AP 9 Q1 Module 4 FINAL For STAMPING To Folder 4

9
Araling Panlipunan
Unang Markahan – Modyul 4:
2.0
Mga Salik ng Produksiyon at ang
ON
Implikasyon Nito sa Pang-araw-araw na
SI
Pamumuhay ng Tao
ER
-V
S
LE
DU
MO
N
T IO
E RA
EN
tG
1s
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV
Araling Panlipunan – Ikasiyam na Baitang
Alternative Delivery Mode
Unang Markahan – Modyul 4: Mga Salik ng Produksiyon at ang Implikasyon Nito sa
Pang-araw-araw na Pamumuhay ng Tao
Unang Edisyon, 2020
Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng
karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayunpaman, kailangan
muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito
ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay
ang pagtakda ng kaukulang bayad.
2.0
Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand
ON
name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito
ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang
makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at
SI
mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito ay
kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.
ER
Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa
-V
anomang paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.
Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon

S
LE
Kalihim: Leonor Magtolis Briones
Pangalawang Kalihim: Diosdado M. San Antonio
DU
Editor Development Team of the Module

MO
Manunulat : Benalyn J. Bertulfo

Tagasuri : Elma M. Larumbe (QA, Moderator)
N
Tagapamahala
IO
Schools Div. Superintendent : Marilyn S. Andales

T
Asst. Schools Div. Supt. : Leah B. Apao

RA
: Ester A. Futalan
: Cartesa M. Perico
E
EN
CID Chief : Mary Ann P. Flores

EPSVR in LRMDS : Isaiash T. Wagas
tG
EPSVR – AP : Rosemary N. Oliverio

1s
Inilimbag sa Pilipinas ng ________________________
Department of Education – Region VII, Division of Cebu Province
Office Address: IPHO Bldg., Sudlon Lahug Cebu City
Telefax: (032) 255-6405; (032) 255-4401
E-mail Address: cebu.province@deped.gov.ph
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
9
2.0
Araling Panlipunan
ON
SI
Unang Markahan – Modyul 4:
ER
Mga Salik ng Produksiyon at ang
-V
S
Implikasyon Nito sa Pang-araw-
LE
DU
araw na Pamumuhay ng Tao

MO
N
T IO
E RA
EN
tG
1s
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Paunang Salita
Para sa tagapagdaloy:
Malugod na pagtanggap sa asignaturang Araling Panlipunan 9 ng Alternative Delivery Mode

(ADM) Modyul para sa araling Mga Salik ng Produksiyon at ang Implikasyon Nito sa Pang-
araw-araw na Pamumuhay ng Tao.
Ang modyul na ito ay pinagtulungang dinisenyo, nilinang at sinuri ng mga edukador mula sa
pampubliko at pampribadong institusyon upang gabayan ka, ang gurong tagapagdaloy upang
2.0
matulungang makamit ng mag-aaral ang pamantayang itinakda ng Kurikulum ng K to12
habang kanilang pinanagumpayan ang pansarili, panlipunan at pang-ekonomikong hamon sa
pag-aaral.
ON
Ang tulong-aral na ito ay umaasang makauugnay ang mag-aaral sa mapatnubay at malayang
pagkatuto na mga gawain ayon sa kanilang kakayahan, bilis at oras. Naglalayon din itong
SI
matulungan ang mag-aaral upang makamit ang ika-21 siglong mga kasanayang habang
ER
isinasaalang-alang ang kanilang mga pangangailangan at kalagayan.
-V
Bilang karagdagan sa materyal ng pangunahing teksto, makikita ninyo ang kahong ito sa
pinakakatawan ng modyul: S
LE
DU
Mga Tala para sa Guro

MO
Ito'y naglalaman ng mga paalala, panulong o estratehiyang magagamit sa

paggabay sa mag-aaral.
N
T IO
Bilang tagapagdaloy, inaasahang bibigyan mo ng paunang kaalaman ang mag-aaral kung

