Chương 2

LÝ THUYẾT CUNG – CẦU

Cầu

Cung

Cân bằng thị trường

Thay đổi trạng thái cân bằng

Tác động của sự can thiệp chính phủ

 Cầu
• Thị trường: bất cứ cơ chế nào cho phép người mua và
người bán có được thông tin và thực hiện trao đổi với
nhau
• Cầu: Là số lượng hàng hoá (dịch vụ) mà người mua muốn
và có khả năng mua tại các mức giá khác nhau trong một
thời gian nhất định, các yếu tố khác không thay đổi
• Lượng cầu: Là số lượng hàng hoá (dịch vụ) mà người mua
muốn và có khả năng mua tại mức giá xác định trong một
thời gian nhất định
• Các kí hiệu:
Cầu D Mức giá P

Lượng cầu QD
Chương 2: Lý thuyết Cung – Cầu Slide 2
 Biểu cầu, đường cầu và hàm cầu
Đường cầu Biểu cầu
Giá Giá Lượng cầu

Giá
tăng

Lượng cầu giảm Lượng

Hàm cầu 𝑄𝐷 = 𝑓(𝑃)

Trường hợp đặc biệt: Hàm cầu tuyến tính
𝑄𝐷 = 𝑎 − 𝑏𝑃
Chương 2: Lý thuyết Cung – Cầu Slide 3
 Tác động của giá tới lượng cầu
Luật cầu P

Người tiêu dùng sẽ mua

nhiều hàng hóa dịch vụ hơn
nếu như giá của hàng hóa
hoặc dịch vụ đó giảm xuống,
ceteris paribus
𝑷 ↑→ 𝑸𝑫 ↓
𝑷 ↓→ 𝑸𝑫 ↑
Thay đổi giá hàng hóa gây
ra sự vận động dọc theo
đường cầu
Q

Chương 2: Lý thuyết Cung – Cầu Slide 4

 Cầu cá nhân và cầu thị trường
Giá Cầu của Phương Cầu của Nam Cầu thị trường

Giá Giá Giá

Lượng cầu Lượng cầu Lượng cầu

Cầu của Phương Cầu của Nam Cầu thị trường

Chương 2: Lý thuyết Cung – Cầu Slide 5

 Các yếu tố tác động đến cầu
Sựvậnđộngdọctheođường Sựdịchchuyểncủađườngcầu
cầu

P
P

Q Q

Chương 2: Lý thuyết Cung – Cầu Slide 6

 Các yếu tố tác động đến cầu
Gây ra sự
vận động
dọc theo Giá hàng hóa (P)
đường cầu

Thu nhập (I)

Gây ra sự Giá hàng hóa liên quan (𝑃𝑋,𝑌 )

dịch chuyển
của đường
Số lượng người tiêu dùng (𝑁 𝐷
)
cầu Thị hiếu (T)
Kỳ vọng (E)

Chương 2: Lý thuyết Cung – Cầu Slide 7

 Thu nhập (I)
Hàng hóa bình thường Minh họa trường hợp
Hàng hoá bình thường
Cầu tăng khi thu nhập tăng P

𝑰 ↑→ 𝑫 dịch chuyển sang phải

𝑰 ↓→ 𝑫 dịch chuyển sang trái Thu nhập tăng
thì cầu tăng

Hàng hóa cấp thấp

Cầu giảm khi thu nhập tăng Thu nhập giảm

thì cầu giảm
𝑰 ↑→ 𝑫 dịch chuyển sang trái D3 D1 D2
𝑰 ↓→ 𝑫 dịch chuyển sang phải
Q
Chương 2: Lý thuyết Cung – Cầu Slide 8
 Giá hàng hóa liên quan (Px,PY)
Hàng hóa thay thế Hàng hóa bổ sung

Những hàng hóa có cùng giá Những hàng hóa được sử dụng
trị sử dụng hoặc thỏa mãn cùng nhau
cùng một nhu cầu.

𝑷𝑿 ↑→ 𝑫 dịch sang phải 𝑷𝒀 ↑→ 𝑫 dịch sang trái

Chương 2: Lý thuyết Cung – Cầu Slide 9

 Các yếu tố tác động đến cầu
Số lượng người mua tham gia
Quy mô thị trường vào thị trường

Sở thích, ý thích của người tiêu

Thị hiếu dùng đối với hàng hóa, dịch vụ

Các dự đoán về các yếu tố ảnh

Kì vọng hưởng đến cầu trong tương lai

Chương 2: Lý thuyết Cung – Cầu Slide 10

 Cung
Cung là số lượng hàng hoá hoặc dịch vụ mà người
bán muốn bán và có khả năng bán ở các mức giá
khác nhau trong khoảng thời gian nhất định, ceteris
paribus

Lượng cung là số lượng hàng hoá (dịch vụ) mà

người bán muốn và có khả năng bán tại mức giá
xác định trong một thời gian nhất định

Các kí hiệu: Cung S Mức giá P

Lượng cung QS
Chương 2: Lý thuyết Cung – Cầu Slide 11
 Biểu cung, đường cung và hàm cung
Hàm cung 𝑄𝑆 = 𝑓(𝑃)
• Trường hợp đặc biệt: Hàm cung tuyến tính 𝑄𝑆 = 𝑎 + 𝑏𝑃

Đường cung Biểu cung

P

Giá Lượng Cung

Giá tăng

Q
Lượng cung tăng

Chương 2: Lý thuyết Cung – Cầu Slide 12

 Tác động của giá tới lượng cung
Giá

Luật cung cung

Nhà sản xuất sẽ bán nhiều

hàng hóa dịch vụ hơn nếu
như giá của hàng hóa hoặc
dịch vụ đó tăng lên, ceteris
paribus
𝑷 ↑→ 𝑸𝑺 ↑
𝑷 ↓→ 𝑸𝑺 ↓
Thay đổi giá hàng hóa gây ra
sự vận động dọc theo
đường cung
Lượng cung

