Ε^ΕγΘΕΡοτ¾πιΑ-Τ Ζ, ΑννογΞτον 2οοι

ΙΣΤOΡΙΚΑ
«ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ Ο ΛΑΟΣ ΤΗΣ;
Eivar αυιοß or ÜνΒρωποτ or
φουκαρÜδεò, που λßγο διαφÝρουν
απü τα κτηνη, που περπατοýν
περτφρονηιτκÜ πÜνω απü ια
ερεßπτα, εßναι αυιοß or Üνθρωποτ
Aθnvaior;.. Το δτÜλογο ιων
ανθρþπων Ýχει δταδεχδεß το
φlρμÜντ ενüò μακρτνοý αφÝνιη
και οιην ßδτα την Ακρüπολη, ιο
προπυργτο ιηò αθηναßκηò
ελευθερßαò, κÜθετατ Ýναò μτκρüò
Τουρκοò δυνÜσιηò, yra να
δτατÜσσετ Kar να ιρομοκρατεß ια
ιÝκνα τηò...».
Εισι Ýβλεπε ιουò Αθηναßουò σια
1Β06 ο περι.ηγηιηò Nicholas
Biddle. Τουò Αθηναßουò Kar ιην
Η ΑθÞνο και η Ακρüπολη οπü το βüρειο. ΛεπτομÝρεια ελοιογροφßαò (1820) του ΑθÞνα υπü τουρκτκη κατοχη.
CarI Ferdinand νοη Kýgelgen (Μουσεßο Τοπßων. Βüνη)
Οπωò ενδιαφÝρον Ýχει και ο
πρþιοò κατρüò τηò
απε_\ευδερωμÝνηò Αδηναò απü το
ΑOÞνα: μαγνßτπò ημερο\üγιο ιου George Finley
σια 1Β33. με το οποßο το <<Ε»-

για 0ρΧαιOßÜτρεò
ΙΣΤΟΡΙΚΑ κλεßνετ ιο δευιερο
κýκλο δημοοßευοηò
ΠερτηΥηοεων.
ιßαι αρΧαΙOhÜΠπßOυò ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ

ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΕΣ ΕΡΗΜ(ΣΗ ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ

ΣΕ ΚΑΟΕ ΔΡΟΜΟ ß]τ,]: !º]ψ ΚΑΙ ΑΠΕΛΠΙΣΙΑ τοΥ τΖ. ΦΙΝΛΕß
Η ΑθÞνα και «Εßναι αυτοß Πþò ««βÞφlηχ6,,
τα μνημεια τηò οι Üνθρωποι το σχÝδιο
üπωò τα εßδε ο π. Αθηναßοι; ΚλεÜνθη για
ΡομπÝρ ντε λα Ντρε Αλßμονο!,, την ΑθÞνα

Υτ.ýΘwοò Ýκüοσπò ΒΑΓΕΛΗΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ

Εýmξη ýλπò ΣýμωυΛοò Üδοσπò Το τεýτοò αυý πεμλρμΒÜγα μετοφρÜσειò πCρηγππιþγ ßειμÝγωγ, μετο. Δημ¼υρμßü
ΝΑΣΟΣΓΚOΛΕΜΗΣ ΠΕΡΙΟΣΦΑΣΟγΛΑΚΗΣ φρßσμÝßωγ για πβüτη φοβÞ σmγ ελληυτþ απü το σζλßσ τωγ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΡΩΝΑΙΟΣ
NICHOLAS BΙDDLE ΝΙΚΟΣ ΚΕΧΑΓΙΑΣ
Συνßουσμüò . επιμÝΔθε ΝΙΚOΣ ΒΑΡΔΙΑΜΠΑΣΗΣ ROBERT DE LA DREUX ΑΓΓΕ^ιΚΗ τΖΑΝποπογΛοΥ
tüυμοι αrν.ργιÞτβò ΦΑΙΔΩΝ ΜΑΛΙΚΟΥΔΗΣ GEORGE FINLEY ΣΟΦ|Α ΔΡΑΚΑΚΗ

ΒΑΣΙ^ΗΣ ΙαΡΔΑΣΗΣ - ΑΠΟΠΟΛΟΣ ΔΙΑΜΑΝΤΗΣ ΠορßγωγÞ

ΕηιμÝλειο καμωυν{ημα.ßιοαò ΦΩτοΕΚΔοτιΚΗ Α.Ε.
 σγιμει"ωσειò
Περιπγητþν κοτογΡοφÝò
ΙΙl. Το πΡοσκýνπμο
επιδßωξη ιου κÝρδουò μÝσω ιου εμπορßου,
αλλÜ kar η αναΖÞιηση του Karvoýpyrou,
η Ýφεση yra Ýρευνα, or δýο αυτÝò
συμφυιεò με ιον ανθρþπτνο χαρακιηρα τδτüτηιεò,
αποτελοýν δταχροντκÜ -üπωò εßδαμε στα δýο
προηγουμενα τευχη- τα κατ' εξοχην κßνηιρα yra
ιο ξεκßνημα ενüò ιαξιδτου. Στο σημερινü μαò
ιεýχοò θα αναφερ8ουμε στην τρßτη καιηγορßα απü
ιην τυπολογßα του περιηγητισμου που
επτχετρουμε να παρουοτÜσουμε: στο ιαξßδτ που
Ýχει κßνηιρο ιιò υπερΒατικÝò αναΖητησειò ιου
ατüμου. το ιαξßδι ιου προοκυνηματοò.
Το ιαξßδι του προσκυνηματοò (λαι.
peregrinatio), η επßσκεψη δηλαδη μακρινþν
ιüπων που θεωροýντατ καθαγτασμÝνοτ Þ üπου
υπÜρχουν ανιτκεßμενα θρησκευττκηò λατρεßαò,
χαρακιηρßΖετ τιò ανθρþπτνεò κοινωνßεò απü τουò
πανÜρχαιουò χρüνουò μÝχρι ιιò μερεò μαò.
Φατνüμενο που υπÜρχετ τüοο σττò υπερΒαιτκÝò
δοξασßεò πρþτμων πολτττσμþν (ΒαΒυλωνßα,
Ινδßεò) üοο kar στον αρχαßο ελληντκü και τον
ιουδαßκü κüσμο, απü ιουò οποßουò
κληροδοτηθηκε και σιο χρτσιταντσμü. ΜειÜ ιην
καδτÝρωση του χριοιιαντσμου ωò επßσημηò
θρησκεßαò του ρωμαßκου κρÜτουò, πρþιη η
μηιÝρα ιου αυτοκρÜιορα, η Αγßα ΕλÝνη, θα
επτσκεφθεß yra να ιrροσκυνησει σια μÝρη τηò
επßγεταò παρουοßαò του Ιησου Χρτσιοý στην
Παλαισιßνη, εγκαινιÜΖονταò Ýτοτ ια κυματα απü
ττò μυριÜδεò ιων προσκυνητþν που θα
προσÝρχοντατ σιουò Αγτουò Τüπουò, üπωò
αυοκαλουνιατ αιü ιüιε (πθ. σχειτκÜ: Β. Kütting,
ºο προσκυνημωπü ταξßδι κατÜ την
Αρχαιüτητα κα1 στην πρþιμη χρτυανπη
περßοδο (γερμαν.), Regensburg 1950).
ολλοß απü ιουò προσκυνητÝò αυιοýò θα
καταγρÜψουν ιην υορεßα του ταξτδτοý
τουò. üπωò. yra παρÜδειγμα, ο επßσκοποò
ιου Eichstad σιη Βαυαρßα, ο Willibald, που
ξεκßνηοε το º22 απü ιη Ρþμη για ενα ιαξßδι
οιουò Αγτουò Τüπουò που θα δταρκÝσει εφιÜ
χρüνια. Σια απομνημονευματÜ του. που μαò
παραδßδοντατ με τον ιßιλο «Οδοτπορτκüν»
(«Hodoeporikon»), σþΖοντατ, εκτüò των Üλλων,
kar μερτκÝò πληροφορßεò yra την Πελοπüννησο,
την ουοßα παρÝπλευσε κατ την οποßα
χαρακτηρßΖετ ωò «Sclavorum terra» («χþρα των
Σκλαθηνþν»).
ΜειÜ την πληρη επτκρÜτηση ιου χρισιιανισμου
και ιην εξÜλειψη των παγανιοιικþν δοξαστþν
ακüμη και στα τελευιαßα «ΒαρΒαρτκÜ» φυλα στη
Σκατδτναθßα, την Κ. kar την Α. Ευρþπη
(Βßκινγκò, ΣλÜΒοι), τα προσκυνημαιτκÜ ιαξßδτα
που ξεκτνουν απü το γεωγραφικü αυτü χþρο θα
πολλαπλαοτασιουν. Τα ιαξßδη αυιÜ δα γßνονιαι,
üλο και πτο συχνÜ ιδταßτερα μειÜ τα μÝοα ιου
11ου ατþνα, üταν 0α κοπÜσουν or ληστρτκÝò
επιδρομÝò ιων Βßκτιγκò στον ευρωιαßκü χþρο.
Qò χαρακτηρτσττκü παρÜδετγμα θα αναφÝραμε
εδþ ιην καταγραφη του δευτερου ταξτδιου yra ια
Ιεροσüλυμα που θα επτχετρησετ ο Erik Ejegod, ο
οποßοò θα ξεκτνησετ απü το σκανδτναβτκü ΒορρÜ
Kar, μÝσω ιων ποταμßων οδþν του ρωστκου
χþρου, θα φιÜσετ οιην Κωνστανιτνουπολη, üπου
δα υπηρειησετ γτα Ýνα δτÜστημα στο σιραιιωτικü
σþμα των Βαραγγων ιηò αυτοκρατορτκηò αυληò.
Στην Παλαιστßνη, ωστüοο, που ηταν kar ο ιελτκüò
ιου στüχοò, δεν δα φτÜσετ ποτÝ kar θα πεθÜνετ
στην Κýπρο το 1103.
Μ
ιJJºfi:,J.T;
προσκυνηματτκÜ ιαξßδτα στα Ιεροσüλυμα
ιδταßτερα κατÜ τον Υσιερο Μεσαßωνα (πθ.
σχειτκÜ: D.R. Howard, Writers and Pilgτims,
Berkeley 19Β0). Πονηματα, ωστüσο, τα οποßα σττò
περτσσüτερεò περτπτþοειò υπαγορευοντατ απü την
ιδεολογßα τηò Σιαυροφορlαò, το Üσχημο πρüσωπο
που αρχßΖετ απü ιüτε να επτδετκνυετ η Δυση
απÝνανττ οτην κα0' ημÜò Ανατολη.
Ενα ηρüσωπο που, με ια χαρακιηρτσιικÜ ιηò
Αποτκτοκρατßαò. θα εμφαντστεß αργüιερα στουò
λαουò αυιοýò με ακüμη πro αποκρουσιτκß
μορφη. για να προΒÜλεl. στιò αρχÝò τηò τρßτηò
μ,Χ, χιλιειßαò, με ιο προσωπεßο τηò
« ΠαΥΚοσμτοΠοτησηò »..,
ΦαßÜυν Μαλιγκοιfiηò
πQολÞα)

r περτσσüτεροτ ιτεριηγηιÝò που φιÜνουν στην ΑτττκÞ kar σε Üλλα μÝρη εßνατ
εýποροτ kar πεπατδευμÝνοτ. «ΧÜρτò στην κοινωνικη τουò 8Ýοη kar ττò πολτιικÝò
σχÝσετò δταδÝτουν φτρμÜνια αυü ιην Πýλη kar μπουγτουρδτÜ απü ιουò πασÜδεò, υου
προσιÜΖουν τουò Ελληνεò προεστοýò, τα μοναστηρτα κ.λυ. να αναλÜβουν ιη
σιÝγαση kar ιη δταιροφη τουò...» (βλ. Κ. Στμüπουλου, ΕÝνοι ταξιδιþτεò στην
ΕλλÜδα 1Β00-1Β10, ΑθÞνα 19Β5, σ. Β-13).
Το ερþιημα ττ τουò þθησε να Ýρθουν Ýχετ απανιηθεß: η δßψα yra ιην ανακÜλυψη
του αρχαßου κüσμου κÜτω απü ιην επßδραοη του ΕυρωπαΙκοý Δταφωιτσμου, η
αρχατοφιλßα, αλλÜ kar η apxaroδnpia. Η αρχατοκαπηλßα, η συληση των
αρΧαΙοτητων.
Kar δεν ηιαν μüνο ο Ελγτν. Or περτσσüτεροτ απ' αυιουò κÜνουν λαθραναοκαφÝò
κρατþνταò ια βýλßα του Παυσανßα πÜνω απü πτθανÝò θÝσετò. Αλλοι συναλλÜοσοντατ
με τουò ασυνεßδητουò καλογηρουò των μοναστηρτþν, πλουτßΖονιαò, με χετρüγραφα,
μουοεßα, τδτωττκÝò ουλλογεò και βýλτοθÞκεò ιηò Δýσηò,
Απ' ττò 30 Ιουνßου του 1814 üμωò Ελληνεò (kar Αγγλοτ λüγτοτ) kar κυρßωò
Ελληνßδεò(!).,. Μαρßα η ΛογοδετÝσσα Αθηνþν, Μ. Δ. Α.θραμτþιου εκ
Πελοποwησου, ΜαρτÜwα Μακρη η Ατιτκη, Ατκατερßνα Μακρη η εξ Αθηνþν,
ΚλεοπÜφα Ποντßκη εκ Παλατþν Πατρþν kar αρκειÝò Üλλεò υπογρÜφουν ιο πρþτο
καιαοιαιτκü ιηò εν Αδηνατò Φιλομουσου Ειαιρεßαò. για να πcριορßσουν κατÜ το
δυνατüν αυτÞ τη μÜσττγα καλογηρων-μιλüρδων αρχαιοκαπηλων.
Σιο Ε Üρθρο του Καιασταιτκοý τουò -που δημοοτευειαι σιο «Δüγιο Ερμη» ιηò
Βιòννηò- γρÜφουν: «Τα ουλλεχθÝντα αρχατολογικÜ πρÜγματα αποταμιευονιαι ειò
ιτνα ιüπον επß ιουιω δτορτσμÝνογ ονομαΖüμενον Μουσεßον προò θÝα των περß ταýτα
εραστþν». Kar σιο Θ: «Η Ειατρεßα εκλÝγετ εκ ιων ενθÜδε μελþν òýιηò Üνδραò
ετδημοναò των ενιαýθα αρχατοτητων kar τκανοýò ετò ιο να συνοδευωστ τουò εδþ
φοττþνταò περτηγητÜò ετò Ýκαοιον ιων ελληντκþν αρχαßων μνημεßων και να
προσφÝρωοτν αυιοßò κÜθε ενδεχομÝνην υυουργεßαν kar υερτποßηοτν» (Ερμηò ο
Λüγιοò, Εν ΒτÝwη, 1Β14, σ. θΒ-103).
Αυια Ýγραφαν or Ελληνεò kar or Ελληνßδεò μεò σιην Τουρκοκραιßα (1Β14)... ειò
πεßσμα του ΦαλμερÜγιερ (1Β34), που Ýδτνε ιην τδεολογτκη κÜλυψη σιουò
αρχατοκÜπηλουò με τον ανττεπιστημοντκü του λüγο για ιην ιÜχατεò προστασßα ιων
γλυπτþν απü τουò... «ΣλÜΒουò εποßκουò» ιηò νεüιερηò ΕλλÜδαò!
ΑλλÜ τα κßνηιρα του περτηγηιτσμου δεν ησαν μüνο αρχατοκαυηλτκÜ η εμιορτκÜ
(Levant Company), Ησαν ακüμη θρησκευιτκÜ (ιροσηλυιτσμüò), πολπτκÜ (ωρßμανση
ιου Αναιολτκου Ζητηματοò), εκδοττκÜ kar μορφωττκÜ. «Οι περτηγηττκÝò εκδüοετò
που αφορουν ιην ΕλλÜδα κατ ιην Εγγυò Ανατολη Ýχουν ΖÞτηση. Απü το 1700 þò το
174θ εκδßδονιαι 75. Απü ιο 1750 ωò ιο 1799 115 Kar απü ιο 1Β04 þò το 1Β53 α5O(Ι)».
Απü ιο 1610 εξÜλλου ξεκτνÜει «η συνÞδετα του Grand Tour, δηλαδη ιηò μεγÜληò
περιοδεßαò που κÜδε νεαρüò τΖÝντλεμαν θα υρÝυετ να κÜνετ... yra να συμπληρþοει
την πανεπτσιημτακη ιου μüρφωοη» (Γ. Π. Σα3θßδηò, Ο μιλüρδοò, ΕυοχÝò, 1θ66, 43,
σ. 4Β0).
Απü το ΙΒ00 αρχßΖουν να καταφτÜνουν ρομανττκοß προσκυνηιÝò l<ar ορκισμcνοι
καιßγοροτ, κατÜσκοτιοτ kar φτλÝλληνεò, üλοτ υερτηγηιÝò...

Νßκοò ΒαιβιÜμπασηò

5
 4ß

:':

{§"/}
Ι !
"",» r.ξ.
"ß-

"7

,\Ι

. Φ,€,
*3., -ß'
l,#
--!S/
,,
,,, ,,ιßΙ

ßβ.
 _--- Ρ τ- }r º

.f,-
§a**
-,-r-- ffi
|

ßζ
,Ξ,ß,
' l-rß"' sf,
Γ', Ι
?
ι

τ [_
tT ß
ΑοΗιτe.

ΑθÞν0.
Χαλκογροφßα, μπλουττσμÝνοò με Üπετρα ανÜγλυφα που αναπαρτ-
1674 (Γεννüδειοò στουν ττληθοò απü φτγουρεò ανθρþπων kar Ζþων, /Ια . ,! ,, ,rι ,, ,_r
ΒιβλιοθÞκη, αξτο8αυμασιηò λεπτüτηιαò. Μου εßιτε επßσηò üιτ ü- ' ',
ΑθÞνο) ταν ιου ποýλησαν αυιü ιο σπßττ, Ýγτνε με την προ-
ýπüθεση üττ üλοτ üσοτ Ýρχοντατ να δουν ιτò apxar-
üιητεò των Αθηνþγ θα ηιαν ελεýθεροι να επισκε-
φθοýν ιο οßκημα του ΔημοσθÝνη, που Üλλωσιε εß-
var το ομορφüτερο κατ ακερατüιερο üλων.
Με οδηγησε στη συνcχεια στα ερεßπτα του υπÝ-
ροχου ανακτüρου του ΘττσÝη,'ιου νεαροý βαστλτÜ
που μοτρÜσιηκε με τον ΙÜσονα ιη δüξα αρυÜΖονταò =β
το Χρυοομαλλο Δεραò, ΥπÜρχουν ακüμη δÝκα η
, (.,
δþδεκα κßονεò, ιüοο υψηλοß kar ογκþδετò üσο τÝσ- α0
J
t
σερτò αγκαλτÝò χερτþν. Ολοτ εßνατ απü üμορφο
λευκü μÜρμαρο με ραθδþσετò. Εμαθα üιτ ηιαν 366
kar πÜνω τουò εßχε κιτσθεß ιο ανÜκιορο. ΣþΖοντατ
ορτσμÝνα τμßμαια του ιεßχουò του πÜνω σε δυο-
φετò κßονεò κατ κÜιω απü αυιοýò εßχαν φτιÜξετ
πληθοò απü αψßδεò που προοÝδτδαν στο οτκοδü-
μημα ευρωοτßα kar σταδερüτητα. ΠqιαμÝνετ ακüμη
μτα πυλη, üλη απü μÜρμαρο, σε μορφη αψßδαò
θρτÜμΒου, εμπλουιτqτÝ,,τη με σιηλεò, αψτδοστÜτεò
kar συqýγμαια μορφþν. Προφωτþò πρüκετιατ yra
την εßσοδο ιου υπÝροχου αυτοý αναχτüρου που ιο
συνÝδεε με το υυüλοιπο κÜστρο.
Απü εκεß υßγαμε στο ναü τηò Ηραò που εßχε με-
ιαιραπεß απü ιουò χρτσιτανουò σε εκκλησßα αφτε-
ρωμÝνη στην Παναγßα, αλλÜ η βεβÞλωση που υ- 7'ι' ,,/,',, ,

πÝστη αιü τουò Τοýρκουò οδηγησε οιην εγκαιÜλετ-

ψß ιηò.'Στη ουνÝχετα με οδßγησε να δω ια χαλÜ-
οματα ενüò παλατοý μονασιηρτου τιον μοναχþν του
Αγßου Φραγκßσκου, κÜποιεò φτγουρεò εßναι ακüμη
ορατÝò σιο Ýνα ιεßχοò τηò ερετπωμÝνηò εκκληοßαò.
Σιον ßδτο χþρο εßδα ια υπολεßμματα ενüò πÝιρτνου
γεφυρτου, καλοχττσμÝνου και ια υποστυλþματα Ý-
Οι αρχαιüτπτ€ξ εßνοι τüσ€ò ποηηòò
σ€ αυτÞ τπν πüf,η, που σ€ εfrαχιστουò
ρüμουò δεν δα τιò βßJναντÞσΕιζ
χουν ακüμη χονδρÜ οτδερÝντα δακτυλτα που σημετ-
þνουν την αλλοιινÞ παρουσßα ενüò ποιαμοý που
τον δτÝπλεαν πλοßα, παρÜ το üιτ σημερα δεν υπÜρ-
χετ το παραμτκρü ßχνοò, οýιε καν ενüò ρυακτοý.'
ΕπτσιρÝφονιαò στην πüλη, μαò Ýδετξαν τα ερεß-
πτα πολλþν üμορφων ανακιüρων üπωò ιου Πολü-
μαρχου κα1 ιου Θεμτστοτ<λt'τ, των οποßων σþΖονται
πολλοß μαρμÜρνοι κßονεò. Απü εκεßνο ιο σημεßο
μαò οδηγησαν στο μνημεßο του ΣτοκlÝm:' Ýνα ο-
γκþδεò μαρμÜρτνο κτßρτο με οκτþ μετüυεò, üυου α-
ττεικονßΖονται με ανÜγλυφα or Üνεμοτ, γτα να συμ-
βολßΖουν ιην ελαφρüιητα αυιþν υου εßχαν καιαδτ-
κÜοετ σε δÜναιο το μεγÜλο φτλüσοφο, αυτüν που
πρþτοò μßληοε yra τη φτλοσοφικß ηθτχη και τον
Θεü με τρüπο ιüσο υψηλü kar θεßο που δεν συ-
μυορευüταν με τη λατρεßα απü ιουò ετδωλολÜιρεò
ιων ψεýττκων θεοιÞιων, με αποτÝλεσμα κÜποτοτ Ζη-
λüφθονεò να τον καιηγορησουν yra περτφρüνηση
των θεþν και να καταδτκαοτεß να πlει ιο δηληιÞ-
pro. ΜειÜ θÜνατον, or A8nvaior, αναγνωρßΖονιαò
την αδτκßα kar καιÜ κÜποτον τρüπο yra να επανορ-
θþσουν, ανÝγετραν αυιü το μνημεßο οτη μνημη του
μεγÜλου αυτου Üνδρα, δασκÜλου του ΓΙλÜτωνα kar
των λαμπρüιερων φτλοσüφων. Ενα Üλλο μυρου-
ντΖτνο Üγαλμα δεν υπÜρχετ πτα.
Ο συνοδüò μαò μου Ýδετξε kar πολλÝò Üλλεò αρ-
χατüιηιεò που Βρßθουν σε αυτη ιην πüλη σε τÝιοιο
Βαθμü, που ελÜχτστοτ εivar or δρüμοι χωρßò κÜποτ-
εò απü αυτÝò. Qσιüσο η περτÝργετα δεν τκανοποιου-
νιαν, κα8þò ηξερα üττ υυßρχαν kar Üλλα πρÜγμα-
τα Üξτα να δετ kar να παρατηρησετ κανεßò. Γτ' αυτü
το λüγο, ανιτλαμθανüμενοò πωò ο σýνιροφüò μου,
ονιαò ηδη τρßα χρüντα σιη χþρα, δεν τα εßχε ακü-
μη δετ, εττετδη δεν το αποτολμουσε, αποφÜστοα να
πÜω μüνοò χωρßò να ιον ενημερþσω, ελπßΖονιαò ü-
ιτ η καλÞ μου τýχη, που þò τüιε με συνüδευε, δεν
θα με εγκατÝλειπε ιþρα και για να πειýχω στο σχÝ-

8
 $ß:

,\
tι,l"
:'
.'.'4;σ,,
τΙ§)
'η'.,

,lτ
,α
Ι
ι',}j
:.

,ß, ,,9^,

LrL '*}..

Τοπογραφικü
σχÝδιο
τηò ΑθÞνOò.
ΕπιχρωματισμÝνη
χολκογραφßα
πOυ
δημιοýργησαν
κοπουτσßνοι
μοναχοß
γýρω οτα
1670. Δßπλα,
τοπογραφικü
σχÝδιο τηò
ΑθÞναò.
Χαλκογραφßα
του C. Martinelli,
ß}4 16θ7 (ιδιωτικÞ
J_:--*
συλλογÞ, ΑθÞνα)

διü μου ιληροφορηΒηκα απο Ýτ,α ΓÜ_\^\ο που δτε-
μενε ποr\ý κατρü σιη χþρα ιο σημεßο üπου Βρßσκο-
νται οι ωρατüιερεò αρχατüιητεò, υαραδßδοντÜò μου
παρÜλληλα Ýνα χÜριη, που μου φÜνηκε τδταßτερα
χρηοτßτοò, üπωò και η μτκρη μου ιυξßδα που με κα-
θοδηγοýσε.
ηθε.\α τα πÜω, Εφθασα σß,\-τομα. μÝσω ε,ν¼ò μτκρου
δρομου στα αρτοιερÜ μου και αι-ακÜ,bψα üττ ο να-
Οò ηΙαν αΚΟμη αΚεραΤΟò. Χι|)ρΙò Ομι,)ò \¼ μΠΟρεΟω
να περÜοω μÝσα. ετιειδη οτ ειειÞυμÝνεò με σιδερÝ-
νιεò λαμεò πüριεò ηταν κλετστÝò, Ýιοτ þστε αρκÝ-
στηκα οιην εξωτερτκη ανßχνευση. Ειναι ολοò μαρ-

δραξα λοιπüν ιην ευκατρßα ι,α ξεφýγω απο
ιο ουνοδü μου. μειÜ ιο δεßτινο σιου κ. ιιρü-
ξενου kar πηρα, στην αρχη, Ýνα δρüμο που
νüμιΖα πωò 0α με οδηγουσε σ' Ýνα ναü, Ý-
ξω απü ιην πüλη. που μου εßχε κεντρßσει
ιην προσοχη με ιον ερχομü μου. ΠρÝπετ να ομολο
γηοω üττ ιαρατßρησα σ' üλο ιο μηκοò ιου δρüμου
πωò οι Τοýρκοτ ηιαν λτγüιερο πολτττσμÝνοτ απ' ü,ιτ
οε Ü_\λα μÝρη που εßχα ετιτοκεφθεß, διüιτ αν και ια
rιarδrÜ με αποδοκßμαΖαν Kar με πειροθολουσαν,
δει, ετδα κανÝναν να τουò εμποδßΖεl. Το ανιßδοτο
που \ρηστμοποτησα yra να απαλλαγþ απü αυτÞ την
αΒ_\ιοιητα ηια,ιο τüσο γρηγορο θαδιομα μου þοιε,
μη, μΠοριι)\ταò \-α με ακολουθßοουν, αναΥΚÜοιη-
κα\, \,α με παρατηοουι-. β^\Ýπονταò επßοηò üιτ δεν
πτοηθηκα ουτε απο ιιò κραιγÝò τουò ουιε απü ιτò
πÝιρεò που μου εκιοξευσαι,. Καιüρθωσα τελτκÜ να
φθασυl στο τÝ_\οò του δρομοι και αιτιληφθηκα
δετ- εßτα απομακρυτ,θετ τδταττερα απü ιο οημεßο
Τ*:*αι ß § γ¾αυ κ νι'ιεαπο §κߧ.ιαζαν
.τfºι gη.:? 11 ft Ο ξrαν * fr
ιtψ,ι{τòι,νν
§ν g:ß α ΧΟν6νΦν να ßΦß.'ζ ξμΠΟ ß ÝΙ
μÜρτνοò και περτθÜλλειατ απü μτα φαρδτÜ οτοÜ, υ-
ποοτηριΖüμενη απü ωραßεò ραΒδωιÝò κολüνεò.
Πληροφορηθηκα üττ Üλλοιε αυιüò ο ναüò ηταν του
ΘησÝα, kar üττ or χρτσττανοß τον εßχαν αφτερþσετ
στον Ayro Γεþργιο kar εκεß ιερουργοýσαν.''
ΔτÝκρινα απü το οημεßο εκεßνο κÜιτ λευκü οε κο-
ντινü χωρÜφτ. Οδηγημενοò απü την περτÝργετÜ μου
Βρηκα Ýνα λτονιÜρτ'απü Ýνα εξατρειτκηò ομορφιÜò
λευκü μαρμαρο, τüσο μεγÜλο που μÝσα οτο Βαθυ
üιτ kar χÜσκον σιüμα ιου ια πατδτÜ Ýμπατναν πολυ ευ-
ιου κολα. Ηιαν πλαγτασμÝνο στο χþμα kar εφερε ιην )
9ι
ΑοΗπη

παρακÜτω εmγραφη οια ελληντκÜ: μπομδ να kor-

μÜματ ασφαλÞò üσο or σýνqιοφοßμου αγρυττνοýν.
Σιην προσπÜ8ετÜ μου να wττληφθþ ιο νüημÜ ιηò,
μου εßπαν üιτ παλατüιερα ιο λτονιÜρτ θρτσκüταν στο
κÝντρο τηò πüληò kar or δýο σýντροφοß ιου eivar
δýο Üλλα μαρμÜρτνα λτοντÜρτα που ια εßδα, ιο Ýνα
πÜνω σια ιεßχη του κÜσιρου, το Üλλο σιην Üιqιη τηò
θÜλασσαò, kar τα δýο σε σιÜση ιÝτοτα που ÝμοταΖστ
ακοßμηιοτ φρουροß. Το λτονιÜρτ μπροσιÜ σιη θÜ-
λασσα εßνατ πολυ μεγαλυτερο απü αυτü που κεßτειατ
στον αγρü, δßνετ δε ιο üνομÜ του σιο λτμÜντ, αφου
φÝρετ ιο üνομα «Port Lεοη»:'περýολλüιαν ιüτε α-
πü πολλÝò üμορφεò οτκßεò -σημερα σþΖοντατ μüνο
ψηιματα- κα8þò kar απü ιο τεßχοò υου απλωνüταν
απü ιο λτμÜντ þò ιην πüλη.
ΜεγÜλη μου üμωò επτθυμßα Þιαν να δω το ναü
που Ýδωοε ιην ευκατρßα σιον Ayro Παýλο να μεμ-
φθεß του6 Αθηναßουò yra ιην τυφλη αφτÝρωσß τουò
στον Üγνωοιο Θεü, δεδομÝνου üττ ο Θεüò εßχε Þδη
παρουσταστεß με ιρüαο τüσο φανερü. Qσιüσο Ýχαττα
σχεδüν κÜθε ελπßδα να τκανοποιÞοω την περτÝρ-

ΜÝσο στην ουηÞ €νüò σπιτιοý

εßδο Ýνο Βωμü. €πρüκεπο για το €Ρ€ßπιο
του σπιτιοý του Αγßου Διονυσßου

γετÜ μου, επετδÞ ο ναüò θρτσκüιαν μÝσα στο χþρο
ιου κÜστρου που καιοτκοýνιαν μüνο απü Τουρκουò,
κÜιτ που, üπωò με υροετδοποτοýσωτ, Ýκανε εmκßν-
δυνη την προσÝγγτσß του.
Εντοýιοιò 8Ýλησα να αποπετραθþ μßπωò μπο-
ροýσα Ýτστ να δω το σπßττ üπου κÜποιε κατοικοýσε
ο Αγτοò Δτονýστοò, που σýμφωνα με τον Üρχονια
Παλατολüγο θρτσκüταν πλησßον ιου Αρεßου ΠÜ-
γου Kar του οποßου μου Ýδετξε κÜποτα σωΖüμενα
τμßμαια του τεßχουò φθÜνονταò σιην Αθηνα. Πqι'
üττ δε αυτÜ Βρßσκοντατ πολυ κονιÜ σιο κÜσιρο, σε
Ýνα υψωμα που δεσπüΖετ σιην πüλη, δεν παρÝλετ-
ψα να πÜω þò εκεß. Φ8Üνονταò οε Ýνα σπßτι που εß-
χε την πüρτα του ανοιχιη, εßδα Ýνα θωμü οιην αυ-
λß και ολüγυρÜ του αψτδοοιÜιεò κατ Üλλα δrako-
σμηιτκÜ στοτχεßα αυü μÜρμαρο. Πßρα το θÜρροò να
μπω Kar δταυßστωσα üιτ επρüκετιο για ια ερεßπτα
μταò παλατÜò εκκλησßαò: μην τολμþνιαò να παρα-
ιεßνω περτσσüιερο ιην παραμονη μου, θγηκα Bra-
σττκÜ kar καιευ8ýνθηκα προò ιον Apεro ΠÜγο, ü-
ιαν Üκουσα μτα φωνη να μου φωνÜΖετ στα ελληντ-
κÜ: «ΣιαμÜια, σταμÜια!». Εσιρεψα ιο κεφÜλτ να δω
απü ποý ερχüταν αυτÞ η φωνη kar εßδα Ýναν
Ελληνα τερÝα που μου Ýκανε νüημα να ιον περψÝ-
νω, κÜττ που δÝχθηκα με ευχαρßστηση. Ερχüμενοò
προò συνÜντησß μου με ρþιησε ποτοò ημουν. Του
απÜντησα πωò ημουν Ýναò ΓÜλλοò που πprv να θ-
πτοτρÝψετ σιη Γολλßα αναΖητοýσε να δετ ιο σπßττ
ιου Αγßου Δτονυσßου, ιου πρþτου yr' αυιοýò Απο-
σιüλου, «Μüλιò θγηκαιε», μου λÝει kar συνοδεýο-
ντÜò με, επτστρÝψαμε κα1 μου Ýδετξε ιο Βωμü που
εßχα Þδη δετ.
κφρÜΖονταò ιην Ýκπληξη μου yra ιην ε-
γκαιÜλετqm τηò μτκρηò εκκλησßαò, μου εß-
πε üττ or Τουρκοτ δεν ηθελστ να επτφÝ-
ψουν ιην επτδτüρθωση ιηò Kar üιτ ωστüσο
κÜδε χρüνο δεν παρÝλετπαν να την καλλω-
πßΖουν üσο καλýτερα μπορουσαν, με την ευκατρßα
τηò ημξιαò ιηò γτοριηò του Αγßου Δτονυσßου. Kar
μÜλτσια σιην Ιερß Δεττουργßα προσκολοýσαιτ üλουò
τουò ΓÜλλουò που Βρßσκονταν σιη χþρα, γνωρßΖο-
νταò üττ πρüκειτατ yra ιον Απüστολü τουò,'αφοý εß-
var γνωστü üιτ Üφησε την ΑθÞνα, üπου Þιαν επß-
σκοποò, yra να δτδÜξετ ιην πßοιη σιη χþρα των Γα-
λατþν Ýπετια αυü υqιÜκληση ιου Αγßου ΠολυκÜρ-
που. Ρþτησα τον κ. πρüξενο αν αληθεýετ üττ κÜθε
χρüνο ιον προσκαλοýσαιτ να ακοýσετ αυιÞ ιη λετ-
ιουργßα. Μου εßπε üττ δεν υαρüλετπαν οýιε αυιüò
οýτε or Üλλοτ ΓÜλλοτ να παρα6ρεδοýν.

