ალპორტის სინდრომი

ნიკოლოზ ორდენიძე

ალპორტის სინდრომი არის გენეტიკური მდგომარეობა, რომელიც ხასიათდება

თირკმელების დაავადებით, სმენის დაქვეითებით და თვალის ანომალიებით . ალპორტის
სინდრომის მქონდე ადამიანებს აღენიშნებათ თირკმლი

ს ფუნქციის პროგრესირებადი დაკარგვა. თითქმის ყველა დაავადებულ ადამიანს აქვს

შარდში სისხლი (ჰემატურია), რაც მიუთითებს თირკმელების არანორმალურ
ფუნქციონირებაზე. ალპორტის სინდრომის მქონე ბევრ ადამიანს ასევე უვითარდება
ცილის მაღალი დონე შარდში.

თირკმელები თანდათან კარგავენ ორგანიზმიდან ნარჩენების ეფექტურად ამოღების

უნარს, რაც იწვევს თირკმლის დაავადების ბოლო სტადიას.

ისტორია და გენეტიკური კვლევა

ალპორტის სინდრომი პირველად ბრიტანელმა ექიმმა, სესილ ალპორტმა აღწერა 1927

წელს. დოქტორი ალპორტი აკვირდებოდა ოჯახს, რომელშიც რამდენიმე წევრს
აღენიშნებოდა თირკმლის პროგრესირებადი დაავადება, რომელიც დაკავშირებულია
სიყრუესთან და თვალის ანომალიებთან. დოქტორმა ალპორტმა გამოაქვეყნა ნაშრომი
ბრიტანულ სამედიცინო ჟურნალში, სადაც აღწერილი იყო ოჯახი მემკვიდრეობითი
ნეფრიტით (თირკმლის ანთება), რომელიც დაკავშირებულია სიყრუასთან. ეს იყო
პირველადი აღიარება იმისა, რასაც მოგვიანებით ალპორტის სინდრომი ეწოდა .
მომდევნო ათწლეულებში მკვლევარებმა დაიწყეს ალპორტის სინდრომის გენეტიკური
კომპონენტის ამოცნობა. დაფიქსირდა, რომ ეს იყო X ქრომოსომასთან დაკავშირებული
აშლილობა, რაც იმას ნიშნავს, რომ გენი, რომელიც პასუხისმგებელია ამ მდგომარეობაზე,
მდებარეობს X ქრომოსომაზე. მამაკაცები, როგორც წესი, უფრო მძიმედ განიცდიან, ვიდრე
ქალები. 1990-იან წლებში მკვლევარებმა დაადგინეს მუტაციები COL4A5 გენში X
ქრომოსომაზე, როგორც ალპორტის სინდრომის ძირითადი მიზეზი . ეს გენი კოდირებს IV
ტიპის კოლაგენის კომპონენტს, თირკმელების სარდაფურ მემბრანაში არსებულ
აუცილებელ ცილას. 2000-იან წლებში შემდგომმა კვლევებმა აჩვენა კოლაგენის როლის
შესახებ თირკმელებში გლომერულური სარდაფის მემბრანის სტრუქტურისა და ფუნქციის
შენარჩუნებაში. COL4A3 და COL4A4 გენების მუტაციები, რომლებიც ასევე კოდირებენ
კოლაგენის IV კომპონენტებს, გამოვლინდა იმ შემთხვევებში, როდესაც X-დაკავშირებული
მემკვიდრეობის ნიმუში არ გამოიყენება.

სიმპტომები და გამომწვევი მიზეზი

ალპორტის სინდრომი არის მემკვიდრეობითი დაავადება , რაც ნიშნავს , რომ ის გადაეცემა

ოჯახებს. ეს გამოწვეულია თქვენი გენების ცვლილებებით (მუტაციები) პროტეინამდე ,
რომელსაც ეწოდება კოლაგენი. კოლაგენი მნიშვნელოვანია თირკმელების ნორმალური
სტრუქტურისა და ფუნქციონირებისთვის. კოლაგენის ცვლილებამ ასევე შეიძლება
გამოიწვიოს თვალებისა და ყურების პრობლემები. ეს იმიტომ ხდება, რომ კოლაგენი
ხელს უწყობს ჯანსაღი ქსოვილის შენარჩუნებას თვალებსა და ყურებში .

ნიშნები და სიმპტომები შეიძლება შეიცავდეს:

 სისხლს შარდში (ჰემატურია), ალპორტის სინდრომის ყველაზე გავრცელებული და

ადრეული ნიშანი
 ცილა შარდში
 მაღალი არტერიული წნევა (ჰიპერტენზია)
 შეშუპება ფეხებში, კოჭებში, ტერფებსა და თვალების ირგვლივ

ეს ნიშნები და სიმპტომები შეიძლება განსხვავდებოდეს ასაკის, სქესის და ალპორტის

სინდრომის მემკვიდრეობითი ტიპის მიხედვით.

დიაგნოზი

კრეატინინის კლირენსის ტესტი ან ცისტატინის C სისხლის ტესტები. ეს ტესტები გაზომავს

ნარჩენი პროდუქტის კრეატინინის და ცისტატინის C ცისტატინის დონეს თქვენს სისხლში .

