ლაბორატორიულის საგამოცდო საკითხები

Nino.Aslamazashvili
ბილეთი 1
1. შარდის საერთო ანალიზის პარამეტრები, ნორმები, პათოლოგიური ცვლილებები.
შარდის ფიზიკურ-ქიმიური თვისებები: PH, ფერი, სუნი, გამჭვირვალობა, ხვედრითი წონა, ცილა,
ლეიკოციტესტერაზა, ნიტრატები, კეტონური სხეულები, ბილირუბინი, ურობილინოგენი,
გლუკოზა. PH- მჟავე. ტუტე დამახასიათებელია, როდესაც ადამიანი იღებს ბოსტნეულით მდიდარ
საკვებს ან ხილს. ფერი ნორმაში-მოყვითალო, მოჩალისფრო. უფერო- პოლიურია, თირკმლ
ქრონიკული უკმარისობა. მუქი ყვითელი- ცხელება, ჰიპერთირეოიდიზმი, ინფექცია, სიმსივნეები,
ფაღარათი, ღებინება. მუქი ყავისფერი- ჰეპატიტები(ოპტურაციული, პარენქიმული), წითელ ან
მოვარდისფრო - მიკროჰემატურია გლომერულუნეფრიტისას. მუქი წითელი- ჰემოგლობინურია,
ჯგუფობრივი შეუთავს სისხლის გადასხმისას განვითარებული ჰემოლიზური კრიზისას.
ხანგრძლივი ზეწოლის სინდრომი, ჭარხლის მიღება, რიფ ამპიცილის მიღება. მონაცრისფრო თეთრი-
პიურია, შარდში ჩირქის მინარევების არსებობა. მწვანე მოლურჯო- ლპობითი პროცესებისას,
ორგანიზმში მეთილენის ლურჯის შეყვანისას. ნარინჯისფერი- სტაფილოს, ფურადონინის
მიღებისას. რძისფერი- ქილურია, შარდში ქილუსის მოხვედრისას( ნაწლავების ლიმფ სადინარის
შიგთავსი, ეს არის რძისფერი ცხიმოვანი ლიმფა) შავი- ღამის პაროქსიზმული ჰემოგლობინურია.
გამჭვირვალობა-ნორმაში გამჭვივალე. ქილურიის დროს აღინიშნება მღვრიე შარდი. სუნი- თაგვის
სუნი-ფენილკეტონურია. ფეკალური მასების სუნი-ნაწლავის ჩხირით გამოწვეული ინფექცია.
მყრალი სუნი- ფისტულა საშარდე გზებსა და ჩირქოვან ღრუებს შორის. აცეტონის სუნი-კეტონურია.
კომბოსტოს სუნი-მეთიონინის მალაბსორბცია. დამპალი თევზის სუნი-ტრიმეთილამინურია.
ხვედრითი წონა-115-125. ცილა-ნორმაში არ აღინიშნება. ნორმაში შარდში არ აღინიშნება
ბილირუბინი(დადებითია-ვირუსული ჰეპატიტის, მექანიკური სიყვითლის ღვიძლის ციროზის,
ღვიძლის მეტასტაზების დროს), ურობილინოგენი(დადებითია-ჰემოლიზური ანემიის,
სისხლძარღვშიდა ჰემოლიზის ვიტამინ B12 დეფიციტური ანემიის, ღვიძლის სიმსივნის დროს)
გლუკოზა(დადებითია- შაქრიანი დიაბეტის, მწვავე პანკრეატიტის, მოწამვლის დროს),
ლეიკოციტესტერაზა(დადებითია მწვავე და ქრონიკულიპიელონეფრიტის, გლომერულონეფრიტის,
შარდგამომყოფი სისტემის ინფექციების პროსტატიტის დროს), ნიტატები(დადებითია- ბაქტერიის
არსებობისას)და კეტონური სხეულები( დადებითია შაქრიანი დიაბეტის ცერებრალური კომის,
ხანრგრძლივი შიმშილის, მძიმე ცხელების დროს). მიკროჰემატურია აღინიშნება შარგამომყოფი
სისტემის სიმსივნეების, გველის შხამის შარდ-კენჭოვანი დაავადების ჰემორაგიული დიაათეზის
დროს. მაკროჰემატურია-აღინიშნება თირკმლის ანშარდის ბუშტის დაავადების შარდის გამოყოფი
გზებიდან სისხლდენის დროს. ლეიკოციტები- მამაკაცებში 1-5. ჰიალინური ცილინდრები-
ფიზიკური დატვირთვა,ცხელება, პროტეინურია, ნეფროზული სინდრომი, თირკლის სხვადასხვა
დაავადება. ცვილისებრი ცილინდრები(შეწებებულის ცილები)-ქრონიკული ნეფროზის სინდრომი.
ეპითელური ცილინდრები- (თირკმლის ჩამოფრცქვნილი ეპითელიუმი)-გლომერულონეფრიტი,
მილაკების მძიმე დეგენერაციული ცვლილებები. ერითროციტული ცილინდრები- თირკმლისმიერი
გენეზის ჰემატურია. ლეიკოცტური ცილინდრები- თირკმლისმიერი გენეზის ლეიკოციტურია.
ცვლლებები შარდში საშარდე სისტემის სხვადასხვა დაავადებისას. ცისტიტი-შარდის
ბუშტის ლორწოვანი გარსის ანთება(მღვრიე შარდი). ქრონიკული ცისტიტი-დიდირაოდენობით
ლორწო, ლეიოკოციტები, ბაქტერიები, ერითროციტები. პიელონეფრიტი-თირკმლის ანთება
(ბაქტერიურია, პროტეინურია, მიკროჰეპატურია, პიურია, ცილინდრურია (ჰიალინური,
მარცვლოვანი, ცვილისებრი.) მწვავე გლომელულონეფრიტი გამოწვეულია სტრეტოკოკური
ინფექციით- ჰემატურია, ოლიგურია, ზოგჯერ ანურია, პროტეინრია. შარდის ბუშტის
სიმსივნეები(ჩირქოვანი არასასიამოვნო სუის შარდი. თირკმლის სისმსივნეები(მიკროჰემატურია
თავისით ქრება და ჩნდება, თირკმლის კოლიკის მსგავსი ცვლილებები, რომელსაც მოსდევს
ჰემატურია.)

2. კოაგულოგრამის ცვლილებები სხვადასხვა დაავადებების დროს.

პირველი პარამეტრია APPT (აქტივირებული პარციალური თრომბოპლასტინის დრო). ის
წარმოდგენას გვაძლევს ჰემოსტაზის პირველი ფაზის მდგომარეობაზე. გახანგრძლივებული APPT
მიუთითებს ჰიპოკოაგულაციაზე ( 10, 11, 9, 8, 5 ფაქტროების ან ფიბრინოგენის დეფიციტის დროს) .
ამ შემთხვევაში უნდა ვიფიქროთ რომ საქმე გვაქვს ჰემოფილიასთან, სისტემურ წითელ
მგლურასთან.
TT- თრომბინის დროის გახანგრძლივება აღინიშნება ფიბრინოგენის მნიშვნელოვნად დაკლების
შემთხვევაშ. ეს შეიძლება განპირობებული იყოს აუტოანტისხეულების არსებობით. პირდაპირი
მოქმედების ანტიკოაგულანტი ჰეპარინი იწვევს თრომბინის დროის გახანგრძლივებას.
ფიბრინოგენის კონცენტრაცია ერთ-ერთი ძირითადი ოარამეტრია რომლითაც შეიძლება
დადგინდეს სისხლია შედედების უნარი. ის მომატებულია ანთებითი პროცესების დროს,
მგრძნობიარე ტესტია ანთების და ქსოვილების ნეკროზია დროს. მისი მომატება კორელაციაშია
გულ-სისხლძარღვთა დაავადების რისკის გაზრდასთან. ფიზიოლოგიური მომატება აღინიშნება
ორსულებში. ჰიპოფიბრინოგენია აღინიშნება ფიბრინოგენის სინთეზის თანდაყოფილი დარღვევის
დროს, ღვიძლში სინთეზის დარღვევის დროს, ასევე სხვადასზვა ისეთი პათოლოგიური
მდგომარეობის დროს როდესა ხდება ფაქტორების დიდი რაოდენობით გამოყენება.

3. ლაბორატორიული მუშაობის ძირითადი პრიორიტეტები, ხარისხის კონტროლის არსი.

ლაბორატორიაში მუშაობა მოიცავს : პრეანალიტიკა, ანალიტიკა, პოსტანალიტიკა (ბლანკის
შედგენა, ბლანკები, ყველა დეტალი). პრეანალიტიკა არის პაციენტის მომზადება, მასალის მიღება
და დამუშავება. მაგ.: სისხლის აღება ვაკუუმური სისტემით - ვენური/კაპილარული სისხლი. ამ
პროცესში დაშვებული შეცდომები შესაძლოა გახდეს მიზეზი საბოლოო ლაბორატორიული
კვლევების უზუსტობისა და შეცდომებისა. ანალიტიკა არის აღებული მასალის პარამეტრების
განსაზღვრა და უშუალოდ კვლევის შესრულება, საჭიროა სპეციალური ანალიზატორი (მაგ.:
ჰემატოლოგიური ანალიზატორი). პოსტანალიტიკა კი გულისხმობს მიღებული შედეგის გაცემა,
მიწოდება ექიმისთვის და პაციენტისთვის. მონაცემები ფიქსირდება ბლანკზე, რომელზეც
მოცემულია ამ პარამეტრებისთვის შესაბამისი მაჩვენებლები და ნორმები. აქვე იწერება პაციენტის
პირადი ინფორმაცია.
ლაბორატორიების კვლევის ხარისხი ფასდება გარე და შიდა ხარისხის კონტროლით. გარე
ხარისხის კონტროლს აწარმოებს სპეციალური ორგანიზაციები, რომლებსაც ეგზავნებათ
დოკუმენტები კვლევების შესახებ და ისინი აგზავნიან სქემას თუ რომელი მიმართულება რა
სიხშირით შემოწმდება 1 წლის მანძილზე. იგზავნება თითოეული მიმართულებისთვის
სპეციალური ნიმუში, რომელშიც ვატარებთ კვლევებს და მიღებულ მაჩვენებს ვუგზავნით. ისინი
აფასებენ ამ მონაცემებს (ჩავჯექით თუ არა ხარისხში, რამდენად ზუსტადაა ის ეტალონთან). თუ
კარგად გაივლის ლაბი - იღებს სერტიფიკატს. შიდა ხარისხის კონტროლი - როცა რეაქტივებთან
ერთად შეძენილია კონტროლები, ხდება აპარატურის გაწმენდა და შემოწმება.
აპარატურა - შეიძლება შესრულდეს ხელით, ნახევრად ან სრულიად ავტომატიზირებული
ანალიზატორები. მეტად სანდოა სრულად ავტომატიზირებული აპარატურით მიღებული
შედეგები.

