Uygulamanın Adı:

Endokrin Sistem Patolojisi

Dr Serpil DizbaySak
AÜTFTıbbi PatolojiABD
 Hedefler
• Nodüler guatrın makroskobik ve mikroskobik özelliklerini
bilmek
• DSÖ 2017 tiroid tümörleri/ kanserleri sınıflamasını bilmek

• Tiroidin sık rastlanan tümörlerinin temel morfolojik

özelliklerini bilmek.
• Foliküler adenoma
• Papiller tiroid karsinomu
• Anaplastik tiroid karsinomu
• Medüller tiroid karsinoması
• Paratiroidin ve paratiroid adenomunun temel morfolojik
özelliklerini bilmek
 Tiroidin en sık rastlanan tümörleri
Folikül epitelinden kaynaklanan benign
tümör
• Foliküler adenom
• Ras mutasyonları
Folikül epitelinden kaynaklanan kanserler C hücrelerinden kaynaklanan kanser
• Papiller karsinom %85: • Medüller karsinom %5
• İyonize radyasyon • MEN 2 ile ilişkili ya da sporadik
• RET/PTK yeniden düzenlenmeleri • RET mutasyonları
• BRAF nokta mutasyonları
• Foliküler karsinom %5-15
• İyot eksikliği
• Ras mutasyonları
• PAX 8-PPAR gamma mutasyonları
• Az diferansiye tiroid karsinomu: %5’ ten
az
• Anaplastik karsinom: %5’ ten az

İyi diferansiye tiroid karsinoması: Papiller ve foliküler

karsinoma
 Folikül epitelinden kaynaklanan benign
tümörler ve normal tiroid dokusu
• TTF1 +
• Tiroglobulin +

Folikül epitelinden C hücrelerinden kaynaklanan

kaynaklanan iyi diferansiye kanser
• Medüller karsinom
kanserler
• TTF1 +, Tiroglobulin –
• TTF1 +, Tiroglobulin + • Kalsitonin +
• Sinaptozin ve
kromogranin +
 Multinodüler Guatr

Farklı boyutlarda, kistik, hemorajik, kalsifiye nodüller

Multinodüler Guatr

-Nodüler görünüm
-Farklı büyüklükteki nodüller
 İşaretli alanın
Multinodüler Guatr büyütülmüş hali

-Nodüller fibröz doku ile inkomplet çevreleniyor

 İşaretli alanın
Multinodüler Guatr büyütülmüş hali

Folliküller: Preparata ulaşmak için tıklayınız

-Kübik/Basık kübik epitel ile çevrili
-Lümenlerinde kolloid var
 Foliküler adenoma

Çevreden iyi bir kapsülle

Preperata ulaşmak için
ayrılan nodül
tıklayınız
Foliküler adenoma
• Nodülün içi normal
görünümlü tiroid
foliküllerinden oluşuyor.
• Bu tümörü foliküler
karsinomdan ayıran
kapsül ve damar
invazyonunun
olmamasıdır.
 Foliküler karsinoma
• Tüm tiroid kanserlerinin • Foliküler adenom gibi tek iyi
sınırlı nodül
% 5-15 kadarı
YA DA
• İyot eksikliği olan • İnfiltratif nodül
bölgelerde daha sık
• Kadın:Erkek 3:1
• Ensık 40-60 yaş • Folikül epiteline benzeyen
• Boyun lenf nodüllerine hücreler
• Adenomdan ayırmak için
değil, hematojen yolla • Nodül kapsülünün
uzak organlara (AC, invazyonu
kemik) met. yapar • Nodül dışındaki vasküler
yapıların invazyonu
Foliküler
karsinoma

Kapsül invazyonu:
Tümör nodülünün
kapsülünün tümör
hücreleri
tarafından
aşılması
Foliküler karsinoma

• Damar invazyonu:
• Tümör kapsülü
üzerindeki veya
bunun dışındaki
damarlarda tümör
hücrelerinin varlığı
• İnvaze damar
sayısının çok olması
prognozu olumsuz
etkiler
 Papiller karsinoma- PTK

• En sık izlenen tiroid • Her yaşta

kanseri (%85 kadar) • En sık 25-50
• Sıklığı foliküler arasında
varyantın son • İyonize radyasyon ile
birkaç dekatta ilişkili
daha iyi tanınması • Özellikle ilk iki
ile ilişkili olarak dekatta maruziyet
artış göstermiştir. • Çernobil
• Lenfatik invazyon sık
• Olguların yarısına yakınında servikal LN metastazı var
 PTK

