Professional Documents
Culture Documents
KINH TẾ VI MÔ
(MICRO ECONOMIC)
II IIII III
III
THỊ
CẦU, CẦU, SỰ
CUNG TRƯỜNG
CUNG
HÀNG HOÁ CO DÃN VÀ TÁC
VÀ
VÀGIÁ
GIÁ CẢ CỦA CẦU ĐỘNG
CÂN BẰNG CỦA
CẢ CÂN VÀ
BẰNG CHÍNH
CUNG PHỦ
Nội dung:
1- Phân tích Cầu hàng hoá
2- Phân tích Cung hàng hoá
3- Phân tích Cân bằng thị trường
Lượng cầu
Biểu cầu
Hàm tuyến tính của cầu
Đồ thị Đường cầu
P Q
Ví dụ:
Khi PCÀ PHÊ QDCF Cầu về đường ↓
đường DDđường dịch sang trái
QDx = b + a PY , (a < 0)
Lượng cung
Biểu cung
Hàm tuyến tính của
cung
Đồ thị - Đường cung
P Q
P Q
Wa A
Chi
Chi phí
phí
1- Giá cả sản
sản xuất
xuất Công
Công nghệ
nghệ
của chính (do
(do đó
đó -- Giá
Giá cả
cả
đầu
đầu vào)
vào)
hàng hoá
P = f(P) Các
Các yếu
yếu tố
tố khác
khác
Công
Công nghệ
nghệ tiến
tiến bộ
bộ làm
làm tăng
tăng cung
cung
Chi
Chi phí
phí và
và ngược
ngược lại
lại
sản
sản xuất
xuất
(do
(do đó
đó -- Giá
Giá cả
cả
đầu
đầu vào)
vào) Chi
Chi phí
phí sản
sản xuất
xuất tăng
tăng làm
làm giảm
giảm cung
cung
và
và ngược
ngược lạilại
P P
S1 S1
S2 S2
Q Q
a- Chi phí sản xuất giảm. b- Chi phí sản xuất tăng.
Thuế
Thuế Độc
Độc quyền
quyền …
…
P P S1
S1
t
S2
S2
t
Q Q
Thị trường cám gạo Thị trường kẹo càfê
P P S1
S1
S2
S2
Q Q
a) Giá dự kiến tăng. b) Giá dự kiến giảm
Câu hỏi:
Theo bạn, những yếu tố nào
đã làm cho đường cung dịch
chuyển sang phải hoặc sang
trái?
Các
Các phương
phương pháp
pháp
Thiết lập đồ thị Cung và Cầu
P
SS
E là điểm cân 4
bằng thị 3 E
trường. PE là PE
giá cả cân 2
bằng; và QE DD
là lượng giao 1
dịch cân bằng
0
2 4 QE 6 8 Q
QD = 10 – 2P
QS = 3P - 3
QD = QS.
Giải được PE là giá cả cân bằng; và QE
là lượng giao dịch cân bằng
11 22 33
Do Do Do cả
đường đường đường cầu
cầu cung và đường
dịch dịch cung dịch
chuyển. chuyển. chuyển.
P P
S
S
E S’ PE’ E’
PE PE E
PE’ E’ D’
D D
QE QE’ Q QE QE’ Q
Khi giá cả vượt ra khỏi mức giá cân bằng, thị trường rơi
vào tình trạng Dư thừa hay Thiếu hụt
P
SS
Dư Cung
P1
E
Pe
P2
Thiếu hụt DD
O
QS2 QD1 Qe QD2 QS1 Q
Khái niệm
Đo lường - Hệ số Co dãn.
Các mức độ Co dãn
Vận dụng
Co 1. Co
1. Co dãn
dãn theo
theo giá
giá của
của cầu
cầu
dãn
A của 2. Co
Co dãn
dãn theo
theo thu
thu nhập
nhập của
của cầu
cầu
2.
