FIL1 ARALIN 2: KORAPSYON
(price fixing) – ito ang kasunduan sa
• Nasa 30% ng badjet ng Pilipinas ay
nawawala taon-taon dahil sa korapsyon
ng mga namamahala ng ahensya
kabilang na rito ang mga mga pulitikong
may matataas na katungkulan.
Note: Ang mga korapsyong ito ay
tinatayang milyon at bilyong piso ang
ninanakaw sa kaban ng bayan hindi pa
kasama ang mga nawawalang pera
mula sa mga maliliit na ahensyang hindi
naiulat. Dahil dito, mas hinigpitan ang
proseso ng pagbibigay ng pondo sa
mga ahensya upang malimita at
makontrol ang iregularidad na
pagpapalabas ng pondo.
• korapsyon, katiwalian o
pangungurakot – ito ay tumutukoy sa
kawalan ng integridad at katapatan sa
usaping pinansyal ng isang
organisasyon, ahensya at sektor ng
lipunan o pamahalaan . Ito ay
karaniwang tumutukoy sa pampolitika
na korapsiyon na nangyayari kapag ang
isang indibidwal na nasa posisyon sa
pamahalaan o isang empleyado ng
pamahalaan ay umaasal sa kanyang
kapasidad bilang opisyal ng
pamahalaan para sa hindi nararapat na
sariling kapakinabangan.
• Pang-aabuso sa kapangyarihan – ito
ang pang-aabuso sa diskresyon ay ang
hindi angkop na paggamit ng
kapangyarihan ng isang tao at mga
pasilidad ng paggawa ng desisyon. Ang
mga halimbawa ay kinabibilangan ng
isang hukom na hindi angkop na
nagtakwil ng isang kasong kriminal o
isang isang opisyal ng kustom na
gumagamit ng kanilang diskresyon sa
pagpayag ng isang ipinagbabawal na
substansiya sa pagpasok sa isang
puerto.
• Pakikipagsabwatan – ito ang
kasunduan sa pagitan ng dalawa o higit
pang mga partido na minsang ilegal at
kaya ay malihim upang limitahan ang
bukas na kompetisyon sa pamamagitan
ng pandaraya, pagliliko o panloloko ng
iba sa mga karapatang nito o magkamit
ng isang layuning ipinagbabawal ng
batas na tipikal sa pamamagitan ng
pandaraya o pagkakamit ng hindi patas
na kalamangan.
• Ang Pagmamanipula ng presyo
pagitan ng mga kalahok sa parehong
panig ng isang pamilihan na bumili o
magbenta lamang ng isang produkto o
komoditad sa isang itinakdang presyo o
panatilihin ang mga kondisyon ng
pamilihan sa gayong ang presyo ay
napapanatili sa isang ibinigay na lebel
sa pamamagitan ng pagkokontrol ng
suplay at pangangailangan.
• Pagmamanipula ng alok (bid
rigging) – ito ay isang anyo ng
pandaraya kung saan ang isang
kontratang pangkalakalan (commercial)
ay ipinangako sa isang partido bagaman
alang alang sa hitsura, ang ibang mga
partido ay nagtatanghal rin ng isang
alok. Ang anyo ng pakikipagsabwatang
ito ay ilegal sa karamihan ng mga
bansa. Ito ay isang anyo ng pagtatakda
ng presyo at pagtatalaga ng pamilihan
na karamihan ay sinasanay kung saan
ang mga kontrata ay tinutukoy ng isang
pagtawag sa mga nag-aalok
halimabawa sa kaso ng mga kontratang
konstruksiyon ng pamahalaan.
• Pandaraya sa halalan – ito ang ilegal
na panghihimasok sa proseso ng isang
halalan. Ang mga akto ng pandaraya ay
umaapekto sa mga bilang ng boto
upang magdulot ng isang resulta ng
halalan. Kabilang sa mga pandarayang
ito ang pagsupil at pagpaslang ng mga
katunggali, pagsabotahe ng mga balota
at pagbili o panunuhol ng mga botante.
• Pagnanakaw sa kabang yaman ng
bansa (Pandarambong) – ito ang
pagnanakaw ng mga pinagkatiwalaang
pondo na pampubliko sa pamahalaan.