10

Ο παπÜò μου Ýδετξε σιη συνÝχεια Ýνα ιmγÜδτ ü-
που, üπωò μου αφηγßθηκε, ο Αγτοò Δτονýστοò εß-
χε κρýψετ.τον Ayro Παυλο γτα λßγεò μÝρεò kar με
κÜλεσε να περÜσω μÝσα στο κυριο μÝροò του orkÞ-
ματοò που χρηστμοποτοýσε yra κατÜλυμα'υ ο αρχιε-
πßσκοποò και να τον συναντÞσω. Αρνßθηκα ευγε-
ΑθÞνα, Πονογßο
vrkÜ δτüττ δεν ηξερα αρκειÜ καλÜ ιην ελληντκη Σπηλιþπσσσ,
γλþσσα yra να συνομτλησω μαΖß του kar θα προιτ- ΣχÝδιο των
μοýσα να επτστρÝψω ιην επομÝνη μαΖτ με το συνο- J. Sluart -
δü μου, που μτλοýσε καλýτερα απü μÝνα, να υπο- Ν. Reveθ
θÜλω τα σÝθη μου.
Βγαßνονταò απü ιο σπßιτ απÝφυγα να περÜσω κο-
ντÜ απü Ýνα Προπυλο ιου κÜσιρου, ενθυμουμενοò
την πληροφορßα που εßχα λÜΒετ yra ιον κßνδυνο
που δτÝιρεχα. Γτ' αυτü το λüγο πÝρασα γρßγορα στα
ερεßπτα ιου Αρεßου ΠÜγου, ιου περιφημüιερου σþ-
μαιοò σε üλο τον κüσμο, τεροδτδασκαλεßου των ω-
ρατοιÝρων επτστημþν, εκεß δεν σþΖονιατ υτα παρÜ
κÜποτα τεßχη, με δτπλη σεηý παραθυρων σαν εκ-
κλησßαò." ΑλλÜ δεν στÜθηκα περτσσüτερο, ορι-
σμÝνοτ Toupkor απü ιο κÜστρο με εßχαν δετ, μου
φþναξαν σαν να Þθελαν να μου δεßξουν κÜττ kar
καιαλο3αßνονταò üιι Ýκανα πωò δεν τουò Üκουσα,
μου πÝιαξαν πÝιρεò, που ττò απÝφυγα kar συνÝχτσα
το δρüμο μου yra Ýναν Üλλο ναü κιτσμÝνο οιο θεü
ΠÜνα kar τþρα αφτερωμÝνο οτην Παναγßα." ΠÜνω
απü ιο ναü αυτü, προò ιο κÜστρο, υυÜρχουν δυο με-
γÜλεò κολüνεò με αποχρþσετò μαρμÜρτνεò Kar πα-
ραιηρησα δßπλα Ýνα μεγÜλο με υολλÝò üψετò η-
λτακü ρολüι.
ΣΗΜΕΙΟΣΠΣ
1. Η περτγραφÞ αφο{Þ ιο Μιττμεßο του ΛυσκρÜτουò. Την
εποταß αου ιο εmσκÝιρδηχε ο ΓÜλλοò τερωμÝνοò ιο μνημεßο
τιιαν ηýμα mò Μονßò ιων Ιζαπουτσßνων. Η εmχραιοýòßα
ονοτιοσßα ιου ßταν iDαrrÜpr του ΔημοσθÝνουò, κα or
σýßχρον¼τ θει,ροýοα üιτ Þτατ η κατοικßα του Αθηναßου
ρητορα ΔτψοοθÝνη.
2 . ΓΙρüκεττατ προφανÝσιατα yra ιο ναü του Ολυμπßου Δτüò.
3. Ο Robert de Ια Dreux αντßκρτοε τη γνωστη ωò lovrkn
εκκλτισßα ιου Ιλτοοý, Ýργο σýγχρονο του Παρθενþνα;
ΑναπαιÞστασÞ ιηò θρßσκετατ στο James Stuart-Nicholas
Revett, ?he Αι tiquities of Athens, Δονδßνο 1762, τüμ. I, ο.
?, ΚατασφÜφηκε απü τουò Τουρκουò το υ78, Περßπου 1ω
χρüντα μειÜ την επßοκεψη του ΓÜλλου ιερωμÝνου, or
Αlγλοτ απεοταλμÝνοτ των Dilletanti ανÝφεραν üττ ο ναüò
εßχε το üνομα Παναγßα ετò την ΠÝτρα. Το μνημεßο του
4. Πρüκεττατ yra τον Ιλτσü. ΦιλοπÜιτπου
5. Οò μνημεßο ιου ΣωκρÜτη θεωροýσαν or οýγχρονοι τουò
ΑÝρηδεò.
6.Εwοεßτατ üττ αναφÝρετατ στο Θηοεßο, ναü του Ηφαßστου
οτην πραγματτκüτητα, εκκληοßα του Αγ. Γεωργßου yra τουò
Χρτοττανουò.
7. Πρüκεττατ γτα το fuοντÜρτ που Üρπαξε ο Mopozivr
μεταφÝροντÜò το οτο ναýσταθμο τηò Βενετßαò το 1688.
8. Ο ΠετρατÜò.
9. Εδþ συγχÝετ τον Αγτο Δτονýοτο Αρεοπαγßιη με τον Ayro
Διονýοτο Επßσκοπο Παρτσßων.
10. Το αλη8νü εκκληοÜκτ του Αγßου Δτονυσßου Þταν μÝσα
οτη ρωγμß του βρÜχου του Αρεßου ΠÜγου, κÜττ που δεν
αναγνþρτοε ο πατηρ ΡομπÝρ. ΣωοτÜ δεßχνετ να μπηκε οτο
σπßττ ιου αρχιεπτσκüπου, που η πqτÜδοση το Þδελε κττσμÝνο
πÜνω στα θεμÝιλτα του καταλýματοò του Αγßου Δτονυσßου.
11. Πιθανüν αναφÝρετατ οιο Ωδεßο ιου Ηρþδη του Ατττκοý.
12, Η Παναγßα Σπηλτþττοσα- Ι
11
ΤοΠοΣ Κ,ηι ΑtττοροΠΟΙ

ΔυτικÞ üψη τηò

Ακρüποληò, üπωò να επýÜλετ νüμουò στον εαυτü ιου και γτα να πα-
την εßδε ο J.C. ραδο8εß στην υπερθολß τηò αυερτüρτσιηò ελευθε-
Hobhouse ρßαò, εδþ ακρτΒþò γßνειατ ατσθηιÞ η πιþση ιηò
(«Travels ßπ Αθηναò, Ποý εßνατ or ρηιορεò; Εφυγαν yra να φω-
Albania and other τßσουν μακρτνÜ Ýθνη, χωρßò να αφησουν οýτε μτα α-
Provinces οf κιßνα φωτüò yra την ßδτα ιουò ιη χþρα. Ενþ η πο-
Turkey ßη 180θ λυμÜθεια Ýχετ φωιτστεß απü ιη μεγαλοφυßα τουò kar
and 1810»)
τα Ýργα τουò, ακüμη kar τα ονüματÜ τουò Ýχουν ξε-
χαστεß απü ιουò συμπατρτþτεò τουò, Ποý εßνατ ο λα-
üò τηò; Eivar αυιοß or Üνθρωποτ or φουκαρÜδεò, που
λßγο δταφÝρουν απü τα κτßνη, που περυατοýν πε-
ρτφρονηιτκÜ πÜνω απü ια ερεßπτα, εßνατ αυιοß or
Üν8ρωποτ Aθnvaior; Ποý εßνατ η ελευθερßα ιουò;
ΑυτÞ εßνατ η πτο σκληρη μαχατρτÜ απ' üλεò. Τη
συλλογικη δτκατοσýνη ιου λαοý τηò Αθηναò Ýχουν

Οι φουΚοΡüδεò, που ßßγο διοφÝρουν

οπü το κτÞνη, που π€Ρπατοýν π€ΡιφΡονητικü
πüνω απü το €ρ€ßπιο, civo! οι Aδnvoioι;

δταδεχιεß or αυθαßρειεò επτ8υμßεò ενüò καδη. Το
δτÜλογο των ανθρþπων Ýχει δταδεχτεß ιο φτρμÜντ ε-
νüò μακρτνοý αφÝνιη, και στην ßδτα την Ακρüπολη,
το προπýργτο ιηò αθηναßκßò ελευθερßαò, κÜθετατ
Ýναò μτκρüò Τουρκοò δυνÜστηò, yra να δτατÜσσετ
r<ar να ιρομοκραιεß ια τÝκνα τηò. Kar να ηταν μüνο
αυτü; Αλßμονο! Μια μελαγχολßα αρμενßΖετ σιον
ΠετρατÜ. Ο αθηναΙκüò νουò εßνατ πro εκφυλτσμÝνοò
αυü την αθηναßκÞ πüλη. Η Ακαδημßα, το Λýκειο,
ιο Πρυτανεßο Ýχουν εκιοπτστεß απü Ýνα μτχρü σιοτ-
χειþδεò οχολεßο, που δεν Ýχετ ακοýσετ ποτÝ yra τον
ΙΙλÜτωνα, kar η φυστκß φτλαλßθεια του αμüρφω-
του ανθρþπου δεν Ýχετ παραγÜγετ τßποια αξτüλογο
ß
yra τον εαυιü του γτα ιη χþρα ιου. Θα προσπα-
θÞσω να σου κÜνω, üσο πro συνουττκÜ μπορþ, μτα
περτΥραφη ιου μερουò αυιου.
Η ΑθÞνα Βρßοκετατ στη μÝση μταò εκτειαμÝνηò
πεδτÜδαò. ΑυιÞ η πεδτÜδα πρÝπετ κÜποιε να καλ-
λτεργουιταν σιο μεγαλýτερο μÝροò ιηò. ΑλλÜ η Ýν-
δεια ιων καιοßκων kar η γενικß υποΒÜθμτοη ιηò
Χωραò εΧουν ιραυματlσεΙ, Χωρτò να εΧουν Καιαφερει
να καταστρÝψουν τελεßωò, ιην τελετüιητÜ τηò. Eivar
ακüμη πολý πλοýστα kar, üπωò οιουò αρχαßουò kar-
ροýò, εßνατ γεμÜιη με ελατüδενιρα. Η πüλη τηò
Αθηναò Βρßσκετατ προò το νοιτüτερο Üκρο τηò πε-
δýδαò, Τßποια δεν μπορεß να εivar πτο üμορφο α-
πü ιη θÝση τηò. Οπουδηυοιε σιραφεßò, ανακαλý-
πιετò μτκροýò λüφουò, or οποßοτ προοδßδουν μτα
γοηιευιτκß ποτκτλßα στην περιοχß, Σια νüιτα ο χου δωρτκοý ρυθμου.
Υμητιüò, στα αναιολτκÜ ιο Πεντελτκü, σια Bopero-
αναιολτκÜ η ΓtrÜρνηθα'κατ ολüγυρα απü την υüλη,
πολλÜ μικρÜ υψþματα. Το σχÝδτο τηò υüληò δßνε-
ιατ, με ανεκτÞ ακρßΒετα, απü ιον Μπαρτελεμß
(Barthelemy),' εκτüò αυü ιο γεγονüò üτι δßνετ με-
γαλυτερη Ýκταση αυ' ü,ττ πρÝπετ οτα τεßχη, γιατß
σιην πραγματτκüιηια τα ιεßχη περτÝκλεταν μüνο ιο
μτσü απü το Μουσεßο (λüφοò ΦτλοπÜππου) κ,λπ.
Ακρüπολη Βρßσκετατ οε Ýνα υπÝροχο ý-
ψωμα που δεσπüΖετ σε üλη ιην πεδτÜδα.
Εδþ εßναι που συναντÜμε τον περßφημο
ναü ιηò ΑθηνÜò ΠαρθÝνου (Παρθενþν),
ιου οΠοΙου ια ερευπα μοριυρουν ιην αρ-
χαßα μεγαλοπρÝπετα. ΑλλÜ κα&ßò üλα τα ημτανÜ-
γλυφα, üπωò kar ια αγÜλμαια, Ýχουν αφατρεθεß α-
πü ιο λüρδο Ελγτν, δεν μποροýμε να δοýμε τßπο-
ιε Üλλο εκιüò απü ιουò κßονεò, or οποßοτ εßνατ εκ-
πληκιτκηò μεγαλοπρÝπεταò, ιιar ιο αÝτωμα. ΠρÝ-
πετ να Þιαν Ýνα καιαπληκττκü κιßρτο, αν λÜθουμε
υπüψη ιην εßσοδο η Προπυλατα, που τþρα Ýχουν
ενοωματωθεß σε Ýνα Üλλο κιßριο. Τüοο περßπλοκη
εßνατ η ετκüνα υου δημτουργουν ια μτκρÜ σπßττα
πÜνω απ' τα ερεßπτα, þσιε ελÜχτστη αττü ιη μεγα-
λοπρÝπετα του αρχαßου ναοý, που Βρßοκετατ κονιÜ
ιουò, μπορεßò να διακρßνετò. Το πτο δυσιυχÝò εivar
üττ or Τοýρκοι Ýχουν Ýνα τΖαμß στη μÝση, που αλ-
λοτþνετ υολý την ετκüνα.'Η καλυτερη θÝα εßνατ α-
πü μακρτÜ, απ' üπου ο ναüò φαßνειατ να δεσπüΖει.
Or κßονεò εßνατ δταμÝιρου 1,80- 2,40 μ. kar υυÝρο-
Πλησßον Βρßσκετατ ο ναüò του Ερεχθεßου Ποσετ-
δþνα και τηò ΠολτÜδοò ΑθηνÜò, Ýναò δτπλüò ναüò

Ι4

αφτερωμÝνοò σιουò δýο προστÜτεò ιηò Αθθναò. Σ'
Ýνα εßδοò υροστþου που στÞκετ σιο ναü kar εßνατ
σιολτομÝνο με εξαιρειτιιÜ αγÜ_λμαια γυναικþν, βρl-
σκüταν η φημτσμÝνη ελτÜ, που η ΑθηνÜ Ýκανε να
ξεφυιρþσει απü το εδαφοò, κατ προò την πλευρÜ
ιου Ποσετδþνα Βρισκüταν το υηγÜδτ.'Τα αγÜλματα
εßνατ πολý καιεοτραμμÝνα, kar δυο αυ' αυτÜ Ýχουν
αφατρεθεß, το Ýνα αυü το λüρδο Ελγτν. Στην Ακρü-
πολη Βρßσκειατ το σπßιτ στο οποßο Ζετ ο δτσδÜρηò
(οιραττωιτκüò δτοτκητßò τηò φρουρÜò ιηò Ακρüπο-
ληò). ΣυνηδßΖειαι, or ξÝνοτ να τον επισκÝπιονιατ
και να ιου δßνουν Ýνα μτκρü δþρο λßγων πτÜστρων.
Σιην Ακρüπολη, λιγο πro κÜτω απü ιον Παρθενþ-
να, θρßσκετατ ιο 8Ýατρο του ΒÜκχου,'üπου ο λαüò
συνÞθτΖε να παρακολουθεß τα Ýργα ιου Ευριπßδη,
του Σοιlηκλη, ιου Ατσχýλου κ.λπ. Αυτü üμωò εß-
ναι Ýνα μτκρü 8Ýατρο, üχτ ιüσο μεγÜλο üσο θα υ-
ποθÝταμε γτα Ýναν ιüσο πολυÜρτθμο λαü. Τþρα
μπορεß να δετ κανεßò μüνο το οχημα των κα8τσμÜ-
ιων, τουò τοßχουò ιου προσκηνßου kar τιò αψßδεò
που υπηρΧαν yra να στηρßΖουν ιο κιßρτο.
Ο ναüò του ΘησÝα'(σε Ýνα υψωμα κοντÜ σιην
Πνυκα) εßναι ιο ιελετüτερο κτßρτο που μπορεß να δετ
κανεßò στην ΑθÞνα. ΕυετδÞ Ýχετ μειαιραπεß σε εκ-
κλησßα, τα Üχρα του εσωιερτκοý εßνατ καμπυλωτÜ, η
οροφη εßναι δολωιη kar ιο σχημα του εσωτερτκοý
αρκειÜ αλλαγμÝνο, αλλÜ το εξωιερικü δταιηρεßιατ
σε καλÞ καιÜσταση. Μνημεßο üμορφηò διορτκηò α-
πλüτηιαò. Τα ανÜγλυιρÜ του εßνατ υπÝροχα. Πολλοß
απü τουò κßονεò Ýχουν υποοτεß ττò συνÝπετεò καποτ-
ου σετσμοý, που Ýχετ κανει τα κομμαιτα ιουò να προ-
εξÝχουν ιο Ýνα απü ιο Üλλο. Το ßδτο συμθαßνετ με
το ναü τηò ΑδηνÜò. Ακüμη kar ο σετσμüò εξαßρεσε
τα κτßρτα αυιÜ. Αποτελεß κÜττ πολυ εντυπωστακü, ü-
ταν τον θλÝυει κανεßò απ' οποτοδÞυοιε σημεßο τηò
υüληò. Απü ιο ναü προχωρÜò καιÜ μηκοò ιου ελα-
φρÜ υψωμÝνου εδÜφουò, üυου υυÜρχουν θεμελιþ-
σετò κομμÝνεò απü το ΒρÜχο και που πρÝπει να ηταν
προσιþα, kar μετÜ φιÜνετò στην Πνýκα. Αυτüò εßναι
Ýναò μτκρüò λüφοò με καιεýδυνση απü Ανατολη
προò Δυοη, üπου συνεδρßαΖε στην αρχατüιητα η εκ-
κλησßα ιου δßμου. Or ρητορεò μτλοýσαν απü την
υλευρÜ ιου λüφου κοτιÜΖονταò προò ιο λüφο. ΑλλÜ
or τρτÜκονια τýρστνοτ το Üλλαξαν, Ýτστ þστε or ρß-
ιορεò να κοττÜΖουν προò ιην Ακρüπολη. Γτ' αυτü, με
μÝιωπο προò την υüλη, υπÜρχετ μια εξÝδρα r<ar μτα
σεηý σκαλοπÜττα, üιου σιÝκονταν or ρηιορεò yra να
απευθυνθοýν στο λαü. Αυτü εßνατ Ýνα πολý ενδτα-
φÝρον σημεßο. Φαßνετατ üττ or Üνθρωποτ δεν κÜθο-
νταν, ενþ or ρýτορεò στÝκονταν σια σκαλουÜττα. Ο
χþροò yra τουò αν8ρþπουò δεν ηταν μεγÜλοò. Απü 0 ρÞτοροò
την Πνυκα, αφου δτασχßσουμε τη μτκρη κοτλÜδα ü- ΔημοσθÝνηò σε
υου υυηρχε Üλλοιε ιο τεßχοò του ΠειρατÜ, φθÜνου μιο ρομαντικÞ
με σιο Μουσεßο που τþρα καταλαμΒÜνειατ απü Ýνα φοιιταοτικÞ
μονο μνημετο, αυτο ονοπαρüοτοση
ιου ΦτλοπÜππου.
Απü το Μοιτ
σεΙο, ΠερΠαταò
Προò ιο ναο ιου
Ολυμπßου Δýò, δη-
λαδÞ προò τρετò
σετρεò τßονων, Που
υποτßθειατ üιτ α-
νηκουν στο ναο
Που φερετ ιο ο-
νομα αυιü.
)
Ýφ
ΤοποΣ Κ,ηι Αιττοροποι

Στýλοι 0λυμπßου
Δüò-Ακρüπολη. ΣυνθÝιουν Ýνα μεγαλοπρεπÝò θÝαμα, αφου or κßονεò
ΣχÝδιο του J.C, εßνατ or μεγαλυτεροτ σιην Α8ηνα kar or θεμελτþσειò
Hobhouse, εκπληκιτχοý μεγÝδουò. Ο Αρετοò ΠÜγοò θρßσκειατ
(«Travels ßπ
μεταξυ τηò Αιφüποληò και ιηò Πνυκαò. Εßνα1 Ýναò
Albania and other üπου αποδτδüταν δτκατοσýνη απü ιο
μκρüò λüφοò,
Prcvinces οß λαü. Δεν υπÜρχουν ερεßπτα εδþ. Η σπηλτÜ του Πα-
Tulkey ßη 1809 νüò εßνατ μτα φýπα μüσα στο ΒρÜχο ιηò Ακρüποληò,
and 1810»)
κοντÜ στη θÝση ιηò αρχαßαò σκÜλαò Þ ετσüδου ιου
κÜστρου ιηò Ακρüποληò. ΠÝρα απü ιο ναü του Ολυ-
μπßου Δτüò εßνατ η γÝφυρα ιου Ηριßýη ιου Ατττκοý
πÜνω απü τον Ιλτþ. Η γÝφυρα εßχε φετò μιιφÝò α-
ψßδεò, των οποßων φαßνοντατ τα θεμÝfuα. Ο ποιαμüò,
η μÜλλον η κοßιη του ποιαμοý εßνατ πολý στενÞ. ΤΥι
δτÝοχτσα με 12 θηματα. Τþρα δεν Ýχετ νερü, αλλÜ
την περßοδο των Βροχþν σχηματßΖετ Ýνα μτιφü χεß-
μαρρο. ΔτασχßΖονιαò τη γüφυρα φιÜνετò σ' Ýνα σιÜ-
διο.'Εßνατ μτα υπÝροχη μεγÜλη κατασκευÞ μßκουò
1θ2 μ., üμωò ιο μüνο που μπορουμε να δοιητε τþρα
εivar το σχημα τηò. Δεν μπορεß να θρεδεß κωτÝνα
απü τα καθßοματα. ΑλλÜ δτατηρεß το σχημα ιου τü-
σο καλÜ, υου εßνατ σαν να περτμÝνετ ιουò αθρþ-
πουò, kar φαßνειατ να ρωτÜετ που εßναι or ßινδρεò ιηò
Αθηναò. ΥπÜρ:«ετ μτα μεγÜλη στοÜ Þ στεγασμÝνοò
χþροò, απü τον οποßο οδηγουνταν τα Ζþα μÝσα, Þ or

Οι Aδnvoioι eivaι Ýξυπνοι, Θηηü αυτÞ

π òξυπνüδο, που τουò κüνει νο €πιζητοýν
τη μüΡφωση, Εκφυßßζετοι σ€ πονουργßο

κρτιÝò που πιθστüν να προηγοýνταν. Σε Ýναν απü
ιουò λüφουò που δεοπüΖουν του σταδßου υπÜρχουν
ερεßmα του ναοý ιηò Δßμηιραò.'
Ακüμη πτο μακρτÜ Βρßσκετατ η υερßφημη κρßνη
ιηò Καλλφρüηò, üπου ο ΠλÜιωναò εßχε στÞσετ το
σκηντκü ενüò αυü τουò δταλüγουò του (Φαßδροò),
Eivar σχεδüν ξερη, υαρ'üλο που ακüμη υπÜρχετ Ý-
να ρυÜκτ μεγÝθουò ενüò δακιýλου. Eivar πολý κο-
ντÜ σιο σημεßο üπου ο Ιλτσüò κÜνετ η Ýπρευε να
κÜνετ Ýνστ καταρρÜκτη 5,5-6 μ. Eivar μοναδτκü,
ιτ Ýσκαψαν εδþ σε θÜθοò 7 μ. κÜτω απü ιον Ιλτσü
και θρηκαν νερü. Mra μτκρη εκκλησßα εßνατ κο-
ντα σιην κρηνη.
Ο Αγχεομοò' εßνατ ιο πτο ωραßο βουνü κονιÜ
στην πüλη. Βρßσκειατ θορετοανατολικÜ ιηò Ακρü-
ποληò kar εivar ψηλüτεροò απ' αυιßν. Ο κ. ΦοβÝλ
(Eauvel)'o λÝετ üττ or Ελληνεò διατηρουν τον ßδτο
ευδτÜκρτιο χαραχιηρα üπωò σιο παρελθüν. Or Bor-
ωτοß εßνατ ακüμη θαρεßò, Üξεστοι kar δτεφθαρμÝ-
vor, αλλÜ or Αθηναßοτ δεν Ýχουν αυτÜ ια σοθαρÜ ε-
λατιþμαια κατ εßνατ συγκρτιτκÜ ευγεντκοß και κα-
ιαδεκττκοß. Σε χατρετοýν πÜνßοτε, üιαν περνÜò απü
δßυλα τουò, με Ýνα «καλημÝρα». Eivar επßσηò Ýξυ-
πνοτ, και αυτÞ η εξυπνÜδα, που ιουò κÜνετ να επτ-
Ζητοýν τη μüρφωση, εκφυλßΖετατ σε υανουργßα. Or
ΣπαρττÜτεò εßνατ αγενεßò Kar ανÜγωγοτ. Σε ολüκλη-
ρη τη χþρα υπÜρχουν σκορπιομÝνα αλβαντκÜ χω-
ρτÜ, or κÜτοτκοτ των οποßων δεν μτλÜνε ελληνχÜ,
αλλÜ μτα τδτüμορφη δτκη ιουò γλþσσα, Ýνα μßγμα
σλαΒοντκþν και Üλλων γλωσσþν. Eivar πολυ ερ-
γαττκοß Üνθρωποτ. Η ενδυμασßα ιουò εßνατ λευκÞ
ü- kar αυοτελεßιατ απü Ýνα εßδοò κυνηγειτκοý πουκα-
μßσου kar παντελüντα, kar δταφÝρετ απü ιην ελλη-
vrkn ενδυμασßα. Eivar αξτοσημεßωιο üττ or κÜιοτ-
κοι των ΜεγÜρων Ýχουν την ßδτα ενδυμασßα kar
διαφορειτκß γλþσσα (παρ' üλο που εßνατ Ελλη-
νεò). Ο κ. ΦοβÝλ λÝετ üιτ or Üνθρωποτ ιηò ΑθÜναò
εßναι πτο πολτττσμÝνοτ ιþρα, απ' ü,ττ Þιαν 20 χρü-
vra πρτν. Or γυναßκεò τüιε απομακρýνονιαν τρÝχο-
νιαò, üιαν Ýβλεπαν κÜποτο ΦρÜγκο. Ο δοýκαò ντε
ΣοιηΖÝλ (M,G.F.A. Choiseul Gouffier)," που φτ-
λοξενοýνταν στο σπßτι ιου ΓÜλλου προξÝνου," δεν
μπüρεσε να δετ ιην Ελληνßδα σýΖυγü ιου, παρÜ
μüνο Ýπετια απü 12 μÝρεò απαßτηση kar παρÜκλη-

