Professional Documents
Culture Documents
სანივთო ფინალური
სანივთო ფინალური
1|Page
ან სხვა უძრავი ქონებით ჩვეულებრივი სარგებლობით და არ შეიძლება მისი აღკვეთა
ისეთი ღონისძიებებით, რომლებიც ამ სახის მოსარგებლეთათვის ნორმალურ
სამეურნეო საქმიანობად მიიჩნევა(აეროპორტის მაგალითი, სტადიონი, მუსიკოსი,
იზოტოპების ქარხანა). ანუ ჩვეულებრივ სარგებლობად შეგვიძლია მივიჩნიოთ ისეთი
სარგებლობა, როდესაც მას მოცემულ კონკრეტულ ადგილას ფაქტობრივად ხშირად
აქვს ადგილი.
2|Page
3. აღნაგობა-ცნება:
თხოვების,
გაქირავების,
მემკვიდრეობით გადაცემის და ბოლოს - გასხვისების უფლებაც.
აღნაგობის სუბიექტებია:
4. უზუფრუქტი-ცნება:
3|Page
უზუფრუქტის სუბიექტები:
უზუფრუქტუარი-უზუფრუქტის მიმღები
უძრავი ნივთის მესაკუთრე-უზუფრუქტის გამცემი.
5. სერვიტუტი-ცნება:
4|Page
სერვიტუტის სუბიექტები:
6. გირავნობის სახეები:
• სახელშეკრულებო გირავნობა;
• კანონისმიერი გირავნობა;
• მფლობელობითი გირავნობა;
• რეგისტრირებული გირავნობა;
• გირავნობის სხვა სახეები.
თითოეული სახეობისათვის დადგენილია წარმოშობისა და გამოყენების
განსხვავებული წესები, მაგრამ მათი საერთო იმაში მდგომარეობს,რომ ისინი
წარმოადგენენ უზრუნველყოფის აქცესორულ საშუალებას მოძრავ ნივთებსა თუ
უფლებებზე.
• მფლობელობითი გირავნობა- მფლობელობითი გირავნობა ყველაზე
გავრცელებული სახეა. ამ დროს გირავნობის საგანი გადადის მოგირავნის
მფლობელობაში და მოვალის მიერ ვალდებულების შესრულებამდე მასთან რჩება.
მფლობელობითი გირავნობის დროს გირავნობის საგანი შეიძლება გადაეცეს
როგორც მოგირავნეს, ისე მოგირავნის მიერ განსაზღვრულ მესამე პირს-საწყობს ან
ბანკს,ან ნოტარიუსს.მფლობელობითი გირავნობა წარმოიშობა მხარეთა
შეთანხმების და ნივთის მოგირავნის ან მოგირავნის მიერ განსაზღვრული მესამე
პირის მფლობელობაში გადაცემის გზით. თუ ნივთი უკვე იმყოფება მოგირავნის
მფლობელობაში,გირავნობის წარმოშობისთვის საჭიროა მხოლოდ მხარეთა
შეთანხმება
• რეგისტრირებული გირავნობა- რეგისტრირებული გირავნობა შედარებით ახალი
მოვლენაა და მისი წარმოშობის აუცილებლობა განაპირობა დამგირავებლისათვის
გირავნობის საგანზე მფლობელობის შენარჩუნების,ხოლო კრედიტორისათვის კი
გარანტირებული უფლების მინიჭების მიზანშეწონილობამ.დღევანდელი
მდგომარეობით,რეგისტრირებული გირავნობისას ,გირავნობის საგანი
საკუთრებაშიც და მგლობელობაშც რჩება მესაკუთრეს,მხოოლოდ კრედიტორი
მოთხოვნის უზრუნველსაყოფად ამ ნივთის(ან უფლების) გირავნობით
დატვირთვა ფორმდება რეგისტრაციით მარეგისტრირებელ ორგანოში.ასეთი
5|Page
სახის გირავნობის შემთხვევაში აუცილებელია გარიგების წერილობითი ფორმით
დადება.
• სახელშეკრულებო გირავნობა- წარმოადგენს ყველაზე გავრცელებულ
საშუალებას,რომელსაც საფუძვლად უდევს მოგირავნესა და დამგირავებელს
შორის არსებული ხელშეკრულება.საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 254-
284(პრიმა) მუხლები სახელშეკრულებო გირავნობის მომწესრიგებელი
ნორმებია.შეთანხმება გირავნობის შესახებ ვალდებულებით-სამართლებრივი
ხელშეკრულებაა და მასზე ვრცელდება ხელშეკრულების ნამდვილობისათვის
კანონით გათვალისწინებული ყველა წინაპირობა.სახელშეკრულებო გირავნობის
წარმოშობას საფუძვლად უდევს კერძო ავტონომია და ხელშეკრულების
თავისუფლება.ხელშეკრულების თავისუფლება მოიცავს როგორც
ხელშეკრულების დადების თავისუფლებას,ისე შინაარსის განსაზღვრის
თავისუფლებას ,მაგრამ არა გირავნობის შინაარსის განსაზღვრას,რადგან იგი
სანივთო უფლებაა და კანოითაა გათვალისწინებული.
