ივ.

ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი

Ivane Javakhishvili Tbilisi State University

სასწავლო კურსის (მოდულის) სილაბუსი

ფაკულტეტი იურიდიული ფაკულტეტი

საგანმანათლებლო პროგრამა სამართალი

უმაღლესი განათლების საფეხური ბაკალავრიატი

სახელმწიფო ხელისუფლების ორგანიზაცია

სასწავლო კურსის სახელწოდება
Organization of State Government

სასწავლო კურსის სტატუსი არჩევითი სასწავლო კურსი

სახელი, გვარი გიორგი კვერენჩხილაძე

სამეცნიერო ხარისხი სამართლის დოქტორი

სასწავლო კურსის თანამდებობა პროფესორი

განმახორციელებელი საკონტაქტო ტელ. 599 54 30 38
E-mail giorgi.kverenchkhiladze@tsu.ge
კონსულტაციის დღე: ფაკულტეტის დეკანის მიერ დამტკიცებული გრაფიკის შესაბამისად

სასწავლო კურსის კოდი

სწავლების ენა ქართული

წინაპირობები სასწავლო კურსი - საქართველოს საკონსტიტუციო (სახელმწიფო მოწყობის) სამართალი

კრედიტი (ECTS) 5
საათები (1 კრედიტი = 25 სთ) 125
საკონტაქტო საათები, მ.შ 31
სტუდენტის სასწავლო
დატვირთვა ლექცია 26 სთ.

შუალედური და დასკვნითი გამოცდები 5 სთ

დამოუკიდებელი საათები 94
 სასწავლო კურსის მიზანია სტუდენტს:

 შედარებით-სამართლებრივი ანალიზის საფუძველზე, შესძინოს სიღრმისეული ცოდნა სახელმწიფო

ხელისუფლების არსის, სახელმწიფო ხელისუფლების ნიშნების, ხელისუფლების იურიდიული და
ფაქტობრივი შინაარსის, სახელმწიფო ხელისუფლების განხორციელების მეთოდების, სახელმწიფო
ხელისუფლების ერთიანობისა და განაწილების, ხელისუფლების მოქმედების ფარგლების,
სახელმწიფო მმართველობის ფორმის, სახელმწიფოს ტერიტორიული მოწყობის, პოლიტიკური
სასწავლო კურსის მიზანი
რეჟიმის და პოლიტიკური რეჟიმის სახეების, სახელმწიფო მექანიზმის, სახელმწიფო მექანიზმში
ხელისუფლების განაწილების, საკანონმდებლო ხელისუფლების ორგანიზაციის, აღმასრულებელი
ხელისუფლების სტრუქტურისა და საქმიანობის, სახელმწიფო მექანიზმში სახელმწიფოს მეთაურის
ადგილისა და როლის, სასამართლო ხელისუფლების კონსტიტუციური საფუძვლების შესახებ;
 გამოუმუშავოს კონსტიტუციური ნორმების ანალიზის, მათი სწორად გამოყენებასა და განმარტების,
სამართლებრივად სწორი გადაწყვეტილების გამოტანის, ნორმისადმი კრიტიკული
დამოკიდებულებისა და მისი უკეთესით შეცვლის უნარი.

სწავლის შედეგები
ცოდნა და გაცნობიერება
სასწავლო კურსის გავლის შემდეგ სტუდენტი შეიძენს სიღრმისეულ ცოდნას სახელმწიფო
ხელისუფლების ნიშნების, ხელისუფლების იურიდიული და ფაქტობრივი შინაარსის, სახელმწიფო
ხელისუფლების განხორციელების მეთოდების, სახელმწიფო ხელისუფლების ერთიანობისა და
განაწილების, ხელისუფლების მოქმედების ფარგლების, სახელმწიფო მმართველობის ფორმის,
სახელმწიფოს ტერიტორიული მოწყობის, პოლიტიკური რეჟიმის და პოლიტიკური რეჟიმის სახეების,
სახელმწიფო მექანიზმის, საკანონმდებლო ხელისუფლების ორგანიზაციის, აღმასრულებელი
ხელისუფლების სტრუქტურისა და საქმიანობის, სახელმწიფო მექანიზმში სახელმწიფოს მეთაურის
ადგილისა და როლის, სასამართლო ხელისუფლების კონსტიტუციური საფუძვლების შესახებ;

სასწავლო კურსის გავლის შემდეგ სტუდენტს გაცნობიერებული ექნება ხელისუფლების დემოკრატიული

ორგანიზაციის პრობლემური საკითხების გადაჭრის გზები.
სასწავლო კურსის გავლის შემდეგ სტუდენტი შეძლებს:

 სახელმწიფო ხელისუფლების ვერტიკალური და ჰორიზონტალური ორგანიზაციის დემოკრატიული

ცოდნის პრაქტიკაში საშუალებების განსაზღვრას;
გამოყენების უნარი  სახელმწიფო ხელისუფლების ორგანიზაციის საკითხებზე კვალიფიციური კონსულტაციების გაწევას;
 საქართველოში ხელისუფლების ორგანიზაციის შესახებ საკუთარი პოზიციის გამოხატვას და
დასაბუთებას, ასევე ხელისუფლების დემოკრატიული ორგანიზაციის შესახებ თანამედროვე
თეორიების პრაქტიკულ საქმიანობაში ეფექტურად გამოყენებას.
სასწავლო კურსის გავლის შემდეგ სტუდენტი შეძლებს:
დასკვნის უნარი
 ხელისუფლების ორგანიზაციის საკითხებზე არსებული პრობლემების ხედვას, პრობლემური
საკითხების ანალიზს და სამართლებრივად დასაბუთებული დასკვნის ჩამოყალიბებას.
სასწავლო კურსის გავლის შემდეგ სტუდენტი შეძლებს:

 საქართველოს სახელმწიფოს კონსტიტუციური კონსტრუქციის ნეგატიური და პოზიტიური

კომუნიკაციის უნარი
მომენტების თაობაზე დებატებში ჩართვას, განსხვავებული აზრის გაგებას და საკუთარი პოზიციის
დასაბუთებას, აგრეთვე იურიდიული ტერმინოლოგიის გამოყენებით ზეპირი და წერილობითი
ფორმით ცოდნის გადმოცემას.
სასწავლო კურსის გავლის შემდეგ სტუდენტი შეძლებს:
სწავლის უნარი
 სახელმწიფოს მოწყობის საკითხებზე არსებული საკანონმდებლო ცვლილებების, სასამართლო
პრაქტიკისა და მეცნიერული სიახლეების მიდევნებასა და ცოდნის მუდმივად განახლებას.
სასწავლო კურსის გავლის შემდეგ სტუდენტი შეძლებს:
ღირებულებები
 პრაქტიკული საქმიანობისას სამართლიანობის, კანონის უზენაესობის პრინციპის, ინდივიდთა
უფლებების, სოციალური და დემოკრატიული ფასეულობების დაცვას.

