Tên tiểu luận: "một điều nhịn bằng chín điều lành" là phương châm nói về giải

pháp nên thực hiện để giải quyết mâu thuẫn. Hãy dựa vào những kiến thức về quy
luật mâu thuẫn để lý giải phương châm này và rút ra bài học cho bản thân.

1
 Đặt vấn đề

Mâu thuẫn là hiện tượng có trong tất cả các lĩnh vực: tự nhiên, xã hội và tư
duy con người. Trong hoạt động kinh tế, mặt trận cũng mang tính phổ biến, chẳn
hạn như cung – cầu tích luỹ và tiêu dùng, tính kế hoạch hoá của từng xí nghiệp,
từng công ty và tính tự phát vô chính phủ của nền sản xuất hàng hoá.Trong đời
sống thì có mâu thuẫn giữa vợ chồng, bố mẹ với con cái, giữa những người thân
trong gia đình, bạn bè, đồng nghiệp,… Mâu thuẫn tồn tại khi sự vật xuất hiện đến
khi sự vật kết thúc. Trong mỗi một sự vật mâu thuẫn hình thành không phải chỉ là
một mà là nhiều mâu thuẫn, và sự vật trong cùng một lúc có nhiều mặt đối lập thì
mâu thuẫn này mất đi thì mâu thuẫn khác lại hình thành.

Trong sự đổi mới và phát triển của xã hội luôn tồn tại những vẫn đề mâu thuẫn
kìm hãm sự phát triển của xã hội.Vì vậy: "Một điều nhịn bằng chín điều lành" là
phương châm nói về giải pháp nên thực hiện để giải quyết mâu thuẫn. Nhưng để
hiểu chính xác về châm ngôn đó và áp dụng hợp lý vào đời sống thì chúng ta cần
phải nắm rõ kiến thức về quy luật mâu thuẫn.

2
 NỘI DUNG

I. Khát quát về quy luật mâu thuẫn.

1. Khái niệm về quy luật mâu thuẫn
Quy luật mâu thuẫn là một trong những quy luật cơ bản trong phép biện
chứng duy vật và biện chứng duy vật lịch sử khằng định về: mọi sự vật hay
hiện tượng ở trong tự nhiên đều có sự tồn tại và mâu thuẫn bên trong. Quy
luật mâu thuẫn còn được gọi là quy luật thống nhất và đấu tranh của các
mặt đối lập.
2. Nội dung quy luật mâu thuẫn
Mọi sự vật hoặc hiện tượng đều chứa đụng những khuynh hướng, mặt đối
lập, từ đó tạo thành những mâu thuẫn trong bản thân chúng. Sự thống nhất
và đấu tranh từ các mặt đối lập tạo ra xung lực nội của sự vận động, phát
triển, và dẫn tới mất đi cái cũ thay thế bưởi cái mới.

– Các khái niệm về mặt đối lập, mâu thuẫn biện chứng, thống nhất, đấu tranh
+ Mặt đối lập: Mạt đối lập là những mặt mà có những thuộc tính, đặc điểm,
những tính quy định mà có khuynh hướng biến đổi trái ngược, tồn tại theo khách
quan ở trong tự nhiên, tư suy và xã hội.
Ví dụ:
Trong mỗi con người đều có mặt đối lập theo tự nhiên như hoạt động ăn và hoạt
động bài tiết.
Đối với sinh vật sẽ có mặt đồng hóa và dị hóa, đối lập nhau.
+ Mâu thuẫn biện chứng: Mâu thuẫn biện chứng là một trạng thái mà mặt đối lập
liên hệ, chúng có tác động qua lại với nhau, theo đó mâu thuẫn biện chứng được
tồn tại một cách khách quan, phổ biến ở trong xã hội, tư duy và tự nhiên. Trong
mâu thuẫn biện chứng tư duy có sự phản ánh mâu thuẫn đối với hiện thực, nguồn
gốc phát triển nhận thức.
+ Sự thống nhất của các mặt đối lập:
Sự thống nhất của các mặt đối lập: là sự nương tựa với nhau, tồn tại nhưng không
tách rời với nhau của các mạt đối lập, tự tồn tại đó phải lấy sự tồn tại của mặt
khác để làm tiền đề.
Sự thống nhất đó tạo lên những nhân tố “đồng nhất” của các mặt đối lập. Khi ở
một mức độ nào đó chúng sẽ có thể chuyển hóa cho nhau.
Sự thống nhất của các mặt đối lập cũng có biểu hiện tác động ngang nhau, đó chỉ
là trạng thái vận động khi có sự diễn ra căn bằng.