16

ση και αυτü μüνο με ιην παρουοßα ενüò πλÞθουò
ουγγενþν. Σßμερα ο Ελληναò σε καλοδÝχετατ. Το
εμπüρτο γßνετατ μüνο με λÜδτ, Ýνανττ ενüò η δυο
καραθτþν με φορτßα στιηρþν σε üλη ιη δτÜρκετα
ιου ετουò.
r Üνθρωποτ ιου ΜορτÜ εivar πιο καιαπιε-
σμÝνοτ απü τουò Αθηναßουò. Εχουν εμ-
φÜντση θυμωμÝνου kar ενοχλημÝνου αν-
θρþπου. Στην Αθηνα μπορεßò να Ζησετò
καλÜ, αλλÜ προò τα νüττα kar στα νηοτÜ
δεν μπορεßò να προμηθευτεßò κρÝαò. Or υρομηθετ-
εò στην ΑθÞνα εßνατ τüσο φθηνÝò üσο πουθενÜ ο'ο-
λüκληρη την Τουρκßα. ΑλλÜ εßνατ συγκρτιικÜ α-
κρýεò. Η ΑθÞνα δεν υπüκεττατ σε κÜποτον επαρ-
χτακü δτοτκητÞ -{λλÜ εßνατ υßτü ιην προσιασßα του
ΚτσλÜρ ΑγÜ, ενüò αξτωμαιουχου ιου σουλτÜνου
(υου εßνατ αφÝντηò των Μαýρων Ευνοýχων)- kar
εßναι οαν φÝουδο, που δεν εξαριÜτατ απü Ýναν ευ-
γενß αλλα απü τον ανþτατο Üρχοντα. Η πüλη Ýχετ
Ýνα τερü φτρμÜντ, που την προσιαιευετ απü τη δτ-
κατοδοσßα Kar ττò επτοκÝψετò των πασÜδων. Η πü-
Στην κορυφÞ, η
λη στην αρχατüιηια ηιαν μεγαλυτερη_κατÜ Ýνα ιρß- Ακρüπολη των
το απ' ü,ιτ εßνατ ιþρα. Προò ΒορρÜ, τα παλατÜ ιεß- Αθηνþν κοι ο
χη αποιελοýν τα θεμÝλτα γτα ιο σýγχρονο ιεßχοò, ΑγχεσμOò Þ
ΠρÝπετ να παραιηρησω üττ αν kar παλτüτερα η Λυκοβηπüò.
ΑθÞνα Þιαν υπü ιην προστασßα ιου ΚτσλÜρ ΑγÜ, ΕπÜνω, üποψη
ιþρα Βρßοκειαι στη δτκατοδοσßα μταò επττροπηò τηò Ακρüποληò
στην Κωνστανιτνοýπολη. Ξεχνþ ιο üνομα, αλλÜ εß- οπü τον Αγχεσμο.
ναι Ýνα εßδοò δημοοßων επτιρüπων. Χολκογροφßο
(1809-1810) του
ΣυνÝχτση Μερικþν Σημετιßηεων γlα mv Aθrιva
Or Ελληνεò Ýχουν το χατιακτßρα υπüδουλου λα- J.C. Hobhouse
ου, αχρεßοτ σαν σκλÜβοτ, ωμοß, υπερüπτεò üταν δεν
Ýχουν συνÝπετεò. ΑναγκÜΖονιαι να ασκοýν ια ιαλÝ-
νια ιουò Kar γτ'αυιü εßνατ οξυδερκεßò, ενþ or Τουρ-
Kor, ωò αφÝντεò, δεν ντþθουν καμτÜ ανÜγκη να
χρηστμοποτουν ιην ευφυßα kar eivar ωò εκ τοýτου
Βραδυνοεò. ΥπÜρχετ πολλÞ αταξßα kar ανηθτκüτη-
ßα στην κοτνωνßα τουò, παρ' üλο που μτα εξωιερτκη
μαιτÜ δßνετ ετκüνα απλοßκüιηιαò kar αγνüτηιαò.
Εχω δετ λτγα πρÜγματα τüοο αηδτασιτκÜ üοο η
Ελληνßδα γυναßκα. Η ενδυμασßα τουò Kar ο ιρüποò
τουò εßνατ αρκετÜ γτα να κλονßσουν την iδra την α-
κολασßα και ιην ελευθερτüτηια. ΥυÜρχετ μüνο Ýνα )
Ιº
Γοποτ Κπ Αιττοροποι

tα μαλλιÜ εßναι το
μüνο ονεκτü πραγμα σιην εμφÜντσü ιουò που εßνατ ανεκιü, το
σημεßο των να αφßνουν, δηλαδÞ, τα μαλλτÜ πÜνω απü ιουò þ-
Ελληνßδων κατü μουò ιουò. Η παρατηρηση αυτÞ αφορÜ γυναßκεò
τον Ν. Biddle. σχειτκÜ υιιmλÞò κοινωντκßò ιÜξηò. Οι χωρτÜιτσσεò
Λιθογροφßεò εivar üμορφα ντυμÝνεò. Or γυναßκεò, üιαν Βγαß-
(1810-13) του
νουν Ýξω, Ýχουν ιο κεφÜλτ τουò ι<ar το πρüσωπü
0θο Magnus νοπ
StackeIberg
ß
ιουò καλυμμÝνα με Ýνα μαντßλτ πÝπλο, που ττò
κÜνετ να μοτÜΖουν με ßρωεò ιου Μεοαßωνα, με üλο
(δεξιÜ) κοι
ιο πρüσωπο καλυμμÝνο εκτüò απü ια μÜττα. Οποτε
Richald Banks
θλÝυουν Ýνα ΦρÜγκο, γταιß Ýτστ ονομÜΖουν üλουò
Halraden (1778-
ιουò ξÝνουò, στρßθουν kar κρýθουν τα υρüσωττÜ
ß862)
τουò, σχεδüν παντκüθλητεò. Εντωσα Ýκπληξη, εξε-
τÜΖονταò τα πολýιτμα ανιτκεßμενα που θρηκε ο
ΛουΖτÝρτ (Lusieri)" ανÜμεσα σιουò ιÜφουò, με Ýνα
μτκρü γυνατκεßο Üγαλμα, στο οποßο, παρ' üλο υου
ια ρουΧα φarvovιar υΠεροΧα Κατ μαριυρουν την
παλατψητÜ ιου, ιο κεφÜλτ kar το πρüσωπο εßνατ
καλυμμÝνα με τον ßδτο ιρüπο, Eivar πρÜγμαιτ ßδτεò.
Ιδια επßπεδα πολτιτσμοý καθορßΖουν Þ επτβÜλλουν
παρüμοτεò χρησετò, παρüμοτεò ενδυμασßεò. Or
Ελληνßδεò γυναßκεò ιþρα εßνατ ßσωò πολý κοντÜ

Θι €ßf,ηνεò ωξ ιιπüδουηοι οσκοýν

τα ταηÝντα τουò κοι €ßνοι οξυδερκεßò,
Ενþ οι Τοýρκοι οφÝντ€ò eivaι Βραδýνοεò

σιην ßδτα κατÜσταση, σιην οποßα ηταν παλτüτερα.
Eivar αλÞ8ετα üττ αναφÝρονιατ γυναßκεò φτλüσο-
φοτ, αλλÜ γενικÜ or γυναßκεò εδþ Ýχουν ελÜχτσιη
μüρφωση. Δεν υπÜρχουν. κοτνÝò γυναßκεò, αφοý ο
σημερτνüò δτοικητßò επτβÜλλετ αυσιηρÝò ττμωρßεò
kar απαγορεýσετò, üχτ με κßνητρο τη δτκατοσýνη,
αλλÜ yra να Ýχετ Ýνα μερßδτο στα πρüσττμα παρÜ-
θασηò ιου νüμου. ΥπÜρχουν βÝβατα ακüμη μερτ-
κÝò, αλλÜ δεν ττò 8εωρþ αρκετÜ ελκυσιτκÝò yra να
εκιεθεß κανεßò στο σοΒαρü κßνδυνο να ιουò ρßξετ
μτα ματτÜ. ΦτλοσοφτκÜ μτλþνταò, ο ΒοεΒüδαò Ý-
σφαλε που ττò καιαπßεσε. Ολα τα συνετÜ κρÜτη δεν
θα ττò ενθÜρρυναν, αλλÜ 8α ττò Ýλεγχαν, üυωò κÜ-
νουν η Γαλλßα kar η Πρωσßα. Μτλþνταò με ιο yra-
τρü τηò ΤρτπολιτσÜò δταπßσιωσα üιτ or αυσιηροß νü-
μοτ ιηò Τουρκßαò δεν μπüρεσαν να πληξουν στην
ΕλλÜδα τη ρουß προò την ακολασßα. Αν Ýναò Üν-
δραò υταστεß με μτα γυναßκα Ýτστ που να μη χρετÜ-
Ζετατ καμßα απüδειξη, ο θοεθüδαò Ýχετ το δτκαßω-
μα να την κÜνετ σκλÜβα, η ακüμη να ιη ρßξετ οτη
θÜλασοα, Þ να τη συρþξετ απü την Üκρη ιου θρÜ-
χου. Ολα αυιÜ εμποδßΖουν να ανοτχιοýν oikor ανο-
χηò, αλλÜ δεν εivar λßγεò or γυναßκεò, Ελληνßδεò
kar ΤουρκÜλεò, που ρÝπουν προò ιην ακολασßα kar
or οποßεò εßνατ δταθÝστμεò. ΚατÜ ιο λοτπÜ εßνατ γυ-
ναßκεò: η φýση kar ιο κλßμα Ýχουν δτκατþματα, σια
οποßα δεν μυορεß κατεßò να ωττσταθεß. Το αφρο-
δßστο νüσημα εßνατ κοτνü σε üλη την ΕλλÜδα, προ-
πανιüò στη Ρουμελη.
κοτνωντκüτηια εßνατ πραγματτκÜ μηδεντ-
κη μεταξυ των ΕλλÞνων. Tr εßνατ η kor-
νωνßα χωρßò γυναßκεò; Kar ττ εßδοò συνα-
νασιροφηò μπορεß να υπÜρχετ μÝσα σε
μια ομÜδα απληροφüρηιων ανδρþν, ιων
οΠοlων η μüνη ασχολßα εivar το κÜπντσμα; Δεν υ-
πÜρχετ αυιü που λÝγειατ συγχÝντρωση ιιον δυο φý-
λων, Ýναò χορüò, Ýνα θÝατρο, μουστκß. Η χþρα απ'
αυτÞ την Üποqm εßνατ απολßιτσιη. (...)
Η ΑθÞνα Ýχετ πλεονÝκτημα στην κυθÝρνηση kar
θα προüδευε, εÜν or Ελληνεò δεν Ζηλευαν ο Ýναò
τον Üλλον. Αριθμεß περßπου 8.000 Þ 10.000 κατοß-
κουò, απü ιουò οποßουò ιο 1/5 εßνατ Τοýρκοτ. Οι
Τουρκοι εßνατ üσοτ χρετÜΖοντατ yra να κρατÜνε
τουò Ελληνεò υπü το δÝοò ιουò, χωρßò να γßνονιαι
επτκßνδυνοτ, Ýιστ þοιε kar οτ δυο να εßνατ ευγεντ-
κοß, με ιουò Τοýρκουò να εßνατ πτο καταδεκιτκοß α-
υü οπουδηποιε αλλοý. Ο Μιýμεθ Β" Ýστετλε μτα
νÝα ομÜδα δτοßκησηò σιην ΑθÞνα, αλλÜ οτ Αθη-
vaior πßραν κÜυοτα προνüμτα. Τþρα δτοτκοýνιατ

1Β

απü Ýνα βοεβüδα, Ýναν καδη kar Üρχονιεò. Ο βοε-
θüδαò αγορÜΖετ τη θÝση ιου yra μτα ορτσμÝνη θη-
ιεßα, νομßΖω Ýνα χρüνο, απü ιο σουλιÜνο. Ο καδηò
ιο ßδτο, Or Üρχοντεò εκλÝγονιατ arrü ιο λαü κÜθε 2
χρüντα, αλλÜ τα πρÜγματα εßνατ Ýιστ κανοντσμÝνα,
þσιε αν κÜποτοò εκλεγεß μτα φορÜ, να μην υπÜρ-
χετ τρüποò να απαλλαγεß κανεßò απ' αυιüν. Ο λαüò
ουγκεντρþνεται σιην αυλÞ ιου σπιιιου ιου βοεβü-
δα kar αυιüò ιüτε τουò ρωιÜ αν εγκρßνουν κÜποτον
ωò Üρχοντα. Τα πρÜγματα εßνατ Ýιστ ρυθμτσμÝνα,
þστε αν κÜποτοò Ýχετ αντßρρηση, εßνατ οßγουρο üτι
θα ανιτμειωπßσετ την εκδßκηοη ιηò δτοßκησηò kar
yr' αυτü παραμÝνετ οτωπηλüò. Ο καδηò εßνατ ο δr-
καστηò yra üλεò τιò ασιτκÝò Kar ποινικÝò υυοθÝσετò
μειαξυ ΕλλÞνων kar Τοýρκων Þ πολιιþν ιηò ßδταò
εθνüτηιαò. Ο μτσθüò ιου εßναι 10% επß üλων των υ-
ποθÝσεων yra ττò οποßεò εκδßδεται απüφαση, kar ια
δþρα ιων ανττδßκων, υου μερτκÝò φορÝò εivar με-
γÜλα. Οι Ελληνεò φυστκÜ προσπαθοýν να παρα-
κÜμψουν αυτη τη δτκατοδοσßα, üσο ιο δυναιüν πε-
ρτσοüιερο, kar υποβÜλλουν ιτò υυοθÝσετò τουò
σιουò Üρχοντεò, των οποßων ιο κýροò επηρεÜΖειατ
απü ιον καδη.
Ο Βοεθüδαò ασκεß την εκιελεσττκÞ εξουσßα. Εß-
var κυθερνηιηò, r<ar or Üρχοντεò εivar ιο συμSοý-
λτü του. Τα καOÞκονιÜ τουò δεν ιουò αποκüπιουν
αυü την εργαοßα ιουò, γτατß ο μτσθüò ιουò εßνατ πε-
ρßυου 200 η 300 γρüστα. Αν εßχαν ιο ταλÝνιο, μπο-
ροýσαν να ελεγξουν το βοεβüδα, που εßνατ Ýνα εß-
δοò ασιυνüμου που τηρεß την ιÜξη Kar ετοπρÜτιετ
τουò φüρουò. ΑλλÜ αυτοß κυθερνοýν ιην υüλη Þ θα
Ýπρεπε ιουλÜχτοτον.
ΥπÜρχετ μτα εξÜρτηση απü ιην Κωνσιανιτνοýπο-
λη σχεττκÜ με ιτò ποτνÝò του καδÞ, or οποßεò δεν
μπορουν να υεlýσουν ορτομÝνα üρτα. Δεν μπορεß 0 ΜωÜμεθ Β'
να προχωρησετ σε μτα θαναττκÞ πorvn, χωρßò μτα Ýδωσε κüποιο
σημετωση αΠο ιο μουφτη η ιον αρΧτεΠΙσΚοΠο, Που προνüμιο στουò
δηλþνετ, μαΖß με Ýνα απüσπασμα απü ιο ΚορÜντ, ü- Αθηνοßουò
ιι ιο Ýγκλημα τψωρεßτατ με θÜναιο. Αυτü ονομÜΖε-
ιατ φειιρÜ κατ λαμΒÜνετατ επßσηò σιτò ασιτκÝò υπο-
θÝσειò, üιαν εßνατ αναγκαßο, απü ιουò ενÜγοντεò, or
οΠοτοτ ΠηΥαΙνουν στο μουφιη καΙ ΠαΙρνουν ενα α-
πüσπασμα απü ιο ΚορÜντ που ιουò ευνοεß.
Or ΦρÜγκοτ εßνατ υποχρεωμÝνοτ να δþοουν 3Ο/ο
σε αγωγÝò εναντßον ΕλλÞνων kar Τοýρκων. Καθþò
αυιüò που κερδßΖετ ιην υπüδεση πρÝπετ να πληρþ-
Η ενδυμοσßα κοι ο τΡüποò των €ηηηνßδων
μποΡοýν νο κηονßσουν τπν ßδιο
την οκοΑοσßο κοι την €ßΙ€υΕΕΡιüτητο
σει και ο καδßò κλßνετ προò ιον καλοπληρωτü, or
ΦρÜγκοτ Ýχουν αποχαιρετησετ αυτü το επτκßνδυνο
προνομτο.
Δεν υπÜρχετ συγκεκρτμÝνη ιÜξη νομικþν δr- ß
κηγüρων, αλλÜ μπορεß ο καθÝναò να στηρßξετ ιην
υπüδεση του Þ να Ýχετ την υπερÜσπτοη ενüò φßλου
που μτλÜ καλυιερα απ' αυιüν. Or Üνθρωποτ δεν
μπορουν να ονομασιουν δτκομανεßò, επετδÞ or δτ-
κασττκÝò υποθÝσετò εßνατ περτορτσμÝνεò. Αναρω-
ιτÝματ, αν το ιουρκτκü σýστημα απονομηò δτκατο-
σýνηò εßνατ καλυιερο απü το δτκü μαò. Or δτκαοιτ-
κÝò υυοθÝσετò ιηò Ευρþυηò καθþò kar τηò Αμερτ-
κßò, νιρÝποματ να πω, συνισιουν üνετδοò για τον
πολιττσμü μαò. Καυχτüμασιε γτα τουò θεσμουò μαò
κατ üμωò, yra να επτβληθεß η δτκατοοýνη, xpεra-
Ζüμασιε χρüντα kar ΖωÝò ολüκληρεò, ενþ ο πro τα-
πετνüò Τοýρκοò Ýχετ την αυüφαση yra ιην υπüθε-
σÞ ιου σε δýο λεπιÜ. Μπορεß βÝβατα η απüφαση
να εßνατ Üδτκη, αλλÜ δεν συμΒαßνετ ιο ßδτο σια δτ-
κÜ μαò δτκαστηρτα; Kar δεν εßνατ αυιÞ η φρτκτη
καθυστÝρηση ιου δτκοý μαò νüμου uro επτΖημτα α-
υü την περτσταστακη Üδτκη απüφαση ενüò καδη;
ΤουλÜχτσιον μ' αυτüν Ýχετò πτδανüτηιεò ßσεò με τον
αντßπαλü σου, Μπορεßò να ραδτουργßσετò με τον
καδÞ, kar βÝβατα εßνατ καλýιερο να θυστÜσειò λΙ )
19

ι\ß
η νε
a-e
Αμφßβοληò "#_
καταγωγÞò και γα και'ευθεßαν, πqιÜ πολλα με καθυστÝρηση. Σιο
πιο Ελληνεò οπü δτκü μαò σýσιημα η δrkaroσuvn μυορεß να αγορα-
τουò Ελληνεò στεß μερτκÝò φορÝò, αλλÜ δεν αγορÜΖετατ οε ου-
χαροκτηρßζει τουò γιομο χρüγο. Εδþ μπορεß γα αγοραστεß Üμεσα.
Αλβονοýò τηò ΠραγματτκÜ θα προττμουσα τα ιουρκτκÜ δτκασιÞ-
Εßνατ Ýναò καλüò λαüò με τρüυουò ανÜλογουò ιου
λαου του Ομηρου: εivar σιην πραγματτκüτητα πro
Ελληνεò απü ιουò Ελληνεò, με φυστογνωμßα kar
σωμαιτκÝò αναλογßεò καλυιερεò. Or Ελληνεò νη-
στευουν Περτσσοτερο αΠο το μτσο Χρονο, ΚαΙ το να
Ζετ κανεßò με πασιü ψÜρτ καιαστρÝφετ το δÝρμα ιου
προσþπου. Or Αλβανοß εivar πτθανü üιτ θα απορ-
ροφßσουν τουò Ελληνεò, οι oπoior μετþνονται πα-
ρÜ αυξÜνονιατ, kar αυτü θα φατνüταν πτο υολý, εÜν
Οι AflBovoi εßνοι στην προγμοτικüτπτα nιo
frßΙηνεq απü τουò €ftfrηνεζ, μG φυσßογ\ι μßο
ι(οι σωμοτιΚÝò οναηογßCò Κοηýτ€Ρ€ò
20
or Αλθανοß δεν προιτμοýοαν ιην ελληντκÞ ενδυ-
μαοßα, ευετδη οτ Ελληνεò περιφρονουν ιουò Αλθα-
νουò. Μου φαßνειατ üττ or Ελληνεò δτο-θÜλλουν
kar υποττμοýν ο Ýναò τον Üλλον. Σιη ΜÜλτα μου
εßπαν δλτθερÝò τοτορßεò yra ιη θηρτωδßα των
Ελληνων, or οποßοτ μερτκÝò φορÝò δολοφονοýσαν
ετττθÜτεò, τδταßτερα Υδραßουò kar ΣκλαΒοýνουò.
"
Σιη ΖÜκυνδο με προετδοποßησαν yra ιουò ανθρþ-
πουò ιηò ΚεφαλοντÜò και ιου ΜορτÜ. Εδþ μου λÝ-
üττ μπορþ να εμτττστεýοματ τουò Σκλαθοýνουò,"
αλλÜ üιτ or νηοτþτεò απü ΖÜκυνθο, ΚεφαλοντÜ
κ.τ.λ. εßνατ επτκßνδυνοτ Üνθρωποτ. Σιο ΜορτÜ μου
εßυαν να προσÝχω σιη ΛýαδετÜ. Οταν Ýφτασα στη
ΛτβαδειÜ, μου εßπαν üττ η επαρχßα εßνατ απüλυτα
ασφαληò, αλλÜ δεν μποροýν να εγγυηθοýν yra ιο
Νüτο. Or Ελληνεò θρßΖουν ιουò ΣπαρττÜτεò Kar or
ΣπαρττÜτεò ιουò Μανταιεò.
Η Αρχαßα ΑγορÜ εßνατ πολυ κονιÜ σιο συγχβονο
παΖÜρl. πτθανüν οιο ßδτο σημεßο.
Ποτκßλη ΣιοÜ'' εßνατ κατÜ μßκοò τηò α-
γορÜò. Τþρα θλÝπουμε μüνο τη μßα υλευ-
ρÜ (ιη δυττκß), που αποτελεßιαι απü Ýνα
μακρυ Kar ψηλü τοßχο με κορτνθτακοýò
κßονεò, που εßνατ προσαρτημÝνοτ σ'αυ-
τüν, üχι ωò προσιþο αλλÜ ωò δτÜκοσμοò. ΥπÜρχουν
επßσηò κÜποια ερεßυτα των Üλλων πλευρþν, υου
δεßχνουν με επÜρκετα ιο σχημα τηò, Kar ια οποßα Ý-
χουν üλα θρεθεß απü τον ΦοβÝλ. ΑνÜμεσα σε αυιÞν
kar το ναü του ΘησÝα υπÜρχετ Ýνα ιμημα ενüò με-
γÜλου τοßχου, ο οποßοò κÜποιε ανηκε στο ΓυμνÜστο
ιου Πτολεμαßου.'Ο Κατ ια δυο κτßρτα τοποδετοýνιατ
λÜθοò απü ιον Μπαριελεμß, αφου οτην πραγματτ-
κüτητα εßνατ περτοσüτερο στραμμÝνα προò ΒορρÜ
απ' üσο αναπαριοιþνιαι. Θα'λεγα πτο πολý η Πor-
κßλη, αφοý ιο ΓυμνÜοτο δεν εßνατ απü ιην εποχÞ
ιου ΑναχÜρστδοò.
Το üροò Υμηιτüò εßνατ φημτσμÝνο yra το μÝλτ
ιου, Το üροò αυιü Ýχετ υποστεß κÜυοτα αλλαγß στο
üνομÜ ιου, που ο ΦοβÝλ περιγρÜφετ ωò εξηò: Οταν
ηρθαν or Βενειοß εδþ, ρþτηοαν πþò ονομÜΖετατ το
βουνü. Η απÜντηση ßιαν Hymetoros. Ρþιησαν ιτ
σημαßνετ oros και ιουò εßπαν βουνü. Ειστ προÝκυ-
ψε το üνομα üροò Hymettus, που το απÝδωσαν σια
τταλτκÜ Monte Matto (=φ6Χ6 Βουνο). Or Ελληνεò
αργüτερα μειÝφρασαν ιον üρο Monte Matto οε
ΤρελοΒουντ.'η
Η ßδτα αλλαγη Ýχετ φιτÜξετ Üλλο Ýνα ουγχρονο
üνομα. Or Βενειοß ρþιησαν το üνομα του νησιου
Εýβοια. Or Ελληνεò, νομßΖονταò üττ ρωιουσαν yra
την απüσταση, απÜντηοαν εlò τnv Εýριπο
(tenevripo), που εßνατ ιþρα ιο üνομα ιου πορθμου
Kar τηò πüληò τηò Χαλκßδαò, kar ιο οποßο προφÝ-
ρουν evripo. Βαθμταßα εγτνε Negripo, kar καθþò
υιÜρχετ μτα γÝφυρα πÜνω απü ιον πορθμü, ιελτκÜ
 #
,Ε

ß
!Ξ

-ι"

Ενα χρüνο npιv

Ýγτνε Negriponte (- Lιòlυριι !Ý(ι)υι)(ι) ιιτιü ιο θÝαφο ιιιυ ]JÜκχιιι;. 'Γο εσι,,ιιερτκιι ιου εßνòιß 0π0 Την
Το πριυτο ετ\,òιι ε,q}ε,υρετικο. òι.\.\òι ιξεqιρòιοòι ιιò ιι ιι )(ι ι] ιιιΟυι,ι;ιι ειιιò Ριßιυοι,Ζυ,\ρÜιμοι,. περιÞγηση του Ν.
αγττρρησεΙQ ι_Ιου Κ(ιια ]ιòιò,ο θòι ιττl-ιιπε οι .\rιιιß νιι Το .\ι.κειιιι Βρτκüταν αιιÝν(ινιτ òιπü ιο Σιßτδιο BiddIe, ο Edward
αλ-\αΖουν 1cι ιοπι,)\,υιιι(ι \,l(ι vcι tιτευκιι,\ιιι,-ουι ιουò ιιιι, Ηριßιδιι ιου Αιιτκοý. τ\εν υπιφτουν ιιποlιετνιß- Dodι,ve|l (1805)

ξÝνουò. Η αιιÜντιτιßιτ ηταττ üιι ο Υτιηιιüò ιτιθανrτ δεν pιcI ικιüq απü ß,υ,αν ιπßπιδιι χ(Dß)ο. ιιοι] 1ιπορεß να υ- εΧει 0πOτυπωσει
εßχε üνομα üιιτν ηlιδòιν οι Βιιι,ι,ιοß. Το δι,ßιιερο ιιοιι δε,ι üιι ιlτcιv ιι
ιòιθιι;τιι ιιιι;. ΙΤßσι,ι απ' αυιßι υ-
ιι,ιι τ0 τOυρκΙκ0 κOΙ
πριιηλθτ οιγουρα ιιιιο κι κιημιτ,η ιιιχßιιιιιι. παρ\()ι,\, κÜυοιιι ι:lιι,ßιιιτι. για ιιτ οιιοßιι ο κ. σ)οβÝ.\ Üλλο κτßσμοτο
Ο Ναοq τι,ιν ΑνÝμιι,ν'' εßναι Ýνα οκιαγωνο μ(ιρ- υτθιιτ,ο.\ογιß üιι εßνατ ιου ΚυνοσÜργουò. διτλαδη πüνω στον
Πορθενþνο
μαρτνο κιτρτο, που ιιßρα εχετ Lιειcιιραπετ σε ιΖαμτ. toL \,òιΟυ Ιου
(λιθογροφßο απü
Αυιι) που ΒλÝποι;με ιιυρα εßνατ ηερßττου ιο μικ;ü Το Ιßοτ,ιιι oιιrv πυ.\η ιου Λιιιυλου.' σιιι εριßπτιι ιοιι
τ0 βιβλß0 «νßειÞ,s
üλο υιlιοò εßναι ιιερßιτου 30 ιιι)tjιa (9,15 μ.) χιυριι; οΠοΙ()ι] ιιιψ{ι υΠαρΧε:Ι μΙ(ι Και()ΙΚΙ(ι, ι]τ\Ιατ ενιιò Lιε, ßη Greece ßη
ιουò κιο\,Γò Κοι,ια οιιιι, κορι,ιιιιι υιιιºρòυι,ι, αιτι, γßι,\οò κιοιιιιιrιaιιηò. που ιτιδιινüν να ανιlκε στον Drawning»,
γλυφα με τιò μορq)Ýò ιι,ιν ΑνÝμοιν, üμοριρα ιlιικιγ- Θρασυθουλο,
Λονδßνο 'l830)
μÝνεò, αν kar θα Ýπριπε να εινcιl λßγο ελιιqιρι)ιε- ΓΙιρòι απü ιο Λυκι,,το. αιßιlιει;òι ι;ιτq ελτÝò. υπαρχει
ρεò. ivcι ι;ιτlιυßο ιτου ιιιοlιÜΖειιιι rl; κßßΖοι ιηò Λιρροδι-
Το q)ανÜρτ ιου Δημοσ8ι-'ι,η εßι.ατ Ýνα μιτκρü κιτ- ιτιò. ιιι ιιι ιοßο αναγνιιιρß.σιηκε αι ιü τοι, ιDιιβÝλ αιιü ιο
ρτο, που σχιιματßΖει μτα απü ιτQ γιυντεò ιου λ{οι.α- ()\¼ιιò] ιιοι] Ýτι,ι ακüμòι ο κιlιιοò. Βρηκε εκεß ιο ιιn-
σιηριου τιυν Καπουτοßνι,lν. Σχεδιασιηκε ι1 ßι;ωò τιß- 1tιß)ι. στο ιιιιclio Ýρτονιιιν cιι Κανιτιρüρεò απü ιο ναü
οιηκε òιπü τον ΛυσικρÜτη. που ηταν νικιιιιτò ιrε α- ιnc .\θηνιιq με τα κßιτιισιρòι ιουò ,' Η ιοιορια υπßιρ-
Υωνεò. Kar Που Καια tην εΠτΥρòιφη εΖησε tιlν εΠο- χιι ι,ιον ΙΙαυι;ιιι,ßιι (...)
χη ιου Δημοσ8Ýνη.' ' Εχει üμιιρ,ι,ιι αρχιιΓκιß)\ ικη, Η Ελr\Üδα ε,χετ γßνι:τ ιτιο ιτιΛιιισμÝνη ιιιτι) ιι)ιε
Σιο ιπισιιτλιrι αναπαρισιÜ\,ειαι ι ναò αιιü ιοι,ò Ü-
δλουò ιου Ηρακλη, ιου μΓταμορqιωοε κÜποιουò
ανθρþπουò τ;ε ψÜριιι kar Üλλòι Ζιιχι με Ýν(ι Üγγιγ-
μα ιου ροπÜλου ιου (ιι ισκιρßα και auιrι). Στην κιι-
ρυφη υπÜρχετ χωροò yra Ýνα ιρßι«ιδο. Αυτü το 1ιι,η-
μεßο ηιαν ι;ιην οδü ιοιν Τριπüδωι,,," ο οτιοßοò υπο-
ΒÝτιυ εκιετνοιαν μεχρτ γι)ριυ ατιü ια Τρßποδα. πÜνω

21
Toπor Keι Ατττοροποι
Η οικßα του
Γüλλου προξÝνου που Üρχτσαν να Ýρχονιατ ταξτδτþτεò. Περßπου 26
ΦOβÝλ και η χρüντα πρτν, üιαν ο ΦοθÝλ ιτßγε στουò Δελφουò, or
Ακρüπολη. γÝρονιεò ιηò πüληò ανησυχησαν üταν ιον εßδαν,
fuθογροφßα απü kar ρþτηοαν να μÜθουν ποτοò ηταν ο σκοπüò τηò ε-
το βιβλßο του πßσκεψηò, λÝγονταò üιτ απü την εποχÞ των ΦρÜ-
L. DuprÝ «Voyage
γκων δεν εßχαν ιÝτοτα ττμη. Η ομÜδα του ΦοΒÝλ α-
ßι AthÝnes et ßι πÜνιησε üιι ηρθαν για να δουν ιτò αρχατüτητεò kar
Gonstantinople» ΒγÜΖονιαò ιο βýλßο των Σπον kar Γουßλερ (Spon
(Πορßσι 1825)
and Wheeler), ιουò Ýδετξαν που Þιαν η σιοÜ, η
κρηνη kar η σπηλτÜ, Αν ξερειε üλα αυτÜ, τουò εß-
παν οτ ντüπτοτ, γιαιß ηρθαιε εδþ; ΚρÜιησαν τουò
ταξτδτþιεò μÝσα σε Ýνα σπßιτ επß 3 μÝρεò, οπüιε kar
τουò Üφησαν να πÜνε οτα ΣÜλωνα απ' üυου εßχαν
Ýλθετ. Εναò απü ιην ομÜδα ρþτησε αν μπορεß να α-
γορÜσετ λÜδι κ.ι.λ.. Τüτε μαλÜκωσαν λßγο kar α-
φου ρþτησαν ιον παπÜ (τον οποßο ουμβουλεýθηκαν
αν εßνατ gωστü να δεßξουν ιην πüλη σιουò ξÝνουò),
τουò επÝιρεψαν να δοýν λßγο ιουò Δελφουò. ΑλλÜ
η ομÜδα Þιαν πÜνιοτε περτκυκλωμÝνη απü Ýνα
πληθοò, που δεν τηò επÝιρεπε να ανττγρÜψετ ιßπο-
ια. ΠαραπονÝδηκαν στο ΓÜλλο υρüξενο, ο οποßοò
επÝβαλε πρüοττμο 7ω η Βω γρüστα σιουò καιοß-
κουò ιων Δελφþγ που Ýκτοιε Ýγτναν ευγεντκοß.
Στην Αχρüπολη δταχρßνετατ αχüμη Ýνα τμημα
του τεßχουò του ΘησÝα κυρßωò προò τα νοιτοδυιτκÜ.

ΠρÝπει νο το κοτοτüξω ανüμ€σα αυιüν. ΥπÝροχο αποτÝλεσμα. Σιο ναü τηò Νßκηò,
απ' üυου ο ΑιγÝαò Ýπεσε, ΒλÝπουμε μüνο τα ερεßπτα
στο οξιομνημüν€υτο το νο Ýχω σερΒιΡιστ€ß που χρηστμοποτÞθηκαν yra να φτταχτòß Ýνα οχυρü
οπü Ýνον οπüγονο του ΜωÜμεδ κονιÜ ο' αυτü. Το κτßρτο στ' αρτσιερÜ Ýχετ 3 κßονεò
κατ τον ιοßχο, αλλÜ üπωò üλα τα προπυλαια Ýχετ ε-
νιοτχτστεß σ' Ýνα εßδοò προμαχþνα yra ιο οχυρü.

