1

SA pinakadesperadong paraan upang makahanap ng paraan na pipigil sa mabilis na pagtaas ng mga presyo sa
merkado nitong nakaraang taon, nakahanap ang mga ekonomista ng pamahalaan ng isang paraan na mabilis na
nakatulong. Nanawagan ito para sa agarang pag-aangkat ng nasa 250,000 metriko tonelada ng bigas mula sa
Vietnam at Thailand upang mahila pababa ang mga presyo ng bigas sa ating mga pamilihan. Nagtagumpay ang
hakbang, lalo’t bigas ang pangunahing produkto na pinaggugugulan ng mga Pilipinong mamimili. Ang ulat
hinggil sa malawakang pag-angkat ng bigas ang nagpahupa sa mataas na presyo ng bigas at nagbigay daan sa
pagbaba ng mga presyo ng bilihin sa kabuuan.

Ito rin ang dahilan para sa Rice Tarification Bill na nilagdaan ni Pangulong Duterte bilang isang batas nitong
Biyernes. Bago ang pagpapatibay ng batas, ang dami o laki ng inaangkat na bigas ay mahigpit na kinokontrol
upang maproktektahan ang mga Pilipinong magsasaka. Kinakailangan na magbayad ng 25 porsiyento kapag
galing ito sa bansang kasapi ng ASEAN at 50 porsiyento para sa mga hindi miyembro.

Sa pamamagitan ng Rice Tarification Law, hindi na limitado ang dami ng maaaring angkatin. Ngunit dagdag na
taripa ang ipinapataw—35% kung galing ito sa bansang kasapi ng ASEAN, 50% para sa hindi kasapi.
Maaasahan na natin ngayon ang maraming supply ng mababang presyo ng angkat na bigas sa ating mga
pamilihan.

Dapat na masolusyunan nito ang problema sa mataas na presyo—o inflation—na dinanas natin nitong nagdaang
taon. Pinangangalagaan nito ang mga mamimili ng bansa. Ang malakihang pag-angkat ang magpapataas sa
supply, na bilang kapalit naman ay mangangahulugan ng mas mababang presyo, sa ilalim ng batas ng supply at
demand.

Ngunit problema naman ito para sa ating lokal na mga magsasaka na mahihirapang maibenta ang kanilang mga
ani sa ating merkado dahil mas mahal ang mga ito kumpara sa inangkat na bigas. Hindi pa nagagawang
mapababa ng mga magsasaka ang kanilang gastos sa pagtatanim, katulad ng sa kanilang mga kapwa magsasaka
sa Vietnam at Thailand.

Ito ang dapat na maging sunod na proyekto ng administrasyong Duterte, sinabi ni Department of Budget and
Management Secretary Benjamin Diokno, nitong nakaraang linggo. Agrikultura ang dapat na nasa sentro ng
ating pambansang programang pagpapaunlad ngunit hindi nito nakakamit ang dapat nitong ambag sa
pambansang pag-unlad. Noong 2018, nag-ambag ang sektor ng serbisyo ng 56.22% sa pambansang paglago;
34.5% sa industriya; at tanging 8.94% lamang mula sa agrikultura.

Ngunit sa ngayon, malugod nating tanggapin ang Rice Tariffication Law na nilagdaan ni Pangulong Duterte
nitong nagdaang Biyernes. Maaari nitong masaktan ang ating mga magsasaka, ngunit dapat na masubok ang
mga ito na magsumikap pa upang mapantayan nito ang kakayahan sa produksiyon ng kanilang mga kapwa
magsasaka sa Vietnam at Thailand.

Dapat na mapigilan ng Rice Tariffication Law ang muling pagdanas natin sa ating naranasan noong nakaraang
taon nang pumalo ang inflation sa pinakamataas nito sa loob ng sampung taon—mula 4.5% noong Mayo; 5.7%
noong Hulyo; 6.4% noong Agosto; 6.7% noong Setyembre. Ngayon ay nasa 4.4% na ito. Panatilihin natin ang
ganitong kalagayan.
2

“Magtanim ay ’di biro

Maghapong nakayuko
’Di man lang makatayo
'Di man lang makaupo."

Indeed, planting rice in the Philippines has never been fun to most Filipino rice farmers, as the popular folk
song goes.

And that's because we failed to modernize rice farming in the Philippines. The problems now being traced to the
Rice Tariffication Law have been there for years, so it would be wrong to blame this new law for the decades-
old problems in the rice sector.

Rice production hasn't been able to keep up with our relatively high population growth, resulting in the
Philippines becoming the world's largest rice importer in recent years.

The Rice Tariffication Law comes with a P10-billion Rice Competitiveness Enhancement Fund (RCEF), but
this may have come a little too late.

With the entry of cheaper imported rice (even with 35 percent tariff), local palay prices have dropped in several
areas, causing hardship to Filipino rice farmers and their families.

While the Rice Tariffication Law may turn out to be a loss to over 2 million Filipino rice farmers, it is turning
out to be a boon to the over 100 million Filipino rice consumers. Inflation dropped to 1.7 percent in August, the
slowest in 3 years partly because of low food prices.

Some economists suggest that the Rice Tariffication Law should be given more time. They say it may just be
what the country needs to finally modernize its rice sector.

Unless we build the physical and social infrastructure needed to make our rice farms competitive--irrigation,
mechanization, farm-to-market roads, farmers' training, strong cooperatives, drying facilities, marketing
support, efficient bureaucracy, we will always be singing the same old, poor farmer song.
3

Umaaray ang ilang magsasakang Pilipino sa bumagsak umanong presyo ng palay kasabay ng pagpapatupad ng
Rice Tariffication Law.

Ayon sa ulat ni Maki Pulido sa Balitanghali ng GMA News TV nitong Miyerkules, lalong nabaon sa utang ang
mga magsasaka matapos bumaha ng imported na bigas sa bansa.

Sumadsad na raw sa P7 hanggang P8 kada kilo ang bilihan ng palay sa ilang lugar sa Nueva Ecija at Tarlac.

Ang ilang mga nawalan na ng pag-asa sa industriya ng pagsasaka, ibinenta na umano ang kanilang mga bukid.

Hindi naman naniniwala si Senador Cynthia Villar, may-akda ng naturang batas, na bumaba sa ganoong presyo
ang benthan ng palay.

"Siguro dapat 'yung mga naapektuhan ng disaster puntahan niyo na at tulungan niyo para hindi sila salita nang
salita na ang presyo ng palay ay P6, P7, P8," ayon kay Villar.

Giit ng mga magsasaka, dapat suspendihin muna ang pagpapatupad ng Rice Tariffication Law.

Ngunit ayon naman kay Villar, hindi na raw maaaring pigilan ito.

"Wala na tayong choice kasi after 22 years we have to liberalize because that is the agreement with WTO
[World Trade Organization]," ayon sa senadora.

Pebrero 2019 nang pirmahan ni Pangulong Rodrigo Duterte ang naturang batas. — Dona Magsino/RSJ, GMA
4

The Rice Tariffication Law, explained

Trading quotas with tariffs, RA 11203 will open doors to more foreign rice importers

With the Rice Tariffication Bill (Senate Bill No. 1998) recently enacted into law by President Rodrigo Duterte, as confirmed by
Presidential Spokesperson Salvador Panelo, the rice economy and its local farmers are expected to be affected, for better or worse, and
they’re bracing for the impact.

