cst affectiis injiiiia,

/,. '*
qiiaiulo rogat pro co qui fccit injuriam,

in hominem
magiiam
pecca- , . »),
, ',
I.ile?. I. liabct liduci-im. 5i , inquil,
s5.
verit quispiam, orabunt pro ipso. Si aiilcra non
possem cgo, alios sanclos qiiaircrcm, et rogarcm,

' 6; "
et lioc

Deo anobis
tcm. Ex
cllircrcnt.

quidcm
iis
aflccto
enim, qui
Nunc

bxc
autcra qiicm lOgabinnis,
contumciia? Vide in;rquabla-
faciiint in Ecdcsiam,
,, ,/ ,
,
alii aiit niiinqiiam acccdunt, aut scrael in

, .'4

ot
anno, et lunc tcmcre et qiioinudocumque
tcin freqiieiiliii.s quidem, scdipsi qiioqiie
: abi au-
tcmcrcet ^
leviterdisscieiilcSjCtdenihiluniigantes:
qiii videnlur serio agere, hi sunt qui sunt auctorcs
hujiiscalamitatis.Sicrgovosqiioqiicproptez-easerio
abiautem
& ,

\
agitis ct stiidiiim vcsti-iim ponitis, salius csset vos

collocatos csse cum negbgcntibus imo


csset, neqiic illos essencgb'gcnles,neqiic

non vos dico qui


:

adestis, scd illos qui resiliunt ac


vcrosatiiis
vos tales;

. ,,,. •

'
,•

/
Cliry^osto- dcsciscunt. Ea res cst adiilteriiira. Si crgo liaicde
nii munus.
uon admilfis, ergo nce de nobis
'/

'. •--
ilbs dici : nain cx.

duoljus altcrum factum cssc opoilet prKter lcgcs.
Si ba-c crgo de nobis vos suspicamini ,
parati sii-
^ .
mus cedere regcndi muniis cui voletis ; modo una
sit Ecclcsia : si nos autem lcgitime creali sumus,

, •

,/
.
perstiadetc ut deponantur qui sedes praeter lcgcs
asccndcrunt. Haec disi
scd vos tutos leddens ct certis munienspiKsidiis.
, non taraquam imperans,

, ' ; /,'
,, .
Quoniam unusquisque habct a!talcm, et dc iis quse

"
,
gessit est icddituius rationcin, rogone univcrso in
* ^-

.
nos conjocto , esistimetis vos ipsos non esse ra-

,
,
tioni reddcnda; obnoxios, ne vos temere decinientes
plangatis. Reddemus enim
rationcni pro vcstiis
animabus,si'd quando dcliqucrimns, qiiando non D
rogavcrimus, qiiando non admonuerimus, quando
/, ""),
' 3 '
,, . ^
., .
non fucnmus prolestati. Posl baec autem, conccditc
iit ego quoque dicam , Mundiis siim sanguine

I.
8.
/. 4
omnium,
Dicite
ct

qiia; vultis, et
, Animain meam

rcceditis et dcsciscitis, el cgo respondebo.


justain
Deus.
liherabil
causarapropterqwam
Scd non
. ,
,

' ' fy
.

dicelis. Vos quoquc jam rogo ut stienne inslctis ,


,

''

'^
[
[5 O^OSt/JtlVOV Id-j
>/ ojx Id,
1

1.
[Matg'. Savil.
[Id.
>
iniTi.-.TTii.]
riWvas]
,

,
^o•/;

,
,

'.^- liPlST. )

^^.
KIMIES. ,.
iit
IV.

rcducatis cos
IIOMII,.

qiii

tianim actioncin J)co cmitlaimis. Quoniam


gloria in sa:cula. '.
\1.

rcccsscrunt : ut unanimcs gra-


)
csl ci

,.,
6'. HOMILIA XII.

') , -- Cap. IV. . 17. ffoc igitur dico et testificor in

,
, /) Doinino, ut jam
gcnles amhulant
nebris obsciiratum hahentes intcllectiim.
iii
ambulelis,
vanilate seiisus
sicilt et

siii, tc-

'
., ),. --
"^
Tbv

,' /,
,
, ou
-
-
Wito

-
1'

gg
\

do, scd
qiias

non
reliquiim
. Doctorcm opurtct
moscliscipulonim,iionsoUim consulcnJo etdoccn-
ct tcncndo ct

ad tangcndam aDimam necessc cst


sufficiunt

Domino tradcre. Koc ergo Paulus quo-


institiierc ct diiigcie aiii-

Dco tradcndo.
ab L•ominibus dicuntiu' taraqiiam a conservis,
Nam quoniain

1C0V.

/,
, ,
qiie faclt. Nam cum de lnimililatc disscriiisset ct

, ,'
de unione, ct quod non oporlcat allerum contra

' Hoc ergo di-

.
alterum insurgeic, audi quid dicat


:

co et testificor in Oomino, iit jam non amhu•

. ''',
/, , letis sicut et gentes ambidanl. Non dixit Non

,
,

' ,
ampliiis ambidclis sicut ambulatis ; nimis cnim

)
, piingit ea oralio; sed id ipsiim quidciu signiliia-

vit, ab aliis autem duxit exemplum. Porio ad


Thessaluniccnses qiioque scribcns , boc facit di-

.. ' '
-i ,
,
cens
rcE gentes.
: in passione desiderii sicut et Ccvte-
Ab illoriini, inqiiit, dogmatibiis dis-
The$s.\.

', '. --
.
, •
1
"
senlitis ; sed hoc totiim Dci
quas a vobis sunt prsstauda, vitam, ct
: cgo aiitcm caquaero
Deo (-
,'
;

^'^ griientem ambulationcm : boc cst vcstrura. Te-
uoinimim
, '
, .
slem aiileiii appello eoniiii qua; a nie

, ,
dicta sunt, qiiod. non reticui nec siipprcssi, sed

,
' ';
'/.
.' .' , --
\

; •
'
C.
dixi qucraadmodiim oporteat ambulare.
tate,
seii

nam aulcm
inqiiit,

mcntis vanitas? Vcisari

quibiis dicit Ecclcsiaslcs,


sensus ipsorum. Qiiid
in rebiis vanis. Qiin?-

sunt vana, nisi omnia prKscntia? de


Faniias vanitalnm
In vani-
cst scnsiis

, g,^ ,^__ ^

,
omnia vanitas. Scd dicct quispiani, Si sunt va-

- ; ,

•• , , ,
. Dci

, , na et vanilas, qiianam dc rausa facta smit? si

- opcra, quoruudo sunl vana? ct multa dc !iis vcrba

- fiiint. Scd aiidi, dilcctc. Non Dci opcra dixit

; xai ) vana, absit


vana
curpus noslrum
; absit
:

:
non
non
;
cst

sol

lia;c
cailum vaniim,
,

cnini
ncc luna ,

omnia sunl valdc bo-


iicfptc tcira

ncc astia, nec

»
[Id.
Aliiis
7«;£, ct
/3(<iv.
mo^
Et
^
sic
•pjxai
lcijcr.it
]
Inlerprc.•! L.Tliniif.
, ,,^
' ,
S. JOANMS CHRYSOST. AnCllir.P. CO\ST.\NTINOP.

ipsmu Ec- D '.,


, ,
i)a : scd qiiid cst vamini? Aii(li,inius •
(aoi

Err/c j.D. clcsiastcm diccntcm, Plaritin-i mihi vineas xai


*'''
,

4) ;-

.
feci Jnihi cantores et canlalrices feci mihi ,

,
, ,

aquarum fuerunt iiiihi greges et

,
piscinas : •

armcnta, coegi aurum et argentum; et vidi --,


'

quod omnia vanitas ct nusus, Tanitas vani-


tntum, oinnia vauitas. Aiidi
/.38.;. diccntcm: Thesaurizat,
;

et ignorat cui
ctiain projdietain

congre-
, , ' ,,.
. ';•
gabit ea. Tlac ralione vanitasvanitatiim prasclara
a^dificia

mancipionim siipcrbe
, imiltinn aunim

gloria inanis, ct elatio racntis cl arroganlia. Haec


enim omnia siint vana
sed a nobis sunt fabricala. Ciir autem vana ?
: non
ot rirL-iimfliicns,

in foro inccdentcs

enira a

.
Dco
,

facta
gregcs
fastiis et

siiiit,

Quo-
,; '

,,,,/ /. "-
'

..

-.
6

-
/-
-

,
Pctunia: niain Dulliim liabent Iwmira Pccnnia; siint •

,, , , ,
vanw, si
consum.in-
vanas,' quando
*
consumuntur indelicias; non sunt '

,
lur ad dili autcm vana', quando disperguatur paiiperibvis.

.. )
"'*
Qiiando auloin cas consumsciis in dclicias, vidca-

miis qiiisnam slt carura fiiils : pingiicdo corporis, ,

ructus, flatus, multitudo stercoris, crapula, car- F

, ,/ *
nis mollities, calorqiie ct dissolutio. TJt si qiiisin-
fundat in dolium pcrforaUim , vane laborat : ita
-
, ,

, ...
ctiam qui dcgit in dcliciis
pcrforaliim.
tum cst quidcm
Yanum
, infundit in
abas dicitur qiiod exspecta-
fore ut in lionore cssct et pretio,
doliura

.
-/. , .
'
nonfuit aulcra : qiiod etiam dicunt inane ct spes

;

inanes, ct id quod fit lcmere ct incoiisidciatc. Et
omnino diciraiis vanum qiiidqiiid ad niliil cst utile.
-
Yidcamus crgo annon rcs humana; sint ejiismodi.
), , ;

/,
I. Coi. i5. Edamus et bibamus ; cras enim moriemiir.
Quis cst crgo, dic quasso, finis? Con-uptio. In-
/.,. - 8 , ' ,

,

/,
).
diiamui• ct vestiainiir, et quis fiDis? Niliil. Ha;c
quidam pbllosophati, sed vanc et fru-
-
)'
Gra;ci siinl

/,, .
?
vitam ostcnlanmt duram
/'
,
;
stra : et asperara, sed te-

mcre

qiii
el

cicntes utilem, sed


inconsidpiatc, non ad aliqiiem finem aspi-

habctur a nniltis. Quid


habctur a multis? Nihil.
adinancm

Nam si
gloriara.et lionorcm
est autem
ii
lionor qui
etiam pcicnnt
. .
;-
a quibus habetur honur, multo magis honor. Qiii

alii piaistat bonorem , sibi priiis debet praistaie :


;

si autem sibi non pra:stal, qiioraodo pra-stabit al-

Nunc autem honorem qua;nmus ab infami-

,' " . '


teri?

bus, ab hominibus libls, abjcctis et ignominio-


sis. Cujusmodi crgo est bic honor?
2. Vides quod sint omnia vanilas vanitalum? C ;

Ideo diccbat, In vanitale menlis sitx. Sed an

;
eorum religio non est talis? Quid autem? annon

/
; ;

'
"//
ligna ct lapides adorautur? Fecit nobis solem lu- ;

ccre pro luccrna


prxbct
na potest
inqiiit,
Iiiccni; sed

:
: qiiissuam adorat hicernam? Sul
quando
cur ergo non adoias luccrnam? Ccrle,
adoio igncra. rcm
illc non potcst, luccr-

ridicidain I tantiira
,
/ ,, ;


• '
.
,

AD KPlIEs. CA1>. IV. IlOMll.. XU. io5

' ., \
IN EPlsT.

°
;
os

'
;, -'-, ;;
,-
'/,;
-
(
pruLnim,
Cur
ct nun cnibcscis?
(|uod adoratiir o-iStine;uis?

) dcum luuiu de mcJio toUis? ciir non sinisdonnini


luam eo osse repletam ? Nam si ignis cst dciis
corpori tuo adraoveatur,
En

fuiido
rursus altcrum.
cur

.
pmlis? cur

ct lebetis

; ,,
. ,
', ,
• -
--
,

()>
dciim subjicias
inUuduc
inlroducis, sed ctiam
giessus, undiqiie
: iiUrodiic in

in vesles scricas.

cum abigis
si
Tu
ccllain pcimariam
autcin iion solum Contra
casu aliquo fucril in-
, omnes advocas, et
''"'
co»
'3"''="

, ',
/ , , , .
-
, \
'
])criiide

lles et
atque

tcm ingenlem, qiiod deus luus


Deum, et orania facio
si

ingemisris, et lianc
ingressa sit fcra aliqiia,

icm vocas calamita-

ut eiira pectore
adsit. Habco ego
meo Cum-
ila et

) .,'", /'
/ plcctar, ct

do doraum mcara
meam cxislimo felicilalera, DOn qiian-
scd quandu

., , -
invisit, eiini tiaxc-
ad cor meuni. Tu quoqiie tralie ignem ad cor

Tnjp . tiium. Hsc sunt ridicula et vanitas. Ignis res bo-


/, - na
lium
cst ad usum,
servitium, et
ad adoiationeni
ut milii serviat,
; ad ministe-
non nt

,

,
et iii

'
', ' . •
rae obtincat imperium et domina!i:ra : illc pio-

,
pter me factus est, ego propter ipsum. Si

,
F ignem adoras,
;
, ,
,

/-
coquo aiitein
ctir ipse qiiidem jaces in
tiio jiibes, sil prope deum tuum ?
lecto,

. .
Ipse arlcm snscipe coqiiinariam,
aut faber
ct pislor eifi-
Nihil

;
cere, si raavis, acrariiis. est

;,
/,
\
,

, ;

/ ,, ,
^. /'
, ,
cnim
iDvisat et
liis artibus honorabilius, ciim deiis tuus cas
earum ciiram
dcdecus csistiinas artcm, ubi dius
(picns? cur servis mandaSj ipse aiitein
ris ? Bona res est ignis,
gcrat.

quoniam boni
Quid probrum
luiis cst

digna-
est opificis,
ac
fic-

/ , ,''-- ,
enim Dei, dcus ap-
; /
tcTa- scd dciis : opiis est

,'.
i/X pellatus. vides ejus pctiilaiiliam? qiiouiodu
). quando domos apprehcndcrit , nusqiiain se si-

stat, sed si aliqua tenucrit, omnia diriiat, et nisi

fabrorum aut aliquorum manus furorcm cjus ex-

. ' , ;, . ^;
, , ; , stinxerint, amicos novit, bosies, sed oraui-

';
Hiccine deus, ncc vos pu-
,
'/ , ,
bus

sux. At
siniilitcr ulitur ?

det? Re vera pulchre


sol est, inquit, deiis.
dixit, In vanitale mentis
Dic luilii, nnde id -

' ' / ,'


jj

et qiiarc? Qiioniam miiltam eiuiliit lurem. Scd


vidcs cura vinci a niibibus, ct scrviie neces-

- , , . - , sitali natui;L>, ct

be?
dcficcre et abscondi a luna ct nu-
atqui nubcs est sole imbcciUior, scd tamcn

, ' . '- •
sa-pe cum
Pci sapientia;. Dcus
obtinet dorainatum; et liocestopus
dcbct csse omni cx par-

- vcro boc

sufficicns, liic niiiltis iiidigct
' te : aii-

, /, •

'. icra

ccndiim, eoquc
cst Dei. Acrc cnim
stiLtili; nam
indiget
est \'aldc cras-
ad hi-

[-

.
inclusura hal,cl Savil]

XI.
,,

loG S. JO.VISNIS CURYSOST. AUCIIIEP. CONSTANTINOP.

-
'
iis

iiidigct,

iSani
ca-tcra

|)or
, non

iiisi
i't

omnia
sinit

alio

foiiles
transirc

ct lacus

iiiimorciu
vaponim cmissioncm, nihil vctarct qiiomi-
radiuiu
quoJ emu contincat nc comljural.
ct iliivii

qiicmdam constitucrent
: aqiia

ct
ctiam C

inaria ct ,
.', ,,,,' ; , .
|/.

[(
'"ii ,

, [,
. , ^ -;
nus omnia igiiescercnt. Vides cigo, inquit, quod
,
,
,

(lciis sit ;> insaniam icm ridiculam Quo- ') /-


I I


iiiam polcst, inqiiit, livdcrc, dciis est. .Vlqiii pio-
|ikr lioc non cst deiis, qiiia iniis, in quibus , ) ,
,

hidit, nuUo
dcst, inidtis aliis liabet opus
indigct

dcrc qiiidcui cst rcmoUim, prodessc autcm cst


; iii qiiibiis

: a Deo autcm
aulcin pro-
la;-
1' ^_
,
, ^, 3
, ; d

,
' '. .
cjus piupiium. Guni crgo sit id quod est contia- •
,

rium, (piomodo deus? Non vidcs quod vcnenata


,

'
phannaca qiia; mortcm la;dmit et iiuUo

;
,

HRligciit; quaiido aiitem prosiinl, luiiltis cgeiit?


'.
-
piilcher, lU
te ergo est talis, et

aguoscas Dominuiu
eura dicas esse dominuin. At nutrit, inquil, plan-
tas et semina? Qiild vero,
pidrhcrct imbccilhis

mim
; imbccilhis

idco quoqueslcr-
, nc
:

,'^.
,, ,, -
-
,

nam
cus est dciis? illud quoquc nutrit. Ciu- nun
-
additiir falx, ct manus agricolaj? Ostcndc milii so-
,.
,
lciu niUiirc sobira, el non cgcre ncqiie terra, nec ,

aqua, nec agricultura : scd jaciantiir scmina, ct ;

""
immisso radio oslendat
cjiissolius,
qiioqiie esl
scd cliam
spicas. Si
iuibrium
deus? Scd nondum dc hoc agitur. Ciir
,
autem non
cui• non aqiia
cst

. , , ;

, ;
"*!!

,
.
-
;

non ctiam
bgo?
nugas
Ila;c

spica, quara sine


omnia
tcria est

ct ineptias!

similitcr. Itaqiic
dcns?
crgo omiiia, dic mihi

tcna
ciir

Atqui magis sinc solc fucrit


ct

si
aqua
tcrra
non

non
,

et
et

planlM
slercus
adorabimiis ?

sit, nibil
ct
,

aba
ho-
ct

,
,
,
, ,

,
."
-
'

,
,
runi appaiuerit. Contia si qiiis in tegulam, iit fa-
ciuDt piieri ct miiHercs, tcna iminissa subleclo,
eam posucrit imiltu stcrcoic lepletam, inibecillas , \

,, -
quidcm, plantas tamcncdit. Itaque lena pliis con- ,
ferl ct sleicus, ct ea magis , quam illiim, oporlet ,

adoiarc. Opns liabet ca;lo nc noceat, opiis babel


acre, opiis babet bis aquis
frenis cobibcnlibus cjus viriura feiOciam, iiec si-

ncDlibus oinncm in partem cmillcre ladium tam-


quam fciocem equiim. Dic vcro mibi, ubinam
, tamquam quibiisdam

est
,
, ,

.
;-
;
is noctu? qiionara dcus est pcrcgre profccHis?

,.
\. , ;,;,

non cst enim boc dei, ncmpe includi et tcimino
contineri; hoc cniin sohim corporum

,.
est. Sed cst
qiiKdam, inquit, in ipso polestas, et

ergo potcslas, dicmihi, estnc deus? cur ergo ipsa


cgct, et igncm non cobibct? ruisus cnim codcra
movctur. Ipsa
;
rcdit oralio. Quid vero illa potcslas? cslne illu- ,
, -
b Qiiidam Mss. liahcnt ,.. [ Mox marg. Savil. rf,,- in^us.]
,,

•i/o-jzi ,;
>
;
KlMsT. ) KIMIKS. ,.
ininanSj
1\. .
jicr ciiin
\11.

iUuminat ipsa, milliiis


-
-
*!.

3;. ^ ;,
;
riim paiticeps? Sol ei-go est ea major. Qiiousquc
labyrintlium circiiinaf;imiis ?
;'
3. Qiiiil veiu aqua, iwn ipsa qiioqiic deus esl

'
,

. ,/;
,', inqiiiiiiit. Hoc quoqiic niisus est ridiculum non

,
, .7:
/ Kfoq, varans contentiune. NoDiie est, inquit, dcus, quo

, C• tarn multa utimm•? Et de terra rursus simi-

9• ". -
*-); liter. Revera faititaie mentis sucp, ohscu-

,
ratitm habenles intelleclum. Scd ha^c nunc di-

(5 - cit de vita
Gracci. Mcrito: iiam
: Scortantiir et adiiltcria admitlunt
dcos sibi descri-

.
qiii talcs

bunt, consentaneiim cst eos haec omnia facere

;
:

', et .si potucnnt hoiniimin ociilos eiTiigeie, nullus

.
, '- , • ' -
;
est qiii sit eos culiibitmus. Qiiid euini poterit id

quod dicilur de rcsunectione , cum eis videatur

.,,,,,
,
fabula? At quod diciiur de sunt apud

, ,-
iis qiii

, ; - infcros ? Sed basc quoque sunt fabiila; vide aii- :

U tcm eugitatum salanicum. Qiiando ilbs dicitiir

.,,;^
,

' ot
deos esse scortatores,
sed crediint :
dicunt csse fabulas,
qiiando autem loquuntur de sup-

; ;,
plicio, Smit, iQqiiiunt, poetae, et omnia fabulan-
'-
' "' ' -; tiir, ut bunse \ita^ sUlus omni ex parte ever-

,' ,'--
tatiir. At philosopbi invenerunt, inquit, quiddam
plane praeclaiiira, el bis mebus ac piseslantius.

.-
,
; Qiioraodo ? qui fatum inducunt, el diciint omnia c
£ nulla geii providcntia, et nibil ciiiqiiani esse ru- '"m -i

; ,
, scd constaie omnia ex atomisPsed qui di- ^,^''"^''"'"

' '
rae,

,
cunt deum esse corpiis ? Sed quis ? dic qiia;so :

; qui humanas animas faciunt cssc caninas, ot per-


-
. ' suadcnl hominibus quod qiiidam aL•qlando

,
fiiit

',, •
6 © - canis, el

nugari
lco et piscis ? Qiioiisquc

menlem habcntcs obscuratam


qui sint in tenebris, orania et dicunt et faciunt,
non cessatis
? nam ut

,
.,,•,
, •
,
tam
lam.
videt
qiia;

Eonim enim
is
ad dogmala pcrtinent quam quae ad \i-

qiii est

viso, fiine exstimat spODte


qiix• in mcdio sita sunt nibil

ciicumfiisus tenebris, sed


enatum scrpentcm
sajpe,

: -
sus a .sepe retentus, putat aut da;monera abqiiem
aut bominera eiiin retincre ; multiisque cst tiimid-
tus, multa pertiubatio. Ejiismodi qua:dam cxlime-

", ) & sciint. Timebunt , inqmt , ubi non erit timor : ^,, j2. .

,-
,, , -

quas jure aiilem timenlur, noD extimcscunt : sed

' )> ,
infantcs gcstati a nutricibus iiianus qiiidem

, ', ,
siciit

in igiicm ex iuqiroviso et in lucernam aiidacter

,
«• S (
immittiint,
scunt : sic isti
vinim aulcm sacco indutiim cxtime-
quoque Gra:ci, ut qui sint rcvcra
infantes, sicut etiam quidain dixit apiid cus,Gi;c- Tiniifu.

:
• [Mss. aliterlegUHt

ojok tsu /
, Zta/oix-j ^e-jojit.

» Suvx/tsi
tojtoij

(. 5
«

[
/.
/-tr.i,'.
Diin.Tus.]
Sic Mss. |ui conjccii Savil.] Edili
/.. ovTii.Diiuaeus.]
ui>.)str,

.4.
male.
loS
c\ scmiior pucii , liinciit
S. JOVNMS CHRYSOST.
i]iiidcra qu.u non sunt
AUCIllUP.

,
' [^^, ,,.
, '•
COJiSTANTlNOP.

|
•''
)
|icccala, iit soidcs corporis
bile, Jicriim obscrvationes, ct qiia;

inodi ;
qiiae autcra siint vere peccala
, mortui fumis, cu- "
sunt

,
liiijus-

pa:dicatus,
3

. , ;/.•
^[)

./
adMllciium. scorlalio, coniiii nullain liabent ra-
tioncm. Sod vidcris quidpiu ciim a inortui con-
,
?)
/, , •

tactu lavari, a morliiis aiilein operibus


qiiam ; ct pro iiccuniis qiiidcin iniillum poncrc
ncqiia-

'
. ,
i

- ';

• , .' -
stiidiuiu, cxistimaic autciii uiio g illo totam esse
compositam Hlpin ac ooiitrovoisiam : adco obscu- •
, •.
rata nif ntc siint. Multis tiTronbus plciia cst conim
\
'^. < • -
anima : ul piila, hic aut ille jnimus niibi ocrui- C .•^•
rit doiuo cxcunti ; ouiiiino contingcrc opoitct •

iiiala iunmuerabilia.
dans mibi calccos, primiira puncxit paitem
sliam; giavcs siguilicantur calamitatcs,
tiimcba;. Ego
ISiiuc

ipse exiens sinistro prioii processi


servus exsccrandus

ct
sini-

con-

. ', , --
' 7
pcdc boc signum calamitatiira. Et
; qiioqiie cst

autcm tgres- '^' T-ijv xpoV/jv


lia;c qiiidem doiui sunt mala foras ,

& •^
: ,

,
su dexter rnibi ocidus infeinc saUt; hoc cst in-
diciuiu laeiyraarura. Mulieies qiioque qiiando
' .
,
,

, ''
.
sonant calaiai ad texturs recta bgna allisi , vcl D
cum ipsa; pcctine discriminant , boc pro slgno ,
,

babent. Riirsus quando subtegiiicn pcctinc con-


- ,

, , --
cutiunt, et id faeiunt 'cbcmeulius deinde qui •^,

,
;

sunt superne calami ob intensum ictuin cdunt ,

strepitum,
babent pio signo
allisi ad rectum texturs
: et alia inniuiierabilia digna
lignura, boc

'
, ,,
•^

-,

^
qua; rideanlur. Et si asinus exclamaAcrit, et si ,

-/-
.,
,
gallus, ct si quis sternutavit, el quodvis aliud,
-
tamquam
tamqiiam qui
decics mille

suspccta, ct siint magis serviles


jiiancipia. Scd
tencautiir in tcnebris,

nc nos quoquc
ctim haec omnia irriseriraus, ut qui vivamus in
vincti viiicubs, ut

omnia habeut
quam innumera
ita agamus, scd
dixi,

. ,
, . , ^-
';

-,
,

)•
-/)

]iice,ct in cilo verseraur, el ciirn tena nibil , -


-
babeamiis
terribilc

Quod
,
commune , unLiin existimcmus esse
ncmpc peccatum et Dcum offeiidcre.
boc non omnia alia irrideamus, , » .-
«,
,

-
si sit,

et diabolum qui baec intulit. Pro bis Deo aga-


-/
,
,. '--
studium ponamiis ne umquam

^
raus gratias ; ta- F
li capiamiirseivilutc ; et si quis ex amicis nostiis -, -^
\
captus fuerit, vincula ejiis peifringaraus, libc-
'

,,
remiis eura ab boc grarissimo et ridiculo carrc- ,

rc, rcddamus cum expedilum ad cunendum in q,

ca^lum, pennas gravatas erigamiis



: proptei• vi-
tam
tias
ct dogma doccaraus pbilosophari. Deo gra-
agamus pro omnibus, rogcmiis eum, ne nos '
» Marg. Savil. ojue-jx Xoy-, probanle Diia.iu.] [ Lcg. /M iTiip- Diiiiieus.]
, ,

IN F.nST. ) KPIIES. CVI'. IV. IIOMII.. XIII. tOQ

X5ti
-
,

aicovtov.
, (
'.
, \ app.iicamus indigni duno nubis dalo
liis nostra studeamiis alTerrc, ut
:

doccamus non
et i[)si ciiiu

soliim dicentes, scd etiam faciontcs. Ita cnim pi)-

terimus asscqui boiia innumcrabilia : qiia;dctiii•

nobis omnibus conscqui, per gratiam et bcnigiii-


tatem Doniini Jesii Cliristi, cui ciira Patrc et

S[iiiitu sancto gloria , impcrium, lionor, nunc et

scmpcr, et in s^cula sajculorum. Amen.

, |, 7|
,^, ,-
o3v
'.

^
Domino , ut
HOMILIA

Cap. IV. V. 17. IIoc igitur dico et testificor in


jam uon
gentes amhulant in vanitate sensus sui, 18.
XIII.

amhiilelis , siciit et

,
,

; '., -
tenebris obscuratum hahentes intellectum
Siavoia,
4
, ' - alienatia vita Dei per ignoruntiain, qucB est
,

, in illis propter ccecitatem cordis ipsorum ,

19. qui desperatites semetipsos tradide-


</; runt impudicitice in operalionem immunditice
omnis in avaritia.

,
,
, ',
Ou
', '
' ,/.
C 1 . Haec dicta sunt
Aobis qiioqup nunc dicuntiir
etiam a Paulo, imo ncc a nobis, nec a Paulo
solum Epliesiis
, et non a nobis, scd
; sed

scd

,'
,

, , a gratia Spiritus. Tamquam ergo ipso lia;c di-

'
' - /. Audi autcm qiiid dicat

,),
ccnte nos opoilet affici.

, -
'
:


IIoc igilur dico et testificor in Doinino , ut

, .
;
jaiii

hiilant
non amhuletis
iii

ratum liahentes intelleclum alienali vita


siciit ciBtercE

vanitate sensus sui, tenebris ohscu-


,
gentes ani-

.,
,

, , ;
av".ioiav

D
Dei per ignorantiam , qiice est in ipsis prvpter
ccecilatein cordis ipsonim. Si e5t crgo ignoran-

.
tia si exca-catio, cur criminaris ? nam ciim qui

,
,

'
non male pati nec accusaii aequum
ignorat ,

; cst

''
'' Sed vide quomodo eos
' scd discere ignorat.

statim cxchidit a venia. Qiii desperantes scmet-

.
-

, , , ipsos Iradiderunl inipudicitiie in operationcm


iinjniindilicE omnis in avaritia. 20. Fos /iittem

'.
. ,"',,'.'
,

non ita didicistis Chrislum. Hic ostendit eoriiia

vitara causam cxca:eationis vita autom


tiiissc

3;
:

• ' orla cst c\ conim socoidia ct indolontia. Qiti

, cum , inqiiit, de se despeiassentet animutn


-
; , despoiidissent , seipsos tradideiunt. Qiiando
ergo audis, Deum eos tradidissc in rcprubnrn .23.

^
),
!« , '
, scnsiim , recordarc hujus vcrbi qiiod seipsos tia-
- didcrunt. Si cnim scipsos tradidcnint ,
quouiodo
autcm Dcus cos
.'^•!
,

; , ;

, Dcus liadidit? si

raodo scipsos tiadidcrunl? Yidcs cam qiix csse


tradidit ,
quo-
,

( S. JOANMS CHRYSOSr. VKCHIEP. CONSTANTIKOP.


/. ,,
., '
idem

, \ /-
videUu- rcuiignanliam ? Tradidil cigo , rst "

quod permisit vel concessit. Vides quod , ubi 6

,
, ; ,

ibi talium quoque dogmatum

,
est vita piua

/ -
,

Jaan 3.20. est argiimcntmu ? Omnis , inquit ,


qui jnale f vip ,

modo
odit lucem ,
enira posset flagitiosiis ct

umniiim muiicnira corporibus magis polUiitur


inquinatiir, quara porci qui in ccEilo Vuliilantm•
amat peciiniara
et

et tempcrantia; ac
venit ad
impunis
liicem.

modestiae
et
Quo-
qui
et

, gg
'
.
rtuv

, .; ,
, [
, - \
y
,
^-
-

,,", ,,• -
,

nibil omnino appeljt , banc vitara suscipere ?

Hanc , inquit , statucnint opcrationciu. Inde est

ex.cicatio , inde est caligo mciitis. Possunl cssc ^


tenebra; ctiamsi bix hiceat qiiandu imbccilli

,',
,

sunt oculi : liuiit aiitem imbeciUi , aut malonim


L•umoum afilusu , aut fliixus redundanlia. Ita
/
bicquoquc: qiiando inultus impetus rcrum, qua;
ad lianc vitaui pertinent
inentis nostra; facultatem, ea cst
, obruerit perspicaccm
tenebris : et sic- • -
ut in profundo jacentes in aqua
mulla aqua veluti quodam septo
, solem vidcre
, , / .
'
potuerimus


• .,
,

rs.ji. .
sunerne imposila
cordis ex.ca;calio
conculh. " est
:

,
ita eliam in raentis oculis
quando nullus timor aniraam
'\nc[uil, timor Dei ante ocidos
fit

^
, '
,,"
,

'.
,
au-

, , .
3. . ejus ; et rursus , Dixit insipiens in corde siio ,

iVon est Deiis. aliunde auteiu fit excaecalio,


/
qiiam es srnsus defectu
struit.

locum cogilur
destitiitum
Quando enim

et
, membnim
sive usseris
: boc enira mealus ob-
concreta defluxio in
fit

,
morlmim
sive sccueris
et
uimm
scnsu C
, sive

, , -,
, ( xotv
\
^-^
, ,
;

,.; ,
quidvis feceris ,
sentit. Ita eliam illi qiii se

scmcl dederunt impudicitiiE, eliamsi instar ignis,

,,,
, .. ,
eliamsi instar ferri orationem cis applicaris , Dihil

eos tangit, nihil ad eos pervenit : est enim ])lane

morluum eoriim merabriim , et nisi eis ademeris


scnsus vaciiitatera
slra facis

nie abstubt

Liccbat enim eis


omnia.
eorum cxcusationcm

neque impudici neque venlri indulgere,


explere cupiditatcs eisque frui: licebat
,
, iit

si
raembra sana tangas
at^aritia, inquit. Hic

voluissenl ,
et dcfensionem.
neque esse ava- d

et pecuniae,
et
,

maxi-
fiii-

suas

.,
•.
/ ,
,, ,. .;/ -,- -^, ' '
-
^-
-
' ,./,.,'-
licebat et voluptatis et deliciarum modeiate csse
immoderatc usi sunt, , '
.
parlicipes ; sed quoniani iis

corru^ierant. InoperationemimmunditiiB, xl^

Vides quomodo eos privat venia dicens,

,,
, //, -
inquit. , ,

Operationem immnnditicE ? casu , inquit,

iia |1
,.

sii.
lapsi peccaiiint

ea re medilata usi sunt. In


raunditia omnis cst adulteruim
catus , invidia ,
; sed gravia haec ipsa fccerunt

oinnis libido
omni immunditia.
,

ct
scortalio

intcmperantia.
,
pa;di-
,

lin-
et oiy

Iv ., , " E? , -
" [Alarg, Savil Gj-/y.-y/^^'iry.s-j, .\ • [Marg. Savil. ^^ ]
, .

- xat
1\

..
EPIST. VD

,-
F.PIIF.S. C.\l•.

fvs aiitem
lamen illum
IV. Iloilll.. MII.

ita rutlitistis Cliriiiuin


aiidistis , et iii ipso edocti estis
: 21
I

.
1 I

si

) , /,[. -\
sicut est verilas in Jesu. lUud Si tamen illiim
,

, audistis , non est diibitantis, scd etiaiii valdc

[, ,, . '
afllnnanti.s ; .siciil ctiaiii dn il .ililji : Si tamciiju- i. Tluss.i

5 stuni est Dcurn rcddere retrihulionem iis


qiii vos tribulanl. Id est
<i['iid

Non in liis Cliristum


'

, ..
,

. ', '• didicistis. Si tamen illtim aiidistis , et in ipso

F edocti estis , sicut est veritas in Christo Jesit

,' , '. '. ''-


22. deponere vos secuitdiiin prislinam conver-
sationem veterem Jwrninein. Hoccstergo Cliri-
sUim didicisse, recte viveic. Qui enim improbe
vivit, Deiim ignorat , et ab co ignoratiir. Aiidi

,
,

• • ?•,

•.
/
.^,
cnim ipsuni
se nosse, factis
alibi

tas in Jesu, dcponere vos secunduni pristi-


nam
dicenlcm
autem

conversationem velerem hominem.


: Deum
jieganl. Siciit est veri-
confilcntur

IIoc
Tii. \. i6.

.. '.,
,
cst

cisli.
,

sed veritas
non
Nam
liis cunditionibiis
qiia; siint

: sicut
ajiud nas, non
paclum cunvcntiim

dogmata sunt vera , ita et vita.


siiiit vauitas,
fe-

Yanitas enim cst peccatum el mcndacium ; vita


autem recta cst veritas : liabet eiiim magiuim fi-
nem : intcrapcrantia vcro in niliil dcsinit. Qiii
corrumpitur , inquit, secundum desidetia erro-
ris sui. Sicut ejus cupiditates et dcsideiia coi riim-

puntiir , ila ipse quoqiic.

,

;

-- -
tcs?
2. Quomodo cigo cornimpuntiii•
Morle solvuntur omnia. Audicnim prophelam
ejiis ciipidila-

.\ . .

' ,.
diceutem : In illa die peribunt ovines cogitti- Ps,ii. i

', tionesejus. Nec morte sola, scd ctiain midtisabis : ^ •


voaou ut pnta, pidchiiludo, cuin adveiicrit morbus et

, ' •
-) - sencctus, abscedil, montiir cl inteiit : robur cor-
poris rursiis iisdem concidit

.' --
• ?! : deliciae ipsae non
•/- camdcra qiiidem babcnt voluptatcm in sencctiile :

, ,
" idque iiobis est pcrspicuura cx Beizellai. Scitis
.' 2. Kcg- 19.

,. -
omncs bistoriain. Aut alioqiii eum ipsiim rursus

. ,
,,< . , - •
' corrumpit
iis

liorao. Anior cniin


et

pcrditur ex quibus nascittir,


perdit cupiditas. Sicut cnim lana ab

gloriic pcidit ,
ita etiara

ct sajpe perdunt
vetus

, •/ .,,
)>
'

-?|
5
- c
vuluptates, et dcci])it ciiplditas.
les vohiptas, scd
ct imitatio sccnica

splendida, res aiitem


amariludo, dcceptio, simulatio,
:

plena2 mi.scii;c et injuciiuditatis ct uuillio pauper-


et renim quidcm
ipsa; non
Non cst cniin ea

facics est

siint aliiid qiiani

, ., , , talis et si pcrsonam abstulciis et facicm ostcndc-


--,
:

' ' ris, videbis dcccplionem.Deceptioenimestqiiando

.
"
•/5 ,
Diio Mss.
''

-.,
.
-
qtiid sit

l• Mss. diio
non apparct, sed quod non
Ita fiunt fallaciiL" ct paialogismi.

nobis homincs bic dcscribit

o:(zvu<iT»t- F.dili
: ct,

JizvuTzi.
si
est oslcnditm•.

Qiiatuor aiitem
placet, id jam
,

7. S. JO\NMS CHRYSOSr.
Depo- • '. | ,
Ar.CIIIF.P.

, '
)\
CONST.VIVTINOV.

-
ilemonstro. Hic qtiidera duos; sic diccns :

',
, ,

nentes veterem hominem, renofamini s/iiritu '/.

' ,' ,/
Jlom.
•,
- 23.
mentis vestr(S,
Epistola autein ad
dicit,
et iiiduile

Romanos alios duos,


fideo autem aliam lesem in membris
y
noi'um hominem
ut quaiido
; in "
,, , ' ' ') •

,'
_ _

iiieis rcpiignantem legi jfientis inccc , et capti-


vantcm me in legepeccati, est in membris TW '
meis ct isti ciim

nipti siint. \c\ potiiis eliam


illis

interiore norus, ciim exteriore vetus


liabent cognationem

viis ct vctus, ct liic csscntialis ctnaliiralis.25.

noiutmini, inqiiit spiritiimentis vestrce.


nunc
: sed tres cor-
siint
;

tres,no-

Nc
ciim

Re-
qiiis
' .
,
, -
'.
,
,
-
2
..

<7

cxistimet

'.
quod alium horaincm intiOducat, post-
qi!amdixitTeteremctnoTum,vide qiiiddicat :7?e-
Rcnovari aulcin cst, qnando idipsiim
quodconscnuitji-enovatur, iUquodliataliiidcs.aliu: ., ,,.
. " ,
,

') -,-

ita ut

tio autcm
subjectum quidem
in accidcutc. Sieut corpus

IJiiomudo autcm
esl in accidente
ficri
sit idcm, niutatioautem
quidcm
:

poterit renovatio ?
ita
est

et hic
idem, muta-
qiioque.
In spi-
sit

,.
,
'. "^,
;
'
.
,
,

) ),
-

...,
rilu vienlisvestrce. inquil Qui ergo icm habucrit
^
.

vetcrem , niliil operabitiir : nou susttnebit enim F °0


spiriliis vetcres actiones. Spiritu , inqiiit, mentis •

-
'
vestrie; Loc est, spiritu qui est in mcnlc. 2•. Et , •

', .
'
novum hominem. Yidcs

,
iridiiijnini qiiod uniim
'

.' " '


(|iiidciii sit subjecUim , indumenta autera diio,

rempe ct id quo esuitur, ct id quo induitur ? , ,

Novum hominem, secundum Deiim

,-
,
inquit, /jui ;

.
creatus est in justitia et sanctitate veritatis.
Cur autem virtutem appcliat homincm,
hominem vilium? Quouium homo non
ostendi absquc operatione.
minus qnam natura ,
Quo
bomincm
fit

ostcndant,
ut hKC
et

potest
ciir

iion

sive
.
" ,., ) '.
> ;

-
bonum sive raalum. Siciit aulcra facile est cxui
,

ita etiara licel

qui cst noVDS, cst fortis


fortcs

non
vidcre in virtiite

ad operarioncm bonarum actiomim


baljct

non circumfcrtur, ncque


;

rugam; crgo nec nos quoqiic

bis; igitur nec nos qiioque.


et vitio.

crgo nos qiioquc siunis

facile capi potest a moi•-

Qui creatus
:

est.
Juvcnis

jiivenis

juvcnis

Vide
...>. ,
^ -
"
. •
/

quomodo
tutis
hic creatioDcm vocet deduclioncm vir-
ad csscntiam, ut
esset, sit deducla. Qiii

secunduin Dcum?
'
Ncquaqiiam
qiia;

?
cx niliilo,

creario illa
,
ad

sed scciindiiin
lioc ut

non est
-/.
. -
, ., ' -' ,
;
,

;

;

Qiiomodo?

, , • . ,-
diaboliim : ipsc cst crcator peccali.
Homo onim non ex aqiia, ncc ex terra est creatiis,
C toZto ;

ipd in justitia et sanctitale veritatis. Quid boc est?


Slatim iliiim crcavit filiiuii : lioc enim (it a ba- •

< [Mar{;. Savil. / • < ', jr.Of.. 5<//« . UiiiisCutlox /. i'zTfj //5>.
,

,', , ./
EPIST. AD F.PIIES. C\P. IV. IIOMII.. XIII. II >

xai ,.' 'Hv [)tismate:liJEC cst csscnlia. Rcctedixit,/n/'iii7iiirt

et sanclitate veritatis. Erat aliqiiando justitia ,

.
,

crat cl s;;nctitas in Judajis, vcnim non vcntatis,

.
,, . -
/, ''

\,
,
,
ou/_i

-
- ) Et
scd lypiis ac iigiira

inuiiditia;; justitias crat lypiis,

tia'. In sanclitale,
irat illa jiistitia. Essc cniin

miiiidum corpore, mundilia,'eiatly|nis, nonvcritas

iiii|iiit,
non veiitas
et justitia veritatis.
justi-

.,
lioc foite dirit ics|)icicn,s ad falsiim : quciiiiani

" niidli suiit apud cxtcnius qui videutiir cssc justi

,' , _*
- .sed sunt fallatcs. Justitia autem dicitur virtiis in
gpnere. Audi cniin Clinstum diccntem, Nisi ju- jr„ii•,, 5.

' / ., [, . «. sliliii vestra jitagis abund<n-erit qitam scriha- -"


\^^• • riim et Pliaris<vorum,nvn intrahitis in regriuin
- ccclonim ; et riirsus, Justus dicilur qiti niliil , y„„„ 3
liabet quod reprehendatur Nain in forcnsibus 9

!,
.

- ctiaru judiciis illiini dirinms jiistuiu, qui injiiriam


Jtisltts quis-

/' , -
II 1111 veie
accepit ncc rcddidit. Si crgo nos quoque iu

/. rcndo jiidicio putiicrlmus altcr apiid altenim vi-


deiijiisti, potcrimus aliquain assequi benignita-

.
,

,,. ';'. '


' -
,

,
tcm. Nam
potest Geri
ut

,
apud Deiim qiiidem videamur, non
qiiidqiiid

jurc scmper est siipenor; sicut etiam dicit pro-


Et vinces cum judicaris. Scd si,
ostendcrimiis : ipse enira

-
• plicta, qua; in- rsal. 5o.6.
tcr nos intcrcedunt jma, non curriipcrimus, tnnc
', fiiou
)' jnsti eriinus : si puliicriiinis ostcndcre nos injii-

, '. '
. ,, -
"am
tem
inqiiit
accepissc,
eis indulis nirsiis dicit,

nunc et
tiiiic jii.stl

opcribus.
eriniiis.

Inditimini?
Timc indiimentum
Qiiuiuodo au-
vita
fiiit a

.
,, ;

,
', , -
' 95
baplisniate, niinc aiilem a vit;c agcnda; ratioBC ct
uperibus
tias
:

deccptionis, scd seciindiim


ampliiis secuudiim concupisccn-
Deum. Sanctiiu

-
quod

.
aulcra qiiid est ? Qiiod est miindiiiii, dcbcliir.

, , Pioptcrea eorum eliam qui dcccsbeiunt justa di-


ciraus : boc cst, Dc caitero nibil eis debeo ,

,
sum eis obnoxitis.

Me
Sic solcmus dircrc,
expiavi et absolvi, ct qua; sunt luijiis-

,.' - modi; lioc est, Nihil dcbco.

5. Nostrffi eigo siint parles ne cxiiamur vcsli-

. mento justitia>, qiiod piopheta vocat vestimcntiim Ps.^l. i3i.

-
. , .^' -
,

.
. , ,(.').

,
sahitaiis, ut

tiis

diii
cst

aulcm
Deo simus siniiles ipse ciiira indu-
jiistiliam. Hoc vestiraento induannir. In-

nihil abiid significal, qiiam miniqiiam


:
'''•

.>''" ,

depuncre. Aiidi enini [Huplictamdiccnlcm, Iiiditit
-
,
„^^ j,


malcdictionem sicut vestimentum, etvenietei; 18. ci luj.

,
' '-
ct nirsus, Qiii indidtur liimine lamquavi ve-
' stiinento. Et rursns nobi,s nios cstdicciedebomi-
Ilic ilhiPi indiiit. \ iilt ilaquc nos non umira

.
i!ibii.s,

-,, nec duos, nec trcs dics, scd pcrpcluo cssc in vir-
, banc vcslem niimqnam Hominem

. '-
tutc, ct cxiiere.

, !5' , -
ciiim non adco dcdcrot cssc niidiim rorpore, alque
niidiiiii virUitc

cuic sc gcrentcm.
: bic ron,scr\ i cun) aspiciunt indo-
aiilcm Duiiiiniis ct anscli.
, ,

4
Si crgo vidcris qiiempiam
£;i-edientein,
S. JOV.NMS CIIUYSOST.
nudum
dic rogo, non segre fcrs ? Qiiando au-
per forum pro- ? . ^ /, ",
ARCIIIEP.

xal r\
Sii
CONSTAiSTlNOP.

oOv

/, ';
, ;

;'> ,
tnn tii ciirris bac veste nudatus, quid diccmus ? C oSv
vides lios mcndicos, quos solomus vocare Lo- / , - j
'

.- '
tagas, quoniodo rirciimcant, quomodo ctiara co-

rurn miscrcamur ? Scd lamen eis noii


veiiia : ncque enim eis ignoscimus, qiiando alcis
datm• uUa
,3 --
•/;

, '"
liidentes siias peidunt vcstcs. Quomodo no-

, ,/,/-
eijio 6
bis ignosccl Dciis, qiii lioc vestimciitum pcrdide- ;

riiinis? Quando cnira dialioliis qiicnipiam vidciit iSr]

niidum virtute, statim faciem fuligino illinit raa-

.',')'•
culalqne et obscurat, sauciatque, et ad magna co- *.

-
git.

cliis
Simus

spinanim.Talcs
iiudi pecuniis,

pcciinianim amictiis hano pcrdit vcstem


siint
ne nudcmur a

spin», ct qiio
:
jiistitia

est

plures in-
ami-
: D

,- •

'.
diicriimis, eo inagis nudamiir. Impudicitia nudat
.
liac vcste; est eniin ignis : ignis aiilem consumit

, \•
lianc vcstem. Divilia? siint tinea
rodit omnia nec sericis parcit;

Ha;c ergo omnia dcponamus, ut simus justi, ut


novum L•ominem induamur. Nihil
:

ita
sicut tinca cor-

lia;c

vetiis,
quoque.

nihil
,
',,. . 3 .,
,
6
ol

,
\
\
quod apparet, niliil quod corrumpitiir et interit

'.
,
possidcamus. Virtus cst laboriosa, cst dif-
Dc Mona- Ccile ut cx ea
qui sunt in moDtibus ?
iixores et Uberos et

nistrationcm, et cxtra
sacco induti, substrato cinere,
asperis collaribus,
rectae sint actiones.

cum
illi

mundum
et

oninem praefectiiram
Non vides eos
domos dimittunt et

ipsi

collo
parvas se concluscrint
a sc
et

saspcnsis
admi-
riositi,
/
,
,
/, , -
, )]
;

,
-
-

' , --
in ,

-/
domunciilas, nc ad baec quidem usque consistunt,
sed
qui
et jcjuniis ct farae

si
pcrpelua se affligunt. kt-
ego quideiu baec jubeiem, non orancs .
. ; -/
resi-

liretis ? dicerells rem esse gravem ct difllci- F ;

lcin ? Nihil tale dico vos cportere facere nam


,

:

-
;

quidem, sed fero lcgem. Qnid ergo?


Uterc balncis,
el babe domiim,
ct cura coipiis,
et tibi
ct

scniant ministri,
rade ad foriim
ct cibo
, /
,
,

/.-.,".
/ ,
,

,
])otuquc utere : expclle semper aTaritiam et cupi-
ditatcm. llla enim cst
dcm
peccatum.
aliud
res, pliis quam par
qiia; facit

cst itaque

quam peccalum. Vide autem aniraiis cum


sit
pcccatum,
abiindans, facla est
amor plura possidcndi
et ea-

.
,.; ,•' --
• '
'
: ,

plus quam par sit fuerit incitatus, tunc eisilicns "b


maledictis impetit, tunc injuste facit omnia : amor , -/, , -
itidem corporum, pccunias, gloria;,
omniuni. Nec mihi dixeris illos potuisse
et aliorum
: multi • -
> \ Chrysoslomi verbb arguitur Lotagas illos cir- qnnc inlerprelalio non piignal ciim isla Chrysoslomi.
cnlaiores fuisse, qui spcclaculi et stipis cogendse causa '
[ Dunaeus supplendum censel aliqiiod vrrbum ve-
clrcuraipiaque discurrebaul. Alii libiuines fuissc dictint ,^-^.]
a >.ii75i, 1;, qiiani cliam per scr pscrc qnidaiu >cr5^
lul
" [f o;7. -- '5> 5 llules.j
,, ,,

F.PIST. EPIIES. C\P. IV. IIOMIL. Xlll. I

/ |/ - ; \
' ciiim tc raiilto iniljcrilliures et ditiorcs ct ilrlica-

,,
3'; pcov. tiorcs susccpfiiinl iHaru diiram ct aspcram vitam.

\ \-,
oij-io ,

ypovov,
Kt qiiiJ dico viros? piiella3

natoe, qiia; in tlialamis et in vita iimljiatili toluin


... nonduni vip;inti annos Virgines
•'"''"
talic.

- \
lcmpus transcgerant, et jacebant in tlialamis rc-

, ,'
9;

,
fcitis iingiientis ct .siifritil)iis ct in raolli cubili

] ips:e ct natiira mullcs, ct niulta ciiiationo clTcctas


/_-

,
/
,

,
molliores, qiiibus tuto dic niillum aliiul eial opiis
C quam ut ornareutiir, et aurum gcslarent, ct omni-

/ •
bus fruerentur dcliciis ; quaj non ipsae sibi mini-
prlu, strabant, sed multas liabebant ancillas quoc assi-

) -
,,,
,

,
^

-
slebant, ct niolles

molliores, ulpole lineas subtiles


liabcbant vestcs ipsu corporc

assidue agcbant in losis et luijusniodi suavibus


odoribus
lepta;, cum
: ipse vcro
uinneni
repcnte a Chiisti iguc cor-
illaiii
ct delicatas,

exuisscnt mollitiem et
ct

') ,
,

'
.. '
, fastiim
strenui
D media
, ediicationis et a;tatis
quidam athlela:,

ingressae sunt ceilamina.


moUibiis
oblilae,

illis

Et vidcbor
tamquam
exuta;, in
qiii-

', ^- dcm dicerc inciedibiba, scd tamen vera. Has qui-


-

' /
, -- ,
,


dcm

illi

ris
adeo mollcs pucllas audivi
degisse vita; duiilicm ct asperilalcm, ut aspeni-
mis ciliciis nuda sua corpora induerent,
calcanci iiullis aUigati csscnl calceis, ct in to-
cubarcnt giamincis imo vcra majorem
se ad taiitam rc-

et molles

noctis

-
:

, partem vigilarcnt, nec unguenliim, nec quid-


,
cl

quam ex illis pristinis curarent, sed ct capiit qiiod

,'
, /, ,

/ --
•/7 . F.
prius ita

,(,,„^,.6 et
curabatur et ornabaliir
iiidiscriminalim ita vinctis capillis
, ncgligcretui•

iit

^
, ' ,
iiihil incidcrct indeconim.
sobiin vespertina, mensa, qiiae
Mensa
neque ohis
auteiii

cst
cst cis

neque

.',; ,.-
,
panis, scd siraila et faba ct ciccr pt olea; ct Ccus.

Perpetiuim ([iioqiie cst cis lanificium : et siinl ea-
/- nim opera longe graviora qiiam ancillanini do-
mesticarum. Qiiid cnim ? siiscepcrunt enira eas

- curandas qua; laborant corpore, lectos portantcs,

.
., . ,/
) •

' •
pcdes lavantcs
fiiDguntui' olficio.

ita
: multa; qnoque cx cis

nalurara siipcrat anlmi alaciilas.


Tantiim potcst ignis

vero uihil talc a Vubi.s cxigo, qiiaiiduquidcm vul-


supeiari a mulieribus.
Venim
coquonim
Cliristi

cnira
:

, /' , ' -
tis

, ,
4. Haec saltem facile ,
quae siinl gravia ct
'^
difficiba : inaniim tonlinctc ct impiidicos uculos.

, ..'•
,

)- ;

/
'/
,
Quid hoc
Justa facite
, dic milii
, ncmini injtiriam
pcr, ncquedives, ncque qui iu foro vcisaris, nec
, csl gravc ,

iiifcrtc,
quid difiicile?
ncqiic paii-

.•' ' , ;
"11 qui cs mcrccnariiis : polcsl eniiii cliain ad |)au-
percs u.sqiie pcrvadcie injuslilia. Nun videtis

-
, ;

/ quam multas cicnt piignas, ct evcrliint orania?

'
,
isti

Utcic matrimonio , lialic fibos. Ktiam Paidiis eis

, , \ prcTcipicbat , cl ad cos .scribobat. ftfaginim est

; illiid ccrtaincn, cl altiis ^rcpiilus. ct caciimcn cst


6 JOANXIS CHllYSOST. ARCHIEP. CONSTAXTINOP.
S.

/ -,
. ,. ; -
ncquc potcs ad id quod ma- /,

,
c;i"lo piOpinquura xai |j>i£50.

,
;

gaum est pcrvcniie ? Minora ergo saltcm scctaic, ; 4 aW.o)V , ,

,, , ,.
ct ilcsidera qiia; sunl infcriora. Non polcs pccu- \,
nias efTnndcrc PSallem ca qnae sunt aliorum noli
rapoic ncc fac injuriara. Non potcs jcjunare? 6;
,

Salteiu nc progrediaris ad dclicias. Non potes in /,


), (
"-
,
toro hcrbaceo ciibare ? Ne milii comparcs lectos

argcnto ornatos scd lcclo utcre et stragiilis non • '.



, ,

ad ostentatioiicm scd ad requicm ~\,\

,
factis , , iieqiie ; ,

lcctos cburncos tcipsum contiahe. Quid innume- C

. , .
-/,
:

rabilibus qiiae importari possiint navcni imples

, -
.
onerariam inoderatus et compositus

&
? Si sis
,

niliil timebis, non invidiam , non laliones, non

-
insidialorcs. Non CDim cs tam divcs pecuniis ,

qiiam curis non ita abundas possessionibns ut

.
:

t.

9.
Tim. 6. angoribus et periculis.
inquit , tentationes et concupiscentias noxias
Wxc
Qui ditescere

sustincnt qiii mulla voliint


,

; ,

' '/,
)- -
^ -, ,,.,
sibi inducunt. ,

,
possidere. Non dico, Miuistra laboranti; at saltcm
,
;

jube puero ut hoc


grave
tcnersB
ct molestum? quomodo enim
pucUs lougo
faciat.

spatio
Vides quam non

nos exsiipprcnt ? Nos


esset ,
sit

ciim
D
', •

-
pudeat rogo quod in iis qua; ad mundiim pcr-
-
,
,
,

tinent nusquam eis cedimus, non in bellis, non ,


'
in certaminibusj in spiritualibus
nibus plus quara nos ferunt
pr.Tsmia , ct volanl allius lamqoam
, et
autcm certami-
majora rapiunt
qiia;dam aqui- , /.
^,

,,'• , ''
nos autem tamquara giaculi infcrne circa oi-
lae :

-', , ^, ,

'-

.
dorem et fumum scnipcr versamur. Est enira re ,

vera graculorum
structoribus etcoquis cogitare. Audi priscasfemi-
nas
femina;
: magnae
,
eiiim,

ut Sara
el

,
bguriloriim

magnK
Rebecca
et

,
canum demensK

admiiabiles fucriint
Racliel , Debora ,
/,

); /
. -
-
Anna
viros
: etiamque tempore Christi tales erant
Dusquam sunt piaetervectK , sed lociim tene-
; sed
/,/,) /
•, ;

/, '/, ;

/ /.;
bant scciinduni : niinc autcm contra feinina; nos

praitcreunt et obscnros reddunt. Quam est hoc F /,


ridiculum et quam pudendum I Kos locum tene-
' /;
. ; ,

,

muscapilis,
sumus ut eis
et

impeiemus
vincimur a corpore? Constituti
: non iit sohim impere-

, ,
/ • - ),

,/
,(,,

Nam
mus, sed imperemus in viitute. qiii impe-
'
/
',

rat,

tute
hoc maxime debet imperare, ut vincat vir-
: sin autem superatur, non amplius imperat

. -, '
^.

.
ncc lcnet principatum. Yidistis quanta sit xnins , ;

, ,
advcntus Christi ? quoraodu exsecralionem solve- ,

rit ct maledictionem? Plures enim sunt virgines / ' '


apud inuliercs,

MuUeruinCl iDoderatio, plures viduitates


Tiriuies ei
^Jjscoejium femina cito emiserit.
major cst apud
:
iilas

Cur
temperantia
nullum vcrbum
tii crgo, dic
)/ ,

,
--
[Mar- vil. £/ ::ay7!v2ts y.Mv7.i('
,

,, .,/
cpa Toi?
r^
'2
.
/?),
•[ };
EPIST.

?,
F.lMIKi.

)
-
-
,
C.Vl'.

I*
(lixpiis
1\

iiiilii ,

mulierura
. HOJIII..

tiupi.i ct oljsciiMia loqueris?

fpininas clc|)loiatas
siii
Xlll.

ornandi studiosuin,
dclictum. Scd in hoc quoque vos viri vincilis, qui
;cquedclcclr.mini alquc ornatu proprio.
: cst
Ne
quidem
et hoc
117
milii cnira
gcniis

cst cjus

Non
. /,
illis

, ,-
.. " - ,
/0•/;
• -
ciiim cxistiino miiliciem ila suis auifis ornari or-
namcntis, ut raaritmn uxorls : non ita sibi placet

;. /,
,

,-
, ?,
,


; ,

-
ob zonain auream, quam quod iixor auniin
Quare

qui
C qiiantiim
in

autcm non
vos quoque causa
scintillara cxcilatis et

est tantum pcccatum


est in viro. Tii es constitutus ut
est

flaramam acccndilis. Alio-


confcienda, qui
gcstct.

unilieris,
illain

. componas : iiLique vis habere primas partcs :

• ',
, ergo in lioc qiioque ostende ex rcbus tuis, quod
illius

magis aptum
supcrvacanei sumtus miUa
el conveniens mullcri
tibi sit latiti.

iit
Est
oinetiir,
,

- ;

,
, ', . -
-
qiiam viro. Quandoergo tu non
illa effiigiet? Habent illa;
effiigis,

etiam qiiamdam inanera


quoinodo

, ,
',. ; ,
/;
• 1}
gloriam

tem siipciant
; sed

gravitatem dico et honestatem


,
hoc qiioque
siinliracunda!; et hocest comimine. Inqiiibiis au-
ea

tem, erga Christum dilectionem. Ciir ergo, in-


sunt
est viris

ampbus coinmunia,
,
Cuiuinune

fervorem, piela-
:

/, , .
' -- qiiics, eis intcrdixit scde doctoris? Est lioc quo-

, \
•/;
,

/_.
qiiesignum, quod multum inteicst inter eas
viros,
Paiilo
sanctis,
et

enim
quod magnre
, dic quaeso
mulieremne ad eam
fuerint
, docente et Pctro et
qua; tiinc

icin prosilire opor-


ct

eiant.
illis

, '. /
tciet? Nunc autcm co veninuis ncquitise et im-

, <). probitatis, ut etiam mcrito quKiatur ciir non do-

E ccnt nudieres
imbecillitatera.
: usque adeo advenimus ad caruni
Haec dixi , non qiiod vebm cas
cxloUere, sed nobis ipsis pudorera inculerc, cru-
dircque et monere, ut impcrium et principalum
qui nobis convenit suscipiaraus, non ut simus

majores, scd ut provideamus ct curam gcra-
iniis et ex virtiitc vitain instilLiamus. Tiinc cnim

in eo statii in quo convenit eiit rorpus, quando

opliraum principem qui ei imperel fucrit asse-


quiitum. Faxit autem Deus ut et femina; et -viri

ad Doi placitnm omres vivaiit, vU dlgni omncs


liabcaimir in illo die terribili qui fiuamm• bcni-
gnitate Domini , et bona promissa conscquamui',
in (jhrislffjcsu Dominonoslro.
:
, ,

8 ?. JO.VNMS CHKYSOST. . CO.NSTANTl.NOP.

/
IIOMILIA XIV. 103

,,
i5'.

Cap. IV. V. 'S.S.Propter quod deponentes men-


daciiiTn
cum
loquimini veritatcm unusquisque
,

proximo suo : quoniam sumus imucem


meinbra. 20. Israscimini el nolite peccare:
Aio

,. [ )
5( •
i'lXr}jbn '.
-

,
sol non occidat super iracundiam vestram
27. nolite locum dare diabolo.

1.

el in genere,
Cum

Ha;c enim doctrina

?
dc vctfrl liomine univer.se
jam eum
ad discendum
quando etiam discimus singulatim. Quid autem
Propter qiiod deponeiites mendacium.
describit cliam sigillalim.
est facilior
dixissct

.

/
, ,
-
)-
^
, ;
[.

.

,
'J ; ;

Quod mendacium ? num dicit idola? Non de iis


dicit Dam baec quidem snnt mendacium ; sed
:

de illis non nunc agilur; nihil eaim his commune


cum illis scd de mendacio quod profert alter C -
,
. .
/, .


.,
:

cum altero, quod est dolosum et fraudulentimi. ).).- -


Loquimini veritatem unusquisque cum pro-
, •
,

,/ ' -
).
ximo suo. Deinde quod etiatn pudorera magis
incntit Qiwniam sumus invicem memhra, ne- . •

,., , '
: ,

mo decipiat piOxiiiiiira. Qiiod quidem dicit psal-

,;,
Psai. 11.3. inographus sursiiin et deorsum agitans, Labia do-
losa in corde, et in corde loquulus est mala. .
Nihil est enim, nibil est quod aeque pariat ini-
micilias, atquedecipere et fallere. Vide quoniodo D , '
-
^,/
eis ubique pudorem inculiat per corpus. >ie fal- )
lat, inquit, oculus pedem, neque pes onuluni. ou/i

Ut puta, sit fossa profunda, et super terram

,
, , ' ,,;
si

positis

piscbcat ooulis
arundinibus et teira opertis, in supcrficie
opinionem terrE solidae

num sit iuferius vacuura


; annon , ).' ;^ ; ,?

, .
utetur pede, ut sciat ,

resistat ? num non fallat pcs, scd

,
an remitiatur et

- •/.
;

quod cst renuntiet? Quid vero, si serpentem vi- ,


derit oculus , aut feram, num fallit pedem ? non
,
statim renuDliat ? TUe
rit, non amplius
autem cum ab eo didice-
pergit.

neque oculus, neque pcs invenerit quomodo dis-


Quid autem , fjuando

, —. ')
;
,
;

' ;

,, . .,

/jv

,
cemat, sed totum
nenum
niine.
lctale necne,
sit odoratus, ut iitrum
num
Quare? Nara seipsura quoqiie perdit
os falbt odoiatus ?
sit ve-
Mi-
si fal-
/;
),
, ^,
lat sed dicit quod sibi occurrit. Quid vero lin- •

,/. \, -
:

gua, fallitne stomacbum ? non cum amarum qui-


dem viderit, rejicil ; sin aiitcm dulce, transmit- ,

til ? Vide luinistcriiini, ft scrvitutis remunera-

[ «^59 marg. Savil.]


' 1

), ;. ,• - IN UPIST. 0 KPHES. C.VP. IV. IIOMIL. XIV. 1 I9

-., «?-»."
, .

/ .
,

- , ,, , , ,
>,

,
/

-
tioncm
ortam, idquc alacri
™°•
si
...
''^
: vide curam et inOvidcntiam ex veritale

""'* ^^^^''^
siimusalter altcrius mcmbia. IIoc est iiidiciimi
et

•"=
promto, ut
m^xiamur
ita dicam,
ncc fallamus,

, >
aiii-

/. ,,,,
amicitia; contraniim autem, inimicitiaruni.tjuia
»^s .. uu* ci/v*>* ,
, ,

,
,

j^
,

^
,

,
,

vero, inquit,
;

•.
si
• • -j-
insidietur ?
. /-» j
Quod verum est .
-
j•

^^^ .
„.,,„ ^; insidietiir, est mcmbnim. Dixit

aiitcm, Ne mcntiamiui adveisus lllCuL•Ia. Irasci-


) jniiii , et nolite peccare. Yidc sa|)icntiain ct :

dicit quomodo Don peccemus, et eos qui non obe-


,'
.
/
.,,

£ 0£
,
6

'
^ .

,,,.„, ,

,
.

,
, ;. , -
'
»

'
S•

, „
,

"'- U

dicrint rnrsus
tit

aicroto

viscera

iUc ut ea taciat
quidcm
r
siia
.,,.'.

.
relinquit
spirltualia. Sicut

dicit qua; sunt


.•
sustinuerit,
:

•.
agenda
enim
cnira

.
:

famen
quod
euin
diinit-
mcdicus
,

si
.

. ,
persuadendo adhibens

.' ; ,\
despicit, sed consilium ,

,.^,,^,,^ ^,^,,^ ; ita ctiam Paulus. Nain qiii illiid

• ' quideiu facit, nempc qui dcspicit, gloriam sulura

', ,' , .
Ti quxrit, et segre fert quod sit contcmtus : qui
• autem sempcr quaerit sanitatem laborantis^ hoc

. \• -
5 """"» soU.m spectat ut jacentem reslituat. IIoc
<„ J, > \ \ , f I , \ ~ quoque facit Paulus dicens, Nolite incnriii si :

^ ^,

-
. . •

^ ^ . .^ , . quando
^ autcra oita sit ua ex mendacio, hoc quo-
!
, ,
j- •. ...

, / .
• •
; r

/ '.
J .
' ' ' ' ' . 1 •
q^ig riirsus curat. (juiu cnim aicil Irascimini, .

\^
- ^^ ^^^.^^ peccare. Bonum est enim irasci

. , -
;

c jed si quis aliquando in eam incidcrit ciilpaiii,

^ tamcn sit diuluiDa. Sol, inqiiit, ocailat


, siiper iracundiam -/. \ is ira impleri ?

.\ , ,


sufficit tibi

l^js
una bora
relictis inlmicis sol recedat. Ortiis est

cum luxcrit apud


et altera et tcrtia ;
ne vo-
a bo-

,^,, -
\ , -,/^ 1 ' ' nitate : nc recedat iudifrnos.
• 11
,,.„ ,,, / J Nam S1 Dominus eum misit ex multa
.....
,
bonilate,

,' '. ).
."
,

•^
^ ' ... 7
'
et peccata tibi remisit, tu autem proximo non
^

, ^^^, mah.m. Cum hoc au-


^.^^-^^^-^^ ,.;jg sit

,
^^^ ^^^\^ ^st aliud quoqiie : timet Paubis,nc si

'' '3 /
, eiim qui est injuria affectus in solitudine
*Av vu; -^ invcnerit inflammatiim, ignem acccndat. Nam

'
,
. .
, \, -
'

,
"'-

-
-^
X >\ tf, > ,

,~

oii
,,
.
»/5,

5
, > .-
quamdiii,
exsatiari
conciliare, ct rccens
,
apprehenderit,
noctu quoque coactiim
^^,^^^

,„,„„, ^^^^^.^
.
:

,
dum
quando autera ventuia


est dies,

^^j ^^^^^; majorem parlem rcscciicris


^^
nialum
multa excutis,

poterit dies sequen.s,


et
esstin!rue.

cst

congregalum cxstin-

possis, dat luisus scqiienli no-


Nain
licct

vespcra, re-
si

mabim
nox
tibi

, /,
." ,' .
cti

dum
coactum
lit
ex co quud cstiebctum majoreiu rogiim facien-
:

calorc

pra;bclur tempestatis,
et

ct
sicut sol,

condensalum pcr noctcm, non


diiirno mollire
si

dum
quod

ct
est aeris in

dispprgeic, occasio

rcliqiiias
nubcm
potiic-

apprc-

• [M.irg. Savil. 'jr.o-iar, , ct mox ."^/;9i. Recte -,, sed ila m dc secunda pcrsona accipialur.l
,

20

licnJerit, et eas rursus aliis

^
S. JOANiMS CIIRYSOST.
vaporibus alucrit :
AliCHIF.P.

') .,'
COASTANTIXOP.

,^,
ila

llaqiio
eliam in

rc diabolc).
ira.

sibi

Nam cum
sc constipatos ct cOiidcnsatos
stare, soliitis qux sunt
Nolitc locum, dare diabolo.
iuuluo inferre, cst locum da-
oportcret

nobis cum
,
umnes simul
et adversus illum
illo inimicitiis,
cs- "'^^, '
/. ^ , ,-
'!;.

jiibcmus ut altcr in alterum convcrtaraur. Nuin-


f]iiam

luicitiis.
cmin locum sic habct diabolus ul in ini-

. --
sin
2. Hinc
qiiamdiu quidem

aiitera
mala nascuntur innuraeia. Et
sunt
quc quidquani babent varuum, stant
corapacti lapides

contigcilt solius acus


tioncm aut riiptiiram, qniunius
tencat,tt^^mmurumpcIvadcntem,L•ocmIliadis-
pili

pcrdit : ita etiam in diabolo; qiiamdiu qui-


Ceri
,
sicut

nc-
infiacti;

perfora-
solum locum
f vov
'
,,
/,
'•/
^
?
,
,
,
^
^/
-
',
^^^{^
.' ,

,
-

^-,-
.solvit et
^^^
dem

do
fiicrimusconjuncticondensaliqiicacbenecom-
pacti, nibil

aiileni nos
omnino
parum
iufert cx
mollierit,
iis qua; sua siint ; qiian-
tamquam toncus . /,
>,)
,

quidam
etlioc cst
autpm
influit.

qnod
Ei enim semper soloopusestinitioj
difllcidtcr recte

facto ipse sibi orania dilatat

aures apcrit calumDUs, et iis


componitur: boc
: deinceps enim
qui falsa dicun t major •
'/\
.
)
,

-
,-
,

/--
,

adbibetur Gdes: namdisceptanteshabentinimici-


tias,nonjudicantemveiitatem.EtsicLitsisitamici-
tia, ctiam mala vera vidcntur falsa ita etiaiu si , ,
' >3,

,,,.,, -'
j

sint inimiciti;L•, cliam falsa videntur veia

mens, aliiid judicium, cx a;quo audiens, sed


: alia est ,

^. ) - iyLOUo'* ,

Tnimicili
quDinodo
Ccilandie.
t
cum magna inclinatione et

bum additum lotum


alteram partem pro-
peDsione. Qucmadmodum cnim in libra phim-
trahil: ita bic etiam pondiis
,,
ov.
/ •

inimicitiarum, cumsit plumbo giavius. Quamob-


rem rogo agamus omnia , ut ante solis occasum
cxslingiiamusininiicitias.Namsiprimoet sequenti
, 7:. ,
die eas teniiens, sa;pc eliam ad
lcndis, et de cctero ipssseipsasaugent inimicitias,
nec aliquo indigent;
suspicari facientes,
et quae alites dicuiitur
annum usque ex-

eliam gcstus babitusque et r


abtcr
'
, '.,
',
, \
'
xal

-
quodlibet furorcm invebunt,
SC babcant

ciis
quam
nec audire sustinente, sed
loquente omnia. Quomodo
e.x

miis? quomodo flammara exstinguemus? Si nosti'a


et efficiunt

furiosi, ira ncqiic noracn dicere


maledictis et convi-
ei'go
ut pejus

iram molie-
; ,
' ;
, ,• ,
/ ,
- '

'*

ipsorura peccata raente versemus,


Dcodebeamus, ct adcireddendamrationem simus
ac qiiantum

; -
cum, sed nos
: si

Ixtitia alficiinus,
cogitemus quod
ipsos: si cogitemus
nostnim inimicum, qui Teie
iilciscimur inimi-

quod diabolum
esf D ,
, ).
naiis
*.

o;" ii-j.
/, '

)>er qiitv, vel in qitibus ]


.
* [5/-: addilur in marg. Savil- P.iiilo anlc Du-
, :

/ , ,.,
IN EPIST. AD liPHES. CAP. IV.