ლექცია
სწავლება-სწავლის სამუშაო ჯგუფში მუშაობა
მეთოდები პრაქტიკული მუშაობა
სემინარი
ელექტრონული რესურსით სწავლება
ელექტრონული სწავლება

ივ. ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი 2 სასწავლო კურსის (მოდულის) სილაბუსი
 სხვა

სტუდენტის სწავლის შედეგის მიღწევის დონის შეფასება

სტუდენტის სწავლის შედეგის მიღწევის დონის შეფასება წარმოებს 100-ქულიანი სისტემით. სტუდენტის სწავლის შედეგის მიღწევის
დონის შეფასება მოიცავს შუალედურ შეფასებას (მაქსიმუმ 60 ქულა) და დასკვნით შეფასებას (მაქსიმუმ 40 ქულა), რომელთა ჯამი
წარმოადგენს საბოლოო შეფასებას (100 ქულა).

სტუდენტის სწავლის შედეგის მიღწევის დონის შუალედური შეფასების კომპონენტებია საშინაო დავალება და შუალედური წერითი
გამოცდა. სტუდენტის სწავლის შედეგის მიღწევის დონის შუალედური შეფასების თითოეულ კომპონენტს გააჩნია თავისი წილი
შუალედური შეფასების 60 ქულის ფარგლებში. სტუდენტის შუალედური შეფასების მინიმალური კომპეტენციის ზღვარის ხვედრითი
წილი შეადგენს 21 ქულას.

სტუდენტის სწავლის შედეგის მიღწევის დონის დასკვნითი შეფასების კომპონენტია დასკვნითი წერითი გამოცდა. დასკვნითი წერითი გა-
მოცდა სავალდებულოა. დასკვნით წერით გამოცდაზე გასვლის უფლება ეძლევა სტუდენტს, რომელსაც შუალედური შეფასებით
დააგროვილი აქვს მინიმუმ 21 ქულა. სტუდენტს, რომელსაც შუალედური შეფასებით დაგროვილი არ ექნება შუალედური შეფასების
მინიმალური კომპეტენციის ზღვარი ანუ მინიმუმ 21 ქულა, დასკვნით წერით გამოცდაზე არ დაიშვება. დასკვნითი შეფასების მინიმალური
კომპეტენციის ზღვარის ხვედრითი წილი შეადგენს 20 ქულას. დასკვნითი შეფასება ჩაბარებულად ჩაითვლება იმ შემთხვევაში, თუ
სტუდენტი დასკვნით წერით გამოცდაზე დააგროვებს მინიმუმ 20 ქულას.

სასწავლო კურსი ჩაბარებულად ჩაითვლება იმ შემთხვევაში, თუ შუალედური შეფასებისა და დასკვნითი შეფასების (40 ქულა) გათვალის-
წინებით სტუდენტი დააგროვებს მინიმუმ 51 ქულას. სტუდენტს კრედიტი ენიჭება კანონმდებლობით გათვალისწინებული ერთ-ერთი
დადებითი შეფასების მიღების შემთხვევაში.
დადებითი შეფასება
A - ფრიადი შეფასების 91-100 ქულა
B - ძალიან კარგი მაქსიმალური შეფასების 81-90 ქულა
C - კარგი მაქსიმალური შეფასების 71-80 ქულა
D - დამაკმაყოფილებელი მაქსიმალური შეფასების 61-70 ქულა
E - საკმარისი მაქსიმალური შეფასების 51-60 ქულა
უარყოფითი შეფასება
მაქსიმალური შეფასების 41-50 ქულა (სტუდენტს ჩასაბარებლად მეტი მუშაობა სჭირდება და ეძლევა
FX - ვერ ჩააბარა დამოუკიდებელი მუშაობით დამატებით გამოცდაზე ერთხელ გასვლის უფლება. ამასთან, დამატებითი
გამოცდა შეიძლება დანიშნოს დასკვნითი გამოცდის შედეგების გამოცხადებიდან არანაკლებ 5
კალენდარულ დღეში).
მაქსიმალური შეფასების 40 ქულა და ნაკლები (სტუდენტის მიერ ჩატარებული სამუშაო არ არის საკმარისი
F - ჩაიჭრა
და მას საგანი ახლიდან აქვს შესასწავლი)
შეფასების ფორმები და კომპონენტები

N შეფასების ფორმები და კომპონენტები რაოდენობა თითოეულის მაქსიმალური შეფასება მაქსიმალური ქულა

1 შუალედური შეფასება, მათ შორის: 60 ქულა

1.1 შუალედური წერითი გამოცდა 1 30 30

1.2. საშინაო დავალება 1 30 30
2 დასკვნითი შეფასება 40 ქულა
2.1. დასკვნითი წერითი გამოცდა 1 40 40
სულ 100 ქულა
შუალედური შეფასების კომპონენტები, მეთოდები და კრიტერიუმები
კომპონენტები მეთოდები და კრიტერიუმები
შუალედური შეფასების ფარგლებში სტუდენტი ამზადებს ერთ საშინაო დავალებას, რომლის შესაფასებლად
გამოიყენება შემდეგი საშუალება (შეფასების მეთოდი): რეფერატი. რეფერატი ფასდება 30 ქულით. რეფერატის თემა
შეირჩევა სასწავლო კურსის განმახორციელებელთან სათანადო კონსულტაციების შედეგად საკონსტიტუციო
სამართლის/ხელისუფლების ორგანიზაციის აქტუალურ და პრობლემურ საკითხებზე. რეფერატი ბარდება სასწავლო
რეფერატი კურსის განმახორციელებელს სწავლების მე-14 კვირას. რეფერატის შეფასება ხდება სასწავლო კურსის
განმახორციელებლის მიერ. რეფერატი ფასდება 30 ქულით. შესაბამისად, რეფერატში სტუდენტმა შეიძლება
დააგროვოს მაქსიმუმ 30 ქულა (1X30), რაც საბოლოო შეფასების 30 პროცენტის ტოლია.
რეფერატის შეფასების კრიტერიუმებია: მითითებული ლიტერატურის გაცნობისა და პრობლემის დამუშავების დონე,
დამოუკიდებელი მუშაობის უნარი, საკითხისადმი შემოქმედებითი მიდგომა, შედარებითი ანალიზის უნარი,