Here’s everything you need to know about the Rice Tariffication Law or Republic Act 11203.

When was it signed? Duterte signed the bill into law on Feb. 15, according to the Official Gazette, and the law will take effect on
Mar. 5, according to the Department of Finance. The law’s implementing rules and regulations will be enacted on Mar. 3.

Why was it signed? Since October 2018, Duterte declared the issue as “urgent” due to price hikes that caused rice to hit P70 per kilo
last year. Finance Assistant Secretary Tony Lambino predicts that the law will cut rice prices by P7 per kilo. Bangko Sentral ng
Pilipinas projects that this will also cut inflation by 0.6 percent.

What does Duterte have to say? There is a need “to address the urgent need to improve availability of rice in the country, to prevent
artificial rice shortage, reduce the prices of rice in the market, and curtail the prevalence of corruption and cartel domination in the rice
industry.”

What will the law do? The law essentially allows for the liberalization of rice imports. It will remove the previously placed quota on
rice imports, permitting traders to import a near-unlimited quantity of rice.

How will it work? In the basic rules of economy, the law of supply and demand will dictate market prices. By allowing more
competitors to enter the rice market, the law will lower the price of rice by increasing supply.

How much are the tariffs? Thirty-five percent from the Association of Southeast Asian Nations (ASEAN); 40 percent from non-
ASEAN countries if imports are below 350,000 metric tons; and 180 percent if imports are from non-ASEAN countries and above
350,000 metric tons.

Where will the tariffs go? The taxes will go to a Rice Competitiveness Enhancement Fund (RCEF), which will allocate the revenue
to programs for mass irrigation, rice storage, and research initiatives.

Who will it impact? Local farmers are expected to be impacted the most as the removal of quantitative restrictions will pit them
against foreign competitors. The National Food Authority (NFA) will also be directly affected as the law will remove various
functions from their role in food importation and distribution.

How will local farmers be compensated? The RCEF is expected to allocate P10 billion annually to the support of Filipino rice
farmers over a six-year period. This will be done through the following fund allocations: 50 percent on rice farm machinery and
equipment, rice cooperatives, and local government units; 30 percent on rice seed development, propagation, and promotion; 10
percent on rice credit assistance; and 10 percent to rice extension services.

Is it a good move in the long run? Technically, it will prevent price hikes in the future as competition is a healthy component for the
economy. Senate Committee on Agriculture and Food Chairperson Cynthia Villar concurs, “With the expiration of the quantitative
restriction on rice importation, this is a very important piece of legislation, which will help our farmers improve their profitability and
competitiveness.”

Also in favor of competition, Panelo insists the liberalization of the rice market will promote production. “Well, ‘pag ni-liberalize mo
naman eh magkakaroon ng competition in the market. So magpapababaan sila ng presyo, otherwise hindi sila mabibili, hindi ba?
Kaya nga—law of supply and demand iyan eh,” he said.

What do the farmers have to say? Kilusan ng Magbubukid ng Pilipinas considers the law as a “death warrant” to the local rice
industry as it would open the floodgates to foreign industries that would overpower or “wipe out” local rice farmers. KMP estimates
that 500,000 of a total of 2.4 million rice farmers will be negatively impacted by the law. The organization states that only through
investing and boosting local production will the Philippines achieve stable rice prices and supply.

What does NFA have to say? With restrictions removed, NFA will lose its power and functions in rice importation. Their role will
now be limited to maintaining a buffer stock of rice for emergency situations. They will not be permitted to manage the licensing of
importers and traders. Some 400 NFA employees are expected to be laid off as the law will also move NFA under the Department of
Agriculture.

What does this mean for the agriculture industry now? Now that it has been rendered a law, expect the aftermath of its
implementation to come in the following months. Local farmers will be affected by the introduction of more foreign competitors and
how they fare in the face of that competition will depend on the RCEF that the law has put into place.
5

Rice Tariffication Law

Taripa ng Bigas: Sasapat ba para sa Lahat?

Ni: Prof. Louie Montemar

SA bagong batas ukol sa taripa sa bigas na nilagdaan na ni Pangulong Duterte — Rice Tariffication Law
— aalisin na ang limitasyon sa dami (quantitative restrictions) ng inaangkat na bigas mula sa mga bansa ng
Timog Silangang Asya. Papatungan na lamang ang mga ito ng 35 porsyentong taripa. Ang mga bigas naman
mula sa ibang mga bansa ay papatawan ng mas mataas pang taripa kaysa dito.

Ayon sa mga nagsulong ng bagong patakaran, bababa daw ang presyo ng bigas sa lokal na pamilihan at
titiyakin daw nito na may sapat na supply din sa buong bansa. Sa kabilang banda, ang pagbaha ng inangkat na
butil ay banta naman daw sa mga lokal na magsasaka at mga negosyante, maging sa mga sektor pa nga sa labas
ng agrikultura.

Sinasabi ng mga grupong tutol sa bagong batas na sa tunay na paglutas sa mataas na presyo ng palay at mga
problema sa produksyon nito, dapat tiyakin ng pamahalaan ang mahigpit na pagsubaybay at regulasyon, at ang
matamang pagpapaunlad sa lokal na produksyon ng palay o bigas.

Hindi raw sapat ang pagpapaprayoridad ng pamahalaan sa agrikultura, halimbawa na lamang, sa pagbabadyet
para dito. Ang Kagawaran ng Agrikultura ay maaaring makatatanggap lamang ng P49.8 bilyon o 1.3% ng
pambansang badyet para sa 2019. Baka lalo lamang humina ang sektor ng agrikultura sa kabila ng pangakong
pagbaba naman ng presyo ng bigas para sa lahat.

At kung aasa tayo sa pag-angkat ng bigas, paano na ang food security ng bansa? Dapat tandaan na noong 2008,
naghigpit ang Vietnam, India, at Pakistan sa kanilang mga pag-export ng bigas dahil sa pagtaas ng presyo ng
bigas sa pandaigdigang pamilihan. Paano tayo sa sitwasyong hindi sasapat ang maangkat nating bigas?

Hindi pa natatapos ang Implenting Rules and Regulation para sa nasabing batas. Baka naman may magagawa
pa. Nawa ay mabalanse pa ng mga pinuno natin ang interes ng iba’t ibang sektor para sa ikagagaling ng lahat, sa
pangmatagalan.
6

Meningococcemia cases climb to 169 – DOH

Published October 6, 2019 4:25pm

The Department of Health (DOH) recorded 169 cases of meningococcemia so far this year, a four-percent
increase from the 162 cases recorded in the same period in 2018, the agency’s epidemiology bureau head told
Balitanghali on Sunday.

In an interview with Mark Salazar, DOH Epidemiology Bureau OIC Dr. Ferchito Avelino said authorities
immediately sought out all the people meningococcemia victims had close contact with and administered
preventive or antibiotic prophylaxis to arrest the virus' spread.

According to Avelino, studies found that five out of 10 meningococcemia cases end in death if not treated
immediately. The number of deaths can fall to around eight to 13 percent if patients are treated.

