Department of Education

Bureau of Learning Delivery

Teaching and Learning Division

Pangkongresyunal na
Pagsasanay sa Literasi
Paaralang Sentral ng Minalabac
Purok ng Minalabac
Abril 6-8, 2021
 ational Training on Literacy Instruction

Sesyon 11

Pagtukoy sa Tono at
Damdamin ng Teksto

APRIL S. AQUINO
Tagaugnay Pampurok
Purok ng Gainza
 ational Training on Literacy Instruction

Tiyak na Layunin:
1. Nahihinuha ang paksa, batay sa
Tono at Damdamin ng teksto/akdang
nabasa.
2. Natutukoy ang Tono at Damdamin ng
teksto/akdang nabasa.
3. Nasasagot ang mga tanong tungkol sa
mahahalagang detalye gamit ang
pagtukoy sa Tono at Damdamin ng
teksto/akda.
 ational Training on Literacy Instruction

Daloy ng sesyon ngayong araw:

Priming Activity [Laro]Activity

a.Gawain
b.Abstraction
c.Paglalapat
d.Maikling Pagsubok
 ational Training on Literacy Instruction

Pagmamapa
ng Kasanayan
 ational Training on Literacy Instruction

Pagmamapa ng Kasanayan sa
Baitang 1-6
PAGSASALITA PAGBASA

F1F-0-j-2, F1F-0a-j-3,
TATAS TATAS
Naipahahayag ang Nababasa ang usapan,
ideya/kaisipan/damda tula, talata, kuwento
min/reaksyon nang nang may tamang
may wastong tono, bilis diin, tono, antala
diin, bilis, antala at at ekspresyon
intonasyon
 ational Training on Literacy Instruction

Pagmamapa ng Kasanayan sa
Baitang 4
Code Linggo Kasanayan
F4PN-Ib 2 Linggo Natutukoy ang damdamin
-i-16 (unang ng nagsasalita sa tono, diin
markahan) at intonasyon
F4PN-Ib 3 Linggo Natutukoy ang damdamin
-i-16 (unang ng nagsasalita sa tono, diin
markahan) at intonasyon
F4PN-Ib 9 na Linggo Natutukoy ang damdamin
-i-16 (unang ng nagsasalita sa tono, diin
markahan) at intonasyon
 ational Training on Literacy Instruction

Pagmamapa ng Kasanayan sa
Baitang 5
Code Linggo Kasanayan
F5PT-1c-1-1 3 Naibibigay ang
.5 Linggo kahulugan ng
Unang salitang
Markahan pamilyar at
di-pamilyar sa
pamamagitan ng tono
o damdamin
(Talasalitaan)
LARO:

DAMDAMIN KO…
HULAAN MO!
Damdamin Ko…Hulaan Mo!
Damdamin Ko…Hulaan Mo!
Damdamin Ko…Hulaan Mo!
Damdamin
K
o…Hulaa
n Mo!
Damdamin Ko…Hulaan Mo!
Damdamin Ko…Hulaan Mo!
 ational Training on Literacy Instruction

GABAY NA TANONG:
1. Paano ninyo nahulaan ang
mga damdaming nakapaloob
sa pahayag?
2. Anong kasanayan ang nalinang
sa larong ito?
3. Maaari bang gawin ito sa
inyong klase?
 ational Training on Literacy Instruction

Dalawa ang tinutukoy sa

pagtukoy ng TONO at
DAMDAMIN sa ating
gawain.
una- sa paraan Ikalawa-sa
ng pagsasalita pagbasa ng
na matutukoy teksto ayon sa
sa Tono o
Tono
Suprasegmental Damdamin sa
,( tono, diin, paraan ng
baha at pagpapahayag.
 ational Training on Literacy Instruction

GAWAIN

Sa Unang Antas
Kailangan na matukoy ng mga
mag-aaral ang mga Tono at Damdamin
sa paraan ng kanilang pagsasalita at
pakikinig.
 ational Training on Literacy Instruction