ბილეთი 2
1. კოაგულაციის ძირითადი პარამეტრები, მათი ნორმეზი და ინტერპრეტაციები.
პირველი პარამეტრია APPT (აქტივირებული პარციალური თრომბოპლასტინის დრო). ის
წარმოდგენას გვაძლევს ჰემოსტაზის პირველი ფაზის მდგომარეობაზე. იგი სკრინინგ ტესტია
რომელიც გამოიყენება შედედების შიდა გზის ეფექტურობის შემოწმებისთვის და იმ პაციენტების
მონიტორინგისთვის, რომლებიც იმყოფებიან ჰეპარინო თერაპიაზე. ამ ტესტით საზღვრავენ იმ
კოლტის წარმოქმნის დროს რომელიც მიღება კოალინ-კეფარინის ნარევის და CaCl2 ის დამატებით
უუთრომბოციტულ პლაზმაზე. გახანგრძლივებული APPT მიუთითებს ჰიპოკოაგულაციაზე ( 10, 11,
9, 8, 5 ფაქტროების ან ფიბრინოგენის დეფიციტის დროს) . ამ შემთხვევაში უნდა ვიფიქროთ რომ
საქმე გვაქვს ჰემოფილიასთან, სისტემურ წითელ მგლურასთან.
PT- პროთრომბინის დრო ამოიყენება შედედების შიდა გზის შემოწმებისთის. მისი
საშუალებით საზღვრავენ ავადმყოფის სისხლის პლაზმის შედედების დროს მას შემდეგ როდესაც
ხდება მასზე ქსოვილოვანი თრმობოპლასტინის და Ca-ის დამატება. PT გამოიყენება არაპირდაპირი
ანტიკოაგულანტების ფუნქციის დასადგენად და საკონტროლოდ. მასთან ერთად ხდება
პროთრომბინის ინდექსის(75-100%) და აინერის განსაზღვრა. აინერი არის საერთაშორისო
ნორმალიზებული შეფარდება. იგი გამოიყენება იმ ავადმყოფების კონტროლისთვის, რომლებიც
იმყოფებიან არაპირდაპირი მოქმედების ანტიკოაულანტზე. PT= პაციენტის პროთრომბინის
დრო/ნორმალური საშუალო პროთრომბინის დრო. ნორმაში პლაზმის აინერი=1.
TT- თრომბინის დრო ეს ის დროა როცა ხდება ფიბრინოენიდან ფიბრინის წარმოქმნა
ციტარტულ პლაზმაში მასზე ეგზოგენური თრომბინის და Ca-ის დამატების შემდეგ. თრომბინის
დროის გახანგრძლივება აღინიშნება ფიბრინოგენის მნიშვნელოვნად დაკლების შემთხვევაშ. ეს
შეიძლება განპირობებული იყოს აუტოანტისხეულების არსებობით. პირდაპირი მოქმედების
ანტიკოაგულანტი ჰეპარინი იწვევს თრომბინის დროის გახანგრძლივებას.
2. რკინა დეფიციტური ანებია. ცვლილებები პერიფერიულ სისხლში და დიაგნოსტიკა.
ყველა ქრონიკული პოსტჰემორაგიული ანემია მთავრდება რკინადეფიციტური ფორმით.
რკინადეფიციტური ანემია ჰიპოქრომულია. აღინიშნება ანიზო და პოიკილოზიტოზი.
ანიზოციტოზი ნიშნავს სხვადასხვა ზომის ერითროციტებს, პოიკილოციტოზი კი სხვადასხვა
ფორმის ერითროციტებს. რდა არის მიკროციტული. პოიკილოციტოზის დროს უჯრედების არის:
სამიზნესმაგვარი, ცრემლისმაგვარი და შიზოციტები. ერითროციტების მახასიათებლებია:
ერითროციტების საშუალო მოცულობა(MCV), ჰემოგლობინის რაოდენობა(MCH), ჰემოგლობინის
საშუალო კონცენტრაცია მთელს ერითროციტებში(MCHC). ბიოქიმიური პარამეტრებიდან
ისაზღვრება რკინა, ფერიტინი და ტრანსფერინი. რკინის დეფიციტის დასადგენად გამოიყენება
შემდეგი:შრატის რკინა,ფერიტინი,ტრანსფერინი და რკინის შეკავშირების უნარი. არსებობს 2 სახის
დეფიციტის:რკინადეფიციტი-ანემია და რკინის ფარული დეფიციტი-ამაზე ეჭვი უნდა მივიტანოთ
მაშინ,როდესაც ჰემოგლობინი ქალებში არის 72-75მდე,ხოლო კაცებში 75-78მდე.

3. რას გულისხმობს პრეანალიტიკა, ანალიტიკა, პოსტანალიტიკა

პრეანალიტიკა არის პაციენტის მომზადება, მასალის მიღება და დამუშავება. მაგ.: სისხლის აღება
ვაკუუმური სისტემით - ვენური/კაპილარული სისხლი. ამ პროცესში დაშვებული შეცდომები
შესაძლოა გახდეს მიზეზი საბოლოო ლაბორატორიული კვლევების უზუსტობისა და
შეცდომებისა.ანალიტიკა არის აღებული მასალის პარამეტრების განსაზღვრა და უშუალოდ
კვლევის შესრულება,საჭიროა სპეციალური ანალიზატორი (მაგ.: ჰემატოლოგიური ანალიზატორი)
პოსტანალიტიკა კი გულისხმობს მიღებული შედეგის გაცემა, მიწოდება ექიმისთვის და
პაციენტისთვის.მონაცემები ფიქსირდება ბლანკზე, რომელზეც მოცემულია ამ პარამეტრებისთვის
შესაბამისი მაჩვენებლები და ნორმები. აქვე იწერება პაციენტის პირადი ინფორმაცია.
ბილეთი3
1. პერიფერიული სისხლის საერთო ანალიზი (შედარებითი დახასიათება ბავშვების და
ზრდასრულების)
ლეიკოციტი- 4-12, ლიმფოციტი25-50%, მონოციტი2-12%, ეოზინოფილი 1-5%, ბაზოფილი 0-1%,
ნეიტროფილური ლეიკოციტი- 45-70%, ერითროციტი- მამაკაცი(4,5-5,8), ქალი(3,8-5,4), ჰემოგლობინი
მამაკაცი(13,5-17), ქალი( 12,5-15,5), ჰემატოკრიტი მამაკაცი(40-50), ქალი(37-47), ერითროციტების
საშუალო მოცულობა 20-98, ჰემოგლობინის საშუალო მოცულობა-26-34, ჰემოგლობინის საშუალო
კონცენტრაცია- 31-35.
2. ძირითადი ბიოქიმიური კვლევები მათი კლინიკური მნიშვნელობა
შესაძლოა იყოს ბაზისური ან ჩვენებაზე დაფუძნებული. სრულდება სპექტრო-ფოტო-
კოლორიმეტრული მეთოდით და ბიოქიმიური ანალიზატორით.
ა. ბაზისური - გლუკოზა, ქოლესტერინი, კრეატინინი, ღვიძლის ფერმენტები (ღვიძლის
ფუნქციური ტესტები: ალპ, ალტ, ბილირუბინი). ლიპიდური ცვლის განსაზღვრა (ქოლესტერინი
და ქოლესტერინის ფრაქციები: მაღალი სიმკრივის და დაბალი სიმკვრივის ლიპოპროტეინი,
ტრიგლიცერიდები)
ბ. არაბაზისური - ელექტროლიტები, გაზები, გლიკოლიზირებული ჰემოგლობნი.
3. ლაბორატორიული მუშაობის ძირითადი პრიორიტეტები, ხარისხის კონტროლის არსი.
ლაბორატორიაში მუშაობა მოიცავს : პრეანალიტიკა, ანალიტიკა, პოსტანალიტიკა (ბლანკის
შედგენა, ბლანკები, ყველა დეტალი). პრეანალიტიკა არის პაციენტის მომზადება, მასალის მიღება
და დამუშავება. მაგ.: სისხლის აღება ვაკუუმური სისტემით - ვენური/კაპილარული სისხლი. ამ
პროცესში დაშვებული შეცდომები შესაძლოა გახდეს მიზეზი საბოლოო ლაბორატორიული
კვლევების უზუსტობისა და შეცდომებისა. ანალიტიკა არის აღებული მასალის პარამეტრების
განსაზღვრა და უშუალოდ კვლევის შესრულება, საჭიროა სპეციალური ანალიზატორი (მაგ.:
ჰემატოლოგიური ანალიზატორი). პოსტანალიტიკა კი გულისხმობს მიღებული შედეგის გაცემა,
მიწოდება ექიმისთვის და პაციენტისთვის. მონაცემები ფიქსირდება ბლანკზე, რომელზეც
მოცემულია ამ პარამეტრებისთვის შესაბამისი მაჩვენებლები და ნორმები. აქვე იწერება პაციენტის
პირადი ინფორმაცია.
ლაბორატორიების კვლევის ხარისხი ფასდება გარე და შიდა ხარისხის კონტროლით. გარე
ხარისხის კონტროლს აწარმოებს სპეციალური ორგანიზაციები, რომლებსაც ეგზავნებათ
დოკუმენტები კვლევების შესახებ და ისინი აგზავნიან სქემას თუ რომელი მიმართულება რა
სიხშირით შემოწმდება 1 წლის მანძილზე. იგზავნება თითოეული მიმართულებისთვის
სპეციალური ნიმუში, რომელშიც ვატარებთ კვლევებს და მიღებულ მაჩვენებს ვუგზავნით. ისინი
აფასებენ ამ მონაცემებს (ჩავჯექით თუ არა ხარისხში, რამდენად ზუსტადაა ის ეტალონთან). თუ
კარგად გაივლის ლაბი - იღებს სერტიფიკატს. შიდა ხარისხის კონტროლი - როცა რეაქტივებთან
ერთად შეძენილია კონტროლები, ხდება აპარატურის გაწმენდა და შემოწმება.
აპარატურა - შეიძლება შესრულდეს ხელით, ნახევრად ან სრულიად ავტომატიზირებული
ანალიზატორები. მეტად სანდოა სრულად ავტომატიზირებული აპარატურით მიღებული
შედეგები.
ბილეთი 4
1. კოაგულაციის მექანიზმი და შესაბამისი ლაბორატორიული კვლევები
ჰემოსტაზი 2 ნაწილადაა დაყოფილი: პირველადი და მეორადი. პირველადი ჰემოსტაზი არის
დაზიანებაზე თრომბოციტების რეაგირება( ადჰეზია და აგრეაცია). წარმოიქმნება ოირველადი
კოლტი. ამ ეტაპს სისხრძარღვოვან-თრომბოციტული ურთიერთქმედება ეწოდება. ამ ეტაპზე
პლაზმური ფაქტორები არ მონაწილეობს. მეორადი ჰემოსტაზი(კოაულაციური) ან პლაზმური
ფაქტორების აქტივაციით განხორციელებული მიმდინარეობს ვენური ან უფრო დიდი
სისხლძარღვების დაზიანებისას. იგი 3 ფაზიანი პროცესია. 1. სისხლძარღვის კედლის
დაზიანებისთანავე გამოიყოფა ქსოვილოვანი ფაქტორი თრომბოპლასტინი. ამ ფაზაში ხდება
ქსოვილოვანი პროთრომბინაზას წარმოქმნა. ეს არის გარეგანი გზის პირველი ფაზა. თრომბოციტები
ურთიერთქმედებენ სისხლძარღვის კედელთან და ცილა კოლაგენთან, რის გამოც ისინი
აქტიურდებიან. გააქტივებული თრომბოციტები იცვლიან სტრუქტურას და იწვევენ აგრეგაციას. ამ
პროცესის შედეგად წარმოიქმნება პირველადი კოლტი. 2. პირველ ფაზაში წარმოქმნილი
პროთრომბინაზას მეშვეობით პროთრომბინი გარდაიქმნება თრომბინად 3. თრომბინი მოქმედებს
ფიბრინოგენზე და წარმოიქმნება ფიბრინი. ფიბრინოლიზი ჰემოსტაზის ფინალური ფასაა. ამ დროს
ხდება ფიბრინის დაშლა და დაზიანებული სისხლძარღვის აღდგენა.
2. პერიფერიული სისხლის საერთო ანალიზის ცვლილებები ვირუსული ინფექციების დროს.
 ვირუსული ინფექციისას სისხლის საერთო ანალიზში აღინიშნება: ლეიკოციტოზი( ზრდასრულებში
უნდა იყოს 4-11)ლიმფოციტოპენია(ნორმა 1-5) და თრომბოციტოპენია( ნორმა 150-380)
3. ჩვენებები სისხლის ბაქტერიოლოგიური კვლევისათვის.
ბაქტერიოლოგიური ტესტები გამოიყენება კონკრეტული ბაქტერიების დეტექციისათვის ამა
თუ იმ საკვლევ მასალაში (ორგანიზმის სითხეები, ქსოვილები, ნაცხები, შარდი, განავალი და ა.შ) და
ბაქტერიული დაავადებების დიაგნოსტიკისათვის. აღნიშნული კვლევები სწავლობს ბაქტერიებს,
რომლებიც იწვევენ ადამიანის მნიშვნელოვან ინფექციებს, მათ შორის უჯრედშიდა და უჯრედგარე
ბაქტერიულ პათოგენებს. გარდა ამისა, კვლევები მოიცავს კონკრეტული ანტიბიოტიკებისადმი
რეზისტენტული ბაქტერიების გამოვლენას ანტიბიოტიკოგრამით. ანტიბიოტიკოგრამა იქმნება
საჭიროებისამებრ, ბაქტერიების და ლაბორატორიული გამოკვლევის შემდეგ. ბაქტერიოლოგიური
ინფექციები აღინიშნება: ლეიკოციტოზი(4-11), ნეიტროფილოზი(45-70), ლიმფოციტოზი(1-5),
მონოციტოზი(0.1-1)
ბილეთი 5
1. ჰემოლიზური ანემიები ლაბორატორიული დიაგნოსტიკა
ალექსიევის კლასიფიკაცია: 1. პოსტჰემორაგიული (მწვავე და ქრონიკული) 2.სისხწარმოქმნის
დარღვევით გამოწვეული (რკინადეფიციტური, ვიტამინ B12 დეფიციტური, ჰიპო და აპლაზიური,
ვიტამინ B6 დეფიციტური) 3. ჰემოლიზური ( თანდაყოლილი და შეძენილი. ჰემოლიზური ანემია-
ვითარდება ერითროციტების გაძლიერებული დაშლისას. ხასიათდება ჰემოლიზური სიყვითლით,
რაც ბილირუბინის შედეგია.
2. სისხლწარმოქმნა
სისხლის უჯრედოვანი ელემენტების წარმოქმნის, განვითარებისა და მომწიფების პროცესი.
თანამედროვე თეორიის მიხედვით სისხლწარმოქმნის საწყისი დედა უჯრედია პოლიპოტენტური
ღეროვანი უჯრედი, რომელიც წარმოადგენს სისხლის ყველა უჯრედის წინამორბედს. შემდეგი
საფეხურია ნაწილობრივ დეტერმინირებული ღეროვანი უჯრედი, რომელიც ორი სახისაა: ერთი,
რომელიც საწყისს აძლევს ლიმფურ უჯრედებს, და მეორე – ერითროიდულ მიელოიდურ და
მეგაკარიოციტულ ელემენტებს. ღეროვანი უჯრედის მესამე საფეხურია ერითრო–, ლეიკო– და
თრომბოციტოპოეტინებისადმი მგრძნობიარე უჯრედი, საიდანაც წარმოიქმნება ერითროციტების,
ლეიკოციტებისა და თრომბოციტების უშუალო წინამორბედი.
ერითრიპოეზი: პროერითრობლასტიბაზოფილური ერითრობლასტი პოლიქრომატოფილური
ერითრობლასტიორთოქრომატოფილური ერითრობლასტი(ნორმობლასტი)რეტიკულოციტი
 მწიფე ერითროციტი.
გრანულოციტოპოეზი- მიელობლასტი  პრომიელოციტი:
1. ნეიტროფილური მიელოციტი  მეტამიელოციტი  ჩხირბირთვიანი ნეიტროფილი 
სემგენტბირთვიანი ნეიტროფილი  ნეიტროფილი.