“But then again the fact remains na talagang may mamamatay pa rin. So importante talaga ‘yung maagap na
pagpapatingin sa ating mga health center at ‘yung preventive measures,” he emphasized.

While there was a vaccine for meningococcemia, it was not currently being offered by the government in its
routine vaccinations.

Meanwhile, a 3-year-old boy died within 24 hours of confinement at the Bicol Medical Center in Naga City
because of meningococcemia.

According to the hospital, the patient was brought in on September 28 because of violet rashes all over his
body.

A number of other patients have tested positive for meningococcemia in the same hospital as well.

In Paete, Laguna, a 7-year-old is currently confined at the San Lazaro Hospital after testing positive for the
same illness.

Authorities are reaching out to the patient’s relatives in order to take the necessary preventive measures.

Avelino appealed to the public to get themselves checked immediately if they were feeling unwell.

“Kapag po hindi maganda ang ating pakiramdam ay mas maigi po na mas maaga magpatingin sa ating mga
doktor at bigyan natin po ng kumpletong history… bago tayo nagkasakit para ang doktor po ay guided din kung
ano maaaring ibigay sating gamot at examination,” he said. — Julia Mari Ornedo/DVM, GMA News
7

DOH assures public that there is no meningococcemia outbreak

By Analou De Vera

The Department of Health (DOH) on Saturday allayed fears of the public over the reported cases of
meningococcemia, saying that there is no outbreak of the respiratory disease in the country.

Department of Health (MANILA BULLETIN)

“As of the moment, there is no meningococcemia outbreak in the country as cases are sporadic in nature and are
not clustering,” said Health Assistant Secretary Maria Rosario Vergeire.

The DOH said that two suspected cases from Laguna and Batangas were confirmed positive for
meningococcemia based on the laboratory results of the Research Institute for Tropical Medicine.

“The Department is awaiting the laboratory confirmation of five more suspected meningococcemia cases,” said
Vergeire.

From January 1 to September 21, the DOH-Epidemiology Bureau reported that there were 169 cases of
meningococcemia, including 88 deaths recorded nationwide. The figure is slightly higher compared to the same
period last year which was 162 cases, including 78 deaths.

The DOH said that meningococcemia is a rare, but very serious illness caused by a bacteria called Neisseria
meningitidis.

Some of its signs and symptoms include cough, headache, sore throat, fever, chills, malaise, nausea, vomiting
and skin rashes.

“It can quickly progress and manifest with lethargy, difficulty of breathing, neck stiffness, sensitivity to light,
seizures, hemorrhagic eruptions, purpuric and petechial skin lesions, and hypotension,” it added.
8

Editorial: Transport strike

THE Transport of Southern Mindanao for Solidarity, Independence and Nationalism (Transmision-Piston) is
spearheading a transport strike today to protest against the proposed House Bill 4334, also known as the
“Traffic Crisis Act of 2016 Maki-isa, Makisama, Magka-isa,” Transmision-Piston said the bill "will have a
negative impact on the part of jeepney operators."

"We will also protest against Department Order 2016, which contains the Omnibus Franchising Guidelines,
which dictates the scrapping of public utility vehicles (PUVs) and the trip management scheme which puts
power to big operators in handling modernized units," Transmision-Piston-Davao spokesperson Edwin
Fernandez said.

While we respect the group's rights to express their opinions, it is sad to note that those who will be greatly
affected by their strike are the commuters.

Though there will still be public utility vehicle (PUV) drivers who will still operate today, the PUVs available
on the streets are not enough to cater the entire city.

Thus, it was good news when Davao City Mayor Sara Z. Duterte-Carpio announced the suspension of classes in
all levels today. It was also good news when Malacañang announced the suspension of work in most
government offices.

To ease commuters' worries, the city government of Davao also provided alternative transport options.

"The City Government of Davao will deploy buses to assist passengers. Let us all take this opportunity to
observe the streets with fewer jeepneys and more buses as envisioned in the High Priority Bus System project
for the Dabawenyos,” the mayor said in a statement.

While the group stages the strike, the city government is doing its best to meet the needs of commuters.

Government, however, cannot just shrug off the plight of the PUJ drivers. They, too, need to be heard.

We hope though that a dialogue between government and jeepney drivers' associations will result to a win-win
solution for everybody.

Commuters, after all, deserve a better public transport system, be it a high priority bus system in the short to
medium term or a rail system in the long run.

Lastly, we also call on the group to stage their strike peacefully and not cause further inconvenience to the
public.
9

Bigwas", isang sanaysay tungkol sa hazing

“Bigwas”
Mababalitaan natin sa ngayon ang pagkamatay ng nasasabing
estudyante sa iba’t ibang unibersidad. Mga kabataan ang madalas
na nasasangkot sa hazing dahil ito ay isang fraternity o institusyon
na isinasagawa para madagdagan ng para madagdagan ng
miyembro ang kanilang grupo.
Isa sa mga maituturing na pinakalyunin ng pagsali sa mga
fraternities o sororities ay ang kapatiran (Brotherhood) o
pagkakaroon ng maraming kaalyansa. Itinuturing nila na
pangalawang kapamilya nila ang kanilang kapatiran lalo na sa oras
ng kagipitan. Maraming may kagustuhan nito dahil sa makukuhang
benepisyo mula rito na habang nag-aaral at kapaga nakatapos,
dahil may tinatawag silang frat-alumni at ito ang nagbibigay sa
kanila ng mga scholarship at trabaho para sa kasapi nito. Pero
bago maging isang miyembro ng isang fraternity, ikaw ay sasabak
muna sa tinatawag na hazing. Ang pagpalo sa hita at puwit
aymagdudulot ng muscle injury at matinding pasa na kapag
nasira/nabugbog ng husto ang muscle ito’y magdudulot ng kidney
failure. Ang pagpalo rin sa ulo, dibdib at tiyan ay pwede magkaroon
ng internal organ bleeding at namamatay ang biktima sa pagtulo ng
dugo. Bukod sa palo, mayroon ding psychological abuse na
nangyayari at nagkakaroon ng troma ang biktima. Kadalasan ang
nagsasagawa sa hazing ay nakainom ng alak at lumalakas ang
kanilang loob na magbigay ng matinding pananakit at isa ring
dahilan kung bakit may namamatay sa hazing.

Sa mga kabataan, huwag na lang sumali sa fraternity/sorority

na nagsasagawa ng mga hazing. Hindi ka makakahanap ng
pamilya o pagkakaiban kung ikaw rin ay sasaktan at kapag na ang
nasa susunod na termino ay igaganti mo lang kung ano
naramdaman mo at mananakit. Wala itong magandang maidudulot
sa buhay natin. Maari ngang maganda ang maidulot pero isipin din
kung kaya ba itong ating mga katawan. Ito pa ay makakaapekto sa
pag-aaral kaya’t huwag sayangin ang buhay at sumali sa
masasamang grupo.
10

EDITORYAL - Hindi kinatatakutan ang Anti-Hazing Law

(Pilipino Star Ngayon) - September 24, 2019 - 12:00am

TATLONG beses nang may nangyayaring hazing sa Philippine Military Academy (PMA). Una ay noong taon
2000 nang mamatay si Cadet Ace Bernabe Ekid. Ikalawa ay noong Marso 2001 nang mamatay naman si Cadet
Edward Domingo. Ang ikatlo ay nangyari noong nakaraang linggo nang mamatay si Cadet Darwin Dormitorio.
Sino pa ang susunod?

