თირკმლის უკმარისობის

დიაგნოსტიკა / სტატისტიკური მონაცემები

ძაღლებში თირკმლის უკმარისობის
გავრცელებაზე საქართველოში, სქესის და
ასაკის მიხედვით

დაავადების ადრეული მარკერები

ხელმძღვანელი - პროფ. ეკატერინე ღვალაძე

წარმდგენი - თამარ ჩხიკვიშვილი
 კვლევის მიზნები
• სტატისტიკური მონაცემების შესწავლა ძაღლებში
– სექსის და ასაკის მიხედვით
– გამოცდილება - აგრარული უნივერსიტეტის ვეტკლინიკა - 1.5 წ

• თირკმლის უკმარისობის გამოკვლევა

– მწვავე / ქრონიკული
– ლაბორატორიული კვლევები (სისხლი: საერთო ანალიზი, ბიოქიმიური
კვლევა, ელექტროლიტების განსაზღვრა. შარდის საერთო ანალიზი)
– ანამნეზური მონაცემები
– შერჩევა - 2019 მარტი/ივლისი

• თირკმლის უკმარისობის შესაძლო განვითარების ადრეული

მარკერი
– შარდში ცილა/კრეატინის შეფარდება (UP/C)
– შერჩევა - 2019 მარტი/ივლისი
 საერთაშორისო სტატისტიკა
• ყოველ მე-10 ძაღლს უვითარდება თირკმლის უკმარისობა
• ძაღლების 0.37%-დან 3.74%-მდე აღენიშნება თირკმლის
ქრონიკული დაავადება
• 5-ჯერ აღემატება დაავადებული ადამიანების რიცხვს
 თირკმლის ქრონიკული
უკმარისობა
• თირკმლის ქრონიკულ დაავადება
– სტრუქტურული/ფუნქციური ანომალიები
– ხანგრძლივობა - 3 თვეზე მეტი

• მინესოტას უნივერსიტეტის ვეტერინარულ სამედიცინო ცენტრის

სტატისტიკა
– 15 წელს ზემოთ ძაღლების 10%-ს დაუდგინდა თირკმლის
ქრონიკული უკმარისობა.
 თქუ-ს დაყოფა საფეხურეობრივად
სისხლის შარდის პროტეინის და
კრეატინინი კრეატინინის შეფარდება
ხარისხი µmol/l ; mg/dl კომენტარები ქვესაფეხურები
ძაღლი კატა
ძაღლი კატა
<125

ანამნეზი მიგვითითებს,
<0.2 <0.2 არაპროტეინურიული
რისკის
რომ ცხოველი არის თქუ
ქვეშ <140
განვითარების რისკის 0.2 - 0.5 0.2 - 0.4 პროტეინურიის ზღვარზე
ქვეშ გარკვეული
ფაქტორების გამო
მყოფი <1.4 >0.5 >0.4 პროტეინურიული

<1.6

<125 არააზოტემიური. სხვა

თირკმისმიერი
ანომალიების არსებობა
(მტკივნეული რენალური
1 პალპაცია და რენტგენი,
რენალური პროტეინურია,
<140
ცვლილებები ბიოფსიის
შედეგებში..)
<1.4 <1.6
სისტოლური სისხლის წნევა სისხლის წნევის მიხედვით
125-180
mmHg ქვეჯგუფები
მსუბუქი რენალური
აზოტემია, კლინიკური
140-250 ნიშნები მსუბუქია ან არ
2 ახასიათებს. <140 ნორმოტენზიური
1.4-2.0 1.6-2.8

140-159 პრეჰიპერტენზიული
საშუალო რენალური
აზოტემია. ბევრი
ექსტრარენალური ნიშანი 160-179 ჰიპერტენზიული
181- 440 შეიძლება არსებობდეს
მაგრამ გამოვლენის
ხარისხი შეიძლება ≥180 მწვავედ ჰიპერტენზიული
მერყეობდეს. თუ
3 კლინიკური ნიშნები არ
251-440
არის გამოხატული,
 თირკმლის მწვავე დაზიანება
• თირკმლის მწვავე დაზიანება უმეტესად შექცევადი პროცესია
• იწვევს გორგლოვანი ფილტრაციის დაქვეითებას გარკვეულ
ხარისხამდე
• ხასიათდება სწრაფი ჰემოდინამიური, ფილტრაციულ
დაზიანებით
• ტუბულოინტერსტიციული ან გამომტანი გზების დაზიანებით
• იწვევს მეტაბოლური ტოქსინების აკუმულაციას
• სითხეების, ელექტროლიტების, მჟავა ტუტოვანი ბალანსის
დისრეგულაციას
 თმდ-ს ხარისხობრივი დაყოფა
თმდ ხარისხი სისხლის კრეატინინი კლინიკური აღწერილობა