2. ეოზინოფილური მიელოციტი  მეტამიელოციტი  ეოზინოფილი.

3. ბაზოფილური მიელოციტი  ბაზოფილი

მონოციტოპოეზი- მონობლასტი პრომონოციტი  მონოციტი. სისხლში მონოციტები რამდენიმე
საათი ცირკულირებენ, რის შედეგადაც გადადიან შემაერთებელ ქსოვილში და მაკროფაგებს
წარმოქმნიან.
თრომბოციტოპოეზი- მეგაკარიობლასტი  მეგაკარიოციტი პროთრომბოციტი
თრომბოციტი.
ლიმფოციტოპოეზი- ლიმფობლასტი პროლიმფოციტილიმბოციტი (ენკა, ტე , ბე)
3. რას გულისხმობს პრეანალიტიკა, ანალიტიკა, პოსტანალიტიკა.
 ლაბორატორიაში მუშაობა მოიცავს : პრეანალიტიკა, ანალიტიკა, პოსტანალიტიკა (ბლანკის
შედგენა, ბლანკები, ყველა დეტალი). პრეანალიტიკა არის პაციენტის მომზადება, მასალის მიღება
და დამუშავება. მაგ.: სისხლის აღება ვაკუუმური სისტემით - ვენური/კაპილარული სისხლი. ამ
პროცესში დაშვებული შეცდომები შესაძლოა გახდეს მიზეზი საბოლოო ლაბორატორიული
კვლევების უზუსტობისა და შეცდომებისა. ანალიტიკა არის აღებული მასალის პარამეტრების
განსაზღვრა და უშუალოდ კვლევის შესრულება, საჭიროა სპეციალური ანალიზატორი (მაგ.:
ჰემატოლოგიური ანალიზატორი). პოსტანალიტიკა კი გულისხმობს მიღებული შედეგის გაცემა,
მიწოდება ექიმისთვის და პაციენტისთვის. მონაცემები ფიქსირდება ბლანკზე, რომელზეც
მოცემულია ამ პარამეტრებისთვის შესაბამისი მაჩვენებლები და ნორმები. აქვე იწერება პაციენტის
პირადი ინფორმაცია.

ბილეთი 6
1. ლიმფოპოეზი, მიელოპოეზი,
ღეროვანი უჯრედი (ყველა უჯრედის საწყისი) მიელოპოეზის და ლიმფოპოეზის წინა
უჯრედი თრომბოპოეტინ მგრძნობიარე  ბლასტური უჯრედი (მორფოლოგიურად ცნობადი
უნდა აიყოს არა უმეტეს 5)  გარდამავალი მომწიფებული უჯრედი  მომწიფებული უჯრედი.
2. ვიტამინ B12 ანემია. ლაბორატორიული დიაგნოსტიკა
B12 დეფიციტური ანემია ანუ პერნიციოზული ანემია ანუ მაკროციტული ანემია ანუ
მეგალობლასტური ანემია ანუ ადისონ- ბირმენის დაავადება. ამ ანემიას პერნიციოზული ჰქვია
რადგან გარკვეული დროის განმავლობაში ეს ანემია სიკვდილით მთავრდებოდა შემდეგ
გაირკვა რომ მისი მიზეზი არის ვიტამინ B12ის დეფიციტი და B12 ჩათვალეს გარეგან ფაქტორად
მაგრამ იმისათვის რომ ვიტამინ B12 გაიწოვოს ორგანიზმმა ის უერთდება
გასტრომუკოპროტეინს ანუ კასლის შინაგან ფაქტორს ამის შემდეგ ეს კომპლექსი მიდის
სისხლძაღღვებთან სადაც მას ხვდება ვიტამინ B12ის სანტრანსპორტო ცილა ტრანსკობალამინი
რომელიც არის სამი ტრანსკობალამინი რომელიც არის სამი სახის:1,2,3. ტრანსკობალამინს
ვიტამინი B12 მიაქვს ძვლისტვინში სადაც ის მონაწილეობას იღებს მიტოზის პროცესში კერძოდ
ვიტამინ B12 არის პურინისა და პირიმიდინის შემადგენელი ეს კი დნმს ძირითადი
კომპონენტებია. როდეაც არის ვიტამინ B12ის დეფიციტი დარღვეულია მიტოზი უჯრედები
ვეღარ მწიფდებიან ბოლომდე და რჩებიან მაკროციტებად. ერითროციტოპოეზი შეცვლულია
მეგალოციტოპოეზით. გიგანტური ზომის უჯრედები დამახასიათებელია არამარტო
ერითროციტული რიგისთვის არამედ ლეიკოციტური რიგისთვის და ლეიკოციტების
ჰიპერსეგმენტაცია ერთ–ერთი სადიაგნოსტო ტესტია. ანემია ჰიპოქრომულია ამიტო ფერადობის
მაჩვენებლი 1ზე მეტი მომატებულია mcv mch აღინიშნება ანიზოციტოზი მაკრო და
მეგალოციტების ხარჯზე და პოიკილოციტოზი (სხვადასზვა ფორმის) შიზოციტების ხარჯზე.

3. ღვიძლის ფუნქციური სინჯები, დანიშვნის ჩვენებები და კლინიკური ინტერპრეტაცია.

ღვიძლის ფუნქციურ სინჯებში შედის: საერთო ბილირუბინი, შეკავშირებული ბილირუბინი და

თავისუფელი ბილირუბინი.
ერითროციტების დაშლის შედეგად გამოიყოფა ჰემოგლობინი, რომელიც შედგება
არაცილოვანი ნაწილი- ჰემისა და ცილოვანი ნაწილი- გლობინისგან. ჰემის გარდაქმნის შედეგად
წარმოიქმნება თავისუფელი ბილირუბინი, ეს პროცესი მიმდინარეობს საფეხურეობრივად და
ფერმენტების მონაწილეობით, კერზოდ, ჯერ წარმოიქმნება ვერდჰემოგლობინი ანუ
ვერდოგლობინი, შემდეგ ბილივერდინი და ბოლოს ბილირუბინი. წარმოშობილი თავისუფალი
ბილირუბინი არის ტოქსიური და წყალში უხსნადი. ტოქსიურობისგან ორგანიზმი თავს იცავს იმით,
რომ ბილირუბინი უერთდება ცილა ალბუმინს და ასეთი სახით ტრანსპორტირდება
ჰეპატოციტებში, რომელსაც გგაჩნია რეცეპტორები ამ კომპლექსის მიმართ. ეს კომპლექსი შედის
ჰეპატოციტებში, სადაც მას სცილდება ცილა ალბუმინი, რომელიც გადმოდის უჯრედიდან და
უერთდება შემდეგ სხვა ბილირუბინს. ჰეპატოციტებში დარჩენილი ბილირუბინი განიცდის
გლუკონორირებას- ანუ ის უერთდება ორ მოლეკულა გლიკორონის მჟავას და მიიღება ბილირუბინ
დი გუკორონიდი. ეს არის შეკავშირებული, პირდაპირ კონიუგირებული ბილლირუბინი, რომელიც
ღვიძლის სადინრების საშუალრებით გადადის ნაღვლის ბუშტში და უერთდება
ნსღველს.აღნიშნული კომპლექსი ნაღვლის სადინრების საშუალებით გადადის 12გოჯა ნაწლავში,
სადაც ფერმენტების ზემოქმედებით, ის აღდგება უფერო პიგმენტად- ურობილიროგენად. მისი
ნაწილი ისევ ბრუნდება ჰეპატოციტებში, სადაც ის იშლება მთლიანად. აქედან გამომდინარე
ჯანმრთელი ადამიანის არც სისხლში და არც სარდსი ურობილიროგენი არ გვაქვს. 12გოჯა ნაწლავში
დარჩენილი ურობილიროგენის მე-2 ნაწილი გადადის წვრილ ნაწლავებში, სადაც ნაწლავის
ფლორისა და ფერმენტების ზეგავლენით- იჟანგება ტერკობილიროგენად, რომელიც მსხვილ
ნაწლავში გარდაიქმნება სტერკობილინად და ჰაერზე მოხვედრისას განავალს აძლევს შეფერვას.
მცირე ნაწილი ტერკობილიროგენისა ქვედა ღრუ ვენის საშუალებით გადავა თირკმელებში და
სარდტან ერთად გამოიყოფა ძალიან მცირე რაოდენობით(0,002)სადაც მას ურობილიროგენი
ეწოდება(0,2 ერთეული უნიონი/დეცილიტრი) ბილირბინის ნორმა პერიფერიულ სისხლში არის 3,4
დან 17,1 მკრ/მლ. როდესაც მისი რაოდენობა გაორმაგდება ვითარდება დაავადება რომელსაც
სიყვიტლეები ეწოდება.