Noong nakaraang taon, namatay din sa hazing ang UST law student na si Horatio Castillo III. Namatay si
Castillo dahil sa rami ng mga palo sa katawan na ibinigay sa kanya ng mga brod niya sa Aegis Juris Fraternity.
Ang pagkamatay ni Castillo ang naging daan para magkaroon ng Anti-Hazing Law (Republic Act 11053). Ilan
sa mga ka-brod ni Castillo ang nakakulong na.

Maraming nag-akala na sa pagkakabatas ng Anti-Hazing, matitigil na ang pagkamatay dahil sa hazing pero
hindi pala dahil may nangyari na naman sa PMA. Wala rin palang epekto ang batas at lalo pang kinakati ang
kamay para may pumatay. Kung sa PMA ay may nangyayaring hazing, paano pa sa ibang eskuwelahan o
institution.

Marami nang nangyaring hazing sa nakaraan at magandang balikan para malaman ang masamang dulot nito.
Isang 18-anyos na babaing estudyante ng Lyceum of the Philippines-Manila na grabeng pinahirapan ng may 20
miyembro ng Tau Gamma Sigma sorority noong 2017. Ayon sa biktimang si Larissa Coleen Alilio, na anak ng
isang mayor sa Batangas, pinalo siya ng stick nang may 50 beses at pinatakan ng kandila ang kanyang likod.
Sinabunutan din umano siya at sinampal ng mga suspect. Ayon pa kay Alilio, binantaan siyang papatayin kapag
umayaw o nag-backout sa sorority.

Hindi rin naman malilimutan ang pagkamatay ng isang estudyante ng De La Salle-College of St. Benilde noong
2014 dahil sa hazing na isinagawa ng mga miyembro ng Tau Gamma Phi fraternity. Ang biktima ay nakilalang
si Guillo Ceasar Servando. Isinagawa ang hazing sa isang apartment sa Palanan, Makati City. Ang masaklap,
hindi na malaman kung nakamit ng mga kaanak ng biktima ang katarungan sa pagkamatay.

Walang natatakot sa Anti-Hazing Law. Kulang ang ngipin ng batas kaya marami ang sumusuway sa batas na
ito. Dapat dagdagan ang parusa sa mga gumagawa ng hazing.
11

EDITORYAL - Hazing, dapat nang ibilang na karumal-dumal na krimen

(Pilipino Star Ngayon) - September 26, 2019 - 12:00am

DAHIL sa pagkamatay ni PMA cadet Darwin Dormitorio sa hazing, dapat nang makabilang ang krimen na ito
na karumal-dumal. Kung hindi ito ibibilang na karumal-dumal, makakalusot sa batas ang mga gumagawa ng
hazing. Halimbawang mapatunayan at makulong ang mga pumatay kay Dormitorio, maaari pa rin silang
makalaya sapagkat maaaring mag-aplay sa Good Conduct Time Allowance (GCTA). Itong GCTA ay naging
kontrobersiyal kamakailan dahil pati ang mga may karumal-dumal na kaso ay nakalaya. Sa ilalim ng GCTA,
hindi kabilang sa mga mapapalaya ang mga gumawa ng karumal-dumal. Mabuti na lang at pinigil ng Presidente
ang pagpapalaya sa mga bilanggo kaugnay sa GCTA.

Isa sa mga humihiling na ibilang na karumal-dumal na krimen ang hazing ay ang ina ni Horacio “Atio” Castillo,
ang law student na namatay dahil sa matinding pagpapahirap ng mga miyembro ng Aegis Juris noong
nakaraang taon. Ayon kay Ginang Castillo, dapat nang mapabilang na heinous crime ang hazing upang
magsilbing babala sa mga gumagawa nito. Hanggang sa kasalukuyan, damang-dama pa rin sa tinig ni Mrs.
Castillo ang matinding sama ng loob sa pagkamatay ng anak. Bagama’t nakakulong na sa city jail ang mga
miyembro ng fraternity na pumatay sa anak, hindi pa rin sila maka-move on. Kaya nadarama rin niya ang
paghihirap ng loob na dinaranas ng magulang ng kadeteng si Dormitorio.

Inilibing naman kahapon si Dormitorio sa Cagayan de Oro City. Inihahanda na ang pagsasampa ng kaso sa
tatlong kadete at iba pang sangkot sa pagkamatay ni Dormitorio. Ayon sa pamunuan ng PMA, mananagot ang
mga may kagagawan sa pagkamatay ni Dormitorio.
12

[EDITORIAL] #AnimatED: Kapatiran ng kamatayan

Bahagi ang hazing ng kulturang Pinoy na lihim na yumayakap sa karahasan. Tulad ng TokHang at rambol, hindi ito
mawawala hangga’t pinapahalagahan natin ang kamao higit sa karapatang pantao.

Ilang buhay na ba ang winasak ng hazing?

Sa pagkamatay ni Horacio Castillo III sa hazing, na-deja vu tayo at nanumbalik ang pagkamatay nina Anthony Javier,
Christian dela Cruz, Ariel Inofre, Guillo Servando, Marc Andre Marcos, Marvin Reglos, EJ Karl Intia, Menardo Clamucha
Jr, Elvis Sinaluan, Chester Paolo Abracia, Cris Anthony Mendez, Roland Cequiña, Mark Rodriguez, Marlon Villanueva,
Rafael Albano, Edward Domingo, Dominante Tunac, Ace Bernabe Ekid, Alexander Miguel Icasiano, Oliver Estrella,
Mervin Sarmiento, Mark Roland Martin, Joselito Hernandez at si Lenny Villa noong 1995. May 9 pang namatay bago si
Lenny at ang pinakaunang biktima ay si Gonzalo Mariano Albert noong 1954.

1954 pa may namamatay sa hazing. Pawang nasa edad 17-25. At ‘yan lamang ang naitalang kaso ng media. Marami pang
pagkamatay na pinaghihinalaang dulot ng hazing.

Ang umaasang mapabilang sa kapatiran, ngayon ay malamig nang bangkay. Kasama ng huling hininga naglaho ang lahat
ng pangarap sampu ng pagsisikap ng magulang. Wasak din ang kinabukasan ng mga nang-hazing na nasakdal at nahatulan,
‘yun nga lang, buhay pa sila.

Ano ba ang gayuma ng fraternity sa kabila ng mga pagkamatay na ito? Para sa mga sumanib sa fraternity at sorority, dala
nito ang pangako ng koneksyon, trabaho, at maging mga pwesto sa gobyerno.

Halimbawa, namamayagpag ngayon ang Lex Taleonis, ang frat ni Pangulong Rodrigo Duterte. Matagal nang naghahari ang
mga miyembro ng Sigma Rho, Upsilon Sigma Phi, Aquila Legis, Tau Gamma Phi, at Beta Sigma sa mga pasilyo ng
kapangyarihan.

Malalim ang hugot ng fraternity. Sa mga bihasa sa mga palakad ng organisasyon sa kolehiyo, alam ng lahat na iba ang hatak
ng frat. Andyan ang sikretong ritwal, ang blood compact ng barkadismo, ang shared experience ng tortyur. Lahat ng
barbarong aspeto nito’y nakaugat sa isang machong kulturang nagpapahalaga sa kapatiran ng kalalakihan. Dahil kapatiran
din ito ng pagbabakuran ng kapangyarihan.

