სასწავლო კურსის/მოდულის სილაბუსის ფორმა

ფაკულტეტი სამართლის ფაკულტეტი

საგანმანათლებლო პროგრამა სამართალი
უმაღლესი განათლების
ბაკალავრიატი
საფეხური

სასწავლო კურსის
საპროცესო უნარ-ჩვევები
სახელწოდება
სასწავლო კურსის სტატუსი სავალდებულო
სწავლების ენა ქართული
სამოქალაქო სამართლის პროცესი II, სისხლის სამართლის პროცესი (კერძო ნაწილი),
დაშვების წინაპირობები
ადმინისტრაციული სამართლის პროცესი

სახელი, გვარი ვახტანგ ბარამაშვილი ნათია მუხიაშვილი

სასწავლო კურსის
განმახორციელებელი
სამეცნიერო ხარისხი სამართლის მაგისტრი სამართლის მაგისტრი
თანამდებობა მოწვეული სპეციალისტი მოწვეული სპეციალისტი
საკონტაქტო ტელ. 598295429 577288805
E-mail v.baramashvili@sabauni.edu.ge n.mukhiashvili@sabauni.edu.ge
კონსულტაციის დღე: ფაკულტეტის დეკანის მიერ დამტკიცებული გრაფიკის
შესაბამისად (იხ. უნივერსიტეტის საიტზე
http://www.sabauni.edu.ge).

კრედიტი (ECTS) 5
საათები (1 კრედიტი = 25 სთ) 125
საკონტაქტო საათები, მ.შ 45
სტუდენტის სასწავლო
დატვირთვა ლექცია 20
სემინარი 20
შუალედური და დასკვნითი გამოცდები 5
დამოუკიდებელი საათები 80

სტუდენტს:

• მისცეს პრაქტიკოსი იურისტისთვის აუცილებელი ცოდნა, რასაც უშუალოდ იყენებს

სასწავლო კურსის
სამართალწარმოებასა თუ სამართლის ზოგად პრაქტიკაში როგორც კერძო, ისე საჯარო სამართლის
მიზანი
მიმართულებით;
• განუვითაროს ის საბაზისო უნარ-ჩვევები, რომლებიც სტუდენტს ეხმარება პრაქტიკის
მნიშვნელოვანი საკითხების გარკვევაში, სარჩელის, შესაგებლისა თუ შუამდგომლობების
 გაცილებით დახვეწილი ფორმით ჩამოყალიბებასა და მათ შინაარსობრივად და ტექნიკურად
გამართვაში;
• დაეხმაროს გადაწყვეტილების დასაბუთებისა და ერთგვაროვანი პრაქტიკით სამართლებრივი
მოთხოვნების გამყარებაში.

სწავლის შედეგები
სტუდენტი:

• იაზრებს მარწმუნებელთან და კლიენტთან ურთიერთობის ძირითად ნიუანსებს;

• განსაზღვრავს სამოქალაქო, ადმინისტრაციული, საკონსტიტუციო და სისხლის
ცოდნა და
სამართალწარმოებაში აუცილებელ, პოზიციის დასაბუთებისა და წარმოჩენისათვის
გაცნობიერება
მნიშვნელოვან საკითხებს;
• აცნობიერებს იურიდიული პროფესიისა და სამართელებრივი ეთიკის ფუძემდებლურ
პრინციპებს, სამართალწარმოების პროცესუალურ მხარეებს, სამართლის პრაქტიკული მხარის
ძირითად მახასიათებლებს, სამართლებრივი პოზიციის წარმოჩენის ფუძემდებლურ პრინციპებს.
სტუდენტი:

• ქმნის არგუმენტირებულ სამართლებრივ პოზიციას წერილობით და წარმოჩენს მას ზეპირად;

• იყენებს ერთგვაროვან პრაქტიკას არგუმენტაციისთვის;
• აწარმოებებს კლიენტებთან და მარწმუნებელთან კონსულტაციას, ადვოკატირებასა და მაღალი
დონის საქმიან მოლაპარაკებებს;
• წარმოაჩენს და ასაბუთებს დავის ალტერნატიული გადაწყვეტის მეთოდების გამოყენებით
არგუმენტირებულ პოზიციებს;
უნარი • იყენებს მოწმის გამოკითხვისა და დაკითხვის მეთოდიკას, მტკიცებულებათა გამოკვლევის
ძირითად თავისებურებებს პრაქტიკაში;
• მონაწილეობს ნაფიც მსაჯულთა შერჩევის პროცესში, წარმოაჩენს დაცვისა და ბრალდების
პოზიციებს;
• აანალიზებს სამოქალაქო, სისხლის და ადმინისტრაციული სამართლის სფეროების პრობლემურ
საკითხებსა და პროცედურულ ნიუანსებს.
• მსჯელობს სამართალწარმოების ძირითადი დოკუმენტაციის დასაბუთების სტანდარტის,
სამართალწარმოებაში ერთგვაროვანი პრაქტიკის გამოყენებისა და სამართლის პრაქტიკასთან
დაკავშირებული უმნიშვნელოვანესი საკითხების თაობაზე.
პასუხისმგებლობა
და
ავტონომიურობა

ლექცია
სამუშაო ჯგუფში მუშაობა
სწავლება-სწავლის სემინარი
მეთოდები პრაქტიკული მუშაობა
ელექტრონული რესურსით სწავლება
ელექტრონული სწავლება
სხვა
სტუდენტის სწავლის შედეგის მიღწევის დონის შეფასება
სტუდენტის სწავლის შედეგის მიღწევის დონის შეფასება წარმოებს 100-ქულიანი სისტემით. სტუდენტის სწავლის შედეგის
მიღწევის დონის შეფასება მოიცავს შუალედურ შეფასებას (მაქსიმუმ 70 ქულა) და დასკვნით შეფასებას (მაქსიმუმ 30 ქულა),
რომელთა ჯამი წარმოადგენს საბოლოო შეფასებას (100 ქულა).

სტუდენტის სწავლის შედეგის მიღწევის დონის შუალედური შეფასების კომპონენტებია იმიტირებული პროცესი და
იმიტირებული სასამართლო პროცესი. სტუდენტის სწავლის შედეგის მიღწევის დონის შუალედური შეფასების თითოეულ
კომპონენტს აქვს თავისი წილი შუალედური შეფასების 70 ქულის ფარგლებში. სტუდენტის შუალედური შეფასების
მინიმალური კომპეტენციის ზღვრის ხვედრითი წილი შეადგენს შუალედური შეფასების მაქსიმალური ქულის (70 ქულის)
30%-ს ანუ 21 ქულას.