τ Τοýρκοτ εßνατ δταφορειτκοß εδþ αυü ιην

Η παλατüτερη εßσοδοò γτνüιαν απü μτα σκÜλα, που
ßχνη τηò φαßνονιατ ακüμη στη σπηλτÜ του Πανüò.
Ο Περκλßιò Ýκανε μτα επýληττκüιερη, ια Προυυ-
λατα.'Ο Αυιü το üμορφο οτκοδüμημα, που αποτε-
λοýνιαν απü 6 δωρτκουò κßονεò οε κÜθε Üκρο, κο-
σμουνιαν απü το ναü ιηò Νßκηò στ'αρτστερÜ του
Kar μτα αß8ουσα Þ στοÜ Ζωγραφτκηò απü την Üλ-
λη." Στην εßσοδο υπηρχε μτα μεγÜλη πüρτα yra ια
Üρματα, κÜιω απü ιο επßπεδο των σκαλοπαιιþν που
ανεΒαßνουν αρτοτερÜ kar δεξý ιηò ετσüδου ιων αρ-
μÜτων. ΤουλÜχτστον αυιÞ εßναι η ανακÜλυψη υου
Ýκανε ο κ. ΦοβÝλ, üταν ιην επτσκεφθηκαμε μαΖß.
ΠÜντοιε υυüρχε η πεποßθηοη üιτ τα σκαλοπÜττα Þ-
ιαν συνεχüμενα, αλλÜ üταν or Toupkor αφαßρεσαν
μερτκÜ σκουυßδτα, φÜνηκε üττ ια σκαλοπÜιτα Þταν
δτακεκομμÝνα.
Το πÝρασμα προò το ναü γτνüιαν απü 5 πüρτεò
δταφορεττκου μεγÝθουò, που η θÝση τουò φαßνειατ
ακüμη. Τα Προπýλατα θρßοκοντατ προò τη νοτιο-
δυττκÞ γωνßα ιου Ναοý ιηò ΑθηνÜò, Ýτστ þστε να
βλÝπουν δυο πλευρÝò του ναοý ατεθαßνονταò προò
Κωνστανττνοýυολη. Εκεß δεν μπερδεýο-
ντατ με ιουò χρτσιτανοýò, ενþ εδþ Ýχουν
καλÝò αμοτθαßεò σχÝσετò. Eivar ανεκιτ-
κοß. Ο ΦοβÝλ αναφÝρετ üττ Ýναò Τουρκοò
εμßρηò, που ηρθε να ιον δετ υπü την παρουσßα των
ηλτκτωμÝνων τηò υüληò, φßλησε ιο χÝρτ του, μτα ττ-
μß η ιελειουργßα πολý σπÜνια στην Τουρκßα.
Or εμßρηδεò εßνατ or απüγονοτ τηò οτκογÝνεταò
ιου ΜωÜμεθ. Διακρßνονιατ απü ιο υρÜστνο τουρ-
μπÜντ που φορουν. Δεν υφßοταντατ ουνßθωò ρα-
θδισμü kar δεν Ýχουν κανÝνα συγκεκρτμÝνο πολτ-
ττκü αξßωμα. Eivar παρ' üλ' αυτÜ Ýνα εßδοò δτÜκρτ-
σηò, αφου yra να Ýχετ κανεßò το θαθμü του εμßρη,
πρÝπετ να επτδεßξετ κÜποτεò τκανüιηιεò. ΜερτκÝò
φορÝò üμωò υφßσιανιατ ρα6διομü. Σ' αυτη ιην πε-
ρßπτωση θγÜΖουν ιο τουρμπÜντ kar το φτλοýν με
μεγÜλο σεΒασμü, kar μειÜ υφßοιαντατ ιην ττμωρßα.
Mra δταδτκασßα που αξßΖετ να ανιιγραφεß yra να ττ-
μωροýνιατ or οπουδαßοτ Üνδρεò τηò Ευρþυηò.
Η οτκογÝνετα ιου ΜωÜμεδ εßνατ ιþρα πολυÜρτ8-
μη. Ττò προÜλλεò στο δεßπνο σιου ΦοβÝλ, Ýναò ε-

22
 σπηò. Τα σπßιτα που χιßΖονιατ Ýτοτ θεωροýνιατ üττ
αντÝχουν καλýιερα στουò σεισμοýò.
Στην Αθηνα υπÜρχουν δυο σχολεßα yra ιην αρ-
χαßα γλþσοα. Μπορεß να Ýχουν περßπου 60 μαθητÝò.
or ouoior δεν προχωρÜνε πÝρα απü ιην κατανüηση ε-
νüò αυοοπÜσμαιοò κÜποτου ευκολου συγγραφÝα.
Μερτκοß δεν ιρθÜνουν ουιε μÝχριò εκεß. Or καλυιεροτ
Ελληνεò συουδασιÝò σιην ΕλλÜδα, λÝετ ο Γοιýλ-
πολ (Walpole)," εßνατ περßπου οτο ßδτο επßπεδο με
Ýνα μτκρü μαθηιη σιην Αγγλßα. Or σπουδαοτÝò αυ-
τοß υποστηρßΖονιατ απü ιο δημüστο, ενþ or πλοýστ-
or οπουδαστÝò υληρþνουν δßδακιρα. Εναò απü τουò
δασκÜλουò, ο ΒεντΖÝλοò"υ εßνατ καλüò μελετηιηò, ο
καλýτεροò οιην Αθηνα, kar Ýχετ γρÜψετ μτα τσιορßα
τηò Αδηναò των υστερων χρüνων. Το σττλ ιου, üπωò
üλων ιων οýγχρονων ΕλλÞνων συγγραφÝων, Ýχετ
δανετστεß πολλÜ απü τουò αρχαßουò. Ολοτ λÝνε üττ αν
αυτοß or μελειηιÝò Ýγραφαν οτη νÝα ελληντκÞ, θα
καθÜρτΖαν τη γλþσσα kar θα ιην Ýκαναν πολý αρ-
μοντκη. Ολη η πλουοτα φραοεολογßα τηò αρχαßαò
ελληντκηò θα Þταν οιη δτÜθεοη ιουò και θα μπο-
ροýσαν αφετδþò να δανετστουν απü κÜθε γεßτονα
Ευρωπαßο Þ ΑσιÜτη. Προò το παρüν, η πλευρÜ τηò
ΕλλÜδαò προò Τουρκßα υτοθειεß πολλÝò ιουρκτκÝò

Ο εf,ßΙηνικüò γüμοò €ßναß ηιο μßζεροò

μßρηò σÝρθιρε οτο ιραπÝΖτ. Δεν ηταν υποχρεωμÝ- απü τον τοι.Jρι{|κü, 1-1 τεΠετÞ
νοò να ιο κÜνει, αλλÜ ιο επÝλεξε. ΠρÝτιετ να το κα-
ταιÜξω ανÜμεσα οια αξτομνημüνευια ιο να Ýχω εßνοι αηδιαστικÞ, y€Raia και xoJpiζ νοημα
σερθτρτστεß απü Ýναν αυüγονο του ΜωÜμεθ.
ΚαιÜ ιον ΦοΒÝλ, ια παλτÜ οπßττα τηò ΑOηναò χτß-
Ζονταν, πτθανüν, üπωò τα μτκρüιερα σπßιια σημερα,
απü ηλτοψημÝνουò πλßνθουò, Ýνα εßδοò ξερηò λÜ-
λÝξειò, η προò Ιταλßα τιαλτκÝò λÝξειò. Eivar μτα μα-
λακη, ευχÜρτοτη γλþοσα σιο δτÜλογο, μελωδτκη
Kar μη σιερουμενη δυναμτκηò. 0ι «ΑÝρηδεò».
Εχω τη γνþμη üιτ η τουρκτκη γλþοσα εßνατ πιο Λιθογραφßα οπü το
μαλακη απü ιτò ευρωπαßκÝò γλþσσεò. ΥπÜρχουν ü- βιβλßο του Α,Μ.
Chenavard
μωò ιολλÝò καιαληξειò οε οýμφωνα. Στερεßτατ θr-
«Voyage en Grüce
βλßων, αφου σπÜντα 8ρßσκειò κÜιτ πρωτüτυπο εκιüò
et dans Ie Levant»
απü ιο ΚορÜντ. Δεν αξßΖει να ιη μελετßσετò. Η α-
(fuüν 1858}
paΒrkn ßσωò αξßΖετ περτσσüτερο ιον κüυο αυιü. Xr-
λιαδεò σχολταστÝò ιου Κορανßου.
Εναò τουρκτχüò γÜμοò. Ο Üνδραò πηγαßνετ οιον
καδη, ουνοδευüμενοò απü ιουò συγγενεßò του και
τουò ουγγενεßò τηò γυναßκαò, kar δηλþνετ ιην rrpü-
θεσÞ ιου να πανιρευτεß τη γυναßκα. Ο καδηò οιÝλ-
νετ Ýναν υπÜλληλο οιη γυναßκα, που τη θρßσκει
καδτομÝνη πÜνω σ' Ýνα σαμÜρτ με τα πüδτα τηò οιο
νερü. Ενα συγγεντκü πρüσωπο πλÝκετ απü τη μτα
πλευρÜ ιηò, Ýνα Üλλο οιην Üλλη πλευρÜ ιηò δτα-
ΒÜΖετ προοευχÝò. Ο υπÜλληλοò ρωτÜετ ιρετò φορÝò
ωr συμφωνεß να πανιρευτεß τον Üνδρα. Αυτη γνÝφετ
καιαφαιτκÜ, πρÜγμα το οποßο μεταφÝρετ ο υπÜλ-
ληλοò σιον καδη, ο οποßοò γρÜφετ τα χαρτιÜ, ια )
23
 «OΙ 0υßπηροß
τουρκικοß νüμOι
δεν μπüρεσαν να
πλÞξουν οτην
Ελλüδα τη ροπÞ
πρOò την
οκολοσßα»
δýο μÝρη υπογρÜφουν κ.λτι. Ο ουΖυγοò φÝρετατ
στο σΠΙιΙ τηò συΖυΥου ΚαΙ οπρωΧνειατ Yra να μΠετ
μÝσα σχεδüν με τη Sia.
Μτιαßνονιαò χιυπÜετ ιην πüρια με ιο ξιφßδιü του,
yra να δεlξει οιτ εßνατ ο αφÝντηò του σπτττοý kar
σπÜΖετ Ýνα ρüδτ στον ιοßχο. Βρßοκει τη συΖυγü του,
που φορÜει πÝπλο, να κÜθετατ σ' Ýναν καναπÝ, με
το Ýνα υüδτ πÜνω οτον καναπÝ, το Üλλο κÜιω. Πλη-
ΥηÜρχει κÜτι mαfrý ξ€$:πξ §κο καΝ € §ζξ;§τικÜ
για Ýγα δα μü kftiμιa, σξΦν τρ §ºα ߺΦι,j κ {3ντζl§
Þ ξαrτfrþνΦυl/ στα $;αξßflζιρια ¾οß."3ζ
στÜΖετ, κÜθετατ, στγÜ στγÜ ΒÜΖετ το πüδτ ιου πÜνω
στο δτκü τηò, σηκþνετ ιο πÝπλο kar ιη φτλÜ σιο μÝ-
τωπο. Or συγγενεßò αποχωροýν kar οτ οýΖυγοτ, που
γτα πρþτη φορÜ θλÝπουν ο Ýναò ιον Üλλο, κÜνουν
ü,ττ τουò ευχαρτστεß, ενþ Ýνα κρεΒÜιτ με δýο κερτÜ
εßναι ετοτμο στο πÜιωμα,
Εναò ελληνικüòγÜμοò εßναι πro μßΖεροò απü κÜ-
δε Üποψη. Η τελετÞ αηδτασττκÞ, γελοßα kar χωρßò
νüημα. Τη ΔευτÝρα πprv απü ιο γÜμο αλλÜΖουν τα
δþρα. Το ΣÜββαιο γßνοντατ επτσκÝψετò στα οπßττα
και των δυο. Αυτοι ιιου òπισκòπτονιαι το γαμπρü,
τον θρßσκουν καθτσμÝνο σε μτα καρÝκλα, με Ýνα φß-
λο ιου να ιον ξυρßΖει, kar σ' αυιÞ ιη στÜοη ιον συγ-
χαßρουν και ρßχνουν υαραδεò Þ Üλλα νομßσματα
σιο κεφÜλτ ιου Þ σιο κεφÜλι ιου μπαρμπÝρη του.
Arιü τη μεριÜ τηò η νυφη κÜΒετατ αλυγτστη, ενþ
μτα ουγγενηò ιηò φττÜχνετ ια μαλλτÜ kar Ýτστ βλÝ-
πετ τουò φßλουò ιηò. Την Kuprakn Ýρχετατ στο σπß-
ττ ιηò νυφηò ο ΥαμΠροò με τουò συΥΥενετò του.
24
Μπαßνετ kar κÜθετατ σοθαρüò σε μτα καρÝκλα απÝ-
ναντß τηò. Kar αυτü εßνατ üλο. Η ιελετÞ Ýχετ τελετþ-
σετ. ΒλÝυουν ιουò φßλουò τουò και δυο μερεò αργü-
τερα ΚοΙμουνιατ μαΖτ Yra Πρωτη φορα.
r αρχαßοτ Ελληνεò τοποδειοýοαν πÜνω
σιον τÜφο μτα πÝτρα λßγο μικρüτερη απü
ιη δτκÞ μαò Kar Ýγραφαν υÜνω ο' αυιÞν
ιο ονομα ιου νεΚρου, ιου Παιερα ιου ΚαΙ
ιηò παιρßδαò ιου. ΥπÜρχουν μερτκÝò που
μπορεß να δετ κανεßò οτο ιουρκτκü νεκροταφεßο κο-
νιÜ σιην Ακρüπολη.
Οι αρχαßοι Ελληνεò φαßνειατ üιτ εßχαν ιη συνη-
δετα να βÜΖουν μÝσα στον ιÜφο ιου εκλτπüτ,τοò κÜ-
ττ συμSολτκü ιηò ασχολßαò του. Φαßνειατ üιτ αυιÞ ιη
συνηθετα εßχαν πÜρετ απü τουò Ατγυπιßουò, αν πr-
σιÝψουμε Ýνα οχÝδτο που Ýκανε ο Φοβελ, üιαν Þιαν
εκεß. Παρ' üλο που το σχÝδτο αυιü Þταν yra ιον ßδτο
ιον τÜφο, Σε μερτκουò τÜφουò Βρηκε ματογυÜλτα, Ý-
να-δυο απü τα οποßα δταιηρουντατ σε καλÞ κατÜ-
σιαση. ΑυτÜ ηταν yra ιτò κυρßεò, ενþ or πολεμτστÝò
εßχαν δüρατα ιýπου χο6ω -πlεΖω. ΤραυματßΖουν Βα-
ρτÜ, Βρηκε μια λαμτιρη υδρßα, ιδτüμορφη kar üχτ
ιüοο κομψη και Ýνα μικρü κλαδß μυρτýò απü χρυ-
σü. Θεωρεß üιτ εßνατ απü ιον τÜφο κÜποταò βασßλιο-
σαò, Η δακρυδοχοò που θρÝθηκε κοντÜ εßνατ αυü

Φ ΜετÜφραση: ΧρÞσιοò ΣιαθÜιοò
1νÝμορφο αλαβαοτρο. Εχετ τιερικÝò αlι' αυιεò.
Εχετ επτσηò Ýνα πο.\υ παρÜεε\¼ πρÜγμα. N{ra μτ-
)η ΚαιασΚευη σαν ΠατδτΚü ΚαροτοÜΚτ ΙΙου ιραβÜ-
] μ' Ýνα κορδüντ. Ι]ßναι τιÞλινο. περßιιου Ýνα ιε-
αγωντκü πüδτ, με δυο Üλογα που φαβουν μια Ü-
rξa με δυο ιροχουò. ανοτχτÞ πßσι,). ΜÝσα σιο κα-
)ισι υπÜρχουν δυο Üνιρεò, Ýναò ηνßοχοò. ο αλλοò
] πανοπλßα. περτκεφαλαßα κλπ. ΒρÝθηκε σιον
,φο ΠΙδανον ινοò ηνιοΧου η νιΚιΙιη σC αρμαιο-
)ομßα. Τα ο]κιακÜ οκευη εßγατ πολυ üμορφα,
ιταγμΓνα αΠü Πι]λο. με μορψÝò ΖωγραψΙομÝνεò
ßνιυ ιουò. Mra αιχμη δüραιοò Βρεθηκε στο Μα-
]ιΒωνα üπου Ý,\ουν βρεOεß πολλÝò.
Τα ελληνικÜ σπιιια σε γενικεò \,ραμμΓò εßναι
ωροφα, Πειρτνα Kar σΚεΠασμενα με κυρια κερα-
ßδια. 'Γα φι(υχÞιΓρα σι,τßι ια ειναι φι ιαγμι,να απο η-
Lοqrημενο Πηλο η λÜσπη. ΕΧουν πÜντοτε ΚÜΠοτα
_,ρÜνια και στιò πüλΓιò. κονιÜ οιην 0γορÜ üπου υ-
ßρχουν μαγαΖιÜ κ,λπ., εßνατ γραμμωτÜ με βερÜ-
,εò. Τα διυμÜιια ολüγυρα Ýχουν πÜγκο 9 η 10 r-
:σων (25 εκ.) που εχει πÜνιý μαξιλαρια. Το kaδr-
-τκü εßνατ και κρεβατοκαμαρα.
Η ελληντκη κα1 η ιουρκτκη ενδυιιαοßα εßνατ πο-
) nιo κομqιÝò αιιο ιιò δικεò μαò. που ψαßγογιαι
τωχÝò μπροσιÜ ιουò. Το μακρυ Ýνδυμα εßνατ αρ-
]τÜ αρχονιlκü, και Ýτστ νιυμÝνοτ σια φαρδτÜ εßνατ
],\ý πτο Üνειοτ ατιü μαò, Þ ιουλÜχισιον ια ρουχα
Αποψη τηò
ιουò εßνατ πro μελετημÝνα yra να ιουò κÜνουν Ακρüποληò. να
αιοθÜνονιαι Ýισι. ΥτιÜρχετ ετιτσηò κÜιι πολυ τεμπÝ- Λιθογροφßο του
λτκο kar ελκυσττκü yra Ýνα θερμü κλßμα, οιον ιρü- Luis Dupre
πο που κÜδονιατ η ξαπλþνουν σια μαζιλαρτα τουò,
ΣΗΜΕΙΟΣΕIΣ
1 fΙρüκετται περß προψανουò λÜΒουò Η ΠÜρνηθα Βρτσκετατ
σιιι Βυρι ]υδι,ιικιι ιηò ΑδÞνυò.
2 Ο Biddle αναφÝρετατ σιο ττερßφrιμο Ýργο ιου αΒα
Barthelemy ΙΙεριιßγ,ιισιò ιου Νι'ου Α ταιÜρσιδοò που
εκδοδηκε στ() ΓΙαρßσl. Ο Barthelemy (1?Ι6,1795) υπÞρεε
apxaroδiqιιrc ιηò Αναιολιßò, μα πÜ\fu] απ' üλα ηιαν εκετνοò
που τιιρισσüιερο ουνß:Βαλι: oιιrv πρüσληqτη ιηò αρχαßαò
ΕλλÜδαò απο μÝ,ρουò ιιυν κýκλων των Ευριοπαßων
διανοοιlιιν,,,ν οια ιι.\ιι ιου Ι8ου αιυινο.
3 Ο Παρθενι,ιν μεταιρaιπηκε σε χρισιιανlκη εκκληστα μüλτò
ιο 529 ιι.Χ. Kar οε ιΖαμß ιο 1.166.
4. ΙΙρüκετται yra την ,Εριτδηßδο θÜλασσα, η οποlα κατÜ ιην
παραδοση ι ιχι ατ,οιfε,ι απυ ιυ κιι,ιιι]μα ιηò ιρßαιναò ιοι
Ποσετδιινα.
5. Ο l]iddle ουγχεει το Οδετο ιου Ηριυδη του Αιιτκου
(Ηρþδειο), το οποßο ανιικρlσεj με ιο θÝαιρο ιου Διονυσου
ιιιυ οποßου η avaσkaqιn ξεκτνησε το Ι838 Σιο ιελευταßο. που Ξ
Ι:
ιδρυθηκι μß ιυ ιο 500 π,Χ.. ηαßχιηκαν ια ß,ργα ιων
κλαστκþν ιου αρχαßου δρÜματοò.
6 Πρüκειιαι yra ιο Θησεßο, οτην πραγμαιικοτητα ναο προò
ιιμιη,ι του Ηφαßοιου που κιßσιηκε ανÜμεσα οτα 460-420 π.Χ.
Η υπüθεση üιτ ετιρüκειιο γlα ναο του ΘησÝα στηρτΖüιαν απο
ιΟ Υε\-()\¼ò οττ Οτ11 ΖιýφορΟ ΚαΙ στιò μετοΠεò αΠεΙΚονlΖονιαΙ
ßιΒλοι ιοιι μυθικου ηριυα ΘησÝα Στη διÜρκεια ιιιò
Τουρκοκραιßαò εlχε ιιειατραπεß σε χρlσιlαντκÞ εκκλησßα
ιου Αγßου Γειυργßου ιου Ακαμιιιι-ι
7, Το ΙΙαναθιιναßκü Σιιιδιο (Χιιρι\, ιυò εοριηò ιω\,
ΑυλÞ σπιτιοý σην
IlavaBιrvaiιuv) δταlιορφþθηχε στα 330 π.Χ. Ο Ηρþδιτò
ΠαλιÜ ΑθÞνα.
Αιιικüò καιασκευασε μαρμÜρπ¼ καΕßοματα yra ιουò δεαιÝò
ιιιι, περßοδο 140-144 }ι.Χ. Η ανασκαφιß Ýγτνε ιο 186θ-?0 και Εργο ('l835) του
εκεj ιελÝσθι-ιχαν οι αγιlνεò τι,ιν Ολυμπιιυν ιου Ι875. Σιη Karl WilheIm νοη
δß,σττ του καιαοκευÜοιτικε το ΚαλλιμÜρμαρο ΣιÜδτο yra την Heideck (Κρατικü
ιι'λεση ιων Ολυμπτακο)ν Αγþτ,ων ιου 1896
) Μουσεßο
Μονüχου)
Ý
ß
ß
κ
I
ι.< j
25

