გულის უკმარისობის მკურნალობის თერაპიული მეთოდები

გულის უკმარისობა რთული კლინიკური სინდრომია, რომელიც გულის, როგორც

ტუმბოს ფუნქციის დასუსტებაზე მიუთითებს. იგი გულის სტრუქტურული და
ფუნქციური დაზიანებით შეიძლება იყოს განპირობებული. რიგ შემთხვევაში
გულის უკმარისობა განპირობებულია მარცხენა პარკუჭის სისტოლური
დისფუნქციით და მარცხენა პარკუჭის განდევნის ფრაქციის დაქვეითებით
ხასიათდება. სხვა შემთხვევაში გულის უკმარისობა შენარჩუნებული განდევნის
ფრაქციის ფონზე ვითარდება. გულის უკმარისობა არის სინდრომი, რომლითაც
შესაძლოა დასრულდეს მრავალი კარდიოლოგიური პათოლოგია. მიუხედავად
მრავალი მიზეზისა, გულის უკმარისობის დროს ორგანიზმში ერთნაირი
ცვლილებები ვითარდება - ქვეითდება გულის შეკუმშვის უნარი, მცირდება
ორგანიზმისთვის სისხლის მიწოდება, სისხლი ორგანოებსა და ქსოვილებში
გუბდება.

მიმდინარეობისა და კლინიკური გამოვლინების მიხედვით, განასხვავებენ გულის

მწვავე და ქრონიკულ უკმარისობას. ქრონიკული უკმარისობა ნელა,
პროგრესულად მიმდინარეობს, სიმპტომები თანდათან ხდება შესამჩნევი, მწვავე
უკმარისობის სურათი კი უეცრად, ძალიან სწრაფად ვითარდება. ხშირად ის
ქრონიკული უკმარისობის ფონზეც აღმოცენდება. იმის მიხედვით, გულის
რომელი ნაწილია დაზიანებული უფრო მეტად, განასხვავებენ მარცხენა და
მარჯვენაპარკუჭოვან უკმარისობას. მარცხენაპარკუჭოვანი უკმარისობისას
მთავარი კლინიკური ნიშანია ქოშინი, ხოლო მარჯვენაპარკუჭოვანისას – ქვემო
კიდურების შეშუპება.

გულის უკმარისობის მქონე ადამიანების უმეტესობა მედიკამენტებით

მკურნალობს.

გულის უკმარისობის მედიკამენტოზური მკურნალობა მოიცავს:

აგფ ინჰიბიტორები
ანგიოტენზინ-2 რეცეპტორის ბლოკატორები (ARBs ან AIIRAs) ბეტა
ბლოკატორები
მინერალოკორტიკოიდული რეცეპტორების ანტაგონისტები
შარდმდენი საშუალებები ივაბრადინი ჰიდრალაზინი
ნიტრატით დიგოქსინი
აგფ ინჰიბიტორები ანგიოტენზინ-გარდამქმნელი ფერმენტის (ACE)
ინჰიბიტორების დახმარებით სისხლძარღვები დუნდება და სისხლი მათში
უფრო თავისუფლად მოძრაობს. ამ ტიპის მედიკამენტები თრგუნავს ჰორმონ
ანგიოტენზინის წარმოქმნას, რომელიც, თავის მხრივ, სისხლძარღვებს
ავიწროებს. აგფ ინჰიბიტორების ყველაზე გავრცელებული გვერდითი ეფექტი
მშრალი ხველაა, უფრო იშვიათად – გემოვნების დაკარგვა ან პირის ღრუში
მეტალის გემო, უმადობა, გამონაყარი, შეკრულობა, თავის ტკივილი. აგფ
ინჰიბიტორებს წარმოადგენენ: რამიპრილი, კაპტოპრილი, ენალაპრილი,
ლიზინოპრილი და პერინდოპრილი.

ანგიოტენზინ-2 რეცეპტორის ბლოკატორები (ARBs)

ანგიოტენზინ-2 რეცეპტორების ბლოკატორები (ARBs) მოქმედებენ აგფ
ინჰიბიტორების მსგავსად სისხლძარღვების მოდუნებისა და არტერიული წნევის
შემცირებით. ანგიოტენზინის მოქმედებას ბლოკავს, რის შედეგადაც
სისხლძარღვები დუნდება. ყველაზე ხშირი გვერდითი ეფექტი თავის ტკივილი და
თავბრუხვევაა, იშვიათად აღინიშნება მუცლის, სახსრების, ყელის ტკივლი, ხველა.
არ ენიშნებათ ორსულებს. ისინი, როგორც წესი, გამოიყენება აგფ ინჰიბიტორების
ალტერნატივად, რადგან ისინი ჩვეულებრივ არ იწვევენ ხველას. ARB-ების
წარმომადგენლებია: კანდესარტანი, ლოსარტანი, ტელმისარტანი და ვალსარტანი.
ARB-ების გვერდითი მოვლენები შეიძლება მოიცავდეს დაბალ წნევას და სისხლში
კალიუმის მაღალ დონეს. ელექტროლიტური ბალანსის შესაფასებლად საჭროა
სისხლის ანალიზის ჩატარება.

ბეტა ბლოკატორები ბეტა ბლოკერები თრგუნავს ჰორმონ ადრენალინის ეფექტს.