RA
paano gamitin ang modyul na ito. Kinakailangan ding subaybayan at itala ang pag-unlad nila
habang hinahayaan silang pamahalaan ang kanilang sariling pagkatuto.
E
EN
Bukod dito, inaasahan mula sa iyo na higit pang hikayatin at gabayan ang mag-aaral habang
isinasagawa ang mga gawaing nakapaloob sa modyul.
tG
Para sa mag-aaral:
1s
Malugod na pagtanggap sa Araling Panlipunan 9 ng Alternative Delivery Mode (ADM) Modyul

ukol sa Mga Salik ng Produksiyon at ang Implikasyon Nito sa Pang- araw-araw na
Pamumuhay ng Tao.
Ang modyul na ito ay ginawa bilang tugon sa iyong pangangailangan. Layunin nitong
matulungan ka sa iyong pag-aaral habang wala ka sa loob ng silid-aralan. Hangad din nitong
madulutan ka ng mga makabuluhang oportunidad sa pagkatuto.
Ang modyul na ito ay may mga bahagi at icon na dapat mong maunawaan.
ii
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Alamin Sa bahaging ito, malalaman mo ang mga dapat
mong matutuhan sa modyul.
Subukin Sa pagsusulit na ito, makikita natin kung ano na

ang kaalaman mo sa aralin ng modyul. Kung
2.0
nakuha mo ang lahat ng tamang sagot (100%),
maaari mong laktawan ang bahaging ito ng
modyul.
ON
SI
ER
Balikan Ito ay maikling pagsasanay o balik-aral upang
-V
matulungan kang maiugnay ang kasalukuyang
aralin sa naunang leksyon.
S
LE
DU
Tuklasin Sa bahaging ito, ang bagong aralin ay ipakikilala

sa iyo sa maraming paraan tulad ng isang
MO
kuwento, awitin, tula, pambukas na suliranin,

gawain o isang sitwasyon.
N
T IO
RA
Suriin Sa seksyong ito, bibigyan ka ng maikling

E
pagtalakay sa aralin. Layunin nitong matulungan

EN
kang maunawaan ang bagong konsepto at mga

kasanayan.
tG
1s
iii
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Pagyamanin Binubuo ito ng mga gawaing para sa mapatnubay
at malayang pagsasanay upang mapagtibay ang
iyong pang-unawa at mga kasanayan sa paksa.
Maaari mong iwasto ang mga sagot mo sa
pagsasanay gamit ang susi sa pagwawasto sa
huling bahagi ng modyul.
2.0
ON
Naglalaman ito ng mga katanungan o pupunan
SI
Isaisip
ang patlang ng pangungusap o talata upang
ER
maproseso kung anong natutuhan mo mula sa
aralin.
-V
S
LE
DU
Isagawa Ito ay naglalaman ng gawaing makatutulong sa iyo

upang maisalin ang bagong kaalaman o
kasanayan sa tunay na sitwasyon o realidad ng
MO
buhay.
N
T IO
RA
Tayahin Ito ay gawain na naglalayong matasa o masukat

ang antas ng pagkatuto sa pagkamit ng
E
natutuhang kompetensi.
EN
tG
Karagdagang Sa bahaging ito, may ibibigay sa iyong

1s
Gawain panibagong gawain upang pagyamanin ang iyong

kaalaman o kasanayan sa natutuhang aralin.
iv
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Susi sa Pagwawasto Naglalaman ito ng mga tamang sagot sa lahat ng
mga gawain sa modyul.
Sa katapusan ng modyul na ito, makikita mo rin ang:
2.0
Sanggunian Ito ang talaan ng lahat ng pinagkuhanan sa
paglikha o paglinang ng modyul na ito.
ON
SI
Ang sumusunod ay mahahalagang paalala sa paggamit ng modyul na ito:
ER
1. Gamitin ang modyul nang may pag-iingat. Huwag lalagyan ng anomang marka o sulat
ang anomang bahagi ng modyul. Gumamit ng hiwalay na papel sa pagsagot sa mga
-V
pagsasanay.
2. Huwag kalimutang sagutin ang Subukin bago lumipat sa iba pang gawaing S
napapaloob sa modyul.
LE
3. Basahing mabuti ang mga panuto bago gawin ang bawat pagsasanay.
4. Obserbahan ang katapatan at integridad sa pagsasagawa ng mga gawain at sa
DU
pagwawasto ng mga kasagutan.