)[ 6 ',
IIOMII.. XIV. 2

-ci
ouy ?) ? iiiiiniciis, piopter qiiem mcrabiO nosliO injuriam
facimus. \isaccfpta; injuria; psse memor, cl ini'
) micus ? Sis inimicus sed diaLoli non meiuhri
;, ,

, . , .-
,

'/ tui. Piupleiea nosanimo cl ira aiinavit Deiis, tion


, ,'- ut enscm in noslia coipoia adigaraiis, scd ut to-
'
- . tiira gladium
iu diaboli pectus iinmeigamus. Illic
ensem usquc ad capulum, si vis, ct ipsiim
iiiclude

^. , ,

,
, capulum, nec umquam evulseris , sed ctiam addc
) alinm. IIoc autem fict quando nobis ipsis parce-

.--

uiiis, quando placatc intcr nos afftcli ciimus. Per-

),,
,,,,,',,-
iva caiit pecuniaj, pcreat gloiia et bona existimatio :

luoum membium est mdii omnibuspietiosius. Ha;c

, /;.
; apiid nos dicamus Ne noslias natura injiiriam
:

faciamus, ut pecimias acquiramiis,


sequamiii•. 28. Qui furatur, jam non furetur,
iit gloriam con-

.,;; ,
^
; inquit. Yides quasnam sint meiubra veteris bomi-
/', ^.

,
iyr, /fziciv ni.s? mendaciuin, acccptx injuria; recordalio, fiir-
'
.-
''
1" tiim. Cur autem non dixil,Qui furatur, castigetur,
torqueatiir, sed, JSOn amplitis fiiretur ? Magis
^^^aiilem laboret operando bonum manibus siiis,
-•)
ut habeat unde Iribuat necessilatem patientL

,,' •
, /, Ubi siint qui dicuntnr Cathari, id cst niiiudi,
;
qiii
prr, •
orani sordeplcni ita se aiidenl nominare? Polest

enim, potcst crimen
' ;
exiii, non solum co quod de-

,/ '). /

sistatui- a pcccato, sed etiam co qiiod fiat boniira
./;.
' aliqiiod. Videtis qiiomodo oporteat exueie pec-

. cala ? Furati sunt ; hoc est peccatiiin admittcic

^ ,.^
:

,
non furati sunt boc noa peccatum solvere sed
' - ; est ;

" -
qiionjudo? Si laborarunt , ct aliis impcrtieruDt

'),
; , ,
sic solvcrunt peccatum . Non vult soluni nos labo-
B rare, sed ita laboraie ut aliis inipcrtiamiis nam
, >
;

'• ,
, ,
ctiaraqiiifuratur opcratur, sedmahim. 29. Omnis

-
.
; , ,
senno malus ex ore vestro non procedat.
,
Quis est sermo malus ? Is, quem etiam dicit olio-

- suin, deUaclio, obscoeniis scrmo, scunilitas, slul-

.,' ,, •
*
liloquiura. Yides quomodoexscindit iras radices,

,
.,
ineiidacium, fiutum, iutempestivam disputatio-

, .,
iicm ? lllud aulcra,_Yo« amplius furetur, non tain
dirit illisigDOsccns, quam mitcs et clementes cos
rcddens qiiibus facta erat injuria , et siiadens ut
eo coiitcnti siul, qiiod non sintca amplius passiiri.
Bcne aiilein dc vcrbis raonet : Non sohim cniin
rcriim, sed etiam verborum pcenas damis.s. Sed si

quis bonus ad cedificationem fidei iit det gra-


tinm audienlibiis. Hoc est , boc soliiiu loqiicic

ipiod aedilical piuximum, niliil autciii .siipervaca-

nciini.

sis

'•
[Kesponsum desideranl Halesius
KxOuji^i, Calliari, Novaliaui,
.ipud Cyi>rianum . Euscbiuui in
et Bolsius.]
de quihiis miilta vidc
llisl. Eccl. ot Kjii-
* [
pliaiiium.
av mallel DuDiCus.]

roM. XI.
;
,

^
122 S. JOWNIS CIIRYSOST. ARCHIKP. CONSTANTINOP.

. -
3. Proptorc.i cnini libi os ct lingiiam dcdil l'
6
),
,, ,
^ ". /: -
Deo agas gratias, ul proximum axlidccs. <",
Dciis,

Quod aidiricium destruas, racliiis csl silcrc, ct ' •


l'vot

-
si

nuinqiiam loqiii. Nam luanns arlidcis, qiia^ pro Kai \\>,


striicndis iniiris dcpiitatx , didiccrint dcstriicrc,
Ktenim pi'v,

' . ', ' ,


jure csscindciontiir. lioc qiioquc dicit

rsnl II 4. psalmographus : Perdet Domimis omnia labia i^? •

dolosa. Hoc os est causa omniiiui malorum, imo y.^i^l '^i

vcro os, sed qiii eo maloiilnntMr. Hinc rontu-


/. ,.,/,/,,,
Si

melia;, malcdicla, blasplicinui', vohiptatum fomi- '' , , [1:|,


tcset inccndia, caedes, adulteria, furta, omnia CS
eo nascuntur. Et qiiomodo, inqnit, caedes? con- •/,

'
;

, ,,
tunicliaadirain,ab iiaad |>lagas,aplagisadca;dem ,

dcvcnisti. Quumodc) adidtcrium? Ha-c vcl illa tc, /,. ;


'
/,,
. .
inqiiit, amat, boni quid|)iam dc tc cst loquuta,

'-
' -
robur tuum rclasavit deinde tibi sic quoque

,
,

; ,.
acccnditiir cupiditas. Propterca dicebat Panliis ,

Si quis boniis. Qiioniam crgo vciboriiin


profii.sio,

jnsseiil, ct
merito di\it indcrinitc, ut qui
foimam dcdcrit. Qiiamnam?
niiilla est

illa loqiii

Si quis . ,
,

/,
,

^ ^,
'
..,
acdiflcat, dicens. Aiit

Mouiiishabeat gi-aliain. Ut
Loc
piita
dicit

:
, ut qui audit
scoitatiis est
,

fiater
tibi

,
mov.

. . •
/,
?)

^^ insolcntcr probro ac cor.tnniclia


cum
scd
hiJibiio
eum
injcccris. Sed
niagnam das eigratiam;
ci insultcs

si ci
:

hedis, ut par csl, ut qui scinipulum


auditori

suadeas ea quae sunt agenda,


si enidias iit
afficias,

iiibil prodes

bona verba
ncc

ei , .-
X='P'''

s'fl?
' '
°'''

, .« , ,

3>)
,

.
cloquatur, si dociieris ut ncmincm malcdicto ap- ,

'-
niaxime ciim cnidis, das gratiam; F
pctat, ct ci si ,

-- ,

, .-
loquaris dccompunctione, dc pietate, de clccmo-
syna, ha!C omnia moUiiiut cjns animum. Pio bis
oinnibiis fatcbilur se tibi habcre graliam.
risiim muvcris, si Uiipe loquutiis fucris, magis
Sed si ^'h'^''}^-,
«'' ' ,
*Av

,
^-'''(i^ '^'i^

acccndis; si laudaris neqiiitiain


Igitur vel hoc diccndiim :
, dejicis et perdis.

vcl ut eos rcddat gra-


ouv
. •
%
-
tiosos, itadixit. Ut eniin ungucntum dat gratiam
, ,

Car.i.i.z.
iis qni siint cjiis participcs, ita eliam scrmo bo-

mis. PiOpteiea quidcm etiam dicebat Ungiten- , •


.
(-:

, , ) -
'
'
tiim effusum. nomen tuum ,
quod eos faciebat
spiraie cx bono illo odore. Vides illum qiiod ,

-; ,
sempcr suadft, hoc quoqiie niinc dicere, ut
mandet unicuiqiie Kdificare piOsimiim pro vi-
Qui eigo aliis bacc suades, raulto inagis
ribiis ?

tibiipsi. . Et nolite contristare, inquit, Spiri-


qiii

•^') '^°

,
,

, . ).

,
- -

,.
tum sanctum. Hombilius hoc ct tcrribilius :

"
<.
/'/,.. ^.
quod quidein

qui spernit,
Ilahicquoqiie: Si
dicit ctiam in Epistola

louicenses: illisenimquoque laleqiiiddicit,


komincm
verbum
spernit, sed Deiim.
dixeris conturacliosuni
ad Thcssa-
iV«m

. , ,-
= [ajopSow marg. Savil.]
,

.
;,

^,
',
.,
,
[
. , <,
,
)
. ,.
(

-
;
AD

KPHF.i.

-
'-
'.

<'-
1\.

si fr.itrciii ]'crcii.sscris
\1V

Spiritimi alfccisti tiislitia. Dcindc est ctiam ac-


cessio bcneficii, ut inajorsit arcusalio

contristare, inqiiit,
, illiim

Spiritum sanctum, in qiio


[ Cictissiiti

: Et
1 2.3.

, scd

nolito

,. . '
"Opa
,

,
oCix

, ,,

',
)
-
signati estis in die rctlemlionis. Is nus
gem rcgalcm
is

(|1
ira^ Dci
,

,
is

pcrmisit nos csse sitos


et lu
nos aLdiixit a primis omnibiis,

euin
ciiin iis qiii

tiistitia afficis?
fccit

sunt ob•
gre-

Vide

- Ncnn qui

, / ,. .
, illic i|iiidcm teiTihililor dicit :

hi sjiernit, humiiiein Sj>ernit, setl Deiim ; liic

, • aiitcni apposile ad piidorcm incuticndiini, Aolite

Aii

,4
" ' ''
'' , -
. ' '-
, ,

/,
. D
contrislare,
signati eslis.
gilla
Huc
siistiileris. Os

dicas, JVdiil csl


mqml

lum contiimclia affeccro. PiOpterea magnuin


, Spiritiim suncluin,
.signaculiim sit in oie
splriliialc

si

malum, qiioiiiain niliil ossc videliir. Nain qiia;


iiiliil

tiirpc dixcro, si liiinc aiit


tale
iii

: ne
luqiiitiii•.
si-

il-

esl

( iii-
;

'

. , liil essevidcntiir, facilocoiilciiiminliir; aulciu

'' -
contemnuntm•, eliam aiigcntiir; qiia; aulcm au-

'
. .' . ; ; gentiir, (uilil inciirabilia. Os habes spifitiiale?

, /,
; Cogita qiiud vcibiim discris prinuim qiiando

' ." , '' ,-


; , loqiuitus, qiianta sil digiiitas oris tiii. Pa-

, -
,,.^., vocas Deiim , ct fiatrcra stalim injuria
afficis ? Cogita undenam Deum vocas Patrem.
natura? scd potueris. viiUUc? sed nec

'/ '.
.
, , /-- Ijoc. Scd unde?
^ u„,jta ,„iseiicuidia.

Patrcm,
sula benignitale el clemcutia,

solum hoccogita, qiiod


Quando eigo Dciini vocas
facis indigna

' .
' , ' ',
illa gcneris nobilitate, conliiuielia afficiens; sed
"©,
/ -
;
qiiod etiaiu abenignilatc ctclcincntia babes nobi-

.
, , .' -
,',/, ' ; ,

,
, ,
lilatcm goneris.
ciini

Hkc
ft.atics.

||a aflicis?

^;
Ne oani cigo dedecoic aillcias,
eam quidcm acccperis a lienignitate et cle-
f mentia; cnidelitate autem
s„s Deum
Sed
gsl iniuiicis rcmitlere,

orare, pro
siint
iis
lia;c
voras Palrcm,
et s.-cvilia ntaris

sunt

qui oderunt sanguinem cflundcre.


digna fdio Dei, inimicos,
(ilii

pro
et eiim contiime-
Dei. Opiis fdii
CluciigcntiL•.s

ingrato.s,fiiics,
adver-

inq)iidcntcs, insidiatorcs, cos fralrcs faccrc ct herc-

dcs, non autcni eosqiii facti siint fialrcs, tamquam


mancipia aKiccrc contiimcba.

, ;
'" 4. Cogita qua;nara vcrba loqiuitiini cstos tiiiim,
, •

. ,
qiianam men.sa sit digiialiim ,
qiucnani langat

'.
,
. , ',
, ,
- ;

;
El
) 3 ,
-
qiia-nam giistct
fralri nihil

Qnomodo
frater

cnini ,
,
giave Kiccic
,

crgo vocas fialiTin


quomodo
iiostcr,
qiionaiii

dicis ,
fiiiatiir

cxistiiiias

Pater
miiUas significat prrsonas. Cogila
!'
S/
illi
aliniinlo.

nialcdicens?
crgo non
noster? ilhij
Tc

est

ciim qul))ii.s slcs lcniporc illoniiii iiiysleiionini


j

^
Mar^. Savil ri-jx i-.Oi/^v >/,-- 5;;. Mo\ idcni posl i/nii addil ./- ,
Il/f

citin Clionibim, ciim Scrapliim. Serapliim cnim


S. JO\NNIS CIIRYSOST. ARC.HIKP. CONSTANTINOP.

.
, ".
,
, :
- /
oonliimolia
lum iiniilol

gloriCicandi. (Jiiomodo crgo poteris cuiu

cere
CS
giura
ySancius, sanctus ,
ad contumcliam ? Dic qua;so
rcgiis
miiiius
afliciunt

scmpcr
, ncmpc

cibis
, scdos eoriim

sanctus
Dcuiri

rcfcrtura
si
,
unum
laiidandi

qui ore usus


csset vas re-
ct
illis

ad
so-
ct

di-

lioc
C
'
;
,
, ,
,', , ", ',
,
'-
.
, ,

.. .,
constiliiliim;

ad
vasis
slcioora
quoc sunt ad
,
dcindo aliqiiis

audcrctnc ampluis
illa destinata
c\ famulis eo utorctiir
rcponcre
ipsum stercorc
ciim viov )
. ';, -
, ;
,

Conir.1 rcplctum? Nequaquam. Hujusmodi res cst malc-


mjli.aicus.
(Jifciia

qua; scquuntur
Pater noster
^ bujusmodi
noster. Kt quid? cstnc lioc solum? aiidi cliam C
: Qui
qiii es
rcs cst

es inccelis. Statim dixisti,


ccelis

addidit
contumilia.

, clycvhmn teere-
Pater

,
/
,, '' '
. / , ',
;';

,-
xit ct mcnti lua; alas ct ostendit tc
'.
, ,

Patrem habere in ca^lis. Nihil agas, iiihil dicas


'-
CX iis qua; sunt in tcrra. In supcrnuiii ilbim ordi-
iicm terctulit, in cboro illo te inscruit : cur te

;;
; 3'
deorsum detrahis? apud tbiOnum
contnmeliaafficis?
i'cm cxistimct

dem coram
mcba
crepamus
afliciat

,
contmuebaiu
nobis conservum verberet aut contu-

rem
, etiamsi boc jnslefaciat
esse
cxlimcstis
?

contiimcliara pulanles
Sod si
stas regiiim

iie

fainulus qiii-

,
Res

statira in-
cara

;
,

lii
l> ',
',
Ou

, ,

.; /
,


-

aiilcm cum Clicnibinisstans apud ihroniim Rcgis,

;/ ,-/ - ; ou/i
contiimcba fratrcni aflicis?
cta vasa? annon ad unumeissemperestopusPnum
aiidel qiiispiara eis uti ad aliquid aliudPTues
vides boec san-

,
(, ;
^ ; .-
(
;

,
;

his vasis sanclior, ct


lcipsum
conliimolia
jiolbiis ct

aflicis ? cura
multo sanctior
inquinas? Stas
angelis
:

iti

ycrsaris
cur ergo
caslis ,

,
et

ct

, ;
' ,, ,-
)
-
contunicba afficis? Doraiaico oscido dignatus es, ^

, ;
;.'
.
( contumclia aflicis? Dcns os tuuin oinavit tam
miiltis liymnis angclicis,

gelico
plcxibus
, scd supcrangclico
, ct contumclia
abmento

afficis ?
, sui osculo ct suis ain-

Noli quseso. Rcs


utique an-

/ ' ,
',^ ,

baec, causa magnorum malorum ,


procul sit ab
animo Cbristiano. Dicendotibinon pci-siiadeiuiis, •

'. '
,

noqi.e tibi pudorem iuculimus ? Rcslat eigo ul te


^,„^l^ |^o^,j^ ?„„, ^^ ,/^
?ir,,itli. 5. tcrreamus: audi enim Christum diccnlem,
dixerit fratri SUO
isnis.

.

aiitem qiiod
, Fatue , reus
,
est
....
omniura
.
erit eehenncB
levissjnium
'
Oui
X
„,/
F , ;
'

',

3)«.
'

,
'

,>,
^
>

,
..
_

,
;
t

»- t~
.
-

^
,
i

r
» _i

,
,
^
i

\,

)•
,
gehennam concuiat
.
: qm uicit qiia; siint nimia;
. •
r ^ .
i. r- i r '

audacia;
strum ad benedicendnra
,
qua: non mcrcbitiu•?

cxconturacba magniim
: cs.
Enidiamns
bocmagnHm
damniim
os no-
est lu- 109 /.'--^^^'
5.
,
^'-^^^' "''^ ^'^^ "^P'";«

-
^ ,-
^ P^"^'•' "^" ^"^"^ '"""'^"

^
'^
criiin ; cst :

sunthicpecuniasinipcndendai. Imponaniiisostium,
vcctem icpagidiim nos exedamus, ',
,
et : ipsos si

' [ . cl iiifra : /.; siV; ^ ^'jcntXixCiv ^^ i--"jipi^/j.itiov .]


(),
) ^ , ,..
oix • "
IN

-)[
KlMsT.

-,
AD EPIIES. CAP. IV. IIOMIL. \V.

grave aliquod veibum aliqiiando e nostris denti-


bus exsilierit : rogemus Deum rogemus eum , qui

,. ,,, --
cst affcctus contumelia j ne id nobis indignuin
censeamus nos ipsos non illum percussimus
^,
: , :

adbibeamus mcdicamcntuin ,
preccs , ct rcconci-

liationein cura eo qui est aflcctus contiimelia. Si

, / .^,
in verbi^ tautam curam gcrimus multo magis
/>
,

.
,
lcriv
ci

in rebus nobis legcs imponamiis. Et si

aiuicos, qiiiciimquetandcmsint illi ,


habeanius
ctqucmpiaiu

' ,
malediclo appetierint, aiit injuria affeccriDt ,
po-
stula ab ipsis ut poenas dent. Discamus
hoc csse peccatum : nam cum didicerimus , cito

desistemus. Deus autem pacis custodiat raenteiiL


et linguam Ycstram , et muniat tuto miiro , nciu-
pe sui mctu , in Cbristo Jesu Domino nostro ,

ciiui quo Patri gloria simul cum sancto Spiritu.

» [SubjuDgil marg. Savil. //; -- , cjx £z;iv5v.]

HOMILIA XV.

..
'
, ,

. ,
Cap.
dignaiioet clamor
vobis
31

cum omni
. Omnis amariliido
et

malitia.
blasphemia
et ira et

tollntttr
in~

• ''
- 1 Quemadmodum in vas et vestimentiim iin-

,,. ^)
.

mundum numqiiam sedimiscrint apcs ideo enim et :

suffitibus et ungiientis bonisque odoribus locum


, aspergiint, barum rerum periti, vinisque suave
olentibus, et aliis oninibiis illinunt calatbiscos, in

.
OJv
'
,^
& ^ 4/

,
/-

D quibus sunt

Spiritu.
incessuiJE exeuDtes

gratus odor eas rursus abigat


Vas qiioddim
nostra anima parala ad escipienda examina gra-
tiaiiira spiiitualium ;

ritudo et ira, cvolant csamina. Proptcrea beatiis


sed
et quidam
:

si sit intiis
ita
es. alveis,

etiam in sancto
calatbisctis est
ne in-

bilis et aaia-

, ^
hic et sapiens agricola pulcbre purgat vasa nostra,
,


- non falcem tencns, ncque
E tum fcnciim et nos vocal ad cxanien boc spiri-
:
iilluni aliud instrumen-

.° / '
, tuale, ac congrcgans ipsiini puigat prccibiis ct la-
' boribus Vide ergo quomodo ex-
ct aliis oninibus.

)^-
purgat et cmundat cor nostrum expulit menda- :

6- cium, expulit iiam. Ostendit rursus qnomodo ina-


.

,

' ), '' •
,
hiin radicitiis cvelli possit
simus amari, inqiiit. Lt enim
: si mcnle qiiidcm non
solct accidcrc in

l» [Idem
/lU^OH
oJx iv
9» cvuSi«Ceu9i
/», -/;
rfiiSsi ]
«

*1
[Id.
[
avi;ix%Oxipet

lU. addit Ti Toivyv


y et mox 705/5 pro '^
^-] ;(.]
! 1

1 2()

Ijilc nostra, si modira


S.

fuoiit,
JO.V.NMS CHRYSOST.

moUis ctiam parx iis .«


'
Ar.CHlF.P.

'
CONSTAMINOP.
l-\ // ,
,-
enicilur riipto 1'cccplaculo ciim autcin vclicmcn- iasv &-|
/.
,

,
;

crcvcrlt, ct raoiilaciur clTecla f.icril.vas

''
lia ciiis
6'
qiiod illam priiis fercbat, quasi a Tclicmcnli
ignc

, '
' ,)^ '
in de- F

'
ultra jiotcst illam coliibcrc, et
excsiim,
"^
finitis tcrminis contincrc ;

viilsuin acriinonia dimittil cani, ct sinit cgrcssani


scd ab iminodica di-
' ' '/
^- -
impor- 0~b

'
toliim corpus pcixlcrc el siciit in iirl)ein
-
,
:

ct imraanissiraa bcllua,

; /
tata qiiaidam sa!vissiraa
^, /«-

[ ,''-
nuaindin quidcm ronlinelurin caicciibiis, ctiamsi^^
cffcrctur cl vocifcrctiir, neminciu polciit bxdcie ; \ ' usv

' -,/, -
quando autcin ira invaluerit, si perfractis qiia; in- ,

tcrjccta crant rcpagidis, possit cxsilire, ingenti , ,

tiimiiUu ot contm-bationereplct civitatein,ct omnes , Sii )>-


/,
abi"!!: ita ctiamin bili,qiintndiuqiiif]pmcoi!tine-

• ) '/ •
,

tur suis finib<is,nulliim nobis magnmu infeit ma- ->,

lum ; poslcaqiiam autem, riipta quK cam contine- \ ? uiv

// , ,-
1)8 membrana, nibil yctat quominus de ca:tciO in iv ,

universam dilTundalur naturam, tunc, etiamsi sit •

[ , -
rcs admoduin paiva quantitate, propler cxsii- ',
perantem in qualitaic vini, omnia alia elementa ,
]
SUO
proninquus
illo

uuum, ab
inficit vitio. Nam etinvento sanguine, quiest
el loco et qualilate,

acriorrni eFfieiens, et quidquid est


ca qiia; csl in
calorem qui

huinure symmetria
est in

propin-
ct
/ .,
,' '
Iv
ov
),

modcraticne tcrminos transiliens, ct bilem rcd-


dcns, liis fieta ausiliis, deinceps etiam in aba
membra bclhim
suam
ininem,
lia;c
geiit

indideiit amaiiliidincm,
et

a nobis
:

animara cxpellens, esspirare


omnia adeo exactc
et dcinde ciim omnibus
mutum

et
cfficit

cogil.

accuratc dicta
,
, ,,,.
' hu-
Cur
)
e
, -'

,
- -
-
-
,

sunl? Ut ciim ex sensili amaritudine senserimus ijnjyr,v

-
iuloleiabilc vitium amaritudinis, quK cadit siib

,, ;"
Ti
inlcUi''entiam, et qiiud toti qua; eam paiit auimu;

. ),
primum affeit intcritum, omnia sursum el deor-
sum pervcrtcns, vilemus cjus cspeiicnliam. Nam
ut ipsa totum elcmentum, ila
tiunibus,eura qiii
illa

captus fuerilabducit in gcbeuna;


baialbrum.Ut ha;c ergo exaclc persciutaiUcs, boc
malumfugiainus,et belliiam frenemus, vel potiiis
incensis cogita-

,/
., '
- , / ),
-;
"'
,
/-
, ) ) ' ., /
radicitus cvellamus, pareamus Paulo ipii dicit, u ,

*,
Oinnis amariludo, Expuigetur, sed,
vobis. Quid cnim opus cst ut ea; rcs milii •
lur
'
;) ' .
negotium cxbibcaDt, ct cas leneamPquid opus cst

ut custudiam belluam, cuin bccat ab anima aman- - ;

abduclam abigcrc ? Pareamiis cigo


darc, ct piucul piov, ,

Paulo qui dicitiOmnii amaritudo toUalur '


vobis. Sed prob dolor, quae nos tenet pcrversilas •
''
' [Fort. TTvfi;.] Lunius ]

[O.vmino ponciidum t\ marg Sa\il. tiy.i.iiy.i')•^.


,

IN EPIST. AD EPllKS. CA1>. \V.

.. ,
I\ IIO.MII,.

, ' > ,-
.
1 27
011 • Siov cmu oportciet proptcr liuc omnia faccre, suiit An«iiiu,lu
quidam adeo deincntcs iit sc quoque liac iii ic '"

,, , '-
,
tullcDd.i.
bealos ceiiseant, et in malo voliiptalcm acciniant

' , d glurientiii• ct alii eos iemiilcnliir. Illc, iiiquit,

'. ' , ;
,

, , ', • - cslhomo accrbus ct asper,cst scurpiiis, cslscrpens,

,
est vipcra; lciTiljilaii ciim existimant. Quid eigo

) ' ' -- arerbuin illiim cl aspenim liomo ? Ne me


timrs,

,' , ' -- '


, ,

7, la?dal, incpiit , nc nic pcrdal sum illiiis malilia;
:

vou '• imperitus : timco ne si me homincm acccperint


F simplicem , ct quse siint cjtis iiiliil pra'videutoin,

. . ;"
siios iiijiciat laqucos, ct suis irapcdiat

,. .,-
iii
retibus

,
,

al) illo paratis ad iios dccipiendos. Niinc ridco.

'. ^^^ -ci Ciir ridcs ?

tiiiicnliuin

qiiidem
,
Quoniam
qua;
ita
ha;c
siint
smU verba pueiOnim
timenda. Atquc ncmi-
oportct despiccre , ncniincra

, ita inidcre ut hoiniDcra accrbiim et nialiim. Ndiil

,,
''H,
;
-

;
est enim a;que imbecillum atquc accrbilas
illa facit et

2.
audivisiisqnod
amentes.
videtis quod rcs ca;ca sit vilium ? iion
: stultos

,, •
qiii vicino fodit foveam,sibi fodit ?
Quid eigo? est timeiidiis aninius plenus pei-
oOv, * lurbatione? Si quidcm tamquam damones
; ct

( ), '.
ftiriosos, oportct

stultos illi eiiira


ctiam acerbos timcrc,
tcincrc et inconsidciale
ct tamqiiam
omnia

-
(

, . , faciiint ),

rccte inlelligant
ogo qnoqiie id dico
qiiomodo
: si

sint res gerendae, in


autcm ut qiii
Loc

,' .; /
/ ,

;
/ ,
assentior.
dispcnsandas
dentia; pnidenliam aiitem
Nain ad
niliil

atquc pravitas ct vitium, frausqiie


est a?qiie
res

niliil
administrandas
aptiim alqiic

ieque impcdit
et insidia;.
pru-
ct

,, .
vidclis biliosa corpora quam sint injuciinda, cura
' omnis
' flos in eis emarcucrit ? qiiam sint imbccilla

. et gracilia el inepta ad omnia? Talcs etiam sunt

;
. ,,
',
, », pbv,
hujusraodi anima;.
moibus regius quam
est

vitiiim
eniin
et
aniraai

pravitas.
aliiis

Non

;. .
. ,
" ;
),
C eigo, noncst rcsfortisac vabdairaprobitas. Vidtis
rursiis ctiam ut exemplu pcrspiciiiim faciam id

qiiod dico, adducti.s


hoininis ct hominis simplicis et
obis iraaginibiis sccltrati

iicti? Scele-

, ,.
ralus ct vafer erat Absalon, et omnes ad suas

. '.•,
alliciebat pailes : vide crgo qiianta pjiis csset
)), astiilia et lualignitas: Circumifns, iuqiiit,diccbat:

,
, /;,•., ,•;
j.

ouy cst tibi judiciiim? yolciis iiniimqurnique ^•


5 - sibi conciliarc. David autem erat simplcs. et non

,.,4 ,^--
fictus. Quid crgo? Vidc anjborum finem, vide
D qiianta ille pleniis ftiit amenlia. Nam quoniam
alio spectabat quara ut noccict patri, in aliis

fiiv omnibus crat cxcaicatus. Scd nun David : Qui Pror. lo.
-/ emmambulal simpUciter,ambulitt cunfidenUr; ^^

* [ /allor, lci; o»i^i>5ivTx>-. Duniiis.]


1 2t

id cst qui curiose nihil quaerit,


S. JOANNIS CllRYSOST.
qiii niillum ma-
/[ (
ARCIIIF.P.

-
,
CONSTAKTIAOl'.

yp^eiiAOV !>

, /) 4 "/
,

,
lura moliliir. Pareamus crgo bealo Paiilo , ct y(op\; ou
accibos /,
miscrcaiiuir ac dcflcamus , et

' •

// -
agamus et faciainus, ut e\ coiiim animis

,
oninia

, \3 ;
e!thauriamus improbitalcni. Nara qiiumodo non
est aL•sur(lum, cura in nobis insit bibs ( etsi utile
, •

sit

ut sit
clomcntiim : nam absque
homo^ de hac loquor bile clcmenlari) quo-
bile (ieri non polest
:

, . ,- vOoJ
modo, inquain, non est absurJum hanc quidem


,

'\

1. Cor. ,
evacuare pro viribus, etiamsi pluriniumab ea ju-
vemur
re, ncqiic
; cara autem qua; est in

sludium ponere ut cvacucmus, ciim mi-


nimesit utilis,scd ctiam maxiinc
intervos esse sapiens, stiiUus fiat ut sit
anima

Ix-dat
niliili

?Qui vult,
face-
,
yapiv
/ /.
,

.*/ ,

.
i8. inquit,

-
.
(<)
sapiens. Aiidi ruisus Lucam quoque dicenteiu :
;

^rt.
4-•
2.
., Sumebant cibum ctim exsidtalione
cilale cordis, collaiidanles
craliam ad omnem plebem. Annon videuius
Deum, et
et

habehant
simpli-

a)Xk
,

/, - •

nunc quoque simplices et non Gctos communein


honorem asscqui ab omnibus? Jsemo ei qui est
' -,
-^,
/ - , ,

ejusmodi
ei
invidcl,

res secunds, gratulantur, et


rentur. Sin
si

autcm bomiDi
rcs suas recte gerat;

iDsultat, sisint ei res adversas; scd licet sint ci


si lapsiis sit,

acerbo successerint
nemo ^

mise- / '. . 4 ,/^


. '(.

, .'
quaDdoqiic rcs sccundas, perinde ac si aliquod /•/
' '). -
maium contigciit, omnes ingemisciint : siii autetu

, --
) •
Eoium ergo

/
adveis», omnes laelantur.
ei fuciint ics

misereamur ; tabcnt enim inimicos


dique circumeuntes. Jacob erat non fictus
communcs iin-
sed
' , ,
.
;
oloy
vafrum el ]Yam iii pra-
niahgniini vicit Esaii :

Sap.i \ 6 ,

vam et malignnm animam non intrabit sa-


pientia. Omnis amaritudo tollatur vobis : ne

.
')

/
.

maDcant qiiidera reliquise. Nam etiam buc si mo-


tum fuerit , solet ut ab aliqua scintilla inlegrum
, ". ,/, ,
-
,
intus excilare rogiim. Qiiid sit ergo amariludo,
'
accurate considcremus. Exempli causa
fraudulentus et insidiosus , dolosus ct ad raale fa-
sit homo
. -
cicndum paralus, suspiciosus : ab eo seraper na-
" , '•1/
;

•^
;

scitur ira ct indignatio. Fieri


tranqnilliis sit cjiismodi

gnationis radix est acerbitas et amarulcntia. Qiii


animus nam
enim non potest ut

ad gravem iram propensus, num-


: iraj ct indi- C

/ . /.

. • ,

, /'. ,! ' /.-


-^, -
cst ejtismodi, et

qiiam remiltit animmn, ut qui sit semper cogita-


bnndus, scmpcr tristis. Nara ipsi, ut dixi, priuii
,
*
sua mala scDtiiint. Et clamor, inquit. Ciirnara ?

," . -
clamorem ? Nain eum qui

.
tollis etiara est initis

oportet cssc talem. Clamor enim est equus fcrens -/; , •

ascensorem, nempe irara ct indignationcm : e(|uiim

juipedi , ct cvcrlisli ascensorcin. Audianl baec nia- D

'
[ T!:ptii>zn, Duiimis ]
• [Lrg. Hy oJoi. Idcm.]
:

.
'/'
• EPIST. .\D KPIIES. IV. IIOIMII.. \V. I 2C

•![ .
-^ xotl -/-|
cifeianliir.

iii
iinilieros,

jiiadicando
1
r|iia"

ct
in rc qiialibot

solo utile est clainare


(luccndonnisqiiain aulem alibi,
clamanl
,
el

nompe
vo-
Muliorcs
clamosii! tt

nr(|iir in prcfationc.Et si vis pcr res ipsas discere


nimiqiiaiu clamcs , et numquam iiasccris: ccce

niodum cvaciiandx ira;. Siciit ciiiiii licn non po-


test iit qui non claniat iiasraliir, ila (leri non potest
ut qni clamat non irascalur. Ne milii eniin ubje-

ccris gravi ira pcrcitiim, acceptique injuria; me-


moreni, ct qiii cst ijisa per se amarulenlia cl bilis :

nos liic loquiimir dc luijus vitii piomta siibie-

" /' .- ptionc.

5- Ad hoc ilaqiic non paiura confcrl crudiisse

, . "-
ou (itxpbv :oZ-o
animam, ut niimquani clamet et vocifereliir. Irae

,
TTTspi

/ -., -
pcniias amputas,
moiein comprimis. Sicut enim
si aufcras claniorem ; cordis tu-
non potcst ut

- ,
ficii

lucteUir, qni manus contra quempiam siistu-

, '. ''\ ^ lcrit: ita ficri

tiatur. Liga inanus pugilis,


potest iit qiii

rt jiibe
clamat irre-
piignare; scd

,
o\i

;/ ' , -
,'
,
• eain
pitur gcnns
polciit

'^^

ancilbs, lolam
: sic noque
cst excilat

mnlicnim, qu;E qiiando


domura implcnt suo clamore. S^pe
iia.

:
Claiuor aiitcm cliaui
ct inaxinie hinc cilo ca-
irasciinlur

.
', ; ., ''-
autein si donius aedifirata sil in angiportii , omnes
qui Iransciict , aiidiunl cam clamantcm, et ancil-
lam cjulanlcm. Quidnam fuerit turpius ct ma-

;
,
''), , , -
',, 7/] -
,
,

' Ti

;
'' /-
,
' ;
F gis indecorum quam
Onines statim prospicicntes qnid iUic
inleiTOgant
bcrat.
ergo?
:

Qiiidnam boc

tetenim; scd nec


Illa ,

oporlet veibcrare?
inquiiint
aiidire fletiis et

fiicrit

assidiie,
, ancillani siiain vci-

impiidentius ?
lioc dico

nec siipra modnnj,


ejulatiis?
factiiui sit

,
Quid
opor-

/,
/], '

, ' ',
'•' &., -/, rJ)v

*

ncc pro sibi factis
si

animam
in ininistcrio fiierit

ipsa
vcrbercs, laudabiinl orancs, et
scd si pro
suam
injiiriis;

la:dat

ncmo repiebendot;
damnabunt omncs sajvitiam
lebiis
abqiiid dclii
qnod scmpcr

: si
tiiin

pro hac causa eam


dico,
, sed si

, ',-
tiiis,

et ciiideblatcm. Et quod est omnium tiirpissi-

,
mum , suntadeo fcrae et truces, ut ita flagiis ts-

.,', ';;
'. ) ^ant ,
ut ne ipso quidem die exstingiiantiir vilji-
ces. Nudatis enini piicUis el maiilo ad lioc voratu,

« ad lccticas STpc alligant. Hci milii , non libi co


,

teniporc vcnit inmcnlem mcmoiia gchcnna;? scd

<) ,
' ,
nudas puclhdam, et ostcndis marilo, ct non vc-
reris ne te condcmnet? et cum raagis irritas, ct

, ,, ",
') -^; -
-
minaris te cam viuctiiram cnm misciam ct infc-
licein prius inniinaorabllibus malcdicti.s appcticris,

Thcssalidcm, fugitivam
lans. Ira cnim ne ori
,

qiiidcm
,

prostitutam
siio sinit
eam appel-
parccic,

'• Sic iii CuJ. Coisliniano , ct sic lcgcudum stisrica- * [t••;;. oiijo-zr,Ti. coj. Duna:us.]
Sa\ilius. Kdili nsr/iivT;,•. ' Tlicssalidcs vciicfica? ,
iira;stij;ialriccs cl malcGiiC
,

seJ
si
JO
unum
scipsaiii
spectat
probru
quumodoeani
S.

afflciat.
JOANMS CIIUYSOST.

ulciscatiir, ctiam-

Et posl li«c oiuiiia


, .,
ARCHIEP. CONSTANTIINOP.

]. , ,,
,/,
^' oiol

-
' , )-
tiimqiiam tyranuus qiii.spiam pra;sitlct, ct vocat 6, 5)
-
,

piicros, el ciim stolidiiui maritum illic slitcrit, co C


tamquara liclore utitur. Ha;cne Ceri oporteret in
acdibus Christianorum? At est, iuqiiit, praviim
gcmis audaxqiic
corrigi.

nereac con-igei-e, iiictu

magis possunt mordere,


ct

Egoquoqiieid scio;sedlicct
iinpiidens, ct qiiod

,
minis, veibis,
ct te liberare a
alitcr coiiipo-

qus
dcdccoie.
potcst

illaiu
;
,
/
'^.

,
/.
.
^,'
,,
,) ,

,

^-
'
Lnqiuita es vciba
ni-igis illara

oporteat vcnirc ad
tiirpia, cum
qiiam tcipsam dedccoras ? Dcindo
babieum, sunt vibiccs
sis ingenua, et

si

',
/,

/; ' , -/
,, -
. ,,
in cjiis

nudae tergo, et crudelitatis circumfert indicia. At d


cst , inqiiit, servorum gcnus intolerandum, si

'
, ,,
ikv

''
«•)-
-

,
''
fiat cis rcmissio. Ego qiioque id scio ; sed alitcr,

'.
'

ut dixi eos convcrte, solum flagris et raclu, /bv

. -
,

sed etiam blanditiis


!
libi
sit fidelis.

minis!ret. Si
Cogita quod tu
et bcncficiis.

sit ebriosa
sis

,
Tiia cst suior,
domina
aiifer
,

occasiones
et illa

- . ,
,.' ',
iov

.
'poJ,

',
>. \

/,;. /
cbiictatis ; voca maritum , ct admone. Annon vi- ^Av vj

des quam sit Uirpe verberari mulicrem ? Qui ad-

,-
,

versus viros latis legibus innumcrabilia statue- /


runt ustiones, quaestiones et tormenta raro mu-
'
, ,

lierem siispendiint, sed ad irapingcnJam usque


/_ ^-

,, .
alapam iram sistunl. Tauta autem iisi suDt ad- vpr/lv ,

Tcrsus naturam verecundia ut ne cum necessitas


-,
,

qiiidemposlulat eam suspcndant, masime sipra;-

..' ,
; -
gnanssit. Estcnim virodcdecus vcrbei-are mulie-

rem : si autera viro, miilto magis ei qua est cjus-


'
,

-
dem

.
SCXUS. Hinc Ciint viris exosae miilicres. Quid
,, /)
,
ergOj quando scortalur? Junge eam matrimonio, F ;

,
amputa occasiones scortationis, nc sinas eam de- ,

,
,

luxu diffluerc. (juid vero furctur? Ti oOv,


; -
liciis ct , si

Custodi et obscrva. liyperbolcn ! ego cro in- " •

- ;
, j,,

;''2 ,
quit, custos? ameotijm cur, rogo, cris
'
custos? nonne ejusdem anima:, ciijus tu
pai'ticeps?nonne eisdem a Deu est dignata?
ne cadem mensa fniitur Pnonne lecum babet com-
muncm gcneris nobilitatem ? Quid si cst, inquit
, cst

; ; ;-
, ''
ouy\

'
;

- ,.
,
Ancilla ,

quoniodo nialedica, et conviciatrix, loquax et cbriosa ? Quot


" aulem mulieres libcroe sunl ejusmodi? omnia au-
, ,
, ,,
*'

tem mulierum vitia

Deus Dummudo inquit , nou sit scortiim , cx-


: ,

tera omnia fer delicta et vitia. Etiamsi sit ebrio-


sa, etiamsi malcdica
invida, etiamsi sumtuosa, eliamsi cunsumens
et dclicta

, etiamsi loquax,
fcrrc viros jussit

cliamsi
fa-
,,
-^ • Sii
-,

jiitn olim liabeLanlur, ul \ iderc esl apud Aristophanrm tium et alio3.


cj isqiie scholiastcn, in Suida et aliis. Res est trita apiid 1'
{^'^S- ''i' '''' ^*" D"iaEiis.]
scriplores , el apiid poelas Lalinas Platitum , Ilura-
, ,

1.\ r.PlST. AD EI>HUS. C.VP. IV. IIO.MIL. \V.

.•
I ) [

.
, )•
),OJitouv ciiltates, liabcs vila; sociam : componerc vil.im

^ ,.
,

" .,
iicccssc tibi cst idcj lu es rapiil. Coiii[iuiic cigo,
^..
:

, !j/iXo- lac qinid liuiiu cst. Eliaiusi maiical eJLismudi ut


Nuvi non possit currigi ; euaiusi furetur, seiva quos
sunt tiia : nc illam adeo crucies : si sit luquax
-) us ci obstnie. Hoc cst sumuias pL•ilosophia;. Nunc
autcin qiia'daiii vciiiunt eo sxvitiic ct aL•sm•dita-
tis, ut caput dctcgaiit, et ancillas traliaut ca-

; -
,'
pillis.

Cur omnes Non

; ;
C 4. erubiiistis ? omnibiis ha;c

.
|•<.
, , - diciiutur, sed iis qiia; ad tautam traluintiir fcri-

• ;^ ;;
;-
talcin.

tii
Mulicr ne
auttm omnino vclum aufers ?
sit dctecla , inqiiit,

idcs
Paidus
quomodo
: i. rt.r.
*'•
1 1.

?) ,
teipsara conlumelia afficis? Atquc si tibi quidcai

^
'•
/ ) ' .' -
, '-
,
,

,; ; , ,
niido capitc apparcat, eaiu
liain :

dicis? Deinde
D Yiiga
tii auUiii ipsam niidans, nibil
, inquit, quid
eam
rcm

si non
Quot auttm
dicis coiitume-

giave csse
corrigatiir ?

,
et plagis castiga. haljes

/ ,', ( .
\> ,
tu vitia et delicta, et non coirigeris ? Hac a no-
bis nunc non dicla suiit pro illis, scd piO vobis

. qua; estis bbcra;, iit nibil faciatis iDdecorum ne-

. ^
, '. -
-
,
,

,
•/)
qiie turpe, ne vos ipsas laedalis. Si in his
erga aiicillam fneris erudita,
gravis ac aiulcsta
virum. Nam si
, multu magis tabs
ciim in tua
deprehendaris, multo iiiagis nibil
et si mitis, et

sit
ciis

potcstatc•, niliil
domi
non
eiga

..
tale faceie ta-

le facies, quando quidpiam prohibebit. Qiio fit

\, - '

, ."" ---
ut qiias in ancilla excicetui• philosopliia, imdliim
,

'

juvet ad cuiiciliandam maiitoiiiin bencvo-

lentiam. fl^am qua mensura mensi fuerhis, Matth.•] 2.

). / .
,,. ;-•, )

,
,
,

at

"/ - ,

,
,
eadem rependelur
et si te

ras ancillam raolcstam ac difticilem, nec


est tibi

liosa, iegre fercs

F cte in
quaedam qua;
par bouore, ne

summa
; non
gesscris
vobis. Impone oii fiemiui
csercuciis ut forti ct geneiOSo aninio fc-

addunt juiamcnta
si sit

a^gre fcrens
pliilosophia.
quidcni contume-
autem,
cam

Sunt cliam
tc
qiia;

re

au-
;

/'" . , '
: nihil est

-
., - ,
tem turpius quam ca qua; sic irascilur. Quid

^ . ',' ,,
,

inquit, si fuco utatur? Hoc pioliibc, et rgo

^. ,
, tibi assentiar : proliibe autcni a tc iucipicns, iion

metu, qnanlum exeniplo



tantiiin : sis in uiiiiiibiis

,,. ;)
, cxcinplar aidiclypum. Et blaspheinia iiiqiiit, ,

.' ,
vobis. Vidc quomodo proccdat ma-

,/•
tollatur
lum. .\maridentia pcpcrit iram, ira indignationcm,
•/; iiidignatio tlauioicm clamor bla,spL•cliaIll, id

,
,

cst, malcdicta ; blasphcniia demum plagas pla-

-
,

,
gas vulucra, ha;c moitcm. .4t nibil L•olllm vo-
luit diccrc Paidus , sed hoc tanliiin , ToUatur
ctim omni malitia. Quid cst ilbid, £7/;«

[:^:;; marg. Sawl•] [5!»TiAe-/ov5xv id. el paiilo aalc yuixyxiiOr,s-l


,,, ,

i3i
;nrt/iiirt

ciiim
qiii
.'Omnis eniiu
«niidam siciit
S.

malili.i

cancs
accodcnti qiiidem non allatrant, nciiuc
JOA.N.MS CHRYSOST.

iii

nioidciitcs
lioc dosiiiit. Siint

latcutcr
ciini
ARCHIEP. CONSTANTINOP.

/
,
, '/
/., -- ^
asgrc fcrnnt ; blandientes aiilom ct lcnitatis osten-
, fa-

, ) |.. ,.^-
dentes spccicm, cura nun sibi cavcntes appre- , lAupia

hcadcrint, cis dentes infigiint : ii sunl graviores, ' ,

quam qiii apertas siiscipiiint iniinicitias. Quo- ' ,^,


niam crgo sunl UomiDes quoque caucs, ncque
clamantes ncqne irascentes neque a3gre ferentes
'
,

', -
minantnr, sed clam dolos consiieutes , et inala

, , -
; , \ -
,

"/

'
strucntcs inmimcra, el rebus ipsis et faclis ul-
ToUatur

; ,
cisecntcs, bos qiioque siibindiravit.

inqiiit, vobis cum omni malitia. Ne veibis C *


quidem parcas , factis autem uiciscaris. Ego ideo
linguam cdstigavi
ne vchemcntiorcm rogum acccndcret
, et ejus clamorem amputaTi,
: si autcm ;
/. -
,

'
ctiam absque claraore cadem facis,
rogum et

an nescis incendia
carbones, quid tibi prodcst silentium?
illa essegrdVissima, qua;
et intus abs

cum 6, ,
,, .-
-
,
;

intus alanfur, non


circumsistimt
apparent singulis qui
vulnera quae non apparcnt in
foris

..')( , --
;•
? et

siipcrficie, et febres quas interna adiirunl ? Ita


etiam ira
Sed
litia

omncm
,

tristitia
et
illa est

paiva et
gravior, qua; depascit
ipsa quoque, inqiiit, tollatiir

tollamus amariludinem
afficiamus Spirituin
magna. Si ergo

sanctum
cum omni ma-

et
percamus,
malitiam, ne
animam. D

aufera-
et
^ ,

, . /6 ,
, . ... )' /_
, ,

, ,., , /-
:

miis radicitus araaritLidinera, eam abscindanius. ,

^,(5,
,'
Nibil boni neque sani oriii poterit ex amara ani- ,

ma : siint orania calamitates, omnia lacrymas <o•^

-
•,
omnia lamentationcs, luctus et ejuLitiis. vi-
detis quomodo aversemur bestias quae clamaDt ?
ut leoncm ursum ; sed non ovcm non est enim
,

illic clamor, scd vos quaedam milis. Porro ex

instnimentisqiioqiie musicis qua;ciimqiie clamant,


:

.\ ,

'
- •

,,
sunt ad sonum injucundiora, ut tympana et tu-
bae: quae aiitem non ita sonilura edunt, sed mol-
'
,,
-
..
liunt, ea sunt jucunda ut tibia, citbara et C-
,'
,

stula5. Sic nostram quoque componaimis animam,


ut non clamet, et ita poleiimus etiam superaie
irana, ct ea amputala ipsi primi friiemiir Iran-
quillitate,et adtranquillum portum navigabimus:
quem nobis omnibus consequi, in Chri-
detur
sto JesuDomino nostro,cum qiio Patri simul cum
sanclo Spiritu gloria ,
polentia , honor , nunc et

sempcr, et in saecula saeculoruni. Amen.

\if.iiM marg. Savil.]


,

\ EPIST. AD '?. C\P. IV. IIOMII.. XVt. ]53

-
. '. '>«
HOMILIA .
nSsa
[ . xDti C..4P. \ . 51 Omnis amaritudo

^
el ira el in-
,,
, /, ^- ' )
. .

dignatio et clamor el hlaspliemia toUatur

. /pr,<iTOi, vubis cuiii omiii malitia. 52. Estote auletn

. ,
'/ -
, '/ " .?' ,

-; p,
imncem
invicein, sicut et

1.
benigni ,

Non sufGcit liberaii a si opoitet as-


misericonles
Deus donavit

,
,

vobis.
dunanles

/ /, ,
sequi icgnum ca;loriim, sed ctiam miilto viilu-
tiim opus est exercitio. Nam iil a gelienna qui-

' ; ,

,
""

,
dcm
aiitem
da. An
libeieniui•,

regnum assequamur,

quaiido facta esaiuinantiir,


abstiDere oportet a scelere;
virliis cst

nescitis quoil in exteinis etiam judiciis,

et ad concionem con-
amplecten-
iit

.
;
-' ,
veiiittota civitas, ita liat? ex.tcrnis enimjudi-
v.J, =3- ciis vetus erat mos, ut corona coronaretur aurea,

, / --
Xpu<r<;)

non qiii niliil mali fecerat civitati , boc enim so-


a-oy • C liim siifiicit ad non dandas pcenas; scd cliaiii qiii

. .,, -
Diagnis eara affeterat beneficiis. Sic oportebat duci
ad huQC bonoiem. Sed nescio quomodo prope-

/., /. , '
mudiim me effngit, qiiod vobis niaximc nccessc
eiatdicere. Hujiis eniin divisionisprimam
partem, paiva quadam adhibita correctioac.
qiiODiam dixi ,
quod ne cadamiis in gehennam
rcsumo
Nam

'/^- sufllcit nobis reccssus a malo, intcrira dura dico,


mibi yenerunt in racntem qiia-dam

,;,---
, iriina• terribi-

D les siipplicium infcieiites, non iis qiii inali quid-

',,
^
,

/, piam admiseruut, scd eos punientes, qui boni


^, aliquid praeterraisenint. QuiEnam autem eas siint?


'' ,


,
,

,
.
)
-

Cum

nistris,
advenerit ,

se sisteie opoitct, in tribiinali sedens


biis quidein staluti.s

ovibus quidem dicet


inquit

Palris mei, possidete regnum -vobis paratum


conslitutione
,

mimdi ; esurnd
dies

:
ille

a dextris, bcfidis vero a si-


tciribibs,

Judex, ovi-

T^enite benedicti MjiiIi. 25.

eiiim, et dedi-
qno

34• ^5.

,
/
' ,
,
,, / , -
, ,'.;

/_
',
/-
-

-
stis milii
E febat enim eos
rcraiinprationcm
impei ticnint cx
ita

ignem gelicnnaj
ad comedeiidum. Hocpra^claie
tanta; L•cnignitatis

iis qiia-
qiiod

pimiantur ut privcntiir bonis, scd ctiam ad


autem qui
ipsi

Iransmittantur,
babct ralionem? Habet autcm boc quoqiie non
niiniis Cungruentcm ,
babcbant,

qiiam ilbid prius, ralioncm.


banc accipeie

hoc
egciitibiis
:

iion sohiui

quamnam
opor-

non

),-
Nam
F fcccriint
pcr hoc criidimiu-,
, fnicntiir bonis
quod
qiias
qiii

siint
bona qiiidcm
in 5 :

r:z\')0
'
', ,
. ii vcro
aliqiiid

tcrniiscriint,
, in

mali teccrint
qiios

ciiin
non cadit reprebcnsio

iis
, aliquid aiilcm boni pra^-
qni inala fercrnnt ,
qiicd

ab-
; ,

S. JOAAMS CHHYSOST. ARCHIKP. COXSTANTINOP.


ilucciUur in igncm gclicniia;. Nisi quisdicat quod
- ,-'
, ,,,--

',
bonuin non
otii,

pars, sed oorasio


fccissc cst

oliiim aiUoin est


ct
pars vitii; lioc ciiim
paisvitii; vcl putiiis non
prava radix : iiaiii omiip vi-
cst

JI,

5; . ,-
,,
tiiim docuit oliiim. Ne ergo insipienter has profc-
ramiis intcriOgaliuiics. Qui niliil vpI mali vcl boni
. ,
,-
;

fccit,

non
qiicmnam lociim
lioc cst IVris.scmalum.
accipiVt ? Etcniin

Nam
bomim
', '
/,

,
fccissc , dic inilii,

''
si qucm lial)cas faimdiim , qiii ncqiie fiirctur, nc-
qiio sil contumeliosus, ncquc contradicat, et ab ,

chiiclatc aLstincat

tiio sedcat oliusus,


ab aliisqiio uinnilms,

el niliil laclat cx
spd
iis (pia• -
]ici'pc-

' ," ,

. '.
;

Insdcbct bero piajstarc, non cuin cxacs flagiis,


'', -
mab

, -
non torqiicbis? Ktiain, inqiiics. Atqiii niliil fc- ,

'. -
')
, /,
'
rit. Hoc ipsum crgo est maliim. Scd,si placcl, dc- -(iwpyhq ,

diicamns ui-atiuiicin

ab'qiiisagi'icoIa,qui nostris racidtatibus nihil


cliam ad rebqiiaiu vitain. Sit
mab , /
--
afferat,

tcm vinctis
neque insidicliir licque furetur,

manibns domi
neqiic sulciim proscindcns, iicqiic bovrs iiingcns,
scdcat,
solum au-
ncque seminans,
,' ,

;) ' ,'
,

,
,

ncqiic
cicnsin ten'a colonda
Atqui
ciinien
nullam
cujus
colciis, iicqiic

fecit

cum aigiiamus;
:
aliquod
annon ciim casligabimiis?
injuiiam, neque
scd
aliiid opiis fa-

is
babemus
hoc ipso C
/ •

, •

/'/
,

'
ficit injiuiam nam communi ratiuni facit in-
--
:

juriam, ut qui Quid


siiiira tnuniis conlci-at.
, ,

, ' ,'
vero, si unusquisqne cx opificibus et aitificibiis ,

nemini noccat nequc e\ iis qui sunt allenus, ncque ;

"
cx iis qui sunt ejusdcm artis, sobim autein sit ;

otiosiis : annon sic nobis tota vila perit ct inlcrit ?

Ma- -

]', , -
Vis ctiam oiatioiifm dcducamMs

'
in corpus?
nus crgo capiit non fcriat, neqiie linguam cxscin-
'- •
,

',
dat, nequc
talc raahira
ocuhim
faciat ,
cffudiat,
soliim nianeat otiosa, ct
ncque aliquid abud
smim , ,

immus
cara exscindi
toti corpoi-i iion

,
qiiain circiimferrc

corpori pcrniciem affeicnlcm ? Qiiid vcro,


impleat :

otiosam
annun prKstat
, ct toti

si os
)
,
,

,
' ,,
'
-
;

,
inanura non esedat , ncque pectiis mordeat , sed ;

qiise sunt ab ipso facienda omnia

.
pi;i'tcriiiittat

annon cssct satius ipsiim essc obslnictiini ? Si crgo , -


et in faimdis el in opificibus el in toto coi.itire '{; , '
niagna est injmia , non soliim abqiiid mab fccissc, '' .
scd etiam in bonls dcfecisse, innlto magis

/
lioc
fnerit in coiporc Chri.sti.

censa
2. Proptcrea bcatiis qiioqiic Pauliis nos abdii-
vitio et irapiObitate
Qiiid enim, dic qiu-cso, juvat quod omnes spinai
, dcdiicit ad viitutcm. ,
, ; ., ,-
sint aiiipulatae,

Ad
si

idcni cnirn damnuiti nirsiis


non sint S[i,nr.sa

rcdibit
bona soniina
labor,
?

si , -
Lnns Coilex [el niari;. Snvil.] y.;T/.?i?:^-„u.rj.
,

.
,'
,
o'J

'
TotJro

u-i/pi ";?

-
"<~>"'
EPIST.

-
; ),
^.
,
-
AD EPHF.S.

"/
CAP. IV. IIOMIL. XVI.

manscrit impcrfcctus. Propleica Paulus qiioqi;c


iioslri ciiiaiu

|)ulalicnc-m
cliaui bortatur
gcrcus, non ad
ct ablalioncm
ut cilo fiat
malunim
sislit
usqr.e
j)ia'cc[)la

bonoruin planlaliu.
,
li:

am-
soj

'.'
y
- y

. ;'
'
"^'
,
F Nam cum disisset Omnis
iniligiiatio et

iwhis, ciim
clamor
omni malilia ;
autein iin'icfin benigni, misericordes, tlonantes
,

et
amaritudo
blaspheinia tollatur
siil)jiin\it,
et ira et

Estule

'
,

, iinHcem. cuiui siint liabitus ct affcctiones. Ncc


, , 4 siifricit ab altcro recessiis, ut nobis altcrius babi-

. ,[ ( --- ,
tum rursus couslituamus; scd nirsus opiis cst

,
quodara iiiotii , et minoii alacrilate quam in

.
5 fiigicndis malis, ut rn bonorum simus possessione.

.
, ' , /,--
'
/ -"
,
\
Elenim
bac
vero non
sedcxempbim
in

in
corpore,
qiialitate, r.on protiniis factiis csl albus.

naturahbus
adducaiiius in
si niger fuerit liljeratus ab

id qiiod dicitiii• agitcniis,

iis qiiaeCuntex animi


Imo

'3 . ., 3 instituto et libeiO arbitrio : qiii non est inimicus

, noii est oninino aniirus, sed est aliquid meditim,


qiiod ncc inimicilianim nequc amicitia; , in qiio

, \- luaximc sunt phiics apud nos bomines. Qui ncn


^ lacryinatur, non etiam iidet,scd cst me-

. \-'
, ,


dius slatiis. Ita bic quoqiie : qni non est amarus,

, , .
,. -» ,

'\
non tamcn
est iracundiis, est

sus studio opus est


'- C Vidcautem am
est comis

,
et benigniis

mitiset miscricors: sed abo


ut boc bonum
convcnienter legi optima.• agri-
; neqiie qiii

acqiiirainiis.
non
riir-

.
.. , -
culturoe beatus Pauliis tfrram sibi crcditani ab
*\ Agricola, expiirgat ct operatur. Suslidit semina
adiillerina de cxtero rogat ut veras et sinccias

•, ., .--
,

plantas tencat : Estote , inquit , benigni. Nam si

spinis cvidsis terra mancal oliosa, feret nirsiis

, berbas iniitiles. Quaraobrem cjus quies et otium ;^,^; ;„.

,

cst praOcciipandnm bonoriim seminum ct planta- scifcda ,

rum dcjectionc. Sustulit iiam posuit benignita- [^Jj^

.
,


, , tem sustulitamaritudineni.posiiitmisericoidiam
: :

,' ,

-
D essecuit vitium et blaspbcmiam
niaiii
plantavit \e-
boc enim est illiid Donantes im'icem.
:

Estotc, inquit, propensi ad ignosccndum. HaOcnim


,
,

,, , -
,

^ratia cst major qiiam qiia: est io pccuniis. Nam


\ ,
'.-
, qui rciuittit pccunias ci, qui ab ipso accepit fae-

nori , bjiuim quidera facit opiis et admiiabilc ;

scd pcivciiit ad corpus usquc gratia cliamsi sibi

. -
,

''
reddit remunerationem in donis spiritualibus, et
• - animam qiii autcm condonat pec-

,, ,•(--
qua; spectant :

E cala , ct siiam jmat animam, ct illiiis (pii vcniam


cst asseqimliis : hoc CDim niodu non sobim sc-

ipsuin, scd qnoquefacit railiorcm et inodc-


. stiorcm. Non enim ita cos qui injuriam fcccnint

• [ Marg. Savil. ^-/./•^!.] [ Ibid. /.£•/ Tjjfivrs;.]


,,

i3G S. JOANiMS CHRYSOST. AliCHIKI».

' ' - CO.NSTANTI.\OP.

licrscqiicntcs, ul cis coiKloii;inlos, cuniin

iniis aniuios,

dciu niodo
mu5, seJ
jmJorom
iicqiic iiobis

utrisqiic olisuiuus, ul qui


inciiliciilcs.

ipsis neqiie illis


Nam

nou sccus
iiiordc-

illo qiii-

prosu-
at-
7:
/,
, , ,

aSixiav
*
,

qiicjudxorum principes, pcrscqnamur reiumicra-


tiuncm, ct in
lcnilalc et clemciilia

liila oiiini cjiis


illis

ira,
judicium, pro nobis ferens sententiam,
irara acccndamus
iTpcndaiims injuriam, so-
apud ipsum sedeie
: sin aulcm

feeimiis
!

, '. , \
/^,
, '
/-
-
-
-
' ,-
et gra-
viiis ipsum quain nos condcninans. Scipsum , ,

enim condfinnabit,
pcr qiiaiu ciim
ct palicntiie partcin
ot

iiiajori
omiicm qiixrct occasioncm,
mcnsura reddct
qua; fuit sibi dala fcenori
lcuitatis )19

:
' ,

'
,

',
'
ut qiii sciat quod, si par quidcm rcddiderit , co
', ,

-
laincH est iiiforior
quod cxempbim
quud nuu
a nobis acccpeiit,

fjludiiim eigoponctut semina superet incasura,ut


i|ise coepcrit, sed co
miuus reiens.

, ' ' ,
'.) ,

)
dctiimeiitum quod patitur ex eo quod secundus ve-
ncrit ad remiiiicrationem, tollat cxsupcratiune rc-
,
,', . / , /
01

''.
muncralloiiis, ct qiiod ei tcmpoic factLim cst detri-

' - 4 -

.
mciilLim ejus qui prius cualc passus est, id cora-
muiic faciat ex siimma leuitate et tlementia. Nam ; , ,

;• , , --
quaudo memores

.
lioniines, siint grali et beneficii
non tam ingemiscMnt ob luala , qiiara ob bona qnai ' ,

acccj)criiDt ab iis qui sunt aifecli injuiia. Elenim


ilbid nequitia, hoc opprobrio ct lisu plcniim cst, "12,
beneCcium acccpit, non lependit. Nam
ciiin is qiii

"' ;^,, -
. ,
hoc quidem babel laudem, plausum et coinmcn-
datioiiem ab omnibiis, qiiod iiiale passus par pari .. /.
vera
non reddideiit. PiOpter boc maxime luordentiir.
Quamobrcm , si vclis ulcisci , hoc modo ulciscere •
, -
)
:

Itona pro
mjlis re-
mala rependc bonis, iit cum leddas debiloicm ,ct \
pciidere.
admiiabili vincas victoria. Male passus cs? Bene
fac : ita inimiciiin ulciscere. Naiu si ilhira qui-
deiu pcrsequarls, omnes et te ct illum similitci• vi-

tnperant : siii autem feras, aliter tibi quidcni


applaiidcntcl le admirabuuluv, ilhimaiitem accu-

'
sabiint.

/)'
5. Qiiid aiitem niajus fieri potucrit iniiuiro C /)
quam vidcrc iuimicum essc iu adniiiatione apud ;

omnes et ei applaudi ? qiiid inimico accrbius, qnani


viderc se probro et contumclia affici ab omnibtis, /_6 ; Lav -
' ,
vidente iuiinico? Si ipsum ulciscaris, cl foitasse , ,

damnaris , et tu solus ulcisccris : sin autcin ei •

remitlas, oranes pro te ipsum ulciscuntiir


quidem esl gravius quam male pati, qiiod scilicet
: qiiod

/, /_. "
,-
, )
tam mullos qui ipsum

, .'
)
inimiciis liabcat ulcisciin- •

tur. Si tu os apeiias , ilb tacebunt : sin autcm ^ ,


-
tu taceas, non miqiic uno ore , scd alionim eum
ferios innumerabilil)u.s )
,'
, ct inagis idciscciis. Et tc

qiiidcm probro ct contumclia appetenlcm, raulti •

acciisant; dicnnt cnim essc vcr])a affcctiis : qiinndo


'/ . -
EPIST.

\ 8|
AD EPIIKS.

-
C\P. IV. IIOMH.. XVI.

antMiiqui
I
37

,
niilla affecliis cst injiiria in eiim proliia

/, )

,
d

.
Yov, ingciit contiiincllas, tiinc iiltio cst maxiiiie

)
xai libcra ab omni siispicione. Quando enim qui niliil

; TioCv, gravcsuntpassi, proptpr siimniam tuam lcnitatom,

,, ,
ot-j-rr,

Oux - ( tamquam injiiiia alfcfti simul dolent ct couimisc-

' - • rantiir, ab oinni siispicionc piira lia,'C vindicla.

.
, -
Qiiid vcro, inqiiit,
potest ut liomines sint lapidci
renliir vidcntcs
si

tantam pliilosopliiam
nullu.s iilcisralm?

, ct

:
non admi-
ct si
Ficii

tunc

, , ,

', --
'.
pensa
Qiiod
ulciscantiir

si
illuni

ctiam
,
postca lanien id lariunt rc por-
inidpnlcs et malcdidis appeteiitcs.
niilliis alius tc admiretiir, ille ipse

, ' \,;^
,'. *H
',
(
)
F teomnino admirabilur, ctiamsi
cnim quod boniim et bone.stum rst judiciiim,
dicat. Ejus

Sso)
\
« ',
Vva
' .,
,
;
- ; 4 ),
; etiamsi

existimas
hasc dicere
maxillnm
vencrimns
manet incorniptiim, ncc potest
DominiiHi noslrum Jcsiim
,
iii

Si qtiis te percusserit in
tiiavi, prcube ei
ipsiiin vilii

pcrverti.
piOl\indiira

dexteram
et aUerain? nonne
Nam cur
Chrislum
,

nratih. ».
^9•

,. ' ^.' - •
qiioniam
et sibi et
si

illi
quis
altulerit utilitatem?

aliam jussit obvcrtere, ut ejus qui irasritur ira-


leiiis et palicns, eo majorem
Propterea et

,
,

.
. , /;
"

'
,
plcat ciipidilatem.
jam pudoic
laccre
trant ,
:

se
si

snpinum
iram cxstinguit. Si crgo
Quis cnim
siiffiindatur?
lalrent et invadant,
abjecerit et nihil fccerit
illi
cst

Cancs
is

cum
adco fcrus
diciintiir lioc

aiitcm cui alla-

qui ab ipsis pa-


,
,

totani
ut

,
ratus est pati revercntur mullo magis genus

,
IS , Iiu-

, maniim quod cst magis parlicops rationis. Scd

, •
,, '' /
opeia; pretium est
venit in
Quid boc
mentcm
est ?
, et adductum
Diccbamiis de
piaiterire id qiiod

estin testimonium.
Jiidaiis et
mipcr

cozum

,
prinLipibus, quod argucrentiir ut qui pcrsequc-

/
'
;,
vov,
' /'
,
' '.
. -
-/, Wa
,

''
rciitur similis pa'na; irlationcm et taboncra

lex eis fcrmnlehil


pro dente; scd
c derent, vcnim ut mctu
, Oculum pro

audacia, neqiic aliqiiid raali faceicnt abis, neqiic


ipsi patercntur ab abis. Pioplerea dixit
ociilo
ut alter alteriiis oculoscflb-
paticndi, cobibita faciendi '9'
,

^''

:
dentem

Octilum
: etsi

f^

10.
,. ,

Deut,

; /;.'
, oculo
contia educerct
: WViHi ligaiet

;
manus,
ut sokim arccrct
ut tuas
oculoium

'/ • /,
' , tuorum noxam, scd ut etiam ilbiis oculos salvos
quod qiuTrebani
conscivarct. Scd quanara dc

, -
,

'.

causa ciim cis conccssa esset ullio, arguebantur
qui ca usi sunl? quidnam boc est ? I]icdic'it inju-

, '',
-
', •
•/•-
D qui
ria; acceptae mcmoriam. Nara concedit
passiis est, slatim agat, ilhim,

ac rcpiimens; permitlitautcm injiiriasacccpta;


iit
qiiidcin

dixi, rctinens
iit

[ Indubitanter Ug.
'.]
' xWtiv. Dun.xus. Mox marg. • [ marg. Savil,, qnoil et Inlcrprcs lcgissc vi-

S3\\\.

. \i.
deliir.]

('
,

38
cssc mcniorcra : non cst
S. JOANNIS CHRTfSOST. ARCIIIKP. CONSTANTINOP.
cnim id aniplius ira;, nc- ^,.£ 60[ •
-
,5-
n.
qiic fciventis iiiipctiis, scd mcditati scclcris.

aiilcm iis

inclia.' insiiltus

tlich,
ignoscit, qiios .inipuit insolcutis contu-

Ociilum pro ociilo


, et ad iiltioneiu siint incitati

; et ruTSUs, (
eorum
:
Dcus

idco ,
, /;
, ,.
)
^ - ,
F.i 3

\
/? "
;

,,,),.,
Pro,-.
'9- ijiii siint injiiriiP mcmorcs, stint admortem. Si
vciO ubi liccbat ociilum ciiicic pio ociilo , l.intiim '^
jiroponitiir suppliciiim iis ,
qni acceptos injiiiia; ,

'
,
sunt mcmorcs ,
qiianto magis iis
,
qnibiis jussum
cst sc pr<-cbcre paratos ad paticndiim ? Nc siinus
crgo

Maiih,'.i. cordiam.
injiiriae mcmorcs, scd iram cxslingiiamus
ut digni censcaram• qni ejus coDScqiiamiir raiscri-
Nam qiia,
ea vobis rcpendeliir et
lis , judicahimini. Simus
inquit,
,
mensura melimini,
in quo judicio judica-
igitur crga conscrvos
, )> ' .-
,

iniscricordos ut cl cos qiii snnt in pi\Tscnti vita


laqucos cffugiainns , ct in die fiituro ab co vcniam
assequamur, gratia et benignitatc, ctc.

HOMILIA XVII. '.

CiP. IV. . 32. Esiote


misericordes , donantes invicem, sicut
Deus in Christo
autem inviccm henigni,

donavit vobis. Cap. V.


et .,
/ ,
. ,
,
,
,
/-

V. 1 . Estote ergo imilatores Dei, sicul fdii


, »
-
7/•,
carissimi, 2. et ambidale in
ut et Christits dilexit nos, et tradidit se-
metipsum pro nobis oblatio/iem
Deo in odorem suai'itatis.
dilectione, sic-

et hostiam .
I.Praeterila majorcra
tura, et Tidcnliir esse admiiabiliora et crcdibi-
Et ideo Paulus adhortationcm cx
vim liabcnt quam fu-

facit
,^ ' .
. ,^
liora. iis

quas fuerunt : nam illa quidcm majorcm vim ha- -, •


.
, , '
bcnt proptcr Cbiislum. Nam dicerc : Rcmiltc, et «,
iJallh.
4•>5. remiuclt:r tibi; ct, Si non rcmiscritis, Don remit- , ('
tellir vobisj
ct fiituia credcntibus,

tem non ex bis sohim


ex iis
si

qiiK fucrunt.
dicatur quidem viris pbilosopbis

Nam
supplicium; boc autem csse bonialicujns partici-
muUum potest
incutit puJuiera, scd etiam
iUud quidem
: Paulus au-

cst fiigerc
C
.
.
'./ , ,
~

,,-
, \
,

.
45.
5
pem. Imilaie Cbristum, inquit. Hocsolum sufficit
ad exbortandum ad virtutcm, Dciim imilari boc
majus
per malos
iustos.
cst illo,

Non
nempe Qui solem facil
et bonos, et pluit super juslos el in-
cniin diiit solum ut Dcum
oriri

imitcmur,
:

su- '.
. ,
,' ' -
, -

'

.
,

scd in iis, in quibus bcneficio aflicimur, vidt nos ,


aXkr^-OMq

intcr nos baberc Tisccia palnim : visccra enim • -


lixc dicuntur biimanitas et miscrationcs. Nara -
,

,
, .^ , 0 - ),
IJi EPIST. AD liPIIUS. CVl•.

quoniam
V. IIOMIL.

fieri
XVIf.

potcst ut
ncc molcsii .simus, ncc mulcstia afficiamur, se-
cum simus homincs,

/. / , .