ივ. ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი 3 სასწავლო კურსის (მოდულის) სილაბუსი
 პრობლემის კომპლექსური ხედვა, დებულებების მკაფიოდ ფორმულირება და აზრის ადეკვატურად ჩამოყალიბება,
იურიდიული ტერმინოლოგიის დაცვა.
ქულა რეფერატის შეფასების კრიტერიუმები
საკითხი სრულად არის დამუშავებული. სტუდენტი ზედმიწევნით კარგად ფლობს განვლილ მასალას,
საკითხი ლოგიკურად, თანმიმდევრულად და ადეკვატურად არის გადმოცემული. იურიდიული
26-30 ტერმინოლოგია დაცულია. სამართლებრივი მსჯელობა და სამართლებრივი ანალიზი მაღალ დონეზეა.
მრავლად არის წარმოდგენილი სტუდენტის დამოუკიდებელი მოსაზრებები და მსჯელობა განსახილველ
საკითხთან მიმართებით.
საკითხი სრულად არის დამუშავებული. სტუდენტი კარგად ფლობს პროგრამით გათვალისწინებულ
განვლილ მასალას, საკითხი ლოგიკურად, თანმიმდევრულად და ადეკვატურად არის გადმოცემული.
21-25 იურიდიული ტერმინოლოგია დაცულია. სამართლებრივი მსჯელობა და სამართლებრივი ანალიზი ძალიან
კარგია. არის წარმოდგენილი სტუდენტის დამოუკიდებელი მოსაზრებები და მსჯელობა განსახილველ
საკითხთან მიმართებით.
საკითხი სრულად არის დამუშავებული. სტუდენტი დამაკმაყოფილებელად ფლობს პროგრამით
გათვალისწინებულ განვლილ მასალას. საკითხი ლოგიკურად და ადეკვატურად არის გადმოცემული,
16-20 თუმცა არათანმიმდევრულია. იურიდიული ტერმინოლოგია დაცულია. სამართლებრივი მსჯელობა და
ანალიზი დამაკმაყოფილებელია. მცირე დოზით არის წარმოდგენილი სტუდენტის დამოუკიდებელი
მოსაზრებები და მსჯელობა განსახილველ საკითხთან მიმართებით.
საკითხი ნაწილობრივ არის დამუშავებული. სტუდენტი საკმარისად ფლობს პროგრამით
გათვალისწინებულ განვლილ მასალას, თუმცა აღინიშნება ნაკლოვანებები. საკითხის გადმოცემულია
11-15 ნაწილობრივ. იურიდიული ტერმინოლოგია ნაკლოვანია. სამართლებრივი მსჯელობა და ანალიზი
ფრაგმენტულია. თითქმის არ არის წარმოდგენილი სტუდენტის დამოუკიდებელი მოსაზრებები და
მსჯელობა განსახილველ საკითხთან მიმართებით.
საკითხი ნაკლოვანი სახით არის დამუშავებული. სტუდენტი ვერ ფლობს პროგრამით გათვალისწინებულ
განვლილ მასალას, გადმოცემულია საკითხის შესაბამისი მასალის მხოლოდ ცალკეული ფრაგმენტები.
6-10 იურიდიული ტერმინოლოგია არ არის გამოყენებული. სამართლებრივი მსჯელობა და ანალიზი
არადამაკმაყოფილებელია. საერთოდ არ არის წარმოდგენილი სტუდენტის დამოუკიდებელი მოსაზრებები
და მსჯელობა განსახილველ საკითხთან მიმართებით.
0-5 რეფერატი საკითხის შესაბამისი არ არის ან საერთოდ არაა წარმოდგენილი.
შუალედური შეფასების ფარგლებში სტუდენტი აბარებს შუალედურ წერით გამოცდას. შუალედური წერითი გამოცდა
ტარდება მე-8-მე-9 სასწავლო კვირას. შუალედურ წერით გამოცდაში სტუდენტმა შეიძლება დააგროვოს მაქსიმუმ 30
ქულა, რაც საბოლოო შეფასების 30 პროცენტის ტოლია.

შუალედური წერითი გამოცდის შესაფასებლად გამოიყენება შემდეგი საშუალებები (შეფასების მეთოდები):

თეორიული საკითხი, ღია კითხვა, ტესტი. შუალედური წერითი გამოცდასას თითოეული თეორიული საკითხი
ფასდება 10 ქულით, თითოეული ღია კითხვა - 5 ქულით, ხოლო სწორად ამოხსნილი თითოეული ტესტი - 1 ქულით.
თითოეულ ტესტს გააჩნია 4 სავარაუდო პასუხი, რომელთაგან მხოლოდ ერთია სწორი. შუალედური წერითი გამოცდა
მოიცავს შემდეგი შეფასების მეთოდებს: 1 თეორიულ საკითხს (თითოეული 10 ქულა), 1 ღია კითხვას (5 ქულა) და 15
ტესტს (15 ქულა).
თეორიული საკითხის შეფასების კრიტერიუმებია: თეორიული მასალის ცოდნა, საკითხის ლოგიკური,
თანმიმდევრული და ადეკვატური გადმოცემა, იურიდიული ტერმინოლოგიის დაცვა, სამართლებრივი მსჯელობა,
სამართლებრივი ანალიზი.
ქულა თეორიული საკითხის შეფასების კრიტერიუმები
შუალედური
პასუხი სრულია. სტუდენტი ზედმიწევნით კარგად ფლობს განვლილ მასალას, საკითხი ლოგიკურად,
წერითი
9-10 თანმიმდევრულად და ადეკვატურად არის გადმოცემული. იურიდიული ტერმინოლოგია დაცულია.
გამოცდა
სამართლებრივი მსჯელობა და სამართლებრივი ანალიზი მაღალ დონეზეა.
პასუხი სრულია. სტუდენტი კარგად ფლობს პროგრამით გათვალისწინებულ განვლილ მასალას, საკითხი
7-8 ლოგიკურად, თანმიმდევრულად და ადეკვატურად არის გადმოცემული. იურიდიული ტერმინოლოგია
დაცულია. სამართლებრივი მსჯელობა და სამართლებრივი ანალიზი ძალიან კარგია.
პასუხი სრულია. სტუდენტი დამაკმაყოფილებელად ფლობს პროგრამით გათვალისწინებულ განვლილ
5-6 მასალას. საკითხი ლოგიკურად და ადეკვატურად არის გადმოცემული, თუმცა არათანმიმდევრულია.
იურიდიული ტერმინოლოგია დაცულია. სამართლებრივი მსჯელობა და ანალიზი დამაკმაყოფილებელია.
პასუხი შეკვეცილია. სტუდენტი საკმარისად ფლობს პროგრამით გათვალისწინებულ განვლილ მასალას,
3-4 თუმცა აღინიშნება ნაკლოვანებები. საკითხის გადმოცემულია ნაწილობრივ. იურიდიული ტერმინოლოგია
ნაკლოვანია. სამართლებრივი მსჯელობა და ანალიზი ფრაგმენტულია.
პასუხი ნაკლოვანია. სტუდენტი ვერ ფლობს პროგრამით გათვალისწინებულ განვლილ მასალას,
გადმოცემულია საკითხის შესაბამისი მასალის მხოლოდ ცალკეული ფრაგმენტები. იურიდიული
1-2
ტერმინოლოგია არ არის გამოყენებული. სამართლებრივი მსჯელობა და ანალიზი
არადამაკმაყოფილებელია.

