Professional Documents
Culture Documents
Files 44 1
Files 44 1
ე კ ო ნ ო მ ე ტ რ ი კ ა
2012
ნიკოლოზ ოსტაპენკო
არაწრფივი რეგრესიის მოდელები
15
საქონლის რაოდენობა
10
Y
Y=+X+. X
5
0
0 4 8 12
შემოსავალი
კობი–დუგლასის საწარმოო
ფუნქცია
ბევრი ეკონომიკური პროცესი არ წარმოადგენს წრფივ
შინაარსობრივად. მათი წრფივად მოდელირება არ იძლევა
სასურველ შედეგებს.
Y AK L
Y – გამოშვების მოცულობა; K, L – დანახარჯები
შრომაზე და კაპიტალზე; , – მოდელის
პარამეტრები.
ეკონომიკური ზრდის ანალიზი
თეორიული წანამძღვრის ანალიზი:
– ნაზრდი დაგროვებული პოტენციალის პროპორციულია
წანამძღვრის ფორმალიზაცია:
dY
dY Y ln Y t
Y
ინტერპრეტაცია და ანალიზი: რეგრესიის
კოეფიციენტი წლიურ ზრდის ტემპს.
კლასიკური არაწრფივი რეგრესიის
მოდელები
( X i , Yi ) i 1,..., N
არაწრფივი რეგრესიის მოდელები
შეიძლება დავადგინოთ
რეგრესიული ფუნქციის სახე.
2
0
0 5 10 15 20
არაწრფივი რეგრესიის მოდელები
8
4
Y
0
0 5 10 15 20
წრფივი Y=+X+.
წრფივი ფორმა
Yi X i i
რეგრესის კოეფიციენტის ინტერპრეტაცია
dY Y
დამოუკიდებელი ფაქტორის ზღვრული ეფექტი Y X
dX X
Y a bX
Y
b X 1 b Y a Y b X a Y ( X 0)
X
– რეგრესის კოეფიციენტი b ამხსნელი ცვლადის ერთი ერთეული
ცვლილება რამდენად ცვლის დამოკიდებულ ცვლადს. რეგრესიის
წრფის დახრის კუთხე.
–რეგრესიის კოეფიციენტი a – დამოკიდებული ცვლადის საშუალო
მნიშვნელობა, როცა ამხსნელი ცვლადი ნულის ტოლია.
წრფივიფუნქციადროისმიმართ Yi a bti
– რეგრესის კოეფიციენტის ინტერპრეტაციაა დამოკიდებული
ცვლადის ნაზრდი
ელესტიურობის მოდელირება
მათემატიკური კავშირი სმიუხედავად
Y და X შორის ელასტიკურობა ტოლია:
dY / Y dY / dX Y / Y Y X
L
dX / X Y/X X / X X Y
მაგალითი
ენგელის მრუდი: Y X
სადაც Y – მოთხოვნა საქონელზე, X –
შემოსავალი. გვაქვს:
dY / dX X 1
ელასტიკურობა = 1
,
Y/X X
მაგალოითადY 0,01X მოდელისათვის მოთხოვნის ელასტიკურობა
0, 3
X
L f ( X )
Y
არაწრფივი რეგრესიის მოდელები
120
100
80
Y
60
40
20
0 5 10 15
კვადრატული Y X X 2
არაწრფივი რეგრესიის მოდელები
4
2
Y
0
0 5 10 15
მაჩვენებლიანი Y X
არაწრფივი რეგრესიის მოდელები
80
60
40
Y
20
-20
0 5 10 15
X
ხარისხოვანი Y e
არაწრფივი რეგრესიის მოდელები
0.4
0.3
0.2
Y
0.1
0.0
0 5 10 15
ჰიპერბოლური Y
X
არაწრფივი რეგრესიის მოდელები
14
12
10
8
Y
2
0 5 10 15
X და Y დამოუკიდებელია
არაწრფივი რეგრესიის მოდელები
დასახელება განტოლება ცვლადების პარამეტრების
მიხედვით მიხედვით
მაჩვენებლიანი
y x u არაწრფივი არაწრფივი
ln Yi ln X i i
რეგრესიის კოეფიციენტის ინტერპრეტაცია – დამოკიდებული
ცვლადის ელესტიკურობა დამოუკიდებელი ცვალდის მიმართ
dY dX dY / Y
Y
X
dX / X
ლოგარითმული მოდელის გამოყენება მიზანშეწონილია იქ სადაც
მოსალოდნელია რომ ელასტიკურობა მუდმივი იქნება.
