ძილის დაავადება

ილია ლომაია
აფრიკული ძილის დაავადების
ისტორია და მიზეზები
 აფრიკის 35-ზე მეტი ქვეყნის მასშტაბით,
თითქმის 3000 ადამიანი ინფიცირდება
ყოველწლიურად ადამიანის აფრიკული
ტრიპანოსომიაზიით ან აფრიკული მძინარე
დაავადებით. ეს დაავადება, რომელიც
თაობებს ემართებათ, ასევე
პასუხისმგებელია პირუტყვის სიკვდილზე
და, შესაბამისად, საარსებო წყაროს, რამაც
ზოგიერთ რეგიონში სიღარიბე გამოიწვია.
აფრიკული ძილის დაავადება სამედიცინო
პროფესიონალების გამოწვევაა, რადგან
მისი დიაგნოზის დასმა ადვილია; მოწინავე
ფაზაში მკურნალობა მოითხოვს უნიკალურ
სიზუსტეს.
მსხვილფეხა რქოსანი პირუტყვის
ისტორია
 ჯერ კიდევ ძველ ეგვიპტეში, ვეტერინარებმა
გამოავლინეს იდუმალი დაავადება, რომელიც
მათ საქონელს კლავდა. საბოლოოდ, მათ
გაანადგურეს ინფიცირებული ცხოველები,
მაგრამ მას შემდეგ საუკუნეების
განმავლობაში, მსხვილფეხა რქოსანი
პირუტყვის ნაგანა გაჭირვების მიზეზი გახდა
მრავალი ადამიანისთვის, რომლებიც
მეცხოველეობას საქმიანობდნენ. დაავადება
სასიკვდილო საიდუმლოდ გაგრძელდა 1895
წლამდე, როდესაც შოტლანდიელმა
მიკრობიოლოგმა დევიდ ბრიუსმა გამოყო
პირუტყვის ნაგანის ზუსტი მიზეზი:
ტრიპანოსომა სისხლნაჟღენთი.
ცეცე ბუზი

 ავადმყოფობის ძირითადი მიზეზი

არის ნაკბენი სოფლის აფრიკული
სისხლის მომწოვი ბუზიდან. მწერი
პარაზიტს გადასცემს ნერწყვის
საშუალებით და სისხლის გაცვლის
პროცესით, კოღოს მსგავსად. ერთი
თვისება, რაც ამ მავნებლის ადვილად
ამოცნობას წარმოადგენს, ის არის,
რომ დასვენების დროს ფრთებს
იკეცებს უკან, მეორეზე. კიდევ ერთი
უნიკალური თვისებაა მისი
გამოხატული პრობოსციზი, მოგრძო
ნემსის მსგავსი ორგანო, რომელსაც
ის იყენებს სისხლის მისაღებად.
გადაცემის სხვა გზები
 ნერწყვისა და სისხლის გაცვლის
გარდა, დაავადება შეიძლება
გადაეცეს სხვა იშვიათი გზით.
ექსპერტების ვარაუდით, სისხლის
სხვა მომწოვი მწერებიც
გადასცემენ პარაზიტს, მაგრამ
მეცნიერებს ჯერ არ აქვთ
გამოვლენილი ასეთი შემთხვევა.
აფრიკული ძილის დაავადება: I ეტაპი

 აფრიკული ძილის დაავადება ორ ეტაპად

მიმდინარეობს. პირველი ეტაპის დროს
პარაზიტი მრავლდება სისხლში. სხვა
სიმპტომებში შედის თავის ტკივილი, ცხელება
და სახსრების ტკივილი, მაგრამ ეს იმდენად
ჩვეულებრივი სიმპტომებია, რომ შეიძლება
სწორი დიაგნოზის დასმა დაგვიანდეს.
აფრიკული ძილის დაავადება: II
ეტაპი
 აფრიკული ძილის დაავადების მეორე
ეტაპზე ხდება ანთება ქსოვილების
ფენებში, რომლებიც ზურგის და თავის
ტვინს ასუსტებ. ძილის დარღვევა
პირველადი სიმპტომია. პროგრესი
ერთი ეტაპიდან მეორე ეტაპზე იცვლება,
ცვლილებების დრო საშუალოდ სამიდან
რვა კვირაშია.
დიაგნოზი

არსებობს აფრიკული ძილის

დაავადების დიაგნოზის სამი გზა.
შეშუპებული ლიმფური კვანძების
შემოწმებასთან ერთად, ექიმები
დანიშნავენ სისხლის მარტივ ტესტს.
სამწუხაროდ, ამას მხოლოდ
საბოლოოდ შეუძლია დაადგინოს
პარაზიტის დასავლეთ აფრიკული
ტიპი. სხეულის სხვა სითხეების,
მაგალითად ზურგის სითხისა და
ძვლის ტვინის შემდგომი
გამოკვლევა იძლევა უფრო
დამაჯერებელ დიაგნოზს და
ეხმარება სტადიაში.
მკურნალობა

აფრიკული ძილის დაავადება

რთულია. დადასტურებულია
დაახლოებით ხუთი წამალი
ინფექციის სამკურნალოდ. ორი
მედიკამენტის მიღება შესაძლებელია
მხოლოდ პირველ ეტაპზე. ამ
სირთულის მიუხედავად,
დიაგნოზირებული ადამიანების
საშუალოდ 95 პროცენტი იკურნება,
თუმცა ეს დამოკიდებულია
დიაგნოზირების დროზე და
გამოყენებულ წამლებზე.
პრევენცია

 იმის გამო, რომ ჯერ არ არის ვაქცინა,

ადგილობრივი მოსახლეობისა და
მოგზაურთათვის პრევენცია საუკეთესო
საშუალებაა გაუმკლავდნენ ადამიანის
აფრიკულ ტრიპანოსომიაზს. ხალხს
აფრთხილებენ, რომ დღის განმავლობაში
ბუჩქებს თავი აარიდონ, რადგან ბუზის
მოშორება მას ნაკბენისკენ უბიძგებს.
მოერიდეთ მკვეთრი ფერის ტანსაცმელს,
რომელიც ბუზებისთვისაა მიმზიდველია და
გამოიყენეთ ,, სპრეი“, რომლებიც შეიცავს
ლიმონის, ევკალიპტის ზეთს ან სხვა
აქტიურ ინგრედიენტებს თქვენი კანის
დასაცავად.