5. Tapusin ang kasalukuyang gawain bago pumunta sa iba pang pagsasanay.
MO
6. Pakibalik ang modyul na ito sa iyong guro o tagapagdaloy kung tapos nang sagutin
lahat ng pagsasanay.
N
Kung sakaling ikaw ay mahirapang sagutin ang mga gawain sa modyul na ito, huwag mag-
IO
aalinlangang konsultahin ang inyong guro o tagapagdaloy. Maaari ka rin humingi ng tulong
kay nanay o tatay, o sa nakatatanda mong kapatid o sino man sa iyong mga kasama sa
T
bahay na mas nakatatanda sa iyo. Laging itanim sa iyong isipang hindi ka nag-iisa.
RA
Umaasa kaming, sa pamamagitan ng modyul na ito, makararanas ka ng makahulugang

E
pagkatuto at makakakuha ka ng malalim na pang-unawa sa kaugnay na mga kompetensi.

EN
Kaya mo ito!
tG
1s
v
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Alamin
Panimula
Hindi lahat ng bagay sa kapaligiran ay maaaring ikonsumo agad ng tao. Minsan
kailangan pang idaan sa proseso ang isang bagay upang higit na mapakinabangan.
2.0
Halimbawa, ang kahoy o troso ay maaaring gamiting panggatong upang mapakinabangan.
Ngunit, maari rin itong gamitin upang makabuo ng mesa. Ang produksiyon ay proseso ng
ON
pagpapalit anyo ng produkto sa pamamagitan ng pagsasama-sama ng mga salik upang
makabuo ng output.
SI
Ang mga salik na ginagamit sa pagbuo ng produkto ay tinatawag na input. Ang mga
input ay ang mga bagay na kinakailangan upang mabuo ang produkto. Halimbawa, ang
ER
pagbuo ng output o produktong mesa at silya ay nangangailangan ng mga input na kahoy,
makinarya, kagamitan at manggagawa. Ang mga bagay na ito ay tinatawag na mga salik ng
-V
produksiyon.
Sa modyul na ito, ang mag-aaral ay inaasahang:

S
LE
1. Nasusuri ang ugnayan at implikasyon ng mga salik ng produksiyon sa pang-araw-araw
DU
na pamumuhay ng mga tao.
2. Nakapagbabalangkas ng plano tungkol sa mga pamamaraan kung paano pahalagahan

MO
ang mga salik ng produksiyon at tugunan ang mga implikasyon nito sa pang-araw-araw
na pamumuhay ng mga tao.
N
3. Napahahalagahan ang mga salik ng produksiyon at ang implikasyon nito sa pang-araw-

IO
araw na pamumuhay ng mga tao.

T
E RA
Subukin
EN
tG
Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang bawat tanong. Piliin ang titik ng tamang sagot at
isulat sa sagutang papel.
1s
1. Ito ay proseso ng pagpapalit anyo ng produkto sa pamamagitan ng pagsama-

