Volume 7

ኣብ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ ትግራይ
ኣብ 2004 ዓ.ም
ዝወፁ ሕጊታት
ጥራዝ ሸውዓተ
www.chilot.me
መእተዊ፡
ሕጊታት /ኣዋጃትን ዯንብታትን/ ክልልና ሓዯ ግዘ ብነጋሪት ጋዜጣ ምስ ተሓተሙ ዲግም ዝሕተምሉ
ዕድል ፀቢብ ብምዃኑ እዞም ሕጊታት ይትረፍዶ ንጠቕላላ ህዝቢ ክልልና ብቐሊሉ ተበፃሒ ክኾኑ ምስ
ባህርይ ስራሕቶም ተተሓሒዙ ዝለዓለ ተዯላይነት ንዘለዎም ንኣካላት ፍትሒ ብፍላይ ኣብ ኣብያተ
ፍርዱ እውን ሕፅረታት እንተጋጥም ይርአ፡፡ ኣብያተ ፍርዱ ንዝህብዎም ዝተፈላለዩ ትእዛዛት፣
ብይናትን ፍርድታትን መሰረት ዝኾንዎም ብነጋሪት ጋዜጣታት ዝተሓተሙ ሕጊታት እምበር ነቶም
ሕጊታት/ነጋሪት ጋዜጣታት ኣጣቒሶም ዝተዲለዉ ኻልኦት ፅሑፋት ወይ መፃሕፍቲ ክኾኑ
ስለዘይኽእሉ እዞም ነጋሪት ጋዜጣታት ብቐረባ ክረኽብዎም ግድን እዩ፡፡
ቅድም ክብል ካብ 1985 ዓ.ም ጀሚሮም ካብ ዝወፁ ሕጊታት ገሊኦም ዝተስዓሩ እኳ እንተኾነ እቶም
ዝተስዓሩ ሕጊታት መሰረት ገይሮም ዝተረኸቡ መሰላትን ግቡኣትን ዝምልከት ክትዕ እንተጋጥም
ዲይነት ዝርአ ነቶም ዝተስዓሩ ሕጊታት መሰረት ብምግባር ብምዃኑ ድሕሪ ምስዓሮም እውን ኣድለይቲ
ከምዝኾኑን ብተወሳኺ እዞም ሕጊታት ኣካል ታሪኽ ክልልናን ሃገርናን ብምዃኖም ብዝግባእ
ተወዱቦምን ተሰኒዶምን ክዕቀቡን ንቕድሚት ንዝግበር ኩለመዲይ ዓውዯ መፅናዕትታትን ስራሕቲ
ምርምርን ዝህልዎም ኣበርክቶ ኣዚዩ ልዑል ብምዃኑ ፡-
ሕጊ ዘይምፍላጥ ይቕረታ ኣየውህብን ዝብል ኣባሃህላ ሓቂ እኳ እንተኾነ ህዝቢ ኣብ ሕጊታት ኣፍልጦ
ንክህልዎ ናይ ምግባር ሓላፍነት ናይ መንግስቲ እዩ፡፡ ስለዚ ኣብ ክልልና ንዝወፁ ሕጊታት
እናተኸታተለ ዲግም ክሕተሙ ብምግባር ንተገልገልቲ ዘቕርብ ሓላፍነት ወሲደ ብቐፃልነት ዝሰርሕ
ኣካል ብዘይምህላዉ፣ ላዕለዋይ ቤት ፍርዱ ክልል ትግራይ ካብ 1985 ዓ.ም ክሳብ 1999 ዓ.ም ዝወፁ
ሕጊታት ዘጠረዞ ዝነኣድ ተበግሶ ኮይኑ ንኣተሓሕዛን ኣጠቓቕማን ብዝምቹ ብዘይምንባሩ፣ ድሕሪኡ
እውን ዝቐፀለ ተመሳሳሊ ስራሕ ብዘይምህላዉ ኣግኣዚ ማእኸል መሰልጠኒ ሰብ ሞያ ኣካላት ፍትሒ
ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ ትግራይ ነቲ ዘሎ ክፍተትን ኣድላይነት እዚ ስራሕን ብውነ ብምርዲእ ካብ
1985 ዓ.ም - 2007 ዓ.ም ኣብ ውሽጢ 23 ዓመታት ኣብ ክልልና ዝወፁ ሕጊታት ብምትእኽኻብ
ንተገልገልቲን ተጠቀምትን ንኣተሓሕዛን ኣጠቓቕማን ብዝምቹ ተኸፋፊሉ ከምብሓድሽ ክሕተምን
ክጥረዝን ገይሩ ኣሎ፡፡
ቤት ፅሕፈት ቤት ምክሪ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ ትግራይ እዚ ስራሕ ኣብዚ ብርኪ ንክበፅሕ ዝነበሮ
ድልየት ፣ ፃዕርን ሕግታት ኣብ ምትእኽኻብ ዝገበሮ ምትሕብባርን ኣዚዩ ዝነኣድ ኾይኑ ንዕውትነት
እዚ ስራሕ ግዯ ቤት ምኽሪ ዝለዓለ ብምዃኑ ካብ ልቢ ነመስግን ።
ኪኢላታትን ሰራሕተኛታትን ትካልና ንዘርኣይዎ ፅቡቕ ተበግሶን ውፍይነትን እዚ ስራሕ ኣብ
መወዱእታ ብምብፅሑ እንኳዕ ዯስ በለኩም እናበልና ኣብ ብጣዕሚ ዝሓፀረ እዋን ሕቶና ተቐቢሎም
ዯረጃ ፅሬቱ ብዝሓለወ ኣገባብ ኣብዝዯለናዮ ግዘ ተሓቲሙን ተጠሪዙን ክበፅሐልና ንዝገበሩ
ኣመራርሓን ሰራሕተኛታትን ትካል ሕትመት ብርሃንን ሰላምን ካብ ልቢ ነመስግን፡፡
ኣባዱ ወ/ሩፋኤል
ዋና ኣካያዱ ስራሕ ኣግኣዚ ማእኸል መሰልጠኒ ሰብ ሞያ
ኣካላት ፍትሒ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ ትግራይ
ግንቦት 2008 ዓ.ም
www.chilot.me
ተ. አዋጅ ዯንብን ቑፅሪ ሽም ኣዋጅን ዯንብን ገፅ
ቁ
1. ኣዋጅ ቁፅሪ 212/2004 ሕብረት ስራሕ ማሕበራት ንሓረስቶት ዝከፋፇል እታወት መግዝኢ ዝውዕል
1-3
ልቃሕ በጀት ውሕስና ንምሃብ ዝወፀ ኣዋጅ
2. ኣዋጅ ቁፅሪ 213/2004 ብማሕበር ንዝተወዯቡ ስራሕ ተዃነተርትን መማኸርትን ዝከፋፇል
ንኮንስተራክሽን ማሽነሪ መግዝኢ ዝውዕል ልቓሕ በጀት ውሕስና ንምሃብ 4-6
ዝወፀ ኣዋጅ
3. ኣዋጅ ቁፅሪ 214/2004 ኣብ ብ/ክ/መ/ትግራይ ን2004 በጀት ዓመት ተወሳኺ በጀት ንምውሳን ዝወፀ
7-19
ኣዋጅ
4. ኣዋጅ ቁፅሪ 215/2004 ፇፀምቲ ኣካላት ብ/ክ/መ/ትግራይ ዳግም ንምውዳብ ፣ ስልጣን ንምውሳን
20-87
ተመሓይዙ ዝወፀ ኣዋጅ
5. ኣዋጅ ቁፅሪ 216/2004 ኣተኣኻኽባን ኣጠቓቕማን ውሽጢ እቶት ቤት ት/ቲ ብ/ክ/መ/ትግራይ 88-96
6. ኣዋጅ ቁፅሪ 217/2004 ብማሕበር ንዝተወዯቡ ሰራሕ ተዃናተርትን መማኸርትን ዝከፋፇል
ንኮንስትራክሽን ማሽነሪ መግዝኢ ዝውዕል ልቃሕ በጀት ውሕስና ንምሃብ 97-98
ዝወፀ ኣዋጅ 213/2004 ንምምሕያሽ ዝወፀ ኣዋጅ
7. ኣዋጅ ቁፅሪ 218/2004 ኣብ ብ/ክ/መ/ትግራይ ኤጄንሲ ልምዓት ኣባይቲ ንምጥያሽ ዝወፀ ቁፅሪ
99-100
109/98 ንምምሕያሽ ዝወፀ ኣዋጅ
8. ኣዋጅ ቁፅሪ 219/2004 ብ/ክ/መ/ትግራት ዝሃነፆም ወይ ዘማሓድሮም ኣባይቲ ንምምሕልላፍን
101-102
ኣፇፃፅምኡ ንምውሳንን ተመሓትሹ ዝወፀ ኣዋጅ ንምምሕያሽ ዝወፀ ኣዋጅ
9. ኣዋጅ ቁፅሪ 220/2004 ኣዋጅ ቁፅሪ 191/2003 አተኣላልያን ኣተሓሕዛን ጓሓፍ ብ/ክ/መ/ትግራይ
103-105
ንምምሕያሽ ዝወፀ ኣዋጅ
10. ኣዋጅ ቁፅሪ 221/2004 ኮሚሽን ፖሊስ ብ/ክ/መ/ትግራይ ዳግም ንምጥያሽ ስልጢኑን ተግባሩን
106-120
ንምውሳን ዝወፀ ኣዋጅ
11. ኣዋጅ ቁፅሪ 222/2004 ኣብ ብ/ክ/መ/ትግራይ ን2004 በጀት ዓመት ተወሳኺ በጀት ንምውሳን ዝወፀ 121-128
12. ኣዋጅ ቁፅሪ 223/2004 ኣወዳድባ ፣ ስለጣንን ተግባርን ከተማ መቐለ ንምውሳን ተመሓትሹ ዝወፀ
129-240
ኣዋጅ
13. ኣዋጅ ቁፅሪ 224/2004 ስልጣንን ተግባርን ማ/ዊ ፍርዲ ብ/ክ/መ/ትግራይ ንምውሳን ተመሓትሹ
241-273
ዝወፀ ኣዋጅ
14. ኣዋጅ ቁፅሪ 225/2004 ንቐረብ ምስተማይን መስኖን ግልጋሎት ዝውዕል መለዋወጢ ኣቑሑት
274-280
መግዝኡ ዝኸውን ተዘዋዋሪ ፇንድ ንምጥያሽ ዝወፀ ኣዋጅ
15. ኣዋጅ ቁፅሪ 226/2004 ትካል ሬድዮ ኤፍ ኤም መቐለ ንምጥያሽ ዝወፀ ኣዋጅ ንምምሕያሽ ዝወፀ
281-289
ኣዋጅ
16. ኣዋጅ ቁፅሪ 227/2004 ኣብ ብ/ክ/መ/ትግራይ ን2005 በጀት ዓመት ንምውሳን ዝወፀ ኣዋጅ 290-332
17. ዯንቢ ቁፅሪ 70/2004 ዝተመሓየሸ መተሓዳዯሪ ዯንቢ ብ/ክ/መ/ትግራይ 333-350
18. ዯንቢ ቁፅሪ 71/2004 ዝተመሓየሸ ዯንቢ ስነ-ስርዓት ኣፇፃፀማ ዲስፕሊንን ኣወራርባ ቅሬታን
351-377
ሰራሕተኛታት መንግስቲ ብ/ክ/መ/ትግራይ
19. ዯንቢ ቁፅሪ 72/2004 ዝተመሓየሸ ዯንቢ መቕፅዒ ተመሓላለፍቲ መንገዲ መቆፃፀሪ ትራፊክ 378-408
20. ዯንቢ ቁፅሪ 73/2004 ኣተኣኻክባን ኣጠቓቕማን እቶት ኣተማምና ክፍሊት ግልጋሎትን ኤጄንሲ
409-416
ምራኸቢ ሓፋሽ ትግሰራ ንምውሳን ዝወፀ ዯን
21. ዯንቢ ቁፅሪ 74/2004 ዯንቢ ምስያሞ መንግስታዊ ዯኒ 417-421
www.chilot.me
nU¶T Uz¤È TG‰Y
yTG‰Y nU¶T Uz¤È
Bÿ‰êE KL§êE mNGStE TG‰Y
yTG‰Y B¼¤‰êE KL§êE mNGST
mbL 19 ›mT ቐ. 1 መቐለ 19¾ ›mT qÜ. 1-መቐለ-
212/2004 ዓ.ም BˆL×T b¤T M<¶ Bÿ‰êE KL§êE mNGStE TG‰Y Zw{ 212/2004 ዓ.ም
ቑፅሪ ኣዋጅ 212/2004 ኣዋጅ ቁጥር 212/2004

ሕብረት ስራሕ ማሕበራት ንሓረስቶት ህብረት ስራ ማህበራት ለኣርሶ Aደሮች
ዝከፋፈል Eታወት መግዝI ዝውEል ልቃሕ የሚከፋፈል ማዳበርያ መግዣ የሚውል
በጀት ውሕስና ንምሃብ ዝወፀ ኣዋጅ ብድር የበጀት ዋስትና ለመስጠት የወጣ
ኣዋጅ
ብደረጃ ክልል ውሕስና ምግቢ ንምርግጋፅን በክልል ደረጃ የምግብ ዋስትና ለማረጋገጥና
ድኽነት ንምጥፋEን Eታዎት ገዚEኻ ድህነት ለማጥፋት ማዳበርያ ገዝቶ ለኣርሶ
ንሓረስቶት ብምክፍፋል ፍርያት ሕርሻ ኣደሮች ማከፋፈል የEርሻ ምርት ለማሳደግ
ንምEባይ ዝላEለ ግደ ስለዘለዎ፣ ትልቅ ሚና ያለው በመሆኑ፣
ሕብረት ስራሕ ማሕበራት ዘበናዊ ድኹI የህብረት ስራ ማህበራት ዘመናዊ ማዳበርያ
ገዚOም ንሓረስቶት ንምክፍፋል መግዝI ገዝተው ለኣርሶ ኣደሮች ለማከፋፈል መግዣ
ዝኸውን ልቓሕ ዝረኽብሉ ኩነታት የሚሆን ብድር የሚያገኙበት ሁኔታ
ምምችቻው ኣገዳሲ ብምዃኑ ፣ ማመቻቸት ኣስፈላጊ በመሆኑ ፣
ቤት ምኽሪ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ በትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት ምክር
ትግራይ ብመሰረት ተመሓይሹ ዝወፀ ሕገ- ቤት ተሻሽሎ በወጣው የትግራይ ብሄራዊ
መንግስቲ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ ትግራይ ክልላዊ መንግስት ሕገ-መንግስት ኣንቀፅ
ዓንቀፅ 49/3/ሀ/ ከምU’ውን ብክልል 49/3/ሀ/ Eና በክልሉ ፋይናንስ ኣስተዳደር
ፋይናንስ ምምሕዳር ኣዋጅ ቑፅሪ 173/2002 ኣዋጅ ቁጥር 173/2002 ዓንቀፅ 40 መሰረት
ዓንቀፅ 40 መሰረት ዝስEብ ኣዋጅ ኣውፂU የሚከተለው ኣዋጅ Aውጥቷል።
ኣሎ።
1. ኣጭር ርEስ
1. ሓፂር ርEሲ
ይህ ኣዋጅ “ህብረት ስራ ማህበራት ለኣርሶ
Eዚ ኣዋጅ “ሕብረት ስራሕ ማሕበራት
ኣደሮች ማዳበርያ መግዣ የሚውል ብድር
ንሓረስቶት Eታወት መግዝI ዝውEል ልቓሕ
ናይ ሓደ ዋጋ ነጋሪት ጋዜጣ ቑ.ፓ.ሳ

291
ብር 7.70
ያንዱ ዋጋ ነጋሪት ጋዜጣ ፓ.ሳ.ቁ 1
www.chilot.me
ገፅ 2 ነጋሪት ጋዜጣ ትግራይ ኣዋጅ ቑ 212/2004 ገፅ 2 የትግራይ ነጋሪት ጋዜጣ Aዋጅ ቁ 212/2004
በጀት ውሕስና ንምሃብ ዝወፀ ቑፅሪ ኣዋጅ የበጀት ዋስትና ለመስጠት የወጣ ኣዋጅ ቁጥር
212/2004 “ ተባሂሉ ክጥቀስ ይኽEል። 212/2004“ ተብሎ ሊጠቀስ ይችላል።
2. ውሕስና ዝተውሃበ መጠን ልቓሕ 2. ዋስትና የተሰጠው የብድር መጠን

ሕብረት ስራሕ ማሕበራት ካብዚ ንድሓር የህብረት ስራ ማህበራት ከዚህ በኃላ “ተበዳሪ”
“ተለቃሓይ” Eንዳተብሃሉ ዝፅውU ክሳብ ብር Eየተባሉ የሚጠሩ Eስከ ብር 960.000000
960000000/ትሸዓተ ሚIትን ስሳን /ዘጠኝ መቶ ስድሳ ሚልዮን ብር/ ከIትዮጵያ
ሚልዮን ብር/ ካብ ንግዲ ባንኪ Iትዮጵያ ንግድ ባንክ Eንዲበደሩ የትግራይ ብሄራዊ
ክልቅሑ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ ትግራይ ክልላዊ መንግስት የዋስትና በጀት ሰጥቷል።
ውሕስና በጀት ሂቡ ኣሎ።
3. ኣፈፃፅማ Eቲ ልቓሕ ፦ 3. የብድሩ ኣፈፃፀም፦
1. Eቲ ዝርከብ ልቓሕ ዘበናዊ ድኹI 1. የሚገኘው ብድር በህብረት ስራ
ብሕብረት ስራሕ ማሕበራት ተገዚU ማህበራት ዘመናዊ መዳበሪያ ተገዝቶ
ንሓረስቶት ክልልና ብምክፍፋል ፍርያት ለክልላችን ኣርሶ ኣደሮች በማከፋፈል
ሕርሻ ክዓቢ ብምግባር ብደረጃ ክልል የEርሻ ምርታማነት በማሳደግ በክልል
ውሕስና ምግቢ ንምርግጋፅ ይኸውን። ደረጃ የምግብ ዋስትና ለማረጋገጥ

ይሆናል።
2. Eቲ ልቓሕ ዝምለስ Eቲ ውEሊ ካብ 2. ብድሩ የሚመለሰው ውሉ ከተፈረመ
ዝተኣሰረሉ ግዘ ጀሚሩ ኣብ ውሽጢ ሓደ ጊዜ ጀምሮ በኣንድ Aመት ውስጥ ሆኖ
ዓመት ኮይኑ መጠን ወለድን ኣግባብ የወለዱ መጠንና የAመላለሱ ሁኔታ
ኣመላልሳን መለቃሓይን ባንኪን Aበዳሪው ባንክና የክልሉ መንግስት
መንግስቲ Eዚ ክልልን ብዝገብርዎ በሚያደርጉት ስምምነት ይሆናል።
ስምምEነት ይኸውን።
4. ግቡE መንግስቲ ክልል ትግራይ 4. የክልል ትግራይ መንግስት ግዴታ
1. ተለቃሓይ ዝተለቐሖ ገንዘብ ብሙሉE ወይ 1. ተበዳሪው የተበደረውን ገንዘብ በሙሉ
ብኽፋል ብEዋኑ Eንተዘይመሊሱ ካብ በጀት ወይም በከፊል በወቅቱ ካልመለሰ ከዚህ
Eዚ ክልል ምስ ወለዱ ተነኪዩ ዝኽፈል ክልል በጀት ከነወለዱ ተቀንሶ የሚከፈል
ይኸውን። ይሆናል
2
www.chilot.me
2. ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ ትግራይ ነቲ 2. የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት

ዘይተመለሰ ልቃሕ ብምEካብ ወይ ሕጋዊ ያልተመለሰውን ብድር በመሰብሰብ ወይም
ብዝኾነ ኣገባብ ብምምላስ ነቲ ዝተነከዮ ሕጋዊ በሆነ ኣገባብ የተቀነሰበት በጀት
በጀት ምስ ወለዱ ክትክE ኣለዎ። ከነወለዱ መተካት ኣለበት።
5. Eዚ ኣዋጅ ዝፀንዓሉ ግዘ 5. ኣዋጁ የሚፀናበት ጊዜ

Eዚ ኣዋጅ ብቤት ምኽሪ ክልል ትግራይ ካብ ይህ ኣዋጅ በትግራይ ክልል ምክር ቤት
ዝፀደቐሉ 19 ጥቅምቲ 2004 ዓ.ም ጀሚሩ ከፀደቀበት ጥቅምት 19/2004 ዓ.ም ጀምሮ
ዝፀንA ይኸውን፡፡ የፀና ይሆናል፡፡
ኣባይ ወልዱ ኣባይ ወልዱ
ፕረዚደንት ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ የትግራይ ብሄራዊ ክልልዊ መንግስት

ትግራይ ፕሬዚደንት
3
www.chilot.me
nU¶T Uz¤È TG‰Y
mbL 19 ›mT ቐ. 2 መቐለ - 19¾ ›mT qÜ. 2 መቐለ
213/2004 ዓ.ም
BˆL×T b¤T M<¶ Bÿ‰êE KL§êE mNGStE TG‰Y Zw{ 213/2004 ›/M
ቑፅሪ ኣዋጅ 213/2004 Aዋጅ ቁጥር 213/2004

ብማሕበር ንዝተወደቡ ስራሕ ተዃነተርትን በማሕበር ለተደራጁ የስራ ተቋራጮችና
መማኸርትን ዝከፋፈል ንኮንስትራክሽን Aማካሪዎች የሚከፋፈል ለኮንስትራክሽን
ማሽነሪ መግዚI ዝውEል ልቓሕ በጀት ማሽነሪ መግዣ የሚውል ብድር የበጀት
ውሕስና ንምሃብ ዝወፀ ኣዋጅ ዋስትና ለመስጠት የወጣ Aዋጅ
ብክልል ደረጃ ውፅIታውን ዘላቒን ግልጋሎት በክልል ደረጃ ውጤታማና ዘላቂ የትራንስፖርት
ትራንስፖርት ንምዝርጋሕ ሓጋይ ምስ ክረምቲ Aገልግሎት ለመዘርጋት በበጋና በክረምት
ዘገልግሉ ሓደሽቲ መንገድታት ምግፋሕን ምህናፅን የሚገለግሉ Aዳዲስ መንገዶች መገንባትና ማስፋፋት
ኣገዳሲ ኮይኑ ብምርካቡ፣ Aስፈላጊ ሆኖ በመገኘቱ፣
ኣብቲ ክልል ዝርከቡ ጣብያታት ሓጋይ ምስክረምቲ በክልሉ የሚገኙ ቀበሌዎች ክረምትና በጋ
ዘራኽቡ ብቑE ዲዛይን ዘለዎ ሰፊሕ ጉልበት ሰብ የሚያገናኙ በቂ ዲዛይን ያለው ሰፊ የሰው ጉልበት
ምጥቃም ዘኽEል ዝተመረፀ ቴክኖሎጂ ተጠቒምካ መጠቀም የሚያስችል የተመረጠ ቴክኖሎጂ
ሓደሽቲ መንገድታት ገፀር ምስ ዋና መንገድታት ተጠቅሞ Aዳዲስ የገጠር መንገዶች ከዋና መንገዶች
ዘራኽቡ ምህናፅ ኣገዳሲ ምዃኑ ስለተኣመነሉ፣ የሚያገናኙ መገንባት Aስፈላጊ መሆኑን
ስለታመነበት፣
ቤት ምኽሪ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ ትግራይ የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት ምክር ቤት
ብመሰረት ተመሓይሹ ዝወፀ ሕገ መንግስቲ ብሄራዊ ተሻሽሎ በወጣው የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ
ክልላዊ መንግስቲ ትግራይ ዓንቀፅ 49/3//ሀ/ን መንግስቲ ሕገ-መንግሰተ Aንቀፅ 49/3//ሀ/ Eና
ከምU’ውን ብክልል ፋይናንስ ምምሕዳር ኣዋጅ በክልሉ የፋይናንስ Aስተዳደር Aዋጅ ቁጥር
ቁፅሪ 173/2002 ዓንቀፅ 40 መሰረት ዝስEብ ኣዋጅ 173/2002 Aንቀፅ 40 መሰረት የሚከተለው
ኣውፂU ኣሎ፡፡ ታውጃል፡፡
1. ሓፂር ርEሲ 1. Aጭር ርEስ

Eዚ ኣዋጅ ’’ብማሕበር ንዝተወደቡ ስራሕ ይህ Aዋጅ ’’በማህበር ለተደራጁ የስራ ተቋራጮችና
ተዃናተርትን መማኸርትን Aማካሪዎች
ÂY ˆd êU nU¶T Uz¤È ‚Ü..ú 291

ÃNÇ êU BR 7.70 nU¶T Uz¤È .ú.qÜ
4
www.chilot.me
ገፅ 2 ነጋሪት ጋዜጣ ትግራይ ቑ ኣዋጅ 213/2003 ገፅ 2 የትግ ራይ ነጋሪት ጋዜጣ Aዋጅ ቁ 213/2003
ዝከፋፈል ንኮንስትራክሽን ማሽነሪ መግዚI ዝውEል የሚከፋፈል ለኮንስትራክሽን ማሽነሪ መግዣ

ልቓሕ በጀት ውሕስና ንምሃብ ዝወፀ ቁፅሪ ኣዋጅ የሚውል ብድር የበጀት ዋስትና ለመስጠት የወጣ
213/2004’’ ተባሂሉ ክጥቀስ ይኽEል፡፡ Aዋጅ ቁጥር 213/2004’’ ተብሎ ሊጠቀስ
ይችላል፡፡
2. ውሕስና ዝተውሃቦ መጠን ልቓሕ 2. ዋስትና የተሰጠው የብድር መጠን

ደደቢት ማክሮ ፋይናንስ ካብዚ ንድሓር ደደቢት ማይክሮ ፋይናንስ ከዚህ በኋላ ’’ተበዳሪ’’
’’ተለቃሓይ’’ Eንዳተባሃለ ዝፅዋE ክሳብ ብር Eየተባለ የሚጠራ Eስከ ብር 100000000 /Aንድ
100000000 /ሓደ ሚIቲ ሚሊዮን ብር/ ካብ መቶ ሚሊዮን ብር/ ከIትዮጵያ ንግድ ባንክ
ንግዲ ባንኪ Iትዮጲያ ክልቓሕ ብሄራዊ ክልላዊ Eንዲበደሩ የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት
መንግስቲ ትግራይ ውሕስና በጀት ሂቡ ኣሎ፡፡ የዋስትና በጀት ሰጥቷል፡፡
3. ኣፈፃፅማ Eቲ ልቓሕ 3. የብድሩ Aፈፃፀም
1. Eቲ ዝርከብ ልቓሕ ኮንስትራክሽን ማሽነሪ 1. የሚገኘው ብድር የኮንስትራክሽን ማሽነሪ
ብደደቢት ማይክሮ ፋይናንስ ተገዚU በደደቢት ማይክሮ ፋይናንስ ተገዝቶ በማህበር
ብማሕበር ንዝተወደቡ ስራሕ ተዃናተርቲን ለተደራጁ የስራ ተቋራጮችና Aማካሪዎች
መማኸርትን ብምክፍፋል ሓደሽቲ በማከፋፈል Aዳዲስ የገጠር መንገዶች
መንገድታት ገፀር ክህነፁ ብምግባር ክረምቲ Eንዲገነቡ በማድረግ ክረምትና በጋ ከዋና
ምስ ሓጋይ ኣብ ጣብያታት ዝተሃነፁ መንገዶች Eንዲገናኙ ለማድረግ ይሆናል፣
መንገድታት ምስ ዋና መንገድታት ክራኸቡ

ንምግባር ይኸውን፣
2. Eቲ ልቓሕ ዝምለስ Eቲ ውEሊ ካብ 2. ብድሩ የሚመለሰው ውሉ ከተፈረመበት ግዘ
ዝተፈረመሉ ግዘ ጀሚሩ ኣብ ውሽጢ ኣርባEተ ጀሚሮ በAራት ዓመት ውስጥ ሆኖ የወለድ
ዓመት ኮይኑ መጠን ወለድን ኣግባብ መጠንና የAመላለሱ ሁኔታ Aበዳሪው ባንክና
ኣመላልሳን መለቓሓይ ባንክን መንግስቲ Eዚ የዚህ ክልል መንግስት በሚያደርጉት
ክልልን ብዝገብሩዎ ስምምEነት ይኸውን፡፡ ስምምነት ይሆናል፡፡
4. ግቡE ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ 4. የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት

ትግራይ ግዴታ
1. ተለቓሓይ ዝተለቀሖ ገንዘብ ብሙሉE ወይ 1. ተበዳሪ የተበዳሪውን ገንዘብ በሙሉ ወይም
ብኽፋል ብEዋኑ Eንተዘይመሊሱ ካብ በጀት በከፊል በወቅቱ ካልመለሰ ከዚህ ክልል በጀት
Eዚ ክልል ምስወለዱ ተነኪዩ ዝኽፈል ይኸውን ከነወለድ ተቀንሶ የሚከፈል ይሆናል፣
2. ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ ትግራይ ነቲ 2. የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት
ዘይተመለሰ ልቓሕ ብምEካብ ወይ ሕጋዊ ያልተመልሰውን ብድር በመሰብሰብ ወይም
ብዝኾነ ኣገባብ ብምምላስ ሕጋዊ በሆነ Aገባብ የተቀነሰበትን በጀት
5
www.chilot.me
ገፅ 3 ነጋሪት ጋዜጣ ትግራይ ቑ ኣዋጅ 213/2003 ገፅ 3 የትግ ራይ ነጋሪት ጋዜጣ Aዋጅ ቁ 213/2003
ምስወለዱ ክትክE ኣለዎ፡፡ ከነወለዱ መተካት Aለበት፡፡
5. ኣብ መንጎ ቢሮ ኮንስትራክሽን፣ መንገድ 5. በኮንስትራክሽን፣ መንገድና ትራንስፖር

ን ትራንስፖርትን ስራሕ ተኳናተርትን ት ቢሮ Eና የስራ ተቋራጮችና Aማካሪ
መማኸርትን ዝህሉ ርክብ ስራሕ ዎች ማሃል የሚኖር የስራ ግንኙነት
1. ኣብ መንጎ ቢሮ ኮንስትራክሽን፣ መንገድን 1. በኮንስትራክሽን፣ መንገድና ትራንስፖርት
ትራንስፖርትን ስራሕ ተኳናተርትን መማ ቢሮ Eና የስራ ተቋራጮችና ኣማካሪዎች
ኸርትን ዝግበር ውEሊ ስራሕ ብድርድር የሚደረግ የስራ ውል በድርድር የሚፈፀም
ዝፍፀም ይኸውን ይሆናል፡፡
2. ንተኳናተርትን መማኸርትን ዝኽፈል 2. ለተቋራጮችና ኣማካሪዎች የሚከፈል
መጠን ትርፊ፣ ኣገባብ ኣፈፃፅማ ክፍሊት፣ የትርፍ መጠን፣ የክፍያ Aፈፃፀም፣ ቢሮው
Eቲ ቢሮ ነቲ ልቓሕ ኣብ ምምላስ ዘለዎ ብድሩ ለማስመለስ ያለው ሃላፊነት፣
ሓላፍነት፣ ተኳናተርትን መማኸርትን ተቋራጮችና ኣማካሪዎች የሚወስዱት
ዝወሰድዎ ልቓሕ ዝምልከት ስርዓት ብድር የሚመለከት ስርAትና የሚያስይዙት
ዘትሕዝዎ መትሐጃ፣ ተኳናተርትን ዋስትና፣ ለተቋራጮችና ኣማካሪዎች
መማኸርትን ብቐፃልነት ስራሕ ኣብ በቀጣይነት ስራው ለማሳራት ያለው
ምትሕሓዝ ዘለዎ መሰልን ግቡEን መብትና ግዴታ በሚመለከት የትግራይ
ብዝምልከት ቤት ምኽሪ ስራሕ ፈፃሚ ስራሕ Aስፈፃሚ ምክር ቤት በሚያወጣው
ክልል ትግራይ ብዘውፅO መምርሒ ዝውሰን መመርያ የሚወሰን ይሆናል፡፡
ይኸውን
6. Eዚ ኣዋጅ ዝፀንAሉ ግዘ 6. Aዋጁ የሚፀናበት ጊዜ
Eዚ ኣዋጅ ብቤት ምኽሪ ክልል ትግራይ ካብ ይህ Aዋጅ በትግራይ ክልል ምክር ቤት

ዝፀደቐሉ 19 ጥቅምቲ 2004 ዓ.ም ጀሚሩ ከፀደቀበት ጥቅምት 19/2004 ዓ.ም ጀምሮ
ፕረዝዳንት ብሄራዊ ክልላዊ የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ
መንግስቲ ትግራይ መንግስት ፕረዚዳንት
6
www.chilot.me
nU¶T Uz¤È TG‰Y
214/2004 ዓ.ም BˆL×T b¤T M<¶ Bÿ‰êE KL§êE mNGStE TG‰Y Zw{ 214/2004 ዓ.ም
‚ÜI¶ ኣዋጅ 214/2004 Aዋጅ qÜ_R 214/2004

ኣB ብÿ‰êE KL§êE mNGStE TG‰Y yTG‰Y Bÿ‰êE KL§êE mNGSት
N2004 በጀት ዓመት ተወሳኺ bjT y2004 በጀት ዓመት ተጨማሪ bjT
ንምውሳን Zw{ ¨êJ lmwsN ywÈ ¨êJ
¨B 2004 በጀት ዓመት ¨B Bÿ‰êE KL§êE b2004 በጀት ዓመት bTG‰Y Bÿ‰êE KL§êE
mNGStE ትግራይ NZF{Ñ mNGS¬êE mNGST l¸s„ የልማት S‰ãCÂ
S‰ÞtEN GLUlÖ¬TN ZW:L ተወሳኺ bjT ¨gLGlÖèC ¥Sf{¸Ã y¸WL ተጨማሪ
BMIÄO ¨B S‰Þ KW:L MGÆR ¨D§Y bjT {Dö S‰§Y XNÄþWL ¥DrG xSf§gþ
BMá*nù# bmçnù#
BmsrT ተማሓይሹ ዝወፀ ሕገ መንግስቲ ተሻሽሎ በወጣው የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ

ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ ትግራይ ¨êJ qÜI¶ መንገስት ሕገ መንግስት xêJ qÜ_R 45/1994
45/1994 ›NqI 49 (3) (c) N2004 በጀት ዓመት xNqI 49 (3) (ሀ) (ቸ) msrT ለ2004 በጀት
ተወሳኺ በጀት ¨B S‰Þ ZW:L bjT ዓመት በስራ የሚውል ተጨማሪ በጀት
t¨êE° ¨lÖ”” y¸ktlW ¨êJ ¬W©*êL””
1) ˆÉþR RXsþ 1) üR RXስ

Xzþ ¨êJ ኣብ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ YH xêJ “የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ
ትግራይ “ÂY 2004 በጀት ዓመት ተወሳኺ መንግስት የ2004 በጀት ዓመት t=¥¶ bjT
bjT NMWúN Zw{ ‚ÜI¶ ኣዋጅ 214/2004” lmwsN ywÈ xêJ qÜ_R 214/2004”
tÆ£lù K_qS Y<XL”” tBlÖ lþ«qS YC§L””
2. ፍልፍል በጀት 2. የበጀት ምንጭ

1. ኣብ 2004 በጀት ዓመት ክEከብ ካብ 1. በ2004 የበጀት ዓመት ሊሰበሰብ ከታሰበ ገቢ
ÂY ˆd êU nU¶T Uz¤È ‚Ü..ú

ÃNÇ êU BR 14.20 nU¶T Uz¤È .ú.qÜ 291
7
www.chilot.me
ዝተታሓዘ ናይ Eቶት ትልሚ ንላEሊ ክEከብ Eቅድ በላይ ሊሰበሰብ የተሻሻለ Eቅድ፣
ዝተመሓየሸ ትልሚ፣ ኣብ 2003 በጀት ዓመት በ2003 በጀት ዓመት ከታቀደው በላይ
ልEሊ ትልሚ ዝኣተወ፣ ካብ ተመላሲ በጀት፣ የተሰበሰበ፣ ከተመላሽ በጀት፣ ከማረሚያ ቤቶች
ካብ ኣብያተ ህንፀት ናይ ውሽጢ ኣታውን ካብ የውስጥ ገቢና ከ2003 የዞረ የAካባቢ ልማት
2003 ዝዞረ ናይ ከባብያዊ ልምዓት ፈንድ ፈንድ (ሊግ) በጀት በመጠቀም ከዚህ ኣዋጅ
(ሊግ) በጀትን ብምጥቃም ምስዚ ኣዋጅ ተያይዘው በቀረቡት ቅፆች የተቀመጡ
ተታሒዞም ዘለው ቅጥIታት ንዝተቐመጡ ስራዎችና Aገልግሎቶች የሚውል የበጀት
ስራሕትን ግልጋሎትን ዝውEል ፍልፍል ምንጭ ነው፡፡
በጀት Eዩ፡፡
ሀ. ኣብ 2004 በጀት ዓመት ክEከብ ካብ ሀ. በ2004 ybjT ›mT ጊዜ ሊሰበሰብ ከታሰበ
ዝተኣወጀ ትልሚ Eቶት ተወሳኺ ንምEካብ ገቢEቅድ በላይ የተሻሻለ Eቅድ
ዝተታሓዘ ትልሚ ብር 140,000,000 (ˆd 140,000,000 ብር (Aንድ መቶ Aርባ
¸xþTN ¨RÆ›N ¸lþ×N)፡፡ ሚሊዮን)፡፡
ለ. ካብ 2003 በጀት ዓመት ተመላሲ በጀት ብር ለ. ከ2003 በጀት ዓመት ተመላሽ በጀት
70,000,000 (ሰብዓ ሚሊዮን)፡፡ 70,000,000 ብር (ሰባ ሚሊዮን)፡፡
ሐ. ኣብ 2003 በጀት ዓመት ካብ ትልሚ ንላEሊ ሐ. በ2003 በጀት ዓመት ከEቅድ በላይ የተሰበሰበ
ዝተኣከበ ኣታዊ ብር 30,000,000 (ሰላሳ ገቢ 30,000,0000 ብር (ሰላሳ ሚሊዮን)፡፡
ሚሊዮን)፡፡
መ.ካብ ኣብያተ ህንፀት ውሽጢ ኣታዊ ብር መ. ከማረሚያ ቤቶች የውስጥ ገቢ 3,508,018
3,508,018 (ሰለስተ ሚሊዮንን ሓሙሽተ ብር (ሶስት ሚሊዮን Aምስት መቶ ስምንት
ሚIትን ሸሞንተን ሽሕን ዓሰርተ ሸሞንተን)፡፡ ሺህ ከAስራ ስምንት)፡፡
ረ. ናይ ወረዳታት ጉሎ መኸዳን መደባይ ዛናን ረ. የጉሎ መኸዳና መደባይ ዛና ወረዳዎች
ካብ 2003 በጀት ዓመት ዘይተጠቐማሉ ከ2003 በጀት ዓመት ያልተጠቀሙበት የዞረ
ዝዞረ ናይ ከባብያዊ ልምዓት ፈንድ (ሊግ) የAካባቢ ልማት ፈንድ (ሊግ) በጀት
በጀት ብር 8,098,259 (ሸሞንተ ሚሊዮንን 8,098,259 ብር (ስምንት ሚሊዮን ዘጠና
ቴስዓን ሸሞንተን ሽሕን ክልተ ሚIትን ስምንት ሺህ ሁለት መቶ ሃምሳ ዘጠኝ) ሲሆን
ሓምሳን ትሸዓተን) ኮይኑ ሓፈሻዊ ድምር ብር Aጠቃላይ ድምር 251,606,277 ብር
251,606,277 (ክልተ ሚIትን ሓምሳን (ሁለት መቶ ሃምሳ Aንድ ሚሊዮን ስድስት
ሓደን ሚሊዮንን ሽድሽተ ሚIትን ሽድሽተን መቶ ስድስት ሺህ ሁለት መቶ ሰባ ሰባት)
ሽሕን ክልተ ሚIትን ሰብዓን ሸውዓተን) ነው፡፡
Eዩ፡፡
3) DLDL bjT 3) ybjT DLDL

1. ብክልል ንዝስርሑ ስራሕትን ግለጋሎትን 1. በክልል ለሚሰሩ ስራዎችና ኣገለግሎቶች የሚው
ዝውEል ተወሳኺ በጀት፡- ተጨማሪ በጀት፡-
8
www.chilot.me
h. NS„: bjT BR 80,053,631 h. ለመደበኛ በጀት 80,053,631 ብር

¾ Nm¦Ã BR 54,241,487 ¾ ldmwZ 54,241,487 ብር
¾ NS‰Þ mµyÄþ BR 25,812,144 ¾ ለስራ ማስኬጃ 25,812,144 ብር
l. NµpE¬L BR 50,224,242 ለ. ለካፒታል 50,224,242 ብር
ሐ. ንክልል መሐለውታ ብር 33,230,145 NxùS ሐ. ለክልል መጠባበቂያ 33,230,145 ብር፤
DMR NKLL BR 163,508,018 (ˆd ንUስ ድምር ለክልል 163,508,018 ብር
¸xþTN sùúN slStN ¸lþ×NN ˆÑ>t (Aንድ መቶ ስድሳ ሶስት ሚሊዮን Aምስት
¸xþTN ¹äNtN >ÞN ›sRt ¹äNtN) መቶ ስምንት ሺህ ከAስራ ስምንት)
2. ንገፀር ወረዳታት ተወሳኺ በጀት ብር 2. ለገጠር ወረዳዎች ተጨማሪ በጀት
80,000,000 (ሰማንያ ሚሊዮን) 80,000,000 ብር (ሰማንያ ሚሊዮን)
3. ካብ 2003 በጀት ዓመት ከይተጠቐማሉ ዝዞረ 3. ከ2003 በጀት ዓመት ሳይጠቀሙበት የዞረ
ናይ ከባቢ ልምዓት ፈንድ (ሊግ) በጀት የAካባቢ ልማት ፈንድ (ሊግ) በጀት ድምር
ድምር ብር 8,098,259 (ሸሞንተ ሚሊዮንን 8,098,259 ብር (ስምንት ሚሊዮን ዘጠና
ቴስዓን ሸሞንተን ሽሕን ክልተ ሚIትን ስምንት ሺህ ሁለት መቶ ሃምሳ ዘጠኝ)፡-
ሓምሳን ትሸዓተን)፡-
¾ ወረዳ ጉሎ መኸዳ ብር 3,866,179 ¾ ጉሎ መኸዳ ወረዳ 3,866,179 ብር
¾ ወረዳ መደባይ ዛና ብር 4,232,080 ¾ መደባይ ዛና ወረዳ 4,232,080
ኮይኑ ሓፈሻዊ ድምር ብር 251,606,277 ብር ሲሆን Aጠቃላይ ድምር 251,606,277 ብር
(ክልተ ሚIትን ሓምሳን ሓደን ሚሊዮንን (ሁለት መቶ ሃምሳ Aንድ ሚሊዮን ስድስት መቶ
ሽድሽተ ሚIትን ሽድሽተን ሽሕን ክልተ ስድስት ሺህ ሁለት መቶ ሰባ ሰባት) ነው፡፡
ሚIትን ሰብዓን ሸውዓተን) Eዩ፡፡
4) XtE ¨êJ Z{N›lù Eዋን 4) xê° y¸{ÂbT ጊዜ

Xzþ ¨êJ Bb¤T M<¶ Bÿ‰êE KL§êE YH xêJ bTG‰Y Bÿ‰êE KL§êE መንግስት
mNGStE TG‰Y µB Z{dቐlù 19 ጥቅምቲ ምክር ቤት k{dqበት ጥቅምት 19/2004 ዓ/ም
2004 ዓ/ም j¸„ Z{n; Y¡WN”” jMé y{Â YçÂL””
¨ÆY wLÇ xÆY wLÇ

RXs MMÞÄR yTG‰Y Bÿ‰êE KL§êE
Bÿ‰êE KL§êE mNGስቲ ትግራይ mNGST RXs mStÄDR
m‚l m‚l
9
www.chilot.me
ገፅ 4 ነጋሪት ጋዜጣ ትግራይ ኣዋጅ ቑ 214/2004
ተ.ቁ ሽም ቤት Eዮ መሃያ ስ/መካየዲ ካፒታል ድምር

1 ቢሮ ኮንስትራክሽንን መንገዲ 8,684 1,939,330 14,067,762 16,015,776
ትራንስፖርትን
2 በዓል መዚ ልምዓት Eቶት 13,373,810 2,800,000 16,173,810
3 ቢሮ ከተማ ልምዓትን ንግድን 1,175,923 1,175,923
Iንዳስትርን
4 ኤጀንሲ ልምዓት ኣባይቲ 359,597 359,597
5 ቢሮ ሲቪል ሰርቪስ 10,040,842 10,040,842
6 ኤጀንሲ መራኸቢ ሓፋሽ 28,278 100,000 128,278
7 ላላEለዋይ ቤት ፍርዲ 1,700,000 1,700,000
8 ቢሮ ርክብ ህዝብን መንግስትን 49,563 1,605,500 1,655,063
9 62,121 6,944,696 7,006,817
ቤት ፅሕፈት ርEሰ ምምሕዳር
¾ ዞባ ደቡብ ምብራቕ 9,849 9,849
ምምሕዳር ቤት ፅሕፈት
¾ ዞባ ደቡብ ልምዓት ኮሪደር 13,431 13,431
¾ ዞባ ምብራቕ ምምሕዳር ቤት 8,226 8,226
ፅሕፈት
¾ ዞባ ማEከል ምምሕዳር ቤት 10,638 1,400,000 1,410,638
ፅሕፈት
¾ ዞባ ሰሜን ምEራብ ምምሕዳር 10,678 10,678
ቤት ፅሕፈት
¾ ዞባ ምEራብ ምምሕዳር ቤት 8,454 8,454
ፅሕፈት
10 ቢሮ ፀጥታን ምምሕዳርን 210,272 522,902 733,174
¾ ቤት ህንፀት ጣፌ 38,210 612,274 650,484
¾ ቤት ህንፀት ማይ ጨው 37,817 300,168 337,985
¾ ቤት ህንፀት መቐለ 69,026 523,149 592,175
¾ ቤት ህንፀት ዓዲግራት 55,361 220,250 275,611
¾ ቤት ህንፀት ኣክሱም 51,596 352,536 404,132
¾ ቤት ህንፀት ሽረ 45,513 350,678 396,191
¾ ቤት ህንፀት ሑመራ 26,982 439,696 466,678
¾ ቤት ህንፀት ውቕሮ 4,359 437,227 441,586
¾ ቤት ህንፀት ዓድዋ 2,180 114,898 117,078
10
www.chilot.me

11 መሰልጠኒ ኣካላት ፍትሒ ውቕሮ 65,303 65,303
12 ኮሚሽን ፖሊስ 235,247 53,550 288,797
13 ኮሚሽን ስነ ምግባርን ፀረ 746,617 200,000 946,617
ግEዝይናን
14 ቤት ፅሕፈት ቤት ምኽሪ 16,649 16,649
15 ቢሮ ፍትሒ 270,000 270,000
¾ ቤት ፅሕፈት ፍትሒ ዞባ ደቡብ 282,960 282,960

¾ ቤት ፅሕፈት ፍትሒ ዞባ ደቡብ 282,960 282,960
ምብራቕ
¾ ቤት ፅሕፈት ፍትሒ ዞባ 282,960 282,960
ምብራቕ
¾ ቤት ፅሕፈት ፍትሒ ዞባ ማEከል 282,960 282,960
¾ ቤት ፅሕፈት ፍትሒ ዞባ ሰሜን 282,960 282,960
ምEራብ
¾ ቤት ፅሕፈት ፍትሒ ዞባ 282,960 282,960
ምEራብ
16 ኤጀንሲ ሓለዋ ከባብን ምምሕዳር 122,020 122,020
ኣጠቓቕማ ገፀር መሬትን
17 ኤጀንሲ መዓድንን Iነርጅን 12,075 12,075
18 ቢሮ ማይ ሃፍቲ 65,224 4,293,151 4,358,375
19 ቢሮ ሕርሻን ገፀር ልምዓትን 78,606 18,919,876 18,998,482
20 ኤጀንሲ ምስፍሕፋሕ ሕብረት 24,316 24,316
ስራሕ ማሕበራትን ልምዓት
Eዳጋን
21 Iንስቲትዩት ምርምር ሕርሻ 6,445 820,000 826,445
¾ ምርምር ሕርሻ መካናይዜሽን 78,794 78,794

¾ ሑመራ ምርምር ሕርሻ 99,015 99,015
¾ መቐለ ምርምር ሕርሻ 30,747 30,747
¾ ማይፀብሪ ምርምር ሕርሻ 127,005 127,005
¾ ኣክሱም ምርምር ሕርሻ 11,719 11,719
¾ ኣላማጣ ምርምር ሕርሻ 10,873 10,873
¾ ኣበርገለ ምርምር ሕርሻ 79,209 79,209
11
www.chilot.me

22 ቢሮ ጉዳይ ደቂ ኣንስትዮ 15,888 15,888
23 ቢሮ ትምህርቲ 2,746,830 2,746,830
¾ ኮሌጅ ትምህርቲ መምህራን 158,715 158,715
ዓድዋ
24 ቢሮ ሰራሕተኛን ማሕበራዊ 89,323 32,850 122,173
ጉዳይን
25 ቤት ፅሕፈት ዋና Oዲተር 78192 80,316
26 ቢሮ መናEሰይን ስፖርትን 80,316 1,635,657 9,343,453 11,059,426
27 ኤጀንሲ ሳይንስን ቴክኖሎጂን 230,000 230,000
28 ቢሮ ሓለዋ ጥEና 17,988,520 17,988,520
¾ ኣላማጣ ሆስፒታል 463,922 463,922
¾ ማይጨው ሆስፒታል 213,400 150,000 363,400
¾ ኲሓ ሆስፒታል 573,203 573,203
¾ መቐለ ሆስፒታል 214,523 214,523
¾ ውቕሮ ሆስፒታል 138,056 138,056
¾ ዓብዪ ዓዲ ሆስፒታል 314,886 314,886
¾ ዓድዋ ሆስፒታል 834,182 834,182
¾ ኣክሱም ሆስፒታል 126,906 126,906
¾ ሽረ ሆስፒታል 529,702 529,702
¾ ካሕሳይ ኣበራ ሆስፒታል 451,322 451,322
¾ መዓርግ ሆስፒታል 290,016 290,016
¾ ኮረም ሆስፒታል 1,724,648 1,500,000 3,224,648
29 ቢሮ ትልምን ፋይናንስን 1,599,426 500,000 2,099,426
30 ኤጀንሲ ባህልን ቱሪዝምን 57,260 57,260
ጠ/ድምር 54,241,487 25,812,144 50,224,242 130,277,873
12
www.chilot.me
ሕፅረት በጀት ንዘጋጠመን ገፀር ወረዳታት ዝፀደቐ ተወሳኺ በጀት

ተ/ቁ ሽም ወረዳ መሃያ ስ/መካየዲ ካፒታል ድምር
1 ራያ ኣላማጣ 850,000 950,000 1,800,000
2 ራያ ዓዘቦ 2,700,000 1,591,664 4,291,664
3 Eንዳ መኾኒ 2,100,000 2,558,911 4,658,911
4 Eምባ ኣላጀ 1,400,000 488,391 1,888,391
5 ሰሓርቲ ሳምረ 1,800,000 959,614 2,759,614
6 ክልተ ኣውላEሎ 2,839,843 1,500,000 4,339,843
7 ኣፅቢ ወንበርታ 554,040 859,642 1,413,682
8 ሳEሲE ፃEዳ Eምባ 1,383,447 1,066,000 2,449,447
9 ጉሎ መኸዳ 2,800,000 2,047,037 4,847,037
10 ሓውዜን 1,442,481 967,398 2,409,879
11 ጋንታ ኣፈሹም 1,500,000 420,000 1,920,000
12 ኣሕፈሮም 3,700,000 590,000 4,290,000
13 ገፀር ዓድዋ 1,300,000 923,195 2,223,195
14 መረብ ለኸ 1,450,000 2,100,000 3,550,000
15 ወርI ለኸ 780,000 1,600,000 2,380,000
16 ታሕታይ ማይጨው 2,400,000 1,000,000 3,400,000
17 ታሕታይ ቆራሮ 2,500,000 120,000 2,620,000
18 ታሕታይ ኣድያቦ 1,900,000 800,000 2,700,000
19 ኣስገደ ፅምብላ 1,500,000 350,000 1,850,000
20 ላEላይ ማይጨው 1,700,000 1,500,000 3,200,000
21 ፀገዴ 2,100,000 900,000 3,000,000
22 መደባይ ዛና 1,850,000 450,000 2,300,000
23 ሕንጣሎ ወጀራት 354,346 369,614 723,960
24 Iሮብ - 300,000 300,000
25 ወልቃይት 4,000,000 2,500,000 6,500,000
26 Eንደርታ 1,800,000 700,000 2,500,000
27 ደጉዓ ተንቤን 1,000,000 500,000 1,500,000
28 ቆላ ተንቤን 2,884,377 1,300,000 4,184,377
ድምር 50,588,534 29,411,466 80,000,000
13
www.chilot.me
ን2004 በጀት ዓመት ዝEወጅ ተወሳኺ Eቶት ትልሚ

ተ.ቑ መግለፂ መፍለይ ኮድ ናይ 2004 ትልሚ
1 ቀጥታ ኣታዊ 1100-1199 63,504,903.70
2 ስራሕ ግብሪ ካብ መንግስቲ ሰራሕተኛ 1101 100,000.00
3 ስራሕ ግብሪ ካብ ውልቀ 1101 9,000.00
4 ገዛ ክራይ 1102 1,114,000.00
5 ንግዲ ትርፊ 1103 61,784,000.00
6 ናይ ንግዲ ትካላት ትርፊ 1104 13,000.00
7 ካብ ኣክስ/ብፅሒ/ብፅ/ሙኮራ/ዝርከብ ኣታዊ 1105 0.00
8 ካፒታል Eብየት 1106 120,000.00
9 ሕርሻ ኣታዊ 1107 323,985.70
10 ሮያሊቲ 1108 0.00
11 ካብ ወለድ ኣታዊ ግብሪ 1111 0.00
12 ካብ ጫት ዝኽፈል ግብሪ 1112 37,918.00
13 ካልOት ቀጥታ ታክስ ኣታዊታት 1119 3,000.00
14 ቀጥታ ዘይኮኑ ታክስታት 1200-1285 29,664,834.09
15 ተወሳኺ Eሴት ታክስ 1121-1199 17,426,000.00
16 ኤክሳይዝ ታክስ 1200-1210 0.00
17 ተርን Oቨር ታክስ መሸጣ 1220-1239 2,224,000.00
18 ተርን Oቨር ታክስ ግልጋሎት 1240-1269 779,000.00
19 ቴምብር መሸጣ 1271 539,903.13
20 ቴምብር ቀረፅ 1272 8,695,930.96
21 ታክስ ዘይኮኑ ኣታዊታት 1410-1485 33,456,549.37
22 ናይ ምምሕዳር ቅፅዓት 1410-1429 8,536,542.34
23 መሸጣ ኣቑሑ መንግስቲ 1430-1450 12,524,450.39
24 ናይ መንግስቲ Iንቨስትመንት 1469-1480 425,642.00
25 ገጠር መሬት መጥቀሚ ኣታዊ 1468 492,521.37
26 ዝተፈላለዩ ኣታዊታት 1485 11,477,393.27
27 ካፒታል ኣታዊ 1500 -1506 13,373,712.84
28 ተንቀሳቃሲን ዘይንቀሳቀስን ንብረት መሸጣ 1501 13,356,566.00
29 ኣብ መክዝን ካብ ዝርከብ ኣቑሑት መሸጣ 1502 14,242.00
30 ካብ መንግስቲ ንብረት ዝርከብ ሮያሊቲ 1503 2,904.84
ካብ መንግ/ዘይኮኑ ፍል/ዝግበ/ናይ ካፒታል
31 ዝውውር 1506 0.00
140,000,000
ጠቕላላ ድምር .00
14
www.chilot.me
ገፅ 9 የትግራይ ነጋሪት ጋዜጣ Aዋጅ ቁ 214/2004
ተ/ቁ የመስሪያ ቤቱ ስም ደመወዝ ስ/ማስኬጃ ካፒታል ድምር

1 የኮንስትራክሽንና መንገድ ትራንስፖርት 8,684 1,939,330 14,067,762 16,015,776
ቢሮ
2 የገቢዎች ልማት ባለስልጣን 13,373,810 2,800,000 16,173,810
3 የከተማ ልምዓት ንግድና Iንዳስትሪ ቢሮ 1,175,923 1,175,923
4 የቤቶች ልማት ኤጀንሲ 359,597 359,597
5 ሲቪል ሰርቪስ ቢሮ 10,040,842 10,040,842
6 የመገናኛ ብዙሃን ኤጀንሲ 28,278 100,000 128,278
7 ከፍተኛ ቤት ፍርዲ 1,700,000 1,700,000
8 የመንግስትና ህዝብ ግንኙነት ቢሮ 49,563 1,605,500 1,655,063
9
ርEሰ መስተዳድር ፅሕፈት ቤት 62,121 6,944,696 7,006,817
¾ የደቡብ ምስራቅ ዞን Aስተዳደር 9,849 9,849
ፅሕፈት ቤት
¾ የደቡብ ዞን ልማት ኮሪደር 13,431 13,431
¾ የምስራቅ ዞን Aስተዳደር ፅሕፈት ቤት 8,226 8,226

¾ የማEከላይ ዞን Aስተዳደር ፅሕፈት 10,638 1,400,000 1,410,638
ቤት
¾ የሰሜን ምEራብ ዞን Aስተዳደር 10,678 10,678
ፅሕፈት ቤት
¾ የምEራብ ዞን Aስተዳደር ፅሕፈት ቤት 8,454 8,454
10 ፀጥታና Aስተዳደር ቢሮ 210,272 522,902 733,174
¾ ጣፌ ማረሚያ ቤት 38,210 612,274 650,484
¾ ማይ ጨው ማረሚያ ቤት 37,817 300,168 337,985
¾ መቐለ ማረሚያ ቤት 69,026 523,149 592,175
¾ ዓዲግራት ማረሚያ ቤት 55,361 220,250 275,611
¾ ኣክሱም ማረሚያ ቤት 51,596 352,536 404,132
¾ ሽረ ማረሚያ ቤት 45,513 350,678 396,191
¾ ሑመራ ማረሚያ ቤት 26,982 439,696 466,678
¾ ውቕሮ ማረሚያ ቤት 4,359 437,227 441,586
¾ ዓድዋ ማረሚያ ቤት 2,180 114,898 117,078
15
www.chilot.me
ተ.ቁ የመስሪያ ቤቱ ስም ደመወዝ ስ/ማስኬጃ ካፒታል ድምር

11 የውቕሮ ፍትሕ Aካላት ማሰልጠኛ 65,303 65,303
12 ፖሊስ ኮሚሽን 235,247 53,550 288,797
13 የስነ ምግባርና ፀረ ሙስና ኮሚሽን 746,617 200,000 946,617
14 Aፈ ጉባኤ ፅሕፈት ቤት 16,649 16,649
15 ፍትሕ ቢሮ 270,000 270,000
¾ የደቡብ ዞን ፍትሕ ፅሕፈት ቤት 282,960 282,960

¾ የደቡብ ምስራቅ ዞን ፍትሕ 282,960 282,960
ፅሕፈት ቤት
¾ የምስራቅ ዞን ፍትሕ ፅሕፈት ቤት 282,960 282,960
¾ የማEከላይ ዞን ፍትሕ ፅሕፈት ቤት 282,960 282,960
¾ የሰሜን ምEራብ ዞን ፍትሕ 282,960 282,960
ፅሕፈትቤት
¾ የምEራብ ዞን ፍትሕ ፅሕፈት ቤት 282,960 282,960
16 የAከባቢ ጥበቃና የገጠር መሬት 122,020 122,020
Aስተዳደር ኤጀንሲ
17 የመዓድንና Iነርጂ ኤጀንሲ 12,075 12,075
18 የውሃ ሃብት ቢሮ 65,224 4,293,151 4,358,375
19 የግብርናና ገጠር ልማት ቢሮ 78,606 18,919,876 18,998,482
20 የሕብረት ስራ ማሕበራት ኤጀንሲ 24,316 24,316
21 የግብርና ምርምር Iንስቲትዩት 6,445 820,000 826,445
¾ መካናይዜሽን የግብርና ምርምር 78,794 78,794
¾ የሑመራ ግብርና ምርምር 99,015 99,015
¾ የመቐለ ግብርና ምርምር 30,747 30,747
¾ የማይፀብሪ ግብርና ምርምር 127,005 127,005
¾ የኣክሱም ግብርና ምርምር 11,719 11,719
¾ የኣላማጣ ግብርና ምርምር 10,873 10,873
¾ የኣበርገለ ግብርና ምርምር 79,209 79,209
16
www.chilot.me
ተ.ቁ የመስሪያ ቤቱ ስም ደመወዝ ስ/ማስኬጃ ካፒታል ድምር
22 የሴቶች ጉዳይ ቢሮ 15,888 15,888
23 የትምህርቲ ቢሮ 2,746,830 2,746,830
¾ የዓድዋ መምህራን ኮሌጅ 158,715 158,715
24 የሰራተኛና ማሕበራዊ ጉዳይ ቢሮ 89,323 32,850 122,173
25 ጠቅላላ Oዲተር ፅሕፈት ቤት 78192 80,316
26 የወጣቶችና ስፖርት ቢሮ 80,316 1,635,657 9,343,453 11,059,426
27 ኤጀንሲ ሳይንስን ቴክኖሎጂን 230,000 230,000
28 ጤና ጥበቃ ቢሮ 17,988,520 17,988,520
¾ ኣላማጣ ሆስፒታል 463,922 463,922
¾ ማይጨው ሆስፒታል 213,400 150,000 363,400
¾ ኲሓ ሆስፒታል 573,203 573,203
¾ መቐለ ሆስፒታል 214,523 214,523
¾ ውቕሮ ሆስፒታል 138,056 138,056
¾ ዓብዪ ዓዲ ሆስፒታል 314,886 314,886
¾ ዓድዋ ሆስፒታል 834,182 834,182
¾ ኣክሱም ሆስፒታል 126,906 126,906
¾ ሽረ ሆስፒታል 529,702 529,702
¾ ካሕሳይ ኣበራ ሆስፒታል 451,322 451,322
¾ መዓርግ ሆስፒታል 290,016 290,016
¾ ኮረም ሆስፒታል 1,724,648 1,500,000 3,224,648
29 ፕላንና ፋይናንስ ቢሮ 1,599,426 500,000 2,099,426
30 የባህልና ቱሪዝም ኤጀንሲ 57,260 57,260
ጠ/ድምር 54,241,487 25,812,144 50,224,242 130,277,873
17
www.chilot.me
የበጀት Eጥረት ላጋጠማቸው የገጠር ወረዳዎች ተጨማሪ የፀደቀ በጀት

ተ/ቁ የወረዳው ስም ደመወዝ ስ/ማስኬጃ ካፒታል ድምር
1 ራያ ኣላማጣ 850,000 950,000 1,800,000
2 ራያ ዓዘቦ 2,700,000 1,591,664 4,291,664
3 Eንዳ መኾኒ 2,100,000 2,558,911 4,658,911
4 Eምባ ኣላጀ 1,400,000 488,391 1,888,391
5 ሰሓርቲ ሳምረ 1,800,000 959,614 2,759,614
6 ክልተ ኣውላEሎ 2,839,843 1,500,000 4,339,843
7 ኣፅቢ ወንበርታ 554,040 859,642 1,413,682
8 ሳEሲE ፃEዳ Eምባ 1,383,447 1,066,000 2,449,447
9 ጉሎ መኸዳ 2,800,000 2,047,037 4,847,037
10 ሓውዜን 1,442,481 967,398 2,409,879
11 ጋንታ ኣፈሹም 1,500,000 420,000 1,920,000
12 ኣሕፈሮም 3,700,000 590,000 4,290,000
13 ገፀር ዓድዋ 1,300,000 923,195 2,223,195
14 መረብ ለኸ 1,450,000 2,100,000 3,550,000
15 ወርI ለኸ 780,000 1,600,000 2,380,000
16 ታሕታይ ማይጨው 2,400,000 1,000,000 3,400,000
17 ታሕታይ ቆራሮ 2,500,000 120,000 2,620,000
18 ታሕታይ ኣድያቦ 1,900,000 800,000 2,700,000
19 ኣስገደ ፅምብላ 1,500,000 350,000 1,850,000
20 ላEላይ ማይጨው 1,700,000 1,500,000 3,200,000
21 ፀገዴ 2,100,000 900,000 3,000,000
22 መደባይ ዛና 1,850,000 450,000 2,300,000
23 ሕንጣሎ ወጀራት 354,346 369,614 723,960
24 Iሮብ - 300,000 300,000
25 ወልቃይት 4,000,000 2,500,000 6,500,000
26 Eንደርታ 1,800,000 700,000 2,500,000
27 ደጉዓ ተንቤን 1,000,000 500,000 1,500,000
28 ቆላ ተንቤን 2,884,377 1,300,000 4,184,377
ድምር 50,588,534 29,411,466 80,000,000
18
www.chilot.me
ለ2004 በጀት ዓመት የሚታወጅ ተጨማሪ የገቢ Eቅድ

ተ.ቁ መግለጫ መለያ ኮድ የ 2004 Eቅድ
1 ቀጥታ ገቢ 1100-1199 63,504,903.70
2 የደመወዝ ገቢ ግብር መንግስት ሰራተኛ 1101 100,000.00
3 የስራ ግብር ከግል 1101 9,000.00
4 የቤት ኪራይ 1102 1,114,000.00
5 የንግድ ትርፍ 1103 61,784,000.00
6 ከንግድ ድርጅቶች ትርፍ 1104 13,000.00
7 ከ ኣክስ/ድርሻ/ድር/ሙኮራ/የሚገኝ ግብር 1105 0.00
8 የካፒታል Eድገት 1106 120,000.00
9 የግብርና ገቢ 1107 323,985.70
10 ሮያሊቲ 1108 0.00
11 ከወለድ ገቢ ግብር 1111 0.00
12 ከ ጫት የሚከፈል ግብር 1112 37,918.00
13 ሌሎች ቀጥታዊ ግብር ገቢዎች 1119 3,000.00
14 ቀጥታዊ ያልሆኑ ታክሶች 1200-1285 29,664,834.09
15 ተጨማሪ Eሴት ታክስ 1121-1199 17,426,000.00
16 ኤክሳይዝ ታክስ 1200-1210 0.00
17 ተርን Oቨር ታክስ ሽያጭ 1220-1239 2,224,000.00
18 ተርን Oቨር ታክስ Aገልግሎት 1240-1269 779,000.00
19 የቴምብር ሽያጭ 1271 539,903.13
20 የቴምብር ቀረፅ 1272 8,695,930.96
21 ታክስ ያልሆኑ ገቢዎች 1410-1485 33,456,549.37
22 የAስተዳደር ቅጣት 1410-1429 8,536,542.34
23 የመንግስት Eቃዎች ሽያጭ 1430-1450 12,524,450.39
24 የመንግስት Iንቨስትመንት 1469-1480 425,642.00
25 የገጠር መሬት መጠቀሚያ ገቢ 1468 492,521.37
26 የተለያዩ ገቢዎች 1485 11,477,393.27
27 የካፒታል ገቢ 1500 -1506 13,373,712.84
28 ከሚነቀሳቀሱና ከማይንቀሳቀሱ ንብረት ሽያጭ 1501 13,356,566.00
29 ከመጋዘን የሚገኝ Eቃ ሽያጭ 1502 14,242.00
30 ከመንግስት ንብረት የሚገኝ ሮያሊቲ 1503 2,904.84
ከመንግስት ምንጭ ያልሆኑ የሚደረግ የካፒታል
31 ዝውውር 1506 0.00
ጠቅላላ ድምር 140,000,000.00
19
www.chilot.me
nU¶T Uz¤È TG‰Y
mbL 19 ›mT ቐ. 4 መቐለ 19¾ ›mT qÜ. 4 መቐለ
215/2004 ዓ.ም BˆL×T b¤T M<¶ Bÿ‰êE KL§êE mNGStE TG‰Y Zw{ 215/2004 ›/M
ቑፅሪ ኣዋጅ 215/2004 Aዋጅ ቁጥር 215/2004

ፈፀምቲ ኣካላት ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት
ትግራይ ዳግም ንምውዳብ፣ ስልጣንን የAስፈፃሚ Aካላት ዳግም ለማደራጀት፣
ተግባርን ንምውሳን ተመሓይሹ ዝወፀ ኣዋጅ ስልጣንና ተግባር ለመወሰን ተሻሽሎ የወጣ
Aዋጅ
ፈፀምቲ ኣካላት ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ ትግራይ የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት የስራ ኣስፈፃሚ
ስራሕን ሓላፍነቶምን ብዝተማልAን ብቕዓት ኣካላት ስራና ሃላፊነታቸው በተሟላና ብቃት ባለው
ብዘለዎን ተግባራዊ ንምግባር ብዘኽEል ኣገባብ ኣገባብ ተግባራዊ ለማድረግ በሚያስችል መልኩ
ምውዳብ፣ ስልጣንን ተግባርን ብሕጊ ምውሳን ኣድላይ ማደራጀት፣ስልጣንና ተግባር በሕግ መወሰን ኣስፈላጊ
ኮይኑ ብምርካቡ፣ ሆኖ በመገኘቱ፣
ኣብ ክልልና Iኮኖሚያዊ፣ማሕበራዊ Eብየትን ሰናይ በክልላችን Iኮኖሚያዊ፣ ማሕበራዊ Eድገትና
ምምሕዳር ንምስፋንን ቐፃልነት ንምርግጋፅን ፈፀምቲ መልካም ኣስተዳደርን ለማስፈንና ቀጣይነቱን
ኣካላት ዳግም ምውዳብ ኣድላይ ኾይኑ ብምርካቡ፣ ለማረጋገጥ ኣስፈፃሚ ኣካላትን ዳግም ማደራጀት
ኣስፈላጊ ሆኖ በመገኘቱ፣
ቤት ምኽሪ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ ትግራይ የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት ምክርቤት
ብመሰረት ተመሓይሹ ዝወፀ ሕገ-መንግስቲ ትግራይ ተሻሽሎ በወጣው የትግራይ ህገ-መንግስት Aንቀፅ
ዓንቀፅ 49/3//ሀ/ ዝስEብ ኣዋጅ ኣውፂU ኣሎ፡፡ 49/3//ሀ/ መሰረት የሚከተለውን Aዋጅ Aውጥቷል፡፡
ክፍሊ ሓደ ክፍል Aንድ

ሓፈሻዊ ጠቅላላ
Eዚ ኣዋጅ “ፈፀምቲ ኣካላት ብሄራዊ ክልላዊ ይህ Aዋጅ “የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት የስራ
መንግስቲ ትግራይ ዳግም ንምውዳብ፣ ስልጣንን Aስፈፃሚ Aካላት Eንደገና ለማደራጀት፣ ስልጣንና
ተግባርን ንምውሳን ተመሓይሹ ዝወፀ ኣዋጅ ቁፅሪ ተግባር ለመወሰን ተሻሽሎ የወጣ Aዋጅ ቁጥር
215/2004’’ ተባሂሉ ክጥቀስ ይከኣል፡፡ 215/2004’’ ተብሎ ሊጠቀስ ይችላል፡፡

BR 15.45
ÃNÇ êU nU¶T Uz¤È .ú.qÜ 291
1
20
www.chilot.me
2. ትርጉም 2. ትርጓሜ
1. ቤት ምኽሪ’’ ማለት ቤት ምኽሪ ብሄራዊ
‹‹
1. ‹‹ምክር ቤት’’ ማለት የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ
ክልላዊ መንግስቲ ትግራይ Eዩ፣ መንግስት ምክር ቤት ነው፣
2. ‹‹ክልል’’ ማለት ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ 2. ‹‹ክልል’’ ማለት የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ
ትግራይ Eዩ፣ መንግስት ነው፣
3. ‹‹ቤት ምኽሪ ስራሕ ፈፃሚ’’ ማለት ብመሰረት 3. ‹‹የስራ Aስፈፃሚ ምክር ቤት’’ ማለት ተሻሽሎ
ተመሓይሹ ዝወፀ ሕገ-መንግስቲ ክልል ትግራይ በወጣው የትግራይ ክልል ህገ-መንግስት Aንቀፅ
ዓንቀፅ 55/1 ዝተጣየሸ ቤት ምኽሪ ስራሕ 55/1 የተቋቋመ የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ
ፈፃሚ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ ትግራይ Eዩ፣ መንግስት የስራ Aስፈፃሚ ምክር ቤት ነው፣
4. ‹‹ቢሮ’’ ማለት ከም ኣገዳስነቱ ሓደን ካብU 4. ‹‹ቢሮ’’ ማለት EንደየAስፈላጊነቱ Aንድና ከዚያ
ንላEሊን ኣውራ ከይዲ ስራሕ ሒዙ በዚ ኣዋጅ በላይ ዋና የስራ ሂደት ይዞ በዚህ Aዋጅ
ዝተጣየሸን ኣባል ቤት ምኽሪ ስራሕ ፈፃሚን የተቋቋመና የብሄራዊ ክልላዊ መንግስት የስራ
ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ ትግራይ Eዩ፣ Aስፈፃሚ ምክር ቤት Aባል የሆነ ቢሮ ነው፣
5. ‹‹ኤጀንሲ’’ ማለት ከምAገዳስነቱ ሓደን ካብU 5. ‹‹ኤጀንሲ’’ ማለት EንደAስፈላጊነቱ Aንድና
ንላEሊን ኣውራ ከይዲ ስራሕ ሒዙ ዝተወደበን ከዚያ በላይ ዋና የስራ ሂደት ይዞ የተደራጀና
ተፀዋEነቱ ከከምኩነታቱ ንርEሰ ምምሕዳር ወይ ተጠሪነቱ Eንደየሁኔታው ለርEሰ መስተዳድሩ
ንቢሮ ዝኾነ ኣካል ፈፃሚ ቤት Eዮ Eዩ፣ ወይም ለቢሮ የሆነ የስራ Aስፈፃሚ Aካል
መስሪያቤት ነው፣
6. ‹‹
ሓላፊ ቢሮ’’ ማለት በዚ ኣዋጅ ኣብ ዝተጣየሸ 6. ‹‹የቢሮ ሓላፊ’’ ማለት በዚህ Aዋጅ መሰረት
ቢሮ ንክመርሕ ብመቕረባይነት ርEሰ የተቋቋመ ቢሮ Eንዲመራ በርEሰ መስተዳደሩ
ምምሕዳር ብቤት ምኽሪ ክልል ትግራይ ኣቅራቢነት በትግራይ ክልል ምክርቤት የሚሾም
ዝሽየም ተፈጥሮኣዊ ሰብ Eዩ፣ ተፈጥሮኣዊ ሰው ነው፣

‹‹
7. ‹‹ዋና ኣካያዲ ስራሕ ኤጀንሲ’’ ማለት 7. የኤጀንሲ ዋና ስራኣስካያጅ’’ ማለት በዚህ
ብመሰረት Eዚ ኣዋጅ ዝተጣየሸ ኤጀንሲ Aዋጅ መሰረት የተቋቋመ ኤጀንሲ Eንዲመራ
ንክመርሕ ብርEሰ ምምሕዳር በትግራይ ብ/ክ/መንግስት ርEሰ መስተዳደር
ብ/ክ/መ/ትግራይ ዝሽወም ተፈጥሮኣዊ ሰብ የሚሾም ተፈጥሮኣዊ ሰው ነው፣
Eዩ፣
‹‹
8. ‹‹ከይዲ ስራሕ’’ ሓደ ዓይነት ሽቶ ዘለዎም 8. የስራ ሂደት’’ ማለት Aንድ ዓይነት ግብ
ዝተተሓሓዙ ስራሕቲ ኣብ ሓደ ክፍሊ ያላቸው የተያያዙ ስራዎች በAንድ ክፍል
ተጀሚሮም ኣብU ዝፍፀሙ ተመሳሰልቲ ጀምረው Eዛው የሚፈፀሙ ተመሳሳይ ተግባራት
ተግባራት ኣብ ሓደ ጠሚሩ ዝሓዘ ከይዲ ስራሕ በAንድ Aጣምሮ የያዘ የስራ ሂደት ነው፣
Eዩ፣
9. “Iንስቲትዩት” ማለት ብመሰረት’ዚ ኣዋጅ 9. “Iንስቲትዩት” ማለት በዚህ Aዋጅ መሰረት
ዝተጣየሽ Iንስቲትዩት ምርምር ሕርሻ የተቋቋመ የትግራይ ግብርና ምርምር
ትግራይ’ዩ፣ Iንስቲትዩት ነው፣
21
www.chilot.me
10. “ወናኒ ከይዲ ስራሕ’’ ማለት ንሓደ ኣውራ 10. ‹‹የስራ ሂደት ባለቤት’’ ማለት ለAንድ ዋና
ከይዲ ስራሕ ብሓላፍነት ክመርሕን የስራ ሂደት በሓላፊነት ሊመራና ሊያስተባብር
ከተሓባብርን ብሜሪት ዝምደብ ተፈጥሮኣዊ ብሜሪት የሚመደብ የተፈጥሮ ሰው ነው፡፡
ሰብ Eዩ፡፡
11. ዋና ኣካያዲ ስራሕ Iንስቲትዩት ማለት በዚ 11. የIንስቲትዩት ዋና ስራ Aስከያጅ በዚህ Aዋጅ
ኣዋጅዚ ንዝተጣየሸ Iንስትቲዩት ንኽመርሕ ለተቋቋመ Iንስቲትዩት Eንዲመራ በትግራይ
ብርEሰ ምምሕዳር ብ/ክ/መ/ትግራይ ዝሽወም ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት ርEሰ መስተዳደር
ተፈጥራዊ ሰብ Eዩ ፡፡ የሚሾም ተፈጥሮAዊ ሰው ነው ፡፡
3. ኣገላልፃ ፆታ 3. የፆታ Aገላለፅ

ኣብዚ ኣዋጅ ብተባEታይ ፆታ ዝተደንገገ በዚህ Aዋጅ በወንድ ፆታ የተደነገገው የሴት ፆታም
ንኣንስተይቲ ፆታ’ውን ዝሓውስ Eዩ፡፡ ያካትታል፡፡
4. Eላማ 4. ዓላማ
Eዚ ኣዋጅ ዝስEቡ Eላማታት ይህልውዎ፡- ይህ Aዋጅ የሚከተሉት ዓላማዎች ይኖሩታል፡-
1. Eቲ ፈፃሚ ኣካል ፖሊሲን ስትራተጂን 1. ፈፃሚው Aካል የመንግስትን ፖሊሲና
መንግስቲ ብብቕዓት ንምEዋት ብዘኽEል ስትራተጂ በብቃት ለማሳካት በሚያስችል
ኣገባብ ንምውዳብ፣ Aግባብ ለማደራጀት፣
2. ውፅIታዊን ስሉጥን ግልጋሎት ብምሃብ 2. ውጤታማና ፈጣን Aገልግሎት በመስጠት
ወሳንነትን ተሳትፎን ህዝቢ ብምርግጋፅ ኣብዚ የህዝብ ወሳኝነትና ተሳትፎ በማረጋገጥ በክልሉ
ክልል ሰናይ ምምሕዳር ዝሰፍነሉ፣ ዲሞክራሲ መልካም Aስተዳደር የሚሰፍንበት፣ ዲሞክራሲ
ዝEምብበሉን ልምዓት ዝቀላጠፈሉን ጥጡሕ የሚጎለብትበትና ልማት የሚቀላጠፍበት
ባይታ ምፍጣር፡፡ የተመቻቸ ሁኔታ መፍጠር፡፡
5. ዋና ቤት ፅሕፈት 5. ዋና ፅሕፈት ቤት
ዋና ቤት ፅሕፈት ስራሕ ፈፀምቲ ኣካላት Eዚ ክልል የዚህ ክልል የስራ Aስፈፃሚ Aካላት ዋና ፅሕፈት ቤት
ኣብ መቐለ ኮይኑ ከከም ኣድላይነቱ ኣብ ዞባ፣ ወረዳን በመቐለ ሆኖ EንደየAሰፈላጊነቱ በዞን፣ ወረዳና ቀበሌ
ጣብያን ጨንፈር ቤት ፅሕፈት ክህልዎም ይኽEል፡፡ ቅርንጫፍ ፅሕፈት ቤት ሊኖራቸው ይችላል፡፡
ክፍሊ ክልተ ክፍል ሁለት
ኣወዳድባ፣ ስልጣንን ተግባርን ፈፀምቲ የክልሉ Aስፈፃሚ Aካላት Aደረጃጀት፣
ኣካላት Eዚ ክልል ስልጣንና ተግባር
6. ምውዳብ ቤት ምኽሪ ስራሕ ፈፃሚ 6. የስራ Aስፈፃሚ ምክር ቤት ማደራጀት

ቤት ምኽሪ ስራሕ ፈፃሚ ዝስEቡ ኣባላት ይህልውዎ፡- የስራ Aስፈፃሚ ምክር ቤት የሚከተሉት Aባላት
ይኖሩታል፡-
22
www.chilot.me
1. ርEሰ ምምሕዳር፣ 1. ርEሰ መስተዳድር፣

2. ምክትል ርEሰ ምምሕዳር፣ 2. ምክትል ርEሰ መስተዳድር
3. ብብርኪ ምክትል ርEሰ ምምሕዳር ዝተሾመ 3. በምክትል ርEሰ መስተዳድር ደረጃ የተሾመ
4. ኣብዚ ኣዋጅ ኣብ ዓንቀፅ 8 ዝተጠቐሱ 4. በዚህ Aዋጅ Aንቀፅ 8 የተጠቀሱ ቢሮዎች
ቢሮታት ዝመርሑ ሓለፍቲ ቢሮ፣ የሚመሩ የቢሮ ሓላፊዎች፣
5. ርEሰ ምምሕዳር ብኣባልነት ንኽሳተፉ 5. ርEሰ መስተዳድሩ በAባልነት Eንዲሳተፉ
ዝመርፅዎም ካልOት ሓለፍቲ፣ የሚመርጧቸው ሌሎች ሓላፊዎች፣
6. ኣብዚ ዓንቀፅ ንUስ ዓንቀፅ 5 ዝተገለፀ 6. በዚህ Aንቀፅ ንUስ Aንቀፅ 5 የተገለፀ
Eንተሃለወ’ውን ቁፅሪ Eቶም ዝውሰኹ ኣባላት ቢኖርም የሚጨመሩት የAባላት ቁጥር
ካብ ጠቕላላ ቁፅሪ ኣባላት ቤት ምኽሪ ስራሕ ከጠቅላላ የስራ Aስፈፃሚ ምክር Aባላት ቁጥር
ፈፃሚ ካብ ሲሶ ክበልፅ የብሉን፣ ከሲሶ መብለጥ የለበትም፣
7. ኣብዚ ዓንቀፅ ንUስ ዓንቀፅ 4 ዝተገለፀ ዝኾነ 7. በዚህ Aንቀፅ ንUስ Aንቀፅ 4 የተገለጠ
ሓላፊ ቢሮ ኣብ ኣኼባ ቤት ምኽሪ ስራሕ ማንኛውም የቢሮ ሓላፊ በስራ Aስፈፃሚ
ፈፃሚ ኣብ ዘይርከበሉ Eዋን ምክትል ሓላፊ ምክር ቤት ስብሰባ በማይገኝበት ጊዜ ምክትል
ቢሮ ብኣባልነት ኣብቲ ኣኼባ ይሳተፍ፡፡ ቢሮ ሓላፊ በስብሰባው በAባልነት
ይሳተፋል፡፡
7. ኣወዳድባ ቢሮታት፣ ኤጀንሲን 7. የቢሮዎች፣ የኤጀንሲና የIንስቲትዩት

Iንስቲትዩትን Aደረጃጀት
ሕድ ሕድ ቢሮ፣ ኤጀንሲን Iንስቲትዩትን ዝስEብ Eያንዳንዱ ቢሮ፣ ኤጀንሲና Iንስቲትዩት የሚከተለ
ኣወዳድባ ይህልዎ፡- ው Aደረጃጀት ይኖረዋል፡-
1. ሓላፊ ቢሮን ዋና ኣካያዲ ስራሕን 1. የቢሮ ሓላፊና ዋና ስራኣስከያጅ፣
2. ምክትል ሓላፊ ቢሮ ወይ ከከም ኩነታቱ 2. ምክትል ሓላፊ ቢሮ ወይም Eንደየሁኔታው
ምክትል ዋና ኣካያዲ ስራሕ ምክትል ዋና ስራኣስከያጅ
3. ወናኒ ከይዲ ስራሕ፣ 3. የስራ ሂደት ባለቤት፣
4. ንስርሑ ዘድሊ ኣወዳድባን ፈፀምቲ ከይዲ 4. ለስራው የሚያስፈልግ Aደረጃጀትና የስራ ሂደት
ስራሕ ሰራሕተኛታትን፣ ፈፃሚ ሰራተኛ፣
5. ኣብዚ ዓንቀፅ ንUስ ዓንቀፅ 2 ዝተገለፀ 5. በዚህ Aንቀፅ ንUስ Aንቀፅ 2 የተገለጠ ቢኖርም
Eንተሃለወ’ውን ሓደ ኣውራ ከይዲ ስራሕ ሒዙ Aንድ ዋና ስራ ሂደት ይዞ የተደራጀ ቢሮ ወይም
ዝተወደበ ቢሮ ወይ ኤጀንሲ ወይ ኤጀንሲ ወይም Iንስቲትዩት በስራ ሂደት
Iንስትቲትዩት ኣብ ልEሊ ወናኒ ከይዲ ስራሕ ባለቤት ላይ ምክትል መመደብ Aይቻልም፣
ምክትል ምምዳብ ኣይከኣልን
6. ሕድ ሕድ ቢሮ ወይ ኤጀንሲ ወይ 6. Eያንዳንዱ ቢሮ ወይም ኤጀንሲ ወይም
Iንስቲትዩት ከከምኩነታቱ EናፅነA ንቢሮ Iንስቲትዩት Eንደየሁኔታው Eያጠና የሲቪል
ሲቪል ሰርቪስ Eናፍቐደ ከይዲ ስራሕ ክውስኽ ሰርቪስ ቢሮ በማስፈቀድ የስራ ሂደት ሊጨምር
23
www.chilot.me
ወይ ክንኪ ወይ ከማሓይሽ ይኽEል፡፡ ወይም ሊቀንስ ወይም ሊያሻሽል ይችላል፡፡
8. ምጥያሽ ቢሮታትን ተፀዋEነትን 8. የቢሮዎች ማቋቋምና ተጠሪነታቸው

Eዞም ዝስEቡ ቢሮታት ዓርሶም ዝኸኣሉ የሚከተሉት ቢሮዎች ራሳቸውን የቻሉ መንግስታዊ
መንግስታዊ ቤት Eዮ ኮይኖም ተፃዋEነቶም ንርEሰ መስሪያቤት ሆነው ተጠሪነታቸው ለርEሰ
ምምሕዳርን ንቤት ምኽሪ ስራሕ ፈፃሚ ክልል መስተዳደሩና ለክልል ትግራይ ስራ Aስፈፃሚ
ትግራይ ኾይኑ በዚ ኣዋጅ’ዚ ተጣይሾም ኣለዉ፡- ምክር ቤት ሆኖ በዚህ Aዋጅ ተቋቁመዋል፡-
1. ቢሮ ልምዓት ሕርሻን ገፀርን 1. የግብርናና የገጠር ልማት ቢሮ
2. ቢሮ ልምዓት ከተማ፣ ንግድን Iንዱስትሪን 2. የከተማ ልማት፣ ንግድና Iንዱስትሪ ቢሮ
3. ቢሮ ትምህርቲ 3. የትምህት ቢሮ
4. ቢሮ ሓለዋ ጥEና 4. የጤና ጥበቃ ቢሮ
5. ቢሮ ትልምን ፋይናንስን 5. የፕላንና ፋይናንስ ቢሮ
6. ቢሮ ሲቪል ሰርቪስ 6. የሲቪል ሰርቪስ ቢሮ
7. ቢሮ ኮንስትራክሽን፣ መንገዲን 7. የኮንስትራክሽን፣መንገድና ትራንስፖርት ቢሮ
ትራንስፖርትን
8. ቢሮ ፀጥታን ምምሕዳርን 8. የፀጥታና ኣስተዳደር ቢሮ
9. ቢሮ ፍትሒ 9. የፍትህ ቢሮ
10. ቢሮ ማይ ሃፍቲ 10. የውሃ ሃብት ቢሮ
11. ቢሮ ቴክኒክን ሞያን ትምህርትን ስልጠናን 11. የቴክኒክና ሙያና ትምህርትና ስልጠና ቢሮ
12. ቢሮ መናEሰይን ስፖርትን 12. የወጣቶችና ስፖርት ቢሮ
13. ቢሮ ሰራሕተኛ ማሕበራዊ ጉዳይን 13. የሰራተኛና ማህበራዊ ጉዳይ ቢሮ
14. ቢሮ ርክብ ህዝብን መንግስትን 14. የመንግስትና የህዝብ ግንኝነት ቢሮ
15. ቢሮ ጉዳይ ደቂ ኣንስትዮ 15. የሴቶች ጉዳይ ቢሮ
9. ምጥያሽ ካልOት ፈፀምቲ ኣካላትን 9. የሌሎች Aስፈፃሚ Aካላት ማቋቋምና

ተፀዋEነትን ተጠሪነት
9.1. ኤጀንሲ ሓለዋ ስነ-ከባቢ፣ ኣጠቓቕማን 9.1. የስነ - ከባቢ ጥበቃ ፣ የገጠር መሬት
ምምሕዳርን ገፀር መሬት Aጠቃቀምና Aስተዳደር ኤጀንሲ
ተፀዋEነት Eዚ ኤጀንሲ ንቢሮ ልምዓት ሕርሻን የኤጀንሲው ተጠሪነት ለግብርናና ገጠር ልማት
ገፀርን ኮይኑ ዓርሱ ኪIሉ ተጣይሹ ኣሎ ፡፡ ቢሮ ሆኖ ራሱ ችሎ ተቋቁመዋል፡፡
24
www.chilot.me
9.2. ኤጀንሲ ምስፍሕፋሕ ሕብረት ስራሕ 9.2. የሕብረት ስራ ማሕበራት ማስፋፊያና

ማሕበራትን ልምዓት Eዳጋን የገበያ ልማት ኤጀንሲ
ተፀዋEነት Eዚ ኤጀንሲ ንቢሮ ልምዓት ሕርሻን ገፀርን የኤጀንሲው ተጠሪነት ለግብርና ገጠር ልማት ቢሮ
ኮይኑ ዓርሱ ኪIሉ ተጣይሹ ኣሎ፡፡ ሆኖ ራሱ ችሎ ተቋቁመዋል፡፡
9.3 ኤጀንሲ ባህልን ቱሪዝም 9.3 የባህልና ቱሪዝም ኤጀንሲ
Eዚ ኤጀንሲ ተፀዋEነቱ ንርEሰ ምምሕዳር ኮይኑ የኤጀንሲው ተጠሪነት ለርEሰ መስተዳድሩ ሆኖ ራሱን
ዓርሱ ኪIሉ ተጣይሹ ኣሎ፡፡ ችሎ ተቋቁመዋል፡፡
9.4 ኤጀንሲ ማEድንን Iነርጅን 9.4 የማEድንና ኤነርጂ ኤጀንሲ

Eዚ ኤጀንሲ ተፀዋEነቱ ንቢሮ ማይ ሃፍቲ ኮይኑ ዓርሱ የኤጀንሲው ተጠሪነት ለውሃ ሃብት ቢሮ ሆኖ ራሱን
ኪIሉ ተጣይሹ ኣሎ፡፡ ችሎ ተቋቁመዋል
9.5 Iንስቲትዩት ምርምር ሕርሻ 9.5 የEርሻ ምርምር Iንስቲትዩት
Eዚ Iንስቲትዩት ተፀዋEነቱ ንቢሮ ልምዓት ሕርሻን የIንስቲትዩቱ ተጠሪነት ለግብርናና ገጠር ልማት
ገፀርን ኾይኑ ዓርሱ ኪIሉ ተጣይሹ ኣሎ ቢሮ ሆኖ ራሱን ችሎ ተቋቁመዋል
10. ስልጣንን ተግባርን ፈፀምቲ ኣካላት 10. የስራ Aስፈፃሚ Aካላት ስልጣንና
ተግባር
10.1 ቢሮ ልምዓት ሕርሻን ገፀርን 10.1 የግብርናና ገጠር ልማት ቢሮ
1. ናይቲ ሃገር ፖሊሲ ልምዓት ሕርሻን ገፀርን 1. የሃገሪቱን የግብርናና ገጠር ልማት ፖሊሲ
ኣብ ብሄራዊ ክልሉ የፈፅም፣ ነዚ መሰረት ጌሩ በብሄራዊ ክልሉ ያስፈፅማል፡ ይህን መሰረት
ፖሊሲ ልምዓት ሕርሻ Eዚ ክልል ይቐርፅ፣ በማድረግ የክልሉ የግብርና ልማት ፖሊሲ
Eንትፀድቕ ኣብ ስራሕ የውEል፣ ይቀርፃል፣ ሲፀድቅ ስራ ላይ ያውላል፣
2. ናይዚ ክልል ናይ ሕርሻ፣ ሃፍቲ ተፈጥሮ፣ Eደጋ 2. የክልሉን የግብርና፣ የተፈጥሮ ሃብት፣ የግብርና
Eታወታትን ፍርያት ሕርሻን፣ ቀረብ Eታወታት ምርትና ግብኣት ግብይት፣የግብርና ግብኣት
ሕርሻ ብዝምልከት ሓሳባት ፖሊሲ የቕርብ፣ Aቅርቦትን በሚመለከት የፖሊሲ ሃሳቦች
የዳሉ፣ ቅደም ሰዓብ ናይ ኣፈፃፅማ ስትራተጂ ያቀርባል፣ ያዘጋጃል፣ የAፈፃፀም ቅደም ተከተል
የውፅE፣ ምስ ፀደቐ የተግብር፣ ስትራተጂ ያወጣል፣ ሲፀድቅ ተግባራዊ
ያደርጋል፣
3. ኣብ ትሕቲU ዘለዋ ከይዲ ስራሕቲ፣ 3. በቢሮው ስር ያሉ የስራ ሂደቶች፣ ኤጀንሲዎችና
ኤጀንሲታትን Iንስቲትዩትን ብላEለዋይነት Iንስቲትዩት በበላይነት ይመራል፣
ይመርሕ፣ የተሓባብር፣ ስራሕ ትልሞምን ያስተባብራል፣ የስራ Eቅዳቸውና በጀታቸው
በጀቶምን መርሚሩ ናብ ክልል መንግስቲ በመመርመር ለክልሉ መንግስት ኣቅርቦ
ኣቕሪቡ የውስን፣ Eንትፍቀድ ኣብ ስራሕ ያስወስናል፣ ሲፈቀድ ስራ ላይ Eንዲውል
ክውEል ይገብር፣ ያደርጋል፣
4. ቅልጡፍ፣ ቀፃልነት ዘለዎን ቆጣባይን ስራሕቲ 4. ቀልጣፋ፣ ቀጣይነት ያለውና ቆጣቢ የሆኑ
ልምዓት ሕርሻ ንኽስፋሕፋሕ ይገብር፣ የግብርና ልማት ስራዎች Eንዲስፋፉ ያደርጋል፣
25
www.chilot.me
5. ፕሮግራማት ውሕስነት ምግቢ ይመርሕ፣ 5. የምግብ ዋስትና ፕሮግራሞች ይመራል፣

የተሓባብር፣ ያስተባብራል፣
6. ንሓረስቶት ዝወሃቡ ግልጋሎታት 6. ለኣርሶ Aደሩ የሚሰጡ የግብርና ኤክስቴንሽን
ኤክስቴንሽን ሕርሻ ንክስፋሕፍሑ ይመርሕ፣ Aገልግሎቶች Eንዲስፋፉ ይመራል፣
የበረታትE፣ ያበረታታል፣
7. ዝምልከቶም ኣካላት ብምትሕብባር ግልጋሎት 7. የሚመለከታቸውን Aካላት በማስተባበር
መሰረተ ልምዓት ገፀርን ሕርሻን ንክስፋሕፍሑ የግብርናና ገጠር መሰረተ ልማት Eንዲስፋፋ
ኩነታት የመቻቹ፣ ሁኔታዎችን ያመቻቻል፣
8. ኣግባብ ምስ ዘለዎም ኣካላት ብምትሕብባር 8. Aግባብነት ካላቸው Aካላት ጋር በመተባበር
ሓረስታይ ግልጋሎት ልቓሕ ዝረኽበሉ ኩነታት Aርሶ Aደሩ የብድር Aገልግሎት የሚያገኝበትን
የመቻቹ፣ ሁኔታ ያመቻቻል፣
9. ኣብ Iንቨስትመንት ሕርሻን ሃፍቲ ተፈጥሮን 9. በግብርናና የተፈጥሮ ሃብት Iንቨስትመንት
ንዝዋፈሩ ሰብ ሃፍቲ ድጋፍ ይህብ፣ ለሚሰማሩ ባለ ሃብቶች ድጋፍ ይሰጣል፣
10. ኣብ ልምዓት ሕርሻ ፅEንቶ ከሕድሩ ዝኽEሉ 10. በግብርና ልማት ላይ ተፅEኖ ሊያሳድሩ
ወድዓዊ ኩነታት ይከታተል፣ ስርዓት ቅድመ የሚችሉ ሁኔታዎችን ይከታተላል፣ የቅድመ
መጠንቀቕታን ቅድመ ምድላውን ይዝርግሕ፣ ማስጠንቀቅያና ቅድመ ዝግጁነት ስርዓት
ይዘረጋል፣
11. ኣብቲ ክልል ተላበድቲን ተዛመትን ሕማም 11. በክልሉ የወረረሽኝና ተዛማች የEንስሳትና
Eንስሳን ዝራEቲን ወራር ባልE AዝርEት በሽታዎችና ፀረ ሰብል
ንምክልኻልን ንምቁፅፃርን ኣድላይ ስጉምቲ ለመከላከልና ለመቆጣጠር Aስፈላጊ Eርምጃ
ይወስድ፣ ይወስዳል፣
12. ስራሕቲ ልምዓት መስኖ ንኽጋፋሕ ስልቲታት 12. የመስኖ ልማት ስራ Eንዲስፋፋ የAፈፃፀም
ኣፈፃፅማ የዳሉ፣ የፈፅም፣ ስልቶችን ያዘጋጃል፣ ያስፈፅማል፣
13. ፕሮግራም ሰፈራ ንምፍፃም ዘኽEሉ 13. የሰፈራ ፕሮግራም ለመፈፀም የሚያስችሉ
ስትራተጂታትን ስልቲታትን ይሕንፅፅ፣ ስትራተጂዎችና ስልቶችን ይነድፋል፣
የተግብር፣ ይተገብራል፣
14. ኣብ ትሕቲ Eቲ ቢሮ ንዝተወደባ 14. በቢሮው ስር ለተደራጁ ኤጄንሲዎችና የስራ
ኤጀንሲታትን ከይዲ ስራሕትን ኩለን EላመAን ሂደቶች Aላማቸውን ለማሳካት የሚያስችል
ንምEዋት ዘኽEል ናይ ምፍፃም ዓቕሚ ምEባይ የማስፈፀም Aቅም ግንባታ ፕሮግራም ይቀርፃል፣
ፕሮግራማት የተኣታቱ፣ ንተግባራውነቱ ተግባራዊነታቸውን ይከታተላል፣
ይከታተል፣
15. ኣብቲ ክልል ንዝተኣታተዉ ፓኬጃት 15. በክልሉ የሚስፋፉ ፓኬጆች ለመተግበር
ንምትግባር ዘድልዩ Eታወታትን ልቓሓትን የሚያስፈልጉ የግብርና ግብኣቶችና ብድሮች
ሕርሻ ብዝድለ ፅሬት፣ ዓቐንን ሰለጤንን ናብ በሚፈለገው ጥራት፣ መጠንና ጊዜ ለAርሶ
ሓረስታይ የቕርብ፣ ፍርያት ሕርሻ Eዳጋ Aደሩ ያቀርባል፤ የግብርና ምርት የውስጥና
26
www.chilot.me
ውሽጢን ወፃIን ዓዲ መሰረት ዝገበረ ውጪ Aገር ገበያ መሰረት ያደረገ Eንዲሆን

ክኸውን ኩነታት የመቻቹ፣ ይከታተል፣ ሁኔታ ያመቻ ቻል፣ ይከታተላል፣ ይቆጣጠራል፣
ይቆፃፀር፣
16. ናይቲ ክልል ሃፍቲ ተፈጥሮ ብግቡE ንኽEቀብ፣ 16. የክልሉ የተፈጥሮ ሃብት Eንዲለማ፣
ክለምEን ኣጠቓቕምU ክመሓይሽን ዝሕግዝ Eንዲታቀብና ኣጠቃቀሙ Eንዲሻሻል
ፓሊሲን ስትራተጂን የዳሉ፣ ምስ ፀደቐ ኣብ የሚያግዝ ፖሊሲና ስትራተጂ ያዘጋጃል፣
ተግባር ክውEል ይገብር፣ ንተግባራውነቶም ሲፀድቅ በተግባር ያውላል፣ ለተግባራዊነታቸው
ይከታተል፡ ይቆፃፀር፣ ይከታተላል፣ ይቆጣጠራል፣

17. ፍትሓዊ ምምሕዳርን ኣጠቓቕማ መሬት 17. ፍትሃዊ የመሬት ኣጠቃቀምና Aስተዳደር
ክህሉ ዘኽEል ፖሊሲ፣ ስትራተጂ፣ የዳሉ፡፡ ምስ Eንዲኖር የሚያስችል ፖሊሲ፣ ስትራተጂ፣
ፀደቐ ኣብ ተግባር ክውEሉ ይገብር፣ ያዘጋጃል፡፡ ሲፀድቅ ተግባር ላይ ያውላል፣
ንተግባራውነቶም ይከታተልን ይቆፃፀርን፣ ለተግባራዊነቱ ይከታተላል፣ ይቆጣጠራል፣
18. ሕብረተሰብ ዘይተበከለን ዘይተመረዘን ከባቢ 18. ህብረተሰብ ያልተበከለና ያልተመረዘ Aከባቢ
ንኽህልዎን ካብዚ ተጠቃሚ ንኽኸውንን Eንዲኖረውና ከዚህ ተጠቃሚ Eንዲሆን
ዘኽEሎ ፖሊሲ፣ ስትራተጂ፣ የዳሉ፡፡ ምስፀደቐ የሚያስችለው ፖሊሲና ስትራተጂ ያዘጋጃል፡፡
ኣብ ተግባር ክውEል ይገብር፣ ሲፀድቅ ተግባር ላይ Eንዲውል ያደርጋል፣
ንተግባራውነቱ ይከታተል፣ ይቆፃፀር፣ ለተግባራዊነቱ ይከታተላል፣ ይቆጣጠራል፣
19. ንደቂ ኣንስትዮን መናEሰይን መሰረት ዝገበረ 19. ሴቶችና ወጣቶችን መሰረት ያደረጉ የግብርና
ፓኬጃት ሕርሻ ብፖሊሲ ደረጃ ይቐርፅ ፓኬጅ በፖሊሲ ደረጃ ይቀርፃል፣ ሲፀድቁ
ንተግባራውነቱ ይከታተል፣ ተግባራዊነቱን ይከታተላል፣
20. ናብ Eዳጋ ዝቐርቡ Eታወታት ከም ማዳበሪያ፣ 20. ወደ ገበያ የሚቀርቡ ግብኣቶች Eንደ
ፍሪያት ሕርሻ፣ ፅሬት የረጋግፅ፣ ይከታተል፣ ማዳበሪያና የEርሻ ውጤቶች ጥራት
ይቆፃፀር፣ ያረጋግጣል፣ ይከታተላል፣ ይቆጣጠራል፣
21. ብመሰረት ፌዴራል መንግስት ዘውፅO 21. የፌዴራል መንግስት ባወጣው የብቃት ማረጋገ
ብቕዓት መረጋገፂ መምርሒ/ማንዋል/ ኣብ ጫ መመሪያ/ማንዋል/መሰረት በሚመለከተው
ዝምልከቶ ምንቅስቃስ ስራሕ ብቕዓት የረጋግፅ የስራ Eንቅስቃሴ ላይ ብቃት ያረጋግጣል።
22. መሰልጠኒ ማEኸል ሓረስቶት የጣይሽ፣ 22. የገበሬዎች ማሰልጠኛ ማEከል ያቋቁማል፣
ይድግፍ፣ ይከታተል፣ ይቆፃፀር፣ ይደግፋል፣ ይከታተላል፣ ይቆጣጠራል፣
23. ብካልOት ሕግታት ዝተውሃቦ ስልጣንን 23. በሌሎች ሕጎች የተሰጠው ስልጣንና ተግባር
ተግባርን ይፍፅም፣ የፈፅም፣ ይፈፅማል፣ ያስፈፅማል፣
10.2 ቢሮ ልምዓት ከተማ፣ ንግድን 10.2 የከተማ ልማት፣ ንግድና Iንዱስትሪ ቢሮ
Iንዱስትሪን
1. ሃገራዊ ፖሊሲን ስትራተጂን ልምዓት ከተማ፣ 1. የሃገሪቱን የከተማ፣ ንግድና Iንዱስትሪ ልማት
ንግድን Iንዱስትርን ኣብ ክልሉ የፈፅም፣ ነዚ ፖሊሲና ስትራተጂ በክልሉ ያስፈፅማል፣ ይህን
መሰረት ጌሩ ኣብ ክልሉ ፖሊሲን ስትራተጂን መሰረት በማድረግ በክልሉ ፖሊሲና ስትራተጂ
27
www.chilot.me
ይቐርፅ፣ Eንትፀድቀሉ የተግብር፣ ይቀርፃል፣ ሲፀድቅ ይተገብራል፣

2. ስራሕ ልምዓት ከተማ ብተሳትፎ ህዝቢ ክካየድ 2. የከተማ ልማት ስራ በህዝብ ተሳትፎ Eንዲካሄድ
ይገብር፣ ያደርጋል፣
3. ኩለመዳያዊ Eብየትን ልምዓትን ከተማ 3. ሁለንተናዊ የከተማ Eድገትና ልማት
ንምቅልጣፍ መፅናEትን ምርምርን የካይድ፣ ለማፋጠን ጥናትና ምርምር ያካሂዳል፣
4. ንምEባለ ከተማን ምጥንኻር ግልጋሎት ከተማ 4. ለከተማ Eድገትና ለAገልግሎት ጥንካሬ
ዝሕግዝ መደብ ስልጠና ኣዳልዩ ስልጠና ይህብ፣ የሚያግዝ የስልጠና ፕሮግራም Aዘጋጅቶ
ስልጠና ይሰጣል
5. ብፌደራል፣ ብክልል መንግስትን ገባሪ ሰናይ 5. በፌደራል፣ በክልል መንግስትና በጎ Aድራጊ
ትካልን ደገፍ ንዝካየድ ፕሮጀክት መፅናEቲ ተቋም ድጋፍ ለሚካሄድ ፕሮጀክት ጥናት
የካይድ፣ ተግባራውነቱ ይከታተል፣ ያካሂዳል፣ ለተግባራዊነቱ ይከታተላል፣
6. ምስ ዝምልከቶም መሰረተ ልምዓት ዝዝርግሑ 6. መሰረተ ልማት ከሚዘረጉ የሚመለከታቸው
ኣካላት ፌዴራል ርክብ ብምፍጣር ፍትሓዊ የፌደራል Aካላት ጋር ግንኙነት በመፍጠር
ዝርገሐ መሰረተ ልምዓት ንክህሉ ይከታተል፣ ፍትሓዊ የመሰረተ ልማት መስፋፋት መኖሩ
የተሓባብር፣ ይከታተላል፣ ያስተባብራል፣
7. ከተማታት ተኣሳሲረንን ተደጋጊፈንን ቅልጡፍ 7. ከተሞች ተሳስረውና ተደጋግፈው ፈጣን
ምEባለ ንከረጋግፃ የተባብE፣ ምችው ባይታ Eድገት Eንዲያረጋግጡ ያበረታታል፣ ምቹ
ይፈጥር፣ ሁኔታ ይፈጥራል፣
8. ኤጀንሲ ደቀቕትን ኣናኣሽተይን ትካላት ንግዲ 8. የAንስተኛና ጥቃቅን የንግድ ተቋማት ኤጀንሲ
ብላEለዋይነት ይመርሕ፣ ይቆፃፀር፣ የተሓባብር፣ በበላይነት ይመራል ይቆጣጠራል፣
ትልሚ በጀቶም መርሚሩ ናብ ቤት ምኽሪ ያስተባብራል፣ የበጀታቸው Eቅድ መርምሮ
ስራሕ ፈፃሚ የቕርብ፣ ለስራ ፈፃሚ ምክርቤት ያቀርባል ፡
9. ኣጠቃቕማን ኣማሓድራን መሬት ከተማ፣ 9. የከተማ መሬት Aስተዳደርና Aጠቃቀም
ስራሕ ንግድን Iንቨስትመንትን ከምU’ውን የንግድና Iንቨስትመንት ስራ Eንዲሁም
ከተማታት ዝህብዎም ግልጋሎታት ዘሳልጡ ከተሞች የሚሰጡዋቸው Aገልግሎቶች
ስርዓት ኣተሓሕዛ መረዳEታ ንክህሉ Aሰራርሓ የሚያፋጥን የመረጃ Aያያዝ ስርዓት Eንዲኖር
የተAታቱ፣ ኣፈፃፅምU ይከታተል፣ Aሰራር ይዘረጋል፣ Aፈፃፀሙ ይከታተላል፣
10. ልምዓት መሬት ከተማ ምርግጋፅ ዘኽEል 10. የከተማ መሬት ልማት ማረጋገጥ የሚያስችል
ኣሰራርሓ የውፅE፣ የፈፅም፣ ክፍፀም ይገብር፣ Aሰራር ያወጣል፣ ያስፈፅማል፣ Eንዲፈፀም
ያደርጋል፣
11. ዓቕሚ ከተማ ንምEባይ ናይ ኣመራርሓን 11. የከተማ Aቅም ለማሳደግ የAመራርና
ኣወዳድባን ስርዓት የነፅር፣ ቴክኒክን ኣዋሃህባ የAደረጃጀት ስርዓት ይቀይሳል፣ የቴክኒክና
ግልጋሎትን ይከታተል፣ ንተግባራውነቱ የAገልግሎት Aሰጣጥ ሁኔታ ይከታተላል፣
ይሰርሕ፣ ለተግባራዊነቱ ይሰራል፣
28
www.chilot.me
12. ኣብ ከተማታት ንስራሕቲ Iንቨስትመንት፣ 12. በከተሞች ለIንቨስትመንት፣ ለማህበራዊ

ንማሕበራዊ ግልጋሎትን ንመንበሪ ኣባይትን Aገልግሎትና ለመኖሪያቤት ማሰሪያ የሚሆን
መስሪሒ ዝኸውን መሬት የዳሉ፣ የልምE፣ መሬት ያዘጋጃል፣ ያለማል፣ ያድላል፣
ይEድል፣ ይቆፃፀር፣ ይከታተል፣ ይቆጣጠራል፣ ይከታተላል፣
13. Eድልን ሃፍተገነትን Iንቨስትመንት Eዚ 13. የክልሉ Eምቅ የIንቨስትመንት ሃብትና Eድል
ክልል ኣመልኪቱ መፅናEቲ የካይድ፣ ክካየድ Aስመልክቶ ጥናት ያካሂዳል፣ Eንዲካሄድ
ይገብር፣ ይትንትን፣ የፋልጥ፣ ልምዓታዊ ብዓል ያደርጋል፣ ይተነትናል፣ ያስተዋውቃል፣
ሃፍቲ ብምትብባE Iንቨስትመንት ይድግፍ፣ ልማታዊ ባለሃብት በማበረታታት
Iንቨስትመንት ይደግፋል፣
14. ፍቓድ ስራሕቲ Iንቨስትመንት ይህብ፣ 14. ለIንቨስትመንት ስራዎች ፍቃድ ይሰጣል፣
ይከታተል፣ ይመርሕ፣ የተባብE፣ የተሓባብር፣ ይከታተላል፣ ይመራል፣ ያበረታታል፣
ንምስፍሕፍሑ ምችው ባይታ ይፈጥር፣ Eንዲስፋፉ Aመቺ ሁኔታ ይፈጥራል፣
15. ብመሰረት ሕጊ Iንቨስትመንት ዘይሰርሕ 15. በIንቨስትመንት ሕግ መሰረት የማይሰራ
ትካልን ብዓል ሃብትን ሕጋዊ ስጉምቲ ይወስድ፣ ድርጅትና ባለሃብት ላይ ሕጋዊ Eርምጃ
ክውሰድ ይገብር፣ ይወሰዳል፣ Eንዲወሰድ ያደርጋል፣
16. ኣብዚ ክልል ፍትሓዊን ሕጋዊን ስርዓት ንግዲ 16. በክልሉ ፍትሓዊና ሕጋዊ የንግድ ስርዓት
ክረጋገፅ ይገብር፣ Eንዲረጋገጥ ያደርጋል፣
17. መዝገብ ንግዲ የዳሉ፣ የማሓድር፣ 17. የንግድ መዝገብ ያዘጋጃል፣ ያስተዳድራል፣
18. ስልጣኑ መሰረት ጌሩ ምዝገባ ንግዲ ውልቀ 18. ስልጣኑን መሰረት በማድረግ የግል ነጋዴና
ነጋዳይን ማሕበርን የካየድ፣ ብቕዓት ትካላዊ ማሕበር ምዝገባ ያካሂዳል፣ የንግድ ተቋም
ንግዲ የረጋግፅ፣ ፍቓድ ይህብ፣ ይሕድስ፣ ብቃት ያረጋግጣል፣ ፍቃድ ይሰጣል፣ ያድሳል፣
ይስርዝ፣ ሕጋዊ ስጉምቲ ይውሰድ፣ ይEሽግ፣ ይሰርዛል፣ ሕጋዊ Eርምጃ ይወስዳል፣ ያሸጋል፣
ናብ ሕጊ የቕርብ፣ ወደ ሕግ ያቀርባል፣
19. ንኣብያተ ምኽሪ ማሕበራት ንግዲ፣ ዘፈር 19. ለንግድ ማሕበራት፣ ለንግድ ዘርፍ
ንግድን ንካልOት ዘፈር ማሕበራትን ደገፍ ምክርቤቶችና ለሌሎች ዘርፍ ማሕበራት ድጋፍ
ይህብ፣ የጠናኽር፣ ይሰጣል፣ ያጠናክራል፣
20. ንግዲ ዝምልከት ኣሰራርሓን ኣፈፃፅማን 20. ንግድን የሚመለከት Aሰራርና Aፈፃፀም
ኣፅኒU የውፅE፣ የተግብር፣ Aጥንቶ ያወጣል፣ ይተገብራል፣
21. ማሽነሪታት ፋብሪካ ብመትሓጃ ውሕስና 21. የፋብሪካ ማሽነሪዎች በዋስትና መያዣ
ይምዝግብ፣ ንዝህቦ ግልጋሎት ግቡE ክፍሊት ይመዘግባል፣ ለሚሰጠው ኣገልግሎት ተገቢው
ይEክብ፣ ክፍያ ይሰበስባል፣
22. ሕጋዊ ኣፍልጦን ብርኪ Eብየትን ከተማታት 22. የከተሞች ህጋዊ Eውቅናና የደረጃ ለውጥ
ይምርምር፣ ይውስን፣ ይመረምራል፣ ይወስናል፣
23. ከተማታት ማዘጋጃ ቤት ከጣይሻ ኣፍልጦ 23. ከተሞች ማዘጋጃቤት Eንዲያቋቁሙ Eውቅና
ይህብ፣ ማEኸላት ገፀር የንፅር፣ ይሰጣል፣ የገጠር ማEከላት ይለያል፣
29
www.chilot.me
24. ብመሰረት ዝወፀ ስርዓት ፖሊሲን ፕላንን 24. ከተሞች በወጣው ፖሊሲና የከተማ ፕላን
ከተማታት ይዓብያ ምህላወን የረጋገፅ፣ ስርዓት መሰረት Eያደጉ መሆናቸውን
ያረጋግጣል፣
25. ስራሕቲ ቅየሳ የካይድ፣ መሰረታዊ ካርታን 25. የቅየሳ ስራዎችን ያካሂዳል፣ መሰረታዊ የከተማ
ፕላንን ከተማ የዳሉ፣ ክዳሎ ይገብር፣ ፕላንና ካርታ ያዘጋጃል፣ Eንዲዘጋጅ ያደርጋል፣
ግልጋሎት ምህንድስና ይህብ፣ ክውሃብ ይገብር፣ የምህንድስና Aገልግሎት ይሰጣል፣ Eንዲሰጥ
ያደርጋል፣
26. ፕላን ከተማ ንዘዳሉ ብዓል ሞያ ፍቓድ ይህብ፣ 26. የከተማ ፕላን ለሚያዘጋጅ ባለሞያ ፍቃድ
ይሰጣል፣
27. ብከተማታት ይኹን ብውልቀ ኣማኸርቲ ዝዳሎ 27. በከተሞች ሆነ በግል Aማካሪዎች የሚዘጋጁ
ፕላን ከተማ ሕጋውነቱ ይምርምር፣ የረጋግፅ፣ የከተሞች ፕላን ህጋዊነቱ ይመረምራል፣

28. ከተማታት ትግራይ ምስ ኣብ ውሽጢ ዓዲ 28. የትግራይ ከተሞች በAገር ውስጥ ይሁን በውጭ
ይኹን ወፃI ዘለዋ ከተማታት ምሕዝነት ካሉ ከተሞች ጋር ጓደኝነት የሚመሰሩትበት
ዝፈጥራሉ ኩነታት የመቻቹ፣ ንተግባራውነቱ ሁኔታ ያመቻቻል፣ ለተግባራዊነቱ ይከታተላል፣
ይከታተል፣
29. ፅሬትን ፅባቐን ከተማ ንምሕላው ዘኽEል 29. የከተማ ፅዳትና ውበት ለመጠበቅ የሚያስችል
ኣሰራርሓ፣ መምርሒ ፣ ማንዋልን መAቀንን Aሰራር፣ መመሪያ፣ ማንዋልና መመዘኛ
የውፅE፣ ንተግባራውነቱ ይከታተል፣ ያወጣል፣ ለተግባራዊነቱ ይከታተላል፣
30. ንነጋዳይ ሕ/ሰብ ትምህርታዊን ሙያዊን 30. ለነጋዴው ሕ/ሰብ ትምህርታዊና ሞያዊ ድጋፍ
ድጋፍ ይህብ ይሰጣል፣
31. ማEኸላት Eዳጋ ክጣየሻ የተባባብE 31. የገበያ ማEከሎች Eንዲቋቋሙ ያበረታታል
32. ሓበሬታ Eዳጋ ይEክብ፣ ይትንትን የሰራጩ፣ 32. የገበያ መረጃ ይሰበሰባል፣ይተነትናል፣ ያስራጫል
33. ስራሕቲ ንግዲ ምምፃEን ምልኣኽን ይድግፍ፣ 33. የማምጣትና የመላክ የንግድ ስራ ይደገፋል፣
የተባብE፣ ያበረታታል፡፡
34. ኣብ ገፀር ንዝጣየሽ ስራሕቲ Iንቨስትመንት 34. በገጠር የሚቋቋሙ የIንቨስትመንት ስራዎች
ምስ ቢሮ ልምዓት ሕርሻን ገፀርን ከግብርናና ገጠር ልማት ቢሮ ጋር በመተባበር
ብምትሕብባር መሬት ክዳሎ፣ ክEደልን መሬት Eንዲ ዘጋጅ፣ Eንዲታደልና Eንዲለማ
ክለምEን ይገብር፣ ያደርጋል፡፡
35. ዝርገሐ መሰረተ ልምዓት ኣመልኪቱ 35. የመሰረተ ልማት ዝርጋታ Aስመልክቶ ከተሞች
ከተማታት ኣብ ዝገብሮO ምንቅስቓስ ኣድላይ በሚያደርጉት Eንቅስቃሴ Aስፈላጊ ድጋፍ
ደገፍ ይገብር፣ ይከታተል፡፡ ያደርጋል፣ ይከታተላል፡፡
36. ብመሰረት ፌዴራል መንግስቲ ዘውፅO 36. የፌዴራል መንግስት ባወጣው የብቃት
ብቕዓት መረጋገፂ መምርሒ/ማንዋል/ ኣብ ማረጋገጫ መመሪያ /ማንዋል/ መሰረት
ዝምልከቶ ምንቅስቓስ ስራሕ ብቕዓት የረጋግፅ፣ በሚመለከተው የስራ Eንቅስቃሴ ላይ ብቃት
30
www.chilot.me
ያረጋግጣል።
37.ብካልOት ሕግታት ዝተውሃቦ ስልጣንን 37. በሌሎች ሕጎች የተሰጠው ስልጣንና ተግባር
ተግባርን ይፍፅም፣ የፈፅም፣ ይፈፅማል፣ ያስፈፅማል
10.3 ቢሮ ትምህርቲ 10.3 የትምህርት ቢሮ
1. ብመሰረት ሃገራዊን ክልላዊን ፖሊሲ 1. ሃገራዊና ክልላዊ የትምህርትና ስልጠና ፖሊሲ
ትምህርትን ስልጠናን ናይዚ ክልል ትልምን መሰረት በማድረግ የክልሉ ትምህርትና ስልጠና
ፕሮግራምን ትምህርትን ስልጠናን የዳሉ፣ Eቅድና ፕሮግራም ያዘጋጃል፣ ሲፀድቅ
ምስፀደቐ ይትግብር፣ የተግብር፣ ይተገብራል Eንዲተገበር ያደርጋል፣
2. ብመሰረት ሕጊ ፋይናንስ Eዚ ክልል በጀቱን 2. በክልሉ የፋይናንስ ሕግ መሰረት በጀቱንና
ንብረቱን የመሓድር፣ ንብረቱን ያስተዳድራል፣
3. EድሚU ንትምህርቲ ዝበፅሐ ኩሉ ናይ 3. Eድሜው ለትምህርት የደረሰ ሁሉ የትምህርት
ትምህርቲ Eድል ዝረኽበሉ ሜላ ይሕንፅፅ፣ Eድል የሚያገኝበት ዘዴ ይቀይሳል፡፡
ግልጋሎት ትምህርቲ ፍትሓዊ ብዝኾነ መንገዲ የትምህርት Aገልግሎት ፍትሃዊ በሆነ መንገድ
ምብፅሑ የረጋግፅ፣ መዳረሱን ያረጋግጣል፣
4. ብመሰረት ሃገራዊ ፖሊሲ ትምህርትን 4. የAገሪቱ የትምህርትና ስልጠና ፖሊሲና
ስልጠናን ደረጃ ፅሬት መሰረት ብምግባር የጥራት ደረጃ መሰረት በማድረግ የስርAተ
ስርዓተ ትምህርቲ ምድላውን ምትግባርን ትምህርት ማዘጋጀትና መተግበር፣ ቅድመ
ቅድመ ስሩE ትምህርቲ፣ ቀዳማይ ብርኪ መደበኛ ትምህርት፣ የመጀመርያ ደረጃ
ትምህርቲ ካልኣይ ብርኪ ትምህርቲ፣ ምሸታዊ ትምህርት ሁለተኛ ደረጃ ትምህርት፣ የማታ
ትምህርቲ፣ ፉሉይ ድሌት ትምህርቲ፣ ኣማራፂ ትምህርት፣ ልዩ ፍላጎት ትምህርት፣ Aማራጭ
መሰረታዊ ትምህርቲ፣ ተግባራዊ ትምህርቲ መሰረታዊ ትምህርት የጎልማሶች ተግባራዊ
ንኣባፅሕ ብዝተፈላለየ ኣግባብ ክሳተፉ ትምህርት በተለያየ ሁኔታ Eንዲሳተፉ በማድረግ
ብምግባር የዳሉ፣ ይግምግም፣ የፅንE፣ ኣብ ስራሕ ያዘጋጃል፣ ጥናት ያካሂዳል፣ ይገመግማል ስራ
ምውዓሉ ይከታተል፣ ላይ መዋሉ ይከታተላል፣
5. ንኣፈፃፅማ ቅድመ ስሩE ትምህርቲ፣ ኣማራፂ 5. ቅድመ መደበኛ ትምህርት፣ Aማራጭ
መሰረታዊ ትምህርቲ፣ ምሸታዊ ትምህርቲ መሰረታዊ ትምህርት፣ የጎልማሶች ተግባራዊ
ተግባራዊ ትምህርቲ ንኣባፅሕ ንወረዳታት ትምህርትና የማታ ትምህርት ኣፈፃፀም
ድጋፍ ይህብ ይከታተል፡፡ ፅርየቱ ዝተሓለወ ለወረዳዎች ድጋፍ ይሰጣል፣ ጥራቱን የጠበቀ
ትምህርቲ ቀዳማይን ካልኣይን ብርኪ የAንደኛና ሁለተኛ ደረጃ ትምህርት ለሁሉም
ፍትሓዊነቱ ሓልዩ ናብ ኩሉ ምዝርግሑ ፍትሃዊ በሆነ መንገድ መዘርጋቱን ያረጋግጣል፣
የረጋግፅ፣
6. ዝዳለዉ ዝትግበርን ትምህርቲ ሰለጤኑን 6. የሚዘጋጀውና የሚተገበረው ትምህርት
ፅሬየቱ ዝሓለወ ምዃኑ ይከታተል፣ ይግምግም፣ ሰለጤኑንና ጥራቱ የጠበቀ መሆኑ ይከታተላል፣
ይቆፃፀርን የረጋግፅን፣ ይገመግማል፣ ይቆጣጠራል፣ ያረጋግጣል፡፡
31
www.chilot.me
7. Eቲ ዝዋሃብ ትምህርቲ ፅሬየቱ ዝሓለወ ምዃኑ 7. የሚሰጠው ትምህርት ጥራቱ የጠበቀ መሆኑ
ዘረጋግፅ ኣሰራርሓ የውፅE፡፡ ዝርዝሩ ብዝወፅE የሚያረጋግጥ Aሰራር ያወጣል፡፡ ዝርዝሩ
በሚወጣው መመሪያ ይወሰናል፣
መምርሒ ይውሰን፣
8. ኣብዚ ክልል ብመንግስታውን 8. በዚህ ክልል በመንግስትና መንግስታዊ ያልሆኑ
ዘይመንግስታውን ንዝጣየሹ Aፀደ ህፃናት፣ የሚቛቋሙ የAፀደ ህፃናት፣ Aንደኛና ሁለተኛ
ቀዳማይን ካልኣይን ብርኪ ኣብያተ ትምህርቲ ደረጃ ትምህርት ቤቶች የብቃት መመዘኛ
መመዘኒ ብቕዓት የነፅር፣ ብቕዓት መረጋገፂ መስፈርት ያወጣል፣ የብቃት ማረጋገጫ ምስክር
ምስክር ወረቐት ይህብ፡፡ ፅሬት ይቆፃፀር፣ ወረቀት ይሰጣል፣ ጥራት ይቆጣጠራል፣ Aስፈላጊ
ኣድላይ ድጋፍ ይህብ፣ ድጋፍ ይሰጣል፣
9. ኣብ ምድላውን ትግበራን ስርዓተ ትምህርቲ 9. ለስርAተ ትምህርት ዝግጅትና ትግበራ
ኣድላይ ዝኾነ ቀረብ Eታዎት ትምህርትን Aስፈላጊ የሆነ የትምህርት Aቅርቦትና ግብኣት
ብEኹልን ብዝድለ መጠንን ምብፅሑ በበቂና በተፈለገው መጠን መድረሱ
ይከታተል፣ ይግምግም፣ ይቆፃፀር፣ የረጋግፅ፣ ይከታተላል፣ ይገመግማል፣ ይቆጣጠራል፣
10. መምህራንን ሰብ ሞያ ትምህርትን የሰልጥን፣ 10. መምህራንና የትምህርት ባለሙያዎች
ክስልጥኑ ይገብር፣ ብተኸታታሊ ስልጠና ያሰለጥናል፣ Eንዲሰለጥኑ ያደርጋል፣ ሙያቸውን
ሞይOም ዘEብይሉ መንገዲ ይሕንፅፅ፣ በተከታታይ ስልጠና የሚያሳድጉበት መንገድ
ይትግብር፣ ይቀይሳል፣ ይተገብራል፣
11. ንምምሕያሽ ፅሬት ትምህርቲ ዝሕግዝ 11. የትምህርት ጥራት ለማሻሻል የሚያግዝ
ቴክኖሎጂ የስፋሕፍሕ፣ የማEብል፣ ቴክኖሎጂ ያስፋፋል፣ ያሳድጋል፣
12. ብሃገር ለኸ ዝዳለዉ ፈተና ተኸታቲሉ ኣብዚ 12. በAገር Aቀፍ ደረጃ የሚዘጋጅ ፈተና ተከታትሎ
ክልል የፈፅም፣ ብብርኪ ክልል ዝውሃብ ፈተና በክልሉ ያስፈፅማል፣ በክልል ደረጃ የሚሰጥ
የዳሉ፣ መረጋገፂ ብቕዓት ምስክር ወረቐት ፈተና ያዘጋጃል፣ የብቃት ማረጋገጫ ምስክር
ይህብ፣ ወረቀት ይሰጣል፣
13. በቢ ብርኪ ትምህርቱ ዝዋሃብ ፈተና በቲ 13. በየትምህርት ደረጃው የሚሰጥ ፈተና
ዝተቐመጠ ስታንዳርድ ምዃኑ ይከታተል፣ በተቀመጠው ስታንዳርድ መሆኑን ይከታተላል፣
ይቆፃፀር፣ ይግምግም፣ ይቆጣጠራል፣ ይገመግማል፣
14. ብብርኪ ክልል ዝውሃብ ፈተና ሃገራዊ 14. በክልል ደረጃ የሚሰጥ ፈተና ሃገራዊ
ስታንዳርድ ዘማልE ምዃኑ የረጋግፅ፣ ስታንዳርድ የሚያሟላ መሆኑን ያረጋግጣል፣
15. ኣብ ሕድ ሕድ ብርኪ ትምህርቲ ዘሎ ቅበላ 15. በያንዳንዱ የትምህርት Eርከን ያለው
ትምህርቲ ይከታተል፣ የረጋግፅ፣ ይቆፃፀር፣ የትምህርት ቅበላ ይከታተላል፣ ያረጋግጣል፣
ይቆጣጠራል፣
16. ንደቂ ኣንስትዮ፣ ህፃናት፣ ኣካል ጉድኣትን 16. ለሴቶች፣ ህፃናት፣ Aካል ጉዳተኞች፣ Aናሳ
ንUሳን ብሄረሰባትን ኣብ ትምህርትን ስልጠናን ብሄረሰቦች በትምህርትና ስልጠና ሊደረግ
ክግበር ዝግብO ፍሉይ ሓገዝ ኣመልኪቱ የሚገባው ልዩ ድጋፍ በተመለከተ ፕሮግራም
32
www.chilot.me
ፕሮግራም የዳሉ፣ ኣፈፃፅምU ይከታተል፣ ያዘጋጃል፣ ኣፈፃፀሙን ይከታተላል፡፡ ዝርዝር

ዝርዝር ኣሰራርሕU ብዝወፅE መምርሒ ኣሰራሩ በሚወጣው መመሪያ ይወሰናል፣
ይውሰን፣
17. ፅሬት ትምህርቲ ንምርግጋፅን ኣብ ምምሕዳር 17. የትምህርት ጥራት ለማረጋገጥና በትምህርት
ኣብያተ ትምህርቲ ህዝቢ ንጡፍ ተሳትፎ ቤቶች ኣስተዳደር ህዝቡ ንቁ ተሳትፎ
ንክሕልዎ ይገብር፣ Eንዲኖረው ያደርጋል፡፡
18. መመዘኒ ብቕዓት ሞያ መምህራን የነፅር 18. የመምህራንን ሞያ ብቃት መመዘኛ
ብቕዓት ሞያ መምህራን የረጋግፅ፣ ብቕዓት ያስቀምጣል፣ የመምህራንን ሞያ ብቃት
ሞያ መረጋገፂ ምስክር ወረቐት ይህብ፣ ኣድላይ ያረጋግጣል የሞያ ብቃት ማረጋገጫ ምስክር
ድጋፍ ይህብ ወረቀት ይሰጣል፣ Aስፈላጊ ድጋፍ ይሰጣል
ዝምልከቶ ምንቅስቃስ ስራሕ ብቕዓት የረጋገፅ፣ በሚመለከተው የስራ Eንቅስቃሴ ላይ ብቃት
10.4 ቢሮ ሓለዋ ጥEና 10.4 የጤና ጥበቃ ቢሮ
1. ሃገራዊ ፖሊሲን ስትራተጅን ጥEና መሰረት 1. ሃገራዊ የጤና ፖሊሲና ስትራተጂ መሰረት
ብምግባር ምስ ክልላዊ ኩነታት ብምዝማድ በማድረግ ከክልሉ ነባራዊ ሁኔታ ጋር በማዛመድ
ተግባራዊ ይገብር፣ ተግባራዊ ያደርጋል፣
2. ጥEና ዝምልከቱ ፖሊሲ ሓሳባትን ሕግታትን 2. ጤናን በተመለከተ የፖሊሲ ሓሳቦችና ህጎች
የመንጭው፣ ምስፀደቑ ኣብ ስራሕ የውEል፣ ያመነጫል፣ ሲፀድቁ ስራ ላይ ያውላል፣
ክውEሉ ይገብር፣ Eንዲዉሉ ያደርጋል፣
3. ጥEና ብዝምልከት ዝወፁ ሕግታት፣ 3. ጤናን በተመለከተ የወጡ ህጎች፣ ደንቦችና
ደንብታትን መምርሒታትን ኣብ ተግባር መመሪያዎች ተግባር ላይ ያውላል Eንዲውሉ
የውEል፣ ክውEሉ ይገብር፣ ውፅIታዊ ኣፈፃፅማ ያደርጋል፣ ውጤታማ Aፈፃፀም Eንዲኖራቸው
ንክህልዎም ንሰራሕተኛታትን ሰብ ብፅሒትን ሰራተኞችንና ባለድርሻዎችን ያሰለጥናል፣
የሰልጥን፣ ተግባራዊ ዝኾነሉ ስርዓትን ተግባራዊ የሚሆኑበት Aደረጃጀትና ስርዓት
ውዳበታትን ይፈጥር፣ ይፈጥራል፣
4. ኣብ ውሽጢ Eዚ ክልል ዝተጣየሹን ዝጣየሹን 4. በዚህ ክልል ውስጥ ለተቋቋሙና ለሚቋቋሙ
መንግስታዊ ትካላት ጥEና የመሓድር፣ የመንግስት የጤና ተቋማት ያስተዳድራል፣
ይመርሕ፣ የተሓባብር፣ ትካል ምርምር ጥEና ይመራል፣ ያስተባብራል፣ የጤና የምርምር
የጣይሽ፣ ይመርሕ፣ ተቋም ያቋቁማል፣ ይመራል፣
5. ብርኪ ኣዋሃህባ ግልጋሎት ጥEና የውፅE፣ ብሰብ 5. የጤና Aገልግሎት ኣሰጣጥ ደረጃ ያወጣል፣
ሙያ ጥEና ይትግብር ምህላው ይከታተል፣ በጤና ባለሞያዎች Eየተተገበረ መሆኑን
33
www.chilot.me
ይቆፃፀር፣ ይከታተላል፣ ይቆጣጠራል፣

6. ብሰብ ሃፍቲ ወይ ሰብ ሞያ ንዝጣየሹ ውልቀ 6. በባለሃብቶች ወይም ባለሞያዎች ለሚቋቋሙ
ትካል ጥEና ንብርኮም ዝምጥን ፍቓድ ይህብ፣ የግል የጤና ተቋማት ለደረጃቸው የሚመጥን
ይከታተል፣ ይቆፃፀር፣ ኣድላይ ኮይኑ Eንትርከብ ፍቃድ ይሰጣል፣ ይከታተላል፣ ይቆጣጠራል፣
ይEግድ፣ ይስርዝ፣ Aስፈላጊ ሆኖ ሲገኝ ያግዳል፣ ይሰርዛል፣
7. መስርሕ ምትብባEን ተሓታትነትን 7. የተጠያቂነትና የማበረታታት ስርዓት
ብምዝርጋሕ ይሽልም፣ ይቐፅE፣ በመዘርጋት ይሸልማል፣ ይቀጣል፣
8. ፈዋስነቶም ዝተረጋገፀ ባህላዊ መድሓኒታትን 8. ፈዋሽነታቸው የተረጋገጠ ባህላዊ
ሜላታት ሕክምናን ኣብ ግልጋሎት ህዝቢ መድሓኒቶችና የህክምና ዘዴዎች ለህዝብ
ንክውEሉ መፅናEቲ የካየድ፣ ንተግባራዊነቱ Aገልግሎት Eንዲውሉ ጥናት ያካሂዳል፣
ይንቀሳቐስ፣ ለተግባራዊነቱ ይንቀሳቀሳል፣
9. ተላበድትን ተመሓላለፍትን ሕማማት 9. ተላላፊና ተዛማች በሽታዎች ለማጥፋት፣
ንምጥፋE፣ ምትሕልላፍ ንምቁፅፃርን መተላለፍን ለማቋረጥና ስርጭታቸው በበለጠ
ዝርገሐOም የEርዩ ንምንካይን ብዝተወደበ ለመቀነስ በተደራጀ የህዝብ Eንቅስቃሴና ሁለ
ምንቅስቓስ ህዝብን ኩለመዳያዊ Iድ ገብ የሳይንስና ቴክኖሎጂ ጣልቃ ገብነት
ኣታውነት ሳይንስን ቴክኖሎጂን ብምጥቃም በመጠቀም የህብረተሰቡ ጤና ያረጋግጣል፣
ጥEና ሕብረተ-ሰብ የረጋግፅ፣
10. ህዝቢ ትግራይ ኣብ ዋኒን ጥEንU ወናንን 10. የትግራይ ህዝብ የጤናው ጉዳይ ባለቤትና ወሳኝ
ወሳንን ንክኸውን ኣብ ኣመጋግባ፣ ከባብያዊ Eንዲሆን በAመጋገብ፣ ከባቢያዊ ፅዳት፣
ፅሬት፣ ምጣነ ስድራ፣ ክንክን Aዴታትን የወሊድ ምጣኔ ፣ የEናቶችና ህፃናት Eንክብካቤ
ህፃውንትን ዝለዓለ ትኹረት ሂቡ ይንቀሳቐስ፡፡ ከፍተኛ ትኩረት ሰጥቶ ይንቀሳቀሳል፣ ባህሪያዊ
ባህሪያዊ ለውጢ ዘረጋግፅ ብቁE ኣስተምህሮ ለውጥ የሚያረጋግጥ ብቁ የጤና Aጠባበቅ
ሓለዋ ጥEና ይህብ፣ ትምህርት ይሰጣል፣
11. ጥEና ሕብረተሰብ ንምጉልባት ምስ 11. የሕብረተሰቡን ጤና ለማጎልበት
መንግስታውን ዘይመንግስታውን ውዳበታት፣ ከመንግስታዊና መንግስታዊ ያልሆኑ
ትካላትን ውልቀ ሰባትን ተሓጋጊዙ ይሰርሕ፣ ድርጅቶች፣ ተቋማትና ግለሶቦች ጋር ተጋግዞ
ይሰራል፣
12. መደባት ግልጋሎት ጥEና ንምስላጥ ውሽጣዊን 12. የጤና Aገልግሎት ፕሮግራሞች ለማቀላጠፍ
ግዳማውን ሃፍቲ የተኣኻኽብ፣ ብመሰረት ሕጊ ከውስጥና ከውጭ ሃብት ይሰበስባል፣ በህግ
ኣብ ስራሕ የውEል፣ መሰረት ስራ ላይ ያውላል፣
13. ኣብ ሆስፒታላትን ጣብያታት ጥEናን ን24 13. በሆስፒታሎችና ጤና ጣብያዎች የ24 ሰዓት
ሰዓት ግልጋሎት ጥEና ዝወሃበሉ ስርዓት የጤና Aገልግሎት የሚሰጥበት ስርዓት
ይዝርግሕ፣ ንኣፈፃፅምU ይከታተል፣ ኣድላይ ይዘረጋል፣ Aፈፃፀሙ ይከታተላል፣ Aስፈላጊውን
ስጉምቲ ይወስድ፡፡ Eርምጃ ይወስዳል፡፡
34
www.chilot.me
ዝምልከቶ ምንቅስቓስ ስራሕ ብቕዓት የረጋግፅ በሚመለከተው የስራ Eንቅስቃሴ ላይ ብቃት
15. ኤች ኣይቪ ኤድስ ንምቁፅፃርን ንምጥፋEን 15. ኤች ኣይቪ ኤድስን ለመቆጣጠርና ለማጥፋት
ጠመተ ሂቡ ይሰርሕ፣ ትኩረት ሰጥቶ ይሰራል፣
16. ግልጋሎት ደም ባንኪ ዝህባ ትካላት የጣይሽ፣ 16. የደም ባንክ Aገልግሎት የሚሰጡ ድርጅቶች
ደም ክልግሳ የተሓባብር፣ ይመርሕ፣ ያቋቁማል፣ ደም Eንዲሰጡ ያስተባብራል፣
ይመራል፣
17. ግልጋሎት ኣምቡላንስ የማሓድር፣ ይመርሕ፣ 17. የAምቡላንስ ኣገልግሎት ያስተዳድራል፣
ይቆፃፀር፣ ይመራል፣ ይቆጣጠራል፣
18. ጥEና መድሕን የጣይሽ፣ የተሓባብር፣ 18. የጤና መድህን ያቋቁማል፣ ያስተባብራል፣
ይመርሕ፣ ይመራል፣
19. ዝኾነ ጥEና ተንከፍ ግልጋሎት ወሃብቲ፣ 19. ማንኛውም ጤና ነክ ኣገልግሎት ሰጪዎች፣
መፍረይቲን መከፋፈልቲን ትካላት ብሓለዋ ኣምራችና ኣከፋፋይ ድርጅቶች በጤና ኣጠባበቅ
ጥEና ኣካላት ዝወፀ መመዘኒ ረቑሓ ምምልOም ኣካላት የወጣ መመዘኛ መስፈርት ሟሟላታቸው
ተረጋጊፁ ካብ ቢሮ ሓለዋ ጥEና መረዳEታ ተረጋግጦ ከጤና ቢሮ ማስረጃ ከማግኘታቸ
ቅድሚ ምርካቦም ስራሕ ምጅማር ኣይኽEሉን በፊት ስራ መጀመር ኣይችሉም ፡፡
20. ብመሰረት ፌዴራል መንግስቲ ዝወፀ ኣዋጅ 20. በፌዴራል መንግስት በወጣው የምግብ፣
ምምሕዳርን ቁፅፅርን ምግቢ፣ ኣፋውስን ክንክን መድሃኒቶችና የጤና Eንክብካቤ ኣስተዳደርና
ጥEና ኣብ ክልልና ኣብ ምግቢ፣ ኣፋውስ፣ ቁጥጥር ኣዋጅ መሰረት በክልላችን በምግብ
ክንክን ጥEናን ከባቢያዊ ሓለዋ ጥEናን በመድሃኒቶች፣ በጤና Eንክብካቤ Eና የኣከባቢ
ይከታተል ይቆፃፀር፣ ይEግድ፣ ኣድላይ ጤና ኣጠባበቅ፣ ይከታተላል፣ ይቆጣጠራል፣
መEረምታ ስጉምቲ ይወስድ፣ ክውሰድ ይገብር፣ ያግዳል፣ ኣስፈላጊ የማረምያ Eርምጃ ይወስዳል፣
Eንዲወሰድ ያደርጋል፣
10.5 ቢሮ ትልምን ፋይናንስን 10.5 የፕላንና ፋይናንስ ቢሮ

1. ኣብ ሃገራዊ ማEቀፍ ስትራተጂ ዝተመስረተ 1. በሃገራዊ የልማት ስትራተጂ ማEቀፍ የተመሰረተ
በዚ ክልል መንግስቲ ዝፍፀም ትልሚ ልምዓት በክልሉ መንግስት የሚፈፀም የረጅም፣ መካከለኛ
ነዊሕ፣ ማEኸላይን ሓፂርን Eዋን የዳሉ፣ Eና የAጭር ጊዜ የልማት Eቅድ ያዘጋጃል፣
ንኣፈፃፅምU ዝሕግዝ ናይ ፖሊሲ ሓሳብ ለAፈፃፀሙ የሚረዳ የፖሊሲ ሓሳብ ያቀርባል፣
የቕርብ፣ ምስ ፀደቐ የተግብር፣ ሲፀድቅም ይተገብራል፣
35
www.chilot.me
2. ስርዓት ክትትልን ገምጋምን ይዝርግሕ፣ 2. የክትትል Eና ግምገማ ሰርዓት ይዘረጋል፣

የተኣታቱ፣ ይድግፍ፣ ያስፋፋል፣ ይደግፋል፣
3. ብኣካላት መንግስቲ Eዚ ክልል ተዳልዮም 3. በክልሉ የመንግስት Aካላት ተዘጋጅተው
ዝቐርቡ ዓመታዊ ትልምታት ልምዓት ዘድሊ የሚቀርቡ Aመታዊ የልማት Eቅዶች
ሕቶ በጀት መርሚሩ ምስ ጠቕላላ ዓመታዊ የሚያስፈልጋቸው የበጀት ጥያቄ መርምሮ
በጀት Eዚ ክልል ኣወሃሂዱ ንቤት ምኽሪ ፈፃሚ ከክልሉ Aመታዊ ጠቅላላ በጀት ጋር Aቀናጅቶ
የቕርብ፣ ብቤት ምኽሪ ምስ ፀደቐ ተግባራዊ ለስራ Aስፈፃሚ ያቀርባል፣ በምክር ቤት ከፀደቀ
ይገብር በሃላ ተግባራዊ ያደርጋል፣
4. ምስ ዝምልከቶም ኣካላት መንግስቲ Eዚ ክልል 4. ከሚመለከታቸው የክልሉ የመንግስት Aካላት
ብምትሕብባር ኣብ ነዊሕ፣ ማEኸላይን ሓፂርን በመተባበር በረጅም፣ በመካከለኛ Eና በAጭር
Eዋን ዝትግበሩ ዝተዋደዱ ፕሮግራማትን ጊዜ የሚተገበሩ የተቀናጁ ፕሮጀክቶችና
ፕሮጀክትታትን ክዳለዉ ይገብር፣ ድሕሪ ፕሮግራሞች Eንዲዘጋጁ ያደርጋል፣ ከተፈቀዱ
ምፍቃዶም ተግባራውነቶም ይከታተል፣ በኋላም ተግባራዊ መሆናቸው ይከታተላል፣
5. ንትልሚ Eዚ ክልል ዘድልዩ ስራሕቲ መፅናEቲ 5. ለክልሉ Eቅድ ስራዎች የሚያስፈልጉ የስነ-
ስነ-መሬታዊን Eስታትስቲካዊን ስርዓት መሬትና Eስታትስቲካዊ የጥናት መረጃ ስርዓት
መፅናEታዊ ሓበሬታ ይዝርግሕ፣ ተዛመድቲ ይዘረጋል፣ ተዛማጅ መረጃዎች Eንዲያዙ
መረዳEታታት ክተሓዙ ይገብር፣ ያደርጋል፣
6. ካብ መንግስታውን ዘይመንግስታውን ትካላት 6. ከመንግስታዊና መንግስታዊ ካልሆኑ ድርጅቶች
ዝመፅE ሓገዝን ልቓሕን ብምትሕብባር ምስ የሚገኝ Eርዳታና ብድር በማስተባበር ከክልሉ
በጀት ትልሚ ልምዓት Eዚ ክልል ተዋሃሂዱ የልማት በጀት Eቅድ ተጣጥሞ በስራ Eንዲውል
ኣብ ስራሕ ንክውEል የመቻቹ፣ የዋድድን ያመቻቻል፣ ያቀናጃል፣ ይከታተላል፣
ይከታተልን፣
7. ኣብዚ ክልል ዝራኣዩ ማሕበራውን 7. በክልሉ የሚታዩ ማህበራዊና Iኮኖሚያዊ
Iኮኖሚያውን ፀገማት ንምቅላል ብመሰረት ችግሮች ለማቃለል በስምምነት መሰረት
ስምምEነት ዝመፅE ሓገዛት ብኣግባቡ ኣብ የሚመጡ Eርዳታዎች በስራ ላይ Eንዲውሉ
ስራሕ ክውEል ይድግፍ፣ የተሓባብር፣ ድጋፍ ይሰጣል፣ ያስተባብራል፣ ያስተዳድራል፣
የመሓድር፣ ተወሳኺ ሓገዝ ንምርካብ ተጨማሪ Eርዳታዎች ለማግኘች የተለያዩ
ዝተፈላለዩ ፕሮጀክትታት ብምቕራፅን ክቕረፅ ፕሮጀክቶች በመቅረፅና Eንዲቀረፅ በማድረግ
ብምግባርን ሓገዝ ክህቡ ንዝኽEሉ ትካላት Eርዳታ ለሚሰጡ ድርጅቶች ያቀርባል፣
የቕርብ፣
8. ኣካላት መንግስቲ Eዚ ክልል ብመሰረት 8. የክልሉ የመንግስት Aካላት በክልሉ መንግስት
ፖሊሲን ሕግታት ፋይናንስን መንግስቲ Eዚ የፋይናንስ ፖሊሲና ሕጎች መሰረት
ክልል ምስርሖም ይቆፃፀር፣ መስራታቸውን ይቆጣጠራል፣
9. ኣፈፃፅማ ፊስካልን ፋይናንስን ስራሕ 9. የክልሉ መንግስት የፊስካል Eና የፋይናንስ
መንግስቲ Eዚ ክልል ዘርI ዝርዝር መግለፂ የስራ Aፈፃፀም የሚያሳይ ዝርዝር መግለጫ
36
www.chilot.me
ንርEሰ ምምሕዳር፣ ንቤት ምኽሪ ስራሕ ፈፃሚ ለርEሰ መስተዳድሩ፣ ለክልሉ የስራ Aስፈፃሚ
Eዚ ክልልን ብሕጊ ስልጣን ንዝተውሃቦም ምክርቤትና በሕግ ስልጣን ለተሰጣቸው Aካላት
ኣካላትን ብEዋኑ የቕርብ፣ በወቅቱ ያቀርባል፣
10. ስርዓት ኣተሓሕዛ ሒሳብ መንግስቲ Eዚ ክልል 10. የክልሉ መንግስት የሂሳብ Aያያዝ ስርዓት
ይሕንፅፅ፣ ንተግባራውነቱ ይድግፍ፣ ስርዓት ይነድፋል፣ ተግባራዊ Eንዲሆን ይደግፋል
ውሽጢ ቁፅፅር ይዝርግሕ፣ የውስጥ ቁጥጥር ስርዓት ይዘረጋል፣
11. መንግስቲ Eዚ ክልል ካብ ውሽጢ ሃገር 11. የክልሉ መንግስት ከAገር ውስጥ
ዝረኽቦም ፍልፍላት ልቓሕ ብሽም መንግስቲ የሚያገኛቸውን የብድር ምንጮች በክልሉ
Eዚ ክልል ውEሊ ይፍርም፣ Eቲ ልቓሕ መንግስት ስም ውል ይፈርማል፣ ብድሩን
የመሓድር፣ ያስተዳድራል፣
12. ኣክስዮናት፣ ዝመሓላለፉን ዘይመሓላለፉን 12. የክልሉ መንግስት Aክስዮኖች፣ የሚተላለፉና
ሰነዳት፣ ገንዘብን ካልOት ተመሳሰልቲ ሰነዳትን የማይተላለፉ የገንዘብ ሰነዶችና ሌሎች
ገንዘብ መንግስቲ Eዚ ክልል ይሕዝ፣ ይሕሉ፣ ተመሳሳይ የገንዘብ ሰነዶች ይይዛል፣ ይጠብቃል
13. ምምሕዳር ንብረትን Eደጋን Eዚ ክልል 13. የክልሉ መንግስት የንብረት Aስተዳደር Eና
መንግስቲ ዝምልከት ስርዓት ይዝርግሕ፣ የግዢ ስርዓት ይዘረጋል፣ Aፈፃፀሙ
ኣፈፃፅምU ይድግፍ፣ ይቆፃፀር፣ ሕጋዊ ይቆጣጠራል፣ ይደግፋል፣ ህጋዊ ማስተካከያ
መስተኻኸሊ ስጉምቲ ይወስድ፣ ክውሰድ Eርምጃ ይወስዳል፣ Eንዲወሰድ ያደርጋል፣
ይገብር፣
14. ኣብዚ ክልል ፖሊሲታት ስነ-ህዝቢ ኣብ 14. የክልሉ የስነ-ህዝብ ፖሊሲዎች ተግባር ላይ
ተግባር ንክውEሉ ይሰርሕ፣ ኣብ ፖሊሲታት Eንዲውሉ ይሰራል፣ በስነ-ህዝብ ፖሊሲዎች ላይ
ስነ-ህዝቢ ዝግበሩ ምርምራት፣ ዓውደ የሚደረጉ ምርምሮች፣ Aውደ-ጥናቶች፣
መፅናEቲታት፣ የተሓባብር፣ የበራትE፣ ያስተባብራል፣ ያበረታታል፣
15. ኣብዚ ክልል ፖሊሲታት ስነ-ህዝቢ ንምትግባር 15. በክልሉ የስነ-ህዝብ ፖሊሲ ለመተግበር ፣
ንኣፈፃፅምU ዝሕግዙ መምርሒታትን ለAፈፃፀሙ የሚረዱ መመሪያዎች Eና
ማንዋላትን የውEE፣ ማንዋሎች ያወጣል፣
16. ንወረዳን ንዝምልከቶም ኣካላትን ዓቕሚ 16. ለወረዳ Eና የሚመለከታቸው Aካላት የAቅም
ንምEባይ ስልጠና ይህብ፡፡ ግንባታ ስልጠና ይሰጣል፡፡
17. ተሽከርከርቲ ፣ ዓበይቲ መሸናትን ዓበይቲ 17. ተሽከርካሪዎች ፣ ትላልቅ ማሸኖች ፣ ትላልቅ
Eደጋታትን ብጥሙር ይEድግ፣ የወግድ፣ ምስ ግዥዎች በጥቅል ይገዛል፣ ያስወግዳል ፣
ምውጋድ ዝተተሓሓዙ ስራሕቲ ይፍፅም፣ ከም ከማስወገድ ጋር የተያያዙ ስራዎች ይፈፅማል፣
ኣድላይነቱ ውክልና ይህብ፣ Eንደኣስፈላጊነቱ ውክልና ይሰጣል፡፡
18. ኣብ ኣፈፃፅማ Eደጋ መንግስቲ ከቢድ 18. በመንግስት ግዥ Aፈፃፀም ከባድ ሸለልተኝነት
ሸለልትነት ንዘርAዩ መቅረብቲ መጠንቀቕታ የሚያሳዩ ኣቅራቢዎች ማስጠንቀቂያ ይሰጣል፣
ይህብ፣ ንዝተወሰነን ንዘይተወሰነን ግዜ ካብ ለተወሰነና ላልተወሰነ ጊዜ ከኣቅራቢነት
መቕረባይነት ይEግድ፣ ያግዳል፣
37
www.chilot.me
19. ዝፍፀሙ Eደጋታት ብመሰረት ኣዋጅን 19. የሚፈፀሙ ግዥዎች በኣዋጅና መመሪያ
መምርሒን ምፍፃሞምን ትኽክለኛ ስርዓት መሰረት መፈፀማቸውንና ትክክለኛ የንብረት
ምሕደራ ንብረት ምዝርግሑን ንምርግጋፅ ኣስተዳደር ስርዓት መዘርጋቱን ለማረጋገጥ
Oዲት Eደጋን ምምሕዳር ንብረትን ይገብር፣ የግዥና የንብረት Aሰተዳደር Oዲት ያደርጋል፣
20. ፈፀምቲ ኣካላት ካብ መንግስታዊ 20. Aስፈፃሚ ኣካላት ከመንግስታዊ
Iንተርኘራይዝ ብቐጥታ Eደጋ ክፍፅሙ Iንተርኘራይዝ በቀጥታ ግዥ Eንዲፈፀሙ
ይፈቅድ፡፡ ይፈቅዳል፡፡
21. መፅናEቲ ማክሮ Iኮኖሚ የካይድ ውፅIት 21. የማክሮ Iኮኖሚ ጥናት ያካህዳል፣ የጥናቱ
Eቲ መፅናEቲ ንመንግስቲ የቕርብ ፣ ውጤት ለመንግስት ያቀርባል፣
22. ኣተሓሕዛን ኣጠቓቕማን ተሽከርከርቲ 22. የመንግስት ተሽከርካሪ ኣያያዝና Aጠቃቀም
መንግስቲ ስርዓቱ ዝተኸተለ ክኸውን ይገብር፡፡ ስርAት የተከተለ Eንዲሆን ያደርጋል፡፡
10.6 ቢሮ ሲቪል ሰርቪስ 10.6 የሲቪል ሰርቪስ ቢሮ
1. ሲቪል ሰርቪስ ዝምልከቱ ፖሊሲታትን 1. ሲቪል ሰርቪሱን በሚመለከት ፖሊሲዎችና
ሕግታትን የዳሉ Eንትፀድቅ ኣብ ስራሕ ህጎች ያዘጋጃል፣ ሲፈቀድም በስራ ላይ
ምውዓሎም ይከታተል መዋላቸውን ይከታተላል
2. ኣግባብ ኣወዳድባ ኣብያተ Eዮ መንግስትን 2. የክልሉ የመንግስት መስሪያቤቶችን
ኣጠቓቕማ ሓይሊ ሰብን Eዚ ክልል ይግምግም፣ ኣደረጃጀትና የሰው ሃይል ኣጠቃቀም
መማሓየሺ ሓሳብ የቕርብ፣ Eንትፍቀድ ኣብ ይገመግማል፣ ማሻሻያ ሃሳቦችን ያቀርባል፣
ስራሕ ምውዓሉ የረጋግፅ ሲፈቀድም ሥራ ላይ መዋሉ ያረጋግጣል
3. ንመደባት ስራሕ ሲቪል ሰርቪስ ዘድልዩ 3. ለሲቪል ሰርቪስ የስራ መደቦች የሚያስፈልጉ
ሓፈሻዊ መመዘንታት ትምህርቲ፣ ዓይነት የትምህርት፣ የሥልጠናና የስራ ልምድ
ስልጠናን ልምዲ ስራሕን የዳሉ፣ ኣብ ስራሕ ኣጠቃላይ መመዘኛዎችን ያወጣል፣ ስራ ላይ
የዉEል፣ ያዉላል
4. ኣብ ቤት Eዮ መንግስቲ Eዚ ክልል ዝካየድ 4. በክልሉ የመንግስት መስሪያቤት የሚካሄድ
ቁፃር፣ ብርኪ Eብየት፣ ዝውውር፣ ድልድል፣ ቅጥር፣ የደረጃ Eድገት፣ ዝውውር፣ ድልድል፣
ስልጠናን ዲሲፕሊንን ሰራሕተኛታት መንግስቲ ሥልጠናና ዲሲፕሊን በሲቪል ሰርቪስ ህግ
ብመሰረት ሕጊ ሲቪል ሰርቪስ ይፍፀሙ መሰረት Eየተፈፀሙ መሆናቸውን
ምህላዎም ይቆፃፀር፣ ግድፈት ኣሰራርሓ ይቆጣጠራል፣ የAሰራር ስህተት ከተፈፀመ
Eንትፍፀም ይEርም፣ የEርምት Eርምጃ ይወሰዳል፣
5. ዝርዝር መመዘኒ ውፅIት ኣፈፃፅማ ስራሕ 5. የክልሉ የመንግስት ሰራተኞች የስራ ውጤት
ሰራሕተኛታት መንግስቲ Eዚ ክልል የዳሉ፣ ኣብ መመዘኛ ዝርዝር መመሪያ ያወጣል፣ በስራ ላይ
ስራሕ የዉEል፣ ተፈፃሚነቱ ይከታተል፣ ያዉላል፣ ተፈፃሚነቱ ይከታተላል፣
38
www.chilot.me
6. ኣብ ኣወዳድባ፣ ኣሰራርሓን ዓቕሚን ሓይሊሰብ 6. በAደረጃጀት፣ በAሰራርና በሰው ሃይል Aቅም

ዘሎ ክፍተት EንዳፅነA ቀፃላይ ዝኾነ ለውጢ ያለው ክፍተት Eያጠና ቀጣይነት ያለውን
ንምምፃE ዘኽEል ስትራቴጂ ይትልም፣ የፅድቕ፣ ለውጥ ለማምጣት የሚያስችል ስትራተጂ
የፈፅም፣ ይከታተል፣ ይነድፋል፣ ያፀድቃል፣ ይፈፅማል፣ ይከታተላል፣
7. ፖሊሲ ልምዓት ሃብቲ ሰብ ፌዴራል መንግስቲ 7. የፌዴራል መንግስት የሰው ሃይል ልማት
መሰረት ብምግባር ፖሊሲ ልምዓት ሃብቲ ሰብ ፖሊሲ መሰረት በማድረግ የክልሉ የሰው ሃይል
Eዚ ክልል ይቐርፅ፣ ናብ መንግስቲ ኣቕሪቡ ልማት ፖሊሲ በመንደፍ ለመንግስት ያቀርባል፣
የፅድቕ፣ የፈፅም፣ ይከታተል፣ ኣብ ክልልና ያፀድቃል፣ ይከታተላል፣ Eንዲሁም በክልላችን
ዝካየዱ ስራሕቲ ምEባለ ሓይሊ ሰብ የሚካሄደው የሰው ሃይል ልማት ሥራዎች
ብላEላዋይነት ይመርሕ፣ የተሓባብር፣ በበላይነት ይመራል፣ ያስተባብራል፣ መንግስትን
ንመንግስቲ የማኸር፣ ተፈፃሚነቱ ይከታተል፣ ያማክራል፣ ተፈፃሚነቱ ይከታተላል፣
8. ሰራሕተኛ መንግስቲ Eዚ ክልል ብኽEለት 8. የክልሉ የመንግስት ሠራተኛ በችሎታ ማነስ
ምንኣስ ምክንያት ካብ ስራሕ ንምስንባት ኣብ ምክንያት ከሥራ ለማሰናበት የሚመለከትና
ዝምልከት ከምU’ውን ካብ ናይ ጡረታ Eድመ ከጡረታ Eድሜ ክልል በላይ Aገልግሎት
ክልል ንላEሊ ግልጋሎት ንክናዋሕ ኣብ Eንዲራዘም ለሚቀርቡ ጥያቄዎች በህግ
ዝቐርብ ሕቶ ብመሰረት ሕጊ ናይ መወዳEታ መሰረት የመጨረሻ ውሳኔ ይሰጣል፣ ዝርዝሩ
ውሳነ ይህብ፣ ዝርዝሩ ብደንቢ ይውሰን፣ በደንብ ይወሰናል፣
9. ናይዚ ክልል ሰራሕተኛን ሹመኛን መንግስቲ 9. የዚህ ክልል የመንግስት ሠራተኛና ሹመኛ
ጥቅማጥቕሚን ካልE ተዛማዲ ክፍሊትን ምስ ጥቅማጥቅምና ሌላ ተዛማጅ ክፍያ ከሃገራዊ
ሃገራዊ መመዘንታትን ሕግታትን Eናገናዘበ መመዘኛና ህግ ጋር Eያገናዘበ Aጥንቶ ለክልሉ
ኣፅኒU ንክልል ቤት ምክሪ ስራሕ ፈፃሚ የስራ Aስፈፃሚ ምክር ቤት ያቀርባል፣
የቕርብ፣ ብመንግስቲ Eንትውሰን ንተግባራዊነቱ በመንግስት ሲወሰን ለተግባራዊነቱ ይሰራል፣
ይሰርሕ፣
10. ብሹመትን ብስርዓት ሜሪትን ክትሓዙ 10. በሹመትና በሜሪት መያዝ ያለባቸዉ የስራ
ዝግብOም መደባት ስራሕ ኣፅኒU ናብ መደቦች ኣጥንቶ ለመንግስት ያቀርባል፣
መንግስቲ የቕርብ፣ ብመንግስቲ Eንትውሰን በመንግስት ሲወሰን ለተግባራዊነቱ ይሰራል፣
ንተግባራዊነቱ ይሰርሕ፣
11. መረዳEታ ሰራሕተኛ መንግስቲ ክልልና 11. የክልሉ የመንግስት ሰራተኞች የሰው ሃይል
ይሕዝ፣ ይትንትን፣ ኣድላይ ኣብዝኾነሉ ናብ መረጃ ይይዛል፣ ይተነትናል፣ Aስፈላጊ ሲሆን
ዝምልከቶ ኣካል የቕርብ ፣ ለሚመለከተው Aካል ያቀርባል፣
12. ኣብ ኣብያተ Eዮ መንግስቲ ዝካየድ ስራሕቲ 12. በመንግስት መስሪያቤት ውስጥ የሚካሄድ የሰው
ምምሕዳር ሓይሊሰብን ግድፈት ዲስፕሊንን ሃይል Aስተዳደር ሥራና በዲስፕሊን ጉድለት
ኣመልኪቱ ዝልዓል ቅሬታን ጥርዓንን ናይ መሰረት ለሚነሳ ቅሬታና Aቤቱታ የመጨረሻ
መወዳEታ ውሳነ ይህብ፣ ሰራሕተኛ መንግስቲ ውሳኔ ይሰጣል፣ የመንግስት ሠራተኞች
ኣብ ቀረብU፣ ብውሕድ ወፃIን ኣብ ዝሓፀረ በቅርብና በAነስተኛ ወጪ፣ በAጭር ጊዜ
39
www.chilot.me
Eዋንን ፍታሕ ዝረኽበሉ ስርዓት የተኣታትው፣ መፍትሄ የሚያገኙበትን ስርዓት ይዘረጋል፣

13. ንሲቪል ሰርቪስ ዘገልግሉ ስኬላት ማሃያ፣ 13. ለክልሉ ሲቪል ሰርቪስ የሚያገለግሉ የደመወዝ
ዝተፈላለዩ ኣበላትን ጥቕማ ጥቕምን EናፅነA ስኬሎች፣ የተለያዩ ኣበሎችና ጥቅማጥቅሞችን
ንዝምልከቶ ኣካል የቕርብ Eንትፍቀድ ኣብ Eያጠና ለሚመለከተው ኣካል ያቀርባል፣
ስራሕ ምውዓሉ ይከታተል፣ ይቆፃፀር፣ ሲፈቀድም በስራላይ መዋሉ ይከታተላል፣
14. ሕጊታት ሲቪል ሰርቪስ Eዚ ኽልል ብትኽክል 14. የክልሉ የሲቪል ሰርቪስ ህጎች በትክክል ስራ
ኣብ ስራሕ ምዉዓሎም ይከታተል፣ ይቆፃፀር፣ ላይ መዋላቸዉን ይከታተላል፣ ይቆጣጠራል፣
ግድፈት Eንትህሉ ብመሰረት ሕጊ መስተኻኸሊ ጉድለት ሲኖር በሕግ መሰረት የማስተካከያ
ስጉምቲ ይወስድ Eርምጃ ይወስዳል፣
15. ሓይልታት ልምዓት ብዝተኣሳሰረን 15. የልማት ሃይሎች በተሳሰረና በተቀናጀ
ብዝተዋደደን ዓቕሞም ዝህነፅሉ ኣሰራርሓን Aቅማቸው የሚገነቡበትን Aሰራርና Aደረጃጀት
ኣወዳድባን EንዳፅነA ኣማራፂ ሓሳባት የቕርብ፣ Eያጠና Aማራጭ ሓሳቦችን ያቀርባል፣ ሲፈቀድ
Eንትፍቀድ የተግብር፣ ይተገብራል፣
16. ስራሕቲ ህንፀት ዓቕሚ ዘፈር መንግስቲ 16. የመንግስት ዘርፍ የAቅም ግንባታ ስራዎችን
የተሓባብር፣ ኣወሃህባ ግልጋሎት ዘፈር ያስተባብራል፣ የመንግስት ዘርፍ ኣገልግሎት
መንግስቲ ብቐፃልነት ዝመሓየሸሉ ስልቲ ኣሰጣጥ በቀጣይነት የሚሻሻልበትን ስልት
ይቕይስ፣ ተግባራዊነቱ ይከታተል፣ ይግምግም ይቀይሳል፣ ለተግባራዊነቱም ይከታተላል፣
ይገመግማል
17. ስርዓት ዘይምEኹል ምምሕዳር ንምጥንኻር 17. ያልተማከለ የAስተዳደር ስርዓት ለማጠናከር
ካብ ክልል ክሳብ ጣቢያ ዘሎ መሓውር ከክልል Eስከ ቀበሌ ያለውን የመንግስት
መንግስቲ ብኣወዳድባ፣ ብኣሰራርሓን መዋቅር በAደረጃጀት፣ በAሰራርና በስልጠና
ብስልጠናን የጠናኽር፣ ያጠናክራል፣
18. መንቀሊ ፀገማት ሰናይ ምምሕዳር በቢEዋኑ 18. የመልካም Aስተዳደር ችግሮች መንሲኤ
EንዳፅነA መፍትሒ ሓሳብ የቕርብ፣ ሰናይ በየጊዜው Eያጠና መፍትሄ ሃሳብ ያቀርባል፣
ምምሕዳር ኣብ ክልልና ክሰፍንን ዘላቕነት በክልላችን መልካም Aስተዳደር በዘላቂነት
ክህልዎን ኩነታት የመመቻቹ፣ ንተግባራውነቱ Eንዲሰፍን ሁኔታዎችን ያመቻቻል፤
ይከታተል፣ ለተግባራዊነቱ ይከታተላል፣
19. ኣወዳድባን ኣሰራርሓን ኣብያተ Eዮ መንግስቲ 19. የመንግስት መስሪያቤቶች ኣደረጃጀትና ኣሰራር
ኣመልኪቱ Eስካብ ሕዚ ተኣታትዮም ዘለዉን በሚመለከት Eስከኣሁን ተግባራዊ የሆኑና
ንቕድሚት ዝተኣታተውን ተግባራትን ለወደፊቱ የሚተገበሩ ጥናቶች ይገመግማል፣
መፅናEትታትን ይግምግም፣ የመሓይሽ፣ ኣድላይ ያሻሽላል፣ ኣስፈላጊ ድጋፍ ያደርጋል፣
ደገፍ ይገብር፣ የፅድቕ፣ ንተግባራውነቱ ያፀድቃል፣ ለተግባራዊነቱ ይከታተላል፣
ይከታተል
40
www.chilot.me
20. ኣብያተ Eዮ መንግስቲ ንምምሕያሽ ብፌደራል 20. የመንግስት መስሪያቤቶች Aሰራር ለማሻሻል
ብርኪ ዝወፁ ሓደሽቲ ኣሰራርሓታት፣ በፌደራል ደረጃ የሚወጡ ኣዳዲስ ኣሰራሮች፣
ኣንፈታትን መፅናEትታትን ምስ ክልልና Aቅጣጫዎችና ጥናቶች ከክልሉ ተጨባጭ
ጭቡጥ ኩነታት ተጠዓIሙ ክትግበር ይገብር፣ ሁኔታ ጋር ተጣጥሞ Eንዲተገበር ያደርጋል፣
የተሓባብር፣ ይድግፍ፣ ንተግባራውነቱ ይከታተል ያስተባብራል፣ይደግፋል፣ ለተግባራዊነቱ
ይከታተላል፣
21. ብመሰረት ሃገራዊ ፖሊሲን ስትራተጂን 21. ብAገራችን የIንፎርሜሽንና የመገናኛ
ቴክኖሎጂን ሓበሬታን ርክብን ናይ ክልልና ቴክኖሎጂ ፖሊሲና ስትራተጂ መሰረት
ፖሊሲን ስትራተጂን፣ ሕግታት፣ደንብታትን የክልላችን የቴክኖሎጂ Iንፎርሜሽን መገናኛ
መምርሕታትን ቴክኖሎጂን ሓበሬታን ርክብን ፖሊሲና ስትራተጂ፣ ህጎችና መመሪያዎች
ንምሕንፃፅ ኣብ መፅናEቲ ዝተደረኸ ሓሳብ በሚመለከት በጥናት ላይ የተመሰረተ ሃሳብ
የቕርብ፣ Eንትፀድቕ ኣብ ስራሕ ምውዓሉ ያቀርባል፣ ሲፀድቅ በስራ ላይ መዋሉን
ይከታተል፣ ይከታተላል፣
22. ሓበሬታ ስሉጥ ብዝኾነ መንገዲን ብዝተመጣጠነ 22. Iንፎርሜሽን ቀልጣፋ በሆነ መንገድና
ወፃIን ክርከበሉ ዝኽEል መፅናEቲ የካይድ፣ በተመጣጠነ ወጪ ሊገኝ የሚችልበትን ሁኔታ
ውሳነ ሓሳብ የቕርብ፣ Eንትፀድቕ ጥናት ያካሂዳል፣ ውሳኔ ሃሳብ ያቀርባል፣ ሲፀድቅ
ንተግባራዊነቱ ምስ ሰብ Eጃም ብሓባር ለተግባራዊነቱ ከሚመለከታቸው ባለድርሻዎች
ይሰርሕን ይከተታተልን፣ ጋር ይሰራል፣ ይከታተላል፣
23. ኣብ ክልልና ዘመናዊ መርበብ ሓበሬታ 23. በክልላችን ዘመናዊ የIንፎርሜሽንና መገናኛ
ምዝርግሑ ይከታታል፣ ዘድሊ ድጋፍ ይህብ፣ ቴክኖሎጂ መሰረተ ልማት መዘርጋቱ
ንተግባራዊነቱ’ውን ይከታተል፣ ይከታተላል፣ Aስፈላጊውን ድጋፍ ይሰጣል፣
ተግባራዊነቱን ይከታተላል፣
24. ኣብ ክልልና ኣብ ስራሕ ዘለዉን ንቅድሚት ኣብ 24. በክልላችን ሥራ ላይ ያሉና ለወደፊቱ በሥራ
ስራሕ ዝውEሉን መሰረተ-ልምዓት መርበብን ላይ የሚውሉ የIንፎርሜሽን ቴክኖሎጂ
ኣጠቓቕምUን ብመንፅር ቴክኒክ ተዋዲዶምን መሰረተ ልማትና Aጠቃቀም በቴክኒካዊ
ተኣሳሲሮም ዝኸዱ ዘለዉ ምዃኖም የረጋግፅ፣ ሁኔታው ተቀናጅተው Eየሄዱ ያሉ መሆናቸውን
25. ኣብ መንጎ መንግስታዊ ኣብያተ Eዮ ዝተዋደደን 25. በመንግስት መስሪያ ቤቶች መካከል የተቀናጀና
ድሕንነቱ ዝተሓለወን ፍስት ሓበሬታን ደህንነቱ የተጠበቀ የመረጃ ፍሰትና ልውውጥ
ልውውጥን ንክህሉ የማኽር፣ ብግቡE ኣብ Eንዲኖር ያማክራል፣ በሚገባ ጥቅም ላይ
ጥቕሚ ምውዓሉ ይከታተል፣ በብግዚU ምስ መዋሉን ይከታተላል፣ በየጊዜው ከሚመጣ
Eብየት ቴክኖሎጂ መመሓየሺ ሓሳብ የቕርብ፣ የቴክኖሎጂ Eድገት ጋር ያገናዘበ የማሻሻያ ሃሳብ
ያቀርባል፣
26. ቴክኖሎጂ ሓበሬታን ርክብን ናብ ሕብረተሰብ 26. የIንፎርሜሽንና መገናኛ ቴክኖሎጂ
ንክበፅሑ ኣብ ዝግበር ስራሕቲ ልምዓትን ለህብረተሰቡ ለማዳረስ የሚደረግ የልማትና
41
www.chilot.me
ምርምርን የተሓባብር፣ ድጋፍ ይህብ የምርምር ሥራ ያስተባብራል፣ ድጋፍ

ይሰጣል፣
27. ፅሬቱን ድሕንነቱን ዝሓለወ ሓበሬታ ንምEካብ፣ 27. ጥራትና ድህንነቱን የጠበቀ መረጃ ለመሰብሰብ፣
ንምሓዝ፣ ንምውዳብ፣ ንምትንታንን ለመያዝ ለማደራጀት፣ ለመተንተንና
ንምስርጫውን ዘኽEል ስታንዳርድ የዳሉ፣ ኣብ ለማሰራጨት የሚያስችል ስታንዳርድ
ስራሕ ምውዓሉ ይቆፃፀር፣ ከምU’ውን ኣብ ያዘጋጃል፣በሰራ ላይ መዋሉ ይቆጣጠራል፣
ኣጠቃቕማ ቴክኖሎጂ ንኹሉ ማሕበረሰብ Eንዲሁም የቴክኖሎጂ Aጠቃቀም በሚመለከት
ግልጋሎት ምኽርን ድጋፍን ይህብ፣ ለሁሉም ህብረተሰብ የምክርና ድጋፍ
Aገልግሎት ይሰጣል፡
28. ቴክኖሎጂ፣ ሓበሬታን ርክብን ንምጥቃም 28. በክልላችን በተናጠል Eየተደረጉ ያሉትና
ብተናፀል ዝግበሩ ዘለዉን ንቕድሚት ዝግበሩን ለወደፊትም የሚደረጉ የIንፎርማሽን
ምንቅስቃሳት ብዝሓሸን ብብርኪ ክልልና የመገናኛና ቴክኖሎጂ Eንቅስቃሴዎች በተሻለ
ተዋዲዶም ዝበለፀ ጥቕሚ ክህቡ ዝኽEልሉ ደረጃ ለመጠቀም፣ የበለጠ ጥቅም Eንዲሰጡና
ስርዓት ይዝርግሕ፣ ድጋፍን ክትትልን የካይድ፣ ተቀናጅተው Eንዲሄዱ ስርAት በመዘርጋት
ኣሰፈላጊውን ድጋፍና ክትትል ያካሂዳል
29. ስሉጥ Eብየት ቴክኖሎጂ ሓበሬታን ርክብን 29. የተቀላጠፈ የIንፎርሜሽን፣ የመገናኛና
ንምርግጋፅን ኣብ ልምዓት ኣጠቓቕማን ምEባለ ቴክኖሎጂ Eድገት ለማረጋገጥና
ቴክኖሎጂ ሓበሬታን ርክብን ውልቀ ትካላትን በIንፎርሜሽንና የመገናኛና ቴክኖሎጂ
ካልOት ኣብ ተመሳሳሊ ዘፈር ቴክኖሎጂ ልማት፣ ኣጠቃቀምና Eድገት የግል ሴክተርና
ሓበሬታን ርክብን ዝተሓቆፉ ኣካላት Eጃሞም በተመሳሳይ ዘርፍ የተሰማሩ ኣካላት ሚናቸውን
ብንፁር ንክፈልጡን ምስ መንግስቲ ሓቢሮም በግልፅ Eንደያውቁና ከመንግስት ጋር ኣብረው
ክሰርሑ ዘኽEል ናይ ሓባር ኣሰራርሓ ክጠናኸር Eንዲሰሩ የሚያስችል የጋራ ኣሰራር
ሓገዝ ይገብር፡፡ Eንዲጠናከር ድጋፍ ያደርጋል
30. ኣብ ኣብያተ Eዮ መንግስቲ ዝተዋደደ ልምዓት 30. በመንግስታዊ መስሪያ ቤቶች የተቀናጀ
ቴክኖሎጂ ሓበሬታን ርክብን ኣብ ጥቅሚ የIንፎርሜሽንና የመገናኛና ቴክኖሎጂ ልማት
ንክውEል ንዝግበር ከይዲ ንምስላጥ ደረጃOም በጥቅም ላይ Eንዲውል የሚደረገው ሂደት
ዝሓለዉ መምርሒታት የዳሉ፣ ስልጠናን ለማቀላጠፍ ደረጃቸው የጠበቁ መመሪያዎች
ግልጋሎት ምኽሪን ይህብ፣ ኣፈፃፅማU ያዘጋጃል፣ ስልጠናዎችና የምክር ኣገልግሎት
ይከታተል፡፡ ይሰጣል፣ ኣፈፃፅማቸውም ይከታተላል

31. በሌሎች ህጎች የተሰጠው ሰልጣንና ተግባር
31. ብካልOት ሕግታት ዝተውሃቦ ስልጣንን ተግባርን
ይፈፅማል፣ ያስፈፅማል፣
ይፍፅም፣ የፍፅም፣
10.7. ቢሮ ኮንስትራክሽን፣ መንገድን 10.7. የኮንስትራክሽን፣ መንገድና ትራንስፖርት
ትራንስፖርትን ቢሮ
1. ብመሰረት ፖሊሲን ስትራተጂን መንግስቲ 1. በፌደራል መንግሰት ፖሊሲና ስትራተጂ
ፌደራል ፖሊሲን ስትራተጂን ኮንስትራክሽን መሰረት የክልሉን ኮንስትራክሽን ፖሊሲና
42
www.chilot.me
Eዚ ክልል ሓንፂፁ ናብ መንግስቲ የቕርብ፣ ምስ ስትራተጂ በመንደፍ ለመንግስት ያቀርባል፣

ፀደቐ የተግብር፣ ሲፀድቅ ይተገብራል፣
2. ኣብዚ ክልል ዝስራሕ ህንፃ፣ መንገድን ካሊE 2. በዚህ ክልል የሚስራ ህንፃ፣ መንገድና ሌላ
ሲቪል ስራሕን ዲዛይኑን ህንፀቱን ደረጅUን የሲቪል ስራ ዲዛይን ግንባታ ደረጃውን የጠበቀ
ዝሓለወ ምዃኑ የረጋግፅ፣ መሆኑን ያረጋግጣል፣
3. ኣብዚ ክልል ዝስራሕ ኩሉ ስራሕ 3. በክልሉ የሚሰራ የኮንስትራክሽን ስራ ሁሉ
ኮንስትራክሽን ይቆፃፀር፣ ሓዱሽ ቴክኖሎጂ፣ ይቆጣጠራል ፣ Aዲስ ቴክኖሎጂ የህንፃ ቁሳቁስና
ናውቲ ህንፃን መሳርሕን ንምትEትታው መስሪያ ለማስገባት ጥናትና ምርምር ያካሂዳል፣
መፅናEትን ምርምርን የካይድን ክካየድ Eንዲካሄድ ያደርጋል፣
ይገብርን፣
4. ዲዛይን ኮንስትራክሽን ብዝምልከት 4. በፌደራልና በክልል ደረጃ ዲዛይንና
ብፌደራልን ክልልን ዝወፀ ብርኪ መAቀኒ ኮንስትራክሽን በሚመለከት የሚወጣ የደረጃ
መምርሒ ኣብዚ ክልል ምትግባሩ የረጋግፅ፣ መመዘኛ መመሪያ በዚሁ ክልል መተግበሩ
5. ንክልል ዘገልግል ዲዛይንን ኮንስትራክሽንን 5. ለክልሉ የሚያገለግሉ ዲዛይንና ኮንስትራክሽን
ዝምልከት መምርሒን ደንብን የዳሉ፣ ክዳሎ የሚመለከት ደንብና መመሪያ ያዘጋጃል፣
ይገብርን Eንትፀድቕ የተግብር፣ Eንዲዘጋጅ ያደርጋል፣ ሲፀድቅ ይተገብራል፣
6. ንሰብ ሞያ ዲዛይንን ኮንስትራክሽንን መAቀኒ 6. ለዲዛይንና ኮንስትራከሽን ባለሙያ የደረጃ
የውፅE፣ ፍቓድ ሞያ፣ ብቕዓት መረጋገፂ መመዘኛ ያወጣል፣ የሞያ ፍቃድ፣ የስራሕ
ፍቓድ ስራሕ ይህብ፣ ስጉምቲ መኣረምታ ብቃት ማረጋገጫ ፍቃድ ይሰጣል፣ የEርምት
ይወስድ፣ Eርምጃ ይወስዳል፣
7. ስራሕ ዲዛይን ህንፃ፣ ህንፀት፣ ፅገናን ቁፅፅርን 7. የህንፃ ዲዛይን፣ ግንባታ፣ ጥገና Eና የቁጥጥር
ይሰርሕ፣ ንተዃናታሪ ስራሕን ኣማኻሪን ስራ ይሰራል፣ ለስራ ተቋራጭና ለAማካሪ
ዝውሃበሉ Eድል የመቻቹ፣ ክውሃብ ይገብር፣ የሚሰጥበት Eድል ያመቻቻል፣ Eንዲሰጥ
ኣፈፃፅምU ይከታተል፣ ይቆፃፀር፣ ያደርጋል፣ Aፈፃፀሙ ይከታተላል ፣
8. ብተሳትፎ ሕብረተሰብን ብበጀት ክልል 8. በህብረተሰቡ ተሳትፎ Eና በክልሉ መንግስት
መንግስቲን ዝስራሕን ዝፅገን መንገዲ ይትልም፣ በጀት የሚሰራና የሚጠገን መንገድ ያቅዳል፣
ሓገዝ ቴክኒክ ይህብ፣ ነቲ ስራሕ የተሓባብር፣ የቴክኒክ ድጋፍ ያደርጋል፣ ስራውን
ብላEለዋይነት ይመርሕ፣ ያስተባብራል፣ በበላይነት ይመራል፣
9. ድሕንነት መንገዲን ትራፊክን መንገዲ 9. የመንገድና የትራፊክ መንገድ ድህንነት
ዘኽብር፣ ደንቢ የዳሉ፣ ምስፀደቐሉ የተግብር፣ የሚያስከብር፣ መንገደኞችና Eቃዎችን
መምርሒን ኣሰራርሓን የውፅE፣ ክወፅE ለማጓጓዝ ደንብ ያዘጋጃል፣ ሲፀድቅለት ተግባር
ይገብር፣ ንተግባራውነቱ ይከታተል፣ ላይ ያውላል፣ መመሪያና Aሰራር ያወጣል፣
Eንዲወጣ ያደርጋል፣ ለተግባራዊነቱ ይከታተላል
43
www.chilot.me
10. ተፈጥራዊ ሰብ ወይ ሕጋዊ ሰብነት ዝተውሃቦ 10. የተፈጥሮ ሰው ወይም ህጋዊ ሰውነት የተሰጠው
ትካል ንፍሉይ ወይ ንሓባር Eላማ ግልጋሎት ድርጅት ለተለየ ወይም ለጋራ ዓላማ Aገልግሎት
ዝሰርሖ፣ ዘፀግኖን ዘመሓድሮን መንገዲ ፍቓድ ያሰራው የሚጠግነውና የሚያስተዳድረው
ስራሕ ይህብ፣ ይምዝግብ፣ መንገድ የስራ ፍቃድ ይሰጣል፣ ይመዘግባል፣
11. ንዘዋሪ ሞተር ተሽከርከርቲ ፍቓድ መዘወሪ፣ 11. ለሞተር ተሽከርካሪ Aሽከርካሪ መንጃ ፍቃድ፣
ምዝዋር ንዘምህር፣ ቴክኒክ ምርመራን መንዳት ለሚያስተምር የተሽከርካሪ ደህንነትና
ድሕንነት ተሽከርካሪ ንዘረጋገፅ፣ ኣብ ስራሕ የቴክኒክ ምርመራ ለሚያካሂድ፣ በማጓጓዝ ንግድ
ንግዲ ምጉEዓዝ ንዝዋፈር፣ ዘማኽርን ተፈጥራዊ ስራ ለተሰማራ፣ ለሚያማክር የተፈጥሮ ሰው
ሰብ ወይ ሕጋዊ ሰብነት ዝተውሃቦ ትካል ወይም ህጋዊ ሰውነት የተሰጠው ድርጅት የሙያ
ብቕዓት መረጋገፂ ሞያ ይህብ፣ ይከታተል፣ ብቃት ማረጋገጫ ፍቃድ ይሰጣል፣ ይከታተላል፣
ይቆፃፀር፣ ይቆጣጠራል፣
12. ብቕዓት ቴክኒክ ጋራዥ መፀገንን መሓደሲን 12. የተሽከርካሪ መጠገኛና ማደሻ ጋራዥ የቴክኒክ
ተሽከርካሪ ብሃገራዊ ስታንዳርድ መሰረት ብቃት በሃገራዊ ስታንዳርድ መሰረት
የረጋግፅ፣ ደረጃ ይውስን፣ ንኣፈፃፅምU ያረጋግጣል፣ ደረጃ ይወሰናል፣ ለAፈፃፀሙ
መምርሒ የውፅE፣ መመሪያ ያወጣል፣
13. ግልጋሎት መጓዓዝያ ድሌትን ማቻን 13. የትራንስፖርት Aገልግሎት የተገልጋይ
ተገልገልቲ መሰረት ዝገበረ ምዃኑ ይከታተል፣ ፍላጎትና ምቾት መሰረት ያደረገ መሆኑ
ፀገም መጓዓዝያ ወይ ህፁፅ ኩነታት ጠለብ ይከታተላል፣ የትራንስፖርት ችግር ወይም
ግልጋሎት ትራንስፖርት Eንተጋጥም ኣብ Aስቸኳይ የትራንስፖርት ኣገልግሎት ጥያቄ
ግልጋሎት ንግዲ ትራንስፖርት ዝተዋፈረ ሲያጋጥም በትራንስፖርት ንግድ የተሰማራ
ተሽከርካሪ ውልቀ ወይ ማሕበር ወይ ኣክሲዮን የግል ወይም የማሕበር ወይም የሽርክና
ኣገዲዱ የዋፍር፣ ዝርዝሩ ብመምርሒ ይውስን፣ ተሽከርካሪ Aስገድዶ ያሰማራል፣ ዝርዝሩ
በመመሪያ ይወስናል፣
14. ድሕንነት ዓመታዊ ቴክኒክ ምርመራ ንዘካይድ 14. ዓመታዊ የቴክኒክ ምርመራ ለዳረገ ተሽከርካሪ
ተሽከርካሪ መረጋገፂ ተለጣፊ ቦሎ ይህብ፣ የብቃት ማረጋገጫ ተለጣፊ ቦሎ ይሰጣል፣
15. ኣብ ሰብን ንብረትን ሓደጋ ከስEብ ዝኽEል 15. በሰውና በንብረት Aደጋ ሊያደርስ የሚችል
ተሽከርካሪ ኣብ ግልጋሎት ከይውEል ተሽከርካሪ Aገልግሎት Eንዳይሰጥ ተከታትሎ
ተኸታቲሉ ይEግድ፡፡ ዝርዝር ኣፈፃፅምU ያግዳል፡፡ ዝርዝር Aፈፃፀሙ በሚወጣው ደንብ
ብዝወፅE ደንቢ ይውሰን፣ ይወሰናል፣
16. ግልጋሎት ታሪፍ ንግዲ መጓዓዓዝያ ህዝቢ 16. የህዝብ የትራንስፖርት ንግዲ Aገልግሎት
ይውሰን፣ ኣፈፃፅምU ይከታተል፣ ታሪፍ ይወሰናል፣ Aፈፃፀሙን ይከታተላል፣
17. ብዝኾነ ኣካል ንዝስራሕ መEረፊ ንግዲ 17. በማንኛውም Aካል የሚሰራ የንግድ ተሽከርካሪ
ተሽከርካሪ መAቀኒ ደረጃ የውፅE፣ የማሓድር፣ መናሃሪያ ደረጃ መለኪያ ያወጣል፣
ይከታተል፣ ቁፅፅር ውሽጢ መናሃሪያ ይገብር ያስተዳድራል፣ ይከታተላል፣ በመናሃሪያ ውስጥ
ንኣፈፃፅምU መምርሒ የውፅE፣ ቁጥጥር ያደርጋል፣ ለኣፈፃፀሙ መመሪያ
44
www.chilot.me
ያወጣል
18. ብዝምልከቶም ኣብያተ Eዮ መንግስቲ ዝቐርብ 18. በሚመለከታቸው የመንግስት መስሪያቤቶች
ሕቶ ስራሕቲ ኮንስትራክሽን ተቐቢሉ ጨረታ የኮንስትራክሽን ስራ ጥያቄ ሲቀርብለት ተቀብሎ
የውፅE፣ ይወዓዓል፣ ይከታተል፣ የስርሕ፡፡ ጨረታ ያወጣል፣ ያጫርታል፣ ውል ይፈፅማል፣
ይከታተላል፣ ያሰራል፡፡
19. ኣብ ንግዲ ምጉዓዓዝ ህዝቢ ዝተዋፈሩ 19. በህዝብ ማጓጓዣ ንግድ ስራ ላይ የተሰማሩ
ተሽከርከርቲ ዝሰርሑሉ ስምሪት /መርሃ-ግብር/ ተሽከርካሪዎች የሚሰሩበትን ስምሪት /መርሃ-
መሰረት ዝገበረ ምዃኑ የረጋግፅ፣ ኣድላይ ኮይኑ ግብር/ መሰረት ያደረገ መሆኑ ያረጋግጣል፣
Eንትርከብ ምስ ማሕበራት ወይ ምስ ትካላት ኣስፈላጊ ሆኖ ሲገኝ ከማህበራት ወይም
ትራንስፖርት ወይ ምስ ሰብ ንብረት ከትራንስፖርት ድርጅቶች ወይም
ተሽከርከርቲ ኮይኑ መርሃ ግብሪ የዳሉ፣ ዝርዝር ከተሽከርካሪዎች ባለ ንብረት ጋር ሆኖ መርሃ
ኣፈፃፅምU ቢሮ ብዘውፅO መምርሒ ይውሰን፡፡ ግብር ያዘጋጃል፣ የኣፈፃፀም ዝርዝር ቢሮ

በሚያወጣው መመሪያ ይወሰናል፣
20. ኣብ ደረቕ ፅEነት ተሽከርከርቲ ካብ ጋቢና 20. በደረቅ ጭነት ተሽከርካሪ ከጋቢና ውጭ ሰው
ወፃI ሰብ ምፅዓን ኣይፍቀድን ይኹን Eምበር መጫን ኣይፈቀድም፣ ይሁንEንጂ ቢሮው
Eቲ ቢሮ ኣብ ፅEነት መጓዓዓዝያ ሰብ ዝሳፈረሉ በጭነት መጓጓዣ ላይ ሰው የሚሳፈርበትን
ኩነታት ከመቻቹ ይኽEል ፡፡ ዝርዝሩ Eቲ ቢሮ ሁኔታ ማመቻቸት ይችላል፡፡ ዝርዝሩ ቢሮው
ብዘውፅO መምርሒ ይውሰን፡፡ በሚያወጣው መመሪያ ይወሰናል፣
21. ህዝቢን ፅEነትን ብመንገዲ ኣብ ምጉዓዓዝ 21. ህዝብና ጭነት በመንገድ በማመላለስ ስራ ላይ
ስራሕ ዝተዋፈሩ ሰባትን ትካላትን ንዘጣየሹዎም የተሰማሩ ግለሰቦችና ድርጅቶች
ማሕበራት ይምዝግብ፣ በዝሒ ኣባላት ይውስን፣ የሚያቋቁምዋቸው ማህበራት ይመዘግባል፣
ብዛEባ ኣሰራርሐOም መምርሒ የውፅE፣ ኣብ የኣባላት ብዛት ይወስናል፣ ስለAሰራራቸው
ስራሕ ምውዓሉ ይከታተል፣ ሞዴል ደንቢ መመሪያ ያወጣል፣ ስራ ላይ መዋሉ ይከታተላል፣
የውፅE፣ ማሕበራት ትራንስፖርት ይምዝግብ፣ ሞዴል ደንብ ያወጣል፣ የትራንስፖርት
ይስርዝ ማህበሮች ይመዘግባል፣ ይሰርዛል፣
22. ኩለመዳያዊ Eብየት ትራንስፖርት ክልልና 22. የክልላችን የትራንስፖርት Eድገት ማረጋገጥ
ከረጋግፅ ዝኽEልን ሓደጋ ትራፊክ ዝቕንስን የሚችልና የትራፊክ ኣደጋ የሚቀንስ ጥናት
መፅናEቲ የካይድ፣ ብካልOት ዝካየድ መፅናEቲ ያካሄዳል፣ በሌሎች የሚካሄድ ጥናት
የተባብE ፡፡ ያበረታታል፣
ተግባርን ይፍፅም ፣ የፍፅም፣ ይፈፅማል፣ ያስፈፅማል ፣
24. ኣብ ውሽጢ ክልል ወይ ሃገር ንዝግበር 24. በክልል ወይም በሃገር ውስጥ ለሚደረግ
ምንቅስቓስ ተሽከርከርቲ ከምኣድላይነቱ የተሽከርካሪ Eንቅስቃሴ Eንደኣስፈላጊነቱ
Eንዳመዘነ ፍቓድ ይሕለፍ ይህብ፣ Eየመዘነ የይለፍ ፍቃድ ይሰጣል፣
45
www.chilot.me
25. ግልጋሎት መጓዓዝያ ንምምሕያሽን ሓደጋ 25. የትራንስፖርት ኣገልግሎት ለማሻሻልና

ትራፊክ ንምቕናስን ብመሰረት ፖሊሲን የትራፊክ Aደጋ ለመቀነስ በትራንስፖርት
Eስትራተጅን ትራንስፖርት ኣስተምህሮ ይህብ፣ ፖሊሲና Eስትራተጂ መሰረት ትምህርት
ይሰጣል፣
26. ሞተር ኣልባ ተሽከርከርቲ ይምዝግብ፣ ሰሌዳ 26. ሞተር ኣልባ ተሽከርካሪዎችን ይመዘግባል፣
ይህብ፣ ኣካላዊን ቴክኒካውን ብቕዓት መለኪI ሰሌዳ ይሰጣል፣ ኣካላዊና ቴክኒካዊ የብቃት
የውፅE፣ ፍቓድ መግንሒ ይህብ፣ መለኪያ ያወጣል፣ መንጃ ፍቃድ ይሰጣል፣
ብቕዓት መረጋገፂ መምርሒ/ማንዋል/ ኣብ ማረጋገጫ መመሪያ (ማንዋል) መሰረት
ዝምልከቶ ምንቅስቃስ ስራሕ ብቕዓት የረጋገፅ በሚመለከተው የስራ Eንቅስቃሴ ላይ ብቃት
28. መንገደኛታትን ኣቑሑትን ብህዝቢ መጓዓዝያ 28. መንገደኞች Eና Eቃዎች በህዝብ መጓጓዣ
ተሽከርከርቲ ብኸመይ ክጎዓዓዙ ከምዘለዎም ተሽከርካሪዎች Eንዴት መጓዝ Eንደኣለባቸው
መምርሒ የውፅE፣ ኣፈፃፅምU ይከታተል፣ መመሪያ ያወጣል፣ ኣፈፃፀሙን ይከታተላል፣
10.8 ቢሮ ፀጥታን ምምሕዳርን 10.8 የፀጥታና ኣስተዳደር ቢሮ
1. ንስራሕቲ ኮሚሽን ፖሊስ፣ ቤት ፅሕፈት 1. የፖሊስ ኮሚሽን፣ የሚልሻ ፅሕፈት ቤት Eና
ሚልሻን ቤት ፅሕፈት ምምሕዳር ኣብያተ የማረሚያ ቤቶች Aስተዳደር ፅሕፈት ቤት
ህንፀት ክልል ትግራይን ብላEለዋይነት በበላይነት ይመራል፣ ያስተባብራል፣
ይመርሕ፣ የተሓባብር ረቂቅ ደንቢን የኣደረጃጀታቸው ረቂቕ ደንብ፣ የስራ
ኣወዳድብOምን፣ ናይ ስራሕ ትልሞምን Eቅዳቸውና በጀታቸው መርምሮ ለስራ
በጀቶምን መርሚሩ ንቤት ምኽሪ ስራሕ ኣስፈፃሚ ምክር ቤት ያቀርባል
ፈፃሚ የቕርብ፣
2. ሰላምን ድሕንነትን ህዝቢ ይሕልው፣ 2. የህዝብ ሰላምና ደህንነት ይጠብቃል፣
ይከታተል፣ የረጋግፅ፣ ህዝቢ የሳትፍ፣ ይከታተላል፣ ያረጋግጣል፣ ህዝብ ያሳትፋል፣
3. ኣብ ጉዳያት ድሕንነትን ፀጥታን ህዝቢ 3. በህዝብ ፀጥታና ደህንነት ጉዳይ ከሚሰሩ
ምስዝሰርሑ ኣግባብነት ምስዘለዎም ኣካላት Aግባብነት ካላቸው የፌደራል፣ ክልሎችና
መንግስቲ ፌደራል፣ ክልላትን ወረዳታትን ወረዳዎች Aካላት ጋር ግንኙነት
ርክብ ይምስርት፣ ይመሰርታል፣
4. ምስ ጎረባብቲ ክልላት ዝለዓሉ ጎንፅታትን 4. ከAጓራባች ክልሎች ጋር የሚነሱ ግጭቶችና
ዘይምርድዳEን ብሰላማዊ መንገዲ ይፈትሕ፣ Aለመግባባቶች በሰላማዊ መንገድ ይፈታል፣
ምስ ዝምልከቶም ክልላትን ፌደራልን ከሚመለከታቸው ክልሎችና ፌደራል ጋር
ተሓባቢሩ ይሰርሕ፣ ተባብሮ ይሰራል፣
5. ፀጥታ ብዝምልከት ንመንግስቲ Eዚ ክልል 5. ፀጥታ በሚመለከት የክልሉን መንግስት
የማኽር፣ ያማክራል፣
46
www.chilot.me
6. ኣብዚ ክልል ዝለዓሉ ዘይምርድዳEን 6. በክልሉ የሚነሱ Aለመግባባቶችና ግጭቶች

ጎንፅታትን ብሰላማዊ መንገዲ ክፍትሑ ምስ በሰላማዊ መንገድ Eንዲፈቱ ከሚመለከታቸው
ዝምልከቶም ኣካላት ተዋዲዱ ይሰርሕ፣ Aካላት ጋር ተቀናጅቶ ይሰራል፣
7. ንምልሻ ዘድሊ Eጥቅን ኣድላይ ንዋትን 7. ለምልሻ የሚያስፈልግ ትጥቅና Aስፈላጊ

ክማላEን ክጠናኸርን ይገብር፣ ዝርዝር የሆኑ ቁሳቁሶች Eንዲጠናከርና Eንዲሟላ
ኣፈፃፅምU ብደንቢ ይውሰን፣ ያደርጋል፣ ዝርዝር ኣፈፃፀሙ በደንብ
ይወሰናል፣
8. ሰራሕተኛታት Eዚ ቢሮ ስራሕቶም ሕገ- 8. የቢሮው ሰራተኞች ስራቸው የዜጎችን ህገ-
መንግስታዊ መሰል ዜጋታት ብዘይፃባE መንግስታዊ መብት በማይፃረር መንገድ
መንገዲ ንኸፍፅሙ ይገብር፣ Eንዲፈፅሙ ያደርጋል፣
9. ብኻልOት ሕግታት ዝተውሃቦ ስልጣንን 9. በሌሎች ሕጎች የተሰጠው ስልጣንና ተግባር
ተግባርን ይፍፅም፣ ክፍፀም ይገብር፣ ይፈፅማል፣ ያስፈፅማል፣
10.9 ቢሮ ፍትሒ 10.9 ፍትህ ቢሮ

1. ሃገራዊ ፖሊሲ መሰረት ዝገበሩ ስራሕቲ 1. ሃገራዊ ፖሊሲ መሰረት ያደረጉ የፍትህ
ፍትሒ ዝምልከት ፖሊሲ ሓሳባት የመንጭው፣ ስራዎች የሚመለከቱ የፖሊሲ ሓሳቦች
ምስፀደቐ ኣብ ተግባር የውEል፣ ክውEሉ ያመነጫል፣ ሲፀድቅ በተግባር ላይ ያውላል፣
ይገብር፣ Eንዲውሉ ያደርጋል፣
2. ትካላዊ ለውጢ ንምምፃE ስራሕቲ ምEባይ 2. ተቋማዊ ለውጥ ለማምጣት የAቅም ግንባታ ስራ
ዓቕሚ የካይድ፣ ክካየድ ይገብር፣ ንታሕተዎት ያካሂዳል፣ Eንዲካሄድ ያደርጋል፣ ለበታች
Aካላት ቀፃልነት ዘለዎ ቴክኒካዊ ደገፍ ይህብ፣ Aካላት ቀጣይነት ያለው ቴክኒካዊ ድጋፍ
ይሰጣል፣
3. ኣብ ውሽጢ Eዚ ክልል ብኩሎም 3. በክልሉ ውስጥ በሁሉም መንግስታዊና
መንግስታዊን ዘይመንግስታውን ትካላት፣ መንግስታዊ ያልሆኑ ድርጅቶች፣ ማሕበራትና
ማሕበራትን ውልቀ ሰባትን ሕጊ ዝተኸበረ ግለሰዎች ህግ የተከበረ መሆኑ ያረጋግጣል፣
ምዃኑ የረጋግፅ፣
4. ኣብ ትሕቲ ስልጣን ኣብያተ ፍርዲ Eዚ ክልል 4. በዚህ ክልል ፍርድቤቶች ስልጣን ስር
ዝወድቕ ገበን ተፈፂሙ Iሉ Eንትኣምን የሚወድቅ ወንጀል ተፈፅመዋል ብሎ ሲያምን
ምፅራይ ክካየድ ይገብር፣ ከይዲ Eቲ ምፅራይ ኣስፈላጊ ምርመራ Eንዲካሄድ ያደርጋል፣
ይመርሕ፣ ይቆፃፀር፣ ኣድላይ ኮይኑ Eንትርከብ የምርመራ ሄደቱን ይመራል፣ ይቆጣጠራል፣
ዝተጀመረ ምፅራይ የቋርፅ፣ ወይ ተወሳኺ ኣስፈላጊ ሆኖ ሲገኝ የተጀመረን ምርመራ
ምፅራይ የካይድ፣ ክካየድ ይገብር፣ ያቋርጣል፣ ወይም ተጨማሪ ምርመራ
ያከናውናል፣ Eንዲከናወን ያደርጋል፣
5. ስልጣን ኣብያተ ፍርዲ Eዚ ክልል ኣብ ዝኾኑ 5. የክልል ፍርድቤቶች ስልጣን በሆኑ የወንጀል
ዋኒናት ገበን ይከራኸር፣ ጥቕሚ መንግስትን ጉዳዮች ይከራከራል፣ የመንግስትና የህዝብ
ህዝብን ንምሕላው ዝተጀመረ ክሲ የልEል፣ ጥቅም ለመጠበቅ የተጀመረው ክስ ያነሳል፣
47
www.chilot.me
ክልዓል ይገብር፣ Eንዲነሳ ያደርጋል፣

6. ድሕንነት መሰኻኽርን ጉድኣት ገበንን 6. የምስክሮች Eና የወንጀል ተጎጂዎች ደህንነት
ይሕሉ፣ ክሕሎ ይገብር፣ ይጠብቃል፣ Eንዲጠበቅ ያደርጋል፣
7. ጥቕምን መሰልን መንግስቲ Eዚ ክልል 7. የክልሉ መንግስት መብትና ጥቅም ለማስከበር
ንምኽባር ዋኒናት ፍትሃብሄር ዝምልከት ኣብ በፍትሃብሄር ጉዳዮች በሚመለከት በማንኛውም
ልEሊ ዝኾነ ሰብ ኣብዝኾነ ይኹን ዳይነት ሰው ላይ በማንኛውም የዳኝነት ሰሚ Aካል ክስ
ሰማI ኣካል ክሲ ይምስርት፣ ክምስረት ይገብር ይመሰርታል፣ Eንዲመሰረት ያደርጋል፣ ወይም
ወይ ጣልቓ ኣትዩ ይከራኸር ፣ወይ ከከም ጣልቃ በመግባት ይከራከራል ወይም
ኩነታቱ መልሲ ወሃቢ ኮይኑ ይቐርብ፣ Eንደየሁኔታው መልስ ሰጪ ሆኖይቀርባል፣
8. ብመንግስታዊ ኣብያተ Eዮ Eዚ ክልል ጠለብ 8. በክልሉ የመንግስት መስሪያቤቶች የህግ
ምርቃቕ ሕጊ Eንትቐርበሉን ባEሉ ብምፅናEን ማርቀቅ ጥያቄ ሲቀርብለትና ራሱ በጥናት ላይ
ረቂቕ ሕጊ ኣዳልዩ ናብ ቤት ምኽሪ ስራሕ ተመስርቶ የህግ ረቂቅ በማዘጋጀት ለክልሉ
ፈፃሚ የቕርብ፣ ስራ Aስፈፃሚ ምክር ቤት ያቀርባል፣
9. ኣብ ስራሕ ዘለዉ ሕግታት ኣብ ምEሳል ሰናይ 9. በስራ ላይ ያሉ ህጎች መልካም Aስተዳደር
ምምሕዳር፣ ምEምባብ ዲሞክራሲን ምቅልጣፍ በማስፈን፣ ዲሞክራሲ በማጎልበት፣ ልማት
ልምዓትን ዘለዎም ፋይዳ ብዝተመልከተ በማቀላጠፍ በኩል ያላቸው ፋይዳ በሚመለከት
መፅናEቲ የካይድ፣ ውፅIት Eቲ መፅናEቲ ጥናት ያካሂዳል፣ የጥናቱ ውጤት
ንዝምልከቶ ኣካል የቕርብ፣ ለሚመለከተው Aካል ያቀርባል፣
10. ብመዳይ ሕጊ ንመንግስቲ Eዚ ክልል ይውክል፣ 10. በህግ በኩል የክልሉን መንግስት ይወክላል፣
ኣማኻሪ ሕጊ ኮይኑ ይሰርሕ፣ የህግ Aማካሪ ሆኖ ይሰራል፣
11. ስርፀት ሕጊ ንምክያድ ዘኽEል ስርዓተ 11. የህግ ስርፀት ለማካሄድ የሚያስችል ስርዓተ
ትምህርቲ ቐሪፁ ኣብ ተግባር የውEል፣ ትምህርት ቀርፆ ተግባር ላይ ያውላል፣
12. ዝተፈላለዩ ሜላታት ብምጥቃም ስርፀት ሕጊ 12. የተለያዩ ዘዴዎች በመጠቀም የህግ ስርፀት ስራ
ምስ ዘካይዱ ኣካላት ብምትሕብባር ኣብ መላE ከሚፈፅሙ Aካላት ጋር በመተባበር በመላው
ሕብረተሰብ ስርፀት ሕጊ የካይድ፣ ክካየድ ሕብረተሰብ የህግ ስርፀት ያካሂዳል፣
ይገብር፣ ነዚ ስራሕ’ዚ የተሓባብር፣ ይቆፃፀር፣ Eንዲካሄድ ያደርጋል፣ ይህን ስራ ያስተባብራል፣
ይቆጣጠራል፡፡
13. ኣብ ኣብያተ ፍርዲ Eዚ ክልል ንዝሰርሑ 13. በክልሉ ፍርድቤቶች ለሚሰሩ ጠበቆች የጥብቅና
ጠበቓታት ፍቓድ ጥብቅና ይህብ፣ የሕድስ፣ ፍቃድ ይሰጣል፣ ያድሳል፣ ያግዳል፣ ይሰርዛል፣
ይEግድ፣ ይስርዝ፣
14. ኣብ ምርግጋፅ ዝተፈላለዩ ሰነዳት፣ ምፅዳቕን 14. የተለያዩ ሰነዶች በማረጋገጥ፣ የተለያዩ
ምምዝጋብን ዝተፈላለዩ ስምምዓት ተመስሪቱ ስምምነቶች በማፅደቅና በመመዝገብ
ግልጋሎት ውEልን ማሕበራዊ ጉዳያትን ይህብ፣ የተመሰረተ የውልና ማህበራዊ ጉዳዮች
ካብ Eድር፣ ህፃናትን ኣረጋውያንን ዝሰርሑ Aገልግሎት ይሰጣል፣ በEድር፣ ህፃናትና
ማሕበራት ወፃI ንዘለው ዘይመትረፍቲ Aረጋውያን ከሚሰሩ ማሕበራት ውጭ ያሉ
48
www.chilot.me
ማሕበራት ይምዝግብ፣ ፍቓድ ይህብ፣ Aትራፊ ያልሆኑ ማሕበራት ይመዘግባል፣

ይስርዝ፣ ይቆፃፀር፣ ዝርዝሩ Eቲ ቢሮ ብዘውፅO ፍቃድ ይሰጣል፣ ይሰርዛል፣ ይቆጣጠራል፣
መምርሒ ይውሰን፣ ዝርዝሩ ቢሮው በሚያወጣው መመሪያ
ይወስናል፣
15. ስራሕቲ ፍትሒ ንምስላጥ ምስ ኣብ ፌደራልን 15. የፍትህ ስራ ለማቀላጠፍ በፌደራልና በክልል
ክልልን ዝርከቡ መንግስታውን ከሚገኙ መንግስታዊና መንግስታዊ ያልሆኑ
ዘይመንግስታዊን ኣካላት ርክብ ስራሕ ይፈጥር፣ Aካላት የስራ ግንኙነት ይፈጥራል፣
16. ብመሰረት ሕጊ ሰራሕተኛታት መንግስቲ 16. በመንግስት ሰራተኞች ሕግ መሰረት ሰራተኞቹ
ሰራሕተኛታቱ የማሓድር፣ ያስተዳድራል፣
17. ብሕጊ መሰረት ምስ ፈፀምቲ ገበን ስራሕቲ 17. በሕግ መሰረት ከወንጀል ፈፃሚዎች ጋር
Eርቅን ድርድርን የካይድ፣ የድርድርና የEርቅ ስራዎች ያካሄዳል፣
18. ኣብዚ ቢሮ ዘሎ ዓቃቢ ሕጊ ዝመሓደረሉ ደንቢ 18. በቢሮው ያለው Aቃቤ ህግ የሚተዳደሩበት
የዳልው፣ ምስፀደቐሉ ኣብ ተግባር የውEል፣ ደንብ ያዘጋጃል፣ ሲፀድቅለት ተግባር ላይ
ክውEል ይገብር፣ ያውላል፣ Eንዲውል ያደርጋል፣
19. ካብ ክልል ክሳብ ወረዳ ዘለዉ ሰራሕተኛታት 19. ከክልል Eስከ ወረዳ የሚገኙ የቢሮው ሰራተኞች
Eዚ ቢሮ የመሓድር፣ የዋፍር፣ የዛውር፡፡ ዝርዝር ያስተዳድራል፣ ያሰማራል፣ ያዛውራል፣ ዝርዝር
ኣፈፃፀምU ብዝወፅE ደንብን መምርሕን Aፈፃፀሙ በሚወጣው ደንብና መመሪያ
ይውሰን፣ ይወሰናል፣
20. ክሲ ተንከፍ ዝኾኑ Eስታቲስቲካዊ 20. ክስ ነክ የሆኑ Eስታቲስቲካዊ መረጃና
መረዳEታን ሓበሬታን ይEኽብ፣ ይውድብ፣ Iንፎርሜሽን ይሰበስባል፣ ያደረጃል፣
ይትንትን፣ ንዝምልከቶ Aካል የቕርብ፡፡ ይተነትናል፣ ለሚመለከተው Aካል ያቀርባል፣
ንስርሑ ኣድለይቲ ዝኾኑ ካልOት Eስታስቲካዊ ለስራው Aስፈላጊ የሆኑ ሌሎች Eስታቲስቲካዊ
መረዳEታ ይEክብ፣ የዋድድ፣ ስርዓት መረጃ ይሰበስባል፣ ያቀናጃል፣ የመረጃ ስርዓት
መረዳEታ ይዝርግሕ፣ ይዘረጋል፣
21. Eሱራት ዝተኣሰርሉ ኩነታት ሕጋውነት 21. Eስረኞች የታሰሩበት ሁኔታ ሕጋውነቱ
ይከታተል፣ ሕጋዊ መሰሎም ዝተሓለው ምዃኑ ይከታተላል፣ ሕጋዊ መብታቸው የተጠበቀ
የረጋገፅ፣ ከምU’ውን ብዘይቤት ፍርዲ ትEዛዝ መሆኑን ያረጋግጣል፣ Eንዲሁም ካለ ፍርድ
ዝተትሓዙ ሰባት ናብ ቤት ፍርዲ ክቐርቡ ቤት ትEዛዝ የተያዙ ሰዎች ወደ ፍርድ ቤት
ይገብር፡፡ Eንዲቀርቡ ያደርጋል፣
22. ኣብቲ ክልል ዘለው ዓቀብቲ ሕግን ካልOት ናይ 22. በክልሉ ያሉ ዓቃቤ ሕጎችና ሌሎች የሕግ
ሕጊ ሰብ ሞያን ስልጠና ንምሃብ ናይ ስልጠና ባለሞያዎች ስልጠና ለመስጠት የስልጠና
ኘሮግራም የዳሉን ይመርሕን፣ ፕሮግራም ያዘጋጃል፣ ይመራል፣
23. ምዝገባ ሕጋዊ ሰውነት ንግዲ ማሕበራት 23. የንግድ ማህበሮች ሕጋዊ ሰውነት ምዝገባ
የካይድ፣ የፅድቕ፣ ይስርዝ፣ ያካሄዳል፣ ያፀድቃል፣ ይሰርዛል፣
49
www.chilot.me
24. ምምሕያሽ ሕጋዊ ሰውነት ወይ ቃለ ጉባኤን 24. የንግድ ማህበሮች ህጋዊ ሰውነት ማሻሻያ ወይም
ንግዲ ማሕበራት መርሚሩ ይምዝግብ፣ የፅድቕ፣ ቃለ ጉባኤ መርምሮ ይመዘግባል፣ ያፀድቃል ፣
ይስርዝ፣ ይሰርዛል፣
25. ሰነድ ምዝገባ ሓዳር ወይ ፍትሕ መርሚሩ 25. የጋብቻ ወይም የፍቺ የምዝገባ ሰነድ መርምሮ
ሕጋዊነቱ ብምርግጋፅ ይምዝግብ፣ ወረቐት ህጋዊነቱን በማረጋገጥ ይመዘግባል፣ ያፀድቃል ፣
ምስክር ይህብ፣ ምሰክር ወረቀት ይሰጣል፣
26. ሰነድ ልደት ወይ ሞት መርሚሩን ምስ ሕጊ 26. የልደት ወይም የሞት ሰነድ መርምሮ ክህግ ጋር
ኣገናዚቡን ይምዝግብ፣ የፅድቕ፣ ይስርዝ፣ በማገናዘብ ይመዘግባል፣ ያፀድቃል፣ ይሰርዛል፣
መረዳEታ ይህብ፣ ማስረጃ ይሰጣል፣
27. ሰነድ መሸጣ ፍሉይ ዝንቀሳቐስ ንብረት 27. የልዩ ተንቀሳቃሽ ንብረት የሸያጭ ሰነድ
መርሚሩ ይምዝግብ፣ የፅድቕ መረዳEታ ይህብ፣ መርምሮ ይመዘግባል፣ ያፀድቃል፣ ምስክር
ወረቀት ይሰጣል፣
28. ሰነዳት ውህብቶ ወይ ኑዛዜ ይምርምር፣ 28. የስጦታ ወይም የኑዛዜ ሰነድ ይመረምራል፣
ይምዝግብ፣ የፅድቕ፣ መረዳEታ ይህብ፣ ይመዘግባል፣ ያፀድቃል፣ ምስክር ወረቀት
ይሰጣል፡፡
29. ቴንብር ይሸይጥ፣ ይልጥፍ፣ ክፍሊት ቴምብር 29. ቴምብር ይሸጣል ፣ ይለጥፋል፣ የቴምብር ቀረፅ
ቀረፅ ይቕበል፣ ክፍያ ይቀበላል፣
30. ንዝህቦም ግልጋሎታት ክፍሊት ግልጋሎት 30. ለሚሰጣቸው ኣገልግሎቶች የAገልግሎት ክፍያ
የኽፍል፣ ዝርዝር ዓይነት ግልጋሎትን መጠን ያስከፍላል፣ የኣገልግሎት ዓይነትና የክፍያ
ክፍሊትን ብደንቢ ይውሰን፣ መጠን ዝርዝር በደንብ ይወሰናል፣
31. ካብ ዝተዓቀቡ ሰነዳት ሕቶ መረዳEታ 31. ከተጠበቁ ሰነዶች የማስረጃ ይሰጠኝ ጥያቄ
ይወሃበኒ ይቅበል ሕጋዊነቱ መርሚሩ ይቀበላል ህጋዊነቱ መርምሮ ማስረጃ ይሰጣል፣
መረዳEታ ይህብ፣
32. ብቤት ፍርዲ ዝውሃብ መንግስቲ ዝምልከት 32. በፍርድ ቤት የሚሰጥ መንግስትን የሚመለከት
ውሳነ ኣፈፃፅምU ይከታተል፣ ውሳኔ ኣፈፃፀሙን ይከታተላል፣
33. መንግስታዊ ቤትEዮታትን ትካላት ልምዓትን 33. የመንግስት መስሪያቤቶችና የልማት ድርጅቶች
ተኸራኻሪ ኣብ ዝኾኑሎም ዋኒናት ፍታብሄር ተከራካሪ የሚሆኑባቸው የፍታብሄር ጉዳዮች
ይከታተል፣ ፀብፃብ ክሲ ክቐርበሉ ይገብር፣ ይከታተላል፣ ሪፖርት Eንዲቀርብለት ያደርጋል፣
ብቕዓት ዘሎዎም ሰብ ሞያ ሕጊ ምምዳቦም ብቃት ያላቸው የሕግ ባለሞያዎች መመደባቸው
ይከታተል፣ ጥሕሰት ሕጊ ኣሎ Iሉ Eንትኣምን ይከታተላል፣ የህግ ጥሰት ኣለ ብሎ ሲያምን
መስተኻኸሊ መምርሒ ይህብ፣ ወዳEቲ ነገራት የማስተካከያ መምሪያ ይሰጣል፣ ነገረ-ፈጆች
ስራሕቶም ብኣግባቡ ይፍፅሙ ምህላዎም ስራቸው በኣግባቡ Eየፈፀሙ መሆናቸው
ይከታተል፣ ይቆፃፀር፡፡ ይከታተላል፣ ይቆጣጠራል፣
34. መንግስታዊ ኣብያተ Eዮ ወይ መንግስታዊ 34. የመንግሰት መስሪያቤቶች ወይም የመንግስት
ትካላት ልምዓት ነንባEሎም Eንትከራኸሩ ወይ የልማት ድርጅቶች Eርስ በEርሳቸው ሲከራከሩ
50
www.chilot.me
Eንትካሰሱ Eቲ ጉዳይ ብድርድር ክውድU ወይ ሲካሰሱ ጉዳዩ በድርድር Eንዲጨርሱ

ይገብር፣ ያደርጋል፡፡
35. ኣብ ቤት ፍርዲ ኣብ ዋኒናት ፍትሃብሄር ክሲ 35. በፍትሃብሄር ጉዳዮች በፍ/ቤት ክስ ለመመስረት
ንምምስራት ዓቕሚ ዘይብሎም ዜጋታት ብፍላይ Aቅም የሌላቸው ዜጐች በተለይም ሴቶችና
ንደ/ኣንስትዮን ህፃናትን ወኪሉ ይከራኸር ህፃናት በመወከል ይከራከራል፡፡
36. ብመሰረት ፌዴራል መንግስቲ ዘውፅO 36. የፌዴራል መንግስት ባወጣው የብቃት ማረጋገጫ
ብቕዓት መረጋገፂ መምርሒ/ማንዋል/ ኣብ መመሪያ /ማንዋል/ መሰረት በሚመለከተው የስራ
ዝምልከቶ ምንቅስቃስ ስራሕ ብቕዓት የረጋገፅ Eንቅስቃሴ ላይ ብቃት ያረጋግጣል።
ተግባርን ይፍፅም፣ የፍፅም፣ ይፈፅማል፣ ያስፈፅማል፣
10.10 ቢሮ ማይ ሃፍቲ 10.10 የውሃ ሃብት ቢሮ
1. ሃፍቲ ማይ ንምስፍሕፋሕ ናይ ሓፂር፣ 1. የውሃ ሃብት ለማስፋፋት የAጭር፣ መካከለኛና
ማEኸላይን ነዊሕን ግዘ ፖሊሲ፣ Eስትራተጂን ረዥም ጊዜ ፖሊሲ፣ ስትራተጂና Eቅድ
ትልምን የዳሉ፣ ነዝይ መፈፀሚ ዝኸውን ያዘጋጃል፡፡ ለዚህ ማስፈፀሚያ የሚሆን ማስተር
ማስተር ፕላን ክዳለው ይገብር፣ የመሓይሽ፣ ፕላን Eንዲዘጋጅ ያደርጋል፣ ያሻሽላል፣
ዝርዝር መፈፀሚ መምርሒ የውፅE፣ ዝርዝር ማስፈፀምያ መመሪያ ያወጣል፣
2. ብመሰረት ማስተር ፕላን ልምዓት ሃፍቲ ማይ 2. በማስተር ፕላኑ መሰረት የውሃ ሃብት ልማት
ንምግፋሕ ዘኽEሉ ፕሮጀክትታት ብባEሉን ለማስፋፋት የሚያስችሉ ፕሮጀክቶች በራሱና
ብካልOት ኣካላትን ክስርሑ ይገብር፣ በሌሎች Aካላት Eንዲሰሩ ያደርጋል፣
3. ሃፍቲ ማይ፣ ብዝምልከት የፅንE፣ 3. የውሃ ሃብት በሚመለከት ያጠናል፣ መረጃዎች
መረዳEታታት ይEክብ፣ ይትንትን፣ ይውድብ፣ ይሰበስባል፣ ይተነትናል፣ ያደራጃል፣ በጥቅም ላይ
ኣብ ጥቕሚ ክውEል ይገብር፣ Eንዲውል ያደርጋል፣
4. ንመስተን መስኖን ዝውEሉ ፕሮጀክትታት 4. ለመጠጥና ለመስኖ የሚውሉ ፕሮጀክቶችን
ብዝምልከት ስራሕቲ ፅንዓትን ዲዛይንን በሚመለከት የጥናትና የዲዛይን ስራዎች
ይሰርሕ፣ ህንፀት የካይድ፣ ክካየድ ይገብር ይሰራል፣ ህንፀት ያካሂዳል፣ Eንዲካሄድ
ህንፀት ንዘካይዱ ክትትል ይገብር፡፡ ያደርጋል፣ ህንፀት ለሚያካሂዱ ክትትል
ያደርጋል፣
5. ልምዓት መስተ ማይን መስኖን የስፋሕፍሕ 5. የመጠጥ ውሃና የመስኖ ልማት ያስፋፋል፣
ብመፅናEቲ ዝተረጋገፁ ሜላታት ኣጠቓቕማ በጥናት የተረጋገጡ የውሃ ሃብት Aጠቃቀም
ሃፍቲ ማይ ክምEብሉን ክጋፍሑን ይገብር፣ ዘዴዎች Eንዲያድጉና Eንዲሰፋፉ ያደርጋል፣
6. ሃፍቲ ማይ ሚዛናዊ ብዝኾነ መንገዲ ክከፋፈል 6. የውሃ ሃብት ሚዛናዊ በሆነ መንገድ
ይገብር፣ ምክፍፋሉን ኣብ ጥቕሚ ምውዓሉን Eንዲከፋፈል ያደርጋል፣ መከፋፈሉንና ጥቅም
ይቆፃፀር፣ ላይ መዋሉን ያረጋግጣል፣ ይቆጣጠራል፣
7. ስራሕ ፍቓድ ዘድልዮም ደረጃን ዓይነት ማይ 7. የስራ ፍቃድ የሚያስፈልጋቸው ውሃ ነክ
ተንከፍ ስራሕቲ ይፈሊ፣ ኣብዚ ስራሕ ንዝዋፈሩ ስራዎች ደረጃና ዓይነት ይለያል፣ በዚህ ስራ
51
www.chilot.me
ትካላትን ሰብ ሞያን ምጥቃም ማይን ፍቓድ ለሚሰማሩ ድርጅቶችና ባለሞያዎች የውሃ