ივ. ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი 4 სასწავლო კურსის (მოდულის) სილაბუსი
 0 პასუხი საკითხის შესაბამისი არ არის ან საერთოდ არაა მოცემული.
ღია კითხვის კრიტერიუმებია: კითხვის აღქმა და პასუხის დასაბუთება, თეორიული მასალის ცოდნა, სამართლებრივი
მსჯელობა.
ქულა ღია კითხვის შეფასების კრიტერიუმები
სტუდენტს კარგად აქვს აღქმული შეკითხვის არსი. პასუხი არგუმენტირებულად დასაბუთებულია,
4-5
სტუდენტი ზედმიწევნით კარგად ფლობს თეორიული მასალას, სამართლებრივი მსჯელობა ძალიან კარგია.
სტუდენტს აღქმული აქვს შეკითხვის არსი. პასუხი დასაბუთებულია, სტუდენტი ფლობს თეორიული
2-3
მასალას, სამართლებრივი მსჯელობა დამაკმაყოფილებელია.
0-1 პასუხი შეკითხვის არსის შესაბამისი არ არის ან საერთოდ არაა მოცემული.
დასკვნითი შეფასების კომპონენტები, მეთოდები და კრიტერიუმები
კომპონენტები მეთოდები და კრიტერიუმები
დასკვნითი შეფასების ფარგლებში სტუდენტი აბარებს დასკვნით წერით გამოცდას. დასკვნითი წერითი გამოცდა
ტარდება მე-16-მე-19 სასწავლო კვირას. დასკვნით წერით გამოცდაში სტუდენტმა შეიძლება დააგროვოს მაქსიმუმ 40
ქულა, რაც საბოლოო შეფასების 40 პროცენტის ტოლია.

დასკვნითი წერითი გამოცდის შესაფასებლად გამოიყენება შემდეგი საშუალებები (შეფასების მეთოდები): თეორიული
საკითხი, ღია კითხვა, ტესტი. დასკვნითი წერითი გამოცდასას თითოეული ღია კითხვა ფასდება 5 ქულით,
თითოეული თეორიული საკითხი - 10 ქულით, ხოლო სწორად ამოხსნილი თითოეული ტესტი - 1 ქულით.
დასკვნითი წერითი გამოცდა მოიცავს შემდეგი შეფასების მეთოდებს: 1 თეორიული საკითხი (10 ქულა), 1 ღია კითხვა
(5 ქულა) და 25 ტესტი (25 ქულა).
ღია კითხვის კრიტერიუმებია: კითხვის აღქმა და პასუხის დასაბუთება, თეორიული მასალის ცოდნა, სამართლებრივი
მსჯელობა.
ქულა ღია კითხვის შეფასების კრიტერიუმები
სტუდენტს კარგად აქვს აღქმული შეკითხვის არსი. პასუხი არგუმენტირებულად დასაბუთებულია,
4-5
სტუდენტი ზედმიწევნით კარგად ფლობს თეორიული მასალას, სამართლებრივი მსჯელობა ძალიან კარგია.
სტუდენტს აღქმული აქვს შეკითხვის არსი. პასუხი დასაბუთებულია, სტუდენტი ფლობს თეორიული
2-3
მასალას, სამართლებრივი მსჯელობა დამაკმაყოფილებელია.
0-1 პასუხი შეკითხვის არსის შესაბამისი არ არის ან საერთოდ არაა მოცემული.
თეორიული საკითხის შეფასების კრიტერიუმებია: თეორიული მასალის ცოდნა, საკითხის ლოგიკური,
დასკვნითი თანმიმდევრული და ადეკვატური გადმოცემა, იურიდიული ტერმინოლოგიის დაცვა, სამართლებრივი მსჯელობა,
წერითი სამართლებრივი ანალიზი.
გამოცდა
ქულა თეორიული საკითხის შეფასების კრიტერიუმები
პასუხი სრულია. სტუდენტი ზედმიწევნით კარგად ფლობს განვლილ მასალას, საკითხი ლოგიკურად,
9-10 თანმიმდევრულად და ადეკვატურად არის გადმოცემული. იურიდიული ტერმინოლოგია დაცულია.
სამართლებრივი მსჯელობა და სამართლებრივი ანალიზი მაღალ დონეზეა.
პასუხი სრულია. სტუდენტი კარგად ფლობს პროგრამით გათვალისწინებულ განვლილ მასალას, საკითხი
7-8 ლოგიკურად, თანმიმდევრულად და ადეკვატურად არის გადმოცემული. იურიდიული ტერმინოლოგია
დაცულია. სამართლებრივი მსჯელობა და სამართლებრივი ანალიზი ძალიან კარგია.
პასუხი სრულია. სტუდენტი დამაკმაყოფილებელად ფლობს პროგრამით გათვალისწინებულ განვლილ
5-6 მასალას. საკითხი ლოგიკურად და ადეკვატურად არის გადმოცემული, თუმცა არათანმიმდევრულია.
იურიდიული ტერმინოლოგია დაცულია. სამართლებრივი მსჯელობა და ანალიზი დამაკმაყოფილებელია.
პასუხი შეკვეცილია. სტუდენტი საკმარისად ფლობს პროგრამით გათვალისწინებულ განვლილ მასალას,
3-4 თუმცა აღინიშნება ნაკლოვანებები. საკითხის გადმოცემულია ნაწილობრივ. იურიდიული ტერმინოლოგია
ნაკლოვანია. სამართლებრივი მსჯელობა და ანალიზი ფრაგმენტულია.
პასუხი ნაკლოვანია. სტუდენტი ვერ ფლობს პროგრამით გათვალისწინებულ განვლილ მასალას,
გადმოცემულია საკითხის შესაბამისი მასალის მხოლოდ ცალკეული ფრაგმენტები. იურიდიული
1-2
ტერმინოლოგია არ არის გამოყენებული. სამართლებრივი მსჯელობა და ანალიზი
არადამაკმაყოფილებელია.
0 პასუხი საკითხის შესაბამისი არ არის ან საერთოდ არაა მოცემული.

 პ. პაკტე, ფ.მელენ-სუკრამანიანი, კონსტიტუციური სამართალი, სამეცნ. რედ. ა.დემეტრაშვილი,

თბილისი, 2012, გვ. 13-237;
ძირითადი ლიტერატურა  ა. შაიო. ხელისუფლების თვითშეზღუდვა. კონსტიტუციონალიზმის შესავალი, თბილისი, 2003, გვ. 1-301;
 საქართველოს საკონსტიტუციო სამართალი (ავტორები: ვ. გონაშვილი, ქ. ერემაძე, გ. თევდორაშვილი, გ.
კახიანი, გ. კვერენჩხილაძე, ნ. ჭიღლაძე), თბილისი, 2017, გვ. 245-484.

ივ. ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი 5 სასწავლო კურსის (მოდულის) სილაბუსი
  საქართველოს კონსტიტუცია https://matsne.gov.ge/ka/document/view/30346
 საქართველოს პარლამენტის რეგლამენტი https://matsne.gov.ge/ka/document/view/1691403
 „ნორმატიული აქტების შესახებ“ საქართველოს კანონი https://matsne.gov.ge/ka/document/view/90052
 „საქართველოს მთავრობის სტრუქტურის, უფლებამოსილებისა და საქმიანობის წესის შესახებ“
საქართველოს კანონი https://matsne.gov.ge/ka/document/view/2062
 „აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის სტატუსის შესახებ“ საქართველოს კონსტიტუციური კანონი
ნორმატიული აქტები https://matsne.gov.ge/ka/document/view/30442
 „საერთო სასამართლოების შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონი
https://matsne.gov.ge/ka/document/view/90676
 „საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონი
https://matsne.gov.ge/ka/document/view/32944
 „რეფერენდუმის შესახებ“ საქართველოს ორგანული კანონი
https://matsne.gov.ge/ka/document/view/33028