ბილეთი 7
1. იმუნოლოგიური კვლევების ძირითადი პარამეტრები კვლევის მეთოდები აპარატურის
ტიპები ლაბორატორიაში
იმუნოლოგიური კველევებია იმუნო ქრომატოლოგიური, იმუნო ფერმენტული (ლაიზას მეთოდი),
იმუნოფენოტიპირება; ჰორმონები, სიმსივნური მარკერები, ანტიგენები და ანტისხეულები.
კვლევის მიმართულებები სიმსივნური მარკერები: ------ AFP( ღვიძლის პირველადი სიმსივნის
დროს მატულობს, ჩანასახის გენეტიკური პათოლოგია მაგ: დაუნის სინდრომი, ნერვული მილის
დეფექტი, სათესლის კიბოს დადგენა) CA-125 B (ადენოკარცინომის მარკერი), CA15-3 (ძუძუს კიბოს
სკრინინგის დროს ), NSE, S-100 (სიმსივნის პროგნოზი), CEA,CA 72-4, PSA ( პროსტატის კიბოს
სკრინინგი).
2. ლიპიდური სპექტრი. დანიშვნის ჩვენებები და კლინიკური ინტერპრეტაცია.
საერთო ქოლესტერინი- თავისი ფრაქციებით: მარალი სიმკვრივის ლიპოპროტეინები და დაბალი
სიმკვრივის ლიპოპროტეინები. ლიპიდებს ერთ ჯგუფში აერთიანებს ერთი მნიშვვნელოვანი
თვისება, რომ ისინი წყალში უხსნადები არიან. ამ თვისების გამო ქოლესტერინი მიეკუთვნება
ლიპიდებს, კერძოდ, სტეროიდულ ჯგუიფს. ორგანიზმში მას მრავალი ფუნქცია აქვს. ის
მონაწილეობს მემბრანის შენებაში,მრავალი ცხიმოვანი ჰორმონების სინთეზში. იმისთვის რომ
მოხდეს ქოლესტერინის ტრანსპორტირება ის უერთდება ცილებს და იმის მიხედვიტ რამდენ ცილას
შეუერთდება წარმოიშვება მაღალი სიმკვრივის ლიპოპროტეინები HDL, დაბალი სიმკვრივის
ლიპოპროტეინები LDL, ძალიან დაბალი სიმკვრივის ლიპოპროტეინები VLDL. ცნობილია რომ
მაღალი სიმკვრივის ლიპოპროტეინები HDL კარგი ლიპოპროტეინებია იმიტომ, რომ მას გადააქვს
ქოლესტერინი სისხლძარღვებიდან ღვიძლში, სადაც ის იშლება( აქედან გამომდინარე ორგანიზმს
აცილებს ლიპიდებს). დაბალი სიმკვრივის ლიპოპროტეინები LDL კი გადააქვთ ქოლესტერინი
ღვიძლიდან სისხლძარღვებში და თუ დიდი რაოდენობით გადაიტანა ქოლესტერინი გროვდება
სისხლძარღვებში ფოლაქების სახით, რომელსაც ათეროსკლეროზული ფოლაქები ეწოდება და
ვითარდება დაავადება ათეროსკლეროზი. გულსისხლძარღვთა დაავადება გენეტიკურია, ამიტომ
თუ ეს პათოლოგია გვარში გვაქვს, ასეტი ადამიანები პერიოდულად ლიპიდურ სპექტრს უნდა
იკვლევდნენ. ლიპიდურ სპექტრს მიეკუთვნება ასევე ტრიგლიცერიდები. მატ ვიღებთ საკვებითნ
რომელიც საჭ. მომნელებელ სისტემაში იშლება და წარმოიქმნება გლიცეროლები და თავისუფალი
ცხიმოვანი მჟავები.რომელიც ტრანსპორტირდება ცხიმოვან უჯრედებში, სადაც მოხდება
ორგანიზმისთვის საჭირო ტრიგლიცერიდების სინთეზი. ტრიგლიცერიდები ცხიმების შემდეგ
ორგანიზმში ენერგიის ძირითადი წყაროა. თუ ჭარბი რაოდენობით მივიღბთ ცხ. პროდუქტს
რესინთეზირდება ბევრი ტრიგლიცერიდები, აქედან გამომდინარე, ჩლაგდება იგი ცხ. უჯრედებში
და ვითარდება სიმსუქნე.
3. პერიფერიული სისხლის საერთო ანალიზის ცვლილებები ბაქტერიული ინფექციების დროს.
მონოციტები წარმოადგენენ სისხლის თეთრი უჯრედის ტიპს, რომელიც ებრძვის გარკვეულ
ინფექციებს და ეხმარება სხვა სისხლის უჯრედებს მოიშორონ მკვდარი ან დაზიანებული
ქსოვილები. ბაქტერიული ინფექციების დროს იმატებს ლეიკოციტების, ლიმფოციტების,
მონოციტების რაოდენობა.
ბილეთი 8
1. პერიფერიული სისხლის საერთო ანალიზის ცვლილებები. ვირუსული და ბაქტერიული
იწფექციების დროს.
ვირუსული ინფექციისას სისხლის საერთო ანალიზში აღინიშნება: ლეიკოციტოზი( ზრდასრულებში
უნდა იყოს 4-11)ლიმფოციტოპენია(ნორმა 1-5) და თრომბოციტოპენია( ნორმა 150-380). მონოციტები
წარმოადგენენ სისხლის თეთრი უჯრედის ტიპს, რომელიც ებრძვის გარკვეულ ინფექციებს და
ეხმარება სხვა სისხლის უჯრედებს მოიშორონ მკვდარი ან დაზიანებული ქსოვილები. ბაქტერიული
ინფექციების დროს იმატებს ლეიკოციტების, ლიმფოციტების, მონოციტების რაოდენობა.
2. შარდის კლინიკურ ანალიზში ცვლილებები და მათი კლინიკურიკური ინტერპრეტაცია
შარდის ფიზიკურ-ქიმიური თვისებები: PH, ფერი, სუნი, გამჭვირვალობა, ხვედრითი წონა, ცილა,
ლეიკოციტესტერაზა, ნიტრატები, კეტონური სხეულები, ბილირუბინი, ურობილინოგენი,
გლუკოზა. PH- მჟავე. ტუტე დამახასიათებელია, როდესაც ადამიანი იღებს ბოსტნეულით მდიდარ
საკვებს ან ხილს. ფერი ნორმაში-მოყვითალო, მოჩალისფრო. უფერო- პოლიურია, თირკმლ
ქრონიკული უკმარისობა. მუქი ყვითელი- ცხელება, ჰიპერთირეოიდიზმი, ინფექცია, სიმსივნეები,
ფაღარათი, ღებინება. მუქი ყავისფერი- ჰეპატიტები(ოპტურაციული, პარენქიმული), წითელ ან
მოვარდისფრო - მიკროჰემატურია გლომერულუნეფრიტისას. მუქი წითელი- ჰემოგლობინურია,
ჯგუფობრივი შეუთავს სისხლის გადასხმისას განვითარებული ჰემოლიზური კრიზისას.
ხანგრძლივი ზეწოლის სინდრომი, ჭარხლის მიღება, რიფ ამპიცილის მიღება. მონაცრისფრო თეთრი-
პიურია, შარდში ჩირქის მინარევების არსებობა. მწვანე მოლურჯო- ლპობითი პროცესებისას,
ორგანიზმში მეთილენის ლურჯის შეყვანისას. ნარინჯისფერი- სტაფილოს, ფურადონინის
მიღებისას. რძისფერი- ქილურია, შარდში ქილუსის მოხვედრისას( ნაწლავების ლიმფ სადინარის
შიგთავსი, ეს არის რძისფერი ცხიმოვანი ლიმფა) შავი- ღამის პაროქსიზმული ჰემოგლობინურია.
გამჭვირვალობა-ნორმაში გამჭვივალე. ქილურიის დროს აღინიშნება მღვრიე შარდი. სუნი- თაგვის
სუნი-ფენილკეტონურია. ფეკალური მასების სუნი-ნაწლავის ჩხირით გამოწვეული ინფექცია.
მყრალი სუნი- ფისტულა საშარდე გზებსა და ჩირქოვან ღრუებს შორის. აცეტონის სუნი-კეტონურია.
კომბოსტოს სუნი-მეთიონინის მალაბსორბცია. დამპალი თევზის სუნი-ტრიმეთილამინურია.
ხვედრითი წონა-115-125. ცილა-ნორმაში არ აღინიშნება. ნორმაში შარდში არ აღინიშნება
ბილირუბინი(დადებითია-ვირუსული ჰეპატიტის, მექანიკური სიყვითლის ღვიძლის ციროზის,
ღვიძლის მეტასტაზების დროს), ურობილინოგენი(დადებითია-ჰემოლიზური ანემიის,
სისხლძარღვშიდა ჰემოლიზის ვიტამინ B12 დეფიციტური ანემიის, ღვიძლის სიმსივნის დროს)
გლუკოზა(დადებითია- შაქრიანი დიაბეტის, მწვავე პანკრეატიტის, მოწამვლის დროს),
ლეიკოციტესტერაზა(დადებითია მწვავე და ქრონიკულიპიელონეფრიტის, გლომერულონეფრიტის,
შარდგამომყოფი სისტემის ინფექციების პროსტატიტის დროს), ნიტატები(დადებითია- ბაქტერიის
არსებობისას)და კეტონური სხეულები( დადებითია შაქრიანი დიაბეტის ცერებრალური კომის,
ხანრგრძლივი შიმშილის, მძიმე ცხელების დროს). მიკროჰემატურია აღინიშნება შარგამომყოფი
სისტემის სიმსივნეების, გველის შხამის შარდ-კენჭოვანი დაავადების ჰემორაგიული დიაათეზის
დროს. მაკროჰემატურია-აღინიშნება თირკმლის ანშარდის ბუშტის დაავადების შარდის გამოყოფი
გზებიდან სისხლდენის დროს. ლეიკოციტები- მამაკაცებში 1-5. ჰიალინური ცილინდრები-
ფიზიკური დატვირთვა,ცხელება, პროტეინურია, ნეფროზული სინდრომი, თირკლის სხვადასხვა
დაავადება. ცვილისებრი ცილინდრები(შეწებებულის ცილები)-ქრონიკული ნეფროზის სინდრომი.
ეპითელური ცილინდრები- (თირკმლის ჩამოფრცქვნილი ეპითელიუმი)-გლომერულონეფრიტი,
მილაკების მძიმე დეგენერაციული ცვლილებები. ერითროციტული ცილინდრები- თირკმლისმიერი
გენეზის ჰემატურია. ლეიკოცტური ცილინდრები- თირკმლისმიერი გენეზის ლეიკოციტურია.
ცვლლებები შარდში საშარდე სისტემის სხვადასხვა დაავადებისას. ცისტიტი-შარდის
ბუშტის ლორწოვანი გარსის ანთება(მღვრიე შარდი). ქრონიკული ცისტიტი-დიდირაოდენობით
ლორწო, ლეიოკოციტები, ბაქტერიები, ერითროციტები. პიელონეფრიტი-თირკმლის ანთება
(ბაქტერიურია, პროტეინურია, მიკროჰეპატურია, პიურია, ცილინდრურია (ჰიალინური,
მარცვლოვანი, ცვილისებრი.) მწვავე გლომელულონეფრიტი გამოწვეულია სტრეტოკოკური
ინფექციით- ჰემატურია, ოლიგურია, ზოგჯერ ანურია, პროტეინრია. შარდის ბუშტის
სიმსივნეები(ჩირქოვანი არასასიამოვნო სუის შარდი. თირკმლის სისმსივნეები(მიკროჰემატურია
თავისით ქრება და ჩნდება, თირკმლის კოლიკის მსგავსი ცვლილებები, რომელსაც მოსდევს
ჰემატურია.)

3. ლაბორატორიული მუშაობის ძირითადი პრიორიტეტები, ხარისხის კონტროლის

ლაბორატორიაში მუშაობა მოიცავს : პრეანალიტიკა, ანალიტიკა, პოსტანალიტიკა (ბლანკის
შედგენა, ბლანკები, ყველა დეტალი). პრეანალიტიკა არის პაციენტის მომზადება, მასალის მიღება
და დამუშავება. მაგ.: სისხლის აღება ვაკუუმური სისტემით - ვენური/კაპილარული სისხლი. ამ
პროცესში დაშვებული შეცდომები შესაძლოა გახდეს მიზეზი საბოლოო ლაბორატორიული
კვლევების უზუსტობისა და შეცდომებისა. ანალიტიკა არის აღებული მასალის პარამეტრების
განსაზღვრა და უშუალოდ კვლევის შესრულება, საჭიროა სპეციალური ანალიზატორი (მაგ.:
ჰემატოლოგიური ანალიზატორი). პოსტანალიტიკა კი გულისხმობს მიღებული შედეგის გაცემა,
მიწოდება ექიმისთვის და პაციენტისთვის. მონაცემები ფიქსირდება ბლანკზე, რომელზეც
მოცემულია ამ პარამეტრებისთვის შესაბამისი მაჩვენებლები და ნორმები. აქვე იწერება პაციენტის
პირადი ინფორმაცია.
ლაბორატორიების კვლევის ხარისხი ფასდება გარე და შიდა ხარისხის კონტროლით. გარე
ხარისხის კონტროლს აწარმოებს სპეციალური ორგანიზაციები, რომლებსაც ეგზავნებათ
დოკუმენტები კვლევების შესახებ და ისინი აგზავნიან სქემას თუ რომელი მიმართულება რა
სიხშირით შემოწმდება 1 წლის მანძილზე. იგზავნება თითოეული მიმართულებისთვის
სპეციალური ნიმუში, რომელშიც ვატარებთ კვლევებს და მიღებულ მაჩვენებს ვუგზავნით. ისინი
აფასებენ ამ მონაცემებს (ჩავჯექით თუ არა ხარისხში, რამდენად ზუსტადაა ის ეტალონთან). თუ
კარგად გაივლის ლაბი - იღებს სერტიფიკატს. შიდა ხარისხის კონტროლი - როცა რეაქტივებთან
ერთად შეძენილია კონტროლები, ხდება აპარატურის გაწმენდა და შემოწმება.
აპარატურა - შეიძლება შესრულდეს ხელით, ნახევრად ან სრულიად ავტომატიზირებული
ანალიზატორები. მეტად სანდოა სრულად ავტომატიზირებული აპარატურით მიღებული
შედეგები.

