HAURDUNALDIAREKIN  

ERLAZIONATURIKO  ARAZOAK
1.Abortua
2.Haurdunaldi ektopikoa
3.Mola  hidatiforme
4.Hiperemesia
5.Aurretiko karena
6.Karenaren askatze goiztiarra
7.Umetokiko apurketa
8.HTA  haurdunaldian
9.Haurdunaldiko diabetesa
10.Neonatoaren gaixotasun hemolitikoa
11.Umetoki barneko hazkuntza atzeratua
12.Erditze goiztiarraren mehatsua
13.Luzatutako haurdunaldiaren fetua
14.Haurdunaldi bikoiztua
15.Dolu perinatala Yolanda  Gago   Rodríguez
Gasteizko Erizaintzako Unibertsitate Eskola
16.BBB  haurdunaldian 2022-­2023   ikasturtea
17.Haurdunaldian ospitalera joateko arrazoiak
GOGORATU...
 1.  ABORTUA
• Fetua <500gr edo 22 aste baino gutxiago dituenean kanporatzen denean, oraindik
umetokitik kanpo bizi ezin denean. Gehinenetan arazo genetikoengatik ematen da.
• Lehenengo hiruhilabetean agertzen diren odoljarioetatik, gehien ematen dena da.
• Sailkapena:
Abortu   Abortua   Abortu  diferidoa Abortu  ez  osoa Abortu   “Huevo  
mehatsua kurtsoan osoa huero”
l Bihotz  taupada   l Bihotz   l Fetoaren  bihotz   l Enbrioiaren   l Umetokia   l Saku  
fetala  (+) taupada   taupada  (-­) zati  bat   hutsik   gestazionala  
l Umetokiaren   fetala  (+) l Umetokiaren   kanporatu  da,   dago ikusten  da  
lepoa  itxita l Umetokiaren   lepoa  itxita baina  ez  osoa baina  
l Mina lepoa  irekita l Ez  dago  minik l Umetokiaren   enbriorik  
l Metrorragia l Mina l Metrorragia   lepoa  irekita   gabe
l Metrorragia egon  daiteke edo  itxita  
l Mina  eta  
metrorragia  
egon  daiteke
1.  ABORTUA
• Abortu mehatsuan eta osoan ezik, beste guztientzako tratamendua:
− Legradoa → Konplikazioak: odoljarioa, infekzioa, umetokiaren zulaketa...

− Uterotonikoak (misoprostol-­Cytotec) → Goragaleak eta gorakoak, beherakoak,

mina...
• Abortu mehatsuan atsedena gomendatu behar da.
• Sostengu emozionala Galera handia suposatzen du eta dolu prozesua hasten da.
 2.  HAURDUNALDI  EKTOPIKOA
l Blastozistoa endometriotik at egiten duenean inplantazioa.
l %95ak tronpetan ematen dira, gune anpularrean.
l Gestazioa ez da garatzen karena eta fetoa ezin direlako umetokitik kanpo garatu.
l Garapena:
− Espontaneoki desagertzen da zigotoa: xurgapena.
− Abortu tubarikoa: umetokira edo abdomenera kanporatzen da hildako zigotoa.
− Tronpen apurketa: zigotoa haunditzean (larriena).

Zergaitiak:
•Umetokiaren  tronpetan  asaldurak
•Erretzea
•DIU  bat  jarrita  izatea
•Erreprodukzio  artifizialaren  teknikak
•>40  urte
 2.  HAURDUNALDI  EKTOPIKOA
l Klinika:
− Min  bizia  mantendua  (apurketa  tubarikoa  eman  ezkero).
− Odoljario  txikia,  kolore  ilunekoa.

l Diagnostikoa
− Haurdunaldi  test  (+)
− Umetokia  hutsik  ikusten  da  ekografian.
− B-­HCG  ez  da  2  egunero  bikoizten  trofoblastoa  txikia  delako.

l Zaintzak:
− Zainbide  bat  hartu.
− Odol  analisia:  HCGren  balorea,  odol  taldea,  Rh,  koagulazioa  eta  froga  gurutzatuak.
− Bizi  konstanteak  kontrolatu.
− Shock  hipobolemikoaren  zeinuak  kontrolatu:  takikardia,  hTA,  odoljarioa...
− Metotrexate  IM  (tamaina  txikikoetan  eta  HCGren  maila  baxua  denan)  edo  kirurgia.
 3.  MOLA  HIDATIFORME
l Karenaren  bellositate  korialen  proliferazio  anomaloa. Karena ez da ondo garatzen
l Ernalketan  alterazio  genetikoen  ondorioz:
− Material  genetikoa  ez  duen  obulua  ernaltzean  (bikoizten  den  espermatozoide  batekin  edo  bi  espermatozoideekin).
− Obulu  normal  bat  bi  espermatozoidekin  ernaltzean  (69XXY,  69XXX,  69XYY).
l Printzipioz  onberazko  neoplasia  da,  baina  minbizira  garatu  daiteke:  koriokartzinoma.