2
სულხან-საბა ორბელიანის უნივერსიტეტი Sulkhan-Saba Orbeliani University
სტუდენტის სწავლის შედეგის მიღწევის დონის დასკვნითი შეფასების კომპონენტია იმიტირებული სასამართლო პროცესი.
დასკვნითი წერითი გამოცდა სავალდებულოა. იმიტირებულ სასამართლო პროცესზე გასვლის უფლება ეძლევა სტუდენტს,
რომელსაც შუალედური შეფასებით დაგროვილი აქვს შუალედური შეფასების მინიმალური კომპეტენციის ზღვარი, ანუ
მინიმუმ 21 ქულა. სტუდენტს, რომელსაც შუალედური შეფასებით დაგროვილი არ ექნება შუალედური შეფასების
მინიმალური კომპეტენციის ზღვარი ანუ მინიმუმ 21 ქულა, დასკვნით წერით გამოცდაზე არ დაიშვება. დასკვნითი შეფასების
მინიმალური კომპეტენციის ზღვარის ხვედრითი წილი შეადგენს დასკვნითი შეფასების მაქსიმალური ქულის (30 ქულის)
30%-ს მიმატებული 1 ქულა ანუ 10 ქულას. დასკვნითი შეფასება ჩაბარებულად ჩაითვლება იმ შემთხვევაში, თუ სტუდენტი
დასკვნით წერით გამოცდაზე დააგროვებს მინიმუმ 10 ქულას.

სასწავლო კურსი ჩაბარებულად ჩაითვლება იმ შემთხვევაში, თუ შუალედური შეფასებისა და დასკვნითი შეფასების

მაქსიმალური ქულის (30 ქულა) გათვალისწინებით სტუდენტი დააგროვებს მინიმუმ 51 ქულას. სტუდენტს კრედიტი
ენიჭება კანონმდებლობით გათვალისწინებული ერთ-ერთი დადებითი შეფასების მიღების შემთხვევაში.
დადებითი შეფასება
A - ფრიადი შეფასების 91-100 ქულა

B - ძალიან კარგი მაქსიმალური შეფასების 81-90 ქულა

C - კარგი მაქსიმალური შეფასების 71-80 ქულა

D - დამაკმაყოფილებელი მაქსიმალური შეფასების 61-70 ქულა

E - საკმარისი მაქსიმალური შეფასების 51-60 ქულა

უარყოფითი შეფასება
მაქსიმალური შეფასების 41-50 ქულა (სტუდენტს ჩასაბარებლად მეტი მუშაობა სჭირდება და
FX - ვერ ჩააბარა ეძლევა დამოუკიდებელი მუშაობით დამატებით გამოცდაზე ერთხელ გასვლის უფლება.
ამასთან, დამატებითი გამოცდა შეიძლება დანიშნოს დასკვნითი გამოცდის შედეგების
გამოცხადებიდან არანაკლებ 5 კალენდარულ დღეში)
მაქსიმალური შეფასების 40 ქულა და ნაკლები (სტუდენტის მიერ ჩატარებული სამუშაო არ არის
F - ჩაიჭრა
საკმარისი და მას საგანი ახლიდან აქვს შესასწავლი)
შეფასების ფორმები და კომპონენტები
შეფასების ფორმები და კომპონენტები რაოდენობა თითოეულის მაქსიმალური მაქსიმალური
N ქულა
შეფასება

1 შუალედური შეფასება, მათ შორის: 70 ქულა

1.1 იმიტირებული პროცესი 4 10 40

შუალედური გამოცდა - იმიტირებული 1 30
1.2. 30
სასამართლო პროცესი
2 დასკვნითი შეფასება 30 ქულა
დასკვნითი გამოცდა - იმიტირებული 1 30
2.1. 30
სასამართლო პროცესი
სულ 100 ქულა
შუალედური შეფასების კომპონენტები, მეთოდები და კრიტერიუმები
კომპონენტები მეთოდები და კრიტერიუმები
შუალედური შეფასების ფარგლებში სტუდენტი მონაწილეობას იღებს 4 იმიტირებულ პროცესზე.
იმიტირებული პროცესები ტარდება მე-3, მე-6, მე-12 და მე-15 სასწავლო კვირას. თითოეულ იმიტირებულ
სასამართლო პროცესზე სტუდენტმა შეიძლება დააგროვოს მაქსიმუმ 10 ქულა.

იმიტირებული იმიტირებულ სასამართლო პროცესის შეფასების კრიტერიუმებია: პრაქტიკული უნარების გამოყენება,

პროცესი ზეპირი გამოსვლა, მარწმუნებელი ეფექტი, კანონმდებლობისა და საქმის შინაარსობრივი ინფორმაციის
სრულყოფილად გადმოცემა.
ქულა იმიტირებული პროცესის შეფასების კრიტერიუმები
იმიტირებულ პროცესზე ზეპირ გამოსვლაში მოცემული პოზიცია და დასაბუთება
9-10
გამართულია, სრულად შეესაბამება კანონმდებლობასა და პროცესზე გამოსვლის სტანდარტს.

3
სულხან-საბა ორბელიანის უნივერსიტეტი Sulkhan-Saba Orbeliani University
 საპროცესო დოკუმენტაციასა და ზეპირ გამოსვლაში განხილული საკითხები ლოგიკურია,
თანმიმდევრული და ერთმანეთთან სრულ შესაბამისობაშია; გამოავლინა საქმის მასალების
მოძიების, კრიტიკული აზროვნებისა და ანალიზის უნარი; შეძლო დასკვნების ლოგიკურად და
არგუმენტირებულად ჩამოყალიბება. გამოიყენა შესაბამისი ნორმატიული მასალა, სასამართლო
პრაქტიკა და შესაბამისი ფაქტობრივი გარემოებები.
იმიტირებულ პროცესზე ზეპირი გამოსვლა ასახავს დასახულ მიზნებსა და შედეგებს,
საპროცესო დოკუმენტაციისა და გამოსვლის სტრუქტურა, განხილული საკითხები და თემატი-
7-8 კა ლოგიკურია და მეტწილად შეესაბამება ერთმანეთს, თუმცა სრულფასოვანი არ არის.
გამოყენებულია საკმარისი ინფორმაცია, ძირითადი ფაქტობრივი გარემოებები მითითებულია,
დამოწმებულია ნორმატიული მასალა და სასამართლო გადაწყვეტილებების არსებითი ნაწილი.
იმიტირებულ პროცესზე ზეპირი გამოსვლა სრულად არ ასახავს დასახულ მიზნებსა და შედე-
გებს, მათი სტრუქტურა, განხილული საკითხები და არგუმენტაცია დასახვეწია, არ ქმნის სრულ
5-6 და სიღრმისეულ წარმოდგენას საქმის გარემოებებთან დაკავშირებით, საქმეზე მუშაობისას
გამოყენებული ნორმატიული მასალა და სასამართლო პრაქტიკა ძალზე ზედაპირული და
არასაკმარისია.
იმიტირებულ პროცესზე განხილული საკითხები ძირითადად შეესაბამება საქმის თემატიკას,
მაგრამ არ იკვეთება საქმისა და დაყენებული მოთხოვნის ან დასაცავი პოზიციის ლოგიკური
3-4
კავშირი. არ ქმნის სრულ წარმოდგენას საქმეზე; საქმეზე მუშაობისას გამოყენებულია მხოლოდ
ნორმატიული მასალა, პოზიცია არაა განვრცობილი სასამართლო პრაქტიკით.
იმიტირებულ პროცესზე გამოსვლა ძალზე ზედაპირულია და ფაქტობრივად არ წარმოაჩენს
1-2
პოზიციას.