ბილეთი 9
1. შარდის საერთო ანალიზის პარამეტრები, ნორმები, პათოლოგიური ცვლილებები.
შარდის ფიზიკურ-ქიმიური თვისებები: PH, ფერი, სუნი, გამჭვირვალობა, ხვედრითი წონა, ცილა,
ლეიკოციტესტერაზა, ნიტრატები, კეტონური სხეულები, ბილირუბინი, ურობილინოგენი,
გლუკოზა. PH- მჟავე. ტუტე დამახასიათებელია, როდესაც ადამიანი იღებს ბოსტნეულით მდიდარ
საკვებს ან ხილს. ფერი ნორმაში-მოყვითალო, მოჩალისფრო. უფერო- პოლიურია, თირკმლ
ქრონიკული უკმარისობა. მუქი ყვითელი- ცხელება, ჰიპერთირეოიდიზმი, ინფექცია, სიმსივნეები,
ფაღარათი, ღებინება. მუქი ყავისფერი- ჰეპატიტები(ოპტურაციული, პარენქიმული), წითელ ან
მოვარდისფრო - მიკროჰემატურია გლომერულუნეფრიტისას. მუქი წითელი- ჰემოგლობინურია,
ჯგუფობრივი შეუთავს სისხლის გადასხმისას განვითარებული ჰემოლიზური კრიზისას.
ხანგრძლივი ზეწოლის სინდრომი, ჭარხლის მიღება, რიფ ამპიცილის მიღება. მონაცრისფრო თეთრი-
პიურია, შარდში ჩირქის მინარევების არსებობა. მწვანე მოლურჯო- ლპობითი პროცესებისას,
ორგანიზმში მეთილენის ლურჯის შეყვანისას. ნარინჯისფერი- სტაფილოს, ფურადონინის
მიღებისას. რძისფერი- ქილურია, შარდში ქილუსის მოხვედრისას( ნაწლავების ლიმფ სადინარის
შიგთავსი, ეს არის რძისფერი ცხიმოვანი ლიმფა) შავი- ღამის პაროქსიზმული ჰემოგლობინურია.
გამჭვირვალობა-ნორმაში გამჭვივალე. ქილურიის დროს აღინიშნება მღვრიე შარდი. სუნი- თაგვის
სუნი-ფენილკეტონურია. ფეკალური მასების სუნი-ნაწლავის ჩხირით გამოწვეული ინფექცია.
მყრალი სუნი- ფისტულა საშარდე გზებსა და ჩირქოვან ღრუებს შორის. აცეტონის სუნი-კეტონურია.
კომბოსტოს სუნი-მეთიონინის მალაბსორბცია. დამპალი თევზის სუნი-ტრიმეთილამინურია.
ხვედრითი წონა-115-125. ცილა-ნორმაში არ აღინიშნება. ნორმაში შარდში არ აღინიშნება
ბილირუბინი(დადებითია-ვირუსული ჰეპატიტის, მექანიკური სიყვითლის ღვიძლის ციროზის,
ღვიძლის მეტასტაზების დროს), ურობილინოგენი(დადებითია-ჰემოლიზური ანემიის,
სისხლძარღვშიდა ჰემოლიზის ვიტამინ B12 დეფიციტური ანემიის, ღვიძლის სიმსივნის დროს)
გლუკოზა(დადებითია- შაქრიანი დიაბეტის, მწვავე პანკრეატიტის, მოწამვლის დროს),
ლეიკოციტესტერაზა(დადებითია მწვავე და ქრონიკულიპიელონეფრიტის, გლომერულონეფრიტის,
შარდგამომყოფი სისტემის ინფექციების პროსტატიტის დროს), ნიტატები(დადებითია- ბაქტერიის
არსებობისას)და კეტონური სხეულები( დადებითია შაქრიანი დიაბეტის ცერებრალური კომის,
ხანრგრძლივი შიმშილის, მძიმე ცხელების დროს). მიკროჰემატურია აღინიშნება შარგამომყოფი
სისტემის სიმსივნეების, გველის შხამის შარდ-კენჭოვანი დაავადების ჰემორაგიული დიაათეზის
დროს. მაკროჰემატურია-აღინიშნება თირკმლის ანშარდის ბუშტის დაავადების შარდის გამოყოფი
გზებიდან სისხლდენის დროს. ლეიკოციტები- მამაკაცებში 1-5. ჰიალინური ცილინდრები-
ფიზიკური დატვირთვა,ცხელება, პროტეინურია, ნეფროზული სინდრომი, თირკლის სხვადასხვა
დაავადება. ცვილისებრი ცილინდრები(შეწებებულის ცილები)-ქრონიკული ნეფროზის სინდრომი.
ეპითელური ცილინდრები- (თირკმლის ჩამოფრცქვნილი ეპითელიუმი)-გლომერულონეფრიტი,
მილაკების მძიმე დეგენერაციული ცვლილებები. ერითროციტული ცილინდრები- თირკმლისმიერი
გენეზის ჰემატურია. ლეიკოცტური ცილინდრები- თირკმლისმიერი გენეზის ლეიკოციტურია.
ცვლლებები შარდში საშარდე სისტემის სხვადასხვა დაავადებისას. ცისტიტი-შარდის
ბუშტის ლორწოვანი გარსის ანთება(მღვრიე შარდი). ქრონიკული ცისტიტი-დიდირაოდენობით
ლორწო, ლეიოკოციტები, ბაქტერიები, ერითროციტები. პიელონეფრიტი-თირკმლის ანთება
(ბაქტერიურია, პროტეინურია, მიკროჰეპატურია, პიურია, ცილინდრურია (ჰიალინური,
მარცვლოვანი, ცვილისებრი.) მწვავე გლომელულონეფრიტი გამოწვეულია სტრეტოკოკური
ინფექციით- ჰემატურია, ოლიგურია, ზოგჯერ ანურია, პროტეინრია. შარდის ბუშტის
სიმსივნეები(ჩირქოვანი არასასიამოვნო სუის შარდი. თირკმლის სისმსივნეები(მიკროჰემატურია
თავისით ქრება და ჩნდება, თირკმლის კოლიკის მსგავსი ცვლილებები, რომელსაც მოსდევს
ჰემატურია.)

2. იმუნოლოგიური კვლევების ძირითადი პარამეტრები, აპარატურის ტიპები ლაბორატორიაში

კვლევის მეთოდები
იმუნოლოგიური კველევებია იმუნო ქრომატოლოგიური, იმუნო ფერმენტული (ლაიზას მეთოდი),
იმუნოფენოტიპირება; ჰორმონები, სიმსივნური მარკერები, ანტიგენები და ანტისხეულები.
კვლევის მიმართულებები სიმსივნური მარკერები: ------ AFP( ღვიძლის პირველადი სიმსივნის
დროს მატულობს, ჩანასახის გენეტიკური პათოლოგია მაგ: დაუნის სინდრომი, ნერვული მილის
დეფექტი, სათესლის კიბოს დადგენა) CA-125 B (ადენოკარცინომის მარკერი), CA15-3 (ძუძუს კიბოს
სკრინინგის დროს ), NSE, S-100 (სიმსივნის პროგნოზი), CEA,CA 72-4, PSA ( პროსტატის კიბოს
სკრინინგი).
3. სისხლის საერთო ანალიზის გარდა რა ლაბორატორიული კვლევებია საჭირო ანემიების
დიაგნოსტიკისათვის და მათი ინტერპრეტაცია.
ანემიის პროფილი მოიცავს 4 ლაბორატორიულ კვლევას
(თითოეულ პარამეტრზე დამატებითი ინფორმაციის მისაღებად დააჭირეთ კონკრეტულ პროდუქტ
ს):
 ფერიტინი
 ტრანფერინი
 რკინა
 სისხლის საერთო ანალიზი & ერითროციტების დალექვის სიჩქარე (ედს)
ანემიის პროფილური კვლევა შეიძლება ჩატარდეს მაშინ, როდესაც საეჭვოა სისხლში წითელი
უჯრედებისა და ჰემოგლობინის რაოდენობა და ხარისხი, როდესაც არსებობს ანემიის სიმპტომები
ან ფაქტორები, რომლებიც იწვევენ მის გამოვლენას.

ბილეთი 10
1. ბილირუბინის მეტაზოლიზმი და სიყვითლეები
ერითროციტები იშლებიან-ღვიძლის,ელენთის მაფაგოციტირებელ სისტემაში,ერითროციტების
დაშლის შემდეგ გამოიყოფა ჰემოგლობინი,რომელიც შედეგაბ არაცილოვანი ნაწილი-ჰემისა და
ცილოვანი ნაწილი გლობინისაგან. ჰემის გარდაქმნის შედეგად წარმოიქმნება თავისუფალი
ბილირუბინი,ეს პროცესი მიმდინარეობს საფეხურეობრივად და ფერმენტების
მოონაწილეობით,კერძოდ,ჯერ წარმოიქმნება ვერთჰემოგლობინი(ვერდოგლობინი),ბილივერდინი
და ბილირუბინი,წარმოშობილი თავისუფალი ბილირუბინი არის ტოქსიური და წყალში
უხსნადი,ტოქსიკურობისგან ორგანიზმი თავს იცავს იმით,რომ ბილირუბინი უერთდება ცილა
ალბუმინს და ასეთი სახით ტრანსპორტირდება ჰეპატოციტებთან,რომელთაც გააჩნია რეცეპტორები
ამ კომპლექსის მიმართ,ეს კომპექტი შედის ჰეპატოციტებში სადაც მას ცილა ალბუმინი
მოცილდება,რომელიც გამოდის უჯრედებიდან და უერთდება სხვა ბილირუბინს, ჰეპატოციტებში
დარჩენილი ბილირუბინი განიცდის გლუკორონირებას-ანუ ის უერთდება 2 მოლეკულა
გლუკორონის მჟავას და მიიღება ბილირუბინ დი გლუკორონიდი. ეს არის
შეკავშირებული,პირდაპირი,კონიუგირებული ბილირუბინი,რომელიც ღვიძლის სადინრების
საშუალებით გადადის ნაღვლის ბუშტში და უერთდება ნაღველს. აღნიშნული კომპექსი,ნაღვლის
სადინრების საშუალებით გადადის,თორმეტგოჯა ნაწლავში,სადაც ფერმენტების ზემოქმედებით ის
ლაგდება უფერო პიგმენტად,ურობილიროგენად,ურობილინოგენის ნაწილი ისევ ბრუნდება
ჰეპატოციტებში სადაც ის იშლება მთლიანად,აქედან გამომდინარე ჯანმრთელი ადამიანის არც
სისხლში არც შარდში ურობილინოგენი არ გვაქვს. თორმეტგოჯა ნაწლავში დარჩენილი
ურობილინოგენის მეორე ნაწილი გადადის წვრილ ნაწლავში,სადაც ნაწლავის ფლორისა და
ფერმენტების ზეგავლენით იჟანგება სტერკობილიროგენად,რომელიც მსხვილ ნაწლავებში
გარდაიქმნება სტერკობილინად-ეს კი განავალს ჰაერზე აძლევს შეფერილობას,მცირე ნაწილი
სტერკობილინოგენისა ქვედა ღრუ ვენის საშუალებით,გადავა თირკმელებში და შარდთან ერთად
გამოიყოფა ძალიან მცირე რაოდენობით(0,002)სადაც მას ურობილიროგენი ეწოდება . ბილირუბინის
ნორმა პერიფერიულ სისხლში არის 3,4დან-17,1 მიკრო/მოლი.ლ-მდე,მაშინ როცა მისი რაოდენობა
ორმაგდება ვითარდება დააავადება,რომელსაც სიყვითლეები ეწოდება.
არსებობს 3 სახის სიყვითლე: პარენქიმული,მექანიკური და ჰემოლიზური
1.პარენქიმული სიყვითლე ვითარდება,როცა ადგილი აქვს პარენქიმულ ქსოვილის
დაზიანებას,მაგ:ჰეპატიტების დროს,ამ შემთხვევაში მომატებულია საერთო
ბილირუბინი,შეკავშირებული ბილირუბინის ხარჯზე,ვინაიდან შეკავშირებული
ბილირუბინი,თავისუფალი ბილირუბინისგან განსხვავებით წყალში ხსნადია,ის გადის თირკმლის
ბარიერს და შარდში მისი რაოდენობა მომატებულიიქნება.
2.მექანიკური სიყვითლე- ვითარდება როცა ადგილი აქვს ნაღვლის სადინრების დახშობას,რასაც
ქოლესტაზი ეწოდება.ქოლესტაზი შეიძლება გამოწვეული იყოს:კენჭეებით,ქვებით,სიმსივნეებით,
ამ შემთხვევაში მომატებულია საერთო ბილირუბინი,შეკავშირებული ბილირუბინის ხარჯზე.
ამშემთხვევაში შარდში გვხვდება-ურობილინოგენი,როცა დაავადება გამწვავების პიკს მიაღწევს და
ვეღარ გადადის შარდში ამ შემთხვევაში ურობილინოგენის არარსებობა ცუდი პროცესის
მაჩვენებელია და მკურნალობის შედეგად მისი ხელახალი გაჩენა კარგი პროგნოზის
მანიშნებელია,გვაჩვეენებს,რომ სრული დახშობა აღარაა.
3.ჰემოლიზური სიყვითლე-ვითარდება მაშინ,როცა ერითროციტების დაშლა აჭარბებს მის
წარმოშობას, ჰემ.სიყვითლის 2 ფორმაარსებობს:შეძენილი და თანდაყოლილი, შეძენილი
ვითარდება- როცა ხდება ჯგუფობრივად შეუთავსებელი სისხლის გადასხმა ან რეზუს
შეუთავსებლობა ნაყოფსა და დედას შორის,სოკოს შხამით მოწამვლისას. თანდაყოლილი ჰემ.ანემია
კი ვითარდება როცა ცვლილება არის გენომში. ეს ანემიები სხხვადასხვა
სახისაა:ჰემოგლობინოპათიები-მაგ ალფა და ბეტა თალასემია,თვისობრივი
ჰემოგლობინოპათიები,ნამგლისებრუჯრედოვანი ანემია,მემბრანოპათიები,მას მიეკუთვნება
თანდაყოლილი მიკროსფეროციტოზები და სხვა.
2. რკინა დეფიციტური ანემია. ცვლილებები პერიფერიულ სისხლში დიაგნოსტიკა.
ყველა ქრონიკული პოსტჰემორაგიული ანემია მთავრდება რკინადეფიციტური ფორმით.
რკინადეფიციტური ანემია ჰიპოქრომულია. აღინიშნება ანიზო და პოიკილოზიტოზი.
ანიზოციტოზი ნიშნავს სხვადასხვა ზომის ერითროციტებს, პოიკილოციტოზი კი სხვადასხვა
ფორმის ერითროციტებს. რდა არის მიკროციტული. პოიკილოციტოზის დროს უჯრედების არის:
სამიზნესმაგვარი, ცრემლისმაგვარი და შიზოციტები. ერითროციტების მახასიათებლებია:
ერითროციტების საშუალო მოცულობა(MCV), ჰემოგლობინის რაოდენობა(MCH), ჰემოგლობინის
საშუალო კონცენტრაცია მთელს ერითროციტებში(MCHC). ბიოქიმიური პარამეტრებიდან
ისაზღვრება რკინა, ფერიტინი და ტრანსფერინი. რკინის დეფიციტის დასადგენად გამოიყენება
შემდეგი:შრატის რკინა,ფერიტინი,ტრანსფერინი და რკინის შეკავშირების უნარი. არსებობს 2 სახის
დეფიციტის:რკინადეფიციტი-ანემია და რკინის ფარული დეფიციტი-ამაზე ეჭვი უნდა მივიტანოთ
მაშინ,როდესაც ჰემოგლობინი ქალებში არის 72-75მდე,ხოლო კაცებში 75-78მდე.
3. პერიფერიული სისხლის საერთო ანალიზი. ნორმაში და მათი ინტერპრეტაცია და ამ კვლევის
დანიშნულება.
ლეიკოციტი- 4-12, ლიმფოციტი25-50%, მონოციტი2-12%, ეოზინოფილი 1-5%, ბაზოფილი 0-1%,
ნეიტროფილური ლეიკოციტი- 45-70%, ერითროციტი- მამაკაცი(4,5-5,8), ქალი(3,8-5,4),
ჰემოგლობინი მამაკაცი(13,5-17), ქალი( 12,5-15,5), ჰემატოკრიტი მამაკაცი(40-50), ქალი(37-47),
ერითროციტების საშუალო მოცულობა 20-98, ჰემოგლობინის საშუალო მოცულობა-26-34,
ჰემოგლობინის საშუალო კონცენტრაცია- 31-35.
2. ძირითადი ბიოქიმიური კვლევები მათი კლინიკური მნიშვნელობა შესაძლოა იყოს
ბაზისური ან ჩვენებაზე დაფუძნებული. სრულდება სპექტრო-ფოტო-კოლორიმეტრული
მეთოდით და ბიოქიმიური ანალიზატორით.
ა. ბაზისური - გლუკოზა, ქოლესტერინი, კრეატინინი, ღვიძლის ფერმენტები (ღვიძლის
ფუნქციური ტესტები: ალპ, ალტ, ბილირუბინი). ლიპიდური ცვლის განსაზღვრა (ქოლესტერინი
და ქოლესტერინის ფრაქციები: მაღალი სიმკრივის და დაბალი სიმკვრივის ლიპოპროტეინი,
ტრიგლიცერიდები)
ბ. არაბაზისური - ელექტროლიტები, გაზები, გლიკოლიზირებული ჰემოგლობნი.
ბილეთი 11
1. სისხლწარმოქმნა.
სისხლის უჯრედოვანი ელემენტების წარმოქმნის, განვითარებისა და მომწიფების პროცესი.
თანამედროვე თეორიის მიხედვით სისხლწარმოქმნის საწყისი დედა უჯრედია პოლიპოტენტური
ღეროვანი უჯრედი, რომელიც წარმოადგენს სისხლის ყველა უჯრედის წინამორბედს. შემდეგი
საფეხურია ნაწილობრივ დეტერმინირებული ღეროვანი უჯრედი, რომელიც ორი სახისაა: ერთი,
რომელიც საწყისს აძლევს ლიმფურ უჯრედებს, და მეორე – ერითროიდულ მიელოიდურ და
მეგაკარიოციტულ ელემენტებს. ღეროვანი უჯრედის მესამე საფეხურია ერითრო–, ლეიკო– და
თრომბოციტოპოეტინებისადმი მგრძნობიარე უჯრედი, საიდანაც წარმოიქმნება ერითროციტების,
ლეიკოციტებისა და თრომბოციტების უშუალო წინამორბედი.
ერითრიპოეზი: პროერითრობლასტიბაზოფილური ერითრობლასტი პოლიქრომატოფილური
ერითრობლასტიორთოქრომატოფილური ერითრობლასტი(ნორმობლასტი)რეტიკულოციტი
 მწიფე ერითროციტი.
გრანულოციტოპოეზი- მიელობლასტი  პრომიელოციტი:
1. ნეიტროფილური მიელოციტი  მეტამიელოციტი  ჩხირბირთვიანი ნეიტროფილი 
სემგენტბირთვიანი ნეიტროფილი  ნეიტროფილი.