Klinika:
l Metrorragia  (%95).
l Umetokiaren  tamaina  haunditua  dago.
l Hiperemesia.

Diagnostikoa:
l Ekografian  ikusten  den  irudia  elur  tantak  bezalakoa  da.
l B-­hCG  oso  haunditua  dago. Haurdunaldi etopikoarekin ezberdintasun bat
l Legradoa  egin  behar  da  eta  B-­hCGa  negatibizatu  ondorengo  sei-­ hamabi  hilabeteetan  beste  haurdunaldi  bat  ekidin.
 4.  HIPEREMESIA Era exajeratu batean botaka egitea

l Geldigaitzak eta tratatzeko zailak diren gorakoak, haurdunaren osasun egoera kaltetzen
eta eguneroko bizitza oztopatzen dutenak.
l Zergaitia idiopatikoa da: hormonengaitik, giza-­psikologiko faktoreak…

l Klinika:
− Gorakoak
− Epigastralgia
− Pisu galera garrantzitsua (>%5)
− Hipobolemia eta deshidratazioa
− Alterazio hidroelektrolitikoak
− Areagotzen bada, klinika neurologikoa ager daiteke.
 4.  HIPEREMESIA
Tratamendu   anbulatorioa:
• Antiemetikoak   (gorakoen  kontrako  medikazioa)   →  Cariban  (Piridoxina   edo  B6  bitamina   +  doxilamina),  
Primperan   (metoklopramida)
• Jengibrea  
• Hidratazioa
• Janari  kantitate   txikiak  eta  aldi   askotan.  Erraz  liseri   daitezkeen  karbohidratoak   hartu.
• Estres  iturria  dagoen   behatu.
• Sostengu   emozionala.

Anbulatorioki   ezin  bada  kontrolatu:

• Ospitalizazioa,   atsedena   baimenduz.
• Aho  elikadura   gelditu.
• Sueroterapia.
• 24  ordu  daramatzanean   emakumeak   gorakorik  gabe  elikagai   hotzekin  hasi  kantitate  txikietan.
• Psikologoari   interkontsulta   behar  izatekotan.
!!!!!!

5.  AURRETIKO  KARENA
l Karenaren  itsazpena  umetokiko  beheko  segmentoan.  Karenaren  zati  bat  umetokiaren  lepoa  eztali  
dezake,  erabat  edo  partzialki.
l 3.  hiruhilabeteko  odoljarioen  artean,  sarrien  agertzen  dena  da.
l Umetokian  orbainak  daudenean  ager  daiteke:  aurretiko  legradoetan  edo  zesaretan,  multiparetan...

Klinika:
− Bat-­bateko  odoljarioa,  odola  gorri-­gorria  delarik.  
− Ez  dago  minik.
− Umetokia  bigun  dago.
− Uzkurdurak  badaude  odoljarioa  areagotzen  da.
− Amaren  eta  fetuaren  egoera  orokorra  galdu  den  odol  kopuruaren  araberakoa  izango  da.
 5.  AURRETIKO  KARENA
Tratamendua
l Gestazio  asteen,  karenaren  kokapenaren  eta  odoljario  kopuruaren  arabera  ezberdin  jokatuko  da.  

l Odoljarioa  gehiegizkoa  ez  bada:

− Ohean  mantendu  (etxean  edo  ospitalean).

Aurretiko  karena  baztertu  
− Fetuaren  ongizatea  behatu. baino  lehen  ez  da  inoiz  
− Uzkurdurak  dauden  behatu,  eta  egonez  gero  tokolitikoak  eman. taktu  baginal  bat  egin  
− Odoljarioa  aztertu.
uzkurdurak moztu behar!  
− Bizi  konstanteak.
− Anemiaren  prebentzioa  behar  izatekotan.

l <  34+6  asteetan  kortikoideen  adminstrazioa  baloratu  biriken  garapenerako

l >37  astetik  gora:  haurdunaldia  bukatzen  da  (baginalki  edo  zesareaz)
!!!!!