ΑθÞνο-
ΡωμαßκÞ Αγορü 8. Τα ερεßπτα που εßδε ο Biddle ανÞκουν σιο ναü τηò θεÜò
(σχÝδιο του J.J. Τýχηò, που ßδρυσε ο Ηρþδηò ο Αιιτκüò γýρω στο r40 μ.Χ.
WoIlensbergeÞ ευγνωμονþνιαò ιην τýχη που τüσο τον εßχε ευνοÞοετ. Η
συγχυση του Αμερτκανου ταξτδιþτη προηλθε πτθανþò απü
το γεγονüò üιι σιο λüφο του Αρδηττοý οτ Ηλτασταß, το οþμα
των δτκαστþη ορκßΖονιαν γτα την ευουνετδησßα ιουò στουò
Εεουò Απüλλωνα και Δημητρα.
9. Στην πραγl-ιατκüτηια πρüκεττατ yra τον πασßγνωστο λüφο
του ΛυκαΒηττου, or περτηγητÝò θεωροýοαν üιτ εκεß Þταν ο
αρχαßοò λüφοò Αlιιεσμοò, üπου Βρισκüταν ιο Üγαλμα ιου Δßα.
10. Ο Louis-Francois-Sebastien Fauvel (1753-1838) ßταν
ΓÜλλοò αρχαιοδßφηò που εγκαιαστÜΒηκε στην Αθηνα ιο
Ι789, παραμÝνονταò επß πολλÜ χρüντα λεηλαιþνιαò kar
συλλÝγονιαò αρχαιολογτκοýò θησαυρουò.
11. Ο M.G.F.A. Choiseul Goulτier (1752-1817) ιαξßδεψε στο
Ατγαßο το 1776, ενþ αργüτερα Ýγτνε πρεοθευτηò τηò Γαλλßαò
σιην Κωνοτανττνοýπολη. ΣυγκÝνιρωσε πλß8οò ελληντκþν
αρΧαΙοιηιων
12. Πρüξενοò ιηò Γολλßαò στην Αθfßνα τmτ περßοδο που ο
Choiseul Gouffrer εmσκÝιρθηκε τmι ΑθÞνα Þτσι ο ΓÜοπαρηò.
13. Ο Gioνanni Batista Lusieri (1750-1821), Ιιαλüò
ιοπογρÜφοò ι<ar ΖωγρÜφοò, προοληφθηκε απü το λüρδο
Ελγιν σιην ομÜδα που πραγμαιοποßησε τη λεηλασßα ιων
αρχαιοτßτων του Παρ8ενþνα. Ο ßδτοò ουγκÝνιρωσε γτα
λογαρτασμü ιου πλßθοò αρχατοιητων. Βλ. περτσσüιερα οτο
Γ. Τüλιαò, επιμ., Ο πυρετüò των LIαρμÜρων 18ω-1820,
Ολκüò, Αθηνα 1θθ6.
26
14.Οι Τοýρκοτ κυρßευσαν την Αθηνα σιιò 4 Ιουνßου 1456. Ο
ΜωÜμεθ Β Πολτορκητßò εφιασε στην ΑδÞνα οιιò αρχÝò
φθτνοπþρου 1460. Βλ. σχεττκÜ W. Miller, Ι1 Φρσγκοκρατßα
οτην ΕλλÜδα, 1204-1566,2η Ýκδ., ΕλληνκÜ ΓρÜμματα,
ΑOÞνα 1θθ0, ο. 506-507.
15. Στο πρωτüτυπο ldriots kar Sclavons.
16. Or ΣκλαΒοýνοτ ηιαν παλατοß κÜτοτκοτ σια παρÜλια τηò
Δαλματßαò με üφεση οιο εμπüρτο kar σιη ναυιτλßα στο χþρο
τηò Ανατολτκηò Μεσογεßου.
ι7. Η «Ποτκßλη ΣτοÜ» που εßδε ο Biddle Þιαν οτην
πραγματτκüτητα η ΑδρτÜνειοò θτθλτοΕηκη που
αναγνωρßσιηκε το 1885. Η θÝση τηò Ποτκßληò ΣτοÜò δεν
εßνατ επακρτΒþò εντοπτσμÝνη.
18. Προφανþò επρüκετιο yra την ανασιηλωμÝνη σημερα
ΣτοÜ ιου ΑττÜλου. Το üνομα ιο οφεßλετ οτο ΒαστλτÜ τηò
ΠεργÜμου Ατταλο Β (15θ-138 π.Χ.) που οικοδüμηοε εξ τδßων
ιη ΣτοÜ, κÝντρο συναλλαγþν στην ουσßα. ωò ευγνωμοουνη
προò την πüλη-πνευματτκη του μητÝρα. Βλ. ΑθÞνα,
Κλετνüν Αστυ, εκδ. Μßλητοò, ΑΒÞνα χ.χ., ο. 82.
19. ΓενlκÜ οχεδüν üλη η ΒτΒλτογραφßα περß ιην ιοτορßα τηò
Α8ηναò υποοτηρßΖετ üιτ το Monte Matto ιηò τταλτκηò
γλþσσαò, που αποδüΒηκε σωσιÜ οε Τρελü βουνü, οφεßλετατ
οε παραφθορÜ τηò παλατÜò ονομασßαò Υμηιιüò.
20. Το περßφημο Ορολüγιο ιου Ανδρονßκου ιου Κυρρßστου,
οι 1.νωοιοß ΑÝρηδεò, Ýργο του 1ου π.Χ. ατ.
21. Βεβαßωò εßνατ ιο Μνημεßο που κατασκεýασε ο χορηγüò
ΛυοτκρÜτηò τον 4ο ar. π.Χ. Or χορηγοß Þταν πλοýστοτ
πολßιεò ιηò αρχαßαò Αδηναò, οτ οποßοτ επωμßΖονταν τιò
δαπÜνεò του χορου τηò φυλßò, ητοτ των ανδρþν που 8α
ελÜμΒαναν μÝροò σιην εορτη τιον Παναθηναßων
δτοργανþνονταò θεατρικεò παραοτÜσετò προò ττμην του
Δτονýσου. Το μνημεßο Ýλαβε στο παρελθüν kar ιτò
ονομασßεò ΦανÜρι ιου ΔημοοθÝνουò η ΦανÜρτ ιου ΔτογÝνουò.
22. ΠρÜγμαιτ η οδüò Τρτπüδων περιλÜμΒανε σημανττκÜ
μνημεßα-ÝπαΒλα ιων χορηγþν που εßχαν Βραθευτεß στουò
αγþνεò των Παναθηναßωι,.
23. Ο Biddle συγχÝετ εδþ ιο πασßγνωσιο Λυκετο, üπου
δßδασκε kar ο ΣωκρÜτηò r(ar του οποßου η θÝοη φÝρειατ να
ßιαν νοτßωò τηò σημερτνηò πλαιεßα ΣυνιÜγμαιοò, με το
Κυνüσαργεò, το οποßο ηιαν γυμνÜστο στο οποßο φοττοýοαν
νÝοτ που δεν εßχαν και ιουò δýο γονεßò τουò γνηοτουò
Α8ηναßουò πολßτεò. Το ιερü του Ηρακλη του ΚυνοοÜργουò
φÝρετατ üτι Βρισκüταν οτην αρτστερß üχΕη ιου Ιλτοοý
ποταμοý, κÜπου κοντÜ στη σημερτνη οδü Αναπαýσεωò.
24. Το Δlπυλον ηιαν η κýρτα εßσοδοò σιην πüλη ιηò
αρχαßαò Αθηναò πλησßον ιου Κεραμετκου.
25. Σιην κρηνη ιηò Καλλιρρüηò κατÝφ8αναν οτ Αθηναßεò
νυφεò την Παραμονη ιου Υαμου τουò Kar επατρναν νερο Yra
να εξαγ,ν,τοτουν. Κατüπτν μετÝΒαιναν στην εν χýποτò
Αφροδßm προκετμÝνου να καιαθÝοουν ιτò προοφορÝò ιουò.
26. Τα Προπýλατα κτßοτηκαν μεταξý 437 και 432 π.Χ. απü
ιον αρχιτÝκιονα Μνηοτκλη.
27. Kar βÝβατα αναφÝρετατ στη γνωστη ωò Πινακοθηκη, ιη
Βορετοδυιτκη πτÝρυγα των Προπυλαßωγ τηò οποßαò ιουò
τοΙΧουò κοσμουοαν ΖωΥραφτΚα ερΥα.
28. Ο ατδεστμüτατοò Robert Walpole (Ι?8Ι-Τ856) ταξßδεψε
σιην ΕλλÜδα και στην ΑναιολÞ το Β06-08. Η ουνετσφορÜ
του οτην υπüΕεση του περτηγηιτσμοý εßνατ μεγÜλη, καθ'üττ
συνÝλεξε υπομονεττκÜ kar δημοοßευοε αργüιερα πολλÝò
ΧεtροΥραφεò σημετωσειò ΠερτηΥητων.
29, Ο ΙωÜwηò ΜπεντΖÝλοò (1735-1807) υπηρξε σημανιτκüò
λüγιοò, δÜοκαλοò kar τσιορτκüò, που δßδαξε σιη δεýιερη
ΣχολÞ ιων Αθηνþν. ΣυνÝγραψε την τστορßα τηò πüλεωò ιων
Α8ηνþν. Ξ
Προ:οπτ
Nicholas BidÜle
(17Β6-1Β44)
ο Nacholas Biddle þτον
συγγροφÝαò, τροπεζßτηò κατ
δημüσιοò λειτουργüò των ΗνωμÝττων
Πολrτεrþν. ßΙrε Üριστεò σπουδÝò στο
πανεπιστþμισ τηò ΠενσιλΟüνrο και
του Πρßνστον, þτον μüλτò ο
δεýτεροò Αμεριχανüò που τοψδεψε
στην ΕλλÜδα μετÜ την ανοκþρυξη
τηò ονεξορτησßαò των ΗΠΑ. Το ß8(Ε
επισκÝφθηκε τον ελλαδικü χþρο,
συνεπαρμÝνοò οπü τη γνωριμaο του
με την ηστρßδο του κλοσικοý
αρχαιοελληνιχοý πολιτισμοý.
Εφτοσε στη Ζüκυνθο ßοι στη
συνÝχεια τοξßδεψε στπν Αχαßο, τουò
Δελφοýò, τιò Οερμοπýλεò, την
ΑΟþνα κσι τπν Πελοπüwησο. Εφυγε
πÜλι απü τα νησιÜ του !ονßου προò
την Ευρþπη. ΥπηρÝτησε ωò
πρüεδροò τηò Τρüπεζαò των ΗΠΑ
στο διÜστημο Ι822.1836.
George Finley
(1799-1Β75)
ΦιλÝλληναò με σκοτσÝζικη
ßατσγωγþ. Σποýδοσε νομrχü στο
Πονεπιστþμιο τηò Τλοστ(üΒηò χαι
στο ΓκÝτινγκεν τπò Γερμονßαò.
ΕπηρεÜστηκε απü την Ýιρπξη τηò
Ελλπντκþò ΕπανÜστοσηò ßαι Ýφτοσε
στον ελλοδ!κü χþρο το ΝοÝμΒριο
του Ι823. Συμμετεßχε στο πλευρü
κορυφοßων πολιτιχþν ιοι
οπλαρχηγþν του Αγþνα, σλλü
προσΒλþθηκε οπü ελονοσßο το
ΔεχÝμΟριο του 1824, γεγονüò που
τον εξανüγκασε νο γυρßσετ στη
Σκοτßα. ΕπÝστρεψε στην ΕλλÜδα στα
τÝλη του Ι826, ενþ μετü την
ανακþρυξη τηò ανεξαρτησßσò
εγκατοστÜθηχε μüνιμα στην Αθþνα.
Αγüροσε κτþμοτσ μεγÜλπò Ýιτασηò
στα Λιüσιο, στην ΠÜρνπθα και σε
üλλο μÝρη τηò Αθþνοò. Η
προσπüθειü του γιο νομιχÜ
κοτοχýρωση τηò οκßνπτηò
περιουσßοò του, την οποßα
σημειωτÝον εßχε αποκτþσει απü
Οθωμονοýò ιδιοκτþτεò, τον Ýφερε
σε ρþξη με το ελληνικü Δημüσιο,
πρüγμα μÜλιστο ηου ηροκÜλεσε τηγ
πορÝμΒαση τηò Βρετονßοò χαι την
επιΟολÞ αποκλεισμοý ιπα ελληυχü
λιμÜνια (Παρκερικü ß85Οl.
Αφοσιþθηκε στπ συγγροφþ πολλþν
ΒιΒλßων, οπü το οποßο ξεχωρßζετ
σσφαλþò η Ιστορßο τηò Ελλπνιχþò
Επανüστασηò, επιπλÝον υηþρξε κοι
αττταποκρττÞò των Times στην
ΑθÞνο. Το κýροò του και οι
γνωριμßεò του με τουò Βουοροýò
και τουò Ελληνεò πολιτικοýò
παρÜγοντεò του Ýδωσον τη
δυνοτüτητσ νο συμμετÜσχει σε
πüμπολλεò επιτροπÝò που εßχαν
οτaτικεßμενο την οργÜνωση τηò
διοßκησηò του νεοσýστατου
κρστουò.
Robert de Ια Dreuι
Οτσν ο ΤÜλλοò διπλωμüτπò de ta
Ha-ye-Vantetet υτüò τοποθετÞθηκε
το ß665 πρεσΒευτþò οτπν
Κωνστοτaτrνοýπολη,
αναλομΒüγοιτταò τη σημσιπικþ
οποστολþ να φÝρει σε πφαò τιò
διοπραγμοτεýσετò με τπν Πýλη για
την ανανÝωση τωý Δτομολογþσεων,
πþρε μαζß του, μÝ την τδτüτητο του
εκκλησταοτικοý οκüλουθου, τον
ιαπουτσßνο τερÝο Rοbετt de Ια
D]eux.
Το ταξßδ. του ΤÜλλου τερωμÝνου
ΡομπÝρ διþρχεσε τρßα χρüνιο, οτη
διüρßε|ο των οποßωτ, πσρÝμεινε
στηγ Κωνστατττινοýποýτ χαι
πραγμοτοποßησε μτα πρþτη
εχδρομÞ þò τη Σμýρνπ, περνþντσò
σπü την ΤÝνεδο, τη ΛÝσΒο l«ar τη
Χßο. Οταν ο d€ Ια HayΦVantelet
επισßÝφθηκε τη Λüρισο, üπου ο
σουλτÜýοò απολüμΒανε το χυνþγι, ο
ιερÝαò του τον συνüδÝυε. Τüτε
εγκατÝλειψε τον πρÝσΒπ για νο
επισßεφθεa την Αθþνα ßαι στη
συνÝχεια το Ναýπλιο οπ'üπου ιßar
ονσΧωρησε.
Στην Αθþνσ ο ΤÜλλοò κοπουτσßνοò
φιλοξενεßτσι αηü τον ΡÝτε Simon
ßπατÝρσ ΣßμωνοΙ, ο οποßοò χατοικεß
τρßα χρüνια στην πüλη χαι δεßχγει
να φοΒüται τη συμΒßωση με τουò
Τοýρκουò.
Το χειρüγραφα που κοτÝλιπε ο
πατþρ ΡομπÝρ δημοσιεýθηκαν οπü
το φιλüΛογο και χοθπγπτÞ του
Πονεπτστημßου του Παρτστοý HuberΙ
Pernot το Ι925. l{ dξßο των
ουαμνÞσεων του ΤÜλλου επισκÝτπτη
Βρßσκετοι, προφονþò, στο üτι π
περßπτωσþ του ονÞκει στην
χιπιτγορßο του πρþιμου
περιπγηττομοý, στην οποßο
ειττÜσοογται üλλωσfε κοι ο Spon κσι
ο Ξabin.
,,7
του GεοιGε Fιινιτγ.
αηü το Ýρlο The journaLs and the ]etters ο[ George FßιιΙεγ,
Vo]ume Ι: The journal1 εηιμ J.M,Hιιssey, Αθηνα ΙΒ33
Ιανοιιαρßου 183ßl. ΘυμÜματ üττ κÜποτε εßπα στο λüρδο Βý-
1χονα t εξιο ιορουσε κÜποια ρομαντικÜ περιστατικÜ
τηò Ζωηò ιου, Που αρΥοιερα εμφαντσιηΚαν σε μτα
νουΒÝλα) üιτ ημουν απü εκεßνα τα rτεΖÜ Üιομα, τα ο-
ποßα η δεν εßχαν ποιÝ ιην καλÞ τýχη να συνανιη-
θουν με ρομανιτκÜ περτσιαττκÜ καιÜ ιη δτÜρκεια
ιηò Ζωηò τουò, ü δταφορειτκÜ üιτ ημουν τüσο avra-
ρüò, þστε δεν συλλÜμΒανα ιο ρομÜνιΖο εκεßνων
των ΠερΙσιαττκων Που ηιαν ΠραΥμαιτΚα
ρομανιτκÜ, Η απÜνιηση του λüρδου
Βυρωνα Þταν: «ΦßνλεΙ, εßνατ αρκετü
yra σÝνα που Βρßσκεσατ εδþ σιην
ΕλλÜδα. ΓρÜψε ια γεγονüια που
ηδη Ýχουν συμΒεß σιη Ζωη οου η
εκεßνα που θα συμΒοýν σιο μÝλ-
λον kar εξειÜΖονιÜò τα
θα ανακαλυψετò üιτ λßγα ρομÜνιΖα περτÝχουν ιüσο
πολλÜ ρομανττκÜ περτοταττκÜ üσα η ßδια η ΖωÞ
σου», Η παραιηρηοη αυιη Ýρχετατ Ýντονα στο μυα-
λü μου αυτÞ ιη σιτγμη, που θρßοκοματ ελÜχτοτα
πρτν απü την απüφαση να αρχτσω Ýνα πολυ πεΖü
ημερολüγιο. Ο πüλεμοò οιην ΕλλÜδα kar η μεγÜ-
λη kar ρομανττκη φÜρσα τηò μεοολÜSηοηò τιον
ιρτþν συμμαχτκþν δυνÜμεων φαßνετατ üιτ οδηγει
στο ουμπÝρασμα, Kar εßνατ πτθανü, üιτ ενþ η Üφιξη
ιου Οθωνα ιηò Βαυαρßαò (ελεω Θεου), θαοτλτÜ τηò
ΕλλÜδαò, θα βÜλετ ιÝρμα οττò ταραχÝò, την τυραν-
νßα kar ιη βßα ιων Ελληνων οπλαρχηγþν, θα πε-
ρΙορτσεΙ ουνιομα ιη Χωρα σε εΚεΙνη την ανουσΙα
kar ασφαλη καιÜσιαση ιηò ευρωπαßκηò κοι-
νωνßαò. Ετοτ μεταμορφωμÝνοò που εßματ
απü Ýναν ανεζÜρτητο οτρατιοιτη. σε Ýναν
ευπορο Ελληνα γατοκτημονα και συ-
νεπþò με πολλÜ kivnιpa που
0α μιι εκαι.αν να Βιι,ιριο ιην ιßιξιτ ευχÜρτò;ιη. lιαθþò
kar προσοδοφüριι. α,,,αγναιρßΖω üιτ δεν μπορþ να
αρνηδι,-ι ε\,α\, α\¼στε\ιαγμü, παρ' ü,\ο rrou τον πλη-
ριßνι,-ι 1ιε ευχòιρßοιηι;η. αποχα ιρε ιι,)\ι ιαò ιην ελευΒε-
ρßα ιι-ιQ Üι,οτιηι; ειιανÜοτασηò μαò. και πτθανüν αν
δετ, τllιoιlv (jυΖυ!¼ò και παιειραò. θα ιυτεχOανομουν
ιτιι τt)ι'ιι ιτι Ι}υθτΖομουι. ττßιλτ LιÝο(ι οε üλουò ιοι;ò
Ιtιº)lοριß,-ιιουò ιηò ι:θτμοιυπßαò Και ιηò Üι<ιφδηò πα-
νιοΙιtμαò tιDν ιυι]ιýν Που αρ\,Cι Ι1 \ριτΥορα φερνετ
1ιιτι αυλη. Αιlιου καιεχι,-ι ιελτκßι Ýνα ιßνειιι σπιιι kar
ιτò òι\,εΟετò Kar τα μεσα Yra
\:(ι εßιιÜοιι) και νòι κα-
ιαΥΙJαßΙrι,] tιl\Ι ιΙροο-
ß)ιι ιηò Ελλαδαò
arkj ιη ΒαρΒαρüιητα σιον πο_\ιιτσμο, καθι»ò τιρÝπετ
να αι,,αλÜβιο Kr εγ(ι) ιο επßπον¼ εγχεßρlιμιι. 0α προ-
σπαθησι,ι να καια!ραιμω με κÜποτα ακρßθεια κιιι
ιÜξη τα πλÝοι, σημανιτκÜ γεγον,üια που, καιÜ την
iuroqιn μου. επηρεÜΖ()υν τον ηθτκü και πολτιßκü
κüομο ι,ß' αυιη τη γ-οι.τÜ τηò γηò. Εγω. που μlα ολü-
κ,\ηρη ΖιτJιl ι,ιιιαι ο α\,αΖηιηιηò ιοι, ρομανιτομου
και ιηò ιελετüιττιαò, και που ημουν Ýναò ν-ωχελτκüò
Kar αταΚιοò ΚαßαΥραφεαò ιων ρομανι]Κ('ν ΚßΙΙ oD-
νιαρακιικþν επετσοδßιον τηò ΕπατrÜσιασηò. να α-
ΠO()QOIZ(ι) νCΙ ΥΙνΙ,] ΙαΚΙΙΚΟ( συ\ΙαΚΤη( t(D\' ΙΙεΖΙ,Ι\'
σκηνιýν,. τι,ν ιιτπιßι,π 0α εßματ μαρτυραò. Αυτιß ιlιαß-
νειατ μια τΙερΙερΥη αΠοφιlσΙ1 αΚομι1 ΚαΙ σε Lιι]να,
αλ,\Ü Ýχι,ι Ýκιοτι] ανακαλυιμει οιτ Ýχιυ t)ιαιηρησει ιο Μιο ρομαντικÞ
ημεριßλιιγτßι μου ιιε τη μòγαλýιερη ακρßΒετα, üταν ανOπOραστOση
εßχα ιλÜχισια τιρßιγιlατα να κα\(ι], πÜνι,] σιο πλοßυ τηò κλOσικÞò
η ιτερτοδευοτ,ταò στ]] χιυρα. Οιαν οτ ανθρωιιοι ar- ΑθÞνοò σε
ιßθιιιηιι,τιιι üιι ιο μυαλü ιουq εßτ,ιυ αδειο ιιαι Βòφτ- γκροβοýρο των
ουνια] τ()\- ε(ιι]ιο ßουò πò-ιοτ;πòιΒουι: να avaKouq)l- )ορχþν του 190υ
0ιων0
Το ΣΧΕΔΙΟ ΤΗ: ΠοηΗτ

σιοýν με ιην προοπττκη να κουρÜσουν Üλλουò.

Η κατÜστασττ σmν Aθt'rva
Η Α8ηνα, σιην οποßα or κÜιοτκοτ Üρχτσσι να επι-
σιρÝφουν 2,5 χρüντα πprv, εßνατ ακüμη σε καιÜσια-
ση ερετπßων. Δεν Ýχετ ξαταχτισιεß οýιε το εν ιÝιαρ-
τον ιηò πüληò κατ αμφýüλλω αν ο αρτθμüò ιων κα-
ιοßχων υυερθαßνετ ττò 5.000 ψυχÝò. Πολυ λßγα κε-
φÜλατα Ýχουν χρηστμοποιηθεß σιτò αγοραπωλησßεò
που Ýγτναν, kr εγþ προσωπτκÜ, που οτ αγορÝò μου Ý-
φτασαν ττò 3.000 λßρεò,' δεν Ýχω ξοδÝψετ, περιλαμ-
ΒωτομÝ,ιmò Kar τηò οτκοδüμησηò, υερτσσüτερο απü
1.200 λßρεò. Η ανασφÜλετα ιηò περτουσßαò, ωò συνÝ-
Γιüζεφ πετα τηò παρουσßαò ιων Τοýρκων Kar ιηò αυθαßρε-
Λοýπβιχ φου τηò συμπθρτφορÜò εντüò ιων ιετχþg κατ or κλοπÝò
Αρμονσιιεργκ. και ληστεßεò ιων ΕλλÞνων σφαττωτþν εκιüò των ιετ-
Λιθογροφßο χþγ καθτστουν εmτιßνδυνο r<ar μη προσοδοφüρο ιο
(ß833) του Franz να επενδýαετ κανεßò μεγÜλα κεφÜλατα, kar or μüνοτ
HanistaengI
υου αποτüλμησαν Þιαν γεντκÜ or ξÝνοτ: δηλαδÞ
(Μουσεßο
Ελληνεò κατ ξÝνοτ μη Αθηναßοτ υου Ýχουν προθεß
ΜονÜχου)
σε αγορÝò kar or oπoior qιÝσκοντατ να θεωροýν üιτ
εßνατ ασφαλεßò υπü την προσιασßα ιου πρωτοκüλλου
των Συμμαχτκþν ΔυνÜμεων.'ΕπτπλÝον ιο υψmλü
κüστοò ιηò εργασßαò Ýχετ προοφÝρετ ιη δυνατüιηια
σιη >ιαμηλüτερη ιÜξη ιων Αθηναßων να ξαναχτß-

(Maurer),a καθþò kar ο κ. κα1 η κ. Ντε t¸αþ (de

Η üφιξη του Οδωνο δο πΕΡιοΡßσ€ι
τπ χþρο σΕ EK€ivn την ονοýσιο κοι οσφαηþ
Κοτüστοση τηò òυΡωποιΚÞò κοινωνßοò
σουν ια σπßττα ιουò κατ η συνεχηò αυξηση ιων ημε-
ρομτοθßων και των ενοτκßων αποιελοýν αποδετξη
μταò θελττοýμενηò κοτνωνßαò kar αυξωτüμενηò ε-
μπτσιοσυνηò. Σε Ýνα πρüσφατο καΒγÜ στον ουοßο ο
t![πÝι (Bey) σκüιωσε τον Ι\[πακÜλ Μττασß (ΒαΚαΙ
Bashi)," επετδÞ δεν συμφþνησε να òτορÜσετ τα φα-
σüλτα ιου προò 17 ß 1Β παρÜδεò την οτιÜ, or δημογÝ-
ροντεò επÝμενατ να εγκαιαλεßψετ την πüλη, πρÜγ-
μα που ιελττιÜ Ýγτνε. Αυτü θεωρεßιατ μτα νßκη απü
την πλευρÜ των ΕλλÞνων. Η προσδοκßα yra την Ü-
φτξη τηò Βαυορικηò στιýαστλεßαò kar μοναρχßαò
προσφÝρετ την εγγýηση üττ οι Üτακτοτ Ελληνεò
οιραττþιεò δεν θα τολμßσουν να μπουν στην πüλη
γlα να καταηÝσουν kar να λεηλαιησουν τουò κατοß-
κουò, üπωò Ýχουν τιÜνετ σχεδüν σε κÜθε πüλη kar
χωρτü στο ΜορτÜ kar στη Ροýμελη, εκτüò οπü ιτò πε-
ρτοχÝò που προσιατεýοντστ απü ιη γαλλικη kar
τουρκτκß φρουρÜ. Or προοπυκÝò μαò ωò δßμου,
λοτπüν, δεωρουντατ κολÝò, ανεξÜριηια αν η Αθηνα
γßνει Üμεοα η πρωτεýουσα ιου βασιλεßου Þ üχτ.
Το σ:τÝδτο mò Αθιτναò
25 Ιοιχιßου 1&}4. Εφιασστ εδþ ο κ. ΜÜοqηρ
Gasser). Ο σκοπüò ιηò επßοκεqmò ιου κυρßου ΜÜ-
ουρερ εßνατ να προλειÜνετ ιο Ýδαφοò þστε να α4l-
θοýν or δυοκολßεò που παρουστÜΖετ το λαμπρü σχÝ-
δτο ιων ΣÜοιηιπερτ κατ ΚλεÜνθη yra ιην στοτκοδü-
μηση ιηò υüληò.'Ο κüμηò Ι![ποτΖτÜρτ (Boggiari) εß-
χε παρουστÜσετ μτα αναφορÜ επß ιου 8Ýματοò σιην
Ανιýαστλεßα, kar εγþ εßχα μεταφÝρετ Ýνα υπüμ,τη-
μα στουò κυρßουò Εßχταλ (Eichthal),' ΒÜτοση:περ-
γκ (Weissenberg)' kar ΙνtrÜσον (Masson).'
26 Ιουνßου. Σιτò 11 π.μ. μια ανττπροσωπεßα κα-
ιοßκων υπü το νομÜρχη συνÜντησε ιον κýρτο ΜÜ-
ουρερ.
Ο κ. ΜÜουρερ δÞλωσε üιτ το σχÝδτο πüληò σιÜλ-
θηκε προò επανεκιßμηση απü ιην κυθÝρνηση, ε-
ξατιßαò των πολλþν παραπüνων που δταιυπþθηκαν
εναντßον ιου και που καιÝδετξαν üιτ, αν kar σωσιü,
ηταν ανεφÜρμοσιο. Or κýρτεò ανττρρησετò που δτα-
ιυπþθηκαν ηταν or εξηò:
1. ΘυσταΖüιαν μεγÜλη ακßνητη περτουσßα εξατ-
τßαò του αρτθμοý των σπτιτþν υου εßχστ σημαδευτεß
yra να γßνουν κατεδαφßσετò.
2. Οι αλλαγÝò οτην παλτÜ πüλη θα απαττοýσαν
δτπλαστασμü ιων φüρων yra να εκιελεστοýν.
3. Η νÝα πüλη εivar σε ιÝιοτα κλßμαχα που μÜλ-
λον ιατρτÜΖετ σιη Ρωσßα παρÜ σιην ΕλλÜδα.
Καθþò η ανττπροσωπεßα Þιαν πολυÜρτθμη, Ζητη-
θηκε απü το νομÜρχη να συγκεντρþσετ υò απüψετò
ιιον πολττþν ευß του θÝματοò κα1 να ακοýσετ ιτò
προιÜσετò τουò. ΜειÜ ο κ. ΜÜουρερ παρακÜλεσε ιο

30

νομÜρχη, τον πολτττκü μηχαντκü, ιον κýρτο Κλε-
Üνθη kar εμÝνα να συναντÜσουμε αυιüν kar ιον κý-
pro ΒÜτσενμπεργκ σιιò 2 η þρα. Εκεß δτατυπωσα ü-
λα ια επτχετρηματÜ μου εναντßον ιου σχεδßου, τα ο-
ποßα εßχα εκθÝσετ στο υυüμνημÜ μου κατ πρüιετνα:
1. Να εγκαταλεßψετ η κυθÝρνηση το πρüγραμμα
κατεδαφßσεων.
. 2. Να αποδεχτοýν την παλτÜ πüλη, üπωò εßναι
ιþρα, ωò ιη βÜση εκκßνησηò, και να χαρÜξουν μü-
νο εκεßνουò τουò νÝουò δρüμουò που η αναγκατüιη-
τα των περτσιÜσεων απατιεß.
3. Η κυθÝρνηση να αγορÜσετ ιην Ýκιαση που Ý-
χετ ορτστεß yra την ανοτκοδüμηση των ανακιüρων
Kar να προσφερετ σιουò κατοßκουò τηò εγγυησετò ü-
ιτ αυιü ιο ιμημα 8α εßνατ ιο ωρατüιερο ιηò πüληò
kar üττ εκεß θα χττστοýν τα καλýτερα συßιτα.
τη δÞλωση του κυρßου ΜÜουρερ, üττ η κυ-
θÝρνηση δεν δα μπορουσε ποτÝ να δταθÝ-
σετ ια μÝσα yra να ολοκληρωθεß ιο σχÝδτο
του ΚλεÜνθη, kar üττ αφοý πÝρασε Ýναò
χρüνοò kar δεν Ýχετ γßνετ ιßποιε απü τη δη-
μοιτκη αρχη, κρßθηκε αναγκαßο να γßνουν κÜποτ-
εò τροποποτησετò, ο ΚλεÜν8ηò απÜντηοε πωò αν η
κυθÝρνηση αποδþοετ οιην πüλη τα δημοττκÜ Ýσο-
δα που ιþρα κατακραιεß, η πüλη θα υλοποτÞσετ ιο
τμßμα ιου προγρÜμμαιοò που την αφορÜ. Ο κ. ΜÜ-
ουρερ εßπε üιι η πüλη δεν Ýχετ δτκÜ τηò Ýσοδα kar
üιτ αυιÜ που κραιοýνιατ απü την κυΒÝρνηση εßνατ
εθντκÜ. Ο ΚλεÜνδηò απÜνιησε üιτ σιο Ναυπλτο α-
ποδßδονιατ στην πüλη και ο κ. ΜÜουρερ ανταπÜ-
ντησε üιτ ßιαν κακþò πληροφορημÝνοò. Ο ΚλεÜν-
θηò üμωò επανÝλαβε üττ η κυΒÝρνηση δεν μπορεß
να ια περτμÝνετ üλα απü ιην πüλη kar εκεßνη να
μην κÜνετ τßποια kar κατÝληξε με την επανÜληψη
τηò πεποßθησßò του, üττ Þταν λÜθοò τηò κυΒÝρνη-
σηò που ιßποια δεν γτνüιαν. Ο κ, ΜÜουρερ του εß-
πε üτι üφετλε να αποσýρετ ιÝτοτεò ανüητεò απüψετò ΓκÝοργκ Λοýντβιχ
kar üττ εÜν ιο σχÝδτü του δεν ηιαν καλýτερο απü ια φον Μüουρερ.
εmχετρημαιÜ του, δεν εßχε καμτÜ αξßα. Λιθογραφßο
27 Ιουνßου. Εßχαμε μτα συνÜντηση. Ο νομÜρχηò, (1836) του
ο κ. ΒÜτσενμπεργκ, ο πλοßαρχοò ΣπÜτò (Speiss)" Gottlieb Bodmel
or κýρτοι ΚλεÜνθηò kar ΣÜουμπερι, ια ιρßα μÝλη (Κροτικü Μουσεßο
τηò δημογεροντßαò, or Kupror Ζ,αχαρßτσαò"Ο ΒλÜ- Μονüχου).
χοò" και Γαßργτοò Μετ€Üò κατ εγþ. Ο κ. ΚλεÜν- Στη μÝση, η ΑθÞυα
(απü κολοτυπßο,
θηò ρþτησε υυü ποßα τδτüτητα ημουν εγþ παρþν ε-
Ýνο εßδοò
κεß. ΑπÜνιησα üττ ημουν παρþν κατ' απαßτηση ιου
φωτογροφßαò που
κυρßου ΜÜουρερ. Ο κ. ΣÜουμπερι παρατßρησε üττ
ανοκÜλυψε ο
δεν θα Ýπρεπε να εßχα δτκαßωμα λüγου, αλλÜ ο νο-
W.H. Talboi γýρω
μÜρχηò τοχυρßστηκε üιτ αυιüò ßιαν ο πρüεδροò kar οτα
,1840)
üιτ Þταν σιη δτκατοδοσßα ιου να δþοετ σ' οποιον-
δÞποτε το δτκαßωμα λüγου. Ο νομÜρχηò ιüιε δτÜ-
βασε ιην επτοιολÞ ιου υπουργου Εσωτερτκþν, με
ιην οποßα υαραχαλουσε ιον κýρτο ΒÜτσενμπεργκ
Η οýξηση των ημ€Ρομισδßων κοι των òνο!κßων
οποτΕf,€ß οηüδειξη μιοò Β€ητιοýμΕνηò
Κοινωνßοò Κοι ουξονüμενηò €μπΙστοσýνηò
να δτατυπþσετ ττò ανιτρρησετò ιου και or αρχτιÝκιο-
νεò να δτατυπþσουν ιτò δκÝò ιουò αυüψετò και να
υποβÜλουν μτα αναφορÜ με ττò διαφωνßεò σχεττκÜ
με το Ναýπλτο. Αυτü Ýγτνε, αλλÜ δεν παρατηρη-
θηκε κÜποτα πρüοδοò.
¸ Ιουνßου. Εßχαμε Üλλη μτα συνÜνιηση yra να
ετοτμÜσουμε το υρωτüκολλο τηò ιελευταßαò συνÜ-
ντησηò. Δεν μπüρεσα να καιαλÜβω γτατß δεν πραγ-
ματοποτßθηκε, αλλÜ καθþò or συναντησετò αυτÝò
μοναδτκü σκοπü εßχαν να υποβÜλουν κÜποια ανα-
φορÜ σιον υπουργü Εσωιερτκþν, εßχα ιην Üποψη ü-
ιτ δεν Þταν αναγκαßο να επτμÝνουμε επß του ΖητÞ-
μαιοò, ετδτκüτερα ιþρα, που εßχε γßνετ παρÜκληση
στον υλοßαρχο ΣπÜτò να κÜνετ Ýνα οχÝδτο ιηò πα-
λατÜò πüληò üπωò εßνατ τþρα, kar μτα επτιροπß εß-
χε αναλÜθετ ιην υποχρÝωση να υποβÜλει αναφορÜ
οχειτκÜ με ιο κüσιοò των οδþν ΑθηνÜò kar
Ερμοý."
Το ΒρÜδυ, λüγω ιων ετδÞσεων απü ιο Ναýυλτο,
ο κ. ΜÜουρερ kar or λοτποß Ýφυγαν. Εßχα επßσηò
ιην εßδηση yra αλλαγη ορτσμÝνων μελþν του αγ-
Το ΣΧΕΔtο ΤΗΣ Ποηπ»

0 Ευτουαριιτ
Σüουμπερτ Φαßνεται να Ýχετ yivεr κÜποτα υρüοδοò σιο ΖÞ-
σχεδΙüζεΙ τη νÝα ιημα ιου σχεδßου, καθþò üλεò or πλευρÝò φαßγετατ
ΑθÞνα να συμφωγοýγ üιτ:
1.Υπü ττò συνθηκεò αυιÝò or κατεδαφßσειò Ýπρε-
. πε να εγτταταλετφýουν και να δτευθετηθοýν αργü-
ιερα.
2. ΠρÝπετ να γßνουν τροποποτßσετò σιο κατνοýρ-
γιο σχÝδτο, αλλÜ υροò ιο παρüγ or οδοß ΑθηνÜò
κατ Ερμοý πρÝπει να θεωρηθοýν Üμεσηò προιε-
ρατüιηταò. ΜÜλτστα Ýχετ ορτσιεß να γßνετ εκτßμηση
ιου συνολτκοý κüστουò τηò εκιÝλεοηò kar ιων δýο.
3. ΠαραμÝνετ προò συΖßτηση αν πρüκετται να υι-
οθετηθεß ιο νÝο Þ ιο υαλαιü σχÝδτο, Επ' αυτοý θα
διαιυπþσω την προσωπτκη μου Üποqm.
Καθþò η ελληντκß κυθÝρνηση εßνατ φιωχη, νο-
μßΖω üττ θα üφετλε να υτοθειησετ την ιακττκη: ου-
ντηρþ, βελιτþνω, μεγεθυνω.