ይህብ፣ ኣብ ጥቕሚ ምውዓሎምን’ውን ይቆፃፀር፣ Aጠቃቀም ፍቃድ ይሰጣል፣ ጥቅም ላይ
ብዘይፍቓድ ንዝስርሑ ይEግድ፣ ምምሕዳራዊ መዋላቸውን ይቆጣጠራል፣ ያለ ፈቃድ
ስጉምቲ ይወስድ፣ ዝርዝሩ ብደንቢ ይውስን፣ የሚሰሩ ያግዳል፣ Aስተዳደራዊ Eርምጃ
ይወስዳል፣ ዝርዝሩ በደንብ ይወሰናል፣
8. መስተ ማይን መስኖን የስፋፍሕ፣ ብፅንዓት 8. የመጠጥና የመስኖ ውሃ ያስፋፋል፣ በጥናት
ክስፋሕፋሕ ይገብር፣ ዲዛይንን ፅንዓትን መስኖ Eንዲሰፋ ያደርጋል፣ዲዛይንና የመስኖ ልማት
ህንፀትን ፅገናን መመዘኒ ደረጃታት የውፅE፣ ግንባታና ጥገና መመዘኛ ደረጃዎች ያወጣል፣
ተግባራዊነቱ ይከታተል፣ ለተግባራዊነቱም ይከታተላል፣
9. ንልምዓት ሃፍቲ ማይ ምስፍሕፋሕ ዘኽEል 9. የውሃ ሃብት ልማት ለማስፋፋት የሚያስችል
ዝተማለA ብቕዓት ዘለዎ ሓይሊ ሰብ ክህሉ ፃEሪ የተሟላ ብቃት ያለው የሰው ሃይል Eንዲኖር
ይገብር፣ ጥረት ያደርጋል፣
10. ምስ ዝምልከቶም መንግስታዊን 10. ከሚመለከታቸው መንግስታዊና መንግስታዊ
ዘይመንግስታዊን ኣካላት ብምትሕግጋዝ ህዝቢ ያልሆኑ Aካላት ጋር በመተጋገዝ ህዝቡ በውሃ
ኣብ ህንፀትን ሕድሳትን ስራሕቲ ማይ ክሳተፍ ግንባታና Eድሳት ስራዎች Eንዲሳተፍ
11. ትካላት ማይ ቐፃልነት ንክህልወን ንማይ 11. የውሃ ድርጅቶች ቀጣይነት Eንዲኖራቸው የውሃ
ኮሚቴን ማይ ግልጋሎትን ይመርሕ ክጠናኸሩ ኮሚቴና የውሃ ኣገልግሎት ይመራል
ይገብር፣ Eንዲጠናከሩ ያደርጋል፣
12. ምስ ተጠቀምትን ዝምልከቶም ቤት 12. ከተጠቃሚዎችና ከሚመለከታቸው ፅሕፈት
ፅሕፈታትን ብምትሕብባር ድሕንነት ሃፍቲ ቤቶች በመተባበር የውሃ ሃብትና የውሃ
ማይን ትካላት ማይን ይከታተል፣ ሕድሳት ድርጅቶችን ደህንነት ይከታተላል፣ Eድሳት
ዘድልዮም ክሕደሱ ይገብር፣ የሚያስፈልጋቸውን Eንዲታደሱ ያደርጋል፣
13. ፅርየት ማይ ደረጅU ዝሓለወ ምዃኑ 13. የውሃ ጥራት ደረጃውን የጠበቀ መሆኑን
ይቆፃፀር፣ ሃፍቲ ማይ ዝብክሉ ነገራት ይቆጣጠራል፣ የውሃ ሃብትን የሚበክሉ ነገሮች
ይከታተል፣ ፍልፍሎም ንክውገድ ምስ ይከታተላል፣ ምንጫቸውን በማጥናት Eንዲወገዱ
ዝምልከቶ ኣካል ብምፅናE ሕጋዉን ቴክኒካዊን ከሚመለከተው ኣካል ጋር በመተባበር ሕጋዊና

ስጉምቲ ይውሰድ፣ ቴክኒካዊ Eርምጃ ይወስዳል፣
14. ደረጃ ብደረጃ ፅሬቱ ዝተሓለወ ዝስተ ማይ 14. ደረጃ በደረጃ ጥራቱ የተጠበቀ የመጠጥ ውሃ
ንሕብረተሰብ ክባፃሕ ይገብር፣ ለህብረተሰብ Eንዲዳረስ ያደርጋል፣
15. ንምEባለ ሃፍቲ ማይ ዝጠቅም ቴክኖሎጂ ኣብ 15. ለውሃ ሃብት Eድገት የሚጠቅም ቴክኖሎጂ ስራ
ስራሕ የውEል ላይ Eንዲውል ያደርጋል፣
16. ሃፍቲ ማይ ብዝምልከት ብፌደራል መንግስቲ 16. የውሃ ሃብት በሚመለከት በፌደራል መንግስት
ዝወፀ ፖሊሲን ስትራተጂን ምስ ናይ የሚወጡ ፖሊሲና ስትራተጂ ከክልላችን
ክልልና ኩነታት ብምዝማድ ክፍፀም ሁኔታዎች ጋር በማዛመድ Eንዲፈፀም ያደርጋል፣
52
www.chilot.me
ይገብር፣
17. ንስራሕቲ ማይ ተንከፍ ግልጋሎት ላቭራቶሪ 17. ለውሃ ነክ ስራዎች የላቭራቶሪ Aገልግሎት
ይህብ፣ ዋጋ ግልጋሎት የኽፍል፣ ይሰጣል፣ የAገልግሎት ዋጋ ያስከፍላል፣
18. ስራሕቲ ማይ፣ ሓመድ፣ ኮንክሪትን ካልOት 18. የውሃ፣ የኣፈር፣ የኮንክሪትና ሌሎች ለውሃ
ንማይ ኮንስትራክሽን ዘገልግሉን ተዛመድቲ ኮንስትራክሽን የሚያገልግሉ ተዛማጅ ስራዎች
ስራሕትን ላቫራቶሪን ፊልድ ፈተነ ስራሕቲን ላቫራቶሪና የፊልድ ሙከራ ሰራ ያካሂዳል፣
የካይድ፣ ንተጠቀምቲ ግልጋሎት ይህብን ዋጋ ለተጠቃሚዎች Aገልግሎት ይሰጣል፣
ግልጋሎት ይውስን፣ የኽፍል፣ የኣገልግሎት ዋጋ ይወሰናል፣ ያስከፍላል፣
19. ንፌዴራል ሚኒስቴር ቤት Eዮታት 19. ለፌዴራል ሚኒስቴር መስሪያቤቶች
ይተሓባበር፣ ኣብ ክልልና ውሽጢ ንዝካየዱ ይተባበራል፣ በክልላችን ውስጥ ለሚካሄዱ የውሃ
ሰራሕቲ ሃፍቲ ማይን ማEድንን Iነርጂን ሃብትና ማ/Iነርጂ ስራዎች ኣስፈላጊ ድጋፍ
ዘድሊ ድጋፍ ይህብ፣ ይሰጣል፣
20. ስራሕቲ ማይ ዝምልከት መፅናEቲ Eዳጋ 20. የውሃ ስራዎች በሚመለከት የገበያ ጥናት
የካይድ፣ ግምት ዋጋ ምህንድስና የቕምጥ፣ ያካሂዳል፣ የምህንድስና ዋጋ ግምት
የተግብር፣ ያስቀምጣል፣ ያስፈፅማል፣
ዝምልከቶ ምንቅስቃስ ስራሕ ብቕዓት የረጋገፅ፣ በሚመለከተው የስራ Eንቅስቃሴ ላይ ብቃት
ተግባርን ይፍፅም፣ ክፍፀም ይገብር፣ ይፈፅማል፣ ያስፈፅማል፣
10.11. ቢሮ ቴክኒክን ሞያን ትምህርትን 10.11. የቴክኒክና ሞያ ትምህርት Eና ስልጠና
ስልጠናን ቢሮ
1. ስትራተጂ ቴክኒክን ሞያን ትምህርትን 1. የቴክኒክ Eና ሞያ ትምህርትና ስልጠና
ስልጠናን፣ የዳሉ፣ ምስፀደቐ ይትግብር፣ ስትራተጂ ያዘጋጃል፣ ሲፀድቅ ይተገብራል፣
2. ኣብ ትሕትU ዝርከቡ መንግስታዊ ማEኸላት 2. በስሩ የሚገኙ የመንግስት ማሰልጠኛ ማEከላት
መሰልጠኒን ኤጀንሲን ብላEለዋይነት ይመርሕ፣ Eና ኤጀንሲ በበላይነት ይመራል፣
የማሓድር፣ ያስተዳድራል፣
3. ማEኸል መሰልጠኒ ቴክኒክን ሞያን 3. ቴክኒክና ሞያ ትምህርትና ስልጠና ማሰልጠኛ
ትምህርትን ስልጠናን ዝምርሐሉን ኣፍልጦ ማEከል የሚመራበት Eና Eውቅና የሚያገኝበት
ዝረኽበሉን መምርሒታት የውፅE፣ ኣፈፃፅምU መመሪያ ያወጣል፣ Aፈፃፀሙ ይከታተላል፣
ይከታተል፣
4. ውልቀ ሰብ ሃፍቲ ኣብ ዘፈር ቴክኒክን ሞያን 4. የግል ባለሃብቶች በቴክኒክና ሞያ ትምህርትና
ትምህርቲን ስልጠናን ዝሳተፋሉ መንገዲ ስልጠና ዘርፍ የሚሰማሩበት መንገድ
የመቻቹ፣ ያመቻቻል፣
53
www.chilot.me
5. ኣብ ቴክኒክን ሞያን ትምህርቲን ስልጠናን ደቂ 5. በቴክኒክና ሞያ ትምህርትና ስልጠና ሴቶች፣

ኣንስትዮን ጉድኣት ኣካልን ካልOት ኣብ ኣካል ጉዳተኞችና ሌሎች በIኮኖሚያዊ
Iኮኖሚያዊ ምንቅስቃስ ሙሉE ተሳትፎ Eንቅስቃሴ ሙሉ ተሳትፎ ለማድረግ ችግር
ንምግባር ፀገም ዘለዎም ዜጋታት ፍሉይ ያለባቸው ዜጎች የተለየ ትኩረት ሊያገኙ
ትኹረት ክረኽቡ ዝኽEልሉ ስርዓት ይዝርግሕ፣ የሚችሉበትን ስርኣት ይዘረጋል፣
6. ኣብ ዙሪያ ቴክኒክን ሞያ ትምህርትን ስልጠናን 6. በቴክኒክ Eና ሞያ ትምህርትና ስልጠና ዙሪያ
ምርምራት የካይድ፣ ንዘካይዱ ይድግፍ፣ ምርምር ያካሂዳል ለሚመራመሩም ይደግፋል፣
7. ውፅIታውነት ፕሮግራም ስልጠና ንምርግጋፅ 7. የስልጠናው ውጤታማነት ለማረጋገጥ የቅድመ
ቅድሚ ስልጠናን ድሕሪ ስልጠናን መፅናEቲ ስልጠና Eና የድህረ ስልጠና ጥናት ያካሂዳል፣
የካይድ፣ ንዘካይዱ የተሓባብር፣ ለሚያካሂዱም ያስተባብራል፣
8. ንስትራተጂ Iኮኖሚያዊ Eብየት Eዚ ክልል 8. የክልሉ Iኮኖሚያዊ Eድገት ስትራተጂ
መሰረት ጌሩ ብርኪ ቴክኒክን ሞያን ትምህርትን መሰረት በማድረግ ቴክኒክና ሞያ የትምህርትና
ስልጠናን የውፅE፣ ስልጠና፣ ደረጃ ያወጣል፣
9. ፕሮግራማት ስልጠና ታሕተዋይን 9. የታችኛውና መካከለኛ የሰው ሃይል ባለሞያ
ማEኸላይን ኪIላ ሓይሊ-ሰብ ዝውደብሉ ናይ የሚደራጅበት ፕሮግራም የAፈፃፀም መመሪያ
ኣፈፃፅማ መምርሒ የውፅE፣ ይትግብር፣ ያወጣል፣ ይተገብራል፣
10. ኣብ ውሸጢ Eዚ ክልል ንዝንቀሳቐሱ 10. በዚህ ክልል ውስጥ የሚንቀሳቀሱ ማሰልጠኛ
መሰልጠኒ ማEኸላት ኣፍልጦ ይህብ፡፡ ካብ ማEከላት Eውቅና ይሰጣል፣ ከወጣው ደረጃ
ደረጃ ንታሕቲ ኮይኖም Eንትርከቡ ኣፍልጥU በታች ሁነው ሲገኙ የሰጠው Eውቅና ይሰርዛል፣
ይስርዝ፣
11. ቴክኒክ፣ ሞያ ትምህርትን ስልጠናን 11. የቴክኒክና ሞያ ትምህርት ስልጠና
ዝምልከት ናይ ፖሊስ ሓሳባት የመንጩ፡፡ የሚመለከት የፖሊስ ሃሳብ ያመነጫል፣ የክልሉ
ናይቲ ክልል Iኮኖሚያዊ Eብየት መሰረት ጌሩ Iኮኖሚያዊ Eድገት መሰረት በማድረግ
መማሓየሺ ሓሳብ የቕርብ፣ ማሻሻያ ሃሳብ ያቀርባል፣
12. ኣብቲ ክልል ተመጣጣኒን ፍትሓዊን ዝርገሐ 12. በክልሉ ተመጣጣኝ Eና ፍትሃዊ የቴክኒክ፣
ቴክኒክ፣ ሞያ፣ ትምህርትን ስልጠናን ክህሉ ሞያ፣ ትምህርት Eና ስልጠና ሽፋን Eንዲኖር
13. ቴክኒክን ሞያን ትምህርትን ስልጠናን 13. የቴክኒክና ሞያ ትምህርትና ስልጠና ማሰልጠኛ
ማEኸላት ስግግር፣ ቴክኖሎጂ፣ ማEኸላት ማEከላት የቴክኖሎጂ መሸጋገሪያ፣ የAነስተኛና
መፈልፈሊ ደቀቅትን ኣናEሽተይን ትካላት ጥቃቅን ተቋማት ንግድ ማEከላት መፈልፈያ
ንግዲ ኮይነን ከገልግላ ይመርሕ፣ ሆኖው Eንዲያገለግሉ ይመራል፣
14. ማEኸል መሰልጠኒ ብሽርክና ስልጠና ዝህብሉ 14. ማሰልጠኛ ማEከል በሽርክና ስልጠና
ኣሰራርሓ የነፅር፣ ንኣፈፃፅምU ይድግፍ፣ የሚሰጡበት Aሰራር መመሪያ ያወጣል፣
ይከታተል፣ ለAፈፃፀሙ ይደግፋል፣ ይከታተላል፣
54
www.chilot.me
15. ጠለብ Eዳጋ መሰረት ዝገበረ ስሩEን ዘይስሩEን 15. የገበያ ፍላጎት መሰረት ያደረገ መደበኛ Eና
ስልጠና መርሃ ግብሪ ትምህርቲ የዳሉ፣ ኣብ መደበኛ ያልሆነ ስልጠና መርሃ-ግብር
ስራሕ ክውEል ይገብር፣ ስርዓተ ትምህርቲ ትምህርት ያዘጋጃል፣ በስራ Eንዲውል
ዝዳለወሉ ኣንፈት የነፅር ፣ ያደርጋል፣ ስርዓተ ትምህርት የሚዘጋጅበት
ኣቅጣጫ ይነድፋል
16. ንደቀቕትን ኣናEሽተይን ንግዲ ዘፈራት 16. ጥቃቅን Eና Aነስተኛ የንግድ ዘርፎች
ምህርቶም ብመጠንን ብፅርየትን ከEብዩ ምርታቸው በመጠን Eና በጥራት Eንድያሳደጉ
ኣወሃህባ ግልጋሎት ከማሓይሹን ስልጠናን የሚሰጡት Aገልግሎት Eንዲያሻሽሉ ስልጠና
ምኽሪን ክረኽቡ ይገብር፣ Eና ምክር Iንዲያገኙ ያደርጋል፣
17. ሰራሕተኛታትን መምህራንን Eዚ ቢሮ ዓቕሚ 17. የቢሮው መምህራን Eና ሰራተኞች Aቅም
ዘEብይሉ ክፍተት ክEለት መሰረት ዝገበረ የሚገነቡበት የችሎታ ክፍተት መሰረት ያደረገ
ትምህርትን ስልጠናን ዝረኽብሉ ኩነታት ትምህርት Eና ስልጠና Eንዲያገኙ ሁኔታዎችን
የማዓራሪን ይትግብርን፣ ያመቻቻል፣
18. ማEኸል መሰልጠኒ ንቕድሚት ወፃIU ባEሉ 18. ማሰልጠኛ ማEከል ወደፊት ወጪው ራሱ
ክኽEል Eቶት መEበዪ መተግበሪ ኣንፈት Eንዲችል የገቢ ማሳደግያ የAፈፃፀም Aቅጣጫ
ይሕንፅፅ፣ ይነድፋል፣
19. ማEኸል መሰልጠኒ ካብ ዝተፈላለየ ፍልፍል 19. ማሰልጠኛ ማEከል ከተለያየ የገቢ ምንጭ
ዝረኸቦ Eቶት ቤት ምኽሪ ምስኣፀደቐሉ የሚገኘው ገቢ ምክርቤት ካፀደቀለት በኋላ
ይEክብ፣ ኣታዊU ባEሉ ክጥቀም ዘኽEል ይሰበስባል፣ ራሱ መጠቀም የሚያስችል
መምርሒ የዳሉ፣ ቢሮ ፕላንን ፋይናንስን ምስ መመሪያ ያዘጋጃል፣ በፕላንና ፋይናንስ ቢሮ
ኣፅደቆ የተግብር፣ ሲፀድቅለት ተግባራዊ ያደርጋል፣
20. ኣብ ትሕቲU ዝርከቡ መሰልጠኒ ትካላት 20. በስሩ የሚገኙ የቴክኒክና ሞያ ትምህርትና
ቴክኒከን ሞያን ንደቐቕትን ኣናEሸተይን ንግዲ ስልጠና ማሰልጠኛ ድርጅቶች ለኣነስተኛና
ትካላት ተደላይን መዋፅEን ቴክኖሎጂ ከፍርዩ ጥቃቅን የንግድ ተቋሞች Aዋጪና ኣሰፈላጊ
ይድግፍ፣ የተሓባበር፣ ክትትልን ደገፍን ቴክኖሎጂ Eንዲያመርቱ ይደግፋል፣
ይገብር፡፡ ያስተባብራል፣ ክትትልና ድጋፍ ያደርጋል፣
21. ንልምዓት ቴክኖሎጂ ብገንዘብን ዓይነትን 21. ለቴክኖሎጂ ልማት በገንዘብና በAይነት ሊረዱ
ክሕግዙ ዝኽEሉ ደቂ-ዓድን ወፃEተኛታትን የሚችሉ የAገር ውስጥና የውጭ ሰዎች Eርዳታ
ሓገዝ ንኽገብሩ የተሓባበር፣ Eንዲያደርጉ ያስተባበራል፣
22. ድሕሪ ምጥንቓቕ ስልጠና ቴክኒክን ሞያ 22. ከቴክኒክና ሞያ ትምህርትና ሰልጠና ስልጠና
ትምህርትን ስልጠናን ሰልጠንቲ ምዘና ብቕዓት መጠናቀቅ በኋላ ሰልጣኞች የሞያ ብቃት
ሞያ ክወስዱ የተሓባብር፣ መመዘኛ Eንዲወሰዱ ያስተባበራል፣
23. ኣብቲ ክልል ንዝካየድ ልምዓት ታሕተዋይን 23. በክልሉ ለሚካሄድ Aነስተኛና መካለኛ የሰው
ማEኸላይን ክIላ ሓይሊ ሰብን ቀረብ ሃይል ባለሞያ ልማትና የቴክኖሎጂ Aቕርቦት
ቴክኖሎጂን Eኹል ሓይሊ ሰብን በጀትን በቂ የሰው ሓይልና በጀት ይመድባል
55
www.chilot.me
ይምድብ፣
24. ቴክኒክን ሞያን ትምህርትን ስልጠናን 24. የቴክኒክና ሞያ ትምህትትና ስልጠና
ስልጠንOም ንዝወድU ሰልጠንቲ መረጋገፂ ስልጠናቸዉ ለጨረሱ ሰልጣኞች ማረጋገጫ
ብቅዓት መረዳEታ ይህብ፣ ማስረጃ ይሰጣል
25. ኣብዚ ክልል ንዝካየድ ልምዓት ቐረብ 25. በክልሉ ለሚካሄድ የAነስተኛና ጥቃቅን የንግድ
ቴክኖሎጂ ንደቀቕትን ኣናEሸተይን ትካላት ተቋሞች ልማትና የቴክኖሎጂ Aቅርቦት
ንግዲ መምርሒ /ማንዋል/ ግልጋሎት የIንዱሰትሪ Aገልግሎት ኤክስቴንሸን መመሪያ
ኤክስቴንሽን Iንዱስትሪ የዳሉ፣ የተሓባብር፡፡ /ማንዋል/ ያዘጋጃል፣ ያስተባብራል፣
26. ኣብ ትሕቲU ንዝርከቡ መሰልጠኒ ማEኸላት 26. በስሩ ለሚገኙ ማሰልጠኛ ማEከላት ለAነስተኛና
ንደቀቕትን ኣናEሽተይን ንግዲ ትካላት ዝህብO ጥቃቅን የንግድ ተቋሞች የሚሰጡት ስልጠና
ስልጠና ብቕዓቶም ብዝተረጋገፀ ሰብ ሞያ ብቃታቸው በተረጋገጠ ባለሞያዎቸ Eንዲሰጥ
ክውሃብ የተሓባበር ይመርሕ፣ ደገፍን ያስተባብራል፣ ይመራል፣ ድጋፍና ክትትል
ከትትልን ይገብር ያደርጋል፡፡
27. ኣብ ሃገራዊ ደረጃ ሞያ ዝተመስረተ 27. በሃገራዊ የሞያ ደረጃ ላይ የተመሰረተ
ንደቀቕትን EናEሸተይን ትካላት መሰልጠኒ ለAነስተኛና ጥቃቕን ተቋሞች ማስልጠኛ
ሰርዓተ ትምህርቲ መምሃሪ ሓገዛትን የዳሉ፣ ስርዓተ ትምህርትና የትምህርት መረጃ
ክዳሎ ይገብር፣ Eንዲዘጋጅ ያደርጋል፣
28. ንደቕትን AናEሸተይን ትካላት ዝውሃቡ 28. ለAነስተኛና ጥቃቅን ተቋሞች የሚሰጡ
ስልጠናታት ምስ ጭቡጥ ኩነታት ከባቢ ስልጠናዎች ከAካባቢ ተጨባጭ ሁኔታ ጋር
ተቃንዮም ክውሃቡ ይገብር፣ ተቃኝተው Eንዲሰጡ ያደርጋል፣
29. ቀፃሊ ስርዓት ምምሕያሽ ናብ ንግዲ ትካላት 29. ቀጣይ የማሻሻያ ስርዓት ወደ Aነስተኛና
ደቀቕትን AናEሸተይን ክተኣታተውን ጥቃቅን የንግድ ተቋምች Eንዲስፋፉና
መፍረያይነቶም ክዓብን ሃገራውን ክልላውን Aምራችነታቸው Eንዲያድግ ሃገራዊና ክልላዊ
ተሞከሮታት ብምፅሟቕ ብሉፃት ኣሰራርሓታት ተሞክሮዎች በመቀመር ምርጥ Aሰራሮች
የጋፍሕ ፣ ኣፈፃፅምU ይከታተል፣ ያስፋፋል፣ Aፈፃፀሙ ይከታተላል፡፡
30. ሰራሕተኛታት ኣመራርሓ ንግዲ 30. በልዩ የሚሰለጥኑ የንግድ Aመራር ሰራተኞች
/Iንተርኘሪነር ሽኘ/ ብፉሉይ ዝስልጥንሉ /Iንተርኘረነር ሽኘ/ የኤክስቴንሽን ማEከል
ኤክስቴንሽን ማEኸል የጣይሽ፣ ያቋቁማል፣
31. ቢሮ ቴክኒክን ሞያን ትምህርትን ስልጠናን 31. የቴክኒክና ሞያ ትምህርትና ስልጠና ቢሮ
ዝተውሃቦ ሓላፍነት ብብቕዓት ንኽዋፃE የተሰጠው ሃላፍነት በብቃት Eንዲወጣ ምክርና
ምኽሪን ሓገዝን ዝህብ ካውንስል ናይ በይኑ ወይ ድጋፍ የሚሰጠው ካውንስል የብቻው ወይም
ምስካልOት ብሓባር ይምስርት፣ ዝርዝሩ ቢሮ ከሌሎች ጋር በጋራ ያቋቁማል፣ ዝርዝሩ ቢሮው
ብዘውፅO መምርሒ ይውሰን፣ በሚያወጣው መምሪያ ይወሰናል፣
56
www.chilot.me
10.12 ቢሮ መናEሰይን ስፖርትን 10.12. የወጣቶችና ስፖርት ቢሮ

1. መናEሰይ ፈጠርቲ ስራሕ ክኾኑ የለዓEል፣ 1. ወጣቶች ስራ ፈጣሪ Eንዲሆኑ ይቀሰቅሳል፣
ይውድብ፣ ኣብ ዝደለይዎ ዘፈር ስራሕ ክዋፈሩ ያደራጃል፣ በፈለጉት የስራ ዘርፍ መሰማራት
ዘኽEል ስልጠና፣ ልቓሕን፣ መስርሒ ቦታን የሚያስችል ስልጠና፣ ብድር፣ መስሪያ ቦታ Eና
ካልE ድጋፍን ክረኽቡ የተሓባብር፣ ሌላ ድጋፍ Eንድያገኙ ያስተባብራል፣
2. ኣብ ስራሕ ምስተዋፈሩ በብEዋኑ ዝገጥሞም 2. በስራ ከተሰማሩ በኋላ በየጊዜው ለሚገጥማቸው
ዝተፈላለየ ፀገም መፍትሒ ሓሳባት የቕርብ፣ የተለያየ ችግር መፍትሄ ሓሳብ ያቀርባል፣
3. ሃገራዊ ፖሊሲን ነዚ ፖሊሲ ንምትግባር 3. ሃገራዊ ፖሊሲ Eና ፖሊሲውን ለማስፈፀም
ዝተሓንፀፀ ደንብን መምርሕን ውፅIታዊ የወጣ ደንብ Eና መመሪያ ውጤታማ በሆነ
ብዝኾነ መንገዲ ይትግብር፣ መንገድ ይተገብራል፣
4. ጥUይ ዜጋን ሓላፍነት ዝስመOን መንEሰይ 4. ጤናማ Eና ሃላፊነት የሚሰማው ወጣት ሃይል
ሓይሊ ንምፍራይ ዘኽEል ሜላ ይሕንፅፅን ለማፍራት የሚያስችል Aሰራር ይነድፋል፣
የተግብርን፣ ይተገብራል፣
5. ብደረጃ ሃገርን ክልልን ዝወፀ ፖሊሲን 5. በሃገር Eና በክልል ደረጃ የወጣ የወጣቶች
መምርሒን ጉዳይ መናEሰይ ካብ ክልል ክሳE ጉዳይፖሊሲ Eና መመሪያ ከክልል Eስከ ቀበሌ
ጣብያ ኣብዝርከቡ መንግስታውን በሚገኙ መንግስታዊ Eና መንግስታዊ
ዘይመንግስታውን ትካላት ተግባራዊ ክኾኑ ያልሆኑ ድርጅቶች ተግባራዊ Eንዲሆን Aስፈላጊ
ኣድላይ ደገፍን ክትትልን ይገብር፣ ድጋፍ Eና ክትትል ያደርጋል፣
6. መንEሰይ Eዚ ክልል መትከላት ሕገ መንግስቲ 6. የክልሉ ወጣት የህገ-መንግስቱ መርህ መሰረት
መሰረት ብምግባር ኣብ ፖለቲካዊ፣ ቁጠባዊ፣ በማድረግ በፖለቲካ፣ በIኮኖሚ፣ በማህበራዊ
ማሕበራውን ባህላውን ልምዓት ንጡፍ ተራ Eና ባህላዊ ልማት ተገቢ ሚና Eንዲጫወት Eና
ክፃወትን ንህንፀት ዲሞክራሲን ሰናይ ለዲሞክራሲ Eና መልካም Aስተዳደር ግንባታ
ምምሕዳርን ዝግበO Eጃም ከወፍይ የለዓEል፣ ተገቢ ድርሻውን Eንዲወጣ ያነሳሳል፣ ያደራጃል፣
ይውድብን ሙያዊ ድጋፍ ይህብን፣ ሞያዊ ድጋፍ ይሰጣል
7. ፖሊሲ፣ ስትራተጂን መደባትን መንEሰይ 7. የወጣቶች ፖሊሲ፣ ስትራተጂ Eና Eቅድ
የዳሉ ምስፀደቐሉ ይፍፅም፣ ያዘጋጃል፣ ሲፀድቅለትም ይተገብራል፣
8. መንEሰይ ምስ ባህሊ ሃገሩን ብሄረሰቡን ክላለን 8. ወጣቱ ከAገሩ Eና ብሄረሰቡ ባህል
ክርዳEን ዘኽEል ሜላ ይሕንፅፅ፣ ናይ ክልሉ Eንዲተዋወቅ Eና Eንዲረዳ የሚያስችል ዘዴ
ባህሊ ከጎልብት የለዓEልን ናይቲ መንEሰይ ይነድፋል፣ የክልሉ ባህል Eንዲተዋወቅ Eና
ኩለመዳያዊ ሰብEና ንምህናፅ ዝሕግዙ Eንዲያጎለብት ያነሳሳል፣ የወጣቱ ሁለንተናዊ
ተግባራት ይፍፅም፣ ስብEና ለመገንባት የሚያግዙ ስራዎች ይሰራል፣
9. መንEሰይ መሰረት ዝገበረ መፅናEትን 9. ወጣቱን መሰረት ያደረገ ጥናት Eና ምርምር
ምርምርን የካይድ፣ዝተረኸበ ውፅIት መፅናEቲ ያካሂዳል፣ የተገኘው ውጤት ለሁሉም ባለድርሻ
ናብ ኩሎም መዳርግቲ ኣካላት የከፋፍል፣ Aካላት ያከፋፍላል፣
57
www.chilot.me
10. ህልው ቁጠባዊ ፀገም ስፖርት ክፈትሕ 10. የስፖርት ተጨባጭ Iኮኖሚያዊ ችግር ሊፈታ
ዝኽEልን ስፖርታዊ ምንቅስቓስ ንምጉልባት የሚችል የስፖርት ልማት ፈንድ ያቋቁማል፡፡
ዝሕግዝ ናይ ስፖርት ልምዓት ፈንድ የጣይሽ፣ ዝርዝሩ በሚወጣው ደንብ ይወሰናል፣
ዝርዝሩ ብዝወፅE ደንቢ ይውሰን፣
11. መንEሰይ ማEኸል ጌሮም ብዝተፈላለዩ 11. ወጣቱን ማEከል Aድርገው በተለያዩ ድርጅቶች
ትካላት ዝፍፀሙ ተግባራት ይከታተል፣ የሚሰሩ ስራዎች ይከታተላል፣ ያስተባብራል
የተሓባብር ይግምግም፣ መስተኻኸሊ ስጉምቲ ይገመግማል፣ ማስተካከያ Eርምጃ ይወስዳል፣
ይወስድ፣ ዝርዝሩ ብመምርሒ ይውሰን፣ ዝርዝሩ በመመሪያ ይወሰናል፣
12. ኩለን መንግስታዊ ኣብያተ Eዮ ጉዳይ 12. ሁሉም የመንግስት መስሪያቤቶች የወጣት
መንEሰይ ፍሉይ ትኹረት ንክህብOን ኣብ ጉዳይ የተለየ ትኩረት Eንዲሰጡት Eና
ትልመን ክEትውOን ዘኽEል ኣሰራርሓ በሚያወጡት Eቅድ Eንዲያካትቱት
ይዝርግሕ፣ የሚያስችል Aሰራር ይዘረጋል፣
13. ብርኪ መዘውተሪ ስፍራ ስፖርት Eዚ ክልል 13. የክልሉ ስፖርት ማዘውተርያ ስፍራ ደረጃ
የውፅE፣ ያወጣል፣
14. ብብርኪ ወረዳን ክልልን ዝርከብ ስፍራ 14. በክልል Eና በወረዳ ደረጃ የሚገኝ የስፖርት
መዘውተሪ ስፖርት የመሓድር፣ ማዘውተሪያ ስፍራ ያስተዳድራል፣
15. ስፖርት ህዝባዊ መሰረት ክሕዝን ክምEብልን 15. ስፖርት ህዝባዊ መሰረት Eንዲይዝ Eና
ዝሕግዙ ናይ ስፖርት መዘውተሪ ስፍራታት Eንዲያድግ ህብረተሰቡ በሚኖርበት፣
ሕብረተሰብ ኣብዝነብረሉ፣ ዝማሃረሉን በሚማርበት Eና በሚሰራበት የስፖርት
ዝሰርሓሉን ክህነፁ የተሓባብር፣ ማዘውተሪያ ስፍራ Eንዲገነባ ያስተባብራል፣
16. ኣብዚ ክልል ንዝጣየሹ ናይ ስፖርት ማሕበራት 16. በክልሉ ለሚቋቋሙት የስፖርት ማህበራት
ፍቓድ ይህብ፣ ይቆፃፀር፣ ይድግፍ፣ የተሓባብር፣ ፍቃድ ይሰጣል፣ ይቆጣጠራል፣ ይደግፋል፣
ውልቀ Iንቨስተራት ኣብ ስፖርት ኣትዮም ያስተባብራል፣ Iንቨስተሮች በስፖርት ዘርፍ
ዝሰርሕሉ ኩነታት የመቻቹ፣ ገብተው Iንቨስት Eንዲያደርጉ ሁኔታውን

ያመቻቻል፣
17. ፕሮግም ስፖርት ኣዳልዩ ሕብረተሰብ የሳትፍ፣ 17. የስፖርት ፕሮግራም Aዘጋጅቶ ህብረተሰቡ
ክልላዊ ውድድራት ስፖርት የዳሉ፣ ያሳትፋል፣ በክልል ደረጃ የስፖርት ውድድር
ንዘዳልዉ’ውን ፍቓድ ይህብ፣ ያዘጋጃል ለሚያዘጋጅም ፍቃድ ይሰጣል፣
18. ስፖርታዊ ብቕዓት ሕብረተሰብ ከጎልብት 18. የህብረተሰብ ስፖርታዊ ብቃት ሊያጠናክር
ዘኽEል ግልጋሎት ስልጠና ይህብ፣ ንዝህቡ የሚያስችል ስልጠና ይሰጣል፣ ለሚሰጥ Aካል
ኣካላት’ውን ይድግፍን ይመርሕን፣ ይመራል፣ ይደግፋል፣
19. ናይቲ ክልል ባህላዊ ስፖርት ክፅናE፣ 19. የክልሉ ባህላዊ ስፖርት Eንዲጠና፣ Eንዲሻሻል
ክመሓየሽን ክዓብን ዘኽEል ስራሕ ይሰርሕ፣ ና Eንዲያድግ የሚያስችል ስራ ይሰራል፣
20. ናይዚ ክልል ስፖርት ቤት ምኽሪ የጣይሽ፣ 20. የክልሉ ስፖርት ምክር ቤት ያቋቁማል፣
ዝርዝሩ ብደንቢ ይውሰን፣ ዝርዝሩ በደንብ ይወሰናል፣
58
www.chilot.me
21. ንስፖርትን መናEሰይን ዝኸውን ሃፍቲ 21. ለወጣቶችና ስፖርት የሚሆን ሃብት ያሰባስባል፣
የተኣኻኽብ፣ የንቀሳቕስ፣ ዝርዝሩ ብደንቢ ያንቀሳቅሳል፣ ዝርዝሩ በደንብ ይወሰናል፣
ይውሰን፣
22. ብመሰረት ፌዴራል መንግስቲ ዘውፅO 22. የፌዴራል መንግስት ባውጣው የብቃት
ብቕዓት መረጋገፂ መምርሒ /ማንዋል/ ኣብ ማረጋገጫ መምሪያ መሰረት በሚመለከተው
ዝምልከቶ ምንቅስቃስ ስራሕ ብቕዓት የረጋግፅ፣ የስራ Eንቅስቃሴ ብቃት ያረጋግጣል፣
23. ዘይሕጋዊ ስደት መናEሰይ ይከታተል፣ 23. የወጣቶች ሕገ-ወጥ ስደት ይከታተላል፣
ይቆፃፀር፣ ዘይሕጋዊ ስደት መናEሰይ ክጋፋሕ ይቆጣጠራል፣ የወጣቶች ሕገ-ወጥ ስደት
ኣብ ዝገብሩ ደለልቲ ምስ ዝምልከቶም ኣካላት Eንዲስፋፋ የሚያደርጉ ደላሎች
ፍትሒ ብምትሕብባር ሕጋዊ ስጉምቲ ከሚመለከታቸው የፍትህ Aካላት ጋር
ክውሰዶም ይገብር፣ በመተባበር ሕጋዊ Eርምጃ Eንዲወሰድባቸው

ያደርጋል፣
24. ኣብ መዘውተሪ ስፍራታት ስፖርት ዘጋጠሙ 24. በስፖርት ማዘውተሪያ ቦታዎች የሚጋጥሙ
ፀገማት ይከታተል፣ ይቆፃፀር፣ መስተኻኸሊ ችግሮች ይከታተላል፣ ይቆጣጠራል፣
ስጉምቲ ይወስድ፣ ክውሰድ ይገብር፣ የማስተካከያ Eርምጃ ይወስዳል፣ Eንዲወሰድ

ያድርጋል፣
25. ብካልOት ሕግታት ዝተውሃቦ ስልጣንን ተግባር 25. በሌሎች ሕጎች የተሰጠው ስልጣናንና ተግባር
ይፍፅም፣ ክፍፀም ይገብር፣ ይፈፅማል፣ Eንዲፈፀም ያደርጋል፣
26. ኣብ መበገሲ ስደት መናEሰይ መፅናEቲ 26. የወጣቶች ስደት ምክንያት ያጠናል፣ የመፍትሄ
የካይድ፣ መፍትሒ ሓሳባት የነፅር፣ ንዝምልከቶ ሃሳቦች ያስቀምጣል፣ ለሚመለከተው Aካል
ኣካል የቕርብ፣ ያቀርባል፣
10.13 ቢሮ ሰራሕተኛን ማሕበራዊ ጉዳይን 10.13. የሰራተኛና ማህበራዊ ጉዳይ ቢሮ

1. ካብ መንግስቲ፣ ህዝብን ገበርቲ ሰናይን ዝርከብ 1. በመንግስት፣ ህዝብና በጎ Aድራጊ ድርጅት
ገንዘብን ንዋትን ጭቡጥ ፀገም ዜጋታት ኣብ የሚገኘው ገንዘብ Eና ንብረት የዜጎች ተጨባጭ
ምፍታሕን ብኣግባቡ ኣብ ጥቕሚ ክውEልን ችግር መፍቻ Eና በAግባቡ ጥቅም ላይ
ይገብር፣ ይቆፃፀር፣ Eንዲውል ያደርጋል፣ ይቆጣጠራል፣
2. ሃገራዊ ፖሊሲን ነዚ ፖሊሲ ንምትግባር ዝወፀ 2. የኣገሪቱ ፖሊሲ Eና ፖሊሲውን ለማስፈፀም
ደንቢን መምርሒን ውፅIታዊ ብዝኾነ የወጣ ደንብ Eና መመሪያ ውጤታማ በሆነ
መንገዲ ይትግብር፣ መንገድ ይተገብራል፣
3. ኣብ ድሌት ዝተደረኸ ውዳበታት ማሕበረሰብ 3. በፍላጎት ላይ የተመሰረተ የማሕበረሰብ
የጣይሽን፣ የጠናኽርን፣ ኣደረጃጀት ያቋቁማል፣ ያጠናክራል፣
4. ውዳበ ጥምረት ማሕበረሰብ ይምዝግብ፣ 4. የህብረተሰብ ጥምረት Aደረጃጀት
ሕጋዊ ሰውነት ይህብ፣ ይከታተል፣ ኣድላይ ይመዘግባል፣ሕጋዊ ሰውነት ይሰጣል፣
ኮይኑ Eንትርከብ ይስርዝ፣ ይከታተላል፣ Aስፈላጊ ሆኖ ሲገኝ ይሰርዛል፣
59
www.chilot.me
5. ኣብ ማሕበራዊ ድሕንነት ንዝተዋፈሩ 5. በማህበራዊ ደህንነት የተሰማሩ መንግስታዊ

ዘይመንግስታዊ ትካላት ይከታተል፣ ዘቕርብዎ ያልሆኑ ድርጅቶች ይከታተላል፣ ያቀረቡት
ፕሮጀክት መርሚሩ የፅድቕ፣ ስምምEነት ፕሮጀክት መርምሮ ያፀድቃል፣ ስምምነት
ይፈራረም፣ ተግባራውነቶም ይከታተል፣ ይፈራረማል፣ ተግባራውነታቸው ይከታተላል፣
ይቆፃፀር፣ ኣድላይ ኮይኑ Eንትርከብ ይEግድ ይቆጣጠራል፣ Aስፈላጊ ሆኖ ሲገኝ ያግዳል
ይስርዝ፡፡ ይሰርዛል፡፡
6. ብውዳበ ጥምረት ማሕበረሰብ ዝውሃብ 6. በማህበረሰብ ጥምረት Aደረጃጀት የሚሰጡት
ግልጋሎት ብርኪ የውፅE፣ Aገልግሎት ደረጃ ያወጣል፣
7. ኣብ ኣፀጋሚ ኩነታት ዝርከብ ክፋል 7. በAስቸጋሪ ሁኔታ የሚገኝ የህብረተሰብ ክፍል
ሕብረተሰብ Eግሪ ንምትካል ካብ መንግስቲ፣ ለማቋቋም ከመንግስት፣ መንግስታዊ ያልሆኑ
ዘይመንግስታዊ ትካላትን ሕብረተሰብ ድርጅቶችንና ከህብረተሰብ Eርዳታ ያሰባስባል፣
ሓገዝ የተኣኻኽብ፣ ዝተኣከበ ሓገዝ ዝርዝር የተሰበሰበው Eርዳታ Aጠቃቀም መመሪያ
ኣጠቓቕማ መምርሒ የዳልው፣ ብቢሮ ያዘጋጃል፣ በፕላንና ፋይናንስ ቢሮ ሲፀድቅ
ፕላንን ፋይናንስን ምስ ፀደቀሉ የተግብር፣ ተግባራዊ ያደርጋል፣
8. ብዛEባ ቤተሰብ፣ ህፃናት፣ ኣካል ጉድኣትን 8. ስለቤተሰብ፣ ህፃናት፣ Aካል ጉዳተኞች
ኣረጋውያንን Iትዮጵያ ዝተቐበለቶም Aረጋውያን Iትዮጵያ የተቀበለቻቸው Aለም
ዓለምለኸ ውEላት፣ ከምU’ውን ነዚOም Aቀፍ ስምምነቶች Eንዲሁም Eነዚህን
ኣመልኪቱ ዝወፀ ፖሊሲ፣ ስትራተጂ፣ ኣዋጅን Aስመልክቶ የወጣ ፖሊሲ፣ ስትራቴጂ ፣Aዋጅ Eና
መርሃ ግብሪን ምስ ዝምልከቶ ኣካል መርሃ ግብር ከሚመለከታቸው ኣካላት
ብምትሕብባር የፋልጥ፣ ንተግባራዊነቶም በመተባበር ያስተዋውቃል፣ለተግባራዊነታቸውም
9. ምስዝምልከቶ ኣካል ብምትሕብባር ኣብዚ 9. ከሚመለከተው ኣካል ጋር በመተባበር በክልሉ
ክልል መሰል ህፃናት ንክረጋገፅ ይገብር፣ የህፃናት መብት Eንዲረጋገጥ ያደርጋል፣
ኣድለይቲ ሕግታት፣ መምርሒታት ንክወፅE Aስፈላጊ ህጎች መመሪያዎች Eንዲወጡ
ይገብር፣ ኣፈፃፅምOም ይከታተል፣ ያደርጋል፣ ኣፈፃፀማቸው ይከታተላል፣
10. ኣግባብ ምስ ዘለዎ ኣካል ብምትሕብባር ኣብ 10. Aግባብ ካለው ኣካል ጋር በመተባበር
ክልልና ኣብ ኣፀጋሚ ኩነታት ዝርከቡ በክልላችን በAስቸጋሪ ሁኔታ የሚገኝ
ሕብረተሰባዊ ክፋል ንምሕጋዝን Eግሪ የህብረተሰብ ክፍል ለማገዝና ለማቋቋም
ንምትካልን ዘኽEል መደብ ይሕንፅፅ፣ የሚያስችል ፕሮግራም ያዘጋጃል፣ ተግባራዊ
ተግባራዊ ይገብር፣ Eንዲሆኑም ያደርጋል፣
11. ኣግባብ ምስ ዘለዎ ኣካል ብምትሕብባር ኣብ 11. Aግባብ ካለው Aካል ጋር በመተባበር በAስቸጋሪ
ኣፀጋሚ ኩነታት ዝርከባ ደቂ ኣንስትዮ ሁኔታ የሚገኙ የቤተሰብ Aስተዳዳሪዎች፣ ሴቶች፣
መራሕቲ ስድራ፣ ነብስን ሸይጠን ዝሓድራ ደቂ ሴተኛ ኣዳሪዎችና በልመና ለተሰማሩ
ኣንስትዮ ኣብ ልመና ንዝተዋፈሩን የማህበራዊና Iኮኖሚያዊ Aቅማቸው ለማሳደግ
ማሕበራዊን Iኮኖሚያዊን ዓቕሞም የተለያዩ ፕሮግራሞች ይዘረጋል፣ ምቹ ሁኔታ
60
www.chilot.me
ንምEባይ ዝተፈላለዩ ፕሮግራማት ያመቻቻል፣ ያስተባብራል፣

ይዝርግሕ፣ ባይታ የመቻቹ የተሓባብር፣
ይከታተል፣
12. ኣግባብ ምስ ዘለዎ ኣካል ብምትሕብባር 12. Aግባብ ካለው Aካል ጋር በመተባበር ለተለያዩ፣
ንዝተፈላለዩ ማሕበራዊ ጠንቅታት ማህበራዊ ችግሮች የተጋለጡ የሕብረተሰብ
ዝተቓልA ክፋል ሕብረተሰብ ኣድላይ ስነ- ክፍሎች Aስፈላጊ የስነ ልቦና ምክር፣ የሙያ
ልቦናዊ ምኽሪ፣ ናይ ሞያ ስልጠና ማቋቋምያ Eንዲያገኙ ያመቻቻል፣
ስልጠናታት፣መትከሊ Eግሪን ክረኽቡ ያስተባብራል፣ ይከታተላል፣
የመቻቹ፣ የተሓባብር፣ ይከታተል፣

13. ኣብ ልEሊ ህፃናት ዝበፅሑ ዝተፈላለዩ ዓይነት 13. በህፃናት ላይ የሚደርሱ የተለያዩ ዓይነት ጥቃቶች
ጥቕዓታት ንምክልኻል ዝምልከቶም ኣካላት ለመከላከል የሚመለከታቸው Aካላት በማስተባበር
ብምትሕብባር ኣስተምህሮ ይህብ፣ ገበነኛታት ትምህርት ይሰጣል፣ ወንጀለኞች ተገቢ ፍርድ
ግቡE ፍርዲ ንክረኽቡ ምስ ዝምልከቶ Eንዲያገኙ ከሚመለከታቸው Aካላት ጋር በመሆን
ኣካላት ብምዃን ይሰርሕ፣ ጥቕዓት ዝበፅሖም ይሰራል፣ ጥቃት የደረሰባቸው ህፃናት የስነ-ልቦና
ህፃናት ስነ ልቦናዊ ምኽሪ ብምሃብ ናብ ምክር በመሰጠት ወደ መደበኛ ህይወታቸው
ስሩE ህይወቶም ዝምለስሉ ኩነታት የመቻቹ፣ የሚመለሱበት ሁኔታ ያመቻቻል፣
14. ኣግባብ ምስ ዘለዎ ኣካል ብምትሕብባር ኣብ 14. Aግባብ ካለው Aካል ጋር በመተባበር በክልላችን
ክልልና ዝስርሑ ህንፃታት፣ መንገዲታት፣ የሚሰሩ ህንፃዎች መንገዶች መዝናኛ ቦታዎች
መዘናግI ቦታታት፣ ኣደባባያት፣ ንኣካል Aደባባዮች ለAካል ጉዳተኞች Eንቅስቃሴ
ጉድኣት ምንቅስቓስ ዘይግድቡን ምችዋትን የማይገድቡና ምቹ Eንዲሆኑ ያስተባብራል፣
ንክኾኑ የተሓባብር፣ ይከታተል፣ ይከታተላል፣
15. ኣግባብ ምስ ዘለዎ ኣካል ብምትሕብባር ናይ 15. ኣግባብ ካለው Aካል ጋር በመተባበር የከተሞች
ከተማታት Eብየት ፕላን Eንትዳለው የEድገት ፕላን ሲዘጋጅ ለAረጋውያን፣ ለAካል
ንኣረጋውያንን፣ ኣካል ጉድኣትን ህፃናትን ጉዳተኞችና ለህፃናት መዝናኛ ቦታዎች የያዘ
መዘናግI ቦታታት ዝሓዘን ምችውነት ዘለዎን ምችውነት ያለው Eንዲሆን ይሰራል፣ ተግባራውነቱ
ንክኸውን ይሰርሕ፣ ንተግባራዊነቱ ይከታተል፣ ይከታተላል፣
16. ኣስራሕትን ሰራሕተኛታትን ብዝምልከት 16. Aሰሪና ሰራተኞች በሚመለከት የወጡ ህጎች፣
ዝወፁ ሕግታት፣ ደንብታትን መምርሒታትን ደንቦችና መመሪያዎች ስራ ላይ መዋላቸው
ብዝግባE ኣብ ስራሕ ምውዓሎም ይቆፃፀር፣ ይቆጣጠራል፣
17. መሰረታዊ ኩነታት ስራሕ፣ ሞያዊ ጥEናን 17. መሰረታዊ የስራ ሁኔታ፣ የሙያ ጤንነትና
ድሕንነትን ኣስራሕትን ሰራሕተኛታትን ድህንነት፣ Aሰሪና ሰራተኞች ለመጠበቅ
ንምሕላው ዘኽEሉ ሜላታት ኣሰራርሓ የሚያስችሉ የAሰራርች ዘዴዎች ያወጣል፣
የውፅE፣ ይድግፍ፣ ይቆፃፀር፣ ይውስን፣ ይደግፋል፣ ይቆጣጠራል፣ ይወስናል፣
18. ኣብ ክልልና ዝርከቡ ኣስራሕትን 18. በክልላችን የሚገኙ Aሰሪና ሰራተኞች በማህበር
ሰራሕተኛታትን ብማሕበር ክውደቡ፣ ሓበራዊ Eንዲደራጁ የጋራ ስምምነት Eንዲያፀድቁ
61
www.chilot.me
ስምምEነት ከፅድቑ ቴክኒካዊ ድጋፍ ይገብር፣ ቴክኒካዊ ድጋፍ ያደርጋል ሕጋዊ Eውቅና
ሕጋዊ ኣፍልጦ ይህብ፣ ይሰጣል፣
19. ኣብ ክልልና ዝርከቡ ዝምልከቶም ኣካላት 19. በክልላችን የሚገኙ የሚመለከታቸው Aካላት
ብምትሕብባር ኣብ መንግስታውን በማስተባበር በመንግስታዊና መንግስታዊ
ዘይመንግስታውን ትካላት ኣብ ስራሕ ያልሆኑ ድርጅቶች በስራ የተሰማራና
ዝተዋፈረን ዘይተዋፈረን ሓይሊ ሰብ፣ ያልተሰማራ የሰው ሃይል Aመዳደብና ሙያ
ኣመዳድባ ስራሕን ሞያን፣ ክፍቲ ስራሕ ቦታ ክፍት የስራ ቦታ በሚመለከት ጥናት ያካሄዳል፣
ብዝምልከት ፅንዓት የካይድ፣ ይምዝግብ፣ ይመዘግባል፣ የሙያ ምክር ይሰጣል፣ ስራና
ሞያዊ ምኽሪ ይህብ፣ ስራሕን ሰራሕተኛን ሰራተኞች ያገናኛል፣
የራኽብ፣
20. ኣብ ሞንጎ ኣስራሕትን ሰራሕተኛታትን 20. በAሰሪዎች፣ ሰራተኞችና ባለድርሻዎች መካከል
መዳርግቲ ኣካላትን ሰላማዊ ዝምድና ብምጥን ሰላማዊ ዝምድና በማጠናከር Iንዲስትሪያላዊ
ኻር Iንዱስትሪያላዊ ሰላም ክዓስልን ትካላዊ ሰላም Eንዲሰፍን ድርጅታዊ ምርት Eንዲያድግ
ምህርቲ ክዓቢ ትምህርቲ ይህብ፣ ምችው ትምህርት ይሰጣል፣ ምቹ ሁኔታ ይፈጥራል፣
ኩነታት ይፈጥር፣
21. ኣብ ሞንጎ ኣስራሕትን ሰራሕተኛታትን 21. በAሰሪዎችና ሰራተኞች መካከል የስራ ክርክር
ክርክር ስራሕ መሰረት ገይሮም ንዝቐርቡ መሰረት Aድርገው የሚቀርቡ Aቤቱታዎች
ጥርዓናት የስማምE ንዘይተስማሙU ስሉጥ ያስማማል፣ ያልተስማሙ ደግሞ የተፋጠነ ውሳኔ
ውሳነ ክረኽቡ ይገብር፣ Eንዲያገኙ ያደርጋል፣
22. ኣብ ክልልና ኣብ ስራሕ ተዋፊሮም ዝሰርሑ 22. በክልላችን በስራ ተሰማርተው የሚሰሩ የውጭ
ወፃEተኛታት ስራሕ ፍቓድ ምህላዎምን ሰዎች የስራ ፈቃድ ያላቸው መሆኑንና የታደሰ
ምሕዳሶምን ይቆፃፀር፣ መሆኑን ይቆጣጠራል፣
23. ናይ ውልቀ ሰራሕን ሰራሕተኛን መራኽብቲ 23. የግል ስራና ሰራተኛ Aገናኝ ኤጀንሲዎች በክልል
ኤጀንሲታት ብክልል ብርኪ ናይ ስራሕ ፍቓድ ደረጃ የስራ ፈቃድ ይሰጣል፣ ይከታተላል፣
ይህብ፣ ይከታተል፣ ይሕድስ፣ ይስርዝ፣ ያድሳል፣ ይሰርዛል፣
24. Eዋናዊ መረዳEታ Eዳጋ ስራሕ Eዚ ክልል፣ 24. የዚህ ክልል ወቅታዊ የስራ ገበያ መረጃ፣
ሞያ ጥEናን ድሕንነትን መስራሕትን የAሰሪዎችና ሰራተኞች ሞያ ጤናና ደህንነት፣
ሰራሕተኛን፣ ዝተፈላለዩ ናይ ስራሕ Eድላት የተለያዩ የስራ Eድሎች በመሰብሰብና በመተንተን
ብምEካብን ብምትንታንን ንመንግስቲ፣ ለመንግስት፣ ለፖሊሲ Aውጪዎች፣ ስልጠና
ንፖሊሲ መውፃEቲ፣ ንስልጠና ውሃብቲ ለሚሰጡና ለሚመለከታቸው መረጃ ፈላጊዎች
ንዝምልከቶም ሓበሬታ ደለይቲ ይህብ፣ ይሰጣል፣ ይዘረጋል፣
ይዝርግሕ፣
25. ንህፃናት ኣረጋውያንን ኣካል ጉድኣትን 25. ለህፃናት፣ ኣረጋውያንና ኣካል ጉዳተኞች የሚሆን
ዝኸውን ሃፍቲ የተኣኻኽብ፣ የንቀሳቕስ፣ ሃብት ያሰባስባል፣ ያንቀሳቅሳል፣ ዝርዝሩ በደንብ
ዝርዝሩ ብደንቢ ይውሰን ይወሰናል፣
62
www.chilot.me
ብቕዓት መረጋገፂ መምርሒ /ማንዋል/ ኣብ ማረጋጋጫ መምሪያ /ማንዋል/ መሰረት
ዝምልከቶ ምንቅስቓስ ስራሕ ብቕዓት በሚመለከተው የስራ Eንቅስቃሴ ብቃት
የረጋግፅ፣ ያረጋግጣል፣
27. ብካልOት ሕግታት ዝተውሃቦ ስልጣንን 27. በሌሎች ህጎች የተሰጠው ስልጣንና ተግባር
ተግባርን ይፍፅም፣ የፈፅም፣ ተግባራዊ ይፍፅማል፣ ያስፈፅማል፣
10.14 ቢሮ ርክብ ህዝብን መንግስትን 10.14 የመንግስትና የህዝብ ግንኙነት ቢሮ
1. ኣብ ስትራተጂን ፖሊሲን መንግስቲ ኣገደስቲ 1. በመንግስት ስትራተጂና ፖሊሲ Aስፈላጊ በሆኑ
ሃገራውን ክልላውን ዛEባታት ምርድዳE የሃገርና የክልል Aጀንዳዎች መግባባት
ብምፍጣር ሓበራዊ ኣተሓሳስባን ለውጥን በመፍጠር የጋራ Aስተሳሰብና ለውጥ Eንዲኖር
ክህልው ይገብር፣ ያደርጋል፣
2. ምስሊ Eዚ ክልልን ሃገርናን ብኣወንታ 2. የክልሉና የሃገር መልካም ገፅታ ለመገንባታ
ንምህናፅ ዝሕግዙ ስራሕቲ ርክብ ህዝቢ የሚያግዙ የህዝብ ግንኙነት ስራዎች ይሰራል፣
ይሰርሕ፣
3. ህዝቢ ኣብ ፖሊሲን ስትራተጂ መንግስቲ፣ ኣብ 3. ህዝቡ በመንግስት ፖሊሲ ስትራተጂና
ዝተፈላለለየ ክልላውን ሃገራውን ዛEባ ግንዛበ በተለያየ ክልላዊና Aገራዊ ጉዳይ ግንዛቤ
ንምጭባጥን ግልፅነት ንምፍጣርን ዝሕግዝ ዘተ ለማስጨበጥና ግልፅነት ለመፍጠር ውይይት
የዳሉን የተሓባብርን፣ ያዘጋጃል፣ ያስተባብራል፣
4. ኣቐባሊ ቃልን ቀንዲ ፍልፍል ሓበሬታን 4. የመንግስት ቃል Aቀባይና ዋነኛ የመንግስት
መንግስቲ ብምዃን የገልግል፣ ቅዋም፣ ልUኽ የIንፎርሜሽን ምንጭ በመሆን ያገለግላል፣
Eምነትን መንግስቲ ብዝተፈላለዩ ኣገባባት የመንግስት Aቋም፣ ተልEኮና Eምነት በልዩ ልዩ
ንህዝቢ ይገልፅ፣ መንገድ ለህዝብ ይገልፃል፣
5. ዓቕሚ ሰራሕተኛታት ርክብ ህዝቢን ኣብያተ 5. የመንግስት መስሪያቤት፣ የህዝብ ግንኙነት
Eዮ መንግስትን ጋዜጠኛታትን ይሃንፅ፣ ኣንፈት ሰራተኞችና ጋዜጠኞች Aቅም ይገነባል፣
ኣወፋፍራን ምEባለን ብሓፈሻ ይውስንን Aጠቃላይ የስምሪትና የEድገት Aቅጣጫ
ይመርሕን፣ ይወሰናል፣ ይመራል፣
6. ንEብየትን ቡዙሑነትን ሚድያ የተባብE፣ 6. የሚድያ ቡዙህነት Eድገት ያበረታታል፣ ሚድያ
ሚድያ ምስ መንግስትን ህዝብን ዝህልዎ ርክብ ከመንግስትና ከህዝብ ጋር የሚኖረው የስራ
ስራሕ የተሓባብር፣ ሕቶ ህዝቢ ብዝምልከቶ ግንኙነት ያስተባብራል፣ የህዝብ ጥያቄ
ኣካል መንግስቲ መልሲ ክውሃቦ ይገብር፣ Aግባብ ባለው የመንግስት Aካል ምላሽ
ኣብቲ ቀንዲ ሃገራውን ክልላውን ፍፃመን Eንዲሰጥበት ያደርጋል፣ ዋና ዋና ክልላዊና
ኩነትን ግቡE ሽፋን ሚዲያ ዝዋሃበሉ ኩነታት ሃገራዊ ፍፃሜና ሁነት ተገቢው የሚዲያ ሽፋን
የመዓራርይ፣ የሚሰጥበት ሁኔታዎችን ያመቻቻል፣
7. ውፅIት ስራሕቲ ሚዲያ ይከታተል፣ Eዋናዊ 7. የሚድያ ስራዎች ውጤት ይከታተላል፣ ወቅታዊ
ሪIቶ ህዝቢ ይEክብ፣ ውፅIቱ ኣሰናዲUን የህዝብ Aስተያየት ያሰባስባል፣ ውጤቱ
63
www.chilot.me
ተንቲኑን ናብ ዝምልከቶ ኣካል ይዝርግሕ፣ በማዘጋጃትና በመተንተን ለሚመለከተው Aካል

ንተግባራዊነቱ ይከታተል፣ ይዘረጋል፣ ለተግባራዊነቱ ይከታተላል፣
8. ኣብ ዝተመረፀን ዓብይን ርEሰ ጉዳይ 8. በተመረጠና ዓብይ ርEሰ ጉዳይ ልዩ ልዩ
ዝተፈላለየ ናይ ሕትመትን Oዲዮ ቪድዮ የህትመትና የOዲዮ ቪድዮ ምርት ያመርታል፣
ምህርቲ የፍሪ፣ ቤት Eዮ መንግስቲ ካብ ዓቕሚ የመንግስት መስሪያቤት ከAቅም በላይ በሆነ
ንላEሊ ኣብ ዝኾነ ፎቶግራፍ Oዲዮ ቪድዮ የፎቶግራፍ የOዲዮ ቪድዮ ቀረፃ፣ የAርማና
ቀረፃን ኣርማን ከምU’ውን ቀረፃ ዲዛይን የህትመት ዲዛይን Eንዲሰራ ሲጠይቅ የማማከር
ሕትመትን ክስራሕ Eንትሓትት ግልጋሎት Aገልግሎት ይሰጣል፣
ምኽሪ ይህብ፣
9. መንግስታዊ መርበብ ሓበሬታ ይኸፍት፣ 9. የመንግስት የመረጃ ድህረ ገፅ ይከፍታል፣
በብEዋኑ ዝርከብ መረዳEታ፣ ብመንግስቲ በየጊዜው የሚገኘው መረጃ በመንግስት የተሰራ
ዝተሰርሐ ስራሕን ኣፈፃፅማን ናብ ዝምልከቶ ስራና Aፈፃፀም ወደሚመለከተው Eንዲደርስ
ክበፅሕ ይገብር፣ ይከታተል፣ ያደርጋል፣ ይከታተላል፣
10. ንጋዜጠኛ ውሽጥን ወፃIን ዓዲ ከከም 10. ለAገር ውስጥ Eና ለውጭ ጋዜጠኛ Eንደየ
ኣድላይነቱ በቢ Eዋኑ መግለፂ ይህብ፣ Aስፈላጊነቱ በየወቅቱ መግለጫ ይሰጣል፣
11. ብመፅናEቲ ዝተደገፈ፣ ዝተመረፀ፣ ብሉፅ 11. በጥናት ላይ የተደገፈ፣ የተመረጠ፣ የተሻለ
ተመኩሮ ክጋፋሕ ዘኽEል ኩነታት የመቻቹ፣ ተመኩሮ ማስፋፋት የሚያስችል ሁኔታ
የተሓባብር፣ ይመርሕ፣ ዝርዝር ኣፈፃፅምU ያመቻቻል፣ ያስተባብራል፣ ይመራል፡፡ ዝርዝር
ብዝወፅE መምርሒ ይውሰን፣ ኣፈፃፀሙ በሚወጣው መመሪያ ይወሰናል፣
12. ትሕዝቶን ኣፈፃፅማን መደብ ርክብ ህዝብን 12. የመንግስት ህዝብ ግንኙነት ፕሮግራም ይዘትና
መንግስቲ የተሓባብር፣ Aፈፃፀም ያስተባብራል፣
13. ንሚድያን ርክብ ህዝብን ዘገልግል መምርሒ 13. ለሚዲያና የህዝብ ግንኙነት የሚያገለግል
የውፅE፣ ኣብ ስራሕ ምውዓሉ ይከታተል፣ መመሪያ ያወጣል፣ በስራ ላይ መዋሉን
14. ስራሕቲ ርክብን መረዳEታን Eዚ ክልል 14. የዚህ ክልል የኮሚኒኬሽንና መረጃ ስራ
ዝምልከት መፅናEቲ የካይድ፣ ውፅIት Eቲ የሚመለከት ጥናት ያካሂዳል፣ የጥናቱ ውጤትም
መፅናEቲ ናብ ዝምልከቶ ኣካል ብምዝርጋሕ ለሚመለከተው Aካል በመዘርጋት ተግባር ላይ
ኣብ ተግባር ምውዓሉ ይከታተል፣ ከምU’ውን መዋሉን ይከታተላል፣ Eንዲሁም ጥናቱ ላይ
ኣብቲ መፅናEቲ ዝተደረኸ መመሓየሺ ያተኮረ የለውጥ Eርምጃ Eንዲወሰድ
ስጉምቲ ክውሰድ ይገብር፣ ያደርጋል፣
15. ላEለዋይ ብዓል ስልጣን መንግስቲ 15. ከፍተኛ የመንግስት ባለስልጣን ህብረተሰቡን
ንሕብረተሰብ ብኣካል ረኺቡ ከዘራርብን በAካል Aግኝቶ Eንዲያነጋግር Eየተሰራ ያው
ዝስራሕ ዘሎ ስራሕቲ ልምዓት ብUደት የልማት ስራ በመጎብኘት Aፈፃፀሙ Eንዲገነዘብ
ኣቢሉ ኣፈፃፅምU ክግንዘብን ኩነታት ሁኔታን ያመቻቻል፣
የመዓራሪ፣
64
www.chilot.me
16. ኣብ ክሊ ስራሕቲ ርክብ ህዝብን ሚድያን ምስ 16. በሚድያና ህዝብ ግንኙነት ስራ ዙሪያ
መንግስታውን ዘይመንግስታውን ኣካላት ኣብ ከሚመለከታቸው መንግስታዊና መንግስታዊ
ሓበራዊ ድሌትን ረብሓን ዝተመስረተ ስርዓት ያልሆኑ ኣካላት መካከል በጋራ ፍላጎትና ጥቅም
ምትሕግጋዝ ይፈጥር፣ ላይ የተመሰረተ የመተጋገዝ ስርዓት ይዘረጋል፣
17. ብመሰረት ሕጊ ንዝሃቦ ግልጋሎት ክፍሊት 17. ለሚሰጠው Aገልግሎት በህግ መሰረት የክፍያ
ይEክብ፣ ኣታዊU ብሕጊ ፋይናንስ የመሓደር፣ ገቢ ይሰበስባል፣ ገቢው ፋይናንስ ሕግ በሚያዘው
መሰረት ያስተዳድራል፣
18. ንርክብ ኣመራርሓ ስራሕ መንግስቲ ስልጠና 18. ለመንግስት ኮሚኒኬሽን ስራ Aመራር ስልጠና
ይህብ፣ ኣብቲ ዘፈር ውፅIታዊ ኣፈፃፅማ ስራሕ ይሰጣል፣ በመስኩ መልካም Aፈፃፀም
ዝህልወሉ ስርዓት ይፈጥር፣ የሚኖርበትን ስርAት ይፈጥራል፣
19. ንሰራሕተኛታት ርክብ ህዝቢ ቤት Eዮ 19. ለመንግስት መስሪያቤት የህዝብ ግንኙነት
መንግስቲ ኣንፈት ስራሕ የነፅርን፣ ሰራተኞች የስራ Aቅጣጫ ያስቀምጣል፣
የተሓባብርን፣ ያስተባብራል፣
20. መሓውራት ሚዲያ ዝስፋሕፈሓሉን 20. የሚዲያ Aውታር የሚስፋፉበትና የሚያድግበት
ዝዓብየሉን ብብቁE በዓል ሞያ ዝሕግዝ ሚድያ ብቃት ባለው ባለሙያ የታገዘ ሚዲያ Eንዲገነባ
ክህነፅ ምችው ኩነታት ይፈጥር፣ ምቹ ሁኔታ ይፈጥራል፣
21. ፍቓድ መረጋገፂ ብቕዓት ሕትመት ሚድያ 21. የሚዲያ ህትመት ብቃት ማረጋገጫ ፍቃድ
ይህብ፣ ይከታተል፣ ይቆፃፀር፣ ይስርዝ፣ ይሰጣል፣ ይከታተላል፣ ይቆጣጠራል፣ ይሰርዛል፣
22. ድንጋገ መረዳEታ ነፃነት መራኸብቲ ሓፋሽ 22. የፌዴራል የመገናኛ ብዙሃን ኣዋጅ ቁጥር
ኣዋጅ ቁፅሪ 590/2000 ፌዴራል ኣብ ኣብያተ 590/2000 የመረጃ ነፃነት ድንጋጌ በመንግስት
Eዮ መንገስቲ ይኽበር ምህላዉ ንምርግጋፅ ኣብ መስሪያ ቤቶች መከበሩን ለማረጋገጥ
ሕድሕድ ቤት Eዮ ዘሎ መሓውር ርክብ ህዝቢ በEያንዳንዱ መስሪያቤት ያለ የህዝብ ግንኙነት
ስራሕን ሓላፍነቱን ይዋፅፃE ዘሎ ምዃኑ ኣካል ስራና ሃላፍነቱ Eየተወጣ መሆኑን
ይከታተል ይቆፃፀር ይድግፍ ሓላፍነቱ ንክዋፅE ይከታተላል፣ ይቆጣጠራል፣ ይደግፋል፣ ሃላፊነቱ
ምችው ኩነታት ይፈጥር፣ Eንዲወጣ የሚያስችል ምቹ ሁኔታ ይፈጥራል፣
23. ብመሰረት መንግስቲ ፌዴራል ዘውፅO 23. የፌዴራል መንግስት ባወጣው መመሪያ
መምርሒ /ማንዋል/ ኣብ ዝምልከት /ማንዋል/ መሰረት በሚመለከተው የስራ
ምንቅስቓስ ስራሕ ብቕዓት የረጋግፅ፣ Eንቅስቃሴ ብቃት ያረጋግጣል፣
10.15 ቢሮ ጉዳይ ደቂ ኣንስትዮ 10.15 የሴቶች ጉዳይ ቢሮ
1. ሃገር-ለኸ ፖሊሲ ጉዳይ ደቂ ኣንስትዮ 1. Aገር Aቀፍ የሴቶች ጉዳይ ፖሊሲ ተግባራዊ
ተግባራዊ ዝኾነሉ መንገዲ ይሕንፅፅ፣ የፈፅም፣ የሚሆንበት መንገድ ይነድፋል፣ ያስፈፅማል፣
2. ብሃገራውን ክልላውን መንግስቲ ዝወፀ ፖሊሲን 2. በAገር Aቀፍና በክልል መንግስት የወጡ
ሕግን ጉዳይ ደቂ ኣንስትዮ ኣብዚ ክልል ኣብ የሴቶች ጉዳይ ፖሊሲ Eና ህግ በክልሉ በሚገኝ
65
www.chilot.me
ዝርከብ መንግስታውን ዘይመንግስታዊን ትካል መንግስታዊና መንግስታዊ ያልሆነ ድርጅት

ክትግበርን ውፅIታዊ ክኸውንን ክትትልን Eንዲተገበርና ውጤታማ Eንዲሆን ክትትልና
ገምጋምን ብምክያድ ደገፍ ይህብ፣ ግምገማ በማካሄድ ድጋፍ ይሰጣል፣
3. ኩለ-መዳያዊ ዋኒን ደቂ ኣንስትዮ ምክትታልን 3. ሁለ-ገብ የሴቶች ጉዳይ መከታተልና Aስፈላጊ
ኣድላይ ኮይኑ Eንትርከብ ዝሓሸ ፖሊሲ ሆኖ ሲገኝ የተሻለ የሴቶች ጉዳይ ፖሊሲ
ንክወፅE ንመንግስቲ ሓሳብ የቕርብ፣ Eንዲወጣ ለመንግስት ሃሳብ ያቀርባል፣
4. ኣብ ማሕበራዊ፣ Iኮኖሚያዊን ፖለቲካውን 4. በማህበራዊ፣ Iኮኖሚያዊና ፖለቲካዊ የሴቶች
ማEረ ተሳታፍነትን ተጠቃምነትን ደቂ Eኩል ተሳታፊነትና ተጠቃሚነትን ለማሳደግ
ኣንስትዮ ንምEባይ የለዓEል፣ ግንዘበ መEበይ ያነሳሳል፣ የግንዛቤ ማሳደጊያ ስልጠና ይሰጣል፣
ስልጠና ይህብ፣
5. ማEረ ተሳታፍነትን ተጠቃምነትን ደቂ 5. የሴቶች Eኩል ተሳታፊነትና ተጠቃሚነት
ኣንስትዮ ንምEባይ ብመሰረት ድሌተን ብሞያ ለማጎልበት በፍላጎታቸው መሰረት በሙያ
ክውደባ ይገብር፣ Eንዲደራጁ ያደርጋል፣
ኣንስትዮ ኣብ ምርግጋፅ ብመሰረት ድሌተን ለማረጋገጥ በፍላጎታቸው መሰረት በIኮኖሚ
ብIኮኖሚ ክውደባን ምስ ዝምልከቶ Eንዲደራጁ Eና ከሚመለከተው ጋር
ክተኣሳሰራን ይገብር፣ Eንዲተሳሰሩ ያደርጋል፣
7. ንደቂ ኣንስትዮ ዝጠቅምን ፀገማተን ዘቃልልን 7. ለሴቶች የሚጠቅምና ችግራቸውን የሚያቃልል
ፕሮጀክት ብምቕራፅ ሃፍቲ የተኣኻኽብ፣ ኣብ ፕሮጀክት በመቅረፅ ሃብት ያሰባስባል፣ በተግባር
ተግባር የውEል፣ ላይ Eንዲውል ያደርጋል፣
ኣንስትዮ ንምርግጋፅ ዘኽEል መፈፀሚ ለማረጋገጥ የሚያስችል ማስፈፀምያ መመሪያ
መምርሒ የዳሉ፣ ንተግባራዊነቱ ይከታተል፣ ያዘጋጃል፣ ለተግባራዊነቱ ይከታተላል፣
9. ማሕበራዊ ተሳታፍነትን ተጠቃምነትን ደቂ 9. የሴቶች ማህበራዊ ተሳታፊነትና ተጠቃሚነት
ኣንስትዮ ንምርግጋፅ ንደቂ ኣንስትዮ ዘናEስ ለማረጋገጥ ሴቶችን የሚያንቋሽሽ ኋላ ቀር
ዱሑር ኣተሓሳስባ፣ ጎዳI ልምዲ ንምውጋድን Aስተሳሰብ፣ ጎጂ ልማድ ለማስወገድና የሴቶችን
ፅEንቶ ስራሕ ደቂ ኣንስትዮን ክቃለልን ይፅEር፣ የስራ ጫና ለማቃለል ይጥራል፣
10. በቢደረጅU ዝርከባ ደቂ-ኣንስትዮ ማEረ 10. ሴቶች በየደረጃው በፖለቲካ Eኩል ተሳትፎ
ፖለቲካዊ ተሳትፎን ስልጣን ምውሳንን ኑሯቸው የመወሰን ስልጣንና በዲሞክራሲ
ሃልይወን ኣብ ህንፀት ስርዓት ዲሞክራስን ሰናይ ስርዓትና መልካም Aስተዳደር ግንባታ ተዋናይ
ምምሕዳርን ተወዲበን ተዋሳEቲ ክኾና በመሆን ተሳታፊነታቸውና ተጠቃሚነታቸው
ተሳትፎAንን ተጠቃምነትን ክረጋገፅ ባይታ Eንዲረጋገጥ ሁኔታ ያመቻቻል፣
የመቻቹ፣
11. ኣብ ጉዳይ ደቂ ኣንስትዮ ምስ ዝሰርሑ 11. በሴቶች ጉዳይ ከሚሰሩ መንግስታዊና
መንግስታውን ዘይመንግስታውን ትካላት መንግስታዊ ያልሆኑ ተቋሞች በተለይ ከሴት
66
www.chilot.me
ብፍላይ ምስ ውዳበታት ደቂ ኣንስትዮ ድርጅቶች ጋር ተባብሮ ይሰራል፣

ተሓባቢሩ ይሰርሕ፣
12. ካብ ትካላት ዝመፅE ንደቂ ኣንስትዮ 12. ሴቶችን የሚመለከቱ ከድርጅቶች የሚመጣ
ዝምልከት ሓበሬታን መረዳEታን የዋድድ፣ ጥቆማና መረጃ ያቀናጃል፣ ይተነትናል፣
ይትንትን፣ ይውድብ፣ ንተጠቃሚ ድልዊ ያደራጃል፣ ለተጠቃሚ ዝግጁ ያደርጋል፣
ይገብር፣
13. ደቂ ኣንስትዮ ዝርከባሉ ኩነታትን ናብረAን 13. ሴቶች የሚገኙበት ሁኔታና ኑሯቸው
ዝመሓየሽሉ ኣንፈትን ዝምልከት ፅንዓትን የሚሻሻልበት Aቅጣጫ በተመለከተ ጥናትና
ምርምርን የካይድ፣ Eዚ ፅንዓት ንዘካይድ ምርምር ያካሂዳል፣ ይህንኑ ጥናት ለሚያደርግ
የተባብE፣ ይድግፍ፣ ያበረታታል፣ ይደግፋል፣
14. ኣብ መንግስታውን ዘይመንግስታውን ትካል 14. በመንግስታዊና መንግስታዊ ያልሆነ ተቋም
ዝካየድ ቁፃር፣ ስልጠና፣ ብርኪ Eብየት፣ የሚደረግ ቅጥር፣ ስልጠና ፣ የደረጃ Eድገት
ዝውውር፣ ኣወሃህባ ሽመት፣ ተሳትፎ ደቂ ዝውውር፣ ሹመት Aሰጣጥ የሴቶችን ተሳትፎ
ኣንስትዮ ዘለዎ ምዃኑ ይከታተል፣ ይግምግም፣ ያረጋገጠ መሆኑን ይከታተላል፣ ይገመግማል፣
ሓገዝን ደገፍን ይገብር፣ Eገዛና ድጋፍ ያደርጋል፣
15. መንግስታውን ዘይመንግስታውን ትካል 15. መንግስታዊና መንግስታዊ ያልሆነ ተቋም
ትልሙ፣ ፕሮጀክቱ፣ መደቡ፣ ፆታ ተኮር ኮይኑ Eቅዱ፣ ፕሮጀክቱ፣ ፕሮግራሙ ፆታ ተኮር ሆኖ
ክኸይድ መፈፀሚ መምርሕን መAቀንን ኣዳልዩ Eንዲሄድ ተገቢ የማስፈፀሚያ መመሪያና
ክትግበር ይገብር፣ ክትትልን ድጋፍን የካይድ፣ መለኪያ Aዘጋጅቶ Eንዲተገበር ያደርጋል፣
ክትትልና ድጋፍ ያካሂዳል፣
16. ደቂ ኣንስትዮ ፈጠርቲ ስራሕ ዝኾናሉ፣ 16. ሴቶች ስራ ፈጣሪ የሚሆኑበት የህግና የስነ
ግልጋሎት ምኽሪ ሕግን ስነ ልቦናን ዝረኽባሉ ልቦና ምክር Aገልግሎት የሚያገኙበት
Eድል ይፈጥር፣ ተሳታፊነትን ተጠቃምነትን Eድል ይፈጥራል፣ የሴቶች ተሳታፊነትና
ደቂ ኣንስትዮ ንምEባይ ዝሕግዝ ኣማኻሪ ተጠቃሚነት ለማሳደግ የሚያግዝ Aማካሪ
ቦርድ የጣይሽ፣ ዝርዝሩ ብመምርሒ ይውሰን፣ ቦርድ ያቋቁማል፣ ዝርዝሩ በመመሪያ ይወሰናል፣
17. ኣብ ስርሐን ዝበለፀ ውፅIት ንዘመዝገባ ደቂ 17. በስራቸው የላቀ ውጤት ላስመዘግቡ ሴቶች
ኣንስትዮ ኣፍልጦ ይህብ፣ የተባብE፣ ይድግፍን Eውቅና ይሰጣል፣ ያበረታታል፣ ይደግፋል፣
ይሽልምን፣ ዝርዝር ኣፈፃፅምU Eቲ ቢሮ ይሸልማል፣ ዝርዝር Aፈፃፀሙ ቢሮው
ብዘውፅO መምርሒ ይውስን፡፡ በሚወጣው መመሪያ ይወሰናል፡፡
11. ስልጣንን ተግባርን ኤጄንሲን 11. የኤጄንሲና Iንስቲትዩት ስልጣንና

Iንስቲትዩትን ተግባር
67
www.chilot.me
11.1.ኤጀንሲ ሓለዋ ስነ-ከባቢ፣ ኣጠቓቕማ 11.1 የስነ-Aከባቢ ጥበቃ፣ የገጠር መሬት

ን ምምሕዳርን ገፀር መሬት Aስተዳደርና Aጠቃቀም ኤጀንሲ
1. ምስ ዝምልከቶም ኣካላት ብምትሕብባር 1. ከሚመለከተታቸው ኣካላት ጋር በመተባበር
ትሕዝቶ ዓይነትን ስፍሓትን ገፀር መሬት የገጠር መሬት ይዞታ፣ ዓይነትና ስፋት በዘመናዊ
ብዘመናዊ መሳርሒታት ኣፅኒU መዝጊቡ መሳርያ ኣጥንቶ መዝግቦ ይይዛል፣ ወቅታዊ
ይሕዝ፣ Eዋናዊ ይገብር፣ የማሓድር፣ ያደርጋል፣ ያስተዳድራል ኣጠቃቀሙ
ኣጠቓቕምU ይከታተል፣ ይቆፃፀር ይከታተላል፣ ይቆጣጠራል፣ ውጤታማነቱን
ውፅIታዊነቱ ይመርሕን ይግምግምን፣ ይመራል፣ ይገመግማል፣
2. ኣጠቓቕማ ገፀር መሬት ኣመልኪቱ 2. የገጠር መሬት ኣጠቃቀም በሚመለከት ጥናት
ንዝምልከቶም ኣካላት መረዳEታ ይህብ፣ ያካሄዳል፣ Eንደኣስፈላጊነቱ ለሚመለከታቸው
ትልሚ ኣጠቓቕማ ገፀር መሬት የዳሉ፣ ኣካላት መረጃ ይሰጣል፣ የገጠር መሬት
የተሓባብር፣ ኣጠቃቀም Eቅድ ያዘጋጃል፣ ያስተባብራል፣
3. ምሕደራን ኣጠቓቕማ ገፀር መሬትን ስነ-ከባቢ 3. የገጠር መሬት ኣጠቃቀም ኣስተዳደርና የዚህ
Eዚ ክልልን EናፅነA መረዳEታ ይEክብ፣ ክልል ስነ-ከባቢ Eያጠና ማስረጃ ይሰበስባል፣
ኣግባብ ኣጠቓቕምU ይውስን፣ ከምኣድላይነቱ የኣጠቃቀሙ ኣግባብ ይወስናል፣
ንተጠቀምቲ መረዳEታን ሓበሬታን ይህብ፣ Eንደኣስፈላጊነቱ ለተጠቃሚዎች ማስረጃና
መረጃ ይሰጣል፣
4. ብፌዴራልን ብክልል መንግስቲን ሓለዋ ስነ- 4. በፌዴራልና በክልል መንግስት የስነ-ኣከባቢ
ከባቢ፣ ምምሕዳርን ኣጠቓቕማን ገፀር መሬት ኣጠባበቅ፣ የገጠር መሬት ኣስተዳደርና
ኣመልኪቱ ዝወፀ ፖሊሲ፣ ስትራተጂ፣ ኣዋጅን ኣጠቃቀም በሚመለከት የወጣ ፖሊሲ፣
ደንቢን የተግብር፣ ንተግባራዊነቱ ይከታተል፣ ስትራቴጂ፣ Aዋጅ Eና ደንብ ይተገብራል፣
ለተግባራዊነቱም ይከታተላል፣ ይመራል፣
5. ሓለዋ ስነ-ከባቢ፣ ምምሕዳርን ኣጠቓቕማን 5. የስነ-ከባቢ ጥበቃ፣ የገጠር መሬት Aስተዳደርና
ገፀር መሬት ዝምልከት ፖሊሲ ሕጋዊ ማEቀፍን Aጠቃቀም የሚመለከት ፖሊሲና የሕግ ማEቀፍ
የዳሉ፣ ምስ ፀደቐ የተግብር፣ ክትግበር ይገብር፣ ያዘጋጃል፣ ሲፀድቅ ይተገብራል፣ Eንዲተገበር
ያደርጋል፣
6. ምስ ዝምልከቶም ኣካላት ብምዃን ብተፈጥሮን 6. ከሚመለከታቸው Aካላት ጋር በመሆን
ሰብ ስራሕን ምኽንያት መሬት መፍረያይነቱ በተፈጥሮ Eና በሰው ሰራሽ ምክንያት መሬት
ከይስEን ካብ ጥቕሚ ወፃI ከይኸውን፣ ምርታማነቱን Eንዳያጣ፣ ከጥቅም ውጪ
ተጠቀምቲ ኣብ ትሕዝትOምን ካብ Eንዳይሆን፣ ተጠቃሚዎች በይዞታቸውና
ትሕዝቶOም ወፃIን ክንክን ክገብሩ ከይዘታቸው ውጪ Eንክብካቤ Eንዲያደርጉ
7. ሓለዋ ስነ-ከባቢን ምምሕዳር ኣጠቓቕማን 7. የስነ-ከባቢ ጥበቃና የገጠር መሬት ኣስተዳደርና
ገፀር መሬት ኣመልኪቱ ኣብ መንግስታዊን ኣጠቃቀም ኣስመልክቶ በመንግስታዊና
ዘይመንግስታዊን ትካላት ኣብ ውዳበታት ዘሎ መንግስታዊ ያልሆኑ ድርጅቶች፣ በኣደረጃጀቶች
68
www.chilot.me
ኣካይዳ ይከታተል፣ ይቆፃፀር፣ ይድግፍ፣ ሕጊ ያለው ኣካሂድ ይከታተላል፣ ይቆጣጠራል፣

ተኸቲሉ ኣድላይ ስጉምቲ ይወስድ፣ ዝርዝር ይደግፋል፣ ሕግ ተከትሎ ኣስፈላጊ Eርምጃ
ኣፈፃፅምU ብመምርሒ ይውሰን፣ ይወስዳል፣ ዝርዝር ኣፈፃፀሙ በመመሪያ
ይወሰናል፣
8. ንሕድሕድ በዓል ትሕዝቶ መሬት ዓቐን፣ 8. ለEያንዳንድ የገጠር መሬት ባለይዞታ
ስፍሓት፣ ትሕዝትUን መዳውቱን ዘርI የይዞታው ልክና ስፋት፣ ኣዋሳኙ የሚያሳይ
መረጋገፂ ትሕዝቶ ገፀር መሬት ደብተርን የገጠር መሬት ይዞታ ማረጋገጫ ደብተርና
ካርታን የዳሉ፣ ንሰብ ትሕዝቶን ንተጠቀምትን ካርታ ያዘጋጃል፣ ለባለይዞታና ለተጠቃሚዎች
ይህብ፣ ይሰጣል፣
9. መሰል ምጥቃም ትሕዝቶ ገፀር መሬት 9. በገጠር መሬት ይዞታ የመጠቀም መብት
ዝተውሃቦም ሕ/ሰብ ገፀር፣ ውልቀ ሰባት፣ የተሰጣቸው የገጠር ህብረተሰብ፣ ግለሶቦች፣
ውዳበታት፣ መንግስታዊን ዘይመንግስታዊን ኣደረጃጀቶች፣ መንግስታዊ፣ መንግስታዊ
ትካላት፣ መሬት ገፀር ንምምሕዳርን ያልሆኑ ድርጅቶች የገጠር መሬት ኣስተዳደርና
ንምጥቃምን ዝወፁ ኣዋጃት፣ ደንቢታትን ኣጠቃቀም የወጡ Aዋጆች፣ ደንቦችና
መምርሒታትን ይከታተል፣ የፈፅም፣ ክፍፀሙ መመሪያዎች ይከታተላል፣ ያስፈፅማል፣
ይገብር፣ Eንዲፈፀሙ ያደርጋል፣
10. ካብ ትሕዝቶ መሬቶም ዝተፈናቐሉ ሓረስቶት 10. ከይዞታ መሬታቸው የተፈናቀሉ ኣርሶAደሮች
ምስ ዝምልከቶ ኣካል ብምዃን ኩነታቶም ከሚመለከተው ኣካል ጋር በመሆን ሁኔታቸው
የፅንE Eኹል ካሕሳ ወይ ላውጣ መሬት ያጠናል፣ በቂ ካሳ ወይም ተለዋጭ መሬት
ምርካቦም ይከታተል፣ ኣድላይ ሓገዝ ይህብ፣ ማግኝታቸው ይከታተላል፣ ኣስፈላጊ ድጋፍ
ይሰጣል፣
11. ምስ ዝምልከቶም ኣካላት ብምትሕብባር 11. ከሚመለከታቸው ኣካላት ጋር በመተባበር
ብመሰረት ፖሊሲ ኣጠቓቕማ ገፀር መሬት የገጠር መሬት ኣጠቃቀም ፖሊሲ መሰረት
ክፍፀሙ ዝግበOም መደባት ፕሮጀክታትን በማድረግ መፈፀም የሚገባቸው ፕሮግራሞችና
የዳሉ ይከታተል የተግብር፣ ፕሮጀክቶች ያዘጋጃል፣ ይከታተላል፣
ይተገብራል፣
12. ሰብ ውልቀ ሃፍቲ መንግስታዊን 12. የግል ባለሃብቶች፣ መንግስታዊና መንግስታዊ
ዘይመንግስታዊን ትካላት ውዳበታት፣ ያልሆኑ ድርጅቶችና ኣደራጃጀቶች
ዘዳልውዎ ፕሮጀክት ኣጠቓቕማ ገፀር መሬት የሚያዘጋጁት የመሬት ኣጠቃቀም ፕሮጀክት፣
ሓሳባትን ትልሞምን Eናገምገመ የፅድቕ፣ ሃሳብና Eቅዶች Eየገመገመ ያፀድቃል፣
ኣፈፃፅምU ይከታተል፣ ይቆፃፀር፣ Aፈፃፀሙ ይከታተላል፣ ይቆጣጠራል፣
13. ንኣፈፃፅማ ስራሕ ዓቕሚ ምEባይ ዝሕግዙ 13. ለስራ Aፈፃፀም የAቅም ግንባታ የሚያግዙ ለባለ
ንመዳርግቲ ኣካላት፣ የEትወና በሃልቲ፣ ድርሻ Aካላትና ያገባናል ባዮች፣ ለበታች
ንታሕተዎት መሓውራት፣ ንኪIላታትን Aካላት፣ ለባለሙያዎች Eና ለኤጀንሲው
ኣመራርሓን Eቲ ኤጀንሲ፣ ፅንዓት መሰረት Aመራር ጥናት መሰረት ያደረገ ቀጣይ የኣቅም
69
www.chilot.me
ዝገበረ ቀፃሊ ዓቕሚ መEበይ ስልጠና ይህብ፣ መገንብያ ስልጠናዎች ይሰጣል፣ የስልጠናው
ውፅIት Eቲ ስልጠና ንምፍላጥ ዳህሳስ ውጤት ለማወቅ ዳሰሳ ያካሄዳል፣ የተገኙ ምርጥ
የካይድ፣ ዝተረኸቡ ብሉፃት ተሞክሮታት ተሞኩሮዎች ተግባራዊ Eንዲሆኑ ያደርጋል፣
ንክትግብሩ ይገብር፣
14. ዝተጎድA ስርዓተ ምህዳር ንክሓዊ በዝሃ 14. የተጎዳ ስርዓተ ምህዳር በክልሉ የብዝሃ ህይወት
ህይወት ሃፍቲ Eዚ ክልል፣ ኣብ ተፈጥሮን ሰብ ሃብት፣ ተፈጥራዊና ሰው ሰራሽ ኣደጋዎች፣
ስራሕ ሓደጋታት፣ ኣብ ኣጠቓቕማን በፓርኮች Aያያዝና Aጠቃቀም ጥናት ያካሄዳል፣
ኣተሓሕዛን ፓርክታት መፅናEቲ የካይድ፣ ለሚመለከታቸው Aካላት መረጃ ይሰጣል፣
ንዝምልከቶም ኣካላት ሓበሬታ ይህብ፣ Aፈፃፀሙ ይከታተላል፣ ይቆጣጠራል፣
ኣፈፃፅምU ይከታተል፣ ይቆፃፀር፣
15. ምስ ዝምልከቶም ኣካላት ብምትሕብባር ህዝቢ 15. ከሚመለከታቸው ጋር በመተባበር ህዝብ
ከባቢU ከልምE፣ ክከናኸንን ክሕሉን ቀፃሊ Aከባቢው Eንዲያለማ፣ Eንዲንከባከብና
ኣስተምህሮ ይህብ፣ ውፅIቱ ይከታተል፣ Eንዲጠብቅ ቀጣይ ትምህርት ይሰጣል፣ ውጤቱ
ይግምግም፣ ይከታተላል፣ ይገመግማል፣
16. ኣብዚ ክልል ዘሎ Iንቨስትመንት ሕርሻ ገፀር 16. በዚህ ክልል ያለው የገጠር መሬት የEርሻ
መሬት ምሕደርUን ኣጠቓቕምUን ይመርሕ፣ Iንቨስትመንት Aስተዳደሩና Aጠቃቀሙን
ይከታተል፣ ይቆፃፀርን ዝተፀንA መሬት ይመራል፣ ይከታተላል፣ ይቆጣጠራል፣ የተጠና
መዝግቡ ይሕዝ፣ መሬት መዝግቦ ይይዛል፣
17. Iንቨስትመንት ሕርሻ ገፀር ኣመልኪቱ ምስ 17. የገጠር Eርሻ Iንቨስትመንት Aስመልክቶ
Iንቨስተራት ብሕጋዊ መንገዲ ውEሊ ይኣስር፣ ከIንቨስተሮች ጋር በህጋዊ መንገድ ውል
የመሓይሽ፣ የቋርፅ፣ ብዝኣሰርዎ ውEሊን ይዋዋላል፣ ያሻሻላል፣ ያቋርጣል፣ በገቡት ውልና
ፕሮጀክት ፕሮፖዛልን መሰረት ይሰርሑን የፕሮጀክት ፕሮፖዛል መሰረት Eየሰሩና
ይትግብሩን ምህላዎም ይከታተል፣ ይቆፃፀር፣ Eየተገበሩ መሆናቸው ይከታተላል፣ ይቆጣራል፣
ይድግፍ፣ ኣድላይ ስጉምቲ ይወስድ፣ ይደግፋል፣ Aስፈላጊ Eርምጃ ይወስዳል፣
18. ሓለዋ ስነ-ከባቢ ምምሕዳርን ኣጠቓቕማን 18. የስነ-ከባቢ ጥበቃ፣ ገጠር መሬት Aስተዳደርና
ገፀር መሬት ኣመልኪቶም ዝመፁ ጥርዓናት Aጠቃቀም Aስመልክተው የሚመጡ
ኣድላይ ምፅራይ ይገብር፣ ብደረጅU ውሳነ Aቤቱታዎች Aስፈላጊ ማጣራት ያደርጋል፣
ይህብ፣ በደረጃው ውሳኔ ይሰጣል ፡፡
19. ሓለዋ ስነ-ከባቢ ምምሕዳርን ኣጠቓቕማን 19. የስነ-Aከባቢ ጥበቃ፣ የገጠር መሬት
ገፀር መሬት ዝምልከቱ ሓደሽቲ ፕሮጀክትታት Aስተዳደርና Aጠቃቀም የሚመለከቱ Aዳዲስ
የፅንE፣ ይቐርፅ፣ ረቂቕ ሓሳብ የዳሉ፣ ነዚ ፕሮጀክቶችን ያጠናል፣ ይቀይሳል፣ ንድፈ ሃሳብ
ዝድገፍ ካብ መንግስታዊን ዘይመንግስታዊን ያዘጋጃል፣ ይህንን የሚደግፍ ከመንግስታዊና
ትካላት ፋይናንስ ሓገዝ የተኣላልሽ፣ ኣብ መንግስታዊ ያልሆኑ የፋይናንስ ተቋማት
ዝምልከቶ ስራሕ ክውEል ይገብር፣ ተግባራዊነቱ Eርዳታ ያፈላልጋል፣ በሚመለከተው ስራ
ይከታተል፣ ይቆፃፀር፣ Eንዲውል ያደርጋል፣ ተግባራዊነቱን
70
www.chilot.me
ይከታተላል፣ ይቆጣጠራል፣
20. ሃገርና ዝፈረመቶም ዘፅደቐቶምን 20. Aገራችን የፈረመችባቸውና ያፀደቀቻቸው የስነ
ኮንቨንሽናትን ውሳነታት ሓለዋ ስነ-ከባቢ ምስ Aከባቢ ጥበቃ ኮንቨንሽኖችና ውሳኔዎች
ዝምልከቶም ብምትሕብባር ኣብ ስራሕ የውEል፣ ከሚመለከታቸው ጋር በመተባበር በስራላይ
ይከታተል፣ ያውላል፣ ይከታተላል፣
21. ኣተኣኻኽባ፣ ኣተሓሕዛ፣ ኣተኣላልያን መሊስካ 21. የፈሳሽና ደረቅ ቆሻሻ Aሰባሰብ፣ Aያያዝ፣
ኣብ ጥቕሚ ምውዓልን ፈሳሲ ርስሓትን ደረቕ Aወጋገድና መልሶ ጥቅምላይ ማዋል በጤና፣
ጓሓፍን ኣብ ጥEና፣ ድሕንነት ሕብረተሰብን ድህንነት ህብረተሰብና Aከባቢ ችግር
ከባቢን ፀገም ብዘይፈጥር ምፍፃሙ የረጋግፅ፣ በማይፈጥር መፈፀሙን ያረጋግጣል፣
ይቆፃፀር ይቆጣጠራል፣
22. ኣብ መንግስታዊን ዘይመንግስታዊን ትካላት 22. በመንግስታዊና መንግስታዊ ያልሆኑ
Oዲት ስነ-ከባቢ የካይድ፣ ኣድላይ ስጉምቲ ድርጅቶች የስነ-Aከባቢ Oዲት ያካሄዳል፣
ይወስድ፣ Aስፈላጊ Eርምጃ ይወስዳል፣
23. ብፌዴራልን ክልልን ዝተዳለወ ደረጃ ሓለዋ 23. በፌዴራልና በክልል የተዘጋጀ የስነ-ኣከባቢ
ስነ-ከባቢ ኣብ ስራሕ ምውዓሉ የረጋግፅ፣ ጥበቃ ደረጃ ስራላይ መዋሉን ያረጋግጣል፣
24. ሓለዋ ስነ-ከባቢ ኣጠቓቕማን ምምሕዳርን 24. የስነ-Aከባቢ ጥበቃ፣ የገጠር መሬት
ገፀር መሬት ዝምልከት ፀብፃብ ስራሕ Aጠቃቀምና Aስተዳደር በሚመለከት የሰራ
ንዝምልከቶም ኣካላት የቕርብ፣ ሪፖርት ያቀርባል፣
25. ሓለዋ ስነ-ከባቢ ኣጠቓቕማን ምምሕዳርን 25. የስነ-Aካባቢ ጥበቃ፣ የገጠር መሬት ኣጠቃቀም
ገፀር መሬትን ዝምልከቱ ጉዳያት ንሰብ Eና ኣስተዳደር የሚመለከቱ ጉዳዮች
ትሕዝቶ፣ ተጠቀምቲ፣ ንሰብ ውልቀ ሃፍቲን ለባለይዞታዎች፣ ለተጠቃሚዎች፣ ለግል
መንግስታዊን ዘይመንግስታዊን ትካላት ባለሃብቶች፣ መንግስታዊና መንግስታዊ ያልሆኑ
ኣድላይ ዘበለ ምኽርን ቴክኒካዊ ሓገዝን ይህብ፣ ደርጅቶች Aስፈላጊውን ሁሉ ምክርና የቴክኒክ
ድጋፍ ይሰጣል፣
26. Eላማ Eዚ ኤጀንሲ ንምፍፃም ዘኽEሉ ካልOት 26. የኤጀንሲውን Aላማ ለመፈፀም የሚያስችሉ
ተግባራት ይፍፅም፣ ሌሎች ተግባራት ይፈፅማል፣
ተግባርን ይፍፅም፣ ይፈፅማል፣
11.2 ኤጀንሲ ምስፍሕፋሕ ሕብረት ስራሕ 11.2 የህብረት ስራ ማህበር ማስፋፊያና የገበያ
ማሕበራትን ልምዓት Eዳጋን ልማት ኤጀንሲ
1. ሕብረት ስራሕ ማሕበር ብዝምልከት ናይ 1. ሕብረት ስራ ማሕበር በሚመለከት የፖሊሲ
ፖሊሲ ሓሳባት የመንጭው፣ ብዝምልከቶ ኣካል ሓሳብ ያመነጫል፣ በሚመለከተው ኣካል
ምስፀደቐሉ ኣብ ተግባር የውEል፣ ሲፀድቅለት በተግባር ላይ ያውላል፣
2. ንEብየት ሕብረት ስራሕ ማሕበር ዝጠቕሙ 2. ለሕብረት ስራ ማሕበር Eድገት የሚጠቅሙ
ስራሕቲ መፅናEትን ምርምርን የካይድ፣ የጥናትና ምርምር ስራ ያካሄዳል፣ በሕብረት ስራ
71
www.chilot.me
ብተሳትፎ ኣባላት ሕብረት ስራሕ ማሕበር ማሕበር Aባላት ተሳትፎ የሚፈፀም የልማት
ዝፍፀም ፕሮጀክት ልምዓት ይቐርፅ፣ ብዘለዎም ፕሮጀክት ይቀርፃል፣ ባላቸው ጠቀሜታ በቅደም
ረብሓ ቅደም ሰዓብ ሰሪU ናይ ኣፈፃፅማ ተከል በማስቀመጥ የAፈፃፀም ስትራተጂ
ስትራተጂ ይሕንፅፅ፣ ምስ ፀደቐ ኣብ ስራሕ ይቀይሳል፣ ሲፀድቅ ስራ ላይ ያውላል፣
የውEል፣
3. Eላማ ሕብረት ስራሕ ማሕበር ኣብ መላE 3. የሕብረት ስራ ማሕበር ዓላማ በመላው
ሕብረተሰብ ብፍላይ ኣብ መናEሰይን ደቂ ሕብረተሰብ በተለይ በወጣቶችና ሴቶች
ኣንስትዮን ንክሰርፅን ተግባራዊ ንኽኸውንን Eንዲሰርፅና ተግባራዊ Eንዲሆን የሚያግዝ
ዝሕግዝ ፕሮግራም ትምህርቲ ኣዳልዩ ትምህርታዊ ፕሮግራም በማዘጋጀት ስልጠናና
ስልጠናን ትምህርትን ይህብ፣ ትምህርት ይሰጣል፣
4. ኣብ ድልየት ኣባላት መሰረት ዝገበረን ማሕበረ 4. የAባላት ፍላጎት መሰረት ያደረገና የAባላቱ
Iኮኖሚያዊ ፀገማት Eቶም ኣባላት ንምፍታሕ ማሕበራዊና Iኮኖሚያዊ ችግሮች ለመፍታት
ብመሰረታዊ ዩኔንን ፌደሬሽንን ሕብረት ስራሕ በመሰረታዊ ዩኔንና ፌደሬሽን ሕብረት ስራ
ማሕበር ንኽውደቡ የለዓEል፣ ኣድላይ ድጋፍ ማሕበር Eንዲደራጁ ያነቃቃል፣ Aስፈላጊውን
ይገብር፣ ይምዝግብ፣ መረጋገፂ ምስክር ድጋፍ ያደርጋል፣ ይመዘግባል፣ የማረጋገጫ
ወረቐት ይህብ፣ ምስክር ወረቀት ይሰጣል፣
5. ምስ ምEባለን ፀገማትን ሕብረት ስራሕ 5. ከሕብረት ስራ ማሕበር Eድገትና ችግሮች
ማሕበር ዝተኣሳሰረ መፅናEቲ የካየድ፣ ነቶም የተሳሰረ ጥናት ያካሄዳል፣ ችግሮቹን ለመፍታት
ፀገማት ንምEላይ ዘኽEል ሕጊ ምቕራፅ የሚያስችል ሕግ መቅረፅ Aስፈላጊ ሆኖ ሲገኝ
ኣድላይ ኮይኑ Eንትርከብ ረቂቕ ሕጊ ረቂቕ ሕግ Aዘጋጅቶ ለሚመለከተው Aካል
ኣዳልዩ ንዝምልከቶ ኣካል የቕርብ፣ ምስፀደቐ ያቀርባል፣ ሲፀድቅ በስራ ላይ ያውላል፣
ኣብ ስራሕ የውEል፣
6. ሕብረት ስራሕ ማሕበራት Eዚ ክልል 6. በክልሉ የሚገኙ የሕብረት ስራ ማሕበራት
ንፍርያቶም ዝሓሸ ዋጋ ዝረኸብሉ ኩነታት ለምርታቸው የተሻለ ዋጋ የሚያገኙበትን ሁኔታ
የመቻቹ፣ ያመቻቻል፣
7. ሕብረት ስራሕ ማሕበራት ምህርቶም ንምስሳን 7. ሕብረት ስራ ማሕበራት ምርታማነታቸውን
ዝሕግዝዎም Eታወታት ውፅIት ዘመናዊ ለመጨመር የሚያግዙዋቸው የዘመናዊ Iንዱስ
Iንዱስትሪን ቴክኖሎጂን ንምጥቃም ትሪና ቴክኖሎጂ ውጤት የሆኑ ግብኣቶች
ዘኽEሎም ልቓሕ ዝረኽብሉ ኣገባብ መፅናEቲ ለመጠቀም የሚያስችላቸው ጥናት በማካሄድ
ብምክያድ ምችው ባይታ ይፈጥር፣ ብድር የሚያገኙበት Aገባብ ምቹ ሁኔታ

ይፈጥራል፣
8. የሕብረት ስራ ማሕበራት የAመራር ዓቅማቸው
8. ሕብረት ስራሕ ማሕበራት ዓቕሚ ኣመራርሓ
Eንዲገነቡ የቁጠባ ባህላቸው Eንዲያዳብሩና
ከEብዩ፣ ባህሊ ቁጠባ ከማEብሉ መንፈስ ዓርሰ
በራስ የመተማመን መንፈስ Eንዲያጎለብቱ
Eምነት ከEብዩን ስልጠና ይህብ፣
ስልጠና ይሰጣል፣
72
www.chilot.me
9. ሕብረት ስራሕ ማሕበራት Eዋናውን ኣገዳስን 9. ሕብረት ስራ ማሕበራት በነፃ ገበያ ተወዳዳሪ
መረዳEታ Eዳጋ ክረክቡን ኣብ ነፃ Eዳጋ የሚሆኑበትና የክልሉን Iኮኖሚያዊ Eድገት
ተወዳደርቲ ዝኾንሉን ኣብ ምEባለ ቁጠባ ለማረጋገጥ ተገቢውን ሚናቸው Eንዲጫወቱ
ክልልና ግቡE ኣበርክቶ ዝገብርሉን ባይታ የሚያስችላቸው ወቅታዊና Aስፈላጊ የገበያ
የመቻቹ፣ መረጃ የሚያገኙበት ሁኔታ ያመቻቻል፣
10. ምስ ዝምልከቶም ኣካላት ብምትሕብባር 10. ከሚመለከታቸው Aካላት ጋር በመተባበር
ብዛEባ ንብረት፣ ገንዘብን ሒሳብን Eቶም በሕብረት ስራ ማሕበራት ንብረት፣ ገንዘብና
ሕብረት ስራሕ ማሕበራት ምርመራ ክካየድን ሒሳብ ምርምራ Eንዲካሄድ በማድረግ የታዩ
ንዝተርኣዩ ፀገማት ንምፍታሕ ዘኽEል ኣድላይ ችግሮች ለመፍታት የሚያስችል Aስፈላጊ
መፍትሒ ስጉምቲ ንኽወስዱ ኣድላይ ደገፍ የመፍትሄ Eርምጃ Eንዲወስዱ Aስፈላጊውን
ይገብር፣ ድጋፍ ያደርጋል፣
11. ኣብ መንጎ ዝተፈላለዩ ሕብረት ስራሕ 11. በተለያዩ የሕብረት ስራ ማሕበራት መካከል
ማሕበራት ርክብ Eዳጋ ክህሉን ቁጠባዊ የገበያ ትስስር Eንዲኖርና የIኮኖሚ ዓቕማቸው
ዓቕሞም ከEቢ ዝኽEል ቴክኒካዊ ድጋፍ ሊያሳድግ የሚችል ቴክኒካዊ ድጋፍ ያደርጋል፣
ይገብር፣
12. ንምEባለ ሕብረት ስራሕ ማሕበር ዝሕግዙ 12. ለሕብረት ስራ ማሕበር Eድገት የሚጠቅሙ
ፕሮጀክትታት ብምቕራፅ ንመንግስትን ገበርቲ ፕሮጀክቶች በመቅረፅ ለመንግስትና ለለጋሽ
ሰናይ ትካላትን የቕርብ፣ ምስተፈቀደ ኣብ ድርጅቶች ያቀርባል፣ ሲፈቀድ በተግባር ላይ
ተግባር የውEል፣ ክውEሉ ይገብር፣ ያውላል፣ Eንዲውል ያደርጋል፣
13. ሕብረት ስራሕ ማሕበራት ኣብ ዝውሃሃድሉ 13. ሕብረት ስራ ማሕበራት በሚቀላቀሉበት ወይም
ወይ ዝከፋፈልሉ ወይ ዝፈርስሉ Eዋን ኣገባብ በሚከፋፈሉበት ወይም በሚፈርሱበት ጊዜ
ኣፈፃፅምU ብመሰረት ሕጊ ንክፍፀም ኣድላይ ኣግባብ Aፈፃፀሙ ሕግ መሰረት ያደረገ Eንዲሆን
ክትትልን ሓገዝን ይገብር፣ Aስፈላጊውን ክትትልና ድጋፍ ያደርጋል፣

14. ኣብ መንጎ ሕብረት ስራሕ ማሕበራት ዝፍጠሩ 14. በሕብረት ስራ ማሕበራት መካከል የሚነሱ
ጎንፅታት ብሽምግልና ዳይነት ንኽፍትሑ ክርክሮች በሽምግልና ዳኝነት Eንዲፈቱ
ይገብር፣ ዝርዝሩ ብመምርሒ ይውሰን፣ ያደረጋል፣ ዝርዝሩ በመመሪያ ይወሰናል፣
15. ሕብረት ስራሕ ማሕበራት ፍርያት ኣባላተን 15. ሕብረት ስራ ማሕበራት የAባሎቻቸው ምርት
ንኽውስኽ ኣብ ስራሕቲ ኣግሮ ፕሮሰሲንግ Eንዲጨምር በAግሮ ፕሮሰሲንግ ስራዎች
ዝዋስኣሉ ባይታ የመቻቹን ኣድላይ ድጋፍ የሚሳተፉበት ሁኔታ ያመቻቻል፣ Aስፈላጊው
ይገብርን፣ ድጋፍ ያደርጋል፣
16. ንግልጋሎት ሕብረት ስራሕ ማሕበር ዝውEሉ 16. ለሕብረት ስራ ማሕበር Aገልግሎት የሚውሉ
ዝተፈላለዩ ሰነዳትን መዛግብቲ ሒሳብን የተለያዩ የሒሳብ ሰነዶችና መዛግብት
ንኽዳለዉ ይገብር፣ Eንዲዘጋጁ ያደርጋል፣
17. ካብ ዝተፈላለዩ ዩኒቨርስቲታት፣ ኮሌጃትን 17. ከተለያዩ ዩኒቨርስቲዎች፣ ኮሌጆችና የማሰልጠኛ
መሰልጠኒ ማEኸላትን ሰልጢኖም ንዝወፁ ማEከላት ሰልጥነው ለሚወጡ ወጣቶች
73
www.chilot.me
መናEሰይ ወዲቡ ናብ ስራሕ የEትው፣ Aደራጅቶ ወደ ስራ Eንዲሰማሩ ያደርጋል፣

18. Eላማ Eዚ ኤጀንሲ ንምEዋት ምስ ዝምልከቶም 18. የኤጀንሲው ዓላማ ለማሳካት ከሚመለከታቸው
ኣካላትን ኣብያተ Eዮን ኣድላይ ምትሕግጋዝ Aካላትና መስሪያቤቶች Aስፈላጊውን ትብብር
ይገብር፡፡ ያደርጋል፡፡
19. ብካልOት ሕግታት ዝተወሃቦ ስልጣንን 19. በሌሎች ሕጎች የተሰጠው ስልጣንና ተግባር
11.3 ኤጀንሲ ባህልን ቱሪዝምን 11.3 የባህል Eና ቱሪዝም ኤጀንሲ
1. ባህልን ቱሪዝምን ዝምልከት ስትራተጂ 1. ባህልና ቱሪዝም የሚመለከት ስትራተጂ
ይሕንፅፅ፣ መምርሒ የዳሉ፣ Eንትፀድቕ ኣብ ይነድፋል፣ መመሪያዎች ያዘጋጃል፣ ሲፀድቅ
ተግባር የውEል፣ ይተገብራል፣
2. ባህልን ቱሪዝምን ንክምEብልን ፖለቲካዊ፣ 2. ባህልና ቱሪዝም Eንዲያድግና ፖለቲካዊ፣
ማሕበራዊን Iኮኖሚያዊን ረብሓ ንክህልዎን ማሕበራዊና Iኮኖሚያዊ ጠቀሜታ Eንዲኖቸው
ዝሕግዝ መፅናEቲ የካይድ፣ የተግብር፣ የሚያግዝ ጥናት ያካሄዳል፣ ይተገብራል፣
3. ሃይማኖታዊ፣መንግስታውንዘይመንግስታውን 3. ሃይማኖታዊ፣ መንግስታዊ Eና መንግስታዊ
ትካላትን ውልቀ ሰባትን ኣብ ልምዓት ባህልን ያልሆኑ ድርጅቶች በባህልና ቱሪዝም ልማት
ቱሪዝምን ተዋዲዶም ንክስርሑ ዘኽEል ተቀናጅተው Eንዲሰሩ የሚያስችል Aቅጣጫ
ኣንፈት የነፅር፣ የተሓባብር፣ ይቀይሳል፣ ያስተባብራል፣
4. ባህልን ቱሪዝምን ተንከፍ ዝኾኑ 4. ባህልና ቱሪዝም ነክ የሆኑ መረጃዎችን
መረዳEታታት ይEኽብ፣ ይትንትን፣ ይሰበስባል፣ ይተነትናል፣ ያቀናጃል፣ ያሰራጫል፣
የዋድድን ይዝርግሕን፣
5. ፈንድ ልምዓት ባህልን ቱሪዝምን የጣይሽ፣ 5. የባህልና ቱሪዝም ፈንድ ያቋቁማል፣ ገቢ
Eቶት የተኣኻኽብ፣ ኣብ ልምዓት የውEል፣ ያሰባስባል፣ ልማት ላይ ያውላል፣ ዝርዝር
ዝርዝር ኣፈፃፅምU ብደንቢ ይውሰን፣ Aፈፃፀሙ በደንብ ይወሰናል፣
6. ኣብ ዝካየዱ ስራሕቲ ምርምርን ክንክንን 6. በቅርስ ዙሪያ የሚካሄድ የምርምርና Eንክብካቤ
ሓድጊታት ደገፍ ይገብር፣ ናይቲ ከባቢ ስራዎች ድጋፍ ያደርጋል፣ የAከባቢ ሕብረተሰብ
ሕብረተሰብ ተረባሒ ዝኾነሉ ኣንፈት ተጠቃሚ የሚሆንበትን Aቅጣጫ ይቀይሳል፣
ይሕንፅፅ፣
7. ምስ ዝምልከቶ ኣካል ብምትሕብባር ዝካየድ 7. ከሚመለከተው Aካል በመተባበር ለሚካሄድ
ህንፀት መሰረት ልምዓትን ካልOት የመሰረተ ልማት ግንባታና ሌሎች ልማታዊ
ልምዓታዊ ስራሕትን ባህልን ቱሪዝምን ስራዎች ባህልና ቱሪዝም ባማከለ መልኩ
ብዘማEኸለ መልክU ንክስርሑ ይከታተል፣ Eንዲሰሩ ይከታተላል፣
8. ዝተዋደደ ልምዓት ሃፍቲ ቱሪዝምን ባህልን 8. የተቀናጀ የቱሪዝም ሃብትና ባህል ልማት
ንክህሉ ነዚ መሰረት ገይሩ ንዝጣየሽ Eንዲኖር በማሰብ የሚቋቋመውን የባህልና
ካውንስል ባህልን ቱሪዝምን ይመርሕ፣ ቱሪዝም ካውንስል ይመራል፣ ያስተባብራል፣
የተሓባብር፣ ዝርዝሩ ብመምርሒ ይውሰን፣ ዝርዝሩ በመመሪያ ይወሰናል፣
74
www.chilot.me
9. ባህልን ቱሪዝምን ንክስፋሕፋሕን ክለምEን 9. ባህልና ቱሪዝም Eንዲስፋፋና Eንዲለማ

ምስ ጎረባብቲ ክልላትን ሚኒስቴር ባህልን ከAጎራባች ክልሎች Eና ከባህል Eና ቱሪዝም
ቱሪዝምን ተዋዲዱ ይሰርሕ፣ ሚኒስቴር ጋር ተቀናጅቶ ይሰራል፣
10. ሰብ ሞያ Iደ ጥበብ ብምብርትታE ንበፃሒ 10. የIደ ጥበብ ሞያተኞች በማበረታት ለጎብኚ
ብዝምችውን ባህሊ ክልልና ብዘላሊ መንገዲ በሚያመችና የክልሉ ባህል በሚያስተዋውቅ
ንክሰርሑን ብስርሖም ተጠቀምቲ ክኾኑ መንገድ Eንዲሰሩ Eና ከስራቸው ተጠቃሚ
የመቻቹ፣ ምስ ደቀቕትን ኣናEሽተይን ንግዲ Eንዲሆኑ ያመቻቻል፣ ከጥቃቅንና Aነስተኛ
ትካላት ተወዲቦም ክሰርሑ የተባብE፣ የንግድ ተቋማት ተደራጅተው Eንዲሰሩ
ያበረታታል፣
11. ታሪካዊ፣ ሃይማኖታዊ፣ ባህላዊን ተፈጥሮኣዊን 11. ታሪካዊ፣ ሃይማኖታዊ፣ ባህላዊና ተፈጥሯዊ
ሓድግታት ክEቀቡ፣ ክፅንU፣ ክሕደሱን ኣብ ቅርሶች Eንዲጠበቁ፣ Eንዲጠኑ፣ Eንዲታደሱና
ጥቕሚ ክውEሉን ምስ ዝምልከቶም Aካላት ጥቅም ላይ Eንዲውሉ ከሚመለከታቸው Aካላት
ብምትሕብባር ይሰርሕ፣ ጋር ተባብሮ ይሰራል፣
12. ኣብ Iድ መንግስቲ፣ ውልቀ ሰብ፣ ማሕበር 12. በመንግስት፣ በግለሰብ፣ ማሕበር ወይም
ወይ ሃይማኖታዊ ትካላት ዝርከቡ ሓድግታት ሃይማኖታዊ ደርጅቶች Eጅ የሚገኝ ቅርስ
ይምዝግብ፣ ብዝግባE ክተሓዙን ክEቀቡን ይመዘግባል፣ በAግባቡ Eንዲያዙና Eንዲጠበቁ
የተሓባብር፣ ብመንግስቲ ብዝምደብ ያስተባብራል፣ ከመንግስት በሚመደብ በጀት
በጀትኣብ ውልቀ ዝርከቡ ሓድግታት በግለሰብ Eጅ የሚገኙ ቅርሶች በግዢ
ብግዝIት ከምU’ውን ብውህብቶ Eንዲሁም በስጦታ ይሰበሰባል፣
የተኣኻኽብ፣
13. ኣብያተ መዘክር /ሙዜማት/ የጣይሽን 13. ኣብያተ መዘክር /ሙዝየም/ ያቋቁማል
የስፋሕፍሕን፣ ብቕዓቶም የረጋግፅ፣ ያስፋፋል፣ ብቃታቸው ያረጋግጣል፣
14. ሓድጊታት ንምEቃብን ንምክንኻንን ዝሕግዙ 14. ቅርሶች ለመጠበቅ Eና ለመንከባከብ
ኣገባባት ይምህዝ፣ ምስ ሓገዝ ውሃብቲ የሚያስችል ዘዴ ይቀይሳል፣ ከድጋፍ ሰጪ
ትካላት ርክብ ብምፍጣር ሓገዝ ይEክብ፣ ኣካላት ጋር ግንኙነት በመፍጠር Eርዳታ
ያሰባስባል፣
15. ኣብ ግልጋሎት ሆቴልን ቱሪዝምን ዝተዋፈሩ 15. በሆቴልና ቱሪዝም Aገልግሎት የተሰማሩ
ትካላትን ሰብ ውልቀ ሃፍትን ድርጅቶች ባለሃብቶችና ስራተኞች ዓቅም
ሰራሕተኛታትን ዓቕሞም ንምEባይ ለማሳደግ የመረጃ ኣገልግሎት፣ ምክርና ስልጠና
ግልጋሎት ሓበሬታ፣ ምኽርን ስልጠናን ይሰጣል፣
ይህብ፣
16. ኣብ ሆቴልን ቱሪዝምን ግልጋሎት 16. በሆቴልና ቱሪዝም Aገልግሎት ለተሰማሩ
ንዝተዋፈሩ ምደባ ብርኪ የካይድ፣ የደረጃ ምደባ ያካሄዳል፣
17 ኣበ ዘፈራት ንግዲ ባህልን ቱሪዝም ዝዋፈሩ 17. በባህልና ቱሪዝም የንግድ ዘርፍ ለሚሰማሩ
ኣካላት ብቕዓት የረጋግፅ፣ ይቆፃፀር፣ ይከታተል፣ ድርጅቶች ብቃት ያረጋግጣል፣ ይቆጣጠራል፣
75
www.chilot.me
የተባብE፣ ይከታተላል፣ ያበረታታል፡፡

18 ሓድጊ ሃገራውን ዓለምለኻውን ሓድጊ ኮይኑ 18. ቅርስ Aገራዊና Aለም Aቀፋዊ ቅርስ ሆኖ
ንክምዝገብን ንበፃሕቲ ስሓብቲ ክኾኑ፣ ኣብ ዓዲ Eንዲመዘገብ Eና ለጎብኚዎች ማራኪ Eንዲሆን
ውሽጥን Eዳጋ ዓለምን የፋልጥ፣ በAገር ውስጥ Eና በAለም ገበያ ያስተዋውቃል፣
19 . ዳህሳስን ኳEትን ኣርኪOሎጂ ንዘካይዱ ሰብ 19. የAርኪOሎጂ ዳሰሳና ቁፋሮ ለሚያካሄዱ
ሞያ ክልላዊ ፍቃድ ይህብ ፣ይቆፃፀር፣ ባለሙያዎች ክልላዊ ፍቃድ ይሰጣል፣
ይከታተል፣ ንዘይ ሕጋዉያን ይEግድ ፣ ምስEዚ ይቆጣጠራል፣ ይከታተላል ፣ ህጋዊ ፍቃድ
ብዝተሓሓዘ Eዚ ክልል ክረክቦ ዝግባE Eቶት የሌላቸውን ያግዳል፣ ከዚህ ጋር በተያያዘ ክልሉ
ካብ ሚኒስተር ባህልን ቱሪዚምን ይEክብ፣ ሊያገኘው የሚገባውን ጥቅም ከባህልና ቱሪዝም
የመሓድር ኣብ ኤጀንሲ ብዝርከቡ ኪIላታት ሚኒስቴር ይሰበስባል፣ ያስተዳድራል፣
ኣቢሉ ኳEቲ የካይድ በኤጀንሲው ውስጥ በሚገኙ ባለሞያዎች የቁፋሮ
ስራ ያካሄዳል፣
20 ቱሪዝም ውሽጢ ዓዲ ንምEባይ ክበባት ዓድና 20. የAገር ውስጥ ቱሪዝም ለማሳደግ የAገርህን
ንፍለጥ ንክስፋሕፋሑን ቅርስታት ክጉብንዩ Eወቅ ክበባት Eንዲስፋፉና ቅርሶችን Eንዲጎበኙ
21 Iኮኖሚያዊን ማሕበራዊን ምEባለ ዘሳልጥ 21. Iኮኖሚያዊ Eና ማሕበራዊ Eድገት የሚፋጥን
ዲሞክራሲያዊ ዝኾነ ባህሊ የጠናኽር፣ ባህላዊ ዲሞክራሲያዊ የሆነ ባህል ያጠናክ ራል፣ ባህላዊ
Eብየት ንክመፅE ይሰርሕ፣ ህዝቢ ባህልታቱ Eድገት Eንዲመጣ ይሰራል፣ የክልሉ ህዝብ
ዝፈልጠሉ ኣገባብ ይሕንፅፅ፣ የተግብር፣ ባህሉን የሚያውቅበት ዘዴ ይቀይሳል፣ይተገብራል፣
22 ኣብ ምጥፋE ዝርከቡ ጠቐምቲ ባህላዊ Eሴታት 22. በመጥፋት ላይ የሚገኙ ጠቃሚ ባህላዊ
ምስ ዝርዝር መግለፂOም መዝጊቡ ይሕዝ፣ Eሴቶችን ከነዝርዝር መግለጫቸው መዝግቦ

ይይዛል፣
23 ኣብያተ መፃሕፍትን መዛግብትን ንክስፋሕፍሑ 23. ቤተ መፃሕፍትና ቤተ መዛግብት Eንዲስፋፉ
ይገብር፣ ጥንታዊ መዛግብትን ታሪኻዊ ያደርጋል፣ ጥንታዊ መዛግብትና ታሪካዊ
መረዳEታታትን የተኣኻኽብ፣ ሞያውን መረጃዎችን ያሰባስባል፣ ሞያዊና ቴክኒካዊ
ቴክኒካውን ሓገዝ ይህብ፣ ንመፅናEትን ድጋፍ ይሰጣል፣ ለጥናትና ምርምር ዝግጁ
ምርምርን ድልዊ ዝኾንሉ ኩነታት የመቻቹ፣ Eንዲሆኑ ያመቻቻል፣ ክልላዊ ቤተመዛግብት
ብብርኪ ክልል ማEኸል ቤተ መዛግብትን Eና የመረጃ ማEከል ያቋቁማል፣
መረዳEታ የጣየሽ፣
24. ቋንቋታት፣ ስነ-ፅሑፍ፣ ኪነ-ጥበባትን 24. ቋንቋዎች፣ ስነ-ፅሑፍ ኪነ ጥበብ Eና Iደ ጥበብ
Iደጥበባትን ንክፅንU፣ ንክዓብዩ፣ ንክምEብሉን Eንዲጠኑ Eንዲያድጉ Eንዲስፋፉ ይሰራል፣
ንክስፋሕፋሑን ይሰርሕ፣ ሞያዊ ሓገዝ ይህብ፣ ሞያዊ ድጋፍ ይሰጣል፣ የጥናት ውጤቶች
ውፅIት መፅናEትታት ክሕተሙን ኣብ Eንዲታተሙና ስራ ላይ Eንዲውሉ ያደርጋል፣
ግልጋሎት ክውEሉን ይገብር፣
76
www.chilot.me
25. ማEኸላት ባህሊ በቢደረጅU ንክስፋሕፍሑ 25. የባህል ማEከላት በየደረጃው Eንዲስፋፉ
ይገብር፣ ኣብዚ ዓውደ ስራሕ ዝሰርሑ ኣካላት ያደርጋል፣ በመስኩ ለተሰማሩ Aካላት
ኣድላይ ደገፍ ይህብ፣ ባህሊ፣ ታሪክን ስነ ኣስፈላጊውን ድጋፍ ይሰጣል፣ የማህበረሰቡን
ምግባርን ማሕበረሰብ ሓልዮም ይካየዱ ባህል፣ ታሪክና ስነ-ምግባር በጠበቀ መልኩ
ምህላዎም ይቆፃፀር፣ መንቀሳቀሳቸውን ይቆጣጠራል፣
26. በቢግዝU ዝሕተሙ ጠቐምቲ መንግስታዊን 26. በየጊዜው የሚታተሙ ጠቃሚ መንግስታዊ Eና
ዘይመንግስታዊን ፅሑፋት፣ ፎቶ ግራፋት፣ መንግስታዊ ያልሆኑ ፅሑፎች፣ ፎቶ ግራፎች፣
ፊልምታት፣ ታሪኻዊ ይኹን ባህላዊ ሰነዳት፣ ፊልሞች፣ ታሪካዊና ባህላዊ ሰነዶች ለጥናትና
ንመፅናEቲ ይኹን ንመወከሲ የዳሉ፣ይEቅብ፣ ለመረጃ ያዘጋጃል፣ ይጠብቃል፣
27. ድሑር ልምድን ኣተሓሳስባን ንምውጋድ 27. ኋላ ቀር ልምድ Eና Aስተሳስብ ለማስወገድ
መድረኻት ኣስተምህሮ ብምድላው ስሉጥ የትምህርት መድረክ በማዘጋጀት ቀልጣፋ
ለውጢ ኣተሓሳስባ ክመፅE ይሰርሕ፣ የAስተሳሰብ ለውጥ Eንዲመጣ ይሰራል፣
28. ብመንግስቲ ዝማሓደር መስሕብ መጎብነይ ዋጋ 28. በመንግስት የሚተዳደር መስህብ የጉብኝት
ይውሰን፡፡ ክፍያ ዋጋ ይወሰናል፡፡
29. ኣብዚ ኣዋጅ ንዝተጠቀሱ ይኹን ብደንቢ 29. በዚህ Aዋጅ ለተጠቀሱት ይሁን በደንብ
ንዝድንገጉ ሰራሕቲ መፈፀሚ ዝኸውን ለሚደነገጉ ስራዎች ማስፈፀሚያ የሚሆን
መምርሒ የውፅE ፣የተግብር፣ መመሪያ ያወጣል ፣ይተገብራል፣
30. ብመሰረት ፌደራል መንግስቲ ዘውፅO ብቕዓት 30. የፌደራል መንግስት ባወጣው የብቃት
መረጋገፂ መምርሒ /ማንዋል/ ኣብ ማረጋገጫ መመሪያ /ማንዋል/ መሰረት
ዝምልከቶ ምንቅስቃስ ስራሕ ብቕዓት በሚመለከተው የስራ Eንቅስቃሴ ብቃት
የረጋግፅ የረጋግጣል
31. ብካልOት ሕግታት ዝተውሃቦ ስልጣንን ተግባርን 31. በሌሎች ህጎች የተሰጠው ስልጣንና ተግባር
ይፍፅም፣ የፈፅም፣ ይፈፅማል፣ ያስፈፅማል፣
11.4 ኤጄንሲ ማEድንን Iነርጅን 11.4 የማEድንና Iነርጂ ኤጄንሲ
1. ልምዓት ማEድንን Iነርጅን ንምስፍሕፋሕ 1. የማEድንና Iነርጂ ልማት ለማስፋፋት
ናይ ሓፂር፣ ማEኸላይን ነዊሕን ግዘ ፖሊሲ፣ የAጭር፣ መካከለኛና ረዥም ጊዜ ፖሊሲና
Eስትራተጂን ትልምን የዳሉ፣ ነዚ መፈፀሚ ስትራተጂ Eቅድ ያዘጋጃል፡፡ ለዚህ ማስፈፀሚያ
ዝኸውን ማስተር ፕላን ክዳለው ይገብር፣ የሚሆን ማስተር ፕላን Eንዲዘጋጅ ያደርጋል፣
የመሓይሽ፣ ዝርዝር መፈፀሚ መምርሒ ያሻሽላል፣ ዝርዝር ማስፈፀምያ መመሪያ
2. ሃፍቲ ማEድንን Iነርጅን ብዝምልከት 2. የማEድንና Iነርጂን ሃብት በሚመለከት
መረዳEታታት ይEክብ፣ ይውድብ፣ የፅንE፣ መረጃዎች ይሰበስባል፣ ያደራጃል፣ ያጠናል፣
የፋልጥ፣ ያስተዋውቃል፣
3. ልምዓት ማEድንን Iነርጅን ንምስፍሕፋሕ 3. የማEድንና Iነርጅ ልማት ማስፋፋት
ዘኽEል ዝተማለA ብቕዓት ዘለዎ ሓይሊ ሰብ የሚያስችል የተሟላ ብቃት ያለው የሰው ሃይል
77
www.chilot.me
ክህሉ ፃEሪ ይገብር፣ Eንዲኖር ጥረት ያደርጋል፣

4. ንምEባለ ማEድንን Iነርጅን ዝጠቅሙ ምስ 4. ለማEድንና Iነርጂ Eድገት የሚጠቅሙ
ከባቢና ዝስማምU ቴክኖሎጂታት የፅንE ከኣከባብያችን ጋር የሚስማሙ ቴክኖሎጂዎች
የተኣታቱ፣ ንክተኣታተዉ ይገብር፣ የፋልጥ ፣ ያጠናል፣ ያስፋፋል፣ Eንዲስፋፋ ያደርጋል፣
ያስተዋውቃል፣
5. ሃፍቲ ማEድንን Iነርጅን ብዝምልከት 5. የማEድንና Iነርጂን ሃብት በሚመለከት
ብፌደራል መንግስቲ ዝወፅE ፖሊሲን በፌደራል መንግስት የሚወጡ ፖሊሲና
ስትራተጂን ምስ ናይ ክልልና ኩነታት ስትራተጂ ከክልላችን ሁኔታዎች ጋር
ብምዝማድ ክፍፀም ይገብር፣ በማዛመድ Eንዲፈፀም ያደርጋል፣
6. ብመፅናEቲ ዝተረጋገፁ ማEድናት 6. በጥናት የተረጋገጡ የኮንስትራክሽን፣
ኮንስትራክሽ፣ ሓይሊ ንፋስ፣ ሓይሊ ፀሓይን የንፋስና፣ የፀሓይ ሓይል፣ የባዮማስና ሌሎች
ባዮማስን ካልOት ኣጠቓቕማ Iነርጂ የIነርጂ ማEድናት ኣጠቃቀም Eንዲለሙና
ክለምUን ክምEብሉን ይገብር፣ Eንዲያድጉ ያደርጋል፣
7. ተሓደስትን ዘይተሓደስትን ፍልፍላት ኤነርጂ 7. ታዳሽና ታዳሽ ያልሆኑ የኤነርጅ ምንጮች
ከም ኣናEሽተይ ማይ ሓይሊ መፈልፈሊ EንደAነስተኛ የውሃ ሃይል ማመንጫ ጣቢያዎች፣
ጣቢያታት ባዮማስ፣ ባዮጋዝን ባዮፊዩል ባዮማስ፣ ባዮጋዝ ባዮፊዩል Eና ሌሎች ሓይል
ካልOት ሓይሊ ዘፈልፍሉ ኩነታት የፅንE፣ የሚያመነጩበት ሁኔታዎች ያጠናል፣ ያለማል፣
የልምE፣ ክለምE ይገብር፣ ይከታተል፣ Eንዲለማ ያደርጋል፣ ይከታተላል፣
8. ንUሽተይ ሓይሊ ኤሌክትሪክ መፈልፈሊን፣ 8. Aነስተኛ የኤሌክትሪክ ኃይል ማመንጫና
መሰራጨውን፣ ባህላዊ ማEድናት ምፍራይ ማሰራጫ፣ ባህላዊ ማEድኖች ማምረት
ብዝምልከት ፍቓድ ይህብ፣ ይቆፃፀር፣ በሚመለከት ፍቃድ ይሰጣል፣
ይEግድ፣ ይስርዝ፣ ይቆጣጠራል፣ ያግዳል፣ ይሰርዛል፣
9. ማEድንን Iነርጅን ንምሕላው ምስ ዝምልከቶ 9. የማEድንና Iነርጂ ሃብት ለመጠበቅ
ፌደራል ሚኒስተር ቤት Eዮታት ከሚመለከታቸው የፌደራል የሚኒስተር
ይተሓባብር፡፡ ኣብዚ ክልል ውሽጢ ዝካየድ መስሪያቤቶች ጋር ይተባበራል፣ በክልሉ ውስጥ
ልምዓት ሃፍቲ ማEድንን Iነርጅን ስራሕቲ የሚካሄድ የማEድንና የIነርጂ ሃብት ልማት
ዘድሊ ድጋፍ ይህብ፣ ስራዎች Aስፈላጊ ድጋፍ ይሰጣል፣
10. ንግልጋሎት ማEድንን Iነርጅን ዘድሊ 10. ለማEድንና Iነርጂ የሚያገለግሉ የሚትሮሎጂ
መረዳEታ ሜትሮሎጂ ከም ኣድላይነቱ መረጃ EንደAስፈላጊነቱ ይሰበስባል፣ በስራ ላይ
ይEክብ፡፡ ኣብ ግልጋሎት የውEል፣ ያውላል፣
11. ብካልOት ሕግታት ብዝተውሃቦ ስልጣን 11. በሌሎች ሕጎች በተሰጠው ስልጣን መሰረት
መሰረት ማEድናት Iንዲስትሪን የIንዳሲትሪና የኮንስትራክሽን ማEድናት
ኮንስትራክሽንን ብዝምልከት ዳህሳስ፣ በሚመለከት ዳሰሳ፣ ምርመራ፣ ይዞ መቆየት፣
ምርመራ፣ ሒዝካ ምፅናሕ ብርኪ Iንዲስትሪን የዝቅተኛና ከፍተኛ ደረጃ የIንዲስትሪ
78
www.chilot.me
ማEድናት ታሕተዋይ ብርኪ Eንድስትሪን ማEድኖች ለኣገር ውስጥ ባለሃብቶችና

ማEድናት ታሕታዋይን ላEለዋይን ብርኪ ድርጅቶች ፍቃድ ይሰጣል፣ ይቆጣጠራል፣
ኮንስትራክሽን ንዓዲ ውሽጢ ሰብ ሃፍቲ ያግዳል፣ ይሰርዛል ፡፡
ትካላት ፍቓድ ይህብ፣ ይቆፃፀር፣ ይEግድ፣
ይስርዝ፣
ብቕዓት መረጋገፂ መምርሒ /ማንዋል /ኣብ ማረጋገጫ መመሪያ /ማንዋል/ መሰረት
ዝምልከቶ ምንቅስቓስ ስራሕ ብቕዓት በሚመለከተው የሰራ Eንቅስቃሴ ብቃት
የረጋግፅ፣ ሰርተፊኬት ይህብ፣ ያረጋገጣል፣ ሰርቲፊኬት ይሰጣል
13. ንግልጋሎትን ስራሕቲ ማEድን ክውEላ ካብ 13. ለማEድን ኣገልግሎት ስራዎች Eንዲውሉ
ጉምሩክ ቀረፅ ታክሰን ነፃ ናብ ክልልና ዝኣተዋ ከጉምሩክ ቀረፅና ታክስ ነፃ ሆኖው ወደ ክልላችን
ተሽከርከርቲ ይከታተል፣ ይቆፃፀር፣ ፍቓድ ካብ የገቡ ተሽከርካሪዎች ይከታተላል፣ ይቆጣጠራል፣
ዝተውሃበን ግልጋሎት ወፃI Eንዳሰርሓ Aገልግሎት Eንዲሰጡ ከተሰጣቸው ፍቃድ ውጪ
ዝተረኸባ ተሽከርከርቲ ቀረፅን ታክስን ንክኽፈላ Eየሰሩ የተገኙ ተሽከርካሪዎች ቀረፅ Eና ታክስ
ናብ ዝምልከቶ ኣካል የመሓላልፍ፣ Eንዲከፍሉ ወደ ሚመለከተው ኣካል
ያስተላልፋል፣
14. ፍቓድ ምዝውዋር ዝተኸበሩ ማEድናት 14. የከበሩ ማEድናት የዝውውር ፍቃድ ይሰጣል፣
ይህብ፣ ይቆፃፀር፣ ይEግድ፣ ይስርዝ፣ ይቆጣጠራል፣ ያግዳል፣ ይሰርዛል፣
15. ንኣፍልጦ ስራሕቲ ማEድን ሰርተፊኬት 15. ለማEድን ስራዎች Eውቅና ሰርቲፊኬት
ይህብ፣ ይስርዝ፣ ይሰጣል፣ ይሰርዛል፣
16. ብካልOት ሕግታት ዝተውሃቦ ስልጣንን 16. በሌሎች ህጎች የተሰጠው ስልጣንና ተግባር
11.5 ስልጣንን ተግባርን Iንስቲትዩት ምርምር 11.5 የEርሻ ምርምር Iንስቲትዩት ስልጣንና
ሕርሻ ተግባር
Iንስቲትዩት ምርምር ሕርሻ ትግራይ Eዞም ዝስEቡ የትግራይ የግብርና ምርምር Iንስቲትዩት የሚከተሉ
ስልጣንን ሓላፍነትን ይህልውዎ፣ ት ስልጣንና ተግባራት ይኖሩታል
1. ብመሰረት ፖሊሲታት ልምዓት ሕርሻን ገፀርን 1. በኣገሪቱ የሳይንስና ቴክኖሎጂ የገጠር ግብርና
ሳይንስን ቴክኖሎጂ ሃገርና ማስተር ፕላን ምርምር ልማት ፖሊሲዎች መሰረት የዚህ ክልል ማስተር
ሕርሻ Eዚ ክልል የዳሉ፣ ኣፈፃፅምU ይከታተል፣ ፕላን ያዘጋጃል፣ ለተግባራዊነቱ ይከታተላል፣
2. ናይ ክልልና ፖሊሲ ምርምር ሕርሻ ይሕንፅፅ፣ 2. የክልሉ የEርሻ ምርምር ፖሊሲ
ኣፈፃፅምU ይከታተል፣ ሓደሽቲ ናይ ፖሊሲ ይነድፋል፣ኣፈፃፀሙን ይከታተላል፣ ኣዳዲስና
መመሓየሺ ሓሳባት ብምምንጫው ንቢሮ ልምዓት የማሻሻያ የፖሊሲ ሃሳብ በማመንጨት
ሕርሻን ገጠር ልምዓትን ብምቕራብ ብክልልና ለግብርናና ገጠር ልማት ቢሮ በማቅረብ በክልሉ
መንግስቲ Eንትፀድቕ ንተግባራዊነቱ ይከታተል፣ መንግስት ሲፀድቅም ለተግባራዊነቱ ይከታተላል፣
79
www.chilot.me
3. ከክልሉ የልማት ፍላጎት ጋር የሚጣጣሙ

3. ምስ ድልየትን ልምዓትን ክልልና ዝጠዓዓሙ
የግብርና ምርምር ፕሮግራሞችና ፕሮጀክቶችን
ኘሮግራማትን ፕሮጀክታትን ምርምር ሕርሻ
ለመቅረፅና ለመተግበር የሚያስችል መመሪያ
ምቕራፅን ምትግብርን ዘኽEል መምርሒ የውፅE፣
ያወጣል፣ በኣግባቡ ተዘጋጅተው የሚቀርቡ
ንክትግበሩ ናይ ዝቐርቡ ፕሮግራማትን
ፕሮግራሞችና ፕሮጀክቶች በጀት በመገምገም
ፕሮጀክትታትን ምርምር ሕርሻ በጀት
በደንቡና በመመሪያው መሰረት
ብምግምጋም ብደንቢን መምርሒን መሰረት
መዘጋጀታቸውና የተቀመጠው መመዘኞ
ምድላውን ዝተቐመጠ መመዘኒን ረቋሒን
መስፈርት ያሟሉ መሆናቸውን ያረጋግጣል፣
ምምልOምን የረጋግፅ፣
4. በክልሉ የግብርና ምርምር ፖሊሲና ስትራተጂ
4. ብመሰረት ፖሊሲን ስትራተጂን ምርምር ሕርሻ
መሰረት የግብርና ምርምር ያከናውናል
ምርምር የካይድ ክካየድ፣ ይገብር፣
Eንዲከናወን ያደርጋል፣
ውፅIታዊነቶምን ጠቓሚነቶምን ዝተረጋገፁ ጠቃሚነታቸውና ውጤታማነቻው የተረጋገጠ
ቴክኖሎጂታት ተገልገልቲ ዝፈልጥሉ፣ የግብርና ምርምር ውጤቶችን ተጠቃሚው ክፍል
ዝጥቀሙሉን ኣብ ስራሕ ዝውEልሉን ስርዓት Eንዲያውቃቸውና በስራ ላይ Eንዲውሉ የሚረዳ
ይዝርግሕ፣ ንተግባራዊነቱ ይከታተል፣ ስርዓት ይዘረጋል፣ ለተግባራዊነቱ ይከታተላል፣
6. ብክልልና ማስተር ፕላን ምርምር ሕርሻ መሰረት 6. በክልሉ የግብርና ምርምር ማስተር ፕላን
ዝኾነ ይኹን ኣብ ትሕቲ'ዚ Iንስቲትዩት መሰረት ማንኛውንም በIንስቲትዩቱ ስር
ዝመሓደር ማEከል ምርምር ኣወዳድባ የሚተዳደር ምርምር ማEከል ኣደረጃጀት
ይግምግም፣ ከምብሓዱሽ ንክውደብ ወይ ይገመግማል፣ በAዲስ መልክ Eንዲደራጅ ወይም
ንክEፀፍ ወይ ከምኣድላይነቱ ኣብ ዝተፈላለዩ Eንዲታጠፍ ወይም ኣዳዲስ ማEከላትም
ስነ-ምሕዳራት ሓደሽቲ ማEከላት ወይ ንUስ EንደAስፈላጊነቱ በተለያዩ ስነ ምምሕዳሮች
ማEከላት ንክጣየሻ ውሳነ ሓሳብ ንቢሮ ልምዓት Eንዲቋቋሙ የውሳኔ ሃሳብ ለግብርናና ገጠር
ሕርሻን ገፀርን የቕርብ፣ ተቐባልነት Eንትረክብ ልማት ቢሮ ያቀርባል፣ ተቀባይነት ስያገኝ
ንተግባራዊነቱ ይከታተል፣ ተግባራዊነቱ ይከታተላል፣
ውፅIት ምርምር ሕርሻ ዝኾኑ ተክኖሎጂታት በምርምር የተገኙ የቴክኖሎጂ ውጤቶች
ተገልገልቲ ንክፈልጡዎምን ብስፍሓት ኣብ ተገልጋዮች Eንዲያውቋቸውና በስፋት ጥቅም
ጥቕሚ ንክውEሉ ኣግባብነት ዘለዎም ላይ Eንዲውሉ ኣግባብነት ያላቸው የመገናኛ
መራከብቲ ሓፋሽ ብምጥቃም ኣድላይ ተግባር ቡዙሃንን በመጠቀም ተገቢውን ተግባር
ይፍፅም፣ ያከናውናል፣
8. ኣብ ክልል ፣ሃገርን ዓለም ለኸን ዝተኻየዱን 8. በክልል፣ በAገር ውስጥና በኣለም ኣቀፍ
ኣብ ዝካየዱ ምርምራት ሕርሻን ውፅIታት በተካሄዱና በሚካሄዱ የግብርና ምርምሮችና
ምርምርን ብዝምልከት ሓበሬታ ብምEካብ፣ የምርምር ውጤቶችን የሚመለከቱ መረጃዎችን
ብምEቃብን ብምክፍፋልን ስርዓት ምቅብባል በማሰባሰብ ማከማቸትና ማሰራጨት የመረጃ
80
www.chilot.me
መረዳEታ ይሃንፅ፣ ይመርሕ፣ ቅብብል ስርዓትን ይገነባል፣ ይመራል፣

ኣብዚ ክልል ትምህርቲ ሕርሻን ምርምርን በክልሉ የግብርና ትምህርት፣ ምርምርና ስርፀት
ስርፀትን ከምU'ውን ኣብምንቅስቃስ ምህርቲ Eንዲሁም በማምረት Eንቅስቃሴ የEርስበርስ
ምድግጋፍ ንክህሉ ኩነታት የመቻቹ፣ መደጋገፍ Eንዲኖር ሁኔታዎችን ያመቻቻል፣
10. ኣብዚ ክልል ኣብ ምርምር ሕርሻ ዝዋፈር 10. በክልሉ ግብርና ምርምር ላይ የሚሰማራ ብቃት
ብቕዓት ዘለዎ ሓይሊ ሰብ ንምፍራይን ዘሎ ያለው የሰው ሃይል ለማፍራት ያለውን ለማሻሻል
ንምምሕያሽን ኣብ ዝግበር ፃEሪ ይሳተፍ፣ ኣብዚ በሚደረጉ ጥረቶች ላይ ይሳተፋል፣
Iንስቲትዩት ዘሎ ሓይሊ ሰብ ዓቕሚ በIንስቲትዩት የተሰማራውን የሰው ሃይል ኣቅም
ንምEባይን ምህናፅን ዘኽEል ሜላ ይትልም፣ ለማሳደግና ለመገንባት የሚያስችል ስልት
ይትግብር፣ ይቀይሳል፣ ተግባራዊ ያደርጋል፣
11. ኣብዚ ክልል ኣብ ዝካየድ ምርምር ሕርሻ 11. በክልሉ ግብርና ምርምር የላቀው ውጤት
ዝለዓለ ውፅIት ንዘምፅU ሰባትን ትካላትን ያስመዘገቡ ሰዎች ወይም ተቋሞች ሽልማት
ዝሽለምሉ ስርዓት ይዝርግሕ፣ ሽልማት ወይ የሚሰጥበትን ስርዓት ይዘርጋል፣ ሽልማት ወይም
መበረታትI ይህብ፣ ማበረታቻ ይሰጣል፣
12. ኣብዚ ክልል ናይ ዝርከቡ ማEኸላት ምርምር 12. የክልሉ ግብርና ምርምር ማEከላት
ዝውደበሉን ዓቕሚ ዘEብየሉን ኣግባብ የሚደራጁበትና የሚጎለብትበትን መንገድ
የመቻችው፣ ይሕግዝ፣ የተባብE፣ ያመቻቻል፣ ይደግፋል፣ ያበረታታል
13. ኣብዚ Iንስቲትዩት ዝስርሑ ተመራመርቲን 13. የክልሉ የግብርና ተመራማሪዎችና ድጋፍ ሰጪ
ድጋፍ ወሃብቲን ምችው ባይታ ስራሕን ሰራተኞችን የሚያበረታታ Aመቺ የስራ
ክፍጠረሎም የመቻችው፣ ተመራመርቲ ሞያን ሁኔታዎችን ይፈጥራል፣ ተመራማሪዎችን
ውፅIትን መሰረት ዝገበረ መሳለል Eብየት በተመለከተ በሞያና ውጤት ላይ የተመሰረቱ
ንክህልዎም ይገብር ብመንግስቲ Eንትፀድቕ የEድገት መሰላሎች Eንዲኖረቸው ያደርጋል፣
ተግባራዊ ይገብር፣ በመንግስት ሲፀድቅም ተግባራዊ ያደርጋል፣
14. ኣብ ስራሕቲ ሕርሻ መሰረት ብምግባር 14. በግብርና ስራ ላይ መሰረት በማድረግ
ዝጣየሹን ዝተጣየሹን ናይ ሙያ ማህበራትን የተቋቋሙትን Eና የሚቋቋሙትን የሞያ
ሰብ ሞያን ብምትብባE ፍርያትን መፍረያይነት ማህበራት በማበረታታት የግብርና ምርትና
ሕርሻ ኣብ ምድንፋE ኣስተዋፅO ንክገብሩ ምርታማነት በማሳደግ ኣስተዋፅO Eንዲያደርጉ
ይሕግዝ፣ ኣብ መንጎOም ናይ ሓበሬታ ልውውጥ ያግዛል፣ በመካከላቸው የመረጃ ልውውጥ
ንክህልው የመቻችው፣ Eንዲኖር ሁኔታዎችን ያመቻቻል፣
15. ናይዚ ክልል ምርምር ሕርሻ ኣብ ዝጥምቱ 15. የክልሉ የግብርና ምርምር በሚመለከቱ ጉዳዮች
ዋኒናት ይሳተፍ፣ ኣብ ጉዳያት ምርምር ሕርሻ ላይ ይሳተፋል፣ የክልሉ መንግስት ያማክራል፣
ንክልል መንግስቲ የማኽር፣
16. ኣግባብነት ብዘለዎም ሕግታት መሰረት 16. Aግባብ ባላቸው ሕግች መሰረት Aለም Aቀፍ፣
ዓለምለኻዊ፣ ኣህጉራዊ፣ ፌደራላዊ ክልላዊን Aህጉራዊ፣ ፌዴራላዊና ክልላዊ የግብርና

ምርምር Iንስቲትዩትና ደጋፊ ድርጅቶች
81
www.chilot.me
Iንስቲትዩት ምርምር ሕርሻን ደገፍቲ ትካላት Eንዲሁም ተመሳሳይ Aላማ ካላቸው ክልላዊ
ከምU'ውን ተመሳሳሊ Eላማ ምስ ዘለዎም Aካላት ጋር ግንኝነት ይመስርታል፣ ይተባበራል፣
ክልላዊ ኣካላት ዝግበሩ ርክባት ይምስርት ስምምነቶችን ይፈራረማል፣ ለተግባራዊነቱ
ይተሓባበር፣ ስምምEነታት ይፈራረም፣ ይከታተላል፣
ይትግብር፣ ንተግባራዊነቱ ይከታተል፣ 17. በክልሉና በፌዴራል የምርምር ማEከላት
17. ብክልልን ብፌደራልን ማEከላት ምርምር በሚከናወኑ የምርምር ፕሮጆክቶች
ሕርሻ ዝካየዱ ፕሮጀክት ምርምራት ማEከል መካከልAስፈላጊ ያልሆኑ ድግግሞሽና የሃብት
ኣድላይ ዘይኮነ ምድግጋምን ምብኻን ሃፍትን መባከን Eንዳይኖር ለመከላከል የሚያስችል
ንከይህሉ ንምክልኻል ዘኽEል ስርዓት ገምጋም የፕሮጀክቶች ግምገማ ስርዓት Aግባብ ካላቸው
ፕሮጀክት ምስ ዝምልከቶም ኣካላት Aካላት ጋር በመተባበር ያወጣል፣ ይዘረጋል፣
ብምትሕብባር የውፅE ፣ይዝርግሕ፣
18. ኣብዚ ክልል ውሽጢ ኣብ ምርምር ሕርሻ 18. በክልሉ ውስጥ በግብርና ምርምር ላይ የተሰማራ
ዝተዋፈረ ወይም ዝሰርሕ ሰብ ዝርዝር መዝገብ ወይም የሚሰማራ ማንኛውም ሰው በመዝገብ
ይሕዝ፣ ዝርዝር ይይዛል፣
19. Eዋናዊ ፀብፃብ ኣፈፃፅማ ስራሕ ንቢሮን 19. የተሰሩ ስራዎችን ኣፈፃፀም ወቅታዊ ሪፖርት
ካልOት ዝምልከቶም ኣካላትን ብኣግባቡ ለቢሮና ለሌሎች የሚመለከታቸው Aካላት
ብምድላው ክቐርብ ይገብር፣ ኣዘጋጅቶ Eንዲቀርብ ያደርጋል፣
20. ዝተጣየሸሉ Eላማታት ኣብ ሽቶ ንምብፃሕ 20. የተቋቋመበት Aላማዎች ከግብ ለማድረስ
ዘኽEሉ ተዛመድቲ ተግባራት ይፍፅም፣ ኣስፈላጊ የሆኑ ሌሎች ተዛማጅ ተግባሮችን

ይፈፅማል፡
ብቕዓት መረጋገፂ መምርሒ /ማንዋል/ ኣብ ማረጋገጫ መመሪያ /ማንዋል/መሰረት
ዝምልከቶ ምንቅስቓስ ስራሕ ብቕዓት የረጋግፅ በሚመለከተው የስራ Eንቅስቃሴ ብቃት
22. ካብ ዝተፈላለዩ ፍልፍል ዝረኸቦ Eቶት ብቤት 22. ከተለያዩ የገቢ ምንጪ ያገኘው ገቢ በምክር ቤት
ምኽሪ ምስፀደቐሉ ይEክብ፣ ኣታዊU ባEሉ ሲፀድቅለት ይሰበስባል፣ ገቢው ራሱ መጠቀም
ክጥቀም ዘኽEል መምርሒ የዳሉ ፣ ቢሮ ፕላንን የሚያስችል መመሪያ ያዘጋጃል፣ የፕላንና
ፋይናንስን ምስኣፅደቖ ኣብ ስራሕ የውEል፣ ፋይናንስ ቢሮ ሲያፀድቀው ስራ ላይ ያውላል፣
የተግብር ተግባራዊ ያደርጋል፣
23. ብካልOት ሕግታት ዝተውሃቦ ስልጣንን 23. በሌሎች ህጎች የሚሰጠው ስልጣንና ተግባር
12. ስልጣንን ተግባርን ሓላፊ ቢሮ 12. የቢሮ ሓላፊ ስልጣንና ተግባር

1. ንዝተመደበሉ ቢሮ ብላEለዋይነት ይመርሕ፣ 1. የተመደበበት ቢሮ በበላይነት ይመራል፣
2. ትልምን በጀትን ቢሩU ኣዳልዩ ክፀድቕ ናብ 2. የቢሮው Eቅድና በጀት Aዘጋጅቶ ወደ
ዝምልከቶ ኣካል የቕርብ፣ ምስፀደቐ ኣብ ሚመለከተው Aካል ያቀርባል ሲፀድቅ ስራ ላይ
82
www.chilot.me
ተግባር የውEል፣ ያውላል፣

3. ኣብዚ ኣዋጅ ዝተደንገገ ስልጣንን ተግባርን 3. በዚህ Aዋጅ የተደነገገው የተመደበበትን ቢሮው
Eቲ ዝተመደበሉ ቢሮ ይፍፅም፣ የፈፅም፣ ስልጣንና ተግባር ይፈፅማል፣ ያስፈፅማል፣
4. ንቢሩU ዝተፈቐደ በጀት ብመሰረት ሕጊ 4. ለቢሮው የተፈቀደው በጀት በፋይናንስ ሕግ
ፋይናንስ የመሓድር፣ መሰረት ያስተዳድራል፣
5. ምስ ሳልሳይ ወገን ዝፍፀሙ ርክባት ቢሩU 5. ከሶስተኛ ወገን ጋር የሚደረጉ ግንኙነቶች
ይውክል፣ ቢሮውን ይወክላል፣ ያስፈፅማል፣
6. ብመሰረት ሕጊ ሰራሕተኛታት መንግስቲ 6. በመንግስት ሰራተኞች ሕግ መሰረት ሰራተኞች
ሰራሕተኛታት ይቆፅር፣ የመሓድር፣ ይቀጥራል፣ ያስተዳድራል፣
7. ስራሕቲ ህንፀት ዓቕሚ ይፍፅም 7. የAቅም ግንባታ ስራዎችን ያከናውናል
8. ካብ ሰራሕተኛ ቢሩU ዝቐርብ ናይ ዲስፕሊን 8. ከቢሮው ሰራተኛ የሚቀርብለት የዲስፒሊን
ቅፅዓት ውሳነ ሓሳብ የማሓይሽ፣ የፅድቕ ወይ ቅጣት የውሳኔ ሃሳብ ያፀድቃል፣ ያሻሽላል ወይም
ይስEር፣ ዝርዝሩ ብደንብን መምርሕን ይውሰን፣ ይሰርዛል፣ ዝርዝሩ በደንብና መመሪያ
ይወሰናል፣
9. ኣድላይ ኾይኑ Eንትርከብ ካብ ስልጣኑን 9. ኣስፈላጊ ሁኖ ሲገኝ ከሥልጣኑና ተግባሩ
ተግባሩን ብኽፋል ንካልE ናይ ክልል ወይ በከፊል ለሌላ የክልል ወይም የበታች ኣካል
ታሕተዋይ ኣካል ውክልና ክህብ ይኽEል’ዩ በውክልና ሊሰጥ ይችላል፣
10. ብዝተጣየሽሉ ሕጊ ወይ በዚ ኣዋጅዚ ናብU 10. በማቋቋሚያ ሕጎቻቸው ወይም በዚህ Aዋጅ ለሱ
ተፀዋEቲ ዝኾኑ ፈፀምቲ ኣካላት ኣፈፃፅማ ተጠሪ የሆኑ Aስፈፃሚ Aካላት የስራ Aፈጻጸም
ስራሕ ብላEለዋይነት ይመርሕ፣ የተሓባብር፣ በበላይነት ይመራል፣ ያስተባብራል፣
ኣወዳድብOም፣ ፕሮግራም ስራሕን በጀቶምን Aደረጃጀታቸው፣ የሥራ ፕሮግራሞቻቸውንና
መርሚሩ ንዝምልከቶ Aካል መንግስቲ በጀቶቻቸውን መርምሮ ለሚመለከተው
ንክቐርቡ ይውስን፣ የመንግስት Aካል Eንዲቀርብ ይወስናል፣
11. ፀብፃብ ኣፈፃፅማ ስራሕ ቢሩU ንርEሰ 11. የቢሮው የስራ Aፈፃፀም ሪፖርት ለርEሰ
ምምሕዳር፣ ንቤት ምኽሪ ስራሕ ፈፃምን ብሕጊ መስተዳድሩ፣ ለክልሉ ስራ Aስፈፃሚ ምክር
ስልጣን ንዝተውሃቦም ኣካላትን የቕርብ፣ ቤትና በህግ ስልጣን ለተሰጠው Aካል ያቀርባል፣
12. ብርEሰ ምምሕዳርን ቤት ምኽሪ ስራሕ ፈፃሚ 12. በርEሰ መስተዳድሩና የስራ Aስፈፃሚ ምክር
ዝተውሃብዎ ካልOት ስራሕቲ ይፍፅም፣ ቤት የሚሰጡት ሌሎች ስራዎች ይፈፅማል፣
የፈፅም፡፡ ያስፈፅማል፡፡
13. ስልጣንን ተግባርን ምክትል ሓላፊ ቢሮ 13. የምክትል ቢሮ ሃላፊ ስልጣንና ተግባር
1. ሓላፊ ቢሮ ኣብ ስራሕ ኣብ ዘይህልወሉ Eዋን ነቲ 1. የቢሮ ሃላፊው ስራ ላይ በማይገኝበት ጊዜ ሃላፊውን
ቢሮ ሓላፊ ተኪU ይሰርሕ ተክቶ ይሰራል
2. ሓላፊ ቢሮ ኣብ ዘይተረኸበሉ Eዋን ንሓላፊ ቢሮ 2. የቢሮ ሃላፊው ባልተገኘበት ጊዜ የቢሮ ሃላፊውን
ተኪU ኣብ ኣኼባ ቤት ምኽሪ ስራሕ ፈፃሚ ተክቶ በስራ Aስፈፃሚ ምክር ቤት ስብሰባ
ብኣባልነት ይሳተፍ በAባልነት ይሳተፋል
83
www.chilot.me
3. ኣብቲ ቢሮ ካብ ዘለው ከይዲ ስራሕቲ ንሓደ 3. በቢሮው ካሉ የስራ ሂደቶች Aንድ የስራ ሂደት
ኣውራ ከይዲ ስራሕ ይመርሕ፡፡ ይመራል
4. ካልOት ሓላፊ ቢሮ ዝህቦ ተግባራት ይፍፅም 4. ሌሎች የቢሮ ሃላፊው የሚሰጠውን ተግባራት
ይፈፅማል፡፡
14. ስልጣንን ተግባርን ዋና ኣካያዲ ስራሕ 14. የኤጀንሲው ዋና ስራ ኣስከያጅ
ኤጀንሲ ስልጣንና ተግባር

1. ስራሕቲ Eቲ ዝተመደበሉ ኤጀንሲ ይመርሕ፣ 1. የተመደበበት ኤጀንሲ ስራ ይመራል፣
የመሓድር፣ ያስተዳድራል፣
2. ኣብዚ ኣዋጅ ዝተደንገገ ስልጣንን ተግባርን 2. በዚህ Aዋጅ የተደነገገውን የተመደበበት
Eቲ ዝተመደበሉ ኤጀንሲ ይፍፅም፣ የፈፅም፣ ኤጀንሲ ስልጣንና ተግባር ይፈፅማል፣

ያስፈፅማል፣
3. ብመሰረት ሕጊ ሰራሕተኛታት መንግስቲ 3. በመንግስት ሰራተኛ ህግ መሰረት ሰራተኛ
ሰራሕተኛ ይቖፅር፣ የማሓድር፣ ይቀጥራል፣ያስተዳድራል፣
4. ትልሚን በጀትን Eቲ ኤጀንሲ የዳሉ፣ 4. የኤጀንሲው Eቅድ Eና በጀት ያዘጋጃል፣
ምስተፈቐደ ኣብ ስራሕ የውEል፣ ሲፈቀድ በስራ ላይ ያውላል፣
5. ምንቅስቓስ Eቲ ኤጀንሲ ኣመልኪቱ 5. የኤጀንሲው Eንቅስቃሴ Aስመልክቶ
ንዝምልከቶ ኣካል ፀብፃብ የቕርብ፣ ለሚመለከተው Aካል ሪፖርት ያቀርባል፣
6. ብዝምልከቶ ኣካል ዝተውሃቦ መደብ 6. በሚመለከተው Aካል የተሰጠው መደብ
ይፍፅም፣ ይፈፅማል፣
7. ካብ ሰራሕተኛ Eዚ ኤጀንሲ ንዝቐረበሉ ናይ 7. ከኤጀንሲው ሰራተኛ የሚቀርብለት የዲስፒሊን
ዲስፒሊን ቅፅዓት ቅሬታ ሰሚU ይውስን፣ ቅጣት ቅሬታ ሰምቶ ይወሰናል፣ ዝርዝሩ
ዝርዝሩ ብደንብን መምርሕን ይውሰን፡፡ በደንብና መመሪያ ይወሰናል፡፡
8. ነቲ ኤጀንሲ ዝተፈቐደ በጀት ብመሰረት ሕጊ 8. ለኤጀንሲው የተፈቀደው በጀት በፋይናንስ ሕግ
ፋይናንስ የመሓድር፣ መሰረት ያስተዳድራል፣
9. ምስ ሳልሳይ ወገን ዝፍፅሙ ርክባት ነቲ 9. ከሶስተኛ ወገን ጋር የሚደረጉ ግንኙነቶች
ኤጀንሲ ይውክል፣ ኤጀንሲውን ወክሎ ያስፈፅማል፣
10. ስራሕቲ ህንፀት ዓቕሚ ይፍፅም 10. የAቅም ግንባታ ስራዎችን ያከናውናል
11. ኣድላይ ኾይኑ Eንትርከብ ካብ ስልጣኑን 11. ኣስፈላጊ ሆኖ ሲገኝ ከሥልጣኑና ተግባሩ
ተግባሩን ብኽፋል ንካልE ናይ ክልል ወይ በከፊል ለሌላ የክልል ወይም የበታች ኣካል
ታሕተዋይ ኣካል ውክልና ክህብ ይኽEል’ዩ በውክልና ሊሰጥ ይችላል፣
15. ስልጣንን ተግባርን ዋና ኣካያዲ ስራሕ 15. የIንስቲትዩት ዋና ስራ ኣስከያጅ

Iንስቲትዮት ስልጣንና ተግባር
1. ስራሕቲ Eቲ ዝተመደበሉ Iንስቲትዩት 1. የተመደበበት Iንስቲትዩት ስራ ይመራል፣
84
www.chilot.me
ይመርሕ፣ የማሓድር፣ ያስተባብራል፣

2. ኣብዚ ኣዋጅ ዝተደንገገ ስልጣንን 2. በዚህ Aዋጅ የተደነገገው የተመደበበትን
ተግባርን Eቲ ዝተመደበሉ Iንስቲትዩት Iንስቲትዩት ስልጣንና ተግባር ይፈፅማል
ይፍፅም ፣ የፈፅም ፣ ያሰፈፅማል፣
3. ብመሰረት ሕጊ ስራሕተኛታት መንግስቲ 3. በመንግስት ሰራተኛ ህግ መሰረት ሰራተኛ
ሰራሕተኛ ይቆፅር ፣የማሓድር ፣ ይቀጥራል፣ ያስተዳድራል
4. ትልሚን በጀትን Eቲ Iንስቲትዩት 4. የIንሰቲትዩት Eቅድና በጀት ያዘጋጃል፣
የዳሉ፣ ምሰተፈቐደ ኣብ ስራሕ የውEል፣ ሲፈቀድ ስራ ላይ ያውላል፣
5. ምንቅስቓስ Eቲ Iንስቲትዩት ኣመልኪቱ 5. የIንስቲትዩት Eንቅስቃሴ Aስመልክቶ
ንዝምልከቶ ኣካል ፀብፃብ የቕርብ፣ ለሚመለከተው Aካል ሪፖርት ያቀርባል
6. ብዝምልከቶ ኣካል ዝተውሃቦ መደብ 6. በሚመለከተው Aካል የተሰጠው መደብ
7. ካብ ሰራሕተኛ Eቲ Iንስቲትዩት 7. ከIንስቲትዩት ስራተኛ ለሚቀርብለት
ንዝቐረበሉ ናይ ዲስፒሊን ቅፅዓት ቅሬታ የዲሲፕሊን ቅጣት ቅሬታ ስምቶ
ሰሚU ይውስን፣ ዝርዝሩ ብደንብን ይወስናል፣ዝርዝሩ በደንብና መመሪያ
መምርሒን ይውሰን፡፡ ይወሰናል፣
16. ስልጣንን ሓላፍነትን ወናኒ ኣውራ 16. የስራ ሂደት ባለቤት ሃላፊነትና ተግባርና
ከይዲ ስራሕ ሓላፊነት
1. ተፀዋEነቱ ንሓላፊ ቢሮ ይኸውን፣ 1. ተጠሪነቱ ለቢሮ ሓላፊ ይሆናል፣
2. ነቲ ከይዲ ስራሕ ብላEለዋይነት ይመርሕ፣ 2. የስራ ሂደቱ በበላይነት ይመራል፣
3. ትልሚ Eቲ ከይዲ ስራሕ ኣውፂU የፅድቕ፣ 3. የስራው ሂደት Eቅድ Aውጥቶ ያፀድቃል፣
ኣፈፃፅምU ይከታተል፣ ኣፈፃፀሙ ይከታተላል፣
4. ሓዱሽ ኣንፈት ኣሰራርሓ ብምንፃር ናብ ስራሕ 4. Aዲስ የሰራ Aቅጣጫ በመቀየስ ወደ ስራ
ክኣቱ ይገብር፣ Eንዲገባ ያደርጋል፣
5. ፈፃሚ ከይዲ ስራሕ ሞያዊ ዓቕሚ ዘEብየሉ 5. የስራ ሂደቱ ፈፃሚ ሞያዊ ብቃቱ
ስልጠና የዳሉ ወይ ክዳሎ ይገብር፣ የሚያሳድግበት ስልጠና ያዘጋጃል ወይም
ገፅ 67 ነጋሪት ጋዜጣ ትግራይ ኣዋጅ ቑ 215/2004 ገፅ 67 የትግራይ
Eንዲዘጋጅ ነጋሪት ጋዜጣ Aዋጅ ቁ 215/2004
ያደርጋል፣
6. መዓልታዊ ስራሕቲ Eቲ ከይዲ ስራሕ ብኣንፃር 6. Eለታዊ የስራ ሂደት ክንውን ከክልሉ
Eላማን ድልየትን ክልላዊ መንግስትን Eቲ ቢሮ መንግስትና ከቢሮው ዓላማና ፍላጎት Aንፃር
ኣጣዓIሙ ንክኸይድ ይገብር፣ ተጣጥሞ Eንዲሄድ ያደርጋል፣
7. ብመሰረት ሕጊ ሰራሕተኛታት መንግስቲ 7. በመንግስት ሰራተኞች ህግ መሰረት የስራ ሂደቱ
ፈፃሚ ከይዲ ስራሕ የመሓድር፣ ፈፃሚ ያስተዳድራል፣
8. ነቲ ከይዲ ስራሕ ዝተመደበሉ በጀትን 8. ለስራ ሂደቱ የተመደበ በጀትና ንብረት
ንብረትን የመሓድር፣ ያስተዳድራል፣
85
www.chilot.me
9. ፀብፃብ ከይዲ ስራሕ ንሓላፊ የቕርብ፣ 9. የስራ ሂደቱ ሪፖርት ለሓላፊ ያቀርባል፣
10. ካሊE ብሓላፊ ዝውሃቦ መደብ ይፍፅም፣ 10. ሌሎች በሓላፊ የሚሰጠው መደብ ይፈፅማል፣
የፈፅም፡፡ ያስፈፅማል፡፡
ክፍሊ ሰለስተ ክፍል ሶስት

ዝተፈላለዩ ድንጋገታት የተለያዩ ድንጋጌዎች
17. ብዛEባ ካልOት ፈፀምቲ ኣካላት 17. ስለሌሎች Aስፈፃሚ Aካላት
ኣብዚ ኣዋጅ’ዚ ዘይተመልከተ ዝኾነ ፈፃሚ ኣካል Eዚ በዚህ Aዋጅ ያልተገለፀ ማንኛውም የክልሉ Aስፈፃሚ
ክልል ተፀዋEነቱ ኾነ ስልጣንን ተግባሩን ብመሰረት Aካል ተጠሪነቱም ሆነ ስልጣንና ተግባሩን
ዝተጣየሸሉ ሕጊ ይቕፅል፡፡ በተቋቋመበት ህግ መሰረት ይቀጥላል፡፡
18. ፍልፍል Eቶት ቢሮታት፣ ኤጀንሲታት፣ 18.የቢሮዎች፣ የኤጀንሲዎች፣ Iንስቲትዩት

Iንስቲትዩት የገቢ ምንጭ
1. ካብ መንግስቲ ዝምደበሉ በጀት፣ 1. ከመንግስት በሚመደብ በጀት፣
2. ካብ ዝተፈላለዩ ኣካላት ዝርከብ ሓገዝ 2. ከተለያዩ Aካላት የሚሰጥ ድጋፍ ይሆናል፡፡
ይኸውን፡፡
19. ኣተሓሕዛ መዛግብቲ ሒሳብ 19. የሒሳብ መዝገብ Aያያዝ

ንቢሮታት፣ ኤጀንሲታትን Iንስቲትዩት ብመንግስቲ ቢሮዎች፣ ኤጀንሲዎችና Iንስቲትዩት በመንግስት
ንዝምደበለን በጀትን ዝረኽብO ሓገዝን ብቢሮ የሚመደብላቸው በጀት Eና ያገኙት Eርዳታ በፕላንና
ትልምን ፋይናንስን ብዝወፀ መምርሒ ኣተሓሕዛ ፋይናንስ ቢሮ በወጣው የሂሳብ Aያያዝ መመሪያ
ሒሳብ መሰረት የመሓድራ፡፡ መሰረት ያስተዳድራሉ፡፡
20. ምትሕልላፍን ምምላስን ስልጣን 20. ስልጣን ማስተላለፍና መመለስ

1. ንፖሊሰ ኮምሽን ብቤት ፍርዲ ትEዛዝ 1. ለፖሊስ ኮሚሽን በፍርድ ቤት ትEዛዝ ተጠርጣሪ
ተጠርጣሪ ተቐቢሉ ኣብ መAረፊ ምፅናሕን ተቐብሎ በማረፍያ ቤት ያቆያል፣ የፍታብሄር
ዋኒናት ፍታብሄር ብቤት ፍርዲ ጉዳዮች በፍርድ ቤት ትEዛዝ የተወሰነላቸው
ዝተወሰነሎም ንኽፍፅሙ ተዋሂቡ ዝነበረ Eስኪፈፅሙ በማረፍያ ቤት Eንዲቆዩ ተሰጥቶ
ስልጣን በዚ ኣዋጅ ናብ ቤት ፅሕፈት የነበረ ስልጣን በዚህ Aዋጅ ለክልሉ ማረሚያ
ምምሕዳር ኣብያተ ህንፀት ክልል ቤቶች ኣስተዳደር ጽ/ቤት ተላልፈዋል፡፡
ተመሓላለፉ ኣሎ
2. ምምሕዳራዊ ጥርዓናት ዝምልከት ንቢሮ 2. Aስተዳደራዊ Aብዮቱታዎች የሚመለከቱ
ፀጥታን ምምሕዳርን ተዋሂቡ ዝነበረ ስልጣን ለፀጥታና Aስተዳደር ቢሮ ተስጥቶ የነበረ ስልጣን
በዚ ኣዋጅ ናብ ርEሰ ምምሕዳር ተመሊሱ በዚህ Aዋጅ ለርEሰ መስተዳደር ተመልሷል፣
ኣሎ፡፡ ዝርዝሩ ብደንቢ ይውሰን፡፡ ዝርዝሩ በደንብ ይወሰናል ፡፡
86
www.chilot.me
21. ምውፃE ስልጣን ደንቢ 21. ደንብ የማውጣት ስልጣን

ነዚ ኣዋጅ’ዚ መፈፀሚ ዝኸውን ደንቢ ብቤት ምኽሪ ይህን Aዋጅ ለማስፈፀም የሚያስችል ደንብ በትግራይ
ስራሕ ፈፃሚ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ ትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት ስራ Aስፈፃሚ ምክር ቤት
ክወፅE ይኽEል፡፡ ሊወጣ ይችላል፡፡
22. ምውፃE ስልጣን መምርሒ 22. መመሪያ የማውጣት ስልጣን

ሕድ ሕድ ቢሮ በቢዝምልከቶ ነዚ ኣዋጅን ነዚ ኣዋጅ Eያንዳንዱ ቢሮ በሚመለከተው ለዚህ Aዋጅና ይህን
ሲIቡ ዝወፅE ደንቢ መፈፀሚ ዝኸውን መምርሒ Aዋጅ ተክትሎ ለሚወጣው ደንብ ማስፈፀሚያ የሚሆን
ከውፅE ይኽEል፡፡ መመሪያ ሊያወጣ ይችላል፡፡
23. ተፈፃምነት ዘይብሎም ሕግታት 23. ተፈፃሚነት የሌላቸው ህጎች

1. ኣዋጅ ቁፅሪ 185/2003፣ በዚ ኣዋጅ ተሳIሩ 1. Aዋጅ ቁጥር 185/2003፣ በዚህ Aዋጅ
ኣሎ፣ ተሽረዋል፣
2. ነዚ ኣዋጅ ዝፃባE ኣዋጅ፣ ደንቢ፣ መምርሒ 2. ለዚህ Aዋጅ የሚቃረን Aዋጅ፣ ደንብ፣ መመሪያ
ወይ ልማዳዊ ኣሰራርሓታት ኣብዚ ኣዋጅ ወይም የልምድ Aሰራሮች በዚህ Aዋጅ ለተሸፈኑ
ንዝተሸፈኑ ጉዳያት ተፈፃምነት Aይህልዎን፡፡ ጉዳዮች ተፈፃሚነት Aይኖሮውም፡፡
24. Eዚ Aዋጅ ዝፀንAሉ ግዘ 24. Aዋጁ የሚፀናበት ጊዜ

Eዚ ኣዋጅ ብቤት ምኽሪ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ ይህ Aዋጅ በትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት
ትግራይ ካብ ዝወፀሉ መጋቢት 13/2004 ዓ.ም ካፀደቀበት መጋቢት 13/2004 ዓ.ም የፀና ይሆናል፡፡
ዝፀንA ይኸውን፡፡
ኣባይ ወልዱ ኣበይ ወልዱ

ፕረዚዳንት ብሄራዊ ክልላዊ የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ
መንግስቲ ትግራይ መንግስት ፕሬዝዳንት
87
www.chilot.me
nU¶T Uz¤È TG‰Y
216/2004 ዓ.ም
ቁፅሪ ኣዋጅ 216/2004 ዓ.ም Aዋጅ ቁጥር 216/2004 ዓ.ም

ኣተኣኻኽባን ኣጠቓቕማን ውሽጢ Eቶት የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት
ቤት ትምህርቲ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ የትምህርት ቤት የውስጥ ገቢ Aሰባሰብና
ትግራይ Aጠቃቀም
ትምህርቲ ኣብ ምEባለ ህልውና ሕብረተሰብ Eዙዝ ትምህርት በህብረተሰብ ህልውና Eድገት የላቀ ሚና
ግደ ስለዘለዎ ብመንግስቲ ይኹን ብሕብረተሰብ ስላለው በመንግስት ይሁን በህብረተሰብ የሚሰጠው
ዝውሃቦ ቆላሕታ ሰፊሕ ብምዃኑ ብፍላይ ድማ ትኩረት ሰፊ በመሆኑ በተይለም የትምህርት ጥራት
ፅርየት ትምህርቲ ንምምሕያሽ ብቕዓት ኣመራርሓ ለማሻሻል የትምህርት Eና የስልጠና ኣመራር ብቃት
ትምህርትን ስልጠናን ናብ ወረዳን ቤት ትምህርትን ወደ ወረዳ Eና ትምህርት ቤት በማስገባት
ብምትEትታው ኣብ ስራሕቲ ትምህርቲ ተሳትፎን በትምህርት ስራ የህብረተሰቡ ተሳትፎ Eና
ስምIትን ብዓል ዋናነት ሕብረተሰብ ምምEባል የባለቤትነት ስሜት ማሳደግ Aስፈላጊ በመሆኑ፣
ኣድላይ ብምዃኑ፣
ትምህርቲ ብፅርየትን ብዝድለ መንገድን ንምክያድ ትምህርት በጥራት Eና በሚፈለገው መንገድ

መርሃ ግብሪ ተሓንፂፁ ፓኬጅ ምርግጋፅ ፅርየት ለማካሄድ መርሃ ግብር ተነድፎ የትምህርት ጥራት
ትምህርቲ ብምትEትታው ሰናይ ምምሕዳርን ማረጋገጫ ፓኬጅ በማስገባት መልካም Aስተዳደር
ኣሰራርሓ ዲሞክራሲን ብምርግጋፅ ግልፅነት፣ Eና የዲሞክራሲ Aሰራር በማረጋገጥ ግልፅነት፣
ኣሳታፋይነትን ተሓታታይነትን ምዝርጋሕ ኣድላይ Aሳታፊነት Eና ተጠያቂነት መዘርጋት Aስፈላጊ
ብምዃኑ፣ በመሆኑ፣
ካብ ዝተፈላለዩ ኣካላት ዝርከብ ውሽጢ Eቶት ከተለያዩ Aካሎች የውስጥ ገቢ የሚገኝ ገንዘብና
ገንዘብን ንብረትን ብሕጋዊ ኣግባብ ምEካብን ንብረት በህጋዊ መንገድ መሰብሰብና መጥቀም
ምጥቃምን ኣድላይ ብምዃኑ ፣ Aስፈላጊ በመሆኑ፣
ብመሰረት ተመሓይሹ ዝወፀ ሕገ መንግስቲ ትግራይ ተሻሽሎ በወጣው የትግራይ ሕገ-መንግስት Aንቀፅ
ዓንቀፅ 49/3/ሀ/ ዝስEብ ኣዋጅ ኣውፂU ኣሎ፡፡ 49/3/ሀ/ መሰረት ቀጥሎ ያለውን ኣዋጅ
Aውጥቷል፡፡

BR 1.98 291
ÃNÇ êU nU¶T Uz¤È .ú.qÜ
88
www.chilot.me

Eዚ ኣዋጅ ’’ኣተኣኻኽባን ኣጠቃቕማን ውሽጢ ይህ Aዋጅ ’’የትምህርት ቤት የውስጥ ገቢ Aሰባሰብ
Eቶት ቤት ትምህርቲ ቁፅሪ ኣዋጅ 216/2004’’ Aና Aጠቃቀም Aዋጅ ቁጥር 216/2004’’ ተብሎ
ተባሂሉ ክጥቀስ ይኽEል፡፡ ሊጠቀስ ይችላል፡፡
2. ትርጉም 2. ትርጉም
ኣብዚ ኣዋጅ፡- በዚህ Aዋጅ፡-
1. ’’ቤት ትምህርቲ’’ ማለት ብመንግስቲ 1. ’’ትምህርት ቤት’’ ማለት በመንግስት
ዝመሓደር ቀዳማይን ካልኣይን ብርኪ ቤት የሚተዳደር Aንደኛ Eና ሁለተኛ ደረጃ
ትምህርቲ Eዩ፣ ትምህርት ቤት ነው፣
2. ’’Eቶት’’ ማለት ሓደ ቤት ትምህርቲ 2. ’’ገቢ’’ ማለት Aንድ ትምህርት ቤት በተለያየ
ብዝተፈላለየ ኣገባብ ዝረኽቦ ኣታዊ ውሽጢ መንገድ የሚያገኘው የውስጥ ገቢ ነው፣
Eዩ፣
3. ’’ምሸታዊ ትምህርቲ’’ ማለት ሓደ ዓይነት 3. ’’የማታ ትምህርት’’ ማለት Aንድ Aይነት
መደብ ትምህርቲ ኮይኑ ካብ ስሩE ትምህርቲ የትምህርት ፕሮግራም ሆኖ ከመደበኛ
ወፃI ብምሸታዊ ዝውሃብ Eዩ፣ ትምህርት ውጭ በማታ የሚሰጥ ነው፣
4. ’’ክፍሊት’’ ማለት ኣብ መደብ ምሸታዊ 4. ’’ክፍያ’’ ማለት በማታ ትምህርት ፕሮግራም
ትምህርቲ ንዝተሳተፍ ብዓል ሞያ ወይ ለሚሳተፍ ባለሞያ ወይም ሰራተኛ በስራ
ሰራሕተኛ ብመሰረት ውፅIት ስርሑ ዝውሃብ ውጤቱ መሰረት የሚሰጥ ክፍያ ነው፣
ክፍሊት Eዩ፣
5. ’’ወፃI’’ ማለት ንዝተፈላለዩ ስራሕቲ 5. ’’ወጪ’’ ማለት ለተለያዩ ስራዎች ማስፈፀምያ
መፈፀሚን ንግልጋሎት ትምህርቲ ዝውEሉ Eና ለትምህርት መገልገያ መሳርያዎች
መሳርሕታትን መግዝI ዝወፅE ወፃI Eዩ፣ Aገልግሎት መግዣ የሚወጣ ወጪ ነው ፣
6. ’’ቦትስ’’ ማለት ቦርድ ኣመራርሓ ትምህርትን 6. ’’ቦትስ’’ ማለት የትምህርትና ስልጠና ቦርድ
ስልጠናን Eዩ፣ Aመራር ነው፣
7. ’’ወመሕ’’ ማለት ወላድን መምህርን ሕብረት 7. ’’ወመሕ’’ ማለት የወላጅ Eና የመምህር
Eዩ፣ ህብረት ነው፣
8. ወመተሕ ማለት ወለድን መምህራንን 8. ወመተሕ ማለት የወላጅ፣ የመምህራንና
ተምሃሮን ሕብረት ማለት Eዩ፡፡ ተማሪዎች ህብረት ማለት ነው፡፡
9. ’’ቢሮ’’ ማለት ቢሮ ትምህርቲ ወይ ቢሮ 9. ‹‹ቢሮ’’ ማለት የትምህርት ቢሮ ወይም
ትልምን ፋይናንስን Eዩ፣ የEቅድና ፋይናንስ ቢሮ ነው፣
10. ’’ቤት ፅሕፈት’’ ማለት ቤት ፅሕፈት 10. ’’ፅህፈት ቤት’’ ማለት የትምህርት ፅህፈት
ቤት ወይም የEቅድና ፋይናንስ ፅህፈት ቤት
89
www.chilot.me
ትምህርቲ ወይ ቤት ፅሕፈት ትልምን ነው፣

ፋይናንስን Eዩ፣
11. ’’ሰብ’’ ማለት ብተፈጥሮ ወይ ብሕጊ መሰል 11. ’’ሰው’’´ማለት የተፈጥሮ ሰው ወይም በህግ
ሰብነት ዝተውሃቦ ኣካል Eዩ፡፡ የሰውነት መብት የተሰጠው ኣካል ነው፡፡
3. ኣገላልፃ ፆታ 3. የፆታ Aገላልፅ
ኣብዚ ደንቢ ብተባEትይ ፆታ ዝተደንገገ ኩሉ በዚህ ደንብ በወንድ ፆታ የተደነገገው ሁሉ ለሴት
ንኣንስተይቲ ፆታ Eውን ዝሓውስ Eዩ፡፡ ፆታም ይጨምራል፡፡
4. ወሰን ተፈፃምነት 4. የተፈፃሚነት ወሰን
Eዚ ኣዋጅ ኣብ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ ትግራይ ይህ Aዋጅ በትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት
ዝርከባ ቀዳማይን ካልኣይን ብርኪ መንግስታዊ በሚገኙ Aንደኛ Eና ሁለተኛ ደረጃ የመንግስት
ኣብያተ ትምህርቲ ተፈፃሚ ይኸውን፡፡ ትምህርት ቤቶች ተፈፃሚ ይሆናል፡፡
ኣተኣኻኽባን ኣጠቓቕማን Eቶት ቤት የትምህርት ቤት የገቢ Aሰባሰብና
ትምህርቲ Aጠቃቀም
5. ፍልፍል Eቶት 5. የገቢ ምንጭ
Eቶት ቤት ትምህቲ ስIቦም ካብ ዝተዘርዘሩ የትምህርት ቤት ገቢ ቀጥለው ከተዘረዘሩት የገቢ
ፍልፍላት ኣታዊ ክርከብ ይኽEል፡- ምንጮች ሊገኝ ይችላል፡-
1. ካብ ምሸታዊ ትምህርቲ፣ 1. ከማታ ትምህርት፣
2. ካብ መመዝገቢ 11ን 12ን ክፍሊ ተምሃሮ፣ 2. ከ11ኛ፣ 12ኛ ክፍል ተማሪዎች መመዝገብያ፣
3. ካብ መለለይ ካርዲ 3. ከመታወቅያ ካርድ
4. ካብ Eቶት ቤት ትምህርቲ ዝተገዝA ኮይኑ 4. ከትምርት ቤት ገቢ የተገዛ ሆኖ ከAሮጌ
ካብ መሸጣ ዝኣረገ ቀዋሚ ወይ ሃላቒ ቀዋሚ ወይም Aላቂ ንብረት ሽያጭ፣
ንብረት፣
5. ካብ ሓገዝ ውሽጢ ዓዲ፣ 5. ከAገር ውስጥ Eርዳታ፣
6. ካብ ሓገዝ ወፃI ዓዲ፣ 6. ውጭ Aገር Eርዳታ፣
7. ካብ ክራይ ህንፃ፣ ኣደራሽን ዝተፈላለዩ 7. ከህንፃ፣ Aደራሽ Eና ከተለያዩ Eቃዎች ክራይ፣
ኣቑሑትን፣
8. ካብ መሸጣ Eቶት ሕርሻን ውፅIት ሕርሻን፣ 8. ከEርሻ ሰብልና ከEርሻ ውጤት፣ ከEጀ ጥበብ
ካብ ስራሕ Iደጥበብን፣ ስራ ሽያጭ፣
90
www.chilot.me
9. ካብ ምንቅስቓስ ክለብ፣ ኮሚቴን ውደባን 9. ከክለብ፣ ኮሚቴና ጅርጅት Eንቅስቃሴ፡፡

10. ካብ ዝተፈላለዩ ሽልማታት 10. ከተለያዩ ሽልማቶች
11. ካብ ክፍሊት ትራንስክርቢት 11. ከትራንስክርብት ክፍያ
12. ካብ መንግስቲ ዝርከብ ድጐማ 12. ከመንግስት የሚገኝ ዲጐማ
13. ካልOት ብቦትስን ብወመተሕን ብዝወሰኖ 13. ሌሎች በቦትስና በወመተሕ በሚወስኖው
መሰረት ዝርከብ Eቶት መሰረት የሚገኝ ገቢ
6. ኣተኣኻኽባ Eቶት 6. የገቢ Aሰባሰብ
1. ብዘይቅብሊት Eቶት ምEካብ ዝተኸልከለ 1. ያለደረሰኝ ገቢ መሰብሰብ የተከለከለ ሆኖ

ኮይኑ ነብሲ ወከፍ ቤት ትምህርቲ ዝEክቦ Eያንዳንዱ ትምህርት ቤት የሚሰበሰበው ገቢ
Eቶት ብቢሮ ትልምን ፋይናንስን ነዚ የEቅድና ፋይናንስ ቢሮ ለዚሁ Aገልግሎት
ግልጋሎት Iሉ ብዘሐቶሞም መቐበሊ ብሎ በሚያሳትመው መቀበያ ደረሰኝ ወይም
ቅጥI ወይ ቢሮ ትልሚን ፋይናንስን ንቢሮ የEቅድና ፋይናንስ ቢሮ ለትግራይ ክልል
ትምህርቲ ክልል ትግራይ ብዝህቦ ውክልና ትምህርት ቢሮ በምሰጠው ውክልና
ብዝሕተሞ መቐበሊ ቅጥI ጥራሕ ይኸውን፣ በምያሳትመው መቀበያ ደረሰኝ ብቻ ይሆናል፣
2. ነብሲ ወከፍ ቤት ትምህርቲ ዝEክቦ Eቶት 2. Eያንዳንዱ ትምህርት ቤት የሚሰበስበው ገቢ
ብሹም Eቲ ቤት ትምህርቲ ኣብ ዝተኸፈተ በትምህርት ቤቱ ስም በተከፈተው በIትዮጵያ
ንግዲ ባንኪ Iትዮጵያ ወይ ድማ ኣብ ደደቢት ንግድ ባንክ ወይም በጅርጅት ደደቢት
ትካል ልቃሕን Eቋርን ኣብ ዝተብሃለ ሒሳብ የብድርና ቁጠባ ሒሳብ ይቀመጣል፣
ይቕመጥ፣
3. ነብሲ ወከፍ ቤት ትምህርቲ ዝEክቦ Eቶት 3. Eያንዳንዱ ትምህርት ቤት የሚሰበሰበው ገቢ
ስርዓት ኣተሓሕዛ ሒሳብ መንግስቲ የመንግስት የሒሳብ Aያያዝ ስርዓተ ተከትሎ
ብምኽታል ፀብፃቡ በቢ ሰለስተ ወርሒ ናብ በመመዝገብ በየሰስት ወሩ ለትምህርት ፅህፈት
ቤት ፅሕፈት ትምህርትን ቦትስን ፀብፃብ ቤት Eና ቦትስ ሪፖርት ያደርጋል፣
ይገብር፣
4. ነብሲ ወከፍ ቤት ትምህርቲ ዝEክቦ ኣታዊ 4. Eያንዳንዱ ትምህርት ቤት የሚሰበሰበው ገቢ
ብመሰረት ቦትስ ዝውስኖ ውሳነ ይኸውን፡፡ ቦትስ በሚወሰነው ውሳኔ መሰረት ይሆናል፡፡
ዝርዝሩ ቢሮ ትምህርቲ ብዘውፅO መምርሒ ዝርዝሩ ትምህርት ቢሮ በሚያወጣው መመርያ
ይውሰን፣ ይወሰናል፣
5. ገንዘብ መንግስቲ ክEክብ ወይ ክቕበል 5. የመንግስት ገንዘብ ሊሰበስብ ወይም ሊቀበል
ስልጣን ዝተወሃቦ ሰብ ገንዘብ ይኹን ንብረት ስልጣን የተሰጠው ሰው ገንዘብ ይሁን ንብረት
ዝተቐበለሉን ኣታዊ ዝገበረሉን ቅብሊት የተቀበለበትንና ገቢ ያደረገበትን ደረሰኝ
መዝጊቡ ይሕዝ ፡፡ መዝግቦ ይዛል ፡፡
91
www.chilot.me
7. ኣጠቃቕማ Eቶት 7. የገቢ Aጠቃቀም

ውሽጣዊ ኣታዊ ቤት ትምህርቲ ምስ ቤት ፅሕፈት የትምህርት ቤት የውስጥ ገቢ ከወረዳ Eቅድና
ትልሚን ፋይናንስን ወረዳ ብምምኽኻር ዝውሰን ፋይናንስ ፅ/ቤት በመመካከር የሚወሰን ሆኖ
ኮይኑ ኣብ ቤት ምኽሪ ጣብያ Eናፀደቐ ስIቦም ኣብ በቀበሌው ምክር ቤት Eየፀደቀ ቀጥለው በተዘረዘሩ
ዝተዘርዘሩ ተግባራት ይውEል፡- ተግባራት ይውላል፡-
1. ዓቕሚ ቤት ትምህርቲ ንምEባይ ተወሳኺ 1. የትምህርት ቤት Aቅም ለማሳደግ ተጨማሪ
ህንፃ፣ ሓፁር ቤት ትምህርቲ፣ ጨንፈር ህንፃ፣ የትምህርት ቤት ኣጥር፣ የቅርንጫፍ
ማEኸል ንምስራሕን ምግፋሕን፣ ቤት ንባብ፣ ማEከል ለመስራትና ለመስፋፋት፣ ቤተ ንባብ፣
ንምጥንኻርን ንዝተፈላለየ ዓይነታት ቤተ ሙኮራና ለተለያዩ ዓይነት ጥገናዎች፣
ፅገናታት፣
2. ንመሰልጠኒ ትምህርቲ ዝውEል መሳርሒ 2. ለትምህርት ማሰልጠኛ የሚውል
ኤለክትሮኒክስን ቀረብ ዝተፈላለዩ የኤለክትሮኒክስ መሳርያ የተለያዩ የትምህርት
መሳርሕታት ትምህርቲ ንምምሕያሽ፣ መሳርያዎች Aቅርቦት ለማሻሻል፣ ለማሟላትና
ንምምላEን ንምፅጋንን፣ ለመጠገን፣
3. ኣብ ቤት ትምህርቲ ዝውሃብ ግልጋሎት 3. በትምህርት ቤት የሚሰጥ Aገልግሎት
ንምግፋሕ ኣብ ዝሕግዙ ስራሕቲ ሕትመትን ለማስፋፋት በሚረዱ የቀዋሚና ኣላቂ ንብረት
Eደጋታት ቀወምቲን ሃለቕትን ንብረት ፣ የግብይት ስራዎች Eና የህትመት ስራዎች

ለሟሟላት፣
4. ንፅሬት ትምህርቲ ዝሕግዝ ስልጠና ብቤት 4. ለትምህርት ጥራት ለሚረዳ ስልጠናና
ትምህርቲን ዝለኣኹ ኣካላት መኽፈሊ ኣበል በትምህርት ቤት ለምላኩ ኣካሎች ውሎ ኣበል
ንምክያድ፣ መክፈያ፡፣
5. ንመሳለጢ ትምህታዊ ውድድር፣ ንሽልማት 5. ለትምህርታዊ ውድድር ማቀላጠፊያና
ዝውEል፣ ለሽልማት የሚውል፣
6. ስርዓት ኣተሓሕዛ መረዳታEታ ኣፈፃፅማ 6. የመረጃ Aያያዝ ስርAት Eና የትምህርት
ስራሕን ትምህርቲ ንምትEትታውን Aፈፃፀም ስራ ለማስገባት፣ ለማሻሻል፣
ንምምሕያሽን፣
7. ንክለባት፣ ኮሚቴታትን ውዳበታትን 7. ለክለቦች፣ ኮሚቴዎችና ድርጅቶች
መንቀሳቀሲ በጀት፣ ማንቀሳቀሻ በጀት፣
8. ንግልጋሎት ፖስታ፣ ቴሌፎን፣ ማይን 8. ለፖስታ፣ ቴሌፎን፣ ውሃ Eና መብራት፣
መብራህትን፣ Iንተርኔት፣ ቴለቪዥን ክራይ Iንተርኔት፣ ቴለዥን ክራይ ግልጋሎት፣
9. ካልOት ብኣካላት ኣመራርሓ ትምህርቲ 9. ሌሎች በትምህርት Aመራር Aካላት በቦትስ
ብቦትስ ወይ ብወመተሕ ዝውሰኑ ተግባራት ወይም በወመተሕ የሚወሰኑ ተግባራት
ንምፍፃም፣ ለማከናወን፣
92
www.chilot.me
10. ኣብ መወዳEታ በጀት ዓመት ኣብ ስራሕ 10. በበጀት Aመቱ መጨረሻ በስራላይ ያልዋለው
ዘይውዓለ ውሽጢ Eቶት ናብ ካዝና መንግስቲ የውስጥ ገቢ ወደ መንግስት ካዝና ፈስ
ፈሰስ ከይተገበረ ንቤት ፅሕፈት ትልምን ሳይደረግ ለEቅድና ፋይናንስ ፅሕፈት ቤት
ፋይናንስን ብምፍላጥ ኣብ ቤት ምኽሪ ጣብያ በማሳወቅ በቀበሌው ምክር ቤት በማፅደቅ
ብምፅዳቕ ኣብ ቀፃሊ ዓመት ኣብ ስራሕ በሚቀጥለው Aመት በስራ ላይ Eንዲውል
ክውEል ይግበር፡፡ ይደረጋል፡፡
8. ክፍሊት ምሽታዊ ትምህርቲ 8. የማታ ትምህርት ክፍያ
1. ብምሽታዊ ትምህርቲ ካብ ተምሃሮ ዝርከብ 1. በማታ ትምህርት ከተማሪዎች ከሚገኝ ገቢ 10%

ኣታዊ 10% ንግልጋሎት ናውቲ ትምህርትን ለትምህርት መገልገያ Eና ለፅህፈት መሳርያ
መሳርሒ ፅሕፈትን ዝውEል ንቤት ትምህርቲ ለትምህርት ቤት የሚከፈል ገቢ ይሆናል፣
ዝኽፈል ኣታዊ ይኸውን፣
2. ብምሸታዊ ትምህርቲ ካብ ተምሃሮ ዝርከብ ኣታዊ 2. በማታ ትምህርት ከተማሪዎች ከሚገኝ ገቢ 90%
90% ንውሃብቲ ግልጋሎት ምሽታዊ ትምህርቲ ለማታ ትምህርት Aገልግሎት ሰጪዎች
ዝክፋፈል ይኸውን፡፡ ዝርዝር ኣፈፃፅምU የሚከፋፈል ይሆናል፡፡ ዝርዝር ኣፈፃፀሙ
ብዝወፅE መምርሒ ይውሰን፡፡ በሚወጣው መመርያ ይወሰናል፡፡
9. ብEቶት ዘይሸፈኑ ወፃIታት 9. በገቢ የማይሸፈኑ ወጪዎች
ኣብዚ ኣዋጅ ዓንቀፅ 7 ዝተገለፀ ከምዘሎ ኮይኑ በዚሁ Aዋጅ Aንቀፅ 7 የተገለፀው Eንዳለ ሆኖ
ስIቦም ዝተዘርዘሩ ወፃIታት ብውሽጣዊ Eቶት ቀጥለው የተዘረዘሩት ወጪዎች በትምህርት ቤት
ቤት ትምህርቲ ዝሸፈኑ ኣይኮኑን፡- የውስጥ ገቢ የሚሸፈኑ Aይደሉም፡-
1. ንቀዋሚ ሰራሕተኛ መንግስቲ ንመሃያ ዝውEል፣ 1. ለቀዋሚ የመንግስት ሰራተኛ ደመወዝ የሚውል፣
2. ንልEሊ ሓደ ሰሙን ዝካየድ ስልጠና ኣበል 2. ከAንድ ሳምንት በላይ ለሚሰጥ ስልጠና ውሎ
መኽፈሊ፣ Aበል መክፈያ፣
3. ንህንፀት ሓዱሽ ቤት ትምህርቲ ፣ 3. Aዲስ ትምህርት ቤት ለመገንባት፣
10. ኣመዘጋግባ ወፃI 10. የወጪ Aመዘጋገብ

1. ዝኾነ ቤት ትምህርቲ ዝEክቦ Eቶት 1. ማንኛውም ትምህርት ቤት የሚሰበሰበው ገቢ
ብመሰረት ቦትስ ዘፅድቆ ትልሚ ኣብ ጥቕሚ ቦትስ ባፀደቀው Eቅድ መሰረት ጥቅም ላይ
ብምውዓል Eቲ ወፃI ኣግባብነት ኣብ ዘለዎ በማዋል ወጪውን በተገቢውን የሒሳብ መደብ
መደብ ሒሳብ ይምዝገብ፣ ይመዘግባል፣
93
www.chilot.me
2. ዝኾነ ቤት ትምህርቲ ካብ ዝኣከቦን Eቶት 2. ማንኛውም ትምህርት ቤት ከሰበሰበው ገቢ

ዝኽፈል ክፍሊት ኣብ ፍሉይ መዝገብ የሚከፈል ክፍያ በልዩ መዝገብ መዝግቦ
መዝጊቡ ይሕዝ፣ ይይዛል፣
3. ዝኾነ ቤት ትምህርቲ ካብ ዝኣከቦ Eቶት 3. ማነኛውም ትምህርት ቤት ከሰበሰበው ገቢ
ወፃI ክገብር ዝኽEል ስርዓት ኣፈፃፅማ ወፃI ወጪ ማድረግ የሚችለው የመንግስትን የወጪ
መንግስቲ ተኸቲሉ ክኸውን ኣለዎ፡፡ Aፈፃፀም ስርዓት ተከትሎ መሆን Aለበት፡፡
11. ኣቀራርባ ፀብፃብ 11. የሪፖርት Aቀራረብ

1. ዝኾነ ቤት ትምህርቲ ስትራተጂካዊን 1. ማንኛውም ትምህርት ቤት ስትራተጂካዊ Eና
ዓመታውን ዝርዝር ትልሚ ንቦትስ፣ ንቤት ዝርዝር Aመታዊ Eቅድ ለቦትስ፣ ለትምህርት
ፅሕፈት ትምህርትን ንቤት ፅሕፈት ትልምን ፅሕፈት ቤት Eና ለEቅድና ፋይናንስ ፅሕፈት
ፋይናንስን የቕርብ፣ ቤት ያቀርባል፣
2. ዝኾነ ቤት ትምህርቲ ፍፃመ ስርሑ፣ 2. ማንኛውም ትምህርት ቤት የስራ Aፈፃፀሙ፣
ኣተኣኻኽባ Eቶት፣ ኣጠቃቕማን ኣተሓሕዛን የገቢ Aሰባሰብ፣ የገንዘብና ንብረት Aጠቃቀም
ገንዘብን ንብረትን፣ ዘጋጠመ ፀገምን ዝተወሰደ Eና Aያያዝ፣ ያጋጠመ ችግር Eና የተወሰደ
ፍታሕን ዘርI ፀብፃብ ንቦትስ በቢ ሰለስተ መፍትሔ የሚያሳይ ሪፖርት ለቦትስ በየሶስት
ወርሑ የቕርብ፣ ወሩ ያቀርባል፣
3. ዝኾነ ቤት ትምህርቲ ኣተኣኻኽባን 3. ማነኛውም ትምህርት ቤት የገንዘብ Eና
ኣጠቃቕማን ገንዘብን ንብረትን ንቤት ምኽሪ የንብረት Aሰባበሰብ Eና Aጠቃቀም ለቀበሌው
ጣብያ፣ ንቤት ፅሕፈት ትምህርትን ንቤት ምክር ቤት፣ ለትምህርት ፅሕፈት ቤት Eና
ፅሕፈት ትልምን ፋይናንስን በቢሰለስተ ለEቅድና ፋይናንስ ፅሕፈት ቤት በየሶስት ወሩ
ወርሑ የቕርብ፡፡ ሪፖርት ያቀርባል፡፡
12. Oዲት 12. Oዲት

1. ኣብ ነብሲ ወከፍ ቤት ትምህርቲ ዝተረኸበ 1. በያንዳንዱ ትምህርት ቤት የተገኘ ገቢ
Eቶት ንዝተተለመሉ Eላማ ምውዓሉ ለታቀደለት Aላማ መዋሉን ለማረጋገጥ
ንምርግጋፅ ብዝምልከቶ ኣካል መንግስቲ በሚመለከተው የመንግስት Aካል ቁጥጥር Eና
ቁፅፅርን ክትትልን ክግበር ኣለዎ፣ ክትትል ሊደረግበት ይገባል፣
2. ዝኾነ ብጥረ ገንዘብ ወይ ብቸክ ወይ ብዓይነት 2. ማንኛውም በጥሬ ገንዘብ ወይም በቼክ ወይም
ዝEከብ ኣታውን ወፃEን ብቤት ፅሕፈት በAይነት የሚሰበሰብ ገቢና ወጪ በEቅድና
ትልምን ፋይናንስን Oዲተር ኣብ ዓመት ሓደ ፋይናንስ ፅሕፈት ቤት Oዲተር በAመት
ጊዜ ይምርመር፣ Aንድ ጊዜ ይመረመራል፣
3. ፀብፃብ Oዲት ንቤት ምኽሪ ጣብያ፣ ንቤት 3. የOዲት ሪፖርት ለቀበሌው ምክር ቤት
ትምህርቲ፣ ንቤት ፅሕፈት ትምህርቲ፣ ንቤት ለትምህርት ቤት፣ ለትምህርት ፅሕፈት ቤት፣
94
www.chilot.me
ፅሕፈት ትልምን ፋይናንስንን ንቦትስን፣ ለEቅድና ፋይናንስ ፅህፈት ቤት Eና

ካልOት ዝምልከቶም ኣካላትን ክበፅሕ ኣለዎ፡፡ ለቦትስና፣ ለሌሎች የሚመለከታቸው Aካላት
መድረስ Aለበት፡፡
13. ኣመራርሓ ስራሕ ቤት ትምህርቲ 13. የትምህርት ቤት የስራ Aመራር

1. ብብርኪ ጣብያ ከምU’ውን ብብርኪ ቤት 1. በቀበሌ ደረጃ Eንዲሁም በትምህት ቤት ደረጃ
ትምህርቲ ግልጋሎት ትምህርቲ ንክመሓየሽ፣ የትምህርት Aገልግሎት ለማሻሻል የትምህርት
ፅሬት ትምህርቲ ንክረጋገፅ፣ ኣመራርሓ ስራሕ ጥራት ለማረጋገጥ፣ የስራ Aመራር ሆኖው
ኮይኖም ዘገልግሉ ወመተሕን ይጣየሹ፣ የሚያገለገሉ ወመተሕ ይቋቋማሉ፣
2. ብብርኪ ቤት ትምህርቲ ዝጣየሸ ቦትስ 2. በትምህርት ቤት ደረጃ የሚቋቋም ቦትስ
ተሳትፎ ደቂ ኣንስትዮ ብዘረጋግፅ መልክU የሴቶች ተሳትፎ በሚያረጋግጥ መልኩ ሰባት
ሸውዓተ ኣባላት ዝሓዘ ኮይኑ ካብ ሕ/ሰብ Aባላት የያዘ ሆኖ በህ/ሰብ በተመረጠ ኣካል
ብዝተመረፀ ኣካል ይምራሕ ፣ ይመራል፣
3. ብብርኪ ቤት ትምህርቲ ዝጣየሸ ወመተሕ 3. በትምህርት ቤት ደረጃ የሚቋቋም ወመተሕ
ተሳትፎ ደቂ ኣንስትዮ ብዘረጋገፅ መልክU 11 የሴቶች ተሳትፎ በሚያረጋግጥ መልኩ 11
ኣባላት ዝሓዘ ኮይኑ ኣቦ መንበር ብወለድን ኣባላት የያዘ ሆኖ ሊቀመንበር በወላጆች Eና
ብመምህራንን ጉባኤ ይምረፅ፡፡ ዝርዝር በመምህራን ጉባኤ ይመረጣል፡፡ ዝርዝር
ኣፈፃፅምU ብዝወፅE ደንቢ ይውሰን፣ ኣፈፃፀሙ በሚወጣው ደንብ ይወሰናል፣
4. ብብርኪ ቤት ትምህርት ዝጣየሹ ቦትስን 4. በትምህርት ቤት ደረጃ የሚቋቋሙ ቦትስ Eና
ወመተሕን ተዋፅO ኣባላቶም ከምUውን ስነ ወመተሕ የAባሎቻቸው ስብጥር Eንዲሁም
ስርዓት ኣባላት ኣመራርሓOም ዝውስንሉ የAባላት ስነ-ስርAት ኣማራራቸው የሚወሰኑበት
ነናይ ባEሎም ኣመራርሓን ኣኼባን የየራሳቸው የAመራርና ስብሰባ ይኖራቸዋል
ይህልዎም፡፡ ስብሰባ ይኖራቸዋል፡፡
ክፍሊ ኣርባEተ ክፍል Aራት

14. ምውፃE ደንብን መምርሕን 14. ደንብ Eና መመርያ ማውጣት
1. ስራሕ ፈፃሚ ቤት ምኽሪ ብሄራዊ ክልላዊ 1. የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት ስራ
መንግስቲ ትግራይ ነዚ ኣዋጅ መፈፀሚ ዝኸውን Aስፈፃሚ ለዚሁ Aዋጅ ማስፈፀምያ የሚሆን
ዝርዝር ደንቢ የውፅE፣ ዝርዝር ደንብ ያወጣል፣
2. ቢሮ ትምህርቲ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ 2. የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት ትምህርት
ትግራይ ነዚ ደንቢ መፈፀሚ ዝኸውን ዝርዝር ቢሮ ለዚሁ ደንብ ማስፈፀምያ የሚሆን ዝርዝር
መምርሒ የውፅE፡፡ መመርያ ያወጣል፡፡
95
www.chilot.me
15. ተፈፃምነት ዘይብሎም ሕግታት 15. ተፈፃምነት የሌላቸው ህጎች
ነዚ ኣዋጅ ዝፃረር ኣዋጅ ወይ ደንቢ ወይ መምርሒ ለዚሁ Aዋጅ የሚፃረር Aዋጅ ወይም ደንብ ወይም
ወይ ልማዳዊ ኣሰራርሓ በዚ ኣዋጅ ንዝተሸፈኑ መመርያ ወይም ልማዳዊ Aሰራር በዚሁ Aዋጅ
ጉዳያት ተፈፃምነት ኣይህልዎን፡፡ ለተሸፈኑ ጉዳዮች ተፈፃሚነት የለውም፡፡
16. Eዚ ኣዋጅ ዝፀንAሉ ግዘ 16. Aዋጁ የሚፀናበት ጊዜ

ትግራይ ካብ ዝወፀሉ መጋቢት 13/2004 ዓ.ም ካፀደቀበት መጋቢት 13/2004 ዓ.ም የፀና
ዝፀንA ይኸውን፡፡ ይሆናል፡፡

ፕሬዝዳንት ብሄራዊ ክልላዊ የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ
96
www.chilot.me
nU¶T Uz¤È TG‰Y
ቑፅሪ ኣዋጅ 217/2004 ኣዋጅ ቁጥር 217/2004

ብማሕበር ንዝተወደቡ ስራሕ ተዃናተርትን በማህበር ለተደራጁ የስራ ተቋራጮችና
መማኸርትን ዝከፋፈል ንኮንስትራክሽን ማሽነሪ Aማካሪዎች የሚከፋፈል ለኮንስትራክሽን ማሽነሪ
መግዝI ዝውEል ልቓሕ በጀት ውሕስና ንምሃብ መግዣ የሚውል ብድር የበጀትና ዋስትና
ዝወፀ ቁፅሪ ኣዋጅ 213/2004 ንምምሕያሽ ዝወፀ ለመስጠት የወጣ ኣዋጅ ቁጥር 213/2004
ኣዋጅ ለማሻሻል የወጣ Aዋጅ
ብማሕበር ንዝተወደቡ ስራሕ ተዃናተርትን መማኸርትን በማህበር ለተደራጁ የስራ ተቋራጮችና AማካሪዎE የበጀት
ውሕስና በጀት ንምሃብ ዝወፀ ኣዋጅ ምምሕያሽ ኣድላይ ዋስትና ለመስጠት የወጣ Aዋጅ ማሻሻል Aስፈላጊ ሆኖ
ኮይኑ ብምርካቡ፣ በመገኘቱ፣
ቤት ምኽሪ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ ትግራይ ብመሰረት የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት ምክር ቤት ተሻሽሎ
ተመሓይሹ ዝወፀ ሕገ-መንግስቲ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ በወጣው ሕገ-መንግስት ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት ትግራይ
ትግራይ ዓንቀፅ 49/3/ሀ/ ዝስEብ መመሓየሺ ኣዋጅ መሰረት Aንቀፅ 49/3/ሀ/ መሰረት የሚከተለው የማሻሻያ
ኣውፂU ኣሎ፡፡ Aዋጅ Aውጥቷል፡፡
1. ሓፂር ርEሲ 1. ኣጭር ርEስ

Eዚ ኣዋጅ ብማሕበር ንዝተወደቡ ስራሕ ተዃናተርትን ይህ Aዋጅ “በማህበር ለተደራጁ የስራ ተቋራጮችና
መማኸርትን ዝከፋፈል ንኮንስትራክሽን ማሽነሪ መግዝI Aማካሪዎች የሚከፋፈል ለኮንስትራክሽን ማሽነሪ መግዥያ
ዝውEል ልቓሕ በጀት ውሕስና ንምሃብ ዝወፀ ቁፅሪ ኣዋጅ የሚውል ብድር የበጀት ዋስትና ለመስጠት የወጣ Aዋጅ
213/2004 ንምምሕያሽ ዝወፀ ቁፅሪ ኣዋጅ 217/2004 ቁጥር 213/2004 ለማሻሻል የወጣ Aዋጅ ቁጥር
ተባሂሉ ክጥቀስ ይኽEል፡፡ 217/2004” ተብሎ ሊጠቀስ ይችላል፡፡
2. መመሓሺ 2. ማሻሻያ
ዓንቀፅ 2 ኣዋጅ 213/2004 ተሳIሩ በዚ ዝስEብ ሓዱሽ የAዋጅ ቁጥር 213/2004 ዓንቀፅ 2 ተሰርዞ በሚከተለው
ዓንቀፅ 2 ተተኪU ኣሎ፡፡ Aዲስ ዓንቀፅ 2 ተተክተዋል፡፡

97
www.chilot.me
ሀ. ዓንቀፅ 2 ውሕስና ዝተውሃበ መጠን ልቐሕ ስራሕ ሀ. Aንቀፅ 2 ዋስትና የተሰጠው የብድር መጠን የስራ
ተዃናተርቲ ኣማኸርትን ካብዚ ንዳሓር ተቋራጭና Aማካሪዎች ከዚህ በሃላ “ተበዳሪ”
“ተለቃሓይ” Eንዳተብሃሉ ዝፅውU ክሳብ ብር Eየተባሉ የሚጠራ Eስከ ብር 100,000,000
100,000,000 /ሓደ ሚIቲ ሚሊዮን ብር/ /Aንድ መቶ ሚልዮን ብር/ ከደደቢት ማይክሮ
ካብ ደደቢት ማይክሮ ፋይናንስ ክልቅሑ ፋይናንስ Eንዲበደሩ፣ የትግራይ ብሄራዊ
ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ ትግራይ ውሕስና ክልላዊ መንግስት የዋስትና በጀት ሰጥቷል፣
በጀት ሂቡ ኣሎ፣
ለ. ኣብ ዓንቀፅ 3 ንUስ ዓንቀፅ 2 “ባንኪ” ዝብል ለ. በAንቀፅ 3 ንUስ ዓንቀፅ 2 “ባንክ” የሚል ቃል
ቃል ተሰሪዙ “ትካል” ብዝብል ተተኪU ኣሎ፡፡ ተሰርዞ “ድርጅት” በሚል ቃል ተተክቷል፡፡
3. Eዚ ኣዋጅ ዝፀንAሉ ግዜ 3. ይህ Aዋጅ የሚፀናበት ጊዜ


ፕረዚዳንት ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት
98
www.chilot.me
nU¶T Uz¤È TG‰Y
218/2004 ዓ.ም
ቑፅሪ ኣዋጅ 218/2004 ኣዋጅ ቁጥር 218/2004

ኣብ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ ትግራይ ኤጀንሲ በትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት የቤቶች
ልምዓት ኣባይቲ ንምጥያሽ ዝወፀ ቁፅሪ ኣዋጅ ልማት ኤጀንሲ ለመቋቋም ተሻሽሎ የወጣ ኣዋጅ
109/98 ንምምሕያሽ ዝወፀ ኣዋጅ ቁጥር 109/98 ለማሻሸል የወጣ Aዋጅ
ስራሕቲ ህንፀት ወይ ኮንስትራክሽን ንምትብባEን የግንባታ ስራዎች ወይም የኮንስትራክሽን ለማበረታታትና
ንምስፍሕፋሕን ኤጀንሲ ልምዓት ኣባይቲ ብሄራዊ ክልላዊ ለማስፋፋት የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት የቤቶች
መንግስቲ ትግራይ ንምጥያሽ ዝወፀ ኣዋጅ ምምሕያሽ ኣገዳሲ ልማት ኤጀንሲ ለማቋቋም የወጣ Aዋጅ ማሻሸል ኣስፈላጊ
ኮይኑ ብምርካቡ፣ ሆኖ በመገኘቱ ፣
ቤት ምኽሪ ብሄራዊ ክልላዊ መንገስቲ ትግራይ ብመሰረት የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት ምክር ቤት ተሻሽሎ
ተመሓይሹ ዝወፀ ሕገ-መንግስቲ ብ/ክ/መ/ትግራይ ዓንቀፅ በወጣው የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግሰት ሕገ-መንግስት
49/3/ሀ/ ዝስEብ ኣዋጅ ኣውፂU ኣሎ ፡፡ ዓንቀፅ 49/3/ሀ/ መሰረት የሚከተለው ኣዋጅ Aውጥቷል፡፡

Eዚ ኣዋጅ ‹‹ኤጀንሲ ልምዓት ኣባይቲ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ ይህ Aዋጅ ‹‹የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት የቤቶች
ትግራይ ንምጥያሽ ዝወፀ ኣዋጅ ንምምሕያሽ ዝወፀ ቑፅሪ ኣዋጅ ልማት ኤጀንሲ ለማቋቋም ተሻሽሎ የወጣ Aዋጅ ለማሻሸል
218/2004›› ተባሂሉ ክጥቀስ ይኽEል፡፡ የወጣ Aዋጅ ቁጥር 218/2004›› ተብሎ ሊጠቀስ ይችላል፡፡
2. መመሓየሺ 2. ማሻሻያ
1. ኤጀንሲ ልምዓት ኣባይቲ ብሄራዊ መንግስቲ ትግራይ 1. የትግራይ ክልል ቤቶች ልማት ኤጀንሲ ለማቋቋም የወጣ
ንምጥያሽ ዝወፀ ቑፅሪ ኣዋጅ 109/1998 ዓንቀፅ 3/1/ ከም Aዋጅ ቁጥር 109/1998 ዓንቀፅ 3/1/ Eንደሚከተለው
ዝስEብ ተመሓይሹ ኣሎ ፡፡ ተሻሽለዋል፡፡
‹‹3/1/ ኤጀንሲ ልምዓት ኣባይቲ ክልል ትግራይ ‹‹ድሕሪ ‹‹3/1/ የትግራይ ክልል ቤቶች ልማት ኤጀንሲ ‹‹ከዚህ
’ሐዚ ኤጀንሲ Eናተበሃለ ዝፅዋE›› ዓርሱ ዝኸኣለ ሕጋዊ በኋላ ኤጀንሲ Eየተባለ የሚጠራ›› ራሱን የቻለ ህጋዊ
ሰብነት ዘለዎ መንግስታዊ ቤት Eዮ ኮይኑ በዚ ኣዋጅ ሰውነት ያለው መንግስታዊ መስራቤት ሆኖ በዚ Aዋጅ
ተጣይሹ ኣሎ›› ተቋቋመዋል››

ÃNÇ êU BR 10.00
nU¶T Uz¤È .ú.qÜ 291
1 99
www.chilot.me
2. ኤጀንሲ ልምዓት ኣባይቲ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ 2. የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት የቤቶች ልማት
ትግራይ ንምጥያሽ ዝወፀ ቑፅሪ ኣዋጅ 109/1998 ኣብ ኤጀንሲ ለማቋቋም የወጣ ኣዋጅ ቁጥር 109/1998
ዓንቀፅ 6 ካብ ንUስ ዓንቀፅ 16 ቐፂሉ Eዚ ሓዱሽ ንUስ Aንቀፅ 6 ከንUስ Aንቀፅ 16 ቀጥሎ የሚከተለው Aዲስ
ዓንቀፅ ተወሲኹ ኣሎ፡፡ ንUስ Aንቀፅ ተጨምሯል ፡፡
‹‹17 ብፌዴራል ወይ ብክልል መንግስቲ ኣብ ዝተወሃቦ ‹‹17 በፌዴራል ወይ በክልል መንግስት በሚሰጠው
ህንፀት /ኮንስትራክሽን/ ስራሕቲ ይሳተፍ፣ ካብ ህንፀት የግንባታ /ኮንስትራክሽን/ ስራ ይሳተፋል፣ ከህንፃ ስራ
ስራሕቲ ዝረኸቦ ትርፊ ይቕበል፣ ብመሰረት ሕጊን የሚያገኘው ትርፍ ይቀበላል በህግና መመሪያ መሰረት
መምርሕን ይEክብ ኣታዊ ይገብር፡፡ ይሰበስባል ገቢ ያደርጋል፡፡
ዘለውO ማሽናትን መካይንን የካሪ፣ ዋጋ ኪራይ ይቕበል፣ ያሉት ማሽኖችና መኪናዎች ያከራያል፣ የኪራይ ዋጋ
በሕግን መምርሕን መሰረት ኣታዊ ይገብር፡፡ ይቀበላል፣ በሕግና መመሪያ መሰረት ገቢ ያደርጋል፡፡
3. ኣዋጅ 109/1998 ዓንቀፅ 2/2 ከምዝስEብ ተመሓይሹ ኣሎ 3.. በAዋጅ 109/1998 ዓንቀፅ 2/2 Eንደሚከተለው
ተሻሽለዋል
3.1 ‹‹ቢሮ›› ማለት ቢሮ ኮንስትራክሽን መንገድን 3.1 ‹‹ቢሮ›› ማለት የኮንስትራክሽን፣ መንገድና
ትራንስፖርትን Eዩ ትራንስፖርት ነው
4. ተፀዋEነት Aዚ ኤጀንሲ ንቢሮ ይኸውን 4. የኤጀንሲው ተጠርነት ለቢሮው ይሆናል
5. ኤጀንሲ ልምዓት ኣባይቲ ቅድሚ Eዚ ኣዋጅ ምውፅU ምስ 5. የቤቶች ልማት ኤጀንሲ ይህ Aዋጅ ከመውጣቱ በፊት
ዓዲግራት ዩንቨርሲቲን ወልቃይት ሱኳር ፋብሪካን ከAዲግራት ዩንቨርሲቲና ከወልቃይት ሱኳር ፋብሪካ
ዝተፈፀሙ ስራሕቲ በዚ ኣዋጅ ከምዝተፈፀሙ ይቑፀር፡፡ የተፈፀሙ ስራዎች በዚህ Aዋጅ Eንደተፈፀሙ
ይቆጠራል፡፡
4. Eዚ ኣዋጅ ዝፀንAሉ ግዜ 4. ኣዋጅ የሚፀናበት ጊዜ

