HEMOGLOBİN SENTEZİ

• Hemoglobin (Hb) 64 000 dalton ağırlığında hem ve globulinden oluşan

bir moleküldür.

• Hemoglobin sentezi; % 65 Normoblastlarda

• % 35 Retikülositte gerçekleşir

• Hem grubu ve globin zincirleri birbirlerine kovalen bağlarla bağlanır.

• Hem dört pirol halkası ve bir Fe atomun birleşmesinden, globin ise iki
farklı globin çiftinin biraraya gelmesinden oluşur.
HEMOGLOBİN YAPISI
 HEMOGLOBİN

• Protein yapıda,
• Kırmızı pigment-demir içerir

• 100 ml kanda 12-16 mg hemoglobin vardır. Hemoglobin

düşüklüğü ANEMİ (kansızlık) olarak adlandırılır
 HEMOGLOBİNİN GÖREVİ

1. Oksijenin solunum organından periferik dokulara

taşınması
2. Karbondioksit ve protonların atılımı için periferik
dokulardan solunum organına taşınması
 HEMOGLOBİN BİLEŞİKLERİ

• Oksijen ile birleşirse= Oksihemoglobin

• Karbondioksit ile birleşirse= Karbominohemoglobin
• Karbonmonoksit ile birleşirse= Karboksihemoglobin
• Serbest ise= Redükte hemoglobin (kanda %3 gr)
• Fe3+ ile bağlı ise= Met-Hemoglobin
• Glukoz ile bağlı ise= Glikozile hemoglobin
 HEMOGLOBİN

• Her gram Hb 1.34 ml oksijen taşır.

• Her bir eritrosit 26-34pg Hb içerir.
• Vücutta toplam 750g Hb vardır.
• Günde 6.25g Hb yapılır.
• 2 X1011 eritrosit her gün yapılmalıdır.
• Her bir hem molekülü 1 mol O2 bağlar ve 1 mol Hb 4 mol O2
bağlar
• Eritrosit hacminin %34’ü Hb dir.
NORMOKROM,
HİPOKROM…..
 HEMOGLOBİN SENTEZİ

Hemoglobin sentezi için gerekli maddeler;

1. Yeterli demir deposu
2. Yeterli heme (Protoporfirin ) sentezi
3. Yeterli globin sentezi
 Günlük demir alımı 10-20 mg>>1-2 mg X 5
1
Hamilelikte
fetus
Duodenum Mide

Kalp kası
Kemik iliği
eritroblastları
Dolaşımdaki
Fe2-TF eritrositler

Diğer kaslar 2
Pankreas Eritrosit lizisi ve
hemoglobinden
Diğer dokular demir salınımı

Karaciğer Makrofajlar tarafından fagositoz

(Hepatositlerde birikim)
 DEMİR

• Hemoglobin sentezi için gerekli olan demirin 2 kaynağı

vardır
1. Gıdalarla alınan demir
2. Hemoglobin yıkımı ile açığa çıkan demir

• Gıdalarla alınan demir duodenumdan emildikten sonra

transferrine bağlanarak kanda taşınır. 1 transferrin
molekülü 2 mol demir bağlayabilir.
 TRANSFERRİN

• 79 500 dalton molekül ağırlığında

karaciğerde yapılan  globulin fraksiyonunda
bir glikoproteindir

• Transferrin, demiri normoblast membranına

bırakarak tekrar dolaşıma döner.
• Hücre içine alınan
demir, 4’lü bir
protoporfirin halkasının
ortasına yerleşir ve
böylece “ heme”
oluşur. Kırmızı rengi
veren budur.
 • Heme sentezinde kullanılmayan demir ferritin ve
hemosiderin şeklinde depo edilir. Depo demirin
2/3 ü ferritin, 1/3 ü hemosiderindir.

