ავტორი : შოთა დევდარიანი

z
დემენცია
 z

რა არის დემენცია ?
დემენცია -  შეძენილი,
პროგრესირებადი კოგნიტური
ფუნქციების დარღვევაა, რომელიც
იწვევს ცნობიერების ხარისხის
ცვლილებასა და არა ცნობიერების
დონის. დემენცია ეს არის
მეხსიერების, აზროვნების,
ორიენტაციის, სწავლის,
მეტყველებისა და მსჯელობის
მრავალფეროვანი აშლილობა.
z
დემენციის ტიპები

 ალცჰაიმერის დაავადება

 ატიპიური ალცჰაიმერის დაავადება

 ლუის სხეულების დემენცია

 ფრონტოტემპორალური დემენცია

 პროგრესული სუპრანუკლეარული დამბლა

 კორტიკობაზალური სინდრომი

 პირველადი პროგრესული აფაზია

 სწრაფად პროგრესირებადი დემენცია

 ალცჰაიმერის
z
დაავადება
ალცჰაიმერის დაავადება
პასუხისმგებელია დემენციის მქონე 65
წელს გადაცილებული პირების 60დან
80%მდე ნაწილზე. პაციენტების
უმრავლესობაში გვხვდება ტიპური
ანტეროგრადული ამნეზიური
სინდრომი. ყველაზე ხშირი კლინიკური
მახასიათებელია მახსოვრობის კარგვა,
რომელიც გამოწვეულია საფეთქლის
მედიალური წილის ატროფიის
შედეგად. გარდა ამისა, პაციენტებს
ხშირად რომელიმე სხვა კოგნიტური
მახასიათებელიც უზიანდებათ.
უმეტესწილად ეს არის მეტყველება,
ფრონტალური/აღმასრულებელი
მახასიათებლები ან ვიზუალურ-
სივრცული
 z
ალცჰაიმერის
დიაგნოზი
• PET Scan

• ცერებროსპინალურ სითხეში
ამილოიდ-ბეტას კონცენტრაციის
შემცირება
 z
ალცჰაიმერის
მკურნალობა
• ქოლინესთერაზას ინჰიბიტორები
(სიმპტომური მკურნალობა) :
დონეპეზილი, რივასტიგმინი,
გალანტამინი.

• მემანტინი (Namenda) : N-მეთილ-D-

ასპარტატ რეცეპტორის
არაკონკრენტული ანტაგონისტი
გამოიყენება ქოლინესთერაზას
ინიჰიბიტორებთან ერთად (გვიანი
დაავადების დროს).
 z
ატიპური
ალცჰაიმერის
დაავადება
(Early On-set AD)
გვხვდება 65 წლამდე ასაკში, აქვს
გამორჩეული კლინიკური სურათი,
განსაკუთრებით სივრცითი
მხედველობის, ყურადღების და
დავალების შესრულების ნაკლების
მხრივ, ვიდრე მეხსიერების
დაქვეითების.

შესაძლებელია მეტად შუბლის, თხემის,

კეფის და საფეთქლის სხვა წილების
ატროფია შეგვხვდეს.
z
ლუის სხეულის
დემენცია
z
ლუის სხეულის დემენციის
კლინიკური მახასიათებლები
 პარკინსონიზმის სპონტანური გამოვლინებები

 გამოკვეთილი ფლუქტუაცია ყურადღებასა და სიფხიზლეში

 ვიზუალური ჰალუცინაციები

 მწვავე ნეუროლეფსიური მგრძნობელობა

 REM-ძილის დარღვევა

 ბაზალურ განგლიებში დოფამინის მომატებული რაოდენობა

 და დამატებითი სიმპტომები (ავტონომიური დისფუნქციები,

დეპრესია, დელირიუმი)
z
ლუის სხეულის დემენციის
მკურნალობა
z
ფრონტოტემპორალლური დემენცია
z
ფრონტოტემპორალური დემენციის
ვარიანტები

1. ბიჰევიორული ფრონტოტემპორალური დემენცია (bvFTD)

2. პირველადი პროგრესული აფაზიის

არამეტყველი/აგრამატიკული ვარიანტი

3. პირველადი პროგრესული აფაზიის სემანტიკური ვარიანტი

z
ფრონტოტემპორალური დემენციის
ნიშნები

 ადრეული ქცევითი დისინჰიბიცია

 ემპათიის გრძნობის ადრეული დაკარგვა

 ადრეული აპათია

 OCD

 კვებითი აშლილობა
z
მკურნალობა

 SSRI (სეროტონინის შერჩევითი რეაბსორბციის

ინჰიბიტორები), როგორებიცაა ციტალოპრამი და
ესციტაპოლრამი (სიმპტომატური მკურნალობა)

 არ გამოიყენება აცეტილქოლინესთერაზას ინჰიბიტორები

(ქცევით სიმპტომებს აუარესებს)
z
პირველადი პროგრესული აფაზია

 სემანტიკური ვარიანტი (svPPA) - საფეთქლის წინა წილების

ატროფია

 Nonfluent ვარიანტი (nfvPPA) - მარცხენა შუბლის წილის

უკანა ნაწილის და კუნძულოვანი ატროფია

 ლოგოპეიური ვარიანტი (lvPPA) - მარცხენა უკანა

პერისილვიანური ან თხემის ლატერალური წილის
ატროფია
z
z
პროგრესული სუპრანუკლეალური
დამბლა (Steel-Richardson Syndrome)
z
კორტიკობაზალური სინდრომი
z
იაკობ-კროიცფელდტის დაავადება
(JCD)
 ეტიოლოგია : აუტოიმუნური დაავადებები (ანტისხეულებით განპირობებული
ენცეფალოპათია), ინფექციები, ნეოპლაზმები, ტოქსიკური მეტაბოლური
მიზეზები.