Eዚ ኣዋጅ ብቤት ምኽሪ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ ትግራይ ካብ ይህ Aዋጅ በትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት ካፀደቀበት
ዝወፀሉ መጋቢት 13/2004 ዓ.ም ዝፀንA ይኸውን፡፡ መጋቢት 13/2004 ዓ.ም የፀና ይሆናል፡፡
ፕረዚደንት ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ ፕረዚደንት ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ
ትግራይ ትግራይ
100
www.chilot.me
nU¶T Uz¤È TG‰Y
mbL 19 ›mT ቐ. 8 መቐለ BˆL×T b¤T M<¶ Bÿ‰êE KL§êE mNGStE TG‰Y Zw{ 19¾ ›mT qÜ.8 መቐለ
219/2004 ዓ.ም 219/2004
ቑፅሪ ኣዋጅ 219/2004 Aዋጅ ቁጥር 219/2004
ብሄራዊ ክልላዊ መንግሰቲ ትግራይ ዝሃነፆም የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት

ወይ ዘማሓድሮም ኣባይቲ ንምምሕላፍን የገነባቸው ወይም የሚያስተዳድራቸው ቤቶች
ኣፈፃፅምU ንምውሳንን ተመሓይሹ ዝወፀ ለማስተላለፍና Aፈፃፀሙ ለመወሰን ተሻሽሎ
ኣዋጅ ንምምሕያሽ ዝወፀ ኣዋጅ የወጣውን Aዋጅ ለማሻሻል የወጣ Aዋጅ
ቑፅሪ ኣዋጅ 163/2001 ብመንግስቲ Eዚ ክልል Aዋጅ ቁጥር 163/2001 በክልሉ መንግስት
ዝተሃነፁ ወይ ዝማሓደሩ ኣባይቲ ናብ ተጠቀምቲ የተገነቡ ወይ የሚተዳደሩ ቤቶች ወደ
Eንትማሓለፉ ንኣገደስትን ብፍሉይ ኩነታት ተጠቃሚዎች ሊተላለፉ Aስፈላጊ ለሆኑና በልዩ
ብመንግስቲ ንዝተኣመነሎም ኣካላትን ውልቀ ሁኔታ በመንግስት ለሚታመንላቸው Aካላትና ግለ
ሰባትን ብውሳነ መንግስቲ ንምምሕላፍ Eድል ሰዎች በመንግስት ውሳኔ ለማስተላለፍ Eድል
ዝህብ ብዘይምዃኑ ኣብ ኣፈፃፅማ ፀገም የሚሰጥ ባለመሆኑ በAፈፃፀም ላይ ችግር
ብምፍጣሩ ነዚ ፀገም’ዚ ንምፍታሕ Eቲ ኣዋጅ በመፍጠሩ ይህን ችግር ለመፍታት Aዋጁን
ምምሕያሽ ኣድላይ ምዃኑ ስለዝተኣመነሉ፣ ማሻሻል Aስፈላጊ መሆኑ ስለታመነበት፣
ብመሰረት ተመሓይሹ ዝወፀ ሕገ መንግስቲ ተሻሽሎ በወጣው የትግራይ ሕገ መንግስት ዓንቀፅ
ትግራይ ዓንቀፅ 49/3/ሀ/ ዝስEብ መማሓየሺ 49/3/ሀ/ መሰረት የሚከተለው የማሻሻያ Aዋጅ
ኣዋጅ ኣውፂU ኣሎ። Aውጥቷል።

Eዚ ኣዋጅ ‘ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ ይህ Aዋጅ ‘የትግራይ ብሄራዊ ከልላዊ መንግስት
ትግራይ ዝሃነፆም ወይ ዘመሓድሮም ኣባይቲ የገነባቸው ወይም የሚያስተዳድራቸው ቤቶች
ንምምሕላፍን ኣፈፃፅምU ንምውሳንን ዝወፀ ለማስተላለፍና Aፈፃፀሙን ለመወሰን የወጣውን
ኣዋጅ ንምምሕያሽ ዝወፀ ቑፅሪ ኣዋጅ Aዋጅ ለማሻሻል የወጣ Aዋጅ ቁጥር 219/2004‘
219/2004 ‘ ተባሂሉ ክጥቀስ ይከኣል። ተብሎ ሊጠቀስ ይችላል።

291
www.chilot.me
ኣብቲ ኣዋጅ ኣብ ዓንቀፅ 5 ንUስ ዓንቀፅ 5 በAዋጁ በዓንቀፅ 5 ንUስ ዓንቀፅ 5 (ሀ፣ለ፣ሐ)
(ሀ፣ለ፣ሐ) ቐፂሉ ዝስEብ ንUስ ዓንቀፅ ተወሲኹ ቀጥሎ የሚከተለው ንUስ ዓንቀፅ ተጨምሮ
ተመሓይሹ ኣሎ። ተሻሽለዋል።
‘6‘ ኣብቲ ኣዋጅ ኣብ ዓንቀፅ 5 ንUስ ዓንቀፅ ‘6‘ በAዋጁ በዓንቀፅ 5 ንUስ ዓንቀፅ 1፣2፣3፣4፣5
1፣2፣3፣4፣5 ዝተደንገገ Eንተሃለወ’ውን የተደነገገ ቢኖርም Aስፈላጊ ለሆኑና በልዩ ሁኔታ
ንኣገደስትን ብፍሉይ ኩነታት ብመንግስቲ በመንግስት ለሚታመንላቸው Aካላትና ግለሰቦች
ንዝተኣመነሎም ኣካላትን ውልቀ ሰባትን ቤት የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት የስራ
ምኽሪ ስራሕ ፈፃሚ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ Aስፈፃሚ ምክር ቤት በሚሰጠው ውሳኔ ቤቶች
ትግራይ ብዝህቦ ውሳነ ኣባይቲ ምምሕልላፍ ማስተላለፍ ይቻላል።
ይከኣል።
3. Eዚ ኣዋጅ ዝፀንዓሉ ግዘ 3. Aዋጁን የሚፀናበት ጊዜ

ኘረዝደንት ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት

ትግራይ ኘረዝደንት
102
www.chilot.me
nU¶T Uz¤È TG‰Y
220/2004 ዓ.ም
ቑፅሪ ኣዋጅ 220/2004 ኣዋጅ ቁጥር 220/2004

ቑፅሪ ኣዋጅ 191/2003 ኣተኣላልያን ኣተሓሕዛን በትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት በቆሻሻ
ጓሓፍ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ ትግራይ Aወጋገድና ኣያያዝ የወጣውን ኣዋጅ ቁጥር
ንምምሕያሽ ዝወፀ ኣዋጅ 191/2003 ለማሻሻል የወጣ ኣዋጅ
ኣብ ቑፅሪ ኣዋጅ 191/2003 ዓ/ም ኣተኣላልያ ጓሓፍ በትራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት የወጣ የቆሻሻ
ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ ትግራይ ቅፅዓት ኣወጋገድና ኣያያዝ ኣዋጅ ቁጥር 191/2003 ቅጣት
ክቕመጠሎም ዝግባE ዋኒናት ዘይተኻተቱ ሊያስቀምጥላቸው የሚገቡ ጉዳዮች በኣዋጁ ሳይካተቱ
ብምትራፎም ነዚOም ንምክታት Eቲ ኣዋጅ በመቅረታቸው Eነዚህን ለማካተት ኣዋጁን ማሻሻል
ምምሕያሽ ኣድላይ ብምዃኑ፣ ኣስፈላጊ በመሆኑ፣
ኣብቲ ኣዋጅ በቢ ኸተምU ዝርከቡ ከይዲ ሰራሕቲ በኣዋጁ በየከተማው የሚገኙ የከተማ ፅዳትና ውበት
ፅሬትን ፅባቐን ከተማ ፅሬት ከተማ ኣብ ዘበልሽዉ የስራ ሂደቶች የከተማው ፅዳት በሚያበላሹ ተፈጥሮኣዊ
ተፈጥሮኣዊ ሰብ ወይ ሕጋዊ ሰብነት ዘለዎ ትካል ሰው ወይም ሕጋዊ ሰውነት ያላቸው ድርጅቶች
ዝወስድዎ ምምሕዳራዊ ቅፅዓት ዘየካተተ ብምንባሩ የሚወሰድ ኣስተዳደራዊ ቅጣት ያላካተተ በመሆኑ
Eቲ ኣዋጅ ነዚ ብዘካተተ ምምሕያሽ ኣድላይ ምዃኑ ኣዋጁ ይህን በሚያካትት መልኩ ማሻሻል ኣስፈላጊ
ስለዝተኣመነሉ፣ መሆኑ ስለታመነበት፣
ብመሰረት ተመሓይሹ ዝወፀ ሕገ-መንግስቲ ትግራይ ተሻሽሎ በወጣው የትግራይ ሕገ-መንግስት ዓንቀፅ
ዓንቀፅ 49/3/ሀ/ ዝስEብ መማሓየሺ ኣዋጅ ኣውፂU 49(3(ሀ) መሰረት የሚከተለውን ማሻሻያ ኣዋጅ
ኣሎ ፡፡ ኣውጥተዋል ፡፡

Eዚ ኣዋጅ “ቑፅሪ ኣዋጅ 191/2003 ኣተሓሕዛን ይህ ኣዋጅ የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት የቆሻሻ
ኣተኣላልያን ጓሓፍ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ ኣወጋገድና ኣያያዝ ኣዋጅ “ቁጥር 191/2003
ለማሻሻል

103
www.chilot.me
ትግራይ ንምምሕያሽ ዝወፀ ቁፅሪ ኣዋጅ 220/2004” የወጣ ኣዋጅ ቁጥር 220/2004” ዓ.ም ተብሎ ሊጠቀስ
ዓ.ም ተባሂሉ ክጥቀስ ይኽEል ፡፡ ይችላል ፡፡
1. ቁፅሪ ኣዋጅ 191/2003 ኣተሓሕዛን ኣተኣላልያን 1. የቆሻሻ ኣወጋገድና ኣየያዝ ኣዋጅ ቁጥር 191/2003
ጓሓፍ ከምዝስEብ ተመሓይሹ ኣሎ ፡፡ Eንደሚከተለው ተሻሽለዋል፡፡
2. ኣብ ዓንቀፅ 22 ንUስ ዓንቀፅ 8 Eቲ ኣዋጅ Eዞም 2. በኣዋጅ Aንቀፅ 22 ንUስ Aንቀፅ 8 የሚከተሉትን
ዝስEቡ ኣርባEተ ንUሳን ዓንቀፃት ተወሲኾም Aራት ንUሳን Aንቀፆች ተጨምረው ተሻሽለዋል ፡፡
ተመሓይሹ ኣሎ ፡፡
9. ሽንቲ ቤት ፈንዲU ከባቢ ዘበላሸወ ንመንበሪ ገዛ 9. ሽንት ቤት ፈንድቶ ኣከባቢውን ያበላሸ Eንደሆነ
ካብ ሓደ ሽሕ ብር ክሳብ ክልተ ሽሕን ሓሙሽተ ለመኖሪያ ቤት ከኣንድ ሺ Eስከ ሁለት ሺ ኣምስት
ሚIትን ብር ንትካል ካብ ሓሙሽተ ሽሕ ብር መቶ ብር ለድርጅት ከኣምስት ሺ Eስከ ኣስር ሺ
ክሳብ ዓሰርተ ሽሕ ብር ዝበፅሕ መቕፃEቲ ገንዘብ በሚደርስ የገንዘብ መቀጮ ወይም ከስድስት ወር
ወይ ካብ ሽዱሽተ ወርሒ ክሳብ ሐደ ዓመትን Eስከ Aንድ ዓመት ከስድስት ወር በሚደርስ Eስራት
ሽዱሽተ ወርሕን ብዝበፅሕ ማEሰርቲ ይቕፃE ፡፡ ይቀጣል፡፡
10.ሕፅብፃብ ክዳንን ኣቑሑትን ካልE ረሳሕ ፈሳስን 10. የልብስና የEቃ Eጣቢ Eንዲሁም ሌላ ቆሻሻ ፈሳሽ
ብምፍሳስ ከባቢ ዘበላሸወ ንመንበሪ ገዛ ካብ ሓምሳ በመድፋት ኣከባቢውን ያበላሸ፡- ለመኖሪያ ቤት
ክሳብ ሓደ ሚIትን ሓምሳን ብር፣ ንትካላት ካብ ከሃምሳ Eስከ ኣንድ መቶ ሃምሳ ብር፣ ለድርጅት
ሓሙሽተ ሚIቲ ክሳብ ሓደ ሽሕን ሓሙሽተ ከኣምስት መቶ Eስከ ኣንድ ሺ ኣምስት መቶ ብር
ሚIትን ብር ናይ ገንዘብ መቅፃEቲ ወይ ካብ ሓደ የገንዘብ መቀጮ ወይም ከኣንድ ወር Eስከ ሶስት
ወርሒ ክሳብ ሰለሰተ ወርሒ ብዝበፅሕ ማEሰርቲ ወር በሚደርስ Eስራት ይቀጣል፣
ይቕፃE ፣
11.ካብ ፍቓድ ዝምልከቶ ኣካል ወፃI Eንፀይቲ፣ 11. ከሚመለከተው ኣካል ፍቃድ ውጭ Eንጨት፣
ጃህያ፣ ሑፃ፣ ሓመድ፣ ሓፂን፣ ጣውላን ካልOትን ኣብ ጠጠር፣ Aሸዋ፣ ኣፈር፣ ብረት፣ ጣውላና ሌሎች
ዘይተፈቐደ ቦታ ዘራገፈ ወይ ዘቐመጠ ንመንበሪ ባልተፈቀደ ቦታ ያራጋፈ ወይም ያስቀመጠ
ካብ ሸውዓተ ሚIትን ሓምሳን ክሳብ ክልተ ሽሕን Eንደሆነ፡- ለመኖሪያ ቤት ክሰባት መቶ ሃምሳ
ሓሙሽተ ሚIትን ብር፣ ንትካላት ካብ ክልተ ሽሕን Eስከ ሁለት ሺ ኣምስት መቶ ብር፣ ለድርጅት
ሓሙሽተ ሚIትን ብር ክሳብ ሓሙሽተ ሽሕ ብር ከሁለት ሺ ኣምስት መቶ Eስከ ኣምስት ሺ ብር
ናይ ገንዘብ መቅፃEቲ ወይ ካብ ሰለስተ ወርሒ ክሳብ የገንዘብ መቀጮ ወይም ከሶስት ወር Eስከ ኣንድ
ሓደ ዓመት ብዝበፅሕ ማEሰርቲ ይቕፃE ፡፡ ዓመት በሚደርስ Eስራት ይቀጣል ፡፡
104
www.chilot.me
12. ኣብ ቑፅሪ ኣዋጅ 191/2003 ይኹን ኣብዚ 12. በAዋጅ ቁጥር 191/2003 ይሁን በዚህ መሻሻያ
መመሓየሺ ኣዋጅ Eዙይ ዝተቐመጡ ተግባራት Aዋጅ የተቀመጡ የተጠበቁ ሆኖው በየከተማው
ሕልዋት ኮይኖም በቢ ከተምU ዝርከቡ ከይዲ የሚገኙ የከተሞች የፅዳትና ውበት የስራ ሂደቶች
ስራሕቲ ፅሬትን ፅባቐን ከተማታት ዝወስድዎም የሚወስዱት Aስተዳደራዊ Aይነትና መጠን ቅጣት
ምምሕዳራዊ ቅፅዓት ዓይነትን መጠንን ዝርዝር ዝርዝር የትግራይ ክልል ስራ Aስፈፃሚ ምክር ቤት
ቤት ምኽሪ ስራሕ ፈፃሚ ክልል ትግራይ ብዘውፅO በሚያወጣው ደንብ ይወሰናል፡፡
ደንቢ ይውስን፡፡
2. Eዚ ኣዋጅዚ ዝፀንዓሉ ግዜ 2. ይህ ኣዋጅ የሚፀናበት ጊዜ

Eዚ ኣዋጅ ብቤት ምኽሪ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ ትግራይ ይህ Aዋጅ በትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት ካፀደቀበት
ካብ ዝወፀሉ መጋቢት 13/2004 ዓ.ም ዝፀንA ይኸውን፡፡ መጋቢት 13/2004 ዓ.ም የፀና ይሆናል፡፡

ፕረዚደንት ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ ፕሬዚደንት ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ
ትግራይ ትግራይ
105
www.chilot.me
nU¶T Uz¤È TG‰Y

2212004 ዓ.ም
ቁፅሪ ኣዋጅ 221/2004 ኣዋጅ ቁጥር 221/2004

ኮሚሽን ፖሊስ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት ፖሊስ
ትግራይ ዳግም ንምጥያሽ፣ ስልጣኑን ተግባሩን ኮሚሽን ዳግም ለማቋቋም ፣ ስልጣንና ተግባሩን
ንምውሳን ዝወፀ ኣዋጅ ለመወሰን የወጣ ኣዋጅ
ፖሊስ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ ትግራይ ንሕገ- የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት ፖሊስ የIትዮጵያ
መንግስቲ ፌዴራላዊ ዴሞክራሲያዊ ሪፐብሊክ ፌዴራላዊ ዴሞክራስያዊ ሪፐብሊክ Eና የክልሉ ሕገ-
Iትዮጵያን ክልልናን ነዞም ሕገ መንግስታት መሰረት መንግስትን Eና Eነዚህ ሕገ-መንግስታት መሰረት
ብምግባር ዝወፁ ካልOት ሕግታትን ናይ ምኽባር ልUኹ ኣድርገው የወጡ ሌሎች ሕጎችን የማስከበር ተልEኮውን
ብብቕዓት ብምውፃE ኣብ ህንፀት ስርዓት ዴሞክራሲ፣ በብቃት በመውጣት በዴሞክራሲ ስርዓት ግንባታ ፣ ሰላም
ሰላም ኣብ ምንጋስን ልምዓት ኣብ ምቕልጣፍን ኣብ ለማስፈንና ልማት ለማቀላጠፍ በሚደረገው ክልላዊ
ዝግበር ክልላዊ ምንቅስቓስ ብፅሒቱ ንምብርካት Eንቅስቃሴ የበኩሉን ድርሻ ለማበርከት በሚያስችለው
ብዘኽEሎ ኣገባብ ምውዳብ ኣድላይ ኮይኑ ብምርካቡ፣ Aገባብ ማደራጀት Aስፈላጊ ሆኖ በመገኘቱ፣
ትካል ፖሊስ Eዚ ክልል ካብ ዝኾነ ፖለቲካዊ ውድብ ነፃ የክልሉ የፖሊስ ተቋም ከማንኛውም የፖለቲካዊ ድርጅት
ዝኾነን ንሕገ-መንግስትን ሕገ-መንግስታዊ ስርዓት ገለልተኛ የሆነና ለAገራችን Eና ለክልሉ ሕገ-መንግስትና
ሃገርናን ክልልናን ተኣማንን ተገዛኣይን ዝኾነ ፣ ንሕ/ሰብ ሕገ-መንግስታዊ ስርዓት ታማኝና ተገዢ የሆነ፣
ብማEረ ዘገልግል ፣ ብፖሊሳዊ ስነ-ምግባር ዝተሃነፀን ሕብረተሰቡን በEኩልነት የሚያገልግል፣ በፖሊሳዊ ስነ-
ብቕዓትን ፅሬትን ዘለዎ ግልጋሎት ክህብ ዝኽEል ትካል ምግባር የታነፀ ፣ ብቃትና ጥራት ያለው ኣገልግሎት ሊሰጥ
ፖሊስ ምጥያሽ ኣድላይ ኮይኑ ብምርካቡ፣ የሚችል የፖሊስ ተቋም ማቋቋም ኣስፈላጊ ሆኖ በመገኘቱ፣
ቤት ምኽሪ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ ትግራይ ብመሰረት የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት ምክር ቤት ተሻሽሎ
ተመሓይሹ ዝወፀ ሕገ-መንግስቲ ትግራይ ዓንቀፅ በወጣው የትግራይ ሕገ-መንግስት Aንቀፅ 49/3/ሀ/
49/3/ሀ/ ዝስEብ ኣዋጅ ኣውፂU ኣሎ፡፡ መሰረት የሚከተለውን ኣዋጅ ኣውጥቷል
ÂY ˆd êU BR 7.35 nU¶T Uz¤È ‚Ü..ú 291

106
www.chilot.me
ክፍሊ ሓደ ክፍል ኣንድ

ሓፈሻዊ Aጠቃላይ
Eዚ ኣዋጅ “ኮሚሽን ፖሊስ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ ይህ Aዋጅ “የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት ፖሊስ
ትግራይ ዳግም ንምጥያሽ ዝወፀ ቁፅሪ ኣዋጅ 221/2004” ኮሚሽን ዳግም ለማቋቋም የወጣ Aዋጅ ቁጥር 221/2004
ተባሂሉ ክጥቀስ ይካኣል ፡፡ ተብሎ ሊጠቀስ ይችላል፡፡
ኣብ ውሸጢ Eዚ ኣዋጅ ፡- በዚህ ኣዋጅ ውስጥ፡-
1. “ክልል” ማለት ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ ትግራይ 1. “ክልል” ማለት የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት
Eዩ ፡፡ ነው፡፡
2. “ቤት ምኸሪ ስራሕ ፈፃሚ” ማለት ቤት ምኽሪ 2. “የስራ Aስፈፃሚ ምክር ቤት” ማለት የትግራይ ብሄራዊ
ስራሕ ፈፃሚ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ ትግራይ ክልላዊ መንግስት የሥራ Aስፈፃሚ ምክር ቤት ነው
Eዩ ፡፡
3. “ፖሊስ” ማለት መሰረታዊ ስልጠና ሞያ ፖሊስነት 3. “ፖሊስ “ ማለት መሰረታዊ የፖሊስ ሙያ ሰልጠና
ተዋሂብዎ ኣብ ኮሚሽን ፖሊስ ተቆፂሩ ዝሰርሕ ተሰጥቶት በፖሊስ ኮሚሽን ተቀጥሮ የሚሰራ የፖሊስ
ኣባል ፖሊስ Eዩ፡፡ ኣባል ነው፡፡
4. “ኮሚሽን “ ማለት ኮሚሽን ፖሊስ ብሄራዊ ክልላዊ

4. “ኮሚሽን “ ማለት የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት
መንግስቲ ትግራይ Eዩ፡፡ ፖሊስ ኮሚሽን ነው፡፡
5. “ቢሮ” ማለት ቢሮ ፀጥታን ምምሕዳርን ብሄራዊ
ክልላዊ መንግስቲ ትግራይ Eዩ፡፡ 5. “ቢሮ “ ማለት የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት
የፀጥታና ኣስተዳደር ቢሮ ነው፡፡
6. “ኮሚሽነር“ ማለት ንኮሚሽን ፖሊስ ብላEለዋይነት 6. “ኮሚሽነር“ ማለት ለፖሊስ ኮሚሽን በበላይነት Eንዲ
ንኽመርሕ ብርEሰ ምምሕዳር ብሄራዊ ክልላዊ መራ በትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት ርEሰ
መንግስቲ ትግራይ ዝሽወም ተፈጥሮኣዊ ሰብ Eዩ፡፡ መስተዳደር የሚሾሞ የተፈጥሮ ሰው ነው፡፡
7. “ምክትል ኮሚሽነር “ ማለት ንኮሚሽን ፖሊስ
7. “ምክትል ኮሚሽነር” ማለት ፖሊስ ኮሚሽንን
ብምክትልነት ንኽመርሕ ብርEሰ ምምሕዳር ብሄራዊ
በምክትልነት Eንዲመራ በትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ
ክልላዊ መንግስቲ ትግራይ ዝሽወም ተፈጥሮኣዊ ሰብ መንግሰት ርEስ መስተዳደር የሚሾም የተፈጥሮ ሰው
ነው፡፡
Eዩ፡፡
8. “ሰብ” ማለት ተፈጥራኣዊ ሰብ ወይ ብሕጊ ሕጋዊ 8. “ሰው” ማለት ተፈጥራኣዊ ሰው ወይም በህግ ህጋዊ
ሰውነት ዝተውሃቦ ትካል Eዩ ፡፡ ሰውነት የተሰጠው ድርጅት ነው፡፡
107
www.chilot.me
ኣብዚ ኣዋጅ ብተባEታይ ፆታ ዝተገለፀ ኩሉ ንኣንስታይ በዚህ ኣዋጅ በወንድ ፆታ የተገለፀው ሁሉ ለሴት ፆታም
ፆታውን ዝሓውስ Eዩ ያካትታል፡፡
4. Eላማ Eዚ ኮሚሽን 4. የኮሚሽኑ ኣላማ
ሕገ መንግስትን ሕገ መንግስታዊ ስርዓት ሃገርናን የኣገራችን Eና የክልሉ ሕገ መንግስት Eና ሕገ

ክልልናን ካልOት ሕግታትን ብምኽባርን ክኽበሩ መንግስታዊ ስርዓቱና ሌሎች ሕጎች በማክበርና በማስከበር
ብምግባርን፣ ሕ/ሰብ ኣብ ምኽልኻልን ምፅራይ ገበንን ሕብረተሰቡን በወንጀል መከላከልና በምርመራ ስራ ላይ
ብምስታፍ ሰላምን ድሕንነትን ህዝብን መንግስትን ናይ በማሳተፍ የህዝብና የመንግስት ሰላምና ደህንነት
ምሕላውን ምርግጋፅን Eላማ ይህልዎ፡፡ የመጠበቅና የማረጋገጥ ኣላማ ይኖረዋል፡፡
5. መትከላዊ ኣስራርሓ Eዚ ኮሚሽን 5. የኮሚሽኑ የAሰራር መርህ
1. ኣብ መሓውር Eዚ ኮሚሽን በቢብርኩ ብዘለው 1. በኮሚሽኑ መዋቅር በየደረጃው ባሉት ኃለፊዎችና

ሓለፍትን ሰራሕተኛታትን ጋንታዊ ኣሰራርሓ ቀንዲ ስራተኞች የቡዱን Aሰራር ዋና የኣፈፃፀም ተግባር
ናይ ተግባር ኣፈፃፅማ ኣንፈት ይኸውን ፣ ጋንታዊ Aቅጣጫ ይሆናል፣ የቡዱን Aሰራሮች የጋራና የግል
ኣሰራርሓታት ሓበራውን ውልቃውን ሓላፍነት ሃላፊነትን ያስከትላሉ፣
የስEቡ፣
2. ኣብ መሓውር Eዚ ኮሚሽን በቢ ብርኩ ዝርከቡ 2. በኮሚሽኑ መዋቅር በየደረጃው የሚገኙ ሃላፊዎች
በተሰጣቸው ስልጣን መሰረት የመወሰን ሓላፊነታቸው
ሓለፍቲ ብመሰረት ዝተውሃቦም ስልጣን ናይ የመወጣት ግዴታ Aለባቸው፣
ምውሳን ሓላፍነቶም ናይ ምውፃE ግቡE ኣለዎም፣
3. የኮሚሽኑ Aሰራር የተጠያቂነትና የግልፅነት መርህን
3. ኣሰራርሓ Eዚ ኮሚሽን መትከል ተሓታትነትን
የተከተለ መሆን ይኖርበታል፣
ግልፅነትን ዝተኸተለ ክኸውን ኣለዎ፣
4. ኣሰራርሓ Eዚ ኮሚሽን ተሳትፎ ህዝቢ መሰረት 4. የኮሚሸኑ Aሰራር የህዝብን ተሳትፎ መሰረት ያደረገ
ዝገበረ ክኸውን ኣለዎ፣ መሆን Aለበት፣
5. ኣሰራርሓ Eዚ ኮሚሽን መትከል ኣሰራርሓ
5. የኮሚሽኑ Aሰራር የገለልተኝነት የAሰራር መርህን
ገለልተኛነት ዝተኸተለ ይኸውን፡፡
የተከተለ ይሆናል፡፡
ክፍሊ ክልተ
ክፍል ሁለት
ምጥያሽ፣ ኣወዳድባን ተፀዋEነትን Eቲ ኮሚሽን
የኮሚሽኑ ማቋቋም ፣ ኣደራጃጀትና ተጠሪነት
6. ምጥያሽ
6. ማቋቋም
ኮሚሽን ፖሊስ ብሄራዊ ክልላዊ መንግሰቲ ትግራይ ካብዚ
የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት ፖሊስ ኮሚሽን ከዚህ
ንድሓር “ኮሚሽን” Eናተብሃለ ዝፅዋE ዓርሱ ዝኻኣለ
በኋላ “ኮሚሽን“ Eየተባለ የሚጠራ ራሱን የቻለ ህጋዊ
108
www.chilot.me
ሕጋዊ ሰውነት ዘለዎ ኣካል መንግስታዊ ቤት Eዮ ብሄራዊ ሰውነት ያለው የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት
ክልላዊ መንግስቲ ትግራይ ኮይኑ በዚ ኣዋጅ Eዚ ተጣይሹ መንግስታዊ መሰሪያቤት ኣካል ሆኖ በዚህ Aዋጅ
ኣሎ፡፡ ተቋቁመዋል
7. ተፀዋEነት Eቲ ኮሚሽን 7. የኮሚሽኑ ተጠሪነት
Eዚ ኮሚሽን ሞያዊ ነፃነቱ ሕልው ኮይኑ ተፀዋEነቱ ንቢሮ ኮሚሽኑ ሞያዊ ነፃነቱ Eንደ ተጠበቀ ሆኖ ተጠሪነቱ
ፀጥታን ምምሕዳርን ብሄራዊ ክልላዊ መንግሰቲ ትግራይ ለትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት የፀጥታና ኣስተዳደር
ይኸውን ፡፡ ቢሮ ይሆናል፡፡
8. ኣወዳድባ Eዚ ኮሚሽን 8 . የኮሚሽኑ ኣደራጃጀት
Eዚ ኮሚሽን ዝስEብ ኣወዳድባ ይህልዎ፡፡ ኮሚሸኑ የሚከተለውን ኣደረጃጀት ይኖረዋል፡፡
1 . ኮሚሽነር 1 ኮሚሽነር
2 ምክትል ኮሚሸነር
2. ምክትል ኮሚሽነር
3 ለስራው የሚያስፈልገው የስራ ሂደቶች፣ የፖሊስ
3 ንስርሑ ዘድልይዎ ከይዲ ስራሕቲ ፣ኣባላት ፖሊስን ኣባላትና ሲቪል ሰራተኞች
ሲቪል ሰራሕተኛታትን
9. ዋና ቤት ፅሕፈት Eዚ ኮሚሸን 9 . የኮሚሽኑ ዋና ፅሕፈት ቤት
ዋና ቤት ፅሕፈት Eዚ ኮሚሽን ኣብ ከተማ መቐለ ኮይኑ የኮሚሽኑ ዋና ፅሕፈት በመቐለ ከተማ ሆኖ
ክከም ኣድላይነቱ ኣብ ዞባ፣ ከተማ፣ ወረዳ፣ንUስ ወረዳ፣ Eንደየስፈላጊነቱ በዞን፣ ከተማ፣ ወረዳ፣ ንUስ ወረዳ፣
ጣብያን ቐጠናን ጨንፈር ቤት ፅሕፈት ከጣይሽ ቀበሌና ጎጥ ቅርንጫፍ ፅሕፈት ቤት ሊያቋቁም ይችላል፡፡
ይኽEል፡፡
10 . ስልጣንን ተግባር Eዚ ኮሚሽን 10. የኮሚሽኑ ስልጣንና ተግባር
Eዚ ኮሚሽን ዝስEቡ ስልጣንን ተግባርን ይህልዎ፡፡ ኮሚሽኑ የሚከተለው ስልጣንና ተግባር ይኖረዋል፡፡
1. ኣብ ልEሊ ሕገ መንግስትን ሕገ መንግስታዊ 1. ሕገ መንግስትና ሕገ መንግሰታዊ ስርዓቱ
ሰርዓትን፣ ኣብ ልEሊ መንግስትን ፀጥታ Eዚ ክልልን በመንግስትና በክልሉ ፀጥታና ሰብኣዊ መብት
ኣብ ሰብኣዊ መሰል ዝፍፀም ዝኾነ ዓይነት ስግኣት የሚፈፀም ማንኛውም ዓይነት የወንጀል ስጋትና
ገበንን ተግባርን ይከላኸል፣ ይምርምር፣ መስርሕ ተግባር ይከላከላል ፣ ይመረምራል፣ የኮሚኒቲ
ኮሚኒቲ ፖሊሲንግ የተኣታቱው፣ መበገሲ ገበን ፖሊስንግ ኣሰራር ያስፋፋል፣ የወንጀል መንስኤ
የፅንE፣ ሜላ ምክልኻል ገበን ይሕንፅፅ ፣ ህዝቢ ያጠናል፣ የወንጀል መከላከል ዘዴ ይቀይሳል፣ ህዝብ
Eናወደበ ኣብ ምክልኻል ገበን ወሳኒ ተርU ክፃወት በማደራጀት በወንጀል መከላከል ወሳኝ ድርሻውን
109
www.chilot.me
ይገብር፣ ኣስተምህሮ ምክልኻል ገበን ይህብ፣ Eንዲ ጫወት ያደርጋል፣ የወንጀል መከላከል
ትምህርት ይሰጣል፣
2. ኣብ ስልጣን ኣብያተ ፍርዲ Eዚ ክልል ዝወድቁ 2. በክልሉ ፍርድቤቶች ስልጣን ስር የሚወድቁ
ገበናት Eንትፍፀሙ የፃሪ ፣ ብትEዛዝ ቤት ፍርዲ ወንጀሎች ሲፈፀሙ ይመረምራል፣ በፍርድ ቤት
ወይ ብሕቶ ካልOት ኣካላት ዝቀርቡ ምርመራ ትEዛዝ ወይም በሌሎች ኣካላት የሚቀርብ የቴክኒክ
ቴክኒክ ኣፃርዩ ውፅIት ይህብ፣ ካብ ዓቕሙ ንላEሊ ምርመራ ጥያቄ መርምሮ ውጤቱ ይሰጣል፣
ንዝኾኑ ምስ ፌዴራል ፖሊስ ተሓባቢሩ ክምርመሩ ከኣቅሙ በላይ የሆኑ ከፌዴራል ፖሊስ ተባብሮ
ይገብር፣ Eንዲ መረመሩ ያደርጋል፣
3. ተፈጥራኣዊ ወይም ሰው ሰራሽ የሆነ ኣደጋ
3. ተፈጥራዊ ወይ ሰብ ሰራሕ ዝኾነ ሓደጋ Eንተጋጥምን
ሲያጋጥምና ኣስቸካይ ሁኔታ ሲፈጠር ሰላምና
ህፁፅ ኩነታት Eንትፍጠርን ሰላምን ፀጥታን
ፀጥታን በማስፈን የተጎዱ ሰዎችን ለማገዝ
ብምስፋን ዝተጐድU ሰባት ንምሕጋዝ
ከሚመለከታቸው መንግሰታዊ ኣካላት፣ የበጎ
ምስዝምልከቶም መንግስታዊ ኣካላት ፣ ገበርቲ ሰናይ
ኣድራጎት ድርጅቶችና ማሕበራት ተቀናጅቶ
ትካላትን ማሕበራትን ተዋዲዱ ይሰርሕ፣
ይሰራል ፣
4. ሪከርድታት ገበን ውልቀ ሰባት ኣብ ማEኸል ወዲቡ 4. የግለሰዎች የወንጀል ሪከርዶች በማEከል ኣደራጀቶ
ይሕዝ፣ ሪከርድ ገበን ንዘይብሎም ውልቀ ሰባት ካብ ይይዛል፣ የወንጀል ሪከርድ ለሌላቸው ግለ ሰዎች
ገበን ነፃ መረዳEታ ይህብ፣
ከወንጀል ነፃ ማስረጃ ይሰጣል፣
5. ምርመራ ፎረንሲክ የካይድ ፣ ብዛEባ ዝመርመሮ ጉዳይ 5. የፎረንሲክ ምርመራ ያካሄዳል፣ ስለመረመረው
ንቤት ፍርዲ ወይ ንካልE ኣግባብነት ዘለዎ ኣካል
ጉዳይ ለሚመለከተው ኣካል ማስረጃ ይሰጣል፣
ሞያዊ ምሰክርነት ይህብ፣
ለፍርድ ቤት ወይም ለሌላ Aግባብነት ያለው ኣካል
ሞያዊ ምሰክርነት ይሰጣል፣
6. ኣብ ጉዳያት ምርመራ ፎረንሲክ ምስ ፌዴራል 6. በፎረንሲክ ምርመራ ጉዳዮች ላይ ከፌዴራል
ፖሊስ ተዋዲዱ ይሰርሕ፣ ፖሊስ ተቀናጅቶ ይስራል፣
7. ህዝባውን መንግስታውን ትካላት፣ ንላEለዎት ሰብ 7. ህዝባዊና መንግስታዊ ተቋማት፣ የክልሉ ከፍተኛ
መዚ Eዚ ክልልን ከከም ኣድላይነቱ ንካልOት ባለስልጣናትና Eንደየኣስፈላጊነቱ የሌሎች ኣካላት
ኣካላትን ድሕንነቶም ክሕሎ ይገብር፣ ደሕንነት Eንዲጠበቅ ያደርጋል፣
8. ኣብ ምክልኻልን ምፅራይን ገበን፣ ኣብ ምቁፅፃርን 8. በወንጀል መከላከልና በመመርመር፣ በመንገድ
ምፅራይን ሓደጋ ትራፊክ መንገዲ ፣ ኣብ ምኽባር ትራፊክ ኣደጋ መከላከልና መመርመር ፣ በሰላምና
ሰላምን ድሕንነትን ስራሕ ምስ ዝሰርሑ ኣግባብነት ደሕንነት ማስከበር ስራ ከሚስሩ ኣግባብነት ካላቸው
ምስ ዘለዎም ኣካላት ፍትሒ ክልልና፣ ፌዴራልን የክልሉ የፍትህ ኣካላት፣ የፌዴራልና ሌሎች
ካልOት ክልላትን ወረዳታትን ርክብ ይምስርት፣ ክልሎችና ወረዳዎች ግንኙነት
ልውውጥ ሓበሬታ ይገብር፣ ብሓባር ይሰርሕ፣ ይመሰርታል፣የመረጃ ልውውጥ ያደረጋል፣ በጋራ
ይሰራል ፣
110
www.chilot.me
9. ኣድላይ ኮይኑ Eንትርከብ ንካልOት ኣካላት ሰልጠና 9. ኣስፈላጊ ሆኖ ሲገኝ ለሌሎች ኣካላት የወንጀል
ምክልኻል ገበን ይህብ፣ መከላከል ስልጠና ይሰጣል፣
10. ገበንን ስግኣት ገበንን ሓደጋ ትራፊክን ዝምልከት 10. የወንጀልና የወንጀል ሰጋት፣ የትራፊክ ኣደጋ
መፅናEቲ የካይድ ፣ ይከታተል፣ ይቆፃፀር፣ ሓበሬታን የሚመለከት ጥናት ያካሄዳል፣ ይከታተላል፣
ስታትሰቲክስ ይEክብ ፣ ይውድብ፣ ይትንትን፣ ይቆጣጠራል፣ መረጃና ስታትስቲክስ ይሰበስባል፣
ይዝርግሕ፣ ብብርኪ ክልል ስርዓት መተኣኻኸብን ያደራጃል፣ ይተነትናል፣ ይዘረጋል፣ በክልል ደረጀ
መጠናኸርን ሓበሬታ የጣይሽ፣ የመረጃ መሰብሰቢያና ማጠናከሪያ ስርዓት
ያቋቁማል፣
11. ብመረዳEታነት ከገልግሉ ዘይኽEሉ መዛግብቲ 11. በማስረጃነት ሊያገለግሉ የማይችሉ የወንጀል
ምፅራይ ገበን፣ ሰነዳት ዓሸራን ካልOት ተዛመድቲ ምርመራ መዛግብት፣ የዓሸራ ሰነዶችና ሌሎች
ሪከርድታትን ምስ ዝምልከቶም ኣካላት ብምርድዳE ተዛማጅ ሪከርዶች ከሚመለከታቸው ኣካላት ጋር
ክውገዱ ይገብር፣ ዝርዝር ኣፈፃፅምU ብደንቢ ተግባብቶ Eንዲወገዱ ያደርጋል፣ ዝርዝር Aፈፃፀሙ
ይውሰን፣ በደንብ ይወሰናል፣
12. ፌዴራል ፖሊስ በሚሰጠው ውክልና መሰረት
12. ፌዴራል ፖሊስ ብዝህቦ ውክልና መሰረት ተግባር
የግብረ ሽበራ ተግባር ሊፈፀም Eንደሚችል ብቁና
ራEዲ ክፍፅም ከምዝኽEል ብቁEን ምኽንያታውን
ምክኒያታዊ ጥርጣሬ ሲኖር ይህን ተግባር
ጥርጣረ Eንትህልው ነቲ ተግባር ኣቐዲምካ
ኣስቀድሞ ለመከላከል ድንገተኛ ፍተሻ ያደርጋል፣
ንምክልኻል ሃንደበታዊ ፈተሻ የካይድ ፣ ኣድላይ
ኣስፈላጊ ሆኖ ሲገኝ በማንኛውም ጊዜ
ኮይኑ Eንትርከብ ኣብ ዝኾነ Eዋን ኣብቲ
በተጠረጠረው Aካባቢ ተሸከርካሪና Eግረኛ
ዝተጠርጠረ ከባቢ ተሸከርከርትን Eግረኛ ውልቀ
ግለሰዎችን በማስቆም ድንገተኛ ፍተሻ ያደርጋል፣
ሰባትን ጠጠው ኣቢሉ ሃንደበታዊ ፣ ፈተሻ የካይድ፣
ከግብረ ሽበራ ተግባር ግንኙነት ያላቸው ሰዎችና
ምስ ተግባር ራEዲ ርክብ ዘለዎም ሰባትን
ማስረጃ ይዞ ያጣራል፣
መረዳEታን ሒዙ የፃሪ፣
13. ፌደራል ፖሊስ በሚሰጠው ውክልና መሰረት
13. ብፌዴራል ፖሊስ ብዝወሃቦ ውክልና መሰረት ምስ ፍፃመ ከግብረ ሽበራ ተግባር ጋር የተያያዙ በሀገር ብሄራዊ
ተግባር ራEዲ ዝተተሓዙ ኣብ ናይ ሃገር ብሄራዊ ድሕንነት ደሕንነት Aደጋ የሚያደርሱ ወንጀሎችን
ሓደጋ ዘብፅሑ ገበናት ንምክልኻልን ንምፅራይን ለመከላከልና ለመመርመር የሚጠቅሙ

ዝጠቕሙ ምዃኖም ዝተኣመነሎም መረዳEታታት ካብ መሆናቸውን የታመነባቸው ማስረጃዎች ከሰዎች
ሰባት ሓቲቱ ይውሰድ፣ ጠይቆ ይወስዳል፣
14. በክልል ደረጃ ወንጀልን ለመከላከልና ለመመርመር
14. ብብርኪ ክልል ንምክልኻልን ምፅራይን ገበን ዝሕግዙ
የሚያግዙ በፖሊሲ፣ ስትራተጂ ፣ ስታንዳርዳይዜሽን
ኣብ ፖሊሲ ፣ ስትራተጂ፣ ስታንዳርዳይዜሽን ተንከፍ
ነክ ጥናት ያካሄዳል፣ Eንዲካሄድ ያደርጋል፣
መፅናEቲ የካይድ፣ ክካየዱ ይገብር፣ ምስ ፌዴራል
ከፌዴራል ፖሊስ ኮሚሽን ወጥነት ያለው ኣሰራር
ፖሊስ ኮምሽን ወጥነት ዘለዎ ኣሰራርሓ የዳሉ፣
ያዘጋጃል፣ በመንግስት ሲፀድቅ ተግባራዊ
ብመንግስቲ ምስ ፀደቐ ተግባራዊ ይገብር፣ ተግባራዊ
ያደርጋል፣ ተግባራዊ መሆናቸው ያረጋግጣል፣
ምዃኖም የረጋግፅ፣
111
www.chilot.me
15. ኣባላት ፖሊስ Eዚ ኮሚሽን ስራሕቶም ሕገ- 15. የኮሚሽኑ ፖሊስ Aባላት ስራቸው የዜጎች ሕገ
መንግስታዊ መሰል ዜጋታት ብዘይፃባE መልክU መንግስታዊ መብት በማይፃረር መልኩ
ንኽፍፅሙ ይገብር፣ ይከታተል፣ ፀገማት Eንዲፈፅሙ ያደርጋል፣ ይከታተላል፣ ችግር
Eንትረኣዩ መስተኻኸሊ ስጉምቲ ይወስድ፣ ሲያጋጥም የማስተካከያ Eርምጃ ይወስዳል፣
16. ኣብ ሰራሕቲ Eዚ ኮሚሸን ዝዋፍር ሓይሊ ፖሊስ 16. በኮሚሽኑ ስራዎቸ የሚሰማራ የፖሊሰ ሓይል
ይምልምል፣ የሰልጥን፣ የዋፍር ፣ የዛውር ፣ ይመለምላል፣ ያሰለጥናል ፣ ያሰማራል ፣ ያዛውራል፣
17. Eዚ ኮሚሽን ንፖሊስነት ዘብቕU መመዘኒታት፣ 17. ኮሚሽኑ ለፖሊስነት የሚያበቁ መመዘኛዎች፣
ስርዓት ምልመላን ሰነ- ምግባርን፣ዘመን የምልመላ ስርAትና ስነ- ምግባር ፣ የAገልግሎት
ግልጋሎት፣ ግልጋሎት ዝቋረፀሉ ኩነታት፣ Eብየት ዘመን፣ Aገልግሎት የሚቋረጥበት ሁኔታ፣ Eድገት
፣ ኣዋሃህባ ማEርግን ዝውውርን ዝምልከቱ የማEረግ Aሰጣጥና ዝውውር የሚመለከት
መAቀንታትን ኣሰራርሓታትን የውፅE ፣ መመዘኛዎችና Aሰራሮች ያወጣል ፣ ይተገብራል
የተግብር፣ ዝርዝሩ ብደንቢ ይውሰን፣ ዝርዝሩ በደንብ ይወስናል፣
18. ኣባላት ፖሊስ Eዚ ኮሚሽን ዝመሓደርሉ ደንቢ 18. የኮሚሽኑ ፖሊስ Aባላት የሚተዳደሩበት ደንብ
የዳሉ፣ ናብ ዝምልከቶ ኣካል የቕርብ፣ ምስ ያዘጋጃል ፣ ለሚመለከተው ኣካል ያቀርባል፣ ሲፀድቅ
ፀደቐሉ ኣብ ሰራሕ የውEል፣ ስራላይ ያውላል፣
19. ብመሰረት ትEዛዝ ቤት ፍርዲ ተኸሰስትን 19. በፍርድቤት ትEዛዝ መሰረት ተከሳሾችና ምሰክሮች
መሰኻኽር የቕርብ፣ ያቀርባል፣
20. ትEዛዝ ቤት ፍርዲ ወይ ብሕጊ ናይ ምድናይ 20. የፍርድ ቤት ትEዛዝ ወይም በሕግ የማዳኘት
ስልጣን ዝተወሃቦም ኣካላት ዝሃብዎ ትEዛዝ ስልጣን የተሰጣቸው ኣካላት የሰጡትን ትEዛዝ
ዘየኽበሩ ሰባት ብመሰረት ዝተውሃቦ ትEዛዝ ያላከበሩ ሰዎች በተሰጠው ትEዛዝ መሰረት
ኣገዲዱ የቕርብ፣ Aስገድዶ ያቀርባል፣
21. ምፅራይ ገበን ብዝምልከት በቢ ብርኩ ምስ ዘለው 21. የወንጀል ምርመራ በሚመለከት በየ ደረጃው ካሉ
ዓቀብቲሕጊ Eዚ ክልል ተሓባቢሩ ይሰርሕ፣ የክልሉ ዓቃቤ ሕጎች ተባብሮ ይሰራል፣ የሚሰጠው
ዝወሃቦ ሕጋዊ መምርሒ ይፍፅም፣ ህጋዊ መመሪያ ይፈፅማል፣
22. ብመሰረት ሕጊ ብገበን ዝተጠርጠሩ ሰባት ኣብ 22. በሕግ መሰረት በወንጀል የተጠረጠሩ ሰዎች
ቁፅፅር የውEል ፣ ይፍትሽ፣ የፃሪ ፣ በቁጥጥር ስር ያውላል፣ ይፈትሻል፣ ያጣራል፣
23. ገበን ኣብ ዝተፈፀመሉ ቦታ ተረኺቡ ቴክኒካዊ 23. ወንጀል በተፈፀመበት ቦታ ተገኝቶ ቴክኒካዊ
መረዳEታ ይEክብ ፣ የጠናኽር፣ ናብ ዝምልከቶ ማስረጃ ይሰበስባል፣ ያጠናክራል፣ ለሚመለከተው
ኣካል የቕርብ፣ ኣካል ያቀርባል፣
24. ሰራሕቲ ቴክኒክ ምፅራይ ገበን የካይድ፣ ክካየድ 24. የወንጀል የቴክኒክ ማጣራት ስራዎች ያካሄዳል፣
ይገብር፣ ውፅIቱ ንዝምልከቶ ኣካል የቕርብ፣ Eንዲካሄድ ያደርጋል፣ ውጤቱ ለሚመለከተው ኣካል
ያቀርባል፣
112
www.chilot.me
25. Eግዝቢት ሒዙ የፅንሕ፣ ብቤት ፍርዲ ወይ 25. Eግዝቢት ይዞ ያቆያል፣ በፍርድ ቤት ወይም
ብዓቃቢ ሕጊ ምስተወሰነ የተግብር ፣ በዓቃቤ ሕግ ሲወሰን ይተገብራል፣
26. ከከም ባህሪ ስርሖም ንኣባላት ፖሊስ ግልጋሎት 26. Eንደየስራቸው ባህሪ ለፖሊስ ኣባላት ኣገልገሎት
ዝህቡ ቢሮታትን መንበሪ ካምኘታትን ይሰርሕ፣ የሚሰጡ ቢሮዎች Eና የመኖሪያ ካምፖች
ይሰራል፣
27. ከሚመለከታቸው ኣካላት ጋር በመተባበር በከተማ
27. ምስ ዝምልከቶም ኣካላት ብምትሕብባር ኣብ
ውስጥ የሚሰሩ የህንፃ ኘላኖች ለወንጀልና ድንገተኛ
ውሽጢ ከተማ ዝስርሑኘላናት ህንፃ ንገበንን
ኣደጋ ለመከላከል ምቹ መሆናቸው ለማረጋገጥ
ሃንደበታዊ ሓደጋን ንምክልኻል ምችዋት
ይሰራል፣
ምዃኖም ንምርግጋፅ ይሰርሕ፣
28. ኣደጋ ለመከላከል፣ የመንገድ ደህንነት ትራፊክ
28. ሓደጋ ንምክልኻል ደሕንነት ትራፊክ መንገዲ
ለመጠበቅ የክትትል ስራዎች ያካሄዳል፣
ንምሕላው ሰራሕቲ ክትትል የካይድ፣ ይቆፃፀር፣
፣ይቆጣጠራል፣ ትምህርት ይሰጣል፣
ኣስተምህሮ ይህብ፣ ምስ ዝምልከቶም ኣካላት
ከሚመለከታቸው Aካላት ጋር በመተባበር የትራፊክ
ብምትሕብባር ምልክትን መመልከትን ትራፊክ
ምልክትና Aመልካች ይተክላል፣ የትራፊክ ኣደጋ
ይተክል፣ ሓደጋ ትራፊክ Eንተጋጥም ቴክኒካውን
ሲያጋጥም ቴክኒካዊና ታክቲካዊ ምርመራ
ታክቲካውን ምፅራይ ይገብር፣ ብሕጊ ስልጣን
ያደርጋል፣ በሕግ ስልጣን ለተሰጠው ኣካል
ንዝተውሃቦ ኣካል የቕርብ፣
ያቀርባል ፣
29. ንኣባላት ፖሊስ Eዚ ኮሚሽን ብቕዓት ፖሊሳዊ
29. የኮሚሽኑ ፖሊስ Aባላት የፖሊስ ሞያዊ ብቃት
ሞያ ንምEባይን ኣወሃህባ ግለጋሎት
ለማሳደግ Eና የኣገልግሎት ኣሰጣጥ ለማሻሻል
ንምምሕያሽን ዘኽEል ተከታታልነት ዘለዎ
የሚያስችል ተከታታይነት ያለው የሃገር ውስጥ
ስልጠና ውሽጢ ዓዲ ይህብ ፣ ነዚ ዝሕግዝ
ስልጠና ይሰጣል፣ለዚህ የሚያግዝ ጥናት ያካሄዳል፣
መፅናEቲ የካይድ፣ ኣብ ስራሕ የውEል፣ ክውEሉ
ስራላይ ያውላል ፣ Eንዲውሉ ያደርጋል፣
ይገብር፣
30. ከማንኛውም ዓይነት ወገንተኝነት ነፃ የሆነ የፖሊስ
30. ካብ ዝኾነ ዓይነት ወገናውነት ነፃ ዝኾነ ሓይሊ
ሃይል ይገነባል ፣
ፖሊስ ይሃንፅ ፣
31. ከፌዴራል ፖሊስ ወይም ከክልሉ የሚመለከታቸው
31. ካብ ፌዴራል ፖሊስ ወይ ካብ ክልልና
መንግስታዊ መስሪያቤቶች በሕግ በተሰጠው
ዝምልከቶም መንግስታዊ ቤት Eዮታት ብሕጊ
ውክልና መሰረት ይሰራል፣
ብዝተውሃቦ ውክልና መሰረት ይሰርሕ ፣
32. ለፖሊስ ኣባላት የባለሞተር ተሽከርካሪ ለመንዳት
32. ንኣባላት ፖሊስ ብዓል ሞተር ተሽከርካሪ
የሚያስችል ስልጠና ይሰጣል፣ ለኣባላቱ
ንምዝዋር ዘኽEል ስልጠና ይህብ፣ ነቶም ኣባላት
በኮንስትራክሽን፣ መንገድና ትራንስፖርት ቢሮ
ብቢሮ ኮንስትራክሽን መንገድን ትራንስፖርትን
Eውቅናና የመንጃ ፍቃድ Eንዲሰጣቸው ያደርጋል፣
ኣፍልጦን መዘወሪ ፍቓድ ንክወሃቦም ይገብር፣
ዝርዝሩ በደንብ ይወሰናል፣
ዝርዝሩ ብደንቢ ይውሰን፣
113
www.chilot.me
33. ሓይሊ ፖሊስ ዝስልጥነሉ ትካል መሰልጠኒ ፖሊስ 33. የፖሊስ ሓይል የሚሰለጥንበት ተቋም ያቋቁማል፣
የጣይሽ፣ ከከም ኣድላይነቱ ካልOት ጨንፈር EንደየAስፈላጊነቱ ሌሎች የፖሊስ ማሰልጠኛ
መሰልጠኒ ፖሊስ ክኸፍት ይኽEል፣ ቅርንጫፎች ሊከፍት ይችላል፣
34. በፌዴራል ፖሊስ ኮምሽን Aዋጅ፣ ደንብና
34. ብመሰረት ኣዋጅ፣ ደንብን መምርሕን ፌደራል
መመሪያ መሰረት የግል ትጥቅ ፍቃድ ይሰጣል፣
ፖሊስ ኮምሽን ፍቓድ ውልቀ Eጥቂ ይህብ፣ ይቆፃፀር፣
35. ንምክልኻልን ምፅራይን ገበን ዝሕግዝ ኣብ 35. ወንጀል ለመከላከልና ለመመርመር የሚያግዝ
ዝተመረፁ ቦታታት ሲሲቲቪ ካሜራ ይተክል በተመረጡ ቦታዎች የሲሲቲቪ ካሜራ ይተክላል፣
36. ለፖሊስ Aባላት የሚጠቅሙ የደመወዝ ስኬልና
36. ንኣባላት ፖሊስ ዝጠቕሙ ስኬል መሃያን
የተለያዩ ኣበሎች Aጥንቶ ለቢሮ ያቀርባል፣
ዝተፈላለለዩ ኣበላትን ኣፅኒU ናብ ቢሮ የቕርብ
ሲፈቀድ ተግባራዊ ያደርጋል፣
Eንትፍቀድ ተግባራዊ ይገብር፣
37. ኣባላት ፖሊስ ዝጥቀምሉ መዝናነይን

37. የፖሊስ Aባላት የሚጠቀሙበት የመዝናኛና
መዘውተሪ ስፖርትን ቦታታት የዳሉ፣
የስፖርት መዘውተርያ ቦታዎች ያዘጋጃል፣
38. ምስ ዝምልከቶም ኣካላት ብምትሕብባር ክውገዱ 38. ከሚመለከታቸው ኣካላት ጋር በመተባበር መወገድ
ዝግበOም መሳርሒ ኣፅዋር ውግEን ፈንጅታትን የሚገባቸው የጦር መሳርያዎችና ፈንጂዎች
የወግድ፣ ክውገዱ ይገብር፣ ያስወግዳል፣ Eንዲወገዱ ያደርጋል፣
39. ከፀጥታ ኣካላት ጋር በመተባበር በጥናት፣ ስልጠናና
39. ምስ ኣካላት ፀጥታ ብምትሕብባር ኣብ
የመረጃ ልውውጥ ተቀናጅቶ ይሰራል፣
መፅናEቲ፣ ስልጠናን ልውውጥ ሓበሬታን ተዋዲዱ
ይሰርሕ፣
40. ብካልOት ሕግታት ዝተውሃቦ ስልጣንን 40. በሌሎች ሕጎች የተሰጡት ስልጣንና ተግባር
ተግባርን ይፍፅም፣ ይፈፅማል፣
11. የኮሚሽነሩ ስልጣንና ተግባር

11. ስልጣንን ተግባርን ኮሚሽነር
ኮሚሽነሩ ተጠሪነቱ ለፀጥታና ኣስተዳደር ቢሮ ሓላፊ ሆኖ
Eቲ ኮሚሽነር ተፀዋEነቱ ንሓላፊ ቢሮ ፀጥታን
የሚከተለው ስልጣንና ተግባር ይኖረዋል፣
ምምሕዳርን ኮይኑ ዝስEብ ስልጣንን ተግባርን ይህልዎ፣
1. የኮሚሽኑ ስራዎች ያቅዳል፣ ያደራጃል፣ በበላይነት
1. ስራሕቲ Eቲ ኮሚሽን ይትልም፣ ይውድብ፣
ይመራል፣ ይቆጣጠራል፣
ብላEለዋይነት ይመርሕ፣ ይቆፃፀር፣
2. የኮሚሽኑ የስራ ኣፈፃፀም ሪፖርት ለቢሮው
2. ኣፈፃፅማ ስራሕ Eቲ ኮሚሽን ፀብፃብ ናብ ቢሮ
ያቀርባል፣
የቕርብ ፣
3. በዚህ ዓንቀፅ ንUስ ዓንቀፅ 1 Eና 2 የተደነገገው
3. ኣብዚ ዓንቀፅ ንUስ ዓንቀፅ 1ን 2ን ዝተደንገገ
Eንደተጠበቀ ሆኖ ኮሚሽነሩ ፣
ሕልው ኮይኑ Eቲ ኮሚሽነር ፡
114
www.chilot.me
ሀ. ብደንቢ መሰረት ሹመት ረዳት ኮሚሽነር ሀ. በደንብ መሰረት ሹመት ረዳት ኮሚሽነር
ንኽፀድቀሉ ናብ ቢሮ የቕርብ፣ ብርEሰ ምምሕዳር Eንዲፀድቅለት ወደ ቢሮው ያቀርባል፣ በክልሉ
Eዚ ክልል ምስፀደቐ የተግብር፣ ርEሰ መስተዳደር ሲፀድቅ ይተግብራል፣
ለ. ንኣባላት ፖሊስ ካብ ረዳት ሳጅን ክሳብ ኮማንደር ለ. ለፖሊስ ኣባላት ከረዳት ሳጅን Eስከ ኮማንደር ያለው
ዘሎ ማEርግ ይህብ፣ ማEርግ ይሰጣል፣
ሐ. ኣዋጅን መመሓደሪ ደንቢ ፖሊስ Eዚ ክልል ሐ. የክልሉ የፖሊስ ኣዋጅና መተዳደሪያ ደንብ
ብላEለዋይነት የፈፅም፣ በበላይነት ያስፈፅማል፣
መ. ካብ ፖሊስ ወፃI ኣብቲ ኮሚሽን ዝተቆፀሩ ሲቭል መ. ከፖሊስ ውጭ በኮሚሽኑ ውስጥ የሚቀጠሩ ሲቪል
ሰራሕተኛታት ብመሰረት ሕጊ ሲቪል ሰርቪስ ሰራተኞች በሲቭል ሰርቪስ ሕግ መሰረት
ይቆፅር፣ የማሓድር፣ የሰናብት፣ ይቀጥራል፣ ያስተዳድራል፣ ያሰናብታል፣
ሰ. ነቲ ኮምሽን ዝምልከት ናይ ሓፂር፣ ማEኸላይን ሰ. ኮሚሽኑን የሚመለከት የAጭር፣ መካከለኛና ረዥም
ነዊሕን ግዜ ፖሊሲ ሓሳባት የመንጭው፣ ጊዜ የፖሊሲ ሃሳቦች ያመነጫል፣
4. ኣብቲ ኮሚሽን ዝተማልAን ዘበናዊን ስርዓት 4. በኮሚሽኑ የተሟላና ዘመናዊ የሰው ሃይል ልማት
ኣመራርሓ ልምዓት ሓይሊ ሰብ ምዝርግሑን ኣመራር ስርዓት መዘርጋቱንና ተግባር ላይ
ኣብ ተግባር ምውዓሉን የረጋግፅ፣ መዋሉን ያረጋግጣል፣
5. ኣወዳድባ፣ መሓውር፣ ህንፀት ዓቕሚ፣ ስራሕቲ 5. የኮሚሽኑ ኣደረጃጀት፣ መዋቅር፣ የዓቅም ግንባታ፣
ምክልኻልን ምፅራይን ገበን Eቲ ኮሚሽን የመከላከልና መመርመር ስራዎችን ለማሻሻል
ንምምሕያሽ ተመሳሳልነት ዘለዎን ደረጅU ተመሳሳይነት ያለውና ደረጃውን የጠበቀ የፖሊስ
ዝሓለወን ግልጋሎት ፖሊስ ንክህልዉ ንምግባር ኣገልግሎት Eንዲኖር ለማድረግ የሚያስችል
ዘኽEሉ መፅናEትን ምርምርን ክካየድ ይገብር፣ ጥናትና ምርምር Eንዲካሄድ ያደርጋል፣
6. ዓመታዊ ትልሚ ስራሕን በጀትን Eቲ ኮሚሽን 6. ዓመታዊ የስራ Eቅድና በጀት ኣዘጋጅቶ ለቢሮው
ኣዳልዩ ናብ ቢሮ የቕርብ፣ ምስፀደቐ የማሓድር፣ ያቀርባል፣ ሲፀድቅ ያስተዳድራል፣ ያዛል፣
ይEዝዝ፣ ይቆፃፀር፣ ይቆጣጠራል፣
7. ኣብዚ ኣዋጅ ኣብ ዓንቀፅ 10 ንUስ ዓንቀፅ /34/ 7. በዚህ Aዋጅ በዓንቀፅ 10 ንUስ ዓንቀፅ /34/
ዝተገለፀ ሕልው ኮይኑ ነዚ ኣዋጅን ነዚ ኣዋጅ የተገለፀው Eንደተጠበቀ ሆኖ ለዚህ Aዋጅና ይህን
ሲIቡ ዝወፅE ደንቢ መፈፀሚ ዝኸውን Aዋጅ ተከትሎ የሚወጣውን ደንብ ማስፈፀሚያ
መምርሒ ኣውፂU ኣብ ስራሕ የውEል፣ የሚሆን መመሪያ ኣውጥቶ ስራ ላይ ያውላል፣
8. ኣብ ልEሊ ፖሊስ ዝቐርቡ ጥርዓናት ክፃረዩ 8. በፖሊስ ላይ የሚቀርቡ ኣቤቱታዎች Aንዲጣሩ
ብምግባር መስተኻኸሊ ስጉምቲ ይወስድ፣ በማድረግ የማስተካከያ Eርምጃ ይወስዳል፣
ክውሰድ ይገብር፣ Eንዲወሰዱ ያደርጋል፣
9. ኣባላት ፖሊስ Eቲ ኮሚሽን ስራሕቶም 9. የኮሚሽኑ የፖሊስ Aባላት ስራቸው ሲፈፅሙ
Eንትፍፅሙ ሰብኣውን ዴሞክራሲያውን መሰል የዜጎች ሰብኣዊና ዴሞክራሲያዊ መብቶች
ዜጋታት የኽብሩን ክኽበሩ ይገብሩ ምህላዎም Eያከበሩና Eያስከበሩ መሆናቸውን ይቆጣጠራል፣
ይቆፃፀር፣ የረጋግፅ፣ ያረጋግጣል፣
115
www.chilot.me
10. ብሰማI ጥርዓንን ኮሚቴ ዲስፕሊንን ተፃርዩ 10. በቅሬታ ሰሚና በዲስፕሊን ኮሚቴ ተጣርቶ
ዝቐርበሉ ውሳነ ሓሳብን ጥርዓን ይግበAኒን የቀረበለትን የውሳኔ ሓሳብና የይግባኝ ቅሬታ
የፅድቕ፣ የመሓይሽ ወይ ይስEር፣ ያፀድቃል፣ ያሻሽላል ወይም ይሽራል፣
11. Eቲ ኮሚሽን ምስ ፌዴራልን ፖሊስ ኮሚሽን 11. ኮሚሽኑ ከፌዴራል ፖሊስና የክልሎች ፖሊስ
ክልላትን ሰናይ ዝምድና ንክህልዎ ይሰርሕ፣ ኮሚሽኖች መልካም ግንኙነት Eንዲኖረው
ይሰራል፣
12. ኣብዚ ኣዋጅ ኣብ ዓንቀፅ 10 ንUስ ዓንቀፅ 12. በዚህ Aዋጅ በዓንቀፅ 10 ንUስ ዓንቀፅ 12 Eና 13
12ን13ን ዝተደንገገ ሕልው ኮይኑ ተግባር ራEዲ የተደነገገው Eንደተጠበቀ ሆኖ የግብረ-ሽበራ
ክፍፀም ከምዝኽEል ብቑEን ምኽኒያታውን ተግባር ሊፈፀም Eንደሚችል ብቁና ምክኒያታዊ
ጥርጣረ Eንትህልው ነቲ ተግባር ኣቐዲምካ ጥርጣረ ሲኖር ተግባሩን ኣስቀድሞ ለመከላከል
ንምክልኻል ተሸክርከርትን Eግረኛታት ውልቀ ተሽከርካሪዎችና Eግረኛ ግለ ሰዎችን በማስቆም
ሰባትን ጠጠው ብምባል ሃንደበታዊ ፈተሻ ድንገተኛ ፍተሻ Eንዲካሄድ ያዛል፣ Eንቅስቃሴው
ክካየድ ይEዝዝ፣ ነቲ ምንቅስቓስ ብቐረባ ኮይኑ በቅርብ ሆኖ ያስተባብራል፤ ይቆጣጠራል፣
የተሓባብር፣ ይቆፃፀር፣ መምርሒ ይህብ፣ መመሪያ ይሰጣል፣ ውጤቱ ለሚመለከተው የበላይ
ውፅIቱ ንዝምልከቶ ላEለዋይ ኣካል ሪፖርት ኣካል ሪፖርት ያደርጋል፣
ይገብር፣
13. ምስ ፖሊስ ፌደራልን ክልላትን ርክብ ይፈጥር፣ 13. ከፌደራል ፖሊስና የክልሎች ፖሊስ ኮሚሽኖች
ሓበሬታ ይለዋወጥ፣ ንፈፃሚ ከይዲ ስራሕ ዓቕሚ ግንኙነት ይፈጥራል፣ መረጃ ይለዋወጣል፣ ለስራ
ዘEብየሉ ስልጠና የዳሉ፣ ክዳሎ ይገብር፣ ስራሕቲ ሂደት ፈፃሚ ዓቅሙን የሚገነባበት ስልጠና
ምEባይ ዓቕሚ ይፍፅም፣ ኣወሃህባ ግልጋሎትን ያዘጋጃል፣ Eንዲዘጋጅ ያደርጋል፣ የዓቅም ግንባታ
ኣሰራርሓን ፖሊስ ፅሬትን ብቕዓትን ክህልዎ ስራዎች ይሰራል፣ የኣገልግሎት ኣሰጣጥና የፖሊስ
ይገብር፣ ኣሰራር ጥራትና ብቃት Eንዲኖረው ያደርጋል፣
14. Eቲ ኮሚሽን ብምውካል ምስ ሳልሳይ ወገን ርክብ 14. ኮሚሽኑን በመወከል ከሶስተኛ ወገን ግንኙነት
ይገብር፣ ያደርጋል ፣
15. ምክትል ኮሚሽነር ኣብ ስራሕ ኣብዘይህልወሉ 15. ምክትል ኮሚሽነር ስራ ላይ በማይኖርበት ጊዜ
Eዋን ብመዓርግ ሲንየር ንዝኾነ መኮነን ይውክል በመዓርግ ሲንየር ለሆነ መኮነን ይወክላል፣
16. ኣብዚ ዓንቀፅ ንUስ ዓንቀፅ 15 ዝተደንገገ 16. በዚህ Aንቀፅ ንUስ ኣንቀፅ 15 የተደነገገው
Eንተሃለወውን ብፍሉይ ኩነታት ንካልOት ቢኖርም በልዩ ሁኔታ ለሌሎች ሓላፊዎች ሊወክል
ሓለፍቲ ክውክል ይኽEል ይችላል፣
17. ንሕብረተሰብ ቅልጥፉን ተበፃሓይን ግልጋሎት 17. ለሕብረተሰቡ ቀልጣፋና ተደራሽ ኣገልግሎት
ንምሃብ ብዘኸEል መጠን ካብ ዘለዎ ስልጣንን ለመስጠት በሚያስችል መጠን ከስልጣኑና ተግባሩ
ተግባርን ብኽፋል ንምክትል ኮሚሽነርን በከፊል ለምክትል ኮሚሽነርና ሌሎች በየደረጃው
ንካልOት በቢብርኩ ዝርከቡ ሓለፍቲ ውክልና ለሚገኙ ሃላፊዎች ውክልና ሊሰጥ ይችላል ፣
ክህብ ይኽEል፡፡
116
www.chilot.me
12. ስልጣንን ተግባርን ምክትል ኮሚሽነር 12 የምክትል ኮሚሽነር ስልጣንና ተግባር

ምክትል ኮሚሽነር ተፀዋEነቱ ንኮሚሽነር ኮይኑ ዝስEብ ምክትል ኮሚሽነር ተጠሪነቱ ለኮሚሽነር ሆኖ
ስልጣንን ተግባርን ይህልዎ ። የሚከተለው ስልጣንና ተግባር ይኖረዋል።
1. ኮሚሽነር ኣብ ስራሕ ዘይህልዋሉ Eዋን ንኮሚሽነር 1. ኮሚሽነሩ በስራ ላይ በማይገኝበት ጊዜ ኮሚሽነሩ ተክቶ
ተኪU ይሰርሕ ፣
ይሰራል፣
2. ኣብ ውሽጢ Eቲ ኮሚሽን ካብ ዘለዉ ከይዲ 2. በኮሚሽኑ ውስጥ ካሉት የስራ ሂደቶች ኣንዱን
ስራሕቲ ንሓዲU ይመርሕ፣ ይመራል፣
3. ብኮሚሽነር ተፈልዮም ዝዋሃብዎ ካልOት ስራሕቲ 3. በኮሚሽነሩ ተለይተው የሚሰጡት ሌሎች

ይፍፅም ስራዎች ይፈፅማል፣
ክፍሊ ሰለስተ ክፍል ሶሶት
ምምሕዳር Eዚ ኮሚሸን የኮሚሽኑ ኣስተዳደር
13. ትልሚ ሓይሊ ሰብ 13. የሰው ሃብት Eቅድ
Eዚ ኮሚሽን Eስትራቴጅክ ትልሚ መሰረት ዝገበረ ናይ ኮሚሽኑ ስትራቴጂክ Eቅድ መሰረት በማድረግ የኣጭር፣
ሓፂር፣ ማEኸላይን ነዊሕን ጊዜ ትልሚ ሓይሊ ሰብ መካከለኛና ረጅም ጊዜ የሰው ሃይል Eቅድ ኣዘጋጅቶ
ኣዳሊዩ ተግባራዊ ይገብር፣ ተግባራዊ ያደርጋል፣
14. ምEባለ ሓይሊ ሰብ 14. የሰው ሃብት ልማት
1. ቤት ምኽሪ ስራሕ ፈፃሚ ብዘውፀO ደንቢ መሰረት 1- የክልሉ ስራኣስፈፃሚ ምክርቤት በሚያወጣው
ንኣባላት ፖሊስ ይምልምል፣ የሰልጥን፣ ይቖፅር፣ ደንብ መሰረት የፖሊስ ኣባላት ይመለምላል፣
የመሓድር፣ ያሰለጥናል፣ ይቀጥራል፣ ያስተዳድራል፣
2. Eዚ ኮሚሽን ዘድልይዎ ድጋፍ ወሃብቲ 2- ኮሚሽኑ የሚያስፈልጉት ድጋፍ ሰጪ ሠራተኞችን

ሰራሕተኛታት ብመሰረት ሕጊ ስቪል ሰርቪስ በሲቪል ሰርቪስ ሕግ መሠረት
ይቆፅር፣ የመሓድር፣ ይቀጥራል፣ያስተዳድራል
15. ፖሊሳዊ ማዓርግ 15. የፖሊስ ማኣርግ
1. Eዚ ኮሚሽን ዝተፈላለዩ ብርክታት መዓርግ፣ ምልክትን 1 ኮሚሽኑ የተለያዩ የማኣርግ ደረጃዎች ፣ምልክትና
ኣርማን ይህልዎ፣ ኣርማ ይኖረዋል ፣
2. ዝኾነ ኣባል ፖሊስ ንደረጅUን ሓላፍነቱን ዝገልፅ 2 ማንኛውም የፖሊስ ኣባል ለደረጃውንና ሓላፊነቱ
ፖሊሳዊ ማዓርግን ምልክትን ይህልዎ፣ የሚገልፅ የፖሊስ ማEርግና ምልክት ይኖረዋል፣
3. ፖሊሳዊ ማዓርግ ዝወሃብ ብዋናነት ብኣፈፃፅማ ስርሑ 3 የሚሰጠው የፖሊስ ማEርግ በዋናነት በስራ
ኮይኑ ዝርዝር ኣፈፃፅምU ብዝወፅE ደንቢ ይውሰን፣ Aፈፃፀሙ ሆኖ ዝርዝር ኣፈፃፀሙ በሚወጣው
ደንብ ይወሰናል፣
117
www.chilot.me
16. ብርክታት ፖሊሳዊ መዓርግ 16. የፖሊስ የመኣርግ ደረጃዎች

ፖሊሳዊ ማዓርግ Eዚ ኮሚሽን Eዞም ዝስEቡ Eዮም ፡፡
የኮሚሽኑ የፖሊስ መዓርግ የሚከተሉት ናቸው
1. ኮንስታብል
1. ኮንስታብል
2. ረዳት ሳጅን 2. ረዳት ሳጅን
3. ምክትል ሳጅን 3. ምክትል ሳጅን
4. ሳጅን 4. ሳጅን
5. ዋና ሳጅን 5. ዋና ሳጅን
6. ረዳት Iንስፔክተር 6. ረዳት Iንስፔክተር
7. ምክትል Iንስፔክተር 7. ምክትል Iንስፔክተር
8. Iንስፔክተር 8. Iንስፔክተር
9. ዋና Iንስፔክተር 9. ዋና Iንስፔክተር
10. ምክትል ኮማንደር 10. ምክትል ኮማንደር
11. ኮማንደር 11. ኮማንደር
12. ረዳት ኮሚሽነር 12. ረዳት ኮሚሽነር
13. ምክትል ኮሚሽነር 13. ምክትል ኮሚሽነር
14. ኮሚሽነር 14. ኮሚሽነር
17. ምስክር ወረቐትን ሜዳይሪባንን 17. ሜዳይ ሪባንና የምስክር ወረቀት
ብዝለዓለ ውፅIትን ኣፈፃፅማ ልUኽን፣ ምስጉን ኣወሃህባ ለፖሊስ ኣባላት በከፍተኛ የግዳጅ ኣፈፃፀም ውጤትና
ግልጋሎትን ተመሰሪቱ ዝወሃብ ምስክር ወረቀትን በሚያስመሰግን ኣገልግሎት ኣሰጣጥ ላይ ተመስርተው
ሜዳይንሪቫንን ይህልው፣ ዝርዝሩ ብዝወፅE ደንቢ የሚሰጡ ሜዳዮች፣ ሪባኖችና የምስክር ወረቀቶች
ይውሰን፡፡ ይኖራል፣ዝርዝሩ በሚወጣው ደንብ ይወሰናል፡፡
18. Eዋን ጥሮታ መውፅI 18. የጥሮታ መውጫ ጊዜ
ኣባል ፖሊስ Eዚ ኮሚሽን በዚ ዝስEብ Eድመ ክልል የኮሚሽኑ ፖሊስ ኣባል በሚከተለው የEድሜ ክልል ጡረታ
ጡሮታ ይወፅE ፡፡ ይወጣል፣
1. ካብ ኮንስታብል ክሳብ ዋና ሳጅን 50 ዓመት 1. ከ ኮንስታብል Eስከ ዋና ሳጅን 50 Aመት

2. ካብ ረዳት Iንስፔክተር ክሳብ Iንስፔክተር 52 2. ከረዳት Iንስፔክተር Eስከ Iንስፔክተር 52
ዓመት Aመት
3. ዋና Iንስፔክተርን ልEልUን 55 ዓመት 3. ዋና Iንስፔክተርና ከዚያ በላይ 55 Aመት
4. ኣብዚ ዓንቀፅ ንUስ ዓንቀፅ 1፣ 2ን 3ን ዝተገለፀ
4. በዚህ ዓንቀፅ ንUስ ኣንቀፅ 1፣ 2ና 3 የተገለጠ ቢኖርም
Eንተሃለወ Eውን Eቲ ኣባል ንስራሕ Eቲ ኮሚሽን
118
www.chilot.me
ኣድላይ ኮይኑ Eንተተረኺቡ ንሓደ Eዋን ጥራሕ ካብ ኣባሉ ለኮሚሽኑ ስራ ኣስፈላጊ ሆኖ ሲገኝ ለኣንድ ጊዜ ብቻ
ሓሙሽተ ዓመት ንዘይበልፅ Eዋን ግልጋሎት ከኣምስት ኣመት ላልበለጠ ጊዜ Aገልግሎቱ ሊራዘም
ክናዋሕ ይኽEል፡፡ ዝርዝር ኣፈፃፅምU ብዝወፅE ይችላል፡፡ ዝርዝር Aፈፃፀሙ በሚወጣው ደንብ
ደንቢ ይውሰን፡፡ ይወሰናል፡፡
19. ምጥያሽ ሰማI ጥርዓን 19. የቅሬታ ሰሚ ማቋቋም
Eቲ ኮሚሽን ብዝህቦ ግልጋሎት ብህዝቢ ዝቐርብ ጥርዓን ኮሚሽኑ በሚሰጠው ኣገልግሎት በህዝብ የሚቀርብ ቅሬታ
ዘተኣናግድ ሰማI ጥርዓን የጣይሽ፣ ዝርዝሩ ብደንብን የሚያስተናግድ ቅሬታ ሰሚ ያቋቁማል፣ ዝርዝሩ በደንብና
መምርሕን ይውሰን፡፡ መመሪያ ይወሰናል፣
ክፍሊ ኣርባEተ ክፍል ኣራት
20. Eዚ ኮሚሽን ምስ ፖሊስ ፌዴራልን ፖሊስ 20. ኮሚሽኑ ከፌደራል ፖሊስና ከክልሎች
ኮሚሽን ክልላትን ዘለዎ ርክብ ፖሊስ ኮሚሽን ስለሚኖረው ግንኙነት
1. ኣብ መንጎ Eቶም ኮሚሽናት ዘሎ ትካላዊ ነፃነት 1. በኮሚሽኖች መካከል ያለው ተቋማዊ ነፃነት
ሕልው ኮይኑ ኣብ ሞንጎOም ፅቡቕ ዝምድና Eንደተጠበቀ ሆኖ በመካከላቸው መልካም
ክህልውን Eቲ ዝምድና ንምጥንኻርን ሓበራዊ ረብሓ ግንኙነት Eንዲኖርና ግንኙነቱ ለማጠናከርና
ንምርግጋፅን Eዚ ኮሚሽን ኣባል ሓበራዊ ጉባኤ የጋራ ጥቅም ለማረጋገጥ ኮሚሽኑ የኮሚሽኖቹ
ኮሚሽናት ኮይኑ ይሰርሕ ፣ የጋራ ጉባኤ ኣባል ሆኖ ይሰራል፣
2. ብሓበራዊ ጉባኤ ኮሚሽናት ስምምE ተበፂሕሎም 2. በጋራ የኮሚሽኖቹ ጉባኤ በስምምነት የተወሰኑ
ዝተወሰኑ ውሳነታት ተግባራዊ ይገብር፡፡ ውሳኔዎች ተግባራዊ ያደርጋል፣
21. ስልጣን ፖሊስ ብውክልና ምሃብ 21. የፖሊስ ስልጣን በውክልና ስለመስጠት
1. Eዚ ኮሚሽን ፍሉይ ሞያ ንዝሓቱ ዋኒናት 1. ኮሚሽኑ ልዩ ሞያ የሚጠይቁት ጉዳዮች

ንምትግባር ተባሂሉ ካብ ስልጣን ፖሊስ ዝተወሰነ ለመፈፀም ተብሎ ከፖሊስ ስልጣን
ብሕጊ ሕጋዊ ሰውነት ንዘለዎም መንግስታዊ ቤት የተወሰነውን በህግ ህጋዊ ሰውነት ላላቸው
Eዮታትን ትካላት ልምዓት መንግስትን መንግስታዊ መስሪያቤቶች፣ የመንግስት
ሰራሕተኛታትን ውክልና ክህብ ይኽEል የልማት ድርጅቶችና ሰራተኞች ውክልና ሊሰጥ
ይችላል፣
2. በዚህ ኣንቀፅ ንUስ ኣንቀፅ /1/ የሚሰጠው
2. ብመሰረት Eዚ ዓንቀፅ ንUስ ዓንቀፅ /1/ ዝወሃብ
የፖሊስ ስልጣን ውክልና ጉዳዩን ለመፈፀም
ውክልና ስልጣን ፖሊስ ነቲ ዋኒን ንምፍፃም
በሚያስችል መጠን ብቻ ይሆናል ፡፡
119
www.chilot.me
ብዘኽEል መጠን ጥራሕ ይኸውን ፡፡
22. በጀት Eዚ ኮሚሽን 22. የኮሚሽኑ በጀት
በጀት Eዚ ኮሚሽን ካብ መንግስቲ Eዚ ክልል ዝምደበሉ የኮሚሽኑ በጀት ከክልሉ መንግስት የሚመደብ ይሆናል፣
ይኸውን፡፡
23. ምሕደራን ምርመራን ገንዘብን ንብረትን 23. የኮሚሽኑ ንብረትና ገንዘብ ኣስተዳደርና
Eዚ ኮሚሽን ምርመራ
1. ምሕደራ ንብረትን ገንዘብን Eዚ ኮሚሽን ሕጊ 1. የኮሚሽኑ የንብረት ኣስተዳደር የክልሉ

ፋይናንስን ምሕደራ ንብረት Eዚ ክልል ዝተኸተለ የፋይናንስና ንብረት Aስተዳደር ህግ የተከተለ
ይኸውን፣ ይሆናል፣
2. Eዚ ኮሚሽን ትኽክለኛን ዝተማልA መዛግብቲ 2. ኮሚሽኑ ትክክለኛና የተሟላ የሂሳብና የንብረት
ሒሳብን ንብረትን ይህልዎ ፣ መዛግብት ይኖረዋል፣
3. መዛግብትን ሰነዳት ሒሳብን ንብረትን Eዚ ኮሚሽን 3. የኮሚሽኑ የንብረትና የሂሳብ መዛግብትና
ብዋና Oዲተር Eዚ ክልል ወይ ንሱ ብዝሰየሞ ሰነዶች በክልሉ ዋና Oዲተር ወይም Eሱ
ይምርመር፡፡ በሚሰይመው ይመረመራል ፣
24. ስልጣን ምውፃE ደንብን መምርሕን 24. ደንብና መመሪያ የማውጣት ስልጣን
1. ቤት ምኽሪ ስራሕ ፈፃሚ ነዚ ኣዋጅ መፈፀሚ 1. የስራ ኣስፈፃሚ ምክርቤት ለዚህ Aዋጅ
ዝኸውን ደንቢ የውፅE፣ ማስፈፀሚያ የሚሆን ደንብ ያወጣል፣
2. Eዚ ኮሚሽን ነዚ ኣዋጅ ሲIቡ ዝወፅE ደንቢ 2. ኮሚሽኑ ይህን Aዋጅ ተከትሎ ለሚወጣው
መፈፀሚ ዝኸውን መምርሒ የውፅE፣ ደንብ ማስፈፀሚያ የሚሆን መመሪያ ያወጣል፣
25. ተፈፃምነት ዘይብሎምን ሕግታት 25. ተፈፃሚነት የሌላቸው ህጎች
ነዚ ኣዋጅ ዝፃባE ዝኾነ ኣዋጅ፣ ደንቢ፣ መምርሒ ወይ ይህን ኣዋጅ የሚቃረን ማንኛውም Aዋጅ፣ ደንብ፣ መመሪያ
ዝኾነ ልማዳዊ ኣሰራርሓ ኣብዚ ኣዋጅ ንዝተሸፈኑ ጉዳያት ወይም ማንኛውም የልምድ Aሰራር በዚህ Aዋጅ በተሸፈኑ
ተፈፃምነት ኣይህልዎምን፡፡ ጉዳዮች ላይ ተፈፃሚነት ኣይኖረውም፡፡
26. Eዚ ኣዋጅ ዝፀንAሉ ግዜ 26. Aዋጁ የሚፀናበት ጊዜ

Eዚ ኣዋጅ ብቤት ምኽሪ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ ይህ Aዋጅ በትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት ካፀደቀበት
ትግራይ ካብ ዝወፀሉ መጋቢት 13/2004 ዓ.ም ዝፀንA መጋቢት 13/2004 ዓ.ም የፀና ይሆናል፡፡
ይኸውን፡፡
ኣባይ ወልዱ
ኣባይ ወልዱ
የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ
ፕሬዚዳንት ብሄራዊ ክልላዊ
መንግስት ፕሬዚዳንት
መንግስቲ ትግራይ
120
www.chilot.me
nU¶T Uz¤È TG‰Y
ቑፅሪ ኣዋጅ 222/2004 Aዋጅ ቁ_R 222/2004

ኣB ብÿ‰êE KL§êE mNGStE TG‰Y N2004 yTG‰Y Bÿ‰êE KL§êE mNGSት y2004
በጀት ዓመት ተወሳኺ bjT ንምውሳን Zw{ በጀት ዓመት ተጨማሪ bjT lmwsN ywÈ
mNGStE ትግራይ NZF{Ñ mNGS¬êE S‰ÞtEN mNGST l¸s„ የልማት S‰ãCÂ ¨gLGlÖèC
GLUlÖ¬TN ZW:L ተወሳኺ bjT BMIÄO ¨B ¥Sf{¸Ã y¸WL ተጨማሪ bjT {Dö S‰§Y
S‰Þ KW:L MGÆR ¨D§Y BMá*nù# XNÄþWL ¥DrG xSf§gþ bmçnù#
BmsrT ተማሓይሹ ዝወፀ ሕገ መንግስቲ ብሄራዊ ተሻሽሎ በወጣው የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ
ክልላዊ መንግስቲ ትግራይ ¨êJ qÜI¶ 45/1994 መንግስት ሕገ መንግስት xêJ qÜ_R 45/1994
›NqI 49 (3) (c) N2004 በጀት ዓመት ተወሳኺ xNqI 49 (3) (ሀ) (ቸ) msrT ለ2004 በጀት ዓመት
በጀት ¨B S‰Þ ZW:L bjT t¨êE° ¨lÖ”” በስራ የሚውል ተጨማሪ በጀት y¸ktlW ¨êJ
¬W©*êL””
1) ˆÉþR RXsþ 1) üR RXስ

Xzþ ¨êJ ኣብ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ ትግራይ YH xêJ |የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት
|ÂY 2004 በጀት ዓመት ተወሳኺ bjT NMWúN የ2004 በጀት ዓመት t=¥¶ bjT lmwsN ywÈ
Zw{ ¨êJ ‚ÜI¶ 222/2004´ tÆ£lù K_qS Y<XL”” xêJ qÜ_R 222/2004´ tBlÖ lþ«qS YC§L””
2) FLFL bjT 2) ybjT MNu

1. ኣብ 2004 በጀት ዓመት ካብ ናይ 2003 በጀት ዓመት 1. ከ2003 የበጀት ዓመት ተመላሽ በጀት (የተጣራ
ተመላሲ በጀት (ዝተፃረየ ሃፍቲ)# N2004 bjT ›mT ሃብት)፣ የ2004 በጀት ዓመት የተስተካከለ የገቢ Eቅድ
Ztmˆy¹ TL¸ XèT ws< ¨f§§Y# ናይ ትካላት ጭማሪ ልዩነት፣ በ2004 የበጀት ዓመት ከቴክኒክ፣ ሙያ፣

BR 18.70
121
www.chilot.me
ትምህርትን ስልጠናን ቴክኒክን ሞያን መሰልጠኒ ትምህርትና ስልጠና ማሰልጠኛ ማEከላት፣

ማEከላት፣ ሆስፒታላት፣ ኤጀንሲ መራኸቢ ሓፋሽን ከሆስፒታሎች ከመገናኛ ብዙሃን ኤጀንሲ የውስጥ ገቢ
ውሽጢ ኣታዊ ክEከብ ለመሰብሰብ
ዝተታሓዘን ንኮሌጅ ሕርሻ ሽረ ካብ ኣክሱም የተያዘና ለሽሬ የEርሻ ኮሌጅ ከኣክሱም
ዩኒቨርስቲ መተካEታ ዝተውሃበ ኣታውን ዝርከብ ዩኒቨርስቲ የተሰጠ ማካካሻ የሚገኝ የበጀት
ፍልፍል በጀትን ካብ መንግስቲ ኣየርላንድ ምንጭና ከAየርላንድ መንግስት የተገኘ Eርዳታ
ዝተረኽበ ሓገዝ ኮይኑ ኣብዚ ተተሓሒዙ ዘሎ ሲሆን በሰንጠረዥ ለተዘረዘሩት ስራዎች
ሰደቓ ንዘተዘርዘሩ ስራሕታት ግልጋሎት ዝውEል Aገልግሎት የሚውል ነው፡፡
Eዩ፡፡
ሀ. ካብ ናይ ክልል ተመላሲ በጀት ሀ. ከክልል ተመላሽ በጀት ብር 177,068,934
ብር177,068,934 (ሓደ ሚIትን ሰብዓን (Aንድ መቶ ሰባ ሰባት ሚሊዮን ስድሳ ስምንት
ሸውዓተን ሚሊዮንን ስሳን ሸሞንተን ሽሕን ሺህ ዘጠኝ መቶ ሰላሳ Aራት ብር)
ትሸዓተ ሚIትን ሰላሳን ኣርባEተን ብር)
ለ. ናይ 2004 በጀት ዓመት ዝተመሓየሸ ትልሚ ለ. የ2004 በጀት ዓመት ተጨማሪ ተሻሽሎ
Eቶት ወሰኽ ኣፈላላይ ብር 100,000,000 የቀረበ የገቢ Eቅድ ልዩነት 100,000,000
(ሓደ ሚIቲ ሚሊዮን) ብር (Aንድ መቶ ሚሊዮን)
ሐ. ካብ ትካላት ትምህርትን ስልጠናን ቴክኒክን ሐ. ከቴክኒክ፣ ሙያ፣ ትምህርትና ስልጠና ቢሮ

ሞያን ውሽጢ ኣታዊ ብር 15‚396‚523 የውስጥ ገቢ ብር 15‚396‚523 (ብር ኣስራ
(ዓሰርተ ሓሙሽተ ሚሊዮንን ሰለስተ ሚIትን ኣምስት ሚሊዮን ሶሰት መቶ ዘጠና ስድስት
ቴስዓን ሽዱሽተን ሺሕን ሓሙሽተ ሚIትን ሺ ኣምስት መቶ ሃያ ሶሰት)፡፡

Iስራን ሰለስተን ብር)፡፡
መ. ካብ ሆስፒታላት ናይ ውሽጢ ኣታዊ ብር m. ከሆስፒታሎች የውስጥ ገቢ ብር 4‚642‚752
4‚642,752 (ኣርባEተ ሚሊዮንን ሽዱሽተ (ብር Aራት ሚሊዮን ስድስት መቶ Aርባ
ሚIትን ኣርባዓን ክልተን ሺሕን ሸውዓተ ሁለት ሺ ሰባት መቶ ሓምሳ ሁለት)
ሚIትን ሓምሳን ክልተን ብር)
ረ. ካብ ኤጀንሲ መራኸቢ ሓፋሽ ናይ ውሽጢ ረ. ከመገናኛ ብዙሃን ኤጀንሲ የውስጥ ገቢ ብር
ኣታዊ ብር 187,000 (ሓደ ሚIትን 187,000 (Aንድ መቶ ሰማንያ ሰባት ሺ ብር)
ሰማንያን ሸውዓተን ሺሕ ብር)
ሰ. ካብ ኣክሱም ዩኒቨርስቲ ንሽረ ሕርሻ ኮሌጅ ሰ. ከኣክሱም ዩኒቨርስቲ ለሽረ Eርሻ ኮሌጅ
መተካEታ ዝተውሃበ ኣታዊ ብር 29,000,000 ማካካሻ የተሰጠ ገቢ ብር 29,000,000 (ሃያ
(Iስራን ትሻዓተን ሚሊዮን ብር) ዘጠኝ ሚሊዮን ብር)
122
www.chilot.me
ሸ. ካብ መንግስቲ ኣየርላንድ ዝተረኽበ ሓገዝ ብር ሸ. ከAየርላንድ መንግስት የተገኘ Eረዳታ

22,000,000 (Iስራን ክልተን ሚሊዮን ብር) 22,000,000 ብር (ሃያ ሁለት ሚሊዮን ብር)
ኮይኑ ሓፈሻዊ ድምር ብር 348,295‚209 ሲሆን Aጠቃላይ ድምር 348,295‚209 ብር
(ሰለስተ ሚIትን ኣርባዓን ሸሞንተን ሚሊዮንን (ሶስት መቶ Aርባ ስምንት ሚሊዮን ሁለት
ክልተ ሚIትን ቴስዓን ሓሙሽተን ሽሕን መቶ ዘጠና Aምስት ሺ ከሁለት መቶ ዘጠኝ
ክልተ ሚIትን ትሸዓተን ብር) Eዩ፡፡ ብር) ነው፡፡

1. ብክልል ንዝስርሑ ስራሕትን ግልጋሎትን 1. በክልል ለሚሰሩ ስራዎችና Aገልግሎቶች የሚውል
ዝውEል ተወሳኺ በጀት፡- ተጨማሪ በጀት፡-
h. ንስሩE በጀት ብር 37,386,793 ሀ. ለመደበኛ በጀት 37,386,793 ብር
¾ ንመሃያ ብር 20,409,641 ¾ ለደመወዝ 20,409,641 ብር
¾ ንስራሕ መካየዲ ብር 16,977,152 ¾ ለስራ ማስኬጃ 16,977,152 ብር
l. ንካፒታል በጀት ብር 251,512,075 ለ. ለካፒታል በጀት 251,512,075 ብር
¼. ንክልል መሐለውታ ብር19‚296‚341 ሐ. ለክልል መጠባበቂያ 19‚296‚341 ብር
ብክልል ንዝስርሑ ድምር ብር በክልል ለሚሰሩ ድምር 308,195,209 ብር
308,195,209 (ሰለስተ ሚIትን (ሶስት መቶ ሰምንት ሚሊዮን Aንድ መቶ
ሸሞንተን ሚሊዮንን ሓደ ሚIትን ቴስዓን ዘጠና Aምስት ሺ ከሁለት መቶ ዘጠኝ ብር)
ሽድሽተን ሽሕን ክልተ ሚIትን
ትሸዓተን ብር)
2. ንከተማታት ግልጋሎት ዝውEል ተወሳኺ 2. ለከተሞች Aገልግሎት የሚዉል ተጨማሪ
ካፒታል በጀት፡- ካፒታል በጀት፡-
ሀ. ንከተማ መቐለ ንመስርሒ ድልድልን ሀ. ለመቐለ ከተማ ለAደባባይና ድልድይ ስራ
ኣደባባይን ብር 25,600,000 (Iስራን 25,600,000 ብር (ሃያ Aምስት ሚሊዮን
ሓሙሽተን ሚሊዮንን ሽድሽተ ሚIቲ ከስድስት መቶ ሺ ብር)
ሽሕን)
ለ. ንከተማ ኣላማጣ ውሕጅ መካላኸሊ መህነፂ ለ. ለAላማጣ ከተማ ለጎርፍ መከላከያ ግንባታ
ዝውEል ብር 7,500,000 (ሸውዓተ ሚሊዮንን የሚዉል 7,500,000 ብር (ሰባት ሚሊዮን
ሓሙሽተ ሚIቲ ሽሕን) ከAምሰት መቶ ሺ ብር)
ሐ. ንከተማ ዓብዪ ዓዲ ውሕጅ መከላኸሊ ሐ. ለዓብዪ ዓዲ ከተማ ለጎርፍ መከላከያ
መህነፂ ዝውEል ብር 7,000,000 (ሸውዓተ ግንባታ የሚዉል 7,000,000 ብር (ሰባት
ሚሊዮን) ኮይኑ ሓፈሻዊ ድምር ናይ ሚሊዮን ብር) ሲሆን Aጠቃላይ ድምር
ከተማታት 40,100,000 (ኣርባዓ ሚሊዮንን ለከተሞች 40,100,000 (Aርባ ሚሊዮን
ሓደ ሚIቲ ሽሕን) Eዩ፡፡ ከAንድ መቶ ሺ ብር) ነው፡፡
123
www.chilot.me
ሓፈሻዊ ድምር ናይ ክልልን ሰለስተ Aጠቃላይ ድምር ለክልልና ለሶስቱ ከተሞች

ከተማታትን ብር 348,295‚209 (ሰለስተ ድምር 348,295‚209 ብር (ሶስት መቶ
ሚIትን ኣርባዓን ሸሞንተን ሚሊዮንን ክልተ Aርባ ስምንት ሚሊዮን ሁለት መቶ ዘጠና
ሚIትን ቴስዓን ሓሙሽተን ሽሕን ክልተ Aምስት ሺ ከሁለት መቶ ዘጠኝ ብር) ነው፡፡
ሚIትን ትሸዓተን ብር) Eዩ፡፡
4) XtE ¨êJ Z{N›lù Eዋን 4) xê° y¸{ÂbT ጊዜ

Eዚ ኣዋጅ ብቤት ምኽሪ ብሄራዊ ክልላዊ ይህ Aዋጅ በትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት
መንግስቲ ትግራይ ካብ ዝወፀሉ መጋቢት ካፀደቀበት መጋቢት 13/2004 ዓ.ም የፀና
13/2004 ዓ.ም ዝፀንA ይኸውን፡፡ ይሆናል፡፡

RXs MMÞÄR yTG‰Y Bÿ‰êE KL§êE mNGST RXs
Bÿ‰êE KL§êE mNGስቲ ትግራይ mStÄDR
124
www.chilot.me
ዝተደልደለ በጀት
ካብ መንግስቲ ግምጃ ቤት (ትሬዠሪ) ካብ ውሽጢ ኣታዊ
ተ.
ስራሕ ስራሕ
ቁ ሽም ቤት Eዮ መሃያ መካየዲ ካፒታል ድምር መሃያ መካየዲ ድምር ጠቕላላ ድምር
1 ቢሮ ማይ ሃፍቲ (ንሰረንታ ግድብ

መስርሒ፣ ንፓፕን ኤክስካቬተር
ሃመር መግዝI LC መኽፈቲ)
100,164,612 100,164,612
100,164,612
2 ቢሮ ትምህርቲ (ንመምህራን
ወሰኽ መሃያን ንመፃሕፍቲ 8‚000‚000 20,000,000 28‚000‚000 28‚000‚000
ሕትመትን)
3 ኤጀንሲ መራኸቢ ሓፋሽ (ናይ
ስቲድዮ መሳርሒታት ንጉምሩክ
ቀረፅ መኽፈልን ምስU ዝተዛ
መዱ ካልOት ወፃIታትን) 33‚715‚000 33‚715‚000 187‚000 187‚000 33,902,000
4 ቢሮ ን/I/ከተማ ልምዓትን
(ንገረዓልታ ሎጅ መስርሒ
ንመሬት ካሕሳ)
4‚000‚000 4‚000‚000 4‚000‚000
5 ቢሮ ኮንስትራክሽንን
መ/ትራንስፖርትን፡-
- (ንቢሮ ትምህርቲ ህንፃ
መዛዘሚ)
2,000,000 2,000,000 2,000,000
• ንኤጀንሲ መራኸብቲ ሓፋሽ
ህንፃ ስራሕ 3,499,415 3,499,415 3,499,415
1) ቢሮ ሕርሻን ገፀር
ልምዓትን ናይ ቃፍታ ሑመራ
ራንች መስርሒ
7,000,000 7,000,000 7,000,000
- ንመጋረጃ ናይቲ ኮምፕሌክስ

ህንፃ 1,578,049 1,578,049 1,578,049
6 ንስቲትዩት ምርምር ሕርሻ ትግራይ

(ናይ ደቡብ ኣፍሪካን ምሩፃት
ዓሌታት ኣባጊE፣ ምትEትታው
ቴክኖሎጂታት /ሆርሞን/፣ ጎማ
ትራክተር ንምEዳግን ንምጥንኻር
ሓመድ ላባራቶሪ መቐለን ሽረን)
3,635,000
3,635,000 3,635,000
7 ቢሮ ቴ.ስ.ቴ.ሙ (ንመምህራን
ወሰኽ መሃያን ንሽረ ሕርሻ ኮሌጅ
ህንፃ መስርሒ/መAደጊ)
5‚763‚970 5,000,000 10‚763‚970 10‚763‚970
8 ቤት ፅሕፈት ርEሰ ምምሕዳር
(ድጎማ ንሓወልቲ ሰማEታት)
1‚000‚000 1‚000‚000 1‚000‚000
9 ኮሌጅ መምህራን ዓድዋ
(ንምሸታዊ ትምህርቲ ክፍሊት
መምህራንን ንካልOት ስራሕ
መካየዲታትን)
796,548 450,000 1,246,548 1,246,548
125
www.chilot.me
10 ኮሌጅ መምህራን ዓብዪ ዓዲ
(ንምሸታዊ ትምህርቲ
ክፍሊት መምህራንን
ንካልOት ስ/መካየድን 140,000 110,000 250,000 250,000
11 ቢሮ ፀጥታን ምም/ርን (ን6ተ

ማEኸላት ቤት ህንፀት
ሑመራ፣ሽረ፣ኣክሱም፣
ኣድዋ፣ ውቕሮን ማይጨውን 3‚000‚000 3‚000‚000 3‚000‚000
ንህንፃ መስርሒ)
12 ቢሮ ሕረሻን ገፀር ልምዓትን
ብርሰት ደን ዝምልከት
ገምጋማዊ ስልጠና
ንምክያድን ዘርI ኣግራብ
ንምEዳግንንጋብዮን፣ Eቀባ
ሃመድን ማይ መሳርሒ 65,920‚000 65,920‚000 65,920‚000
መግዝI
13 ኤጀንሲ ሓለዋ ስነ-ከባቢ
ኣጠቓቕማን ምም/ርን ገፀር
መሬትን (ንምድላው 2,000,000 2,000,000 2,000,000
ስራሕቲ)
14 ን25 TVET መሰልጠኒ 15,396,5
ማEከላት 5,568,323 9,828,200 23 15,396,523
15 - 839‚000 839‚000 839‚000

• ውቕሮ ሆስፒታል
- 285‚000 285‚000 285‚000
• መቐለ ሆስፒታል
32‚400 2‚431‚000 2‚463‚400 2‚463‚400
• ኲሓ ሆስፒታል
• ለምለም ካርል
108‚400 792‚000 900‚400 900‚400
ሆስፒታል
400,000 400,000 154‚952 154‚952 554‚952
• ዓድዋ ሆስፒታል
100,000 100,000 100,000
• ኣክሱም ሆስፒታል
100,000 100,000 100,000
• ሽረ ሆስፒታል
300,000 300,000 300,000
• ዓብዪ ዓዲ ሆስፒታል
ጠቕላላ ድምር
14,700,518 2,460,000 251,512,075 268,672,593 5,709,123 14,517,152 20,226,275 288,898,868
126
www.chilot.me
የተደለደለ በጀት
ከመንግስት ግምጃ ቤት (ትሬዠሪ) ከውስጥ ገቢ
የመስርያ ቤቱ ጠቅላላ
ስራ ደመወ ስራ ድምር
ተ.ቁ ስም ደመወዝ ማስኬጃ ካፒታል ድምር ዝ ማስኬጃ ድምር
1 የውሃ ሃብት ቢሮ (ለሰረንታ ግድብ

ግንባታ፣ ለፓፕና ኤክስካቬተር
ሃመር መግዣ LC መክፈቻ) 100,164,612 100,164,612
100,164,612
2 ትምህርት ቢሮ (ለመምህራን
ደመወዝ ጭማሪና ለመፃሕፍት
8‚000‚000 20,000,000 28‚000‚000 28‚000‚000
ሕትመት)
3 የመገናኛ ብዙሃን ኤጀንሲ
(ለስቲድዮ መሳርያዎች የጉምሩክ
ቀረጥ መከፈያ ና ለሌሎች
ተዛማጅ ወጪዎች)
33‚715‚000 33‚715‚000 187‚000 187‚000 33,902,000

4 የከተማ ልማት፣ ንግድና
Iንዳሰተሪ ቢሮ (ለገረዓልታ
ሎጅ ግንባታ ለመሬት ካሳ)
4‚000‚000 4‚000‚000 4‚000‚000
5 የኮንስትራክሽንን
መ/ትራንስፖርት ቢሮ፡-
• (ለትምህርት ቢሮ ህንፃ
ግንባታ) 2,000,000 2,000,000 2,000,000
• ለመገናኛ ብዙሃን ኤጀንሲ ህንፃ
ግንባታ 3,499,415 3,499,415 3,499,415
2) ለግብናና ገጠር ልማ 7,000,000 7,000,000 7,000,000

የቃፍታ ሑመራ ራንች ስራ
3) ለመጋረጃ ኮምፕሌክ ስ
ህንፃ መግዣ 1,578,049 1,578,049 1,578,049
6 የግብርና ምርምር Iንስቲት ዩት

(የደቡብ ኣፍሪካ የተመረ ጡ
የበግ ዝርያዎች፣ Aዳዲስ
ቴክኖሎጂዎች /ሆርሞን/ ማስ
ገባትና፣ ጎማ ትራክተር
ለመግዣና የAፈር ላባራቶሪ
መቐለና ሽረ ማጠናከር)
3,635,000 3,635,000 3,635,000
7 ት.ስ.ቴ.ሙ ቢሮ (ለመምህራን
የደመወዝ ጭማሪና ለሽረ ግብርና
ኮሌጅ ህንፃ መስርያ ወይም
መግዣ)
5‚763‚970 5,000,000 10‚763‚970 10‚763‚970
8 የርEሰ መስተዳድር ፅሕፈት ቤት
(ለሰማEታት ሐወልት ድጎማ)
1‚000‚00
0 1‚000‚000 1‚000‚000
127
www.chilot.me
9 የዓድዋ መምህራን ኮሌጅ
(ለማታ ትምህርት
የመምህራን ክፍያና ለሌሎች
ስራ ማስኬጃዎች) 796,548 450,000 1,246,548 1,246,548
10 የዓብዪ ዓዲ መምህራን
ኮሌጅ (ለማታ ትምህርት
የመምህራን ክፍያና ለሌሎች
ስራ ማስኬጃዎች) 140,000 110,000 250,000 250,000
11 የፀጥታን Aስተዳደር ቢሮ
(ለ6ት ማረሚያ ቤቶች
ሑመራ፣ሽረ፣ኣክሱም፣
ኣድዋ፣ ውቕሮን ማይጨውን 3‚000‚000 3‚000‚000 3‚000‚000
የህንፃ ግንባታ)
12 የግብርናና ገጠር ልማት ቢሮ
የደን ብርሰት የሚመለከት
ገምጋማዊ ስለጠና
ለማካሄድና የደን ዘር መግዣ
የAፈርና ጥበቃ መሳርያዎች 65,920‚000 65,920‚000 65,920‚000
መግዣ)
13 የAከባቢ ጥበቃና የገጠር
መሬት Aስተዳደር ኤጀንሲ
(ለቅድመ ዝግጁነት 2,000,000 2,000,000 2,000,000
ስራዎች)
14 ለ25 TVET ማሰልጠኛ 5,568,323 9,828,200 15,396,523 15,396,523
ማEከላት
15 • ውቕሮ ሆስፒታል - 839‚000 839‚000 839‚000
• መቐለ ሆስፒታል - 285‚000 285‚000 285‚000
• ኲሓ ሆስፒታል 32‚400 2‚431‚000 2‚463‚400 2‚463‚400
• ለምለም ካርል
ሆስፒታል 108‚400 792‚000 900‚400 900‚400
• ዓድዋ ሆስፒታል 400,000 400,000 154‚952 154‚952 554‚952
• ኣክሱም ሆስፒታል 100,000 100,000 100,000
• ሽረ ሆስፒታል 100,000 100,000 100,000
• ዓብዪ ዓዲ ሆስፒታል 300,000 300,000 300,000
ጠቅላላ ድምር
14,700,518 2,460,000 251,512,075 268,672,593 5,709,123 14,517,152 20,226,275 288,898,868
128
www.chilot.me
nU¶T Uz¤È TG‰Y
223/2004 ዓ.ም
ቑፅሪ ኣዋጅ 223/2004 Aዋጅ ቁጥር 223/2004

ኣወዳድባ፣ ስልጣንን ተግባርን ከተማ የመቐለ ከተማ Aደረጃጀት፣ ስልጣንና
መቐለ ንምውሳን ተመሓይሹ ዝወፀ ኣዋጅ ተግባር ለመወሰን ተሻሽሎ የወጣ ኣዋጅ
መቐለ ዘለዋ ኣወዳድባ ምስ በፂሓቶ ዘላ ብርኪ መቐለ ያላት Aደረጃጀት ከደረስችበት የደረጃ
Eብየትን ተራEዩ ዘላ ለውጥን ሓቢሩ ስለዘይኸይድ Eድገትና Eያሳች ካለችው ለውጥ ኣብሮ የማይሄድ
ለውጢ ኣወዳድባ ዝጠልብ ኮይኑ ብምርካቡ፣ በመሆኑ የAደረጃጀት ለውጥ የሚጠይቅ ሆኖ
በመገኘቱ፣
ኣብታ ከተማ ዝምዝገብ ዘሎ ማሕበረ-Iኮኖሚያዊ በከተማይቱ Eየተመዘገበ ያለው ማሕበረ-
ለውጥን Eብየትን ብዝበለፀ ዘጠናኽርን ንቕድሚት Iኮኖሚያዊ ለውጥና Eድገት በበለጠ የሚያጠናክርና
ዝወስድን ምምሕዳራዊ ኣወዳድባ ምፍጣርን ወደፊት የሚያራምድ ኣስተዳደራዊ Aደረጃጀት
ስልጣኑን ተግባሩን ብሕጊ ምውሳን ኣድላይ ኮይኑ መፍጠርና ስልጣኑና ተግባሩ በሕግ መወሰን
ብምር ኣስፈላጊ ሆኖ በመገኘቱ፣
ኣብታ ከተማ ሰናይ ምምሕዳር ንምስፋን፣ መልካም Aስተዳደር ለማስፈን፣ ዴሞክራሲያዊ
ዴሞክራሲያዊ ስርዓት ንምጉልባትን ልምዓት ስርዓት ለማጎልበትና ልማት ለማቀላጠፍ ከተማውን
ንምቅልጣፍን ብብርኪ ከተማ፣ ክፍለ ከተማን በከተማ፣ ክፍለ ከተማና ቀበሌ ደረጃ ማደራጀት
ጣብያን ምውዳብ ኣድላይ ምዃኑ ስለዝተኣመነሉ፣ Aስፈላጊ መሆኑ ስለታመነበት፣
ብመሰረት ተመሓይሹ ዝወፀ ሕገ-መንግስቲ ትግራይ በተሻሻለው የትግራይ ሕገ-መንግስት ዓንቀፅ
ዓንቀፅ 49/3/ሀ/ ዝተውሃቦ ስልጣን Eዚ ዝስEብ 49/3/ሀ/ በተሰጠው ስልጣን መሰረት የሚከተለውን
ኣዋጅ ኣውፂU ኣሎ ፡፡ Aዋጅ ኣውጥቷል፡፡

Eዚ ኣዋጅ ‹‹
ከተማ መቐለ ንምውዳብ፣ ስልጣንን ይህ ኣዋጅ "መቐለ ከተማን ለማደራጀት፣ ስልጣንና
ተግባርን ንምውሳን ተመሓይሹ ዝወፀ ቑፅሪ ኣዋጅ ተግባር ለመወሰን ተሻሽሎ የወጣ ኣዋጅ ቁጥር
223/2004’’ ተባሂሉ ክጥቀስ ይከኣል፡፡ 223/2004’’ ተብሎ ሊጠቀስ ይችላል፡፡
ÂY ˆd êU BR 39.10 nU¶T Uz¤È ‚Ü..ú 291

129
www.chilot.me
ገፅ 2 ነጋሪት ጋዜጣ ትግራይ ኣዋጅ ቑ 223/2004 ገፅ 2 የትግራይ ነጋሪት ጋዜጣ Aዋጅ ቁ223/2004
1. ‹‹ቤት ምኽሪ›› ማለት ቤት ምኽሪ ብሄራዊ 1. ‹‹ምክር ቤት›› ማለት የትግራይ ብሄራዊ
ክልላዊ መንግስቲ ትግራይ Eዩ፣ ክልላዊ መንግስት ምክር ቤት ነው፣
2. ‹‹ቤት ምኽሪ ከተማ›› ማለት ብመሰረት Eዚ 2. ‹‹የከተማ ምክር ቤት›› ማለት በዚህ Aዋጅ
ኣዋጅ ዓንቀፅ 10 ኣብ ከተማ መቐለ ዝተጣየሸ Aንቀፅ 10 መሰረት በመቐለ ከተማ የተቋቋመ
ቤት ምኽሪ ከተማ መቐለ Eዩ፣ የመቐለ ከተማ ምክር ቤት ነው፣
3. ‹‹ቤት ምኽሪ ስራሕ ፈፃሚ›› ማለት ቤት 3. ‹‹የስራ Aስፈፃሚ ምክር ቤት›› ማለት
ምኽሪ ስራሕ ፈፃሚ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት የስራ
ትግራይ Eዩ፣ Aስፈፃሚ ምክር ቤት ነው፣
4. ‹‹ከተማ ተንከፍ ቤት ፍርዲ›› ማለት 4. ‹‹የከተማ ነክ ፍርድ ቤት›› ማለት በዚህ Aዋጅ
ብመሰረት Eዚ ኣዋጅ ዓንቀፅ 19 ዝተጣየሸ Aንቀፅ 19 የተቋቋመ ሆኖ በከተማ ነክ ጉዳዮች
ኮይኑ ኣብ ከተማ ተንከፍ ዋኒናት ስልጣን የዳኝነት ስልጣን ያለው የመቐለ ከተማ ፍርድ
ዳይነት ዘለዎ ቤት ፍርዲ ከተማ መቐለ Eዩ፣ ቤት ነው፣
5. ‹‹ክፍለ ከተማ›› ማለት ኣብ ትሕቲ ከተማ 5. ‹‹ክፍለ ከተማ ’’ ማለት በከተማ መቐለ ስር
መቐለ ዝተወደበ መንግስታዊ ኣካል የተደራጀ መንግስታዊ የAስተዳደር ኣካል
ምምሕዳር Eዩ ፡፡ ነው፣
6. ‹‹ጣብያ›› ማለት ኣብ ትሕቲ ክፍለ ከተማ 6. ‹‹ቀበሌ’’ ማለት ክፍለ ከተማ ስር ያለ ሆኖ
ዘሎ ኮይኑ ተመጣጣኒ በዝሒ ህዝቢ፣ ቀረብ ተመጣጣኝ የህዝብ ብዛት፣ የድርጅት Aቅርቦት
ትካል መሰረት ገይሩ ብጣብያ ዝተጣየሸ መሰረት Aድርጎ በቀበሌ የተቋቋመ የቀበሌ
ኣካል ምምሕዳር ጣብያ Eዩ፣ Aስተዳደር Aካል ነው፣
7. ‹‹ከንቲባ›› ማለት ብመሰረት ዓንቀፅ 16 Eዚ 7. ‹‹ከንቲባ›› ማለት በዚህ Aዋጅ Aንቀፅ 16
ኣዋጅ ዝተሾመን ንምምሕዳር ከተማ መቐለ መሰረት የተሾመና የመቐለ ከተማ
ዝመርሕ ዋና ተፀዋEን መራሒ ስራሕን Eቲ Aስተዳደርን የሚመራ የከተማው ዋና ተጠሪና
ከተማ Eዩ፣ ስራ መሪ ነው፣፣
8. ‹‹ኮሚቴ ከንቲባ› ›ማለት ኣብዚ ኣዋጅ ዓንቀፅ 8. ‹‹የከንቲባ ኮሚቴ›› ማለት በዚህ Aዋጅ Aንቀፅ
7 ንዝተጠቐሳ ኣብያተ ፅሕፈት ዝመርሕ 7 ለተጠቀሱ ፅህፈት ቤቶች የሚመራ
ሓላፊ ቤት ፅሕፈት ዘካተተ ኮይኑ ንከንቲባን የፅሕፈት ቤት ሃላፊ ያካተተ ሆኖ ለከንቲባና
ንቤት ምኽሪ ከተማን ፀብፃብ ዘቕርብ ኮሚቴ ለከተማ ምክር ቤት ሪፖርት የሚያቀርብ
ከንቲባ ከተማ መቐለ Eዩ፣ የመቐለ ከተማ ከንቲባ ኮሚቴ ነው፣
9. ‹‹ሓላፊ ቤት ፅሕፈት›› ማለት በዚ ኣዋጅ 9. ‹‹የፅሕፈት ቤት ሐላፊ›› ማለት በዚህ Aዋጅ
ንዝተጣየሸ ቤት ፅሕፈት ንክመርሕ የተቋቋመ ፅሕፈት ቤት Eንዲመራ በከንቲባ
ብመቕረባይነት ከንቲባ ብቤት ምኽሪ ከተማ Aቅራቢነት በከተማ መቐለ ምክር ቤት
መቐለ ዝሽየም ወይ ብከንቲባ ዝሽየም ወይ የሚሾም ወይም በከንቲባ የሚሾም ወይም
130
www.chilot.me
ዝምደብ ተፈጥሮኣዊ ሰብ Eዩ፣ የሚመደብ የተፈጥሮ ሰው ነው፣

10. ‹‹ከተማ›› ማለት ከተማ መቐለ Eዩ፣ 10. ‹‹ከተማ›› ማለት የመቐለ ከተማ ነው፣
11. ‹‹ክልል›› ማለት ብሄራዊ ክልል ትግራይ Eዩ፣ 11. ‹‹ክልል›› ማለት የትግራይ ብሄራዊ ክልል
ነው፣
12. ‹‹ከይዲ ስራሕ’’ ማለት ሓደ ዓይነት ሽቶ 12. ‹‹የስራ ሂደት›› ማለት Aንድ ዓይነት ግብ
ዘለዎም ዝተተሓሓዙ ስራሕቲ ኣብ ሓደ ክፍሊ ያላቸው የተያያዙ ስራዎች በAንድ ክፍል
ተጀሚሮም ኣብU ዝፍፀሙ ተመሳሳልቲ ተጀምረው Eዛው የሚፈፀሙ ተመሳሳይ
ተግባራት ኣብ ሓደ ጠሚሩ ዝሓዘ ከይዲ ተግባሮችን በAንድ Aጣምሮ የያዘ የስራ ሂደት
ስራሕ Eዩ፡፡ ነው፣
13. “ሰብ ማለት” ተፈጥራዊ ሰብ ወይ ብሕጊ 13. “ሰው ማለት”የተፈጥሮ ሰው ወይም በህግ
መሰል ሰብነት ዝተውሃቦ ኣካል Eዩ፡፡ የሰብነት መብት የተሰጠው Aካል ነው፡፡

ኣብዚ ኣዋጅ ብተባEታይ ፆታ ዝተደንገገ ንኣንስታይ በዚህ Aዋጅ በወንድ ፆታ የተደነገገው የሴት ፆታም
ፆታ’ውን ዝሓውስ Eዩ፡፡ ያካትታል፡፡
Eዚ ኣዋጅ ዝስEብ Eላማ ይህልዎ፡- ይህ Aዋጅ የሚከተለው ዓላማ ይኖረዋል፡-
1. ፈፃሚ ኣካል ፖሊሲን ስትራተጅን መንግስቲ 1. Aስፈፃሚውን ኣካል የመንግስት ፖሊሲና
ብብቕዓት ንምEዋት ብዘኽEል ንምውዳብ፣ ስትራቴጂ በብቃት ለማሳካት በሚያስችለው

Aግባብ ለማደራጀት፣
2. ውፅIታዊን ስሉጥን ግልጋሎት ብምሃብ 2. ውጤታማና ቀልጣፋ Aገልግሎት በመሰጠት
ወሳንነትን ተሳትፎን ህዝቢ ብምርግጋፅ ኣብዚ የህዝብ ወሳኝነትና ተሳትፎ በማረጋገጥ
ከተማ ሰናይ ምምሕዳር ዝሰፍነሉ፣ ዲሞክራሲ በከተማው መልካም Aስተዳደር የሚሰፍንበት፣
ዝEምብበሉ ልምዓት ዝቐላጠፈሉ ጥጡሕ ዲሞክራሲ የሚያብበትና ልማት የሚቀላጣፍበትን
ባይታ ምፍጣር፡፡ የተመቻቸ ሁኔታ መፍጠር፡፡
5. ወሰን ተፈፃሚነት 5. የተፈፃሚነት ወሰን

Eዚ ኣዋጅ ኣብ ከተማ መቐለ ካብ ከተማ ክሳብ ይህ ኣዋጅ በመቐለ ከተማ ከከተማ Eስከ ቀበሌ ብቻ
ጣብያ ጥራሕ ተፈፃሚ ይኸውን፡፡ ተፈፃሚ ይሆናል፡፡
6. ኣወዳድባ ምምሕዳር ከተማ መቐለ፣ 6. የመቐለ ከተማ ኣስተዳደር ኣደረጃጀት

1. ከተማ መቐለ ዝስEብ ኣወዳድባ ይህልዎ 1. የመቐለ ከተማ የሚከተለው Aደረጃጀት
ይኖረዋል፡፡
131
www.chilot.me
ሀ. ከተማ ሀ. ከተማ
ለ. ክፍለ ከተማ ለ. ክፍለ ከተማ
ሐ. ጣብያ ሐ. ቀበሌ
2. ብብርኪ ከተማ 2. በከተማ ደረጃ
ሀ. ቤት ምኽሪ ከተማ ሀ. የከተማ ምክር ቤት
ለ. ኮሚቴ ከንቲባ ከተማ ለ. የከተማ ከንቲባ ኮሚቴ
ሐ. ከተማ ተንከፍ ቤት ፍርዲ ሐ. ከተማ ነክ ፍርድ ቤት
3. ብብርኪ ክፍለ ከተማ 3. በክፍለ ከተማ ደረጃ
ሀ. ቤት ምኽሪ ክፍለ ከተማ ሀ. የክፍለ ከተማ ምክር ቤት
ለ. ኮሚቴ ስራሕ ፈፃሚ ክፍለ ከተማ ለ. የክፍለ ከተማ ስራ Aስፈፃሚ ኮሚቴ
ሐ. ከም ኣድላይነቱ ዝጣየሽ ከተማ ተንከፍ ሐ. EንደየAስፈላጊነቱ የሚቋቋም የክፍለ
ቤት ፍርዲ ክፍለ ከተማ ከተማ ከተማ ነክ ፍርድ ቤት
4. ብብርኪ ጣብያ 4. በቀበሌ ደረጃ
ሀ. ቤት ምኽሪ ጣብያ ሀ. የቀበሌ ምክር ቤት
ለ. ኮሚቴ ስራሕ ፈፃሚ ጣብያ ለ. የቀበሌ ስራ Aስፈፃሚ ኮሚቴ
ሐ. ማሕበራዊ ቤት ፍርዲ ሐ. የቀበሌ ማህበራዊ ፍርድ ቤት
5. ከተማ መቐለ ብሸውዓተ ክፍለ ከተማታት 5. የመቐለ ከተማ በሰባት ክፍለ ከተሞች
ዝተወደበ ይኸውን፣ ስያመ ክፍለ ከተማታት የተደራጀ ይሆናል፣ የክፍለ ከተሞቹ ስያሜ
ሀ. ክፍለ ከተማ ኩሓ፣ ሀ. ኩሓ ክፍለ ከተማ፣
ለ. ክፍለ ከተማ ቐዳማይ ወያነ፣ ለ. ቐዳማይ ወያነ ክፍለ ከተማ፣
ሐ. ከፍለ ከተማ ሓድነት፣ ሐ. ሓድነት ከፍለ ከተማ፣
መ. ክፍለ ከተማ ዓዲ ሓቂ፣ መ.ዓዲ ሓቂ ክፍለ ከተማ፣
ረ. ክፍለ ከተማ ሓወልቲ፣ ረ. ሓወልቲ ክፍለ ከተማ፣
ሰ. ክፍለ ከተማ ዓይደር፣ ሰ. ዓይደር ክፍለ ከተማ፣
ሸ. ክፍለ ከተማ ሰሜን Eዮም፣ ሸ. ሰሜን ክፍለ ከተማ ናቸው፣
6. ኣብዚ ዓንቀፅ ንUስ ዓንቀፅ 5 ዝተገለፀ 6. በዚህ ዓንቀፅ ንUስ ዓንቀፅ 5 የተገለጠ
Eንተሃለወ’ውን ቤት ምኽሪ ብሄራዊ ክልላዊ ቢኖርም የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ
መንግስቲ ትግራይ ብዘውፀO ሕጊ ቑፅሪ ክፍለ መንግስት ምክር ቤት በሚያወጣው ህግ
ከተማታት ምውሳኽ ወይ ምንካይ ይከኣል የክፍለ ከተሞች ቁጥር መጨመር ወይም
Eዩ፡፡ መቀነስ ይቻላል፣
7. ኣብ ትሕቲ ሕድሕድ ክፍለ ከተማ ዝህልዋ 7. በያንዳንዱ ክፍለ ከተማ ስር የሚኖሩ
በዝሕን ኣወዳድባን ጣብያታት ብኮሚቴ የቀበሌዎች ብዛትና ኣደረጃጀት በከንቲባ
ከንቲባ ዝውሰን ይኸውን፣ ኮሚቴ የሚወሰን ይሆናል ፡፡
132
www.chilot.me
7. ኣወዳድባ፣ ስልጣንን ተግባርን ኮሚቴ 7. የመቐለ ከንቲባ ኮሚቴ Aደረጃጀት፣

ከንቲባ ስልጣንና ተግባር
ኮሚቴ ከንቲባ ከተማ መቐለ ዝስEብ ኣወዳድባ የመቐለ ከተማ ከንቲባ ኮሚቴ የሚከተለው
ይህልዎ ፡፡ Aደረጃጀት ይኖረዋል፡፡
1. ከንቲባ 1. ከንቲባ
2. ምክትል ከንቲባ 2. ምክትል ከንቲባ
3. ኣብዚ ኣዋጅ ዓንቀፅ 8 ንዝተጠቐሳ ቤት 3. በዚህ Aዋጅ ዓንቀፅ 8 የተጠቀሱትን
ፅሕፈታት ዝመርሑ ሓለፍቲ ኣብያተ ፅሕፈት ቤቶች የሚመሩ የፅሕፈት ቤቶቹ
ፅሕፈት ሓላፊዎች
4. ኣብዚ ዓንቀፅ ንUስ ዓንቀፅ 3 ዝተገለፀ 4. በዚህ ዓንቀፅ ንUስ ዓንቀፅ 3 የተገለጠ
Eንተሃለወ’ውን ሓለፍቲ ኣብያተ ፅሕፈት ቢኖርም የፅሕፈት ቤቶቹ ሃላፊዎች
ኣብ ኣኼባ ኮሚቴ ስራሕ ፈፃሚ በከንቲባ ኮሚቴ ስብሰባ በማይገኙበት ጊዜ
ኣብዘይርከብሉ Eዋን ምክትል ሓለፍቲ የፅሕፈት ቤቶቹ ምክትል ሓላፊዎች
ኣብያተ ፅሕፈት ኣብቲ ኣኼባ ብኣባልነት በሰብሰባው በAባልነት ሊሳተፉ ይችላሉ፡፡
ክሳተፉ ይኽEሉ Eዮም ፡፡
8. ምጥያሽ መሓውራት ከተማን 8. የከተማ ኣካላትን ማቋቋምና ተጠሪነት

ተፀዋEነትን
Eዞም ዝስEቡ ኣብያተ ፅሕፈት ከተማ ተፀዋEነቶም የሚከተሉት የከተማ ፅሕፈት ቤቶች ተጠሪነታቸው
ንከንቲባን ንኮሚቴ ከንቲባን ኮይኑ በዚ ኣዋጅ ለከንቲባውና ለከንቲባ ኮሚቴ ሆኖው በዚህ Aዋጅ
ተጣይሾም ኣለዉ፡- ተቋቁመዋል፡-
1. ቤት ፅሕፈት ልምዓት ከተማ፣ 1. የከተማ ልማት ፅህፈት ቤት
2. ቤት ፅሕፈት ንግድን Iንዱስትርን፣ 2. የንግድና Iንዱስትሪ ፅህፈት ቤት
3. ቤት ፅሕፈት ትልምን ፋይናንስን፣ 3. የፕላንና ፋይናንስ ፅህፈት ቤት፣
4. ቤት ፅሕፈት ሲቪል ሰርቪስ፣ 4. የሲቪል ሰርቪስ ፅህፈት ቤት፣
5. ቤት ፅሕፈት ፍትሒ፣ 5. የፍትህ ፅህፈት ቤት፣
6. ቤት ፅሕፈት ኮንስትራክሽን፣ መንገድን 6. የኮንስትራክሽን፣ መንገድና ትራንስፖርት
ትራንስፖርትን፣ ፅህፈት ቤት፣
7. ቤት ፅሕፈት ፀጥታን ምምሕዳርን፣ 7. የፀጥታና Aስተዳደር ፅህፈት ቤት፣
8. ቤት ፅሕፈት ልምዓት ሕርሻ፣ ሓለዋ ስነ- 8. የግብርና ልማት፣ የAከባቢ ጥበቃ፣ ማAድንና
ከባቢ፣ ማዓድንን Iነርጅን፣ Iነርጂ ፅህፈት ቤት፣
9. ቤት ፅሕፈት ጉዳይ ደቂ ኣንስትዮ፣ 9. የሴቶች ጉዳይ ፅህፈት ቤት፣
10. ቤት ፅሕፈት ርክብ ህዝብን መንግስትን፣ 10. የመንግስትና የህዝብ ግንኙነት ፅህፈት ቤት፣
133
www.chilot.me
11. ቤት ፅሕፈት መናEሰይን ስፖርትን፣ 11. የወጣቶችና ስፖርት ፅህፈት ቤት፣

12. ቤት ፅሕፈት ቴክኒክን ሞያን፣ ትምህርትን 12. የቴክኒክና ሞያ፣ ትምህርትና ስልጠና ፅህፈት
ስልጠናን ቤት
13. ቤት ፅሕፈት ትህርቲ 13. የትምህርት ፅህፈት ቤት
14. ቤት ፅሕፈት ሓለዋ ጥEና 14. የጤና ጥበቃ ፅህፈት ቤት
15. ቤት ፅሕፈት ሰራሕተኛን ማሕበራዊ ጉዳይን፣ 15. የሰራተኛና ማህበራዊ ጉዳይ ፅህፈት ቤት
16. Eዞም ቤት ፅሕፈታት ምስ ብልEሊOም 16. Eነዚህ ፅሕፈት ቤቶች ከሚመለከታቸው
ዘለው ዝምልከቶም ክልል ኣብያተ Eዮ ናይ የክልል መስረቤቶች የስራ ግንኝነት፣
ስራሕ ርክብ፣ ምድግጋፍን ተሓታትነትን መደጋገፍና ተጠያቂነት ይኖራቸዋል፡፡
ይህልዎም፡፡
9. ምጥያሽ ካልOት ፈፀምቲ ኣካላት Eቲ 9. ሌሎች የከተማው Aስፈፃሚ Aካላት

ከተማን ተፀዋEነትን ማቋቋምና ተጠሪነት
9.1. ቤት ፅሕፈት ልምዓት Eቶት 9.1. የገቢዎች ልማት ፅህፈት ቤት
ተፀዋEነት Eዚ ቤት ፅሕፈት ንበዓል መዚ የፅህፈት ቤቱ ተጠሪነት ለክልሉ ገቢዎች ልማት
ልምዓት Eቶት ክልልን ከንቲባን ኮይኑ ዓርሱ ባለስልጣንና ለከንቲባው ሆኖ ራሱን ችሎ
ኪIሉ ተጣይሹ ኣሎ፣ ተቋቁመዋል፣
9.2. ቤት ፅሕፈት ምስፍሕፋሕ ሕብረት ስራሕ 9.2. የሕብረት ስራ ማሕበራት ማስፋፊያ ፅህፈት
ማሕበራት ቤት
1. ተፀዋEነት Eዚ ቤት ፅሕፈት ንክልል 1. የፅህፈት ቤቱ ተጠሪነት ለክልሉ ህብረት
ኤጀንሲ ሕብረት ስራሕ ማሕበርን ልምዓት ስራ ማሕበርና የገበያ ልማት ኤጀንሲና
Eዳጋን ንከንቲባን ኮይኑ ዓርሱ ኪIሉ ለከንቲባ ሆኖ ራሱን ችሎ ተቋቁመዋል፣
ተጣይሹ ኣሎ፣
2. ብብርኪ ክፍለ ከተማ ዴስክ ይህልዎ፣ 2. በክፍለ ከተማ ደረጃ ዴስክ ይኖረዋል፣
9.3. ቤት ፅሕፈት ፖሊስ 9.3. የፖሊስ ፅህፈት ቤት
ተፀዋEነቱ ንክልል ኮሚሽን ፖሊስን ንቤት ፅሕፈት ተጠሪነቱ ለክልል ፖሊስ ኮሚሽንና ለከተማው
ፀጥታን ምምሕዳርን ከተማ ኮይኑ ዓርሱ ኪIሉ ፀጥታና Aስተዳደር ፅህፈት ቤት ሆኖ ራሱን ችሎ
ተጣይሹ ኣሎ፡፡ ተቋቁመዋል፡፡
9.4. ቤት ፅሕፈት ደቀቕትን ኣናEሽተይን ንግዲ 9.4. የጥቃቅንና ኣንስተኛ የንግድ ተቋማት ፅህፈት
ትካላት ቤት
Eዚ ቤት ፅሕፈት ተፀዋEነቱ ንክልል ኤጀንሲ የፅህፈት ቤቱ ተጠሪነት ለክልሉ Aነስተኛና ጥቃቅን
ደቀቕትን ኣናEሽተይን ንግዲ ትካላትን ንቤት የንግድ ተቋማት ኤጀንሲና ለከተማው ንግድና
ፅሕፈት ንግድን Iንዱስትሪን ከተማ ኮይኑ ዓርሱ Iንዱስትሪ ፅህፈት ቤት ሆኖ ራሱን ችሎ
ክIሉ ተጣይሹ ኣሎ ፡፡ ተቋቋማል፡፡
134
www.chilot.me
9.5. ቤት ፅሕፈት ባህልን ትሪዝምን 9.5. የባህልና ትሪዝም ፅህፈት ቤት

Eዚ ቤት ፅሕፈት ተፀዋEነቱ ንክልል ኤጀንሲ ባህልን የፅህፈት ቤቱ ተጠሪነት ለክልሉ ባህልና ትሪዝም
ትሪዝምን ንከንቲባን ኮይኑ ብብርኪ ከተማ ጥራሕ ኤጀንሲና ለከንቲባ ሆኖ በከተማ ደረጃ ብቻ
ተጣይሹ ኣሎ ፡፡ ተቋቁመዋል፡፡
9.6. ቤት ፅሕፈት ምልሻ 9.6 የምልሻ ፅህፈት ቤት
Eዚ ቤት ፅሕፈት ተፀዋEነቱ ንክልል ቤት ፅሕፈት የፅህፈት ቤቱ ተጠሪነት ለክልሉ የሚልሻ ፅህፈት
ምልሻን ቤት ፅሕፈት ፀጥታን ምምሕዳርን Eቲ ቤትና ለከተማው ፀጥታና ኣስተዳደር ፅህፈት ቤት
ከተማ ኮይኑ ተጣይሹ ኣሎ ፡፡ ሆኖ ተቋቁማል፣
9.7 ቤት ፅሕፈት ልምዓት ኣባይቲ 9.7. የቤቶች ልማት ፅህፈት ቤት
Eዚ ቤት ፅሕፈት ተፀዋEነቱ ንቤት ፅሕፈት ከተማ የፅህፈት ቤቱ ተጠሪነት ለከተማው ኮንስትራክሽን
ኮንስትራክሽንን መንገዲ ትራንስፖርትን ንክልል መንገድ ትራንስፖርት ፅህፈት ቤትና ለክልል
ኤጀንሲ ልምዓት ኣባይትን ኮይኑ ርEሱ ክIሉ የቤቶች ልማት ኤጀንሲ ሆኖ ራሱን ችሎ ተቋቁማል፣
ተጣይሹ ኣሎ፣

10. Aወዳድባ፣ ስልጣንን ተግባርን ቤት 10. የመቐለ ከተማ ምክር ቤት Aደረጃጀት፣
ምኽሪ ከተማ መቐለ ስልጣንና ተግባር
1. ንምምሕዳር ከተማ መቐለ ዝተውሃቦ 1. ለመቐለ ከተማ Aስተዳደር የተሰጠው
ስልጣንን ተግባርን ኣብ ስራሕ ንምውዓል ስልጣንና ተግባር ስራ ላይ ለማዋል ከፍተኛ
ዝለዓለ ስልጣን ዘለዎ ኣካል Eዩ፣ ስልጣን ያለው Aካል ነው፣
2. ብመሰረት ኣወዳድባ Eዚ ከተማ ናይ ባEሉ 2. በከተማው Aደረጃጀት መሰረት የራሱ ፅሕፈት
ቤት ፅሕፈት ይህልዎ፣ ቤት ይኖረዋል፣
3. ኣብ ክሊ ስልጣኑ ዝወድቁ ዋኒናት Eቲ ከተማ 3. በስልጣኑ ስር ለሚወድቁ የከተማ ጉዳዮች
ዝምልከቱ ኣንፈታት ይሕንፅፅ፣ ኣብ ግብሪ የሚመለከቱ Aቅጣጫዎች ይቀይሳል፣
ምውዓሎም ይከታተል፣ በተግባር ላይ መዋላቸውን ይከታተላል፣
4. ኣፈ-ጉባኤ፣ ምክትል ኣፈ-ጉባኤን ከንቲባን 4. ኣፈ-ጉባኤ፣ ምክትል ኣፈ-ጉባኤና ከንቲባ
ካብ ኣባላቱ ይመርፅ፣ ከምክር ቤቱ Aባላት ይመርጣል፣
5. ብክልል መምርሒ ኣብዘይወፀሎም ከተማ 5. በክልሉ መመሪያ ባልወጣላቸው ከተማ ነክ
ተንከፍ ዋኒናት ምስ ዝምልከቶ ቢሮ ጉዳዮች ከሚመለከተው ቢሮ ጋር በመመካከ
ብምምኽኻር መምርሒ የውፅE፣ ኣፈፃፅምU መመሪያ ያወጣል፣ ኣፈፃፀሙን ይከታላል፣
ይከታተል፣
6. ብቤት ምኽሪ ክልል ብዝፀደቐ ትልሚ 6. የክልሉ ምክር ቤት ባፀደቀው Eቅድ መሰረት
መሰረት ሓፂርን ነዊሕን Eዋን ማሕበረ የከተማውን የAጭርና የረዥም ጊዜ የማህበረ
135
www.chilot.me
Iኮኖሚያዊ ትልሚ ከተምU የፅድቕ፣ Iኮኖሚያዊ Eቅድና በጀት ያፀድቃል፣

7. ብሕጊ ተወሲኑ ኣብ ዝተውሃቦ ስልጣን 7. በህግ ተለይቶ በተሰጠው ስልጣን የገቢ
ፍልፍል Eቶት፣ ግብሪ፣ ቀረፅን ግልጋሎት ምንጭ፣ ግብር፣ ቀረጥና የAገልግሎት ክፍያ
ክፍሊትን ይውስን ኣብ ስራሕ ምውዓሉ ይወስናል ስራ ላይ መዋሉ ይከታተላል፡፡
ይከታተል፡፡
8. ብመፅናEቲ ብዝቐረበሉ ቀመር መሰረት 8. በጥናት በቀረበለት ቀመር መሰረት የከተማው
በጀት መንግስታዊ ኣብያተ Eዮ ከተማን ክፍለ መንግስታዊ መስሪያቤቶችና የክፍለ ከተማው
ከተማታት መርሚሩ የፅድቕ፣ በጀት መርምሮ ያፀድቃል፣
9. ብመቕረባይነት ከንቲባ ምክትል ከንቲባን 9. በከንቲባው Aቅራቢነት የምክትል ከንቲባና
ኣባላት ኮሚቴ ከንቲባን ሹመት የፅድቕ፣ የከንቲባ ኮሚቴ Aባላት ሹመት ያፀድቃል፣
10. ቀዋሚ ኮሚቴ ቤት ምኽሪ የጣይሽ፣ ኣባላቱ 10. የምክር ቤት ቋሚ ኮሚቴ ያቋቁማል፣ Aባሎች
ካብ ኣባላት ቤት ምኽሪ ይስይም፣ በዝሖም ከምክር ቤት Aባላት ይሰይማል፣ ብዛታቸውን
ይውስን፣ ይወስናል፣
11. ብመሰረት ብከንቲባ ዝቐረበ ሓሳብ ቤት 11. በከንቲባው በቀረበ ሃሳብ መሰረት የቤት
ማዛጋጃዊ Eቶት ተጠቒሙ ዝተፈላለዩ ማዛጋጃ ገቢዎችን ተጠቅሞ የተለያዩ
ግልጋሎት መውሃቢ ናቑጣታት የጣይሽ፣ የAገልሎት መስጫ ማEከላትን ያቋቁማል፣
12. ኣባላቱ ዝምርሕሉን ዝመሓደርሉን ውሽጢ 12. Aባሎቹ የሚመሩበትና የሚተዳደሩበትን የስነ
ደንቢ ስነ ምግባርን ስነ ስርዓት ኣሰራርሓን ምግባር የውስጥ ደንብና የAፈፃፀም ስነ ስርዓት
13. ፕላን ከተማ የፅድቕ፣ ኣፈፃፅምU ይከታተል፣ 13. የከተማው ፕላን ያፀድቃል፣ Aፈፃፀሙን
14. ካብ ከንቲባ ወይ ተፀዋEነቶም ንቤት ምኽሪ 14. ከከንቲባው ወይም ተጠሪነታቸው ለምክር
ዝኾኑ ኣካላት ዝቐረበ Eዋናዊ ፀብፃብ ቤቱ ከሆኑ Aካላት የቀረበ ወቅታዊ ሪፖርት
መርሚሩ ውሳነ ይህብ ፣ ህዝቢ ክፈልጦ መርምሮ ውሳኔ ይሰጣል፡፡ ህዝብ
ይገብር፣ ስራሕቲ ፈፃሚ ኣካል ይከታተል፣ Eንዲያውቀው ያደርጋል፣ የስራ Aስፈፃሚ
ይምርመር፣ ንሕቶ ይፅውE፣ Aካል ይከታተላል፣ ይመረምራል ለጥያቄ

ይጠራል፣
15. ካብ ትካላት ፋይናንስ ውሽጢ ዓዲ ዝግበር 15. ከኣገር ውስጥ የፋይናንስ ተቋማት የሚደረግ
ልቓሕን መሸጣ ቦንድን መርሚሩ የፅድቕ፣ ብድርና የቦንድ ሽያጭ መርምሮ ያፀድቃል፣
ይከታተል ይከታተላል፣
16. ከንቲባ፣ ምክትል ከንቲባ፣ ኣፈ-ጉባኤ፣ 16. ከንቲባ፣ ምክትል ከንቲባ፣ ኣፈ-ጉባኤ፣
ምክትል ኣፈ-ጉባኤ፣ ኮሚቴ ከንቲባ ምክትል ኣፈ-ጉባኤ፣ የከንቲባ ኮሚቴ
ከምU’ውን ካልOት ኣባላት ቤት ምኽሪ ከተማ Eንዲሁም ሌሎች የከተማው ምክር ቤት
ጉድለት ስነ-ምግባር ፈፂሞም ኣብዝበሎ Eዋን Aባላት የስነ ምግባር ጉድለት ፈፅመዋል
136
www.chilot.me
ብመሰረት ዘውፅO ደንቢ የፃሪ፣ ውሳነ ይህብ፣ ባለበት ጊዜ ባወጣው ደንብ መሰረት ያጣራል፣
ውሳኔ ይሰጣል፣
17. ሽመት ኣብ ከተማ ተንከፍ ቤት ፍርዲ 17. በከተማ ነክ ፍርድ ቤት የሚሰሩ ዳኞችን
ዝሰርሑ ዳያኑ ብመቕረባይነት ከንቲባ ሹመት በከንቲባ Aቅራቢነት ያፀድቃል፣
የፅድቕ፣ ስራሕቶም ይከታተል፡፡ ስራቸው ይከታተላል፡፡
18. ብመሰረት ዝተመሓየሸ ሕገ-መንግስቲ 18. በተሻሻለው ሕገ-መንግት መሰረት የመቐለ
ትግራይ ተፀዋEነት ቤት ምኽሪ ከተማ መቐለ ከተማ ምክር ቤት ተጠሪነቱ ለመረጠው
ንዝመረፆ ህዝብን ንክልል ቤት ምኽሪን ህዝብና ለክልሉ ምክር ቤት ይሆናል፡፡
ይኸውን፡፡
11. ኣፈ ጉባኤ ቤት ምኽሪ ከተማ መቐለ 11. የመቐለ ከተማ ምክር ቤት Aፈ-ጉባኤ
ኣፈ-ጉባኤ ተፀዋEነቱ ንቤት ምኽሪ ከተማ መቐለ ኣፈ-ጉባኤ ተጠሪነቱ ለመቐለ ከተማ ምክር ቤት
ኮይኑ፡- ሆኖ፡-
1. ቤት ፅሕፈት Eቲ ቤት ምኽሪ ይመርሕ፣ 1. የምክር ቤቱን ፅሕፈት ቤት ይመራል፣
2. ምስ ሳልሳይ ወገን ኣብ ዝግበር ርክብ ነቲ 2. ከሶስተኛ ወገን ጋር በሚደረግ ግንኙነት
ቤት ምኽሪ ይውክል፣ ምክር ቤቱን ይወክላል፣
3. ኮሚቴታት Eቲ ቤት ምኽሪ የተሓባብር፣ 3. የምክር ቤቱን ኮሚቴዎች ያስተባብራል፣
ኣኼባ Eቲ ቤት ምኽሪ ይፅውE፣ ይመርሕ፣ የምክር ቤቱን ሰብሳባ ይጠራል፣ ይመራል፣
4. በጀት ቤት ፅሕፈት Eቲ ቤት ምኽሪ የዳሉ፣ 4. የምክር ቤቱን ፅሕፈት ቤት በጀት ያዘጋጃል፣
5. ሰራሕተኛታት ቤት ፅሕፈት ቤት ምኽሪ 5. የምክር ቤቱ ፅሕፈት ቤት ሰራተኞችን
ብመሰረት ሕጊ ሰራሕተኛታት መንግስቲ በመንግስት ሰራተኞች ሕግ መሰረት
ይቆፅር፣ የመሓድር፣ ይቀጥራል፣ ያስተዳድራል፣
6. Eቲ ቤት ምኽሪ ኣብ ልEሊ ኣባላቱ 6. ምክር ቤቱ በAባላቱ ላይ የሚወስዳቸውን
ንዝወስዶም ስጉምቲታት የፈፅም፣ Eርምጃዎች ያስፈፅማል፣
7. በቲ ቤት ምኽሪ ዝውሰኑ ውሳነታት 7. በምክር ቤቱ የሚወሰኑ ውሳኔዎች
ኣመልኪቱ Eዋናዊ መግለፂ ንከተማ ነበርቲ በሚመለከት ወቅታዊ መግለጫ ለከተማ
ይህብ፣ ንዝምልከቶም ኣካላት የፍልጥ፣ ሰነዳት ነዋሪዎች ይሰጣል፣ ለሚመለከታቸው ኣካላት
ቤት ምኽሪ ንነበርቲ Eቲ ከተማ ክፍቲ ክኾኑ ያሳውቃል፡፡ የምክር ቤቱ ሰነዶች ለከተማው
ይገብር፣ ነዋሪዎች ክፍት Eንዲሆኑ ያደርጋል፣
8. ህንፀት ዓቕሚ ኣባላት Eቲ ቤት ምኽሪ 8. የምክር ቤቱ Aባላት የAቅም ግንባታ
ዝምልከት ትልሚ የዳሉ፣ ምስ ዝምልከቶም በሚመለከት Eቅድ ያዘጋጃል፣ ከሚመለከታቸው
ኣካላት ብምውዳድ የፈፅም፣ Aካላት በመቀናጀት ያስፈፅማል፣
9. በቲ ቤት ምኽሪ ዝውሃቦዎ ካልOት ተግባራት 9. በምክር ቤቱ የሚሰጡት ሌሎች ተግባሮችን
ይፍፅም፣ ይፈፅማል፡፡
137
www.chilot.me
12. ዘበን ስራሕ ኣፈ-ጉባኤ 12. የAፈ-ጉባኤው የስራ ዘመን

1. ዘበን ስራሕ ኣፈ-ጉባኤ ዘበን ስራሕ Eቲ ቤት 1. የAፈ-ጉባኤ የስራ ዘመን የምክር ቤቱ የስራ
ምኽሪ ይኸውን ዘመን ይሆናል ፡፡
2. ኣብዚ ዓንቀፅ ንUስ ዓንቀፅ 1 ዝተጠቐሰ ሕልው 2. በዚህ Aንቀፅ ንUስ Aንቀፅ Aንድ የተጠቀሰው
ኮይኑ ኣፈ-ጉባኤ ስርሑ ብፍቓዱ Eንትለቅቕ፣ የተጠበቀ ሆኖ Aፈ-ጉባኤው ስራው በፍቃዱ
ብቤት ምኽሪ ካብ ሓላፍነቱ EንትEገድ፣ ናይ ሲለቅ፣ በምክር ቤቱ ከሃላፊነት ሲታገድ፣ የምክር
ቤት ምኽሪ ኣባልነቱ Eንተቋርፅ፣ ስራሕ ዘበኑ ቤት ኣባልነቱ ሲቋረጥ የስራ ዘመኑ ሳያበቃ
Eንተይኣኸለ ካብ ሓላፍነቱ ክሰናበት ይኽEል፡፡ ከሃላፊነቱ ሊሰናበት ይችላል፡፡ ዝርዝሩ
ዝርዝሩ ብመምርሒ ይውሰን፡፡ በመመሪያ ይወሰናል፡፡
13. ምክትል ኣፈ-ጉባኤ 13. ምክትል ኣፈ ጉባኤ

1. ተፀዋEነት ምክትል ኣፈ-ጉባኤ ንኣፈ ጉባኤ 1. ምክትል ኣፈጉባኤ ተጠሪነቱ ለAፈ-ጉባኤ
Eዩ፣ ነው፣
2. ኣብዚ ኣዋጅ ዓንቀፅ 12/1/ ዝተገለፀ 2. በዚህ ኣዋጅ Aንቀፅ 12/1/ የተገለጠው
ንምክትል ኣፈ ጉባኤ’ውን ተፈፃሚ ይኸውን፣ ለምክትል ኣፈ ጉባኤም ተፈፃሚ ይሆናል፣
3. ኣፈ-ጉባኤ ኣብዘይህልወሉ ወይ ስርሑ 3. ኣፈ ጉባኤ በማይኖርበት ወይም ስራውን
ክፍፅም ኣብዘይኽEለሉ Eዋን ተኪU ይሰርሕ፣ መፈፀም በማይችልበት ወቅት ተክቶ ይሰራል፣
4. ብኣፈ-ጉባኤ ዝውሃብዎ ካልOት ተግባራት 4. በኣፈ-ጉባኤ የሚሰጡት ሌሎች ተግባሮች
14. ዘበን ስራሕን ስርዓት ኣሰራርሓን ቤት 14. የመቐለ ከተማ ምክር ቤት የስራ
ምኽሪ ከተማ መቐለ ዘመንና የAሰራር ስነ-ስርዓት
1. ዘበን ስራሕ Eቲ ቤት ምኽሪ ሓሙሽተ ዓመት 1. የምክር ቤቱ የስራ ዘመን Aምስት Aመት
2. Eቲ ቤት ምኽሪ ስሩEን ህፁፅን ኣኼባታት 2. ምክር ቤቱ መደበኛና Aስቸኳይ ሰብሰባዎች
ይህልዎ፣ ስሩE ኣኼባ በቢ 3ተ ወርሑ የካይድ፣ ይኖሩታል፡፡ መደበኛ ስብሰባ በየ 3 ወሩ

ይካሄዳል፣
3. ኣብ ዝኾነ ኣኼባ Eቲ ቤት ምኽሪ ካብ 3. በማንኛውም የምክር ቤቱ ሰብሰባ ከጠቅላላ
ጠቕላላ ኣባላቱ 50+1 Eንተተረኺቦም ኣባላቱ 50 +1 ከተገኙ ምልኣተ ጉባኤ
ምልኣተ ጉባኤ ይኸውን፣ ይሆናል፣
4. ኣብ ዝኾነ ኣኼባ ቤት ምኽሪ ውሳነ 4. በማንኛውም የምክር ቤት ስብሰባ ውሳኔ
ክመሓላለፍ ዝኽEል ኣብቲ ኣኼባ ሊተላለፍ የሚችለው በስብሰባው ከተገኙ
ካብዝተረኸቡ ኣባላት 50+1 Eንትድግፍዎ ኣባላት 50 +1 ሲደግፉት ይሆናል፣
138
www.chilot.me
ይኸውን፣
5. ፀጥታን ድሕንነትን ከተማ ወይ ጥቕሚ 5. የከተማ ፀጥታና ደህንነትን ወይም የግለ ሰብን
ውልቀ ሰብ ወይ ሕጋዊ ኣካላት ንምሕላው ወይም የህጋዊ Aካላትን ጥቅም ለመጠበቅ
ኣገዳሲ Eንተዘይኾይኑ ኣኼባ Eቲ ቤት ምኽሪ Aስፈላጊ ካልሆነ በቀር የምክርቤቱ ሰብሰባ
ንህዝቢ ግልፂ ይኸውን፣ ለህዝብ ግልፅ ይሆናል፣
6. ኣፈ-ጉባኤ Eቲ ቤት ምኽሪ ብናይ ባEሉ 6. የምክር ቤቱ ኣፈ-ጉባኤ በራሱ ተነሳሽነት
ተበግሶ ወይ ብሕቶ ልEሊ ሓደ ሲሶ (1/3) ወይም ከኣንድ ሰሶተኛ (1/3) በላይ የምክር
ኣባላት ቤት ምኽሪ ወይ ከንቲባ ህፁፅ ኣኼባ ቤቱ Aባላት ወይም በከንቲባው ጥያቄ
ክፅውE ይኽEል ፡፡ Aስቸኳይ ሰብሰባ ሊጠራ ይችላል፡፡
15. ስልጣንን ተግባርን ምምሕዳር ከተማ 15. የመቐለ ከተማ Aስተዳደር ስልጣንና
መቐለ ተግባር
1. ከተማ ተንከፍ ሃገራውን ክልላውን ራEይ፣ 1. የAገራዊና ክልላዊ ከተማ ነክ ራEይ፣
ልUኽን Eላማታትን ኣብ ከተምU ተግባራዊ ተልEኮና Aላማዎችን በከተማው ተግባራዊ
ይገብር፣ ኣፈፃፅምU ይከታተል፣ ንኣፈፃፅማ ያደርጋል፣ ኣፈፃፀሙ ይከታተላል፣ ለኣፈፃፀም
ዝሕግዙ ዝተነፀሩ ሃገራዊን ክልላዊን የሚያግዙ የተለዩ ኣገራዊና ክልላዊ ደረጃዎችን
ብርክታት ተግባራዊ ይገብር፣ ተግባራዊ ያደርጋል፣
2. ንልምዓት ከተምU ንምስፋን ሰናይ 2. ለከተማው ልማትና መልካም Aስተዳደርን
ምምሕዳርን ዝሕግዙ ኣንፈታት የነፅር፣ ለማስፈን የሚያግዙ Aቅጣጫዎችን

ያስቀምጣል፣
3. ብመሰረት ሕጊ ግብሪን ክፍሊት ግልጋሎትን 3. በህግ መሰረት ግብርና የAገልግሎት ክፍያ
ይውሰን፣ ነባር የመሓይሽ፣ ይወስናል፣ ነባር ያሻሽላል፣
4. ብመሰረት ሕጊ ሃፍቱን ሓይሊ ሰቡን ከተምU 4. በህግ መሰረት የሰው ሃይሉና ሃብት
የመሓድር፣ ንከተምU ዝምልከት ኣወዳድባ ያስተዳድራል፣ የከተማው ኣደረጃጀት ኣጥንቶ
ኣፅኒU ናብ ቤት ምኽሪ ስራሕ ፈፃሚ የቕርብ፣ ለስራ Aስፈፃሚ ምክር ቤት ያቀርባል፣ ሲፀድቅ
ምስ ፀደቐ የተግብር፣ ይተገብራል፣
5. ናይቲ ከተማ ሓፂርን ነዊሕን Eዋን ማሕበረ 5. የከተማ የAጭርና የረዥም ጊዜ የማህበራዊና
Iኮኖሚያዊ ትልምታት የውፅE፣ ኣፈፃፅምU Iኮኖሚያዊ Eቅዶችን ያወጣል፣ Aፈፃፀሙ
6. ብመሰረት ዘውፅO ቀመር ኣብ ትሕትU 6. በወጣው ቀመር መሰረት በስሩ ያሉት
ንዘለዋ ኣብያተ Eዮን ክፍለ ከተማ በጀት ፅሕፈት ቤቶችና ክፍለ ከተሞች በጀት
ይምድብ፣ ይመድባል፣
139
www.chilot.me
7. ፕላን ከተምU የዳሉ፣ ክዳሎ ይገብር፣ 7. የከተማው ፕላን ያዘጋጃል፣ Eንዲዘጋጅ

ኣፈፃፅምU ይከታተል፣ ያደርጋል፣ Aፈፃፀሙን ይከታተላል፣
8. ብፍቓድ ክልል ቤት ምኽሪ ምስ ውሽጢ ዓዲ 8. የክልሉ ምክር ቤት ሲፈቅድ ከAገር ውስጥ
ትካላት ፋይናንስ ስምምEነት ልቓሕ ይገብር፣ የፋይናንስ ተቋማት የብድር ስምምነት
መሸጣ ቦንድ የካይድ፣ ያደርጋል፣ የቦንድ ሽያጭ ያካሄዳል፣
9. ንግልጋሎት ህዝቢ ኣገዳሲ ዝኾነ ትሕዝቶ 9. ለህዝብ Aገልግሎት Aስፈላጊ የሆነ የከተማ
መሬት ከተማ ብመሰረት ድንጋገ ሕጊ ካሕሳ የመሬት ይዞታ በካሳ ሕግ ድንጋጌ መሰረት
ኣብቲ ትሕዝቶ መሬትን ዝርከብ ውልቀ በመሬት ይዞታው ላይ ላለ የግል ንብረት
ንብረት ኣቐዲሙ ተመጣጣኒ ካሕሳ Aስቀድሞ ተመጣጣኝ ካሳ በመክፈል ለሕዝብ
ብምኽፋል ንግልጋሎት ህዝቢ ክውEል Aገልግሎት Eንዲውል ያደርጋል፣
ይገብር፣
10. ኹለመዳያዊ Eብየትን ልምዓትን ከተማ 10. ሁለንተናዊ የከተማ Eድገትና ልማትን
ንምቅልጣፍ መፅናEትን ምርምርን የካይድ፣ ለማቀላጠፍ ጥናትና ምርምር ያካሄዳል፣
ኣፈፃፅምU ይከታተል፣ ኣፈፃፀሙን ይከታተላል፣
11. ንምEባለ፣ ኣወሃህባ ግልጋሎትን ሰለጤንን 11. ለከተማ Eድገትና የAገልግሎች Aሰጣጥ
ከተማ ዝሕግዙ መደባት ስልጠና ኣዳልዩ ቀልጣፋነት የሚያግዙ የስልጠና Eቅዶች
የስልጥን፣ ውፅIቱ ይግምግም፣ ተሞክሮ Aዘጋጅቶ ያሰለጥናል፣ ውጤቱን ይገመግማል፣
የመሓላልፍ፣ ተሞክሮ ያስተላልፋል፣
12. መሰረተ ልምዓት ምስ ዝዝርግሑ ኣካላት 12. መሰረተ-ልማት ከሚዘረጉ የፌደራልና
ፌደራልን ክልልን ርክብ ብምፍጣር ፍትሓዊ የክልል Aካላት ጋር ግንኙነት በመፍጠር
ዝርገሐ መሰረተ-ልምዓት ክህሉ ይውስን፣ ፍትሃዊ የመሰረተ-ልማት ዝርጋታ Eንዲኖር
ይከታተል፣ የመሓድር፣ ይወስናል፣ ይከታተላል፣ ያስተዳድራል፣
13. ከተምU ምስ ውሽጢን ወፃIን ዓዲ 13. ከተማው ከAገር ውስጥና ከውጭ Aገር
ከተማታት ምሕዝነት ክትፈጥር ይገብር፣ ከተሞች ጋር ወዳጅነት Eንድትመሰርት
ያደርጋል፣
14. ሰላም፣ ፀጥታን ፍትሕን ከተምU ይከታተል፣ 14. የከተማው ሰላም፣ ፀጥታና ፍትህ ይከታተላል፣
15. ከባቢያዊ ብኽለት ንምቁፅፃር ዝወፀ ኣዋጅ፣ 15. የAካባቢ ብክለትን ለመቆጣጠር የወጣ Aዋጅ
ደንብን መምርሕን ኣብ ከተምU የፈፅም፣ ደንብና መመሪያ በከተማው ያስፈፅማል፣
16. ምስ ዘይመንግስታዊ ትካላትን ውልቀ 16. ከመንግስታዊ ያልሆኑ ድርጅቶችና የግል
ሴክተርን ርክብ ይምስርት፣ ይስማEማE፣ ሴክተር ጋር ግንኙነት ይመሰርታል፣
ይተሓባበር፣ ይስማማል፣ ይተባበራል፣
17. ተሓታትነትን ግልፅነትን ዘለዎ ኣሰራርሓ 17. ተጠያቅነትና ግልፅነት ያለው Aሰራር
የውፅE፣ ተግባራዊነቱ ይከታተል፣ ይቆፃፀር፣ ያወጣል ተግባራዊነቱን ይከታተላል፣
140
www.chilot.me
18. ቅርታ ህዝቢ ዝተኣናገደሉ መስርሕ የውፅE፣ 18. የህዝብ ቅሬታ የሚስተናገድበትን Aሰራር
ተግባራዊነቱ ይከታተል፣ ያወጣል፣ ተግባራዊነቱን ይከታተላል፣
19. ከተማ ተንከፍ ጉዳያት ዝውስን ቤት ፍርዲ 19. ከተማ ነክ ጉዳዮች የሚወስን ፍርድ ቤት
የጣይሽ፣ ይከታተል፣ ያቋቁማል፣ ይከታተላል፣
20. ብውልቀ ሰብ ሃብቲ ዘይስርሑ ነቲ ከተማ 20. በግል ባለሃብቶች የማይሰሩ የከተማን ገቢ
Eቶት ከማEብሉን ንረብሓ ህዝቢ ኣድለይቲ የሚያሳድጉና ለህዝብ ጥቅም Aስፈላጊ የሚባሉ
ዝበሃሉ Iንተርፕራይዛት የፅንE፣ ኣብ ቤት Iንተርፕራይዞች ያጠናል ለሰራ Aስፈፃሚ
ምኽሪ ስራሕ ፈፃሚ ኣቕሪቡ የፅድቕ፣ ምክር ቤት Aቅርቦ ያፀድቃል፣ ይተገብራል
የተግብር፣ ይከታተል፣ ይቆፃፀር፣ ያስፈፅማል፣ ይከታተላል፣ ይቆጣጠራል፣
21. ምስ ጎረባብቲ ወረዳታት ብምድግጋፍ 21. ከAጎረባች ወረዳዎች ጋር በመደጋገፍ የጋራን
ሓበራዊ ፀገም ብሓባር ይፈትሕ፣ ችግር በጋራ ይፈታል፣
16. ስልጣንን ተግባርን ከንቲባ 16. የከንቲባው ስልጣንና ተግባር
1. ከንቲባ ተፀዋEነቱ ንቤት ምኽሪ ከተማን 1. ከንቲባው ተጠሪነቱ ለከተማው ምክር ቤትና
ክልል ርEሰ ምምሕዳርን ኮይኑ ዋና ተፀዋEን ለክልሉ ርEሰ መስተዳደር ሆኖ ዋና ተጠሪና
መራሒ ስራሕን Eቲ ከተማ Eዩ፣ የከተማው ስራ መሪ ነው፣
2. ናይዚ ዓንቀፅ ንUስ ዓንቀፅ 1 ድንጋገ ሕልው 2. የዚህ Aንቀፅ ንUስ Aንቀፅ 1 ድንጋጌ
ኮይኑ Eቲ ከንቲባ፡- Aንደተጠበቀ ሆኖ ከንቲባው፡-
ሀ. ብቤት ምኽሪ Eቲ ከተማን ክልል ሀ. በከተማው ምክር ቤትና የክልሉ መንግስት
መንግስትን ዝውሰኑ ውሳነታት፣ ዝወፁ የሚወሰኑ ውሳነዎች፣ የሚወጡ ደንቦች
ደንብታት፣ መምርሕታት ዝፀደቐ መመሪያዎች የፀደቁ ዓመታዊ Eቅድና
ዓመታዊ ትልምን በጀትን የፈፅም፣ በጀት ያስፈፅማል፣
ለ. ዝተፈላለዩ ፓሊሲታት Eቲ ከተማ፣ ትልሚ ለ. የከተማው የተለያዩ ፖሊሲዎች፣
ማሕበራዊን Iኮኖሚያዊን ልምዓት፣ ማህበራዊና Iኮኖሚያዊ የልማት Eቅድ
ዓመታዊ በጀት ብኣባላት ኮሚቴ ከንቲባ ዓመታዊ በጀት በከንቲባ ኮሚቴ Aባላት
ምስተዘተየሉ ንቤት ምኽሪ Eቲ ከተማ ውይይት ከተደረገበት በኋላ ለከተማው
የቕርብ፣ Eንትፀድቕ ተግባራዊ ይገብር፣ ምክር ቤት ያቀርባል፣ ሲፀድቅ ተግባራዊ

ያደርጋል፣
ሐ. ሕግን ስርዓትን Eቲ ከተማ የኽብር፣ ሐ. የከተማው ሕግና ስርዓት ያስከብራል፣
መ. ቅርታን ጥርዓንን ነበርቲ መተኣናገዲ ስርዓት መ. የነዋሪዎች ቅሬታና Aቤቱታ
ብምዝርጋሕ የተኣናግድ፣ የሚስተናገድበትን ስርዓት በመዘርጋት

ያስተናግዳል፣
141
www.chilot.me
ረ. ትልሚ በጀት Eቲ ከተማን ኣፈፃፅማ ስራሕን ረ. የከተማው የበጀት Eቅድና የስራ Aፈፃፀም
ንህዝቢ ዝቐርበሉን ሪIቶ ዝውሃበሉን ለህዝብ የሚቀርብበትና Aስተያየት የሚሰጥበት
መድረኽ ክዳሎ ይገብር፣ መድረክ Eንዲዘጋጅ ያደርጋል፣
ሰ. ፍትሓዊ ግልጋሎት ምህላው የረጋግፅ፣ ሰ. ፍትሃዊ Aገልግሎት መኖሩን ያረጋግጣል፣
ሸ. ሹመቶም ብቤት ምኽሪ ክፀድቕ ዝግብO ሸ. ሹመታቸው በምክር ቤት ሊፀድቅ የሚገባውን
መልሚሉ ናብ ቤት ምኽሪ የቕርብ፣ ሹሞቶም መልምሎ ወደ ምክር ቤት ያቀርባል፣
ብቤት ምኽሪ ክፀድቕ ዘይግበO ላEለዎት ሹመታቸው በምክር ቤት መፅደቅ የማይገባው
ሓለፍትን ፈፀምቲ ኣካላትን ይሸውም ወይ የበላይ ሓላፊዎችና Aስፈፃሚ Aካላት ይሾማል
ይምድብ፣ ወይም ይመድባል፣
ቀ. ናይ ባEሉ ቤት ፅሕፈት ይውድብ፣ ሓላፊ ቀ. የራሱን ፅሕፈት ቤት ያደረጃል፣ ኃላፊ
ይሸውም፣ ንስርሑ ዘድልይዎ ሰራሕተኛታት ይሾማል፣ ለስራው የሚያስፈልጉ ሰራተኞች
ብሕጊ ስቪል ሰርቪስ ይቖፅር፡፡ በስቪል ሰርቪስ ሕግ ይቀጥራል፡፡
በ. Eዋናዊ ፀብፃብ ንቤት ምኽሪን ንርEሰ በ. ወቅታዊ ሪፖርት ለምክር ቤትና ለክልል
ምምሕዳር ክልል ትግራይን የቕርብ፣ ትግራይ ርEሰ መስተዳደር ያቀርባል፣
ተ. ብቤት ምኽሪ Eቲ ከተማን መንግስቲ Eዚ ተ. በከተማው ምክር ቤትና በክልሉ መንግስት
ክልልን ዝውሃቡዎ ካልOት ተግባራት የሚሰጡት ሌሎች ተግባሮችን ይፈፅማል፣
ይፍፅም፣
17. ስልጣንን ተግባርን ምክትል ከንቲባ 17. የምክትል ከንቲባው ስልጣንና ተግባር
1. ምክትል ከንቲባ ተፀዋEነቱ ንከንቲባ ኮይኑ 1. ምክትል ከንቲባ ተጠሪነቱ ለከንቲባው ሆኖ
ካብ ኣባላት ቤት ምኽሪ ወይ ካብ ኣባላት ከምክር ቤት Aባላት ወይም ከAባላት ውጪ
ወፃI ብመቕረባይነት ከንቲባ ክሽወም በከንቲባ Aቅራቢነት ሊሾም ይችላል፣
ይኽEል፣
2. ከንቲባ ኣብዘይህልወሉ ግዘ ወይ ስርሑ 2. ከንቲባው በማይኖርበት ጊዜ ወይም ስራውን
ክፍፅም ኣብዘይኽEለሉ Eዋን ተኪU ይሰርሕ፣ መፈፀም በማይችልበት ጊዜ ተክቶ ይሰራል፣
3. ዝውሃቦ መንግስታዊ ቤት Eዮ ክመርሕ 3. የሚሰጠውን የመንግስት መስሪያ ቤት ሊመራ
ይኽEል፣ ይችላል፣
4. ብከንቲባ ዝወሃቡዎ ካልOት ተግባራት 4. በከንቲባ የሚሰጡት ሌሎች ተግባራት
18. ስልጣንን ተግባርን ኮሚቴ ከንቲባ 18. የከንቲባ ኮሚቴ ስልጣንና ተግባር
ተፀዋEነቱ ንከንቲባን ቤት ምኽሪ ከተማ መቐለን ተጠሪነቱ ለከንቲባውና ለመቐለ ከተማ ምክር ቤት
ኮይኑ ብሓባር ንዝውሰኖ ውሳነ ሓበራዊ ተሓታትነት ሆኖ በጋራ ለሚወሰነው ውሳኔ የጋራ ተጠያቂነት
ዘለዎ ኮይኑ Eቲ ኮሚቴ ፡- ያለው ሆኖ ኮሚቴው፡-
142
www.chilot.me
1. ብመንግስቲ Eዚ ክልልን ፌደራልን ዝወፁ 1. በክልሉና ፌደራል መንግስት የወጡ Aዋጆች፣

ኣዋጃት፣ ደንብታት፣ መምርሕታት፣ ደንቦች፣ መመሪያዎች፣ ውሳኔዎችና ደረጃዎች
ውሳነታትን ደረጃታትን ብኣግባቡ ይፍፅም፣ በAግባቡ ይፈፅማል፣ ይከታተላል፣
ይከታተል፣
2. ዓመታዊ ትልምን በጀትን የዳሉ፣ ንከተማ 2. ዓመታዊ Eቅድና በጀት ያዘጋጃል፣ በከተማው
ቤት ምኽሪ ቀሪቡ Eንትፀድቕ ተግባራዊ ምክር ቤት ቀርቦ ሲፀድቅ ተግባራዊ
3. ዝተፈላለዩ ፖሊሲታት፣ ትልሚ ማሕበራዊን 3. የተለያዩ ፖሊሲዎች፣ የማህበራዊና
Iኮኖሚያዊ ልምዓትን ስትራተጅታትን Iኮኖሚያዊ የልማት Eቅድ ስትራቴጂዎች
ይቐርፅ፣ ናብ ቤት ምኽሪ ኣቕሪቡ የፅድቕ ይቀርፃል፣ ለምክር ቤት Aቅርቦ ያፀድቃል፣
ይፍፅም፣ ኣፈፃፅምU ይከታተል፣ ይፈፅማል፣ ኣፈፃፀሙን ይከታተላል፣
4. ስራሕቲ ፈፀምቲ ኣካላት ከተማን ካልOት 4. የከተማው Aስፈፃሚ Aካላትና የሌሎች
ትካላትን ይከታተል፣ የተሓባብር፣ ይመርሕ፣ ድርጅቶች ስራቸውን ይከታተላል፣
ያስተባብራል፣ ይመራል፣
5. ብውልቀ ዝተመደበሉ ዘፈር ስራሕ 5. በግል የተመደበበት የስራ ዘርፍ በበላይነት
ብላEለዋይነት ይመርሕ፣ የተሓባብር፣ ይመራል፣ ያስተባብራል፣
6. ሕግን ስርዓትን Eቲ ከተማ የኽብር፣ ዝተኸበረ 6. የከተማውን ሕግና ስርዓት ያስከብራል፣
ምዃኑ የረጋግፅ፣ የተከበረ መሆኑን ያረጋግጣል፣
7. ብመሰረት ቤት ምኽሪ ከተማ ዝህቦ ውክልና 7. የከተማው ምክር ቤት በሚሰጠው ውክልና
ፕላን ከባቢያዊ ልምዓት የፅድቕ፣ መሰረት የAከባብያዊ ልማት ፕላን ያፀድቃል፣
ክፍሊ ሓሙሽተ ክፍል Aምስት

ኣወዳደባ፣ ስልጣንን ተግባርን ከተማ የመቐለ ከተማ ከተማ ነክ ፍርድ ቤት
ተንከፍ ቤት ፍርዲ ከተማ መቐለ ኣደረጃጀት፣ ስልጣንና ተግባር
19. ከተማ ተንከፍ ቤት ፍርዲ 19. ከተማ ነክ ፍርድ ቤት
ከተማ ተንከፍ ቤት ፍርዲ ከተማ ነክ ፍርድ ቤት
1. ቀዳማይ ብርኪ ቤት ፍርዲ 1. የመጀመርያ ደረጃ ከተማ ነክ ፍርድ ቤት
2. ከተማ ተንከፍ ይግባኣኒ ቤት ፍርዲ ዘጠቓለለ 2. ከተማ ነክ ይግባይ ሰሚ ፍርድ ቤት ያጠቃለለ
ኮይኑ በዚ ኣዋጅ ተጣይሹ ኣሎ፡፡ ዝርዝር ሆኖ በዚህ Aዋጅ ተቋቁሟል፡፡ ዝርዝር
ኣወዳድባ፣ ተፀዋEነት፣ ስልጣንን ሓላፍነትን Aደረጃጀት፣ ተጠሪነት፣ ስልጣንና ሃላፊነት ከተማ
ከተማ ተንከፍ ቤት ፍርዲ ብዝወፅE ሕጊ ነክ ፍርድ ቤት በሚወጣ ህግ ይወሰናል፡፡
ይውሰን፡፡
143
www.chilot.me
3. ከተማ ተንከፍ ቤት ፍርዲ ተጣይሹ ስሩE 3. ከተማ ነክ ፍርድ ቤት ተቋቁሞ መደበኛ ስራው
ስርሑ ክሳብ ዝጅምር ከተማ ተንከፍ ጉዳያት Eስኪጀምር ድረስ ከተማ ነክ ጉዳዮች Aሁን
ሕዚ ብዘለዎ ብስሩE ቤት ፍርዲ ዝስራሕ ባለው በመደበኛ ፍርድ ቤት የሚሰራ ይሆናል፡፡
ይኸውን፡፡
ክፍሊ ሸዱሽተ ክፍል ስድስት
ስልጣንን ተግባርን ኣብያተ Eዮ ከተማ የከተማ መስሪያቤቶች ስልጣንና ተግባር
20. ስልጣንን ተግባርን ቤት ፅሕፈት 20. የከተማ ልማት ፅህፈት ቤት ስልጣንና

ልምዓት ከተማ ተግባር
1. ሃገራውን ክልላውን ፖሊሲ፣ ስትራተጂን 1. ሃገራዊና ክልላዊ የከተማ ልማት ፖሊሲ፣
ስታንዳርድን ልምዓት ከተማ ኣብ ተግባር ሰትራተጂና ስታንዳርድ ስራ ላይ ያውላል፣
የውEል፣
2. ስራሕቲ ልምዓት ከተማ ብተሳትፎ ህዝቢ 2. የከተማ ልማት ስራዎች በህዝብ ተሳትፎ
ክከየድ ምEኹል ኣንፈት የነፅር፣ ይፍፅም፣ Eንዲካሄድ የተማከለ Aቅጣጫ ይቀይሳል፣
ይከታተል፣ ይፈፅማል፣ ይከታተላል፣
3. ምስ ላEለዎት ትካላት ትምህርትን ካልOት 3. ከከፍተኛ ትምህርት ተቋማትና ሌሎች
ልምዓታዊ መዳርግቲ ኣካላትን ርክብ የልማት ባለ ድርሻ ኣካላት ጋር ግንኙነት
ብምፍጣር ከተማዊ Eብየት የሳልጥ፣ በመፍጠር የከተማ Eድገት ያፋጥናል፣
4. ንልምዓት ከተማ ዝሕግዙ መዳባት ስልጠና 4. ለከተማ Eድገት የሚያግዙ የስልጠና Eቅዶች
የዳሉ፣ የሰልጥን፣ ውፅIቱ ይግምግም፣ ያዘጋጃል፣ ያሰለጥናል፣ ውጤቱን ይገመግማል፣
5. ብፌዴራል ወይ ብክልል መንግስትን 5. በፌዴራል ወይም በክልል መንግስትና ሌሎች
ካልOት ዘይመንግስታዊ ትካላትን ኣብ መንግስታዊ ያልሆኑ ድርጅቶች በከተማው
ከተምU ዝፍፀሙ ፕሮጀክትታት ይቐርፅ፣ የሚፈፀሙ ፕሮጀክቶች ይቀርፃል፣ ሲፈቀድ
Eንትፍቀድ የተግብር፣ ይከታተል፣ ይተገብራል፣ ይከታተላል፣
6. ክፍለ ከተማታት Eታ ከተማ ተደጋጊፈን 6. የከተማዋ ክፍለ ከተሞች ተደጋግፈው
ቅልጡፍ ምEባለ ንከረጋግፃ የተባብE፣ ምችው ቀልጣፋ Eድገት Eንዲያረጋግጡ የተመቻቸ
ባይታ ይፈጥር፣ ሁኔታ ይፈጥራል፣
7. ስርዓት ኣተሓሕዛ መረዳEታ ስራሕቲ ቤት 7. የመስሪያ ቤቱን የመረጃ ስራዎች የኣያያዝ
EይU ይቐርፅ፣ ይትግብር፣ የማEብል፣ ስርAት ይቀርፃል፣ ይተገብራል፣ ያሳድጋል፣
8. ዝሐሸ ልምዓትን ምሕደራን መሬት ከተማ 8. የተሻለ የከተማ መሬት ልማትና ኣስተዳደርን
ንምርግጋፅ ዝወፁ መምርሕታትን ለማረጋገጥ የወጡ መመሪያዎችንና
ኣሰራርሓታትን ኣብ ስራሕ የውEል፣ Aሰራሮችን ስራ ላይ ያውላል፣
144
www.chilot.me
9. ንመንበሪ፣ ንንግዲ፣ ንመንግስታዊ ትካላት፣ 9. ለመኖሪያ፣ ለንግድ፣ ለመንግስታዊ

ንIንቨስትመንት፣ ንደቀቕትን AናEሽተይን ድርጅቶች፣ ለIንቨስትመንት፣ ለAነስተኛና
ንግዲ ትካላት፣ ንማሕበራዊ ግልጋሎትን ጥቃቅን የንግድ ተቋማት፣ ለማሕበራዊ
ካልOት ግልጋሎታትን ዝውEል መሬት የዳሉ፣ Aገልግሎትና ለሌሎች Aገልግሎቶች የሚውል
ብሕጊ ሊዝ ብዝተወሃቦ ስልጣን መሰረት መሬት ያዘጋጃል፣ በሊዝ ህግ በተሰጠው
የመሓላልፍ፣ ብውEል መሰረት ምልምU ስልጣን መሰረት ያሰተላልፋል፣ በውል
ይከታተል፣ መሰረት መልማቱን ይከታተላል፣
10. ንፁር ኣወዳድባ ንዘይብሎም ማዘጋጃቤታዊ 10. ግልፅ የሆነ Aደረጃጀት የሌላቸው የማዛጋጃ
ግልጋሎት ዝምልከት ስርዓት ኣመራርሓን ቤት Aገልግሎት የሚመለከት የAመራርና
ኣወዳድባን የፅንE፣ ብኮሚቴ ከንቲባ Aደረጃጀት ስርዓት ያጠናል፣ በከንቲባ ኮሚቴ
Eንትፍቀድ የተግብር፣ ሲፈቀድ ይተገብራል፣
11. ስራሕቲ ቅየሳ የካይድ፣ ዝተፈላለየ ፕላን 11. የቅየሳ ስራዎች ያካሄዳል፣ የተለያየ የከተማ
ከተማ የዳሉ፣ ክዳሎ ይገብር፣ ምስ ፀደቐ ፕላን ያዘጋጃል፣ Eንዲዘጋጅ ያደርጋል፣
ይትግብር፣ ዓበይቲ ግልጋሎት ምህንድስና ሲፀድቅ ይተገብራል፣ ትልልቅ የከተማ
ከተማ ይህብ፣ ምህንድስና Aገልግሎት ይሰጣል፣
12. ብናይ ባEሉ ሓይሊ ሰብን ውልቀ ኣማኸርቲ 12. በራሱ የሰው ሃይል Eና በግል Aማካሪ
ትካላትን ዝዳሎ ፕላን ከተማ ምስ ቢሮ ድርጅቶች የሚዘጋጅ የከተማ ፕላን ከክልሉ
ልምዓትን ንግድን Iንዱስትርን Eዚ ክልል የከተማ ልማት፣ ንግድና Iንዱስትሪ ቢሮ
ብምምኻር ሕጋዊነቱ ይምርምር፣ የረጋግፅ፣ በመመካከር ሕጋዊነቱን ይመረምራል፣
13. ብመሰረት ዝተነፀረ ሃገራውን ክልላውን 13. በAገራዊና ክልላዊ ስታንዳርድ መሰረት
ስታንዳርድ ግልጋሎት ቤት ማዛጋጃ ይህብ፣ የተቀመጡ የማዛጋጃ ቤት Aገልግሎት
ዝርዝሩ ብመምርሒ ይውሰን፣ ይሰጣል፣ ዝርዝሩ በመመሪያ ይወሰናል፣
14. ኣብ ከተምU ዝርከቡ ዓበይቲ ፓርክታት፣ 14. በከተማው የሚገኙ ፓርኮች፣ የጎዳና
ተኽሊታት ጎደናን ኣደባባያትን የመሓድር፣ ተክሎችና ኣደባባዮች ያስተዳድራል፣
15. ቤት ማዛጋጃዊ መቓብር የዳሉ፣ ኣብ ከተምU 15. የማዛጋጃ ቤት መቃብር ያዘጋጃል፣ በከተማው
ዝሞቱን ቤተሰብ ዘይብሎምን ሰባት ይቐብር፣ የሞቱና ቤተሰብ የሌላቸው ሰዎች ይቀብራል፣
16. ብውልቀ ሰብ ሃፍቲ ዘይሰርሑ ነቲ ከተማ 16. ከተማውን የሚያሳድጉና ለህዝብ ጥቅም
ዘማEብሉን ንረብሓ ህዝቢ ኣድለይቲ ዝበሃሉ Aስፈላጊ የሚባሉ በግል ባለሃብቶች የማይሰሩ
Iንተርፕራይዛት ምስ መዳርግቲ ኣካላት Iንተርፕራይዞችን ከባለ ድርሻ Aካላት ጋር
ብምዃን የፅንE፣ ናብ ቤት ምኽሪ ስራሕ ፈፃሚ በመሆን ያጠናል፣ ለስራ Aስፈፃሚ ምክር ቤት
ኣቕሪቡ የፅድቕ፣ Aቅርቦ ያፀድቃል፣
17. ትልሚ ነዊሕን ሓፂርን Eዋን የዳሉ፣ በጀት 17. የረዥምና Aጭር ጊዜ Eቅድ ያዘጋጃል፣ በጀት
የቕርብ፣ ምስፀደቐ ተግባራዊ ይገብር፣ ያቀርባል፣ ከፀደቀ በኋላ ተግባራዊ ያደርጋል፣
145
www.chilot.me
ብኣግባቡ የመሓድር፣ በAግባቡ ያስተዳድራል፣

18. ተሓታትነትን ግልፅነትን ዘስፍን ኣሰራርሓ 18. ተጠያቂነትና ግልፅነት የሚያሰፍን የፅህፈት
ቤት EዮU የውፅE፣ ይከታተል፣ ብኣግባቡ ቤቱን Aሰራር ያወጣል፣ ይከታተላል፣ በAግባቡ
ኣብዘይፍፅሙ ስጉምቲ ይወስድ፣ በማይፈፅሙ Eርምጃ ይወስዳል፣
19. ቅርታ ህዝቢ ዝተኣናገደሉ ስርዓት ይዝርግሕ፣ 19. የህዝብ ቅሬታ የሚስተናገድበትን ስርዓት
ተግባራዊነቱ ይከታተል፣ መስተኻኸሊ ይዘረጋል፣ ተግባራዊነቱን ይከታተላል፣
ስጉምቲ ይውስድ፣ የማስተካከያ Eርምጃ ይወሰዳል፣
20. ኣብ ከተምU ዝርከቡ ነባር ትሕዝቶታት 20. በከተማው የሚገኙ የነባር ይዞታዎችን በህግ
ብመሰረት ሕጊ ሕጋዊ ኣፍልጦ ይህብ፣ መሰረት ሕጋዊ Eውቅና ይሰጣል፣
21. መሰረተ ልምዓት ንዝዝርግሑ ትካላት ፍቓድ 21. መሰረተ ልማት ለሚዘረጉ ድርጅቶች
ኮንስትራክሽን ይህብ፣ ይቆፃፀር፣ የኮንስትራክሽን ፍቃድ ይሰጣል፣
22. ንቁፅን ፈሳሲን ጓሓፍ ከተማ ብኣግባቡ 22. የከተማ ደረቅና ፈሳሽ ቆሻሻ በAግባቡ
ክውገድ ይገብር፣ Eንዲወገድ ያደረጋል፣
23. ብመሰረት ፕላን ከተማ ንረብሓ ህዝቢ ወይ 23. በከተማው ፕላን መሰረት ለህዝብ ጥቅም
ግልጋሎት ክውEል ካብ ውልቀ ሰባት ዝርከቦም ወይም Aገልግሎት Eንዲውሉ ከግለሰቦች
ቦታታት ብመሰረት ዝወፀ መምርሒ ኣከፋፍላ የሚረከባቸው ቦታዎች በወጣው የካሳ
ካሕሳ ተመጣጣኒ ካሕሳ ይኸፍል፣ ክኽፈል ኣከፋፈል መመሪያ መሰረት ተመጣጣኝ ካሳ
ይገብር፣ ይከፍላል፣ Eንዲከፈል ያደርጋል፣
24. ብመሰረት ፕላን ከተማ ዝርዝር መፅናEቲ 24. በከተማው ፕላን መሰረት ዝርዝር ጥናት
ብምክያድ ካብ ገጠር ናብ ከተማ ዝኣቱ ገዛን በማካሄድ ከገጠር ወደ ከተማ የሚገባ ቤትና
መሬትን ይርከብ፣ የመሓድር፣ መሬት ይረከባል፣ ያስተዳድራል፣
25. ኣብ ከተምU ዝስርሑ መሰረተ ልምዓት 25. በከተማው የሚሰሩ መሰረተ ልማት ያቅዳል፣
ይትልም፣ ተፈፃምነቶም ይከታተል፣ ለተፈፃሚነታቸው ይከታተላል፣ ያስተዳድራል፣
የማሓድር፣
26. ሰራሕተኛታት ቤት EዩU ናይ ምፍፃም 26. የመስሪያቤቱ ሰራተኞች የማስፈፀም
ዓቕሞም ንምEባይ ናይ ሓፂርን ነዊሕን Aቅማቸው ለመገንባት የAጭርና ረዥም ጊዜ
ስልጠናታት ዝረኽብሉ ኩነታት የመቻቹ፣ ስልጠናዎች የሚያገኙበት ሁኔታ ያመቻቻል፣
27. ዓመታዊ ቆፀራ ንብረት የካይድ፣ ሃለቕቲን 27. Aመታዊ የንብረት ቆጠራ ያካሂዳል፣ Aላቂና
ቀወምትን ንብረት ፈልዩ ይሕዝ፣ ቀዋሚ ንብረት ለይቶ ይይዛል፣
146
www.chilot.me
21. ስልጣንን ተግባርን ቤት ፅሕፈት 21. የንግድና Iንዱስትሪ ፅህፈት ቤት

ንግድን Iንዱስትሪን ስልጣንና ተግባር
1. ሃገራውን ክልላውን ፖሊሲን ስትራተጅን 1. ሃገራዊና ክልላዊ የንግድና Iንዱስትሪ
ንግድን Iንዲስትሪን ኣብ ከተምU ተግባራዊ ፖሊስና ስትራተጂ በከተማው ተግባራዊ
2. ትልሚ ነዊሕን ሓፂርን Eዋን የዳሉ፣ በጀት 2. የረዥምና Aጭር ጊዜ Eቅድ ያዘጋጃል፣ በጀት
የቕርብ፣ ምስፀደቐ ተግባራዊ ይገብር፣ ያቀርባል፣ ሲፀድቅ ተግባራዊ ያደርጋል፣
ዝተመደበሉ በጀትን ንብረትን ኣብ ስራሕ የተመደበለትን በጀትና ንብረት ስራ ላይ
የውEል፣ ይከታተል፣ ይቆፃፀር፣ ያውላል፣ ይከታተላል፣ ይቆጣጠራል፣
3. ንስራሕቲ ደቀቕትን ኣናEሽተይን ንግዲ 3. የጥቃቅንና ኣነስተኛ የንግድ ተቋማትን ስራ
ትካላት ብላEለዋይነት ይመርሕ፣ የተሓባብር፣ በበላይነት ይመራል፣ ያስተባብራል፣
ይቆፃፀር፣ ትልምን በጀትን Eቲ ቤት ፅሕፈት ይቆጣጠራል፣ የፅህፈት ቤቱን Eቅድና በጀት
ናብ ኮሚቴ ከንቲባ የቕርብ፣ ለከንቲባው ኮሚቴ ያቀርባል፣
4. ኩለመዳያዊ Eብየት ንግዲ፣ Iንቨስትመንትን 4. ሁለንተናዊ የንግድ፣ Iንቨስትመንት Eና
Iንዱስትሪን ንምቅልጣፍ መፅናEትን የIንዱስትሪ Eድገት ለማቀላጠፍ ጥናትና
ምርመርን የካይድ፣ ይትንትን፣ ምስ ፀደቐ ኣብ ምርምር ያካሂዳል፣ ይተነትናል፣ ከፀደቀ በኋላ
ጥቕሚ የውEል፣ ክውEል ይገብር፣ ጥቅም ላይ ያውላል፣ Eንዲውል ያደርጋል፣
5. ግልጋሎት ንግድን Iንዱስትሪን ከተማ 5. የከተማ ንግድና Iንዱስትሪ Aገልግሎት
ንምጥንኻር ዝሕግዝ መደብ ስልጠና የዳሉ፣ ለማጠናከር የሚያግዝ የስልጠና Eቅድ
የሰልጥን፣ ውፅIቱ ይግምግም፣ ያዘጋጃል፣ያሰለጥናል፣ ውጤቱን ይገመግማል፣
6. ኣብ ማሕበረሰብ ንግዲን Iንቨስትመንትን 6. በንግድ ማህበረሰብና Iንቨስትመንት የተገኙ
ዝተረኸቡ ብሉፃት ተሞኩሮታት ክስፋሕፍሑ ምርጥ ተሞኩሮዎችን Eንዲሰፋፉ ያደርጋል፣
ይገብር፣
7. ምስ ቤት ምኽሪ ንግድን ዘፈር ማሕበራትን 7. ከንግድ ምክር ቤትና ዘርፍ ማህበራትና
ቴክኒክን ሞያን ርክብ ብምፍጣር ዓቕሚ ቴክኒክና ሞያ ጋር ግንኙነት በመፍጠር
ምEባይ ስራሕቲ ይፍፅም፣ የዓቅም ግንባታ ስራዎች ይፈፅማል፣
8. ዓቕሚ ከተማ ንምEባይ ስርዓት ኣመራርሓን 8. የከተማን ዓቕም ለማሳደግ የAመራርና
ኣወዳድባን የነፅር፣ ኣብ ኣወሃህባ ግልጋሎት የAደረጃጀት ስርዓት ያወጣል፣ በAገልግሎት
ቴክኒካዊ ድጋፍ ይህብ፣ ይከታተል፣ Aሰጣጥ ቴክኒካዊ ድጋፍ ይሰጣል፣

9. Eድልን ሃፍተ-ገነትን Iንቨስትመንት Eዚ 9. የከተማው የIንቨስትመንት Eድልና
ከተማ ኣመልኪቱ መፅናEቲ የካይድ፣ የተፈጥሮ ፀጋ Aስመልክቶ ጥናት ያካሂዳል፣
ይትንትን፣ የፋልጥ፣ በዓል ሃፍቲ ይስሕብ፣ ይተነትናል፣ ያስተዋውቃል፣ ባለሃብት ይስባል፣
147
www.chilot.me
10. ፈቓድ Iንቨስትመንት ይህብ፣ ኣፈፃፅማ 10. የIንቨስትመት ፈቃድ ይሰጣል፣ የፕሮጀክት
ፕሮጀክት ይከታተል፣ የተሓባብር፣ Aፈፃፀም ይከታተላል፣ ያስተባብራል፣
ንምስፍሕፋሕ ምችው ባይታ ይፈጥር፣ ለመስፋፋት የተመቻቸ ሁኔታ ይፈጥራል፣
11. ኣብ ከተምU ሕጋውን ፍትሓውን ስርዓት 11. በከተማው ሕጋዊና ፍትሃዊ የንግድ ስርዓት
ንግዲ ክረጋገፅ ቴክኒካውን ምምሕዳራውን Eንዲረጋገጥ የAስተዳደርና የቴክኒክ ድጋፍ
ደገፍ ይገብር፣ ያደርጋል፣
12. መዝገብ ንግዲ /ከተማዊ መረዳEታ/ ዳታ 12. የንግድ መዝገብ /የከተማ መረጃ/ ዳታ
ጠሚሩ ይሕዝ፣ ይከታተል፣ ንዝምልከቶ ይህብ፣ Aደራጅቶ ይይዛል፣ ይከታተላል፣
ለሚመለከተው ይሰጣል፣
13. Eዳጋ ንምርግጋE ዝወፀ ኣሰራርሓ ንግዲ 13. ገበያን ለማረጋጋት የወጣን የንግድ Aሰራር
የፈፅም፣ ይከታተል፣ ደገፍ ይህብ፣ የተሓባብር፣ ያስፈፅማል፣ ይከታተላል፣ ድጋፍ ይሰጣል፣
ያስተባብራል፣
14. ዘፈር ማሕበራት ንግዲ ይውድብ፣ ሕጋዊ 14. የንግድ ዘርፍ ማህበራትን ያደራጃል፣ የሕጋዊ
ሰብነት መረጋገፂ ምስክር ወረቀት ይህብ፣ ሰውነት ማረጋገጫ የምስክር ወረቀት ይሰጣል፣
ይድግፍ፣ የጠናክር፣ ይደግፋል፣ ያጠናክራል፣
15. ንመንግስታዊ መሓውር፣ ንግዲ ማሕበረሰብን 15. ለመንግስታዊ መዋቅር፣ ለንግድ ማሕበረሰብ፣
ደቀቕትን ኣናEሽተይን ንግዲ ትካላት ብዛEባ ለAነስተኛና ጥቃቅን የንግድ ተቋማት ስለ
ሃፍትን Iንቨስትመንትን መድረክ የዳሉ፣ ሃብትና Iንቨስትመንት መድረክ ያዘጋጃል፣
ክካየድ ይገብር፣ ይከታተል ውፅIታውነቱ Eንዲካሄድ ያደርጋል፣ ይከታተላል፣
የረጋግፅ፣ ውጤታማነቱን ያረጋግጣል፣
16. ኣብ ከተምU ንዝካየድ ኤግዚቪሽን፣ ባዛርን 16. በከተማው ለሚካሄድ ኤግዝቪሽን፣ ባዛር Eና
ፌስቲቫልን ፍቓድ ይህብ፣ የተሓባብር፣ ፌስቲቫል ፈቃድ ይሰጣል፣
17. ብቕዓት ትካላት ንግዲ ንዘረጋግፁ ቤት 17. የንግድ ተቋማትን ብቃት ለሚያረጋግጡ
Eዮታት የተሓባብር፣ ደገፍ ይገብር፣ መስሪያቤቶች ያስተባብራል፣ ድጋፍ ይሰጣል፣
18. ኣብ ዓበይቲ፣ ማEኸለዎትን ኣናEሽተይን 18. በትላልቅ፣ መካከለኛና Aነስተኛ የንግድ
ንግዲ ትካላት Uደት ሱፐርቪዥን ብምክያድ ተቋማት ጉብኝትና ሱፐርቪዥን በማካሄድ
ፍትሓዊ ስርዓት ንግዲ ምህላው የረጋግፅ፣ ፍትሃዊ የንግድ ስርዓት መኖሩን ያረጋግጣል፣
19. ንግዲ ምዝገባ፣ ሓዱሽ ፍቓድ፣ ሕድሳት፣ 19. የንግድ ምዝገባ፣ Aዲስ ፍቃድ፣ Eድሳት፣
ለውጥን ስረዛን ንግዲ ብመሰረት መምርሒ የንግድ ለውጥና ስረዛ በመመሪያ መሰረት
20. ዓበይትን ማEኸለዎትን Eዳጋታት Eዚ ከተማ 20. ትላልቆችና መካከለኛ የከተማው ገበያዎች
ክህነፁ ይድግፍ፣ ዝማሓደርሉ ስርዓት Eንዲገነቡ ይደግፋል፣ የሚተዳደሩበትን
ይትግብር፣ ተግባራዊነቱ ይከታተል፣ ስርዓት ይተገብራል፣ ተግባራዊነቱን
148
www.chilot.me
21. ስርዓት ተሓታትነትን ግልፅነትን ዘስፍን 21. በመስሪያ ቤቱ ተጠያቂነትና ግልፅነት

ኣሰራርሓ ቤት EዮU የውፅE፣ ይከታተል፣ የሚያሰፍን Aሰራር ያወጣል፣ ይከታተላል፣
ኣብዘይፍፅሙ ስጉምቲ ይወስድ፣ በማይፈፅሙ Eርምጃ ይወስዳል፣
22. ቅርታ ህዝቢ ዝተኣናገደሉ መስርሕ የውፅE፣ 22. የህዝብ ቅሬታ የሚስተናገድበትን ስርዓት
ተግባራዊነቱ ይከታተል፣ መስተኻኸሊ ያወጣል፣ ተግባራዊነቱን ይከታተላል፣
ስጉምቲ ይወስድ፣ የማስተካከያ Eርምጃ ይወስዳል፣
23. ዓመታዊ ንብረት ቆፀራ ይገብር፣ ሃለቕትን 23. ዓመታዊ የንብረት ቆጠራ ያካሄዳል፣ Aላቂና
ቀወምትን ንብረት ፈልዩ ይሕዝ፣ የመሓድር፣ ቀዋሚ ንብረት ለይቶ ይይዛል፣ ያስተዳድራል፣
ናብ ዝምልከቶ ኣካል ፀብፃብ የቕርብ፡፡ ለሚመለከተው Aካል ሪፖርት ያቀርባል፡፡
22. ስልጣንን ተግባርን ቤት ፅሕፈት 22. የፕላንና ፋይናንስ ፅህፈት ቤት
ትልምን ፋይናንስን ስልጣንና ተግባር

1. ኣብ ሃገራውን ክልላውን ማEቀፍ ዝተመስረተ 1. በሃገራዊና ክልላዊ ማEቀፍ የተመሰረተ
ትልሚ ነዊሕ፣ ማEኸላይን ሓፂርን Eዋን የረዥም፣ መካከለኛና Aጭር ጊዜ Eቅድ
ብምድላው ንኣፈፃፅማ ዝሕግዙ መበገሲ በማዘጋጃት ለAፈፃፀም የሚያግዙ መነሻ
ሓሳባት ናብ ቤት ምኽሪ የቕርብ፣ ምስፀደቐ ሃሳቦችን ለምክር ቤት ያቀርባል፣ ሲፀድቅ
ንተግባራውነቱ ይከታተል፣ የተግብር፣ ተግባራዊነቱን ይከታተላል፣ ይተገብራል፣
2. ብመሰረት ዝፀደቐ በጀት ስራሕቲ 2. የክፍለ ከተሞች Aስተዳደርና ሴክቶሮች ስራ
ሴክተራትን ክፍለ ከተማታትን ይፍፀም በፀደቀው በጀት መሰረት Eየተፈፀመ መሆኑን
ምህላዉ ይከታተል፣ ብዝተነፀረ ግዘ መሰረት ይከታተላል፣ በተወሰነው ጊዜ መሰረት
ናብ ቤት ምኽሪን ዝምልከቶ ኣካልንፀብፃብ ለምክር ቤትና ለሚመለከተው Aካል ሪፖርት
የቕርብ፣ ያቀርባል፣
3. ስርዓት ክትትልን ገምጋምን ተግባራዊ 3. የግምገማና የክትትል ስርዓት ይተገብራል፣
ይገብር፣ ይድግፍ፣ ይደግፋል፣
4. ዓመታዊ በጀትን ትልምን ኣካላት መንግስቲ 4. የከተማው የመንግስት ኣካላት Aመታዊ
Eቲ ከተማ ኣዳልዩ ናብ ቤት ምኽሪ ኣቕሪቡ Eቅድና በጀት Aዘጋጅቶ ወደ ምክር ቤት
የፅድቕ፣ ምስ ፀደቐ የተግብር፣ Aቅርቦ ያፀድቃል፣ ሲፀድቅ ተግባራዊ

ያደርጋል፣
5. ምስ ዝምልከቶም ኣካላት ኣብያተ Eዮ Eቲ 5. ከሚመለከታቸው የከተማው መስሪያቤቶች
ከተማ ብምትሕብባር ኣብ ነዊሕ፣ ማEኸላይን ጋር በመተባበር በረዥም፣ መካከላኛና Aጭር
ሓፂርን Eዋን ዝትግበሩ ዝተዋደዱ ጊዜ የሚተገበሩ የተቀናጁ ፕሮግራሞችና
ፕሮግራማትን ፕሮጀክትታትን ክዳለዉ ፐሮጀክቶች Eንዲዘጋጁ በማድረግ
ብምግባር ንተግባራውነቶም ይከታተል፣ ተግባራዊነታቸውን ይከታተላል፣
149
www.chilot.me
6. ንምEባለ Eቲ ከተማ ዝሕግዙ መፅናEትታት 6. ለከተማው Eድገት የሚያግዙ ጥናቶችን

ብምክያድ ብዘመናዊ ቴክኖሎጂ ዝተደገፈ በማካሄድ በዘመናዊ ቴክኖሎጂ የተደገፈ
ማሕበረ-Iኮኖሚያዊ ስርዓት መረዳEታ የማህበረ-Iኮኖሚያዊ የመረጃ ስርዓት
ይትግብር፣ መረዳEታ ይሕዝ፣ ይተገብራል፣ መረጃ ይይዛል፣
7. ካብ ሓገዝ፣ ልቓሕ፣ ሽያጥ ቦንድን ዝርከብ 7. ከEርዳታ፣ ብድርና የቦንድ ሽያጭ የሚገኝ
ገንዘብ ምስ በጀት ትልሚ ልምዓት Eቲ ከተማ ገንዘብ ከከተማው በጀትና የልማት Eቅድ ጋር
ተዋሃሂዱ ኣብ ስራሕ ክውEል የመቻችው፣ ነቲ ተቀናጅቶ በስራ ላይ Eንዲውል ያመቻቻል፣
ከተማ ወኪሉ ይወዓዓል፣ የመሓድር፣ ኣገባብ ከተማውን ወክሎ ይዋዋላል፣ ያስተዳድራል
ኣመላልሳ ልቓሕን ቦንድን መምርሒ የዳሉ፣ የቦንድና የብድር Aመላለስ መመሪያ
Eንትፀድቕ የተግብር፣ ያዘጋጃል፣ ሲፀድቅ ይተገብራል፣
8. ዝተፈላለዩ ፕሮጀክትታት ብምቕራፅ ሓገዝ 8. የተለያዩ ፕሮጀክቶችን በመቅረፅ Eርዳታ
ክህቡ ንዝኽEሉ ትካላትን ውልቀ ሰባትን መስጠት ለሚችሉ ድርጅቶችና ግለሰቦች
9. ኣካላት መንግስቲ Eቲ ከተማ ብመሰረት 9. የከተማውን የመንግስት Aካላት በፋይናንስ
ሕግን መምርሕን ፋይናንስ ይፍፅሙ ህግና መመሪያመሰረት Eየፈፀሙ
ምህላዎም ይከታተል፣ መሆናቸውን ይከታተላል፣
10. ኣፈፃፅማ ፊዚካልን ፋይናንሻልን ይከታተል፣ 10. የፊዚካልና ፋይናንሻል Aፈፃፀም
ንከንቲባን ንዝምልከቶ ኣካል ፀብፃብ የቕርብ፣ ይከታተላል፣ ለከንቲባና ለሚመለከተው Aካል
ሪፖርት ያቀርባል፣
11. ሰነዳት፣ ገንዘብ መንግስትን ህዝብን ይሕዝ፣ 11. የመንግስትና የህዝብ ገንዘብ፣ ሰነዶች፣
ድሕንነቶም ይሕሉ፣ ስርዓት ኣተሓሕዛ ሒሳብ ይይዛል፣ ድህንነታቸውን ይጠብቃል፣ የሂሳብ
ከተምU ብመሰረት መምርሒ የተግብር፣ Aያያዝ ስርAት በመመሪያ መሰረት በከተማው
ስርዓት ውሽጢ ቁፅፅር የጠናኽር፣ ተግባራዊ ያደርጋል፣ የውስጥ ቁጥጥር
ያጠናክራል፣
12. ኣዋጅን መምርሕን ስርዓት ምምሕዳር 12. የንብረት Aስተዳደርና የግዢ ስርዓት Aዋጅና
ንብረትን Eደጋን ይትግብር፣ ኣፈፃፅምU መመሪያ ይተገብራል፣ Aፈፃፀም ይከታተላል፣
ይከታተል፣ ኣብ ኣፈፃፅማ ንዝረኣዩ ፀገማት በAፈፃፀም ለሚታዩ ችግሮች Eርምጃ
ስጉምቲ ይወስድ፣ ይወስዳል፣
13. ብብርኪ ከተማ ንዘለዋ ኣብያተ Eዮታት 13. በከተማ ደረጃ ላሉ መስርያቤቶች በበጀታቸው
ብመሰረት በጀተን Eደጋ የካይድ፣ ክፍሊት መሰረት ግዢ ያካሄዳል፣ ክፍያ ይፈፅማል፣
ይፍፅም፣
14. ፖሊሲ ስነ-ህዝቢ ንምትግባር ዓውደ 14. የስነ-ህዝብ ፖሊሲን ለመተግበር Aውደ
መፅናEትን ስልጠናታትን የዳልው፣ ሓፈሻዊ ጥናቶችና ስልጠናዎችን ያዘጋጃል፣ Aጠቃላይ
ስራሕቲ ዓቕሚ ምEባይ ክካየድ ይገብር፣ የAቅም ግንባታ ስራዎች Eንዲካሄዱ
150
www.chilot.me
ያደርጋል፣
15. ካብ ምድላው ትልሚ ክሳብ ኣፈፃፅማ 15. ከEቅድ ዝግጅት Eስከ የኣፈፃፀም ግምገማ
ገምጋም ተሳትፎ ህዝቢ ንክህሉ ይገብር፣ ድረስ የህዝብ ተሳትፎ Eንዲኖር ያደርጋል፣
16. በጀት ዓመት ምስተወደA ኣብ ውሽጢ 6 16. በጀት ዓመት Eንዳለቀ በ6 ወር ውስጥ
ወርሒ ሒሳብ Eቲ ከተማ ብዋና Oዲተር የከተማውን ሒሳብ በዋና Oዲተር Aስመርምሮ
ኣመርሚሩ ንህዝቢ የፍልጥ፣ ለህዝብ ያስታውቃል፣
17. Eዋናዊ ፅንዓት Eዳጋን ቆፀራ ንብረት 17. ወቅታዊ የገበያ ጥናትና የመንግስትና የህዝብ
መንግስትን ህዝብን ይገብር፣ ሃለቕትን የንብረት ቆጠራ ያደርጋል፣ ቀዋሚና Aላቂ
ቆወምትን ንብረት ፈልዩ ይሕዝ፣ ንብረቶችን ለይቶ ይይዛል፣
18. ኣብ ከተምU ንዘለዉ ሰራሕተኛታት 18. በከተማው ላሉ የፋይናንስ ሰራቶኞች የAቅም
ፋይናንስ ዓቕሚ መEበይ ስልጠና ይህብ፣ ግንባታ ስልጠና ይሰጣል፣
19. ስርዓት ተሓታትነትን ግልፅነትን ዘስፍን 19. በመስሪያቤቱን ተጠያቂነትና ግልፅነት
ኣሰራርሓ ቤት EይU የውፅE፣ ይከታተል፣ የሚያሰፍን Aሰራር ያወጣል፣ ይከታተላል
ብኣግባቡ ኣብ ዘይፍፅሙ ስጉምቲ ይወስድ፣ በኣግባቡ በማይፈፀሙ Eርምጃ ይወስዳል፣
20. ቅርታ ህዝቢ ዝተኣናገደሉ መስርሕ የውፅE፣ 20. የህዝብ ቅሬታ የሚስተናገድበት Aሰራር
ተግባራውነቱ ይከታተል፣ መስተኻኸሊ ያወጣል፣ ተግባራዊነቱን ይከታተላል፣
21. ኣተሓሕዛን ኣጠቓቕማን ተሽከርከርቲ 21. የከተማውን የመንግስትን ተሽከርካሪዎች
መንግስቲ Eቲ ከተማ ስርዓት ዝተኸተለ Aያያዝና ኣጠቃቀም ስርAት የተከተለ
ክኸውን ይገብር፣ Eንዲሆን ያደርጋል
22. ዓመታዊ ቆፀራ ሃፍትን ንብረትን Eቲ ከተማ 22. የከተማውን ሃብትና ንብረት ዓመታዊ ቆጠራ
የካይድ፣ ንኽካየድ ይገብር፣ ሃለቕትን ያካሄዳል፣ Eንዲካሄድ ያደርጋል፣ ኣላቂና
ቀወምትን ንብረት ፈልዩ ብምሓዝ የመሓድር፣ ቀዋሚ ንብረቶችን ለይቶ በመያዝ
ናብ ዝምልከቶ ኣካል ፀብፃብ የቕርብ፣ ያስተዳድራል፣ ለሚመለከተው Aካል ሪፖርት
ያቀርባል፣
23. ስልጣንን ተግባርን ቤት ፅሕፈት 23. የሲቪል ሰርቪስ ፅህፈት ቤት ስልጣንና

ሲቪል ሰርቪስ ተግባር
1. ኣግባብ ኣወዳድባን ኣጠቓቕማ ሓይሊ ሰብ 1. የከተማው የመንግስት መስሪያቤቶች
ኣብያተ Eዮን መንግስቲ Eቲ ከተማ Aደረጃጀትና የሰው ሃይል Aጠቃቀም
ይግምግም፣ መማሓየሺ ሓሳብ ናብ ክልል ይገመግማል፣ የማሻሻያ ሃሳብ ለክልሉ
መንግስቲ የቕርብ፣ Eንትፍቀድ ኣብ ስራሕ መንግስት ያቀርባል፣ ሲፈቀድ ስራ ላይ
ምውዓሉ የረጋግፅ፣ መዋሉን ያረጋግጣል፣
151
www.chilot.me
2. ንመደባት ሲቪል ሰርቪስ Eቲ ከተማ ዘድልዮ 2. ለከተማው ሲቪል ሰርቪስ የሚያስፈልጉ

ክልላዊ መመዘኒታት ኣብ ከተምU ተግባራዊ ክልላዊ መመዘኛዎችን በከተማው ተግባራዊ
3. ኣብ ከተምU ዝግበር ቁፃር፣ Eብየትን 3. በከተማው የሚደረግ ቅጥር፣ Eድገትና
ዝውውርን ይቆፃፀር፣ ግድፈት ይEርም፣ ዝውውር ይቆጣጠራል፣ ጉድለት ያርማል፣
4. ምስ ዝምልከቶም ሴክተር ቤት ፅሕፈታት 4. ከሚመለከታቸው የከተማው ሴክተር
Eቲ ከተማ ብምዃን ዝካየድ ቁፃር፣ ምደባ፣ ፅሕፈትቤቶች ጋር በመሆን የሚካሄድ
ብርኪ Eብየትን ዝውውር ሰራሕተኛታትን የሰራተኞች ቅጥር፣ ምደባ፣ የደረጃ Eድገትና
ብመሰረት ሕጊ ሲቪል ሰርቪስ ይፍፅም፣ ዝውውር በሲቪል ሰርቪስ ሕግ መሰረት
ይፍፀሙ ምህላዎም ይቆፃፀር፣ ግድፈት ይፈፅማል፣ Eየተፈፀመ መሆኑን ይቆጣጠራል፣
ኣፈፃፅማ Aንትህልው ይEርም፣ የAፈፃፀም ግድፈት ሲኖር ያርማል፣
5. ኣብ Aወዳድባ፣ ኣሰራርሓን ሓይሊ ሰብን ዘሎ 5. በሰው ሃይል፣ Aደረጃጀትና Aሰራር ያለው
ክፍተት ዓቕሚ EንዳፅነA ቀፃልነት ዘለዎ የAቅም ክፍተት Eያጠና ቀጣይነት ያለው
ለውጢ ንምምፃE ዘኽEል ስትራተጂ ለውጥ ለማምጣት የሚያስችል ስትራተጂ
ይትልም፣ ብመንግስቲ ምስፀደቐ ተግባራዊ ያቅዳል፣ በመንግስት ሲፀድቅ ተግባራዊ
6. ኣብ ትሕቲU ንዝርከቡ ሰራሕተኛታት 6. በስሩ ለሚገኙ ሰራተኞች ስልጠና ያዘጋጃል፣
ስልጠና የዳሉ፣ የሰልጥን፣ ያሰለጥናል፣
7. ብቴክኖሎጂ ዝተደገፈ መረዳEታ 7. በቴክኖሎጂ የተደገፈ የከተማው የመንግስት
ሰራሕተኛታት መንግስቲ Eቲ ከተማ ይሕዝ፣ ሰራተኞች መረጃ ይይዛል፣ ይተነትናል፣
ይትንትን፣ ኣድላይ ኣብ ዝኾነሉ ናብ Aስፈላጊ በሚሆንበት ጊዜ ለሚመለከተው
ዝምልከቶ ኣካል የቕርብ፣ Aካል ያቀርባል፣
8. ኣብ ኣብያተ Eዮ መንግስቲ ዝካየድ ስራሕቲ 8. በመንግስት መስሪያቤቶች የሚካሄድ የሰው
ምምሕዳር ሓይሊ ሰብ፣ ግድፈት ዲስፕሊንን ሃይል Aስተዳደር የዲስፕሊን ግድፈትን
ኣመልኪቱ ዝለዓሉ ቅርታን ጥርዓንን ውሳነ Aስመልክቶ የሚነሱ ቅሬታዎችና Aቤቱታዎች
ይህብ፣ ሰራሕተኛ መንግስቲ ኣብ ቀረብU፣ ውሳኔ ይሰጣል፣ የመንግስት ሰራተኛ
ብውሑድ ወፃEን ኣብ ዝሓፀረ Eዋንን ፍታሕ በAቅራቢያው፣ በAነስተኛ ወጪና በAጭር ጊዜ
ክረክብ ይገብር፣ መፍትሄ Eንዲያገኝ ያደርጋል፣
9. ንሲቪል ሰርቪስ Eቲ ከተማ ዘገልግሉ ስኬላት 9. ለከተማው ሲቪል ሰርቪስ የሚያገለግሉ
መሃያ የፅንE፣ ብቢሮ ስቪል ሰርቪስ የደመወዝ ስኬሎችን ያጠናል፣ በሲቪል ሰቪስ
Eንትፍቀድ ኣብ ስራሕ ምውዓሎም ቢሮ ሲፈቀድ ስራ ላይ መዋላቸውን
10. ንሲቪል ሰርቪስ Eቲ ከተማ ዘገልግል 10. ለከተማው ሲቪል ሰርቪስ የሚያገለግሉ
ዝተፈላለዩ ኣበልን ጥቕማ ጥቕምን EናፅነA የተለያዩ Aበልና ጥቅማ ጥቅሞች Eያጠና
152
www.chilot.me
ንመንግስቲ የቕርብ፣ Eንትፍቀድ ኣብ ስራሕ ለመንግስት ያቀርባል፣ ሲፈቀድ በስራ ላይ

ምውዓሉ ይከታተል፣ ይቆፃፀር፣ መዋላቸውን ይከታተላል፣ ይቆጣጠራል፣
11. ኣብ ከተምU ዘበናዊ ስርዓት ቴክኖሎጂ 11. በከተማው ዘመናዊ የመረጃ ቴክኖሎጂ ስርዓት
ሓበሬታ ብምዝርጋሕ ይከታተል፣ ዘድልይ በመዘርጋት ይከታተላል፣ Aስፈላጊ ድጋፍ
ድጋፍ ይህብ፣ ንተግባራውነቱ ይከታተል፣ ይሰጣል፣ ተግባራዊነቱን ይከታተላል፣
12. ቴክኖሎጂ ርክብ ሓበሬታ ናብ ሕብረተሰብ 12. የመረጃ ግንኙነት ቴክኖሎጂ ለህብረተሰቡ
ንክበፅሕ Aብ ዝግበር ስራሕቲ ምርምርን Eንዲዳረስ በማድረግ የምርምርና የጥናት ስራ
ፅንዓትን የተሓባብር፣ ድጋፍ ይህብ፣ ያስተባብራል፣ ድጋፍ ይሰጣል፣
13. መምርሒ ውፅIት ኣፈፃፅማ ስራሕ 13. የክልሉ የመንግስት ሰራተኞች የስራ Aፈፃፀም
ሰራሕተኛታት መንግስቲ Eዚ ክልል ኣብ ውጤት መመሪያ በከተማው ተግባራዊ
ከተምU ተግባራዊ ይገብር፣ የተግብር፣ ያደርጋል፣ Eንዲተገበሩም ያደርጋል፡፡
14. ሓይሊታት ልምዓት ከተምU ተዋዲዶምን 14. የከተማው የልማት ሃይሎች ተቀናጅተውና
ተኣሳሲሮምን ዓቕሞም ንምEባይ ዝሕግዝ ተሳስረው Aቅማቸው ለመገንባት የሚያግዝ
መፅናEቲ ኣሰራርሓን ኣወዳድባን የካይድ፣ የAሰራርና Aደረጃጀት ጥናት ያካሄዳል፣
ናብ መንግስቲ የቕርብ፣ ምስ ፀደቐ ተግባራዊ ለመንግስት ያቀርባል፣ ሲፀድቅ ተግባራዊ
ይገብር፣ የተግብር፣ ያደርጋል፣ ያስተገብራል፣
15. ኣብ ከተምU ኣብ ዘርፊ ስራሕ መንግስቲ 15. በከተማው በመንግስት የስራ ዘርፍ ለሚካሄድ
ንዝካየድ ስራሕቲ ዓቕሚ ምEባይ የተሓባብር፣ የAቅም ግንባታ ስራ ያስተባብራል፣
ኣወሃህባ ግልጋሎት መንግስቲ ብቐፃልነት የመንግስት የAገልግሎት Aሰጣጥ በቀጣይነት
ንምምሕያሽ ዘኽEል መይላ ይሕንፅፅ፣ ኣብ ለማሻሻል የሚያስችል ስልት ይቀይሳል፣
ተግባር የውEል፣ ተግባር ላይ ያውላል፣
16. መንቀሊ ፀገማት ሰናይ ምምሕዳር ከተምU 16. የከተማው የመልካም ኣስተዳደር ችግሮች
የፅንE፣ መፍትሒ ሓሳባት የቕርብ፣ ሰናይ መነሻ ያጠናል፣ የመፍትሄ ሃሳቦች ያቀርባል፣
ምምሕዳር ንምስፋን ቀፃልነት ዘለዎ ስራሕ መልካም Aስተዳደር ለማስፈን ቀጣይነት
ይሰርሕ፣ ያለው ስራ ይሰራል፣
17. ኣብ ከተምU ስርዓት ዘይምEኹል 17. በከተማው ያልተማከለ የAስተዳደር ስርAት
ምምሕዳር ንምጥንኻር ብኣሰራርሓን ለማጠናከር የመንግስት መዋቅር በAሰራርና
ስልጠናን ዓቕሚ መሓውር መንግስቲ ስልጠና Aቅማቸው ያጠናክራል፣
የጠናኽር፣
18. ዓቕሚ ምፍፃም ንምEባይ ዝወፁ ሃገራውን 18. የማስፈፀም Aቅም ለመገንባት የወጡ
ክልላውን መምርሕታትን ኣሰራርሓታትን ኣብ ሃገራዊና ክልላዊ መመሪያዎችና Aሰራሮች
ከተምU የተግብር፣ በከተማው ተግባራዊ Eንዲሆኑ ያደርጋል፡፡
19. ስርዓት ግልፅነትን ተሓታነትን ኣብያተ Eዮ 19. በመስሪያ ቤቱ ግልፅነትና ተጠያቅነት
ዘስፍን ኣሰራርሓ የውፅE፣ ይከታተል፣ የሚያሰፍን Aሰራር ያወጣል፣ ይከታተላል፣
153
www.chilot.me
ብኣግባቡ ኣብ ዘይፍፅሙ ስጉምቲ ይወስድ፣ በAግባቡ በማይፈፅሙ Eርምጃ ይወስዳል፣

ንተግባራውነቱ ይከታተል፣ መስተኻኸሊ ያወጣል፣ ተግባራዊነቱን ይከታተላል፣
21. ዓመታዊ ቆፀራ ንብረት ይገብር፣ ሃለቕትን 21. ዓመታዊ የንብረት ቆጠራ ያደርጋል፣ ቋሚና
ቐወምትን ንብረት ፈልዩ ይሕዝ፣ የመሓድር፣ Aላቂ ንብረት ለይቶ ይይዛል፣ ያስተዳድራል፣
ናብ ዝምልከቶ ኣካል ፀብፃብ የቕርብ፣ ለሚመለከተው ሪፖርት ያቀርባል፣
24. ስልጣንን ተግባርን ቤት ፅሕፈት 24. የፍትሕ ፅህፈት ቤት ስልጣንና ተግባር

ፍትሒ
1. ስርዓት ምምሕያሽ ፍትሒ ኣብ ከተምU 1. የፍትህ ማሻሸያ ስርኣትን በከተማው
2. ሃገራዊን ክልላዊን ፖሊሲ ስርዓት ፍትሒ 2. ሃገራዊና ክልላዊ የፍትህ ስርዓት ፖሊሲ
ይትግብር፣ ይተገብራል፣
3. ትካላዊ ለውጢ ንምምፃE ስራሕቲ ዓቕሚ 3. ተቋማዊ ለውጥ ለማምጣት የAቅም ግንባታ
ምEባይ ክካየድ ባይታ የመቻችው፣ ኣብ ስራ Eንዲካሄድ ሁኔታን ያመቻቻል፣ በስሩ ላሉ
ትሕቲU ንዘለዉ ኣካላት ብቀፃልነት ቴክኒካዊ Aካላት በቀጣይነት የቴክኒክ ድጋፍ ይሰጣል፣
ደገፍ ይህብ፣
4. ኣብቲ ከተማ ልEልነት ሕጊ ንክኸበር ኩነታት 4. በከተማው የህግ የበላይነት Eንዲከበር ሁኔታ
የመቻችው፣ ያመቻቸል፣
5. ድሕንነት መሳኻኽር ጉድኣት ገበንን ይሕሉ፣ 5. የምስክሮችና የወንጀል ተጎጂዎችን ደህንነት
ክሕሎ ይገብር፣ ይጠብቃል፣ Eንዲጠበቅ ያደርጋል፣
6. ጥቕምን መሰልን ምምሕዳር Eቲ ከተማ 6. የከተማውን ኣስተዳደር ጥቅምና መብት
ንምኽባር ኣብ ልEሊ ዝኾነ ሰብ ኣብ ዝኾነ ለማስከበር በማንኛውም ሰው ላይና
ዳይነት ሰማI ኣካል ክሲ ይምስርት፣ ጣልቃ በማንኛውም የዳኝነት ሰሚ ኣካል ክስ
ኣትዩ ይከራኸር ወይ ከከም ኩነታቱ ተኸላኻሊ ይመሰርታል፣ ጣልቃ ገብቶ ይከራከራል
ኮይኑ ይቐርብ፣ ወይም Eንደየሁኔታው ተከላካይ ሆኖ