• Ferritin protein bir kılıf (apoferritin) ve Fe+3 içeren

kristalloid bir kaviteden oluşur. Suda çözünebilir,
prusya mavisi ile boyanmaz, IM ile görülemez.
H Ferritin: kalp, eritrositte
L Ferritin: karaciğer, dalak, plasentada bulunur
•
•Hemosiderin
•Fe/protein oranı ferritinden daha yüksek
•Kompleks yapılı bir agregattır.
•Suda çözünemez,
•Prusya mavisi ile boyanır,
•IM ile granüller halinde görülebilir.
HEMOGLOBİN

• Protein yapıda,
• Kırmızı pigment-demir içerir

• 100 ml kanda 12-16 mg hemoglobin vardır. 10 un altına

düşerse=ANEMİ
HEPSİDİN
•Karaciğerden sentezlenen antimikrobial peptitdir
•Demir absorbsiyonu ve RES’ten demir
resirkulasyonunda görev yapar
•Inflamatuar anemilerde hepsidin düzeyi artar, demir
eksikliğinde azalır
 Kan
Gıdalarla
Alınan Fe K
D
E
U M
O İ
D K
hephaestin NORMOBLAST
E
Fe++
İ
N Fe Transferrin- Fe+++
Fe ++ +++
L
U
ferroportin İ
M
Ğ
İ

Fe
hepsidin FERRİTİN

makrofaj
Demirin vücutta dağılımı

70 kg erkek 60 kg kadın

Demir deposu 1.4 gr 0.3 gr

(transferrin, ferritin,
hemosiderin)

Hemoglobin 2.5 gr 1.9 gr

Miyoglobin 0.14 gr 0.13 gr

Heme enzimleri 0.01 gr 0.01 gr

toplam 4.05 gr 2.34 gr

HEME SENTEZİ ENZİM PORFİRİ TİPİ
Glisin+Süksinil CoA
ALA sentetaz Konj. Sideroblastik A.

5-ALA
ALA dehidrataz ALA Dehidretaz porfiria

Porfobilinojen
PBG deaminaz Akut intermittan porfiria
Hidroksimetil bilan
Uroporfirinojen III kosentetaz Konj. Eritropoetik Porfiria
Uroporfirinojen III

Uroporfirinojen dekarboksilaz Porfiria kutanea tarda

Coproporfirinojen III
Coproporfirinojen oksidaz Koproporfiria
Protoporfirinojen IX
Protoporfirinojen oksidaz Variegete porfiria
Protoporfirin IX
Ferroşelataz Protoporfiria
HEME
Globin sentezi
Hücrenin poliribozomları tarafından sentezlenir
Globin genleri 11. ve 16. Kromozom üzerindedir

 globin geni...............16.kromozomda
 globin geni................11.kromozomda
 globin geni...............11.kromozomda
 globin geni...............11.kromozomda
 Globin sentezinde , ,  ve  globin zincirleri birleşerek
önce hemoglobin dimerlerini, daha sonrada hemoglobin
tetramerlerini oluşturur.

Hb Türü Dönem Formül Erişkindeki değeri

Hb Gower I Embriyonik Hb Zeta2Epsilon2 -

Hb Gower II Embriyonik Hb Alfa2Epsilon2 -

Hb Portland Embriyonik Hb Zeta2Gama2 -

HbF Fetal Hb Alfa2Gama2 %1’den az

HbA Erişkin Hb Alfa2Beta2 %96

HbA2 Erişkin Hb Alfa2Delta2 %2,5-3,5

 Globin sentez defektleri klinikte “ hemoglobinopati “
olarak adlandırılan hastalıklara yol açar

Orak hücreli anemi (Hb S ) :  zincirinde, 6. sıradaki

glutamik asit yerine valin geçmiştir.

Hb C hastalığı :  zincirinde, 6. sıradaki glutamik asit

yerine lizin geçmiştir.

Talasemi : Globin zincirlerinden bir tanesinin

sentezinin azalması veya tamamen durmasıyla ortaya çıkar.
Mitokondri Ribozom
Sitoplazma

Heme Globin
Heme Globin

Heme sentetaz
(Ferroşelataz)

HEMOGLOBİN(60.000 kd)
% 96 Globin
% 4 Heme