• კანონისმიერი გირავნობა- კანონისმიერი გირავნობის შემთხვევები კანონით არის
დადგენილი.კრედიტორს კანონი ანიჭებს უფლებას,მოვალის მიმართ თავისი
არსებული მოთხოვნის უზრუნველსაყოფად მოვალის დაუკითხავად გამოიყენოს
მისი ნივთი გირავნობის საგნად.კანონისმიერი გირავნობის წარმოშობის
წინაპირობაა გირავნობის საგნის არსებობა კრედიტორის(მოგირავნის)
მფლობელობაში.
• გირავნობის სხვა სახეები:
ა)გირავნობა სარგებლობის უფლებით-მოგირავნეს ანიჭებს გირავნობის საგნიდან
სარგებელის ანუ მისი ნაყოფის ან სხვა შემოსავლის მიღების უფლებას.სამოქალაქო
კოდექსი განასხვავებს სარგებლობის უფლებით გირავნობის ორ შემთხვევას:პირველი
როცა მხარეები თანხმდებიან ამაზე და მეორე როდესაც ნაყოფის მიღება გირავნობის
საგნის თვისებიდან გამომდინარე ივარაუდება.
ბ)გენერალური გირავნობა-ამ დროს გირავნობა არ შემოიფარგლება მხოლოდ ერთი
საგნით და ის შეიძლება გავრცელდეს ნივთთა ერთობლიობაზე.სპეციალურობის
პრინციპიდან გამომდინარე სანივთო უფლებები შეიძლება არსებობდეს კონკრეტულ
ნივთებზე და არა ნივთთა ერთობლიობაზე.თუმცა ზოგიერთ შემთხვევაში შეიძლება
გამოთქმა ნივთთა ერთობლიობა იქნეს გამოყენებული.
გ)არსებობს მაშინ როდესაც კრედიტორის ერთი და იგივე მოთხოვნა
უზრუნველოფილია რამდენიმე საგანზე გირავნობით.არ არის სავალდებულო,რომ ეს
საგნები იყოს ერთგვაროვანი:ერთი შეიძლება იყოს-მოძრავი ნოვთი, მეორე-მოთხოვნა
და ა.შ.
7. ნაყოფის თემა გირავნობაში-გირავნობის უფლება ვრცელდება გირავნობის
საგნიდან მიღებულ ნაყოფზე ,თუ მხარეთა შეთანხმებით სხვა რამ არ არის
გათვალისწინებული.თუ გირავნობის საგანი დამგირავებლის მფლობელობაში
6|Page
იმყოფება, მას უფლება აქვს მიიღოს სარგებელი გირავნობის საგნიდან.
მოგირავნეს მის მფლობელობაში გადაცემული გირავნობის საგნიდან სარგებლის
მიღება შეუძლია, თუ ეს გათვალისწინებულია მხარეთა შეთანხმებით.
ივარაუდება, რომ მოგირავნე უფლებამოსილია მიიღოს ნაყოფი გირავნობის
საგნიდან, თუ ნაყოფის მიღება გირავნობის საგნის თვისებიდან გამომდინარეობს.
მოგირავნის მიერ მიღებული სარგებელი ჩაითვლება უზრუნველყოფილი
მოთხოვნის ანგარიშში. მოგირავნე ვალდებულია დამგირავებლის მოთხოვნით
წარუდგინოს მას ანგარიში მის მიერ მიღებული სარგებლის შესახებ.
8. იპოთეკის სახეები:
7|Page
როდესაც ჩვეულებრივი იპოთეკის გადაცემისათვის საჯარო რეესტრში შესაბამისი
ცვლილების რეგისტრაცია აუცილებელია. ჩვეულებრივი იპოთეკის
წარმოშობისათვის აუცილებელია ორი წინაპირობის არსებობა, ესენია: იპოთეკის
ხელშეკრულება და იპოთეკის რეგისტრაცია საჯარო რეესტრში, ხოლო იპოთეკის
მოწმობისათვის აუცილებელია არსებობდეს მესამე წინაპირობა, საჯარო რეესტრის
მიერ განხორციელდეს იპოთეკის მოწმობის გაცემა.
8|Page