0 სტუდენტი არაა მომზადებული.

შუალედური გამოცდა გულისხმობს იმიტირებულ სასამართლო პროცესზე მონაწილეობის მიღებას.

იმიტირებული სასამართლო პროცესი ტარდება მე-9 სასწავლო კვირას. იმიტირებულ სასამართლო
პროცესზე სტუდენტმა შეიძლება დააგროვოს მაქსიმუმ 30 ქულა.

იმიტირებული სასამართლო პროცესის შეფასების კრიტერიუმებია: პრაქტიკული უნარების გამოყენება,

ზეპირი გამოსვლა, საპროცესო დოკუმენტაციის გამართულობა, მარწმუნებელი ეფექტი,
კანონმდებლობისა და საქმის შინაარსობრივი ინფორმაციის სრულყოფილი გადმოცემა. იმიტირებული
პროცესის ფორმალური და შინაარსობრივი მხარეები ფასდება 15-15 ქულის ფარგლებში.
ქულა იმიტირებული სასამართლო პროცესის ფორმალური მხარის შეფასების კრიტერიუმები
წარდგენილი საპროცესო დოკუმენტაციის გაფორმების ფორმალური კანონიერება და
ვიზუალური მხარე მოწონებას იმსახურებს, მასალები დამოუკიდებლად არის მომზადებული
კომპიუტერული ტექნიკისა და შესაბამისი პროგრამების გამოყენებით; სტუდენტს შეუძლია
13-15 საპროცესო დოკუმენტაციის წარდგენა, კომპეტენციების წარმოჩენა და საქმესთან დაკავში-
რებულ პროცესის სხვადასხვა ეტაპზე მონაწილეობა, გამართული არგუმენტაციის
შუალედური ჩამოყალიბება, პოზიციების ზეპირად წარმოჩენა და მარწმუნებელი ეფექტის გამოყენება,
გამოცდა - მაქსიმალურადაა დაცული პროფესიული ეთიკის სტანდარტი.
იმიტირებული
სასამართლო წარდგენილი საპროცესო დოკუმენტაციის გაფორმების ფორმალური და ვიზუალური მხარე
პროცესი სათანადო დონეზეა შესრულებული, პოზიცია დამოუკიდებლად არის მომზადებული
კომპიუტერული ტექნიკისა და შესაბამისი პროგრამების გამოუყენებით და ა.შ; პროფესიული
10-12 ეთიკის სტანდარტი დიდწილად დაცულია, შეუძლია პოზიციის წარდგენა, კომპეტენციების
წარმოჩენა და საქმის მასალებთან დაკავშირებულ დისკუსიაში (პროცესის სხვადასხვა ეტაპზე)
მონაწილეობა, თუმცა უჭირს არგუმენტირება, იურიდიული მოსაზრების სრულყოფილად
გადმოცემა, მსჯელობა სრულად დამაჯერებელი არაა.
წარდგენილი საპროცესო დოკუმენტაციის გაფორმების ფორმალური და ვიზუალური მხარე
დამაკმაყოფილებელია, საქმის ძირითადი ნაწილი დამოუკიდებლად არის მომზადებული
კომპიუტერული ტექნიკის და შესაბამისი პროგრამების გამოყენებით და ა.შ.; შეუძლია საქმის
7-9
წარდგენა, მაგრამ უჭირს კომპეტენციების წარმოჩენა საქმესთან დაკავშირებულ დისკუსიაში
(პროცესის სხვადასხვა ეტაპზე) მონაწილეობა, ვერ ასაბუთებს საკუთარ მოსაზრებებს, არ არის
დამაჯერებელი, ჯეროვნად ვერ გადმოცემს მოსაზრებებს.
წარდგენილი საპროცესო დოკუმენტაციის გაფორმების ვიზუალური მხარე დამაკმაყოფილებე-
4-6 ლია. უჭირს პოზიციის წარმოდგენა, ვერ მონაწილეობს დავის საგანთან/განხილვის ობიექტთან
დაკავშირებულ დისკუსიაში, პასუხობს მხოლოდ კონკრეტულად დასმულ შეკითხვებზე, არ