 ევროპული კომისია „დემოკრატიისათვის სამართლის მეშვეობით“, დასკვნა CDL-AD(2004)008, 15 მარტი

2004; დასკვნა CDL-AD(2010)028, 15 ოქტომბერი, 2010; დასკვნა CDL-PI(2017)006, 09 ოქტომბერი, 2017;
დასკვნა CDL-AD(2018)005, 19 მარტი, 2018;
 ფილიპ ლოვო, პარლამენტარიზმი, თბილისი, 2005;
 მ. ტაშნეტი, შედარებითი კონსტიტუციური სამართლის საწყისები, თბილისი, 2016;
დამატებითი  სახელმწიფო მმართველობის მოდელები: საქართველოს საკონსტიტუციო სინამდვილე და პერსპექტივა,
ლიტერატურა დავით ბატონიშვილის სამართლის ინსტიტუტი, თბილისი, 2016;
 რესპუბლიკა: საპარლამენტო თუ საპრეზიდენტო, თბილისი, 1996;
 სახელმწიფოს კონსტიტუციური ორგანიზაცია (საერთაშორისო სამეცნიერო-პრაქტიკული კონფერენციის
მასალები), თბილისი, 2004;
 გ. გოგიაშვილი, შედარებითი კონსტიტუციური სამართალი, თბილისი, 2014.

 საქართველოს საკანონმდებლო მაცნე: https://matsne.gov.ge/

 „ვენეციის კომისია“- The European Commission for Democracy through Law. The Venice Commission:
www.venice.coe.int
 საქართველოს პარლამენტი: www. parliament.ge
 საქართველოს პრეზიდენტი: www. president.gov.ge
ინტერნეტ-რესურსები
 საქართველოს მთავრობა: www.gov.ge
 საქართველოს უზენაესი სასამართლო: www.supremecourt.ge
 საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლო www.constcourt.ge
 ჟურნალი „საკონსტიტუციო სამართლის მიმოხილვა“:
https://iliauni.edu.ge/ge/iliauni/AcademicDepartments/samartlis-skola-654/jurnali-sakonstitucio-samartlis-mimoxilva

სასწავლო კალენდარი
კვირა სწავლების მეთოდი საათი შეფასების კომპონენტი მაქსიმალური შეფასება
1-ლი კვირა ლექცია 2 სთ.
მე-2 კვირა ლექცია 2 სთ.
მე-3 კვირა ლექცია 2 სთ.
მე-4 კვირა ლექცია 2 სთ.
მე-5 კვირა ლექცია 2 სთ.
მე-6 კვირა ლექცია 2 სთ.
მე-7 კვირა ლექცია 2 სთ.
მე-8-მე-9 კვირა 2 სთ. შუალედური წერითი გამოცდა 30 ქულა
მე-10 კვირა ლექცია 2 სთ.
მე-11 კვირა ლექცია 2 სთ.
მე-12 კვირა ლექცია 2 სთ.
მე-13 კვირა ლექცია 2 სთ.
მე-14 კვირა ლექცია 2 სთ. რეფერატის წარდგენა 30 ქულა
მე-15 კვირა ლექცია 2 სთ.
მე-16-მე-19 კვირა 3 სთ. დასკვნითი წერითი გამოცდა 40 ქულა

ივ. ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი 6 სასწავლო კურსის (მოდულის) სილაბუსი
 სასწავლო კურსის შინაარსი

კვირა სწავლების მეთოდი შინაარსი/შეფასების კომპონენტი/მაქსიმალური შეფასება

საუბარი სასწავლო კურსის მოცულობაზე და პროცესის წარმართვის მეთოდებზე, შეფასების სისტემაზე

და სავალდებულო ლიტერატურაზე.

თემა 1. სახელმწიფო ხელისუფლების არსი. sakonstitucio samarTlis Teoriuli safuZvlebi.

განსახილველი საკითხები:

სახელმწიფო ხელისუფლების ცნება და ნიშნები; ხელისუფლების იურიდიული და ფაქტობრივი

შინაარსი; სახელმწიფო ხელისუფლების განხორციელების მეთოდები; სახელმწიფო ხელისუფლება და
1 ლექცია (2 სთ.) იდეოლოგია; სახელმწიფო ხელისუფლების ლეგიტიმურობა და ლეგალურობა; ხელისუფლების
ერთიანობა და განაწილება; დემოკრატიული ხელისუფლების თეორია.
საკონსტიტუციო სამართლის თეორიული გააზრება. “საკონსტიტუციო სამართალი”,
“კონსტიტუციური სამართალი”, “სახელმწიფო სამართალი”, “სახელმწიფო მოწყობის
სამართალი”_ტერმინოლოგიური და არსობრივი მიმართება. საქართველოს საკონსტიტუციო
სამართალი, როგორც საჯარო სამართლის დარგი.
ძირითადი ლიტერატურა:
 საქართველოს კონსტიტუცია, 24 აგვისტო 1995 წელი;
 პ. პაკტე, ფ.მელენ-სუკრამანიანი. კონსტიტუციური სამართალი. სამეცნ. რედ. ა.დემეტრაშვილი,
თბილისი, 2012;
 ა. შაიო. ხელისუფლების თვითშეზღუდვა. კონსტიტუციონალიზმის შესავალი. თბილისი, 2003.
თემა 2. საკონსტიტუციო სამართლის წყაროები და მათი კლასიფიკაცია.

განსახილველი საკითხები:

საკონსტიტუციო სამართლის წყაროს ცნება. კონსტიტუციური კანონი - ორგვაროვანი ბუნების აქტი.

ორგანული კანონი - ევროპული დოქტრინა, პრაქტიკა და ქართული რეალობა. ორდინალური კანონი.
რეფერენდალური აქტები - რეფერენდუმის შედეგის მიმართება ნორმატიულ აქტებთან.
2 საქართველოს პარლამენტის რეგლამენტის განსაკუთრებული სამართლებრივი ბუნება.
ლექცია (2 სთ.) საკონსტიტუციო სასამართლოს გადაწყვეტილება - სამართლის წყარო.
ძირითადი ლიტერატურა:
 საქართველოს კონსტიტუცია, 24 აგვისტო 1995 წელი;
 პ. პაკტე, ფ.მელენ-სუკრამანიანი. კონსტიტუციური სამართალი. სამეცნ. რედ. ა.დემეტრაშვილი,
თბილისი, 2012;
 ა. შაიო. ხელისუფლების თვითშეზღუდვა. კონსტიტუციონალიზმის შესავალი. თბილისი, 2003;
 საქართველოს საკონსტიტუციო სამართალი (ავტორები: ვ. გონაშვილი, ქ. ერემაძე, გ.
თევდორაშვილი, გ. კახიანი, გ. კვერენჩხილაძე, ნ. ჭიღლაძე), თბილისი, 2017.
თემა 3. მოძღვრება კონსტიტუციაზე.

