ЦРН ДРОБ (ХЕПАР)

1. ФИЗИОЛОШКА АНАТОМИЈА
2. ВАСКУЛАРНИ И ЛИМФНИ СИСТЕМИ НА ХЕПАРОТ
3. МЕТАБОЛНИ ФУНКЦИИ НА ХЕПАРОТ
4. СОЗДАВАЊЕ И ЕКСКРЕЦИЈА НА БИЛИРУБИН
 1. ФИЗИОЛОШКА АНАТОМИЈА
Функции на хепарот: 1) филтрација и складирање на крв, 2) метаболизам на јх, масти, протеини, хормони и надворешни
хемикалии, 3) формирање на жолчка, 4) складирање на витамини и железо, 5) формирање на фактори на коагулација.

Централна
вена

Синусоиди Хепатална клеточна плоча

Простор на Disse Купферова клетка

Жолчно каналче
Терминални
лимфни садови Енодтелна клетка

Лимфен
дуктус
Портална
вена

Хепатална
артерија

Жолчен дуктус
 2. ВАСКУЛАРНИ И ЛИМФНИ СИСТЕМИ НА ХЕПАР
1. Крвта во хепарот доаѓа од порталната вена и хепаталната артерија
- Хепарот има висок крвен проток – 1050 мл/мин крв од порталната вена и 300 мл/мин од хепаталната артерија, односно 27% од срцевиот
минутен волумен во мирување
- Во хепарот има ниска васкуларна резистентност – 9 mmHg во порталната вена и 0 mmHg во vena cava
- Цироза на хепарот значително ја зголемува васкуларната резистеност (хрoничен алкохолизам, неалкохолен стеатохепатитис –NASH,
неалкохолна масна болест на хепарот – NAFLD, конзумирање на отров јаглероден тетрахлорид, вирусни инфекции, обструкција и воспаление на
жолчни патишта)
- При блокирање во порталниот систем се развива портална хипертензија при што капиларниот притисок во цревните капилари може да дојде
15-20 mmHg, со екстремно губење на течности преку цревата
2.Хепарот функционира како резервоар на крв
- 450 мл крв се нормално стационирани во хепаталните вени и синуси
- При зголемување на притисокот во десниот атриум (срцева декомпензација), хепарот може да прими и до 05-1 л вишок крв
- При крварења, крвниот резервоар на хепарот може да биде од витално значење
3. Хепарот има многу висок лимфен проток
- Половина од формираната лимфа во телото е од хепарот(огромна пропустливост на хепаталните синуси)
- 6 g/dl е концетрацијата на протеините во лимфата од хепарот
- Високи венски притисоци во хепарот (зголемување од 3-7 mmHg) предизвикува трансудација во лимфните садови и протекување надвор од
хепарната капсула со формирање на асцит (течност во стомачната празнина), во која течност има 80-90% повеќе протеини од онаа во плазмата
- Високи портални притисоци може да прадизвикаат асцит како резулта на трансудација во стомачната празнина преку серозата на цревата
4. Хепарот има извонредна регенеративна способност
- И до 70% остранет хепар може да се регенерира
- Фактори кои стимулираат брза регенерација: хепатоцитен фактор на раст (HGF), епидермален фактро на раст, тумор некротизирачки
фактор (цитокин) и интерлеукин 6 (цитокин) – овие фактори се лачат во мезенхималните клетки на хепарот
- Фактор кој ја стопира пролиферацијта е трансформирачки фактор на раст-β кој го лачат хепаталните клетки
- Растот на хепарот е детерминиран од потребниот отпимален сооднос помеѓу телесната маса и големината на хепарот
5. Хепаталниот макрофаген систем (Купферови клетки) е чистач на крвта
- Во порталната крв има секогаш бацили од цревата, а во систесмката циркукација нема
- Помалку од 1% од бактериите кои велгуваат во порталната крв преку цревата успеваат да го поминат чистач
 3. МЕТАБОЛНИ ФУНКЦИИ НА ХЕПАР
1. Mетаболизам ЈХ
А) Складирање на големи количини на гликоген – пуферска функција на гликозата во крвта