4
სულხან-საბა ორბელიანის უნივერსიტეტი Sulkhan-Saba Orbeliani University
 შეუძლია არგუმენტირუბული მოსაზრების ჩამოყალიბება, მსჯელობა და არგუმენტების
მოყვანა.
წარდგენილი საპროცესო დოკუმენტაციის გაფორმების ფორმალური და ვიზუალური მხარე
1-3 ძირითადად არადამაკმაყოფილებელია; სტუდენტს არ შეუძლია საქმესთან დაკავშირებული
პოზიციის გამოხატვა, ვერ მონაწილეობს დისკუსიაში, სრულებით არადამაჯერებელია.
0 სტუდენტი მომზადებული არ არის.
ქულა იმიტირებული სასამართლო პროცესის შინაარსობრივი მხარის შეფასების კრიტერიუმები
იმიტირებულ პროცესზე ზეპირ გამოსვლასა და საპროცესო დოკუმენტაციაში მოცემული
პოზიცია და დასაბუთება გამართულია, სრუალად შეესაბამება კანონმდებლობას, პროცესზე
გამოსვლის სტანდარტს. საპროცესო დოკუმენტაციასა და ზეპირ გამოსვლაში განხილული სა-
13-15 კითხები ლოგიკურია, თანმიმდევრული და ერთმანეთთან სრულ შესაბამისობაშია; გამოავლინა
საქმის მასალების მოძიების, კრიტიკული აზროვნებისა და ანალიზის უნარი; შეძლო
დასკვნების ლოგიკურად და არგუმენტირებულად ჩამოყალიბება. გამოიყენა შესაბამისი
ნორმატიული მასალა, სასამართლო პრაქტიკა და შესაბამისი ფაქტობრივი გარემოებები.
იმიტირებულ პროცესზე ზეპირი გამოსვლა და საპროცესო დოკუმენტაცია ასახავს დასახულ
მიზნებსა და შედეგებს, საპროცესო დოკუმენტაციისა და გამოსვლის სტრუქტურა, განხილული
საკითხები და თემატიკა ლოგიკურია და მეტწილად შეესაბამება ერთმანეთს, თუმცა
10-12
სრულფასოვანი არ არის. გამოყენებულია საკმარისი ინფორმაცია, ძირითადი ფაქტობრივი
გარემოებები მითითებულია, დამოწმებულია ნორმატიული მასალა და სასამართლო
გადაწყვეტილებების არსებითი ნაწილი.
იმიტირებულ პროცესზე ზეპირი გამოსვლა და საპროცესო დოკუმენტაცია სრულად არ ასახავს
დასახულ მიზნებსა და შედეგებს, მათი სტრუქტურა, განხილული საკითხები და არგუმენტაცია
7-9 დასახვეწია, არ ქმნის სრულ და სიღრმისეულ წარმოდგენას საქმის გარემოებებთან
დაკავშირებით, საქმეზე მუშაობისას გამოყენებული ნორმატიული მასალა და სასამართლო
პრაქტიკა ძალზე ზედაპირული და არასაკმარისია.
იმიტირებულ პროცესზე და საპროცესო დოკუმენტაციაში განხილული საკითხები ძირითადად
შეესაბამება საქმის თემატიკას, მაგრამ არ იკვეთება საქმისა და დაყენებული მოთხოვნის ან
4-6 დასაცავი პოზიციის ლოგიკური კავშირი. არ ქმნის სრულ წარმოდგენას საქმეზე; საქმეზე
მუშაობისას გამოყენებულია მხოლოდ ნორმატიული მასალა, პოზიცია არაა განვრცობილი
სასამართლო პრაქტიკით.
იმიტირებულ პროცესზე გამოსვლა და საპროცესო დოკუმენტაცია ძალზე ზედაპირულია და
1-3
ფაქტობრივად არ წარმოაჩენს პოზიციას.
0 სტუდენტი არაა მომზადებული
დასკვნითი შეფასების კომპონენტები, მეთოდები და კრიტერიუმები
კომპონენტები მეთოდები და კრიტერიუმები
დასკვნითი გამოცდა გულისხმობს იმიტირებულ სასამართლო პროცესზე მონაწილეობას. იმიტირებული
სასამართლო პროცესი ტარდება მე-16-მე-17 სასწავლო კვირას. იმიტირებულ სასამართლო პროცესზე
სტუდენტმა შეიძლება დააგროვოს მაქსიმუმ 30 ქულა.

იმიტირებულ სასამართლო პროცესის შეფასების კრიტერიუმებია: პრაქტიკული უნარების გამოყენება,

ზეპირი გამოსვლა, საპროცესო დოკუმენტაციის გამართულობა, მარწმუნებელი ეფექტი,
კანონმდებლობისა და საქმის შინაარსობრივი ინფორმაციის სრულყოფილი გადმოცემა. იმიტირებული
დასკვნითი პროცესის ფორმალური და შინაარსობრივი მხარეები ფასდება 15-15 ქულის ფარგლებში.
გამოცდა - ქულა იმიტირებული სასამართლო პროცესის ფორმალური მხარის შეფასების კრიტერიუმები
იმიტირებული
სასამართლო წარდგენილი საპროცესო დოკუმენტაციის გაფორმების ფორმალური კანონიერება და
პროცესი ვიზუალური მხარე მოწონებას იმსახურებს, მასალები დამოუკიდებლად არის მომზადებული
კომპიუტერული ტექნიკისა და შესაბამისი პროგრამების გამოყენებით და ა.შ; სტუდენტს
13-15 შეუძლია საპროცესო დოკუმენტაციის წარდგენა, კომპეტენციების წარმოჩენა და საქმესთან
დაკავშირებულ პროცესის სხვადასხვა ეტაპზე მონაწილეობა, გამართული არგუმენტაციის
ჩამოყალიბება, პოზიციების ზეპირი წარმოჩენა და მარწმუნებელი ეფექტის გამოყენება,
მაქსიმალურადაა დაცული პროფესიული ეთიკის სტანდარტი.
წარდგენილი საპროცესო დოკუმენტაციის გაფორმების ფორმალური და ვიზუალური მხარე
10-12
სათანადო დონეზეა შესრულებული, პოზიცია დამოუკიდებლად არის მომზადებული

