Professional Documents
Culture Documents
საკონტაქტო ინფორმაცია:
Tel: 577 75 92 84;
E-mail: nakashidze.bsu@gmail.com
Website: http://www.malkhaz-nakashidze.com
სასწავლოკურსი
სმიზანი ამ სასწავლო კურსის მიზანია ახსნას კონსტიტუციონალიზმის არსი,
კონსტიტუციონალიზმის ძირითადი კონცეფციები და პრინციპები. კურსის მიზანია
სტუდენტს მისცეს ზოგადი ცოდნა ისეთი მნიშვნელოვანი საკითხები, როგორიცაა:
საკონსტიტუციო სამართლის წყაროები, კონსტიტუციის დანიშნულება, სახეები,
ფორმები, გადასინჯვა, სტრუქტურა, კონსტიტუციის ინტერპრეტაცია,
კონსტიტუციონალიზმის ისტორია, კონსტიტუციონალიზმის ძირითადი პრინციპები,
მოქალაქეობა და ადამიანის უფლებები, უფლების დაცვა, სახალხო დამცველი და სხვა
მექანიზმები, არჩევნები, რეფერენდუმი, პლებისციტი და უშუალო დემოკრატიის სხვა
ფორმები, პოლიტიკური რეჟიმები და მმართველობის ფორმები, სახელმწიფოს მეთაური,
საკანონმდებლო ხელისუფლება, აღმასრულებელი ხელისუფლება, სასამართლო
ხელისუფლება, საკონსტიტუციო კონტროლი, ეროვნული უსაფრთხოება, სახელმწიფო
ფინანსები, ტერიტორიული მოწყობა და მუნიციპალიზმი. ამდენად სასწავლო კურსის
მიზანია სტუდენტებს მისცეს საბაზისო ცოდნა კონსტიტუციური სამართლის ზოგად
თეორიულ საკითხებზე.
შეფასების კრიტერიუმები:
5 ქულა - სტუდენტი საკითხს
2 5 10 V, VII ზუსტად და ამომწურავად
გადმოსცემს. იცავს იურიდიულ
ტერმინოლოგიას. ზედმიწევნით
კარგად ფლობს განვლილ
მასალას, ღრმად და
საფუძვლიანად აქვს
ათვისებული ძირითადი და
დამატებითი ლიტერატურა.
საკითხი უნაკლოდ არის
გადმოცემული. სამართლებრივი
მსჯელობა მაღალ დონეზეა.
4 ქულა - პასუხი კარგია, თუმცა
შეკვეცილი. ტერმინოლოგიურად
გამართულია. არსებითი
შეცდომა არ არის. სტუდენტი
კარგად ფლობს პროგრამით
გათვალისწინებულ განვლილ
მასალას; ათვისებული აქვს
ძირითადი ლიტერატურა.
სამართლებრივი მსჯელობა
კარგია.
3 ქულა - პასუხი არასრულია.
იურიდიული ტერმინოლოგია
ნაკლოვანია. სტუდენტი ფლობს
პროგრამით გათვალისწინებულ
მასალას, მაგრამ აღინიშნება
ნაკლოვანებები. სამართლებრივი
მსჯელობა ფრაგმენტულია.
2 ქულა - პასუხი ნაკლოვანია.
იურიდიული ტერმინოლოგია არ
არის გამოყენებული. პასუხი
არსებითად მცდარია.
გადმოცემულია საკითხის
შესაბამისი მასალის მხოლოდ
ცალკეული ფრაგმენტები.
1 ქულა - პასუხი ცუდია.
იურიდიული ტერმინოლოგია არ
არის გამოყენებული. პასუხი
ძირითადად მცდარია.
გადმოცემულია საკითხის
შესაბამისი მასალის მხოლოდ
ცალკეული ფრაგმენტები.
0 ქულა - პასუხი საკითხის
შესაბამისი არ არის ან საერთოდ
არაა მოცემული.
1.2. ზეპირი გამოკითხვები 15ქულა
დისკუსია 3 5 15 II, III, XI დისკუსიისას განხილული
იქნება კონკრეტული თეორიული
თუ პრაქტიკული საკითხები,
რომელთა გარშემოც არ არსებობს
ერთიანი აღიარებული პოზიცია,
ანუ დასმული პრობლემა დავის
საკითხია. ამ დროს სტუდენტი
ახდენს შემთხვევის ან საკითხის
ანალიზს და ასაბუთებს თავის
შეხედულებას შესაბამისი
არგუმენტაციით.