• Asemptomatik nodül
• Bazı olgularda lenf nodu metastazı ile prezentasyon
• prognozu olumsuz etkilemez
• 10 yıllık sağkalım %95
• 40 yaş üzerinde, uzak met varlığında daha kötü
 PTK: Morfolojik özellikler
• Fibrovasküler kora sahip papillalar (foliküler
varyantta bulunmaz)
Tek odak
• Nukleer özellikler tipik (tüm varyantlarda)
Çok sayıda odak • Büyük
• “Optically clear” (şeffaf)
• Orphan Annie
İyi sınırlı kapsüllü • Nükleer psödoinklüzyon ( sitoplazmanın
Kapsülsüz nukleus içerisine doğru girerek
sitoplazma renginde bir boşluk
oluşturması
Kistik • Nükleer “groove” (çentik)
Solid • Psammoma cisimleri
• Konsantrik lameller kalsifikasyonlar
• Genellikle papillaların korlarında

Orphan Annie: gözlere dikkat

 PTK varyantlar
2017

Papillary microcarcinom • Solid/trabecular variant

(Klasik) encapsulated variant • Diffuse sclerosing variant
-non-invaziv/invaziv • Tall cell variant
Follicular variant • Columnar cell variant
-encapsulated with • Cribriform-morular variant
invasion • Hobnail variant
-infiltrative • Spindle cell variant
• Oncocytic variant
• Clear cell variant
• Warthin-like variant
• PTC with fibromatosis
fasciitis-like stroma
 PTK

• Papiller mikrokarsinom (1 cm altında • Uzun hücreli varyant

PTK) • Uzun hücreler
• Klasik Tip • Sık BRAF mutasyonu
• Foliküler varyant (en sık izlenen • Yüksek evrede prezentasyon
varyant) • Diffüz sklerozan varyant
• Papilla yok • Gençlerde sık
• Kapsüllü iyi sınırlı olanları çok iyi • Fibrozis belirgin
prognozlu • Lenf nodu metastazı sık
• PTK’da sık görülen mutasyonlar
(BRAF ve RET/PTK) bu varyantta az
• Foliküler adenom gibi sık RAS
mutasyonu var
 Papiller Tiroid Karsinoması

Mültifokal (tümörün tiroid içindeki lenfatikleri invaze etme eğilimivardır).

Büyük kitle kistik ve içinde papiller yapılar var.
PTK

PTK: solid beyaz

lezyon
Papiller tiroid karsinoması: Bazen
kistik kitleler oluşturur
Papiller Tiroid Karsinoması

Gri-beyaz infiltratif kitle

Papiller Tiroid Karsinoması

Preparata ulaşmak için tıklayınız

 İşaretli alanın
Papiller Tiroid Karsinoması büyütülmüş hali

-Kompleks, dallanan, rastgele düzenlenmiş, papiller yapılar.

-Papiller yapıların fibrovasküler merkezleri var
 Papiller Tiroid Karsinoması
Önceki resmin daha yakından görünümü

Papiller yapılar tek katlı veya sıralı kübik/kolumnar epitel ile çevrili
 Papiller Tiroid Karsinoması
Önceki resmin daha yakından görünümü

-Açık (vezikülo) kromatinli, düzensiz nükleuslu hücreler

-→ Nükleer çentik
- → İntranükleer inklüzyon
Groove çentik (kahve Pseudo-inkluzyon
çekirdeği gibi) (Nukleus içinde sitoplazma
rengi keskin sınırlı)
Papiller Tiroid Karsinoması
 İşaretli alanın
Papiller Tiroid Karsinoması büyütülmüş hali

Preparata ulaşmak için tıklayınız

-İrili, ufaklı folliküller
 Papiller Tiroid Karsinoması
Önceki resmin daha yakından görünümü

-Açık (vezikülo) kromatinli, düzensiz nükleuslu hücreler

(Papiller yapıları çevreleyen epitel ile benzer özellikte)
Psammoma cisimleri:
PTK da izlenen
lameller konsantrik
kalsifikasyonlar (soğan
halkaları gibi)

Preperata ulaşmak için

tıklayınız
PTK: Pasammoma cisimleri
 Anaplastik karsinom

• Tiroid kanserlerinin % • Etrafa invaze çok hızlı

5’inden azı büyüyen boyun kitleleri.
• Andiferansiye tümörler • Kompresyon bulguları:
• Ortalama 65 yaş • Disfaji
• Bazıları iyi diferansiye • Dispne vs
tiroid tümörleri
üzerinden gelişir.
• Bir yılda mortalite
hemen hemen %100
• Belirgin hücresel atipi
• Dev hücreler
Anaplastik karsinoma