ይቀርባል፣
7. ስልጣን ማEኸላይ ኣብያተ ፍርዲ Eቲ ከተማ 7. የከተማው የከፍተኛ ፍርድ ቤት ስልጣን በሆኑ
ኣብ ዝኾኑ ዋኒናት ገበን ክሲ የቕርብ፣ የወንጀል ጉዳዮች ክስ ያቀርባል፣ ይከራከራል፣
ይከራኸር፣
8. ኣብ ውሽጢ Eቲ ከተማ ብኩሎም 8. በከተማው ውስጥ በሁሉም መንግስታዊና
መንግስታዊያን፣ ዘይመንግስታዊን ትካላት፣ መንግስታዊ ያልሆኑ ድርጅቶች፣ ማህበራትና
154
www.chilot.me
ማሕበራትን ውልቀ ሰባትን ሕጊ ዝተኸበረ ግለሰቦች ሕግ የተከበረ መሆኑን ያረጋግጣል፣

ምዃኑ የረጋግፅ፣
9. ከከም ኣድላይነቱ ብፈፀምቲ ገበን ጉድኣት 9. EንደAስፈላጊነቱ በወንጀል ፈፃሚዎች ጉዳት
በፂሕዎም መሰሎም ንምኽባር ዓቕሚ ደርሶባቸው መብታቸውን ለማስከበር Aቅም
ንዘይብሎም ጉዱኣት ገበን Eንተጋጥሙ ለሌላቸው የወንጀል ተጎጂዎች ሲያጋጥሙ
መሰሎምን ጥቕሞምን ንምኽባር ኣብ ጉዳያት መብትና ጥቅማቸውን ለማስከበር በፍትሃብሄር
ፍትሃብሄር ጣልቃ ኣትዩ ይከራኸር፣ ንደቂ ጉዳዮች ጣልቃ ገብቶ ይከራከራል፣ ለሴቶችና
ኣንስትዮን ህፃናትን ፍሉይ ደገፍ ይገብር፣ ህፃናት ልዩ ድጋፍ ያደርጋል፣
10. ኣብ ስራሕ ዘለዉ ሕግታት ከተማ ኣብ 10. በስራ ላይ ያሉ የከተማው ሕጎች መልካም
ምEሳል ሰናይ ምምሕዳር፣ ምEንባብ Aስተዳደር በማስፈን፣ ለዲሞክራሲ ማበብና
ዲሞክራሲን ምቅልጣፍ ልምዓትን ዘለዎም ልማት ለማቀላጠፍ ያላቸው ፋይዳ
ረብሓ ዝምልከት መፅናEቲ የካይድ፣ ውፅIት በሚመለከት ጥናት ያካሂዳል፣ የጥናቱን
መፅናEቲ ንዝምልከቶ ኣካል የቕርብ፣ ውጤት ለሚመለከተው Aካል ያቀርባል፣
11. ነቲ ከተማ ኣማኻሪ ሕጊ ኮይኑ ይሰርሕ፣ 11. የከተማው የሕግ Aማካሪ ሆኖ ይሰራል፣
12. ምስ ዝምልከቶም ኣካላት ተሓባቢሩ ስራሕቲ 12. ከሚመለከታቸው ኣካላት ጋር ተባብሮ የህግ
ሕጊ ስርፀት የካይድ፣ ስርፀት ስራዎችን ይሰራል፣
13. ብመሰረት ሕጊ ምስ ፈፀምቲ ገበን ስራሕቲ 13. ከወንጀል ፈፃሚዎች ጋር በሕግ መሰረት
Eርቅን ድርድርን የካይድ፣ Eርቅና ድርድር ያደርጋል፣
14. ስራሕቲ ፍትሒ Eቲ ከተማ ኣመልኪቱ ምስ 14. የከተማውን የፍትህ ስራዎች Aስመልክቶ
Aካላት ፍትሒ ፌዴራል፣ ክልልን ከፌደራልና ክልል የፍትሕ Aካላትና
ዘይመንግስታዊ ኣካላትን ርክብ ስራሕ መንግስታዊ ያልሆኑ Aካላት ጋር የስራ
ይፈጥር፣ ግንኙነት ይፈጥራል፣
15. ብመሰረት ሕጊ ሰራሕተኛታት መንግስትን 15. በመንግስት ሰራተኞች ህግና ልዩ የAቃቤ ሕግ
ፍሉይ ደንቢ ዓቀብቲ ሕግን ሰራሕተኛታቱ ደንብ መሰረት ሰራተኞቹን ያስተዳድራል፣
የመሓድር፣ ይምድብ፣ የዛውር፣ ይመድባል ያዛውራል፣
16. ንስራሕቱ ኣድለይቲ ዝኾኑ ጉዳያትን ክሲ 16. ለስራው Aስፈላጊ የሆኑ ጉዳዮችና ክስ ነክ
ተንከፍ መረዳታን ሓበሬታን ይEክብ፣ መረጃን ይሰበስባል፣ ያደራጃል፣ ይተነትናል፣
ይውድብ፣ ይትንትን፣ ንዝምልከቶ ኣካል ለሚመለከተው Aካል ያቀርባል፣
የቕርብ፣
17. Eሱራት ዝተኣሰሩሉ ኩነታት ሕጋውነቱ 17. Eስረኞች የታሰሩበትን የሕጋዊነት ሁኔታ
ይከታተል፣ ብዘይ ቤት ፍርዲ ትEዛዝ ይከታተላል፣ ያለ ፍርድ ቤት ትEዛዝ የተያዙ
ዝተትሓዙ ሰባት ናብ ቤት ፍርዲ ክቐርቡ ሰዎች ወደ ፍርድ ቤት Eንዲቀርቡ ያደርጋል፣
ይገብር፣
155
www.chilot.me
18. ኣብቲ ከተማ ንዘለዉ ዓቀብቲ ሕግን ካልOት 18. በከተማው ላሉ Aቃቤ ሕጎችና ሌሎች የህግ
ሰብ ሙያ ሕግን ስልጠና ፕሮግራም የዳልው፣ ባለሙያዎች የስልጠና ፕሮግራም ያዘጋጃል፣
ስራሕቲ ምፅራይ ገበናት ይመርሕ፣ ወንጀሎችን የማጣራት ስራ ይመራል፣
ይከታተል፣ ይቆፃፀር፣ ንዝምልከቶ ምፅራይ ይከታተላል፣ ይቆጣጠራል፣ ለሚመለከተው
ፖሊስ መምርሒ ይህብ፣ መርማሪ ፖሊስ መመሪያ ይሰጣል፣
19. ስርዓት ተሓታትነትን ግልፅነትን ዘስፍን 19. የመስሪያ ቤቱን ተጠያቂነትና ግልፅነት
ኣሰራርሓ ቤት EይU የውፅE፣ ይከታተል፣ የሚያሰፍን Aሰራር ያወጣል፣ ይከታተላል፣
ብኣግባቡ ኣብዘይፍፅሙ ስጉምቲ ይወስድ፣ በAግባቡ በማይፈፅሙ Eርምጃ ይወስዳል፣
ተግባራውነቱ ይከታተል፣ መስተኻኸሊ ያወጣል ተግባራዊነቱ ይከታተላል
21. ዓመታዊ ንብረት ቆፀራ ይገብር፣ ሃለቕትን 21. Aመታዊ የንብረት ቆጠራ ያደርጋል፣
ቀወምትን ንብረት ፈልዩ ይሕዝ፣ የመሓድር፣ ቀዋሚና Aላቂ ንብረት ለይቶ ይይዛል፣
ናብ ዝምልከቶ ኣካል ፀብፃብ የቕርብ፣ ያስተዳድራል፣ ለሚመለከተው ሪፖርት
ያቀርባል፣
25. ስልጣንን ተግባርን ቤት ፅሕፈት ኮንስ 25. የኮንስትራክሽን መንገድና ትራንስፖር

ትራክሽን መንገድን ትራንስፖርትን ት ፅሕፈት ቤት ስልጣንና ተግባር
1. ሃገራውን ክልላውን ፖሊስን ስትራተጂን 1. ሃገራዊና ክልላዊ የመንገድና ትራንስፖርት
ድሕንነት መንገድን ትራንስፖርትን ኣብ ደህንነት ፖሊሲና ስትራተጂ በከተማው
ከተምU ተግባራዊ ይገብር፣ ተግባራዊ ያደርጋል፣
2. ንከተምU ዘገልግል ዲዛይንን 2. ለከተማው የሚያገለግል ዲዛይንና
ኮንስትራክሽንን ዝምልከት ዝወፀ መምርሕን ኮንስትራክሽን የሚመለከት የወጣ መመሪያና
መAቀኒንን የተግብር፣ መመዘኛ ተግባራዊ ያደርጋል፣
3. ብመሰረት ዝወፀ ሃገራውን ክልላውን 3. በወጣው ሃገራዊና ክልላዊ ስታንዳርድና
ስታንዳርድን መምርሕን ንዘዋሪ ሞተር መመሪያ መሰረት ለሞተር ተሽከርካሪ
ተሽከርከርቲ ፍቓድ መዘወሪ፣ ምዝዋር ኣሽከርካሪ የመንጃ ፍቃድ፣ ማሽከርከር
ንዘምህር፣ ቴክኒክ ምርመራን ድሕንነት ለሚያስተምር፣ የቴክኒክ ምርመራና
ተሽከርካሪ ንዘረጋግፅ፣ ኣብ ስራሕቲ ንግዲ የተሽከርካሪ ድህንነት ለሚያረጋግጥ፣ በማጓጓዝ
ምጉEዓዝ ንዝዋፈር፣ ዘማኽርን ተፈጥሮኣዊ የንግድ ስራ ለሚሰማራ፣ የሚያማክር፣
ሰብ ወይ ሕጋዊ ሰብነት ዝተውሃቦ ትካል የተፈጥሮ ሰው ወይም ሕጋዊ ሰውነት
ብቕዓት መረጋገፂ ሞያ ይህብ፣ ይከታተል፣ የተሰጠው ድርጅት የሞያ ብቃት ማረጋገጫ
ይቆፃፀር፣ ይሰጣል፣ ይከታተላል፣ ይቆጣጠራል፣
156
www.chilot.me
4. ብመሰረት መምርሒ ፌዴራል ወይ ክልል 4. በፌዴራል ወይም በክልል በሚወጣው

ዝወፀ ስታንዳርድ ኣብ ከተምU ዝርከባ የስታንዳርድ መመሪያ መሰረት በከተማው
ጋራዣት፣ መፀገንን መሓደስን ተሽከርካሪ የሚገኙ ጋራዦች፣ የተሽከርካሪ መጠገኛ
ቴክኒካዊ ብቕዓት የረጋግፅ፣ ደረጃ ይህብ፣ ቴክኒካዊ ብቃት ያረጋግጣል፣ ደረጃ ይሰጣል፣
ኣፈፃፅምU ይከታተል፣ ይቆፃፀር፣ ስጉምቲ ኣፈፃፀሙን ይከታተላል፣ ይቆጣጠራል፣
5. ኣብ ከተምU ዝውሃብ ግልጋሎት መጓዓዝያ 5. በከተማው የሚሰጥ የማጓጓዣ Aገልግሎት
ድሌትን ማቻን ተገልገልቲ መሰረት ዝገበረ የተገልጋዮችን ፍላጎትና ምቾት መሰረት
ምዃኑ ይከታተል፣ ያደረገ መሆኑን ይከታተላል፣
6. ኣብቲ ከተማ ንዝስርሑ መንግስታዊ ትካላት 6. በከተማው ለሚሰሩ የመንግስት ድርጅቶች
ሓዱሽ ቴክኖሎጂ፣ ናውቲ ህንፃ መሳርሒ Aዲስ ቴክኖሎጂ፣ የህንፃ መሳሪያዎች ስራ ላይ
ንምትEትታው ብሃገር ወይ ብክልል ዝተኻየዱ ለማዋል በAገር ወይም በክልል የተካሄዱ
መፅናEትታትን ምርምራትን ተግባራዊ ጥናትና ምርምሮች ተግባራዊ መሆናቸውን
ምዃኖም ይቆፃፀር፣ ይከታተል፣ ይቆጣጠራል፣ ይከታተላል፣
7. ስራሕቲ ዲዛይን ህንፃ፣ ህንፀትን ፅገናን 7. የህንፃ ዲዛይን ስራዎች፣ ግንባታና ጥገና
ይሰርሕ፣ ይቆፃፀር፣ ኣፈፃፅምU ይከታተል፣ ስራዎችን ይሰራል፣ ይቆጣጠራል፣ Aፈፃፀሙን
መስተኻኸሊ ስጉምቲ ይወስድ፣ ይከታተላል፣ የማስተካከያ Eርምጃ ይወስዳል፣
8. ኣብ ውሽጢ ከተምU ብተሳትፎ ሕብረተሰብ፣ 8. በከተማው ውስጥ በህብረተሰብ ተሳትፎ፣
መንግስታውን ዘይመንግስታውን ትካላት መንግስታዊና መንግስታዊ ያልሆኑ ድርጅቶች
ዝስርሑ ሲቪል ስራሕቲ ይቕይስ፣ ሓገዝ የሚሰሩ የሲቪል ስራዎችን ይቀይሳል፣
ቴክኒክ ይህብ፣ ነቲ ስራሕ ይመርሕ፣ የቴክኒክ Eገዛ ይሰጣል፣ ስራውን ይመራል፣
የተሓባብር፣ ያሰተባብራል፣
9. ብዝምልከቶም ኣብያተ Eዮ መንግስቲ Eቲ 9. በሚመለከታቸው የከተማው የመንግስት
ከተማ ዝቐርብ ሕቶ ስራሕቲ ኮንስትራክሽን መስሪያቤቶች የሚቀርብ የኮንስትራክሽን
ተቐቢሉ ጨረታ የውፅE፣ ይወዓዓል፣ ስራዎችን ተቀብሎ ጨረታ ያወጣል፣
ይከታተል፣ የስርሕ፣ ይዋዋላል፣ ይከታተላል፣ ያሰራል፣
10. ህንፀቶም ዝተዛዘመ ህንፃታት ብውEሊ 10. ግንባታቸው የተጠናቀቀ ህንፃዎች በውል
መሰረት ዝተፈፀሙ ምዃኖም ኣረጋጊፁ መሰረት የተፈፀሙ መሆናቸውን Aረጋግጦ
ንዝምልከቶ ኣካል የረክብ፣ ለሚመለከተው Aካል ያስረክባል፣
11. ኣብ ከተምU ዝስርሑ መንገድታት 11. በከተማው የሚሰሩ መንገዶች በዲዛይናቸው
ብዲዛይኖም መሰረት ይህነፁ ምህላዎም መሰረት Eየተገነቡ መሆናቸውን ይቆጣጠራል፣
ይቆፃፀር፣ ይEርም፣ መስተኻኸሊ ስጉምቲ ያርማል፣ የማስተካከያ Eርምጃ ይወስዳል፣
ይወስድ፣
157
www.chilot.me
12. ኣብቲ ከተማ ኣናEሽተይ፣ ማEኸለዎትን 12. በከተማው Aነስተኛ፣ መካከለኛና ትልልቅ
ዓበይትን ድልድላት ይሃንፅ፣ ክህነፁ ይገብር፣ ድልድዮችን ይገነባል፣ Eንዲገነቡ ያደርጋል፣
ይከታተል፣ ይቆፃፀር፣ ይከታተላል፣ ይቆጣጠራል፣
13. ኣብቲ ከተማ ዝተሃነፁ መንገድታትን 13. በከተማው የተገነቡ መንገዶችና ድልድዮች
ድልድላትን ፅገና የካይድ፣ ክፅገኑ ይገብር፣ ጥገና ያካሄዳል፣ Eንዲጠገኑ ያደርጋል፣
14. ናብ ከተማ ዝኣትው ውሕጅ ይከላኸል፣ 14. ወደ ከተማው የሚገባ ጎርፍ ይከላከላል፣
መተሓላለፊ ትቦታትን መትረባትን ይሰርሕ፣ የመተላለፊያ ትቦዎችና ቦዮችን ይሰራል፣
15. ምስ ዝምልከቶም መዳርግቲ ኣካላት 15. ከሚመለከታቸው Aካላት ጋር በመተባበር
ብምትሕብባር ኣናEሽተይን ደቀቕትን ንግዲ የAነስተኛና ጥቃቅን የንግድ ተቋማት
ትካላት ኣብ ስራሕቲ ኮንስትራክሽን በኮንስትራክሽን ስራዎች ተጠቃሚ
ተጠቀምቲ ዝኾንሉ መንገዲ የመቻቹ፣ የሚሆኑበትን መንገድ ያመቻቻል፣
16. ዓበይትን ኣናEሽተይን መንግስታዊ 16. ትላልቅና Aነስተኛ መንግስታዊ
ተሽከርከርቲ ኮንስትራክሽን፣ ህንፃ የኮንስትራክሽን ተሽከርካሪዎች፣ የህንፃ
መሳርሕታት፣ ንብረት የመሓድር፣ ይከታተል መሳሪያዎች፣ ንብረት ያስተዳድራል፣
17. ምስ ፌደራልን ክልልን መሰረተ-ልምዓት 17. ከፌደራልና ክልል መሰረተ-ልማት የሚዘረጉ
ዝዝርግሑ ኣካላት ብምትሕብባር ዝተዋደደ ኣካላት ጋር በመተባበር የተቀናጀ Aፈፃፀም
ኣፈፃፅማ ክህሉ ይገብር፣ Eንዲኖር ያደርጋል፣
18. ኣብ ውሽጢ Eቲ ከተማ ዘለዋ ክፍለ 18. በከተማው ውስጥ ያሉ ክፍለ ከተሞች ፍትሃዊ
ከተማታት ፍትሓዊ ዝርግሐ መሰረተ-ልምዓት የሆነ የመሰረተ-ልማት ዝርጋታ Eንዲኖራቸው
ክህልወን ይገብር፣ ያደርጋል፣
19. ኣብ ከተምU ህፁፅ ኩነታት ጠለብ ግልጋሎት 19. በከተማው የAስቸኳይ ሁኔታ የትራንስፖርት
ትራንስፖርት Eንተጋጥም ተሽከርከርቲ Aገልግሎት ፍላጎት ሲያጋጥም የግል፣ የማህበር
ውልቀ፣ ማሕበር ወይ ኣክስዮን ኣገዲዱ ወይም Aክስዮን ተሽከርካሪ Aስገድዶ
የዋፍር፣ ተግባራዊ ኣብዘይገብር ሕጋዊ ያሰማራል፣ ተግባራዊ በማያደርግ ህጋዊ
ስጉምቲ ይወስድ፣ ዝርዝሩ Eቲ ክልል Eርምጃ ይወስዳል፣ ዝርዝሩ ክልሉ
ብዘውፅO መምርሒ ይውሰን፣ በሚያወጣው መመሪያ ይወሰናል፣
20. ኣብ ከተምU ድሕንነት ዓመታዊ ቴክኒክ 20. በከተማው ዓመታዊ የደህንነት የቴክኒክ
ምርመራ ንዘካየዳ ተሽከርከርቲ መረጋገፂ ምርመራ ላካሄዱ ተሽከርካሪዎች የማረጋገጫ
ተለጣፊ ቦሎ ይህብ፣ ተለጣፊ ቦሎ ይሰጣል
21. ኣብ ሰብን ንብረትን ሓደጋ ከስEብ ዝኽEል 21. በሰውና በንብረት ላይ Aደጋ ሊያስከትል
ተሽከርካሪ ኣብ ግልጋሎት ከይውEል የሚችል ተሽከርካሪ Aገልግሎት ላይ
ብመሰረት መምርሒ ተኸታቲሉ ይEግድ፣ Eንዳይውል በመመሪያ መሰረት ተከታትሎ
ያግዳል፣
158
www.chilot.me
22. ኣብ ከተምU ንዝውሃብ ግልጋሎት 22. በከተማው ለሚሰጥ የትራንስፖርት

ትራንስፖርት ታሪፍ የፅንE፣ ይውስን፣ Aገልግሎት ታሪፍ ያጠናል፣ ይወስናል፣
ኣፈፃፅምU ይከታተል፣ Aፈፃፀሙን ይከታተላል
23. ኣብ ከተምU ንህዝቢ ብዘይጎድE መልክU 23. በከተማው ለህዝብ በማይጎዳ መልኩ ፌደራል
ፌዴራል ወይ ክልል ብዘውፅO ስታንዳርድ ወይም ክልል ባወጣው ስታንዳርድ መሰረት
መሰረት ዝተሰርሐ መEረፊ ንግዲ የተሰራ የንግድ ተሽከርካሪዎች ማረፊያ
ተሽከርከርቲ ዝወፀ ብርኪ መAቀኒ ተግባራዊ በወጣው የደረጃ መመዘኛ ተግባራዊ
ይገብር፣ የመሓድር፣ ይከታተል፣ ይቆፃፀር፣ ያደርጋል፣ ያስተዳድራል፣ ይከታተላል፣
24. ኣብ ከተምU ዘሎ ፀገም መጓዓዝያ ህዝቢ 24. በከተማው ያለ የህዝብ ማጓጓዣ ችግር
ንምቅላል ዘኽEል መበገሲ ሓሳብ ንዝምልከቶ ለማቃለል የሚያስችል የመነሻ ሃሳብ
ኣካል የቕርብ፣ ምስፀደቐሉ የተግብር፣ ለሚመለከተው Aካል ያቀርባል ሲፀድቅ
ይከታተል፣ ይቆፃፀር፣ ተግባራዊ ያደርጋል፣ ይከታተላል፣
25. ኣብ ከተምU ዝርከቡ ሞተር ኣልባ 25. በከተማው ለሚገኙ ሞተር ኣልባ
ተሽከርከርቲ መለለይ ታርጋ ይህብ፣ ተሽከርካሪዎች መለያ ታርጋ ይሰጣል፣
ዝንቀሳቐስሉ ቦታ ይንፅር፣ ኣገባብ የሚንቀሳቀሱበትን ቦታ ይለያል፣
ኣመሓድርAን ኣመልኪቱ ዝወፀ መምርሒ Aስተዳደራቸውን በሚመለከት የወጣ መመሪያ
ተግባራዊ ይገብር፣ ንተግባራዊነቱ ይከታተል፣ ተግባራዊ ያደርጋል፣ ለተግባራዊነቱ
26. ኣብ ከተምU ዝስርሑ መንግስታውን 26. በከተማው የሚሰሩ የመንግስትና የግል
ውልቀን ህንፃታት ብዲዛይኖም መሰረት ህንፃዎች በዲዛይናቸው መሰረት Eየተገነቡ
ይህነፁ ምህላዎም ተኸታታሊ ቁፅፅር መሆናቸውን ተከታታይ ቁጥጥር ያደርጋል፣
ይገብር፣ ይEርም፣ ስጉምቲ ይወስድ፣ ያርማል፣ Eርምጃ ይወስዳል፣ በፌዴራል
ብመሰረት ፌዴራል መንግስቲ ዝወፀ ሕጊ መንግስት በወጣ ህግ መሰረት ፕላን
ፕላን የፅድቕ፣ ስራሕ ፍቓድ ይህብ፣ ይቆፃፀር፣ ያፀድቃል፣ የስራ ፍቃድ ይሰጣል፣
ስጉምቲ ይወስድ፣ መጥቀሚ ምስክር ወረቐት ይቆጣጠራል፣ Eርምጃ ይወስዳል፣ የመጥቀሚያ
ይህብ፣ ምስክር ወረቀት ይሰጣል፣
27. ንድሕንነትን ቅልጣፈን ትራንስፖርት 27. ለትራንስፖርት ደህንነትና ቅልጣፌ Aስፈላጊ
ኣድለይቲ ዝኾኑ መረዳEታታት ይሕዝ፣ ኣብ የሆኑ መረጃዎችን ይይዛል፣ ጥቅም ላይ
ጥቕሚ የውEል፣ ኣድላይ ኣብዝኾነሉ Eዋን ያውላል፣ Aስፈላጊ በሆነበት ጊዜ
ንዝምልከቶ ኣካል ይህብ፣ ለሚመለከተው Aካል ይሰጣል፣
28. ስርዓት ተሓታትነትን ግልፅነትን ዘስፍን 28. የመስሪያቤቱን ተጠያቂነትና ግልፅነት
ኣሰራርሓ ቤት EይU የውፅE፣ ይከታተል፣ የሚያሰፍን ኣሰራር ያወጣል፣ ስራ ላይ
159
www.chilot.me
ብኣግባቡ ኣብዘይፍፅሙ ስጉምቲ ይወስድ፣ ያውላል፣ ይከታተላል፣ በAግባቡ በማይፈፅሙ

Eርምጃ ይወስዳል፣
ንተግባራውነቱ ይከታተል፣ መስተኻኸሊ ያወጣል ተግባራዊነቱን ይከታተላል
30. ዓመታዊ ቆፀራ ንብረት ይገብር፣ ሃለቕትን 30. Aመታዊ የንብረት ቆጠራ ያደርጋል፣ Aላቂና
ቀወምትን ንብረት ፈልዩ ይሕዝ፣ የመሓድር ቀዋሚ ንብረት ለይቶ ይይዛል ያስተዳራል፣
ናብ ዝምልከቶ ኣካል ፀብፃብ የቕርብ፣ ለሚመለከተው ኣካል ሪፖርት ያቀርባል፣
26. ስልጣንን ተግባርን ቤት ፅሕፈት 26. የፀጥታና Aስተዳደር ፅህፈት ቤት

ፀጥታን ምምሕዳርን ስልጣንና ተግባር
1. ትልሚ ስራሕን በጀትን ቤት EዮU ኣዳልዩ 1. የመስሪያቤቱን የስራና በጀት Eቅድ
የቕርብ፣ ምስ ፀደቐ የተግብር፣ ኣዘጋጅቶ ያቀርባል፣ ሲፀድቅ ተግባራዊ

ያደርጋል፣
2. ሰላምን ድሕንነትን ህዝቢ ዝረጋገፀሉ ኣግባብ 2. የህዝብ ሰላምና ደህንነት የሚረጋገጥበትን
የነፅር፣ ሕብረተሰብ ዝሳተፈሉ ባይታ Aገባብ ይለያል፣ ሕብረተሰብ የሚሳተፍበትን
የመቻችው፣ ይሕልው፣ ሁኔታ ያመቻቻል፣ ይጠብቃል፣
3. ኣብ ትሕቲ ተፀዋEነቱ ንዘሎ ቤት ፅሕፈት 3. በተጠሪነቱ ስር ላሉ የፖሊስ፣ የፀጥታና
ፖሊስ፣ ፀጥታን ምምሕዳርን ምልሻን Aስተዳደርና ምልሻ ፅሕፈት ቤት
የተሓባብር፣ ይመርሕ፣ ያስተባብራል፣ ይመራል፣
4. ኣብ ጉዳያት ድሕንነትን ፀጥታን ምስ 4. በፀጥታና ደህንነት ጉዳዮች ላይ ከሚሰሩ
ዝሰርሑ ኣካላት መንግስትን መዳርግቲ የመንግስትና ባለድርሻ ኣካላት ጋር ግንኙነት
ኣካላትን ርክብ ይፈጥር፣ ይመሰርታል፣
5. ምስ መዳውብቲ ወረዳታት Eቲ ከተማ 5. ከከተማው ጋር ከሚዋሰኑ ወረዳዎች ጋር
ዘጋጥሙ ጎንፅታትን ዘይምርድዳEን ብሰላማዊ የሚያጋጥሙ ግጭቶችን በሰላማዊ መንገድ
መንገዲ ዝፍትሓሉ መስርሕ ይዝርግሕ፣ የሚፈታበትን Aሰራር ይዘረጋል፣
6. ሰራሕተኛታት ቤት EዩU ስራሕቶም ሕገ 6. የመስሪያ ቤቱ ሰራተኞች ስራቸውን የዜጎች
መንግስታዊ መሰል ዜጋታት ብዘይፃባE ሕገ-መንግስታዊ መብቶች በማይቃረን
መንገዲ ንክፍፅሙ ይገብር፣ መንገድ Eንዲፈፅሙ ያደርጋል፣
7. ስርዓት ተሓታትነትን ግፅልነትን ዘስፍን 7. በመስሪያ ቤቱ ግልፅነትና ተጠያቂነት
ኣሰራርሓ ቤት EይU የውፅE፣ ይከታተል፣ የሚያሰፍን Aሰራር ያወጣል፣ ይከታተላል፡
በኣግባቡ ኣብዘይፍፅሙ ስጉምቲ ይወስድ፣ በAግባቡ በማይፈፅሙ Eርምጃ ይወስዳል፣
160
www.chilot.me
8. ዓመታዊ ቆፀራ ንብረት ይገብር፣ ሃለቕትን 8. ዓመታዊ የንብረት ቆጠራ ያደርጋል፣ Aላቂና
ናብ ዝምልከቶ ኣካል ፀብፃብ የቕርብ፣ ለሚመለከተው Aካል ሪፖርት ያቀርባል፣
27. ስልጣንን ተግባርን ቤት ፅሕፈት 27. የግብርና ልማት፣ የAከባቢ ጥበቃና

ልምዓት ሕርሻ፣ ሓለዋ ስነ-ከባቢ፣ የማAድንና Iነርጂ ፅህፈት ቤት
ማዓድንን Iነርጅን ስልጣንና ተግባር

1. ሃገራውን ክልላውን ፖሊሲን ስትራተጂን 1. ሃገራዊና ክልላዊ ከተማ ነክ የEርሻ፣ ስነ-
ከተማ ተንከፍ ሕርሻ፣ ስነ-ከባቢ፣ ማዓድንን Aከባቢ፣ ማAድንና Iነርጂ ፖሊሲና ስትራተጂ
Iነርጂን ይትግብር፣ ይተገብራል፣
2. ኣብቲ ከተማ ዘሎ መሬት ሕርሻ፣ ሃፍቲ 2. በከተማው ያለው የEርሻ መሬት፣ የEንስሳና
ተፈጥሮን Eንስሳን Eታወታት ክረክቡ የተፈጥሮ ሃፍቲ ፣ ግብኣቶች Eንዲያገኙ
ይገብር፣ ግልጋሎት ኤክስተንሽን ይህብ፣ ያደርጋል፣ የኤክስተንሽን Aገልግሎት ይሰጣል፣
3. ኣብቲ ከተማ ንዝርከቡ ሓረስቶት ኣግባብነት 3. በከተማው ያሉ ገበሬዎች Aግባብነት ካላቸው
ምስ ዘለዎም ኣካላት ብምትሕብባር ግልጋሎት Aካላት ጋር በመተባበር የብድር Aገልገሎት
ልቓሕ ዝረኽብሉ ኩነታት የመቻችው፣ ናይ የሚያገኙበትን ሁኔታ ያመቻቻል፣ የመፍራት
ምፍራይ ዓቕሞም ንምEባይ ስልጠናን ዓቅማቸው ለማሳደግ ስልጠናና ቴክኒካዊ ድጋፍ
ቴክኒካዊ ደገፍን ይህብ፣ ይሰጣል፣
4. ኣብ Iንቨስትመንት ሕርሻ፣ ሃፍቲ ተፈጥሮ፣ 4. በEርሻ፣ Eንስሳት ማራባትና ተፈጥሮ ሃብት
ምርባሕ Eንስሳት ንዝተዋፈሩ ሰብ ሃብቲ ደገፍ Iንቨስትመንት የተሰማሩ ባለሃብቶች ድጋፍ
ይገብር፣ ክረኽቡ ይገብር፣ ያደርጋል፣ Eንዲያገኙ ያደርጋል፣
5. ኣብቲ ከተማ ኣብ ስራሕቲ ሕርሻን ሃፍቲ 5. በከተማው በEርሻና የተፈጥሮ ሃብት ስራ ላይ
ተፈጥሮን ዝተዋፈሩ ፈፀምቲ ኣካላት የተሰማሩ Aስፈፃሚ ኣካላት Aላማቸውን
EላመOም ንምEዋት ዘኽEል ስራሕቲ ምEባይ ለማሳካት የሚያስችል የAቅም ግንባታ ስራ
ዓቕሚ ይሰርሕ፣ ንተግባራውነቱ ይከታተል፣ ይሰራል፣ ተግባራዊነቱን ይከታተላል፣
6. ምስ ዝምልከቶም መዳርግቲ ኣካላት ብምዃን 6. ከሚመለከታቸው ባለድርሻ ኣካላት ጋር
ኣብ ክሊ ከተምU ዝርከብ ሕርሻ መሬት በመሆን በከተማው የሚገኝ የEርሻ መሬት
ብዝተፈላለየ ምኽንያት መፍራያይነቱ በተለያየ ምክንያት ምርታማነቱ Eንዳያጣና
ከይስEንን ካብ ጥቕሚ ወፃI ከይኸውንን ከጥቅም ውጪ Eንዳይሆን ተጠቃሚዎች
ተጠቐምቲ ኣብ ትሕዝቶOም ክንክን ክገብሩ በይዞታቸው Eንክብካቤ Eንዲያደርጉ ያግዛል፣
ይሕግዝ፣ ኣስተምህሮ ይህብ፣ ሜላ መተባብI ትምህርት ይሰጣል፣ የማበረታቻ ዘዴ
ይምህዝ፣ ይቀይሳል፣
161
www.chilot.me
7. ሓለዋ ስነ-ከባቢ ኣመልኪቱ ኣብ 7. የስነ-Aከባቢ ጥበቃን Aስመልከቶ

መንግስታውን ዘይመንግስታውን ትካላት ዘሎ በመንግስታዊና መንግስታዊ ያልሆኑ
ኣካይዳ ይከታተል፣ ይቆፃፀር፣ ድርጅቶች ያለውን Aካሄድ ይከታተላል፣
8. ሓለዋ ስነ ከባቢ ንምክያድ ዘኽEሉ ሓደሽቲ 8. የስነ-Aከባቢ ጥበቃ ለማካሄድ የሚያስችሉ
ቴክኖሎጂታት ብምትEትታው ስልጠናታት Aዳዲስ ቴክኖሎጂዎችን በማስተዋወቅ
ክውሃቡ ይገብር፣ ስልጠናዎች Eንዲሰጡ ያደርጋል፣
9. ገምጋም ፅEንቶ ስነ ከባቢ ከተምU ንምክያድ 9. የከተማውን የስነ-Aከባቢ ተፅEኖ ግምገማ
ዘኽEል ዝወፀ ኣሰራርሓ ይትግብር፣ ለማካሄድ የሚያስችል የወጣ Aሰራር
ይከታተል፣ ይቆፃፀር፣ ይተገብራል፣ ይከታተላል፣ ይቆጣጠራል፣
10. ኣብ ዙርያ Eቲ ከተማ ንምክልኻል በረኻነትን 10. በከተማው ዙርያ በረሃነትን ለመከላከል፣ የተጎዳ
ዝተጎድA ስርዓተ ምህዳርን ንክሓዊ ዘኽEል ስርAተ-ምህዳር ለማዳን የሚያስችል ጥናት
መፅናEቲ የካይድ፣ ኣፈፃፅምU፣ ይከታተል፣ ያካሂዳል Aፈፃፀሙን ይከታተላል፣
11. ዝተፈላለዩ መራኸብቲ ሓፋሽ ተጠቂሙ 11. የተለያዩ የመገናኛ ብዙሃን ተጠቅሞ ህዝብ
ህዝቢ ከባቢU ክሕልውን ክከናኸንን Aካባቢውን Eንዲጠብቅና Eንዲንከባከብ
ኣስተምህሮ ይህብ፣ ያስተምራል፣
12. ኣጠቃቕማን ኣተሓሕዛን ብዝሃ ህይወት Eቲ 12. የከተማው ሃብት የሆነ ብዝሃ-ህይወት
ከተማ ተፈጥሯውን ሰብ ስራሕን ሓድግታትን ተፈጥራዊና ሰው ሰራሽ ቅርሶችና ፓርኮችን
ፓርክታትን የፅንE፣ ኣፈፃፅምU ይከታተልን Aያያዝና Aጠቃቀም ያጠናል፣ Aፈፃፀሙን
ይድግፍን፣ ይከታተላል፣ ይደግፋል፣
13. ኣብ ክሊ ምምሕዳር Eቲ ከተማ ዝርከብ 13. በከተማ Aስተዳደር Aካባቢ የሚገኝ Aፈር
ሐመድ ከይጉሕጓሕን ብርሰት ሃፍቲ ተፈጥሮ Eንዳይሸረሸርና የተፈጥሮ ሃብት ውድመት
ከየጋጥምን ስራሕቲ ምክልኻል ንኽካየድ Eንዳያጋጥም የመከላከል ስራ ለማካሄድ
ዘኽEል ኣንፈት ኣፈፃፅማ ይሕንፅፅ፣ ተግባራዊ የሚያስችል የAፈፃፀም Aቅጣጫ ይነድፋል፣
ዝግበር ዘሎ ምዃኑ ይድግፍ፣ ይከታተል፣ ተግባራዊ Eየሆነ መሆኑን ይከታተላል፣
14. ካብ ዝተፈላለየ ከባቢ ዝኣቱን ካብ ከተማ 14. ከተለያየ Aካባቢ የሚገባና ከከተማ የሚወጣ
ዝወፅEን ፍርያት ሕርሻ ሕጋውነቱን ፅሬቱን የEርሻ ውጤት ሕጋዊነቱና ጥራቱ የጠበቀ
ዝሓለወ ምዃኑ ይምርምር፣ የረጋግፅ፣ ስጉምቲ መሆኑን ይመራምራል፣ ያረጋግጣል Eርምጃ
15. ኣተኣኻኽባ፣ ኣተሓሕዛ፣ ኣተኣላልያን 15. በከተማ የሚገኝ ፈሳሽና ደረቅ ቆሻሻ Aሰባሰብ፣
መሊስካ ምጥቃምን ኣብ ከተማ ዝርከብ ፈሳሲ Aያያዝ፣ Aወጋገድና መልሶ መጠቀም በሰውና
ርስሓትን ደረቅ ጎሓፍን ኣብ ጥEናን ድሕንነት Aካባቢ ጤናና ደህንነት ላይ ችግር በማይፈጥር
ሰብን ከባብን ፀገም ብዘይ ፈጥር መልክU መልኩ መፈፀሙን ይከታተላል፣ ይቆጣጠራል፣
ምፍፃሙ ይከታተል፣ ይቆፃፀር፣
162
www.chilot.me
16. ኣብ ምሕላው ስነ ከባቢ Eዚ ከተማ ዝነጥፉ 16. በከተማ Aከባቢ ጥበቃ ላይ የሚሰሩ በጎ
ገበርቲ ሰናይ ትካላትን መንግስታዊ Aድራጊ ድርጅቶችና የመንግስት Aካላት
መሓውርን የተኣላልሽ፣ የተሓባብር፣ ያፈላልጋል፣ ያስተባብራል፣
17. ስራሕቲ ሓለዋ ስነ ከባቢ ኣብ ከተምU 17. በከተማው የስነ-Aካባቢ ጥበቃ ስራዎች
ተግባራዊ ምዃኖም የረጋግፅ፣ ስነ ከባቢ ተግባራዊ መሆናችውን ያረጋግጣል፡ ስነ-
ዝብክሉ ይቆፃፀር፣ ስጉምቲ ይወስድ፣ Aካባቢ የሚበክሉ ይቆጣጠራል፣ Eርምጃ
ይወስዳል፣
18. ልምዓት ማዓድንን Iነርጅን ንምስፍሕፋሕ 18. የማAድንና Iነርጂ ልማትን ለማስፋፋት
ዝወፀ ክልላዊ ፖሊሲ፣ ስትራተጅን ትልምን የወጣ ክልላዊ ፖሊሲ፣ ስትራተጂና Eቅድ
ኣብ ከተምU ተግባራዊ ይገብር፣ በከተማው ተግባራዊ ያደርጋል፣
19. ሃፍቲ ማዓድንን Iነርጅን ከተምU 19. የከተማውን የማAድንና Iነርጂ ሃብት
ዝምልከት መረዳEታ ይEክብ፣ ይውድብ፣ የሚመለከት መረጃ ይሰበስባል፣ ያደራጃል፣
ይትንትን፣ የፋልጥ፣ ኣማራፂ ሓይሊ ኤነርጂ ይተነትናል፣ ያስታውቃል፣ Aማራጭ የኤነርጂ
ንኽስፋሕፋሕ ይሰርሕ፣ ሃይል Eንዲስፋፋ ይሰራል፣
20. ንምEባለ ማዓድንን Iነርጅን ዝጠቕሙ 20. ለማዓድንና Iነርጂ Eድገት የሚጠቅሙ
ቴክኖሎጂታት ኣብ ከተምU የተኣታቱ፣ ተክኖሎጂዎችን በከተማ ያስተዋውቃል፣
21. ማዓድንን Iነርጅን ከተምU ንምሕላው ምስ 21. የከተማውን ማAድንና Iነርጂ ለመጠበቅ
ዝምልከቶም ኣካላት ተሓባቢሩ ይሰርሕ፣ ከሚመለከታቸው Aካላት ጋር ተባብሮ
ይሰራል፣
22. ኣብ ከተምU ባህላዊ ማኣድናት ንምፍራይ 22. በከተማው ባህላዊ ማAድናትን ለማምረት
ፍቓድ ይህብ፣ ይቆፃፀር፣ ይEግድ፣ ይስርዝ፣ ፍቃድ ይሰጣል፣ ይቆጣጠራል፣ ያግዳል፣
ኣብ ምምEባልን ምጥቃምን ኤነርጂ ትኹረት ይሰርዛል፣ በኤነርጂ Aጠቃቀም Eድገት
ሂቡ ይሰርሕ፣ ትኩረት ሰጥቶ ይሰራል፣
23. ስራሕቲ ምEባይ ዓቕሚ ይሰርሕ፣ 23. የAቅም ግንባታ ስራ ይሰራል፣
24. ዓመታዊ ቆፀራ ንብረት ይገብር፣ ሃለቕትን 24. Aመታዊ ንብረት ቆጠራ ያደርጋል Aላቂና
ናብ ዝምልከቶ ኣካል ፀብፃብ የቕርብ፣ ለሚመለከታው Aካል ሪፖርት ያቀርባል፡፡
28. ስልጣንን ተግባርን ቤት ፅሕፈት ጉዳይ 28. የሴቶች ጉዳይ ፅህፈት ቤት ስልጣንና
ደቂ ኣንስትዮ ተግባር
1. ብመንግስቲ ፌዴራልን ክልልን ዝወፀ 1. በፌዴራልና በክልሉ መንግስት የወጣ
ፖሊስን ሕግን ጉዳይ ደቂ ኣንስትዮ ኣብ የሴቶች ጉዳይ ፖሊሲና ሕግ በከተማው
ከተምU ኣብ ዝርከባ መንግስታውን በሚገኙ መንግስታዊና መንግስታዊ ያልሆኑ
ዘይመንግስታውን ትካላት ውፅIታዊ ድርጅቶች ውጤታማ Eንዲሆኑ ክትትልና
163
www.chilot.me
ንክኸውን ክትትልን ገምጋምን ብምክያድ ግምገማ በማድረግ ድጋፍ ይሰጣል፣

ደገፍ ይገብር፣
2. ኣብ ማሕበራዊ፣ Iኮኖሚያውን ፖለቲካውን 2. በማህበራዊ፣ Iኮኖሚያዊና ፖለቲካዊ
ጉዳያት ማEረ ተሳታፍነትን ተጠቃምነት ደቂ ጉዳዮች የሴቶች Eኩል ተሳታፊነትና
ኣንስትዮ ንምርግጋፅ የለዓEል፣ ዓቕሚ መEበይ ተጠቃሚነት ለማረጋገጥ ይቀስቀሳል፣ የAቅም
ስልጠና ይህብ፣ ግንባታ ስልጠና ይሰጣል፣
3. ተሳታፋይነትን ተጠቃማይነትን ደቂ 3. የሴቶች ተሳታፊነትና ተጠቃሚነት ለማሳደግ
ኣንስትዮ ንምEባይ ብመሰረት ድልየተን በፍላጎታቸው መሰረት በሙያ Eንዲደራጁ
ብሞያ ክውደባ ይገብር፣ ያደርጋል፣
4. ንደቂ ኣንስትዮ ዝጠቅምን ፀገመን ዘቃልልን 4. ሴቶችን የሚጠቅምና ችግራቸውን
ብብርኪ ከተማ ፕሮጀክት ብምቅራፅ ሃፍቲ የሚያቃልል ፕሮጀክት በከተማ ደረጃ
የተኣኻኽብ፣ ኣብ ተግባር የውEል፣ በመቅረፅ ሃብት ያሰባስባል፣ ተግባር ላይ

ያውላል፣
5. ማሕበራዊ ተጠቃምነትን ተሳታፋይነትን 5. ማህበራዊ ተጠቃሚነትና ተሳታፊነትን
ንምርግጋፅ ንደቂ ኣንስትዮ ዘናEስ ድሑር ለማረጋገጥና ሴቶችን ዝቅ ኣድርጎ የማየት
ኣተሓሳስባ ፣ ጎዳI ልምዲ ንምውጋድ፣ ፅEንቶ ኋላቀር Aስተሳሰብና ጎጂ ልማድን ለማስወገድ፣
ስራሕ ንምቅላል ይፅEር፣ የስራ ጫናን ለማቃለል ይጥራል፣
6. ኣብቲ ከተማ ዘሎ ኩነታት ደቂ ኣንስትዮ 6. በከተማው ያለውን የሴቶች ሁኔታ ያጠናል፣
የፅንE፣ ይከታተል፣ ይከታተላል፣
7. ኣብ መንግስታውን ዘይመንግስታውን 7. በመንግስታዊና መንግስታዊ ያልሆኑ
ኣብያተ Eዮ ዝካየድ ቁፃር፣ ስልጠና፣ ብርኪ መስሪያቤቶች የሚካሄድ ቅጥር፣ ስልጠና፣
Eብየት፣ ዝውውር፣ ኣዋህባ ሹመት ተሳትፎ ደቂ የደረጃ Eድገት፣ ዝውውርና የሹመት Aሳጣጥ
ኣንስትዮ ዘለዎ ምዃኑ ይከታተል፣ ይግምግም፣ ሴቶችን ያሳተፈ መሆኑን ይከታተላል፣
ደገፍን ይገብር፣ ብሉፅ ተሞኩሮ ክጋፍሑ ይገመግማል፣ ድጋፍ ያደርጋል፣ ምርጥ
የተሓባብር፣ ይመርሕ፣ ተሞክሮ Eንዲሰፋፉ ያስተባብራል፣ ይመራል፡
8. መረዳEታ ኩነታት ደቂ ኣንስትዮ 8. የሴቶችን ሁኔታ በተመለከተ መረጃ
የጠናኽር፣ የመሓድር፣ ያጠናክራል፣ ያስተዳድራል፣
9. ኣብ ስርሐን ዝበለፀ ውፅIት ንዘመዝገባ ደቂ 9. በስራቸው ጥሩ ውጤት ላስመዘገቡ ሴቶች
ኣንስትዮ ኣፍልጦ ይህብ፣ የተባብE፣ ይድግፍ፣ Eውቅና ይሰጣል፣ ያበረታታል፣ ይደግፋል፣
ይሽልም፣ ይሸልማል፣
10. ንደቂ ኣንስትዮ ግልጋሎት ምኽሪ ሕጊ ይህብ፣ 10. ለሴቶች የህግ ምክር Aገልግሎት ይሰጣል፣
11. ስርዓት ተሓታትነትን ግልፅነትን ዘስፍን 11. በመስሪያቤቱ ተጠያቂነትና ግልፅነት
ብኣግባቡ ኣብዘይፍፀሙ ስጉምቲ ይወስድ፣ በAግባቡ በማይፈፅሙ Eርምጃ ይወስዳል፣
164
www.chilot.me
ተግባራውነቱ ይከታተል፣ መስተኻኸሊ ያወጣል፣ ተግባራዊነቱ ክትትል ያደርጋል፣
13. ዓመታዊ ቆፀራ ንብረት ይገብር፣ ሃለቕትን 13. ዓመታዊ የንብረት ቆጠራ በማድረግ Aላቂና
ናብ ዝምልከቶ ኣካል ፀብፃብ የቕርብ፣ ለሚመለከተው ሪፖርት ያቀርባል፡፡
29. ስልጣንን ተግባርን ቤት ፅሕፈት ርክብ 29. የህዝብና የመንግስት ግንኙነት ፅህፈት
ህዝብን መንግስትን ቤት ስልጣንና ተግባር
1. ኣብ ስትራተጂን ፖሊሲን መንግስቲ ኣገደስቲ 1. የመንግስት ፖሊስና ስትራተጂ በተመለከተ
ሃገራዊ፣ ክልላውን ከተማውን ዛEባታት ጠቐሜታ ያላቸው Aገራዊ፣ ክልላዊ፣ ከተማዊ
ምርድዳE ብምፍጣር ሓበራዊ ለውጥን ጉዳዮች ላይ መግባባትን በመፍጠር የጋራ
ኣተሓሳስባን ክህሉ ይገብር፣ ለውጥና Aስተሳሰብ Eንዲኖር ያደርጋል፣
2. ንሚድያን ርክብ ህዝብን Eቲ ከተማ ዘገልግል 2. ለከተማው መገናኛ ብዙሃንና የህዝብ
ዝወፀ መምርሒ ተግባራዊ ይገብር፣ ኣብ ስራሕ ግንኙነት የሚያገለግል የወጣ መመሪያ
ምውዓሉ ይከታተል፣ ተግባራዊ ያደርጋል፣ በስራ ላይ መዋሉን
3. ምስሊ Eቲ ከተማ ዝቕይሩ ብኣወንታ 3. የከተማውን ገፅታ የሚቀይሩ በAወንታዊ
ንምህናፅ ዝሕግዙ ስራሕቲ ርክብ ህዝቢ መልኩ ለመገንባት የሚያግዙ የህዝብ
ይሰርሕ፣ ግንኙነት ስራዎችን ይሰራል፣
4. ህዝቢ ኣብ ፖሊሲን ስትራተጅን መንግስቲ፣ 4. ህዝቡ በመንግስት ፖሊሲና ስትራተጂ፣
ኣብ ዝተፈላለዩ ከተማውን ክልላውን ዛEባታት በተለያዩ የከተማውና የክልሉ ጉዳዮች ግንዘቤ
ግንዛበ ንምጭባጥን ግልፅነት ንምፍጣርን ለማስጨበጥና ግልፅነት ለመፍጠር የሚያግዝ
ዝሕግዝ ዘተ የዳሉ፣ የተሓባብር፣ ውይይት ያዘጋጃል፣ ያስተባብራል፣
5. ኣቐባሊ ቃልን ቀንዲ ፍልፍል ሓበሬታ Eቲ 5. የከተማው ቃል Aቀባይና ዋና የመረጃ ምንጭ
ከተማ ብምዃን የገልግል፣ መግለፂ ቅዋም Eቲ በመሆን ያገለግላል፣ የከተማውን የAቋም
ከተማ ብዝተፈላለዩ መንገድታት ንህዝቢ መግለጫ በተለያዩ መንገዶች ለህዝብ ይፋ
ይገልፅ፣ ውፅIት ስራሕቲ ይከታተል፣ Eዋናዊ ያደርጋል፣ የስራው ውጤት ይከታተላል፣
ሪIቶ ህዝቢ ይEኽብ፣ ውፅIቱ ኣሰናዲUን ወቅታዊ የህዝብ Aስተያየት ያሰባስባል፣
ተንቲኑን ናብ ዝምልከቶ ኣካል ይዝርግሕ፣ ውጤቱን በማዘጋጃትና በመተንተን
ንተግባራውነቱ ይከታተል፣ ለሚመለከተው ኣካል ይዘረጋል፣
ለተግባራዊነቱ ይከታተላል፡፡
6. መርበብ ሓበሬታ ይኸፍት፣ በቢ Eዋኑ 6. ድረ-ገፅ ይከፍታል፣ በየጊዜው የሚገኘው
ዝርከብ መረዳEታ በቲ ከተማ ዝተሰርሑ መረጃ በከተማው የተሰሩ ልማታዊ ስራዎችና
165
www.chilot.me
ልምዓታዊ ስራሕትን ኣፈፃፅመOምን Aፈፃፀማቸው በሚመለከት ለተጠቃሚው

ዝምልከት ንተጠቓማይ ሕብረተሰብ ክበፅሕ ሕብረተሰብ Eንዲደርስ ያደርጋል፣
ይገብር፣ ይከታተል፣ ይከታተላል፡፡
7. ነቲ ከተማ ዝምልከት ንውሽጢ ዓዲ 7. ከተማውን በተመለከተ በየጊዜው ለAገር
ጋዜጠኛታት በቢEዋኑ መግለፂ ይህብ፣ ውስጥ ጋዜጠኞች መግለጫ ይሰጣል፣
ብዝምልከቶም ኣካላት ንህዝቢን በሚመለከታቸው Aካላት በኩል ለህዝብና
ንዝምልከቶም ኣካላትን ሓበሬታ ክወሃብ ለሚመለከታቸው Aካላት መረጃ Eንዲሰጥ
ይገብር፣ ያደረጋል፣
8. ብሉፅ ተመኩሮ ንክጋፋሕ ዘኽEል ኩነታት 8. ምርጥ ተሞክሮ ለማስፋፋት የሚያስችል
የመቻችው፣ የተሓባብር፣ ይመርሕ፣ ሁኔታዎችን ያመቻቻል፣ ያስተባብራል
ይመራል፣
9. ኣፈፃፅማ መደብ ርክብ ህዝብን መንግስትን 9. የከተማውን የህዝብ ግንኙነት የስራ Aፈፃፀም
Eቲ ከተማ የተሓባብር፣ ይትልም፣ ያስተባብራል፣ ያቅዳል፣ ለተግባራዊነቱ
ተግባራውነቱ ይከታተል፣ ይከታተላል፣
10. ኣብ ክሊ ስራሕቲ ርክብ ህዝብን ሚድያን ምስ 10. የህዝብ ግንኙነትና የመገናኛ ብዙሓን
መንግስታውን ዘይመንግስታውን ኣካላት ኣብ ስራዎችን በተመለከተ ከመንግስታዊና
ሓበራዊ ረብሓን ድልየትን ዝተመስረተ መንግስታዊ ያልሆኑ Aካላት ጋር በጋራ
ምትሕግጋዝ ይፈጥር፣ ፍላጎትና ጥቅም የተመሰረተ መተጋገዝ
Eንዲኖር ያደርጋል፣
11. ንሰራሕተኛታት ርክብ ህዝቢ Eቲ ከተማ 11. ለከተማው የህዝብ ግንኙነት ሰራተኞች የስራ
ኣንፈት ስራሕ የነፅር፣ የተሓባብር፣ Aቅጣጫን ይለያል፣ ያስተባብራል፣
12. ንመንግስታውን ህዝባውን በዓላት ዘገልግሉ፣ 12. ለመንግስታዊና ህዝባዊ በዓላት የሚያገለግሉ
መድረኻት፣ ዘድሊ ንዋትን ስራሕቲ መድረኮች Aስፈላጊ Eቃዎችና የማሳመር
ምምልኻEን ይፍፅም፣ የተሓባብር፣ ይመርሕ፣ ስራዎችን ይፈፅማል፣ ያስተባብራል፣
ይመራል፣
ብኣግባቡ ኣብዘይፍፅሙ ስጉምቲ ይወስድ፣ በAገባቡ በማይፈፅሙ Eርምጃ ይወስዳል፣
14. ኣብ ቤት EዩU ብህዝቢ ዝለዓሉ ቅርታታት 14. በመስሪያ ቤቱ ላይ በህዝብ የሚነሱ
ዝተኣናገደሉ መስርሕ የውፅE፣ ተግባራውነቱ ቅሬታዎችን የሚስተናገዱበት Aሰራር
ይከታተል፣ መስተኻኸሊ ስጉምቲ ይወስድ፣ ያወጣል፣ ለተግባራዊነቱ ይከታተላል፣
ማስተካከያ Eርምጃ ይወስዳል፣
15. ዓመታዊ ቆፀራ ንብረት ይገብር፣ ሃለቕትን 15. ዓመታዊ የንብረት ቆጠራ ያካሂዳል፣ Aላቂና
ቀወምትን ንብረት ፈልዩ ይሕዝ፣ ቀዋሚ ንብረት ለይቶ ይይዛል፣ ያስተዳድራል፣
166
www.chilot.me
የመሓዳድር፣ ናብ ዝምልከቶ ኣካል ፀብፃብ ለሚመለከተው Aካል ሪፖርት ያቀርባል፣

የቕርብ፣
30. ስልጣንን ተግባርን ቤት ፅሕፈት 30. የወጣቶችና ስፖርት ፅህፈት ቤት

መናEሰይን ስፖርትን ስልጣንና ተግባር
1. መናEሰይ ፈጠርቲ ስራሕ ክኾኑ የለዓEል፣ 1. ወጣቶች ስራ ፈጣሪዎች Eንዲሆኑ ያነሳሳል፣
ይውድብ፣ ኣብ ዝተፈላለዩ ዘፈር ስራሕ ያደራጃል፣ በተለያዩ የስራ ዘርፍ Eንዲሰማሩ
ክዋፈሩ ዘኽEል ስልጠና፣ ልቓሕን መስርሒ የሚያስችል ስልጠና፣ ብድርና የመስሪያ ቦታና
ቦታን ካሊE ድጋፍን ክረኽቡ የተሓባብር፣ ኣብ ሌላ ድጋፍ Eንዲያገኙ ያስተባብራል፣ ስራ ላይ
ስራሕ ምስተዋፈሩ በብEዋኑ ዝገጥምዎም ሲሰማሩ በየወቅቱ ለሚያጋጥማቸው የተለያዩ
ዝተፈላለዩ ፀገማት መፍትሒ ሓሳባት የቕርብ፣ ችግሮች የመፍትሄ ሃሳብ ያቀርባል፣
2. ጥUይን ሓላፍነት ዝስምOን ሓይሊ መንEሰይ 2. ጤናማና ሃላፊነት የሚሰማው የወጣት ሃይል
ንምፍራይ ዘኽEል ሜላ ይሕንፅፅ፣ ይትግብር፣ ለማፍራት የሚያስችል ስልት ይቀይሳል፣
ንተግባራውነቱ ይከታተል፣ ይተገብራል፣ ያስተባብራል፣ ተግባራዊነቱን
3. ብመሰረት ሃገራውን ክልላውን ፖሊሲ ዝወፀ 3. በሃገራዊና ክልላዊ ፖሊሲ መሰረት የወጣ
መምርሒ ኣብቲ ከተማ ኣብ ዝርከቡ መመሪያ በከተማው በሚገኙ መንግስታዊና
መንግስታውን ዘይመንግስታውን ትካላት መንግስታዊ ያልሆኑ ድርጅቶች ተግባራዊ
ተግባራዊ ክኸውን የተሓባብር፣ Eንዲሆን ያስተባብራል፣
4. መናEሰይ መትከላት ሕገ-መንግስቲ 4. ወጣቶች የህገ መንግስትን መርህ መሰረት
መሰረት ብምግባር ኣብ ፖለቲካዊ፣ ቁጠባዊ፣ በማድረግ በፖለቲካዊ፣ ቁጠባዊ፣ ማህበራዊና
ማሕበራዊን ባህላውን ልምዓት ንጡፍ ተራ ባህላዊ ልማት የነቃ ሚና Eንዲጫወቱና
ክፃወቱን ንህንፀት ዲሞክራሲን ሰናይ ለዲሞክራሲያዊና መልካም Aስተዳደር
ምምሕዳርን ዝግብOም Eጃም ከወፍዩን ግንባታ የሚገባቸውን ሚና Eንዲያበረክቱ
ይሰርሕ፣ የተሓባብር፣ ይሰራል፣ ያስተባብራል፣
5. ንመደባቱ ዘEውት በጀት የዳሉ፣ ምስ ፀደቐ 5. ለስራዎቹ ማስፈፀሚያ የሚሆን በጀት
ኣብ ስራሕ የውEል፣ ያዘጋጃል፣ ሲፀድቅ ስራላይ ያውላል፣
6. መንEሰይ ምስ ባህሊ ሃገሩን ብሄረሰቡን ክላለ 6. ወጣቱ ከሃገሩና ብሄረሰቡ ባህል ጋር
ዘኽEል ዝተሓንፀፁ ሜላታት ተግባራዊ ሊያስተዋውቅ የሚችል የተቀየሱ ስልቶች
ይገብር፣ ተግባራዊ ያደርጋል፣
7. መናEሰይ መሰረት ዝገበረ መፅናEትን 7. ወጣቶችን መሰረት ያደረገ ጥናትና ምርምር
ምርምርን የካይድ፣ ዝተረኸበ ውፅIት ያካሄዳል፣ የተገኘው ውጤት ለሁሉም
መፅናEቲ ናብ ኩሎም መዳርግቲ ኣካላት ባለድርሻ Aካላት ያከፋፍላል፣
167
www.chilot.me
የከፋፍል፣
8. ህልዊ ቁጠባዊ ፀገም ስፖርት ክፈትሕ 8. ተጨባጭ የስፖርት Iኮኖሚያዊ ችግር
ዘኽEልን ስፖርታዊ ምንቅስቓስ ንምጉልባት ሊፈታ የሚችል ስፖርታዊ Eንቅስቃሴ
ካብ ህዝቢ ገንዘብ የተኣኻኽብ፣ ለማጠናከር ከህዝብ ገንዘብ ያሰባስባል፣
9. መንEሰይ ማEኸል ጌሮም ብዝተፈላለዩ 9. ወጣትን ማEከል Aድርገው በተለያዩ
ትካላት ዝፍፀሙ ተግባራት ይከታተል፣ ድርጅቶች የሚፈፀሙ ተግባራት ይከታተላል፣
የተሓባብር፣ ይግምግም፣ መስተኻኸሊ ስጉምቲ ያስተባብራል፣ ይገመግማል፣ የማስተካከያ
10. ኩለን ኣብያተ Eዮ Eቲ ከተማ ንዋኒን 10. ሁሉም የከተማው መስሪያ ቤቶች የወጣትን
መንEሰይ ፍሉይ ትኹረት ሂበን ኣብ ትልመን ጉዳይ የተለየ ትኩረት ሰጥተው በEቅዳቸው
ከካትትO ዘኽEል ዝወፀ ኣሰራርሓ ይትግብር፣ Eንዲያካትቱት የሚያስችል የወጣ Aሰራር
11. ብብርኪ ከተማ ምEኹል ኮይኑ ዝተሰርሐ 11. በከተማው ደረጃ ተማክሎ የተሰራ የስፖርት
ስፖርት መዘውተሪ ቦታ የመሓድር፣ ሓደሽቲ ማዘውተሪያ ስፍራ ያስተዳድራል፣ Aዳዲስ
ንክህነፁ ይንቀሳቐስ፣ Eንዲገነቡ ይንቀሳቀሳል፣
12. ስፖርት ህዝባዊ መሰረት ክሕዝን ክምEብልን 12. ስፖርት ህዝባዊ መሰረት Eንዲይዝና
ዝሕግዙ ቦታታት መዘውተሪ ስፖርት Eንዲያድግ የሚያግዙ የስፖርት ማዘውተሪያ
ብመሰረት ፕላን ከተማ ሕብረተሰብ ኣብ ቦታዎች በከተማ ፕላን መሰረት ህብረተሰብ
ዝነብረሉ፣ ዝመሃረሉን ዝሰርሓሉን ክህነፅ በሚኖርበት፣ በሚማርበትና በሚሰራበት ቦታ
የተሓባብር፣ Eንዲሰራ ያስተባብራል፣
13. ኣብ ከተምU ንዝጣየሹ ማሕበራት ስፖርት 13. በከተማው ለሚቋቋሙ የስፖርት ማህበራት
ፍቓድ ይህብ፣ ይቆፃፀር፣ ይድግፍ፣ ፈቃድ ይሰጣል፣ ይቆጣጠራል፣ ይደግፋል፣
14. ፕሮግራም ስፖርት ኣዳልዩ ሕብረተሰብ 14. የስፖርት ፕሮግራም Aዘጋጅቶ ህብረተሰቡን
የሳትፍ፣ ከተማዊ ውድድራት ስፖርት የዳሉ፣ ያሳትፋል፣ የከተማው ስፖርታዊ ውድድሮችን
ንዘዳልዉ ፍቓድ ይህብ፣ ያዘጋጃል፣ ለሚያዘጋጁ ፈቃድ ይሰጣል፣
15. ብቕዓት ሕብረተሰብ ከጎልብት ዘኽEል 15. የህብረተሰብን ብቃት ለማጎልበት የሚያስችል
ግልጋሎት ስልጠና ስፖርት ይህብ፣ ንዝህቡ የስፖርት ስልጠና Aገልግሎት ይሰጣል፣
ኣካላት’ውን የሳትፍ፣ ይመርሕ፣ ቤት ምኽሪ ለሚሰጡ Aካላትም ያሳትፋል፣ ይመራል፡
ስፖርት ከተማ የጣይሽ፣ የተሓባብር፣ የከተማውን የስፖርት ምክር ቤት ያቋቁማል፣
16. ኣብቲ ከተማ ኣብ መናEሰይን ስፖርትን 16. በከተማው በወጣቶችና ስፖርት የተሰማሩ
ዝተዋፈራ ዘይመንግስታዊ ትካላት ይከታተል፣ መንግስታዊ ያልሆኑ ድርጅቶችን ይከታተላል፣
ዘቕረብO ፕሮጀክት መርሚሩ የፅድቕ፣ የሚያቀርቡትን ፕሮጀክት መርምሮ
168
www.chilot.me
ስምምEነት ይፈራረም፣ ያፀድቃል፣ ስምምነት ይፈራረማል፣

17. ፕላን Eብየት ከተማ Eንትዳሎ ንመናEሰይ 17. የከተማ የEድገት ፕላን ሲዘጋጅ ለወጣቶች
መዘናግI፣ መዘውተሪ ስፖርት፣ ዘካተተ መዝናኛ፣ የስፖርት ማዘውተሪያ ያከተተ ሆኖ
ኮይኑ ንክስራሕ ይሳተፍ፣ ይከታተል Eንዲሰራ ይሳተፋል፣ ይከታተላል፣
18. ብመሰረት መመዘኒ ብቕዓት መረጋገፂ 18. በስፖርት Eንቅስቃሴ ላይ ለተሰማሩ ባለ
መምርሒ /ማንዋል/ ኣብ ምንቅስቓስ ስፖርት ሃብቶች በብቃት ማረጋገጫ መመዘኛ
ንዝተዋፈሩ ሰብ ሃፍቲ ብቕዓት የረጋግፅ፣ መመሪያ /ማንዋል/ መሰረት ብቃት
19. ዘይሕጋዊ ስደት መናEሰይ Eቲ ከተማ 19. ህጋዊ ያልሆነ የወጣቶችን ስደት
ይቆፃፀር፣ ዘይሕጋዊ ስደት መናEሰይ ክጋፋሕ ይቆጣጠራል፣ ህጋዊ ያልሆነ የወጣቶችን
ኣብ ልEሊ ዝገብሩ ደላሎ ምስ ዝምልከቶም ስደትን Eንዲስፋፉ በሚያደርጉ ደላሎች ላይ
ኣካላት ፍትሒን ፀጥታን ብምትሕብባር ሕጋዊ ሕጋዊ Eርምጃ Eንዲወሰድባቸው
ስጉምቲ ክውሰዶም ይገብር፣ ከሚመለከታቸው የፍትሕና ፀጥታ Aካላት ጋር
ተባብሮ ይሰራል፣
20. ስርዓት ተሓታትነትን ግልፅነትን ዘስፍን 20. የመስሪያ ቤቱን ተጠያቂነትና ግልፅነትን
ተግባራውነቱ ይከታተል፣ መስተኻኸሊ ያወጣል፣ ተግባራዊነቱ ይከታተላል፣
ቀወምትን ንብረት ፈልዩ ይሕዝ፣ የመሓድር፣ ቀዋሚ ንብት ለይቶ ይይዛል፣ ያስተዳድራል
ናብ ዝምልከቶ ኣካል ፀብፃብ የቕርብ፣ ለሚመለከተው Aካል ሪፖርት ያቀርባል፡፡
31. ስልጣንን ተግባርን ቤት ፅሕፈት 31. የቴክኒክና ሙያ፣ ትምህርትና ስልጠና

ቴክኒክን ሞያን፣ ትምህርትን ስልጠናን ፅህፈት ቤት ስልጣንና ተግባር
1. ብመሰረት ሃገራውን ክልላውን ፖሊሲ ቴክኒክን 1. በAገራዊና ክልላዊ የቴክኒክና ሙያ፣
ሞያን ትምህርትን ስልጠናን ትልሚ ስልጠና ትምህርትና ስልጠና ፖሊሲ መሰረት
ከተምU የዳሉ፣ ይትግብር፣ የከተማውን የቴክኒክና ሙያ ትምህርትና

ስልጠና Eቅድ ያዘጋጃል፣ ይተግብራል፣
2. ብክልል ዝተወሰነ ብርኪ ቴክኒክን ሞያን 2. በክልል የተወሰነ የቴክኒክና ሙያ
ትምህርትን ስልጠናን ተግባራዊ ይገብር፣ ትምህርትና ስልጠና ደረጃ ተግባራዊ
ያደርጋል፣
169
www.chilot.me
3. ፕሮግራማት ቴክኒክን ሞያን ትምህርትን 3. የቴክኒክና ሙያ ትምህርትና ስልጠና

ስልጠናን ምስ ትልሚ ልምዓትን ጠለብ ሓይሊ ፕሮግራሞች ከከተማዋ የልማት Eቅድና
ሰብን Eታ ከተማ ተጠዓIሞም ይኸዱ ምህላዎም የሰው ሃይል ፍላጎት ጋር ተጣጥመው Eየሄዱ
መፅናEትን ክትትልን ይገብር፣ መሆናቸውን ጥናትና ክትትል ያደርጋል፣
4. ቴክኒክን ሞያን ትምህርትን ስልጠናን 4. ቴክኒክና ሙያ ትምህርትና ስልጠናን
ኣመልኪቶም ዝወፁ መምርሕታት ተግባራዊ ኣስመልክቶ የወጡ መመሪያዎችን
5. Eውትነትን ውፅIታውነትን ፕሮግራማት 5. የስልጠና ፕሮግራሞችን ስኬታማነትና
ስልጠና ንምርግጋፅ ክትትል ድህረ-ስልጠና ውጤታማነት ለማረጋገጥ የድህረ ስልጠና
የካይድ፣ ክካየድ ይገብር፣ ክትትል ያደርጋል፣ Eንዲካሄድ ያደርጋል፣
6. ዝወፀ ትልሚ ፕሮግራም ቴክኒክን ሞያን 6. የወጣ የቴክኒክና ሙያ፣ ትምህርትና
ትምህርትን ስልጠናን Eውት ክኸውን ኣመራርሓ ስልጠና ፕሮግራም Eቅድ ስኬታማ
ይህብ፣ ይፍፅም፣ Eንዲሆን Aመራር ይሰጣል፣ ይተገብራል፣
7. ኣብ ቴክኒክን ሞያን ትምህርትን ስልጠናን ደቂ 7. በቴክኒክና ሙያ ትምህርትና ስልጠና
ኣንስትዮን ጉድኣት ኣካልን ፍሉይ ትኹረት ሴቶችና Aካል ጉዳተኞች ልዩ ትኹረት
ክረኽቡ ዘኽEል ስርዓት ተግባራዊ ምዃኑ Eንዲያገኙ የሚያስችል ስርዓት ተግባራዊ
የረጋግፅ፣ መሆኑን ያረጋግጣል፣
8. ትልሚ ነዊሕን ሓፂርን Eዋን ቤት ፅሕፈቱ 8. የፅህፈት ቤቱን የረጅምና የAጭር ጊዜ
የዳሉ፣ በጀት የቕርብ፣ ምስ ፀደቐ ተግባራዊ Eቅድ ያዘጋጃል፣ በጀት ያቀርባል፣ ሲፀድቅ
ይገብር፣ ብኣግባቡ የመሓድር፣ ተግባራዊ ያደርጋል፣ በኣግባቡ
ያስተዳድራል፣
9. ኣብ ከተምU ዘለዋ መሰልጠኒ ትካላት 9. በከተማው ያሉትን የማሰልጠኛ ተቋማት
ብሱፐርቭዥን ደገፍ ይገብር፣ ይከታተል፣ በሱፐርቭዥን ድጋፍ ያደርጋል፣
ይቆፃፀር፣ ብሉፃት ተሞክሮታት የጋፍሕ፣ ይከታተላል፣ ይቆጣጠራል፣ ምርጥ

ተሞክሮዎችን ያስፋፋል፣
10. መፍረያይነትን ተወዳዳራይነትን ደቀቕትን 10. የAነስተኛና ጥቃቅን የንግድ ተቋማትን
ኣናEሽተይን ንግዲ ትካላት ንምምሕያሽ ምርታማነትና ተወዳዳሪነት ለማሻሻል
ዝሕግዝ ቴክኖሎጂ የስፋሕፍሕ፣ የማEብል፣ የሚያግዝ ቴክኖሎጂ ያስፋፋል፣ ያሳድጋል፣
11. ደንብን መምርሕን ተኸቲሉ ግልጋሎት 11. ደንብና መመሪያን ተከትሎ
Iንዱስትሪያል ኤክስቴንሽን ንደቀቕትን የIንዱስትሪያል ኤክስቴንሽን ኣገልግሎት
ኣናEEሽተይን ንግዲ ትካላት ይህብ፣ ለኣንስተኛና ጥቃቅን የንግድ ተቋማት

ይሰጣል፣
12. ዓቕሚ መሰልጠንትን ሰብ ሙያ ስልጠናን የEቢ፣ 12. የAስልጣኞችንና የስልጠና ባለሙያዎችን

ዓቅም ያሳድጋል፣
170
www.chilot.me
13. ውልቀ ሰብ ሃፍቲ ኣብ ዘፈር ቴክኒክን ሞያን 13. የግል ባለ ሃብቶች በቴክኒክና ሞያ
ትምህርትን ስልጠናን ዝሳተፍሉ መንገዲ ትምህርትና ስልጠና ዘርፍ የሚሳተፉበትን
የመቻቹ፣ መንገድ ያመቻቻል፣
14. ዓመታዊ ቆፀራ ንብረት ይገብር፣ 14. ዓመታዊ የንብረት ቆጠራ ያደርጋል፣
32. ስልጣንን ተግባርን ቤት ፅሕፈት 32. የትምህርት ፅሕፈት ቤት ስልጣንና

ትምህርቲ ተግባር
1. ሃገራውን ክልላውን መምርሒ፣ ፖሊሲ፣ 1. Aገራዊና ክልላዊ የትምህርት መመሪያ፣
ትልሚ፣ ፕሮግራምን ስልጠናን ትምህርቲ ኣብ ፖሊሲ፣ Eቅድ፣ ፕሮግራምና ስልጠና
ከተምU ተግባራዊ ይገብር፣ በከተማው ተግባራዊ ያደርጋል፣
2. ብመሰረት ሕጊ ፋይናንስ በጀትን ንብረትን 2. በፋይናንስ ሕግ መሰረት የመስሪያቤቱን
ቤት EይU የመሓድር፣ በጀትና ንብረት ያስተዳድራል፣
3. EድሚU ንትምህርቲ ዝበፅሐ ኩሉ Eድል 3. Eድሜው ለትምህርት የደረሰ ሁሉ
ትምህርቲ ዝረኽበሉ ሜላ ይሕንፅፅ፣ የትምህርት Eድል የሚያገኝበትን ዘዴ
ግልጋሎት ትምህርቲ ፍትሓዊ ብዝኾነ ይነድፋል፣ የትምህርት Aገልግሎት ፍትሃዊ
መንገዲ ክባፃሕ ይገብር፣ ምብፅሑ የረጋግፅ፣ በሆነ መንገድ Eንዲዳረስ ያደርጋል፣
መዳረሱን ያረጋግጣል፣
4. ኣብ ከተምU ዘለዉ ኣብያተ ፅሕፈት 4. በከተማው የሚገኙ የክፍለ ከተማ ትምህርት
ትምህርቲ ክፍለ ከተማታት፣ መዋEለ ህፃናት፣ ፅሕፈት ቤቶች፣ መዋEለ ህፃናት፣ ኣንደኛና
ቀዳማይን ካልኣይን ብርክን መሰናድO ሁለተኛ ደረጃ፣ መሰናዶ ትምህርት ልዩ
ትምህርት፣ ፍሉይ ድሌት ትምህርትን ፍላጎት ትምህርትና የጎልማሶች ትምህርት
ብUደትን ሱፐርቭዥንን ይድግፍ፣ ይከታተል፣ በጉብኝትና ሱፐርብዥን ይደግፋል፣
ይቆፃፀር፣ ብሉፃት ተመኩሮታት የጋፍሕ፣ ይከታተላል፣ ይቆጣጠራል፣ ምርጥ

ተሞክሮዎችን ያስፋፋል፣
5. ሰለጤን፣ ፅሬት፣ ፍትሓዊነትን ዝርገሐን 5. የከተማውን ትምህርት፣ ሰለጤን፣ ጥራት፣
ትምህርቲ ከተምU ይከታተል፣ ይግምግም፣ ፍትሓዊነትና ዝርጋታ ይከታተላል፣
ይቆፃፀር፣ የረጋግፅ፣ ይገመግማል ይቆጣጠራል፣ ያረጋግጣል፣
6. ብመሰረት ብክልል ተነፂሮም ዝወፁ መመዘኒ 6. በክልል ደረጃ ተለይተው በወጡ መመዘኛ
ረቑሓታት ብቕዓት መዋEለ ህፃናት፣ መስፈርቶች መሰረት የመዋEለ ህፃናት፣
ቀዳማይ፣ ካልኣይ ብርኪን መሰናድOን የAንደኛና ሁለተኛ ደረጃ የመሰናዶ ትምህርት
ኣብያተ ትምህርቲ ንምርግጋፅ ምስ ቢሮ ቤቶች ብቃት ለማረጋገጥ ከትምህርት ቢሮ
ትምህርቲ ተሓባቢሩ ይሰርሕ፣ ጋር ተባብሮ ይሰራል፣
171
www.chilot.me
7. ቀረብ Eታወታት ትምህርቲ ፍትሓዊ ብዝኾነ 7. የትምህርት ግብኣቶች Aቅርቦት ፍትሃዊ በሆነ
መንገዲ ናብ ክፍለ ከተማታት የከፋፍል፣ መንገድ ለክፍለ ከተሞች ያከፋፍላል፣
ምብፅሑ ይከታተል፣ ይግምግም፣ ይቆፃፀር፣ መዳረሱን ይከታተላል፣ ይገመግማል፣
የረጋግፅ፣ ይቆጣጠራል፣ ያረጋግጣል፣
8. ዓቕሚ መምህራንን ሰብ ሞያ ትምህርትን 8. የመምህራንና የትምህርት ባለሙያዎች
የEቢ፣ ዓቕሚ ከEብዩ ይገብር፣ Aቅም ያሳድጋል፣ Eንዲያድግ ያደርጋል፣
9. ፅሬት ትምህርቲ ንምምሕያሽ ዝሕግዝ 9. የትምህርት ጥራት ለማሻሻል የሚያግዝ
ቴክኖሎጂ የስፋሕፍሕ፣ የማEብል ፣ ቴክኖሎጂ ያስፋፋል፣ ያሳድጋል፣
10. ብሃገር ለኸ ይኹን ክልል ዝተዳለዉ ብሄራዊ 10. በAገር Aቀፍ ሆነ በክልል የተዘጋጁ ብሄራዊ
ፈተናታት የተሓባብር፣ ፈተናዎችን ያስተባብራል፣
ይ ይ
11. ኣብ1 ን 2 ን ብርኪን መሰናድOን 11. በAንደኛና ሁለተኛ ደረጃና መሰናዶ
ብፌዴራልን ክልልን ዝውሃቡ ፈተናታት በቲ በፌደራልና በክልል የሚሰጡ ፈተናዎች
ዝተቐመጠ ስታንዳርድ ምዃኑ ይከታተል፣ በተቀመጠው ስታንዳርድ መሆኑን
ይቆፃፀር፣ ይግምግም፣ ይከታተላል፣ ይቆጣጠራል፣
12. ኣብ ሕድ ሕድ ብርኪ ትምህርቲ ዘሎ ቅበላ 12. በEያንዳንዱ የትምህርት ደረጃ ያለው
ትምህርቲ ብክልል ብዝተነፀረ መሰረት ምዃኑ የትምህርት ቅበላ በክልል በተቀየሰው መሰረት
የረጋግፅ፣ ይከታተል፣ ይቆፃፀር መሆኑን ያረጋገጣል፣ ይከታተላል፣
ይቆጣጠራል፣ ያረጋግጣል፣
13. ብክልል ብርኪ ዝወፅE ፖሊሲ ማEኸል ገይሩ 13. በክልል ደረጃ በሚወጣ ፖሊሲ መሰረት
ንደቂ ኣንስትዮ፣ ህፃናት፣ ኣካል ጉድኣትን ኣብ ለሴቶች፣ ለህፃናትና ለAካል ጉዳተኞች
ትምህርቲ ክግበር ዝግብO ፍሉይ ሓገዝ በትምህርት መደረግ የሚገባው ልዩ Eገዛ
ኣመልኪቱ ፕሮግራም የዳሉ፣ ኣፈፃፅምU Aስመልክቶ ፕሮግራም ያዘጋጃል፣
ይከታተል፣ ኣፈፃፀሙን ይከታተላል፣
14. ፅሬት ትምህርቲ ኣብ ምርግጋፅን 14. የትምህርት ጥራት በማረጋገጥ የመዋEለ
ይ ይ
ምምሕዳርን ኣብ መዋEለ ህፃናት፣ 1 ን 2 ን ህፃናት፣ የAንደኛና ሁለተኛ ደረጃና የመሶናዶ
ብርኪን መሰናድO ኣብያተ ትምህርቲ፣ ግቡE ትምህርት ቤቶች በማስተዳደር ተገቢ ትኩረት
ጠመተ ሂቡ ይሰርሕ፣ ሰጥቶ ይሰራል፣
15. ሕጊ ሲቪል ሰርቪስ፣ ደንብን መምርሕን ቢሮ 15. በሲቪል ሰርቪስ ሕግ፣ በትምህርት ቢሮ
ትምህርቲ መሰረት ገይሩ ብብርኪ ከተማ ሰብ ደንብና መመሪያ መሰረት በከተማ ደረጃ
ሙያ ትምህርትን መምህራን፣ ድጋፍ ውሃብቲ የትምህርት ባለሙያዎችና መምህራን
ሰራሕተኛታትን ቁፃር፣ Eብየት ዝውውር፣ Eንዲሁም ድጋፍ ሰጪ ሰራተኞችን
ምደባን ካልOት ጥቕማ ጥቕምን ኣፅኒU ናብ ይቀጥራል፣ Eድገት፣ ዝውውር፣ ምደባና ሌሎች
ቤት ፅሕፈት ስቪል ሰርቪስ የቕርብ፣ ጥቅማጥቅሞች ኣጥንቶ ለስቪል ሰርቪስ
Eንትፀድቕ የተግብር፣ ፅህፈት ቤት ያቀርባል፣ ሲፀድቅ ይተገብራል፣
172
www.chilot.me
16. ብብርኪ ከተማ መዋEለ ህፃናት፣ ቀዳማይን 16. በከተማ ደረጃ የመዋEለ ህፃናት፣ የAንደኛና
ካልኣይን ብርኪ መሰናድO ኣብያተ ትምህርቲ የሁለተኛ ደረጃና የመሰናዶ ትምህርትቤቶች
ዓርሰ ገምጋም ከካይዳ ምግባርን ንዘካየድO ግለ ግምገማ Eንዲያካሂዱ በማድረግ ያካሄዱት
ዓርሰ ገምጋም Oዲት ፅሬት ትምህርቲ ግምገማ የትምህርት ጥራት Oዲት በማካሄድ
ብምክያድ ደረጅAን ይንፅር፣ ሞዴል ኣብያተ ደረጃቸውን ይለያል፣ ሞዴል
ትምህርቲ ይፈሊ፣ ትምህርትቤቶችን ይለያል፣
17. ኣብ ሃገር ለኸ ፈተናታት ዝምዝገቡ ስሩE፣ 17. በAገር Aቀፍ ፈተናዎች የሚመዘገቡ
ናይ ሞያን ውልቀን ተፈተንቲ ምዝገባ ክካየድ መደበኛ፣ የሞያና የግል ተፈታኞች ምዝገባ
ይገብር፣ የፃሪ፣ Eንዲካሄድ ያደርጋል፣ ያጣራል፣
18. ብብርኪ ከተማ ዝዳለዉ ፈተናታት 18. በከተማ ደረጃ የሚዘጋጁ ፈተናዎችን
የተሓባብር፣ ህዝቢ ንጡፍ ተሳትፎ ክህልዎ ያስተባብራል፣ ህዝብ ንቁ ተሳትፎ Eንዲኖረው
19. ህዝቢን ካልOት ገበርቲ ሰናይ ትካላትን 19. ህዝብንና ሌሎች በጎ ኣድራጊ ተቋማትን
ብምልEዓልን ብምትሕብባርን ኣብ ከተምU በማነሳሳትና በማስተባበር ትምህርት ቤቶችን
ኣብያተ ትምህርቲ ክስርሓን ውሽጠ ያሰራል፣ የውስጥ ይዞታቸውን Eንዲሟላ
ትሕዝቶAን ክማላE ይገብር፣ ያደርጋል፣
20. ቀዋምን ህፁፅን ሓበሬታ ከተምU ይEክብ፣ 20. ቋሚና Aስቸኳይ የከተማውን መረጃ
ይትንትን ንከተማ ምምሕዳርን ንቢሮ ይሰበስባል፣ ይተነትናል፣ ለከተማ Aስተዳደርና
ትምህርትን ይልEኽ፣ ለትምህርት ቢሮ ይልካል፣
21. መምህራን ካልOት ሰብ ሞያ ትምህርትን 21. መምህራንና ሌሎች የትምህርት
ብምልEዓል፣ ብምውዳብን ብምምራሕን ኣብ ባለሞያዎችን በማነሳሳት፣ በማደራጀትና
ፅሬት ትምህርቲ ክነጥፉ ይገብር፣ በመምራት በትምህርት ጥራት ላይ Eንዲሰሩ
ያደርጋል፣
22. ሞዴል ኣብያተ ትምህርቲ ንምፍጣር 22. ሞዴል ትምህርት ቤቶችን ለመፍጠር
ይመርሕ፣ ይሰርሕ፣ ይመራል፣ ይሰራል፣
23. ዓመታዊ ቆፀራ ንብረት ቤት EይU ይገብር፣ 23. የመስሪያ ቤቱ ዓመታዊ የንብረት ቆጠራ
ሃለቕትን ቀወምትን ንብረት ፈልዩ ይሕዝ፣ ያደርጋል፣ ቀዋሚና Aላቂ ንብረቶችን ለይቶ
የመሓድር ናብ ዝምልከቶ ኣካል ፀብፃብ ይይዛል፣ ያስተዳድራል፣ ለሚመለከተው
የቕርብ፣ ኣካል ሪፖርት ያቀርባል፣
33. ስልጣንን ተግባርን ቤት ፅሕፈት ሓለዋ 33. የጤና ጥበቃ ፅህፈት ቤት ስልጣንና
ጥEና ተግባር
1. ሃገራዊ ፖሊስን ስትራተጂን ጥEና መሰረት 1. Aገራዊ የጤና ፖሊስና ስትራቴጂ መሰረት
በማድረግ ከከተማ ጋር የሚዛመድ የጤና ስራ
173
www.chilot.me
ብምግባር ምስ ከተማ ዝዛመድ ስራሕቲ ጥEና ይነድፋል፣ ተግባራዊ ያደርጋል፣

ይነድፍ፣ የተግብር፣
2. ንምሕላው ጥEና ሕብረተሰብ ዝሕግዝ 2. የህብረተሰቡን ጤና ለመጠበቅ የሚያግዝ
ኣንፈታት የነፅር፣ መበገሲ ሓሳብ Aቅጣጫ ይለያል፣ የመነሻ ሓሳብ
ብምምንጫው ናብ ቤት ምኽሪ ኣቕሪቡ በማመንጨት ለምክርቤት ኣቅርቦ ያፀድቃል፣
የፅድቕ፣ ኣብ ስራሕ ክውEል ይገብር፣ በስራ ላይ Eንዲውል ያደርጋል፣
3. ጥEና ብዝምልከት ዝወፁ ሕግታት ኣብ 3. ጤና በሚመለከት የወጡ ሕጎች በከተማው
ከተምU ኣብ ተግባር ክውEል ይገብር፣ በተግባር Eንዲውል ያደርጋል፣ ውጤታማ
ውፅIታዊ ኣፈፃፅማ ክህልዎም ንሰብ ኣፈፃፀም Eንዲኖራቸው ባለሙያዎችንና
ሙያታትን መዳርግቲ ኣካላትን የሰልጥን ፣ የሚመለከታቸው Aካላትን ያሰለጥናል ፣
ውዳበታት ይፈጥር፣ Aደረጃጀትን ይፈጥራል፣
4. ኣብ ከተምU ዝተጣየሻን ኣብ ከይዲ 4. በከተማው የተቋቋሙና በሂደት የሚቋቋሙ
ንዝጣየሻን መንግስታውን ህዝባውን ትካላት መንግስታዊና ህዝባዊ የጤና ተቋማትን
ጥEና የመሓድር፣ ያስተዳድራል፣
5. መስርሕ ተሓታትነትን መተባብEን 5. የተጠያቂነትና ማበረታቻ Aሰራርና
ብምዝርጋሕ ይቐፅE፣ ይሽልም፣ በመዘርጋት ይቀጣል፣ ይሸልማል፣
6. ተላበድትን ተመሓላለፍትን ሕማማት 6. ተዛማችና ተላላፊ በሽታዎችን ለመቆጣጠር
ንምቁፅፃር ምንቅስቓስ ህዝብን መዳርግቲ የህዝብና የሚመለከታቸው Aካላት
ኣካላትን ብምውዳብ ጥEና ሕብረተሰብ Eንቅስቃሴ በማደራጀት የህብረተሰብ ጤና
የረጋግፅ፣ ኣድላይ ደገፍ ይገብር፣ ያረጋግጣል፣ Aስፈላጊ ድጋፍ ያደርጋል፣
7. ሕብረተሰብ Eኹል ግንዛበ ጥEና ክህልዎ ኣብ 7. ህብረተሰብ በቂ የጤና ግንዛቤ Eንዲኖረው
ፓኬጅ ጥEና ዘድሃበ ባህርያዊ ለውጢ ዘምፅE በጤና ፓኬጅ የተመሰረተ የባህሪ ለውጥ
ኣስተምህሮ ክውሃብ ይገብር፣ የሚያመጣ ትምህርት Eንዲሰጥ ያደርጋል፣
8. መደባት ግልጋሎት ጥEና ንምስላጥ ምስ 8. የጤና Aገልግሎት መደቦችን ለማቀላጠፍ
መንግስታውን ዘይመንግስታውን ትካላት፣ ከመንግስታዊና መንግስታዊ ያልሆኑ
ውልቀ ሰባትን ተሓጋጊዙ ይሰርሕ፣ ሃፍቲ ድርጅቶችና ግለሰቦች ጋር ተጋግዞ ይሰራል፣
የተኣኻኽብ፣ ኣብ ስራሕ የውEል፣ ሃብት ያሰባሰባል፣ በስራ ያውላል፣
9. ግልጋሎት ትካላት ጥEና ከይተቋረፀ 9. የጤና ተቋማት የጤና Aገልግሎት ሳይቋረጥ
ብቀፃልነት ዝውሃበሉ መስርሕ ይዝርግሕ፣ በቀጣይነት የሚሰጥበትን Aሰራር ይዘረጋል፣
ኣፈፃፅምU ይከታተል፣ ከከም ኣድላይነቱ ኣፈፃፀሙን ይከታተላል፣ Eንደየ Aስፈላጊቱ
ስጉምቲ ይወስድ፣ Eርምጃ ይወስዳል፣
10. ኣብዚ ከተማ ዘለዉ መንግስታዊ ፋርማሲታት 10. በከተማ ያሉ መንግስታዊ ፋርማሲዎች
የመሓድር፣ የጠናክር፣ ይቆፃፀር፣ ያስተዳደራል፣ ያጠናክራል፣ ይቆጣጠራል፣
174
www.chilot.me
11. ስርዓት ተሓታትነትን ግልፅነትን ዘስፍን 11. የመስሪያ ቤቱን ተጠያቂነትና ግልፅነት
ኣሰራርሓ ቤት EይU የውፅE፣ የተኣታቱ፣ የሚያስፍን Aሰራር ያወጣል፣ ስራ ላይ
ይከታተል ብኣግባቡ ኣብዘይፍፅሙ ፈፀምቲ Eንዲውል ያደርጋል፣ ይከታተላል፣ በAግባቡ
ኣካላት ስጉምቲ ይወስድ፣ በማይፈፅሙ Aስፈፃሚ Aካላት ላይ Eርምጃ
ይወስዳል፣
12. ግልጋሎት ኣንቡላንስ ኣብ ከተምUን ክህሉ 12. በከተማው የAምቡላንስ Aገልግሎት Eንዲኖር
ይገብር፣ የመሓድር፣ ያደርጋል፣ ያስተዳድራል፣
13. ብብርኪ ከተማ ካብ ውልቀ ትካላት ጥEና 13. በከተማው ደረጃ ከግል የጤና ድርጅቶች
ንመባEታዊ ክሊኒክ፣ ንማEኸላይ ክሊኒክ፣ ለመጀመሪያ ደረጃ ክሊኒክ፣ ለመካከለኛ
ንትካላት መውሃቢ ግልጋሎት፣ መውሃቢ ክሊኒክ፣ ለነርሲንግ ኣገልግሎት ሰጪ
ነርሲንግ፣ ንትካል መሰረታዊ ግልጋሎት ድርጅት፣ ለመሰረታዊ የላብራቶሪ Aገልግሎት
ላብራቶሪ፣ ንቤት መድሓኒት ገፀር፣ ንመደብር መሰጫ ድርጅት፣ ለገጠር መድሃኒት ቤት፣
መድሓኒት፣ ካብ መንግስታዊ ትካላት ጥEና ለመድሃኒት መደብር፣ ከመንግስታዊ የጤና
ንኬላ ጥEናን ንጣብያ ጥEናን ብብርኪ ሃገር ድርጅቶች፣ ለጤና ኬላና ለጤና ጣብያ በሃገር
ብዝወፅE መለክIን ብብርኪ ክልል ብዝወፅE ደረጃ በወጣው መመዘኛና በክልል ደረጃ
መምርሕን ፍቓድ ይህብ፣ ይቆፃፀር፣ ጥፍኣት በወጣው መመሪያ መሰረት ፍቃድ ይሰጣል፣
Eንትርከብ ስጉምቲ ይወስድ፣ ይቆጣጠራል፣ ጥፋት ሲገኝ Eርምጃ
ይወስዳል፣
ስጉምቲ ይወስድ፣ የማስተካከከያ Eርምጃ ይወስዳል፣
ቐወምትን ንብረት ፈልዩ ይሕዝ፣ የመሓድር፣ ቀዋሚ ንብረት ለይቶ ይይዛል፣ ያስተዳራል፣
ናብ ዝምልከቶ ኣካል ፀብፃብ የቕርብ፡፡ ለሚመለከተው ኣካል ሪፖርት ያቀርባል፡፡
34. ስልጣንን ተግባርን ቤት ፅሕፈት 34. የሰራተኛና ማህበራዊ ጉዳይ ፅህፈት

ሰራሕተኛን ማሕበራዊ ጉዳይን ቤት ስልጣንና ተግባር
1. ኣብ ሃገራዊ ፖሊሲን ሕግታትን ዝተደረኸ 1. በAገራዊ ፖሊሲና ህጎች ላይ የተመሰረተ
ኣንፈት ኣጠቓቕማ መትከሊ Eግሪ የነፅር፣ የመልሶ ማቋቋም የAጠቃቀም Aቅጣጫ
2. ካብ መንግስታውን ዘይመንግስታውን ትካላት 2. ከመንግስታዊና መንግስታዊ ያልሆኑ
ዝርከብ ገንዘብን ንዋትን ኣብ ምፍታሕ ድርጅቶች የሚገኝ ገንዘብና ንብረት
ጭቡጥ ፀገም ሕብረተሰብ ክውEል ዘኽEል በህብረተሰብ ተጨባጭ ችግር መፍታት ላይ
ዝወፀ መምርሒ ይትግብር፣ Eንዲውል የሚያስችል የወጣ መመሪያ
175
www.chilot.me
3. ኣብ ድሌት ዝተደረኸ ውዳበታት ማሕበረሰብ 3. በፍላጎት ላይ የተመሰረተ የህብረተሰብ
ንምጥንኻር ዘኽEል መስርሕ ይዝርግሕ፣ Aደረጃጀቶችን ለማጠናከር የሚያስችል
ይከታተል፣ Aሰራር ይዘረጋል፣ ይከታተላል፣
4. ብውዳበ ጥምረት ማሕበረ ሰብ ዝውሃብ 4. በማህበረሰብ ጥምረት Aደረጃጀት የሚሰጥ
ግልጋሎት ብርኪ የውፅE፣ የAገልግሎት ደረጃ ያወጣል፣
5. ኣብቲ ከተማ ኣብ ማሕበራዊ ድሕንነት 5. በከተማው በማህበራዊ ደህንነት የተሰማሩ
ዝተዋፈራ መንግስታውን ዘይመንግስታውን መንግስታዊና መንግስታዊ ያልሆኑ ድርጅቶች
ትካላት ዘቕረበOም ፕሮጀክትታት መርሚሩ የሚያቀርቧቸውን ፕሮጀክቶች መርምሮ
ክፀድቕ ይገብር፣ ነቲ ከተማ ወኪሉ ስምምEነት Eንዲፀድቅ ያደርጋል፣ ከተማውን ወክሎ
ይፍፅም፣ ስምምነት ይፈፅማል፣
6. ብዛEባ መሰል ህፃናት፣ ጉድኣት ኣካልን 6. ስለህፃናት፣ Aካል ጉዳተኞች ፣ Aረጋዊያን
ኣረጋውያንን Iትዮጵያ ዝተቐበለቶም ዓለም መብት Iትዮጵያ የተቀበለቻቸውን Aለም
ለኻዊ ውEላት፣ ፖሊስን ስትራተጂን Eዛ ሃገር Aቀፍ ውሎች፣ የሃገሪቱ ፖሊሲና ስትራተጂ
ምስ ዝምልከቶም ኣካላት ብምዃን ከሚመለከታቸው Aካላት ጋር በመሆን
ሕብረተሰብ ክፈልጦም ዘግብር መስርሕ ህብረተሰብ Eንዲያውቃቸው የሚያደርግ
የመቻቹ፣ Aሰራር ያመቻቻል፣
7. መሰል ህፃናት ክረጋገፅ ይገብር፣ ህፃናት 7. የህፃናት መብት Eንዲረጋገጥ ያደርጋል፣
ዝምልከቱ መምርሒታት ተግባራዊ ይገብር፣ ህፃናት የሚመለከቱ መመሪያዎች ተግባራዊ
ኣፈፃፀምOም ይከታተል፣ ያደርጋል፣ Aፈፃፀማቸውን ይከታተላል፣
8. ኣብ ኣፀጋሚ ኩነታት ዝርከቡ ክፋል 8. በAስቸጋሪ ሁኔታ ላይ የሚገኙ የህብረተሰብ
ሕብረተሰብ ንምሕጋዝን Eግሪ ንምትካልን ክፍሎችን ለማገዝና ለማቋቋም የሚያስችል
ዘኽEል መደብ ይሕንፅፅ፣ ንተግባራውነቱ Eቅድ ይነድፋል፣ ለተግባራዊነቱን
ፀገም ስነ-ኣEምሮ ዝበፅሖም ኣካላትን የስነ-AEምሮ ችግር የደረሰባቸውን Aካላት
ንማሕበራዊ ጠንቅታት ዝተቓልU ክፋል ለማህበራዊ ጠንቆች የተጋለጡ የህብረተሰብ
ሕብረተሰብ ስነ ልቦናዊ ምኽሪ ይህብ፣ ሞያዊ ክፍሎች የስነ-ልቦና ምክር ይሰጣል፣ ሙያዊ
ስልጠናታት፣ መትከል Eግሪ ክረኽቡ ስልጠናዎች፣ ማቋቋሚያ Eንዲያገኙ
የመቻቹ፣ የተሓባብር፣ ሁኔታዎችን ያመቻቻል፣
10. ኣብ ከተምU ዝስርሑ ህንፃታት፣ 10. በከተማው የሚሰሩ ህንፃዎች፣ መንገዶች፣
መንገድታት፣ መዘናግI ቦታታትን የመዝናኛ ቦታዎችና Aደባባዮች ለAካል
ኣደባባያትን ንምንቅስቓስ ጉድኣት ኣካል ጉዳተኞች Eንቅስቃሴ የሚመቹ መሆናቸውን
ምችዋት ምዃኖም የረጋግፅ፣ ያረጋግጣል፣
176
www.chilot.me
11. Eብየት ፕላን ከተማ Eንትዳለው 11. የከተማ የEድገት ፕላን ሲዘጋጅ ለAረጋዊያን፣
ንኣረጋውያን፣ ጉድኣት ኣካልን ህፃናትን ኣካል ጉዳተኞችና ህፃናት መዝናኛ ያካተተ
መዘናግI ዘካተተ ምዃኑ ይከታተል፣ መሆኑን ይከታተላል፣ ለተግባራዊነቱም
ንተግባራውነቱ ይሰርሕ፣ ይሰራል፣
12. መሰረታዊ ኩነታት ስራሕን ሞያዊ ጥEናን 12. የAሰሪና ሰራተኞች የስራ መሰረታዊ
ኣስራሕትን ሰራሕተኛታትን ንምሕላው ሁኔታዎችና ሞያዊ ጤና ለመጠበቅ
ዘኽEሉ ሜላ ኣሰራርሓታት የውፅE፣ ክወፅE የሚያስችሉ የAሰራር ዘዴዎች ያወጣል፣
ይድግፍ፣ ይቆፃፀር፣ Eንዲወጣ ይደግፋል፣ ይቆጣጠራል፣
13. ኣብ ከተምU ንዝርከቡ ኣሰራሕትን 13. በከተማው ለሚገኙ Aሰሪና ሰራተኞች የጋራ
ሰራሕተኛታትን ሓበራዊ ስምምEነት ስምምነት Eንዲኖራቸው የቴክኒክ ድጋፍ
ክህልዎም ቴክኒካዊ ድጋፍ ይገብር፣ ያደርጋል፣ የIንዱስትሪ ሰላም Eንዲሰፍንና
Iንዱስትሪያላዊ ሰላም ክዓስልን ምህርቲ ምርት የሚያድግበት ሁኔታ ያመቻቻል ፣
ዝዓብየሉ ኩነታት የመቻችው፣
14. ኣብ ስራሕ ዝተዋፈረን ዘይተዋፈረን ኣብቲ 14. በስራ የተሰማራና ያልተሰማራ በከተማው
ከተማ ዘሎ መፍረይ ሓይሊ ሰብን ክፍቲ ያለው Aምራች የሰው ሃይልና ክፍት የስራ
ስራሕ ቦታን ዝምልከት ፅንዓት የካይድ፣ ቦታ የሚመለከት ጥናት ያካሄዳል፣ ስራና
ስራሕን ሰራሕተኛን ዝራኸብሉ ባይታ ሰራተኛ የሚገናኙበትን ሁኔታ ያመቻቻል፣
የመቻችው፣
15. ኣብ መንጎ ኣስራሕትን ሰራሕተኛን ክርክር 15. በAሰሪና ሰራተኛ መሃል የስራ ክርክር
ስራሕ Eንተጋጥም ጥርዓናት ይሰምE፣ ስሉጥ ሲያጋጥም Aቤቱታን ይሰማል፣ ፈጣን መፍትሄ
ፍታሕ ክረኽቡ ይገብር ፣ Eንዲያገኙ ያደርጋል፣
16. Eዋናዊ መረዳEታ Eዳጋ ስራሕ Eቲ ከተማ፣ 16. የከተማውን ወቅታዊ የስራ ገበያ መረጃ፣ የስራ
ኩነታት Eድል ስራሕን ኣስራሕትን Eድል ሁኔታና Aሰሪና ሰራተኛን በሚመለከት
ሰራሕተኛን ብዝምልከት ንፖሊሲ መውፃEቲ ለፖሊሲ Aውጪዎች፣ ለስልጠና ሰጭ Aካላት
ስልጠና ወሃብቲ ኣካላት ሓበሬታ ይዝርግሕ፣ መረጃ ይዘረጋል፣
17. ኣብቲ ከተማ ስራሕን ሰራሕተኛን ንክራኸቡ 17. በከተማው ስራና ሰራተኛን ለማገናኘት
ፍቓድ ድለላ ንዝተውሃቦም ብመሰረት የድላላ ፈቃድ ለተሰጣቸው በመመሪያ
መምርሒ ይሰርሑ ምህላዎም ይከታተል፣ መሰረት Eየሰሩ መሆናቸውን ይከታተላል፣
ይቆፃፀር፣ ኣብ ዘይፍፅሙ ስጉምቲ ይወስድ፣ ይቆጣጠራል፣ በማይፈፅሙ ላይ Eርምጃ
ይወስዳል፣
18. ስርዓት ተሓታትነትን ግልፅነትን ዘስፍን 18. ተጠያቂነትና ግልፅነት የሚያሰፍን የፅሕፈት
ኣሰራርሓ ቤት EይU የውፅE፣ የተኣታቱ፣ ቤቱ Aሰራር ያወጣል፣ ይከታተላል፡፡ በAግባቡ
ይከታተል ብኣግባቡ ኣብዘይፍፅሙ ፈፀምቲ በማይፈፅሙ Aስፈፃሚ Aካላት ላይ Eርምጃ
177
www.chilot.me
ኣካላት ስጉምቲ ይወስድ፣ ይወስዳል፣

19. ቅርታ ህዝቢ ዘተኣናገደሉ መስርሕ የውፅE 19. የህዝብ ቅሬታ የሚስተናገድበትን Aሰራር
ተግባራውነቱ ይከታተል፣ መስተኻኸሊ ያወጣል ተግባራዊነቱን ይከታተላል፡፡
20. ዓመታዊ ቆፀራ ንብረት ይገብር ሃለቕትን 20. Aመታዊ ንብረት ቆጠራ ያደርጋል Aላቂና
ቀወምትን ንብረት ፈልዩ ይሕዝ፣ የመሓድር፣ ቀዋሚ ንብረት ለይቶ ይይዛል፣
ናብ ዝምልከቶ ኣካል ፀብፃብ የቕርብ፡፡ ያስተዳድራል፡፡ ለሚመለከተው Aካል
35. ስልጣንን ተግባርን ቤት ፅሕፈት 35. የገቢዎች ልማት ፅህፈት ቤት
ልምዓት Eቶት ስልጣንና ተግባር

1. ብመሰረት ሃገራውን ክልላውን ፖሊስን 1. በሃገራዊና ክልላዊ ፖሊሲና ስትራተጂ
ስትራተጂን ትልሚ ቤት EየU ይሕንፅፅ፣ መሰረት የመስሪያ ቤቱን Eቅድ ያዘጋጃል፣
በጀት የቕርብ፣ ቤት ምኽሪ ምስ ኣፅደቐሉ በጀት ያቀርባል፣ ምክር ቤቱ ሲያፀድቅለት
የተግብር፣ ተግባራዊ ያደርጋል፣
2. ብመንግስቲ ክልል ክEከብ ዝተነፀረ Eቶት 2. በክልል መንግስት Eንዲሰበስብ የተወሰነና
ፌደራል መንግስቲ ክEክብ ብዝተውሃቦ የፌደራል መንግስት ገቢ Eንዲሰበሰብ
ስልጣን መሰረት ምስ Eቶት ከተምU ወሲኹ በተሰጠው ስልጣን መሰረት ከከተማው ገቢ
ይEክብ፣ ጋር ጨምሮ ይሰበስባል፣
3. ብመሰረት Iኮኖሚያዊ ምንቅስቓስ Eቲ 3. በከተማው Iኮኖሚያዊ Eንቅስቃሴ መሰረት
ከተማ ፅንዓት ፍልፍል ኣታዊ የካይድ፣ የገቢ ምንጭ ጥናት ያካሄዳል፣
4. ብመሰረት ፕሮግራም ምምሕያሽ ስርዓት 4. የከተማው የግብር ማሻሻያ ስርዓት መሰረት
ግብሪ Eቲ ከተማ ኣፈፃፅማ ብዋናነት የከተማውን ግብር Aፈፃፀም በዋናነት
ይመርሕ፣ የተሓባብር፣ ይመራል፣ ያስተባብራል፣
5. ብመሰረት ሕግታትን መምርሕታትን ግብሪ፣ 5. በግብር ሕጎችና መመሪያዎች መሰረት
ታክስን ግልጋሎት ክፍሊትን ንምፍፃም ታክስና የAገልግሎት ክፍያ ለመፈፀም
ኣድለይቲ ዝኾኑ ኣብ Iድ ዝኾነ ሰብ ዝርከቡ Aስፈላጊ የሆኑ በማንኛው ሰው Eጅ የሚገኙ
ሰነዳት ይምርምር፣ ሰነዶችን ይመረምራል፣
6. ኣወሳስናን ኣተኣኻኽባን Eቶት፣ ኣተሓሕዛ 6. የገቢ Aወሳሰንና Aሰባሰብ፣ የሒሳብ Aያያዝና
ሒሳብን ካልOት ተዛመድቲ ስራሕትን ሌሎች ተዛማጅ ሰራዎች ለመፈፀም
ንምፍፃም ዘኽEሉ ዝተነፀሩ ኣሰራርሓታት የሚያስችሉ የተቀመጡ Aሰራሮችን
ይትግብር፣ ንተግባራውነቶም ይከታተል፣ ይተገብራል፣ ተግባራዊነታቸውን ይከታተላል፣
178
www.chilot.me
7. ንኣወሳስና ግብሪ ኣድለይቲ ዝኾኑ 7. ለግብር Aወሳሰን Aስፈላጊ የሆኑ መረጃዎችን

መረዳEታታት የተኣኻኽብ፣ ብመሰረት ያሰባስባል በመረጃው መሰረት ከተማዊና
መረዳEታ ግብርን ታክስን መንግስታውን መንግስታዊ ገቢ ይወስናል፣
ከተማውን Eቶት ይውስን፣
8. ምስ ምውሳኽን ምቕናስን Eቶት Eቲ ከተማ 8. ከከተማው ገቢ መጨመርና መቀነስ ጋር
ዝተተሓሓዙ ጉዳያት ብመሰረት መረዳEታ የተያያዙ ጉዳዮች በግብር መረጃና በከተማው
ግብርን መቕረባይነት መበገሲ ሓሳብ Eቶት የገቢ ልማት መነሻ ሃሳብ Aቅራቢነት
Eቲ ከተማን ምስ ከንቲባ ወይ ከንቲባ ዝውክሎ ከከንቲባው ወይም ከንቲባው ከሚወክለው ጋር
ብምዃን ውሳነ ይህብ፣ ንተግባራዊነቱ በመሆን ውሳኔ ይሰጣል፣ ለተግባራዊነቱ
9. ከፈልቲ ግብሪ መሰሎምን ግቡOምን 9. ግብር ከፋዮች ግዴታቸውና መብታቸውን
ንክፈልጡ ዘኽEሉ ስራሕቲ መጨበጢ ግንዛበ Eንዲያውቁ የሚያስችል የግንባዜ ማስጨበጫ
ይሰርሕ፣ ክስራሕ ይገብር፣ ስራ ይሰራል፣ Eንዲሰራ ያደርጋል፣
10. ፀብፃብ ገንዘባዊ Eቶት መንግስትን Eቲ 10. የከተማውንና የመንግስትን ገንዘባዊ
ከተማን የቕርብ፣ ገቢሪፖርት ያቀርባል፣
11. ምስ ኣከፋፍላ ግብሪ ተዛሚዶም ዝፍጠሩ 11. ከግብር Aከፋፈል ጋር ተዛምደው የሚፈጠሩ
ምጭብርባራት የፃሪ፣ ብመሰረት ዝተውሃቦ ማጭበርበሮችን ያጣራል፣ በተሰጠው ስልጣን
ስልጣን ስጉምቲ ይወስድ፣ ክሲ ይምስርት፣ መሰረት Eርምጃ ይወስዳል፣ ክስ ይመሰርታል፣
ኣብ ቤት ፍርዲ ቀሪቡ ይካታE፣ ፍርድቤት ቀርቦ ይከራከራል፣
12. ምስ ኣከፋፍላ ግብሪ ዝተተሓሓዙ ዋኒናት 12. ከግብር Aከፋፈል ጋር በተያያዙ ጉዳዮች
ማEኸል ህንፀት፣ መEረፊ ቦታ ሓይሊ ፖሊስን ማረሚያ ቤቶች፣ ማረፊያ ቦታ፣ የፖሊስ
ፀጥታን መንግስቲ ተጠቒሙ ስርሑ ይፍፅም፣ ሃይልና ፀጥታን ተጠቅሞ ስራውን ያስፈፅማል፣
13. ዓመታዊ Eቶት ኣመልኪቱ ንህዝቢ Eቲ 13. Aመታዊ ገቢ Aስመልክቶ ለከተማው ህዝብ
ከተማ ፀብፃብ የቕርብ፣ ሪፖርት ያቀርባል፣
14. ስራሕቲ መEበይ ዓቕሚ የካይድ፣ 14. የAቅም ግንባታ ስራዎችን ያካሂዳል፣
ኣሰራርሓታት ይትግብር፣ ተግባራውነቶም Aሰራሮችን ይተገብራል፣ ተግባራዊነታቸው
15. ስርዓት ተሓታትነትን ግልፅነትን ዘስፍን 15. በመስሪያ ቤቱ ግልፅነትና ተጠያቂነት
16. ቅርታ ህዝቢ ዝተኣናገደሉ መስርሕ የውፅE፣ 16. የህዝብ ቅሬታ የሚሰተናገድበት Aሰራር
ንተግባራውነቱ ይከታተል፣ መስተኻኸሊ ያወጣል፣ ለተግባራዊነቱ ይከታተል፣
ስጉምቲ ይወስድ፣
179
www.chilot.me
17. ምስ ግብሪ ምውሳን ዝተኣሳሰሩ ተግባራት 17. በክልሉ ተጠንቶ የሚሰጠው ከግብር Aወሳሰን
ብክልል ተፀኒU Eንትወሃቦ ተቐቢሉ ጋር የተሳሰሩ ተግባሮች ሲሰጡት ተቀብሎ
18. ዓመታዊ ቆፀራ ንብረት ይገብር፣ ሃለቕትን 18. ዓመታዊ ንብረት ቆጠራ ያደርጋል፣ Aላቂና
ቀወምትን ንብረት ፈልዩ ይሕዝ የመሓድር ቀዋሚ ንብረት ለይቶ ይይዛል፣ ያስተዳድራል፣
36. ስልጣንን ተግባርን ቤት ፅሕፈት 36. የህብረት ስራ ማህበር ማስፋፋት ፅፈት

ምስፍሕፋሕሕብረት ስራሕ ማሕበር ቤት ስልጣንና ተግባር
1. ሕብረት ስራሕ ማሕበር ዝምልከት ዝወፁ 1. የህብረት ስራ ማህበርን የሚመለከት የወጡ
መምርሒታትን ኣሰራርሓታትን የተግብር፣ መመሪያዎችና Aሰራሮችን ይተገብራል፣
2. ንEብየት ሕብረት-ስራሕ ማሕበራት ዝሕግዙ 2. ለህብረት ስራ ማህበራት Eድገት የሚያግዙ
ስራሕቲ መፅናEትን ምርምርን የካይድ፣ የጥናትና ምርምር ስራዎች ያካሄዳል፣
ብተሳትፎ ኣባላት ሕብረት ስራሕ ማሕበራት በህብረት ስራ ማህበር Aባላት ተሳትፎ
ዝፍፀሙ ፕሮጀክትታት ልምዓት ይቐርፅ፣ የሚፈፀሙ የልማት ፕሮጀክቶችን ይነድፋል፣
ብዘለዎም ኣገዳስነት ቅደም ሰዓብ ሰሪU Eንደየኣስፈላጊነታቸው ቅደም ተከተላቸውን
ኣንፈት ኣፈፃፅማ ይንፅር፣ ምስፀደቐሉ ኣብ Aስቀምጦ የAፈፃፀም Aቅጣጫን ይለያል፣
ተግባር የውEል፣ ሲፀድቅለት ስራ ላይ ያውላል፣
3. ኣብ ከተምU ንዘለዉ መናEሰይን ደቂ 3. የሕብረት ስራ ማሕበር Aላማ በከተማው ላሉ
ኣንስትዮን ከምU’ውን ካልOት ኣካላት ወጣቶችና ሴቶች Eንዲሁም ሌሎች
ሕብረተሰብ Eላማ ሕብረት ስራሕ ማሕበር የህብረተሰብ ክፍሎች Eንዲሰርፅና ተግባራዊ
ንክሰርፅን ተግባራዊ ክኸውንን ዝሕግዝ Eንዲሆን የሚያግዝ የትምህርት ፕሮግራም
ፕሮግራም ትምህርቲ ኣዳልዩ ስልጠናን Aዘጋጅቶ ስልጠናና ትምህርት ይሰጣል፣
ትምህርትን ይህብ፣
4. ኣብ ድልየት ኣባላት መሰረት ዝገበረን 4. በAባላት ፍላጎት መሰረት የAባላትን
ማሕበረ Iኮኖሚያዊ ፀገማት Eቶም ኣባላት ማህበራዊና Iኮኖሚያዊ ችግር ለመፍታት
ንምፍታሕ ሕብረት ስራሕ ማሕበር ሸማቶ፣ የሸማቶች ህብረት ስራ ማህበር፣ ዩኒዮኖች፣
ዩኒየናት፣ ሕብረት ስራሕ ማሕበር Eቋርን ቁጠባና ብድር ህብረት ስራ ማህበር Eንዲሁም
ልቓሕን ከምU’ውን ተመሳሳሊ Eላማ ዘለዎም ሌሎች ተመሳሳይ Aላማ ያላቸው ማህበራት
ማሕበራት ንክውደቡ የለዓEል፣ ይውድብ፣ Eንዲደራጁ ያነሳሳል፣ ያደራጃል፣ ይመዘግባል፣
ይምዝግብ፣ መረጋገፂ ምስክር ወረቐት የሕጋዊ ሰውነት ማረጋገጫ ምስክር ወረቀት
ሕጋዊ ሰውነት ይህብ፣ ኩለመዳያዊ ደገፍ ይሰጣል፣ ሁለንተናዊ ድጋፍ ያደርጋል፣
ይገብር፣
180
www.chilot.me
5. ምስ ምEባለን ፀገማትን ሕብረት ስራሕ 5. ከህብረት ስራ ማህበር Eድገትና ችግሮች ጋር

ማሕበራት ዝተኣሳሰረ መፅናEቲ የካይድ፣ የተሳሰረ ጥናት ያካሄዳል፣ መፍትሄ ሃሳቦች
መፍትሒ ሓሳባት የነፅር፣ ተግባራዊ ይገብር፣ ይቀይሳል፣ተግባራዊ ያደርጋል፣ ለተግባራዊነቱ
ንተግባራውነቶም ይከታተል፣ ይከታተላል፣
6. ኣብ ከተምU ዝርከባ ሸማቶ፣ Eቋርን ልቓሕን 6. በከተማው የሚገኙ ሸማቾች የቁጠባና ብድር
ሕብረት ስራሕ ማሕበር ከምU’ውን ዓበይቲ ህብረት ስራ ማህበራት Eንዲሁም ትላልቅ
ዩኒየናት ንፍርያቶም ዝሓሸ ዋጋ ዝረኸብሉ ዩኒየኖች ለምርታቸው የተሻለ ዋጋ
ኩነታት የመቻቹ፣ የሚያገኙበትን ሁኔታ ያመቻቻል፣
7. ዓበይቲ ሕብረት ስራሕ ማሕበራት ምህርቶም 7. ትላልቅ የህብረት ስራ ማህበራት ምርታቸውን
ንምስሳን ዝሕግዙዎም Eታወታት፣ ውፅIት ለማሳደግ የሚያግዙ ግብኣቶች፣ የዘመናዊ
ዘበናዊ Iንዱስትሪን ቴክኖሎጂን ንምጥቃም Iንዱስትሪና ቴክኖሎጂ ውጤት ለመጠቀም
ዘኽEሎም ልቓሕ ዝረኽቡሉ ምችው ባይታ የሚያስችላቸውን ብድር የሚያገኙበት ምቹ
8. ሕብረት ስራሕ ማሕበራት ዓቕሚ 8. የህብረት ስራ ማህበራት የAመራር
ኣመራርሓን ባህሊ ቁጠባ ከማEብሉ ዓርሰ Aቅማቸውንና የቁጠባ ባህልን Eንዲያሳድጉ
ምኽኣል መንፈስ ከEብዩን ይሰርሕ፣ መሰልጠኒ የራስን መቻል መንፈስ ለማሳደግ ይሰራል፣
ማንዋል የዳሉ፣ ስልጠና ኣሰልጠንቲ ይህብ፣ የማሰልጠኛ ማንዋሎች ያዘጋጃል፣
የAሰልጣኞች ስልጠና ይሰጣል፣
9. ንሸማቶ፣ Eቋርን ልቓሕን ዩኒየናት Eዋናውን 9. ለሸማቾች፣ የቁጠባና የብድር ዩኒየኖች
ኣገዳስን መረዳEታ Eዳጋ ክረኽቡ፣ ኣብ ነፃ ወቅታዊና Aስፈላጊ የገበያ መረጃ Eንዲያገኙ፣
Eዳጋ ተወዳደርቲ ዝኾኑሉን ንምEባለ Eቲ በነፃ ገበያ ተወዳዳሪ የሚሆኑበትን ለከተማው
ከተማ ግቡE ኣበርክቶ ዝገብርሉን ባይታ Eድገት ተገቢ AስተዋፅO የሚያደርጉበትን
የመቻቹ፣ ሁኔታ ያመቻቻል፣
ሽማቶ፣ Eቋርን ልቓሕን ዩኒየናት ብዛEባ ሸማቾች፣ የቁጠባና ብድር ዩኒየኖች
ኣተሓሕዛ ንብረት፣ ገንዘብን ሒሳብን የምህር፣ ስለንብረት፣ ገንዘብና ሒሳብ Aያያዝ
ምርመራ የካይድ፣ ስራሕቲ Iንስፔክሽን ያስተምራል፣ ምርመራ የካሂዳል
የካይድ፣ ዝተርኣዩ ፀገማት ንምፍታሕ ዘኽEል የIንስፔክሽን ስራዎችን ያካሂዳል፣ የሚታዩ
ኣድላይ መፍትሒ ስጉምቲ ንክውሰድ ይገብር፣ ችግሮችን ለመፍታት የሚያስችል Aስፈላጊ
ስጉምቲ ይወስድ፣ የመፍትሄ Eርምጃ Eንዲወሰድ ያደርጋል፣
ይወስዳል፣
11. ኣብ መንጎ ዓበይቲ ሽማቶ፣ ዩኒየናት፣ 11. በትላልቅ ሸማቾች ዩኒዮኖች ቁጠባና ብድር
ልቓሕን Eቋርን ሕብረት ስራሕ ማሕበር ርክብ የህብረት ስራ ማህበር ግንኙነት Eንዲኖርና
Eዳጋ ክህሉን ቁጠባዊ ዓቕሞም ከEቢ ዘኽEል የቁጠባ Aቅማቸው ሊያሳድግና የሚያስችል
181
www.chilot.me
ቴክኒካዊ ደገፍ ይገብር፣ የቴክኒክ ድጋፍ ያደርጋል፣

12. ንምEባለ ሕብረት ስራሕ ማሕበር ዝሕግዙ 12. ለህብረት ስራ ማህበር Eድገት የሚያግዙ
ፕሮጀክትታት ብምቕራፅ ንመንግስትን ፕሮጀክቶችን በመቅረፅ ለመንግስትና በጎ
ገበርቲ ሰናይ ትካላትን የቕርብ፣ ምስፀደቐ Aድራጎት ድርጅቶች ያቀርባል፣ ሲፀድቅ ስራ
ኣብ ተግባር ክውEል ይገብር፣ ይከታተል፣ ላይ Eንዲውል ያደርጋል፣ ይከታተላል፣
13. ዩኒየናትን ካልOት ዓበይቲ ሕብረት ስራሕ 13. ዩኒዮኖችና ሌሎች ትላልቅ ህብረት ስራ
ማሕበራትን ኣብ ዝወሃደሉ ወይ ዝፈላለየሉ ማህበራት በሚወሃሃዱበት ወይም በሚለያዩበት
ወይ ዝፈርሰሉ Eዋን ኣገባብ ኣፈፃፅምU ወይም በሚፈርስበት ጊዜ የAፈፃፀም Aገባቡ
ብመሰረት ሕጊ ንክኸውን ኣድላይ ደገፍን በሕግ መሰረት Eንዲሆን Aስፈላጊ ድጋፍና
ክትትልን ይገብር፣ ክትትል ያደርጋል፣
14. ኣብ ኣባላት መሰረታዊ ማሕበራትን ሸማቶ 14. በመሰረታዊ ማህበር Aባላትና ሸማቾች
ሕብረት ስራሕ ማሕበር፣ Eቋርን ልቓሕን ህብረት ስራ ማህበር፣ ቁጠባና ብድር ህብረት
ሕብረት ስራሕ ማሕበር፣ ዩኒየናትን ዝፍጠሩ ስራ ማህበርና ዩኒየኖች የሚፈጠሩ ግጭቶች
ጎንፂታት ብዝወፁ መEለይ መምርሒ በወጣው የግጭት ማስወገጃ መመሪያ
ክፍትሑ ይገብር፣ Eንዲፈቱ ያደርጋል፣
15. ዮኒየናት ፍርያት ኣባላተን ንክውስኽ ኣብ 15. ዩኔዮኖች የAባሎቻቸው ምርት Eንዲጨምር
ስራሕቲ ኣግሮ ፕሮሰሲንግን ካልOት ዝዓበዩ በAግሮ ፕሮሰሲንግ ስራዎችና በሌሎች
Iንቨስትመንትን ዝዋስEሉ ባይታ የመቻቹ፣ ትላልቅ የIንቨስትመንት ስራዎች
ኣድላይ ደገፍ ይገብር፣ የሚሳተፉበት ሁኔታ ያመቻቻል፣ Aስፈላጊ
ድጋፍ ያደርጋል፣
16. ንግልጋሎት ሕብረት ስራሕ ማሕበር ዝውEሉ 16. ለህብረት ስራ ማህበር Aገልግሎት የሚውሉ
ዝተፈላለዩ ሰነዳትን መዛግብቲ ሒሳብን የተለያዩ ሰነዶችና የሂሳብ መዛግብት
ንክዳለዉ ይገብር፣ Eንዲዘጋጅ ያደርጋል፣
17. Eላማ Eዚ ቤት ፅሕፈት ንምEዋት ምስ 17. የፅህፈት ቤቱን Aላማ ለማሳካት ከከተማና
ከተምUን ልEሊUን ዘለዉ ዝምልከቶም ከሱ በላይ ካሉ የሚመለከታቸው Aካላትና
ኣካላትን ኣብያተ Eዮን ኣድላይ ምትሕግጋዝ መስሪያ ቤቶች Aስፈላጊ መደጋገፍ ያደርጋል፣
ይገብር፣
18. ስርዓት ተሓታትነትን ግልፅነትን ዘስፍን 18. የመስሪያ ቤቱ ተጠያቂነትና ግልፅነት
ኣሰራርሓ ቤት EይU የውፅE፣ ይከታተል የሚያሰፍን Aሰራርና ያወጣል፣ ይከታተላል፣
ብኣግባቡ ኣብ ዘይፍፅሙ ስጉምቲ ይወስድ፣ በAግባቡ የማይፈፅሙ Eርምጃ ይወስዳል፣
19. ቅርታ ህዝቢ ዝተኣናገደሉ መስርሕ የውፅE፣ 19. የህዝብ ቅሬታ የሚስተናገድበት Aሰራር
ተግባራውነቱ ይከታተል፣ መስተኻኸሊ ያወጣል፣ ለተግባራዊነቱ ይከታተላል፡፡
ስጉምቲ ይውሰድ፣ የማስተካከያ Eርምጃ ይወስዳል፣
182
www.chilot.me
ናብ ዝምልከቶ ኣካል ፀብፃብ የቕርብ፣ ሚመለከተው Aካል ሪፖርት ያቀርባል፣
37. ስልጣንን ተግባርን ቤት ፅሕፈት 37. የፖሊስ ፅህፈት ቤት ስልጣንና ተግባር

ፖሊስ
1. ገበን ይከላኸል፣ መበገሲ ገበን የፅንE፣ ሜላ 1. ወንጀል ይከላከላል፣ የወንጀል መነሻ ያጠናል፣
ምክልኻል ይሕንፅፅ፣ ህዝቢ ብምውዳብ ኣብ የመከላከያ ዘዴ ይነድፋል፡፡ ህዝብን
ምክልኻል ገበን ወሳኒ ተርU ክፃወት ይገብር፣ በማደራጀት ወንጀል በመከላከል ወሳኝ ተራ
ትምህርቲ ምክልኻል ገበን ይህብ፣ Eንዲጫወት ያደርጋል፣ የወንጀል መከላከል

ትምህርትይሰጣል፣
2. ስልጣን ዳይነት ማEኸላይ ኣብያተ ፍርዲ 2. የከፍተኛ ፍርድ ቤት የዳኝነት ስልጣንና
Eቲ ከተማን ንኮሚሽን ፖሊስ Eዚ ክልል ለክልሉ ፖሊስ ኮሚሽን በውክልና የተሰጡት
ብውክልና ዝተውሃብዎ ዝተፈፀሙ ገበናት የተፈፀሙ ወንጀሎችን ያጣራል፣
የፃሪ፣
3. ድሕንነት ህዝባውን መንግስታውን ትካላትን 3. የህዝባዊና መንግስታዊ ድርጅቶችና የሌሎች
ካልOት ኣካላትን ክሕሎ ይገብር Aካላት ደህንነት Eንዲጠበቅ ያደርጋል፣
4. ኣብ ሓለዋ፣ ምክልኻል ገበን፣ ሰላም 4. በጥበቃ፣ በወንጀል መከላከል፣ ሰላምና
ድሕንነትን ምፅራይን ምስዝሰርሑ ኣግባብነት ድህንነት ወንጀል ማጣራት ከሚሰሩ
ዘለዎም ኣካላት ክልልን ወረዳታትን ርክብ Aግባብነት ካላቸው የክልልና ወረዳ ኣካላት
ይምስርት፣ ልውውጥ መረዳታ ይገብር፣ ጋር ግንኙነት ይመስርታል፣ የመረጃ ልውውጥ
ብሓባር ይሰርሕ፣ ያደርጋል፣ በጋራ ይሰራል፣
5. ኣብ Eዋን ሓደጋ ህይወት ንምድሓንን 5. በAደጋ ጊዜ ህይወት ለማዳንና ንብረት
ንብረት ንምሕላውን ሓገዝ ይህብ፣ ምስ የመጠበቅ ድጋፍ ይሰጣል፣ ከሚመለከተው ጋር
ዝምልከቶ ይተሓባበር፣ ይተባበራል፣
6. ምፅራይ ገበን ዝምልከት ሓበሬታታትን 6. ወንጀል ነክ ማጣራትን የሚመለከቱ
ስታስቲክስን የተኣካክብ፣ የፅንE፣ ይዝርግሕ፣ መረጃዎችና ስታስቲክስ ያሰባስባል፣ ያጠናል፣
ንፖሊስ ኮሚሽን ይልEኽ፣ ይዘረጋል፣ ለፖሊስ ኮሚሽን ይልካል፣
7. ካብ ዝኾነ ዓይነት ወገናውነት ነፃ ዝኾነ 7. ከማንኛውም ወገናዊነት ነፃ የሆነ የፖሊስ
ሓይሊ ፖሊስ ክህሉ ይገብር፣ ሃይል Eንዲኖር ያደርጋል፣
8. ገበን ኣብ ዝተፈፀመሉ ከባቢ ተረኺቡ 8. ወንጀል በተፈፀመበት ከባቢ ተገኝቶ የቴክኒክ
መረዳEታ ቴክኒክ የጠናኽር፣ ንዝምልከቶ መረጃ ያጠናክራል ለሚመለከተው Aካል
183
www.chilot.me
9. ስራሕቲ ምፅራይ ቴክኒክ የካይድ፣ ክካየድ 9. የቴክኒክ ማጣራት ስራ ይሰራል፣ Eንዲካሄድ

ይገብር፣ ንኮሚሽን ፖሊስ ይልEኽ፣ ያደርጋል፣ ለፖሊስ ኮምሽን ይልካል፣
10. ሓደጋ ንምንካይ፣ ድሕንነት ትራፊክ መንገዲ 10. Aደጋ ለመቀነስ የመንገድ ትራፊክ ድህንነት
ንምሕላው ስራሕቲ ቁፅፅር የካይድ፣ ለመጠበቅ የቁጥጥር ስራዎች ያካሂዳል፣
ንሕብረተሰብ Aስተምህሮ ይህብ፣ ሓደጋ ለህ/ተሰቡ ትምህርት ይሰጣል፣ የትራፊክ
ትራፊክ ኣብዘጋጥመሉ Eዋን ቴክኒካውን Aደጋ በሚያጋጥምበት ጊዜ ቴክኒካዊና
ታክቲካውን ምፅራይ የካይድ፣ ናብ ዝምልከቶ ታክቲካዊ ማጣራት ያካሄዳል፣ ለሚመለከተው
ሪፖርት ይገብር፣ Aካል ሪፖርት ያቀርባል፣
11. ሓደጋ ሓዊ ከየጋጥም ይከላኸል፣ 11. የEሳት Aደጋ Eንዳያጋጥም ይከላከላል፣
Eንተጋጢሙ ግብረ ሓይሊ ተጠቒሙ የጥፍE፣ ካጋጠመ ግብረ ሃይል ተጠቅሞ ያጠፋል፣
12. ተጠርጠርቲ ገበን ብሕጋዊ መንገዲ ይሕዝ፣ 12. የወንጀል ተጠርጣሪዎችን ህጋዊ ኣያያዝ
ሕጋዊ ኣተሓሕዝOም ይከታተል፣ ሰብኣውን ይከታተላል፣ ሰብAዊና ዴሞክራሲያዊ
ዴሞክራሲያውን መሰሎም ዝተሓለወ ምዃኑ መብታቸው የተጠበቀ መሆኑን ያረጋግጣል፣
የረጋግፅ፣
13. ኣብ ከተምU ውዳበ ህዝቢ፣ ሰላምን 13. በከተማው የህዝብ የሰላምና ደህንነት
ድሕንነትን ክምስረታ ይመርሕ፣ ይቆፃፀር፣ Aደረጃጀቶች Eንዲመሰረቱ ይመራል፣
ይግምግም፣ ይቆጣጠራል፣ ይገመግማል፣
14. ኣብ ምፅራይ ገበን ምስ ዓቃቢ ሕጊ ከተምU 14. ወንጀል በማጣራት በከተማው ካለው ዓቃቤ
ተሓባቢሩ ይሰርሕ፣ ካብ ዓቃቢ ሕጊ ዝውሃቦ ህግ ተባብሮ ይሰራል፣ ከAቃቤ ህግ የሚሰጠው
ሕጋዊ ትEዛዝ ተግባራዊ ይገብር፣ ሕጋዊ ትEዛዝ ተግባራዊ ያደርጋል፣
15. ንተጠቀምቲ ብሕጊ መሰረት ኣብ ቁፅፅር 15. በህግ መሰረት ተጠርጣሪዎችን በቁጥጥር
የውEል፣ የፃሪ፣ ይፍትሽ፣ ያውላል፣ ያጣራል፣ ይፈትሻል፣
16. ኤግዚቢት ሒዙ የፅንሕ፣ ብቤት ፍርዲ ወይ 16. ኤግዚቢት ይዞ ይቆያል፣ በፍርድ ቤት ወይም
ዓቃቢ ሕጊ ምስተወሰነ ይትግብር፣ በAቃቤ ህግ ሲወሰን ይተገብራል፣
17. ኣብ ትሕትU ዘለዉ ቤት ፅሕፈታት ፖሊስ 17. በስሩ ያለው የፖሊስ ፅህፈት ቤቶች ይመራል፣
ይመርሕ፣ የተሓባብር፣ ይቆፃፀር፣ ዓቕሞም ያስተባብራል፣ ይቆጣጠራል፣ Aቅማቸው
ዘEብይሉ ኩነታት የመቻቹ፣ የሚገነቡበት ሁኔታ ያመቻቻል፣
18. ስርዓት ተሓታትነትን ግልፅነትን ዘስፍን 18. የመስርያ ቤቱን ተጠያቂነትና ግልፅነት
ኣሰራርሓ ቤት EይU የውፅE፣ ይከታተል የሚያሰፍን Aሰራር ያወጣል፣ ይከታተላል
ብኣግባቡ ኣብ ዘይፍፅሙ ስጉምቲ ይውሰድ፣ በAግባቡ በማይፈፅሙ Eርምጃ ይወሰዳል፣
19. ቅርታ ህዝቢ ዝተኣናገደሉ መስርሕ የውፅE 19. የህዝብ ቅሬታ የሚስተናገድበትን Aሰራር
ስጉምቲ ይወስድ፣ የማስተካከያ፣ Eርምጃ ይወስዳል፣
184
www.chilot.me
ቀወምንት ንብረት ፈልዩ ይሕዝ፣ የመሓድር፣ ቀዋሚ ንብረት ለይቶ ይይዛል፣ ያስተዳድራል
ናብ ዝምልከቶ ኣካል ፀብፃብ የቕርብ፡ ለሚመለከተው Aካል ሪፖርት ያቀርባል፣
38. ስልጣንን ተግባርን ቤት ፅሕፈት 38. የAነስተኛና ጥቃቅን ንግድ ተቋማት
ደቀቕትን ኣናEሽተይ ንንግዲ ትካላት ፅህፈት ቤት ስልጣንና ተግባር

1. ስትራተጂ ልምዓት Eዚ ዘፈር ይትግብር፣ ኣብ 1. የዘርፉን ስትራተጅያዊ ልማት ይተገብራል፣
ኣፈፃፅማ ዘጋጥሙ ፀገማት መፍትሒ የቕምጥ፣ በAፈፃፀም ላይ ለሚያጋጥሙ ችግሮች መፍትሄ

2. ደቀቕተን ኣናEሽተይን ንግዲ ትካላት ናብ 2. ኣነስተኛና ጥቃቅን የንግድ ተቋማት ወደ ስራ
ስራሕ ክኣትዉ ዘኽEል ግልጋሎት Eንዲገቡ የሚያስችል የኤክስቴንሽን፣
ኤክስቴንሽን፣ ቴክኖሎጂን ልቓሕን ክረኽቡ ቴክኖሎጂና ብድር ኣገልግሎት Eንዲያገኙ
ዘኽEል ኩነታት ንምፍጣር ምስ ዝምልከቶም የሚያስችል ሁኔታ ለመፍጠር ከሚመለከታቸው
ኣካላት ተሓባቢሩ ይሰርሕ፣ ኣካላት ጋር ተባብሮ ይሰራል፣
3. ደቀቕትን ኣናEሽተይን ንግዲ ትካላት 3. Aነስተኛና ጥቃቅን የንግድ ተቋማት በህዝብ
ብተሳትፎ ህዝቢ ክካየድ ምEኹል ኣንፈት ተሳትፎ Eንዲካሄድ የተማከለ ኣቅጣጫ
የነፅር፣ ምስ ላEለዎት ትካላት ትምህርትን ያስቀምጣል፣ ከከፍተኛ የትምህርት ተቋማትና
ካልOት ትካላትን ርክብ ብምፍጣር ከተማዊ ሌሎች ተቋማት ጋር ግንኙነት በመፍጠር
ስራሕቲ ብምስላጥ ስEነት ስራሕ ይቐርፍ፣ ከተማዊ ስራዎችን በማቀላጠፍ የስራ Eጦትን
ይቀርፋል፣
4. ኣብ ደቀቕትን ኣናEሽተይን ንግዲ ትካላት 4. በኣነስተኛና ጥቃቅን ንግድ ተቋማት የተገኙ
ዝተረኸቡ ብሉፃት ተሞኩሮታት ክስፋሕፍሑ ምርጥ ተሞኩሮዎችን Eንዲስፋፉ ያደርጋል፣
ይገብር፣
5. ደቀቕትን ኣናEሽተይን ንግዲ ትካላት 5. Aነስተኛና ጥቃቅን የንግድ ተቋማትን
ዝምልከት ቴክኒካዊ ደገፍ ይገብር፣ የሚመለከት ቴክኒካዊ ድጋፍ ያደርጋል፣
6. ደቀቕትን ኣናEሽተይን ንግዲ ትካላት ስልጠና 6. የAነስተኛና ጥቃቅን ንግድ ተቋማት ስልጠና
ዝረኽብሉ ምቹው ባይታ ይፈጥር፣ የሚያገኙበትን ምቹ ሁኔታ ይፈጥራል፣
7. ምስ ዓዲ ውሽጢ ገንዘባዊ ትካላት 7. ከAገር ውስጥ ገንዘባዊ ተቋማት ጋር በመተባበር
ብምትሕብባር ደቀቕትን ኣናEሽተይን ንግዲ Aነስተኛና ጥቃቅን የንግድ ተቋማት ብድር
ትካላት ልቓሕ ዝረኽብሉ ኩነታት የመቻቹ፣ የሚያገኙበት ሁኔታ ያመቻቻል፣ በብድር
ኣብ ኣወሃህባን ኣመላልሳን ልቓሕ ዝወፀ ክልላዊ Aሰጣጥና Aመላለስ ላይ የወጣ ክልላዊ Aሰራር
መስርሕ ተግባራዊ ይገብር፣ ተግባራዊ ያደርጋል፣
8. ኣብ ከተምU ቤት ምኽሪ ልምዓት ደቀቕትን 8. በከተማው የAነስተኛና ጥቃቅን ንግድ ተቋማት
ኣናEሽተይን ንግዲ ትካላት ክጣየሽ ይገብር ልማት ምክር ቤት Eንዲቋቋም ያደርጋል፣
185
www.chilot.me
ሴክራተርያት Eቲ ቤት ምኽሪ ኮይኑ ይሰርሕ፡፡ የምክር ቤቱ ሴክራተርያት ሆኖ ይሰራል፡፡

9. ንኽፍለ ከተማታት ቤት ፅሕፈት ልምዓት 9. ለክፍለ ከተማ የAነስተኛና ጥቃቅን ንግድ
ደቀቕትን ኣናEሽተይን ንግዲ ትካላት ተቋማት ልማት ጽ/ቤት ይመራል
ይመርሕን የተሓባብርን፡፡ ያስተባብራል፡፡
39. ስልጣንን ተግባርን ቤት ፅሕፈት 39. የባህልና ቱሪዝም ፅህፈት ቤት

ባህልን ቱሪዝምን ስልጣንና ተግባር
1. ክልላዊ ፖሊሲን ስትራተጅን ባህልን 1. ክልላዊ የባህልና ቱሪዝም ፖሊሲና ስትራተጂ
ቱሪዝምን ኣብ ከተምU የተግብር፣ ተግባራዊ በከተማው ተግባራዊ ያደርጋል፣
ይገብር፣
2. ኣብ ከተምU ዘለዉ መስሕባት ባህልን 2. በከተማው ያሉት የባህልና ቱሪዝም መስህቦች
ቱሪዝምን ንክምEብሉን ፖለቲካዊ፣ Eንዲያድጉና Iኮኖሚያዊ፣ ፖለቲካዊና
ማሕበራውን Iኮኖሚያውን ረብሓ ማህበራዊ Eርባና Eንዲኖራቸው የሚያግዝ
ንክህልዎምን ዝሕግዝ መፅናEቲ የካይድ፣ የጥናቱን ውጤት ይተገብራል፣
ውፅIት መፅናEቲ ይትግብር ፣

3. ሃይማኖታዊ፣መንግስታውን ዘይመንግስታውን 3. ሃይማኖታዊ፣ መንግስታዊና መንግስታዊ
ትካላት፣ ውልቀ ሰብ ሃፍትን ሕብረተሰብን ያልሆኑ ድርጅቶች የግል ባለሃብቶችና
ኣብ ልምዓት ባህልን ቱሪዝምን ተዋዲዶም ሕብረተሰብ በባህልና ቱሪዝም ልማት
ንኽሰርሑ ዘኽEል ኣንፈት የነፅር፣ ተቀናጅተው Eንዲሰሩ የሚያስችል Aቅጣጫ

ይለያል፣
4. ባህልን ቱሪዝምን ተንከፍ ዝኾኑ 4. ባህልና ቱሪዝም ነክ የሆኑ የከተማው
መረዳEታታት ከተምU ይEክብ፣ ይትንትን፣ መረጃዎችን ይሰበስባል፣ ይተነትናል፣
የዋድድ፣ ይዝርግሕ፣ ያቀናጃል፣ ይዘረጋል፣
5. ኣብ ከተምU ዝካየድ ስራሕቲ ምርምርን 5. በከተማው የሚካሄድ የቅርሳቅርሶች
ክንክንን ሓድግታት ብመሰረት ክልላዊ ምርምርና Eንክብካቤ ስራዎች በክልላዊ
ኣንፈት ይድግፍ፣ የተሓባብር፣ ይከታተል፣ Aቅጣጫ መሰረት በማድረግ ይደግፋል፣

ያስተባብራል፣ ይከታተላል፣
ዝካየድ ህንፀት መሰረተ ልምዓት ባህልን የሚካሄድ የመሰረተ ልማት ግንባታ ባህልና
ቱሪዝምን ብዘማEኽል መልክU ንክስርሑ ቱሪዝምን ባማከለ መልኩ Eንዲሰሩ
7. ባህልን ቱሪዝምን ንክስፋሕፋሕን ክለምEን 7. ባህልና ቱሪዝም Eንዲስፋፋና Eንዲለማ
ይሰርሕ፣ ይሰራል፣
186
www.chilot.me
8. ኣብ ከተምU ዘለዉ ሰብ ሞያ Iደ ጥበብ 8. በከተማው ያሉ የEደ ጥበብ የህብረተሰብ

ክፍሊ ሕብረተሰብ ብምብርትታE ንበፃሕቲ ክፍሎችን በማበረታታት ለጎብኝዎች
ብዝምችውን ባህሊ ህዝቡ ብዘላልን መንገዲ በሚመችና የህዝብን ባህል በሚያስተዋውቅ
ንክሰርሑን ብስርሖም ተጠቀምቲ ክኾኑን መንገድ Eንዲሰሩና በስራቸው ተጠቃሚ
የመቻቹ፣ ምስ ደቀቕትን ኣናEሸተይን ንግዲ Eንዲሆኑ ያመቻቻል፣ ከAነስተኛና ጥቃቅን
ትካላት ተወዲቦም ክሰርሑ የተባብE፣ የንግድ ተቋማት ጋር ተደራጅተው Eንዲሰሩ
ያበረታታል፣
9. ታሪካዊ፣ ሃይማኖታዊ፣ ባህላውን ተፈጥሯውን 9. ታሪካዊ፣ ሃይማታዊ፣ ባህላዊና ተፈጥራዊ
ሓድግታት ክEቀቡ፣ ክፅገኑን ክሕብሐቡን ኣብ ቅርሶች Eንዲጠበቁ፣ Eንዲጠገኑ Eንክብካቤ
ጥቕሚ ክውEሉን ምስ ዝምልከቶም መዳርግቲ Eንዲደረግላቸውና ጥቅም ላይ Eንዲውሉ
ኣካላት ብምትሕብባር ይስርሕ፣ ከሚመለከታቸው ባለድርሻ ኣካላት ጋር

በመተባበር ይሰራል፣
10. ኣብ ከተምU ኣብያተ መዘክር የጣይሽ፣ 10. በከተማው Aብያተ መዘክር ያቋቁማል፣
የስፋሕፍሕ፣ ያስፋፋል፣
11. ሓድግታት ንምEቃብን ንምክንኻንን ዝሕግዙ 11. ቅርሶችን ለመጠበቅና ለመንከባከብ የሚያግዙ
ኣገባባት ይምህዝ፣ ምስሓገዝ ውሃብቲ ትካላት Aገባቦችን ይቀይሳል፣ ከድጋፍ ሰጪ Aካላት
ርክብ ብምፍጣር ሓገዝ ይEክብ፣ ጋር ግንኙነት በመፍጠር Eርዳታ

ይሰበስባል፡፡
12. ኣብ ግልጋሎት ሆቴልን ቱሪዝምን 12. በሆቴልና ቱሪዝም Aገልግሎት የተሰማሩ
ዝተዋወፈሩ ትካላት፣ ሰብ ውልቀ ሃፍትን ድርጅቶች የግል ባለሃብቶችና ሰራተኞች
ሰራሕተኛታትን ዓቕሞም ንምEባይ ምስ ቤት ዓቅማቸውን ለማሳደግ ከከተማው ንግድ ምክር
ምኽሪ ንግድን ዘፈር ማሕበራትን Eዚ ከተማ ቤትና ዘርፍ ማህበራት በመተባበር የምክር፣
ብምትሕብባር ግልጋሎት ምኽሪ፣ ሓበሬታን የመረጃና ስልጠና Aገልግሎት ይሰጣል፣
ስልጠናን ይህብ፣
13. ቱሪዝም ከተማ ንምEባይ ኣብ ኣብያተ 13. የከተማን ቱሪዝም ለማሳደግ በትምህርት
ትምህርትን ዝተፈላለዩ ቤት ፅሕፈታትን ቤቶችና በተለያዩ ፅህፈት ቤቶች የAገርህን
ክበባት ዓድኻ ፍለጥ የጣይሽ፣ የተሓባብር፣ Eወቅ ክበቦች ያቋቁማል፣ ያስተባብራል፣
ይድግፍ፣ ተወዲቦም ክጉብንዩ ይገብር፣ ይደግፋል፣ ተደራጅተው Eንዲጎበኙ

ያደርጋል፣
14. Iኮኖሚያውን ማሕበራውን ምEባለ ዘሳልጥ 14. Iኮኖሚያዊና ማህበራዊ Eድገት
ዴሞክራሲያዊ ባህሊ የጠናኽር፣ ባህላዊ Eብየት የሚያቀላጥፍ ዲሞክራሲያዊ ባህል
ንክመፅE ይሰርሕ፣ ምስ መራኸብቲ ሓፋሽ ያጠናክራል፣ ባህላዊ Eድገት Eንዲመጣ
ጊክA ባህልና ብምትሕብባር ህዝቢ ሕሉፍ ይሰራል፣ ከብዙሃን መገናኛ የባህል ቡዱን ጋር
ባህልታት ዝፈልጠሉ ኣገባብ ይሕንፅፅ፣ በመተባበር ህዝብ የቆዩ ባህሎችን
187
www.chilot.me
የተግብር፣ የሚያውቅበት Aገባብ ይቀይሳል፣ ተግባራዊ

ያደርጋል፣
15. ኣብያተ መፃሕፍትን መዛግብትን 15. ኣብያተ መፃህፍትና ቤተ መዛግብት
ንክስፋሕፍሑ ይገብር፣ ጥንታዊ መዛግብትን Eንዲስፋፋ ያደርጋል፣ የጥንት መዛግብትና
ታሪኻዊ መረዳEታታትን የተኣኻኽብ፣ ታሪካዊ ማስረጃዎችን ያሰባስባል፣
16. ቋንቋታት፣ ስነ-ፅሑፍ፣ ኪነ-ጥበባትን Iደ- 16. ቋንቋዎች፣ ስነ ፅሑፍ፣ ስነ-ጥበባትና Eደ-
ጥበባትን ክስፋሕፍሑ ይሰርሕ፣ ጥበባት Eንዲስፋፋ ይሰራል
17. ማEኸላት ባህሊ፣ ኣብያተ ስኒማ፣ ኣብያተ 17. የባህል ማEከላት፣ ሲኒማ ቤቶች፣ Aብያተ
መዘክር፣ ደረጅOም ዝሓለወ ክኾኑ ብመሰረት ሙዝየም፣ ደረጃቸውን የጠበቁ Eንዲሆኑ
ዝወፀ መምርሒ ይሰርሕ፣ በወጣው መመሪያ መሰረት ይሰራል፣
18. ተወዲቦም ፍቓድ ንግዲ ብምውፃE ኣብ 18. ተደራጅተው የንግድ ፈቃድ በማውጣት
ስራሕቲ ኪነ-ጥበባትን ካልOት ስራሕቲ ባህልን በኪነ- ጥበባትና ሌሎች ባህልና ቱሪዝም
ትሪዝምን ንዝተዋፈሩ ኣካላት ምችው ኩነታት ስራዎች ላይ ለሚሰማሩ Aካላት የተመቻቹ
19. በብግዚU ዝሕተሙ ጠቐምቲ መንግስታውን 19. በየግዜው የሚታተሙ ጠቃሚ መንግስታዊና
ዘይመንግስታውን ፅሑፋት፣ ፎቶ ግራፋት፣ መንግስታዊ ያልሆኑ ፅሑፎች፣ ፎቶግራፎች
ፊልምታት፣ ታሪኻዊ ይኹን ባህላዊ ሰነዳት፣ ፊልሞች ታሪካውና ባህላዊ ሰነዶች ለጥናትና
ንመፅናEቲ ይኹን ንመወከሲ የዳሉ፣ ይEቅብ፣ ለዋቢነት ያዘጋጃል፣ ይጠብቃል
20. በቲ ከተማ ዝመሓደር መስሕባት ትሪዝም 20. በከተማው የሚተዳደር የትሪዝም መስህብ
ብመሰረት ብክልል ዝወፀሉ መጎብነይ ዋጋ በክልል በሚወጣው የመጎብኛ ዋጋ መሰረት
ክፍሊት የፈፅም፣ ክፍያ ያስፈፅማል፣
21. ስያመ ኣብቲ ከተማ ዘለዉ ንግዲ ትካላት 21. በከተማው ያሉ የንግድ ድርጅቶች ስም
ኣግባብነት ዘለዎ ክኸውን ብመሰረት ዝወፀ Aግባብነት ያለው Eንዲሆን በወጣው መመሪያ
መምርሒ ይትግብር፣ መሰረት ይተገብራል፣
ኣሰራርሓ ቤት EይU የውፅE፣ ይከታተል የሚያሰፍን Aሰራር ያወጣል፣ ይከታተላል፡
ብኣግባቡ ኣብዘይፍፅሙ ስጉምቲ ይውሰድ፣ በAግባቡ በማይፈፅሙ Eርምጃ ይወስዳል፣
23. ቅርታ ህዝቢ ዝተኣናገደሉ መስርሕ የውፅE፣ 23. የህዝብ ቅሬታ የሚስተናገድበትን መመሪያ
ንተግባራውነቱ ይከታተል፣መስተኻኸሊ ያወጣል ተግባራዊነቱን ይከታተላል፣
24. ብመሰረት ዝወሃብ መምርሒ ንዘፈራት 24. በሚሰጠው መመሪያ መሰረት ለባህልና
ባህልን ቱሪዝምን መረጋገፂ ብቕዓት ቱሪዝም ዘርፎች የብቃት ማረጋገጫ
ሰርቲፊኬት ይህብ፣ ሰርቲፊኬት ይሰጣል፣
188
www.chilot.me
25. ዓመታዊ ቆፀራ ንብረት ይገብር፣ ሃለቕትን 25. Aመታዊ የንብረት ቆጠራ ያደርጋል Aላቂና
40. ስልጣንን ተግባርን ቤት ፅሕፈት 40. የምልሻ ፅህፈት ቤት ስልጣንና ተግባር

ምልሻ
1. ኣብ ከተምU ዘለዉ ኣብያተ ፅሕፈት ምልሻ 1. በከተማው ያሉ የክፍለ ከተሞች ምልሻ ፅህፈት
ክፍለ ከተማታት ይመርሕ፣ ኣብ ከተምU ቤቶችን ይመራል፣ በከተማው የምልሻ
ውዳበታት ምልሻ ክጣየሻ ይገብር፣ የተሓባብር፣ Aደረጃጀቶች Eንዲቋቋሙ ያደርጋል፣

2. ብመሰረት ብክልል ዝወፅE መምርሒ ኣብ 2. በክልል በሚወጣው መመሪያ መሰረት
ከተምU ንዝቐውም ምልሻ ሓይሊ ሰብ በከተማው ለሚቆመው ምልሻ የሰው ሃይል
ይምልምል፣ የEጥቕ፣ ይግምግም፣ ይሃንፅ፣ ይመለምላል፣ ያስታጥቃል፣ ይገመግማል፣

ይገነባል፣
3. ምስ ህዝባዊ ፖሊስ ብምትሕብባር ከባቢያዊ 3. ከህዝባዊ ፖሊስ ጋር በመተባበር የኣከባቢ
ሓይሊ ፀጥታ ኮይኑ ይሰርሕ፣ የፀጥታ ሃይል ሆኖ ይሰራል፣
4. ፀጥታ ከተምU የኽብር፣ ሕጊ ዝጥሕሱ 4. የከተማውን ፀጥታ ያስከብራል፣ ህግን የሚጥሱ
Eንትረክብ ሒዙ ምስ ፀብፃቡን ኤግዚቪቱን ናብ ሲያገኝ ይዞ ከነ ኤግዚቢቱ ሪፖርቱ ለፖሊስ
ፖሊስ የቕርብ፣ ያቀርባል፣
5. ኣብ ከተምU ኣብ ዝካየዱ ዳህሳሳት ምስ ህዝባዊ 5. በከተማው በሚካሄዱ Aሰሳዎች ከህዝባዊ
ፖሊስን ህዝብን ተሓባቢሩ ይወፍር፣ ፖሊስና ከህዝብ ጋር ሆኖ ይዘምታል፣
6. ብክልል ቤት ፅሕፈት ምልሻ ብዝወፅE ውሽጠ 6. በክልል ምልሻ ፅህፈት ቤት በሚወጣው ውስጠ
ደንቢ ኣባላቱ የመሓድር፣ ይመርሕ፣ ደንብ ኣባላቱ ያስተዳድራል፣ ይመራል፣
7. በጀትን ትልምን ከተምU ኣዳልዩ የቕርብ 7. የከተማውን በጀትና Eቅድ ኣዘጋጅቶ
Eንትፀድቕ ተግባራዊ ይገብር፣ ያቀርባል፣ ሲፀድቅ ተግባራዊ ያደርጋል፣
8. ኣብ ከተምU በቢ ክፍለ ከተምU ዝርከቡ 8. በከተማው በየክፍለ ከተማው የሚገኙ ተጠባባቂ
መሐለውታ ሓይሊ ሰራዊት ምክልኻል ሃገር ሃይሎች የኣገር መከላከያ ሰራዊት Eስከ
ክሳብ ዘልEሎም ኣብ ትሕቲ ቤት ፅሕፈት ሚያነሳቸው ድረስ በምልሻ ፅህፈት ቤት ስር
ምልሻ ኮይኖም ክንቀሳቐሱ ይገብር፣ ሆነው Eንዲንቀሳቀሱ ያደርጋል፣
9. ኣብ ከተምU ስራሕቲ ምክልኻልን ምEላይን 9. በከተማው የግጭት መከላከልና መፍታት
ጎንፂ ይሰርሕ፣ ስራዎችን ይሰራል፣
189
www.chilot.me
41. ስልጣንን ተግባርን ቤት ፅሕፈት 41. የቤቶች ልማት ፅህፈት ቤት ስልጣንና

ልምዓት ኣባይቲ ተግባር
1. ዝተሃነፁ ወይ ኣብ ከይዲ ህንፀት ዝርከቡ 1. የተገነቡ ወይም በግንባታ ሂደት የሚገኙ
ንመንበሪን ንንግድን ኣባይቲ ብምፍላይ የመኖርያና የንግድ ቤቶች በመለየት ለሽያጭ
ንመሸጣ ወይ ንክራይ የዳሉ፣ ወይም ለኪራይ ያዘጋጃል፣
2. ዝሃነፆም ኣባይቲ ይምዝግብ፣ ውክልና 2. የገነባቸው ቤቶች ይመዘግባል፣ ውክልና
ብምሃብ ክምዝገቡ ይገብር፣ በመስጠት Eንዲመዘገቡ ያደርጋል፣
3. ብብርኪ ከተምU ዝርከቡ በዝሒ ደለይቲ 3. በከተማ ደረጃ የሚገኙ የቤት ፈላጊዎች ብዛት
ገዛ ፈልዩ መረዳEታ ይሕዝ፣ ለይቶ መረጃ ይይዛል፣
4. ስርዓት ክፍፍል፣ ዝተሃነፁን ኣብ ከይዲ 4. የክፍፍል ስርዓት፣ የተገነቡና በግንባታ ሂደት
ህንፀት ዝርከቡ፣ ክከፋፈሉ ዝግበOም የሚገኙ፣ መከፋፈል የሚገባቸውና
ኣባይቲን መመዘንታትን ዝምልከት ውሳነ መመዘኛዎችን የሚመለከት የውሳኔ ሃሳብ
ሓሳብ ናብ ቢሮ ኮንስትራክሽን መንገዲን ለኮንስትራክሽን፣ መንገድ ትራንስፖርት ቢሮ
ትራንስፖርትን የቕርብ፣ Eንትፀድቕ ኣብ ያቀርባል፣ ሲፀድቅ ስራ ላይ ያውላል፣
ስራሕ የውEል፣
5. መንበሪ ኣባይቲ ንደለይቲ ገዛ 5. የመኖርያ ቤቶች ለቤት ፈላጊዎች ለማስተላለፍ
ንምምሕልላፍ፣ ውEል ብምድላው ምስ ውል በማዘጋጀት ከገዢዎች ይዋዋላል፣ ለሌላ
ዓደግቲ ይውዓዓል፣ ንኻሊE ኣግባብነት ኣግባብ ላለው ኣካል ይወክላል፣ ለተግባራዊነቱ
ዘለዎ ኣካል ይውክል፣ ንተግባራዊነቱ ይከታተላል፣ ይቆጣጠራል፣
ይከታተልን ይቆፃፀርን፣
6. ዓደግቲ ገዛ ብመሰረት ዝኣተውዎ ውEሊ 6. ቤት ገዢዎች በገቡበት ውል መሰረት የቅድመ
ቅድመ ክፍሊት ወይ ጠቕላላ ዋጋ ክፍያ ወይም ጠቅላላ ዋጋ Eንዲከፍሉና ቤት
ክኸፍሉን ገዛ ክርከቡን ይገብር፣ ምፍፃሙ Eንዲረከቡ ያደርጋል፣ መፈፀሙን ያረጋግጣል፣
የረጋግፅ፣
7. ንንግዲ ዝኸውን ገዛ ንምEዳግ ወይ 7. የንግድ ቤት ለመግዛት ወይም ለመከራየት
ንምክራይ ተወዳዲሩ ምስ ዝሰዓረ ዝኾነ ተወዳድሮ ካሸነፈ ማንኛውም የቤት ፈላጊ
ደላይ ገዛ ከከም ኣግባቡ መሸጣ ገዛ ወይ Eንደየኣግባቡ የቤት ሽያጭ ወይም የቤቱ ኪራይ
ክራይ፣ Eቲ ገዛ ኣብ ዝርከበሉ ክፍለ ከተማ በሚገኝበት ክፍለ ከተማ ውል ሊሰጥና ሊፈርም
ውEል ክህብን ክፍርምን ይኽEል፣ ይችላል፣
8. ዝተኻረዩ ገዛውቲ ብመሰረት ክልል ኤጀንሲ 8. የተከራዩ ቤቶች የክልሉ የቤቶች ልማት ኤጀንሲ
ልምዓት ኣባይቲ ዘውፅO ደንብን በሚያወጣው ደንብና መመሪያ መሰረት
መምርሕን የመሓድር፣ ይከታተል፣ ያስተዳድራል፣ ይከታተላል፣ ይቆጣጠራል፣
ይቆፃፀር፣
190
www.chilot.me
9. ዝኾነ ዓዳጊ ገዛ ብመሰረት ውEሉ ክፍሊት 9. ማንኛውም የቤት ገዢ በውሉ መሰረት ክፍያን
ምጥቕላሉ Eንትረጋገፅ ንዝገዝO ገዛ ማጠናቀቁ ሲረጋገጥ ለገዛው ቤት የምስክር
ምስክር ወረቐት፣ ዋንነት ቦታን ትሕዝቶን ወረቀት፣ የቦታው ዋንነትና የማይንቀሳቀስ
ዘይንቀሳቐስ ንብረትን ዝተወሃበ ምዃኑ ንብረትን የተሰጠው መሆኑን ይከታተላል፣
ይከታተል፣
10. ንነበርቲ ሓበራዊ ግልጋሎት ክህብ 10. ለነዋሪዎች የጋራ Aገልግሎት Eንዲሰጥ የተሰራ
ዝተሰርሐ ሓበራዊ መጥቀሚ ኮንደሚንየም የጋራ መጠቀምያ ኮንደሚንየም በህግ ለተመዘገበ
ብመሰረት ሕጊ ንዝተመዝገበ ማሕበር ማህበር በሽያጭ ውል መተላለፍና ግልጋሎቱን
ብመሸጣ ውEሊ ምምሕልላፉን ግልጋሎቱ ሳይቀይር ስራ ላይ መዋሉን ያረጋግጣል፣
ከይለወጠ ኣብ ስራሕ ምውዓሉን የረጋግፅ፣

11. ቅድመ ክፍሊት ይኹን ተረፍ ክፍሊት 11. የቅድመ ክፍያም ይሁን ቀሪ ክፍያ በህጋዊ
ብሕጋዊ ደረሰይ ክፍፀምን ብመሰረት ሕጊ ደረሰኝ Eንዲፈፀምና በፋይናንስ ህግ መሰረት
ፋይናንስ ክEከብን ይገብር፣ ከከም ኩነታቱ Eንዲሰበሰብ ያደርጋል፣ Eንደየሁኔታው በራሱ
ባEሉ ተወዓIሉ ዝሸጦ ገዛ ክፍሊት ተዋውሎ የሸጣቸው የቤቶች ክፍያ በመቀበል
ብምቕባል ወይ ዓደግቲ ክፍሊት ዝፍፅምሉ ወይም ገዢዎች ክፍያ የሚፈፅሙበት ባንክ
ባንኪ ብምውካል የፈፅም፣ በመወከል ያስፈፅማል፣
12. ዝኾነ ዓዳጊ ገዛ ውEሊ Eንተፍርስ 12. ማንኛውም ቤት ገዢ ውል ሲያፈርስ በህግ
ብመሰረት ሕጊ፡- መሰረት፡
ሀ. ውEሊ ብምቁራፅ ካብ ዝተረከቦ ገዛ ክለቅቕ ሀ. ውል በማቋረጥ ከተረከበው ቤት Eንዲለቅ
ይገብር፣ ውክልና ብምሃብ ብኻሊE ኣካል ያደርጋል፣ ውክልና በመስጠት በሌላ ኣካል
ክፍፀም ይገብር፣ Eንዲፈፀም ያደርጋል፣
ለ. ካብ ዝኸፈሎ ገንዘብ ነቲ ገዛ መሐደሲ ዘድሊ ለ. ከከፈለው ገንዘብ ቤቱን ለማደስ ኣስፈላጊ
ወፃI፣ ንዝፀነሐሉ Eዋን ብመሰረት ኤጀንሲ ወጪ፣ ለቆየበት ጊዜ የክልሉ የቤቶች ልማት
ኣባይቲ ክልል ትግራይ ዘውፅO መምርሒ ኤጀንሲ ባወጣው መመሪያ የኪራይ ተመን
ተመን ኪራይ ብምሕሳብ ዋጋ ክራይ በማሰብ የኪራይ ዋጋ ተቀንሶ የተገኘው ቀሪ
ተቐኒሱ ዝተረኸበ ተረፍ ጥራሕ ክምለሰሉ ብቻ Eንዲመለስ ያደርጋል፣
ይገብር፣
ሐ. ብመሰረት ሕጊ ኣወሳስና ቅደም ሰዓብ ካሊE ሐ. በህጉ ቅደም ተከተል መሰረት ሌላ የቤት
ደላይ ገዛ ውEል ኣሲሩ ክትካE ይገብር፣ ፈላጊ ውል በማሰር Eንዲተካ ያደርጋል፣
191
www.chilot.me
ክፍሊ ሸውዓተ ክፍል ሰባት

42. ኣወዳድባ፣ ስልጣንን ተግባርን ክፍለ 42. የክፍለ ከተሞች Aስተዳደር ስልጣንና
ከተማታት ተግባር
1. ልምዓት ንምቅልጣፍን ሰናይ ምምሕዳር 1. ልማትን ለማቀላጠፍና መልካም Aስተዳደርን
ንምንጋስን ተነፂሮም ብዝተውሃብዎ መደባት ለማንገስ ተለይተው በተሰጡት መደቦች
መሰረት ንህዝቢ ግልጋሎት ይህብ፣ መሰረት ለህዝብ Aገልግሎት ይሰጣል፣
2. ብመሰረት ዝወርደሉ ደንብን መምርሕን 2. በወረደለት ደንብና መመሪያ መሰረት
ግብርን ግልጋሎት ክፍሊትን ይትምን፣ ግብርና የAገልግሎት ክፍያን ይተምናል፣
ይEክብ፣ ይሰበስባል፣
3. ልምዓት ክፍለ ከተምU ንምጥንኻር ህዝቢ 3. የክፍለ ከተማው ልማት ለማጠናከር ህዝብ
የለዓEል፣ ይውድብ፣ ብዝተረኸበ Eቶት ህዝባዊ ያነሳሳል፣ ያደራጃል፣ በተገኘ ገቢ ህዝባዊ
ትካላት ይሃንፅ፣ ይከታተል፣ ይቆፃፀር፣ ድርጅቶችን ይገነባል ይከታተላል፣
የመሓድር፣ ይቆጣጠራል፣ ያስተዳድራል፣
4. ብመሰረት ከተማዊ ኣንፈትን ስትራተጅክ 4. በከተማው ኣቅጣጫና ስትራተጂ Eቅድ
ትልምን ክፍለ ከተምU ሓፂርን ነዊሕን Eዋን መሰረት የክፍለ ከተማው የAጭርና የረዥም
ስትራተጅክ ትልሚ የውፅE፣ ናብ ቤት ምኽሪ ጊዜ ስትራተጂክ Eቅድ ያወጣል፣ ለምክር ቤት
ኣቕሪቡ የፅድቕ፣ የተግብር፣ Aቅርቦ ያፀድቃል፣ ተግባራዊ ያደርጋል፣
5. ብመሰረት ሕጊ ሃፍትን ሓይሊ ሰብን ክፍለ 5. በሕግ መሰረት የክፍለ ከተማው የሰው ሃይልና
ከተምU የመሓድር፣ ሃብት ያስተዳድራል
6. ዝተመደበሉ በጀት የመሓድር፣ ውፅIቱ 6. የተመደበለትን በጀት ያስተዳድራል፣
ገምጊሙ ንዝምልከቶ ሪፖርት የቕርብ፣ ውጤቱን ገምግሞ ለሚመለከተው Aካል
7. ብብርኪ ከተማ ዝወፀ ደንቢ ስነ-ምግባርን 7. በከተማ ደረጃ በሚወጣለት የስነ-ምግባር
ስርዓት ኣሰራርሓን የተግብር፣ ንዝምልከቶ ደንብና የAሰራር ስርዓት ተግባራዊ ያደርጋል፣
ኣካል ሪፖርት ይገብር፣ ለሚመለከተው Aካል ሪፖርት ያቀርባል፣
8. ኣብ ከባቢU ድኽነትን ስEነት ስራሕን 8. በAከባቢው ድህነትና ስራ ኣጥነትን ለመቅረፍ
ንምቕራፍ ብመፅናEቲ ተደጊፉ ደቀቕትን በጥናት ተደግፎ የAነስተኛና ጥቃቅን የንግድ
ኣናEሽትን ንግዲ ትካላት የጣይሽ፣ ይውድብ፣ ተቋማት ያቋቁማል፣ ያደራጃል፣ ሁለንተናዊ
ኩለመዳያዊ ደገፍ ብምሃብ የጠናኽር፣ ድጋፍ በመስጠት ያጠናክራል፣
9. ብመሰረት ብብርኪ ከተማ ዝወፀ መምርሒ 9. በከተማ ደረጃ በወጣ መመሪያ መሰረት ሕጋዊ
ዘይሕጋዊ ስራሕቲ ኮንስትራክሽን፣ ንግዲ፣ ያልሆኑ የኮንስትራክሽ፣ የንግድና የቄራ
ሕርዲ፣ ይቆፃፀር፣ ስራዎች ይቆጣጠራል፣
192
www.chilot.me
10. ፀጥታን ድሕንነትን ከባቢU ህዝብን 10. የAካባቢውን ፀጥታና ደህንነት ህዝብና
መንግስታዊ ኣካላትን ብምትሕብባር ይሕሉ፣ መንግስታዊ Aካላትን በማስተባበር
ይጠብቃል፣
11. ነበርቲ ከባቢUን ካልOት ዝምልከቶም 11. የAካባቢው ነዋሪዎችና ሌሎች
ኣካላትን ብምትሕብባር ፅሬት ከባቢU የሚመለከታቸው Aካላትን በማስተባበር
ብምሕላው ጥEና ሕብረተሰብ የረጋግፅ፣ የAከባቢው ንፅህና በመጠበቅ የህብረተሰብ

ጤንነት ያረጋግጣል፣
12. ብመሰረት ዝወረደሉ መምርሒ ኣብ ክፍለ 12. በሚሰጠው መመሪያ መሰረት በክፍለ
ከተምU ዝስርሑ ስራሕቲ መሰረተ-ልምዓት ከተማው የሚሰሩ የመሰረተ ልማት ስራዎችን
የተሓባብር፣ ኣብ ዝፍጠሩ ፀገማት ንዝምልከቶ ያስተባብራል፣ የሚፈጠሩ ችግሮችን
ሪፖርት ብምግባር ክስተኻኸሉ ይገብር፣ ለሚመለከተው ሪፖርት በማድረግ

Eንዲስተካከሉ ያደርጋል፣
13. ኣሰራርሓ ግልፅነትን ተሓታትነትን 13. የግልፅነትና ተጠያቂነት Aሰራር ስራ ላይ
የተኣታቱ፣ ይትግብር፣ ኣብ ዝፍፀሙ ያውላል፣ ይተገብራል፣ በሚፈፀሙ ስህተቶች
ስሕተታት ደንብን መምርሒን መሰረት ገይሩ ደንብና መመሪያ መሰረት Aድርጎ Eርምጃ
ስጉምቲ ይውስድ፣ ይወሰዳል፣
14. ቅርታ ህዝቢ ዝተኣናገደሉ መስርሕ 14. የህዝብ ቅሬታ የሚስተናገድበትን Aሰራር
ይዝርግሕ፣ ይትግብር፣ ይዘረጋል፣ ተግባራዊ ያደርጋል፣
15. ከባብያዊ ብኽለት ከየጋጥም ብመሰረት 15. የAከባቢ ብክለት Eንዳያጋጥም በሚወርድለት
ዝወርደሉ መምርሒ ይከታተል፣ ይቆፃፀር፡፡ መመሪያ መሰረት ይከታተላል ይቆጣጠራል፣
43. ስልጣንን ተግባርን ቤት ምኽሪ ክፍለ 43. የክፍለ ከተማው ምክር ቤት ስልጣንና
ከተማ ተግባር
1. ንክፍለ ከተማታት ዝተውሃበ ስልጣንን ተግባርን 1. ለክፍለ ከተሞች የተሰጠ ስልጣንና ተግባር
ኣብ ስራሕ ንምውዓልን ክፍለ ከተምU ስራ ላይ ለማዋልና ክፍለ ከተማውን
ንምምራሕን ዝለዓለ ስልጣን ኣለዎ፣ ለመምራት ከፍተኛ ስልጣን Aለው ፣
2. ቤት ምኽሪ ከተማ በብEዋኑ ዘውፅOም 2. የከተማው ምክር ቤት በየጊዜው
መምርሒታትን ትልምታትን ኣብ ስራሕ የሚያወጣቸውን መመሪያዎችና Eቅዶችን
ዝውEለሉ ኣግባብ ተሊሙ ክፍፀሙ ይገብር፣ ስራ ላይ የሚውልበትን Aገባብ Aቅዶ

Eንዲፈፀሙ ያደርጋል፣
3. ኣብ ክፍለ ከተምU ቀዋሚ ቤት ፅሕፈት 3. በክፍለ ከተማው ቀዋሚ ፅሕፈት ቤት
የጣይሽ፣ ኣድላዪ ክትትልን ቁፅፅርን ይገብር፣ ያቋቁማል፣ Aስፈላጊ ክትትልና ቁጥጥር
ስራሕ ኣብያተ Eዮ ብላEለዋይነት ይመርሕ፣ ያደርጋል፣ የመስርያ ቤቶች ስራ በበላይነት
193
www.chilot.me
ይመራል፣
4. ኣፈ-ጉባኤን ምክትል ኣፈጉባኤን Eቲ ቤት 4. የምክር ቤቱን Aፈ-ጉባኤና ምክትል Aፈ-
ምኽሪ ካብ ኣባላቱ ይመርፅ፣ ጉባኤ ከAባላቱ ይመርጣል፣
5. ዋና ኣማሓዳሪ ክፍለ ከተማ ካብ ኣባላት ቤት 5. የክፍለ ከተማው ዋና Aስተዳዳሪ ከምክር ቤቱ
ምኽሪ ይሸውም፣ Aባላት ይሾማል፣
6. ብመቕረባይነት ዋና ኣማሓደሪ ሹመት ኣባላት 6. በዋና Aስተዳዳሪ Aቅራቢነት የስራ Aስፈፃሚ
ኮሚቴ ፈፃሚ ስራሕ፣ ምክትል ዋና ኣማሓዳሪን ኮሚቴ Aባላትና ምክትል ዋና Aስተዳዳሪ
የፅድቕ፣ ሹመት ያፀድቃል፣
7. ምደባን መቐላ Eዮን ኣባላት ቋሚ ኮሚቴታት 7. የቋሚ ኮሚቴዎችን Aባላት ምደባና የስራ
ይውስን፣ ክፍፍል ይወስናል፣
8. ብከተማ ዝተውሃብዎ ልምዓታዊ፣ ማሕበረ 8. በከተማው የሚሰጡት ልማታዊ፣ ማህበረ-
Iኮኖሚያውን ምምሕዳራውን ትልምታት Iኮኖሚያዊና ኣስተዳደራዊ Eቅዶችን
መርሚሩ የፅድቕ፣ ኣፈፃፅምU ይከታተልን መርምሮ ያጸድቃል፣ Aፈፃፀሙ ይከታተላል
ይቆፃፀርን፡፡ ይቆጣጠራል፡፡
9. ንነባሪ Eቲ ክፍለ ከተማ ብምልEዓል ስራሕቲ 9. የክፍለ ከተማው ነዋሪዎችን በማነሳሳት
ልምዓት የካይድ፣ ክንክን ሃፍቲ ተፈጥሮ የAከባቢ የልማት ስራዎችን ያካሂዳል
በኣግባቡ ምፍፃሙ ይቆፃፀር፡፡ የተፈጥሮ ሃብት Eንክብካቤ Aፈፃፀም በቅርብ
ይቆጣጠራል፡፡
10. ሰላምን ድሕንነትን ነባሪ ክፍለ ከተምU ክሕሎ 10. የክፍለ ከተማው ሰላምና ደህንነት Eንዲጠበቅ
ይገብር ሕግን ስርዓትን ዝተኸበረ ምዃኑ ያደርጋል ህግና ስርዓት የተከበረ መሆኑን
የረጋግፅ፡፡ ያረጋግጣል፣
11. ዋና ኣማሓዳሪ፣ ኣፈ-ጉባኤ፣ ምክትል ኣፈ- 11. ዋና Aስተዳዳሪ፣ ኣፈ-ጉባኤ፣ ምክትል ኣፈ-
ጉባኤ፣ ኮሚቴ ፈፃሚ ስራሕ፣ ኣባላት ቤት ምኽሪ ጉባኤ፣ የስራ Aስፈፃሚ ኮሚቴ፣ የክፍለ
ክፍለ ከተማን ጉድለት ስነ-ምግባር ፈፂሞም ከተማው የምክር ቤት Aባላት የስነ-ምግባር
Eዮም ኣብ ዝበሎም Eዋን የፃሪ፣ ውሳነ ይህብ፣ ጉድለት ፈፅመዋል በሚልበት ጊዜ ያጣራል
ውሳኔ ይሰጣል፣
12. በጀትን ትልምን ክፍለ ከተምU የፅድቕ፣ 12. የክፍለ ከተማው በጀትና Eቅድ ያፀድቃል፣
13. ተፀዋEነት ቤት ምኽሪ ክፍለ ከተማ ንዝመረፆ 13. የክፍለ ከተማ ምክር ቤት ተጠሪነት
ህዝብን ንክልል ቤት ምኽሪ ይኸውን፡፡ ለመረጠው ሀዝብና ለክልሉ ምክር ቤት

ይሆናል፡፡
194
www.chilot.me
44. ተፀዋEነት፣ ስራሕን ሓላፍነትን 44. የክፍለ ከተማ Aፈ-ጉባኤ ተጠሪነት፣

ኣፈ-ጉባኤ ክፍለ ከተማ ስራና ሓላፊነት
1. ተፀዋEነት ኣፈ-ጉባኤ ክፍለ ከተማ ንቤት 1. የክፍለ ከተማ ኣፈ-ጉባኤ ተጠሪነት ለክፍለ ከተማ
ምኽሪ ክፍለ ከተማ Eዩ፣ ምክር ቤት ነው፣
2. ዘበን ስራሕ ኣፈ-ጉባኤ ዘበን ስራሕ ቤት 2. የኣፈ-ጉባኤ የስራ ዘመን የክፍለ ከተማው
ምኽሪ Eቲ ክፍለ ከተማ ይኸውን፣ ምክርቤት የስራ ዘመን ይሆናል፣
3. ኣብዚ ዓንቀፅ ንUስ 2 ዝተገለፀ Eንተሃለወ 3. በዚህ ዓንቀፅ ንUስ 2 የተገለጠው ቢኖርም
’ውን ዘበን ስራሕ ኣፈ-ጉባኤ ክፍለ ከተማ የክፍለ ከተማ ኣፈ-ጉባኤ የስራ ዘመን በዚህ
ኣብዚ ኣዋጅ ዓንቀፅ 12 ብዝተገለፀ ኣገባብ Aዋጅ ኣንቀፅ 12 በተገለጠው ኣግባብ ከሰራው
ካብ ስርሑ ክሰናበት ይኽEል Eዩ ፡፡ ሊሰናበት ይችላል፣
4. ስራሕን ሓላፍነትን ኣፈ-ጉባኤ ክፍለ ከተማ 4. የክፍለ ከተማ ኣፈ-ጉባኤ ስልጣንና ተግባር በዚህ
ኣብዚ ኣዋጅ ዓንቀፅ 11 ንከተማ መቐለ ኣዋጅ Aንቀፅ 11 ለመቐለ ከተማ ኣፈ-ጉባኤ
ኣፈ-ጉባኤ ዝተውሃቡ ስልጣንን ተግባርን የተሰጡ ስልጣንና ተግባርን ከክፍለ ከተማው ጋር
ምስ ክፍለ ከተምU ብምጥEዓም ይፍፅም፣ በመጣጣም ይፈፅማል፣
45. ተፀዋEነት፣ ስራሕን ሓላፍነትን 45. የክፍለ ከተማው ምክትል ኣፈ-ጉባኤ

ምክትል ኣፈ-ጉባኤ ክፍለ ከተማ ተጠሪነት፣ ስራና ሃላፊነት
1. ተፀዋEነት ምክትል ኣፈ-ጉባኤ ክፍለ ከተማ 1. የክፍለ ከተማው ምክትል ኣፈ-ጉባኤ ተጠሪነት
ንኣፈ-ጉባኤ Eዩ ፣ ለAፈ-ጉባኤ ነው፣
2. ዘበን ስራሕ ምክትል ኣፈ-ጉባኤ ዝምልከት 2. የምክትል Aፈ-ጉባኤ የስራ ዘመን በሚመለከት
ኣብዚ ኣዋጅ ዓንቀፅ 44 ዝተገለፀ ንምክትል በዚህ Aዋጅ ዓንቀፅ 44 ለAፈ ጉባኤ የተሰጠው
ኣፈ-ጉባኤ’ውን ተፈፃሚ ይኸውን፣ ለምክትል Aፈ-ጉባኤ ተፈፃሚ ይሆናል፣
3. ስራሕን ሓላፍነትን ምክትል ኣፈ-ጉባኤ 3. የምክትል Aፈ-ጉባኤ ስራና ኃላፊነት በዚህ Aዋጅ
ዝምልከት ኣብዚ ኣዋጅ ዓንቀፅ 13/2-4/ ዓንቀፅ 13/2-4/ የተጠቀሱት ተግባራዊ
ዝተጠቐሱ ተግባራዊ ይኾኑ፣ ይሆናሉ፣
46. ዘበን ስራሕን ስርዓት ኣሰራርሓን ቤት 46. የክፍለ ከተማ ምክር ቤት የስራ
ምኽሪ ክፍለ ከተማ ዘመንና የAሰራር ስርዓት
ዘበን ስራሕን ስርዓት ኣሰራርሓን ቤት ምኽሪ ክፍለ የክፍለ ከተማው ምክር ቤት የስራ ዘመንና የAሰራር
ከተማ ኣብዚ ኣዋጅ ዓንቀፅ 14 ንከተማ መቐለ ቤት ስርዓት በዚህ Aዋጅ Aንቀፅ 14 ለመቐለ ከተማ
ምኽሪ ዝተገለፀ ምስ ክፍለ ከተማ ብምጥEዓም ምክር ቤት የተገለጠው ከክፍለ ከተማ ጋር
ተግባራዊ ይኸውን፡፡ በማጣጣም ተግባራዊ ይሆናል፡፡
195
www.chilot.me
47. ምጥያሽ፣ ስልጣንን ተግባርን ኮሚቴ 47. የክፍለ ከተማው ስራ Aስፈፃሚ ኮሚቴ
ስራሕ ፈፃሚ ክፍለ ከተማ ማቋቋም፣ ስልጣንና ተግባር
1. ኮሚቴ ስራሕ ፈፃሚ ክፍለ ከተማ ዝስEቡ 1. የክፍለ ከተማ ስራ Aስፈፃሚ ኮሚቴ የሚከተለው
ኣወዳድባ ይህልዎ፡፡ Aደረጃጀት ይኖረዋል፣
1. ዋና ኣማሓዳሪ 1. ዋና Aስተዳዳሪ
2. ምክትል ዋና ኣማሓዳሪ 2. ምክትል ዋና Aስተዳዳሪ
3. ሓላፊ ቤት ፅሕፈት ከተማ ልምዓት 3. የከተማ ልማት ፅሕፈት ቤት ሓላፊ
4. ሓላፊ ቤት ፅሕፈት ንግድን Iዱስትርን 4. የንድግና Iንዱስትሪ ፅሕፈት ቤት ሓላፊ
5. ሓላፊ ቤት ፅሕፈት ትምህርቲ 5. የትምህርት ፅሕፈት ቤት ሓላፊ
6. ሓላፊ ቤት ፅሕፈት ሓለዋ ጥEና 6. የጤና ጥበቃ ፅሕፈት ቤት ሓላፊ
7. ሓላፊ ቤት ፅሕፈት ትልምን ፋይናንስን 7. የፕላንና ፋይናንስ ፅሕፈት ቤት ሓላፊ
8. ሓላፊ ቤት ፅሕፈት ስቪል ሰርቪስ 8. የሲቭል ሰርቪስ ፅሕፈት ቤት ሓላፊ
9. ሓላፊ ቤት ፅሕፈት ፍትሒ 9. የፍትሕ ፅሕፈት ቤት ሓላፊ
10. ሓላፊ ቤት ፅሕፈት ፀጥታን ምምሕዳርን 10. የፀጥታና Aስተዳደር ፅሕፈት ቤት ሓላፊ
11. ሓላፊ ቤት ፅሕፈት ልምዓት ሕርሻ፣ ስነ- 11. የግብርና ልማት፣ የAከባቢ ጥበቃ፣
ከባቢ፣ ማኣድንን Iነርጅን፣ የማኣድንና Iነርጂ ፅህፈት ቤት ሃላፊ
12. ሓላፊ ቤት ፅሕፈት ጉዳይ ደቂ ኣንስትዮ 12. የሴቶች ጉዳይ ፅሕፈት ቤት ሓላፊ
13. ሓላፊ ቤት ፅሕፈት መናEሰይን ስፖርትን 13. የወጣቶችና ስፖርት ፅሕፈት ቤት ሓላፊ
14. ሓላፊ ቤት ፅሕፈት ኮንስትራክሽን 14. የኮንስትራክሽን መንገድ ፅህፈት ቤት ሃላፊ
መንገድን
15. ሓላፊ ቤት ፅሕፈት ርክብ ህዝብን 15. የህዝብና መንግስት ግንኙነት ፅሕፈት ቤት
መንግስትን ሓላፊ
16. ሓላፊ ቤት ፅሕፈት ሰራሕተኛን ማሕበራዊ 16. የሰራተኛና ማሕበራዊ ጉዳይ ፅሕፈት ቤት
ጉዳይን ሓላፊ
2. ሓላፊ ቤት ፅሕፈት ኣብ ኣኼባ ኮሚቴ ስራሕ 2. የፅህፈት ቤት ሓላፊ በስራ Aስፈፃሚ ኮሚቴ
ፈፃሚ ኣብዘይርከበሉ Eዋን ምክትል ሓላፊ ቤት ሰብሰባ በማይገኝበት ጊዜ የፅሕፈት ቤቱ ምክትል
ፅሕፈት ኣብቲ ኣኼባ ብኣባልነት ክሳተፍ ሓላፊ በሰብሰባው በAባልነት ሊሳተፍ ይችላል፡፡
ይኽEል፣
3. ኣብ ላEሊ ዝተጠቐሱ ኣብያተ ፅሕፈት ክፍለ 3. ከላይ የተጠቀሱ ጽህፈት ቤቶች ክፍለ ከተማ
ከተማ ምስ ኣብ ከተማ ዝርከቡ ኣብያተ Eዮ በከተማ የሚገኙ ፅህፈት ቤቶች የስራ ግንኙነት፣
ከተማ ርክብ ስራሕ፣ ተፀዋEነትን ተሓታትነትን ተጠሪነትና ተጠያቅነት ይኖራቸዋል፡፡
ይህልዎም፡፡
196
www.chilot.me
48. ምጥያሽ ካልOት ኣብያተ Eዮ ክፍለ 48. ሌሎች የክፍለ ከተማ መስሪያቤቶችን
ከተማ ማቋቋም
1. ቤት ፅሕፈት ልምዓት Eቶት 1. የገቢ ልማት ፅህፈት ቤት
ተፀዋEነት Eዚ ቤት ፅሕፈት ንዋና ኣማሓዳሪን የፅህፈቱ ቤቱ ተጠሪነት ለዋና ኣስተዳዳሪና
ንቤት ፅሕፈት ልምዓት Eቶት ከተማን ኮይኑ ለከተማው የገቢዎች ልማት ፅህፈት ቤት ሆኖ
ተጣይሹ ኣሎ፡፡ ተቋቁሟል፡፡
2. ዴስክ ምስፍሕፋሕ ሕብረት ስራሕ ማሕበር 2. የህብረት ስራ ማሕበር ማስፋፋት ዴስክ
ተፀዋEነት Eዚ ዴስክ ንዋና ኣማሓዳሪን ንቤት የዴስክኩ ተጠሪነት ለዋና ኣስተዳዳሪና ለከተማ
ፅሕፈት ምስፍሕፋሕ ሕብረት ስራሕ ማሕበር ህብረት ስራ ማህበር ማስፋፋት ፅህፈት ቤት ሆኖ
ከተማን ኮይኑ ተጣይሹ ኣሎ፡፡ ተቋቁሟል፡፡
3. ቤት ፅሕፈት ፖሊስ 3. የፖሊስ ፅህፈት ቤት
ተፀዋEነት Eዚ ቤት ፅሕፈት ንቤት ፅሕፈት ፖሊስ የፅህፈት ቤቱ ተጠሪነት ለከተማው ፖሊስ ፅህፈት
ከተማን ቤት ፅሕፈት ፀጥታን ምምሕዳርን ክፍለ ቤትና ለክፍለ ከተማው ፀጥታና Aስተዳደር
ከተማ ኮይኑ ተጣይሹ ኣሎ ፡፡ ፅህፈት ቤት ሆኖ ተቋቁሟል፡፡
4. ቤት ፅሕፈት ደቀቕትን ኣናEሽተይን ንግዲ 4. የኣነስተኛና ጥቃቅን ንግድ ተቋማት ፅህፈት
ትካላት ቤት
ተፀዋEነት Eዚ ቤት ፅሕፈት ንቤት ፅሕፈት የፅህፈት ቤት ተጠሪነት ለከተማው የAነስተኛና
ደቀቕትን ኣናEሽተይን ንግዲ ትካላት ከተማን ንቤት ጥቃቅን የንግድ ተቋማት ፅህፈት ቤትና ለክፍለ
ፅሕፈት ንግድን Iንዱስትሪን ክፍለ ከተማን ኮይኑ ከተማው ንግድና Iንዱስትሪ ፅህፈት ቤት ሆኖ
ተጣይሹ ኣሎ፡፡ ተቋቁሟል፡፡
5. ቤት ፅሕፈት ምልሻ 5. የምልሻ ፅህፈት ቤት
ተፀዋEነት Eዚ ቤት ፅሕፈት ንቤት ፅሕፈት ፀጥታን የፅህፈት ቤት ተጠሪነት ለክፍለ ከተማው ፀጥታና
ምምሕዳርን ክፍለ ከተማን ንቤት ፅሕፈት ምልሻ Aስተዳደር ፅህፈት ቤትና ለከተማው ምልሻ
ከተማን ኮይኑ ተጣይሹ ኣሎ፣ ፅህፈት ቤት ሆኖ ተቋቁሟል ፡፡
49. ስልጣንን ተግባርን ዋና ኣመሓዳሪ 49. የክፍለ ከተማ ዋና Aስተዳዳሪ
ክፍለ ከተማ ስልጣንና ተግባር

1. ተፀዋEነቱ ንቤት ምኽሪ ክፍለ ከተማን 1. ተጠሪነቱ ለክፍለ ከተማው ምክር ቤትና
ንከንቲባን ኮይኑ ዋና ተፀዋEን መራሒ ስራሕን ለከንቲባ ሆኖ የክፍለ ከተማው ዋና ተጠሪና
Eቲ ክፍለ ከተማ Eዩ፣ የስራ መሪ ነው፣
2. ብቤት ምኽሪ Eቲ ክፍለ ከተማ ዝውሰኑ 2. በክፍለ ከተማው ምክር ቤት የሚወሰኑ
ውሳነታት፣ ዝፀደቑ ዓመታዊ ትልምን በጀትን ውሳኔዎች፣ የፀደቁ Aመታዊ Aቅድና በጀት
የፈፅም፣ ያስፈፅማል፣
197
www.chilot.me
3. ሕግን ስርዓትን Eቲ ክፍለ ከተማ የኽብር፣ 3. የክፍለ ከተማው ህግና ስርዓት ያስከብራል፣
4. ቅርታን ጥርዓንን ነበርቲ የተኣናግድ፣ 4. የነዋሪዎችን ቅሬታና Aቤቱታ ያስተናግዳል፣
5. ሹመቶም ብቤት ምኽሪ ክፀድቕ ዘይግብO 5. ሹመታቸው በምክር ቤት ሊፀድቅ የማይገባው
ሓለፍቲ ኣብያተ Eዮ ክፍለ ከተምU ይሸይም የክፍለ ከተማው መስሪያቤቶች ሓላፊዎች
ወይ ይምድብ፣ ይሾማል ወይም ይመድባል፣
6. ትልምን በጀትን ኣፈፃፅማ ስራሕን Eቲ ክፍለ 6. የክፍለ ከተማው Eቅድ፣ በጀትና የስራ
ከተማ ንህዝቢ ዝቐርበሉን ርIቶ ዝውሃበሉን Aፈፃፀም ለህዝብ የሚቀርብበትና ሃሳብ
መድረኽ ክዳሎ ይገብር፣ የሚሰጥበትን መድረክ Eንዲዘጋጅ ያደርጋል፣
7. ፍትሓዊ ግልጋሎት ይውሃብ ምህላው 7. ፍትሃዊ Aገልግሎት Eየተሰጠ መሆኑን
የረጋግፅ፣ ያረጋግጣል፣
8. ሽመቶም ኣብ ቤት ምኽሪ ክፀድቕ ዝግበO 8. ሹመታቸው በክፍለ ከተማው ምክር ቤት
መልሚሉ ናብ ቤት ምኽሪ ክፍለ ከተማ ሊፀድቅ የሚገባው መልምሎ ለምክር ቤት
9. Eዋናዊ ፀብፃብ ንቤት ምኽሪን ንከንቲባን 9. ለምክርቤትና ለከንቲባ ወቅታዊ ሪፖርት
10. ብቤት ምኽሪ Eቲ ክፍለ ከተማ ዝውሃብዎ 10. በክፍለ ከተማው ምክርቤትና ከንቲባ
ካልOት ተግባራት ይፍፅም፡፡ የሚሰጠው ሌሎች ተግባራት ይፈፅማል፣
50. ስልጣንን ተግባርን ምክትል ዋና 50. የምክትል ዋና Aስተዳዳሪ ልጣንና

ኣመሓዳሪ ተግባር
1. ካብ ኣባላት ቤት ምኽሪ ወይ ካብ ኣባላት ቤት 1. ከምክር ቤት Aባላት ወይም ከምክር ቤት
ምኽሪ ወፃI ብመቕረባይነት ዋና ኣመሓዳሪ Aባላት ውጪ በዋና Aስተዳዳሪ Aቅራቢነት
ምክትል ኣመሓዳሪ ክሽየም ይኽEል፣ ምክትል ዋና Aስተዳዳሪ መሾም ይቻላል፣
2. ተፀዋEነቱ ንዋና ኣመሓዳሪ ኮይኑ Eቲ ዋና 2. ተጠሪነቱ ለዋና Aስተዳዳሪ ሆኖ ዋና
ኣማሓዳሪ ኣብ ዘይህልወሉ ወይ ስርሑ ክፍፅም Aስተዳዳሪ በማይኖርበት ጊዜ ወይም ስራውን
ኣብዘይኽEለሉ Eዋን ተኪU ይሰርሕ፣ መፈፀም በማይችልበት ወቅት ተክቶ ይሰራል፣
3. ዝተመደበሉ መንግስታዊ ቤት Eዮ ይመርሕ፣ 3. የተመደበለትን የመንግስት መስሪያቤት

ይመራል፣
51. ስልጣንን ተግባርን ኮሚቴ ስራሕ ፈፃሚ 51. የክፍለ ከተማው ስራ Aስፈፃሚ ኮሚቴ
ክፍለ ከተማ ስልጣንና ተግባር
1. ተፀዋEነቱ ንዋና Aማሓዳርን ንቤት ምኽሪ 1. ተጠሪነቱ ለዋና Aስተዳዳሪና ለክፍለ ከተማው
ክፍለ ከተማን ኮይኑ ብሓባር ንዝውስኖ ውሳነ ምክር ቤት ሆኖ በጋራ ለሚወስነው ውሳኔ
198
www.chilot.me
ሓበራዊ ተሓታትነቱ ንቤት ምኽሪ ክፍለ ከተማ የጋራ ተጠያቂነቱ ለክፍለ ከተማ ምክር ቤት
Eዩ ፣ ነው፣
2. ብከተማ ምምሕዳር ዝወፁ መምርሒታት 2. በከተማው Aስተዳደር የሚወጡ መመሪያዎች
ብኣግባቡ ምፍፃሞም ይከታተል፣ በAግባቡ መፈፀማቸውን ይከታተላል፣
3. ዓመታዊ ትልምን በጀትን የዳሉ፣ ንቤት ምኽሪ 3. Aመታዊ Eቅድና በጀት ያዘጋጃል፣ ለክፍለ
ክፍለ ከተማ ኣቕሪቡ Eንትፀድቕ ተግባራውነቱ ከተማ ምክር ቤት Aቅርቦ ያፀድቃል፣
የረጋግፅ፣ የፈፅም፣ ይከታተል፣ ተግባራዊነቱን ይከታተላል፣ ያረጋግጣል፣
4. ዝተፈላለዩ ፖሊሲታት፣ ትልሚ ማሕበራዊን 4. የተለያዩ ፖሊሲዎች፣ የማህበራዊና
Iኮኖሚያዊን ልምዓት፣ ስትራተጅታትን Iኮኖሚያዊ ልማት Eቅድ ይፈፅማል፣
ይፍፅም፣ ኣፈፃፅምOም ይከታተል፣ ኣፈፃፀማቸውን ይከታተላል፣
5. ስራሕቲ ፈፀምቲ ኣካላትን ካልOት ኣካላትን 5. የክፍለ ከተማው ስራ Aስፈፃሚ Aካላትና
Eቲ ክፍለ ከተማ ይከታተል፣ የተሓባብር፣ ሌሎች Aካላት ስራቸውን ይከታተላል፣
ይመርሕ፣ ያስተባብራል፣ ይመራል፣
6. ዝተመደበሉ ዘፈር ስራሕ ብላEለዋይነት 6. የተመደበበትን የስራ ዘርፍ በበላይነት
ይመርሕ፣ የተሓባበር፣ ይመራል፣ ያስተባብራል፣
7. ሕግን ስርዓትን Eቲ ክፍለ ከተማ የኽብር፣ 7. የክፍለ ከተማ ህግና ስርዓት ያስከብራል፣
8. ካልOት ብቤት ምኽሪ ክፍለ ከተማ ዝውሃብዎ 8. በክፍለ ከተማው ምክር ቤት የሚሰጡት
ተግባራት ይፍፅም፣ ተግባራትን ይፈፅማል፣
ክፍሊ ሸሞንተ ክፍል ስምንት

ስልጣንን ተግባርን ኣብያተ Eዮ ክፍለ ከተማ የክፍለ ከተማው መስሪያ ቤቶች ስልጣንና
ተግባር
52. ስልጣንን ተግባርን ቤት ፅሕፈት 52. የከተማ ልማት ፅህፈት ቤት ስልጣንና
ልምዓት ከተማ ተግባር
1. ብመሰረት ፀዲቑ ዝተልኣኸ ምEኹል ደንብን 1. ፀድቆ በተላከ የተማከለ ደንብና መመሪያ
መምርሕን ይትግብር፣ ውፅIቱ ብሪፖርት መሰረት Aድርጎ ይተገብራል፣ ውጤቱን
የፍልጥ፣ በሪፖርት ያስታውቃል፣
2. ህዝብን ካልOት ገበርቲ ሰናይ ትካላትን 2. ህዝብና በጎ Aድራጊ ድርጅቶችን
ብምትሕብባር ልምዓት ክፍለ ከተምU በማስተባበር የክፍለ ከተማውን ልማት
ንምስላጥ ዝሕግዙ ፕሮጀክትታት ብምቕራፅ ለማቀላጠፍ የሚያግዙ ፕሮጀክቶችን በመቅረፅ
ሓገዝ የተኣኻኽብ፣ ብድሌት ህዝቢ ልምዓት Eርዳታ ያሰባስባል፣ በህዝብ ፍላጎት የክፍለ
ክፍለ ከተምU የሳልጥ፣ ከተማው ልማት ያቀላጥፋል፣
199
www.chilot.me
3. ብመሰረት ስታንዳርድ ኣወሃህባ ግልጋሎት 3. በAገልግሎት Aሰጣጥ ስታንዳርድ መሰረት

ንሕብረተሰብ ስሉጥን ውፅIታውን ግልጋሎት ለሕብረተሰብ ቀልጣፋና ውጤታማ
ይህብ፣ Aገልግሎት ይሰጣል፣
4. ንመንግስታዊ ትካላት፣ Iንቨስትመንት፣ 4. ለመንግስታዊ ድርጅቶች፣ Iንቨስትመንት፣
ደቀቕትን ኣናEሽተይን ንግዲ ትካላት፣ Aነስተኛና ጥቃቅን የንግድ ተቋማት፣
መንበሪ፣ ንግዲ፣ ማሕበራዊ ግልጋሎትን መኖርያ፣ ንግድ፣ ማህበራዊ Aገልግሎትና
ካልOትን ዝተዓደሉ ቦታታት ብመሰረት ውEሊ ለሌላ የታደሉ ቦታዎች በውል መሰረት የተሰራ
ዝስራሕ ዘሎ ምዃኑ ይቆፃፀር፣ ንዘይፈፀሙ መሆኑን ይቆጣጠራል፣ ላልፈፀሙ በህግ
ብመሰረት ሕጊ ስጉምቲ ይወስድ፣ መሰረት Eርምጃ ይወስዳል፣
5. ብዝንፀር ሕጊ መሰረት ኣብ ክፍለ ከተምU 5. በሚቀመጠው ህግ መሰረት በክፍለ ከተማው
ዝስርሑ መሰረተ ልምዓት ቅደም ሰዓብ የሚሰሩ መሰረተ-ልማት ቅደም ተከተል
ይውስን፣ ክስርሑ ይገብር፣ ይከታተል፣ ይወስናል፣ Eንዲሰሩ ያደርጋል፣ ይከታተላል፣
6. ኣብ ክፍለ ከተምU ንዝፍፀሙ ፕሮጀክትታት 6. በክፍለ ከተማው ለሚፈፀሙ ፕሮጀክቶች
ዘድሊ ካሕሳ ብመሰረት መምርሒ ካሕሳ የሚያስፈልግ ካህሳ በካሳ መመሪያ መሰረት
ክፍሊት ይፍፅም፣ ክፍያ ይፈፅማል፣
7. ኣብ ክፍለ ከተምU ፅንዓት ነባር ትሕዝቶ 7. በክፍለ ከተማው ነባር ይዞታ ጥናት ያካሄዳል፣
የካይድ፣ ብመሰረት መምርሒ ሕጋዊ ሰብ በመመሪያ መሰረት ሕጋዊ ባለይዞታ ለይቶ
ትሕዝቶ ፈልዮ ይሕዝ፣ ይይዛል፣
8. ብወራር መሬት ዝካየድ ዘይሕጋዊ 8. በመሬት ውራ የሚካሄድ ህጋዊ ያልሆነ
ኮንስትራክሽን ይቆፃፀር፣ ሕጋዊ ስጉምቲ ኮንስትራክሽን ይቆጣጠራል፣ ህጋዊ Eርምጃ
9. ብብርኪ ከተማ ዝወፀ ስርዓት ኣተሓሕዛ 9. በከተማው ደረጃ የወጣ የመረጃ Aያያዝ
መረዳEታ ብኣግባቡ ይትግብር፣ ስርዓት በAግባቡ ተግባራዊ ያደርጋል፣
10. ብመሰረት ካብ ክልል ዝወረደሉ ደንብን 10. ከክልሉ በሚወርድለት ደንብና መመሪያ
መምርሕን መሬት ክፍለ ከተምU የመሓድር፣ መሰረት የክፍለ ከተማውን መሬት
ውፅIታውነቱ የረጋግፅ፣ ያስተዳድራል፣ ውጤታማነቱን ያረጋግጣል፣
11. ኣብ ክፍለ ከተምU ዝርከብ ብሽንሸና ፕላን 11. በክፍለ ከተማው የሚገኙ በሽንሸና ፕላን
ንሓምለዋይ ዝተብሃሉ ቦታታት የልምE፣ ለAረንጓዴ ልማት የተባሉ ቦታዎች ያለማል፣
ብመሰረት መምርሒ የመሓድር፣ በመመሪያ መሰረት ያስተዳድራል፣
12. ማEኸለዎትን ኣናEሽተይን ቅየሳታት 12. Aነስተኛና መካከለኛ የከተማ ምህንድስና
ግልጋሎት ምህንድስና ከተማ ይህብ፣ ቅየሳ Aገልግሎት ይሰጣል፣
13. ኣብ ክፍለ ከተምU ብመሰረት ካብ ከተማ 13. በክፍለ ከተማው በከተማው በሚወርድለት
ዝወርደሉ መምርሒ ስራሕቲ ግልጋሎት ቤት መመሪያ መሰረት የማዛጋጃ ቤት Aገልግሎት
ማዛጋጃ ይህብ፣ ስራዎችን ይሰጣል፣
200
www.chilot.me
14. ፅሬት ክፍለ ከተምU ይሕሉ፣ ይከታተል፣ 14. የክፍለ ከተማው ፅዳት ይጠብቃል፣
15. ኣብ ክፍለ ከተምU ዘለዉ ሓምለዋይ ቦታታት 15. በክፍለ ከተማው ያሉ Aረንጓዴ ቦታዎች
ይከናኸን፣ የልምE፣ የመሓድር፣ ይንከባከባል፣ ያለማል፣ ያስተዳድራል፣
16. ብውህብቶ፣ ብውርሲ፣ ብመሸጣ ዝካየዱ 16. በስጦታ፣ በውርስ፣ በሽያጭ የሚካሄድ የስም
ስራሕቲ ሽም ምዝውዋር ብሕጊ መሰረት ማዛወር ስራ በህግ መሰረት ይፈፅማል፣
ይፍፅም፣
17. ብመሰረት ሕጊ መረዳEታ ንዝደልዩ ኣካላት 17. መረጃ ለሚፈልጉ Aካላት በሕግ መሰረት
መረዳEታ ይህብ፣ ይቕበል፣ ማስረጃ ይሰጣል፣ ይቀበላል፣
Aሰራርሓ ቤት EይU የውፅE፣ የተኣታቱ የሚያሰፍን Aሰራር ያወጣል፣ ይዘረጋል፣
ይትግብር፣ ተግባራዊ Eንዲሆን ያደርጋል፣
19. ስራሕቲ ልምዓት ንምፍፃም ንህዝቢ የለዓEል፣ 19. የልማት ስራዎች ለመፈፀም ህዝቡን ያነሳሳል፣
ናብ ልምዓት ክኸትት ይገብር፣ ለልማት Eንዲዘምት ያደርጋል፣
20. ሰራሕተኛታት ቤት EይU ዓቕሞም ንምEባይ 20. የመስሪያቤቱ ሰራተኞች Aቅማቸው ለማሳደግ
ማዓልታዊ ስራሕ ማEኸል ዝገበረ ህንፀት Eለታዊ ስራ ማEከል ያደረገ ግንባታ ያካሂዳል፣
የካይድ፣
21. ዓመታዊ ቆፀራ ንብረት ይገብር ሃለቕትን 21. Aመታዊ የንብረት ቆጠራ ያደርጋል፣ Aላቂና
53. ስልጣንን ተግባርን ቤት ፅሕፈት 53. የንግድና Iንዱስትሪ ፅሕፈት ቤት

ንግድን Iንዱስትርን ስልጣንና ተግባር
1. ብመሰረት ፀዲቑ ዝተልኣኸ ደንብን 1. ፀድቆ በተላከለት ደንብና መመሪያ መሰረት
መምርሕን ይትግብር፣ ውፅIቱ ብሪፖርት ይሰራል፣ ውጤቱን በሪፖርት ያስታውቃል፣
የፍልጥ፣
2. ትልሚ ቤት EይU የዳሉ፣ በጀት የቕርብ፣ ምስ 2. የፅሕፈት ቤቱን Eቅድ ያዘጋጃል በጀት
ፀደቐሉ ተግባራዊ ይገብር፣ ያቀርባል፣ ሲፀድቅ ተግባራዊ ያደርጋል ፣
3. ንስራሕቲ ደቀቕትን ኣናEሽተይን ንግዲ 3. የAነስተኛና ጥቃቅን የንግድ ተቋማትን ስራ
ትካላት ብላEለዋይነት ይመርሕ፣ የተሓባብር፣ በበላይነት ይመራል፣ ይቆጣጠራል፣
ይቆፃፀር፣ ትልሞምን በጀቶምን መርሚሩ ናብ ያስተባብራል፣ Eቅድና በጀታቸውን መርምሮ
ኮሚቴ ስራሕ ፈፃሚ የቕርብ፣ ለስራ Aስፈፃሚ ኮሚቴ ያቀርባል፣
4. ንመፅናEትን ምርምርን ዝሕግዙ 4. ለጥናትና ምርምር የሚያግዙ ማስረጃዎችና
መረዳEታታትን ስታትስቲካዊ ዳታን ይህብ፣ Eስታትስቲካዊ ዳታ ይሰጣል፣
201
www.chilot.me
5. ብብርኪ ከተማ ዝወሰዶ ስልጠና የጋፍሕ፣ 5. በከተማው ደረጃ የወሰደው ስልጠና ያስፋፋል፣
ንEU መሰረት ብምግባር ውፅIታውን ስሉጥን Eሱን መሰረት በማድረግ ውጤታማና ፈጣን
ግልጋሎት ኣብ ክፍለ ከተምU ንዝርከብ Aገልግሎት በክፍለ ከተማው ለሚገኝ
ሕብረተሰብ ይህብ፣ ህብረተሰብ ይሰጣል፣
6. ዝተረኸቡ ብሉፃት ተመክሮታት ስርዓት 6. የንግድና Iንቨስትመንት ስርAትን
ንግዲን Iንቨስትመንትን የጋፍሕ፣ ውፅIቱ ለማጠናከር የተገኙ ምርጥ ተሞክሮዎችን
ይEቅን፣ የተባብE፣ ያስፋፋል፣ ውጤቱን ይለካል፣ ያበረታታል፣
7. ሰልጠንቲ ማሕበረሰብ ንግዲ ይምልምል፣ 7. የንግድ ማሕበረሰብን ሰልጣኞች
ይልEኽ፣ ይከታተል ፣ የዋፍር፣ ይቆፃፀር፣ ይመለምላል፣ ይልካል፣ ይከታተላል፣
ያሰማራል፣
8. ብመሰረት ደንብን መምርሕን ቅልጡፍ 8. በደንብና መመሪያ መሰረት ቀልጣፋ
ሕብረተሰባዊ ግልጋሎት ይህብ፣ ተግባራዊ የህብረተሰብ Aገልግሎት ይሰጣል፣ ተግባራዊ
ኣብዘይገበሩ ስጉምቲ ይወስድ፣ በማያደርጉ Eርምጃ ይወስዳል፣
9. ኣብ ክፍለ ከተምU ዝርከቡ ስራሕቲ 9. በክፍለ ከተማው የሚገኙ የIንቨስትመንት
Iንቨስትመንት ይድግፍ፣ ይከታተል፣ ስራዎችን ይደግፋል፣ ይከታተላል፣
ይቆፃፀር፣ ብመሰረት ሕጊ ተግባራዊ ንዘይገብሩ ይቆጣጠራል፣ በሕግ መሰረት ተግባራዊ
ስጉምቲ ይወስድ፣ በማያደርጉ ላይ Eርምጃ ይወስዳል፣
10. ኣብ ክፍለ ከተማ ዘለዉ ትካላት ንግዲ 10. በክፍለ ከተማ የሚገኙ የንግድ ድርጅቶችን
ይቆፃፀር፣ ሕጋውነቱ የረጋግፅ፣ ብመሰረት ሕጊ ይቆጣጠራል፣ ሕጋዊነቱን ያረጋግጣል፣
ንግዲ ተግባራዊ ዘይገብር መጠንቀቕታ በንግድ ሕግ መሰረት ተግባራዊ ለማያደርግ
ይህብ፣ ይEሽግ፣ ይቐፅE፣ ማስጠንቀቅያ ይሰጣል፣ ያሽጋል፣ ይቀጣል፣
11. ኣብ ክፍለ ከተማ ዘሎ ዳታ ኣፅፊፉ ይሕዝ፣ 11. በክፍለ ከተማው ያለውን ዳታ Aጣርቶ
ንዝምልከቶ ኣካል የሕልፍ፣ ይይዛል፣ ለሚመለከተው Aካል ያስተላልፋል፣
12. ብመሰረት ደንብን መምርሕን Eዳጋ 12. ገበያን ለማረጋጋት በደንብና መመሪያ
ንምርግጋE መሰረታዊ ሸቐጣት ናብ መሰረት መሰረታዊ ሸቀጣ ሸቀጦችን
ሕብረተሰብ ክበፅሑን ብመሰረት ተመን ለህብረተሰቡ Eንዲደርሱና በተመን መሰረት
ክሽየጡን ይከታተል፣ የፈፅም፣ Eንዲሸጡ ይከታተላል፣ ያስፈፅማል፣
13. ኣብ ክፍለ ከተምU ቤት ምኽሪ ንግዲን ዘፈር 13. በክፍለ ከተማው የንግድና ዘርፍ ማህበራት
ማሕበራትን ቤት ምኽሪ ዘፈር ማሕበርን ምክር ቤትና የማህበራት ዘርፍ ምክርቤት
ይውድብ፣ ሕጋዊ ሰውነት መረጋገፂ ምስክር ያደራጃል፣ የህጋዊ ሰውነት ማረጋጋጫ ምስክር
ወረቐት ይህብ፣ ይድግፍ፣ የጠናኽር፣ ወረቀት ይሰጣል፣ ይደግፋል፣ ያጠናክራል፣
14. ሕቶ ነጋዶ የተኣኻኽብ፣ ናብ ቤት ምኽሪ 14. የነጋዴዎችን ጥያቄ ያሰባስባል፣ ለከተማው
ንግድን ዘፈር ማሕበራትን ከተማን ቤት ንግድ ምክር ቤትና ዘርፍ ማህበራትና መስርያ
EይUን የቕርብ ፀዲቖም Eንትወርድሉ ቤቱ ያቀርባል፣ ፀድቀው ሲቀርቡለት
202
www.chilot.me
ይትግብር፣ ተግባራዊ ያደርጋል፣

15. ኣብ ኤግዚብሽንን ባዛርን ዝሳተፉ ትካላት፣ 15. በኤግዝቪሽንና ባዛር የሚሳተፉ ድርጅቶች፣
ደቀቕትን ኣናEሽተይን ንግዲ ትካላት ኣነስተኛና ጥቃቅን ንግድ ተቋማትንና
Iንቨስተራትን የለዓEል፣ ይምልምል፣ Iንቨስተሮችን ያነሳሳል፣ ይመለምላል፣
16. ብመሰረት ዝወርድሉ ማንዋላትን ረቛሓታትን 16. በሚወርዱለት ማንዋሎችና መመዘኛዎች
ብቕዓት ሓደሽትን ነባራት ንግዲ ትካላትን መሰረት Aዳዲስና ነባር የንግድ ድርጅቶችን
የረጋግፅ፣ የሕድስ፣ ክስተኻኸሉ ይገብር፣ ብቃት ያረጋግጣል፣ ያድሳል፣ Eንዲስተካከሉ
ያደርጋል፣
17. ኣብ ክፍለ ከተምU ንዝርከቡ ትካላት ንግዲ፣ 17. በክፍለ ከተማው የሚገኙ የንግድ ድርጅቶች፣
ውልቀ ነጋዳይ፣ ሓላፍነቱ ዝተወሰነ ውልቀ የግል ነጋዴ፣ ሃላፍነቱ የተወሰነ የግል ማህበር፣
ማሕበር፣ ፍቓድ ንግዲይህብ፣ የሕድስ፣ የንግድ ፍቃድ ይሰጣል፣ ያድሳል፣ ይሰርዛል፣
ይስርዝ፣
18. ኣብ ክፍለ ከተምU ዝርከቡ ዓበይትን 18. በክፍለ ከተማው የሚገኙ ትላልቅና መካከለኛ
ማEኸለዎትን Eዳጋታት ብዝወርደሉ ገበያዎችን በመመሪያ መሰረት ያስተዳድራል፣
መምርሒ የመሓድር፣ ይቆፃፀር፣ ሕጋዊ ይቆጣጠራል፣ ሕጋዊ Eርምጃ ይወስዳል፣
19. ኣብ ክፍለ ከተምU ብቕዓት ዘረጋግፁ ቤት 19. በክፍለ ከተማው ብቃት የሚያረጋግጡ
Eዮታት የተሓባብር፣ መስሪያቤቶች ያስተባብራል፣
ኣሰራርሓ ቤት EይU የውፅE፣ ይከታተል የሚያሰፍን Aሰራር ያወጣል፣ ይከታተላል፣
ቀወምትን ንብረት ፈልዩ ይሕዝ፣ የመሓድር፣ ቀዋሚ ንብረትን ለይቶ ይይዛል፣
ናብ ዝምልከቶ ኣካል ፀብፃብ የቕርብ፣ ያስተዳድራል፣ ለሚመለከተው Aካል ሪፖርት

ያቀርባል፣
22. ቅርታ ህዝቢ ዝተኣናገደሉ መስርሕ የውፅE፣ 22. የህዝብ ቅሬታ የሚስተናገድበትን ኣሰራር
ተግባራውነቱ ይከታተል፣ መስተኻኸሊ ያወጣል፣ ተግባራነቱን ይከታተላል፣
ስጉምቲ ይወስድ፡፡ የማስተካከያ Eርምጃ ይወስዳል፣
54. ስልጣንን ተግባርን ቤት ፅሕፈት 54. የትምህርት ፅሕፈት ቤት ስልጣንና

ትምህርቲ ተግባር
1. ብመሰረት ብክልልን ከተማን ዝወርደሉ 1. በክልልና በከተማው በሚወርድለት ደንብ፣
ደንቢ፣ መምርሕን ኣሰራርሓታትን መመሪያና Aሰራሮች መሰረት ትምህርታዊ
203
www.chilot.me
ትምህርታዊ ደገፋት ይገብር፣ ድጋፍ ያደርጋል፣

