Republic of the Philippines

Department of Education
National Capital Region
Division of Taguig City and Pateros
District Cluster VI
KAPT. JOSE CARDONES INTEGRATED SCHOOL

School Kapt. Jose Cardones Integrated School Grade Level IX

Teacher BERNADETTE RUTH G. MASULI Learning Area ESP

GRADE 9

DETAILED Teaching
Week 2 November 20-24, 2023 Quarter Second
LEARNING Schedules
PLAN

I. LAYUNIN UNANG ARAW IKALAWANG ARAW

A. Pamantayang Naipamamalas ng mag-aaral ang pag- unawa sa mga karapatan at tungkulin ng tao
Pangnilalaman sa lipunan
B. Pamantayan sa Naisasagawa ng mag- aaral ang mga angkop na kilos upang ituwid ang mga nagawa
Pagganap o naobserbahang paglabag
C. Mga Kasanayang 1. Natutukoy ang mga karapatan at 1. Nasusuri ang mga paglabag sa
Pampagkatuto tungkulin ng tao EsP9TT-IIa-5.1 karapatang pantao na umiiral sa
2. Napahahalagahan ang pagtupad ng pamilya, paaralan, barangay/pamayanan
tungkulin bilang isang Pilipino. o lipunan/bansa. EsP9TT-IIa-5.2
3. Naipakikita ang mga karapatang 2. Nakapagpapahayag ng saloobin
natatamo at ang wastong pagtupad hinggil sa napanood na documentary
sa tungkulin sa pamamagitan ng film.
malikhaing presentasyon. 3. Nakapagsasagawa ng maikling dulang
nagsusuri sa mga paglabag sa
karapatang pantao.
II. NILALAMAN KARAPATAN AT TUNGKULIN
A. Sanggunian
1. Mga Pahina sa Gabay sa Edukasyon sa Pagpapakatao 9 TG
Gabay ng Guro
2. Mga Pahina sa Edukasyon sa Pagpapakatao 9, LM p. 79-83
Kagamitang Pang-
mag-aaral
B. Kagamitang Panturo TV, remote control, mobile phone, worksheet, powerpoint, laptop
III. PAMAMARAAN
A. Balik-aral Ipakilala ang paksa gamit ang quotation Tumawag ng ilang mag-aaral na nais
mula sa pahayag ni Stan Lee sa kanyang magbahagi ng kanilang takdang gawain.
sinulat na Atasan ang mga mag-aaral na ipaskil ang
kanilang mga ginawa. Bigyan ng konting
Spiderman: “With great power comes panahon ang lahat upang makapaglibot
great responsibility”. at tingnan ang mga nakapaskil. (gawin
sa loob ng 5 minuto) (Reflective
Sagutan ang sumusunod na katanungan. Approach)
1. Anong pananagutan ang tinutukoy sa
pahayag?
2. Saan nakaangkla ang kapangyarihang
ito?

Sagutan ang Paunang Pagtataya: (gawin

sa loob ng 10 minuto) (Reflective
Approach)

Panuto: Basahin at unawaing mabuti

Page 1 of 17
ang bawat tanong. Isulat ang mga sagot
sa notbuk.

1. Alin ang batayan ng pagiging pantay

ng tao sa kanyang kapwa?
a. Karapatan
b. Isip at kilos-loob
c. Kalayaan
d. Dignidad

2. Ang karapatan ay kapangyarihang

moral. Alin sa sumusunod ang hindi ibig
sabihin nito?
a. Hindi maaaring puwersahin ng tao
ang kanyang kapwang ibigay sa kanya
nang sapilitan ang mga bagay na
kailangan niya sa buhay.
b. Hindi nito maaapektuhan ang buhay-
pamayanan.
c. Kaakibat sa karapatan ng isang tao
ang obligasyon ng kanyang kapwang
igalang ito.
d. Pakikinabangan ito ng tao lamang
dahil tao lamang ang makagagawa ng
moral na kilos.

3. Ang tungkulin ay obligasyong moral

ng taong gawin o iwasang gawin ang
isang gawain. Alin
sa sumusunod ang hindi ibig sabihin
nito?
a. Nakasalalay ang tungkulin sa isip.
b. Nakabatay ang tungkulin sa Likas na
Batas Moral.
c. Ang moral ang nagpapanatili ng
buhay-pamayanan.
d. May malaking epekto sa sarili at mga
ugnayan ang hindi pagtupad ng mga
tungkulin.

4.Ano ang buod ng talatang ito?

Ayon kay Scheler, kailangang

hubugin ang sarili tungo sa
pagpapakatao upang matupad din
ang pamayanan, pamahalaan o
lipunang kinabibilangan nya ang
tungkulin ng paglinang ng
pagpapakatao. Ngunit mahirap
isagawa ang pag hubog na ito sa sarili
kung hindi ginagawa ng mga
institusyong panlipunan ang amg
obligasyon nitong itinakda sa batas

a. Mahalaga ang pananagutan ng

indibidwal na maging mabuting
mamamayan.
b. Kailangang tuparin ng bawat tao ang
kanyang tungkulin upang magampanan
ng lipunan
Page 2 of 17
ang tungkulin nito sa tao.
c. Hindi makakamit ang kabutihang
panlahat kung may mamamayang hindi
tumutupad sa
tungkulin.
d. Kailangang magbigay ng serbisyo ang
pamahalaan o lipunan bago mahubog
ng
indibidwal ang sarili.

