ევრიპიდეს „მედეა“

მოქმედი პირი: მოქმედების ადგილი:

ძიძა კორინთო
კრეონი- კორინთოს მეფე
მედეას ორი შვილი
გამზრდელი
იასონი- მედეას ქმარი
ეგევსი- ათენის მეფე
მედეა- კოლხეთის მეფის, აიეტის ასული
მაცნე
მედეას მსახური ქალები
მეფეთა ამალა
სიუჟეტები:
პროლოგი (მედეას სახლი კორინთოში)
პაროდოსი
ეპისოდიონი
სტასიმონი
 მოკლე შინაარსი
მედეას ტრაგედიის ადგილი არის ქალაქი კორინთი.
მედდა, რომელიც პროლოგში საუბრობს, ეუბნება, რომ იასონმა ცოტა ხნის წინ
დატოვა თავისი ყოფილი ოჯახი, მიატოვა ცოლ-შვილი და ცოლად შეირთო
კორინთოს მეფის ასული . მედეა მწუხარებითა და გაბრაზებით არის სავსე და მედდამ
კარგად იცის თავისი ბედი, მას ეშინია მისი აღვირახსნილი განწყობისა.სრული
მარტოობა ზრდის მედეას ტანჯვას.
მედეას იასონთან შეხვედრის სცენაზე, ევრიპიდე გვიჩვენებს, რომ მედეა არ ცდებოდა
მისი მწარე შეფასებით ყოფილი ქმარის მიმართ... იასონი არის გამომთვლელი და
მოტყუებული ეგოისტი. ის მოდის დაარწმუნოს მედეა, რომ მან ახალი ქორწინება
დაიწყო, მხოლოდ მისი და შვილების გულისთვის. მაშასადამე, ის გულწრფელად
დამწუხრდა, აღშფოთდა და აღშფოთებით სავსე მოისმინა, რომ მედეა არ ცნობს მის
კეთილ საქმეებს.
იასონთან საუბრის შემდეგ მედეა მტკიცედ გადაწყვეტს მასზე შურისძიებას. მან
უბრალოდ არ იცის რომელი შურისძიება აირჩიოს. მედეას სურს მოკლას იასონის
ცოლი, რათა ჩამოართვას მას მომავალი შვილები, მაგრამ ამავე დროს ის მიდის იმ
აზრამდე, რომ მისი დარტყმა უფრო ძლიერი იქნება, თუ ის ბავშვები, რომლებიც
იასონს უკვე ჰყავთ, დაიღუპებიან. ამასთან, მისთვის ძნელია გადაწყვიტოს ასეთი
დანაშაული, რადგან ის არის ბიჭების დედა და ვნებიანად უყვარს ისინი.
მაშასადამე, მედეა იღებს პირველ გადაწყვეტილებას და უგზავნის მოწამლულ
საჩუქრებს იასონის ცოლს სასახლეში და ის, მათთან შეხებით, საშინელი აგონიით
კვდება. იღუპება კორინთელი მეფეც, რომელიც ამაოდ ცდილობს თავისი
ქალიშვილის გადარჩენას. მედეა იგებს სასახლეში მომხდარი კატასტროფის შესახებ
და ესმის, რომ გაბრაზებული ხალხი ეძებს მის ვაჟებს, რომლებთანაც მან საჩუქრები
გაუგზავნა სასახლეს. ამ ამბებით მედეას ყველა ყოყმანი მთავრდება, ის ხვდება, რომ
ბავშვები უკვე განწირულები არიან და ის თვითონ კლავს მათ, წყვეტს ყველა ეჭვს და
ტანჯვას ახალი დანაშაულით. ბავშვების გარდაცვალებასთან ერთად, უბედური და
ამოწურული ქალი ადგილს უთმობს სასტიკ, არაადამიანურ ჯადოქარს, რომელიც
დასცინის დამარცხებულ მტერს.
 მედეას სახე
საქართველოში მედეას მიმართ არაერთგვაროვანი დამოკიდებულება არსებობს –
ზოგს საინტერესოდ, სასიამოვნოდ ესახება ის, რომ ეს კოლხი ასული ასეთი
პოპულარულია; ზოგს კი არ სიამოვნებს ის, რომ ”სამშობლოს მოღალატე” და
შვილების მკვლელი ქალი მის ქვეყანასთან ასოცირდება. ამავე მიზეზებით
აცხადებდნენ, რომ საქართველოში მედეას ქანდაკების დადგმა
არასასურველია.მედეას თავს გადამხდარი ამბავი კარგად აჩვენებს ქალის ხვედრს
პატრიარქალურ საზოგადოებაში. მედეა მართლაც ბევრს გაიღებს იასონისთვის,
უღალატებს და მიატოვებს სამშობლოს, მიდის უცხო მხარეში, სანაცვლოდ კი რას
იღებს? უმადური მეუღლე მას ძალაუფლებასა და სოციალურ პრესტიჟზე ცვლის.
რასაკვირველია, ამით მედეას მდგომარეობა ერთი-ორად მძიმდება – სულ მარტო და
უმეგობროდ დარჩენილი იგი იძულებელი გახდება, რომ თავშესაფარი ეძებოს
თავისთვის უცხო მხარეში, სადაც მტრები და მდევნელები უკვე საკმარისად
ჰყავს.მედეას მიერ შვილების მოკვლა განსაკუთრებით მნიშვნელოვანი და შეიძლება
ითქვას საჭირო ფაქტია, რადგან ამის გარეშე ნაწარმოები როგორც ტრაგედია არ
შედგება. მედეას მხოლოდ იასონის ახალი საცოლე და მამამისი რომ მოეკლა, ეს
”უბრალოდ” მიტოვებული, გამწარებული ქალის შურისძიებას დაემსგავსებოდა.
შვილების მკვლელობა კი იმას ნიშნავს, რომ მედეა ჯანყდება – იგი ჯანყდება იასონის
წინააღმდეგ, საკუთარი თავის წინააღმდეგ, მათი კავშირის წინააღმდეგ და
შესაბამისად, ანადგურებს ამ კავშირის ნაყოფს – კლავს შვილებს. ეს აბსოლუტური
უარყოფა და აბსოლუტური უიმედობაა, მედეა უკან დასახევ გზას არ იტოვებს.
სწორედ ამიტომ არის იგი ჭეშმარიტად ტრაგიკული გმირი – აბსოლუტურ უარყოფაზე
მწარე არაფერი არსებობს. ეს უკანასკნელი ჯანყი და აბსოლუტური უარყოფის ფაქტი
განსაკუთრებით კარგად ჩანს ლარს ფონ ტრიერის ”მედეაში”; აქ იასონიც კიდევ
უფრო მორალურად დაცემული გმირია, ვიდრე ევრიპიდესთან
მედეა მართლაც ძლიერი და შთამბეჭდავი მხატვრული სახეა.