Ito ay pampolitika na paglulustay kung
ito ay kinasasangkutan ng pera na
pampubliko o pera ng taong bayan na
kinuha ng isang opisyal ng pamahalaan
para sa anumang sariling paggamit na
hindi itinakda para dito gaya halimbawa,
kapag ang isang opisyal ay nagtatakda
sa mga empleyado ng gobyerno na
kumpunihin ang kanyang bahay.
Note: seksiyon 1 sa tinipong halaga o
kabuuang halaga ng hindi bababa
limampung milyong piso
(P50,000,000.00) ay magkakasala sa
krimen ng pandarambong at
mapaparusahan ng reclusion perpetua
hanggang kamatayan. Ito ay:
★ Sa pamamagitan ng paglustay,
paglipat, hindi angkop na paggamit,
maling pag-aasal ng mga pondong
pampubliko o mga pagsalakay sa
kabangyaman ng publiko.
★ Sa pamamagitan ng pagtanggap ng
direkta o hindi direkta, anumang
paggawa, regalo, bahagi, persentahe,
mga kickback o ano pa mang mga anyo
ng pangsalaping pakinabang mula sa
anumang tao at/o mga entidad na may
kaugnayan sa anumang kontrata o
proyekto ng pamahalaan o sa dahilan
ng opisina o posisyon ng
pinatutungkulang opiser ng publiko.
★ Sa pamamagitan ng ilegal o
pandarayang pagpapadala o pagbibigay
ng mga ari-arian na pag-aari ng
pambansang pamahalaan o anumang
mga subdibisyon nito, ahensiya o mga
instrumentalidad o mga pag-aari ng
pamahalaan o kinokontrol ng
pamahalaan na mga korporasyon at
mga subsidiyario nito.
★ Sa pamamagitan ng pagkakamit,
pagtanggap ng direkta o hindi direkta ng
anumang mga bahagi ng stock, ekwidad
o ano pa mang anyo ng interes o
pakikilahok kabilang ang pangako ng
pang hinaharap na trabaho sa anumang
negosyo o isinasagawa.
★ Sa pamamagitan ng paglikha ng
agrikultural, industriyal o pangkalakalan
(commercial) na mga monopolyo o iba
pang kombinasyon at/o pagpapatupad
ng mga atas at kautusan na ang layunin
ay makinabang ang mga partikular na
tao o mga espesyal na interes.
★ Sa pamamagitan ng higit sa
nararapat na kalamangan ng opisyal na
posisyon, kapangyarihan, ugnayan,
koneksiyon o impluwensiya upang hindi
makatarungang payamanin ang/mga
sarili nito sa panganib o kapinsalaan ng
madlang Pilipino at Republika ng
Pilipinas.
• Panunuhol at pagtanggap ng suhol
– ito ang akto ng pagbibigay ng salapi o
regalo na nagpapabago ng pag-aasal
ng tumanggap nito. Ito ay inilalarawan
sa Black’s Law Dictionary bilang ang
pag-aalok, pagbibigay o panghihingi ng
anumang bagay na may halaga upang
impluwensiyahan ang mga aksiyon ng
isang opisyal o ibang tao na may
pangangasiwa ng isang tungkuling
pampubliko pambatas.
• kickback – ito ay isang anyo ng
panunuhol kung saan ang isang
komisyon ay binayaran sa kumukuha ng
suhol bilang isang quid pro quo para sa
mga serbisyong ginawa. Ang layunin ng
kickback ay karaniwang hikayatin ang
ibang partida na makipagtulungunan sa
ilegal na gawain.
• Pagtangkilik o Padrino (Nepotismo,
Kronyismo, at Paboritismo) – ito ay
tumutukoy sa pagpapabor sa mga
tagasuporta, halimbawa sa trabaho sa
gobyerno. Ito ay maaaring lehitimo gaya
kapag ang isang bagong nahalal na
pamahalaan ay nagpapalit ng mga
mataas na opisyal sa administrasyon
upang mapatupad ng epektibo ang mga
patakaran nito.