5. Alin ang hindi nagpapakita ng

tungkuling kaakibat ng karapatan sa
buhay?
a. Iniwasan ni Andrew na kumain ng
karne at matatamis na pagkain.
b. Nagpatayo ng bahay-ampunan si Gng.
Reyes para sa mga batang biktima ng
pang-aabuso.
c. Sumasali si Jayson sa mga isport na
mapanganib tulad ng drag racing para
sa motorsiklo.
d. Nagsimula ng soup kitchen si Aling
Mameng para sa mga batang kalye.

6. Anong karapatan ang ipinapahayag

sa talata sa ibaba na kaakibat ng
tungkuling ipinakita ng tauhan?

Si Aling Crystak, 75 taong gulang

nanilbihan bilang porter sa isang
homeless shelter sa Roma. Namuhay
siya ng simple gamit ang isang jacket,
isang damit at isang blusa. Tuwing
matatanggap nya ang kanyang
pension mula sa Social Security
System (SSS) naglalakad sya ng higit
isang milya upang ibigay niya ang
kanyang kontribusyon sa simabahan
(Tithing)

a.Karapatan sa pribadong ari-arian

b.Karapatan sa buhay
c.Karapatang gumala o pumunta sa
ibang lugar
d.Karapatang maghanapbuhay

7. Anong karapatang batay sa encyclical

na “Kapayapaan at Katotohanan (Pacem
in Terris)” ang ipinakita ng tauhan?
Itinakas ni Akbar ang pamilya niya mula
sa Surigao patungong Lucena upang
takasan ang mga kaguluhan sa kanilang
lugar dulot ng terorismo.
a.Karapatang mabuhay
b.Karapatan sa mga batayang
pangangailangan upang magkaroon ng
maayos na
pamumuhay.
c.Karapatan sa malayang paglipat sa
ibang lugar upang manirahan
Page 3 of 17
(migrasyon)
d.Karapatan sa patas na proteksiyon ng
batas

8. Ano ang ibig sabihin ng talata sa

ibaba?
Ang panawagan ng karamihan tungkol
sa karapatang pantao tulad ng
karapatan sa
kalusugan, sa bahay, sa trabaho, sa
pamilya, sa kultura ay paglabag sa
katotohanan at isang panloloko lamang
kung ang karapatan sa buhay ang
pinakababantayan at
pangunahing karapatan at kailangan
para sa lahat ng iba pang karapatang
personal, ay hindi naipagtatanggol nang
may mataas na antas na determinasyon.
(Pacem in Terris)
a.Kailangang ipagtanggol ang
panawagan sa mga karapatang pantao.
b.Isang panloloko at paglabag sa Likas
na Batas Moral ang pagsuporta sa
aborsyon.
c.Kailangang gamitin ang lahat ng
paraan upang ipagtanggol ang mga
batas at plano na
nagtataguyod ng paglabag sa karapatan
sa buhay.
d.Pangunahing karapatan ang
karapatan sa buhay.

9. Aling karapatan ang isinasaad sa

bawat tungkuling nasa kahon sa ibaba?

 Suportahan ang pamilya sa

sapat at masustansyang
pagkain
 Gabayan ang mga anak para
makaiwas sa panganib
 Maging mabuting halimbawa
ng pagsasabuhay ng mga
birtud
 Pag iwas sa eskandalo

a.Karapatan sa buhay
b.Karapatang magpakasal
c.Karapatang pumunta sa ibang lugar
d.Karapatang maghanapbuhay

10.Aling karapatan ang kaakibat ng

tungkuling patuloy sa pag-aaral upang
umangat sa karera
at maitaas ang antas ng pamumuhay?
a.Karapatan sa buhay
b.Karapatan sa pribadong ari-arian
c. Karapatang maghanapbuhay
d.Karapatang pumunta sa ibang lugar

Page 4 of 17
 Gabay sa Pagwawasto
1. d
2. b
3. a
4. b
5. c
6. a
7. c
8. a
9. d
10.a

B. Pagsusuri Magbigay ng isang tungkuling Pangkatin ang klase sa lima. Ipasuri ang
ginagampanan ninyo sa inyong tahanan, mga karapatang pantaong nalabag sa
paaralan at komunidad na naaayon sa bawat sitwasyon. Ipahayag ang
Likas na batas moral. Pagkatapos, pagsusuri sa pamamagitan maikling
punan ang tsart sa ibaba. Maari ring pagsasadula. (gawin sa loob ng 20
sagutan ang gawain sa link na nasa minuto)
ibaba: (10 puntos)
Pangkat 1: Isang buwan ng kasambahay
si Ida sa Pamilya Hermoso. Sa nakaraang
isang linggo, tatlong bahay sa kanilang
kapitbahayan ang inakyat ng
magnanakaw. Natakot si Gng. Hermoso
dahil hindi niya kilala nang ganap si Ida.
At dahil dito, baka pasukin din ang
kanilang bahay kapag isya lang ang tao
rito. Nagpasiya si Gng. Hermoso na
huwag palabasin ng bahay si Ida, kahit
bumili sa tindahan sa loob ng
subdivision.