განსახილველი საკითხები:

კონსტიტუციის თეორიული ასპექტები. კონსტიტუცია და კონსტიტუციონალიზმი. კონსტიტუციის

ცნება, ფუნქციები და სახეები. კონსტიტუციის უზენაესობა. კონსტიტუცია და მიმდინარე
კანონმდებლობა. კონსტიტუციის სოციალურ-პოლიტიკური არსი. კონსტიტუციური რეგულირების
ობიექტი და კონსტიტუციის სტრუქტურა. კონსტიტუციის გადასინჯვა. კონსტიტუციის
3 სამართლებრივი დაცვის გარანტიები.
ლექცია (2 სთ.)
საქართველოს კონსტიტუციური აქტების მოქმედი პაკეტი. ქართული კონსტიტუციის სტრუქტურა.
ძირითადი ლიტერატურა:
 საქართველოს კონსტიტუცია, 24 აგვისტო 1995 წელი;
 პ. პაკტე, ფ.მელენ-სუკრამანიანი. კონსტიტუციური სამართალი. სამეცნ. რედ. ა.დემეტრაშვილი,
თბილისი, 2012;
 ა. შაიო. ხელისუფლების თვითშეზღუდვა. კონსტიტუციონალიზმის შესავალი. თბილისი, 2003;
 საქართველოს საკონსტიტუციო სამართალი (ავტორები: ვ. გონაშვილი, ქ. ერემაძე, გ.
თევდორაშვილი, გ. კახიანი, გ. კვერენჩხილაძე, ნ. ჭიღლაძე), თბილისი, 2017.
თემა 4. კონსტიტუციონალიზმის ზოგადი ისტორია. ქართული კონსტიტუციონალიზმის ევოლუციური
კალენდარი და თავისებურებები.

განსახილველი საკითხები:
4 ლექცია (2 სთ.)

ივ. ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი 7 სასწავლო კურსის (მოდულის) სილაბუსი

5 ლექცია (2 სთ.)
6 ლექცია (2 სთ.)
7 კონსტიტუციური პარამეტრები.
ლექცია (2 სთ.)
ივ. ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი
მსოფლიოში კონსტიტუციათა განვითარების ისტორია. ქართული კონსტიტუციონალიზმის
აღწერილობითი კალენდარი და ქრონოლოგიური ეტაპები. 1918 წლის 26 მაისის საქართველოს
დამოუკიდებლობის აქტი - ქართული კონსტიტუციონალიზმის პირველწყარო, მისი სამართლებრივი
ბუნება. 1918-1921 წლებში დამოუკიდებელი საქართველოს რესპუბლიკის ფორმირების პროცესი. 1921
წლის კონსტიტუცია და მისი მოდელური თავისებურებები. საბჭოთა საქართველოს კონსტიტუციები.
საქართველოს დამოუკიდებლობის აღდგენა და მცირე კონსტიტუცია - საქართველოს 1992 წლის კანონი
“სახელმწიფო ხელისუფლების შესახებ”.
ძირითადი ლიტერატურა:
 საქართველოს კონსტიტუცია, 24 აგვისტო 1995 წელი;
 საქართველოს საკონსტიტუციო სამართალი (ავტორები: ვ. გონაშვილი, ქ. ერემაძე, გ.
თევდორაშვილი, გ. კახიანი, გ. კვერენჩხილაძე, ნ. ჭიღლაძე), თბილისი, 2017.
თემა 5. საქართველოს 1995 წლის კონსტიტუცია. 2004 წლის, 2010 წლის და 2017-2018 წლების
კონსტიტუციური რეფორმები საქართველოში.
განსახილველი საკითხები:
საქართველოს 1995 წლის კონსტიტუციის შემუშავება და მიღება. კონსტიტუციის ძალაში შესვლა.
კონსტიტუციის დანიშნულება და სტრუქტურა. კონსტიტუციის გადასინჯვის მექანიზმი.
1995 წლის კონსტიტუცია-მისი მოქმედების ეტაპები. 2004 წლის კონსტიტუციური რეფორმა. 2004 და
2010 წლის კონსტიტუციური რეფორმები. 2017-2018 წლების კონსტიტუციური რეფორმა. საქართველოს
ძირითადი კანონი, როგორც კონსტიტუციური აქტების პაკეტი-საქართველოს კონსტიტუცია,
საქართველოს კონსტიტუციური კანონი “აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის სტატუსის შესახებ”.
ნორმატიული აქტების სისტემა და იერარქია საქართველოში.
ძირითადი ლიტერატურა:
 საქართველოს კონსტიტუცია, 24 აგვისტო 1995 წელი;
 საქართველოს საკონსტიტუციო სამართალი (ავტორები: ვ. გონაშვილი, ქ. ერემაძე, გ.
თევდორაშვილი, გ. კახიანი, გ. კვერენჩხილაძე, ნ. ჭიღლაძე), თბილისი, 2017;
 ევროპული კომისია „დემოკრატიისათვის სამართლის მეშვეობით“, დასკვნა CDL-AD(2004)008, 15
მარტი 2004; დასკვნა CDL-AD(2010)028, 15 ოქტომბერი, 2010; დასკვნა CDL-PI(2017)006, 09
ოქტომბერი, 2017; დასკვნა CDL-AD(2018)005, 19 მარტი, 2018.
თემა 6. ხელისუფლების დანაწილების პრინციპი. სახელმწიფო ხელისუფლების მექანიზმის
კონსტიტუციური საფუძვლები.
განსახილველი საკითხები:
ხელისუფლების დანაწილების პრინციპის არსი და ისტორიული განვითარება. ხელისუფლების
დანაწილება, როგორც სახელმწიფო ხელისუფლების ფორმირებისა და ფუნქციონირების პრინციპი.
საქართველოს სახელმწიფო-ძირითადი კონსტიტუციურსამართლებრივი ინსტიტუტი. ხელისუფლების
დანაწილება და საქართველოს კონსტიტუცია. ხელისუფლების დანაწილების თავისებურებები
საქართველოში. ხელისუფლების დანაწილების პრინციპის რეალიზაცია საქართველოს კონსტიტუციის
მიხედვით.
ძირითადი ლიტერატურა:
 საქართველოს კონსტიტუცია, 24 აგვისტო 1995 წელი;
 საქართველოს საკონსტიტუციო სამართალი (ავტორები: ვ. გონაშვილი, ქ. ერემაძე, გ.
თევდორაშვილი, გ. კახიანი, გ. კვერენჩხილაძე, ნ. ჭიღლაძე), თბილისი, 2017;
 პ. პაკტე, ფ.მელენ-სუკრამანიანი. კონსტიტუციური სამართალი. სამეცნ. რედ. ა.დემეტრაშვილი,
თარგმნ. გ. კალატოზიშვილი. თბილისი, 2012;
 ა. შაიო. ხელისუფლების თვითშეზღუდვა. კონსტიტუციონალიზმის შესავალი. თბილისი, 2003.
თემა 7. თანამედროვე საქართველოს სახელმწიფოს ფორმა. მმართველობის და ტერიტორიული მოწყობის
ფორმების კონსტიტუციური პარამეტრები და თავისებურებანი საკონსტიტუციო რეფორმების ჭრილში.
განსახილველი საკითხები:
სახელმწიფოს ფორმის თეორიული გააზრება. სახელმწიფოს მმართველობის და ტერიტორიული
მოწყობის მოდელები. პოლიტიკური რეჟიმი. თანამედროვე საქართველოს სახელმწიფოს ფორმის
საქართველოს მმართველობის ფორმა. საქართველოს მმართველობის ფორმის ტრანსფორმაცია - 1921
წლიდან დღემდე. საქართველოს მმართველობის ფორმები საკონსტიტუციო რეფორმების ჭრილში -
საუკეთესო მოდელის დაუსრულებელი ძიება.
საქართველოს ტერიტორიული მოწყობის ფორმა და მისი თავისებურებები - 1921 წლიდან დღემდე.
8 სასწავლო კურსის (მოდულის) სილაბუსი
 ძირითადი ლიტერატურა:
 საქართველოს კონსტიტუცია, 24 აგვისტო 1995 წელი;
 საქართველოს საკონსტიტუციო სამართალი (ავტორები: ვ. გონაშვილი, ქ. ერემაძე, გ.
თევდორაშვილი, გ. კახიანი, გ. კვერენჩხილაძე, ნ. ჭიღლაძე), თბილისი, 2017;
 ევროპული კომისია „დემოკრატიისათვის სამართლის მეშვეობით“, დასკვნა CDL-AD(2004)008, 15
მარტი 2004; დასკვნა CDL-AD(2010)028, 15 ოქტომბერი, 2010; დასკვნა CDL-PI(2017)006, 09
ოქტომბერი, 2017; დასკვნა CDL-AD(2018)005, 19 მარტი, 2018.