sama ng mga salik upang makabuo ng output.
a. kapital c. paggawa
b. lupa d. produksiyon
2. Tumutukoy sa kalakal na nakalilikha ng iba pang produkto.
a. entrepreneurship c. lupa
b. kapital d. paggawa
3. Mga salik na ginagamit sa pagbuo ng produkto ay tinatawag na___________.
a. entrepreneur c. output
b. input d. produksiyon
1
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
4. Tumutukoy sa kakayahan ng tao sa produksiyon ng kalakal o serbisyo.
a. entrepreneurship c. lupa
b. kapital d. paggawa
5. Ang tagapag-ugnay ng naunang mga salik ng produksiyon upang makabuo ng produkto
at serbisyo ay tinatawag na _____________.
a. arkitekto c. magsasaka
b. entrepreneur d. pulitiko
2.0
ON
Balikan
SI
ER
Gawain 1: BABALIK KA RIN
-V
Muling gunitain ang mga nakaraang aralin. Mula rito, itala sa unang hanay ang mga S
paksa o impormasyong malinaw na natutunan at sa ikalawang hanay ay ang mga paksang
LE
kailangan pa ng karagdagang paliwanag o impormasyon upang lubos na mauunawaan.
Kopyahin ang talahanayan at isulat sa isang buong papel. Ipunin sa iyong portfolio ang naging
DU
kasagutan upang mabasa ng guro at mabigyan ng kaukulang puntos.

MO
Mga Paksang Mga Paksang Kailangan Pa

N
Malinaw na Ng Karagdagang Paliwanag

IO
Natutunan o Impormasyon
T
E RA
EN
tG
1s
2
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Tuklasin
Gawain: Train Map

Panuto: Ayusin ang mga larawan ayon sa pagkasunod-sunod ng pagkakabuo ng produktong
coconut oil. Ilagay ang bilang ng larawan sa mga kahon sa ibaba.
2.0
ON
SI
ER
-V
S
LE
DU
MO
N
T IO
E RA
EN
tG
1s
3
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Suriin
Mga Salik ng Produksiyon
2.0
ON
SI
ER
-V
S
LE
DU
JEREMY BENTHAM (1748-1832)

MO
Ayon sa pag-aaral ni Jeremy Bentham

noong 1780, sa ekonomiks, ang
N
mga pinagkukunang-yaman ay
IO
mananatiling walang halaga (value)

T
kung hindi ito mapakinabangan. Ang

RA
gamit (use) ng isang bagay ang

nagtatakda ng kapakinabangan nito.
E
https://www.slideshare.net/geraldgdizon/konsepto-atmga-salik-ng-produksyon
EN
tG
1s
4
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
2.0
ON
https://www.slideshare.net/geraldgdizon/konsepto-atmga-salik-ng-produksyon
SI
Sa ekonomiks, ang produksiyon ay isang proseso ng pagpapalit-palit anyo
ER
(transformation) ng mga input upang makalikha ng mga output.
Ang mga input ay tumutukoy sa mga pangunahing kagamitan sa produksiyon.
-V
Tinatawag ang mga input na mga salik ng produksiyon. Ang abilidad ng entrepreneur, kapital,
lupa at paggawa ay mga kinikilalang salik ng produksiyon. S
LE
URI AT KATANGIAN NG MGA SALIK NG PRODUKSIYON
DU
Ang mga salik ng produksiyon ay mga pinagkukunang-yaman na may

kapakinabangan sa produksiyon. Ang abilidad ng entrepreneur, kapital, lupa at paggawa ay
MO
nagsisilbing mga pangunahing kagamitan sa paglikha ng mga produkto. Hindi makalilikha ng

produkto na wala ang isa sa mga nabanggit na mga salik.
N
1. Entrepreneurship Bilang Salik ng Produksiyon

IO
• Tumutukoy sa kahandaan at kakayahan ng tao na

T
magtayo ng negosyo at patakbuhin ito.

RA
• Entrepreneur ang tawag sa taong nagtatag ng negosyo

na may layuning gumawa ng produkto o magbigay ng
E
serbisyo sa mga mamamayan.