5
სულხან-საბა ორბელიანის უნივერსიტეტი Sulkhan-Saba Orbeliani University
 კომპიუტერული ტექნიკის და შესაბამისი პროგრამების გამოუყენებით და ა.შ; პროფესიული
ეთიკის სტანდარტი დიდწილად დაცულია, შეუძლია პოზიციის წარდგენა, კომპეტენციების
წარმოჩენა და საქმის მასალებთან დაკავშირებულ დისკუსიაში (პროცესის სხვადასხვა ეტაპზე)
მონაწილეობა, თუმცა უჭირს საკმარისი არგუმენტის მოტანა, იურიდიული მოსაზრების
სრულყოფილად გადმოცემა, მსჯელობა სრულად დამაჯერებელი არაა.
წარდგენილი საპროცესო დოკუმენტაციის გაფორმების ფორმალური და ვიზუალური მხარე
დამაკმაყოფილებელია, საქმის ძირითადი ნაწილი დამოუკიდებლად არის მომზადებული
კომპიუტერული ტექნიკის და შესაბამისი პროგრამების გამოუყენებით და ა.შ. შეუძლია საქმის
7-9
წარდგენა, მაგრამ უჭირს კომპეტენციების წარმოჩენა საქმესთან დაკავშირებულ დისკუსიაში
(პროცესის სხვადასხვა ეტაპზე) მონაწილეობა, ვერ ასაბუთებს საკუთარ მოსაზრებებს, არ არის
დამაჯერებელი, ვერ გადმოცემს მოსაზრებებს ჯეროვნად.
წარდგენილი საპროცესო დოკუმენტაციის გაფორმების ვიზუალური მხარე დამაკმაყოფილებე-
ლია. უჭირს პოზიციის წარმოდგენა, ვერ მონაწილეობს დავის საგანთან/განხილვის ობიექტთან
4-6 დაკავშირებულ დისკუსიაში, პასუხობს მხოლოდ კონკრეტულად დასმულ შეკითხვებზე, არ
შეუძლია არგუმენტირუბული მოსაზრების ჩამოყალიბება, მსჯელობა და არგუმენტების
მოყვანა.
წარდგენილი საპროცესო დოკუმენტაციის გაფორმების ფორმალური და ვიზუალური მხარე
1-3 ძირითადად არადამაკმაყოფილებელია; სტუდენტს არ შეუძლია საქმესთან დაკავშირებული
პოზიციის გამოხატვა, ვერ მონაწილეობს დისკუსიაში, სრულებით არადამაჯერებელია.
0 სტუდენტი მომზადებული არ არის.
ქულა იმიტირებული სასამართლო პროცესის შინაარსობრივი მხარის შეფასების კრიტერიუმები
იმიტირებულ პროცესზე ზეპირ გამოსვლასა და საპროცესო დოკუმენტაციაში მოცემული
პოზიცია და დასაბუთება გამართულია, სრუალად შეესაბამება კანონმდებლობას, პროცესზე
გამოსვლის სტანდარტს. საპროცესო დოკუმენტაციასა და ზეპირ გამოსვლაში განხილული სა-
13-15 კითხები ლოგიკურია, თანმიმდევრული და ერთმანეთთან სრულ შესაბამისობაშია; გამოავლინა
საქმის მასალების მოძიების, კრიტიკული აზროვნებისა და ანალიზის უნარი; შეძლო
დასკვნების ლოგიკურად და არგუმენტირებულად ჩამოყალიბება. გამოიყენა შესაბამისი
ნორმატიული მასალა, სასამართლო პრაქტიკა და შესაბამისი ფაქტობრივი გარემოებები.
იმიტირებულ პროცესზე ზეპირი გამოსვლა და საპროცესო დოკუმენტაცია ასახავს დასახულ
მიზნებსა და შედეგებს, საპროცესო დოკუმენტაციისა და გამოსვლის სტრუქტურა, განხილული
საკითხები და თემატიკა ლოგიკურია და მეტწილად შეესაბამება ერთმანეთს, თუმცა
10-12
სრულფასოვანი არ არის. გამოყენებულია საკმარისი ინფორმაცია, ძირითადი ფაქტობრივი
გარემოებები მითითებულია, დამოწმებულია ნორმატიული მასალა და სასამართლო
გადაწყვეტილებების არსებითი ნაწილი.
იმიტირებულ პროცესზე ზეპირი გამოსვლა და საპროცესო დოკუმენტაცია სრულად არ ასახავს
დასახულ მიზნებსა და შედეგებს, მათი სტრუქტურა, განხილული საკითხები და არგუმენტაცია
7-9 დასახვეწია, არ ქმნის სრულ და სიღრმისეულ წარმოდგენას საქმის გარემოებებთან
დაკავშირებით, საქმეზე მუშაობისას გამოყენებული ნორმატიული მასალა და სასამართლო
პრაქტიკა ძალზე ზედაპირული და არასაკმარისია.
იმიტირებულ პროცესსა და საპროცესო დოკუმენტაციაში განხილული საკითხები ძირითადად
შეესაბამება საქმის თემატიკას, მაგრამ არ იკვეთება საქმისა და დაყენებული მოთხოვნის ან
4-6 დასაცავი პოზიციის ლოგიკური კავშირი. არ ქმნის სრულ წარმოდგენას საქმეზე; საქმეზე
მუშაობისას გამოყენებულია მხოლოდ ნორმატიული მასალა, პოზიცია არაა განვრცობილი
სასამართლო პრაქტიკით.
იმიტირებულ პროცესზე გამოსვლა და საპროცესო დოკუმენტაცია ძალზე ზედაპირულია და
1-3
ფაქტობრივად არ წარმოაჩენს პოზიციას.
0 სტუდენტი არაა მომზადებული

6
სულხან-საბა ორბელიანის უნივერსიტეტი Sulkhan-Saba Orbeliani University
 სასწავლო კურსის შინაარსი
სწავლების
კვირა შინაარსი/შეფასების კომპონენტი/მაქსიმალური შეფასება
მეთოდი
საუბარი სასწავლო კურსის მოცულობაზე და პროცესის წარმართვის მეთოდებზე, შეფასების
სისტემაზე და სავალდებულო ლიტერატურაზე.

თემა 1. ადვოკატის პროფესია, ადვოკატის პროფესიული ვალდებულებები და რისკები

ადვოკატის პროფესიის ადგილი იურიდიულ პროფესიებში, ადვოკატის პროფესიაში

შემოსვლის წინაპირობები, საადვოკატო საქმიანობის წარმოების ორგანიზაციული ფორმები,
უფასო იურიდიული დახმარების სისტემა, სამოქალაქო-სამართლებრივი რისკები:
ვალდებულების დარღვევა და პასუხისმგებლობა კლიენტის წინაშე, ადვოკატის
პროფესიული პასუხისმგებლობის დაზღვევა, პროფესიული ეთიკა და დისციპლინური
პასუხისმგებლობა, სისხლისსამართლებრივი და ადმინისტრაციული რისკები
1 (მონიტორინგის სამსახური), ადვოკატისა და კლიენტის ურთიერთობების სამართლებრივი
ლექცია (2 სთ.) დაცვა, ადვოკატის ანაზღაურება, ადვოკატებისათვის დადგენილი საერთაშორისო და
ადგილობრივი მოთხოვნები ფულის გათეთრებისა და ტერორიზმის
დაფინანასების წინააღმდეგ ბრძოლის შესახებ, საადვოკატო საქმიანობა და ადვოკატის
ფინანსური საქმიანობა, რისკის შეფასება – ფულის გათეთრებისა და ტერორიზმის
დაფინანსების სფეროში არსებული სისუსტეები.
ძირითადი ლიტერატურა:
• საქართველოს კონსტიტუცია, მუხლები: 31.1, 31.3;
• „ადვოკატთა შესახებ“ საქართველოს კანონი;
• „იურიდიული დახმარების შესახებ“ საქართველოს კანონი;
• ადვოკატთა პროფესიული ეთიკის კოდექსი;
• ირაკლი ყანდაშვილი, გიორგი ტურაზაშვილი, სახელმძღვანელო პროფესია ადვოკატის
შესახებ, თბილისი, 2018, გვ. 5-77.
თემა 2. კლიენტთა კონსულტირება და ურთიერთობა მარწმუნებელთან