8-9 2 სთ. შეფასების კომპონენტი - შუალედური წერითი გამოცდა. მაქსიმალური შეფასება - 30 ქულა

თემა 8. საკანონმდებლო ხელისუფლება. საქართველოს პარლამენტი საკონსტიტუციო რეფორმების

ჭრილში.

განსახილველი საკითხები:

პარლამენტის ადგილი და როლის გააზრება კონსტიტუციური ინსტიტუტების სისტემაში.

ქართული კონსტიტუციონალიზმის დილემა-საქართველოს პარლამენტის ფორმირების წესი.
საპარლამენტო იმუნიტეტი და ინდემნიტეტი. პარლამენტის სტრუქტურული სისტემა. პარლამენტის
კომპეტენციური მახასიათებლები და მათი თავისებურებები. პარლამენტის საქმიანობის ფორმები.
პარლამენტის ურთიერთობა საქართველოს პრეზიდენტთან და საქართველოს მთავრობასთან.
10 ლექცია (2 სთ.) საკანონმდებლო პროცესი და განსაკუთრებული პროცედურები. საპარლამენტო კონტროლის ფორმები.
პარლამენტი და საკონსტიტუციო რეფორმები.
ძირითადი ლიტერატურა:
 საქართველოს კონსტიტუცია, 24 აგვისტო 1995 წელი;
 საქართველოს საკონსტიტუციო სამართალი (ავტორები: ვ. გონაშვილი, ქ. ერემაძე, გ.
თევდორაშვილი, გ. კახიანი, გ. კვერენჩხილაძე, ნ. ჭიღლაძე), თბილისი, 2017;
 ევროპული კომისია „დემოკრატიისათვის სამართლის მეშვეობით“, დასკვნა CDL-AD(2004)008, 15
მარტი 2004; დასკვნა CDL-AD(2010)028, 15 ოქტომბერი, 2010; დასკვნა CDL-PI(2017)006, 09
ოქტომბერი, 2017; დასკვნა CDL-AD(2018)005, 19 მარტი, 2018.
 ა. შაიო. ხელისუფლების თვითშეზღუდვა. კონსტიტუციონალიზმის შესავალი. თბილისი, 2003.
თემა 9. სახელმწიფოს მეთაურის ინსტიტუტი. საქართველოს პრეზიდენტი საკონსტიტუციო რეფორმების
ჭრილში.

განსახილველი საკითხები:

სახელმწიფოს მეთაურის ადგილის და როლის გააზრება კონსტიტუციური ინსტიტუტების

სისტემაში. სახელმწიფოს მეთაურის სტატუსი სახელმწიფო ხელისუფლების ორგანოთა სისტემაში.
სახელმწიფოს მეთაურის ინსტიტუტის ევოლუცია ქართულ კონსტიტუციონალიზმში.
პრეზიდენტის ინსტიტუტის აღმოცენება და განვითარება. საქართველოს პრეზიდენტის
კონსტიტუციური სტატუსი. პრეზიდენტის იმუნიტეტი და პასუხისმგებლობა.
11 საქართველოს პრეზიდენტის უფლებამოსილებების კონსტიტუციური არეალი. საქართველოს
ლექცია (2 სთ.)
პრეზიდენტი, როგორც სახელმწიფოს მეთაური. საქართველოს პრეზიდენტის ურთიერთობა
საქართველოს მთავრობასათან. პარლამენტისა და სასამართლო ხელისუფლების ურთიერთობა
საქართველოს პრეზიდენტთან. საქართველოს პრეზიდენტის სამართალშემოქმედებითი
კომპეტენცია.
საქართველოს პრეზიდენტი და კონსტიტუციური რეფორმები - მუდმივი განახლებები.
ძირითადი ლიტერატურა:
 საქართველოს კონსტიტუცია, 24 აგვისტო 1995 წელი;
 საქართველოს საკონსტიტუციო სამართალი (ავტორები: ვ. გონაშვილი, ქ. ერემაძე, გ.
თევდორაშვილი, გ. კახიანი, გ. კვერენჩხილაძე, ნ. ჭიღლაძე), თბილისი, 2017;
 ევროპული კომისია „დემოკრატიისათვის სამართლის მეშვეობით“, დასკვნა CDL-AD(2004)008, 15
მარტი 2004; დასკვნა CDL-AD(2010)028, 15 ოქტომბერი, 2010; დასკვნა CDL-PI(2017)006, 09
ოქტომბერი, 2017;
 ა. შაიო. ხელისუფლების თვითშეზღუდვა. კონსტიტუციონალიზმის შესავალი. თბილისი, 2003.
თემა 10. აღმასრულებელი ხელისუფლება. საქართველოს მთავრობა საკონსტიტუციო რეფორმების
ჭრილში.

განსახილველი საკითხები:
12 ლექცია (2 სთ.)
მთავრობის ინსტიტუტი ქართულ კონსტიტუციონალიზმში. მთავრობის თავისებურებები 1921 წლის
კონსტიტუციაში. მინისტრთა კაბინეტის ადგილი 1992 წლის მცირე კონსტიტუციით ფორმირებულ
სახელისუფლებო სისტემაში. მთავრობის სტატუსი 1995 წლის კონსტიტუციის მიხედვით.