cầu
3. Co
3. Co dãn
dãn theo
theo giá
giá chéo
chéo của
của cầu
cầu
Q
Qa Qb Q Qa Qb Q Qa Qb
a. Cầu co dãn b. Cầu kém c. Cầu co dãn
co dãn đơn vị
P P D
D Pa
P*
Pb
Q Qb Q
d. Cầu hoàn toàn co dãn e. Cầu hoàn toàn không co dãn
DQ / Q DQ P
EP = = x
DP / P DP Q
P Ep = (Q/P)*(Pa/Qa)
F = (dQ/dP)*(Pa/Qa)
= (1/tgα)*(Pa/Qa) (1)
Ta có:
• Tgα = - AC/CN
A = - OB/ CN. 1/tgα
B = - CN/OB (2)
• Pa = OB (3)
• Qa = OC (4)
α Thay (2), (3), (4) vào (1) ta có:
Ep = (- CN/ OB)*(OB/ OC)
N Q
0 C
Ep = - CN/ OC
19/03/2024 PGS. TS. Vũ Đức Thanh 74
CO
CO DÃN
DÃN KHOẢNG
KHOẢNG (GIỮA
(GIỮA HAI
HAI MỨC
MỨC GIÁ)
GIÁ)
Vd: Tính độ co dãn của cầu Sôcôla khi giá giảm từ 3000đ xuống 1000đ/thanh
P QD
P
(1000đ) (tr.thanh/năm) 5
0 200 4
1 160 D A
3
2 120
2
3 80
1 C B
4 40
5 0
0 40 80 120 160 200 Q
9 A
P
5 B
Q
15 20 Q
Ta có :
Ep = (Q/P)*{[(Pa + Pb)/2]/ [ Qa + Qb)/2]}
= [(20 - 15)/(5 – 9)]*{[(9 + 5)/2]/ [(15 + 20)/2]}
= - 0,5
19/03/2024 PGS. TS. Vũ Đức Thanh 77
CO
CO DÃN
DÃN CẦU
CẦU TẠI
TẠI MỘT
MỘT ĐIỂM
ĐIỂM
Chúng
ta có thể Đại số
tính Ep
theo 2
Hình học
cách
Khi Px = 25 Qx = 100 – 2 x 25 = 50
Ta có :
Ep = (dQ/dP) x (P/Q)
= [d(100 –2P)/dP] x (25/ 50)
= -2 x 1/2 = -1.
Cầu đang ở trạng thái co dãn đơn vị.
25 A
C N
0 Q
50 100
Đường cầu đi qua 2 điểm:
N: P = 0 Q = 100 – 2 x 0 = 100
A: P = 25 Q = 100 – 2 x 25 = 50
Dựa vào đồ thị ta có :
Ep = - CN/ OC = - (100 – 50)/ 50 = -1
Cầu co dãn bằng đơn vị.
19/03/2024 PGS. TS. Vũ Đức Thanh 80
CO
CO DÃN
DÃN CẦU
CẦU TẠI
TẠI MỘT
MỘT ĐIỂM
ĐIỂM
P
Ep- ∞
F /Ep/ >1
/Ep/=1
B /Ep/<1
A
E=0
× ×
O C N Q
Hệ số co giãn tại các điểm trên đường cầu
TR = P Q
?
19/03/2024 PGS. TS. Vũ Đức Thanh 82
Ví dụ : ta có các trường hợp biến động giá giữa 2 điểm A và B
như sau:
Trường hợp Tại A Tại B
Pa Qa Pb Qb
1 120 40 80 60
2 140 30 100 50
3 20 90 60 70
Yêu cầu :
a) Hãy tính: Hệ số co giãn theo giá của cầu giữa 2 điểm A và
B cho từng trường hợp. Và cho biết cầu đang ở trạng thái nào ? Tổng
doanh thu tại điểm A, tổng doanh thu tại điểm B cho từng trường
hợp.
b) Quan sát kết quả tính được ở câu a, hãy cho biết sự thay
đổi giá có làm ảnh hưởng đến tổng doanh thu không ? Nếu có thì bị ảnh
hưởng theo chiều hướng nào (cùng chiều hay ngược chiều) với sự biến động giá ?
19/03/2024 PGS. TS. Vũ Đức Thanh 83
*Trường hợp 1:
a) Ep = (Q/P)*{[(Pa + Pb)/2]/ [ (Qa + Qb)/2]}
= (20/-40)* {[(120 + 80)/2]/ [ (40 + 60)/2]}
= -1
Vậy, cầu đang ở trạng thái co giãn bằng đơn vị.
b) Khi giá giảm từ 120 xuống đến mức giá 80, tổng doanh
thu vẫn không đổi. Như vậy, sự biến động giá không làm ảnh hưởng
đến tổng doanh thu hay nói cách khác là tổng doanh thu độc lập đối
với sự biến động gía.
b) Khi giá giảm từ 140 xuống đến mức giá 100, tổng
doanh thu đã tăng từ 4.200 lên 5.000. Như vậy, giá
giảm đã làm tổng doanh thu tăng, hay nó cách khác là
giá và tổng doanh thu thay đổi ngược chiều nhau.
19/03/2024 PGS. TS. Vũ Đức Thanh 85
*Trường hợp 3:
a) Ep = (Q/P)*{[(Pa + Pb)/2]/ [ (Qa + Qb)/2]}
= (-20/40)* {[(20 + 60)/2]/ [ (90 + 70)/2]}
= - 0.25
Vậy, cầu đang ở trạng thái ít co giãn.