Chương 2: Lý thuyết Cung – Cầu Slide 13

 Cung cá nhân và cung thị trường
Cung của Cung của Cung
Giá
người bán A người bán B thị trường

Cung thị trường bằng tổng của cung cá nhân

Chương 2: Lý thuyết Cung – Cầu Slide 14

 Các yếu tố tác động đến cung
P

Gây ra sự dịch chuyển của Sự vận động

đường cung dọc đường
cung

Công nghệ sản xuất

Giá các yếu tố đầu vào

Thuế và trợ cấp

Sự dịch
Số lượng người sản xuất chuyển

Kỳ vọng

Chương 2: Lý thuyết Cung – Cầu Slide 15

 Các yếu tố tác động đến cung
Công nghệ sản Cải tiến công nghệ giúp tăng năng suất, giảm chi phí →
xuất (CN) tăng lượng cung tại mỗi mức giá

Giá yếu tố đầu vào

Ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí sản xuất.
(𝑷𝒊 )

Số lượng người Số lượng người sản xuất càng nhiều thì cung hàng hóa
sản xuất (𝑵𝑺 ) càng nhiều

Chính sách thuế Ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí sản xuất do đó ảnh
và trợ cấp (t) hưởng đến cung

Kì vọng (E) Dự đoán về tương lai ảnh hưởng tới cung trong hiện tại

Chương 2: Lý thuyết Cung – Cầu Slide 16

 Số lượng người sản xuất (𝑁 ) 𝑆

Cung tăng khi số Giá

𝑆3
𝑆1
lượng người sản
𝑆2
xuất nhiều hơn. Cung giảm

Cung giảm khi số

lượng người sản
xuất giảm xuống. Cung tăng

Sản lượng

Chương 2: Lý thuyết Cung – Cầu Slide 17

 Cân bằng thị trường
Giá

Dư thừa

Thiếu hụt

Lượng

Chương 2: Lý thuyết Cung – Cầu Slide 18

 Cân bằng thị trường
Cân bằng thị trường là trạng thái trong đó không
có sức ép làm cho giá và sản lượng thay đổi.
Thị trường có khả năng tự điều chỉnh
để đạt được trạng thái cân bằng.

Giá cân bằng là mức giá tại đó lượng cung bằng

với lượng cầu.

Sản lượng cân bằng là lượng hàng hóa trao đổi

tại mức giácân bằng.
Chương 2: Lý thuyết Cung – Cầu Slide 19
 Cân bằng thị trường
Dư thừa
Khi mức giá trên thị
trường cao hơn mức giá
cân bằng, dẫn đến
lượng cung lớn hơn
lượng cầu
Khi dư thừa xảy ra sẽ có
sức ép làm giảm mức
giá trên thị trường
Chương 2: Lý thuyết Cung – Cầu
Thiếu hụt
Khi mức giá trên thị trường
thấp hơn mức giá cân
bằng, dẫn đến lượng cầu
lớn hơn lượng cung
Khi thiếu hụt xảy ra sẽ có
sức ép làm tăng mức giá
trên thị trường
Slide 20
 Thay đổi trạng thái cân bằng

Cầu tăng và cung không đổi Cung tăng và cầu không đổi

S
S1
E2
E1 S2
E1
P1
P1 E2
P2

D
D1 D2

Q1 Q2
Chương 2: Lý thuyết Cung – Cầu Slide 21
 Thay đổi trạng thái cân bằng
Khi cả cầu và cung đều tăng
Tác động phụ thuộc vào mức độ dịch chuyển của cung và cầu
Sản lượng tăng - Giá không xác định

S
S S S1
S1
E2 E1
E1 S1 P2 E1 P2 E2
E2 P1 P1

D1 D
D
1
D1 D D

Q1 Q2 Q1 Q2
Q1 Q2

Chương 2: Lý thuyết Cung – Cầu Slide 22

 Chính sách của chính phủ

Chính sách Chính sách

thuế và trợ cấp kiểm soát giá

Giá trần Giá sàn

Chương 2: Lý thuyết Cung – Cầu Slide 23

 Chính sách kiểm soát giá

Giá trần là mức giá cao nhất đối với một mặt hàng
nào đó do chính phủ ấn định (bảo hộ người tiêu dùng)

Giá sàn là mức giá thấp nhất đối với một mặt hàng
nào đó do chính phủ ấn định (bảo hộ người sản xuất)

Chương 2: Lý thuyết Cung – Cầu Slide 24

 Chính sách kiểm soát giá

Giá trần Giá sàn.

Chương 2: Lý thuyết Cung – Cầu Slide 25

 Chính sách Thuế
Thuế đối với người bán Giá

Giá Cân bằng

người khi có thuế
mua

Chính phủ thu $0,5 đối

trả

Giá
Cân bằng khi không
với mỗi đơn vị sản phẩm
có
thuế có thuế

bán ra
Giá
người
bán
nhận

Lượng

Chương 2: Lý thuyết Cung – Cầu Slide 26

 Chính sách Thuế

Giá
Thuế đối với người mua Giá
người
mua
trả
Chính phủ thu $0,5 đối Cân bằng khi không
có thuế
Giá
có
với mỗi đơn vị sản phẩm thuế

mua vào
Giá Cân
người bằng khi
bán có thuế
nhận

Lượng

Chương 2: Lý thuyết Cung – Cầu Slide 27