EN
• Maaaring tagapamahala, innovator, risk bearer, at think-

tank ng negosyo
tG
• Nagdedesisyon tungkol sa negosyo, mga produktong

gagawin, kukuning manggagawa at pagpapaunlad ng
1s
produksiyon.
• Tagapag-ugnay ng tatlong salik ng produksiyon
Mga Katangiang Dapat Taglayin ng Isang Entrepreneur:
a. May lakas loob na humarap at hindi natatakot na makipagsapalaran sa

kahihinatnan ng negosyo.
b. May kakayahang mangasiwa ng negosyo
c. Matalino, malikhain, walang kinikilingan sa pagpapasiya hinggil sa pagbabago
sa pamilihan.
5
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
2. Kapital Bilang Salik ng Produksiyon
• Tumutukoy sa kalakal na nakalilikha ng iba pang

produkto.
• Ito ay maaring pera o kasangkapan
• Ginagamit para makapagsimula ng produksiyon o
paunlarin pa ang produksiyon
2.0
ON
SI
Dalawang Uri ng Kapital:
ER
1. Batay sa Pagpapalit – Anyo
-V
a. Paikot na Kapital (Circulating Capital)
• Tumutukoy sa mga intermedyang produkto at hilaw na sangkap na

S
ginagamit sa proseso ng produksiyon.
LE
• Mabilis magpalit-anyo.
Halimbawa: Kuryente at Langis
DU
b. Permihang Kapital (Fixed Capital)

MO
• Mga mabilis magpalit-anyo at di-nahahati na mga produktibong kalakal.

Halimbawa: gusali, planta, makinarya at mga sasakyan
N
2. Batay sa Paggamit
IO
a. Malayang Kapital (Free Capital)

T
RA
• Mga produktong ginagamit ng isang beses lamang.

Halimbawa: tubig, asukal, asin, juice
E
b. Ispesyalisadong Kapital (Specialized Capital)

EN
• Nagagamit sa bukod-tanging layunin lamang

tG
Halimbawa: makinilya, sewing machine, oven

1s
6
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
3. Lupa Bilang Salik ng Produksiyon
• Tumutukoy ito sa mapakikinabangang kakayahan ng

kalikasan.
• Ito ay ang pinagkukunan ng mga hilaw na sangkap
na gagamitin sa produksiyon.
• Maaaring gamitin sa pagsasaka, pabahay, at
pagtayuan ng pabrika.
• Napagkukunan din ng kita sa pamamagitan ng
pagpapaupa rito at paniningil ng renta.
2.0
ON
4. Paggawa Bilang Salik ng Produksiyon
SI
• Tinatawag na paggawa (labor) ang pisikal at mental na
kakayahan o lakas ng isang tao upang makapaglingkod.
ER
• Binubuo ng mga taong nasa 18 hanggang 64 na taong
gulang at may kaalaman at kakayahang makapag-
-V
ambag sa paggawa ng isang produkto o serbisyo.
S
LE
DU
MO
N
IO
Dalawang Uri ng Lakas Paggawa:

T
1. White-Collar Job
RA
- Mas ginagamit ng manggagawang may kakayahang mental ang kanilang isip

E
kaysa sa lakas ng katawan sa paggawa.

EN
Halimbawa: doktor, abogado, inhinyero at iba pa

tG
2. Blue- Collar Job

1s
- Mas ginagamit naman nila ang lakas ng katawan kaysa sa isip sa

paggawa
Halimbawa: karpintero, drayber, magsasaka at iba pa
7
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Gawain: SPG- (SANGKAP sa PRODUKSIYON i-GRUPO)
Panuto: Ilista ang mga bagay na ginamit sa paggawa ng sumusunod na mga produkto.
Kilalanin kung anong salik ng produksiyon ang mga ito. Gamitin ang talahanayan sa
ibaba para sa mga kasagutan.
Produkto Ginamit sa Pagbuo ng Uri ng Salik ng