Preperata ulaşmak için

tıklayınız
Anaplastik karsinoma

• Nekrozlu bir tümör

• Belirgin pleomorfizm
ve sık atipik mitozlar
gösteren hücreler
 Az diferansiye karsinoma

• Prognostik olarak iyi diferansiye tiroid kanserleri (PTK,

FK) ile anaplastik karsinoma arasında kalan tiroid
kanserleri
• Tiroid folikül epitelinden köken alırlar
• Solid trabeküler insüler büyüme paterni DSÖ
sınıflamasına göre bu tümörlerin en belirgin
özelliğidir.
• Morfolojik olarak
• Iyi diferansiye tümörlerden daha sık mitoz
ve/veya nekroz içerirler.
• Anaplastik karsinomalardan farklı olarak atipi ve
pleomorfizm belirgin değildir.
Solid pattern gösteren tümör içerisinde nekroz
Mitoz
 Medüller
Karsinoma
• Parafolliküler hücreler (C hücreleri) kökenli tiroidin
nöroendokrin neoplazisi
• Bu tümörler C hücreleri gibi kalsitonin salgılar
• %70 kadarı sporadik
• Kalanı MEN2 A ve MEN2B zemininde
• Germline RET mutasyonları
• Ailevi olgularda C hücre hiperplazisi de var
• Ailevi olgularda bilateralite multiplisite sık
• MEN2B zeminindekiler daha agresif
 Medüller
karsinoma
• Yuvalar trabeküller oluşturan iğsi biçimli ya da
poligonal hücreler
• Amiloid depolanması
• Kalsitonin kökenli
• Ailevi vakalarda zeminde C hücre hiperplazisi
Medüller karsinoma
 MEN zemininde
multiple medüller
karsinoma

Preperata ulaşmak için

tıklayınız
 Medüller
karsinoma: yuvalar
yapan iğsi
poligonal
nöroendokrin
hücreler

Arada
fokal
amiloid
izleniyor
 Kalsitonin + KromograninA +

Preperata
ulaşmak için
tıklayınız

TTF1 +
Medüller karsinoma
Çevredeki tiroid
dokusunun aksine
tiroglobulin boyanmaz

Preperata ulaşmak için

tıklayınız
• Medüller karsinoma: ekstrasellüler amiloid birikimi
- HE ile amorf eozinofilik materyal şeklinde görülür
-Amiloid kalsitonin kaynaklıdır.
-Kongo red ile kırmızı-kiremit rengi boyanır ve polarize
ışıkta yeşil renkli çift kırınım (birefrenjans) gösterir

Preperata ulaşmak için

tıklayınız
•4-6 adet paratiroid glandı
•4x3x1.5mm, 120mg
 Paratiroid Glandı

İnce fibröz kapsül

•Esas hücreler:
Santral nükleus, soluk granülersitoplazma
•Okzifil hücreler (puberteden sonraizlenir):
Geniş, onkositik sitoplazma
•Berrak hücreler
Normal glandda bulunmaz
•Yağ (puberteden sonraizlenir)
Paratiroid Adenomu
-Nodüler
-İnce fibröz kapsül ile çevrili
-Ten rengi
Paratiroid Adenomu
 İşaretli alanın
Paratiroid Adenomu büyütülmüş hali

-Enkapsüle, sellüler, homojen tümör Preparata ulaşmak için tıklayınız

-Tümör komşuluğunda basıklaşmış paratiroid glandı
-Kapsül, yumuşak doku, vasküler invazyon yok
Paratiroid Adenomu
Paratiroid Adenomu İşaretli alanın
büyütülmüş hali

•Paratiroid glandındaki tüm hücrelerden

oluşabilir.
•En sık esas hücreler baskındır.
•Esas, oksifil, berrak, transizyonel hücre
birlikteliği sıktır.
•Diffuz dağılım, yuvalanma,follikülller
•Stroma damardan zengin
•Mitoz genellikle yoktur.
•Hücreler genellikle uniform
Paratiroid Adenomu

Önceki, resmin daha büyük büyütmesi Preparata ulaşmak için tıklayınız

Paratiroid Adenomu

Önceki, resmin daha büyük büyütmesi

Paratiroid Adenomu

Psödoasiner yapılar, yuvalanmalar