£up£ ,

5, •
ciindiim invcnit nicdicamcnliim, iit dona nobis
^], 5 mutiio confciainiis Donantes, inquit, invicem.

/
:

) Atqiii ininimcsunt paria : uam si lu niinc qiiidcm

, .'
,
done.s ac giailQcciis, illc rursus tibi donabit ct
,', gratificabilur Dco aiitcin niliil donasli et lu

/
:
j


3 ', / qiiidcm conscrvo; Dciis aiitem scrvo cl inimlco,
', '
? '. " ,
ct ei qiii ipsum
Christo donavit nobis. TIoc quoqiie
odit. Sicut et Deus, inqiiit,
magnum

/,-,4, • * liabet acnigma. Non simplicitct•, inquit, sine pcri-

,
»), , ,
/,

. " ,^•,
?;. •/; culo nobisdona\il, scd cumpcriculo Filii. tJt libi
ignosceiet, sacrificavit Filiuin
videns condonalioncm esse sinc perictilo
: tu aulem sa?pe
et sine

,; ;
',
siimtu, non
sicutjilii
sicitt
{:5. Eslote ergo imitatores Dei
carissimi, ct ambulale in ilileclione,
et Chrisliis dilcxit nos , et tradidit se-

), ' .
,

, F mellpsum pro nobis oblationem ct hosliam

Deo in odorem suavilalis. Ne autem esisliraes

, ,' '.
,

•}; rciD csse ncccssilatis, audi quid dicat, Seipsum



/; tradidit; ac diccrct, Ciinj csses inmicus, Do-

,
si

ininus te dilcxit; lu diligc amiciim imo vero nec

.
; :

,.
,\

, , C'j'ffbi- sic polcris, sed fac ut polcs. Papa; I qiiid bac vocc
"/), poluci-il cssebealius? Etiamsi regnum dixcris,

. >,, . -,
eliamsi quodlibet, non sunt paria. Dciim iraitaris,

,.., / ,
,
,
. ,/ ouyi

;
(") •

•(^,
\
,

S
Dco
gis sunl
assimilaiis,

ppcunias quidcm
taris;

Sed qiiomodo
condonanda peccata
quando

si

polcris
condonaris,
illi

pcccataautcm sicondonaris, imitarisDciinj.

possum condonare, quando cliam qii» poles con-


diccre :
condonavcris.
qiiani

Deum

Siiin
pecunix.
non imi-

paupcr ncc
Ma-
Nam

.
.,
, .) '/ donarc, non coudonas, el puias esse dammiin ,

.<, ,- ' /;
', non divitias, non facullatcs cf copias? Estote
ergo imitalores Dei. Ecce alia qiioquc geneiO.sioi•
cxboilalio. Siciit filii carissimi , inqnit. Aliara

.) , , , babetis nccessilalera ejus imilandi, nou solum eo


,

quod sitis affecli bcncficiis, sed et qnod facti sitis

, .;
• - filii. Siciit filii carissimi. Naiii qiioniam non

) ,
, ,
omnes imilauUir palics, scd qui sunt dilccti
- filii ,

. , '
. propterea dicit, Sicutfilii dilecli.
C dilectione. Eccc omnium lundamcntum. Hasc
Ainbidale in
si

, /.
^ .sit, non est ira ncc indignatio ncc claiiior ncc

Llasplicmia, scd sublala siint omnia. Et idco ca-


, put cl summam ponit posterius. undcnam factus

' Ex

es filiusPQuoniam fuit tibi condonatiim. co

, bonore, c\

fundamcnlo cx qiio dignaliis cs tanto

codem cliara condoiia proximo. Dic mibi aiilcm :

, \ ; ! si quis lc cuin csscs vinctus, ct obnoxius raab^s

10
,

, |j, S. J0ANNI5 CHRYSOST. ABCHIEP. CONSTANTINOP.


^ .,' 5,
^ ,,
[
inmimciabilibus, aaJuxit ad icgiam
hoc dimillamus si qiiis tc fel.ricilaiitera ct
: vel potius
animo
^.
,
l/pu.tw

, xa\ &C Sv
,
)(;)
'

'
:

aniiun
deficiciilcm aliquo juvisset incJicamcnlo,
' -^

£-
omnibus, cl ipsmn noiiien mc-
ipsuiii pratulisscs

dicaiueuti? Naiu si in tcmpoia cl loca, pcr


qua;
yip
^,
' /. ,, -
;),
oi'

/)
,

acccpimus
iiostras
ulilitatcra

animas,
,

raiillo
ita afTecti

luagis in rcs
sumus

asscquutus es salu-
sicut in

ipsas. Sis

, . , - ;

/
amator caritalis pcr

";
;

'. ,'/, .
tcra, pcripsamfactiiscsliliiisjctsiputiicrisaltcn
affcrrc salulcm, codem utcris mcdicamcnto, •

;
ct omues, Rcmittitc, ut remitutur
liortabcris Tb
',
-
, ,
vobis? Hoc cst gratorum aniinorum ct bencficii

/ '
mcmoriim, ita adhorlari cst ingcnuoriim ct gfine-
rosorum. Sicut et Chrislus dilexil nos, inquit.
Tu parcis amicis, ille

jus qiiod factura cst a Domiuo. lllud cnim, Sicut,


iibinam conservatiir? annonperspicuuraquod,
inimicis : csl crgo inulto ma-
.
,
•/•,

' ,
. • '. -
,
si

.
,

tradidil semclipsum

,
bcnc faciamus inimicis?

tis.
hostiam Deo iii odorem suai'ita-
et
Vidcs quod passum esse pro inimicis csl odor
suavis, hostia giata et acccpta?Si moriaris, tunc f
cris bostia : hoc cst Dc.um imitari. 3. Fornicatio
" ' ,,
. , ,
, /,

,,
antem, et omnis immunditia, aill avaritia, nec
nominelur in vobis, sictit decet sanctos. Dixit

Concapi
affcctione, nempe de ira ; venit ad mi-
de amara
UUS maluin. Nam quod conciipisccntia sit minus

3
scemia mi- mabim, audi etiam Moysera dicentem in Icge,
, . ' - ,

,
nus malum piiujnm

iW.ao.
3 4•
J^on
occides, quod cst nx; ct dcinde,
mcechaberis,
cnim amaritiido
;

quod est concupiscentiae. Sicut


et clamor et omnis malitia et

,.,
/. - .,
, , .
,

)-
, ' -
blasphemia, ct quae sunt bujusmodi, sunt animi

.,. .'"'
ct irasccndi facidtalis : ita ct concupisccndi facul- oicypi,
tatis, fornicatio, immunditia, ct avarilia : nam
cadcm re amamus pecunias et corpora. Sed sicut ', •
,


illic aniputavit clamorem , ul qui sit ir;e vcbicu- ^

,
luin, ita nunc quoque obscoenum sermonem el ,

scunilitatcm qure est veL•iculum scortationis.


. , ' 3,
4. Et turpiludo et stulliloquium et scumlitas,
quue ad rem non pertinent; sed magis gratia-
rum aclio. Ne dixcris facctias nec tuipia, nec
feceris, et flammam exstiDgues. Nec nominetur

inqiiit,

pareat.
in vobis
Hoc etiam
••
boc est, ne usqiiam quidem ap-
diccbat scribens ad Corintliios :
, . , ,
, -

. Cnr.5.1 Omnino auditur vos fornicatio. Hoc est,


inler
Sitis omnes mundi. Seimones enim simt viae rerum.
Dcindc ne videalui- esse gravis ct imporlunus, et

cxicindere urbanitalem , subjunxit etiam causara,


dicens : Quoe ad rem noii pertinent ,
qua: noslia
nihil icfenint, inquit, sed magis gratiarum
actionem.

* [ marg. Savil.] • [ Nescio iinJe exciJciut h(EC claiisula : cerU noil


,

Ti
, ;. IN EPIST. AD EPHE6.
-
C.\P. V.

2. Quid proilcst
IIOMII. XVII.

ali([uid uibamim diccio?


l4l
soliim

^/ C movcs nsuni. Dic


vov. 6 luilii : siitor facielne aliiniid ox
•/;' ,
. ;• > '
'//,; iis qiia; ad arlcni siiam non
debit aliqiiod cjusmodi instnimcnHira ?
quam nain
iicitiiicnt

sunt inusu.ca nihil sd nos.


, aut jiossi-
Ncqua-

, ', -

: qiia;

Nulliis sit scimo otiosus nam ab scrmone

,
. : otioso

»)
'
6 oSupiAwv in absurdos ct impoitiinos dccidimiis. Non est

';
(>) ,

,
' , ,'
'« , '/-
;

D
pra;sens
ctionum
tempiis leiis ? Quis
niissa
tempus
, et

sollicitiidiue
diiTiisa» L-clili;e

ejulalus : tii

athlela stadiiira
aiitcra

deccrtandi ciim adversario


, sed hictiis,
in dictis iacetis

ingrcssus,
affli-

;;, ., ' -
urbana elfarcta vcrba loqiiitur? Instat diabulus,

, • ,
circuit ululans, qiia;rcns ut rapiat,

et in

nido
caput tuum vcitit oninia
ejiciat , deutibus sfridet, lugit
,
omnia movet,
ct raolitiir

, igncni spi-
ut te e

rat adversiis tuam sahilem : et tu sedes urbana


; et faceta verba dicens, et stulta loquens , et qus

' .'/

- - ad rem
poleris ciiiu superare ?
pertinent proferens ? rectene ergo
Ludimiis , dilecti. Vis

, ,

/, ouyi -
discere
aiidi

'^'^ "
quaenam
Pauluin dicentem
cessavi
sit sanctorura vita; agcnda; ratio?
Per Iriennium nocte et ^, /
,

cum lacrjmis monens unum-


20..', 1.

;
otv; quemqiie vestriim. Si autem pro Milesiis et

,& •
\
, Epbesiis tanto usiis cst studio , iirbana lo-

,
,-
• qiicns, sed cum lacrymis affcrens adiiiunitioncni,
quid de aliis diseris ? .4udi etiam quid dicat Co-

,
,

£
;

.
,; ^, , iu
,

'
-
^; ;
'
rinthiis

rursiis

eliam
,
:

eordis scripsi vobis per midlas

scandalizatur
Qiiis

eum abbi dicentem


millta Irihulatione et

, et
,

ego
el

et
ego
lacrjmas;

uror
qiiotidic
angustia

infinnor?
? Aiidi
ut ita
et
2 Cor.2.4.
2.

n,

,
, ,

.
Ou/
' dieam
nos
, ex luundo inigiare cuplcnlem
sumus in hoc tabernaculo ,
:

ingemisci-
I\'am el /i 5. 4.

,, ,./
mus. Tu autcm ridcs wt
)>, '
et ludis ? tcuipus belli ,

tu ea tractas qua; sunt eoiuni qui ducunt dio-


, ros? vides vultus eorumqiii bellum gci-iint ,

)> - quam siut tiistcs ,


quam contracti ? superciliiim

^- enim eoruin est teiribilc et pleiuim horrure. Vides

^, , ,

,

, * ocuhim sevcrum, cor excitalum, vibians ct essi-

,; , ,
licns

et
,

anxiam
mcntcm contractam
,
niullam modestiam aplamque ac de-
coram modcrationeru, niultiim silcutiiim in cxer-
, trcmcntcm, sollicilam

, ;, citibus ; dico ut nidlum vcrbum dicant

, -\
, ,

turpe, sed neque loquantur oiiinino. Nam si ii, qui


7) ;

belluin gcrunt advcrsns hostcs sensilcs , el a ver-


bis nihil la:dimtui• , lanto uluntiir silciitio; tu qui

esl Imjiis loci. Ilalcsius. Rcferoiul.) psl i-a ad pntgrcssa culam :^ subjuncta , inlerUumiulerposiiisquibus-
verba, ur'(,t ..-, ad proxiniiini, <|iiem iu
omparalionem advocavit, locum e Curiulb. Singulari
dam
plum
aliis

pr.Tebet
ab siio loco dircmla est. Liiculentuin esem-
pag. 222, B.]
(

tiiim <iuodam usu bis liomiliis csplicatio per parli-


'
[ £13• : ci Tf-ii '9. •. Tav /mx. DiiDaeiis
]^
,
, ,

43
, ,'
-
JOANNIS CHR\SOST. AUCUIliP. CONSTANTIISOP.
S.

. (/«; '
ct

tcm
iii

quod
vcibis bclliim habes
banc [larlein libi siiiis cssc

liinc nobis pliirinia;


, et luajorem
imdaiu ?aii igno-
jiaianlin• insidiae ?
belli par-

. '
\ ,, > \ -
-
710101

•'• | -/,
ras
Liidis
risuni

et
, debciaris, facctaqnc ct urbanadicis^ et
movcs
iirbanis diclls
, rcmque
qiiot
nihil cxislimas?
]ierjiiria ,
quod damiia
lcpidis -
/yfi,

.|- i/oi

quam nuilta vciba tuipia ct obsia-ua? At non

sunt, inquit, ejusinodi dicta iirbana. Sed audi :

;
7•,0/.
^•/)
4,
omnora urbanitatcmcl dicacitalcm cxpcllit. Tem-

; -
,

pus bclli et pui;n:e, vigilix , ciislodia;, armatu-



;,-/ c-Jjv

-
Joan. l6.
ao.
ras etacici instniendse
polcst tcmpiis
Audi Cbristiim dicenlcm
risiis

vos aittem conlristabimini Cbrislus in cniccm


actiiscst proplcr tna mala tu autcm rides? ira-
:
:

boc euim
niilhmi locmii bic habere

:
.
cst tcmpiis

Mundus
mundi.
gaudcbit,
''
.
. •,,-'--
•/5
,
,
,
o^p^j ^*
\
-
''^^p'

,;
pacla; suiit illi alapas ct colapbi cl tam miilla ,

passus cst proplcr tuam calaruitatem, ct qiia; te D -/


compiebcnderat tempcsiateni tu autein degis in

" --
, , •.,
:

\
dcliciis? El quomodo non cuui magis initas?
, -,.

' \
ScJ qiioniam viJelur qinbiisdam res esse indiffe-

rens, qiiam quidcm cavere cst admodum



,,
difiici-
, •,, ,

..
agc de eo paiicis disseramus docciitcs qiian-
le ,

malum. Hoc
,

),
' ,.,',
tum sit est enim opusdiaboli, cfficere

r, ,
Atque
ut dcspiciantur
priraum quidcm
qiia;

, si
sunt
esset indificrciis
indiffeientia.

, ne sic qiii-
-.
dcm ipsuin oporleret despicere, scientcm quod ex £
eo multa nascanlur mala , crcscanlquc ct sipe
desinaDt in scortationcm qiiod autem non sit in-
.
-, ^,
'

-
-,
,
:

diffcrens
iinde uascaliir; vei
^ indc est peispicuum. Vidcaraiis ergo
potius vidcamus cujusmodi
mitem, inaDsuetum
-/]
r)|V ,

. •

opoitet esse sanctum , , lu-

Contra eos gentcm , lamenlanlem, affliclum. Qui crgo dicit


<(ui fjcfta urbana et £acela , non cst sanclus : eliamsi sit
e( scurrili
terl>a di- 'Gra;ciis, is cst lidiciikis : iis sobs qni sunt in
cuol. sccna ha;c penniltimtm•. Ubi est tuipitudo , illic

cst eliam scurrilitas : ubi cst risus importunus


illic est etiam sciiirilitas. Aiidi piOpbetara dicen-

ijn/. 2.11
tcm : Servile Domino in (iinoie, et c.xsullale ei
in tremore. Vam sciinilitas mullcm efficiiani-

mara pigramque
probra pailmit
5. Quid vcioPanDon
et
, allollit et

coDlumclias

Fac eigo iit cessent quoe siint parviili. Scd famu-


rclatus cs inicr
cxcilat

, cl belJa facit.
, muliaquc

viros?
| ;^ -
; ). ;^
/. -/)
liim quidem tuum nonvis in foro diccic qiia; sunt
inulllia; lu aiiiem, qui dicisle esse Dei famulum, F

iD foio loquciis uibauaet scuiiilia. Piasclarcqiii-


deiu agiuir,
lilitia aulem diffLisam
si sobria anitna fiirlim non
qiils non capict
rapialiii•,

ct cxpu-
•/] / /
^,. "'•/ '--

;

•, /'-,
•>|
,

/_ •/•'; •>,
/)-

gnabil? ipsa a seipsa configelur, dcc opiis erit in- ,,. $ •/•, ,
'
sidiis cl insultu diaboli. Ut aiitera discas , vide •
,

cliam ipsum nonicn : scunilis dicitiir ,


qiii cst , , <!)1 ,

.
• .^. ---
fis ^^ )
\ KPIST.


AD EPHES. CAP. V.
Ta / varius, omnigcniis
et in

abcst ab
IIOMIL.

onincs se veitcns s[iccics


iis qiii pctrae
XVII.

, inslabilis

:
, facilis

lioc

scrviunt. Ts facile vcrtitur


ac lcvis
autcui longc
43
•4

/'
\ '^ - et mutalur : oportct cnira eum ct figuram el vcr-

.
yip bum ct risiim et inccssiim et omnia imitari ;
qiiiii-

- ,

*, ctiam oportct ciim cxcogilare scommala ct di-

)'
Ei, ' ;
' ,

//)
,
ctciia : nam co qiicicjuc ci

est a Cliristianocomicis diclisinccsserc.

cst ei qui scuiTilibus diclis utilur


opus cst.

,
Procul autem
Et nccessc
siipeivacancas

,
, ,; /
,

,
- ;

; oCyi
suscipere inimicilias
irridcnlur, sive adsJDt^
corum qui tcmerc

Si ics cst pidcbra ct bonesta, cur relinijuitiir ini-


sivc absculcs audici-int.
diclcriis

^
^ niis? Mimus evadis ct non le pudet ? Cur liberis

'', '. /-, •

/,
pucllis vcstiis boc faccre non permittitis ? anuon

' & '',.


slaluislis rem esse inbonesti, non modosli viii ?

'., 5,-
,
/' ^agua mala babilant auiiiia qua; vcrbausiirpat
C scunilia ct facela , raagna dissolntio, hincso-

/
et

; litudo : hiat compago marcescit aedificiiim, cx.-


,
,

' - lerminaUir timor, abest piclas. Habes linguam

,
^,, )•. , ', •

^. cunliir quod risuiu

,
ut comicis diclis incessas, sed ut Bco agas
giatias. vidcs moriones
moveant,
,
qui
et vtdgo vocanliir
di-

.'
,
? isti siint id cst, scunilcs
-)| et faccti.Expdlile, rogo, a -icslrarum animanira

[. ".-
" finibus ingialam banc gialiam rcs est parasito-

- '.
:

outoj - rum mimorum, sallalorum


• ,

D licrum: pioculsitab anima


, proslilutaruni
libcia, procul ab in-
mu-

genua , et prociil a servis. Si qiiis cst infamis si

'. -
quis lurpis ct obsccenus

.
cliam scumlis. is cst

,
, ,

0;

,
.
; . ' '.
'ii
, ot

Multis autem vidclur ba;c res etiam esse virliis:
et csl

tas idctn
bochigendum. Ut enim concupiscentia pau•
latim devenit ad scortalionem
essc rcs graliosa
,

j
ita ctiam sciUTili-
sed nihil est hoc

;^
minus gTaliosum. Audi ciiiiii Scripluram dicen-
tem : ^nie tonilru properat et pudcn- EcI
'
,
32.
lem preecedit gralia. Scunib aiilcmnibil cstim- '4•
:,
," }>' -^ pudcniiiis.
sed duloic.
Sunt cliam qiiidain
Quaie os
Hunc morciu
ejus est pleniim,
expcllamiis a mensis.
qiii paiipeics lioc docent.
gralia

)-
,

-
)' .. '
,
, absuiditalcm
in alfliclionibns
scuniles csse faciunt eos (lui siint
! ubi cnim jam cst bic mor-

'
(<), '
- \.
bus ?

jam ctiam
Jam ctiam intiodutlus cst iu Ecclcsiani
alligjl Scripturas.

mali ostendam exsuperationem ?


uicainnc abqiiid
Me
:

, : -,
• iit
quideai

' [Marg. Savil. iizj.] « /;, sallatoium geniis crat, cujus frequcus
» Inlerpres Lalinus le;4Pral verlcral euim, mentio apud scriplorcs , Arislophanem Theopliraslinii ,

ironia ; seU ooines Jlss. el Edili liabenl r.xi cl alios.


vox omaiuo quadrarc \ideliir. iit ncc allcra illa. d [Marg. Savll. W5i;£/i ») nsfvs/a -OJix ; ih?tj
[V. tameu p. 12C. .]
•' Mox duo Mss. ifuzcjTa!, non malc.
,
:

1
44
|uidct,sed laincn dicam
quo proccssit malum
S.

:
JOARMS CHRYSOST.
volu cnim ostcndere
ne vidcar de lebus pusillis
,,5 ',
).
• '',
ARCIIIEP. CONSTANTIKOP.

-
(5•
aasiv
-

, ,

agere et de rc aliqua parva dissererc sed ut vel ) .


sic possim ab crrore vos abdiicerc. Ncc
,

me exisli- ••'
,

-
'/ ,

mct qiiispiam lingere


Eiat quidam apud aliqucra ex
, sed dicam qiiK audivi.
iis qui de scien-
. '/
,
;

'
,

,

lia gluriantur ct sihi placeut et scio quidem fu-


)
:

•/
;

.,
turuni ut risum moveam , sed tamen dicam : is

,
'
mensa apposita diccbat : Apprebcnditc pucri, ne

;. ,
quando irascatiii• vcnter. Et rursus alii diciint
\

' ;-
Xx tibi , niammona , et ei qui te non liabet Et !

mulla ejusmodi absurda introdiixitscurrilitas : ut

',.
quando dicuDt : Modo non est gcneratio. Hoc
dico advcrsus absurditatem malorum morum :

enim veiba anima2 descita; a pietate ac


siint ha.'c ,

--
reverentia. Annon fuhniaibus digna sunt ha;c
verba? Multa ab L•setamaba cjusmodidici qiiis-
piam invenerit. Qiiamobrem rogo iit iiudique

^.- • -
,
nialo boc more cxpulso illa loquamur quae nobis ,

ronveniunt, ne ora sancta loquantur veiba in-


2. Cor. 6. famium et
et

obscoenorum. Qua est enim juslitice C


, , ', ,

parlicipatio citm iniquitate


liicicum tenebris ? Bene enim nobiscum agetur,
si cum nos ab omnibus absurdis abduxerimus
? aut quce societas

,
) • -,
'
bona promissa consequaniur ncdum cum tam
multa attrabimus
multa pernicicm affenmus.
loquitur^ cito crit malcdicus
, et meQtis pcrfectioni per tam
Nam
,

:
qui scurrilitcr
maledicus autcm
\,
) ,

. -.
,

, ,

etiam alia inniimciabilia mala sibi accmnulat.


His ergo duobus animae gencribus compositis , et

rationi subjunctis , tamquam equis qui facile


aguntur babenis , nempe cupiditate et ira, ila
mentem piaeiiciamus aurigam, ut accipiamus pras-
mium supernae vocationis : quod detur nobis
omnibus consequi in Christo Jesu Domino nostro,
cum quo Patri simul ciim sancto Spirilu gloria
potentia , honor , nunc et semper , et in saecula

sxculorum. Amen.
IN EPIST. EHIES. CAP. V. HOMIL. XVIII. 145

..
-
/5
, ,
- ,

)
, '
ir,'.

S-i ,
-
.\
Cap. V.
qitocl

avarus, quod
. 5.
I10MILIA XVIII.

I/oc cnim scitole intelligentes


omiiis fvrnicator, aut iinmundus, aut
est
let hereditatem in regno Christi et Dei.
idolorum servilus, noii ha-

.

' 6. Nemo vos seducal iiianibus verbis : pro-


— pter hcec enim venit ira Deo infiUos diffi-

'', ,'
dentiis.

^, Erant quidam, ut vidctur, etiam apud no-

- '
'•

' , stros majuies, qui piipuli luainis dissolvebant, et

, .- quod dictum est ab Ezechiele^ ad opus deduce-

."
','/, , •/, [,~'
\ o^jjtai
'
-
bant, imo vero quae sunt pECudoprophetanira fa-
ciebant; qiii

bant coram populo ejus


pro pugillo bordci Deuin vilipende- Ezech.
: quod ctiamnum ab ali- '9•
i3.

'
quibus fieii arbitror. Cura igitur dicimus, quod

,-,
oOv
F qui fralrem fatuum vocaverit, in geL•ennam abi-
\, dicunt Itane, qui vocavcrit fiaticm

. ,
;
turiis sit ; alii :

, - falimm, in geheunam abibit ? Nequaquara, ait : ct

, , [
'
', -
'.'
cum
lud
dici
isli

:
dicimiis qiiod aTaius

atque
!7 eigo subindicans
despicientes dicunt, hoc per hyperbuleu
ita
sit

omnia mandala conlemnunt. Hos


idulorum cuttor

beatiis Paubis, tuncquoque scii-


; il-

, ',
. , ,
/
,

-
* bcbat ad Epbesios dicens IIoc enim scitote in-
telligenles quod omnisfornicator, aitt immun-
dus, aiit avarits, qui est cultor idoloritm,
:

non

, .' .
. (• ot '
hahet hereditatem in regno Chrisli
Deindc .subjungit : Nemo vos decipiat inanibiis
et Dei.

,
verhis. Hsc verba siinlinania, qiia; ad terapus

,
* habent gratiam, minime ostenduntur factis ct
ct

. , operibus rcs enim ea est dcceptio. Propter htec


:

,' 6.
, , enim venit ira Dei id filios inohedientiip.Vro-
pter scortationem, inquit, propter avaritiam, pro-


pter immunditiain aut proptcr hsiC proptcr de-

,
et

.,." ~ ),
, ;

ceptionem, qiioniam sunt deceptores. Filios inobe-


dientiae cos vocat qui sunt valde inobseqiicotes;
obcdiunt. 7. ergo effici parti•

'•
qui ci

'

;,
enim aliquando tene-

'
cipes eorum. 8. Eratis

. ""'

, , -
brcB,

Quud
nunc autem lux in Doviino. Vide quam
sapicntcr cos est adborlalus. Primuni a Cbrislo,
altcr alteriim dibgitis, ct ncmini injiuiam
'
• ruisiis adborlatur a supplicio ct gcbenna
• oOv , faeitis ; :

,
,- Eratis enim aliijuando tenebrce, iiunc auterii
C lux in Domino. Quod quidcm dicit eliam in
Epistola ad Rouianos : Quem ergo fructum ha- Rom. 6.

• [Marg. Savil. oi« ^]


:: ,

1 46 S. JOANNIS CHRYSOST. ARCHIEP. COKSTANTIISOP.

,,
biustis tiiiic

tis? et jiriorcm pravitatciu


in illis, in tjiiihits

et
minc eruhesci-
vitium illis nunc
,,«• ''
|8

, . ,'.' ,
revocat in mcmoriam. Hoc est, Cogitantcs quid , '.
vos aliquando fiiistis, ct

rociuTatis nirsus ad prius vitium, ncqiic Dci gia-


quid ininc facti estis; ne
, ,

tiam
nehrcc,
fuit

lioc cst,
afficiatis

non ex veslra
nnnc autem lux

Et vos
contumclia. Eratis tiliquando te-

virliitc,

aliqiiando
in

iis
Domino. Hoc
scd pcr Dci gratiam
digni fiiistis,
voljis

scd am-
:

^
,.
. -
. ,-
-;.
Svj

,
pliiis non cstis. Ut fdii crgo liicis ambiilate.
--
,, .
Quid sit autcm,

-
Filii liicis, dcinde apcrit : 9. Fru- •

ctus enitii spiritus est omni jiislitia et boni- ;


.
iii • •

.
.
,
tate et verilate. Prohanles quid sit be- S
neplacitum Domino. In omni, inqiiit, bonila-
te. Hoc advcrsxis iiascenlcs, advcisus acerbos et .
. " , .-
,

)
amarulcntos :

ritate, adversus falsara voluptatem.


qiiit,
Injustilia, adversus avaros

quaediii, scd contiaiia. Iii omni. Id csl,


oportct fructum fcrre spiiilualcm
Non

in
:

illa,
et

omnibiis.
ve-
in-
, [/ _•
, , ,.
.
' '.
,.
, •" ,,. --
Probantes quid sit beneplacilum Domiiio. 11-
la eigo simt mentis puerilis et imperfcclae. 1 1 . £f •

nolite communicare, inqiiit, operibus infrii-


cluosis tenebrarum ; magis autem redarguile
1 2. quie enim in occultofiiint ab ipsis, turpe est

ct dicere. 13. Oinnia aulem quce arguitiilur

alumine,manifestantur. Disit, i;t.r estis : lux


autera aigiiit qiue
sitis,

potenmt
inquit, virtiile

lalcre impiObi. Sicut


fiiint in tcnehris.
prxditi ct admirandi, non
enim
Si eigo vos

si posila sit F
, \
, .
; , ,, .
\, , . ,, - '
31 '
,

lucern.i, omnes illuminantur, et lalro non poterit


,
ingrcdi : ita vobis lucenle luce, convincentiir rc-
daigr.li impiObi. Opoiiet igitur argucre. Qnomo-
; , ,

,
-
-
,
3/a/(7,.-.i. do ergo dicit Nolile judicare, iit nonjudice-
:
°0
,
mini ? Arguere dixit, non condeninarc, lioc est,
castigaie ct, Nolile judlcare, ut nonjudicemi- ), -
oii

.
: ,

" •
Jb. V. 3. "^' ili^it dc minimis pcccatis. Si)bjiiuxil veio
Qiiid vides fesUicam in ocitlo fratris
:

/
),, ' ,-
tiii, in
autem irahem non cernis. Hoc
luo ociilo est

;'
; ', --
Sicnt vulnus quamdiu siipcrne tectum delitescit,
ct currit per profiindtim, nullara accipit curatio- , ,

ncm : ita pcccaliim quamJiii qiiidera occullaliir, ,

tamqnarn in lenel)iis admiitiliir cum magna sccii-


, '
;

. , ,•-
ritalc; postquam autem fiicrit maDifeslafiim, fit ;

lux, non ipsiim pcccatum quomodo enim ? sed ,


,,
;

is qai admisit ipsum. Quando enim is, qui fccit, •


, Siot

in mcdium fucrit produclus, quando adinonitus,

\
qii.indo
fiierit

annon
ductus poenilenlia, quando rcmissionem
assequutus, annon cxpurgasti
curasti cjiis vulmis ? annon
cjiis tenebras ?
infcrtilitatem
. , ,\
^ [ Ib. JJ. /.,.]
?

, ,. ,, ,-' EPIST. AD EPIIES. C.\P. V.

evocasti ad fructiim ?
IIOMIL. XVIII.

Aut hoc dicit^


\

aut illud,
/fj

) , . / - ,,
co;

, •

.-'|
,

\
,

C lux
quod vcstra qiiidem
: nuUus
cadit rcprcLensio
Ciiira
vita cum
abscondit vilam, in
sit

autem absconduntur, quia


uianitestaj
quam non
cst

Si
.' : qua;

, /. \ •
siint

(]Uod dicit
olTusa
:
tenebris,

morluis, et illiiminabit te Christus. DormieQ-


tcm et

tium cnim odorem


luoiUium dicit
occultantur. 1•4.
Sitrge qiii dormis, et exsurge

eum qiii est

spiral ut mortuus, ncc potest


in pcccatis
Propter

: te-

opcrari ut qui dormit, ct nibil videt nt ille, sed


somniat ct phantasias apprebendit. Alii diciint,
Et tanges Chrislum ; alii autem, Et illumina-
hit te Christt;s, ct potius ita est. Disccde a pec-
cato, et potcris viderc Christum : JVa/n qni ma- Joan. 3. 20.

la agit, odit liicem, et non venit ad liicem :

qui autem non

\ '' ou , •
2. Sed hoc
facit, venit.

sohim dicit de increJulis :

,, "
nam mulli es fidelibus minus sectantur

,.
vi-
-, ?/• ' , .01. tium qiiam infidclcs ; et sunt etiam qui multo
Aib magis. Et ideo neccsse est eis diceie : Expergi-

., ...
D sccre qiii dormis, et exsurge morluis, et

,'
• illuminabit te Christus. Hoc quoque convcnit
eis dicere, Deus est mortuorum, sed vi- Jlatih. la.
^^'

.
vorum. Si crgo est Deus niortuorum, viva-

",
''
-
-0, mus. Quidam autem exislimant hoc csse byper-
TO bolen, Avarus est cultor idoloruni. Scd non est

, Ijoc veibura bypcrboles, sed veritatis Quomodo

,,' .
; .

Deo discedit avarus, sicut et idololalra. Et ne


'•)

, -
, • existimcs £i-ustra esse dictum : est Cbristi sentcntia
"' £ quae dicit poteslis Deo servire et
: mam- Iliid. 6.

monce. Qui mammona» serviunt, seipsos espii- ^^"


/, , - lerunt a Dci seivilule : qui autem cjus nega-

.
,
'
''
,,, ',' ,
, r"ut dominium^ ct auro in animo serviunt,
dum
ci, iQquil,
est eos csse cultores idolorum. At
idolum, neque arani staliii
non
,
liqiii-

ncque
fe-

', ,
. , ,, -
ores sacnficavi, neqne vinum libaTi, sed eccle-
siam sum ingressus, et manus exlendi iinigcmto
Dei Filio, et sum parlicops mysterioruin, et prc-

, , )/ ,-
cum babcu socictalcm ct aliorum omniiim qiia;

j ouv To convcniiint CbrisliaQO. Qiiomodo ergo, inquit,

/ , , ', \
adoro idola? .4tque boc qiiidcm
randura, qiiod ciim expcjtus csses
est et valde

ct Dci gii-
mi-

'.
"
; -, , )
Uaiis Code.^
. '

'/.
,

Toivu-j oj
,
^
slasses

aulcm
pccunia;.

marg. Savii-
bcQignilalcm,
bcnignum quidcm dimisciis , cru-
domimiiii^
dclcmautcm tyiaunum admiscris ac suscepcns :
et pra; te feis qiiidcin te ci

tc subjccisti

Noudum mibi

. shxt
duro
et vidisscs

/.]
et

dixisli
aspcro jiigo
quod a
bcnigntim csse

non servire, le vcra


amom
tc lectc

;^>.;'/ / _aa///iwv5, tt ^/Jv^ CtC. [ Paiilo anlc


,, ,,

j48

:, ' /- ,
9. JOAJiiMS CIIRYSOST. ARCHIEP. COISSTANTIINOP.
sit factura, sed

undenam judicamus
dona Domini. Dic
inililcm ? an cx.
milii

eo,
,
qna;so,
qnod
[
./ ,
, ',
'
\
-, -
,
ut satcllcs slipet regem, et ab eo alatiir et cjus

; 5 -

, /.
cssc dicatiir ; an ex co, quod non in eiim sit bc- ;

ne aficctiis, sed pra; sc ferat sc in illius essc par-


libus ct rcbiis cjus favcre, inimicunim aiitcm rcs
/-)'
^
gerat ? Patct, co quod regis salelles est. Ideo gra-

'. ,
, '
/ '
viori supplicio dignus est, qiiam si abniptu ju-
go regis scrvitutis sc inimicis dedidisscl. Et^ tu

Deiitn contiimclia afGcis tamquam idoIuIati-a,non , .',


" ",-
uno orc tuo, scd iimumcrabilium, quibus facla

-
est injiiria.

do
At non est, inquit, idololalra.

igitur dicunt Gra:ci, Christianus istc avarus,


tunc non ipsc solus probro et contumelia afBcit
Quan-

;., '

)
,


!

-/;, -
/
,

; • ,
,
per ca qua: facit, sed ct cos quibus facta cst in- C
IJoluhtrx juria sa>pe ccgit hoc dicere : quod si boc non ;
^"" "*""" dicunt, illorum pietati hoc est imputanduin.An-

. ,,
, '; ,
.
non videmus res sic fieri ? Qiiid est aliud ido- ,

),
,;
;;' .
lolatra? annon ipse quoque sa»pe adorat vitia
ut qiii

qiiando dicimus
illis non
eum
impcrel ? Ut excmpli caiisa,
adorare ido'a , Non, inquit, ) 6.
--

sed Ycnerem sed Martem. Et dixeiimus


.
./,.,
, si

Quaenam est baec Venus ? qui sunt ex eis gra- , ;


viores dicunt, Yobiptas Et qiiis Mars? Ira et
: ;

animus. etiam tu mammonam. Si


, 4
;
Ita diserimus, D
Qiiinam cst mammona ? Avaritia ; et tu eam ,
-
adoras? Non adoro, inquit. Quare? quoniam non
teipsum indectis et incurvas?
ras per facta et res ipsas;
Mullo raagis ado-
bic cnim est major
, / --
)
adoiatio.

isti.
Et ut
migis adorant, UDe qui solum stant

Ila etiam in

luntatera, raagis
discas,

an qui faciunt cjus voluntatem? Palam


mammona,
-ide in Deo. Quinam eiim

eumadorant. Atqui
qtii faciunt
in precibus

illi
est,

ejiis

qui ado-
quod
vo-
.
, )


./ , ;, .
-
^ik-fiiLt

''
,

-
/
,

. ;' -
rant ailectioncs et vitia, saspe ab

/.
illis sunt remo-
ti : videris
vinccre ac rcprimere
se babet, sed te in
enim cultorem Martis, iram s«epe
: in

servitutem
te autem res non ita . ^^
-7)

,
redigis.
At oves non jiigulas ? Sed jiigulas
vilii tiii

bumines et
-
animas ratione praditas, has quidcm fame, illas •/ •

,,
vero maledictis. Hoc
baccbicum, nihil tnagis insamim. Quis umquain
sacriflcio nibil est magis

,'. , - -/ •

;
vidit jugulare animas ? Essccranda est aia ava-
'. Nam •/ )1 -
videris eara olere
um
bis
ad hanc arara idoloruni
saDguinem capranim
ad avaritix autem aram si vcneris, vide-
;

eam gravitcr spirantem L•umanlIn sangui-


si veneris, F
el bo-
,. //,
' ),
"^o^?

) ,
;•
,

nem: si hicslcteris,
nec emitti vaporem
videbisarderealasavium,
el fumum, sed perire cor-
. / -
-
/j.a

pora humana. Narn


dejiciunt, alii aptant
CDSCm transadigunt.
alii

laqucum
Vidisli
qiiidem se
, alii

crudelia
pra;cipites
per giitlur
c( iulm- , }// MV/ •
• -
,

6 )
,, )
.'
,
./
;'
UPIST. AD r.PIIEs.

-
CAP. V. noMir.. XVIII.

mana
tibi
saciificia ?

ostcndam, non jam


Vis his vidcic giaviora ?
liominuni coipora, sed
'49
Ego

^,/ '^' '. ,jxsv

-^,

,
,

Bk
animas
ea ca;dc qni'
corporis, ita
illic mactari. Potest enim raactari anima
illi

cst
convcnit

qucepeccat, inquit, ipsa morietur. ^ioa


lis

animx.
animam
mors
Nam
ct
coiporis
illa
mors

,
:

aniniai

quidem mors corporis


sicut cnira cst iiiors

corpiis allenim ab allcro dissolvcrit,


:

sed est longc gravior mors


Anima enim
est

,
qua-

cuin
Ezech. i8.
4•

illi (piidcm affcrt lequicin a multis curis cl labo-


ribus ; lianc vcro ad locum raanifesliira liansmit-

tit : deiiide ciim teniporc fuerit dissolutum ct


privatura, rursus congregatur cum

') -
spiritii incor-

.
, / .. ., •

,
niptionc

si fiierit
,

3. .\tipie talis
autcm aaima;
et

dissoluta,
siiam recipit

cst
quidcm
hurrenda
cam
scd cara rmsus alligataiu corpori, in quod cadct
intciitus,

tcst cxstingiii.
cam iramittit
animam.
est mors coiporis. Mors
et tcrribilis.

transmitlit sicut corpus,

in

Ha;c est crgo mors animas.


igncm, qui non po-
Non cniin

Sic-

^. ;;
, ;

,' /)'
etiam ca?des

"\ ) )--
, ut ergo est raors animaB^ ita est

C anim». Qiiid est csdes corporis ? Morte cssc


. affectum , ct abriiptum csse opciatione qua; est
ex aniiua. Qiiid cst ca;dcs anima; ? Ipsa qiio-
• - que csl morlilicatio. Quid est autem muitificatio

. animae? corpus tuno morle afQcitur, qiiando

, ,
,
z^r^iiov Siciit

? aniiua id rcbquerit descrtuni a sua opcralionc: ita


-
, ' 5) -
etiain lunc

siia
morte afficitui•

operatione dcsertam rebquerit Spiriuis san-


anima ,
quando eam a

.,,^ ,),.,-"
' ctus. lla; ca;des et iBactationes sunt niaxime ad
- aram non satiantur ncque se sislunt us-
avaritia; :

, D que ad sanguincm hominura, sed nisi cliam ipsam


sacrilicavciis animara, uon implelur ara avaritia',

nempe ejus
' nisi utriusqne acceperit animas, qiii

, ,, , ''/
-,
;
/; ^
, - '
' )
sacrificat ct cjiis qui sacrificatiir.

sacriiicat oporlct

ila ille sacnlicat, ot


primiim esse sacrificatiim
moituus sacnlicat ciim qn;
Eiim cnim qiii

; ct

tunc vivit. Qiiando enim malcdictis insectaliir ,

; 01 '- quando probris et conviciis appclit, quando suc-

. - ccnsct c. indignatur, annon ha; plaga; aiiima; simt


3 - incurabilcs ? Vidcs non csse dictum hy|icibob-

,, ,
.
, ''
• .
-

cuni ? Vis otiain aliiid audire, ct discere quoniodo Avaiiiiam
avaritia sit idololatria ct cultu idolorum gravior ? '"'' iilulu-

Idololatra adorant Dei crcaturas :

(
Et coluenint, ,',^",..

' ,
01 inquit,ei servieruntcreaturie magis Crea- liom. 1.25.

tori tii auleiu tiiara adoras creatuiam. Doiis cnini



non crcavil invcnit immode-
avaritiara, sed eam

.
8 F ralio tua; Vide autcm insaniam
inexplebilitatis.
, ct rcm planc ridiculam. Qui idola adoiant, cllam

. ', '
,
• ca qiia; adoiant lionoranl, ct sive qiiisquani
piain in ca dixcrit, sivc malcdiclis ca
ctattis, ca dcfcDdiint ; tii autcm lamquani
fiierit
i|iiid-

insc-
jnai
5 JOANNIS CHR"VSOST. ARCHIEP. CONSTANTINOP.
[ [, ,,
.
1 S.

-
quadani
cst libeia
iinpiclalc.

cnim dcfcnsionem
cbrict.itc rcm adoras, quae non solum non "'
a vitiiperatione, scd ctiam cst
Qiiamobrcin tu cs
affcrrc poleris
cis longc pejor: ncque
quod non
plcna

sit ma- '^ . 3 ,

^,,
Iiim. Elsi illi maxime siint incxciisabilcs, tu la-

,
.
mcn iniilto rnagis, ut qui avaritiam luillics accu- ?yo)v

ses, et cos viliipcrcs qui eam colunt, et ci scrviunt /,


,, / 5 "/ ,

.
5ep.i4.i5.
et ei morera
undcnam sit ingrcssa
quod quidam
sapiens,
maturo luclu
gcrr.nt. Si rullis aiilcm,

filii, neque
idololatria.

dircs qui cniciabatur im-

consolationcm, liac dolorera lenicns, facta inanima


imagiiiecjiisqui cxccsscral, perpcUiocamiutucns,
videbaturpcr imaginein ciim pcrpcluo L•aL•ce
liictus uUam
cxaminemus
Dicil quidam

habebat

qiii
1*

.
^-,
/.
./ ^".
/, , ) /^'
,
,

/
-


,

-
,
,

deccsserat.
Deiis vcnter esf, in
Quidam aiilcm adulalores
ejiis honorem
,
quorum
colentes imagi- ,
, . ;) ; -
)»'


nera cum morcm pcrduxe)'unt ad idololatriam.

/ ,, ' -/,
,

Introducta esl ergo ab imL•ccillitate aniraae, a ra-



S

,) ^ .
tionis csperle consuetudine, ab immoderatione.

.
Non sic atitcra avaiiliarnam ipsa quoque cst in- ,

troducta ab imbecilla anima,


amisit quisquam
solatiiim, ncqiie atirahebatur
quomodo
vit
?

per avaritiam
Clium ,

Ego vobis dicam. Cain Deiim


: Dam iis
vcnim
neqiie liictus qiiasrebat

qiiae illi
a pejore

ab adulaloribus; sed

dari oporlebat
fraiida-
; non

,
.(, ,/ •

/./ , ;-;
apud se relentis, quae ipsum baberc oportebat, ea
)>'
illi obtiilit, et mahira a Deo incepit. iVam si nos

Dei siimus, multo magis primilia; nostrarum pos- ^


'

sessionum. Rursus ab avaritia orta est mulitTum


/
,

Gcn. fiderunt filias hoviinum,

] -
6. 2. appetitio : et devoluli
sunt ad conciipiscenliam
Nam vellc plus babeie quam proximiis in
: ab bis rursus ad pe-
"
,
,
cunias.
iisqus ad hanc vitam perlinent , non aliunde est
ortum quam ex eo quod refrixerit caritas velle
plus baberc non aliunde
tia^ ct bcminum ct contemtii. Non vides
odio
quanta sit terra, et quomodo aer et ca?lum sit
oritiir qiiam ex airogaB-
:

;;)
)' /
,

?
.;
,

multo raajus quam opus sit ? Nam ut Deus tuara


exstingueret avaritiam, res creatas ad tam magnam
eduxit mcnsuram :tu autem sic quoque rapis, et
audis avariliain esse idololatiiam : et ne sic qui-
dem horres ? Vis esse heres tcrrie ? Sed non habes
in cajlo bercditatem: studium ponis ut aUis re-

/
,,
linquas hercdilatem, te ipsum aulem privas?

,
, ,, -
4. Dic mibi si quis daiet tibi potestatem ar-
cipiendi omnia, ao nollcs? Licet ergo, si xcMs. , ;

.
Atqui nonnulli dicimt se dolere
tcm transmittant ad
cxcdcre, quam
alios ,

vidcrc alios ejus dominos.


et
,
quod beredita-
vellent magis eam

Neque -^\)
-
-
• Codex iiniis [el marg. Savil.] /iirv/xyov.
EPIST. AD EPHES. .. V. IIOMIL. XVHt.

'. -} i5i

-.
OCiOc cgo te libcro ab liac iinbccillitalc : nam cst lioc
/,
'
. /] -

yip •
quoqiic imLccilhc et inCrma; aniraa!. Sed tamcn

lioc sallcra fial : in teslamcnlo rcliDquc Cliiisluni

'^ licrcdcm. Nam quidcm rivcntcin



[Jiiv oporteret ; hoc

, -,] ] .,
\
,

,3,
cnim
F vci a necessitale
csset rectc insliluti libcri arbitiii

Clu-isius jussit daie paiipcribus, ut


rcddcret pbilosopbos, ut persuaderct
fias liberab"or.

dcspiccre
pccunias, ut docerct leiTcna contemneie. Non est
;

Etcnim piOplcrca
sed tamcn

nos viTcntcs

hoc pccunias despiccre, moiienlem ct non «luado-

,,•' - • rainura Jiuic ct illi pra;berc : non jain cx tiiis das ,

,'. ,
-
; •
sed es. ipsa nccessilate : njorliest gralia, non tibi:
Hoc Don est benevolcntiae , sed irrisionis. Casteriim

. vcl sic fiat, Tcl tunc solve vitium et malam animi

. '-
, affeclionem. Cogita quam mulla rapucris, quani
• • niiilta per avaritiam possederis; reddc omniiim
- qiiadniplumjita apudDeumcausamluam defendc.

'' 7/•,, Sed sunt nonniiUi qiii eo veniunt iBsanix et ca:ci-

. . ' .- B lalis, ut ne tuncquidem videant qiiod opoitct, sed


) , ac si stndiumponaDt , iit Dei judiciiim sibi giavius
). efficiant , ita agunt omnia. Pioptcrea liic bcatus
dicebat sci-ibcns : Tamqiiam filii lucis (tmbu-

, - , late. Avarus autem masitne vivit in tenebris , et

magnas in omncs spai git tenebias. Et , Nolite

, ,-
, ,

. ^y•
,

. ', ,
commiinicare infructiiosis operibits lenchra-

, ' rum, magis aiilem redargiiite : quce enim in

..', '' , ;
occullo Jiunt
Omnia aiUem
ab ipsis

qucB arguuntur
C festantiir. Aiiditc, rogo qiiicumqiie non vultis
,

,
tiirpe est et
lumine, mani-
dicere.

,^
,
sinc caiisa baben odio. Rapit et non arguis ? At

timcs odium. Alqui non est boc sine causa odio


,

^..

;

/-, babcri ; scd juste aiguis, et times odium? argne


fratrem, suscipc inimicitias piOptertuam in Chri-

— 3
.
stum carilalcm, proptcr luam in ipsiiiii diloctio-
^- ncm prubibc ne ipse abeat

'
: in baiatbrum. Naui

,).
,
mensa; esse pariicipes , et benignorum verborum,

., ,.., -
ct juciinda; eloquutionis , et delicianim , non cst
• admodum amicitiae. Ea nostris amicis dona lar-
giamiir, ut conim aniinam ab ira Dci cxtraha-
'' , j,
miis, in fornace yidentes eosjaccntes criga-
vitii
Q„omodo

, ., , ),
mus. At non corrigitur, inquit. Sed fac tu qiiod conit.cniius
tiium cst, et apud Dcum cs excusatus. Ne occul- ,,""'
tcs lalcnlum : piOpteica Labcs rationem, proplcr-

,.' ,;
,
ca linguam et os, ut conigas proximuin. Sola
bnita non gcriint ciiram pioximi, ncqiic aliorura

uUam habent rationcm tu autem qui Dcum vo-

.
:

rJiv cas Palicm , cl piOximum fratiem , vidcns cum


, rnala facicntem iunumera , cjus gratiam pia;ponis

» Unus Codex , . /i tij ^ ,


yr.ci
i)>sius utilitati ?

, ; ipitiKu.
Nc hoc facias rogo. Nulliim est
,

52
tantiim amicitix indiciiim
S.

canlcs non despiccrc. Yidisti cos cssc iniraicos?


reconcilia. Vidisti cos por avaritiam fraudarc et

plura acqiiirorc? cobibe. \ idisli


,
JOAISNIS CHRYSOST.

quantum fratres

injiiiia
pcc-

afKici ?
/;;
. ; ;
ARCIIIF.P.

). ,
,
CONSTANTIXOP.

^. '),)
; y.bi-

cos dcfende
caliis.

allcri. Alilcr

hunc babcbit
: non illis

audict ab amico
fuilc suspeclura
, sed
Propterea suiuns amici, ut prosimus altcr
tibi priori es

, et
gratiH

aliter a quolibct:

doctorcm simi- F
-

,. '•
. ^,
,,
qit/.ov
,

'.
icoi; ,

3 /' ,
6.,

--
alsyfo'/
ck

litcr amiciiin autcm item. QuiS enim in


',
. .. ,
;
, ;

occullo fiunt ab ipsis , turpe est et dicere, in-


quit. Omnia autem, qucE argiiitntur liimine, , /
77<'///. Quid liic vull diccre? lloc dicit :

-
,, -
alia quidem peccata clam fiunt, alia autem ma-
& ;
nifeste
qiii
:

peccati
illic

Omnia, quce argiiuntur


non
autem non
sil sibi
sic crit. Nemo enim
conscius. Proptcrca dicit
cst

/,
, ' •/-|) ,;-
,
,

', . ,
lumine, manifestan- 6

tur. Quid ergo? annon bic, iDqiiics, de idolola- .


-^/. "
tria loquitur ? Nequaguam. Sed de vita et pec- ,

catis verba facit. Omne enim quod manifesta-

,. -
tur, iaquit, lumen esl. Quamobrem rogo. ne- ,

,
,

que VOS dubitetis argiiere , neque a?gre feratis si 'Jfov

, .. ,
arguamini.
ilt

eonim
securius
Nam
;
qiiamdiu aliquid Ct in tenebris,
quando autem habet multos
qua; fiunt, ilhiminatur. Quamobrem omnia
testes
, ,
;c.Jv,
--
masime ag.imus ut fratnim nostioruta abigaraiis T>oiX<j\

,- 5

/.
omnia qiia» ad mortem ducimt , ut dispergamus
tenebras. ul allrabamus Solem justitias. ]N'am si 5 )). ,

multa sint himinaria et viitutis via ipsis crit fa- , *


»
,

cilis,

contra,
brarura
et
etqui sunt in tenebris magis deprebendcn-
tur, Iiice exorieDte
timcDdum
et
,

cst

abigente ejus perspicuitalcm. Sic


.'imiis, ut

emittamus benigno
et illas auferente.

ne ipsi

peccatorum crassitudine lucem vincente,

nobis prosimiis; ut pcr omnia gloriam


Sin autem
exstiDguantur, tene- C

clementi Dco, gratia


ergo affccti
,
'
, ), ,
^^??

"'"'^

P'~' '""
''C"
,

.
'
--
et et be-
nigaitate, elc.
1.\ EPIST. EPIIF.3. CAP. V. .,. XIX. )-)

'. HOMILIA XIX.

' *
, [»)

,-
6> Cap. V. V. 1 5. ndete itaque, fratres, qitomodo
ooi,
-t {
,
'
3,
•/) .
{ . D
caute amhuletis
1G. sed ut sapientes
qiioniam dies mali sunt.
fieri imprudentes
voluntas Domini.
:

,
,
quasi insipientes
redimenles leinpus,
1 . Prupterea nolile

scd intelllgenles qtite sit


,

' . '. ; '-


,'', , , '.'
, §
^, 1 .

nilcnlia;,
Expiirgal adlnicradicem acerbitalis
adhuc cxscindit occasionem
cnim dicit? fldete quomodo caute amhuletis.
Sciebat Magisiriim suiim, discipiilos mitlcntcm
ira\
cf ama-
Quid

, ,-
.1\ siciit ovcs intcr lupos ,
prajcepisse illis ut essent

/ '
sicut coliimba^ : Et eritis, inqiiit, simplices sicut Matth. lo.

' ' '.


,\ oOv
, S)l\
columhce. Cuin crgo
prxceptiim csset nc ulcisccrcntur, scd raalc pate-
et inlcr liipos csscnt, ct illis
'^'

&.° '
, ' &''. '--
5 ,

icntur, ideo fali admonilionc opiis lialjcljant. kl-
qui satis erat
cillioies

bypcrbolen. Vide
: cum
illiid priiis

aiilcin

ej'go
dnorum
ad eos rcddendos imbe-
sil

quoraodo Paulus eos mu-


Fidcte quomodo ambulelis.
accessio, cogita

.
• nit ct tutos rcddi;

,
:

/. /,
,
poi

; ;"
'

'.,
Inlcgiie civitates adversiis eos belliim gcrcbant,
domos
F versus filium
eliara ingressiim ost Iioc

, iilius ad•eIs^lS
Lcllum :

patrcm, malcrad-
paterad-

,
versus fibain,filia adversus matrcm divisi erant.

Quid vcro? undenamcranl ca? divisiones? Audic-

. , raut Cbnstiira dicrnlcm Qui amat palrem aut .

,. / -
:
lo. 3?.

,
/ ''
. ,/
"Iv' oOv

^,

,
,


-
-
,
y,^.^malrem pliis quam me,
cigo exisliinarent
troduccrc, qtioniam
ipsi qiioqiie iiTuptiiri csscnt

Jldele quomodo
praetcr priedicationcm,
esl me digniis. Nc
cum
magna
bclla et

cailte ambulctis.
non ahundc
,
pugnas frustra in-
ira erat exoritura

ca de cansa dicit,
IIoc
dctis occasio-
,

est,
sL

. ,
'
^ , ,,' , ,
>•

^, -
"-
4
,
nera siiscipicndarura adversus vos inimicitiarura
ba;c sola
mo
norcm
sit causa
ici alteriiis in

cl omnem
ct occasio inimicilianim
vos ciinien inlfndat; sed
ostcndile obcdicntiam ,
:

ct

qiiando
iie-

bo-
:

-. . nibil laedet prxdicationcra quando nibil inipc-


.
,
,

diet pietatcm. Reddite, inqiiit, omnibiis debila, Rom. 13.7.

- Oiyt
, , cui Iribulum tributum,
Quando enim in aliis vidcrint
ctii vecligal, -vecligal.
vos essc asquo.s ct

bonos, piidoic suffiindcntur. Noii quasi insipien-
S • •
tes, sed tamquam sapientes, redimentes tein-
- pns. ba;c suadet, volcns csse Tarios ct

• [Marg. Sa\il. ; «,. infra 7>: , inilio- » Idcm Codex [ct marg. Savil.] i^mSiij >) £«;«.
qiic homili.x

. XI.
/'.]
11
,:: ,,

l54
nos in omncs formas vcrlerc, scd hnc dicit
osl lcmiius

^'rini, ct

iie qiu-cratis
vcstrum
hospiles ct alicni
gloriam
:
S•

nunc
:
J0\NN13 CHRYSOST. AUCIIIKP. COJiSTANTINOP.

cstis inqiiilini et

ne quxuatis honurcm,
nc quaeralis polciUiam
: Non
pcic-

lice
xa\

,. [', ,
,
/' » '.^-
'. ,

'
/, / (, '-
, ,

iiltioncm
iniilta

Obscuniin
: oinnia fcrlc,etsic tcm|)iis icdimilc
exsolvite, alquc adeo quidquid voluciiut.
cst dictum :

cxplicaic coiiabor.Cogita milii (picnipiain qui do-


agc, pcr excmplum illud
; C
|aoi

'
. '' / ,
xai
,
, [, - •

?
li;ilicat splcndidam ; dciiidc ingrcdi aliqiios

, . ., ' ,. -
ut cum pcrimanl, ct illmn muUa daix•, et sc eii- • •

perc; luncdiciinuscumsc redemisse. Ila tu quo- olv

qiie, dumiim liabcs raagnam, ct fidftn vcram; •-


oimiiaacciplant;da qiiodciimqiiccxc-

.. ;,.-
niiupiinl iit ;

Scrint : .soliim scrva cajnU, lldcm , inquam. /)iV.?

T)ici itluhlt ,,
qtlid
eiiini, inquil, mali sunt. Quid
Diei malitia dcbet cssccircadieni.Sididicerisqiia;
iii siugulis nustrara sit malitia^ scics
cst dici

quid
malitia? D

sit nia- ;. ,
btui dici. Qiiid est malitia scu

inorbus. Quid cst malitia aiunKi; ?


vitium corporis
vitiumscu pra-
?

.. ;

,
; ,
vilas. Quid cst aqua; malitia? araariludo. Et

.
uiiiuscujiisque mabtitia seu pravitas, est vitium

circa illam naliiraiu, cujus esl vitium. Si crgo vi-


circadiein.opoitet essccircaipsumdiem,
,

. '\
'\-

,
tiiira est

ciica horas, circa luccm. Ita et Cluistus dicit xai-

,^
Ex lioc

,
tlatl/l. C. Stlfficit diei malitia sua. ergo illud qno- pbv ; Ou ,

34 quecognosceums.Qiiomodoergodies VOcalinalos? •

quomodo tcmpus malum? essenliam^ neqiic


'

1CS cicatas, sed proptcr ca qiia; fiunt in ipsis : sic- ,

'
niabim
iiisi
nos quoque solemus dicere, Transcgi diem

CX
ct gravcm. Atqui quomodo fucrit gravis

iis qua; in ipso accidunt? Quse autcm.. ., in


, ; T5c
,
-
eo accidimt, sunt qnidcm bona
aniabs bominibiis. MalonimcrgoqiuEaccidLint in
a Dco, iiiala

.
, , . ,-
aiitcm
''

- .. ,
tcraporibus fabricatores sunt homines cl pro-

'
:

pterea lcmporadiciinturmala.Ita
vocamus lcmpora. Proplerea,
nosquoquc
inqiiit, noUtefieri
niala

,
imprudentes, sed inlelligejites
tas Doinini. 18.
UUO
cil

vesquc
est luxuria.
nolite intbriari vino
Hujus quoque iinmodcralio fa-
animosos, aiidaces, pra;cipitC5, iracundos, gra-
ct difficilcs. Datiim csl vinum ad
sit

la;titiam,
. , iii

,
\ , •

'
-
-

,
; , ,

ad ebrietatem : nunc autcni non inebrian", , -


vidctur res esse ignavi ct pujillanimi
ridcnda.
inebriaii

cul
jnullo
Qua;nam salutis spes est? Risiis est non
,ais , quando cbiietas niaxime omniura

lidicula oporterelcsse? Nam


ab ebrietate omnino remotum esse bonum csl
autem magis raililcra,
,

ctiam piivalum pio-


et

qui versatiir in gla-


qua; sil

^
,
, ,,?

- ;

'^
,
,

b [Forl. 5/5. Mars- Savil. '.] .' quadrare vulclur.


« Saviliiis jnital legpndum jTcaT/.yiv, cl smic
,

\ EPIST. AD KPHES. CAP. V. IlOMIl.. \l\. id:

. ;
,
ini ;
diis, in sangnine et cxdibus; et tnulto raagis

,,
[,
};
/;.

^. qiiaDdoaliiindc initatiir, a polestatc, a dominatii,


cx coqiiod sit assidue in insidiis et piigiiis. Yisqualis
„. .

essc

. bonum? audi Sciipturam''''"^*''


discerc ubi vinuni sit
diccnlem, Date vinum mcerentibus, el siceram p^^^^, 3,

, ..•
! ',
,

).
;

'
'[ ' ,

'-
iis qui amarosunl animo. Etmcrito

mollire id (|Uud cst aspenim ct


id quod est
soletenim

nubilusiim. finum lcetificat


:

trislc, ct aiifcnc

cor ho- p^^/ ,^^;

. /' ' )
'
, ^)
,

C minis. Qiiomodo crgo
cniin bcet
tiaria.

moderato
est,
Non

qiianj
cuiquam operaii ea
est

usii.
csl

cigo ex vino ebrictas, scd


Vimim non
propler sanitatcm corporis
cx vino ebrictas? non
qiia> sunt sibi con-

propter aliud datiim


:
cx.

sed lioc
im-
'5.

qnoque impedit immodcratio. Audi autcm biinc


qiioqiiebeatumscribentem ctdiceQtcm Timotlieo :

'
Modico i'ino utere propter slomachum et Jre- ^,-^ r,

qiientes tuasinfirmitates. 23-

.
,• / ,
, -
,

;,
,

-/
);
justa
nosjam
vilam.
2.

scd quoniam
Proptciea enim Deus
symmctria piKdita
ciiidiens, quod nos aptus
Et yolebat qiiidera illam dare ab initio,
illa
, ct

nos reddidimusindignos, distu-


fccil nostra corpora
paucis satiari
feccrit ad
; indc
altcrara

. ',, '• ^ lil : et eo tempoic quo distidit, non nos sinit friii

immodice : vini cnim liemina ct iinus panis sufii-


ciunt ad iiuplendiim ventrcm liominis. Et eum ,

^.
qtii in omnia bnita obtinet dominatum, fecit paii-

cioiibus indigere quam illa babita pioportione,

'
,

/, ,

. ,
et corpiis brcve, nihil aliud significans quara qiiod

, '-
,
ad abam vitam piOperamus. Nolite,

., ,
inqiiit, ine-
, ',
briari vino , in quo est luxuria. Non eniin

-/. conservat, scd pcrdit, non sohim corpus, scd

/
,; . ,
-- •
etiam animam. Sed implemini Spirilu, 10. lo-
quentes lObismetipsis
spiritualibus , psallentes et cantantes in cor-
dibus -vestris Domino
i/i

,
psalmis

20. gratias agenies


ct canticis

,
fe/nper pro omnibits , in noviine Domini no-
striJesu Christi, Deo et Patii 21 subjecti : .

invicem in timore Christi. Yis, inquit, h-ctari ?



4 '- ;

vis dieni consumcre? Ego do tibi polum spirilua-

'. , '-
enim bene significanlcm b'ngiiae
, lcin :

nostra; exscindit
cbrietas
vocem , ut balbutiainns eflicicns,

4 , ;.
oculosqiic ct umnia , ut sciucl diram , pcrvcrlcns.

, - ot F Disce psallcre,
qui psalhint
ct vidcbis
implcnliir Spiritu sancto
rci voliiptatcm : nam
.siciit qiii

', ,
,
, , ,

;• /, satanica canunt canlica , spiiitu iramiindo. Qiiid

cst,/ra cordihus vestris Domino? Hoc sa-cst


-•
.,
,

-)
' f \ f '
f f».«i/>^ 136. . 11-1
picnler aniiDiiin adhinentes nam qm : animiiin
adliibcnt , temerc canunt vcrba loquenlcs ,

\, / cordc alibi vagante. Gratitis , inqiiit , semper


ageiUes omnibiis in nnmine Doinini noslri
, Jcsu Clnisti , Deo ct Pritri, subjecti itn-iceiii
11.
)5b
in timorc Christi. Id csl, pclitioncs
-laliainm aclionc innotcscanl apml
S. JOVNNIS CIIRYSOST.

vcstiii;

Dcum
cnni
nihil
.
^^
VUCIIIEP.

,/., . -
^ «,
-
CONSTANTINOP.

Toutett,, ti
,
6[ £u/.otpt-

,

<1
t

eniiu
I)iani
xqnc Prum Ixlilia afficit , ut
osl gratus. Maxinic aulcm possunuis
agCl•c,aL•duccn^csaniImIranostnlmabiisquxprius
(Hiis-

giatias
'
. ~ - ; \,, .
.
Sk
-^ ;_^->,
S-av -

,',',
,,
lUcIa sunt
„>1,\,
l.olC6tatc?
, et ciim cxpiirsanlcs
Spiritu. Estne

Est ccric. Quaiido ciiim mcndacium,


qiiaudo accrbitalcra ct amanilcntiam , quando
iis qiKX dixit. 5e<i
lioc in nostra

,, , Iv

;
scoitationcin, qnando iinmundiliain ,
quando ava- , ,

liliam a nosli a aniiiia abcgoiimus , qiiando fiieri- , ,

iniis bcnigiii , miscricoidcs , nobis ipsis gralifi-

canlcs, quando adfiiciil scuiiililas, qiiando

, -
ncsrcddidcnmusdignos,quidestquodpiOlnbeat
. , aklk
.
, ,-
lie acccdal ct advolct S\mhns.

Dum
hnn acccdct,
.
sanctiis? Nequc

scJ cliam ininloliit


. .
roi•

non
nostruin. C
-.1
dc
/ .
'); )
' _.•<.. --, ' .. ,^Trr.^,TCr fflVITIV.

'.
aulcm inliinsccus liix lanta, (nit ,

,
csl
cs rcctc gercrc, sed '•).

,
ca;lciO difiicilc sc virliilc

Gralias , inquit, agentes



],
facilc cl cxpcditiira.
;

jiro omnibus. Qiiid cigo? pro qua;


' [

,..-
accidiin[,opoilclgi-aliasageic? Ccrtc : cliamsi sit ,

.

iiiorbiis, cliamsi paupcrtas. Si cniiu iu Vclcri sua-

,,
Efcli. . dcbal quispiam Sapicns diccns : Oinne qiiod til/i

induclum fuerit, luhentcr accipe : et in mu ,

esto longanimis D
tationibiis hiuniliatlonls tiice ;

mullu raagls id fieri oporlct in Novo. Elsi crgo , ',


rationcm ncscias, agc gralias : hoc enim est rc- •

vcnim quod
in afflictionibiis
quaeriUir est, ut giatias agat

vcrbiim, Giatias ago


ct in mccslilia.
libi,
Ndiil dicas antc
Dominc. Et quid
qiii est

,,'., '',
.
,
lioc

dico iis qua; bic siinl aflliclionibiis? pro ipsa

"clienna oportet Deo agcie gialias, pro pcenis ct

siippliciis quae sunt illic

iiivat qiii animadvertimiis


hcnna^ iinponaUu• coi-dibus noslris. Ne crgo tan-
: ea enim rcs nos Taldc
: pio ficno iiictiis gc-
.;
'. ,

tiim pro manifcslis bcneficiis , scd cliam pro iis

;,, ;
,

; ;
sunt manifcsta ct quibiis vcl inviti afli- otjv
qiia;

cimur, agamus gralias :


,

multis cnim nos nolentcs


ncscicutcs Lcucficiis afiicll. Si aiiltm nuii crcdi-
;

\, ,
t't

vobls rcra palam faciam. Cugila cnim 1'


lis, jani

\ '
,
: ;

scelerati ct increduli Giffici, nonnc soli oinnia ad- ; ;

scribunt ct siiis idulis? Quid vero ? annon cos


.
, ,
quoqiie bencficio afQcit? annon cst illiiis piovi- 13,0^
dentia; qiiod ipsi vivant ct

piocrccnt, ct qua; sunt hujusmodi ?


sint sani , ct

Quid vcro
bboius
' ';-
a [Marg. Savil. sjspyioiiiv .]
,

-
/ ^[
.\ KPlsT. AD EPllES. CAP. V. HO.MIL. XIX. iS?

' «, iv M.iicionista'? quid MallcL•u;i? iionuc illiim Lla-


"
Mjicioiiisi;i:
'"''
ouiiv ."-'. Ka! • sphcmiis appctunt ? QuiJ cigo? noiinc eos quoli- '""'
1 !

, ;)'
Masplic-
"
\/ dic bcncCcio ? Qiiod ncscios quolidic maui.

.
; aillcit si

) L•cncficio afCcit, multo magis nos. Qiiod cst ciiiiii

— ' [
[ , !,\'
, aliiid Dci optis quam Loc, ncmpc Lomimim gciius

.)^,, ^
u.ia- aflicere bencficio, cl pcr siipplicia ct pcr iccrca-

.
5)

,
,

-
tioucmPNun soliim crgo agamiis giatias, duiu C•'•!''" Dco

^^
tousv, sunt nobis rcs sccuuda! : non cst cnira lioc ma- ^?,'!.'.':'!,
„i

'
U ^niini. Et hoc novit diaboliis; idcoqiic diccbat : vci^ii.

Nitm Job Detim? nonne circiim-

.
gralis colit Joi•. i. 9.

:,
,

— .- i-allasti (jiuv

Aiifer oiitnes
sunt ejiis

ejiis facullates
inlus
,
, el qucc foris ?
cei-le infaciem
'""

, '
tibi henedicet. Scd scclcralo iili nibil cx co lueri

. acccssit, cl absit ut

ccdat. Scd ct qiiando


de nobis
fuerimus
quaudo iu morbis ct in molcstiis limc majuiciii
agamus gratiarum actioncm gratiaiunj, inquam,
actioBem , non verbis, neqiic
:
ei lucri aliqiiidac-
in paupcrlali'
,

b'ngiia, scd rebiis

cl faclis, ct cogilatiune ct coidc. Tola anima ci

agamus gialias. Magis eniin nos diligit qiiaui qiii


nos gcmieruut ; cl quantum inlcrcst intcr ])iavita-

tcm ct bouitatcm, tanta cst differculia dilcctionis

; \
.
, ,
' ,

'3,
;
- '
5k C
Dei a dileclione patrum nostiOrum.
3.

sli,

vobis homo,
mnn
Neque
qui nos ddigit
ba?c vciba sunt
:

qiii si filiiis
audi eum
mca, scd ipsius Clui-

ah eo
lapidem dabit ei? Si autein vos cum silis
diccntcm, Quis e.v M„iih.

petierit panetn, '"•


7.

; ,-/ , mali,

bona dabit
scilis hona data dare fiUis vcstris

(/uanlo magis Pater vester {jid est


iis qui ab ipso pettint
iii

? et
cielis

lursus
:

' ;

alibi, JVuin obliviscelur mulier misereri filio- L.ii. 49-
"''"
autem eorwn ohliviscalur

;;. -^
ruvi uteri siii? Si

, / , mtilier, cgo lameii tiii non ohliviscar , dicit


Dominus.l^am si uon diligit, ciir iios fccit';' num


,

/; iuit ci nccesse? num aliquid facimiis quo ei sit

,;
xp'

,/. , , -
,

')
;

,
,

,
,- u es
opus, ct ei

nostiis? Aiidi
Domino, Deiis meiis es
meorum non eges. Sed
sensu praidili
fungimiir niinislciio ? niim aliquo Cgct

, Ha;cne
pIpL•ctam diccnlcm
tu,
Dixi
bononiin
dicunt ingrati
siint Dci buiiilali.s,
:

ct niillo

iit sit
Psul. iS.2.