შეფასების კრიტერიუმები:
5 ქულა - სტუდენტი აქტიურად
ჩართულია დისკუსიის
პროცესში. კარგადაა
მომზადებული. გააზრებული
აქვს და კარგად ერკვევა
პრობლემურ საკითხებში.
სამართლებრივად, ლოგიკური
თანმიმდევრობით, იურიდიული
ტერმინების სწორად
გამოყენებით კარგად ასაბუთებს
საკუთარ აზრს.
4-3 ქულა - სტუდენტი
ჩართულია ჯგუფური მუშაობის
პროცესში. გააზრებული აქვს და
ერკვევა პრობლემურ
საკითხებში. სამართლებრივად
მსჯელობს, მაგრამ არა
ლოგიკური თანმიმდევრობით,
იურიდიულ ტერმინებს იყენებს
ნაწილობრივ. უჭირს საკუთარი
აზრის ნათლად ჩამოყალიბება.
2-1 ქულა - სტუდენტი
აქტიურობს ჯგუფური მუშაობის
პროცესში, მაგრამ ნაწილობრივ
ერკვევა პრობლემურ
საკითხებში. სამართლებრივად
მსჯელობს, მაგრამ არა
ლოგიკური თანმიმდევრობით,
იურიდიულ ტერმინებს ვერ
იყენებს. უჭირს საკუთარი აზრის
დასაბუთება.
0 ქულა -საერთოდ არ არის
ჩართული დისკუსიის პროცესში
ან მისი მონაწილეობა
ინერტულია/ შეუმჩნეველია.
1.3. შემთხვევის ანალიზი 5 ქულა
კაზუსი 1 5 5 XII კაზუსის ამოხსნისას ხდება
კონკრეტული სიტუაციის
ანალიზი და მისი დასაბუთება.
5 ქულა შეფასდება შემდეგი
კრიტერიუმებით:
5 ქულა - კაზუსი ზუსტად და
ამომწურავად არის ამოხსნილი;
ტერმონოლოგია დაცულია;
პრობლემა კარგად არის
დანახული; აზრი გამართულია;
სტუდენტი ზედმიწევნით
კარგად ფლობს პროგრამით
გათვალისწინებულ მასალას,
ღრმად და საფუძვლიანად აქვს
ათვისებული ძირითადი და
დამატებითი ლიტერატურა.
4-3 ქულა - პასუხი არასრულია, ან
ნაწილობრივ არის
გადმოცემული; რიგ შემთხვევაში
აზრი დარღვეულია;
ტერმინოლოგია ნაკლოვანია ან
არ არის შესაბამისი; პრობლემა
ნაკლებად არის ასახული.
2-1 ქულა - არასაკმარისად
ფლობს პროგრამით
გათვალისწინებულ მასალას,
შეიმჩნევა არსებითი აზრობრივი
თუ ტერმინოლოგიური
შეცდომები. პრობლემა
ზედაპირულად არის ასახული.
0 ქულა- პასუხი საკითხის
შესაბამისი არ არის ან საერთოდ
არ არის მოცემული.
1.4. როლური თამაშები 10 ქულა
წერითი დავალება 2 5 10 VIII, X საკითხის წერითი დავალებისას
შემოთავაზებული თემა ფასდება
5 ქულით შემდეგი
კრიტერიუმებით:
5 ქულა - საკითხი
ამომწურავადაა დამუშვებული;
დასმული პრობლემა
გადაწყვეტილია მართებულად
და შესაბამისი არგუმენტების
მოშველიებით; ტერმინოლოგია
დაცულია; სტუდენტი
ზედმიწევნით კარგად ფლობს
პროგრამით გათვალისწინებულ
განვლილ მასალას, ღრმად და
საფუძვლიანად აქვს
ათვისებული როგორც
ძირითადი, ისე დამხმარე
ლიტერატურა.
4 ქულა - პასუხი
სრულყოფილია, მაგრამ
შეინიშნება მცირეოდენი
ხარვეზები, თუმცა არა არსებითი.