6.  KARENAREN  ASKATZE  GOIZTIARRA (ABRUPTIO  PLACENTAE)

l Karena umetokiari itsatsita zegoelarik banatzen da,

partzialki edota erabat. Umearen heriotza tasa altua
da (50-­70%).

l Klinika:
− Metrorragia txikia odol ilunarekin.
− Izugarrizko bat-­bateko mina.
− Umetoki hipertonikoa, fetuaren atalak ukitu ezin
direlarik.
− Haurdunaldia bukatu behar da larrialdiko zesareaz.
− Amaren shock hipobolemikoa.

Jokaera: haurdunaldia bukatu behar da larrialdiko zesareaz

AURRETIKO  KARENA  vs  KARENAREN  ASKATZE  GOIZTIARRA

AURRETIKO  KARENA KARENAREN  ASKATZE  

GOIZTIARRA

Fetoaren  sufrimendua Ez Bai

Ez Bai

Sintomen  hasiera Motela Bat-­batekoa

Pixkanaka Bat batekoa

Odol  jarioa Gorri-­gorria,  ugaria Iluna,  kantitate  txikian.  

Gorri gorria eta ugaria Iluna eta kantitate txikia

Sabeleko  mina Ez Bai

Bai
Ez

Umetokia Tono  normala Hipertonikoa

Tonu normala Hipertonikoa
7.  UMETOKIAREN  APURKETA
• Haurdunaldia baino lehen orbainen bat egotekotan (aurreko zesarea,
miomektomia…) erditze momentuan dauden uzkurdurengatik zauria ireki daiteke.
• Intzidentzia: %1
• Arrazoiak: kanpoko oxitozina, gehiegizko uzkurdurak, orbainetatik denbora gutxi
pasa izana edo umetokiaren gehiegizko distentsioa.
• Oso larria da eta emakumeari larrialdiko zesarea egingo zaio.
Odoljarioa ere eragin dezake
 8.  HTA  HAURDUNALDIAN
l HTA haurdunaldian → TAS >= 140 mmHg eta/edo
TAD >= 90 mmHg denean, bi neurketa ezbedinetan
eta 6 orduko banaketarekin.
− Emakumea eserita, oinak lurrean, besoa
bihotzaren altueran, eskuaren palma goruntz
begira. 10 minutuko atsedena izan ostean, ariketa
fisikoa edo estimulanteak (kafea, tea…) 30 minutu
aurretik hartu gabe.
− Bi besoetan neurtu eta altuenarekin geratu.
Gainontzeko neurrietan beso horretan neurtu.
− TADrako Korokoffeko IV soinua erabiltzen da.

l Arrisku faktoreak → Obesitatea, aurrekari familiarrak edo pertsonalak, haurdunaldiko

diabetesa, haurdunaldi bikoiztua...
8.  HTA  HAURDUNALDIAN
Definizioak: 20. astea baino lehen HTA normala

• Pre-­eklanpsia: Gestazioko 20. astetik aurrera TAS >= 140 eta TAD >= 90 eta proteinak
_________ gernuan.
Beste organoak kaltetu ditzake: begiak, gibela, giltzurrunak, nerbio sistema...
• Eklanpsia: Konbultsio
__________ orokorrak agertzea preeklampsia duen emakumean. Haurdunaldian,
erditzean edo erditze-­ostean eman daiteke. Oso larria da.
• HELLP sindromea: pre-­eklanpsia larriaren aldaera, non akats multiorganikoa suertatzen den.
Hemolisia, entzima hepatikoen igoera eta plaketopenia ematen da.