Note: Ang pagpapabor sa mga kamag-
anak (nepotismo) o personal na mga
kaibigan (kronyismo) ng isang opisyal
ng pamahalaan ay isang anyo ng isang
hindi lehitimikong kapakinabangang
pampribado. Ito ay maaaring samahan
ng panunuhol halimbawa sa paghiling
ng isang opisyal ng pamahalaan sa
isang negosyo na magbigay trabaho sa
isang kamag-anak ng opisyal na
kumokontrol sa mga regulasyon na
umaapekto sa negosyo.
• Pangingikil – ito ay madalas na
ginagawa ng mga opisyal ng
pamahalaan laban sa kanilang mga
kliyente sa pamamagitan ng paghingi ng
salapi, mahahalagang mga bagay o
mga serbisyo mula sa mga ordinaryong
mamamayan na nakikipagtransaksiyon
sa kanila o sa kanilang opisina. Ito ay
talamak sa mga ahensiyang nag-iisyu
ng mga clearance at ibang mga
dokumento, mga nagsasagawa ng mga
serbisyon na direktang pumapabor sa
mga ordinaryong mamamayan.
• Pagtakas sa pagbabayad ng buwis –
ito ay talamak partikular na sa
pribadong sektor dahil sa pagtanggi ng
mga nagnenegosyong pribado na dapat
na ideklara ang kanilang taunang kinita
at magbayad ng mga angkop na buwis
sa pamahalaan.
• Mga ghost project at pasahod – ito
ay ginagawa ng mga matataas na
opisyal ng pamahalaan kung saan ang
mga hindi umiiral na proyekto ay
pinpondohan ng pamahalaan
samantalang ang mga hindi umiiral na
tauhan ng pamahalaan o mga
pensiyonado ay binabayaran ng mga
sahod at allowance. ahensiya ng
pamahalaan na nasasangkot sa
pormulasyon at pagpapatupad ng mga
programa at proyekto partikular na sa
imprastruktura at sa pagbibigay ng mga
sahod, mga allowance at mga
benepisyong pensiyon.
• Pag-iwas sa pagsusubasta sa
publiko sa pagkakaloob ng mga
kontrata – ang paglisan ng mga mga
opisina ng pamahalaan partikular na
ang mga komite ng mga subasta at
pagkakaloob ng mga kontrata sa
pamamagitan ng subasta sa publiko o
pagkakaloob ng mga kontrata sa mga
pinaborang mga negosyo o kontraktor
na makapagbibigay sa kanila ng mga
personal na benepisyo. Sa kasong ito,
ang mga kasunduan sa pagitan ng
bumibili at suplayer ay ginagawa kung
saan ang isang persentage ng halagang
presyo ay ibibigay sa namimili na
minsang nagreresulta sa sobrang
presyo at pagbili ng mga mababang
uring mga suplay at materyal.
• Pagpasa ng mga kontrata mula sa
isang kontraktor sa isa pa – sa
pagtatayo ng mga proyekto ng
imprastruktura, ang mga kontraktor ay
may kasanayan ng pagpasa ng mga
trabaho mula sa isang kontraktor tungo
sa isa pa. Sa prosesong ito, ang isang
persentahe ng halaga ng proyekto ay
napapanatili ng bawat kontraktor at
subkontraktor na nagreresulta sa
paggamit ng mga mababang uring
material o hindi natapos na proyekto.
• Pork Barrel Scam taong 2013 – ito ay
kung saan tinawag ng midya na “ina ng
lahat ng scam”. Sangkot dito ang mga
namamahala sa gobyerno tulad ng mga
senador at ilang mga personalidad na
nanunungkulan sa gobyerno.
Ang pinakamamalaking kaso ng
korapsyon na umugong sa bansa sa
mga nakalipas na 20 taon ay ang mga
sumusunod:
• Coco Levy Fund Scam - scam na
kinasangkutan ni Ferdinand Marcos at
iba pa.
• Fertilizer Fund scam - scam na
kinasangkutan ni Gloria Macapagal-
Arroyo at iba pa
• 2011 Eskandalong Korupsyon sa
Sandatahang Lakas ng Pilipinas –
Eskandalong kinasangkutan ng mga
kasapi ng Sandatahang Lakas ng
Pilipinas.