Sa Ikalawang Antas
Kailangan na matukoy ng mga
mag-aaral ang Tono at Damdamin sa
paraan ng pagbabasa o panonood sa
kabuuan ng teksto o akda.
 ational Training on Literacy Instruction

Paunang Gawain: (Unang Antas)

Panuto: Bigkasin ang mga sumusunod: Huminto
kapag nakita ang #: (pangkat 1-3)
a. Hindi puti #
b. Hindi # puti #
c. Si Xian Evan Kael # at Ako #
d. Si Xian Evan # Kael at Ako #
e. Si Xian # Evan # Kael# at Ako #
 ational Training on Literacy Instruction

Paunang Gawain:
Panuto:Bigkasin ang mga sumusunod:
Huminto kapag nakita ang #:(pangkat 2-4)
f. Hindi # ako ang Kriminal#
g. Hindi ako ang Kriminal#
h. Doc Alejandro Jose# ang pangalan ko#
i. Doc Alejandro# Jose ang pangalan ko#
j. Doc# Alejandro Jose ang pangalan ko#
 ational Training on Literacy Instruction

Talakayin ang paunang

gawain
1. Ano ang napapansin ninyo sa paraan
ng pagbasa ng mga salita?

2.Paano nababago ang kahulugan ng

bawat salita?

3.Bakit mahalaga ang paghinto sa paraan

ng pagbigkas?
 ational Training on Literacy Instruction

Sa pamamagitan ng
natutuklasan ang mga damdamin,
pagbabasa,
tono, layunin at pananaw ng
manunulat sa pagsulat ng teksto o
akda.
Sinasadya man o hindi, mababakas
ang saloobin at karanasan ng may-
akda sa kanyang isinulat. Matutukoy
ang mga ito sa pamamagitan ng mga
salitang ginamit niya sa teksto.
 ational Training on Literacy Instruction

Pagtukoy sa Tono at
Damdamin ng Teksto

Dito matutukoy ang

atityud ng
manunulat.
 ational Training on Literacy Instruction

Maari rin makikilala

Tonoango Damdamin ng
manunulat sa
kanyang pananalita kung
siya ba ay may positibo o
negatibong pananaw o
perspektiba sa paksa.
 ational Training on Literacy Instruction

Sa pamamagitan
din ng tono ay
mo
natutukoy
ang damdaming
namamayani sa awtor
sa paksa ng kanyang
teksto.
 ational Training on Literacy Instruction

Makikilala ang mga ito sa

pamamagitan ng pagsusuri
sa
mga tiyak na
salitang ginagamit ng
manunulat.
Halimbawa:
Masaya Malungkot
Seryoso Mapagbiro
Mapangutya Nanghihinayang
Nagmamakaawa
 ational Training on Literacy Instruction

Tandaan!
Hindi nangangahulugan palagi na
kung ano ang tono ng akda ay siya
ring damdamin.
Naiimpluwensiyahan din ng
pinaglalaanang mambabasa ang tono
ng sulatin.
(Bernales et.al. 2014)
 ational Training on Literacy Instruction

Tono
- Tumutukoy sa saloobin ng
may-akda sa paksang kanyang
isinulat. May mga may-akda na
nagagawang magaan ang
paglalahad sa isang seryosong
paksa. Ang tono ay maaaring
mapagbiro o mapanudyo, masaya
o malungkot, seryoso at satiriko.
 ational Training on Literacy Instruction

Damdamin (emotion)
– tumutukoy sa saloobing nalilikha
ng mambabasa sa teksto. Ito ay
maaaring tuwa, lungkot, galit, poot,
takot, paghanga, pag-ibig o humaling,
pagnanais, pagkagulat, pagtataka,
pag-asa, kawalang pag-
asa,
katapangan, pangamba, pagkainis,
pagkayamot, at iba pang emosyon o
damdamin.
 ational Training on Literacy Instruction