Το μüνο δεßγμο τηò οστυνομικÞò ποΡουσßοò

στπν ΑδÞνα €ßνοι νο υποχρcþσΕι üηουò τουò
σκýηουò νο φοΡοýν οΡιαμπμÝνο περιßΙοßμιο

Αντßθετα, το σχÝδτο ιων ΚλεÜνθη kar ΣÜουμπερτ
φαßνειατ να καιασιρÝφετ με σκοπü να δημτουργη-
σει, Θεωρþ ωò εκ ιοýτου:
1. Ολοτ or υπÜρχοντεò δρüμοι που μποροýν να
συνιηρηθουν, πρÝπετ να συνιηρηθοýν, ενþ η ο-
μορφτÜ και η ιÜξη πρÝπετ να υποτοχθοýν στη λο-
yrkn των εξüδων κατ μüνο αν τα Ýξοδα εßνατ χα-
μηλÜ kar η βελτßωση μεγÜλη.
2. Να θεβατωθοýμε ποτοτ κατνοýργιοτ δρüμοι εß
var απολýιωò avaykaior.
3. Να αρθουν, üσο ιο δυνατüν, οι δυσκολßεò avor-
κοδüμησηò.
Η μεγÜλη αντßρρησß μου με ιο σχÝδτο ιου Κλε-
Üνθη εßνατ üττ εßνατ εξωπραγματτκü, καθþò:
1. δεν υυολογßΖει τα Ýξοδα,
2. θυστÜΖει μεγÜλεò εκτÜσετò Üσκοπα,
3. αυξÜνει ια Ýξοδα ανοτκοδüμηοηò,
4. μετþνετ ιην αξßα ιων ακτνÞτων.
8 Ιουλßου. Ελαβα μτα επτστολß που με ορßΖετ ε-
πßφοπο τηò κυΒÝρνησηò με σκοπü να προσφÝρω υ-
υοσιßρτξη σιο νομÜρχη στα θÝματα τηò Αθηναò, τα
σχεττκÜ με το σχÝδτο.
Σιο μειαξυ ο νομÜρχηò Ýχετ εκδþσετ οδηγßα α-
ναοιοληò τηò εκτÝλεσηò ιου σχεδßου ιων ΣÜου-
μπερτ kar ΚλεÜνθη και να μην εκδßδονται Üδετεò
ανοτκοδüμησηò νÝων orkrþv. Το τελευταßο μÝτρο
φαßνειατ πολý οιερßσκεπιο και εξÝθεσα γραπιþò
ιτò απüψετò μου επß ιου θÝμαιοò στον κýρτο ΕΙχιαλ.
2 Αιτοýστου. Εγραψα ιην τστορßα ιων θεμÜτων
τηò Αθßναò με αταφορÜ σιη μεγüλη κατοττßεση kar
δυσαρÝσκετα που προκαλοýν τα μÝιρα που μÝχρτ
τþρα Ýχουν υτοθειηθεß σχειτκÜ με το σχÝδτο,
πρüεδροò ιηò Γαλλτκηò Επισιημοντκßò
Επτιροπηò ιου ΜορτÜ, ο κ, Ι!Ιπορß ντε
Σεν ΒινσÝν (Bory de St Vincent)" Ýχει
ιη φßμη του ειδτκοý σιο να τδτοποτεßτατ,
üποιε μπορεß, ιτò εργασßεò νÝων συγγρα-
φÝων kar κÜνετ εμπüρτο υΒρτσιτκþν Βιβλßων kar
λογοιεχντκþν εργαστþν. Eivar εν ολßγοτò Ýναò λο-
γοιεχντκüò μεσßτηò kar δημοστογρÜφοò. Ηιαν αυ-
τüò που Ýκανε τη συλλογη ετκüνων ιου Σουλτ
(Soult), καιαλησιευονιαò ια μονασιηρτα, kar ιÝ-
ιοια εivar η καλοκαγαθßα ιου, που λÝγετατ üττ λυ-
πÞθηκε που δεν εκμεταλλεýτηκε ιην ευκατρßα να
φιτÜξετ μτα επτπλÝον συλλογη yra ιον εαυτü του,
παßρνονιαò κÜθε φορÜ μτα ετκüνα παραπÜνω απü
üσεò ηταν η ενιολÞ. IσχυρßΖειαι üττ ιüτε ηιαν νÝοò.
Κατηγορεßτατ üττ κρÜιησε για τον εαυτü του ιο χÜρ
ιη μÝρουò ιηò νüτταò Μεσσηνßαò, που του δÜνετσε
Ýναò απü ιουò ανþτερουò αξιωμαιουχουò, Kar προ-
σποτÞθηκε üττ τον Ýχασε. ΕτκÜΖετατ üιτ κÜποτα μÝ-
ρα θα επωφεληθεß kar απü αυιüν.
ΙσχυρßΖειατ επßσηò üττ Þιαν ο πρþτοò Ευρωπαßοò
που ανÝβηκε σιον Ταýγετο. Ομωò ο λο>ιαγüò ΙΙετý
(Petier) kar r<Üπoror Üλλοτ αξτωματτκοß εßχστ Þδη
ανυψþσετ Ýνα λü3αρο εκεß πρτν απü ιην Üφιξη του
στην ΕλλÜδα, ο δε ΙμτιραÞμ ΠασÜò ανÝΒηκε οιην
Κορυφη ΙΠΠευονιαò,
Καιηγορεßτατ üιτ Ýκλεψε 3 αγγεßα. Ελαθε 5 αγ-

32
 Κüτω, «Το
Ανιß να ολοκληρþοουν ιην οργÜνωση των κοl- εργααÞρι0 του
νοιηιων -το μüνο φτλελεýθερο μÝιρο ιουò- Ýχουν Εγτουοργτ
σιραγγαλßοετ τον Τυπο, Σüουμπερτ στο
Το συστημα των τελωνεßων δεν Ýχετ μπετ σε τÜ- σπßτι του
ξη, με αποτÝλεσμα να δημιουργουντατ πρüσθετεò ΣταμÜπου
δυσκολßεò με τα διαSαιηρια κατ τα üπλα ιων ταξτ- ΚλεÜνθη οτην
δτωτþν. ΑθÞνο», Μολýβι
Apvouvιar ιην επτκυρωση των τουρκικþν τßιλων, (1834) του
γßνονιατ üμωò ρυθμßσειò yra πορθμουò, ορυχεßα Christian Hansen
kar αποßκτοη. (ΒιβλιοθÞκη
Εχ Ακαδημßαò
ναò, _ Επιοτημþν,
σκογ , Κοπεγχüγη)

με ττò μυτεò σπασμÝνεò -απü τουò Αγγλουò δοκß

μουò του Ναυττκου- κατ οýτε Ýνα φαρδßντ (0,25 ιηò
ιÝναò) δεν ξοδευειαι για ιον καθαρτσμü των μνη-
μεßων ατιü ια οκουπßδτα, παρÜ ιο παρÜδετγμα ιου

* ζη* ߺν,,{ §{υÝνߺ§ßºgßναß τ χη,

ν* ß {3¾ß ζ! ßι € νe υιü €τηα€ß
ζ§ºν ξζ§Κ§ßΚ : {yi}V§m . € τ§ γ §γ€ uιr

γετα μαΖß με μτα επισιολη ιων κατοßκων τηò Σαντο-
ρßνηò yra να τα ιιαραδιßισει στον Καποδßσιρτα, αλλÜ
παρÝδωσε δυο. Ο Κοιοδßστρταò, που ιον γν(φτΖε,
δεν ηθελε \¼ ÝρOει σε ανττπαρÜθεση, αλλÜ επιθυ-
μουσε \¼ πÜρετ τα αγγεßα, του Ýδετξε ιο γρÜμμα kar
του εßπε üττ αυτοß or κÜιοτκοτ τηò Σανιορßνηò εßνατ
παρÜξετα üνια. διüιτ ενþ γρÜφουν üιτ μου στÝλνουν
5 αγγεια. στην πραγμαιτκüιηια σιÝλνουν μüνο 2.
Ομι,lò ποτÝ δει, πηρε ια υπüλοτπα 3,
ΝΙποροß,τ, ιÝτοιεò τσιορßεò να εivar αληθτνÝò; Ττò
πληροφορηθηκα απü δυο Γαλλουò αξτωματτκουò
ιου ΤÜγμαιοò Τιμηò.
4 Αυγοιßστου. \Ια8αßνουμε üττ Ýχει φταοει ο α-
ντικαταστατηò ιου κυρßου ΜÜουρερ," ο οποßοò δεν
Ýχετ επιδεßξει με1 α_\ιι τκαι,üτητα δτακυ_ΒÝρνησηò,
παρ'üλο που φαßι,εται να εßναι Ýναò πολυ καλüò
Üνθρωποò και καλüò δικηlοροò. Ομωò ιο Ýχει ιρα-
Μνημεßου του ΔυστκρÜτη που Ýδωσαν or κýρτοτ
tΚüρι Χý (Goary ΗßΙΙ) kar Φßνλεß.
Η μτση Αθηνα Ýχει ψηφτστεß να παραμεßνετ yra
δρομουò kar δημüσια κιßρια. ηòριουσιεò αφαιρου-
ντατ απü ιουò τδτοκιηιεò τουò, üμωò ουτε Ýνα φαρ-
διντ δεν ξοδευετατ. ΠραγμαιικÜ, üλο το καλü τηò
Ανττβαοτλεßαò περτορßΖειαι οιο üττ ο θαστλιαò Βρß-
σκεται σιην ΕλλÜδα kar συνεπþò δεν υπÜρχετ rιra
αναρχßα. Τþρα αò ελπßσουμε σε χαλυιερα πρÜγ-
μαια. )
2-
<-

Sηξετ πολυ με την προοι,]πτκÞ του εχOρüτητα προò

ιον κüμη Αρμανσπεργκ και τα ουμφÝροντα τηò
ΕλλÜδαò παραμελουνιατ συ\-ε\ιι)ò εξατιßαò ιων
προσωπικþν τουò διαφ(,ι\,ι{,)\
Αν δεν αλλαξουν ια μÝιρα ια οιοßα λαμΒÜνο-
νιαι, η χþρα 0α παραμεßνετ οτασιμη." Εδþ και ßß
κατρü, με ιην εξαßρεση τηò δτÜλ;σηò ιιον Üτακτων
σιρατευμÜτωγ δεν Ýχετ υλοποιηδεß καμΙα απü ιτò α-
ποφÜσειò που Ýχουν ληφθεß.
Ανιß να οργανωθεß ιο Δτκασιτκü ΜÝγαρο, ιο οποßο
θα Ýδτνε τη δυναιüιητα οιο λαü να καιαφευγετ σιη
Δτκατοσυνη για ττò καδημερτνÝò υποOÝσετò, παραγ-
γÝλδηκαν οιολÝò yra τουò πολτιτκουò αξτωμαιουχουò.
οη
 Το ΣχΕΔιο ΤΗΣ ΠοηΗ:
,-,,-.-,.rJ;
η ιηιεò.
J Τα Ýοοδα ιηò ΕλλÜδαò λÝγειαι üττ εßνατ μüνο 6
Προοτπικü σχÝδιο
των ΚλεÜνθη- Το μüνο δεßγμα ασιυνομτκηò παρουσßαò σιην
ΣÜουμπερτ γιο ΑθÞνα kar το μüνο μÝιρο που Ýχετ επιχετρησετ να
την ΑθÞνα. Δεν υλοποιßσετ, εßνατ να υποχρεþσετ üλουò τουò σκý-
υλοποιÞθηκε ποτÝ λουò να φορουν αρτθμημÝνο περτλαßμτο, το οποßο
λüγω «κüστουò» δßνειατ απü ιην αστυνομßα. Or τδτοκιßιεò πληρþ-
νουν 1 δραχμη γτα το περτλαßμτο, ιο οποßο η κυ-
ΒÝρνηση αγορÜΖετ 20 λεπτÜ. Εßιε ωò μÝιρο orkovo-
μικü εßτε ωò αστυνομτκü, εßνατ εξßοου αξτοκαια-
φρüνηιο kar απολττικü, δτüττ μüλτò 50 περτλαßμια
Ýχουν πουληθεß, παρ' üλο που Ýχετ περÜσετ μτα ε-
ΒδομÜδα απü ιη ληξη τηò προθεσμßαò που üρτΖε
τοψηφτσμα. Ειστ α,υταμεýετ η κυΒÝρττηση τουò αν-
δρþπουò που Ýχουν μÜθει να αγνοοýν ττò προσßα-
Υεò ιηò.
Η yevrkn akτvnσia Ýχετ γßνετ καδεσιþò, με την
εξαßρεση ιηò ΜÜνηò, üπου Þιαν ευκολο να ουνιη-
ρηθεß. Kar γτατß ΒÝΒατα να επτΖητοýμε να κατα-
σιρÝψουμε τουò πýργουò των Μαντατþν, αφοý τüοεò
Üλλεò οημανιτκÝò υποθÝσετò δεν εκιελÝστηκαν.
ΑυτÞ ιη χροντÜ, ο φüροò υου εßνατ Ýνα δÝκατο
(δεκÜιη), Ýγτνε με ιτò ρυθμßοετò ιου υπουργοý Or-
κονομτκþγ που αφοροýσαν ιην εßσπραξη ιου,
12,5% yra ιην ΑθÞνα, καιüπτν συμφωνßαò με τουò
αγρüιεò, kar Ýνα κτλü επτπλÝον yra τουò υπαλλÞ-
Εχουν π€Ρüσò, ψηφßσματο που στο χοΡτιÝ
φοßνοντοι νο €ßνοι τÝΠειο γιο τπ Βουορßο,
οηηü στην Εf,ßΙüδα σηüνιο υf,οποιοýντοι
34
λουò ιων ετοπρακτüρων ιηò δεκÜτηò. Εγραψα σιον
Θεο:ιÜρη," υπογραμμßΖονιαò το Üδτκο και αναποιε-
λεσμαιτκü αυτου του τρüπου φορολüγησηò ιων χω-
ρτκþν, αφου Ýιστ δεν αυξÜνουμε τα εθντκÜ Ýσοδα
παρÜ μüνον ια Ýσοδα ιων ετσπρακιüρων τηò δεκÜ-
τηò. Το γεγονüò εßνατ üιτ ια Ýσοδα τηò Ατιτκηò εß-
var μτκρüτερα ιη χροντÜ αυτß, σε σýγκρτοη με την
προηγουμενη, παρ' üλο που η γη που καλλτεργη-
θηκε Þιαν περτσσüτερη kar η σοδετÜ καλυτερη.
Τα δτκατþματα τηò τδτωιτκßò περτουσßαò Ýχουν
παροüταστεß στην Εýβοτα, üπου τα τδτωιτκÜ δÜοη Ý-
χουν πουληθεß uprv υερÜσετ οποτοδηποιε ψηφτ-
σμα, που να ορßΖετ το ιτ εßνατ εθντκü.
Εχουν περÜσετ ψηφßομαια που στα χαριτÜ φαß-
νοντατ να εßνατ τÝλετα yra τη Βαυαρßα, αλλÜ στην
ΕλλÜδα σπÜντα υλοποιουντατ. Η ΑθÞνα Ýχετ μια
πro συγχρονη τουρκτκß δημογεροντßα kar δεν Ýχετ
τοπτκοýò δτκαστÝò οýιε υτοθειοýνιατ κÜποτα μÝτρα
yra να υλοποτη8εß ο μεγÜλοò νüμοò yra ττò κοτνü-
εκαι. δρχ., üχτ περτσσüιερα αυü ιην περßοδο Κα-
ποδßοφτα. Αυιü εßναι ταπετνωιτκü yra ιην κυΒÝρ-
νηοη.
συντηρηση σιραιοý 3.000 ανδρþν κοστß-
Ζετ Ι0 εκατ. δρχ. Ο προýπολογτσμüò ιßò
τρÝχουσαò χροντÜò λÝγειατ üττ θα εßνατ
υερßυου 20 εκαι, δρχ, Αν μποροýν να ξο-
δευονιατ Ι0 εκαι. yra υπουργουò, πρε-
σθευιÝò, πολτττκη κυθÝρνηση, οιολÝò kar ππüτεò,
αò δημοσιεýσετ η κυΒÝρνηση Ýναν απολογτσμü ιων
δαπανþν yra ιην εßσπραξη ιων εσüδων.
ΠροειοτμÜστηκε κατÜλογοò οδηγτþν που ορßΖετ
τα καθÞκοντα ιου κÜθε υπουργου, αφοý τα περτσ-
οüτερα qτηφßσματÜ τουò ηιαν Üχρηστα χαρττÜ.
Αýγουοτοò 1834. Ο δρüμοò απü ΑθÞνα υροò Πετ-
ρατÜ δεν Ýχετ apxioεr ακüμη.
Eyrvav ρυθμßσετò yra ιην εκκληοßα, ιο εμπüρτο
üμωò παραμελÞθηκε. Or μοναστηρτακÝò εκιÜοετò
παραμÝνουν Ýρημεò Kar με κακß δταχεßρτση üπωò
πρτν. Or παρÜλογεò ρυθμßοετò ιου ψηφßομαιοò που
σχειßΖετατ με ια εμπορτκÜ υλοßα που ανηκουν σε
Ελληνεò στην Τουρκßα, δεν Ýχουν αλλÜ6ει. Μßλη-
σα οτον Εßχταλ για ιο θÝμα αυιü.
Τα αποτελÝομαια των νεüκοπων μεθüδων δτα-
μüρφωσηò πρωιευουσαò yra ιην ΕλλÜδα, παρε-
μποδßΖονιαò ιουò τδτþιεò να χτßσουν συßιτα οιη λε-
γüμενη πρωιεýουσα, εivar τþρα ορατÜ. Τρßα πλοßα
Ýχουν φοριþσετ ξυλεßα σιον ΠετρατÜ yra την Αλε-
ξÜνδρετα. Kar μüνο αυιü λÝετ πολλÜ yra ιην κακο-
δταχεßρτση ιηò κυSÝρνησηò.
ΣΗΜΕΙΟΣΕΙΣ
l. Ο Γεþργτοò Φßνλεß ξüδεψε περßπου 200.ω0 γρüστα Yra
αγορÝò κιημÜτων στην ΑττιχÞ. Δεν Þταν λßγεò or δτενÝξειò
r
..,, .,.,:
'ß, l. \
},,
ιου με νιüπτουò οια Λlüσια kar στο Μενlδτ Yra την
προσιαοlα τηò Περτουσταò ιου, ουτε or ενερΥετεò ιου -με τη
συμπαρÜσιαοη του Αγγλου πρεσβευτÞ Ε. ΔÜτονò- προò ιην
ελληνικÞ κυΒÝρνηση για ιη νομικÞ καιοχýρωση ιηò
ακßνηιηò 1δτοκτησταò του. Βλ λεπτομÝρετεò σιο Θ. Δρßκοò,
Οι πωλησειò τω|- οθωμα|,]κþν 1δlοκτησlþν τηò Ατττκßò
Ι830-3]. ΔÞτιοò Γ.\υφÜδαò-Τροχαλßα, Αθηνα L994, α.74-º6
2 Το μÝλ_\οτ,ιων ο8ωμανικων κιημÜτον κρßθηκε απü το
Πρωτüκολλο ιηò 3ηò-l5ηò ΦεΒ. 1830 ιου Λονδßνου, που
υπογρÜφτηκε απü ιιò Τρεlò ΠροοτÜιτδθò ΔυνÜμετò. Με το
πρωτüκολλο δüθηκε η δυναιüιητα στουò Οθωμανοýò
κατüχουò να πωλßοουν τα κιημαιÜ τουò οιην ΑτττκÞ kar
σιην Εýθοτα μÝσα οε δτÜστημα ενüò χρüνου. Βλ. Θ. Δρßκοò,
ü.π., σ 20-23
3. Kar or δυο ονομαοßεò παραπÝμπουν οε Τουρκουò.
γνωοιü οιτ μÝχρι ιο αρκειοß Τουρκοι
1Β33 ετχαν παραμεßνετ
στην ελευθερωμÝνη ΕλλÜδα ΑντιγρÜφουμε σχετικÜ απü ιον
Λ. Ροò, Αναμνýσεlò κα1 ανακοΝþαεξ απü mv ΕλλÜδα
Ι832,3α μειÜφ. Α. ΣπÞλιου, επιμ. Τ. ΒουρνÜ, εκδ. Τολßδη,
ΑθÞνα 1976, ο. 55: «ο αριΒμüò [των Τουρκων] στην Αθητ,α
Ýμετνε μüνο 150-200 Üνθρωπο1. ΑνÜμεσÜ τουò κÜπου ιο 1,/5
γηγενεßò Τοýρκοß που προσπαΒουοαν να πουλßοουν σπßτια,
πιριθüλια και χυρÜφια. Αρχηγüò ιουò ηταν Ýναò νιαρüò
ΜπÝηò απü την ΚÜρυστο...».
4. Ο ΓκÝοργκ ΛοýντΒτχ ΜÜουρερ (17θ0-1872) ßιαν
Γερμανüò
νομομαΒηò, μÝλοò ιηò θαυαρικηò ΑνιτΒασιλεßαò την περßοδο
ΙΒ33-34 ΣυνÝΒαλε καδοριοιικα στην οργÜνωση και
λετιουργßα των νομτκþν kar δτκαοτικþν Βεσμþν στο νεαρü
ελληνικü Βαοßλετο.
5. Ο Φlνλεß γρÜφετ στο ημερολüγιü του μüλτò 2 ημÝρεò μεια
την απüφαση τηò ΑνττΒαστλεßαò να αναοτεßλετ την εφαρμογη
ιου σχεδßου ιηò πüληò των Αθηνþν που εßχαν συντÜξετ ο
ΣιαμÜτιοò ΚλεÜνθηò kar ο Βαυαρüò Eduard Schaubert Η
ατιßα τηò αναοτοληò üιαν οι αντιδρÜσειò των κατοßκων, που
δεν δÝχονταν ττò κατεδαφßσετò των κατοι.κτþν που προεθλεπε
ιο οχÝδτο πüληò ιων δýο αρχτιεκτüνων, αλλÜ kar το υψηλü
.ß!_ .
1:,ß ß,
1ß],!.
Το αναθεωρημÝνο
σχÝδιο τηò νÝOò
ΑθÞναò. Εργο
(1934) του Leon
νοη ΚeιeηΖe
κüστοò ιων απαιτουμÝνων απαλλοιριþσεων. Η αποφαση τηò
Ανιτθαστλεταò (23 Ιουνßου 1834) απÝΒη καθορτσττκη γτα το
πολεοδομικü μελ.\ον τηò πüληò.
6. Πρüκειται ΒεΒαια 1,ια ιοτ, περßφημο σενοιμονισιη
GuStaVe Eichthal (180.1-86). που ÝΖησε kar Ýδραοε οιην
ΑΕÞνα απü τον Οκτþθριο ιου 1833 Ýωò τον Ιουντο ιου 1Β35.
Προστατευüμενοò ιου Κω_\Ýττη. ασχολßθηχε με το Γραφεßο
Πολιιτκηò Οικονομßαò τοι ι,εοσι'οιατοι κρατουò.
ß Ο Weissenberg ηιαν Βαυαρüò ποι εργαΖüταν στη\,
Apxaroλoyrkn Υπηρεσßα.
Β. Προφανþò αναφÝρετατ στον Masson, ΣκοτσÝΖο φτλÝλληνα
και εισαγγελÝα. που λιγο πριν ιτχc ορισιει απü ιην
Αντýαοιλεßα ανακρττηò οιη δßκη του Κολοκοτρþνη.
9. Βαυαρüò, μÝλοò τηò θαυαρτκηò δτοßκησηò που ουνüδευοε
Erval την Ανττβασιλεßα.
10. ΜÜλλον πρüκετιατ yra τον Ντκüλαο Ζαχαρßτοα, πρüκρττο
ιηò ΑδÞναò στην ΕπανÜοταοη kar δημογÝρονια μειÜ ιην
ανακηρυξη του ελληντκοý θαστλεßου.
1ι. Iσωò αναφÝρεια], σιον Σιαυρο ΒλÜχο (τ802-64),
δημογεροτ,ια κατ πληρεξοýστο ιηò Αθηναò.
Ι2. Το οχÝδτο ΚλεÜνθη-ΣÜουμπερτ προÝΒλεπε την
πολεοδομτκÞ διÜταξη τηò Αθηναò στη βÜοη ιηò χÜραξηò
ενüò ορθογωνιου τσοοκελοýò τριγþνου που περτÝκλεταν or
οδο,ß Ερμοß. Σιαδßου και Αθηναò.
13. Ο Jean-Baptiste-George-Marie Bory de Saint-Vincent
(1780-t856) ßιαν δτÜσημοò ΓÜλλοò φυστοδßφηò. Ταζßδεψε με
τη ΓαλλτκÞ Επιστημοντκη ΑποσιολÞ ιου ΜορÝωò που
δmρκεσε σχεδüν Ýνα χρüνο (182θ-1830).
14, Ο ΜÜουρερ ανττκαιαοιÜΒηκε απü ιον Κüμπελ τον Ιουνιο
ιου 1834.
15. Ο Αυγουστοò ιου tB34 ßταν Ýναò δυοκολοò μηναò γτα την
Ανττθαοιλεßα και τη οταθερüτητα στη χþρα γενικüιερα.
ΞÝοπασαν ταραχÝò στη Μεσσηνßα, αλλÜ επτπλÝον ενιÜθηκαν
or οχεοειò μεταεý Αρμανοπεργκ κα1 ΚωλÝιιη
16. Προφανþò εννοεß ιον Ν. ΘεοχÜρη, υπουργü διαφüρων
κυΒερνhσεων ιηò εποχηò. l
35
}
ψΑχΝοΝτΑΣ Γιe Αρχ,ηrηr*rrυß

Αποψη τηò
πεδιÜδαò του δταφÝρον yra το δÝμα kar εßοιε σε θÝοη να ξεκα-
Μαροθþνα απü το δαρßσειε ιτò ασÜφετÝò μου. Σημετþνω üττ το ταξßδι
Πεντελικüν, Ýγτνε με ια δτκÜ μου Üλογα kar Ýνα Βοηθü που περ-
Λιθογραφßο υαιοýσε συνεχþò. Δεν εßχα οδηγουò kar ια τρßα Ü-
(,l843) οπü το λογα εßνατ συνη8τσμÝνα να περπαιÜνε μαΖß. Θα
βιβλßο του Α.Μ. δεßτε üιτ εßματ πτο αργüò απü σαò σια ταξßδια σαò
Chenavard στη Βüρετα ΕλλÜδα.
Σε περßπου δυο þρεò απü ιην ΑθÞνα φιÜνουμε
σιο Βορετοαναιολτκü Üκρο του Υμηιιοý οε απüστα-
ση 65 χλμ. απü το μοναστηρτ του Αγ. IωÜννη του
Θεολüγου (üχτ ιου Κυνηγου üπωò ονομÜΖετατ καιÜ
λÜθοò σιο Ýργο Δημοι οτη σελßδα 30). Το μονα-
στηρτ ιου Κυνηγου εßνατ ακρτΒþò απü πÜνω μαò οε
μτα πλαγιÜ του Υμηιτοý στα δεξý μαò, οε Ýνα ση-
μεßο που δεν δταθÝτετ χþρο yra Ýνα δημο. Σε μτα
οýγχρονη στηλη σιο ιÝλοò του Υμηιιου ο δρομοò
που ακολουOουμε φευγετ προò ια αρτστερÜ, kar οε
μτκρη απüσιαοη, ακολουθþνταò το μεγÜλο δρüμο
yra ια Μεοüγετα, ο δρüμοò αυτüò. στο οημεßο που υ-
πÜρχετ μτα ουγχρονη εκκληοßα. χωρßΖετατ οτα
δυο. Ο Ýναò οδηγεß στα ΣπÜτα και ο Ü.L\οò προò ια
δεξτÜ kar κονιÜ οττò χαμη-\üτερεò π-\αγιÝò ιου
Υμηιτου οδηγεß σιο Λτüυεστ kar μειÜ στουò Κου-

απü μÜρμαρο Υμηιτοý kar ΠεντÝληò kar Ýνα απü

Στο δρüμο για το Σπüτο, ποf,υüριδμα δεμÝΠιο γκρßΖο γρανßιη με υπÝροχο γυÜλισμα, ΥπÜρχει μÝ-
δßνουν τη δυνατüτητα νο ανιχν€ýσ€ιò ταγ σα στην εκκλησßα Ýναò κßοναò òßροΙΙßηο,'μηκουò
2,70 μ. kar δταμÝτρου 23 εκ. ΠÜνω σε Ýνα ωραßο Ü-
αρχοßο δρüμο κοι απαιτοýν προσ€ι«ικþ μ€ßÝτη
σιρο κομμÜττ πεντελτκου μαρμαρου υπÜρχετ η ε-
πτγραφη νοýμερο 15 με υπÝροχα μεγÜλα γραμμαια.
ΜÝσα οτην εκκλησßα υπÜρχετ Üλλη μτα επτγραφη
3 γραμμþν οε Ýνα επττυμΒτο μνημεßο, αλλÜ ιüσο
σαλÜδεò, ßμε τη οýγχρονη ονομαιολογßα τηò πα- σΒησμÝνη που δεν οαò στÝλνω το αντßγραφü μου. Η
ροýοαò κυθÝρνησηò, που εßναι τüσο αιαßρταοτη πεδιÜδα κÜιω εßνατ καλυμμÝνη με μαρμÜρτνα κομ-
yra τη χþρα üοο ο δτοτκητηò ιουò, σε Μυρρτνουντα' μÜττα. Στο τμημα ιηò πεδιÜδαò, νüττα ιου πηγαδιου
kar Αραφηνα.6 Το περαομÝνο καλοκαßρτ σÜò Ýστετ-
λα Ýναν ταξτδτωττκü οδηγü, üπου περτÝγραφα τμη-
Το ΕρÝχθειον. μα αυτου του δρüμου και τον συνÝχιΖα γυρω απü
ΑκουορÝλα τον Υμηιτü. Σιο δρüμο yra τα ΣπÜτα, πολυÜρτθμα
('1882) του Vasily θεμÝλτα δßνουν ιη δυνατüιηια να αντχνεýσετò τον
Polenov (Γκαλερß αρχαßο δρüμο και μερικÝò τοποθεσßεò φαßνετατ üιτ
Τρεηακüφ, απαιτοýν προσεκττκη μελÝτη. Τα ßδτα ια ΣπÜτα,
Μüσχα) παρ' üλο rιou δεν θρßοκονιατ ακριΒþò σε μτα ιοπο-
θεσßα κορυφαßου δημου, εßνατ κονιÜ ο' αυιüν. Η ε-
πτγραφß νοýμερο 14 που Βρßκα στο οδüστρωμα τηò
οδου ΔημογÝροντα, Ýχετ ευανÜγνωστα γραμματα.
ΚονιÜ στο πηγÜδι υπÜρχετ μτα εκκλησßα kar πολ-
λÜ μÜρμαρα. Στο λοφο, στον οποßο θρßσκοντατ τα
ΣπÜτα, ακρτθþò πÜνω απü την πεδτÜδα προò ιο
ΒορρÜ, υπÜρχει μτα ερετπωμÝνη εκκληοßα, γεμÜιη
με μαρμÜρτνα κομμÜιτα, ενþ τα χονδρÜ κομμÜττα
μπροστÜ σιην εκκλησßα kar οτην ιαρÜτσα που ιη
στηρßΖετ δεßχνουν üιτ εßνατ μτα τουοθεσßα με πολ-
λÝò αρχατüιητεò. ΥπÜρχουν ορισμÝνα τμηματα κτü-
νων δταμÝιρου 30 εκ. kar μßκουò θ0 εκ, απü πÝιρα,

3Β

κοντÜ στο κÝντρο ιηò, υπÜρχει Ýνα Sραχþδιò υψω-
μα, υψουò μερτκþν μετρων, μηκουò 12 μ, kar π_\Ü-
ιουò 4,6-5,5 μ., με Ýνα παρεκκληοτ κοττÜ του. Γυ-
ρω απü ιο παρεκκ-\ηστ υπÜρχουτ, πο_\_\οι ιρòL\ειò
Kar κομμÝ\¼τ ογκü_\ιθοτ. τε\\-ητα τουοθειιßμÝτ,οι
και Ý\ßαò καιηφορτκüò δρομοò. Η τοποθεσßα Ýχει
την εμφα\Ιτοη ενοò apxaroυ τερου οημετου, ομωò
δεν εßδα καΒüλου πυρüλτθουò. Eivar σχεδüν βÝ-
βατο üιτ σιη γυρω περτοχη υπηρχε Ýναò αρχαßοò
kar σημανιτκüò ατιτκüò δημοò, üπωò μαρτυρουν ια
αρχαßα ευρημαια, και μεγÜλοò πλουιοò. Η ανασκα-
φη θα μπορουσε να αποκαλυψετ το üνομÜ ιου. Η
οημανττκη 0Ýση με οδηγεß οε ουμφωνßα με την υ-
πüθεοη οαò üτι πρüκετιατ για ιον Σφηιτü, αλλÜ ο
δρ Ροò' φατνεται üτι Ýχει επιχετρηματα πωò ο Σφητ-
τüò Βρτσκüταν ακüμη nro μακρτÜ απü την Αθηνα,
και σκοπευουμε να κÜνουμε μτα εκδρομη μαΖß
προò το καιþιερο μÝροò ιων Μεοογεßων. ΠÜνιωò
συμπßπιετ με σαò στην Üποψη, kar νομßΖω üττ δα ιο
αποδεßξει, üτι ο δρüμοòτου Σφηιτου οδηγοýσε γυ-
ρω απü το Οüρετο μÝροò του Υμηιιου.
α εΠτστρεψω ιωρα σιην Πορετα μου Που με
ενδταφÝρετ Üμεσα. Σ' αυιÝò ιτò ιελευιαßεò
πλαγιÝò ιου Υμηιιου. που cχουν μÝιωπο
προò την πòδιÜδα που εκιεßνεται μÝχρι ττò
ρßΖεò ιου Πενιελτκου. υπÜρχουν μερτκÝò
ενδεßξειò αρχαßων δημüοτων κιτρßων -ιο Ýνα μπορεß
να εßνατ Ýναò πολυ μεγαλοò τÜφοò-, apxaior ογκüλτ-
θor kar τεχνητÝò πλαγτÝò που οδηγουν σ' αυιÜ.
Απü τον κlονα ιηò διακλÜδωοηò, σε απüσταση
..,*ι!_
.:"¸ιj*
«Η ΑθÞν0 προò
περßπου 15 χλμ, αρτστερÜ ιου δρüμου, Sρßσκεται ΒορρÜ».
μτα εκκληοßα. Γυρω απü την εκκληοßα υπÜρχουν ΑκουορÝλα
ßχνη ενüò σημανττκου δημου, που, üπωò συμπε- ('l837)του
ραßνω, πρüκεττατ yra την Παλληνη, üπωò μαρτυ- Ludιvig Lange
ροýν τα πολυÜριθμα υπολεßμματα σττò 4 ερετπωμÝ- (ΚρατικÞ ΣυλλογÞ
νεò εκχλησßεò. που θρßσκονιαι οτην ιερτφÝριιÜ Γραφικþν,
του, αφου üλεò Μüναχο)
φαßνειατ να περτÝχουν τα λÜφυρα ε-
νüò λαμπρου ναου. Στην εκκλησßα που ανÝφερα ε-
κιüò απü ιουò αρχαßουò ιειραγοντσμÝνουò ογκüλτ-
Στιò πΠογιÝò του Υμηττοý πΦι.! Ýχουν μÝτωπο
πΡοò το ΠεντεΠικü, υπüρχουν
μερικ€ò ενδεßξειò ορχοßων δημüσιων κτι ßων
θουò, rrou θρßσκοντατ μπροστÜ τηò, καθþò kar ια
πολυÜρτθμα μÜρμαρα, υπÜρχουν 3 ιωντκÜ κτονü-
κρανα δταμÝτρου 35, 33 Kar 25 εκαι. οτο πÜνω μÝροò
τουò. Το μεγαλυτερο εßνατ προßüν ποτοττκηò εργα-
σßαò. Περα απ'αυιü προò ιο Πενιελτκü υπÜρχετ Üλ-
λη μτα ερετπωμÝνη εκκλησßα με αρχαßουò πÝτρτ-
νουò ογκüλιθουò μπροστÜ τηò Kar ενα μτκρü ΒρÜ-
χο πßσω τηò. Εδþ υπÜρχουν ανÜγλυφοτ μεγÜλοι ο-
γκüλιOοι απü μÜρμαρο και Ýνα υπÝροχο τωνικü
κτονüκρανο, δταμÝιρου 45 εκατ. Σε μτα Üλλη ερετ-
πωμÝνη εκκλησßα, δεξιÜ του δρομου μαò, κρυμμε
vor μÝσα σιουò θÜμνουò, στο πλÜτ του χετμÜρρου
που ρÝετ προò Μεσüγεια, υπÜρχουν αρχαßοι ογκü-
λτθοτ kar μαρμαρα kar Ýναò κßοναò απü μÜρμαρο
Υμηιιου, μηκουò 2,70 μ. kar δταμÝιρου 45 εκατ.,
που ιατρτÜΖετ με ιον κßονα που υπηρχε οιο σημετο
που χþρτΖαν οτ δρüμοι. ΕπτπλÝον η εκκλησßα, που
θρßοκειατ στο σημεßο δτακλÜδωσηò του δρüμου yra
ΣπÜτα-Λτüπεστ, εßνατ στη θÝση ενüò αρχαßου κττρß-
ου, üπωò μαριυρουν or ογκüλτθοι που Sρßσκονιατ
μπροστÜ ιηò. Εδþ υπÜρχουν 4 κßονεò απü μÜρμαρο
Υμηιτου, που νομßΖω üιτ ιαιρτÜΖουν με ιον κßονα
σιο δταχωρτομü των δρüμων, kar εivar χιτσμÝνοι )
39
 ο