Ito ang old boys club sa Kongreso at gobyerno, at maging sa mga korporasyon. Mas mahalaga kung sino ang kilala mo, sa
kung ano ang alam at kaya mo.

Pero may hangganan ang kapatiran. “Together we stand, divided we fall” ba kamo? Mag-brod si Ferdinand Marcos at Ninoy
Aquino na naging mortal na magkatunggali sa kasaysayan ng Pilipinas. Mag-brod din si Senador Juan Ponce Enrile at si
Frank Drilon, pero magkalaban sila sa pulitika. Sis na naturingan ni Congressman Rey Umali si Senadora Leila de Lima,
pero di naman ito naging hadlang sa pagsasampa niya ng kaso sa dating justice secretary. Di rin niya ito ipinagtanggol sa
harap ng garapal na pangungutya ng mga kapwa kongresista sa hearing na naging tsismis session sa lovelife ng Senadora.
Malinaw naman na sa larangan ng pulitika, there are no permanent brods or sis, only permanent interests.

Ano ba ang silbi ng fraternities sa lipunan? Di maitatatwa na may nagagawang mabuti ang mga fraternity na ito tulad ng
civic projects at fund raisers. Pero ganoon din ang naparaming organisasyon sa pamantasan na walang kultura ng hazing at
initiation. Katumbas ba ng mga proyektong ito ang mga buhay ng nawala dahil sa hazing? Necessary evil ba ang fraternity?

Ang kaso ni Lenny Villa ang naging mitsa sa pagbubuo ng Anti-Hazing Law. Nananatili ang batas na inutil at walang
ngipin, isang “regulatory” legislation na hindi ginagawang kriminal ang magsagawa ng hazing, mapa-psychological o
pisikal man. Ginawa ngang kriminal ang libel, pero hindi ang hazing? Nawa'y maging makabuluhan ang pagsusuri ng mga
mambabatas ng inutil na batas.

Bahagi ang hazing ng kulturang Pinoy na lihim na yumayakap sa karahasan. Tulad ng TokHang at rambol, hindi ito
mawawala hangga’t pinapahalagahan natin ang kamao higit sa karapatang pantao. Habang may mga dean o opisyal ng mga
unibersidad na nagsasabing walang masama sa pagsali sa fraternities. Habang pinapalakpakan natin ang mga pinunong
nagpapamura ng buhay.

Kung tutuusin, bahagi lamang ang hazing ng kulto ng kapangyarihan at barbarismo. – Rappler.com
13

Kakulangan ng palikuran hamon sa pagbabalik ng polio: DOH

MAYNILA – Kawalan ng sariling palikuran ng maraming Pilipino ang isa sa pangunahing dahilan ng
pagbabalik ng polio virus sa Pilipinas, ayon sa Department of Health.

Ayon kay Health Undersecretary Eric Domingo, nasa 3 hanggang 3.5 milyong kabahayan ang walang
palikuran, karamihan umano ay nasa Metro Manila.

Nakukuha ang polio sa dumi ng tao at maaaring makuha kapag makahawak ng dumi ng mayroong polio.

"Ang dumi ng tao itatapon kung saan, diretso sa ilog o ibabaon. So nagkakaroon ng access for contamination,"
ani Domingo.

Noong nakaraang linggo inanunsiyo ng DOH na nagbabalik ang polio sa bansa matapos ang halos 2 dekada.

Kabilang sa mga nabiktima noon ng polio si Christian Jay Tayao, na nakuha ang sakit noong bata pa siya.

Ngayong nakabalik ang polio virus sa bansa, ayaw na niyang magkaroon nito ang kaniyang anak.

"Mahirap danasin yung polio 'pag 'di nila alam. Siyempre mag-aalala ka kasi may anak ka eh," ani Tayao.

Nakaranas siya noon ng panghihina ng mga kalamnan o iyong acute flaccid paralysis (AFP) na isa sa mga
sintomas ng polio.

Sa datos ng Department of Health, mula sa 264 na kaso ng AFP ngayong taon, 40 porsiyento ang hindi
siguradong nabigyan ng OPV.

Limang porsiyento naman dito ang kumpirmadong walang bakuna kontra polio.

Samantala, hamon sa DOH ang pagkakatapyas ng halos P10 bilyon sa budget nito sa 2020. Pero tiniyak ni
Domingo na hindi apektado ang programa nila sa mga bakuna.

"Mayroon ngang nabawas na parang 9.3 billion, most of that is 'yung Health Facilities Enhancement Program
natin. Yung ating National Immunization Program hindi naman nabago yan,” ani Domingo.

Ang polio ang ikatlong sakit na idineklarang may outbreak sa bansa ngayong 2019.

Muli ring nagpaalala ang DOH na iwasang dumumi kung saan-saan para hindi kumalat ang polio virus.

Sasabihin ng DOH sa mga susunod na araw kung saan gagawin ang malawakang bakuna kontra polio. --Ulat ni
Raphael Bosano, ABS-CBN News
14

Duterte signs law requiring schools to provide neutral desk for students
MANILA, Philippines — President Rodrigo Duterte has signed a law requiring schools to provide neutral desks
to all students to address the needs of left-handed students.

Duterte signed Republic Act No. 11394 or the Mandatory Provision of Neutral Desks in Educational Institutions
Act on August 22, a copy of the law was released to the media on Wednesday.

The new law mandated that “it shall be obligatory for all educational institutions, both public and private, that
make use of armchairs in the classroom to provide neutral desks to all students.”

Under the law, neutral desk means “ a table or an armchair that is suitable for both right-handed and left-handed
students.”

Schools, the law said, “shall provide neutral desks equivalent to ten percent (10 %) of the student population
within one (1) year from the effectivity of this Act.”

In a statement, Sen. Sonny Angara lauded the signing of the new law, which he authored.

Angara said that every day, left-handed students “are faced with an additional challenge in school of having to
deal with armchairs that do not support their ‘uniqueness.’”

He said that 10 percent of population are left-handed but most facilities in schools are designed for right-handed
students.

“Sa pamamagitan ng batas na ito, ang mga paaralan ay maoobliga na maglaan ng mga ‘neutral desks’ sa bawat
classroom,” he said.

“These neutral desks,” he said, “could be used by both left and right-handed students without any issue.”

“The struggle of left-handed students is real. Many of them end up suffering from back, neck and shoulder pain
when they force themselves to use the standard-issue desks. Studies have also shown that left-handed students
tend to write slower when using right-handed desks, thus, leaving them at a disadvantage during timed
examinations,” he added.

The signing of the new law, Angara said, “is now one less problem on the plate of left-handed students. We
thank the President for signing this bill that we authored into law.” /jpv
15

DepEd welcomes new law requiring schools to provide neutral desks

(MANILA BULLETIN)

DepEd Undersecretary Alain Del Pascua noted that even before the law was passed, the agency has already
discussed the provision of neutral school furniture in 2017. The consultations of his office with teachers
nationwide, he noted, “resulted in the decision of abandoning and doing away with armchairs.”