კლიენტთა კონსულტირება, კლიენტის იდენტიფიკაცია, ადვოკატის ურთიერთობა

კლიენტთან, ნდობის მოპოვება, კონფიდენციალურობა და კეთილსინდისიერება,
ადვოკატის ურთიერთობა მარწმუნებელთან, ინფორმაციის მიწოდების ვალდებულება,
კლიენტის ინტერესების გათვალისწინება და ინტერესთა კონფლიქტის პრევენცია,
საადვოკატო მომსახურების სტანდარტი და იურიდიული მომსახურების გაწევის
თავისებურებანი. კლიენტთა მიმართ არსებული ეთიკური ვალდებულებები:
დამოუკიდებლობის, ნდობის, კონფიდენციალურობის, კლიენტის ინტერესების
ლექცია (2 სთ.) უპირატესობის, ინეტერესთა კონფლიქტის დაუშვებლობის ვალდებულებები.
2 ძირითადი ლიტერატურა:
• სახელმძღვანელო სასამართლო უნარ-ჩვევებში, თბილისი, 2012, გვ. 189-200;
• ზაზა მეიშვილი, ლაშა კალანდაძე, ნიკა გიგაშვილი, გიორგი ნონიაშვილი, სოფო წაქაძე,
გოგა ჩიფჩიური, სამართლებრივი წერა, თბილისი, 2017, გვ. 81-86; 107-117;
• ირაკლი ყანდაშვილი, გიორგი ტურაზაშვილი, სახელმძღვანელო პროფესია ადვოკატის
შესახებ, თბილისი, 2018, გვ. 78-99;
• ეთიკის კომისიის საქმიანობა, პრეცედენტები, რეკომენდაციები 2014-2016, თბილისი,
2016, გვ. 9-62.
სამუშაო ჯგუფში საქმის დამუშავება, კლიენტთან ინტერვიუს მოსამზადებელი ეტაპი, საქმის მასალების
მუშაობა (1 სთ.) გაცნობა.

სამუშაო ჯგუფში იმიტირებული პროცესი - კლიენტთან ინტერვიუ

3
მუშაობა (3 სთ.)
შეფასების კომპონენტი - იმიტირებული პროცესი. მაქსიმალური შეფასება - 10 ქულა
თემა 3. ადვოკატის როლი სამოქალაქო და ადმინისტრაციულ პროცესზე, საადვოკატო
4 ლექცია (2 სთ.)
მომსახურების ხელშეკრულება

7
სულხან-საბა ორბელიანის უნივერსიტეტი Sulkhan-Saba Orbeliani University
 ადვოკატის სტატუსი და ჩართულობა სამოქალაქო და ადმინისტრაციულ პროცესში,
ადვოკატისა და კლიენტის ურთიერთობების ფორმალიზება, საადვოკატო მომსახურების
ხელშეკრულება და არსებითი პირობები, საადვოკატო მომსახურების ხელშეკრულების
მომზადება და დადება.

ძირითადი ლიტერატურა:

• საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსი ;

• საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსი;
• ადვოკატთა პროფესიული ეთიკის კოდექსი;
• „ადვოკატთა შესახებ“ საქართველოს კანონი;
• ეთიკის კომისიის საქმიანობა, პრეცედენტები, რეკომენდაციები 2014-2016, 2016, გვ. 66-
115;
• ზაზა მეიშვილი, ლაშა კალანდაძე, ნიკა გიგაშვილი, გიორგი ნონიაშვილი, სოფო წაქაძე,
გოგა ჩიფჩიური, სამართლებრივი წერა, თბილისი, 2017, გვ. 117-130.
სამუშაო ჯგუფში საადვოკატო მომსახურების ხელშეკრულებაზე მუშაობა, ხელშეკრულების პროექტების
მუშაობა (1 სთ.) მომზადება.
თემა 4. მოლაპარაკებები და კლიენტის წარმომადგენლობა მოლაპარაკებებში

მოლაპარაკებაში მონაწილეობა და კლიენტის წარმოდგენა მოლაპარაკების პროცესში,

მოლაპარაკების უნარ-ჩვევები და საქმიანი მოლაპარაკების თავისებურებები.
ძირითადი ლიტერატურა:
ლექცია (2 სთ.) • რონ ლადლოუ, ფერგუს პენტონი, ეფექტური კომუნიკაციის არსი, ლ. ყარალაშვილის
5 თარგმანი, ხ. მემანიშვილის რედაქტორობით, თბილისი, 2000, გვ.105-125;
• თამთა მამიაშვილი, მორიგება, როგორც სამოქალაქო საქმის წარმოების დამთავრების
საფუძველი, თბილისი, 2017, გვ. 109-124;
• ეთერ ჩაჩანიძე, თამარ ზოდელავა, მიხეილ გოგიშვილი, მაია სულხანიშვილი,
კომუნიკაცია სასამართლოში, პრაქტიკული სახელმძღვანელო, თბილისი, 2013, გვ. 61-
73.
სამუშაო ჯგუფში საქმის დამუშავება, იმიტირებული მოლაპარაკების მოსამზადებელი ეტაპი, საქმის
მუშაობა (1 სთ.) მასალების გაცნობა.