Pangkat 2: Nagsabi na ang 32 taong

gulang na si Mary Jean sa kanyang ina na
mag-aasawa na siya.napagtapos na niya
ang kanyang dalawang kapatid at nasa
Junior High School na ang bunso. Ngunit
sinabi ng kanyang ina na kailangan
munang magtapos ang huli bago siya
magpakasal. Siya lang ang inaasahan ng
kanyang pamilya.

Pangkat 3: Inilabas ng United Nations

ang planong Sustainable Development
na may bisa hanggang 2030. Isa sa mga
tunguhin nito ang pagbibigay permiso sa
lahat, kasama ang kabataan, sa
karapatang seksuwal at pagpapadami
(reproductive). Hindi binanggit sa
dokumento ang aborsyon bilang resulta
ng mga karapatang ito. Hinihingi ng UN
ang suporta ng mga lider ng mga bansa
para sa pagpapatupad ng planong ito.

Pangkat 4: Mula ng lumakas ang kita ng

negosyong catering ni Aling Delia,
nangangailangan siya ng karagdagang
waiter. Noong una, sapat ang
sinusuweldo niya sa mga ito at libre ang
Page 5 of 17

C. Paglalahad Ang Karapatan ay ang kapangyarihang
moral na gawin, hawakan,
pakinabangan at angkinin ang mga
bagay na kailangan ng tao sa kaniyang
estado sa buhay. Kaakibat sa karapatan
ng isang tao ang obligasyon ng kaniyang
kapwa na igalang ito. Kapag nilabag ang
karapatang ito, magkakaroon siya ng
damdamin ng pagsisisi.
Nakabatay ang mga karapatan sa Likas
na Batas Moral. Ito ay batayan ng mga
karapatan na itinakda ng isang lipunan
o pamahalaan. Ito ang batas na
nagpapataw ng obligasyon sa lahat ng
tao na igalang ang karapatan ng isang
tao.
Karapatan Bilang Kapangyarihang
Moral
• Moral ito dahil hindi maaaring
puwersahin ng tao ang kaniyang kapwa
na ibigay sa kaniya ng sapilitan ang mga
bagay na kailangan niya sa buhay.
• Bilang kapangyarihang moral, ang
karapatan ay pakikinabangan ng tao
lamang dahil tao lamang ang
makakagawa ng moral na kilos. Dahil sa
karapatang ito, may obligasyon ang tao
na akuin at tuparin ang kaniyang
tungkulin.
Mga Uri ng Karapatan
1.Karapatan sa buhay - Ito ang Ayon kay Max Scheler, kailangang
pinakamataas sa antas ng karapatan hubugin
dahil kung wala ito, hindi pagpapakatao upang matupad din ng
pagkain nila lalo na kapag may overtime
na trabaho. Ngunit nang
magkatampuhan si Aling Delia at ang
kanyang asawa, nagpasiya itong bumili
ng condominium upang iwasan ang
stress na sanhi ng tampuhan nila. Dahil
dito, hindi na tumatanggap ng sapat na
pasahod ang mga waiter at hindi pa nila
ito natatanggap sa takdang araw.
Pangkat 5: Maraming sako ng bigas ang
nakatago sa container van ni Mang
Enteng bukod sa nakikita sa kanyang
tindahan sa palengke. Sa gitna ng
panawagan ng pamahalaan ng tulong sa
pagkain, pera at damit para sa biktima
ng kalamidad, 30 sako ng bigas lamang
ang pinadala niya.
Paglabag sa karapatang Pantao
Ang paglabag sa karapatan ng isang tao
ay aksyon o gawain na nasisikil ang
karapatan bilang tao.
Mga Halimbawa ng Paglabag sa
Karapatan
1. Pagpatay sa sanggol
2. Pang-aabuso sa mga bata
3. Pagmamaltrato
4. Sapilitang paggawa ng krimen
5. Diskriminasyon at karahasan sa
kababaihan
6. Pagkamkam ng lupa
7. Terorismo
Tungkulin Bilang Obligasyong Moral
Kung ang karapatan ay kapangyarihang
moral, ano naman ang tungkulin?
Ang Tungkulin ay obligasyong moral ng
tao na gawin o iwasan ang isang gawain.
Moral ang obligasyong ito dahil ito ay
nakasalalay sa malayang kilos-loob ng
tao. Kailangang gawin ang mga
tungkulin sapagkat ito ay nararapat at
nakabubuti.
Ayon kay Dr. Manuel Dy, kasama sa
pagiging moral ng tao ang pagtupad ng
tungkulin. Moral na gawain ito dahil ang
moral ang siyang nagpapanatili ng ating
buhay-pamayanan. Samakatuwid, ang
pagtalikod o hindi pagtupad sa mga
tungkulin ay pagsalungat sa buhay-
pamayanan na may malaking epekto sa
sarili at sa mga ugnayan.
ang sarili tungo sa
Page 6 of 17
mapapakinabangan ng tao ang ibang pamayanan, pamahalaan o lipunang
karapatan. Halimbawa nito ay ang kinabibilangan niya ang tungkulin ng
karapatan ng fetus na ipanganak, kaya paglinang ng pagpapakatao.
ipinagbabawal ang sapilitang aborsyon,
binigyang diin ito ni Papa Juan XXII sa
kanyang pahayag.