ტერმინოლოგიურად
გამართულია; სტუდენტი
კარგად ფლობს პროგრამით
გათვალისწინებულ განვლილ
მასალას; ათვისებული აქვს
ძირითადი ლიტერატურა.
3 ქულა - საკითხი განხილულია
არასრულყოფილად; ფლობს
ტერმინოლოგიას და ცალკეულ
მეცნიერთა მოსაზრებებს თუმცა,
არასათანადოდ/ გაუმართავად
იყენებს; პროგრამით
გათვალისწინებული მასალის
გადმოცემა არ გამოირჩევა
სიმყარით.
5 ქულა - საკითხი
ამომწურავადაა დამუშვებული;
დასმული პრობლემა
გადაწყვეტილია მართებულად
და შესაბამისი არგუმენტების
მოშველიებით; ტერმინოლოგია
დაცულია; სტუდენტი
ზედმიწევნით კარგად ფლობს
პროგრამით გათვალისწინებულ
განვლილ მასალას, ღრმად და
საფუძვლიანად აქვს
ათვისებული როგორც
ძირითადი, ისე დამხმარე
ლიტერატურა.
4 ქულა - პასუხი სრულყოფილია,
მაგრამ შეინიშნება მცირეოდენი
ხარვეზები, თუმცა არა არსებითი.
ტერმინოლოგიურად
გამართულია; სტუდენტი კარგად
ფლობს პროგრამით
გათვალისწინებულ განვლილ
მასალას; ათვისებული აქვს
ძირითადი ლიტერატურა.
3 ქულა - საკითხი განხილულია
არასრულყოფილად; ფლობს
ტერმინოლოგიას და ცალკეულ
მეცნიერთა მოსაზრებებს თუმცა,
არასათანადოდ/ გაუმართავად
იყენებს; პროგრამით
გათვალისწინებული მასალის
გადმოცემა არ გამოირჩევა
სიმყარით.
1 1 ქულა -პასუხი
ზერელეა;
მეცნიერული არგუმენტაცია,
ცნებები და კატეგორიები არაა
გამოყენებული ან არასათანადოდ
არის გამოყენებული; საკითხი
განხილულია არსებითი
შეცდომებით.
0 ქულა - პასუხი არ შეესაბამება
საკითხს ან საერთოდ არაა
განხილული შეთავაზებული
თემა.
უნარი
პასუხისმგებლობა და ავტონომიურობა
დამხმარე
ლიტერატურა 1. შესავალი საკონსტიტუციო სამართალში (გონაშვილი ვ., ერემაძე ქ.,
თევდორაშვილი გ., კახიანი გ., კვერენჩხილაძე გ., ჭიღლაძე ნ.), თსუ, თბილისი,
2016
2. ანდრაშ შაიო, ხელისუფლების თვითშეზღუდვა, კონსტიტუციონალიზმის
შესავალი, აირის საქართველო, თბ., 2003
3. გიორგი ხუბუა, ფედერალიზმი, როგორც ნორმატიული პრინციპი და
პოლიტიკური წესრიგი, საია, თბ., 2000; ელ. რესურსი: http://www.nplg.gov.ge
4. ქენეტ ჯანდა, ჯეფრი მ. ბერი, ჯერი გოლდმენი, ამერიკული დემოკრატია, აშშ
ხელისუფლება და პოლიტიკური პროცესი, ჯისიაი, თბ., 1995;
5. ფილიპ ლოვო, პარლამენტარიზმი, საქართველოს მეცნიერებათა აკადემიის
პოლიტოლოგიის ინსტიტუტი, თბ., 2005;
6. კონსტიტუციონალიზმი და სეკულარიზმი: საზოგადოებრივი საღი აზრის
საჭიროება, ჟურ. საკონსტიტუციო სამართლის მიმოხილვა, 2010, #3;
7. ოთარ მელქაძე, კონსტიტუციონალიზმი, თბილისის უნივერსიტეტის
გამომცემლობა, თბ., 2005;
8. ავთანდილ დემეტრაშვილი, კონსტიტუციონალიზმის პარადიგმები
საქართველოში, ჟურ. საკონსტიტუციო სამართლის მიმოხილვა, 2010, #3;
9. საქართველოს კონსტიტუციის კომენტარი, (თავი მეორე. საქართველოს
მოქალაქეობა, ადამიანის ძირითადი უფლებანი და თავისუფლებანი)
ავტორთა კოლექტივი, თბილისი, 2013
10. გიორგი კახიანი, საკონსტიტუციო კონტროლის ინსტიტუტი და მისი
ფუნქციონირების პრობლემები საქართველოში: კანონმდებლობის და
პრაქტიკის ანალიზი, თბილისი, 2008, ხელმისაწვდომია: http://press.tsu.ge
11. კონსტანტინე კუბლაშვილი, ძირითადი უფლებები, თბილისი, 2014
12. კონსტიტუციური სამართალი, ავტორთა კოლექტივის ხელმძღვანელი და
პასუხისმგებელი რედაქტორი ავ. დემეტრაშვილი, საკონსტიტუციო პრობლემათა
სტრატეგიული კვლევის ცენტრი, თბ., 2005.