სამუშაო ჯგუფში იმიტირებული პროცესი - მოლაპარაკებების იმიტიაცია

6
მუშაობა (3 სთ.)
შეფასების კომპონენტი - იმიტირებული პროცესი. მაქსიმალური შეფასება - 10 ქულა
თემა 5. პროცესზე ზეპირი გამოსვლის უნარები

ზეპირად გამოსვლის უნარები, მანერა, საჯარო გამოსვლის აუცილებელი მახასიათებლები,

მარწმუნებელი საუბრის სტილი, პროცესზე გამოსვლის სტრატეგია და მისი დაგეგმვა,
ინფორმაციის მიწოდების ხერხები და განაწილება, მოწინააღმდეგე მხარეზე ზემოქმედება
და მოსამართლის დარწმუნების ხელოვნება, სკალია-გარნერის მეთოდები.
ლექცია (2 სთ.) ძირითადი ლიტერატურა:
7
• რონ ლადლოუ, ფერგუს პენტონი, ეფექტური კომუნიკაციის არსი, ლ. ყარალაშვილის
თარგმანი, ხ. მემანიშვილის რედაქტორობით, თბილისი, 2000, გვ. 69-88;
• ეთერ ჩაჩანიძე, თამარ ზოდელავა, მიხეილ გოგიშვილი, მაია სულხანიშვილი,
კომუნიკაცია სასამართლოში, პრაქტიკული სახელმძღვანელო, თბილისი, 2013, გვ. 7-
60.
სამუშო ჯგუფში შუალედური გამოცდის იმიტირებული პროცესის მასალების გაცნობა, საქმის ანალიზი და
მუშაობა (1 სთ.) დამუშავება.
თემა 6. მოწმის მომზადება, დაკითხვა და მტკიცებულებების გამოკვლევა სამოქალაქო და
ადმინისტრაციულ პროცესზე
8
ლექცია (2 სთ.) მოწმის მომზადება არსებითი განხილვისა და მთავარი სხდომისთვის, მტკიცებულებებთან
დაკავშირებული შუამდგომლობების დაყენება, მოწმისა და ექსპერტის დაკითხვა
სამოქალაქო, ადმინისტრაციულ და საკონსტიტუციო სამართალწარმოებაში,

8
სულხან-საბა ორბელიანის უნივერსიტეტი Sulkhan-Saba Orbeliani University
 მტკიცებულებების გამოკვლევის პროცესი, მტკიცებულებათა შეფასება და მათი სანდოობის
შეფასება.
ძირითადი ლიტერატურა:
• სახელმძღვანელო სასამართლო უნარ-ჩვევებში, თბილისი, 2012, გვ. 213-247; 266-309.
შუალედური გამოცდა - იმიტირებული პროცესი, მაქსიმალური შეფასება - 30 ქულა.
9 2 სთ.
მოიცავს I-VII სასწავლო კვირაში განვლილ მასალას.
თემა 7. საგამოძიებო მოქმედებების წარმოებისა და საპროცესო ზედამხედველობის უნარები,
პროფესიული ეთიკის სტანდარტი

გამოძიების დაწყება (გამოძიების წარმოების თანამედროვე სისტემა), შემთხვევის ადგილისა

და ნივთების დათვალიერების თავისებურებები, ჩხრეკის, ამოღების, დათვალიერების
წარმოება და მათი ერთმანეთისგან გამიჯვნა, მოწმისგან ინფორმაციის მიღება გამოძიების
ეტაპზე (თავისებურებები არასრულწლოვნებთან მიმართებით), ფარული საგამოძიებო
მოქმედებების არსი და პრაქტიკაში მისი გამოყენების სირთულეები, იძულებითი
ლექცია (2 სთ.) ღონისძიებების გამოყენების საფუძვლები და წესი. პროფესიული ეთიკის სტანდარტი და
ეთიკის წესების დაცვა საგამოძიებო მოქმედების წარმოებისა და საპროკურორო საქმიანობის
10
განხორციელებისას.
ძირითადი ლიტერატურა:
• გამოძიების მეთოდოლოგიის სახელმძღვანელო, თბილისი, 2017, გვ. 19-183; 259-267;
• საქართველოს მთავრობის 2017 წლის 20 აპრილი დადგენილება №200 „საჯარო
დაწესებულებაში ეთიკისა და ქცევის ზოგადი წესების განსაზღვრის შესახებ“;
• საქართველოს პროკურატურის მუშაკთა ეთიკის კოდექსი;
• საქართველოს პოლიციის ეთიკის კოდექსი.
სამუშო ჯგუფში საგამოძიებო მოქმედებების წარმოებისა და საპროცესო ზედამხედველობის პრაქტიკული
მუშაობა (1 სთ.) სავარჯიშოები.
თემა 8. სასამართლოში ბრალდებისა და ბრალდებულის მხარდაჭერა: ზეპირი უნარ-ჩვევები

წინასასამართლო სხდომის მნიშვნელობა და განსახილველი საკითხები; შესავალი სიტყვის

სტრუქტურა, მტკიცებულებათა გამჟღავნების და სამართლებრივი შეფასების ტაქტიკა;
დასკვნითი სიტყვის აგების ტექნიკა, მტკიცებულებათა შეფასება და არგუმენტაცია, დაცვის
მხარის პოზიციის გაბათილება; რეპლიკის მნიშვნელობა და გამოყენების ფარგლები.
ძირითადი ლიტერატურა:
11 ლექცია (2 სთ.)
• ჯარედ კიმბოლი, სასამართლოში ბრალდების მხარდაჭერის დამხმარე
სახელმძღანელო, აშშ იუსტიციის დეპარტამენტი, თბილისი, 2010, გვ. 15-22; 33-37;
• დარწმუნების ფსიქოლოგია, ტრენინგ-მასალა, საქართველოს მთავარი პროკურატურა,
თბილისი 2016, გვ. 2-45;
• ჯერემი მაკბრაიდი, გიორგი ბურჯანაძე, ქეთევან ჩომახაშვილი, სამართლებრივი წერის
სახელმძღვანელო პროკურორებისთვის, თბილისი, 2016, გვ. 153-159.
სემინარი (1 სთ.) იმიტირებული პროცესისთვის მასალების მიწოდება და საქმის დეტალების გაცნობა.

იმიტირებული პროცესი - ბრალდებისა და დაცვის პოზიციების წარმოჩენა

12 სამუშო ჯგუფში
მუშაობა (3 სთ.) შეფასების კომპონენტი - იმიტირებული პროცესი. მაქსიმალური შეფასება - 10 ქულა
თემა 9. აღკვეთის ღონისძიების მოთხოვნა, განხილვა და მტკიცებულებების გამოკვლევა
სასამართლოში

პროკურორის მიერ კონკრეტული აღკვეთის ღონისძიების სახის მიზანშეწონილობის

განსაზღვრა, აღკვეთის ღონისძიების გამოყენების ფორმალური და ფაქტობრივი
13 ლექცია (2 სთ.) საფუძვლების დასაბუთება, სხვა სახის შუამდგომლობების ზეპირი დასაბუთება, პირდაპირი
და ჯვარედინი დაკითხვის ტექნიკა, წერილობითი და ნივთიერი მტკიცებულებების
კვლევის თავისებურება.
ძირითადი ლიტერატურა:
ჯარედ კიმბოლი, სასამართლოში ბრალდების მხარდაჭერის დამხმარე სახელმძღანელო, აშშ
იუსტიციის დეპარტამენტი, თბილისი, 2010, გვ. 22-33.