, ) ,' ;
,
, ,- )> -
omnibus paritas bouoris? Dic
tc, qiuenara dicis non essc Dci

uam dicis houoris a:qualitalem? Ilica piicro

tilus est, alius insanit^ et


milii,

ycxatura dxmonc j
Lomo
bonilatis, et qiiani-
in;;ra-

mu-
aliiis

, qiii ad cxlicuiam vcnil scnccttilciu, totam vilam

-
,

(,;,us(.git jn paiipeiiate, alius uioibis gravissi-

, , ,

'
, - , mis
cst

vero
: ba;cne siinl opera
surdus, illc vcro mulus;
scdciatiis atquc scelcralissimus
idciitix ?

liic cst
Hic quidnii
paiipcr, ahiis
ct plcmis

• [Marg. Savil. Jv H-j.] [...


58 S. JOANNIS CHRYSOST. ARCHIEP. CONSTANTINOP.
-,
lualis innuineris, friiitur pecuniis el alit raerelri-

ces el naiasilos, praclarasqiie ct magnificas aedes .


/•, '
; ),; ,
/, fiiov

.; £
possidet, et vitam agit quictam ct orani ncgolio
vaciiara. Mullaquc cjiisiiiudi coUigunt, longam
|
, ' oOv

-
,
contexeutes orationem adversusDci piOvidcntiam. F div,

Quidcrgo? millanc
dicemusad illos? Si
mundum
est

esscnt
piOvidcntia? quid ergo
qnidcm Graci , ct di- ; ,
' , ', . ', ;

;,
cerent nobis ab aliquo admiDistrari ; riu•-

SUS nos quoque eadem eis dicercmus : Quid ergo,.iS8 ;

nulla est piovidcntia? qiiomodo eigo vos deos co- '


El '
nam "^-,,
da?moDcs cl lieroas adoratis? si cst

', Ipou-

;
litis,

,
, ', ,
providentia, ea omniura cuiam geiit. Si sint ali-

; , ,-
qui qui aegre ferant Christiani vcl etiam Graeci, ct
qui labascant, quid cis dicemus? Tam mullanc,
dic qiieEso, casu facta fuerint bona? lux quotidia- -^
na, benedispositus ordo in rebiis, astrorum cbo-

, , -
rea, dieitim
stcns,
et nocliura

Daturx consequentia
jualibus et in hoiuinibus? Qiiis est, dic quaeso,
cursus es

qui basc administrat ? Si nulliis cst qui praesit, sed


casu conslanl omnia; qnis bunc lam pulchium,
aeqiio consi-

et in plantis et in ani-
^

;
',
,, ;; *
,
6
;

>,
,
, ,
)>'.

'

. , , -'
tam magnum fornicera, nempe cxlum, circumdu-
cliim super teiTam , etianique super aquas sta- •

tuit? quis dat tempora ferendi fructusPquis tan-


tam vim posuil
quod Ct
est
in seminibiis et planlis?
casu, esl plane inoidinatum
bcne ordinatum, Gt arte. Quid enim,
: quod autem
dic quae-
Nam

ou ' ,
.
,) •
, ,-,
'^,

aW.a
'/;-

,
S0? ea quae apud nos casu fiunt, nonne multa

-/,, ;
plena siint confusionc, mulloqiie tumultu et per- C g^-i.i JJ •

turbatione? Isec dico solum casu


ciente aliquo, verum faciente sine arte.
, scd etiam fa-
Exempli '; ,/ ov
/
causa
ceplis
: sint Jigna

bomo
cl lapides, et sit calx, et iis

aedificandi imperitus aedificet et ope-


ac-
-
letur
SUS,

torem,
:

sit
annon omnia peidit

beat quae oportet babere navera prater guberoa-


dico
et

navis absque gubcrnatore, quse omnia ba-


corrumpit ? Rur-

instructa, sed instructa : an


,
;,, )'

,
^

/;
-/

poterit navigare?
super aquam, absque
testate, tanto

habeDt rationem ?
Et lena qua; est tanta, stans

aliqiia quae conlineat

tempore stat fiima? baiccine ullam


et baec cogitare nonne est omoi-
po- D
,., /.
.-^- ;

• -

,
ridiculuin? Et si aqua eliam fert caelura, ecce ou aW.a
/.
, --
aliud onus aulem Cielum quoque feratur in
: si ;

aqua, rursus alia quaestio. Sed totum opus est •

providentia!. Nam quae ferimtiir super aquas , non )>


oportet esse incurva, sed concava. Quare? Quo- '.
niam corpus
in aquis tamquain
qiiidein concavi

iii nave :
totum immergitur
iDcurvi autem corpus ./ ,

-
* [ f^go r.=pmjr,icii ; im ',; yi; ciTr./.iJ...,; Dunccus. [Marg. Savil. 5;//i(/:0Tsijv;;-l

Mox Savil. marg. i,iioi>i pro /xi/ioi;.]


,

(, .[
,"
'' &
/; ;
hV ElnST.

5 AD. liPIIES. CAP. X. IIOMH.. XIV.

|(1(' totuin cst siipcinc, exlicma aiitcm soliim


1
59

,'
, iiiijiondent ct nltingunt. Ei eigo opiis cst cor|)orL•
«. duiO, rcsistente, etqiiod possil contincre, ul fcrat

. , ,
- , ,
,


oniis impositiini.

aqiia multo mollioret laxior,


qiiidom qiiidqiiain potcst conlinoie,
At acr fert cx'Ium ? Sed
ct nc siibtilissiiniim
nedum
is

lan-
cst

. .'
8
— ; tani iiiuleni. Ouiniiio si Tclimus qua; siint provi-

;
oux
' /
- F dcnliie ct iiniverse et sigillatim ac minutatim per-

-
, ,
..„. »*ii> ..'.. *.. y.... 1 '
_..' .' 7.. brw.r.„r.. .•
. i /• • . . ,
seqiii, totiim revum nos dcficict. IntcnOgabo cnim
-
03),, '; fura qui
dentia;
illa

aii
nunc qiia?nt
sinc providontia ? Si dixrrit,
: Ha^ccine sunt
Non siint

' . piovidcntia?
facta siint ?

nem. MuUo
:

Sed non
rursus cum rogabo,
poterit aliquara dicere ratio-
ningis crgo iion dcbcs qiiaercre nec
Quomodo crgo

curiose indagarc dc icIjus huiiianis. Qiiarc ? Qiio-


niain homo est his omnibus prreslantior et hono-

rabilior, el h«c proptcr ilkim iacta sunt, non ille

ti ,
, uovov ,- propter ha;c.
4. Si ergo cjus quae de ipso cst ciirae et provi-

; , ' ;

,
,

/ dcntiie nescis sapientiamet administiationein, quo-

inodo scire poteris quse sint de ipso rationes


mibi, cur
ab altitudine
ita parviim ilhim
caili, ut dc iis quffi
fecit, et ita

siipcrne apparcnt
?

distantcm
Dic

, ; , ); diibitct ? cur Ijoreales et australes ipgioncs simt

; , ,
,',
,

- ,
-
inhabitabiles? Dic mihi, cur facta cst
qiiidem longior, aestate autem brevior ? cur tan-
tum
Et
cst frigiis ? ciir aistns ?

a te sciscitabor alia inmiraeiabiba


cur corpiis mortale ?
nos liieme

ct si vebs,

." .
;

ou ccssabo lc interrogare, ct niihi dubitabis in


, omnibus. Quamobrcni hoc maxiene est providea-
-
. , ?
tiiP, quod arcanae sint nobis rationcs et ineflabiles.
Alias cnim exislimasset quispiam homincm

.
, , esse

, . ,
, ,
'.'

^
. ; ,

causam

et mahim
universitatis, nisi

sisset intclligentiam.

est paiipertas. Qiiid


Loc nostiam compies-
At, inqiiit, ille cst

vero morbiis ? qiiid


paiiper,

,', ; )'
cKcitas? Nihil baec sunt,
raalum est,
homo
peccare, ct boc tantum deberaus exa-

q minare. Sed eorum qun; vcie sunt mala caiisas


scrutari mittcntes, aba curiose inquinmus. Cur
: imiim soJum ^^.-,,
soluni ma-
i

; ; ;

-
nemo nostrum umqnam examinat cur
cstne in inea potcstatc peccaic annon
peccavit ?
? Et quid

,
,

.
^ & -
opus niagna vcrbuinm uti ciicuilionc ? rem in

; est

,' '/,
,
,/ ., ! ,
;

-
meipso quiram
nuim ? an aliquando
reni, aut proptpr liiinianuDi
: numquid ab<nwndo
vici iram, aut piopter

boc factura invcnciO, dcpreliciidam cssc


mclum !'
vici

Dcinde post-
ani-
pudo-

in

, ;
qiiani
'
"",
h
' 6

[U\. inscril ci/i' ,m oiS»; ;]


. ,

-
D mca
(]e

'
potestalc pcccarc.

Ulem ['' "i••"•?


Nemo
his ciiriosc inqnirit, scd iiiconsidcrate, ut cst
.ipud Jobiim, Homo

Savil.]
lurc cxaminat,

temere natat verbis. Quid y^^

7«•
nemo

eOhi 5i« '


in
^ ^

Ciir\o,
^ ^
iGo S. JOAJi.MS CIIRYSOST.

^ ', ' ,-
ARCIllEP. COXSTANriNOi'
est cnini tibi

|)cr? Nun
nain tu agns. Nain
aliqua
cmu' an hic

potcstas, cs
si tu diibitas
sit cajciis,

lcjiissitDcuslioc considcrarc, sed quid-

omniiim amcntissimus
autcin lioc liabcs persuasum, qiiid dubitas (juod
Dco placere oportcal? Gralias, inquit,
mundone
et illc paii-

pia;sil

semper
: sin
6:, ;,
•/•,
,) , ..
,

; £•

>
,

/,
-
,',

agentes Deo pro omnibus. Vade ad officinain

, ') , />).

) , /).
vidcbis quando invcntus
incdici, ct illiiin, fucril

, 6-

), ,. , ,, /
aliquis habcDS vuliuis, sccaie cl urerc. De tc au- • •

teni boc non dir.o, sed abi ad ofljcinam fabrl : nec


ibi inquiris rationem, ttsi nibil scis eoiura

; ;
qiia;

fiiint

do bgnura
: el multa tibi vidcnlur csse dubia
tornat, qiiaiidu liansformat et
mutat figuram. Vcl polius tc ad aliani
: ut

iii

duco arteiu
quau-
aliaiu

,
' ; ;/ / '
^-
faciliorcm, ut
cnim mihi, annon
iii picluia
libi
: el illic caligabis.

inconsideiate videliuface-
Dic

.;, ' . ,

£
,

'• ' ,. /,
requa; faoit ? qiiid sibi Vulmit linea;, et eanira y
circumducliones ? Scd si imposueril colorcs, tunc .-
tibi videtur ars pidthia
ris csactc discere.

pictoiibus, et coiiseivis ? Apis


vos dic logo, et

disce opcrationein, aianea;


Quid
: el

tunc dices de Deo. Formicariim


et
ne
aiilem dico dc fabris, de
sic quidcm pote-

quumodo

hirundinis, et tunc
facit fa- /
)> ,

,
, ipii^

;
'/<..
,
,

', , ,-
/) --
dices de Deo. Si sapiens sis, haec mihi dicas ; sed •
;

non potes. Non cessabis ergo, homo, qua;icie

',.
supcrvacauca ? sunt cnim revera supervacanea

"
:

non ccssabis curiose scrutari ? Nibil est hac igno- , voJv


-
ratione cl iraperitia

tcnlur quidem se nihil scire, sunt


sapientius, in qua qui proft-
omnium - ,'
, .
;
autem curiose scrutantur, siint

est seniper sapientias,

titiae. Nam
tcr piofiteretur se
qiii

omniumamentissimi. Quare proiiteri se scire non

dic mihi,
sed est etiam alicubi stul-
si es duubiis bominibus al-

mcnsuiuin aerem^ qui a terra


JJ

/ ,,
'.

, ,
,- '

. ,,-^
. '/; ; -

,
pervadit ad c;eluin, cxtensis firaibus, alter autcni
irridens diceiet sc ncscire,
mus? eumne
rat ? Est
re. Qui ergo
qui dicit se scire, an
perspicuum qiiod eum qui
ignoiat, esl sapientior eo
sus cst se scire. Quid rursus,
quera qua:so ridebi-

si
cum qiii

dicit se sci-

qx:i

quispiam profite-
igno-

profes-
. ;. ,,•.
. ; ; -
,'

;..,,' -
retur sc sciie quot cyatbos babeat mare, alius C
aulem se ignorare, non rursus ignoratio est sapicn-

Maxime

/, , . -,
tior cognitione? : quare? Quandoqiii- 8

dcrn illa quoque ignoratio est intensa. Nam qui ,

dicit quidcm se nescire, scit partcm aliqiiam.


Quamnam? Quod bomini sit incomprebensibile : ,

non enim boc parvuin. Qui aulem


illc max.ime nescit quod se dicit sciic
se dicit scire,

; ct pro- ;; '
:.- £.; ;=£>[<;::
« - sl yij yafi.
:i

[
rccle ). S
lafra mar;,-.
]. Sa\il. ijyyp-.zzih ' y.r.i7xt\
:;

[;•, . ,,, - ^, 4
3. . i:rilES.

'
CAP. . IIOJIIL. .\1\. 10

., ,')
, osivct

xutov, D
[)lcr hoc ipsiim est lidiciiliis. llei milii

imiltis criuliiiiurinlcniiiestivaiu icrrciKiic cuiiusi-


I


,

,
, tatem
ncmiis
cur hic
ct

;
siipervacaneam indagationciu, ncc susti-
scd vitam aliurum ciuiosc indagamus
ca;ciis, illc

nc in alias ctiam luigas


lcminaj el nonoiuiicsviii,
vcio paupcr. Ilac
inciilciiius,

ciir asimis,
igitiii-

cur
cur
latio-

liscc sil

lios, ciir
,

canis, cur lupus, cur lajiis, cur ligna, et ad infini-

"

/
.' ' '
, . ^'
, ,'
''
/
-
-
;
tam piolixitalcm dccidct
noL•i.s

sitatcin,

altitudincm
tcnninos cognilionis constituil,
^ fimdavit. Cuiitcniplare autcni
quod
,
vidciitcs lautam a
oratio. Propterca Deiis

inilii

minirae aflicimur ncc movcmiii•


et in iiaUira

multam ciriio-
tcira ad ciiliiiu

(jiiaudo alu turri conscensa vulueriniiis deorsum


aspiccic, si pariim nos iiiclinaveiinuis, gravis nos
invaJit vertigo et tenchrae. Die niihi Lujus ici
causam, scd non inveneris, cui• rnajorcm vim
habet oculus, et detinetur aL• iis qnae sunt renio-

^,
, ,. - .
-
tiuia.

lucrit
5. Et id simililcr vidcris
cnim quispiain tantum
aerem, qiiantum potciit comprchenderc
in auditii.

claraare ut impleat
Non po-

ociilus ,

'; -* ;
ncqiie audire cx tanlo inlcrvallo.

membra sunt honore paiia ? cur uon iimini atcc-


Cur non omnia

, , ,
perunt usum ncc locum ? Paulus quoqiie lioc est
,

, ,'- /,
,


scriitatus , iino vcio non
sapiens, sed ciim in biinc locuin incidisset, dicit
Umimquodque
cst scrutatus, erat ctiim

eoium

/../ ,,,

inquit, jnisuil siciil vo- Cur. 12.

,
, i.

•]/. luit : voluntati cjiis totiira commisit. His ergo 'S.

- i;i niissis gratias solum agamus pio omnibus : Idco,


'^ inquil ,
gratias agile pro omnibus. Hoc est grati

,

- faraidi , boc sapienlis , boc inlclbgcnlis ; ilhid

',
, •^
6' loquacis, oliosi ct curiosi. Non vidcs inlcr faimi-

-- los ,
qiiod qiii sunt quidem abjecti ct plaiic dc-

;
ad

,-'
spuendi, et nibil uliles, siint loqiiaces ct niiga-



torcs, ct ciiriuse inquirunt rcs duininoriiin, quas
illi vuhint celare : .sapienlcs aiilcm ,
grali ct bciic-

/, .. -
voli, iiiiiim suhim spcctant ut suum ministfriuui
impleant? Qui miiltum loquitur, nihilopciafui• :

sicut (jiii multum opcratur, niliil luquitur iiilein-

, , ;;
^ pcslivurn. Proptcrca dicebat Paulus loqiiciis de
, )), , viduis solum oliosce discunt [doinos cir-
: i. Tim. 5.
cuirc], sedetiam veibosa: et nugaces. Dicniibi,
quid phis interest intcr nostram £ctatem et xtatciu

OJV,
. ",
•/;;
' , ,
/

..


-
;
pucroriiin, an intcr
cl cuHccs, an intcr
inlcicsse intcr

inquit, si mc
Dcuin
Dcum
ct

crgo tu cs adco nivina non


ct

nos
ct nos. Ciir

cuiiosus? Gralias agc pro omnibus. Qiiid vcro, ^'''" •:"<<»-


inlerrogct Gra;ciis,
boinincs? inlcr nos
!"
Plaiuim cst, pliis

qiiid rcspon- jj

fia. ff/.0T5i "J£[V3S 'x^'^ iia. >J.jL/iTXt-]


,,

iGa
(lcbo? vult cx me scire
S.

an
JOANNIS CHRYSOST.
sit providciuia
Tu
: ipse

.,
fap oi

,
.
ARC.IIIEI'.

" , ,
^
COASTAfiTINOP.

. "^"
-

,
ciiira dicit miUtmi csse qui piOvidcat. crgo C ,

. -,
i-um contra intoriOga. At dicit iion esse providon-
tiani. Qiiod sit qiiidcm providcnlia , ex iis qnae /
non possil

,
perspiciimn qiiod aiitcra
dixisti est
-
)
;

comprehendi , cs eo quod invcniamus ratio-


5
, , 5 . ''. /- ;
ncm.

tt
Nam
nescimus so-pe
qiiam multa es
ccdimiis
iiihil

Kt ideo
bus cum
si

:
in iis
modum
iis

qiianto niagis in
qua; adininislrant homincs,

cstabsurdiiin, nequc videtur esse fidclibus.


omnibus
gloriricciniis.
adininislrationis, qiiam-

nobis videntur esse absiirda

gratias againus
Subjccti, inquit, invicem
Deo? Sed

,
in

pro oiuni-
Dco
,

. /, -,
., / '
^ , '
.
)
. '

; '» -'
,

,
in timore Dei. Si enim proi)tci• niagistralum sub- •

iiccris, proptcr pccimias, aut proptcr pudorem,


,
om Mr,

) ),''/ .
multo magis propler Dei metum. Sit servitutis et


subjcctionis inutLia remuneralio sic enim cnt

, ,

;

scrvilus. scdeat quidcm ille in ordine el loco

liberi, bic vcro in loco servi; sed mclius cst ut et •

domini et servi alter alteri scrviant

est sic esse servura ,


quam aliler
: multo mclius
liberum. Idque ,
; , - •

inde est evidcns : sit quispiam babens centum


,; ,
,-
famidos , et

amici se inviccm servicntes


nuUus ipsi minislret

vent? quinain cum majori voluptate et la;titia ?


est illic ira neque indignatio neque furor

iicque aliquid aliiid ejusmodi


:

;
; sint alii

quinam melius vi-

bic aulem esl timor


centum

yaptv
*
yov ) ,
.
ouoi

).
-
,

,
,

quidem bic aiitem F xyi J 0=•


', ,
;/" &
et metus ct illic necessitatis ,

-
:

suntomnia institiili et bberi arbitrii : et illic qui- , ,

dem vi illataj bic autem habentes gratiam, alter

,,-, ,,•.
alteri serviunt. Sic vult Deiis : propterca lavit ykp
pedes discipulorum. Imo vero , si yelis rem accu- y.5v , )
late examinare , ctiam in dominis est servitutis -/;,
remuneratio. Quid cnim, fastus non I4v

/, '
rautua si ,,,

sinit ut apparcat remuneratio? Quando enim hic


\

., , ,,, -
qiiidem esliibet corporale minislcrium tu autem

)
,

corpus nutris
calceis, buic
Nam
ille
nisitu
suum , sed
et

illi
cuias alimcntis et induinentis et
quoque esbibctur quaedam scnitus.
tuum exbibeas ministerium
erit liber, nec uUa lex eum
, nec
coget

/;
; '

. ,,
')'

) '
lioc facere nisi alatur. Si ergo boc fiat in servis, ;


quid absurdum , si boc etiam fiat in bberis? Sub- •

Quanta

,
jecli , inquil , in timore Christi. est ,

gratia, quod ctiam babcamus mercedem ? At ^

' - '
vult tibi siibjici ? Sed tu subjicere non solum ^ : MaW.ov
ubedias, scd ctiam subjiciaris. Ila sis affectus eiga
omnes ut crga dominos
servos in scrvitutem rcdactos mas.ime tyrannica
servllutis potentia.

* [- U. DiinaEiis.]
: ita

Magis enim eos capics


enim cilo babebis

ct cs-
,

), ;;.
, ^ , ,-
,
,
, yopiTi
]
, \y

,
KPIST. AD EPHES. CAP.

.

\
;-
piignabis, (jinndo
tua sunt cis
V.

vicem in timore Chrisli


HOMII,.

aiiimi peiturbationcs ct vilia, ut


\X.

niliil ab
j)ra'bi-Lis. IIuc cst iliiid
cis ii.sscqiicns, Ipsc (|ux

:
:

ut vincainus
Dco
Siihjecti in-

sciviaimis
oinnes
iG3

ut caritatciii intcr nos conservcmus : ct tiinc pote-


rimus digni baberi qiii asscqiiamur Dci L•cngnita-
tcm ,
gratia ctmiseratioiiibus, ctc.

'. c HGOTLIA XX.

, 6'
, ,
. ' '-
1<
, < Cap.
te

estmuUeiis
,
. .
sicitt
22. Mulieres viris suis suhcUtce eslo-
Domino : 23. quoniam vir cnf/itt

,. )
, Chrislus caput est Ec-
siciit

clesice : el ipse salvator corporis ejiis.'^i.Sed

.
sicut Ecclesia suhjecta est Chrhto : ita et
mulieres viris stiis in omnibits,

, 1 . Yir quidam sapicns cum in bcatitiidiniim

/,
, • niimerum mu!ta retub's.sct boc imum qiioque po-

), -
,

- D siiit intcr bcatitudiues : Et mitlier , iDquit ,


qucE EccU. 25.
cum viro convenil et consentit. Et niisiis alibi '•

Si ponit cura bcatitudinibus, qiiod uxor simul cum


) - marito babitet cum concordia. Qiiineliam ab initio

, , 6.-
• Dciis videliir magDam curam gessisse hujus con-

,-
,

, )> junctionis; ct de ambubis tamquam de uno lo-



qiiens, sic dicebat Masculuni et feminam fecit

,
:
cen. i. 27.
eos; et rursus, Non est masculus, nec femina.
, /, Non est enini lanta viri cum viro necessitudo et
Cal. 3. 28.

.
/,, , -, , conjunctio, quanta midieris ciim
conjiigatus. Proptcrca vir
",
quidam bealus siimmani
si sit iccte

.
, significans dilectionem , et lugens quemdam ex
',
, ,

'
. ,, , - ; suis amicis, et qui erant

trrra, non matipm ,


unanimes, non dixit pa-
non filinm, non fiatiem , non

. Si ^ ,), ., » ,-

amicum;
me, inquit
racnim, revera
sed quid? Cecidit dilectio liia suficr
, tamquam.

qiiam qnaevis tyrannis. Nain abae quidcm


dilectio mulierum.. Rcve-
haec dileclio cst niagis tyrannica,

.siint
"*'•
,. Hrg. i.

/
\
) ,.\ vcbcinentes; ha'c autciu cnpidilas babct cl vebe-
mentiam
cnira
, cl

quidam amor in natura debtescens,


quod non possit marcesccre : incst An
\moris
nos
vut.

- ct

.
,

- '^' latcns coDDCctit Lkc corpora. Pioptcrca ct ab

, ),
,
'
,/'
,
'
). '
. ^'
-
; initio

midicic vir
conncsjoncni
cx viro
et

,
luidicr
ruidier.

ct quomodo non
, et poslea
Yidcs conjiinctionem
ex

sivciit
viio

ab'am
ct

ct

, ,

, - ,
, extrinseciis ingrcdi

multa aduiinistiaiit
csscntiamPVide autem qiiam
et dispcnsaiit. Passiis cst

.
/. / •
?
'/
ip.sum siiam soiOroni diiccrc uxoicni, vel potiiis
non soiOrem, scd
bcd phis qiiam
flliaiii,

liliaiii ,
vel potiu.s
ncmpe siiaiii
non iiiiam,
carncni :
iG/f S. JOA>iMS CllRYSOST.

, '. , --
.VUC.lllLP, COiNSTAiMlKOP.

/
luliiiu aulcin lccit ab alto pclita Oligine, sicut
in lapidibus, cos cogciis in uniim, Non ciiiiu ,

cain fccit cstrinsccus, nc tamquam alieax ci ad- C


)
,^
L•ibc•et animiim ; iicquc riiisus ad ipsiim us- ,

qiie stctit lu^tiimoniuin, uc scipsum cociccns ct


,
, - »

/
cogens scparaicliir a caUeris. siriil in plantis /,
illa; sunt longe optinix ct prastantissiuia;, qiix
, .\•

)> ), ,
,
L•aL•eDt iiniim stipitem et Culcnduntur ad ramos
uiultus
tantur ciica
radices,
ila
;
quo

hic quoqiic, ex
ictur univcrsum
gens ucccssitatcin ut
lit

radiccm
ut si

est uliquc aL•ol


,
ciunia lcnierc soliira ver-
ct

uuo Adamo
gcnus ,
iniiltas

id ad
etiara llaL•caIU

digna admirationc:
fecit iit planta-
inagnaiu rcdi-
divcllcrclur nec sc-c
'. ' /,., -
,

.
pararctiir.

rcs

ct aliter

1. diccbal
cl CliiE

:
Et iiiagis

scpararemur a nobis
Qiii fecit ah
conlralicus, fccit
amplius duccrentur usorcs,
nc nirsus dilcclionem in uniiin conli.ilieicmus,

inilio,
ipsis.

masciilum
ut soio-

Propteiea
et fe-
, ,.
,
',

-,

,
. ; ", ,
4• minam fecit eos. Magna cnini cx his nascun-

tur mala ct magna bona ct domibus et civitati- Ai


,
, ,
Nibil cnim noslram vilain a?que concinnat,

-
biis.

,,
ut amor viri ct mulicris : pio eo multi arma
sumunt pro eo eliara projiciunt aniraam. D *
,

sit
enini temere liujus rci mullain ciiram gcs-
Pauliis, ct eo posuit studium, dicens : Mu-
)/. /^
lieres viris suis suhdilce
Qiiare? Quoniain
cte aluntur filii,

bono eorum odore friiuntur vicini, auiicique


si

recte ordinati
sinl sicut
bi sint in concordia, et rc-
Domino.

sunt famuli, et • ) '. ,.,', ,


:•-%
,

\
ct cognati

funduntur
sin autem contra, evcrtuntur et con-
:

omma.Et sicut cum diicesexercitiis in-


ouv
, •

, '}/
tcr
scquentiam
ct
paccm agunt, oninia suam senant con-
se

; et si nirsus illi turbcntur, sursum

dcorsum aguntur orania ila nunc quoque.

Mulieres wris suis subditce sint,


:

, ,
/ •.
,
),,, ou
;

- ,
'11

-, .
Ideo ait, si- firri

cut Domino. Papa; (juomodo ergo dicis ali- •/;

,/ •/;

,
«-. 14.33. bi : Nisi quis rcnuntiaveiit uson et viro, non •
-,

mesequi? SI enim subjicit oportet tam-


potest -,

/ , .''.
quam domino, quomodo dicit quod proptcr do-
minum
tct :
oporteat disccdeie? Et vcrc
sed illud, sicut , cst
omnino
scmper omnino F > -/•,

•>,

/. 3•
a;qualitatis.

quod si
plcr
Domino
Aut boc
8. quod Domino servitis qiiod etiam dicit alibi,
propter mariliim, sed in primis pro-
Dominum :
dicit

:
:

aut, Qiiando cedis raanlo, ut


setriens, te obsequi
Sicut

puta.
quai scialis

Nam si
. , ,
Is,
-,',

'
',
•/), •/•,

» Codcx uous * [Marg. Savil. ,- iosixs• D«ia:us ris riC-jtaj. Pro-

ivj -,
fercns.
t.%i ^/•/., .
fcl uiarg. Savil.l f»x aij
IJ nimirum ad
nMi-.ulo-jz-ji

ih-/x-:if,x ri;- piiis nec incomiiioduin Cit iioSixs•]


:,

F.PIST. ) rPIIES. CU•. . IIOMIL. XX. iG5

,
, )'<
C(i)i/«To;.

. ^ ,, ',
)
lihus,
liis

Dei
exlernis cii'ilihus rcsiitil
resislil

non
ordiiialioni , imilto
mdgislra- Rom.\3,j.

Sic Dciis voliiit ab


magis

,
LiToi, qiirc inarito siibjicitur.

-
(
,

', ,;)
. •

--
, initio. Ponamiis

Dcinile pliam a rationihiis ostcnilit


(MjMil imilicri.s ,
cr[;o

lofuin lenerc capilis, iniilicrcm aiilcin corporis.

inqiiit
vinim quidcm ordincm

, Sicut
,
qiiod
Chrislus caput
ct

sit

,
((•) yiopav ,

'. - est Ecclesi(E,et ipse est salvator corporis.Sed


sictit Ecclesia snhjecla est Christo, ita
liercs viris siiis
disit,

Ecclesice
/7r ciiful
; addit,
iii

esl
omnibus. Dcindc poslqiiam
muUeris, sicrit ct Cliristus
Et ipse est salrator corporis
el inu-

caput eniin e,st saliis corporis. Jam manto et uxoii Mariii ci


"•'-
jccit tamqnain fiindamentiim carilalcm ct piovi- '"""'^
dinliaiii, iiiiiciiiqiic locum trilnicns convcnien-

'
,
,
,.,. - - •
tcni, niaiito

iixori veiO subjoctionis.

2. Sicitt ergo
id est, viri ct

ritis sictit
quidcra principatiis ct providcntia•,

nmlicrcs
Deo. 25. f
Ecclesia suhjecta est Christo
:

iri
ita etiavi mulieres
diligitenxores vestras,
ma-
;

sicut cl Christus dilexit Ecclesiam.

., [
Aiidivisti
siiiuinain dllcrtionrm ; landasti ct adniiratiis cs

, ,
, , /-

• ''
Panluiu,
rilualis

audi,
iit

qiia;
qui taiiupiara
nostiam vilam
a tc cxigit :
admiialiilis ct spi-
constitiicrct. Rcctc.

rursus cniin eodera uti-


Scd

.,. ; ,
tiir excmplo : Plri, inquit , diligite uxores ve-

- stras, siciit ct Chrisliis dilexit Ecclesiain. \i-

C disli mcnsiuam obcdicnlia; ? Aiidi ctiam nirnsii•

\ ram dilecliunis. Vis tibi obedire uxorem^ sicut


Gliristo Ecclcsiam ? ipse qiioque ejiis curam gc-

,
&
, ,,
, , ;

uyv
le sicut Cbristus EcclcsiiE
ipsa dnrc oportcat ctiamsi
: etiamsi aniinara pro
millics conscindi

' ' .-

,
,

cliaiiisi qiiodvis siistincrc et pati, non iccii.sabis;

, bajc passus fiieris, nihil adhuc



ct si lalc fccisti

qiialc Cbrisliis. Nam tu quideni jara conjunctus


— hx"C facis : ille autcm pro ca qiKV ipsum avcrsa-
tur ct odio liabet. Quemadraodum crgo ipsc cam
-D qiia; ipsum avcrsabatiir, oderatquc ct dcspiraliii
babcbat ac conspiicbat, et pcr lasciviam ci insiil-

,
;,
;
'
, ,,. \
,
,

6
, ^- ouci

,
,


labatjinagna
non minis noc contumcliis ncquc
iillo

tiiam
abo cjusmodi

lcm, ctiainsi pcr


iixorem
siia

:
:

ctiamsi
ciira siiis

ila

eam
subjccit
inclii

tu qiioqiie te gcrc crga


vidcris dcspicien-
lasciviara insuliaiilcni, ctiamsi
pcdibiis,
iieque

,
Cunlcmiicntcni, potorls niulla cju.s cina ct iirovi-

dcntia, ddcctionc ct amicitia cain

',
tiiis pedibii.s
\ -(. 4
' vinculis magis
subjiccrc. Nihil cst

,,
liis tyranni-

'« , - '.
',

E cimi, cl
quidcm
10 nc illiim
bit :
maximc
potcrit qiii.spiam

vilx aulcm sociam


qnidcm

qua: cst causa ct occasio oranis


uiarito ct iixori.

;
mctu
forlassc cnira rcsibct ct abi-

, libcronim
Naiu famidum
albg.iic,

la-titia',
malrcm,
iiiio

non opor-
vo-

ct
66 JOANNtS CHnYSOST. ARCIIlEP. CONSTAXTlSOP.

)
S.

tclmctu ot miiusligarc, scddilcctioncetafTeclione. ;


-
()».• cniiii csl conjunctio, qiiando uxor cxlioi-

. ,

, ,
ooiXr] ?;
-
,

--
rcscitmaritiiin?quanaiii ;uitcm voliiptalc IVucliir &/ ;

ipse maritiis, ciiiu uxore lidbitans lamquara ciwu f


,,
. ,. "

ancilla, ct taraqiiam
ca passus fucris, nc exprobres
' seipsuin
cum libcia ?
:
Et
neque enim
si quid

, , .,,''/, - /,
Cliristns hoc fccit

2.
cranl
L't

iii

mis, vilis ciat et abjecla.


peris uxorem,
Chiistus Ecclesiam, ncquc
:

illam sancliftcaiet. Erat ergo imraiinda,


ea sordcs ct maciila;, crat tiiipis ac dcfor-

talera accipics
Quamcumque

qux
tradidit pro ea.

sponsam, qualcin
a te tanliim absit,
crgo accc-
\
,

.'
-jr/iv

. - )' , -
' .»
;

quaiitum Ecclcsia a Clirislo scd tamen non cst • '-

,,
:

aborainatus, nec eam odio liabiiit proptcr


, .
,
siiin- ; ;

mam dcformitatein. Vis audirc ejus dcformi- •

,
, ,
Paidum a\ctaXcm Eralis eniin * Ti
£;;*«. 5.8. talem ? audi
)
: •
;

aliniiando tenehr(B.Wi\KU\\ ejus atiOrem? qiiid . ,\ •

7"<. 3. 3.

.
est

ciara.
atrius tenebiis? Scd vidc
pravilate, inqiiit, et invidia degen-
ctiani ejus auda-

. &-
,/
tes : Vide etiam imraiinditiam Inobedientes, in- :

Quid aiitem dico? cl slidta erat et ma-

.,, .

ledica :et tamen ciim tam niulta in ca essent,lani- Ei


quam pro spcciosa, tamqiiani dilecta, tamqiiam
"-
Hom. 5
//'«.
^'
.8.
;.
pro admiranda,
Hoc mirans diccbal Pauhis,
<7«' mune/ttr;
peccalores esscmus
ita

ct
seipsum Iradidit pro dcformi.

rursus,

, Chrisliis
/7.r eniin
cum
pro
nos
pro justo
adhiic
nobis esl C , /.,., .
, ^..
'
"
,

.., / ,-
mortuus. Et cum talcm acccpisset, eain ornat et

lavat, et ne

ctificaret,
hoc quidem recusat. Ut illam san-
mundans lavacro aquce in verho, ;
'
^,
2. ut exhiberet ipse gloriosam Eccle-
sibi
' o\iy

^,
,
siam, habentem maculam, aut rugain,
'
..' ' ,, '
,

aul aliquid ejitsmodi , sed ut sit sancta et im-


maculata. Lavacro lavat ejus immunditiara. In 5-
Terio, inqiiit. QiionamPIn nominc Patiis ct
-

.., /•' ,
et Spirltiis sancti. Nec sohim eam ornavit scd
,

•(
fecit

riigam,
gloriosam,
aiit aliquid ejusmodi.Et nos
habentem maculam , aiit

qux- D '
'/ *i

'

« .
ramus banc pulcliritiidincm, ct poterimus esse Iv -
ejus opifices. Ne quaeras ab iixore qua» non sunt
«.
ejus. Vides quod a Domino omnia habuerit Ecclc-
- •

' , -,
sia ab ipso facta est gloriosa, ab ipso facta

.
: est ;

sinc macula. Ne aYCisciis iixorcm propter defor- ' •

Eccli. ii.mitatem. Audi Scripturam dicentem : in

,)
i.
volucribus apis, et initiiim dulcedinum est
fructus ejus. Dei
tumelia afiicis, sed
est Cgmentum
eum qui ipsam
: illam con-
fccit. Qiiid
-'^~^•

Y^V^i
<>

',.
,uid
uxorc
qua;
agat mulicr ?
.-
ganfaui: impudicarum amraarnm
Nc
J.
illani laudcs pronter forma; ele-
est
,

ct laus ct
,*-^»/; /
-^ f ... ,- ', .—
rt-ujum.

[' ).i-/'ji ; niarg. .S.Tvil.l


', "'
' , [
oiuTspou,

-, ,
\ EPIST. AD EPllES. CVP. V. HO.MIL. .W.

illud odiuui, cli[)sa Jilcclio. Qiiacrc pukluitiiili-


iG.

,
[»(
.
, .,,' ' -
oii
'

nem

iujicit
aniuiae : iiuitarc

in z.clotypiain, ct sirjic
F rcm absurdam cl turpciu. At liabet voluptaiem ?
Usque ad priinum
sponsum
jnilcLiitiido pleiia csl airoganlix• cl insolentia;, ct

ct sccundiiin
EccleiiaB.

lc facit

menscm,aut plu-
Kxtmia

susjiicari

^, rimum usqiic ad annuni, deinde uon ampliiis, sed a


consuctudinc marccscit niiiaculiim
ptcrpulchntudincm luala advcuoniiit,
: • rcmanent,
pio-

fastus^ arrogantia et coDlemtus. In ca auteni qua;

non est ejusmodi, nihil talc ; sed mcrito aiudr in-


cipicns valde pcimanct, quoniam puUliritudi-

'
cst

; ,
nis aniuia•, nou corporis.

, ;
,
5. Dic mihi

. , ,
quid csl caefo mcliiis cl pra?stan-

•',, ',
/.
;. ,( ' •
,

/
tius ? quid melius
corpus, non cst adeo albura
oculos, Don sunt
crcatis etiam angcli simt admirati;

nuuc miramur, scd non


astris ?

adco lani
Quodcumque
;
quoscumqiie dixcris
ct liilares. Jlis

sicut aL• initio. Talis


autcm
etnosquoque
discris

euim

, ,
, ,-
• ,

-
res est consuctudo

magis in mulicre? Sin


rit,totum stalim cvulat.
volentiara, modcsliam,
: nonsituilitei-itiipcracil

aiilcra

Quxiamus
morbiis siipci\cne-
a mulicie be- ,^,^,;.
moderationcm, lcnitalem "« Joic3.
;
qiianto

;,,;^/
et bcnignilatem : ha;c sunt sigiia et nota; pulcbri-
tudinis. >'on qiiauamus aiilem cuiporis clfgan-

"/. ,
• ouy
B tiam ac venustatcm, nec eam vitupcremus proptcr
ea , qiia; non babet in potestate ; imo vero ncc
omnino vitiipcremus ; audacium cnim id esl; nc-

.
que fegre fcramus. Annon videtis qiiam iniilli,
--- qui cum formosis mulieribus habitarcnt, niiscTa-
quam
^,,
. ) - bililer e Tivis excesserunt ? multi aiilciu

'/
•?, cuin non valde formosis, cum mMlta yoluplale ad

,/ ,)
,
-
• •<•,
'."/ •

•Jvv
,
exti-emam usqiic scDCclutcm pcrvcucrunt? Sordcs
inteiDas
lainus ,
expurgemus, lugas qua» sunt
toUamu.s maculas quae sunt in anima.
intiis evcl-

. ,--
(, ,
/. Talem Deus rcquirit pulcL•l•itudiDem

C nobis eamrcddamiispulclirain. Nonqiiaframus


cunias, nun extcrnani, sed qiuTe cst in anima,
: Deo , non
pe-
-
.'
/
.
-/;

,,, ,/
,
""
',

'
bibtalcm.
pes cnim
Ncmo
ct

noquaerat quispiam
liint esse divites,
patiatiir ut ditctiir a

probrosa; sunt hae divitias


liinc ditesccrc.i\a;/i

inciiliint in (entatioiiem, et 9•
mulicre
: neqiic
qui vo-
:

omni-
tiu-

,. 7•„„ g^

/
(> ).

' ,' ', -


•/5 ; ',
in desideria iiiutilia et noxia, et in laqueos, et
in exitium et in interititm. Ab uxore crgo ne

; ' , '-'
' copiam peeunia;, omnia

, qiia;ras et alia facile in-

) / '- I)
vcnics. Quis
pra?cipiia, minoriiiu
, dic qiia;so
cuiam
, dimissis
geret ? Scd,
iis qiia;

liei milii.
sunt

r, , ' •> ha;c nobis

si
sempcr iisuveniunt,
lilium haL•camIS, non studium poniiniis
ct ila aflicinuir: ct

tit cva-

' [td. ««//»« . ^05/•/£| t [Pro yr.-:l•' tActa «Jtojj.]


, ,,

68
dat boniis, secl ut ci
S. JOANMS
ilivitcm accipianms
CIIUVSOST.

uxoicm; ] ', ' ^ '/


ARCIIir.P.

. ,, , .
CONST.\i\TlNOP.

/'.

'
bonissit moribus,scd ut abundet opibus: 6'
ctsivita; institiitiim pcrscqiiaruui•, quserimus

,
', • . ,
iit sit

aflcrat
a peccatis
lucrum : ct
libcrum, scd

Ideo corrnipta sunt omnia, quoniam tencmur


omnia iii
iit

pecuniara versa
niagnura uobis
siint.

illo
;
'• , ) '
amore. 28. debent diligere
et viri, inquit,

,-
:,' ,,,' '-
uxores suas, ut corpora Quid hoc csl? stia.

, ,
Taniquam aj niajorcm imagincm venit et velic-
incntius excmphim ncqiic hoc solum, scd tara-
:

qtiam ad piOpinquius cl inanifcstiiis, ct quod


', •
ou l(rri )
'. '
aliam babeat juris rationem. Nam illiid quidcm

cat,
erat admodiim neccssaiiuin. Ne qiiis cnim di-

IUe
tradidit; alia
Cliristiis erat, ct

jamratioBcetmctbudo
Dciis erat , ct

id probat, di-
.scipsuin ' .. ', ;' '(/,

;, , . . ,
. " 7.
cens : Sic debent : enim res grata, sed debi- F •
,

tuni. Cum dixissct Ut sita corpora, adjpcit


,

29. 3emo enim iimquam carnem suam otlio


hahiiit, sed mttrit el foi-et eam. Hoc esl, magno

.
^,^
cam curat. Qiiomodo est caro

,,• "..,
sludio et diligentia au-

Gen. 2. 23. cjiis ? Audi Hoc nunc os ex ossibus meis, in-


: , ,

,
^;
qnit, et caro ex carne mea. Nec boc solum, sed
'.
;

E,Ju-s. 5. clhmiErunt , inqiiit, in carne una. Sicut et


3'• Christus dilexit Ecclesiam. Venit ad primum
'
escmplura. 50. Qiiin memhra siimus corporis •

ejus,de carnc ejits et ossibus ejus. Quomodo ? Es ,


'\'

;,',
nostia facUis est materia, sicut ct Eva caio eral cs •
;

carne Adami. Rccte autem ossa


raTit:baecenimsuntquae innobis principatum
nentjCarncsctossailK-ecquidcmsubjectatamqiiam ^
qna;dam carina
Sed
modo?
ilhid

Sicut
quit, bic quoqne.
quidem
illic
, illa

esl

? Hoc
Quid
autcm tamquam
perspicmira
ct

lanta est propinquitas, ita, in-


est, Ex
;
carnem raemo-

carne ejus
a>Jilicium.
hoc aiitcm quo-
te-

.
..,;\ ,
\,


oOv
xrfi
;;"*."'
-
est, vere et gerraane ex ipso. Et quomodo sic

Christi membra sumus? Quoniam facti sumus /'


,
sicut ipse. Et qnomodo es carne ? Scitis quicum-
ex hoc enim C
, '
,-
-

-'
'

. " ^, ^
que estis participcs raystcriorum : ;

statim ciTormaimir ? Et quomodo ? Rursus audi


, ,
Imnc bcatuni
commiinicarunt canii
ipse
dicentcm

quoque eommfuit particeps. Sod hic ipse


:Qtioniam ei-go pueri
et sanguini, similiter

^Vai
- 12 '-

,
nos ipsi qnomodo crgo
nobis communicavit, :

3,
, .
sumus ex carne ejus et ex ossibns ejus? Qiiidam

;

dicunt sangiiinem ct aquam, sed esl scd quod

,•
;

indicaleoluit,L•ocest.•quodqucmadmodumabs-
que coitu ille factus est

nos quoqueboc gcneramur in lavacro. Vide qiiot


ex Spiritu sancto, ita

D ,,
* [AdJilur
a-jToy, el raox
in marg. Savil.
l}OSl ysyivTOfisOx , vcrba
i).oxXr,/:ou

.', ousiaj •'™


^^
infra post
,^^•]
; Loc, , ; --
,•
,, EPIST. EPHKS. C\P. V.

-5 IIOMIL. XX. iGq

(
6

. , excra])la,

haprclicOnim
nascitiii•,

ejtis
iit

gcnitura
cieJatui' illa gcncratio.

! quod jain

corpus cfGciamur, iJ non admittunt. Si crgo


nos hoc non siniius, qiiuuiudo constabit dictum,
venim
naliira csl

confitcntur;
cx
amcnliam
aqiia, ([uod

quod autcm

Ex carne ejus, ct ex ossibus ejus ? IUiid vcro


milii cousidera : furmatus cst Adain , natus cst
Cliristus : de latere Adami cgressa est corruptio,

,/
de laterc Cliiisti oita cst vita : in paradiso gcimi-
navit mors, in cruce raois sublata cst.

-
,[
o'jv h '^- Qiicmadraodiira crgo Dci Filiiis natura; no-

, •

' [.
straj factus

iHe nos in scipso haljct, ita


cst , ita nos cjus suljstantioe
eiim nos
; et sicut

babemus

',
iw ct

in nobis. 51. Propter hoc


*"
relirK/tiet hotno va-
, xat

, . trem
et eruntduo in
et matrem siiuin, et adhierehit iixori siice,

..,(.6
5 cawsaTa:

, - enim, qiiod
ostendit rcliclis parentibus ex

-• ''',.;-
'• , quibus est natus , cum illa conJLingitur ; ct de
CKtciO caro est patrr ct inalcr ct (iliiis cx iitrius-
que coitu : etenim mistis scminibiis nasciliir
-

.•
filius : itaque tres sunl iina caio. Sic cigo nos

;,")
ouv

, -
cura Cbristo una caro cflicimur pcr participalio-
ncm

;
ct raulto iiiagis uos qiiaiii pucr uatus.
' ) Qiiare?
;

Quoniam sic fiiit ab


,

iiiilio. Neiuibidicas
'.
./, cam esse talem et talcin. Non vidcs quod cliam In uxore

,/ , /
', Srt in carne multos habcmus dcfcctus? hic cnim cst ''"'V'""
"'"

5 claudus ille vcro dclortos babct pcdes

), /' ---
, , alius
manus aridas, abus aliquod aliud membium
, in-

. ")
finniim invalidum ncque tamen dolet, ncque
• id exscindit
et :

sed et ijisuni sa?pc praiferl

,
, alii : et
)> • •
merito j cst enim suum. Quantam cnim uniisquis-
7/;
,/; '
que babct
babere in uxoreni
in se dilectioncm
:
, tanlam vult nos
quia siimiis uniiis natura;

.
;
,.: )
'' )' £,

,
,

,
, -
participes
in

r,i,
mulieicm
sed iiniim
corpus. Et
,

Deus? Ego
scd potioiem banc

quomodo
qiiod

, alter ciim sit

dicit
amplius duo

alibi
habemus rationem

raput
,
,
sint corpo-

allcra vcro

aiitem . Car.iu
*•

•-
Chfisti qiioqiie boc dico, qiiud siciit

, , \
.
' , •/ '
' , ' '^.
. unum corpus Dos sumiis,
Pater uniim. iDvenitiir crgo ctiam Patcr cssc no-
strum caput. Duu ponlt cxcmpl.i
ris et Cliristi idcoqiic subjiingit
ita etiam Christus et

, nerupe corpo-
52. Sacra-

; '-,
: :

,
, ).' ' mentiim lioc magiuiiii cst : ego aiitem dico in

• ' , ,, ,
',
Christo et in Ecclesia. Quid
sacramcntiimipse
iniiabili' lacite siguificavit bcatiis

ro Dcus : intcrim autciii dlcil


dicit, qiiia

,
cst

magniiiu qiiid
Moyscs,
hoc?

In Christo dico
Magmim
cl

iiiio \
ad-
e-

• Uiius Codex (ujrs iu,ue5iiv£i ; ^.-


3. [Sic iiuoque ^ix saff ;» TJvOujiaj. •.« •.', zxi ro/Jii ^a)-

/.
marg. Savil. iJcm paulo aoie
Posl uitfj7Uj:xx sic pcrgil, iXii
lOM. XI.
duwiiatiii

/» -/-'^
Xrj »;]
12
, , ,,

,- S. JOANNIS CIIKYSOST.

, ';[ .,) ;.
VUCHIEI». CONSTANTIKOP.

'7
(•or 6
quoniam el ipse Jimisso Patic dcsccndit, cl
ad spoiisam ct faclus cst in spiriliim unuin
adhcerel omm Domino
,

,' cst iinus spiritus.


vcnit
: Qtti

Et C [ ' . ., ' , £v
EUuv£U|J.a Ifv
,

,
,

,,^, »/, ,
,
imstcnitm pcrin-
inilclirc dixit est
',
|
: ;

dc ac si diccrct, At allcgoria non cvcilil dilcclio-


«
nem. S5. Ferumtamen et vos singuli, iinus-
quisqiie uxorem suam siciit seipsum diligat
aulem timeat virum suum. llevcia cnim
:
^,
^bv
, •

\
ii.iur

levcra csl mysleiium magniiin myslciium


,

^
, ct ;

qiiia co qui procrcavil ,


qui gcnuit, qui cducavit, ^^-^^ ,

ef ca qviao concepit ,
qua; cum dolore peperil ct _~
^^ j^

>
,

afflictionc qui tot ct tanli.s affcccnmt bcncnciis ^ -^-^^^^ ^„>


, ^„,,, „5,, ^^l,,^^.
cumqnibi.s di.UnrnMS fmt usus ct consuetudo
«\ <-
-
^ «^^^

.
,
,^,-.

, .
relictis, ci adlK..cat,q.Ke nc v.sa quulem fi„t

^^
cum C0 ndiil liabucrat coramune, ct cam omm- '
«

ct , , /

bus prxfcrat. Revera myslerium. Et parentcs, cst ,

cinii lix'C fnint, a?gi-e fcrunt scd potius xgre ,

-
cum

.
fcniiit si fianl et iaqienduntiii- pcciinia;
,

\
.-
ct iit sumlus, iBetantiii-. Kcvcra magniira cst my-
stcrium, arcanara quamdara babens sapicntiam. '
Hoc raultis letroactis sa;cubs Moyses propbetans
dicit boc ct PauUis clamans profeit In Christo
, .
,

, . ^
:
;

et Ecclesia. Sed non piOplcr ipsum sohimboc di-


ctum

U
est

amplii.sponitqua!
,

Ll timeal virum. Mulicr


tus.Ncquc
enim sub capile
,
'

tamquam propriam carDcmloveat,


scd etiam piOptcr uxorem ut ipsam t


.

rr

siint

igitur ipsa exigat a;qiialitatemhonoris;


'

sulum

ncque
' „

^-
.

caritatis, scd

cst scciindus
siciitet
.

eam
;
. .

piincipa-
Llin-

quid?

dcspiciat
ivr

«
Adv>i

,
'


•. "^,
)
; ,


,

&^
,

'
'.

,
"r,^
,, /
,.,.?,
? ,r
aur/)


,„

,
;^„

/-
est : illc «^.^
^^^ \

,, .
taraquam subjectam ;
e.sl euim corpus : si capnt
eorpus dcspiciat , ipsum quoqnc peribit : sed affe-
^^^ .
^-^ ^^- ^ ^.^- ^^^,^ ,

i-at dilcctionem qiia; taiU(Hiam in «quilib.-io rc- ^; ^^^^j, ^^^^„


^^^^ ^,.^^^
spondeat obedicntia;. Sicut caput
.... ila ct corpus :
,„•.!- i„t\^„,„ ?..™,^^ /.
-
,

/)- .
'
,' .„. i
,,,,_*,
'
,

Loc ilb ad mini.s!ciium pra:bcat manus, peacs et


,
r r '>
/

6
,

,. 1 ,11 \ .
-A , w,c, uu.,
rcbqna omniamcmbrajdlud vcrobuicprovidcat, ,

, ,„
,

^; * ,

omncra

qiiit
sc habcns intcUisentiam. Nibil cst boc

conjiigio meliiis ct prwstantius. Et quomodo , -'!!'

, fncrit dllcclio , si cst mcUis ? Maximc tiinc , ,. ' ' ,

,
.

fuerit.

git,

brum nam :
Nam
timet taraquara caput, diligit

corporis. Proplcrea illam

vcio prasfccit
qua; tiiuet

caput quoquc cst

et supra posuit
, ctiam dibgil; qua;

quidcm
,
tamquam mem-
mcmbium
siibjccit

ut cssct pax. Ubi


,
dili

totiiis

biinc
,
; .
, , - ,

/_,
.

enim
ncque
cst honoris a;quililas,

si domus populaii
pax niimquam
rcgatnr inqicrio ,
fiiciit

neque
"

. ,/' - •

\
-•/r/ ',
si omncs imperent
piincipatus. Et baec ubiqne in corporabbus

33. si sint viri spirituales

Aliiis liabct
, scd neccssc cst

, ciil pax. Erant qninqiiies


ut sit

:
uniis
nam
I! . ,

,
,

!>' EPIST. \D EPIIF.S. CW. V. IIOMIL. W. 171


).
', .
jx£v Tpditov , Si mille anima;, et
tibiis diceLat csse |iioprium
ncmo quidquam cx
, scd inter se subje-
siiis fjciilla-

, , ,
cti ciant altor alteri.
ct linioiis Dei. Alqiie oslondit

lcctionis

5.
, timoris aulcm
Hoc

Kt videquidcra raoduindilcclionis cura dila-


cst indiciiim

iiondiim.
quidcm
sapiontia;

modum di-

. ;'
tare et amplificare, de Cbristo nairanlcra, et de
,
'- "
); carne propria, el dicentcm , Propter Itoc relin-

.' , ,. -
homo patrem

,

-
-
quet
timoris Quauam de
et matrem
dilatare nec aiuplificarc.
causa? Quoniain vult dilectioncm rna^is obtincrc
: quse sunt autetn

C dominaliim. Nam si haec sit, scqmintur omiiia

, , '" •

, alia j si illc sit, omnino. Nam qui dib'git uxo-

).
admodum

)

rem, etsi inoricjciam, omnia tamen

, '. • -. siistincbit

dia, qiiando

ctionis

geret.
:
:

timor aiitcm
adeo res

Et idco magis immoiatur


est diflicilis et ardiia

fuerint coUigati lyrannide dile-

omnino
in
in

hoc
boc
concor-

se recle

quod ost

,
,

, } 5,
, , forle ac validum. Et niulier, ciii videtiir aflerri
)
. , damnum quod ,
jiibeatur timerc, hicratiu• : viro

;
oOv, av •}| enimestpra;ceptumidquodcstpra;cipiuim,nem|K•
), D
,, '
"', , . . • dibgeie. Qiiid veio, inqiut,
„ (jiijgp^ ^j^^]^ q„o£j ^^^^^J^ ^^f
si timeat iixor?
jy^pj ^; ^^^ jg_

, ,
quantiir quae pra;standa sunt ab aliis, opoitet ut
Ti ouv,
. 6
_' sequantur qu« prsstanda sunt anobis. Esempli

,,. &'-

causa : Subjecti , inqult , invicem in timore

"^- , , Christi. Quid


parc logi Dei. Ita bic quoque
ergo, si alter subjiciatur? Tii
IMulier quidem

,
:

? etiamsi diligatiii•, limeat lamen, ne nihil ab


,

,
-^

^ ' .
•..- ;

o>jx
ipsa fiatj ct maritus
tamen diligat, ut ipse in nullo deficiat

que enim acccpit qiiod


tnraonium est
, ctiamsi usor

cst propriiiru. Hoc ergo ma-

sccundum Chrislum.matriraoniiira
:
timeat,
iinusquis-

^^ -i spirituale, et generalio spiritus, ex sanguinc

/ . - ),,
, ncc ex dolorc partus. Talisest ctiam Isaaci gene-
Scripturam dicentcm Et desierunt Cn.

, ,"
ralio aiidi
-
: :

^,, muliehria. Et matrimoniiim non


iS.

. ;-
Sarce fieri ejiis '•

• '. ex sensili motu nec ex corporibus, sed totum spi-


rUiiale, Deo conjuncta anima conjunctione ineffa-
, bili, et quam i]ise soliis novit. Propteica dicit,

Qiii adhierel Dumino

, -
, , est tintis spiritus. Yidcs 1 Cm 6

• .
.

'"•
• ov quouiodo ponit stiKliuni ut raincui carni iiniat,

, - et spiritum spirilui. Lbi sunt ba;rctici? Si na-


trimonium ex
, sponsum et
esset iis

sponsam vocavisset,
qua; Tituperantui-,
adliortans
non
il-

l" [Dj.<pliccl ita continuala oral'O.Paulo aptior, no- •/; recli.]


stra quidem si^ntcDlia, procederel ila, xai yip 5. Sed loU « [Probabiliter
,

Dunxus •/r/svi; -. Marp. Savil.


li.TC senleulia, ojjx «/^/, vidcliir in
(ine proxima: post essc collocanda. Pro zr, [DesiJcrat ijom vir docliis siib!<lanti\ iini aliqiiod
Tf,i xjpxniZoi a/unr: lcgissc viupliir Inlerpres posl 7,«, velnt •:^$ vel '-^?,;.]
12.
;

17'<
;.
lud addiixissct, Relinqiwt
trem ; noc rursiis suL•jlInxissct
Chriilo cC Ecclcsia. Dcliaccnini
S. JO.VNMS CIIUYSOST.

homo palrem
: Dictuin cst, in
ilicit cliam
ct ma-

[isnl-
UCIUEP. CONSTANTINOP.

,
• " ', ,
-
.

' ,. ",
, \ ^). '
r.t.d. inogiaphus .-iudi, filin, ct vide, et inclina au- •

" 4i• :

rcm tiiam, el obliriscere jwpiiliim tuiim, etdo-


,'
-
,

Jonn.
intim palris tui
tudinem tuam. Proptcica
iG. Ijai £„0
: et concitpiscet Re.v pulchri-

Patre,
Christiis qiioquc dicc-

Scd ', '


, , '.
28
;

dico cuni
exifi
rcliqiii.s.sc Patrcm, nc
cl veiii.

talc quid
... niiaiulo

existiracs, .,
,

qiialc

/ifZ/V/Hii
apud liomincs, loconim Iransitum
iiiutalioncm. Siciil oniin cxivisse dicitur,
niam cxivil, s(\l

Patrem. Cnr cigo non


Adluxrcbit inarito siio? quanani de causa?
carncin : ita cliam
ct trans-

non quo-

dixit dc iixorc,
illiid,

Quo-
11

'-,\
', \ ;
\
' •
'.' -- •
;

-
'
,

.
iiiam diccljat de dilcclionc, ct loqucliatui• cnin vi- •

. Nam cum -/,


' -
illa quide;ii luqueiis dc timore dicit,

/
,

cst capiit .7• suce


capul Ecclesiiv ; dc dilcctione aulem cum viio lo-
quitur, ct ipsi ea quKad ipsam spcctant tiadil, ac
dlcctionis^ClL•a adilliiiufacit con.stiingcnsciim ct C
devinciens. Qiii
icm, ct ipsam
cnimpalicm
; ct rnrsiis,

diiuisit

nirsiis postca dlrailtit ct iclinquit,


Clirisliis

piOplcruxo-
, ;
,, ,;, ,

'
?
,

-,
/_
6'

qiiam mcrcbitur vcuiam?


DcLis lionoicra cain velit conscqui, ciirate a patre
31(• ci afrixcrit?
Non

Quid vcro,
vidcs quantum

inqiiit, si facta

' , .
, . ,' ;"
; ,
^'.

,
sint a nobis qua; siinl facicnda, illa autcm noii sc-

qiiaiitur? Si aiitem infidelis diicedit, discedat.

'
I. Coi: 7.

cst scrvitiiti siibjcctus fiatcr aiit soroi• in liu- , ,

'

. , /,
iiismodi. Srd qiiando audis timoicm, cxige timo-
icinqui coiivcnitliljcra;, non tamquain ab ancilla ,

-
:

cstciiim coipus tiuiin : nam si lioc fccoiis, tcipsiiiii D


probro afficis, tiuini corpus afticiens ignominia. ' •

'
Qiiis csl

iion insurgat, ut

iisque satis csl


autcm timor? Ut non contradicat

Jigis, utjiis.sa cs,

non hoc
primas partes non amct
timorcm
cliam majora
facics, scd ipsa
consislcic. Sin aiitcm di-

f.icics;

ctiam dilectio fa-


:

imo vcro
,

ad ba;c
ut

,
);, ,' -- * .
'^- ,

, -
tinioie

-
; ,

cict ali<|uid. Est scxus tuns quodammodo imbc-

,

,
cilliur, imdto cgcns auxilio, imdta indulgonlia ,

iilliia; infirmitatis habcaUir latio. Quid dixci-int •

.
qui sccundis conjungimtm•
condcmnans,
scd valdc adeo ad
absit :

cjiis

pra'bc, oninia pro


nupliis?
apostolus enira iiconcessit
infirmilatcni nic dcmiltens:
Non

gcre ct patcre
dico

" , ,..,),
" •
.
-
)-
ciunia ci illa

(.
;

incumbit libi neccssitas. Hic non vult extcrnis ,


. ' ,
cxcrapbs adiuonitioncm indiiceic, quod sa?pc facit. ''
Siifficiebat cnim Clinsti cxeinplum iit qiiod sit

'
, , ,

magnura et vchcracns, maximc aiilcra ad lalio- ,

ncm sulijccliuiiis. RcUnqiul, iiupiit, palrem ei

* \Leg. ir.-/i.i-.TJii . Diii!a;iis.]


[ Fort. HUm; C£.]
'
, /'),' - ,
'.' •
Suo.
IN KPIST.

, ,
) EPIIES. C\P. V.

liabitabit ,
IIO.MII..

" inatrem. Kccc ab exteinis. ScJ nondixil, Etco-

scJ,
cxaclam signilicans coiijuncliunem
XX.

.//'', scu aggliitinaLitur


, dileclioneni
ItJ

utiquc vclicmcntcm. IScquc lioc fuit coiilcnlus,


sed ct |ier id (luod subjungil sic ostendil siibjc-
ctioiicra, iit diio non aii)|iliMS diio.ipparcaiit. Xon
dixit, Iii spiiitii; dixit, lu aniiiiaj nam illiid

', ', /
,).,
( ./ ' - e/ouca
3.
cst

j,, sit,
manifeslum,
In carne una.
(j. Ilic cst sccundiis
ct hoc potest qiiibbctj scd

principatus , hal)cns iiiipc-


i(a ut

• » ^,
" , -
;, . , ,

),
(xiv

,
riiim

mcn
sahis domiis.
acfcpit
ct

,
mullam
vir babct abqiiid

noii
Nam
sobim
lionoiis a,'(jiiabtatcm; scd ta-

ilbid
iil
ampbus. Hoc
quidem, qiiod
dcbcat dibgerc, sed
cst luaxiiua
sit Clirisli,

eliaiii

(;, , ---
) ut caru inslituat ct iiiodiTctiir Ut sil inqiiit,
* ,
:

(7)•/;,
, sancla et immaculata : lioc \cro , Carnis , ad

.
, '• . .',
' -
dibgcndum
dib'gcndiim.
macnlalaiii,
uci ,
ct soqiicntiir
; et

Nam
ctiam
si

scqmintur oiunia. Qiianc


eam
ilhid ,

cffeccris

hiiiuana cuiu mulla lacililalp.


Adha:rehit
sanctam ct
,

qiia? siint
im-
ad

)).
, -
Conqiunc et uioderarc iixorciii, et sic componitur

-
'\

' -
domus.
volunt discere
.\udi Pauhim dicentcm
, domi viros suos
: Si quid
inten-ogent.^•'•
autem t. Cr. \\.

,
..
'.

-
Si donios uoslras sic adminisliemiis, apli ctiaui

, , , -
crimiis ad Ecclesiam administiandam domus :

cnim parva Ecclesia. Sic, cura viri ct usorcs


'.\,
' ^, est

piol)i fucrint, ]iossunt omnes antcccllfrc. Cogita

. • Abrahaiiium, Saiam
et octo vcnias, qiioniodu tola domiis coiistiliila
ct Isaac, ct ti-ccciitos dcccin

xal

, ' - : C fiieiit et compusita ,


qiiomodo tula fiiciit plcna

-
.
• piclate. IUa pi a:ceptiim implevit apostoliciiia , ct
viium timcbat aiidi cnim ipsam dicciUcin, Gen.iS.
-
:


, diiin milii ev-enit hacteniis domintis aulein

,'
:

3
{ , ? -
-
, meiis esl senior
jubenti in omnibus paieret. El
: et ille ipsam sic diligcbat

piiei• crat viilulo


, iil

, '
,
pra-dilus, el vcrna; ipsi qucqne erant adinirabi-

.'/ ) ,' ,

lc.s,qiil nuii diibilaruiit ctiaui iiericulura adirc cimi
, doinino , non dislMltTiint ncquc caiisam inqiiisic-
lunlj sal iiniis ex iis qui pra;erat, adco erat ad-
•/), miranclus, ut ejiis fidci sit commissMm' unici filii

' - •
iiiatrirauniuni, iicrnon cxtra

griiulio. Siciil
fincs icgionis pcic-
qiiaudo siib diicc bclli rcrlc

'-
ciiiiii

-^
,

' ' •
,
compositns
ingniil : ita
fiiciit cxercitus, belbiin
bic quoqiie, qiiando maritiis ct tixor
nuUa cx parlc

'
,
>;,

'.' ,

-
et filii ct

concordia. Aliciqui
ncqiiam scrvum
famuli cadcm cmant,
si non itasil

iiiiivcrsiim evertiliu•, et dis.solvi-


magna
, sa^pe pcr miiim
esl doiniis

, , ', ^
tiirj ct uniis sa;pc totum dclctct pcrdit. IMagnain

,
-;(^ crgo curam gci-amiis ct uxorum ct libciOrmii el
, scrvonim , scicnles qiiod piincipaluui nobis ipsis

. rcddcinns larilcm
nobis rationis icddilio
: clemcnsqiic

, ct diccmus
cl

:
binigna
Eccceso
ciit

et /„,. s iS
jr,^ S. JOANNIS CHKYSOST. ARCHIEP. CONSTANTINOP.
,, ' --
' ,,
pueri quos mihi dedit Deus. Si sit vir adiui-
,. Ti
randiis
nullam vim patictur.
ct boniiin caput, reliqiium
Quomodo
quoque corpus
qiiidem recte se
cxacle accurate (
,
5
uxoris et res viri et

',
/
llaL•cant ics , ,

dixil, qui qiiidem suascrit ut timcat tam- •


a'
illi

,
iit ;

quam
rem : sed,
caput ;

Quomudo,
liuic autcm ut diligat

inqiiit, \ixv.
tamqiiam uxo-
iicntPNamquod
/,

, £
'>
, •

ciportcat quidcin, oslendit; quumodo autem, ego


-
vobis dicam si pecunias despiclamus, si uniim 63.
, , ,
,
:

""

'.
spectcmus, ncmpe viituteni animas, si Dci luc-
Quonioaotiim liabcainus ante oculos. Qiuid diccbat,i5-ri

., -
SC sorere
^.^^ disscrcict dc scrvisQuodcumqite fecerit :
' '
ri-gi

"'"'•
uxo- uniiSiluisque boniim aut malinn , lioc recipiet
Domino ; hoc bic qiioque. ISOn crgo proplcr
illam tanlijm, qiiaiUiim piupter Chrislum oportet ,
, ••

'
. 1

/^
» .
eam diligere. Hoc ergo qiioqucsubindicavit di-

,
,

ccns Tamquam. Domino. Tamquam Doinino

'
:

)>
ciEjo obsequcns tt propter ipsum omnia faciens,
') •

&. , , / -
,

sic gcre omnia : boc sufrnit ad indiicciidiiin et

persiiadendum sinendum ut sit uUa ct


-
,
, et lis

dissensio. Nulhis fidelis maritum apud uxorem


cahimnieliu• : scd ncque vir levitei• et inconsiderate

, ''
crcdat adversus uxoicm; neque uxor levitcret CU- pav
— ', ,

""
riose scrutelur ingressiis et exitus
tiisseipsumpra?beatdignumsuspicionc. Curcnim,
; sed iicc uiari-
xai , ;

.' \ /
dic mibi, toto die te dasamicis, iixori autem ve- • •

sperc; ct nec sic ipsi potes salisfacere, nec amo-


vere suspicioncni? Etsite accusct uxor, ne argre
foias :

ardentis sunt
est id amicitia!

illae
, arrogantia;
accusationes etferventis affcctus
: amicitiae

, .'' --
, /,,
-

ac timoris. Timet enim ne quis suffuretur cubile C


suum ne , quis in
affcrat, ne capiit aiiferat, nc
bonorum sumraa ci detnraentiim
lectum pcrfodiat. Est , ,•.'- •
t>.i-:ciOO
•po•]J/

aliud
pra;ter
loqle
modum
argunientuni disseusionis
famulos curet, ncc puellam
: nemo
ma-
'
',

, •
' ,) -
"^
ritus , neque uxor famuhim : baic enim satis sunt •

ad pariendas siispicioncs. Mibi enim cogita justos


illos ipsa Sara ju.ssit patnarcliam accipere Agar ; ?-

,.
:
,

.'
ipsa impcravit, ncino coegit, nec eam invasit ma-
sed quamvis longum tenipus protiaxisset ^;
,,
ritus;
sine liberis, elegit potius niimqiiam essc pater, D
quam esse inolestus uxori. .Scd lamen post ba:c
/ , ; ;

, ;'
•/
(,V(i 6, "i.
omnia quid dicit Saia? Judicet Deiis inlenne \i.moMO\iy\ •
oix
et te. Annon , si fuisset qiiispiam aliiis , motus
essct ad irara ? ctiam maniis cstendisscl, pro- -
pemodum dicens, Quid dicis? nolcbam cgo con- •
;
• [oi sr.^i-j marg. Savil] ehilom. Quo non esl upus.]


'•
f
Dunxus
[Exciditvcrbum Ssi]
cTi

[SuspicaturDuuaiUslegendum cssera;
i-j r..]

roD amfii
luil
b

"
[Marg. Savil.
DiinKus.]
[Ualcsius , jSou/.si. Paiilo anle

videlicel AS/iaa//. tj
deleri

-/
ma-

]
, :

,,
IN F.PIST. AD EPHES. CAP. V. IIOMIL. XX.

/, .
'^..-

siiotiidinem liabfie ciiiii iiniliere : lotiini a tc jiiO-

cst et rursu.s acciisas ? ScJ illc niliil dixit

'
;

6/"
,
('jusiiiodl ; seJ quiJ ? Ecce ancilla in nitinilius Ibid. v. 6.

( .'
luis,ea ulcre ut lihi placiteril. Dcdit lecti so-

im
(') •
ciam, ne Sarara molcstia
Ioc n)aiu.s ad rationcin Lcncvolentia;.
afficcrct. Atqui niliil est

Nam si

- incnsx' fuisse socios cflicit iit cliam latroncs sint

,/, '
,

), psalmogra-
' iiiianimcs cura advcisariis

.- .
( et dicit

, - plius : Qiii simuldulces mecum capicbas cihosj; Psnl. f>5

, ,-
'-''
ou uiiain janj factam esse carnem (hoc enim cst cu-

l)dis csse sociam), raulto inagis sufllcit ad attra-
/
oOx

TtOsi . •
; '\Xk'

factuni fuisse sua culpa


craisit
niliil cjiismodi
gnare, sed cam tradidit iixori, ostendcns nihil
:

gravidam. Quis non csset misertus ejus


qiuB cx ipso conccperat fdiuin? Sed non flcxus cst
et
justum

quod est
potiiit

majus, cam
cxpu-

,
'. ' / '
\',
,
illcjiistus

oninibus.
.
: nam dilccliunem iu uxoicmpi'a;feiel)at

Hiinc nos quoque imilcmur


exprobrel pauperlatcm, ncmo
: nemo proxi-
ainct pccunias

,
j

/, , ct soluta

\ Ignave
sunt omuia. Neque dicat iixor niaiito
ct timide, torpore plcne et hcbcludine, pi-
,

' , ger ct somnolente : ille hiimilis et abjectus et hu-

','
/, -
,/
'. '
/ / ' ^um':(0^ii ,


-
-
'-
,
mili loco nalus, adilis periculis ct susceplis pcre-
gi-inalionibus,
ejiis
magnas paravit
gestat aiiruni, et in currii
progreditur, in oiiinem partcm circumfcrtiu•, L•abct
facultatcs, et iixor

mulonim albuniin

, ,' , ;
, ,. gieges famulorura ct agmina eunucliorum tu au-

'
, :

th.