ΨeχκοΝτΑΣ Γι,η ΑρχeιοτΗτΕΣ

Ελευσßνα.
ΣχÝδιο Τ. du σιο τÝμπλο του τερου. ΥπÜρχουν κομμÜττα και Üλ-
Moncel λων κτüνων απο μÜρμαρο Kar πÝτρα Kar Ýναò ρα-
Βδωτüò κßοναò, τωντκοý η koprvδrakou ρυθμου. Το
επτχεßρημÜ μου üιτ πρüκεττατ yra ιην ΠαλλÞνη α-
νιλεßιατ απü ιην εκιßμηση üττ ιο σημεßο αυιü δεω-
ρεßιατ καιÜλληλο yra κÜλυψη ιου δρüμου προò
ΑδÞνα, εÜν ο Πετσßσιραιοò εßχε δτασφαλßσετ τα σιε-
νÜ ιου Μαραθþνα kar δεν εßχε δþσετ χρüνο σιουò
Αδηναßουò να δτασφαλßοουν ια πro ανοτχιÜ περÜ-
σμαια τηò Βραυρþναò. Ο Πετσßσιρατοò, Ýχονιαò ε-
ξασφαλßσετ ιην περτοχη ιου Μαραθþνα, φυστολο-
γτκÜ θα προσπαθοýσε να ετοβÜλετ σιην πλουστα
χþρα τηò Μεσογαßαò, üπου μποροýοε να κÜνετ μτα
εκοτρατεßα, ακομη kar χωρßò μαχη.
Περνþνταò μÝοα απü ελατþνα ουναντÜμε μτα εκ-
κλησßα σια δεξτÜ, δßυλα στην οποßα υπÜρχουν μαρ-
κομμÜττα κατ Ýνα τωντκü κτονüκρανο δταμÝ-
ψ*ο

ιρου 33 εκαι. Βρßοκετατ η επτγραφη την οποßα δημοσßευοε ο

ΑρτστερÜ του δρüμου, σε Ýνα επßπεδο μÝροò που
ετσÝρχειατ στουò λüφουò προò Πεντελτκü, υπÜρχετ
μτα εκκληοßα με πολλουò αρχαßουò ογκüλτθουò γυ-
ρω ιηò kar μεγÜλα κομμÜττα μαρμÜρου. ΠÝιρεò kar
κεραμßδια διßχνουν üττ αυιü ηιαν Ýνα χωρτü σε κÜ-
ποια περßοδο, αλλÜ δεν μπορεß να εξαχθεß κανÝνα
Το 0λυμπιεßο και συμπÝρασμα üιτ καιοτκουνταν ιην εποχÞ του Κων-
Γουüρντσγουορθ (Wordsworth) κατ üπου ο δρ
Ροò Ýφτταξε Ýνα πολý πro ενδταφÝρον ανιßγραφο.
Ο δρομοò ανηφορßΖετ προò ιτò κατþτερεò υλαγτÝò
ιου Πεντελτκοý που υψþνοντατ ττÜνω απü την πε-
δτÜδα των Μεσογεßων. Εδþ, αρτσιερÜ του δρüμου
φαßνειατ να υπÜρχουν αρχαßα θεμÝλια, αλλÜ δεν
το Ýχω εξειÜσετ. ΔεξιÜ ιου δρüμου kar καιÜ μηκοò

η Ακρüπολη απü
ααντßνου η ιου ΜιοÜμεθ Β. Υποθειω üιτ αυτÞ Þ- αυτου προò ιο λüφο, υπÜρχετ θεμελßωση τοßχου α-
τον Ιλισü, ιαν η ιοποδεσßα ιου Γαργηιτοý.'ΔεξτÜ του δρüμου πü ιον οποßο φαßνοντατ δýο πÝτρεò δεýιερηò πε-
ΑκουαρÝλο υπÜρχετ Ýναò λüφοò, πÜνω σιον οποßο Βρßσκετατ Ý- ρτüδου, τÝταριηò ταξηò. Ο ιοßχοò μπορεß να ανÞκετ
(1833) του ναò ερετπωμÝνοò μυλοò. σε Ýναν υπÝροχο ιαφο. Εδþ Βρηκα μτα μαρμÜρτνη
Johann MichaeI Το ΧαρΒÜττ με ιην εκκλησßα, μÝσα οιην οποßα ατχμη ΒÝλουò.
Witlmel Ενα Sραχþδεò υψωμα αρτοτερÜ, κεραμßδτα πα-
ρακÜτω Kar Ýναò μικρüò ιυμΒοò καλþν εποχþν, Θα
χαμογελÜσετò μθ την υπüθεσÞ μου, üιτ ακüμη κατ
or ιÜφοι δηλþνουν ιην αρχιιεκτοντκß περßοδο με
ιην εξωτερτκη τουò εμφÜντση, αλλÜ πραγματτκÜ
πιστευω üιτ υπÜρχετ μτα ατοθητη δταφορÜ ανÜμεσα
σε Ýναν υπÝροχο χωμÜττνο ιυμΒο kar Ýνα σωρü μτ-
κρþν λßθων σαν αυτοýò που συνδÝιουν ιτò εκαιο-
ντÜδεò των πÝιρτνων λοφßσκων, or οποßοτ καλυ-
πτουν τη μεγÜλη Sραχωδη πεδτÜδα απü ΧασÜντ
μÝχρτ ιο ακρωιηρτο Ζωσιηρα.'''
Εναò δρüμοò δτασιαυρþνετ το δρüμο που οδη-
γεß απ' ευθεßαò απü ιο μειüχτ ιου Πτκερμτου οια
ΣπÜια.
ΣτρßΒουμε αρτοτερÜ απü Ýνα Üνοτγμα οιουò λü-
φουò προò το ΠικÝρμι, üπου υπÜρχουν μερτκÜ ε-

ρετπωμÝνα σπΙιτα Kar δυο με σκεπη.
Το μετüχτ ιου Πτκερμτου Βρßσκετατ στη δεξιÜ ο-
χθη ενüò μικρου ποταμου. που κατεβαßνετ απü ιο
Πεντελτκü. κατ τη συγδεση δυο κοιλÜδων, μßα απü
ιτò οποßεò ακολουθεß τηι, πορεßα του ποταμου προò
ιη δÜλασσα kar η Üλλη δτακλαδßΖειατ προò το Νü-
το. Οπωò σε üλεò ιτò πλευρÝò, or κοτλÜδεò αυτÝò πε-
ρτSÜλλονιαι απü δαοþδειò η θραχωδειò λüφουò,
που προχωρουν προò ιο εοωιερτκü τουò. Eivar ευ-
κολο να περÜσετò την περιοχη χωρßò να παρατηρη-
σετò την εΚιαοη ιηò Κατ το σημετο ουναντησηò σιο
ΠτκÝρμτ, που προσφÝρετ μτα ωραßα θÝα πÜνω απü
ιη νüιια κοτλÜδα kar ια περÜομαια απü Μαραθþνα
προò Μεσüγετα, παρ' üλο που αυτÜ ια περÜσματα
εßνατ ιου τýπου οτενωπου, κατÜλληλα για Üμαξεò.
ο ΠτκÝρμτ, λοτπüγ συνδυÜΖετ üλα τα πλε-
ονεΚτημαια ενοò apxaroυ οΧυρου Πρωτμων
χρüνων, με üλεò ττò προýποOÝσετò yra να
1,ßι,ει μια μεγαλη πüλη σε πιο ουγχρονcò
περτοδουò ιηò τσιορßαò. και φαßνεται üττ η
τουρκτκη ΒαρΒαρüτητα ιο ερημωσε σκüπιμα, Ο λü-
φοò, ο οΠοτοò υψωνειατ Πιοω αΠο ια ουΥΧρονα σΠτ-
τΙα, ηιαν Προφανωò ενα οΧυρο σε συΥΧρονεò Πε-
ρτüδουò η τουλÜχτοτον Ýνα κÜοιρο, δτüττ τα 0εμÝλτα
του πυργου μπορουν ευδτÜκρττα να αντχνευθοýν
σιη βÜση ιου. Eivar αρκειÜ ψηλüò, þοιε να Ýχει
μια δεσπüΖουσα θÝα kar üμωò ιüσο απομονωμÝνοò,
αλλÜ και ιüοο ευκοληò πρüσΒασηò, þοτε να απο-
Η ΜονÞ Δαφνßου.
τελεß Ýνα βολτκü καιÜλυμα σε πρþτμεò εποχÝò για
Γκραβοýρα
τουò καλλτεργηιÝò. Δεν υπÜρχουν αρχαßα καιÜλοι- του Ε. Rey
υα, εκιüò arιo λßγουò ογκüλιθουò σιο μτκρü πα-
ρεκκληστ, αλλÜ εκιεταμÝνα καιÜλοτπα ενüò υδρα-
γωγεßου Kar συγχρονα θεμÝλια θρßσκοντατ σε μτα
Ýκιαση τουλÜχισιον 3 χλμ. σε περßμειρο, kar δεß-
χνουν üιι, σε üχτ πολυ μακρινουò κατρουò, αυτÞ η
περτοχη ηιαν η τιλÝον πολυÜνθρωπη τηò Αιιτκηò
μειÜ την ΑθÞνα. Στη μικρη εκκληοßα του Αγ, Σω-
ιηρα υπÜρχετ Ýναò υπÝροχοò τειρÜγωνοò θωμοò α-
πü ιεντελικü μÜρμαρο, που χρηστμοποτεßιατ ωò
Αγßα ΤρÜπεΖα και που τα γλυπτÜ στη μτα πλευρÜ
ιου μπορουν να παρατηρηθουν χττσμÝνα μÝσα οτον
Τα ικÝρ ι σξjνδυÜξ€ι üfrα τ§ !ºßº€ονΕκτημαξα
€\Ιβζ ff ΧαßΦυ §Χυ οý" ij€ sft€ζ
ξ|ζ ιºρΦ ηο Ýσ€ιζ να γßνÝß F!ια μ€γÜ η Γßümm
τοßχο. Εδþ Βρηκα ττò επιγραφÝò με αριθμü 1, 2 και
3. Σιην κορυφη του λüφου τηò ακρüποληò, οιην εκ-
κλησßα τηò Αγ, Μαρßναò Βρηκα ττò επτγραφÝò με
αριδμο 4 και (.,.) και σια ουγχρονα ερεßπια πιο κÜ-
τω ιην υπ' αριOμüν 5 που εßνατ μια μικρη ιραχεßα
Πετρα Kar εΧεΙ ενα τοοο συΥΧρονο αερα, ωοιε αΠο-
φαοιοα να αντιγρÜψω ια πÜνια που μπορεß να Ý-
)
ψΑχΝοΝτΑΣ Γιe ΑρχeιοτΗτΕΣ

ΕπÜνω, εκκλησßα
στον Ωρωπü. χουν Ýνα üνομα, που θα με καθοδηγοýσε στην υρο-
Γκροβοýρο σπÜθετα να την αποκρυπιογραφησω, γτατß υποδÝτω
(1870) οπü το üττ Þταν μτα πÝιρα απü Ýνα οýγχρονο ιÜφο. Ο δρ
London lllusirated Ροò, üμωò, μου ιη διÜθασε Kar μου Ýδετξε üττ εßνατ
News. μτα επττυμΒτα επτγραφß. ΠÝρα αυü ιην αρτστερη ü-
Στη μÝση, η χθη του μικροý ποιαμοý οε Ýνα λüφο που υψþνε-
ΒιβλιοθÞκη του τατ πÜνω απü την ακρüπολη, υπÜρχουν υολυÜρτθ-
Αδρωνοý.
μεò αρχαßεò αναΒαθμßδεò kar Ýνα σημεßο με εκεß-
Χαρακτικü (19οò νουò τουò μεγÜλουò ακατÝργασιουò ογκüλτθουò που
αιþνσò) του Τ. du
φαßνετατ üιτ Þταν πρþτμοτ ελληντκοß ναοß. Σε δυο
Moncel. ΚÜτω,
απü αυιοýò Ýχουν γßνετ εκσκαφÝò yra να ιοπο8ειη-
ΑπικÞ, το
σουν αφτερþμαια. Σε μια μτκρη ερετπωμÝνη εκ-
Πεντελικüν.
κληοßα στην κοτλÜδα του ποιαμοý υπÜρχουν πο-
ΓκρOβοýρα
λυÜριθμα γλυπιÜ μαρμαρα kar δυο κßονεò. Λßγο
πro κÜιω απü το παρεκκληστ ιου Αγ. Γεωργßου
προò την πλευρÜ τηò ρεμαιτÜò, που κüβειαι απü ιο
χεßμαρρο, εßπα σ' Ýνα χωρτκü üττ ερευνþ την πε-
proxn'yra αρχαßουò ιÜφουò kar εκεßνοò, λÝγοντÜò
μου ιη φρÜση «κüκαλα ελληντκÜ», με οδηγησε σε
μτα τοττοθεσßα. Εδþ, σε μτα φλÝθα κüκκτνου πη-
λου, Βρßκα πολλÜ, μεγÜλα απολι8ωμÝνα οστÜ, τα
οποßα παρουσßαοα στην Ειατρεßα Φυοτκηò Ισιορßαò

Το ΠικÝρμι. σ€ üχι ποΑý μοκΡνοýò Μαραδþνα ¾ §

kar τα Μεσü-
καιΡοýò, Þταν η πιο ποΑυÜνδρωπη
|

γετα. Ενα Üρτσιο ß

π€Ριοχþ τηò Αττικπò μ€τü την ΑδÜνα
οιην ΑθÞνα. Ο μυελüò οε ορτσμÝνα απ' αυτÜ εßνατ
üμορφα κρυοταλλοποτημÝνοò, ενþ στα δüνττα η α-
δαμαντßνη παραμÝνετ αναλλοßωτη. Or ετδτκοß δεν
Ýχουν αποφασßσετ σε ιτ Ζþο Þ μÜλλον Ζþα ανÞ-
κουν παρ' üλο που Ýχω ιην Üποψη üττ δεν εßνατ πα-
μπÜλατα kar μερτκοß εικÜΖουν üιτ πρüκεττατ yra ο-
οτÜ καμηλþν. Η Εταιρεßα ουγκÝντρωσε 100 δρχ.
yra τη συνÝχτση ιηò ανασκαφηò kar ο δρ ΔτντεμÜ-
yrεp (Lindemayer), ο κ. Ροò kr εγþ σκοπευουμε
να παραΒρεθουμε. Εφερα Ýνα φορτßο οστþν με το
Üλογο, αλλÜ εivar σχεδüν εξ ολοκληρου Üκρα.
Στο ΠτκÝρμι αγüρασα ορτσμÝνα ΒυΖανιινÜ νομß-
σματα. Τα ΣπÜτα εßναι περßπου μια þρα απüσταση,
η Βραυρþνα υερßπου δυο. Ο ποταμüò οτη Βραυρþ-
να δεν εßνατ οýτε σημανιτκüò οýτε με αρκετü νερü
üπωò αυτüò στο ΠτκÝρμτ, υου, üπωò λÝγειατ, εßχε
δεκαÝξτ νερüμυλουò, ενþ πολυÜριθμα καλοφιταγ-
μÝνα υδραγωγεßα συγχρονηò εποχηò παραμÝνουν
αΚομη.
Εδþ θα πρÝπετ να αξιολογησω τη Βραυρþνα yra
ιουò παρακÜτω λüγουò: ιη γεττνßαση ιηò με Μαρα-
θþνα kar Διακρßα προò ιην υερτοχη ιων ουοßων θα
εκτεινüταν φυοτολογτκÜ, ιην πλοýστα κοτλÜδα, γε-
μÜιη με ελατüδεντρα, ια περÜσμαια ανÜμεοα οτον
πεδßο επτκοτνωνßαò με
ιη θÜλασοα, που προσφÝ-
ρει μτα φυστκη Üμυνα.
Αφηνονταò πßσω το ΠτκÝρμτ και κα-
ιηφορßΖονταò την αρτσιερη üχθη του ποιαμου σε
μερτκÜ λευιÜ συνανιÜμε ιο δρομο που ουνδÝετ την
ΑθÞνα με τον Μαραθþνα.
Mra μτκρη υεδτÜδα, üπου υυÜρχουν πολλÜ κε-
ραμßδτα kar Ýνα υψωμα, το οποßο μοτÜΖετ να εßνατ
μτα αρχαßα τοπο8εσßα, βλÝπει προò το δρüμο για
Μαραθþνα. Αφηνουμε το δρüμο για Μαραθþνα
Kar καιηφορßΖουμε την αρτσιερη üχθη ιου ποια-
μοý, που απü το σημεßο αυιü kar κÜιω εßνατ ξερüò
το καλοκαßρτ. Σε μερτκÜ λεπτÜ φιÜνουμε σιο μετü-
xr τηò Ραφßναò, üπου υπÜρχετ Ýνα πηγÜδι με 4 πε-
τρτνουò κßονεò, δταμÝιρου 50 εκαι. Σιο λüφο που
Βρßσκειατ πßσω απ' αυτü υπÜρχουν θεμÝλτα.
Σε κÜποτα απüσιαση απü την πεδιÜδα, στην α-
κιη, υπÜρχετ Ýναò μτκρüò θÜλιοò kar τα θεμÝλτα ε-
νüò μεγÜλου δημüστου κιτρßου. Or υαρÜλληλοτ ο-
γκüλτθοτ μου Ýδωσαν ιη δυναιüτηια να μετρησω ιο
πλÜιοò τουò, ιο οποßο Þταν 25 μ., αλλÜ χρεταΖüταν
μτα μτκρß ανασκαφü για να υροσδτορτστεß ιο μη-
κοò ιου με την ßδτα ακρßθετα. ΠÜνω οε Ýνα ýψωμα
κοντÜ σιη θÜλασοα υπÜρχουν σημανιτκÜ θεμÝλια
ενüò ουγχρονου κÜσιρου, Επßσηò σε Ýναν Üλλο λü-
φο εκεß κοντÜ, υυÜρχουν θεμÝλτα αρχαßου κττρßου
με κυκλτκη ΒÜση με δτÜμετρο 90 εκαι. απü την ο-
ποßα υπÜρχουν λεßψανα. Τραχεßò ογκüλιθοι, μαρ-

42

μÜρτνεò ατχμÝò βελþν kar μπρουνιΖτνη ηφατσιτο-
γενßò σκωρßα, αποτελοýν μαριυρßεò τηò τοποθε-
σßαò ιου ναοý. ΠÜνω στα Βραχþδη υψþματα στη
δεξý üχδη ιου ποιαμοý υπÜρχουν λεßψανα αρχαß-
ων ΚαΙ συΥΧρονων κτφßων kar μερτκοß μΙκροß μαρ-
μÜρτνοι κßονεò. Ολα επýεβατþνουν Ýνα σημανιτκü
αρχαßο πληθυσμü. Εδþ ιοπο8ετþ ττò Αραφηνßδεò
ΑλÝò kar εδþ φαντÜΖοματ üττ ανακÜλυψα το ναü
ιηò Αρτεμιδοò που ιüσο κατρü αναΖητþ. Kar Ýχω τη
γνþμη üττ μτκρß αμφτθολßα υπÜρχετ, πωò ο ποτα-
μüò εivar ο Ερασßνοò του ΣτρÜθωνα," καOþò εκεß-
νοò οτη Βραυρþνα εßνατ μτκρüιερηò σπουδατüτη-
ιαò. Δεν μαò εκπλησοετ υου Ýχετ εξαφαντστεß.κÜθε
τχνοò ιου ναου, αφου kar το σýγχρονο κÜοιρο ε:<ετ
εξαφαντσιεß.
Απü m Ραφßνα στον Μαlηθdτνα
Επετια απü μερτκÜ χτλτüμετρα φιÜνουμε πÜλτ
στον απ'ευθεßαò δρüμο. ΚατÜ μηκοò ιηò δταδρο-
μηò υπÜρχουν οι πλαγτÝò ιηò προÝκιασηò του Πε-
νιελτκου προò τη θÜλαοοα. Ενα χωρτü, ιο Γερο-
ιοÜκαλο,'' στιò πλαγτÝò σια αρτσιερÜ. Σιο δρüμο
Sρηκα ιην επτγραφη αρ. 6 πολυ ξεθωρτασμÝνη -
περτφραγμÝνοò αμπελþναò σια δεξτÜ μαò. Εδþ
Kar μια þρα αφßσαμε τη θÜλασοα τιßσω μαò ενÜμτ-
σr χτλτüμειρο.
ΒÜλτοò kar πηγÜδτ. Η πλαγτÜ του üρουò Αργα-
λßκι υληστÜΖετ το ΒÜλιο kar Ýνα αρχαßο ιεßχοò δτα-
ιρÝχετ την πλαγτÜ. ΥπÜρχουν επßσηò υπολεßμμαια
ενüò αρχαßου περßφρακτου χþρου. Εδþ αρχßΖετ η
υεδτÜδα ιου Μαραθþνα, ΚατÜ μηκοò τηò πλαγτÜò
του Αργαλτκτοý, σε üλη ιη διαδρομß μÝχρτ ιον
ΒρανÜ, υπÜρχουν αρχαßεò αναΒαθμßδεò, δυο μεγÜ-
λα δτασιημαια Ýχουν ενδεßξετò αρχαßων κιτρßων.
Εκεß üπου εσεßò ιοποθειεßτε το ΗρÜκλετον, υπÜρχετ
Ýνα πηγÜδτ με καλü νερü ιο καλοκαßρτ, kar σε Ýνα
μτκρü παρεκκλÞστ πro πανω, Ýναò κυκλτκüò Βω-
μüò με κυματτοτÝò αυλακεò διαμÝτρου 50 εκαι. Ενα
μεγÜλο ερþιημα εßνατ απü ποý Ýπατρνε νερü ο α-
θηναßκüò οιρατüò. ΠρÝπετ να αναφÝρω ι<ar τουò 4
τýμΒουò του ΒρανÜ, που εßνατ μÜλλον οýγχρονηò
κατασκευßò και ßσωò αποτελοýν Ýργα ιου Ηρ«ßδη
τουΑπχοý.
Απü τον κÜμπο του Mqn&irva προò Δτüστα
Αφηνονταò ιο χωρτουδÜκτ ΜπÝη kar ανηφορßΖο-
νιαò τη δεξιÜ üχθη ιου ποιαμοý γlα ιον Μαραθþ-
να, πρθΠεΙ να Πω οιΙ Παραιηρησα ΙΧνη οΧΙ μονο υ_
Η nepιoxþ τηò ΒρουΡþνοò οπCIτ€R€ß
Ýνο üριστο π€δßο cπικοινωνßοò με τη δüßοσσα,
που ΠΡασφÝΡCι μιο φυσιΚþ üμυνο
δραγωγεßων kar τÜφων, που μπορεß να εßνατ σýγ-
χρονοι, αλλÜ επßσηò καιÜλοτπα ιεßχουò σε κονιινη
απüσταση απÝνανττ απü ιον Μαραδþναß üπου or
πολυÜριθμοτ apxaior ογκüλτθοι μαριυροýν κÜποτο
δημüστο κτßρτο. Απü εδþ apxizεr η πεδτÜδα τηò Or-
νüηò απü τη δεξτÜ üχθη του ποιαμοý σε περßπου 20'
απü ιο ΜπÝη.
ΔτασχßΖω τον ποταμü του Μαραθþνα στο μýλο
kar αφßνω το λüφο τηò Οτνüηò (αξτοσημεßωτοò σιη
σýγχρονη ελληντκÞ τστορßα για την απþθηση των
Τουρκων, üταν ο fΚοýlηò εßχε το σιραιüπεδü ιου ε-
κεß).
Εναò δρüμοò πÜει δεξτÜ yra ΚαλÝνιΖτ. Εναò συγ-
χρονοò πυργοò μπροοιÜ μαò, Αυüτομη καιηφüρα
kar δτασιαυρωση του ι<uprou κλÜδου ιου ποιαμοý α-
πü ΒαρνÜΒα. Ο χεßμαρροò δεν εßνατ ποτÝ ξερüò kar
üταν ενþνειατ μ'αυτüν ιου κÜμπου των Αφτδνþν,
σχηματßΖετ ενα σημανττκü ποταμακτ, που καμτα φο-
ρÜ ακüμη κατ ιο καλοκαßρτ πλημμυρßΖετ. Ομωò ιþ-
ρα δεν εivar τüσο μεγÜλο üυωò ιο τμßμα των Αφιδ-
νþγ υου αποιελεß το κýρτο ποτÜμι. Αλλοò Ýναò
συγχρονοò πυργοò οιουò λüφουò.
ΔτασχßΖουμε τη δτακλÜδωση ιων Αφιδνþν. Τυμ-
Bor αρισιερÜ. )
43

ß. ,,, ] μανττκü σýγχρονο πληθυσμü, Τþρα ομωò ο ιüποò
Αποψη των
0ηβþν, Εργο Λτüοτα.
('l819)του Hugh Το ΜÜΖτ,'" που απü λαθοò η απü αλλαγη ονüμα-
WilIiams ιοò λÝγετατ Χαλκοýτστ, θρßσκετατ στην πλαγτÜ του
λüφου απÝνανιι στα Λτüοτα σιην Üλλη Üκρη τηò
πεδιÜδαò. Εκεß Βρηκα σιην εκκληοßα ιην επτγρα-
φη υπ' αριθ. 7. Το αντßγραφο που σου σιÝλνω εßνατ
το αποιÝλεσμα δυο προσπαδετþν, üμωò Ýνα καταλ-
ληλüτερο φωò ßσωò μου επττρÝψετ να κÜνω Ýνα
πληρÝστερο ανιßγραφο, και Ýνα ικανü χÝρτ σαν του
Ροò μπορεß ßοωò να αποκρυπιογραφηοcι περισσü-
τερα.
Απü ΜÜΖι συνανιÜμε το δρüμο Αδηναò-Χαλκß-
δαò απü Κατηφüρι. Ο συνηθτσμÝνοò δρüμοò γτα
Μαρκüπουλο εßνατ απü ιουò λüφουò Αφιδνþν η
Καπανδρτττου. Kar or δυο δρüμοι χρηστμοποιοýντατ
εξßσου απü κÜποτον που ΒÝλετ να πÜετ στον Ωρωπü,
Ο δρüμοò yra Μαρκüπουλο δεξιÜ μαò εßνατ λιγο-
ιερο σημανττκüò. Ο δρüμοò απü Κτουρκα μπαßνετ
στα αριοιερÜ ενüò λüφου που ονομÜΖετατ ΚοΙορßΖα,
üπου εßχε σιραιοπεδευοετ ο Γκοýραò. ΥπÜρχετ μτα
ξναζ χωρ|κÜò, frÝγοντ ζ μοιJ ξ§] ση
«ΚCIΚα α € ι,}νßΚ »Ý |"t€ Φ γ¿ α σ€
μια τοπΦδξσßα μ€ αη§ηιδωμÝνα αστÜ ζ ω\ι
44
κρηνη kar κομμÜττα απü κεραμßδια. ΚÜποτοτ ογκü-
λτθοτ εκεß η αποτελοýσαν μÝροò ενüò ιεßχουò, η
μταò αναΒαθμßδαò που στηρßΖετ το δρüμο μÝσα απü
τα Περαοματα.
Σιη ΜαλακÜοα υπÜρχετ μτα πηγη με Üφθονο νε-
ρü που Βγαßνετ απü ιο ΒρÜχο. ΜÜλλον γλυφο αλ-
λÜ πüσιμο. Εναò απομονωμενοò λüφοò, που ιþρα εß-
var γεμÜτοò με θελανιδτÝò, αυτÞ η πλουστα πηγη, η
μτκρη πεδτÜδα, or αρüστμοι λüφοι γυρω, 5 ερετπω-
μÝνεò εκκλησßεò, μερτκοß apxaior ογκüλι8οι, πολλÜ
κεραμßδτα, πυρüλτθοτ kar Ýνα νüμτσμα που Βρηκα,
φανερþνουν ΖωÞ σιην αρχατüτηια, καθþò kar οη-
αυτüò εßνατ εντελþò Ýρημοò, Σε Ýνα λοφο 15 χιλτü-
μετρα μακρτα, η τσωò Kar ΠαραΠανω, υΠαρΧουν υ-
ηολεßμματα ενüò Üλλου πολý οημανττκου συγχρο-
νου xωprou, που λÝγετατ ΠαλατομαλακÜσα, αλλÜ α-
φου δεν υπÜρχετ εκκλησßα, υποθÝτω üιτ ηταν κÜ-
πoro φρÜγκτκο κÜσιρο η πüλη. Η τοποθεσßα εßναι
θαυμÜοτα. ΥπÜρχουν apxaior ογκüλτθοτ, αλλÜ δεν
Βρηκα ιιυρüλιθουò. Πρüκετται yra τη ΣφενδÜλη;''
Να εßχε επτχειρησετ Üραγε ο Μαρδüνιοò να προω-
δησετ ττò δυνÜμειò ιου απü το δρüμο τηò ΔεκÝλεταò
και του Αγ. Μερκουρßου η ßσωò και να οτεßλετ μÝ-
ροò ιων στρατευμÜιων του κυκλτκÜ απü Αφßδνεò η
απü Λτüστα kar ΜαλακÜοα, ενþ Üλλοι προωθου-
νιαν αυü ΔεκÝλετα προò ΚακοσÜλεστ; Καθþò εσυ
εßσατ ο μεγÜλοò δÜοκαλοò στην εξηγηση ιηò αρ-
χαßαò γεωγραφßαò και ιοπογραφßαò κατ καθþò η χþ-
ρα αυιη επτβÜλλει αναγκασττκÝò κινησειò οττò
στραττωττκÝò δυνÜμετò, δεν θα τιω τιερτσσüτερα.
Ο δρüμοò Αγ. Μερκουρßου προò ΔεκÝλετα μπαß-
νει σιον kupro δρüμο προò ΔεκÝλετα απü αρτστερÜ,
και στο σημετο αυτο υπÜρχετ ενα ποταμακι και ια
ερεßπτα ενüò πυργου. ΥποOÝτω üιτ πρüκειιατ yra ια
αρχαßα συνορα ιηò Αιιικηò,
δρüμοò yra το ΚακοσÜλεστ (υπÜρχετ κατ
σκÝτο ΣÜλεσl. το οποßο σπÜνια ονομÜΖε-
ται και ΔερΒενοσÜλεοτ κοντÜ στο ΠÜνα-
κτον) δτακλαδßΖετατ αρτσιερÜ, αλλÜ πη-
γαßνετ παρÜλληλα με ιο δρüμο προò
Χαλκßδα, χωρτΖüμενοò απü εκεßνον απü μτα σετρÜ
χαμηλþν λüφων,
ΣυνεχßΖονταò απü Ýνα πÝρασμα κονιÜ κατ κÜιω
απü τουò καιþιερουò γκρεμουò τηò Παρνηθαò Βρß-
οκουμε το χωρτü ΚακοοÜλεστ.
Ο λüφοò που υψþνειατ πÜνω απü το ΚακοσÜλε-
σr προσφÝρει μτα υπÝροχη θÝα πÜνω απü ιη μτκρη
πεδιÜδα, που Sρßσκετατ κÜτω απü ιο χωρτü. Αιü το
οημεßο αυτü η 0Ýα φιÜνετ μÝχρτ ιουò λüφουò του
Qρωπου kar πÜνω απü ιην περτοχß ιηò ΤανÜγρ,αò
μÝχρτ τη Φι6α. ΣυνδυÜΖετ üλα τα πλεονεκτηματα
μταò αρχαßαò τοποθεοßαò. ΥπÜρχουν apxaior ογκü-
λτθοτ kar θρηκα μερτκουò πυρüλτδουò Kar ηφαι-