2. Karapatan sa pribadong ari-arian

Hindi maiaalis sa tao ang karapatang ito
dahil kailangan niya ang mga ari-arian
upang mabuhay nang maayos at
makapagtrabaho nang produktibo at
nakikibahagi sa lipunan.

3. Karapatang Magpakasal
Bawat isa sa atin ay may karapatang
bumuo ng sariling pamilya sa
pamamagitan ng kasal. Dito nagsisimula
ang mga responsibilidad na kailangang
gampanan ng isang mag-asawa.

4. Karapatang pumunta sa ibang lugar

Kasama sa karapatang ito ang lumipat
sa ibang lugar na may oportunidad
tulad ng trabaho o kaligtasan sa
panganib.

5. Karapatang sumamba o ipahayag ang

pananampalataya
Bawat tao ay malayang pumili ng
relihiyon na makakatulong sa kanya
upang mapaunlad ang kanyang
pagkatao at pakikipag-ugnayan sa Diyos
at kapuwa.

6. Karapatang magtarabaho o
maghanap-buhay
Ang tao ay may karapatan sa disenteng
hanap-buhay upang mapakinabangan
nila ang karapatang mabuhay. May
karapatang magtrabaho sa ibang bansa
ang mga mamamayan kung walang
oportunidad sa kanilang bansa na
mapaunlad ang kanilang estado sa
buhay batay sa kanilang
pangangailangan.
Kahit na tayo ay mayaman o mahirap,
lahat tayo ay may pantay-pantay na
karapatan. Walang sinuman ang
mayroong mas nakararaming karapatan
kaysa sa iba.
Mahalagang malaman mo rin ang mga
katungkulan at responsibilidad na
nakaakibat sa bawat Karapatan

Mga Karapatang Pang-Indibiwal sa

nakapaloob sa encyclical na
“Kapayapaan sa Katotohanan” Pacem
in Terris (Pope John XXIII)
1. Karapatang mabuhay at kalayaan ng
Page 7 of 17
pangkatawang panganib
2. Karapatan sa mga batayang
pangangailangan upang magkaroon ng
maayos na pamumuhay.
3. Karapatan sa malayang
pagpapahayag ng opinyon at
impormasyon
4. Karapatan sa malayang pagpili ng
relihiyon at pagsunod sa konsensiya
5. Karapatan sa pagpili ng propesyon
6. Karapatan sa malayang paglipat sa
ibang lugar upang manirahan
7. Karapatan sa aktibong pakikilahok sa
mga pampublikong gawain o proyekto
8. Karapatan sa patas na proteksiyon ng
batas laban sa mga paglabag ng mga
karapatang ito.
A. Ipasulat sa notbuk ang anim na
itinuturing nilang karapatan at
iparanggo ito batay sa kahalagahan
para sa kanila. Gamitin ang bilang 1
hanggang 6.

B. Pangkatin ang klase sa lima.

Magbahagihan tungkol sa mga
tungkuling iniranggo. Sagutan ang
sumusunod na katanungan.

1. Ano-ano ang itinuturing ng inyong

pangkat na karapatan?
2. Ipaliwanag ang inyong batayan sa
resulta ng pagranggong ginawa ng
inyong pangkat. Ano
ang sinasabi nito sa inyong pagkaunawa
sa karapatan? (gawin sa loob ng 10
minuto)
(Collaborative/Reflective Approach)

Pangkatin ang klase sa lima at bumuo

ng isang malikhaing presentasyon
tungkol sa mga karapatan at tungkulin
ng tao sa sumusunod na aspekto:
(a) sa pamilya,
(b) sa paaralan,
(c) sa barangay o pamayanan,
(d) sa bansa o lipunan at
(e) sa espiritwalidad.

Ang pangakatang gawain ay nararapat

na matapos sa loob ng 10 minuto
(Collaborative/Constructivist Approach)
Pangkat 1 – Tula o Rap (tungkulin at
karapatan ng tao sa pamilya)
Pangkat 2 – Kanta o Jingle (tungkulin at
karapatan ng tao sa paaralan)
Pangkat 3 – Maikling dula (tungkulin at
karapatan ng tao sa
Page 8 of 17
 barangay/pamayanan)
Pangkat 4 – Quiz Show (tungkulin at
karapatan ng tao sa bansa/lipunan)
Pangkat 5 – TV Sitcom/News (tungkulin
at karapatan ng tao sa espiritwalidad)

Gabay na mga katanungan.

a. Ano ang magkatuwang na
kapangyarihan at obligasyong mahalaga
sa pagpapanatili ng maayos na buhay-
pamayanan?
b. Ano-ano ang iyong tungkulin sa
kapwa, sa sarili at sa bayan?
c. Paano mo ipinakikita ang pagtupad sa
mga tungkulin?
d. Paano mo natatamasa ang iyong mga
karapatan?
e. Bakit mahalaga ang pagkakaroon ng
kaalaman sa mga karapatan at
tungkulin mo bilang tao?
f. Paano ninyo pinahahalagahan ang
inyong karapatan?