9
სულხან-საბა ორბელიანის უნივერსიტეტი Sulkhan-Saba Orbeliani University
 სამუშო ჯგუფში მტკიცებულებათა გამოკვლევასა და აღკვეთის ღონისძიების მოთხოვნაში პრაქტიკული
მუშაობა (1 სთ.) სავარჯიშოები.
თემა 10. იურისტის უნარ-ჩვევები ნაფიც მსაჯულთა სასამართლოზე

ნაფიც მსაჯულთა შერჩევის ტექნიკა, კანდიდატებისათვის დასასმელი კითხვარის შედგენა,

მოწმის მომზადება ნაფის მსაჯულთა წინაშე წარსადგენად, ნაფიც მსაჯულთა დარწმუნების
ფსიქოლოგია.
ძირითადი ლიტერატურა:
ლექცია (2 სთ.) • „VOIR DIRE“ ნაფიც მსაჯულთა შერჩევის პროცესი, ტრენინგ-მასალა, მომზადებულია
14
აშშ იუსტიციის დეპარტამენტის სამართლებრივი მრჩევლის პროგრამის მიერ, გვ. 3-35;
• ჯარედ კიმბოლი, სასამართლოში ბრალდების მხარდაჭერის დამხმარე
სახელმძღანელო, აშშ იუსტიციის დეპარტამენტი, თბილისი, 2010, გვ. 4-15;
• დარწმუნების ფსიქოლოგია, ტრენინგ-მასალა, საქართველოს მთავარი პროკურატურა,
თბილისი, 2016.
სამუშო ჯგუფში
იმიტირებული პროცესისთვის მასალების მიწოდება და საქმის დეტალების გაცნობა.
მუშაობა (1 სთ.)
15
სამუშო ჯგუფში იმიტირებული პროცესი - ნაფიც მსაჯულთა სასამართლო
მუშაობა (3 სთ.)
შეფასების კომპონენტი - იმიტირებული პროცესი. მაქსიმალური შეფასება - 10 ქულა
შეფასების კომპონენტი - დასკვნითი გამოცდა - იმიტირებული პროცესი. მაქსიმალური
16-17 3 სთ.
შეფასება - 30 ქულა. მოიცავს სემესტრის განმავლობაში შესწავლილ მასალას
დამატებითი გამოცდა. დაინიშნება დასკვნითი გამოცდის შედეგების გამოცხადებიდან არა-
18 3 სთ
ნაკლებ 5 კალენდარულ დღეში.

• გამოძიების მეთოდოლოგიის სახელმძღვანელო, თბილისი, 2017;

• დარწმუნების ფსიქოლოგია, ტრენინგ-მასალა, საქართველოს მთავარი პროკურატურა,
თბილისი 2016;
• ზაზა მეიშვილი, ლაშა კალანდაძე, ნიკა გიგაშვილი, გიორგი ნონიაშვილი, სოფო წაქაძე,
გოგა ჩიფჩიური, სამართლებრივი წერა, თბილისი, 2017;
• თამთა მამიაშვილი, მორიგება, როგორც სამოქალაქო საქმის წარმოების დამთავრების
საფუძველი, თბილისი, 2017;
• რეკომენდაციები სასამართლოს გადაწყვეტილების შედგენისას გასათვალისწინებელი
ძირითადი წესების შესახებ, საქართველოს უზენაესი სასამართლო, თბილისი, 2010;
ძირითადი ლიტერატურა
• რონ ლადლოუ, ფერგუს პენტონი, ეფექტური კომუნიკაციის არსი, ლ. ყარალაშვილის
თარგმანი, ხ. მემანიშვილის რედაქტორობით, თბილისი, 2000;
• სახელმძღვანელო სასამართლო უნარ-ჩვევებში, თბილისი, 2012;
• ჯარედ კიმბოლი, სასამართლოში ბრალდების მხარდაჭერის დამხმარე
სახელმძღანელო, აშშ იუსტიციის დეპარტამენტი, თბილისი, 2010;
• ჯერემი მაკბრაიდი, გიორგი ბურჯანაძე, ქეთევან ჩომახაშვილი, სამართლებრივი წერის
სახელმძღვანელო პროკურორებისთვის, თბილისი, 2016;
• „VOIR DIRE“ ნაფიც მსაჯულთა შერჩევის პროცესი, ტრენინგ-მასალა, მომზადებულია
აშშ იუსტიციის დეპარტამენტის სამართლებრივი მრჩევლის პროგრამის მიერ

• „ადვოკატთა შესახებ“ საქართველოს კანონი;

სამართლებრივი აქტები
• „იურიდიული დახმარების შესახებ“ საქართველოს კანონი;
• საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსი;
• საქართველოს ადმინისტრაციული საპროცესო კოდექსი;
• ადვოკატთა პროფესიული ეთიკის კოდექსი;
• საქართველოს პროკურატურის მუშაკთა ეთიკის კოდექსი;
• საქართველოს პოლიციის ეთიკის კოდექსი;
• საქართველოს მთავრობის 2017 წლის 20 აპრილი დადგენილება №200 „საჯარო
დაწესებულებაში ეთიკისა და ქცევის ზოგადი წესების განსაზღვრის შესახებ“.

10
სულხან-საბა ორბელიანის უნივერსიტეტი Sulkhan-Saba Orbeliani University
 • Antonin Scalia, Bryan A. Garner, Making Your Case, The Art of Persuading Judges,
Thomson/West, 2008;
• Elmer Doonan, Charles Foster, Drafting, 2nd Ed., Cavendish Publishing, 2001;
• Emily Finch, Stefan Fafinski, Legal Skills, 3rd Ed., Oxford University Press, 2011;
• Jenny Chapman, Interviewing and Counselling, 2 nd Ed., Cavendish Publishing, 2000;
დამატებითი ლიტერატურა
• NALA Manual for Paralegals and Legals Assistants, A General Skills and Litigation Guide for
Today’s Professionals, 5th Ed., Delmar Cencage Learning, 2010;
• Stephen Elias and Susan Levinkind, Legal Research How to Find & Understand the Law, 11t h
Edition, Nolo, 2003;
• William H. Putman, Legal Analysis and Writing, 3rd Edition, Cengage Learning, 2009.

11
სულხან-საბა ორბელიანის უნივერსიტეტი Sulkhan-Saba Orbeliani University