2. ეოზინოფილური მიელოციტი  მეტამიელოციტი  ეოზინოფილი.

3. ბაზოფილური მიელოციტი  ბაზოფილი

მონოციტოპოეზი- მონობლასტი პრომონოციტი  მონოციტი. სისხლში მონოციტები რამდენიმე
საათი ცირკულირებენ, რის შედეგადაც გადადიან შემაერთებელ ქსოვილში და მაკროფაგებს
წარმოქმნიან.
თრომბოციტოპოეზი- მეგაკარიობლასტი  მეგაკარიოციტი პროთრომბოციტი
თრომბოციტი.
ლიმფოციტოპოეზი- ლიმფობლასტი პროლიმფოციტილიმბოციტი (ენკა, ტე , ბე)

2. ჰემოლიზური ანემიები. ლაბორტორიული დიაგნოსტიკა.

ალექსიევის კლასიფიკაცია: 1. პოსტჰემორაგიული (მწვავე და ქრონიკული) 2.სისხწარმოქმნის
დარღვევით გამოწვეული (რკინადეფიციტური, ვიტამინ B12 დეფიციტური, ჰიპო და აპლაზიური,
ვიტამინ B6 დეფიციტური) 3. ჰემოლიზური ( თანდაყოლილი და შეძენილი. ჰემოლიზური ანემია-
ვითარდება ერითროციტების გაძლიერებული დაშლისას. ხასიათდება ჰემოლიზური სიყვითლით,
რაც ბილირუბინის შედეგია.
3. ლიპიდური სპექტრის კლინიკური ინტერპრეტაცია
საერთო ქოლესტერინი- თავისი ფრაქციებით: მარალი სიმკვრივის ლიპოპროტეინები და დაბალი
სიმკვრივის ლიპოპროტეინები. ლიპიდებს ერთ ჯგუფში აერთიანებს ერთი მნიშვვნელოვანი
თვისება, რომ ისინი წყალში უხსნადები არიან. ამ თვისების გამო ქოლესტერინი მიეკუთვნება
ლიპიდებს, კერძოდ, სტეროიდულ ჯგუიფს. ორგანიზმში მას მრავალი ფუნქცია აქვს. ის
მონაწილეობს მემბრანის შენებაში,მრავალი ცხიმოვანი ჰორმონების სინთეზში. იმისთვის რომ
მოხდეს ქოლესტერინის ტრანსპორტირება ის უერთდება ცილებს და იმის მიხედვიტ რამდენ ცილას
შეუერთდება წარმოიშვება მაღალი სიმკვრივის ლიპოპროტეინები HDL, დაბალი სიმკვრივის
ლიპოპროტეინები LDL, ძალიან დაბალი სიმკვრივის ლიპოპროტეინები VLDL. ცნობილია რომ
მაღალი სიმკვრივის ლიპოპროტეინები HDL კარგი ლიპოპროტეინებია იმიტომ, რომ მას გადააქვს
ქოლესტერინი სისხლძარღვებიდან ღვიძლში, სადაც ის იშლება( აქედან გამომდინარე ორგანიზმს
აცილებს ლიპიდებს). დაბალი სიმკვრივის ლიპოპროტეინები LDL კი გადააქვთ ქოლესტერინი
ღვიძლიდან სისხლძარღვებში და თუ დიდი რაოდენობით გადაიტანა ქოლესტერინი გროვდება
სისხლძარღვებში ფოლაქების სახით, რომელსაც ათეროსკლეროზული ფოლაქები ეწოდება და
ვითარდება დაავადება ათეროსკლეროზი. გულსისხლძარღვთა დაავადება გენეტიკურია, ამიტომ
თუ ეს პათოლოგია გვარში გვაქვს, ასეტი ადამიანები პერიოდულად ლიპიდურ სპექტრს უნდა
იკვლევდნენ. ლიპიდურ სპექტრს მიეკუთვნება ასევე ტრიგლიცერიდები. მატ ვიღებთ საკვებითნ
რომელიც საჭ. მომნელებელ სისტემაში იშლება და წარმოიქმნება გლიცეროლები და თავისუფალი
ცხიმოვანი მჟავები.რომელიც ტრანსპორტირდება ცხიმოვან უჯრედებში, სადაც მოხდება
ორგანიზმისთვის საჭირო ტრიგლიცერიდების სინთეზი. ტრიგლიცერიდები ცხიმების შემდეგ
ორგანიზმში ენერგიის ძირითადი წყაროა. თუ ჭარბი რაოდენობით მივიღბთ ცხ. პროდუქტს
რესინთეზირდება ბევრი ტრიგლიცერიდები, აქედან გამომდინარე, ჩლაგდება იგი ცხ. უჯრედებში
და ვითარდება სიმსუქნე.
 ბილეთი 12
1. იმუნოლოგიური კვლევების ძირითადი პარამეტრესი კვლევის მეთოდები აპარატურის ტიპები
ლაბორატორიაში
იმუნოლოგიური კველევებია იმუნო ქრომატოლოგიური, იმუნო ფერმენტული (ლაიზას მეთოდი),
იმუნოფენოტიპირება; ჰორმონები, სიმსივნური მარკერები, ანტიგენები და ანტისხეულები.
კვლევის მიმართულებები სიმსივნური მარკერები: ------ AFP( ღვიძლის პირველადი სიმსივნის
დროს მატულობს, ჩანასახის გენეტიკური პათოლოგია მაგ: დაუნის სინდრომი, ნერვული მილის
დეფექტი, სათესლის კიბოს დადგენა) CA-125 B (ადენოკარცინომის მარკერი), CA15-3 (ძუძუს კიბოს
სკრინინგის დროს ), NSE, S-100 (სიმსივნის პროგნოზი), CEA,CA 72-4, PSA ( პროსტატის კიბოს
სკრინინგი).
2. შარდის კლინიკურ ანალიზში ცვლილებები და მათი ინტერპრეტაცია სხვდასხვა დაავადებებისას.
შარდის ფიზიკურ-ქიმიური თვისებები: PH, ფერი, სუნი, გამჭვირვალობა, ხვედრითი წონა, ცილა,
ლეიკოციტესტერაზა, ნიტრატები, კეტონური სხეულები, ბილირუბინი, ურობილინოგენი,
გლუკოზა. PH- მჟავე. ტუტე დამახასიათებელია, როდესაც ადამიანი იღებს ბოსტნეულით მდიდარ
საკვებს ან ხილს. ფერი ნორმაში-მოყვითალო, მოჩალისფრო. უფერო- პოლიურია, თირკმლ
ქრონიკული უკმარისობა. მუქი ყვითელი- ცხელება, ჰიპერთირეოიდიზმი, ინფექცია, სიმსივნეები,
ფაღარათი, ღებინება. მუქი ყავისფერი- ჰეპატიტები(ოპტურაციული, პარენქიმული), წითელ ან
მოვარდისფრო - მიკროჰემატურია გლომერულუნეფრიტისას. მუქი წითელი- ჰემოგლობინურია,
ჯგუფობრივი შეუთავს სისხლის გადასხმისას განვითარებული ჰემოლიზური კრიზისას.
ხანგრძლივი ზეწოლის სინდრომი, ჭარხლის მიღება, რიფ ამპიცილის მიღება. მონაცრისფრო თეთრი-
პიურია, შარდში ჩირქის მინარევების არსებობა. მწვანე მოლურჯო- ლპობითი პროცესებისას,
ორგანიზმში მეთილენის ლურჯის შეყვანისას. ნარინჯისფერი- სტაფილოს, ფურადონინის
მიღებისას. რძისფერი- ქილურია, შარდში ქილუსის მოხვედრისას( ნაწლავების ლიმფ სადინარის
შიგთავსი, ეს არის რძისფერი ცხიმოვანი ლიმფა) შავი- ღამის პაროქსიზმული ჰემოგლობინურია.
გამჭვირვალობა-ნორმაში გამჭვივალე. ქილურიის დროს აღინიშნება მღვრიე შარდი. სუნი- თაგვის
სუნი-ფენილკეტონურია. ფეკალური მასების სუნი-ნაწლავის ჩხირით გამოწვეული ინფექცია.
მყრალი სუნი- ფისტულა საშარდე გზებსა და ჩირქოვან ღრუებს შორის. აცეტონის სუნი-კეტონურია.
კომბოსტოს სუნი-მეთიონინის მალაბსორბცია. დამპალი თევზის სუნი-ტრიმეთილამინურია.
ხვედრითი წონა-115-125. ცილა-ნორმაში არ აღინიშნება. ნორმაში შარდში არ აღინიშნება
ბილირუბინი(დადებითია-ვირუსული ჰეპატიტის, მექანიკური სიყვითლის ღვიძლის ციროზის,
ღვიძლის მეტასტაზების დროს), ურობილინოგენი(დადებითია-ჰემოლიზური ანემიის,
სისხლძარღვშიდა ჰემოლიზის ვიტამინ B12 დეფიციტური ანემიის, ღვიძლის სიმსივნის დროს)
გლუკოზა(დადებითია- შაქრიანი დიაბეტის, მწვავე პანკრეატიტის, მოწამვლის დროს),
ლეიკოციტესტერაზა(დადებითია მწვავე და ქრონიკულიპიელონეფრიტის, გლომერულონეფრიტის,
შარდგამომყოფი სისტემის ინფექციების პროსტატიტის დროს), ნიტატები(დადებითია- ბაქტერიის
არსებობისას)და კეტონური სხეულები( დადებითია შაქრიანი დიაბეტის ცერებრალური კომის,
ხანრგრძლივი შიმშილის, მძიმე ცხელების დროს). მიკროჰემატურია აღინიშნება შარგამომყოფი
სისტემის სიმსივნეების, გველის შხამის შარდ-კენჭოვანი დაავადების ჰემორაგიული დიაათეზის
დროს. მაკროჰემატურია-აღინიშნება თირკმლის ანშარდის ბუშტის დაავადების შარდის გამოყოფი
გზებიდან სისხლდენის დროს. ლეიკოციტები- მამაკაცებში 1-5. ჰიალინური ცილინდრები-
ფიზიკური დატვირთვა,ცხელება, პროტეინურია, ნეფროზული სინდრომი, თირკლის სხვადასხვა
დაავადება. ცვილისებრი ცილინდრები(შეწებებულის ცილები)-ქრონიკული ნეფროზის სინდრომი.
ეპითელური ცილინდრები- (თირკმლის ჩამოფრცქვნილი ეპითელიუმი)-გლომერულონეფრიტი,
მილაკების მძიმე დეგენერაციული ცვლილებები. ერითროციტული ცილინდრები- თირკმლისმიერი
გენეზის ჰემატურია. ლეიკოცტური ცილინდრები- თირკმლისმიერი გენეზის ლეიკოციტურია.
ცვლლებები შარდში საშარდე სისტემის სხვადასხვა დაავადებისას. ცისტიტი-შარდის
ბუშტის ლორწოვანი გარსის ანთება(მღვრიე შარდი). ქრონიკული ცისტიტი-დიდირაოდენობით
ლორწო, ლეიოკოციტები, ბაქტერიები, ერითროციტები. პიელონეფრიტი-თირკმლის ანთება
(ბაქტერიურია, პროტეინურია, მიკროჰეპატურია, პიურია, ცილინდრურია (ჰიალინური,
მარცვლოვანი, ცვილისებრი.) მწვავე გლომელულონეფრიტი გამოწვეულია სტრეტოკოკური
ინფექციით- ჰემატურია, ოლიგურია, ზოგჯერ ანურია, პროტეინრია. შარდის ბუშტის
სიმსივნეები(ჩირქოვანი არასასიამოვნო სუის შარდი. თირკმლის სისმსივნეები(მიკროჰემატურია
თავისით ქრება და ჩნდება, თირკმლის კოლიკის მსგავსი ცვლილებები, რომელსაც მოსდევს
ჰემატურია.)