Б) Конверзија на галактозата и фруктозата во гликоза
В) Гликонеогенеза – при пад на концентрацијата на гликоза во крвта, големи количини на амино к-ни и глицерол од разградените триглицериди се ковертира
во гликоза
2. Метаболизам на масти
А) Оксидација на масните к-ни за обезбедување на енергија за други телесни функции – со бета-окисдација на мастите се создавааат ацетилни радикали кои
формираат ацетил Со-А, каде две молекули се кондензираат и формираат ацетооцетна к-на која го напушта хепарот и оди во ткивата каде треба енергија,
односно во тие ткива од ацето-оцетна к-на се создава ацетил Со-А кој влегува во Кребсовиот процес
Б) Синтеза на големи личини на холестерол, фосфолипиди и липопротеини – 80% до холестеролот оди во жолчните соли, а остатокот, преку липопротеините,
заедно со фосфолипидите, се транспортираат во клетките за синтеза на клеточни мембрани и други клеточни функции
В) Синтеза на масти од протеини и јх
3. Метаболизам на протеини
А) Деаминација на амино к-ни – за енергетски потреби или конветрирање во јх и масти (во помали количини ова се одвива и во бубрезите)
Б) Формирање на уреа за отстранување на амонијакот од телесните течности – остранување на амонијакот создаден со деаминација на амино к-ните и од
бактериите во цревата ( хепатална кома)
В) Создавање на плазма протеини – 15-50 гр/дневно 90% од сите протеини, освен гама-глобулиините кои се создаваат во лимфните ткива – при цироза (поради
намалено создавање на албумини) се создава асцит
Г) Интерконверзии на различни амино к-ни и синтеза на други соединенија од амино к-ните – преку порцеси на трансаминација и синтеза на неесенцијални
амино к-ни користејќки ги кето-киселините и амино радикалите
4. Складирање на витамини во хепарот
- Витамин А – превенира негов недостаток за 10 месеци; Витамин D - превенира негов недостаток за 3-4 месеци; Витамин В12- превенира негов недостаток за
повеќе од 1 година
5. Складирање на железото како феритин – преку апоферитинот во хепарните клетки се врзува железото (пуферска улога за железото во крвта)
6. Хепарот создава фактори на коагулација – фибирноген, протромбин, акцелератор на глобулин, фактор VII и витамин К (неопходен за создавање на факторите
VII, IX, X)
7. Хепарот отстранува или излачува некои лекови, хормони и други супстанции
- Преку жолчката се излачуват сулфонамидидте, пеницилинот, ампицилинот и еритромицинот, како и калциумот
- Се менуваат и екскретираат тироксинот, естрогенот, кортизолот и алдостеронот
 4. СОЗДАВАЊЕ И ЕКСКРЕЦИЈА НА БИЛИРУБИН

Жолтица – голема
плазма
Фрагилни ЕР кличина на билирубин
Ретикуло ендотелен (некоњугиран и
систем
хем коњугиран) во крвта, и
Хем оксигеназа може да биде
биливердин Или слободен билирубин,
хемолитична и
Одредувањето на кој веднаш се врзува со обструктивна.
билирубинот е плазма албумин во крвта
Некоњугиран билирубин
одлична алатка за
хепар
дијагноза на
уробилиноген
хемолитчките
хепар бубрези
болести на крвта,
како и на болести на
црниот дроб. абсорбиран
Коњугиран билирубин уробилиноген
Бактериско оскидација
Се ослободува од плазма делување
албуминот, коњугирајќи се уробилиноген уробилин
80% со глукоронската к-на,
10% со сулфатите и 10% со стеркобилиноген
други материи, оскидација
екскретирајќи се од стеркобилин
хепатоцитите. урина
Цервна содржина