, ' / tem metuis, frustraque vivis


vcl similia dicat ; cst
et inulilitcr.

cnim corpus, non


Nc Ikxc
ut

', )' ;
impciet capiti, scd ut pareat et obcdial. Qiiomo-
do eigo, inqiiit, fcrct paupcitalem ? unde invenict
solalium ? Eligat qua; sunt se paupcriores, rcpu-
, , tct quot ruisiis pucUa' nobilcs ct nobili loconatae

sobiin a marilis niliil acccpenint, scd ctiaui

. sua omnia coDsumserunt

,
eis dcdenint, et ; cogi-

',/ ,' tet qua; ex his divitiis nascuntur pcricula,


plcctctur vitam qua; iiidlis agitatur ncgoliis.
el am-
In

/ suiuma, si sit in marilum licncvola et bcnc affc-

Ttov

'
/ ,
'' , ') ,
^ ' //
,
/ojv,
.
\
-
.
cta, niliil dicct ejusinodi,

prope se
lciila ciira

adsunt inidiciibus cx
niliil acquircntcra,
curis ct soUicitudinibus,
scd inalet etim Laberc
quam

])Ciogi'inaUuiiibiis.
decics mille ta-
qu;c senipci•
Scd iic-

' ,
* quc niaiitus \\xc audieiis, ul qiii lialiet principa-

' tum, lunvcrtalur ad conUimebas



ct plagas, scd

^.
, .

buitctiir, admoncat, tamqiiam impcrfcctioii ra-
tiunibiis persiiadcat, raamis in cain non exlcndat
, piocid liac a libeia aninia scd nec contiuiicbas
-
; ;

° ncc probra ncc nialcdicla ingcrat, spd ul qii;e sit

*
[nJiiyai marg. Savil.] « Untis YUoioi^ouiy.. /.
171 S. JOAKNIS CHRYSOST. AnCIUEI'. C0NSTAM1.>OP.

' , ,- ,
.
insipicntiur cam coinponat. Quomodo autcm lioc aurJiv , 6' •

''
cril ? Si veras discal Jivitias, si siipeniaiu pliilu- D
' -
' •

,,
suphiam, iiiliilconim damnabit. Dorcat cam quod
paiipcrlas luilluin
pcr ea cpia; dicit,
sit

sed et
inaliim ;

per ea quas
doccat
facit
iioii

;
suliim
doccat

,' '
, ,) - /,
,
dcspiccie gluriam, et niliil luijiismodi dicct mii-

licr

illa
nec coucupiscct. Ac
vcspcra qua cam cscipit tLalamo,
si imagincm accipcret,

cam doceat
ab
- SioW/jTai

/
tenipcrauliaiu, modcstiani, lenilalcm,
exordio, ct
nia;

ct
ali ipsis vpslibiilis

araorcm dejicicns
suadcat uc sit ci aiiriim
: ct
lioneslc vivat, pccu-

in pliiliisopliia crudiat

pcndcns cx auribiis,
iit statini ab

,''/ , •, •

Domus
et familia
quomodo
nec eo ornetur

sas; sed
bi'um
Ijjs
ct
sit
in genis ct collo,

babcat in tbalamOj ucqiie vestcs aureas


qiiidcm clcgans ornatiis,
contuiucliam lecidat clegantia
dimissis liistriunibus in sccnica, orna
nec id repositiun

at
cl

nun ad
siimtuo-

dommu
-
vcnim , ^-., ,

,).,
•^/ ,
\
-

.
cum inulta honestate ac decoie, spirautem tempe-
Ex

,
rantiam polius, qiiam alium suavcm odorcm.

,,,
Loc cnim
dem
eriint duo ant tria

dolebit sponsa, duni solutis nuptialibiis


bona : primum qui- ,

ypuotiuv -
-
tbalamis rcrailtuntiu• ad singiilos vestcs et vasa f
aurca et argentca secundo, quod sponsus non eiit
:

,,
P'^''.'
oi>

-
,,
ne pcreant, et ut cuslodiantur qua; sunt

)
sollicilus

compaiata. His acccdit tertium, quod est summa ,

bononim cx bis ipsis ostendot inentcm siiaiii, se


:

nullo horum dcleclari, et se etiam caetcra omnia /,


.,
dissoliitiuura,

fiant

Et scio
saltationcs et
quidcm
culum, qui bas leges fcram ; scd
ncquc umquam
canaiitiu• irapiidica

rac vidcri quibiisdam esse


conccssurum

si
cantica.

mihi credidc-
tit

ridi-
>'-»'
,
,
'
^
^,
,

rilis,

tate,

et irndebitis
procedente tempore,
tunc lucruin scietis
cam qiiK nunc
:
ct siicccdcnte rei ulili-

et

cst
quidem
consiietudincm;
risus, xai
,, . - ,

,
-
ct vidcbitis ea
insipieDtium et
qua; nunc Ount, csse piieroruni
virorum ebriorum; quae autem ^ •'"?»
; , ,» ,-
'"'''

4
.& ; ' ,,-
suadeo, csse modestia; et philosopliia; et super-
Quid ergo dico onor-
na» vita; agendae rationcixi. *

terc ? Omnia turpia cantica qux sunt salanica,


-
,

inhoncslas cantilcnas, immundoruDi juvcDum


6*
,-
circuitiones aufer a nuptiis, et hscc polcriint ca-
stigare sponsara et modcstam reddere. Staliin Siov, ' '
'
'
.
enim apud se considcrabit : Papa;, quabs cst hic ^'^'' ,«'

vir ! est pbilosophus


ad procreandos liberos
:

duxit,et ad domiim ciistodiendam. Scd ha;c spon-


et
banc Titam
educandos
niliili

mc in
ducit;
idcs
?'='''•

,"•'='?) »' •
;

,
,

sa;

diira
erunt injticunda ?
dicm,
Ad primuni
autem deinccps
usqiie et seciin-

; sed et maxi-
C
-/-
[Marg. Savil. a/.-j^Ouprw.]
, :

xal

,
3
,,
»
.\

, -
EPIST.

).
r^

;,
,
EPIIES.

;. '

-
-
CU•. V.

rans. Nam
IIOMII..

uiam capict volinilatcm,seaboiniii


qui
fiactos cantus susliniicrit,idqiic
rum, vix
, X.\.

aiumnm
ncquc
siispiciune

saltanlcs, ncqiie

tcmporc
imliixcrit ut tiirpc ali-
-
'77
-

' ,,
i|).se iii

, ,..
qiiid umqiiaui aut faiiat aul dicat. Posl liuc au-

/. - tem, quando Lxc omnia absliilcris a

quidcm
matrimonio,
/_ , rcctc tc geias, pudorcra in longiim tem-
2 - pii.s cxtcndcns, ct non cito dissolvens. Nam clsi

, ' '
' '.
;^',
.
,.
S-tp

' ypo-
1) inAcrccmidioi•
mariti luula levcrentia, ct
siievit iiovitate.

dissolvas, qiiod

tendns ad loiigum tcmpus


sit puclla, scit

Hunc
faoiunt
ergo
rcrum

viii

:
ad

pudorcm
temjiiis

qiiibus

impudici, scd ex-


lioc enira tilji
.silcic,

as-

cilo

ma-
gnum afferet lucrura. Interim non acciisabit, iiec

." ,
' ', 6'
qneretiii• de iis qiue tii statueris.

^, ,
8. Leges cigo conslituc toto illo teinpore, quo
Sv -/ , ^ iu- pudor tamqiiain quuddam fieuiim aniina; impo-
'/3> ""^ "?< ouoiv situs, non sinit de ali([iio conqiieri, nec ea qiise

. fiunt redargiierc. Nara qiiando Cduciam et di-

, ;
. ,
'
'- cendi liL•crIatem apprelienderit, ciim multa se-
ciiritate omnia evcrtit ct confundit. Quando eigo

,
, , cnt aliud tcmpus a-que apUim ad fingendam et

foniiandaiu uxorern, atque illiid quo rcvcictiir

,
;
• )
,

!/

-
-
maritum
Tiinc
ct
et adhuc liiuct

impone lcgcs onines, ct paiebit, ct bibcns


ei

invita. Quomodo auteiu nun sulvcs piidorcni ?

Qiiando ceineiis ipse quoqiie non minus qiiam


eriibesccns, pauca
et

qiiidem
pudorc detinetur?

,/ ,
illa loquens, caqiie
-
/ / ; - cum inagna gravitate ct animadversione : tunc

" ,, .
--
,. ,- ,
F

j;g
apiid
cipit
eam
anima
pbilosopliiae veiba

cxempli causa dicam qua?nam


Nam si

dare invicem,
PauUisuou
:

tum, nempe pudorem, eam redige. Si


ad pulchenimura
dopone

rcciisavit dicerc,

pronuba• vciba
ct

illi
;

vultis,
ca cnira ac-
optimiim babi-

dicere oporteat.
Nolite frau-
est loquutiis, iino
etiam

i. Cui.t.5.

. )
ct

/,
")?, -
vero non pronuba; , sed spirilualis anima: ; niidto
/;
"/ - magis nos non rccusabimus dicere. Quid est eigo

. diccndiira? Cum nnilla gratia opoitct ei dicere


, , ! ei

Nos, fibula , tcvila; sociam acccpimus^ ct te in-

troduxiciiis ad soeielalcm in qiiap simt pia;-


iis

maxiinc ncccssaiia , ncmpc iii libc-


, ,
slantissiraa el
"
;
rorum procrealionc, ct domus ciira et adminislra-

)
, '
, .
.,
,
tiunc.Qiiid
loqiieic qua• pcilincnt

a^qiie confcrt
cigo !c rogamus? Iiuo vcrc anlca
ad dilectioncm
ad pcrsuadendum auditori
: niliil

ut acce-
cuiin

,,
ouy

,

) ,

[Siibjungilur io raarg.
7/; ;

S.ivil.
,
,

wjts -%u-x
-
»-
'., ijjr-:
pta ei sint qiix dicuntiir, atqiic scirc qiiod ea di-
cantur c\ inidta dilcrtionc
raodo crgo ostcndes dilcctiuncni? Si dixcris, Ciiin
multas

.» ^' "i
liccrcl
ct bcncvolonlia. Qiio-

accipcrc et ditioics ct cs ilhistii

.ouoOi-r.ixj-n zi rot-jXizu :-]


lyS
gcnere natas, non eas elcgi
agciul;e rationcm, lionoslatpiii
pei-antiam. Dcindo staliin
S. JOAINNIS CHRYSOST.

al) liis
scJ ainavi tiiam
,
modcsliaiii
paia viain ad di-
,
vita;

tcm-
,.
,
ARCIIIEP.

.
' ,,,. '
-
-
CONSTANTINOP.
tootojv

''
6obv

--
« •. '
ccndiim dc jihllosopliia, et rcprclicnde divitias ?)•
CUIU qnadain aiubage cl ciiciiilionc. Nain si ora <^

tioncin solum cxlcndas in vitupcrandis diviuis,


eris {;ra\is cl iniportimiis : sin anppta occasione, ' ou/

, ), (-

',
umnia cflicies : videris oniui id farcrc pro dcfcn- ,

siunect excusationc, uou lamquain aiisterus qiiis-


soididns;
; '/'. -
,
.
]>iain , injucundiisqiic et illibeialis ct

sed qiiando cx
nem, ctiam
iis qna; sunl
gaiidcbit. Dices ergo
cjiis, sumscris occasio-
( ncccssario eniin
Ou/ ,

, '- ,

, -
'
riirsus repclenda est oralio): Cura liccrel diicere

divitcm
Quamobrcm ?
et locupletem , noD
temcre nec inconsideratej scd
rectcdidicciaiii divitiasnullam cssc pussessionem,
iudiixi in animura. D

. , , --
-^

. . ,,
sed rem contcmncndam , et qiia; adesl cl latmni- ,

bus ct mcrtlricibus ct scpulcrorum tfTossoribiis. -. 5


^,
PtiLllaquiB- Proplercabis missis veni ad tua; animae virtutem,
)' nda'™^ quam
CSI. ima puclLi

plcxus
ciiivis

,
auro pra;fcro. Sapiens enim
pietatis

prclio est a;quiparanda. Pioplcrea tt te


curam gerens,

etiam animai pia;fero. £


el le diligo , ct mex
toti
et

orbi teirae
sum
inge-

ara-
oJc
, '
• --
. '
NiLil est eiiim vita praesens, oioqiic ct burtor et
omnia
scnlcm agamus
facio, iil nos
vitara,
ila digiii

iil
Labcamiir qui pr;E-
ilbcctiam possimus infii-

,,. '-
' ,' *

-
turo sajculo
Naru prssens quidcin
el fragile :
cum magna
tcriipus cst

sinautcra digni fnerimus babiti ut


scruritatc simul vcrsari.

bieve, caducum
Deo ,
', ,' ' ,, ' "

•. -
accoptam vitam bic transigamus, seniper crimus et u^ ' xav
-
,

cum Cbi-isto ct ciira iiubis invicera CLimniajori f


Ego dilcctionem luam omnibus;

.
luptatc. piiefciO
ncque estquidqiiam
te iimquam dissideic
amitteie, etiamsi Iro csse paMperioiein
railii

: ctiamsi
a-que molcstum quam a
me opoiteat omnia
cxlie-
«v

.
, -

et

ma siibire pericula , ct qiiidvis pati ,


,

mihi sunt ^' ,

' ., -
oninia ferenda el toleranda , donec tu in me bene
fueris affctta; et mihi tiinc optabiles crunt liberi '{"? '^'^

,. ,
quaiido tu bcnevole in me affccta fiicris. Oportc-
bit autem lc quoque hoc facere. Dcindc admisce -
etiam verba apostubca ,
qiiod Dcus sic vult esse ^'
conjunctam inter nos benevolentiam. Audi enini >'«' ?
'' -
3.
hes 5 Scriptmam diccntem Propter hoc relinqitet ho-
palrem et matrem,et adhiBfehit uxori suie.
Niilla sit nobis simullalis occasio
:

: valcanl pecuniae,
,;, .
^V''-'"'

"^"^

'- '
,

-
mihi
miiltitudo seivoruni, et bonorcs externi

quibus
est omnibus prasferendum. Quo non auro,
tbesauiis cruntbaec verba uxori magis
: hoc
jj

,
\
1
tdem
Marg. Savil.
jTi/jivoists pro :/•-(.]
''^,. Pro 9 DiiniiEUs
ma\ml .]
,,
,

itav

,
xdpr,

, )
,
oxouotsv
oux
^^-
IN

.-
EPIST.

•/)
AD EPHES. C\P.
$
^-
-
-
-
'
vcrsus

cum
V.

desidciabilia ?

illo
IIOMIt..

Nc
te insolescat, sed confitcie te

Nam mcretriccs quidein


XX.

tiiiicas,

qiias

Cunjuiiguntur, uicrito extullciitiir ad-


vcrsus aniatorcs, qiiando Iktc vcrba audirrint
ne qiiando dilccla ad-

niinc riim lioc


eam diligere.

, nunc
79

.,'.
• oiAojv miilicr aiitcm libcra ct pucUa ingcnua liis vcrbis

" .*
\
,

,
-
- C.
numqiiam
tiir.

dincm,
in foro
Ostende
ot

et
cxtollelur,

malle
te magni
tc

cam pia-ponc omnibus


domi
setl niiilto

facere
cssc pioptcr ipsani
magis
cum
liis

ipsa consiietu-

auiicis ct libe-
inflccle-

quam

-
,
, ;

ris, qiios ex ca siiscejiisti ; ct ipsi qiRiqiic a Ir


- pler ipsam diligantiir. iii boni qnid fecciit, lauda
ct admirare; si quid contingat absmxli , et quod

/
puellis accidcre solcat, suadc et admone. Omni ex
parte acciisa pecunias et sumlus magnifiros, et
doce eara ornanientiim qiiod parilur ex decore ct

niodestia ct quod ex boncstatc et assiduc doce


, :

, ,' .,
Toiv - -
ca quae CQDfcriinf.
y. Sint prcces vobis
cat ad ccclcsiam eoium qu£e illic dicuiUiir ot
: et
communcs : uniisqiiisqiie

'
6 lcgiintur, maritusab uxore partem domi cxigat

'
.
,
, '
, ,-
' / -- ,
,

ot


,
d
ct illa a niarito.

et divites,

siti :

quam Deiim
cnidi
et
Si premit paiipeitas
iiiediuni sanctos Tiros l'auliim et Pctrura, qiii in aieoda.

majoii fucnint exislimationc


quomodo vitam cgcniiit in famc et
eam nihil in vita csse terribile prdetcr-
oflendeic. Si quis sic et propter ba?c
quam
,
produc

omiies rcgcs
in
'-'»'" 9"»-

).)
,

-, uxurcm duxcrit , luuiiachis non ctil valde minor,


,

- nec is qui uxorem duxit, iis qiii non duxcnint.


Si etiani faccre piaiidia , et convivia cdebrare

, ' , , velis

sed
,

si
nulluMi inbonestuin
sanctum quempiain inveneiis
, nemincm indecorum
,
qui possit

, ;~.
domiii vestrae bencdiccrc, et pediim ingressu va-
,

-
.
.
'
, ., , ,
,

<~ /-
J^.jt

voca.
univeisam infcne Dei bencdictioiicm
Dicam etiam aliud ncmo veslriim studeat
uxorcm ducere ditiorcni, sed potius pauperioreni.
Non enira ingiediflur affficns ex divitiis tantain
occasioncm yohiplatis ,
:

quantani introdiicct
,

mo-
euui

. lcstiam ex probris, ex eo quud plnra txigat quam


,

; . ',
' /,
; ol
,
-
-
^"
inlulerit

tasse
mcis adliuc indiior, cx
, ex contunieliis, cx iDagnis sumtibiis
iinuensis, ex verbis molcslis et importiiiiis.
enim dicct : Nibil adbuc
iis
con.siiiiisi

qua; luibi donaruut


ex
For-
ct

tiiis
,

/
' ; '
, ' -
/)' ' ,
<,
parcntes.
induta ? cl
„qq l,al)cs
Quid

prupriuui,
^^ csijs amplius diia; carncs pust
dicis

qiiidboc vciljo
,

et pcciinias
raulier? tuis es
fiicrit iiiisciius?

babcs piO|)iias?
adbuc
corpiis

. ^ ', ,

;- matiimuniiim,

,
^^ unam dua; suut facultatcs
', ^^^ facti estis in ; ct

'/.
^ ^ 3,„],
iina.

fa^ti cstis aniinal


amor pecunia;! imus
, cl adbiic dicis
bomo ,

mca ? Ex-
iinuin

xoivi

; i sccramlum
cst invccUim. Deus omnia nobis
lioc vciljiim cl scilciatuin a diabolo
fccit conimuuia,
,, ,

JOAJiMS CllKYSOST. .VRCIUEP. CONSTAISTINOI'.


--
',' ' .-
i8o S.

quae sunt
coiiinuinia ?
cstiiicus,
liis iiiagis

Aqiia
Non
ncccssaria
licct dicere,

mca : quM
,

Lux
cl LaiC

sunt luajora
cst
nou sunt
mca , Sol
, omnia
,;
,
!,
tJc
, [•/1 ,

,
ijxov

nobis siiiit

cominiiuos ? Pcicanl
iion pccuniiB,

\\
comiminia

pcciiniis, sed cas oranibiis pra^fcriinl.


,
|iccuni;i'

millics pccuiii;ej
scd animi institiita, qna; ucsciiint
aiitcm non
ium vero

Et
criint

liKC u /. '
,' , /_-

docc (.iiin aliis, scd cum mulla giatia. Naiii quo-


', ' -
iiiam ipsa
L•al)ct tristiti;c,

ct juvcnciilam
pliia ,
pci' sc

;
ad virtiilom cxlioitalio iiniUiim
maxime apiid
qiiando verba ficnt de pliiloso-
niultain cxcogita giatiam; ct lioc raaximc
pndlain lciieraiii

\ »
,' ; • / ,
) , ', '.
,

/',

; , ;
cx illiiis aniina cxtcrinina ct aiiianda , inciim ct ;

.8( , ,
tinim. Si dixciit, IMoa , dic : Qiiaiiain dicis tiia ?

nescio cnim, ciim cgo nlliil liabcam proprliim '


quomodo crgo dicis, Mca, ciim omnia
Condona ci boc vcrbuiii. Non vidcs
paivis piicris lioc facimus?
tibns aliquid piicr rapiicrit

accipcic , conccdimus et dicimus


,
quando nobis tcncn-
et vult ali(iuid aliiid

:
,

Certc tiuim csl


sint tiia?

qiiod in
c

' , ,.
•.
"

'•/)
• ')^ ,, , -
--
,'.
lioc el ilbid. Hoc ctiam faciamus in midicre : cst ,

cnim mcns ejiis magls piiciilis : ct si dicat , Mca

' '. '-


dic
bum
ris
, Omnia

cjiis
adulatiunis
sunt tua, et ego

iram repriracie
, sed multa; prudcntia;. Sic pote-
, ct
tuiis. Non

cxslinguerc aniuii
cst vci-
)
. ', ,
,

-
' -^ ' .
a-gntudincin. Est enim adidatio ,
quando proiitci• d
raahim aliqiiid lcccris indccoinm cl illibcralp; ,

hoc aiilcin est

quoque suin tuus


maxima pliilosophia. DiiUTgo, l'^go

Hoc .. , ,

''. " ,)
fdiola. milii siuisit Paii-

I. Coi. 7.4. 1"S, diccns


non hahel
:

sed muUcr. Si mci coiporis non


,

iir proprii corporis puteslitlem , ,

"
,

, ,

l•abcopotcslatcm, sed tii mullo luagis peciinia;. '


,

. -
. ' . ,
Sedabis cam , si sic fucris loqiuitus , ilaininam
exslingues, diabolum probro affirics , ancillam , -
.3
' , )
magis caiu facics, qnam qua; rst ciiila pcciinia : ,

-
.
cam
liis vcibis alligabis. Qiiainubrcni cx ,

.
,
iis qiu-c

loqucris, doce eam numqiiam dicerc, Meiiiii ct


tiiiim. Ncc cam incoiisiderate voces,
cum bonore cum multa dileclione.
blanditiis ,

Honoracam, ct non Ojnis liabcbit ut lionoretiu•


,
.scd ciiin

^
/
. ,-, -
)
, ,

ab abis
IViiatur
: non cgcbil gloria ab
qua tu eam
bus , propler omnia
ct sapientiara, ct
affeceris.

cam
et proptci•
aliis

oijia laiidibiis. Ita ct pcr-


daiida
Eam prajpone omni-
pidchntiidincm
, si ea

F
.
^,
•,, , -
,

.
siiadcbis
ab"as

tamqnam
iit

a fonte afflucnt
cxlranco aiiiiuiim adliibcat
omncs inidcat. Docc Dei linioiem,

bonis inniinicrabilibus. Si incoiTiiplibilia qnaTa-


miis , coinqitibiba qiioqnc advcnicilt Qiticrite
, crilqiic domiis iffcita

:
ct
,

omnia
scd

;
;'
°')
.
;
/
oioMc, - -
\-
33.

• [Sanl. Foit. yj:-py,yj^,TOj.Riiclc. Sic Ifllcrpr


]
AD FPIIEJ. .. Vi. HOMIL. X\I. l8l

.'
EPIST.

/ ,^, ,
.

"

-
omnia
filii

faraulos
adjicientiir 'volns. Quales
talium parcntiim ? qiialcs conseiUaneiim
taliiim duminonim ?
puUndi smit

qiialcs cos
cst

'/, |.^-
, ,
csse
apiuOpinqiiant ? annon conlingct

,
'
-
omncs ,
qiii illis

cos qiioquc cssc plciios bonis


Nam maxinia cx parlc ex moribiis Jominonim
inniimcrabilibiis?

,' -

scrvi morcs suos componunt , et assimilantur

- ,

/ ' conim dcsicloriis : cadcm amant , cadera qna; di-

,,' . \' , .
iisdcm versanlur. Si sic

-.

dicciint loquuntur , in

nus ipsos componamus, ct Scr.ptnns allcndamus^


polcnnnis Deo
., & ph.iima ab iUis ducebimui-.
placcre, et totam vilam praesentem
Ila

cum vntiile
SOU , , \,
'. transigerc,
ipsuni diligiint
ct

:
asscqui bona
qnoe utinam nos
promissa
omncs conscqna-
iis qiii

mur, pcrgiatiam cl bcnignitatcm Duraini luislri

Jcsu Gbristi, ciii cum Patic ct Spiiitu sanclo

gloria, impcnura, bonor, minc el sempcr, el in

SiTCula sasculoriim. Amcn.

IJem CoJcx iTuO-juicui , Mss. [el marg. Sa\il.] yvciuai;.

'. HOMILIA XXI.

'
. '- •
Cap. VI. V. 1 Filii, ohedite parentibus ^'cstrs

,' \
.

,. ,
in Domino hoc enim justiim : est. 2. Uonora

,
C palrem et matrem tuam, quod est
inandatiim priminn in promissione, . tit

, ', .,
hene tihi sit, el sis longcevus super terram.

- 1 .
Qiieniadmodiira quispiam corpus iingcns.pii-
miira quideui ponit caput, dcinde culbim, deindc

-
,

"^ .
\
/ -/
/,

,

. ,

--
.
pedcs
tionc. Dixit
:

diis piiiicipatiis
ita ctiam beatiis Paulus procedit in sua ora-
de viro, dixit de mulicic,
:

D filioruni.?snmuxorl quidcm irapcratmaiitiis, fdiis


jam pergil ad tcrtium;
qiii est

is autcm
sccun-
est

.
, ,
,

.•\



-
autem cl vir cl mulicr. Vidc cigo quid dicat Fi-
lii

cdsis
bus
ohedite parenlibus vestris in
eiiim est

:
;
primnm piKceptum
hus. Nibil bic loquitiir dc Christo
adbiic fiiim lotputiir ciim tcnciis
et ideo brcvciii facit exliuitationcin
Domino: hoc
in promissioni-

, nihil dc

,
:

utpotc
cs-
nicnti-

. qiiod non possint pucri proiixam assequi oratio-


ncm. Proptcrca nec aliquid dicil de rogno ; non

,,',

& / . \',\
cst cnim illiiis

^ ximc cupit audire pucrilis animiis, ca dixil,


quod ciil longajviis. Si quis cnim inqiiiiit,
actatis \\xc aiidirc ; scd qiix ma-
nciiipc
ciir dc

, , rcgno non disscniil


qiiod sitiiui cst in lcgc;
, scd cis posuit
diccimis cis id fecissc ut
luandaliini
,, ,,

83 S. JOANXIS CHnYSOST. AP.CHIEP. CONSTANTINOP.

qiii sint pilcriliores, ut qui sciat qiiod vini ct mii- ,,


, ouTt
) 2£
.]"-,/
,

licrc ita alTcclis convenientcr lcgi qiiam tnlit, non -^ -^;


est magni laboiis pucrulos Quando
subjicerc. |/. •/•,,
cnira rcs initiiiin acceperit cl fundamcntum bo- /,
, ^,
num
via cl lcge
enim
, validiiinque et

difOcilius jacere
siibjiccre validani. Filii, inqiiit,
houfstiim omnia dcinceps
piOcediint ciim midta facilitate
fundamenlum
,

obedile parenti-
, ct basim
: est

. .
/, .; ^

,
,

Domino

-
hus veslris in hoc est, congnienter
;

,
, ,

Doiuino. Deus enim, inquit, sic jussit. Quid vcro, ,jgK'Jpiov. ©,


si jiissciint absuida non honcsta? Maxiiuc
, '
, . ,"
et <|iii- ;

dem immquam
sta, otiain^i ipse sit

sic cliam adhibiiit cautionem, dicens


pater praecipit absurda et iiilione-
minus honestus: verumtamcn
: In Domi-
, , •

no lioc cst, in iis iu quibus Deiim non offendas.


*
' .
: •
, ,

Nam

,| . '
si sit Grajcus aut ba;rcticiis, non utlqnc
parendum est : rcs enim Don est in Domino. Qiio- ; , [/-
modo aiitem dicit, Quod est primum manda- , ,

)
et, _
lum ? primum cst enira illud, Non inoechaberis
occides. Non ipsumdisit primum ordinc,
/•
, .
,

sed proraissione. IUis igitiir non proponitur mer- ,

ces, ut quae constituta sinl de malis, ct dc reccssu


a malis; in bis autem, iitpote
opcratio, poniliir
quomodo basim admiiabilcm posuerit via? viitu-
tis, nempe iii parentes boaorem et rcvcrentiam
etiam piotiiissio. Yide autem
cum sit boDoriim
65
• '
,
,,- ,- •

/,
. "-
.
;

Cum

)
ct jure quidcm. abdusisset a raalis actioni-
bus, et bona esset ingressurus, hoc primum po- ''

honorem
suit , in parenles, quoniam ct anlc omnia
,
/ ,-
ipsi post Deuru fuerunt auctorcs Quaie me- vitae.

rito

rint,
prirai bononim nostrorum fructum percepe-

ct tiinc alii omDes liomines. Nam si qiiis lioc C . \


,

-
.,
non babcat, numquamerit bonus et aquus in es.- , •

traneos. Cum ergo filiis suasisset qua; oporlebat


transit ad parentes, et dicit 4. Et vos palrcs, ',

,
:
,

nolite ad iram provocare filios vestros ; sed


4 ,

educate
mini. Non dicit

legem ferre sed quid


illos in disciplina el

invitis natiira attrahit, et snperfluiim essel


Eos diligile

dicit ?
;
correptione
boc cnim
de eis
Nolite provocare ad
eis vel
Do-

,' ;

, \
4 , -
, ou^

,.
:

iram
redantes et abdicantes
racntes, non
filios vestros

iit
; ut multi faciunt eos exhe-

, et eos

tamquam mancipia.
libcros, sed
gravantes et pre-
D

, ,

. ". Aii

-
Pioplerea dicit, Nolite provocare ad iramfi-
lios vestros.

omnium, ostendit
Dcinde qiiod
quomodo
est caput et siimma
sint obedituri, tota

, •
-
causa


f-o

[ Lcg.
- [ M:irg. Savil.
^
dediicta

-. -/ifi
ad caput

marg. Savil.]
..
&„t lU-xm
et

Dunacus.]
-i-,
initiura

lir, nfiTOJs
: et

.
siciit

h- i-i-
\&
=
,
[Subjuagit idcm
/^
)/
-/puyfjot]
/.]
:

' --
1\ EPIST. AD F.PHES. C\P. VI. HOMIL. X\I. l85
' caiisam uLcdiat

.
ostcnJcral inaiitiim Csse ut

,

usor, ct idco iiniltis cum co agit, adliorlans ut
3 eam attraL•at tyrannide dilcctionis; ita liic qiio-

''';
ovT6)V xai

/ - quc nirsiis ei caiisam tribuit diccns: 5ei/ educate

,-
uiov ;
illos in disciplina et correptione Domini. Vi-
dcs qiiod, adsint spiritiialia sequentiir ctiam
' si

,

.-
"
carnalia ? Vis filium cssc obedicnlem ? ab initio

."
eum educa discipliua ct admonitione Doniini

,
,
;-
ne existirncs cssc siipervacanciira, quod ipse divi-
nas litcras audiat: naiu illic lioc piiiiium aiidicnt,

. ;

. Honora jmtrem et mrti/e /. lli qiic piupter te


Loc flt. Ne dicas, IIoc est monacliuium iiuin cgo
cum facio munachum? est necesse ut fiat
;

- Man.TcIio-

. \
;]
,
munachus. (juid id times, qnod
plenuin ? Fac eiim Cluistianiim. Maximc enim
cst multo lucro ruin vila
aspera.

'- raundanis, ncmpe sa:c»laribus, nccessc est discere

^ ,(>),
'^ , )>
•/ ' -
qua; illic

Multa est eDim


sunt docuDienta
in illa a;tate ignuiantia
, magis aulem pueris.
; ignoiantiae

.. )
'
j^ autem Gt acccssio etiam ex scriplis extcnioium;
, qiiando per ea didicerint eos qiii suut herocs liaberi
, in adrairatione, cum sint servi animi peituibatlu-
num et vitiorura, ct mortem timcant:ut AcliiJlcs
quaudo eum poenitet quando moritui• pro concu-

,
,

bina; qiiando alius est ebriiis, ct miilta alia cjiis-

/ oux
modi. Hli ergo opus
2. Quomodo enim non est absurdum ad arlcs
est liis mcdicamentis.

,
; ,,
,, £v
.
xoti
- ,
--
'
quidem mitteie, et ad ludiim literarium et pro
eo oiiinia facere in disciplina autcm et Dci ad-
monitione pueros
mi
immorigeros, sordidos,
lios.

raiis
Ne
;

suadenti educemus eos in discipbna


:
educai-c? Propterca nos pri-
fructus pcrcjpimus, aiidaics, iutempeiantcs,
ct

ergo boc faciamus, sed buic beato parea-


illiberales alentes fi-
,

et admo-

/ , /.
nitionc Doraini demus eis exeraphiin ab incunte
-
> : ,

curantes eos incumbere lectioni Sciiptuia-


,' a;tate

, , ;.--
6 . -

nim. ilei

vcruratamea
Cur, dic mibi,
mibi,bascassidue diccus vidcor debrare
ccssabo faccre qiiod est
imitaris \ctcres?

muliercs, illas inulieies admirandas asmulamini.


mcum.
Maxime vos,
j

'.
•- ; Peperisti filiiim ? Imitare
ffcciit ; eum slatim dcduxit
Annam,
in

maUicril suiira filiumesse Sa-


disce quid illa
tempbim. Quac-

' „ nain vcslrura

,",,. ; ' ,--


' ;
;
, ) muclem, quam
Et qiiomodo
lis? Quarc

ncc eiim tiadis


,
millies
inqiiit

iis qiii
,
icgem
fieri

potest ficri ? Qiioninni


possunt
toliiis

potest

ciiui
orbis terras ?
ut .sit

talcm lacere.
ta-

vis,

;
"

• ) /.
-
Et quis
ei tradidit.

moduiu possent ciim


is est,

Ncquc enim Hcli


inqnit? Ueus

fingcrc ct
crat
: nam
ex
efibrmare
ipsa
iis qui ad-
:
illuin

- I. lie^. t.

[ Idera Inmi. [ Idcni rlani.]


84
modo cnim ,
S. JOWNIS
qiii licc siios potiiit filios ?
CIIRVSOST.

scd fidcs
Priimim
AKCHIF.P. COSTA.NTINOl•.

', [
-.

-
;
',.
intilioris ot alacritas aniiiii fntiim eftecit. ;

',
. /!<•?. 2. jicpciit et soliini, et

rilura. Ncquc
Dec
dixit, Essi)CCtabo
scicljat an alios cssct pa-
duin ercscat in- D ^
?
, ,

-
-/'
;-
fans, utalur rebus qua; ad banc vitara perti-
nont: conccdara ut ipsc parum verscliii• in sctate •
5!/
. -/-
piierili•. sed his omnibus piopidsatis, in lioc solo •

ruit,quoniodo ab inilio iiiiago spiritualis Deo dc- , ,

dicarctur. Piidorc aOiciainiir viri de niubeiis plii- )


losopbia : enm Dco obtulit, et ilb'csivit. Proptcrea

, . •

-
ctiara splcndidius factum
prius spirituaba qua'siit, quia obtulit pnmilias
cst niatriuioniura, quia

, '^, ' --
,
: ,

proptcrca fcrlibs fiiit cjiis utenis, et alios babuit • 8ii


filios

ct in
: propterca ct in imiiido ciimvidil florentcm
bona cssc existimationc.
uorati vicissim boiioian(,annoninultoraagisDeus,
qui ctiam licet non bonoiatiis boc
Si cnim honiines bo-

facit ? Qiiousque
. ;
!
/_
, /\
sumus carncs? qiiousquc in Icnam incurvainur ?

, - ;

,.
Omnia a nobis postponantnr curae flHorum, et eo- ;

-
rum educationi in disciplina et admonitiune Do-
mini.Si ab initio didiccrit csse philosopbns, ac- '. '\
-
,.
quisiyit divitias raajorcs quibusvis divitiis, ct po-
tcntiorem gloriam.Nibil tantiira
artcm et disciplinam externam ,
efficies

per quam
docens
acqui- ^ '/
,

, ,/, '

,.
rct divitias, qiiara si eum docueris artem pcr qiiara ''i? /.'',"•^'^''

^'' /'^'™'!'

-
dcspiciet divitias. Si velis eiim divilem faccie,sic ^?
facito. Est enira divcs non qui miiltis egct divi- /
\
tiis, ef

indiget.
multis est circumdatus
Hoc doce filiuni,
, sed qui niilliusi6i°
boc crudi :bM maxiraae ^')•^^? >
"^' ^ . -
, ,
.siint divitia•. Ne qua:ras qiiomodo ciiin reddas ov uiov, •

florentem ct magnas cxistimalionis in doctrinis -:.


cxternis, et rcddas gloria insignem ; sed cuia ut
cum
fict
doceas despicere hiijus
splendidior el gloria ilhistrior.
vilas gloiiam inde
Ha;c ct
:

pau-
' ' --
- .
"

pcii et diviti licet facerc baec non a doctore di-

, , *.
., •.
:

neque per artem, sed per dirina elo-


scit aliquis,

quia. Non qiiasras ut longara hic vivat vitani, sed ,


illic inrinitam et qiia; numquara desinat. Ma-

.^ --
iit

gna illi largire non parva;aiidi PauUim dicentem,


Educate eos in disciplinaetadmonilioneDomi- ^ )" ^"'i
^a

. , , -
ni. Ne studium ponas ut eam facias oratorem^sed

criidi ut sit pbilosopbus. Nam si ilhid quidcm non

/., ^., , ,
sil, nlbll csl damni ; si boc autcm absit, imllum
erit hicrum rbetoricje qtiantumvis multae. Opus
est

non
regnum
moribus, non dicendi facidtate;
oralionis vcbcmentia; fartis,
conciliant, baec donant etiain
vita;

non verbis.
modestia,

qua;
H«c
sunt
, , , ..- ,

.
vcre bona. Nc bngiiam acuas, scd cxpurgcs ani-
niara. Non b;cc dico probibcns erudire, sed pro-
hibens illis sobs adhibere animiim. Ne cxistimes
3
quod solis nionachis opus
siimuntur cx Sciiptuiis: maxiinc cnim bis opus
sit bis documenlis, qiu-e ^
aovir) -
. ,

F.PIST. AD F.PHES. CA1>. M. IlOMll.. XXI. r8n


a(ov •

•5.
*

" --:\ cst iis pucrisj

tam. 1
ct
1

naulanim
qui vcnturi siintad hnnc miindi vi-
enim navis
jiisto ct coinplclu
instriictione et giibcniatore
niimciO non indi-

,
, .'/
, - ' gcl is qui j)cr()Ctvio stat in portii, scil is qui sein-
pcr versaturin'mari ita ctiaui mundanus scu sx-
, , --
:

'
'. '
cularis et monachiis. Naiu bic qiiidcui cst veliili viixmo.
D in portu agciis vitam nullis agitatam fluctibus ,
'^'^''' «""•
'
^
', '
/N V » •^ •• 1-1 vila saiCuU-

,
^

-
I 1 II
• cl piOCiil a ncgotns, et ab omiii procella liberam: risviii
ille autem perpetuo agit in pelago et in raedio ='""1'^"-

,(
mari versatur; ciiin raidtis iisqiie ingentibus pu-
giians fluctibus ; et si ipse non opus liabet, paia-
tiim tamen esse oporlet ut aliorum linguas ob-

" .
struat.

, '
. .:•' -,
,

,
^,

6
'- ne.

lic et

riam
3.

Nam
Quamobrem
existimationis, eo inagis

Grxci

L•ydropicis.

iuOati et tuinidi
etsi

et

tuniidi, tamqiiaDi
qiio fuerit in

alatiir in aula rcgia,


ei opus

philosopbi, et ob praesentem glo

Tale quid
;
hac vita niajoris
est

in loco qui sit replctiis


cst aula rcgia

qui aiitem non sunt, stiidmm


hac cruditio-
multi

:
siint il-

oinnes sunt ^^,^


vina.
,^

quantum

,
ponunt ut Cogita cigo Clium

, ,
fiant. sit,

'
tuum illuc ingressum, introire taraquam optimum
et medicum, cum insliumen-
pra;stantissiraum

, ) ,
tis qiias tumorcm compri-
possint uniiisciijusque
mcre, et ad unumquemque accedeie et disscrere,

; .
,

- " ct corpus quod laborat saniim facere, medicamcn-

' -
'; -
'/ ;' '/' F ta imponentem ex Scripturis, el pbi]osopL•iae in-
lundentem verba. Monachus cnim cum quo dis-

, .' / •
'
4. .,
•,
'
/
"^
;' '\

;
/,
seret ? eum muro et tecto ? an ciim descrtis et
jgjiiemoribus? an
modi ergo dottrina
cum
est illi admodum ne-
avibus

cessaria; conatur tamen bac in re se rccte gerere,


ut alios tantum erudiat, sed ut seipsiira.
ergo doctiina
vita versantur
maxime opus
: iste
et

est
arboribiis ? Ejiis-

enim pcccandi majorera ha-


iis, qiii in
Hac
liac

<
)
,^,. ',/,-
bet necessitatem qiiam autcm cogno-
- sccre, etiam in
enim ex yerbis
ille.

mundo ipso ent aptior. Omnes


Si vis

illis eum reveiebiintui•, quando

auTOv videiint ipsum in igne non uri, neque principa-


tum concupiscere tunc etiam illum conscquetur,

. ) '
• :

qnando cuncupicnt et rrgi cnt magis rcve-


rcndus. potest cnim ficri iit is latcat. Nam

/ •

-'
intcr multos sanos latobit is qui est sanus, intcr

,
, multos autcni Kgrotos qiiando fuerit iiniis sann.s,

etiam fania pcrveniet ad aures regis,

,
, cito et pra;-

• . '
. Hkc

'
; ficict

educatc
ni. At
cuin

est
niultis

lilios in discipbna
gcntibus.

quispiam pauper? Itcnim paupcr


ct
ergo scicntcs,
admonitione Domi-
; scd
'^
[ Leg.
. 53 ToTc . El mox
XI.
5 . DuBXU5.] Ideni Co(l, ^ «>
nihilo ent vilior Ct abjcctior co qiii vcisatur

ciff 3 . 15
iit
,

r86
rcgia

([ est
;
quoniam non
adinirationc, et cito venietetiam ad principatuin,
voliintariiis,
S. JO.VN.MS

cst in rogia ;

aulem qui datur


CIIRYSOST.

scd liaLcbitur in

cleclionc.
C
,
^,, ) , '
yrjv

'')^
.
ARCFUEP. CONSTANTIXOP.

, /; *

5;«.
,

(-
-
-

,;)\,/•, )
cnim Gra:ci,ciim sint viri Iriuliolares ct canes,

liac susccpta Iriobolari pliilosophia ( talis est eniin , ,

Gi"«ca), imo vero ipsa, sed ejus nomine ; ,

indiiti pallio ct alcntcs comara, mullos pudore irodM ov-


afliciunt : qiianto magis qui est vcre pliiloso-

umbra ap-
- El

.
^
plius ? Si falsus liabitus, pbilosophia:
parcns ita estollit :qiiid, si

gamus philosopbiam ? annon omncs colcnt ? annon


vcram el sinccram dili-

/; ;

'-xoi
; ou/i

el domos et uxores et libeios iisqui sunt ejusmodi D

, . -
.
. ,
tradent et comniiuent cum mnlla sccurilate?Sed
est,non est Diinc ejusmodi philosopbus pro-
, \ ,
,
:

ptcrea nec exemplum licct invenire. Nam sunt


qiiidem inter monachos, iater mundanos autem •

-,
seu saeculares nonsunt ampliiis. Et quod sint in-
tcr monacbos, possunt multi pioduci, dieam ta-

. ,. --
\
Juliani
naclii
mo-
hu-
™™
et vidistis

clurus
uniim fs multis. Scitis iitique

;
ctiam nonnidli, viriim qiiem
Julianum dico illum admirandum. Hic
erat rusticus, humilis ct
nec extcma; quidcm criiditionis omnino peiitus,
sed ficta et
hiimili
et audivistis,

sum

loco natus, et

simulata pbilosophia repletus.


di-

)(
,
, .;
"^?

'
) ,
,
?>
=
/, .
3
-
, ,,
-
Hoc ingredientecivitates(hoc autem raro fiebat\
iieque oiatoribiis neque sopbistis, neque ullo alio ;
ingredienle, tantus fiebat concuisiis. Qiiid
dico? nonne nomen ejus nunc quoqiie
autem
claiius
»
-,-
decantatur
fiimt in
bil nobis
hospites
reposita :
quam quorumvis regiim ? Si autem ha^c
boc mundo, in mundo in qiio Dciis ni-

si
boni piomisit, in quo nos dixit esse F
cogitemus in caslis quanta erunt bona
ubi erant advenae, tantum accepenint
,
,; /
;

''
, ,

,
-
,

.,. >
bonorcm ; ubi siint civitates^ quantam consequen- ritt-

tur gloriam? si ubi promisit afflictioncm, tantuSJpJ'cv;


ubi bona vere )>' /
/-
est cultiis; est pollicitus, quanta ,

ciit quies? Sed mundanos etiam seu sae-


-

.,;.;
culaies ostendamiis? Niinc qiiidem habemus:
nam sunt quidcra fortasse mundani boni et pro-
bi, sed qui

sophiam. Quaraol)rem es vcteribus


cam Tobis esempla.
ad summam non perveniunt pbilo-

Quam multi qui uxores


bant, ct Clios alebant, nihil rainus, nihil, inquani,
et sanctis

habe-
di-
,
,; ' ,) ; -
;

minus babucrunt quam qui


non licet

dicit bic beatiis. Quem


dicti sunt?

propter instantem necessitatem,


eigo vultis dicara
Sed nunc

?
siciit

Noe,
) ,
;

an Abrabam ? an hujus fdiura an illius? an Jo-


sepb ? Sed vultis veniamus ad propbetasP
inquam, Isaiam.

• r

£/»."/5;
Inserit marg. Savil.
, « y yvi;«9j
:). .
ftXiuo^Oi ' .
Mosem

Jtt.]
•^

1>
[/! Inlerpres.]
[ I.eg. sjOx ,«7• shi. Dunxiis.J
, '
' - F.PIST. AD EPHES. CAP. V!. IIOMII.. X\i. 87

[
1

'',

) /; .
4. Sed, si vultis, oiationcin atlr.ihamiis ad
(, . Sv Ouyi Abraliara ,
qiioin uiaxinie omnes noltis seniperaf-
^; fcnint. Annon lin])('l)at iixurcm, amion l^L•els ?
,,, - fgo cnim ^'-
,'
lioc vobis dico, qiiod vos nobis. Alj|'ali;c

uxurem vinutcs.

^, ' ,

bat sed non quoniam hal)ebat uxoicni

' )/, --
;^_

,
, ; ,

,.

, ' //
orat admiiabilis : habebat pecunias;sed non qiiia

! /-, ; ', •
pecimias
scd non qiiia
trcccntos
liabcbat

dccem
filios

ct
,
placiiit Dco :

babcbat, censebatur bcatiis


octo habviit vernas
babcbal fibos

scd non
;

;
;

'.
,

' ideo habeljatur in admiiatione. Sed vis scire iin-

' ', -
, . ';
denam L•abeIcll? hospilaHtate, cs pceiiniae

"- , ,
despectii,
dic qiKTSo
cx modestia
,
et tcmpcrantia. Quid eniin,
philosopbi ? annon pecunias ct glo-

', . .
;
riam dcspiceie, invidia et quavis anirai pcrtiiiba-.
tione et sgritudine esse superiorcm? Ageergo ciira

.
. • mediiim addiictum exiiaimis,
in vobis osicnda-
, mus cujiismodi csset pliilosopliiis. Piinuim
et

niliil

ou , •

- D
cxistimabates.se patiiam
\\t, ex terra tua
lim fst egressiis.
el
:

ex cognatione
fuit
Egredcre enim,

doiniii alligatii.S
tiia; et sta
aiidi-

: re-
Gm. 12. 1.

'
,,.,
vera enim non esset cgTessus; non amicitiae con-

,
,

- siietudinis, non ulli allcri rei. Porro maxiine

,
,

- oninium gloriara dcspexit ct jicciinias confecto


enim bello, fiisisqne ac fiigatis bostibus, cnm ro-
:

, •, ;.
,^, ,
,
,
-
garctiir accipcie spolia

lursus non liabebatur in admiratione pioptci• pe-


cunias, sed propter L•ospitalitatcm
, lecusayit.

;
Sed cjus (jbus

non propter

,
- bberos, scd propter obpdienliam non pioptcr

'
;

uxorcm , sed propter stoiilitatrm uxorc. Pra;-

;• , , • -
,
sentem vitam nihili ducebant, pccuniai non stu-
dcbant, omnia despiciebaut. Nam, dic mihi, qua;-

- nain sunt plantK optimae et praestantissimas? annon

.
,

ex sc liabcnt vires, et

, ' ,-
,
cas qiiaj ncc imbiibiis iicc

grandinibus nec vcntorura ijripetu, ncqiie


. iilla

,, -
ejusmodi tempestatum
' ', ' alia

F tate, sed stant niida: omnia nc-


Ia;duntiir

dcspicicnte.s, et
inasquali-

• ,
,, ' '
,

.,
;
-^

/•,
,
, ''

,
,
mio^i
-
,^,
qiie vallis

Tabs
habet,

trinseciis
est

ct

habet. Miirus enim


;

Quid vcio
neque raaceriis ncque scptis indigcnt?
pbilosophus,
habet omnia; omnia habct,

vaniis
tales iILt

est indinseciis, .sed

cst naliira;, scd est

qiwso, quodnain corpus


divitia;

ct
:

extrin-
niliil

nilijl

ex-


; seciis. ? dic

. samim,
est validiini? idne qiiod est cl neque

. ' ,
,
- \

•/)
fame, nequc repletione, neque frigorc, Deque
expugnatui•
mensae stnictoiibiis
et medicis indiget
: an quod adversus
et tcxtoiibiis

sit sanum ? llle


iiaec

et
oinnia et
vcuaturilms
cst
t-estu

divcs,

,
iit

-
,

- ',
\ '. '
qui vcre pliilosophus, niillo horuni indigct. Pro-
' ptcrca diccbat hic bcatiis, Educate eos in disci-

-(7 .°£ [-
plina
et septa

divitix
et

,
Domini admonitione. Ne
cxtrinsccus circiiinponalis
boc cst gloria.
:

Qiiando cnim ea dccidc-


hoc
cigo vallos
ciiira siiiit
l8S
riiit , dccidimt aiiloni

gnatii facilis, ul qiis pi.ietcrito tcmjiorc


,
S.

plaiita
JO.VNNIS CHUYSOST.

cst niida , el

non solum
cxpu-
-
ARCIIIEP.

,,. CONST.VNTIIVOP.

-
nihil lucri acccpciit, scd
Diviiueilli enim
?"?° "'"'" deccrlcl ad\crsus
valli ct scpta qua;

in.sulliis

niinc rcpcnlc siimil concidat. INlagis itaquc la;diint


divitia; , iit qua; reddant
etiamdamno
prohibenl quo minus
vcntonim

iniparatos
,
sit aflccta

cfficiiint

ct minirae
:

iil

.(- ,-
/.s'v> xxl

',
,

-
cxercitalos
ergo tcddamus
resistere,

curriint
Domiiii, ct
:
adversus

ncque nova
ediiccimis
filios,
vita;

iit

ct aliona

iii
iiiiquos casus. Tales
possint adversus omnia C
vidcantur qu;c in-
disciplina ct adraonitione
magna nubisreponctur merces. Nara si
;
),
,
,"
"/3?
,
,,,-.
,
'
'
-

, ,,
homincs qui regum faciunl simulacra, et piDgiint •

imagincs, tantiim L•onorcm assequuntur


regiam ornamus imagincm (Dei cnim imago
: nos qui
cst
,
^ ;
^
liorao), bonis friiemm• innumcrabilibus, id
reddenles quod est ad similitudinem? Natn boc
est similc, virtus

ul sinl boni
quando ut
,
anim;p, qiiando
qviando
memores; hasc omnia
iit

sint injurlaj
sint
filios

ad
erudierimus
irain proinli , D

'^ , , ';
;, . /ojv,

snnt Deo piopiia: quando ut sint bencfici, ut


sint benigni
prjesentia.

illos fingere

fiducia slabimus
indignus est
,
quando eriidieriiuus nibili
Hoc ergo nostriiin sit opus, nos
ac componcre ut opoi tet. Alioqui qua
antc tribiinal Cbristi?
episcopalu qui filios habet non siib-
Nam
diicant
ipsos et

si ,,
<5
—/]

, ,
,
'

'
liv

/jpiav.

-
-
-

, ,
ditos, multo magis regno caelorum. Quid dicis

-
?
babemus uxorem immodeslam

,-
si ct

,
, si filios,

•/

, .
leddonda; ralioni erimus obnoxii? Masime,

-
nisi

cxacte ct accuratc pra-stiterimus qua; sunt a nobis , ^-


praestanda enim propna virfis nobis sufficit
:

, /.,
ad salutem. Nam si qui iinum talcntum non de- •»)
ponens nibil cst hicratus, scd etiam sic punitiir, ,

est perspicuum quod virtus piO]iria

,
suflicit

' .
ad salutcm, sed alteiius etiam virtute opus est.

-
Magnamergo curam geramus
'-
' »/
et uxonim et bbe-

' ,, / '
rorum et famulorum et noslri ipsorum , et in no- F

.
,

bis ipsis et illis comitoncndis Deum rogcmiis, ut

,;.
ad eam rcm nobis opcm feiat Si viderit nos boc
curare et de boc esac soUicitos, opcm fcrct ; sin
nullam babcre
poniget.
bum
adjutor
Dcus, sed
biijus ici ralionem, raanum non

enim dormientibus nobis dat auxi-


ipsis

est otiosi,
quoqiic laboranlibus
sed qui ipse quoque
cjiis
: nam
j^

,''., ,

^
opcratur. Potens cst autem Dcus opus pcr se ad
cfiectum deduccre , ut omncs digni babeamur qui
bona promissa consequamur, per graliam ct bcni-
gnitalcm Doraini noslri Jcsu Cbiisti,cui ciim Pa-
tre et Spiiitu sancto gloria , imperium , honoi•,
nunc et semper, ct in SKCula saeculoruni. .4mcn.

• [Marg. Savil. -^,.]


,

EPIST. AD EPHES. CU>. Vl. llOilll.. Wll. iSi)

HOMIIJA

,\ ,
xf.

01

, •" ' ,' -^,-


, )• -
*

^/;,
li
Cap. VI.
libus cum
. 5. Serui, ohedite
liinore ct tremorc, in simplicitale
cordis vestri, stcut C/irisCo : 6. non ad ocu-
liim servienles quasi Itominibus placenles,
sed ut scrfi Christi, facientes voluntatein
Dei ex animo, cnm bona voluntate
dominis cariia-

, -
7. ser-

. -
, vientes,sicut Doinino, et non hominibus ;
, 8. scientes qnod itnusquisinw quodcumque
fecerit boniim, hoc recipiet Doinino, sive
serfiis sive liber.

" , , /; ,
1. soliini itaqiie mariliis, ncque uxor,

. &|') ' neque filii,

donium consliliiemlam
seJ scrvonim qiiOf|iie virlii.scoufert aJ

. ' )'
C. ct adniini.stramlani. Pro-
• ptcrca beatu.s Paiilus ne lianc qiiidcm partcm

•/ ' glexit; scd postiemo quidom ad cam


ne.-

,
, acccdit,
qiioniaiii dignitatc quoquc sila cst pustrcma. Mullis

' . ,-
,
• autem cmu ci.s agit, non tamqiiam ciim filiis, sed

; , midto perfcctius non enim dat hic cis promissio-

.
:

. , . 8 ncm, sed iii futmo. Scienles, inqiiit, qiiod untis-

..' , ,,
/;
,

qiiisqiw quodcuinque fecerit bomim vel ma-

.
luntj hoc recipiel Et jam doccl i)hi-

aW.o (5 losopl-ari. Namctsi aiictoiitatc sunt DiiDorcsiiliis,

tamen
,-, opinioiie siinl majorcs. Servi, inqiiit,
siii

, / ,,
'- D obedite domfnis carnalibtis. IMociOre
slatim crcsil animara, et s(atim cst consolalus.
aireclani

,
Ne
, cpr,-

doleas, inquit, quod minus habeas qiiani iixor ct

., .• , ,-,'
lilii : soluiu est noinen scivitiilis ; carnale est do-
• niinium, tcraporale el breve : quidqiiid cnim est
carnalc, est (adiicum et diiitiunum. Ciim li-
more, inquit, et Iremore. A'idcs quod non eum-

, \ . . ;
dcm timoicm
quidem
exigit
dixit absohite,
ab uxore et servis ?

Mulier timeat maritiim


Nani iJIic

. , - , , , liic aiitcm cum intcnsionc, Cnm timorc el tre-

)-
, more. In simplicitale cordis veslri , sicut
Christo. Hocdicit ficqucutei•. Quid

' ; dicis, beatc

• )3,
, , Paule? csl frater, eadcm est consequutus, est in

, ^.
,

, '.
1'

' ;
,

,-
eodcni corpuicj iiuo facliis est fialer non sui do-
mini, scd adco
cl dicis,

more
_,
SSam
et
si
.
tremore
1
I'"ilii

Obedite dominis carnalibus


?
Dci ; fiiiilur

Propterea cnim, inntiit, dico



i-i
jiibco, inqiiit, bbcros inviccm essc siibje-
'
.
iisdcm omnibus,

.
cum ti-

' Scrvonini
officii.

, ctos propter timorem Dei, siciil dicebat supciius.

» [Iilcm Kjpm, cl vcrsiculo oclavo hxa-ii pro


Ttsi, iil cliain pag. 1G7, ., cl iuilio liomilia: /503«
- pro r:,:55Txaiv.]
KjO ;5 CHRYSOST. AliClllEl». 008\0.
Ephes. 5• Subjecti irificem in tirnore Dei ; si jubeo nxo- ') DvEvtv, £v
21.
rem liincrc m.irilum, ctiainsi ca sit par lionore :
f Wsoti-
, . ^'• , s'i

[-

,, , .
nuilto magis scrvum. cst cnim lioc ignoLili-

' , ', ?'


tas, scd prima nobilitas, scire esse infcriorein, ct
modcsle se gercrc,
libcris ciim iniillo liniorc ct
ct ecdere proximo. Et libcii
trcmorc scrviiint. In
^^^

' .\ ,

simplicitate cordis, inqiiil.Recte dixit; quoniam


Heri potest ut scrviatur ciira timore et tremore,
'\ , .- i^r){>ks.wi.

;it CX Lcnevolcnlia, scd utciiniqiiclicet.


animadverluntiir eniin miilii
tes advcrsiis duiuinos. Igitiir

lullit nequiliam, diecns, /« simplicilate cordis


vestri sicut
tcs
Domino.
quasi hominihus placentes , sed
luiilta prave gercn-
banc qiioque pravam

ad oculiim servien-
itt seryi :,
,
,
/'

, .'', "
^, /,-
'.

, ,
;
TzotjA

Christi, facientes
cum

rit, ut boc bomim


benevolenlia, iiiqiiam, et ex
voluntatem Dci
benesolenlia servientcs sicut Domino, et
hominibus. Vidcs quain multis
et L•oncst^lm insercret,
animu?^^.m
e.v

opiis
anijuo,

babue-
Cum
ilhid
li

.
-"'

; , ' -- ,

) ',

•" ,
f3!iidem vidcmiis multos exbibcie duminis, Cuin

),,
,

timore , inquam, et tremore; et ad ilUid miilta •

cfllciiint

servirc
bominis
lamqunm
:
minae dumini

fac ut
Cbristi
quod a
: Sed ostende,
servum, non tamqiiam
te geritiir sit
inqiiit^

tiium opus,
te
OJ/

K'1 ~^? , — '


'- -
, -
uon
snadet,
suum
siii
necessitatis. Sicut ei qui

cl
ab abo male patitur ^
docet per ea quas deinde seqiiuntur, ut
essc faciat qiiod rcctc geiitur, el esse libcri

arbitrii ita ct bunc. Nam quia qui maxillam


. '-
'^'"

'-^-

«~^
'
,,
,; -
3
"^ >>

~,
: "''i?

. 5.
pcrcussit,
percussus, sed a
ad boc venit ex mcnte
SL:a [navilaie,
cjus qui est
qiud dicit? Priebe
.
3""
y• illi et alleram ; ostendens quod non invitiis cam
,
alapara sustiniieris.
passum cssc, aiTatim
Nam qui ad id qiiod
ctiam supererogavitj id qiiod
esi male

. .;. ",•
^''K, >'-a't

}>

.
f ,

crat .suum, suum essc fecit, eo quod altcri

, ,•
maxillo; sit irflicta alapa, sob:m qiiod tule- D
rit.

igitur

feias
Hoc cnim

Qui ergo talis est,


aulcm SWVUS Cbrisli,
bus. Qiiis enim, ciim
fortasse videbitur ctiam esse timo-
risj illud aiilcia miiltae est pliilosopbia;. Ostendisti

quod bcc etiam


pbiara. Itaque nunc qiioque oslende, quod sponte
banc servitiUem,
cst
tuleris pioptcr pliilojO-

ut bominibu.s placcas.
scrvus Clirisii
stiidel

Dei
placere honiini-
seiTiis, vult
;
qiii est

bomi-
.
ou

;; ,,,, -

.,,,) ,,) ,',," ) /, •


,

,, ,
sit

^
,
nibus placere? et quis bominibus placens, polest 'V
esse Dei scmis? animo, inquit, citm boria
voluntate savienies. Rectc sic dixit nam quo- :

. )
',
'"
niam ct in simplicilale serviri potest, et non prave
ac mabgnc, sed
implcri qiiod dcbcUir :
totis viribiis, sed lanliim

proplcrca dicil, Ex animi


d
/, . /,
» [Marg. Savil >,./ -:-. piu.Mmc >5 xjTO otor-Oy^z ,•!/£/1 ]
.
, , 2 uutov
..
,

.
\
' KP11ES.

Ku-
01•. VI.

alaciitalc,

iion
10..

cx pravitatc. Si
F ex libeio arbitrio ct instituto,
tia, si ex aniino,
servilutcm scrvit etiani Pauliis
cx.

si
ncccssitalc

sic servias,
j es

si
non

proptcr Cbiistum. llanc cnini


libcrri electionc,

es scrviis

ciim bcnevolen-

ille liber, et clainat


'91

: si

dicens, Non prwdicamus sed 2


enim nos ipsos ,
Cor.4.5.

Christum Jesum Doininiim nos autem ipsos

,-
,

.
' '
-
'
', ', - servos vestros propter Jesum.
2. Viile qiomodu tibi aufcrt ignubililalem ser-
vitulis. Sicul enim is, cui sunt ablata; pecunia•,

si etiam abas (leJeiit ci qui abslubt, rcfcrlur

, ,

, - intcr eos quibus est ablatum, sed inter bberalcs el

magnificos; inter eos qui male sunt aiTecli,

•^/
—, ,./ ^- •
yapiiacOai
,
,

-
scd inter cos
eum
alTcctiis
congessit qiiod donarit,
quod
qiii bene faciunt

ipsi sit abl.itum


;

quam probiO
:
et

ita
pbis probri in

hic quoque
ipse sit

es.

8 -
, ,,. - ,
, ,
abundanli erogalione apparebit eliam excelsioris
animi , et ostendens quod rapinam non senscrit,
illum pudoreafflciet. Ergo propter Cbristiim sci-
viamiis dominis, 5cieniei, inquit, qtiod unus•

'
.'',. ,
qiiisque quod fecerit bonum , hoc recipiet
!•/, Domino, i/ce serviis, sive liber. Nam qiioniam

, ,
^rat vcrisiinilc uiullos dorainos , ciim sint iiiGdc-

, lcs, pudore affici, nec servos icmuncrari

.
proptcr obedicntiam ; vide quomodo eos sit con-

,
solaius ul suspectam non babeant remuneratio-

/
,


, nem, scd valde confidant dc compensatione. Ut
, enim qiii benelicio afficiuntiir, quando non rcfc-

, ,' . . nmt sratiam benefactoribus eis Deum faciunt

,,
.

4 dcbitorcm : ita etiam domini, .<ii a te beneficio af-


,,
;

.,, -,-- '.\' fecli

tibi
tibi

dcbitoiem
C domini eadem facite
graliam non referant, magis leferunt,
Peum constiluenles. 9.
illis. Eadem,
Et vos
qua;nam:

.
,

. '.- /. Servite
etiamsi dicens
eum benevolentia. Sed
Eadem, hoc significaverit nani
,

dorainus quoqiic survit. Ne tamquam stiidcnlcs


placere bominibus, inquit, cum timore et tie-
disit, Servite,

., '
, ,

, ,, ,
,. , ;

\,
j
'-
.
-
more, id est^ erga Dcum, timentes ne quis vos
accusct propter vestiam in servos negligenliam.
Remittentes minas. Non imporlimi,
giavcs cslolc. Scientes qitod vester ct illorum
inqiiit, et

.i/„/M 7».

.
, ;) . -,, ,. - , D Dominus
iudicavit
est in ccbHs. Pap;r,
qiiomodo temiitl IIoc
quanlam rcm sub- '
est, Qua men-
'^- 3•'•

, , sura nicliris , eadem tibi rcddctur incnsura. Ne

, ,
, .

'
audias,
remisi tibi.
omne illiid debitiim
Serve nequam,
Et personarum acceplio non esl
apud eum. Ne esistimes, inquit, lod qua; in

.
( -
'),
^^
servimi flunt, rcniiltct ul in scrvuin facta. Nain
cxtcrDas
fcrcntiani,

qiii
quidcm
iil

Domini communis nullam novit


lcges sciiint lioruin
qiia; siat lcgcs

cominuuilcr oinnibus bcncfaciat


bominiim
gcncium
: lcx aiilcm
diffcienliani, ut

, cl oranibiis
dif-
ig2 S. .fOANMS CIIRYSOST. . -, CONSTANTIIVOP.
'
. ,
-
' ,, '.
cadtiu Si qiiis autciu lOgct iindciiaiu [iotva'jGiix,

servitiis, et
iui])eiliat.

ciir ingrcssa est in vitatn huiiianam ', '


(scio eniiu niultos

disceie'*;

vitiitein, necnon invidia


i-t lubcnlcr
cgo vobis dicatn. Avaritia peperit scr-
et
lia!c rogare, et velle

insaliabilitas. Nam
.<,
facluiu
, UL
Noc non
nec ii (|
liabiiit servum, neqiie Abcl,
fueiuut puslca. Peccatiim cam rcin pe-
Selh,

, . ',

'
, ),
alii

iilii sor^ pcrit, contumclia iu parentes. Audiant iilii se

.;
'' ''^^
csse dignos qiii iiaul scrvi, quando in parciUcs ,

lucrint ingrati. Qui est ciusiaodi, sibi absliilit

^ '-
•.
uobililatem gcueris : iiam qui patiein cunlumeb.t jj^
afllcit,

coutiimelia aflicil,
fst amplius iilius. Si veio qui paticm
est fHius: qul contumelia''^''
y^^^^^^^
,. ,,,
|^^g^^
, , ,
>^^)^>

,
5
, «
/, '.~ '

, (, -
,

,,,, . . ,
allicjt ciim qui vcro csl pater noslei•, qiiomodo ~v , ,

- ,
. ,-- .) 1
J-. 1 -- .
' ,
cnt liluis:' dcscennit a gcncns iiubilitale, natii- "^ '
' > . 1
>
j

.' (, .
lam affecit contumelia. Deinde cl bclla et pisba ^? ^«'^^'i^ '
"^» ''="5''' '^« ^'^^Ym ^" ^«'^^' "^'
ccpcrunt eaptivus. At Abiabam liabuit servos,

iuquit. Scd uon usus


ouiuia capiti tamqiiam appendens adaptet
rem, Lt caiii, inquit,
est ut servis.

dibgat; lilios,
Vide quoraodo

Ut
:

eos cnu-
uxo- , , -
-
, ,

tiial in disciplina et admonitione Domini ; et scr- ,^,^ ^,p- .-, ,;./.j^~v, S xa\ \ -
3
VOS, Scientes quod vester quoijiie Dominus esl
". ,

,-
.,
in ccelis. Sic, inquit, '05 qiioque, ut qui sitis

, ,
seivi, sitis bcnigni et clemcntes et propensi ad

-
' '; , ,
ignosccndiim. Si autcm vultis audire, cadem di- II ,

cenius de servis, qus priusdisimus de fdiis : Do-


cete eos esse pios ct rebgiosos; et omnino sequiin-


tiir orania. Niinc autem ascendens quispiam in
lliealriim , et vadens ad bahicum , seciim trabit
;

,-

',
oninps pucius; in ecclesiam autera non item, ne-

. ', /_>
,. «-
que cogit cos adesse et audire. Quomodo autem
aiidict scrvus, cum tu dominus
animiim ad-

//
aliis

liibeas? Emisli , compaiasti seivum? iinpera ei


qua; ex Deo .siint, iit sit mitis in conservos, ut
'
vinutis magnam habeat rationem. Uniusciijusquc
\' .
, ' ,.-
domiis estcivilas, unusquisque est princeps et re- ^'

ctor sua;domus. Et idquidera estevidcns in domo /• ,

^ 6
divilura, ubi siint et agri et piOCuratores ct pra- ,

siipia pra-fectos cgo autem etiam domiim

;
fccli :

pauperum dico esse civitatem. Sunt cnim hic


\ ^^ ,
-
quoquc pnncpatus utputa, ma.itus p.incipatum :
^^,^^^^ v^^,^ „^p^,,,^^ , \

, . ,
obtiuctiu uxorein, u\or in servos, seni in uxo
icssiias: rursus viri etmubeies in pueios. Annon
tibi

cssc
videlur esse veluti rex quispiam,
babeat sibi subjcctos principes;
omnium pcrilissiiimm administianda;
ct
cuiii

oporleat ciini
domus
tot

/ / --
et civitatis?

pi-aeckros.

• [Idem
Nam

Eigo uxor

i/i-Tai]
qui
uti, scit aptos eligere principcs, ct qiiidem
scit vaiie et dlflercnter bis

ciil domi res alius,


cbgct
dcmto
1)

., ,

,,
,

Ivou-
:

/. ".
AD CAP. VI. IIOMIL. XXII. ig5

votaousOj iv
'
IX EPIST.

/, ,
EPIIES.

C (lindcmate : qiii scit

oinuia recte rcgct ct dispensabit. lO. Z^e cwtero,


luinc rcgcin cligeic, alia

inqiiit, fratres , confortamini in Doniino.


Quando finieDda cst oratio, lioc modo scmper

Oiiy\

, ,. /,
), ^/,
,^
; 8-i
utitur.

3.
ciijusqiie
Annon lectc diccbam ah initio, qiiod iiniiis-
domus sit integcr fxcrcitus? Kccc cnim

,, .
omnibus coiislitiitis principatibiis, eos deinccps ar-
-
' ;, ,
opy};v

,',
mat, et educit

alteiiiis principatiiln
ad bcllnm.

orania reclc habcbunl.


,
Nam
scd unusquisquc mancat in
si ncmo

Conforlamini ,
arripiat

- loco siio ,

. ,, «
Domino, et
',

-- inquit, in in potentia virtutis ejus:

',
;
,
, .
. -
/, ,', ,
^,
)
""'
,

)..
hoc est,
qiioniani
inquit

tiiram
diaholi.
,

omnia rcddct faciba.


in

Dei ,
spe in ipsum per ejus ansilium. Nani
mulla
tiiuerc,

iit
jussit qiiae fieri oporterct, Nolite,

spcm

dixit, Adversus
4 1
in

.
Duminiiin conjicile,ct
£ induite vos arma-
possilis stare a(h-ersus insidias
pugnas, neque ad-

/, ,./ ,- F versus bclla , sca, Adversus insidias

? : ncqiie

,) . ,
enim incaute et apcite nobiscura belluin geiit ini-

;, "^ - micus, sed ex insidiis. Qiiid est aiitem

pcr machinas capere

,
est decipere, et :

' '
quod quidcm fit et in artibus et in orationibus et

' ' ,,- ,


in factis, et in Uicta, per eos qui nos seducunt.
,


- ^^^ Exempli causo dico : numquam aperta proponit

', ' ^ peccata : dicit idololatriam seu cullum idolo-

/
, ' ^
.
,)
'
,

/.
,

/
crri
/,
* - cris.

ct
sed aliter id instriiit es insiJiis
probabilem reddens orationem
Jain ergo boc etiam
effecit ut essent

praelium nobis ineundum adrersus


ritiim et
sobrii
modo

incantenec aperte belliim gcrcntera,


,
, et

persuadens
,

utens invoUi-
cxcitavit milites,
ct

rei bcllicas
hocest

doccns
pe-
,

, . -
,

sed ex insidiis et methodica ralione. Et piimum


'/
'
6'
, ' \,
'
./
- ,
-
ab ejus arte, secundo a natura
citat discipulos.

secum stant adversus ipsum ,


ct multitiidine

volcns dejicere inib'tcs, qui


sed excitarc et eri-
ex-

'
gere, dixit astutias et subtilia cogirata, ct cffe-

\
- cit iit sint sobrii. Nam si sobim narratis corum

'.
viribus fincm imposuissel orationi, eos dcjccisset
,
,
) .'
si autemet antca et postea ostcndit eiiin possc capi
-^- et espugnari , cos magis excitat. Nam viics ad-

, )'
' ,, ', -
-
versariorum quo a nobis
nostris, eo noslros
jiiam , inquit,
sanguinem
rcddunt dibgcnliores.
est nobis colluctatio
apcrtiiis

carnem, sed adrersus prin-


rcnuntiantur
1 2. Qiio-
adver-

,
stis el

, >3. /, C cipes et potestates , adversus miindi rectores


tenebrarum haniin,coniraspirilualia nequitius

'
[Ideni 72/595/5!(
[lilem xii 5ii TjvTi^oj
/.]
/. Qua; vria i'ulelur
loqiii ,
ntvr. Diin;eus.]
sed boni Unperaloris excmplum propo-

/i./io. Diin.xiis.] ' [ Mirg. Savil. oiCs ip slSJs.]