Kraytirya para sa Presentasyon

Kaangkupan ng 5 PUNTOS
pormat batay sa
nakatakdang uri
ng presentasyon
Mahusay ang 5 PUNTOS
paliwanag o
deskripsiyon ng
nakatakdang
presentasyon.
Kaisahan at 5 PUNTOS
pakikiisa ng
bawat kasapi ng
pangkat
Nakapupukaw ng 5 PUNTOS
interes ang
ginawang
presentasyon.
20 PUNTOS

D. Paglalapat Batay sa sarili mong obserbasyon sa Ipanood ang documentary film na

lipunang inyong kinabibilangan, anu- tumatalakay sa karapatang pantao na
ano ang mga uri ng karapatan ang nai-download mula sa
nakamit ng mga tao? Sa pamamagitan https://www.youtube.com/watch?
ng mga karapatang nakakamit nila, sa v=UPpGxacNcxA (gawin sa loob ng 10
paanong paraan nila nagagampanan minuto) (Reflective Approach)
ang kanilang tungkulin? Magbigay ng
halimbawa gamit ang tsart sa ibaba Sagutan sa notbuk ang mga katanungang
ito.
KARAPATAN TUNGKULIN HALIMABWA 1. Bakit mahalaga ang kamalayan sa mga
1. karapatang pantao?
2. 2. Ano ang tungkulin ng bawat tao
3. kaugnay ng mga karapatang pantao?
4. Magbigay ng halimbawa.
5. 3. Ano ang mahahalagang mensahe ng
Page 9 of 17
 documentary film na napanood?
Ipaliwanag.
4. May magagawa ka ba sa mga
malawakang paglabag sa karapatang
pantao na ipinakita sa documentary
film? Ano ang maaari mong gawin sa
mga paglabag na ito?

E. Pagtataya Panuto: Basahin at unawain ang A. Magpahayag ng mga maaaring

isinasaad sa bawat pahayag. Isulat ang mangyari sa mga sitwasyon sa ibaba at
K sa patlang kung ang sumusunod ay kung ano ang magiging epekto nito sa
nagpapakita ng Karapatan at T naman lipunan. Ang unang bahagi ay ginawa
kung ito ay nagpapahayag ng tungkulin. para sa iyo.

________1.Sitwasyon
Gampanan nang maayosAno angang maaring mangyari? Epekto sa lipunan
bawat trabaho na makatutulong sa ang hindi makapag- Maraming mangmang
Marami at
lipunan. Walang paaralang aaral dahil sa kasalatan sa inaapi sa lipunan.
_______ 2.pampubliko.
Mabigyan nang maayos na
buhay.
tahanan Walang
ang pamilya upang mamuhay
mga pagamutang
pampubliko.
ng matiwasay
_______ 3.Walang batas-trapiko.
Igalang ang bawat batas na
Walang bayarin
makatutulong sa sa tax ang
pag-unlad ng
komunidad.sinumang tao.
_______ 4.Walng
Pumuntaresibo
sasaibang
alinmang
lugar upang
tindahan.
magtrabaho o di kaya tuklasin ang iba’t-
Hindi na
ibang kultura sa bawal
kanilangangkomunidad.
droga.
_______ 5.Maari ng sigawanatngpalaguin
Pangalagaan mga ang
anak ang kanilang
anumang ari-arian at gamitin ito upang
magulang.
tulungan ang kapuwa.
_______ 6. Pangalagaan ang kalusugan at
B. Magsulat ng journal na nagpapahayag
ang kaniyang sarili sa mga panganib na
ng iyong sariling saloobin at opinyon
nag-uudyok ng kapahamakan.
hinggil sa mga umiiral na paglabag sa
_______ 7. Malayang sumamba sa kahit
karapatang pantao sa ating bansa batay
anumang relihiyon na makakatulong sa
sa mga balita sa radyo, diyaryo,
paghubog ng aking pagkatao.
telebisyon at social media kagaya ng
_______8. Paggalang sa relihiyon ng
extra-judicial killing. (gawin sa loob ng 5
bawat tao sa isang lipunan.
minuto) (Reflective/Constructivist
_______9. Pagbibigay ng respeto sa mga
Approach)
taong nakatataas sa isang komunidad.
______ 10. Malayang pagpapahayag ng
saloobin na makakatulong sa lipunan.
______ 11. Suportahan ang pamilya at
gabayan ang mga anak upang maging
mabuting tao ang mga ito.
.______12. Pag-iwas sa mapanganib na
gawain na hahantong sa kamatayan.
______13. Pumili ng relihiyon na
makatutulong sa kaniya upang
mapaunlad ang kaniyang pagkatao at
pakikipag-ugnayan sa Diyos at sa
kapuwa.
______ 14. Bumuo ng sariling pamilya sa
pamamagitan ng kasal.
______ 15. Lumipat o tumira sa ibang
lugar na may oportunidad tulad ng
trabaho o komportableng buhay.

