Транспорт на материи низ клеточна

мембрана

Активен и пасивен транспорт

 Транспорт на материи во клетка

• 1.Клетката е отворен динамичен систем и

за да се одржи нејзината рамнотежа
(хомеостаза) низ кл. мембрана која е
полупропустлива постојано влегуваат и
излегуваат материи.
• -Движењето на материите може да биде
ПАСИВНО-според закони на физика каде
нема потрошувачка на АТП и тоа е
дифузија, олеснета дифузија и осмоза и
АКТИВНО каде се потребни протеински
 ПАСИВЕН ТРАНСПОРТ
• 1.Дифузија-движење на молекули низ кл.
мембрана од место со повисока концентрација
+ кон место со пониска концентрација _ се до
воспоставување на рамнотежа.На овој начин во
кл. Навлегува глукоза ,електролити и влегуваат и
излегуваат 02 и С02.Пример...концентр. на 02 во
воздух е висока и тој влегува во бели дробови во
алвеоли каде е пониска и ја изедначува ...сега
таму е повисока отколку во крв па 02 оди во крв
каде ја изедначува и сега е повисока конц. на 02
во крв отколку во клетката па оди во клетка каде
е најниска , ја изедначува и тука останува.Патот
на СО2 е обратен.
 ОЛЕСНЕТА ДИФУЗИЈА И ОСМОЗА
• 1.Олеснета дифузија-брза дифузија каде протеинските носачи кои
се специфични пренесуваат низ мембрана глукоза јони и
аминокиселини без трошење на енергија.Пр.внес на шеќери во
мускули од хепар и крв.
• 2.Осмоза- продирање на течности низ мембрана од место со -
пониска кон место со повисока
+концентрација(разредување).Пр.клетката е хипертонична (висока
конц.) а средината во која се наоѓа е хипотонична (ниска
концентрација)...тогаш водата и течностите ќе влегуваат во кл. и
може да дојде до пукање на кл. затоа што е преполна со
вода(хемолиза на еритроцити).Ако кл. е хипотонична а средината е
хипертонична тогаш водата и течностите ќе излегуваат од неа и таа
може да дехидрира и да се исуши и настанива плазмолиза која
може да се спречи со хидрирање да се деплазмолизира т. е. да се
наполни со вода до рамнотежа или викаме изотоничен раствор каде
и во и надвор од кл. имаме иста концентрација(растенија кои не се
наводнувани...)
 АКТИВЕН ТРАНСПОРТ
• 1.Движење на материи низ кл. мембрана
од средина со ниска_ кон средина со
висока концентрација + при што се
потребни протеински носачи и енергија од
АТП.Се одвива само во живи кл. И вака се
пренесуваат =натриум, калиум,железо,
аминокиселини, крупни молекули, тврди и
течни материи.
• 2.Цитоза-внес на крупни материи при што
има привремена дезинтеграција на кл.
Мембрана.
• Ендоцитоза- влегување на материите при
што мембраната се
вдлабнува(инвагинација) и Егзоцитоза е
кога материите излегуваат при што
мембраната се испакнува(ексвагинација).
• Фагоцитоза –внесување на материи кои се
тврди и ова е т.н. преџвакување(во црн
дроб се фагоцитираат изумрени крвни кл. А
вака се хранат и амебите)
• Пиноцитоза-пиење внесување на течности
во кл.