*
[ £fi,'. /xi T5UTC. . T9 •:3• JVon cniin viJclur dc
?,

iy4
1« cceleslibwi. Postqiiam a gcncrc
S. JOAAMS CIIRYSOST. AKCHIEP. COiNSTAMlNOP.

piigii<T liorla-

. ) .- £v
liis csl

Qiioiiiudu ?
sulijiinxJt cos

Pugna
niis ,

in scrviuitcm
, tloiiidc a

non pro gloria


Cmu

ct
j)ia.'miis

captivitatcm.
:
piOpusitis cos excitat.
dixissel liostcs cssc vchcmentcs,
nos magnis privarc. Quibusnara?
est in ca;lestibus non certatur pro pecu-
sed ccrtatiir nc rcdigamui•
Qiiamobicm ini-
\
'
/
-
.\
,
-/,
. "--
5' ,
- ;

/_
. ;^,
;
/_,

/
-'
niicitia; suut inccoDciliabilcs
cst vcbcmcnlior quando pio rcbus magnis susci- D
: cuiitentio ct piigna

\ , -?;

-, /, -
,
-) , r).

pitur illud enim, In ccelestibus, significat, pro


ca'lcstibus.
:

Non iit ipsi victuiiani adcpli aliiiuid / ' ,

-/-', tva
conscqiiantur, scd ut nos piivciit. Lt
pacluin (Onventum est in aliqiio, illud in cst pro,
si dicerct

" . ,

/.,
,
/,
et in cst proptcr. Vidc quomodo vircs inimici nos
excitant, et faciunt ut simus
sciamus dc lebus magiiis cssc pcricubim
sobrii, co
,
qiiod
ct dc ,,-
""

. / -
,
-
-/; -,-

; '; ; -
magni_s forc victoriam sludct enim nos e cilo
'
--, ,
:

ejicere. Quosnara dicit principes et potestates et

nuindi rectores hujus sa!culi tenebrarum haium


',
quarumnara teucbrarum? niiinquid noctis? Ne-
, ,

, ., , '
E/)A«i.5 8. quaqiiain •^) '/,
abquando
tcm, quae
, sed ncquitue : Eramiis enim, inquit,
tencbras; nequitiain dicens ct pravita-
Non habebit enim
. -/,
-
.
est in vita prassenti.

ultcrius locuin, noD in ci'lo, non in sajciilo fiitu- /


10. Eos autcm dicit miindi rcctorcs , non ut qiii in

-^
, )
.'
lunndo obtincaut domiiiatiim, sod qiiod malorum /, -

''
;
operum sint causic. ^ain biinc muiidum solet Scri- •

Jaan. 17.
H- «';• 7- sicut
ptura appellare
dicit Chnsliis ,
sceleralas actiouesj
JOs non
ego non suin ex mii/ido. Nonnc
estis
ut qiiando F
ex hoc mundo,
craiit cx ;/ -
'; ,
-
Mundus
Scripiura
malos
in
mundo? nonne
erant ex
^ng ,jig
iis

q^ii
qui sunt in
.
carne eraut circumdati ? nonne
mundo ? Et rursus Mun-
^q^ autem noH polest oclisse ; '
: 170 .
/,
.-
., -

,
lio- .

inines ali- Kialas rursiis diccns aeliones. \ el nniDdum hic


-
,

/_
qiiando

'° '
si- Jjcit njalos

duminalum
tice ,
humines
obtincnt.
j da.'iuones cniinin cos

Contra spiritualia nequi-


inqiiit, in ccelestibus. Principcs dicit ct po-
magis

,
,
, ., ,-
,


/,
. ,, -
-
tcstatcs; sicut eliam in ca;le.stibiis sunt lluoni
duniinatioucs, principatiis potcslatcs. 15. Pro- ; '^,'

',. ',/
,
,

plerea , inquit, accipite armaturam Dei , ut


,
possitis resislere in die
perfecti stare.
tcm : et

in co fiiiDt. Id est,
mabim
Dicm maliim
sa:culuiu buc dicit, ex
semper armati
malo,
dicit
el in

estotc.
oinnibics
vitam piicsen-
iiialis

El omni-
qua; C . ),
./ ,
,
6-

,, '/ -
,,
bus

.
, inquitj confeclisj boc cst, deviclis vitiis,

, ,
absiirdis
aflerunt molcstiam.
pcrficcre; ut non
concupiscentiis
Non
, et omnibus qua; nobis
dixit soUirn faccrc, scd
sohim dc medio toUanl, scd
. ,

. , -'
ctiam slcnt postquam sustulciint : nain mulli banc -
" [
Id. tioivxi ef,it/.]
,:

. ly EPIST. AD EPIIliS. CU'. V). IIOMIL. Wll. i9,j

^ ,, »
. ,. .
'- , "'
"

• '
adcpli victoriam riirsus ceciJerunt.
inquit, co/ifectis
illo

C Dcjccta
vcro

vivisciint :
:

siinl aliqiiando

ni.si
starc
:

stclcrimus, ctiara
Donec stamus , dejccta sunt dunec
,
hoc quideni confccto,
cnim opoitct post vicluriam.
scd qiuu dcjiciiintm• rc-
qiia;
Omnilms

cecRlcrunt
,

,
resurgiint. :

non circmnagiiimr, ille non icsurgil. Induaniiir

'; ;- -
arniatiira Dci.

i. Yidcs quomodo metum adcmcrit. Nain si

^' ,

-.
/
iieri putcst ut cunQciauuis ct stciniis , ciir ipfijgis

. piignam? Sta hostes conficiens, Et nc


et v'cisti.
y.v;

miicris, qiiod tanta de hostium viribu.s rccenscat

, .
'^•',)
,.• •,
. ', ,

/'
/
-
"
-
naiii

ct

i/t

tcmpore
icccuscre viies ininiicorum, non
limoiera, sed ignaviam cxcutit ct socordiaiu.
poss itis, iaquit, resistere in die malo.
etiara consolatur. Tempus,
motum

inqiiit
affort

, cst

,
bicve quarc oportet stare ne defessi sitis post

', '
: :

, ,;
; , - ^
;
' /\,
D
ca-dcm.
si
.Si csl

incorporci principes,
spiriuialia ncquitiaej

liciis
cigo bellum,

quomodo , dic qua;so dc-


indulgcs? quomodo es dissoluliis ? qiiomo-
si
si talcs

miiudi rcttores
simt acics,

,
, si

.,'
- Hxc
''
, &
-
do incimcs supciare poleiimus
qiic sibi dicat quotidie, qiiando
?

ei
unusqiiis-
dominatiir iia,

"" - quando cupiditas, quando


vilam hibricam ct

'
qiiaeiit

inconstanlcm. Aiidiat boalum


banc mollcm

, •

/_,
,'-- Paiduiu dicentcm
adversus sanguinem et carnem, sed adversus
,

principes , adversus potestates. Hoc bellum est


est nobis colluctalio

/. ypovov, scDsili graviiis ,


pugna vebementior. Cogita crgo

, ,
.
. 1\,
'. ,
,' ,

'-
^-
',
quanlura tcinpiis
et cslo cautior.
diabohim de mcdio
Haec piaelendunt
iste liictatur

Etiam
pro quo piignat
,

tolli, et

quidam socordes et ignavi. Ciim


bomo, te agere giatias quod, si vc-
iuquics
,

; sed oportiiissct
oinnes salvi csscnt.

,/ ' ,./ ,- , ,
opoitcrct,
lis, eum supercs, conlia ctiam succcnses , vcrba
loqucns ciijusdam desidis et somnolcnti militis.

; ..
^,- Nosti, si velis lationes quibus apprcbcndiUir :

-
,

/. undiquc circumspicc, teipsum miini. est so-

,;
•, ,
Oii)
.- ,;
, -
-
bim
sus
cum
,, cuni
piigna advcisus diabohiiu
illiiis potcstatcs.

lenebris? Si lux facti fuenniiis.


spintiialibus ncquitia; ? Si
,

Qiiomodo ergo luctabimui-


scd etiam advcr-

facti
Qiiomudo
fiiciiiUMS

. '' buni. ciiim contraiiiini cst ncquilia ct pra-

. '' ) '-
oOv vitas, ct hix cxpcllit tcncbras qiiod si ipsi qiio-

)
:

' qiic siraiis tcncbia; omniuo capicmiir el siipcia-

', , , -
,


biniur. Quomodo ergo ipsos supcrabimus ? Si
qiiod illi .siiiit a naliira ,
cffccli fiicriraiis cx libero
arbitiio ct aniiiii instilulo , ncnipc cxtra rarncm

•'
[ Forl. iij.i,i)/i

c(us rst alitjiuinilo?


r.HTt

Sat
; xi.hU
iiiisiis
).
icsur:innt •
m-jLitf, ri. •3. Dejc-
drjccta
.] 1> [Excidissc vidcUir advcrbimn, fort. i;T/wi ]
, ,

196
cl san^iiincm, sic cos vinccraus.

tis, inmiit, quod ipsi nobiscum belliim gerant

qiii

gcrunt
in insis onerantnr
adversus illos
S.

cst vcrisimilc insos a miiltis agilari, N'e cxistimc-


JO.VNNIS CllRYSOST. \nCHlEI>. CONSTAfiTlNOP.

daemoncs
nobis est piigna.
Nam

siint ,
qiii
qiioniain

Duo aulcm
bellum
:
ot

)
/
. •

[ ,
'. /
' ,
" ;
2 , [/. 6
-
,
:

( ipsos roJdnt aiidaciuics D /-


/, /, '//, -
c\ his cfficit iit et r,

, .^
;

,
,

advcrsus eos qui scoppugnant, illonniiqiic ani-


niiira contrabosteserigat. Et quanara dc caiisa no-
bis piigna|advcrsus eos exorta cst ? Quoniam in bcllo
//,
' -,
-
,

sociam babcmus inexpugnabilcm, iicrapc spiritus

,, '
,

cratiain , cam arlcm didicimus , ut advcrsiis bo-


luincs-non possimus luctari
nes. Si
nam
autem vclimus, ne luctabimiir quidera
liicla est
, sed advorsiis da;mo-

qiioniam vobimiis. Ejus eniiii qiii in c lyOpou.


:

, ' -
Litc.io.ig. nobis inliabilat tanta cst virtiis, ut dicat

dedi t'obis potcsttitem calcandi super serpentes


: Ecce
,
, » -
et

mici.
ct
scorpiones , el siiper
Omnem
luctandi
omnem
nobis dedit potestalcra,
scd quoniam nos siiraiis pigii
potestatcm ini-
cl hictandi
,
/ \ , , ,
• - ;

-
:

et hcbetes, cum eis luctaiiiur. Nara quod Paubis

,--
;

flom. 8.35.

6. 20.
separahit
an^tistia
liculum ,
ccalcm
sit luctatiis

,
, andi
caritate Christi
anpersequtitio
gladius
Deus conteret salanam sub pedibus
eum dicenlem

? Et
,
? tribulntio

rursiis
nuditas
,

anpe-
Qiiis

audi eum di- D


,
,
nos
/.

, .
.' . ,
' our^c.
-

, ,,-/>.
II,. ,

vestris cilo. IUum enira habebat siibdituin et


/ici. 16.18. J(J<.Q dicebat, PrtEcipio libi in nomine Domini
;

).,' -
,

,
Jesuut ab eaexeas. Hoc autem

- . .°
est hictan-

tis. Nain qiii hictatur, nondum vicit; qui autcra r/•,/ovo

, ..
vicit, liiclatiir amplius nam ciira subjecit, et : "",
Aib
captiviim reddidit. Petrus quoque luctabatur
cum diabolo , sed quod crat mcbus quam hictari,
-zh.

' -
id faciebat. Fidcles multi, obscquculcs , catctbu-
meni ex magna supcrabundautia illo eiant siipc-
/ , /,
2.
"•
Cor. 2. riorcs. Et idco dicebalbeatus Paulus,
ignoramits cogitationes ejus. Undc eliam eiim
maxime siipcravit. Et rursusandi enm dicentcm
iYora c

. •, , , ,, .'
,, -,
mirum
Ib. 11. 5. jVon esl , si minislri illius transfigu-
-
2 Tliess.2.
rantur
omnem
tamquam
pugnara,
latebat. Et,
ministri justitice
et nihil eum
: ila

-
noverat

, . , -

.), ,-
.
7• sterium enim, iaqnh, jam operatur iniquitatis.
',
'9•
Scd advcrsus nos ipsos
/!..;.8.38 c"<n rursiis
aiigeli ,
dicentem
iieqne principatus
neque virtules, neque instantia, iieque fiUura,
,
est colbiclatio.

Certus
,
sum qiiod neque
neque potestales F
Namaudi

,
,
. , )'

, ]
,

neqiie alia crealura poteril nos separare


lectione Christi.
leclione Christi:

1
[
Marg. Savil. xj^Tf^o-zipoj;
nam
disit, Ciirislo

inulli siint uniti Clnisto,

TtmCiJ,
, scd _/ di-

ri-j /50 ix:!•


di-
172
'^ , '
1•
. -
[AJJit iJ. ZKt Twv Zuva/i-cyj
;


:,
;•
. .
7,')-
,
,,, .^.-,'- -
|;
EPIST.

ri
VD EPHE3. C\P. VI. HOMH.. XXII.

ipsuin autcm non diligcntes.


jiersiiadcbis ut

(liligam. Si autcm
ncgcm
siipcrna; viitiitps

cum
, scd ncc
Non

Iransrnutassct ? Noii lioc


soluni,
iit

lioc.
ciun
noii
iiiqiiit,
I97

iiiiiius

po-
ev TT) utxijv tuisscnt, quis aliiis

4 ^,
'/,

autoin dicii ac si illos hoc aggrederentur
/,
, scd per

'
/;

. , []
', -
liypotlicsim.
iiiilii
lit

pcrsiiasum. Igitiir
idco dicit, CeriHS

mcn linicl cjus astutias. Audi cnim ciim diccnlcrn,


Timeo enim ne siciit serpens Ei-am seduxit ,

astutia sua , ita cumimpantur sensus vestri ,


liiclaLalur ,
scii,

scd ta-
Kst

2.
^•
Cur. 11.

el ('.iciilant

Ktiam.dicit:
simpUcilale
ct
(
pru seipso utitur hoc vcrbo di-
est in Cltristo.

ccns, Timeoenim ne forte, ciim aliis priedica- i. Cor. 9.


vero , ipse reprobus efficiar. QuoinoJu crgo cst ^?•
persuasum quod nemo separabit ?

^
tibi te

- Vides quod

,;
,5
5. verbiim sit liumilitatis ct

',
. ,- ,.'" •
modestiai. IUc cninijara ca;lum habitabat
dicebat, ISihil enim mihi conscius sum ; ct riii-
; et idco

, . Cor^^.

.,
Tbv s"s, Cursum consiimmavi. Quare ad ha;c non ^ y,„,_ ,^,

; ei

<|'''
iinpcdiiucntiim
eiant discipulonim.
afieiebat
Quare
diabolus, sed ad ea
? Qiioniam
7•

,
eos habcbat in potcstate solum, sed curum ctiam

/. • liberum ai-biuium. Illic erat supeiior; imu vcro

,
'
,'
',
,- ,-
/)
' aW.o
ncc illic

corum qui
ignavia
idco crat supcrior, sed ex socordia ct
attendcbanl. Nam si id

.
C quidcm quod siiartim crat partium iniplcs-

set, aut propter scgnitiem, aut proplcr aliquid


• aliud ejusmodi , illo fuisset superior : si autcm

" ,. ';. , ipse qiiidein facicbat omnia ; illi autcm non

"
tl

, . , /
,

''
-
parebant,
bcdicntiam;
scd a-giOti intemperantiam,
dcm omnia
et

paiaverit
ilbim supcravit
moibus

, illc
Cum
,

supcravit
sed eorum ino-
medicum,
enim ipse qui-
autem omnia cornipc-

/, / j

'
rit , ille fuit superatus , hic. Quaraobicm

. Paulo nusquam fuit supeiior. Caitcrum nobis-


.
,
.
,
/•
, ) ,
, •• ,
,
Tii)

)'
;'),6)
- cuin bone agitur qiiod possimus ctiain luclari.
Romanis quidem boc
teret salanam sub
sic optat,
optat, sed quid ?
pedibiis vestris cilo
£ aulem,qui potens est omnia
Con-
:
j^^^^
bis 20.
'' '"
^^

'

/ , ', •.
, quam petimus aut m-
"

'/ facere superahiindanter


tellieimus. Qiii luctatur, adhuc tcnctur; scd
Tunc
bene cum eo agitur si ccciderit. pra;-

'; ,

claia cst victoria ,
quando binc cscessciimus.
•/•,), Excinpli causa, sit aliqua concnpisccntia ; ad-

-, ,,
4 5v
•})

miraltile quidcm
hoc autcm
est eam
fieri
admiftcre, scd cx-
possit ct lu-
Siv •
£ slinguere si

';.
, : ,


ctcraur et nos stnipcr contincamus : si luctantcs
Aicciimus. cniin ita sc ics

' cxccssciimus
liabct hic sicut
,

in aUiIetis : nam illic qiiidcm


I9S
iiisi

non
sli; ct
dojocoiis,

fiicris

merito.
non
dcjeclus
Nam
; si

illic
S.

vicisli; liic

noa
JO\.\MS aiRYSOST.

quidcra
autcm
cs dcjcctus

ambo
vicisli

,
,

dejoci-
conlen-
si
VRCHIEP.

?•5
;
)[
.., •3
'
(• ,
oS

-
-
,

dmit dc vicloria, ct si altcr fiiciit dojoctiis, alfer

-^ ' .
coronatiu• : hic avilcm
tcndit ut nos supei-cmur. Qiiando crgo id
non sic, scd diaboliis con- F
ci adc-
,

;
,

. •

. ,
mero de qiio contcndit, vici : non cnim incum- , [•)| ,

bil

go
iit

virliis
dcjiciat,

: ipsc
sed
cnim jara
iit sccuni dejiciat.
ost dejectiis
Jam
, ct
ost er-

cst in ,,, ,' •^ ,

pcrditionc cl intciiui. Ejusavilcin vicloria non esl

^ .
, •
; ' .' -
in hoc ut coronctur, sed mc pcrdat. Qiiamob-
iit

-
,

rcm non dojecero, non


vici.
si

QiuTiiam cst
fiicio

crgo piaiclara victoria?


autcm dejectus,
Ex su- ,
• ,,, ,.-
pciabundantia cuin conculcarc, ut faciebat Paulus,
).;
,

res pra^scntes nihil esse csistimaus. Nos qiioqne


eum imitcmur, ct studium ponamus ut sitnus su- , \

,, ,,
demus ansam.
Diviiiie
inaois
ri
glo- ei
pciiores, ct niillaraci
ansam, pcciiniae, inanis gloria, et
Divitia: dant

sspc qiiidcm /.

tUni
bulo.
(lia-
^"™

inccrtura,
erigunt, .sa'pc
manem. Scd quid opus cst
conccrtemus ? Qui manus
num
autcm fcriim rcddiint
hicta ? quid opiis cst ut
conserit
ipsc etiain supcrabitur ct capietiir
qui autem cunculcat, certam et manifestam ha-
, fiDcm babet
ct irn- ^

'
,
, '.
.
, •))
,

,,; ; *
Sjv

, ' ,;
bet Tictoriam. Conculcemus diaboli potentiam,
-
conculccmus pcccata; omnia, inquam
hanc vitam pcitincnt, iiam, concupisccntiam,
,
qua; ad
ar- ., )
,

,( 6
-
rogantiam, omncs animi peituiliatiorics ct vitia :

ut ciim illiic excesserimus, non invcniamm• pro- ^ oi

,;- ,
didisse polestatem quam nobis dedit Deiis. Ita ;


enim eliam fntura coDsequemiir. Si aiitem in boc ,

fucrimiis ignavi,quis nobis raajora commillcl? Si


enim cuin qiii offcndit, qui est ignominiosus,
°

,,
. ;, ,
qui est contcmtus, qui jacct sub pedibuSj non
poluimus conculcaic, quomodo dabit nobis Pa-
,

-
ter rcs patcrnasPsi

non supcravimus, quamnara babebimus


cum qni cst adeo siibjcctus
fidiiclam

. , -
ingrediendi in duraum paternam
si habeas aliquem fdium,
mulis qui sunt honesti, vcrselur
bi fiieriint rnolesti, qui e
in alca siint occiipati, ct boc faciat perpeluo,
exbcrcdabitur ? Perspiciuim
illc

domo

cst,
?

autcm

eum
Nam,

cum iis
dic mihi,
relictis fa-

pulsi sunt, qiii

esse
qui

non
exhe-
ti-
^

,
,
, -^ ,
.
, ,,-
-
'
Ef

redandum.
qui Deo placuerunt,
Ita nos quoqiic

versemur cura diabolo, omnino erimus exlicrc-


et
, si dimissis angclis
qui Dobis sunt pra;lOcti,
. ,.
, . ",--
des. Ycrum absit , ut nostnim quisquam hoc pa-
tiatur; sed bello adversus ipsutn suscepto ct cura
superno auxilio victures, beiedcs simus regni cailo-

* [tcg. -\ To'jTO-j. Dunaeus.J » [Marg. Savil. ci-/3i!iwno0jT«s• ]


.

.
1>• EPIST. EPHES.

[
..
.
V[. .. . ab
^09

' , ,
,
"' • Siqiiis liabct iniinicum, si injuria aliqiio

:'•7 cst aflectus, si qiiis cst cfleratus, omncm congie-


; ,
/ .
,

(. ' (;>, galam aspcritatcm et fcrociam cffundat in capiit

,
diaboli. llic ira ics est bona cl boncsta; bic indi-

, •. .
\- gnatio est ulilis; bic injuria; acccpta;recordatio

/- ;/.
, ;

, F nis
et

injiiria;
i-es

odiiim rcs csl laudabilis. Sicut enira in cxtcr-


acceptK iccordari est mnbini, ita bic
iiijuria! acrcpla; niciuiiiissc cst boinim. Itaqiic si

,
/ ,
,
. ,[
babcs
tcs
vitia cl dcfcctiis, ca liic

ca deponere, saltem
pone. Pcrcussit aliquis ? Sis
cum
dcpone
mcnil>i'is

injiiiiae
; si

a
non po-
tuis

diabolo
dc-

.-

/ '
;
acccpta; iiiemor, ct nuinquam adversus euin sus-
- J7J
A ccptas compone iuimicitias. At uon perciissit ?

, ^, //, Sic qiioque sis memor accepta; injuria; ;


qiiod

/ ,, Dominum tuum
fcnJerit,
lum
scmper immitis
quod
affecerit conturaelia,

fralribus noccat, et
gerat. Sis sciupcr inimiciis,
et ferus. Ita ille
cum
sempcr acerbus,
erit
qnod of-
cis bel-

biimilis,

-/, /,
,,'., ,

'.
,
sic cril despicabilis, sic

miis in
si

fcrox
eum
nos simus clemcntcs

afifccli
: non sicut erga
captu
fcroces, ille in nos
et
facilis.

non
henigni, tiinc
fratres nostros erga illiim

simus. Ille cst inimicus et bostis vitae et


Si nos si-
erit feriis

illc ci-it
;

salutis, et nostia; et siiie. Si seipsum non diligit,

quomodo potcrit nos diligcre ? Struamus crgo


aciem, et cnm fcriamus, cuni magnvim babcamus
belli sociiim et adjutoiera Dominum nostrum
Jcsum Cbristum, qiii polerit efficere ut luinimc

capiamiir cjus laqiieis, et nos bonis futuris di-


£;nabitiir : qiuT nobis omnibus deUir conscqui gia-
tia ct bcnignilate Domini nostri Jesu Chrisli,
ciii ciim Patre et Spiritu sancto gloria, impe-
riuin, honor, nunc et semper, et in saecula sa;cii-

loriini. Amen

•• [Id. •/;.]

,. OMIAIA '.

Cap. VI. . H.
HOMLIA XXIII.

State ergo succincti lumbos ve•

, ( ),
stros in veritate.

»
-- 1 Ciim cxcrcitiim bunc ordinassct , ct conim
£
.
,

, .,
, cscitassct animi alacrilatcm ( utriu.sqiic cniin crat

C opus, cl ut csscnt ordinati,ct ul excitaictiu• coriim


( ), animus) ; ciira cis aniraum addidissct ( nam co
qiioque erat opus), deinceps eos arraat. Nibil

, /_.
<•>')£.
cnini jiivarcnt arma

tcl cnini
si iUi prins non csscnt ordi-

nati , ncque militis animns esset escitatus. Opor-


,

prius cuin arniare intrinsccus , ct dcindo


COKSTANTINOP.

,)• . ..,.
200 S. JO.VNNIS CHRYSOST. ARCIIir.P.

1;
oxtiinsccus. Si lioc aiitcm
iiiiillo iiKigis in liis militibiis
fit in mililibiis,

cadiint snl) in-


Y.l

;
,


|j.aXXov

5
-
tolli^ontiam; imo vcii) in liis nc licct riuiclom ai- D
luaic cxtiiiiscciis, scd omniaintrinscciis. Animiiin
excitavit et indammavit audaciam indidit, or-
,

'
,' ' , ,
,

dinavit
iiiduat.
; demum
State
coruiu qui in oidinala simt acic
ctc stare ; ct
ergo
armat. Scd vide ut pos armis

ex eo imilta
, inqiiit. Piimum
,

evcncriiil.
csl ut sciant ic-

Proptcrca

, ,
,
,, ,
- .
^-

.
multa de slatione, alibi etiam dicins
dicit
Do-
:

•/)• -
,"
. Cor. 6. State , vigilaie ; ct rursus , Sic state in

Philipf
. mino ;cl rursns, Qui se exislimatstare, videut

, , '
.
. Cor.
necadat
feclis stare.
; el rursiis , possitis oiniiibus coii-
ergo qiiamlibet dicit statiuiicin,

,.,
',

' /,.. ",


scd cam quae cst rectc ordinata
taris sunt pcrili, sciiint quanla
;

sit
el qui rei mili-
standi pciilia. -
Kam si iu jiugibbus, et iis qui hictantui•, lioc
anlc alia bidiniagister prajcipit , ncmpc slarc ,

inulto niagis iu bellis ct in rcbus militaribiis.

, , --

,.. .-
Qui stat rcctus, stat dissolutus, nulli ccdcns :

. ,
acciirata reclitudo cerniuir in statione. Qiiare qui

vcrc sunt rccli , ii slant : qui autem nou staiit ,

fuciint recti , sed dissuluti el cffusi. stat ,

qiii dcgit in deliciis, sed declinat ; itcm lascivus,


'
, , ,

pccunia; cupidus. Qui scit slare, ex cadem sta-

tionc, tamquani cx quodam fLindamento, qiia;- ' ,


ciimque ad luctam pertincnt habebit
pedita. State ergo
veslrosin veritate.
nam omnia
intclligcntiam.
qua; liic
, inquit, succincti
dicit

sunt, ita dicit ut cadaut siib


Vidc autem quomodo proccdat.
de zona
facilia cl

liiinhos
scusili
ex-

: ^^^zoi

.
,
' ; ^ ./(
-
,

.•
,
*
'

,
Piimum succingit mlHtcra. Quid lioc esl auteui?
-
Euiu qui libidinibus
luimi rcpcnlcs habct cogitationes, per zonara rc-
priniit , sinens
irapbcantur, sed diniittcns ut
cum
diffluit ct est dissoliitiis

impcdiri a vcstibus
,

qii;c

pcdi-
et

, ' , ..',-
,
tibiis ciirrat

hm ioluus. State ergo,succinclilumbosvestros. • "

Lumbos autem hic dicit : nam sicut in navibiis outoj '


'
caiina, ita cliam in nobis subjecUim tolius cor- ,

.
.
poris lumbi sunt : sicut cuim fundamcnluin siuit,

ct supcr ipsos

ci. Nostrara crgo


tolum aedificatur,

constringit animam
iit diciinl

,
mcdi-
liimbus •

,, ,

.• , --
cingcns : cnim hos dicit lumbos, sed ita loqui-
tiir ut ii cadant sub intcnigcntiarn. Et sicul co-
rura qua? sunt supra et infra lumbi sunt fnnda-

,
,

mentum : ita etiam in lumbis spiritualibus. Qiii ,

ci-go dcfatigati sunt , illic saepe quasi in funda-


mcnto manu.s imponunt, ut se sustineant : ct zo-

marg. Savil. i:^p^^/.vM^ti-j.\


' [Fort. )5/, vel ;^ yip. Siipra pru
«jj£(i
,,
.
1\

/
r.lMST.

/ ',.
VI) I.PIIKS. CVl•.

. idco in
VI. IIOMIL.

bcllis
Wlll.

adliibetiii• ut fmidameiUiim no-


voi

, •

./ C strum contineat
miir : zona
el stringat.

iioslniin
Idco currcntes cingi-
tuto ponit. lioc er-

.
anima,

,
. ,-
ttr/upoi

,-
go , inquit,
cieiitcs eriiinis loiics
(iat cliam
ac validi
in

: id
ct quidvis fa-
eiiim niaxiiiK•


, ,. Tiji
decet militcs.
cingiinus
Etiam
coriaceo; nos
, inqiiies ,

autem qiionam
scd lios liirubiis

? 111,

,,-
;

, ,', qiiod est rapiit ct siinima cogilatiomim, nempe


,. ,

,
vcritale : Siiccincti , inqiiit , luinbns nostros iii

!(), (>) varitate. Ergo dlligamus mendaciiini


)|. nnlliiin :

,-
rcs omnes Iraclcmus in veritate allci' altcri non

.
• :

*
,

.
, D inenliamur quod vcrum
; ,
qiuera.miis ;
:

et
ct si

si 'sit

,
gluiia
vcram. Si
,

lioc eigo
est

iios

, . " ;
)
circumvalleinus
nos superabit. Qiii qiUFrit dognia vcritalis,
, si veiitalc accingamiir , nulliis

,
^,
' '
,' ,' ; -
-
tijv ' decidet
sint cx tcrra
seiviant vitiis ct affcclibus,
rogitalioiies.
lenara.
, inde palam

Quamobrem
Nam quod
cst, qiiud

si
qiia'

dum
vigilcs
vcra non.siint,
extcrni omiics
siias seqnuntur
simus , in

, .. ,-
xai Giscoriim libris ct srriptis doctrina non egcbi-
miis. Viden' qiiam siint illi inollcs cl cncryati, iit

qui dc Deo niliil possint giavc et austcnim siisci-

. pcre ,
quod bumanain
sunt enim succincti in vcritate. Quamobrcro sobi-
siiperet rationem ? non

/
ti sunt eoruin lunibi , in qiieis stint gignendi se-
iiiiua et latiuciniorum robm•. JNihil est ergo bis
imbecillius.

),
, ';. 2.
ex propriis
Riirsiis aiitcm \ides
ralionibiis omnia loqui
Manichxos quomodo
aiideant ? Non
Manii li.ei

;' ." , ,
,

potciat , inquit , Dciis immdiim crraic absqiie

'.
malciia. Under.am hoc lOnstat? Iiac hunii vci-
saiites dicunt ,et cx terra, alque iis quae sunt apud

.
. ;". , -
opa <- F nos. QuOOiam borao
facere. Riirsus vide
,
inquiiint,

quid dicat Marcion


polcst alitcr
Non po-

,
:
I^larciun.

. '


tciat Deus assiiiiita carne mancrc iiiundus. Uiulc-
nam hoc constat? Quoniam nec bomines quidi^m
"/ ^_
. .; , , , possiint. Atqui boinines possunt. Valcntimis nii'-
\'.ilfntiuii$.
sus humi scrpeiitps habens rationcs, e tena lui(iii-

', similitciquc Paulii.s Saniosatcnus, ct Arius.

' . /, / ';- Quid

?
eniiu dicit?

nerare impalibiliter.
potcrat
Indenam boc
Dcus gencrans gc-
aiidcs dicere,
niitsjlctiii-^,

Anui.

, ,
, oi

,
;

, (, -
/ • /-
,

ot / - ,

oinniura
cncrvalas, ct tcrram spiraic ?
bumi
iis qiia; siint

lepcrc ? plane
apud nos.

Et
Vidcn' rationes
dfiuissas
ita quidem
essc et

.se

, , .
ojx babent quud attiiiet ad dogtnata. Rursiis aiileni
xuiav

/ -^, qiiod ad vilam , qui sunt scoitatorcs, prcuniit•

,
-,,
. ,
6, •/) ,
'
;
•3 •

-
-
aniantcs ct gloii;e ct allonini uiuniiim
pnnt :

dcfessi possint quicsccrc, scd


haljfnt lunibos

adinovpnt maniim ncc stant,scd rcsolviin-


linnos
si fiicrint
ct
, limni ro-
stanles ut

dcfessi,

; •
tiir.

(Miidcni
Qiii aiitcin

niiniqii.mi
csl

\\
siiccinclus vcrilate,

dcfosus : scciindu
primo
aii-

T03I. XI. 14
20:2 . \^ ClinVSOST. .
, ; • . constantinop.
tein

bit?
,

Qiiid cnim, dic


.". fiicril (icfosiis, icHjiiicscct in

No(|iia(|iiaiii
uiilii, paiipcita.snc

requioscit cnlni .snjicr cas qiia;


ipsa vcritalc.
eiim dcfatiga-

,
.
, , -
- '; ''

,
:

vcrc
sit
.siint iliviliic, cl

vcrc pauperlas. At scrvitus eiiin dcraligabil ?


Mininie: qua;
pcr paiijicilatoiii scict

At luor-
qua;

., ,;/ ^,;/ .|

xa\ oi

;
»

;
scil enira sit veioscrvitiis. xat ot

/"<•. 12.35. busPSed ne(|uc lioc: Liimhi veslri, inquit Cliri- ('.

', ' ? ,/.


stiis, siiil siiicincd, el luccrinv ardeiilcs ; ila iit

liiccra laL•cant qiix possit cxslingiii. JIdc ,

rtiaiu

sucrincti
pncccpliim
|ia.sclia
fuit cxcuntibiis

comcdebant. V.l
cx jEgypto,
cur, inquics, sic
pl

' ' ' ",- •

coinedcbaiit? Vi.s sclie lulam


lii.storiam

qiicdicam
,

:
an sccunduiii anagogcii? Scd ulrum-
vosaulcm retiiictc.
caiisam sccundiiin

Non eiiim dico ut


. , , '', / , ',
. .
verba profcram
opiis cxcanl.

erant in eoriim manihus,


etila
Erant,
,

comedebant pascha. Tcnibilia


sed ut vcrba
inqiiit, accincli,
mca apud vos

el calcei iii

cl
et bacilli
pedibus,
Ircmcnda
in

I•

E;
/
,
'/, /
"
/.
..-
-
,
liid/t.

',,
iiiysleria, qiia; magnani babcnt profiindilalcra. Si /,
aiitera in typi.s et figuris sunt adco terribilia,

, . - ,

midlo

nam
los
magis
pascba comcdiint. Attcndc
habere calccos,
comcderc, nihil
in vcrilate.

cl virgas in

aliiid
:
Exciint ex .-Egypto,
cst liabitus

manibus,
viatoriim

qiiam hoc significat.


et stan-
:

., / "'
. ;
;

-
. ;"
o'i

/ /,
Vulti.s primuni andire bisloriam , an aiiagogcn ?

Saliiis cst bi.storiam. Qiiid crgo sibi vull


'
.
lii.sluria ?

Oblivisccbantur sa?pe Judaii bcncricionira Dci.


Ut igitur illis vcl invitisL•orummemoam refrica-

. / - -

.,,- ''
ict, hunc cuinedcndi pascba raodum lcgc slatuil.
)
,
', -
QiiaiePUt ciiin singiilis annis aigcrenlurlcgcin
illam servarc, necessario Dei, qui ipsos eduxc-
' ('
lat, recordarcnlLir.

gavit Dciis .sua bencricia


Itaquc non tempori soliim
, sed ctiam babitui come-
alli-

" ,.. '


^
dcntiiim. Proplerca ciiiin nunc coraedunt accincli
'
' '
,. "
ct calccati, uti si lOgcntui•, dicaut : Eramus parali

ad ilcr, ct eramus exituri ex jEgypto


piOmissionis. Sccimdura historiam, boc
est typus ; baic aulem vcritas. No.s
in lerram
quidcm
quoquc pascba F ,
' ..
'
-^? •

•/_
'-
. Cur.o.-j. coriicdiimis, nerape Christiim

strum iinviolaUlsest Chrislus, inquit.Ergo nos


quoque pascha comedimus, lcgali longc prastan-
tius.Itaqiiectcalccatietsiiccincticomcdamusopor-
lct.QiiaiePUtnosqiioqiicsimiisparatiadexitum,
: Pascha enim no-

177 "I^"
'^ ^
," >"»''
'
.
'^i"•^'^

•-.', ,
-
/ ,

-
;

"
ad pcregrinationem binc Ncmo cx
et fiitiiram. iis,

', •/;

.
hoc pasclia comcdunt, aspiciat ad jEgy-
qiii

l>tiim, sed ad ca;hira, ad siipeinam Jenisaleiu. /, '


\
lplcca accinrtus, proplcrca calccatiis coinedi.s,
quod atque incepisti comcdeic •(•, ', -
..
iit Ji.scas siraid

[ i,egas meliiis ir/ou vcl },•' ' [Marg. Savil. imln^/j.o-jt} virav ioMieioi sjspy;-
. :

, ,
[ ,'. ,
[.
\
,
Hutov

;
, .
\
,\
r.PlST.

/,^,

[
\D KPIIES.
*

51
',
-
.\1•.

pasclia
Vl.

,
IIO.VII..

debcs peiegriiiari
tcni tacitc significat, cl oporlcrc cgredi

plo, ct niancnlcs qiiasi


^ostra eniiii, iuquit

ct tola vita seinpcr csse paratos,


XXIII.

,
in
el ilci f.icci c.

alicna
convirsalio est inC(eUs;
iit
lona mancre;
Duo
ex jEgy-

vocati Doii Jif-


20 »
atx-

. i.

"
ypovou
,, ; ferant, scd dicant, Paratiim est cor jiostntm. Scd Psnl. 107.
*

.
, potciat liascdiccre Paiiliis, qiii sibi niliil ciat ccin-

/, cgo auteni non possum diccre qni multo


• ,

,
scius
tcmpore
:

optis liabco ad pa-niteBliam. Quod


,

aii-

'
' , '. •
;
.
(\,
)-
trm accinctuiu esse
Dcnm diccDtcin
TiV accinse liimbos
illi
sit

jiisto

tiios
vigilantis aniiiia:,
:

:
Non; sed tamquain
eso aiilem te inler-
audi
Jol,. 2S.3.

.. " ',-- , ,
logabo, tu vero mihi rerponde. Hoc sanctis
C omnibiis ditit , lioc quoquc Moysi. Et vero ipse

-
,,
, quoqiie apparet accinctus in Ezecbicle : imoeliara
angeli apparent nobis aceiucli , ut qiii sint

,
les. Ex eo enim quod accingantiir, ilt ut stent

\ ^, ,
gcncrose et fortilerj ita cs eo quod stcnt, Ct ut

' ., ---
',,
\
'',
accingantur. Nos ergoaccingaraiis
siimiis, ct

Imnccampum
multa inlciim siiiit
:

difiicilia.

pcrtransicrimiis, statiin insistitdia-


cxitiuiquippe
Quaiido

• ,),- ,
boUis, omnia agens
sunt ex jEgypto, qui mare
et machinans, ut
Rubrum
qiii

transicrunt,
scrvati

,
,

yapiv /_ I' qiiiada»monibus ctaplagis ininimcrabilibussimid


/). -
.\ '/
bbcrantnr, eos capiat el pcrdat. Sed vigilcs
- rnus,babemus nos quoque cokimnam ignis, nempe
si

.
, . \ Spiritus giatiam eadcm illumiiut ct adiimbrat
:

,
liabemu.s manna; imo vero non raanna, sed qiiod
cst pUisquam raanna pottis spiiitualis, non aqiia
;'
, ,.
:

-
., ''
/; , - esit e petra. Habemus ct castia

sertiim habitantes. Revera euim, revera niinc quo-


que terra
illa. Cur autcm
est a virtiile dcscrta, ct

fiigiendiim crat
, nunc qiioque de-

magis qiiam
ilhid descrtiim ?

nonne quia Labcbat in se scoipios ct viperasPIn


qiio, inquit, non transiit bomo. Scd non est ilhid

desertum adco slerile et non feiens frucUis, ut na-

/
,, ;
bumana
, "
,
- tura
5.
dcscrto
Nunc quot
,
sunt scoipii, quot
qiiot scrpcntcs ? quot geniniina vipera-
vipen in lioc

. rum quos recensuimus Scd nc timcamus

,
siint hi ?

. ' --
, , Imjiis exitiis diix est, non Moyses, sed Jesus.
; Quomodo igitiir non cadcni nobis accidant ? Nc

. ..
,.
,'.
eadcm agamus, ct non cadcm paticmur. Illi raur-

'- ;
murabant, illi fiiernnt

nobis accidant. Qiiomodo cccidei-iint


Nihili foccnint tcnam
ingrati

dcsidcrabilcm.
: ne eadcm
illi
ergo
omncs?
Quomodo
,
;

I' nibili fcccrunt ? alqni admirabantiir. Eo qiiod


inoUes cvascrint, ct pro ca laborcs nolucrint siks-

riperc. Nc crgo caehim niliili faciamus : hoc cst

» Sic quiJum Mss. Eilili vcro el alii Ttizoi ty/.tt.

U.
24 S•. JOANNIS CHKYSOST.

niliili faccrc. calo fnutiis cst ad iios dcl.iliis,

non uva qna; poilalm• iii ain|ilions , sed arilia

Spiritiis : vitK agcndic ratio, qiias cst in ca-lis,

qnam dociiit Paiilus ct totns aposlulonim clionis,


admiraiuli agiicolx. Non Clialcl) fdiiis Jcpliona;,

iicnuc Jcsiis filius Navc lios tidit frtictus ; sed

Jcsiis, Filins Patris miscricordiaiura. Filiiis rjus


qui esl vcrc Deus, omnem tulit virliitera, omnes
qui iiide siint fructus^ liymnos nempe ad nos
dclulit ca;lcslcs. Nam ((ua; iu ciflis dicunt Clie-
w.if.•. t2. rubim, ca nosqiioquc jiissildiccrc, SanclKS, san-
lus, sanctus. Ad nos allulit vitaiii angclonim :

Ncqiic ducunt usores, nequc niibmit angcli lioc

1)
;

qiioqiic liic plantavit : illi pcciinias non


auiaiit, nctpic alia ; lioc (iiioquc noljis inscriiit :

illi non moiiiinlm• ; bnc qiioquc nubis largitus


csl: Mors non csl amplius mors, sed somnus. Au-
./..,7». II. di cnim ipsuin diccntcin Lazarus amicus no- :

"'
ster dormit. Vidisti fiiictus supcrna; Jernsalcm ?
El qiiod est adrairabibus, bcUiim non est decrc-
tiini ; scd ante pruiuissioncm nobis donavit ha;c
omnia. Nam ilb qiiidcm, etiara cum veuissent ad

tcrram proraissionis, laborabant ; irao vero non la-

borabant : naoi si Deo pareic vohiissent, absqiie ar-

mis ct siDcinstracta acie omnes cepissent urbes : Je-

richo certe,cboros diicentium magis quam bellan-


tium habcntcs babitum, espiignaiNint.Nos autem
pustquam ingicssi siimus in tcrrara promissionis,

iioc cst, in ca;bim, noubelligciamur, scd qiiaindiu


flehi.\.\o fucriinus dcserto, boc csl, in prxsenti vita. In

sressus enitn in requiem suam, cessavit suis

r,„l. c>. q operihus siciit Deus propriis. Na ergo defati-


gemur quod honum csl facienles: proprio cniin

tcmpore melemus, si non dcficiamus. Vides qiio-

modo ut illos, sic nos quoque duxcrit ? Illic dc


F.y.nl nianna dicit, et dc sobtudine : Qiii multwn ,

8.
non pliis habiiit ; et fjui panim , non miniis.
2. Cor.
r>. Ei noLis quoqne est pr;cceplum, ne tbcsaiinzc-
mus supcr teiTaiii. Sin aiitem ibesaurizcmus ,

non jain corrumpit et pcrdit verinis sensilis sicut

iii maiina, scd vermis qiii , ut igiiis illc, ster-

nus csl. Omnia ergo cfliciamus , ne veimi paic-


miis alimentuin : nam Qiii multuin, inqiiit, noii

plus habuit. Hoc enim etiam iii nobis fit qiio-


tidie: nam omnes camdem implemiis vcntris men-
siiram : cpiud cst aatem siipcrvacaneuDi, cst ac-
ccssio stultaiLim sulbcitudjmim. Nam quod post-
ir„iih. 6. ea crat daluniSj diceiido, Sufficit diei maUlia
^4• sua, hoc jain superius docuit, el nec sic siisccpe-
lunt. Sed nos nc simus inexplebiles, non ingra-
ti , ne a;dcs qiia;iamus splendidas : nam ilcr fa-

cimiis, nou babitamiis. Qnamobrciii si quis no-


[*
|.;, '-
oojAa?

r, ,
.
1
,
UPIST.

,
AD EPllES.

-
CAI>.

vit

et iit
VI.

quod prxsens
ila
HOMII..

dixeriui,
viia

fossa-
XXIV.

quoJ ab
sil quxdam
eis appellatur
via ct inililia,

"
,, ,
, -
, «

'
;•
-
2/.
i-gtum, non quaerel splcDdida xdiflcia. Quis enim,.
'"^
dic qiia;so, elsi
let in
vaWc
fossalo qiiod diciuir,
opulcnliis, sua sponlc vo-

pisdaras doraos

,. , ) ,,
/ ',/

,, '
j5io;

-
-
adiiicare? Ncuio : esset
iicarct iuimicis, et ipsos attialicrct. Si sapiamiis,

idipsiim laciemus.
feit prsesens.
eniin ridiculiis, ct ocdi-

militia el fossato niliil dif-


Quaie, rogo

. ' ',
vila , omnia agamiis

. ojpa
•?, ;,
ut iiilnl
fiiiatur, cito
liic llicsaiinzcmus
emigrabimiis. figilate, inquit,
quo-
: iiam si vcncrit qiii

M.,iif,. 25.

,
nium nescUis qua hora fur veniat, raorlcm 4^•

sic vocans. Priusquam ergo vcucrit, omuia ainan-


^
, )- '6
denius in paliiam nostiam. Hic autcm simus ac-
cincli , ul possimus supcrare inimicos : qiiihus

) . ,
deviclis, utiDam in die
li

Domiai
gloria digncmur, pcr gialiam
nostri Jesu
coronarum

Chrisli, cui
el
incorriiplibi-

L•cnigila^cm
ciim l'alrc cl
Spiritu sancto ctc.

• {Marg. Saiil. ;t^«ti«s El infra ;j5i,- pro 3..\

ouv
'.

,,- -
,-
C
Cap.

15.
\. .

el

evangelii jxicis
HOMILIA XXIV

1•!. State ergo succincti lumbos


veslros in veritate, et induti lorica justitice,
calceati pedes
1. iii
in prceparationcm.
omiiihiis sumenles

'
,
,

, scutitin fidei, in quo possilis omnia tcla ne-

,. ,.
/
' &,
;
,
',
5.
^
,

. -

tate.
quissimi ignea exstinguere
salutis assumile, et
est

1 .
verbiim Dei.
gladium

Succincli, inquit, luinbos -vestros in veri-


Quidnara hocPDictum
, 17. et

est in ea quje prae-


galeam
spiritiis , qiiod

/.
.', --
, , ccssit disputationc, qiiod oporteal essc composi-

5, tos et expcditos, iit ad cmTeQdiim niliil sit im-


)-
,*) \ -
pcdimenti. Et inditti , inquit, lurica justitiiv.

;'
Sicut lorica est iiivuliicrabilis, ita etiam justitia.

,
fSiov.Tov Justitiam autem liic dicit vilam omnimodaiu ct

. ,
.
qiia; agitiir cx virtute. Eiim qui cst tabs ncniu

/.
',
,


,' -
«.

E dem
iiniqiiam poteiit piostcriicrc; sed vulncrant qui-

lus.
raidti, nemo autera dissecat, non ipse diabo-

Quasi dicas, Ucs justas pcctore complexi.


De his dicil Chiistiis, Beati qiii esuriiint et si- 3/«.3.6.
tiiiiit

Qiii
jusliliam, quoniam
illam pectore coin[ilectiliir, est fyrtis lani-
ipsi satiirabitiitur.

*
[
Lego , /::0oi.Oj fiii, /xi £>• Diiiis;iis. Paiiloaiilc marg. Sa\il. zr^ojTiv ^» -ifi€ii/i,«£v5v.]
?.qC) , C.lliaSOST.

, AUCnir.P.

'.
.!•.
', ; .
(•]51,

. ';' (
i|iiaiii liiriia ; qiii cst inimrniain irasce-

/,.

;, ,
tur. Cidccali jndes iii pi\rparationcm evan-
a;cUi jHicis. llocdlctiim cst iniiuis clilucido. 0\\\A oOv -
cigocslPPiilchranubisiinposuittiljialiasciiocrcas,
cvangolii pivfpaiatiuncm. Aiit lioc cigo dicit, ut
sint paiali

dibus, et ci
ad cvangeliiim,
viam prxparciit
et

ct
ad lioc

iminiant
,
,' ;
utaiitiir - pe-
aiil, si 1•'
.Jv

" /,
6Sov •
^
;

-
'- , ' .
.
lioc 11011 sit, iit ipsi siiil parali ad cxitnm. Pi.Tpa-

,
evangdii

'
ratio crgo niliil aliud cst, nisi vitaopli- oov.

,
Psat.
I 7- soc,
ma. Qiiod qiiidem diirbal j)iO|)licta, -^

ll.l.r. tionem cordis


iit corsit
siii (ittetulit

|iaratiiiii cl

quit, pacis. Mciito id dixit


anvis
inslnictiim. Ei'angclii, in-

: nam
ttia.

fiiioniaiii
,
,. • .
lloc fst,

, ' [ bcUi

' ,,
',
ct pugna; racminit, ostcndit esse piignandum ad- ;^,
versiis d:rmoiics

1)•11
Dciim:
aliiid

si
: ovaiigolium cnim cst pacis.
Lclliim dissolvit, ncnipe advcrsus
cuindialjolo gciimiis, pacein ciiin
.
. /., , '- Illiid i,so

'^
^°^ «-«- /_
6>'
6

Dco liabcimis.

gdimii, boinis neuipe mintius


Nc timoas crgo, dilccte, est

jain parla cst vi-


. , evan-

.' , ^
'
:

rtoria. /« uinitibus iiiiiienles scittum


hic dicil, uoii cognilioncmj non ciiiiii
fulei. Fidciii

eam posuis- ,
,
/-
set

Mcrito
scutiim
poslciioicm; sedgratiamperqiiamsignafiiint.
aulciii

aiitc lotiiiu

gnacuhim, quasi
(idrm nuiiilnat scutiim
corpus
sit murus
puiiitiu• vckiti

ita
:

etiaui
siciil cnim
piupu-
fides - , ."'
/
'

,., ),

'.

:
j

(imnia ciiim ci ccdiint. Iii poleritis, iiiqiiit, 1* '^«

, , -
umniatelaneqiiissimi ignea exstiiigtiere.iiihil
enim polcst hoc scutiim discindcre. Aiidi ciiim
'7• Christum diccnleiii discipidi.s: Si liuhcalis jidem '''«'•'
/.^ ; <7>

" -
,

tamquam granum sinapis, dicelis huicmoiiti:

?
,

'•'., '-
Transi hiiic illiic, et traiisihit. Qiiomodo aiiteni •^«'• ;

l•abcbiInls Qiiandu illa rectc gcssei-iimis. ^^'".'^.


- Tobc

-
Tcla aiilcm oius dicit tcnlalioiics, nbsiirdasqiic et ''"''^'' '"'''^«i

ncfarias cupiditates. Rcclc adjccit, Ignea : lalcs


-
',
cnim sunt ciq)idilato.s. Quod fides imperavit !^''°"• ^
/.
da;munibus,iiiultumagis anirai
inquit, i-a/«i/i-rt55i/i/iii(?,

Eos cnim circumvallat


-vesti-a;,

et iiiunit qiiasi
viiiis. Elgaleam,
inquain, salutis.
ductunisad
*"'

,
^''^

^ .
;.
,
^«^
^"'«^) ?1<^'
'^0'«

>
'^O"
Kai

,
-
-
piigiiam.
Dei. SiveSpiiitura
Pei- cnm
Et gladium Spiiitus, quod eslverbum
dicit, .sive in gladio.spintiiali.

enini secantiir oiuBia, pcr ciim omiiia


^^
, .',. ). ''

'-
,

-
6'

, , • --
sciiKbiiilm•, ct pcr eiiiu arapulamiTS caput dra-
conis. 18. Per omnem orationem et obsecra-
tionem,
ritu, et in
inqiiit,oranles nmni tempore in spi-
ipso vigila/ites, in omni inslantia et , -/-, '

ubsecratiojie
me,ut detiir tnilti seniio
ominbus sanclis; 19.

fidiictii,7Wliiinfuceieinjsteniiin Ci'angeUi,%).
iii tiperlione oris cuin
et pro
, ,, , ';

^ [
Id(!m y;75£ . TTvejwxTiziv. Zty. -/ r^vu-
'/., '//[^•, et mox '6-'.'\
,^, / . !>'. r.i'i>T. i:i'iii:s.

-
c.ai•. \i. ,. \\iv. 207

,/. ..
," iv )^ ifso
qiio le^utioiic
audeam proiit
luiigor in
oporlct
ctllcna, ituiit
me loqui.
iii

Sicut

," , Uci verbura potest omDJa, ita ctiam qiii giatiam

, /.) liabet spiritiialcm. /•(5 eslenim, iii(|uit, sermo Ucbi.ii.ii.

-
Dei et efficax, et perietrabilior omni ^hidio

,
ancipiti.^ idc aiitcmbcaliliiijiis piiRlentiam. Ar-

,,
.. , ,,
luavit cos diligcnlissiuie : quomodupostcaopoiicat

',
xai ,- •

"
Rcgeminvocare,
cct : Pcr oiimcin oralionem,
tionem orantes otnni lcrnpore, in
et rogare ut manuni porrigat, do-
iiiqiiit, et obsecra-
spirilu. Po-

,
)',. ' , ., ^-
'-
-,
tcst

boc
enim quis
utitur orationc.
est,
in spirilu

Et
sobric agculcs.
ciim qui cst armatii.s,
in ipso,
non orarc, qiiando
inqiiit,

Talcm cnim
qiii slat apiid Ucgi-m,
omni instanlia
opoilct cssc
fiilili

7'igil(itttes, Vii;il.iuiia

ncm-
' ''

5 '
. ,
pe vigilanlcra ct sobniim. Jrt cl

,;
,
ohsecratione pro omnibus sanctis et pro me, iit

(ieilir milti sermo in apertione oris mei. Qiiid


- dicis, obcalcPaule? opushabes disripidis'.' lUcle
.
" ,,
;

aulcra dixit, apertione oris mei. cigo



iiieditabatm• qiia; diccbat, sed sicut disit Christus,

) /:
. ,
., , •
Qitando vos Iradiderint, ne
qiiid
solliciti sitis qiio-

dabilur enim vobis


,,. .
".'

" ,
-
, • in illa qttid : ila lide agcbal

; orania, umiiia per gratiam. Cumfidiicia, inqiiit,

.'
,
, '
,.
'
?
' '.

.-
', ' -
"-
'
,

',
,.*

,
,

&

,
,

,
notiim facere myslcriuTn
appositc

eiat
intcrmissione ficbat.
" catena,
me
mc

loqiii.

lii yes[)0i\dcam.'3.\
dcfcndam. Circiimdatiis
abis indigcs ? Eliam, iiiquit
ciicumdalus catcna; scd lamcu oratio

ila
Hoc
iit

cst, ut

bcrtalc, ciim animi viitute el ciim

.
Pro

cum

Ut autem
ei'rtH^eZiV,

: nam

qiio legatione fitngor


in ipso aildeam. proul
fidiiria ct diceiidi
Hoc

multa piudcii-
et vos scialis qiiiv
csl,

cs calenis, et

Pclnis qiuiqiic
siiic
ut

b-
./, . 12 5.

circa, me siint, qiiid agam, omnia vobis riota

(|) .
'.
' ,

"^V
--
faciet
ministerin Doinino,

sit
Tj chiciis, carissiinus fialer el ftdelis

2. Quouiani aiilein meiiiinit vinculoium, diuii-


cliam aliquid Tycliico qiiod de se dical. ?faiu
qiue pcrtinobant (piideiu ad dogmata et ad cxlior-

,,.,-
,

1

S ,

" lalionciii, ea dcclarabat pcr (pislolam : qiuc aiiloiii

, \
ad solam doiuintialioiicm, ca reliuqucbat tabolla-
rio ; ideoqiic subjungit, Vt sciatis, inquit, qua;

. "Ov ',
,
circa nos Sltnt, boc
in ipsos oslcndcbai
cst, ul discalis. }Ioc ct cjiis
dilcctidiicm, ct in

,.
, ipsum. 2*2. Quaiii tnisi ad vos in hoc ipsiiin,

, - cognoscatis qiuv circa nos

.
c siint, et console-

[ IdcDi
,

ilf
"
/•,3: xpf,C-:ii
, liir

ciim
qiiidcm
corda veslra. Nec

esl iiidiciimi^
lioc sine caiisa dicit,

prius dixisscl, Induti el siicciiicli\


quod bciupcr piogrcdialiii
qiiud
scd
r<n/. loS
'9
28
el siDe iutcrinissioDC.

ccntem
lur, et sicHl zoiui
: Fiat

Propliela quoqiie dicit uciiin


ei siciit
qua
S. JOANNIS CHRYSOST. ARCHIEP. CONSTANTIXOP.
Audi cniiii propliclain di-
vestimenliim quo iiidui-
perpctito priucingitur.
iiuliitum cssc tbo- ,. "
,
,
oia
.-/
&

«,
' -
,
,

.28.
lacc

pcr enim
jiistilia;,

ad breve tcinpus
pcr

cst
lioc nos eniiliens, quod sempcr
haec habcre oporlcat;
opus. Et alius alibi ,
sem-
Justus ) ', ..,, , ^pa/uv
/.)
" '
-

•1,

/..,.,.
enim, inquit, confidil ul
lica indulus, iicri

aciem, scd
52.7. Isaias :

cem annuntiant. Quis non


lei

inqiiara,
non
in

scrviciit,
meJios
Speciosi, ioquit, pedes

Dei ciim liuraimbiis, pax,


iniuimc laburavcriut, sed Dcus toliim
leo. Nam

liostcs cit ci insilieuduui.

ciiciiircrit,

cpiandu pax annuntiatur


qiii est sic lo-

polcst ut iiislnictam limcat

eorum qui pa-

ciini
quis huic

fcceiit ?
;
Et

pax,
honiines
Quid
, , .' .-
,•,,';,;-
, "" , -

MiiiIi.3j. nciu
sit autem prxparatio evangclii, audiaraus Joaa-
diccntcm, Paraie viaiti Doinini, rectas
faciie semilas ejus. Verum h<EC dumta!iat pro- oia •
. 1\ //.
,
pter baptisma dixit. Quoniam vero alia eliam
' -( ,

'-

praparatione opiis est post baptisma, hanc osten-

'

dit dicens,
inniiens vidclicct, ut
In prceparatione evangelii pacis,
iiihil againus pace iDdigniim. ].
^ , ,

'- [

'^f litS.
Nam

quomodo exacte
que agamiis
quoniam
bolum, propterea saepe admoncns
ut pluriimim pedes sunt vitae

ambuletis, de vita loquens. Ita-


et o.slcndainus quas
dicit,

sunt digna evan-


sym-
Tidete ,
,. ;
'^

).
- ,

-
/,
gdio, nempe vitaci, et mundas actiones per tolam f ,

'. ' , .
vitam nostrara. Evangelio pax csl annuntiata, da-

.
te viain paralam Lis bonis nuntiis : quod si nir-
amplius pacis
SUS facti fucrltis iDimici,
praeparatio. Sitis paiati, et ne diffcratis accedere
est

, ; ,
ad pacem. Sicut parali
ita cliain
fuistis

permaiictc. acutuin est iiacs,


ad pacem et

quod pn-
fidem,

), .
^ ,.
,

,
mum escipit insultus inimicorum, el arma ser- "»

Ihi.r. II.
val
ma
serit
illaesa. Si

illaesa

, maximc
ergo fidcs
manent. Midtis autcm
sit

scribcns adHebiffos,
recta et vila lecta, ar-
alibi de iide dis-
et dc spe. '
. , .
,, - ;,
Credile,
sauciabitur.
objiriens ct Gdcin,
inquit, bonis futuiis,
Nam

fnim arcedenlem opuitet credcie qiiod


qiii ipsuin qua;runt
in

illa

fit
et

adversis et in laboribus spem


servabis illiEsa.
nihil L•or^In

remiineiator. Fides est scu-


Ad Deum
sit, et iis .. --
',
'^'^*

^^V> °'^'
'
^"^ ^'^'• '^^'

-
-

tiim tegens cos qni sine curiosa perquisitione cie-


diint; sin autcm sint sophismata ct lationcs et le-
"^'1'

'^"?
, . ,, - •

])i-cbensioncs,

Talis
Ne sit

quid aliud, scd


sit fidcs
est scutiiin,

ergo brevis, ut nudos sinat pedes, aut


sit sciitum jiistam
sed nos irapedit.
ul universiim contcgat et obumbret.

liabens
ali-

sym-
?'' «?•
=

; , ,
,'
.*
(
. /;:/-^3.]
b [<1. £if)i»/;v -^/.]
./,
'^
,,
ao|J^o•riv•/,v''ov,o^
.,-
. . EPIST. AD EPHES.

-
CAl'. VI. IIOMIL. XXIV.

nictriam. Ignea. Siiiil eniin mulla; disceptatioiies


aniniam iircntcs, inulta; dubilatloncs, miillas qiia:-

stiunes inexplicahilcs ; scd revcra fitles facit


20f)

iit

, iimiiia cessciit. Miilla immiUit cliabulM.s iioslram

'
/•/,,

inllammaus aniniaiu, ct aJdiiccns ad ambigiiila-

'
^ •/•, .'/,
', '
; ;

/,
;
C lem, ut qiiando dicunt aliqiii,

rcclio ? niiiiKHiid cst jiidioiiim ? niiiiiqiiid cst re-


Niimqtiid cst resur-

.
nnineralio';' scd si sciitiim iiclti liabeas, cxstin-
, ;
i;uc.s dlabob lcla iii llde. Invasit te absiiida cu-

oioi

,' ,'
^ , '. piditas, incensiis cst inliis ignis malariiiii cogita-

tionura ?
ct ne appaiebit
Oppone ci

qiiideiii,

iion h;i-c qiiidcin cxstmgiiel, illa


fldem futiirorum bononini,
sed peilbit. Omiiia tela
voro non. Audi
:

.
'./
Itoin. 8.

( ''
Pauluin dicciitem : Existimo enim qiiod non
; siint condignce passiones liujus temporis aii fu-
oj ^loriam, revelabilur iri nobis. Vi-
< ' ;
1) tiirani
dos qiiain multa trla Uinc ex.sliiixci-int jiisti ? An-
Tfiitntiunes
et ;i-iiirniitc

'.\v oOv , - iiuii

igue
vidcntiir tlbi
ureretm• patriarcba filium
tcla esse ignita, quod intcrnu
oflcrens ? Alii
repflU-uiUi'.

-'
ov

,
., ,
, ; ,
.
.
,

/,
,
,

'

-
'"- •

-
,
qiioqiie jiisti oninia cjus tela exstinxcnint.

cigo bcllum gcrant cogilatiuiics,


sive bbidiiics et cnpidltalcs,
buics et a;rumiia;, in ea conqiiiescamiis
to est

habcamus
qua; conserval
, illa cito
aima omnia
perfuiabunUir
cam oppunanms,
ca utamur, sivc la

: si
: ca meri-
eam
cl hudciitiir.
Sive

iioii

',
£v

/.
omnibus, inquit, sumentes sciilum fidei.

',
, ', ' '^. -
-
QuxaesX,

omuia
omnibus
justitia, et in pracparatione evangclii.
? ,\.

basc opiis illa babent. Proplcrea siibJLin-


'\\ vcritatc, inqiiit, et

Hoc est,

•, ,-
, sit, Et galeam snlutis assiimite. Hoc est, Pcr

, / ,. *Av
, -
cam dc csleio puteritis cssc tuti, ct uinnc pciicu-
lam cfftigcie. Siciil cnim galca, exacte capiil un-
dique tegcns,
scd id conservat
sinit ut aliquid

ita etiara iidcs cst


gravc patiatur,
pro scutu,ct

,
:

- , j,- g.ilca sabitis. Si cnim ejus tcla cxstinxci-i-

.
,/ - ums^
yant, qua;
cito etiam suscipiemus ralioncs qua; consei-
sinant ut faciiltas qua; tenct prin-

/,
. o'i

/, , tiTj
- cipatiira abqiiid patialur.
lationes cxstinguanHir
sed nos scrvant, ct cfliciunt nt
beauius, in nobis nasccnlur
:
Nam
cito qiKE

;
si

bonam
hai contiaria;
siinl tales

et siciil galca in ca-


,

spcni ha-

,, /- pite, incrunt in facultate qua; in


principatiiin.
nobis obiinct

./ ,
3. Ncc hoc sobim sed etiam gladiiiin acci-
-
,

picraus Spiritus, iit in poslcrura sobirii


vov ' Ti , siuuis a tobs ipia; niittiinlur , scd ca ctiani ipsiim

, fciiaiit

ncquc
diabubim. Aniiiia cnim
tcla igiiila accipit , cum
qiia;

magiia
desjicial,

aniiiii ala-

• [Id. a/5[//o^>fuivi£j.] ^ .Savil. Foit. j/iiri/u:ivsi. Nisi cxiidii


> [1(1. :•.] I

[ir.cj")Mlio aliqiiR, iil r.f.ii vel lii ]


,, ,,

aio S. JOViNMS CHRYSOST. ARCIIIEP.

^ ^^
€0\8101•.
critatc stobit

gladio
cogitata
cjiis

concmque conscindcl
rcdcgit

Qiiod esC verbum Dei. Vcrbuin Dci


jussum
nomioc
cjus aut
.Tosii
advcisus inimicum, pcrfringcl hoc
llioiaccm

Cluisti
in

priceptum
,

,
pcrqiicm cunfrcglt
captivitatcm Paiilus
et

iibiqiu'
ejiis

,
cajiut ampiitabit.

qiiod
miraciila
dicit
cl cjiis

liic

apostoli

cdenlcs
dra-

aut
in ,
'
. ?' -
/ ,-
. -
^
| uayaipa ,, '
/,

'
°0

-

-
6-
'
profcrebant.
ul Dei pricepta ciistodiamus
mus,
ipsiiin
Tanlum

pcr ca de mcdio tollcmus


draconem
vide Paidiprudentiam. Quia enim dixit, Poleri-
,
nos in omnibiis nbscrvcmus

tortiiosum scrpcnlcm. Hic mihi


: si enim
et
illa

occidcmus
facia-

.
. , ,
/^.

OSIV
, •

tis tcla

rct

opus
tionem
,

.
diaboli ignea exslingiiere
ostcndit eos maximc omniiim ad boc Deo
Qiiid cniin dicit ? Per omnem ora-
ohsecralionem. Ac si diceiet H;cc
; nc ipsos infla-

./; ,, ,-
/,.
,

.,
',

, , /-,
et , ,

totum Niimqiiani C )

-
criint , et rcctc gerctis orantes. •

autcm accedens pro


liabcbis propitiuin.
tc solo

Per omnem
roga ,

,
et

inquit
sic

,
Dcum
ora- ^.
,

-
lioneviet obsecralionem oranles in oimiitem-

. )
,

pore in spiritu
omni
sanctis.
,

instantia, et ohsecralione pro omnibus


Ne mihi
eC ail /loc ipsiim vigilantcs in

definias terapora dici audi


.• ;^.
; /
:

cnim quid dicat , omni tempore acccde. Sinc


Iri ,
,

inteimissiune , inquit orantcs. Non audivisti


, '/^,^^- iy.inr^: ,
""-
qiiomodoilla vidiia siipcrarit assiduitale? non au-
diTisti amicum illuin media nocte siia perscveran- ;

tia impctravisse? nonaudivisti de Syropboenissa, D

. /, --
./'^.
,

quomodo pcrpctua sua interpcllatione Domiinim


, ,
,
;

. ,.
Cocavcnl? Hi omnes irapctrarnntsiia assidiiitalc.

,;
Orantes , mqait , in omni lempore in spiritu. ,

/ , -
-
,

/.
cxDeo suntquaeramus, nihil raun-
danum nihil quod ad banc vitam pcitincat.
,

Non soliim cigo inquil opus cst ut oicmiis sine , ,


• * »,
intcrmissiunc , scd etiara ut vigilanlcs Et ad ;
., ^,
hoc ipsum
perDoctationcs

Chanana?a
, inquit

el
,

iitrumquc admitlo. \'ides quoinodo \igilaret


sive
, vigilantes. Sive bic dirat
eliam

Domino non rcspondcnte


animx sobrietatcm

sod
,

illa )
,
,

,, \,
- ,

,
; / -
, ,

cliam rcpcllcntc ct cain canem appcllante

,
, , illa

, ,-
Mniih. i5. diccict, Eliam, Domine : nani et catelli coin- ,

^°'
edunl ex micis quce cadunt ex mensa domi- ;

,., ;-
norum sitorum : nec deslitit antequara asscqiiuta -/
fuit petitioncm ? et quomodo vidua illa clatnavit -
et tamdiu perseveravit , donec pudore affcccrit ;

principcm ,
qui ncqiie Deum timcbat , ncqiie ho-
luincm Tcrcbatur? etqiiomodo araiciis inlcmpesla
nocte perseveravit , donec effcccril ut vigilarct '

•> [Marg. Savil.


JTO rJTO /», cl
v/ussv 5
infra TTssiiyiVo/TO
^, , iibi
el mox
EJiI.
.-.
f,i.,zj.-/\
[Zeg. /ai
[Marg- Sa\il. cryi.rzi
£15 ^. Dunaius.]
£/:9;/:5:/>.]
.
^ •, , - F.PIST. ElMlUs. CAl'. liOMlI.. WIV. 21 I

•/;

, '^, .
', .
,, <)0.
sua assiduitate incusso
laic Visdisceic vigiliamanima;
ct audi vciba cjiis :
illi

.-/(/o/irti,
pudorc

7 ?
? Hoc
vadc ad Annani, . /!^..
Sabaoth.]nw
csl vigi-

"

" ou

.8 /
U.01 ' -,^.
,


riint,

muum cst
audi qua;

dcliirctiani
inquit,
illa vcrha pra;ccsscnmt. Siinexc-
omncs a incnsa illavero non ad
conversa, non ad quietem.Undc milii
iii mcnsa
:

scdissc levis, nec idlis cihis


so-

vi-

,
,

-
' ^ giavata^ alioqiii tam mullas cmisissct laciy-
\ inas. Nam si nos, ciim siiraus jcjuni, vix oiamus,

/',
,

'^
2 irao vcro nc sic quidem umqiiam oramus : niulto

'/. '^ ,

-
magis illa posl mcnsam non orassct , nisi ctiaiu

',.; ,,, --
in mcusa fiiissct similis jejiinaiitibns. Nos virus
, pudorc suffiindat Ikpc luidicr; nos pudcat qiii

pro legno siipplicaraus et oscitamus ,


quud ca
Et

,'
oict [110 Clio cl fundat lacryiuas. stetit in-

/
,

^..
, . .
,
.\2

-

quit , coraiii

Domine Elvi Sahaolh.


preteiis,
,

Domine Dcus
Lingiiam prKcuiTcbant lacrymae
Doinino , ct quid
Id cst aiitera,
dicit ? .-/do/iai

viitutura scu excrcitiuim.


bis spcrabat
si intcr-

/
;


, ai- se Deum csse ilexiiiain. Lbi sunt laciymas, omni-

\, , '. , , no eliam
illic qiioque est
illic cst afiliclio

raulla
:

pL•ilosophia
iibi aiilem est afflictio,
et attcntio.