Pascua said that starting 2018 DepEd has “been providing new school furniture”— specifically tables and chairs
– under the Public Schools of the Future framework. “One table and two chairs comprise one school furniture
set,” he explained.

DepEd’s School Building Program, Pascua said, has already proposed a five-year replacement plan to replace
existing armchairs in existing classrooms with the new school furniture design in 2018. “However, the approved
funds allotted for school furniture are not enough for this endeavor,” he noted.

Given this, Pascua said that the passage of Republic Act (RA) No. 11394, the Mandatory Provision of Neutral
Desks in Educational Institutions Act, is “very much welcome” as the new law which mandates the obligatory
provision of neutral desks to all students fully supports the implementation of DepEd’s five-year replacement
plan.

A great help for DepEd’s learners

Pascua noted that as stated in the law, a neutral desk means a table or an armchair that is suitable for both right-
handed and left-handed students. This, he added, is the “exact description and intention of DepEd’s new tables
and chair furniture set.”

Prior to the adoption of the new school furniture design, Pascua said that the DepEd’s Education Facilities
Division (EFD) has been allocating two (2) left-handed armchairs per set of 45 armchairs or about four percent
(4%) of total armchairs for learners per classroom.

“But the uncertainty of actual numbers of left-handed learners per classroom and per school would always result
in either the lack of or oversupply of left-handed armchairs in a given school,” Pascua said. “This is one of the
reasons that prompted the department to study the adoption of neutral school furniture,” he added.

Hitting two birds with one stone

Pascua also noted that the 1-table and 2-chair setup is adopted to address two other factors.

First is the need for “more flexibility, accommodation of multiple layouts, and appropriateness of furniture to be
moved and organized to encourage more collaboration among learners, such as face-to-face group arrangements
inside the classroom” and second is the need for a “wider platform for the proper and safe usage of computer
tablets and laptops in the classroom.”

“These two factors cannot be adequately addressed by armchairs, even if they are neutral, further strengthening
the decision to use tables and chairs instead,” Pascua said.

Pascua also noted that DepEd’s Digital Rise Program includes bringing computer tablets and laptops for
learners’ use inside their classrooms and no longer in computer laboratories. “This enables information and
communications technology (ICT) equipment to be used as daily tools and equipment in the learning and
teaching process,” he added.

Replacing all armchairs by 2025

16

At the end of 2017, Pascua said that are 707,600 existing classroom. Given this, the five-year plan intends to
replace 18,199,305 existing armchairs in a span of five years. “If we start this in 2020, we can have all
armchairs replaced by 2025,” he said.

Pascua noted that a total of P80,949,440,000.00 would be needed to replace the existing armchairs since it
would cost about P16,189,888.00 per year for the next five years. This, he added, is “on top of the regular
allocation for school furniture for new classrooms to be constructed.”

Back in 2017, Pascua said that the cost of an armchair was P900.00 while the new tables and chairs cost
P4,800.00 per set. “In a classroom setup, the cost of school furniture under the old design is P44,500.00 (45
armchairs, 1 teacher table, and chair), while the new design costs P114,400.00 per classroom (23 tables, 46
chairs, and 1 teacher table and chair),” he explained.

Pascua said that from the 2018 funds, DepEd “has procured and delivered 1,396,614 new tables and chairs for
30,412 new classrooms” and for 2019, “about 858,950 new tables and chairs are in the process of being
procured for 18,734 new classrooms in 2,605 schools nationwide” – bringing a total of 2,255,564 new tables
and chairs for 33,017 new classrooms.

“All new classrooms and new school buildings to be constructed for 2020 and onwards have corresponding
numbers of these new tables and chairs,” Pascua said. “The proposed 2020 funds of the department for school
furniture amounting to P4,833,515,000.00 would be able to purchase additional 1,943,546 tables and chairs for
42,251 new classrooms in various schools,” he added.

Earlier, President Rodrigo Duterte signed the RA 11394 to address the needs of left-handed students. The said
measure mandates public and private schools to provide neutral desks to students.
17

Philippines Declares Polio Outbreak After 19 Years Free of the Disease

MANILA — The Philippines on Thursday announced an outbreak of polio, 19 years after the World Health
Organization declared the Southeast Asian country free of the infectious disease.

Health Secretary Francisco Duque said government scientists have confirmed the “re-emergence of polio” after
one case in the southern province of Lanao del Sur and another suspected case of the disease. He blamed “poor
immunization coverage,” a lack of sanitation and proper hygiene and poor surveillance by health workers as
among the reasons the disease returned.

Polio is an infectious disease that can spread rapidly and mainly affects young children. It can cause muscle
weakness, paralysis and, on rare occasions, it can be fatal. There is no cure for polio, but it can be prevented
with multiple doses of polio vaccines.

Despite aggressive eradication efforts around the world, the disease has hung on in a handful of countries and
even gained a stronger foothold in some, like Pakistan and Afghanistan. There are currently cases this year in
several African countries, such as the Central African Republic and Somalia.

Mr. Duque said on Thursday that the case in Lanao del Sur involved a 3-year-old girl. Apart from that
confirmed case, a case of “acute flaccid paralysis” thought to also be polio was awaiting confirmation, he said.

He also announced that the government would be embarking on a new polio vaccination campaign with the help
of the W.H.O. “We strongly urge parents, health workers and local governments to fully participate in the
synchronized polio vaccination,” Mr. Duque said, adding that vaccination was the only way “to stop the polio
outbreak and to protect your child against this paralyzing disease.”

“Aside from immunization,” he said, “we remind the public to practice good personal hygiene, wash their hands
regularly, use toilets, drink safe water, and cook food thoroughly.”

Government scientists have also detected the polio virus in samples taken from sewage in Manila and
waterways in the southern city of Davao, Mr. Duque said. Those results, he said, were confirmed by the
Research Institute for Tropical Medicine in Manila, the Japanese National Institute for Infectious Diseases and
the Centers for Disease Control and Prevention in the United States.

“A single confirmed polio case of vaccine-derived polio virus type 2 or two positive environmental samples that
are genetically linked isolated in two different locations is considered an epidemic in a polio-free country,” Mr.
Duque said.
18

Pagsisiksikan ng isda, sanhi ng fish kill

October 1, 2014 Filed under Balita Archive Posted by Balita Online RSS Feed




 Email
 Print


Kakulangan sa oxygen level at pagkakaroon ng ‘sangkatutak na nakalalasong elemento ang pangunahing sanhi
ng fish kill sa Rosario, Cavite noong nakaraang linggo.

Nagtungo ang mga eksperto ng Bureau of Fisheries and Aquatic Resources (BFAR) Quick Response Team at
Fish Health Unit ng BFAR-Region IV sa Rosario noong Setyembre 25 upang alamin ang pinagmulan ng
pagkamatay ng mahigit isang toneladang isda sa apat na kilometrong Maalimango River—simula Barangay
Bagbag 1 hanggang Barangay Ligtong 1 na karugtong ng Manila Bay.

Limang barangay ang dinadaanan ng ilog at ang mga ito ay Bagbag 1, Bagbag 2, Ligtong 1, Ligtong 3 at
Ligtong 4.

“The stretch of Maalimango river is not an aquaculture-producing area and the fish affected by the mortality
were wild stock species of tilapia, asohos (silago), banak (mullet) and biya (goby),” ayon sa ulat ng BFAR.

