A CÉLULA III

1. CICLO CELULAR:
→ Secuencia de acontecemientos entre 2 mitoses consecutivas.
→ 2 etapas:
● Interfase: Fase G1, Fase S e Fase G2.
● División ou fase M: cariocinese ou mitose, e citocinese.
→ Regulado de forma moi precisa⇒ erros= división incontrolada das céls.= tumores.
→ Puntos de restricción
● Puntos de control molecular cando unha cél. comeza a reproducirse.
● Se non supera puntos de control⇒ para o ciclo celular ou autodestrúese (apóptose).
● Más importantes son:
→ Final da fase G1.
→ Antes de comezar a fase S.
→ Na fase S (ADN replicado sen erros).
→ Final da fase G2.
→ Na mitose (entre anafase e telofase).

2. INTERFASE:
→ +longa
→ Final dunha división celular ao inicio da seguinte.
→ Célula crece e duplica o seu material xenético para distribuír unha copia completa a cada cél. filla.
→ FASES:
1. G1:
→ Xusto despois da división celular.
→ Cél= sintetiza os seus compoñentes e crece.
→ Hai un punto de restrición (R)⇒ se non se supera= cél. en estado G0
→ G0: realiza a función pero sen reproducirse. Pode ser reversible ou irreversible.
2. S:
→ A cél. duplica o seu ADN
→ Sintetiza histonas
→ Inicia a duplicación dos centriolos.
3. G2:
→ Fase preparatoria da mitose
→ Sintetízanse as proteínas que inician e desenvolven a mitose
→ Condénsase progresivamente a cromatina para formar cromosomas.

3. DIVISIÓN CELULAR OU FASE M:

→ Proceso polo que se obteñen 2 céls. fillas a partir dunha nai.
→ Comprende a
● División do núcelo (cariocinese)
● División resto da célula (citocinese).
4. MITOSE:
→ Iníciase ao final da fase G2
→ ADN duplicado + envoltura nuclear e nucleolo intactos + cromatina dispersa no núcleo.
→Grazas a esta
● Céls. somáticas teñen a mesma dotación cromosómica ca o cigoto.
● Diferencias entre céls. nun mesmo organismo
● Nunhas céls. expresáronse uns xenes e noutras, outros (clave na diferenciación celular)
→ Proceso contínuo de duración variable (1-4h).
- FASES:
A. PROFASE:
→ Cromatina se condensa + cromosomas fanse visibles.
→ Fórmase o fuso acromático.
→ Desaparece o nucleolo e envoltura nuclear.
B. METAFASE:
→ Cromosomas
● Max grao de condensación
● Aliñados no plano ecuatorial, equidistantes aos polos formando a placa metafásica
● Conectados aos microtúbulos do fuso acromático.
C. ANAFASE:
→ Ruptura das conexións entre cromátidas irmás.
→ Cromátidas irmás separadas= emigran cara os polos opostos da cél.⇒ reparto material xenético
→ Cromátidas irmás pasan a ser cromosomas independientes.

D. TELOFASE:
→ Desaparece fuso acromático.
→ Se descondensa o material xenético.
→ Rexenérase o núcleo e a envoltura nuclear.
→ Formación de dous típicos núcleos interfásicos coa mesma info. xenética.

5. CITOCINESE:
→ División do citoplasma para dar lugar a 2 novas céls.
→ Ao mesmo tempo ca telofase.
→ Repártense as estruturas e orgánulos do citoplasma entre as dúas céls. fillas.
→ A +común dase por bipartición= citoplasma da nai repártese equitativamente entre céls. fillas.
→ EN ANIMAIS:
● Fórmase un surco de división na zona ecuatorial e perpendicular ao fuso mitótico
● O anel diminúe progresivamente= estrangulamento do citoplasma
● Citoplasma escíndese → 2 cél. fillas con núcleos propios.
→ EN VEXETAIS:
● Sen anel contráctil que estrangule => Formación do fragmoplasto na zona ecuatorial
● Fragmoplasto: Tabique de separación formado pola fusión de vesículas do ap. de Golgi
● Fragmoplasto orixina a lámina media
● Quedan ocos que conectan os citoplasmas e que darán lugar aos plasmodesmos.
6. SIGNIFICACIÓN BIOLÓXICA DA MITOSE:
→ Reparto equitativo do material xenético entre as 2 céls. para que porten a mesma info. xenética.
→ EN ORGANISMOS PLURICELULARES:
● Crecemento e desenvolvemento:
● céls.= proceden do cigoto a partir de sucesivas mitoses⇒ conteñen a mesma info. xenética.
● Rexeneración e reemprazamento celular.

7.
REPRODUCCIÓN SEXUAL:
→ Obténse individuos xenéticamente diferentes ao proxenitor.
→ Meiose= fai que as céls. reprodutoras sexan xenéticamente diferentes.
a) Gametos:
→ Animais + plantas.
→ Gameto masculino + femenino= cigoto.
b) Meiosporas:
→ Fungos + plantas.
→ Sen necesidade de unón a outra, pode formar un novo organismo.