, ) ,,,/
(>
, -' »

.
Si audiens inquit exaudias orationem an-

-
, ,

C dubo

cillie tiix

Domino
,

toto
et dedeiis inihi Jiliimi,
tempore. > dixit ,
ijisuni

mio ,

, . aut duobus, sicut nosj nec dixit, Si dederis mdii

...,, ,[,-
filium , do pecuniasj scd Ipsum domim reddo
\
,

/•,, •
integrura, prlmogenitiim, orationis iilium. Ha'c
>.' filia ciat Abraha•. Ille autem logatiis eiiui

' .- ; , , ,- )'
j
dcdit
Scd
inqiiit

impctiare ,
tans,
;

liinc

,
ipsa vero dedit etiam aute
etiam
non audiebatur
D moi'ebanliir. Sic acccdit ad Dcura qiii vult
moUis el ignavus , ncque osci-
vide

nec dissoluliis, neque se fricans


cjiis pietafcra.

; lahia
petitionciu.

aiUem

,
ejiis,

ejiis

neqiic

torpcns ac ncgllgens. Annon cnira poteral da-

, . ,
rc

si

liciis
Deus ctiam absquc oratione
ctiam antc pelitioncm mulieris dcsidcriiini ? scd
dedissct ante pctitionem, non apparuissei niii-
animi alacritas, non fuisset manifesta
virtus, non tantamacqiiisiisset nieiccdcm. Qiiam•
obicra dilatio non erat invidia;
?

,
un nesciehat

scd cura• ac
cjiis

"
-
piOvidcntis.

; ,
ojv

•(;.
,
,

.-

i.

ifisam
ipsiim
Quando cigo
tcm, Qiiod conclusit ejus
nd iram jnoiOcabal
oslcndcrc
audicris Sciipturam diccn-

vdlc muliciis
vulvam
ejus (emiila, cogila
,

philoso|iliiam.
et qiwd

, •,
_
'

Considcra cniin liabcbat maritiim inscrvicnteni

-,-

,•
:

, cnim ad cam, Non ego lihi suin

;
; sibi : dixit incliur
deccm filii ? Et ipsam , inqiiit ad inim

'
,

, cjtis icmuhi; hoccst, inulms ;i(i\{:\e-

/^, •
bat , insidlabat : ct cam uuuiquam cst ului, nc-
,

aiu
quc illi est iiuprecata,
S.

neqnc
JOANMs
ilixit ,
C1IRYS05T.

Qiioiiiam nie
AUCUIEP. C0S5T\NTli>OP.

, , . Ei/iv '' . ,

.
urobris afficit icraula, me vindica. Ilabcliat illa uyiv
filios-

a^quo ci
sc<l liaec

rcspoiidcntem.
liabebat niariti

Hocergo
dilcclioi:em
ipsaiu consulatus F
cx
; ; ),
--
quam dccem
' -
/
Ann.e nia- cil dicciis, libi suiii inelior
! S>mi|c-
„ J
Scd lursus videamus raulicris philoso- , ^,
- '

, , .
nliiara. Et existimarit inquit Ueli eam

-
, ,

eiTiani. Scd vidc quidipsa ci dicat, iVere/JMiei, jxou '-


,

.
luam filiam
',
,
iiiqnit ancillam ^e;v/i<ionii , ^^. £oj;

quoniam
,

e.r mullilttdine medaalionis mea; U- /.-


6.
, /. ' ,
nuefacta sum huc usque. Hoc cst vcre conlrili

coidis, quando sumiis aspcii in eos qui


' ^ ,

)
nos conturacliis afticiuut, qnando a;gie feri-

quandu nos cxciisamiis. Niliil a'qiic facil ani- ', .

,
IU11S,

inain philosophia praeditam alquc afflicllo nuUa


:

, -
res est a;que jucunda, atquc luctiis qiii sccundum

'
,

Deiiin cst. mullitudine medilalionis mece, •

inqiiit, Uquefacla siim huc usque. Hanc oranes


iinilcmur. Aiidite quotquot estisslerilcs, ct audite '' . ,*, . •

quaiCumqiieamatisfilios,auditeetvirielmulieres:

. ,
,
Ccn. 25.
nam
pturam
viri quoque ssepe
Et oravit Isaac pro uxore sua
A\ci;r\\em:
conlulerunt. Audi Scri-
-
, ', "
,

/; ,
; --,
XI.
Rebecca, quoniam erat sterilis. Magnas enim
,
les potest uralio.

scipsura ponens ultiraum. Quid


omni,
ohsecralione pro omnibus sanclis, et pro me;
inquit, instantia, et

facis, beale )
, . . •^,
3
,' -

Paule, tcipsnm ponis ultimura? Etiam,inquit, C'i


detur mihi sermo in apertione oris mei, cum
fiducia notitm facere mjsterium evangelii, c
, '. ' / - .
^
,

pro quo legatione fungor in calena. Ubi fun-


geris legatione ? Apud homines, inquit. Papae,
quanta Dci bcnignitas Imisit
fangerenliir lcgationepro pacc; eteos captos vin-
xerunt horaines, et
e caebs qui

ne lcgcm quidcm publicam


pro ipso

•,, '
u.ou
, '- *

sunt rCTerili, quod ei qui legatione fiiDgitur nihil 5


, " '- / ).
S -

, .. ,
mali. Sed tamcn ego legatione fiin-
umqiiam fiat

gor in catena. Uiget calena os obstruens loquendi


Iiberlati, sed vestrae preccs os meum apeiiiint, ut
), ,

in eo bbcre dicam, ut me oportet loqui ; idcst, Ut

. , ,-
-
ca omnia dicam ad qiia; diccnda sum missiis. Vt d ,

; ,
autem et vos sciatis, quce circa me siint,

. °
, • ,"
quid
agam, omnia vobis nota faciet Tjchicns ca-
risimus frater, et fidelis minister in Domino.
Si cst fidelis, nibil mentielur, sed
Qucm misi ad vos in
omnia vera
hoc ipsum, ut cognosca-
dicct.
.
./
;

,
,

. ,^
tis, qiice circa nos sunt, et consoletur corda
veslra. Papa!,quanta caritas
TOS terrere
adversis ct molcilis
; est enim Terisimilc eos
: illiid
Xc liceat volcntibus

fuissc in rebiis

enim, Consolabilur

i-ri—r:i

/
* [ Melius leges ./.. Diinajus.l
.',,^, ,. - KPIST. \D KPIIES.

'
-
.. Vl. IIOMli..

.
cortla veslra, lioc siibindical.
vos dcjici. 25.
\XlV.

fratribus et caritas ciim fi~


Nc siiiat, incjiiil,
2 1 )

). 'H
.
•/•) ,
.'' . ..-\,
, -
</e < Deo Patre et Domino Jcsu Chriito Optat
cis [iaccui,et caritalciii ciiin

eniiii eos iitciimqiic


. Ucctc
habcrc rationcmcaiitalis,
(.,; vult

,
-/

, ,
'', .£
-, , .
/•)

.. ' 7|
•-
»cc sc admiscere

et

Nam
lioc,

de fiiliiris
cum
aut illud dicit,
coiiiidant.

pax, ciit etiam caritas


iis

iit
qui sunt diveisa;
et ipsi fidera lialieant,

Pas crga Dcuin


lidci.

et carilas.

,• .
si sit : si caritas, orit Ulii c.Trit.i?,

', ;, ' ' eliam pax. Cum.fide. Niliil enim pi-odcst carilas ilii \.

),
,
Tb,
'
. . ,/ --
hi

' •
,
absque
nlas. 24.
fidc;

£
imo veiO nc
omnibus tjiii diligunl
gratia
Domiimm iiostrum Jesum ChrisUim in incor-
ruptione. Ameii. Hic divisit, scuisuni posita
ciini
alitcr quidem fiicrit ra-

/.
,. •

, ;
pace
Qiiid csl,

ptio;
illis in
ct gralia.

raudcratione, aut pro


ncmpc non
incorruplione, inquit, Aincii
incorruplione?

in divitiis,

qus! non cadit corruptio.


iis

cstqiiod,per. Perincorniptioneni, inqiiit; hocest,


pcr virtiitem. Oinne cnini vitiiim
in
.Viit

quos non cadit


non
in lioncstalc c(

in gloiia, sed in

Illud,

cst corrii|itio, cl
corrii-

m, idcm

siciit virgiDcm corriimpi dicimiis, ila ctiam aui-


mam. Pi-opterca diccbat Paidus, Ne corritinpan- 2. Cor. I I,

rmsum 3.

, ,,',;./ -
titr sensiis vestri; ct abbi, In doctrina in-
corruptionem, inquif.
Til. 2 .

, -
5. Qiiid cst cnim, dic mibi, corin[]tio ccqio-
, r7 ;
ris? aiinon dissobitio toliiis, et ejus composilio-

, . ,/
',' , . . °0
nis ? Hoc etiam
caO. Pulcbriliido cniiu anima;
fit in aninia, in eam ingresso pcc-
est lcinpcrantia,

.' , '
juslilia saiiitas aiiima' est fortitiido priKlentia.

,
; ,

- Naui qiii est turpis et inboneslus, cst difoimi.s^ ct

" ,

,
-
-
qui est avarus,
est
et qiii se deJit rcbus malis,
timidus, igiiavus ct imbccillii.s, est mala; ba-
bitiidinis. Qiiod vcro pcrcata opcrcntiir rorniplio-
cl qiii

»1>0
, -
-
iiem hinc palam cst
becillos, et efficiiiiit
: faciunl
iU laborent
enim turpes
et defatigenlur.
ct iiu-

- ',
," '
Coniiptara cnim csse virgineDi, ttiam idoo pro-

•- '
, pric diciiuus, qiiod cornimpatur coipiis so-
,,
• sed piopter legis transgressionfin nam id

' '
:

/,. c quod autem hoc


-^; rst cuitus si cssct corniptio,

''
iit

,
.
j

-
• esset etiam matiimoniiim corruptio. Itaque
'

' ' . --
, coiliis cst connptio, ,sed legis Iransgicssio ipsa
iliv \ ^ enim dedecorc Considcia aulcm cliam
;


c.ira affocit.
-/;;• •>, alio modo domiis corniptio quid fucrit, qiiani

,
:

,
'2 dissobilio ? Et ubiqiie corruptio est qiia'dam in
/.
,
' •/;. •))
dclcriiis mutatio, qiia;

dclelioiicni cjiis quud


fit in aHum babitiini, cl ail

eiat piiiis. Aiidicilira &c\\-

,

pturain diccnlem, Corrupit omnis caro viain


\ •
£i siiam ; In corruptione intolfrabili ;
et riirsus,
Gin.6. 12.

)
••. '.\

-,
•, & u ct nirsus,

bilc cst corpiis

lis. Nc
//omiViW cmrupti mente. Corinpli-

ilaqur ipsani
nostnim, scd aninia iiioomiplil)i-
coiriinipanii<; : boc focit
2. Tm.. 3.
24
jirius jicccaliim ;
quod
?•

fit
JOA\MS
aiilem post lavacrum
CIIRYSOST.

'• .;'^-,-'
AKCHIEP. CO.>STA>TINOI•.

'-. •
»

,
jiotesl ctiam aniinam cornimpcre, ct efficere iit fa- oudtooia;
cile capi possit a vcnnc imtiRirtali non cnim at-
tigissct, nisi coniiptibilcm iuvcnissct
:

aiiiinain. .
Adamanteui attingit vermis, et si attlgcril, ni-

^ . ".
.-
liil eflicit.

corrumpitur, plcniim
Nc cornimpas aniinam
csl foetorc. Audi
: nam
ciiim pro-
qiiod
,
"/ /
& . ,

/,
6. pbctam dicenlcm, Pitlrtierunt
cicatrices meie
aiitem corruplio induet incorniptionem

corruptio.
bilis,
itidcm

finem
:
facie insipientice

ubi est enim incorruptio,


Quamobrem
et corntpUe

corriiptio cst iiicorrupti-


habens, mors immortalis; quod
.; lia;c
Slint

vero
Ipsa

est


, ,
xat
,
. •-
/ *
'
,

quidem futurum crat F

/ ,
,, ,,, •
si corpus mansisset ira- " i/Si-

mortale.Quamubrem, si illuc exiverimus ba- '.


benles corniptionem
incoiruptibilem, finem
, habcbiinus
babentem. Uri cnim
coiriiptionem J57
-^
, aur^i

'
,

verme perpctuo consumi


.-
.
et a , cst corruptio ,

in quara cadit incorniptio quod erat ct in

'
:

Joh -j 5. bcato Job corrumpebalur enim, et non peribat, ooJu.v

',
:
, , ,

. , -
et baec per multum temporis sed semper corrum-

-
;

', '.

,' , -
pcbat tena; glcbas, saniem eradcns. Tale quid
tunc patietur anima,
rodentibus vermibns,
eam circumsistentibus
diios annos, nec
et ar-
tres, .
'' ;
)-- .4.
nec decem, nec centum, nec decies mille, scd qui
Jirarc. . numquam finientur : Termis enim, inquit, eoriim •

'.
'/,
morieliir. Timeamus ergo, rogo, tiraeamus
verba, ne in res ipsas incidamus. Avaritia est cor-
ruptio, corniptio
ad idololatriam
omnium
fiigiamus corruptioDcm
gravissima, inducens
eliga- ,,', ;
.

/. '.;
: ,

mus incoiTiiptionem. Hiinc


a\"aritiam fraudasti et pluraacqiiismsti ? Qua? per
quidcm aut illum per
;' '5
. -
avaritiam sunt acquisita corrumpuntur, manet ot

!.
autem
transit

peccalum
cstmalum

pcccatorum oneia
avarilia,

quidcm voluptas
in quod
corruptio causa incorruptionis

in proescnti vita omnia exuere

magna est calamitashincexccdciebabentes magDa


^

nam
qiia frueiis,

cadit corniptio.

inferno,
manct aulera
Grave

quis
:


;
, ,
[''-^'^

,
V-\ ^^^ '.
'? ,


,

,
,

-
-
-
-
;
6. C. inrpiit,

' '' ,
:

confitebitur tibi ?
jam
nihil effecit?
est

Quam
lllic est

tempus. Qiiantiim flebat divcs


judicium, pcenitentiae

multa dixerunt qui Cliristum


? et

,
', •
',
, ,,
.
), / '
aluerunt? sed tamen abdiicti sunt in igncni

,
,

Quam multa dixerunt qui iQiquitatem '^-


Hnith.
X2.
.
a:lernum.
Domine,
fecerunt, in nomine tuo prophe- D '. °2 -'/
,

tavimus, et in nomine tuo dcemonia ejecimus ?

' [ Uic quaedam ad scQlenliam necessaria videntnr enim desumlus est ex libro Job Editionis O. ubi
cxcidisse, quae legerat iQterprcs lyuam «0« cadit : m /,
legitur cap. 7. v. 5. 7,^ li a^j lyficot
corTuptio.\ -. in Edilo nostro •, quod idipsum est,
» lu Edilis malc legebalur Urr,/.; pro hr,/.'. : locus
,

?5
/'
., -
l.N EI'IST. AD EIMIES. C.VP. VI. IIOMIL. XXIV.

;, ,' ', -
Otm, Sgol et tamen sunt cognili. Omnia liacc qiiidcm

,
rj
IV

. oe

' ' -
,
-,
3,
*
Vva ))
tunc Cunt, scd
rint. Tiiiicaimis

jitine,

aliiimus ?
niliil juvant

Nunc ipsum nulriamus,


diiobus, aut tribus dicbiii
et Jiiles te
nisi

crgo ne fortc tiinc dicamiis,


te i<idimtis esurieiitem,
nunc

Eleemosjnie enim,
:

deserant. iion di\h Fac


facla fuc-

et

uno,

,
Do-

aiit
IL•.

.
25. 37.

3- 3.

, ,.
, scincl, ncquc bis : nam virgincs liabcbjnt olcuni,

,
scd sufiiciens. Quaraobrcm nobis niuUo opus
\
' \ csl oleo, el

tct esse in

las
nos taraquam fnigiferam olcam opor-
domo Dei. Cogitemus ergo qiiam mul-
peccatorum sarcinas liabet nnusquisi|ne no-
strum, faciamusque benignitatis ct clcmcntiae opc-
ra, qua; eis in a;quilibrii; respondeant, imo vcro
etiam longe plura , ut non solum exstinguanlnr
peccata, scd ctiam ad justitiam nobis rcpiitcntiir
opcra juslitia;. Nara si non sint tara multa bona,
ut et ciimina ex.uaraus, ct ex. iis qiia; sunt relicla
nobis impulcntur ad justitiam, nemo nos cximct
a supplicio : quod nobis omnibus detur ciTugere,
gratia ct benignitate Doraini noslri Jesu Cbiisfi
cui cuin Palrc et Spiritn sancto, elc.
2|G S. JOANNIS CHr.YSOST. ... CON?T VNTl\nP.

MONITUM
AD IIOMILIAS S. JOANNIS CIIRYSOSTOMl

IN EPISTOLAM \D PIIILIPPENSRS.

,
Homilirc
iilis :
islsc

disceptmjum. Non desunt ctiain qui


scii

uteique titulus, lil)i-arionini aibitrio


scu argumentum,

mam aiit scrmonem priimnn inscribant. Et vcrc licct iiiitio


tamcn concionaDdi forma
,
,
Scrraoncs, insci-ibuntiir in quibusdam cxemplaribiis cum
positus, his concionibiis appriinc compctitj nec cst ca Jc ic

-);
in fronte positum, aut
editis liim maniiscri-

homiliam pri-
miinere fungatiir, in scquentibiis
pioceditiir. dcmuiuqiic per raoralera adhortationem clauditur, uti solct oialui

noster in fine concionum suarum facerc. Qiiaproptcr iitrumvis licuit tituhim apponerc; nec est quod rcs

lcvissiraa nos diulius distineat. Hinc aiitcm eveait, ut apud alios quindecim taQtum homilia; in Epislo-

lain ad Pbilippenses nuraercutur, apud alios autcm sesdecim, adjecta nempe in humdiaruin numcro
livpullicsi il!a^ quae casteras picccedit.

Jam qusiitur pro more AnliocLiasnc an Conslantinopoli has homilias Labuerit. Constaiuinopuli lia-

bilas putat seu potius suspicatur Tillemontiiis, ex Pholii sententia arguraenta ducens, qiii dicit illas,

([iias Antiocbic-e piotulit Clii ysostomiis concioncs, elegantioies accuratioresqiie esse iis, qiias habiiit Con-
slantiiiopoli. Atqui pwtat illc cxplicatiuccm lucunim Scriptiira; non ca accuratione hic factjm vidcri,
quam in caeteris Scripturas intcrpretationibiis obscrvamus ; tamcnque fatetur ille morales adhortatioiics

in hisce ad Philippenscs liomiliis accurafas clegantcsqiic essc. Nihilominus autcm ex illa lcconim Scri-
pliira; sacra; brcviori el minus accurata, ut ille dicit, inteipretatione, eam in partcm piOpenderc vide-
tur, iit Cunstanlinopoli habitas piOnuntiet.
Vciuin illaui Photii regidam fallaccm adinudiim essc,inaxime si generatim accipiatur, falcliir ipsc

qiioque Tillemontius, cui nos liac in re adslipulamiu•. Licet cnim quaedam conciones qiias inilio ciim

jiiiiiur csspt, Aiiliochia: liabuit, cleganlia cajtcris piKstare vidcaotiir, qiiales siint illa; viginti diia• ad
Aiuioclicnus de staliiis anno 387 liabita; ; in caelcris uticpie multa; quae ConstanlinopoU dicta• fiicie, abis

Antioclicnis longe prasstant eleg'antia elaccuratione, ut eliani ipsedicit Tillemontius. Qiiodaiitem adjicit
illc, Scripturae sacis loca hic bicvius et minus acciirale cxpbcari, in quibusdam fortasse locis dopic-
licndas. At insignioia loca Chrysuslomus accuialius cspcndit quam in caeieris solcat; ita ul etiam,pust-
qiiain in pra;cedenti homiba pUiribus iUa cxplicavit in sequenli quoque cadem letiaclel qnod iion scmcl
, ,

obscrvcs. Qiiamobrem oranibiis sedulo pcrpcnsis nullam inde conjectiirara duci posse existimo, qiia illas
vel AntiocbiK vel Constanlinopoli babitas fiiissc pronuntienius.
Vcnim
liascc in
aliud offeiliiraiguncntum,qno piubctiu-,iii fallor,
Epistolara ad Phibppenses eonciunatiim esse. Id
seqq., ubi Chrysostomus,
ad viclura
incesscrcnt,
et

si
postquam dixerat,

vlderent eos honestius indutos,


cives ct populum
Joannem nostnimConstanlinopoli

cultutn siippeditare, adjicit, nonnuUos csse, qui eosdem sacerdolcs carperent et dictciiis
famuhim babentcs,
,
vero dc sumitur ex bomilia nona num. 4
anniias suramas,

et necessariis rebiis iQstnictos.


lioiiiilias

saceidotibns
ct

Fatelur
qiiidcm ipse, jure vitiipcrandus sacerdotcs cssc, si pensionibus hujusniodi ad hixiini ct .siiporfluos siiin-

neccssaria ad honestura cultum cxciperent. Sic illc intcr saccrdutcs

/
tiis ulcicnlur; noii perinde vero, si

ct

'
populum judex sedere
sacerdolibus
' illato , at id
videtur. Sed quod magis iirgct postqiiam populum objurgavit dc improiiciio
poena digniim essc dixit; baec snbjicit,
:
;

Sed quid again ? pater


; sum :midta eliam
• /.ai

ullra,
tjiiam oportet, filiis gratificantur patres. Sk illoqnl Intn ct saccidolcs jikIck scdet, sc])alrci!i
,

IIOMILI.C IN EPIST. AD PIIILIPP. 217


csse dicit : iindcarguitiu• illuin summum antistitem ct cpiscopiira fuissejalquc adco Conslantinopoli lias

honiilias liabitas fuissc : nain Antiocliia• presLytcr lantum eiat.


Plmima in hiscc horaihis oL•sclvalu digiiissiiiia ucciirnint. Initio liomilia; !- dicit r.lirysoslomiis,
teraporibus apostolicis Doiuina cpiscopi, prcsbytcri rt diaconi commiiuia fuissc, episcupuintiuc presl)yle-
riim, imo nonnumquam diaconum vocatum fuisse. Exemplaijue aflfeit ex Epistolis Pauli educta.
Honiilia tcrlia niim. 4 exscquiarum sui tcmpoiis iiiodum caipit, ubi miilta ad cstcntationcm ct pom-
pam adliibcbantur, ct praeiica; adbuc vclenim Gr.t'cunim more compaicbant, ad spcctaculura vocata;.
Dicit aiilem illc
,
qiiod cst observandum , ab aposlobs ipsis constitutum fuisse ul in trciucndis mysteriis
mcmoria defunctoriiin ficret.
In La-c apostuli verba, Iloc enim sentialur in vobis, quod etin Chrislo Jesu, qui ciim in forma
Dei essetj iion rapinam arbitratus esl essc se (Fqualem Deo, etc. ba;reticonim priiiiipilarcs miiltcis

adducit, qui haiic ductriuam labtfactare conati sunt; ipsosquc paucissimis licet veibis cgrcgie confiitat
et proslcrnit. Quac de hasresibus omuibus in boc ingenti operura decursu S. doctor dixit, in diatriba
singulari piufcrcmiis Tomo XIII.
Honiilia dccima num. 5 incicdibilia penc dicit de luxu sui temporis, de auri copia, qua non modo
mulieies, scd etiaui muli ct cqui ornabautur ; dc a;dium magnificentia, quse non tantiim columnis,
niarmoribus, purlicibus et staluis decoiabanlur, sed quarum etiara tecta aurea, sive , iit credere cst
deaurata crant.
Sub liucm poslrcmoe dcmuin liomilirc, ut quam flusae, qiiam calamitatibus obnoxiae rcs morlales sint
comprobet, stragcs, caedes et infortunia ,
quae in aula Iraperatoiia, siia etpatrum inemoria, contigerant
recenset; sed tacitis sempcr Imperatorum aliorumque nominibusj ita ut nonnisi cum labore ingenti po-
tiiciimiis raagnam illonira partcm in notis explicare. In quibusdara cnim fiustra quos mcmorarc vellet

bactcnus pcrqiiisivimus ; non modo quia iiie ]ix.c carplim admodum refert, scd etiam qiiia rcs diverse
narrat, ncc cum aliis scnptoribus consentit.
Inlerprelalionem Laiinam Flaminii Nobilii iclinuimus, sed innumeris in locis emcndalam.

TOSt. XI.
,

.
28 S. JOANNIS CHRYSOST. ARC!IIF,P. CONSTANTINOP.

SANCTI PATRIS NOSTRI *TOV EN 10


JOANNIS
CHRYSOSTOMI, ',
Arcliicpiscoi)! Constantiuopulitani,

, .
.
/« Epistolam ad Philippenses Commentarius.

ARGUMENTUM.

1 . Philippcnscs siint civcs iinius cx Maccdoniae


,,, .,, ) "

-
//,(.

7.8.
6.
5((].€. 8.
civitatibus, qiiam
civitatis, qiii' cst colonia,

inquit.
pia, atque
liic Paulus nna
Pliilipjios

Hic purpiuaiia conversa


vocant a coiiditore
qiicmadmodum

attenlajhic aichisynagogus credidit


cum
est

Sila virgis caesus est


midier valdc

;
Liicas

hic a
; •,•/^''/,- ,.- 6

, ---
magi.stiatibus rogati sunt ut cxiieiit, ac limori j^ljOi

illis fucrunt, splcndiduraquc habiiit evangelii pra;-


dicatio principium. Multa vero, ct magna de illis

Philipp I .
ipse
vocans,
quoquc Paulus
el
tcslatur,

raulta passos esse diccns


coiOnam suam
: fohis enim
illos

.
.
. "^, /'/•,
,

, ,,
"

=9•
datum esl, inqiiit, Deo, non solum iil in eiiin
credatis, sed itt ctiam pro illo patiamini. Eve- Oc

nit autcm ut quo tempore ad eos scribcbat, in

.,'
, ,

/i/J. V. i3. vinculis esset. Propterca inquit, Ita iil vincula


mea manifeslafierent in Chrislo in omni prce- "

•/)
iorio; piKtoriiim vocans Neronis palatiiim. Ve- "/]
- ,

,. ,, --
rum e vinculis, in quibus fueiat, dimissus cst, •
', ;
Inprima
adTiraotheum
'
*"
Tim 4- idqiie ostcndit scribens: •

--
2. ,

.,
|6. 17
mea defensione nemo inihi adfidt, sed omnes •/;•
me dereliqnerunt non illis imputetiir : Domi- . '^
jiiis aiitem mihi adsistit, et confortavit me. •/;
, ,, ; -/;
incula igitur illa significat qiiae ddensionem

,

,

istam anlccesserunt.Nam ipso qiiidem defensionis,

. "-. ,
,

tempore minimc Timo- •/;


ac bbeiationis
tbeiini conslat: inquit cnim,
affuisse

Inprima mea de- C


'
,

'-
fensione nemo mihi adjuit. Idqiie ostcndit • •

* Hos scrinoncs coululimus ciim Coisliniauo Codicc

rtcum Colbcrilno allero, itcmquc cum Regio in quo


^
•'
[Imo crat ^^.]
yipuvn; dce.st in Coislin.
^ Idem
iniliiim decst et paiicissima liabentur.

-
»

uiSs
Colslia. r.iUui
/.]
' ;?-;3:. [Mnrg. Savil c Coisliu.
Qjv iijroti'
l-j 51*5 si-Mt U-. [Sic marg. Savil.]
,

\ KPIST. AD 1.11'. l>IU-.K\TIO. 2 1


(J

, |* ^,.; =", Trijrl-ai



y.a\ scribcns
q""(5 noUim
sic : iniiii illl

ipsi csse sciiet.


per lilci

Quo amcin temporc


as luintiasset,

, \^
xai
,

,^,^ , ,

~
,

~
, ,
.
„„ .
.„.,,„.,
ailcrat

Domino
: iili|iic

Jcsu
vcibis islis

iinotlwiim
"
,. „
ostcndil: iSwero ai/<em
.,
mc cUo

mtttcre
r/ii/i;./). 2.

.J 23.

"' , ^
, ; ^ , , ^

3s xai , ir , -,

,
, '
„^ ^os , .
rursus, t^Uur spcro me cito
- ' ; ct /ic
' ' .1 .

;5 ,„,-,,^^^ «./ lOS, mox itt viclcro, (- circa me


- •
, , , jj^„j_ vinculis cnim dimissus cst ; atqiic in ea,

postquam ad ipsos vcnissct, rursus


<s\,

' conjccttis.

'/
5) '
• ,,'
- • 6'
\ h
D Quod Sed ctsi immolor siipra sa- luj,
cniin inqint,
crificium,et obscquiumfulei vestne ; ila
v. 17.

',
^. , -
/

_
.
, -

~^
,
^
'
,
t ~

'
,
'

...
'-. u- '

_
dicit, quasi

niat, et

rcvclans
,
' '

'

illus
,
nunc

, iieret;

(iiiandocumque cveniat, eaudeo, inquit,


'

quem cx
scd Qiioniam
>
. V
ipsius vmcnlis con-
.
si id cvc-
.

,.
.

. ' 51
nunc enim mortcm olnliiium f.iissc,
- ,,.^^„,„1 .•

, ' - ^^ jjjjj ^.pj.jjjj perspicnum est Confulo aulem in IhiJ. 2. 24.

..' /'
,

,
:

3 Domino, quoniain et ipse veniam ad vos cilo;


"''•''

"\
"^

,
.,', '/3 ,

'-
ct nirsus, Et Iioc con/idens scio quia jnaneho,

et permancho omnibus vohis. Miscrant aiitem

.'> ei.ra Phllippenscs Ei,aplu-oditMm, qni pecunias


,

,,
,
• .
,


,^

'
f^
,

'
J

&5
'•)
~

'

Iv
.

'^

'
,

'
,


, '

'
•,

,
/

'
.

_
ad ipsum
cognosccret
^
crant.
/-,

j-^^^^.jj^

oiiinia, et
Epaphrodito qme
sam miserant
Quod
^^jj
affcn-et, ct qiio

: nam
' '

peramantci• affecti erga iHuin


• •- ? •.
cnira ab dhs missus hpapluOditus
;^,^^,,^^

ahundo, replelus sum, acceplis ab

, ut et illum
dicentcm

misistis.
loco rcs ipsius

Ob hanc

(onsolarenlur, et
er

: Ilabeu autem

igilurcau-
cssent

rcs
. ^. ,S

. , '.
',...„,,'
'',,,,'"
" .t
&().
-

,
' '._-i',-i
iHius cognosceieut. NaTn
»<-"'>•
inisciint ,
,
"
in ipso statim episiuLx inilio
-
quod ct boc cognitnri
ostendit

,.

'
.
r,
, , , ,, « . dcinosiHuscvihens, Bicaicens-.ScireaiUemvos . -.2.
, . j r .
' T^
- ,\iivolo,quiaqucecircamesiint,magisadprofe-
-.
'

{
'

,,
,

, ) ,
^^^^„^

^^^^^
^.nerunl e.avgelii ;
Timolheum me cito miltere
et rursus,

ad vos,
Spero au- n.
ut et
2. ,9.

.) '^ -
e"0 aiiimo siiiij cogniiis quce circa 'vos

'^, ,
sunt. Ut et ego, perspicue hue significal : nt

-^, 6=- qneraadmodiim vos, qno vobis animura explcre-

,
(
' 5?
3 , ri '^ > . , ^
.
•? ' V
--
n„,£•,-
tis, uiisislis ad mea cognosccnda

bono animo siiti,' cognitis


""'"
ita et cgo, Ut

qiiis cifca vos siint


:

,.
)• ^, ,, .
^ „ Ouoniam igitur cum longo jam intcivallo non

-
, ,
^ ° ./• • j• .11•
cjai •
oia ijj. c s f •.
. •
, .
^
^ njisjsscnt, scd Uinc miserant ( id enim indicat illis

^^^^.^^ Quomam landem aliqiiando reflorid- -%>. 4-


'"'

; ,
^^ scntirej; andiebanlqiic tnnc ipsura

,
^^.^ ^^^^

\
,
.
n -^^ yinculis csse (nam si de Epapbroditi niala va-
-
-, . lcliuunc audicrant, honiinis valde clari, qiia-

., 2/0 lis qiiidcm Pauhis eiat ,


mullo niagis dc Paulo);

Ou - ct conscntancura erat i[isos perliirl)ai-i ;


proploica

in cpislola; proffmio nniltam inducit consulatio-

• Coislin. [el marg. Savil.] d is Uyti, non male. -,.^., oplmic. Iii Eclit. //^,/,- docst. Sed ua
lc^cralTSobilius, qt.i vcrlil /-tr«nM«to•.
e Mcra Codcx [ct marg. Savil.] cfoZpx .-,») «OtJv
15.
,

220 ?. JOANMS CHRY30ST. ARCHIEP. COi\'STASTI.\OP.

nem
SC,

potius
proplcr vinciila sua

sit.
indc pcrtmbari opoiieat
Dciiide
,

consiliura
ostcndcns tnnliim abcs-

illis
, iit gaudfndiim
dat, iit ctiam
.« 5)•.,

concoidiam atqiie hiimilitatem colant, hoc illis

tiitissimum essc pia^sidiiim docens, atquc liac la-


tione facile illos iniiuicis suis supeiiorcs ficri

posse. Non cnira doctoiibus vcstris molcstum


cst in vinciUis csse, scd discipulos intcr se roinime
roncordcs vidcrc. IUud cnim vtl ad provchendum
cvangcliiim facit; boc vcro ad distiirbandura.
' / ,,-
2. Ciiiu igitiir illos
taliis, concordiam vcro ab hurailitatc
ad contOidiani

docuissct, atcpic advcrsiis Judajos, qui Cbristia-


nismiim praetcndentcs
tifiiciebant, iDvcclus
,

csset,
omuibiis modis dograati
canes eos vocans ac
essct colior-

proficisci
C
)
/ /
/ , ^,
toivuv

,
&:
-

, ^'
,
malos opcrarios , atquc ab illis abstiDcndum esse
quibus rcbus studendum esset admo-
siiasisset, et

miissct mnliaque dissermsset de icbiis ad morcs )./ ,

.
, ,

pcrlinentibus , eosqiie composuisset ac recreasset

4. veibis ilbs, Dominus prope


pnidentia rcriim ctiam ad se „ ^Sv
quae ipsiim dccebat ,

missarum mentionem facit , atque ita magnam af-


consolationem. Facile autem animadvertere
est : tum vero ca ,

.
-=,
,,' ,
,. "
fcrt

Pauhim in scribendu bos potissimum bono-

,
licet

usquam interjicere,
riCcc tractare, nec quidipiam
IMiilippcn-
sium lau
quod objurgandi vim habeat. Hoc vero magnum
illorum virtutis argumentum est, nuUam dedisse '
<Ils.
doclori ocMsionem objurgandi , omniaque ad eos
iion icprelicnsionis, sed suasionis niodo esse scri- ;
,/;, -
, /,
pla.

diccbara,
Vcriim
magoam
, iit nunc etiam repetam quod
ha;c civitas ad fidem ostenderat
initio

(, ~/,

)--
•. -
propensionem , qnandoquidem custos ipse carce- p,
,
lis [
quam vero ejnsmodi muneris adminislratio
magna cum improbitalc
non ignoratis) iino stalira
conjiincta esse
signo et acciirrit, et
solcat,

,
. . )

,,
baptizatus est ciim tota fainilia sua. Ac signiim
quidera quod factiim est
,

ctiim vero ac bicnim non


, ipse solus vidit, fru-
sobis pcrcepit, sed una
),
\
-
cuiii muUere alquc iiniTersa domo. Sed el magi-
stratiis ipsos, qui Pauhim vcrberibus affecerunt,
,..-.•. , . , , ~
.
^,^ ,
„ ,- .,
,,

,;
j .
' r r r
tumultu potius ct iiupctu quodam, qiiain impro- F ' , • •

,
.
«»™'« ly

// '--
bilalc id fecisse ei eo intelbgitur, q.iod cito illum
°'^ °»=^ ^"
^^''=J"
' '

'^
dimilli jussenint, atqiie in metii postea fueiunt. '''''' " o>v ^i
Testimoniuin autem illis dat sobim Cdei et
'
periculorum nomine, sed etiam beneficentiae , ubi J /,
Pr,i!ipp.
5. 5.
. inqiiil,

et bis
Quotl
in
et in principio evajtgelii
usum mikimisistis, nemine
,
et semel 192
"^
^gt , ',
alio id ^« , ^,^^..^,, j^
;_^. ^J,^^^^^
.
^^.,,^^ J,^^ j^5j:>,,, ^ .;.

prcestante natn, mihi, mauit, Ecclcsia


3?) ,, '/

,
: ',

.
, „ , ,
j . ,»
communicaiut ratwne dalt el accepti. Qmd 1
"^ '
^/-
. ., , ,

si

dit
aliquando iiitermiserint
quam voluntatem
: qiiod de me
, occasionem polius,
ipsis dcfuisse istis vcrbis ostcn-

l)ciicscntirclis, inquit, ,
/' "

,

/ , !»/> ,
uou.
•,
0;,
EPIST.

*iV
AU IMIll.lPP.

-
Pli.EFATlO.

scd occupati eiatis. Id vero luagnuui crga ipsos


amoris stimulum pra; se
mentcr cos dileserit
Neminemenim haheo,
,
fcrt.

liiuc

i.iquit,
Qiiod enim vche-
cliain manifcstiiiii

tamunanimem,
22 1

FhiUpp. z.
2°- ' "•
f/ui sincera affectione pro vobis sollicitiis sit;
"^'

,.,
ct rursus, Ex eo habeam vos in cordc in
-vinculis meis-
/_- .
,, , Ilicc igilur el nos inlcUigcntfS , ac lol I1.7-

.- foimulas atquc cxcmplaria, pra;-


lx;nlcs caritalis


»
- vuv
licamiis nos ipsos dignos liujusmodi cxemplis
piOinti ac parati pro Christo pati. Etenim lioc

,4 ., 3•/•|,
- tcmpore
set. Ergo
vebcmcutem illonim
,
est, qiii Cbristianos insectctm• ct ve-
uLi nrliil aliLul , sallein

Ijcuciicentiam imitpmiir, ne-


cfiicaccm et

-' ,,
• qnc uLi semel atque iterum dedcnmus , omni
), '/,

.,, , ','-
f• officio perfunctos nos arbitremur
, : etcniui pcr

,
,

-
-
omiicm vilam id facicndiim
sed perpcluo placcre oportct.
deccra circiiitionibus, qiias Gra;ci "Ocant
cst

Nam
:

qiii

,
enim semcl,
cunit , si

' , , ,
jam factis, postremam omittat , totum peididit :

,
ila et Dos si ab incepto bonorum operum cmsii

,,
"" ,
,

.
). - defcccriiiius, toliim perdidiimis, totimi connni-

. , ,
mus. Audi perutilem admonitioncm pronun- illis

-,
, ,
&
. ,
'- ?
;^
tiatara verbis

auttcr,
deserant.
Eleemosynce, inquit, et fides te

aiit
:

disit, Semel facilo , aut bis


decies, aiit centies, sed pcrpctiio Te
,
Piu,•. 3 3.

, ./
:

5 :{.,
'" deserant , inquit. Nec vero dixit,

' , ,.
It)sas ne
descras, scd, Ipsa te deserant ; ostendens
nos esse qui ipsarum egcainus, ipsas no-
/ stri ;
,

doccnsqiic nibil nobis facicndiim esse


Circumda eas,
iit illas apiid
. nos retincamus.
Qucmadmodura cnimdivilum
II'<J-

,
,,., , -.
• ii:quil, gz/i/iir:

. ''
,

;
filii decus auieum circa collum gestant
numquam deponunt
£ ciicumfercntcs
ciicuradcmiis oportet
: ita
,

et

,
quasi uobibtalis
elecmosynam nobis
declaranlcs nos esse mise-
, illiidque

insignc
ipsis Eieonwisvna
''"""'"^"'•'-

.
licurdis illius Clios, qui solem esoiin facit siiper
malos et bonos. At ciedunt infideles? Qiiin-
/
,)
.
imo pcr baec ciedcnt, si uos La;c pra;stilcriiuus.

,, ,- Nam -si viderint nos omnium misereri, illiiijiquc

. ,',. rcprasentare prxccptorem ; ad illius imitaiioncin

; Neque vero
• • ,

-
F boc a nobis
fccissc salis cst

muninicnlura
fieri

,
intcnigcnt.
sed cautio qiia^dam pra;lcrfa ac
leqiiiiitur. Elccmosyna ,
utciiuiqiie

inqiiit, ct

fidcs sit libi vc'l'a.Rcctedix.it,^'cra, ex rapina,


-

, ,

cs fuito ; lioc cnim est Cdes, cst vcra

• [tf.A'. iv Tii;. Diinaeus.] leg. iij vj'i'./.'x Z^Myrji /. Diiodeeies enim iiieliim
• Coislin. [el
lesil Nohilius,
liauc Graicam
marg. Sa\il.] 3/«uJei/s,
qui \a intcrprelaliooe Lalina rocern
iuscriiU. EiKli C;/z loXiyi-ji.
aujue

[Omnino
ila

,
flcctcbnnt. Hunxas.]
•• Coislin. [elmarg. Savil.]
htxriv.
7i5r,;5oy, oJ ofj, ,^ ^^ij „;
:,

222 S. JOAINNIS CIIUVSOST. AUCIUEP. CONSTANTIKOP.

Nam cum nicnliii ac '^'

, ' •/,
^., ',, '!7[ /_-

olccniosyua. (|ui fiiratur,

nrjorarc ncccssr rst j

rlcoiiKisyna ndciii i[iioquc lialicto, inqiiil. Circiim-


tu vtro n<in ila, sed una cma
'
. ' -
(>)..

. ^, ,
istum ornaUim; liirqucm liunc aii-

,
ilciniis noliis ;

leumaninKT aptcmus, clccmosynam dico, qnamdiii


scilicct liic fiicrimus. Nam cnm :35 liKC piKtcr- [
,

" ,,
noii ainplius illa uteraur. Quid ita? Non '-

' ,' ' .


icrit ,

.siint il)i panpcrcs, sunl ilii pccmiiac, non cst , :^'

ibi mpudicitas : qiiamdiu siimiis piicri , ornalu •


'
hoc nos ipsos nc spolicraiis. Qiiod enim iii piieris

., ,
, ' /.,' \-'
evciiit, ut ciim ad viiilein atatom pcrypnerint '

ista dcponaul , al(pip aluini sibi assmuant orna-


tum : idcm ((uucpic in iiobis. Etcuim illic non crit

elcciiiosyna ista, qiia; pcciiniis


longc major. Ne
fit, scd alia qiuicdam
igitnr inlcrca liac no.s piivciims ° /', -•

opciaiu dcmiis,
invcbcat aniina. iMagiiiim clcemosyna boniim alqiie
lionoraUiincst,
ut pulolirara sc et

magniim doniim,
sprcUindam

irao vero magiia ,, , . "--


^'
est bonilas didiccrimus pcciinias coiilcmncre, C
: si

cliam alia discemus. Vide cnim quot biiic parian-


tiir bona : qui dal clccmosynam qiioniudo danda

,
,
^

-^ , \
.
,
, ^-
cst, is discil pcciinias conterancre : qiii pccunias
conlcrancrc didicit, is raaloriim radiccin cxcidit.

.

Quainobrem non tam facit ,


quam

. ,•,
accipit ; non idcirco sobim ,
quod clecmosyn.T \ '-
ronsliluta est merres ac letribiilio, vcriini eliam , ,

qiiod aiiiina pliilosopliica excclsaque ac divcs.

,
fil

'. -
,

Qui elecniosynam dat, ad lianc discipbnain eni- D


ditur, ut pecunias atque aiiruin mininie admirc-
qui \ciO bac disciplina

[., ; -. ,
tur : institiiit aniniiim, nac
ille

fecit;
pKcclaiiira ascendcndi
scsccntasqnc piign», conlentionis, invidia•,
in cacbim principinm
, ;
;
moerons occasiones ampulavil. Nostis cnim pro-
fccto ,

pcciiniis scxccnta

rcin qiii
nostis ef vos

illas

porlu scipsiira locavit, ncc damniim postliac me-


, ex pecuniis mala omnia
bcUa solcre
contcmncrc didicit,
cxsistcre. Quamob-
ti-anqiiillo
, ex

in ) , ---
tuit.

prudivit
Ad hanc cnira discipbnam
non appclit postliac abcna; qiiomodo
ilbini elccraosyna

, . , •
, ,

,.,, •
:

cnim, cum sua cliara profiindat ac donet ? niilla

jam crga divitcm


ciim paiipcr fieri velll ?
invidia tangitnr ;
qiioniodo enim,
ipsnmqiie animse ocidum ab

-

, , -
omni labe puriim reddit. Alqiic hxc qiiidcm liic :
"

qiiorumVMO ibi bononim compos fiitmnis sit, nid• 1"

la iimqiiam oratio qiicat cxponerc. Non iina ciim (>


stidtis

prudcntlbus
virgini])us

, una
foris

cnm
manebit ,

spnnso introibit, splcndi-


sed iina ciim

.
ma
.

rr.c,-..-
Jiaul
liomilia Basilo.T
Alqnc
ccl.

ilii
(Arg.miciiUim ucmrc Epistola;

-;.
Girecc cditn siint)
.:•:.. DiiDtEiis. iUox
^ ,

iil.
et pri-
-j --
loirll
^iya iUr.,,ocwr,
ayxOiv.}
, -, aA .: oi./cov, ^ /<:
;
,

^ ,
IN EPIST.

|/3
VD 1.1•. CVP.

das lialcns lampadcs.


I. IIOMIL. I.

Ila ob lianc ipsam ekcmo-


223

.( .', ^,
, -- ]•5
^ /,
^, u•,;

,' _ ]'
Vva • Sv
•^,
oii
-
cst caeli

ncc vcio
cam revcreantiir
nola sol.im,
,
q.ii

cosqiic
sponsi foics ciistodiunl
scd etiam luijusniudi
a qiiil)us sc rultam no-
, ut

,'/ •,^'
:
,

;, 5
, •
, ycit, niagna cimi libciate iimudi.cd; ac nemo

'- ,
6,.
xai 6

3 ,
ronlradicct, scd oiiincs ccdcnt.
teiiam addiixit , idquc ipsi
Nam
pcrsuasit
si

,
Dcum in
ut bomo

, &- ficrclj

lcrc
multo magis liomincm
polcrit : magna cnim
in

cst
ckIuiu iiltiOmil-
ipsliis potcnfia.
Ergo
'/, ?) - si cx luiscncoidia alquc lioni;niim amo.c

TtT,
,\ ' <.
'
,
Deus homo
cst ut
laclus cst,
servus ficret; raulto niagis seivos in
inliOducet suain.
si

Hanc amcnius,
co, inqi.am

lianc
, adduclus
domum
colamus
nou uno aiil altcro dic, scd pcr oinnc lcuipus,
iit ipsa nos bcne nolos liabeat. Nam si ea uos no-
vciit, cl Douiiniis noscetj sin ignoret, Domiuiis
ctiaui ignoiabit, ac dicct, \escio vos. Vcniiu
absil, ut lianc nos vorcm aiidiaimis, scd bcalam
illaui : Fenile honcdicli Patris mei , possidele .u.ui/,. ^j.
paratum vobis regiium constilutione mundi : '4
(piod iitinani nos ouincs consapiamur pcr gratiaiu
rt bcnignilalcin , in Chiislo Jcsu Douiiiw uoslio,
ciim quo Palri, etc.

,
, " ,-
,
'.

C\p. . .
Chrisli,
1. PtiuUis
uinnibus sanctis
IIOMILIA

el
I.

Timolheus, scni Jesu


iri Chrislo Jcsil,

. ','
\
C </"'

ms,
sCro el
^""' Philippis, coejiiscopis
. gralia vuhis el
Duiniiw Jesu Chriilo.
Dco Palre
et diaco-
-

).
. ; , ,
-
)
-
licns,
. Hic quasi ad
poiiil
ffqiiali lioiioic

siium magistcrii iiomcn, scd


piaditos scri-
aliiid

,
,
, ., ,- -
qiiiddara

cl luxc verc
,

.Sfivuia scipsum nuininat,


ilhidi[iic

magiia dignitas
niagmuii. Qiialc vcro islud ?

cst,
apostobiiii.
ac bononim
Nam
capiil,

,
y servuia cssc Jcsu Cbrisli, ct uon tanlum

,'
diii. yiii
Cliiisti serviis cst, hic a pcccalo libcr esl; ct boc

,'
o)v


'
., •
-
-
-
-
ipso,
nmiiqiiam
viis liat
qtiod

: aliu(|ui
gcnuamis ae

dimidia parlc. Ac sanc ad Ronianos scribons rnr-


lcgitiiinis

ciijiisqiiam alterius sei-

csset Cliristi scrviis, nisi cx.


scrviis cst ,

. Zl

; 0\>/ 6'-
sus ila inquil, Pttiiliis sen'us Jcsii Christi ; ad
CoiiulLios vcro cl Timolliciini scribcns anosto-
/i•'" ii
,

224 S. JOAINNIS CHRYSOST.

'
ARCHIEP. CONSTANTllVOP.

[4,.-
lura seipsiini nominat.
ccrtc

quos
gtia;

, cum ad
causam, quod
thco; absit, scd potius
scribit, istos lionoret ct fuvcat

virtutis testimoniiim ipsis dat.

illos scribenti
QuiJ
isti

;
ila?
melior.cs esscnt

quod

multa esscnt constituen-


prse
Non ob

:
Timo- t
omnibus, ad
nam et ma-
Pnuterea vc-
c.im

.. '
cii
, •

'[ ,
8, °
• •

)•
\'-

' , ,. -
da et disponenda, ideo apostoli dignitatem pra; se
Hic vcro nihil ipsis niandat piKter ea, quae
tiilit.

ctiara pcr sc ipsi vidcbant. &inciiS in C/irislo /,,,


Quoniam verisimlle F

,
'
Jesu, siint Philippis.

crat Judaos etiam scipsos sanctos nomiuare cx


',.
'.
rhiit 7. 6.
priore illo oraculo, ubi dicti sunt populus sanctiis ,
tl I^. 2.
^;

,
ct pcculiaris; pioptcica addit, Sanclis in C/iri- ^gg
vero leliqiio '-
sto Jesu. Hi cnim soli saucti , illi

''.
^jtv ;

jam tenipoic profani. Coepiscopis et diaconis.


Quid hoc? an unius civitatis midti erant epi-
nomi- '•
Xjgc. '^o-:t

."
,

-
Nomiaa scopi? Ncquaquam, sed prcsbylciOS islo
Episcopi,
Presltyleri
el Uiacuui
UC appcllavit. Tiinc enim iioiuina adliiic
communia, atqiie ijise etiani cpiscopus vocabatiii•
ciant

. /' ' , • , -"


/-
,
iiiitio com-
diaconus. Idcirco ad Timotbcuiu scribens inqiiit,
munia.
ministerium tuum iinple
Tim. 5. Diaconiam, id est,

-
,

I.

C11IU tamen ille episcopus esset. Quod conslat ex uav.


verbis illis ad eumdem scriptis

Qux
: Muniis
data
cito ne- yapiv

', , ' -
,-
mini imposueris ; et rnrsiis, est tihi •

cum imyositione manuum preshjlerii : piesby-


Et vuv- . ,

.
teri VC1O cpiscopum ordinassent. •

Til. I. j. SUS ad Tituiu scribens inquit : Hujus rei gratia

reliqui le in Creta, ut constituas per civilates !

,
,

presbj^teros - sicut et ego disposiii tibi, si quit


,
, ,, .
sine crimine est,uniusuxoris vir r\\\x (\\i\acm

. --)
-

:

de episcopo dicit. Atque lia;c cura dixisset, statiin


addidit
esse sicul
: Oportet
Dei dispensatorem,
eniiii episcopum sine crimine C
superbum. , ..
Autiquitus igitur,
fliam piesbytcri vocabantur episcopi
Cbristi et episcopi prcsbyieri
quemadmodum dicebam,

: quocirca vcl budie


et
ipsi

diaconi

, , ,
/, ',
,

, \ , , ]-
,
, .
multi episcopi ita .scribiint , Compresbytero, ct

Cundiacono. Pi-ocedcnle vero tenipore proprium


cuique distiibutuin
scopus, illc vero prcsbyter
cst noraen, ut bic quidem epi-
appellctiii•. Coepisco- ; -,,
', \
pis, inquit, et diaconis, gratia vohis et
DeoPatre nostro
loeo
et Domino
abs re quseret quispiam, quid causae
Jesit Christo.Uoc
pax

sit,
jj

. , --.
Euyfp

-
,

/ ,
quamobrem cuin nnsquam alibi ad Clcrum scri- ,

bat, non ad eum qui Roma;, non qiii Corintbi, •/^


non qui Epbosi

bat? Niralnim, quouiain


literas

»
ad cum dedciant

Coislin. i/.;l
,

Sanctis vcl fidebbus, dilectis, bic

,,
scd gencratim dicat
ad Cleruni
clcrici ipsi fiiciant, qiii

et

qiire lectio
fructum protulciant,

Doaspcmeuda.
, Oinnibus
scri-
,
.
3
'
•/ ,
Alius [fl marg. Sa\il.] i.y.ii /J.iJ
,. ..
^c.c.
, /;(,
^. ,,.- AD PHILIPP. CAP.
EPIST. I. HOMIL. l. 2S!b

,, , ' ' '-


tl ix auvsiisvai ipsiqiie a<l ciim miscrant Epapliroditum. 5. Gra-

,
tirt5 a^o />eo meo, inquit, in 07;! memoria

,
,

£ /,
. ,
.
vestri semper. Alibi ita scripsit : Obeditii prce- Ueir. i3.
'^'
positts vestris et suhjacete enim pervigi- ; ipsi

,,,
/. -
/>
^' / -
uu.C)v.

o\>/
lant quasi ralionempro animabus vestris red-
diluri, iit cum g,nudio hoc faciant, et non ge-
mentes. Si igitur gcnieie es vitio discipuloruni

. /'

e.st , cum gaudio id faccre, cx profectu erit. Hoc
F igitur lod ait Quotiescumquc, inquit, ve-
'/ est,

:

'/
,
'
. ,
stri

set.
memoriam
facit, (luod

Et
multorum
glorifico,
repcto,

inquil,
Deum
illis

et
gloriiico.

boDuruui consciiis es-


prccor.
Id vero

Non enim,
quoniam virlutis viam ingressi estis, finem pre-

candi pro vobis facio, scd persto adhuc in oratio-


ne. Gratias, inquit, ago Deo in omni memoria
veslri A. semper, inomni oratione mea pro
omnibus vobis cum gaiuUo etiam deprecatio-
nem faciens. Semper : non solum, quando pie-
cor. Rccte autcm addidit, Cum gaiidio. Est eiiiiu

et cum moeiore id facere ;


quciuadinoduni alibi
dicit, I\'am ex multa tribtilatiune et angiistia 2. Cor.34.
cordis scripsi vobis per inullas lacrjmas. Su-

,
/,.
per commiinicatione veslra, inqiiit, in evange-

,-', /
lium pri/na die usque itunc.
^- i^Iag'""" qniddam est, de quo iUis le.otimo-

, , . nium boc loco dat, et valde iiiagnum qiiodque

'
,

).
, , , aposlobs
niam una,
et evaogelistis dari sulitnm.
inqiiit, civitas

credita est, illam solam curatis


vobis

;
Non quo-
commendala ac
sed nihil orait-

. ,
xat
ypovov,, •

;
titis,

praesentes,

mecum
iit laburuiii meorum

in praedicatione collocaotes
participcs silis, ubiqiie
vestramque operam ac diligenliam una
: non semel,

'
oS
"
,, '
'', - '/ , lj'sve

credidistis,
aut ter, sed semper ex eo
iisqiie ad
planc studiura atqiie alacritatciu repiKsenlaslis.
bunc diem apostuloriim
tempore, quo

,
' , ,
,
'• Vide eos quidem, qui Romas erant, ab illo scse

'•
.-
aTertisscaudi cnim ilkim diccnlem Scis hoc,
; : i. Tin, ».

, &- quod aversi sunl mc omiws, qiii iii ^Jsia '^|• ''H-S-

•tot sunt;et rursus, Deinas me reliquU ; ct In ,

prima mea defensione, iiiquit, nemo mihi ad-

, , '
.'. , >> fuit ; lios aiitem etiam cum abcrant, illiiis sibi

,'.
, ,
,,- " ') '.
\
, , incomaioda conimunia duxisse
certos bomiDes ad illum
bus quae opus erant subministrarent, omninoqiie
\\\\ oniilterent. Atqiie boc faritis, inquit, non
soluui nunc, sed perpetuo, omni ratior.e siibsi-
;

raittcient, et
qiiippe ciim et
pro viri-

^. '^ . diuiu aflcrentcs Eigo subsidiiim fene, boc cst

). coramunicatio in evangebum. qiiando ille

,. -
quidein prasdical, lu vero pra;dicantem fovcs et
, - adjinas ; illius coronx commiincs tlbi fiunt. Nara
D cxlcrnis ceitauiinibus non ad illiim lau-
; / 6 -
ct in

Uiin qiii ccilal corona pcrtinct, scd etiain ad pa;-


, ,

•ib S. JOANMS CHRYSOST. AUCIUEP. CO.\ST.VNTlPiOP.

, -
,, ' . ,
,
ilotrihaui, cl

illos

(jui
,
qiiiciimqiic

illiim
mliiislnim, omiiinoquc ad oinncs
allilclam insliliicrunt.
conHrmant, ac rccrcant, eos
Etciiiin

victoria;
,/ ,

ijiixpbv

i|iioqiic participcs fieri xquuin est. Itidcra vcro •

in bcilis non solns illc qui pra;clarum facinus


^ , , /
cdiJit, scd

dcdciunt, non
omncs
injiiiia
cliara qiii ci

ad Iropajonim glurisque
ulilcin opcram

, , - ,

.
parlcin vocantiir pcrinde ac si diligens illa opcra,

),
:

quxdam -
ct ministcrinm pars ac sociclas cerla- •

-
, ;- -
miDis fiicrit. .\tqiii sanctis inservirc, non paiviiui
quiddam cst, scd multum oiunino valet nobis .Vv

/.
:

cnim commimcs facit repcsitas illis mciccdcs. '


Excmpli causa, profudit quispiam magnam pe-

,
,

ciiniai vim propter Deum, assidue adliKrctDco,

,^ " .

,, .
csimia; virtiitis officiis fiingitiir, niagnam ad-
liihons diligcnliara,
tationibus ipsis, ullave alia re labatur
inanu cst, quamvis tantumdem dibgcntix
ne in verl)i.s aiit cogi- F
: in
non
tiia , Iv

,
-
pro laboribus nicr-

,
adhibiieri.s , rcpositas illi tot ii;7

)
cedes
bim curcs
consolcris
communcs

cum
fovcasqiie
libi facere.
ct scrmone
suppeditans neccssaiia, tum in
Quomodo
ct icipsa
? Si

j
il-

si
* ,

,
\

.,
enim

.,, , -
orani minislerio inserviens : tu is eiis, qui
aspcrara illara viam faciliorcm ipsi facics. Quara- ' ;
obicm, si admiraraini illos qui in eicmo viviint, •

qui Tita' rationcm plane angclicara susceperunt,


qui in Ecclesiis cadcm atque illi viitiitis obcnnt -
iniincia : si adraiiamini, inqiiam, ac dolctis tara
\

,,., ,;
lontro vos intcrvallo ab illis abcsse : bcct vobis
alia quadam ratione cuin iUis coire sociclatcm, c •
\
id est inscrviendo, curando ac fovendo. Nam et 3
lioc Dci benignitatis est, cos etiam qiii negligcn-
nec diiiam illam, asperam, csqiii-
-
,
tiorcs siint ,

sitam vivcndi rationcm siiscipeie possiint, nirsus


pcr aliam viam ad euradcni atque
provebere. Atque hoc illud
mnnionem vocat :
quod Paulus com-
cst,

Communicant nobi.s, inqiiit


illos gradiira

, ,',. \
\ -

,, -. .,
r.o, i5.
01 iinpaitiunt carnaba ; ct nos illi,s comniiinica-
mus spiritualia. Nam quemadmodiim Dciis pro ,

cxiguis ac nuUius ponderis lebiis rcgniiin laigi- .'?" ,


tiir : ita et illius servi pro cxiguis ac scnsilibiis C *
.spiriliialia imparliunt ; imo vcio ipse est, qui

pcr bos et ba?c ct illa dat. Non pote.s jejuniiim

,.
. , .; -
fcrre? non sobtudinem? non biimi cubare? non
intcgras noctes vigilarePLicet tibi harumomnium
rcriim mercedcin accipere, si alia quadain ra-
llone rcra tiiain gesscri.s
laboics capit
cl laborcm qni
, ciircs, recrccs,

in illis
: ncmpc si ciini^

fovcasque assidiic,
ceitaminibns sustinclur
qui istos

,,
) ) , ,

levcm reddas.
la excipicns ;
Illc

tu

CUIJ, obviis manibus suscipc, .sudorcm al)s!crgc


quidcra slat piignans acvulnc-
vero a ceiiaininc rcdcunlciu

, d . , \, -- •
,
.. ,
IN EPIST. VD I>11IL1I'P. C\l>. 1. IIOMII.. I. 227

•/;
/ -'-'' rccica
rrofccto
, solaic,
si tanla
lassain aniiiiam
cum alacritatc sanclis inscrvia-
fovc ao rcficc.

raus^ parlicijics mrrcediim qtut illo.s inancnl cri-


inus.Hoc ct Cliristus docct, Facite vobis ami- T.itc. 16 g.
cos de inammona iniqiiitatis, ut recipiant vos
iii ceterna tabernacula.\idcii quonioduisti par-
ticipcs facti fiieiinl? .•/ pnnia die, (], itsqiie
niinc. Ob hoc ipsiim , inquit ,
gaudco. Siiper
commitnicatione vcstra. Gaudco autcm non dc
praeterilis taiUum, scd cliam dc fiitiiris nam cx :

piaslerilis de istis qiioqiic coiijcctiiiaiu facio.


G. Confidens hoc ipsum, inquil, quia qiii civpil

["Opot
-[,.
, '-- " -
in vobis opiis
Jesii C/iristi.

5. Yide quomodo
doceat. Etciiim qiioniam
qiiod dc illis
bonum,

tC5tatas
perficict

illus raodcsliam cliain


magniim
fiieiat ; nc
usque in (Ucm

quiddaiii crat,
Inimani qiiid
liicri

\
' ; ,
patiantiir ,
piOlinus ipsos instiluit, iit et pixtcr-

,^ )
ita et fiituia ipsi Cluisto acccpta rcfcranf. Qiio-

,

, ,

, ; uiodo? Non dixit, Confido ,


qacinadmodiim coe-
ctiam pcrfcctiiros Qui
,
• pislis, ita , scd quid ? cos-

,, -

) pit in vobis opiis bonum, perficict : neqiic ipso-

^,
-
• riim in rccte facto aliquas fuissc paries ncgal
dixit cnim, Gaiiileo stiper cominiinicatione ve-

.•, , . .
,

, stva; niminim lamqiiara ipsi rccte sc gessisscnt:
neqiie tamen
scd principalilei•
ipsis dumlaxat
Deo .•
Coiifulo
rccle facta assignat,

ciiim, inqiiit, i„ i,o„is

,
,
, ,

., )• ; qida qui ccepit in



/~<l
F ciet usqiie in diem Jesil Chrisli
IScc

iis, qiii
7-
vobis opiis bonum, perfi-

soliim de vobis, inqiiit, scd ctiain dc ^''"


cx vobis orientiir, lioc

;
1
id cst Dciis.

spcro. Nam ct
ni"^i'li"s
Dl'lIS
^ „os
,cum
,

. "' ., lia!C exigiia laiis cst , ncnipc Dcnm in aliquu

, ,,
,

' ." -

opcrari.

cujiisqiic
est,
Etenira
quemadraodiim
si

propositiim spcclans
offlciisobeundis opilulaliir: satisccnslat nos
ille pcrsouariim
ccrte

nobis
est
acccplatoi-

, .scd

viitiiti!)

ip.sos
ad

/ ., ,
Qssc, qiii occasioncm dcmiis tur illc noljis cou-
-

.
, cilictur. Qiiarc liac cliam rationc illos laudciu
cssc promcrilos minimc ncgavit : aliuqiii si al)-

-- soliitc agcrct, niliil sane iuipcdiiucnti ciat, qiio-

,
,
., / ,
^, , ,
Opt.')-iva , ^.
'
njimis ct Gia^ci ct ouincs oninino
rcnt

Quamobrem
lioc
; si inquam nos pcrindc ac
moverft, ncque paitcs cliam noslias dcsidcraict
,
ciim ,

nirsus ad illcnim laudcni perlinct


inquil , Deus
ligna
lidniincs agc-

perficict
ct

,
lapides

qiiippc
, ci

;
,
,.
, , -
-
qiii Dei
cooperarelui•
gratiani

siipcrandani. Atquc alia


laiis incst,
ad
ila

naliira;
sibi conciliannt,
buinanx conditioncm cx-
etiam rationc bac in rc
niininun, qnud talia sint vcslra icclc
iit ipsis

rou

/^, ) . facla, ut

opii.s.Qiiodsi

C dus crit
minimo

laboi•; .scd
Dcus
lniniana sinl, scd divino aclu sit
pcrliciel,

confidcix•
nun maxiinus capicn-
oporlct, facile a
,,

,.
228
iKibis oniiiia

adjuvcinur. 7. Sicut est jtistum


pra'stitum
S.

iri,
JO.VNMS CHRYSOST.
qiiippc qiii ab
me hoc
illo

sen-
Ou [Aixpbv
COXSTANTINOP.


, ^-
tire pro omnibtis vobis
in corde, et vinculis meis, et in defensione
mea, et confirmalione evangelii, quod
, eo habeam vos

oinii.es ,.
.. ,,' -,-
,

,'
outoj

-
vos una mecuin parlicipcs eslis i^ralin'. Magiiaiu
inlcrea tlcsiderii viiii lioc loco ostendit, siquiJem

,'
in corde habebat, alquc in ipsoract carcere

.
illos

vinctus Philippcnsiuin rccordabatiir. Non viil- ,


' Sv
;

garis vironim csse meinoria sancli -


/_ -
laiis, luijiis: I)

,,
cnim illiiis dilcclio cx iiicoiisiderato quodam /»-
'
pavvixbv

-
b

,
,

.inimi mulu,scd judicio ac bcnc cogilata la-


tione cssistebat. Quamobicm diligi aliquem a YJ

^.
'
Paulo adco vehciucnter, satis argiimcnti cst, nia-

gnum
fensione
csse illura atqiie admirabilem.

Et quid niirum,
bcret? Nam
, iiiquil, et
si
confirmalione efangelii.
in carccic illos iu cordc ha-
neqiie illo lempore, inquit,
Et in dc-

quo ad
. ,.
, , - •

-/-)
,

tribunal accedcbam dictiiriis causam, ex animo


nico cffluxistis. Tanla enim violcntia cst amoris "
. , -
spirituabs, ut nuUi cedat
tis aniinam perpcluo complcctatiir,
lamilale aut doloie
iiioJurn in fbinacc Ijabylonica,
excitalum inccnJium, ros lamen ciat beatis
'
ille teinpori, sed

sinat. Eteniin

cum
niillaqiie
aman-

quomad-
tantiim cssct
ca-

il-
',
,

. ''' , •

,
-- -
lis piieris : ita etiain amicilia, iibi seniel aman- , -
tis Dcoque accepti
exstinguit ilamniam, roremqiie ailmiiabilera spar-
hominis appichendit, oraneiii F

)
..',
." " -
git.

dcfensio
trectasset,

set :
Et confirmatione
vincula crant coniirmatio evangelii, ergo eraiU

nuiic
; ac juie qiiidem.
imposlons omnino specicm pra;buis-
vero omnia tolerans
e^iangelii, inquit.

Nani

,
si

et
vincula de-

viiicula
Ergo

ct
199
j^

,
',
,
.
.. ;''-, •

calamitatcm, plane demonstrat non se huraanain


abquam ob
qui
causara Lec pati, sed proplef Dciim,
nieiccdem reddere solitus
fiierit,qui ct mori ct tot adiie periciila statiiat;

ncmo qui tanti Iniperatoris, NoiOncni dico,of-


cst. Nemo enira
,
, ,, ,
. ,
,

; '- -
,


irMxo ;

fensioncm siibeat, abiim miilto

.
uisi majorcni •
,

)
, , ,,
Imperatoicm intuereUir. Eiant
iOufirmalio evangehi. Yide quoraodo, ut plenius
igitiii• vinciila
li -
atque
in
al)undantiiis
contiariain
in(iimilatis et
p.irtcm
qiiod vult obtineat
convcTtcrit. Qiiod
criminis !oco piitabant, id confir-
, omnia
enim
. ,

\
-
uiatioiiein vocat

tcmci-e, scd judicio


: ul nisi id evcnisset, infirmitate
laboratiirusdierit. Deindeoslendildilccliuncm non
susccptam. Undc? Ilaheo , ,-
-

, .
^, ),' ,
vos, inquit,
ne, eo qiiod
Quid hoc
iii

una mecum
vinculis rneis, et in defensio-
participes estis gra ' ,

-
'
tice. est ? hoc ipsumne erat apostoli <"• "Cii ol ,

giatia, vinciri ,
jactari, scxtcntas feirc accrljila- Aii ;

J. Cor.12. ics? Maiimc : natn , Sii/ficit tibi, inqiiit, gra- ',


,

,' .^
1.. ..
'.
7(

r.PIST.

', Vva xoivoj-


c u•.

tia mea
.

; virtus
.
enim mea in infirmitale per-
2 29

»
T(o ficitur. Propter
infiimiliitihus ,
quod placeo mihi, inqiiit, 1«
in contiimeliis. Qiiando igilur

(, . ^ '\
vidco vus faclis ipsis viilutcra ostcndcrc, alque

.,
ar,!7'i, liujus graliic csse participcs idqiie alacriter
, ,

, nec imraerito has conjecturas facio. Nam qui vos


- fiieriin cx|)crliis , ac pra; omnibus vos et vostra

-
/rv D bencfacta iiorim, qui vel tanto a nobis intervallo
"^. scjuncli , oiunera conlcntioiicm ridliibclis iic in
calamitatibus a nobis sejungamini , scd
lorum qu£B pro evangelio subeunda sunt paiti-
cipcssilis, et procul positi nihil minus nie ipso

habcatis, qui in ccitamina ipsa descendi ; »qiium

plane cst, ut lia;c rclinquam testata. Cur aulem


ucindi\kPaiticii)es,sca,U7iameciimparticipes? r. Cor. a.
Et cgo ipsc, inqiiit, alteri imperlio, ut una fiam ^^.

particcps evangelii, id cst bunorum, qua; pro


evangelio nos manent. Ac miium piofecto cst,
oniDes illos ita affectos animo fuisse, ut a Paulo
vocari possent sui participes : ita cnim inquit,
Quodomnes vos iina mecuin participes estis
griitiie. Uxc igitur initia lldem railii faciiint

vos usque ad tales fore. Vix enim ficri

potest, ut principium adeo splendidum exstin-

,. ,', ,
,
^, -
') . , ^ -
ouv

!
*\

,
guatiir, atque evancscat, sed

pra-claros exiuis piistat.


4. Qiioniara

essc participein giatiai et


igitiir alia

tatum, obsecro ego vos, simus nos qiioquc parli-


cipes. Qiiam
quinimo omnes
raulti es iis qiii
magnos quoque ac

quadam
peiiculoium

participes
hic
csse
ratione b'cet
ct calami-

sunt vcUent ?
Pauli in

/, ,

^arfir^Gai.

/.
repositis

'stiid asseqiii
illis

,
bonis. Atqui licet,
si iis qui rainisterium
si vidtis, facile,

illius rcpra?-

.
' , ,
, ,'. , ;
;

7,0.
'• '\'
senlant,
b'tis
iis qui pro Christo male accipiiinliir, vc-
subsidiiim alacriter fcrrc, opitiilaii,
poriigcrc. Vidcs pcriclitari fiatrem ?
mamini
ponige ma-

'"';
,,
,

-. - , ' num. Vides praeccptorem


ste. At enimdicis, nemo
praslio

est qiii
appctitum?
Paulo coinparari
assi-

-^,

. .
.' - ,
Mr, qiicat. siibito animi
Ncmiiicm propc ad Pauhira accederc, cgo quoque
falcor : vorumtamcn, Qui recipit, inquit, ysro-
elatio ,
siibile judicant.

,)/„„/, ,^

; , ,. , ouoi
phetam in ?wmine
pheta; accipiet.
sam admirabiles crant,
prophetce,

quod
mercedem pro-
Nura Pliibppcnscs ob cam rau-
Paiiliim adjuvaljaiit ?
^i ^ •

, -, ^•

inqiiara, ob cam causani, scd quoniam com-
miinicabant ei qiii evangebi prasdicationem siis-

«• eepcrat. Proplcrca
,

Pauhis lionorem proinrreba-


•, qiKiniani bacc patiebatur pro Cliristo. Qiialis

• [Lf§. xai
* [IxarMyojj
vel r.TLi -
mar^. Savil.,
Dun.Teiis J

probaiili' Ila-
leslo. El
oz^rutvo;.]
Iiilrrprcs awiniunicabitnt ei.... EJ. Bns. i.M-
,

JOVNNIS CHKYSOST. ARCIIIKP. CONSTANTINOP.