“Initial findings indicated that dissolved oxygen (DO) level in all three sampling points—Bgy. Bagbag Uno (B),
Bgy. Ligtong 3 and Bgy. Ligtong 4—was below 3-5 mg/L or within the critical level,” dagdag nito.

“The water quality test came back with high levels of ammonia-nitrogen, nitrite-nitrogen, and phosphates,
beyond acceptable level, in all the sampling sites,” ayon pa sa resulta ng pagsusuri.

Ang ammonia ay chemical compound na nanggagaling sa mga nabubulok na organic matter, kabilang ang mga
halaman, hayop at dumi ng mga ito.

Ang nakuhang ammonia sa mga water sample ay maaari ring nanggaling sa dumi mula sa agrikultura,
komunidad at industrial site.

Ang sobrang dami ng mga kemikal na ito ay may malaking epekto sa mga isda na maaaring maging sanhi ng
kanilang pagkamatay, ayon pa sa BFAR.

Inirekomenda ng BFAR ang tamang paraan ng pagtatapon ng mga namatay na isda upang hindi na maibenta
ang mga ito sa mga pamilihan at magdulot ng sakit sa mga tao. – Ellalyn B. de Vera
19

Ilang mangingisda wala nang kinikita bunsod ng Manila Bay fish kill
MAYNILA — Umaaray na ang mga mangingisda dahil sa pagkamatay ng tone-toneladang isda sa mga bahagi
ng Manila Bay sa Las Piñas at Parañaque.

Ayon sa fish bidder na si Ricky Gillego, aabot sa 60 porsiyento ng kanilang kita ang bumagsak bunsod ng fish
kill.

Ang magtatahong naman na si Roberto Amante, pinagkakasya ang P300 sa 7 anak matapos bumagsak sa 2 sako
ang dating 10 sakong nahahango niya.

"Dati kumikita kami P500, ngayon P300 na lang. Siyempre, nabawasan 'yung kalakal namin," ani Amante.

Nitong Sabado, 7 sako ng patay na isda ang ibinaon ng clearing team ng Department of Public Works and
Highways (DPWH) para maiwasan ang kontaminasyon. Namamaho na raw din kasi ang mga ito.

Sa dalampasigan ng San Dionisio, Parañaque, makikitang may mga patay ding mga tahong at alimango. Durog
naman ang ibang mga isda.

Mas marami pa raw ang patay na isda kaysa basura, pahayag ng cleaner na si Marites Ariola.

Kulay tanso naman ang tubig sa bahagi ng Manuyo Uno, kung saan tone-toneladang patay na isda ang lumutang
noong Huwebes.

POLUSYON SINISI

Base sa pagsusuri ng Bureau of Fisheries and Aquatic Resources (BFAR), mababa ang dissolved oxygen na
kinakailangan ng mga isda para mabuhay.

Mataas naman daw ang antas ng ammonia at phosphates sa tubig. Ibig sabihin, marumi ito.

"Kailangan lang sigurong tukuyin kung saan nanggaling ’yung mga pollution at palagi nga naming sinasabi,
dapat nating panatilihing malinis sana ’yung ating mga karagatan para ma-sustain ’yung life doon sa dagat," ani
Sammy Malvas, direktor ng BFAR sa Calabarzon.

Mababang antas ng alat sa tubig (salinity) ang nakikitang dahilan ng BFAR sa pagkamatay ng mga seashell - na
posibleng nag-ugat sa madalas na pag-ulan sa Kamaynilaan.

Muling nagpaalala ang mga awtoridad na delikado ang pagkain ng isdang tinamaan ng fish kill.

—Ulat ni Michael Joe Delizo, ABS-CBN News

20

Airport na popondohan ng San Miguel Corp. sa Bulacan, sumasailalim na sa final

review ng NEDA

Naisumite na para sa final review ng National Economic and Development Authority (NEDA) Board ang
unsolicited proposal ng kumpanyang San Miguel Corp. (SMC) para sa pagtatayo ng paliparan sa Bulacan.

Ang nasabing proposed project ng SMC ay tinatayang nasa P700 billion ang halaga.

Ayon kay Department of Transportation (DOTr) Secretary Arthur Tugade, isinumite nila sa NEDA ang
proposal para sumailalim sa final evaluation.

Inaunsyo ito ni Tugade sa kaniyang keynote address sa Philippine Aviation Day sa Makati City.

Ani Tugade, naisailalim na sa assessment ng DOTr ang nasabing proposal kaya inindorso naman nila ito sa
Investment Coordination Committee ng NEDA.

Sa ilalim ng proposal project, itatayo ng SMC ang paliparan sa 2,500 na ektaryang lupain sa Bulakan, Bulacan.

Pagtatayo ng Airport sa Bulacan, aarangkada na

Pirmado na ng Department of Transportation (DOTr) at ang San Miguel Corporation (SMC) ang kasunduan
para sa pagpapatayo ng bagong Airport sa Bulacan.

Higit 730 Bilyong piso ang halaga ng bagong paliparan na layong mapaluwag ang air traffic sa Ninoy Aquino
International Airport (NAIA).

Ayon kay Transportation Sec. Arthur Tugade, nagbigay na siya ng go signal para simulan ang konstrukyon nito.

Sinabi naman ni SMC President Ramon Ang, target nilang ilunsad ang groundbreaking bago matapos ang taon.

Itatayo ang bagong Airport sa bayan ng Bulakan, bulacan na may sukat na 2,400 hectares.

Apat na parallel runways ang ilalagay dito at walong taxi ways, at tatlong passenger terminal.

Higit 100 milyong pasahero ang makikinabang sa proyekto.

Fully-funded ng private equity ito.

Para naman mapabilis ang biyehe sa airport maglalagay din ng mga tollways.

Hindi rin problema ang relocation ng mga apektadong residente dahil sagot na ng SMC ang bahay at lupa,
pangkabuhayan at edukasyon.

Target na maging fully-operational ang bagong Airport pagkatapos ng anim na tao

21

Planong pagtatayo ng paliparan sa Bulacan, panganib nga ba sa mamamayan?

KAPAG ganitong panahon ng tag-ulan, daang libong kababayan natin ang “alumpihit at di mapakali” ang mga
sarili lalo’t sunud-sunod na kalamidad ang kanilang kakaharapin na dulot daw ng kalikasan, katulad ng nag-
aalimpuyong bagyo at ang hindi masulusyunang mga pagbaha.

Nagtatanong ang marami kung bakit nangyayari ang ganitong uri ng sakuna at kalamidad na kung minsan ay
maituturing ng isang “TRAHEDYA” sa dahilang naubos na ang kanilang kabuhayan ay marami pa ang
nangamatay nilang mga mahal sa buhay at mga kababayan.

Sa ganitong pangyayari, tama po ba na ating buntunan ng “SISI” ang nanahimik na kalikasan? Tila po yata
hindi tama at napalaking pagkakamali sapagkat kung para kay PILANTIK ang “himagsik at galit ng kalikasan”
ay tao ang maylikha at gumawa.