8. REPRODUCCIÓN ASEXUAL:
→ Obténse descendentes xenéticamente idénticos ao proxenitor. -
→ División por mitose.
→ Tipos:
a) Organismos unicelulares: Bipartición ou xemación.
● Xemación:
→ Estrangúlase unha parte do citoplasma, e aprece unha xema que rodea un núcleo
→ A xema se desprende= dúas fillas moi desiguais (levaduras).

● Pluripartición, división múltiple ou esquizogonia:

→ varias mitoses que orixinan.

b) Animais: xemación ou escisión.

c) Fungos e plantas: esporas e multiplicación vexetativa.
9. CÉLULAS:
→ 2 tipos:
a) Somáticas:
● A práctica totalidade.
● Só se dividen por mitose dando lugar a outra cél. somática.
b) Xerminais:
● Menos numerosas.
● Atópanse nas gónadas
● Dan lugar a outras céls. xerminais por mitose ou a gametos por gametoxénese,
● Gametoxenese:
- Ocorre a redución á metade do nº de cromosomas
- Cambios celulares que culminan coa formación do gameto.
→ Cada cél.= con 2 xogos de cromosomas= 1 do pai e 1 da nai.
→ O cromosoma 1 da nai e o cromosoma 1 do pai teñen os mesmos xenes
● Codifican para as mesmas proteínas
● Están no mesmo orde ao longo do cromosoma.
● Pero NON son copias exactas= pode haber variacións na secuencia de bases nucleotídicas.
a) Alelos:
● Secuencias que codifican para unha mesma proteína pero non son idénticas.
● Nun organismo diploide= un xen pode ter 2 variantes ou alelos (pai, nai)
● Cromosomas da nai e do pai= HOMÓLOGOS.
b) Homólogos:
● Parellas formadas por un cromosoma materno e outro paterno
● Posúen os mesmos xenes.
● En humanos= 23 parellas de cromosomas homólogos.
● Gametoxénese= só 1 cromosoma de cada parella incluirase en cada gameto.
● En humanos⇒ 23 cromosomas por gameto
(redución á metade quedando sempre 1 de cada parella de homólogos).
● Céls. xerminais e somáticas = Diploides (2n)
● Gametos= Haploides (n).

10. MEIOSE:
→ Proceso polo cal se obteñen 4 céls haploides a partir dunha diploide.
→ División reduccional na que as céls fillas teñen a metade de cromosomas ca cél nai.
→ Consta de 2 divisións celulares consecutivas,
→ Antes da 2ª división non hai duplicación do ADN⇒ formación de 4 céls fillas haploides.
→ Prodúcese o intercambio de xenes entre o par de cromosomas homólogos
● Recombinación xénica ⇒ incremento da variabilidade xenética.
→ Núcleos haploides resultantes= xenéticamente diferentes.
→ Finalidade= formación de gametos.
→ FASES:
PRIMERA DIVISIÓN MEIÓTICA:

→ Reduccional (1 cél 2n → 2 cél n).

A)PROFASE I:

→ +complexo, +longo.

→ Cromátidas dos cromosomas homólogos se emparellan (sinapse) para formar tétradas.

→ Prodúcese o entrecuzamento / sobrecruzamento nas tétradas⇒ intercambio xenes

→ Recombinación xenética (intercambio de fragmentos cromosómicos)⇒ maior variabilidade
→ Despois da recombinación
● Desaparece a sinapse
● Cromátidas homólogas permañecen unidas por quiasmas nos puntos de recombinación.
● As cromátidas condénsanse e fanse visibles.
*Cromátidas irmás= unidas polos centrómeros
*Cromátidas non irmás= unidas polos quiasmas.
→ Desaparece a envoltura nuclear e o nucleolo
→ Comeza a formarse o fuso acromático.

B)METAFASE I:
→ Bivalentes ou tétradas= colócanse na placa ecuatorial formando a placa metafásica.
→ Cada membro da parella de homólogos= cara un polo unidos ás fibras do fuso acromático.
→ Cada par de cromátidas= enfronte das súas cromátidas homólogas.
→ Plano ecuatorial= corta os quiasmas, non as cromátidas irmá
D) ANAFASE I:
→ Segregación cromosómica:
● Cromosomas homólogos= migran cara polos opostos.
→ Cromátidas irmás non se separan
● Forman un cromosoma de 2 cromátidas que migra cara un dos polos.
E)TELOFASE I:
→ Fórmanse os nucleolos e a envoltura nuclear cando os grupos de cromosomas chegan aos polos.
→ Aparecen 2 núcleos con un xogo de cromosomas cada un⇒ cada núcleo= haploide (n)

SEGUNDA DIVISIÓN MEIÓTICA:

 → Similar á mitose pero sen ir precedida dunha duplicación do ADN
→ Só existe un cromosoma de cada par de homólogos.