ივ. ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი 9 სასწავლო კურსის (მოდულის) სილაბუსი
 თანამედროვე საქართველოს მთავრობის ფორმირების მექანიზმი და სტრუქტურა. საქართველოს
მთავრობის კომპეტენცია. მთავრობის თავმჯდომარე-სტატუსი და როლი აღმასრულებელი
ხელისუფლების სისტემაში. საქართველოს პრეზიდენტი და საქართველოს მთავრობა-კომპეტენციური
თავისებურებები. საქართველოს მთავრობა და საქართველოს პარლამენტი-ურთიერთობის ფორმები და
მახასიათებლები.
საქართველოს მთავრობა და კონსტიტუციური რეფორმები - სვლა საპარლამენტო მოდელისაკენ.
ძირითადი ლიტერატურა:
 საქართველოს კონსტიტუცია, 24 აგვისტო 1995 წელი;
 ა. შაიო. ხელისუფლების თვითშეზღუდვა. კონსტიტუციონალიზმის შესავალი. თბილისი, 2003;
 ევროპული კომისია „დემოკრატიისათვის სამართლის მეშვეობით“, დასკვნა CDL-AD(2004)008, 15
მარტი 2004; დასკვნა CDL-AD(2010)028, 15 ოქტომბერი, 2010; დასკვნა CDL-PI(2017)006, 09
ოქტომბერი, 2017; დასკვნა CDL-AD(2018)005, 19 მარტი, 2018.
 საქართველოს საკონსტიტუციო სამართალი (ავტორები: ვ. გონაშვილი, ქ. ერემაძე, გ.
თევდორაშვილი, გ. კახიანი, გ. კვერენჩხილაძე, ნ. ჭიღლაძე), თბილისი, 2017.
თემა 11. სასამართლო ხელისუფლება. საერთო სასამართლოების სისტემა საქართველოში.

განსახილველი საკითხები:

სასამართლო ხელისუფლება ხელისუფლების შტოთა ტრიადაში. სასამართლო ხელისუფლების

კონსტიტუციური საფუძვლები საქართველოში. სასამართლო ხელისუფლების სისტემა. სასამართლო
ხელისუფლების ფორმირების წესი და სისტემა. მართლმსაჯულების განხორციელების
კონსტიტუციური პრინციპები.
13 ლექცია (2 სთ.) სასამართლო ხელისუფლება და მისი დამოუკიდებლობის გარანტიები.
საერთო სასამართლოების სისტემის კონსტიტუციურ-სამართლებრივი დახასიათება. მოსამართლის
სამართლებრივი სტატუსი და მისი საქმიანობის გარანტიები. საქართველოს იუსტიციის უმაღლესი
საბჭო.
საერთო სასამართლოების სისტემა და კონსტიტუციური რეფორმები საქართველოში.
ძირითადი ლიტერატურა:
 საქართველოს კონსტიტუცია, 24 აგვისტო 1995 წელი;
 საქართველოს საკონსტიტუციო სამართალი (ავტორები: ვ. გონაშვილი, ქ. ერემაძე, გ.
თევდორაშვილი, გ. კახიანი, გ. კვერენჩხილაძე, ნ. ჭიღლაძე), თბილისი, 2017;
 ევროპული კომისია „დემოკრატიისათვის სამართლის მეშვეობით“, დასკვნა CDL-AD(2004)008, 15
მარტი 2004; დასკვნა CDL-AD(2010)028, 15 ოქტომბერი, 2010; დასკვნა CDL-PI(2017)006, 09
ოქტომბერი, 2017; დასკვნა CDL-AD(2018)005, 19 მარტი, 2018.
 ა. შაიო. ხელისუფლების თვითშეზღუდვა. კონსტიტუციონალიზმის შესავალი. თბილისი, 2003.
თემა 12. საკონსტიტუციო კონტროლი. საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლო.

განსახილველი საკითხები:

საკონსტიტუციო კონტროლის ცნება და ფუნქცია. საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს

კონსტიტუციური სტატუსი. საკონსტიტუციო სასამართლოს ფორმირების წესი, სტრუქტურა და
უფლებამოსილებები. საკონსტიტუციო სასამართლოს წევრის სტატუსი.
საკონსტიტუციო სასამართლო - კონსტიტუციის დაცვის გარანტი და ადამიანის უფლებების დაცვის
14 ქმედითი მექანიზმი.
ლექცია (2 სთ.)
საკონსტიტუციო სამართალწარმოება და მისი სტადიები. ვენეციის კომისია და მისი როლი
საკონსტიტუციო მართლმსაჯულების განვითარების საქმეში.
საკონსტიტუციო კონტროლი და კონსტიტუციური რეფორმები საქართველოში.
ძირითადი ლიტერატურა:
 საქართველოს კონსტიტუცია, 24 აგვისტო 1995 წელი;
 საქართველოს საკონსტიტუციო სამართალი (ავტორები: ვ. გონაშვილი, ქ. ერემაძე, გ.
თევდორაშვილი, გ. კახიანი, გ. კვერენჩხილაძე, ნ. ჭიღლაძე), თბილისი, 2017;
ევროპული კომისია „დემოკრატიისათვის სამართლის მეშვეობით“, დასკვნა CDL-AD(2004)008, 15
მარტი 2004; დასკვნა CDL-AD(2010)028, 15 ოქტომბერი, 2010; დასკვნა CDL-PI(2017)006, 09
ოქტომბერი, 2017; დასკვნა CDL-AD(2018)005, 19 მარტი, 2018.
ა. შაიო. ხელისუფლების თვითშეზღუდვა. კონსტიტუციონალიზმის შესავალი. თბილისი, 2003.
თემა 13. სახელმწიფო ხელისუფლების ორგანიზაცია საქართველოში -კონსტიტუციური პერსპექტივები

განსახილველი საკითხები:
15 ლექცია (2 სთ.)
სახელმწიფო ხელისუფლების კონსტიტუციური ორგანიზაცია და ქართული კონსტიტუციური
რეფორმები. კონსტიტუციური რეფორმების განმაპირობებელი ფაქტორები, შედეგები და

ივ. ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი 10 სასწავლო კურსის (მოდულის) სილაბუსი
 პერსპექტივები.
ქართული კონსტიტუციისა და სახელმწიფოს მოდელური ბუნება. საკონსტიტუციო რეფორმები - გზა
ევროპული კონსტიტუციური პრაქტიკისაკენ.

ძირითადი ლიტერატურა:
 საქართველოს კონსტიტუცია, 24 აგვისტო 1995 წელი;
 საქართველოს საკონსტიტუციო სამართალი (ავტორები: ვ. გონაშვილი, ქ. ერემაძე, გ.
თევდორაშვილი, გ. კახიანი, გ. კვერენჩხილაძე, ნ. ჭიღლაძე), თბილისი, 2017;
 ა. შაიო. ხელისუფლების თვითშეზღუდვა. კონსტიტუციონალიზმის შესავალი. თბილისი, 2003;
 ევროპული კომისია „დემოკრატიისათვის სამართლის მეშვეობით“, დასკვნა CDL-AD(2004)008, 15
მარტი 2004; დასკვნა CDL-AD(2010)028, 15 ოქტომბერი, 2010; დასკვნა CDL-PI(2017)006, 09
ოქტომბერი, 2017; დასკვნა CDL-AD(2018)005, 19 მარტი, 2018.
16-19 3 სთ. შეფასების კომპონენტი - დასკვნითი წერითი გამოცდა. მაქსიმალური შეფასება - 40 ქულა

სილაბუსის ავტორი: გიორგი კვერენჩხილაძე

ივ. ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი 11 სასწავლო კურსის (მოდულის) სილაბუსი