დახრიც კუთხე(ზრდის სიჩქარე)
dY Y
dX X
დახრიც კუთხე იცვლება დაკვირვებების რიგის ცვლილებასთან
ერთად
ლოგარითმულო მოდელების გრაფიკები
1
0 1
0
0 X
ნახევრად ლოგარითმული
მოდელები
y x
Y y ln x
>0
<0
0 X
ლოგარითმული-წრფივი ფორმა
ln Yi X i i
რეგრესიის კოეფიციენტის ინტერპრეტაცია :
dY dY dX 1 dY
Y
dX
100% 100%
YdX Y
კოეფიციენტი გვიჩვენებს რამდენი პროცენტით იცვლება
Y, X–ის ერთი ერთეულით ცვლილებისას.
ინტერპრეტაციის დროს კოეფიციენტი უნდა
გავამრავლოთ100–ზე.
ელასტიკურობა იზრდებაY–ის ზრდასთან ერთად:
dY dY X YX
L X
YdX dX Y Y
ეს გარემოება მიგვითითებს მსგავ შემთხვევებში წრფივი–
ლოგარითმული ფორმა გამოვიყენოთ. კერძოდ, როცა
გვაქვს ზრდადი სიჩქარით ზრდის შემთხვევები.
ლოგარითმული–წრფივი ფორმის გრაფიკი
y x
Y ln y ln ln x
0 X
ლოგარითმული-წრფივიფორმადროისმიმართ
ln Yi ti i
t
განტოლების ფორმა: Y e e i e i
i
ინტერპრეტაცია: dY
t
Y
კოეფიციენტი დრის ცვალსთან ერთად გამოსახავს
ზრდის სიჩქარეს. ის გვიქცენებს რამდენი პროცენტით(თუ
მას 100–ზე გავამრავლებთ) იზრდება Y ყოველწლიურად.
y x x 2 u - x x1 , x 2 x2 y x1 x2 u
y
u
- t
1 y t u
x x
ln y z , 1 ln ,
y ux
ln y ln x ln ln u z 1 1x u1
1 ln , u1 ln u
y x u ln y z , 1 ln ,
ln y ln ln x ln u z 1 t u1
t ln x, u1 ln u
y e x u ln y x ln u ln y z, u1 ln u z x u1
არაგაწრფივებადი მოდელები
n SSR1
ln
2
2 SSR2
4. შევადაროთ მის კრიტიკულ მნიშვნელობას 2-
2
განაწილებისAAAAAAAმნიშვნელობები
;m AAმნი
შვნელოვენიბის დონისათვის
2 2
;m
ბოქს–კოქსის მეთოდი
Y 1
მეთოდის არსი. ცვლადის განსაზღვა :
Y 1
როცა =1 გარდაიქმნება წრფივ ფუნქციად
1
Y 1
როცა 0 გარდაიქმნება ლოგარითმულად ln Y
–ს იტერაციული ცვლილებით, შეიძლება თანდათან
წრფივ ან ლოგარითმულ მოდელზე გადასვლა ყოველ
ჯერზე ხარისხების შედარებით.
ბოქს–კოქსის მეთოდი
Yi ( B C )
X i
( B C )
i
4. განვსაზღვრავთ ნარჩენობითი წევრის
კვადრატების ჯამის მინიმალურ მნიშვნელობას (SSR).
7
დ ა ნა ხ არ ჯ ები
6 Yს=b0+a1N
5
4 a0 + d პროფესიული
ჩვეულებრივი
3
Yჩ=a0+a1N
2
a0
1
0
0 1 2 3 4 5 6
N/100
b0=a0+δ
ფიქტიური ცვლადები
ორივე მოდელი შეგვიძლია გავაერთიანოთ თუ შემოვიღებთ ფიქტიურ d
ცვლადს, რომელიც იღებს მხოლოდ ორ მნიშვნელობას: 0 და 1. ამასთან:
0 ჩვეულებრივი სკოლებისათვის
d
1 სპეციალური სკოლებისათვის
სპეციალუზირებული
დ ა ნახარ ჯ ები
600000.0
500000.0 ჩვეულებრივი
400000.0
300000.0
200000.0
100000.0
0.0
0 200 400 600 800 1000 1200 1400
N
დანახარჯები
700000
600000
500000 Y=47974+436N
400000
300000
200000 Y=51475+152N
100000
0
0 200 400 600 800 1000 1200 1400
N
მოდელი:
Y=51475+152*N-3501*d+284*d*N;
R2=0.68