Professional Documents
Culture Documents
For Fili Report
For Fili Report
korupsiyon, korapsiyon, katiwalian o pangungurakot (Ingles: corruption) ay tumutukoy sa
kawalan ng integridad at katapatan.
Ito ay karaniwang tumutukoy sa pampolitika na korupsiyon na nangyayari kapag ang isang
indibidwal na nasa posisyon sa pamahalaan o isang empleyado ng pamahalaan ay umaasal sa
kanyang kapasidad bilang opisyal ng pamahalaan para sa hindi nararapat na sariling
kapakinabangan.
Sa pilosopikal, teolohikal, o moral na talakayan, ito ay tumutukoy sa espiritwal o moral na kawalang
puridad at paglihis sa anumang kanais nais na pag-aasal.
Neputismo
Ang nepotismo ay ang lahat ng paghirang o pagkiling ng kawani sa pamahalaan, maging pambansa at sa
alin mang sangay o ahensiya nito, kabilang ang mga korporasyon na ari o kontrolado ng pamahalaan, na
igagawad sa kamag-anak na hindi dumaraan sa tamang proseso.
Ghost Projects and Employees
Ito ay ginagawa ng mga matataas na opisyal ng pamahalaan kung saan ang mga hindi umiiral na
proyekto ay pinpondohan ng pamahalaan samantalang ang mga hindi umiiral na tauhan ng pamahalaan
o mga pensiyonado ay binabayaran ng mga sahod at allowance. Ang katiwaliang ito ay talamak sa mga
ahensiya ng pamahalaan na nasasangkot sa pormulasyon at pagpapatupad ng mga programa at
proyekto partikular na sa imprastruktura at sa pagbibigay ng mga sahod, mga allowance at mga
benepisyong pensiyon.
Laganap ang paggamit ng mga may dayang timbangan sa maraming palengke. Kung ikukumpara ang
bawat timbangan ng magkakatabi at nagsasabwatang mga tindahan sa pamilihan ay halos walang
makikitang pagkakaiba sa timbang dahil pawang may mga daya.
Korapsiyon
Pakikipagsabwatan (Kolusyon).
Ito ay isang sistema ng pagnanakaw o pagbubulsa ng pera. Tumutukoy ito sa espiritwal o moral na
kawalan ng kalinisan at paglihis sa anumang kanais-nais na asal. Ang taong may malinis na puso at tapat
ang talagang karapat-dapat magsilbi sa lipunan. Maipakikita ito sa pamamagitan ng pagsasabi ng totoo
at pag-iwas sa pandaraya.
Ito ay iligal na pandadaya o panloloko, halimbawa ay ang pagtatakda ng mga presyo, limitahan ang mga
oportunidad, pagtatakda ng sahod, mga kickback, pandaraya sa halalan sa pamamagitan ng iligal na
panghihimasok sa proseso ng isang halalan at sa pagbilang ng boto, pagsupil at pagpaslang ng mga
katunggali, pagbili o panunuhol ng mga botante. Nangyayari ang mga gawaing ganito dahil sa
kagustuhan ng isang tao na mapaunlad ang pansariling kapakanan.
Pangingikil
Ang akto o gawain ng pagkuha o pagtatamo ng anumang bagay mula sa isang tao nang laban sa kaniyang
kalooban sa pamamagitan ng ilegal na paggamit ng pananakot, sa pamamagitan man ng pamimilit,
pagbabanta, o anupamang di-matuwid na paggamit ng kapangyarihan.
Halimbawa na lang ang mga taong nagtatrabaho sa gobyerno. Dahil sa kapangyarihan na mayroon sila
kaya nilang kunin ang mga bagay na kanilang gugustuhin at naisin na dapat ginagamit lamang sa
pagtatrabaho.
to ayang pagtatakda ng mga presyo, limitahan ang mga oportunidad, pagtatakda ng sahod,mgakickback,
pandaraya sa halalan sa pamamagitan ng iligal na panghihimasok saproseso ng isang halalan at sa
pagbilang ng boto, pagsupli at pagpaslang ng mgakatunggali, pagbili o panunuhol ng mga botante.d.
NepotismoAng nepotismo ay ang lahat ng paghirang o pagkiling ng kawani sapamahalaan, maging
pambansa at sa alin mang sangay o ahensiya nito, kabilang angmga korporasyon na ari o kontrolado ng
pamahalaan, na igagawad sa kamag-anak nahindi dumaraan sa tamang proseso.