Preeklanpsiaren klinika:
• TAS >= 140 mmHg edota TAD >= 90 mmHg (bi toma ezberdinetan eta sei orduko tartean).
• Edemak: aurpegian eta eskuetan. Atsedenarekin ez dira desagertzen. Bakarrik edemak agertzea
ez da diagnostikoa egiteko irizpidea, fisiologikoak baitira. Bat-­bateko edema orokortua agertzea da
aztertu behar dena (>1kg astero).
• Proteinuria: 3 (+) labstixean. (300mg proteina 24 orduko gernuan).
• Buruko mina, ikusmen zirriborrotsua…
• Min epigastrikoa.
• Oliguria (<500ml / 24 ordutan).
8.  HTA  HAURDUNALDIAN
Jokaera: Tentsioa jaisten delako
• Atsedena ezkerreko dekubitoan. EZ atseden absolutua, tronboen agerpena murrizteko.
• Dieta normosodikoa, normokalorikoa, normoproteikoa (HTA ez dago dietarekin
erlazionatuta, baizik eta karenarekin)
• TA txanda bakoitzeko kontrolatu eta klinika agertzen denean.
• Behatu: edemak, pisua, diuresia eta proteinuria 3-­4 egunero.
• Haurdunaldia amaitu (onurak eta kalteak baloratuz).

Tratamendu farmakologikoa (puerperioan mantentzen da):

• Antihipertentsiboak (TAD>100): hidralazina, labetalol eta metildopa.
• Antikonbultsibanteak: magnesiozko sulfatoa (blokeante neuromuskularra). Dosi haundietan
toxikoa da: arnas paralisia eman dezake (02 saturazioa, arnaz maiztasuna, diuresia,
magnesemia eta erreflexu errotulianoa kontrolatu behar dira).
• Kontraindikazioak: atenolol, IECA, angiotentsina errezeptoreen blokeatzaileak.

•
9.  HAURDUNALDIKO  DIABETESA
• Haurdunaldiaren lehenengo erdian intsulinarekiko sentsibilitatea areagotzen da.
Oinarrizko gluzemia murrizten da eta glukogenozko metaketak areagotzen dira.
Glukosa zeluletan metatu --> odolean dagoen glukosa jeitsi
ANABOLIKOA

• Haurdunaldiaren bigarren erdia estatu diabetogenoa da, zeinean intsulinarekiko

erresistentzia fisiologikoa egoten den. Honela baimentzen da glukosa fetoari kopuru
egokian heltzea. Karenaren laktogenoaren eraginez gertatzen da.
Glukosa odolean geratzen da eta fetuak glukosa hartzen du

KATABOLIKOA
 9.  HAURDUNALDIKO  DIABETESA
Sailkapena
l Haurdunaldi aurreko diabetesa (%10) à haurdunaldia baino lehen diagnostikatzen den
diabetes mellitus I edo II.
l Haurdunaldiaren diabetesa (%90) à haurdunaldian diagnostikatzen da, intsulinarekiko
erresistentziagatik.

Diabetesaren eragina:
l Haurdunaldian: abortuak, HTA, gernu eta baginazko infekzioak, erditze goiztiarraren

mehatsua...
l Fetuan eta jaioberrian: malformazioak, makrosomia, hipogluzemia neonatala...
9. HAURDUNALDIKO DIABETESA
Detekzioa
l Screening: haurdunaldiaren 24-­28. astean O´Sullivan testa (50g glukosa).
l Diagnostikoa: glukosaren ahozko tolerantzia testa (100g glukosa).
l Erditze ostean gluzemia mailak jaisten dira: behaketa zehatza egin behar da.

Glukosaren ahozko tolerantzia testa errepikatzen zaie (75g), hurrengo asteetan.

Tratamendua:
l Dieta eta gluzemien kontrola.
l Ariketa fisikoa.
l Intsulina: dieta eta ariketarekin kontrola lortzen ez bada.
l Ahozko antidiabetikoak kontraindikatuta daude. Metformina egoeraren arabera eman
daiteke.
10.  NEONATOAREN  GAIXOTASUN  HEMOLITIKOA

Ama Rh (-­) denean eta aita Rh (+), fetoa Rh (+) izateko aukerak daude eta horrekin batera Rh-­aren
l

ez bateragarritasuna emateko arriskua. Izan ere, Rh(-­) den amak Rh-­kiko anti-­gorputzak sortu ditzake
Rh(+) den fetuaren odolarekin kontaktuan egon ostean (erditzean, abortuan, traumatismoetan...).
Koombs ez zuzenak, haurdunaldian kontrolatzen dena, amaren antigorputzak detektatzen ditu:

− Koombs ez zuzena negatiboa: ez ditu antigorputzik, ez dago sentsibilizaziorik, ez da

isoinmunizaziorik eman.
− Koombs zuzena positiboa: antigorputzak daude, sentsibilizazioa eman da, isoinmunizatuta dago.
 10.  NEONATOAREN  GAIXOTASUN  HEMOLITIKOA
l Ama isoinmunizatzen bada (Rh (+) arekin kontaktua izan ostean antigorputzak sortzen baditu),
hurrengo haurdunaldian antigorputz horiek feto Rh (+) eraso ditzakete, eritrozitoak suntsituz
(anemia, ikterizia edo hidrops sortuz) → neonatoaren gaixotasun hemolitikoa, eritroblastosis
fetala, antiDarekiko isoinmunizazioa.

l Egoera hori ekiditeko, haurdunaldiaren 28.astean, Rh(-­) diren emakume GUZTIEI, koombs ez
zuzena negatiboa denean (sentsibilizatuta edo isoinmunizatuta ez daudenean) Gammaglobulina
anti-­D 300mgr IM jarri behar zaie. Baita abortu, abortu mehatsu, traumatismo, haurdunaldi ektopiko
eta amniozentesia/biopsia koriala/funikuluzentesiaren ostean ere. Modu horretan, fetuaren odola
amarekin kontaktuan egotekotan, gammaglobulinaren antigorputzek amaren antigorputzen sorrera
ekiditen dute.

l Erditze-­ostean jaioberria Rh (+) bada, Rh (-­) diren emakume guztiei gamma-­globulina antiD-­ko
beste dosi bat jarri behar zaie lehenengo 72 orduetan.

l Tratamendua profilaktikoa da, isoinmunizazioa ekiditeko eta hurrengo haurdunaldietan

eritroblastosis fetala prebenitzeko.
EZ  da  txertoa,  gammaglobulina  baizik.  
Beste  txertoekin  batera  jarri  daiteke
Rh-­ren  ez  bateragarritasuna
11.  UMETOKI  BARNEKO  HAZKUNTZA  ATZERATUA-­CIR

l Fetuak bere adin gestazionalerako garapen egokia ez duenean.

l Haurdunaldia arrisku altukoa da.
l Fetuaren bizitza umetokiaren barnean estu badago haurdunaldia bukatu behar da.
l EKOak maizago egin behar dira eta doppler fetala aztertu (arteria eta zainen odol
fluxua aztertzeko).
 12.  ERDITZE  GOIZTIARRAREN  MEHATSUA
l Erditze uzkurdurak agertzen badira eta hauek umetoki lepoan aldaketak eragiten badituzte (>=
2zm, 80% ezabatuta) haurdunaldiaren 37 astea baino lehen (haurdunaldiaren 24-­36 asteetan
eta fetua 500g baino gehiago pisatzen duenean).
l Arrisku faktoreak: aurrekariak, toxikoak, infekzioak (batez ere gernu infekzioak), HTA, DM.
l Jokaera:
− Ospitaleratzea
− Atsedena?
− Tokolitikoak (Tractocile-­Atosiban).
− Fetuaren birikien garapena bultzatu amari kortikoideak jarriz, 34 aste baino gutxiagoetan
(Betametasona-­Celestone 12mg/24 orduz bananduriko 2 dosi IM).
− Poltsa amniotikoa <37 asteetan apurtzen denean antibiotikoa gehitu behar da, infekzio
arriskua murrizteko.
− Odol analisia, kultibo baginalak eta gernu analisia egingo da.
13.  LUZATUTAKO  HAURDUNALDIAREN   FETUA
• Haurdunaldia 42. astea baino gehiago irauten duenean.
• Karena zahartzen dihoa fetoak elikagai gutxiago jasotzen dituelarik.
• Normalean haurdunaldi horrek arriskuak dakartza amarentzat eta
jaioberriarentzat.
• Azken hauek makrosomak izan daitezke eta likido mekoniala sarri
agertzen da kasu hauetan.
• Erditzeak induzitzen dira normalean 41. astearen inguruan.

Likido mekoniala
l Fetua umetokiaren barnean mekonia kanporatzen duenean,
likidoarekin nahasten da eta gardena izatetik
horixka/berdea/marroia izatera pasatzen da.
l Arrazoiak: heldutasuna, sufrimendu fetala.

l Konplikazioak: likido mekonialaren aspirazioa, arnasketaren

prozesua zailduz.
 14.  HAURDUNALDI  BIKOIZTUA
DIZIGOTOAK  (2/3) MONOZIGOTOAK
• 2  obulu  eta  2  espermatozoide.   • Obulu  bat  eta  espermatozoide  bakarra.  
• Genetikoki  ezberdinak  dira  fetoak.   • Zigotoa  bitan  banatzen  da.  
• Sexua  berdina  edo  ezberdina  izan  daiteke. • Genetikoki  berdin  berdinak  dira  bi  fetoak.  
• Bi  karena  eta  bi  poltsa  dituzte  (bat  bakoitzeko). • Sexu  berdinekoak.
• Zigotoaren  banaketaren  egunaren  arabera:
− Bikorial-­biamniotiko  (zatiketa  3.  egunean).
− Monokoriak-­biamniotiko  (zatiketa  4-­7  egunean).
− Monokorial-­monoamniotiko  (zatiketa  8.  egunean).