• NBN-ZTE Scandal - eskandalong
kinasangkutan ni Gloria Macapagal-
Arroyo at asawa nitong si Mike Arroyo.
Ang mga sagabal sa pagsugpo ng
korupsiyon sa Pilipinas ay itinuturo
sa mga sumusunod na paktor:
• Ang spesipikong kultura ng mga
Pilipino nagpapalakas ng paglaganap
ng graft at korupsiyon. Ang mga
malalakas na ugnayang pampamilya ay
nagbibigay dahilan o katwiran sa
pagbibigay ng mga benepisyo sa mga
hindi kwalipikadong tumatanggap nito
na napaka-ebidente sa pagbibigay
trabaho at pagkakaloob ng mga
kontrata.
• Ang kulturang Pilipino ng pagbibigay
regalo ay nagbibigay katwiran sa
paglalagay o panunuhol at pangingikil
na gumagawang mahirap para sa
pagpapatupad ng batas at mga
ahensiyang anti-korupsiyon na sugpuin
ang problema.
• Ang mga ahensiya sa Pilipinas na
inatasan na labanan ang graft at
korupsiyon ay hindi mahusay na
pinopondohan ng pamahalaan.
• Ang transparency o pagiging bukas ay
hindi sinusunod partikular na sa mga
transaksiyon ng pamahalaan.
• Ang epektibong pagmomonitor ng mga • Ang Commission on Audit (COA)
programa at proyekto ng pamahalaan ang bantay ng mga operasyong
gayundin ang mga gastusin ay hind pangsalapi ng pamahalaan. Ito ay
seryosong isinasagawa ng mga binigyang kapangyarihan upang
ahensiya o tauhan na inatasang siyasatin, tasahin o iaduit at bayaran
magmonitor ng mga ito. ang lahat ng mga account na nauukol
sa kinita o nalikom na buwis, mga resibo
• Ang mga Statement of Assets,
at mga gastos o paggamit ng mga
Liabilities and Net Worth o SALN na
pondo at ari-arian sa ilalim ng kustodiya
mekanismo sa pagsugpo ng graft at
ng mga ahensiya ng pamahalaan at
korupsiyon ay isinusumite ng lahat ng
mga instrumentalidad.
mga opisyal pampubliko.
• Ang Sandiganbayan ay isang
Note: Ang 1987 Saligang Batas ng
hukumang anti-graft sa Pilipinas. Ito ay
Pilipinas ay lumikha ng mga katawan na
may hurisdiksiyon sa mga kasong sibil
konstitusyonal upang sugpuin ang graft
at kriminal na kinasasangkutan ng mga
at korupsiyon at epektibong maipatupad
kasanayang graft at corrupt at ibang
ang mga probinsiyan ng pagpapanagot
gayong mga paglabag na ginawa ng
na pampubliko. Ang mga katawang ito
mga opiser at empleyadong
ay pinagkalooban ng kapangyarihang
pampubliko. Ito ay nangangasiwa sa
piskal upang masiguro ang kanilang
pagpapanatili ng moralidad, integridad
kalayaan at ang kanilang mga aksiyon
at kaigihan sa serbisyong pampubliko.
ay maapela lamang sa Kataas-taasang
hukuman.
• Ang Office of the Ombudsman
(OMB) na nag-iimbestiga at kumikilos
sa mga reklamong inihain laban sa mga
opisyal at empleyadong pampubliko at
nagisislbi bilang mga “people’s
watchdog” ng pamahalaan. Ang
opisinang ito ay nangangasiwa sa
pangkalahatan at spesipikong pagganap
ng mga katungkulang opisyal upang ang
mga batas ay angkop na mailapat. Ito
ay sumisiguro sa patuloy at maiging
paghahatid ng mga serbisyong
pampubliko.
• Ang Civil Service Commission (CSC)
ang sentral na ahensiya ng tauhan ng
pamahalaan na inatasang magtatag ng
isang serbisyong karera at magtaguyod
ng moral, kaigihan, integridad,
pagtugon, pagsulong at kagandahang
loob sa serbisyong sibil. Ito ay
nagpapalakas rin ng sistemang merito
at mga gantimpala, pagpapaunlad ng
mapagkukunang pantao at pananagot
na pampubliko.