Produkto Produksiyon
1. 1.
2. 2.
2.0
3. 3.
4. 4.
ON
5. 5.
SI
ER
1. 1.
2. 2.
-V
3. 3.
4.
S
4.
LE
5. 5.
DU
1. 1.
2. 2.
MO
3. 3.
4. 4.
N
5. 5.
T IO
1. 1.
RA
2. 2.
E
3. 3.
EN
4. 4.
5. 5.
tG
1s
8
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Pagyamanin
Gawain: NEWS ANALYSIS
Panuto: Basahin at pag-aralan ang balita na may pamagat na “Pagsusulong ng Higit na

Produksiyon ng Bigas”. Pagkatapos ay sagutin ang mga tanong at isulat sa inyong
2.0
sagutang papel.
ON
Tinutulungan ngayon ng Bago City, isa sa mga nangungunang producer ng bigas sa
SI
bansa, ang mga magsasaka ng kanilang lugar upang higit na mapakinabangan at maitaas
ER
ang produksiyon ng bigas sa gitna ng implementasyon ng Rice Tariffication Act, na
nagpapahintulot sa malayang pag-aangkat ng bigas sa ibang mga bansa. Sinabi
-V
kamakailan ni Mayor Nicholas Yulo na sa ilalim ng bagong sistema ng taripa,
kinakailangan ang pakikialam ng lokal na pamahalaan. S
“Our goal is really to make our farmers more efficient for them to compete with those in
LE
neighboring countries,” aniya.
DU
Tinaguriang rice bowl ng Negros Occidental, pinarangalan ang lungsod ng Bago sa

ikalawang pagkakataon bilang isa sa mga top rice-producing local government units sa
MO
bansa sa ginanap na 2018 Rice Achievers Awards.
Ang katimugang lungsod ng Negros ay ang nangungunang rice producer sa mga lungsod
N
at bayan sa Western Visayas, base na rin sa ipinapakitang datos ng Department of

IO
Agriculture. “More than the award, we aim to strengthen our production mainly to prepare
for the possible adverse effects of the rice tariffication measure,” pahayag ni Yulo. Sa ilalim
T
ng rice tariffication, hangad ng bansa ang lowest production cost na may maximized yield.
RA
Ipinapakita sa datos ng City Agriculture Office na may kabuuang palay production ang
E
Bago City, na umaabot sa 119,528 metriko tonelada noong 2018 mula sa inaning bahagi
EN
na may 11,879 ektarya. Tumaas din ang average yield per hectare nito mula 4.2 metriko
tonelada noong 2017 sa 4.43 metric tonelado nitong nakaraang taon. Mula sa dating 20
tG
porsiyento, nag-aambag na ngayon ang lungsod ng 25% sa kabuuang produksiyon ng

bigas sa Negros Occidental. Ayon kay Yulo, malaki ang naging tulong ng edukasyon,
1s
pagsasalin ng teknolohiya at mekanismo sa karangalang natamo ng lungsod. “We are on

this path already. We have felt the initial effects of our efforts especially on farm
mechanization,” aniya. Nitong Disyembre lamang, pinasimulan ng probinsiyal na
pamahalaan ang farm mechanization program sa lungsod na gumamit ng 200-hectare
model rice farm sa Barangay Taloc. Pinapangasiwaan ang lugar ng 160 magsasaka, na
miyembro ng Newton-Camingawan-Para Farmers Association. Umaasa naman si Yulo na
magbibigay ng inspirasyon ang karangalan nilang natamo upang higit pang magsumikap
lalo’t marami pa, aniya, ang pagdadaanan nila, lalo na kung ikukumpara sa anim na
9
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
metrikong tonelada kada ektarya, na inilalabas ng mga magsasaka ng mga kalapit na
bansa, sa mas mababang puhunan.
Gamitin ang rubrik na nasa ibaba sa pagbigay ng puntos:
Nilalaman……………. 5
Pagkakasulat………… 3
Kalinisan……………… 2_
Kabuuang Puntos……10
Pamprosesong Tanong:
1. Aling pangunahing lalawigan at bayan ang nakatanggap ng parangal na 2018 Rice
2.0
Achievers Awards?
2. Paano natamo ng lalawigang ito ang mataas na antas ng produksiyon sa bigas? Sa
ON
papaanong paraan makatutulong ang mga salik ng produksiyon sa pagtaas ng
produksiyon ng pagkain sa bansa?
SI
3. Paano makatutulong sa atin ang pagkakaroon ng mataas na antas ng produksiyon ng
bigas?
ER
-V
S
LE
Isaisip
DU
MO
Sa araling ito nalaman mo ang kahalagahan at bahaging ginagampanan ng bawat