A)INTRERCINESE:
→ Breve espazo de tempo entre as 2 divisións.

B)PROFASE II:
→ Desaparecen as envolturas nucleares.
→ Duplícanse os diplosomas.
→ Fórmase o fuso mitótico.

C) METAFASE II:
→ Cromosomas dispóñense na placa ecuatorial.

D) ANAFASE II:
→ Cromátidas irmás= sepáranse polo centrómero.
→ Cromosomas= migran cara polos opostos dirixidos polas fibras do fuso que están unidas aos cinetocoros.

E) TELOFASE II:
→ Cromosomas
● Desespiralízanse + rodéanse dunha envoltura nuclear= 2 novos núcleos durante a citocinese.
→ Resultado global da meiose
● 4 céls fillas haploides e diferentes xenéticamente entre sí, a partir dunha diploide
.

SIGNIFICACIÓN BIOLÓXICA DA MEIOSE:

→ Reduce á metade o nº de cromosomas dos gametos:
● Imprescindible para a reproducción sexual
● Mantén constante o nº de cromosomas da especie.
→ Aumenta a variabilidade xenética dunha poboación:
● Nº de 223 en humanos = 8 millóns de gametos diferentes
● Más variabilidade xerada coa recombinación xenética.

11. DIFERENCIAS MITOSE E MEIOSE:

 MITOSE MEIOSE

Solo 1 cariocinesis 2 cariocinesis y 2 citocinesis

2 células con igual nº de cromosomas a la madre 4 células con la mitad de cromosomas que la madre

En la profase No hay sinapsis, ni entrecruzamiento, En la profase hay entrecruzamiento y quiasmas

ni quiasmas

En la anafase se separan las cromátidas hermanas En la anafase I no se separan cromátidas hermanas.

Migran juntas a un polo. Se separan cromosomas
homólogos, uno de cada par

Cromosomas células hijas genéticamente = a la madre Cromosomas células hijas genéticamente / a la madre

Mitose en células somáticas Meiose en gametos y meioesporas

12. CICLOS BIOLÓXICOS:

→ Conxunto das etapas polas que o organismo pasa dende que se orixina o cigoto ata que produce
n gametos para dar lugar a novos individuos da mesma especia.
→ Tipos de ciclo segundo o momento do ciclo no que sucede a meiose:

● DIPLONTE:

→ En animais, protozoos, algas e fungos.

→ Individuo adulto diploide produce gametos haploides.

→ Gametos haploides xeneran un cigoto diploide por fecundación (crea un adulto diploide)

● HAPLONTE:
→ Algunhas algas e fungos.
→ Adultos haploides producen gametos haploides.
→ Fases
1. Gametos haploide
2. Fecundación
3. Cigotos diploides
4. Meiose
5. 4 haploides
6. Adultos haploide

● DIPLOHAPLONTE:
→ Brions fieitos, plantas con sementes e algunhas plantas e fungos.
→ 2 tipos de individuos:
● Diploides dos que xurden haploides =>Alternancia de xeracións.
● Haploides dos que xurden diploides
→ Fases
1. Fase de gametófito produce gametos haploides
2. Fecundación
3. Cigoto diploide
4. Esporófito
5. Meiose
6. Esporas haploides (meiosporas)
7. Gametófitos haploides.

13. VANTAXES DA REPRODUCIÓN SEXUAL:

 → Gran diversidade xenética= moitas vantaxes evolutivas.
→ Maior probabilidade de que os individuos poidan sobrevivir e se adapten aos cambios ambientais.
→ Organismos diploides= 2 alelos (Algúns xenes recesivos conservanse sen a selección natural)
→ Organismos con reproducción asexual= +vulnerables aos cambios.
→ É +complexa⇒ desvantaxes:
● Hai que producir gametos
● Atopar parella
● O cigoto debe desenvolverse
● Máis custoso enerxéticamente.

14. GLOSARIO:
Entrecruzamento: na profase I da meiose. Intercambio de xenes ou material xenético entre
cromosomas homólogos .

Recombinación: intercambio de fragmentos cromosómicos entre cromosomas homólogos durante a

meiose.

Autosoma: cromosoma que non intervén na determinación do sexo.

Cromátida: cada unha das partes simétricas do cromosoma metafásico que están constituídas por
dúas moléc. de ADN idénticas. Mesmo cromosoma= cromátidas irmás + unidas polo centrómero.

Centrómero: rexión do cromosoma que mantén unidas as cromátidas irmás+ rexión pola que se
xunta o cromosoma ao fuso acromático

Cromosoma homólogo: cada un dos cromosomas que conteñen a info. xenética para os mesmos
caracteres procedentes do pai e a nai.

Segregación cromosómica: separación dos cromosomas homólogos durante a anafase I meiose.