Mga taong “suwapang sa salapi at ganid sa kapangyarihan at walang kabusugan” . Nariyan po ang “pagkalbo”
sa ating mga kabundukan dahilan upang mangyari ang mga pagguho kung saan ay may mga bahay na
natatabunan na kung magkaminsan ay kasamang nalilibing ng buhay ang ilan sa ating mga kababayan.

Kasama rin po ang pagtatayo ng mga naglalakihang gusali kung saan ay kinakailangang tambakan muna upang
tumaas, kaya naman kapag umuulan ang tubig ay deretso sa mababang lugar na maraming kabahayan.

Mga developer at mga nagmamay-ari ng naglalakihang subdivision na kumita lang limpak-limpak na salapi ay
wala ng paki-alam sa mga taong kanilang naperwisyo. Tambak dito, tambak doon hanggang umabot sa taas na
kanilang gusto. Hindi muna inaayos ang mga daluyan ng tubig patungo sa tamang daluyan na nagiging dahilan
upang kung ganitong panahon ng tag-ulan ay nalulubog sa baha ang maraming kabahayan sa kanilang
kapaligiran.

Syempre hindi po mawawala sa listahan ni PILANTIK ang mga taong naging pipi, bingi at bulag na mayroong
matataas na posisyon sa pamahalaan na hindi malayong siyang “ugat ta namatikaan” kung bakit nangyayari ang
pagsalaula sa ating kapaligiran at sa ating Inang Kalikasan.

Dahil po sa mga pangyayaring ito, naninikluhod po si PILANTIK sa bawat isang Bulakenyo, higit po sa lahat
ay inyong mga nasa paligid ng itinatayong “paliparan” diyan sa bayan ng Bulakan maging sa lahat ng residente
ng mga karatig-bayan upang gumawa ng wasto, nararapat at makatarungang hakbang upang ang nasabing
paliparan ay inyong tutulan kung hindi ilalagay sa tama ayos ang pagtatayo ng nasabing paliparan.

Ipagpalagay na po na malaki ang iuunlad ng bayan lalo na po ng ating lalawigan, subalit hindi po maitatanggi
na maaring ito rin ang magiging sanhi ng mas malawakang pagbaha sa bayang ng Bulakan at mga karatig-bayan
sakaling maitayo ng “palpak at di ayos” ang nasabing paliparan.

Tinatawagan rin po natin ng pansin ang lokal na pamunuan ng bayan higit sa lahat ay ng ating lalawigan na
pakinggan ang hinaing ng mga taong hindi malayong dumanas ng matinding kalamidad sa panahong hinaharap
na kung maari ay bantayan po ang kanilang paggawa upang maisaayos ng tama upang hindi magdulot ng “hindi
birong pinsala” sa ating kapwa sapagkat sakaling pumalpak ang gawa, kayong aming ainaasahan at
pinagkatiwalaan ang siyang pagbubuntunan ng lahat ng sisi sa pangyayari.

Bayan, konting talas lang sa pakiramdam at baka may nangyari nang milagro at kababalaghan. Huwag po
tayong papayag na tayo ay malusutan. (RONDA Balita Online News)
22

1-M pirma kontra int’l airport sa Bulacan inilunsad

LUNGSOD NG MALOLOS – Maglilikom ng isang milyong pirma ang ibatibang civic organizations, opisyal
ng simbahan at mga residente para tutulan ang planong pagtatayo ng San Miguel Corp. ng isang international
airport sa bayan ng Bulakan, Bulacan.

Sinimulan ang kampanya nitong Huwebes na tinawag na “One Million Signatures for the Future Unity
Conference” laban sa itatayong paliparan.

Ayon kay Bishop Deogracias Iniguez, convenor ng Bulacan Ecumenical Forum, tutol sila sa mga gagawing
pagsira ng mga puno ng bakawan sa coastal area ng sitio ng Barangay Taliptip dahil sa pagtatayo ng paliparan.

Aniya, kapag sinimulan na ang proyekto ay marami ding maapektuhan na mga residente doon na pangingisda
ang pangkabuhayan.

Samantala ayon sa ulat, inaprubahan ng National Economic and Development Authority o NEDA ang P700-
billion proposal ng San Miguel Corp. na magtatayo ng “aerotropolis” sa Bulacan.

Ang “aerotropolis” ay may kabuuang 1,168 ektarya at city complex na itatayo naman sa 2,500 ektarya sa bahagi
ng Manila Bay sa Bulakan, Bulacan.

Ang 50-year airport project na ito ay maglalaan ng anim na parallel runways na may initial annual capacity ng
100 million pasahero na triple sa kapasidad ng Ninoy Aquino International Airport.
23

No homework bill isinusulong sa kongreso

Ang unang version ng “No Homework Bill” ay isinusulong ni Deputy Speaker Evelina Escudero ng Sorsogon
na tinatawag ring House Bill No. 3611.

Ayon sa kaniya ay dapat ng tanggalin ang homework bilang school requirement. Dapat din daw limitahan ang
mga school activities upang mas magkaroon ang mga estudyante ng oras na magpahinga at quality time kasama
ang pamilya.

“Homework assignments can deprive students and parents precious quality time for rest, relaxation and
interaction after school hours and even on weekends.”

Ito ang pahayag ng kongresista sa explanatory note ng kaniyang panukalang batas.

Maliban sa no homework bill, ipinapanukala din ni Rep. Escudero ang pagdedeposit at pag-iiwan ng libro sa
school ng mga kindergarten hanggang Grade 6 students. Ito ay para makaiwas sila sa mga adverse effects tulad
ng fatigue at spinal diseases na dulot ng pagdadala ng mabibigat na bag dahil sa mga libro.

Paliwanag niya, ito ay may malaking kaugnayan sa no homework bill. Dahil dinadala lang daw ng mga
estudyante ang mga libro pauwi dahil sa mga homework na ipinapagawa sa kanila.

“Schoolchildren carry heavy bags as they feel compelled to bring home all their books and activity kits because
of the daily homework given by their respective subject teachers. The giving of homework assignments to
conclude a lesson is a hallmark of Philippine pedagogy which also needs to be seriously assessed.”

Ito ang dagdag na pahayag ng kongresista sa explanatory note ng kaniyang panukalang batas.

At para maisagawa ito dapat din daw magkaroon ng locker o dedicated space ang kada estudyante na ligtas na
mapag-iiwanan ng kanilang mga libro sa eskwelahan.

Isa pang version ng no homework bill

Samantala, sa version ng no homework bill na ipinapanukala ni Quezon City Representative Alfred Vargas o
House Bill 3883 ay pinipigilan na ang mga guro na magbigay ng homework tuwing weekends.

Paliwanag ng kongresista ang homework daw ay nagdudulot ng burden sa estudyante at kaniyang magulang.
Nagiging dahilan rin daw ito ng hindi pagkakaroon ng sapat na family time at less interest sa pag-aaral. Ito daw
ay base sa isang pag-aaral na isinagawa sa South Africa noong 2018.

Sa version ng batas na ito ni Vargas ay maaring magmulta ng P50,000.00 o pagkakakulong ng isa hanggang
dalawang taon ang sinumang guro na lumabag sa no-homework condition ng panukalang batas.

Layunin umano ng batas na ito na magpromote ng physical, moral, spiritual, intellectual at social well-being sa
mga Pilipinong mag-aaral.

careyjusatm17