3. პრეანალიტიკის საკითხები ლაბორატორიაში რას გულისხმობს.

ლაბორატორიაში მუშაობა მოიცავს : პრეანალიტიკა, ანალიტიკა, პოსტანალიტიკა (ბლანკის
შედგენა, ბლანკები, ყველა დეტალი). პრეანალიტიკა არის პაციენტის მომზადება, მასალის მიღება
და დამუშავება. მაგ.: სისხლის აღება ვაკუუმური სისტემით - ვენური/კაპილარული სისხლი. ამ
პროცესში დაშვებული შეცდომები შესაძლოა გახდეს მიზეზი საბოლოო ლაბორატორიული
კვლევების უზუსტობისა და შეცდომებისა.
ბილეთი 13
1. ლაბორატორიული მუშაობის ძირითადი პრიორიტეტები, ხარისხის კონტროლის არსი.
ლაბორატორიაში მუშაობა მოიცავს : პრეანალიტიკა, ანალიტიკა, პოსტანალიტიკა (ბლანკის
შედგენა, ბლანკები, ყველა დეტალი). პრეანალიტიკა არის პაციენტის მომზადება, მასალის მიღება
და დამუშავება. მაგ.: სისხლის აღება ვაკუუმური სისტემით - ვენური/კაპილარული სისხლი. ამ
პროცესში დაშვებული შეცდომები შესაძლოა გახდეს მიზეზი საბოლოო ლაბორატორიული
კვლევების უზუსტობისა და შეცდომებისა. ანალიტიკა არის აღებული მასალის პარამეტრების
განსაზღვრა და უშუალოდ კვლევის შესრულება, საჭიროა სპეციალური ანალიზატორი (მაგ.:
ჰემატოლოგიური ანალიზატორი). პოსტანალიტიკა კი გულისხმობს მიღებული შედეგის გაცემა,
მიწოდება ექიმისთვის და პაციენტისთვის. მონაცემები ფიქსირდება ბლანკზე, რომელზეც
მოცემულია ამ პარამეტრებისთვის შესაბამისი მაჩვენებლები და ნორმები. აქვე იწერება პაციენტის
პირადი ინფორმაცია.
ლაბორატორიების კვლევის ხარისხი ფასდება გარე და შიდა ხარისხის კონტროლით. გარე
ხარისხის კონტროლს აწარმოებს სპეციალური ორგანიზაციები, რომლებსაც ეგზავნებათ
დოკუმენტები კვლევების შესახებ და ისინი აგზავნიან სქემას თუ რომელი მიმართულება რა
სიხშირით შემოწმდება 1 წლის მანძილზე. იგზავნება თითოეული მიმართულებისთვის
სპეციალური ნიმუში, რომელშიც ვატარებთ კვლევებს და მიღებულ მაჩვენებს ვუგზავნით. ისინი
აფასებენ ამ მონაცემებს (ჩავჯექით თუ არა ხარისხში, რამდენად ზუსტადაა ის ეტალონთან). თუ
კარგად გაივლის ლაბი - იღებს სერტიფიკატს. შიდა ხარისხის კონტროლი - როცა რეაქტივებთან
ერთად შეძენილია კონტროლები, ხდება აპარატურის გაწმენდა და შემოწმება.
აპარატურა - შეიძლება შესრულდეს ხელით, ნახევრად ან სრულიად ავტომატიზირებული
ანალიზატორები. მეტად სანდოა სრულად ავტომატიზირებული აპარატურით მიღებული
შედეგები.
2. ძირითადი ბიოქიმიური კვლევები მათი კლინიკური მნიშვნელობის დანიშვნის ჩვევა.
შესაძლოა იყოს ბაზისური ან ჩვენებაზე დაფუძნებული. სრულდება სპექტრო-ფოტო-
კოლორიმეტრული მეთოდით და ბიოქიმიური ანალიზატორით.
ა. ბაზისური - გლუკოზა, ქოლესტერინი, კრეატინინი, ღვიძლის ფერმენტები (ღვიძლის
ფუნქციური ტესტები: ალპ, ალტ, ბილირუბინი). ლიპიდური ცვლის განსაზღვრა (ქოლესტერინი
და ქოლესტერინის ფრაქციები: მაღალი სიმკრივის და დაბალი სიმკვრივის ლიპოპროტეინი,
ტრიგლიცერიდები)
ბ. არაბაზისური - ელექტროლიტები, გაზები, გლიკოლიზირებული ჰემოგლობნი.
3. პერიფერიული სისხლის საერთო ანალიზის ცვლილებები ვირუსული და ზაქტერიული
ინფექციების დროს.
მონოციტები წარმოადგენენ სისხლის თეთრი უჯრედის ტიპს, რომელიც ებრძვის გარკვეულ
ინფექციებს და ეხმარება სხვა სისხლის უჯრედებს მოიშორონ მკვდარი ან დაზიანებული
ქსოვილები. ბაქტერიული ინფექციების დროს იმატებს ლეიკოციტების, ლიმფოციტების,
მონოციტების რაოდენობა.
ბილეთი 14
1. ვიტამინ B12 ანემია. ლაბორატორიული დიაგნოსტიკა
B12 დეფიციტური ანემია ანუ პერნიციოზული ანემია ანუ მაკროციტული ანემია ანუ
მეგალობლასტური ანემია ანუ ადისონ- ბირმენის დაავადება. ამ ანემიას პერნიციოზული ჰქვია
რადგან გარკვეული დროის განმავლობაში ეს ანემია სიკვდილით მთავრდებოდა შემდეგ გაირკვა
რომ მისი მიზეზი არის ვიტამინ B12ის დეფიციტი და B12 ჩათვალეს გარეგან ფაქტორად მაგრამ
იმისათვის რომ ვიტამინ B12 გაიწოვოს ორგანიზმმა ის უერთდება გასტრომუკოპროტეინს ანუ
კასლის შინაგან ფაქტორს ამის შემდეგ ეს კომპლექსი მიდის სისხლძაღღვებთან სადაც მას ხვდება
ვიტამინ B12ის სანტრანსპორტო ცილა ტრანსკობალამინი რომელიც არის სამი ტრანსკობალამინი
რომელიც არის სამი სახის:1,2,3. ტრანსკობალამინს ვიტამინი B12 მიაქვს ძვლისტვინში სადაც ის
მონაწილეობას იღებს მიტოზის პროცესში კერძოდ ვიტამინ B12 არის პურინისა და პირიმიდინის
შემადგენელი ეს კი დნმს ძირითადი კომპონენტებია. როდეაც არის ვიტამინ B12ის დეფიციტი
დარღვეულია მიტოზი უჯრედები ვეღარ მწიფდებიან ბოლომდე და რჩებიან მაკროციტებად.
ერითროციტოპოეზი შეცვლულია მეგალოციტოპოეზით. გიგანტური ზომის უჯრედები
დამახასიათებელია არამარტო ერითროციტული რიგისთვის არამედ ლეიკოციტური რიგისთვის და
ლეიკოციტების ჰიპერსეგმენტაცია ერთ–ერთი სადიაგნოსტო ტესტია. ანემია ჰიპოქრომულია ამიტო
ფერადობის მაჩვენებლი 1ზე მეტი მომატებულია mcv mch აღინიშნება ანიზოციტოზი მაკრო და
მეგალოციტების ხარჯზე და პოიკილოციტოზი (სხვადასზვა ფორმის) შიზოციტების ხარჯზე.
2. სისხლის საერთო ანალიზის გარდა რა ლაბორატორიული კვლევებია საჭირო ანემიების
დიაგნოსტიკისათვის და მათი ინტერპრეტაცია.
ანემიის პროფილი მოიცავს 4 ლაბორატორიულ კვლევას
(თითოეულ პარამეტრზე დამატებითი ინფორმაციის მისაღებად დააჭირეთ კონკრეტულ პროდუქტ
ს):
 ფერიტინი
 ტრანფერინი
 რკინა
 სისხლის საერთო ანალიზი & ერითროციტების დალექვის სიჩქარე (ედს)
ანემიის პროფილური კვლევა შეიძლება ჩატარდეს მაშინ, როდესაც საეჭვოა სისხლში წითელი
უჯრედებისა და ჰემოგლობინის რაოდენობა და ხარისხი, როდესაც არსებობს ანემიის სიმპტომები
ან ფაქტორები, რომლებიც იწვევენ მის გამოვლენას.
3. კოაგულაციის ძირითადი პარამეტრები და მათი ინტერპრეტაციები
პირველი პარამეტრია APPT (აქტივირებული პარციალური თრომბოპლასტინის დრო). ის
წარმოდგენას გვაძლევს ჰემოსტაზის პირველი ფაზის მდგომარეობაზე. იგი სკრინინგ ტესტია
რომელიც გამოიყენება შედედების შიდა გზის ეფექტურობის შემოწმებისთვის და იმ პაციენტების
მონიტორინგისთვის, რომლებიც იმყოფებიან ჰეპარინო თერაპიაზე. ამ ტესტით საზღვრავენ იმ
კოლტის წარმოქმნის დროს რომელიც მიღება კოალინ-კეფარინის ნარევის და CaCl2 ის დამატებით
უუთრომბოციტულ პლაზმაზე. გახანგრძლივებული APPT მიუთითებს ჰიპოკოაგულაციაზე ( 10, 11,
9, 8, 5 ფაქტროების ან ფიბრინოგენის დეფიციტის დროს) . ამ შემთხვევაში უნდა ვიფიქროთ რომ
საქმე გვაქვს ჰემოფილიასთან, სისტემურ წითელ მგლურასთან.
PT- პროთრომბინის დრო ამოიყენება შედედების შიდა გზის შემოწმებისთის. მისი
საშუალებით საზღვრავენ ავადმყოფის სისხლის პლაზმის შედედების დროს მას შემდეგ როდესაც
ხდება მასზე ქსოვილოვანი თრმობოპლასტინის და Ca-ის დამატება. PT გამოიყენება არაპირდაპირი
ანტიკოაგულანტების ფუნქციის დასადგენად და საკონტროლოდ. მასთან ერთად ხდება
პროთრომბინის ინდექსის(75-100%) და აინერის განსაზღვრა. აინერი არის საერთაშორისო
ნორმალიზებული შეფარდება. იგი გამოიყენება იმ ავადმყოფების კონტროლისთვის, რომლებიც
იმყოფებიან არაპირდაპირი მოქმედების ანტიკოაულანტზე. PT= პაციენტის პროთრომბინის
დრო/ნორმალური საშუალო პროთრომბინის დრო. ნორმაში პლაზმის აინერი=1.
TT- თრომბინის დრო ეს ის დროა როცა ხდება ფიბრინოენიდან ფიბრინის წარმოქმნა
ციტარტულ პლაზმაში მასზე ეგზოგენური თრომბინის და Ca-ის დამატების შემდეგ. თრომბინის
დროის გახანგრძლივება აღინიშნება ფიბრინოგენის მნიშვნელოვნად დაკლების შემთხვევაშ. ეს
შეიძლება განპირობებული იყოს აუტოანტისხეულების არსებობით. პირდაპირი მოქმედების
ანტიკოაგულანტი ჰეპარინი იწვევს თრომბინის დროის გახანგრძლივებას.