TRa = Pa x Qa = 20 x 90 = 1.800
TRb = Pb x Qb = 60 x70 = 4.200
b) Khi giá tăng từ 20 lên đến mức giá 60, tổng doanh
thu đã tăng từ 1.800 lên 4.200. Như vậy, giá tăng đã làm
tổng doanh thu tăng, hay ngược lại. Hoặc nói cách khác,
giá và tổng doanh thu đồng biến.
19/03/2024 PGS. TS. Vũ Đức Thanh 86
Kết luận
Nếu giá của một mặt hàng đang
biến động trong khu vực giá có:
Cầu co giãn thì tổng doanh
thu sẽ thay đổi ngược chiều
với sự biến động giá.
Cầu ít co giãn thì tổng doanh
thu sẽ thay đổi cùng chiều với
sự biến động giá.
Cầu co giãn bằng đơn vị thì
tổng doanh thu sẽ độc lập đối
với sự biến động giá.
P - Pc?
Dựa trên cơ sở nào để các anh (chị) đưa
ra quyết định đó?
/Ep/=1 : TRmax
Pb
A
Pa
Pc
× ×
O Qb Qa Q
19/03/2024 Qc TS. Vũ Đức Thanh
PGS. 89
Thảo luận
Qb Qa Q Qb Qa Q Qb QaQ
a. Cung co dãn b. Cung kém c. Cung co dãn
co dãn bằng đơn vị
19/03/2024 PGS. TS. Vũ Đức Thanh 99
Các trường hợp đặc biệt
P
P S
S
P*
Q Qb Q
d. Cung hoàn toàn co e. Cung hoàn toàn không co
dãn dãn
Nội dung:
1. Thị trường và sự hoạt động của cơ
chế thị trường
2. Một số chính sách của Chính phủ tác
động vào thị trường
Phân loại
thị trường
???
P
1- Người sản xuất và SS
người tiêu dùng cùng 4
quyết định giá cả
và lượng giao dịch 3 E
cân bằng; PE
2- Thông qua quyết định 2
cân bằng thị trường,
DD
người sản xuất và 1
người tiêu dùng cùng
giải quyết 3 vấn đề 0
cơ bản 2 4 QE 6 8 Q
Vì sao nói:
Cơ chế thị trường thông qua sự
tương tác giữa người sản xuất
và người tiêu dùng để cùng
quyết định 3 vấn đề cơ bản
của nền kinh tế
Trợ cấp
Giá trần: - giá cao nhất Giá sàn: - giá thấp nhất
được phép bán để mua
- Bảo vệ người tiêu dùng - Bảo vệ người sản xuất
- Hậu quả: Thiếu hụt - Hậu quả: Dư thừa
19/03/2024 PGS. TS. Vũ Đức Thanh 121
Chính sách Thuế (tax)
Thuế là một công cụ tài chính theo đó, Chính phủ
buộc người dân hay các tổ chức phải nộp cho
Chính phủ một khoản tiền vào NSNN khi tham gia
một giao dịch hay hoạt động kinh tế.
Có rất nhiều loại thuế với nhiều tên gọi và phương
pháp thu/nộp khác nhau.
Chỉ xét riêng thuế đánh vào sản xuất và tiêu thụ
(tiêu dung) hàng hóa, có thể kể: Thuế giá trị gia
tang, Thuế môi trường, Thuế tiêu thụ đặc biệt,
Thuế nhập khẩu, v.v. ..
Mỗi loại thuế có đối tượng tính thuế khác nhau:
Thu nhập, Lợi nhuận, Doanh thu, Giá cả, …
VẤN ĐỀ:
Thuế làm thay đổi cân
bằng thị trường như thế
nào?
Ai là người chịu thuế?
P
Khi chưa có
SS
thuế hàng hóa,
thị trường cân
E
bằng tại E, PE là PE
giá cả cân bằng,
QE là lượng DD
giao dịch cân
bằng Q
QE
P SS’
Chính phủ đánh SS
E’
thuế NSX: P E’
- Chi phí sản
T E
xuất tăng PE
- Cung giảm …
- Cân bằng thị DD
trường thay
đổi …
Q
QE’ QE
P
Khi chưa có
SS
thuế hàng hóa,
thị trường cân
E
bằng tại E, PE là PE
giá cả cân bằng,
QE là lượng DD
giao dịch cân
bằng Q
QE
P
Chính phủ
SS
đánh thuế K
người Mua PK
một khoản T
T E1
PE
Cầu Giảm PE2 E2
Cân bằng DD1
thị trường
thay đổi … DD2
Q
0 Q2 QE
Chính phủ P
đánh thuế
người Mua: SS
K
Cầu Giảm PM
Giá người T E1
PE
Mua phải trả
Tăng lên;
PB E2’
Giá người DD1
Bán nhận DD2
được Giảm Q
đi 0 Q2 QE
VẤN ĐỀ:
Thuế làm thay đổi cân
bằng thị trường như thế
nào?