 შარდის ანალიზი. შარდის ანალიზი (შარდის ტესტი) იკვლევს შარდის ვიზუალურ ,

ქიმიურ და მიკროსკოპულ ასპექტებს. ეს ტესტი დაეხმარება ჯანდაცვის
პროვაიდერს გამოავლინოს სისხლი ან პროტეინი პაციენტის შარდში .
 კრეატინინის კლირენსის ტესტი ან ცისტატინის C სისხლის ტესტები. ეს ტესტები
გაზომავს ნარჩენი პროდუქტის კრეატინინის და ცისტატინის C ცისტატინის დონეს
სისხლში.
 თირკმლის ბიოფსია. ჯანდაცვის პროვაიდერი ამოიღებს თირკმლის ქსოვილის
რამდენიმე წვრილ ნაწილს ლაბორატორიაში მიკროსკოპის ქვეშ შესამოწმებლად .
ალპორტის სინდრომის დროს, არანორმალური GBMs ჩანს თხელი, მაგრამ ისინი
შეიძლება შეიცავდეს სქელ უბნებს. თუ ალპორტის სინდრომი უფრო მძიმეა ,
ფილტრაციის ერთეულები და დამხმარე სტრუქტურა შეიძლება აჩვენონ
ნაწიბურები.
 გენეტიკური ტესტირება. გენეტიკურ ტესტს შეუძლია დაადგინოს მუტაციები თქვენს
კოლაგენის გენებში. გენეტიკური ტესტირების ჩასატარებლად შესაძლოა
გენეტიკური
მედიცინის სპეციალურ კლინიკაში წასვლა მოგიწიოთ. პროვაიდერი ჩაატარებს
სისხლის ანალიზს ან ნერწყვის ანალიზს პირის ღრუს ტამპონით.

.
მკურნალობა

ალპორტის სინდრომის კონკრეტული მკურნალობა არ არსებობს . კვლევებმა აჩვენა , რომ

ანგიოტენზინ-გარდამქმნელი ფერმენტის (ACE) ინჰიბიტორებს შეუძლიათ შეამცირონ
თირკმლის დაავადების პროგრესირება. ამრიგად, ACE ინჰიბიტორების გამოყენება
მიზანშეწონილია ალპორტის სინდრომის მქონე პაციენტებში, რომლებსაც აქვთ
პროტეინურობა ჰიპერტენზიით ან მის გარეშე; იგივე ეხება ანგიოტენზინ-რეცეპტორების
ბლოკატორებს (ARBs). როგორც ჩანს, წამლების ორივე კლასი ხელს უწყობს
პროტეინურიის შემცირებას ინტრაგლომერულური წნევის შემცირებით . გარდა ამისა ,
ანგიოტენზინ II-ის ინჰიბირებით, ზრდის ფაქტორი, რომელიც მონაწილეობს გლომერულ
სკლეროზში, ამ პრეპარატებს პოტენციური როლი აქვთ სკლეროზული პროგრესირების
შენელებაში.

Daina-ს და კოლეგების მიერ ჩატარებულმა მცირე კვლევამ აჩვენა, რომ კომბინირებული

თერაპია აგფ ინჰიბიტორთან, ARB-თან, არადიჰიდროპირიდინის კალციუმის არხის
ბლოკატორთან და სტატინთან (ბენაზეპრილი, 10-20 მგ/დღეში;, ვალსარტანი, 80-160
მგ/დღეში; დილთიაზემი, 60-120 მგ/დღეში; და ფლუვასტატინი, 40-80 მგ/დღეში),
უსაფრთხოდ გაუმჯო

ბესებული ალბუმინურია, ჰიპერტენზია, ლიპიდური დარღვევები და გლომერულური

სელექციურობა ალპორტის სინდრომის მქონე პაციენტებში და შეაჩერა გრძელვადიანი
პროგრესირება თირკმლის უკმარისობის გარეშე. 4-თვიანი კვლევა მოიცავდა ცხრა
ალბუმინურულ ზრდასრულს ალპორტის სინდრომით, რომელთა კრეატინინის კლირენსი
იყო > 20 მლ/წთ/1.73 მ2.

რამიპრილით ნეფროპროტექციული თერაპიის მულტიცენტრული, რანდომიზებული ,

პლაცებოზე კონტროლირებადი, ორმაგად ბრმა 3 ფაზის კვლევა ალპორტის სინდრომის
მქონე ბავშვებში მოხსენებული იყო, რომ რამიპრილი ამცირებს დაავადების
პროგრესირების რისკს თითქმის ნახევარით (საშიშის თანაფარდობა 0.51 (0.12-2.20)). არ
იყო მოხსენებული უსაფრთხოების პრობლემები (არასასურველი მოვლენის სიხშირე -
ფარდობა 1.00; 95% ნდობის ინტერვალი 0.66-1.53).

ზოგიერთი მოხსენება ვარაუდობს, რომ ციკლოსპორინს შეუძლია შეამციროს

პროტეინურია და დაასტაბილუროს თირკმლის ფუნქცია ალპორტის სინდრომის მქონე
პაციენტებში; თუმცა, კვლევები იყო მცირე და უკონტროლო. გარდა ამისა, ანგარიშები
ვარაუდობენ, რომ პაციენტის რეაქცია ციკლოსპორინზე შეიძლება განსხვავდებოდეს და
რომ პრეპარატმა შეიძლება დააჩქაროს ინტერსტიციული ფიბროზის განვითარება
კალცინეურინით გამოწვეული ნეფროტოქსიურობის გამო.

გამოყებული ლიტერატურა:

1. https://medlineplus.gov/genetics/condition/alport-syndrome/
2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK470419/
3. https://www.kidney.org/atoz/content/alport
4. https://emedicine.medscape.com/article/238260-treatment?form=fpf
5. https://alportsyndrome.org/treatment/