I. Takdang-Aralin Pumili ng linya sa Panatang Makabayan. Pumili ng isang serye ng panoorin sa

Isulat ito sa long bond paper bilang telebisyon kapag prime time. Maglista ng
Page 10 of 17
 islogan. Lagyan ng konting disenyo at
ipapaliwanag ninyo kung bakit ito ang
napili ninyo. Tiyaking madali itong
mabasa upang magsilbing paala-ala ng
ating mga karapatan at tungkulin bilang
tao.
mga paglabag sa karapatang ipinakita sa
panoorin. Sa bawat nailistang paglabag,
magbigay ng tungkulin na sa iyong
palagay ay nararapat gawin ng isang
tulad mo.

Sundin ang sumusunod na kraytirya sa

pagbibigay puntos:
1. Malinaw ang pagkakasulat ng bawat
salita. (6 puntos)
2. Simple subalit malikhaing disenyo. (4
puntos)

IV. PAGNINILAY
Bilang ng mag-aaral na
nakakuha ng 80% sa
pagtataya
Bilang ng mag-aaral na
nangangailangan ng
iba pang gawain para
sa remediation
Nakatulong ba ang
remedial? Bilang ng
mag-aaral na
nakaunawa sa aralin
Bilang ng mag-aaral na
magpapatuloy sa
remediation

Inihanda ni:

MS. BERNADETTE RUTH G. MASULI

Guro

Binigyang pansin ni: Nabatid ni:

MR. EDUARDO F. SINDAYEN DR. ROMEO O. OLALO

Master Teacher I Principal III

Page 11 of 17
 Republic of the Philippines
Department of Education
National Capital Region
Division of Taguig City and Pateros
District Cluster VI
KAPT. JOSE CARDONES INTEGRATED SCHOOL

School Kapt. Jose Cardones Integrated School Grade Level IX

Teacher BERNADETTE RUTH G. MASULI Learning Area ESP

GRADE 9

DETAILED Teaching
Week 2 November 20-24, 2023 Quarter Second
LEARNING Schedules
PLAN

I. LAYUNIN IKATLONG ARAW APAT NA ARAW

D. Pamantayang Naipamamalas ng mag-aaral ang pag- unawa sa mga karapatan at tungkulin ng tao
Pangnilalaman sa lipunan
E. Pamantayan sa Naisasagawa ng mag- aaral ang mga angkop na kilos upang ituwid ang mga nagawa
Pagganap o naobserbahang paglabag
F. Mga Kasanayang 1. Nasusuri ang mga paglabag sa 1. Naisasagawa ang mga angkop na kilos
Pampagkatuto karapatang pantao na umiiral sa upang ituwid ang mga nagawa o
pamilya, paaralan, naobserbahang paglabag sa mga
barangay/pamayanan o lipunan/bansa. karapatang pantao sa pamilya, paaralan,
EsP9TT-IIa-5.2 barangay/pamayanan o lipunan/bansa.
2. Nakapagpapahayag ng saloobin EsP9TT-IIb-5.4
hinggil sa napanood na documentary 2. Natutukoy ang mga paglabag sa
film. karapatang pantao.
3. Nakapagsasagawa ng maikling dulang 3. Nakapaglalahad ng tungkuling
nagsusuri sa mga paglabag sa kaakibat ng bawat karapatang pantao.
karapatang pantao.
II. NILALAMAN
A. Sanggunian KARAPATAN AT TUNGKULIN
3. Mga Pahina sa Edukasyon sa Pagpapakato 9, TG
Gabay ng Guro
4. Mga Pahina sa Edukasyon sa Pagpapakato 9, LM
Kagamitang Pang-
mag-aaral
B. Kagamitang Panturo TV, remote control, mobile phone, worksheet, powerpoint, laptop
III. PAMAMARAAN
A. Balik-aral Tumawag ng apat na mag-aaral na Tumawag ng limang mag-aaral na
magkakaiba ang pinanood na serye sa magbabahagi tungkol sa kanilang
telebisyon at hayaan silang magbahagi ginawang takdang aralin. (gawin sa loob
tungkol sa kanilang ginawang ng 5 minuto) (Reflective/Constructivist
pagsusuri. (gawin sa loob ng 5 minuto) Approach)
B. Pagsusuri Ganyakin ang mga mag-aaral sa Magtala ng limang karapatan bilang bata
pamamagitan ng sabayang pag-awit ng at sabihin kung ito ay malaya at masaya
awiting pinasikat ng Apo Hiking Society mong natatamasa. Iranggo ito ayon sa
na may pamagat na “Bawat Bata”. antas ng kasiyahang iyong nararanasan.
Gamitin ang bilang 1-5.