+ Sự đấu tranh của các mặt đối lập

3
Đấu tranh của các mặt đối lập là sự tác động qua lợi với nhau theo xu hướng là
bài trừ, phủ định lẫn nhau giữa các mặt đó.
Hình thức đấu tranh các mặt đối lập vô cùng phong phú và đa dạng, tùy thuộc vào
mối quan hệ qua lại của điều kiện diễn ra cuộc đấu tranh và các mặt đối lập, tính
chất.
– Mâu thuẫn là nguồn gốc sự vận động, sự phát triển
+ Sự thống nhất, đấu tranh các mặt đối lập chính là hai xu hướng tác động khác
nhau mặt đối lập
Trong đó, hai xu hướng này tạo ra loại mâu thuẫn đặc biệt, từ đó mâu thuẫn biện
chứng bao gồm sự thống nhất và sự đấu tranh của mặt đối lập.
Trong quá trình phát triền và vận động thì sự thống nhất, đấu tranh của mặt đối
lập không tách rời nhau.
+ Đấu tranh của mặt đối lập được quy định tất yếu về sự thay đổi các mặt đang
tác động, làm mâu thuẫn phát triển.
Khi bắt đầu xuất hiện thì mâu thuẫn chỉ là một sự khác nhau cơ bản. Tuy nhiên
theo khuynh hướng trái ngược nhau thì sự khác nhau này càng lớn lên và rộng
dẫn ra đến khi nào trở thành đối lập.
Khi hai mặt đối lập có sự xung đột gay gắt, đủ điều kiện thì sẽ tự chuyển hóa lẫn
nhau và từ đó mâu thuận được giải quyết. Nhờ sự giải quyết theo hướng này mà
thể thống nhất mới sẽ thay thế thể thống nhất cũ hay sự vật mới thay cho sự vật
cũ bị mất đi.
+ Sự phát triển là cuộc đấu tranh các mặt đối lập.
Ta đã thấy rằng khi có thống nhất của các mặt đối lập thì sẽ có đấu tranh, đấu
tranh và thống nhất các mặt đối lập thì không thể tách rời khỏi nhau đối với mâu
thuẫn biện chứng.
Sự vận động, phát triển là sự thống nhất trong tính ổn định và tính thay đổi, đấu
tranh và thống nhất các mặt đối lập quy định về tính thay đổi và tính ổn định sự
vật. Do đó, mâu thuẫn là nguồn gốc của phát triển và vận động.
– Phân loại mâu thuẫn
+ Nếu dựa vào quan hệ của sự vật được xem xét, mâu thuẫn sẽ được phân loại
thành mâu thuẫn bên trong và mâu thuẫn bên ngoài.
+ Dựa vào ý nghĩa sự tồn tại, phát triển toàn bộ sự vật thì mâu thuẫn được chia
làm mâu thuẫn cơ bản và mâu thuẫn không cơ bản.
+ Dựa vào vai trò mâu thuẫn của sự tồn tại, phát triển sự vật ở 1 giai đoạn nhất
định thì mâu thuẫn phân loại là mâu thuẫn chủ yếu, mâu thuẫn thứ yếu.
+ Dựa vào tính chất của quan hệ lợi ích, mâu thuẫn chia làm mâu thuẫn đối kháng
và mâu thuẫn không đối kháng.

4
 3. Ý nghĩa của quy luật mâu thuẫn

– Để nhận thức được ban chất của sự vật hoặc tìm ra phương hướng, giải pháp
cho hoạt động thực tiễn cần phải nghiên cứu mâu thuẫn sự vật.
– Việc nghiên cứu quy luật thống nhất và đấu tranh giữa các mặt đối lập hay quy
luật mâu thuẫn có ý nghĩa quan trọng đối với nhận thực, hoạt động thực tiễn.
Bởi mâu thuận là động lực và cùng là nguồn gốc của sự vận động, phát triển,
có tính khách quan phổ biến.

Ý nghĩa phương pháp luận của quy luật mâu thuẫn