-­ Arrisku gehiago: diabetesa, HTA haurdunaldian, erditze goiztiarra, mortalitatea…

-­ Lehenengo fetuaren aurkezpenak erditze mota zehaztuko du: ahoz behera badago,
erditzea baginala izan daiteke nahiz eta bigarrena ahoz behera ez egon. Bestela
zesarea izan behar da zuzenean.
14.  HAURDUNALDI  BIKOIZTUA
 15.  DOLU  PERINATALA

Feto  kruz,  obito  fetal:  Fetua  amarengandik  kanporatu  baino  lehen  hiltzen  denean:  ez  
bihotz  taupada,  ez  mugimendurik,  ez  arnas  mugimendurik.

Abortua  edo   Erdiko  heriotz   Heriotz  fetal   Heriotz  neonatal   Heriotz  neonatal  
heriotz  fetal   fetal   berantiarra goiztiarra berantiarra
goiztiarra

<22  aste 22-­28  aste 28  aste 0-­7  egun 8-­28  egun

<500g 500-­999g >1000  g

Jaiotza
 15.  DOLU  PERINATALA

Etiologia

Karena askatzea, aurretiko karena, kromosomopatiak, anomalia kongenitoak, asfixia

fetala, gaixotasun inmunologikoak, amaren adin aurreratua, erretzaileak, GMI
altua...edo ezezaguna.

Jarrera  obstetrikoa

• Erditzea  baginatik  izatea  saiatu  (misoprostol  edo  oxitocinarekin  induzitu).

• Analgesia  eskeini.
• Edoskitzea  inhibitu  (>18  astetik  aurrera).
• Episiotomia  ekidin.
• Inmunoglobulina  anti  D  jarri  RH  negatiboa  den  emakumeari  fetu  RH  positibo  duena.
15.  DOLU  PERINATALA  – Erizainaren  papera
  Ingresuan   zehar  jaio  berriak  dauden  planta   ekidin  eta  logela  indibiduala eskeini.
  Ahozko  komunikazioa eta  ez  ahozkoa  zaindu.
  Bi  gurasoei hitz  egin.
  Izenaz  aurkeztu bakoitzaren   kategoria   aipatuz.
  Erru  sentimenduak murrizten   saiatu.
  Edozein  hilabetean gertatzen   den  heriotza   garrantzitsua   da.
  Heriotzaren   alde  positiboa   bilatzen  ez saiatu.
  Ekidin  beharreko   esaldiak:   l Erabili   daitezkeen   esaldiak:
− Seme  gehiago   izango   dituzu. − Sentitzen   dut  gertatutakoa.
− Egoera   hau  ahaztuko  duzu,  indartsua   izan. − Oso  maitatua   den   umea  da.

− Zerbaitengatik   gertatu   da. − Hemen   nago  behar   duzunerako.  

− Behintzat   ondo  ezagutzera   ez  zineten   ailegatu.
  Umearen   izena erabili.
  Umearen   oroitzapenak izaten  lagundu:   argazkiak,  txanoa,  pultserak,  oinatzak...
  Aholkuak  eman,   behartu   gabe:   umea  ikustearen   eta  besoetan   heltzearen  onurak azaldu.
  Hurrengo   haurdunaldietan   beldurra landu.
  Profesional   berdinak egoera   horien   aurre  ez  egotea.
16.  BIHOTZ  BIRIKETAKO  BERPIZTEA  HAURDUNALDIAN
Emakume haurdunaren Bihotz Biriken Geldiketaren etiologia BEAU-­CHOPS izenez
ezaguntzen da:
– Bleeding
– Embolism: likido amniotikoaren enbolismoa
– Anesthesic complications
– Uterine atony
– Cardiac disease
– Hypertension: eklampsia, Sd de Hellp
– Otros: (5H y 5T) hipoxia, hipobolemia, hidrogenionak, hiperkaliemia, hipotermia,
toxikoak, bihotz taponamendua, tentsiozko neumotorax, TEP, bihotzeko tronbosia
– Plazentakoa: aurretiko karena, karenaren askatze goiztiarra
– Sepsis
!!!!!!