Ai là người chịu thuế?
S
P
Người tiêu
dùng được lợi
PE E S’
∆P = PE - PE’
PE’ B E’
Người sản xuất
được lợi: D
B - ∆P
Q
G
E
DD
DD’
d. Nếu chính phủ quy định mức giá P=5 và hứa mua
hết phần sản phẩm thừa, thì số tiền chính phủ cần
chi là bao nhiêu? Q = 45; Q = 60, chi 75
D S
e. Nếu cung giảm 50% ở mọi mức giá so với trước, thì
mức giá cân bằng mới là bao nhiêu?
QS1 = 5P+5; P=6,5 Q=37,5
d. Nếu chính phủ quy định mức giá P=5 và hứa mua
hết phần sản phẩm thừa, thì số tiền chính phủ cần
chi là bao nhiêu? Q = 45; Q = 60, chi 75
D S
e. Nếu cung giảm 50% ở mọi mức giá so với trước, thì
mức giá cân bằng mới là bao nhiêu?
QS1 = 5P+5; P=6,5 Q=37,5
P 120 100 80 60 40 20
QD 0 100 200 300 400 500
QS 750 600 450 300 150 0
e. Nếu cung giảm 50% ở mọi mức giá so với trước, thì
mức giá cân bằng mới là bao nhiêu?
QS1 = 5P+5; P=6,5 Q=37,5
làm cung giảm 20% ở các mức giá. Hãy xác định
mức giá cân bằng và sản lượng cân bằng sản
phẩm X trong thị trường này.
c. Nếu chính phủ định giá là P=14 và +8;
Q = 0,8P hứa muaQ=17,2
P = 11,42
S hết
lượng sản phẩm thừa thì chính phủ cần phải chi
bao nhiêu tiến.
QD = 12, QS = 19,2, chi 100,8
19/03/2024 PGS. TS. Vũ Đức Thanh 158
Bài 4/231
Cầu trung bình hàng tuần đối với sản phẩm X tại một
cửa hàng là: QD = 600 – 0,4P Q= 120, TR= 144000
a. Nếu giá bán P = 1200đ/SP thì doanh thu hàng tuần của
cửa hàng là bao nhiêu?
b. Nếu muốn bán hàng tuần là 400 SP, cần phải ấn định
giá bán là bao nhiêu?
c. Ở mức giá nào thì doanh thu cực đại? P = 500
Ed = -4
19/03/2024 PGS. TS. Vũ Đức Thanh 159
Bài 5/231
Hàm cung cầu sản phẩm X: b: P = 80,
Q= 40
(D): P = -Q + 120 (S): P = Q+ 40
a. Biểu diễn hàm cung - cầu sản phẩm trên đồ thị
b. Xác định giá và sản lượng cân bằng
c. Nếu chính phủ quy định mức giá là 90đ/SP, thì
xảy ra hiện tượng gì trên thị trường?
d. Nếu chính phủ đánh thuế vào sản phẩm, làm
cho lượng cân bằng giảm xuống còn 30 sản
phẩm. Hãy tính mức thuế mà chính phủ đánh
vào mỗi sản phẩm. Phần thuế mỗi bên gánh
chịu là bao nhiêu?
d: t = 20;
c: QD = 30, QS = 50, thừa 20, chi 1800 10/10
QC 0 6 12 18 24 30 36 42
a. Xác định đường cầu và hàm cầu thị trường của sản
phẩm X
QD -10P + 140
E I (% Q)/(% I )
Q/Q Q I
EI *
I/I I Q
E XY (% Q X )/(% PY )
Q X /Q X Q X PY
E XY *
PY /PY PY Q X
19/03/2024 PGS. TS. Vũ Đức Thanh 169
Độ co giãn của cung
• Độ co giãn của cung theo giá là phần trăm
biến đổi của lượng cung khi giá thay đổi 1%.
• Độ co giãn của cung có dấu dương do giá và
lượng cung quan hệ đồng biến
E S (% Q)/(% P)
Q/Q Q P
ES *
P/P P Q
19/03/2024 PGS. TS. Vũ Đức Thanh 170
LUYỆN TẬP
Thị trường sản phẩm X có hàm cầu QD = 150 – 4P và
hàm cung QS = 6P – 50
a. Xác định mức giá và sản lượng cân bằng? Tính hệ số
co dãn của cầu và cung tại mức giá cân bằng?
b. Chính phủ đánh thuế t = 10/sp vào người bán, cầu
không đổi. Xác định mức giá và sản lượng cân bằng
trong trường hợp này?
Cho biết gánh nặng thuế?
c. Chính phủ đánh thuế t = 10/sp vào người mua, cung
không đổi. Xác định mức giá và sản lượng cân bằng
trong trường hợp này?
Cho biết gánh nặng thuế?