13. ოთარ მელქაძე, საქართველოს კონსტიტუციური სამართალი (რეფორმიან -
რეფორმამდე), თბ., 2011.
14. შარლ ლუი მონტესკიე, კანონთა გონი, მშვიდობის, დემოკრატიისა და
განვითარების კავლასიური ინსტიტუტი, თბ., 1994;
15. ფედერალისტი, ალექსანდრე ჰამილტონის, ჯეიმს მედისონის, ჯონ ჯეის
პოლიტიკური ესეები, გრიგოლ რობაქიძის სახელობის უნივერსიტეტის
გამომცემლობა, თბ., 2008; ელ. რესურსი: http://federalistpapers.ge
16. გიორგი ბარამიძე, ფედერალისტი და რესპუბლიკანიზმის გაგების ზოგიერთი
ასპექტი, წიგნში: ფედერალისტი, ალექსანდრე ჰამილტონის, ჯეიმს
მედისონის, ჯონ ჯეის პოლიტიკური ესეები, გრიგოლ რობაქიძის სახელობის
უნივერსიტეტის გამომცემლობა, თბ., 2008; ელ. რესურსი:
http://federalistpapers.ge
17. ლევან იზორია, კონსტანტინე კორკელია, კონსტატნტინე კუბლაშვილი,
გიორგი ხუბუა, საქართველოს კონსტიტუციის კომენტარები, ადამიანის
ძირითადი უფლებანი და თავისუფლებანი, მერიდიანი, თბ., 2005;
18. ჟ.ჟ. რუსო, საზოგადოებრივი ხელშეკრულება, მშვიდობის, დემოკრატიისა და
განვითარების კავლასიური ინსტიტუტი, თბ., 1997
შინაარსი
საათების
კვირა თემა რაოდენობა
ლექ ჯგ. მუშ
კონსტიტუციონალიზმი, საკონსტიტუციო სამართლის წყაროები,
I
თანამედროვე კონსტიტუციონალიზმის გამოწვევები 1
კონსტიტუცია, დანიშნულება, სახეები, ფორმები, გადასინჯვა,
II 1 1
სტრუქტურა, კონსტიტუციის ინტერპრეტაცია
III კონსტიტუციონალიზმის ისტორია 1 1
IV კონსტიტუციონალიზმის ძირითადი პრინციპები 1 1
მოქალაქეობა და ადამიანის უფლებები, უფლების დაცვა, სახალხო
V 1 1
დამცველი და სხვა მექანიზმები
სახელმწიფო, სახელმწიფოს წარმოშობა, ფუნქციები,
VI 1 1
ხელისუფლება და ძალაუფლება
არჩევნები, რეფერენდუმი, პლებისციტი და
VII 1 1
უშუალო დემოკრატიის სხვა ფორმები
VIII პოლიტიკური რეჟიმებიმმართველობის ფორმები 1 1
IX სახელმწიფოს მეთაური 1 1
X შუალედური გამოცდა 1
XI საკანონმდებლო ხელისუფლება 1 1
XII აღმასრულებელი ხელისუფლება 1 1
XIII სასამართლო ხელისუფლება, საკონსტიტუციო კონტროლი 1 1
XIV ეროვნული უსაფრთხოება 1 1
XV სახელმწიფო ფინანსები 1 1
XVI ტერიტორიული მოწყობა და მუნიციპალიზმი 1 1
XVII-
დასკვნითი გამოცდა 2
XX