Layunin (objective)
– Tumutukoy sa kung ano ang nais
mangyari ng isang manunulat o awtor sa
kanyang mambabasa. Ito ay maaaring
manghikayat, mang-impluwensiya,
mangaral, magtanggol, mang-aliw,
manlibang, magbigay ng impormasyon,
magbahagi ng isang paniniwala o
prinsipyo, magturo ng kabutihang asal at
iba pa. Ang isang teksto ay maaaring may
dalawa o higit pang layunin depende sa
hangarin ng manunulat.
Sa pamamagitan ng pananaw,
nakikilala ng mambabasa ang
nilikha ng naglalahad at ng
pangyayaring inilalahad, at
kung gaano ang nalalaman ng
naglalahad. Ang pananaw
nagagamitin sa teksto o akda ay
nakadaragdag ng kawilihan sa pag-
unawa nito.
 ational Training on Literacy Instruction

•Ang pananaw ng awtor ay

makikita sa pamamagitan ng
mga panghalip na ginamit
sa teksto.
•Unang panauhang pananaw – ako,
ko, akin, atin, natin, tayo, kami
•Ikalawang panauhang pananaw
(tagamasid) – ikaw, mo, ka, iyo,
kanila, kita, kayo, inyo, ninyo
•Ikatlong panauhang pananaw –
siya, niya, kanya, sila, nila, kanila
 ational Training on Literacy Instruction

Halimbawa:
Sambitla- isang uri ng pangungusap
na walang paksang nagpapahayag ng
matinding damdamin.
Gaya ng :
Galing! Aray! Yehey!
Sakit! Grabe! Wow!
 ational Training on Literacy Instruction

Sa kabuuan, ang
simpleng paraan sa
pagtukoy ng mga salita
makikilala natin ang
TONO o Damdamin sa loob
ng teksto gayundin sa
mga simple pahayag.
 ational Training on Literacy Instruction

Panuto: Basahin at unawain ang

katanungan. Isulat ang tamang
sagot.
1. “Hindi ko na ibig sabihin sa inyo ang sakit
ng loob at malabis na kalungkutang
naghahari sa aming lahat. Mula noon, bata
pa ako ay nawalan na ng tiwala sa
pakikipagkaibigan at ako’y nag-aalinlangan
na sa mga tao.”
Ano ang tono ng pahayag? Bakit?
 ational Training on Literacy Instruction

2. Dinaig ninyo ang mga templo sa

Bangkok Maging ang mga elepante sa
mga
Sa liwasan
panghahalina at pang-aakit sa mga
turista! Gabi-gabi, tumututok ang iba’t ibang
lahi sa inyo, upang pulutanin ang hubad
ninyong katawan.
Ano ang tono ng pahayag?

mula sa
http://www.rabernalesliterature.com
 ational Training on Literacy Instruction

3. Mga kapwa ko kabataan, sikapin nating tayo’y

makagawa ng mahahalagang bagay
maghubog at maggabay sa mga susunod
upang
henerasyon.
pang Dapat tayo’y maging langis
munting
sa lamparang nagnanais na
magbigay liwanag. Tayo ang sigla at lakas sa
mga mata ng lipunan at mamamayan. Tayo’y
tumatandang
makiisa sa mga proyektong isinusulong ng ating
pamahalaan upang higit na makatulong sa
ikasusulong nitong ating bansa.
Ano ang tono at damdamin ang bahagi
pahayag
ng sa
akda?
ni Ocirnacetcetat
(2016)
 ational Training on Literacy Instruction

Sa mga Guro, Punongguro at

Supervisor:

“Nakasalalay sa inyong
mga kamay, Wastong
Pagbasa na nagbibigay ng
Bagong Pag-asa!”
Ocir
Nacetcerat
 ational Training on Literacy Instruction

Magandang Araw at
Pagpalain tayo ng
Poong Maykapal!
 National Training on Literacy Instruction

Sanggunia
n Pagbasa at Pagsulat Tungo sa Pananaliksik, R.
•
Bernales et.al. 2014 Mutya Publishing House,
Malabon City.
• Maragtas. Wika at Panitikan, R.Tarectecan, 2010.
St. Agustine Publication Inc. Manila
• news.abs-cbn. com