16.  Bihotz  biriketako  berpiztea  haurdunaldian

KONTUAN IZAN BEHARREKO ASPEKTUAK HAURDUNALDIAN

l Zain bidearen kanalizazioa diafragmaren goian egin behar da eta hezur barneko bidea
humeroan. Umetokiaren presioak honen azpiko zainen itzulera oztopatzen du.
l Anemia fisiologikoagatik ama odoljario garrantzitsu baten aurrean egon daiteke bizi
konstanteak kalteturik egon gabe.
l Arnas bidea isolatzea garrantzitsua da, bronkoaspirazioa ekiditeko. Progesteronagatik
hesgorriaren beheko esfinterraren tonua eta motilitate intestinala gutxituta daude. Arnas
bideen edemagatik eta desplazamenduagatik intubazioa zailagoa da.
l 30 konpresioak bular hezurraren beheko erdialdean egin behar dira, gainontzeko biztanlerian
bezala.
l BBB aurreratuaren medikazioa gainontzeko biztanleriaren berdina da.

l Heimlich egin beharrean, toraxean 5 konpresio egin behar dira,

fetuan kalterik ez egiteko.
16.  Bihotz  biriketako  berpiztea  haurdunaldian
Aortokabaren konpresioa arindu → umetokia zilborraren altueran dagoenean eta
emakumea dekubito supinon dagoenean zainen itzulera oztopatzen da, postkarga eta gastu
kardiakoa gutxituz. Ondorioz, hipotentsioa eman daiteke eta fetuan hipoxia eragin. Horregatik,
BBB emakume haurdun batean egiterakoan, umetokia zilborrean ukitzen bada umetokiaren
eskuzko leku aldaketa ezkerreruntz egin behar da. Pertsona batek umetokia bi eskuekin
ezkerreruntz mugitzean datza. Pertsona bakar batek egin behar du, gainontzekoak konpresioak
eta aire bideaz arduratzen diren bitartean. Honek hemodinamika hobetu dezake. Beste aukera
konpresioa arintzeko eskuinaldeko aldea 30º mugitzean datza gorputza ezkerreruntz botaz,
baina hau ez da egokiena BBB batean, non emakumea dekubito supinon egon behar den.
16.  Bihotz  biriketako  berpiztea  haurdunaldian
Amaren egoerak maneiu klinikoa baldintzatzen du, eta ez fetuaren egoera. Beraz, 4 minutu
ostean ez bada errekuperaziorik eman zesarea perimortem egitearen balorazioa egin behar
da, 5. minutuan fetua ateratzeko eta presio aortokaba gutxitzeko. Hau umetokiaren altuera
zilborrean dagoenean egin behar da, baina fetuaren adin gestazionala kontuan izan gabe,
helburua amaren egoera hemodinamikoa hobetzea baita. Ez da inolako prestaketarik behar,
bakarrik bisturi bat izan.
 17.  Haurdunaldian  zehar  ospitalera  joateko  arrazoiak
1. hiruhilekoan:
l Odol galerak agertzea (hileko bat bezalako kantitatea).
l Min abdominal intentsoa.
l Gelditzen ez diren goragaleak edo beherakoak.

2. hiruhilekotik aurrera:
l Epigastralgia, buruko min intentsoa, edema orokortua…
l Haurraren mugimenduak ez sentitzea (aurretik ezkerreko aldera jarri, elikagai goxoren bat hartu,
sabela mugitu).
l Ur poltsa apurtzean edo horren susmoa egotekotan (leukorrea).
l Uzkurdurak sentitzekotan baloratu:
− Braxton-­Hicksekoak badira, atsedenarekin desagertzen direnak → lasaitasuna.
− Ez badira desagertzen eta intentsitate handikoak badira: ospitalera joan erditze goiztiarra
baztertzeko.

Haurdunaldiaren edozein momentuan:

l Jatorri ezezagunezko sukarra agertzen bada, edo antipiretikoekin jaisten ez den sukarra egotea.
l Goragaleak edo beherakoak
l Kolpe intentsoa sabelaldean
l Disuria