არააზოტემიური თმდ:
ა. დოკუმენტირებული თმუ ანამნეზის მიხედვით,
კლინიკურად, ლაბორატორიულად
<1.6 მგ/დლ
1 (<140 მკმოლი/ლ)
ბ. პროგრესულად არააზოტემიური, გაზრდილი სისხლის
კრეატინინი ≥ 0.3 მგ/დლ (≥ 26.4 მმოლ/ლ) 48 საათში
გ. ოლიგურია ( <1 მლ/კგ/სთ) ან ანურია 6 საათის
განმავლობაში
მცირე თმდ:
ა. დოკუმენტირებული თმდ და სტატისტიკურად
პროგრესირებადი აზოტემია
1.7- 2.5 მგ/დლ
ბ. პროგრესული აზოტემია- გაზრდილი სისხლის
(141-220
2 კრატინინი: ≥ 0.3 მგ/დლ (≥ 26.4 მმოლ/ლ) 48 საათში ან
მკმოლ/ლ)
მოცულობაზე მგრძნობიარე++
გ. ოლიგურია (<1 მლ/კგ/სთ) ან ანურია 6 საათის
განმავლობაში
2.6-5.0 მგ/დლ
(221-439
3
მკმოლ/ლ)
5.1- 10.0 მგ/დლ საშუალოდან მწვავე თმდ:
(440-880
4 ა.დოკუმენტირებული თმუ და მწვავე აზოტემია და
მკმოლ/ლ)
>10 მგ/დლ ფუნქციური თირკმლის უკმარისობა
5 (> 880 მკმოლ/ლ)
 პაციენტების შერჩევა
• კლინიკური მახასიათებლები

შარდის
სისუსტე მომატება/შემცი ლეთარგია მადის დაკარგვა
რება

მოხრილი შარდვის დეჰიდრატაცი ორიენტაციის

დგომა გართულება ა დარღვევა
მონაცემთა სტატისტიკური
ანალიზი

• თირკმლის პათოლოგიის მქონე

ძაღლების (33 ძაღლზე დაყრდნობით)
საშუალო ასაკი 7.7 წელია.
 კვლევა
• ვადა
– 5 თვე

• ჩატარებული კვლევები
– სისხლის კლინიკური გამოკვლევა
– ბიოქიმიური ანალიზი
– შარდის საერთო ანალიზი
– ელექტროლიტების ანალიზი
 სისხლის საერთო ანალიზი - თმუ
ალექსი ბიბი პუმა ნანო ბალუ  
მაჩვენებლები / პაციენტები 8 წ. ხვადი 6 წ. ხვადი 10 წ. ხვადი 7 წ. ხვადი 4 წ.ხვადი საშუალო

ჰემოგლობინი HGB გ/ლ

143 98 149 108 157 131
ერთროციტები RBC 1012 ლ
6.1 5,0 7.0 5.1 6,4 5.92
ჰემატოკრიტი HCT %
43.7 54 51 46 49 48.74
ფერადობის მაჩვენებელი
0.83 0.88 0.86 0.86 0.86 0.86
ერითროციტების საშუალო მოცულობა MCV მკმ
71.4 65 67 64 66 66.68
ჰემოგლობინის საშუალო შემადგენლობა
ერითროციტებში MCH პგ 25 22 22 23 22 22.8
ჰემოგლობინის საშუალო კონცენტრაცია
ერითროციტებში MCHC % 35.0 33.8 33 35 33.8 34.12
თრომბოციტები PTL 109 ლ
453 407 360 210 98 305.6
ლეიკოციტები WBC 10^9 ლ 10.2 10.7 13.8 13 18.5 13.2

ჩხირბირთვა 13 12 8 9 12 10.8
ნეიტროფილები NEUT
• ზომიერი ლეიკოციტოზი
სეგმენტბირთვა 64
- მარცხნივ 64 68
გადახრით 68 67
(ნეიტროფილია) 66.2

• ლიმფოპენია
მონოციტები MON % 7 7 5 4 7 6

• არეგენერატიული
ლიმფოციტები LYM %
ანემია 12 13 15 9 13 12
ერითროციტების დალექვის სიჩქარე ESR მმ/სთ
 სისხლის ბიოქიმიური ანალიზი - თმუ
ალექსი ბიბი პუმა ნანო ბალუ  
ტესტი / პაციენტი
8 წ. ხვადი 6 წ. ხვადი 10 წ. ხვადი 7 წ. ხვადი 4 წ.ხვადი საშუალო
GPT (ALT) IU/I 70 180 54 120 34 91.6