ბილეთი15
1. შარდის ნალექის მიკროსკოპული აწალიზი.
ნალექის მიკროსკოპია-ეპითელური უჯრედები, ერითროციტები, ლეიკოციტები, ცილინდრები,
ბაქტერიები, სოკოები, მარილები. ცილინდრული ან კუბური ეპითელური უჯრედებინორმაში არრ
აღინიშნება. ვლინდება ანთებითი დაავადებისას გარდამავალი ეპითელიუმი ნორმაში არაა.
გვხვდება ცისტიტის, შრადგამომყოფი სისტემის ანთებითი დაავადების დროს. ერითროციტები
მამაკაცებში არ აღინიშნება, ქალებში 1 დან 4 მდე. ლეიკოციტები- მამაკაცებში 1-5.
2. ანალიტიკისა და პრეაწალიტიკის საკითხები ლაბორატორიაში რას გულისხმობს.
ანალიტიკა არის აღებული მასალის პარამეტრების განსაზღვრა და უშუალოდ კვლევის შესრულება,
საჭიროა სპეციალური ანალიზატორი (მაგ.: ჰემატოლოგიური ანალიზატორი). პოსტანალიტიკა კი
გულისხმობს მიღებული შედეგის გაცემა, მიწოდება ექიმისთვის და პაციენტისთვის. მონაცემები
ფიქსირდება ბლანკზე, რომელზეც მოცემულია ამ პარამეტრებისთვის შესაბამისი მაჩვენებლები და
ნორმები. აქვე იწერება პაციენტის პირადი ინფორმაცია.
3. გლუკოზისადმი ტოლეტანტობის ტესტი, გლიკოლიზირებული ჰემოგლობინი
ჯანმრთელ ადამიანებში გლუკოზის დონე დატვირთვიდან (წყალში გახსნილი გლუკოზის დალევ
ა)2 საათის შემდეგ უნდა იყოს 7.8 მილიმოლზე ნაკლები,ხოლო დიაბეტით დაავადებულებში 11.1 მ
ლმ ლიტრზე მეტი.შუალედური მაჩვენებლები კი გვიჩვენებენ გლუკოზისადმი ტოლერანტობის და
რღვევას,რომელსაც პრედიაბეტურ მდგომარეობასაც უწოდებენ.გლუკოზისადმი ტოლერანტობის
დარღვევა აიხსნება როგორც კომბინირებული დარღვევა ინსულინის სეკრეციის,ასევე ქსოვილის მგ
რძნობელობის დაქვეითება ინსულინისადმი.
ადამიანებს,რომელთაც დარღვეულიაქვთ გლუკოზისადმი ტოლერანტობა აღენიშნებათ ნახშირწყ
ლოვანი დარღვევის მაღალი რისკი,რაც იწვევს II ტიპის დიაბეტის ჩამოყალიბებას.გარდა ამისა გლუ
კოზისადმი ტოლერანტობის დარღვევა ხშირად ასოცირდება გულსისხლძარღვთა დაავადებების რ
ისკ ფაქტორებთან(მომატებული არტერიული წნევა და ა..ს).ამ ტესტის ჩატარება მიზანშეწონილია ი
მ პირებში,რომლებსაც ჩტარებული აქვთ გლუკოზის განსაზღვრის განმეორებითი ანალიზი უზმოზ
ე და გლუკოზის რაოდენობა მაღალი აღმოაჩნდათ,ვიდრე დიაბეტის ზღვრული სიდიდეა(7.2მლმ).
უკუნაჩვენებია მისი ჩატარება იმ პირებში,რომელთ სისხლში გლუკოზის კონცენტრაცია უზმოზე ა
ღემატება 11.1 მლმ.ლიტრს,ასევე პაციენტებში,რომელთაც ქირურგიური ჩარევააქვთ გადატანილი,ა
ნ მიოკარდიუმის ინფარქტისა და მშობიარობის პერიოდში.

ბილეთი 16
1. პოსტჰემორაგიული ანემია და მისი ლაბორატორიული დიაგნოსტიკა.
მწვავე პოსტჰემორაგიული ანემია ნორმოქრომულია(თანაბარი რაოდენობით იკარგება
ეროთროციტები და ჰემოგლობინი). ქრონიკული პოსტჰემორაგიული ანემია ვითარდება ნელა,
თანდათან და გამოიწვევა, როდესაც ადგილი აქვს სისხლდენას ბუასილის დროს, კუჭ-
ნაწლავიდან, ღრძილებიდან. ყველა ქრონიკული პოსტჰემორაგიული ანემია მთავრდება
რკინადეფიციტური ფორმით.
2. ჩამოთვალეთ რა ტიპის და მიმართულების კვლევები გვაქვს ლაბორატორიულ დიაგნოსტიკაში.
ბიოქიმიური(შესაძლოა იყოს ბაზისური ან ჩვენებაზე დაფუძნებული), იმუნოლოგიური(იმუნო
ქრომატოლოგიური, იმუნო ფერმენტული (ლაიზას მეთოდი), იმუნო ფენოტიპირება),
ბაქტერიოლოგიური (არაბაზისური) - ბაქტერიები, სოკოები. გენეტიკური კვლევები - პჯრ
(პოლიმერაზული ჯაჭვური რეაქცია). კოაგოლაციური (ჰემოსტაზის): ბაზისური - კოაგულოგრამა:
თრომბინის დრო, ფიბრინოგენის კონცენტრაცია, აინერის განსაზღვრა. კლინიკური მიმართულება -
ჰემატოლოგია, ზოგადკლინიკური კვლევები.

3. ლაბორატორიული მუშაობის კონტროლის მექანიზმები

ლაბორატორიების კვლევის ხარისხი ფასდება გარე და შიდა ხარისხის კონტროლით. გარე ხარისხის
კონტროლს აწარმოებს სპეციალური ორგანიზაციები, რომლებსაც ეგზავნებათ დოკუმენტები
კვლევების შესახებ და ისინი აგზავნიან სქემას თუ რომელი მიმართულება რა სიხშირით შემოწმდება
1 წლის მანძილზე. იგზავნება თითოეული მიმართულებისთვის სპეციალური ნიმუში, რომელშიც
ვატარებთ კვლევებს და მიღებულ მაჩვენებს ვუგზავნით. ისინი აფასებენ ამ მონაცემებს (ჩავჯექით
თუ არა ხარისხში, რამდენად ზუსტადაა ის ეტალონთან). თუ კარგად გაივლის ლაბი - იღებს
სერტიფიკატს. შიდა ხარისხის კონტროლი - როცა რეაქტივებთან ერთად შეძენილია კონტროლები,
ხდება აპარატურის გაწმენდა და შემოწმება.
ბილეთი 17
1. სისხლმბადი ორგანოს რომელი დაავადებების დროს გვაქვს სპეციფიური ცვლილებეი
ჰემოგრამაზე.
ლეიკემია არის კიბოს ისეთი სახეობა, რომელიც გვხვდება სისხლის თეთრ უჯრედებში, რის გამოც
იგი ასევე ცნობილია, როგორც სისხლის თეთრი უჯრედების კიბო. როგორც ყველა კიბოში,
დაავადებაც იმიტომ ხდება, რომ ძალიან ბევრი უჯრედი უკონტროლოდ იქმნება. სისხლის თეთრი
უჯრედები, რომლებიც შეიძლება იყოს გრანულოციტები ან ლიმფოციტები, ძვლის ტვინში
ვითარდება ღეროვანი უჯრედებიდან. ლეიკემიის დროს წარმოქმნილი პრობლემაა ის, რომ ღეროვან
უჯრედებს არ აქვთ ლეიკოციტების მომწიფება, ისინი რჩებიან შუალედურ ეტაპზე, რომელსაც
ლეიკემიის უჯრედები ეწოდება.
მიელოდისპლასტიკური სინდრომები (MDS) მოიცავს რიგ დაავადებებს, რომლებიც გავლენას
ახდენენ ძვლის ტვინზე და სისხლზე. ამ სინდრომების მთავარი პრობლემაა ის, რომ ძვლის ტვინი
აწარმოებს უფრო და უფრო ნაკლებ სისხლის უჯრედებს, საერთოდ კი აჩერებს წარმოებას.
2. რას გულისხმობს პრეანალიტიკა, ანალიტიკა და პოსტანალიტიკა.
პრეანალიტიკა არის პაციენტის მომზადება, მასალის მიღება და დამუშავება. მაგ.: სისხლის აღება
ვაკუუმური სისტემით - ვენური/კაპილარული სისხლი. ამ პროცესში დაშვებული შეცდომები
შესაძლოა გახდეს მიზეზი საბოლოო ლაბორატორიული კვლევების უზუსტობისა და შეცდომებისა.
ანალიტიკა არის აღებული მასალის პარამეტრების განსაზღვრა და უშუალოდ კვლევის შესრულება,
საჭიროა სპეციალური ანალიზატორი (მაგ.: ჰემატოლოგიური ანალიზატორი). პოსტანალიტიკა კი
გულისხმობს მიღებული შედეგის გაცემა, მიწოდება ექიმისთვის და პაციენტისთვის. მონაცემები
ფიქსირდება ბლანკზე, რომელზეც მოცემულია ამ პარამეტრებისთვის შესაბამისი მაჩვენებლები და
ნორმები. აქვე იწერება პაციენტის პირადი ინფორმაცია.
3. აპარატურის ტიპები ლაბორატორიაში, რომელი კვლევისათვის რა აპარატურაა საჭირო
ბიოქიმიური აპარატი 2 ტიპისაა: Cobas111(როშის ფირმის) და Humais ფირმის izira.
პარამეტრები: ღვიძლის ფუნქციური სინჯერბი, საერთო ბილირუბინი თავისი
ფრაქციებით(თავისუფალი და შეკავშირებული), ღვიძლის ფერმენტები. სისხლის საერთო
ანალიზისთვის 2 ჰემეტოლოგიური აპარატია: Humana 5 D, ALVIA2120.