2. ትልምን በጀትን ቤት EይU የዳሉ፣ ምስ ፀደቐ 2. የመስሪያቤቱን Eቅድና በጀት ያዘጋጃል፣
ይትግብር፣ ሲፀድቅ ይተገብራል፣
3. ኣብ ክፍለ ከተምU ካብ መዋEለ ህፃናት 3. በክፍለ ከተማው ከመዋEለ ህፃናት Eስከ 2ኛ
ይ
ክሳብ 2 ብርኪን መሰናድOን ዝርከባ ኣብያተ ደረጃና መሰናዶ ያሉ ትምህርት ቤቶችን
ትምህርቲ ብዝወፅE መምርሒ መሰረት በሚወጣው መመሪያ መሰረት ያስተዳድራል፣
የመሓድር፣
4. EድሚU ንትምህርቲ ዝበፅሐ ህፃን ኩሉ 4. ሁሉም Eድሜው ለትምህርት የደረሰ ህፃን
በቢብርኩ ክምዝገብ ይገብር፣ ንተግባራውነቱ በየደረጃው Eንዲመዘገብ ያደርጋል፣
ይከታተል፣ ይግምገም፣ ፀብፃብ የቕርብ፣ ተግባራዊነቱን ይከታተላል፣ ይገመግማል፣
5. ብከተማ ዝወርዱ ናይ 1ይን 2ይን ብርኪ፣ 5. በከተማው የሚወርዱ ለ1ኛ፣ 2ኛ፣ መሰናዶ፣
መሰናድO፣ ኣፀደ ህፃናት፣ ፍሉይ ድሌት መዋEለ ህፃናት፣ ልዩ ፍላጎት ትምህርት
ትምህርትን ትምህርቲ ንኣባፅሕን መፅሓፍቲ የጎልማሶች ትምህርት የሚሆኑ መፃህፍት
ናብ ኣብያተ ትምህርቲ ብምክፍፋል ኣብ Iድ ለትምህርትቤቶች በማከፋፋል በተጠቃሚዎች
ተጠቀምቲ ክበፅሑ ይገብር፣ Eጅ Eንዲደርሱ ያደርጋል፣
6. ኣብ መዋEለ ህፃናት፣ 1ይ ብርኪ፣ ፍሉይ 6. በመዋEለ ህፃናት፣ Aንደኛ ደረጃ፣ ልዩ ፍላጎት
ድሌት ትምህረቲ፣ ትምህርቲ ንኣባፅሕ፣ 2ይ ትምህርት፣ የጎልማሶች ትምህርት፣ የሁለተኛ
ብርኪን መሰናድOን ሱፐርቪዥን ብምግባር ደረጃና መሰናዶ ሱፐርቪዥን በማድረግ
ይድግፍ፣ ዘለዉ ፀገማትን መፍትሕታትን ይደግፋል፣ ያሉ ችግሮችና መፍትሄዎችን
የነፅር፣ የተግብር፣ ብሉፃት ተመኩሮታት ይለያል፣ ያስፈፅማል፣ ምርጥ ተሞኩሮዎችን
የጋፍሕ፣ ያስፋፋል፣
7. ሰለጤን፣ ፅሬት፣ ዝርገሐን ፍትሓውነትን 7. የክፍለ ከተማው የትምህርት ሰለጤን፣ ጥራት፣
ትምህርቲ ክፍለ ከተምU ይከታተል፣ ዝርጋታና ፍትሃውነት ይከታተላል፣
ይግምግም፣ ይቆፃፀር፣ የረጋግፅ፣ ይገመግማል፣ ይቆጣጠራል ያረጋግጣል፣
8. ብብርኪ ክልል ተነፂሩ ብዝወፀ መመዘኒ 8. በክልል ደረጃ ተለይቶ በወጣ የመመዘኛ
ረቑሓታት መሰረት ብቕዓት መዋEለ ህፃናት፣ መስፈርት መሰረት የመዋEለ ህፃናት፣ የ1ኛና
ይ ይ
1 ፣ 2 መሰናድO ብርኪ ትምህርቲ የረጋግፅ፣ 2ኛ ደረጃ ትምህርት፣ መሰናዶ ብቃት
9. ካብቲ ከተማ ዝተልኣኸሉ Eታወታት 9. በከተማው የተላኩለትን የትምህርት
ትምህርቲ ፍትሓዊ ብዝኾነ መልክU ናብ ግብኣቶች ፍትሃዊ በሆነ መንገድ ለመዋEለ
መዋEለ ህፃናት፣ 1ይን 2ይን ብርኪ፣ መሰናድO ህፃናት፣ ለ1ኛና 2ኛ ደረጃ፣ መሰናዶ ትምህርት
ኣብያተ ትምህርቲ የከፋፍል፣ኣብ ኩሉ ቤቶች ያከፋፍላል፣ በሁሉም ተጠቃሚ
ተጠቃሚ ምብፅሑ ይከታተል፣ ይቆፃፀር፣ መድረሱን ይከታተላል፣ ይቆጣጠራል፣
204
www.chilot.me
ይግምግም፣ ይገመግማል፣
10. ስልጠና ዝወስዱ መምህራን ይምልምል፣ 10. ስልጠና የሚወስዱ መምህራንን ይመለምላል፣
ስልጠና ዝወሰዱ መምህራን ተግባራዊ ስልጠና የወሰዱ መምህራን ተግባራዊ
ምግባሮምን ምግፍሖምን ይከታተል፣ ውፂIቱ ማድረጋቸውንና ማስፋፋታቸውን
የፍልጥ፣ ይከታተላል፣ ውጤቱን ያስታውቃል፣
11. ኣብ መዋEለ ህፃናት፣ 1ይ፣ 2ይ ብርኪን 11. በመዋEለ ህፃናት፣ 1ኛና 2ኛ ደረጃና
መሰናድOን ፅሬት ትምህርቲ ንምምሕያሽ መሰናዶ ትምህርት ቤት የትምህርት ጥራትን
ዝሕግዙ ቴክኖሎጅታት የስፋሕፍሕ፣ ለማሻሻል የሚያግዙ ቴክኖሎጂዎችን
የማEብል፣ ብሉፃት ተመኩሮታት ፀሚቑ ያስፋፋል፣ ያሳድጋል፣ ምርጥ ተመኩሮዎችን
የጋፍሕ፣ ለይቶ ያስፋፋል፣
12. ብብርኪ ክልል ዝተዳለዉ ብሄራዊ ፈተናታት 12. በክልል ደረጃ የተዘጋጁ ብሄራዊ ፈተናዎችን
ይ ይ
13. ኣብ መዋEለ ህፃናት፣ 1 ን 2 ን ብርኪ፣ 13. በመዋEለ ህፃናት፣ 1ኛና ሁለተኛ ደረጃ፣
መሰናድO ዝውሃቡ ፈተናታት በቲ ዝተቐመጠ መሰናዶ ትምህርት ቤት የሚሰጡ ፈተናዎች
ስታንዳርድ ምዃኑ ይከታተል፣ ይቆፃፀር፣ በተቀመጠው ስታንዳርድ መሆኑን
ይግምግም፣ ይከታተላል፣ ይቆጣጠራል፣ ይገመግማል፣
14. ኣብ ኣፀደ ህፃናት፣ 1ይን 2ይን ብርኪ ዘሎ ቅበላ 14. በመዋEለ ህፃናት፣ 1ኛና ሁለተኛ ደረጃ፣
ትምህርቲ ብመሰረት ዝወረደሉ መምርሒ መሰናዶ ትምህርት ቤት ያለው የትምህርት
ይከታተል፣ ይቆፃፀር፣ የረጋግፅ፣ ናብ ከተማ ቅበላ በመመሪያ መሰረት ይከታተላል፣
ቤት ፅሕፈት ትምህርቲ ሪፖርት ይገብር፣ ይቆጣጠራል፣ ያረጋግጣል፣ ለከተማው
ትምህርት ፅህፈት ቤት ሪፖርት ያደርጋል፣
15. ንደቂ ኣንስትዮ፣ ህፃናትን ኣካለ-ጉድኣትን 15. ለሴቶች፣ ለህፃናትና Aካል ጉዳተኞች
ትምህርቲ ኣመልኪቱ ክግበር ዝግብO ፍሉይ ትምህርት በሚመለከት መደረግ የሚገባውን
ሓገዝ የተግብር፣ ልዩ ድጋፍ ያስፈፅማል፣
16. ኣብ ክፍለ ከተምU ዘለዋ መዋEለ ህፃናት፣ 16. በክፍለ ከተማው ያሉ የመዋEለ ህፃናት፣
1ይን 2ይን ብርኪ፣ መሰናድO ኣብያተ የ1ኛና ሁለተኛ ደረጃ፣ መሰናዶ ትምህርት
ትምህርቲ ዓርሰ ገምጋም ከካይዳ ብምግባር ቤቶች የግል ግምገማ Eንዲያካሄዱ በማድረግ
ንዘካየደO ዓርሰ ገምጋም Oዲት ይገብር፣ የሚያካሂዱትን ግምገማ Oዲት ያደርጋል፣
ደረጅAን የነፅር፣ ደረጃ ይለያል፣
17. ብዝወርደሉ መምርሒ መሰረት ፍቓድ 17. በሚወርድለት መመሪያ መሰረት የ1ኛ
ይ
ኣፍልጦን ፍቓድ ሕድሳትን ትምህርቲ 1 ደረጃና Aፀደ ህፃናት የEውቅናና የEድሳት
ብርክን መዋEለ ህፃናትን ይህብ፣ ፍቃድ ይሰጣል፣
18. ተኸታታሊ ስልጠና መመሓየሺ ሞያ ኣብ 18. በክፍለ ከተማው በተከታታይ የሚሰጥን የሞያ
ክፍለ ከተምU ይድግፍ፣ ይከታተል፣ ማሻሻያ ስልጠና ይደግፋል፣ ይከታተላል፣
205
www.chilot.me
19. ብብርኪ ክፍለ ከተምU ዝዳለዉ ፈተናታት 19. በክፍለ ከተማው ደረጃ የሚዘጋጁ ፈተናዎችን
የተሓባብር፣ የፈፅም፣ ያስተባብራል፣ ያስፈፅማል፣
20. ሕጊ ሲቪል ሰርቪስ፣ ደንብን መምርሕን ቢሮ 20. በሲቪል ሰርቪስ ሕግ፣ በትምህርት ቢሮ
ትምህርቲ መሰረት ገይሩ ብብርኪ ክፍለ ደንብና መመሪያ መሰረት በክፍለ ከተማ ደረጃ
ከተማ ሰብ ሙያ ትምህርትን መምህራን፣ የትምህርት ባለሙያዎችና መምህራን
ድጋፍ ውሃብቲ ሰራሕተኛታትን ቁፃር፣ Eብየት Eንዲሁም ድጋፍ ሰጪ ሰራተኞችን
ዝውውር፣ ምደባን ካልOት ጥቕማ ጥቕምን ይቀጥራል፣ Eድገት፣ ዝውውር፣ ምደባና ሌሎች
ኣፅኒU ናብ ቤት ፅሕፈት ስቪል ሰርቪስ ጥቅማጥቅሞች ኣጥንቶ ለስቪል ሰርቪስ
የቕርብ፣ Eንትፀድቕ የተግብር፣ ፅህፈት ቤት ያቀርባል፣ ሲፀድቅ ይተገብራል፣
21. ህዝቢ ብምልEዓል ኣብያተ ትምህርቲ የስርሕ፣ 21. ህዝብን በማነሳሳት ትምህርት ቤቶችን
ያሰራል፣
22. ስርዓት ተሓታትነትን ግልፅነትን ዘስፍን 22. በመስሪያቤቱ ተጠያቂነትና ግልፅነትን
ብኣግባቡ ኣብ ዘይፍፅሙ ስጉምቲ ይውስድ፣ በAግባቡ በማይፈፅሙ Eርምጃ ይወስዳል፣
ንተግባራነቱ ይከታተል፣ መስተኻኸሊ ስጉምቲ ያወጣል ተግባራዊነቱን ይከታተላል፣
ይወስድ፣ የማስተካከያ Eርምጃ ይወስዳል፣
24. ቆፀራ ንብረት ቤት ፅሕፈቱ፣ መዋEለ ህፃናት፣ 24. የፅሕፈት ቤቱን፣ መዋEለ ህፃናት፣ 1ኛና
1ይን 2ይን ብርኪ መሰናድOን ይገብር፣ 2ተኛ ደረጃና መሰናዶ ዓመታዊ የንብረት
ሃለቕትን ቀወምትን ንብረት ፈልዩ ይሕዝ፣ ቆጠራ ያደርጋል፣ Aላቂና ቀዋሚ ንብረት
የመሓድር፣ ናብ ዝምልከቶ ኣካል ፀብፃብ ለይቶ ይይዛል፣ ያስተዳድራል፣
የቕርብ፣ ለሚመለከተው Aካል ሪፖርት ያቀርባል፣
55. ስልጣንን ተግባርን ቤት ፅሕፈት ሓለዋ 55. የጤና ጥበቃ ፅሕፈት ቤት ስልጣንና
ጥEና ተግባር
1. ብመሰረት ዝተነፀርሉ ኣንፈታት ጥEናን ቤት 1. በተቀመጡለት Aቅጣጫዎችና የከተማው
ምኽሪ ከተማ ብዘፅድቖም ጥEና ተንከፍ ምክር ቤት በሚያፀድቃቸው ጤና ነክ ጉዳዮች
ጉዳያትን መደባት ጥEና የተግብር፣ መሰረት የጤና Eቅዶችን ይተገብራል፣
2. ሰብ ሞያ ጥEና Eቲ ክፍለ ከተማ መምርሒ 2. የክፍለ ከተማ የጤና ባለሞያዎች መመሪያ
መሰረት ዝገበረ ስልጠና ክወስዱ ይገብር፣ መሰረት ያደረገ ስልጠና Eንዲወሰዱ
ብመሰረት ሞያዊ ፍልጠቶምን ዝረኸብዎ ያደርጋል፣ በሞያዊ Eውቀታቸውና ባገኙት
ስልጠናን ኣዋፊሩ መደባት ጥEና የፈፅም፣ ስልጠና መሰረት በማሰማራት የጤና Eቅዶችን
206
www.chilot.me
3. ኣብ ትሕቲ ክፍለ ከተምU ዝርከባ ትካላት 3. በክፍለ ከተማው ስር የሚገኙትን የጤና

ጥEና የመሓድር፣ ብንዋትን ሓይሊ ሰብን ድርጅቶች ያስተዳድራል፣ በንብረትና የሰው
ክማልኣ ይገብር፣ ሃይል Eንዲሟሉ ያደርጋል፣
4. ዝተቐመጠ ሽቶ ንምስኻE ይሰርሕ፣ 4. የተቀመጠውን ግብ ለማሳካት ይሰራል
ሰራሕተኛታቱ የዋፍር፣ ውፅIታዊ ንዝኾኑ ሰራተኞቹን ያሰማራል፣ ውጤታማ ለሆኑ
ሰራሕተኛታት ይሽልም፣ መዳባቶም ሰራተኞች ይሸልማል፣ ስራቸውን የማይፈፅሙ
ንዘይፍፀሙ ይቐፅE፣ ይቀጣል፣
5. ፓኬጅ ጥEና ኣብ ክፍለ ከተምU ክትግበር 5. በክፍለ ከተማው የጤና ፓኬጅ Eንዲተገበር
ሙሉE ዓቕሙ ወዲቡ ይንቀሳቐስ፣ ሙሉ Aቅሙን Aደራጅቶ ይንቀሳቀሳል፣
6. ሕብረተሰብ ክፍለ ከተምU ግቡE ግልጋሎት 6. የክፍለ ከተማው ሕብረተሰብ ተገቢ የህክምና
ሕክምና ንኽረክብ ይገብር፣ Aገልግሎት Eንዲያገኝ ያደርጋል፣
7. ኣብ ክፍለ ከተምU ዝርከባ ትካላት ንግዲ፣ 7. በክፍለ ከተማው የሚገኙ የንግድ ደርጅቶች፣
መንበሪን ማሕበራዊ ግልጋሎት ውሃብቲ መኖሪያና የማህበራዊ Aገልግሎት ሰጪ
ትካላትን ብመሰረት ዝወፀ መAቀኒን ድርጅቶች በወጣው መመዘኛና ኣሰራር
ኣሰራርሓን ይሰርሓ ምህላወን ይቆፃፀር፣ ከከም መሰረት Eየሰሩ መሆናቸውን ይቆጣጠራል፣
ኣድላይነቱ ስጉምቲ ይወስድ፣ EንደየAስፈላጊነቱ Eርምጃ ይወስዳል፣
8. ግልጋሎት ጥEና ከይቋረፅ ዝግባE ቁፅፅር 8. የጤና Aገልግሎት Eንዳይቋረጥ ተገቢውን
የካይድ፣ ኣብዘይፍፅሙ ስጉምቲ ይውስድ፣ ቁጥጥር ያካሂዳል፣ በማይፈፅሙ ላይ Eርምጃ
ይወስዳል፣
9. ኣብ ክፍለ ከተምU ፍትሓዊ ዝርገሐን 9. በክፍለ ከተማው ፍትሃዊ የጤና ኣገልግሎት
ግልጋሎት ጥEና ክህሉ ይገብር፣ ዝርጋታ Eንዲኖር ያደርጋል፣
10. ኣብ ክፍለ ከተምU ዝርከቡ መንግስታዊን 10. በክፍለ ከተማው የሚገኝ መንግስታዊና የግል
ትካላት ውልቀን ኬላ ጥEና፣ ጣብያ ጥEና፣ የጤና ተቋሞች፣ ጤና ኬላ፣ ጤና ጣብያ፣
መባEታዊ ክሊንክ፣ ቤት መድሓኒት ገፀርን የመጀመርያ ክሊንክ፣ ገጠር መድሃኒት ቤት፣
መደብር መድሓኒትን ይቆፃፀር፣ ኣብ ዝረኸቦ የመድሃኒት መደብር ይቆጣጠራል፣ ክፍተት
ክፍተት ስጉምቲ ይወስድ፣ ዝተወሰደ ስጉምቲ ሲገኝ Eርምጃ ይወስዳል፣ የተወሰደው Eርምጃ
ንቤት ፅሕፈት ጥEና ከተማ መቐለ ይፅብፅብ፣ ለመቐለ ከተማ ጤና ፅህፈት ቤት ሪፖርት
ያደርጋል፣
11. ግልጋሎት ጥEና ንምስፋሕ ሃፍቲ የተኣኻኽብ፣ 11. የጤና Aገልግሎት ለማስፋት ሃብት
ብመሰረት ሕጊ ኣብ ስራሕ የውEል፣ ያሰባስባል፣ በህግ መሰረት ስራ ላይ ያውላል፣
12. ስርዓት ተሓታትነትን ግልፅነትን ዘስፍን 12. በመስርያቤቱ ተጠያቂነትና ግልፅነት
207
www.chilot.me
ተግባራውነቱ ይከታተል፣ መስተኻኸሊ ያወጣል፣ ለተግባራዊነቱን ይከታተላል፣
ስጉምቲ ይወስድ፣ የማስተካከከያ Eርምጃ ይወስዳል፣
14. ዝርገሐ ኤች ኣይቪ ኤድስ ንምEጋት 14. የኤች Aይቪ ኤድስ ስርጭትን ለመግታት
ዝተዋደደ ስራሕቲ ምክልኻል ይፍፅም፣ የተቀናጀ የመከላከል ስራዎችን ይፈፅማል፣
15. ዓመታዊ ቆፀራ ንብረት ይገብር፣ ሃለቕትን 15. Aመታዊ የንብረት ቆጣራ ያደርጋል፣ Aላቂና
ናብ ዝምልከቶ ኣካል ፀብፃብ የቕርብ፡፡ ለሚመለከተው Aካል ሪፖርት ያቀርባል፣
56. ስልጣንን ተግባርን ቤት ፅሕፈት 56. የፕላንና ፋይናንስ ፅሕፈት ቤት
ትልምን ፋይናንስን ስልጣንና ተግባር

1. ብመሰረት ዝወርደሉ መምርሒ ነዊሕ፣ 1. በሚወርድለት መመሪያ መሰረት የክፍለ
ማEኸላይን ሓፂርን Eዋን ትልምን በጀትን ከተማው የረዥም፣ መካከለኛና Aጭር ጊዜ
ክፍለ ከተምU የዳልው፣ ምስ ፀደቐ ኣብ Eቅድና በጀት ያዘጋጃል፣ ሲፀድቅ ስራ ላይ
ስራሕ የውEል፣ ያውላል፣
2. በጀት ሴክተራት ክፍለ ከተምU ጠሚሩ ኣብ 2. የክፍለ ከተማው ሴክተሮች በጀት Aቀናጅቶ
ቤት ምኽሪ ክፍለ ከተማ የፅድቕ ፣ ምስ ፀደቐ በክፍለ ከተማው ምክር ቤት ያፀድቃል፣
የመሓድር፣ ሲፀድቅ ያስተዳድራል፣
3. ስራሕቲ ሴክተራት ብመሰረት ዝፀደቐ በጀት 3. በፀደቀው በጀት መሰረት የፅሕፈት ቤቶች
ይፍፀም ምህላው ይከታተል፣ ብመሰረት ስራዎች Eየተፈፀመ መሆኑን ይከታተላል
ዝተነፀረ ግዘ ናብ ቤት ምኽሪ፣¸ትልምን በተወሰነው ጊዜ መሰረት ለምክር ቤት፣
ፋይናንስን ከተማን ካልOት ዝምልከቶም ለከተማ ፕላንና ፋይናንስ ለሌሎች
ኣካላትን ፀብፃብ የቕርብ፣ የሚመለከታቸው Aካላት ሪፖርት ያቀርባል፣
4. ኣብ ክፍለ ከተምU ንዝስርሑ 4. በክፍለ ከተማው ለሚሰሩ ፕሮጀክቶችና
ፕሮጀክትታትን ስሩE በጀትን ብመሰረት መደበኛ በጀት በፋይናንስ መመሪያ መሰረት
ፋይናንሳዊ መምርሒ ክፍሊት ይፍፅም፣ ክፍያ ይፈፅማል፣ Aገልግሎት ይሰጣል፣
ግልጋሎት ይህብ፣
5. ኣብ ክፍለ ከተምU ዘሎ ሓፈሻዊ 5. በክፍለ ከተማው ያለው Aጠቃላይ የስራ
ምንቅስቓስ ስራሕ ዝገልፅ ስታትስቲካል Eንቅስቃሴ የሚገልፅ የEስታትስቲክስ መረጃ
መረዳEታ ይሕዝ፣ ይይዛል፣
6. ንምEባለ ክፍለ ከተምU ዝሕግዙ 6. ለክፍለ ከተማው Eድገት የሚያግዙ ጥናቶችን
መፅናEትታት ብምክያድ ብዘበናዊ በማካሄድ በዘመናዊ ቴክኖሎጂ የተደገፈ
ቴክኖሎጂ ዝተደገፈ ስርዓት ማሕበረ የማህበረ Iኮኖሚያዊ ስርዓት መረጃ ይይዛል፣
208
www.chilot.me
Iኮኖሚያዊ መረዳEታ ይሕዝ፣

7. ካብ መለቓሕትን ሓገዝ ወሃብቲ ኣካላትን 7. ከAበዳሪዎችና Eርዳታ ሰጪ ድርጅቶች
ዝተረኸበ ገንዘብ ብመሰረት መምርሒ የተገኘ ገንዘብ በፋይናንስ መመሪያ መሰረት ፣
ፋይናንስ ኣብ ዝተዓለመሉ ስራሕ ይውEል ወቅታዊ ሪፖርት ያቀርባል፣
ምህላው የረጋግፅ፣ Eዋናዊ ፀብፃብ የቕርብ፣
8. ካብ ክፍለ ከተምU ትካላት ልምዓትን 8. ከክፍለ ከተማው የልማት ድርጅቶችና
ውልቀ ሰባትን ዝርከብ ወፈያ ሃፍትን ንዋትን ግለሰቦች የሚገኝ የሃብትና ንብረት Eርዳታ
ተረኪቡ ብኣግባቡ ይሕዝ፣ ኣብ ልምዓት ተረክቦ በAግባቡ ይይዛል፣ በክፍለ ከተማው
ክፍለ ከተምU ምውዓሉ የረጋግፅ፣ ልማት መዋሉን ያረጋግጣል፣
9. Eዋናዊ ፀብፃብ ኣፈፃፅማ ፊስካልን 9. የፊስካልና ፋይናንስ Eቅዶች Aፈፃፀም
ፋይናንሳውን መደባት ንዝምልከቶ የቕርብ፣ ወቅታዊ ሪፖርት ለሚመለከተው ያቀርባል፣
10. ብመሰረት መምርሒ ፋይናንስ ድሕንነት 10. በፋይናንስ መመሪያ መሰረት የመንግስትና
ሰነዳት መንግስትን ህዝብን ብኣግባቡን ህዝብ ሰነዶችን ደህንነት በAግባቡና
ብዘተኣማምን ይሕሉ፣ ቆጣባይን በሚያስተማምን ይጠብቃል፣ ቆጣቢና
ውፅIታውን ብዝኾነ ኣገባብ የመሓድር፣ ውጤታማ በሆነ Aገባብ ያስተዳድራል፣
11. ንEድጊት ንብረት ዘገልግል Eዋናዊ ፅንዓት 11. ለንብረት ግዥ የሚያገለግል ወቅታዊ የገበያ
Eዳጋ ይሕዝ፣ ብመሰረት መምርሕን ሕግን ጥናት ይይዛል፣ በህግና መመሪያ መሰረት
Eደጋ ይፍፅም፣ ትልሚ Eደጋ የዳሉ፣ ካብ ግዢ ይፈፅማል፣ የግዢ Eቅድ ያዘጋጃል፣
ሕጋውያን መቕረብቲ Eደጋ ይፍፅም፣ ከህጋዊያን Aቅራቢዎች ይገዛል፣
12. ኣብ ክፍለ ከተምU ንዘለዋ ኣብያተ Eዮታት 12. በክፍለ ከተማው ላሉ የመንግስት መስሪያ
መንግስቲ ብመሰረት በጀተን Eደጋ የካይድ፣ ቤቶች በበጀታቸው መሰረት ግዥና ክፍያ
ክፍሊት ይፍፅም፣ ይፈፅማል፣
13. ብመሓውሩ ኣቢሉ መደባት ስነ-ህዝቢ 13. በመዋቅሩ በኩል የስነ-ህዝብ Eቅዶችን
14. ካብ ምድላው ትልሚ ክሳብ ገምጋም 14. ከEቅድ ዝግጅት Eስከ ኣፈፃፀም ግምገማ
ኣፈፃፅማ ተሳትፎ ህዝቢ Eቲ ክፍለ የክፍለ ከተማው የህዝብ ተሳትፎ Eንዲኖር
ከተማክህሉ ይገብር፣ ያደርጋል፣
15. ሰራሕተኛታት ቤት EይU ናይ ምፍፃም 15. የመስርያ ቤቱ ሰራተኞች የማስፈፅም
ዓቕሞም ዘEቢ ስልጠና ክወስዱ ይገብር፣ ዓቅማቸውን የሚያሳድግ ስልጠና Eንዲወስዱ

ያደርጋል፣
16. በጀት ዓመት ምስተወደA ሒሳብን ንብረትን 16. በጀት Aመት ከተጠቃለለ በኃላ የክፍለ
ክፍለ ከተምU ብመሰረት ሕጊ ብዋና Oዲተር ከተማው ሂሳብና ንብረት በህግ መሰረት በዋና
ኣመርሚሩ ንህዝቢ የፍልጥ፣ Oዲተር Aስመርምሮ ለህዝብ ያሳውቃል፣
209
www.chilot.me

ኣሰራርሓ ቤት EይU የውፅE፣ ይከታተል፣ የሚያሰፍን ኣሰራር ያወጣል፣ ይከታተላል፡፡
19. ዓመታዊ ቆፀራ ሃፍቲ ክፍለ ከተምU 19. የክፍለ ከተማው ሃብት ዓመታዊ ቆጠራ
የካይድ፣ ንኽካየድ ይገብር፣ ሃለቕትን ያካሂዳል፣ Eንዲካሄድም ያደርጋል፣ Aላቂና
ቀወምትን ንብረት ፈልዩ ብምሓዝ ቀዋሚ ንብረትን ለይቶ በመያዝ
የመሓድር፣ ናብ ዝምልከቶ ኣካል ፀብፀብ ያስተዳድራል፣ ለሚመለከተው Aካል ሪፖርት
57. ስልጣንን ተግባርን ቤት ፅሕፈት ሲቪል 57. የሲቪል ሰርቪስ ፅሕፈት ቤት

ሰርቪስ ስልጣንና ተግባር
1. ኣብ ቤት Eዮ መንግስቲ ክፍለ ከተምU 1. በክፍለ ከተማው የመንግስት ፅሕፈት ቤት
ዝካየድ ቁፃር፣ ብርኪ Eብየት፣ ዝውውር ብሕጊ የሚካሄድ ቅጥር፣ የደረጃ Eድገት፣ ዝውውር
ሲቪል ሰርቪስ ይፍፅም፣ በሲቪል ሰርቪስ ሕግ መሰረት ይፈፅማል፣
2. ብቴክኖሎጂ ዝተደገፈ መረዳEታ 2. በቴክኖሎጂ የተደገፈ የከተማው የመንግስት
ሰራሕተኛታት መንግስቲ Eቲ ክፍለ ከተማ ሰራተኞችን መረጃ ይይዛል፣ ይተነትናል
ይሕዝ፣ ይትንትን፣ ኣድላይ ኣብ ዝኾነሉ ናብ Aስፈላጊ በሆነበት ጊዜ ለሚመለከተው Aካል
ዝምልከቶ ኣካል የቕርብ፣ ያቀርባል፣
3. ምስ ዝምልከቶም ሴክተር ቤት ፅሕፈታት 3. ከሚመለከታቸው ሴክተር ፅሕፈት ቤቶች ጋር
ብምዃን ዝካየድ ቁፃር፣ ብርኪ Eብየት፣ በመሆን የሚካሄድ የሰራተኞች ቅጥር የደረጃ
ዝውውር ሰራሕተኛታትን ብመሰረት ሕጊ Eድገት፣ ዝውውር በሲቪል ሰርቪል ሕግ
ሲቪል ሰርቪስ ይፍፅም፣ ይፍፀም ምህላው መሰረት ይፈፅማል፣ Eየተፈፀመ መሆኑን
ይቆፃፀር፣ ግድፈት ኣፈፃፅማ Eንትህልው ይቆጣጠራል፣ የኣፈፃፀም ግድፈትን ያርማል፣
ይEርም፣
4. ኣብ ክፍለ ከተምU ዘበናዊ ቴክኖሎጂ ስርዓት 4. በክፍለ ከተማው ዘመናዊ የቴክኖሎጂ መረጃ
ሓበሬታ ኣብ ስራሕ ምውዓሉ ይከታተል፣ ስርዓት ስራ ላይ Eንዲውል ይከታተላል፣
ዘድሊ ድጋፍ ይህብ፣ የተግብር፣ ናብ ላEለዋይ Aስፈላጊ ድጋፍ ይሰጣል፣ ተግባራዊ
ኣካል የፍልጥ፣ ያደርጋል፣ ለበላይ Aካል ያስታውቃል፣
5. ቴክኖሎጂ ርክብ ሓበሬታ ናብ ሕብረተሰብ 5. የመረጃ ግንኙነት ቴክኖሎጂ ለህብረተሰብ
ንኽበፅሕ ኣብ ዝግበሩ ስራሕቲ ምርምርን Eንዲዳረስ በሚደረጉ የምርምርና የጥናት
መፅናEትን የተሓባብር፣ ይድግፍ፣ ስራዎች ያስተባብራል፣ ይደግፋል፣
210
www.chilot.me
6. ሓደሽቲ ኣሰራርሓታትን መምርሕታትን ቢሮ 6. የክልሉ የስቭል ሰርቪስ ኣዳዲስ ኣሰራሮችንና

ሲቪል ሰርቪስ የተግብር፣ ኣብ ክፍለ መመሪያዎችን ተግባራዊ ያደርጋል፣ በክፍለ
ከተምU ዘለዋ ኣብያተ Eዮ ንከተግብርO ከተማው ያሉ የመንግስት መስሪያ ቤቶች
ድጋፍ ይህብ፣ ይከታተል፣ ተግባራዊ Eንዲያደርጉት ድጋፍ ይሰጣል፣
7. መምርሒ ኣፈፃፅማ ስራሕ ሰራሕተኛታት 7. የክልሉ የመንግስት ሰራተኞች የስራ Aፈፃፀም
መንግስቲ Eቲ ክልል ኣብ ክፍለ ከተምU ኣብ ውጤት መመሪያ በክፍለ ከተማው ስራላይ
ስራሕ የውEል፣ ክውEል ይገብር፣ ያውላል፣ Eንዲውል ያደርጋል፣
8. ኣበል፣ ጥቕማጥቕምን ስኬል ማሃያን 8. ኣበል፣ ጥቅማጥቅምና የደሞዝ ስኬል
ኣመልኪቶም ዝወፁ ሃገራዊን ክልላዊን Aስመልክተው የወጡ ሃገራዊና ክልላዊ
መምርሒታት ኣብ ክፍለ ከተምU ኣብ መመሪያዎች በክፍለ ከተማው ተግባር ላይ
ተግባር የውEል፣ ክውEል ይገብር፣ መመሓየሺ ያውላል፣ Eንዲውል ያደርጋል፣ የማሻሻያ ሃሳብ
ሓሳብ ናብ መንግስቲ የቕርብ፣ Eንትፍቀድ ለመንግስት ያቀርባል፣ ሲፈቀድ ይተገብራል፣
ይትግብር፣
9. ሓይልታት ልምዓት ክፍለ ከተምU 9. የክፍለ ከተማው የልማት ሃይሎች
ተዋዲዶምን ተኣሳሲሮምን ዓቕሞም ንምEባይ ተቀናጅተውና ተሳስረው Aቅማቸው
ዝሕግዝ ዝተነፀረ ኣሰራርሓን ኣወዳድባን ኣብ Eንዲገነቡ የሚያግዝ የተቀየሰው Aሰራርና
ክፍለ ከተምU ይትግብር፣ የተግብር፣ ኣደረጃጀት በክፍለ ከተማው ይተገብራል፣

ያስተገብራል፣
10. ስርዓት ተሓታትነትን ግልፅነትን ዘስፍን 10. በመስሪያ ቤቱ ተጠያቂነትና ግፅልነትን
ኣሰራርሓ ቤት EይU የውፅE፣ የተግብር፣ የሚያሰፍን Aሰራር ያወጣል፣ ይተገብራል፣
ይከታተል፣ ብኣግባቡ ኣብዘይፍፅሙ ስጉምቲ ይከታተላል፣ በAግባቡ በማይፈፅሙ Eርምጃ
58. ስልጣንን ተግባርን ቤት ፅሕፈት ፍትሒ 58. የፍትህ ፅሕፈት ቤት ስልጣንና ተግባር
1. ስርዓት ምምሕያሽ ፍትሒ ኣብ ክፍለ 1. የፍትህ ማሻሻያ ስርAትን በክፍለ ከተማው
ከተምU ተግባራዊ ይገብር፣ ተግባራዊ ያደርጋል፣
211
www.chilot.me
2. ሰብ ሞያ Eቲ ትካል ዓቕሞም ዘEብይሉ Eድል 2. የተቋሙ ባለሙያዎች Aቅማቸውን

ብምፍጣር ንኽስልጥኑ ይገብር፣ ዝወስድዎ የሚያሳድጉበት Eድል በመፍጠር Eንዲሰለጥኑ
ስልጠና ኣብ ተግባር ክውEል ይፅEር፣ ያደርጋል፣ የወሰዱት ስልጠና ተግባር ላይ
Eንዲውል ጥረት ያደርጋል፣
3. ኣብ ክፍለ ከተምU ብኩሎም መንግስታውን 3. በክፍለ ከተማው በሁሉም መንግስታዊና
ዘይመንግስታውን ትካላት፣ ማሕበራትን ውልቀ መንግስታዊ ያልሆኑ ድርጅቶች፣ ማህበራትና
ሰባትን ሕጊ ዝኽበር ዘሎ ምዃኑ የረጋግፅ፣ ግለሰቦች ሕግ Eየተከበረ መሆኑን
Eዋናዊ ፀብፃብ የቕርብ፣ ያረጋግጣል፡፡ ወቅታዊ ሪፖርት ያቀርባል፣
4. ኣብ ዝተነፀረ ስልጣን ኣብያተ ፍርዲ Eቲ 4. ግልፅ በሆነ የክፍለ ከተማ ፍርድ ቤቶች
ክፍለ ከተማ ክሲ ዋኒናት ገበን የቕርብ፣ ስልጣን የወንጀል ጉዳዮች ክስ ያቀርባል፣
ይከራኸር፣ ይከራከራል፣
5. ጥቕምን መሰልን ምምሕዳር Eቲ ክፍለ 5. የክፍለ ከተማውን ኣስተዳደር ጥቅምና
ከተማ ንምኽባር ኣብ ልEሊ ዝኾነ ሰብ ኣብ መብት ለማስከበር በማንኛውም ሰው ላይና
ዝኾነ ዳይነት ሰማI ኣካል ክሲ ይምስርት፣ በማንኛውም የዳኝነት ሰሚ ኣካል ክስ
ጣልቃ ኣትዩ ይከራኸር ወይ ከከም ኩነታቱ ይመሰርታል፣ ጣልቃ ገብቶ ይከራከራል
ተኸላኻሊ ኮይኑ ይቐርብ፣ ወይም Eንደየሁኔታው ተከላካይ ሆኖ
ይቀርባል፣
6. ድሕንነት መሰኻኽርን ጉድኣት ገበንን 6. የምስክሮችና የወንጀል ተጎጂዎችን ደህንነት
ዝተኸበረ ምዃኑ የረጋግፅ፣ ንክኽበር’ውን የተከበረ መሆኑን ያረጋግጣል፣ Eንዲከበር
ይገብር፣ Eዋናዊ ፀብፃብ የቕርብ፣ ያደርጋል፣ ወቅታዊ ሪፖርት ያቀርባል፣
7. ብመሰረት ሕጊ ምስ ፈፀምቲ ገበን ስራሕቲ 7. በህግ መሰረት ከወንጀል ፈፃሚዎች ጋር
Eርቅን ድርድርን የካይድ፣ Eርቅና ድርድር ያደርጋል፣
8. ከም ኣድላይነቱ ብፈፀምቲ ገበን ጉድኣት 8. Eንደየሁኔታው በወንጀል ፈፃሚዎች ጉዳት
ዝበፅሖምን መሰሎም ንምኽባር ዓቕሚ የደረሰባቸውና መብታቸው ለማስከበር Aቅም
ዘይብሎምን ጉዱኣት ገበን Eንተጋጥሙ የሌላቸው የወንጀል ተጎጂዎች ሲያጋጥሙ
መሰሎምን ጥቕሞምን ንምኽባር ኣብ ጉዳያት በፍትብሄር ጉዳዮች ጣልቃ ገብቶ ይከራከራል፣
ፍትሃብሄር ጣልቃ ኣትዩ ይከራኸር፣ ንደቂ ለሴቶችና ህፃናት ልዩ ድጋፍ ያደርጋል፣
ኣንስትዮን ህፃናትን ፍሉይ ደገፍ ይገብር፣

9. ዝተፈላለዩ ሜላታት ብምጥቃም ስርፀት ሕጊ 9. የተለያዩ ዘዴዎችን በመጠቀም የህግ ስርፀት
ምስ ዘካይዱ ኣካላት ብምትሕብባር ኣብ መላE ከሚያካሂዱ ጋር በመተባበር በመላው የክፍለ
ሕብረተሰብ Eቲ ክፍለ ከተማ ግንዛበ ሕጊ ከተማው ሕብረተሰብ የህግ ግንዛቤ ይፈጥራል፣
ይፈጥር፣ ነቲ ስራሕ ብዋናነት የተሓባብር፣ ስራውን በዋናነት ያስተባብራል፣ ይቆጣጠራል፣
ይቆፃፀር፣
212
www.chilot.me
10. ምስ ስልጣን ክፍለ ከተምU ዝመጣጠን 10. ከክፍለ ከተማው ስልጣን ጋር የሚመጣጠን
ስምምዓት ሰነድን ግልጋሎት ውEልን የስምምነት ሰነድና የማህበራዊ ጉዳዮች
ማሕበራዊ ጉዳያትን ይህብ፣ Aገልግሎት ይሰጣል፣
11. ግልጋሎት ምዝገባ ወሰንቲ ኹነታት ኣብ ክፍለ 11. የወሳኝ ኩነቶች ምዝገባ በክፍለ ከተማው
ከተማ ብሙሉEነት የካይድ፣ ዘበናዊ ኣተሓሕዛ ሙሉ በሙሉ ያካሂዳል፣ ዘመናዊ የመዝገብ
መዝገብ ይህልዎ፣ Aያያዝ ይኖረዋል፣
12. ሕጋዊ ኣተሓሕዛ Eሱራት ይከታተል፣ ብዘይ 12. የታሰሩ ሰዎች ሕጋዊ Aያያዝ ይከታተላል ያለ
ቤት ፍርዲ ትEዛዝ ዝተትሓዙ ሰባት ናብ ቤት ፍርድ ቤት ትEዛዝ የተያዙ ሰዎች ወደ
ፍርዲ ክቐርቡ ይገብር፣ ፍርድቤት Eንዲቀርቡ ያደርጋል፣
13. ስራሕቲ ፍትሒ ንምስላጥ ምስ ኣካላት ፍትሒ 13. የፍትህ ስራን ለማቀላጠፍ ከክፍለ ከተማው
ወረድU ተሓባቢሩ ይሰርሕ፣ የፍትህ ኣካላት ጋር ተባብሮ ይሰራል፣
14. ኣብ ምፅራይ ገበን ክፍለ ከተምU ንፖሊስ 14. በክፍለ ከተማው የወንጀል ምርመራ ለፖሊስ
ኣድላይ ሕጋዊ መምርሒ ይህብ፣ ይከታተል፣ ኣስፈላጊ ህጋዊ መመሪያ ይሰጣል፣
15. ኣብ ስራሕቲ ምፅራይ ንፖሊስ ይመርሕ፣ 15. በማጣራት ስራዎች ለፖሊስ ይመራል፣
16. ስርዓት ተሓታትነትን ግልፅነትን ዘስፍን 16. በመስራቤቱን ተጠያቂነትና ግልፅነት
ንተግባራውነቱ ይከታተል፣ መስተኻኸሊ ያወጣል፣ ለተግባራዊነቱ ይከታተላል፣
18. ኣብ ከተማዊ ጉዳያትን መንግስታዊ 18. በከተማዊ ጉዳዮችና የመንግስት ስራዎች
ስራሕትን ምዝገባ ሰነዳት ስምምEን ግልጋሎት የስምምነት ሰነዶች፣ የምዝገባና የውልና
ውEልን ማሕበራዊ ጉዳያትን ይፍፅም፣ የማህበራዊ ጉዳዮች Aገልግሎት ይፈፅማል፣
19. ካብ ህፃናትን ኣረጋዊያን ዝሰርሑ ማሕበራት 19. በህፃናትና Aረጋውያን ላይ ክሚሰሩ ማህበራት
ወፃI ንዘለዉ ዘይመትረፍት ማሕበራት ውጭ ያሉትን Aትራፊ ያልሆኑ ማህበራት
ይምዝግብ፣ ፍቓድ ይህብ፣ ይቆፃፀር፣ ከከም ይመዘግባል፣ ፍቃድ ይሰጣል፣ ይቆጣጠራል፣
ኣድላይነቱ ፍቓድ ይስርዝ፣ EንደየAስፈላጊነቱ ፍቃድ ይሰርዛል፣
20. ዓመታዊ ቆፀራ ንብረት ይገብር፣ ሃለቕትን 20. Aመታዊ የንብረት ቆጠራ ያካሂዳል Aላቂና
ቐወምትን ንብረት ፈልዩ ይሕዝ፣ የመሓድር፣ ቀዋሚ ንብረት ለይቶ ይይዛል፣ ያስተዳድራል፣
213
www.chilot.me
59. ስልጣንን ተግባርን ቤት ፅሕፈት 59. የፀጥታና Aስተዳደር ፅህፈት ቤት

ፀጥታን ምምሕዳርን ስልጣንና ተግባር
1. Eለታዊ ስራሕትን መደባትን ብዝፀደቐ ትልምን 1. Eለታዊ ስራዎችና መደቦችን በፀደቀው
ብዝወሃቦ መምርሕን መሰረት የተግብር፣ Eዋናዊ ፕላንና በሚሰጠው መመሪያ መሰረት
ምEባለታት Eናተኸታተለ ፀብፃብ የቕርብ፣ ይፈፅማል፣ በየጊዜው የሚመጡ ለውጦችን
Eየተከታተለ ሪፖርት ያቀርባል፣
2. ሰላምን ድሕንነትን ሕብረተሰብ ብቐፃልነት 2. የሕብረተሰብን ሰላምና ድህንነት
ይሕልው፣ ሕብረተሰብ የሳትፍ፣ በቀጣይነት ይጠብቃል፣ ህብረተሰብን

ያሳትፋል፣
3. ምስ ጎረባብቲ ክፍለ ከተማታት Eናተሓባበረ 3. ከኣጎረባች ክፍለ ከተሞች ጋር በመተባበር
ሰላምን ድሕንነትን ከባቢ ንክሕለው ይገብር ፣ የAከባቢ ሰላምና ድህንነት Eንዲጠበቅ
4. ኣብ ትሕቲ ተፀዋEነቱ ንዘሎ ቤት ፅሕፈት ያደርጋል፣
ፖሊስን ምልሻን የተሓባብር፣ ይመርሕ፣ 4. በተጠሪነቱ ስር ያለውን ፖሊስና ምልሻ
ይቆፃፀር፣ ይግምግም፣ ፅ/ቤት ያስተባብራል፣ ይመራል፣

ይቆጣጠራል፣ ይገመግማል፣
5. ንዘጋጥም ጎንፅን ዘይምርድዳEን ኣብ ክልተኣዊ 5. ለሚያጋጥም ግጭትና Aለመግባባት
ረብሓን ሕግን መሰረት ገይሩ ይፈትሕ፣ በጋራጥቅምና በህግ መሰረት ይፈታል፣
6. ትልምን በጀትን ቤት ፅሕፈት ፖሊስን ምልሻን 6. የፖሊስንና የምልሻን ፅህፈት ቤት በጀትና
መርሚሩ ናብ ኮሚቴ ስራሕ ፈፃሚ Eቲ ክፍለ Eቅድ መርሚሮ ለክፍለ ከተማው ስራ
ከተማ የቕርብ፣ Aስፈፃሚ ኮሚቴ ያቀርባል፣
7. ስርዓት ተሓታነትን ግልፅነትን ዘስፍን ኣሰራርሓ 7. በመስሪያ ቤቱ ተጠያቂነትና ግልፅነት
ቤት EይU የውፅE፣ ይከታተል፣ ብኣግባቡ ኣብ የሚያሰፍን Aስራር ያወጣል፣ ይከታተላል፣
ዘይፍፅሙ ስጉምቲ ይወስድ፣ በኣግባቡ በማይፈፅሙ Eርምጃ ይወስዳል፣
ተግባራውነቱ ይከታተል መስተኻኸሊ ስጉምቲ ያወጣል፣ ተግባራውነቱን ይከታተላል፣
ይወስድ፣ ማስተካከያ Eርምጃ ይወስዳል፣
9. ዓመታዊ ቆፀራ ንብረት ይገብር ሃለቕትን 9. ዓመታዊ የንብረት ቆጠራ ያደርጋል፣
ቐወምትን ንብረት ፈልዩ ይሕዝ፣ የመሓድር ኣላቂና ቋሚ ንብረት ለይቶ ይይዛል፣
ናብ ዝምልከቶ ኣካል ፀብፃብ የቕርብ ፣ ያስተዳድራል፣ ለሚመለከተው Aካል

ሪፖርት ያደርጋል፣
214
www.chilot.me
60. ስልጣንን ተግባርን ቤት ፅሕፈት 60. የግብርና ልማት፣ የAከባቢ ጥበቃ፣

ልምዓት ሕርሻ፣ ሓለዋ ስነ-ከባቢ፣ የማኣድንና Iነርጂ ፅህፈት ቤት
ማዓድንን Iነርጅን ስልጣንና ተግባር
1. ዝወረደሉ ከተማ ተንከፍ ሕርሻ፣ ሓለዋ ስነ- 1. በወረደለት ከተማ ነክ የEርሻ፣ የAከባቢ
ከባቢ፣ ማዓድንን Iነርጅን ዝምልከት ደንብን ጥበቃ፣ ማAድንና Iነርጂ የሚመለከት ደንብና
መምርሕን ኣብ ክፍለ ከተምU የተግብር፣ መመሪያ በክፍለ ከተማው ተግባራዊ
ያደርጋል፣
2. ኣብ ክፍለ ከተምU ንዘሎ ሕርሻ መሬት፣ 2. በክፍለ ከተማው ለሚገኙ የEርሻ መሬት፣
ሃፍቲ ተፈጥሮ፣ Eንስሳ፣ Eታወታት ይEድል፣ የተፈጥሮ ሃብት፣ Eንስሳ፣ ግብኣቶችን ያድላል
ይከታተል፣ ይቆፃፀር፣ ስልጠናን ቴክኒካዊ ይከታተላል፣ ይቆጣጠራል፣ ስልጠናና
ደገፍን ይህብ፣ ቴክኒካዊ ድጋፍ ይሰጣል፣
3. ኣብ ክፍለ ከተምU ንዝርከቡ ሓረስቶት 3. በክፍለ ከተማው የሚገኙ ገበሬዎች
ኣግባብነት ምስ ዘለዎም ኣካላት ብምትሕብባር Aግባብነት ካላቸው Aካላት ጋር በመተባበር
ግልጋሎት ልቓሕ ዝረኽብሉ ኩነታት የብድር Aገልግሎት የሚያገኙበትን ሁኔታ
የመቻችው፣ ልቓሕ ንክምለስ ይሰርሕ፣ ያመቻቻል ብድሩ Eንዲመለስ ያደርጋል፣
ግልጋሎት ኤክስተንሽን ይህብ የኤክስተንሽን Aገልግሎት ይሰጣል፣
4. ኣብ ልምዓት ሕርሻ ፅEንቶ ከሕድሩ ዝኽEሉ 4. በEርሻ ልማት ላይ ጫና ሊያሳድሩ
Eናተኸታተለ ህዝቢ ክፈልጦም ይገብር፣ የሚችሉትን Eየተከታተለ ህዝብ
ኣድላይ ምድላዋት የካይድ፣ Eንዲያውቃቸው ያደርጋል፣ Aስፈላጊውን
ዝግጅት ያካሂዳል፣
5. ተላበድትን ተዛመድትን ሕማማት Eንስሳትን 5. የEንስሳትና የሰብል በሽታዎች Eንዲሁም
ዘራEትን ከምU’ውን ወራር ባልE የፀረ ሰብል ነፍሳት ወረርሽኝን ለመከላከልና
ንምክልኻልን ንምቁፅፃርን ኣድላይ ስጉምቲ ለመቆጣጠር Aስፈላጊውን Eርምጃ ይወስዳል፣
ይወስድ፣
6. ኣብ Iንቨስትመንት ሕርሻ፣ ሓለዋ ስነ-ከባቢ፣ 6. በEርሻ፣ የAከባቢ ጥበቃ፣ ማAድንና Iነርጂ
ማዓድንን Iነርጅን ንዝተዋፈሩ ሰብ ውልቀ Iንቨስትመንት ለተሰማሩ ባለሃብቶች
ሃፍቲ ብመሰረት መምርሒ ይድግፍ፣ ይቆፃፀር፣ በመመሪያው መሰረት ይደግፋል፣
ስጉምቲ ይወስድ፣ ይቆጣጠራል፣ Eርምጃ ይወስዳል፣
7. ኣብ ክሊ ክፍለ ከተምU ዝርከብ ሓመድ 7. በክፍለ ከተማው የሚገኘው Aፈር
ከይጉሕጓሕን ብርሰት ሃፍቲ ተፈጥሮ Eንዳይሸረሸርና የተፈጥሮ ሃብት መመናመን
ከየጋጥምን ስራሕቲ ምክልኻል የካይድ፣ Eንዳያጋጥም የመከላከል ስራ ያካሂዳል፣
8. ስርዓት ተሓታትነትን ግልፅነትን ዘስፍን 8. የተጠያቂነትና ግልፅነት ስርዓት የሚያሰፍን
ኣሰራርሓ ቤት EይU የውፅE፣ ይከታተል፣ የመስሪያ ቤቱን Aሰራር ያወጣል፣
215
www.chilot.me
ብኣግባቡ ኣብዘይፍፅሙ ስጉምቲ ይወስድ፣ ይከታተላል፣ በAገባቡ በማይፈፅሙ Eርምጃ

ይወስዳል፣
9. ኣብ ክፍለ ከተምU ኣማራፂ ሓይሊ ኤነርጂ 9. በክፍለ ከተማው ኣማራጭ የኤነርጂ ሃይል
ንክስፋሕፋሕ ይሰርሕ፣ Aንዲስፋፋ ይሰራል፣
ንተግባራውነቱ ይከታተል፣ መስተኻኸሊ ያወጣል፣ ተግባራዊነቱ ይከታተላል፣
ስጉምቲ ይወስድ፣ ማስተካከያ Eርምጃ ይወስዳል፣
ቀወምትን ንብረት ፈልዩ ይሕዝ፣ የመሓድር፣ ቋሚ ንብረትን ለይቶ ይይዛል፣ ያስተዳድራል፣
ናብ ዝምልከቶ ኣካል ፀብፃብ የቕርብ፣ ለሚመለከተው ሪፖርት ያደርጋል፡፡
61. ስልጣንን ተግባርን ቤት ፅሕፈት ጉዳይ 61. የሴቶች ጉዳይ ፅሕፈት ቤት ስልጣንና
ደቂ ኣንስትዮ ተግባር
1. ሃገራውን ክልላውን ፖሊስን ሕግን ጉዳይ ደቂ 1. Aገራዊና ክልላዊ የሴቶች ጉዳይ ፖሊሲና
ኣንስትዮ ኣብ ክፍለ ከተምU ኣብ ዝርከብ ሕግ በክፍለ ከተማው በሚገኙ መንግስታዊና
መንግስታውን ዘይመንግስታውን ትካላት መንግስታዊ ያልሆኑ ድርጅቶች ውጤታማ
ውፅIታዊ ንክኸውን ክትትልን ገምጋምን Eንዲሆን ክትትልና ግምገማ በማካሄድ ድጋፍ
ብምክያድ ደገፍ ይገብር፣ ያደርጋል፣
2. ኩለመዳያዊ ዋኒን ደቂ ኣንስትዮ ንምክትታል 2. Aጠቃላይ የሴቶችን ጉዳይ ለመከታተልና
ውፅIታዊ ንምግባርን ብክልል ዝወረደሉ ውጤታማ ለማድረግ በክልል የወረደለትን
ደንብን መምርሕን ይትግብር፣ ደንብና መመሪያ ተግባራዊ ያደርጋል፣
3. ኣብ ማሕበራዊ፣ Iኮኖሚያውን ፖለቲካውን 3. በማህበራዊ፣ Iኮኖሚያዊና ፖለቲካዊ
ምንቅስቓስ ማEረ ተሳታፋይነትን Eንቅስቃሴ የሴቶች Eኩል ተሳታፋይነትና
ተጠቃማይነትን ደቂ ኣንስትዮ ንምርግጋፅ ተጠቃሚነት ለማረጋገጥ ይንቀሳቀሳል፣
የለዓEል፣ ግንዛበ መEበይ ስልጠና ይህብ፣ የግንዛቤ ማሳደግያ ስልጠና ይሰጣል፣
4. Iኮኖሚያዊ ተጠቃምነት ደቂ ኣንስትዮ 4. የሴቶችን Iኮኖሚያዊ ተጠቃሚነት
ንምጉልባት ኣብ ደቀቕትን ኣናEሽተይን ለማጎልበት በAነስተኛና ጥቃቅን የንግድ
ንግዲ ትካላት ብምውዳብ ምስ ዝምልከቶም ተቋማት በማደራጀት ከሚመለከታቸው
ኣካላት ብምትሕብባር ኣብ ዝመረፅO ዘፈር ኣካላት ጋር በመተባበር በመረጡት የስራ
ስራሕ ንክዋፈራ ስልጠና፣ ልቓሕ፣ Eድል ዘርፍ Eንዲሰማሩ ስልጠና፣ ብድር፣ የስራ
ስራሕን መስርሒ ቦታን ዝረኽባሉ ኩነታት Eድልና መስሪያ ቦታ የሚያገኙበትን ሁኔታ
የመቻችው፣ ይከታተል፣ ያመቻቻል፣ ይከታተላል፣
5. ተሳታፋይነትን ተጠቃማይነትን ደቂ 5. የሴቶችን ተሳታፊነትና ተጠቃሚነት
ኣንስትዮ ንምEባይ ብመሰረት ድልየተን ብሞያ ለማሳደግ በፍላጎታቸውና በሙያቸው
216
www.chilot.me
ክውደባ ይገብር፣ Eንዲደራጁ ያደርጋል፣

6. ብብርኪ ክፍለ ከተማ ንደቂ ኣንስትዮ 6. በክፍለ ከተማ ደረጃ ፕሮጀክት በመቅረፅ
ዝጠቅምን ፀገማተን ዘቃልልን ፕሮጀክት ሴቶችን የሚጠቅምና ችግራቸውን ሊያቃልል
ብምቕራፅ ሃፍቲ የተኣኻኽብ፣ ኣብ ተግባር የሚችል ሃብት ያሰባስባል፣ በተግባር ላይ
የውEል፣ ያውላል፣
7. ማሕበራዊ ተጠቃምነትን ተሳታፋይነትን 7. የሴቶች ማህበራዊ ተጠቃሚነትና
ንምርግጋፅ፣ ንደቂ ኣንስትዮ ዘናEስ ድሑር ተሳታፊነትን ለማረጋገጥ ሴቶችን ዝቅ Aድርጎ
ኣተሓሳስባ፣ ጎዳI ልምዲ ንምውጋድ ፅEንቶ የማየት ኋላ ቀር Aስተሳሰብና ጎጂ ልምድ
ስራሕ ንምቅላል ይፅEር፣ ለማስወገድ የስራ
ጫናን ለማቃለል ይጥራል፣
8. ኣብ ክፍለ ከተምU ኩነታት ደቂ ኣንስትዮ 8. በክፍለ ከተማው የሴቶችን ሁኔታ በተመለከተ
ዝምልከት መረዳEታ የጠናክር፣ የመሓድር፣ መረጃ ያጠናክራል፣ ያስተዳድራል፣
ኣሰራርሓ ቤት EይU የውፅE፣ ይከታተል፣ የሚያሰፍን Aሰራር ያወጣል፣ ያስተዋውቃል፣
ብኣግባቡ ኣብዘይፍፅሙ ስጉምቲ ይወስድ፣ ይከታተላል በAግባቡ በማይፈፅሙ Eርምጃ
ይወስዳል፣
ቐወምትን ንብረት ፈልዩ ይሕዝ፣ የመሓድር፣ ቋሚ ንብረት ለይቶ ይይዛል፣ ያስተዳድራል
ናብ ዝምልከቶ ኣካል ፀብፃብ የቕርብ፣ ለሚመለከተው ሪፖርት ያደርጋል፣
62. ስልጣንን ተግባርን ቤት ፅሕፈት 62. የወጣቶችና ስፖርት ፅሕፈት ቤት

መናEሰይን ስፖርትን ስልጣንና ተግባር
1. Iኮኖሚያዊ ተጠቃምነት መናEሰይ 1. የወጣቶችን Iኮኖሚያዊ ተጠቃሚነት
ንምጉልባት ምስ ዝምልከቶም ኣካላት ለማጎልበት ከሚመለከታቸው Aካላት ጋር
ብምትሕብባር ኣብ ደቀቕትን ኣናEሽተይን በመተባበር በAነስተኛና ጥቃቅን የንግድ
ንግዲ ትካላት ዝተወደቡ መናኣሰይ ኣብ ተቋማት የተደራጁ ወጣቶች በመረጡት የስራ
ዝመረፅዎ ዘፈር ስራሕ ንክዋፈሩ ስልጠና፣ ዘርፍ Eንዲሰማሩ ስልጠና፣ ብድር፣ የስራ
ልቓሕ፣ Eድል ስራሕን መስርሒ ቦታን Eድልና መስሪያቦታ የሚያገኙበትን ሁኔታ
ዝረኽብሉ ኩነታት የመቻችው፣ ይከታተል፣ ያመቻቻል፣ ይከታተላል፣
217
www.chilot.me
2. መንኣሰይ ዝምልከት ዝወርደሉ ደንብን 2. ወጣቶችን የሚመለከት የሚወረድለት ደንብና

መምርሕን የተግብር፣ መመሪያ ተግባር ላይ ያውላል፣
3. ኣብ ክፍለ ከተምU ዘለዉ መናEሰይ 3. በክፍለ ከተማው ያሉት ወጣቶች ጤናማና
ጥUያትን ሓላፍነት ዝስመOም ዜጋታትን ሃላፊነት የሚሰማቸው ዜጎች Eንዲሆኑ
ክኾኑ ብመሰረት ዝተሓንፀፀ ሜላ ይሰርሕ፣ በታቀደው ስልት መሰረት ይሰራል፣
4. ኣብ መንግስታውን ዘይመንግስታውን ትካላት 4. በመንግስታዊና መንግስታዊ ባልሆኑ
ዝግበር ምንቅስቓሳት ስፖርትን ኣብ ካልOት ድርጅቶች በሚደረጉ የስፖርት
ስራሕቲ ህንፀት ስነ-ምግባርን ደገፍን ክትትል Eንቅስቃሴዎችና በሌሎች የስነ-ምግባር
ይገብር፣ ግንባታ ስራ ላይ ድጋፍና ክትትል ያደርጋል፣
5. መንEሰይ ኣብ ፖለቲካዊ፣ ቁጠባዊ፣ 5. ወጣቱ በፖለቲካዊ፣ Iኮኖሚያዊ፣ ማህበራዊና
ማሕበራውን ባህላውን ልምዓት፣ ምስፋን ሰናይ ባህላዊ ልማት፣ መልካም Aስተዳደርን
ምምሕዳር ተርU ክፃወት የለዓEል፣ ይውድብ፣ በማስፈን ሚናውን Eንዲጫወት ያነሳሳል፣
ሞያዊ ድጋፍ ይህብ፣ ያደራጃል፣ ሙያዊ ድጋፍ ይሰጣል፣
6. ብመሰረት ዝተመደበሉ በጀት መደባት 6. በተመደበለት በጀት መሰረት የወጣቶችና
መናEሰይን ስፖርትን የተግብር፣ ውፅIቱ ስፖርት ስራ ያስፈፅማል፣ ውጤቱን ሪፖርት
ሪፖርት ይገብር፣ ያደርጋል፣
7. መንEሰይ ምስ ባህሊ ሃገሩን ብሄረሰቡን ክላለ 7. ወጣቱን ከሃገሩና ብሄረሰቡ ባህል ጋር
ይገብር፣ Eንዲተዋወቅ ያደርጋል ፣
8. መንEሰይ ዝምልከት ኣብ ዝግበር መፅናEትን 8. ወጣቱን በሚመለከት በሚደረግ ጥናትና
ምርምርን ዳታ ይህብ፣ ውፅIቱ የተግብር፣ ምርምር ዳታ ይሰጣል፣ ውጤቱን ያስፈፅማል፣
9. ኣብ መናEሰይ ዘጋጥሙ ፀገማት የፃሪ፣ 9. በወጣቶች ላይ የሚያጋጥሙ ችግሮችን
ይፈትሕ፣ ልEሊ ዓቕሙ ዝኾነ ንዝምልከቶ ያጣራል፣ ይፈታል፣ ከAቅም በላይ ሲሆን
ኣካል ኣቕሪቡ የወሰን፣ ለሚመለከተው Aካል Aቅርቦ ያስወስናል፣
10. መንEሰይ ዝምልከቱ ዝወፁ ትልምታት 10. ወጣቶችን በሚመለከት የወጡ Eቅዶች
11. ኣብ ክፍለ ከተምU ዘሎ ማEኸላይን 11. በክፍለ ከተማው ያሉት መካከለኛና ትናንሽ
ንEሽተይን ስፖርት መዘውተሪ ስፍራ የስፖርት ማዘውተሪያ ስፍራዎችን
የመሓዳድር፣ ያስተዳድራል፣
12. ኣብ ክፍለ ከተምU ስፖርት መዘውተሪ 12. በክፍለ ከተማው ስፖርት ማዘውተሪያ
ስፍራታት ክስርሑ ይገብር፣ ቦታዎች Eንዲሰሩ ያደርጋል፣
13. ኣብ ክፍለ ከተምU ማሕበራት ስፖርት 13. በክፍለ ከተማው የስፖርት ማህበራት
ክጣየሹ የለዓEል፣ ይውድብ፣ የተሓባብር፣ Eንዲቋቋሙ ያነሳሳል፣ ያደራጃል፣
ይቆፃፀር፣ ውልቀ Iንቨስተራት ኣብ ስፖርት ያስተባብራል፣ ይቆጣጠራል፣ Iንቨስተሮች
ኣትዮም ክሰርሑ የተሓባብር፣ በስፖርት ስራ ላይ Eንዲሰማሩ ያስተባብራል፣
218
www.chilot.me
14. ኣብ ስፖርታዊ ውድድራት ዝሳተፉ ብቑዓት 14. በስፖርታዊ ውድድሮች የሚሳተፉ ብቁ

መናEሰይ የሳትፍ፣ የወዳድር፣ ወጣቶችን ያሳትፋል፣ ያወዳድራል፣
15. መናEሰይ ኣብ ስፖርታዊ ውድድር ክስልጥኑ 15. ወጣቶች በስፖርታዊ ውድድሮች
የለዓEል፣ ድልየትን ክEለትን ዘለዎም Eንዲሰለጥኑ ይቀሰቅሳል፣ ፍላጎትና ችሎታ
ይምልምል፣ የሳትፍ፣ ይከታተል፣ ያላቸውን ይመለምላል፣ ያሳትፋል፣
16. ቤት ምኽሪ ስፖርት ክፍለ ከተማ የጣይሽ፣ 16. የክፍለ ከተማው የስፖርት ምክር ቤትን
የተሓባብር፣ ያቋቁማል፣ ያስተባብራል፣
17. ንመናEሰይን ስፖርትን ዝኸውን ሃፍቲ 17. ለወጣቶችና ስፖርት የሚሆን ሃብት
የተኣኻኽብ፣ የንቀሳቕስ፣ ያሰባስባል፣ ያንቀሳቅሳል፣
ብኣግባቡ ኣብ ዘይፍፅሙ ስጉምቲ ይወስድ፣ በAገባቡ በማይፈፅሙ Eርምጃ ይወስዳል፣
19. ቅርታ ህዝቢ ዝተኣናገደሉ መስርሕ የውፅE፣ 19. የህዝብ ቅሬታ የሚያስተናገድበትን Aሰራር
ቀወምትን ንብረት ፈልዩ ይሕዝ፣ የመሓድር፣ ቋሚ ንብረት ለይቶ ይይዛል፣ ያስተዳድራል፣
63. ስልጣንን ተግባርን ቤት ፅሕፈት ርክብ 63. የህዝብና የመንግስት ግንኙነት ፅሕፈ
ህዝብን መንግስትን ት ቤት ስልጣንና ተግባር
1. ኣብ ስትራተጂን ፖሊስን መንግስቲ፣ ኣገደስቲ 1. በመንግስት ስተራተጂና ፖሊሲ ቁልፍ
ክልላዊ፣ ከተማዊ፣ ክፍለ ከተማውን ዛEባታት ክልላዊ፣ ከተማዊና ክፍለ ከተማዊ Aጀንዳዎች
ምርድዳE ብምፍጣር ሓበራዊ ለውጥን መግባባት በመፍጠር የጋራ ለውጥና
ኣተሓሳስባን ክህሉ ይገብር፣ Aስተሳሰብ Eንዲኖር ያደርጋል፣
2. ምስሊ ክፍለ ከተምU ብኣወንታ ንምህናፅ 2. የክፍለ ከተማውን ገፅታ በኣወንታ ለመገንባት
ዝሕግዙ ስራሕቲ ርክብ ህዝቢ ይሰርሕ፣ የሚያግዙ የህዝብ ግንኙነት ስራዎችን
ይሰራል፣
3. ኣብ ፖሊስን ስትራተጅን መንግስቲ፣ ኣብ 3. በመንግስት ፖሊሲና ስትራተጂ፣ በተለያዩ
ዝተፈላለዩ ክፍለ ከተማውን ከተማውን ክፍለ ከተማዊና ከተማዊ ጉዳዮች ላይ ግንዘቤ
ዛEባታት ግንዛበ ንምጭባጥን ግልፅነት ለማስጨበጥና ግልፅነት ለመፍጠር የሚረዱ
ንምፍጣርን ዝሕግዝ ዘተ ህዝቢ የዳሉ፣ ህዝባዊ ውይይቶችን ያዘጋጃል፣ ያስተባብራል፣
219
www.chilot.me
የተሓባብር፣
4. ኣቐባሊ ቃልን ቀንዲ ፍልፍል ሓበሬታን Eቲ 4. የክፍለ ከተማው ቃል Aቀባይና ዋና የመረጃ
ክፍለ ከተማ ብምዃን የገልግል፣ ቅዋም Eቲ ምንጭ በመሆን ያገለግላል፣ የክፍለ
ክፍለ ከተማ ብዝተፈላለዩ መንገድታት ከተማውን Aቋም በተለያዩ መንገዶች
ንህዝቢ ይገልፅ፣ ለህዝብ ይፋ ያደርጋል፣
5. ውፅIት ስራሕቲ Eቲ ክፍለ ከተማ 5. የክፍለ ከተማውን የስራ ውጤት ይከታተላል፣
ይከታተል፣ Eዋናዊ ሪIቶ ህዝቢ ይEክብ፣ ወቅታዊ የህዝብ Aስተያየት ይሰበስባል፣
ውፅIቱ ኣሰናዲUን ተንቲኑን ናብ ዝምልከቶ ውጤቱን Aዘጋጅቶና ተንትኖ ለሚመለከተው
ኣካል ይዝርግሕ፣ ንተግባራውነቱ ይከታተል፣ ኣካል ይዘረጋል፣ ተግባራዊነቱን ይከታተላል፣
6. ነቲ ክፍለ ከተማ ዝምልከት ንውሽጢ ዓዲ 6. ክፍለ ከተማውን በተመለከተ ለAገር ውስጥ
ጋዜጠኛታት መግለፂ ይህብ፣ ጋዜጠኞች መግለጫ ይሰጣል፣
7. ኣፈፃፅማ መደብ ርክብ ህዝብን መንግስትን 7. የክፍለ ከተማው የህዝብ ግንኙነት የስራ
Eቲ ክፍለ ከተማ ይትልም፣ የተግብር፣ Aፈፃፀም Eቅድ ያወጣል፣ ይተገብራል፣
8. ብርክብ ህዝብን መንግስትን Eቲ ከተማ 8. በከተማው የህዝብና የመንግስት ግንኙነት
ዝወፁ መምርሒታት ኣብ ስራሕ የውEል፣ የሚወጡ መመሪያዎችን ስራ ላይ ያውላል፣
9. ኣብ ክሊ ስራሕቲ ርክብ ህዝቢ Eቲ ክፍለ 9. በክፍለ ከተማው በህዝብ ግንኙነት ስራ ዙርያ
ከተማ ምስ መንግስታውን ዘይመንግስታውን ከመንግስታዊና መንግስታዊ ያልሆኑ Aካላት
ኣካላት ኣብ ሓበራዊ ረብሓን ድልየትን ጋር በጋራ ጥቅምና ፍላጎት ላይ የተመሰረተ
ዝተመስረተ ምትሕግጋዝ ይፈጥር፣ መተጋገዝ ይፈጥራል፣
10. ስርዓት ተሓታትነትን ግልፅነትን ዘስፍን 10. በመስርያ ቤቱ ተጠያቂነትና ግልፅነት
ኣሰራርሓ ቤት EይU የውፅE፣ ይከታተል የሚያሰፍን Aሰራር ያወጣል፣ በAገባቡ
ብኣግባቡ ኣብዘይፍፅሙ ስጉምቲ ይወስድ፣ በማይፈፅሙ Eርምጃ ይወስዳል፣
11. ኣብ ቤት ፅሕፈቱ ብህዝቢ ዝለዓሉ ቅርታታት 11. በፅሕፈት ቤቱ በህዝብ የሚነሱ ቅሬታዎች
ዝተኣናገደሉ መስርሕ የውፅE፣ ንተግባራውነቱ የሚስተናገዱበትን Aሰራር ያወጣል
ይከታተል፣ መስተኻኸሊ ስጉምቲ ይወስድ፣ ተግባራዊነቱን ይከታተላል፣ ማስተካከያ
12. ዓመታዊ ቆፀራ ንብረት ይገብር፣ ሃልቕትን 12. Aመታዊ የንብረት ቆጠራ ያካሂዳል፣ Aላቂና
ቀወምትን ንብረት ፈልዩ ይሕዝ፣ የመሓድር፣ ቋሚ ንብረት ለይቶ ይይዛል፣ ያስተዳድራል
ናብ ዝምልከቶ ኣካል ፀብፃብ የቕርብ፣ ለሚመለከተው Aካል ሪፖርት ያደርጋል፣
220
www.chilot.me
64. ስልጣንን ተግባርን ቤት ፅሕፈት 64. የሰራተኛና ማሕበራዊ ጉዳይ ፅህፈት

ሰራሕተኛን ማሕበራዊ ጉዳይ ቤት ስልጣንና ተግባር
1. ብመሰረት ዝተነፀረ ኣንፈትን ዝወረደ 1. በተቀየሰው ኣቅጣጫና በወረደው መመሪያ
መምርሕን ካብ መንግስቲ ይኹን ገበርቲ መሰረት ከመንግስትና ከሌሎች በጎ
ሰናይ ዝርከብ ሓገዝ ብኣግባቡ ይEክብ፣ Aድራጊዎች የሚገኘው Eርዳታ በኣግባቡ
ዝርዝር ተጠቀምቲ ኣካላት መዝጊቡ ይሕዝ፣ ይሰበስባል፣ የተጠቃሚ Aካላት ዝርዝር
የከፋፍል፣ ኣብ ዝተነፀረሉ Eላማ ይውEል ይይዛል፣ ያከፋፍላል፣ ለተወሰነው Aላማ
ምህላው የረጋግፅ፣ ኣገባብ ኣፈፃፅምU Eዋናዊ ስለመዋሉ ያረጋግጣል፣ ስለAፈፃፀሙ ወቅታዊ
ፀብፃብ የቕርብ፣ ሪፖርት ያቀርባል፣
2. ኣብ ድሌትን ዝተነፀረ ኣንፈትን መሰረት 2. በፍላጎትና በተቀየሰው ኣቅጣጫ መሰረት
ዝገበረ ውዳበታት ማሕበረሰብ የጣይሽ፣ የማህበረሰብ Aደረጃጀቶችን ያቋቁማል፣
3. ተደላይ ረቑሓን ፎርማሊትን ንዘማልU 3. Aስፈላጊውን መመዘኛና ፎርማሊቲ ላሟሉ
ማሕበራዊ ውዳበታት ጥምረት ሕ/ሰብ ሕጋዊ ማህበራዊ የህብረተሰብ ጥምረት Aደረጃጀቶች
ኣፍልጦ ይህብ፣ ሕጋዊ Eውቅና ይሰጣል፣
4. ኣብ መሰል ህፃናት፣ ጉድኣት ኣካል፣ ሓፈሻዊ 4. በህፃናት፣ Aካል ጉዳተኞች፣ Aጠቃላይ
ሰብኣዊ መሰልን ዓለምለኻዊ ስምምዓትን ሰብኣዊ መብትና AለምAቀፋዊ ስምምነቶችን
ኣድሂቡ ኣብ ክፍለ ከተምU ዝርከብ ኣስመልክተው በበክፍለ ከተማው ለሚገኘው
ሕብረተሰብ ኣስተምህሮ ይህብ፣ ግንዛበ ሕብረተሰብ ትምህርት ይሰጣል፣ የህብረተሰቡ
ሕብረተሰብ ክዓቢ ይሰርሕ፣ ግንዛቤ ከፍ Eንዲል ይሰራል፣
5. ኣብ ክፍለ ከተምU ኣብ Aፀጋሚ ኩነታት 5. በክፍለ ከተማው በኣስቸጋሪ ሁኔታ ውስጥ
ዝርከብ ክፋል ሕብረተሰብ በቢደረጅU የሚገኙ የህብረተሰብ ክፍሎችን በየደረጃው
EናፅነA ይምዝግብ፣ ግዚያዊ ሓገዝ ዘድልዮ፣ Eያጠና ይመዘግባል፣ ጊዚያዊ Eርዳታ
መትከል Eግሪ ዝጠልብን ስልጠናታትን የሚያስፈልገው፣ ማቋቋምያ የሚፈልግና
ቴክኒካዊ ደገፍ ዘድልዮምን ፈልዩ ፀብፃብ ስልጠናና ቴክኒካዊ ድጋፍ የሚያስፈልጋቸውን
የቕርብ፣ ለይቶ ሪፖርት ያቀርባል፣
6. ኣብ ክፍለ ከተምU ዝርከባ ነብሰን ሸይጠን 6. በክፍለ ከተማው የሚገኙ ሴተኛ Aዳሪዎች፣
ዝሓድራ፣ መራሕቲ ስድራ፣ ኣብ ኣፀጋሚ Eማወራዎች፣ በኣስቸጋሪ ሁኔታ ውስጥ የሚገኙ
ኩነታት ዝርከባ ደቂ ኣንስትዮ፣ ብልመና ሴቶች፣ በልመና የሚተዳደሩ የህብረተሰብ
ዝመሓደር ክፋል ሕብረተሰብ፣ ጎደና ሓደር ክፍል፣ ጎደና ተዳዳሪ ህፃናት፣ መዝግቦ
ህፃናት፣ መዝጊቡ ብምሓዝ ናብ ዝምልከቶ በመያዝ ለሚመለከተው Aካል ሪፖርት
ኣካል ፀብፃብ የቕርብ፣ ሓገዝ ዝረኽቡሉ ያቀርባል፣ Eርዳታ የሚያገኙበትን ሁኔታ
ኩነታት የመዓራሪ፣ ማሕበረ Iኮኖሚያዊ ያመቻቻል፣ ማህበረ-Iኮኖሚያዊ ችግራቸውን
ፀገሞም ዝፈትሕ ፕሮግራም ይዝርግሕ፣ የሚፈታ ፕሮግራም ይዘረጋል፣ ያስተባብራል፣
221
www.chilot.me
7. ኣብ ክፍለ ከተምU ዝርከቡ መበገሲ 7. በክፍለ ከተማው የሚገኙ ለማህበራዊ ጠንቆች
ማሕበራዊ ጠንቅታት ከም Eንዳ ጫት፣ ሽሻ፣ መነሻ የሆኑ Eንደ ጫት ቤቶች፣ ሽሻ፣ ሃሽሽ፣
ሓሽሽ፣ ወጋሕ ትበል ለይቲ፣ Eንዳ ቪድዮታት ዳንስ ምሽት፣ ቪድዮቤቶች በማጥናት
EናፅነA ንዝምልከቶ ኣካል የቕርብ፣ ከከም ለሚመለከተው Aካል ያቀርባል፣
ኣድላይነቱ ምስ ዝምልከቶም ኣካላት AንደየAስፈላጊነቱ ከሚመለከታቸው Aካላት
ብምትሕብባር ስጉምቲ ይወስድ፣ ጋር በመተባበር Eርምጃ ይወስዳል፡፡
8. ኣብ ልEሊ ህፃናት ዝበፅሑ ዝተፈላለለዩ 8. በህፃናት ላይ የሚፈፀሙ የተለያዩ ጥቃቶችን
ጥቕዓታት ንምክልኻል ይሰርሕ፣ ጥቕዓታት ለመከላከል ይሰራል፣ ጥቃቶች ሲደርሱ
Eንትበፅሑ ገበነኛታት ግቡE ፍርዲ ክረኽቡ ወንጀለኞች ተገቢ ፍርድ Eንዲያገኙ
የተሓባብር፣ ጥቕዓት ንዝበፅሖም ህፃናት ያስተባብራል፣ ጥቃት የደረሰባቸው ህፃናት
ግልጋሎት ምኽሪ ስነ-ልቦና ብምሃብ ናብ ስሩE ስነ- ልቦናዊ የምክር Aገልግሎት በመስጠት
ህይወቶም ዝምለስሉ ኣገባብ የመቻቹ፣ ወደ መደበኛ ህይወታቸው የሚመለሱበት

ሁኔታ ያመቻቻል፣
9. ኣስራሕን ሰራሕተኛን ዝምልከት ብመሰረት 9. Aሰሪና ሰራተኛን በሚመለከት በወጣው ህግና
ዝወፀ ሕግን ደንብን ይፍፀም ምህላው ደንብ መሰረት Eየተፈፀመ መሆኑን
ይከታተል፣ ክፍፀም ይገብር፣ ይከታተላል፣ Eንዲፈፀም ያደርጋል፣
10. ኣብ ክፍለ ከተምU ዝስርሑ ህንፃታትን 10. በክፍለ ከተማው የሚሰሩ ህንፃዎችና መዝናኛ
መዘናግEታትን ንምንቅስቓስ ህፃናትን ቦታዎች የህፃናትና የAካል ጉዳተኞችን
ጉድኣት ኣካልን ዘይግድቡን ምችዋትን Eንቅስቃሴ የማይገድቡና ምቹ መሆናቸውን
ምዃኖም ይከታተል፣ ይቆፃፀር፣ ኣድላይ ኮይኑ ይከታተላል፣ ይቆጣጠራል፣ Aስፈላጊ ሆኖ
Eንትረኽቦ ብEዋኑ ክEረም ይገብር፣ ሲያገኘው በጊዜው Eንዲታረም ያደርጋል፣
11. ብመሰረት ዝወፅE መምርሒ ኩነታት 11. በሚወጣው መመሪያ መሰረት የስራ ድህንነት
ድሕንነት ስራሕ ዝተሓለወ ምዃኑ ይቆፃፀር፣ ሁኔታ የተጠበቀ ስለመሆኑ ይቆጣጠራል፣
ምዝመዛ ጉልበት ከየጋጥም ክትትል ይገብር፣ የጉልበት ብዝበዛ Eንዳያጋጥም ክትትል
ከከም ኣድላይነቱ ስጉምቲ ይወስድ፣ ያደርጋል፣ AንደየAስፈላጊነቱ Eርምጃ

ይወስዳል፣
12. ኣብ ክፍለ ከተምU ዝርከቡ ውልቀ ስራሕ 12. በክፍለ ከተማው የሚገኙ ስራና ሰራተኛን
ዘራኽቡ ደለልቲ ይምዝግብ፣ ይውድብ፣ የሚያገናኙ ደላሎችን ይመዘግባል፣ ያደራጃል
ኩነታት ስራሕን መሰል ሰራሕተኛን የስራ ሁኔታና የሰራተኛና Aስሪ መብት
ኣስራሕትን ክፈልጡ ይገብር፣ Eንዲያውቁ ያደርጋል፣
13. ኣብ ክፍለ ከተምU ዝርከቡ በዝሒ ደለይቲ 13. በክፍለ ከተማው የሚገኝ የስራ ፈላጊዎች
ስራሕ ፣ Eድል ስራሕ፣ ጠለብ ሞያ፣ በቢEዋኑ ብዛት፣ የስራ Eድል፣ የሙያ ፍላጎት፣ በየጊዜው
ይምዝግብ፣ Eዋናዊ ፀብፃብ የቕርብ፣ ይመዘግባል፣ ወቅታዊ ሪፖርት ያቀርባል፣
222
www.chilot.me
14. ኣብ መንጎ ኣስራሕን ሰራሕተኛን ጎንፂ 14. በሰራተኛና Aሰሪ መካከል Aለመግባባት
Eንተጋጥም ብኣግባቡ ይኣልይ፣ ብቀረባ ሲፈጠር በAገባቡ ይፈታል፣ በቅርብ ካልተፈታ
Eንተዘይተፈቲሑ ንዝምልከቶ ኣካል ይመርሕ፣ ለሚመለከተው Aካል ይመራል፣
15. ሓፈሻዊ ኩነታት ስራሕ ዝምልከት 15. Aጠቃላይ የስራ ሁኔታን በሚመለከት
ስታትስቲካዊ መረዳEታ የዳልው፣ ብኣግባቡ ስታትስትካዊ መረጃ ያዘጋጃል፣ በAገባቡ
ይሕዝ፣ ከከም ኣድላይነቱ ሓበሬታ ይህብ፣ ይይዛል፣ EንደየAስፈላጊነቱ መረጃ ይሰጣል፣
ብኣግባቡ ኣብ ዘይፍፅሙ ስጉምቲ ይወስድ፣ በAገባቡ በማይፈፅሙ Eርምጃ ይወስዳል፣
ስጉምቲ ይውስድ፣ ማስተካከያ Eርምጃ ይወስዳል፣
ቀወምትን ንብረት ፈልዩ ይሕዝ፣ የመሓድር፣ ቋሚ ንብረት ለይቶ ይይዛል፣ ያስተዳድራል፣
ናብ ዝምልከት ኣካል ፀብፃብ የቕርብ፣ ለሚመለከተው ሪፖርት ያደርጋል፣
65. ስልጣንን ተግባርን ቤት ፅሕፈት 65. የኮንስትራክሽንና መንገድ ፅህፈት ቤት

ኮንስትራክሽንን መንገድን ስልጣንና ተግባር
1. ከተማዊ ስትራተጂ መሰረት ዝገበረ 1. ከተማዊ ስትራተጂ መሰረት ያደረገ የህንፃና
ድሕንነት ህንፃን መንገድን ኣብ ክፍለ መንገድ ደህንነት በክፍለ ከተማው ተግባራዊ
ከተምU ተግባራዊ ይገብር፣ ያደርጋል፣
2. ንክፍለ ከተምU ዘገልግል ዲዛይንን 2. ለክፍለ ከተማው የሚያገለግል ዲዛይንና
ኮንስትራክሽንን ዝምልከት ዝወፀ መምርሕን ኮንስትራክሽን የሚመለከት የወጣ መመሪያና
መAቀንን የተግብር፣ መመዘኛ ተግባራዊ ያደርጋል፣
3. ኣብቲ ክፍለ ከተማ ንዝስርሑ መንግስታዊ 3. በክፍለ ከተማው ለሚሰሩ መንግስታዊ ተቋማት
ትካላት ሓዱሽ ቴክኖሎጅን ህንፃ መሳርሒ ኣዲስ ቴክኖሎጂ፣ የህንፃ መሳሪያዎች ስራ ላይ
ንምትEትታው ብከተማ ወይ ብክልል ለመዋል በከተማ ወይም በክልል የተደረጉ
ዝተኻየዱ መፅናEትታትን ምርምራትን ጥናቶችና ምርምሮች ተግባራዊ መሆናቸው
ተግባራዊ ምዃኖም ይቆፃፀር፣ ይከታተል፣ ይቆጣጠራል፣ ይከታተላል፣
4. ስራሕቲ ዲዛይን ህንፃ፣ ህንፀትን ፅገናን 4. የህንፃ ዲዛይን ስራዎች፣ ግንባታና ጥገና
ይሰርሕ፣ ይቆፃፀር፣ ኣፈፃፅምU ይከታተል፣ ስራዎችን ይሰራል፣ ይቆጣጠራል፣ Aፈፃፀሙን
መስተኻኸሊ ስጉምቲ ይወስድ፣ ይከታተላል፣ የማስተካካያ Eርምጃ ይወስዳል፣
223
www.chilot.me
5. ኣብ ውሽጢ ክፍለ ከተምU ብተሳትፎ 5. በክፍለ ከተማው ውስጥ በህብረተሰብ ተሳትፎ፣

ሕብረተሰብ፣መንግስታውን መንግስታዊና መንግስታዊ ያልሆኑ ድርጅቶች
ዘይመንግስታውን ትካላት ዝስርሑ ስቪል የሚሰሩ የሲቪል ስራዎችን ይቀይሳል፣ የቴክኒክ
ስራሕቲ ይቕይስ፣ ሓገዝ ቴክኒክ ይህብ፣ ነቲ Eገዛ ይሰጣል፣ ስራውን ይመራል፣ ያስተባብራል፣
ስራሕ ይመርሕ፣ የተሓባብር፣
6. ናይ መንግስትን ውልቀን ኮንስትራክሽን 6. የመንግስትና የግል ኮንስትራክሽን የሰራ ፍቃድ
ስራሕቲ ፍቓድ ይህብ፣ ይቆፃፀር፣ ይሰጣል፣ ይቆጣጠራል፣ ይከታተላል፣
ይከታተል፣
7. ብዝምልከቶም ኣብያተ Eዮ Eቲ ከተማ 7. በሚመለከታቸው የክፍለ ከተማው የመንግስት
ዝቐርብ ሕቶ ስራሕቲ ኮንስትራክሽን መስሪያቤቶች የሚቀርብ የኮንስትራክሽን
ተቐቢሉ ጨረታ የውፅE፣ ይወዓዓል፣ ስራዎችን ተቀብሎ ጨረታ ያወጣል፣ ይዋዋላል፣
ይከታተል፣ የስርሕ፣ ይከታተላል፣ ያሰራል፣
8. ህንፀቶም ዝተዛዘመ ህንፃታት ብውEሎም 8. ግንባታቸው የተጠናቀቀ ህንፃዎች በውል መሰረት
መሰረት ዝተፈፀሙ ምዃኖም ኣረጋጊፁ የተፈፀሙ መሆናቸውን Aረጋግጦ ለሚመለከተው
ንዝምልከቶ ኣካል የረክብ፣ Aካል ያስረክባል፣
9. ኣብ ክፍለ ከተምU ዝስርሑ መንገድታት 9. በክፍለ ከተማው የሚሰሩ መንገዶች በዲዛይናቸው
ብዲዛይኖም መሰረት ይህነፁ ምህላዎም መሰረት Eየተገነቡ መሆናቸውን ይቆጣጠራል፣
ይቆፃፀር፣ ይEርም፣ መስተኻኸሊ ስጉምቲ ያርማል፣ የማስተካከያ Eርምጃ ይወስዳል፣
ይወስድ፣
10. ኣብቲ ክፍለ ከተማ ኣናEሽተይ ተፋሰስ 10. በክፍለ ከተማው ኣነስተኛ ተፋሰስ ያላቸውን
ዘለዎም ድልድላት ይሃንፅ፣ ክህነፁ ይገብር፣ ድልድዮች ይገነባል፣ Eንዲገነቡ ያደርጋል፣
ይከታተል፣ ይቆፃፀር፣ ይከታተላል፣ ይቆጣጠራል፣
11. ኣብቲ ክፍለ ከተማ ዝተሃነፁ መንገድታትን 11. በክፍለ ከተማው የተገነቡ መንገዶችና
ድልድላትን ፅገና የካይድ፣ ክፅገን ይገብር፣ ድልድዮች ጥገና ያካሂዳል፣ Eንዲጠገኑ

ያደርጋል፣
12. ናብቲ ክፍለ ከተማ ዝኣቱ ውሕጅ ይከላኸል፣ 12. ወደ ክፍለ ከተማው የሚገባው ጎርፍ ይከላከላል፣
መተሓላለፊ ትቦታትን መትረባትን የመተላለፍያ ትቦዎች ይሰራል፣
ይሰርሕ፣
13. ምስ ዝምልከቶም መዳርግቲ ኣካላት 13. ከሚመለከታቸው ኣካላት በመተባበር
ብምትሕብባር ኣናEሽተይን ደቀቐትን የAነስተኛና ጥቃቅን የንግድ ተቋሞች
ንግዲ ትካላት ኣብ ስራሕቲ ኮንስትራክሽን በኮንስትራክሽን ስራዎች ተጠቃሚ በሚሆኑበት
ተጠቀምቲ ዝኾንሉ መንገዲ የመቻቹ፣ መንገድ ያመቻቻል፣
14. ምስ ክልልን ከተማን መሰረተ ልምዓት 14. ከክልልና ከተማ መሰረተ ልማት የሚዘረጉ
ዝዝርግሑ ኣካላት ብምትሕብባር ዝተዋደደ Aካላት ጋር በመተባበር የተቀናጀ Aፈፃፀም
224
www.chilot.me
ኣፈፃፅማ ክህሉ ይገብር፣ የተሓባብር፣ Eንዲኖር ያደርጋል፣ ያስተባብራል፣

15. ኣብ ውሽጢ Eቲ ክፍለ ከተማ ፍትሓዊ 15. በክፍለ ከተማ ውስጥ ፍትሃዊ የመሰረተ ልማት
ዝርገሐ መሰረታዊ ልምዓት ክህሉ ይገብር፣ ዝርጋታ Eንዲኖር ያደርጋል፣ ያስተባብራል፣
ይሰርሕ፣ ይከታተል፣ ይከታተላል፣
16. ኣብ ክፍለ ከተምU ዝስርሑ መንግስታውን 16. በክፍለ ከተማው የሚሰሩ የመንግስትና የግል
ውልቀን ህንፃታት ብዲዛይኖም መሰረት ህንፃዎች በዲዛይናቸው መሰረት Eየተገነቡ
ይህነፁ ምህላዎም ተኸታታሊ ቁፅፅር መሆናቸውን ተከታታይ ቁጥጥር ያደርጋል፣
ይገብር፣ ይEርም፣ ስጉምቲ ይወስድ፣ ያርማል፣ Eርምጃ ይወስዳል፣ በፌዴራል
ብመሰረት ፌዴራል መንግስቲ ዝወፀ ሕጊ መንግስት በወጣው ህግ መሰረት ፕላን
ፕላን የፅድቕ፣ ስራሕ ፍቓድ ይህብ፣ ያፀድቃል፣ የስራ ፍቃድ ይሰጣል፣ ይቆጣጠራል፣
ይቆፃፀር፣ ስጉምቲ ይወስድ፣ መጥቀሚ Eርምጃ ይወስዳል፣ የመጥቀምያ ምስክር ወረቀት
ምስክር ወረቐት ይህብ፣ ይሰጣል፣
17. ኣብ ክፍለ ከተምU ዝርከቡ ህንፃታትን 17. በክፍለ ከተማው የሚገኙ ህንፃዎችና
መንገድታትን ዝምልከት ኣድለይቲ መንገዶችን በተመለከተ ኣስፈላጊ መረጃዎች
መረዳEታታት ይሕዝ፣ ኣድላይ Eንትኸውን ይዛል፣ ኣስፈላጊ ሲሆን ለሚመለከተው Aካል
ንዝምልከቶ ይህብ፣ ይሰጣል፣
18. ስርዓት ተሓታትነትን ግልፅነትን ዘስፍን 18. የመሰሪያቤቱን ተጠያቂነትና ግልፅነት
ኣሰራርሓ ቤት EይU የውፅE፣ ይከታተል፣ የሚያሰፍን Aሰራር ያወጣል፣ ስራ ላይ
ብኣግባቡ ኣብዘይፍፅሙ ስጉምቲ ይወስድ፣ ያውላል፣ ይከታተላል፣ በAግባቡ በማይፈፅሙ
19. ቅርታ ህዝቢ ዝተኣናገድሉ መስርሕ የውፅE፣ 19. የህዝብ ቅሬታ የሚስተናገድበትን Aሰራር
ንተግባራውነቱ ይከታተል፣ መስተኻኸሊ ያወጣል፣ ተግባራዊነቱ ይከታተላል፣
ስጉምቲ ይወስድ፣ የመስተካከያ Eርምጃ ይወስዳል፣
20. ዓመታዊ ንብረት ቆፀራ ይገብር፣ ሃለቕትን 20. Aመታዊ የንብረት ቆጠራ ያደርጋል፣ Aላቂና
ቀወምትን ንብረት ይሕዝ፣ የመሓድር፣ ናብ ቋሚ ንብረት ይዛል፣ ያስተዳድራል፣
ዝምልከቶም ኣካል ፀብፃብ የቕርብ፣ ለሚመለከተው Aካል ሪፖርት ያደርጋል፣
66. ስልጣንን ተግባርን ቤት ፅሕፈት 66. የገቢዎች ልማት ፅህፈት ቤት

ልምዓት Eቶት ስልጣንና ተግባር
1. መምርሕታት ግብሪ፣ ታክስን ክፍሊት 1. የግብር፣ ታክስና የAገልግሎት ክፍያ
ግልጋሎትን ተኸቲሉ መደባቱ የፈፅም፣ መመሪያዎችን ተከትሎ Eቅዶቹን
225
www.chilot.me
2. ኣብ ክፍለ ከተምU ካብ ዝርከቡ ከፈልቲ 2. በክፍለ ከተማው ከሚገኙ ግብር ከፋዮች

ግብሪ ብመምርሒ መሰረት ዓመታዊ ግብሪ በመመሪያ መሰረት ዓመታዊ ግብር
ይትምን፣ ይEክብ፣ ይተምናል፣ ይሰበስባል፣
3. ክፍለ ከተማዊ Eቶትን መንግስታዊ Eቶትን 3. የክፍለ ከተማዊና የመንግስት ገቢ ለይቶ
ፈልዩ ዘርI መዝገብ ኣሰራርሓ ይሕዝ፣ የሚያሳይ የAሰራር መዝገብ ይይዛል፣
ኣፈፃፅምU ይቆፃፀር፣ ዝተኣከበ Eቶት ብሕግን Aፈፃፀሙን ይቆጣጠራል፣ የተሰበሰበ ገቢ
መምርሕን ኣብ ዝተነፀረሉ ባንኪ ኣካውንት በሕግና መመሪያ መሰረት በተወሰነለት ባንክ
የEቱ፣ Eዋናዊ ፀብፃብ የቕርብ፣ Aካውንት ገቢ ያደርጋል፣ ወቅታዊ ሪፖርት
ያቀርባል፣
4. ንምውሳኽ Eቶትን ፍልፍል ኣታዊታትን 4. ገቢንና የገቢ ምንጭን ለመጨመር
ዝሕግዙ መረዳEታ ይEክብ፣ የሚያስችሉ መረጃዎች ይሰበስባል
5. ብመሰረት ምምሕያሽ ስርዓት ግብሪ 5. በግብር ስርዓት ማሻሻያ መሰረት የEቅዶችን
ኣወሳስናን ኣፈፃፅማን መደባት ይመርሕ፣ Aፈፃፀምና የግብር Aወሳሰን ይመራል፣
ቁፅፅር ይገብር፣ ከከም ኣድላይነቱ መስተኻኸሊ ይቆጣጠራል፣ Eንደ የAስፈላጊነቱ የማስተካከያ
ስጉምቲ ይወስድ፣ Eርምጃ ይወስዳል፣
6. ንውሳነ ግልጋሎት ግብርን ታክስን ዝሕግዙ 6. ግብርንና ታክስን ለመወሰን የሚያግዙ
ሰነዳት ብኣግባቡ ይሕዝ፣ ኣድላይ ኣብ ዝኾነሉ ሰነዶችን በAግባቡ ይይዛል Aስፈላጊ በሆነበት
የቕርብ፣ ጊዜ ያቀርባል፣
7. ሰራሕተኛታት Eቲ ቤት Eዮ ዓቕሞም 7. የመስሪያ ቤቱ ሰራተኞች ኣቅማቸው
ንምEባይ ዘኽEሉ ስልጠናታት ክወስዱ ለማሳደግ የሚያስችሉ ስልጠናዎችን
ይገብር፣ Eንዲወስዱ ያደርጋል፣
8. ሕብረተሰብ ኣብ ምኽፋል ግብሪ ዘለዎ ግቡEን 8. ሕብረተሰብ ግብርን በመክፈል ያለው
መሰልን ኣመልኪቱ ፍልጦ ዘጨብጥ መብትና ግዴታን Aስመልክቶ Eውቀት
Aስተምህሮ ይህብ፣ የሚያስጨብጥ ትምህርት ይሰጣል፣
9. ኣብ ኣወሳስና ግብርን ምምሕያሽ ውሳነ 9. በግብር Aወሳሰንና በግብር ማሻሸያ ውሳኔ
ግብርን ኣብ ንፁር መረዳEታን መፅናEትን በግልፅ ማስረጃና ጥናት ላይ የተመሰረተ
ዝተደረኸ መበገሲ ውሳነ ሓሳብ Eንትሕተት የውሳኔ ሃሳብ ሲጠየቅ ያቀርባል፣
የቕርብ፣
10. ንስርሑ ዘድልዮ ትልምን በጀትን ኣዳልዩ 10. ለስራው የሚያስፈልገው Eቅድና በጀት
የቕርብ፣ ምስፀደቐ ኣብ ስራሕ የውEል፣ Aዘጋጅቶ ያቀርባል፣ ሲፀድቅ ስራ ላይ
ያውላል፣
11. ፀብፃብ ገንዘባዊ Eቶትን ኩነታት ኣፈፃፅማ 11. የገንዘብ ገቢና የEቅዶች Aፈፃፀም ሁኔታን
መደባትን የቕርብ፣ ሪፖርት ያቀርባል፣
226
www.chilot.me
12. ንህዝቢ ክፍለ ከተምU ፀብፃብ ዓመታዊ Eቶት 12. ለክፍለ ከተማው ህዝብ Aመታዊ የገቢ
የቕርብ፣ ሪፖርት ያቀርባል፣
13. ንኣወሳስና ግብሪ ዝሕግዝ መረዳEታ 13. ለግብር Aወሳሰን የሚያግዝ ማስረጃ
የተኣኻኽብ፣ ይሕዝ፣ ይቆፃፀር፣ ኣድላይ ኣብ ያሰባስባል፣ ይይዛል፣ ይቆጣጠራል፣ Aስፈላጊ
ዝኾነሉ Eዋን ንዝምልከቶ ሓበሬታ ይህብ፣ በሚሆንበት ጊዜ ለሚመለከተው Aካል መረጃ
ይሰጣል፣
14. ምስ ኣከፋፍላ ግብሪ ተዛሚዶም ዝፍጠሩ 14. ከግብር Aከፋፈል ጋር ተዛምደው የሚፈጠሩ
ምጭብርባራት የፃሪ፣ ብመሰረት ዝተውሃቦ ማጭበርበሮችን ያጣራል፣ በተሰጠው ስልጣን
ስልጣን ስጉምቲ ይወስድ፣ መሰረት Eርምጃ ይወስዳል፣
15. ስርዓት ተሓታትነትን ግልፅነትን ዘስፍን 15. በመስሪያቤቱ ተጠያቂነትና ግልፅነትን
ንተግባራውነቱ ይከታተል፣ መስተኻኸሊ ያወጣል፣ ተግባራዊነቱን ይከታላል፣
ናብ ዝምልከቶ ኣካል ፀብፃብ የቕርብ፣ ለሚመለከተው ኣካል ሪፖርት ያቀርባል፡፡
67. ስልጣንን ተግባርን ዴስክ ምስፍሕፋሕ 67. የህብረት ስራ ማህበራት ማስፋፋት

ሕብረት ስራሕ ማሕበር ዴስክ ስልጣንና ተግባር
1. ምስፍሕፋሕ ሕብረት ስራሕ ማሕበራት 1. የህብረት ስራ ማህበራት ማስፋፋትን
ኣመልኪቱ ዝወረደሉ ደንብን መምርሒን ኣስመልክቶ የሚወርድለት ደንብና መመሪያ
ይትግብር፣ ይተግብራል፣
2. ዝተቐረፅሉ ፕሮጀክትታት ልምዓት ብዘለዎም 2. የተቀረፁለት የልማት ፕሮጀክቶች ባላቸው
ኣገዳስነት ቅደም ሰዓብ ሰሪU ተግባራዊ Aሰፈላጊነት በቅደም ተከተል በማስቀመጥ
3. ኣብ ክፍለ ከተምU ዘለዉ መናEሰይን ደቂ 3. በክፍለ ከተማው ያሉት ወጣቶችና ሴቶችን
ኣንስትዮን ብሕብረት ስራሕ ማሕበር በህብረት ስራ ማህበር Eንዲደራጁ ይቀሰቅሳል፣
ንክውደቡ የለዓEል፣ በረርቲ ፅሑፋት የከፋፍል፣ በራሪ ፅሑፎችን ያከፋፍላል፣ ተሞክሮዎችን
ተሞክሮታት የተሓላልፍ፣ ያስተላልፋል፣
4. ብኮንደሚንየም መልክE መንበሪ ክሰርሑ 4. በኮንደሚንየም መልክ መኖሪያ ቤት መስራት
ንዝደልዩ መሰረታዊ ሕብረት ስራሕ ማሕበር ለሚፈልጉ መሰረታዊ የመኖሪያቤቶች ህብረት
መንበሪ ኣባይቲ ይውድብ፣ መረጋገፂ ወረቐት ስራ ማህበራትን ያደራጃል፣ ሕጋዊ ሰውነትና
227
www.chilot.me
ሕጋዊ ሰብነት ይህብ፣ ኩለመዳያዊ ደገፍ ማረጋገጫ ወረቀት ይሰጣል፣ ሁለንተናዊ

ይገብር፣ ድጋፍ ይሰጣል፣
5. ሕብረት ስራሕ ማሕበራት ዝምልከቱ 5. ህብረት ስራ ማህበራትን በሚመለከቱ ጥናቶች
መፅናEትታት Eንትካየዱ መረዳEታ ይEክብ ፣ ሲካሄዱ መረጃ ይሰበስባል፣ ያስተላልፋል፣
የመሓላልፍ፣ ፕሮፋይል ሕብረት ስራሕ የህብረት ስራ ማህበር ፕሮፋይል ያዘጋጃል፣
ማሕበር የዳሉ፣
6. ኣብ ክፍለ ከተምU ዝርከቡ መሰረታዊ 6. በክፍለ ከተማው የሚገኙ መሰረታዊ
ማሕበራት ንፍርያቶም ዝሓሸ ዋጋ ዝረኽብሉ ማህበራት ለምርታቸው የተሻለ ዋጋ
ኩነታት የመቻቹ፣ የሚያገኙበትን ሁኔታ ያመቻቻል፣
7. መፅናEቲ ሰሙናዊ Eዳጋ ብምክያድ 7. ሳምንታዊ የገበያ ጥናት በማካሄድ ህብረተሰብ
ሕብረተሰብ ኣብ ዝሪO ቦታ ዝርዝር ዋጋ በሚያየው ቦታ ላይ የመሰረታዊ ሸቀጦችን ዋጋ
መሰረታዊ ሸቐጣት ይልጥፍ፣ ሕብረተሰብ ዝርዝር ይለጥፋል፣ ህብረተሰቡ Eንዲያውቀው
ክፈልጦ ይገብር፣ ያደርጋል፣
8. መሰረታዊ ሕብረት ስራሕ ማሕበራት 8. መሰረታዊ ሕብረት ስራ ማሕበራት
ምህርቶም ንምስሳን ዝጠቕምዎም Eታወታት ምርታቸውን ለማሳደግ የሚጠቅሟቸውን
ውፅIት ዘመናዊ Iንዱስትርን ቴክኖሎጂን ግብAቶች የዘመናዊ Iንዱስትሪና የቴክኖሎጂ
ንምጥቃም ዘኽEሎም ልቓሕ ዝረኽቡሉ ውጤትን ለመጠቀም የሚያስችላቸውን ብድር
ምችው ባይታ ይፈጥር፣ የሚያገኙበት ምቹ ሁኔታ ይፈጥራል፣
9. ንኣመራርሓ መሰረታዊ ማሕበር ዓቕሚ 9. ለመሰረታዊ ማህበር Aመራር የAቅም ግንባታ
መEበይ ስልጠና ይህብ፣ ባህሊ ቁጠባ ክህሉ ስልጠና ይሰጣል፣ የቁጠባ ባህል Eንዲኖር
ኣስተምህሮ ይህብ፣ ትምህርት ይሰጣል፣
10. መሰረታዊ ሕብረት ስራሕ ማሕበር Eዋናውን 10. መሰረታዊ የህብረት ስራ ማህበር ወቅታዊና
ኣገዳስን መረዳEታ Eዳጋ ክረኽቡ ምችው Aስፈላጊ የገበያ መረጃ Eንዲያገኙ ምቹ
ባይታ ይፈጥር፣ ሁኔታ ይፈጥራል፣
11. ኣብ መንጎ መሰረታዊ ሕብረት ስራሕ 11. በመሰረታዊ ህብረት ስራ ማህበራት መካከል
ማሕበራት ርክብ Eዳጋ ክህሉን ቁጠባዊ የገበያ ግንኙነት Eንዲኖርና ቁጠባዊ
ዓቕሞም ከEቢ ዘኽEል ቴክኒካዊ ደገፍ ይገብር፣ Aቅማቸው Eንዲያድግ የሚያስችል ቴክኒካዊ
ድጋፍ ያደርጋል፣
12. በጀቶም ዝፀደቐ ፕሮጀክትታት ኣብ ተግባር 12. በጀታቸው የፀደቀላቸው ፕሮጀክቶች ተግባር
ክውEሉ ይገብር፣ ይከታተል፣ ይግምግም፣ ላይ Eንዲውሉ ያደርጋል፣ ይከታተላል፣
ውፅIቱ ንዝምልከቶም ኣካላት የፍልጥ፣ ይገመግማል፣ ውጤቱን ለሚመለከተው Aካል
ያሳውቃል፣
13. መሰረታዊ ማሕበራት Eንትወሃሃዱ ወይ 13. መሰረታዊ ማህበራት ሲዋሃዱ ወይም ሲለያዩ፣
Eንትፈላለዩ ወይ Eንትፈርሱ ኣገባብ ወይም ሲፈርሱ ኣፈፃፀሙ በህግ መሰረት
228
www.chilot.me
ኣፈፃፅምU ብመሰረት ሕጊ ንክኸውን Eንዲሆን ክትትልና Eገዛ ያደርጋል፣

ክትትልን ሓገዝን ይገብር፣
14. ኣብ ምንጎ መሰረታዊ ሕብረት ስራሕ 14. በመሰረታዊ ህብረት ስራ ማሕበራት መካከል
ማሕበራት ዝፍጠሩ ጎንፂታት ብመሰረት የሚፈጠሩ ግጭቶችን በወረደለት ደንብና
ዝወርደሉ ደንብን መምርሕን ብሽምግልና መመሪያ መሰረት በሽምግልና ዳኝነት
ዳኝነት ክፍትሑ ይገብር፣ Eንዲፈቱ ያደርጋል፣
15. መሰረታዊ ሕብረት ስራሕ ማሕበራት ፍርያት 15. መሰረታዊ ሕብረት ስራ ማህበራት
ኣባላተን ንክውስኽ ኣብ ስራሕቲ ኣግሮ የAባሎቻቸው ምርት Eንዲጨምር በAግሮ
ፕሮሰሲንግ ዝዋስኣሉ ባይታ የመቻቹን ኣድላይ ፕሮሰሲንግ ስራ ላይ የሚሳተፉበትን ሁኔታ
ደገፍ ይገብርን፣ ያመቻቻል፣ Aስፈላጊውን ድጋፍ ያደርጋል፣
16. ብከተማ ዝወፀ ሰነድን መዛግብትን ሕብረት 16. በከተማ የወጣው ሰነድና መዛግብት ሕብረት
ስራሕ ማሕበራት ክጥቀማሉ ይገብር፣ ስራ ማህበራት Eንዲጠቀሙባቸው ያደርጋል፣
17. ካብ ዝተፈላለዩ ዪኒቨርስቲታት፣ ኮሌጃትን 17. ከተለያዩ ዩኒቨርስቲዎች፣ ኮሌጆችና
መሰልጠኒ ማEኸላትን ሰልጢኖም ንዝወፁ ማሰልጠኛ ማEከላት ሰልጥነው የሚወጡ
መናEሰይ ይውድብ፣ ናብ ስራሕ የEቱ፣ ወጣቶችን ያደራጃል ስራ ላይ ያሰማራል፣
ንሸማቶ፣ Eቋርን ልቓሕን ማሕበራት፣ ብዛEባ ለሸማቶች ቁጠባና ብድር ማህበራት
ኣተሓሕዛ ንብረት፣ ገንዘብን ሒሳብን የምህር፣ ስለንብረት፣ ገንዘብና ሒሳብ Aያያዝ
ምርመራ የካይድ፣ ስራሕቲ Iንስፔክሽን ያስተምራል፣ ምርመራ ያካሂዳል፣
የካይድ፣ ዝተርኣዩ ፀገማት ንምፍታሕ ዘኽEል የIንስፔክሽን ስራ ያካሂዳል ፣ የታዩትን
ኣድላይ መፍትሒ ስጉምቲ ንክውሰድ ይገብር፣ ችግሮች ለመፍታት የሚያስችል Aስፈላጊው
ስጉምቲ ይወስድ፣ Eርምጃ Eንዲወሰድ ያደርጋል፣ Eርምጃ

ይወስዳል፣
19. Eላማ Eዚ ዴስክ ንምEዋት ኣብ ክፍለ ከተምU 19. የዴስኩን Aላማ ለማሳካት በክፍለ ከተማው
ምስ ዘለዉ ዝምልከቶም ኣካላትን ኣብያተ Eዮን ከሚገኙ የሚመለከታቸው Aካላትና መስሪያ
ኣድላይ ምትሕግጋዝ ይገብር፣ ቤቶች ጋር Aስፈላጊውን ትብብር ያደርጋል፣
ተግባራውነቱ ይከታተል፣ መስተኻኸሊ ያወጣል፣ ለተግባራዊነቱ ይከታተላል
ቀወምትን ንብረት ፈልዩ ይሕዝ፣ የመሓድር፣ ቋሚ ንብረትን ለይቶ ይይዛል፣ ያስተዳድራል፣
229
www.chilot.me
ናብ ዝምልከቶ ኣካል ፀብፃብ የቕርብ፣ ለሚመለከተው ሪፖርት ያደርጋል፣
68. ስልጣንን ተግባርን ቤት ፅሕፈት ፖሊስ 68. የፖሊስ ፅህፈት ቤት ስልጣንና ተግባር
1. ገበን ይከላኸል፣ መበገሲ ገበን የፅንE፣ ሜላ 1. ወንጀል ይከላከላል፣ የወንጀል መነሻ ያጠናል፣
ምክልኻል ይሕንፅፅ፣ ንህዝቢ ብምውዳብ ኣብ የመከላከል ዘዴ ይነድፋል፣ ህዝብን
ምክልኻል ገበን ወሳኒ ተርU ይፃወት፣ በማደራጀት ወንጀል በመከላከል ወሳኝ
ትምህርቲ ምክልኻል ገበን ይህብ፣ ሚናውን ይጫወታል፣ የወንጀል መከላከል
ትምህርት ይሰጣል፣
2. ኣብ ስልጣን ዳይነት Eቲ ክፍለ ከተማን 2. በክፍለ ከተማው የዳኝነት ስልጣንና ለፖሊስ
ንኮሚሽን ፖሊስ ብውክልና ዝተውሃቡን ኮሚሽን በውክልና የተሰጡት የሚፈፀሙ
ዝፍፀሙ ገበናት የፃሪ፣ ወንጀሎችን ያጣራል፣
3. ድሕንነት ህዝባውን መንግስታውን ትካላትን 3. የህዝባዊና መንግስታዊ ድርጅቶችና የሌሎች
ካልOትን ክሕሎ ይገብር፣ ደህንነት Eንዲጠበቅ ያደርጋል፣
4. ኣብ ሓለዋ፣ ምክልኻል፣ ምፅራይ ገበንን 4. በጥበቃ፣ መከላከል፣ የወንጀል ማጣራት፣
ሰላምን ድሕንነትን ሕብረተሰብ ምስዝሰርሑ የህብረተሰብ ሰላምና ደህንነት መጠበቅ
ኣግባብነት ዘለዎም ኣካላት ከተማን ከሚሰሩ Aግባብነት ካላቸው የከተማና
ወረዳታትን ርክብ ይምስርት፣ ብሓባር የወረዳዎች Aካላት ጋር ግንኙነት
ይስርሕ፣ ልውውጥ ሓበሬታ ይገብር፣ ይመሰርታል፣ በጋራ ይሰራል፣ የመረጃ

ልውውጥ ያደርጋል፣
5. ኣብ Eዋን ሓደጋ ህይወት ንምድሓንን ንብረት 5. በAደጋ ጊዜ ህይወት ለማዳንና ንብረት
ንምሕላውን ሓገዝ ይህብ፣ ምስ ዝምልከቶ ለመጠበቅ Eርዳታ ያደርጋል፣ ከሚመለከተው
ይተሓባበር፣ ጋር ይተባበራል፣
6. ገበንን ምፅራይ ገበን ተንከፍ ዝኾኑ 6. ወንጀልና የወንጀል ምርመራ ነክ የሆኑ
ሓበሬታታትን ስታትስቲክስን የተኣኻኽብ፣ ማስረጃዎችና ስታትስትክስን ያሰባስባል፣
ናብ ላEለዋይ ኣካል የሕልፍ፣ ለበላይ Aካል ያስተላልፋል፣
7. ካብ ዝኾነ ዓይነት ወገናውነት ነፃ ዝኾነ ሓይሊ 7. ከማንኛውም ወገናዊነት ነፃ የሆነ የፖሊስ
ፖሊስ ክህሉ ይገብር፣ ሃይል Eንዲኖር ያደርጋል ፣
8. ብገበን ዝተጠርጠሩ ብመሰረት ሕጊ ይፍትሽ፣ 8. በወንጀል የተጠረጠሩ በህግ መሰረት
ኣብ ቁፅፅር የውEል፣ የፃሪ፣ ይፈትሻል፣ በቁጥጥር ስር ያውላል፣ ያጣራል፣
9. ብመሰረት ትEዛዝ ቤት ፍርዲ ተኸሰስትን 9. በፍርድ ቤት ትEዛዝ መሰረት ተከሳሾችና
መሰኻኽርን የቕርብ፣ ምስክሮችን ያቀርባል፣
10. ምፅራይ ገበን ብዝምልከት በቢ ብርኩ ብዘለዉ 10. የወንጀል ማጣራትን በሚመለከት በየደረጃው
ዓቀብቲ ሕጊ ዝውሃብ ሕጋዊ ትEዛዝ ይፍፅም፣ ካሉ ዓቃብያነ ህግ የሚሰጠውን ህጋዊ ትEዛዝ

ይፈፅማል፣
230
www.chilot.me
11. ገበን ኣብ ዝተፈፀመሉ ከባቢ ተረኺቡ 11. ወንጀል በተፈፀመበት Aካባቢ ተገኝቶ
ቴክኒካል መረዳEታ የጠናኽር፣ ንዝምልከቶ የቴክኒክ ማስረጃ ያጠናክራል፣ ለሚመለከተው
12. ኤግዝቪት ሒዙ የፅንሕ፣ ብዓቃቢ ሕጊ ወይ 12. Iግዝቪት ይዞ ይቆያል፣ በዓቃቤ ህግ ወይም
ብቤት ፍርዲ ምስተወሰነ የተግብር፣ በፍርድቤት ሲወሰን ተግባራዊ ያደርጋል ፣
13. ስራሕቲ ቴክኒካል ምፅራይ የካይድ፣ ናብ 13. የቴክኒክ ምርመራ ያካሄዳል፣ ለሚመለከተው
ዝምልከቶ ይልEኽ፣ ይልካል፣
14. ሓደጋ ሓዊ ከየጋጥም Aስተምህሮ ይህብ፣ 14. የEሳት Aደጋ Eንዳያጋጥም ትምህርት
Eንተጋጢሙ ናብ ዝምልከቶ ኣካል ሪፖርት ይሰጣል፣ ካጋጠመ ለሚመለከተው Aካል
ይገብር፣ ሪፖርት ያቀርባል፣
15. ተጠርጠርቲ ገበን ብሕጋዊ መንገዲ ይሕዝ፣ 15. የወንጀል ተጠርጣሪዎችን በህጋዊ መንገድ
ሰብኣውን ዲሞክራሲን መሰሎም ይሕሉ፣ ይይዛል፣ ሰብኣዊና ዴሞክራሲያዊ መብታቸው
ይጠብቃል፣
16. ስርዓት ተሓታነትን ግልፅነትን ዘስፍን 16. በመስራቤቱ ተጠያቂነትና ግልፅነት
ብኣግባቡ ኣብዘይፍፅሙ ስጉምቲ ይወስድ፣ በኣግባቡ በማይፈፅሙ Eርምጃ ይወስዳል፣
17. ቅርታ ህዝቢ ዝተኣናገደሉ መስርሕ የውፅE 17. የህዝብ ቅሬታ የሚስተናገድበትን Aሰራር
ተግባራውነቱ ይከታተል፣ መስተኻኸሊ ያወጣል፣ ለተግባራዊነቱ ይከታተላል፣
69. ስልጣንን ተግባርን ቤት ፅሕፈት 69. የኣነስተኛና ጥቃቅን የንግድ ተቋማት

ደቀቕትን ኣናEሽተይን ንግዲ ትካላት ፅህፈት ቤት ስልጣንና ተግባር
1. ስትራተጂ ልምዓት Eዚ ዘፈር ይትግብር፣ ኣብ 1. የዘርፍን የልማት ስትራተጂ ይተገብራል፣
ኣፈፃፅማን ዘጋጥሙ ፀገማት መፍትሒ የቐምጥ፣ በኣፈፃፀም ላይ ለሚያጋጥሙ ችግሮች መፍትሄ
2. ግልጋሎት ሓደ ማEኸል ብምውዳብን 2. የAንድ ማEከል ኣገልግሎትን በማደራጀትና
ብምጥንኻርን ብኣግባቡ ግልጋሎት ምሃብ በማጠናከር በኣግባቡ Aገልግሎት ለመስጠት
ዘኽEል ዝተመሓየሸ Aሰራርሓ የተኣታቱ፣ የሚያስችል የተሻሻለ Aሰራር ያስገባል፣
231
www.chilot.me
3. ሚድያ ብምጥቃም ስትራተጂ ልምዓት 3. ሚድያን በመጠቀም የAነስተኛና ጥቃቅን የንግድ

ደቀቕትን ኣናEሽተይን ንግዲ ትካላት ተቋማት የልማት ስትራተጂ ለክፍለ ከተማው
ንሕብረተሰብ ክፍለ ከተምU ብሰፊሑ የፋልጥ፣ ህብረተሰብ በሰፊው ያስተዋውቃል፣ የግንዛቤ
ግንዛበ መEበይ ስራሕ ይሰርሕ፣ ማሳደግያ ስራ ይሰራል፣
4. ደቀቕትን ኣናEሽተይን ንግዲ ትካላት ኣብ 4. ኣነስተኛና ጠቃቅን የንግድ ተቋማት በAንድ
ግልጋሎት ሓደ ማEኸል ንኽምዝገቡ፣ ማEከል Aገልግሎት Eንዲመዘገቡ፣ Eንዲ ደራጁ፣
ንክውደቡ፣ ወረቐት ምስክር መረጋገፂ ሕጋዊ የህጋዊ ሰውነት ማረጋገጫ ምስክር ወረቀት፣
ሰብነት፣ ግልጋሎት ሕድሳትን ስረዛን ንኽረኽቡ የEድሳትና ስረዛ Aገልግሎት Eንዲያገኙ
ምስ ብልEልU ዘለዉ ዝምልከቶም ኣካላት ከሚመለከታቸው የበላይ Aካላት ጋር ተባቢሮ
ተሓባቢሩ ይሰርሕ፣ ይሰራል፣
5. ደቀቕትን ኣናEሽተይን ንግዲ ትካላት ናብ 5. Aነስተኛና ጥቃቅን የንግድ ተቋማት ወደ ስራ
ስራሕ ንኽኣትዉ ዘኽEል ግልጋሎት Eንዲገቡ የሚያስችል የኤክስቴንሽን፣
ኤክስቴንሽን፣ ቴክኖሎጅን ልቓሕን ክረኽቡ ቴክኖሎጂና ብድር Aገልግሎት Eንዲያገኙ
ምስ ዝምልከቶም ኣካላት ተሓባቢሩ ይሰርሕ፣ ከሚመለከታቸው Aካላት ጋር ተባብሮ ይሰራል፣
6. ኣብ ዘፈር ደቀቕትን ኣናEሽተይን ንግዲ 6. በAነስተኛና ጥቃቅን ንግድ ተቋማት ዘርፍ
ትካላት ንዝተዋፈሩ ተጠቀምቲ Eኹል ለተሰማሩ ተጠቃሚዎች በቂ የማመረቻና መሸጫ
መፍረይን መሸጥን ቦታን ንክረኽቡ ምችው ቦታ Eንዲያገኙ ምቹ ሁኔታ ይፈጥራል፣
ባይታ ይፈጥር፣ ምስ ዝምልከቶም ኣካላት ከሚመለከታቸው Aካላት ጋር ተባብሮ ይሰራል፣
ተሓባቢሩ ይሰርሕ፣
7. ደቀቕትን ኣናEሽተይን ንግዲ ትካላት 7. Aነስተኛና ጥቃቅን የንግድ ተቋማት በማህበር
ብማሕበር ንኽውደቡን ተጠቀምቲ ምትEስሳር Eንዲደራጁና የገበያ መተሳሰር ተጠቃሚዎች
Eዳጋ ንክኾኑ ይገብር፣ Eንዲሆኑ ያደርጋል፣
8. ደቀቕትን ኣናEሽተይን ንግዲ ትካላት ምኽሪ 8. Aነስተኛና ጥቃቅን የንግድ ተቋማት የሂሳብ
ኣተሓሕዛ ሒሳብን ግልጋሎት Oዲትን ንክረኽቡ Aያያዝ ምክርና የOዲት Aገልግሎት Eንዲያገኙ
ሓገዝ ይገብር፣ በቢ ዓመቱ ከካይዱ ይከታተል፣ Eገዛ ያደርጋል፣ በየኣመቱ Oዲት Eንድያካሂዱ
9. ኣብ ዘፈር ደቀቕትን ኣናEሽተይን ንግዲ 9. በAነስተኛና ጥቃቅን የንግድ ተቋማት ዘርፍ
ትካላት ምስ ዝሰርሑ ኣካላት ተዋዲዱ ይሰርሕ፣ ከሚሰሩ Aካላት ጋር ተቀናጅቶ ይሰራል
10. ደንቢታትን መምርሒታትን ናይዚ ዘፈር 10. ዘርፉን የሚመለከቱ ደንቦችና መመሪያዎች
ብኣግባቡ ኣብ ግብሪ የውEል፣ ክውEል ይገብር፣ በAግባቡ ስራላይ ያውላል፣ Eንዲውል ያደርጋል፣
ፀገማት Eንተጋጥሙ ምስ መፍትሒ ሓሳባት ችግሮች ሲያጋጥሙ ከመፍትሄ ሓሳብ ጋር
ናብ ዝምልከቶ ብምቕራብ ክፍትሑ ይገብር፣ ለሚመለከተው በማቅረብ Eንዲፈቱ ያደርጋል፣
11. ብሉፅ ተመኩሮ ሞዴል ደቀቐትን ኣናEሽተይን 11. የየኣነስተኛና ጥቃቅን ንግድ ተቋማትን ምርጥ
ንግዲ ትካላት የፅንE፣ ይትንትን፣ ክጋፋሕ ተመኩሮ ያጠናል፣ ይተነትናል፣ Eንዲስፋፉ
232
www.chilot.me
12. ብመሰረት ስትራተጂ ልምዓት ደቀቕትን 12. በAነስተኛና ጥቃቅን ንግድ ተቋማት ልማት
ኣናEሽተይን ንግዲ ትካላትን ብብርኪ ክልል ስትራተጂና በክልል ደረጃ በሚወጣው Aሰራር
ዝወፀ ስታንዳርድን ካብ ንEሽተይ ናብ መሰረት ከትንሽ ወደ መካከለኛ ደረጃ
ማEኸላይ ብርኪ ዝሰጋገሩ ይፈሊ፣ የሚሸጋገሩትን ይለያል፣
13. ብመሰረት ዝወፀ ደንብን መምርሕን ኣብ ክፍለ 13. በደንብና መመሪያው መሰረት በክፍለ ከተማው
ከተምU ቤት ምኽሪ ልምዓት ደቀቕትን የAነስተኛና ጥቃቅን ንግድ ተቋማት ልማት
ኣናEሽተይን ንግዲ ትካላት የጣይሽ፣ ስራሕቲ ምክር ቤት ያቋቁማል፣ ስራዎችን
የተሓባብር፣ ሴክሬታሪያት Eቲ ቤት ምኽሪ ያስተባብራል፣ የምክር ቤቱ ሴክሬታሪያት ሆኖ
ኮይኑ ይሰርሕ፣ ይሰራል፣
70. ስልጣንን ተግባርን ቤት ፅሕፈት 70. የምልሻ ፅህፈት ቤት ስልጣንና ተግባር

ምልሻ
1. ኣብ ክፍለ ከተምU ውዳበታት ምልሻ 1. በክፍለ ከተማው የምልሻ Aደረጃጀቶች
ክጣየሽ ይገብር፣ የተሓባብር፣ Eንዲቋቋሙ ያደርጋል፣ ያስተባብራል፣
2. ብመሰረት ብክልል ዝወፅE መምርሒ ኣብ 2. በክልሉ በሚወጣው መመሪያ መሰረት በክፍለ
ክፍለ ከተምU ሓይሊ ሰብ ምልሻ ከተማው የምልሻ የሰው ሃይል ይመለምላል፣
ይምልምል የEጥቕ፣ ይግምግም፣ ይከታተል፣ ያስታጥቃል፣ ይገመግማል፣ ይከታተላል፣
ይድግፍ፣ ይሃንፅ፣ ይደግፋል፣ ይገነባል፣
3. ምስ ህዝባዊ ፖሊስ ብምትሕብባር ሓይሊ 3. ከህዝባዊ ፖሊስ ጋር በመተባበር የክፍለ ከተማው
ፀጥታ ክፍለ ከተምU ኮይኑ ይሰርሕ፣ የፀጥታ ሃይል ሆኖ ይሰራል፣
4. ፀጥታ ክፍለ ከተምU የኽብር፣ ሕጊ ዝጥሕሱ 4. የክፍለ ከተማው ፀጥታ ያስከብራል፣ ህግን
Eንትረክብ ሒዙ ምስ ፀብፃቡን ኤግዚቢቱን የሚጥሱ ሲያገኝ ይዞ ከነ ኤግዚቢቱና ሪፖርቱ
ናብ ፖሊስ የቕርብ፣ ለፖሊስ ያስረክባል፣
5. ምስ ህዝባዊ ፖሊስ ብምትሕብባር 5. ከህዝባዊ ፖሊስ ጋር በመተባበር የክፍለ
ድሕንነት ህዝባውን መንግስታውን ኣብያተ ከተማውን ህዝባዊና መንግሰታዊ ፅህፈት ቤቶችና
ፅሕፈትን ትካላትን ክፍለ ከተምU ይሕሉ፣ ተቋማት ደህንነት ይጠብቃል፣
6. ሕግን መምርሕን መሰረት ገይሩ ስራሕቱ 6. ህግና መመሪያ መሰረት Aድርጎ ስራውን
7. ብክልል ቤት ፅሕፈት ምልሻ ብዝወፅE 7. በክልል ምልሻ ፅህፈት ቤት በሚወጣው ውስጠ
ውሽጠ ደንቢ ኣባላቱ የመሓድር፣ ይመርሕ፣ ደንብ ኣባላቱ ያስተዳድራል፣ ይመራል፣
8. ትልምን በጀትን ቤት ፅሕፈቱ ኣዳልዩ 8. የፅህፈት ቤቱን Eቅድና በጀት ኣዘጋጅቶ
የቕርብ Eንትፀድቕ ተግባራዊ ይገብር፣ ያቀርባል፣ ሲፀድቅ ተግባራዊ ያደርጋል፣
233
www.chilot.me
9. ኣብ ክፍለ ከተምU ዝርከቡ መሐለውታ 9. በክፍለ ከተማው የሚገኙ ተጠባባቂ ሃይሎች

ሓይሊ ሰራዊት ምክልኻል ሃገር ክሳብ የኣገር መከላከያ ሰራዊት Eስከ ሚያነሳቸው
ዘልEሎም ኣብ ትሕቲ ቤት ፅሕፈት ምልሻ ድረስ በምልሻ ፅህፈት ቤት ስር ሆነው
ኮይኖም ክንቀሳቐሱ ይገብር፣ Eንዲንቀሳቀሱ ያደርጋል፣
10. ኣብ ክፍለ ከተምU ስራሕቲ ምክልኻልን 10. በክፍለ ከተማው የግጭት መከላከልና መፍታት
ምEላይን ጎንፂ ይሰርሕ፣ ስራዎችን ይሰራል፣
11. ብማሕበራዊ ቤት ፍርዲ ዝውሃብዎ ትEዛዝ 11. በማህበራዊ ፍርድ ቤት የሚሰጡትን ትEዛዞች
ክፍሊ ትሽዓተ ክፍል ዘጠኝ

71. Aወዳድባ፣ ስልጣንን ተግባርን 71. የቀበሌ Aስተዳደር Aወቃቀር፣
ምምሕዳር ጣብያ ስልጣንና ተግባር
ምምሕዳር ጣብያ ዝስEብ ኣወዳድባ ይህልዎ፣ የቀበሌ Aስተዳደር የሚከተለው Aወቃቀር
ይኖረዋል፣
ሀ. ቤት ምኽሪ ጣብያ፣ ሀ. የቀበሌ ምክር ቤት
ለ. ኮሚቴ ፈፃሚ ስራሕ ጣብያ ለ. የቀበሌ ስራ Aስፈፃሚ ኮሚቴ
ሐ. ማሕበራዊ ቤት ፍርዲ ጣብያ፣ ሐ. የቀበሌ ማሕበራዊ ፍርድ ቤት
72. ቤት ምኽሪ ጣብያ 72. የቀበሌ ምክር ቤት

1. ቤት ምኽሪ ጣብያ ላEለዋይ ኣካል በዓል 1. የቀበሌ ምክር ቤት የቀበሌው ከፍተኛ
ስልጣን Eቲ ጣብያ Eዩ፣ የስልጣን Aካል ነው፣
2. ኣባላት ቤት ምኽሪ ጣብያ ብቐጥታ በቲ 2. የቀበሌ ምክር ቤት Aባላት በቀጥታ በህዝቡ
ነባሪ ህዝቢ ዝምረፁ ይኾኑ፣ የሚመረጡ ይሆናሉ፣
3. ቤት ምኽሪ ጣብያ ተፀዋEነቱ ንዝመረፆ 3. የቀበሌው ምክር ቤት ተጠሪነቱ ለመረጠው
ህዝብን ንቤት ምኽሪ ክፍለ ከተማን Eዩ፣ ህዝብና ለክፍለ ከተማው ምክር ቤት ነው፣
73. ስልጣንን ተግባርን ቤት ምኽሪ ጣብያ 73. የቀበሌ ምክር ቤት ስልጣንና ተግባር
1. ቤት ምኽሪ ክፍለ ከተማ በቢ Eዋኑ 1. የክፍለ ከተማ ምክር ቤት በየጊዜው
ዘውፅOም ትልምታትን ኣብ ውሽጢ የሚያወጣቸውን Eቅዶች በቀበሌው ውስጥ
ጣብይU ኣብ ስራሕ ክውEሉ ይገብር፣ ስራ ላይ Eንዲወሉ ያደርጋል፣
2. ምስ ፖሊሲታት፣ ሕግታት፣ ደንብታትን 2. ከመንግስት ፖሊሲዎች፣ ህጎች ደንቦችና
መምርሕታትን መንግስቲ ብዘይፃረር መመሪያዎች ጋር በማይፃረር መንገድ
መንገዲ ማሕበራዊ መምርሕታት የAከባቢውን ማህበራዊ መመሪያዎች
234
www.chilot.me
ብምውፃE ኣብቲ ጣብያ ክትግበሩ ይገብር፣ ኣውጥቶ በቀበሌው ስራ ላይ Eንዲውሉ

ያደርጋል፣
3. ካብ ኣባላት ቤት ምኽሪ ጣብያ ዋና 3. ከቀበሌው ምክር ቤት Aባላት ዋና
Aማሓዳሪ ይሸይም፣ ብመቅረባይነት ዋና Aስተዳዳሪ ይሸማል፣ በዋና Aስተዳደሪው
ኣማሓዳሪ ኣባላት ኮሚቴ ፈፃሚ ስራሕን Aቅራቢነት የስራ Aስፈፃሚ ኮሚቴ Aባላትና
ምክትል ዋና ኣማዳርን ይሸይም፣ ምክትል ዋና Aስተዳዳሪን ይሸማል፣
4. ብዋና ኣማሓዳሪ ተመልሚሎም ዝቐርቡሉ 4. በዋና Aስተዳዳሪ ተመርጠው
ዳያኑ ማሕበራዊ ቤት ፍርዲ ይሸይም፣ የሚቀርቡለትን የማህበራዊ ፍርድ ቤት

ዳኞች ይሾማል፣
5. መቐላ Eዮ ኣባላት ንUሳን ኮሚቴታት ቤት 5. የምክር ቤቱ Aባላት ንUሳን ኮሜቴ የስራ
ምኽሪ ይውስን፣ ክፍፍልን ይወስናል፣
6. ብላEለዎት ኣካላት መንግስቲ ዝውሃብዎ 6. ከበላይ የመንግስት Aካላት የሚሰጡትን
ልምዓታዊ፣ ማሕበረ Iኮኖሚን ልማታዊ፣ ማህበረ Iኮኖሚያዊና
ምምሕዳራውን ትልምታት ተቐቢሉ ኣብ Aስተዳደራዊ Eቅዶች ተቀብሎ ተግባር ላይ
ተግባር ዝውEለሉ ዝርዝር መፈፀሚ መርሃ የሚውሉበትን ዝርዝር መርሃ ግብር
ግብሪ የውፅE፣ ኣፈፃፅምU ይከታተል፣ ያወጣል፣ Aፈፃፀሙን ይከታተላል፣
7. ንነባሪ Eቲ ጣብያ ዝጠቕሙ ካልOት 7. ሌሎች ለቀበሌው ነዋሪ የሚጠቅሙ
ተወሰኽቲ ትልምታት የውፅE፣ ተጨማሪ Eቅዶቸን ያወጣል፣
ንተግባራውነቶም ይከታተል፣ ለተግባራዊነታቸው ይከታተላል፣
8. ንነበርቲ Eቲ ጣብያ ንስራሕቲ ልምዓት 8. የቀበሌው ነዋሪዎችን ለልማት ስራ
የለዓEል፣ ክንክን ሃፍቲ ተፈጥሮን ስራሕቲ ያነሳሳል፣ የቀበሌውን የተፈጥሮ ሃብት
ልምዓትን ጣብይU ብቐረባ ይከታተል፣ Eንክብካቤና የልማት ስራ በቅርብ
9. ሰላምን ድሕንነትን ነበርቲ Eቲ ጣብያን 9. የቀበሌው ነዋሪዎች ሰላምና ድህንነትና ህግ
ሕግን ዝተኸበረ ምዃኑ የረጋግፅ፣ የተከበረ መሆኑን ያረጋግጣል፣
74. ኣመራርሓ ቤት ምኽሪ 74. የምክር ቤቱ Aመራር

1. ቤት ምኽሪ ጣብያ ካብ ኣባላቱ ብዝምረፁ 1. የቀበሌ ምክር ቤት ከኣባላቱ በሚመረጡ
ኣፈ-ጉባኤን ምክትል ኣፈ-ጉባኤን Aፈ-ጉባኤና ምክትል ኣፈ-ጉባኤ ይመራል
ይምራሕ፣
2. ኣፈ-ጉባኤ ነቲ ቤት ምኽሪ ይEክብ፣ 2. ኣፈ-ጉባኤው ምክር ቤቱን ይሰበስባል፣
ይመርሕ፣ Aጀንዳታት ክዳለዉ ይገብር፣ ይመራል፣ Aጀንዳዎች Eንዲዘጋጁ
ቃለ ጉባኤ ምትሓዞምን ሰነዳት ምEቃቦምን ያደርጋል፣ ቃለ-ጉባኤዎች መያዛቸውንና
የረጋግፅ፣ ሰነዶች መጠበቃቸውን ይቆጣጠራል፣
235
www.chilot.me
3. ምክትል ኣፈ-ጉባኤ በቲ ኣፈ-ጉባኤ 3. ምክትል ኣፈ-ጉባኤ በኣፈ-ጉባኤ ተለይተው

ተፈልዮም ዝተውሃብዎ ተግባራት ይፍፅም፣ የተሰጡትን ተግባራት ያከናውናል፣ ኣፈ-
ኣፈ-ጉባኤ ኣብዘይህልወሉ ወይ ስርሑ ጉባኤው በማይገኝበት ወይም ስራውን
ከካይድ ኣብዘይኽEለሉ Eዋን ተኪU ለማከናወን በማይችልበት ጊዜ ተክቶ
ይሰርሕ፣ ይሰራል፣
75. ዘበን ስራሕን Eዋን ኣኼባን ቤት 75. የቀበሌ ምክር ቤት የስራ ዘመንና
ምኽሪ ጣብያ የሰብሰባ ጊዜ

1. ቤት ምኽሪ ጣብያ ኣብ ወርሒ ሓደ ጊዜ 1. የቀበሌ ምክር መደበኛ ሰብሰባውን በወር
ስሩE ኣኼብU የካይድ፣ Aንድ ጊዜ ያካሂዳል፣
2. ብመሰረት ዝተመሓየሸ ሕገ-መንግስቲ 2. በተሻሻለው የትግራይ ሕገ-መንግስት
ትግራይ ካብ ኣባላት ቤት ምኽሪ 50+1 መሰረት ከምክር ቤቱ Aባላት 50+1
Eንተተረኺቦም ምልኣተ ጉባኤ ይኸውን፡፡ ከተገኙ ምልAተ ጉባኤ ይሆናል፡፡
3. ዘበን ስራሕ ቤት ምኽሪ ሓሙሽተ ዓመት 3. የምክር ቤቱ የስራ ዘመን Aምስት ኣመት
76. ስልጣንን ተግባርን ኮሚቴ ስራሕ 76. የስራ Aስፈፃሚ ኮሚቴ ስልጣንና
ፈፃሚ ተግባር
1. ኮሚቴ ስራሕ ፈፃሚ ዋና ኣማሓዳርን 1. የስራ ኣስፈፃሚ ኮሚቴ ዋና Aስተዳደሪና
ምክትል ዋና ኣማሓዳርን ሓዊሱ ካልOት ምክትል ዋና ኣስተዳደሪን ጨምሮ ሌሎች
ኣካላት ዝጠመረ ይኸውን፣ Aባላትን ያቀፈ ይሆናል፣
2. ኮሚቴ ስራሕ ፈፃሚ ጣብያ ተፀዋEነቱ ንዋና 2. የቀበሌ ስራ ፈፃሚ ምክር ቤት ተጠሪነቱ
ኣማሓዳሪ፣ ንጣብያ ቤት ምኽርን ንክፍለ ለዋና ኣስተዳደሪና ለቀበሌ ምክር ቤትና
ከተማ ዋና ኣማሓዳሪ ይኸውን፣ ለክፍለ ከተማ ዋና ኣስተዳዳሪ ይሆናል፣
3. ኣባላት ኮሚቴ ስራሕ ፈፃሚ ብውልቀን 3. የስራ Aስፈፃሚ ኮሚቴ ስራቸውን በግልና
ብሓባርን ስራሕቲ ምምሕዳር ይመርሑ፣ በጋራ የቀበሌውን ስራ ይመራሉ፣
የተሓባብሩ፣ ያስተባብራሉ፣
4. ኣባላት ኮሚቴ ስራሕ ፈፃሚ ብሓባር 4. የስራ Aስፈፃሚ ኮሚቴ ኣባላት በጋራ
ንዘሕለፍዎም ውሳነታት ናይ ሓባር ለሚያስተላልፋቸው ውሳኔዎች የጋራ
ተሓታትነት ኣለዎም፣ ተጠያቂነት ኣላቸው፣
5. በዝሒ ኮሚቴ ስራሕ ፈፃሚ፣ ዝርዝር 5. የስራ Aስፈፃሚ ብዛት፣ የቀበሌው ስራ
ስራሕን ሓላፍነትን ሕድሕድ ኣባል ኮሚቴ Aስፈፃሚ Aባል ዝርዝር ስልጣንና ተግባር
ጣብያ ንኮሚቴ ከንቲባ ከተማ ብምምኻር ለከተማ ከንቲባ ኮሚቴ በማማከር በዋና
ብመቕረባይነት ዋና ኣመሓዳሪ ክፍለ Aስተዳዳሪ ክፍለ ከተማ Aቅራቢነት
236
www.chilot.me
ከተማ ብቤት ምኽሪ ክፍለ ከተማ ይውሰን፡፡ በክፍለ ከተማ ምክር ቤት ይወሰናል፡፡
6. ቤት ምኽሪ ጣብያ ዝሕንፅፆም ትልምታትን 6. የቀበሌው ምክር ቤት የሚነድፋቸውን
ፕሮግራማት ልምዓትን ጣብያ ኣብ ስራሕ Eቅዶችና የልማት ፕሮግራሞች ስራ ላይ
የውEል፣ ትልምታት ልምዓት ይሕንፅፅ፣ ያውላል፣ የልማት Eቅዶች ይነድፋል፣
ንቤት ምኽሪ ኣቕሪቡ የፅድቕ፣ ለምክር ቤት Aቅርቦ ያፀድቃል፣
7. ኣብ ውሽጢ ጣብይU ዝካየዱ ትልምታት 7. በቀበሌው ውስጥ የሚካሄዱ የማህበራዊ
ማሕበራዊ ግልጋሎት ኣብ ስራሕ ኣገልግሎቶች Eቅዶች ስራ ላይ
ምውዓሎም ይከታተል፣ መዋላችውን ይከታተላል፣ ይቆጣጠራል፣
8. ሓለዋ ሃፍቲ ተፈጥሮ፣ ስራሕን ክንክንን 8. የተፈጥሮ ሃብት ጥበቃ፣ የልማት ስራና
ልምዓት ክካየድ ይገብር፣ ንስራሕቲ Eንክብካቤ Eንዲካሄድ ያደርጋል፣ ህዝብን
ልምዓት ህዝቢ የለዓEል፣ የተሓባብር ለልማት ስራዎች ያነሳሳል፣ ያስተባብራል፣
9. ሰላምን ፀጥታን ጣብይU ክሕሎ ይገብር፣ 9. የቀበሌ ሰላምና ፀጥታ Eንዲጠበቅ
ያደርጋል፣
10. ኣብ ጣብይU ንዝርከቡ ሓድግታት ሓለዋን 10. በቀበሌው ለሚገኙ ቅርሶች ጥበቃና
ክንክንን ይገብር፣ ኣብ ረብሓ ዝውEለሉ Eንክብካቤ ያደርጋል፣ በጥቅም ላይ
ኩነታት የመቻችው የሚውሉበትን ሁኔታ ያመቻቻል፣
11. ምንቅስቓስ ስርሑ ዝምልከት በቢ Eዋኑ 11. የስራ Eንቅስቃሴውን በሚመለከት
ንቤት ምኽሪ ጣብያን ዋና ኣማሓዳሪን ለቀበሌው ምክር ቤትና ለክፍለ ከተማው
ፀብፃብ የቕርብ፣ ዋና ኣስተዳዳሪ ሪፖርት ያቀርባል፣
12. ብቤት ምኽሪ ጣብያን ብዋና ኣማሓዳሪ 12. በምክር ቤቱና በክፍለ ከተማው ዋና
ክፍለ ከተማ ዝውሃብዎ ካልOት ተግባራት ኣስተተዳዳሪ የሚሰጡትን ሌሎች
ይፍፅም፣ ተግባራት ይፈፅማል፣
13. ከከምኣድላይነቱ በቢEዋኑ Eናተራኸበ 13. EንደየAስፈላጊነቱ በየጊዜው Eየተገናኘ
ዝርዝር ትልምታትን ፍፃመን ስርሑ ዝርዝር የስራ Eቅዶችንና Aፈፃፀምን
ይግምግም፣ ይገመግማል፣
14. ቀዋሚ ስራሕ መካየዲ ጣብያ ይህልው፣ 14. ቋሚ የቀበሌ ስራ Aስኪያጅ ይኖራል፣
ስርሑ፣ ሓላፍነቱን ተፀዋEነቱን ብክልል ስራው፣ ሓላፊነቱና ተጠሪነቱ ከክልሉ
ብዝወረደ መምርሒ ዝፍፀም ይኸውን፣ በወረደው መመሪያ የሚፈፀም ይሆናል፣
77. ስልጣንን ተግባርን ዋና ኣማሓዳሪ 77. የቀበሌ ዋና ኣስተዳዳሪ ስልጣንና

ጣብያ ተግባር
1. ዘበን ስራሕ ዋና ኣማሓዳሪ ዘበን ስራሕ ቤት 1. የቀበሌ ዋና ኣስተዳደሪ የስራ ዘመን የቀበሌ
ምኽሪ ጣብያ ይኸውን፣ ምክር ቤት የስራ ዘመን ይሆናል፣
237
www.chilot.me
2. ንኮሚቴ ስራሕ ፈፃሚን ዋና ኣማሓዳርን 2. የስራ ኣስፈፃሚ ኮሚቴን ይሰበሰባል፣

ይEክብ፣ ይመርሕ፣ ይመራል፣
3. ብላEለዎት ኣካላት መንግሰቲ ዝወፁ 3. በበላይ የመንግስት Aካላት የሚወጡ
ፖሊሲታት፣ ሕግታት፣ ደንብታት፣ ፖሊሲዎች፣ ህጎች፣ ደንቦች፣ መመሪያዎች
መምርሕታት፣ ይፍፅም፣ ኣብ ስራሕ ይፈፅማል፣ ስራ ላይ መዋላቸውን
ምውዓሎም ይከታተል፣ ይከታተላል፣
4. ዳያኑ ማሕበራዊ ቤት ፍርዲ ናብ ቤት 4. የማህበራዊ ፍርድ ቤት ዳኞችን ለቀበሌ
ምኽሪ ጣብያ ኣቕሪቡ የፅድቕ ምክር ቤት ኣቅርቦ ያፀድቃል፣
5. ንጣብያ ቤት ምኽሪ፣ ንክፍለ ከተማ ዋና 5. ለቀበሌ ምክር ቤት፣ ለክፍለ ከተማው ዋና
ኣማሓዳሪን ፀብፃብ የቕርብ፣ ኣስተዳደሪ ሪፖርት ያቀርባል፣
6. ብኮሚቴ ስራሕ ፈፃሚ፣ ብቤት ምኽሪ 6. በስራ Aስፈፃሚ ኮሚቴ፣ በቀበሌ ምክር
ጣብያን ብክፍለ ከተማ ዋና ኣማሓዳሪን ቤትና የክፍለ ከተማ ዋና ኣስተዳዳሪ
ዝውሃብዎ ኻልOት ተግባራት ይፍፅም፣ የሚሰጡትን ሌሎች ተግባራት ይፈፅማል፣
78. ስልጣንን ተግባርን ምክትል ዋና 78. የቀበሌ ምክትል ዋና ኣስተዳዳሪ
ኣማሓዳሪ ጣብያ ስልጣንና ተግባር፣

ካብ ኣባላት ቤት ምኽሪ ጣብያ ብመቕረባይነት ዋና ከቀበሌ ምክርቤት በዋና Aስተዳዳሪ ኣቅራቢነት
ኣማሓዳሪ ጣብያ ዝሽየም፣ ተፀዋEነቱ ንዋና የሚሸም ተጠሪነቱ ለዋና ኣስተዳደርው ሆኖ፡
ኣማሐዳሪ ኮይኑ፣
1. ዋና ኣማዳሪ ኣብ ዘይህልወሉ ወይ ስርሑ 1. ዋና Aስተዳዳሪው በማይኖርበት ወይም
ከካይድ ኣብዘይኽEለሉ Eዋን ተኪU ስራውን ለማከናወን በማይችልበት ጊዜ
ይሰርሕ፣ ተክቶ ይሰራል፣
2. ብኮሚቴ ስራሕ ፈፃሚ ዋና ኣማሓዳርን 2. በስራ ኣስፈፃሚ ኮሚቴና በዋና ኣስተዳዳሪ
ዝውሃብዎ ካልOት ስራሕቲ ይሰርሕ፣ የሚሰጡትን ሌሎች ስራዎች ይሰራል፣
79. ጣብያ ማሕበራዊ ቤት ፍርዲ 79. የቀበሌ ማሕበራዊ ፍርድ ቤት
1. ኣግባብ ኣሻውማ ማሕበራዊ ቤት ፍርዲ 1. የማህበራዊ ፍርድ ቤት Aሿሿም በትግራይ
ብመሰረት ሕገ መንግስቲ ትግራይን ኣብ ህገ-መንግስትና በሌሎች ህጎች
ካልOት ሕጊታት ብዝተነፀረን ይኸውን በተቀመጠው መሰረት ይሆናል፣
2. ስልጣን ማሕበራዊ ቤት ፍርዲ 2. የማህበራዊ ፍርድ ቤቶች ስልጣን
ብዝተጣየሸሉ ኣዋጅን ኣብ ካልOት ሕጊታት በተቋቋሙበት ህግና በሌሎች ህጎች
ተነፂሩ ብዝተቐመጠ ይኸውን፣ በተቀመጠው ይሆናል፣
238
www.chilot.me
ክፍሊ ዓሰርተ ክፍል Aስር

80. ፍልፍል በጀት Eቲ ከተማ 80. የከተማው የገቢ ምንጭ
1. ብሕጊ ተፈልዮም ካብ ዝተወሃብዎ ግብርን 1. በህግ ተለይተው ከተሰጡት ግብርና የAገልግሎት
ክፍሊት ግልጋሎትን ዝEክቦ ገንዘብ፣ ክፍያ የሚሰበስበው ገንዘብ፣
2. መንግስቲ Eዚ ክልል ካብ ዝህቦ ድጎማ፣ 2. የክልሉ መንግስት ከሚሰጠው ድጎማ፣
3. ካብ ፍልፍላት ገንዘብ ውሽጢ ዓዲ ዝርከብ 3. ከAገር ውስጥ የገንዘብ ምንጭ የሚገኝ ብድርና
ልቓሕን መሸጣ ቦንድን፣ የቦንድ ሽያጭ፣
4. ካብ ህዝብን ገበርቲ ሰናይን ዝርከብ ሓገዝን 4. ከህዝብና ከበጎ ኣድራጊዎች የሚገኝ Eገዛና
ወፈያን፣ ስጦታ፣
81. ልቓሕ 81. ብድር

1. ምምሕዳር ከተማ መቐለ ብመሰረት ፍቓድ 1. የመቐለ ከተማ Aስተዳደር በክልሉ ምክር
ቤት ምኽሪ ክልል ካብ ፍልፍላት ውሽጢ ዓዲ ቤት ፈቃድ መሰረት ከሃገር ውስጥ የፋይናንስ
ናይ ሓፂርን ነዊሕን Eዋን ክፍሊት ልቓሕ ምንጮች የAጭርና ረጅም ጊዜ ክፍያ ብድር
ክልቓሕ ይኽEል Eዩ፣ መበደር ይችላል፣
2. Eቲ ልቓሕ ናይታ ሃገርን ክልልን ሓፈሻዊ 2. ብድሩ የAገሪቱንና የክልሉን Aጠቃላይ
ቁጠባ ንምርግጋE፣ ግቡE ምምሕዳር Eቲ Iኮኖሚ ለማረጋጋት፣ የከተማውን Aስተዳደር
ከተማ ንምምላEን ናይ ገንዘብ ዓቕሚ ግዴታ ለሟሟላትና የገንዘብ Aቅም በማይጎዳ
ብዘይጎድEን ክኸውን ኣለዎ፣ መልኩ መሆን Aለበት፣
82. ስልጣን ምውፃE ደንብን መምርሕን 82. ደንብና መመሪያ የማውጣት ስልጣን
1. ቤት ምኽሪ ሰራሕ ፈፃሚ ብሄራዊ ክልላዊ 1. የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት የስራ
መንግስቲ ትግራይ ነዚ ኣዋጅ መፈፀሚ Aስፈፃሚ ምክር ቤት ለዚህ Aዋጅ
ደንቢ ከውፅE ይኽEል፣ ማስፈፀሚያ ደንብ ሊያወጣ ይችላል፣
2. ቤት ምኽሪ ከተማ መቐለ ብክልል መምርሒ 2. የመቐለ ከተማ ምክር ቤት በክልል መመሪያ
ዘይወፀሎም ከተማ ተንከፍ መምርሒ ባልወጣላቸው ከተማ ነክ መመሪያ ሊያወጣ
ከውፅE ይኽEል፣ ይችላል፣
83. ዝተስዓሩን ተፈፃምነት ዘይብሎም 83. የተሻሩና ተፈፃሚነት የሌላቸው ህጎች

ሕግታት
1. ኣዋጅ ቁፅሪ 107/1998 ዓ.ም ኣብ ከተማ 1. Aዋጅ ቁጥር 107/1998 ዓ.ም በመቐለ
መቐለ ተፈፃሚነት ኣይህልዎን፣ ከተማ ተፈፃምነት ኣይኖረውም፣
239
www.chilot.me
2. ነዚ ኣዋጅ ዝጓነፅ ዝኾነ ኣዋጅ፣ ደንቢ፣ 2. ከዚህ ኣዋጅ ጋር የሚቃረን ማንኛውም

መምርሕን ልማዳዊ ኣሰራርሓን ኣብዚ ኣዋጅ Aዋጅ፣ ደንብ የልምድ ኣሰራርና መመሪያ
ንዝተሸፈኑ ጉዳያት ተፈፃምነት ኣይህልዎን፡፡ በዚህ Aዋጅ ለተሸፈኑ ጉዳዩች ተፈፃሚነት
Aይኖረውም፡፡
84. መሰጋገሪ ድንጋገ 84. የመሸጋገርያ ድንጋጌ

Eዚ ኣዋጅ ሙሉE ብሙሉE ክሳብ ዝትግበር ሕዚ ይህ Aዋጅ ሙሉ በሙሉ Eስከ ሚተገበር Aሁን በስራ
ኣብ ስራሕ ዘሎ ቤት ምኽሪ ጣብያ ካብ ከተማ ላይ ያለው ቀበሌ ምክር ቤት ከከተማ የሚላክለትን
ዝወርደሉ ትልምን በጀትን ብምፅዳቕ ኣብ ስራሕ Eቅድና በጀት በማፅደቅ በስራ Eንዲውል ያደርጋል፣
ክውEል ይገብር፣ ኣፈፃፅማ ፈፀምቲ ኣካላት የስራ Aስፈፃሚው የስራ Aፈፃፀም ይከታተላል
ይከታተልን ይቆፃፀርን፡፡ Eዚ ሓላፍነት ብብቕዓት ይቆጣጠራል፡፡ ይህ ኃሃለፊት በብቃት ለመፈፀም
ንምፍፃም ቀዋሚ ቤት ፅሕፈት ይህልዎ፡፡ ቋሚ ፅህፈት ቤት ይኖረዋል፡፡
85. Eዚ ኣዋጅ ዝፀንAሉ ግዘ 85. ይህ Aዋጅ የሚፀናበት ጊዜ

ትግራይ ካብ ዝፀደቐሉ Eለት ሰነ 28/10//2004 ምክር ቤት ከፀደቀበት ሰኔ 28/10/ 2004 ዓ/ም
ዓ/ም ጀሚሩ ዝፀንA ይኸወን፡፡ ጀምሮ የፀና ይሆናል፡፡
መቐለ ፣ መቐለ ፣

መንግስቲ ትግራይ መንግስት ፕሬዚዳንት
240
www.chilot.me
nU¶T Uz¤È TG‰Y
mbL 19 ›mT ቐ. 13 mቐለ 19¾ ›mT qÜ. 13 መቐለ
224/2004 ዓ.ም
ቑፅሪ ኣዋጅ 224/2004 ኣዋጅ ቁጥር 224/2004

ስልጣንን ተግባርን ማሕበራዊ ኣብያተ ፍርዲ የትግራይ ብሄራዊ ክልል ማህበራዊ ፍርድ
ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ ትግራይ ንምውሳን ቤቶች ስልጣንና ተግባር ለመወሰን ተሻሽሎ
ተመሓይሹ ዝወፀ ኣዋጅ የወጣ Aዋጅ
ማሕበራዊ ኣብያተ ፍርዲ ንዝህብዎ ማሕበራዊ ማህበራዊ ፍርድ ቤቶች ለሚሰጡት ማህበራዊ
ግልጋሎት ዝምጥን ኣወዳድባን፣ ስራሕን ሓላፍነትን Aገልግሎት የሚመጥን Aደረጃጀት፣ ስራና ሃላፊነት
ክህልዎም ምግባር ኣድላይ ኮይኑ ስለዝተረኸበ፣ Eንዲ ኖራቸው ማድረግ Aስፈላጊ ሆኖ በመገኘቱ፣
ኣብ ክልልና ዘሎ ማሕበረ Iኮኖሚያዊ Eብየትን በክልላችን ያለው ማህበረ - Iኮኖምያዊ Eድገትና
ምንቅስቓስ ልምዓትን ኣብ ግምት ብምEታው የልማት Eንቅስቃሴ ግምት ውስጥ በማስገባት
ማሕበራዊ ኣብያተ ፍርዲ ተዋሂብዎም ዝነበረ ስልጣን ማህበራዊ ፍርድ ቤቶች ተሰጥቷቸው የነበረ
ዳይነት ፍታሃብሄር ነዚ Eብየት ዝመጣጠን የፍታሃብሄር ስልጣን ላለው Eድገት ተመጣጣኝ
ብዘይምዃኑ ካብ ዝነበሮ መጠን ክዓቢ ምግባር ኣድላይ ባለመሆኑ ከነበረው መጠን Eንዲጨምር ማድረግ
ኮይኑ ብምርካቡ፣ Aስፈላጊ በመሆኑ፣
ኣብ ሕብረተሰብ ድሕንነትን ፀጥታን ክሰፍን የሕብረተሰቡ ድህንነትና ፀጥታን Eንዲሰፍን
ንምግባርን ንዝፍጠሩ ማሕበራዊ ፀገማት ብቐረባ ለማድረግና ለሚፈጠሩ ማህበራዊ ችግሮች በቅርብ
ንምፍታሕን ብማሕበራዊ ቤት ፍርዲ ዝረኣዩ ጉዳያት ለመፍታት በማህበራዊ ፍርድ ቤቶች የሚታዩ ደምብ
ምትሕልላፍ ደንቢ ብግልፂ ምንፃር ኣገዳሲ የመተላለፍ ጉዳዮች በግልፅ መደንገግ Aስፈላጊ
ብምዃኑን፣ በመሆኑ፣
መስርሕ ግልፅነትን ተሓታትነትን ብዝተጠናኸረ የግልፅነትና ተጠያቂነት Aሰራር በተጠናከረ መንገድ
መንገዲ ንኽትግበር ዳያኑ ማሕበራዊ ኣብያተ ፍርዲ ለማስቀጠል ማህበራዊ ፍርድ ቤቶች በሚሰሩት ስራ
ንዝሰርሕዎ ስራሕ ተሓተቲ ዘግብር ንፁር ኣሰራርሓ ተጠያቂ ለማድረግ ግልፅ Aሰራር መኖሩ Aስፈላጊ ሆኖ
ምህላው ኣድላይ ኮይኑ ብምርካቡ፣ በመገኘቱ፣
ብመሰረት ተመሓይሹ ዝወፀ ሕገ-መንግስቲ ዓንቀፅ 49 ተሻሽሎ በወጣው ሕገ-መንግስት Aንቀፅ 49 ንUስ
ንUስ ዓንቀፅ 3 /ሀ/ ዝስEብ ኣዋጅ ኣውፂU ኣሎ፡፡ Aንቀፅ 3/ሀ/መሰረት የሚከተለውን Aዋጅ
Aውጥተዋል፡፡
ÂY ˆd êU nU¶T Uz¤È ‚Ü..ú 291

www.chilot.me

ሓፈሻዊ ድንጋገ ጠቅላላ ድንጋጌ
ዓንቀፅ 1. ሓፂር ርEሲ Aንቀፅ 1. Aጭር ርEስ
Eዚ ኣዋጅ ‹‹ስልጣንን ተግባርን ማሕበራዊ ኣብያተ ይህ Aዋጅ ‹‹የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት
ፍርዲ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ ትግራይ ንምውሳን ማህበረዊ ፍርድ ቤቶች ስልጣንና ተግባር ለመወሰን
ተመሓይሹ ዝወፀ ቑፅሪ ኣዋጅ 224/2004” ተባሂሉ ተሻሽሎ የወጣ Aዋጅ ቁጥር 224/2004” ተብሎ
ክጥቀስ ይኽEል፡፡ ሊጠቀስ ይችላል፡፡
ዓንቀፅ 2. ትርጉም፣ ዓንቀፅ 2. ትርጓሜ፣

1. “ማሕበራዊ ኣብያተ ፍርዲ” ማለት ኣብ ገጠርን 1. “ማህበራዊ ፍርድ ቤቶች” ማለት በገጠርና በከተማ
ከተማን ጣብያታት ተጣይሾም ኣብ ስራሕ ዘለው ቀበሌዎች ተቋቁመው በስራ ላይ ያሉ ማህበራዊ
ማሕበራዊ ኣብያተ ፍርዲ Eዮም፣ ፍርድ ቤቶች ናቸው፡፡
2. “ዳያኑ ማሕበራዊ ኣብያተ ፍርዲ” ማለት ብጣብያ 2. “የማህበራዊ ፍርድ ቤቶች ዳኞች” ማለት በቀበሌ
ቤት ምኽሪ ተሸይሞም ስራሕቲ ዳይነት ዝሰርሑ ምክር ቤት ተሽመው የዳኝነት ስራ የሚሰሩ
Eዮም፣ ናቸው፡፡
3. “ውEሊ ዓስቢ” ማለት ዳያኑ ማሕበራዊ ኣብያተ 3. “ውል Aበል” ማለት የማህበራዊ ፍርድ ቤቶች
ፍርዲ ኣብ መጋባEያ ኣብ ዝውEልሉ Eዋን ዳኞች ችሎት ላይ በሚውልበት ጊዜ የሚከፈል
ዝኽፈል ክፍሊት Eዩ፡፡ ክፍያ ነው፡፡
4. “ጊዝያዊ መፃረይ ኮሚቴ” ማለት ዳይና ማሕበራዊ 4. “ጊዝያዊ Aጣሪ ኮሚቴ” ማለት የማህበራዊ ፍርድ
ቤት ፍርዲ ፈፂምዎ ዝተብሃለ ጥፍኣት ድስፕሊን ቤት ዳኛ ፈፅሞታል የተባለ የድስፕሊን ጥፋት
ንምፅራይ ብቤት ምኽሪ ጣብያ ዝጣየሸ ኮሚቴ ለማጣራት በቀበሌ ምክር ቤት የሚቋቋም ኮሚቴ
Eዩ፡፡ ነው፡፡
5. ‹‹ሰብ›› ማለት ናይ ተፈጥሮ ሰብ ወይ ብሕጊ ናይ 5. ‹‹ሰው ››ማለት የተፈጥሮ ሰው ወይም በሕግ
ሰብነት መሰል ዝተውሃቦ ኣካል Iዩ፡፡ የሰውነት መብት የተሰጠው ኣካል ነው፡፡
ዓንቀፅ 3. ኣገላልፃ ፆታ፣ ዓንቀፅ 3. የፆታ Aገላለፅ፣

ኣብዚ ኣዋጅ ብተባEታይ ፆታ ዝተገለፀ ኹሉ በዚህ Aዋጅ በወንድ ፆታ የተገለፀውን ሁሉ ለሴት
ንኣንስታይ ፆታውን ዘካተተ Eዩ፣ ፆታም ያካትታል፣
ዓንቀፅ 4. ምጥያሽ፣ ዓንቀፅ 4. ኣወቃቀር፣

ብቤት ምኽሪ ብሄራዊ ከልላዊ መንግስቲ ትግራይ በትግራይ ብሄራዊ ከልላዊ መንግስት ቀደም ሲል
ቅድም ክብል ብኣዋጅ ቑፅሪ 93/1997 መሰረት በኣዋጅ ቁጥር 93/1997 መሰረት ተቋቁመው የነበሩ
ተጣይሾም ኣብ ስራሕ ዘለው ማሕበራዊ ኣብያተ ፍርዲ ማህበራዊ ፍርድ ቤቶች በዚህ Aዋጅ Eንደተቋቋሙ
በዚ ኣዋጅ ከምዝተጣየሹ ይቑፀሩ፣ ይቆጠራሉ፡፡
242
www.chilot.me
ዓንቀፅ 5. ነፃነት ዳይነት፣ ዓንቀፅ 5. የዳኝነት ነፃነት፣

ዳያኑ ማሕበራዊ ኣብያተ ፍርዲ ስራሕቲ ዳይነት የማህበራዊ ፍርድ ቤቶች ዳኞች ዳኝነት ስራቸውን
ዝፍፅሙ ብሙሉE ነፃነት Eዩ፡፡ የሚያከናውኑት በሙሉ ነፃነት ነው፡፡
ዓንቀፅ 6. ዋኒን መጋባEያ ብግልፂ ምርኣይ፣ Aንቀፅ 6. ችሎትን በግልፅ ስለ ማየት፣

1. ማሕበራዊ ኣብያተ ፍርዲ ዝኾነ ጉዳይ ዝርEዩ 1. ማህበራዊ ፍርድ ቤቶች ማንኛውም ጉዳይ
ብግልፂ መጋባEያ ይኸውን፡፡ የሚያዩት በግልፅ ችሎት ይሆናል
2. ኣብዚ ዓንቀፅ ንUስ ዓንቀፅ 1 ዝተደንገገ ከምዘሎ 2. በዚህ Aነቀፅ ንUስ Aንቀፅ 1 የተደነገገው የተጠበቀ
ኮይኑ በዓል ዋኒን Eንትሓትትን ሕትU ተቐባልነ ሆኖ ባለጉዳይ ሲጠይቅና ጥያቄው ተቀባይነት ሲያገ
ት Eንትረክብን ከምU’ውን ንህዝቢ ድሕንነትን ኝ Eንዲሁም ለህዝብ ድህንነትና ጥሩ ስነ-ምግባር
ፅቡቕ ስነ-ምግባርን ኣድላይ ኮይኑ Eንትርከብ Aስፈላጊ ሆኖ ሲገኝ በዝግ ችሎት ሊያስችሉ
ብEፅው መጋባEያ ክሪU ይኽEሉ፡፡ ይችላሉ፡፡
ዓንቀፅ 7. መጋባEያ ቦታን ጊዜን ምውሳን፣ Aንቀፅ 7. የችሎት ቦታና ጊዜ ስለመወሰን፣

1. ማሕበራዊ ኣብያተ ፍርዲ ኣብ ዝነብርሉ ጣብያ 1. ማህበራዊ ፍርድ ቤቶች በሚኖሩበት ቀበሌ በተመደ
ኣብ ዝተመደበሎም ናይ መጋባEያ ቦታ የካይዱ፡፡ በላቸው ቦታ ያስችላሉ፡፡ ሆኖም ግን ቀልጣፋ
ይኹን’ምበር ስሉጥ ስራሕ ዳይነት ንምክያድ የዳኝነት ስራ ለማካሄድ Aስፈላጊ ሆኖ ሲገኝ በቀበ
ኣድላይ ኮይኑ Eንትርከብ ኣብ ውሽጢ ጣብይU ሌው ውስጥ በማንኛውም ሌላ ቦታ ሊያስችሉ
ኣብ ዝኾነ ካልE ቦታ ከጋብU ይኽEሉ፡፡ ይችላሉ፡፡
2. ዳያኑ ማሕበራዊ ኣብያተ ፍርዲ ኣብ ሰሙን ክልተ 2. የማህበራዊ ፍርድ ቤቶች በሳምንት ሁለት ቀን
መዓልቲ ናይ መጋባEያ ስራሕቲ ይሰርሑ፡፡ ስራቸው ያከናውናሉ ሆኖም ግን Aስፈላጊ ሆኖ
ኣድላይ ኮይኑ Eንትርከብ ጣብያ ቤት ምኽሪ ምስ ሲገኝ የቀበሌው ምክር ቤት ከማህበራዊ ፍርድ
ማሕበራዊ ቤት ፍርዲ ብምትEምማንን ንህዝቢ ቤቶች በመተማመንና ለህዝብ በማሳወቅ ተጨማሪ
ብምፍላጥን ተወሳኺ ናይ ስራሕ መዓልቲ ክሰርሑ የስራ ቀን ወይም ከተጠቀሰው ጊዜ ያነሰ Eንዲሰሩ
ወይ ካብቲ ዝተነፀረ ጊዜ ዝነኣሰ ክሰርሑ ምግባር ማድረግ ይቻላል፡፡ ዝርዝሩ በመመርያ
ይከኣል፡፡ ኣፈፃፅምU ብመምርሒ ይውሰን፡፡ ይወሰናል፡፡
3. ኣድላይ ኮይኑ ኣብ ዝተረኸበሉ ኣብ ሓደ ጣብያ 3.Aስፈላጊ ሆኖ ሲገኝ በAንድ ቀበሌ ከAንድ በላይ
ካብ ሓደ መጋባEያ ንላEሊ ክህሉ ይኽEል፣ ችሎት ሊኖር ይችላል፡፡
4. መጀመሪ ስራሕ ማሕበራዊ ኣብያተ ፍርዲ ካብ 4. የማህበራዊ ፍርድ ቤቶች ስራ የሚጀመረው ከጥዋቱ
ሰዓት 3፡00 ንጉሆ ይኸውን፡፡ 3፡00 ሰዓት ይሆናል
5. ኣብዚ ዓንቀፅ ንUስ ዓንቀፅ 4 ዝተገለፀ ሕልው 5. በዚህ Aንቀፅ ንUስ Aንቀፅ 4 የተደነገገው
ኮይኑ ኣብ ከተማን ቆላ ኸባብን መጀመሪ ስራሕ Eንደተጠበቀ ሆኖ በከተማና ቆላ Aከባቢዎች ስራ

የሚጀምርበት
243
www.chilot.me
ማሕበራዊ ቤት ፍርዲ ከማዓራርዩ ይኽEሉ፡፡ ሰዓት ማህበራዊ ፍርድ ቤቶች ሊያስተካክሉ ይችላሉ፡፡
ዓንቀፅ 8. ካብ ዳይነት ምልዓል፣ Aንቀፅ 8. ከዳኝነት መነሳት፣

ዝኾነ ዳይና ማሕበራዊ ቤት ፍርዲ፣ ማንኛውም የማህበራዊ ፍርድ ቤቶች ዳኛ፣
1. ብቑE ምኽንያት ሃልዩዎ ነቲ ዋኒን ከይሪO ንቤት 1. ብቁ ምክንያት ኖሮት ጉዳዩን ላለማየት ራሱ
ፍርዲ ባEሉ Eንትሓትት ወይ ድማ ካብቶም ለፍርድ ቤቱ ሲጠይቕ ወይም ከተከራካሪዎቹ
ተኻታEቲ ብሓዲOም ወይ ብኽልቲOም ተኻታEቲ በAንድ ወገን ወይም በሁለቱ በኩል መዝገቡን
ነቲ ዋኒን ከይሪO ተቓውሞ Eንትቐርበሉ ወይ፣ Eንዳያይ ተቃውሞ ሲቀርብለት ወይም፣
2. ካብቶም ተኸራኸርቲ ወገናት ምስ ሓዲOም ብስጋ 2. ከተካራካሪ ወገኖች ከAንዱ ጋር የስጋ ወይም
ይኹን ብመውስቦ ክሳብ 3ይብርኪ ዝበፅሕ ዝምድና የጋብቻ Eስከ 3ኛ ደረጃ የሚደርስ ዝምድና
Eንትህልዎ ወይ፣ ሲኖረው ወይም፣
3. ካብቶም ተኸራኸርቲ ወገናት ምስ ሓዲOም ወይ 3. ከተካራካሪ ወገን ከኣንዱ ወይም ከሁለቱም ጋር
ክልቲOም ፅልI Eንትህልዎ ወይ፣ ጠብ ሲኖረው፣ ወይም
4. ክትE ዝተልዓለሉ ዋኒን ኣቐዲሙ ብዳይነት ወይ 4. ክርክሩ የተነሳበት ጉዳይ ቀደም ብሎ ዳኛው
ብEርቂ ዝርኣዮ Eንተኾይኑ ካብቲ መጋባEያ በዳኝነት ወይም በሽምግልና መንገድ ያየው ከሆነ
ክለዓል ኣለዎ፡፡ ከችሎት Eንዲነሳ ይደረጋል፡
5. ተቓውሞ ዝቐረበሉ ዳይና ነቲ ተቓውሞ ተቐቢሉ 5. ተቃውሞ የቀረበለት ዳኛ የቀረበለትን ተቃውሞ
ካብ ዳይነት ብባEሉ ክለዓል ይኽEል፡፡ ብፍቓዱ ተቀብሎ ከችሎት በራሱ ሊነሳ ይችላል፡፡ ብፍቃዱ
EንተዘይተላIሉ Eቶም ክልተ ዳያኑ ምሰ ሓደ ተጠ ካልተነሳ ግን ሁለቱ ዳኞች Aንድ ተተኪ ዳኛ
ባባቒ ኮይኖም ነቲ ተቓውሞ መሪሚሮም ውሳነ ጨምረው የቀረበው ተቃውሞ መርምረው ውሳኔ
ክህብሉ ይግበር፡፡ ይሰጣሉ፡፡
6. ኣብዚ ዓንቀፅ ንUስ ዓንቀፅ 5 ንዝተውሃበ ውሳነ 6. በዚህ Aንቀፅ ንUስ Aንቀፅ 5 መሰረት የተሰጠው
ይግበAኒ ምቕራብ ኣይከኣልን፡፡ ውሳኔ ይግባኝ ማቅረብ Aይቻልም፡፡
7. በዚ ምኽንያት ዳይና ካብ መጋባEያ ኣብ ዝለዓለሉ 7. በዚህ ምክንያት ዳኛ ከችሎት በሚነሳበት ጊዜ
ግዘ ካብቶም ተተካEቲ ዳያኑ ነቲ ተቓውሞ ከተተኪ ዳኞች ተቃውሞ ለቀረበለት ዳኛ ተክቶ
ዝቐረበሉ ዳይና ተኪU ይስየም፡፡ ያስችላል፡፡
ክፍሊ ክልተ፣ ክፍል ሁለት፣
መረፃን ግልጋሎት ዘመንን ዳያኑ፣ የዳኞች Aመራረጥ Eና Aገልግሎት ዘመን፣
ዓንቀፅ 9. መረፃ ዳያኑ፣ Aንቀፅ 9. የዳኞች ምልመላ፣

1. ኮሚቴ ፈፃሚ ስራሕ ጣብያ ዳያኑ ማሕበራዊ ቤት 1. የቀበሌ ስራ Aስፈፃሚ ኮሚቴ የማህበራዊ ፍርድ
ፍርዲ ኮይኖም ዘገልግሉ ሕፁያት ዳያኑ ይሓሪ፣ ቤቶች ዳኞች ሆነው የሚያገለግሉ Eጩ ዳኞች
ይመር ጣል፡፡
244
www.chilot.me
2. ኣብዚ ዓንቀፅ ንUስ ዓንቀፅ 1 ንሹመት ዳይነት 2. በዚህ Aንቀፅ ንUስ Aንቀፅ 1 ለዳኝነት ሹመት
ዝተሓረዩ ዳያኑ ማሕበራዊ ቤት ፍርዲ የተመለመሉ የማህበራዊ ፍርድ ቤቶች ዳኞች
ብመቕረባይነት ጣብያ ኣማሓዳሪ ብቤት ምኽሪ በቀበሌው ዋና ኣስተዳዳሪ ኣቅራቢነት በቀበሌው
ጣብያ ይሽወሙ፣ ምክር ቤት ይሾማሉ፡፡
3. ዳያኑ ማሕበራዊ ኣብያተ ፍርዲ ቅድሚ ስራሕ 3. የማህበራዊ ፍርድ ቤቶች ዳኞች ስራ
ምጅማሮም ብጣብያ ኣፈ-ጉባኤ ዝስEብ ቃለ ከመጀመራቸው በፊት በቀበሌው Aፈ-ጉባኤ
መሓላ ይፍፅሙ፣ የሚከተለውን ቃለ መሓላ ይፈጽማሉ፣
‹‹ ኣነ --------- በዚ ሎሚ Eለት ዳይና ማሕበራዊ ቤት ‹‹Eኔ-------- በዛሬው Eለት የማህበራዊ ፍርድ ቤት
ፍርዲ ኮይነ ተሸይመ ስረሐይ Eንትጅምር ዳኛ ሁኜ ስሾምና ስራየን ስጀምር በህዝብና
ብህዝብን መንግስትን ዝተዉሃበኒ ዓብይ ሕድርን መንግስት የተሰጠኝን ከፍተኛ ኣደራና ሃላፍነት
ሓላፍነትን ስነ-ምግባረይ ሓልየ ብተኣማኒነት ስነ-ምግባሬን በመጠበቅ በታማኝነት ለመፈፀም
ንምፍፃም ቃል ይኣቱ›› ቃል Eገባሎህ››
ዓንቀፅ 10. ንዳይነት ምምራፅ ዘብቅU ረቋሕታት Aንቀፅ 10. ለዳኝነት መመረጥ የሚያበቁ መመዘ
ኛዎች፣
ንዳይነት ዝምረፅ ሰብ ለዳኝነት የሚመረጥ ሰው
1. ኣብቲ ዝነብረሉ ከባቢ ብስነ-ምግባሩ፣ ብሓቀኝነቱ፣ 1. በሚኖርበት Aካባቢ በሓቀኝነቱ፣ በታማኝነቱ፣
ብተኣማንነቱን ንህዝቢ ንምግልጋል ብዘለዎ ፃEርን በቅንነት፣ ህዝብን ለማገልገል ባለው ፍላጎት Eና
ድልየትን ከምU’ውን ኣብቲ ሕብረተሰብ ጥረት Eንዲሁም በህብረተሰቡ Eምነት ያተረፈ
ተኣማንነት ዘትረፈ፣
2. ዳኛ ኮይኑ ከገልግል ፍቓደኛ ዝኾነ፣ 2. ዳኛ ሆኖ ለማገልገል ፍቃደኛ የሆነ
3. EድሚU ልEሊ 25 ዓመት ዝኾነ፣ 3. Eድሜው ከ25 በላይ የሆነ፣
4. ኣብቲ ጣቢያ Eንተነኣሰ ን6 ወርሒ ዝተቐመጠ፣ 4. በቀበሌው ውስጥ ቢያንስ ለ6 ወር የኖረ፣
5. ቋንቋ Eቲ ዝሰርሐሉ ከባቢ ዝኽEል 5. የሚሰራበት Aከባቢ ቋንቋ የሚችል፣
6. Eንተነኣሰ ምንባብን ምፅሓፍን ብዝግባE ዝኽEል 6. ቢያንስ ማንበብና መፃፍ በሚገባ የሚችል መሆን
ክኸውን ይግባE፡፡ Aለበት፣
ዓንቀፅ 11. ግልጋሎት ዘመን፣ Aንቀፅ 11. Aገልግሎት ዘመን፣

1. ግልጋሎት ዘመን ዳይና ማሕበራዊ ቤት ፍርዲ 1. የማህበራዊ ፍርድ ቤት ዳኛ የስራ ዘመን Aምስት
ሓሙሽተ ዓመት ይኸውን፡፡ Aመት ይሆናል፡፡
2. ቤት ምኽሪ ጣብያ ገምጊሙ ክቕፅሉ ይኽEሉ 2. የቀበሌው ምክር ቤት ገምግሞ ብቁ ናቸው ሊቀጥሉ
Eዮም Eንተይሉ ንኹሎም ወይ ብተናፀል ዳግም ይችላሉ ብሎ ሲያምን በሙሉ ወይም በተናጠል
ክመርፆም ይኽEል፡፡ Eንደገና ሊመርጣቸው ይችላል፡፡
245
www.chilot.me
ዓንቀፅ 12. ዳያኑ ካብ ስርሖም ዝሰናበትሉ ዓንቀፅ 12. ዳኞች ከስራቸው የሚሰናበቱበት
ኩነታት፣ ሁኔታ፣
ዝኾነ ዳይና ማሕበራዊ ቤት ፍርዲ ካብ ስራሕ ማንኛውም የማህበራዊ ፍርድ ቤት ዳኛ ከስራ ሊሰናበት
ክሰናበት ዝኽEል፣ የሚችለው፣
1. ብዓቕሚ ምንኣስ፣ 1. በAቅም ማነስ፣
2. ተገልጋላይ ሕብረተሰብ ኣብOም Eምነት 2. ተገልጋለዩ ህብረተሰብ በነሱ Eምነት ሲያጣና ምክር
EንትስEንን ብቤት ምኽሪ Eንትውሰንን፣ ቤቱ ሲወስን፣
3. ዳይና ማሕበራዊ ቤት ፍርዲ ዝተመረፀሉ ጣብያ 3. የማህበራዊ ፍርድ ቤት ዳኛ የሚኖርበት ቀበሌ
Eንትለቅቕ ሲለቅ
4. ዳይና ማሕበራዊ ቤት ፍርዲ ብሞት Eንትፍለ ወይ 4. የማህበራዊ ፍርድ ቤት ዳኛ በሞት ሲለይ ወይም
ብኸቢድ Eንትሓምም፣ በከባድ ሲታመም
5. ጥፍኣተኛ ተባሂሉ ልEሊ 6 ወርሒ Eስራት 5. ጥፋተኛ ተብሎ ከ6 ወር በላይ በEስራት ሲቀጣ
Eንትውሰኖ ወይ ብጉድለት ድስፕሊን ካብ ስርሑ ወይም በዲስፕሊን ጉድለት ከስራው ሲሰናበት
Eንትሰናበት ይኸውን፡፡ ይሆናል፡፡
ዓንቀፅ 13. በዝሒ ዳያኑ፣ Aንቀፅ 13. የዳኞች ብዛት፣

1. ኣብ ሕድሕድ ማሕበራዊ ቤት ፍርዲ Eንተወሓደ 1. በያንዳንዱ ማህበራዊ ፍርድ ቤት ቢያንስ 3ተሴቶች
3 ደቂ ኣንስትዮ ዘለውO 3 ቆወምትን 3 ተተካEትን ያሉበት 3 ቋሚና 3 ተጠባባቂ ዳኞች ይኖራሉ፡፡
ዳያኑ ይህልው፡፡
2. ኣብ ሓደ መጋባEያ Eንተዋሓደ ሓንቲ ጓል 2. በAንድ ችሎት ብያንስ Aንዲት ሴት ዳኛ የግድ
Aንስተይቲ ብግድን ክትስየም ይግባE፣ ኾይኑ ግና መኖር ኣለባት፣ ሆኖም ግን በልዩ ሁኔታ ችግር
ብፉሉይ ኩነታት ፀገም Eንተጋጥም ተተካI ዳይና ሲያጋጥማት ተጠባባቂ ዳኛ ተክቶ ይሰራል፣
ተኪU ይሰርሕ፣
3. ኣብ Eዋን መጋባEያ ብቀዋምነት ፀሓፊ፣ ማህደር 3. በችሎት ጊዜ በቋሚነት የሚሰራ ፀሃፊ፣ መዝገብ
መከናወንን ገንዘብ ተሓዝን ኾይኑ ደሪቡ ዝሰርሕ ያዥና ገንዘብ ያዥ ሆኖ የሚሰራ በቀበሌው ዋና
ብጣብያ ዋና ኣመሓዳሪ ይምደብ፡፡ ክፍሊቱ ከም Aስተዳዳሪ ይመደባል፡፡ ክፍያውም Eንደ ማህበራዊ
ዳይና ማሕበራዊ ቤት ፍርዲ ይኸውን፡፡ ፍርድ ቤት ዳኛ ይሆናል፡፡
4. ኣብዚ ዓንቀፅ ንUስ ዓንቀፅ 3 ብዝተገለፀ ኣብ 4. በዚህ Aንቀፅ ንUስ Aንቀፅ 3 የተመለከተው ባልተ
ዘይተመደበሉ Eዋን ኣካቢ ዳኛ ማሕበራዊ ቤት መደበበት ጊዜ የማህበራዊ ፍርድ ቤት ሰብሳቢ ዳኛ
ፍርዲ ካብ ዘለው ዳያኑ ንሓደ ደሪቡ ክሰርሕ ካሉ ዳኞች Aንዱ ደርቦ Eንዲሰራ ያደርጋል፡፡
ይገብር፡፡
246
www.chilot.me
ዓንቀፅ 14. ኣብ መጋባEያ ዝስየሙ በዝሒ ዳያኑ፣ ኣንቀፅ 14. በችሎት የሚሰየሙ ዳኞች ብዛት፣
1. ማሕበራዊ ኣብያተ ፍርዲ ዝኾነ ዋኒን ዝሪU 1. ማህበራዊ ፍርድ ቤቶች ማንኛውም ጉዳይ
ሰለስተ ዳያኑ ኣብ ዝተረኸብሉ መጋባEያ ማየት የሚችሉት ሦስት ዳኞች በተገኙበት
ይኸውን፣ ችሎት ይሆናል፣
2. ኣብዚ ዓንቀፅ ንUስ ዓንቀፅ 1 ዝተደንገገ 2. በዚህ ኣንቀፅ ንUስ ኣንቀፅ 1 የተደነገገ
ሕሉው ኾይኑ ምስክር ምስማEን ግዝያዊ Eንደተጠበቀ ሆኖ ምስክር መሰማትና ጊዝያዊ
ትEዛዝ ምሃብን ብክልተ ዳያኑ ክስራሕ ትEዛዝ መስጠት በሁለት ዳኞች ሊሰራ
ይክኣል ይችላል፣
3. ዳይና ማሕበራዊ ቤት ፍርዲ ብሕማም ወይ 3. የማህበራዊ ፍርድ ቤት ዳኛ በህመም ወይም
ብፍቓድ ካብ ስራሕ ኣብ ዝተርፈሉ Eዋን በፍቃድ ምክንያት ከስራው በሚቀርበት ጊዜ
ካብቶም ተጠባበቕቲ ብምትካE ከይዲ ዳይነት ከተጠባባቂ ዳኞች ውስጥ ተተክቶ የዳኝነት ሂደት
ክቕፅል ይግበር Eንዲቀጥል ይደረጋል፡፡
4. ብፍቓድ ዝተርፍ ዳይና ቅድሚ Eለት ቖፀሮ 3 4. በፍቃድ የሚቀር ዳኛ ከቀጠሮ 3 /ሦስት/ ቀን
/ሰለስተ/ መዓልቲ ኣቐዲሙ ፍቓድ ክሓትት Aስቀድሞ ፍቃድ መጠየቅ Aለበት፡፡
ይግባE፡፡
ክፍሊ ሰለስተ፣ ክፍል ሦስት፣
ስልጣን ዳይነት ማሕበራዊ ኣብያተ ፍርዲ፣ የማህበራዊ ፍርድ ቤቶች የዳኝነት ስልጣን፣
ዓንቀፅ 15. ማሕበራዊ ኣብያተ ፍርዲ ዝህልዎም Aንቀፅ 15. ማህበራዊ ፍርድ ቤቶች የሚኖራቸው
ከባብያዊ ስልጣን ዳይነት፣ የAከባቢ ስልጣን፣
1. ተኸሳሳይ ወይ ተፀዋዓይ ኣብ ዝነብርሉ፣ 1. ተከሳሽ ወይም ተጠሪ በሚኖርበት ቦታ
2. ኣመልካቲ ኣብ ዝርከበሉ ጣብያ፣ 2. Aመልካች በሚኖርበት ቀበሌ
3. ክትE ዘልዓለ ንብረት ኣብ ዝርከበሉ፣ 3. ክርክር ያስነሳ ንብረት በሚገኝበት
4. ክትE ዘልAለ ዋኒን ኣብ ዝተፈፀመሉ ኮይኑ 4. ክርክር ያስነሳ ጉዳይ በተፈፀመበት ቦታ ሆኖ

ኣቐዲሙ ክሲ ዝቐርበሉ ማሕበራዊ ቤት ፍርዲ በቅድምያ ክስ የቀረበለት ማህበራዊ ፍርድ ቤት
ናይ ምርኣይ ስልጣን ይህልዎ፡፡ የማየት ስልጣን ይኖረዋል፡፡
5. ደንቢ ምትሕልላፍ ዝምልከት Eቲ ጉዳዩ ኣብ 5. ደምብ መተላለፍ በሚመለከት ጉዳይ በተፈፀመበት

ዝተፈፀመሉ ወይ ውፅIት ኣብ ዝተረኸበሉ ወይም ውጤት በተገኘበት ቦታ ይሆናል፡፡
ይኸውን፡፡
ዓንቀፅ 16. ማሕበራዊ ኣብያተ ፍርዲ ዝህልዎም Aንቀፅ 16. ማህበራዊ ፍርድ ቤቶች የሚኖራቸው
ናይ ፍታሃብሄር ስረ- ነገር ስልጣን የፍታሃብሄር ስረ-ነገር ስልጣን
ዝኾነ ማሕበራዊ ቤት ፍርዲ ማንኛውም ማህበራዊ ፍርድ ቤት፣
247
www.chilot.me
1. ግምቱ ካብ ብር 10,000 /ዓሰርተ ሽሕ ብር/ 1. ግምቱ ከ10,000 /Aስር ሺ ብር/ የማይበልጥ የሆነ
ዘይበልፅ ዝንቀሳቐስ ወይ ዘይንቀሳቐስ ንብረት ተንቀሳቃሽ ወይም የማይንቀሳቀስ ንብረት
ክትE፣ ክርክር፣
2. ኣብዚ ዓንቀፅ ንUስ ዓንቀፅ 1 ዝተገለፀ ሓፈሻዊ 2. በዚህ Aንቀፅ ንUስ Aንቀፅ 1 የተገለፀ ጠቅላላ
ድንጋገ ከምዘሎ ኮይኑ ማሕበራዊ ኣብያተ ፍርዲ ድንጋጌ Eንዳለ ሆኖ ማህበራዊ ፍርድ ቤቶች
ቀፂሎም ዝተዘርዘሩ ዋኒናት ናይ ምርኣይ ስልጣን ቀጥለው የተዘረዘሩ ጉዳዮች የማየት ስልጣን
ይህልዎም፡፡ ይኖራቸዋል፡፡
ሀ. ካብ ጎረባብቲ ዝሓልፉ ጨንፈርን ሰራውሩን ሀ. ከጎረቤት የሚያልፍ የዛፍ ቅርንጫፍና ስሮች
ተኽልታትን ኣመልኪቱ ዝለዓል ክትE፣ Aስመልክቶ የሚነሳ ክርክር፣
ለ. ሓፁር ወይ ገዛ ንምስራሕን ምሕዳስን ዝለዓል ለ. Aጥር ወይም ቤት ለመስራትና ማደስ የሚነሳ
ክትE፣ ክርክር
ሐ. ኣብ ዝጠፍA ኣቕሓ ወይ Eንስሳ ዝለዓል ክትE፣ ሐ. በጠፋ Eቃ ወይም Eንስሳ የሚነሳ ክርክር፣
መ. ኣብ መተሓላለፊ መንገዲ ኣመልኪቱ ዝለዓል መ. በመተላለፍያ መንገድ Aስመልክቶ የሚነሳ
ክትE፣ ክርክር
ረ. ብምኽንያት ማይ ዝናብ ዝለዓል ክትE፣ ረ. በዝናብ ውሃ ምክንያት የሚነሳ ክርክር፣
ሰ. ኣብ ሓደ ጣቢያ ወይ ቁሸት ብማይ ምጥቃም ሰ. በAንድ ቀበሌ ወይም ጎጥ በውሃ Aጠቃቀም
ዝለዓል ክትE፣ የሚነሳ ክርክር፣
ሸ. ማሕበራዊ ቤት ፍርዲ ብመንግስታዊ ኣካላት ሸ. ማህበራዊ ፍርድ ቤት በመንግስት Aካሎች
ንዝውሃብ ነፃ ግልጋሎት ኩነታት ናብራ ለሚሰጥ ነፃ Aገልግሎት የAመልካቹ የኑሮ ሁኔታ
ኣመልካቲ ብምርግጋፅ ኣብ ዝውሃብ መረዳEታ በማረጋገጥ በሚሰጠው የድህነት ማስረጃና ሌሎች
ድኽነትን ካልOት መረዳEታታትን ማስረጃዎች
ቀ. ኣብዚ ዓንቀፅ ንUሰ ዓንቀፅ 2/ሸ/ ዝተደንገገ ቀ. በዚህ Aንቀፅ ንUስ Aንቀፅ 2/ሸ/ የተደነገገ
Eንተሃለወ’ውን ኣብ መደበኛ ኣብያተ ፍርዲ ነፃ ቢኖርም በመደበኛ ፍርድ ቤቶች ነፃ ግልጋሎት
ግልጋሎት ዳይነት ንምርካብ ዝቐርብ ሕቶ ዳኝነት ለማግኘት የሚቀርብ ጥያቄ ማስረጃ
መረዳEታ ናይ ምሃብ ስልጣን የብሎምን፡፡ የመስጠት ስልጣን Aይኖራቸውም፡፡
በ. ብተወሳኺ ብቤት ምኽሪ ብሄራዊ ክልላዊ በ. በተጨማሪ በትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ ምክር ቤት
መንግስቲ ትግራይ ዝወፀ ሕጊ ቤተሰብ ስልጣን የወጣው የቤተሰብ ህግ የመዳኘት ስልጣን
ዳይነት ይህልዎም፡፡ ይኖራቸዋል፡፡
3. ማሕበራዊ ኣብያተ ፍርድ ኣብ ዓንቀፅ 16 ንUስ 3. ማህበራዊ ፍርድ ቤቶች በAንቀፅ 16 ንUስ Aንቀፅ
ዓንቀፅ 2/ሀ,ለ,ሐ,መ,ረ,ሰ/ መሰረት ኣካቲOም 2/ሀ,ለ,ሐ,መ,ረ,ሰ/ መሰረት Aከራክረው ሲወስኑ
Eንትውስኑ ነዞም ስIቦም ዘለው መሰረታዊ ሕግታት ቀጥለው ያሉ መሰረታዊ ህጎች በመከተል
ብምኽታል ይኸውን፡፡ ይሆናል፡፡
248
www.chilot.me
ሀ. ዝኾነ ሰብ ናብ መሬቱ ካብ ጎረባብቱ ዝኣትው ሀ. ማንኛውም ሰው ወደ መሬቱ የሚገቡትን የጎረቤት

ጨናፍር ተኽሊ ብዘይቅድመ ኩነት ኣብ ውሽጢ የዛፎች ቅርንጫፍ ያለAንዳች ቅድመ ሁኔታ
ሓደ ወርሒ ክቑረፅ ብዳያኑ ክEዘዘሉ ክሓትት በAንድ ወር ውስጥ Eንዲቆረጥለት በዳኞች
ይኽEል፡፡ Eንዲታዘዝለት ሊጠይቅ ይችላል፡፡
ለ. ኣብዚ ዓንቀፅ ንUስ ዓንቀፅ 3/ሀ/ ዝተደንገገ ለ. በዚህ Aንቀፅ ንUስ Aንቀፅ 3/ሀ/ የተደነገገ
Eንተሃለወ’ውን ከሳሲ ንበዓል ተኽሊ ምፍላጥ ቢኖርም ከሳሽ ለባለ ተክሉ የማስታወቅ ግዴታ
Eንከየድለየ ካብ ካልE ወሰን ሓሊፉ ናብ ቦትU ሳይኖረው ከሌላ ወሰን ኣልፎ ወደ መሬቱ ውስጥ
ውሽጢ ንውሽጢ ንዝኣቱ ሱር ተኽሊ ክቆርፆ ለውስጥ የሚገቡትን ሥሮች ሊቆርጣቸው
ይኽEል፣ ይችላል፡፡
ሐ. ሓፁር ወይ ገዛ ንምሕዳስ ግድን ብናይ ጎረቤት ሐ. Aጥር ወይም ቤት ለማደስ በጎረቤት መሬት ላይ
ቦታ ምሕላፍ Aድላይ ኾይኑ Eንትርከብ ለማለፍ Aስፈላጊ ሆኖ ሲገኝ ጎረቤት የሆነው
መሕለፊ ዝሕተት ጎረቤት መሕለፊ ክህብ በመሬቱ ላይ መተላለፊያ Eንድሰጥ ይገደዳል፣
ይግደድ፣
መ. ብምኽንያት ምሕላፍ ጉድኣት Eንተበፂሑ መ. በመተላለፍ ምክንያት ጉዳት ከደረሰ
መሕለፊ ዝሃበ ጎረቤት ናይ ጉድኣት ካሕሳ መተላለፍያ የሰጠ ጎረቤት የጉዳት ካሳ
ክሓትት ይኽEል፣ ለመጠየቅ ይችላል፡፡
ረ. ኩታ ገጠም ወይ ናይ ሓባር ነፀላ መንደቕ ረ. Aንድ የጋራ ወሰን ግንብ ወይም Aጥር ሲሰራና
Eንትስራሕን ፈሪሱ Eንትፅገንን ውEሊ Eንተነይ ፈርሶ ሲጠገን ውል ከነበራቸው በውላቸው
ሩዎም ብመሰረት ውEሎም ክሰርሕዎን መሰረት ውል ካልነበራቸው Eኩል ወጪ
ክፅግንዎን፣ ውEሊ Eንተዘይነይርዎም ድማ በማውጣት ይሰሩታል፡፡
ብማEረ ወፃI ይሰርሕዎ፡፡

ሰ. ናይዚ ዓንቀፅ ንUስ ዓንቀፅ 3/ረ/ Eንተሃለወ’ወን ሰ. የዚህ Aንቀፅ ንUስ Aንቀፅ 3/ረ/ ቢኖርም
ንምስራሕ ይኹን ንምፅጋን ዓቅሚ ዘይብሉ ለመስራትና ለመጠገን Aቅም የሌለው ጎረቤት ስራ
ጎረቤት ግና ስራሕ ተባሂሉ ኣይግደድን፡፡ ኮይኑ ተብሎ ኣይገደድም፡፡ ሆኖም ግን Aስጠግቶ
ግና ኣፀጊU ምስራሕ Eንትደሊ Aቐዲሙ ነቲ ለመስራት ሲፈልግ Aስቀድሞ ለሰራው ጎረቤት
ዝሰርሐ ግምት ምኽፋል ጉቡE ኣለዎ፡፡ ግምቱን የመክፈል ግዴታ Aለበት
ሸ. ብዝኾነ ምኽንያት ወይ ድንገት ካብ ቦታ ናብ ሸ. ከቦታ ቦታ የሚንቀሳቀስ ንብረት ወይም Eቃ
ቦታ ዝንቀሳቐስ ንብረት ወይ ኣቕሓ፣ ከፍቲ ከብት ወይም ከሰፈራቸው የወጡ የንብ መንጋ፣
ወይ ካብ ሰፈሮም ዝወፁ ኣናህብ፣ ደርሁን ዶሮዎች Eንዲሁም ሌሎች በማንኛውም
ካልOት ጥሪታትን ሓሊፎም ናብ ካሊE ቦታ ምኽንያት ወይም በድንገት ወደ ሌላ ቦታ የገቡ
Eንተኣትዮምን በዓል ዋና Eናተኸታተለ ወይ Eንደሆነ ባለሃብቱ Eየተከታተለ ወይም በፍለጋ
Eናኣለሸ ናብቲ ጥሪት ዝኣተዎ ክኣቱን ንብረቱ ላይ ባለበት ወቅት ወደ ሌላ ሰው ንብረት ገብቶ
249
www.chilot.me
ክወስድን ንበዓል ትሕዝቶ Eንተሓቲቱ ክፈቅደሉ ንብረቱን Eንዲወስድ ለባለ ይዞታው የጠየቀ
ኣለዎ፡፡ Eንደሆነ ሊፈቅድለት ይገባል፡፡
ቀ. በዓል መሬት በዚ ምኽንያት ዝበፅሐ ክሳራ ወይ ቀ. በዚህ ምክንያት የደረሰ ኪሳራ ወይም ጉዳት ካሳ
ጉድኣት Eንተሃልዩ ካሕሳ ናይ ምሕታት መሰል የመሬቱ ባለሃብት ካሳ የመጠየቅ መብት Aለው፣
ኣለዎ
በ. በዓል መሬት ነቲ ዝኣተወ ወይ ዝጠፍA ንብረት በ. ባለ መሬቱ ራሱ ወድያውኑ የጠፋውን Eቃ
ወይ ጥሪት ሽU ንሽU ንበዓል ዋና EንተድA ወይም ንብረት ባለመብት ለሆነው ሰው የሰጠ
ኣረኪቡ ካብU ንዳሓር ካሊE ሰብ ናብ መረብU Eንደሆነ ከዚህ በሃላ ሌላ ሰው በመሬቱ
ወይ መሬቱ ንኸይኣቱ ክኽልክል ይኽEል፡፡ Eንዳይገባ ሊከለክል ይችላል፡፡
ተ. ዝኾነ ሰብ ዝነብረሉ ወይ ዝሰርሐሉ ቦታ ተ. ማንኛውም ሰው በሚኖርበት ወይም በሚሰራበት
መEተውን መውፅEን መንገዲ Eንተተዓፅዩዎ ቦታ መግብያና መውጫ መንገድ ከተዘጋበት
ብዘይ ቕድመ ኩነት ንክኽፈተሉ፣ ክሓትት ያለ ቅድመ ሁኔታ Eንዲከፈትለት መጠየቅ
ይኽEል፡፡ ይችላል፡፡
ቸ. Eቲ መንገዲ ዝዓፀወ ሰብ ብናይ ባEሉ ኪሳራ ቸ. መንገዱን የዘጋ ሰው በራሱ ኪሳራ Eንዲከፍተው
ክኸፍቶ ይግበር፡፡ ይገደዳል፡፡
ነ. ወናኒ ሓደ ገዛ ካብ ገዝU ዝወርድ ዝናብ ማይ ነ. ከAንድ ባለቤት የሚፈሰው የዝናብ ውሃ በግቢው
ኣብ ናይ ባEሉ መረባ ጥራሕ ክዓርፍ ወይ ኣብ ውስጥ ብቻ Eንዲያርፍ ማድረግ ወይም
ጎረቤቱ ጉድኣት ብዘየብፅሕ መንገዲ ብመትረብ በጎረቤት ላይ ጉዳት በማያደርስ መንገድ በቦይ
ንደገ ክፈስስ ክገብር Aለዎ፡፡ ከግቢው ውጭ Eንዲፈስ ማድረግ Aለበት፣
ኘ. ኣብ ዝሕረስ መሬት መትረብ ብምስራሕ ካብ ኘ. በሚታረስ መሬት ሲሆን ከላይ ወደታች ቦይ
ላEሊ ንታሕቲ ንናይ ካልE ሰብ ዝራEቲ ወይ በመስራት የሌላ ሰው ሰብል ወይም ማሳ
ግራት ብዘበላሹ መንገዲ ክሰድድ የብሉን፡፡ በሚያበላሽ መልኩ መልቀቅ የለበትም፡፡ በዚህ
ብምኽንያት Eዙይ ዝፍጠር ጉድኣት ንምEላይ ምክንያት ለሚፈጠር ጉዳት ካሳ የመክፈል
ዝበፅሕ ክሳራ ናይ ምኽፋል ግቡE ኣለዎ፡፡ ግዴታ ኣለበት፡፡
ኣ. ጎረባብቲ ወይ ናይ ሓደ ከባቢ ነበርቲ ኣብዚ A. ጎረቤቶች ወይም የAንድ Aካባቢ ነዋሪዎች በዚህ
ዓንቀፅ ንUስ ዓንቀፅ 3/ነን ኘን/ ብዝተጠቐሱ Aንቀፅ ንUስ Aንቀፅ 3/ነ Eና ኘ/ በተጠቀሱት
ምኽንያታት ክበፅሕ ንዝኽEል ናይ ሓባር ምክንያቶች የጋራ ጉዳት ሊያስከትሉ
ጉድኣት ንምEላይ ሓበራዊ ፃEሪ ክገብሩ ግቡE የሚችሉትን ለማስወገድ ሲሉ የጋራ ጥረት
ኣለዎም፡፡ Eንዲያደርጉ ግዴታ Aለባቸው
ከ. ካብ ወሓዚ ሩባ ብሓባር ዝጥቀሙ ብAቀማምጣ ከ. ከወራጅ ወንዝ ውሃ በጋራ የሚጠቀሙ ነዋሪዎች
ላEለዎትን ታሕተዎትን ዝኾኑ ነበርቲ Eቲ በኣቀማመጥ የላይኛውና ታችኛው ነዋሪዎች
ጣብያ ብዝርከብ መጠን ማይ ብሓባር ምጥቃም በሚገኘው የውሃ መጠን በጋራ Eኩል የመጠቀም
መሰልን ግቡEን ኣለዎም፡፡ መብት Eና ግዴታ Aለባቸው፡፡
250
www.chilot.me
ኸ. ብኣቀማምጣ ኣብ ላEሊ ዘሎ ነባሪ ንብትሕቲU ኸ. በAቀማመጥ በላይኛው የሚኖር ነዋሪ ከሱ በታች

ዘሎ ነባራይ ኣብ ግምት EንተየEተወ ብሙሉE ያለውን ነዋሪ ግምት ውስጥ ሳያስገባ ለግል
ወይ በኣብዝሓ ንውልቀ ጥቕሚ ከውEል ጥቅም ሲል በሙሉ ወይም በኣብዘኛው ጥቅም
የብሉን፡፡ ላይ መዋል የለበተም፡፡
ወ. Eዙይ ዝኸውን Eቲ ወሓዚ ሩባ ብተፈጥሮ ካብ ወ. ይህ የሚሆነው ወራጅ ወንዝ ውሃው ከጥንት
ቐደሙ ወሓዚ ዝነበረን ነበርቲ ብሓባር ብዘይ ጀምሮ በተፈጥሮው ወራጅ የነበረና ህዝቡ ያለ
ኣፈላላይ ዝጥቀምሉ ዝነበረ Eንተኾይኑ Eዩ፡፡ ምንም ልዩነት በጋራ ሲጠቀሙበት የነበረ ሲሆን
ነው፡፡
ዓንቀፅ 17. ስልጣን ማሕበራዊ ቤት ፍርዲ ኣብ ዓንቀፅ 17. ማህበራዊ ፍርድ ቤቶች በደምብ
ጉዳያት ምትሕልላፍ ደንቢ፣ መተላለፍ ያላቸው ስልጣን፣
ማሕበራዊ ኣብያተ ፍርዲ ቀፂሎም ዘለው ደንቢ የማህበራዊ ፍርድ ቤቶች ቀጥለው ያሉትን የደንብ
ምትሕልላፋት ምርኣይን ምውሳንን ስልጣን መተላለፍ ጉዳዮች የማየትና የመወሰን ስልጣን
ይህልዎም፡፡ ይኖራቸዋል፡-
ዓንቀፅ 18. ሕጋዊ ገንዘብ ዘይምቕባል፣ Aንቀፅ 18. ህጋዊ ገንዘብን Aለመቀበል፣
ዝኾነ ሰብ ብዘይ ብቑE ምኽንያት ዋጋ ዘለዎ ማንም ሰው ካለበቂ ምክንያት ዋጋ ያለውን ከማEድን
ብማEድን ወይ ብወረቐት ዝተሰርሐ ናይ ሃገር ገንዘብ ወይም ከወረቀት የተሰራ የAገር ገንዘብ Aልቀበልም
ኣይቅበልን EንተIሉ ካብ 50-150 ብር /ካብ ሐምሳ ያለ Eንደሆነ ከ50-150 ብር /ከAምሳ Eስከ Aንድ
ክሳብ ሓደ ሚIትን ሓምሳን ብር/ ይቕፃE፡፡ መቶ Aምሳ ብር/ይቀጣል፡፡
ዓንቀፅ 19. ውድቂ ብዝኾነ ወይ ናብ ሓሰት Aንቀፅ 19. ውድቅ በሆነ ወይም ወደ ሃሰት በተለወ
ብዝተለወጠ ናይ መጓዓዝያ ወረቐት ጠ ወይም ባገለገለ የማጓጓዣ ትኬት
ወይ ትኬት ምጥቃም፣ ስለመገልገል
ዝኾነ ሰብ ውድቂ ብዝኾነ ወይ ናብ ሓሶት ብዝተለወጠ ማንም ሰው ውድቅ በሆነ ወይም ወደ ሃሰት በተለወጠ
ወይ ብዝተሰርሐሉ መጎዓዚ ትኬት Eንተተገልጊሉ ወይም ባገለገለ መጓጓዣ ትኬት ከተገለገለ ከ50-150
ካብ 50-150 ብር/ካብ ሐምሳ ክሳብ ሓደ ሚEትን ብር /ከAምሳ Eስከ Aንድ መቶ Aምሳ ብር/ ይቀጣል፡፡
ሓምሳን ብር/ ይቕፃE፡፡
ዓንቀፅ 20.ዝተጠቕU ምልክታታት ምቕዳድ ወይ ኣንቀፅ 20. የተለጠፉ ማስታወቂያዎችን መቅደድ

ምብልሻው፣ ወይም ማበላሸት
ዝኾነ ሰብ ብዝኾነ ኩነታት ግልፂ ዝኾኑ ምልክታታት ማንኛውም ሰው ግልፅ የሆኑ ምልክቶችን ወይም
251
www.chilot.me
ወይ ኣብ ኣደባባይ ዝተጠቅU ናይ ምልክታን በAደባባይ የተለጠፉ የማስታወቅያና የAዋጅ

ናይኣዋጅ ሰሌዳታትን ኮነ Iሉ ካብ ስፍርOም ዘልዓለ፣ ሰሌዳዎችን ሆነ ብሎ ከስፍራው ያነሳ፣ የቀደደ፣
ዝቐደደ፣ ዝለዋወጠ፣ ዝሰረዘ፣ ዘበላሸወ፣ ወይ ዘርሰሐ የለዋወጠ፣ የሰረዘ፣ ያበላሸ ወይም ያጎደፈ ከ50-100
ካብ50-100 ብር /ካብ ሓምሳ ክሳብ ሓደ ሚIቲ ብር/ ብር /ከAምሳ Eስከ Aንድ መቶ ብር / ይቀጣል፡፡
ይቕፃE፡፡
ዓንቀፅ 21. ብዘየለ ስልጣን ምግልጋል፣ Aንቀፅ 21. በሌለ ስልጣን ስለመገልገል፣
ዝኾነ ሰብ ብመሰረት ሕጊ ዝሰኣኖ ወይ ንኻልE ኣካል ማንኛውም ሰው በህግ መሰረት ያጣውን ወይም ለሌላ
Aሕሊፉ ዝሃበ ወይ ብፍርዲ ንጊዝU ዝተኸልከሎ ወይ ኣካል Aሳልፎ የሰጠውን ወይም በፍርድ ለጊዜው
ንሓዋሩ ዝተኸልከሎ ስልጣን ከምዘሎ Aምሲሉ ኾነ የተከለከለውን ወይም ለዘለቄታው የተከለከለውን
Iሉ Eንተተገልጊሉ ካብ 200-300 ብር /ካብ ክልተ ስልጣን Eንዳለ Aስመስሎ ሆን ብሎ የተገለገለበት

ሚEቲ ክሳብ ሰለስተ ሚEቲ ብር/ ይቕፃE፡፡ Eንደሆነ ከ200-300 ብር/ ከሁለት መቶ Eስከ ሶስት
መቶ ብር / ይቀጣል፡፡
ዓንቀፅ 22. ንበዓል መዚ ዘይምሕጋዝ፣ Aንቀፅ 22. ባለ ስጣንን Aለመተባበር፣

ዝኾነ ሰብ ግቡE ስርሑ Eናፈፀመ ዝርከብ ሓደ ማንኛውም ሰው የስራ ግዴታውን Eየፈፀመ የሚገኝ
ሰራሕተኛ መንግስቲ ንዝኾነ ዝተወሰነ Eላማ ብፍላይ Aንድ የመንግስት ሰራተኛ የተወሰነ Aላማ በተለይም
ናይ ህዝቢ ሰላም ምንጋE፣ ፍፃመ ገበን፣ ምምላጥ ገበነኛ የህዝብ ሰላምን ማናጋት፣ የወንጀል ተግባር፣
ንምክልኻል ኣድላይ ዝኾነ ሓገዝ ክገብር Eንትሓቶ የወንጀለኛን ማምለጥ ለመከላከል Aስፈላጊ የሆነን
ካብ ዓቕሙ ንላEሊ ዝኾነ ምኽንያት ድጋፍ Eንዲሰጥ ሲጠይቀው ከAቅም በላይ የሆነ
Eንተዘይኣጋጢምዎ ወይ ነቲ ዝተሓተቶ ሓገዝ ምክንያት ካላጋጠመው በቀር ወይም የተጠየቀውን
Eንትፍፅም ኣብ ልEሊU ዝበፅሕ ሓደጋ Eንተዘይሃልዩ ድጋፍ ሲፈፅም በራሱ ላይ የሚደርስ Aደጋ ከሌለ Eና
Eምቢተኛ Eንተኾይኑ ካብ 50-100ብር /ካብ ሓምሳ Eቢተኛ ከሆነ ከ50-100 ብር /ከAምሳ Eስከ Aንድ
ክሳብ ሓደ ሚIቲ ብር/ ብዘይበልፅ ገንዘብ ይቕፃE፡፡ መቶ ብር / በማይበልጥ ይቀጣል፡፡
ዓንቀፅ 23. ትEዛዝ ንኽፍፅም ተሓቲቱ Eምቢተኛ Aነቀፅ 23. ትEዛዝን Eንዲፈፅም ታዞ Eምቢተኛ
ምዃን መሆን
1. ዝኾነ ሰብ ግቡEን ሓላፍነትን Eናፈፀመ ዝርከብ 1. ማንኛውም ሰው ግዴታውንና ሃላፊነቱን Eየተ ወጣ
ሰራሕተኛ መንግስቲ፣ የሚገኝ የመንግስት ሰራተኛ፣
ሀ. ስሙ፣ ኣድራሽU፣ መንነቱ ክነግሮ Eንተሓቶ ሀ. ስሙን፣ Aድራሻውንና ማንነቱን Eንዲናገር
ወይ ሓፈሻዊ ውልቃዊ ኩነታቱ ኣመልኪቱ ሲጠይቀው ወይም በAጠቃላይ የግል ሁኔታውን
ብዝርዝር ክገልፅ Eንትሓቶ ወይ፣ በዝርዝር Eንዲገልፅ ሲጠይቀው ወይም
252
www.chilot.me
ለ. ጠጠው ክብል፣ ክንቀሳቐስ፣ ክለቅቕ ካብ ናይ ለ. Eንዲቆም፣ Eንዲንቀሳቀስ፣ Eንዲሄድ፣ የህዝብ

ህዝቢ መተሓላለፊ ቦታታት ክለቅቕ፣ ዝሓዞም መተላለፍያ መንገድን Eንዲለቅ፣ የያዛቸ ውን
ነገራት ወይ ሰነዳት ወይ መጠራጠርቲ ዝኾኑ ሰነዶች፣ የጉዞ Eቃዎች ወይም ኣጠራጣሪ የሆኑ
ነገራት ከፍትሽ ወይ ካልE ዝኾነ ሕጋዊ ትEዛዝ ማናቸውም የያዛቸው ነገሮች Eንዲያስፈትሽ
ክፍፅም EንትEዝዞ Eምቢተኛ Eንተኾይኑ ካብ ወይም ይህን የመሳሰለውን ህጋዊ ትEዛዝ
50-100 ብር /ካብ ሓምሳ ክሳብ ሓደ ሚIቲ Eንዲፈፅም ሲያዝዘው Eምቢተኛ ከሆነ ከ50-
ብር/ ብዘይበልፅ ገንዘብ ይቕፃE፡፡ 100 ብር /ከAምሳ Eስከ Aንድ መቶ ብር/
በማይበልጥ ገንዘብ ይቀጣል፡፡
2. ዝኾነ ሰብ ኣብዚ ዓንቀፅ ንUስ ቁፅሪ 1 /ሀ/ ውሽጢ 2. ማንም ሰው በዚህ Aንቀፅ ንUስ ቁጥር 1 /ሀ/ ውስጥ
ዝተገለፀ ኣመልኪቱ ናይ ሓሶት መረዳEታ የተጠቀሰውን Aስመልክቶ የሃሰት መረጃ የሰጠ
Eንተሂቡ ብተመሳሳሊ ቕፅዓት ይቕፃE፡፡ Eንደሆነ በተመሳሳይ ቅጣት ይቀጣል፡፡
ዓንቀፅ 24. ዝተኸልከለ Eጥቂ ምሓዝን Aንቀፅ 24. የተከለከለ የጦር መሳርያ መያዝና
ምግልጋልን፣ መገልገል፣
ዝኾነ ሰብ ክሕዞ ወይ ክዓጥቆ ዘይተፈቐደሉ Eጥቂ ከም ማንም ሰው Eንዲይዘው ያልተፈቀደለትን ካራ፣ ገጀራ፣
ካራ፣ ጎዞሞ፣ ፋስ፣ ጦርን ዝኣመሰሉ ሓደጋ ከብፅሑ ምሳር፣ ጦርና ሌሎች Aደጋ ሊያደርሱ የሚችሉ
ዝኽEሉ ደቀቕቲ መሳርሕታት ኣብ Eዳጋ፣ ናይ ህዝቢ ጥቃቅን መሳርያዎች በገበያ፣ ህዝብ በሚሰበሰብበት
መAከብን ናይ Eምነት ቦታታትን ሒዙ Eንተተረኺቡ ቦታና የEምነት ቦታዎች ይዞ ከተገኘ ከ50-100 ብር/
ብኻሊE ሕጊ ዝበለፀ ዘቕፅO Eንተዘይኮይኑ ካብ 50- ከAምሳ Eስከ Aንድ መቶ ብር/ በማይበልጥ ገንዘብ
100 ብር /ካብ ሓምሳ ክሳብ ሓደ ሚIቲ ብር ይቀጣል፡፡
/ብዘይበልፅ ገንዘብ ይቕፃE፡፡
ዓንቀፅ. 25. ዘሰምብዱ መግለፅታት፣ ወረታት Aንቀፅ 25. Aስደንጋጭ መግለጫዎች፣ ወሬዎች
ወይ ፅሑፋት ምንዛሕ፣ ወይም ማስታወቅያዎችን ማሰራጨት
ዝኾነ ሰብ ብዝኾነ ኩነታት ሓሶት ዝኾኑ መግለፅታት፣ ማንም ሰው ሃሰተኛ የሆኑ መግለጫዎችን፣ ወሬዎችን
ወረታት ዝሃበ ወይ ዝነዝሐ ወይ ዘውረየ ወይ ንባዓል የነዛ፣ ያወራ ወይም ለባለ ስልጣን ወይም ለማንኛውም
ስልጣን ወይ ንዝኾነ ሰብ ዝገለፀ ወይ ናይ ህዝቢ ሰው የገለጠ ወይም የህዝቡን ፀጥታና ተረጋግቶ
ፀጥታን ቀሲንካ ምንባርን ዝህውኹ ዘረባታትን ናይ መኖርን የሚያውኩ ወሬዎችን፣ የተንኮል ነገሮችን
ተንኮል ወረታትን ብምግናን ክንዝሑ ዝገበረ ክሳብ በማጋነን Eንዲሰራጩ ያደረገ Eስከ 100 ብር
100 ብር ዝበፅሕ መቕፃEቲ ይቕፃE፣ የሚደርስ መቅጮ ይቀጣል፡
253
www.chilot.me
ዓንቀፅ 26. ብዘሰቅቕ መንገዲ Eንስሳት ምስቓይ Aንቀፅ 26. Eንስሳትን በሚያሰቅቅ ሁኔታ
ማንገላታት፣
ዝኾነ ሰብ፣ ማንም ሰው፡-

1. ህዝቢ ኣብ ዝEከበሎም ቦታታት ወይ ኣብ ዝኾነ 1. ህዝብ በሚሰበስብባቸው ቦታዎች ወይም በማንኛ
ካልE ቦታ ብዘይ ሕጋዊ ምኽንያት ኣብ ልEሊ ውም ቦታ ከህግ ውጭ በሆነ መንገድ በEንስሳት
Eንስሳት ናይ ጭካነ ተግባር ዝፈፀመ ብሕማቕ ላይ የጭካኔ ተግባር የፈፀመ፣ በመጥፎ ሁኔታ
ኩነታት ዘንገላትA ወይ ዘሳቐየ፣ ኣሰቃቒ ዝኾነ ያንገላታ፣ ያሰቃየ፣ Aሰቃቂ የሆነ የጭካኔ ስራ
ተግባር ዝፈፀመ የፈፀመ Eንደሆነ
2. Eንስሳት ኣካሎም Eናተቖረፀ፣ Eናተሳቕዩ 2. Eንስሳዎች Aካላቸው Eየተቆረጠ ወይም Eየተሰቃዩ

ዝሞትሉ ኩነታት ዘመቻቸወ ወይ Eንስሳት የሚሞትበትን ሁኔታ ያመቻቸ ወይም Eርስ
ነንባEሎም ክዋግU፣ ክናኸሱን ክበኣሱን ብምግባር በራሳቸው Eንዲዋጉ፣ Eንዲናከሱና Eንዲጣሉ
ኮነ Iሉ ንሓደጋ ክቃልU ዝገበረ ወይ በማድረግ ሆን ብሎ ለAደጋ Eንዲጋለጡ ያደረገ
ንEንስሳት Iላማ ጌሩ ዝተኮሰ ወይ ከምU ዝግበረሉ ወይም Eንስሳትን Iላማ Aድርጎ የተኮሰ ወይም
ኩነታት ዘመቻቸወ፣ ንምርIት ዘቕረበ ክሳብ 100 Eንዲህ Aይነት ድርጊት የሚከናወንበትን ሁኔታ
ብር ዝበፅሕ መቕፃEቲ ይቕፃE፣ ያመቻቸ ለትርIት ያቀረበ Eንደሆነ Eስከ 100

ብር የሚደርስ ገንዘብ ይቀጣል፡፡
ዓንቀፅ 27. መንገድታትን ናይ ህዝቢ መAከቢ Aንቀፅ 27. መንገዶችንና የህዝብ መሰብሰብያ
ቦታታት ምሕላው፣ ስፍራዎችን መቆጣጠር፣
ዝኾነ ሰብ፡- ማንኛውም ሰው፡-
Eንቅፋት ክኾኑ ዝኽEሉ ወይ ኣብ ልEሊ Eንቅፋት ሊሆኑ የሚችሉ ወይም በተጓዦችና ህዝብ
ተመሓላለፍትን ህዝብን ጉድኣት ከብፅሑ ዝኽEሉ ወይ ላይ ጉዳት ሊያደርሱ የሚችሉ ወይም ተጓዦችን
ንተመሓላለፍቲ ዘጨናንቑ ጨነውቲ ነገራት ወይ ሊያጨናንቁ የሚችሉ የሚሸቱ ነገሮች ወይም ማናቸው
ዝኾኑ ዓይነታት ኣቑሑት፣ ንስራሕ ዘገልግሉ ነገራት፣ ም Aይነት Eቃ፣ ለስራ የሚያገለግሉ ነገሮች፣ Eቃዎች፣
ጓሓፋት፣ ፅራጋት ኣብ ናይ ህዝቢ መAከቢ ቦታ ወይ ጥራጊዎች፣ ቆሻሻ ነገሮች በህዝብ መሰብሰብያ ቦታ
መተሓላለፊ መንገድታት፣ መውፅEን መEተውን ወይም መተላለፍያ መንገድ፣ መውጫና መግብያ
ቦታታት ብምቕማጥ፣ ብምንጥልጣል፣ ብምርጋፍ ወይ በሮች ላይ በማስቀመጥ፣ በማንጠልጠል፣ በማራገፍ
ብምድርባይ፣ ብምፍሳስ፣ ትEዛዛትን ምልክታታትን ወይም በመጣል፣ በማፍሰስ፣ ትEዛዞችና
ከየኽበረ ወይ ክግበሩ ዝግበOም ጥንቃቐታት ከይገበረ ማስታወቅያዎችን ሳያከብር ወይም ሊደረጉ
Eንተተሪፉ ብኻልE ሕጊ ዝበለፀ ዘቕፅO Eንተዘይኮይኑ የሚገባቸው ጥንቃቄዎችን ሳይተገብር ቢቀር በሌላ ህግ
ክሳብ 100 ብር ዝበፅሕ መቕፃEቲ ይቕፃE፡ የበለጠ የሚያስቀጣው ካልሆነ Eስከ 100 ብር የሚደርስ
መቅጮ ይቀጣል፡፡
254
www.chilot.me
ዓንቀፅ 28. ሓደገኛ ነገራት ምቁፅፃር Aንቀፅ 28. Aደገኛ ነገሮችን መቆጣጠር፣
ዝኾነ ሰብ ፡- ማንም ሰው ፡-
1. ኣብ Aዘረጋግሓ መስመር ኤሌክትሪክ ዝፍጠሩ 1. የኤሌክትሪክ መስመር በመዘርጋት የሚፈጠሩ
ሓደገኛ ተግባራት፣ መውፅI ትኪ፣ጋዝ፣ መውዓይ Aደገኛ ተግባራት፣ የጭስ ማውጫ፣ ጋዝ፣
ማይ ወይ ብሓዊ ወይ ኤሌክትሪክ ዝሰርሑ ነገራትን ምድጃዎችን ወይም በEሳት ወይም
ስፍራታትን ኣብ ምቁፅፃርን ምስራሕን ዘድልዩ በኤሌክጠትሪክ የሚሰሩ ነገሮችን፣ ስፍራዎችን
ጥንቃቐታት Eንተዘይገይሩ ወይ ነዚOም ዝምልከቱ ለመቆጣጠርና ለመስራት የሚያገለግሉ
ትEዛዛትን መምርሕታትን Eንተጥሒሱ፣ ጥንቃቄዎችን ሳያደርግ ቢቀር ወይም Eነዚህን
የሚመለከቱ ትEዛዞችና መመሪ ያዎችን ቢጥስ፣
2. ኣብ ብዓላት ዝትኮሱ ነተጉቲ /ርችታት/፣ ዝትኮሱ 2. በበዓላት የሚተኮሱ ርችቶች ሌሎች የሚተኮሱ
ካልOት መፃወትታት ኣብ ዝተኸልከለ ቦታ ነገሮች በተከለከለ ቦታ ከተኮሰ ወይም
Eንተተኪሱ ወይ ኣብ ዝትኮሰሉ ቦታን ጊዜን በሚተኩስበት ጊዜና ቦታ Aስፈላጊ ጥንቃቄ
ኣድላይ ጥንቃቐ Eንተዘይገይሩ ካብ50-100 ብር ካለዳረገ ከ50-100ብር/ ከAምሳ Eስከ Aንድ
/ካብሓምሳ Eስካብ ሓደ ሚIቲ ብር /ብዘይበልፅ መቶ ብር/ በማይበልጥ ገንዘብ ይቀጣል፡፡
ገንዘብ ይቕፃE፡፡
ዓንቀፅ 29. ምቁፅፃር ጥEና ሕብረተሰብ Aንቀፅ 29. የህብረተሰብ ጤናን ስለመቆጣጠር
1. ብዛEባ ማይን መስመር መተሓላለፊ ማይን፣ 1. ስለውሃና የውሃ መተላለፍያ ትቦ፣ የህዝብ
ቦታታት መAከቢ ህዝቢ፣ ትካላት፣ መንበርን ናይ መሰብሰብያ ቦታዎችና ድርጅቶችን፣ መኖርያና
ንግዲ ገዛውትን፣ ፋብሪካታት፡ መፍረይቲ ትካላት፣ የንግድ ቤቶችን፣ ፋብሪካዎችና የማምረቻ
Iንዱስትሪታትን ካልOት ናይ ንግዲ ተግባራት ተቋማትን፣ Eንዱስትሪዎችና ሌሎች የንግድ
ዝፍፀመሎም ቦታታትን ፅሬት ጥEና ንምቁፅፃር ተግባራት የሚፈፀምባቸው ቦታዎችን ፅዳትና
ኣመልኪቶም ዝወፁ ሕግታት፣ ጤናን ስለመቆጣጠር Aስመልክተው የወጡ ህጎች፣
2. ሕማም ኣEምሮ፣ ተመሓላለፍትን ተላበድትን 2. የAEምሮ በሽታና ተላላፊ በሽታዎች፣ ወረርሽኝ፣

ሕማማት ሰብን Eንስሳን ብጥንቃቐ ብዛEባ የEንስሳትና የሰው ተላላፊ በሽታዎችን በጥንቃቄ
ምሕላው፣ EዚOምን ነዚOም ዝመሰሉ ሕማማት ስለመጠበቅ፣ Eነዚህና ተመሳሳይ በሽታዎች
ምህላዎም፣ ምEታዎም፣ ምሕካም፣ ምክልኻልን መኖራቸው፣ ስለማከምና መከላከል ስለ
ክታበትን ብዝተፈላለየ መንገዲ ምክልኻልን ዝወፁ ክታበታቸውና በተለያዩ የጥንቃቄ መንገዶች
ሕግታትን ትEዛዛትን ዝጠሓሰ፣ መከላከልን Aስመልክቶ የወጡ ህጎች የጣሰ፣
255
www.chilot.me
3. ንትሕቲ Eድመ ቆልU ሽሻ፣ ጫትን ካልOት 3. ከEድሜ በታች ለሆኑ ህፃናት ሽሻ፣ ጫትና ሌሎች
ተመሳሰልቲ ቀለልቲ መAወኒታት ዝሃበ፡ ተመሳሳይ ቀላል ኣደንዛዥነት ባህሪ ያላቸው ነገሮች
የሰጠ፡
4. ብኽለት ከባቢ ንምክልኻልን ምቁፅፃርን 4. የAከባቢ ብክለት ለመከላከል Eና ለመቆጣጠር
ኣመልኪቶም ዝወፁ ደምብታትን መምርሕታትን የወጡ ደምቦችና መመርያዎችን የጣሰ Eንደሆነ
ዝጠሓሰ Eንተኾይኑ ብኻልE ሕጊ ዝበለፀ ዘቕፅO በሌላ ህግ የበለጠ የሚያስቀጣው ካልሆነ በቀር
Eንተዘይኮይኑ ካብ50-100 ብር /ካብ ሓምሳ ክሳብ ከ50-100 ብር /ከAምሳ Eስከ Aንድ መቶ ብር/
ሓደ ሚIቲ ብር/ ብዘይበልፅ ገንዘብ ይቕፃE፡፡ በማይበልጥ ገንዘብ ይቀጣል፡፡
ዓንቀፅ 30. ኣብ ልEሊ ሰብ ዝፍፀም Iድ ሕልፊት Aንቀፅ 30 . በሰዎች ላይ የሚፈፀም የEጅ