οιετακÞ σκιýρßα. Η τοποθεοßα εßνατ ακüμη κατ ιþ-
ρα üμορq)η. αφου συτδυÜΖετ δÜοη. νερü και επτ-
βλητßκη ΒÝα.
ΚαιηφορßΖουμε και δτασχßΖουμε ιην πεδιÜδα.
Δρüμοò απü Αγ. Mεpkoupro προò Χαλκßδα. Πρε
πει να ερευνηδεß εÜν ο δρüμοò απü Αθηνα τιροò
ΤανÜγρα ηιαν εδþ η αν πÝρναγε δυλα απü ιο Κα-
κοσÜλεστ. Κορυφη ιων λüφων οροδειημÝνη aτrü ο-
γκüλτθουò ερετπßι,-ιν του Οlχοποý. Συμφωνþ μαΖι
σου üιτ πÜι,ι,ι απü ιον 8ρωπü υπÜρχουν ενδεßξετò
μταò αρχαιαò τοποθεσßαò. Τα επτχετρηματÜ σου εß-
var ιετσιτκÜ στο 0Ýμα ιου Ωρωπου. Ο Ροò, νομιΖω,
Ýχετ δταφορεττκη Üυοιμη.
Σκüλα. Εδþ υπÜρχουν πολλÜ μÜρμαρα κα1 ο-
γκüλτOοι που ηρθαν σιο φωò κατÜ ιην οτκοδüμηση
ιου κττρßου του Ρþοου πρüξενου. Εδþ Ýχουν Βρεθεß
καια καιρουò πολλοß τÜφοι. κι Γναò χωρικüò μου εß-
πε üττ ετετ Βρετ πÜρα πολλÜ κÝρμαια. Το οτοτχετο
που σου εστετ_\α Ýχετ ποτκßλα δεßγμαια καληò τε-
χντκηò οε ε\,α\ τÜφο με ιην επτγραφη υπ' αριθ, Β με
θαθτÜ χαραγlιει,α 1ρÜμμαια. üμωò κακüγουστα Kar
ανορθüγραιlια. που φα\-εριý\¼υν ιη λεηλασßα ενüò
πρþτμου ιÜφου. Η επηραφη οτην κρηνη Ýχει τοπο-
θετηθεß απü τοτ, Πατταρρηγüυουλο. Στα κομμÜττα
μαρμαρßυν Που εΚοκαφτηΚαν αρ\¼τερα. Παρατηρη-
σα oΙr υΠηρΧαν μαρμαρα ιßε ΥΚρΙΖα \,ερα οΠωò ια
ιηντακÜ. ΠρÝπετ νòι υπηρ\ε ε\,α οι,!\ρο\¼ κÜστρο
Σοýνιο.
σιο λüφο. ενþ ακüμη παραμÝνετ μια δεξαμενη. (ΣχÝδιο του
Εναò δρüμοò απü ΣκÜλα προò Μαρκüπουλο. Εδþ W. Simpson)
κατεΒαßνετ Ýνα ποιαμÜκτ kar εκεß χωρßΖονιατ οτ
δρομοι προò ΚÜλαμο kar Μαρκüπουλο. Στο σημεßο
αυτü εßνατ ορατÜ κÜποτα απομετνÜρτα ενüò πηγαδτ-
ου. Στην κοιλÜδα υπÜρχουν εκτεταμÝνα λετψανα
ουγχρο\-ιυν κιτρßων, προò ιη 0Üλασσα. Μου εßπαν
üιτ υπηρχε Ýναò μεγÜλοò μαρμÜρτνοò κßοναò, δτα-
μÝιρου τιερßπου 1,50 μ. Δεν μπüρεσα να ιον θρω
ουτε θρηκα πυρüλιθο πÜνω στο λοφο, üμωò δεν δτ-
στÜΖω να τοποδετησω στο σημεßο αυιü ιο Αμφταρα
ετο. πρÜγμα που μαριυρουν τα πολυÜρτθμα μαρμα-
ρπ,,α κομμÜττα δτÜοπαρτα στον κÜμπο. Μüνο Ýνα ε-
ξαοκημενο μÜττ Βα μπορουσε να τη χαρακιηρßσετ
αρχαßα τοποδεσßα, üμωò ο δημαρχοò ιου ΚαλÜμου
μου εßπε εμιτοτευιτκÜ, πρτν εγþ κÜνω οποταδηπο-
ιε Ýρευνα, üιι εκεß ηιαν ο Ραμνουνιαò, Ακολουθη-
σα το δρüμο του ΚαλÜμου, Ýνα ερειπωμÝνο παρεκ-
κλησι με πολλÜ κομμÜττα μαρμÜρου kar Ýναν πÝ-
ιρτνο κßονα δταμÝτρου 40 εκατ. )
{:Ι;r]ß)ζ ξºαν *η* ξ* §Κ*α §ßΤι Π Οσφξ €ι
!ff υߺ{ ò}Χft ** Ý ; tιJ:J *lt"}ζ
ß** ρ ιºβLß ßߺζ Ταν ¾ρ{ιζ Κα, ξβζ αζ
45
ψΑχΝοΝτΑΣ Γιτ ΑρχηιοτΗτΕΣ

Ο κÜμποò μαò δτακüυτετατ απü Üλλο Ýνα ποια-

μÜκτ. Ηταν αυτÞ η πηγη ιηò Ατιτκηò;
Δßýεστ. Θεþρησα üττ αυιÞ η ιοποθεσßα Þταν Ý-
ναò αιτκüò δημοò kar üχτ η περτοχη που θρτσκü-
ιαν το ΑμφταρÜετο. Ο δημαρχοò του ΚαλÜμου, υου
εßνατ μτα δεξαμενη ονομÜιων kar δεν ξÝρω που
οιηρßΖετ τη θεωρßα ιου, ιην ονομÜΖετ Φανü.
ΙζÜ]ιαμοò, üμορφη ιοποθεσßα.
ΣυνεχßΖουμε να καιηφορßΖουμε, κατÜ μηκοò των
λüφων προò Ραμνουντα, με ιη θÜλασσα στ' αριστε-
ρÜ μαò. Mra υπÝροχη πλοýστα κρßνη με κομμÝνη
πÝτρα. Αυιü θεωρþ ωò απüδειξη üιτ ο ΚÜλαμοò η-
ταν μια αρχαßα τοποθεσßα, αλλÜ üχτ Ýναò πολυÜν-
θρωποò δημοò. Πþò θα μποροýσε να Þιαν στην υ-
ψηλη τοποθεσßα που θρßσκετατ, με το Δηλεστ αυü
ιη μια πλευρÜ και τα Ρεβýθτα απü ιην Üλλη.
ΣυνεχßΖουμε να κατηφορßΖουμε. Μοναοιßρτ kar
εκκλησßα ιτΙξ ΠαναγτÜò υÜνω σ' Ýναν üμορφο Βρα-
χþδη λοφßσκο με μια μτκρη χαρÜδρα δßπλα. Με-
ρικοß κßονεò cipollino kar ογκüλτθοτ απü πεντελτ-
κü, παρτανü κατ τηντακü υÜρμαρο. Ενα κομμÜιτ με

ΟßΙπ η οκτÞ οπü τον Αγιο Κοσμü μερη ιου

και η θÝα
μÝχρι το οκΡωτþριο Αf,ικÞò φοßνετοι νο προò ιη θÜλασ-
Þτσν Ýνο οπÝΡΦ/το ν€κΡοτοφ€ßο σα, τιου δεν εßνατ
πÜνω αυü 800 μ., χα-
μηλÜ κÜτω, üμορφη. Σιην
Üλλη υλευρÜ τηò μικρηò χαρÜ-
δραò υπÜρχετ Üλλη μτα εκκλησßα, του
Τον Αýγουστο του την επτγραφη υπ' αριθ. 9, προφωτþò απü ιο Αμφτα- Αγ. Γεωργßου με ογκüλτδουò απü μÜρμαρο και κßο-
1834 ο δρüμοò ρÜετο με καλÜ γρÜμμαια. Σημετþνω üη τα αντßγη- νεò. Το μÝροò αυτü εßνατ ολüγυρα καλυμμÝνο απü
που θα ενþσει φÜ μου δßνουν Ýνα σχειικü μÝγεθοò στα γýμματα κεραμßδτα.
την ΑθÞνο με τον üλων ιων επτγραφþν. Σε κÜποιον Üλλο ογκüfuθο Ixιm αρ>ιαßου δρüμου. Εκκλτισßα του Αγ. ΠÝφου.
ΠειραιÜ, δεν Ýχει, Βρηκα ιο Ε. Ο θρÜχοò εßνατ κομμÝνοò σε qρτσμÝνα ΠÝφτνοτ ογκüλτOοτ kr μαρμÜρτνοτ κßονεò δταμÝτρου
αρχßσει οκüμη &3 ετòατ. ΤÜφοò μθ την εmγραφß υπ' aprθ. 10. Mra
αψτδιυm δε6òητενÞ εκεß κοντÜ.

ra πεδτÜδα, που Ýχετ μηκοò ενüò μτλß-

ου, aιroiyεr προò τη θÜλασσα. ΟνομÜΖε-
ιar Ρεβυθτα. Στο κατþιερο μÝροò τηò
πεδιÜδαò, Ýνα πλουστο, αλλÜ με υφÜλ-
μυρο νερü, ρυÜκτ yupizεr Ýνα μýλο. Το
νερü εßνατ ωτεκιÜ πüστμο. Στο Üνω μÝροò ιηò πε-
διÜδαò υπÜρχουν εκιειαμÝνα υυολεßμμαια ενüò με-
γÜλου ορχαßου kar σýγχρονου xωprou. ΠολυÜρτθ-
μοι ογχüλτθοτ kar πυρüλτθοl. ΑλλÜ οýιε μτα πÝτρα
δεν Sρßσκετατ σιην αρχαßα θÝοη ιηò; Αφου αυτüò ο
δßμοò Ýχετ καιαστραφεß ολοκληρωττκÜ, η εξαφÜντ-
οη ιου ΑμφταρÜετου προκαλεß μττιüιερη Ýκπλη-
ξη, σr σκεφιοýμε ιιò ευκολßεò μεταφορÜò και ιην
ανÜγκη σε μÜρμαρο που υπηρχε στον Εγρτπο (Εý-
θora), yra ιουρκτκοýò επττýμθτουò λß8ουò. Εδþ
Βρηκα μερτκουò πυρüλτ8ουò.
Αφηνονιαò ιην πεδτÜδα kar ανηφορßΖονταò μτα
 Η Κωπιßßδα στη
ρεμαιτα η πεδτÜδα τηò Ψαφßδοò. Βοιωτßα
Προò ΚÜλα- Απü ΚÜλαμο προò Δlüοη kar ΔεκÝλετα (αριστερü) και ο
μο μÜλλον, Πα- Κορυφß. Ναüò του
ρÜ προò Ρεβυθτα, ΚατηφορßΖουμε προò μτα εκκλησßα, ανÜμεσα οε
Απüλλωνοò οτην
σε 30 λεπτÜ φτÜνουμε πουρνÜρτα, αρχαßουò ογκüλτθουò kar απομετνÜρτα Αßγινα (πÜνω).
σιο Μοναστηρτ του Καλοý ενüò μεγÜλου σýγχρονου χωρτου, ιελεßωò καιε- ΕλαΙογροφßεò
Λτβαδτου που εßνατ χωμÝνο σ' Ý- σιραμμÝνου. Μτα ωραßα κρηνη, (1837 και 1840)
να κοßλωμα. Εδþ ανιÝγραψα ιτò επτγρα-
φÝò υπ'αριθ. 11, 12 ι<ar 13. Στην εκκλησßα 4 κßονεò
δταμÝτρου μεγαλυιερηò απü 30 εκατ. ΠÜνω στην υ-
πÝροχη επτγραφη υπ' apr8. 13 Βρηκα τουò καλüγε-
ρουò να χτßΖουν πλßνθουò. Ο δημαρχοò ιου ΚαλÜ-
μου εßχε δþσετ υαλτÜ ανιßγραφα ιου κÝνιρου ιηò ε-
πτγραφßò, αλλÜ το αντßγραφü του εßνατ λανθασμÝ-
νο. ΔÞλωσε üιτ το υυüλοτυο Þιαν δυσανÜγνωσιο
Kar με την πρþτη ματτÜ εßχα ιην iδra εντυπωοη, ξτα μαò.
αλλÜ με αλλεπÜλληλεò προσπÜθετεò μπüρεοα να Εκκληοßα του Καπανδρτιτοý.
σου στεßλω ιο ανιßγραφο που προοÜριησα. Τα Υψωμα αρτοιερÜ ιου δρüμου με εκκλησßα πÜνω
γρÜμμαια ιου κÝνιρου τηò επτγραφηò δταιηροýνιατ στουò θρÜχουò, πολλοß οlχüλτθοτ, μτα εmτýμθτα
σε καλη κατÜοιαοη kar ιο üνομα [δυσανÜγνωστο] κÜλπη, Ýναò ýοναò μηκουò 2,40 μ. kar δταμÝιρου 30
kar c εßνατ πολυ καθαρÜ, οýιε υπÜρχετ καμτÜ αμφτ- εκ., Ýναò πφßφημοò μαρμαρινοò κυθüλτθοò στο τερü.
θολßα για ια γρÜμματα. Πτσιεýω üιτ τα ανιßγραφα Συμθολη κλÜδων των ποιαμþν ιου Μαραθþνα α-
που μÝχρι ιþρα δημοστεýθηκαν, τουλÜχτστον αιü πü Κιουρκα kar ΜÜΖτ -or Αφßδνεò υψþνοντατ apr-
ιον ΙνΙπαη (Boeckh), δταφÝρουν λιγο απü το δτκü στερα.
μου. α,\λα δεν Ýχω την εργασßα ιου. Λτüστα. Βρηκα πÜλτ μεγÜλεò ποοüιητεò πυρüλτ-
Προχωρþνταò κατÜ μηκοò ιων κορυφογραμμþν. δου σε Λτüστα και Αφßδνεò.
με ττò κορυφÝò ανÜμεοα σε μαò Kar ιη θÜλασσα, Η Βρυοη τηò Μττελοιßσαò (Belousa), μτκρß εκ-
φιÜνουμε οτον ΚÜ,\αμο. κλησßα υου λÝγετατ Μοναστßρτ kar απομετνÜρτα ε-
Τþρα εντσχýετατ η Üποψη μου üιτ ιο ΔÞλεστ δεν νüò σημανιτκου σýγχρονου χωρτοý πro κÜιω.
εivar ουιε η Ψαφßò," η οποßα πιστειχ'l πρÝπετ να α- ΑνηφορßΖουμε -σημÜδτα αρχαßου δρüμου- μτα α-
ναΖηιηθεß σιην πεδτÜδα, ανÜμεσα στο οημεßο üπου ναΒαθμßδα, πεδτÜδα με ΒελανιδτÝò kar ο δρüμοò α-
ιοποθÝιησα ιο ΑμφταρÜετον και την ανηφüρα που πü ΔεκÝλετα προò Αγ. Μερκουρτο, που απÝχετ μßα
αρχßΖετ απü την υεδτÜδα, η οποßα υποθÝιω üττ εßνατ þρα δρº kar δεν αφßνετ περτθþρτα για ιη δημι- )
4º
ψΑχΝοι\τΑΣ Γι,η ΑρχeιοτυτÝ:

«Λατομεßο στο
Πεντελικüν». ουργßα ενüò δημου.
ΑκουαρÝλα ΚÜιω απü ιην κορυφη που λÝγειατ Κατοψßδτ, τα
(1836) του νερÜ δταχωρßΖονιατ Kar ρÝουν προò ττò πεδτÜδεò
Luduιig Lange τηò Αδηναò και των Αφτδνþν.
(ΚραπκÞ ΣυλλογÞ ΚατÜ μηκοò ιων κορυφογραμμþν.
Γραφικþν, ΚαιηφορßΖουμε προò ιην κρηνη ιου Ταιοßου.
Μüναχο) ΣημανιτκÜ απομετνÜρτα αρχαßου πληθυσμοý παρÜ
νεüιερου -υποθÝιω πρüκεττατ yra την ιοπο8εσßα
ιηò ΔεκÝλεταò. Το νερü εßνατ το τσχυρüιερο επτ-
χεßρημÜ μου. Ο Ροò φαßνειατ να ιοποδετεß ιη Δε-
κÝλετα ψηλüιερα.
Εχονιαò αυιÞ ιην Üποψη μελÝιησα ιην περιοχη
ΠροσεΚιτΚα.
Τα απομετνÜρτα σýγχρονων καιοτκτþν καλý-
Πτουν μΙα οημανττκη εΚιαοη ΚαΙ ενα αρΧατο ιετΧοò
εκτεßνετατ απü ιην κρηνη κÜτω, μÝχρτ το λüφο που
φιÜνετ μÝχρτ την πεδτÜδα.
Σιο δφμο yra Αδßνα, περνþνταò πÜνω απü την
κορυφογραμμη ενüò απομονωμÝνου λüφου kar
προχωρþνιαò, καιηφορßΖουμε προò την πεδτÜδα
ιων Αθηνþν. Στα δεξιÜ μαò πτο κÜτω, σιον απ' ευ-
θεßαò δρομο απü ιην κρηνη προò ιο Μενßδτ, ιþρα
η απüοιαση εßνατ 400 μ., αλλα με μτα ΒαθτÜ ρεμα-
ττÜ ανÜμεσÜ μαò, μτα παλτÜ κρηνη kar ογκüλτθοι
κονια ιηò.
ΦιÜνουμε σιην πεδτÜδα.
ΔτασχßΖουμε το δρüμο απü ΜπογτÜττ προò Μενßδτ.
Εßνατ ο ßδιοò δρüμοò απü Μαραθþνα προò Μενßδτ.
ΔιασχßΖουμε τον Κηφτσü σιο ΜονομÜιτ. Σημα-

ανασκαφÝò μου σια Δτüοτα και στον ΤυμΒο.

§¸α ftαγοò w μαζ, τß&ω €Γߧ ftftαι
α :ι ξι
-" τιισ€ζ ar} ¾ßζ m Χα* ξ*ºξ€ζ
ι¾§υ {αχαχζ" α mαδßζει ¾,ζ α\Ýαζ§κα ου ξ Ξενοqχßν φαßνειατ ακατÜληπιοò εκτüò ε-
ντΙΚα αΠομεΙναρΙα,
Κουκου6Üουνεò.
Ποδονßφιηò, το ιμßμα απü Μαροýοτ, ΧαλÜνδρτ
κ.ι.λ.
ΚÝνιρο τηò Αδηναò.
ΑυιÜ εßναι ια αποτελòοματα των ερευνþν μου μÝ-
χρι σημερα. Θα συνεχßσω. αν νομßΖετε üτι μπορþ
να φανþ χρηστμοò, kar αν μποροýσα να Ýχω Ýνα α-
νιßγραφο ιου γαλλτκοý χÜριη ιηò Ατττκηò, με
προθυμßα θα προσπαδοýσα να τον βελττþσω, αλλÜ
δτσιÜΖω να προχωρησω χωρßò αυιÞ ιη βÜση εκκß-
νηοηò. Ομωò 8α δω αν μπορþ να αποφυγω την ε-
πßΒλεψη του δτκου μου κτηματοò, þστε να προσπα-
δησω να ερευνησω προσεκττκÜ ιην περτοχη. Με-
ιαξυ Ραμνουνια kar ΚαλÜμου. Ο παραλογοò νüμοò,
που επτθÜλλετ να δßνετò ιιò μιοÝò απü ιτò αρχατü-
τηιεò που Βρßοκετò οιην κυΒÝρνηση, εμποδßΖετ ιτò
ΕπτιρÝψιε μου ιþρα να ασχοληθþ με ιουò δη-
μουò.
Üν οι ΑλÝò εßναι λÜδοò. Η απüσιαση μÝ-
xpr ιτò ΑλÝò εßνατ πολý μεγÜλη και υ-
πÜρχετ ενα λÜθοò στη οελ. 34, εκεß που
λÝετ üττ η λτμνο8Üλαοσα φιÜνετ μÝχρτ ττò
ΑλÝò. ΥπÜρχετ Ýνα μτκρü ελοò ακüμη Kar ιþρα, αρ-
κετÜ οτεγνü, στο ακρωτηρτο ΚωλτÜò'Ο kar τþρα ο-
νομÜΖετατ Μυσσßα. Or τÜφοτ kar ποσüιηιεò πυρü-
λτθων μου προκαλοýν μεγÜλη συγχυοη, αλλÜ
πρÝπετ να υπÜρχετ Ýναò δημοò μεταξυ ΚωλτÜδοò
kar Αδηναò, Üλλοò Ýναò μειαξý ακρωτηρßου Κω-
λιÜδοò kar Καλαμακτου. Σιουò λüφουò πßοω απü ιο
ΚαλαμÜκτ υπÜρχουν πολλοß πυρüλτθοι Kar Ýναò
ιυμΒοò μεταξυ αυτου και Μπραχαμτου 4 τερÜ κτß-
pra με μεγÜλουò üρθτουò κυθüλτθουò, κοντÜ στο
ΜπραχÜμτ Üλλοò Ýναò δημοò. Στο λüφο που λÝγε-
τατ Πανß, πÜνω απü ιην περτοχη ΤρÜχωνεò, σε μτα
κορυφογραμμη, υπÜρχετ Ýναò σημανιτκüò ναüò. Η
κορυφη ιου λüφου Ýχετ χρηστμοποτηθεß ωò λατο-
μεßο. Σιο ακρωτηρτο του Αγ. ΚοομÜ Üλλοò Ýναò δη-
μοò. Μεταξυ αυιου ι<ar ιηò Αλτκηò Ýχω Βρετ εκα-

4Β

τονιÜδεò πυρüλτθουò, καθþò οτ θρÜχοτ που υπÜρ-
χουν εδþ εμυοδßΖουν ιην κÜλυψη τουò απü χþμα
-ορτσμÝνοτ σαν αυιüν και ιου iδrou μεγÝθουò, κομ-
μÝνοτ οιτò δυο Üκρεò ιουò Kar ορτομÝνοτ Üλλοτ α-
κüμη μακρυτεροτ. Στην περτοχη ΤρÜχωνεò kar
στον ΚαρÜ υπÜρχουν δημοτ, αλλÜ üλη η ακιÞ απü
Αγ. ΚοσμÜ μÝχρτ το ακρωτßρτο Αλτκηò φαßνετατ
να ηταν Ýναò απÝρανιο νεκροταφθßο. Με την ευ-
karpia να αναφÝρω kar Ýναν περßεργο πυργο σ' αυ-
ιÞ ιην περτοχß, πÜχουò ενüò λßδου, Ýιστ þσιε kar
σιτò δýο πλευρÝò του να φαßνετατ η ßδτα πÝιρα.
Σαò σιÝλνω ανιßγραφα δýο επτγραφþν απü τη
ουλλογη μου, ια οποßα πτσιεýω δεν Ýχειε δετ.
ΠαρÜγγετλα Ýνα αντßγραφο ενüò φυλλαδßου που
Ýχω ιυπþσετ, οχεττκÜ με την κατÜσιαση σιην
ΕλλÜδα, yra να σαò ιο στεßλω. Δεν εßματ τüσο πε-
πετραμÝνοò, þστε να αποκοπþ απü τα πολτττκÜ.
Μπορεßιε να χρησlμοποτßσειε üυωò δÝλετε ια
χρηστμα μÝρη ιηò επτστοληò.
ΕτλτκρινÜ δτκüò σαò
ΤΖορτΖ Φßνλεß
ΜειÜφραση: ΧρÞοτοò ΣιαθÜτοò
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
1. Ο Βρειανüò τοπογρÜφοò Ουßλταμ ΜÜρτιν Λκ ηταν μÝλοò ιηò
ετο4ιεßαò τιυν αρχατοφßλων Dilletanti, Στην προεπαιησταιτκη
περßοδο ιαξßδεqτε σε ολüκληρο ιον ελλαδχü χþρο. Το
πλοýσιο Ýργο του συιετσÝφερε πολλÜ οττò γνοισετò μαò γτα τη
γεωγιαφßα τηò ελληνιχßò 1τιò. Ο Φßνλεß απευθυι,εται σιον Δτκ
1ε χqτακτηρτσττκü σεΒαομü τòαι εκιßμττση, ποραθÝτονταò στην
εmοτολÞ üλα ια σιοτχεßα ιων ερευνþν του γτα ιον òντοmσμü
αρχατοτhιων kor παλατþν τοποθεσιþν τηò Ατττκhò.
2, Συμφωνα με ιην επτκρατοýσα Üποψη, ο Πετοßστρατοò
νßκησε ιουò ΑΕηναßουò στην ΠαλλÞνη.
3. Η πεδιÜδα του Σφηιτοý εßνατ η οημερτνη περτοχß πÝρτξ
του Κορωπτου.
4. Η αναφορÜ γßνειατ yra το ναü τηò ΑρτÝμιδοò στη
Βραυρdινα.
5. Ονομασßα δημου ιηò αρχαßαò Αιττκηò κοντÜ στη
Ραμνοýντα του κüλπου του Μαραθþνα.
6. Αρχαßοò δημοò ιηò Ατττκηò κονιÜ οτη σημερινß Ραφηνα,
üνομα ιο orroio Üλλωοτε προηλθε απü την παλατÜ ονομασßα.
7. Εßδοò φλεθοετδοýò μαρμÜρου,
8. Βλ. ιο χωρßο που εντοπßοαμε να αφορÜ ιτò αρχαßεò
ιοποθεοßεò ιηò περτοχÞò των Μεσογεßων στον Δ. Ροò, ü.π.,
σ. 1θ1-2Ι0. ΠÜντωò ο Ροò ανηκε οτον κýκλο των φßλων του
Φßνλεß, συνεπþò εßνατ δεδομÝνο üττ ο Βρετανüò ουγγραφÝαò
ενδεχομÝνωò αναφÝρειατ kar σε τδτιοτικÝò ουΖητησετò μεταεý
Σπßτι οτον Ωρωπü.
τουò.
9.Η ιοποθεσßα ιου Γαργτττιοý ηταν μεταξý Υμητιοý kar Γκροβοýρ0
Πενιελικοý. (1870) απü το
10. Το ΧασÜνι Βρισκüιαν στη σημερινη θÝση ιου London lIIustrated
αεροδρομßου Ελληντκοý (Αγ. ΚοσμÜò). Οò ακρωτßριο Nevιs
Ζωστηρα αναφÝρειατ ο üρμοò ιηò ΒουλταγμÝνηò.
11. Ο Εραοßνοò, που αναφÝρετατ απü τον ΣτρÜΒωνα, ηιαν
πλησßον τηò Βραυρþναò, üπωò Üλλωστε kar ο ναüò ιηò
ΑρτÝμιδοò.
Ι2. Η νεüιCρη ονομασßα Þταν οτην πραγμαιτκüτητα
Γεροισακοýλτ στην κοτνüτηια Μαραθþνα.
13. ΜÜΖτ, χιορτü κοντÜ σιο Καπανδρßττ. Το Χαλκοýτστ, χωρτü
στη ΣκÜλα Ωρωποý.
Ι4. ΣφενδÜλη, αρχαßοò δημοò ιηò Ατττκηò μεταξý Δεκελεßαò
και ΤανÜγραò.
15. ψαφßò, δßμοò τηò Ατττκßò κονιÜ οτον Ορωπü, üπου
υπηρχε και μαντεßο του ΑμφταρÜου.
16. Ακρωτηρι τηò Ατττκßò üπου θρτοκüιαν ναüò τηò
ΚωλιÜδοò Αφροδßτηò. l
49
Ar-ιarrι Η., ορßηßοιιs ατιd aoπInenae ßη Gιw Rσyε.,
Α Picton] tοιιτ ßη the αιιd ενε,ια] ýthe princirn] islald§ VoyagB pittaryue en GrÜ* et
Μd߸ιταιιαιι Λονδßνο 1Β43. ýthe ΑιτΙιßρlαgρ, Λονδßνο 1813. dans Ie Leναηf, Δτüν 1Β67.
Β^ηηηοτηιs s., GeυττιεR d, ARC Ε., Sτυeητ J.- REvETT Ν.,
Πιe islω αιιd sΙιτßηes of Gιw, Παgιιeιιs d'ιιη lblie, en
νογα8β en Πιε Antiqýties of Athens,
Λονδßνο 1ΒΘΒ.
Gιw eten Asie, ρηdαιιtΙω Δονδßνο 1762,
αηηθεs L¿θ-lffi, Παρßσι 1Β31,
Bneιιrιsει.τ "l.,
Τhιιηριρ ò.,
º\ανεΙs ßη EgJφt, Sγτß4 Cγlιιιιs,
Hog}Iousp.].c., º?avels ßηGιw αηdºWΚεγ and
fhe Μοιεα, Grc, ΙbΙγ etc.-.,2 Α jouιney thmιηh Νfuιιßα αιιd the ΜdßtειΖατιeαη, 2 vols,
vols, Λονδßνο 1820. other ριτυßηα of º\ιτΙòεγ ßη Β€.
Λονδßνο
Ευmρ αηßΙ Asia ta Φnstaιιtinople,
Bιrιcpss η.,
durinò γΦτ Iffi αιιd 1810,2
Warxεn vι.e.,
Gιw andthe Lεναιιξ or, Diaιy d the
vols, Λονδßνο
Old º7αòlτs αιιd Νeπι LατιdιιαιΙòs,
α sιιmmet's eχòαιτßοη ßη Ie,
1Β13.
Λονδßνο ¸97.
Λονδßνο ý35.
Ηοιιαπο Η., 'WlιsΗη.,
º?avels ßη the Ιοηßαη IsIω, ΑΙbαιιß4
Crmιvnvero e.vι., Πικαlγ, IvIadonia duriπg the Α Rωßdeurιε et þιιshηtßηορlq
VoyagB en GιΦ et dαιιs\eLeναιιt, during α priod ßηdυdßιη the
γυιs 1812 αιιd 1813, Λονδßνο Β15. οοπlmεηοεmεηξ ριψιαs, ατιd
Λτüν Β58.
Hucrms s., tειπßιΖαtßοη ýthe Gιeκ αιιd
CHorspuι-couFπER Μ. G.F.A., ºΥανεΙs ßη Sicilr Gιwαηd
VoyagB pittoryue de Ια Φfu, ΠιrHsh ιeνοΙυtßοηs, 2 vols,
Νhηßα 2 vols, Λονδßνο Β20. Λονδßνο ]836.
Πqρßσι Β22,
Μουòει du τ., Wnrcuτ ò.π.,
Cοοκτ;., fuòιιιτ,ßοη pr trιε d' Atheng
ΑνογαΕΒ ρειfοιπdbγ the Iαb lheRhine, IblyandGffi,
α Ναιηtßε, Πορßσι 1ΒτΙ5.
ΓΙαρßσι 1Β41.
Εατ1 of SAIIDWICH ιοιιηd the
Μdßhιταιιεαιι ßη the γαιs 77§ Νιwτου νι.α.,
αιιd 77ßβ, uιrit¸n by himgξ º?avels and Diwveriω ßη the Μßο οπü πò πρþτεò φωτογροφßεò
emfulIisIιdwith Leuant, Λονδßνο ΒΦ. (ντογκεροτυπßεò) του Πορθενþνο, το
183θ. Του Flederick Martens
αροιtαßt of thb
ΙοτdsΙιßρ,
Λονδßνο 17Φ.
Dourryειι η.,
Α dαgòßαl αιιd
tαρgιαρΗαl taur
tΙll¼υφGffi,
dwingtheJrΦl¸
1ΝLlffi αιιd 1ffi,
2 vols, Λονδßνο Β19.
Dι_rpnp ι.,
Voyage aAtheιιω
eta Φιπbιιtßηορlq
ouωΠωtionde
χητftαßts, de ντιεs et
dεσtιιmω gιτrs
etottomans, peints
sιιτ Ιω lieux, d'
αρισ ιιαtιιτ,
Πthψιaphiωet
ωΙοΤω, Πορßστ Β25.
Geιτ "l.,
Letbιsftoπthe
Ιηυατιt ωηbßηßι¸
views of the shb of
*cieφ, Inoπnerq

50