C. Paglalahad Panoorin ang video na naglalagom ng Pangkatin sa walo ang klase.

araling nai-download mula sa
https://www.youtube.com/watch?
v=gdaTGTFqrno. (gawin sa loob ng 5
minuto) (Reflective Approach)
Magpalabunutan sa pag-uusapang paksa
halaw sa encyclical ni Papa Juan XXIII na
“Kapayapaan sa Katotohanan (Pacem in
Terris).
1. Karapatang mabuhay at kalayaan sa
Page 12 of 17
Talakayin ang paksa gamit ang
PowerPoint Presentation. Sagutan sa
notbuk ang sumusunod na katanungan.
(gawin sa loob ng 20 minuto)
(Reflective/Constructivist Approach)
1. Ano ang karapatan? Bakit ito ay
sinasabing kapangyarihang moral?
2. Bakit kailangang ipagtanggol nang
may mataas na determinasyon ang
karapatan sa buhay? Pangatuwiranan.
3. Saan nakabatay ang karapatan?
Ipaliwanag.
4. Ano ang tungkulin? Bakit ito ay
obligasyong moral?
5. Bakit kailangang tuparin ng sinuman
ang kanyang tungkulin na hubugin ang
sarili tungo sa pagpapakatao ayon kay
Max Scheler?
6. Ano ang batayan sa pagbuo ng
Pangkalahatang Deklarasyon ng mga
Tungkulin ng Tao?
7. Ano-ano ang epekto ng hindi
pagtupad ng tungkulin? Ipaliwanag.
Nilalaman ng PowerPoint Presentation
PAKSA: KARAPATAN AT TUNGKULIN
A. Karapatan
 Kapangyarihang moral na
gawin, hawakan, pakinabangan
at angkinin ang mga bagay na
kailangan ng tao sa kanyang
estado sa buhay
 Nakabatay sa Likas na Batas
Moral
 Pakikinabang ng tao dahil tao
lamang ang may moral na kilos
 Kaakibat ay obligasyon o
tungkulin
pangkatawang panganib
2. Karapatan sa mga batayang
pangngailangan upang magkaroon ng
maayos na pamumuhay (pagkain, damit,
tahanan, edukasyon, pagkalingang
pangkalusugan, tulong sa walang
trabaho at tulong sa pagtanda)
3. Karapatan sa malayang pagpapahayag
ng opinyon o impormasyon
4. Karapatan sa malayang pagpili ng
relihiyon at pagsunod sa konsensiya
5. Karapatan sa pagpili ng propesiyon
6. Karapatan sa malayang paglipat sa
inbang lugar upang manirahan
(migrasyon)
7. Karapatan sa aktibong pakikilahok sa
mga pampublikong gawain o proyekto
8. Karapatan sa patas na proteksiyon ng
batas laban sa mga paglabag sa
karapatang pantao
B. Itala ang mga paglabag sa mga
karapatang napili.
C. Iulat sa klase ang napag-usapan sa
pamamagitan ng isang malikhaing
paglalahad gaya ng sabayang pagbigkas,
awit o rap. (gawin sa loob ng 10 minuto)
(Collaborative Approach)

B. Kapangyarihang Moral ng Karapatan

Hindi maaaring puwersahin ng tao ang
kanyang kapwa na ibigay sa kanya ng
sapilitan ang mga bagay na kailangan
niya sa buhay

C. Obligasyon
 Akuin at tuparin ng tao ang
kanyang tungkulin
 Igalang ng tao ang isa pang tao

D. Mga Karapatang Halaw sa Pacem in

Terris
1) Karapatang mabuhay at kalayaan sa
pangkatawang panganib
2) Karapatan sa batayang
pangangailangan upang magkaroon ng
maayos na pamumuhay
3) Karapatan sa malayang
pagpapahayag ng opinyon at
impormasyon
Page 13 of 17
4) Karapatan sa malayang pagpili ng
relihiyon at pagsunod sa konsensiya
5) Karapatan sa pagpili ng propesyon
6) Karapatan sa malayang paglipat sa
ibang lugar upang manirahan
7) Karapatan sa aktibong pakikilahok sa
mga pampublikong gawain o proyekto
8) Karapatan sa patas na proteksiyon
ng batas laban sa mga paglabag ng mga
karapatang ito

E. Mga Karapatan at ang Kaakibat na

Tungkulin Nito
1. Karapatan sa buhay
 Pangalagaan ang kalusugan at
ang sarili sa mga panganib ng
katawan at kaluluwa.
 Paunlarin ang talento at
kakayahan.
 Pagpapagamot kung may sakit
 Umiwas sa isport na
mapanganib

2. Karapatan sa pribadong buhay

 Pangalagaan at palaguin ang
anumang ari-arian at gamitin
ito upang makatulong sa kapwa
at sa pamayanan

3. Karapatang magpakasal o bumuo ng

pamilya
 Suportahan ang pamilya at
gabayan ang mga anak upang
maging mabuting tao
 Pagiging mabuting halimbawa
sa anak
 Pag-iwas sa iskandalo na
makakasira sa pamilya
 Pagsasabuhay ng mga birtud
bilang pamilya

4. Karapatang sumamba o ipahayag ang

pananampalataya
 Igalang ang relihiyon o paraan
ng pagsamba ng iba
 Paggalang sa pag-alaala sa mga
patay at ninuno