ን ቀሊል ናይ ሓይሊ ተግባርን፣ Eልፊትና ቀላል የሃይል ተግባር፣
1. ንሰብ ከይወቕA ወይ ከየቑሰለ ቀሊል ናይ ምድፋE፣ 1. Aንድን ሌላ ሰው ሳይመታ ወይም ሳያቆስል ቀላል
ምትንካፍ ወይ ተመሳሳሊ Iድ ሕልፊት የመግፋት፣ መንካት ወይም ተመሳሳይ የEጅ
Eንተፈፂሙ፣ Eልፊት የፈፀመ Eንደሆነ፣
2. ኣብ ልEሊ ካሊE ሰብ ረሳሕ ማይ፣ ጓሓፍ፣ ካልE 2. በሌላ ሰው ላይ ቆሻሻ ውሃ፣ ቆሻሻ ሌላ የሚያስጠላ
ዘፅልE ወይ ዘርስሕ ነገር Eንተደርብዩ ወይ ነገር የወረወረበት Eንደሆነ ወይም ካፈሰሰ ከ50-
Eንተፍሲሱ ካብ50-100 ብር /ካብ ሓምሳ ክሳብ 100 ብር/ ከAምሳ Eስከ Aንድ መቶ ብር/
ሓደ ሚIቲ ብር/ብዘይበልፅ ገንዘብ ይቕፃE፡፡ በማይበልጥ ገንዘብ ይቀጣል፡፡
ዓንቀፅ 31. ግቡE ሓለዋ ንዝግበOም ኣካላት Aንቀፅ 31. ተገቢ ጥበቃ የሚያስፈልጋቸውን
ሓለዋ ዘይምግባር Aካላት ጥበቃ ኣለማድረግ
ዝኾነ ሰብ ፡- ማንኛውም ሰው ፡-
ንኣካለ መጠን ዘይበፅሐ፣ ብምኽንያት ጉድለት ለAካለ መጠን ያላደረሰን ልጅ በAEምሮ ጉድለት
ኣEምሮ ሙሉE ሓላፍነት ዘይወስድ ወይ ክፉUን ምክንያት ሙሉ ሃላፊነት የማይወስድ ወይም ክፉውንና
ፅቡቕን ምፍላይ ዘይኽEል ወይ ብሕጊ ኣብ ትሕቲ ደጉን መለየት የማይችል ሰው ወይም በህግ ወይም
ስልጣኑ ዝርከብ ሰብ ናብ ሕጋዊ ሓለዋ ዝግበረሉ ቦታ በሌላ መንገድ በEርሱ ጥበቃ ስር የሆነውን ሰው ህጋዊ
ከEትዎ EናተገበO ከየEተዎ Eንተተሪፉ ወይ ኣብ ጥበቃ ወደ ሚደረግበት ቦታ ሊያስገባው ሲገባ
ሓደገኛ ቦታ ወይ ህዝቢ ኣብ ዝEከበሉ ቦታ ሳያስገባው ቢቀር ወይም Aደገኛ ቦታ ወይም ህዝብ

በሚሰበሰብበት ቦታ
256
www.chilot.me
Eንተሓዲግዎ ወይ ንሕጊ ብዝፃባE መንገዲ ናብ ሕጋዊ ቢተወው ወይም ህግን በሚቃረን ሁኔታ ህጋዊ ጥበቃ
ሓለዋ ዝግበረሉ ቦታ ክኣቱ ዘይግበO Eናሃለወ ወደ ሚደረግበት ቦታ ሊገባ የማይገባው Eያለ ያስገባው
EንተEትይዎ ካብ20-100 ብር /ካብ Eስራ ክሳብ ሓደ Eንደሆነ ከ20-100ብር/ ከሃያ Eስከ Aንድ መቶ ብር/
ሚIቲ ብር/ብዘይበልፅ ገንዘብ ይቕፃE፡፡ በማይበልጥ ገንዘብ ይቀጣል፡፡
ዓንቀፅ 32. ምጥሓስ መሰል ምሕላው ውልቃዊ Aንቀፅ 32. የግል ሚስጢር የመጠበቅ መብትን
ምሽጥር መጣስ
ዝኾነ ሰብ ናይ ካልE ሰብ ውልቀ ሂወት፣ ናብራ ወይ ማንም ሰው የሌላን ሰው የግል ሂወት፣ ንሮ ወይም
ብደብዳቤታት ዝልEኾም ውልቃዊ ምስጢራት በደብዳቤ የሚልካቸው ግላዊ ሚስጢር ቢያጋልጥ
EንተቃሊU ወይ Eንተገሊፁ ካብ 60-100 ብር /ካብ ወይም ቢገልጥ ከ60-100ብር/ ከስልሳ Eስከ Aንድ
ሱሳ ክሳብ ሓደ ሚIቲ ብር /ብዘይበልፅ ገንዘብ መቶ ብር/ በማይበልጥ ገንዘብ ይቀጣል፡፡
ይቕፃE፡፡
ዓንቀፅ 33. ኣብ ልEሊ ኽብሪ ዝፍፀሙ ቀለልቲ Aነቀፅ 33. በክብር ላይ የሚፈፀሙ ቀላል ጥፋቶች
ጥፍኣታት፣
ዝኾነ ሰብ ዝተፃረፈ ወይ ዘናሸወ ኮይኑ ብፍላይ Eቲ ማንም ሰው የተሳደበ፣ ያዋረደ ሆኖ በተለይም ስድቡ
ፀርፊ ወይ ምንሻው ዘይተጋፈሐ Eንተተሪፉ ወይ Eቲ ወይም ማዋረዱ ያልተሰራጨ Eንደሆነ ወይም ተበዳዩን
ዝተበደለ ሰብ EንተዘይተረዲEዎ ወይ ተበዳሊ ያልገባው Eንደሆነ፣ ተበዳዩ Aፀፋውን ከመለሰ ወይም
ግብረ-መልሲ Eንተሂቡ ወይ በዳሊ ይቕርታ በዳዩ ይቅርታ የጠየቀ Eንደሆነ ማህበራዊ ፍርድ ቤት
Eንተሓቲቱ ማሕበራዊ ቤት ፍርዲ ከም ኩነታቱ ካብ Eንደየሁኔ ታው ነፃ ሊያደርገው የሚችል ሲሆን
ቕፅዓት ነፃ ክገብሮ ዝኽEል ኮይኑ ዘቕፅO ኮይኑ የሚያስቀጣው ሆኖ ሲያገኘው ከ60-100ብር/ ከስልሳ
Eንተረኺብዎ ካብ 60-100ብር /ካብ ሱሳ ክሳብ ሓደ Eስከ Aንድ መቶ ብር/ በማይበልጥ ገንዘብ ይቀጣል፡፡
ሚIቲ ብር /ብዘይበልፅ ገንዘብ ይቕፃE፡፡
ዓንቀፅ 34. መነወርቲ ሕቶታት ዝሙትን Aንቀፅ 34. Aስነዋሪ የዝሙት ጥያቄ ዎችና
ተግባራት ብEልግናን፣ የብልግና ተግባር

ዝኾነ ሰብ፡- ማንም ሰው፡-
1. ንፅቡቕ ስነ-ምግባር ብዝፃባE መልክU ንፆታዊ 1. ለመልካም ስነ-ምግባርን በሚቃረን መልኩ
ርክብ ዘይደለዮወይ ዘይሓተቶ ሰብ ብምንኽኻE ለግብረ-ስጋ ግንኙነት ያልፈለገውን ወይም
ወይ ብምድርራዝ Eንተሃዊኹ፣ ወይ ያልጠየቀውን ሰው በድርያ መልክ በመነካካት

ያስቸገረው Eንደሆነ ወይም፣
257
www.chilot.me
2. ፆታዊ ርክብ ክፍፅም ወይ ንፅቡቕ ስነ-ምግባር 2. የስጋዊ ግንኙነት Eንዲፈፅም ወይም ለመልካም
ተፃባI ዝኾነ ተግባር ወይ ብባህሊ ኣነዋሪ ዝኾነ ስነ-ምግባር ተቃራኒ የሆነ ተግባር ወይም በባህል
ዓይነት ተግባር ክፍፅም ንሓደ ሰብ EንተላዓIሉ Aስነዋሪ የሆነ Aይነት ተግባር Eንዲፈፅም ሌላውን
ወይ EንተደፋፊU፣ ሰው ያነሳሳው ወይም የገፋፋው፣
3. ብዝሙት፣ ብሕብረተሰብ ዝንወሩን ነዚOም 3. በዝሙት ወይም በህብረተሰቡ በተወገዙ ይህን
ዝመስሉን ተግባራት ተዋፊሩ ጎረባብቲ ወይ ነበርቲ መሰል ድርጊቶች ውስጥ በመሰማራት የጎረቤቶችን
Eቲ ኸባቢ ዝሃወኸ Eንተኾይኑ ካብ 10-100 ብር ወይም የAከባቢውን ነዋሪዎች ያወከ Eንደሆ ከ10-
/ካብ ዓሰርተ ክሳብ ሓደ ሚIቲ ብር/ ብዘይበልፅ 100 ብር /ከኣስር Eስከ Aንድ መቶ ብር/
ገንዘብ ይቕፃE፡፡ በማይበልጥ ገንዘብ ይቀጣል፡፡
ዓንቀፅ 35. ንተግባራት ብEልግና ዘለዓEሉ መግለ Aንቀፅ 35. ለብልግና ተግባር የሚያነሳሱ ማስታ
ፅታትን ምልክታታትን ምውፃE ፣ ወቅያና መግለጫን ስለማውጣት፣
ዝኾነ ሰብ ካሊE ሰብ ብብEልግና ዘለዓዓለ ወይ ብግብረ ማንም ሰው የብልግና ተግባርን ለማነሳሳት ወይም
ስጋ ስምIት ንምትብባE ሓሲቡ ብዝኾነ ጥበብን የሌላውን ሰው ፍቶተ ስጋ ለማበረታታት ሲል የዝሙት
ሜላን፣ ኣብ ኣደባባይ ምልክታ፣ መግለፂ ዝለጠፈ ወይ ን ነገር በማንኛውም ዘዴ ወይም ጥበብ፡ Aደባባይ ላይ
ካልOት ነዚ ተግባር ዘለዓEሉ ምርIታት ወይ ስE ማስታወቅያ፣ መግለጫ የለጠፈ፣ ወይም ሌሎች ይህንን
ልታት ዘቕረበ፣ ዘርኣየ Eንተኾይኑ ብኻልE ሕጊ ዝበለ ተግባር የሚያነሳሱ መድረኮች ወይም ስEሎች ያቀረበ፣
ፀ ዘቕፅO Eንተዘይኮይኑ ካብ 100-300 ብር /ካብ ሓደ ያሳየ ከሆነ በሌላ ህግ የበለጠ የሚያስቀጣው ካልሆነ
ሚIቲ ክሳብ ሰለስተ ሚEቲ ብር/ ብዘይበልፅ ገንዘብ ከ100-300 ብር/ ከAንድ መቶ Eስከ ሶስት መቶ
ይቕፃE፡፡ ብር/ በማይበልጥ ገንዘብ ይቀጣል፡፡
ዓንቀፅ 36. ሓለዋ መንግስታውን ውልቃውን Aንቀፅ 36. የመንግስትና የግል ሃብት ጥበቃ፣
ሃፍትታት
ዝኾነ ሰብ ማንኛውም ሰው፣
1. ብኣግባቡ Eንተይተፈቐደሉ ካብ ህዝቢ ወይ ውልቀ 1. በAግባቡ ሳይፈቀድለት ከህዝብ ወይም ከግል ይዞታ
ትሕዝቶ ሓመድ፣ Eምኒ፣ Eንፀይቲ፣ ሑፃ፣ ሳEሪ፣ Aፈር፣ ድንጋይ፣ Eንጨት፣ Aሸዋ፣ ሳር፣ ኣትክልት፣
ኣትክልቲ፣ ፍራምረ ዝኣመሰሉ Eንተወሲዱ፣ ፍራፍሬ የመሳሰሉት የወሰደ፣
2. ኣብ ዝኾነ Eዋን Eንተይተፈቐደሉ ወይ መሰል 2. በማንኛውም ጊዜ ሳይፈቀድለት ወይም
Eተይሃለዎ ብሓፁር፣ ብዝሩE መሬት ወይ ብዘፍረየ መብትሳይኖረው በታጠረ፣ በተዘራ መሬት ባፈራ
መሬት ተኽሊ ቦታ ረጊፁ Eንተሓሊፉ ወይ ዘሊሉ መሬት፣ ተክል ላይ ረግጦ ካለፈ ወይም ዘሎ ከገባ፣
Eንተኣትዩ ብEንስሳ ዘቤት Eንተረጊፁ ወይ Eንስሳ የነዳበት ወይም Aሰማርቶ
Eንተኣሕሊፉ፣
258
www.chilot.me
EንተኣብሊU ኣብ ናይ ካልE ሰብ ንብረትን ያስጋጠ Eንደሆነ በሌላ ሰው ንብረትና ቁሳቁስ ላይ

ኣቑሕትን ጉድኣት Eንተብፂሑ ካብ 30-100 ብር ጉዳት ካደረሰ ከ30-100 ብር /ከሳላሳ Eስከ Aንድ
/ካብ ሳላሳ ክሳብ ሓደ ሚIቲ ብር /ብዘይበልፅ መቶ ብር / በማይበልጥ ገንዘብ ይቀጣል፡፡
ገንዘብ ይቕፃE፡፡
ዓንቀፅ 37. ቀሊል ስርቂ Aንቀፅ 37. ቀላል ስርቆት

ዝኾነ ሰብ ብፀገም ወይ ብግዚያዊ ድሌት ወይ ብሕልና ማንም ሰው በችግር ወይም በጊዝያዊ ፍላጎት፣ ህሊና
ምንኣስ ግምቱ ዝነኣሰ ናይ ካልE ሰብ ሃፍቲ ንጊዝU በማጣት ባለ Aነስተኛ ዋጋ የሆነውን የሌላ ሰው ሃብት
ንክበልO ወይ ክጥቀመሉ ብምሕሳብ Eንተሰሪቑ ካብ ወድያውኑ ሊበላው ወይም ሊጠቀምበት በማሰብ
50 ብር /ካብ ሓምሳ ብር /ዘይበልፅ ይቕፃE፡ ቢሰርቅ ከ50 ብር /ከሃምሳ ብር/ የማይበልጥ
ይቀጣል፡፡
ዓንቀፅ 38. ምሕባE ንብረትን ንባዓል ስልጣን Aንቀፅ 38. ንብረቶችን መደበቅና Aግባብነት
ዘይምፍላጥን ላለው ባለ ስልጣን Aለማስታወቅ
ዝኾነ ሰብ ካሊE ሰብ ዝረስO ወይ ካብ ካሊE ሰብ ማንም ሰው ሌላ ሰው የረሳው ወይም ከሌላ ሰው የጠፋ፣
ዝጠፍA፣ ኣብ መሬት ተቐቢሩ፣ ዝተረኸበ ዋጋ ዘለዎ መሬት ውስጥ ተቀብሮ የተገኘ ዋጋ ያለው ንብረት
ንብረት ረኺቡ ንዝምልከቶ Aካል ከየፍለጠ Eንተተሪፉ Aግኝቶ ለሚመለከተው Aካል ሳያሳውቅ ቢቀር ከ200-
ካብ 200-300 ብር /ካብ ክልተ ሚEቲ ክሳብ ሰለስተ 300 ብር /ከሁለት መቶ Eስከ ሶስት መቶ ብር/
ሚIቲ ብር/ ብዘይበልፅ ገንዘብ ይቕፃE፡፡ በማይበልጥ መቀጮ ይቀጣል፡፡
ዓንቀፅ 39. ንዝተገልገልካዮ ዘይምኽፋል Aንቀፅ 39. ለተገለገልክበት Aለመክፈል

ዝኾነ ሰብ ንህዝቢ ግልጋሎት ክህባ ኣብ ዝተኸፈታ ማንም ሰው ለህዝብ Aገልግሎት በሚሰጡ ምግብ
ኣብያተ ምግቢ፣ መስተ፣ መደቀሲ፣ ሆቴላትን ካልOት ቤቶች፣ መጠጥና መኝታ ቤቶች፣ ሆቴሎችና በመሳሰሉ
ተመሳሰልቲ ትካላት ንግድን ተጠቒሙ ኣይከፍልን የንግድ ቤቶች ተጠቅሞ ኣልከፍልም ካለ ከ1-100
Eንተይሉ ካብ 1-100 ብር /ካብ ሓደ ክሳብ ሓደ ብር /ከAንድ Eስከ Aንድ መቶ ብር/ በማይበልጥ
ሚIቲ ብር /ብዘይበልፅ ገንዘብ ይቕፃE፡፡ ገንዘብ ይቀጣል፡፡
ዓንቀፅ 40. ግልጋሎታት ብዘይክፍሊት ምርካብ፣ Aንቀፅ 40. Aገልግሎቶች ያለክፍያ ማግኘት
ዝኾነ ሰብ ብክፍሊት ጥራሕ ክርከቡ ዝኽEሉ ማንም ሰው በክፍያ ብቻ የሚገኙ ጥቅሞች
ግልጋሎታት ምዃኖም Eናፈለጠ ብምትላል ብዘይ መሆናቸውን Eያወቀ በማጭበርበር ያለ ክፍያ
ክፍሊት Eንተተጠቒሙ ብፍላይ፡- ጥቅሙን ያገኘ Eንደሆነ በተለይም፡-
1. ምርIት፣ መዘናግI፣ ተዋስO፣ ኤግዝቢሽን ወይ 1. ወደ ትርIት፣ መዝናኛ፣ ተውኔት፣ ኤግዝቪሽን
ካልE ንንግዲ ኣብ ዝተዳለወ ምድላው ዝኣተወ ወይም ለትርፍ ወደ ተዘጋጁ ማናቸውም ተመሳሳይ
ወይ፣ ዝግ ጅት የገባ፣ ወይም
259
www.chilot.me
2. ሳንቲም ኣEቲኻ ኣብ ዝሰርሑ ማሽናት 2. ሳንቲም በማስገባት በሚሰሩ Aውቶማቲክ ማሽኖች

Eንተተገልጊሉ ብኻልE ሕጊ ዝበለፀ ዘቕፅO የተገለገለ Eንደሆነ በሌላ ህግ የበለጠ
Eንተዘይ ኮይኑ ካብ 200-300 ብር /ካብ ክልተ የሚያስቀጣው ካልሆነ በቀር ከ200-300 ብር
ሚEቲ ክሳብ ሰለስተ ሚIቲ ብር/ ብዘይበልፅ /ከሁለት መቶ Eስከ ሶስት መቶ ብር/ በማይበልጥ
ገንዘብ ይቕፃE፡፡ መቀጮ ይቀጣል፡፡
ዓንቀፅ 41. ብዘይ ፍቓድ ገንዘብ ምEካብ Aንቀፅ 41. ያለ ፍቃድ ገንዘብ መሰብሰብ
ዝኾነ ሰብ ብሽም ትካል ብዘይ ሕጋዊ ፍቓድ ኣብ ማንም ሰው በድርጅት ስም ካለ ህጋዊ ፍቃድ
ኣደባባይ Eናዞረ ገንዘብ Eንተኣኪቡ ወይ Eንተጠይቑ፣ በAደባባይ Eየዞረ ገንዘብ ቢሰበስብ ወይም ቢጠይቅ፣
ካብ 250-300 ብር /ካብ ክልተ ሚEትን ሐምሳን ከ250-300 ብር /ከሁለት መቶ Aምሳ Eስከ ሶስት
ክሳብ ሰለስተ ሚIቲ ብር/ ብዘይበልፅ ገንዘብ መቶ ብር/ በማይበልጥ መቀጮ ይቀጣል፡፡
ይቕፃE፡፡
ዓንቀፅ 42. ሕጋዊ ትEዛዝ ዘይምቕባል፣ Aንቀፅ 42. ህጋዊ ትEዛዝን Aለመቀበል፣
ዝኾነ ሰብ ናይ ምኽሳስ ወይ ሒሳብ ናይ ምፅራይ ማንም ሰው የመክሰስ ወይም ሂሳብ የማጣራት ስልጣን
ሓላፍነት ዘለዎ ኣካል ዝሃቦ ሕጋዊ ትEዛዝ ንምፍፃም የተሰጠው ህጋዊ Aካል ትEዛዝ ሲሰጠው Eቢተኛ ከሆነ
ፍቓደኛ Eንተዘይኮይኑ ብፍላይ፡- በተለይም፡-
1. ብEዳ፣ ልቓሕ፣ ብውሕስና ዝተትሓሓዘ ንብረት 1. በEዳ፣ ብድር፣ በዋስትና የተያዘ ሃብት ቢኖረው
Eንተሃልይዎ ወይ ካልE ግቡE Eንተሃልይዎ ወይም ሌላ ግዴታ ካለው ሊገለፅ የሚገባው ነገር
ክግለፅ ዝግበO ነገር ክገልፅ Eንትሕተት፣ Eንዲገልፅ ሲጠየቅ፣
2. ቃሉ ክስማE፣ ክቐርብ፣ ኣኼባ ክካፈል፣ ኣብ 2. ቃሉ Eንዲሰማ፣ Eንዲቀርብ፣ ስብሰባ Eንዲካፈል፣

ኣወሃህባ ድምፂ ክሳተፍ፣ ኣከፋፍላ Eዳ ወይ ካልE በድምፅ Aሰጣጥ Eንዲሳተፍ ወይም ሌላ ግዴታ
ግቡE ኣብ ምፍፃም ብሕጊ ዝተኣዘዙ ግቡኣት Eንዲፈፅም በህግ የታዘዙ ግዴታዎችን Eንዲፈፅም
ክፍፅም EንትEዘዝ Eምቢተኛ Eንተኾይኑ ካብ ሲያዘው Eቢተኛ ከሆነ ከ1-100ብር/ ከAንድ Eስከ
1-100 ብር /ካብ ሓደ ክሳብ ሓደ ሚIቲ ብር/ Aንድ መቶ ብር /በማይበልጥ መቀጮ ይቀጣል፡፡
ብዘይበልፅ ገንዘብ ይቕፃE፡፡
ዓንቀፅ 43. ንማሕበራዊ ኣብያተ ፍርዲ ብኻልOት Aንቀፅ 43. በሌሎች ህጎች ለማህበራዊ ፍርድ
ሕግታት ዝተውሃቦም ስልጣን፣ ቤቶች የተሰጠ ስልጣን፣
ማሕበራዊ ኣብያተ ፍርዲ ኣብ ላEሊ ዝተዘርዘሩ ደንቢ ማህበራዊ ፍርድ ቤቶች ከዚህ በላይ የተዘረዘሩ የደምብ
ምትሕልላፍ ናይ ምርኣይ ስልጣን ከምዘሎ ኮይኑ መተላለፍ የማየት ስልጣን Eንደተጠበቀ ሆኖ በሌሎች
ብኻልOት ሕግታት ዝተውሃቦም ደንቢ ምትሕልላፍ ህጎች የተሰጣቸው የደምብ መተላለፍ የማየት ስልጣን
ናይ ምድናይ ስልጣን ይህልዎም፡፡ ይኖራቸዋል፡፡
260
www.chilot.me
ዓንቀፅ 44. ሓፈሻዊ ቕፅዓት ዝምልከት፣ Aንቀፅ 44. ቅጣትን የሚመለከት ጠቅላላ ሁኔታ
1. ማሕበራዊ ኣብያተ ፍርዲ ኣብ ላEሊ ብዝተዘርዘሩ 1. ማህበራዊ ፍርድ ቤቶች Eላይ በተዘረዘሩት ደንብ
ደምቢ ምትሕልላፋት ጥፍኣተኛ ኮይኑ ንዝተረኸበ መተላለፍ ጥፋቶች ጥፋተኛ ሆኖ የተገኘን
ናይ ተፈጥሮ ሰብ ካብ ሓደ ብር ክሳብ ሰለስተ የተፈጥሮ ሰው ከAንድ ብር Eስከ ሶስት መቶ ብር
ሚIቲ ብር ክቐፅU ይኽEሉ Eዮም፡፡ ሊቀጡ ይችላሉ፡፡
2. ሕጋዊ ሰብነት ዘለዎ ትካል ብደምቢ ምትሕልላፍ 2. ሕጋዊ ሰውነት ያለው ድርጅት በደንብ መተላለፍ
ጥፍኣተኛ ኮይኑ Eንተተረኺቡ ካብ ዓሰርተ ብር ጥፋተኛ ሆኖ ከተገኘ ከAስር ብር Eስከ Aንድ
ክሳብ ብር ሓደ ሽሕን ክልተ ሚEትን ከቐፅU ሺ ሁለት መቶ ብር ሊቀጡ ይችላሉ፡፡
ይኽEሉ Eዮም፡፡
3. ናይ ተፈጥሮ ሰብ ብደምቢ ምትሕልላፍ 3. የተፈጥሮ ሰው በደንብ መተላለፍ በተደጋጋሚ
ብተደጋጋሚ ወይ ቡዙሓት ደንቢ ምትሕልላፍ ወይም ብዙ ደንብ መተላለፍ ጥፋቶችን
ብምፍፃም ጥፍኣተኛ ኮይኑ Eንትርከብ ክሳብ በመፈፀም ጥፋተኛ ሆኖ ከተገኘ Eስከ ስድስት
ሽዱሽተ ሚIቲ ብር ክቐፅU ይኽEሉ Eዮም፡፡ መቶ ብር ሊቀጡ ይችላሉ፡፡
4. ሕጋዊ ሰብነት ዘለዎ ትካል ብተደጋጋሚ ወይ 4. ህጋዊ ሰውነት ያለው ድርጅት በደንብ መተላለፍ
ቡዙሓት ደንቢ ምትሕልላፍ ብምፍፃም ጥፍኣተኛ በተደጋጋሚ ወይም ብዙ ደንብ መተላለፍ
ኮይኑ Eንትርከብ ክሳብ ክልተ ሽሕን ኣርባEተ ጥፋቶችን በመፈፀም ጥፋተኛ ሆኖ ከተገኘ
ሚEትን ብር ክቐፅU ይኽEሉ Eዮም፡፡ Eስከ ሁለት ሺ Aራት መቶ ብር ሊቀጡ
ይችላሉ፡፡
5. ገንዘብ ተቐፅU ክኽፍል ዓቕሚ ንዘይብሉ ሰብ ነቲ 5. የገንዘብ ቅጣት ለመክፈል ኣቅም የሌለው ሰው
ጣብያ ክጠቕም ዝኽEል ልምዓታዊ ስራሕ ቀበሌውን የሚጠቅም ልማታዊ ስራ በጉልበት
ብጉልበት ቕፅዓት ክውሰነሉ ይኽEልዩ፡ ስራሕ ቅጣት ሊወስንበት ይችላል፡የቀበሌው ስራ
መካየዲ Eቲ ጣብያ ድማ ተኸታቲሉ ክፍፅሞ ኣስከያጅ ቅጣቱን ተከታትሎ Eንዲያስፈፅም
ማሕበራዊ ቤት ፍርዲ ክEዝዝ ይኽEል፡፡ ማሕበራዊ ፍርድ ቤት ሊያዝዝ ይችላል፡
6. ኣብ ልEሊ ንብረት ወይ ኣቑሑት ንዝበፅሐ ጉድኣት 6. በንብረት ወይም ቁሳቁስ ላይ ለሚደርስ ጉዳት
ማሕበራዊ ኣብያተ ፍርዲ ዘኽፍልዎ ጉድኣት ካሕሳ ማህበራዊ ፍርድ ቤቶች የሚያስከፍሉት የጉዳት
ካብ 10,000 ብር /ካብ ዓሰርተ ሽሕ ብር / ክበልፅ ካሳ ከ10,000 ብር /ከኣስር ሺ ብር/ ሊበልጥ
የብሉን፡፡ ኣይችልም፡፡
ዓንቀፅ 45. መሰል ዋሕስን Eግድን፣ Aንቀፅ 45. የዋስ መብትና Eግድ፣
ሀ. ደምቢ ምትሕልላፍ ዝምልከት፣ ሀ. ደንብ መተላለፍ በሚመለከት፣
1. ማሕበራዊ ቤት ፍርዲ ኣድላይ ኮይኑ ኣብ ዝረኸቦ፣ 1. ማህበራዊ ፍርድ ቤት Aስፈላጊ ሆኖ ሲያገኘው
ጥፍኣት ፈፂሞም ተባሂሎም ዝተኸሰሱ ሰባት ክሳብ ጥፋት ፈፅመዋል ተብለው የተከሰሱ ሰዎች
261
www.chilot.me
መወዳEታ ውሳነ ዝውሃብ በቲ ዝተብሃለ ጊዜ ቆፀሮ የመጨረሻ ውሳኔ Eስከ ሚሰጥ ድረስ በተባለው
ንኽቐርቡ ዋሕስ ክገብሩ ክEዝዝ ይኽEል የቀጠሮ ጊዜ Eንዲ ቀርቡ ዋስ Eንዲያደርጉ
ማዘዝ ይችላል፡፡
2. ተኸሳሳይ ዋሕስ ከቕርብ ዘይኽEል Eንተኾይኑ ካብ 2. ተከሳሽ ዋስ ማቅረብ የማይችል ከሆነ 50-500 ብር
50-500 ብር /ካብ ሓምሳ ክሳብ ሓሙሽተ /ከAምሳ Eስከ Aምስት መቶ ብር/ የሚደርስ
ሚIቲ ብር/ ብዝበፅሕ ኣብ ማሕበራዊ ቤት በማህበራዊ ፍርድ ቤት በራሱ ዋስትና ሊፈርም
ፍርዲ ዓርሰ ውሕስና ንኽፍርም ክገብር ይኽEል ማድረግ ይችላል፡፡
3. ኣብቲ ዝተብሃለ ቆፀሮ ብዘይ ብቑE ምኽንያት 3. በተወሰነ ቀነ ቀጠሮ ያለበቂ ምክንያት ካልቀረበ
Eንተዘይቐሪቡ ብዋሕስ ወይ ብዓርሰ ውሕስና በዋስ ወይም በራሱ ዋስትና የገባው ግዴታ
ዘAተዎ ግቡE ናብ መንግስቲ ኣታዊ ይኸውን፡፡ ለመንግስ ት ገቢ ይሆናል፡፡ ሌላ Aዲስ ግዴታ
ካሊE ሓድሽ ግቡE ድማ ክAቱ ይገብር፡፡ ደግሞ Eንዲገባ ይደረጋል፡፡
4. ኣብዚ ዓንቀፅ ንUስ ዓንቀፅ 1 ን 2 ዝተቐመጡ 4. በዚህ Aንቀፅ ንUስ Aንቀፅ 1 Eና 2 የተቀመጡ
ጉቡኣት ንምፍፃም Eንቢተኛ ዝኾነ ተኸሳሲ ኣብ ግዴታዎች ለመፈፀም Eንቢተኛ የሆነ ተከሳሽ
ሕድ ሕድ ቆፀሮ Eለት Eንተዘይቐሪቡ ካብ በያንዳንዱ የቀጠሮ ቀን ካልቀረበ ብር ከ50-100
50-100 ብር /ካብ ሓምሳ ክሳብ ሓደ ሚIቲ /ከAምሳ Eስከ Aንድ መቶ ብር/ ይግባኝ የሌለው
ብር/ ይግበኣኒ ዘይብሉ ይቕፃE፡፡ ይቀጣል፡፡
ለ. ፍታሃብሄር ዝምልከት፣ ለ. ፍታሃብሄር የሚመለከት፣
1. ብፍታሃብሄር ንዝቐርብ ክርክር Eቲ ዛEባ ብውሳነ 1. ብፍታሃብሄር ለሚቀርብ ክርክር ጉዳዩ በውሳኔ
Eልባት ክሳብ ዝረክብ ማሕበራዊ ቤት ፍርዲ ፍፃሜ Eስኪያገኝ ድረስ ማህበራዊ ፍርድ ቤት ጊዜ
ጊዝያዊ ናይ Eግድ ትEዛዝ ከመሓላልፍ ይኽEል ያዊ የEግድ ትEዛዝ ሊያስተላልፍ ይችላል፡፡
2. ነቲ Eግድ ጢሒሱ ኣብቲ ሓደ ወገን ጉድኣት 2. Eግዱን በመጣስ ብAንደኛው ወገን ጉዳት ካደረሰ
Eንተኣብፂሑ ነቲ ዘብፅሖ ጉድኣት ካሕሳ ለደረሰው ጉዳት ካሳ በደረሰው የጉዳት መጠን
ብመጠን Eቲ ዝበፅሐ ጉድኣት ክኸፍል ይግበር Eንዲከፍል ይደረጋል፡፡
ዓንቀፅ 46. ማሕበራዊ ቤት ፍርዲ ምድፋር፣ Aንቀፅ 46. ማህበራዊ ፍርድ ቤት መድፈር፣
ማሕበራዊ ቤት ፍርዲ ኣብ መጋባEያ Eናሃለወ ማህበራዊ ፍርድ ቤት በችሎት ላይ Eያለ
ተግባር ምፍርራሕ ዝፈፀመ ወይ ነቲ ቤት ፍርዲ ዳይና የማስፈራራት ተግባር የፈፀመ፣ ፍርድ ቤትና ዳኛውን
ዝደፈረ፣ ዝተፃረፈ ወይ ነቲ መጋባEያ ተግባር ዝሃወኸ የደፈረ፣ የተሳደበ ወይም በችሎት ተግባር ህውከት
ሰብ ማሕበራዊ ቤት ፍርዲ ቆፀሮ ከይሃበ ዝርዝር የፈፀመ ሰው ፍርድ ቤቱ ቀጠሮ ሳይሰጥ ዝርዝር
ኩነታት ብምምዝጋብ ካብ ብር 10-100 /ካብ ዓሰርተ ሁኔታውን በመመዝገብ ከ10-100 ብር /ከAስር Eስከ
ክሳብ ሓደ ሚIቲ ብር/ ብዝበፅሕ መቕፃEቲ ክቐፅE Aንድ መቶ ብር/ ያልበለጠ ቅጣት ሊቀጣ ይችላል፡፡
ይኽEል፡፡
262
www.chilot.me
ክፍሊ AርባEተ ክፍል Aራት

ማሕበራዊ ኣብያተ ፍርዲ ዝኽተልዎ ስነ-ስርዓት ማህበራዊ ፍርድ ቤቶች ስለሚከተሉት ስነ-ስርAት
ዓንቀፅ 47. መትከል፣ Aንቀፅ 47. መሰረት፣
1. ማሕበራዊ ቤት ፍርዲ ዝኽተልዎ ስነ-ስርዓት በዚ 1. ማህበራዊ ፍርድ ቤቶች የሚከተሉት በዚህ Aዋጅ
ኣዋጅ ዝተደንገገ ይኸውን በተደነገገ ስነ-ስርAት ይሆናል፡፡
2. ከከም ኣድላይነቱ ኣብ ካሊE ዝተደንገጉ ስነ-ስርዓት 2. Eንደየ Aስፈላጊነቱ በሌሎች ስነ-ስርAት ህጎች
ሕግታት ክኽተሉ ይኽEሉ፡፡ ሊከተሉ ይችላሉ፡፡
ዓንቀፅ 48. ኣቀራርባ ክሲ ፍታብሄርን Aንቀፅ 48. የፍታብሄር ክስ Aቀራረብና
ግልጋሎትን፣ Aገልግሎት፣
1. ናብ ማሕብራዊ ቤት ፍርዲ ዝቐርብ ክስን ጥርዓንን 1. ለማህበራዊ ፍርድ ቤት የሚቀርብ ክስና ኣብዮትታ
ብፅሑፍ ክኸውን ኣለዎ፡፡ በፅሁፍ መሆን Aለበት፡
2. ብፅሑፍ ዝቐርብ ክሲ ብ3 ቅዳሕ ተዳልዩ ክቐርብ 2. በፅሁፍ የሚቀርብ ክስ በ3 ቅጅ ተዘጋጅቶ መቅረብ
ኣለዎ Aለበት
3. ኽሲ ዝተመስረተሉ ንብረት ናይ ገንዘብ ግምቱ 3. ክስ የቀረበበት የንብረት ክርክር የገንዘብ ግምቱ

ተገሊፁ ክቐርብ ኣለዎ፡፡ ተገልፆ መቅረብ Aለበት፡፡
4. ኣካቢ ዳኛ ማሕበራዊ ቤት ፍርዲ ናብቲ ቤት ፍርዲ 4. ሰብሳቢ ዳኛው ለማህበራዊ ፍርድ ቤት የሚቀርቡ
ዝቐርቡ ጥርዓናት ብምምርማር ኣድለይቲ ዝኾኑ ማመልከቻዎችን በመመርመር Aስፈላጊ የሆኑ
ሰነዳትን መርትOታትን ተተሓሒዞም ክቐርቡ ሰነዶችንና ማስረጃዎች ተያይዘው Eንዲቀርቡ
ኣድላይ ምድላው ይገብር፡፡ ከምU’ውን በቲ Aስፈላጊ ቅድመ ዝግጅት ያደርጋል፡፡ Eንዲሁም
ማሕበራዊ ቤት ፍርዲ ዝውሃብ ትEዛዝ በማህበራዊ ፍርድ ቤት ተከራካሪ ወገኖች
ንተኸራኸርቲ ወገናት መሰኻኽርን ካልOት ነቲ ምስክሮችና ሌሎች ጉዳዩን ለማጣራት Aስፈላጊ
ዋኒን ንምፅራይ ኣድለይቲ ዝኾኑ ሰባትን የሆኑ ሰዎች ለመጥራት የሚሰጥ ትEዛዝ ፈርሞ
መፀዋEታ ክበፅሖም ይገብር፡፡ Eንዲደርሳቸው ያደርጋል፡፡
5. ከሳሲ ወገን ንዘቕርቦ ፍታሃብሄር ዝምልከት ክስን 5. ከሳሽ ወገን ለሚያቀርበው ፍታሃብሄር የሚመለከት
መመልከትን ክስና ማመልከቻ
ሀ. ግምቱ ብዋጋ ዝትመን Eንተኾይኑ ናይ ግምቱ ሀ. በዋጋ የሚተመንከሆነ በግምቱ መሰረት 2%
2% /ክልተ ሚIታዊ/ /ከመቶ ሁለት/
ለ. ብዋጋ ንዘይትመን ክሲ ብር 15 /ዓሰርተ ለ. በዋጋ ለማይተመን ክስ ብር 15 /ኣስራ Aምስተ
ሓሙሽተ ብር/ ንመኽፈቲ ፋይል ይኸፍል፣ ብር/ የፋይል መክፈቻ መክፈል ኣለበት፡
ሐ. ንይግበAኒ ይኹን ውሳኔ ቅዳሕ መገልበጢ ንሓደ ገፅ ሐ. ይግባይ ይሁን ውሳኔ ቅጅ ለመፃፍ ለAንድ ገፅ
ብር 1.00 /ሓደ ብር/ ይኸፍል፡፡ ብር 1.00 /Aንድ ብር/ ይከፈላል
263
www.chilot.me
6. ኣብዚ ዓንቀፅ ንUስ ዓንቀፅ 5 ዝተገለፀ ፋይል 6. በዚህ Aንቀፅ ንUስ Aንቀፅ 5 የተጠቀሰ የፋይል
መኽፈቲ ገንዘብ ንምኽፋል ዓቕሚ ዘይብሉ ምዃኑ መክፈቻ ገንዘብ ለመክፈል Aቅም የሌለው መሆኑ
መረጋገፂ ብምቕራብ ብነፃ ፋይል ክኸፍተሉ ማስረጃ በማቅረብ ፋይሉ በነፃ ሊከፈትለት
7. ከሳሲ ፋይል ብነፃ ክኽፈተሉ ንዘቕረቦ ተኸሳሲ 7. ከሳሽ ፋይል በነፃ Eንዲከፈት ላቀረበው ተከሳሽ
መልሲ ክህበሉ ይግበር፣ መልስ Eንዲሰጥበት ይደረጋል፡፡
8. ከሳሲ ገንዘብ ወይ ካልE ሃፍቲ ዘለዎ ምኻኑ ዘረድE 8. ከሳሽ ገንዘብ ወይም ሌላ ሃብት ያለው መሆኑን
ነገር ብተኸሳሲ Eንተቐሪቡ ናይ ዳይነት ከይከፈለ የሚያሰረዳ ነገር በተከሳሽ ከቀረበ ከሳሽ የዳኝነት
ፋይል ኣይኽፈተሉን ሳይከፍል ፋይል Aይከፈትለትም፡፡
9. ብነፃ ዝተኸራኸረ ረቲU ጥቕሚ ምስረኸበ ኣብዚ 9. በነፃ የተከራከረ ረትቶ ጥቅም ካገኘ በዚህ
ብዝተቐመጠ ታሪፍ መሰረት ክፍሊት ዳይነት በተቀመጠ ታሪፍ መሰረት የዳኝነት ክፍያ
ይኸፍል፡፡ ይከፍላል፡፡
ዓንቀፅ 49. ኣቀራርባ ክሲ ደንቢ ምትሕልላፍ፣ Aንቀፅ 49. የደንብ መተላለፍ ክስ Aቀራረብ፣
1. ክሲ ምትሕልላፍ ደንቢ ናብ ማሕበራዊ ቤት ፍርዲ 1. ደንብ በመተላለፍ ለሚፈፀሙ ጥፋቶች ለማህበራዊ
ዝቐርብ ስIቡ ብዝተዘርዘረ መሰረት ይኸውን፡፡ ፍርድ ቤት የሚቀርበው ክስ ከዚህ በታች
በተዘረዘሩት መሰረት ይሆናል፡፡
ሀ. ጥፍኣት ምትሕልላፍ ደንቢ ዝተፈፀመ ኣብ ሀ. ደንብ መተላለፍ የተፈፀመው ጥፋት በAካል ላይ፣
ኣካል ነፃነት፣ ክብሪ ሰብ ወይ ንብረት ኣብ ዝኾነሉ በነፃነት፣ በሰው ክብር ወይም በንብረት
ግዜ ክሲ ምቕራብ ዝግባE ተበዳሊ ሰብ ባEሉ በሚሆንበት ጊዜ ክሱ መቅረብ ያለበት በተበዳዩ
ይኸውን፡፡ ኮይኑ ግና ካብ ዓቕሙ ንላEሊ ብዝኾነ Aማካኝነት ይሆናል፡፡ ሆኖም ግን ተበዳዩ
ምኽንያት ተበዳሊ ክቐርብ ኣብ ዘይኽEለሉ Eቲ ከAቅሙ በላይ በሆኑ ምክንያቶች ክሱን በራሱ
ክሲ ብባዓልቲ ገዝU፣ ብባዓል ገዛኣ፣ ወይ ማቅረብ ካልቻለ በሚስት፣ በባል፣ በሞግዚት
ብመEበይU ይኸውን፡፡ ወይም በAሳዳጊ ይሆናል፡፡
ለ. ጥፍኣት ዝተፈፀመ ኣብ ልEሊ መንግስታዊ ለ. ጥፋቱ የተፈፀመው በመንግስት መስርያ ቤት
ትካል ኣብ ዝኾነሉ ጊዜ ክሲ ከቕርብ ዝግበO ላይ ከሆነ ክሱን ማቅረብ የሚገባው በAቃቤ ሕግ
መኽበሪ ሕጊ Eዩ፡፡ ይሆናል፡፡
ሐ.ጥፍኣት ዝተፈፀመ ኣብ ልEሊ ህዝባዊ ትካላት ሐ. ጥፋቱ የተፈፀመው ህዝባዊ ድርጅቶች በህብረት
ሕ/ስ/ማሕበራት ወይ ካልOት ማሕበራትን ስራ ማህበራት ወይም በሌሎች ማህበራትና
ትካላትን ኣብ ዝኾንሉ ጊዜ ክሲ ዝቐርብ ብወኪል ድርጅቶች ላይ በሚሆንበት ጊዜ ክሱ የሚቀርበው
ወይ ወዳI ነገር ኣቢሉ ይኸውን፡፡ በወኪል ወይም በነገረፈጅ ይሆናል፡፡
2. ብመሰረት Eዚ ኣዋጅ ብማሕበራዊ ቤት ፍርዲ 2. በዚህ Aዋጅ መሰረት ለማህበራዊ ፍርድ ቤቶች
ዝርኣዩ ናይ ፍታሃብሄር ክስታት ዝቐርብ በቲ የፍታሃብሄር ክስ የሚቀርበው በተጠቃሚው ወይም
264
www.chilot.me
ተጠቃማይ ዝኾነ ወይ ጉድኣት ብዝበፅሖ Eዩ፡፡ ጉዳት በደረሰበት ወገን ይሆናል፡፡
ዓንቀፅ 50. ይርጋ ዘመን ደንቢ ምትሕልላፍ፣ ዓንቀፅ 50. የደንብ መተላለፍ ይርጋ ዘመን
1. ዝኾነ ዓይነት ደንቢ ምትሕልላፍ ዝፈፀመ ሰብ 1. ማንኛውም Aይነት የደንብ መተላለፍ የፈፀመ
ክሲ Eንተይቐረበሉ ሓደ ዓመት Eንተሓሊፉ ሰው ክስ ሳይቀርብለት Aንድ Aመት ካለፈ
ብይርጋ ዝተኣገደ ይኸውን፡፡ በይርጋ የታገደ ይሆናል፡፡
2. ደንቢ ምትሕልላፍ ፈፂሙ ተባሂሉ ቅፅዓት 2. ደንብ መተላለፍ ፈፅመዋል ተብሎ ቅጣት
ዝተወሰነሉ ቅፅዓቱ ከይተተግበረ ክልተ ዓመት የተወሰነለት ቅጣቱ ሳይተገበር ሁለት Aመት
Eንተሓሊፉ ብይርጋ ቀራያይ ይኸውን፡፡ ካለፈ በይርጋ ቀሪ ይሆናል፡፡
ዓንቀፅ 51. Aወሃህባ ትEዛዝ፣ Aንቀፅ 51. የትEዛዝ Aሰጣጥ፣

1. ኣብ ማሕበራዊ ቤት ፍርዲ ዝተኸሰሰ ሰብ 1. በማህበራዊ ፍርድ ቤት የተከሰሰ ሰው Aስቀድሞ
ዝተኸሰሰሉ ዋኒን ፈሊጡ ተዳልዩ መልሲ ሒዙ የተከሰሰበት ጉዳይ Aውቆ መልስ Aዘጋጅቶ
ክቐርብ Eቲ ዋኒን ዝስመAሉ ሰዓትን ቦታን መቅረብ፡ Eንዲችል ጉዳዩ የሚሰማበት ሰAትና
ተገሊፁ ናይ ክስን መርትOን ቅዳሕ ዝሓዘ ቦታ ተገልፆ የክስና መስረጃ ቅጂ የየዘዘ መጥርያ
መፀዋEታ ቅድሚ ዓሰርተ መዓልቲ ክበፅሖ ከAስር ቀን በፊት ሊደርሰው ይገባል፡፡
ይግባE፡፡
2. ዝኾነ ሰብ ወይ ቤት Eዮ ወይ ትካል ብማሕበራዊ 2. ማንኛውም ሰው፣ መስርያ ቤት ወይም ድርጅት
ቤት ፍርዲ ክፅዋE Eንተሎ ናይ ምቕራብን በማህበራዊ ፍርድ ቤት Eንዲቀርብ ሲጠራ
ዝተሓተቶ መልስን መርትOን ኣብ ዝተብሃሎ የመቅረብና የተጠየቀው መልስና ማስረጃ በተባለው
ግዜ ናይ ምቕራብን ምልኣኽን ግቡE ኣለዎ፡፡ ጊዜ የማቅረብ ወይም የመላክ ግዴታ ኣለበት፡፡
ዓንቀፅ 52. ትEዛዝ ዘይምኽባር፣ Aንቀፅ 52. ትEዛዝ ኣለማክበር፣

1. ሓደ ተኸሳሳይ ብደንቢ ምትሕልላፍ ዋኒን ኣብ 1. በደንብ መተላለፍ የተከሰሰ ሰው Eንዲቀርብ
መጋባEያ ክቐርብ መፀዋEታ በፂሕዎ ኣብ ቆፀሮ መጥርያ ደርሶት በቀጠሮ ቀን ከቀረ በሁለተኛው
Eንተተሪፉ ኣብ ካልኣይ ቆፀሮ ብፖሊስ ወይ ቀጠሮ በፖሊስ ወይም በህዝባዊ ምልሻ ተገዶ
ብህዝባዊ ምልሻ ተገዲዱ ክቐርብ ይግበር፡፡ Eንዲቀርብ ይደረጋል፡፡
2. ብፍተሃብሄር ይኹን ደንቢ ምትሕልላፍ ከሳሲ ክሲ 2. በፍታሃብሄር ይሁን በደንብ መተላለፍ ከሳሽ ክስ
ኣቕሪቡ ቆፀሮ ሒዙ ምስ ከደ ኣብ ቆፀሮ መዓልቱ Aቅርቦ ቀጠሮ ይዞ ከሄደ በኃላ በቀነ ቀጠሮ
ከይቀረበ Eንተተሪፉ ንውሳነ ዝሓደረ ሳይቀርብ ከቀረ ለውሳኔ የተቀጠረ ካልሆነ
Eንተዘይኮይኑ ማሕበራዊ ቤት ፍርዲ መዝገብ በስተቀር ማህበራዊ ፍርድ ቤት መዝገቡ ዘግቶ
ዓፅዩ ንተኸሳሲ የሰናብቶ፡፡ ተከሳሽን ያሰናብተዋል፡፡
265
www.chilot.me
3. ብፍታሃብሄር ዋኒን ዝተኸሰሰ ተኸሳሲ ኣብ ቆፀርU 3. በፍታሃብሄር ጉዳይ የተከሰሰ ሰው በቀጠረው ቀን

ከይቐረበ Eንተተሪፉ መፀዋEታ ከምዝበፅሖ ሳይቀርብ ከቀረ መጥርያ የደረሰው መሆኑ
ብምርግጋፅ ብዘየለሉ ተራEዩ ይውሰን፡፡ በማረጋገጥ ጉዳዩ በሌለበት ታይቶ ይወሰናል፡፡
ዓንቀፅ 53. መዝገብ ደጊምካ ምኽፋት፣ Aንቀፅ 53. መዝገብ Eንደገና መክፈት፣
1. በዚ ኣዋጅ ዓንቀፅ 52/2 ን 3/ መሰረት ኣብ 1. በዚህ Aዋጅ Aንቀፅ 52 /2Eና3/ መሰረት ከሳሽ
ቆፀርU ከይቀረበ ዝተረፈ ከሳሳይ ወይ ተኸሳሳይ ወይም ተከሳሽ በቀጠሮ ያልቀረበበት ምክንያት
ዝቐረየሉ ካብ ዓቕሚ ንላEሊ ብዝኾነ ምኽንያት ከAቅሙ በላይ መሆኑ በማስረጃ የተደገፈ ማመልከቻ
ምዃኑ ብመርትO ዝተደገፈ መመልከቲ ፅሑፍ ሁኔታውን በመግለፅ የተዘጋውን መዝገብ Eንደገና
ብምቕራብ ከም ኩነታቱ ዝተዓፀወ መዝገብ Eንዲከፈት ወይም የተሰጠ ውሳኔ Eንደገና
ክኽፈተሉ ወይ ዝተውሃበ ውሳነ ንኽረAየሉ ክሓትት Eንዲታይለት ኣብዮቱታ ማቅረብ ይችላል፡፡
ይኽEል፡፡
2. ማሕበራዊ ቤት ፍርዲ ከሳሳይ ወይ ተኸሳሳይ 2. ማህበራዊ ፍርድ ቤት ከሳሽ ወይም ተከሳሽ በቀጠሮ
ዘይቐረበሉ ብብቑE ምኽንያት ምዃኑ ቀን ያልቀረበበት ምክንያት ብቁ መሆኑን
Eንተኣሚንሉ ብዓንቀፅ 52 /2/ መሰረት ተዓፅዩ ካመነበት በAንቀፅ 52 /2/ ተዘግቶ የነበረውን
ዝነበረ መዝገብ ዳግም ከፊቱ ንምምርማር ወይ መዝገብ Eንደገና ከፍቶ ለመመርመር ወይም
ብዓንቀፅ 52/3/ መሰረት Eቲ ተኸሳሳይ ብዘየለሉ በAንቀፅ 52 /3/ በሌለበት ተሰጥቶ የነበረው ውሳኔ
ተዋሂቡ ዝነበረ ውሳነ ዳግም ክረኣይ ክገብር Aንስቶ Eንደገና ሊያየው ይችላል፡፡
ይኽEል፡፡
3. ዝተዓፀወ መዝገብ ብብቑE ምኽንያት ንኽኽፈት 3. የተዘጋ መዝገብ በበቂ ምክንያት Eንደገና
ወይ ዝተውሃበ ውሳነ ብብቑE ምኽንያት ዳግም Eንዲከፈት ወይም የተሰጠው ውሳኔ Eንደገና
ንኽርA ዝቐርብ ጥርዓን Eቲ ፀገም ካብ Eንዲታይ የቀረበ ኣቤቱታ ችግሩ ከተወገደበት ጊዜ
ዝተወገደሉ ኣብ ውሽጢ ሳላሳ መዓልቲ ክቐርብ ጀምሮ በሳላሳ ቀናት ውስጥ መቅረብ Aለበት፡፡
ኣለዎ፡፡ ብድሕሪU ዝቐርብ ተቐባልነት በተሰጠው ጊዜ ገደብ Aቤቱታው ካልቀረበ
ኣይህልዎን፡፡ ተቀባይነት ኣይኖረውም፡፡
ዓንቀፅ 54. ከም Eኹል ምኽንያት ዝቑፀሩ Aንቀፅ 54. Eንደ በቂ ምክንያት የሚቆጠሩ
ኩነታት፣ ሁኔታዎች፣
በዚ ኣዋጅ ዓንቀፅ 53 መሰረት ብቑE ምኽንያት በዚህ Aዋጅ Aንቀፅ 53 መሰረት በቂ ምክንያት
ተባሂሎም ዝቑፀሩ ካብ ዓራት ንምትሳE ዘየኽEል ተብለው የሚቆጠሩ ከAልጋ መነሳት የማያስችል
ሕማም፣ ክሳብ ብርኪ 3ይ ዝበፅሕ ዘመድ ሞት፣ ወይ በሽታ፣ 3ኛ ደረጃ የደረሰ የዘመድ ሞት፣ ከቦታ ወደ ቦታ
ካብ ቦታ ናብ ቦታ ንምዝውዋር ዘየኽEሉ ካልOት ለመዘዋወር የማያስችሉ ሌሎች ተመሳሳይ ከAቅም
ተመሳሰልቲ ካብ ዓቕሚ ንላEሊ ዝኾኑ ኩነታት Eዮም፡፡ በላይ የሆኑ ናቸው፡፡
266
www.chilot.me
ዓንቀፅ 55. ከይዲ ምስማE ክሲ፣ Aንቀፅ 55. ክስ የመስማት ሂደት፣

1. ማሕበራዊ ቤት ፍርዲ ከይዲ ምስማE ክሲ ቅድሚ 1. ማህበራዊ ፍርድ ቤት የክሱን መስማት ሂደት
ምጅማሩ ኣብቲ መዝገብ ዝተጠቐሱ ተኸራኸርቲ ከመጀመሩ በፊት ተከራካሪ ወገኖች ራሳቸው
ወገናት ኣብ መጋባEያ ዝተረኸቡ ምዃኖም በችሎት መገኘታቸው ማረጋገጥ Aለበት፡፡
ከረጋግፅ ኣለዎ፡፡
2. Eቲ ክሲ ደንቢ ምትሕልላፍ Eንተኾይኑ ተኸሳሲ 2. ክሱ የደንብ መተላለፍ ከሆነ ተከሳሽ የተከሰሰበት
ነቲ ኽሲ ሰሚU ንኽከላኸል ባEሉ ኣብ መጋባEያ ፍሬ ነገር Eንዲሰማና መከላከል Eንዲችል ራሱ
ክርከብ ኣለዎ፡፡ በችሎቱ መገኘት Aለበት፡፡
ዓንቀፅ 56. ክሲ ምግዳፍ፣ Aንቀፅ 56. ክስን ስለመተው፣

1. ከሳሲ ዘቕረቦ ክሲ ቅድሚ ውሳነ ኣብ ዝኾነ ጊዜ 1. ከሳሽ የመሰረተው ክስ ውሳኔ ከመስጠቱ በፊት
ብድልየቱ ከልEል ይኽEል፡፡ በማንኛውም ጊዜ ማንሳት ይችላል፡፡
2. ዝኾነ ማሕበራዊ ቤት ፍርዲ ፍታሃብሄር ይኹን 2. ማንኛውም ማህበራዊ ፍርድ ቤት የፍታሃብሄር

ደንቢ ምትሕልላፍ ክትE ምርኣይ ምስጀመረ ካብ ይሁን የደንብ መተላለፍ ጉዳይ ማየት ከጀመረ
ስልጣኑ ንላEሊ ኮይኑ Eንተረኺብዎ ክሲ ዓፅዩ ነቲ በሃላ ጉዳዩ ከስልጣኑ በላይ መሆኑን ካወቀ ክሱን
በዓል ዋኒን የሰናብቶ፡፡ ዘግቶ ባለ ጉዳዩን ያሰናብታል፡፡
ዓንቀፅ 57. Aወሃህባ ውሳነ፣ Aንቀፅ 57. የውሳኔ Aሰጣጥ፣

1. ዝቐረበ ክትE ምስተዛዘመ ማሕበራዊ ቤት ፍርዲ 1. የቀረበው ክርክር ከተጠቃለለ በኋላ የማህበራዊ
ኣብ ሓፂር ጊዜ ውሳኔ ክህብ ኣለዎ፡፡ ፍርድ ቤት ባጭር ጊዜ ውሳነ መስጠት Aለበት፡፡
2. ኣብ ማሕበራዊ ቤት ፍርዲ ዝውሃብ ውሳነ 2. በማህበራዊ ፍርድ ቤት የሚሰጥ ውሳኔ በተቻለ

ብዝተኽኣለ መጠን ብሙሉE ድምፂ ይኸውን፡፡ መጠን በሙሉ ድምፅ ይሆናል፡፡ ፍርዱን በሙሉ
ሙሉE ድምፂ Eንተዘይተወሲኑ ናይ ኣብዝሓ ድምፅ መወሰን ካልተቻለ በድምፅ ብልጫ
ድምፂ ውሳነ ተፈፃሚ ይኸውን፡፡ ናይቲ ውሕድ ይወሰናል፡፡ የሃሰብ ልዩነት በውሳኔው
ድምፂ ሓሳብ ኣብ ውሳነ ይሰፍር፡፡ ይመዘገባል፡፡
3. ማሕበራዊ ቤት ፍርዲ ውሳነ ኣብ ዝህበሉ ጊዜ ኣብ 3. ማህበራዊ ፍርድ ቤት ውሳኔ በሚሰጥበት ጊዜ

ከይዲ ክትE ዝቐርቡ ክስን መልስን፣ ጭብጥታትን በክርክሩ ሂደት የቀረበ ክስና መልስ፣ ጭብጦችና
መርትOታትን ብምግላፅ ናብ ውሳነ ዘብፅሕ ማስረጃዎች በመግለፅ Eንዴት Eንደተወሰነና
ምኽንያታት ብሓፂሩ ኣብቲ ውሳነ ፍርዲ ከስፍሮ የተወሰነበት ምክንያት ባጭሩ በፍርድ ውሳኔው
ኣለዎ፡፡ ላይ ማስፈር Aለበት፡፡
ዓንቀፅ 58. ክሳራ፣ Aንቀፅ 58. ኪሳራ፣

1. ኣብ ማሕበራዊ ቤት ፍርዲ ተኸሲሱ ዝቐርብ 1. ማህበራዊ ፍርድ ቤት የተከሰሰ ሰው በመካድ
267
www.chilot.me
ተኸሳሲ ኪሒዱ ተኸራኺሩ EንተተረቲU ንኸሳሲ ተከራክሮ ከተረታ ለከሳሽ የድካም ኪሳራ መተኪያ
ክሳብ ብር 100 /ሓደ ሚIቲ ብር/ ዝበፅሕ ክሳራን Eስከ 100 ብር /Aንድ መቶ ብር/ የሚደርስ
ካልOት ኣብ ከይዲ ክትE ወፃI ዝገብሮ ደረሰይ ኪሳራና በክርክሩ ሂደት ያወጣቸው ወጭዎች
ብዝሕብሮን ክኸፍል ክውስን ይኽEል፡፡ ደረሰኝ በሚነግረው ታስበው ሊከፍል ማህበራዊ
ፍርድ ቤት ሊወስን ይችላል፡፡
2. ከሳሲ ዘቕረቦ ክሲ ኮነ Iሉ ንተኸሳሲ ንምጉልEላE 2. ከሳሽ ያቀረበው ክስ ሆን ብሎ ተከሳሽን ለማጉላላት

ምዃኑ ማሕበራዊ ቤት ፍርዲ Eንተኣሚንሉ ክሳብ መሆኑ ማሕበራዊ ፍርድ ቤት ካመነበት ለተከሳሽ
100 ብር /ሓደ ሚIቲ ብር/ ዝበፅሕ ክሳራን ኣብ Eስከ 100 ብር /Aንድ መቶ ብር/ Eንዲሁም
ክትE ወፃI ዝገበሮ ደረሰይ ብዝሕብሮ ተሓሲቡ ለክርክሩ የወጡ ወጪዎች ታስበው ለተከሳሽ
ንተኸሳሲ ክውሰነሉ ይኽEል፡፡ ሊወሰንለት ይችላል፡፡
ዓንቀፅ 59. ይግበAኒ፣ Aንቀፅ 59. ይግባኝ፣

1. ማሕበራዊ ቤት ፍርዲ ኣብ ዝሃቦ ናይ መወዳEታ 1. ማህበራዊ ፍርድ ቤት በሰጠው ውሳኔ ፣ብይን ወይም
ውሳነ፣ ብይንን ትEዛዝን ቅሬታ ዘለዎ ወገን ትEዛዝ ቅሬታ ያለው ወገን ይግባኝ ለማቅረብ
ይግበAኒ ንምቕራብ Eንተደልዩ ውሳነ ካብ ቢፈልግ ውሳኔ ከተሰጠበት ቀን ጀምሮ በሳላሳ ቀናት
ዝተውሃበሉ Eለት ጀሚሩ ኣብ ውሽጢ ሳላሳ መዓልቲ ውስጥ ለወረዳ ፍርድ ቤት ይግባኝ የማቕረብ
ናብ ወረዳ ቤት ፍርዲ ይግበAኒ ናይ ምቕራብ መብት Aለው፡፡
መሰል ኣለዎ ፡፡
2. ካብ ወረዳ ቤት ፍርዲ ይግበAኒ ዝብሃል Eንተኾይኑ 2. ከወረዳ ፍርድ ቤት ይግባኝ የሚባል ከሆነ በመደበኛ
በቲ ስሩE ሕጊ ስነ-ስርዓት ይግበAኒ መቕረቢ ጊዜ የስነ-ስርAት ሕግ ማቅረብያ ጊዜ ይሆናል፡፡
ይኸውን
ሀ. ወረዳ ቤት ፍርዲ ብማሕበራዊ ቤት ፍርዲ ሀ. ወረዳ ፍርድ ቤት የማህበራዊ ፍርድ ቤት ውሳኔ
ዝተወሃበ ውሳነ Eንተማሓይሽዎ ወይ በከፊል ወይም በሙሉ ካሻሻለው ወይም
EንተስIርዎ ናብ ማEኸላይ ቤት ፍርዲ ከለወጠው ወደ ዞን ከፍተኛ ፍርድ ቤት ይግባኝ
ይግበAኒ ክብሃል ይኽEል፡፡ ስልጣን ማሕበራዊ ማለት ይችላል፡፡ የማህበራዊ ፍርድ ቤት ስልጣን
ቤት ፍርዲ ኣብ ዝኾኑ ዋኒናት Eዚ ናይ በሆኑ ጉዳዮች ላይ ይህ የይግበይ ደረጃ የመጨረሻ
ይግበAኒ ብርኪ ናይ መወዳEታ Eዩ፡፡ ነው፡፡
ለ. ናይ ማሕበራዊ ቤት ፍርዲ ውሳነ ኣብ ወረዳ ቤት ለ. በማህበራዊ ፍርድ ቤት የተሰጠው ውሰኔ በወረዳ

ፍርዲ Eንተፀዲቑ ይግበAኒ ዘይብሉ ናይ ፍርድ ቤት ሲፀድቅ ይግባኝ የሌለው የመጨረሻ
መወዳEታ ይኸውን፡፡ ይኹንምበር ነቲ ጉዳይ ይሆናል፡፡ሆም ግን ጉዳዩ በሰበር ችሎት ሊታይ
ብሰበር ንምርኣይ ዘኽEሉ ኩነታት Eንትህልው የሚያስችል ሁኔታ ሲኖር በሰበር ችሎት ለማየት
ብሰበር መጋባEያ ንምርኣይ ዝኽልክል የሚከለክል ኣይሆንም፡፡
ኣይኸውንን፡፡
268
www.chilot.me
ዓንቀፅ 60. ኣፈፃፅማ ውሳነ፣ Aንቀፅ 60. ውሳኔ Aፈፃፀም፣

1. ብማሕበራዊ ቤት ፍርዲ ዝተውሃበ ውሳነ 1. በማህበራዊ ፍርድ ቤት የተሰጠ ውሳኔ Aፈፃፀሙ
ብይግበAኒ ኣፈፃፅምU EንተዘይተAጊዱ ውሳነ ካብ በይግባኝ ካልታገደ በቀር ውሳኔው ከተሰጠበት
ዝተውሃበሉ ኣብ ውሽጢ ሳላሳ መዓልቲ ይፍፀም፡፡ ጊዜ ጀምሮ በሳላሳ ቀናት ውስጥ ይፈፀማል፡፡
2. ማሕበራዊ ቤት ፍርዲ ዝሃቦ ውሳነ ባEሉ ከፈፅም 2. ማህበራዊ ፍርድ ቤቱ የሰጠው ውሳኔ ራሱ
ወይ ብኻልE ተመሳሳሊ ስልጣን ብዘለዎ ሊያስፈፅም ወይም በሌላ ተመሳሳይ ስልጣን ባለው
ማሕበራዊ ቤት ፍርዲ ንኽፍፀም ክውክል ሌላ የማህበራዊ ፍርድ ቤት Eንዲፈፅም ሊወክል
3. ማሕበራዊ ቤት ፍርዲ ዝወሰኖ ናይ ገንዘብ 3. ማህበራዊ ፍርድ ቤት የሚወስነው ቅጣት
መቕፃEቲ ንማሕበራዊ ቤት ፍርዲ ወፃI መሸፈኒ የማህበራዊ ፍርድ ቤት ወጪዎች መሸፈኛ
ይኸውን፡፡ ዝተረ ፈ ናብ ጣብያ ምምሕዳር ኣታዊ ይሆናል ቀሪው ለቀበሌ Aስተዳደር ገቢ ይሆናል፡፡
ይኸውን፡፡
4. ፍታሃብሄር ዝምልከት ውሳነ ንበዓል መሰል 4. ፍታሃብሄር የሚመለከት ውሳኔ ለፍርድ ባለመብት
ዝፍፀመሉ ኮይኑ የሚፈፀምለት ሆኖ
ሀ. ዝኾነ ናይ ፍርዲ በዓል Eዳ ናይ ምኽፈል ዓቕሚ ሀ. ማንኛውም የፍርድ ባለ Eዳ የመፈፀም Aቅም
Eናሃለዎ ንምፍፃም ፍቓደኛ Eንተዘይኮይኑ Eያለው ለመፈፀም ፍቃደኛ ካልሆነ ንብረቱ
ብመሰረት ፍታሃብሄር ስነ-ስርዓት ንብረት በፍታሃብሄር ስነ-ስርAት መሰረት በሃራጅ
ብሓራጅ ተሸይጡ ፍርዲ ክፍፀም ክEዝዝ ተሽጦ ፍርዱ Eንዲፈፀም ማዘዝ ይችላል፡፡
ይኽEል፡፡
ለ. በዚህ Aንቀፅ ንUስ Aንቀፅ 4/ሀ/ የተጠቀሰ
ለ. ኣብዚ ዓንቀፅ ንUስ ዓንቀፅ 4/ሀ/ ዝተገለፀ
Eንደለ ሆኖ የውሳኔ ባለ Eዳ Aቅም Eያለው
ከምዘሎ ኮይኑ ናይ ፍርዲ በዓል Eዳ ዓቕሚ
ፍቃደኛ ያልሆነና ንብረቱና ገንዘቡ በAፈፃፀም
Eናሃለዎ ፍቓደኛ ዘይኮነ ወይ ንብረቱን
Eንዳይያዝ ለማሸሽ የሞከረና ንብረቱ ብሃራጅ
ገንዘቡን በኣፈፃፀም ከይታሓዝ ከህድም ዝበለ
Eንዳይሸጥ Eንቅፋት የፈጠረ ወይም ሃይል
ወይ ንብረቱ ብሓራጅ ከይሽየጥ Eንቅፋት
ሊጠቀም የሞከረ ፍቃደኛ Eስኪሆን ወይም
ዝፈጠረ ወይ ሓይሊ ክጥቀም ዝፈተነ ፍቓደኛ
ንብረቱ ብሃራጅ ተሽጦ Eስኪፈፀም በማቆያ
ክሳብ ዝኸውን ወይ Eቲ ንብረት ብሓራጅ
ስፍራ Eስከ ስድስት ወር የሚደርስ Eንዲታሰር
ተሸይጡ ክሳብ ዝፍፀም ክሳብ ሽድሽተ ወርሒ
ማዘዝ ይችላል፡፡የፍርድ ባለ Eዳ በEስር
ዝበፅሕ ጊዜ ክEሰር ክEዝዝ ይኽEል፡፡ናይ
ለቆየበት ጊዜ ወጪ ራሱ ይችላል፣
ፍርዲ ባዓል Eዳ ኣብ ቤት ማEሰርቲ ንዝፀንሐሉ
Eዋን ወፃI ባEሉ ይኽEል፣
ሐ. ኣብዚ ዓንቀፅ ንUስ ዓንቀፅ 4/ለ/ ብዝተደንገገ ሐ. በዚህ Aንቀፅ ንUስ Aንቀፅ 4/ለ/ በተደነገገው
መሰረት Eስራት ተወሲኑዎ ፈፂሙ ዝወፀ መሰረት በEስራት Eንዲቀጣ የተወሰነለት ሰው
269
www.chilot.me
Eስራት ምፍፃሙ ካብ Eዳ ነፃ ኣይገብሮን Eስራቱን መፈፀሙ ከEዳ ነፃ Aያደርገውም

መ. ናይ ውሳነ በዓል Eዳ ነቲ ፍርዲ ንምፍፃም መ. የውሳኔ ባለ Eዳው ፍርዱን ለመፈፀም ፍቓደኛ
ፍቓደኛ Eንተኾይኑን Eንተፈፂሙን ዝተወሰነሉ ከሆነና ከፈፀመው የተወሰነለት Eስራት ጊዜ
ናይ Eስራት ጊዜ ሽU ንሽU ይቋረፅ፡፡ ወድያውኑ ይቋረጣል፡፡
5. ማሕበራዊ ቤት ፍርዲ ዝሃቦ ናይ ገንዘብ መቕፃEቲ 5. ማህበራዊ ፍርድ ቤቱ የተወሰነው የገንዘብ ቅጣት
ተቐፂU ብምኽንያት ዓቕሚ ምንኣስ ክኸፍል በተቀጪው Aቅም ማነስ ምክንያት ሊተገብረው
ዘይኽEል ምዃኑ ቤት ፍርዲ Eንተኣሚንሉ Eቲ ያልቻለ መሆኑ ፍርድ ቤቱ ካመነበት ቅጣቱን
መቕፃEቲ ናብ ማሕበራዊ ስራሕ ክልወጠሉን ወደ ማህበራዊ ስራ ለውጦ በቀበሌው Aስተዳደር
ብምምሕዳር ጣብያ ንኽፍፀምን ይEዝዝ፡፡ Eንዲፈፀም ማዘዝ ይችላል፡፡
6. ውሳነ ማሕበራዊ ቤት ፍርዲ ንምፍፃም 6. የማህበራዊ ፍርድ ቤት ውሳኔ ለማስፈፀም
ዝመሓላለፍ ትEዛዝ ብምልሻ ወይ ብፖሊስ የሚተላለፍ ትEዛዝ በሚልሻ ወይም በፖሊስ
ይፍፀም ይፈፀማል፡፡
ዓንቀፅ 61. ተሓታትነት ዳያኑ ማሕበራዊ ኣብያተ Aንቀፅ 61. የማህበራዊ ፍርድ ቤቶች ዳኞች
ፍርዲ፣ ተጠያቂነት፣
ዝኾነ ዳይና ማሕበራዊ ቤት ፍርዲ ብዝፈፀሞ ማንኛውም የማህበራዊ ፍርድ ቤት ዳኛ ለሚፈፅመው
ተግባር ናይ ገበንን ፍታሃብሄርን ተሓታትነት ከምዘሎ የወንጀልና ፍታሃብሄር ተጠያቂነት Eንዳለ ሆኖ
ኮይኑ ብዝፈፀሞ ጉድለት ስነ-ምግባር ተሓታታይ ለሚፈፅመው የስነ-ምግባር ጉድለት ተጠያቂ
ይኸውን፡፡ ይሆናል፡፡
ዓንቀፅ 62. ግቡኣት ዳያኑ ማሕበራዊ ኣብያተ Aንቀፅ 62. የማህበራዊ ፍርድ ቤት ዳኞች
ፍርዲ፣ ግዴታዎች፣
1. ናብ ስራሕ ዘንጊEኻ ዘይምEታው 1. ወደ ስራ ዘግይቶ Aለመግባት
2. ብዘይ ብቑE ምኽንያት ንዝምልከቶ ከየፍለጥካ ካብ 2. ያለ በቂ ምክንያት ለሚመለከተው ሳያሳውቅ ከስራ
ስራሕ ዘይምትራፍ ያለመቅረት
3. ኣብ መጋባEያ ዝተፈፀሙ ናይ ስራሕ ምሽጥር 3. በችሎት ላይ የተፈፀሙ የስራ ሚስጥር መጠበቅ
ምሕላው
4. ንሰብ ጉዳይ ይኹን ንኻሊE ኣብ መጋባEያ 4. ለባለ ጉዳዮች ይሁን ለሌላ በችሎት Aለመሳደብና
ዘይምፅራፍን ዘይምንሻውን Aለማንቋሸሽ
5. ናይ ሰብ ጉዳይ መረዳEታታትን ፋይላትን 5. የባለ ጉዳዮች ማስረጃዎችና ፋይሎች በAግባቡ

ብኣግባቡ ምሕላው፣ መጠበቅ
6. ብናይ ተኸራኸርቲ ወገናት መሰኻኽር ዝተውሃበ 6. በተከራካሪ ወገኖች ምስክሮች የተሰጠ ቃል
ቃል ብኣግባቡ ምምዝጋብን ዘይምቕያርን፡፡
270
www.chilot.me
7. ብወገንን ብጥቕምን ዘይምስራሕ 7. በወገንና በጥቅም Aለመስራት

8. ቅዳሕ ይግበAኒ፣ ውሳነን ትEዛዝን ብEዋኑ ምሃብ 8. የይገባኝ፣ ውሳኔና ትEዛዝና ቅጅ በጊዜው መስጠት
9. ካብ ስሩE ኣብያተ ፍርዲ ዝውሃቡ ትEዛዛት ምኽባር 9. ከመደበኛ ፍርድ ቤቶች የሚሰጡ ትEዛዞች ማክበር
ዓንቀፅ 63. ምጥያሽ ጊዝያዊ መፃረይ ኮሚቴ፣ Aንቀፅ 63. ጊዝያዊ Aጣሪ ኮሚቴ ማቋቋም፣
1. ኣብ ዓንቀፅ 62 ዝተገለፁ ተግባራት ተጣሒሶም 1. በAንቀፅ 62 የተገለፁ ተግባራት ተጥሰዋል የሚል

ዝብል ጥርዓን ወይ ጥቆማ Eንትቐርብ Aብዮትታ ወይም ጥቆማ ሲቀርብ በቀበሌ ምክር
ብኣፈ-ጉባኤ ጣቢያ ቤት ምኽሪ ዝተመርሓሉ ቤት ኣፈ-ጉባኤ የተመራለት የሚያይ ከምክር
ዝርI ካብ ውሽጢ ኣባላት ቤት ምኽሪ ቤት ኣባላት ውስጥ ከተለያዩ የሕብረተሰብ
ዝተፈላለዩ ክፋል ሕብረተሰብ ዘሳተፈ 5 ኣባላት ክፍሎች ያሳተፈ 5 Aባላት የያዘ ጊዚያዊ ኮሚቴ
ዝሓዘ ጊዚያዊ ኮሚቴ ይጣየሽ፣ ይቋቋማል፣
2. Eቲ ኮሚቴ ኣብ ውሽጢ ሓደ ወርሒ ናይ ውሳነ 2. ኮሚቴው በAንድ ወር ውስጥ የውሳኔ ሃሳብ ለቀበሌ
ሓሳብ ናብ ጣብያ ቤት ምኽሪ የቕርብ፡፡ ምክር ቤቱ ያቀርባል፣
3. ቤት ምኽሪ ዝቐረበሉ ውሳነ ሓሳብ መሰረት 3. ምክር ቤቱ የቀረበለትን የውሳኔ ሃሳብ መሰረት
ብምግባር ካብ መጠንቀቕታ ክሳብ ምብራር በማድረግ ከማስጠንቀቅያ Eስከ ማባረር ሊወስን
ክውስን ይኽEል፡፡ ይችላል፡፡
ክፍሊ ሽዱሽተ፣ ክፍል ስድስት፣

ዝተፈላለዩ ድንጋጌታት ልዩ ልዩ ድንጋጌዎች፣
ዓንቀፅ 64. መጋባEያ ቦታ ምድላው፣ Aንቀፅ 64. ለችሎት የሚሆን ቦታ ማዘጋጀት፣
1. ጣብያ ኮሚቴ ስራሕ ፈፃሚ ኣብ ጣብይU ዘሎ 1. የቀበሌ ስራ Aስፈፃሚ ኮሚቴ የቀበሌው ማህበራዊ
ማሕበራዊ ኣብያተ ፍርዲ መጋባEያታት ቦታ ናይ ፍርድ ቤት የችሎት ቦታ የመስራትና ማደራጀት
ምስራሕን ምትEርራይን ሓላፍነት ኣለዎ ሃላፊነት Aለበት፡፡
2. ወረዳ ስራሕ ፈፃሚት ኣብ ወረድU ዝርከቡ ጣብያ 2. የወረዳው ስራሕ Aስፈፃሚ ኮሚቴ በወረዳው
ማሕበራዊ ኣብያተ ፍርዲ መጋባEያ ቦታ የሚገኝ የቀበሌ ማህበራዊ ፍርድ ቤቶች የችሎት
ንኽስርሐሎም የተሓባብርን ይከታተልን ቦታ Eንዲሰራላቸው ያስተባብራል ይከታተላል፡፡
3. ወረዳ ቤት ፍርዲ ንዳያኑ ማሕበራዊ ቤት ፍርዲ 3. የወረዳ ፍርድ ቤት ለማህበራዊ ፍርድ ቤቶች ዳኞች
ዓቕሚ ናይ ምEባይ ስራሕ፣ ቴክኒካውን ሞያውን የAቅም ግንባታ ስራ፣ ቴክኒካዊና ሞያዊ ክትትል
ደገፍ ናይ ምግባር ሓላፍነት ኣለዎ፡፡ የማድረግ ኃላፊነት ኣለበት፡፡
ዓንቀፅ 65. ተፀዋEነት፣ Aንቀፅ 65. ተጠሪነት፣

ማሕበራዊ ኣብያተ ፍርዲ ንዝፈፀምዎም ተግባራትን ማህበራዊ ፍርድ ቤቶች ለሚያከናውናቸው ተግባራትና
ዘጓንፍዎም ፀገማትን ብዝምልከት ንዝመረፆም ጣብያ ስለሚያጋጥሟቸው ችግሮች Aስመልክቶ ለመረጣ ቸው
271
www.chilot.me
ቤት ምኽርን ንብልEሊOም ዘሎ ወረዳ ቤት ፍርድን የቀበሌ ምክር ቤትና ለወረዳ ፍርድ ቤት ሪፖርት
ሪፖርት የቕርቡ፡፡ ያቀርባሉ፡፡
ዓንቀፅ 66. ዓቕሚ ምEባይ፣ Aንቀፅ 66. Aቅም ግንባታ፣

ላEለዋይ ቤት ፍርዲ ክልል ትግራይ ሞያዊ ዓቕምን የትግራይ ክልል ጠቅላይ ፍርድ ቤት የማህበራዊ
ክEለትን ዳያኑ ማሕበራዊ ኣብያተ ፍርዲ ንምጉልባት ፍርድ ቤቶች ዳኞች ሞያዊ ብቃትና Aቅም ለማሳደግ
ስልጠና፣ ትምህርታዊ ሰሚናር የዳሉ ከምUውን ስልጠናና ትምህርታዊ ሰሚናር ያዘጋጃል፣ Eንዲሁም
ንስርሖም ዘድሊ ማንዋል፣ መፅሄትን ካልOት ለስራቸው Aስፈላጊ የሆኑ ማንዋሎች፣ ሌሎች
መብርህታትን Eናዳለወ ይልEኽ፡፡ መፅሄቶች ማብራርያዎች Eያዘጋጀ ያሰራጫል፡፡
ዓንቀፅ 67. ንዳያኑ ዝውሃብ ክፍሊት ውEሊ ዓስቢ፣ Aንቀፅ 67. ለዳኞች የሚሰጥ የውል Aበል ክፍያ፣
1. ዝኾነ ናይ ማሕበራዊ ቤት ፍርዲ ኣታውን ወፃEን 1. ማንኛውም የማህበራዊ ፍርድ ቤት ገቢና ወጪ
ብሕጊ ፋይናንስ ዝፍፀም ይኸውን፣ በፋይናንስ ሕግ የሚፈፀም ይሆናል፣
2. ዳያኑ ማሕበራዊ ቤት ፍርዲ ኣብ መጋባEያ 2. የማህበራዊ ፍርድ ቤት ዳኞች በችሎት ለዋሉበት

ንዝውEልዎ ካብ Eቶት ማሕበራዊ ቤት ፍርዲ ንሓደ ከማህበራዊ ፍርድ ቤት ገቢ ለAንድ ሰው በችሎት
ሰብ ኣብ መጋባEያ ዝውEልሉ Eዋን ውEሊ ዓስቢ ለዋለበት ቀን ውል Aበል 50 ብር /Aምሳ ብር/
ንመዓልቲ 50 ብር /ሓምሳ ብር/ ይኽፈሎ፡፡ ይከፈለዋል፡፡
3. Eዙይ መጠን ገንዘብ ዝመሓየሸሉ ኩነታት 3. ይህንን መጠን ገንዘብ ማስተካከል ካስፈለገ
Eንተሃልዩ ስራሕ ፈፃሚ ቤት ምኽሪ ክልል ትግራይ የትግራይ ክልል ስራ Aስፈፃሚ ምክር ቤት
EናረAየን Eናተኸታተለን ከማሓይሾ ይኽEል፡፡ ሁኔታውን Eየተከታተለና Eየገመገመ ሊያሻሽለው

ይችላል፡፡
4. ንማሕበራዊ ቤት ፍርዲ ዘገልግሉ ናውቲ ካብ Eቶት 4. ለማህበራዊ ፍርድ ቤት የሚያገለግሉ የፅህፈት

ማሕበራዊ ቤት ፍርዲ ወፃI ብምግባር ክሽፈን መሳርያዎችና ሌሎች Aስፈላጊ ንብረቶች
ይግበር፡፡ ከማህበራዊ ፍርድ ቤት ገቢ ወጪ ተደርጎ

Eንዲሸፈን ያደርጋል፡፡
5. ኣብዚ ዓንቀፅ ንዝግበሩ ወፃEታትን ክፍሊታትን 5. በዚህ Aንቀፅ የሚደረጉ ወጭዎችና ክፍያዎች
ብAካቢ ዳይና ማሕበራዊ ቤት ፍርዲ ሕቶ Eናቐረበ በማህበራዊ ፍርድ ቤት ሰብሳቢ ዳኛ ባቀረበው
ብጣብያ ኣመሓዳሪ ዝፍፀም ይኸውን፡፡ ጥያቄ መሰረት በቀበሌው Aስተዳዳሪ Aማካኝነት

የሚፈፀም ይሆናል፡፡
6. Eቶት ማሕበራዊ ቤት ፍርዲ ኣብዚ ዓንቀፅ 6. ከማህበራዊ ፍርድ ቤት የተገኘው ገቢ በዚህ Aንቀፅ
ዝተጠቐሱ ክፍሊታት ምስተፈፀመ ዝተረፈ ገንዘብ በተጠቀሱት መሰረት ክፍያዎች ከተፈፀሙ በኃላ
Eንተሃልዩ ስራሕ ፈፃሚ ጣብያ ኣብ ጣብያ የሚቀረው ገንዘብ የቀበሌው ስራ Aስፈፃሚ በቀበሌው
ንኻልOት ስራሕቲ ልምዓት ንኽውEል ይገብር፡፡ ውስጥ ለሌሎች ልማት ስራዎች Eንዲውል ይደረጋል፡፡
272
www.chilot.me
ዓንቀፅ 68. ምውፃE ስልጣን መምርሒ፡ Aንቀፅ 68. መመሪያ የማውጣት ስልጣን፣
ላEለዋይ ቤት ፍርዲ ክልል ትግራይ ኣድላይ ኣብ ዝኾኑ የትግራይ ክልል ጠቅላይ ፍርድ ቤት Aስፈላጊ በሆኑ
ጉዳያት ዝርዝር መምርሕን ማንዋልን ከውፅE ጉዳዮች ዝርዝር መመርያና ያሰራር ማንዋል ሊያወጣ
ይኽEል፡፡ የችላል፡፡
ዓንቀፅ 69. መሰጋገሪ ድንጋገ Aንቀፅ 69. የመሸጋገሪያ ድንጋጌ

Eዚ ኣዋጅ ቅድሚ ምውፅU ኣብ ከይዲ ዘለው ጉዳያት ይህ Aዋጅ ከመውጣቱ በፊት በሂደት ላይ ያሉት
ብኣዋጅ ቁፅሪ 93/1997 መሰረት መወዳEታ ጉዳዮች በAዋጅ ቁጥር 93/1997 መሰረት ፍፃሜ
ይረኽቡ፡፡ ያገኛሉ፡፡
ዓንቀፅ 70. ዝተስዓሩ ሕግታት፣ Aንቀፅ 70. የተሻሩ ህጎች፣

1. ስልጣንን ተግባርን ማሕበራዊ ኣብያተ ፍርዲ 1. በትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት የማህበራዊ
ብሄራዊ ከልላዊ መንግስቲ ትግራይ ዳግም ፍርድ ቤቶች ስልጣንና ተግባር Eንደገና ለመወሰን
ንምውሳን ዝወፀ ኣዋጅ ቁፅሪ 93/1997 በዚ ኣዋጅ የወጣ Aዋጅ ቁጥር 93/1997 በዚህ Aዋጅ
ተሰIሩ ኣሎ፡፡ ተሽረዋል፡፡
2. ኣብ ደምቢ ቁፅሪ 48/2000 ዓንቀፅ 48 ንUስ 2. በደንብ ቁጥር 48/2000 Aንቀፅ 48 ንUስ Aንቀፅ
ዓንቀፅ 2 ዘሎ ከምዘሎ ኮይኑ ምስ መንገድታት 2 Eንደተጠበቀ ሆኖ ከመንገድ መዝጋት ጋር
ምEፃው ተተሓሒዞም ዝለዓሉ ክትዓት በዚ ኣዋጅ ተያይዘው የሚነሱ ክርክሮች በዚህ Aዋጅ
ንማሕበራዊ ቤት ፍርዲ ተዋሂቡ ኣሎ፣ ለማህበራዊ ፍርድ ቤቶች ተሰጥተዋል፣
3. ነዚ ኣዋጅ ዝፃባE ዝኾነ ኣዋጅ፣ደንቢ፣ መምርሕን 3. ከዚህ Aዋጅ የሚቃረን Aዋጅ፣ ደምብ መመርያና
ልማዳዊ ኣሰራርሓን ኣብዚ ኣዋጅ ንዝተደንገጉ ልማዳዊ Aሰራሮች በዚህ Aዋጅ ለተደነገጉ ጉዳዮች
ጉዳያት ብዝምልከ ት ተፈፃምነት ኣይህልዎን፡፡ በሚመለከት ተፈፃምነት Aይኖረውም፡፡
ዓንቀፅ 71. Eዚ ኣዋጅ ዝፀንAሉ ጊዜ፣ Aንቀፅ 71. Aዋጁ የሚፀናበት ጊዜ፣
ትግራይ ካብ ዝፀደቐሉ ሰነ 28/10//2004 ዓ/ም ምክር ቤት ከፀደቀበት ሰኔ 28/10/ 2004 ዓ/ም
ጀሚሩ ዝፀንA ይኸውን፡፡ ጀምሮ የፀና ይሆናል፡፡
ኣባይ ወልዱ Aባይ ወልዱ

ፕረዚዳንት የትግራይ ብሄራዊ ከለላዊ መንግስት
ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ ትግራይ ፕረዚዳንት
273
www.chilot.me
nU¶T Uz¤È TG‰Y
ቁፅሪ ኣዋጅ 225/2004 Aዋጅ ቁጥር 225/2004

ንቐረብ መስተ ማይን መስኖን ግልጋሎት ለመጠጥ ዋሃና መስኖ Aገልግሎት የሚውል
ዝውEል መለዋወጢ ኣቑሑት መግዝI መለዋወጫ Eቃዎች መግዣ Aቅርቦት
ዝኸውን ተዘዋዋሪ ፈንድ ንምጥያሽ ዝወፀ ተዘዋዋሪ ፈንድን ለመቋቋም የወጣ Aዋጅ
ኣዋጅ
ኣብ ክልልና ንቐረብ መስተ ማይን መስኖን በክልላችን ለመጠጥና መስኖ ውሃ Aገልግሎት
ግልጋሎት ዝውEሉ መለዋወጢ ኣቑሑ ዘቕርብ የሚውሉ መለዋወጫ Eቃዎችን የሚያቀርብ
ትካል ውልቀ ብዘይምህላዉ ኣብ ተበፃሕነት የግል ተቋም ባለመኖሩ በመጠጠጥ ውሃ
መስተ ማይን ምEባይ ልምዓት መስኖን ተፅEኖ ተደራሽነትና በመስኖ ልማት Eድገት ላይ
ዝፈጥር ስለዘሎ ነዚ ንምፍታሕ ዘኽEል ማEቀፍ ተፅEኖ Eየፈጠረ ስላለ ይህን ለመፍታት
ሕጊ ምውፃE ኣድላይ ብምዃኑ፣ የሚያስቸል የህግ ማEቀፍ ማውጣት ኣስፈላጊ
በመሆኑ፣
ጠለብ መስተ ማይን መስኖን ተጠቃምነት የመጠጥ ውሃና የመስኖ ጥያቄ የህዝብን
ህዝቢ ንምርግጋፅን ልምዓት ንምስላጥ ግዜ ተጠቃሚነት ለማረጋገጥና ልማትን ማቀላጠፍ
ዘይህብ ህፁፅ ምላሽ ዘድሊ ብምዃኑ ነዚ ጊዜ የማይሰጥ ኣስቸኳይ መልስ የሚሻ በመሆኑ
ዝፈትሕ ፈንድ ምጥያሽን ስርዓት ምሕደርU ይህንን የሚፈታ ፈንድ ማቋቋምና የAስተዳደር
ብሕጊ ምውሳን ኣድላይ ምዃኑ ስለዝተኣመነሉ፣ ስርኣቱን በህግ መወሰን ኣስፈላጊ መሆኑ
ስለታመነበት፣
ንመስተን ንመስኖን ዘድሊ ማይ ከይተቖራረፀ ለመጠጥና ለመስኖ የሚያስፈልግ ውሃ
ንተጠቀምቲ ፍትሓዊ ብዝኾነ መንገዲ ሳይቆራረጥ ለተጠቃሚዎች ፍትሃዊ በሆነ
ንምቕራብን ምEኹል ዝኾነ ስርዓት Eዳጋ መንገድ ለማቅረብና የተማከለ የመለዋወጫ
መለዋወጢ ኣቑሑ ምዝርጋሕ ወፃI ህዝብን Eቃዎች የግብይት ስርዓት መዘርጋት የህዝብና
መንግስትን ዝንኪ ብምዃኑ፣ የመንግስትን ወጪ የሚቀንስ በመሆኑ፣

BR 4.05 291
274
www.chilot.me
ቤት ምኽሪ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ ትግራይ የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት ምክር
ብመሰረት ተመሓይሹ ዝወፀ ሕገ-መንግስቲ ቤት ተሻሽሎ በወጣው የትግራይ ህገ መንግስት
ትግራይ ዓንቀፅ 49/3/ሀ/ ዝተውሃቦ ስልጣን ዓንቀፅ 49/3/ሀ/ በተሰጠው ስልጣን መሰረት
ዝስEብ ኣዋጅ ኣውፂU ኣሎ ፡፡ የሚከተለውን Aዋጅ Aውጥቷል፡፡

Eዚ ኣዋጅ ‹‹ንቀረብ መስተ ማይን መስኖን ይህ ኣዋጅ ‹‹ለመጠጥ ውሃና መስኖ ኣገልግሎት
ግልጋሎት ዝውEል መለዋወጢ ኣቑሑ የሚውል መለዋወጫ Eቃዎች ኣቅርቦት መግዣ
መግዝI ዝኸውን ተዘዋዋሪ ፈንድ ንምጥያሽ የሚሆን ተዘዋዋሪ ፈንድ ለማቋቋም የወጣ Aዋጅ
ዝወፀ ቁፅሪ ኣዋጅ 225/2004 ዓ/ም›› ተባሂሉ ቁጥር 225/2004›› ተብሎ ሊጠቀስ ይችላል፡፡
ክጥቀስ ይከኣል፡፡
ኣብ ውሽጢ Eዚ ኣዋጅ በዚ Aዋጅ ውስጥ ፡-
1. ‹‹ቢሮ›› ማለት ቢሮ ማይ ሃፍቲ ብሄራዊ 1. ‹‹ቢሮ›› ማለት የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ
ክልላዊ መንግስቲ ትግራይ Eዩ፡፡ መንግስት የውሃ ሃብት ቢሮ ነው፡፡
2. ‹‹ቤት ምኽሪ ስራሕ ፈፃሚ›› ማለት ቤት 2. ‹‹የስራ Aስፈፃሚ ምክር ቤት›› ማለት
ምኽሪ ስራሕ ፈፃሚ ብሄራዊ ክልላዊ የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት ስራ
መንግስቲ ትግራይ Eዩ ፡፡ Aስፈፃሚ ምክር ቤት ነው፡፡
3. ‹‹ሓላፊ ቢሮ›› ማለት ሓላፊ ቢሮ ማይ ሃፍቲ 3. ‹‹የቢሮ ሓላፊ›› ማለት የትግራይ ብሄራዊ
ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ ትግራይ Eዩ ፡፡ ክልላዊ መንግስት ውሃ ሃብት ቢሮ ሃላፊ

ነው፡፡
4. ‹‹ፈንድ›› ማለት በዚ ኣዋጅ’ዚ ዝጣየሽ 4. ‹‹ፈንድ›› ማለት በዚህ Aዋጅ የተቋቋመ
ንቀረብ መስተ ማይን መስኖን ዝኸውን ለመጠጥና መስኖ Aቅርቦት የሚውል
መለዋወጢ ኣቑሑ መግዝI ዝኸውንን መለዋወጫ Eቃዎች መግዣ የሚሆንና
ብቢሮ ዝመሓደርን ፈንድ ማለት Eዩ ፡፡ በቢሮው የሚተዳደር ፈንድ ነው ፡፡
5. ‹‹ቤት ፅሕፈት ዋና Oዲተር›› ማለት ቤት 5. ‹‹የዋና Oዲተር ፅህፈት ቤት›› ማለት
ፅሕፈት ዋና Oዲተር ብሄራዊ ክልላዊ የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት ዋና
መንግስቲ ትግራይ Eዩ ፡፡ Oዲተር ፅህፈት ቤት ነው፡፡
275
www.chilot.me
3. ምጥያሽ Eቲ ፈንድ 3. ፈንዱን ማቋቋም

ንቐረብ መስተ ማይን መስኖን ግልጋሎት ለመጠጥ ውሃናመስኖ Aገልግሎት የሚውል
ዝውEል መለዋወጢ ኣቑሑ መግዝI ዝኸውን የመለዋወጫ Eቃዎች መግዣ የሚሆን ፈንድ
ፈንድ ካብዚ ንድሓር ‹‹ፈንድ›› Eናተባሃለ ከዚህ በኋላ ‹‹ፈንድ›› Eየተባለ የሚጠራና
ዝፅዋEን ብቢሮ ዝመሓደርን ፈንድ በዚ ኣዋጅ በቢሮው ስር የሚተዳደር ፈንድ በዚህ Aዋጅ
Eዚ ተጣይሹ ኣሎ፡፡ ተቋቁመዋል
4. ፍልፍል Eቲ ፈንድ 4. የፈንድ ምንጭ

ፍልፍል Eቲ ፈንድ ዝስEብ ይኸውን፡፡ የፈንዱ ምንጭ የሚከተለው ይሆናል
1. ካብ መንግስቲ Eዚ ክልል ንመበገሲ 1. ከክልሉ መንግስት ለመነሻ የሚሆን
ዝኸውን ብገንዘብን ብዓይነትን ዝግበር በገንዘብና በዓይነት የሚደረግ ድጎማ፣
ድጎማ፣
2. ካብ ገበርቲ ሰናይ ነቲ ፈንድ ካብ ዝውሃብ 2. ከበጎ Aድራጊ ለፈንዱ ከሚሰጥ ድጋፍ፣
ሓገዝ፣
3. ግልጋሎታትን ኮሚቴታትን ማይ ወረዳታት 3. የወረዳዎች ውሃ Aገልግሎቶችና ውሃ
ካብ ዝህብO ድጉማ ይኸውን፡፡ ኮሚቴዎች ከሚሰጡት ድጎማ ይሆናል፡፡

ሰልጣንን ሓላፍነትን ስልጣንና ሓላፊነት
5. ስልጣንን ሓላፍነትን Eቲ ቢሮ 5. የቢሮው ስልጣንና ሓላፊነት
Eቲ ቢሮ ዝስEብ ስልጣንን ሓላፍነትን ቢሮው የሚከተለውን ስልጣንና ሃላፊነት
ይህልዎ፡፡ ይኖረዋል፡፡
1. ንቢሮ ትልምን ፋይናንስን ብምፍቃድ Eቲ 1. ለፕላንና ፋይናንስ ቢሮ በማስፈቀድ ፈንዱ
ፈንድ ዝቕመጠሉ ባንኪ ኣካውንት የሚቀመጥበትን ባንክ Aካውንት ይከፍታል፣
ይኸፍት፣
2. ነቲ ፈንድ ይሕዝ፣ የመሓድር፣ 2. ፈንዱን ይይዛል፣ ያስተዳድራል፣
3. ብመሰረት ስርዓት Eድጊት Eዚ ክልል 3. በክልሉ የግዢ ስርAት መሰረት መለዋወጫ
መለዋወጢ ኣቑሑት ይEድግ፣ ኣብ ፍሉይ Eቃዎችን ይገዛል፣ ንብረቱን በልዩ መጋዞን
መኻዚኖ Eቲ ንብረት ይEቅብ፣ ይጠብቃል፣
276
www.chilot.me
4. ብመሰረት ጠለብ ተጠቀምቲ ፍትሓዊ 4. በተጠቃሚዎች ፍላጎት መሰረት ፍትሃዊ

ብዝኾነ ኣገባብ ንቐረብ መስተን መስኖን በሆነ ኣግባብ ለመጠጥና መስኖ ኣቅርቦት
ዝኸውን ኣቑሑት ይህብ፣ ዋጋ Eቲ ኣቕሓ የሚሆኑ Eቃዎች ይሰጣል፣ የEቃውን ዋጋ
ይቕበል፣ ናብቲ ፈንድ ኣታዊ ይገብር፣ ይቀበላል፣ ለፈንዱ ገቢ ያደርጋል፣
5. ንስራሕቲ Eቲ ፈንድ ዘድልዩ 5. ለፈንዱ ስራዎች የሚያስፈልጉ ሰራተኞችን
ሰራሕተኛታት ብመሰረት ሕጊ ሲቪል በሲቪል ሰርቪስ ህግ መሰረት በኮንትራት
ሰርቪስ ብኮንትራት ይቖፅር፣ የመሓድር፣ ይቀጥራል፣ ያስተዳድራል፣ ያሰናብታል፣
የሰናብት፣
6. ምስ መቕረብቲ መለዋወጢ ኣቑሑ ውEሊ 6. ከመለዋወጫ Eቃዎች ኣቅራቢዎች ጋር
ይውዓዓል፣ ውል ይዋዋል፣
7. ነቲ ፈንድ ካብ መንግስቲ፣ ካብ ወረዳታት 7. ለፈንዱ ከመንግስት፣ ከወረዳዎች ውሃ
ሃፍቲ ማይ፣ ኮሚቴታት ማይን ካብ ሃብት፣ ከውሃ ኮሚቴዎችና መንግስታዊ
ዘይመንግስታዊ ሓገዝ ወሃብቲ ትካላትን ካልሆኑ ድርጅቶች ገንዘብና ንብረት
ገንዘብን ንዋትን ይቕበል፣ ይቀበላል፣
8. ካብቲ ፈንድ መለዋወጢ ኣቑሑ 8. ከፈንዱ መለዋወጫ Eቃዎችን
ንተጠቀምቲ ብቐጥታ ክፍሊት ወይ ለተጠቃሚዎች በቀጥታ ክፍያ ወይም
ብልቓሕ ይህብ፣ በብድር ይሰጣል፣
9. ብመሰረት Eዚ ዓንቀፅ ንUስ ዓንቀፅ 8 9. በዚህ Aንቀፅ ንUስ ኣንቀፅ 8 መሰረት

ተጠቀምቲ ብልቓሕ ንዝወስድዎም ተጠቃሚዎች በብድር ለሚወስዷቸው
መለዋወጢ ኣቑሑ ወረዳታት ውሕስና መለዋወጫ Eቃዎች ወረዳዎች ዋስትና
Eንተወሲዶም ጥራሕ Eዩ ፣ ሲወስዱ ብቻ ነው ፣
10. Eቲ ቢሮ ዋጋ ብልቓሕ ዝተወሰዱ 10. ቢሮው በብድር የተወሰዱትን መለዋወጫ

መለዋወጢ ኣቑሑት ተኸታቲሉ ናብቲ Eቃዎች ዋጋ ተከታትሎ ወደ ፈንዱ ገቢ
ፈንድ ኣታዊ ክገብር ኣለዎ ፣ ማድረግ Aለበት፣
6. ስልጣንን ተግባርን ሓላፊ ቢሮ 6. የቢሮ ሓላፊ ስልጣንና ተግባር
ሓላፊ ቢሮ ዝስEብ ስልጣንን ተግባርን የቢሮ ሃላፊ የሚከተለው ስልጣንና ተግባር
ይህልዎ፡- ይኖረዋል፡-
1. ነቲ ፈንድ ብላEለዋይነት ይመርሕ፣ 1. ፈንዱን በበላይነት ይመራል፣ ያስተባብራል፣

277
www.chilot.me
2. Eቲ ፈንድ ሕጊ ፋይናንስ ተኸቲሉ ኣብ 2. ፈንዱ የፋይናንስ ሕግን ተከትሎ ስራ ላይ

ስራሕ ክውEል ይገብር፣ Eንዲውል ያደርጋል፣
3. ኣታውን ወፃIን ገንዘብን ንብረትን Eቲ 3. የፈንዱን ገንዘብና ንብረት ወጪና ገቢ
ፈንድ ይEዝዝ፣ ኣብ ስራሕ ክውEል ያዛል፣ ስራ ላይ Eንዲውል ያደርጋል፣
ይገብር፣
4. ኣፈፃፅማ ስራሕ፣ ኣጠቓቕማ ሃፍትን 4. የፈንዱን የስራ Aፈፃፀም የገንዘብና ሃብት
ገንዘብን Eቲ ፈንድ ብዝምልከት ፀብፃብ ኣጠቃቀምን በተመለከተ ወደ ትግራይ
ናብ ርEሰ ምምሕዳር ብሄራዊ ክልላዊ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት ርEሰ መስተዳደር
መንግስቲ ትግራይ የቕርብ፣ ሪፖርት ያቀርባል፣
7. ግቡEን መሰልን ተጠቀምቲ፣ ማይ 7. የተጠቃሚዎች፣ የውሃ Aገልግለቶች፣

ግልጋሎታትን ኮሚቴታት ማይን መስኖ ኮሚቴዎችና መስኖ ማህበራት
ማሕበራትን መብትና ግዴታ
ተጠቀምቲ፣ ማይ ግልጋሎታትን ኮሚቴታት ተቃሚዎች፣ የወሃ Aገልግሎትና፣ ውሃ
ማይን መስኖ ማሕበራትን ዝስEብ መሰልን ኮሚቴዎችና የመስኖ ማህበራት የሚከተለውን
ግቡEን ኣለዎም፡፡ መብትና ግዴታ Aላቸው፡፡
1. ዘድልዮም መለዋወጢ ዓይነትን በዝሕን 1. የሚያስፈልጋቸውን የመለዋወጫ ዓይነትና
ነፂሮም ብፅሑፍ ናብ ቢሮ የቕርቡ፣ ብዛት ለይተው በፅሑፍ ወደ ቢሮ
ያቀርባሉ፣
2. ንዝተወሃቦም መለዋወጢ ብመሰረት Eቲ 2. ለተሰጣቸው መለዋወጫ ቢሮው
ቢሮ ዘቕርበሎም ቅብሊት ዋጋ Eቲ ባቀረበላቸው የዋጋ ሰረሰይ የመለዋወጫ
መለዋወጢ ኣቑሑ Iድ ብIድ ክትክU Eቃውን ዋጋ Eጅ በEጅ Eንዲተኩ
3. ኣብዚ ዓንቀፅ ንUስ ዓንቀፅ 2 ዝተገለፀ 3. በዚህ Aንቀፅ ንUስ Aንቀ 2 የተገለፀው
ሕልው ኮይኑ Iድ ብIድ ንምኽፋል Eንደተጠበቀ ሆኖ Eጅ በEጅ ለመክፈል
ዓቕሚ ዘይብሎምን Eቲ ወረዳ ምምሕዳር Aቅም የሌላቸው Eና ወረዳ Aስተዳደሩ
ውሕስና ከምዝወስድ መረዳEታ ፅሑፍ ዋስትና Eንደሚወስድ የፅሑፍ ማስረጃ
ብምቕራብ ዝኸፍልሉ ጊዜ ምስቲ ቢሮ በማቅረብ የሚከፈልበትን ጊዜ ከቢሮው
ውEል ብምEሳር ብልቓሕ ክወስዱ ክግበር ጋር ውል በማሰር በብድር Eንዲወስዱ
ይካኣል፣ ማድረግ ይቻላል፣
278
www.chilot.me
4. ተጠቀምቲ ነቲ ብልቓሕ ዝወሰድዎ ዝትክE 4. ተጠቃሚዎች በብድር የወሰዱትን ገንዘብ

ገንዘብ በቲ ኣብ ውEል ዝተነፀረ ጊዜ የሚተካ ገንዘብ በውሉ በተገለፀው ጊዜ
Eንተዘይከፊሎም ካብቲ ወረዳ ምምሕዳር ካልከፈሉ ከወረዳው መስተዳደር በጀት
በጀት ተነኪዩ ዝትካE ይኸውን፣ ተቀንሶ የሚተካ ይሆናል፣
8. ስርዓት ምምሕዳር ገንዘብን ንብረትን 8. የገንዘብና ንብረት ኣስተዳደር ስርኣት

Eቲ ፈንድ ፈንዱን
1. Eቲ ፈንድ ንብረቱን ገንዘቡን ዘማሓድረሉ 1. ፈንዱ ገንዘቡንና ንብረቱን
ብሕጊ ፋይናንስን ምምሕዳርን ንብረት Eዚ የሚያስተዳደርበት የክልሉ የፋይናንስና
ክልል ይኸውን፣ ንብረት Aስተዳደር ህግ ይሆናል፣
2. Eቲ ፈንድ ዝተማልAን ሕጊ ፋይናንስን 2. ፈንዱ የተሟላ የክልሉን የፋይናንስና
ንብረት ምምሕዳርን Eዚ ክልል ዝተኸተለ ንብረት Aስተዳደር ህግ የተከተለ የሓሶብና
መዛግብቲ ሒሳብን ንብረት ተንከፍ ንብረት ነክ ሰነዶች ይኖሩታል፣
ሰነዳትን ይህልዎ፣
3. ገንዘብን ንብረትን Eቲ ፈንድ ብዋና 3. የክልሉ ገንዘብና ንብረት በክልሉ ዋና
Oዲተር Eዚ ክልል ይምርመር፣ Oዲተር ይመረመራል፣
4. Eቲ ፈንድ ብዝኾነ ምኽኒያት ስርሑ 4. ፈንዱ በማንኛውም ምክንያት ስራውን
Eንተቋርፅ ወይ ብውሳነ መንግስቲ ስያቋርጥ ወይም በመንግስት ውሳኔ
Eንትፈርስ ዘለዎ ገንዘብን ንብረትን ናብ ሲፈርስ ያለው ገንዘብና ንብረት ወደ
መንግስቲ Eዚ ክልል ኣታዊ ይኸውን፣ ክልሉ መንግስት ገቢ ይሆናል፣
9. ምውፃE ስልጣን ደንብን መምርሕን 9. ደንብና መመሪያ የማውጣት ስልጣን

1. ቤት ምኽሪ ፈፃሚ ስራሕ ነዚ ኣዋጅ 1. የስራ ኣስፈፃሚ ምክር ቤት ለዚህ Aዋጅ
መፈፀሚ ደንቢ ከውፅE ይኽEል ፣ ማስፈፀምያ ደንብ ሊያወጣ ይችላል፣
2. Eቲ ቢሮ ነዚ ኣዋጅን ነዚ ኣዋጅዚ ስIቡ 2. ቢሮው ይህን Aዋጅና ኣዋጅን ተከትሎ
ዝወፅE ደንብን መፈፀሚ ዝኸውን ዝርዝር የሚወጣውን ደንብ ማስፈፀምያ ዝርዝር
መምርሒ ከውፅE ይኽEል፣ መመሪያ ሊያወጣ ይችላል፣
10. ተፈፃሚነት ዘይብሎም ሕግታት 10. ተፈፃሚነት የሌላቸው ህጎች

ነዚ ኣዋጅዚ ዝፃረር ኣዋጅ፣ ደንቢ፣ መምርሒ ይህንን Aዋጅ የሚፃረር Aዋጅ፣ ደንብ፣
ወይ ልማዳዊ ኣሰራርሓ ኣብዚ ኣዋጅዚ ኣብ መመሪያ ወይም ልማዳዊ Aሰራር በዚህ Aዋጅ
279
www.chilot.me
ዝተሸፈኑ ጉዳያት ተፈፃምነት ኣይህልዎምን ፡፡ በተሸፈኑ ጉዳዮች ተፈፃሚነት Aይኖራቸውም፣
11. Eዚ ኣዋጅ ዝፀንAሉ ግዜ 11. Aዋጁ የሚፀናበት ጊዜ

መንግስቲ ትግራይ ካብ ዝፀደቐሉ Eለት ሰነ ምክር ቤት ከፀደቀበት ሰኔ 28/10/ 2004
28/10//2004 ዓ/ም ጀሚሩ ዝፀንA ይኸወን፡፡ ዓ/ም ጀምሮ የፀና ይሆናል፡፡
መቐለ፣ መቐለ፣

280
www.chilot.me
nU¶T Uz¤È TG‰Y
ቑፅሪ ኣዋጅ 226/2004 ኣዋጅ ቁጥር 226/2004

ትካል ሬድዩ ኤፍ ኤም መቐለ ንምጥያሽ ዝወፀ የመቀሌ ኤፍኤም ሬድዮ ለማቋቋም የወጣ Aዋጅ
ኣዋጅ ንምምሕያሽ ዝወፀ ኣዋጅ ለማሻሻል የወጣ Aዋጅ
Eቲ ትካል ስራሕቱ ብዝበለፀ ኣብ ተሓታትነትን ድርጅቱ ስራዎቹን በበለጠ በተጠያቂነትና ግልፅነት
ግልፅነትን ተመስሪቱ ኣብ ምንጋስ ሰናይ ምምሕዳር፣ ተመስርቶ መልካም Aስተዳደር በማስፈን፣
ኣብ ምጉልባት ስርዓት ዴሞክራሲን ምውጋድ የዴሞክራሲ ስርዓት በማጎልበትና ድህነትን
ድኽነትን ርUይ ተራ ክህልዎ ብዘኽEል ኣገባብ በማስወገድ ጉልህ ተራ ሊኖረው በሚያስችል Aግባብ
ሓላፍነቱ ብመንፂር ህዝቢ ነፃ ሓሳቡ ዝገልፀሉ ሓላፊነቱ ግልፅ ማድረግ ህዝቡ ነፃ ሓሳቡ
መድረኽ ኮይኑ ከገልግል ምግባር ኣድላይ ብምዃኑ፣ የሚገልፅበት መድረክ ሆኖ Eንዲያገልግል ማድረግ
Aስፈላጊ በመሆኑ፣
Eቲ ሬድዮ ንህዝቢ ንልምዓት ከለዓEል፣ ንተወከልቱ ሬድዮው ህዝቡ ለልማት Eንዲነሳሳ፣ ተወካዮቹን
ክድግፍ፣ ክነቅፍን ክሃንፅን ምችው ኩነታት ብምፍጣር Eንዲደግፍ፣ Eንዲያርምና Eንዲገነባ የተመቻቸ
ንEብየት Eታ ከተማ ወሳኒ ብምዃኑ፣ ሁኔታ በመፍጠር ለከተማዋ Eድገት ወሳኝ በመሆኑ፣
Eቲ ሬድዮ ተፀዋEነቱ ምስ ሕጊ ብሮድካስቲንግ የሬድየው ተጠሪነት ከፌዴራል ብሮድካስቲንግ ሕግ
ፌዴራል ብምጥEዓም ነበርቲ Eታ ከተማ ብሓፈሻ በማጣጣም የከተማ ነዋሪ በAጠቃላይ በተለይ ወጣቶች
ብፍላይ መናEሰይ ካብ ጎዳEቲ ልምድታትን ንኤች ከጎጂ ልማዳዊ ድርጊቶችና ለኤች ኣይቪ ኤድስ
ኣይቪ ኤድስ ካብ ዘቃልU ተግባራት ተዓቂቦም ከሚያጋልጡ ተግባራት ታቅበው ተመኩሮ
ተመኩሮ ዝለዋወጥሉ፣ ምህዞን ፈጠራ ስራሕን የሚለዋወጡበትና፣ Aዲስ የስራ ፈጠራ ዜዴ
ዘEብይሉን ዝዘናግEሉን ሬድዮ ምህላው ኣገዳሲ የሚገነቡበት የሚዝናኑበት ሬድዮ መኖር Aስፈላጊ
ምዃኑ ስለዝተኣመነሉ፣ መሆኑ ስለታመነበት፣
ብመሰረት ተመሓይሹ ዝወፀ ሕገ-መንግስቲ ትግራይ ተሻሽሎ በወጣው የትግራይ

1 281
www.chilot.me
ዓንቀፅ 49/3/ሀ ዝስEብ መመሓየሺ ኣዋጅ ኣውፂU ሕገ-መንግስት ዓንቀፅ 49/3/ሀ/ መሰረት የሚከተለውን
ኣሎ፡፡ ማሻሻያ ኣዋጅ ኣውጥቷል፡፡

Eዚ ኣዋጅ ትካል ሬድዮ ኤፍኤም መቐለ 104.4 ይህ Aዋጅ የመቀሌ ኤፍኤም 104.4 የሬድዮ
ንምጥያሽ ዝወፀ ኣዋጅ ንምምሕያሽ ዝወፀ ቁፅሪ ኣዋጅ ድርጅት ለማቋቋምየወጣ Aዋጅ ለማሻሻል የወጣ
226/2004 ተባሂሉ ክጥቀስ ይከኣል፡፡ Aዋጅ ቁጥር 226/2004 ተብሎ ሊጠቀስ ይችላል፡፡
ኣብ ውሽጢ Eዚ ኣዋጅ በዚህ Aዋጅ ውስጥ፡
1. ‹‹ቤት ምኽሪ›› ማለት ቤት ምኽሪ ብሄራዊ ክልላዊ 1. ‹‹ምክር ቤት›› ማለት የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ
መንግስቲ ትግራይ Eዩ ፡፡ መንግስት ምክር ቤት ነው ፡፡
2. ‹‹ትካል›› ማለት ስራሕቲ ሬድዮ ንምፍፃም በዚ 2. ‹‹ድርጅት›› ማለት የሬድዮ ስራዎች ለመፈፀም
ኣዋጅ ዝተጣየሸ ትካል ሬድዮ ኤፍኤም 104.4 በዚህ Aዋጅ የተቋቋመ የመቀሌ ኤፍኤም 104.4
መቐለ Eዩ ፡፡ የሬድዮ ድርጅት ነው ፡፡
3. ‹‹ቦርድ›› ማለት በዚ ኣዋጅዚ ዝተጣየሸ ነቲ ትካል 3. ‹‹ቦርድ›› ማለት በዚህ Aዋጅ የተቋቋመ
ብላEለዋይነት ዝመርሕ Eዩ ፡፡ ለድርጅቱ በበላይነት የሚመራ ነው ፡፡
4. ‹‹ጋዜጠኛ›› ማለት ኣብቲ ትካል ብኣስናዳEነት፣ 4. ‹‹ጋዜጠኛ›› ማለት በድርጅቱ በኣዘጋጅነት፣
ብፀብፃቢነት፣ ብዜናን መረዳEታን ምEካብ፣ በዘጋቢነት፣ ዜናና መረጃ በመሰብሰብ፣
ብምውዳድን ምፍናውን ፕሮግራም ዝተዋፈረን በማቀናበርና በማስራጨት ሙያ የተሰማራና
ስነ-ምግባር ነቲ ሞያ ዘኽብር ኪIላ Eዩ፡፡ የሞያው ስነ-ምግባር የሚያከብር ባለ ሞያ ነው ፡፡
5. ‹‹ሰብ›› ማለት ተፈጥሮኣዊ ሰብ ወይ ብሕጊ 5. ‹‹ሰው›› ማለት የተፈጥሮ ሰው ወይም በሕግ
ሕጋዊ ሰውነት ዝተውሃቦ ኣካል Eዩ ፡፡ ሕጋዊ ሰውነት የተሰጠው ድርጅት ነው ፡፡
3. ኣገላልፃ ፆታ 3. የፆታ ኣገላለፅ

ኣብዚ ኣዋጅ ብተባEታይ ፆታ ዝተገለፀ ኩሉ በዚህ Aዋጅ በወንድ ፆታ የተገለፀው ሁሉ ሴት ፆታም
ንኣንስታይ ፆታ’ውን ዝሓውስ Eዩ ፡፡ ያካትታል፡፡
282
www.chilot.me
ምጥያሽ፣ ተፀዋEነትን ኣወዳድባን ትካል የድርጅቱ ማቋቋም፣ ተጠሪነትና Aደረጃጀት

4. ምጥያሽ 4. ማቋቋም
1. ትካል ሬድዮ ኤፍ ኤም መቐለ ካብዚ ንድሓር ኤፍ 1. የመቀሌ ኤፍኤም ሬድዮ ድርጅት ከዚህ በጓላ
ኤም መቐለ Eናተብሃለ ዝፅዋE ዓርሱ ዝኸኣለ ኤፍኤም መቐለ›› Eየተባለ የሚጠራ ራሱን የቻለ
መንግስታዊ ትካል ኮይኑ ተጣይሹ ኣሎ፡፡ መንግስታዊ ድርጅት ሆኖ ተቋቁመዋል ፡፡
2. ቤት ፅሕፈት Eቲ ትካል ኣብ መቐለ ከተማ 2. የድርጅቱ ፅህፈት ቤት በመቐለ ከተማ ይሆናል፣
ይኸውን፡፡
5. ተፀዋEነት Eቲ ትካል 5. የድርጅቱ ተጠሪነት
1. ተፀዋEነት Eዚ ትካል ንቤት ምኽሪ ኮይኑ Eቲ ቤት 1. የድርጅቱ ተጠሪነቱ ለምክር ቤቱ ሆኖ ምክር ቤቱ

ምኽሪ ነቲ ትካል ንኸማሓድሮ ባጀቱን ትልሙን ድርጅቱን Eንዲያስተዳድርና Eቅዱና ባጀቱ
ከፅድቐሉን ንቤት ምኽሪ ከተማ መቐለ በዚ ኣዋጅዚ Eንዲያፀድቅለት ለመቐለ ከተማ ምክር ቤት በዚህ
ውክልና ሂቡ ኣሎ ፡፡ Aዋጅ ውክልና ሰጥቷል ፡፡
2. ኣብዚ ዓንቀፅ ንUስ ዓንቀፅ /1/ ዝተገለፀ ከምዘሎ 2. በዚህ ዓንቀፅ ንUስ ዓንቀፅ /1/ የተገለፀው
ኮይኑ ንኸንቲባ ከተማ መቐለ ኣካቢ ቦርድ ትካል Eንዳለሆኖ የመቐለ ከተማ ከንቲባ የቦርድ ሰብሳቢ
ንክሰይሞን ዋና ኣካያዲ ስራሕ Eቲ ሬድዮ ናብቲ Eንዲሰይምና የድርጅቱ ዋና ስራ ኣስከያጅ ለቦርዱ
ቦርድ ኣቕሪቡ ከሾይሞ Eቲ ቤት ምኽሪ በዚ ኣቅርቦ Eንዲያሾም ምክር ቤቱ በዚህ Aዋጅ ውክልና
ኣዋጅ’ዚ ውክልና ሂቡ ኣሎ፡፡ ሰጥቷል፡፡
6. Aወዳድባ 6. ኣደረጃጀት
Eቲ ትካል ዝስEብ ኣወዳድባ ይህልዎ ድርጅቱ የሚከተለው Aደረጃጀት ይኖረዋል፡፡
1. ቦርድ ኣመራርሓ ስራሕ 1. የሰራ ኣመራር ቦርድ
2. ዋና ኣካያዲ ስራሕ 2. ዋና ስራ ኣስከያጅ
3. ንስርሑ ዘድልይዎ ክፍሊታት ስራሕን 3. ለስራው የሚያስፈልጉት የስራ ክፍሎችና
ሰራሕተኛታትን ሰራተኞች
7. ኣባላት ቦርድ ኣመራርሓ ስራሕ 7. የስራ ኣመራር ቦርድ ኣባላት
Eቲ ትካል ዝስEቡ ኣበላት ቦርድ ኣመራርሓ ስራሕ ድርጅቱ የሚከተሉት የስራ Aመራር ቦርድ Aባላት
ይህልዎ፡፡ ይኖሩታል
1. ብመሰረት ዝተወሃቦ ውክልና ብኸንቲባ መቐለ 1. ለከንቲባው በተሰጠው ውክልና መሰረት በመቀለ
ዝስየም……………… ኣካቢ ከንቲባ የሚሰየም………………… ሰበሳቢ
283
www.chilot.me
2. ሓላፊ ቤት ፅሕፈት ርክብ ህዝብን መንግስትን 2. የመቐለ ከተማ የህዝብና መንግስት ግንኙነት
ከተማ መቐለ…………… ኣባል ፅሕፈት ቤት ሓላፊ……………… Aባል
3. ሓላፊ ቤት ፅሕፈት ትምህርቲ ከተማ 3. የመቐለ ከተማ የትምህርት ፅሕፈት ቤት
መቐለ………………… ኣባል ሓላፊ………………… Aባል
4. ሓላፊ ቤት ፅሕፈት ሰራሕተኛን ማሕበራዊ 4. የመቐለ ከተማ ሰራተኛና ማሕበራዊ ጉዳይ
ጉዳይ……………… ኣባል ፅሕፈት ቤት ሓላፊ……………… Aባል
5. ሓላፊ ቤት ፅሕፈት ሓለዋ ጥEና ከተማ 5. የመቐለ ከተማ የጤና ፕበቃ ፅሕፈት ቤት
መቐለ……………… ኣባል ሓላፊ……………… Aባል
6. ተወካሊ ማሕበር መናEሰይ ከተማ 6. የመቐለ ከተማ የወጣቶች ማሕበር
መቐለ……..ኣባል ተወካይ…Aባል
7. ተወካሊት ማሕበር ደቂ ኣንስትዮ ከተማ 7. የመቐለ ከተማ የሴቶች ማሕበር
መቐለ……………… ኣባል ተወካይ…...Aባል
8. ተወካሊ ቤት ምኽሪ ከተማ መቐለ …………..ኣባል 8. የመቐለ ከተማ የንግድ ምክር ቤት
ተወካይ..Aባል
9. ዋና ኣካያዲ ስራሕ Eቲ ትካል ……...ኣባልን 9. የድርጅቱ ዋና ስራ ኣስከያጅ ……..ኣባልና ፀሓፊ
ፀሓፍን
8. ስልጣንን ተግባር ቦርድ ኣመራርሓ ስራሕ 8. የስራ ኣመራር ቦርድ ስልጣንና ተግባር
Eቲ ቦርድ ተፀዋEነቱ ቤት ምኽሪ ብዝሃቦ ውክልና የቦርዱ ተጠሪነት ምክር ቤቱ በሰጠው ውክልና ለመቐለ
ንቤት ምኽሪ ከተማ መቐለ ኮይኑ ዝስEብ ስልጣንን ከተማ ምክር ቤት ሆኖ የሚከተለው ስልጣንና ተግባር
ተግባርን ይህልዎ ፡፡ ይኖረዋል፡፡
1. ስራሕቲ Eቲ ትካል ብላEለዋይነት ይመርሕ፣ 1. የድርጅቱ ስራዎች በበላይነት ይመራል፣
2. ሓፈሻዊ ፖሊሲን ስትራተጅን Eቲ ትካል ተዳልዩ 2. የድርጅቱ Aጠቃላይ ፖሊሲና Eስትራተጂ ተዘጋጅቶ
Eንትቐርበሉ የፅድቕ፣ ሲቀርብለት ያፀድቃል፣
3. ህዝቢ ክፈልጦም ዝግባE ፖሊሲታት፣ ሕግታት፣ 3. ህዝብ ሊያውቃቸው የሚገቡ ፖሊሲዎች፣ ሕጎች፣
ደንብታትን መምርሕን በቲ ሬድዮ ይፍነው ደንቦችና መመሪያዎች በሬዲዮው Eየተሰራጩ
ምህላዎም ይከታተል፣ መሆናቸውን ይከታተላል፣
4. ሹመት ዋና ኣካያዲ ስራሕ Eቲ ትካል የፅድቕ፣ 4. የድርጅቱ ዋና ስራ Aስከያጅ ሹመት ያፀድቃል፣
5. መሓውር Eቲ ትካል ገምጊሙ የፅድቕ፣ ኣብ ስራሕ 5. የድርጅቱ መዋቅር ያፀድቃል፣ ስራ ላይ Eንዲውል
ክውEል ይEዝዝ፣ ያዛል፣
284
www.chilot.me
6. Eቲ ትካል ብዝህቦ ግልጋሎት ህዝቢ Eቲ ከተማ 6. ድርጅቱ በሚሰጠው ኣገልግሎት የከተማው ህዝብ
ብኣግባቡ ይጥቀም ምህላዉ ይግምግም፣ ብዝበለፀ በኣግባቡ Eየተጠቀመ መሆኑን ይገመግማል፣ በበለጠ
ተጠቃሚ ዝኾነሉ ኣገባብ ይሕንፅፅ፣ ኣብ ተግባር ተጠቃሚ የሚሆንበት Aግባብ ይቀይሳል፣ ተግበር
ክውEል ይEዝዝ፣ ላይ Eንዲውል ያዛል፣
7. ካብ መንግስቲ ወይ ካብ ካልOት ፍልፍላት 7. ከመንግስት ወይም ከሌሎች ምንጮች የተገኘው
ዝተረኸበ ገንዘባዊ Eቶት ብኣግባቡ ይጥቀመሉ የገንዘብ ገቢ በኣግባቡ Eየተጠቀመበት መሆኑ
ምህላዉ የረጋግፅ፣ ይቆፃፀር፣ ያረጋግጣል፣ ይቆጣጠራል፣
8. ምሕደራን ኣጠቓቕማን ገንዘብን ንብረትን Eቲ 8. የድርጅቱ የገንዘብና ንብረት Aጠቃቀምና
ትካል በቢ ዓመቱ Oዲት ክግበር ይገብር፣ Aስተዳደር በየAመቱ Oዲት Eንዲደረግ ያደርጋል፣
9. ከከም ዓይነትን ተደላይ ሞያን Eቲ መደብ ስራሕ 9. Eንደየ ስራ መደቡ የሚጠይቀው ተፈላጊ ሞያና
ዝጠልብ ኣብ ግምት ብምEታው ብመሰረት ኣዋጅ ዓይነት ግምት በማስገባት በAሰሪና ሰራተኛ Aዋጅ
መስርሕን ሰራሕተኛን ቁፅሪ ኣዋጅ 377/96 ቁጥር 377/96 Eንዲሁም የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ
ከምU’ውን ብኣዋጅ ሰራሕተኛታት መንግስቲ መንግስት የመንግስት ሰራተኞች Aዋጅ ቁጥር
ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ ትግራይ ቁፅሪ ኣዋጅ 189/2003 የድርጅቱ ሰራተኞች ያስተዳድራል፣
189/2003 Eቲ ትካል የማሓድር ፡፡
9. ስነ-ስርዓት ኣኼባ Eቲ ቦርድ 9. የቦርዱ የስብሰባ ስነ-ስርAት

1. ኣኼባ Eቲ ቦርድ ኣብ ሰለስተ ወርሒ ሓደ ግዜ 1. የቦርዱ ስብሰባ በሶስት ወር ኣንድ ጊዜ ይሆናል፡፡
ይኸውን፣
2. ኣብዚ ዓንቀፅ ንUስ ዓንቀፅ /1/ ዝተገለፀ 2. በዚህ ዓንቀፅ ንUስ ዓንቀፅ /1/ የተገለጠ ቢኖርም
Eንተሃለወ ’ውን ህፁፅ ዋኒን Eንተጋጥም ኣስቸኳይ ጉዳይ ሲጋጥም በቦርዱ ሰብሳቢ ጥሪ
ብመፀዋEታ ኣካቢ Eቲ ቦርድ ወይ 1/3 ኣባላት ወይም ከቦርድ ኣባላት 1/3ኛ ስብሰባ Eንዲካሄድ
ቦርድ ኣኼባ ንኽካየድ Eንትሓቱ ኣብ ዝኾነ ሲጠይቁ በማንኛውም ጊዜ Aስቸኳይ ስብሰባ
Eዋን ህፁፅ ኣኼባ ክካየድ ይኽEል፣ ሊካሄድ ይችላል፣
3. 50ተ1 ኣባላት Eቲ ቦርድ ኣብ ኣኼባ 3. ከቦርዱ ኣባላት 50ተ1 በስብሰባው ከተገኙ
Eተተረኺቦም ምልኣተ ጉባኤ ይኸውን፣ ምልኣተ ጉባኤ ይሆናል፣
4. ውሳነ Eቲ ቦርድ ብድምፂ ብልጫ ይኸውን፣ 4. የቦርዱ ውሳኔ በድምፅ ኣብላጫ ይሆናል፣ የAባላቱ
ድምፂ Eቶም ኣባላት ኣብ ክልተ ማEረ ማEረ ድምፅ ለሁለት Eኩል ከተከፈለ ሰብሳቢ ያለው
Eንተተመቒሉ Eቲ ኣካቢ ዘለዎ ድምፂ ድምፅ ወሳኝነት ይኖረዋል፣፣
ወሳንነት ይህልዎ ፣
5. Eቲ ቦርድ ኣኼብU ዝምልከት ናይ ባEሉ 5. ቦርዱ ስብሰባው የሚመለከት የራሱ የስነ-ስርAት
ደንቢ ስነ-ስርዓት ከውፅE ይኽEል ፡፡ ደንብ ሊያወጣ ይችላል፣
285
www.chilot.me
10. ስልጣንን ተግባርን Eቲ ትካል 10. የድርጅቱ ስልጣንና ተግባር

Eቲ ትካል ዝስEብ ስልጣንን ተግባርን ይህልዎ፡፡ ድርጅቱ የሚከተለው ስልጣንና ተግባር ይኖረዋል፡፡
1. ኣብ ድልየት ህዝቢ መሰረት ዝገበረ ህዝቢ 1. የህዝቡን ፍላጎት መሰረት ያደረገ ህዝብ
ክፈልጦም ዝግባE መረዳEታታት ይEክብ፣ ሊያውቃቸው የሚገባ መረጃዎች ይሰበስባል፣
ይፍንው፣ ያሰራጫል፣
2. ነፃ ሪIቶን ሓበሬታን ካብ ህዝቢ ተቐቢሉ 2. ከህዝቡ ነፃ ኣስተያየትና መረጃ ተቀብሎ
የስተኣናግድ፣ ንዝምልከቶም ኣካላት ሓቲቱ ያስተናግዳል፣ ለሚመለከታቸው ኣካላት ጠይቆ
ዝረኸቦ ውፅIት ከከም ኣድላይነቱ ንህዝቢ ያገኘው ውጤት Eንደየኣስፈላጊነቱ ለህዝቡ
ይገልፅ፣ ይገልፃል፣
3. ህዝቢ ኣብ ሰብኣውን ዴሞክራሲያውን 3. ህዝቡ በሰብAዊና ዴሞክራሲያዊ መብቶች
መሰላት ዘለዎ ግንዛበ ንምEባይ ዝሕግዙ ያለው ግንዛቤ ለማሳደግ የሚያግዙ ፕሮግራሞች
ፕሮግራማት የዳልው፣ ይፍንው፣ ያዘጋጃል፣ ያሰራጫል፣
4. Eቲ ሬድዮ ኣብ ፖለቲካዊ፣ ማሕበረ 4. ሬድዮው ለከተማው ፖሊቲካዊ፣ ማሕበረ-
Iኮኖሚያውን ባህላውን Eብየት Eታ ከተማ Iኮኖሚያዊና ባህላዊ Eድገት ሊጫወተው
ክፃወት ዝግባE ተራ ይፃወት ምህላዉ የሚገባው ሚና Eየተጫወተ መሆኑን
የረጋግፅ፣ ይከታተል፣ ያረጋግጣል፣ ይከታተላል፣
5. ሓፈሻዊ ፍልጠት ህዝቢ ዘEብዮ፣ ዘዘናግU 5. የህዝቡን ኣጠቃላይ Eውቀት የሚያደብሩ፣
መደባት፣ ስፖርታዊ ፕሮግራማትን ሃገራውን የሚያዝናኑ መደቦችና ስፖርታዊ ፕሮግራሞች፣
ዓለም-ለኻዊ ተመኩሮታትን የዳልው፣ ሃገራዊና ዓለም Aቀፋዊ ተመኩሮዎች ያዘጋጃል፣
ይፍንው፣ ያስራጫል፣
6. Eዋናውነት ዘለዎም ዛEባታት ፖለቲካ፣ 6. ወቅታዊነት ያላቸው ፖለቲካዊ፣ Iኮኖሚያዊ፣
Iኮኖሚ፣ ማሕበራዊን ባህላውን ፕሮግራም ማሕበራዊና ባህላዊ Aጀንዳዎችና ፕሮግራሞች
የዳልው፣ ይፍንው፣ ያዘጋጃል፣ ያሰራጫል፣
7. ኣብ ምስፋን ሰናይ ምምሕዳር፣ ምጉልባት 7. መልካም Aስተዳደር ማስፈን የዴሞክራሲያዊ
ህንፀት ስርዓት ዴሞክራሲን ምርግጋፅ ስርዓት ግንባታ ማጎልበትና ፍትሕ ማረጋገጥን
ፍትሕን ዝምልከቱ መደባትን ፕሮግራማትን የሚመለከቱ መደቦችና ፕሮግራሞች ያዘጋጃል፣
የዳልው፣ ይፍንው፣ ያሰራጫል፣
8. ንዝህቦ ግልጋሎት ተመጣጣኒ ክፍሊት 8. ለሚሰጠው Aገልግሎት ተመጣጣኝ ክፍያ
ከኽፍል ይኽEል፣ ከከም ኣድላይነቱ ብሙሉE ሊያስከፍል ይችላል፣ Eንደየኣስፈላጊነቱ በሙሉ
ወይ ብኽፋል ካብ ክፍሊት ነፃ ዝኾነ ወይም በከፊል ከክፍያ ነፃ የሆነ Aገልግሎት
286
www.chilot.me
ግልጋሎት ክህብ ይኽEል ፣ ዝርዝር ሊሰጥ ይችላል፣ ዝርዝር Aፈፃፀሙ በመመሪያ

ኣፈፃፅምU ብመምርሒ ይውሰን ፡፡ ይወሰናል ፡፡
11. ስልጣንን ተግባርን ዋና ኣካያዲ ስራሕ 11. የዋና ስራ ኣስከያጁ ስልጣንና ተግባር
ዋና ኣካያዲ ስራሕ ዝስEቡ ስልጣንን ተግባርን ዋና ስራ ኣስከያጁ የሚከተሉት ስልጣንና ተግባር
ይህልዎ፡፡ ይኖረዋል ፡፡
1. Eቲ ቦርድ ብዝህቦ መምርሒ መሰረት ነቲ 1. ቦርዱ በሚሰጠው መመሪያ መሰረት ድርጅቱን
ትካል ይመርሕ፣ ይመራል፣
2. ኣብ ኣኼባ Eቲ ቦርድ ኣባልን ፀሓፍን ኮይኑ 2. በቦርዱ ስብሰባ ኣባልና ፀሓፊ ሆኖ ይካፈላል፣
ይካፈል፣
3. ብመሰረት Eቲ ቦርድ ዘፅደቖ መምርሒ 3. ቦርዱ ባፀደቀው መመሪያ መሰረት የድርጅቱ
ሰራሕተኛታት Eቲ ትካል ይቖፅር፣ የማሓድር፣ ሰራተኞች ይቀጥራል፣ ያስተዳድራል፣
4. ናይ ሓፂር፣ ማEኸላይን ነዊሕን Eዋን ትልምን 4. የድርጅቱ የAጭር፣ የመካከለኛና የረዥም ጊዜ
በጀትን Eቲ ትካል የዳልው፣ ናብ ቦርድ Eቅድና በጀት ያዘጋጃል፣ ለቦርዱ ኣቅርቦ
ኣቕሪቡ የወስን፣ ብቤት ምኽሪ ውክልና ናብ ያስወስናል፣ በምክር ቤቱ ውክልና ለተሰጠው
ዝተውሃቦ ቤት ምኽሪ ከተማ መቐለ ኣቕሪቡ የመቐለ ከተማ ምክር ቤት Aቅርቦ ያስፀድቃል፣
የፅድቕ፣ ሲፈቀድ ስራ ላይ ያውላል፣
5. ብቕዓትን ፅሬትን ፈነወ Eቲ ሬዲዮ ይከታተል፣ 5. የሬድዮው ስርጭት ብቃትና ጥራት ይከታተላል
መመሓየሺ ስጉምትታት ይወስድ፣ የማስተካከያ Eርምጃ ይወስዳል፣
6. ምስ ሳልሳይ ወገን ኣብ ዝግበር ርክብ ነቲ 6. ከሶስተኛ ወገን በሚደረግ ግንኙነት ድርጅቱን
ትካል ይውክል፣ ይወክላል፣
7. ደረጅOም ዝሓለዉ ፕሮግራማት ክስርሑ 7. ደረጃቸው የጠበቁ ፕሮግራሞች Eንዲሰሩ
8. ኣሰራርሓ Eቲ ትካል ግልፅነትን ተሓታትነትን 8. የድርጅቱ Aሰራር ግልፅነትና ተጠያቂነት ያለው፣
ዘለዎ፣ ተሳትፎ ህዝቢ ዘተባብEን ዓቕሚ የህዝቡን ተሳትፎ የሚያበረታታና የድርጅቱ
ሰራሕተኛታት Eቲ ትካል ዝሃንፅን ንኽኸውን የሰራተኞች ዓቅም የሚገነባ Eንዲሆን ይመራል፣
ይመርሕ፣
9. ስራሕቲ Eቲ ትካል ዝምልከት ፀብፃብ ናብቲ 9. የድርጅቱን ስራ በሚመለከት ሪፖርት ለቦርዱ
ቦርድ የቕርብ፣ ያቀርባል፡፡
287
www.chilot.me
12. ባጀት Eቲ ትካል 12. የድርጅቱ በጀት

ፍልፍል በጀት Eቲ ትካል ዝስEቡ Eዮም ፡፡ የደርጅቱ የበጀት ምንጭ የሚከተሉት ናችው ፡፡
1. ካብ መንግስቲ ዝምደብ 1. ከመንግስት የሚመደብ
2. ካብ ክፍሊት ግልጋሎት 2. ከኣገልግሎት ክፍያ
3. ካብ ካልOት ፍልፍላት 3. ከሌሎች ምንጮች
4. ኣብዚ ዓንቀፅ ንUስ ዓንቀፅ 1፣ 2ን 3ን 4. በዚህ ዓንቀፅ ንUስ ዓንቀፅ 1፣ 2ና 3 በተገለፁ
ብዝተገለፁ ፍልፍል ባጀት ዝተኣከበ ገንዘብ የበጀት ምንጭ የተሰበሰበው ገንዘብ በድርጅቱ
ብሽም Eቲ ትካል ኣብ ዝኽፈት ባንኪ ሒሳብ ስም በተከፈተው ሒሳብ ባንክ ይቀመጣል፣
ይቕመጥ፣ ብዝምልከቶ ኣካል ወፃI ኮይኑ ኣብ በሚመለከተው ኣካል ወጪ ሆኖ በድርጅቱ ስራ
ስራሕ Eቲ ትካል ይውEል፡፡ ላይ ይውላል ፣፣
13. ኣተሓሕዛ መዛግብቲ ሒሳብ 13. የሒሳብ መዛግብት ኣያያዝ

1. Eቲ ትካል ሕጊ ፋይናንስ ዝተኸተለ ዝተማልAን 1. ድርጅቱ የፋይናንስ ሕግ የተከተለ፣ የተሟላና
ትኽክለኛን መዛግብቲ ሒሳብ ይሕዝ፣ ትክክለኛ የሒሳብ መዛግብት ይይዛል፣
2. ምሕደራን ኣጠቓቕማን ገንዘብን ንብረትን Eቲ 2. የድርጅቱ የገንዘብና ንብረት ኣስተዳደርና
ትካል ብዋና Oዲተር በቢ ዓመቱ ይምርመር፡፡ Aጠቃቀም በየዓመቱ በዋና Oዲተር

ይመረመራል፣
14. ስልጣን ምውፃE መምርሒ 14. መመሪያ የማውጣት ስልጣን

ነዚ ኣዋጅ መፈፀሚ ዝኸውን መምርሒ ብቤት ምኽሪ ለዚህ Aዋጅ ማስፈፀሚያ የሚሆን መመሪያበምክር ቤቱ
ክወፅE ይኽEል ሊወጣ ይችላል፡፡

15. ተፈፃሚነት ዘይብሎም ሕግታት 15. ተፈፃሚነት የሌላቸው ሕጎች
1. ኣዋጅ ቁፅሪ 157/2000 በዚ ኣዋጅ ሙሉE 1. Aዋጅ ቁጥር 157/2000 በዚህ Aዋጅ ሙሉ በሙሉ
ብሙሉE ተሳIሩ ኣሎ፡፡ ተሽረዋል፣
2. ነዚ ኣዋጅ ዝፃረር ኣዋጅ፣ ደንቢ፣ መምርሒ 2. ይህን Aዋጅ የሚቃረን Aዋጅ፣ ደንብ፣ መመሪያ
ወይ ልማዳዊ ኣሰራርሓ ኣብዚ ኣዋጅ ኣብ ወይም ልማዳዊ Aሰራር በዚህ Aዋጅ በተሸፈኑ
ዝተሸፈኑ ጉዳያት ተፈፃሚነት ኣይህልዎን፡፡ ጉዳዮች ላይ ተፈፃሚነት ኣይኖረውም፡፡
288
www.chilot.me
16. Eዚ ዋዋጅ ዝፀንዓሉ ግዜ 16. Aዋጅ የሚፀናበት ጊዜ

Eዚ ኣዋጅ ብቤት ምኽሪ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ ይህ Aዋጅ በትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት ምክር
ትግራይ ካብ ዝፀደቐሉ Eለት ሰነ 28/10//2004 ዓ/ም ቤት ከፀደቀበት ሰኔ 28/10/ 2004 ዓ/ም ጀምሮ የፀና
ጀሚሩ ዝፀንA ይኸወን ፡፡ ይሆናል፡፡

ፕረዚደንት ብሄራዊ ክልላዊ የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ
መንግስቲ ትግራይ መንግስት ፕሬዝደንት
289
www.chilot.me
nU¶T Uz¤È TG‰Y
227/2004 ዓ.ም
ኣB ብÿ‰êE KL§êE mNGStE TG‰Y yTG‰Y Bÿ‰êE KL§êE mNGSት y2005

N2005 በጀት ዓመት ንምውሳን Zw{ በጀት ዓመት lmwsN ywÈ
‚ÜI¶ ኣዋጅ 227/2004 Aዋጅ qÜ_R 227/2004
mNGStE ትግራይ NZF{Ñ mNGS¬êE S‰ÞtEN mNGST l¸s„ S‰ãCÂ ¨gLGlÖèC ¥Sf{¸Ã
GLUlÖ¬TN ZW:L bjT BMIÄO ¨B S‰Þ y¸WL bjT {Dö S‰ §Y XNÄþWL ¥DrG
KW:L MGÆR ¨D§Y BMá*nù# xSf§gþ bmçnù#
BmsrT ተማሓይሹ ዝወፀ ሕገ-መንግስቲ ብሄራዊ ተሻሽሎ በወጣው የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ
ክልላዊ መንግስቲ ትግራይ ›NqI 49 (3) (ሀ) (c) መንግስት ሕገ-መንግስት xNqI 49 (3) (ሀ) (ቸ)
N2005 በጀት ዓመት ¨B S‰Þ ZW:L ዝስEብ bjT msrT ለ2005 በጀት ዓመት y¸ktlW በጀት
ኣዋጅ t¨êE° ¨lÖ”” xêJ ¬W©*êL””
1. üR RXስ
1. ˆÉþR RXsþ
Xzþ ¨êJ ኣብ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ ትግራይ Yህ xêJ |የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት
ÂY 2005 ዓ/ም በጀት NMWúN Zw{ ቑፅሪ ¨êJ የ2005 ዓ/ም በጀት lmwsN ywÈ xêJ qÜ_R
227/2004´ tÆ£lù K_qS Y<XL”” 227/2004´ tBlÖ lþ«qS YC§L””
2. FLFL bjT 2. ybjT MNu
1. µB ˆMl 1/2004 KúB sn 30/ 2005 ›.M ¨B 1. kˆMl¤ 1/2004 XSk sn¤ 30/2005 ዓ/ም §lW
zlÖ bjT Eዋን ካብ ክልል መንግስቲ ዝርከብ bjT ›mT ከክልሉ መንግስት ከሚገኝ ገቢ፣
ኣታዊ፣ ካብ ፌደራል መንግስቲ ዝውሃብ ድጎማን ከፌደራል መንግስት የሚሰጥ ድጎማና ለካፒታል
ፍሉይ ንካፒታል ፕሮጀክት ፕሮጀክት

290
www.chilot.me
ዝውEል፣ ካብ ልቓሕን ሓገዝን ዝርከብ ብምጥቃም ብቻ የሚውል፣ ከሚገኘው ብድርና Eርዳታ

ምስ'ዚ ኣዋጅ ተታሓሒዞም ዘለው ሰደቓታት በመጠቀም ከዚህ ኣዋጅ ጋር ተያይዘው በቀረቡ
ንዝተጠቐሱ ሰራሕትን ግልጋሎትን ዝውEል ሰንጠረዦች ለተጠቀሱት ስራዎችና
ፍልፍል በጀት:- Aገልግሎቶች የሚውል የበጀት ምንጭ :-
ሀ. ካብ ፌደራል መንግስቲ ዝተረኸበ ድጎማ ብር ሀ. ከፌደራል መንግስት የሚገኝ ድጎማ
ብር 2,611,320,000 ካብዚ ውሽጢ ካብ ብር 2,611,320,000 ከዚህ ውስጥ ከመንግስት
መንግስቲ ግምጃ ቤት ብር 2,474,420,000 ግምጃ ቤት፡- ብር 2,474,420,000 ከውጭ
ናይ ወፃI ልቓሕ ብር 11,740,000 ብድር ብር 11,740,000 ከውጭ Eርዳታ ብር
ናይ ወፃI ሓገዝ ብር 125,160,000 125,160,000
ለ. ካብ ፌደራል መንግስቲ ንሽቶታት ልምዓት ለ. ከፌደራል መንግስት ለምEተ ዓመቱ የልማት
ሚለንየም መሳኽI ፍሉይ ንካፒታል ፕሮጀክት ግቦች ለማሳካት ለካፒታል ፕሮጀክት ብቻ
ዝውEል ብር 1,436,000,000 የሚውል 1,436,000,000 ብር
ሐ. ካብ ክልል ዝEከብ Eቶት ሐ. ከክልል የሚሰበሰብ ገቢ ብር 2,000,000,000
ብር 2,000,000,000
መ. ካብ ቢሮ ቴክኒክ፣ ሙያ ትምህርትን ስልጠናን መ. ከቴክኒክ፣ ሙያ ትምህርት ስልጠና ቢሮ ውስጥ
ውሽጢ ኣታዊ ብር 16,386,856 ገቢ ብር 16,386,856
ሰ. ካብ ቢሮ ሓለዋ ጥEና (ሆስፒታላት) ውሽጢ ሰ. ከጤና ጥበቃ ቢሮ (ሆስፒታሎች) ውስጥ ገቢ
ኣታዊ ብር 36,256,317 ብር 36,256,317
ረ. ካብ ኤጀንሲ መራኸቢ ሓፋሽ ውሽጢ ኣታዊ ረ. ከመገናኛ ብዙሃን ኤጀንሲ ውስጥ ገቢ
ብር 500,000 ብር 500,000
ሸ. ካብ ኣብያተ ህንፀት ውሽጢ ኣታዊ ሸ. ከማረምያ ቤቶች ውስጥ ገቢ ብር 5,677,708
ብር 5,677,708
ቀ. ካብ 2004 ተመላሲ በጀትን ኮሌጃት ውሽጢ ቀ. ከ2004 ተመላሽ በጀትና ከኮሌጆች ውስጥ ገቢ
ኣታዊን ብር 354,984,330 ሓፈሻዊ ድምር ብር 354,984,330 Aጠቃላይ ድምር ብር
ብር 6,461,125,211 (ሽዱሽተ ቢሊዮንን 6,461,125,211 (ስድስት ቢሊዮን Aራት
ኣርባEተ ሚIትን ስሳን ሓደን ሚሊዮንን ሓደ መቶ ስልሳ Aንድ ሚሊዮን Aንድ መቶ ሃያ
ሚIትን Iስራን ሓሙሽተን ሽሕን ክልተ Aምስት ሺ ሁለት መቶ Aስራ Aንድ ብር)
ሚIትን ዓሰርተ ሓደን ብር)

ሀ. ብክልል ንዝስርሑ ስራሕቲን ግልጋሎትን ሀ. በክልሉ ለሚሰሩ ስራዎችና Aገልግሎቶች
1. ንስሩE በጀት ብር 919,737,021 1. ለመደበኛ በጀት ብር 919,737,021
ንመሃያ ብር 444,288,044 ለደመወዝ ብር 444,288,044
ንመካየዲ ስራሕ ብር 475,448,977 ለስራ ማስኬጃ ብር 475,448,977
291
www.chilot.me
2. ንካፒታል በጀት ብር 2,712,398,254 2. ለካፒታል በጀት ብር 2,712,398,254

3. ንክልል መሐለውታ ብር 102,034,514 3. ለክልል መጠባበቅያ ብር 102,034,514
4. ብክልል ተማEኺሉ ዝተሓዝ በጀት 4. በክልሉ በማEከል የሚያዝ በጀት
ብር 26,074,913.74 ብር 26,074,913.74
ንUስ ድምር ብር 3‚760‚244‚702.74 (ሰለስተ ንUስ ድምር ብር 3‚760‚244‚702.74 (ሶሰት
ቢሊዮንን ሸውዓተ ሚIትን ስሳን ሚሊዮንን ክልተ ቢሊዮን ሰባት መቶ ስልሳ ሚሊዮን ሁለት መቶ Aርባ
ሚIትን ኣርባዓን ኣርባEተን ሽሕን ሸውዓተ ሚIትን Aራት ሺ ሰባት መቶ ሁለት ብር ከ74/100)
ክልተን ብር 74/100)
ለ. ንገፀር ወረዳታት ብር 1‚810‚000‚900.86 ለ. ለገጠር ወረዳዎች ብር 1‚810‚000‚900.86
ብቀመር ዝከፋፈል ብር 1‚725‚000‚000 በቀመር የሚከፋፈል ብር 1‚725‚000‚000
ንዝተፈለየ Eላማ ብር 85‚000‚900.86 ለተለየ ዓላማ ብር 85‚000‚900.86
ሐ. ንከተማታት ብር 890‚879‚607.40 ሐ. ለከተሞች ብር 890‚879‚607.40
ብቀመር ዝከፋፈል ብር 730‚000‚000 በቀመር የሚከፋፈል ብር 730‚000‚000
ንዝተፈለየ Eላማ ብር 160‚879‚607.40 ለተለየ ዓላማ ብር 160‚879‚607.40
ሓፈሻዊ ናይ ክልል፣ ገፀር ወረዳታትን ከተማታትን ኣጠቃላይ ለክልል፣ ለገጠር ወረዳዎችና ከተሞች
ዝተደልደለ በጀት ድምር ብር 6‚461‚125‚211 የተደለደለ በጀት ድምር ብር 6‚461‚125‚21
(ሹዱሽተ ቢሊዮንን AርባEተ ሚIትን ሱሳን ሓደን (ስድስት ቢሊዮን Aራት መቶ ስድሳ Aንድ ሚሊዮ
ሚሊዮንን ሓደ ሚIትን Iስራን ሓሙሽተን ሽሕን Aንድ መቶ ሃያ Aምስት ሺ ሁለት መቶ ኣስራ ኣንድ
ክልተ ሚIትን ዓሰርተ ሓደን ብር)፡፡ ብር)
4. Eዚ ኣዋጅ ዝፀንዓሉ Eዋን 4. Aዋጁ የሚፀናበት ጊዜ
ትግራይ ካብ ዝፀደቐሉ Eለት ሰነ 28/10//2004 ዓ/ም ምክር ቤት ከፀደቀበት ሰኔ 28/10/ 2004 ዓ/ም
ጀሚሩ ዝፀንA ይኸወን፡፡ ጀምሮ የፀና ይሆናል፡፡
PÊZደNT yTG‰Y Bÿ‰êE KL§êE mNGST

PÊZደNT
Bÿ‰êE KL§êE mNGስቲ ትግራይ
m‚l
m‚l
292
www.chilot.me
ን2005 በጀት ዓመት ንክልል ኣብያተ Eዮ ዝተደልደለ ስሩE በጀት
ዝፀደቐ በጀት
ንመሃያን ካብ ውሽጢ
ጥቕማ ኣታዊ ንመሃያን
ተ/ቁ ሽም ቤት Eዮ ጥቕምን ንስራሕ መካየዲ ስ/መካየድን ድምር
1 ቤት ፅሕፈት ቤት ምኽሪ 2‚643‚908 3‚434‚233 6‚078‚141
2 ቤት ፅሕፈት ርEሰ ምምሕዳር 3‚382‚597 13‚545‚649 16‚928‚246
ህዳሴ ግድብ ኣባይ 388‚735 846‚433 1‚235‚168
ምትEንጋድ ጥርዓን 233‚196 320‚556 553‚752
ዞባ ምብራቕ ምምሕዳር 1‚281‚826 1‚408‚775 2‚690‚601
ዞባ ደቡብ ምብራቕ ምምሕዳር 1‚398‚079 1‚369‚865 2‚767‚944
ዞባ ደቡብ ምምሕዳር 809‚697 1‚404‚328 2‚214‚025
ዞባ ደቡብ ልምዓት ኮሪደር 1‚734‚917 653‚132 2‚388‚049
ዞባ ማEኸል ምምሕዳር 1‚579‚688 1‚941‚786 3‚521‚474
ዞባ ሰሜን ምEራብ ምምሕዳር 1‚378‚232 1‚462‚047 2‚840‚279
ዞባ ምEራብ ምምሕዳር 1‚659‚181 1‚891‚203 3‚550‚384
ዞባ ምEራብ ልምዓት ኮሪደር 3‚103‚081 708‚586 3‚811‚667
3 ቤት ፅሕፈት ዋና Oዲተር 5‚785‚136 4‚166‚439 9‚951‚575
4 ቢሮ ጉዳይ ደቂ ኣንስትዮ 1‚886‚325 3‚335‚099 5‚221‚424
5 ቢሮ ፍትሒ + ዞባታት ፍትሒ 8‚771‚454 5‚740‚935 14‚512‚389
6 ላE/ቤ/ፍርዲ + ማEኸለዎት 9‚241‚197
ኣብያተ ፍርዲ 15‚662‚055 24‚903‚252
7 ኮሚሽን ፖሊስ + ዞባታት ፖሊስ 40‚256‚635 24‚785‚305 65‚041‚940
8 ኮሚሽን ስነ ምግባርን ፀረ 2‚935‚220
ግEዝይናን 3‚690‚676 6‚625‚896
9 ቃዲ ቤት ፍርዲ 300‚528 24‚043 324‚571
10 ቢሮ ፀጥታን ምምሕዳርን 4‚108‚627 12‚076‚920 183‚400 16‚368‚947
ቤት ህንፀት መቐለ 5‚057‚037 8‚959‚894 1‚261‚262 15‚278‚193
ቤት ህንፀት ኣክሱም 3‚070‚141 3‚070‚474 354‚132 6‚494‚747
ቤት ህንፀት ዓዲግራት 2‚821‚648 3‚967‚237 547‚750 7‚336‚635
ቤት ህንፀት ማይጨው 2‚433‚968 3‚073‚080 257‚021 5‚764‚069
ቤት ህንፀት ሽረ 3‚176‚990 5‚132‚016 574‚800 8‚883‚806
ቤት ህንፀት ኣላማጣ 2‚463‚245 2‚716‚490 1‚434‚599 6‚614‚334
ቤት ህንፀት ሑመራ 3‚518‚147 3‚725‚603 447‚437 7‚691‚187
ቤት ህንፀት ውቕሮ 1‚866‚876 3‚596‚543 419‚566 5‚882‚985
ቤት ህንፀት ዓድዋ 2‚131‚833 3‚416‚893 197‚741 5‚746‚467
293
www.chilot.me
ካብ ውሽጢ
ንመሃያን ኣታዊ
ጥቕማ ንመሃያን
ንስራሕ
ተ/ቁ ሽም ቤት Eዮ ጥቕምን መካየዲ ስ/መካየድን ድምር
11 መሰልጠኒ ማ/ ሰብ ሞያ ሕጊ ኣካ/ፍትሒ 4‚401‚304
ውቕሮ 1‚564‚954 5‚966‚258
12 ቢሮ ትልምን ፋይናንስን 5‚454‚089 8‚655‚383 14‚109‚472
13 ቢሮ ርክብ ህዝብን መንግስትን + ዞባ 6‚465‚468
ጨንፈራት 3‚326‚237 9‚791‚706
14 ቢሮ ሲቪል ሰርቪስ 5‚040‚226 6‚351‚804 11‚392‚030
15 Iንስቲትዩት ኣመራርሓ ስራሕ ትግራይ 2‚526‚500 3‚000‚104 5‚526‚604
16 ባዓል መዚ ልምዓት Eቶት 4‚179‚304 3‚592‚262 7‚771‚566
17 ኤጀንሲ መራኸቢ ሓፋሽ 3‚036‚958 5‚920‚415 500‚000 9‚457‚373
18 ኤጀንሲ ሳይንስን ቴክኖሎጂን 3‚138‚871 2‚435‚767 5‚574‚638
19 ቢሮ ሕርሻን ገፀር ልምዓትን
16‚984‚759 21‚140‚365 38‚125‚124
20 Iንስቲትዩት ምርምር ሕርሻ +
ማEኸላት ምርምር 16‚091‚080 7‚579‚358 23‚670‚439
21 ኤጀንሲ ምስ/ ሕ/ስ/ማሕ/ልም/Eዳጋን 3‚238‚684 1‚457‚129 4‚695‚813
22 ኤጀንሲ ሓለዋ ስነ ከ/ምም/ር ኣጠ/ ገፀር
መሬትን 3‚619‚927 2‚412‚193 6‚032‚121
23 ቢሮ ማይ ሃፍቲ 14‚596‚469 13‚256‚812 27‚853‚281
24 ኤጀንሲ ማዓድንን Iነርጅን 1‚500‚996 1‚995‚163 3‚496‚159
25 ቢሮ ንግዲ Iን/ከተማ ልምዓትን 6‚566‚855 7‚919‚389 14‚486‚244
26 ኤጀንሲ ልምዓት ደ.ኣ.ን.ት 1‚812‚331 1‚549‚908 3‚362‚239
27 ኤጀንሲ ባህልን ቱሪዝምን 3‚842‚386 5‚142‚135 8‚984‚521
28 ቢሮ ኮንስትራክሽንን 7‚589‚902
መን/ትራንስፖርትን 6‚346‚039 13‚935‚941
29 ኤጀንሲ ልምዓት ኣባይቲ 10‚734‚050 4‚148‚596 14‚882‚646
30 ቢሮ ትምህርቲ 6‚400‚446 26‚908‚457 33‚308‚903
ኮሌጅ ትምህርቲ መምህራን ዓድዋ 8‚829‚840 6‚356‚554 15‚186‚394
ኮሌጅ ትም/መም/ዓ/ዓዲ 7‚168‚069 6‚446‚594 13‚614‚663
መቐለ መርሃ Aውራን ኣዳሪ ቤ/ት 406‚571 860‚930 1‚267‚501
31 ቢሮ ት.ስ.ቴ.ሙን + መሰልጠኒ
ትካላት 84‚075‚720 59‚966‚559 14‚910‚388 158‚952‚669
32 ኤጀንሲ ምር/ብቕዓት ሙያ 1‚238‚657 2‚466‚425 3‚705‚082
33 ቢሮ መናEሰይን ስፖርትን 3‚189‚633 12‚843‚953 16‚033‚586
294
www.chilot.me
ካብ ውሽጢ
ንመሃያን ኣታዊ
ጥቕማ ንስራሕ ንመሃያን
ተ/ቁ ሽም ቤት Eዮ ጥቕምን መካየዲ ስ/መካየድን ድምር
34 ቢሮ ሓለዋ ጥEና 7‚960‚880 12‚447‚173 20‚408‚053
ዓዲግራት ሆስፒታል 3‚258‚366 3‚045‚000
7‚192‚820 13‚496‚186
ሽረ (ስሑል) ሆስፒታል 3‚983‚623 3‚440‚336
6‚505‚095 13‚929‚054
ኣላማጣ ሆስፒታል 2‚973‚523 1‚634‚000
4‚345‚040 8‚952‚563
ኲሓ ሆስፒታል 1‚780‚980 3‚706‚348
4‚927‚886 10‚415‚214
ለምለም ካርል ሆስፒታል 3‚264‚282 3‚091‚068
5‚974‚929 12‚330‚279
መቐለ ሆስፒታል 4‚347‚856 6‚499‚565
9‚517‚570 20‚364‚991
ካሕሳይ ኣበራ ሆስፒታል 3‚878‚762 3‚000‚000
6‚871‚731 13‚750‚493
መዓርግ ሆስፒታል 2‚646‚220
4‚471‚743 7‚117‚963
ዓብዪ ዓዲ ሆስፒታል 2‚517‚800 967‚000
4‚314‚096 7‚798‚896
ዓድዋ ሆስፒታል 3‚197‚056 1‚106‚000
5‚272‚913 9‚575‚969
ቅ/ማርያም ሆስፒታል 3‚859‚267 6‚500‚000
7‚592‚847 17‚952‚114
ውቕሮ ሆስፒታል 2‚622‚308 3‚267‚000
4‚535‚852 10‚425‚160
ኮረም ሆስፒታል 1‚403‚033
1‚844‚774 3‚247‚807
35 ቢሮ ሰራሕተኛን ማሕ/ጉዳይን 2‚505‚093 11‚462‚066 13‚967‚159
36 ኤጀንሲ ፕሮ/E/ምህ/ሕ/ትግራይ 1‚341‚662 2‚258‚338 3‚600‚000
ድምር 436,676,040 425‚713‚567 57‚344‚414 919‚737‚021
295
www.chilot.me
ለ2005 በጀት ዘመን ለክልል መስርያ ቤቶች የተደለደለ መደበኛ በጀት
የፀደቀ በጀት
ለደሞዝና
ከውስጥ ገቢ
ጥቅማ ለደመወዝና
ተ/ቁ የመስሪያ ቤት ስም ጥቅሞች ለስራ ማስኬጃ ለስራ ማስኬጃ ድምር
1 ክልል ምክር ቤት ጽ/ቤት 2‚643‚908 3‚434‚233 6‚078‚141
2 ርEሰ መስተዳድር ጽ/ቤት 3‚382‚597 13‚545‚649 16‚928‚246
የህዳሴ ግድብ 388‚735 846‚433 1‚235‚168
ቅሬታ ማስተናገጃ 233‚196 320‚556 553‚752
ምስራቃዊ ዞን መስተዳድር 1‚281‚826 1‚408‚775 2‚690‚601
ደቡብ ምስራቅ ዞን መስተዳድር
1‚398‚079 1‚369‚865 2‚767‚944
ደቡባዊ ዞን መስተዳድር 809‚697 1‚404‚328 2‚214‚025
ደቡባዊ ዞን ልማት ኮሪደር 1‚734‚917 653‚132 2‚388‚049
ማEከላዊ ዞን መስተዳድር 1‚579‚688 1‚941‚786 3‚521‚474
ሰሜን ምEራብ ዞን መስተዳድር 1‚462‚047
1‚378‚232 2‚840‚279
ምEራባዊ ዞን መስተዳድር 1‚659‚181 1‚891‚203 3‚550‚384
ምEራባዊ ዞን ልማት ኮሪደር 3‚103‚081 708‚586 3‚811‚667
3 ዋና Oዲተር ጽ/ቤት 5‚785‚136 4‚166‚439 9‚951‚575
4 የሴቶች ጉዳይ ቢሮ 1‚886‚325 3‚335‚099 5‚221‚424
5 ፍትህ ቢሮ + ዞን ፍትህ 8‚771‚454 5‚740‚935 14‚512‚389
6 ጠቅላይ ፍርድ ቤት Eና ከፍተኛ ፍርድ
ቤቶች 15‚662‚055 9‚241‚197 24‚903‚252
7 ፖሊስ ኮሚሽን + ዞን ፖሊስ 40‚256‚635 24‚785‚305 65‚041‚940
8 ፀረ ሙስናና ስነ ምግባር ኮሚሽን 3‚690‚676 2‚935‚220 6‚625‚896
9 ቃዲ ፍርድ ቤት 300‚528 24‚043 324‚571
10 ፀጥታና Aስተዳደር ቢሮ 4‚108‚627 12‚076‚920 183‚400 16‚368‚947
መቐለ ማረምያ ቤት 5‚057‚037 8‚959‚894 1‚261‚262 15‚278‚193
Aክሱም ማረምያ ቤት 3‚070‚141 3‚070‚474 354‚132 6‚494‚747
ዓዲግራት ማረምያ ቤት 2‚821‚648 3‚967‚237 547‚750 7‚336‚635
ማይጨው ማረምያ ቤት 2‚433‚968 3‚073‚080 257‚021 5‚764‚069
ሽረ ማረምያ ቤት 3‚176‚990 5‚132‚016 574‚800 8‚883‚806
Aላማጣ ማረምያ ቤት 2‚463‚245 2‚716‚490 1‚434‚599 6‚614‚334
ሑመራ ማረምያ ቤት 3‚518‚147 3‚725‚603 447‚437 7‚691‚187
ውቕሮ ማረሚያ ቤት 1‚866‚876 3‚596‚543 419‚566 5‚882‚985
ዓድዋ ማረሚያ ቤት 2‚131‚833 3‚416‚893 197‚741 5‚746‚467
296
www.chilot.me
ለደሞዝና ከውስጥ ገቢ
ጥቅማ ለደመወዝና ለስራ
ተ/ቁ የመስሪያ ቤት ስም ጥቅሞች ለስራ ማስኬጃ ማስኬጃ ድምር
11 ውቅሮ የፍትህ Aካላት ማሰልጠኛ ተቋም 4‚401‚304
1‚564‚954 5‚966‚258
12 ፕላንና ፋይናንስ ቢሮ 5‚454‚089 8‚655‚383 14‚109‚472
13 የመንግስት ኮምኒኬሽን ቢሮ + ዞን 6‚465‚468
ቅርንጫፎች 3‚326‚237 9‚791‚706
14 ሲቪል ሰርቪስ ቢሮ 5‚040‚226 6‚351‚804 11‚392‚030
15 ስራ Aመራር Iንስቲትዩት 2‚526‚500 3‚000‚104 5‚526‚604
16 የገቢዎች ልማት ባለ ስልጣን 4‚179‚304 3‚592‚262 7‚771‚566
17 መገናኛ ብዙሃን ኤጀንሲ 3‚036‚958 5‚920‚415 500‚000 9‚457‚373
18 ሳይንስና ቴክኖሎጂ ኤጀንሲ 3‚138‚871 2‚435‚767 5‚574‚638
19 ግብርናና ገጠር ልማት ቢሮ 16‚984‚759 21‚140‚365 38‚125‚124
20 ግብርና ምርምር Iንስቲትዩት +
ምርምር ማEከላት 16‚091‚080 7‚579‚359 23‚670‚439
21 ሕብረት ስራ ማህበራት ልማት ግብይት 1‚457‚129
ኤጀንሲ 3‚238‚684 4‚695‚813
22 የAከባቢ ጥበቃና መሬት Aስተዳደር 2‚412‚194
ኤጀንሲ 3‚619‚927 6‚032‚121
23 ውሃ ሃብት ቢሮ 14‚596‚469 13‚256‚812 27‚853‚281
24 ማEድንና Iነርጂ ኤጀንሲ 1‚500‚996 1‚995‚163 3‚496‚159
25 ከተማ ልማትና ንግድ Iንዳስትሪ ቢሮ 6‚566‚855 7‚919‚389 14‚486‚244
26 የጥቃቅንና ኣነስተኛ የንግድ ተቋማት 1‚549‚908
ኤጀንሲ 1‚812‚331 3‚362‚239
27 ባህልና ቱሪዝም ኤጀንሲ 3‚842‚386 5‚142‚135 8‚984‚521
28 ኮንስትራክሽንና መንገድ ትራንስፖርት 7‚589‚902
ቢሮ 6‚346‚039 13‚935‚941
29 የቤቶች ልማት ኤጀንሲ 10‚734‚050 4‚148‚596 14‚882‚646
30 ትምህርት ቢሮ 6‚400‚446 26‚908‚457 33‚308‚903
ዓድዋ መምህራን ኮሌጅ 8‚829‚840 6‚356‚554 15‚186‚394
ዓብዩ ዓዲ መምህራን ኮሌጅ 7‚168‚069 6‚446‚594 13‚614‚663
መቐለ መርሃ Eውራን Aዳሪ ት/ቤት 860‚929
406‚571 1‚267‚501
31 ቴክኒክና ሞያ ትምህርትና ስልጠና ቢሮ
+ ማሰልጠኛ ማEከላት 84‚075‚720 59‚966‚559 14‚910‚388 158‚952‚669
32 የሞያ ብቃት ማረጋገጫ ኤጀንሲ 1‚238‚657 2‚466‚425 3‚705‚082
33 ወጣቶችና ስፖርት ቢሮ 3‚189‚633 12‚843‚953 16‚033‚586
297
www.chilot.me
ለደሞዝና ከውስጥ ገቢ
ጥቅማ ለደመወዝና
ተ/ቁ የመስሪያ ቤት ስም ጥቅሞች ለስራ ማስኬጃ ለስራ ማስኬጃ ድምር
34 ጤና ጥበቃ ቢሮ 7‚960‚880 12‚447‚173 20‚408‚053
ዓዲግራት ሆስፒታል 7‚192‚820 3‚258‚366 3‚045‚000 13‚496‚186
ሽረ (ስሑል) ሆስፒታል 6‚505‚095 3‚983‚623 3‚440‚336 13‚929‚054
ኣላማጣ ሆስፒታል 4‚345‚040 2‚973‚523 1‚634‚000 8‚952‚563
ኲሓ ሆስፒታል 4‚927‚886 1‚780‚980 3‚706‚348 10‚415‚214
ለምለም ካርል ሆስፒታል 5‚974‚929 3‚264‚282 3‚091‚068 12‚330‚279
መቐለ ሆስፒታል 9‚517‚570 4‚347‚856 6‚499‚565 20‚364‚991
ካሕሳይ ኣበራ ሆስፒታል 6‚871‚731 3‚878‚762 3‚000‚000 13‚750‚493
መዓርግ ሆስፒታል 4‚471‚743 2‚646‚220 7‚117‚963
ዓብዪ ዓዲ ሆስፒታል 4‚314‚096 2‚517‚800 967‚000 7‚798‚896
ዓድዋ ሆስፒታል 5‚272‚913 3‚197‚056 1‚106‚000 9‚575‚969
ቅ/ማርያም ሆስፒታል 7‚592‚847 3‚859‚267 6‚500‚000 17‚952‚114
ውቕሮ ሆስፒታል 4‚535‚852 2‚622‚308 3‚267‚000 10‚425‚160
ኮረም ሆስፒታል 1‚844‚774 1‚403‚033 3‚247‚807
35 ሰራተኛና ማሕበራዊ ጉዳይ
ቢሮ 2‚505‚093 11‚462‚066 13‚967‚159
36 የግብርና ምርት ግብይት
ፕሮሞሽን ኤጀንሲ 1‚341‚662 2‚258‚338 3‚600‚000
ድምር 436‚679‚040 425‚713‚567 57‚344‚414 919‚737‚021
298
www.chilot.me
ን2005 በጀት ዓመት ንክልል ኣብያተ Eዮ ዝተደልደለ ካፒታል በጀት
በጀት ፍልፍል
ተ/ቁ ሽም ቤት Eዮ ግምጃ ቤት ሓገዝ ልቓሕ ድምር
1 ቢሮ ንግዲ Iንዳስትርን ከ/ ልምዓትን
ኣብ ከተማታትን Eሸል ከተማታትን
ክልልን ዘለዉ ሰብ ሞያን ሓለፍትን 2‚003‚000 2‚003‚000
ንምስልጣን
ንሽልማት ሓርበኛታት ልምዓት 1‚600‚000 1‚600‚000
ዌብሳይት ንምዝርጋሕ 350‚000 350‚000
ንምድላው Iንዱስትሪን ዞን ካሕሳ መሬት 17‚000‚000 17‚000‚000
ኣብ ወፃEን ዓዲ ውሽጢን Iንቨስትመንት 1‚000‚000 1‚000‚000
ፎረም ምክያድ
ኣብ 2003 ዝተጀመረ ፕሮጀክት ፕላን 8‚000‚000 8‚000‚000
ከተማታት መቐፀልታ
ጂ.ኣይ.ኤስ ኣይስቲ ሰርቨይንግ ዳታ ቤዝ 1‚662‚190 1‚662‚190
ኣብ ስራሕቲ ፅሬትን ፅባቐን ኣሰልጢንና 237‚890 237‚890
ሞዴላት ንምፍጣር
ማችንግ ፈንድ ከተማታት መቐለ፣
ዓዲግራት፣ ኣክሱም፣ ሽረ
56‚862‚936 56‚862‚936
ንካዳስተር ቤት ፅሕፈት መህነፂ
50‚000‚000 50‚000‚000
ድምር
138,716,016 138,716,016
2 ቢሮ ኮንስትራክሽንን መ/ትራንስፖርት
ኤጀንሲ መራኸቢ ሓፋሽ ህንፃ 12‚500‚600 12‚500‚600
ክልል ቤት ምኽሪ ቤት ፅሕፈት ህንፃ 26‚080‚896 26‚080‚896
ዓድዋ ቴክኒክን ሞያን መስ/ማEኸል ህንፃ 5‚000‚000 5‚000‚000
ኮረም ቴክኒክን ሞያን መስ/ማEኸል ህንፃ 5‚000‚000 5‚000‚000
Eንትጮ ቴክ/ሞያን መስ/ማEኸል ህንፃ 3‚000‚000 3‚000‚000
ሽረ ፖሊ ቴክኒክ ኮሌጅ ህንፃ 3‚000‚000 3‚000‚000
ምEራባዊ ዞባ ምምሕዳር ህንፃ 6‚000‚000 6‚000‚000
መቐለ Eንስሳ ላባራቶሪ ማEኸል 1‚300‚000 1‚300‚000
299
www.chilot.me
መቐለ ICT ማEኸል ህንፃ 1‚300‚000 1‚300‚000
ቃፍታ ሑመራ Eንስሳ መዳቐሊ ራንች 7‚000‚000 7‚000‚000
ኣጉላE መሰልጠኒ ማEኸል 600‚000 600‚000
ኩሓ ፖሊስ መሰልጠኒ ማEኸል ፅገና 1‚400‚000 1‚400‚000
ሸናቆ ቀዳማይ ብርኪ ቤት ትምህርቲ 53‚008.83 53‚008.83
ፊናርዋ ጥEና ጣቢያ 100‚000 100‚000
ላEለዋይ ቤት ፍርዲ ክልል ትግራይ 15‚000‚000 15‚000‚000
ሽረ ሕርሻ ኮሌጅ መተካEታ 20‚000‚000 20‚000‚000
ሸራሮ ቴክኒክን ሞያን መስ/ማEኸል ህንፃ 3‚000‚000 3‚000‚000
ኣላማጣ ቴክኒክን ሞያን መስ/ማEኸል ህንፃ 3‚000‚000 3‚000‚000
መቐለ ፖሊ ቴክኒክን 2‚500‚000 2‚500‚000
ፀለምቲ ቴክኒክን ሞያን መስ/ማEኸል ህንፃ 2‚000‚000 2‚000‚000
ሕንጣሎ ዋጅራት ቴክኒክን ሞያን 2‚000‚000 2‚000‚000
መስ/ማEኸል ህንፃ
ዓዲ ረመፅ ቴክኒክን ሞያን መስ/ማEኸል 2‚000‚000 2‚000‚000
ህንፃ
መደባይ ዛና ቴክኒክን ሞያን መስ/ማEኸል 2‚000‚000 2‚000‚000
ህንፃ
ሓውዜን ቴክኒክን ሞያን መስ/ማEኸል ህንፃ 2‚000‚000 2‚000‚000
ውቕሮ ቴክኒክን ሞያን መስ/ማEኸል ህንፃ 2‚000‚000 2‚000‚000
መቐለ ጋርመንት 2‚000‚000 2‚000‚000
ኣካል ጉዳኣት ቴክኒክን ሞያን 2‚000‚000 2‚000‚000
መስ/ማEኸል ህንፃ
ንገጠር ወረዳታት ነባር መንገዲ 109.3 90‚000‚000 90‚000‚000
ኪ.ሜ ምስራሕ
300
www.chilot.me
ተ/ቁ ሽም ቤት Eዮ ግምጃ ቤት ሓገዝ ድምር
ልቓሕ
ንገጠር ወረዳታት ሓድሽ መንገዲ 201.3 65‚000‚000 65‚000‚000
ኪ.ሜ ምስራሕ
መንገዲ ዲዛይን ነባርን ሓዱሽን ዝስራሕ 4‚000‚000 4‚000‚000
255 ኪ.ሜ
መሬት ካሕሳ ፕሮጀክት 47 ኪ.ሜ ምስራሕ 17‚200‚000 17‚200‚000
ተንጠልጠልቲ 4ተ ድልድል ምስራሕ 2‚000‚000 2‚000‚000
ንድንገተኛ ፅገና 2‚000‚000 2‚000‚000
ንትራፊክ ፅገና 100‚000 100‚000
ወረዳ መንገዲ ዩራፕ 850 ኪ.ሜ ንሽቶታት 300‚000‚000 300‚000‚000
ልምዓት ሚሊንየም (MDG) ዝውEል
ድምር 612,134,504.83 612,134,504.83
3 ቢሮ ትምህርቲ
ብJICA ንዝስራሕ ቤት ትምህርቲ 2ይ ብርኪ
ዓድዋ VAT 8‚739‚900 8‚739‚900
ንገምጋማዊ ስልጠና 3‚016‚140 3‚016‚140
ንሕትመት መምሃሪ መፃሕፍቲ ንሽቶታት
ልምዓት ሚሊንየም (MDG) ዝውEል 41‚000‚000 41‚000‚000
ብውEል ዝፍፀሙ ግልጋሎት ክIላ 3‚000‚000 3‚000‚000
ንዓዲ ውሽጢ ስልጠና 872‚080 872‚080
ንፕላዝማን ካልOት ኣቑሑትን ኮምፒተር
መAደጊ ንሽቶታት ልምዓት ሚሊንየም
(MDG) ዝውEል 14‚500‚000 14‚500‚000
ንቤት ትምህርትታት መጠናኸሪ ቤተ ፈተነ
መስርሒ ንሽቶታት ልምዓት ሚሊንየም
(MDG) ዝውEል 7‚500‚000 7‚500‚000
ናውቲ ቤተ ፈተነ መግዝI ንሽቶታት
301
www.chilot.me
ተ/ቁ ሽም ቤት Eዮ ግምጃ ቤት ሓገዝ ልቓሕ
ድምር
ምንቅስቓስ ቡሉፃት ስራሕቲ ንምቅራፅን
ምግፋሕን 906‚000 906‚000
ንፌስቲቫል ትምህርቲ ንምክያድ 1‚996‚500 1‚996‚500
ንኮሌጅ መምህራን ዓብይ ዓዲ ንስራሕ
Eቀባ ንብረት 100‚000 100‚000
ንኮሌጅ መምህራን ዓብይ ዓዲ ንስራሕቲ
መዘናግI ሰራሕተኛታት 300‚000 300‚000
ንኮሌጅ መምህራን ዓብይ ዓዲ ንህንፀት 100‚000 100‚000
ሓዱሽ ሽቃቕ ሰልጠንቲ
ንኮሌጅ መምህራን ዓብይ ዓዲ ፅገና 1‚000‚000 1‚000‚000
ዝተፈላለዩ ህንፃታት መፋስስ
ንኮሌጅ መምህራን ዓድዋ ናይ ስፖርት 500‚000 500‚000
መስርሒ መዘናግI ሜዳ ምስራሕ
ንህንፀት ዓድዋ 2ይ ብርኪ ቤ/ት/ቲ ካብ 11‚850‚000 11‚850‚000
S.korea
ንመሰረታዊ ትምህርቲ ካብ UNICEF 3‚820‚000 3‚820‚000
ድምር 88,530,620 15‚670‚000 104,200,620
4 ኤጀንሲ ልምዓት ዳ.ኣ.ን.ት
ንኣመራርሓ ልምዓት ጉጅለ ሞዴልን 4‚000‚000 4‚000‚000
ቅድመ ሞዴልን ደ.ኣ.ን.ት
ተሞክሮ ልውውጥ ፕሮግራም 80‚000 80‚000
ናይ ኣመራርሓን ክIላታት ስልጠና 1‚000‚000 1‚000‚000
ንሽልማት ፕሮግራም 261‚647 261‚647
ምፍላጥ ፍርያትን ግልጋሎት ዳ.ኣ.ን.ት 200‚000 200‚000
ፎረም ደ.ኣ.ን.ት (ዎርክሾፕ) 500‚000 500‚000
ድምር
6,041,647 6,041,647
5 ቢሮ ሲቪል ሰርቪስ
ሰራሕተኛ ዓቕሚ ምEበይ ስልጠና 1,150‚000 1,150‚000
302
www.chilot.me
ተ/ቁ ሽም ቤት Eዮ ግምጃ ቤት ሓገዝ ልቓሕ

ድምር
ባዓል መዓልቲ ሲቪል ሰርቪስ 1‚600‚000 1‚600‚000
ማEኸላይ ኣመራርሓ ስልጠና 4‚000‚000 4‚000‚000
ሰብሞያታት ሃርድዌር ፅገና ስልጠና 350‚000 350‚000
ኣይሲቲ ማሕበረሰብ ትካላት መመሓየሺ 1‚200‚000 1‚200‚000
ሰርቨር ሪም Aፕግሬዲንግ 3‚000‚000 3‚000‚000
ስርዓታዊ ለውጢ መተኣታተዊ 1‚000‚000 1‚000‚000
ወረዳ ፈፀምቲ መምሀሪ 416‚252 416‚252
ድምር 12,716,252 12,716,252
6 ኤጀንሲ ሳይንስን ቴክኖሎጂን
ስግግር መውፃኣይነቶም ዝተረጋገፀ 258‚400 258‚400
ቴክኖሎጂታት
ንስልጠና 30‚000 30‚000
ምስራሕን ምፍታንን ፕላስቲክ ናብ ነዳዲ 77‚750 77‚750
ዝቕይር ማሽን
ምድጋፍ ምርምር ሳይንስን ቴክኖሎጂን 200‚000 200‚000
ምቕራፅ ዳታ ቤዝን ዌብሳይትን 100‚000 100‚000
ንጨረር ቁፅፅርን ክትትል ዘድልዩ መሳርሒ 560‚000 560‚000
ንኮላብሬሽን ግልጋሎት ኣብ መAቀንታት
ንዝህሉ ጎደሎታት ንምEራም ዘድሊ ቤተ
ፈተነ ምጥያሽ
224‚000 224‚000
ማEኸል መረዳEታ ኣEምራዊ ንብረት
ብምጥያሽ ናይ ዓቕሚ መEበይ ስልጠና
ምሃብ
161‚370 161‚370
ድምር
1,611,520 1,611,520
7 ቢሮ ሓለዋ ጥEና
ንምስፍሕፋሕ ኣክሱም ሆስፒታል 4‚000‚000 4‚000‚000
ህንፀት ሸራሮ ዲስትሪክት ሆስፒታል (ንቫት 521‚780 521‚780
ወፃI)
303
www.chilot.me
ኣብ 34 ወረዳታት ን43 ጣ/ጥEና ንምስ/ሕ 2‚580‚000 2‚580‚000
ኣብ ወረዳታት ንምስፍሕፋሕ ሆስፒታላት 79‚000‚000 79‚000‚000
ንሽቶታት ልምዓት ሚሊንየም (MDG)
ዝውEል
ንሽራሮ ሆስፒታል ንምስፍሕፋሕ ተወሳኺ 5‚000‚000 5‚000‚000
ብሎካት ንሽቶታት ልምዓት ሚሊንየም
(MDG) ዝውEል
ን14 ወረዳታት ህንፀት መዋለዲ ኣዴታት 9‚000‚000 9‚000‚000
ንሽቶታት ልምዓት ሚሊንየም (MDG)
ዝውEል
ንውቕሮ ሆስፒታል ህንፀት ሕፅቦ ክፍሊ 176‚212 176‚212
ንዓድግራት ሆስፒታል ዝርገሐ መስመር 277‚000 277‚000
መብራህቲ
ንዓድግራት ሆስፒታል ፅገና ሳኒተሪ ሲስተም 1‚000‚000 1‚000‚000
ሆስፒታል
ንሳኒተሽንን ሃይጅንን ካብ UNICEF 1‚030‚000 1‚030‚000
ምምሕያሽ ጥEና ሕብረተሰብ ካብ Italy 17‚020‚000 17‚020‚000
ሰነ ተዋልዶ ጥEና ካብ UNFPA 950‚000 950‚000
ንኤች.ኣይ.ቪ ኤድስ ካብ UNFPA 290‚000 290‚000
ንኤች.ኣይ.ቪ ኤድስ ካብ UNICEF 530‚000 530‚000
ጥEና ኣዴታትን ህፃናትን ካብ UNICEF 8‚200‚000 8‚200‚000
ድምር 101,554,992 28‚020‚000 129,574,992
8 ኤጀንሲ ባህልን ቱሪዝምን
ህንፀት AርኪOሎጂካል ሙዚየም ውቕሮ 1‚500‚000 1‚500‚000
9 ኤጀንሲ መራኸቢ ሓፋሽ
ሚዲያ ፍርያት ቴሌቪዥን መAደጊ 58‚996‚886 58‚996‚886
10 ቢሮ ማይ ሃፍቲ
ንክልልን ወረዳታትን ክIላታት ስልጠና 953‚791 953‚791
ማችንግ ፈንድ 23‚054‚450 23‚054‚450
304
www.chilot.me
ተ/ በጀት ፍልፍል
ቁ ሽም ቤት Eዮ ግምጃ ቤት ሓገዝ ልቓሕ
ድምር
ነባር 18 መስተ ማይ ፕሮጀክት ንሽቶታት 159‚871‚400 159‚871‚400
ንመቐለ መስተ ማይ 4‚550‚000 4‚550‚000
ንሽረ Eንዳ ስላሴ መስተ ማይ 20‚000‚000 20‚000‚000
ውቕሮ መስተ ማይ 15‚000‚000 15‚000‚000
ኮረም መስተ ማይ 5‚000‚000 5‚000‚000
ሑመራ መስተ ማይ 15‚000‚000 15‚000‚000
ሸራሮ መስተ ማይ 15‚000‚000 15‚000‚000
ዓብይ ዓዲ መስተ ማይ 10‚000‚000 10‚000‚000
ዓዲ ረመፅ መስተ ማይ 30‚000‚000 30‚000‚000
ሓደሽቲ shallow well ኻEቲ ንሽቶታት
ሓደሽቲ 7 ሚኒዳም ህንፀት ምክያድ(MDG) 53‚800‚000 53‚800‚000
ሓደሽቲ muluti village ኻEቲ ማይ
ንሽቶታት ልምዓት ሚሊንየም (MDG) ዝውEል 15‚000‚000 15‚000‚000
ምሕፃብ ኣዝማቲ ሄድ ዎረክን ትሕቲ ቅርፅን
ንሽቶታት ልምዓት ሚሊንየም (MDG) ዝውEል 200‚000‚000 200‚000‚000
ሴሳ 1 ትሕቲ ቅርፂ ንሽቶታት ልምዓት
ሚሊንየም (MDG) ዝውEል 23‚000‚000 23‚000‚000
ራያ 60 ዓሞቕቲ ጎዳጉዲ ትሕቲ ቅርፂ 2400
ሄር ንሽቶታት ልምዓት ሚሊንየም (MDG)
ዝውEል 80‚000‚000 80‚000‚000
ራያ 20 ማEኸሎት ጎዳጉዲ ህንፀት ንሽቶታት 16‚000‚000 16‚000‚000
ምEራብ 17 ዓሞቕቲ ጎዳጉዲ ህንፀትን ፓምፕ 35‚700‚000 35‚700‚000
Eደጋን ንሽቶታት ልምዓት ሚሊንየም (MDG)
ዝውEል
2000 ሓበራዊ Iላታት ህንፀት 6000 ሄር ዘልምE 100‚000‚000 100‚000‚000
ንሽቶታት ልምዓት ሚሊንየም (MDG) ዝውEል
Iሮብ ሚኒዳም ህንፀት ንሽቶታት ልምዓት 50‚000‚000 50‚000‚000
ሚሊንየም (MDG) ዝውEል
305
www.chilot.me
ተ/ቁ ሽም ቤት Eዮ ልቓሕ ድምር
ግምጃ ቤት ሓገዝ
ኣብ ምልማE ንዘለዋ ግድባት ፅገናን መስኖ 10‚000‚000 10‚000‚000
ስትራክቸር ፅንዓት
ኣልመዳ 100 ሄር ዘልምE ንሽቶታት 18‚000‚000 18‚000‚000
ግሪንደሆ 400 ሄር ዘልምE ንሽቶታት 22‚200‚000 22‚200‚000
ስሉሕ 2 ልEሊ 400 ሄር ዘልምE ንሽቶታት 22‚200‚000 22‚200‚000
ፃዓዳት 1500 ሄር ዘልምE ንሽቶታት 22‚200‚000 22‚200‚000
ገረብ ሰገን 500 ሄር ዘልምE ንሽቶታት 22‚200‚000 22‚200‚000
ገረብ ሕዳድ 300 ሄር ዘልምE ንሽቶታት 22‚200‚000 22‚200‚000
ንገፀር መስተ ማይን ሳኒተሽንን ካብ ADB 3‚570‚000 3‚570‚000
ገፀር መስተ ማይ UNICEF 2‚580‚000 2‚580‚000
ቀረብ መስተ ማይ Filand 4‚750‚000 4‚750‚000
ንልምዓት ሃፍቲ ማይ ፈንድ ካብ Italy 10‚970‚000 10‚970‚000
ቀረብ መስተ ማይ ፕሮጀክት ካብ Japan 30‚680‚000 30‚680‚000
ቀረብ መስተ ማይን ሳኒተሽንን ካብ IDA 10‚410‚000 10‚410‚000
ቀረብ መስተ ማይን ሳኒተሽንን ካብ DIFID 5‚860‚000 5‚860‚000
ድምር 1,030,929,641 58,410,000 10,410,000 1,099,749,641
11 ቢሮ ፀጥታን ምምሕዳርን
ህንፀት መኽዝን 2‚000‚000 2‚000‚000
ንገምጋማዊ ስልጠናን ሓደሽቲ ስልጠና 2‚104‚900 2‚104‚900
ጣፌ መንበሪ ተሃነፅቲ 3‚000‚000 3‚000‚000
ውቕሮ ቤት ህንፀት ሻወርን ሽንት ቤትን 252‚645 252‚645
መስርሒ
ድምር 7,357,545 7,357,545
12 ኮሚሽን ፖሊስ
ስልጠና ፖሊሳት 901‚171 901‚171
መኮነናት ስልጠና 194‚000 194‚000
306
www.chilot.me
ተ/ቁ ሽም ቤት Eዮ ልቓሕ ድምር
ንሓደሽቲ ምልምላት ስልጠና 3‚000‚000 3‚000‚000
ንገምጋማዊ ስልጠና 1‚000‚000 1‚000‚000
ህንፀት ካምፕ ፍሉይ ሓይሊ ኣብ ሑመራ 3‚000‚000 3‚000‚000
ኣብ 2ተ ዓመት ዝውዳE
ድምር 8,095,171 8,095,171
13 ላEለዋይ ቤት ፍርዲ
መፅለሊ ሕ/ሰብ ላEለዋይ ቤት ፍርዲ 150‚000 150‚000
ንተሽከርከርቲ መAደጊ 5‚000‚000 5‚000‚000
ድምር 5,150,000 5,150,000
14 ቢሮ ሕርሻን ገጠር ልምዓትን
ንግልጋሎት ሕርሻ ኤክስተንሽን 60‚000‚000 60‚000‚000
ካብ ግምጃ ቤት ብር 40‚000‚000
ካብ ንሽቶታት ልምዓት ሚሊንየም (MDG)
ዝውEል ብር 20‚000‚000
ንልምዓት ሓለዋ ሃፍቲ ተፈጥሮ 90‚000‚000 90‚000‚000
ንልምዓት ጥEና ሓለዋን ሃፍቲ Eንስሳ 70‚000‚000 70‚000‚000
ካብ ግምጃ ቤት ብር 35‚371‚400
ዝውEል ብር 34‚628‚600
ቀረብ Eታዎታትን ፍርያት ሕርሻን Eደጋ 100‚000‚000 100‚000‚000
ካብ ግምጃ ቤት ብር 70‚000‚000
ዝውEል ብር 30‚000‚000
ንመዳርግቲ ዝክፈል /matching fund/ 18‚375‚060 18‚375‚060
ንዘላቂ መሬት ምምሕዳር/SLM/ ካብ 13‚920‚000 13‚920‚000
Germany
ንሕርሻ ሴክተር ዝድግፍ ፕሮግራም ካብ 5‚820‚000 1‚330‚000 7‚150‚000

ADB
ቅድመ መጠንቐቕታን ድልውነትን ካብ 560‚000 560‚000
UNICEF
ድምር 338,375,060 20‚300‚000 1‚330‚000 360,005,060
15 Iንስቲትዩት ምርምር ሕርሻ
ንመቐለ ሕርሻ ምርምር ንምርምር ስራሕቲ 1‚000‚000 1‚000‚000
ንሑመራ ሕርሻ ምርምር ንምርምር 2‚000‚000 2‚000‚000
ስራሕቲ
ንIንስትትዩት ሕርሻ ምርምር ንምርምር 2‚000‚000 2‚000‚000
ስራሕቲ
307
www.chilot.me
ተ/ቁ ሽም ቤት Eዮ ሓገዝ ልቓሕ ድምር

ግምጃ ቤት
ንመከናይዜሽን ሕርሻ ምርምር ንምርምር 470‚000 470‚000
ስራሕቲ
ንኣላማጣ ሕርሻ ምርምር ንምርምር 500‚000 500‚000
ስራሕቲ
ንኣኽሱም ሕርሻ ምርምር ንምርምር 500‚000 500‚000
ስራሕቲ
ንማይፀብሪ ሕርሻ ምርምር ንምርምር 500‚000 500‚000
ስራሕቲ
ንኣበርገለ ሕርሻ ምርምር ንምርምር 1‚000‚000 1‚000‚000
ስራሕቲ
ድምር
7,970,000 7,970,000
16 ኤጀንሲ ማEድንን Iነርጅን
ጂOሎጂካል ካርታ ፅንዓት 350‚000 350‚000
ደለል ወርቂ ንዝተዋፈሩ ስልጠና 100‚000 100‚000
ይ
3 ዙር ሃገራዊ ተሞክሮ ልውውጥ 150‚000 150‚000
ንግዲ ምርIት ንምስታፍ 62‚600 62‚600
ንሰብ ሃፍቲ ስልጠና ምሃብ 27‚600 27‚600
ንገምጋማዊ ስልጠና 500‚000 500‚000
ንባዮ ጋዝ 2‚000‚000 2‚000‚000
ንባዩ ጋዝን ንመዳርግቲ ስልጠና 400‚000 400‚000
ንኤሌትሪክ ሞጎጎ ስልጠና 140‚655 140‚655
ድምር 3,730,855 3,730,855
17 ኤጀንሲ ሓ/ከባብን ምም/ር መሬትን
ንመዳርግቲ ኣካላት ዓቕሚ ምEባይ 500‚000 500‚000
ንጣብያን ቁሸትን ኣመራርሓ ኣካላት ዓቕሚ 2‚000‚000 2‚000‚000
ምEባይ
ንዘመናዊ ህንፃ ምዝገባን ትሕዝቶን ገጠር 10‚000‚000 10‚000‚000
መሬት
ድምር
12,500,000 12,500,000
18 ኤጀንሲ ሕ/ስ/ማሕበራትን ልምዓት Eዳጋን
ንኮንፈረንስ 1‚500‚000 1‚500‚000
ንተሞክሮ ልውውጥ 1‚000‚000 1‚000‚000
ንዓበይቲ መኽዝን መስርሒ ንሽቶታት 5‚000‚000 5‚000‚000
308
www.chilot.me
ተ. ፍልፍል በጀት
ቁ ሽም ቤት Eዮ ግምጃ ቤት ሓገዝ ልቓሕ ድምር
ን4ተ ሩዝ መፃረይ ማሽን መAደጊ ንሽቶታት 3‚000‚000 3‚000‚000
ንመዳርግቲ ዝክፈል /matching fund/ 437‚900 437‚900
ድምር 10,937,900 10,937,900
19 ቤት ፅሕፈት ቤት ምኽሪ
ንሓዱሽ ህንፃ ማተሪያል መግዝI 22‚000‚000 22‚000‚000
ሰርቪስ መኪና መግዝI 1‚000‚000 1‚000‚000
ድምር 23,000,000 23,000,000
20 ቤት ፅሕፈት ርEሰ ምምሕዳር
ፅገና ቤት ፅሕፈት ዞባ ምብራቕ 500‚000 500‚000
ፅገና ቤት ፅሕፈት ዞባ ደቡብ 1‚000‚000 1‚000‚000
ፅገና ቤት ፅሕፈት ዞባ ሰሜን ምEራብ 1‚000‚000 1‚000‚000
ድምር 2,500,000 2,500,000
21 መሰልጠኒ ማ/ሰብ ሞያ ሕጊ ኣካ/ፍትሒ
ውቕሮ
ንመነቓቕሒ ስልጠና 2‚000‚000 2‚000‚000
22 ቢሮ ት.ስ.ቴ.ሙ
ማክስማ ዓድዋ ህንፃ መስርሒ 268‚190 268‚190
ማክስማ ጋንታ ኣፈሹም ህንፃ መስርሒ 268‚190 268‚190
ማክስማ ሕ/ዋጅራት ህንፃ መስርሒ 268‚190 268‚190
ማክስማ ከተማ ዓድዋ ህንፃ መስርሒ 244‚780 244‚780
ማክስማ ራማ ህንፃ መስርሒ 329‚316 329‚316
ማክስማ መኾኒ ህንፃ መስርሒ 329‚316 329‚316
ማክስማ ጨርጨር ህንፃ መስርሒ 329‚316 329‚316
ማክስማ ኣኽሱም ህንፃ መስርሒ 329‚316 329‚316
ማክስማ ሽተማይ ህንፃ መስርሒ 329‚316 329‚316
ማክስማ ሰለኽለኻ ህንፃ መስርሒ 329‚316 329‚316
ማክስማ Eንትጮ ህንፃ መስርሒ 329‚316 329‚316
ማክስማ ሃገረሰላም ህንፃ መስርሒ 329‚316 329‚316
ማክስማ ፍረወይኒ ህንፃ መስርሒ 329‚316 329‚316
309
www.chilot.me
ፍልፍል በጀት ካብ ውሽጢ

ተ/
ግምጃ ቤት ሓገዝ ልቓሕ ኣታዊ
ቁ ሽም ቤት Eዮ ድምር
ማክስማ ኣላማጣ ህንፃ መስርሒ 329‚316 329‚316
ማክስማ ዓድሽሁ ህንፃ መስርሒ
305‚906 305‚906
ማክስማ ማይጨው ህንፃ መስርሒ
234‚907 234‚907
ማክስማ ውቕሮ ኣፅቢ ህንፃ መስርሒ 289‚530 289‚530
ማክስማ ውቕሮ ኣጉላE ህንፃ መስርሒ 318‚491 318‚491
ማክስማ Eንደርታ ኩሓ ህንፃ መስርሒ 278‚705 278‚705
ማክስማ ሳምረ ህንፃ መስርሒ 239‚968 239‚968
ማክስማ ከተማ ኣላማጣ ህንፃ መስርሒ 236‚575 236‚575
ማክስማ ሽረ ማይ ፀብሪ ህንፃ መስርሒ 234‚938 234‚938
ማክስማ ሽረ Eንዳባጉና ህንፃ መስርሒ 239‚968 239‚968
ማክስማ Oፍላ ህንፃ መስርሒ 239‚968 239‚968
ማክስማ ሽረ ዓዲ ዳEሮ ህንፃ መስርሒ 239‚968 239‚968
ማክስማ Eዳጋ ሓሙስ ህንፃ መስርሒ
211‚240 211‚240
መማልI Eደጋ ማሽነሪ
10‚220‚853 10‚220‚853
መንበሪ ዝሃጥሩ ከፍቲ
300‚000 300‚000
ኳEቲ ማይ ጉድጓድ ውቕሮ 500‚000 500‚000
ክረምታዊ ስልጠና መምህራን TVET 4‚895‚100 4‚895‚100
ስልጠና Iንዱስትሪያል ኤክስቴንሽን 10‚000‚000 10‚000‚000
ሓፂር ስልጠና ቅድመ ስራሕ 8‚000‚000 8‚000‚000
መፅናEቲ ምዘና 461‚000 461‚000
ስልጠናን ምEባይ ግንዛበ ምዘና 510‚000 510‚000
ምርምርን ስግግርን ቴክኖሎጂ 2‚000‚000 2‚000‚000
ስራሕቲ ልምዓት ሓይሊ ሰብ 2‚000‚000 2‚000‚000
ማይጨው ሕርሻ ኮሌጅ 500‚000 500‚000
ዶ/ር ተወልደ ለገሰ 500‚000 500‚000
ኮሌጅ ሳይንስ ጥEና ኣርኣያ ካሕሱ ህንፃ
መስርሒ 1‚476‚467 1‚476‚467
ድምር 1,476,467
47,299,627 48,776,094
23 በዓል መዚ ልምዓት Eቶት
Sigtas ምምሕዳራዊ ሰ/ንግዲ ስልጠና 4‚182‚440 4‚182‚440
310
www.chilot.me
ፍልፍል በጀት ካብ
ተ/ ልቓሕ ውሽጢ
ቁ ሽም ቤት Eዮ ኣታዊ ድምር
ታክስ ሪፎርም ሰ/ምምሕያሽ ግብሪ
3‚191‚110 3‚191‚110
ዝተፈላለዩ ስልጠናታት
2‚000‚000 2‚000‚000
ድምር
9,373,550 9,373,550
24 ቢሮ ጉዳይ መናEሰይን ስፖርትን
ንህንፀት ስታድዮም
10‚000‚000 10‚000‚000
ክረምታዊ ወፍሪ ዩኒቨርስቲ ተምሃሮ
2‚000‚000 2‚000‚000
ፕሮጀክት ስልጠናን ናውቲ መማልI
1‚000‚000 1‚000‚000
ድምር
13,000,000 13,000,000
25 ቢሮ ትልምን ፋይናንስን
DDB ንሴክተራት ምትEትታው
550‚000 550‚000
ሶፍትዌር ምም/ር ንብረት ምEታው
710‚000 710‚000
Eደጋ መኻይን
26‚240‚000 26‚240‚000
ዳህሳስ ኣፈፃፅማ ትልሚ 5ተ ዓመት
1‚000‚000 1‚000‚000
ህንፀት መኽዘን ንሰለስተ ቢሮታት ዝኾን
1‚500‚000 1‚500‚000
ድምር
30,000,000 30,000,000
26 ቢሮ ሰራሕተኛን ማሕበራዊ ጉዳይን
ንማሕበራዊ ጉዳይን ድሕንነትን 2‚200‚000

UNICEF
ዓቕሚ መEበዪ ስልጠና (UNDP) 230‚000
ንክትትልን ገምጋምን ፐሮጀክታት 330‚000
(UNICEF)
ጠቅላላ ድምር 125,160,000 11,740,000 1,476,467 2,712,398,254
2,574,021,787
311
www.chilot.me
ለ2005 የበጀት ዓመት ለክልል መስሪያ ቤቶች የካፒታል በጀት ድልድል
የበጀት ምንጭ
ተ/ቁ የመስሪያ ቤት ስም ግምጃ ቤት Eርዳታ ብድር ድምር
1 የከተማ ልማት ንግድና Iንዳስትሪ ቢሮ
በከተሞችና ታዳጊ ከተሞች ያሉት
ባለሞያዎችና ሃላፊዎች ስልጠና መስጠት 2‚003‚000 2‚003‚000
ለልማት Aርበኞች ሽልማት 1‚600‚000 1‚600‚000

ዌብሳይት ለመዘርጋት 350‚000 350‚000
ለIንዳስትሪ ዞን የመሬት ካሳ ማዘጋጀት 17‚000‚000 17‚000‚000
በውጭና በሃገር ውስጥ Iንቨስትመንት ፎረም 1‚000‚000 1‚000‚000
ማካሄድ
በ2003 የተጀመረ የከተሞች ፕሮጀክት ፕላን 8‚000‚000 8‚000‚000
የቀጠለ
ጂ.ኣይ.ኤስ ኣይስቲ ሰርቨይንግ ዳታ ቤዝ 1‚662‚190 1‚662‚190
ስልጠና
በከተሞች ንፅህናና ውበት ሞዴሎች 237‚890 237‚890
ለመፍጠር ስልጠና መስጠት
ለከተማ መቐለ፣ ዓዲግራት፣ ኣክሱም፣ ሽረ
ማችንግ ፈንድ
56‚862‚936 56‚862‚936
ለካዳስተር ጽ/ቤት ህንፃ ግንባታ
50‚000‚000 50‚000‚000
ድምር
138,716,016 138,716,016
2 የኮንስትራክሽንና መ/ትራንስፖርት ቢሮ
ለመገናኛ ብዙሃን ኤጀንሲ ህንፃ ግንባታ 12‚500‚600 12‚500‚600
ለክልል ምክር ቤት ጽ/ቤት ህንፃ ግንባታ 26‚080‚896 26‚080‚896
ዓድዋ ቴክኒክና ሞያ ማስ/ማEከል ህንፃ 5‚000‚000 5‚000‚000
ኮረም ቴክኒክና ሞያ ማስ/ማEከል ህንፃ 5‚000‚000 5‚000‚000
Eንትጮ ቴክኒክና ሞያ ማስ/ማEከል ህንፃ 3‚000‚000 3‚000‚000
ሽረ ፖሊ ቴክኒክ ኮሌጅ ህንፃ 3‚000‚000 3‚000‚000
ምEራባዊ ዞን Aስተዳደር ህንፃ 6‚000‚000 6‚000‚000
መቐለ Eንስሳ ላባራቶሪ ማEከል 1‚300‚000 1‚300‚000
መቐለ ICT ማEከል ህንፃ 1‚300‚000 1‚300‚000
312
www.chilot.me
ቃፍታ ሑመራ Eንስሳ ማዳቀያ ራንች 7‚000‚000 7‚000‚000
ኣጉላE ማሰልጠኛ ማEከል 600‚000 600‚000
ኩሓ ፖሊስ ማሰልጠኛ ማEከል ጥገና 1‚400‚000 1‚400‚000
ሸናቆ Aንደኛ ደረጃ ትምህርት ቤት 53‚009 53‚009
ፊናርዋ ጤና ጣቢያ 100‚000 100‚000
ትግራይ ክልል ከፍተኛ ፍርድ ቤት 15‚000‚000 15‚000‚000
ሽረ ግብርና ኮሌጅ መተኪያ 20‚000‚000 20‚000‚000
ሸራሮ ቴክኒክና ሞያ ማስ/ማEከል ህንፃ 3‚000‚000 3‚000‚000
ግንባታ
ኣላማጣ ቴክኒክና ሞያ ማስ/ማEከል ህንፃ 3‚000‚000 3‚000‚000
ግንባታ
መቐለ ፖሊ ቴክኒክ 2‚500‚000 2‚500‚000
ፀለምቲ ቴክኒክና ሞያ ማስ/ማEከል ህንፃ 2‚000‚000 2‚000‚000
ግንባታ
ሕንጣሎ ዋጅራት ቴክኒክና ሞያ 2‚000‚000 2‚000‚000
ማስ/ማEከል ህንፃ
ዓዲ ረመፅ ቴክኒክና ሞያ ማስ/ማEከል ህንፃ 2‚000‚000 2‚000‚000
መደባይ ዛና ቴክኒክና ሞያ ማስ/ማEከል 2‚000‚000 2‚000‚000
ህንፃ
ሓውዜን ቴክኒክና ሞያ ማስ/ማEከል ህንፃ 2‚000‚000 2‚000‚000
ውቕሮ ቴክኒክና ሞያ ማስ/ማEከል ህንፃ 2‚000‚000 2‚000‚000
መቐለ ጋርመንት 2‚000‚000 2‚000‚000
ኣካል ጉዳተኞች ቴክኒክና ሞያ 2‚000‚000 2‚000‚000
ማስ/ማEከል ህንፃ ግንባታ
ለገጠር ወረዳዎች ነባር መንገድ 109.3 90‚000‚000 90‚000‚000
ኪ.ሜ መስራት
ለገጠር ወረዳዎች Aዲስ መንገድ 201.3 65‚000‚000 65‚000‚000
ኪ.ሜ መስራት
313
www.chilot.me
ለነባርና Aዲስ መንገድ 255 ኪ.ሜ ዲዛይን 4‚000‚000 4‚000‚000
የሚሰራ
የመሬት ካሳ ፕሮጀክት 47 ኪ.ሜ መስራት 17‚200‚000 17‚200‚000
4 ተንጠልጣይ ድልድይ መስራት 2‚000‚000 2‚000‚000
ለድንገተኛ ጥገና 2‚000‚000 2‚000‚000
ለትራፊክ ጥገና 100‚000 100‚000
ለወረዳዎች መንገድ ዩራፕ 850 ኪ.ሜ 300‚000‚000 300‚000‚000
ለምEተ ዓመቱ የልማት ግቦች (MDG)
ለማሳካት
ድምር 612,134,505 612,134,505
3 ትምህርት ቢሮ
በJICA የሚሰራ የዓድዋ 2ኛ ደረጃ
ትምህርት ቤት VAT 8‚739‚900 8‚739‚900
ለገምጋማዊ ስልጠና 3‚016‚140 3‚016‚140
ለመማሪያ መፃህፍት ህትመት ለምEተ
ዓመቱ የልማት ግቦች (MDG) ለማሳካት 41‚000‚000 41‚000‚000
በውል የሚፈፀሙ የAገልግሎት ክፍያ 3‚000‚000 3‚000‚000
ለሃገር ውስጥ ስልጠና 872‚080 872‚080
ለፕላዝማ Eቃዎችና ኮምፒተር መግዣ
ለማሳካት 14‚500‚000 14‚500‚000
ለትምህርት ቤቶች ማጠናከሪያ ቤተ ሙከራ
ማሰሪያ ለምEተ ዓመቱ የልማት ግቦች
(MDG) ለማሳካት 7‚500‚000 7‚500‚000
ለቤተ ሙከራ ማተሪያል መግዣ ለምEተ
ለጥሩ ስራዎች Eንቅስቃሴ ለመቅረፀና
ለማስፋፋት 906‚000 906‚000
ለትምህርት ፌስቲቫል 1‚996‚500 1‚996‚500
314
www.chilot.me
ለኮሌጅ መምህራን ዓብይ ዓዲ የሚሰራ

ንብረት ክፍል ግንባታ 100‚000 100‚000
ለኮሌጅ መምህራን ዓብይ ዓዲ የሚሰራ
የሰራተኞች መዝናኛ 300‚000 300‚000
ለኮሌጅ መምህራን ዓብይ ዓዲ Aዲስ ሽንት 100‚000 100‚000
ቤት ግንባታ
ለኮሌጅ መምህራን ዓብይ ዓዲ የተለያዩ 1‚000‚000 1‚000‚000
የህንፃ ተፋሰስ ጥገና
ለኮሌጅ መምህራን ዓድዋ የስፖርት ሜዳ 500‚000 500‚000
መዝናኛ ግንባታ
ዓድዋ 2ኛ ደረጃ ት/ቤት ግንባታ S.Korea 11‚850‚000 11‚850‚000
ለመሰረታዊ ትምህርት UNICEF 3‚820‚000 3‚820‚000
ድምር 88,530,620 15,670,000 104,200,620
4 የጥቃቅንና Aነስተኛ ንግ/ተቋማት ኤጀንሲ
ለልማት ቡድን Aመራር ሞዴልና ቅድመ 4‚000‚000 4‚000‚000
ሞዴል ስልጠና
ለተሞክሮ ልውውጥ ፕሮግራም 80‚000 80‚000
ለAመራር ባለ ሞያዎች ስልጠና 1‚000‚000 1‚000‚000
ለሽልማት ፕሮግራም 261‚647 261‚647
የጥ/A/የን/ተቋ/ ስራዎች ማስተዋወቅ 200‚000 200‚000
የጥ/A/የን/ተቋ/ ፎረም(ዎርክሾፕ) 500‚000 500‚000
ድምር
6,041,647 6,041,647
5 ሲቪል ሰርቪስ ቢሮ
ለሰራተኛ Aቅም ግንባታ ስልጠና 1,150‚000 1,150‚000
ለልማታዊ ሰራዊት ስልጠና 350‚000 350‚000
የሲቪል ሰርቪስ ቀን በዓል 1‚600‚000 1‚600‚000
ለማEከላዊ Aመራር ስልጠና 4‚000‚000 4‚000‚000
ለባለ ሞያዎች ሃርድዌር ጥገና ስልጠና 350‚000 350‚000
ለኣይሲቲ ማህበረሰብ ተቋም ማሻሻያ 1‚200‚000 1‚200‚000
315
www.chilot.me

ሰርቨር ሪም Aፕግሬዲንግ 3‚000‚000 3‚000‚000
ለስርዓታዊ ለውጥ ስልጠና 1‚000‚000 1‚000‚000
ለወረዳ ፈፃሚዎች ማስተማሪያ 416‚252 416‚252
ድምር 12,716,252 12,716,252
6 ሳይንስና ቴክኖሎጂ ኤጀንሲ
ተጠሪነታቸው የተረጋገጠ ቴክኖሎጂዎች 258‚400 258‚400
ስግግር
ለስልጠና 30‚000 30‚000
ከፕላስቲክ ወደ ነዳጅ የሚቀይር ማሽን 77‚750 77‚750
ለመስራትና ለመሞከር
ለሳይንስና ቴክኖሎጂ ምርምር ማገዝ 200‚000 200‚000
መቅረፅ ዳታ ቤዝና ዌብሳይት 100‚000 100‚000
ለጨረር ቁጥጥርና ክትትል የሚያስፈልጉ 560‚000 560‚000
መሳሪያዎች
ለኮላብሬሽን Aገልግሎት መለኪያ
ለሚኖረው ጎደሎዎች ለማረም የሚያስፈልግ
ቤተ ሙከራ ማቋቋም
224‚000 224‚000
የAEምራዊ ንብረት መረጃ ማEከል
በማቋቋም የAቅም ግንባታ ስልጠና
መስጠት
161‚370 161‚370
ድምር
1,611,520 1,611,520
7 ጤና ጥበቃ ቢሮ
ለኣክሱም ሆስፒታል ማስፋፊያ 4‚000‚000 4‚000‚000
ለሸራሮ ዲስትሪክት ሆስፒታል ግንባታ 521‚780 521‚780
(ለቫት ክፍያ)
በ34 ወረዳዎች ለ43 ጤና ጣብያ ማስፋፍያ 2‚580‚000 2‚580‚000
በወረዳዎች ለ27 ሆስፒታሎች ማስፋፋያ 79‚000‚000 79‚000‚000

ለማሳካት
316
www.chilot.me
ለሽራሮ ሆስፒታል ተጨማሪ ብሎክ 5‚000‚000 5‚000‚000
ማስፋፊያ ለምEተ ዓመቱ የልማት ግቦች
(MDG) ለማሳካት
ለ14 ወረዳዎች የEናቶች ማዋለጃ ግንባታ 9‚000‚000 9‚000‚000
ለማሳካት
ለውቕሮ ሆስፒታል ማጠቢያ ክፍል ግንባታ 176‚212 176‚212
ለዓድግራት ሆስፒታል የመብራት መስመር 277‚000 277‚000
መዘርጊያ
ለዓድግራት ሆስፒታል የሳኒተሪ ሲስተም 1‚000‚000 1‚000‚000
ሆስፒታል ጥገና
ለሳኒተሽንን ሃይጅንን UNICEF 1‚030‚000 1‚030‚000
ለሕብረተሰብ ጤና ማሻሻል Italy 17‚020‚000 17‚020‚000
ለሰነ ተዋልዶ ጤና UNFPA 950‚000 950‚000
ለኤች.ኣይ.ቪ ኤድስ UNFPA 290‚000 290‚000
ለኤች.ኣይ.ቪ ኤድስ UNICEF 530‚000 530‚000
ለEናቶችና ህፃናት ጤና UNICEF 8‚200‚000 8‚200‚000
ድምር 101,554,992 28‚020‚000 129,574,992
8 የባህልና ቱሪዝም ኤጀንሲ
የውቕሮ AርኪOሎጂካል ሙዚየም ግንባታ 1‚500‚000 1‚500‚000
9 መገናኛ ብዙሃን ኤጀንሲ
ለቴሌቪዥን ሚዲያ ማተሪያል መግዣ 58‚996‚886 58‚996‚886
10 ውሃ ሃብት ቢሮ
ለክልልና ወረዳ ባለ ሞያዎች ስልጠና 953‚791 953‚791
ማችንግ ፈንድ 23‚054‚450 23‚054‚450
ለ18 ነባር የመጠጥ ውሃ ፕሮጀክት ለምEተ 159‚871‚400 159‚871‚400
ዓመቱ የልማት ግቦች (MDG) ለማሳካት
ለመቐለ የመጠጥ ውሃ 4‚550‚000 4‚550‚000
317
www.chilot.me
ተ/ቁ የመስሪያ ቤት ስም ድምር
ግምጃ ቤት Eርዳታ ብድር
ለሽረ Eንዳ ስላሴ የመጠጥ ውሃ
20‚000‚000 20‚000‚000
ውቕሮ የመጠጥ ውሃ
15‚000‚000 15‚000‚000
ኮረም የመጠጥ ውሃ
5‚000‚000 5‚000‚000
ሑመራ የመጠጥ ውሃ
15‚000‚000 15‚000‚000
ሸራሮ የመጠጥ ውሃ
15‚000‚000 15‚000‚000
ዓብይ ዓዲ የመጠጥ ውሃ
10‚000‚000 10‚000‚000
ዓዲ ረመፅ የመጠጥ ውሃ
30‚000‚000 30‚000‚000
Aዳዲስ shallow well ቁፋሮ ለምEተ
Aዳዲስ 7 ሚኒዳም ግንባታ ማካሄድ
ለማሳካት 53‚800‚000 53‚800‚000
Aዳዲስ muluti village የውሃ ቁፋሮ
ለማሳካት 15‚000‚000 15‚000‚000
ለሄድ ዎረክ ማጠብና Iንፍራስትራክቸር
(MDG) 200‚000‚000 200‚000‚000
ሴሳ 1 Iንፍራስትራክቸር ለምEተ ዓመቱ
የልማት ግቦች (MDG) ለማሳካት 23‚000‚000 23‚000‚000
ራያ 60 ጥልቅ ጉድጓዶች 2400 ሄር
ለማሳካት 80‚000‚000 80‚000‚000
ራያ 20 ማሃከለኛ ጉድጓዶች ግንባታ 16‚000‚000 16‚000‚000
ለማሳካት
ምEራብ ዞን 17 ጥልቅ ጉድጓዶች ግንባታና 35‚700‚000 35‚700‚000
ፓምፕ ግዥ ለምEተ ዓመቱ የልማት ግቦች
2000 የጋራ ጉድጋድ ግንባታ 6000 ሄር 100‚000‚000 100‚000‚000
የሚያለማ ለምEተ ዓመቱ የልማት ግቦች
Iሮብ ሚኒዳም ግንባታ ለምEተ ዓመቱ 50‚000‚000 50‚000‚000
የልማት ግቦች (MDG) ለማሳካት
በማልማት ያሉት ግድቦች ጥገናና የመስኖ 10‚000‚000 10‚000‚000
ስትራክቸር ጥናት
318
www.chilot.me
ኣልመዳ 100 ሄር የሚያለማ ለምEተ 18‚000‚000 18‚000‚000
ግሪንደሆ 400 ሄር የሚያለማ ለምEተ 22‚200‚000 22‚200‚000
ስሉሕ 2 ከ400 ሄር በላይ የሚያለማ ለምEተ 22‚200‚000 22‚200‚000
ፃዓዳት 1500 ሄር የሚያለማ ለምEተ ዓመቱ 22‚200‚000 22‚200‚000
ገረብ ሰገን 500 ሄር የሚያለማ ለምEተ 22‚200‚000 22‚200‚000
ገረብ ሕዳድ 300 ሄር የሚያለማ ለምEተ 22‚200‚000 22‚200‚000
ለገጠር መጠጥ ውሃ ሳኒተሽንን ADB 3‚570‚000 3‚570‚000
ለገጠር መጠጥ ውሃ UNICEF 2‚580‚000 2‚580‚000
የመጠጥ ውሃ Aቅርቦት Filand 4‚750‚000 4‚750‚000
ለውሃ ሃብት ልማት ፈንድ Italy 10‚970‚000 10‚970‚000
የመጠጥ ውሃ Aቅርቦት ፕሮጀክት Japan 30‚680‚000 30‚680‚000
የመጠጥ ውሃ Aቅርቦት ሳኒተሽንን IDA 10‚410‚000 10‚410‚000
የመጠጥ ውሃ Aቅርቦት ሳኒተሽንን DIFID 5‚860‚000 5‚860‚000
ድምር 1,030,929,641 58,410,000 10,410,000 1,099,749,641
11 ፀጥታና Aስተዳደር ቢሮ
የመጋዘን ግንባታ 2‚000‚000 2‚000‚000
ለገምጋማዊና ለAዲሶች ስልጠና 2‚104‚900 2‚104‚900
ለጣፌ ታራሚዎች መኖሪያ ግንባታ 3‚000‚000 3‚000‚000
ለውቕሮ ሻወርና ሽንት ቤት ግንባታ 252‚645 252‚645
ድምር 7,357,545 7,357,545
12 ፖሊስ ኮሚሽን
ለፖሊሶች ስልጠና 901‚171 901‚171
ለመኮኖኖች ስልጠና 194‚000 194‚000
ለAዳዲስ ምልምሎች ስልጠና 3‚000‚000 3‚000‚000
ለገምጋማዊ ስልጠና 1‚000‚000 1‚000‚000
ለሑመራ ልዩ ሃይል የካምፕ ግንባታ በ2 3‚000‚000 3‚000‚000
ዓመት የሚጨረሽ
ድምር 8,095,171 8,095,171
319
www.chilot.me
13 ከፍተኛ ፍርድ ቤት
ለከፍተኛ ፍርድ ቤት ለሕ/ሰብ ማቋያ 150‚000 150‚000
ለተሽከርካሪ መግዣ 5‚000‚000 5‚000‚000
ድምር 5,150,000 5,150,000
14 የግብርናና ገጠር ልማት ቢሮ
ለግብርና ኤክስቴንሽን Aገልግሎት(MDG) 60‚000‚000 60‚000‚000
ከግምጃ ቤት ብር 40‚000‚000
ለምEተ ዓመቱ የልማት ግቦች (MDG) ብር
20‚000‚000
ለሃብት ተፈጥሮ ልማት ጥበቃ 90‚000‚000 90‚000‚000
ለEንስሳ ሃብት ጤና Aጠባበቅ ልማት 70‚000‚000 70‚000‚000
ከግምጃ ቤት ብር 35‚371‚400
34‚628‚600
የግብርና ምርት ገበያ Aቅርቦት 100‚000‚000 100‚000‚000
ከግምጃ ቤት ብር 70‚000‚000
30‚000‚000
ንማችንግ ፈንድ /matching fund/ 18‚375‚060 18‚375‚060
ለዘላቂ መሬት Aስተዳደር /SLM/ 13‚920‚000 13‚920‚000
Germany
ለግብርና ሴክተሮች ድጋፍ ፕሮግራም ADB 5‚820‚000 1‚330‚000 7‚150‚000