GOT (AST) UI/I 58 200 58 130 61 101.4

GGT ( -GT ) IU/l 4 10 7.0 9 4 6.8

TBIL მკმ/ლ 7 26 6.1 13 28 16.02

2.8 7 2.0 4.9 5.4 4.42

DBIL ნმოლ/ლ

საერთო ცილა გ/ლ 67 51 69 54 53 59

კრეატინინი მკმოლ/ლ 830 316 985 247 449 565.4

შარდოვანა მმოლ/ლ 32 18 42 19 17 25

ამილაზა UI/I 2900 1600 6860 7000 3000 4272

 შარდის ანალიზი - თმუ
ალექსი ბიბი პუმა ნანო ბალუ
ტესტი / პაციენტი
8 წ. ხვადი 6 წ. ხვადი 10 წ. ხვადი 7 წ. ხვადი 4 წ.ხვადი
ხვედრ. წონა 1035 1035 1030 1025 1020

ცილა 0.066 0.099 0.165 0.099 0.099

გლუკოზა % - 1.5 - 1 -

ლეიკოციტები 4-5 18-20 15-20 18-20 15-20

ერითროციტები 7 - 8  2 - 3   12 - 16 7 - 8   10 - 12 

ცილინდრები  1 - 3  7 - 8  4 - 5  4 - 5   6 - 7

ოქსალ. ოქსალ. უტრატები ოქსალ.

მარილები ოქსალ. საკმაო
საშუალო საშუალო საშუალო საშუალო
 ელექტროლიტების ანალიზი - თმუ

ალექსი ბიბი პუმა ნანო ბალუ

ტესტი / პაციენტი საშუალო
8 წ. ხვადი 6 წ. ხვადი 10 წ. ხვადი 7 წ. ხვადი 4 წ.ხვადი

კალიუმი (K) 4.5 6 4.9 7 6.6 5.8

მმოლ/ლ

კალციუმი (Ca) 3.5 3.9 2.9 3.9 3.7 3.58

მმოლ/ლ

ფოსფორი (P) 3.9 5 4.00 5.70 2.61 4.242

მმოლ/ლ
 სისხლის საერთო ანალიზი -თქუ
  ზარია ჩიჩო ბრუცი ჩარლი ლულუ მიმი კიკი ბოთა
16 წ. 15 წ. 11 წ. M. საშ
ტესტი / პაციენტი 6 წ. ძუ 6 წ. ხვადი 7 წ. ძუ 8 წ. ძუ 9 წ. ძუ
ხვადი ხვადი ხვადი
ჰემოგლობინი (HGB) გ/ლ 105 65 80 40 73 30 90 104 73.375
ერითროციტები (RBC) 10^12 5 4.5 5.3 2.2 3 1.45 4.26 5.4 3.88875
ჰემატოკრიტი (HCT) 31 28 36 15 21 10.6 30 34 25.7
ფერადობის მაჩვენებელი
0.8 0.8 0.81 0.76 0.79 0.75 0.79 0.8 0.79
ერითროციტების საშუალო
მოცულობა MCV მკმ 62 66 67.7 70 71 73 69 62.9 67.7
ჰემოგლობინის საშ. შემადგ.
ერითრ.-ში MCH პგ 22 24 22.6 22.7 24 24 22.5 21 22.85

ჰემოგლობინის საშუ. კონც.

35.0 32 27.2 32.2 34 34 32.7 33.4 32.56
ერითრ.-ში MCHC %
თრომბოციტები (PTL) 10^9 ლ 100 160 170 206 120 170 180 190 162
ლეიკოციტები (WBC) 10^9 ლ 15 14.5 4.3 18.5 11.7 13.7 11.3 18 13.375

ჩხირბირთვა % 9 11 13 12 8 9 8 13 10.38
ნეიტროფი
ლები
NEUT სეგმენტბირთვა
61 60 68 63 64 64 71 64 64.38
%
• ცხრილში MON
მონოციტები ფერადობა
% ჰემოგლობინის ქვეშ აიტანეჰემოგლობინის შემცველობა ძირითადად
დაქვეითებულია, დაბალია 9 ერითროციტების
9 6 რაოდენობაც.
6 9 10 5 10 8
• პლაზმური
ვლინდება უჯრედი
სისხლის წითელი მაჩვენებლების მკვეთრად გამოხატული კლება და
1 - - - 1 1 - - 1
მორფოლოგიურად- არეგენერატიული ანემია.
• ლიმფოციტები
ხშირად დაბალია LYM % ფერადობის მაჩვენებელი, რაც ავლენს ნორმო-ჰიპოქრომულ ანემიას.
13 18 10 14 18 14 12 12 13.88
•ეროთროციტების
თრომბოციტების შემცველობის
დალექვის მხრივ ყველა საკვლევ სისხლში აღინიშნა კლება,შეიძლება
თრომბოციტოპენია 35 35
განვითარდეს 48 55 14 85 8 18 37.25
სიჩქარე (ESR) მმ/სთ
 სისხლის ბიოქიმიური ანალიზი - თქუ
  ზარია ჩიჩო ბრუცი ჩარლი ლულუ მიმი კიკი ბოთა
M. საშ
ტესტი / პაციენტი 6 წ. ძუ 16 წ. ხვადი 6 წ. ხვადი 15 წ. ხვადი 7 წ. ძუ 8 წ. ძუ 9 წ. ძუ 11 წ. ხვადი
GOT (AST) IU/l
69 76 54 89 54 74 71 58 68.1
GPT (ALT) IU/l
70 64 56 68 66 64 60 38 60.75
GGT ( -GT ) IU/l
3 10.5 6 12 5 12.1 9.0 5 7.08
TBIL მკმ/ლ
28.1 9.4 9.5 10.0 10.7 8.4 10.0 9.1 11.9

