24-Oct-19

АНТИГЕНИ И АНТИТЕЛА

Рецептори на вродениот имунитет

Препознаваат обрасци
Особини споделени од групи молекули/организми

Рецептори на стекнатиот имунитет

Препознаваат антигенски детерминанти
(Епитопи; Одредници)
Специфичност

Антитела (растворливи и мембрански)

TCR (мембрански)

Хуморален и клеточно-посредуван одговор

(мора да се поттикне!)

1
 24-Oct-19

Антигени

Имуногеност vs. антигеност

Сите имуногени се антигени

Сите антигени не се имуногени [пр. хаптени (урушиол)]
Any serum sample that contains detectable antibody molecules that bind to a particular
antigen is commonly called an antiserum.
The study of antibodies and their reactions with antigens is therefore called serology.

2
 24-Oct-19

Антигени

Хаптени и носачи

Антигени

Серум

Вкрстена реактивност

3
 24-Oct-19

Антигени

Испитување на специфичноста

Заклучоци од експериментите на Ландштајнер?

Примена во дијагностиката

Антигени

Од што зависи имуногеноста?

Особините на антигенот
Особините на биолошкиот систем во кој
се внесува
Начинот на внесување/доза/честота

4
 24-Oct-19

Антигени

Имуногеност

Туѓост на антигенот
Толеранција кон своето
Филогенетско растојание
Колаген vs. антигени од рожницата и спермата

Антигени

Имуногеност

Молекулска големина на
антигенот
Најсилни имуногени
> 1 000 000 Da
Слаби имуногени
< 5-10 000 Da
Исклучоци
< 1000 Da

5
 24-Oct-19

Антигени

Имуногеност

Хемиски состав и хетерогеност на антигенот

Хомополимери vs. хетерополимери
Липидно-протеински комплекси
Липиди (хаптени) – вит. Е, леукотриени,
преднизон, простагландини...

6
 24-Oct-19

Антигени

Имуногеност

Прифатливост за обработка и презентирање на

антигенот
Големите, нерастворливи макромолекулски
комплекси полесно се фагоцитираат
Зошто полимерите од D-амино-кни се многу
помалку имуногени во споредба полимерите
од L-аминок-ни?

Антигени

Имуногеност

Особините на биолошкиот систем во кој се внесува

Генотип на животното
Експерименти со глувци
MHC гени, гени за Б кл. рец. и TCR, гени
за имунорегулаторни протеини

7
 24-Oct-19

Антигени

Имуногеност

Начин на внесување/доза/честота на антигенот

Начин на проценка на Б и T-клеточните реакции?
Оптимална комбинација на доза/начин на
внесување
Екстремни дози?
Честота на внесување
Booster внесувања

Антигени

Имуногеност

Начин на внесување
Експерименталната апликација е најчесто
парентерална
Разлики помеѓу iv, id, sc, im, ip апликација

8
 24-Oct-19

Антигени

Имуногеност

Начин на внесување
Адјуванси (adjuvare - „да помогне“)
Антигени со слаба имуногеност и ниска
концентрација
Опстојување на антигенот,
костимулаторни сигнали, поголема
инфламација, стимулирано неспециф.
размнож. на лимфоцити
Алум и Freund’s adjuvant
Гранулом

9
 24-Oct-19

Епитопи

Б и Т клетките најчесто препознаваат различни

епитопи од ист антиген
Хемиска природа на антигените
Достапност/хидрофилност на епитопите

Епитопи

Епитопи за кои се врзуваат рецепторите на Б кл.

Последователни (секвентни) епитопи

Непоследователни (конформациски) епитопи

10
 24-Oct-19

Епитопи

Епитопи за кои се врзуваат рецепторите на Б кл.

Природна конформација на протеинот

(антиген) и однесувањето на двата типа на
епитопи

11
24-Oct-19

12
 24-Oct-19

Епитопи

Епитопи за кои се врзуваат рецепторите на Б кл.

Б-клеточните епитопи се обично лоцирани во

подвижните региони на имуногенот

Комплексните протеини содржат повеќе

епитопи, при што дел од нив се
имунодоминантни

Антитела

Каде се создаваат
и каде
се излачуваат
антителата?