ቅድመ ማስጠንቀቂያና ዝግጁነት UNICEF 560‚000 560‚000
ድምር 338,375,060 20‚300‚000 1‚330‚000 360,005,060
15 ግብርና ምርምር Iንስቲትዩት
ለመቐለ ግብርና ምርምር ለምርምር 1‚000‚000 1‚000‚000
ስራዎች
ለሑመራ ግብርና ምርምር ለምርምር 2‚000‚000 2‚000‚000
ስራዎች
ለIንስትትዩት ግብርና ምርምር ለምርምር 2‚000‚000 2‚000‚000
ስራዎች
ለመከናይዜሽን ግብርና ምርምር ለምርምር 470‚000 470‚000
ስራዎች
ለኣላማጣ ግብርና ምርምር ለምርምር 500‚000 500‚000
ስራዎች
ለኣከሱም ግብርና ምርምር ለምርምር 500‚000 500‚000
ስራዎች
320
www.chilot.me
ለማይፀብሪ ግብርና ምርምር ለምርምር 500‚000 500‚000
ስራዎች
ለኣበርገለ ግብርና ምርምር ለምርምር 1‚000‚000 1‚000‚000
ስራዎች
ድምር
7,970,000 7,970,000
16 ማEድንና Iነርጂ ኤጀንሲ
ጂOሎጂካል ካርታ ጥናት 350‚000 350‚000
በደለል ወርቅ ለተሰማሩ ስልጠና 100‚000 100‚000
ኛ
3 ዙር ሃገራዊ ተሞክሮ ልውውጥ 150‚000 150‚000
የንግድ ትርIት ለመሳተፍ 62‚600 62‚600
ለባለ ሃብቶች ስልጠና መስጠት 27‚600 27‚600
ለገምጋማዊ ስልጠና 500‚000 500‚000
ለባዮ ጋዝ 2‚000‚000 2‚000‚000
ለባዩ ጋዝና ለባለ ድርሻ ኣካላት ስልጠና 400‚000 400‚000
ለኤሌትሪክ ምጣድ ስልጠና 140‚655 140‚655
ድምር 3,730,855 3,730,855
17 የAካባቢ ጥበቃና መሬት Aስተዳደር
ኤጀንሲ
ለባለ ድርሻ Aካላት Aቅም ግንባታ 500‚000 500‚000
ለቀበሌ Aመራር Aካላት Aቅም ግንባታ 2‚000‚000 2‚000‚000
ለዘመናዊ ህንፃ ግንባታና ለገጠር መሬት 10‚000‚000 10‚000‚000
ይዞታ
ድምር
12,500,000 12,500,000
18 የህብረት ስራ ማህበራት ልማት ግብይት
ኤጀንሲ
ለኮንፈረንስ 1‚500‚000 1‚500‚000
ለተሞክሮ ልውውጥ 1‚000‚000 1‚000‚000
ለትላልቅ መጋዘን ግንባታ ለምEተ ዓመቱ 5‚000‚000 5‚000‚000
ለ4 ሩዝ ማጣሪያ ማሽን መግዣ ለምEተ 3‚000‚000 3‚000‚000
ለማችንግ ፈንድ /matching fund/ 437‚900 437‚900
ድምር 10,937,900 10,937,900
321
www.chilot.me
ተ/ቁ የመስሪያ ቤት ስም ድምር
ግምጃ ቤት Eርዳታ ብድር
19 ክልል ምክር ቤት ጽ/ቤት
ለAዲስ ህንፃ ማተሪያል መግዣ 22‚000‚000 22‚000‚000
ለሰርቪስ መኪና መግዣ 1‚000‚000 1‚000‚000
ድምር 23,000,000 23,000,000
20 ርEሰ መስተዳድር ጽ/ቤት
ለምስራቅ ዞን መስተዳድር ጽ/ቤት ጥገና 500‚000 500‚000
ለደቡብ ዞን መስተዳድር ጽ/ቤት ጥገና 1‚000‚000 1‚000‚000
ለሰሜን ምEራብ ዞን መስተዳድር ጽ/ቤት 1‚000‚000 1‚000‚000
ጥገና
ድምር 2,500,000 2,500,000
21 ውቕሮ የፍትህ Aካላት ማሰልጠኛ ተቋም
ለማነቃቂያ ስልጠና 2‚000‚000 2‚000‚000
22 የቴክኒክና፣ ሞያ፣ ትምህርትና ስልጠና ቢሮ
ማክስማ ዓድዋ ህንፃ ግንባታ 268‚190 268‚190
ማክስማ ጋንታ ኣፈሹም ህንፃ ግንባታ 268‚190 268‚190
ማክስማ ሕ/ዋጅራት ህንፃ ግንባታ 268‚190 268‚190
ማክስማ ከተማ ዓድዋ ህንፃ ግንባታ 244‚780 244‚780
ማክስማ ራማ ህንፃ ግንባታ 329‚316 329‚316
ማክስማ መኾኒ ህንፃ ግንባታ 329‚316 329‚316
ማክስማ ጨርጨር ህንፃ ግንባታ 329‚316 329‚316
ማክስማ ኣኽሱም ህንፃ ግንባታ 329‚316 329‚316
ማክስማ ሽተማይ ህንፃ ግንባታ 329‚316 329‚316
ማክስማ ሰለኽለኻ ህንፃ ግንባታ 329‚316 329‚316
ማክስማ Eንትጮ ህንፃ ግንባታ 329‚316 329‚316
ማክስማ ሃገረሰላም ህንፃ ግንባታ 329‚316 329‚316
ማክስማ ፍረወይኒ ህንፃ ግንባታ 329‚316 329‚316
ማክስማ ዋጃ ኣላማጣ ህንፃ ግንባታ 329‚316 329‚316
322
www.chilot.me
ተ/ የበጀት ምንጭ ከውስጥ ገቢ

ቁ የመስሪያ ቤት ስም ግምጃ ቤት Eርዳታ ብድር
ድምር
ማክስማ ዓድሽሁ ህንፃ ግንባታ 305‚906 305‚906
ማክስማ ማይጨው ህንፃ ግንባታ 234‚907 234‚907
ማክስማ ውቕሮ ኣፅቢ ህንፃ ግንባታ 289‚530 289‚530
ማክስማ ውቕሮ ኣጉላE ህንፃ ግንባታ 318‚491 318‚491
ማክስማ Eንደርታ ኩሓ ህንፃ ግንባታ 278‚705 278‚705
ማክስማ ሳምረ ህንፃ ግንባታ 239‚968 239‚968
ማክስማ ከተማ ኣላማጣ ህንፃ ግንባታ 236‚575 236‚575
ማክስማ ሽረ ማይ ፀብሪ ህንፃ ግንባታ 234‚938 234‚938
ማክስማ ሽረ Eንዳባጉና ህንፃ ግንባታ 239‚968 239‚968
ማክስማ Oፍላ ህንፃ ግንባታ 239‚968 239‚968
ማክስማ ሽረ ዓዲ ዳEሮ ህንፃ ግንባታ 239‚968 239‚968
ማክስማ Eዳጋ ሓሙስ ህንፃ ግንባታ
211‚240 211‚240
ለማሽነሪ ግዥ
10‚220‚853 10‚220‚853
ለከብቶች ማደለቢያ መኖሪያ
300‚000 300‚000
ውቕሮ የውሃ ጉድጓድ ቁፋሮ 500‚000 500‚000
የመምህራን ክረምታዊ ስልጠና TVET 4‚895‚100 4‚895‚100
Iንዱስትሪያል ኤክስቴንሽን ስልጠና 10‚000‚000 10‚000‚000
Aጭር ስልጠና 8‚000‚000 8‚000‚000
የምዘና ጥናት 461‚000 461‚000
ለምዘና ግንዛቤ ማሳደጊያ ስልጠና 510‚000 510‚000
ለምርምርና ስግግር ቴክኖሎጂ 2‚000‚000 2‚000‚000
የሰው ሃይል ልማት ስራዎች 2‚000‚000 2‚000‚000
ማይጨው ግብርና ኮሌጅ 500‚000 500‚000
ዶ/ር ተወልደ ለገሰ ጤና ሳይንስ ኮሌጅ 500‚000 500‚000
ለኣርኣያ ካሕሱ ጤና ሳይንስ ኮሌጅ 1‚476‚467
ህንፃ ግንባታ 1‚476‚467
ድምር 1,476,467
47,299,627 48,776,094
323
www.chilot.me
ተ/ የበጀት ምንጭ ከውስጥ

ገቢ
ቁ የመስሪያ ቤት ስም ግምጃ ቤት Eርዳታ ብድር
ድምር
23 የገቢዎች ልማት ባለ ስልጣን
Sigtas Aስተዳደራዊ የንግድ ስልጠና 4‚182‚440 4‚182‚440
ታክስ ሪፎርም ማሻሻያ ግብር 3‚191‚110 3‚191‚110
የተለያዩ ስልጠናዎች 2‚000‚000 2‚000‚000
ድምር
9,373,550 9,373,550
24 የወጣቶችና ስፖርት ቢሮ
ለስታድዮም ግንባታ 10‚000‚000 10‚000‚000
ለክረምት የዩኒቨርስቲ ተማሪዎች
ዘመቻ 2‚000‚000 2‚000‚000
ለማተሪያል መግዣና ለፕሮጀክት
ስልጠና 1‚000‚000 1‚000‚000
ድምር
13,000,000 13,000,000
25 ፕላንና ፋይናንስ ቢሮ
DDB ለሴክተሮች ማስፋፊያ 550‚000 550‚000
ሶፍትዌር ለንብረት Aስተዳደር 710‚000 710‚000
ለመኪና ግዥ 26‚240‚000 26‚240‚000
የ5ት ዓመት Eቅድ ኣፈፃፀም ጥናት 1‚000‚000 1‚000‚000
ለ3 ቢሮዎች የመጋዘን ግንባታ
1‚500‚000 1‚500‚000
ድምር
30,000,000 30,000,000
26 የሰራሕተኛ ማሕበራዊ ጉዳይ ቢሮ
ለማህበራዊ ጉዳይና ድህንነትና 2‚200‚000
UNICEF
ለዓቕም ግንባታ ስልጠናUNDP 230,000
ለፕሮጀክት ክ/ግምገማ UNICEF 330,000
ጠቅላላ ድምር 125,160,000 11,740,000 1,476,467 2,712,398,254

2,574,021,787
324
www.chilot.me
ን2005 በጀት ዓመት ንገፀር ወረዳታት ዝተመደበ በጀት

ንዝተፈለየ Eላማ ንክውEል
ዝተመደበ በጀት
ንኩናማን
Iሮብን
ብሔረሰባት
ብቀመር ዝተመደበ
ተ/ ዝተመደበ በጀት ጠቅላላ ድምር
ቁ ሽም ገፀር ወረዳታት በጀት ለቆላ Aበል በጀት
1 ገፀር ዓድዋ 49‚749‚000 49‚749‚000
2 ኣሕፈሮም 70‚052‚250 70‚052‚250
3 Eምባ ኣላጀ 48‚403‚500 48‚403‚500
4 ራያ ኣላማጣ 45‚143‚250 45‚143‚250
5 ኣስገደ ፅምብላ 57‚339‚000 4‚736‚433.25 62‚075‚433.25
6 ኣፅቢ ወንበርታ 48‚731‚250 48‚731‚250
7 ደጉዓ ተንቤን 44‚194‚500 44‚194‚500
8 Eንዳ መኾኒ 42‚021‚000 42‚021‚000
9 Eንደርታ 50‚404‚500 50‚404‚500
10 Iሮብ 28‚842‚000 12‚000‚000 40‚842‚000
11 ጋንታ ኣፈሹም 45‚747‚000 45‚747‚000
12 ጉሎ መኸዳ 46‚023‚000 46‚023‚000
13 ሓውዜን 50‚249‚250 50‚249‚250
14 ሕንጣሎ ዋጅራት 57‚649‚500 57‚649‚500
15 ቃፍታ ሑመራ 65‚343‚000 14‚629‚147.78 2‚000‚000 81‚972‚147.78
16 ክልተ ኣውላEሎ 55‚286‚250 55‚286‚250
17 ቆላ ተምቤን 53‚388‚750 53‚388‚750
18 ላEላይ ኣድያቦ 45‚764‚250 45‚764‚250
19 ላEላይ ማይጨው 45‚453‚750 45‚453‚750
20 መደባይ ዛና 47‚472‚000 47‚472‚000
21 መረብ ለኸ 50‚197‚500 50‚197‚500
22 ናEደር ዓዴት 51‚991‚500 51‚991‚500
23 Oፍላ 54‚337‚500 54‚337‚500
24 ራያ ዓዘቦ 53‚302‚500 53‚302‚500
25 ሳEስE ፃEዳ Eምባ 56‚787‚000 56‚787‚000
26 ሳሓርቲ ሳምረ 47‚127‚000 47‚127‚000
27 ታሕታይ ኣድያቦ 48‚524‚250 9‚841‚909.45 2‚000‚000 60‚366‚159
28 ታሕታይ ማይጨው 44‚142‚750 44‚142‚750
29 ታሕታይ ቆራሮ 43‚056‚000 43‚056‚000
30 ጣንቋ ኣበርገለ 46‚506‚000 46‚506‚000
31 ፀገዴ 58‚529‚250 12‚574‚169.67 71‚103‚419.67
32 ፀለምቲ 53‚751‚000 10‚847‚260.50 64‚598‚260.50
33 ወልቃይት 60‚392‚250 16‚371‚980.21 76‚764‚230.21
34 ወርI ለኸ 59‚098‚500 59‚098‚500
ድምር 1‚725‚000‚000 69‚000‚900.86 16‚000‚000 1‚810‚000‚900.86
325
www.chilot.me
ለተለያየ ዓላማ የተመደበ በጀት

ለኩናማና
Iሮብ
ብሔረሰቦች
በቀመር የተመደበ
ተ/ የተደለደለ ካፒታል በጀት ጠቕላላ ድምር
ቁ የገጠር ወረዳ ስም በጀት ንቆላ ኣበል በጀት
1 ገፀር ዓድዋ 49‚749‚000 49‚749‚000
2 ኣሕፈሮም 70‚052‚250 70‚052‚250
3 Eምባ ኣላጀ 48‚403‚500 48‚403‚500
4 ራያ ኣላማጣ 45‚143‚250 45‚143‚250
5 ኣስገደ ፅምብላ 57‚339‚000 4‚736‚433.25 62‚075‚433.25
6 ኣፅቢ ወንበርታ 48‚731‚250 48‚731‚250
7 ደጉዓ ተንቤን 44‚194‚500 44‚194‚500
8 Eንዳ መኾኒ 42‚021‚000 42‚021‚000
9 Eንደርታ 50‚404‚500 50‚404‚500
10 Iሮብ 28‚842‚000 12‚000‚000 40‚842‚000
11 ጋንታ ኣፈሹም 45‚747‚000 45‚747‚000
12 ጉሎ መኸዳ 46‚023‚000 46‚023‚000
13 ሓውዜን 50‚249‚250 50‚249‚250
14 ሕንጣሎ ዋጅራት 57‚649‚500 57‚649‚500
15 ቃፍታ ሑመራ 65‚343‚000 14‚629‚147.78 2‚000‚000 81‚972‚147.78
16 ክልተ ኣውላEሎ 55‚286‚250 55‚286‚250
17 ቆላ ተምቤን 53‚388‚750 53‚388‚750
18 ላEላይ ኣድያቦ 45‚764‚250 45‚764‚250
19 ላEላይ ማይጨው 45‚453‚750 45‚453‚750
20 መደባይ ዛና 47‚472‚000 47‚472‚000
21 መረብ ለኸ 50‚197‚500 50‚197‚500
22 ናEደር ዓዴት 51‚991‚500 51‚991‚500
23 Oፍላ 54‚337‚500 54‚337‚500
24 ራያ ዓዘቦ 53‚302‚500 53‚302‚500
25 ሳEስE ፃEዳ Eምባ 56‚787‚000 56‚787‚000
26 ሳሓርቲ ሳምረ 47‚127‚000 47‚127‚000
27 ታሕታይ ኣድያቦ 48‚524‚250 9‚841‚909.45 2‚000‚000 60‚366‚159
28 ታሕታይ ማይጨው 44‚142‚750 44‚142‚750
29 ታሕታይ ቆራሮ 43‚056‚000 43‚056‚000
30 ጣንቋ ኣበርገለ 46‚506‚000 46‚506‚000
31 ፀገዴ 58‚529‚250 12‚574‚169.67 71‚103‚419.67
32 ፀለምቲ 53‚751‚000 10‚847‚260.50 64‚598‚260.50
33 ወልቃይት 60‚392‚250 16‚371‚980.21 76‚764‚230.21
34 ወርI ለኸ 59‚098‚500 59‚098‚500
ድምር 1‚725‚000‚000 69‚000‚900.86 16‚000‚000 1‚810‚000‚900.86
ለ2005 ለገጠር ወረዳዎች የተመደበ ካፒታል በጀት
326
www.chilot.me
ን2005 በጀት ዓመት ንከተማታት ቀመርን ድልድል በጀት
ንዝተፈለየ Eላማ ንክውEል ዝተመደበ በጀት
ንደ/ኣ/ን/ት ንከተማታት
መስርሕን ኮቭል ስቶን
ተ/ ብቀመር መሸጥን መስርሒ ሓፈሻዊ
ቁ ስም ከተማ ዝተመደበ በጀት ንቆላ ኣበል ክላስተር መህነፂ በጀት ድምር
1 መቐለ 215‚350‚000 17‚750‚000 - 233‚100‚000
2 ኣላማጣ 43‚070‚000 7‚470‚000 8,000,000 58‚540‚000
3 ማይጨው 45‚260‚000 6‚300‚000 8‚000‚000 59‚560‚000
4 ኮረም 29‚930‚000 5‚200‚000 6‚000‚000 41‚130‚000
5 ዓድግራት 69‚350‚000 8‚200‚000 - 77‚550‚000
6 ውቕሮ 45‚260‚000 7‚600‚000 8‚000‚000 60‚860‚000
7 ከተማ ዓድዋ 57‚670‚000 7‚960‚000 - 65‚630‚000
8 ዓብይ ዓዲ 30‚660‚000 5‚390‚000 6‚000‚000 42‚050‚000
9 ኣኽሱም 57‚670‚000 11‚800‚000 - 69‚470‚000
10 ሽረ Eንዳስላሴ 57‚670‚000 9‚150‚000 - 66‚820‚000
11 ሸራሮ 31‚390‚000 3‚968‚574.74 5‚620‚000 6‚000‚000 46‚978‚574.74
12 ሑመራ 46‚720‚000 6‚911‚032.66 7‚560‚000 8‚000‚000 69‚191‚032.66
ድምር 730‚000‚000 10‚879‚607.40 100‚000‚000 50‚000‚000 890‚879‚607.40
327
www.chilot.me
ለ2005 በጀት ዓመት ለከተሞች ቀመርና የተደለደለ በጀት
ለተለያየ ዓላማ የተመደበ በጀት

ለጥቃቅንና
Aነስተኛ
መስሪያና ለከተሞች
በቀመር መሸጫ ቦታ ኮቭል ስቶን
ተ/
የተደለደለ ክላስተር ማሰሪያ
ቁ
የከተማው ስም በጀት ለቆላ Aበል ግንባታ በጀት ጠቅላላ ድምር
1 መቐለ 215‚350‚000 17‚750‚000 - 233‚100‚000
2 ኣላማጣ 43‚070‚000 7‚470‚000 8,000,000 58‚540‚000
3 ማይጨው 45‚260‚000 6‚300‚000 8‚000‚000 59‚560‚000
4 ኮረም 29‚930‚000 5‚200‚000 6‚000‚000 41‚130‚000
5 ዓድግራት 69‚350‚000 8‚200‚000 - 77‚550‚000
6 ውቕሮ 45‚260‚000 7‚600‚000 8‚000‚000 60‚860‚000
7 ከተማ ዓድዋ 57‚670‚000 7‚960‚000 - 65‚630‚000
8 ዓብይ ዓዲ 30‚660‚000 5‚390‚000 6‚000‚000 42‚050‚000
9 ኣኽሱም 57‚670‚000 11‚800‚000 - 69‚470‚000
10 ሽረ Eንዳስላሴ 57‚670‚000 9‚150‚000 - 66‚820‚000
11 ሸራሮ 31‚390‚000 3‚968‚574.74 5‚620‚000 6‚000‚000 46‚978‚574.74
12 ሑመራ 46‚720‚000 6‚911‚032.66 7‚560‚000 8‚000‚000 69‚191‚032.66
ድምር 730‚000‚000 10‚879‚607.40 100‚000‚000 50‚000‚000 890‚879‚607.40
328
www.chilot.me
ናይ 2005 Eቶት ትልሚ
ናይ 2005
ተ.ቑ ኣታዊ ሒሳብ መደብ
መፍለይ ኮድ ትልሚ
ቀጥታ ኣታዊ 1100-1199 1‚255‚800‚000
1 ስራሕ ግብሪ ካብ መንግስቲ ሰራሕተኛ 1101 270‚000‚000
2 ስራሕ ግብሪ ካብ ውልቀ 1101 250‚000‚000
3 ገዛ ክራይ 1102 35‚000‚000
4 ንግዲ ትርፊ 1103 633‚500‚000
5 ናይ ንግዲ ትካላት ትርፊ 1104 1‚000‚000
ካብ ኣክስ/ብፅሒ/ብፅ/ሙኮራ/ዝርከብ
6 ኣታዊ 1105 1‚000‚000
7 ካፒታል Eብየት 1106 1‚500‚000
8 ሕርሻ ኣታዊ 1107 20‚000‚000
9 ሮያሊቲ 1108 40‚000‚000
10 ካብ ወለድ ኣታዊ ግብሪ 1111 3‚000‚000
11 ካብ ጫት ዝኽፈል ግብሪ 1112 300‚000
12 ካልOት ቀጥታ ታክስ ኣታዊታት 1119 500‚000
ቀጥታ ዘይኮኑ ታክስታት 1200-1285 566‚000‚000
13 ተወሳኺ Eሴት ታክስ 1121-1199 400‚000‚000
14 ኤክሳይዝ ታክስ 1200-1210 3‚000‚000
15 ተርን Oቨር ታክስ መሸጣ 1220-1239 80‚000‚000
16 ተርን Oቨር ታክስ ግልጋሎት 1240-1269 40‚000‚000
17 ቴምብር መሸጣ 1271 3‚000‚000
18 ቴምብር ቀረፅ 1272 40‚000‚000
ታክስ ዘይኮኑ ኣታዊታት 1410-1485 177‚500‚000
19 ናይ ምምሕዳር ቅፅዓት 1410-1429 60‚000‚000
20 መሸጣ ኣቑሑ መንግስቲ 1430-1450 55‚000‚000
21 ናይ መንግስቲ Iንቨስትመንት 1469-1480 1‚500‚000
22 ገጠር መሬት መጥቀሚ ኣታዊ 1468 33‚000‚000
23 ዝተፈላለዩ ኣታዊታት 1485 28‚000‚000
ካፒታል ኣታዊ 1500 -1506 700‚000
ካብ መንግ/ዘይኮኑ ፍል/ዝግበ/ናይ
24 ካፒታል ዝውውር 1506 700‚000
ጠቅላላ ድምር 2‚000‚000‚000
329
www.chilot.me
የ2005 ገቢ Eቅድ
ተ.ቁ የገቢ ሒሳብ መደብ
መለያ ኮድ የ2005 Eቅድ
ቀጥታ ገቢ 1100-1199 1‚255‚800‚000
1 የሰራተኞች የደመወዝ ገቢ ግብር 1101 270‚000‚000
2 የደመወዝ ገቢ ግብር ከግል 1101 250‚000‚000
3 ክራይ ቤት 1102 35‚000‚000
4 ንግድ ትርፍ 1103 633‚500‚000
5 ከንግድ ድርጅቶች ትርፍ 1104 1‚000‚000
6 ከAክሲዮን/ድርሻ/ሙከራ/የሚገኝ ገቢ 1105 1‚000‚000
7 ካፒታል Eድገት 1106 1‚500‚000
8 የEርሻ ገቢ 1107 20‚000‚000
9 ሮያሊቲ 1108 40‚000‚000
10 ከወለድ ገቢ ግብር 1111 3‚000‚000
11 ከጫት የሚከፈል ግብር 1112 300‚000
12 ሌሎች ቀጥታ ታክስ ገቢዎች 1119 500‚000
ቀጥታ ያልሆኑ ታክሶች 1200-1285 566‚000‚000
13 ተጨማሪ Eሴት ታክስ 1121-1199 400‚000‚000
14 ኤክሳይዝ ታክስ 1200-1210 3‚000‚000
15 ተርን Oቨር ታክስ ሽያጭ 1220-1239 80‚000‚000
16 ተርን Oቨር ታክስ Aገልግሎት 1240-1269 40‚000‚000
17 ቴምብር ሽያጭ 1271 3‚000‚000
18 ቴምብር ቀረፅ 1272 40‚000‚000
ታክስ ያልሆኑ ገቢዎች 1410-1485 177‚500‚000
19 የAስተዳደር ቅጣት 1410-1429 60‚000‚000
20 ከመንግስት Eቃ ሽያጭ 1430-1450 55‚000‚000
21 የመንግስት Iንቨስትመንት 1469-1480 1‚500‚000
22 ገጠር መሬት መጠቀሚያ ገቢ 1468 33‚000‚000
23 የተለያዩ ገቢዎች 1485 28‚000‚000
ካፒታል ገቢ 1500 -1506 700‚000
ከመንግ/ያልሆነ ምንጭ/የሚደ/የካፒታል
24 ዝውውር 1506 700‚000
ጠቅላላ ድምር 2‚000‚000‚000
330
www.chilot.me
ናይ 2005 Eቶት ትልሚ ወረዳታት

ተ.ቑ ወረዳ/ከተማ ናይ 2005 ትልሚ
1 መቐለ 528‚000‚000
2 ክልል ሴክተር 660‚000‚000
3 ዓዲግራት 41‚500‚000
4 ክልተ ኣውላEሎ 15‚500‚000
5 ጉሎ መኸዳ 12‚000‚000
6 ሳEስE ፃEዳ Eምባ 15‚000‚000
7 ጋንታ ኣፈሹም 11‚000‚000
8 ኣፅቢ ወንበርታ 10‚000‚000
9 ሓውዜን 14‚000‚000
10 ውቕሮ 20‚000‚000
11 Iሮፕ 5‚500‚000
12 ደጉዓ ተምቤን 10‚000‚000
13 Eንደርታ 22‚000‚000
14 ሳሓርቲ ሳምረ 10‚000‚000
15 ሰቲት ሑመራ 30‚000‚000
16 ቓፍታ ሑመራ 107‚000‚000
17 ፀገዴ 19‚700‚000
18 ወልቃይት 22‚500‚000
19 ኣክሱም 35‚000‚000
20 ገፀር ዓድዋ 12‚000‚000
21 ዓብዪ ዓዲ 8‚000‚000
22 ላEላይ ማይጨው 12‚000‚000
23 ታሕታይ ማይጨው 10‚000‚000
24 ቆላ ተምቤን 12‚000‚000
25 ናEዴር ዓዴት 9‚000‚000
26 መረብ ለኸ 10‚200‚000
27 ወርI ለኸ 12‚000‚000
28 ከተማ ዓድዋ 36‚000‚000
29 ኣሕፈሮም 15‚500‚000
30 ከተማ ማይጨው 19‚000‚000
31 ኮረም 8‚000‚000
32 Eንዳ መኾኒ 9‚900‚000
33 ከተማ ኣላማጣ 21‚000‚000
34 ራያ ኣላማጣ 10‚000‚000
35 Oፍላ 10‚000‚000
36 ፀለምቲ 17‚000‚000
37 መደባይ ዛና 11‚200‚000
38 ኣስገደ ፅምብላ 20‚000‚000
39 ታሕታይ ቆራሮ 10‚000‚000
40 ላEላይ ኣድያቦ 12‚000‚000
41 ታሕታይ ኣድያቦ 15‚000‚000
42 ሽረ Eንዳስላሴ 39‚000‚000
43 ሸራሮ 19‚000‚000
44 ሕንጣሎ ወጀራት 15‚500‚000
45 ኣላጀ 10‚000‚000
46 ራያ ዓዘቦ 18‚000‚000
47 ጣ/ኣበርገለ 10‚000‚000
ጠቅላላ ድምር 2‚000‚000‚000
331
www.chilot.me
የ2005 የወረዳዎች የገቢ Eቅድ

ተ.ቁ ወረዳ/ከተማ የ2005 Eቅድ
1 መቐለ 528‚000‚000
2 ክልል ሴክተር 660‚000‚000
3 ዓዲግራት 41‚500‚000
4 ክልተ ኣውላEሎ 15‚500‚000
5 ጉሎ መኸዳ 12‚000‚000
6 ሳEስE ፃEዳ Eምባ 15‚000‚000
7 ጋንታ ኣፈሹም 11‚000‚000
8 ኣፅቢ ወንበርታ 10‚000‚000
9 ሓውዜን 14‚000‚000
10 ውቕሮ 20‚000‚000
11 Iሮፕ 5‚500‚000
12 ደጉዓ ተምቤን 10‚000‚000
13 Eንደርታ 22‚000‚000
14 ሳሓርቲ ሳምረ 10‚000‚000
15 ሰቲት ሑመራ 30‚000‚000
16 ቓፍታ ሑመራ 107‚000‚000
17 ፀገዴ 19‚700‚000
18 ወልቃይት 22‚500‚000
19 ኣክሱም 35‚000‚000
20 ገጠር ዓድዋ 12‚000‚000
21 ዓብዪ ዓዲ 8‚000‚000
22 ላEላይ ማይጨው 12‚000‚000
23 ታሕታይ ማይጨው 10‚000‚000
24 ቆላ ተምቤን 12‚000‚000
25 ናEዴር ዓዴት 9‚000‚000
26 መረብ ለኸ 10‚200‚000
27 ወርI ለኸ 12‚000‚000
28 ከተማ ዓድዋ 36‚000‚000
29 ኣሕፈሮም 15‚500‚000
30 ከተማ ማይጨው 19‚000‚000
31 ኮረም 8‚000‚000
32 Eንዳ መኾኒ 9‚900‚000
33 ከተማ ኣላማጣ 21‚000‚000
34 ራያ ኣላማጣ 10‚000‚000
35 Oፍላ 10‚000‚000
36 ፀለምቲ 17‚000‚000
37 መደባይ ዛና 11‚200‚000
38 ኣስገደ ፅምብላ 20‚000‚000
39 ታሕታይ ቆራሮ 10‚000‚000
40 ላEላይ ኣድያቦ 12‚000‚000
41 ታሕታይ ኣድያቦ 15‚000‚000
42 ሽረ Eንዳስላሴ 39‚000‚000
43 ሸራሮ 19‚000‚000
44 ሕንጣሎ ወጀራት 15‚500‚000
45 ኣላጀ 10‚000‚000
46 ራያ ዓዘቦ 18‚000‚000
47 ጣ/ኣበርገለ 10‚000‚000
ጠቅላላ ድምር 2‚000‚000‚000
332
www.chilot.me
nU¶T Uz¤È TG‰Y
70/2004 ዓ.ም
ቑፅሪ ደንቢ 70/2004 ደንብ ቁጥር 70/2004

ዝተመሓየሸ መተሓዳደሪ ደንቢ ኣባላት የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት
ምልሻ፣ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ ትግራይ። የተሻሻለው የሚልሻ ኣባላት መተዳደርያ
ደንብ
መተሓዳደሪ ደንቢ ምልሻ ምስቲ ሓዱሽ ዝተቐረፀ የሚልሻ መተዳደርያ ደንብ ኣዲስ ከተቀረፀው የሚልሻ
ስራሕን ሓላፍነት ቤት ፅሕፈት ምልሻ ተጠዓIሙ ፅህፈት ቤት ስራና ሃላፊነት ተጣጥሞ Eንዲወጣ
ክወፅE ኣገዳሲ ኮይኑ ብምርካቡ፤ ኣስፈላጊ ሆኖ በመገኘቱ፣
ኣሰራርሓ፣Aወፋፍራን ቑፅፅርን ምልሻ Aብ መተሓዳደሪ የምልሻ Aሰራር፣ስምሪትናቁጥጥር በመተዳደርያ
ደንቢ ብዝርዝር ምቕማጥ Aድላይ ኮይኑ ብምርካቡ፣ ደንቡ በዝርዝር ማስቀመጥ Aስፈላጊ ሆኖ በመገኘቱ፣
መተሓዳደሪ ደንቢ ኣባላት ምልሻ ምስቲ ተቐሪፁ የምልሻ ኣባላት መተዳደርያ ደንብ Aዲስ
ዘሎ ሓዱሽ መሰረታዊ ለውጢ ከይዲ ስራሕ ተሳንዩ ከተቀረፀው መሰረታዊ የስራ ሂደት ለውጥ ተስማምቶ
ውፅIት ዘለዎ ብሙሉEነት ዝስራሕ ኮይኑ ክወፅE ውጤት ያለው በሙሉነት የሚያሰራ ሆኖ Eንዲወጣ
ኣገዳሲ ኮይኑ ብምርካቡ፤ ኣስፈላጊ ሆኖ በመገኘቱ፣
የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት የስራ
ቤት ምኽሪ ስራሕ ፈፃሚ ብሄራዊ ክልላዊ
ኣስፈፃሚ ምክር ቤት የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ
መንግስቲ ትግራይ ብመሰረት ቤት ፅሕፈት ምልሻ
መንግስት የሚሊሽያ ጽህፈት ቤት Eንደገና ለማቋቋም
ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ ትግራይ ዳግም ንምጥያሽ
የወጣ Aዋጅ ቁጥር194/2003 ዓንቀፅ 10/1/መሰረት
ዝወፀ ኣዋጅ ቑፅሪ 194/2003 ዓንቀፅ 10/1/ ዝስEብ
የሚከተለውን ደንብ ኣውጥቷል፦
ደንቢ ኣውፅU ኣሎ።

Eዚ ደንቢ “ ዝተመሓየሸ መተሓዳደሪ ደንቢ ይህ ደንብ“ የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት
ኣባላት ምልሻ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ ትግራይ የሚሊሽያ ኣባላት የተሻሻለው መተዳደርያ ደንብ ቁጥር
ቑፅሪ ደንቢ 70/2004” ተባሂሉ ክጥቀስ ይካኣል። 70/2004” ተብሎ ሊጠቀስ ይችላል።
ኣብ ውሽጢ Eዚ ደንቢ፦ በዚህ ደንብ ውስጥ፦
ናይ ሓደ ዋጋ ነጋሪት ጋዜጣ ቑ.ፓ.ሳ

ብር 9.00 291 333
ያብዱ ዋጋ www.chilot.me ነጋሪት ጋዜጣ ፓ.ሳ.ቁ
ገፅ 2 ነጋሪት ጋዜጣ ትግራይ ቑ ደንቢ 70/2004 ገፅ 2 የትግራይ ነጋሪት ጋዜጣ ደንቢ ቁ 70/2004
1. “ምልሻ”ማለት ብህዝቢ ተመልሚሉ ዝዓጠቐ፣ ምስ 1. “ምሊሽያ” ማለት፦በህዝብ ተመልምሎ የታጠቀ፣

ማEቶቱ ጎኒንጎኒ ፀጥታ ከባቢU ዝሕሉን ሃገራዊን ፣ከስራው ጎን ለጎን የኣከባቢው ፀጥታ የሚጠብቅና
ክልላዊን ፍሉይ ፃዊIት Eንትህሉ ኣብ ወፍሪ ሃገራዊና ክልላዊ ልዩ ጥሪ ሲኖር በዘመቻ
ዝሳተፍን ዓዱ ዝከላኸልን Eጡቕ ሓይሊ Eዩ። የሚሳተፍና ሃገሩን የሚከላከል የታጠቀ ሃይል
ነው።
2. “ቢሮ” ማለት ቢሮ ፀጥታን ምምሕዳርን ክልል 2. “ቢሮ“ማለት የትግራይ ክልል የፀጥታና ኣስተዳደር
ትግራይ Eዩ። ቢሮ ነው፣
3. “ቤትፅሕፈት” ማለት ቤት ፅሕፈት ምልሻ 3. “ ፅህፈት ቤት” ማለት የክልል፣የዞንና የወረዳ
ክልል፣ዞንን ወረዳን Eዩ። የሚሊሽያ ፅህፈት ቤት ነው፣
4. “ጉድኣት“ ማለት ክEለት ምስራሕ ዝንኪ ወይ 4. “ጉዳት ማለት የመስራት ችሎታ የሚቀንስ ወይም
ዘስEን ኣብ ስራሕ Eንዳሃለኻ ዝበፅሕ ብሕክምና የሚያሳጣ ስራ ላይ Eያለህ የሚደርስ በህክምና ቦርድ
ቦርድ ዝተረጋገፀ ጉድኣት Eዩ። የተረጋገጠ ጉዳት ነው፣
5. “ከቢድ ጉድኣት”ማለት ካብ ዝኾነ Eቶት ዘርክብ 5. “ከባድ ጉዳት”ማለት ከማንኛውም ገቢ የሚያስገኝ
ስራሕ ንምስራሕ ዝኽልክል ዘይድሕን ኣብ ስራሕ ስራ ለመስራት የሚከለክል፣ የማይድን ስራ ላይ
Eንዳሃለኻ ዝበፅሕን ብሕክምና ቦርድ ዝተረጋገፀን Eያለህ የሚደርስ በህክምና ቦርድ የተረጋገጠ
ጉድኣት Eዩ። ጉዳት ነው፣
6. “ ማEኸላይ ጉድኣት” ማለት ክEለት ምስራሕ 6. “መካከለኛ ጉዳት” ማለት የመስራት ችሎታ
ዝንክን ዘይድሕንን ኣብ ስራሕ ዘብፅሖ ጉድኣት የሚቀንስና የማይድን ሆኖ ስራ ላይ የሚደርስ
ኮይኑ ብቦርድ ሕክምና ዝተረጋገፀ ጉድኣት Eዩ። በህክምና ቦርድ የተረጋገጠ ጉዳት ነው፣
7. “ ቀሊል ጉድኣት ” ማለት ንዝተወሰነ Eዋን 7. “ቀላል ጉዳት” ማለት ለተወሰነ ጊዜ በሙሉ ወይም
ብሙሉE ወይ ብኽፋል ስራሕ ክሰርሕ ዘይኽEል በከፊል ስራ ሊያሰራ የማይችል የኣካል ጉዳት ነው፣
ጉድኣት ኣካል Eዩ ።
8. “ ኣብ ልUኽ ዝበፅሐ ጉድኣት” ማለት ናብ ስራሕቲ 8. “በግዳጅ ላይ የደረሰ ጉዳት”ማለት በፀጥታ ጥበቃ
ሓለዋ ፀጥታ ተዋፊሩ ኣብ ስራሕቲ ሓለዋ ፀጥታ ስራ ላይ ተሰማርቶ በፀጥታ ጥበቃ ስራ ላይ ጉዳት
ጉድኣት ዝበፅሐ ማለት Eዩ። የደረሰበት ማለት ነው፣
9. “ ኣወዳድባ ምልሻ” ማለት ብክልል፣ ዞባን ወረዳን 9. “የሚሊሽያ Aደረጃጀት “ማለት በክልል፣በዞንና ወረዳ
ዝምራሕ ኣብ ጣብያ ብሓይሊ ፣ኣብ ቑሸት የሚመራ ቀበሌ በሻንበል፣ቀጠና በመቶና
ብጋንታ፣ ኣብ ጎጥ ብመስረE ዝተወደበ ሓይሊ ሰፈር፣በቡድን/ቲም/የተደራጀ የሚሊሻ ሃይል ነው፣
ምልሻ Eዩ።
10. “ ጠርናፊ ምልሻ” ማለት ኣብ ጣብያ፣ቁሸትን 10. “የሚሊሽያ ሃላፊ “ማለት በቀበሌ፣ ቀጠናና ጎጥ
ጎጥን ብኣብዝሓ ድምፂ ኣባላት ምልሻ ዝተመረፀ በብዙሃን የሚሊሽያ ኣባላት ድምፂ የተመረጠ
ኣመራርሓ Eዩ። የሚሊሽያ ኣመራር ነው፣
11. “ዘዋፈሮ ኣካል” ማለት ቤት ፅሕፈት ሚሊሻ 11. ያሰማራው ኣካል ማለት የክልል፣የዞንና የወረዳ
ክልል ፣ ዞባን ወረዳን ማለት Eዩ። ምሊሻ ፅህፈት ቤት ማለት ኖ።
334
www.chilot.me
3. ወሰን ተፈፃምነት 3. የተፈፃምነት ውሳነ

Eዚ ደንቢ ብቤት ፅሕፈት ምልሻ ክልል ትግራይ ይህ ደንብ በትግራይ ክልል የሚልሽያ ጽህፈት ቤት
ብምልሻነት ዝዓጠቐ ምልሻ፣ኣብ መንግስታውን በሚልሽያነት የታጠቀ ምልሽያ በመንግስታዊና
ዘይመንግስታውን ትካላት ዝሰርሑ ብምልሻነት መንግስታዊ ያልሆኑ ድርጅቶች የሚሰሩ በምልሽያነት
ዝዓጠቑ ሰራሕተኛታት ተፈፃምነት ይህልዎ። የታጠቁ ሰራተኞች ተፈፃምነት ይኖራል፣
4. Aገላልፃ ፆታ 4. የፆታ Aገላለፅ

ብተባEታይ ፆታ ዝተገለፀ ንAነስታይ ፆታ’ውን በተባEታይ ፆታ የተገለፀ Aነስታይ ፆታም
ዝሓውስ ይኸውን ፣ ይጨምራል ፣
5. ኣወዳድባ 5. Aደረጃጀት
1. ኣወዳድባ ምልሻ ብክልል፣ ዞባን ወረዳን Eዩ፤ 1. የምልሽያ Aደረጃጀት፣በክልል፣ዞንናወረዳ ነው
2. ካብ መስርE Eስካብ ሓይሊ ኣብዘለው 2. ከጓድ ጀምሮ Eስከ ሻንበል ባሉ ኣደረጃጀቶች
ውደባታት ብኣብዝሓ ድምፂ ኣባላት ምልሻ በሚሊሽያ ኣባላት Aብላጫ ድምፅ የተመረጡ
ዝምረፁ መራሕቲ ይህልው፤ መሪዎች ይኖራሉ፣
3. ኣብ መስርE ክልተ፣ኣብ ጋንታን ሓይልን ኣብ 3. በጓድ ሁለት፣በመቶና ሻንበል በEያንዳንዱ ሦስት
ሕድሕድ ሰለስተ መራሕቲ ይህልው፤ መሪዎች ይኖራሉ፣
4. ኣብ ጋንታን ሓይልን ዘለው መራሕቲ ኣዛዚ፣ 4. በመቶና ሻንበል ያሉ መሪዎች Aዛዥ፣ምክትል
ምክትል ኣዛዚ፣ ምምሕዳርን ኮሚሳርን፣ ኣብ Aዛዥ፣Aስተዳደርና ኮሚሳር በጓድ ደግሞ መሪና
መስርE ድማ መራሕን ምክትልን ይኾኑ ፤ ምክትል ይሆናሉ፣
5. ተፀዋEነት መራሕቲ ሓይሊ ምልሻ 5. የሚልሽያ ሻንበል መሪዎች ተጠሪነታቸው
ንዝስመረፅዎም ኣባላት ምልሻን ንምልሻ ቤት ለመረጣቸው የሚልሽያ Aባል፣ለቀበሌና ለወረዳ
ፅሕፈት ወረዳን ጣብያን ኮይኑ ካልOት ምልሽያ ፅህፈት ቤት ሆኖ ሌሎች የሚልሽያ
ሓለፍቲ ምልሻ ተፀዋEነቶም በቢደረጅU ንዘሎ ሃላፊዎች ተጠሪነታቸው በየደረጃው ላለው
ሓላፊ ምልሻ ይኸውን፤ የሚልሽያ ሃላፊ ይሆናል፣
6. በዝሒ ምልሻ ኣብ ግምት ብምEታው ውደበ 6. የሚልሽያ ብዛት ግምት ውስጥ በማስገባት
መስርEን ጋንታን ከምኣድላይነቱ በቢጣብይU የጓድና የመቶ Aደረጃጀት Eንደ Aስፈላጊነቱ
ካብ ሓደ ውዳበ ንላEሊ ክህሉ ይኽEል፣ኣብ በየቀበሌው ከAንድ Aደረጃጀት በላይ ሊኖር
ሓይሊ ሓደ ውዳበ ጥራሕ ይህሉ፤ ይችላል፣በሻንበል Aንድ Aደረጃጀት ብቻ

ይኖራል፣
ንምልሻ ኣባልነት ዘብቕU ረቑሓታት ፦ ለምልሽያ ኣባልነት የሚያበቁ መመዘኛዎች
ምልመላን ስልጠናን ምልመላና ስልጠና
6. ምልመላ 6. ምልመላ
ዝስEቡ ረቑሓታት ዘማልኣ ዝኾነ ተፈጥሮAዊ ሰብ ማንኛውም የሚከተሉት መመዘኛዎች ያሟላ የተፈጥሮ
ኣባል ምልሻ ንምዃን ክምልመል ይኽEል። ሰው የሚልሽያ ኣባል ለመሆን ሊመለመል ይችላል።
335
www.chilot.me
ሕገ-መንግስቲ ዝተቐበለን ተኣማኒ ዝኾነን ህገ-መንግስት የተቀበለና ታማኝ የሆነ፣

2. ዜግነቱ Iትዮጵያዊ ዝኾነ 2. ዜግነቱ Iትዮጵያዊ የሆነ፣
3. ኣባል ምልሻ ንምዃን ድሌት ዘለዎን ብህዝቢ 3. የሚሊሽያ ኣባል ለመሆን ፍላጎት ያለውና በህዝብ
ዝተመልመለን የተመመለመለ፣
4. EድሚU ካብ 18 Eስካብ 45 ዓመት ዝኾነ 4. Eድሜው ከ18 Eስከ 45 ዓመት የሆነ
5. ቋንቋ ትግርኛ ዝኽEል፣ ብሄር ብሄረ ሰባት ዘለውዎ 5. ትግርኛ ቋንቋ የሚችል፣ብሄር ብሄረ ሰቦች ባሉበት
ከባቢ Eንተኾኑ ድማ ናይቲ ከባቢ ብሄረሰብ ቋንቋ Aከባቢ ከሆነ ደግሞ የኣከባቢው ብሄረ ሰብ ቋንቋ
ዝኽEል፣ የሚችል፣
6. ባEሉ ወይ ቤተሰቡ ዘማሕድረሉ ማEቶት ስራሕ 6. ለራሱ ወይም ለቤተሰቡ የሚተዳደሩበት ስራ ያለው
ዘለዎ ኮይኑ Eንተነኣሰ ኣብ ከባቢU ክልተ ዓመት ሆኖ ቢያንስ በቀበሌው ሁለት ዓመት የኖረወይም
ዝነበረ ወይ ዝተቐመጠ ወይ ይነብረሉ ካብ ዝነብረ የተቀመጠ ወይም የኖረበት ከነበረ ቀበሌ መደበኛ
ጣብያ ስሩE ዝውውር ወይ መረዳEታ ሒዙ የዝውውር ማስረጃ ይዞ የመጣ፣
ዝመፀ።
7. ኣብ ዝነብረሉ ማሕበረ ሰብ ተቐባልነት ዘለዎ፣ 7. በሚኖርበት ማህበረ ሰብ ተቀባይነት ያለው፣
8. ንደንቢ ምልሻ ተገዛኣይ ዝኾነን ብስነ - ምግባሩ 8. ለሚሊሻ ደንብ ተገዥ የሆነና በስነ-ምግባሩ
ዝተመስገነን፤ የተመሰገነ፣
9. ኣብ ፀረ-ህዝቢ ስራሕቲ ዘይተሳተፈን ብገበን 9. በፀረ-ህዝብ ስራዎች ያልተሳተፈና በገበን
ዘይተቐፅAን ያልተቀጣ፣
10. ብዲሞክራሰዊ ጥርናፈ ዝኣምን፤ 10. በዲሞክራሲያዊ ማEከላዊነት የሚያምን፣
11. Eጥቂ ሒዙ ብብቕዓት ክንቀሳቐስ ዘኽEል 11. ትጥቅ ይዞ በብቃት መንቀሳቀስ የሚያስችል
ኣካላዊ ኩነታት ዘለዎ፣ ኣካላዊ ሁኔታ ያለው፣
7. ስልጠና 7. ስልጠና
1. Eላማ ስልጠና ዓቅሚ ምልሻ ብምEባይ ስራሕቲ 1.የስልጠናው Aላማ የሚልሻው Aቅም
ፀጥታ ንምጥንኻር፣ምጉልባት ልEልና ሕጊ ዘረጋገፀ በመገንባትየፀጥታ ስራዎች ማጠናከር፣ማጎልበትና
ሰብኣዊን ዲሞክራሲያዊን መሰል ሕ/ሰብን የህግ የበላይነት ያረጋገጠ፣የህብረተሰብና የግለሰብ
ውልቀሰብን ዘኽብር ክኸውን ንምግባር፣ ሰብኣዊና ዲሞክራሲያዊ መብት የሚያከብር፣

Eንዲሆን ማድረግ፣
2. ንኣባልነት ምልሻ ዝተመልመለ ቅድሚ ግልጋሎት 2. ለሚልሽያ ኣባልነት የተመለመለ Aገልግሎት
ምሃብ ምጅማሩ፦ መስጠት ከመጀመሩ በፊት፦
2.1. ሕገ-መንግስቲ ሃገርናን ክልልና መሰረት 2.1. የኣገራችንና የክልላችን ህገ-መንግስት መሰረት
ዝገበረ ኣከባብራ ሰብኣዊን ዲሞክራሳዊ ያደረገ፣ ሰብኣዊናዲሞክራሳዊ መብቶች ኣከባበር

Eንዲያውቅ ይደረጋል ፣
መሰላት ክፈልጥ ይግበር፣
2.2. የAገራችን ፖሊሲና ስትራቴጂ ፣
2.2. ፖሊሲን ስትራቴጅን ሃገር
2.3. የሚሊሽያ ደንብና ሌሎች Aቅምን
2.3. ደንቢ ምልሻን ካልOትን ዓቕሚ ዘEብዩ
የሚያሳድጉ ስልጠናዎች መስጠት፣
ስልጠናታት ምሃብ
336
www.chilot.me
2.4. መተሓዳደሪ ደንቢ ምልሻ መሰረት ዝገበረ 2.4 የሚልሽያ መተዳደርያ ደንብ መሰረት ያደረገ
ስልጠና ይውሃብ፤ ስልጠና ይሰጣል፣
3. ብመሰረት Eቲ ቤት ፅሕፈት ብዘዳልዎ ስልጠና 3. ፅህፈት ቤቱ በሚያዘጋጀው የስልጠና ማንዋል
ማንዋል ወይ መምርሒ ብወረዳ ቤት ፅሕፈት ወይም መመርያ መሰረት በወረዳ ሚልሽያ
ምልሻ ልEኹ ንምፍፃም ዘብቅU ወታደራዊን ፅህፈት ቤት ተልEኮውን መፈፀም የሚያበቁ
ፖለቲካዊን ስልጠና ይውሃቦ። ወታደራዊና ፖለቲካዊ ስልጠና ይሰጣል፣
4. ብፉሉይ ኩነታት ኣገዳሲ ኮይኑ Eንትርከብ ብክልል 4. በልዩ ሁኔታ Aስፈላጊ ሆኖ ሲገኝ በክልሉ ቢሮ
ቢሮ ስልጠና ይውሃቦ፤ ስልጠና ይሰጠዋል
5. ኣብ ስልጠና Eንዳሃለወ ንዝበፅሖ ጉድኣት ልUኽ 5. በስልጠና ላይ Eያለ ለሚደርስ ጉዳት፣ ተልEኮ
ኣብ ምፍፃም ንዝበፅሓ ጉድኣት ዝምልከቱ በመፈፀም ላይ Eያለ የደረሰ ጉዳት የሚመለከቱ
ድንጋገታት Eዚ ደንቢ ተፈፃሚ ይኾኑ፦ የዚህ ደንብ ድንጋጌዎች ተፈፃሚ ይሆናሉ፣
6. ካብ ከባቢU ወይ ጣብይU ወፃI ዝውሃብ ስልጠና 6. ከAከባቢው ወይም ከቀበሌው ውጪ የሚሰጥ
Eንተኾይኑ በቲ ስልጠና ወሃቢ ኣካል ቀለብ፣ ሕክምናን ስልጠና ከሆነ ለስልጠና የሚሰጠው
ካልOት ንስልጠና ዘድልዩ ነገራት ተማሊOም ክወሃቡ Aበል፣ቀለብ፣ህክምናና ሌሎች ለስልጠናው
ይግበር፤ የሚያስፈልጉ ነገሮች ተሟልተው Eንዲሰጡ ያደርጋል

መሰልን ግቡEን መብትና ግዴታ
8. መሰል 8. መሰል
ዝኾነ ኣባል ምልሻ ዝስEቡ መሰላት ይህልውዎ፦ ማንኛውም የሚልሽያ ኣባል የሚከተሉት መብቶች
ይኖሩታል
1. መራሕቱ ብኣኼባ ይመርፅ፤ ዝርዝሩ ብመምርሒ 1. መሪዎችን በስብሰባ ይመርጣል፣ዝርዝሩ
ይውሰን፣ በመምሪያው ይወሰናል፣
2. ሓላፍነቱ ብዝግባE ንዘይዋፃE መራሒU 2. ሃላፊነቱ በትክክል የማይወጣ መሪው ገምግሞና
ገምጊሙን ነቒፉን ካብ ሓላፍነት የውርድ፣ ነቅፎ ከሃላፊነቱ ያወርዳል፣
3. ብዘለዎ ጭቡጥ ፀገም ኣባል ምልሻ ኮይኑ ክቕፅል 3. ባለው ተጨባጭ ችግር የሚልሽያ ኣባል ሆኖ
ኣብዘይኽEለሉ ኩነታት Eንተበፂሑ መቀጠል የማይችልበት ሁኔታ ከደረሰ
ብዲሞክራሰዊ መንገዲ ሕቶ ስንብት ኣቕሪቡ በዲሞክራሲያዊ መንገድ የስንብት ጥያቄ Aቅርቦ
ይሰናበት፣ ይሰናሰበታል፣
4. ኣብ ልUኽ ምፍፃም Eናሃለወ ንዝበፅሐ ጉድኣት 4. ተልEከውን በመፈፅም ላይ Eያለ ለደረሰበት ጉዳት
ሀ. ልUኽ ኣብ ምፍፃም Eናሃለወ ንዝበፅሐ ሀ. ተልEኮውን በመፈፀም ላይ Eያለ ለደረሰበት
ጉድኣት ወይ ሕማም ዘድልዮ ወፃI በቲ ጉዳት ወይም ህመም Aስፈላጊውን የህክምና
ዘዋፈሮ Aካል ዝሽፈን ይኸውን ፣ ወጪ ባሰማራው Aካል የሚሸፈን ይሆናል፣
ለ. ደረጃ ጉድኣት ሕክምና ቦርድ ብዘረጋገፆ ለ. የህክምና ቦርድ ባረጋገጠው ማስረጃ መሰረት
መረዳEታ ቀሊል ጉድኣት ኮይኑ ክልተ የጉዳቱ መጠን ቀላል ከሆነ ሁለት
337
www.chilot.me
ወርሕን ልEሊUን ደቂሱ ዝተሓከመ በቲ ዘዋፈሮ ወርና ከዛ በላይ ተኝቶ ከታከመ ባሰማራው Aካል
Aካል ብር2000.00/ ክልተ ሽሕ ብር/ ድጎማ ብር2000/ ሁለት ሽህ ብር / ድጎማ ያገኛል፣
ይረክብ፤
ሐ. ደረጃ ጉድኣት ሕክምና ቦርድ ብዘረጋገፆ ሐ. የጉዳቱ መጠን የህክምና ቦርድ ባረጋገጠው
መረዳEታ ንማEኸላይ ጉድE ካብ ማEቶቱ ማስረጃ ለመካከለኛ ጉዳት ገቢ የሚያስገኝበት
Eንተተፈልዩ በቲ ዘዋፈሮ Aካል ብር 12.000/ ስራ ከተለየ ባሰማራው Aካል
ዓሰርተ ክልተ ሽሕ ቅርሺ/ድጎማ ይኽፈሎ፤ ብር12.000/Aስራ ሁለት ሽህ ብር/
ይከፈላዋል፣
መ. ደረጃ ጉድኣቱ ሕክምና ቦርድ ብዘረጋገፆ መ. የጉዳቱ መጠን የህክምና ቦርድ ባረጋገጠው
መረዳEታ ከቢድ ጉድኣት ከይኑ ካብ ማስረጃ ከባድ ጉዳት ሆኖ ገቢ ከሚያገኝበት ስራ
ማEተቱ Eንተተፈልዩ በቲ ዘዋፈሮ Aካል ከተለየ ባሰማራው Aካል ብር18.000/Aስራ
ብር 18.000/ ዓሰርተ ሸሞንተ ሽሕ ቅርሺ/ ስምንት ሽህ ብር ይከፈለዋል፣
ድጎማ ይኽፈሎ፤
ረ. ምስ ልUኹ ስራሕቲ ዝተተሓሓዘ ንዝፈፀሞ ረ. ከስምሪት ስራ ጋር በተያያዘ በፈፀመው ተግባር
ተግባር ምኽንያት ብሳልሳይ ወገን ንዝቐረበሉ ክሲ ምክንያት በሶስተኛ ወገን ለሚቀርብበት ክስ
በቲ ዘዋፈሮ Aካል ወፃI ግልጋሎት ጥብቅና ባሰማራው Aካል ወጪ የጥብቅና Aገልግሎት
ይረክብ፤ ያገኛል፣
ሰ. ኣብ ወፍሪ ዝኸድA ወይ ዘድሓርሓረ ወይ ሰ. ከስምሪቱ የከዳ ወይም የሸሸ ወይም ከመመሪያ
ካብመምርሒ ወፃI ዘንስሓበ በዚ ሰንኪ ድማ ወጪ ያፈገፈገ በዚሁ ምክንያት ጉዳት
ጉድኣት ዝበፅሖ ወይ ዝተወቕA ካሕሳ ወይ ድጎማ የደረሰበት ወይም የቆሰለ የካሳ ክፍያ ወይም
ክፍሊት ኣይረክብን፤ ድጎማ Aያገኝም፣
ሸ. ናብ ልUኽ Eንትዋፈር ስንቂ፣ ቀለብን ሸ. ወደ ተልEኮ ሲሰማራ ስንቅ፣ቀለብና የህክምና
ግልጋሎት ሕክምናን ካብቲ ዘዋፈሮ ኣካል Aገልግ ሎት ካሰመራው Aካል ያገኛል፣
ይረክብ ፣
ቀ. ሓደ ኣባል ምልሻ ግቡU ንምፍፃም ተኣዚዙ ኣብ ቀ. ኣንድ የሚልሽያ Aባል ግዴታው Eንዲፈፅም ታዞ
ወፍሪ Eንዳሃለወ ብፀላI Aብ ገዝU፣Aብ በግዳጅ ላይ Eያለ በጠላት በቤቱ፣ንብረቱና ሃብቱ
ንብረቱን ሃፍቱን ንዝበፅሖ ኪሳራ ኣብ ግምት ለሚደርሰው ኪሳራ ግምት ውስጥ በማስገባት Eስከ
ብምEታው ክሳብ ብር 5000/ሓሙሽተሽሕ ብር 5000/Aምስት ሽህ ብር/ የሚደርስ የድጎማ
ቅርሺ/ዝበፅሕ ድጎማ ገንዘብ ክውሃቦ ይግበር። ገንዘብ Eንዲሰጠው ይደረጋል፣
5. ኣብ ልUኽ Eናሃለወ ዝበፅሖ መስዋEቲ ፦ 5. ተልEኮ ላይ Eያለ የደረሰ መስዋEትነት ፦
ሀ. ኣብ ህዝብን መንግስትን ልUኽ ምፍፃም ሀ. የህዝብና የመንግስት ተልEኮ በመፈAም ላይ
ዝተሰውA ምልሻ ንሕጋዊ ወረስቱ ብር Eያለ የተሰዋ ለህጋዊ ወራሾቹ ብር25.000
25,000/ Iስራን ሓሙሽተን ሽሕ ቅርሺ/ /ሃያ Aምስት ሽሕ ብር/ድጎማ ባሰማራው
ድጎማ በቲ ዘዋፍሮ ኣካል ይውሃብ፤ Aካል ይሰጣል፣
ለ. ኣባል ምልሻ ብፀላI ወይ ሕማም ምኽንያት ለ. የሚሊሻ ኣባል በጠላት ወይም በህመም ወይም
ብሞት Eንትፍለ ከም ኩሉ በሽታ ምክንያት በሞት ሲለይ Eንደ ሁሉም
338
www.chilot.me
ሃርበኛ ተራEዩ ብጣብያ ምምሕዳ ርን ኣዘዝቲ Aርበኛ ታይቶ በቀበሌው Aስተዳደርና

ምልሻ መተሓባባርነትን ስነ-ስርዓት ቀብሩ በሚልሽያው Aዛዥ Aስተባባሪነት የቀብሩ ስነ-
ብኽብሪ ይፍፀም፤ ስርኣት በክብር ይፈፀማል
6. ብፌዴራል መንግስቲ ንዝግበር ሃገራዊ ፃዊIት 6. በፌዴራል መንግስት ለሚደረግ ሃገራዊ ጥሪ
ፌዴራል መንግስቲ ብዘውፅO ሕጊ መሰረት ፌዴራል መንግስት በሚያወጣው ህግ መሰረት
ጥቕማጥቅሚ ይረክብ፤ ጥቅማ ጥቅም ያገኛል፣
ሀ. ፍሉይ ጀግንነታዊ ስራሕ ንዝፈፀሙ ኣባላት ሀ. ልዩ የጀግንነት ስራ የፈፀሙ የሚልሽያ Aባላት
ምልሻ መተባብI ይረኽቡ፤ኣፈፃፅምU የማበረታቻ ሽልማት ያገኛሉ፣ ኣፈፃፀሙ በመመርያ
ብመምርሒ ይውሰን፤ ይወሰናል፣
ለ. ዝኾነ ኣባል ምልሻ ዋኒን ፍትሃብሄር ብዝምልከት ለ. ማንኛውም የሚልሽያ ኣባል የፍትሃብሄር ጉዳይ
Eሱር ከቕርብ ብስሩE ቤት ፍርዲ ወይ ማሕበራዊ በሚመለከት Eስረኛ Eንዲያቀርብ በመደበኛ
ቤት ፍርዲ EንትEዘዝ ብመሰረት ሕጊ ውሎ ፍርድ ቤት ወይ በማህበራዊ ፍርድ ቤት ሲታዘዝ
ኣበል ይኽፈሎ በህግ መሰረት ውሎ ኣበል ይከፈለዋል፣
ሐ. ዝኾነ ኣባል ምልሻ ኣብ ወረድU ዝርከብ ሐ. ማንኛውም የሚልሽያ Aባል በወረዳው በሚገኝ
መንግስታውን ዘይመንግስታውን ውልቀ ትካል መንግስታዊና መንግስታዊ ያልሆኑ የግል
ተቆፂሩ ክሰርሕ መሰል ኣለዎ፤ ድርጅቶች ተቀጥሮ ሊሰራ መብት Aለው፣
9. ግቡE 9. ግዴታ
ዝኾነ ኣባል ምልሻ ዝስEቡ ግቡኣት ኣለውዎ፦ ማንኛውም የሚልሻ ኣባል የሚከተሉት ግዴታዎች
Aሉት
1. ሃገሩ ወይ ዓዱ ንምክልኻል ብመንግስቲ 1. ሃገሩን ለመከላከል በመንግስት ለሚደረግ ጥሪ
ንዝግበረሉ ፃዊIት መሰረት ምኽታት መሰረት ይዘምታል፣
2. ኣብ ጣብይU ፣ወረድUን ከባቢUን ምስፋን 2. በቀበሌ፣በወረዳውና Aከባቢው ሰላምና ፀጥታ
ስራሕቲ ፀጥታን ይሰርሕ፣ ለማስፈን ይሰራል፣
3. ኣብ ከባቢU ንዝፍጠር ሃንደባታዊ ሓደጋን 3. በAከባቢው ለሚፈጠር ድንገተኛ Aደጋና
ካልOት ፀገማትን ብመሰረት ኣወዳድባ ከባቢU ሌሎች የፀጥታ ችግሮች በAከባቢው Aደረጃጀት
ብሓይሊ፣ ብጋንታን መስርEን ውዳበ ኣቢሉ መሰረት በሻንበል፣በመቶAለቀና በቲም ወይም
ይከላኸል፤ ይንቀሳቐስ፣ ወይ ይAሊ፣ ህፁፅ ፀገም ጓድ Aማካኝነት ይካላከላል፣ ይንቀሳቀሳል፣
ፀጥታ Eንትፍጠር ድማ ንቐረባ ሓላፊU ወይም ይፈታል ያረጋጋል Aስቸኳይ የፀጥታ
ሪፖርት ይገብር፣ ችግሮች ሲከሰት ለቅርብ ሃላፊው ሪፖርት

ያደርጋል፣
4. ብፃይኻ ናብ ሓደጋ ከይAቱን ኣብ ሓደጋ 4. ጓደኛህ Aደጋ ላይ Eንደይገባና Eንዳይወድቅ
ከይወድቕን ተሪርኻ ምቅላስ፣ ጠንክሮ መታገል፣
5. ኣብ ወፍሪ ወይ ኣብ ልUኽ Eናሃለወ 5. በዘመቻ ወይም ተልEኮ ላይ Eያለ የታመመ
ዝሓመመን ዝደኸመን ብፃዩ ድጋፍ ይህብ፣ Eና የደከመ ጓድ ድጋፍ ይሰጣል፣
6. ዝተሰውኣ ብፃዩ ብኣግባቡ ይቐብር 6. የተሰዋ ጓዱን ብAግባቡ ይቀብራል
339
www.chilot.me
7. ኣብ ሕገ መንግስትን ካልOት ሕግታትን 7. በህገ-መንግስትና ሌሎች ህጎች የተመለከቱትን

ዝተመልከቱ መሰላት ህዝብን ዜጋታትን የኽብር፣ የህዝብና የዜጎች መብት ያከብራል
8. ዝተውሃቦ መለለይ መንነትወረቐት ምልሻ መሓዝን 8. የተሰጠው የሚልሽያ መታወቅያ የመያዝና ፀጥታ
ፀጥታ ኣብ ዘኽብርሉ Eዋን ምርኣይ ግቡE Aለዎ፣ በሚያስከብርበት ወቅት የማሳየት ግዴታ Aለበት
9. ኣድላይ መረዳEታ ሓቲቱ ተረዲU ዝውሃቦ ልUኽ 9. የሚያስፈልገው መረጃ ጠይቆ በመረዳት የሚሰጠው
ብምፍፃም ንቐረባ ሓላፊU ፀብፃብ የቕርብ፣ ተልEኮ በመፈፀም ለቅርብ ሃላፊው ሪፖርት
ያቀርባል
10. ህዝቢ ኣብዘካይዶም ስራሕቲ ልምዓት መሪሕ 10. ህዝብ በሚያካሄዳቸው የልማት ስራዎች መሪ ሆና
ኮይኑ ይንቀሳቐስ ይንቀሳቀሳል፣
11. ንህዝቢ ኣብ ዝቐርብ ፃውIታትን ምስቲ ሓፋሽ 11. ለህዝብ በሚቀርቡ ጥሪዎች ከህዝቡ Eኩል ተሳትፎ
ማEረ ተሳታፋይ ብምዃን ይፍፅም፣ በመሆን ይፈፅማል፣
12. ዝዓጠቆ Eጥቂ ብጥንቃቐን ክንክንን ይሕዝ፣ ካብ 12. የታጠቀው ትጥቅ በጥንቃቄና Eንክብካቤ ይይዛል
ወረድU Eንትቕየር Eጥቂ ኣረኪቡ ዘረከበሉ ፣ከወረዳው ሲቀየር ትጥቁ Aስረክቦ ያስረከበበት
ቅብሊት ብምሓዝ ናብ ዝተቐየረሉ ወረዳ ፀብፃብ ደረሰኝ በመያዝ ወደ ተቀየረበት ወረዳ ሪፖርት
ሒዙ ከይዱ ኣብU ይEጠቕ፣ ይዞ በመሄድ Eዛው ይታጠቃል፣

13. ኣብ ዝኾነ ኣድማ ክሳተፍ የብሉን፣ ኣድማ Eንትልዓል 13. በማንኛውም ኣድማ መሳተፍ የለበትም፣Aድማ
ድማ ከይተኣዘዘ ንምEላይ ክንቀሳቐስ የብሉን ፣ ሲነሳ ሳይታዘዝ ለማቆም መንቀሳቀስ የለበትም፣
14. ዲሞክራሳዊ ጥርናፈ የኽብር፣ ክኽበር ይገብር፣ 14. ዲሞክራሲያዊ ማEከላዊነት ያከብራል፣ Eንዲከበር
ያደርጋል፣
15. ትEዛዝ ማሕበራዊ ቤት ፍርዲ ጣብይU ይፍፀም፣ 15. የቀበሌው ማሕበራዊ ፍርድ ቤት ትEዛዝ ይፈፅማል፣
16. ዝኾነ ምልሻ ፃዊIት ብፅሑለይ Eንተጋጥም 16. ማንኛውም ሚልሽያ የህዝብ የድረሱልኝ ጥሪ
ብEዋኑ ኣብቲ ኣድላይ ቦታ ክበፅሕን ከረጋግEን ሲደርሰው በወቕቱ በሚፈለገው ቦታ ደርሶ
ግቡE ኣለዎ፣ የማረጋጋት ግዴታ Aለው፣
17. ዝተትሓዘ ተጠርጣሪ ገበን ኣብ ቀረብU ናብ 17. የተያዘ የወንጀል ተጠርጣሪ በኣቅራቢያው
ዝርከብ ኣካል ሕጊ ከቕርብ ግቡE ኣለዎ፣ ወደሚገኝ የሕግ ኣባል የማቅረብ ግዴታ Aለበት፣
18. ስራሕቲ ምክልኻል ገበን ይሰርሕ 18. የወንጅል መከላከል ስራ ይሰራል፣
19. ኣብዝካየዱ ህዝባዊ መረፃታት መረፃ ቦርድ 19. በሚካሄድ ህዝባዊ ምርጫዎች የምርጫ ቦርድ
ብዘውፅO ደንብን ስነ-ስርዓትን ተገዛI ኮይኑ ደንብ ስነ-ስርኣት ተገዥ ሆኖ ይሰራል፣

ይሰርሕ
20. ዝኾነ ኣባል ምልሻ ኣብ ከባቢU ዝካየዱ 20. ማንኛውም የምልሽያ ኣባል በAካባቢው የሚካሃዱ
ሓለዋታት ጠርናፊ ምልሻ ብዘውፅO ፕሮግራም ጥበቃዎች የምልሽያ ሃላፊ በሚያወጣው የጥበቃ
ሓለዋ መሰረት ክሕሉ ግቡE ኣለዎ፣ ፕሮግራም መሰረት የመጠበቅ ግዴታ Aለው፣
21. ዝኾነ ኣባል ምልሻ ኣብ Eዋን መረፃ ካብ ሓለዋ 21. ማንኛውም የምልሽያ Aባል በህዝባዊ ምርጫ
ወፃI ናብ ድምፂ መውሃቢ ቦታ Eጥቂ ሒዙ ክኣቱ ወቅት ከተሰማራው ጥበቃ ስራ ውጪ ትጥቅ ይዞ
የብሉን፣ ወደ ድምፅ መስጫ ቦታ መግባት የለበትም፣
340
www.chilot.me
22. ዝኾነ ኣባል ምልሻ ኣብ ዝኾነ ሰላማዊ ሰልፊ Eጥቂ 22. ማንኛውም የምልሽያ ኣባል ትጥቅ ይዞ በሰላማዊ
ሒዙ ክሳተፍ ኣይኽEልን፣ ሰልፍ ላይ መሳተፍ Aይችልም፣
23. ዝኾነ ምልሻ ብኣባላት ምልሻ ንኣመራርሓ ምልሻ 23. ማንኛውም ምልሽያ ለምልሽያ ኣመራር ሲመረጥ
Eንተተመሪፁ ተቐቢሉ ክሰርሕ ግቡE ኣለዎ፣ ተቀብሎ የመስራት ግዴታ Aለው፣
24. ኣብ ከባቢU ዝነብር ሕ/ሰብ ኣተሓባቢሩ ዝርኣዩ 24. በAከባቢው የሚኖር ሕብረተ ሰብ Aስተባብሮ
ጎንፅታት ይኣልን ይከላኸልን፣ የሚታዩ ችግሮች ይፈታል፣ ይከላከላል፣
ጥርናፈ፣ኣኼባን Eጥቅን ሃላፊነት ስብሰባና ትጥቅ
10. ሓላፊ ምልሻ 10. ስለ ምልሽያ ሃላፊ
1. ጠርናፊ ምልሻ ብመሰረት መተሓዳደሪ ደንቢ 1. የምልሽያ ሃላፊ በምልሽያ መተደደርያ ደንብ
መሰረት
ሀ. ኣኼባ ይፅውE ይመርሕ ሀ. ስብሰባ ይጠራል፣ይመራል
ለ. ኣድላይ ስራሕቲ ፀጥታ ይመርሕ፣ሓይሊ ለ. Aስፈላጊውን የፀጥታ ስራዎች ይመራል፣
ሰቡ ሪጋ ኣትሒዙ የዋፍር፣ የሰው ሃይሉ ተራ በማስያዝ ይመራል
ሐ. ሓይሊ ሰብን Eጥቅን ይቆፃፀር፣ይጥርንፍ ሐ. የሰው ሃይልና ትጥቅ ይቆጣጠራል፣
ሓፈሻዊ ፃብፃብ ሰሪሑ ናብ ብልEሉU ይመራል፣ የስራው ሪፖርት ለበላይ ሃላፊው
ዘሎ ኣካል የቕርብ፣ ያቀርባል፣
2. ጠርነፍቲ ምልሻ ብስሩE ኣብ ጣብያ ኣብ ወርሒ 2. የምልሽያ ሃላፊዎች በመደበኛ ቀበሌ ላይ በወር
ሓደ ጊዜ ፣ኣብ ወረዳ ኣብ ሰለስተ ወርሒ ሓደ Aንድ ጊዜበወረዳ በሶስት ወር Aንድ ጊዜ ስብሰባ
ጊዜ፣ኣኼባ ብምግባር ኩነታት ምልሻን ፀጥታን በማድረግ የምልሽያና ፀጥታ ሁኔታ ይገመግማሉ
ይግምግሙ ፀብፃብ ገምጋም ናብ ልEሊOም ዘሎ ቤት የግምገማው ሪፖርት በየደረጃው ላለው የምልሽያ
ፅሕፈት ምልሻ የቕርብ፣ ጽ/ቤት ያቀርባሉ፣
11. ጠርናፊ ምልሻ 11. የምልሽያ ሃላፊ

ጠርናፊ ምልሻ Eዞም ዝስEቡ ተግባራት ይፍፅም፦ የምልሽያ ሃላፊ የሚከተሉት ተግባራት ይፈፅማል፦
1. ንዝተውሃቦ ልUኽ መረዳEታ ሒዙ ከመይ 1. ለሚሰጠው ተልEኮ መረጃ ይዞ Eንዴት Eንደሚሰራ
ከምዝስራሕ ክርዳE ኣለዎ፣ መረዳት Aለበት፣
2. Eቲ ልUኽ ብዝግባE ምፍፃሙ ክቆፃፀር 2. ተልEኮው በሚገባ መፈፀሙን የመቆጣጠር ሃላፊነት
ሓላፍነት ኣለዎ፣ Aለበት፣
3. ኣብ ባEሉን ኣብ ካሊEን ሓደጋ ከብEሕ ይኽEል 3. በራሱና በሌላ ሰው Aደጋ ያደርሳል ተብሎ
Eዩ ተባሂሉ ዝተጠርጠረ ምልሻ ስሩE ውሳነ ክሳብ የተጠረጠረ ምልሽያ ውሳኔ Eስከሚሰጠው ድረስ
ዝውሃቦ ብኮማንደር ምልሻ ጣብያ Eጥቁ ኣራጊፉ የቀበሌው ሚልሽያ ኮማንደር ትጥቁን Aስፈትቶ
ኣብ ሓደ ወርሒ ውሽጢ ውሳነ ክውሃቦ ይገብር በAንድ ወር ውስጥ ውሰኔ Eንዲሰጠው
ክሳብ ውሳነ ዝረክብ Eቲ Eጥቂ ወረዳ ያደርጋል፣ውሳኔ Eስኪያገኝ ትጥቁ በወረዳው
341
www.chilot.me
መኽዘን ኣታዊ ኮይኑ ይቕመጥ፣ ዝኾነ ሰብ መጋዘን ገቢ ሆኖ ይቀመጣል፣ ማንኛውም ሰው

ብIደ ወነኑ ቐይሩ ከEጥቆ ወይ ክEድሎ በራሱ ቀይሮ ሊታጠቀው ወይም ሊያስታጥቀው
ኣይፍቀድን፣ Aይፈቀድም ፣
4. ካብ ልEሊU ዝውሃብ ውሳነ ወይ ትEዛዝ ይፍፀም፤ 4. ከበላይ የሚሰጥ ውሳኔ ወይም ትEዛዝ ይፈፅማል፣
12. ኣኼባ ኣባላት ምልሻ 12. የምልሽያ Aባሎች ስብሰባ
1. ኩሎም ኣባላት ምልሻ ዝተሳተፍሉ ገምጋም 1. ሁሉም የምልሽያ Aባል የሚሳተፉበት የስራ
ስራሕ ኣብ ወርሒ ሓደ ጊዜ ብቑሸት፣ ኣብ ግምገማ በወር Aንድ ጊዜ በቀጠና፣በሁለት ወር
ክልተ ወርሒ ሓደ ጊዜ ፣ኣብ ጣብያ ኣብ Aንድ ጊዜ በቀበሌ፣በወረዳና ንUስ ወረዳ
ዓመት ክልተ ጊዜ ኣብ ወረደ ወይ ንUስ ወረዳ በAመት ሁለት ጊዜ መደበኛ ስብሰባ
ስሩE ኣኼባ የካይድ፣ ኣካይድU ዝምልከት ይካሄዳል፣Aካሄዱ የሚመለከት ወረዳ ራሱ
ወረዳ ባEሉ የዋድድ፣ ያመቻቻል፣
2. ቤት ፅሕፈት ምልሻ ህፁፅ ኣኼባ ኣብዝደልየሉ 2. የወረዳው ምልሽያ ፅህፈት ቤት Aስቸኳይ ስብሰባ
Eዋን ኣኼባ ይፅውE፣ በሚፈለግበት ጊዜ ስብሰባ ይጠራል ፣
3. ጠርነፍቲ ምልሻ ካብ ናይ ባEሎም ኣኼባ 3. የምልሽያ ሃላፊዎች ከራሳቸው ስብሰባ በተጨማሪ
ብተወሳኺ ኣብዚ ዓንቐፅ ንUስ ዓንቀፅ 1ን 2ን በዚህ Aንቀፅ ንUስ Aንቀፅ 1 Eና 2
ዝተመልከተ ኣኼባ ይሳተፉን ይመርሑን፣ የተመለከቱት ስብሰባዎች ይሳተፋሉ፣ ይመራሉ፣
4. ካብ ኣኼባ ብምትራፍ ዝውሰድ ስጉምቲ በዚ 4. ከስብሰባ በመቕረት የሚወሰድ Eርምጃ በዚህ
ደንቢ ዓንቀፅ 15 መሰረት ይፍፀም፣ ደብዳቤ Aንቀፅ 15 መሰረት ይፈፅማል፣
5. Eለትን ስዓትን ኣኼባ ከም ኩነታቱ 5. የስብሰባ ቀንና ስAት Eንደየ ሁኔታው በየወረዳው
በቢወረድU ይውስን ዝወስዶ ግዜን ንተኣካቢ ይወስናል፣ቀኑንና የሚወስደው ጊዜ Aስቀድሞ
ኣቐዲሙ ክንገሮ ይግባE፣ ለተሰብሳቢው ሊነገረው ይገባል
6. ካብ ክልተ ጣብያታት ንላEሊ ብብርኪ ወረዳ 6. ከሁለት ቀበሌዎች በላይ በወረዳ ደረጃ ለሚጠራ
ንዝፅዋE ኣኼባ ዝካየደሉ ማEኸል Eቲ ቤት ስብሰባ የሚካሄድበት ማEከል የወረዳው ምልሻ
ፅሕፈት ምልሻ ወረዳ ይውስን፣ ፅህፈት ቤት
13. ምEጣቅ Eጥቅን ምውራድን 13. ትጥቅ ማስታጠቕና ማስፈታት

1. Eጥቂ ብናይ ጣብያ ህዝቢ ውሳነ ቤት ፅሕፈት 1. ትጥቅ በቀበሌው ህዝብ ውሳኔ የወረዳ ምልሽያ
ወረዳ ምልሻ ፀጥታን ምምሕዳርን ጣብያ ፅህፈት ቤት የቀበሌው ፀጥታና Aስተዳደር
ኮማንደራት ምልሻን ብሓላፍነት የEጥቑ፣ የምልሽያ ኮማንደሮች በሃላፊነት ያስታጥቃሉ፣
2. Eጥቂ ንምውራድ Eጡቕ ምልሻ ጣብያ ርIቶ 2. ትጥቅ ለማስወረድ የታጠቁ የቀበሌ ምልሽያ
ይህበሉ ጣብያ ፀጥታን ምምሕዳርን ኮማንደራትን Aስተያየት ይሰጥበታል፣የቀበሌ ፀጥታ
ምልሻን ዘለዎም ረIቶ ናብ ወረዳ ሪፖርት ኣስተዳደርና የምልሸያ ኮማንደሮች ያላቸው
ይገብሩ ወረዳ ቤት ፅሕፈት ምልሻ ውሳነ ይህብሉ Aስተያየት ለወረዳ ሪፖርት ያቀርባሉ፣ የወረዳ
ውሳንU ኣብ ውሽጢ ሓደ ወርሒ ህዝቢ ጣብይU ምልሽያ ፅህፈት ቤት ውሳኔ ይሰጥበታል
ውሳኔው በAንድ ወር ጊዜ ህዝብ
342
www.chilot.me
ከፅድቐሉ ይገብር፣ ቅርታ ዘለዎ ምልሻ Eንዲያፀድቀው ያደርጋል፣ ቅሬታ ያለው ምልሽያ
በቢደረጅU ንዝርከብ ምልሻ ቤት ፅሕፈት በየደረጃው የሚገኝ የምልሽያ ፅህፈት ቤት
ዝተውሃቦ ውሳነ ሒዙ ቅሬትU ከቕርብ ይኽEል፣ የተሰጠው ውሰኔ ይዞ ቅሬታው ሊያቀርብ ይችላል፣
3. Eቲ ውሳነ ህዝቢ ዘፅደቖ ልEሊ ክልተ ወርሒ 3. ህዝብ ያፀደቀው ውሳኔ ከሁለት ወር በላይ ካደረገ
Eንተገይሩ Eጥቂ ምውራድ ተግባራዊ ይኸውንን ትጥቅ ማስወረድ ተግባራዊ ይሆናል፣ ታጣቂው
Eቲ Eጥቂ ሓደጋ ከብፅሓሉ Eዩ ተባሂሉ Aደጋ ያደርሳል ተብሎ ሲገመት በወረዳ ምልሽያ
Eንትግመት ብወረዳ ምልሻ ቤት ፅሕፈትን ጣብያ ፅህፈት ቤትና የቀበሌ ኮማንደሮች ውሳኔ ትጥቅ
ኮማንደራትን ውሳነ ኣራጊፉ ክፀንሕ ይግበር፣ ፈትቶ Eንዲቆይ ያደርጋል፣
4. ገበን ፈፂሙ ተባሂሉ ኣብ ክሲ ዘሎ ምልሻ ጉዳይ 4. ወንጀል ፈፅሞ በክስ ሂደት ላይ ያለ የምልሽያ Aባል
ተፃርዩ ክሳብ ዝውሰን Eጥቁ ኣብ ወረዳ ምልሻ ቤት ጉዳዩ ተጣርቶ Eስከሚወሰን ድረስ ትጥቁን በወረዳ
ፅሕፈት መኽዘን ይቕመጥ ፀጥታና Aስተዳደር መጋዘን ያስቀምጣል
5. ገበን ፈፂሙ ተባሂሉ Eጥቁ ኣራጊፉ ዝፀንሐ ኣባል 5. ወንጀል ፈፅሟል ተብሎ ትጥቁን ፈትቶ የቆየ
ምልሻ ቤት ፍርዲ ነፃ ተባሂሉ Eንትልቀቕ ተመሊሱ የምልሽያ Aባል በፍርድ ቤት ነፃ ከተለቀቀ
ይEጠቕ፣ ተመልሶ ይታጠቃል፣
6. ዝኾነ ኣባል ምልሻ ካብዝነብረሉ ወረዳ ብሸቕሊ 6. ማንኛውም የምልሽያ Aባል ከሚኖርበት ወረዳ
፣ወይ ስደት Eንተለቒቑ ክሻብ ሽዱሽተ ወርሒ በስራ ወይም በድስት ከለቀቀ Eስከ ስድስት ወር
Eጥቁ ኣብ ወረዳ ምልሻ ቤት ፅሕፈት መኽዝን ድረስ ትጥቁ በወረዳ የምልሻ ፅህፈት ቤት መጋዘን
ይቕመጥ፣ Eጥቁ ዘቐመጦ ንምዃኑ ብመረዳEታ ይቀመጣል፣ትጥቁን ያስቀመጠ ለመሆኑ የደረሰኝ
ቅብሊት ይውሃቦ፣ ማስረጃ ይሰጠዋል፣
7. ዝኾነ Eጥቂ ብሕጋዊ መንገዲ ካብ ዝተዓጠቐ ውልቀ 7. ማንኛውም ትጥቅ በህጋዊ መንገድ ከታጠቀው
ሰብ ወፃI ናብ ካሊE ምዝዋር ወይ ድማ ኣሕሊፍካ ግለሰብ ውጪ ለሌላ ሰው ማስተላለፍ ወይም
ምሃብን ምEጣቕን ኣይፍቀድን፣ Aሳልፎ መስጠትና መታጠቅ Aይፈቀድም
ክፍሊ ሓሙሽተ ክፍል ኣምስት

ድስፕሊን ድስፕሊን
ኣፈፃፅማ ዲስፕሊን ቅፅዓት የድስፕሊን ቅጣት Aፈፃፀም
14. Eላማ ቅፅዓት ዲሲፕሊን 14. የድስፕሊን ቅጣት Aላማ
Eላማ ቅፅዓት ድስፕሊን Eቲ ምልሻ ብዝፈፀሞ ጉድለት የድስፕሊን ቅጣት Aላማ ምልሽያው በፈፀመው
ድስፕሊን ተጣሒሱ ንሓዋሩ ተኣሪሙ ንህዝቢ ቅንEና የዲሲፕሊን ጉድለት በመፀፀት ወደፊት ታርሞ ለህዝብ
ዘለዎ ግልጋሎት ክህብ ንምግባር Eንትኸውን ቅንነት ያለውAገልግሎት Eንዲሰጥ ለማድረግ ሲሆን፣
ንዘይEረም ድማ ክሰናበት ንምግባር Eዩ፣ የማይታረም ከሆነ ደግሞ ለማሰናበት ነው፣
343
www.chilot.me
15. ዓይነታት ጥፍኣት ድስፕሊን 15. የድስፕሊን ጥፋት Aይነቶች

1. ቀሊል ጥፍኣት ድሲፕሊን 1. ቀላል ጥፋት ድስፕሊን
በዚ ደንቢ መሰረት ተሓታትነት ቀሊል ጥፍኣት በዚህ ደንብ መሰረት ተጠያቂነት ቀላል ጥፍኣት
ዲሲፕሊን ስIቦም ዝተዘርዘሩ ተግባራት Eዮም፦ ድሲፕሊን የሚያስከትሉትቀጥለው የተዘረዘሩ
ተግባሮች ናቸው፦
1.1. ዝተውሃቦም መደብ ስራሕ ብውፍይነት 1.1. የተሰጠህ የስራ መደብ በትጋት Aለመስራት፣
ዘይምስራሕ
1.2. ምስ ኣባላት ምልሻን ካልOት ዝምልከቶም 1.2. ከምልሻ Aባልነትና ሌሎች የሚመለከታቸው
Aካላት ን ተረዳዲEኻ ዘይምስራሕ፣ Aካላት ጋር ተግባብቶ Aለመስራር፣
1.3. ዝሓዝካዮ Eጥቂ ድሕንነቱ ንምሕላው Aድላይ 1.3. የያዝከው ትጥቅ ድህንነት ለመጠበቅ Aስፈላጊ
ጥንቃቐን ክትትልን ዘይምግባር፣ ውን ጥንቃቄና ክትትል Aለማድረግ፣
1.4. መፍለይ ወረቐት Eጡቅ ምልሻ ምሓዝ ግቡE 1.4. የምልሽያ ማንነት መለያ ወይም መታወቂያ
ዘይምትግባር ፣ የመያዝ ግዴታ Aለመፈፀም፣
1.5. ካብ ኣኼባ ምትራፍ ወይ ኣኼባ ምትEንቓፍ 1.5. ከስብሰባ መቅረት ወይም ማደናቀፍ፣
1.6. ካብ ዝነብረሉ ወረዳ ብዝተፈላለዩ ምኽንያት 1.6. ከሚኖርበት ወረዳ የቅርብ Aለቃው ሳያስፈቅድ
ቐረባ ጠርናፊU ከየፍለጠ ናብ ካሊE ከባቢ በተለያዩ ምክንያት ወደ ሌላ Aከባቢ መሄድ፣
ምጋሽ ፣
1.7. ኣብ ጊዜ ሓለዋ መስተ ምስታይ ፣ካሊE ተደራቢ 1.7. በጥበቃ ጊዜ መጠጥ መጠጣት፣ሌላ ተደራቢ ስራ
ስራሕ ምስራሕዘይምልከቶ ሰብ ምስU ከፍ መስራት፣የማይመለከተው ሰው ከሱ ጋር ኣብሮ
ክብል ምግባር ፣ካብ ሓለዋ ቦትU ምልቓቕ፣ Eንዲ መቀመጥ ማድረግ፣ ከጥበቃ ቦታው
መልቀቅ
1.8. ኣብዚ ዓንቀፅ ንUስ ዓንቀፅ2 ካብ ዝተደንገገ 1.8. በዚህ Aንቀፅ ንUስ Aንቀፅ 2 ከተደነገገው
ወፃI Eጥቂ ንኻሊE ሰብ ኣሕሊፍኻ ምሃብ፣ ውጪ ትጥቅ ለሌላ ሰው Aሳልፎ መስጠት፣
2. ከቢድ ጥፍኣት ዲሲፕሊን 2. ከባድ የዲስፕሊን ጥፋት
ብመሰረት Eዚ ደንቢ ኣብ ልEሊ ኣባላት ምልሻ በዚህ ደንብ መሰረት በምልሽያ Aባሎች ላይ
ተሓታትነት ከቢድ ጥፍኣት ዲሲፕሊን ዘስEቡ የድስፕሊን ከባድ ጥፋት ተጠያቂነት
Eዞም ዝስEቡ ተግባራት Eዮም፦ የሚያስከትሉት የሚከተሉት ተግባሮች ናቸው፣
2.1. ሰላማዊ ሰብ ብብረት ምፍርራሕ፣ምውቃፅ፣ወይ 2.1. ሰላማዊን ሰው በመሳርያ ማስፈራራት ፣መምታት
ሰብኣዊ መሰል ምግሃስ ፣ ወይም ሰብAዊ መሰል መጣስ፣
2.2. ካብ ዝተውሃበካ ልUኽ ወፃI ኣብ 2.2. ከተሰጠህ ተልEኮ ውጪ በህዝባዊ፣ሃይማኖታዊና
ህዝባዊ፣ሃይማኖታዊ ብዓላትን ስነ-ስርዓት የቀብር ስነ-ስርAትጥይት መተኮስ፣
ቀብርን ጥይት ምትኳስ፣

2.3. ብሸለልትነት ፣ትልግምቲ ወይ ትEዛዝ 2.3. በቸለልተኝነት፣በትልግምት ወይም ትEዛዝ ባለ
ብዘይምኽባር ንዝተውሃበካ ልUኽ ማክበር የተሰጠህ ተልEኮ Aለመፈፀም፣ወይም
ዘይምፍፃም ወይ ብተደጋጋሚ ምስኻር፣ በተደጋጋሚ መስከር፣
344
www.chilot.me
2.4. ብዘይ ፍቓድ ካብ ወረድU ወፃI ንልEሊ 2.4. ያለፍቃድ ከወረዳው ውጪ ከስድስት ወር በላይ
ሽድሽተ ወርሒ Eጥቂ ወይ ብረት ሒዝካ ብረት ወይም ትጥቅ ይዞ መጥፋት፣
ምጥፋE፣
2.5. ብምኽንያት ስራሕ ዝፈለጥካዮ ሚስጢር 2.5. በስራ ምክንያት ያወቅከው ሚስጢር
ዘይምሕላው Aለመጠበቅ
2.6. ብዘይ ብቑE ምኽንያት ኣብ ስሩE ማዓልታዊ 2.6. ያለ በቂ ምክንያት በመደበኛ Eለታዊ የጥበቃ
ሓለዋ ዘይምርካብን ሓለዋ ከባቢ ዘይምፍፃምን፣ ስራያለመገኘትና በAከባቢው ጥበቃ ስራ ላይ

Aለመሳተፍ
2.7. ብዘይ ፍቓድ ቤት ፅሕፈት ምልሻ ወረዳ 2.7. ያለ ወረዳ ምልሽያ ፅህፈት ቤት ፍቃድ መሳርያህ
ብረትኻ ከምዘሎ ወይ ፈቲሕኻ ምልዋጥ Eንዳለ ወይም ፈትቶ መለወጥ፣
2.8. ብዘይ ፍቓድ Eጥቂ ሒዝካ ወይ ኣብ ገዛኻ 2.8. ያለ ፍቃድ ትጥቅ ይዞ ወይም ትጥቁን Aስቀምጦ
ኣቐሚጥኻ ካብ ወረዳኻ ወፃI ንነዊሕ Eዋን ከወረዳው ውጪ ረዘም ላለ ጊዜ መሄድ፣
ምጋሽ፣
2.9. ብሓላፍነት ዝተረከብካዮ ንብረት፣ Eጥቅ፣ 2.9. በሃላፍነት የተረከብከውን የመንግስት ንብረት፣
ገንዘብ መንግስትን ምጥፋE፣ ትጥቅና ገንዘብ ማጥፋት፣
2.10. ኣብ ኣድማ ምስታፍ፣ 2.10. በAድማ ላይ መሳተፍ፣
2.11. ዝኾነ ዓይነት Eጥቂ ወይ ብረት ሓቢU 2.11. ማንኛውም Aይነት ትጥቅ ወይም ብረት ደብቆ
ዝተረኸበ፣ የተገኘ፣
2.12. ዝተዓጠቕካዮ Eጥቂ ወይ ብረት 2.12. የታጠቅከው ትጥቅ ወይም ብረት
ብክራይ፣ብመሸጣ ወይ ብኻሊE ተመሳሳሊ በክራይ፣በመሸጣ ወይም በሌላ ተመሳሳይ
ተግባር ንኻሊE ሰብ Aሕሊፍካ ምሃብ ተግባር ለሌላ ሰው Aሳልፎ መስጠት፣
2.13. ምስሸፋቱ ፣ወዲኒ፣ሰረቕትን ካልOት 2.13. ከሽፍቶች፣Aደገኛ ቦዘኔዎች፣ሌቦችና ሌሎች
ገበነኛታትን ተሓባባራይ ምዃን፣ ምድርዳርን ወንጀለ ኞች ተባባሪ መሆን፣መደራደርና ወደ
ናብ ሕጊ ከይቐርቡ ምግባር፣ንባEሉ’ውን ህግ Eንዳይ ቀርቡ ማድረግ፣ራሱን በስርቆትና
ኣብ ስርቕን ክትራንን ምውፋር ዘረፋ ማሰማራት፣
2.14. ኣብ ዓውዲ ኹናት ካብዝተውሃበካ ልUኽ 2.14. በጦርነት Aውድማ ከተሰጠው ተልEኮ ወይም
ምህዳም ወይ ምድሕርሓር፣ ግዳጅ መሸሽ ወይም ማፈግፈግ፣
2.15. ሃገራዊ ፃዊIት ዘይምኽባር፣ብመሰረት ሃገራዊ 2.15. የAገር ጥሪ Aለማክበርና በAገር ጥሪ መሰረት
ፃዊIት ወፊርኻ ምስላም ወይ ምኽዳE፣ ዘምተህ መክዳት፣
2.16. ብፃይኻ ንሓደጋ ኽቃላE ምግባር፣ 2.16. ጓድህን ለAደጋ ማጋለጥ፣
2.17. ምስ ስርሑ ብዝተተሓሓዘ ምኽንያት Eርቂ 2.17. ከስራው ጋር በተያያዘ ምክንያት ስርቆት
ምፍፃም ወይ ብሓሰት ምምስካር፣ መፈፀም ወይም በሃሰት መመስከር፣
2.18. ብመንግስትን ህዝብን ዝተውሃበካ ሓላፍነትን 2.18. በመንግስትና ህዝብ የተሰጠህን ሃላፊነትና
Eጥቅን ንዘይ ሕጋዊ ተግባር፣ንቤተሰብ ፣ወይ ትጥቅ ለህገ-ወጥ ተግባር፣ለቤተሰብ ወይም ለሌላ
ንውልቀ ረብሓ ምውዓል፣ የግል ጥቅም ማዋል፣
345
www.chilot.me
2.19. ቀለልቲ ጥፍኣታት ዲሲፕሊን ብተደጋጋሚ 2.19. ቀላል የዲስፕሊን ጥፋቶች በተደጋጋሚ
ምፍፃም፣ መፈፀም፣
2.20. ብዘይ ትEዛዝ ኣብዝግበር ሰላማዊ 2.20. ያለ ፍቀድ በሚካሄዱ ሰላማዊ ሰልፍ፣ህዝባዊና
ሰልፊ፣ህዝባዊን ሃይማኖታዊን ብዓላት Eጥቂ ሃይማኖታዊ ክብረ በAሎች ትጥቅ ወይም
ወይ ብረት ሒዝካ ምEታው፣ መሳርያ Eዞ መግባት፣
2.21. ካብ ደንብን ስነ-ምግባርን መረፃ ቦርድ ወፃI፣ 2.21. ከምርጫ ቦርድ ደንብና ስነ-ስርAት ውጭ
ብረት ሒዝካ ናብ መረፃ ምEታው፣ ትጥቅ ወይም መሳርያ ይዞ ወደ ምርጫ
መግባት፣
2.22. ኣባል ምልሻ ብዘይ ኣጥፍO ጥፍኣት ውልቀ 2.22. የሚልሽያ Aባል ባላጠፈው ጥፋት ግለሰቦች
ሰባት ጎጅልካ ክባረር ምግባር፣ ማነሳሳት ወይም በማሳደም Eንዲባረር ማድረግ፣
16. ዓይነት ጥፍኣት ዲሲፕሊንን ኣመዳድባ 16. የዲስፕሊን ጥፋት Aይነትና የቅጣት
ቅፅዓትን Aመዳደብ
ጉድለት ዲሲፕሊን ዝፈፀመ ምልሻ ከከም ክብደት የዲስፕሊን ጉድለት የፈፀመ የሚልሽያ Aባል Eንደየ
ጥፍኣቱ ብገንዘብ ወይ ብጉልበት ኣብ ልምዓት ስራሕን ጥፋቱ ክብደት በገንዘብ ወይም በልማት ስራ በጉልበት
ይቕፃE ዝርዝሩ ብመምርሒ ይውሰን ይቀጣል። ዝርዝሩ በመመሪያ ይወሰናል።
17. ካብ ኣኼባ ምትራፍ 17. ከስብሰባ መቅረት
ናይዚ ደንቢ ዓንቀፅ 15 ድንጋገ Eንትሃለወ’ውን ካብ የዚህ ደንብ Aንቀፅ 15 ድንጋጊ ቢኖርም ከስብሰባ
ኣኼባ ምትራፍ ወይ ኣኼባ ምትEንቓፍ ብገንዘብ ወይ መቅረት ወይም ስብሰባ ማደናቀፍ በገንዘብ ወይም
ብጉልበት ስራሕ ይቕፃE ዝርዝሩ ብመምርሒ በልማት ስራ በጉልበት ይቀጣል። ዝርዝሩ በመመርያ
ይውሰን። ይወስናል።
18. ዋጋ ዝጠፍኣ ንብረት ምኽፋል 18. የጠፋ ንብረት ዋጋ መክፈል
ሀ. ኣባል ምልሻ ንዘጥፍO ወይ ዘባኽኖ ንብረት ወይ ሀ. የምልሽያ Aባል ላጠፋው ወይም ላባከነው ንብረት
Eጥቂ ብመሰረት ቐፂሉ ዝተዘርዘረ ዋጋ ክኽፈል ወይም ትጥቅ ቀጥሎ በተዘረዘረው ዋጋ መሰረት
ይግበር፦ Eንዲከፍል ይደረጋል፣
1. ተዓፃፍን ጎማን ኮፍ ክላሽን ብር 18.000 /ዓሰርተ 1. ለታጣፊና ጎማ ኮፍ ክላሽ ብር18.000/Aስራ
ሸሞንተ ሽሕ ብር/ ስምንት ሽህ ብር/ ፣
2. ኣጋር ጎማ ክላሽን ብር12000/ዓሰርተ ክልተ ሽሕ 2. Aጋር ጎማ ክላሽ ብ12.000/Aስራ ሁለት ሽህ
ብር/ ብር/፣
3. ተዓፃፊ ደጅ ክላሽን ብር 11000/ዓሰርተ ሓደ 3. ታጣፊ ክላሽ ብር11.000/Aስራ Aንድ ሽህ
ሽሕ ብር/ ብር/፣
4. Aጋር ደጅ ክላሽን ብር10000/ዓሰርተ ሽሕ ብር/ 4. Aጋር ዶጅ ክላሽ ብር10.000/Aስር ሽህ ብር/
5. ናቶ፣ጂ.3፣ኤም 14 ዝኾነ ብረት፣20000ብር 5. ናቶ፣ ጂ.3፣ ኤም 14የሆኑ የጦር መሳርያዎች
/Iስራ ሽሕ ብር/ 2000.00/ሁለት ሽህ ብር/
346
www.chilot.me
6. ኣዎገጭገጭን ካልOት ተመሳሰልቲ ብረትን ብር 6. Aዎ ገጭገጭና ሌሎች፣ተመሳሳይ ጦር መሳርያ

2000.00/ክልተ ሽሕ ብር/ ዎች ብር2000.00/ሁለት ሺ ብር/
7. ሲሞኖፍ፣ብር 5000.00 /ሓሙሽተ ሽሕ ብር/ 7. ሲሞኖፍ ብር 5000 /Aምስት ሺ ብር/
8. ማይካሮ ሽጉጥ፣ ብር15000 /ዓሰርተ ሓሙሽተ 8. ማይካሮ ሽጉጥ 15000.00 /Aስራ Aምስት ሺ ብር/
ሽሕ ብር/
9. Eስታር ሽጉጥ ብር 10000 /ዓሰርተ ሽሕ ብር/ 9. Eስታርሽጉጥ ብር10.000 /Aስር ሺ ብር/
10. ካልOት ዓይነት ሽጉጣት ብር 6000/ሽዱሽተ ሽሕ 10. ሌሎች Aይነት ሽጉጦች 6000 /ስድስት ሺ ብር/
ብር/
11. ቡንቧ ቻይና ብር 5000 /ሓሙሽተ ሽሕ ብር/ 11.. የቻይና ቦምብ 5000 /Aምስት ሺ ብር
12. ዝተፈላለዩ ዓይነት ቡምባ፣ ብር 3000 /ሰለስተ 12. የተለያዩ Aይነት ቦምቦች 3000 /ሰወስት ሺ ብር/
ሽሕ ብር/
13. ናይ ክላሽን ጥይት ብር 15 /ዓሰርተ ሓሙሽተ 13. የክላሽ ጥይት ብር15.00 /Aስራ Aምስት ብር/
ብር/
14. ናይ ሽጉጥ ጥይት ብር 15 /ዓሰርተ ሓሙሽተ 14. የሽጉጥ ጥይት ብር15.00 /Aስራ ኣምስት ብር/
ብር/
15. ናይ ነዊሕ ርሕቐት ተኳሲ ብረት ወይ ጥይት 15. የረጅም ርቀት ተኳሽ መሳርያ ጥይት ብር 18.00
ብረት ብር 18.00 /ዓሰርተ ሸሞንተ ብር/ /Aስራ ስምንት ብር/
16. ከዝና ብር 250 /ክልተ ሚIትን ሓምሳን ብር/ 16. መጋዘን ብር 250.00 /ሁለት ሞቶ Aምሳ ብር/
17. ሰደፍ ብረት ብር 150 /ሚIትን ሓምሳን ብር/ 17. የመሳርያ ሰደፍ ብር 150.00 /Aንድ መቶ
Aምሳ ብር/
18. ልዓት ሽጉጥ ብር 150 /ሚIትን ሓምሳን ብር/ 18. የሽጉጥ Eጀታ ብር150.00 /Aንድ መቶ Aምሳ
ብር/
19. መርፍE ብረት ብር 260 /ክልተ ሚIትን ሱሳን 19. የመሳርያ መርፌ ብር 260.00 /ሁለት መቶ
ብር/ ስልሳ ብር/
20. ክፍሊ መርፍE ብረት ብር 130 /ሚIትን ሳላሳን 20. የመሳርያ መርፌ ክፍል ብር 130.00 /Aንድ
ብር/ መቶ ሳላሳ ብር
21. ነፃጊ ትኪ ብር 600 /ሽድሽተ ሚIቲ ብር/ 21. ጭስ በታኝ ብር 600.00 /ስድስት መቶ ብር/
22. መቅሎ ብረት ብር 200 /ክልተ ሚIቲ ብር/ 22. መቅሎ ብረት ብር 200.00 /ሁለት መቶ ብር/
23. ተመላላሲ ሽቦ ብር 200 /ክልተ ሚIቲ ብር/ 23. ተመላላሽ ሽቦ ብር 200.00 /ሁለት መቶ ብር/
24. ቀዳማይ ሓባሪ ብር 100 /ሓደ ሚIቲ ብር/ 24. የፊት ማነጣጠያ ብር 100.00 /Aንድ መቶ ብር/
25. መስተሰፈሪ ብር 150 /ሓደ ሚIትን ሓምሳን 25. መስተሰፈር ብር 150.00 /Aንድ መቶ Aምሳ
ብር/ ብር/
ለ. ኣብ ላEሊ ዝተገለፀ ዋጋ Eንትውሰኽ ወይ ለ. ከላይ የተዘረዘረ ዋጋ ሲጨምር ወይ ሲቀንስ ፅህፈት
Eንትንኪ ቤት ፅሕፈት ብዘውፅO ብመምርሒ ቤቱ በሚያወጣው በመመሪያ መሰረት ሊወሰን
መሰረት ክውሰን ይኽEል። ይችላል፣
347
www.chilot.me
19. ኣተሓሕዛ ቅፅዓት ገንዘብ 19. የቅጣት ገንዘብ Aያያዝ

1. ብቐሊል ናይ ድስፕሊን ጥፍኣት ብገንዘብ ዝተቐፅA 1. በቀላል ድስፕሊን ጥፋት በገንዘብ የተቀጣ
ኣባል ምልሻ መጠን ዝተቐፅO ገንዘብ ዝገልፅ የምልሽያ Aባል የተቀጣው የገንዘብ መጠን
ደብደቤ ተዋሂቡዎ ናብ ወረድU ትልምን የሚገልፅ ደብዳቤ ተሰጥቶት ለወረዳው የፕላንና
ፋይናንስን ኣብ ውሽጢ ሓደ ወርሒ ኣታዊ ይገብር ፋይናንስ በAንድ ወር ጊዜ ውስጥ ገቢ ያደርጋል
ኣታዊ ንምግባሩ ሕጋዊ ደረሰኝ ንጠርናፊU ገቢ ለማድረጉ ህጋዊ ደረሰኝ ለሃላፊው
የቕርብ፤ ዝርዝሩ ብመምርሒ ይውሰን። ያቀርባል፤ዝርዝርሩ በመመርያ ይወሰናል።
2. ብከቢድ ድሲፕሊን ቅፅዓት ዝተቐፅA ኣባል ምልሻ 2. በከባድ የድስፕሊን ቅጣት በገንዘብ የተቀጣ
መጠን ገንዘብ ዝተቀፅO ዝገልፅ ደብዳቤ ተዋሂቡዎ የምልሽያ Aባል የተቀጣበት የገንዘብ መጠን የያዘ
ኣብ ወረድU ትልምን ፋይናንስን፣ Aታዊ ደብዳቤ ለወረዳው ፕላንና ፋይናንስ ገቢ
ይገብር፣ ኣታዊ ንምግባሩ ድማ ሕጋዊ ደረሰኝ ያደርጋል ገቢ ያደረገበት ደረሰኝ ለሃላፊው
ንጠርናፊU የቕርብ፣ ያቀርባል፤
3. ናይዚ ዓንቀፅ ንUስ ዓንቀፅ 1ን 2ን ድንጋጌታት 3. የዚህ ዓንቀፅ ንUስ ዓንቀፅ 1ና2 ድንጋጌዎች Eንደ
ዝተሓለወ ኮይኑ ናይ ዝጠፍኣ፣ዝተሸጠ ንብረት ተጠበቁ ሆኖው የጠፉ፣የተሰረቁ፣የተበላሹ መሳርያዎ
ጥይት ወይ ቡንባ ተመሳሰልቲ Eጥቂ ዋጋ ች፣ ጥይቶች ወይም ቦምብና ተመሳሳይ መሳርያ
ብመሰረት ደንቢ ዓንቀፅ 18 ተዘርዚሮም ዘለው በዚህ ደንብ ዓንቀፅ 18 በተዘረዘሩ የመሳርያ ዋጋ
ዋጋ Eጥቂ ናብ ወረድU ፋይናንስ ኣታዊ መሰረት ለወረዳው ፋይናንስ Iኮኖሚያዊ
ይገብር። ልምዓት ገቢ ያደርጋል፣
20. ኣፈፃፅማ ቅፅዓት 20. የቅጣት Aፈፃፀም

1. ነቐፌታ ፣መጠንቀቕታ፣ቀሊል ናይ ገንዘብ 1- ሂስና ማስጠንቀቅያ ቀላል የገንዘብ ቅጣት
መቕፃEትን ብናይ ጣብያ ኮማንደር ዝፍፀም ይኸውን በቀበሌ ኮማንደሮች የሚፈፀም ይሆናል
2. ከቢድ ናይ ገንዘብ መቕፃEትን ብመሰረት 2- ከባድ የገንዘብ ቅጣት በAንቀፅ 16 መሰረት
ዓንቀፅ 16ኣታዊ ዝግበር ገንዘብ ብወረዳ ሚሊሻ የሚቀጣ ምልሽያ በወረዳ ምልሽያ ጽ/ቤት
ቤት ፅሕፈት ይፍፀም፣ የሚፈፀም ይሆናል፣
3. መቕፃEቲ ገንዘብ ተወሲንዎ ወይ ብመሰረት 3- የገንዘብ ቅጣት ተወስኖበት ወይም በዚህ ደንብ
Eዚ ደንቢ ዓንቀፅ 17 ኣታዊ ክገብሮ ዝግባE ዓንቀፅ17 መሰረት ገቢ ማድረግ የሚገባው
ገንዘብ ንምኽፋል ፍቓደኛ ዘይኮነ ምልሻ ፍቃደኛ ያልሆነ Aባል ምልሽያ የገንዘቡ መጠን
መጠን Eቲ Eስካብ ብር 2500.00 /ክልተ Eስከ ብር 2500.00 /ሁለት ሺ Aምስት መቶ ብር/
ሽሕን ሓሙሽተ ሚIትን ብር/ Aብ ማሕበራዊ በማህበረዊ ፍርድ ቤት፣ብር 2501 /ሁለት ሺ
ቤት ፍርዲ፣ ካብ ብር 2501 /ክልተ ሽሕን Aምስት መቶ Aንድ ብር/ Eና ከዛ በላይ ከሆነ
ሓሙሽተ ሚIትን ሓደን ብር/ ንላEሊ ኣብ በAከባቢው ወረዳ ፍርድ ቤት የAፈፃፀም ክስ
ከባቢU ወረዳ ቤት ፍርዲ Aፈፃፀም ክሲ ቀርቦበት Eንዲፈፅም ይደረጋል፣
ቀሪቡዎ ክፍፅም ይግበር።
348
www.chilot.me
ክፍሊ ሽዱሽተ ክፍል ስድስት

ብኽብሪ ስንብትን ሃርበኝነትን የክብር ስንብትና Aርበኝነት
21. ብድሌት ስንብት 21. በፍላጎት መሰናበት
1. ዝኾነ ምልሻ ኮነ ጠርናፊ ምልሻ ካብ ምልሻነት 1. ማንኛውም የምልሽያ ኣባልም ይሁን ሃላፊ ምልሽያ
ክሰናበት Eንተደልዩ ምኽንያት መሰናበቲU ከምልሽያነት መሰናበት ሲፈልግ የሚሰናበትበት
ጠቒሱ ብፅሑፍ ናብ ጣብያ ጠርናፊ ምልሻ ምክንያቱን ጠቅሶ በፅሁፍ ወደ ቀበሌ የምልሽያ ሃላፊ
ኣቕሪቡ ብወረዳ ቤት ፅሕፈት ሚሊሻ ቅቡል Aቅርቦ በወረዳው ምልሽያ ፅ/ቤት ተቀባይነት ካገኘ
ምስኮነ ኣብ Iዱ ዘሎ ንብረት መንግስትን ህዝብን በEጁ ያለውን የመንግስትና የህዝብ ንብረት Aስረክቦ
ኣረኪቡ ይሰናበት። ይሰናበታል፣
2. ስንብት ዝሓትት ሚሊሻ ኣድላይ ኮይኑ Eንትርከብ 2. ስንብት የሚጠይቅ ምልሽያ Aስፈላጊ ሆኖ ሲገኝ
ክሳብ ዝውሰነሉ ግቡE Eናፈፀመ ክፀንሕ ይግበር፣ ውሰኔ Eስኪሰጠው ድረስ ግዴታው Eየፈፀመ
Eንዲቆይ ይደረጋል ፣
3. ስንብት ዝሓትት ሚልሻ ሕቶ ምስኣቕረበ ካብ 10 3. ስንብት የሚጠይቅ ምልሽያ ጥያቄውን ካቀረበበት
ማዓልቲ ኣብ ዘይነውሐ ጊዜ ናይ ሰንብት ውሳነ ቀን ጀምሮ ከ10 ቀናት ባልበለጠ ጊዜ ውስጥ
ይውሃቦ፣ ኣብ 10 ማዓልቲ ውሽጢ መልሲ ወይ የስንብት ውሳኔ ይሰጠዋል፣ በ10 ቀናት ውስጥ ውሳኔ
ውሳነ Eንተዘይረኺቡ ናብ ብልEሊU ዘሎ ኣካል ካላገኘ ከሱ በላይ ላለው Aካል Aቤቱታ ያቀርባል።
ጥርዓን የቕርብ፣
22. ክብሪ ሃርበኝነት 22. የAርበኝነት ክብር

1. ዝኾነ ምሊሻ በዞም ዝስEቡ ምኽንያታት ካብ 1. ማንኛውም ምልሽያ በሚከተሉት ምክንያቶች
ሚሊሻነት ብኽብሪ ክሰናበት ይኽEል ከምልሽያነት በክብር ሊሰናበት ይችላል።
ሀ. EድሚU ትሕቲ 65ዓመት ኮይኑ ብኣካላዊ ሀ. Eድሜው ከ65Aመት በታች ሆኖ በAካላዊ ሁኔታ
ኩነታት ልUኽ ምልሻ ክፍፀም ዘይከኣለ የምልሽያ ተልEኮ ሊፈፅም ያልቻለ ከሆነ የያዘው
Eንተኾይኑ ፣ዝሓዞ Eጥቂ ናብ መንEሰይ ወለዶ ትጥቅ ወደ ወጣቱ ትውልድ Eንዲተላለፍ
ክመሓላለፍ ብኽብሪ ክሰናበት ይግበር፣ በክብር Eንዲሰናበት ያደርጋል፣
ለ. EድሚU 65ዓመትን ካብU ንላEልን ንተኾይኑ ለ. Eድሜው 65Aመትና ከዛ በላይ ከሆነ
ሐ. ናይዚ ዓንቀፅ ንUስ ዓንቀፅ1 ድንጋገ ሐ. የዚህ ዓንቀፅ ንUስ ዓንቀፅ 1 ድንጋጌ
Eንተሃለወ’ውን ቢሮ ብፍሉይ ኩነታት ቢኖርም ቢሮው በልዩ ሁኔታ መሳርያቸው
ብረቶም ከይተወሰደ ሒዞም ዝፀንሑ ሰባት ሳይወስዱ ይዘው የሚቆዩ ሰዎች በተመለከተ
ብዝምልከት ክውሰን ይኽEል፣ ሊወሰን ይችላል፣
2. ኣባላት ሚልሻ ካብ ምሊሻነት ብEድመ ይኹን 2. የምልሽያ ኣባሎች በEድሜም ይሁን በAካላዊ
ብኣካላዊ ኩነታት ብኽብሪ Eንትሰናበቱ ናይ ሁኔታ ከምልሽያነት በክብር ሲሰናበቱ የAርበኝነት
ሃርበኛነት ኽብሪ ምስክር ወረቐት ይውሃቦም፣ ክብር የምስክር ወረቀት ይሰጣቸዋል፣
3. ብኽብሪ ዝተሰናበተ ኣባል ሚልሻ ከም ሃርበኛ 3. በክብር የተሰናበተ የምልሻ Aባል Eንደ Aገር
ይቑፀር፣ ፣ግቡE ክብሪ ይውሃቦ ፣ነዚ መረጋገፂ Aርበኛ ይቆጠራል፣ ተገቢውን ክብር ይሰጠዋል፣
ድማ ምስክር ወረቐት ይውሃቦ፣ ለዚህ ማረጋገጫ ምስክር ወረቀት ይሰጠዋል ።
349
www.chilot.me
ክፍሊ ሸውዓተ ክፍል ሰባት

ዝተፈላለዩ ድንጋገታት የተለያዩ ድንጋጊዎች
ቤት ፅሕፈት ሚሊሻ ክልል ትግራይ ንኣፈፃፅማ Eዚ የትግራይ ክልል ምልሽያ ጽ/ቤት ለዚህ ደንብ Aፈፃፀም
ደንቢ መምርሒ ከውፅE ይኽEል፣ መመሪያ ሊያወጣ ይችላል።
24. መሰጋገሪ ድንጋገ 24. የመሸጋገርያ ድንጋጊ

Eዚ ደንቢ ኣብ ስራሕ ቅድሚ ምውዓሉ በቲ ዝወፀ ይህ ደንብ ስራ ላይ ከመዋሉ በፊት በነበረው ደንብ
ደንቢ ተታሒዞም ዝፀንሑ ጉዳያት በቲ ዝፀንሐ ደንቢ ተይዘው የነበሩ ጉዳዮች በነበረው ደንብ Eንዲያልቁ
Eልባት ክረኽቡ ይግበር፣ ያደርጋል።
25. ዝተስዓሩ ሕግታት 25. የተሻሩ ህጎች

1. መተሓዳደሪ ደንቢ ቤት ፅሕፈት ሚሊሻ ብሄራዊ 1. የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት የምልሽያ
ክልላዊ መንግስቲ ትግራይ ደንቢ 39/99 በዚ ፅህፈት ቤት መተዳደርያ ደንብ ቁጥር 39/1999
ደንቢ ተሳIሩ ኣሎ፣ በዚህ ደንብ ተሽረዋል።
2. ነዚ ደንቢ ዝጓነፅ ደንቢ፣መምርሒ፣ ኣሰራርሓ 2. ይህንን ደንብ የሚቃረን ደንብ፣መመሪያ Aሰራር
ወይ ልምዲ ኣብዚ ደንቢ ንዝተሸፈኑ ጉዳያት ወይም ልምድ በዚህ ደንብ ለተሸፈኑ ጉዳዮች
ተፈፃምነት ኣይህልዎን። ተፈፃምነት Aይነሮውም።
26. Eዚ ደንቢ ዝፀንዓሉ ግዜ 26. ደንቡ የሚፀናበት ጊዜ

Eዚ ደንቢ ብቤት ምኽሪ ስራሕ ፈፃሚ ካብ ዝፀደቐሉ ይህ ደንብ በትግራይ ስራሕ Aስፈፃሚ ምክር ቤት
11/01/2004 ዓ/ም ጀሚሩ ዝፀንA ይኸውን። ከፀደቀበት 11/01/2004 ዓ/ም ጀምሮ የፀና
ይሆናል።
ፕረዚደንት ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት

ትግራይ ፕረዚደንት
350
www.chilot.me
nU¶T Uz¤È TG‰Y
BˆL×T b¤T M<¶ Bÿ‰êE KL§êE mNGStE TG‰Y Zw{
71/2004 ዓ.ም 71/2004 ›/M
ቑፅሪ ደንቢ 71/2004 ዓ/ም ደንብ ቁጥር 71/2004 ዓ/ም

ዝተመሓየሸ ደንቢ ስነ-ስርዓት ኣፈፃፅማ የተሻሻለ የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ
ዲስፕሊንን ኣቀራርባ ቅርታን ሰራሕተኛታት መንግስት የመንግስት ሰራተኞች የዲስፒሊን
መንግስቲ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ ትግራይ Aፈፃፀም ስነ ስርዓት Eና የቅሬታ Aቀራረብ
ደንብ
ቤት ምኽሪ ፈፃሚ ስራሕ ብሄራዊ ክልላዊ የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት የስራ
መንግስቲ ትግራይ ብመሰረት ዝተማሓየሸ ኣዋጅ Aስፈፃሚ ምክር ቤት የተሻሻለው የመንግስት
ሰራሕተኛታት መንግስቲ ብሄራዊ ክልላዊ ሰራተኞች Aዋጅ ቁጥር 189/2003 ዓ.ም Aንቀፅ
መንግስቲ ትግራይ ቁፅሪ ኣዋጅ 189/2003 ዓ.ም 91 መሰረት የሚቀጥለው ደንብ Aውጥቷል፡፡
ዓንቀፅ 91 ዝስEብ ደንቢ ኣውፂU ኣሎ፡፡

1. ሓፈሻዊ ድንጋገታት 1. ጠቅላላ ድንጋጌዎች
Eዚ ደንቢ ’’ዝተመሓየሸ ደንቢ ስነ-ስርዓት ኣፈፃፅማ ይህ ደንብ ’’ የተሻሻለ የመንግስት ሰራተኞች
ዲስፒሊንን ኣቀራርባ ቅርታን ሰራሕተኛታት የዲስፕሊን Aፈፃፀም ስነ-ስርዓት Eና የቅሬታ
መንግስቲ ቑፅሪ ደንቢ 71/2004’’ ተባሂሉ ክጥቀስ Aቀራረብ ደንብ ቁጥር 71/2004’’ ተብሎ ሊጠቀስ
ኣብዚ ደንቢ፡- በዚህ ደንብ፡-
1. ’’ኣዋጅ’’ ማለት ዝተማሓየሸ ኣዋጅ 1. ’’Aዋጅ’’ ማለት የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ
ሰራሕተኛታት መንግስቲ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት የተሻሻለ የመንግስት ሰራተኛ Aዋጅ
መንግስቲ ትግራይ ቁፅሪ ኣዋጅ 189/2003 Eዩ፣ ቁጥር 189/2003 ነው፣
2. ኣብ ቁፅሪ ኣዋጅ 189/2003 ዓንቀፅ 2 2. በAዋጅ ቁጥር 189/2003 Aንቀፅ 2 የተሰጡት
ዝተውሃቡ ትርጓመታት ነዚ ደንቢ’ውን ዘገልግሉ ትርጓሜዎች ለዚህም ደንብ የሚያገለግሉ ናቸው፣
Eዮም፣
3. ’’ቅርታ’’ ማለት ሰራሕተኛ መንግስቲ ምስ ቀረባ 3. ’’ቅሬታ’’ ማለት የመንግስት ሰራተኛ ከቅርብ
ሓላፊU ወይ ምስ ዝምልከቶ ሓላፊ ስራሕ Aለቃው ወይም ከሚመለከተው የስራ ሃላፊ ጋር

BR 9.25 nU¶T Uz¤È .ú.qÜ 291
ÃNÇ êU 351
www.chilot.me
ብዝገበሮ ምይይጥ ክፍታሕ ዘይካኣለን ብስሩE በሚያደርገው ውይይት ሊፈታ ያልተቻለና

ከይዲ ምፅራይ ምላሽ ክረክብ ዝግበOን ጥርዓን በመደበኛ ስነ-ስርዓት የመጣራት ሂደት ምላሽ
Eዩ፣ ’’ኪIላ ኣተኣላልያ ጥርዓን’’ ማለት ኣብ ሊያገኝ የሚገባው Aቤቱታ ነው፣ ’’ የAቤቱታ
ክልልን ወረዳን ሲቪል ሰርቪስ ዝርከብ ካብ Aፈታት ባለ ሞያ’’ ማለት በክልል Eና በወረዳ
ሰራሕተኛታትን ኣብያተ ፅሕፈት መንግስትን በሲቪል ሰርቪስ የሚገኝ ከሰራተኛ Eና
ብይግበኣኒ ዝቐረቡ ምምሕዳር ሓይሊ ሰብን ከመንግስት መስራቤት በይግባኝ የሚቀርቡ
ዲስፕሊንን ዝምልከቱ ዋኒናት ብመሰረት ኣዋጅን የሰው ሃይል Aስተዳደር Eና ዲስፒሊን
Eዚ ደንቢን መርሚሩ ፍትሓዊ ውሳነ ዝህብ ብዓል የሚመለከቱ ጉዳዮች በAዋጁ Eና በዚህ ደንብ
ሞያ ፈፃሚ ስራሕ Eዩ፣ መሰረት መርምሮ ፍትሓዊ ውሳኔ የሚሰጥ የስራ
Aስፈፃሚ ባለሙያ ነው፣
4. ’’ጥፍኣት’’ ማለት ብሰራሕተኛታት መንግስቲ 4. ’’ጥፋት’’ ማለት በሰራተኞች የሚፈፀም የAሰራር
ዝፍፀም ምጥሓስ ኣሰራርሓን ግድፈት ዲስፕሊንን ጥሰት Eና የዲስፒሊን ጥፋት ማለት ነው፣
Eዩ፣
5. ’’ስንብት’’ ማለት ሓደ ሰራሕተኛ መንግስቲ ከቢድ 5. ’’ስንብት’’ ማለት Aንድ የመንግስት ሰራተኛ ከባድ
ግድፈት ዲስፕሊን ብምፍፃሙ ዝውሃቦ ቅፅዓት የዲሲፕሊን ጥፋት በመፈፀሙ የሚሰጥ የመጨረሻ
መወዳEታ ድስፕሊን Eዩ፣ የዲስፕሊን ቅጣት ነው፣
6. ’’ምስምEማE’’ ማለት ኣብ ሞንጎ ሰራሕተኛን ቤት 6. ’’መስማማት’’ ማለት በሰራተኛና በመንግስት
Eዮን ዝፍጠር ኣፈላላይ ብምትEራቕ ወይ መስራቤት መካከል የተፈጠረው ልዩነት
ብምርድዳE Eልባት ክረክብ ምግባር Eዩ፣ በማስታረቅ ወይም በመረዳዳት Eልባት Eንዲያገኝ
ማድረግ ማለት ነው፣
7. ’’ከይዲ ስራሕ ኣተኣላልያ ጥርዓን’’ ማለት ኣብቲ 7. ’’የAቤቱታ Aፈታት የስራ ሂደት’’ ማለት በAዋጅ
ኣዋጅ ዓንቀፅ 71፣ 72፣ 73 ንቤት ፅሕፈትን ቢሮን Aንቀፅ 71፣ 72፣ 73 ለፅህፈት ቤትና ለቢሮ የተሰጠ
ዝተውሃበ ስልጣን ብሰራሕተኛ ዝቐርብ ክርክር ስልጣን በሰራተኞች የሚቀርብ የይግባይ ክርክር
ይግበኣኒን ቅርታን ሪU ውሳነ ዝህብ ከይዲ ስራሕ ቅሬታ ኣይቶ ውሳኔ የሚሰጥ የስራ ሂደት ማለት
Eዩ፣ ነው፣
8. ’’ጉጅለ ዲስፕሊን’’ ማለት ብመሰረት Eዚ ደንቢ 8. ’’የዲስፕሊን ቡዱን’’ ማለት በዚሁ ደንብ መሰረት
ስሩE ምርመራ ዲስፒሊን ዘካይድን ውሳነ ሓሳብ መደበኛ የዲስፕሊን ምርመራ የሚካሄድና የውሳኔ
ዘቕርብን ጊዚያዊ ጉጅለ ዲስፕሊን Eዩ ጥርዓን ሓሳብ የሚያቀርብ ግዚያዊ የዲስፕሊን ቡድን
ማለት ካብ ኣዋጅ ቁፅሪ 189/2003 ዓንቀፅ 72/2 ማለት ነው፡፡ " Aቤቱታ " ማለት በAዋጅ ቁጥር
ኣብ ዝተገለፁ ዋኒናት ሰራሕተኛ መንግስቲ 189/2003 ዓንቀፅ 72/2/ በተገለፁት ጉዳዮች
ዘቕርቦ ኮይኑ ብቢሮ ወይ ብቤት ፅሕፈት ከይዲ የመንግስት ሰራተኛ የሚያቀርበው ሆኖ በሰው ሃይል
ስራሕ ኣመራርሓ ሓይሊ ሰብ ዝውሃብ መፍትሒ Aመራር ቢሮ ወይ ፅህፈት ቤት የስራ ሂደት
Eዩ። መፍትሄ የሚሰጠው ነው።
352
www.chilot.me

ኣብዚ ደንቢ ብተባEታይ ፆታ ዝተገለፀ ኩሉ ን¿ል በዚህ ደንብ በወንድ ፆታ የተገለፀው ሁሉ ለሴት ፆታም
ኣንስተይቲ Eውን ዝሓውስ Eዩ። ይጨምራል።
4. ወሰን ተፈፃምነት 4. የተፈፃምነት ወሰን

Eዚ ደንቢ ኣብ ልEሊ ብሕጊ ምምሕዳር ሰራሕተኛ ይህ ደንብ በትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት
መንግስቲ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ ትግራይ የመንግስት ሰራተኞች ህግ በሚተዳደሩ ላይ ተፈፃሚ
ዝመሓደሩ ተፈፃሚ ይኸውን። ይሆናል።

ኣፈፃፅማ ዲስፕሊን የድስፒሊን ኣፈፃፀም
ምEራፍ ሓደ ምEራፍ Aንድ
ስልጣንን ሓላፍነትን ምውሳድ ስጉምቲ የዲስፕሊን Eርምጃ የመወስድ ስልጣንና
ድስፕሊን ሃላፍነት
5. ቀሊል ጥፍኣት ዲስፕሊን 5. የድስፕሊን ቀላል ጥፋት
ዝኾነ ሰራሕተኛ መንግስቲ ቀሊል ጥፍኣት ዲስፕሊን ማንኛውም የመንግስት ሰራተኛ ቀላል የዲስፕሊን
Eንተፈፂሙ ከከም ክብደት ጥፍኣቱ፣ ጥፋት የፈፀመ Eንደሆነ Eንደየ ጥፋቱ ክብደቱ፡-
ብመራሒ ስራሕ ቢሮ ወይ ሓላፊ ቤት Eዮ፣ ወናኒ በቢሮው የስራ መሪ ወይም በመስሪያቤቱ ሃላፊ የስራ
ከይዲ ስራሕ፣ መተሓባበሪ ደገፍቲ ከይዲ ስራሕ፡- ሂደት ባለቤት የስራ ሂደቶች ድጋፍ ሰጪ Aስተባባሪ፡-
1. መጠንቀቕታ ቃል ወይ፣ 1. የቃል ማስጠንቀቅያ ወይም፣
2. መጠንቀቕታ ፅሑፍ ክቐፅE ይኽEል፡፡ 2. የፅሑፍ ማስጠንቀቅያ ሊቀጣ ይችላል፡፡
6. ከቢድ ጥፍኣት ዲስፕሊን 6. የዲስፕሊን ከባድ ጥፋት

ዝኾነ ሰራሕተኛ መንግስቲ ከቢድ ጥፍኣት ዲስፕሊን ማንኛውም የመንግስት ሰራተኛ ከባድ የዲስፕሊን
Eንተፈፂሙ መራሒ ስራሕ ቢሮ ወይ ሓላፊ ቤት Eዮ ጥፋት የፈፀመ Eንደሆነ የቢሮው ስራ መሪ ወይም
ብመሰረት ኣዋጅን Eዚ ደንቢን ተፃሪዩ ምስቀረበሉ ከም መስሪያቤት በAዋጁና በደንቡ መሰረት ተጣርቶ
መጠን ክብደት Eቲ ጥፍኣት፡- በቀረበለት Eንደ ጥፋቱ ክብደት መጠን ፡-
1. ክሳብ ሓደ ወርሒ መሃያ ዝበፅሕ መቕፃEቲ፣ 1. Eስከ የAንድ ወር ደመወዝ የሚደርስ ቅጣት፣
2. ክሳብ ሰለስተ ወርሒ መሃያ ዝበፅሕ መቕፃEቲ፣ 2. Eስከ የሶስት ወር የሚደርስ የደመወዝ ቅጣት፣
3. ካብ ክልተ ዓመት ዘይበልፅ ካብ ብርኪ ስራሕን 3. ከሁለት Aመት የማይበልጥ ከስራ ደረጃ
መሃያን ምትሓት፣ ከደመወዝ ዝቅ ማድረግ፣
4. ካብ ስራሕ ናይ ምስንባት ስልጣንን ሓላፍነትን 4. ከስራ የማሰናበት ስልጣንና ሓላፊነት
ይህልዎ፡፡ ይኖረዋል፡፡
353
www.chilot.me
7. ካብ ስራሕን መሃያን ምEጋድ 7. ከስራ Eና ከደመወዝ ማገድ

1. ዝኾነ ሰራሕተኛ መንግስቲ ብመሰረት Eቲ ኣዋጅ 1. ማንኛውም የመንግስት ሰራተኛ በAዋጁ Aንቀፅ 69
ዓንቀፅ 69 ንUስ ዓንቀፅ 1ን 2ን ንሓደ ወርሒ ካብ ንUስ Aንቀፅ 1Eና 2 መሰረት ለAንድ ወር
መሃያን ስራሕን ክEገድ ይኽEል Eዩ፣ ከደመወዝ Eና ከስራ ሊታገድ ይችላል፣
2. ሓደ ሰራሕተኛ ካብ ስራሕ EንትEገድ ዝተኣገደሉ 2. Aንድ ሰራተኛ ከስራ ሲታገድ የታገደበት ምክንያት
ምኽንያት ብፅሑፍ ይግለፀሉ Eቲ ሰራሕተኛ በፅሑፍ ይገለፅለታል የሰራተኛው Aድራሻ
ኣድራሽU ዘይተፈለጠ Eንተኾይኑ ወይ ድማ ባለመታወቁ ወይም በሌላ ምክንያት የማገጃ
ብካልE ምኽንያት መኣገዲ ትEዛዝ ነቲ ሰራሕተኛ ትEዛዙን ለሰራተኛው ለራሱ መሰጠት ካልተቻለ
ንባEሉ ምሃብ EንተዘይተኻIሉ Eቲ ትEዛዝ ትEዛዙ በመስሪያቤቱ የማስታወቅያ ሰሌዳ ላይ
ኣብቲ ቤት Eዮ ምልክታ መጠቅI ሰሌዳ ተጠቂU ተለጥፎ ለAምስት ተከታታይ የስራ ቀናት
ንሓሙሽተ ተኸታታሊ መዓልቲ ስራሕ ንክፀንሕ Eንዲቆይ ይደረጋል፣
ይግበር፣
3. Eቲ ሰራሕተኛ መንግስቲ ብዝተኸሰሶ ጥፍኣት 3. የመንግስት ሰራተኛው በተከሰሰው ጥፋት
ምኽንያት ካብ ስራሕ ንክሰናበት Eንተዘይ ምክንያት ከስራ Eንዲሰናበት ካልተወሰነበት
ተወሲንዎ ኣብ Eዋን EገድU ከይተኸፈሎ በስተቀር በEግዱ ወቅት ሳይከፈልበት የቀረ
ዝቐረየ መሃይU ብዘይወለድ ተኸፊሉ ናብ ደመወዝ ያለወለድ ተከፍሎት ወደ ስራው
ስርሑ ይምለስ፣ ይመለሳል፣
4. ኣብቲ ኣዋጅ ዓንቀፅ 69 ከምዘሎ ኮይኑ Eቲ 4. በAዋጅ Aንቀፅ 69 Eንዳለ ሆኖ ሰራተኛው
ሰራሕተኛ ካብ ስራሕ ዝEገደሉ ምኽንያት፡- ከስራ የሚታገድበት ምኽንያት፡-
ሀ. ተኸሳሲ ምስ ዝተኸሰሰሉ ጥፍኣት ኣግባብ ሀ. ተከሳሽ ከተከሰሰበት ጥፋት ጋር Aግባብነት
ዘለዎም መረዳEታታት ብምብልሻው ወይ ያለው ማስረጃ በማበላሸት ወይም
ብምሕባE ነቲ ምርመራ ከተዓናቅፍ Eዩ በመደበቅ ለምርመራው ያሰናክላል ተብሎ
ተባሂሉ Eንትግመት፣ ሲገመት፣
ለ. ምስ ባህሪ ስርሑ ተኣሳሲሩ ኣብ ንብረት ለ. ከስራው ባህሪ ጋር ተሳስሮ በመንግስት
መንግስቲ ጉድኣት ከብፅሕ Eዩ ተባሂሉ ንብረት ጉዳት ያደርሳል ተብሎ ሲጠርጠር፣
Eንትጥርጠር፣
ሐ. ዝተኸሰሰሉ ጥፍኣት ከቢድ ካብ ምዃኑ ሐ. የተከሰሰበት ጥፋት ከባድ ከመሆኑ የተነሳ
ዝተበገሰ ሞራል ካልOት ሰራሕተኛታት የሌሎች ሰራተኞች ሞራል የሚነካ ወይም
ዝትንክፍ ወይ ኣብ ተገልጋላይ ህዝቢ ኣብ ተገልጋይ ህዝብ በመንግስት ስራና
ስራሕ መንግስትን ሰራሕተኛን ክህልዎ ሰራተኞች ሊኖረው የሚገባ Eምነት
ዝግባE Eምነት ዘስEን Eንትኾን፣ የሚያሳጣ ከሆነ፣
መ. Eቲ ጥፍኣት ካብ ስራሕ ዘሰናብቶ ኮይኑ መ. ጥፋቱ ከስራ የሚያባርረው ሆኖ ከተገመተ
Eንትግመት Eዩ፡፡ ነው፡፡
354
www.chilot.me
ምEራፍ ክልተ ምEራፍ ሁለት

ምርመራ ዲስፕሊን የዲስፒሊን ምርመራ
8. ሱሉጥ ምፅራይ ዲስፕሊን 8. የተፋጠነ የዲስፕሊን ምርመራ
1. ዝኾነ ሰራሕተኛ መንግስቲ ብመሰረት Eዚ ደንቢ 1. ማንኛውም የመንግስት ሰራተኛ በዚህ ደንብ ዓንቀፅ
ዓንቀፅ 5 ንUስ ዓንቀፅ /1/ ወይ /2/ ዘቕፅE 5 ንUስ Aንቀፅ /1/ ወይም /2/ መሰረት
ቀሊል ጥፍኣት ዲስፒሊን ዝፈፀመ Eንተኾይኑ የሚያስቀጣ ቀላል የዲስፒሊን ጥፋት የፈፀመ
መራሒ ስራሕ ቢሮ ወይ ሓላፊ ቤት Eዮ፣ ወናኒ Eንደሆነ Eና የቢሮ ስራ መሪ ወይም የመስሪያቤት
ከይዲ ስራሕ፣ መተሓባበሪ ደገፍቲ ከይዲ ስራሕ፣ ሃላፊ፣ የስራ ሂደት ባለቤት፣ የስራ ሂደት ደጋፊ
ኣድላይ ኮይኑ Eንተረኺብዎ ነቲ ጥፍኣት ዘፃርዩ Aስተባባሪ፣ የፅሕፈት ቤት ሃላፊ Aስፈላጊ ሆኖ
ክልተን ካብU ንላEልን ሰራሕተኛታት መንግስቲ ካገኘው ለጥፋቱ የሚያጣሩ ሁለትና ከሁለት በላይ
ክምድብ ይኽEል፣ የመንግስት ሰራተኞች ሊመድብ ይችላል፣
2. ተኸሳሲ ዝቐረበሉ ክሲ ብፅሑፍ ወይ ብቃል 2. ተከሳሽ የቀረበለትን ክስ በፅሑፍ ወይም በቃል
ክፈልጦ ተገይሩ መልሲ ሒዙ ይቀርብ፣ Eንዲያውቀው ተደርጎ መልሱ ይዞ ይቀርባል፣
3. ዝምልከቶ ሓላፊ Eቲ ዝቐረበሉ ውሳነ ሓሳብ 3. የሚመለከተው ሃላፊ የቀረበለት የውሳኔ ሓሳብ
መርሚሩ ውሳነ ይህብ፡፡ መርምሮ ውሳኔ ይሰጣል፣
9. ስሩE ምፅራይ 9. መደበኛ ማጣራት

ዝኾነ ሰራሕተኛ መንግስቲ ብመሰረት Eዚ ደንቢ ማንኛውም የመንግስት ሰራተኛ በዚህ ደንብ Aንቀፅ 6
ዓንቀፅ 6 ብዘቕፅE ጥፍኣት ድስፒሊን ዝተኸሰሰ መሰረት በሚያስቀጣ የዲስፕሊን ጥፋት የተከሰሰ
Eንተኾይኑ Eቲ ክሲ በዞም ዝስEቡ ድንጋጌታት Eንደሆነ ክሱ በሚከተሉትን ድንጋጌዎች ተከትሎ
ይፃረ፡፡ ይጣራል፡፡
10. ፅሑፍ ክሲ 10. የክስ ፅሑፍ

1. ፅሑፍ ክሲ ድስፒሊን ብመራሒ ስራሕ ቢሮ 1. የዲስፕሊን የክስ ፅሑፍ በቢሮው ስራ መሪ
ወይ ሓላፊ ቤት Eዮ ወይ ወናኒ ከይዲ ስራሕ ወይ ወይም በመስሪያቤት ሃላፊ ወይም በስራ ሂደት
መተሓባበሪ ደገፍቲ ከይዲ ስራሕ ዘተፈረመን ባለቤት ወይም በደጋፊ የስራ ሂደት Aስተባባሪ
ማህተም ቤት Eዮ ዝዓረፎን ኮይኑ፦ የተፈረመበትና የመስሪያቤቱ ማህተም

የተደረገበት ሆኖ፦
ሀ. ሽም ተኸሳሲ፣ ሀ. የተከሳሽ ስም፣
ለ. ዝርዝር ጥፍኣት፣ ለ. የጥፋቱ ዝርዝር፣
ሐ. ጥፍኣት ዝተፈፀመሉ ግዘን ቦታን፣ ሐ. ጥፋቱ የተፈፀበት ጊዜና ቦታ፣
መ. ዝተጥሓሰ ድንጋገ ሕጊን፣ መ. የተጣሰ የሕግ ድንጋገ
ሰ. ዝርዝር መርትOን ክሕዝ Aለዎ። ሰ. የማስረጃ ዝርዝር መያዝ Aለበት።
2. ተኸሳሲ ካብ ሓደ ንላEሊ ብዝኾነ ጥፍኣት 2. ተከሳሹ ከAንድ በላይ በሆነ ጥፋት የተከሰሰ ከሆነ
ዝተኸሰሰ Eንተኾይኑ ንሕድሕድ ጥፍኣት Eያንዳንዱ ጥፋት ተለይቶ በዚህ Aንቀፅ ንUስ
ተፈልዩ በዚ ዓንቀፅ ንUስ ዓንቀፅ 1/ለ-ሰ/ Aንቀፅ 1/ለ-ሰ/ በተመለከተው መሰረት መግለፅ
ዝተጠቐሱ ክግለፅ ኣለዎ፡፡ Aለበት፡፡
355
www.chilot.me
11. ምምሕያሽ ክሲ 11. ክስን ማሻሻል

1. ኣብ ውሽጢ ፅሑፍ ክሲ ዲስፕሊን ዝተገለፀ ዝርዝር 1. በዲስፕሊን ክስ ፅሑፍ ውስጥ የተገለፀውን የጥፋቱ
ጥፍኣት ብዝምልከት መሰረታዊ ኣብዝኾነ ዝርዝር በሚመለከት መሰረታዊ በሆነ ነጥቦች ላይ
ነጥብታት ስሕተት ወይ ግድፈት ምህላው ስህተት ወይም ግድፈት መኖሩ ሲታወቅ የውሳኔ
Eንትፍለጥ ውሳነ ሓሳብ ቅድሚ ምቕራቡ ኣብ ሀሳብ ከመቅረቡ በፊት በማንኛውም ጊዜ ክሱን
ዝኾነ ግዘ ክሲ ምምሕያሽ ይከኣል Eዩ፣ ማሻሻል ይቻላል፣
2. ተኸሳሲ ተማሓይሹ ኣብ ዝቐርበሉ ክሲ ዲስፕሊን 2. ተከሳሽ ተሻሽሎ በቀረበ የዲስፒሊን ክስ ላይ መልስ
መሰል ምቕራብ መልሲ ይህልዎ፡፡ የማቅረብ መብት ይኖረዋል፡፡
12. ኩነታት ምቁራፅ ክሲ 12. ክስ የሚቋረጥበት ሁኔታ

1. ክሲ ዲስፕሊን ዝቐረበሉ ሰራሕተኛ መንግስቲ 1. የዲስፕሊን ክስ የቀረበለት የመንግስት ሰራተኛ
ብዝኾነ ምኽንያት ግልጋሎት ምሃቡ Eንተቋሪፁ በማንኛውም ምክንያት Aገልግሎት መስጠቱ
ምርኣይ ክሲ ይቋረፅ፣ ካቋረጠ ክሱን መታየት ያቆማል፣
2. ብከቢድ ጥፍኣት ዲስፕሊን ዝተኸሰሰ ሰራሕተኛ 2. በከባድ የዲስፒሊን ጥፋት የተከሰሰ የመንግስት
መንግስቲ ብናይ ባEሉ ድሌት ስርሑ ብምልቃቁ ሰራተኛ በራሱ ፍቃድ ስራውን በመልቀቁ
ግልጋሎቱ Eንተተቋሪፁን ሽድሽተ ወርሒ Aገልግሎቱ Aቋርጦ Eንደሆነ Eና ስድስት ወር
ቅድሚ ምምልU ኣብዝኾነ ቤት Eዮ መንግስቲ ከመምላቱ በፊት በማንኛውም የመንግስት
ተመሊሱ Eንተተቆፂሩን Eቲ ዝተቋረፀ ክሲ መስሪያቤት ተመልሶ የተቀጠረ Eንደሆነ
ምርኣይ ይካኣል፡፡ የተቋረጠውን ክሲ Eንደገና ሊታይ ይቻላል፡፡
13. ምፍላጥ ክሲ 13. ክስ ስለማስታወቅ

1. ጉጅለ ዲስፕሊን ንዝተኸሰሰ ሰራሕተኛ መልሲ 1. የዲስፒሊን ቡድን ክስ የቀረበለት መልሱን ይዞ
ክሲ ሒዙ ንክቐርብ ቅዳሕ ፅሑፍ ክስን Eንዲቀርብ የክሱ ፅሑፍና ማስረጃዎች ቅጅ
መርትOታትን ይልEኸሉ፣ Aያይዞ ይልክለታል፣
2. Eቲ ክሲ ዝስምAሉ ቦታ፣ መዓልትን ሰዓትን 2. ክሱ የሚሰማበትን ቦታ፣ ቀንና ሰዓትን የሚገልፅ
ዝገልፅ ኮይኑ Eንተነኣሰ Eቲ ክሲ ካብ ዝስመAሉ ሆኖ ቢያንስ ክሱን ከሚሰማበት ቀን ከAምስት
ቅድሚ ተኸታታሊ ሓሙሽተ መዓልቲ ስራሕ የስራ ቀናት በፊት ለተከሳሽ መድረስ Aለበት፣
ንተኸሳሲ ክበፅሖ ኣለዎ፣
3. Eቲ ሰራሕተኛ ክርከብ ብዘይምኽኣሉ ወይ 3. ሰራተኛው ሊገኝ ባለመቻሉ ወይም ለመቀበል
ንምቕባል ፍቓደኛ ብዘይምዃኑ Eቲ ምልክታ ፍቃደኛ ባለመሆኑ የክሱን ማስታወቅያውን
ክሲ ንምሃብ EንተዘይተኻIሉ Eቲ ምልክታ ክሲ ለመሰጠት ያልተቻለ Eንደሆነ የክሱን
ኣብቲ ቤት Eዮ መጠቅI ሰሌዳ ንተኸታታሊ 5ተ ማስታወቅያ በመስሪያቤቱ የማስታወቅያ ሰሌዳ
መዓልቲ ስራሕ ተለጢፉ ንክፀንሕ ይግበር፣ ላይ ተለጥፎ ለ5 ተከታታይ የስራ ቀናት

Eንዲቆይ ይደረጋል፣
356
www.chilot.me
4. ጥፍኣት ፈፂሙ ተባሂሉ ክሲ ዝቐረበሉ ሰራሕተኛ 4. ጥፋት ፈፅሞ ተብሎ ክስ የቀረበለት ሰራተኛ
ብዝተፈላለየ ምኽንያት ብመገሻ ስራሕ፣ በተለያየ ምክንያት በፊልድ በEስራት፣ በህመም
ብማEሰርቲ፣ ብሕማም ወይ ካብ ዓቕሙ ንላEሊ ወይ ከAቅሙ በላይ በሆነ ሌላ ምክንያት በስራ
ብዝኾነ ካሊE ምኽንያት ኣብ ስራሕ ዘይነበረ ያልነበረ Eንደሆነ ወደ ስራው ከተመለሰበት በ5ተ
Eንተ ኾይኑ ናብ ስርሑ ካብ ዝተመለሰሉ ኣብ ተከታታይ የስራ ቀናት ክሱን Eንዲያውቀው
ውሽጢ 5ተ ተኸታታሊ መዓልቲ ስራሕ Eቲ ክሲ ይደረጋል፡፡
ክፈልጦ ይግበር፡፡
14. ቀዳማይ ብርኪ መቃወሚ ክሲ 14. የመጀመሪያ ደረጃ የክስ መቃወምያ

1. ብመሰረት Eዚ ደንቢ ዓንቀፅ 13 ፅሑፍ ክሲ 1. በዚህ ደንብ Aንቀፅ 13 መሰረት የክስ ፅሑፍ
ዝበፅሖ ተኸሳሲ፡- የደረሰው ተከሳሽ፡-
ሀ. Eቲ ክሲ ብመሰረት Eቲ ኣዋጅ ብይርጋ ሀ. ክሱን በAዋጅ መሰረት በይርጋ የተዘጋ
ዝተዓፀወ Eንተኾይኑ፣ Eንደሆነ፣
ለ. ተፈፂሙ ዝተብሃለ ተግባር ብዲስፕሊን ለ. ተፈፀመ የተባለ ድርጊት በድስፕሊን

ከኽሰስ ዘየኽEል Eንተኾይኑ፣ ወይ ሊያስከሰስ የማይችል ከሆነ፣ወይም
ሐ. ብዝተኸሰሶ ዋኒን ቅድም ክብል ውሳነ ሐ. በተከሰሰበት ጉዳይ ቀደም ሲል ውሳኔ
ዝዓረፎ Eንተኾይኑ፣ Eቲ ክሲ ክረኣ የተሰጠበት ከሆነ፣ ክሱን ሊታይ Aይገባም
ኣይግብOን ክብል መቃወምይU ከቕርብ በማለት መቃወምያው ሊያቀርብ ይችላል፡፡
ይኽEል፡፡
2. ጉጅለ ዲስፒሊን 2. የዲሰፕሊን ቡድን
ሀ. Eቲ ዝቐረበ መቃወምያ ዝተቀበሎ Eንተኾ ሀ. የቀረበውን መቃወምያ የተቀበለው Eንደሆነ
ይኑ Eቲ ክሲ ንክEፆ ንክሲ መቅረቢ ውሳነ ሓሳብ ክሱ Eንዲዘጋ ለክስ Aቅራቢው የውሳኔ
የቕርብ፣ ወይ ሓሳብ ያቀርባል ወይም
ለ. ነቲ ዝቐረበ መቃወሚያ ዘይተቐበሎ ለ. መቃወሚያውን ያለተቀበለው ከሆነ ተከሳሹ
Eንተኾይኑ ተኸሳሲ ንዝቐረበሉ ክሲ መልሲ ለቀረበበት ክስ መልስ Eንዲሰጥበት
ንክህብ ይEዝዝ፡፡ ያዘዋል፡፡
15. መልሲ ክሲ 15. የክስ መልስ

1. ክሲ ዲስፕሊን ዝቐረቦ ሰራሕተኛ መንግስቲ 1. የዲስፕሊን ክስ የቀረበለት የመንግስት ሰራተኛ
ንዝቐረበሉ ክሲ ዝኣምን ወይ ዝኽሕድ ለቀረበለት ክስ የሚያምን ወይም የሚክድ ከሆነ
Eንተኾይኑ መልሲ ብዝርዝር ብምግላፅ ብፅሑፍ ይህንኑ መልሱ በዝርዝር በመግለፅ መልሱ
የቕርብ፣ በፅሑፍ ያቀርባል፣
2. መልሲ ክሲ Eቲ ተከሳሲ ወይ ሕጋዊ ወኪሉ 2. የክስ መልስ ተከሳሹ ወይም ሕጋዊ ወኪሉ
ዝፈረመሉ ኮይኑ፡- የፈረመለት ሆኖ፡-
ሀ. ኣብቲ ክሲ ብዛEባ ዝተገለፀ ሕድ ሕድ ሀ. በክሱ ስለተገለፁው Eያንዳንዱ ድርጊት
ፍፃመ ወይ ጥፍኣት ኣመልኪቱ ዝተውሃቦ ወይም ጥፋት Aስመልክቶ የተሰጠ መልስ Eና፣
መልስን፣
357
www.chilot.me
ለ. ተኸሳሲ ንክረኣየሉ ዝደልዮም መርትOታት ለ. ተከሳሹ Eንዲታይለት የሚፈልጋቸውን

መከላኸሊ ዝርዝር ክሕዝ ኣለዎ፣ የመከላከያ ማስረጃዎች በዝርዝር መያዝ
Aለበት፣
3. ተኸሳሲ ካብ ዝዘርዘሮም መርትOታት መከላኸሊ 3. ተከሳሹ ከዘረዘራቸው የመከላከያ ማስረጃዎች
ኣብ Iዱ ዝርከብ መርትOታት ፅሑፍ ቅዳሕ መካከል በEጅ የሚገኙትን የፅሑፍ ማስረጃዎች ቅጅ
ኣተሓሒዙ ከቕርብን ጉጅለ Aያይዞ ማቅረብ Eና የዲስፕሊን ቡድኑ
ዲስፕሊን ንኽቕርበሉ ዝደልዮም መርትOታትን Eንዲቀርብለት የሚፈልገው ማስረጃዎች ዳግም
ኣብ Iድ መን ከምዝርከቡ ክገልፅ ኣለዎ፡ በማን Eጅ Eንደሚገኙ መግለፅ Aለበት፡፡
16. ብምEማን ወይ ብምኽሓድ ዝተውሃቦ 16. በማመን ወይም በመካድ የተሰጠ መልስ
መልሲ
1. ተኸሳሲ ኣብ መልሱ Eንተኣሚኑ ጉጅለ 1. ተከሳሹ ክሱን በማመን መልስ የሰጠ Eንደሆነ
ዲስፕሊን ተወሳኺ ምፅራይ ንምግባር ኣድላይ የዲስፕሊን ኮሚቴው ተጨማሪ ማጣራት ማድረግ
ኮይኑ Eንተዘይረኹቡዎ Eቲ ዝቐረበ ክስን Aስፈላጊ ሆኖ ካላገኘው በስተቀር የቀረበውን
ዝተውሃቦ መልስን ብምምርማር ውሳነ ሓሳብ ክስ Eና የተሰጠው መልስ በመመርመር የውሳነ
የቕርብ፡ ሓሳብ ያቀርባል፣
2. ተኸሳሲ ነቲ ዝቐረበሉ ጥፍኣት Eንተዘይኣ ሚኑ 2. ተከሳሽ ከቀረበለት ጥፋት ካለመነ የድስፕሊን
ጉጅለ ድስፕሊን ምስክራት ከሳሲን ተኸሳሲን ኮሚቴው የተከሳሽና የከሳሽ ምስክሮች በመስማት
ብምስማEን ፅሑፍ መርትOታቶምን Eና የፅሑፍ ማስረጃዎች በመመርመር ክሱን
ብምምርማርን ክሲ የፃሪ፡፡ ያጣራል፡፡
17. ማስረጃዎች ስለማቅረብ

17. መርትOታት ምቕራብ
ተከሳሹ Eንዲቀርቡለት የሚጠይቃቸው የፅሑፍ
ተኸሳሲ ክቀርበሉ ዝሓቶም መርትOታት ፅሑፍ
ማስረጃዎች ከሚመለከተው ኣካል Eንዲቀርብለት
ካብዝምልከቶ ኣካል ንክቀርበሉ ክሓትት ይኽEል፡፡
ሊጠይቅ ይችላል፡፡
18. ምስክራት ምፅዋE 18. ምስክሮች ስለመጥራት

1. ጉጅለ ዲስፕሊን ምስክራት ከሳሲን ተኸሳሲን 1. የከሳሽ Eና ተኸሳሽ ምስክሮች ቀርበው
ቀሪቦም ምስክርነት ቃሎም ንክህቡ መፀዋEታ የምስክርነት ቃላቸው Eንዲሰጡ የዲስፕሊን
ክበፅሖም ይገብር፣ ቡድን መጥሪያ Eንዲደርሳቸው ያደርጋል፣
2. ኣብ ሓደ ዝተተሓሓዘ ጭብጢ ቃሎም ዝህቡ 2. በAንድ በተያያዘ ጭብጦች ላይ ቃላቸው
ምስክራት ብሓደ ግዘ ተፀዊፆም ተራ ብተራ የሚሰጡ ምስክሮች በAንድ ጊዜ ተጠርተው ተራ
Eናቐረቡ ንክስምU ይግበር፣ በተራ በየተራቸው Eየቀረቡ Eንዲሰሙ

ይደረጋል፣
3. ጉጅለ ዲስፕሊን ኣድላይ ኮይኑ Eንተረኸብዎ 3. የዲስፕሊን ቡድን Aስፈላጊ ሆኖ ሲያገኘው
ተወሳኺ ምስክራት ቐሪቦም ቃል ምስክርነቶም ተጨማሪ ምስክሮች ቀርበው የምስክርነት
ንክህቡ ክገብር ይኽEል፡፡ ቃላቸውን Eንዲሰጡ ሊያደርግ ይችላል፡፡
358
www.chilot.me
19. ምስማE ምስክርነት 19. ምስክር ስለ መሰማት

1. ጉጅለ ዲስፕሊን ቃል ምስክርነት ዝቕበል ከሳሲን 1. የዲስፕሊን ቡድን የምስክርነት ቃል የሚቀበለው
ተኸሳስን ኣብዝተረኸበሉ ይኸውን፣ ከሳሽ Eና ተከሳሽ በተገኙበት ጊዜ ይሆናል፣
2. ኣብዚ ዓንቀፅ ንUስ ዓንቀፅ /1/ ድንጋገ ከምዘሎ 2. የዚህ Aንቀፅ ንUስ Aንቀፅ /1/ ድንጋጌ Eንዳለ
ኮይኑ፡- ሆኖ፡-
ሀ. ምስክራት ከሳሲ ኣብ ዝስምAሉ ግዘ ሀ. የከሳሽ ምስክር በሚሰሙበት ጊዜ ተከሳሽ
ተኸሳሲ ንክቀርብ ተነጊሩዎ ኣብ ቆፀርU Eንዲቀርብ ተነግሮት በቆጠረው ቀን
መዓልቲ ከይቐረበ Eንትተርፍ፣ ወይ ሳይቀርብ ከቀረ፣ ወይም
ለ. መከላኸሊ መሰኻኽር ተኸሳሲ ኣብ ለ. የተከሳሽ መከላከያ ምስክሮች በሚሰሙበት
ዝስምAሉ ግዘ ከሳሲ ንክቀርብ ተነጊሩዎ ጊዜ ከሳሽ Eንዲቀርብ ተነግሮት ሳይቀርብ
ከይቐረበ Eንተተሪፉ፣ Eቶም መሰኻኽር ከቀረ ምስክሮቹ ከሳሽ በሌለበት ሊሰሙ
ከሳሲ ብዘየለሉ ክስምU ይኽEሉ፣ ይችላሉ፣
3. ጉጅለ ድስፕሊን Eቲ ምስክር ምስቲ ክሲ 3. የዲስፕሊን ቡድኑ ምስክሩን ከክሱ በተያያዘ
ዝተተሓሓዘ ዝሰመO ወይ ዝረኣዮ ወይ ዝተዓዘቦ የሰማው ወይም ያየው ወይም የተገነዘበው ነገር
ነገር ንኸረድE Eናሓተተ Eቲ ዝህቦ መልሲ ቃል Eንዲያስረዳ Eየጠየቀ የሚሰጠው መልስ ቃል በቃል
ብቃል ይምዝግብ፣ ይመዘግባል፣
4. ናይዚ ዓንቀፅ ንUስ ዓንቀፀ /3/ ድንጋገ 4. የዚህ Aንቀፅ ንUስ Aንቀፅ /3/ የተደነገገ ቢኖርም
Eንተሃለወኳ ምስክር ዝፀወA ተኸራኻሪ ወገን ነቲ Eንኳ ለምስክር የጠራ ተከራካሪ ወገን ለምስክሩ
ምስክር ተወሳኺ ሕቶታት ብምሕታት Eቲ ዝህቦ ተጨማሪ ጥያቄዎች በመጠየቅ የሚሰጠው መልስም
መልሲ ንክምዝገበሉ ክሓትት ይኽEል፣ Eንዲመዘገብለት ሊጠይቅ ይችላል፣
5. ከሳሲ ንምስክራት ተኸሳሲ፣ ተኸሳሲ ድማ 5. ተከሳሽ የከሳሽ ምስክሮች ከሳሽ ዳግም የተከሳሽ
ንምስክራት ከሳሲ፣ መስቀለኛ ሕቶ ክሓቱ ይኽEሉ ምስክሮች መስቀለኛ ጥያቄ ሊጠይቁ ይችላሉ፣
Eዮም፣
6. መስቀለኛ ሕቶ ዝቐርብ Eቲ ምስክር ዝሃቦ 6. መስቀለኛ ጥያቄ የሚቀርብበት ምስክሩ የሚሰጠው
ትኽክለኛ ዘይኮነ ቃል ምስክርነት Eንተሃሊዩ ትክክለኛ ያለሆነ የምስክርነት ቃል ካለ Eሱን
Eዚይ ብግልፂ ንጉጅለ ዲስፒሊን ንምርኣይ Eዩ፡፡ በግልፅ ለዲስፕሊን ቡዱኑ ለማሳየት ነው፡፡
20. ናይ መወዳEታ ሓሳብ ተኸሳሲ 20. የተከሳሽ የመጨረሻ ሓሳብ

ጉጅለ ዲስፕሊን ምፅራይ ቅድሚ ምውድU ተኸሳሲ የዲስፕሊን ቡዱኑ ምርመራውን ማጣራት ከማጠናቀቁ
መወዳEታ ሓሳቡ ክህብ Eድል ይህቦ፡፡ በፊት ተከሳሽ የመጨረሻ ሓሳቡን Eንዲሰጥ Eድል
ይሰጠዋል፡፡
21. ፀብፃብ ምፅራይ 21. የምርመራው ሪፖርት

1. ጉጅለ ዲስፕሊን ምፅራዩ ምስ ወድኣ ውፅIት 1. የዲስፕሊን ቡዱን ምርመራው ከጨረሰ በኋላ
ምፅራይን ውሳነ ሓሳብ ዝሓዘ ፀብፃብን ንክሲ የምርመራው ውጤትና የውሳኔ ሓሳቡን የያዘ
መቕረቢ የቕርብ፣ ሪፖርት ለክስ Aቅራቢው ያቀርባል፣
359
www.chilot.me
2. ውፅIት ምፅራይ ጥፍኣት ተኸሳሲ ዘረጋግፅ 2. የምርመራው ውጤት የተከሳሹን ጥፋተኛነት

Eንተኾይኑ ጉጅለ ዲስፕሊን ዘቕረቦ ውሳነ ሓሳብ የሚያረጋግጥ ከሆነ የዲስፕሊን ቡድኑ
ክውሰድ ዝግበO ቅፅዓት ዲስፕሊን ከርI ኣለዎ፣ የሚያቀርበው ውሳኔ ሓሳብ ሊወሰድበት የሚገባው
የዲስፕሊን ቅጣት ማመላከት፣
3. ጉጀለ ዲስፕሊን ነቲ ቅፅዓት ኣመልኪቱ ዘቕርቦ 3. የዲስፕሊን ቡድኑ ቅጣቱን በሚመለከት
ውሳነ ሓሳብ፡- የሚቀርበው የውሳኔ ሓሳብ፡-
ሀ. ክብደት Eቲ ጥፍኣትን ዝተፈፀመሉ ሀ. የጥፋቱ ክብደትና ድርጊቱ የተፈፀመበትን
ኩነታትን፣ ሁኔታ፣
ለ. ተኸሳሲ ሕሉፍ ግልጋሎት ዘመኑ ዘርEዮ ለ. ተከሳሹ ባለፈው የAገልጋሎት ዘመኑ ያሳየ
ዝነበረ ስነ-ምግባርን ውፅIት ስራሕን፣ ውን የነበረ የስነ-ምግባርና የስራ ውጤትን፣
ሐ. ተኸሳሲ ቅድሚU ዝነበሮ ጥፍኣት ሪከርድ ሐ. የተከሳሹ ቀደም ሲል የነበረው የጥፋት
ዘገናዘብ ክኸውን ኣለዎ፣ ሪከርድ ያገናዘበ መሆኑን Aለበት፣
4. ውፅIት ምፅራይ ጥፍኣት ተኸሳሲ ዘረጋግፅ 4. የምርመራ ውጤቱ ለተከሳሽ የጥፋተኛነት
Eንተዘይኮይኑ ካብቲ ክሲ ነፃ ምዃኑ ዝገልፅ የሚያረጋግጥ ካልሆነ ከክሱ ነፃ መሆኑነ የሚገልፅ
መረዳEታ ክበፅሖ ይግበር፡፡ መረጃ Eንዲደርስዎ ያደረጋል፣
22. ውሳነ መራሒ ስራሕ ቢሮ ወይ ሓላፊ 22. የቢሮ ስራ መሪ ወይም የመስሪያቤት
ቤት Eዮ ሃላፊ ውሳኔ
1. ብመሰረት Eዚ ደንቢ ዓንቀፅ 21 ዝቐረበሉ 1. በዚህ ደንብ Aንቀፅ 21 መሰረት የቀረበለት
ፀብፃብ ምፅራይ ምስ መርመረ ውሳነ ሓሳብ ሪፖርት ከመረመረ በኋላ የኮሚቴውን የውሳኔ
ጉጅለ ከፅድቅ ወይ ምኽንያት Eንትህልዎ፡- ሓሳብ ለማፅደቅ ወይም በቂ ምክንያት ሲኖረው፡-
ሀ. ነቲ ዝቐረበሉ ውሳነ ሓሳብ ከመሓይሽ፣ ሀ. ከቀረበለትን ውሳኔ ሓሳብ ሊያሻሽል፣
ክልውጥ፣ክስEር፣ከፅድቕ ይኽEል፣ ወይ ሊለውጥ፣ ሊሽር፣ሊያፀድቕ ይችላል፣
ለ. Eቲ ጉጅለ ነቲ ጉዳይ Eንደገና ንክምርምሮ ለ. ኮሚቴው ጉዳዩን Eንደገና Eንዲመረምረው
ክEዝዝ ይኽEል፣ ለማዘዝ ይችላል፣
2. ብመሰረት Eዚ ዓንቀፅ ንUስ ዓንቀፅ /1/ 2. በዚህ Aንቀፅ ንUስ Aንቀፅ /1/ የተሰጠው ውሳኔ
ዝተውሃበ ውሳነ ነቲ ስራሕተኛ ብፅሑፍ ክወሃብ ለሰራተኛው በፅሑፍ መሰጠት Aለበት፡፡
ኣለዎ፡፡ ኣድራሻ ሰራሕተኛ ብዘይምፍላጡ ወይ የሰራተኛው Aድራሻ ባለመታወቁ ወይም በሌላ
ብካልE ምኽንያት Eቲ ውሳነ ክወሃቦ ምክንያት ውሳኔውን መሰጠት ካልተቻለ
EንተዘይተኻIሉ ኣብቲ ቤት Eዮ ሰሌዳ ምልክታ በመስሪያቤቱ በማስታወቅያ ሰሌዳ ላይ
ንተከታታሊ 5ተ ስራሕ መዓልቲ ተለጢፉ ለተከታታይ ለ5 የስራ ቀናት ተለጥፎ ይቆያል፣
ይፀንሕ፣
3. Eቲ ውሳነ ካብ ሓደ ወርሒ መሃያ ክሳብ ስራሕ 3. ውሳኔው ከAንድ ወር ደመወዝ Eስከ ከስራ
ምስንባት ዝበፅሕ ቅፅዓት ድስፕሊን Eንትኸውን፣ የመሰናበት የሚደርስ የዲስፕሊን ቅጣት
ቢሮ ሲቪል ሰርቪስ ብቅዳሕ ንክፈልጦ ይግበር፡፡ የሲቪል ሰርቪስ ቢሮ በግልባጭ Eንዲያውቀው

ይደረጋል፡፡
360
www.chilot.me
23. ኣፈፃፅማ ውሳነ 23. የውሳኔ Aፈፃፀም

1. ካብ ስራሕ ምስንባት ወፃI ዘለዉ ውሳነታት 1. ከስራ መሰናበት ውጭ ያለው የዲስፕሊን
ቅፅዓት ዲስፕሊን ተግባራዊ ዝኸውን፣ ብመሰረት የቅጣት ውሳኔዎች ተግባራዊ የሚሆኑት፣
ኣብዚ ደንቢ ዓንቀፅ 22/2/ Eቲ ሰራሕተኛ ነቲ ሰራተኛው ውሳኔውን በዚህ በደንብ Aንቀፅ
ውሳነ ንክፈልጦ ምስተገበረ ብድሕሪ 30 22/2/ መሰረት Eንዲያውቀው ከተደረገ ከ30
መዓልታት Eዩ፡፡ ኮይኑ ግን Eቲ ሰራሕተኛ ቀናት በኋላ ነው፡፡ ሆኖም ሰራተኛው በዚህ
ብመሰረት ናይዚ ደንቢ ዓንቀፅ 37 ይግበኣኒ በደንብ Aንቀፅ 37 መሰረት ይግባይኝ ያቀረበ
ዘቕረበ Eንተኾይኑ ኣብ ርEሲ’ቲ ይግበኣኒ ውሳነ Eንደሆነ የይግባኙ ላይ ውሳኔ Eስከሚሰጠው
ክሳብ ዝውሃቦ ኣፈፃፅምU ተኣጊዱ ይፀንሕ፣ ድረስ Aፈፃፀሙ ታገዶ ይቆያል፣
2. ካብ ስራሕ ምስንባት ንዝፍፀም ቅፅዓት 2. ከስራ በመሰናት የሚፈፅም ቅጣት በዚህ ደንብ
ብመሰረት Eዚ ደንቢ ዓንቀፅ 37 Eቲ ሰራሕተኛ Aንቀፅ 37 መሰረት ሰራተኛው ይግባኝ Aቅርቦ
ይግበኣኒ ኣቕሪቡ ኣፈፃፅምU ደው ንክብል Aፈፃፀሙ Eንዲቆም ወይ Eንዲያቋርጥ
Eንተዘይኣጊድዎ፣ ብመሰረት Eዚ ደንቢ ዓንቀፅ ካላሳገደው በስተቀር በዚህ ደንብ Aንቀፅ 22/2/
22/2 Eቲ ውሳነ ንክፈልጦ ካብ ዝተገበረሉ መሰረት ውሳኔውን Eንዲያውቀው ከተደረገበት
መዓልቲ ጀሚሩ ተግባራዊ ይኸውን፡፡ ቀን ጀምሮ ተግባራዊ ይሆናል፡፡
ምEራፍ ሰለስተ ምEራፍ ሶስት
ጉጅለ ዲስፕሊን የዲስፕሊን ቡድን
24. ምጥያሽ ጉጅለ ድስፕሊን 24. የዲስፕሊን ቡድን ማቋቋም

ዝኾነ ቤት Eዮ መንግስቲ ብመሰረት Eዚ ደንቢ ስሩE ማንኛውም የመንግስት መስሪያቤት በዚህ ደንብ
ምፅራይ ዲስፕሊን ዘካይድን ውሳነ ሓሳብ ዘቕርብን መሰረት መደበኛ የዲስፕሊን ምርመራ የሚያካሂድና
ግዚያዊ ጉጅለ ዲስፕሊን የጣይሽ፡፡ የውሳኔ ሃሳብ የሚያቀርብ ጊዚያዊ የዲስፕሊን ቡድን
ያቋቁማል፡፡
25. ኣባላት ድስፕሊን ኮሚቴ 25. የዲስፕሊን ኮሚቴ Aባሎች

1. ኣብ ክልል ኣብያተ Eዮ ብመራሒ ስራሕ ወይ 1. በክልል መስሪያቤት በስራ መሪ ወይም በደጋፊ
ብደጋፊ ከይዲ ስራሕ ኣመራርሓ ስራሕ ሓይሊ የስራ ሂደት Aመራር የሰው ሃይል Aመራር
ሰብ ኣብ ወረዳ ድማ ብሓለፊ ቤት Eዮ ዝምረፁ በወረዳ ደግሞ በመስሪያቤቱ ላፊ የሚመረጡ
ሰለስተ ወይ ሓሙሽተ ኣባላት ዘለዎ ይኸውን፣ ሶስት ወይም Aምስት Aባሎች ያለው ይሆናል፣
2. ካብ ጠቕላላ ኣባላት ጉጅለ ዲስፕሊን Eንተነኣሰ 2. ከጠቕላላው የድስፕሊን ቡድን Aባሎች ቢያንስ
ሓደ ወይ ክልተ ደቂ-ኣንስትዮ ክኮና ይግበር፡፡ Aንድ ወይም ሁለት ሴቶች Eንዲሆኑ

26. መመዘኒ ረቋሒ ጉጅለ ኣባልነት 6. የቡድኑ Aባላት የAባልነት መመዘኛ

ዝኾነ ኣባል ጉጅለ፡- ማንኛውም የቡድን Aባል፡-
361
www.chilot.me
1. ብፅቡቕ ስነ-ምግባሩን ብኣፈፃፅማ ስርሑን 1. በመልካም ስነ-ምግባሩና በስራ Aፈፃፀሙ

ዝተመስገነ፣ የተመሰገነ፣
2. ኣብ ውሽጢ ዝሓለፈ ክልተ ዓመታት ብጉድለት 2. ባለፉት ሁለት Aመታት ውስጥ በዲስፕሊን ጉድለት
ዲስፕሊን ዘይተቐፅA፣ ያልተቀጣ፣
3. ሚስጢር ቤት Eዮ ዘየባኽን፣ 3. የመስሪያቤቱን ምስጥር የማያባክን፣
4. ኣብ ኣሰራርሓ ምምሕዳር ሓይሊ ሰብ ኣፍልጦ 4. በAስተዳደር የሰው ሃይል Aመራር Eውቀት ያለው
ዘለዎ ክኸውን ይምረፅ፡፡ ቢሆን ይመረጣል፡፡
27. ዘመን ግልጋሎት 27. የAገልግሎት ዘመን

ዘመን ግልጋሎት ጉጅለ ዲስፕሊን ክሳብ ዝሓዞ ክሲ የዲስፕሊን ኮሚቴ የAገልግሎት ዘመን የያዘውን
ድስፕሊን ምፅራይ ዝውዳE ይኸውን፡፡ ኮይኑ ግና ኣብ በሂደት የድስፕሊን ክስ ማጣራት Eስከሚያጠናቅቅ
ካሊE Eዋን ካልE ክሲ ዲስፕሊን Eንትፍፀም ዳግም ይሆናል፡፡ ይሁን Eንጂ በሌላ ጊዜ ሌላ የዲስፕሊን ክስ
ክምረፁ ይኽEሉ፡፡ ሲፈፀም Eንደገና ሊመረጡ ይችላሉ፡፡
28. ስነ-ስርዓት ኣኼባ ጉጅለ ድስፕሊን 28. የዲስፕሊን ቡድን ስብሰባ ስነ-ስርዓት
1. ጉጅለ ዲስፕሊን ኣብ ዝተመረፀሉ Eዋን ስርሑ 1. የዲስፕሊን ቡድኑ በተመረጠበት ጊዜ ስራውን
ክጅምር ይግበር፣ Eንዲጀምር ይደረጋል፣
2. ምልኣተ ጉባኤ 50% ክድመር ሓደ ይኸውን 2. ምልኣተ ጉባኤ 50%ሲደመር Aንድ ይሆናል፣
3. ብጉጅለ ዲስፕሊን ዝቐረበ ውሳነ ሓሳብ ካብ 3. ቡድኑ የሚያቀርበው የውሳኔ ሓሳብ በድምፅ
ዝተረኸቡ ብኣብዝሓ ድምፂ ይኸውን፡፡ Eቲ ብልጫ ይሆናል ድምፁ Eኩል ከሆነ ሰብሳቢው
ድምፂ ማEረ Eንተኾይኑ ኣካቢ ዘለዎ ሓሳብ ያለበት ወገን ያቀረበው ሓሳብ ያልፋል፡፡
ይሓልፍ፡፡ ብክልቲU ወገን ዝቐረበ መበገሲ በሁለቱ ወገን የቀረበ መነሻ የውሳኔ ሃሳብ ከነ
ውሳነ ሓሳብ ምስ ምኽንያቱ ናብ ክሲ መቕረቢ ምክንያቱ ወደ ክስ Aቅራቢ
ይቐርብ፣ ያቀርባል፣
4. ጉጅለ ድስፕሊን ኣፃርዩ መወዳEታ ውሳነ 4. የድስፕሊን ኮሚቴው Aጠርቶ የመጨረሻ የውሳኔ
ሓሳብን ሪIቶን ንክሲ መቅረቢ ኣብ ውሽጢ ሓሳብ Eና Aስተያየት ለክስ Aቅራቢው በAምስት
ሓሙሽተ መዓልቲ የቕርብ፣ ቀኖች ውስጥ ያቀርባል፣
5. ክሲ መቕረቢ ዝቐረበሉ መበገሲ ውሳነ ሓሳብ 5. ክስ Aቅራቢው የቀረበለት መነሻ የውሳኔ ሃሳብ
መሰረት ብምግባር ኣብ ወሽጢ ክልተ መዓልቲ መሰረት በማድረግ በሁለት ቀኖች ወስጥ ውሳኔ
ውሳነ ይህቦ፡፡ ይሰጣል፡፡
29. ካብ ኣባልነት ምስራዝን ካብ ኣኼባ 29. ከሰብሰባ መነሳትና ከAባልነት መሰረዝ

ምልዓልን
1. ዝኾነ ኣባል ጉጅለ ድስፕሊን ምስ ክሲ ዝቐረበሉ 1. ማንኛውም የዲስፕሊን ኮሚቴ Aባል ክስ ከቀረበበት
ሰራሕተኛ ፅልI፣ ስጋ ወይ መውሰቦ ዝምድና ሰራተኛ ጋር ፀብ፣ የስጋ ወይም የጋብቻ ዝምድና
362
www.chilot.me
ዘለዎም ምዃኑ Eንተተረጋጊፁ Eቲ ቤት Eዮ ካብቲ ያለው መሆኑ ከተረጋገጠ በመስሪያቤቱ

ምፅራይ ከልEሎ ወይ ብባEሉ ክለዓል ይኽEል፣ ከምርመራው /ከAባልነት/ ሊያነሳው ወይም በራሱ
ሊነሳ ይችላል፣
2. ዝኾነ ኣባል ጉጅለ፡- 2. ማንኛው የኮሚቴው Aባል፡-
ሀ. በቲ ጉጅለ Eናተርኣየ ዘሎ ዋኒን ሀ. በኮሚቴው በመታየት ላይ ያለ ጉዳይ
ዝምልከት ሚስጥር ዘባኸነ ወይ፣ በሚመለከት ምስጢር ያባከነ፣
ለ. ስራሕ ጉጅለ ብዝኾነ መንገዲ ዘተዓናቐፈ፣ ለ. የኮሚቴውን ስራ በማናቸውም Aኳሃነ
Eንተኾይኑ ካብ ኣባልነቱ ክስረዝ ይኽEል፡፡ ያደናቀፈ፣ Eንደሆነ ከAባልነት ሊሰረዝ
ይችላል፡፡
ስነ-ስርዓት ኣቀራርባ ቅርታ የቅሬታ Aቀራረብ ስነ-ስርዓት

Eላማ ስርዓት ምትEንጋድ ቅርታ ሰራሕተኛታት የመንግስት ሰራተኞችን ቅሬታዎች የማስተናገጃ
መንግስቲ፡- ስርዓት ዓለማ፡-
1. ንቅርታ ስሉጥ መፍትሒ ንምሃብ፣ 1. ለቅሬታዎች ኣፋጣኝ መፍትሔ በመስጠት፣
2. መበገሲ ቅርታታት ክኾኑ ዝኽEሉ ጌጋታት 2. ለቅሬታዎች መንስኤ ሊሆኑ የሚችሉ
ንምEራምን፣ ስህተቶችንና በማረም Eና፣
3. ኩሎም ሰራሕተኛታት ብማEረ ንምትEንጋድ 3. ሁሉንም ሰራተኞች Eኩል ለማስተናገድ
ዘኽEል፣ ፍትሓዊ ዝኾነ ኣሰራርሓ ብምርግጋፅን የሚያስችል፣ ፍትሓዊ የሆነ Aሰራር የሚያሰፍን
ስጡም ርክብ ስራሕተኛ ንምምEባልን ብምሕሳብ Eና የሰመረ የሰራተኛ ግንኙነት Eንዲዳብር
Eዩ፡፡ በማሰብ ነው፡፡
31. መሰል ምቕራብ ቅርታ 31. ቅሬታ የማቅረብ መብት

1. ዝኾነ ሰራሕተኛ መንግስቲ ሕጋዊ መሰለይ 1. ማንኛውም የመንግስት ሰራተኛ ሕጋዊ መብቴ
ጎዲሉኒ ወይ በደል በፂሑኒ ዝብል ቅርታ ጎድሎብኛል ወይም በደል ተፈፅሞብኛል በማለት
Eንተሃልይዎ ቅርትU ንክረኣየሉን መፍትሒ ቅር የተሰኘ Eንደሆነ ቅሬታው Eንዲታይለትና
ስጉምቲ ንክውሰደሉን ንቤት EይU መሰል የመፍትሄ Eርምጃ Eንዲወሰድ መስሪያቤቱን
ምሕታት ይህልዎ፣ የመጠየቅ መብት ይኖረዋል ፣
2. ናይዚ ዓንቀፅ ንUስ ዓንቀፅ /1/ ሓፈሻዊ ድንጋገ 2. የዚህ Aንቀፅ ንUስ Aንቀፅ /1/ Aጠቃላይ
ከምዘሎ ኮይኑ፡- ድንጋገ Eንደተጠበቀ ሆኖ፡-
ሀ. ምስ ኣተረጓጉማ ወይ ኣፈፃፅማ ሕግታት፣ ሀ. ከሕጎችና መምሪያዎች ኣተረጓጎም ወይ
ደንብታትን መምርሕታትን፣ Aፈፃፀም፣
ለ. ምስ ኣተሓላልዋ መሰላትን ጥቕምታትን፣ ለ. ከመብቶችና ጥቅሞች Aጠባበቅ፣
363
www.chilot.me
ሐ. ምስ ኩነታት ጥEናን ድሕንነትን ከባቢ ሐ. ከስራው Aከባቢ ጤንነትና ድህንነት

ስራሕ፣ ሁኔታዎች፣
መ. ምስ ኣወሃህባ ስራሕ ምደባን ብርኪ መ. ከስራ ምደባና ደረጃ Aሰጣጥ፣
ስራሕን፣
ሰ. ምስ ምዘና ኣፈፃፅማ ስራሕ፣ ሰ. ከስራ ምዘና Aፈፃፀም፣
ረ. ብሓላፍቲ ዝፍፀሙ ግቡE ዘይኮኑ ፅEንቶ ረ. በሃላፊዎች ከሚፈፀሙ ተገቢ ያልሆኑ
ታት፣ ወይ ተፅEኖዎች፣ ወይም
ሸ. ምስ ኩነታት ግልጋሎት ዝምልከቱ ካልOት ሸ. የAገልግሎት ሁኔታዎችን ከሚመለከቱ
ጉዳያትን ዝተተሓሓዘ ምኽንያታትን በደል ሌሎች ጉዳዮች ጋር በተያያዘ ምክንያት
በፂሑ Eዩ ዝብል ሰራሕተኛ መንግስቲ በደል ደረሰብኝ የሚል የመንግስት ሰራተኛ
ቅርትU ከቕርብ ይኽEል፡፡ ቅሬታውን ሊያቀርብ ይችላል፡፡
32. መመልከቲ ቅርታ 32. የቅሬታ ማመልከቻ
1. ቅርታ ዘለዎ ሰራሕተኛ መንግስቲ ብቀዳምነት 1. ቅሬታው Eንዲሰማለት የሚፈልግ የመንግስት

ቅሬትU ናብ ከይዲ ስርሑ የቕርብ፣ ሰራተኛ የቅሬታ ማመልከቻውን መጀመሪያ
ለስራ ሂደቱ ያቀርባል፣
2. Eቲ ሰራሕተኛ ቅርትU ብከይዲ ሰራሑ 2. ሰራተኛው ቅሬታው በስራ ሂደቱ ካልተፈታ
Eንተዘይተፈቲሑሉ ብክልል ብርኪ ናብ ደጋፊ በክልል ደረጃ ወደ የሰው ሃይል Aመራር ደጋፊ
ከይዲ ስራሕ ኣመራርሓ ስራሕ ሓይሊ ሰብ የስራ ሂደት ያቀርባል፣
የቕርብ፣
3. ብወረዳ ብርኪ ናብ ሓላፊ ቤት Eዮ ወረዳ 3. በወረዳ ለወረዳው የመስሪያቤት ሃለፊ ያቀርባል፣
የቕርብ። ዝርዝር AፈፃፅምU ቢሮ ብዘውፅO ዝርዝር Aፈፃፀሙ ቢሮው በሚያወጣው መመርያ
መምርሒ ይውሰን፣ ይወሰናል፣
4. መመልከቲ ቅርታ Eዞም ዝስEቡ ክሕዝ ኣለዎ፡- 4. ቅሬታ ማመልከቻ የሚከተሉትን መያዝ
ሀ. ሽምን ኣድራሻን መመልከቲ፣ Aለበት፡
ለ. መፀዊI መደብ ስራሕ ፣ ሀ. የAመልካቹን ስም Aድራሻ፣
ሐ. ሽም ቀረባ ሓላፊU፣ ለ. የስራ መደብን መጠሪያ፣
መ. መልዓሊ Eቲ ቅርታ፣ ሐ. የቅርብ Aለቃው ስም፣
ረ. ደገፍቲ መርትOታት /Eንተሃልዮም/ መ. የቅሬታው መንስኤ፣
ሰ. መመልከቲ ዝደልዮም ፍታሕ፣ ረ. ደጋፊ ማስረጃዎች /ካሉ/፣
ሸ. Eለትን ፊርማን፣ ሰ. Aመልካቹ የሚሻውን መፍትሄ፣

ሸ. ቀንና ፊርማ፡፡
5. ናይቶም ቅርታታት መልዓሊ ሓደ ዓይነት 5. የቅሬታቸው መንስኤ Aንድ ዓይነት የሆነ
Eንተኾይኑ Eቶም ስራሕተኛታት መንግስቲ የመንግስት ሰራተኞች የቅሬታ ማመልከቻቸውን
መመልከቲ ቅርትOም ብተወካሊOም ኣቢሎም በተወካያቸው Aማካይነት በቡድን ሊያቀርቡ
ብሓባር ከቕርቡ ይኽEሉ ይችላሉ፡፡
364
www.chilot.me
33. ግዘ ገደብ መቕረቢ ቅርታ 33. የቅሬታ ማቅረቢያ ጊዜ ገደብ

1. ኣብ ቤት EይU ዝተኻየደ ስራሕቲ ምምሕዳር 1. በመስሪያቤቱ በሰው ሃይል Aስተዳደር
ሓይሊ ሰብ ዝተውሃበ ውሳነ ቅር ዝበሎ ሰራሕተኛ የተሰጠው ውሳኔ ቅር የተሰኘው ሰራተኛ በ5 የስራ
ኣብ ውሽጢ 5 መዓልቲ ስራሕ መበገሲ ቀናት ውስጥ የቅሬታው መነሻና የሚፈልገውን
ቅርትUን ዝደለዩ ፍታሕን ብምግላፅ ጥርዓኑ መፍትሄ በመግለፅ ቅሬታውን በፅሑፍ
ብፅሑፍ ናብ ቤት EዮU የቕርብ፣ ለመስሪያቤቱ ያቀርባል፣
2. ኣብዚ ዓንቀፅ ንUስ ዓንቀፅ /1/ ኣብ ዝተወሰነ 2. በዚህ Aንቀፅ ንUስ Aንቀፅ /1/ በተወሰነው
ግዘ ገደብ ካብ ዓቕሙ ንላEሊ ብዝኾነ ምኽንያት የጊዜ ገደብ ውስጥ ከAቅም በላይ በሆነ ምክንያት
ቅርትU ከቕርብ ዘይክኣለ ሰራሕተኛ መንግስቲ ቅሬታው ሊያቀርብ ያልቻለ የመንግስት
ካብ ዓቕሙ ንላEሊ ዝኾነ ምኽንያት ካብ ሰራተኛ ከAቅም በላይ በሆነ ምክንያት
ዝተወገደሉ ኣብ ውሽጢ 5 መዓልትታት ስራሕ በተወገደ በ5 የስራ ቀናት ውስጥ ማመልከቻውን
ጥርዓኑ ከቕርብ ይኽEል፡፡ ሊያቀርብ ይችላል፡፡
34. ምፅራይ ቅርታን ኣወሃህባ ውሳነን 34. የውሳኔ Aሰጣጥና ቅሬታን መመርመር
1. ቅርታ ዝቐረበሉ ኣካል መመልከቲ ቅርታ 1. ቅሬታ የቀረበበት Aካል የቅሬታ ማመልከቻ
Eንትቐርበሉ ኣብዚ ደንቢ ዓንቀፅ 32 ዝተደንገገ ሲቀርብለት በዚህ ደንብ Aንቀፅ 32 የተደነገገው
ኣማሊU ዝቐረበ ምዃኑ ብምርግጋፅ ተቐቢሉ Aማልቶ የቀረበ መሆኑን በማረጋገጥ ተቀብሎ
ይምዝግብ፣ ይመዘግባል፣
2. ቅርታ ዝቐረበሉ ኣካል፡- 2. ቅሬታ የቀረበለት Aካል፣
ሀ. ቅርታ መመልከትን ኣግባብ ዘለዎም ሀ. የቅሬታ ማመልከቻውና Aግባብ ያላቸውን
መርትOታትን ብምፅራይ፣ ማስረጃዎች በመመርመር፣
ለ. ምስ መመልከትን ቀረባ ሓላፊUን ወይ ለ. ከAመልካቹ Eና የቅርብ Aለቃው ወይም
ኣብቲ Eዋን ውሳነ ዝሃበ ሓላፊ ስራሕ በጉዳዩ ላይ ውሳኔ ከሰጠው የስራ ሃላፊ
ብምምይያጥን፣ ጋር በመወያየት፣ Eና
ሐ. ኣግባብ ዘለዎም ሕግታት፣ ደንብታት፣ ሐ. Aግባብ ያላቸውን ሕጎች፣ ደንቦች
መምርሕታትን ብምግንዛብ ንዝቐረበሉ መመሪያዎች በማገናዘብ ቅሬታ ያጣራል፣
ቅርታ የፃሪ፡፡
3. ቅርታ ዝቐረበሉ ኣካል ዝቐረበሉ ቅርታ ኣፃርዩ 3. ቅሬታ የቀረበለት Aካል የቀረበለትን ቅሬታ
ኣብ ውሽጢ ሓሙሽተ መዓልቲ ስራሕ ውሳነ Aጣርቶ በ5 የስራ ቀኖች ውስጥ ውሳኔ በፅሑፍ
ብፅሑፍ ንጥርዓን መቕረቢ ክወሃብ ይገብር፡፡ ለቅሬታ Aቅራቢ ሊሰጠው ያደርጋል ከAቅሙ
ካብ ዓቕሙ ንላEሊ Eንተኾይኑ ናብ መራሒ በላይ የሆነ Eንደሆነ ወደ ስራ መሪ ቀርቦ
ስራሕ ቀሪቡ ክውሰን ይገብር፣ Eንዲወሰን ያደርጋል፣
365
www.chilot.me
4. ብወረዳ ብርኪ ካብ ቤት EይU ብዝተውሃቦ ውሳነ 4. በወረዳ ደረጃ በመስሪያቤቱ በተሰጠው ውሳኔ ቅር
ቅር ዝበሎ ሰራሕተኛ ቅር ዘበሎ ምኽንያትን ያለው ሰራተኛ ቅር ያለው ምክንያትና የሚፈልገው
ዝደልዩ ፍታሕን ብምግላፅ ናብ ወረዳ ኣመራርሓ መፍትሄ በመግለፅ ወደ ወረዳ የሲቪል ሰርቪስ
ሓይሊ ሰብ ቤት ፅሕፈት ሲቪል ሰርቪስ ኣቕሪቡ ፅሕፈት ቤት ቅሬታ ሰሚ Aቅርቦ ውሳነ ያገኛል፣
ውሳነ ይረክብ፡፡
5. ኣብዚ ዓንቀፅ ንUስ ዓንቀፅ 4 ብዝተውሃበ ውሳነ 5. በዚሁ Aንቀፅ ንUስ Aንቀፅ 4 የተሰጠ ውሳነ ቅር
ቅር ዝበሎ ኣካል ናብ ቤት ፅሕፈት ሲቪል የተሰኘ Aካል ወደ ሲቪል ሰርቪስ ፅህፈት ቤት
ሰርቪስ ኣተኣላልያ ጥርዓን የቕርብ፣ Aቤቱታ ሰሚ ያቀርባል፣
6. ብክልል ብርኪ ብቤት EይU ብዝተውሃበ ውሳነ ቅር 6. በክልል ደረጃ በመስሪያቤት በተሰጠ ውሳኔ ቅር
ዝብሎ ሰራሕተኛ ቅር ዝበሎ ምኽንያትን የተሰኘው ሰራተኛ ቅር የተሰኘበት ምክንያት Eና
ዝተደልየ ፍታሕን ብምግላፅ ናብ ክልል ቢሮ የሚፈልገውን መፍትሄ በመግለፅ ወደ ክልል
ሲቪል ሰርቪስ ከይዲ ስራሕ ኣመራርሓ ሓይሊ ሲቪል ሰርቪስ ቢሮ የሰው ሃይል Aመራር የስራ
ሰብ ኣቕሪቡ ውሳነ ይረክብ፣ ሂደት ኣቅርቦ ውሳነ ያገኛል፡፡
7. ኣብዚ ዓንቀፅ ንUስ ዓንቀፅ 6 ብዝተውሃበ ውሳነ 7. በዚሁ Aንቀፅ ንUስ Aንቀፅ 6 የተሰጠ ውሳኔ ቅር
ቅር ዝበሎ ኣካል ናብ ቢሮ ሲቪል ሰርቪስ የተሰኘ Aካል ወደ ሲቪል ሰርቪስ ቢሮ Aቤቱታ
ኣተኣላልያ ጥርዓን የቕርብ፣ በዚ ኣካል ዝውሃብ ሰሚ ያቀርባል፣ በዚህ Aካል የተሰጠ ውሳኔ
ውሳነ ናይ መወዳEታ ይኸውን፣ የመጨረሻ ይሆናል፣
8. በቢደረጅU ብዝተውሃበ ውሳነ ዘይዓገበ ሰራሕተኛ 8. በየደረጃው በተሰጠው ውሳኔ ያልተስማማ ሰራተኛ
ናብ ከይዲ ስራሕ ኣተኣላልያ ጥርዓን ቅርታ ወደ የስራ ሂደት የቅሬታ ሰሚ ሊያቀርብ የሚችለው
ከቕርብ ዝኽEል Eቲ ወሳነ ነዚ ሰራሕተኛ ብፅሑፍ ውሳኔው በመንግስት ሰራተኛው በፅሑፍ ከደረሰበት
ካብ ዝበፅሖ መዓልቲ ጀሚሩ ኣብ ውሽጢ 10 ቀን ጀምሮ በ10 ቀናት ውስጥ የተሰጠው ውሳኔ
መዓልቲ ዝተውሃበ ውሳነ ብምሓዝ ይኸውን፣ በመያዝ ይሆናል፣
9. በዚ ደንቢ ዓንቀፅ 37 ንUስ ዓንቀፅ 1-7 ዝተገለፁ 9. በዚህ ደንብ Aንቀፅ 37 ንUስ Aንቀፅ 1-7 የተገለፁ
ነዚ ክፍሊ’ውን ተግባራዊ ይኸውን፡፡ ለዚህ ክፍልም ተግባራዊ ይሆናሉ፡፡

ስነ-ስርዓት ይግበኣኒ የይግባኝ ስነ-ስርዓት
35. ይግበኣኒ ዝብሃለሎም ምኽንያታት 35. ይግባኝ የሚባልባቸው ምክንያቶች
ሰራሕተኛታት መንግስቲ ኣብዚ ኣዋጅ ዓንቀፅ 72 የመንግስት ሰራተኛ በAዋጁ Aንቀፅ 72 በተዘረዘሩት
ብዝተዘርዘሩ ምኽንያታት ናብ ክልልን ወረዳን ምክንያቶች ለክልልና ለወረዳ Aቤቱታት ሰሚ ይግባኝ
ኣተኣላልያ ጥርዓናት ይግበኣኒ ከቕርብ ዝኽEል Eቲ ሊያቀርበ የሚችለው ጉዳዩን በሚመለከተው Aካል
ዋኒን ብዝምልከቶ ኣካል ውሳነ ረኺቡ ይግባኣኒ በሃሊ ውሳኔ Aግኝቶ ይግባኝ ባይ የውሳኔ ግልባጭ በEጁ
ውሳነ ቅዳሕ ኣብ Iዱ ምስበፅሖ Eዩ፡፡ ከደረሰው ነው፡፡
366
www.chilot.me
36. ምልክታ ይግባAኒ 36. የይግባኝ ማስታወቅያ

1. Eቲ ሰራሕተኛ መንግስቲ ብመሰረት ናይዚ ደንቢ 1. የመንግስት ሰራተኛው በዚህ ደንብ Aንቀፅ 37
ዓንቀፅ 37 ዘቕርቦ ይግባAኒ መራሒ ስራሕ ቢሮ መሰረት ይግባኝ የሚያቀርበው የቢሮ ወይ የፅህፈት
ወይ ሓላፊ ቤት Eዮ ዝህቦ ውሰነ መወዳEታ ቅር ቤት ሃለፊ በሰጠው የመጨረሻ ውሳኔ ቅር የተሰኘ
ዝበሎ ሰብ ይግበኣኒ ከቕርብ ይኽEል፣ ሰው ይግባኝ ሊያቀርብ ይችላል፣
2. ብመሰረት ናይዚ ዓንቀፅ ንUስ ዓንቀፅ /1/ ምልክታ 2. በዚህ Aንቀፅ ንUስ Aንቀፅ /1/ መሰረት የይግባኝ
ይግበኣኒ ዝበፅሖ መንግስታዊ ቤት Eዮ Eቲ ማስታወቅያ የደረሰው የመንግስት መስሪያቤት
ዝተሓተቶ ቅዳሕ መዝገብ ኣብ ሓሙሽተ የተጠየቀውን የመዝገብ ግልባጭ በተከታታይ 5
ተኸታተልቲ መዓልታት ስራሕ ዘይበልፅ ግዘ የስራ ቀናት ባልበለጠ ጊዜ ውስጥ ለሰራተኛው
ውሽጢ ነቲ ሰራሕተኛ ክህቦ ኣለዎ፡፡ መስጠት Aለበት፡፡
37. ገደብ ግዘን ኣቀራርባ ይግበኣኒን 37. የይግባኝ Aቀራርብና የጊዜ ገደብ
1. ብሰራሕተኛ መንግስቲ ዝቐርብ ጥርዓን 1. የመንግስት ሰራተኛ የሚያቀርበው የይግባኝ
ይግባኣኒ ኣብ ልEሊ ይግባAኒ ዝተብሃለሉ ውሳነ ማመልከቻ ይግባኝ በተባለበት ውሳኔ ላይ
ዝቐረበ ምኽንያት ተቃውሞ ይግበኣኒ ብሃላይ ተቃውሞ የቀረበበትን ምክንያትና ይግባኝ ባዩ
ንክመሓላለፈሉ ዝደልዩ ውሳነን ብግልፂ ክጠቅስ Eንዲተላለፍለት የሚፈልገውን ውሳኔ በግልፅ
ኣለዎ፣ ማመልከት Aለበት፣
2. ብቤት EይU ብዝተውሃበ ውሳነ ዘይዓገበ 2. በመስሪያቱ የተሰጠ ውሳኔ ያልተስማማው
ሰራሕተኛ መንግስቲ ናብ ከይዲ ስራሕ የመንግስት ሰራተኛ ወደ Aቤቱታ ሰሚ የስራ
ኣተኣላልያ ጥርዓን ይግበኣኒ ክቐርብ ዝኽEል ሂደት ይግባኝ ሊያቀርበው የሚችለው ውሳኔው
Eቲ ውሳነ ነቲ ሰራሕተኛ መንግሰቲ ብፅሑፍ ካብ ለመንግስት ሰራተኛው በፅሑፍ ከደረሰበት ጊዜ
ዝበፅሐ መዓልቲ ጀሚሩ ኣብ ውሽጢ 10 ጀምሪ በ10 ቀናት ውስጥ የተሰጠው ይግባኝ
መዓልትታት ስራሕ ዝተውሃበ ውሳነ ይግበኣኒ ውሳኔ በመያዝ፣ በክልል የሚገኝ መስሪያቤት
ብምሓዝ ኣብ ክልል ዝርከብ ኣብያተ Eዮ ዝሰርሕ የሚሰራ ሰራተኛ ከሆነ ወደ ሲቪል ሰርቪስ ቢሮ፣
ሰራሕተኛ Eንተኾይኑ ናብ ቢሮ ሲቪል በወረዳ ወይ ከተማ መስሪያቤት የሚገኙ
ሰርቪስ ኣብ ወረዳ ወይ ከተማ ኣብያተ Eዮ ሰራተኛች ደግሞ ወደ ወረዳ ወይም ከተማ
ዝርከቡ ሰራሕተኛታት ድማ ናብ ወረዳ ወይ ሲቪል ሰርቪስ ፅሕፈት ቤት Aቤቱታቸው
ከተማ ቤት ፅሐፈት ሲቪል ሰርቪስ ጥርዓኖም ያቀርባሉ፣
የቕርቡ፣
3. ኣብዚ ዓንቀፅ ንUስ ዓንቀፅ /2/ ድንጋገ 3. የዚህ Aንቀፅ ንUስ Aንቀፅ /2/ ድንጋገ ቢኖርም
Eንተሃለወ’ኳ Eቲ ይግበኣኒ ዝደንጎየ ካብ ዓቕሙ ይግባኙ የዘገየው ከAቅም በላይ በሆነ ምክንያት
ንላEሊ ብዝኾነ ምኽንያት Eንተኾይኑ Eቲ ከሆነ የመንግስት ሰራተኛው ከAቅሙ በላይ
ሰራሕተኛ መንግስቲ ካብ ዓቕሚ ንላEሊ ብዝኾነ የሆነው ምክንያት ከተወገደበት ጊዜ ጀምሮ
ምኽንያት ካብ ዝተወገደሉ ግዘ ጀሚሩ ኣብ
367
www.chilot.me
ውሽጢ ሓሙሽተ ስራሕ መዓልትታት ናብ ቢሮ በ5 ቀናት ውስጥ ለAቤቱታ ሰሚ ቢሮ ወይም

ስቪል ሰርቪስ ኣተኣላልያ ጥርዓን ወይ ቤት ለሲቪል ሰርቪስ ፅሕፈት ቤት Aቤቱታውን
ፅሕፈት ሲቪል ሰርቪስ ጥርዓኑ የቕርብ፣ ያቀርባል፣
4. ብመሰረት ናይዚ ዓንቀፅ ንUስ ዓንቀፅ /3/ 4. በዚህ Aንቀፅ ንUስ Aንቀፅ /3/ መሰረት ጊዜው
ግዚU ምስሓለፈ ይግበኣኒ ከቕርብ ንክፍቀደሉ ካለፈ በኋላ ይግባኝ Eንዲቀርብ ለማስፈቀድ
ዝቐረበ መመልከቲ Eቲ ይግባኣኒ ብEዋኑ ሚቀርብ ማመልከቻ በጊዜው ይግባኝ
ክቐርብ ዘይተካኣለሉ ምኽንያት ብዝርዝር ለማቅረብ ያልተቻለበትን ምክንያት በዝርዝር
ዝገልፅ ክኸውን ይግባE፡፡ ደገፍቲ መርትOታት የሚገልፅ መሆን Aለበት፡፡ ደጋፊ ማስረጃዎች ካሉም
Eንተሃልዮም’ውን ክተሓሓዙ ኣለዎም፣ መያያዝ Aለባቸው፣
5. ብወረዳ ወይ ከተማ ቤት ፅሕፈት ሲቪል ሰርቪስ 5. በወረዳ ወይም ከተማ የሲቪል ሰርቪስ ፅሕፈት ቤት
ኣተኣላልያ ጥርዓን ውሳነ ዝተውሃቦ ሰራሕተኛ በቲ Aብዮቱታ ሰሚ ውሳነ የተሰጠው ሰራተኛ በውሳኔው
ውሳነ Eንተዘይዓጊቡ ናብ ክልል ቢሮ ሲቪል ሰርቪስ ካልተሰማማ ወደ ክልል ሲቪል ሰርቪስ ቢሮ
ኣተኣላልያ ጥርዓን ጥርዓን ንምቕራብ ዝከኣል ኣብቲ Aብዮቱታ ሰሚ Aቤቱታ ለማቅረብ የሚቻል በAዋጅ
ኣዋጅ ዓንቀፅ 72 Eንተኾይኖም ብወረዳ ወይ ከተማ Aንቀፅ 72 ከሆነ በወረዳ ወይም በከተማ ፅሕፈት
ቤት ፅሕፈት ዝተውሃበ ውሳነ ቅዳሕ ብምሓዝ Eቲ ቤት የተሰጠ ውሳኔ ግልባጭ በመያዝ ውሳው በEጅ
ውሳነ ኣብ Iዱ ካብ ዝበፅሖ ጀሚሩ ኣብ ውሽጢ ከደረሰበት ጀምሮ በ10 ተከታታይ የስራ ቀናት
ዓሰርተ ተኸታተልቲ መዓልቲ ስራሕ ናብ ክልል ውስጥ ወደ ክልል የሲቪል ሰርቪስ ቢሮ ያቀርባል፣
ቢሮ ሲቪል ሰርቪስ የቕርብ፣
6. ብወረዳ ወይ ከተማ ቤት ፅሕፈት ሲቪል ሰርቪስ 6. በወረዳ ወይም ከተማ የሲቪል ሰርቪስ ፅሕፈት ቤት
ኣተኣላልያ ጥርዓን ውሳነ ዝተውሃቦ ሰራሕተኛ በቲ Aብዮቱታ ሰሚ ውሳኔ የተሰጠው ሰራተኛ
ውሳነ Eንተዘይዓጊቡ ናብ ክልል ጥርዓን በውሳኔው ካልረካ ወደ ክልል Aቤቱታ ለማቅረብ
ንምቕራብ ዘኽEሉ ተባሂሎም ብሕጊ የሚያስችሉ ተብለው በሕግ የተቀመጡ ጉዳዮች
ዝተቐመጡ ጉዳያት Eንተኾይኖም ብወረዳ ወይ ከሆኑ በወረዳ ወይም
ከተማ ቤት ፅሕፈት ሲቪል ሰርቪስ ኣተኣላልያ በከተማ የሲቪል ሰርቪስ ፅሕፈት ቤት Aብዮቱታ
ጥርዓን ዝተውሃቦ ውሳነ ቅዳሕ ብምሓዝ ካብ ሰሚ የተሰጠ ውሳኔ ግልባጭ በመያዝ ከAቅሙ
ዓቕሙ ንላEሊ ብዝኾነ ዝተፈላለየ ምኽንያት በላይ በሆነ በተለያየ ምክንያት በስራው
ኣብ ስርሑ ብዘይምንባሩ ጥርዓኑ ከቕርብ ባለመኖሩ Aቤቱታው ሊያቀርብ ያልቻለ ሰራተኛ
ዘይከኣለ ሰራሕተኛ ናብ ስራሕ ካብ ዝተመለሰሉ ወደ ስራው ከተመለሰበት ቀን ጀምሮ በAስር
Eለት ጀሚሩ ኣብ ውሽጢ ዓሰርተ ተኸታተልቲ ተከታታይ የስራ ቀናት ውሰጥ ወደ የሲቪል
መዓልቲ ስራሕ ናብ ቢሮ ሲቪል ሰርቪስ ሰርቪስ ቢሮ Aቤቱታውን ያቀርባል፣
ጥርዓኑ የቕርብ፣
7. ይግባAኒ ክቐርብ ዝኽEለሉ Eዋን Eታ መወዳEታ 7. ይግባኝ ሊቀርብ የሚችልበት ጊዜ የመጨረሻ ቀን
መዓልቲ በዓል Eንተኾይኑ Eቲ ይግባኣኒ ኣብ በAል ከሆነ ይግባኙ በሚቀጥለው የስራ ቀን ሊቀርብ
ዝቕፅል መዓልቲ ስራሕ ከቕርብ ይኽEል ይችላል፣
368
www.chilot.me
8. ኣተኣላልያ ጥርዓን ቢሮ ሲቪል ሰርቪስ ኣብ ፍር 8. የሲቪል ሰርቪስ ቢሮ Aብየቱታ ሰሚ በፍሬ ነገር

ነገር ክርክር ዝህቦ ውሳነ ናይ መወዳEታ ኮይኑ ኣብ ክርክር የሰጠው ውሳኔ የመጨረሻ ሆኖ በAዋጅ
ኣዋጅ ዓንቀፅ 72/1/ ኣመልኪቱ መሰረታዊ Aንቀፅ 72/1/ የተመለከተ መሰረታዊ የህግ ስህተት
ስሕተት ሕጊ ኣሎ ዝበለ ተኸራኸሪ ወገን ግን ኣብ Aለው የሚል ተከራካሪ ወገን በ10 የስራ ቀን ለክልሉ
10 መዓልቲ ስራሕ ናብ ክልል ላEለዋይ ቤት ጠቅላይ ፍርድ ቤት ቅሬታው ማቅረብ ይችላል፡፡
ፍርዲ ቅርትU ከቕርብ ይኽEል፡፡
38. መመልከቲ ይግባኣኒ 38. የይግባኝ ማመልከቻ

1. መመልከቲ ይግበኣኒ ብይግባAኒ በሃላይ ወይ 1. የይግባኝ ማመልከቻ በይግባኝ ባዩ ወይም
ብወኪሉ ክፍረምን Eዞም ዝስEቡ ክሕዝን ኣለዎ፣ በወኪሉ ሊፈረም Eና የሚከተሉትን መያዝ
Aለበት፡-
ሀ. ሽምን ኣድራሻን ይግበኣኒ በሃሊ፣ ሀ. የይግባኝ ባዩ ስምና Aድራሻ፣
ለ. ሽም ወሃቢ መልሲ ቤት ፅሕፈት፣ ለ. የመልስ ሰጭው የመንግስት መስሪያቤት ስም
ሐ. ምኽንያት ይግባኣኒ ዝተብሃለሎም፣ ሐ. ይግባኝ የተባለባቸውን ምክንያቶች፣
መ. ዝደልዮ ውሳነ፣ መ. የሚፈልገውን ውሳኔ፣
ረ. ተተሓሒዞም ዝቐረቡን ብትEዛዝ ከይዲ ረ. ተያይዘው የቀረቡትና በAቤቱታ ሰሚ የስራ
ስራሕ ኣተኣላልያ ጥርዓን ንክቐርበሉ ሂደት ትEዛዝ Eንዲቀርቡለት የሚፈልጋቸው
ዝደልዮም መርትOታት ዝርዝር፣ ማስረጃዎች ዝርዝር፣
2. ካብ ሓደ ንላEሊ ብዝኾኑ ይግበኣና በሃልቲ 2. ከAንድ በላይ በሆኑ ይግባኝ ባዮች የሚቀርብ
ዝቐርቡ ይግበኣኒ ጥርዓናት ብባEሎም ወይ የይግባኝ ማመልከቻ በራሳቸው ወይም
ብተወከልቶም ተፈሪሙ ክቐርብ ይኽEል፣ በወኪላቸው ተፈርሞ ሊቀርብ ይችላል፣
3. ብመሰረት ናይዚ ዓንቀፅ ዝቐርብ ጥርዓን 3. በዚህ Aንቀፅ መሰረት የሚቀርብ የይግባኝ
ይግበኣኒ ብሰለስተ ቅዳሕ ተዳልዩ ናብ ከይዲ ማመልከቻ በሶስት ቅጂ ተዘጋጅቶ ወደ Aቤቱታ
ስራሕ ኣተኣላልያ ጥርዓን ክቐርብ ኣለዎ፡፡ ሰሚ የስራ ሂደት መቅረብ Aለበት፡፡
39. ምምዝጋብ ይግባAኒ 39. ይግባኝን ስለመመዝገብ

1. ከይዲ ስራሕ ኣተኣላልያ ጥርዓን ማመልከቻ 1. Aቤቱታ ሰሚ የስራ ሂደት ይግባኝ ማመልከቻ
ይግበኣኒ Eንትቐርበሉ ናይዚ ደንቢ ዓንቀፅ 38 ሲቀርብለት የዚህ ደንብ Aንቀፅ 38 ድንጋጌዎች
ድንጋገታት ዘማልA ምዃኑ ብምርግጋፅ ተቐቢሉ ያሟላ መሆኑን በማረጋገጥ ተቀብሎ ይመዘግባል፣
ይምዝግብ፣
2. ከይዲ ስራሕ ኣተኣላልያ ጥርዓን ዋኒን ይግባAኒ 2. Aቤቱታ ሰሚ የስራ ሂደት የይግባኝ ጉዳይ
ከከም ኣቀራርብOም ቅደም ሰዓብ ቑፅሪ Eንደየ Aቀራረባቸው ቅደም ተከተል ቁጥር
ተዋሂብዎም ዝምዝገብሉ መዝገብ ተሰጥቶት የሚመዘግብበት የይግባኝ መዝገብ
ይግባAኒ ይሕዝ፡፡ ይይዛል፡፡
369
www.chilot.me
40. ይግበኣኒ ውድቂ ምግባር 40. ይግባኝን ውድቅ ስለማረግ

ከይዲ ስራሕ ኣተኣላልያ ጥርዓን ንዝቐረበሉ ይግበኣኒ Aቤቱታ ሰሚ የስራ ሂደት የቀረበለት የይግባኝ
ቅርታ መርሚሩ Eቲ ይግባAኒ ዝተብሃለሉ ዋኒን በቲ ማመልከቻ መርምሮ ይግባኝ የተባለበት ጉዳይ በAዋጁ
ኣዋጅ ዓንቀፅ 72 ድንጋገታት ዝሽፈን ኮይኑ Aንቀፅ 72 ደንጋጌዎች የሚሸፈን ሆኖ ካላገኘው መልስ
Eንተዘይረኺብዎ ንውሃቢ መልሲ ቤት ፅሕፈት ምፅዋE ሰጭውን መስሪያቤት መጥራት ሳያስፈልግ ይግባኙን
ከየድለየ ነቲ ይግበኣኒ ውድቂ ገይሩ ንይግባAኒ በሃላይ ውድቅ Aድርጎ ይግባኝ ባዩን ሊያሰናብተው ይችላል፡፡
ከሰናብቶ ይኽEል፡፡
41. ምፍቃድ ይግበኣኒ 41. ይግባኝ ስለመፍቀድ

1. ከይዲ ስራሕ ኣተኣላልያ ጥርዓን ንዝቐረበሉ 1. የስራ ሂደት Aቤቱታ Aፈታት የቀረበለትን
ይግባAኒ መመልከቲ ጥርዓን መርሚሩ ይግባAኒ የይግባኝ ማመልከቻ መርምሮ ይግባኝ ለማቅረብ
ንምቕራብ ዘኽEል ምኽንያት ምህላው የሚያስችል ምክንያት መኖሩን ሲያረጋግጥ
Eንተረጋጊፁ Eቲ ይግባAኒ ዝሰመAሉ መዓልቲ ይግባኝ የሚሰማበትን ቀን ወስኖ
ብምውሳን ይግባኣኒ በሃልን ውሃቢ መልሲ ቤት ይግባኝ ባዩና መልስ ሰጭው መስሪያቤት
ፅሕፈትን ንክፈልጥዎ ይገብር፡ Eንዲያዉቀት ያደርጋል፡፡
2. ይግባAኒ ኣብ ዝሰመAሉ መዓልቲ ውሃቢ መልሲ 2. ይግባኙ በሚሰማበት ቀን መልስ ሰጭው
ቤት Eዮ መልሱ ብፅሑፍ ሒዙ ንኽቐርብ ቅዳሕ መስሪያቤት መልሱን በፅሑፍ ይዞ Eንዲቀርብ
ይግባAኒ ቅርታ ንክበፅሖ ይግበር፡፡ የይግባኝ ማመልከቻው ቅፅ Eንዲደርሰው

42. ምቕራብ ተኸራከርቲ ወገናት 42. የተከራካሪ ወገኖች መቅረብ

1. ከይዲ ስራሕ ኣተኣላልያ ጥርዓን ክትE ይግባAኒ 1. Aቤቱታ ሰሚ የስራ ሂደት የይግባኝ ከርክሩን
ዝሪI ክልቲOም ተኸራኸርቲ ወገናት ኣብ የሚያየው ተከራካሪ ወገኖች በተገኙበት ይሆናል፣
ዝተረኸበሉ ይኸውን፣
2. ናይዚ ዓንቀፅ ንUስ ዓንቀፅ /1/ ድንጋገ 2. የዚህ Aንቀፅ ንUስ Aንቀፅ /1/ ድንጋጌ ቢኖርም፡-
Eንተሃለወ’ውን፡-
ሀ. ውሃቢ መልሲ ቤት Eዮ ትEዛዝ መቕረቢ ሀ. መልስ ሰጭው መስሪያቤት በቀጠሮው ቀን
በፂሕዎ ኣብ ቆፀሮ መዓልቲ Eንተዘይቀሪቡ Eንዲቀርብ ትEዛዝ ደርሶት ካልቀረበ
Eቲ ይግበኣኒ ብዘየለሉ ይረኣ ፣ ይግባኙ በሌለበት ይታያል፣
ለ. ይግበኣኒ በሃላይ ኣብ ቆፀሮ መዓልቲ ለ. ይግባኝ ባዩ በቀጠረው ቀን ካልቀረበ ይግባኙ
Eንተዘየቀሪቡ Eቲ ይግባAኒ ይስረዝ፣ ይሰረዛል፣
3. ውሃቢ መልሲ ቤት Eዮ ኣብ ቆፀሮ መዓልቲ ክቐርብ 3. መልስ ሰጭው መስሪያቤት በቀጠሮው ቀን ሊቀርብ
ዘይከኣለ ብብቁE ምኽንያት Eንተኾይኑ፣ ኣብ ያልቻለበት በበቂ ምክንያት ከሆነ በሌለበት የተሰጠ
ዘየለሉ ዝተውሃበ ትEዛዝ ወይ ትEዛዝ ወይም ውሳኔ Eንዲነሳለት ትEዛዝ ወይም
370
www.chilot.me
ውሳነ ንክለዓለሉ Eቲ ትEዛዝ ወይ ውሳነ ምውሃቡ ውሳኔው መሰጠቱን ካወቀበት ቀን ጀምሮ በ10
ካብ ዝፈለጠሉ መዓልቲ ጀሚሩ ኣብ ውሽጢ 10ተ ተከታታይ የስራ ቀናት ውስጥ ለAቤቱታ ሰሚ
ተኸታተልቲ መዓልታት ስራሕ ናብ ኣተኣላልያ ሊያመለከት ይችላል፣
ጥርዓን ከመልከት ይኽEል፣
4. ይግበኣኒ በሃላይ ኣብ ቆፀሮ መዓልቲ ክቐርብ 4. ይግባኝ ባዩ በቀጠሮው ቀን ሊቀርብ ያልቻለው
ዘይከኣለ ብብቁE ምኽንያት Eንተኾይኑ፣ በበቂ ምክንያት ከሆነ መቅረብ ያልቻለበት
ንክቐርብ ዘይከAለሉ ምኽንያት ካብ ዝተወገደሉ ምክንያት በተወገደለት በ10 ተከታታይ የስራ ቀናት
ተ
መዓልቲ ጀሚሩ ኣብ ውሽጢ 10 ተኸታተልቲ ውስጥ የተሰረዘው ይግባኝ Eንደገና Eንዲታይለት
መዓልታት ስራሕ Eቲ ዝተሰረዘ ይግበኣኒ Eንደገና ወደ Aቤቱታ ሰሚ ሊያመለክት ይችላል፡፡
ንኽረኣየሉ ናብ ኣተኣላልያ ጥርዓን ከመልከት
ይኽEል፡፡
43. ቀዳማይ ብርኪ መቃወሚ 43. የመጀመሪያ ደረጃ መቃወሚያ

1. ውሃቢ መልሲ ቤት Eዮ ካብዞም ዝስEቡ 1. የAቤቱታ ሰሚ የስራ ሂደት የቀረበለትን ይግባኝ
ምኽንያት ኣብ ሓዲU ተመስሪቱ ከይዲ ስራሕ ውድቅ Eንዲያደርገው መልስ ሰጭው
ኣተኣላልያ ጥርዓን ንዝቐረበሉ ይግባAኒ ውዱቕ መስሪያቤት ከሚከተሉት ምክንያቶች በAንድ
ንኽገብሮ ቀዳማይ ብርኪ መቃወሚያ ከቕርብ ላይ ተመስርቶ የመጀመሪያ ደረጃ መቃወሚያ
ይኽEል Eዩ፡- ሊያቀርብ ይችላል፡-
ሀ. ብመሰረት Eዚ ኣዋጅ ዓንቀፅ 72 ክቐርብ ሀ. ጉዳዩ በAዋጅ Aንቀፅ 72 መሰረት
ዝኽEል ይግባAኒ Eንተዘይኾይኑ፣ ይግባኝ ሊቀርብለት የሚችል ካልሆነ፣
. ይግበኣኒ መቕረቢ ግዚU ዝሓለፎን ከይዲ ለ. Aቤቱታ ሰሚ የስራ ሂደት በዚህ ደንብ
ስራሕ ኣተኣላልያ ጥርዓን’ውን ብመሰረት Aንቀፅ 37/4/ መሰረት ሳይፈቅድለት
Eዚ ደንቢ ዓንቀፅ 37/4/ ከይፈቐደሉ የይግባኝ ማቅረቢያ ጊዜው ካለፈ በኋላ
ዝቐረበ ይግባAኒ Eንተኾይኑ ወይ፣ የቀረበ ከሆነ ወይም ፣
ሐ. Eቲ ዋኒን ቅድም ክብል ናብ ከይዲ ስራሕ ሐ. ጉዳዩ ቀደም ሲል Aቤቱታ ሰሚ የስራ
ኣተኣለልያ ጥርዓን ቀሪቡ ውድቂ ዝተገበረ ሂደት ቀርቦ ውድቅ የተደረገ ወይም
ወይ ውሳነ ዝተውሃቦ Eንተኾይኑ Eዩ፣ ውሳኔ የተሰጠበት ከሆነ ነው፣
2. ከይዲ ስራሕ ኣተኣላልያ ጥርዓን ይግበኣኒ 2. Aቤቱታ ሰሚ የስራ ሂደት ይግባኙን መሰማት
ቅድሚ ምስምU ንዝቐረበሉ ቀደማይ ብርኪ ከመጀመሩ በፊት በቀረበለት የመጀመ ሪያ ደረጃ
መቃወሚያ ውሳነ ይህበሉ፣ መቋወምያ ላይ ውሳኔ ይሰጣል፣
3. ከይዲ ስራሕ ኣተኣላልያ ጥርዓን ነቲ ይግባAኒ 3. Aቤቱታ ሰሚ የስራ ሂደት ይግባኙን መስማት
ምስማE ምስጀመረ ብመሰረት Eዚ ዓንቀፅ ንUስ ከጀመረ በኋላ በዚህ Aንቀፅ ንUስ Aንቀፅ /1/
ዓንቀፅ /1/ ዝቐረበ መቃወሚያ ተቐባልነት መሰረት የሚቀርብ መቋወምያ ተቀባይነት
ኣይህልዎን፡፡ Aይኖረውም፡፡
371
www.chilot.me
44. መልሲ ይግባAኒ 44. የይግባኝ መልስ