Pauliis,
i'St qui
dic.uio autcin
Ncc tantiiin,
ncmo csl.Quid
;11)
dum
cadcm
illiiin

cst
dico,qiialis PauUis?

,
vcl prope acccdat

in vinciilis crat, oi
., illo

coinmunica-
.....
temporc
::\-
nemo

crat. ^^~„
I^u-k,
jj
u.oi

,
v^,,
,
,'

),
.
^^^:^^ j
^^
[aovoi.

^,
-
,-
|
, , ,

...
. ,

. ,

bant, scd eliam a pnncipio: aiidi ver-


ciiira ips!iis , , , ' , »« ^ '

;, -
\
?''"'' """'^' P'^""""^• ^^^?- ^«"^='' ^° !-?'<•^^

'^ -
^'''^'"^],,,Scitisautemetvos,Pkilippenses,quodin^
'
principio efangelu nulla milii Ecclesia
mumcai'it
soli. .\c saiie omissis ctiani

])et uiolcstias pri'ccptoi•


iii

cendi laboicra, reprebcnsioncs, acciisalioncs, que-


ratione dati ct accepti, nisi vos

:
pcricidis,

vigilias, dicendi
multas lia-
com-

ac do-
«'/.
"-", ^i

.,^ ,.5;^ 4{


'
/ ,-
;

rclas
luibi
,

sua UUU1S piOCiirarc:


11
oblrectationes,
scxccutis sc bncuis cxnoncrc, cuni licciel

1
liuabus icbiis iutciclu.sus, ba'Sito

. 1

invidiam. Lcvia Lkc, dic

,,
neu qiiid
1
'.,.,...
•.
mihi animi
, atle.
ha;rco.
est:*
, .
,

,.
.,,
.^,^^,^^^
,

' „,„.,,, '


y,

i^,* ^.
^ g„
.,,«',,
,^^ 5|^~, 4',,^,,^

i^
<
^•
«

f
|^,;,^,^

/.
~

>
,
^„^^„
^

'-
/

;, .'
,- "^''^ ^^'^"^ ^^
Nam curu vos et admonere et cobortari cupio, ut "^"^ '^'''^
'^'^T""
' "^^' -""^^'^ ''^°'' "."•'"

sanctos Dei fuvcatis omniqiie opc jiivetis; tum C.

luetLio nc cui alia qiia;dam iiicidat suspicio, ,

niminim banc mibi orationem non -


vcstri sed il-

^^

, ,

loriim causa esse susceptam. Veriim scitote ba;c a


me uon illoriim , sed vestra ip.soriira causa «ii^i,
dici « •. ,
,

r, d ^ >
\' ?»
'"
'
/.
Li
(
' 1 ^jj_j^j
. . ;
idquc, uicntcm advei-tcrc vcntLS, vobis ra- ^„
11.
. -
.S1 insa; „ . , , ,^, , ~ <-, «

, , ,., , , ,
tioncs persuadebiint.^onaequale cst lucruni, qiiod
"^''^
vos reportalis atque illi nam vos quidem de-
',
"^ ^^^ "'^-

,
si

, -/ '/_
:

paulo post, ycbtis noli-

, • -
dcritis, ea dabitis, qua;

tis , abis
accipiti.s, pcrinagiia
le.signaturi et conccssuri cstis; at qiia;

sunt, longe , inqiinm, ma-


D

^, .
--
'. ,
jora. Amioii boc animo estis, accipcre vos , cum
" vcro hoc animo ~

,
datis ? Eaio nisi ^ ''j, ne
" estis '^ ^^'t^
detis ~ «

.
, \ t > < ^
^^^^ •

,
^
>

'
quidcra vebin tantiira

cipcrc sc magis
„ . -..
:

taciaiu. JVisi qiiis anlea sibi pcrsiiasent, ac-


.

qnam
.
abest, iit illis sermo-

darc, ingcns b.cn.m facere,


., .' .
^^ „

^^^^ ^"^
." r
^ . an
1
-^

>
~ /

/.
5

bcucGcio magis
det
det.
: si ila

ut alantur sancti
cniiu id mihi
aflici

putat, dare se beneficium accipienti, ne

,
nam
quam

nunc magnopcrc
afficere

nisi tu dcdcris, alius dabit.


; ille vero ne

cura; est,
^ ^^

, /, /
,
"''^"


;, ^
,
,
3
- •

,
:

,
,

QuamoL•.em qnod boc cst ut vos peccalis ,^


, -
: >
5^^ ^^^ 3^-^.^^ ^^^^5 j q^,^ jj; ^^ ^,^ ^^;,,,
vesliis lencm qiiamdam medicinam faciatis qui
, i , . ,.'. .
:

. ^,^ \ » ^/

,&
'
< \ ~ ,, .

,
, .-
vero banc dando ralionem tenet, niedic)-

'
'
j

, -
, , , ^ ^ ,
1 1 •. J

J
nam babcbit. JSon
1
cnim uaie, scd alacrem r- 1 > ,
r '

^>''^^°'' '<^^-' °"' 1^"^°''


dare, .sed scd gialias babcntcm accipien-

.' ' ,
2. Cor.9.7. ti> lioc est, eleemusynam faccre: ait enim, Non
CX trislitia, aut ex necessilate : hilarem enim
dalorem
niodo
diligit
f>

datrjactura
Deus.
_
_
det igitur,>
istud cst,
oiii
1

clcc-
boc^ «
),
r /^ c

.'
- ?\

»,
'
i-ij,

,
,.~.,

,
_„„„^,^,^.,,.^„„.

. ~ ,,
mo.syna. (Jiiaic
^1
si
• , .
,
vobis uoc cxploratum cst
,
, vos
1'
' '

--
csse qui qua;stiim facitis
quoque illud sit, majiis cliaiu
, non illos,

bicnim vobis acce-


cxploratura
'

. '''« '"' '^"^ ""'^<»«

,
• Hic ' b/i.oiCTiXvjzoy fiuaedam deficichant ,
quae ex «5). ^syaJwv. ^.;- SiipplemeuUim addUum
Coisliniano Cod. rcstUuta simt. [ Vidcliccl Edd. qiiofiiie inmarg. Savil., omisso lamen adj. ^=•/.]
,

. , .
; ..
' [,,
,
;
,
KPIST. AD IMIIIIPP.

-
1>. .
"" ilcrc. Naiii

tera splcndcscit aniiua

liira
illis

remiltitur pcccaUira
fonsioncs abulentur. Comiminicemiis
qiiidrm coipus
1.

: illis,

;
cum
aliliir

accipiunt
vobis vcro multac of-
; vol)i.s aii-

if;itiir
,
2 :>

iiiil-

ipsis

in labonbiis ac ccrtamiiiibus, ut in ruagnis qiio-


quc iUis [uxiniis aliquando comniimicciniis. Non
dcfiiciiint qui legcs sibi adoptaicnt, alqiie in co
niagis sc darc, qnaru accipere putarent. Tu Cliri-

stiim tibi adopla, tuasquc rcs in tiito cuUocabis.


is ct Paulo comiuiinicarc ? quid dico Paiilo, iibi

-
", 5 ' Cliiislus ipse est, qui accipit ?

' 7,|•
5. Utautem intcnigatis , me non aliorum
omnia
rc-

.
crcationi studcntcm scd veslra eausa lia;c

,
,

ct diccic ct faccre : si quis est cx pixfcctis Ecclc-

; ,6,
, , , sia•
,
qui vilam non iiiopcm agal nullaqiie rc egeat, Eloemosv-

,
"" f"'«n-

' ",\ ) ^- cliamsi sanctus sit , tamen nolo ei des: sed liiiic
... , , dcB ratio.

,, , ,
. . .

pncponc illuni qui eget ,


quamvis non adco admi-
,

•:?; ,
rabilciu. Qiiid ila? Qiioniam ipse ctiam Clirislus
hoc ita vult , idque illis vcrbis iBdkal : Ciim Luc. 1^.12.

,^
, ,
.
.
facis ccEiiam aut praiulium
cos tuos neque cognatos , sed debiles, claiidos
et ccecos : eos niuiirum ,
, iioli

qui tibi par pari lefeirc


vocare aini- '^•

4 ,,
/^ non possunt. Non cnim temcie suiit qiiilibet invi-

.
, ,

- tandi scd esuricntcs sed silientes, scd nudi, sed

)•
, ,

',
,'

peiTgrini , sed ii qiii ex di\utiis ad inopiam sunt
, , ^ rcdacti. Non cnim absolute dixit , Aluistis rae
Esiirientem, inquit
), - , scd addidit, Esuricnlcm : , •\.!. 25.

• , .- r,. me ^'idistis , et dedislis mihiinanducarc. Qiiod ''•

;. ,

si qiicmvis csurientciu nutrire opiis estjmulto
3
, ,

magis cura ad cibi nccessilatem viri sanctitas ac-

,
,)
, -
ccsiciit.

est ,
quod
Ergo
Diiplici
ct iii sanctiim
cnim nominc

quis sanctus quidcni fueiit


,
c.fficiiim justiira

ctin csiiriciilcm coufcr-


scd non

,
tiir. si ,

?
,

, /•
cgeat, nibil ei dato
D non boc Cbristiis pra;cepit
: non enim hoc lucrum est,
;
quiniiiio ne sanclus

) .;
, ,

,
^.
."
•/)
quidcm ille fiicrit

tamcn. Yides non turpis bicri causa baec a


essc dicta ,
,

sedvestia; utibtalis. Ale csiuientcm


qiii ciini abundct , accipit
me
,

, .
iit nc alas gcbenna; ignem : ille de tiiis rcbus

,,
)•)) fomcdcns, cam ctiara pailpiu qiue tilii iTlinqiiilin•

.
/-, , .sanclificat. Cogita, quoniodo vkliia Ilclijim aluc-

) rit , ac Don magis alucrit qiiam alta sit ; non ma-

. qiiam acccpcrit. Id minc ctiam



,
gis dcdcrit fit

/ /, -
, ,

ft mullo auiplius. ^n ciiim liydria faiinoe , aiit

; •
£aur/;v, lccylbiis olei

a;tcina hujusmodi
, scd qiiid

oiliciis
!" rcnlupbim
proposila mcrccs
, ct vita

cst.


\ .-
, Miscricordia Dci, alimcntiim spiritualc fias, fer-
mcntura mundiiiii. Vidua crat illa, urgebat famcs,

Aila ; ir.h TtXoiiTOj


Kiliioiscd px Cod. Coisiiniano rcsiituu
^,. Uxc deeraal in
.iiiiil, ci a
Kobilio lccla fcicrc [pI liabenlur iii .. Savil.]
,

2i2 S. JOANNIS CHRYSOST. ARCHIEP. CONSTANriNOP.

.
', '
cl nibil

filios

vit illuin

cium.
ub Iioc

liiim liabcrct,
,

>
horum impcdiiucnto
neqiic binc ctiam sc letardari siyit. ^Equa-

,
qua? misil diio inimita in gazophyla-
sccimi ipsa dixit
exspcclauda cst
non iacidisset in
I i[)se
:
illi

Qiix
cgct
famem
fuit

:
;

iiiilii

si qiiid
lialicbat

ulilitas

depulis-
vi-

j^,
I'
/;. ,
,
•/. ,
, ' '.
,;. ,
'
!
,

-

:

.•iet

lis :
banc siccitatcm
forsitan cl i|)sc in
, noii iisdcm prcmcictur
Dei oftcnsionpm incunit.
ma- '^

,
^" \,-\
)
'.
Nibil boiiim cogltavit. Yidcs qiiantum boni sit

adbibcrc simplicitatcm in bcncracicndo , ucc ni- ^,


' '/
, -
mis curiose in eum inquirere qui beheficiiim

,
sit ,
,

,
acceptiiriis ? Si omnia vobii.ssct nimia quadam
diligentia cxpcndcre,
se Iraxissenl, ncc fidcm babuisset. Ila et
multa illius auiimim divcr-
Abialiam

' .. , •
8

.' , ,. -
si curiosc agere voliiissct, angelos non suscepisscl.
Ficri cnim minime potest , Ceri inqiiam non po-

,
test, ut qiii tam tcniiein singulis quibuique rcbus
cxaminandis diligentiam adbibet , sancto bomini " ,

aliquando benigne faciat , omnium maxime


sed •
,

iucidit

dicani.
in
Yir pius non boc
impostores. Et quomodo istud ego
aflectat, iit pius videatur,
,

', , |,
npqup banc
fiitiirum vidcat

stor autem, quippe qui


sibi personam vult impnncrc, etiamsi
,

eximia; cujusdam pieiatisspecicm arlilicio ad dc-


prcbendendum dilllciUimo
iit despicatui babeatur
rem banc

pia; sc fert.
artis loco
:

Quamob-
inipo-
habet, C / . ,

lem fit , ut ille qiudcra ,


qui etiara iis qui non
videnlurpii^ beaigne lacit , in pios iucidat : qui
autem eos solos quaerit qiii pii cxistimantur , in-

cidat pcrsa-pe in impios. Obsecro igitur , omnia


in siinplicitatc faciamus. Esto enim,qui ad nos
accedit , sit iiupostor ; non tamen jiissus es hasc

l.uc. 6. 3o. cmiose sciutari : Omnia cnim ,


inqiiit , te pe-
Pi-ni•. 2.',.
igiiii tribue ; et, Qui trahunlur ad interituin ,

Uherare ne cesses : quamvls imilti eoiiim qiii

necantur , in crimiuibus deprebensi ea poena


inulctati fuerint j sed, Ne cesses , inquit. lia si-
uiilcs Deo , ita admirabiles eiimus, et immorlaba
bona conscqiicmur : quibus vitinam digni efficia-

inur, ctc.

* ', lisc prima loci pars lcgiliir in Gr.-ecis exemplaribiiu, xui / '^,
ex Evangelio Lucae
liir aulem ,
6, 30,
xxl h.irpiou-j j<r-;ivo//;vev
cxcerpla fuit.

, Quod
sic
sequi-
bodic
« ts,',/;.

Latina
Nobiliiis
iiilciprclalloiiP.
Ijic Viilgalam Laiin.im .sef|niliir iii
L\ F.PIiiT. ) ,. C\P. . IIOMII.. . 233

/
'. HOMILIA

;
,-, , .
II.

,. Cai>. . . S. Testis est mihi Deus , quomodo


VOS omnes cupiam in visceribus Jesu Chri-

'
sti. 9. Et Iwc oro , ut carilas Testrn adhuc

'
.
, ,
inagis ac inagis ahundet in scicntin
sensu : 10. «i prohetis potiora
ceriet sine nffensa in diem C/irisli ,11. re-
pleti fruclibiis justitice per Jesuin Christuni
in gloriam et laiidem Dei.
, iit
cl

silis sin-
omni

"/ '
, ,,
^.
.

--
,
1 .

tcstcm citat Dciim


idcirco qiiod siLi fidcs

, scd cx
non
affcctu id facit,
liaLcitiir ,

7
utqiie illis lioc sit pcisiiasissimiim. Nam qiioniam

., - ' dixerat, co.s sibi roramunicasse ne ob lianc

;,
,
: caii-

, ouy sam , id cst ob ea qua3 mittebant ,


putarcnt sc ab
,
ipso dosidciari, minime vero quod ipsi per sc

. ,'
, •(7 •
'
,-
,
araarcntiir

C/im//'. Quid boc


, idcirco
sibi
subjiinxit
vult? Idom ac
, visccrihus
si dixissct ,

,
sccundiim Quisliini

/.
oCx : quoniain fidclcs e.stis, qiio-

. */ niam amatis Cliristum


''
propter dilectionom qiia'

/
^

• ' ,,
sccundiira
nem , sed ,
ClirisUini est.
qiiod ardentius est
Neque
,
dixit
Yiscera
, Dilcctiii-

Cliiisti :

.,, •'..-
/• pciindc atque ita diceiet vi.sccia cjiis, qiii vcliiti

-
, ,

/ ,
pater vestcr effeclus est pcr eam cognationcm ,

,
qnae est secundiim Cbristum. Ha;c cnim cst, qiuc

, nobis dat visccra , visccra calenlia ct inflaraniata :

'£ F veris cnim scrvis suis viscera

)
, largitiir. In ilb's,

». .
,^^ inqiiit , vi.sccribus amo vos : ac si dicat , viscc-
ribus naturalibus , sed iis qiias ardentioia

siint , nirainim quie Cbristi sunt. Qtiomodo


, ,

) iiiquit, vos oinnes cupiain. Omncs dcsidcTO

,,
,

.,•
Ss, , qiioniam ct OJuncs tales estis. Modiim ergo dcsi-

.-
dorii non possiim conscqui oratione : cnim
, vcrbis cxprirai potcst : ideoque Deo cognoscendiiin
rclinqiio penctianti corda. Quod si illis asscntaic-
"Opa ).. niinimc Dcum testcm cuim

,. "
tiir citassct. id

'-
:
,

ouTbj , tiituni cst. Et hoc , inquit , oro , itt carilas

' ,-, .-

vcstra rnagis , ac tnngis abundet. Recte ; insa-

,.
.,." , ,-
"
, ,

,
/)?,
,

')•
' )
tiabile

cnm adco
bat. Qiii cniin
ita sibi

consistorc
cnim cst

rcspondeic vult,
patiatur
boniim hoc. Vide quomodo ,
aniaiTtnr. adliuc magis aniaii cnpic-
boc modo amat

:
iit

nulbis enim cst


,

in nullo anioris
cum qiicm amat

hiijiis
giadu
boni
\ •|^( niudiis. Idcirco Paiilus id scnipcr debcri vnlt :

xa\ ^'emini, inquit, quidquam debeatis nisi iit in-

! Vilial.im sriiom cx Coisliniano rcsiuiiiniiis, iil ximiis Nobilliim Iiitorpretcnn .«cqiicnlcs. qui arniralo

..
rli.im in .soqiidilibii.s ii'i;vil;ini Cudfni Codi<"C ii.si corre- r\riii|>lari \'iiticano iisns csl.

1G
,

a54
diligatis. Modiis ct
S. JOANNIS CIIRY50ST.
mcnsuia caiilatis cst ,, )-
VnCHIEP. CONSTANTINOP.

/,

,
iiccm

,
.
7Jom.i3. 8.
/
/.
,

nusquam consistcrc Ut caritas vestra , inquil,


adhuc niagis , nc magis ahundet. Attcnde vcr-
burum dispositioncni Ut adhuc magis inquit
:

,
,
,
3
' , -

, )
Tt

.
: , ;

nc ma^is ahundet in scientia et oinnt sensu. C,

-
,', ','. -
iiuivcrsc qiiamvis carilatcm acliniratnr, sed •

cam qux cxscienlia piOficiscitnr : id est , ut non ''

crga omnes camdcm cantatem adhibeatis : id xa\


Quid 3
onim mininic
scientia
caritatis cst

Adhibito judiciu
, scd insulsitatis.
coi^itata ra- ' ),
, ,

.
cst ? , ,

•/,- )
lione, dclcctu qiiodam ac scnsu. cniiu de- Sio;

sunl qui inconsulto ac tcmcrc ament : es qiio ,.


\ '' ' ,
,',
ctiam fit , ut hiijusmodi amicilia; panira roboris
, ' )>/-
babcant.

nioa
prohetis potiora

pcrindnm
, inciiiit ,
scientia
:

cnira est nc quis ab ha;icticorum


, inquit,e£
id est,

sed vestra ipsoniin causa haecdico


quK iitilia
omni
sunt.
sensii
Non

amo-
,

:
*

/.
• ; ,
,-
, ,
,
rc corrumpatiir. Hoc cnim totum siibindicat , , ,

-
diim
jicit :
ita loquitur.

mca ,
Yidcaulem qnomodo istud in-
inquit, causa isllia:c

nc spurium aliqiiod

5
dico , scd ,

,?
,, .
) . . ' , ,

•.,
Ut sinceri id cst

,

sitis , ,

dogma prstexlu

, •,
caritatis admittatis. Qiia?rcs ,

quoraodo igitur potest ciim \ ou-


nnm. alibi dixit

'
'
12. , ,

'^•
omnibus hominibiis pacem habete ? sane

Sfall/i
"9-
boc doccns, ila vobis amandumcsse, iit ex auii-
citia dammim
dexter scandalizat
reportctis
te ,
: nam
inquit,
Si ociihis tiius
erue eum , et -, --
projice ahs te Ul

,)^ . ,,;',-
sed ilhid faciendura esse

',

/.
: ,

iitii,quod quidcm ad Deum pertinet imecri ; , 0'j

qiiodvcro ad homincs, iiVieojjye/fSiT. Multis enini )).


Nam '
sacpe amicitiK noccnt.
inquit, attamen alius interea ofTcndilur.
Christi; id est, ut tunc rcperiamim puri, qnippe
etsi tibi nihil nocel,

diem /-,
g^f,_,^ ->|

., ,
qui ncraini scandalo fucrilis; repleti fructibus r
justitiw per Jesum Chrisliim in gloriam et
j^i^j,,

y ~
j.Vo,
^'^,-^^,^
1) •>,
•>. .
laudem Dei ;
auoqiie reclam habentes. JNec
' ^
.d est

.
,
una cum dogmat.bus

j
qiiomoaociimnue
?
sed confertam fructdjus""'
/
vtam
•, ...
^^'
,
^^^^^ &

....
,
5, ,
j.» >

"'
1, ,
^^
<i

- ? - i -
-
',
,

)..
rectam esse satis est, , „ '^ > > ' < ~
. , . . . •/-.
enim qiiasaam
/
,

justitia!; cst jnstitia, qua; non ,


^

,

o\i/ ,
secundum Cbristum cst , ut vila illa quae virtu-
-/ -

• . , -. •'•|
,
, ,
tem quoquomodo colit ; sed Per Jesum Christum
inquit, in gloriam et laudem Dei. Vidcs nie
non gloriam mcam curare, sed gloriam Dei ? Saepe aUC , " , Vva

) ,
-/;

autera cleemosynam justiliae nomineappcllat. Ne, ,

/_ -
inquit officiat vobis caritas, quominus cognosca-
,

,' ,

tis qua; in rcm vcstram sunt

inde damnum
nec quoniam hunc
vel illiim amas, propterea collabaris. Cupio qui-
dcmTeslram crcscere caritatcm , scd
feratis
adco, iit

opinione tos moTeri velim, sed ciim perpcndcritis,


;
;

nec qiiavis praecepta scmcl


./
•/;

'? •
^.

.
,

, , , ,
\•
'
;
'^4-

- ,

' Sic Coisliaian Edili vpro otXi-Ji h-it. [FiJelur Ifg. ajo-jr,To-j •/«/>. Dunieiis.]
,

,
, ,

. "4 --
.
\
'
i:iMST.

Ijjii
,VD PIUl.IPP. CVP.

iit mea
spiciic dixit,

scmini; scd,
I. IIOMIL.

i)r;c|)onatis, scd,

Nc cum
Velim
.
utruin qiKu dicimiis iccle scliabcant. Ncqiic disit,

Utprobelis. Neque pci-


isto vcl illo famiHaiilcr vcr-

caiilas vobis ad utilitatcni


35

pro-
ficiat; rainimc vero peiinde affecti sitis, ac si sensu
carcatis. Rcs cnim slultitiaj plcnissiraa cst, justi-

tiamopcraii aliam oli causara, (piaiii puipicr Clui-


stum et pcr ipsiim. Ei;cc nirsus illam loipicndi for-
mulam, Pcr ipsum. Num igitur iisus est Dco, tam-
qnam famido, qui inferiorem in opcrando lociim
tcncbat? Absit. Inqiiit igiliir, Non ut cgo laudcr,
ita loquutus siiin,.scd iit gldijTiccliii• Dciis. 12. Sci-
re.autem vos volojfratres, quia quce circa me
sitnt, magis ad profeclum venertiitt efangelii,

[' ,.,, ,,
EJxb?

' oCv jiuiu; -


- C
id.ita ut vincula mea manifesta fierent
Christo in oinniprcEtorio,el in ccctcris omnibus.
2. Yerisimile crat illos, ciim euin
esseaiidieoc.il, dolerc, putarcqiic olistiiictam esse
io vinr..i--
m

,, .. ;; "
viam Quid
'
. '', - -- pra-dicatioui.

suspicioncin tolbt, atque ita


me suntrnagisad profectum veneiunt evange-
igitui Tacil? Statim hanc
inqmuEaqiKe circa

lii. Estautem ethocamantis, siiasilb's res pateface -

,' re, iitpote quibiis curas sint. Qiiid ais? iii vinciilis

, Skto
,

^. , '
cs,

ipsum
quit,
impedilus es
progressiis
manifesta ficrcnt, quce
: ecquo igitur
facit? Ut
modo evangcbuni
vinciiln inea, in-
siint in Christo,

,'
D in omni prcetorio. Id non modo aliis silcntium
non imposuit, ncqiie tiraorem incussit, scd ctiam
boc i[)so fidentiores sunt facti. Quodsi illi, qui in
/- inediis pcricubs Ycrsantur, non sohira nihil damni

-,
' ' ^/,
,

tuleruut, scd etiam plus animi ac fidenti;e sumse-

,

. ,
ruiit: miilto magis vos fidatis oportel. Nam si illc

,
\ quidem, qiii vinctiis cst, id misenai loco liilissct

,, 3
, ; a>y.o-/6- ac taculsscl, consentaneum crat illos codciu modo

.'
.
,

, . - ),

-
afCei:

addit, qiiam
nunc vcro cumis qui
liiis ct fidcntiiis

si
agit, longe

viiictus non
vincula ad piOgrcssiim evaiigclii fiierunt ? Hoc,
inquit, gubcrnavit Dcus, ul nc lai.eicnl
est in vinculis, libe-

magis animiim
csscl. Scd quomodo

mea
illis

vin-

. , -
- ciila, qna; inCbiislo, quaa pcr Christum,
Tunc cuim boc iiominc rcgias appel-
Inomni

^,
). , ', - ,
privtoiio.
labanl.Neqiievciu sohim inqiiit, In pnetorio, seJ
Et plures e fra-

. Sii etiam, In univcrsa civitalc. \A.


Domino

' ')• tribiis in confidenles iii vinculis meis,

.
,

ahundanlius auderent sine tiinore verbum lo-

,
,

, / , ,).
,
;
iv qui. Ilis vcrbisoslcnditctaiUea fidcnleiillosegisse
ae liberc disseruissc, scd nunc miillo magls. Eigo^
si alii propter mca vincida
magisegojsi aliisfidentiaecausa
fidenter agunt,
siim, multo inagis
multo

, .
. miliiil>si. El pliires e fralribus iii Domiiw.
' ....
', , ,
205 '
. .. '

Quomara inagmim dictu ciat, mca iUis


la
animuin addidissc; propleiTa occnpans dixil .

IG.
...
2 56

Domino. Vidcs
«. JOANMS
ncccssitatc ctiam ipsi

magnilicc dc se loqiicudi, qiiaiu tamcn modeslia!


r.HKYSOST.

iiiiposita

.
</ ,; [
,
\ ?,
COSSTANTI\OP.

ci ' tuio/.iav

[^..
non obliviscalur ? Abundantius auderent , in-
qiiit, sine timore verbuin loqiii. Dum inquil,

Ahundantais,
coepiisc. 15. Quidain

el

nam
salis indicat,
quidem jtropter invidimn
contenlionem, quidam vero et propler ho-
^Oltintatem Chrislum prcedicant. Opcra;
illos jampiidcra

'.. /,
!73
, , - —

,
,

2-

]>rcliiim fiiorit cognoscere, qiiid lioc sit.

Ainndis dctincrctui• Pauliis, multi ex infidelibus


ciipicntcs acre

lum
iil
bcllum ab Impcratorc advcrsus
e\itare, ipsi quoqiie Cbrisliim prasdicabant,
Impcratoris ira vehcmentior licrct,
Cura

disseininan
in

il- .
,, ' ' , --. •

«\
,
- ,

cvangelium animadvertentis, et in Pauli capiit,

-

(,
quidqiiid ille fmoris concepissct, lecideret. Itaque
diuT agcndi rationcs ex TJnculis Pauli, tamqiiam
ex I.K..-U v^^»;«..,„r,i

addiderunt; alios vero in


duccndo ad pra;dicandum Chnstum
. aiiis enim
spem
illa raultum animi
pcrniciei uicoc <xJ

invilariint. C.
) .
, , .,)-, ,
'

'
o\jy

,

"
"/.

oii ;
Quidam quidein propter irn'idiam; id est, nieas

invidcntes gloriK ct piaclaris


ditum cupicnles, mecumque pugnantes, adjuvant
initiis, mcque pei-
6.!/
»)
. — ' ,-,
ac provebunt actiones measj vel ipsi quoqiie bo-
), , •
Itooojv -
noiis cupiditatc ducti, ac putantcs fore ut aliqiiid
de inca gloria dcccrpant. Qiiidam vero
pter bonamvoluntatem ;id
et pro-

• .
;)

,. ) ><7)
,-

--
-

. /
est, sine simulatione,
penitiisque ex animo. 1G.Qtiidam qiiidem ex

,• .'
contentione Christum annuntiant non sincere:
id cst, pure atquc intcgic, non propter rem D ^vi ,

-
ipsam^ sedcur? Existimantes pressuram
tare vinculis meis. Existimantcs enim ita mibi
majus periculum cicari,dolorcmdolorecumuIant.
crudelitaterul
rerncbant, conjectiiinqiie in
diabolicum impetuml vinctnin
carccicm,
siisci-

et adbuc
,., ) .,,,'"' ---
uividebant : aiigeic ipsius calamilates,
tioriqiiciiaobnoxiiim reddercciipiebant. Ac
disit, Existimantes; enim
vcbcmcn-

id iUisex scnten-
-ecte

' ,
, - ;

tia successit.

loreni
litabar. Ita interdum
Nam illiquidem bacrc putabant do-
mihi afferre; cgo vero evangelii proqrcssu
est,cum opus bonum non
-/.
,-, • ').
"
&
, -ztrj-o

-
ex bono proposilo fit ; nec modo nuUa Uli merces ,

est proposita, sed snpplicium raanet. Nam quo-


niam idco Cbiistura praedicabant, quod Christi
])ra;dicatorcm in majora pericula conjectum vel-
lcnt; non modo nullam capient mercedem, sed
eliam suppbcio enint obnoxii, ac poenas dabiint.
17. Quidam vero ex carilale, scientes quo
ni^m ;,j aejensionem
niam «„„ „7-
^^f.,„t;^„^^ evangelu •,
positus siim.
Quide.st,/« defensionemevangeliipositussum?
F

,
.,
,
; .,
^
.
, -
;
,

'. , ', ' •


.
,

'
,^
,

, „ ,

r
>\

>
,

,,,, -
-
-
Id est, boc praeslantes, ut ne mibi in rationibus
Dco reddendis valde laborandum
mibi subsidii ad dcfensioDera
sit,

affercntes.
et quiddam
Hoc cst,
'^")
, <)
«'' '^'

, ,
,
,,
IIV r.IMST. PHILIIM'. C U>. I. llO.illl.. II. 3:>7
<ru;i63eivov Sk, d Jiissus siini procdicaie ; raliones luihi rwldciuhe
!7). siint, ac doffiisio comparanda pro iin|)osito niilii

ufiicio: igitiir, ut mca defensio sit facilior, adjii-


nicnto iiiilii siint. Etcniin, si nnilii invcnti iiic-

riiit (|iii calcchcsim accciiciiiit ct cicdidcriiit,


facilis mihi dcfcnsio eiit. 18. Quid enim ? diim

omni modo per occasionem, sive pcr veri-


tatem Christiis tninunlialiir.
j)liiani :
si\-e

in illos vclicmenlor invecttis


>'idc viii [- csl, sod
lacliiin ijisiiin nanavll. Qiiid cniiu mca, in(|iiit, iii-

lcrcst, iitrum hoc an illo modo ? si nihilominus


sive occasione, sive veritate Christus intcrea an-
mintiatui• ? Non dixit, AununtiaUii•, fjtiasi legiiii
fcrcDS, scd |)i-imiiin cvcntuiuipsiim nanavit; dciu-

, ,
,',''' , , . ? •-
de, cliani

3. Rcni
si lcgcm lciens hoc
pteiea liaTcsibus aditiim patefecissct.
cnim ipsam,
disissel, uon pio-

,
si libet^ expendanuis , ct

" intelligciiuis profecto, etiani ad cum moiiiim

,'. , ^,
, si

' jjiiidicaro jiississet, qucraadmodum


,

&( ,
;

- illi pivTdi-

, -'
cabant ; non tamen hac ratione hxuesi locum dari,

. ,,
,;' ,",)', ) ;

/
/
-
-
-
^
Quomodo? Quoniam illi sanam quidem doctri-
nam pra-dirabant, piOpositiim veio ac mcns, qiia
id facicbant, coiTupta orat

prasdicata vaiiaictur.
non tamen ul duclrina
,

Sed ut eodem niodo pra;di-

,/ - -
magna

'
• caient, illis iniposita nccessitas erat. Qiia-
proptcr? Qiioniani, si abter pra?dicasseiit ac Pau-
- lus; si aliler dociiisscnt atqiic illc, profccto Impe-
',
. ,
,
ratoiis iram non auxissent : nunc tcio boc ipso,

/(- quod illius pra;dicationem dilalabant atquc cadcm

' ;
doccbant et similcs sibi atqiie

.

,
,
/- coraparabant
,

, Imperatorcm initaic
tanta disripulonim niultitudinc piOdciinte in con-
ille discipiilus

poliiciaiit

>
,. , ,-- ,


£
;
C specliim. Sed
bunc lociim reprebendens,
contrariam ratioucm scqmiti csscnt,
iiiipoiluniis qiiispiam
ita dicct :
et

Imo vcro
si
slolidiis

Paidiim
illi

,
.
, ',-

*
' )
la.'dere

abcgisscnt.
Vubiisscnt
auxisscnt, scd cos

illos spcclas.se, ut
: non cnira
jam cicdidcinnt
potiiis

Quid igitiir respondcbimus? lloc iimim


Pauhim
qui
fidcbiiiii niiiiicnim

prajscnllbiis pcriculis

, , , /, /.
/., circiiiiicingcrcnt, ut nc ilhim dimilti sinnciit; at-

qiic liac laliunc putabant majoicm sc duluicin

,, .
1) illi

.
,. /; ,'-
allaturos, atquc cvangclium cxstinctiiros
,
qiiam

,
''
si illos abegissenl. .Miter enim faciendo et Impe-
ratoiis irain scdasscnt, ct Paidiim exire ac lur-
siis piidicare sivisscnt; bocaiilcm iiiodo totam sc
rem cvcitcie cxlstimabant
- siisUilisscr.t.
,

Ncque vcio midti Luc penetrabant.


ciiui ipsiim de iiicdio

• Sic ex Cul.sllnlano el cx Noliilio rcslituimiis. Qua; tcm Chnstus annuntitliir. Qua; liabclur Tuui. III.
-. aiilem hic dicit Clirysusiomu.s, omninoconsonant cum pag. 300.
'' ils qiKc prolulit iu Uomllia in liunc Ejn&lolx ad Plii- *
[Fo/i. a^i/.iv. Sa\il.]
lipjCiisCi locuiD, S:i'c /ter occashnciH , s.vc per vcritu- l»
[ Foit. t.-mJljwvSavil.]
^ . ;
238 S. JOVNMS CHRYSOST. ARCmEP. COASTANTIKOP.
scd amari qnidam liomincs ct iniprobi. Dcindc,
Etinhoc, inqiiil, gaiideo , seil et gaudebo. ;
-
Qiiid lioc cst Sed etgaudebo ? Etiam si, inqiiit, xoci

/,
,

Nam
iiiagis ac magis id agant.

meas adjuvant , ct laborum qiios in bac re inipen-


vcl iiiviti aclioncs
-'; -. '-
duntjipsiquidcm pcenam, cgo veroqui eo nibil
confero, mcrcedem ferara. Estne quidquam dia- ' '
0/•,;5
,, / [),
/,
-
bulo scelcslius hoc agente
iis, qiiibiis siiscipere

concilict? A'ides quantis malis undique suospci- F


, ut evangelii susceptio
persuaseiit, siipplicium •
.
, '' «^ ; ,

fudiat? poenam islis et siippbcium ex ipsamet •

\
;-- \,

,
praedicatione et laboribus in ea susccptis fabrica- ,„, •

. /,
'
tiir. Ecqiiisabus iniiniciis atquc bostis, quidquid
ad illonim salutom faceret, sic disposuisset? In- ,

tcUigis nibil euin posse, qui adversus veritatem


bclbim gerit, sed potius seipsum vulnerare, quem-

/,-
"si ,


, . ), '

. ',,,
admodura qni adversus stimulura calciuat? 19. i

Scio eniin,m<{\n\,quiahocmihi proveniet ad


salutem per vestravi orationem et submini- ,
©,
slrationemSpiritus Jesu Christi.^uiu aishoL•
scclestius : ita ubique infrucluosis laboriJjus suos
DCC solum praemiorum com-
' --

,.
(ibruit ac dilaniat :

minime sedetiam siipplicio novit aW.a


]>otes esse sinit,
'
' '
obnoxios facere. enim solum pra;dicationem,

6 '
°
sed etiam ejiismodi jejunia ac virginitalem ipsis in- ;

juDgit, quae
vcrum etiain
modo
magnam
praemiis
calainilatem
sit illospriTatura,
iis, qui ipsam
- .
amplcxi fuerint, inveclura. ])e quibus ct alibi in-

,
.' •

/. 1\
,
I. Tiia. qu\t:Cauleiiatamhabentes suamconscientinm.
^-

; , / -
Quaraobicm bortor pro omnibus gratias agamiis ,
Sia Et ot

Deo ,
qiii nobis et labores leves fecit , etmercedes ,

;
Quas enimmerccdesapudnos conseqmin- ^

-
auxit.

.
tur, qui caste utuntur matrimonio, eas apud istos

^
ne illi

possiint
lunt,
quidem
; seJ qui
,
qui virginitatem scrvant
apud bircticos virginitatem
eamdem ac fornicatores pcenani subeiint.
Unde ? Quod nibil bono consilio ac proposito fa-
ciant, sed ut crcaturas Dci immensamque illius
sapientiam crimincntur. Igitur ne torpeamus ne-
, assequi
co-

,,
<^i

,,
'
<Joi Ou
;

'.
;

.
- •

gligentia : moderata nobis certamina Deus injun- ^ "^^

,
o^ "5>'>«
' ,

'; , ;- , ,
xit, nullius fcre laboris plcna. Nec tamcn propter-
)^.
, ,

ea dcspiciamus. Nam si hTretici inulilibus la- ;

boribus seipsos miscre afllictant ;


quae nobis
excusatio reliqua erit, si neque lanto minores, •

quibusque maxima est pioposita merces, .siibire »'

", .
voluerimus? Ecquod enira Christi pra;ceploriiin
grave? ecquodvalde molesUim est? Non potes in
virginitate degere? licet tibi
poles luis te rebus omnibus privare? licet
matrimonio jungi.
^^'''

£',;
, ,'
' '
, ^)
,

•>
niOiJ ; s'<^ Mss. Ediii vero "y.v /. -j-
.^.'.
') ,.
IN EPIST. 1) IMIILIIM". C.Vl'. i. IIO.UII.. II.

. 239

.
til)i ex, Lonis liiis altcri suppoJitaic : lcslra, in- 2. Cui. 8.

^,, qiiil, abundantia illorum inopiam '^•

, eyouaiv Nain isla (jiiidera \alde gravia vidcri possiiU ,


pc-
cuniaspro niliilo liabere, et corporcaciipiJitatcsu-
pcriorcia cssc; alia ul pi\Tcsles, millo suintii,
nulla viokiilia opus cst. Qiiam cnim tibi viui cffcras

opurlct, iit ne malcjicas nec crimiiiciis tciiicrc ? nc


(•aitciOiiim boiiis invidcasPneaiubitionc capiaris?
Tormciilis siibjici , ntc dc gradu dcjici ,
paticnlia
cstj iu i'xci'citationc pliilusoplnca sc ixmlincrc,
|>aticntia est ;
paiipcrtatem fcrre, ciim faiiie ac
biti liictari, paticutix cst. At ubi niliil lioium
piKstarc cogeris, scd licct tibi bonis tiiis, qua-
tcnus Cliristianum decct , iVucntcm , alienis non
invidcrc : qLiam adliibcas violentiain oporlct?
Ceitc invidia aliiinde non essistit, quamqiiod cx i,ivij,.i un-
pia;scntibus rcbus pendcmus imo vcro ncqiic ;
'*<^ onatur.

aliiuulc oiiinia niala. Nam si pccuniam cl gluriam

,', ,; [ ,.-
luuiidi liujus pro niliiloputcs, ncutiquam iis ((-
Ihis siippctiint iuvidebis.

xai 4. Sed quoniam istis inliias , ista admiraris ac

, ,,. ' '', rTji stiipcs : idcirco invidise, idciico inanis gloria:

) stimulis agitaris : ac dcnique omnia hiiic pioii-
) (•.iscimUir, ex. aduiiiatione, inquam, vita• pra;-

; Kai ! scntis rcriimque

illi, qucm
ad illam pertincntium. Invidcs
vidcs ditesccre? Al ille misericoidia po-
'.
., .
,/
/ -
tius aclaciymi.s digiuisest. Scd continiio cuin lisu

' ,,-
inquis : Egolaciymis digmis, illeprufecto. La-
ideo qiiod paupcr cs, scd

/, '
crymis digiuis ct tu,

quoniam lc ipsura miscrnm ducis. Eos enim, qui-


, busniliil mali adest, ac iamcn a;giO animo siint,

, lacrymis piOscquimiir, non qiiud raalc babcant^scd


, quod , ciim uiiniiuc inale lialicant , Labcrc sc pu-

, ;,
', ', ' quisa febre libcr uiarcat
( tant. Etcnim dic milii, si

,
,
,
.
,; ;
;
'
' ' -

valcDsquc dccurabat atqiie in Icctido ciicumfc-
ratLir

laboianlcs,
,

niliil inali

lacrymis dignus, quia


cis; minimc vcro
nunnc isle

nun
lacrymis dignior qiiam febri
quod
liabcns, habere se putct ?
fcbri laburct, scd

te ipsiim miserabilcra du-


projjlci' paiipertatcni;
Tu

nam
quod
qiiu(pic

paii-

- ])Cila5 ipsa vel bcatissiniiim lc faceict. Qiiid cst

. ,.- ,
, ,

;
quod invidcas
siibjccit?
divili?

ccnlis calcnis, veluli canis quispiamj suis pccu-

ilbgalii.s
quod scipsum phiribus
qiiod difliciliori scnituti ? qiiod scx-

cst? Advcnil vcsper, succc.s.sit


ciiris

nox

,. '-
; iiiis ,

buic vcro sulatii ac rcquictis tcnipiis iil tiimultiis,


, tiislitia;, moerorisj sollicitudinis tempiis. Incic()iiit

, aur}|V continuo ponipit laliunibus spobatiis



qnid ? sc.

6 cst qiiispiani? qui nidlum damnum liabct inajoic

. ,

.' , lunpicliir solliciUidiuc qiiam illc qiii


Naui illc

ccplo curaui dfpu.suit;


qiiidini scmcl pcididit, ac dulurc ac-
liic vcio pcrpcliio
passiis

.sccnm
esl.
,

24
illam gcrit. AJvcnit nux
ruiu, nostiaiiim calamitatum solatium,
S.

,
JOANNIS CHIIVSOST.

portus malonim
vulnenim
nostro-
AHCIIIKl'.

,3
CONSTVNTiXOP.

; ^' 3( xi
-
lucjii-aiuciitum.

siiiit , aiiiicis
Nam
quidcm
et illi qiii

ct cogiiatis ct
in luctii
f.imillaril)iis
aliqiio

/ •

acsa'|)C eliaui patribiiscuiisolationcinarroicntibus,


obtcmperarunt neque morcm
cliani illo ipso

vocali :
scrmonc ad iracundiam sunt pro-
niillus ciiiin a;stus est ,
qiii
f;esscriint

iit .iccrbitas
, scd
)

/,
/ -
icyucav.

»
doluris aniiiias nostras cnicict, somiio aiitcin rc-

^ ', ,
,
,, ' ,
, •>,

-
,

(|uicm indiccnte^ uc oculos quidciii cuntia attullere /


valuerunt. Qiicmadmodum igitur corpus valde

'. ' - '-

, .
asstuans et sub fervcatioribiis radiis fatiscons, di-

versorio quasi cnidam imiltis irrigiio funtibus , et

-
ex
mus
levi

: ita
aura solalium afferenti comincndaic solc-

, somno tradit aniraara nostram; vel

,.
' ,, , . /-
,

,
potius nequc neque somnus boc prsestat, sed
oinnia lixc a Deo profecta siint, qui miscram hii-

\'crum
,
,,
Divitiaruin mani gencris condilionem novit. noii nu-

.
stri miscricordia langimur; scd perinde, acnobis
ipsi inimici simus, tyiannidem naturali necessi- •

.
tate et solatio supeiiorem nobis comparaviraus .

EciU.Si.t vigllias inijuara, qiia;

tiariiiii

vide quanta
qiiicm hanc
somni iisum
cnim
sit
,
ex
inquit, curaaiifert
divitiis cxsistiint.

Dei piOvidenlia. Solatium


piOposito consilioquc commisit
clcctionis nostra;
somnum.

esse voluit;
Divi- F

ct re-
."Vc

. .
, ;.
; ;

;-
-

, .; ; .
SCQ natiiralis neccssitatis vmciilis aastnnxit

'
, ut
vel invili bencliciuin accipiamns : doruaire CLiim •

naturas est. Nos autem quasi nos ipsos valde ode- /;

" ,' ,
rimus, quaii nos, scd alienos bcllo perscqiia-
acvexemus, hac

.,,, ,-
iniir ipsa natiuali necessitate
nubis lyrannidcm iraposuimiis, '

niajoi-cin

qiix ex pcciiniis cst. Dies ilhixil ? atipic


illam

bic sibi mctiiit a sycopbantis. Nox successit ?

,,' .,
timet latroncs. laiminet mors ? non tantum & -
cx ipsa moitc doloris capit quam

./
, qiiod siia I!

in alioriim manus dcvenient. Pueridum babct?


lunc vcro lanto major cupiditas, ttinc sc paupe-

, , , ',
rcm putat. Non habet ? aegritudine conficiliii•.
Hnnc igitni• beatum judicas, ad qiicm niillo ex
loco afllucre potcst vohiptas? buic fliictibiis ja-
clatu invides cum tii in tranquillo portii paii-
, , •

,,, ;
,
,

jicrtate

feiTC, sed ca
inquain , conquicscas? Vere
mitas cst natura; luimanae, bona generose non
undc nobis bcne ost
ct lia'cinfii•-

contiimebis in-
) ;

^,
^ ,

^ott/)

cesscip. Atqiic luTC quidcm in boc miindo : veriira ^• •

ilbic aljiciimns , audi qiiid dicat dives illc

inniiraerabilium
dicis

rcntia.

iniuus,
: neqiic
Hic

/.«.('.2. latc laborct. Pulcr,


igitui-

audi quid
bonorum
cnim ego bona dixcrim

dirat
inqiiil,
doiuinus, ut qnidcin

innumcrabiliura Lononira do-


, ct

. ciijiis
, scd indific-

lei ncccssi-

, '.
tii

vuv

;
;

. ^. ^
'

&-
,

AD PlllMPP, CAP.

• .[,
IX EPIST. I. HOMll.. II. •^4 1

OMci.

^,
Ilapa tiv

;
iv

1>
Lazaritm, uC intingal exlremum
in aquam
qitoniam crucior
vcs islc

incmoi'al)ain
,

nihil coiuin

,
et refrigeret
iii

pcrpessus crat
hac
maloium,
. ;
liiiguaiii

ctsi
qii«c
Nam
digiti stii

omneiu vilam
inea/n
ctsi

supra com-
di-

sollicitiidinc et cura liber placiJis.sime cgeiat;


quamquam ,
quiJ dico, omnem \'itam cgcral?
unicuitt illud momentuni ; momcnliim cniiu cst
unicuni , inqiiit , omnis nostr.i viu , si cuui illu
iiiGuito Sicculo confeialur : ctsi igitur uinnia illi

c.\. seutentia fliixerant, nonne es Iiis ipsis veiLis


,

vel potius cs his ipsis rebus miserabilis est ? Annou


vino tua undiqtie mensa leduadabat? nunc vcro
nc gultam quidcm aqiia; in poteslale babes , cum
luaxiinc eges. paupciein illiim ulcciibus
dcfurmatum despiciebas? nuric vero postulas, ut
ipsuin possis aspicere, ac nemo permittit. Ad '-
les tuas jaccbat; nunc vcro in siuu Abralii• csl :

tu sub auiplis laquearibus cubabas; nunc vcro iu

,, ' ' ,. -

/
igne gehenna:.
5. .\udiaut

seJ inbiimani
hic divites, vel potius
uou enim idcirco ille
nou divitcs,
punicbatiir,

) / .-
• :

, quoDiam divcs
est. Licet enim
crat, sed

diviti ,
quoniaiu
diimiuodo misericoniia se
miserlii.s

/,
, & ,
. , , 5
; )/
, )' ?,

-
duci sinat, ciijusvis boni esse compotcm. Ac sane
ideo

E tcm,
lum,
neminem
iit
iste alium vidit,
hinc in raeiDoiiam ledicns faclonim suo-
intclligeret juste se bujusmodi poenis
quam illiiin cgcn-

afdci.

, \>- .An fortasse dcerant sexcenti alii paupcres jiisli ?

^';/ .,/).;
/. •
:^Jo
-
Scdqiii ad fores
diiin ijnubel,

boni sit pccuuiis non conCdcre. Nihil


ipsiiis

una enidieas ipsiim ac nos,


jaccbat, is illis se spectan-

illi
qiiaiitiim

paiipcr-

, ',
tas obfiiitad legnuni consequendum ; niliil buic

,.- ),'

3
divitix profuerunt ad vitandam gcliennam. Quu-
usque paiiperes? quousque mendici ? Xon cst, non
est pauper
pit :doii csl divcs qui
illc qui nihil habct, .sed (jui multa cu-

multa possidct, scd qui uiU-

,
,, ;"
\
;

-
-
lius cgct rci.

dcm terrarum orbem


Quid enim prodest
possidcre,
iiuncrsiini qui-
Dibilo vcro jii-


0J/ ciindius iis vivcrc qiii iiibil liabcnt ? Elccliuiies
"1 ipsa; ct vita: institiita siiiit, quiu divites ct paunc-

,
,. . ,

res faciuDl, uon pccuuiariim abundautia aiit ino-
pia. Vis tii, pauper, ditcscerc ? Si velis, bcet
; tibi : neiuo csl, qiii pruLibeat : conlcmne mundi
, peciinias, pro nihilo illas liabc , ut revcra uiliil
)> •
sunt, abjice divitiarum cupiditalciii, el facttis cs

. ,

»\ ' -
dives.
qiii
Qui
miuiuic
ditari

vull
uuu vult
iii paupcilatem
, hic cst qiii dilatiu•:

iiicidcic , is

, - incidit.

sanilatc
Naui ul
langiict
is

sequc
\crc .xgrotat, qui

affliclat, iion
ctiaiii in

)
, ille qiii

/. morbum nibilo difQcilius fcrl qiiam inlogram sa-


Tiov - uitatcm:ita ctiani paiipcr cst qui [)aiipcrtalcin
,

242
(cvn non
liis SC |
polcsl, .ilqiic
S. JOAANIS CHRYSOST. AKCHIEP. C0NSTAKT1K01>.

undique
oiunibus paiipcrem putatinon
qni paupertatcm facillime fcrcns, hilarius vivit
.ifflucntiliiis divi-

illc ;
;; ' ;
o\>y\
.•
;
[;
, };
Sii oOyt
6

/ 1 /;
qtiam divitcs : liic cuim longc ditior est. Dic

/
, ou

, -^ .^
),' , -

-, , , ,
cnira uiihi , cur panperlatcm tinics ? cur tre-
lais? nonnc propter famis pcriculura? nonne pro- •

' -
ptcr pcriciilum sitis el frigoiis? noiinc ob aliasliu-
jusmodi caiisas? At nemo, nemo, inquaui, est, qui ^
,.,' ;
; ^

-
£ic/i.2.ii. in

ftatih. G.
tantam inopiam rcdacliis
antiijiins
ditlit Deo,
generalwnes, et
sit.

et derelictus est ? ^>el qiiis speravit


in ipso, et confusiis est ? et rursus, Respicite
volatilia cwli,
Respicite enim
videte : ijuis cre-

serunt neqiie metunt


/' // .«
^ ' , .
,
;

neqiie congregant in Paier vester

/^^. '
liorrea, et aur/-iv;

-
C(EL•stis pascit illa.yemo nohis quemfiam •- o"'

tulcrit, qui cito fame aut frigore pericrit ""'v

,; ' / -
ergo : ,

paiipertalein timeas? Nihii habes quod rcspou- ,

dcas. Nam si necessaria tibi suppetiint, cur deni-

,'
';
qiic illam times? qtiod tibi adest iamulurum
inultitiidu? Id vero nihil aliud quam a do- '^^

' ;"';'.
est,
'
niiuis esse liberum,
titudo, quam curanim
quam perpetua qmdam
vacuitas et libertas. .\n
suppellectilem habes
bca-
'
"''^j

'^^^^
^^ "^' <"fo

;
.

-
ipiod vasa, lcctos,
/

ex.

, , , . ' --
argcnto fabicfacta ? Et quid pbis habet quam tii, ^^? i

qiiod ad fruendum pertinet, is cui ista siippe-

,>, )
tunt? INihil : usus enim idem est, sive ex. liac sive

CX illa materia constent.


tciTOii? Absit, ut id tibi
enim vulii])tas, esse qiii te
qiiod niultis
umqiiam eveniat:
metuant ac formidcnt
es

qiia;

?
^- ;
. / ,'
quud alios forniidas.'' At bcet foimidarc.
«.3.3. f^is enim
.
limere potestatem ? bonum fac,
/,.". ,
el hahehis laudem ex
contcnjnimiir, facile malis afficimur ? Qiiiuimo id
potissimum facit improbitas,

enim cum multi paupcres vilam agant sine mo-


At cnim dicis

paupcrtas. Et-
, Facile

• , •. -
, ', ' -
^o

lestia;

tiis,

ct
defuerunt principcs abundanles divi- ^ ^^'^
ac dynasta;, qui quovis facinoroso, latronc
sepulcroriim effossore detcrius multati disccs-
scrunt. Quod enim in te paupei-tas, id in illo di- "
, -
' "*'

vitiae faciunt. Nam qui malefacere volunt , ut tibi H-'^°^ "


"""'

,
^,
',' -
CX contemtu, ita diviti ex invidia ct bvoic malefa- ^^ ^o •

tiiint magis inyidi quam malcfici hi cniin


; atqiie :

"'^* ',,
',
validiore impctu ad malcfaciendum impelluntur.
Etenim qui invidet, omneni animi vim ct faculta-
. , 3 ', ;

,.' ' ;
tcm in agendo adhibet:at qiii contemnit sacpe

,
,
,

ctiam illius quem conlemnit miserelur


; atquc Loc
°"

ipsuin causa illi paupercm, inqiiam,


sabitis fuit, ''-*' '''^'' '^'' ^'^-'/ '^^

csse, uihil habere virium. Ita enim adversus cuni "'"^^ °

qui pauperi imminct,diceresoliti suraus: Magniiiu -


• {Leg. '/ £jt'v 5J -. Dunieus.l
,

. aun-,

,
.
r,

, ,-
EPIST.

/; ,
PIHUIM'. C.VP.

vcro
. HOMIK. 111.

qiiiililara cffcccris, si liiinc sustiilciis, si

pcrein unuui inlcifcciiis: en quanta et qiiara aiu-


24^
pau-

uev
7).'/,
.
,


,
tyiiv •
o/J.a

^^,
' '.- pla conscqueris [)ra.'mia
illius

insurgit
cffcccrit,

ram, sed
, ut non anle dcsinat
:

chiL•cnuls. At adveisus divilcs invidia ila

suumquc vcneuum evonincrit.Vidcs


in paupcrlate aut diviliis silain
in nostro arbitrio ?
nanius, doceamusque pbiluSupliari. Si
alque Lis vciLis fiiiOiem

Hanc
quam

esse
qiiod vult

boni
igitiir
iion

nalu-
compo-
bajc L•enc
se L•aL•uet, neqiie divitiae nos cxcliidcrc a regno
])oterunt, nec quidquara nobis adiniet paiipeitas ;

scd a-quo ipsaui fcrcmus animo, iiulbim cx ea


detrimcntum aut ad futura bona consequenda,
aut in liac vita reportantes ; sed et his friicmur ct
ca;lestibus illis potieiuur bonis : quibus utiuam
digni eiBciamur, ctc.

£v . /),
'.

Oica C Cap.1. . 18. Et


FIOMILIA

in hoc gauiJeo,sed et gaudeho.


III.

OTi

, /,-
,
[xoi

'-
19. Scioenim quia hoc mihi proi'eniet ad
salutem per vestram orationem, et siibmi-
nislnilionem Sptritus Jesu Christi, 20. se-
cundiim exspeclalionem et speni meam,qitia
~(| ~«pf

. , ,

, ,
in nitllo confundar, sed in omiii fiducia
sicut semper, et nunc magni/icabitur Chri-
stiis in corpore vieo, sive per vitam, sive pcv

.',
'
",
/,
,
/,
:\-
-
D
mortem.

quod
non
. Magnam
in
inimicitia!,

non pcricida, non


et philosophicam animani
bac vita molcste accidat
non accusationcs,
Nam
, Lxdere
noii cabimniaj
iiiliil

[lutest:

perindc alque
,

> ^, .
insidias.

.
,

Toiaur/) / ,

-
si in excelsum quoddain montis cacumen
ccperil, nihil ad illam ex iis quoe de infcriorc
sc re-

. ' . ),
loco de toira jaciunlnr, pcrvcnire polest. Tab's
erat Paidi anima : quovis fa.stigio alliorcm lo-
;), cnm prehcnderat, locum pliilosopbia; spiriliialis,

, vcra; pliilo-sopbia;. Nam ca in qiiibus ctbnici ver-

/ '\
, •
»/ , ,
- ;
santur, verba tantum sunt et
riim dc his niinc scrnio non est
rcbus vciba facimus. Bcatus
sibi advcrsantem babcbat,
pucrorum lusus. Vc-

illc ct
; scd dc Pauli
ImpcialoiTm
et alios pi-oeterca ini-
,
micos, qui variis ct accrbissima; calurania' ])lcnis

' /. ..
, \ ; ;/ !--
modis ipsura vcxabant
proptcrca non doleo ncqiie aninio concido
F cliam gaudco,
((uit,

lioc
et gaudcbo
scd scmpcr dc his gaudcljo. Scio
mihi profcniel ad salulcm
: ct qiiid

:
ait ?

non ad tcm|)us, in-


Non modo
,

enim quia
fiilurara.
scd

Et
,

S. JO.VAMS CllllYSOST. ARCHIEP. CONSTANTlNOP.

,
qiiomodo non pmvcniat,
zeliis advcisiiin uic

vaill? Per vestratn orationem,


ministrationem Spiritus Jesu Christi secitn- .
dum
luijiis
exspectalionem et
luimilitatcm
susccptus piajJicatiuiifm ju-

: in
spemmeam.Wachcau
ccrtationil)US
cl iniinicitia; ct

inquit, et «lii-j,,

Liboiabat,
^,
"
-.

^,

;^,
. •.
'; ,'.
,•
imuiincrabilia dant ipsius Ijciiofai-ta ,
jamjam([iic

. /, /, - 3
coronani ipsam tencbat
qiiid

bus ad
majus
liuiic
dici potcst ? ac tamcii
;

luodiim sciibit, Per vcstiam oratio-


Paulus cnim eiat
Philippcnsi-
: nam

.
/^^, ,
,
, '/ . .,
/ ^Av

,
;

', '
,.
iicin possiim saliilciii conscipii : illc, inquam ,
ciii

' )-- '


scxcciita beucfacta salulcra coraparaban'. El suh- , ,

minislrationem, inquit, Spirilus Jesu Christi.


Id cst, si ])cr 058 picccs dignalus fiiero gra-

, • •
,

2. Tim. 4
tia. Vox enim
gnillcat, Si siibministretur,

tribulum fuciit

eripiar.
ista,

berer^et e-\.pra;scnlipcviculu pcrindeatque


De primo enim
Subminislralionem,

ad salulem ;
si

di.\it,
mibi plus
id cst, ad hoc

In prima
liuc si-

.spiritiis

e.t
ut li-

pri-

mea
• ' ',
:,
,
),
. 6

/
,.
, •

-
.
,'" , ,,
dcfensione ncino mihi adfuit non
16.

putelur: Domimis autem mihi


:

tidstitit, et
illis iin-

con-
\if<jn,
"
furlavit ine. lloc igitur el nuiic plpL•etice pra;- /_, -
-
dicit : Per vestram orationem et subministra- ,
) ,

tiunein Spirilus Jesu Chrtsti secundum ex-


/-,
spectalionem et spem meam. Ita eiiiiu, inquil, C
, , - ' ^,:,

rsal.32.
32.
spero.
cibiis, quae

aflciamus
tiilciit,

sam :

sericordia tua,
modum
Nam

;
ut ita

pro nubis fiindunlur, ut nihil

qucuiadiuudiim pioplicta inquit, Fiat mi-

speravimus in
Domine, super
totiini

vide qiioinudo cxponat quid ipse at-


niminim spem omiiiuia bonunim cau-
committamus pre-

te ; ul el alibi
nos, queinad-
ahus,
ipsi


/.
, ,, /;
, ,/.,

\ '
' ,. !-/
' -
,-
-
•/_.
-
, /'
,

;,
Respicite in anliquas generaliones , el videte ; ;

' •
E,cU.2.lI
speravil in Domiiio confusus
qiiis et

7 est ? •
, ,

''

'
Et rursus beatushicait, 5/^w flziiera co/i/iire- D
Itom. 5. 5
dil.Secundtim exspectationem., inquh,
meain, quia
li .'ipes ; .spcrarc
confiindar. Haec
nusqiiara sc confiisum
et

est Paii-

iii.
spem

Vi-

,
.
, , . , --
,

;,
dcs qiianlum valcat spcrare 111 Deo? Qiiidquid,
inqiiit, evcniat, non Cunfundar : id est, hi me non .\
speraL•uDt. Sed in omni Jiducia sicut semper,
. ,

',
el niinc ma^nificahitur Ch?islus iji corpore


/'
; ,.
ineo. Spcrakiiit illi dolo suo vchiti laquco qiio-

,
dani lioc se cniccie posse , iit Paiihim quidcin e
mcdio lollercnt ,
pia;dicatioiicm vcro exstingue- •

rent, dolo nempc siio praevalcate. Id igiUir niinc

,, /)
'
fiitiinim uegat : nunc, inqiiit, moriar Sed "*"» ^^ ,"^'1 "^' ,

,
;

,
,.
sicut semper, et nunc magtiificabitur Chrislus • -irZ-.o

in corpore meo. Quoniodo ? S.rpe in ncricula


' -
2. Cor. 1.
9•
iiicidi, in

ipsi
quibiis de nobis
despcialjamns
responsum morlishahiiimus ;w
; Ipsi cnim
modo
iii
alii,

nobismetipsis
laiiicii
scd nos

cnini .
>"' ^

,
j
!
,

,
,

,

•/;-

,

,. .
oii
. ,' |
•/ '
, .. -
EPIST.

Sk,
|
,^',
-
--
6'
F
C\P. .

lnis iios
IIOMIL.

cripuil Dcu.s. Ita


tur in corporc nico. Vcriim nc quis
ac dical
liir !' Probc,
: Qiiid
in([uit,
si
cl niinc

tu obiciis, non iiiagnifirabi-


novi ; atquc idco nun dixi,
niagniflc.iLi-

ila cogilol,
C»45

per solain vilam magnificari Dominum, scd ad-


8 didictiam, Permortem. Scd intcrca, inquit, Per
vitam ; non cniin me tollent : qiiod .si tollaiit,

niliiloinimis ita ctiara magiiilirablliir Clirislii.s.

Qiiomudo ;* Pcr vitaiu quidcm, quoniam rac cri-


jmit j
pcr raortcm vcro, quoniam ncqiic raors, ut
illum ncgaicm, milii persiiasit. Quoniara illc tan-
tiim milii alarrit.itis larglliis fst , iiiC([uc morle

,
snporiorcra fecit : ibi quidem, quoniam rae a pc-

riculis liberavit ; hic vcio, quoniara me a njor-

,
tis lyrannide metuere non sivit. Ita per vitara

'
' . ,? V
et mortein magniricabitur.
2. II;l'c vero dicit, nun quod mortcm essct obi-

"
. , -
turus sed ne inorlem obierit L•umana

,
, , illi , iibi ,

^, ', /
,

,/, '-

'
3 qiucdam patiantur. Etcnim nc pularent tamqiiaiu

diiic affpcissct
ha;c dixisse,

tioncm; talibus propc vcrbis usus


; vidc
quod magna illos rcgritu-
quomodo adhibeat consola-

,
• : llax aulciii
loquor, inquit, non quasi mibi moriendura sit.

,
,. ;"/ • Proptcrca
confidens scio , quia
ct in progressii illa adjmigit
manebo el
,

permaricbo
Et koc

-
,

omnibus vobis. IUiid autcm,

, ./
, confuii-
dar, nuUam mihi ignominiam, ma-

.
, r, •
id est, scd
Pauli
gnum lucrum mors. Quaie? Immortalis

,
' /;
,
afierct 5,^^"j'^""g.

minime quam

.
, qiiidcni siira , scd clarior cro si iucia-

- , ), , ,
immurtabs etiam
imraortabs luortcm contcmnat
esscin : non cuim par laus
ac si inoitalis.
cst

.- /; ,,
• si ,

Quaiuobrem elsi moiiendiim nunc mibi csset;


•/_. '' nullum hinc subircm dcdeciis, veiumtamen non
C moriar. In nullo confundar ; neque si vivam

,,-/ • ' /«•


, ,

— -
& •

,
, neque si moriar :

sivevivendiim, sive moriendumsit. Pulchie


utriiraqiie cnira gciicrosc frraiu,

Sed omni,
: Hoc

./ ,• ,
Chrislian.x anima; est. in m(\\.\\l,fidu-
• •
cia. Vides qiioraodo non confundar ? Nam si

qiiidein inortis tlnior mpam iiiibi adciuissel fidii-


" t-zjv --, ciam, pudcndiim saiic fuisset mori ; luiiic vcro ,

, , ,) .-/ ,- •,.
•/)

-
cum
fecto in ca
non
tioncm
illa impendens mc
dcdccus
cunfiiiidar; pra:dico cnitu cvangclii
csset.

sive moriar, cx morlc non cunfundar;


nihil lcnuit, nulliim pio-
Scd sivc vivani, ox vila

pridica-
non

.
, :


enim Cucrccl mc timorj caindcm fidcntiam alqiic

),( - •,-
, animi libertatera pra; ine feio. Nequc enim ,
qiioil

,/_ •
vincidoriini mcntionoiii
lctis.

ca;tcris
TanlDriim niibi

ctiam aniiuum addidcnnt,


fcci,

bonorum
icrn istaiii liiipcni pii-

caii.sa fiicriint

(|iio c(iiiii(lant_
, iit

- SicCoislin. reclc. Edilis; xKtiiT^uy:. [ Marg. Sav. €. Recic]


,

a4o S. JOAMNIS CHKYSOST. MICIIIEP. CONSTAIVTIKOP.

Non cniin vinctiira cssc pro Clirislo , scd vinciilo- SiStojiv . ^/,. "
-
riira ractu prodcro quidjiiam eoriim qiiK Cliristi
/ ^,', ,•', -\

[^ .-
sunt, iil tur|iccst : qiiamdiu vero istud miniincacci-
animuin Non qiio-
dcl, lidcatiorcm
niam sjepe ex
vinciila faciiint.

periculis cv^si (atque inde est, cur


nou
KopivOiojv
'\(.

5,
[, "/_

-
advcrsus infidcles gloricr) si qiiid ejiismodi

,'
;

accidat ,
jaiii vos ignominia nolari cxistimctis : •

/fom. 1.16.
nam ct boc
bct, qiiara illiid.

hanc rera pertractet


ctiaiu noii niimis vobis

qiieinadmodiim crga Romanos,


Vidc, quoiuodo sub pcisona sua
: qiiod et
fidcntia;

sa;pe aliLi facit


eniin erii- F
prx-

,
,
.'
,,
\ .
, [/.

,
-^.

!/

^, ,-
>'-
, .
''
^'"'^'^hesco evangelium; ut crga CuriiuliiDS , Jliec
.-.
autem transfiguravi in me , et
per vitam , sive per mvrtem. Non
ignorans dicit noverat cnim ininime tunc sibi
lioc
Sive
veliiti ^

1
, '
,
'

.
'

" "
raoriendiim csse, sed in scqiicntl tcmpore, sed
tamen jam ipsornm animampivTparat 21. Milii
enim inqiiit , vivere Christus et mori lucrum.
TVam ct morieiido , inquit ,
,

non moriai•, vitam


:

.
. , ;
. ,

, \

(5, \,

babcns in mcipso. Tunc me sustiilissent, si per

; ' -
"^

metuin cx aniraa inca iidem estiirbarc


poliiisscnt
-
;; , .,
:
; ;

qiiamdiu vero Cbristus meciim fuerit, etiam


mors ingrucrit, vivam. Atque in hacetiam vita
si

, /
-
, ; ; ;

non boc mibi vivcre est, scd Christus. Quod si ; , ; ;

Gnl. 2. 20. (Jmn bic vivo, non boc mihi : Qiiod vero
nunc , inquit, iK carne vivo, in fide invo : boc
^
et ibi dico autem jam non ego , vivit

/

:

,
vero in me Talem oportet Clirislianum
Christiis.

., ,' •

, ,.
csso. Non vivo, inquit comnninem vitam. Quo- ,
,

,, , . ,
modo igitiir vivis, bcalc Paiile? non solem aspi- ,

cis? non coramiinem aercm respirando ducis? non


iisdem atque omncs aliinentis nutrins? non ter- ,

rara, quemadmodum nos facimus, calcas? non C

Gn/. 6. 14.
sorani cges?
dicis ,

sibi vulti iste

oslentatiouis.
i\'on
non vesliiim, non calceonim? Quid
i)iVo? quomodo non vivis? Qiiid
vcrborum tumor
Etcnim nisi res
? Non
ipsa;
sunt hasc
testimo-
,
, •• ,
T/|V
;,\- •

, , . .,
niiim darcnt , mcrito illa qiiispiam liimori ac va- . ()

, . ., -
nitati adsciiberel : nunc vcro cum rcs ipsa; tcsti- ,

mouium dent, qiiara ostentationis speeiem babe-


bunt ? Discamus igitur quomodo non vivat
et alibi dicit, Ego crucifixus sum mundo
nam
el
:

D , viv ' -

," ,
,

mihi mundtis. Quomodo igitur dicit Non jam , ^,


quomodo rursus, Mihi vivere

,.

ego vivo, et
^'"',^"'"'
quxuam.
Christus,' audiatis. Vila; noraen multiplcx
^.
est,
, .
), ;
dilecti : id est multa significat, ut mortis ctiam ;

nomen. Est vita ba;c corporis; cst etiara vita qiia;- ;

dam pcccati ,
quemadmodum Pauliis alibi dicit, ; ;

" ( Vjv ojos £v T^


ia Gr.ieca scrie qtiidpiam clesideratur,
Cojjj .
quod
Posl
sic expri-
lia:c fiituntm esl ? Manuscripti iioslri
^ [ Leg. «$ ouy oj •^5 \ ]
niliil Iiabciit.

niil Nobilins :... mihi i'ii'cre : f/md in idtejv Sivculo


, :

EPIST. AD PIIILIPP. .. HO.MIL.

, ' ,,
I. III. 2/(7

, • /ouSi ;. ,

Si ,
Si enimmorlui
vivemus in
sumus peccatOf quomodo adliuc Hom
illo ? Est igitiir viverc peccati vi-
. 6. j.

, [ ;, , -
,
tani : atlcndite, obsccio, diligcnlci•, nc fiustra
laborciuiis : cst \ila atcnia ct immorlalis, qua;
8 etiam ca;lcstis cst Noslra cnim, iuquit, co/icer-

,
: p/„7i/>;>. 3.

' satio iii ccelis est. Et etiam vita coipons, dc qiia


*"•

•'. ,-' svj•


, ) ;

[4,

;
).
dicit,

mus. Non
Per

vcrc, scd camqua; pcccatorum


F omncs homincs. Et merito quidem
qiii pia-sentis

hanc vivit? quid ad altcram


i/>siim 'vivinms

igitui•

vita; ciipidiis
, et

ncgat natiiralera sc vitam vi-


movenuir,

est, qiiain

non est
iicgat.

,
et stt- .717.17.18.

vivmit

qiiomodo
quomudo
Nain

, ." -
fcstinat

^
,

•/) •/;' •
lianc vivit? qiii moi Ifm contemnit, ([uoniudo lianc

.
), ^, mundo
-/ " •
vivit';'

[liscit,
qui
quomodo hanc
niliil cx iis qiiai

'? Nam
in siiiit

queniadraodiim
concu-

,
' ,
. ', - 2,^
qui cx adamantc conslat
jicrciitialiir,

Pauhis : i'ifo
qiiidqiiam coramovcbitur
autem , inquit,
, ne si

nonjam
luillics

You might also like