მათი ზემოქმედებით გული უფრო ნელა და ნაკლები სიძლიერით ცემს. რაც
შეეხება გვერდით მოვლენებს, ბეტა ბლოკერებმა შეიძლება გამოიწვიოს სისუსტე,
თავბრუხვევა, ხელებისა და ფეხების გაცივება, პირის, თვალებისა და კანის
სიმშრალე, იშვიათად – ბრადიკარდია, სუნთქვის გაძნელება, ხელებისა და
ფეხების შეშუპება ან სიცივე, გამონაყარი ან ქავილი, ძილის დარღვევა. ბეტა
ბლოკერები ხშირად შეუთავსებელია ისეთ სამედიცინო მდგომარეობებთან,
როგორიცაა ასთმა, ფილტვების ქრონიკული ობსტრუქციული დაავადება,
გულისცემის დაბალი სიხშირე (წუთში <60), რეინოს დაავადება. ამ ჯგუფის
მედიკამენტებია ბისოპროლოლი, ატენოლოლი, პროპრანოლოლი.

მინერალოკორტიკოიდული რეცეპტორების ანტაგონისტები (MRAs) MRA

ბლოკავს ჰორმონ ალდოსტერონის მოქმედებას, რომელიც ზოგჯერ მარილისა
და სითხის შეკავებით მაღალ არტერიულ წნევას იწვევს. ხელს უყწობს მეტი
შარდის გამოყოფას და ამ გზით არტერიული წნევის დაქვეითებას და სითხის
შემცირებას გულის ირგვლივ, მაგრამ ისინი არ ამცირებს კალიუმის დონეს.
ყველაზე ფართოდ გამოყენებული MRA არის სპირონოლაქტონი და
ეპლერენონი.

სპირონოლაქტონმა შეიძლება გამოიწვიოს მკერდის გადიდება მამაკაცებში

(გინეკომასტია), ეპლერენონმა შეიძლება გამოიწვიოს ძილის გაძნელება, ინსომნია,
თავბრუსხვევა და თავის ტკივილი.

ამ მედიკამენტების ყველაზე სერიოზული გვერდითი ეფექტი არის ის, რომ მათ

შეუძლიათ გამოიწვიონ ჰიპერკალემია. კალიუმის დონის საკონტროლოდ
აუცილებელია სისხლის ანალიზის ჩატარება რეგულარულად.

შარდმდენი საშუალებები
შარდმდენ საშუალებებს ანუ დიურეტიკებს უწოდებენ ნივთიერებებს, რომლებიც
ზრდიან ორგანიზმიდან შარდის გამოყოფას და ამცირებენ ქსოვილებში და
სეროზულ ღრუებში სითხის შემცველობას. მოქმედების მექანიზმი: თირკმლის
მილაკებში ნატრიუმის იონების რეაბსორბცია მუხრუჭდება, ამას მოჰუვება წყლის
რეაბსორბციის შემცირება. შარდმდენები გამოიყენება და გულის უკმარისობით
გამოწვეული ქოშინის მოხსნაში. გულის უკმარისობის დროს ყველაზე ხშირად
გამოიყენება ფუროსემიდი
(მარყუჟოვანი შარდმდენი) დიურეზულების შესაძლო გვერდითი მოვლენები
მოიცავს დეჰიდრატაციას და სისხლში ნატრიუმის და კალიუმის დონის
შემცირებას. კონტროლისთვის აქაც აუცილებელია სისხლის ანალიზის
რეგულარულად ჩატარება.

ივაბრადინი ივაბრადინი არის მედიკამენტი, რომელიც ახდენს გულის შეკუმშვათა

სიხშირის შენელებას გულის რიტმის მართვის სისტემის (იონური არხების)
სელექტიური და სპეციფიური ინჰიბირების გზით, რომლებიც აკონტროლებენ
სპონტანურ დიასტოლურ დეპოლარიზაციას სინუსურ კვანძში და არეგულირებენ
გულის რიტმს. იწვევს გულის დატვირთვისა და მიოკარდიუმის ჟანგბადისადმი
მოთხოვნილების შემცირებას. ივაბრადინი არ მოქმედებს გულშიდა გამტარობაზე,
მიოკარდიუმის კუმშვადობის უნარზე (არ იწვევს უარყოფით ინოტროპულ
ეფექტს) ან პარკუჭების რეპოლარიზაციაზე. ეს არის ბეტა ბლოკერების
სასარგებლო ალტერნატივა. ის ასევე შეიძლება გამოყენებულ იქნას ბეტა
ბლოკატორებთან ერთად სასურველი ეფექტის მისაღებად. შესაძლო გვერდითი
მოვლენები მოიცავს თავის ტკივილს, თავბრუსხვევას და მხედველობის
დაბინდვას.

ჰიდრალაზინი ნიტრატით ჰიდრალაზინი სისხლძარღვთა გამაფართოებელი

საშუალებეაა, იწვევს ვენებსა და არტერიებში არსებული კუნთების შეკუმშვას და
მათი სანათურის შევიწროებას უშლის ხელს. შედეგად სისხლი უფრო ადვილად
მოძრაობს და გულის სამუშაო დატვირთვაც იკლებს.
ჰიდრალაზინი წარმოადგენს აგფ ინჰიბიტორის ან ARB-ის ალტერნატივას.
გვერდითი ეფექტები შეიძლება მოიცავდეს თავის ტკივილს, აჩქარებულ
გულისცემას და ფეთქვას, გულის ფრიალს ან არარეგულარულ გულისცემას.

დიგოქსინი დიგოქსინი აძლიერებს მიოკარდიუმის შეკუმშვას და ანელებს

გულისცემას. ეს ჩვეულებრივ რეკომენდებულია მხოლოდ იმ
ადამიანებისთვის, რომლებსაც აქვთ გულის უკმარისობის სიმპტომები აგფ
ინჰიბიტორებით, ARB-ებით, ბეტაბლოკატორებით და შარდმდენებით
მკურნალობის მიუხედავად. შესაძლო გვერდითი მოვლენები მოიცავს
თავბრუსხვევას, ბუნდოვან მხედველობას, შეგრძნებას და ავადმყოფობას,
დიარეას და არარეგულარულ გულისცემას.