Експеримент на
Tiselius и Kabat

13
 24-Oct-19

Антитела

Fab (100 000 Da)

(150 000 Da)
“Fragment,
antigen
binding”

Fc
“Fragment, (45 000 Da)
crystallizable”

Експеримети:
(45 000 Da)
како „ензимските“
се поврзани со
(22 000 Da)
„редукциските“
продукти во (50 000 Da)

молекулата на антителото? (50 000 Da)

Антитела

Структура
на антителата

14
 24-Oct-19

Антитела

Протеинска секвенца на антителата

Мултипен миелом, миеломски клетки и протеини,

Bence-Jones протеини

MOPCs

Антитела

Лесни
синџири
κи
λ1, λ2,
λ3, λ4

Тешки
синџири
Изотип
(класа),
поткласа

15
 24-Oct-19

Антитела

Примарна, секундарна, терциерна, кватернарна

структура

16
 24-Oct-19

Антитела

Имуноглобулински домени; Јамки

Антитела

Домени;
Имуглобулинско
пакување (дипла);
β нишки и плочи

17
24-Oct-19

18
 24-Oct-19

Антитела

Антиген-поврзувачко место

19
 24-Oct-19

Хиперваријабилен
регион (x3 во секој
варијабилен регион)

Конструкциски
подрачја
(framework region)

Антитела

Антиген-поврзувачко место
Удел на CDR од тешкиот и лесниот синџир во
поврзувањето на антигенот
Експерименти со антиген од ХИВ и хибридни
антитела

20
 24-Oct-19

Антитела

Антиген-поврзувачко место
Големина на контактната површина
Број на резидуи вклучени во интеракцијата

Антитела

Антиген-поврзувачко место
Конформациски промени при поврзувањето

21
 24-Oct-19

Антитела

CH1 и CL
домени

Антитела

Зглобно подрачје
Пролин и цистеин (→ цистин)

22
 24-Oct-19

Антитела

Други домени во константното подрачје

Улога на олигосахаридните компоненти

23
 24-Oct-19

Антитела

Карбоксилен крај на тешките синџири

sIg и mIg (екстрацелуларна секвенца,

трансмембранска, цитоплазматична)
Прикажување на различни класи mIg и специф.

24
 24-Oct-19

Б-клеточен рецептор

Како mIg пренесува

активирачки сигнал?

25
 24-Oct-19

Ефекторни функции на антителата

Каде се продуцираат?

Секундарни
лимфоидни органи
Инфламирани ткива
Коскена срцевина
„Мукозни органи“

Фетален транспорт;
Секреција во млекото

Ефекторни функции на антителата

26
 24-Oct-19

Ефекторни функции на антителата

Дали антителата кои не се поврзале за антиген

може да иницираат ефекторни функции?

Дегранулација

Ефекторни функции на антителата

27
 24-Oct-19

Ефекторни функции на антителата

Ефекторни функции на антителата

28
 24-Oct-19

Ефекторни функции на антителата

Трансцитоза на антитела

Ефекторни функции на антителата

Пасивна имунизација на фетусот и новороденчето

29
 24-Oct-19

Имуноглобулински класи и биолошки активности

IgG (80%)

Имуноглобулински
класи и
биолошки
активности

IgG

30
 24-Oct-19

Имуноглобулински класи и биолошки активности

IgМ (5-10%)
„Главен“ mIg; Аглутинација

Имуноглобулински класи и биолошки активности

IgА (10-15%)

31
 24-Oct-19

Имуноглобулински класи
и биолошки активности

Во субмукозата на
тенкото црево има
2х1010 плазма кл.!

Улога на секреторната
компонента

Ефекторна функција
на IgA

Имуноглобулински класи и биолошки активности

IgЕ
P-K реакција
Експерименти на Ishizaka
Дегранулација

32
 24-Oct-19

Имуноглобулински класи и биолошки активности

IgD (0,2%)

„Главен“ mIg,
заедно со IgM

33
24-Oct-19

34
 24-Oct-19

Fc рецептори

*CD - cluster of
differentiation (cluster of
designation or
classification determinant)

35
 24-Oct-19

Fc рецептори

Трансфер низ плацентата, пасивно прикачување на

антитела за имунолошки кл., ефекторни функции,
имунорегулаторни функции...

Антиген-посредувано
премостувачко поврзување

36
24-Oct-19

37
24-Oct-19

38
 24-Oct-19

Имуноглобулинска генска суперфамилија

39
 24-Oct-19

Имуноглобулинска генска суперфамилија

Антителата како антигени

Антигенски детерминанти (епитопи во антителата)

Изотипни
Алотипни
Идиотипни

40
 24-Oct-19

Антителата како антигени

Изотипни детерминанти
Дефинираат класа и поткласа
Единките од секој вид имаат иста група гени
кои го кодираат константното подрачје (може
да има повеќе алели)

Антителата како антигени

Алотипни детерминанти
Единките од секој вид имаат иста група гени
кои го кодираат константното подрачје, но
може да има повеќе алели → алотип
Пр.: G1m(1), G2m(23), G3m(11), G4m(4a)…
κm(1), κm(2), κm(3)

41
 24-Oct-19

Како да се подготви антисерум

Антителата како антигени кој содржи исклучиво
антиидиотипски антитела?

Идиотипни детерминанти
Антителата (моноклонски)-создадени од
клонови на една Б кл. имаат ист идио/ало-тип

Mоноклонски антитела и абзими – дијагностика,

imaging, терапија...

42