5.Karapatang pumunta sa ibang lugar

 Igalang ang pribadong
boundary
 Kilalanin ang limitasyon ng
sariling kalayaan at pribadong
espasyo ng kapwa
 Paggalang sa pag-aari ng iba
6. Karapatang magtrabaho at
maghanapbuhay
 Magpunyagi at magpakita ng
kahusayan sa anumang gawain
 Hindi pinalilipas ang oras na
Page 14 of 17
 walang ginagawa
F. Epekto ng Hindi Pagtupad sa
Tungkulin
 Kawalan ng katarungan
 Kawalan ng kapanatagan
 Pagsisisi
 Kaguluhan ng kaisipan
 Sirang pangako at uganayan sa
kapwa

G. Fundamental Principles for Humanity

 Ang bawat tao - anuman ang
kasarian, lahi, estado sa lipunan,
opinyon sa mga isyung politikal,
wika, edad, nasyonalidad, o
relihiyon – ay may tungkulin na
pakitunguhan ang lahat ng tao
sa paraang makatao.

 Walang tao ang dapat

sumuporta sa anumang uri ng
hindi makataong asal, kaya ang
lahat ng tao ay may tungkuling
pagsumikapang pangalagaan
ang dignidad at tiwala sa sarili
at kapwa.

 Walang tao, pangkat,

organisasyon, bansa, army, o
pulisya ang dapat mangibabaw
sa mabuti at masama, lahat ay
dapat sundin ang pamantayang
moral. Bawat isa ay may
tungkuling itaguyod ang mabuti
at iwasan ang masama sa lahat
ng bagay.

Lahat ng tao, gamit ang kanilang isip at

konsensiya, ay dapat tanggapin ang
kanilang tungkulin sa bawat isa, sa mga
pamilya at pamayanan, lahi, bayan at
relihiyon nang may pagkakaisa. Huwag
mong gawin sa iba ang anumang ayaw
mong gawin nila sa iyo

D. Paglalapat A. Pangkatin ang klase sa dalawa – isang

Pangkatin sa lima ang klase.
Magbahagihan upang makabuo ng isang
Concept Map. Ibahagi sa klase ang
output ng pangkat. Gamiting gabay ang
mga tanong na ito. (gawin sa loob ng 10
minuto) (Reflective/Collaborative
Approach)
1. Ano ang dapat gawin upang
magkaroon ng tunay na kabuluhan ang
karapatan?
2. Bakit moral na gawain ang pagtupad
sa tungkulin?
3. Ano-ano ang obligasyong kaakibat ng
karapatan ng isang tao?
pangkat para sa panig ng “sang-ayon” at
ang isa ay sa panig ng “hindi sang-ayon”.
Maglaan ng 3-5 minuto upang mapag-
usapan ng pangkat ang kanilang
katuwiran batay sa paksang ito:
“Pamamaraan ng pamahalaan para sa
pagsugpo ng bawal na gamot, sang-
ayon ka ba o hindi?”
B. Tumawag ng lima sa bawat pangkat
upang siyang kumatawan at
magpahayag ng kanilang saloobin sa
paksa. Magtalaga rin ng isang
tagapamagitan. (Maaring ilapat ang
Page 15 of 17
 pamantayang gingamit sa asignaturang
Filipino tungkol sa debate)

C. Bumuo ng isang pormal na debate

batay sa paksa. Ang mga kasaping hindi
kakatawan sa grupo ay magsisilbing
audience at tagapalakpak para sa
kanilang panig.
(gawin sa loob ng 10 minuto)
(Collaborative Approach)

E. Pagtataya Sagutan ang mga tanong sa napapaloob

Aling tungkulin ang kaakibat ng bawat sa talahanayan upang lubusang
karapatan sa ibaba? (gawin sa loob ng 5 mapalawak ang pag-unawa sa aralin.
minuto) (Reflective/Constructivist Isulat ang sagot sa iyong notbuk. (gawin
Approach) sa loob ng 5 minuto) (Reflective
Approach)

I. Takdang-Aralin Gumawa ng tula o sanaysay, awit o Mula sa mga napag-usapan ng grupo

jingle, poster, slogan o alinmang uri ng batay sa pangkatang gawain, bumuo ng
media na tumatalakay sa mga isang TV sitcom (tulad ng T3, KSP at
karapatang pantao at ang tungkuling Imbestigador) o documentary video na
kaakibat nito. Humanda sa pagbabahagi nagpapamalas ng inyong pagkondena sa
mga paglabag sa karapatang pantao.
IV. PAGNINILAY
Bilang ng mag-aaral na
nakakuha ng 80% sa
pagtataya
Bilang ng mag-aaral na
nangangailangan ng
iba pang gawain para
sa remediation
Nakatulong ba ang
Page 16 of 17
remedial? Bilang ng
mag-aaral na
nakaunawa sa aralin
Bilang ng mag-aaral na
magpapatuloy sa
remediation

Inihanda ni:

MS. BERNADETTE RUTH G. MASULI

Guro

Binigyang pansin ni: Nabatid ni:

MR. EDUARDO F. SINDAYEN DR. ROMEO O. OLALO

Master Teacher I Principal III

Page 17 of 17