საყრდენ-მამოძრავებელი სისტემა

მოსწავლე: გვანცა ხაჟალია

საყრდენ-მამოძრავებელი სისტემა

Sceleton - ჩონჩხი

სკელეტონ - ბერძნულია და
ნიშნავს გამომშრალს
 ზრდასრულ ადამიანს 206
ძვალი აქვს, რაც სხეულის
თავის
ი ქალა წონის 1/5–1/7 შეადგენს.
ურ (ახალშობილს 300-ზე მეტი
იდ
კ ძვალი აქვს)
ა
დ ტორს
ზე ი
ადამიანის ჩონჩხი სამ
ნაწილად იყოფა:
 თავის ჩონჩხი
 ტანის ჩონჩხი - ტორსი
ი
კიდურ

 კიდურების ჩონჩხი
ქვედა

ადამიანის ჩონჩხის
ჩამოყალიბება 20–22 წლის
ასაკში მთავრდება.
 ჩონჩხის ფუნქციები:

საყრდენი მამოძრავებელი დამცავი

სისხლმბადი
 თავის ქალას კენტი
ძვლებია:
თავის ჩონჩხი: შუბლი
კეფა

თავის ქალას წყვილი

ძვლებია:
საფეთქლის
თხემის
სახის ქალა შედგება 15-მდე პატარა
ძვლისაგან და ორი მასიური - ზედა და
ქვედა ყბის ძვლებისგან.

თავის ჩონჩხში ერთადერთი მოძრავი

ძვალი ქვედა ყბაა
გულმკერდის ყაფაზი
გულმკერდის ყაფაზს ქმნის:

მკერდის ძვალი
12 წყვილი ნეკნი
 ხერხემლის გულმკერდის
განყოფილების მალები

იცავს გულმკერდის ღრუს

ორგანოებს
ზედა კიდურები:
ქვედა კიდურები
 ძვალი შემაერთებელი ქსოვილია.

ძვლოვანი  ძვლოვან უჯრედებს

ძვლოვანი
უჯრედები მორჩები აქვს.
ქსოვილი  ძვლოვანი
ქსოვილის
2/3 უჯრედშორისი
ნივთიერებაა. იგი
მყარია და მტკიცეა.
 ძვლოვანი ქსოვილი
მომარაგებულია
ნერვებითა და
სისხლძარღვებით.

სისხლძარღვებ
ი
ძვლის აგებულება

• ძვალი აგებულია ძვლოვანი

ქსოვილისაგან.

• გარედან-დაფარულია
ძვლისაზრდელათი.
ძვლის ზრდა
• ძვლის ზრდა სისქეში-
ძვლისაზრდელას მეშვეობით.
• იგი შედგება ორი შრისაგან:
• შიგნითა -ძვლის წარმომშობი
ანუ ოსტეოგენური შრე,
რომლითც ხდება ძვლის
სისქეში ზრდა.
• გარეთა -ბოჭკოვანი,
ფიბროზული შრე, რომელიც
მდიდარია სისხლძარღვებით
და მგრძნობიარე ნერვებით.
• ძვლის ზრდა სიგრძეში-ძვლის
თავებზე ხრტილის უჯრედების
დაყოფით.
 ღრუბლისებრ
ი ნივთიერება
ლულისებრი ძვლის
ყვითელი ტვინი
ხრტილი
ძვალი

ძვლის წითელი
ტვინი
ძვლისაზრდელა
ძვლების ჯგუფები:

გრძელი მოკლე განიერი შერეული

ანუ ანუ
ლულისებრ ბრტყელი
ი
კიდურები

ზედა კიდურები ქვედა კიდურები

ძვალს მინერალური მარილები სიმტკიცეს ანიჭებს.
ორგანული ნივთიერებები კი – ელასტიკურობას.

ძვლების ქიმიური შემადგენლობა იცვლება

ადამიანის ასაკთან ერთად
ძვლების შეერთების სახეები

მოძრავი უძრავი ნახევრად

მოძრავი
სახსარი ნაკერი
ძვლების შეერთების ფორმები
• მოძრავი - სახსარი
• უძრავი (ტვინის ქალის ძვლები)
• ნახევრად მოძრავი
(ხერხემლის კისრის,
გულმკერდის და წელის
მალები)

თავის ქალაში გვხვდება

ძვლების უძრავი და მოძრავი
შეერთებები.
მალები ერთმანეთთან
დაკავშირებულია მალთაშუა
სახსარი
ფუნქციები:

დამცველობითი
ფუნქციები:

დამცველობითი

თავის
კოლოფი
ფუნქციები:

დამცველობითი

თავის ხერხემლის
კოლოფი არხი
ფუნქციები:

დამცველობითი

თავის ხერხემლის
კოლოფი გულმკერდი
არხი
ფუნქციები:

დამცველობითი

თავის ხერხემლის
კოლოფი გულმკერდი მცირე მენჯი
არხი