1. ውሃቢ መልሲ ቤት Eዮ ንዝቐረበሉ ይግባAኒ 1. መልስ ሰጭው መስሪያቤት ለቀረበለት ይግባኝ
ዝህቦ መልሲ ብዝምልከት ብመራሒ ስራሕ ቢሮ የሚሰጠው መልስ በሚመለከተው በቢሮ ስራ መሪ
ወይ ብሓላፊ ቤት Eዮ ወይ ውክልና ብዝተውሃቦ ወይም በመስሪያቤቱ ሃላፊ ወይም ውክልና
ሰብ ከፍረምን Eዞም ዝስEቡ ከካትትን ኣለዎ፡- በተሰጠው ሰው መፈረምና የሚከተሉትን መያዝ
Aለበት፡-
ሀ. ሽምን ኣድራሻን ይግበኣኒ በሃላይን መልሲ ሀ. የይግባኝ ባዩን Eና የመልስ ሰጭውን
ውሃቢ ቤት Eዮ፣ መስሪያቤት ስምና Aድራሻ፣
ለ. መከራኸሪ ነጥብታት ቤት Eዮ፣ ለ. የመስሪያቤቱን መከራከሪያ ነጥቦች፣
ሐ. ተተሓሒዞም ዝቐረቡ ዝርዝር መከላኸሊ ሐ. ተያይዘው የቀረቡ የመከላከያ ማስረጃዎችን
መርትOታት፣ ዝርዝር፣
መ. ሽምን ኣድራሻን መሰኻኽር፡፡ መ. የምስከሮችን ስምና Aድራሻ፣
2. ኣብ ቅርታ ይግበኣኒ ዝተጠቐሰን ብይግባAኒ 2. በይግባኝ ማመልከቻ ላይ የተጠቀሰና በይግባኝ
ውሃቢ መልሲ ብቀጥታ ይኹን ብተዘዋዋሪ መልስ በቀጥታ ወይም በተዘዋዋሪ መንገድ
መንገዲ ዘይተኽሓደ ፍረ ነገር ከምዝተኣመነሉ ያልተካደ ፍሬ ነገር Eንደታመንበት ይቆጠራል፣
ይቑፀር፡፡
45. መመልከቲ ይግበኣንን ምምሕያሽ 45. የይግባኝ ማመልከቻና መልስን
መልስን ስለማሻሻል
1. Aቤቱታ ሰሚ የስራ ሂደት ለትክክልኛ ወሳኔ
1. ከይዲ ስራሕ ኣተኣላልያ ጥርዓን ንትክክለኛ
Aሰጣጥ የሚረዳ ሆኖ ሲያገኘው ውሳኔ ከመሰጠቱ
ኣዋሃህባ ውሳነ ዝሕግዝ ኮይኑ ኣብ ዝርከበሉ
በፊት በማናቸውም ጊዜ የይግባኝ ማመልከቻው
ግዘ ውሳነ ቅድሚ ምሃቡ ኣብ ዝኾነ ግዘ ቅርታ
ወይም መልስ Eንዲሻሻል ሊፈቅድ ይችላል፣
ይግባAኒ ወይ መልሲ ንክመሓየሽ ከፈቅድ
ይኽEል፣
2. ቅርታ ይግበኣኒ ወይ መልሲ ተመሓይሹ 2. የይግባኝ ማመልከቻ ወይም መልስ ተሻሽሎ
Eንትቐርብ Aቲ ካልኣዋይ ተኸራኻሪ ወገን ሲቀርብ ሌላው ተከራካሪ ወገን Eንደሁኔታው
ከከም ኩነታቱ መልሲ ወይ ናይ መልሲ መልስ ወይም የመልስ መልስ Eንዲሰጥበት
መልሲ ንክህበሉ ይግበር፡፡ ይደረጋል፡፡
46. ምግዳፍ ይግባAኒ 46. ይግባኝን ስለመተው

1. ይግባAኒ በሃላይ ኣብቲ ዋኒን ውሳነ ቅድሚ 1. ይግባኝ ባዩ ውሳኔ ከመሰጠቱ በፊት
ምEራፍ ኣብዝኾነ Eዋን ንከይዲ ስራሕ በማናቸውም ጊዜ ለAቤቱታ ሰሚ ለስራ ሂደት
ኣተኣላልያ ጥርዓን ብፅሑፍ ገሊፁ Eቲ ይግባAኒ በፅሁፍ ገልፆ ይግባኙን ማቋረጥ ይችላል፣
ክቋርፆ ይኽEል፣
372
www.chilot.me
2. ጥርዓን ይግባAኒ ዘቋረፀ ሰራሕተኛን ኣብያተ Eዮ 2. ይግባኙን ያቋረጠ የመንግስት ሰራተኛን Eና

መንግስትን ነቲ ዋኒን ኣመልኪቱ ዳግም ይግባAኒ የመንግስት መስርያ ቤት በዚያው ጉዳይ ላይ
ከቕርብ ኣይኽEልን፡፡ Eንደገና ይግባኝ ሊያቀርብ Aይችልም፡፡
47. ምፅዋEን ምስማEን ምስክር 47. ምስክር ስለመጥራትና ስለመስማት

1. ምስክራት ዝኾነ ተኸራኻሪ ወገን ሰራሕተኛታት 1. የማንኛውም ተከራካሪ ወገን ምስክሮች የመልስ
ውሃቢ መልሲ ቤት Eዮ Eንተኾይኖም ከይዲ ስራሕ ሰጭው መስሪያቤት ሰራተኞች ከሆኑ Aቤቱታ
ኣተኣላልያ ጥርዓን ንሕድሕዶም መፀዋEታ ሰሚ የስራ ሂደት ለEያንዳንዳቸው መጥሪያ
ምልኣኽ ከየድለየ ትEዛዝ ብቤት EየOም መላክ ሳያስፈልገው ትEዛዝ በመስሪያቤቱ
ንክበፅሖም ክገብር ይኽEል፣ Aማካይነት Eንዲደርሳቸው ማድረግ ይችላል፣
2. ዝኾነ ምስክር ካብ ውሃቢ መልሲ ቤት ፅሕፈት 2. የመልስ ሰጭው መስሪያቤት ሰራተኛ ያልሆነ
ወፃI ንክቐርብ ብከይዲ ስራሕ ኣተኣላልያ ጥርዓን ምስክር Eንዲቀርብ በAቤቱታ ሰሚ የስራ ሂደት
መፀዋEታ ንኽበፅሕ ይግበር፣ መጥሪያ Eንዲደርሰ ይደረጋል፣
3. ኣብዚ ደንቢ ዓንቀፅ 19 ዝተቐመጡ ድንጋገታት 3. የዚህ ደንብ Aንቀፅ 19 ድንጋጌዎች Aቤቱታ ሰሚ
ከይዲ ስራሕ ኣተኣላልያ ጥርዓን ንዝስምU የስራ ሂደት ለሚሰጠው ምስክሮችም ተፈፃሚ
መሰኻኽር’ውን ተፈፃምነት ይህልዎም፡፡ ይሆናል፡፡
48. ተወሰኽቲ መርትOታት 48. ስለተጨማሪ ማስረጃዎች

ከይዲ ስራሕ ኣተኣላልያ ጥርዓን ንኣወሃህባ ፍትሓዊ የስራ ሂደት የAቤቱታ Aፈታቱ ፍትሃዊ ውሳኔ Aሰጣጥ
ውሳነ ኣድላይ ኮይኑ Eንትረኽቦ ብባEሉ ተበግሶ Aስፈላጊ ሆኖ ሲያገኘው በራሱ Aነሳሽነት ተጨማሪ
ተወሳኺ መርትOታት ፅሑፍ ወይ ምስክራት ንኸቕርቡ የፅሑፍ ማስረጃዎች ወይም ምስክሮች Eንዲቀርቡ
ክEዝዝ ይኽEል፡፡ ሊያዝ ይችላል፡፡
49. ኣወሃህባ ውሳነ 49. የውሳኔ Aሰጣጥ

1. ከይዲ ስራሕ ኣተኣላልያ ጥርዓን ተኸራኸርቲ 1. የስራ ሂደት የAቤቱታ Aፈታቱ ተከራከሪ
ወገናት ዘቕረብዎም መከራኸሪ ነጥብታትን ወገኖች ያቀረባቸውን መከራከሪያ ነጥቦችና
መርትOታትን ብምምርማርን ነቲ ዋኒን ማስረጃዎች በመመርመር ለጉዳዩ Aግባብነት
ኣግብባብነት ዘለዎም ሕግታት፣ ደንብታትን ያላቸው ሕጎች፣ ደንቦችና መምሪያ በመገናዘብ
መምርሕታትን ብምግንዛብ ኣብ ውሽጢ በ5 ተከታታይ የስራ ቀናት ውስጥ ያስማማል
ተኸታተልቲ 5 መዓልቲ ስራሕ የሰማምE ወይ ወይም ወሳኔ ይሰጣል፣
ውሳነ ይህብ፣
373
www.chilot.me
2. ዝቐረበ ይግባAኒ መልሲ ውሃቢ ቤት Eዮ ውሳነ 2. ይግባኝ የቀረበው መልስ ሰጭውን መስሪያቤት
ዝቓወም Eንተኾይኑ ከይዲ ስራሕ ኣተኣላልያ ውሳኔ የሚቃወም ሲሆን የስራ ሂደት የAቤቱታ
ጥርዓን ነቲ ውሳነ ብምፅዳቕ፣ ብምስዓር ወይ Aፈታቱ ውሳኔውን በማፅደቅ፣ በመሻር ወይም
ብምምሕያሽ ክውሰን ይኽEል፡፡ በማሻሻል ሊወሰን ይችላል፡፡
50. ኣፈፃፅማ ውሳነ 50. የውሳኔ Aፈፃፀም

1. ኣብያተ Eዮ ብከይዲ ስራሕ ኣተኣላልያ ጥርዓናት 1. በAቤቱታ ሰሚ የስራ ሂደት የተሰጠ የመጨረሻ
ዝተውሃቦ ናይ መወዳEታ ውሳነ ኣብ ወሽጢ ውሳኔ መስሪያቤቶች በ5 የስራ ቀናት ውስጥ
ተኸታተልቲ 5መዓልቲ ስራሕ ይፍፀም፣ ይፈፅማል፣
2. ኣብዚ ዓንቀፅ ንUስ ዓንቀፅ 1 ዝተጠቐሰ ከምዘሎ 2. በዚህ Aንቀፅ ንUስ Aንቀፅ /1/ የተጠቀሰውን
ኮይኑ በቢብርኩ ዝርከቡ ከይዲ ስራሕ ኣተኣላልያ Eንዳለ ሆኖ በየደረጃው በወረዳ በከተማ Eና በክልል
ብወረዳ፣ ከተማን ክልልን ሲቪል ሰርቪስ የሲቪል ሰርቪስ የስራ ሂደት Aቤቱታ Aፈታት
ዝተውሃበ መወዳEታ ውሳነ ንምትግባር የሚሰጥ የመጨረሻ ውሳኔ ለማስፈፀም
ፍቓደኛ ዘይኮነ ኣካል በቲ ዝሾሞ ኣካል ፈቃደኛ ያልሆነ Aካል በሚሾሞው Aካል
ምሕታቱ ከምዘሎ ኮይኑ ኣብ ውሽጢ ዓሰርተ መጠይቁ Eንዳለ ሆኖ በ10 ተከታታይ የስራ
ተኸታታሊ መዓልቲ ስራሕ ኣይተፈፀመለይን ቀናት ውስጥ Aልተፈፀመልኝም ብሎ
ክብል በቲ ውሳነ ተረባሓይ ዝኾነ በውሳኔው ተጠቃሚ የሆነ ወገነ ካመለከተ
ወገንEንተመልኪቱ ክIላ ኣተኣላልያ ጥርዓን በየደረጃው ያለ ባለሞያ የAቤቱታ Aፈታት
Eዚ ከይዲ ስራሕ ብመሰረት ነቲ ውሳነ የስራ ሂደቱ ውሳኔው Eንዲፈፀምለት ለወረዳ
ንኸፍፀመሉ ንወረዳ ቤት ፍርዲ ይፅሕፍ፣ ፍርድ ቤት ይፅፋል፣ ወረዳ ፍርድ ቤትAስገድዶ
ኣብያተ ፍርዲ ወረዳ ኣገዲዱ የፈፅም። ያስፈፅማል።
3. ውሳነ ብዘይ ምፍፃሙ ኣብ ሰራሕተኛ ንዝበፅሕ 3. ውሳኔው ባለመፈፀሙ በሰራተኛው ላይ
ጉድኣት መራሒ ስራሕ ወይ ሓላፊ ቤት ለደረሰው ጉዳት የስራው መሪ ወይም የፅህፈት
Eዮ ተሓታቲ ይኸውን። ቤቱ ሓላፊተጠያቂ ይሆናል።
51. ቅፅዓት ይርጋ ግዘ 51. የቅጣት የይርጋ ጊዜ

ብዲስፕሊን ዝተቐፀA ሰራሕተኛ መንግስቲ ብሪከርድ በዲስፕሊን የተቀጣ የመንግስት ሰራተኛ በሪከርድ
ክጥቀሰሉ Eንተኾይኑ፡ የሚጠቀስበት ከሆነ፡-
1. ቀሊል ቅፅዓት ዲስፕሊን ካብ ዝተወሰነሉ Eለት 1. ቀላል የዲስፕሊን ቅጣት ከተወሰነለት ቀን
ጀሚሩ ክሳብ ሰለስተ ወርሒ፣ ጀምሮ Eስከ ሶስት ወር፣
2. ካብ ሓደ ወርሒ ክሳብ ሰለስተ ወርሒ መሃያ 2. ከAንድ ወር Eስከ ሶስት ወር ደመወዝ
ዘቕፅE ከቢድ ቅፅዓት ዲስፕሊን ዝተወሰነሉ የሚያስቀጣ ከባድ የዲስፕሊን ቅጣት የተወሰነበት
ካብ ዝተወሰነሉ Eለት ጀሚሩ ክሳብ ሓደ ቅጣቱ ከተወሰነበት ቀን ጀምሮ Eስከ Aንድ
ዓመት፣ Aመት፣
374
www.chilot.me
3. ምትሓት ብርኪ ስራሕ፣ ምትሓት መሃያን ምስንባት 3. ከባድ የዲስፕሊን ቅጣት ከስራ ደረጃ መውረድ፣
ስራሕን ከቢድ ቅፅዓት ዲስፕሊን ኮይኑ Eቲ ከደመወዝ መቀነስና ከስራ መሰናበት ሆኖ ቅጣቱ
ቅፅዓት ካብ ዝተወነሉ Eለት ጀሚሩ ክሳብ ክልተ የሚፈፀመው ከተወሰነበት ቀን ጀመሮ Eስከ ሁለት
ዓመት ይኸውን፡፡ Aመት ይሆናል፡፡
52. ኣብ ክልል ቤት Eዮ ኣብ ከይዲ ስራሕ 52. በክልል መስሪያ ቤት በየስራ ሂደቱ
ንዝፍፀም ግድፈት ግደ ወናኒ ከይዲ የሚፈፀም ግድፈት ዋና የስራ ሂደት ባለቤት
ስራሕን መተሓባበሪ ደገፍቲ ከይዲስራሕን Eና የደጋፊ የስራ ሂደት Aስተባባሪ ሚና

1. ኣብ ከይዲ ስርሑ ግድፈት ዲስፕሊን Eንትፍፀም 1. በስራ ሂደቱ የዲስፕሊን ጥሰት ሲፈፀም ወይም
ወይ ተፈፂሙ Iሉ Eንትኣምን Eቲ ፀገም ንክፍታሕ ተፈፅመዋል ብሎ ሲያምን ችግሩን Eንዲፈታ
ፃEሪ ይገብር፡፡ ብምርድዳE ክፍታሕ ንዘይካኣለ ጥረት ያደርጋል፡፡ በመረዳዳት ሊፈታ ያልቻለ
ጉዳይ ብመሰረት Eዚ ደንቢ ክፃረ ይገብር፣ ጉዳይ በደንቡ መሰረት Eንዲጣራ ይደረጋል፣
2. ቀሊል ውሳነ ቅፅዓት ዲስፕሊን ይህብ፣ 2. ቀላል የዲስፕሊን ቅጣት ውሳኔ ይሰጣል፣
3. ከቢድ ግድፈት ዲስፕሊን Eንትፍፀም ብፅሑፍ ክሲ 3. ከባድ የድስፕሊን ጥሰት ሲፈፀም በፅሑፍ ክስ
ብምድላው ናብ ጉጅለ ዲስፕሊን የቕርብ፡፡ በመዘጋጀት ወደ የዲስፕሊን ቡዱን ያቀርባል፡፡
53. ኣብ መንጎ ክልተ ከይዲታት ስራሕ ቤት 53. በክልል መስሪያቤት በሁለት የስራ ሂደት
Eዮ ክልል ንዝፍፀም ግድፈት ስራሕ ግደ መካከል ለሚፈፀም የስራ ግድፈት የዋና
ወናኒን መተሓባበሪ ደጋፊ ከይዲስራሕን Aስተባባሪ Eና ደጋፊ የስራ ሂደት ሚና
1. ኣብ ዝኾነ ከይዲ ስራሕ ብሰራሕተኛ ካሊE 1. በማንኛውም የስራ ሂደት በሌላ የስራ ሂደት
ከይዲ ስራሕ ዝተፈፀመ ግድፈት Eንትህሉ ሰራተኛ የተፈፀመ ጥሰት ሲኖር የስራ ሂደቶቹ
Eቶም ከይዲታት ስራሕ ክፈትሕዎ ፃEሪ Eንዲፈቱት ጥረት ያደርጋሉ፣
ይገብሩ፣
2. ክፍታሕ EንተዘይኪIሉ ናብ ደጋፊ ከይዲ 2. ሊፈታ ካልቻለ ለሰው ሃይል Aመራር ደጋፊ
ስራሕ ኣመራርሓ ስራሕ ሓይሊ ሰብ የፍልጡ፣ የስራ ሂደት ያስታውቃሉ፣
3. ሓደ ሰራሕተኛ ካብ ከይዲ ስርሑ ወፃI ኣብ 3. Aንድ ሰራተኛ ከስራ ሂደቱ ውጪ በሌላ የስራ
ካልE ከይዲ ስራሕ ግድፈት ዲስፕሊን ሂደት የድስፕሊን ጥሰት ከፈፀመ ወይም በየስራ
Eንተፈፂሙ ወይ ድማ ኣብ ሞንጎ Eቶም ሂደቶች መሃከል Aለመጣጣም ከተፈጠረ የሰው
ከይዲታት ስራሕ ምስሕሓብ Eንተተፈጢሩ ሃይል Aመራር Aጣርቶ የመጨረሻ ውሳኔ
ኣመራርሓ ስራሕ ሓይሊ ሰብ ኣፃሪዩ ናይ ለመሰጠት ወደ ስራ መሪው ያቀርባል፡፡
መወዳEታ ውሳነ ንምሃብ ናብ መራሒ ስራሕ
የቕርብ፡፡
54. ኣብ ክልል ቤት Eዮ ግደ ደጋፊ ከይዲ 54. በክልል መስሪያቤት የሰው ሃይል

ስራሕ ኣመራርሓ ስራሕ ሓይሊ ሰብ Aመራር ደጋፊ የስራ ሂደት ሚና
1. ተፈፂሙ ዝተብሃለ ግድፈት ድስፕሊን ምስ 1. ተፈፀመ የተባለ የድስፕሊን ጥሰት ከAሰራሮች
375
www.chilot.me
ኣሰራርሓታት ብምግንዛብ ኣድላይ Eንተኾይኑ ጋር በመገናዘብ Aስፈላጊ ከሆነ ከ3 ወይም ከ5

ካብ 3 ወይ ካብ 5 ዘይበልፁ ኣባላት ዘለዎ ጉጅለ የማይበልጡ Aባላት ያለው የዲስፕሊን ቡድን
ድስፕሊን ክጣየሽ ይገብር፣ Eንዲቋቋም ያደርጋል፣
2. በብከይዲ ስርሑ ዘይተፈትሐ ቅርታ ይሰምE፣ 2. በየስራ ሂደቱ ያልተፈታ ቅሬታ ይሰማል፣ Eንዲፈታ
ንክፍታሕ ይፅEር፣ ክፍታሕ ተዘይክIሉ ጠሚሩ ይጥራል፣ መፍታት ካልቻለ ወደ ስራ መሪ
ናብ መራሒ ስራሕ የቕርብ፡፡ ያቀርባል፡፡
55. ኣብ ክልል ቤት Eዮ ግደ መራሒ ስራሕ 55 በክልል መስሪያቤት የስራ መሪ ድርሻ

1. መራሒ ስራሕ ነቲ ዝቐረበሉ ውሳነ ሓሳብ ከቢድ 1. የስራ መሪ ለቀረበለት ከባድ የዲስፕሊን ቅጣት
ቅፅዓት ዲስፕሊን ብምርኣይ ሙሉE ብሙሉE ውሳኔ ሃሳብ በማየት ሙሉ በሙሉ ወይ በከፊል
ወይ ብክፋል ስልጣን ምፅዳቕ ወይ ምምሕያሽ የማፅደቅ ወይም የማሻሻል ወይም የመሰረዝ
ወይ ምንፃግ ይህልዎ፣ ስልጣን ይኖረዋል፣
2. በብብርኩ ንዝቐርብ ቅርታታት ውሳነ ይህብ፡፡ 2. በመጨረሻ ደረጃ የቀረቡ ቅሬታዎች ውሳኔ
ይሰጣል፡፡
56. ግደ ሓላፊ ቤት Eዮ 56. የመስሪያ ቤት ሃላፊ ሚና

1. ኣብቲ ቤት Eዮ ግድፈት ዲስፕሊን Eንትፍፀም 1. በመስሪያቤቱ የዲስፕሊን ጥሰት ከተፈፀመ
ወይ ተፈፂሙ Iሉ Eንትኣምን ኣብ ቀሊል ወይም ተፈፅመዋል ብሎ ሲያምን በቀላል
ግድፈት ዲስፕሊን መወዳEታ ወሳነ ይህብ፣ የዲስፕሊን ጥሰት ላይ የመጨረሻው ውሳነ
ይሰጣል፣
2. ከቢድ ግድፈት ዲስፕሊን Eንትፍፀም ነቲ 2. ከባድ የዲስፕሊን ጥሰት ሲፈፀም ጥሰቱን
ግድፈት ዘፃርዩ ካብ 3 ክሳብ 5 ዝኾኑ ኣባላት የሚያጣሩ ከ3 Eስከ 5 የሚሆኑ Aባላት ያሉት
ዘለውዎ ጉጅለ ድስፕሊን ክጣየሽ ይገብር፣ የድስፕሊን ኮሚቴ Eንዲቋቋም ያደርጋል፣
3. ናብ ዝተጣየሸ ጉጅለ ክሱ ብፅሕፍ የቕርብ፣ 3. ወደ ተቋቋመው ኮሚቴ በፅሑፍ ክሱን ያቀርባል፣

4. ሓላፊ ቤት Eዮ ነቲ ዝቐረበሉ ውሳነ ሓሳብ ውሳነ 4. የመስሪያቤቱ የስራ መሪ ወይም የመስሪያቤት
ይህብ፣ ሃላፊ የቀረበለት የውሳነ ሃሳብ ውሳኔ ይሰጣል፣
5. ኣብቲ ቤት EዮU ዝለዓሉ ቅሬታታት ሓይሊ 5. በመስሪያቱ የሚነሱ የሰው ሃይለ ቅሬታዎች
ሰብ ብምርኣይ ውሳነ ይህብ፡ በማየት ውሳኔ ይሰጣል፡፡
57. ወፃIታት ጥርዓን ይግባAኒን 57. የይግባኝ Aቤቱታ ወጪዎች

1. ተኸራኸርቲ ወገናት ክትE ጥርዓንን ይግባኣንን 1. ተከራካሪ ወገኖች የይግባኝ ክርክሩ
ዘስEበሎም ወፃIታት በብባEሎም ይኽEሉ፣ ያስከተለባቸውን ወጭ በየራሳቸው ይችላሉ
2. ናይዚ ዓንቀፅ ንUስዓንቀፅ /1/ድንጋገ ከምዘሎ 2. የዚህ Aንቀፅ ንUስ Aንቀፅ /1/ ደንጋጌ Eንዳለ
ኮይኑ፣ይግባAኒ በሃላይ ኣብIድ ውሃቢ መልሲ ሆኖ ይግባኝ ባዩ በመልስ ሰጭው መስሪያቤት
ቤት Eዮ ትሕዝቶ ውሽጢ ዝርከብ መርትO ይዞታ ስር የሚገኝ ማስረጃ
376
www.chilot.me
ብትEዛዝ ከይዲ ስራሕ ኣተኣላልያ ጥርዓናት በAቤቱታ ሰሚ የስራ ሂደት ትEዛዝ Eንዲቀር
ኣብያተ Eዮ መንግስቲ ንክቐርቡ Eንትግበር ብለት ሲያስደርግ የሚያስከትለውን ወጭ
ዝሓቶ ወፃI ንክከፍል ኣይሕተትን፣ Eንዲከፍል Aይጠየቅም፣
3. ከይዲ ስራሕ ኣተኣላልያ ጥርዓን ንዝፅውOም 3. የAቤቱታ ሰሚ የስራ ሂደት ለሚጠራችው
መሰኻኽር ኣበልን መ¿ዓዓዝን ይኸፍል። ምስክሮች የውሎ Aበልና መ¿¿ዣይከፍላል፣
4. ብምኽንያት ፀገም መራሒ ስራሕ ቢሮ ወይ ሓላፊ 4. በቢሮ የስራ መሪ ወይም በመስሪያ ቤት ሃላፊ
ቤት Eዮ ርUይ ግድፈት ኣብ ልEሊ ሰራሕተኛ ምክንያት በሰራተኛው ላይ ግልፅ የሆኑ ጥሰቶች
ጥቕዓት ንምብፃሕ ዝተፈፀመ ንምዃኑ Eንትረጋገፅ ለማድረስ የተደረገ ስለመሆኑ ሲረጋገጥ የተደረገ
ዝተገበረ ወፃI ካብ መሃያ ሓላፊ ቤት Eዮ ወይ ወጪ ከስራ መሪው ወይም ከመስሪያ ቤቱ ሃላፊ
መራሒ ስራሕ ወይ ነዚ ወፃI ዝዳረገ ኣካል ተቖሪፁ ደመወዝ ወይም ለዚሁ ወጪ ካደረገው Aካል
ኣታዊ ይኸውን፡፡ ተቆርጦ ገቢ ይሆናል፡፡

ዝተፈላለዩ ድንጋገታት ልዩ ልዩ ደንጋጌዎች
ቢሮ ሲቪል ሰርቪስ ነዚ ደንቢ ንምፍፃም ዘድልዩ ይህ ደንብ ለማስፈፀም የሚያስፈልግ መመሪያ
መምርሒታት የውፅE፡፡ የሲቪል ሰርቪስ ቢሮ ያወጣል፡፡
59. ዝተስዓሩ ሕግታት 59. የተሻሩ ሕጎች

1. ደንቢ ሰራሕተኛታት መንግስቲ ቁፅሪ 1. የመንግስት ሰራተኞች ደንብ ቁጥር 21/1996
21/1996 በዚ ደንቢ ተሳIሩ ኣሎ፣ በዚህ ደንብ ተሽረዋል፣
2. ነዚ ደንቢ ዝፃባE ዝኾነ ይኹን መምርሒ ወይ 2. ይህን ደንብ የሚቃረን ማንኛውም ደንብ፣
ትEዛዝ ቃል ይኹን ፅሑፍ ወይ ልማዳዊ መመሪያ ወይም የልምድ Aሰራር በዚህ ደንብ
ኣሰራርሓ ኣብዚ ደንቢ ብዝተመለከቱ ጉዳያት በተመለከቱ ጉዳዩች ላይ ተፈፃሚነት የለውም፡፡
ተፈፃሚነት ኣይህልዎምን፡፡
60. Eዚ ደንቢ ዝፀንAሉ ግዘ 60. ደንቡ የሚፀናበት ጊዜ

Eዚ ደንቢ ብቤት ምኽሪ ስራሕ ፈፃሚ ካብ ይህ ደንብ በክልሉ ስራ Aስፈፃሚ ምክር ቤት
ዝፀደቐሉ መስከረም 11/2004 ዓ.ም ጀሚሩ ከፀደቀበት መስከረም 11/2004 ዓ.ም ጀምሮ

377
www.chilot.me
nU¶T Uz¤È TG‰Y
mbL 19 ›mT ቐ. 3 መቐለ - BˆL×T b¤T M<¶ Bÿ‰êE KL§êE mNGStE TG‰Y Zw{ 19¾ ›mT qÜ. 3 መቐለ
72/2003 ዓ.ም 72/2003 ›/M
ቑፅሪ ደንቢ 72/2004 ዓ.ም ደንብ ቁጥር 72/2004 ዓ.ም

ዝተመሓየሸ ደንቢ መቕፅI የተሻሻለ የትራፊክ መንገድ
ተመሓላለፍቲ መንገዲ መቆፃፃሪ መቆጣሪያ ደንቢ ተላላፊዎች መቅጫ
ትራፊክ ደንብ
Aብዚ ሐዚ Eዋን ኣብ ህይወትን ንብረትን Eናበፅሐ በAሁኑ ወቅት በህይወትና በንብረት Eየደረሰ የሚገኝ
ዝርከብ ሓደጋ ትራፊክ መንገዲ ቀንዲ መንቀሊ Aደጋ Aሽከርካሪዎች የተሽከርካሪ ባለንብረቶች
ኣሽከርከርቲ፣ ሰብ ዋና ተሽከርከርቲ፣ ሽፌር፣ ገንዘብ ሹፌር፣ ገንዘብ ተቀባይና ገንዘብ ያዡ
ተቐባሊን ተሓጋጋዛይን ብዝፍፅሙዎም ምትሕልላፍ በሚፈፅሙዎቻው የትራፊክ ደንብ መተላላፍ
ደንቢ ትራፊክ ብምዃኑ፣ በመሆኑ፣
ቅድም Iሉ ኣብ ስራሕ ዝነበረ ደንቢ መቆፃፀሪ ቀደም ብሎ ስራ ላይ የነበረ የትራፊክ መቆጣጣሪያ
መንገዲ ትራፊክ ምስቲ ሐዚ ዘሎ ግዘን ኩነታት ደንብ Aሁን ካለው የቴክኖሎጂ ሁኔታና ጊዜ
ቴክኖሎጂን ዘይኸይድን ብትሕዝቱUውን የማይሄድና በይዞታውም ኣራሚና Aስተማሪ
መምሃራይን ኣራምን ብዘይምዃኑ፣ ባለመሆኑ፣
ምስ ግዘን ኩነታት ቴክኖሎጂን ተጠዓIሙ ዝኸይድ ከቴክኖሎጂ ሁኔታና ጊዜ ተጣጥሞ የሚካሄድ ኣራሚና
መምሃራይን ኣራምን ደንቢ ምውፃE ኣገዳሲ Aስተማሪ ደንብ ማውጣት Aስፈላጊ በመሆኑ፣
ብምዃኑ፣
ቤት ምኽሪ ስራሕ ፈፃሚት ብሄራዊ ክልላዊ የትግራይ ክልል የስራ Aስፈፃሚ ምክር ቤት በAዋጅ
መንግስቲ ትግራይ ብመሰረት ኣዋጅ ቁፅሪ ቁጥር 185/2003 Aንቀፅ 22 መሰረት የሚከተለው
185/2003 ዓንቀፅ 22 Eዚ ዝስEብ ደንቢ ኣውፂU ደንብ Aውጥቷል፡፡
ኣሎ፡፡
ክፍሊ ሓደ
ክፍል Aንድ
ሓፈሻዊ
ጠቅላላ
1. ሓፂር ርEሲ
1. Aጭር ርEስ
Eዚ ’’ደንቢ መቅፅI ተመሓላለፍቲ መቆፃፀሪ
ይህ ’’ደንብ የትራፊ መንገድ መቆጣሪያ ደንብ
መንገዲ ትራፊክ ቁፅሪ 72/2004’’ ተባሂሉ ክጥቀስ
ተላላፊዎች መቅጫ ቁጥር 72./2004’’ ተብሎ
ይከኣል፡፡
ሊጠቀስ ይችላል፡፡

378
www.chilot.me
ገፅ 2 ነጋሪት ጋዜጣ ትግራይ ቑ ደንቢ 72/2003 ገፅ 2 የትግ ራይ ነጋሪት ጋዜጣ ደንቢ ቁ 72/2003
ኣብ ውሽጢ Eዚ ደንቢ፡- በዚ ደንብ ውስጥ፡-
1. ’’መንገዲ’’ ማለት ንተሽከርከርቲ መኽየዲ 1. ’’መንገድ’’ ማለት ለተሽከርካሪዎች መሄጃ፣
ተባሂሉ ኣስፋልት፣ ፀፀር ወይ ካሊE ዓይነት ተብሎ በAስፋልት፣ ጠጠር ወይም ሌላ Aይነት
ሓመድ ዝተገበረሉ ንተሽከርከርቲ ግልጋሎት Aፈር የተደረገበት በተሽከርካሪዎች
ክፍቲ ዝኾነ ፅርጊያ ኮይኑ ናይቲ ፅርጊያ ጠርዚ Aገልግሎት ክፍት የሆነ ጎደና ሆኖ የጎደናው
ኣይሓውስን፣ /ጥርጊያው/ ጠርዝ Aይጨምርም፣
2. ’’ትራፊክ መንገዲ’’ ማለት ኣብ መንገዲ ሓደ 2. ’’የመንገድ ትራፊክ’’ ማለት በመንገድ ላይ
ወይ ብዙሓት ኮይኖም ዝመሓላለፉ ኣጋራት Aንድ ወይም በብዛት ሆኖው የሚተላለፉ
ወይ Eናተወጠጡ ወይ ሰባት ተቐሚጦምዎም Eግረኞች ወይም Eየተሳቡ ወይም ሰዎች
ወይ Eናተዘዋወሩ ወይ Eናተኾብከቡ ዝጓዓዙ ተቀምጠውባቸው ወይም Eየተሽከርከሩ ወይም
Eንስሳትን ተሽከርከርትን Eዮም፣ Eየተነዱ የሚጓጓዙ Eንስሳትና ተሽከርካሪዎች
ናቸው፣
3. ’’ተሽከርካሪ’’ ማለት ብሓይሊ ሞተር ወይ 3. ’’ተሽከርካሪ’’ ማለት በሞተር ሃይል ወይም ያለ
ብዘይ ሓይሊ ሞተር Eናተዘወረ ወይ ሞተር ሃይል የሚንቀሳስ ወይመ Eየተሳበ
Eናተጎተተ ኣብ መንገዲ ክልተ ወይ ካብU በመንገድ ላይ ሁለት ወይም ከዛ በላይ በሆኑ
ንላEሊ ብዝኾኑ ጎማታት ዝንቀሳቐስ ወይ ጎማዎች የሚንቀሳቀስ ወይም የሚጎተተ ነው፣
ዝጉተት Eዩ፣
4. ’’ምልክት ትራፊክ መንገዲ’’ ማለት ተሽከርካሪ 4. ’’የትራፊክ መንገድ ምልክት’’ ማለት
ዝመሓላለፈሉ ኣንፈት መንገዲ ዝውስን ተሽከርካሪ የሚተላለፍበት የመንገድ Aቅጣጫ
ንተመሓላላፊ ኣቐዲሙ ዘጠንቅቕ ዝቆፃፀር፣ የሚወሰን፣ ለተላላፊ Aስቀድሞ
ዘገድድ፣ ንግልጋሎት ሓበሬታ ኣቐዲሙ የሚያስጠነቅቅ፣የሚቆጣጠር የሚያስገድድ
ዝትከል ምልክት ትራፊክ መንገዲ Eዩ፣ ለመረጃ Aገልግሎት Aስቀድሞ የሚተከል

የትራፊክ መንገድ ምልክት ነው፣
5. ’’መመልከቲ መንገዲ ትራፊክ’’ ማለት 5. ’’የትራፊክ መንገድ Aመልካች’’ ማለት
ምንቅስቓስ ትራፊክ ንምግላፅ ንምፍላይን የትራፊ Eንቅስቃሴን ለማሳወቅ ለመለየትና
ንምምራሕን ዘገልግል ብሓይሊ ሰብ፣ ብሓይሊ ለመምራት የሚያገልገል በሰው ሃይል
ኤሌክትሪክ ወይ ብመካኒካል ዝንቀሳቐሰ ኮይኑ በኤሌክትሪክ ሃይል ወይም በመካኒካል
ዘጠንቅቕ፣ ዝፈቅድ፣ ዘገድድን፣ ዝኽልክልን የሚንቀሳቀስ ሆኖ የሚያስጠነቅቁ የሚከለክል
ስራሕ ዝፍፅም Eዩ፣ የሚያስገድድ የሚፈቅድ ስራ የሚያከናውን
ነው፣
6. ’’ቁፅሪ ታሪጋ’’ ማለት ተሽከርካሪ ኣብ መንገዲ፣ 6. ’’የሰሌዳ ቁጥር’’ ማለት ተሽከርካሪ በመንገድ
ብቐሊሉ ንምፍላይን ንምስትብሃልን ንክካኣል ላይ በቀላሉ ለመለየት Eንዲቻል በተሽከርካሪ
ኣብ ተሽከርካሪ ዝግበር መፍለይ ቁፅሪ ላይ የሚደረግ ለመያ ቁጥር የተፃፈበት ሰሌዳ
379
www.chilot.me
ዝተፅሓፈሉ ሰሌዳ Eዩ፣ ነው፣

7. ’’ማEኸል መቐበሊ ሓበሬታ’’ ማለት ካብ 7. ’’የመረጃ መቀበያ ማEከል’’ ማለት ከተቆጣሪ
ኣካላት ተቆፃርቲ፣ ሕብረተሰብ፣ ተሓባበርትን Aካላት ከሕብረተሰብ ተባባሪዎችና
ዝምልከቶም ኣካላትን ብዛEባ ሓደጋ ትራፊክ፣ ከሚመለከታቸው Aካላት ስለ ትራፊክ Aደጋ
ንምጥቃም መረዳEታ ንምቕባልን ንምብፃሕን ለመጠቆም መረጃ ለመቀበልና ለማድረስ
ምስ ከተማ ብኔትዎርክ፣ ብምትሕሓዝ ኣብ ኩሉ በኔትዎርክ በመታገዝ ከከተሞች ጋር ከሁሉም
ጣብያ መረዳEታ ንምቕባል ዝጠቕም Eዩ፣ ጣብያዎች መረጃ ለመቀበል የሚጠቅም ነው፣
8. ’’ፖሊስ ትራፊክ’’ ማለት ድንጋገ Eዚ ደንቢ 8. ’’ትራፊክ ፖሊስ’’ ማለት የዚህን ደንብ
ዝተኸበረ ምዃኑ ንምቁፅፃር፣ ስልጣን ዘለዎ ድንጋጌዎች የተከበሩ መሆናቸው የመቆጣር
ፍሉይ መለለይ ክዳን ዝተኸደነ ኣባል ፖሊስ ስልጣን ያለው ልዩ ደንብ፣ ልብስ የለበሰ
ኮይኑ፣ ኣብ መንገዲ፣ ሓደ ወይ ብዙሓት የፖሊስ Aባል ሆኖ መንገድ ላይ Aንድ ወይም
ኮይኖም ዝተሓላለፉ ኣጋራት ወይ ሰብ በብዛት ሆኖው Eግረኞች የሚተላለፉበት ወይ
ሰሪርዎም ወይ Eናተስሓቡ ወይ Eናተኸኸቡ ሰዎች ተቀምጦውባቸው ወይም Eየተጎተቱ
ወይ Eናተጓሰዩ ወይ Eናተሽከርከሩ ዝኸዱ ወይም Eየተነዱ ወይም Eየተጠበቁ የሚሄዱ
Eንስሳትን ብEንሳሳት ዝጉተቱን ብሓይሊ Eንስሶችን በሞተር ሃይል የሚሽከረከሩ
ሞተር ዝሽክርከሩ ተሽከርከርትን ደንቢ ተሽከርካሪዎችን ደንብን የሚያስከብር
ዘኽብር ተፈጥሮ ሰብ ማለት Eዩ፣ የተፈጥሮ ሰው ማለት ነው፣
9. ’’ቁፅፅር’’ ማለት ኣዋጅ፣ ደንቢ፣ መምርሒታት፣ 9. ’’ቁጥጥር’’ ማለት የመንገድ ላይ ትራፊክ
ደረጃታትን ውሳታትን ኣብ ድሕንነት መንገዲ ድህንነት Aዋጅ፣ ደንቦች፣ መመሪያዎች፣
ትራፊክ ብትክክል ኣብ ስራሕ ምውዓሎም ደረጃዎችና ውሳኔዎች በመንገድ ትራፊክ
ዘረጋግፅ ተግባር Eዩ፣ ድህንነት በትክልል በስራ ላይ መዋላቸውን
የሚረጋገጥ ተግባር ነው፣
10. ’’ምEቃብ መረዳEታ መንገዲ ትራፊክ’’ ማለት 10. ’’የመንገድ ላይ ትራፊክ መረጃ መጠበቅ’’
ሕግን ደንቢ ትራፊክ ዝጥሕሱ ኣሽከርከርትን ማለት የትራፊክ ሕግና ደንብ የሚጥሱ
ተሽከርከርትን ብተዳጋጋሚ ጥፍኣትን ሓደጋ Aሽከርካ ሪዎችና ተሽከርካረዎች በተደጋጋሚ
ዘብፅሑ ንምፍላይን መረዳEታ ንምሃብን ጥፋትና Aደጋ የሚያደርሱ ለመለየትና መረጃ
ዝሕግዝ ስርዓት ኣተሓሕዛ መረዳEታ Eዩ፣ ለመስጠት የሚረዳ የመረጃ Aያያዝ ስርዓት
ነው፣
11. ’’ፍቓድ መዘወሪ ተሽከርከርቲ’’ ማለት 11. ’’መንጃ ፈቃድ’’ ማለት በሞተር ሃይል
ብሓይሊ ሞተር ንዝንቀሳቐሳ ተሽከርከርቲ ለሚንቀሳቀስ ተሽከርካሪ ለመምራት
ንምምራሕ ዘኽEል ብመሰረት ደንቢን /ለመንዳት/ የሚያችል በደንብና መመሪያ
መምርሒን መሰረት ዝውሃብ ፍቓድ መዘወሪ መሰረት የሚሰጥ መንጃ ፈቃድ ነው፣
ተሽከርከርቲ Eዩ፣
380
www.chilot.me
12. ’’ሞተር ኣልባ ተሽከርካሪ’’ ማለት ዝኾነ 12. ’’ሞተር ኣልቦ ተሽከርካሪ’’ ማንኛውም በEንስሳ
ዓይነት Eንስሳ Eናተጎተተ ወይ Eናተወጠጡ Eየተጎተተ ወይም Eየተሳበ የሚንቀሳቀስ ባለ
ዝንቀሳቐስ በዓል ክልተ ወይ በዓል ኣርባEተ ሁለት ወይም ባለ Aራት ጎማ ጋሪና በሰው ሃይለ
ጎማን ጋሪን ብሓይሊ ሰብ ዝንቀሳቐስ ወይ የሚንቀሳቀስ፣ በሰው Eየተነዳ የሚንቀሳቀስ
ብዝዝወር ሓይሊ ሰብ ዝንቀሳቐስ ፔዳለ ፔዳል ሳይክል ተሽከርካሪ ነው፣
ሳይክል ተሽከርካርን Eዩ፣
13. ’’ጋሪ’’ ማለት በዓል AርባEተ ወይ ብዓል ክልተ 13. ’’ጋሪ’’´ማለት ባለ Aራት ወይም ባለ ሁለት
ጎማ ኮይኑ ንAገልግሎት ደረጃ መጓዓዝያ ወይ ጎማ ሆኖ ለደረቅ ጭነትና ለህዝበ መጓጓዣ
ንምጉEዓዝ ህዝቢ ዝውEል ሞተር ኣልቦ የሚውል በEንስሳ Eየተጎተተ ወይም Eየተሳበ
ብEንስሳ Eናተጎተተ ወይ Eናተወጠ ዝንቀሳቐስ የሚንቀሳቀስ ሞተር Aልቦ ተሽከርካሪ ነው፣
ተሽከርካሪ Eዩ፣
14. ’’ብስክሌት’’ ማለት ሁለትና ከዛበላይ በሆነ ጎማ
14. ’’ብስክሌት’’ ማለት ብዝዝውሮ ወይ ብዘሽከር
የሚንቀሳቀስ በሰው ሃይል የሚነዳ ወይም
ክሮ ሰብ ሓይሊ ዝንቀሳቐስ ሞተር ኣልባ ፔዳል
የሚሽከርከር ሞተር Aልቦ ፔዳል ሳይክል ነው፣
ሳይክል ኮይኑ ክልተን ካብU ንላEልን ብዝኾነ
ጎማ ዝንቐሳቀስ ተሽከርካሪ Eዩ፣
15. ’’ኮሬቻ’’ ማለት ሳይክል ነጂ የሚቀመጥለት
15. ’’ኮረቻ’’ ማለት ዘዋሪ ፔዳል ሳይክል ኮፍ
ወንበር ነው፣
ዝብለሉ ወንበር Eዩ፣
16. ’’የንግድ ብስክሌት’’ ማለት ለክራይ ወይም
16. ’’ብስክሌት ንግዲ’’ ማለት ንንግዲ ዝካረ ተራ
ለትርፍ የሚከራይ ተራ ብስክሌት ነው፣
ብሽክሌት Eዩ፣
17. ’’በEጅ የሚገፋ ወይም የሚሳቡ ጋሪ’’ ማለት
17. ’’ዓረቢያ’’ ማለት በዓል ክልተን ካብU ንላEልን
ከሁለት ከዛ በላይ በሆኑ ጎማዎች ወይም ብረት
ጎማ ወይ ሓፂን ኮይኑ ንምጉEዓዝ ፅEነት
የሚንቀሳቀስ ሆኖ ለደረቅ ጭነት መጓጓዣ
ዝውEል ብሓይሊ ሰብ Eናተጎተተ ወይ Eናተወ
የሚያገለግል በሰው ሃይል የሚጎተቱ ወይም
ጠጠ ወይ EናተደፍA ዝንቀሳቐስ ሞተር ኣልቦ
የሚሳቡ ወይም የሚገፉ ሞተር ኣልቦ
ተሽከርካሪ Eዩ፣
ተሽከርካሪ ነው፣
18. ’’ዝምልከቶም ቤት Eዮ’’ ማለት ቤት ፅሕፈት 18. ’’የሚመለከተው ፅሕፈት ቤት’’ ማለት
ኮንስትራክሽን መንገዲ ትራንስፖርት Eዩ፣ የኮንስትራክሽን መንገድን ትራንስፖርትን

ፅሕፈት ቤት ነው፣
19. ’’ኮሚሽን’’ ማለት ኮምሽን ፖሊስ ክልል 19. ’’ኮሚሽን’’ ማለት የትግራይ ክልል ፖሊስ
ትግራይ Eዩ፡፡ ኮሚሽን ነው፡፡
381
www.chilot.me

ኣወሳስና ቅፅዓት የቅጣት Aወሳሰን
3. ብርኪ ዓይነት ጥፍኣት ኣሽከርካሪ 3. የAሽከርካሪዎች የጥፋት ደረጃ ዓይነት
1. ቀዳማይ ብርኪ ቅፅዓት /ብር 50/ 1. Aንደኛ ደረጃ ቅጣት /ብር 50/
1.1 መዘወሪ ፍቓድ Eናሃለወካ ንግዚU 1.1 መንጃ ፈቃድ ኖሮት ለጊዜው ሳይዝ
Eንተይሓዝካ ተሽከርካሪ ምሽክርካር፣ ተሽከርካሪ ማሽከርከር፣
1.2 ተለጣፊ ምልክት /ቦሎ/ ኣብ ዝረA ቦታ 1.2 ተለጣፊ ምልክት ቦሎ በግልፅ በሚታይ
ኣብ ቅድሚት መስትያት ዘይምልጣፍ፣ የፊት መስተዋት ላይ ያለመለጠፍ፣
1.3 ካብ ውሽጢ ንደገ ካብ ደገ ናብ ውሽጢ 1.3 ከውስጥ ወደ ውጭ ወይም ከውጭ ወደ
ምርኣይ ዝኽልክል ከም ስEሊ፣ ወረቐት፣ ውስጥ ለEይታ የሚከለክሉ የተለያዩ
ፕላስቲክ፣ ቀለም፣ ኣብ መስትያት ለEሎች፣ ጌጣ ጌጦች ወረቀትና ቀለም
ተሽከርካሪ፣ ምልካይ ምጥቓE፣ በተሽከርካሪ መስተዋት መለጠፍ ወይም
መቅባት፣
1.4 ኣብ ከተማን ካብ ከተማ ወፃIን ክበንን 1.4 በከተማና ከከተማ ውጭ ሊበላሽ ወይ ሊበን
ወይ ከባቢ ክበላሽው ዝኽEል ዝኾነ ፅEነት የሚችል ማንኛውም ዓይነት ጭነት ሸራ
ቴንዳ Eንተይሸፈንካ ምሽክርካር፣ ሳይሸፍኑ ማሽከርከር፣
1.5 ፅEነት ዝተፀዓነ ተሽከርካሪ ንቕድሚት 1.5 ጭነት በጫነ ተሽከርካሪ ወደ ፊት ወይም
ወይ ንድሕሪት ካብ 30 ሜትር ርሕቐት ወደ ኃላ የሚንጠለጠል በ30 ሜትር ርቀት
ክረኣይ ዝኽEል ምልክት ዘይምግባር፣ ሊታይ የሚችል ምልክት Aለማደረግ፣
1.6 ተለማማዲ ዝብል ብ30 ሜትር ርሕቐት 1.6 በ30 ሜትር ርቀት ሊታይና ሊነበብ
ክረኣይን ክንበብን ዝኽEል ፅሑፍ ምልክት የሚችል ለማጅ የሚል ፅሑፍ ሳይለጥፉ
Eንተይገበርካ ምሽክርካር፣ ማሽከርከር፣
1.7 ተበላሽዩ ኣብ መንገዲ ደው ኣብዝበለ 1.7 በመንገድ ላይ ተበላሽቶ በቆመ ተሽከርካሪ
ተሸከርካሪ ኣብ ቅድሚትን ድሕሪትን ብ10 በፊትና በኃላ በ10 ሜትር ርቀት ሊታይ
ሜትር ርሕቐት ዝረA መንፀባረቒ ምልክት የሚችል ማንፀባረቂያ ምልክት
ዘይምግባር፣ ያለማድረግ፣
1.8 ኣብ ዝተበላሸወ ይኹን ዘይተበላሸወ ኣብ 1.8 ተበላሽቶ ይሁን ሳይበላሽ መንገድ ላይ
መንገዲ ጠጠው ዝበለ ተሽከርካሪ በቆመ ተሽከርካሪ ምልክት ብሎ በመንገድ
ብቅድሚትን ብድሕሪትን ምልክት Iልካ ላይ ድንጋይ ማስቀመጥ፣
ኣብ ፅርጊያ Eምኒ ምቕማጥ፣
1.9 ምልክት EንተይርAይካ ተሽከርካሪ ደው 1.9 ምልክት ሳታሳይ ተሽከርካሪ ከቆመበት
ካብ ዝበሎ ቦታ ምንቅስቓስ፣ ቦታ ማንቀሳቀስ፣
382
www.chilot.me
1.10 ሞተር ብሽክሌታ መከላኸሊ ቆብE 1.10 የራስ መከላከያ የብረት ቆብ

ብረት Eንተይገበርካ ምሽክርካር፣ /ሄልመት/ ሳያደርግ ሞተር ሳይክል
መንዳት፣
1.11 ኣብ 20 ሜትሮ ርሕቐት ናብ 1.11 ወደ ምታጠፍበት Aቅጣጫ ከ20
EትEፀፈሉ ኣንፈት ምልክት /ፍሬቻ/ ወይ ሜትር ርቀት ጀምሮ ምልክት /ፍሬቻ/
ብIድ ምልክት EንተይኣርAካ ምEፃፍ፣ ወይም የEጅ ምልክት ሳታሳይ መታጠፍ፣
1.12 የማናይ ፀግI መንገዲ 1.12 የቀኝን ጠርዝ ሳይዝ ተሽከርካሪ
Eንተይሓዝካ ኣብ መንገዲ ብህድኣት በዝግታ መንዳት፣
ምሽክርካር፣
1.13 ድምፂ ጥሩምባ ተሽከርካር 1.13 የተሽከርካሪ ጥሩንባ መንፋት
ከይንፋሕ ኣብ ዝተኸልከለ ቦታ ወይ ከባቢ በተከለከለበት Aከባቢ ጥሩንባ መንፋት፣
ጥሩምባ ምንፋሕ፣
1.14 ኣብ ጉEዞ Eዋን ኣብ ውሽጢ 1.14 በጉዞ ላይ በህዝብ መጓጓዣ
ተሽከርካሪ መጓዓዓዝያ፣ ህዝቢ ሽጋራ ተሽከርካሪ ውስጥ ስጋራ ማጨስ፣
ምትካክ፣
1.15 ሕድሳት Eዋን ክልተ ወርሒ 1.15 የEድሳት ጊዜ /ሁለት/ ወር
ዝሓለፎ ፍቓድ መዘወሪ ሒዝካ ያለፈበት መንጃ ፈቃድ ይዞ ማሽከርከር፣
1.16 ኣብ ከተማ ውሽጢ ነዊሕ፣ 1.16 በከተማ ክልል ውስጥ ረዥም
መብራህቲ ኣብርህኻ ምጓዓዝ፣ መብራት Aብርቶ መጓዝ፣
1.17 ብምሸት ድሕሪ 1፡00 ሰዓት 1.17 ከምሽቱ Aንድ ሰዓት በኃላ የተሽከር
ምሽክርካር ትምህርቲ ምምሃር፣ ካሪ መንዳት ትምህርት ማስተማር፣
1.18 ንቕድሚትካ ኣርሕቅካ ንምርኣይ 1.18 ፊት ለፊት ለEይታ በሚያዳግት
ኣብ ዘይከኣል መEፀፊ ቦታ ክላክስ መታጠፊያ ቦታ ላይ ክላክ Aለመንፋት፣
ዘይምግባር /ዘይምንፋሕ/፣
2. ቅፅዓት ካልኣይ ብርኪ /ብር 100/ 2. ሁለተኛ ደረጃ ቅጣት /ብር 100/
2.1 ብኽፋል ዝተቖረፀ ወይ ቁፅሪ ብግልፂ 2.1 በከፊል የተቆረጠ ወይም ቁጥሩ በግልፅ
ዘይንበብ ታርጋ ዘለዎ ተሽከርካሪ ኣብ የማይታይ ሰሌዳ ያለው ተሽከርካሪ
መንገዲ ምንቅስቓስ፣ መንገድ ላይ ማሽከርከር፣
2.2 ዝተማለA መሕቖፊ ፅEነት /ስፖንዳ/ 2.2 የተሟላ የጭነት ማቀፊያ /ስፖንዳ/
ዘይብሉ ተሽከርካሪ ኣቕሓ ፅEንካ ኣብ የሌለው ተሽከርካሪ Eቃ ጭነህ በመንገድ
መንገዲ ምሽክርካር፣ ላይ ማሽከርከር፣
2.3 ፅEነት ኣስጢምካ ዘይምEሳር 2.3 ጭነት በAግባቡ Aጥብቆ ያለማሰር፣
383
www.chilot.me
2.4 ሓደ ታርጋ ኣብ ቕድሚት ወይ ድሕሪት 2.4 ከሚመለከተው ፅሕፈት ቤት ፈቃድ ውጭ

ዝጠቐA ተሽከርካሪ ካብ ዝምልከቶ ቤት Aንድ ሰሌዳ የፊት ወይም የኃላ የለጠፈ
Eዮ ፍቓድ ወፃI ኣብ መንገዲ ተሽከርካሪ በመንገድ ላይ ማሽከርከር፣
2.5 መቋረፂ ወይ መሳገሪ ኣጋራት ተባሂሉ ኣብ 2.5 ለEግረኞች ማቋረጫ ወይም መሻገሪያ
ዝተቐለመ መንገዲ ንኣጋራት ቀዳምነት ተብሎ በተቀለመ መንገድ ላይ ለEግረኞች
ዘይምሃብ ወይ ተሽከርካሪ ደው ምባል፣ ቅድሚያ Aለመስጠት ወይም ተሽከርካሪን
2.6 ብየማን፣ ብፀጋም ወይ ፊት ንፊት ንዝመፁ ማቆም፣
ተሽከርከርትን ኣጋራትን ቀዳምነት ኣብ 2.6 በቀኝ፣ በግራ ወይም ፊት ለፊት ለሚመጣ
ዘውህብ መንገዲ ቀዳምነት ዘይምሃብ፣ ተሽከርካሪ Eና Eግረኛ ቅድሚያ
2.7 መኸዲ ኣጋራት ተባሂሉ ኣብ ዝተሰርሐ በሚሰጥበት ቦታ ቅድሚያ Aለመሰጠት፣
መንገዲ ተሽከርካሪ ደው ምባል ወይ 2.7 በEግረኞች መሄጃ መንገድ ተሽከርካሪ
ምሽክርካር፣ ማቆም ወይም ማሽከርከር፣
2.8 ኣብ መEፀፊ ቦታ ቅድሚት ወይ ድሕሪት 2.8 በመታጠፊያ ቦታ ወደ ፊት ወደ ኃላ በ10
ኣብ ክሊ 10 ሜትሮ ውሽጢ ተሽከርካሪ ሜትር ክልል ውስጥ ተሽከርካሪ ማቆም፣
ደው ምባል፣
2.9 መብራህቲ ምብራህ ኣብ ዝግበOም 2.9 መብራት ማብራት በሚያስፈልግበት
መብራህቲ Eንተይኣብራህኻ ተሽከርካሪ ወቅት ሳታበራ ተሽከርካሪ ማሽከርከር፣
2.10 ፍቓድ መምህርነት ምዝዋር 2.10 የማስተማሪያ ፍቃድ ሳይኖርህ
ተሽከርካሪ ዘይብልካ ተለማማዲ ምምሃር፣ ተሽከርካሪን መንዳት ማስተማር፣
2.11 ዝተበላሽዉ ወይ ዘይተበላሸወ 2.11 የተበላሸ ወይም ያልተበላሸ
ተሽከርካሪ ንሓደጋ ብዘቃልE ኩነታት ኣብ ተሽከርካሪ ለAደጋ በሚያጋልጥ ሁኔታ
መንገዲ ምሽክርካር፡፡ በመንገድ ላይ መጎተት፣
3. ቅፅዓት ሳልሳይ ብርኪ /ብር 200/ 3. ሶስተኛ ደረጃ ቅጣት /ብር 200/
3.1 ኣብ መንገዲ ተሽከርካሪ ምሕፃብ ወይ 3.1 በመንገድ ላይ ተሽከርካሪ ማጠብ ወይም
ክሕፀብ ምግባር፣ Eንዲታጠብ ማድረግ፣
3.2 ልEሊ ዓቐን ትኪ Eናትከኸ ወይ ዝርብሽ 3.2 የሚያውክ ድምፅ Eያሰማ ወይም ከመጠን
ድምፂ EናስመA ዝንቀሳቐስ ተሽከርካሪ በላይ ጢስ የሚያወጣ ተሽከርካሪን
ኣብ መንገዲ ምሽክርካር፣ ማሽከርከር፣
3.3 ናብ ዘይተኸደሉ ኣንፈት /ፍሬቻ/ ወይ 3.3 ወደ ማትሄድበት Aቅጣጫ ምልክት በEጅ
ብIድ ምልክት ምርኣይ፣ ወይም በፍሬቻ ማሳየት፣
384
www.chilot.me
3.4 ካብ ዝምልከቶ ቤት Eዮ ፍቓድ ወፃI ኣብ 3.4 ከሚመለከተው ፅሕፈት ቤት ፍቃድ ውጭ

መንገዲ ሑፃ፣ Eምኒ፣ ሓመድ፣ Eንፀይቲ በመንገድ ላይ Aሸዋ፣ ድንጋይ፣ Aፈር፣
ዝመሳሰሉን ንምንቅስቓስ ትራፊክ መንገዲ Eንጨት የመሳሰሉትን ለመንገድ
ዘEንቅፍ ምርጋፍ ወይ ክራገፍ ምግባር፣ Eንቅስቃሴ የሚያደናቅፉ ማራገፍ፣ ወይም
Eንዲራገፍ ማድረግ፣
3.5 ኣብ መጓዓዝያ ህዝቢ ተሽከርከርቲ ንጎኒ፣ 3.5 በህዝብ መጓጓዣ ተሽከርካሪ ላይ ወደ ጎን፣
ንቕድሚት ወይ ንድሕሪት ዝንጥልጠል ወደ ፊት ወይም ወደ ኃላ የሚንጠለጠል
ኣቕሓ ፅEንካ ምንቅስቓስ፣ Eቃን ጭኖ ማሽከርካር፣
3.6 ካብ ዝምልከቶ ቤት Eዮ ፍቓድ ወፃI ወይ 3.6 ከሚመለከተው ፅሕፈት ቤት ፍቃድ ውጭ
ብድንጋገ ትራንስፖርት ሕጊ ፌዴራል ወይም በፌደራል የትራንስፖርት ሕግ
ካብዝፈቐዶ ቁመት ንላEሊ ወይ ንጎኒ ከተፈቀደው ውጭ ወደ ላይ ቁመት ወይም
ተሽከርካሪ ፅEነት ምፅዓን፣ ወደ ጎን ተሽከርካሪ ጭነት መጫን፣
3.7 ንሓደጋ መከላኸሊ ተሽከርከቲ ከም 3.7 ለAደጋ መከላከያ ተሽከርካሪዎች Eንደ
ኣምቡላንስ፣ መጥፋEቲ ሓዊ ኣምቡላንስ፣ Eሳት Aደጋ ተሽከርካሪዎች
ተሽከርከርትን ዝመሳሰሉን ኣብ መንገዲ Eና የመሳሰሉት ቅድሚያ ያለመስጠት፣
ቀዳምነት ዘይምሃብ፣
3.8 መከፋፈሊ መንገዲ ተባሂሉ ዝተሰመረ 3.8 መንገድን ለመክፈል ተብሎ በተሰመረ
መስመር ረጊፅካ ኣብ ሊEሊU ምሽክርካር፣ መስመር ረግጠህ ማሽከርከር፣
3.9 ተሳፈርቲ ኣብ ውሽጢ ተሽከርከሪ 3.9 ተሳፋሪዎች በተሽከርካሪ ውስጥ Eያሉ
ተሳፊሮም Eናሃለወ ነዳዲ ምምላE ወይ ነዳጅ መሙላት ወይም ጎማ መቀየር፣
ጎማ ምቕያር፣
3.10 ብወገን የማን ቅድሚትካ ንዘላ 3.10 በቀኝ ፍትህ ያለው ተሽከርካሪ
ተሽከርካሪ ምቅዳም ወይ ንምቅዳም መቅደም ወይም ለመቅደም መሞከር፣
ምህቃን፣
3.11 ኣብ ከተማ ካብ ጋራዥ ወፃI ኣብ 3.11 በከተማ ክልል ውስጥ ከጋራዥ ግቢ
መንገዲ ቀሊል ወይ ከቢድ ፅገና፣ ወይ ጎማ ውጭ በመንገድ ላይ ቀላል ወይም ከባድ
ምቕያርን ምንፋሕን ወይ ስራሕቲ ጥገና ወይም የጎማ መቀየርና Aየር
ጎሚስታ ንክካየደሉ ተሽከርካሪ ጠጠው ማስሞላት ወይም የጎሚስታ ስራዎች
ምባል፣ ለማካሄድ ተሽከርካሪን ማቆም፣
3.12 ውልቀ ሰብ ደንቢ ትራንስፖርት 3.12 ግለሰቦች የመንገድ ላይ ትራፊክ
ክጠሓስ ሪOም ንዝምልከቶ ኣካል ደህንነት ደንብ ሲጣስ Aይተው ለሚመለከ
ብምሕባሮም ወይ ግልጋሎት ምርካብ ተው Aካል መረጃ በመስጠታቸው ወይም
መሰሎም ንክኽበር ንዝበፅሖም በደል ኣብ መብታቸው ለማስከበር ብለው
ዝምልከቶ ኣካል ክሲ ብምቕራቦም ካሊE በደረሰባቸው በደል ወደሚመለከተው Aካል
385
www.chilot.me
ግዘ ንከይሳፈሩ ምኽልካል፣ ክስ በመመስ ረታቸው ምክንያት በሌላ

ጊዜ Eንዳይሳፈሩ መከልከል፣
3.13 ንሓደጋ ብዘቓልE ኩነታት ብሕጊ 3.13 ለAደጋ በሚያጋልጥ ሁኔታ በህግ
ካብ ዝተፈቐደ ፍጥነት መጠን ወፃI ከተፈቀደ ፍጥነት በላይ ማሽከርከር፣
3.14 ማEጥቆ ድሕንንት Eንተይኣሰርካ 3.14 የድህንነነት ቆበቶ /ሰፍቶ ቤልት/
ምሽክርካር፣ ሳይታጠቁ ተሽከርካሪን ማሽከርከር፣
3.15 ኣብ መEፀፊ ቦታ፣ ድልድል፣ ፀቢብ 3.15 በመታጠፍያ መንገድ፣ በድልድይ፣
መንገዲ ኣርሕቕካ ንምርኣይ ኣብ በጠበብ መንገድ፣ በርቀት ለማየት
ዘይከኣለሉ ቦታ ተሽከርካሪ ምቕዳም ወይ በሚያዳግት ቦታ ተሽከርካሪን መቅደም
ንምቕዳም ምፍታን፡፡ ወይም ለመቅደም መሞከር፡፡
4. ቅፅዓት ራብዓይ ብርኪ /300/ 4. Aራተኛ ደረጃ ቅጣት /ብር 300/

4.1 ህዝብን Eንስሳን ንመስተን ንተክሊታት 4.1 ህዝብና Eንስሳ ለመጠጥና ለAትክልት
ዝጥቀመሎም Iላታት፣ ሩባታትን የሚጠቀሙባቸው ወንዞች፣ ኩሬዎችና
ሓፅብታትን ተሽከርካሪ ምሕፃብ፣ ወይ ጉድጓዶች ተሽከርካሪን ማጠብ ወይም
ክሕፀብ ምግባር፣ Eንዲታጠብ ማድረግ፣
4.2 ኣብ ፅርጊያ ዝተተኸሉ ወይ ዝተቐለሙ 4.2 በመንገድ የተተከሉ ወይም ቀለም የተቀቡ
ሓበርቲ ምልክታት ትራፊክ ትEዛዝ የትራፊክ ምልክቶች ትEዛዝ መጣስ
ምጥሓስ ወይ ዘይምኽባር፣ ወይም ያለማክበር፣
4.3 ደሴት ወይ ክቢ ትራፊክ መንገዲ 4.3 ትራፊክ ደሴት ወይም ክብ መንገድ ላይ
ብኣንፈት ፀጋም ምቑራፅ፣ በግራ በኩል ማቋረጥ፣
4.4 ቀይሕ መብራህቲ መቆፃፀሪ ትራፊክ 4.4 የትራፊክ መቆጣጠሪያ ቀይ መብራት
መንገዲ ጥሒስካ ምኻድ፣ መጣስ፣
4.5 ኣብ ፅርጊያ ደው ዝበለ ተሽከርካሪ 4.5 በመንገድ ላይ የቆሙ ተሽከርካሪ
ብተመሳሳሊ ኣንፈት ካሊE ተሽከርካሪ በተመሳሳይ Aቅጣጫ ሌላ ተሽከርካሪ ደርቦ
ደርብካ ደው ምባል፣ ማቆም፣
4.6 ማEፆ ተሽከርካሪ ተኸፊቱ Eናሃለወ 4.6 የተሽከርካሪው መዝግያ ተከፍቶ Eያለ
ተሽከርካሪ ምንቅስቓስ፣ ማሽከርከር፣
4.7 ንEላማ ቁፅፅር ብትራፊክ ፖሊስ ደው 4.7 ለቁጥጥር Aላማ በትራፊክ ፖሊስ Eዲቆም
ክብል ተሓቲቱ ደው ዘይምባል ወይ ተጠይቆ ያለመቆም ወይም ጥሶ መሄድ፣
ጥሒስካ ምዃድ፣
4.8 ፖሊስ ትራፊክ ምስ ቁፅፅር ድሕንነት 4.8 ትራፊክ ፖሊስ ከመንገድ ትራፊክ
ትራፊክ መንገዲ ብዝተተሓሓዘ ድሕንነት ጋር በተያያዘ ለሚጠይቃቸው
386
www.chilot.me
ንዝሓትዎም ዝተፈላለዩ መረዳEታ የተለያዩ መረጃዎች ያለመስጠት ወይም

ዘይምሃብ፣ ወይ ዝተጋገዩ መረዳEታ ምሃብ የተሳሳተ መረጃ መስጠት ወይም መንጃ
ወይ ፍቓድ መዘወሪ ንክተርI ወይ ፍቃድ ለማሳየት ወይም ለመስጠት
ንክትህብ ተሓቲትካ ፈቃደኛ ዘይምዃን፣ ተጠይቆ ፈቃደኛ Aለመሆን፣
4.9 ኣብ ዝኾነ Eዋንን ቦታን የማናይ ጠርዚ 4.9 በማንኛውም ቦታና ጊዜ ቀኝ ጠርዝ
Eንተይሓዝካ ኣብ መንገዲ ሰብ ወይ ሳትይዝ በመንገድ ላይ ሰው ማውረድ
ኣቕሓ ምፅዓን ወይ ምርጋፍ፣ ወይም Eቃን ማጫን ወይም ማራገፍ፣
4.10 ሓደጋ ትራፊክ መንገዲ ኣብ 4.10 የትራፊክ Aደጋ በተከሰተበት ወቅት
ዘጋጠመሉ Eዋን ጉድኣት ሓደጋ ንህፁፅ በAደጋው ለተጎዱ ሰዎች የAስቸኳይ
ረድኤት ሕክምና ናብ ኣብያተ ሕክምና Eርዳታ Eንዲያገኙ ወደ ህክምና ቦታ
ንምጉEዓዝ ትራፊክ ፖሊስ ክትትሓባበር ለማጓጓዝ በመንገድ ላይ ትራፊክ
ተሓቲትካ ፍቓደኛ ዘይምዃን፣ ድሕንነት ተቆጣጣሪዎች ትብብር
ተጠይቀህ ፍቃደኛ Aለመሆን፣
4.11 ኣብ ጉEዞ Eናሃለወ ተሽከርካሪ ፀገም 4.11 በጉዞ ላይ Eያለ ተሽከርካሪው
ቴክኒክ ኣጋጢሙዎ ደው Eንትብል በቴክኒክ ችግር ምክንያት ሲቆም
ተሳፈርቲ ብዝደለይዎ መንገዲ ንምብጋስ፣ ተሳፋሪዎች በፈለጉት መንገድ ለመሄድ
ንመጓዓዝያ ካብ ዝኸፈልዎ ገንዘብ ለመጓጓዝ ከከፈሉት ብር ውስጥ
ዘይተጠቐመሉ ገንዘብ ክምላሰሎም ያልተጠቀመበት ገንዘብ Eንዲመለስላቸው
Eንትሓቱ ሽU ንሽU ዘይምምላስ፣ ሲጠይቁ ወድያው Aለመመለስ፣
4.12 ዝሓዝካዮ ፈቃድ መዛወሪ 4.12 የያዝከው የመንጃ ፈቃድ ደረጃ
ንዘይምጥኖ ተሽካርካሪ ምሽክርካር፣ የማይመጥነው ተሽከርካሪን ማሽከርከር፣
4.13 ደንቢ ድሕንነት ትራፊክ መንገዲ 4.13 የመንገድ ላይ ትራፊክ ድሕንነት
ንክኽብሩ ዝተዋፈሩ ኣባላት ፖሊስ ደንብ ለማስከበር የተሰማሩ የትራፊክ
ትራፊክ ምፅራፍ፣ ወይ ንምውቃE ምፍታን ፖሊስ Aባላት መሳደብ ወይም ለመማታት
ወይ ዝተፈላለዩ ዓይነት ብላE ንምሃብ መሞከር፣ ወይም ጉቦ ለመስጠት መሞከር፣
ምፍታን፣
4.14 ብዘይፍቓድ ዝምልከቶ ቤት Eዮ 4.14 ከሚመለከተው ፅሕፈት ቤት ፍቃድ
መናሃሪያ ተሽከርካርቲ ዘለዎ ከተማ ንግዲ ወጭ መናሃሪያ ባለባቸው ከተማዎች
መጓዓዝያ ህዝቢ ተሽከርካሪ ካብቲ የንግድ መጓጓዣ ተሽከርካሪ ከመናሃሪያ
መናሃሪያ ወፃI ኣብዘይተፈቐደ ቦታ ውጭ በሆቴል፣ በመንገድ ሰው ማሳፈር
ማለት ኣብ ሆቴል፣ ኣብ መንገዲ ሰብ ወይም ማውረድ ወይም መናሃሪያ ሳይገቡ
ምስፋርን ምውራድን ወይ መናሃሪያ በውጭ ጭኖ መሄድ፣
Eንተይኣተኻ ብደገ ሰብ ፅIንኪ ምዃድ፣
387
www.chilot.me
4.15 ኣብ ዝኾነ Eዋን ንግዲ መጓዓዝያ 4.15 በማንኛውም ወቅት የህዝብ መጓጓዝ
ህዝቢ ተሽከርካሪ ኣብ መንገዲ ናብ የንግድ ተሽከርካሪ ወደ ምትሄድበት ቦታ
ተበገሰሉ ቦታ ካብ ዝምልከቶ ቤት Eዮ ከሚመለከተው ፅሕፈት ቤት መውጫ
መውፅI ፍቓድ ተይሓዝኻ ምዃድ ወይ ሳትይዝ መሄድ ወይም የተጭበረበረ
ዝተጭበርበረ መውፅI ምጥቃም፣ መውጫ መጠቀም፣
4.16 ኣብ ዝኾነ Eዋንን ቦታን ተሽከርካሪ 4.16 በማንኛውም ቦታና ወቅት
ኣብ ምንቅስቓስ Eንዳሃወ ብIድካ ሒዝካ ተሽከርካሪ በመሄድ ላይ Eያለ ተንቀሳቃሽ
ተንቀሳቓሲ ስልኪ /ሞቫይል/ ምዝርራብ፣ ስልክ /ሞቫይል/ በEጅ ይዞ ማነጋገር፡፡
5. ቅፅዓት ሓምሻይ ብርኪ /ብር 500/ 5. Aምስተኛ ደረጃ ቅጣት /ብር 500/
5.1 ፍቓድ መዘወሪ ፈፂሙ ዘይብልካ 5.1 መንጃ ፈቃድ ጭራሽ ሳይኖረው ተሽከርካሪ
ተሽከርካሪ ምሽክርካር፣ ማሽከርከር፣
5.2 ተሳፈርቲ ብዝኾነ ምኽንያት ኣብ መንገዲ 5.2 በማንኛውም ምክንያት ተሳፋሪዎች
ኣብዘይደለይዎ ቦታ ኣገዲድካ ኣውርዲካ በመንገድ ላይ በማይፈልጉት ቦታ
ምግዳፍ፣ በማስገድድ Aውርደህ መተው፣
5.3 ተሳፋራይ ኣብ መበገሲ ቦታ ካብ 5.3 ተሳፋሪዎች በመነሻ ቦታ ላይ
ዝተስማሞO መጠን ገንዘብ መጓዓዓዝያ ከተሰማሙበት ታሪፍ ውጭ በጉዞ ላይ
ኣብ ጉEዞ መንገዲ ክወሰኽ ምግባር ወይ Eንዲጨምሩ ማድረግ ወይም ጨምረህ
ወሲካ ክፈል ምባል፣ ማስከፈል፣
5.4 ኣብ ደጋዊ ኣካል ተሽከርካሪ መጋዓዝያ 5.4 በህዝብ መጓጓዣ ተሽከርካሪ በውጭ ክፍል
ህዝቢ ሰብ ምፅዓን፣ ሰውን መጫን፣
5.5 ታርጋ ካሊE ተሽከርካሪ ወይ ቦሎ ለጢፍካ 5.5 የሌላን ተሽከርካሪ ሰሌዳ ወይም ዓመታዊ
ኣብ መንገዲ ምሽክርካር፣ ተለጣፊ ቦሎ ለጥፈህ ማሽከርከር፣
5.6 ዘስክር መስተ ሰቲካ ወይ Eናሰተኻ 5.6 የሚያሰክር መጠጥ ጠጥተህ /በደም ውስጥ
ምሽክርካር /ኣብ ደም ኣልኮላዊ መጠን ኣልኮል መጠን ከ0.05 /1000ሚሊ/ በላይ
ፃEቂ ሊEሊ 0.05 /1000 ሚሊ/፣ ወይም Eየጠጣህ መንዳት፣
5.7 ኣብ ዝኾነ Eዋንን ቦታን ጫት Eናቆሓምካ 5.7 በማንኛውም ወቅት ጫት Eየቃሙ
ምሽክርካር፣ ተሽከርካሪ ማሽከርከር፣
5.8 ተሽከርካሪ ኣብ መንገዲ ኣብ ምንቅስቓስ 5.8 ተሽከርካሪ በጉዞ ላይ Eያለ ወይም ሳይቆም
Eናሃለወ ወይ ጠጠው ከይበለ ሰብ ምስፋር ሰውን መጫን ወይም ማውረድ፣
ወይ ምውራድ፣
5.9 ተሽከርካሪ መጀመሪያ መብፂሕU Iሉ 5.9 ተሽከርካሪ ከመነሻው መድረሻየ ብሎ
ካብ ዝተበገሶ ቦታ ወፃI ብዘይብቁE ከተነሳበት ቦታ ውጭ ያለ በቂ ምክንያት
ምኽንያት ኣብ መንገዲ ኣቋሪፅካ ምምላስ በመንገድ Aቋርጦ መመለስ ወይም
388
www.chilot.me
ወይ ተጓዓዛይ ናብ ካሊE ተሽከርካሪ ተጓዦች ወደ ሌላ ተሽከርካሪ በማሽጋገር

ተሰጋጊሩ ክኸይድ ገይርኻ ምምላስ፣ Eንዲሄዱ ማድረግ፣
5.10 ብዝተፈላለዩ ምኽንያት 5.10 በተለያዩ ምክንያቶች
ብዝምልከቶ ቤት Eዮ ፍቓድ መዘወሪU በሚመለከተው ፅሕፈት ቤት ፈቃድ
ከይሽከርክረሉ ተኣጊዱ Eናሃለወ ኣብ ተሽከርካሪ Eንዳያሽከረክር መንጃ ፈቃዱን
መንገዲ ተሽከርካሪ ምሽክርካር፣ ታግዶበት Eያለ በመንገድ ላይ ተሽከርካሪ
ማሽከርከር፣
5.11 ብዝተፈላለየ ምኽንያት 5.11 በተለያዩ ምክንያቶች
ብዝምልከቶ ቤት Eዮ ታርጋ ተፈቲሑ በሚመለከተው ፅሕፈት ቤት ሰሌዳ ተፈቶ
Eናሃለወ ተሽከርካሪ ኣብ መንገዲ Eያለ ተሽከርካሪን በመንገድ
ክንቀሳቐስ ምግባር፣ Eንዲንቀሳቀስ ማድረግ፣
5.12 ተጓዓዛይ ናብ ዘይኸደሉ ርሕቐት 5.12 ተጓዥ ወደማይሄድበት የቦታ ርቀት
ቦታ ታሪፍ ወሰኹ ክኸፍል ምግባር፣ ታሪፍ ጨምሮ Eንዲከፍል ማድረግ፣
5.13 ኣብ ዝኾነ Eዋንን ቦታን ብሓላፍነት 5.13 በማንኛውም ወቅትና ጊዜ በሃላፍነት
ካብ ዝተወሃቦ ኣሽከርካሪ ወፃI ኣብ ጉEዞ ከተሰጠው Aሽከርካሪ ውጭ በጉዞ ለረዳት
ንተሓጋጋዚ ወይ ንካሊE ሰብ ነቲ ወይም ለሌላ ሰው ተሽከርካሪው
ተሽከርካሪ ከሽከርክር ኣሕልፍካ ምሃብ Eንዲያሽከረክር መሰጠት ወይም
ወይ ምፍቃድ፡፡ መፍቀድ፡፡
6. ቅፅዓት ሻድሻይ ብርኪ ብር 100 6. ስድስተኛ ደረጃ ቅጣት /ብር 100/

6.1 ብዘይፍቓድ ዝምልከቶ ቤት Eዮ ካብ 6.1 ከሚመለከተው ፅሕፈት ቤት ፍቃድ ውጭ
ዝተፈቐደ መጠን ሕልፊ ምፅዓን ከተፈቀደው ልክ በላይ ትርፍ ሰው መጫን
ብዝተፀዓነ ነብሲ ወከፍ ሰብ ብር 100 በያንዳንዱ ሰው ብር 100/Aንድ መቶ/
/ሓደ ሚIቲ/ ይቕፃE፣ ይቀጣል፣
6.2 ኣብዚ ንUስ ዓንቀፅ /1/ ዝተጠቐሰ 6.2 በተራ ቁጥር 1 የተጠቀሰ በትርፍ የተጫነ
ብትርፍነት ዝተፀዓነ ሰብ ቅብሊት ገንዘብ ሰው ደረሰኝ የሌለው ሆኖ ሲገኘ ብቻ
ደረሰይ ዘይተቖረፀሉ ኮይኑ Eንትርከብ ቅጣቱ በAሽከርካሪው ተፈፃሚ ይሆናል፣
ጥራሕ ኣብ ኣሽከርካሪ ተግባራዊ ይኸውን፣
6.3 ብዘይፍቓድ ዝምልከቶ ቤት Eዮ ኣብ ላEሊ 6.3 ከሚመለከተው ፅሕፈት ቤት ፍቃድ ውጭ
ፅEነት ዘይተፀዓነት ተሽከርካሪ ሰብ ምፅዓን ጭነት ባልጫነ ተሽከርካሪ ሰው መጫን
ብነብሲ ወከፍ 100/ ሓደ ሚIቲ/ በያንዳንዱ ሰው ብር 100 /Aንድ መቶ/
ይቕፃE፣ ይቀጣል፣
389
www.chilot.me
7. ቅፅዓት ሻውዓይ ብርኪ 7. ሰባተኛ ደረጃ ቅጣት

7.1 ኣብ ልEሊ ዝኾነ ዓይነት ፅEነት ዝተፀዓነ 7.1 በማንኛውም ዓይነት ጭነት በጫነ
ተሽከርካሪ ሰብ ፅIኑ ዝተረኸበ ብነብሲ ተሽከርካሪ ሰው ጭኖ የተገኘ በያንዳንዱ
ወከፍ ሰብ ብር 300 /ሰለስተ ሚIቲ ሰው ብር 300 /ሶስት መቶ/ ተቀጥቶ
ቅርሺ/ ተቐፂU ኣብታ ዝተረከባ ቦታ በተገኘበት ቦታ ሰዎችን ያወርዳል፣
ነቶም ሰባት የውርዶም፡፡

ዓይነትን ደረጃ ጥፍኣትን በዓል ንብረት የባለንብረት ደረጃ ጥፋትና ዓይነት
4. ብርኪ ዓይነት ጥፍኣት በዓል ንብረት 4. የተሽከርካሪ ባለንብረት የጥፋት ደረጃ
ዓይነት
1. ቅፅዓት ቀዳማይ ብርኪ /ብር 100/ 1. የመጀመሪያ ደረጃ ቅጣት /ብር 100/
1.1 ዝኾነ ብንግዲ ዝተመዝገበ ተሽከርካሪ 1.1 ማንኛውምን በንግድ የተመዘገበ የህዝብ
መጓዓዝያ ህዝቢ ተጓዓዛይ ንባEሉን መጓጓዣ ተሽከርካሪዎች ለተጓዠ
ንኣቕሕUን ዝኸፈሎ ገንዘብ መጠን ለሰውነት ይሁን ለEቃው የሚከፈለው
ዝገልፅ ሕጋዊ ቅብሊት ደረሰይ ገንዘብ መጠን የሚገለፅ ህጋዊ ደረሰኝ
Eንተዘይህቡ፣ Aለመስጠት፣
1.2 ብዘይፍቓድ ዝምልከቶ ቤት Eዮ ቁፅሩ 1.2 ከሚመለከተው ፅሕፈት ቤት ፍቃድ ውጭ
ተደምሲሱ ብግልፂ ዘይረኣ፣ ብክፋል የተደመሰሰ፣ በከፊል የተቆረጠ ወይም
ዝተቆረፀ ወይ ቅድሚት ወይ ድሕሪት በግልፅ የማይታይ ወይም የፊት ወይም
ታርጋ ጥራሕ ዘለዎ ተሽከርካሪ ናብ ስራሕ የኃላ ሰሌዳ ብቻ ያለው ተሽከርካሪ ወደ
ምውፋር፣ ስራ ማሰማራት፣
1.3 ዝኾነ ዓይነት ቴክኒካዊ ወይ ኣካላዊ 1.3 ማንኛም ዓይነት ቴክኒካዊ ወይም ከAካላዊ
ጉድለት ዘለዎ ተሽከርካሪ ቅድሚት ጉድለት ያለው ተሽከርካሪ የፊት
መስተያቱ ዝተሰንጠቐ ወይ ንፋስን መስተዋት የተሰነጠቀ ወይም ንፋስና
ዶሮናን ዘEትው ነቃE ዘለዎ ወይ የማንን ኣባራ የሚያስገባ ስንጥቅ ያለው ወይም
ፀጋምን መርኣይ መስትያት /ስፖኩዮ/ የቀኝና የግራ ማሳያ መስተዋት /ስኮፕዮ/
ዘይብሉ ተሽከርካሪ ኣብ መንገዲ የሌለው ተሽከርካሪ በመንገድ ላይ
ክንቀሳቐሰ ምግባር፣ Eንዲንቀሳቀስ ማድረግ፣
1.4 ብቅድሚትን ድሕሪትን መብራህቲ 1.4 የፊትና የሃላ መብራት የሌለው ወይም
ዘይስርሕ ወይ መፅረጊ ዝናብ /ማይ/ ዝናብ መጥረግያው የማይሰራ ወይም ክላክ
ዘይሰርሕ ወይ ክላክ ዘይስርሕ ተሽከርካሪ የሌለው ተሽከርካሪ በመንገድ
ኣብ መንገዲ ምንቅስቓስ፣ Eንዲንቀሳቀስ ማድረግ፣
390
www.chilot.me
1.5 ፍቓድ መምህርነት ምዝዋር ተሽከርካሪ 1.5 የተሽከርካሪ ማስተማሪያ ፍቃድ ለሌለው
ንዘይብሉ ሰብ ክምህር ምፍቓድ፡፡ ሰው Eንድያስተምር መፍቀድ፣
2.1 ትርፊ መጠባበቒ ጎማ ምስመፋትሑ 2.1 መጠባበቅያ ትርፍ ጎማ ከነመፍቻው
ዘይብሉ ወይ ዘይሓዘ ተሽከርካሪ ንግዲ የሌለው ወይም ያልያዘ የህዝብ ንግድ
መጓዓዝያ ህዝቢ ሰብ ኣሳፊርካ ምጉዓዝ፣ መጓጓዣ ተሽከርካሪ ሰው Aሳፍሮ መጓዝ፣
2.2 ካብ ዝምልከቶ ቤት Eዮ ፍቓድ ወፃI 2.2 ከሚመለከተው ፅሕፈት ቤት ፈቃድ ወጭ
ብEለት ታርጋ ስራሕቲ ንግዲ ምስራሕ፣ በEለት ሰሌዳ የንግድ ስራን መስራት፣
2.3 ካብ ዝተፈቐደልካ Eዋን ወፃE ብEለት 2.3 የEለት ሰሌዳ ከተፈቀደው የAገልግሎት
ታርጋ ምጥቃም፣ ቀናት ውጭ መጠቀም፣
2.4 ሙሉE ልሾ ዝኾነ ወይ ዝተሰንጠቐ ወይ 2.4 ሙሉ ልሾ የሆነ ወይም የተሰጠነቀ ወይም
ዝሓበጠ ጎማ ኣብ ተሽከርካሪ ገጢምካ ያበጠ ጎማ በተሽከርካሪ ላይ ገጥሞ
ኣብ መንገዲ ምንቅስቓስ፣ በመንገድ መንቀሳቀስ፣
2.5 ዓመታዊ ቴክኒክ ምርመራ ድሕንነት 2.5 Aመታዊ የተሽከርካሪ የቴክኒክ ድህንነት
ተሽከርከርቲ ዘይገበረ ኣብ መንገዲ ምርመራ ያለደረገ ተሽከርካሪ በመንገድ
ክንቀሳቐስ ምግባር፣ Eንዲንቀሳቀስ ማድረግ፣
2.6 ብዘይ ዝምልከቶ ቤት Eዩ ፍቃድ ካብ 2.6 ከሚመለከተው ፅሕፈት ቤት ፈቃድ ውጭ
ዝተፈቐደልካ መሰረታዊ ፍቓድ ስራሕ ከተፈቀደልሕ መደበኛ የስራ ፍቃድ ውጭ
ወፃI ወይ ኮንትራት ምስራሕ፣ ወይም ኮንትራት መስራት፡፡
3. ቅፅዓት ሳልሳይ ብርኪ /ብር 1000/ 3. ሶስተኛ ደረጃ ቅጣት /ብር 1000/
3.1 ንሰብን ኣቕሓን ካብ ዝተፈቐደ መጠን 3.1 ለሰው ሆነ ለEቃ ከተፈቀደው ታሪፍ /የዋጋ
ታሪፍ /ዋጋ መጓዓዝያ/ ንላEሊ ወሲካ መጠን / በላ በመጨመር Eንዲከፍል
ክኽፈል ምግባር ወይ ክኸፍል ምሕታት፣ ማድረግ ወይም Eንዲከፍል መጠየቅ፣
3.2 ሕጋዊ ፍቓድ መዛወሪ ንዘይብሉ ሰብ ወይ 3.2 መንጃ ፍቃድ ለሌለው ሰው ወይም ደረጃ
ብዘይምጥኖ ፍቓድ መዘወሪ ንከሽከርክር ማንጃ ፍቃድ ለማይመጥነው ሰው
ተሽከርካሪ ምሃብ ወይ ምፍቓድ፣ ተሽከርካሪን መስጠት፣
3.3 ልጓም /ፍሬን/ Eግርን Iድን ፀገም ዘለዎ 3.3 የEግር Eና የEጅ ፍሬን ችግር ያለው
ተሽከርካሪ ወይ መኪና ኣብ መንገዲ ተሽከርካሪ ወይም መኪና ማንቀሳቀስ፣
ክንቀሳቐስ ምግባር፣
3.4 ካብ ዝምልከቶ ቤት Eዮ ፈቃድ ወፃI 3.4 ከሚመለከተው ፅሕፈት ቤት ፈቃድ ውጭ
ታርጋ ዘይብሉ ወይ ከይለጠፈ ተሽከርካሪ ሰሌዳ የሌለው ወይም ሳይለጥፍ
ኣብ መንገዲ ምሽክርካር ፣ ተሽከርካሪን በመንገድ ላይ ማሽከርከር፣
391
www.chilot.me
3.5 ብዘይ ዝምልከቶ ቤት Eዮ ፍቓድ ኣብ 3.5 ከሚመለከተው ፅሕፈት ቤት ፍቃድ ወጭ

ዝኾነ ዓይነት ተሽከርካሪ ኣብ ፋብሪክU በማናቸው ተሽከርካሪ ላይ በፋብሪካ
ካብ ዝተገጠመሉ ወፃI ዝኾነ ኣካል ኣብ ከተገጠመለት ውጭ ማናቸውም Aካል
ተሽከርካሪ ምውሳኽ፣ በተሸከርካሪ ላይ መጨመር፣
3.6 ብንግዲ ዘይተመዝገበ ወይ ብዝምልከቶ 3.6 በንግድ ያልተመዘገበ ወይም
ቤት Eዮ ዘይተፈቐደሉ ተሽከርካሪ ናብ በሚመለከተው ፅሕፈት ቤት
ስራሕቲ ንግዲ ወይ ክራይ ምውፋር፡፡ ያልተፈቀደለት ተሽከርካሪ በንግድ ስራ
ወይም በክራይ ማሰማራት፣
4. ቅፅዓት ራብዓይ ብርኪ 4. Aራተኛ ደረጃ ቅጣት

4.1 ብዘይፍቓድ ዝምልከቶ ቤት Eዮ ካብ 4.1 ከሚመለከተው ህጋዊ ፈቃድ ውጭ
ዝተፈቐደ መጠን ሰብ ሕልፊ ምፅዓን ከተፈቀደው የወንበር መጠን በላይ ትርፍ
ንነብሲ ወከፍ ትርፊ ብብር 100 /ሓደ ሰው መጫን፣ በያንዳንዱ ትርፍ ሰው ብር
ሚIቲ ቅርሺ / ይቕፃE፣ 100 /Aንድ መቶ ብር/ ይቀጣል፣
4.2 ኣብዚ ዓንቀፅ 4/1/ ዝተጠቐሰ 4.2 በዚህ Aንቀፅ በተራ ቁጥር 4.1
ብትርፍነት ዝተፀዓነ ሰብ ደረሰይ የተቀመጠው ቅጣት በባለ ንብረት ላይ
ተቆሪፅሉ Eንትርከብ ጥራሕ ኣብ በዓል ተፈፃሚ የሚሆነው ትርፍ የተጫነ ሰው
ንብረት ተግባራዊ ይኸውን፡፡ ደረሰኝ ቆርጦ ሲገኝ ብቻ ነው፡፡

ብርኪ ጥፍኣት ተሓጋጋዚ ኣሽከርካሪን ደረጃ ጥፋት ረዳት Aሽከርካሪና ገንዘብ
ተቐባሊ ገንዘብን ተቀባይ
5. ብርኪ ዓይነት ጥፍኣት ተሓጋገዚ 5. የAሽከርካሪ ረዳት /ኣውታንቲ/ ወይም
ኣሽከርካሪ ወይ ተቐባሊ ገንዘብ ገንዘብ ተቀባይ የጥፋት ደረጃ Aይነት
1. ቅፅዓት ቀዳማይ ብርኪ /ብር 150/ 1. Aንደኛ ደረጃ ቅጣት /ብር 150/
1.1 ኣብ ዝኾነ ቦታ ብናባይ ናባይ ሰብ 1.1 በማናቸው ቦታ ወደኔ ወደኔ በማለት ሰውን
ምጉታት ወይ ብዘይድልየቱ ናብ መኪና መጎተት ወይም ከፍላጎት ወጭ ወደ መኪና
ምስቃል፣ መጫን፣
1.2 ካብ ተሳፋራይ ተጠቒሙ ዝመለሰ ትኬት 1.2 ተሳፋሪ ቀደም ሲል የተጠቀመበትን የጉዞ
/ቅቢሊት ገንዘብ/ ተቐቢልካ መልስካ ትኬት ተቀብለህ ለሌላ ተሳፋሪ መልሰህ
ንካሊE ተሳፋራይ ምሃብ መሰጠት፣
1.3 ተሽከርካሪ ኣብ ጉEዞ Eናሃለወ 1.3 ተሽከርካሪ በጉዞ ላይ Eያለ በተለያዩ
ብዝተፈላለዩ ምኽንያት ጠጠው Eንትብል ምክንያቶች ሲቆም ለምልክት ብለህ
392
www.chilot.me
ምልክት Iልካ Eምኒ ኣብ ፅርጊያ ድንጋይ መንገድ ላይ ማስቀመጥ፣

ምቕማጥ፣
1.4 ኣብ ትኼት ሙሉE ሽም ተጓዓዛይ 1.4 በትኬት ላይ የተጓዡ ሙሉ ስም፣ መነሻና
ዝተበገሰ ሉን ዝበፀሓሉን ቦታ፣ ዝተበገሰሉ መድረሻ ቦታ፣ መነሻ ሰዓት፣ ቀን ሰሌዳ
Eለት፣ ሰዓት፣ ቁፅሪ ታርጋ ወይ ጎኒ ቁፅሪ ቁጥር ወይም ጎን ቁጥር Aለመፃፍ፣
ዘይምፅሓፍ፣
1.5 ንተጓዓዛይ ክምለሰሉ ዝግባE ገንዘብ 1.5 ተጓዥ ሊመለስለት የሚገባው ተመላሽ
ዘይምምላስ፣ ገንዘብ Aለመመለስ፡፡
2. ቅፅዓት /ካልኣይ ብርኪ ብር 200/ 2. ሁለተኛ ደረጃ ቅጣት /ብር 200/

2.1 ተሳፈራይ ፈለማ ካብ ዝተወዓዓሎ መጠን 2.1 ተሳፋሪ /ተጓዥ/ ከተስማማበት የገንዘብ
ዋጋ መጓዓዓዚ ወፃI ኣብ ጉEዞ ክውሰኽ መጠን ውጭ በጉዞ ላይ Eንዲጨምሩ
ምግባር ወይ ምሕታት፣ ማድረግ፣ ወይም Eንዲከፍል መጠየቅ፣
2.2 ንተሳፈርቲ ኣብ ጉEዞ ምንሻው፣ ምፅራፍ፣ 2.2 በጉዞ ላይ ተሳፋሪዎችን ማንቋሽሽ፣
ምውቃE ንምውቃE ምፍታን፣ መሳደብ፣ መማታት ወይም ለመማታት
መሞከር፣
2.3 ተጓዓዛይ ንነብሱን ንኣቅሓን ዝኸፍሎ 2.3 ተጓዠ ለራሱና ለንብረቱ ለከፈለው
መጠን ዋጋ ግልጋሎት ዝገልፅ ኣብ የመጓጓዣ የAገልግሎት ዋጋ ገንዘብ
መበገሲU ሕጋዊ ደረሰይ ዘይምሃብ፣ የሚገልፅ ሕጋዊ ደረሰኝ በመነሻው ቦታ
ላይ Aለመሰጠት፣
2.4 ተሽከርካሪ ኣብ ምንቅስቓስ Eንዳሃለወ በሪ 2.4 ተሽከርካሪ በEንቅስቃሴ ላይ /በጉዞ ላይ/
ምኽፋት ወይ መሊU ጠጠው ከይበለ ሰብ Eያለ በር መክፈት ወይም ተሽከርካሪ
ምውራድ ወይ ምስፋር፡፡ ሳይቆም ሰው ማውረድ ወይም ማሳፈር፣

ብርኪ ጥፍኣትን ዓይነትን ገናሒ ጋሪ የጋሪ ነጂ ደረጃ ጥፋትና ዓይነት
6. ብርኪ ጥፍኣት ገናሒ ጋሪ 6. የጋሪ ነጂ የጥፋት ደረጃ
1.1 ሰሌዳ ዘይገበረ ጋሪ ኣብ መንገዲ 1.1 ሰሌዳ ያላደረገ ጋሪ በመንገድ Eንዲንቀሳቀስ
ክንቀሳቐስ ምግባር፣ ማድረግ፣
1.2 ንጎኒ ካብ መፅዓኒ ስፖንዳ 10 ሳንቲ 1.2 ከስፖንዳ ወደጎን 10 ሳንት ሜትር ያለፈና
ሜትር ዝሓለፈ፣ ንቅድሚት ካብቲ ስፖንዳ ወደ ፊት ከስፖንዳ ውጭ የሆነ ጭነት
ወፃI ፅEነት ምፅዓን፣ መጫን፣
393
www.chilot.me
1.3 ፅEነት ዝፀዓነ ጋሪ ዝጎትት Eንሳስ ተፃIኑ 1.3 ጭነት የጫነ ጋሪ የሚጎትት Eንስሳ ጭነት
ኣብ ዝጓዓዘሉ Eዋን ብዝኾነ ምኽንያት ተጭኖ በሚጓዝበት ወቅት በማንኛውም
Eንትወድቅ Eቲ Eንሳስ EናወቃEኻ ምክንያት ሲወድቅ Eንስሳውን በመደብደብ
ክትስE ምግባር ወይ ምሙካር፣ ማስነሳት ወይም ለማስነሳት መሞከር፣
1.4 Eስካርባ Eግሪ ዘይብሉ በቕሊ ወይ ፈረስ 1.4 የAገር ጫማ የሌለው ጋሪ ወይም ፈረስ
ኣብ ኣስፋልት ጋሪ ክጎትት ምግባር፣ በስፓልት ላይ ጋሪ Eንዲጎትት ማድረግ፣
1.5 ቴክኒካዊ ብቕዓት ዘይተረጋገፀ /ዓመታዊ 1.5 ቴክኒካዊ ብቃቱ ያልተረጋገጠ /ዓመታዊ
ምርመራ ዘይገበረ/ ጋሪ ሒዙ ዝተረኸበ፣ ምርመራ/ ያላደረገ ጋሪ ይዞ መገኘት፣
1.6 ኣብ ክሳዱ ካብ 10 ሜትር ርሕቐት 1.6 በ10 ሜትር ርቀት ላይ ሊደመጥ የሚችል
ከድምፅ ዝኽEል ቃጭል ዘይብሉ Eንስሳ ክላክ ባንገቱ ያላደረገ Eንስሳ ጋሪ Eንዲጎትት
ጋሪ ክጎትት ምግባር፣ ማድረግ፣
1.7 መቐበሊ ፋንዲያ ክረጢት ዘይብሉ Eንስሳ 1.7 ፋንድያ መቀበያ ከረጢት የሌለው Eንስሳ
ጋሪ ክጎትት ምግባር፣ ጋሪ Eንዲጎትት ማድረግ
1.8 ኣብ ፅEነት ጋሪ ካብ ገናሒ ጋሪ ወፃI ካብ 1.8 በጭነት ጋሪ ላይ ከጋሪው ነጂ ውጭ ከAንድ
ሓደ ሰብ ንላEሊ ተሳፋሪ ምፅዓን፣ ሰው በላይ መጫን፣
1.9 ድሕሪ ሰዓት 12፡30 ምሸት ወይ ቅድሚ 1.9 ከምሽቱ 12፡30 ሰዓት በኃላና ከንጋቱ
ሰዓት 11፣30 ወጋሕታ ጋሪ ኣብ መንገዲ 11፡30 በፊት በመንገድ ላይ ጋሪ መንዳት
ምግናሕ፣ /ማንቀሳቀስ፣
1.10 ንቁፅፅር ትራፊክ ፖሊስ ደው ክብል 1.10 ለቁጥጥር በትራፊክ ፖሊስ
ተሓቲቱ ደው ክብል ፍቃደኛ Eንዲቆም ተጠይቆ ፍቃደኛ Aለመሆን፣
Eንተዘይኮይኑ 1.11 የሌላን ጋሪ ጎታች Eንስሳ የድሕነት
1.11 ድሕንነት ካሊE Eንስሳ ውፅIት ምርመራ ውጤት በመለጠፍ ጋሪ Eንዲጎትት
ምርመራ ገይሩ ዘይተመርመረ ጋሪ ጎታቲ ማድረግ፣
Eንስሳ Eንዳተጠቐመ ዝተረኸበ፣
1.12 Eዋን ሕድሳቱ ሓደ ዓመት ዝሓለፎ 1.12 የEድሳት ግዘው Aንድ ዓመት
መግንሒ ፍቃድ ጋሪ ሒዝካ ኣብ መንገዲ ያለፈበት የጋሪ መንጃ ፈቃድ ይዞ ጋሪ
ምግናሕ፣ መንዳት፣
1.13 ፍቓድ መግንሒ Eንዳሃለወካ 1.13 የጋሪ መንጃ ፍቃድ ኑሮት ሳይዝ
ዘይሓዝካ ኣብ መንገዲ ጋሪ ምግናሕ፣ ጋሪ መንገዳ፡፡
2.1 ካብ ሕጋዊ ኣብያተ ሕክምና ውፅIት 2.1 ከህጋዊ የህክምና ተቋም የEንስሳው Aካላዊና
ኣካላውን ጥEናዊን Eቲ Eንስሳ ዝገልፅ ጤንነታዊ ሁኔታ የሚገልፅ ማስረጃ የሌለው
መረዳEታ ዘይብሉ Aንስሳ ጋሪ ክጎትት Eንስሳ ጋሪ Eንዲጎትት ማድረግ፣
394
www.chilot.me
ምግባር፣
2.2 ጋሪ ከይንቀሳቐሰሉ፣ ደው ከይብለሉ ወይ 2.2 ጋሪ Eንዳይንቀሳቀስበት፣ Eንዳይቆምበት
ከይሕለፈሉ ኣብ ዝተኸልከለ ቦታ ጋሪ ወይም Eንዳያልፍበት በተከለከለ ቦታ ጋሪ
ምግናሕ፣ መንዳት፣
2.3 ምልክትን መመልከትን መንገዲ ትራፊክ 2.3 የትራፊክ ምልክትና ማመልከቻ መጣስ
ምጥሓስ፣ /መተለለፍ/
2.4 ኣብ ዝባን ጋሪ ጠጠው Iልካ ወይ 2.4 በጋሪ ላይ ቁመው ወይም Eየጋለቡ በመንገድ
Eናጋለብካ ኣብ መንገዲ ምግናሕ፣ ላይ መንዳት፣
2.5 ኣብ ክሳድ መለለይ ቁፅሪ /ታግ/ ዘይብሉ 2.5 የጋሪው መለየታ ቁጥር /ታግ/ ባንገቱ
Eንስሳ ጋሪ ክጎትት ምግባር፡፡ የሌለው Eንስሳ ጋሪ Eንዲጎትት ማድረግ፡፡
3. ቅፅዓት ሳልሳይ ብርኪ /ብር 50/ 3. ሶስተኛ የቅጣት ደረጃ /ብር 50/
3.1 ሰሌዳ ካልE ጋሪ ለጢፉ Eናተጠቀመ 3.1 የሌላን ጋሪ ሰሌዳ በመለጠፍ
ዝረኸበ፣ Eየተጠቀሙበት መገኘት፣
3.2 ዝቆሰለ ወይ ኣካላዊ ማህሰይቲ ዝበፅሐ 3.2 የቆሰለ ወይም Aካላዊ ጉዳት የደረሰበት
Eንሳስ ጋሪ ክጎትት ምግባር፣ Eንስሳ ጋሪ Eንዲጎትት ማድረግ፣
3.3 ቅድም ክብል ዝጥቀመሉ ዝነበረ ጋሪ 3.3 ቀደም ሲል ሲጠቀምበት የነበረ ጋሪ ጎተቻ
ዝጎትት Eንስሳ ብዝተፈላለዩ ምኽንያታት Eንስሳ በተለያዩ ምክንያቶች ሲታመም
Eንትሓምም ኣብ ጎደና ወይ ኣብ መንገዲ በጎደና ወይም በመንገድ ላይ መጣል፣
ምድርባይ፣
3.4 ፍቓድ መግንሒ ጋሪ ዘይብልካ ጋሪ ኣብ 3.4 የጋሪ መንጃ ፍቃድ ሳይኖርህ ጋሪን መንዳት፣
መንገዲ ምግናሕ፣
3.5 መግንሒ ፍቓድ ንዘይብሉ ሰብ ጋሪ 3.5 የጋሪ መንጃ ፈቃድ ለሌለው ሰው ጋሪ
ንክገንሕ ምሃብ፣ Eንዲነዳ ጋሪ መስጠት፣
3.6 ትሕቲ 18 ዓመት ንዝኾነ ቆልዓ ጋሪ 3.6 ከ18 ዓመት በታች ለሆነ ሰው ጋሪ
ክገንሕ ምሃብ፣ Eንድያንቀሳቅስ መስጠት፣
3.7 ምባይል Eናተዘራረብካ ጋሪ ምግናሕ፣ 3.7 ሞባይል Eያነጋገሩ ጋሪ መንዳት፣
3.8 መፅለሊ ዘይብሉ መጓዓዝያ ህዝቢ ጋሪ ኣብ 3.8 መጠለያ /ጃንጥላ/ የሌለው የህዝብ መጓጓዣ
ግልጋሎት ምውዓል፣ ጋሪ በAገልግሎት ማሰማራት፣
3.9 ካብ ዝተፈቐደ መጠን ፅEነት ንላEሊ 3.9 ከተፈቀደልህ የጭነት መጠን በላይ መጫን
ምፅዓን፡፡
ክፍሊ ሽድሽተ ክፍል ስድስት

ጥፍኣት ተጠቀምቲ ሳይክል፣ መሰልን የሳይክል ተጠቃሚዎች ጥፋት፣ መብትና
395
www.chilot.me
ግቡEን ግዴታ
7. ብርኪ ጥፍኣት ተጠቀምቲ ሳይክል 7. የሳይክል ተጠቃሚዎች የጥፋት ደረጃ
1. ቅፅዓት ቀዳምይ ብርኪ /ብር 10/ 1. Aንደኛ ደረጃ ቅጣት /ብር 10/
1.1 ክላክ /ቃጭል/ ዘይብሉ ብሽክለታ 1.1 ክላክ የሌለው ብስክሌት መንዳት
ምሽክርካር፣ /ማሽከርከር/
1.2 ታርጋ ኣብ ግቡE ቦታ ዘይለጠፈ ወይ 1.2 ሰሌዳ በተገቢ ቦታ ያልለጠፈ ወይ
ዝተደምሰሰ ሰሌዳ ጠቒU ኣብ መንገዲ የተደመሰሰ ሰሌዳ ለጥፎ በመንገድ ሳክል
ሳይክል ምሽክርካር፣ ማሽከርከር /መንዳት/፣
1.3 ካብ ኮረቻ ወፃI ኣብ ካሊE ኣካል 1.3 ከብስክሌት መቀመጫ ወንበር ውጭ በሌላ
ብስክሌት ኮፍ Iልካ ሳይክል ምሽክርካር፣ የብስክሌት ቁጭ ብሎ ሳይክል መንዳት
/መሽከርከር/፣
1.4 መብራህቲ ክበርህ ኣብ ዝግበO Eዋን 1.4 መብራት ኣብርቶ መንቀሳቀስ በሚገባበት
መብራህቲ ከየብራህካ ሳይክል ኣብ ወቅት መብራት ሳያበሩ ሳይክል በመንገድ
መንገዲ ምሽክርካር፣ ላይ ማሽከርከር፣
1.5 ናብ EቲEፀፎ ኣንፈት ምልክት ከየርኣኻ 1.5 ወደ ምትታጠፍበት Aቅጣጫ ምልክት
ምEፃፍ፡፡ ሳታሳይ መታጠፍ፡፡
2.1 ንቅድሚት ወይ ንድሕሪት ዝተንጠልጠለ 2.1 ወደ ፊት ወይም ወደ ኃላ የተንጠለጠለ
ንውሓቱ ልEሊ ፍርቂ ሜትሮ ዝኾነ ኣቕሓ ርዝሜኔው ከግማሽ ሜትር በላይ የሆነ Eቃ
ኣብ ብስክሌት ምፅዓን፣ ብስክሌት መጫን፣
2.2 ዝተማለA ፍሬን ዘይብሉ ብስክሌት ኣብ 2.2 የተሟላ ፍሬን ተሌለው ብስክሌት
መንገዲ ምሽክርካር፣ በመንገድ መንዳት /ማሽከርከር/
2.3 ፍቓድ መካራይ ብስክሌት ዘይብልካ 2.3 የAካራይ ፈቃድ ሳይኖር ብስክሌት
ብሽክሌታ ምክራይ፣ ማከራየት፣
2.4 ብፀጋማይ መንገዲ ብስክሌት ምሽክርካር፣ 2.4 በመንገድ ግራ መስመር ብስክሌት
2.5 ተሽከርካርን ሰብን ብበዝሒ ኣብ ማሽከርከር፣
ዝንቀሳቐሰሉ ፅርጊያ ምዝዋር ብሽክሌታ 2.5 ሰውና ተሽከርካሪ በብዛት በሚንቀሳቀሱበት
ምልምማድ፣ ጎደና ብስክሌት ማለማመድ፣
2.6 ንኣጋርን ተሽከርካሪን ቀዳሚነት ክውሃብ 2.6 ለተሽከርካሪና ለEግረኛ ቅድሚ በሚያሰጥ
ኣብ ዝግበO መንገዲ ቀዳምነት ዘይምሃብ፣ መንገድ ቅድሚያ Aለመስጠት፡፡
3. ቅፅዓት ሳልሳይ ብርኪ/ብር 30/ 3. ሶስተኛ ደረጃ ቅጣት /ብር 30/

3.1 ኣብ ፔዳል ሳይክል ሰብ ምፍንጣጥ ወይ 3.1 በሳይክል ላይ ሰው ማፈናጠጥ፣
396
www.chilot.me
ምጉርባት፣
3.2 መሪ ብክልተ Iድካ ከይሓዝካ ፔዳል 3.2 መሪ በሁለት Eጅ ሳይዙ ሳይክል
ሳይክል ምሽክርካር፣ ማሽከርከር፣
3.3 ብዘይታርጋ ብሽክለታ ምሽክርካር ወይ 3.3 ሰሌዳ የሌለው ወይ የሌላ ሰሌዳ የለጠፈ
ካሊE ታርጋ ምጥቃም፣ ሳይክል ማሽከርከር፣
3.4 ንመከራያይ ብሽክለታ ወይ መለማመዲ 3.4 ለብስክሌት መለማመጃ ወይም ማከራያ
ተባሂሉ ብግልፂ ተነፂሩ ካብ ዝተውሃቦ ተብሎ በግልፅ ተለይቶ ከተሰጠ ቦታ ውጭ
ቦታ ወፃI ብሽክለታ ምክራይ ወይ ብስክሌት ማለማመድ ወይም ማከራየት፣
ምልምማድ፣
3.5 ብሽክለታ Aናሽከርከርካ ብሞባይል 3.5 ብስክሌት Eያሸከረከሩ /Eየነዱ/ ሞባይል
ምዝርራብ፣ ማነጋገር፣
3.6 ብሽክለታ ንምንቅስቓስ ኣብ ዝተኸልከለ 3.6 ሳይክል Eንዳይነቀሰቀስበት በተከለከለ ቦታ
ቦታ ምሽክርካር፣ ሳይክል ማሽከርከር፣
3.7 ብፖሊስ ትራፊክ ንቁፅፅር ደው ክትብል 3.7 ለቁጥጥሐር በፖሊስ ትራፊክ Eንዲቆም
ተሓቲትካ ደው ዘይምባል፡፡ ተጠይቆ Aለመቆም፡፡
ክፍሊ ሸውዓተ ክፍሊ ሸውዓተ

ብዛEባ Iድ ጋሪ ስለ Eጅ ጋሪ
8. ብIድ ዝድፍU ወይ ዝውጠጡ 8. በEጅ የሚገፋ ወይም የሚሳቡ ጋሪን
ዓረብያታት በተመለከተ
1.1 ንትራፊክ ምንቅስቓስ ብዘEንቅፍ ኩነታት 1.1 ለትራፊክ Eንቅስቃሴ በሚያደናቅፍ ሁኔታ
ኣብ ኣንጎሎ፣ ኣብ መኽየዲ ኣጋር፣ ኣብ ማለትም በማAዝን፣ በEግረኛ መሄጃ፣
መንገዲ መኪና ፣ ዓረቢያ ደው ምባል ወይ በመኪና መንገድ በEጅ በሚገፉ ወይም
ምቕማጥ፣ የሚሳቡ ጋሪ ማቆም /ማስቀመጥ/፣
1.2 ኣብ መብራህቲ ትራፊክ ዘለዎ ከባቢ 1.2 የትራፊክ መብራት ባለበት Aከባቢ በEጅ
ዓረብያ ብIድ EናደፋEኻ ምሕላፍ፣ በሚገፋ ወይም የሚሳቡ ጋሪ Eየገፉ ማለፍ፣
1.3 የማናይ ጠርዚ ከይሓዝካ ብማEኸል 1.3 ቀኝ መስመር ሳይዙ Eየገፉ መሄድ፣
መንገዲ ዓረብያ EናደፋEካ ምዃድ፣
1.4 ብፖሊስ ትራፊክ ዓረብያኻ ንክተልEል 1.4 በፖሊስ ትራፊክ የEጅ ጋሪህ Eንድታነሳ
ተሓቲትካ ንምልዓል ፍቓደኛ ዘይምዃን፡፡ ተጠይቀህ ለማንሳት ፈቃደኛ Aለመሆን፡፡
397
www.chilot.me
ክፍሊ ሾሞንተ ክፍል ስምንት

Aወሳሰና ቅፅዓት ቅጣት Aወሳሰን
9. ሰኺሩ ኣብ መንገዲ ከሽከርክር ዝተረኸበ 9. ሰክሮ በመንገድ ስያሽከረክር የተገኘ
1. ሰኺሩ ኣብ መንገዲ ከሽከርክር ዝተረኸበ 1. ሰክሮ በመንገድ ሲያሸከርክር የተገኘ
1.1 ዘስክር መስተ ሰትዩ ኣብ መንገዲ ከሽከርክር 1.1 የሚያሰክር መጠን ጠንቶ በመንገድ ላይ
ዝተረኸበ ኣሽከርካሪ ፍቓድ መዘወሪU ሲያሽከረክር የተገኘ Aሽከርካሪ መንጃ
ብምቕባል ተሽከርካሪ ኣብ ከባቢ ድሕንነቱ ፈቃዱን በመቀበል ተሽከርካሪው
ናብ ዝሕለወሉ ቦታ ኣብ መደብር ፖሊስ በAከባቢው ድህንነት ሊጠበቅበት የሚችል
ጠጠው ክብል ብምግባር ካልE ነቲ ተሽከርካሪ ቦታ በፖሊስ ጣብያ Eንዲቆም በማድረግ
ንምሸክርካር ዝምጥን ፍቓድ መዘወሪ ዘለዎ ሌላ ተሽከርካሪውን ለማሽከርከር
ጥUይ ሰብ ብፍቓድ በዓል ንብረት Eንተቐሪቡ የሚመጥን መንጃ ፈቃድ ያለው ጤነኛ
ኣብዚ ደንቢ ዝተቐመጠ ቅፅዓት ከፊሉ ሽU ሰው በባለንብረቱ ፈቃድ መሰረት
ንሽU ትልቀቕ፣ Eንተዘይኾይኑ ጠጠው ሲቀርብ በዚህ ደንብ መሰረት
ክትብል ይግበር፣ የተቀመጠውን ቅጣት ተፈፃሚ በማድረግ
የተሽከርካሪው በቀጥታ ይለቀቃል፣ ካልሆነ
ግን Eንድትቆም ያደርጋል፣
1.2 ተሽከርካሪ ጠጠው ክብል ዝገበረ ፖሊስ 1.2 ተሽከርካሪው Eንዲቆም ያደረገ ፖሊስ
ትራፊክ Aሽከርካሪ ሰዃሩ ዝሓለፈ ምዃኑ ትራፊክ Aሽከርካሪው ስካርን ያበራለት
Eንተረጋግፅ ብመሰረት Eዚ ደንቢ ቐፂU መሆኑ ሲያረጋግጥ በዚህ ደንብ መሰረት
ተሽከርካሪ ክልቀቕ ይገብር፣ ቅጣቱ በመፈፀም ተሽከርካሪው Eንዲለቀቅ
ያደርጋል፡፡
2. ፍቓድ መዘወሪ ዘይብሉ ወይ ብዘይምጥኖ 2. መንጃ ፈቃድ ሳይኖረው ወይም በማይመጥነው
ብርኪ ፍቓድ መዘወሪ ሒዙ ኣብ መንገዲ መንጃ ፈቃድ ሲያሽከረክር የተገኘ ሰው
ከሽክርክር ዝተረኸበ ሰብ
2.1 ፍቓድ መዘወሪ ዘይብሉ ወይ ብዘይምጥኖ 2.1 መንጃ ፈቃድ ሳይኖረው ወይም
ብርኪ ፍቓድ መዘወሪ ሒዙ ኣብ መንገዲ በማይመጥነው መንጃ ፈቃድ በመንገድ
Eናሽከርከረ Eንትርከብ ተሽከርካሪ Eያሽከረከረ ሲገኝ ተሽከርካሪው ደህንነቱ
ድሕንነቱ ኣብ ዝሕለወሉ ቦታ ኣብ ፖሊስ ሊጠበቅለት በሚችል ቦታ ፖሊስ ጣብያ
ጣብያ ወሲዱ ጠጠው ክብል ብምግባር ክሲ ወስዶ Eንዲቆም በማድረግ ክስ
ተመስሪቱ ብመሰረት Eዚ ደንቢ ቅፅዓቱ ተመስርቶበት በዚህ ደንብ መሰረት ቅጣቱ
ይፍፅም፣ ካልE ነቲ ተሽከርካሪ ንምሽክርካር ይፈፅማል፡፡ በባለንብረቱ Eውቅና መሰረት
ዝምጥን ሕጋዊ ፍቓድ መዘወሪ ዘለዎ ሰብ ሌላ ተሽከርካሪውን ለማሽከርከር
ብኣፍልጦ በዓል ንብረት Eንትቐርብ በዓል የሚመጥን መንጃ ፈቃድ ያለው ሰው
398
www.chilot.me
ንብረት ፍቓድ መዘወሪ ንዘይብሉ ሰብ ሲቀርብ ባለንብረት መንጃ ፈቃድ ለሌለው

ተሽከርካሪU ንከሽከርክራ ብምፍቓዱ ወይ ሰው ተሽከርካሪው Eንዲያሽከር በመፍቀዱ
ብምሃቡ ብመሰረት Eዚ ደንቢ ተቐፂU ሽU ወይም በመሰጠቱ በደንቡ መሰረት
ንሽU ተሽከርካሪ ይልቀቅ፣ ተቀጥቶ ወዲያውኑ ተሽከርካሪው
ይለቀቃል፣
2.2 ፍቓድ መዘወሪ ዘይብሉ ወይ ዘይምጥን 2.2 መንጃ ፈቃድ ሳይኖረው ወይም
ብርኪ ከሽከርክር ዝተረኸበ ተሽከርካሪU በማይመጥነው ደረጃ ሲያሽከረክር የተገኘ
ጠጠው ንምባል ፍቓደኛ ኣብዘይኮነ ሰብ ተሽከርካሪው ለማስቆም Eንቢተኛ የሆነ
ተሽከርካሪ ኣብ ዝተረኸበሉ ቦታ ተታሒዙ ሰው የተሽከርካሪው ሰሌዳ ተፈቶ ለሶስትቀናት
ክልቲU ታርጋU ተፈቲሑ ንሰለስተ መዓልቲ በፖሊስ ጣብያ ይቆያል፣ በደንቡ መሰረት
ኣብ ፖሊስ ጣብያ ይፀንሕ፣ ድሕሪU የተሰጠውን ቅጣት ሲፈፅም ሰሌዳው
ብመሰረት ኣብዚ ደንቢ ዝተቐመጠሉ ቅፅዓት ይመለስለታል፣ ባለ ንብረት ወይም Aሽከርካሪ
ከፊሉ ታርግU ይምለሰሉ፡፡ ታርግU ሰሌዳው የተፈታውን ተሽከርካሪ በፈለገበት
ዝተፈትሐ ተሽከርካሪ በዓል ንብረት ወይ ቦታ ወስዶ ማቆም ይችላል፣
Aሽከርካሪ ናብ ዝደለዩ ቦታ ወሲዱ ጠጠው
ከብል ይኽEል፣
2.3 ዝተወሰነሉ ቅፅዓት ንምኽፋል ፍቓደኛ 2.3 የተወሰነለት ቅጣት ለመክፈል ፍቃደኛ
ዘይኮነ ይግባይ Iሉ ውሳነ ክሳብ ዘይተቐየረ ያልሆነ ይግባይ ብሎ ውሳኔው Eስካል
ቅፅዓቱ ክሳብ ዝኸፍል ታርጋ ተታሒዙ ተቀየረ ድረስ ቅጣቱን Eስከሚከፍል
ይፀንሕ፡፡ ሰሌዳው ተይዞ ይቆያል፣
3. Aሽከርካሪ ንቁፅፅር ብፖሊስ ትራፊክ ጠጠው 3. Aሽከርካሪ በትራፊክ ፖሊስ ለቁጥጥር Eንዲ
ንክብልን ፍቓድ መዘወሪ ንከርEይን ተሓቲቱ ቆምና መንጃ ፈቃድ Eንዲያሳት ተጠይቆ
Eንትኣቢ Eንቢተኛ ሲሆን
3.1 ኣሽከርካሪ ንቁፅፅር ብፖሊስ ትራፊክ ጠጠው 3.1 በትራፊክ ፖሊስ Aሽከርካሪውን ለቁጥጥር
ክብል ተሓቲቱ ወይ ፍቓድ መዘወሪU Eንዲቆም ተጠይቆ ወይም መንጃ ፈቃድ
ንከርI ተሓቲቱ ፍቓደኛ ብዘይምዃን ስቕ Eንዲያሳይ ተጠይቆ ፈቃደኛ ሳይሆን
Iሉ ጥሒሱ Eንተኸይዱ ወይ ተሽከርካሪ Aምልጦ ሲሄድ ወይም ተሽከርካሪው ጥሎ
ገዲፉ Eንትሃድም ተሽከርካሪ ኣብ ዝተረከቦ ሲያመልጥ ተሽከርካሪው በተገኘበት ተይዞ
ተታሒዙ ክልቲU ታርጋን ቦሎን ተፈቲሑ ሁለቱ ሰሌዳና Aመታዊ ተለጣፊ /ቦሎ/
ንሰለስተ መዓልቲ ይውሰድ፡፡ ብዓል ንብረት ተፈቶ ይወዳል፡፡ ባለንብረት ወይም
ወይ Aሽከርካሪ ታርግU ዝተፈትሐ Aሽከርካሪ ሰሌዳውን የተፈታ ተሽከርካሪ
ተሽከርካሪ ናብ ዝደለዮ ቦታ ወሲዱ ጠጠው ወደ ፈለገበት ቦታ ወስዶ ማስቆም
ከብል ይኽEል፡፡ ሃዲሙ ወይ ጥሒሱ ዝኸደ ይችላል፡፡ Aምልጦ ወይም ጥሶ የሄደ
ኣሽከርካሪ ባEሉ መፂU ንዝፈፀሞ ጥፍኣት Aሽከርከሪ ለፈፀመው ጥፋት ራሱ መጥቶ
399
www.chilot.me
ብመሰረት ኣብ ደንቢ ዝተቐመጠ ግቡE በዚህ ደንብ መሰረት የተቀመጠ ተገቢውን

ውሳነ ክቕበል EንተዘይኪIሉ በዓል ንብረት ውሳኔ መቀበል ካልቻለ ካለበት ቦታ
ካብ ዘለዎ ሒዙ የቕርቦ፣ ባለንብረቱ ይዞ ያቀርበዋል፣
3.2 በዓል ንብረት ነቲ ሃዲሙ ዝኸደ ኣሽከርካሪ 3.2 Aምልጦ የሄደው Aሽከርካሪ ባለንብረቱ
ከቕርቦ EንተዘይኪIሉ ኣብቲ ሃዲሙ ዝኸደ ማቅረብ ካልቻለ Aምልጦ በሄደው
Aሽከርካሪ ዝውሰድ ዝነበረ ቅፅዓት በዓል Aሽከርካሪ ላይ ሊወሰድ የነበረው ቅጣት
ንብረት ይኸፍሎ፡፡ ድሕሪ ሰለስተ መዓልቲ በባለንብረቱ ይከፍለዋል፡፡ ከሶስት ቀን
ታርጋU ይምለሰሉ፡፡ በኃላ ሰሌዳው ይመለስለታል፡፡
4. ንተሳፋራይ ካብ ዝተፈቐደ ታሪፍ /ዋጋ 4. ለተሳፋሪ ከተፈቀደው ታሪፍ በላይ ጨምሮ
መጓዓዓዚ/ ንላEሊ ወሲኻ ክኸፍል ምግባር Eንዲከፍል ማድረግ
4.1 በዓል ንብረት ወይ ተቆፀረ Aሽከርካሪ ካብ 4.1 ባለንብረት ወይም ተቀጣሪ Aሽከርካሪ
ሓደ ቦታ ናብ ካሊE ቦታ መጓዓዓዚ ዝኽፈል ከAንድ ቦታ ወደ ሌለኛው ቦታ መጓጓዝ
ዋጋ /ታሪፍ /Iሉ መንግስቲ ካብ ዝወሰኖ የሚከፈል ዋጋ /ታሪፍ የሚከፈል ዋጋ
መጠን ክፍሊት ንላEሊ ወሲኹ ኣኽፊሉ /ታሪፍ/ ብሎ መንግስት ወስኖ
Eንትርከብ ብመሰረት Eዚ ደንቢ ዝተቐመጠ ካስቀመጠው ክፍያ በላይ Aስከፍሎ ሲገኝ
መጠን ቅፅዓት ብተወሳኺ ዝተቐበሎ ሕልፊ በዚህ ደንብ ከተቀመጠው የቅጣት መጠን
ገንዘብ ንዝኸፈሉ ተጓዓዝቲ ይመልሰሎም፣ በተጨማሪ የተቀበለውን ትርፍ ገንዘብ
ለከፈለው ይመልስለታል፣
4.2 ብብዓል ንብረት ወይ ተቆፀረ Aሽከርካሪ 4.2 በባለንብረት ወይም ተቀጣሪ Aሽከርካሪ
ተጓዓዓዚ ናብ ዘይኸደሉ ርሕቐት ታሪፍ ተጓዥ ወደማይሄድበት ርቀት ታሪፍ
/ዋጋ መጓዓዓዚ/ ወሲኹ ክኸፍል ዝገበረ /የመጓጓዣ ዋጋ/ ጨምሮ Eንዲከፍል
ኣብዚ ደንቢ ዝተቐመጠ መጠን ቅፅዓት ያደረገ በዚህ ደንብ ከተቀመጠው የቅጣት
ብተወሳኺ ተጓዓዛይ ዘይተጠቐመሉ ሕልፊ መጠን በተጨማሪ ተጓዥ ያልተጠቀመበት
ገንዘብ ይምለሰሉ፡፡ ትርፍ ገንዘብ ይመልስለታል፡፡
10. ብዛEባ ኣፈፃፅማ ቅፅዓት ተሓጋጋዝን 10. የረዳትና ገንዘብ ያዥ ቅጣት Aፈፃፀም
ገንዘብ ተሓዝን
1. ተሓጋገዝቲ Aሽከርካሪ /ኣውታንቲ/ ወይ 1. የAሽከርካሪ ረዳት /Aውታንቲ/ ወይም ገንዘብ
ተቐባሊ ገንዘብ ተቀባይ
1.1 ተሓጋጋዚ ወይ ተቐባሊ ገንዘብ ንዝፈፀሞ 1.1 ረዳት ወይም ገንዘብ ተቀባይ ለፈፀመው
ጥፍኣት ዝተወሰነሉ ቅፅዓት ንምፍፃም ጥፋት የተወሰነለት ቅጣት ለመፈፀም
ፍቓደኛ ኣብዘይኾነሉ ግዘ በዓል ንብረት ፍቃደኛ በማይሆንበት ጊዜ ቅጣቱ
ነቲ ቅፅዓት ይኸፍሎ፣ ባለንብረት ይከፍለዋል፣
400
www.chilot.me
1.2 ብመሰረት ኣብዚ ዓንቀፅ ንUስ ዓንቀፅ 1 1.2 በዚህ Aንቀፅ ንUስ Aንቀፅ 1 መሰረት
ዝተቐመጠ ቅፅዓት በዓል ንብረት የተቀመጠው ቅጣት ባለንብረት ለመክፈል
ንምኽፋል ፍቓደኛ Eንተዘይኮይኑ Eቲ ፍቃደኛ ሳይሆን ከቀረ ቅጣቱ ተፈፃሚ
ቅፅዓት ክሳብ ዝፍፀም ክልቲU ታርጋ Eስከሚሆን የተሽከርካሪው ሰሌዳ ተፈቶ
ተሽከርካሪ ተፈቲሑ ኣብ ፖሊስ ጣብያ በፖሊስ ጣብያ ተቀምጦ ይቆያል፡፡
ተቐሚጡ ይፀንሕ፡፡
11. ብዛEባ ኣፈፃፅማ ቅፅዓት 11. ስለ ቅጣት Aፈፃፀም

1. ሓደ ኣሽከርካሪ ወይ በዓል ንብረት ተሽከርካሪ 1. Aንድ Aሽከርካሪ ወይም የተሽከርካሪው
ወይ ተሓጋጋዚ ብሓደ ኣብ ውሽጢ ዝተፈላለየ ባለንብረት ወይም የAሽከርካሪ ረዳት በAንድ
ብርኪ ጥፍኣት ዝተፈላለየ ጥፍኣት ፈፂሙ ጊዜ በተለያዩ የጥፋት ደረጃዎች ውስጥ
Eንትኽሰስ ናይ ኩሎም ጥፍኣታት ተደሚሩ የተለያዩ ጥፋቶች ፈፅሞ ሲከሰስ የሁሉም ጥፋት
ይቕፃE፣ ዓይነት ቅጣት ተደምሮ ይቀጣል፣
2. ሓደ ኣሽከርካሪ ወይ በዓል ንብረት ተሽከርካሪ 2. Aንድ Aሽከርካሪ ወይም የተሽከርካሪ
ወይ ተሓጋጋዚ ሓደ ግዘ ኣብ ውሽጢ ሓደ ባለንብረት ወይም የAሽከርካሪ ረዳት ባንድ
ብርኪ ካብ ዝተመደቡ ጥፍኣታት ዝተፈላለየ ጊዜ በAንድ የደረጃ ጥፋት ከተቀመጡ ጥፋቶች
ጥፍኣት ፈፂሙ Eንትኸስስ ነቲ ብርኪ ጥፍኣት ውስጥ የተለየ ጥፋት ፈፅሞ ሲከስስ ለጥፋት
ዝተመደበ መጠን ቅፅዓት ጥራሕ ይቕፃE፣ ደረጃው የተቀመጠ የቅጣት መጠን ብቻ
ይቀጣል፣
3. ደንቢ ተሓላላፊ ጥፍኣቱ ኣሚኑ ክሲ ወረቐት 3. ደንብ ተላላፊው ጥፋቱ Aምኖ ክስ ወረቀት
ምስተቐበለ Eቲ ዝተወሰነሉ መጠን ገንዘብ ከተቀበለ በኃላ የተወሰነለት ገንዘብ መጠን
ብዘይምሓዙ ግዘ ይውሃበኒ ሕቶ ዝቐርብ ገንዘብ ባለመያዙ ጊዜ ይሰጠኝ የሚል ጥያቄ
Aሽከርካሪ Eንተኾይኑ ፍቓድ መዘወሪU በዓል Aቅራቢ Aሽከርካሪ ከሆነ መንጃ ፍቃድ፣
ንብረት፣ ተሓጋጋዛይ ወይ ተቐባሊ ገንዘብ ባለንብረት፣ ረዳት ወይም ገንዘብ ተቀባይ ከሆነ
Eንተኾይኑ ዋንነት ደፍተር ወይ ሓዲU ታርጋ ሊብሬ ወይም Aንድ ሰሌዳ ዋስትና የማስያዝ
ብውሕስና ብምትሓዝ ክሲ ወረቐት ካብ ክሱ ከተሰጠበት ቀን ጀምሮ 10 ተከታታይ
ዝተውሃበሉ Eለት ጀሚሩ Aብ ውሽጢ 10 ቀናት ጊዜ ይሰጠዋል፡፡ በ10 ተከታታይ ቀናት
ተኸታተልቲ መዓልትታት ክኸፍል ግዘ ውስጥ መንጃ ፈቃድ የለህም ወይም ሰሌዳ
ይውሃቦ፡፡ ኣብ ውሽጢ 10 መዓልቲ ፍቓድ የሌለው ተሽከርካሪ Aሽከርክረሃል ተብሎ
መዘወሪ የብልካን ተባሂሉ ወይ ከዓ ሰሌዳ ሊቀጣ Aይችልም፣
ዘይብሉ ተሽከርካሪ Aሽከርካሪ ተባሂሉ ክቕፃE
ኣይኽEልን፣
4. ካብ ዝተውሃቦ ዓሰርተ መዓልቲ ስራሕ 4. ከተሰጡት Aስር የስራ ቀናት በኃላ ለሚመጡ
ንደሕሪት ንዝመፅU ተኸሰስቲ፡- ተከሳሾች
401
www.chilot.me
4.1 ካብ 01-15 /ካብ ሓደ ክሳብ ዓሰርተ 4.1 ከ01-15 ቀናት Aሳልፈው ለሚመጡ
ሓሙሽተ መዓልቲ/ ኣሕሊፉ ንዝመፅE ተከሳሾች በመጀመሪያው ቅጣት ላይ 25%
ተኸሳሲ ኣብ ልEሊ Eቲ ቀዳማይ በመጨመር Eንዲከፍሉ ይደረጋል፣
ቅፅዓት 25% ወሲኹ ይኸፍል፣
4.2 ካብ 16-30 መዓልቲ ኣሕሊፉ ንዝመፅE 4.2 ከ16-30 ቀናት Aሳልፈው ለሚመጡ
ተኸሳሲ ኣብ ልEሊ Eቲ ቀዳማይ ተከሳሾች በመጀመሪያው ቅጣት ላይ 50%
ቅፅዓት 50% ወሲኹ ይኸፍል፣ በመጨመር Eንዲከፍሉ ይደረጋል፣
4.3 ካብ 31-60 መዓልቲ ኣሕሊፉ ንዝመፅE 4.3 ከ31-60 ቀናት Aሳልፈው ለሚመጡ
ኣብ ልEሊ Eቲ ቀዳማይ ቅፅዓት 100% ተከሳሶች በመጀመሪያው ቅጣት ላይ
ወሲኹ ይኸፍል፣ 100% በመጨመር Eንዲከፍሉ

ይደረጋል፣
4.4 ጥፍኣት ፈፂሙ ቅፅዓት ዝተወሰነሉ 4.4 ጥፋት ፈፅሞ ቅጣት ከተመወሰነለት ቀን
Eለት ጀሚሩ ኣብ ውሽጢ 70 መዓልቲ ጀምሮ በ70 ቀናት ውስጥ ቅጣቱ ለመፀም
ቅፅዓቱ ክኽፍል EንተዘይኪIሉ ሒዝዋ ካልቻለ ይዝዋት የነበረ ተሽከርካሪ
ዝነበረት ተሽከርካሪት ኣብዘላቶ ካለችበት ተፈልጋ ለ5 ቀናት 2 ታርጋ
ታኣልሻ ን5 መዓልቲ ክልቲU ታርጋ ተፈትቶ በፖሊስ ጣብያ Eንዲቀመጥ
ተፈቲሑ ኣብ ቤት ፅሕፈት ፖሊስ በማድረግ ተሽከርካሪው Eንዲቆም
ክቕመጥ ብምግባር ጠጠው ክትብል ይደረጋል፣ ከ5 ቀናት በኃላ በመጀመሪያው
ይግበር፣ ድሕሪ 5 መዓልቲ ፈለማ ቅጣት ላይ 100% በመጨመር ሲከፍል
ንዝተወሰነሉ መጠን ቅፅዓት 100% ሰሌዳ ይሰጠዋል፡፡ ሰሌዳ የተፈታበት
ወሲኹ ምስኸፈለ ታርግU ይውሃቦ፡፡ ተሽከርካሪ ባለንብረት በፈለገበት ቦታ
ታርጋ ዝተፈትሓ መኪና በዓል ንብረት ወስዶ ማስቀመጥ ይችላል፣
ኣብ ዝደለዮ ወሲዱ ከቕምጥ ይኽEል፣

4.5 ኣብ ውሽጢ 90 መዓልቲ ግቡE ፈፂሙ 4.5 በ90 ቀናት ውስጥ ግዴታው በመፈፀም
ዘትሐዞ ፍቓድ መዘወሪ ወይ ታርጋ ያስያዘው ሰሌዳ ወይም መንጃ ፈቃድ
ክወስድ EንተዘይኪIሉ ዝተትሓዘ ለመውሰድ ካልቻለ የተያዘ ሰሌዳ ወይም
ታርጋ ወይ ፍቓድ መዘወሪ በብርኩ መንጃ ፈቃድ በየደረጃው ላለ
ንዘሎ ንቤት Eዮ ኮንስትራክሽን ኮንስትራክሽን መንገድ ትራንስፖርት
መንገድን ትራንስፖርትን ኣታዊ ፅሕፈት ቤት ገቢ ይደረጋል፡፡
ይግበር፡፡
5. ካብ ዝምልከቶ ቤት Eዮ ፈቃድ ይሕለፍ ወይ 5. ከሚመለከተው ፅሕፈት ቤት የይለፍ ፍቃድ
መውፅI Eንተይሓዘ ኣብ መስመር ዝተተሓዘ ወይም መውጫ ሳይዝ መስመር ላይ የተያዘ
ኣሽከርካሪ ወይ በዓል ንብረት ነዚ ጉዳይ ኣብዚ Aሽከርካሪ ወይም ባለንብረት ለዚህ ጉዳይ በዚህ
ደንቢ ዝተቐመጠ ቅፅዓት ሕሉው ኮይኑ ደንብ የተቀመጠ ቅጣት Eንደተጠበቀ ሆኖ
402
www.chilot.me
ብተወሳኺ ኣብ ቤት ፅሕፈት ፖሊስ 3 ሰለስተ በተጨማሪ ተሽከርካሪው ለሶስት ቀናት በፖሊስ

ማዓልቲ Eቲ ተሽከርካሪ ጠጠው ክብል ፅሕፈት ቤት ሊቆም ይችላል፡፡
ይግበር፡፡
12. መሰል ይግበኣኒ 12. የይግባኝ መብት

1. Eዚ ደንቢ ብምትሕልላፍ ዝተኸሰሰ ኣሽከርካሪ 1. ይህን ደንብ በመተላለፍ የተከሰሰ Aሽከርካሪ
ወይ በዓል ንብረት ተሽከርካሪ፣ ተሓጋጋዛይ ይሁን የተሽከርካሪ ባለንብረት፣ ረዳት ወይ
ወይ ተቐባሊ ገንዘብ ብዝተውሃቦ መቕፃEቲ ቅር ገንዘብ ተቀባይ በተሰጠው ቅጣት ቅሬታ ካለው
Eንትብሎ ኣሽከርካሪ Eንተኾይኑ ፍቓድ Aሽከርካሪ ከሆነ መንጃ ፈቃድ፣ ባለንብረት
መዘወሪU፣ በዓል ንብረት፣ ተሓጋጋዛይ ወይ ባለንብረት፣ ረዳት ወይ ገንዘብ ተቀባይ ከሆነ
ተቐባሊ ገንዘብ Eንተኾይኑ ዋንነት ደፍተሩ የንብረት ባለይዞታነት ማረጋገጫ /ሊብሬ/
/ሊብሬ/ ወይ ሓዲU ታርጋ /ቅድሚት ወይ ወይም Aንደኛው ሰሌዳ /የፊት ወይም የኃላ/
ድሕሪት/ ኣትሒዙ ኣብ ውሽጢ 12 ስራሕ በማስያዝ በ12 የስራ ቀናት ውስጥ ከቅርብ
ማዓልቲ ካብ ቀረባ ኣዛዚ ፖሊስ ትራፊክ ጀሚሩ የፖሊስ ትራፊክ Aዛዠ ጀምሮ Eስከ ኮሚሽነር
ክሳብ ኮሚሽነር ጥርዓኑ ከቕርብ ይኽEል፣ Aቤቱታው ማቅረብ ይችላል፣
2. ብመሰረት ዓንቀፅ 11 ንUስ ዓንቀፅ 1 2. በAንቀፅ 11 ንUስ Aንቀፅ 1 መሰረት
ንጥርዓኑ ዝተውሃቦ ውሳነ ቅር ዝበሎ ወገን ካብ ለAቤቱታው የተሰጠው ውሳኔ ቅር የተሰኘ ወገን
ዝተኸሰሰሉ Eለት ጀሚሩ ኣብ ውሽጢ 15 ከተከሰሰበት ቀን በAስራ Aምስት የስራ ቀናት
/ዓሰርተ ሓሙሽተ/ ማዓልቲ ስራሕ ናብ ወረዳ ውስጥ ወደ መደበኛ ወረዳ ፍርድ ቤት
ቤት ፍርዲ ጥርዓን ከቕርብ ይኽAል፣ Eዚ ቤት Aቤቱታው ማቅረብ ይችላል፡፡ ፍርድ ቤቱ
ፍርዲ ዝሃቦ ውሳነ መወዳEታ ይኸውን፣ የሰጠው ውሳኔ የመጨረሻ ይሆናል፣
3. ድሕሪ 15 /ዓሰርተ ሓሙሽተ / ማዓልቲ 3. ከAስራ Aምስት የስራ ቀናት በኃላ የሚቀርብ
ስራሕ ዝቐርብ ጥርዓን ወይ ካልE ምኽንያት Aቤቱታ ወይም ሌላ ምክንያት ተቀባይነት
ተቐባልነት ኣይህልዎን፡፡ የለውም፡፡
13. ውሳነ ዘይምትግባር 13. ውሳኔን ተግባራዊ ያለማድረግ

1. ብምኽንያት ምትሕልላፍ ደንቢ ድሕንነት 1. የመንገድ ላይ ትራፊክ ድሕነነት ደንብ
ትራፊክ መንገዲ ቅፅዓት ዝተወሰነሉ በመተላለፍ ምክንያት ቅጣት የተወሰነለት
ኣሽከርካሪ፣ ወይ በዓል ንብረት ተሽከርካሪ፣ Aሽከርካሪ፣ ባለንብረት፣ ረዳት ወይም ገንዘብ
ተሓጋጋዚ ወይ ተቐባሊ ገንዘብ፣ ይግባይ ናይ ተቀባይ ወይም የይግባኝ መብቱ የተጠበቀ ሆኖ
ምባል መሰሉ ዝተሓለወ Eንትኸውን ብይግባይ በይግባኝ ወይም በሌላ ምክንያት ያልተሻረ
ወይ ብካልE ምኽንያት ዘይተስዓረ ውሳነ ውሳኔ ለመፈፀም ተቀጪ ፍቃደኛ ካልሆነ
ንምፍፃም ተቐፃዓይ ፍቓደኛ Eንተዘይኮይኑ በተገኘበት ቦታ ተይዞ ሰሌዳው ተፈቶ ቅጣት
ተሽከርካሪ Aብ ዝተረኸቦ ቦታ ተታሒዙ Eስኪፈፅም በፖሊስ ፅሕፈት ቤት የቆያል፣
403
www.chilot.me
ክልቲU ታርጋU ተፊቲሑ Eቲ ቅፅዓት ክሳብ

ዝኸፍል ኣብ ቤት ፅሕፈት ፖሊስ ተቐመጡ
ይፀንሕ፣
2. በዓል ንብረት ወይ Aሽከርካሪ ታርጋU 2. በባለንብረት ወይም Aሽከርካሪ ሰሌዳው
ዝተፈትሐ ተሽከርካሪ ኣብ ዝመረፆ ቦታ ወሲዱ የተፈታበት ተሽከርካሪ በፈለገው ቦታ ወስዶ
ንከቕምጥ ይኽEል፣ ማስቀመጥ ይችላል፣
3. ታርጋኣ ተፈቲሑ Eናሃለወ ተሽከርካሪ ኣብ 3. ሰሌዳ ተፈቶ Eያለ በመንገድ ላይ
መንገዲ ክትንቀሳቐስ Eንተተረኺባ ብመሰረት ተሽከርካሪው Eያሽከረከረ ሲገኝ በዚህ ደንብ
Eዚ ደንቢ Eቲ Aሽከርካሪ ተቐፂU ጠጠው መሰረት ተቀጥቶ ተሽከርካሪው Eንድትቆም
ክትብል ትግበር፣ ይደረጋል፣
4. ፍቓድ መዘወሪU ተታሒዙ Eናሃለወ ተሽከር 4. መንጃ ፍቃዱ ተይዞ Eያለ ተሽከርካሪ
ካሪ ኣብ መንገዲ ከሽከርክር ዝተረኸበ በመንገድ Eያሽከርከረ የተገኘ Aሽከርካሪ በዚህ
ኣሽከርካሪ ብመሰረት Eዚ ደንቢ ተቐፂU ደንብ መሰረት ተቀጥቶ ሲያሽከረክረው የተገኘ
ከሽክርክሮ ዝተረኸበ ተሽከርካሪ ብፖሊስ ተሽከርካሪ በትራፊክ ፖሊስ ተይዞ የተወሰነለት
ትራፊክ ተታሒዙ ክሳብ ዝተወሰነሉ ቅፅዓት ቅጣት Eስከሚፈፅም ድረስ ድህንነቱ
ዝፍፅም ኣብ ድሕነነቱ ዝሕለወሉ ቦታ ጠጠው በሚጠበቅበት ቦታ Eንዲቆም ይደረጋል፡፡
ክብል ይግበር፡፡
14. ቁፅፅር 14. ቁጥጥር

ደንቢ መቕፅI ተመሓላለፍቲ መቆፃፀሪ ድሕንነት የመንገድ ትራፊክ መቆጣጠሪያ ደንብ ተላላፊዎች
ትራፊክ መንገዲ Eንትጣሓስ ዝቆፃፀር ንምቑፅፃር መቅጫ ሲጣስ የመቆጣጠር ስልጣን ያለው ትራፊክ
ስልጣን ዝተውሃቦ ፖሊስ ትራፊክ ጥራሕ Eዩ፡፡ ፖሊስ ብቻ ነው፡
15. ተደጋጋሚ ጥፍኣት ኣብ ዝፍፅሙ 15. ተደጋጋሚ ጥፋቶችን በሚፈፅሙት ላይ

ዝፍፀም ቅፅዓት የሚፈፀም ቅጣት
1. ኣብ ሓደ ዓመት ውሽጢ ተመሳሳሊ ይኹን 1. በAንድ ዓመት ውስጥ ተመሳሳይ ሆነ
ዘይመሳሰል ደረጃ ዓይነት ጥፍኣት ሰለስተ ግዘ የማይመሳሰል የጥፋት ዓይነት ደረጃ ሶስት ጊዜ
ንዝፈፀመ በቲ ዝለዓለ ቅፅዓት ብር 500 ለፈፀመ ከፍተኛው ቅጣት ብር 500.00
ይቕፃE፡፡ ንመበል 4ይ ግዘ EንተጥፍE ካብ ይቀጣል፡፡ ለAራተኛ ጊዜ ሲያጠፋ ከገንዘብ
ገንዘብ ቕፅዓት ብተወሳኺ ንሰለስተ ወርሒ ቅጣቱ በተጨማሪ ለሶስት ወር መንጃ ፍቃዱን
ፍቓድ መዘወሪU ይምንጠል ንሓምሻይ ግዘ ይነጠቃል፣ ለAምሰተኛ ጊዜ ሲያጠፋ መንጃ
EንተጥፍE ንሽዱሽተ ወርሒ ፍቓድ ፍቃዱ ለስድስት ወራት ይነጠቃል፣ ለስድስተኛ
መዘወሪU ይምንጠል፣ ንሻድሻይ ግዘ ጊዜ ሲያጠፋ ደግሞ መንጃ ፍቃዱን ለAንድ
EንተጥፍE ንሓደ ዓመት ይምንጠል፣ ንሻውዓይ Aመት ይነጠቃል፣ ለሰባተኛ ጊዜ ሲያጠፋ
404
www.chilot.me
ግዘ EንተጥፍE ፍቓድ መዘወሪU ንሓዋሩ መንጃ ፈቃዱን ለሁሉ ጊዜ ይነጠቃል፣

ይምንጠል፣
2. ኣብ ሓምሻይ ደረጃ ጥፍኣት ዓይነት ሰለስተ 2. በAምስተኛ ደረጃ የጥፋት ዓይነት ሶስት ጊዜ
ግዘ EንተጥፊU ካብ ገንዘብ ቅፅዓት ብተወሳኺ ካጠፋ ከገንዘብ ቅጣቱ በተጨማሪ መንጃ
ፍቓድ መዘወሪU ንሽድሽተ ወርሒ ፍቃዱን ለስድስት ወር ይነጠቃል፡፡ ለAራተኛ
ይምንጠል፡፡ ንራብዓይ ግዘ ጥፍኣት ካብ ጊዜ ጥፋት ከገንዘብ ቅጣቱ በተጨማሪ መንጃ
ገንዘብ ቕፅዓት ብተወሳኺ ፍቓድ መዘወሪU ፈቃዱን ለAንድ Aመት ይነጠቃል፡፡
ንሓደ ዓመት ለAምሰተኛ
ይምንጠል፣ ንሓምሻይ ግዘ ጥፍኣት ፍቓድ ጊዜ ጥፋት የመንጃ ፈቃዱን ለሁሉ ጊዜ
መዘወሪU ንሓዋሩ ይምንጠል፣ ይነጠቃል፣
3. ኣብ ሓደ ዓይነት ደረጃ ጥፍኣት ካብቲ ናይ 3. ከAንድ ዓይነት ደረጃ ጥፋት ከመጀመሪያው
መጀመርታ ጥፍኣት ደረጃ ዓይነት ዝተፈላለዩ ጥፋት ደረጃ ዓይነት የተለያ ከሆኑ
Eንተኾይኑ ኣብቲ ናይ መጀመርታ ተደሚሩ በመጀመሪያው ላይ ተደምሮ ይቀጣል፣
ይቕፃE፣
4. ንመበል ካልኣይ ግዘ ዝተፈፀመ ጥፍኣት ካብቲ 4. ለሁለተኛ ጊዜ የተፈፀመው ጥፋት
ናይ መጀመርያ ጥፍኣት ደረጃ ዓይነት ከመጀመሪያው የጥፋት ደረጃ የተለየ ከሆነ
ዝተፈለየ Eንተኾይኑ ኣብቲ ናይ መጀመርታ ከመጀመሪያው ላይ ተደምሮ ይቀጣል፣
ተደሚሩ ይቕፃE፣
16. ኣመዘጋግባ ሪኮርድ 16. የሪከርድ ኣመዘጋገብ
ጥፍኣት ብምፍፃም ወይ ናይ ትራፊክ ሪከርድ ጥፋት በመፈፀም ወይም የትራፊክን ደንብ
ተመሓላሊፉ ውሳነ ቅፅዓት ዝረኸበ ጉዳይ ካብ በመተላለፍ የቅጣት ውሳኔ የተሰጠው ጉዳዩ
ዝተወሰነሉ Eለት ጀሚሩ በብግዚU ኣብ ፖሊስ ቤት ከተወሰነበት ቀን ጀምሮ በየጊዜው በፖሊስ ፅሕፈት
ፅሕፈት ኣብ ለይዥር Eናተመዝገበ መዘወሪ ፍቓዱ ቤት በለዥር Eየተመዘገበ ቅጣቱ Eስከሚፈፀም መንጃ
ክሳብ ቅፅዓቱ ዝፍፅሞ ኣብ ፖሊስ ቤት ፅሕፈት ፍቃዱ በፖሊስ ፅሕፈት ቤት በመያዝ ቅጣቱ ሲፈፀም
ብምሓዝ ቅፅዓቱ ምስ ፈፀመ መዘወሪ ፍቓዱ ይውሃቦ፣ መንጃ ፍቃዱ ይሰጠዋል፣ በፈፀመው ጥፋት
ብዝፈፀሞ ጥፍኣት ንዝEገድ ጥፍኣት ፈፃሚ ኣብቲ ለሚታገድ ጥፋት ፈፃሚ በሌዥር Eግዱ በመፈፀም
ሌዥር Eግድ ብምፍፃም ዝኾነ ዓይነት ግልጋሎት Eግዱ ማንኛውም ዓይነት Aገልግሎት Eንዳያገኝ
ከይረከብ ናብ ፋይሉ ዝርከበሉ ቤት ፅሕፈት ፋይሉ ወደሚገኝበት ኮንስትራክሽን መንገድ
ኮንስትራክሽን መንገድ ትራንስፖርትን ናይ Eግድ ትራንስፖርት ፅሕፈት የEግድ ይሁን የEግድ ስርዝ
ይኹን ናይ Eግድ መልቀቂ ስርዝ ደብዳቤ በብEዋኑ ደብዳቤ በየጊዜው በመላክ ተግባራዊ ያደርጋል፡፡
ብምልኣኽ ተግባራዊ ይገብር፡፡
405
www.chilot.me
17. ምስራዝ ሪከርድ 17. ሪከርድ መሰረዝ

በብEዋኑ ተመዝጊቦም ዝተተሓዙ ጥፍኣታትን በየጊዜው ተመዝግበው የሚያዙ ጥፋቶችና ቅጣቶች
ቅፅዓት ሕድ ሕድ ጥፍኣት ካብ ዝተፈፀመሎም ወይ Eያንዳንዱ ጥፋት ከተፈፀመባቸው ወይም ቅጣቱ
ቅፅዓት ካብ ዝተወሰነሉ መዓልቲ ድሕሪ ሓደ ዓመት ከተወሰነበት ቀን ከAንድ Aመት በኋላ Eንደ ሪከርድ
ከም ሪከርድ ተቆፂሮም AየቕፅUን፡፡ ተቆጥሮው Aያስቀምጡም፡፡
18. ቅፅዓት ተግባራዊ ዝኾነሉ ቦታ 18. ቅጣት ተግባራዊ የሚሆንበት ቦታ
ዝኾነ ጥፍኣት ፈፃሚ ንዝፈፀሞ ጥፍኣት Eቲ ቅፅዓት ማንኛውም ጥፋት ፈፃሚ ለፈፀመው ጥፋት ቅጣት
ተፈፃሚ ዝኾነሉ ወይ ዝቕፃዓሉ Eቲ ጥፍኣት ኣብ ተፈፃሚ የሚሆነው ወይም የሚቀጣው ጥፋቱ
ዝተፈፀመሉ ቦታ ኣብ ዝርከብ ቤት ፅሕፈት ፖሊስ በተፈፀመለት ቦታ በሚገኝ የፖሊስ ፅሕፈት ቤት ብቻ
ጥራሕ ይኸውን፡፡ ይሆናል፡፡
19. ስልጣንን ተግባርን ደንቢ ተቆፃፃሪ 19. የደንቢ ተቆጣጣሪ ትራፊክ ፖሊስ
ፖሊስ ትራፊክ ስልጣንና ተግባር
1. ፖሊስ ትራፊክ ጥፍኣት ዝፈፀመ ሰብ ዝሓዘ 1. ትራፊክ ፖሊስ ጥፋት ለፈፀመ ሰው
ተሽከርካሪት ደው ክትብል ብምግባር መዘወሪ /Aሽከርካሪ/ የያዘት ተሽከርካሪ Eንድትቆም
ፍቓድ ተቐቢሉ ንደንቢ ተሓላላፊ ክሲ ወረቐት በማድረግ መንጃ ፈቃድ በመቀበል ለደንብ
መሊU ብምሃብ ነቲ ዝተፈፀመ ምትሕልላፍ ተላላፊ ክስ ወረቀት መልቶ በመስጠት
ደንቢ በዚ ደንቢ መሰረት ኣብዚ ደንቢ ለተፈፀመው ጥፋት በደንቡ የተቀመጠው
ዝተቐመጠ መጠን ቅፅዓት ብምውሳን ሽU የገንዘብ መጠን ቅጣት በመወሰን ክስ ቻጅ
ንሽU ክሲ ቻርጅ ይህብ፡፡ ተቐፃI ኣብቲ ይሰጣል፣ ተቀጪ በተወሰነለት ቅጣት ቅሬታ
ዝተወሰነሉ ቅፅዓት ቅሬታ Eንድሕር ሃልዩዎ ሲኖረው ከፖሊስ ፅሕፈት ቤት ጀምሮ Eስከ
ካብ ቤት ፅሕፈት ፖሊስ ሓላፊ ጀሚሩ ክሳብ ኮሚሽነር Eንዲሁም Eስከ መደበኛ ፍርድ ቤት
ኮሚሽነር ከምU’ውን ክሳብ ስሩE ቤት ፍርዲ ሂዶ ቅሬታ ማቅረብ መብቱ መሆኑ ለተከሳሽ
ከይዲ ቅሬትU ምቕራብ መሰሉ ምዃኑ ሊገልፅለት ይገባል፣
ንተኸሳሲ ክገልፀሉ ይግባE፣
2. ነዚ ደንቢ ተመሓላሊፍካ ተባሂሉ ንዝተኸሰሰ 2. ደንብ ተላልፋሃል ተብሎ የተከሰሰው
ኣሽከርካሪ ዓይነት ጥፍኣት ዝገልፅ ፎርሚ Aሽከርካሪ ጥፋቱ ዓይነት የሚገልፅ ፍርም
መሊU ይህብ፣ ሞልቶ ይሰጣል፣
3. ክሲ ቻርጅ ንተኸሳሲ ይህብ፣ ቅዳሕ ክሲን 3. የክስ ቻርጅ ለተከሳሽ ይሰጣል፣ የክሱ ቅጅና
ዝሓዞ ፍቃድ መዘወሪን ንዝምልከቶ ፖሊስ የያዘው የማሽከርከሪያ ፈቃድ ለሚመለከተው
ቤት ፅሕፈት ኣብ ውሽጢ 24 ሰዓት የቕርብ፣ የፖሊስ ፅሕፈት ቤት በ24 ሰዓት ውስጥ
ያቀርባል፣
406
www.chilot.me
4. ቤት ፅሕፈት ፖሊስን በዓል መዚ ልምዓት 4. የፖሊስ ፅሕፈት ቤት የገቢዎች ልማት

Eቶት ብዘውፅEዎ Aሰራርሓ በብማዓልቱ ባለስልጣን ባወጡት Aሰራር መሰረት በየቀኑ
ዝተኣከበ ገንዘብ ናብ በዓል መዚ ኣታዊ የተሰበሰበው ገንዘብ ወደ ባንክ ወይም ወደ
ይገብር፣ ገቢዎች ባለስልጣን ገቢ ያደርጋል፣
5. ንተሓላላፊ ዘEንቅፉ ነገራት ክለዓሉ 5. ተላላፊዎች የሚያደናቅፉ ነገሮች Eንዲነሱ
ንዝምልከቶ ይሕብር፣ ምስ ብርኪ ስልጣኑ ለሚመለከተው ያሳውቃል፣ ከስልጣኑ ደረጃ ጋር
ዝተታሓሓዙ ዓንቀፍቲ ነገራት ክለዓሉ ይገብር፣ የተያያዙ የሚያደናቅፉ ነገሮች Eንዲነሱ
ብዓል ንብረት ንመልዓሊ ዝወፀ ወፃI ይሽፍን፣ ያደርጋል፣ ባለንብረት ለማስነሻ የወጣ ወጪ
Eንዲሸፍን ያደርጋል፣
6. ዓመታዊ ምርመራ ድሕንነት ተሽከርካሪ 6. Aመታዊ የተሽከርካሪ ደህንነት ምርመራ ያለ
ዘይገበረ ተሽከርካሪ ከሽከርክር ንዝረኸቦ Aደረገ ተሽከርካሪ ሲያሽክረከር ላገኘው
Aሽከርካሪ ናይ ክሲ ፎርሚ መሊU ምስ ሃበ Aሸከርካሪ የክስ ፎርም ሞልቶ ከሰጠ በሃላ
ክሳብ ዓመታዊ ምርመራ ገይሩ ዝቐርብ ናይ ተሽከርካሪ ዓመታዊ ምርመራ Eስክታደርግ
ቅድሚት ወይ ናይ ድሕሪት ታርጋ ተፈቲሑ የፊት ወይም የሃላ ታርጋ ተፈቶ በፖሊስ
ኣብ ቤት ፅሕፈት ፖሊስ ተቐሚጡ ይፀንሕ፣ ፅሕፈት ቤት ተቀምጦው ይቆያል፣
7. ፖሊስ ትራፊክ ካብ ቅፅዓት ዝኣከቦ ገንዘብ 7. ፖሊስ ትራፊክ ከቅጣት የሰበሰበው ገንዘብ
በብማዓልቱ ንዝምልከቶ ቤት ፅሕፈት ኣታዊ በየቀኑ ለሚመለከተው ፅሕፈት ቤት ደረሰኝ
ንምግባሩ ደረሰኝ Eናተቐበለ ኣታዊ ይገብር፣ Eየተቀበለ ገቢ ያደርጋል፣
8. ብምኽንያት በዓላት ዝኣከቦ ገንዘብ 8. በበዓላት ምክንያት የሰበሰው ገንዘብ በየቀኒ
በብማዓልቱ ንምEታው ኣብ ዘይከኣለሉ Eዋን ገቢ ለማረግ በማይቻልበት ጊዜ በንጋቱ ጥዋት
ንፅባሕቱ ንጉሆ ኣታዊ ይገብር፣ ገቢ ያደርጋል፣
9. ቀዳምን ሰንበትን ዝኣከቦ ሰኑይ ንጉሆ ቅድሚ 9. ቅዳሜና Eሁድ የሰበሰበው ገንዘብ ሰኞ ጥዋት
ናብ ስራሕ ምውፋሩ ኣታዊ ይገብር፣ ወደ ስራ ከመስማራቱ በፊት ገቢ ያደርጋል፡፡
ክፍሊ ትሸዓት ክፍል ዘጠኝ

20. ወሰን ተፈፀምነት Eዚ ደንቢ 20. የተፈፃምነት ወሰን
Eዚ ደንቢ ኣብ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ ትግራይ ይህ ደንብ በትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት
ክልል ወሽጢ ተፈፃሚ ይኸውን፡፡ ክልል ውስጥ ተፈፃሚ ይሆናል፡፡
21. ግቡE ምትሕብባር 21. የመተባበር ግዴታ

Eዚ ደንቢ ተግባራዊ ንምግበር መንግስታዊ ይህንን ደንብ ተግባራዊ ለማረግ መንግስታዊ ሆነ
ዘይመንግስታዊ ትካላት፣ ማሕበራት ትራንስፖርትን መንግስታዊ ያልሆነ ድርጅቶች፣ የትራንስፖርት
407
www.chilot.me
ውልቀ ሰባትን ግቡE ምትሕብባር ኣለዎም፡፡ ማህበራትና ግለሰቦች የመተባበር ግዴታ Aለባቸው፡፡
22. ምውፃE መምርሒ 22. መመሪያ ስለማውጣት
ቢሮ ኮንስትራክሽን መንገድን ትራንስፖርትን Eዚ የኮንስትራክሽና መንገድ ትራንስፖርት ቢሮ ይህንን
ደንቢ ብዝግባE ንምፍፃም ዘኽEሉ ኣድለይቲ ደንብ በሚገባ ማስፈፀም የሚችሉ Aስፈላጊ
መምርሒታት ከወፅE ይኽEል፡፡ መመሪያዎች ሊያወጣ ይችላል፡፡
23. ስልጣን ምምሕያሽ 23. የማሻሻል ወይ የመሻር ስልጣን
Eዚ ደንቢ ንምምሕያሽ ወይ ንምስዓር ስልጣን ዘለዎ ይህ ደንብ ለማሻሻል ወይም ለመሻር ስልጣን ያለው
ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ ትግራይ ቤት ምኽሪ የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት የስራ Aስፈፃሚ
ስራሕ ፈፃሚ ጥራሕ Eዩ፡፡ ምክር ቤት ነው፡፡
24. ምስዓር ደንቢ 24. ደንብን ስለመሻር
ደንቢ ቁፅሪ 27/96 ወይ ካልE ምስዚ ደንቢ ዝጓነፅ ደንብ ቁጥር 27/96 ወይም ይህንን ደንብ የሚቃረን
ደንቢ ልማዳዊ ኣሰራርሓታት ኣብዚ ደንቢ ደንብ ልማዳዊ Aሰራሮች በዚህ ደንብ ለተፈሸኑ
ንዝተሸፈኑ ዋኒናት ተፈፃምነት ኣይህልዎን፡፡ ጉዳያት ተፈፃሚነት Aይኖሮውም፡፡
25. ደንቢ ዝፀንAሉ Eዋን 25. ደንብ የሚፀናበት ጊዜ

Eዚ ደንቢ ብነጋሪት ጋዜጣ ክልል ትግራይ ተሓቲሙ ይህ ደንብ በትግራይ ክልል ነጋሪት ጋዜጣ ታትሞ
ካብ ዝወፀሉ Eዋን ጀሚሩ ዝፀንA ይኸውን፡፡ ከወጣበት ጊዜ ጀምሮ የፀና ይሆናል፡፡
ፕረዚዳንት ብሄራዊ ክልላዊ የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ
408
www.chilot.me
nU¶T Uz¤È TG‰Y

73/2004 ዓ.ም
ቑፅሪ ደንቢ 73/2004 ደንብ ቁጥር 73/2004

ኣተኣኻኽባን ኣጠቓቕማን Eቶትን ትግራይ መገናኛ ብዙሃን ኤጀንሲ
ኣተማምና ክፍሊት ግልጋሎትን የገቢ Aገልግሎት ክፍያ ተመን Aሰባሰብና
ኤጀንሲ መራኸቢ ሓፋሽ ትግራይ ንምውሳን Aጠቃቀም ለመወሰን የወጣ ደንብ
ዝወፀ ደንቢ
ኤጀንሲ መራኸቢ ሓፋሽ ክልል ትግራይ የትግራይ መገናኛ ብዙሃን ኤጀንሲን ለማቋቋም
ንምጥያሽ ዝወፀ ኣዋጅ ቑፅሪ 142/2000 ዓንቀፅ የወጣ Aዋጀ ቁጥር 142/2000 ዓንቀፅ 6 ንUስ
6 ንUስ ዓንቀፅ 8 Eቲ ኤጀንሲ ንዝህቦ ግልጋሎት ዓንቀፅ 8 ኤጀንሲው ለሚሰጠው Aገልግሎት
ተመጣጣኒ ክፍሊት ከኽፍልን ክEክብን ብመሰረት ተመጣጣኝ ክፍያ Eንዲያስከፍልና Eንዲሰበስብ
ዝተውሃቦ ስልጣን ንዚ ተግባራዊ ንምግባር ደንቢ ለሰጠው ስልጣን መሰረት ተግባራዊ ለማድረግ
ምውፃE ኣድላይ ኮይኑ ስለዝተረኸበን ደንብ ማውጣት Aስፈላጊ ሆኖ ስለተገኘና
ስለዝተኣመነሉን፣- ስለታመነበት፡-
ብመሰረት ተመሓይሹ ዝወፀ ሕገ መንግስቲ ተሻሽሎ የወጣ የትግራይ ሕገ መንግስት Aንቀፅ

ትግራይ ዓንቀፅ 49 ንUስ ዓንቀፅ 3 ፊደል ሀ Eዚ 49 ንUስ Aንቀፅ 3 ፊደል ሀ የሚከተለውን ደንብ
ዝስEብ ደንቢ ኣውፂU ኣሎ። Aውጥቶዋል።
ሓፈሻዊ Aጠቃላይ
ዓንቀፅ 1. ሓፂር ርEሲ ዓንቀፅ 1. Aጭር ርEስ

Eዚ ደንቢ'ዚ "ደንቢ ኣተኣኻኽባን ኣጠቓቕማን ይህ ደንብ “የትግራይ መገናኛ ብዙሃን ኤጀንሲ
Eቶትን ኣተማምና ክፍሊት ግልጋሎታትን የገቢና Aገልግሎት ክፍያ ተመን Aሰባሰብና
ኤጀንሲ መራኸቢ ሓፋሽ ትግራይ ቑፅሪ ደንቢ Aጠቃቀም ደንብ ቁጥር 73/2004 ዓ/ም”ተብሎ
73/2004 ዓ/ም " ተባሂሉ ክጥቀስ ይኽEል፡፡ ሊጠቀስ ይችላል፡፡

ÃNÇ êU BR 7.85 291
nU¶T Uz¤È .ú.qÜ 409
www.chilot.me
ዓንቀፅ 2. ትርጉም ዓንቀፅ 2. ትርጉም

ኣጠቓቐማ ናይቲ ቃል ካልE ትርጉም ዘውህቦ የቃሉ Aጠቃቀም ሌላ ትርጉም Eስካልተሰጠው
Eንተዘይኮይኑ ኣብዚ ደንቢ 'ዚ ድረስ በዚህ ደንብ
1. "ኤጀንሲ" ማለት ሓበሬታ ብምስንዳEን 1. “ኤጀንሲ” ማለት መረጃን በማዘጋጀትና
ብምውዛEን ንህዝብን መንግስትን ንምሕባር በማሰራጨት ለህዝብና ለመንግስት
ንምህዳስን ንምምሃርን ሰብ ሞያ መራኸቢ ለማስታወቅ ለማስተማርና ለማዝናናት
ሓፋሽ ዝሓቆፈ ትካል ክልል ትግራይ Eዩ። የመገናኛ ብዙሃን ባለሞያዎች ያቀፈ
የትግራይ ክልል የመገናኛ ብዙሓን ተቋም
ነው።
2. "ቦርድ" ማለት ብኣዋጅ ቁፅሪ 142/2000 2. “ቦርድ” ማለት በዚህ Aዋጅ ቁጥር
ዝተጣየሸ ነቲ ኤጀንሲ ዝመርሕ ኣካል 142/2000 የተቋቋመ ኤጀንሲወን የሚመራ
Eዩ። ኣካል ነው።
3. "ዋና ኣካያዲ ስራሕ" ማለት ናይ ኤጀንሲ 3. “ዋና ስራ Aስኪያጅ” ማለት የትግራይ
መራኸቢ ሓፋሽ ትግራይ መራሒ ስራሕ መገናኛ ቡዙሃን ኤጀንሲ ዋና ስራ Aስኪያጅ
ማለት’ዩ። ማለት ነው።
4. "ሰብ" ማለት ተፈጥሮኣዊ ሰብ ወይ ብሕጊ 4. “ሰው” ማለት ተፈጥሮAዊ ሰው ወይ በሕግ

መሰል ሰብነት ዝተውሃቦ ኣካል Eዩ፡፡ የሰውነት መብት ያለው ኣካል ነው፡፡
5. “ፕረስ” ማለት ከም ጋዜጣ፣ በብEዋኑ ዝወEE 5. ‘ፕሬስ” ማለት Aንደ ጋዜጣ፣ በየጊዜው
ፅሑፍ፣ ወኪል ዜና ምስንዳE ፕሮግራማት የሬድዮና ፅሑፍ በራሪ ፅሑፍና፣ የዜና
ሬድዮ፣ ቴሌቪዥን፣ ተንቀሳቓሲ ስEሊ፣ ስEሊ፣ ወኪል የሬድዮነሰ ቴሌቪዥን ፕሮግራሞች
ፊልሚ፣ ካርቱን፣ ድርሰት ሙዚቃን ሕትመት ዝግጅትቶችና ተንቀሳቃሽ ስEል፣ ስEል፣
ኤሌክትሮኒክስን ተዋስOን ዝኣመሰሉ ስራሕቲ ፊልም፣ ካርቱን፣ የሙዚቃ ድርሰቶች፣
ዝውግን ትካል መራኸቢ ሓፋሽ ኮይኑ ኩሉ የኤሌክትሮኒክስ ሕትመትና ተውኔት
ዓይነት መተሓላለፊ መልEኽቲ መራኸቢ የመሳሰሉት ማናቸውም የመገናኛ
ሓፋሽ’ውን ዝሓቁፍ’ዩ። መልEክት ማስተላለፍያ ሁሉ ይጨምራል።
6. “ኤዲቶሪያል ፖሊሲ” ማለት ንሃገራዊ ሕግታት 6. “ኤዲቶሪያል ፖሊሲ” ማለት Aገራዊ የፕረስና
ፕረስን ብሮድካስትን መሰረት ገይሩ ዝወፀን ብሮድካስት ሕጐችን መሰረት Aድርጐ
Eዚ ኤጀንሲ ዝምርሐሉን ውሽጣዊ ፖሊሲ የወጣ ኤጀንሲው የሚመራበት ውስጣዊ
Eዩ፡፡ ፖሊሲ ነው፡፡
7. “ግልጋሎት” ማለት Eዚ ኤጀንሲ ዝህቦም 7. “Aገልግሎት” ማለት ኤጀንሲው የሚሰጣቸው

ግልጋሎታት ምልላይ ምልክታን መሰናደOን፣ የማስታወቂያ ስፖንሰር ፕሮግራሞች
ስፖንሰር መደባት፣ ክራይ ግዘ ፈነወን ገፅ የስርጭትና የሕትመት ገፅ ኪራይ የስቱድዮ
ሕትመትን፣ ክራይ ስቲድዮ፣ መሸጣ መደባት፣ ኪራይ፣ የፕሮግራሞች ሽያጭ፣ የቪድዮና
410
www.chilot.me
ቀረፃን ፎቶ ግራፍን ዝኣመሰሉን ዘጠቓለለ ፎቶግራፍ ቀረፃና የመሳሰሉትን

Eዩ፡፡ የሚያጠቃልል ነው፡፡
8. ‘ቀጥታዊ ግልጋሎት ፕረስ” ማለት ብጋዜጣ፣ 8. ‘ቀጥታዊ ግልጋሎት ፕሬስ” ማለት ለጋዜጣ፣
በብEዋኑ ዝወፅE ፅሑፍ፣ ብበራሪ ፅሑፍ፣ በወቅታዊ ፅሑፍ፣ በበራሪ ወረቀት፣ በዜና
ብወኪል ዜና፣ ብምስንዳE ፕሮግራማት ወኪል፣ በሬድዮና ቴሌቪዥን ፕሮግራሞች
ሬድዮ፣ ቴሌቪዥን፣ ብተንቀሳቓሲ ስEሊ፣ ዝግጅት፣ በተነቀሳቃሽ ምስል፣ በስEል፣
ብስEሊ፣ ብፊልሚ፣ ብካርቱን፣ ብድርሰት በፊልም፣ በካርቱን፣ በሙዚቃ ድርሰት፣
ሙዚቃን፣ ብሕትመት ኤሌክትሮኒክስን በኤሌክትሮኒክስ ሕትመት፣ በተውኔትና
ተዋስOን ዝኣመሰሉ ስራሕቲ ዝውገንን ብኹሉ በመሳሰሉት ስራዎች ተከውኖ በሁሉም
ዓይነት መተሓላለፊ መልEኽቲ ዝውሃብ ዓይነት የመልEክት ማስተላለፊያዎች
ግልጋሎት ምልክታ፣ መሰናድOን ስፖንሰርን የሚሰጥ የማስታወቂያ ፕሮግራምና
Eዩ፡፡ የስፖንሰር Aገልግሎት ነው፡፡
9. "ዘይቀጥታዊ ግልጋሎት ፕረስ" ማለት ካብ 9. “ቀጥታዊ ያልሆነ የፕሬስ Aገልግሎት” ማለት
ቀጥታዊ ግልጋሎት ፕረስ ወፃI ኮይኖም ከቀጥታዊ የፕረስ Aገልግሎት ወጪ በኪራይ
ብኽራይ ዝፍፀሙ ከም ክራይ ኣዳራሽ፣ የሚፈፀሙ Eንደ Aዳራሽ ኪራይ፣ የስቱድዮ
ክራይ ስቲድዮ፣ ክራይ ግዜ ፈነወን ገፅ ኪራይ፣ የAየር ሰዓትና ይሕትመት ገፅ
ሕትመትን፣ መሸጣ መደባትን ዜናን፣ስልጠና ኪራይ፣ ዜናና ፕሮግራሞች ሽያጭ፣ ስልጠና
ምሃብ፣ ፅገናን ተኸላን መሳርሒ ምክያድን መስጠት፣ የመሳርያ ተካለና ጥገናና
ስራሕቲ ምትካል ዝኣመሰሉን ዘጠቃለለ የመሳሰሉትን የሚያጠቃልል ነው፡፡
Eዩ፡፡
10. "Eቶት" ማለት Eዚ ኤጀንሲ ካብ ዝህቦም 10. “ገቢ” ማለት ኤጀንሲው ከሚሰጣቸው
ዝተፈላለዩ ግልጋሎታትን ብዝተፈላለየ የተለያዩ Aገልግሎቶች በተለያዩ Aኳኃን
ኣገባብን ዝረኽቦ ውሽጣዊ ኣታዊ Eዩ፡፡ የሚያገኘው የውስጥ ገቢ ነው፡፡
11. "ተመን" ማለት በዚ ኤጀንሲ ንዝወሃቡ 11. “ተመን” ማለት በኤጀንሲው ለሚሰጡ
ግልጋሎታት ዝተቐመጠ ክፍሊት Eዩ፡፡ Aገልግሎቶች የተቀመጠ ክፍያ ነው፡፡
12. "ምልክታ" ማለት ኣብ መደባት ፕረስ 12. “ማስታወቂያ” ማለት በፕሬስ ፕሮግራሞች
ዝወፅEን ዝመሓላለፍን ትሕዝቶ የሚወጣና የሚሰራጭ ይዘት ማስተዋወቅ
ምልላይን ምፍላጥን Eዩ፡፡ ነው፡፡
13. "ስፖንሰር" ማለት ንመደባት ፕረስ ዘድሊ 13. “ስፖንሰር” ማለት የፕሬስ ፕሮግራሞች
ወፃI ንሓደ ግዜ ወይ ልEሊU ብኽፋል የሚያስፈልጋቸውን ወጪ ለAንድ ጊዜ
ወይ ሙሉE ብሙሉE ብምሽፋን ወይም ከዚያ በላይ በከፊል ወይም ሙሉ
ስራሕቶም፣ ፍርያቶምን ግልጋሎቶምን በሙሉ ለመሸፈን ስራዎቻቸው፣ ምርታቸው
ክፍለጠሎም ምግባር Eዩ፡፡ ንና Aገልገሎታቸውን Eንዲያስተዋውቁ

ማድረግ ነው፡፡
411
www.chilot.me
14. "ኽራይ ግዜ ፈነወን ሕትመትን" ማለት ካብ 14. “የAየር ጊዜና የሕትመት ኪራይ ” ማለት
ፈነወ ግዜ ቴሌቪዥን ወይ ሬድዮ ወይ ከቴሌቪዥንና ሬድዮ የስርጭት ጊዜ ወይም
ሕትመት ውሱን ግዜ ነኪኻ ካልE ኣካል ከሕትመት ገፅ የተወሰነ በመቀነስ ሌላ Aካል
ክጥቀመሉ ብክራይ ዝወሃብ ክፍለ ግዜን ገፅን Eንዲጠቀምበት በኪራይ የሚሰጥ ጊዜና ገፅ
Eዩ፡፡ ነው፡፡
15. "መሰናድO" ማለት ብድምፂ፣ ሙዚቃን 15. “ዝግጅት” ማለት በድምፅ፣ ሙዚቃና ምስል
ምስልን ወይ ምስልን ፅሑፍን ተሰንዩን ወይም በምስልና በፅሑፍ ታጅቦና
ተወሃሂዱን ብፕረስ ዝወፅEን ዝመሓላለፍን ተቀናብሮ ብፕረስ የሚወጣና የሚሰራጭ
መደብ ወይ ምልክታ Eዩ፡፡ ፕሮግራም ወይም ማስታወቂያ ነው፡፡
16. "መሸጣ መደባት" ማለት በዚ ኤጀንሲ 16. “የፕሮግራሞች ሽያጭ” ማለት በኤጀንሲው
ተሰናዲOም ናብ ህዝቢ ዝበፅሑ ውፅIታት ተዘጋጅተው ህዝብ ዘንድ የደረሱ የፕረስ
ፕረስ ንዝሓተተ ኣካል ብድልየት Eዚ ውጤቶችን ለጠየቀ Aካል በኤጀንሲው
ኤጀንሲ ብመሸጣ ምሃብ Eዩ፡፡ ፍላጐት በሽያጭ መስጠት ነው፡፡
17. "ደምበኛ" ማለት ብተኸታታሊ ንንውሕ 17. “ደንበኛ” ማለት በተከታታይ ረዘመ ላለ ጊዜ
ዝበለ ግዜ ብዘይምቁራፅ ግልጋሎት የማይቋረጥ Aገልግሎት ለማግኘት
ክረክብ ምስቲ ኤጀንሲ ውEል ዝኣሰረ ሰብ ከኤጀንሲው ጋር የተዋዋለ ሰው ነው፡፡
Eዩ፡፡
18. " ክፍሊት ኮምሽን" ማለት ነቲ ኤጀንሲን 18. “የኮሚሽን ክፍያ” ማለት ኤጀንሲውንና
ንተጠቀምቲ ግልጋሎታቱን ብምርኻብ የAገልግሎት ተጠቃሚዎችን በማገናኘት
Eቲ ኤጀንሲ ኣታዊ ክረክብ ንዝገበረ ካብ ኤጀንሲው ገቢ Eንዲያገኝ ላደረገ
ሰራሕተኛ Eቲ ኤጀንሲ ወፃI ንዝኾነ ከኤጀንሲው ሰራተኛ ውጭ ለሆነ ሰው
ሰብ ዝኽፈል ክፍሊት Eዩ፡፡ የሚፈፀም ክፍያ ነው፡፡
19. "ክፍሊት ሞያ" ማለት Eቲ ኤጀንሲ 19. “የሙያ ክፍያ” ማለት ኤጀንሲው የስልጠና
ግልጋሎታት ስልጠና፣ ምድላዉ መሰልጠኒ Aገልግሎት የማሰልጠኛ መሳሪያዎች
ማተርያላት፤ቴክኒካዊ ፅገናን ተኸላን፣ ዝግጅት፣ ቴክኒካዊ ጥገናና ተከላ የቪድዮና
ግልጋሎት ቀረፃን ፎቶ ግራፍን ካልOትን የፎቶግራፍ ቀረፃና ሌሎች በመስጠት
ብምሃብ Eቶት ኣብ ዝረኽበሉ Eዋን በትርፍ ሰAቱ ለተሳተፈ የኤጀንIው
ኣብቶም ዝተጠቐሱ ግልጋሎታት ብሞይU ሰራተኛ የሚከፍለው የማበረታቻ ክፍያ
ብትርፊ ሰዓት ንዝተሳተፈ ሰራሕተኛ Eዚ ነው፡፡
ኤጀንሲ ንመተባብI ዝክፈል ክፍሊት ሞያ ’ዩ፡፡
20. " መንግስታዊ ኣብያተ Eዮ"ማለት ኣብ ዝኸነ 20. “መንግስታዊ መ/ቤት” ማለት በማናቸውም
ብርኪ ምምሕዳር ዓርሰን ኪIለን ብኣዋጅ የAስተዳደር Eርከን ራሳቸውን ችለው
ወይ ብደንቢ ዝተጣየሻን ሙሉE በAዋጅ ወይ በደንብ የተቋቋሙና ሙሉ
ብሙሉE ብመንግስታዊ በጀት በሙሉ በመንግስታዊ በጀት የሚተዳደሩ
412
www.chilot.me
ዝመሓደራን መንግስታዊ ኣብያተ Eዮ መንግስታዊ መስሪያ ቤቶች ናችው፡፡

Eየን፡፡
21. "ልምዓታዊ ኣካላት" ማለት መንግስቲ 21. “ልማታዊ ኣካላት” ማለት መንግስት
ቀዳምነት ኣብ ዝሃቦም ዓዉደ የቅድሚያ ትኩረት በሰጣቸው
Iንቨስትመንትን ማሕበራዊ ጉዳያትን የIንቨስትመንትና የማህበራዊ ጉዳዮች
ዝተዋፈሩ ኣካላት ማለት Eዩ፡፡ Aውዶች የተሰማሩ ኣካላት ማለት ነው፡፡
ዓንቀፅ 3. ኣገላልፃ ፆታ፣ ኣንቀፅ 3. የፆታ Aገላለፅ፣

ኣብዚ ደንቢ ብተባEታይ ፆታ ዝተደንገገ ኩሉ በዚ ደንብ ውስጥ በተባEታይ ፆታ የተገለፀውን
ንኣነስታይ ፆታ’ውን ዝሓውስ Eዩ። ኣነስታይን የሚያጠቃልል ነው።
ዓንቀፅ 4. ወሰን ተፈፃምነት ዓንቀፅ 4. የተፈፃሚነት ወሰን

Eዚ ደንቢ'ዚ ኣብ ኤጀንሲ ኣብ ፍልፍል Eቶትን ይህ ደንብ በኤጀንሲው በገቢ ምንጭና
ኣተማምና ክፍሊት ግልጋሎታትን ኣተኣኻኽባን የAገልግሎት ክፍያ ተመን Aሰባሰብ፣
ኣጠቓቕማን ውሽጣዊ Eቶትን ኣተሓሕዛ ሒሳብን Aጠቃቀምና የውስጥ ገቢና የሒሳብ Aያያዝ
ተፈፃሚ ይኸውን፡፡ ተፈፃሚ ይሆናል፡፡
ዓንቀፅ 5. መትከል ዓንቀፅ 5. መርህ

Eዚ ኤጀንሲ ዝህቦም ግልጋሎታት ፕረስ Eቲ ኤጀንሲው የሚሰጣቸውን የፕረስ Aገልግሎቶች
ኤጀንሲ ንዝምርሐሉ ውሽጣዊ ኤዲቶርያል ኤጀንሲው በሚመራበት ውስጣዊ የኤዲቶርያል
ፖሊሲ መትከል ብምግባር ይፍፀሙ፡፡ ፖሊሲ መርህ መሰረት ይተገበራሉ።
ኣተኣኻኽባን ኣጠቓቕማን ውሽጣዊ Eቶትን የውስጥ ገቢ Aሰባሰብ፣ Aጠቃቀም Eና
ኣተሓሕዛ ሒሳብን የሒሳብ Aያያዝ
ዓንቀፅ 6. ኣተኣኻኽባ ውሽጣዊ Eቶት ዓንቀፅ 6. የውስጥ ገቢ Aሰባሰብ

Eዚ ኤጀንሲ Eቶት ዝEክብ ቢሮ ትልምን ኤጀንሲው ገቢ የሚሰበሰበው የትግራይ ክልል
ፋይናንስን ክልል ትግራይ ብዝፈልጦን Eቲ ፕላንና ፋይናንስ ቢሮ በሚያውቀውና ኤጀንሲው
ኤጀንሲ ባEሉ ብዝሕትሞን ቅብሊት ዉሽጣዊ ራሱ ባሳተመው የውስጥ ገቢ ደረሰኝ ሆኖ
ኣታዊ ኮይኑ ተኸታታሊ ቁፅሪ ይህልዎ፡፡ ተከታታይ ቁጥር ይኖረዋል፡፡
ዓንቀፅ 7. ኣጠቓቕማ ውሽጣዊ Eቶት ዓንቀፅ 7. የወስጥ ገቢ Aጠቃቀም

1. ኣብዚ ደንቢ ብዓንቀፅ 8 መሰረት ዝተረኸበ 1. በዚህ ደንብ ዓንቀፅ 8 መሰረት የተሰበሰበ
ገንዘብ ቢሮ ትልምን ፋይናንስን ክልልና ገንዘብ የትግራይ ክልል ፕላንና ፋይናንስ
413
www.chilot.me
ብዝፈልጦ ብሽም Eቲ ኤጀንሲ ኣብ ዝተኸፈተ ቢሮ በሚያውቀውና በኤጀንሲው ስም

ቁፅሪ ሒሳብ ባንኪ ይቕመጥ፡፡ በተከፈተ የባንክ ሒሳብ ቁጥር ይቀመጣል፡፡
2. Eዚ ኤጀንሲ ውሽጣዊ ኣታዊU ንክጥቀም 2. ኤጀንሲው የውስጥ ገቢውን Eንዲጠቀምበት
ብቢሮ ትልምን ፋይናንስን ክልልና የክልሉ ፕላንና ፋይናንስ ቢሮ ባስቀመጠው
ንዝተቐመጠ ሕጋዊ ስርዓት ኣሰናድኣን ሕጋዊ የበጀት ዝግጅትና Aጠቃቀም ስርዓት
ኣጠቓቕማን በጀት ተኸቲሉ ናብ ቤት ምኽሪ ተከትሎ በትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ
ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ ትግራይ ቀሪቡ መንግስት ምክር ቤት ቀርቦ መፅደቅ
ክፀድቕ ኣለዎ፡፡ Eቲ ኤጀንሲ ከይተጠቐመሉ ይኖርበታል፡፡ ኤጀንሲው በዓመቱ መጨረሻ
ዝተረፈ Eቶት ኣብ መወዳEታ ዓመት ሳይጠቀምበት የቀረ ገቢ ካለ በሚቀጥለው
Eንትህሉ ኣብ ዝቕፅል ዓመት ብስሩE ዓመት በውል ታውጆ Eንዲጠቀምበት
ብምEዋጅ ክጥቀመሉ ክግበር ኣለዎ፡ ይደረጋል፡፡
ዓንቀፅ 8. ኣተሓሕዛ መዝገብ ሒሳብ ዓንቀፅ 8. የሒሳብ መዝገብ ኣያያዝ

1. Eቲ ኤጀንሲ ዝተማልUን ብፅርየት 1. ኤጀንሲው የተሟሉና በጥንቃቄ የተዘጋጁ
ዝተዳለዉን መዛግብቲ ሒሳብ ይህልዉዎ፡፡ የሒሳብ መዛግብት ይኖሩታል፡፡
2. ኣተሓሕዛ ወይ ኣመዘጋግባ ሒሳብ፣ ኣቀራርባ 2. የኤጀንሲው የሒሳብ Aያያዝ ወይም
ፀብፃብ ውሽጣዊ Eቶት 'ዚ ኤጀንሲ ብመሰረት Aመዘጋገብ Eና የውስጥ ገቢ ሪፖርት
ኣተሓሕዛ ሒሳብ ቢሮ ትልምን ፋይናንስን Aቀራረብ በክልሉ የፕላንና ፋይናንስ ቢሮ
ክልልና ይኸውን፡፡ የሒሳብ Aያያዝ ስርዓት መሰረት

ይፈፀማል፡፡
3. ካብ ውሽጣዊ Eቶት ዝፍፀም ክፍሊትን ምዝገባ 3. ከውስጥ ገቢ የሚፈፀም ክፍያና የሒሳብ
ሒሳብን ኣብ ኣተሓሕዛ ሒሳብ ቢሮ ትልምን ምዝገባ የክልሉ የፕላንና ፋይናንስ ቢሮ
ፋይናንስ ክልልና ብዝተቐመጠ መAዘዚታትን ባለው የሒሳበ Aያያዝ በተቀመጡ
መዛግብትን ብምጥቃም ይፍፀም፡፡ ማዘዣዎችና መዛግብት መሰረት
ይፈፀማል፡፡
ክፍሊ ሰለስተ ክፍል ሦስት

ፍልፍል Eቶትን ኣተማምና ክፍሊት የገቢ ምንጭና የክፍያ Aገልግሎት
ግልጋሎታትን ተመን
ዓንቀፅ 9. ዓይነት ፍልፍል Eቶት Eዚ ዓንቀፅ 9. የኤጀንሲው የገቢ ምንጭ
ኤጀንሲ ዓይነቶች
1. መንግስቲ ካብ ዝምድቦ በጀት 1. መንግስት ከሚመድበው በጀት
2. ካብ ግልጋሎት ምልላይ፣ ምልክታን 2. ከማስታወቂያና ዝግጅት Aገልግሎት
414
www.chilot.me
መሰናድOን
3. ካብ መደባት ስፖንሰር 3. ከፕሮግራሞች ስፖንሰር
4. ካብ ግልጋሎት ክራይ ስቲድዮን ኣዳራሽን 4. ከስቱድዮና Aዳራሽ Aገልግሎት ኪራይ
5. ካብ ግልጋሎት ቀረፃን ፎቶ ግራፍን 5. ከቪድዮና ፎቶግራፍ ቀረፃ
6. ካብ መሸጣ መደባት ወይ ትሕዝቶታት ፕረስ 6. ከፕሮግራሞች ሽያጭ ወይም የፕሬስ ይዘቶች
7. ካብ ግልጋሎት ክራይ ግዜ ፈነወን ገፅ 7. ከAየር ጊዜ ስርጭትና የሕትመት ገፅ
ሕትመትን Aገልግሎት ኪራይ
8. ካብ ስልጠና፣ ምድላዉ መሰልጠኒ 8. ከስልጠና፣ ማሰልጠኛ መሳርያዎች
ማተርያላትን ስራሕቲ ምምካርን ዝግጅቶችና የማማከር ስራ
9. ካብ ግልጋሎት ቴክኒካዊ ፅገናን ተኸላን 9. ከቴክኒካዊ ጥገናና ተከላ Aገልገሎት
10. ካብ ወሃብቲ ሓገዝ ዝርከብ Eቶት 10. ከለጋሽ Aካላት
11. ኣብዚ ካብ ዘይተጠቐሱ ካልOት 11. Eዚህ ካልተጠቀሱ ሌሎች Aገልግሎቶችና
ግልጋሎታትን ዝተፈላለዩ ፍልፍላትን የገቢ ምንጮች
ዓንቀፅ 10. ኣተማምና ክፍሊት ግልጋሎት ዓንቀፅ 10. የAገልገሎት ክፍያ ተመን
1. ተመን ክፍሊት ግልጋሎት ንመንግስታዊ 1. የAገልገሎት ክፍያ ተመን መንግስታዊ የሆኑ
ኣብያተ Eዮ፣ ንልምዓታዊ ኣካላትን ውልቀ መ/ቤቶች፣ ልማታዊ ኣካላትና ግለሰቦች
ትሕዝቶታትን ከምU'ውን ንደምበኛታት ይዞታዎችን Eንዲሁም ደምበኞችን
ዘተባብE ኣንፈት ይኽተል፡፡ የሚያበረታታ Aቅጣጫን ይከተላል፡፡
2. ተመን ክፍሊት ቀጥታዊ ግልጋሎት ፕረስ 2. ቀጥታዊ የፕረስ Aገለገሎት የክፍያ ተመን
ብውድድር Eዳጋ ይፍፀም፡፡ በገበያ ውድድር ይፈፀማል፡፡
3. ተመን ክፍሊት ግልጋሎታት ፕረስ ማለት 3. የፕሬስ Aገልግሎቶች ማለት ቴሌቪዥን፣
ቴሌቪዥን፣ ጋዜጣን ሬድዮን ነናይ ባEሎም ጋዜጣ፣ ሬደዮን የክፍያ ተመን ለየብቻ
ተነፂሩ ይቕመጥ ተለይቶ ይቀመጣል፡፡
4. ተመን ክፍሊት ዘይቀጥታዊ ግልጋሎታት 4. ቀጥታዊ ያልሆኑ የፕረስ Aገለግሎት የክፍያ
ፕረስ ብድርድር ይፍፀም ተመን ብድርድር ይፈፀማል፡፡
5. ንተጠቀምቲ ቀጥታዊ ግልጋሎታት ፕረስ 5. ቀጥታዊ የፕረስ Aገልግሎት ተጠቃሚዎችን
ብምምፃEን ምስቲ ኤጀንሲ ክራኸቡ ከኤጀንሲው ጋር ያገናኘና የኤጀንሲው ገቢ
ብምግባርን Eቶት ኤጀንሲ ክድንፍE Eንዲያድግ AስተዋፅO ያደረገ ከኤጀንሲው
ኣስተዋፅO ዝገበረ ካብ ሰራሕተኛ Eቲ ኤጀንሲ ሰራተኛ ውጭ የሆነ ሰው የኮሚሽን ክፍያ
ወፃI ዝኾነ ሰብ ክፍሊት ኮምሽን ይረክብ ያገኛል
6. Eቲ ኤጀንሲ ግልጋሎታት ስልጠና፣ ምድላዉ 6. ኤጀንሲው የስልጠና Aገልግሎት የማሰልጠኛ
መሰልጠኒ ማተርያላት፤ ቴክኒካዊ ፅገናን መስርያዎች ዝግጅት፣ ቴክኒካዊ ጥገናና
ተኸላን፣ግልጋሎት ቀረፃን ፎቶ ግራፍን ተከላ፣ የቀረፃና ፎቶግራፍ Aገልግሎት ሰጥቶ
415
www.chilot.me
ብምሃብ ካብቲ ዝሃቦ ግልጋሎት Eቶት ከAገልግሎቱ ገቢ ካገኘ በተጠቀሱት

Eንተረኪቡ ኣብቶም ዝተጠቐሱ ግልጋሎታት Aገልግሎቶች በሙያው በትርፍ ሰAቱ
ብሞይU ኣብ ትርፊ ሰዓቱ ዝተሳተፈ የተሳተፈ የኤጀንሲው ሰራተኛ የሙያ ክፍያ
ሰራሕተኛ Eዚ ኤጀንሲ ክፍሊት ሞያ ያገኛል፡፡
ይረክብ፡፡
7. ዝርዝር ኣፈፃፅማ ተመን ክፍሊት ቀጥታዊ 7. ቀጥታ የፕረስ Aገልግሎት ክፍያ ተመን፣
ግልጋሎታት ፕረስ፣ ክፍሊት ኮምሽን፣ ክፍሊት የኮምሽን ክፍያና የሞያ ክፍያ ዝርዝር
ሞያን በዚ ኤጀንሲ ተዳልዩ ብቦርድ ብዝፀድቕ Aፈፃፀም ኤጀንሲው Aዘጋጅቶ ቦርድ
መምርሒ ይውሰን፡፡ በሚያፀድቀው መመርያ መሰረት

ይወሰናል፡፡
ክፍሊ ኣርባEተ ክፍል ኣራት

ዓንቀፅ 11. ስልጣን ምውፃE መምርሒ ዓንቀፅ 11. መመሪያ የማውጣት ስልጣን
Eቲ ቦርድ ነዚ ደንቢ መፈፀሚ ዝኸውን ዝርዝር ቦርድ ይህን ደንብ ማስፈፀሚያ የሚሆን ዝርዝር
መምርሒ የውፅE፡፡ መመርያ ያወጣል፡፡
ዓንቀፅ 12. ተፈፃምነት ዘይብሎም ሕግታት ዓንቀፅ 12. ተፈፃሚነት የሌላቸው ሕጎች
ነዚ ደንቢ ዝፃባE ደንቢ፣ መምርሒ ወይ ልማዳዊ ይህንን ደንብ የሚቃረን ማንኛውም ደንብ፣
ኣሰራርሓ ኣብዚ ደንቢ ንዝተሸፈኑ ጉዳያት መመርያ ወይም ልማዳዊ Aሰራር በዚህ ደንብ
ተፈፃምነት ኣይህልዎን በተካተቱ ጉዳዮች ላይ ተፈፃሚነት
ኣይኖረውም፡፡
ዓንቀፅ 13. Eዚ ደንቢ ዝፀንዓሉ Eዋን ዓንቀፅ 13. ደንቡ የሚፀናበት ጊዜ
Eዚ ደንቢ ብቤት ምኽሪ ብሄራዊ ክልላዊ ይህ ደንብ በትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት
መንግስቲ ትግራይ ካብ ዝፀደቐሉ 19 ጥቅምቲ ምክር ቤት ከፀደቀበት ጥቅምት 19/2004 ዓ.ም
2004 ዓ/ም ጀሚሩ ዝፀንA ይኸውን፡፡ ጀምሮ የፀና ይሆናል፡፡
ፕረዚዳንት ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት
ትግራይ ፕረዚዳንት
416
www.chilot.me
nU¶T Uz¤È TG‰Y
BˆL×T b¤T M<¶ Bÿ‰êE KL§êE mNGStE TG‰Y Zw{
74/2004 ዓ.ም 74/2004 ›/M
ደንቢ ቁፅሪ 74/2004 ደንብ ቁጥር 74/2004

ደንቢ ምስያም መንግስታዊ ደኒ መንግስታዊ ደን ለመሰየም የወጣ ደንብ
ደኒ ምልማE፣ ምሕላውን ዘላቕነት ብዘለዎ ደን የማልማት፣ የመጠበቅና ዘላቂነት ባለው

መልክU ምጥቃም ድልየት ውፅIት ደኒ መልኩ የመጠቀም ተግባር የህብረተሰቡን የደን
ሕብረተሰብ ንምምላEን ንምርግጋፅ ውሕስና ውጤቶች ፍላጎት ለማማላትና የምግብ ዋስትና
ምግብን ብሓፈሻ ንምEባይ ሃገራዊ Iኮኖሚ ለማረጋገጥ ባጠቃላይ ለሃገር Iኮኖሚ ግንባታ
ልUል ግደ ዘለዎ ብምኻኑ ፣ ከፍተኛ ኣስተዋፀO ያለው በመሆኑ፣
በዚ መሰረት ኣብ ደቡባዊ ዞባ ውጅግ ማሕጎ ዋረን በዚህ መሰረት በዚህ ክልል ደቡብ ዞን
ኣጎ፣ ኣብ ምብራቓዊ ዞባ ዓሲንባ ጉንዳጉንዶን ወጅግማሕጎ-ዋረን Aጎ፣ ምብራቃዊ ዞን ዓሲንባ
ኣብ ሰሜን ምEራብ ዋልድባን ነዚ ተግባር ክውEል ጉንዳጉንዶ Eና በሰሜን ምEረብ ዞን ዋልድባ ለዚህ
ዘኽEል ብመንግስታዊ ደኒ ተኸሊሉ ዝግባE ሓለዋ ተግባር ሊውል የሚችል በመንግስት ደንነት
ክግበረሉ ዝግባE ቦታ ምህላው ስለዝተኣመነሉ፣ ተከልሎ ተገቢውን ጥበቃ ሊደረግለት የሚገባ ቦታ
መኖሩን ስለታመነበት።
ብመሰረት ሕገ-መንግስቲ ትግራይ ዓንቀፅ 49/3/ በትግራይ ህገ-መንግስት ኣንቀፅ 49/3/ ”ሀ” Eና
“ሀ”ን”ወ” ከምUውን ብፌዴራል ቁፅሪ ኣወጅ “ወ” Eንዲሁም በፌዴራል ኣዋጅ ቁጥር
542/1999 ዓንቀፅ 8/3/ ዝስEብ ደንቢ ኣውፂU 542/1999 ዓንቀፅ 8/3/ የሚከተለውን ደንብ
ኣሎ። ኣውጥተዋል።

Eዚ ደንቢ “ደምቢ ምስያም መንግስታዊ ደኒ ይህ ደንብ” ውጅግ ማሕጎ-ዋረን Aጎ፣ ዓሲንባ Eና
ውጅግ ማሕጎ-ዋረን ኣጎ፣ ዓሲምባን ጉንዳጉንዶ፣ ጉንዳጉንዶ፣ ዋልድባ የመንግስት ደን ለመሰየም
ዋልድባን ቁፅሪ 74/2004” ተባሂሉ ክጥቀስ የወጣ ደንብ ቁጥር 74/2004” ተብሎ ሊጠቀስ
ይኽEል። ይችላል።
nU¶T Uz¤È ‚Ü..ú

ÂY ˆd êU 291
BR 3.40 nU¶T Uz¤È .ú.qÜ
ÃNÇ êU
417
www.chilot.me
ገፅ 2 ነጋሪት ጋዜጣ ትግራይ ደንቢ ቑ 74/2004 ገፅ 2 የትግራይ ነጋሪት ጋዜጣ ደንቢ ቁ 74/2004
ኣብዚ ደንቢ በዚህ ደንብ፦
“ደን“ ማለት ብተፈጥሮ ዝበቖሉ ወይኸዓ “ደን” ማለት በተፈጥሮ የበቀሉ ወይም ተተክለው
ተተኺሎም ዝለምU ብመብዛሕትU Oምን የለሙ በኣብዛኛው ዛፎችና ሌሎች የEንጨትነት
ካልOት ናይ Eንፀይቲ ባህሪ ዘለዎም ፀባይ ያላችው
1. ተኽሊታት ዝርከብሉ ናይ Eፅዋት Eካብ 1. ተክሎች የሚገኙበት የEፅዋት ክምችት
Eዩ፣ ነው፣
2. “መንግስታዊ ደኒ” ማለት ብዋንነት 2. “የመንግስት ደን” ማለት በፌዴራል
መንግስቲ ፌዴራል ወይ ክልል ኮይኑ ወይም በክልል መንግስት ባለቤትነት ስር
ዝኾነ ሕልው ወይ ምህርቲ ውሃቢ ደኒ ሆኖ ማንኛውም ጥብቅ ወይም ምርት
Eዩ፣ ሰጪ ደን ነው፣
3. “ቢሮ” ማለት ቢሮ ሕርሻን ገጠር 3. “ቢሮ “ ማለት የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ
ልምዓትን ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ መንግስት የግብራናና ገጠር ልማት ቢሮ
ትግራይ Eዩ፣ ነው፣
4. “ምልክት”ማለት ካብ Eምኒ፣ ካብ ሲሚንቶ 4. “ምልክት” ማለት ከድንጋይ፣ከስሜንቶ
ወይ ካብ ሓፂን ዝተሰርሐ ንወሰን መፍለይ ወይም ከብረት የተሰራ ኣወሳኝ ለመለየት
ዝተቐመጠ ምልክት Eዩ፡፡ የተቀመጠ ምልክት ነው፣
5. “በዝሃ ህይወት” ማለት ኣብ ውሽጢ ደን 5. “በዝሃ ሂወት” ማለት በደን ውስጥ ወይም
ወይከዓ ኣብ ደን መሬት ናይ Eፅዋት፣ በደን መሬት ላይ የEፅዋት፣ የEንስሳትና
Eንስሳን ደቀቕቲ ታህዋስያን ዘረ-መል የጥቃቅን ህዋሳት ዘረ-መሎችና ዝርያዎች
ዓሌት Eካብን ሕውስዋስን ብምድጋፍን ክምችና ስብጥር በተደጋጋፊነት Eና
ብሓድነትን ዝርከብሉ ስርዓት ምሕደራ በኣንድነት የሚገኙበትን ስርኣተ ምህዳር
ዘጠቓልል Eዩ፣ የሚያጠቃልል ነው፣
3. ምስያም 3. ስያሜ
ኣብ ዞባ ደቡብ፣ ዞባ ምብራቕን ሰሜን ምEራብን ክፋል በዚህ ክልል ደቡብ ዞን ፣ምብራቅ ዞን Eና ሰሜን
Eዚ ክልል ስፍሓቱን ኣዋሳኒUን ብመሰረት Eዚ ደንቢ ምEራብ ዞን የሚገኝ ስፋቱና ኣዋሳኙን በዚህ ደንብ
ዓንቀፅ 4 ዝተገለፀን በቲ ቢሮ ብዝተቐመጠ ምልክታት Aንቀፅ 4 የተገለፀ ቢሮው ባስቀመጠው ምልክት
ዝተኸለለ መንግስታዊ ደኒ ወጅግ ማሕጎ-ዋረን ኣጎ፣ የተከለለ ውጅግ ማሕጎ-ዋረን Aጎ፣ ዓሲንባ ጉዳጉንዶ
ዓሲምባ ጉንዳጉንዶን ዋልድባን ድሕሪ ሕዚ Eቲ ደኒ Eና ዋልድባ የመንግስት ደን ካሁን በሃላ ደኑ Eየተባለ
Eናተብሃለ ዝፅዋE በዚ ደንቢ ተሰይሙ ኣሎ፡፡ የሚጠራ በዚህ ደንብ ተሰይመዋል።
418
www.chilot.me
4 መጠን ስፍሓትን ኣዋሳኒን ጂOግራፊያዊ 4. የደኑ ስፋት መጠን ኣዋሳኝና ጂOግራፊያዊ

ኣቀማምጣ Eቲ ደኒ Aቀማመጥ
4.1 ኣብ ዞባ ደቡብ መንግስታዊ ደኒ ውጅግ 4.1. በደቡብ ዞን መንግስታዊ ደን ውጅግ
ማሕጎ-ዋረን ኣጎ፡- ማሕጎ-ዋረን Aጎ፦
1. Eቲ ደኒ 16507 ሄክታር ዝሽፍን ኮይኑ፦ 1- .ደኑ 16507 ሄክታር የሚሸፍነው ሆኖ፦
ሀ- ብሰሜን ኣብ ወረዳ ሕንጣሎ ወጀራት ሀ- ብሰሜን ሕንጣሎ ዋጀራት ወረዳ ቀበሌዎች
ጣብያታት ዓዲ መስኖን ፀሓፍቲን፣ ዓዲ መስኖ Eናፀሓፍቲ
ለ- ብደቡብ ኣብ ወረዳ Eንደመኾኒ ጣብያታት ለ- ብደቡብ ወረዳ Eንዳ መኾኒ ቀበሌዎች
ፅበት ኣምባሓስቲን ሕዝባ ተ/ሃይማኖትን ፅበት ኣምባ ሓስቲ Eና ሕዝባ ተ/ሃይማኖት
ሐ- ብምብራቕ ኣብ ወረዳ ራያ ዓዘቦ ጣብያ ሐ- በስተ ምስራቅ ወረዳ ራያ ዓዘቦ ቀበሌዎች
ታት ፅጋዓን ኤቦን ፅግዓ Eናኤቦ
መ- ብምEራብ ኣብ ወረዳ ኣላጀ ጣብያታት መ- በስተምEራብ ኣላጀ ወረዳ ቀበሌዎች ዓይባ፣
ዓይባ፣ ሰሳት ዓፀላን ቤትማራን የዋስንዎ። ስሳት፣ዓፀላ Eና ቤትማራ ያወስኑታል።
4.1.2 ጂOግራፊያዊ ኣቀማምጣ Eቲ ደን 4.1.2 የደኑ ጂOግራፊያዊ ኣቀማመጥ፦

ሀ- ኣብ ሞንጎ 12 ዲግሪ 47 ደቒቓ46 ሀ- በ12 ዲግሪ 47 ደቂቃ 46 ሴኮንድና 13
ሰከንድን 13 ዲግሪ 01 ደቒቓ24 ሰኬንድን ዲግሪ 01 ደቂቃ 24 ሰከንድ መካከል
ሰሜን ሕንፃፃት መሮ፣ ሰሜን ላቲትዩድ፣
ለ- ኣብ ሞንጎ 39 ዲግሪ 33ደቒቓ 14 ለ- በ39ዲግሪ 33 ደቂቃ 14 ሰከንድና 39
ሰከንድን 39 ድግሪ 43 ደቒቓ 03 ዲግሪ 43 ደቂቃ 03 ሰከንድ መካከል
ሰከንድን ምብራቕ ሕንፃፃት ቃስታ ይርከብ፣ ምስረቅ ሎነጊትቲድ።
4.2. ኣብ ዞባ ምብራቕ መንግስታዊ ደኒ 4.2. በምስራቅ ዞን ዓሲንባ ጉንዳጉንዶ

ዓሲምባ ጉንዳጉንዶ የመንግስት ደን
1. Eቲ ደኒ 4253 ሄክታር ዝሽፍን ኮይኑ፦ 1. ደኑ 4253 ሄክታር የሚሸፍን ሆኖ፦
ሀ- ብሰሜን ወረዳ Iሮብ ኮይኑ ጣብያ ኣራE ሀ- በሰሜን Iሮብ ወረዳ AራE ቀበሌ
ለ- ብደቡብ ወረዳ ሳEሲE ፃEዳ Eንባ ሩባ ለ- በደቡብ ሳEሲE ፃEዳ Eንባ ወረዳ ጉንዳጉንዶ
ጉዳጉንዶ ጣብያ ማርዋ ወንዝ ማርዋ ቀበሌ
ሐ- ብምብራቕ ወረዳ Iሮብ ጣብያ ኣራE ሐ- በምስራቅ Iሮብ ወረዳ ኣራE ቀበሌ፣
መ- ብምEራብ ወረዳ Iሮፕ ጣብያ ሓረዘ መ- በምEራብ Iሮፕ ወረዳ ሓረዘ ሰባEታ
ሰባEታ የዋስንO ቀበሌ ያወስኑታል፣
419
www.chilot.me
4.2.2 ጂOግራፊያዊ ኣቀማምጣ Eቲ ደኒ 4.2.2 የደኑ ጂOግራፊያዊ ኣቀማመጥ ፦

ሀ- ኣብ ሞንጎ 14ዲግሪ 30 ደቂቃን 14 ሀ- በ14 ዲግሪ 30 ደቂቃና 14 ዲግሪና 15
ዲግሪን 15 ደቒቓን ሰሜን ሕንፃፃትመሮ ደቂቃ መካከል ሰሜን ላቲትዩድ፣
ለ. ኣብ ሞንጎ 39 ዲግሪ 30 ደቒቓን 39 ለ- በ39 ዲግሪና 30 ደቂቃ 39ዲግሪና 45
ዲግሪን 45 ደቒቓ ምብራቕ ሕንፃፃት ደቂቃ መካከል ምስራቅ ሎግቲድ።
ቃስታ ይርከብ ፣
4.3. ኣብ ዞባ ሰሜን ምEራብ መንግስታዊ 4.3. በሰሜን ምEራብ ዞን ዋልድባ
ደኒ ዋልድባ የመንግስት ደን
1. Eቲ ደኒ 94845 ሄክታር ዝሽፍን ኮይኑ 1- ደኑ 94845 ሄክታር የሚሸፍን ሆኖ
ሀ- ብሰሜን ወረዳ ኣስገደ ፅምብላ ሩባ ተከዘ ሀ- በስተ ሰሜን Aስገደ ፅንብላ ወረዳ የተከዜ
ኮይኑ፦ጣብያታት-ደብረኣባይ፣ህንፀት፣ ወንዝ ሆኖ፣ ቀበሌዎች ደብረኣባይ፣ህንፀት፣
ልምዓት፣ደብረማርያም፣ደጋዲጉኚ፣ዓዲ ልምዓት፣ደብረማርያም፣ደጋዲጉኚ፣ዓዲማሕ
ማሕመዳይ፣ ዘንጎራቐን ዓኒን የዋስንO፣ መዳይ፣ ዘንጎራቐን Eና ዓኒ ያወስኑታል።
ለ- ብደቡብ ክልል ኣምሓራ ሩባ ማይ ወይባ ለ- በስተደቡብ ክልል Aማራ ማይ ወይባ ወንዝ
ሐ- ብምብራቕ ወረዳ ፀለምቲ ሩባ Iንሲያ ሐ- በስተምስራቅ ፀለምቲ ወረዳ Iንሲያ ወንዝ
ጣብያታት ማይ ተኽሊት፣ፃEዳ ቀርኒ፣ ቀበሌዎች ማይተኽሊ፣ፃEዳቸርኒ፣መዘክር
መዘከርታ ፣ውህደትን ማይ ዓይኒን፣ ፣ውህደት Eና ማይ ዓይኒ፣
መ- ብምEራብ ወረዳ ወልቃይት ሩባ ዛሬማ መ- በስተ ምEራብ ወልቃይት ወረዳ ዛሬማ
ኮይኑ ጣብያታት መሰይ ገባን ጨዓን ወንዝ ሆኖ፣ቀበሌዎች ማይ ጋባ Eና ጨዓ
የዋስና፣ ያዋስኑታል።
4.3.2 ጂOግራፊያዊ ኣቀማምጣ Eቲ ደኒ 4.3.2 የደኑ ጂOግራፊያዊ ኣቀማመጥ፦

ሀ- ኣብ ሞንጎ 13 ዲግሪ 30 ደቂቃን 13 ሀ. በ13 ዲግሪና 30 ደቂቃ 13 ዲግሪና 45
ዲግሪን 45 ደቂቃን ሰሜን ሕንፃፃት መሮ ደቂቃ ሰሜን ላቲትዩድ፣
ለ- ኣብ ሞንጎ 37 ዲግሪ 45 ደቒቃን 38 ለ- በ37 ዲግሪና 45 ደቂቃ 38 ዲግሪ 15
ዲግሪን 15 ደቂቃን ምብራቕ ሕንፃፃት ደቂቃ ምስራቅ ሎንጊትድ ይገኛል፣
ቃስታ ይርከብ፣
5. ምምሕዳር Eቲ ደኒ 5. የደኑ ኣስተዳደር

Eቲ ደኒ ዝመሓደር ብመንግስቲ ብሄራዊ ክልላዊ ደኑ በትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት
መንግስቲ ትግራይ Eዩ በዚ መሰረት ተፀዋEነቱ ይተዳደራል በዚህም መሰረት ተጠሪነቱ ለቢሮው

ነቲ ቢሮ ኮይኑ ሆኖ ቢሮው በሚያወጣው
420
www.chilot.me
ብመሰረት Eቲ ቢሮ ዘውፅO መምርሒ ዝመሓደር መመሪያ የሚተዳደር ይሆናል።

ይኸውን።
6. ተፈፃምነት ዘይብሎም ሕግታት 6. ተፈፃምነት የሌላቸው ሕጎች
ነዚ ደንቢ ዝፃባE ዝኾነ ይኹን ደንቢ፣ መምርሒ ይህ ደንብ የሚቃረን ደንብ፣ መመሪያ ወይም
ወይ ልማዳዊ ኣሰራርሓ ኣብዚ ደንቢ ንዝተሸፈኑ የኣሰራር ልምድ በዚህ ደንብ የተደነገጉትን
ጉዳያት ተፈፃምነት ኣይህልዎን። ጉዳዮች በተመለከተ ተፈፃሚነት ኣይኖረውም።
7. Eዚ ደንቢ ዝፀንAሉ ጊዜ 7. ደንቡ የሚፀናበት ጊዜ

መንግስቲ ትግራይ ካብ ዝወፀሉ መጋቢት ካፀደቀበት መጋቢት 13/2004 ዓ.ም የፀና
13/2004 ዓ.ም ዝፀንA ይኸውን፡፡ ይሆናል፡፡
ፕረዚደንት ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት
421
www.chilot.me

Volume 7

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Volume 7

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ኣብ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ ትግራይ

ቑፅሪ ኣዋጅ 212/2004 ኣዋጅ ቁጥር 212/2004

ናይ ሓደ ዋጋ ነጋሪት ጋዜጣ ቑ.ፓ.ሳ

2. ውሕስና ዝተውሃበ መጠን ልቓሕ 2. ዋስትና የተሰጠው የብድር መጠን

3. ኣፈፃፅማ Eቲ ልቓሕ ፦ 3. የብድሩ ኣፈፃፀም፦

1. Eቲ ዝርከብ ልቓሕ ዘበናዊ ድኹI 1. የሚገኘው ብድር በህብረት ስራ

ብሕብረት ስራሕ ማሕበራት ተገዚU ማህበራት ዘመናዊ መዳበሪያ ተገዝቶ

ንሓረስቶት ክልልና ብምክፍፋል ፍርያት ለክልላችን ኣርሶ ኣደሮች በማከፋፈል

ሕርሻ ክዓቢ ብምግባር ብደረጃ ክልል የEርሻ ምርታማነት በማሳደግ በክልል

ውሕስና ምግቢ ንምርግጋፅ ይኸውን። ደረጃ የምግብ ዋስትና ለማረጋገጥ

2. Eቲ ልቓሕ ዝምለስ Eቲ ውEሊ ካብ 2. ብድሩ የሚመለሰው ውሉ ከተፈረመ

ዝተኣሰረሉ ግዘ ጀሚሩ ኣብ ውሽጢ ሓደ ጊዜ ጀምሮ በኣንድ Aመት ውስጥ ሆኖ

ዓመት ኮይኑ መጠን ወለድን ኣግባብ የወለዱ መጠንና የAመላለሱ ሁኔታ

ኣመላልሳን መለቃሓይን ባንኪን Aበዳሪው ባንክና የክልሉ መንግስት

መንግስቲ Eዚ ክልልን ብዝገብርዎ በሚያደርጉት ስምምነት ይሆናል።

4. ግቡE መንግስቲ ክልል ትግራይ 4. የክልል ትግራይ መንግስት ግዴታ

1. ተለቃሓይ ዝተለቐሖ ገንዘብ ብሙሉE ወይ 1. ተበዳሪው የተበደረውን ገንዘብ በሙሉ

ብኽፋል ብEዋኑ Eንተዘይመሊሱ ካብ በጀት ወይም በከፊል በወቅቱ ካልመለሰ ከዚህ

Eዚ ክልል ምስ ወለዱ ተነኪዩ ዝኽፈል ክልል በጀት ከነወለዱ ተቀንሶ የሚከፈል

2. ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ ትግራይ ነቲ 2. የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት

5. Eዚ ኣዋጅ ዝፀንዓሉ ግዘ 5. ኣዋጁ የሚፀናበት ጊዜ

ኣባይ ወልዱ ኣባይ ወልዱ

ፕረዚደንት ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ የትግራይ ብሄራዊ ክልልዊ መንግስት

ቑፅሪ ኣዋጅ 213/2004 Aዋጅ ቁጥር 213/2004

1. ሓፂር ርEሲ 1. Aጭር ርEስ

ÂY ˆd êU nU¶T Uz¤È ‚Ü.­.ú 291

ዝከፋፈል ንኮንስትራክሽን ማሽነሪ መግዚI ዝውEል የሚከፋፈል ለኮንስትራክሽን ማሽነሪ መግዣ

2. ውሕስና ዝተውሃቦ መጠን ልቓሕ 2. ዋስትና የተሰጠው የብድር መጠን

’’ተለቃሓይ’’ Eንዳተባሃለ ዝፅዋE ክሳብ ብር Eየተባለ የሚጠራ Eስከ ብር 100000000 /Aንድ

መንግስቲ ትግራይ ውሕስና በጀት ሂቡ ኣሎ፡፡ የዋስትና በጀት ሰጥቷል፡፡

3. ኣፈፃፅማ Eቲ ልቓሕ 3. የብድሩ Aፈፃፀም

1. Eቲ ዝርከብ ልቓሕ ኮንስትራክሽን ማሽነሪ 1. የሚገኘው ብድር የኮንስትራክሽን ማሽነሪ

ብደደቢት ማይክሮ ፋይናንስ ተገዚU በደደቢት ማይክሮ ፋይናንስ ተገዝቶ በማህበር

ብማሕበር ንዝተወደቡ ስራሕ ተዃናተርቲን ለተደራጁ የስራ ተቋራጮችና Aማካሪዎች

መማኸርትን ብምክፍፋል ሓደሽቲ በማከፋፈል Aዳዲስ የገጠር መንገዶች

መንገድታት ገፀር ክህነፁ ብምግባር ክረምቲ Eንዲገነቡ በማድረግ ክረምትና በጋ ከዋና

ምስ ሓጋይ ኣብ ጣብያታት ዝተሃነፁ መንገዶች Eንዲገናኙ ለማድረግ ይሆናል፣

መንገድታት ምስ ዋና መንገድታት ክራኸቡ

4. ግቡE ብሄራዊ ክልላዊ መንግስቲ 4. የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ መንግስት

ምስወለዱ ክትክE ኣለዎ፡፡ ከነወለዱ መተካት Aለበት፡፡

5. ኣብ መንጎ ቢሮ ኮንስትራክሽን፣ መንገድ 5. በኮንስትራክሽን፣ መንገድና ትራንስፖር

6. Eዚ ኣዋጅ ዝፀንAሉ ግዘ 6. Aዋጁ የሚፀናበት ጊዜ

Eዚ ኣዋጅ ብቤት ምኽሪ ክልል ትግራይ ካብ ይህ Aዋጅ በትግራይ ክልል ምክር ቤት

ኣባይ ወልዱ ኣባይ ወልዱ

ፕረዝዳንት ብሄራዊ ክልላዊ የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ

መንግስቲ ትግራይ መንግስት ፕረዚዳንት

‚ÜI¶ ኣዋጅ 214/2004 Aዋጅ qÜ_R 214/2004

BmsrT ተማሓይሹ ዝወፀ ሕገ መንግስቲ ተሻሽሎ በወጣው የትግራይ ብሄራዊ ክልላዊ

1) ˆÉþR RXsþ 1) ¨uR RXስ

tÆ£lù K_qS Y<XL”” tBlÖ lþ«qS YC§L””

2. ፍልፍል በጀት 2. የበጀት ምንጭ

ÂY ˆd êU nU¶T Uz¤È ‚Ü.­.ú

3) DLDL bjT 3) ybjT DLDL

h. NS„: bjT BR 80,053,631 h. ለመደበኛ በጀት 80,053,631 ብር

¾ ወረዳ መደባይ ዛና ብር 4,232,080 ¾ መደባይ ዛና ወረዳ 4,232,080

ኮይኑ ሓፈሻዊ ድምር ብር 251,606,277 ብር ሲሆን Aጠቃላይ ድምር 251,606,277 ብር

ሽድሽተ ሚIትን ሽድሽተን ሽሕን ክልተ ስድስት ሺህ ሁለት መቶ ሰባ ሰባት) ነው፡፡

ሚIትን ሰብዓን ሸውዓተን) Eዩ፡፡

4) XtE ¨êJ Z{N›lù Eዋን 4) xê° y¸{ÂbT ጊዜ

¨ÆY wLÇ xÆY wLÇ

ተ.ቁ ሽም ቤት Eዮ መሃያ ስ/መካየዲ ካፒታል ድምር

ተ.ቁ ሽም ቤት Eዮ መሃያ ስ/መካየዲ ካፒታል ድምር

¾ ቤት ፅሕፈት ፍትሒ ዞባ ደቡብ 282,960 282,960

ÂY ˆd êU nU¶T Uz¤È ‚Ü..ú 291

ÂY ˆd êU nU¶T Uz¤È ‚Ü..ú

ÂY ˆd êU nU¶T Uz¤È ‚Ü..ú