DBIL მკმ/ლ 20.4 1.8 1.8 3.3 2.8 2.5 3.0 2.0 4.7

საერთო ცილა გ/ლ 53 63 54 50 53 51 52 56 54

ალბუმინი გ/ლ 22 24 22 23 21 23 20 24 22.375

კრეატინინი
521 280 583 665 503 352 261 842 500.875
მკმოლ/ლ

შარდოვანა მმოლ/ლ 92 16 51 36 67 21 14 57.8 44.35

ამილაზა UI/I 4000 2800 7000 3950 2400 3200 3900 1020 3533.75
შარდის ანალიზი - თქუ
 ელექტროლიტების ანალიზი - თქუ

  ზარია ჩიჩო ბრუცი ჩარლი ლულუ მიმი კიკი ბოთა

16 წ. 15 წ. 11 წ. საშუალო
ტესტი / პაციენტი 6 წ. ძუ 6 წ. ხვადი 7 წ. ძუ 8 წ. ძუ 9 წ. ძუ
ხვადი ხვადი ხვადი
კალიუმი (K)
2.8 2.9 3.2 3.1 3.8 4 2.6 3.2 3.2
მმოლ/ლ
კალციუმი (Ca)
1.4 2 2.3 2 1.9 2.13 1.9 2.1 1.96625
მმოლ/ლ
ფოსფორი (P)
7 6.8 3.5 4.9 4.1 3.9 3.5 3.2 4.6125
მმოლ/ლ
 ცილა / კრეატინინის განსაზღვრა შარდში
UPC მიღებული
პაციენტი ნორმა
შედეგი
ბელა 6 წ. 0.4 <0.2 -
არაპროტეინურიული
რეი 10 წ. 0.7

მაქსი 8 წ. 0.8 0.2 - 0.5 -

პროტეინურიის
ბიბო 6 წ. 0.5 ზღვარზე

კუსა 7 წ. 0.7

>0.5 -
კოკი 8 წ. 0.9
პროტეინურიული

• UP/C-ს გამოთვლა მოხდა: შარდში ცილის UP/შარდში კრეატინინთან UC.

• შერჩეული პაციენტების ჯგუფიდან (50) UP/C-ს მატება გამოვლინდა 6 მათგანში, რაც
შეადგენს 12%-ს.
• განსაკუთრებული მატება შეიმჩნეოდა 2 პაციენტში (მაქსი, კოკი), ლიტერატურული
მონაცემებით UP/C>0.5-ზე მიიჩნევა პროტეინურიულად.
 დასკვნები
•საქართველოს აგარარული უნივერსიტეტის ვეტერინარული
კლინიკის პაციენტების 1.5 წლის მონაცემების მიხედვით, წვრილი
ცხოველების საერთო დაავადებებს შორის თირკმლის
პათოლოგიები (მწვავე და ქრონიკული უკმარისობა) შეადგენს 8.8%-
ს.

•5 თვიანი კვლევის საფუძველზე გამოვლინდა თირკმლის მწვავე

უკმარისობა 38.46%-ს, ქრონიკული 61.54%-ს.

•თირკმლის ქრონიკული უკმარიობის მქონე ცხოველების საშუალო

ასაკი 9 წელია, ხოლო სქესზე დამოკიდებულება 50-50%-ზეა (5
თვიანი კვლევა).

•შერჩეული 50 პაციენტიდან, რომელთაც აღენიშნებოდათ

ასიმპტომური პროტეინურია, UP/C მომატებული ქონდა (6 ძაღლი)
12%-ს, კრეატინინის და შარდოვანას ნორმალური მაჩვენებლის
ფონზე.
მადლობა ყურადღებისთვის