N
salik ng produksiyon. Hindi magampanan ng bahay-kalakal ang kaniyang bahagi sa

IO
ekonomiya kung wala ang mga salik na ito. Kaya lagi nating tatandaan na ang produksiyon
T
ay tumutugon sa ating mga pangangailangan. Kung walang produksiyon ay wala rin tayong
RA
produkto at serbisyo na ikokonsumo. Ang mga salik na lupa, paggawa, kapital at

entrepreneurship ay may malaking bahaging ginagampanan sa prosesong ito. Kapag ang
E
EN
mga salik na ito ay nag-ugnay-ugnay, ito ay magdudulot ng mga produkto at serbisyo na

tutugon sa ating pang-araw-araw na pangangailangan.
tG
1s
10
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Isagawa
Gawain: IKOT-NAWAIN
Panuto: Suriin at unawain ang dayagram sa ibaba na nagpapakita ng paikot na daloy ng

produksiyon. Punan ang mga kahon ng halimbawa ng mga bagay ayon sa
pagkakahanay nito.
2.0
ON
INPUT PROSESO OUTPUT
SI
ER
Halimbawa:
-V
____TUBO_____ _____Sa factory_____ ______Asukal______
1. _______________ __________________ __________________
S
LE
2. _______________ __________________ __________________
3. _______________ __________________ __________________
DU
MO
N
Tayahin
T IO
E RA
TEST I. PAGPIPILI-PILI:
EN
Panuto: Basahin at unawain nang mabuti ang bawat pahayag/tanong. Isulat ang titik
tG
ng tamang sagot sa iyong sagutang papel.

1s
1. Maaring umiiral ang kakapusan sa pinagkukunang-yaman tulad ng likas na

yaman, paggawa, at kapital. Ano ang dahilan ng kakapusang ito? Dahil
sa_______.
a. hoarding o pagtatago ng mga produkto

b. kawalan ng disiplina ng mga tao
c. malakas na bagyo at iba pang kalamidad
d. may limitasyon ang maraming pinagkukunang-yaman at walang katupusan ang
pangangailangan at kagustuhan ng tao
11
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
2. Dapat na bigyang-pansin ng pamahalaan ang produksiyon sapagkat ito ay isang
gawaing pang-ekonomiya na:
a. gumagamit ng produkto at serbisyo
b. lumilikha ng mga produkto at serbisyo
c. lumilinang ng likas na yaman
d. namamahagi ng pinagkukunang-yaman
3. Alin sa mga sumusunod ang pinakaangkop na kahulugan ng ekonomiks?

a. Masusing pagpapasya ng tao sa pagtugon sa mga suliraning pangkabuhayan
na kanyang hinaharap.
b. Pag-aaral ng tao at ng lipunan kung paano haharapin ang mga suliraning
pangkabuhayan.
2.0
c. Tumutukoy sa agham ng pag-uugali ng tao na nakaaapekto sa kanyang
pagdedesisyon.
ON
d. Tumutukoy sa pag-aaral upang matugunan ang walang katapusang
pangangailangan at kagustuhan ng tao.
SI
4. Nagkokontrol, nagoorganisa at nakikipagsapalaran sa mga desisyon ukol sa
produksiyon.
ER
a. abogado c. consultant
b. accountant d. entrepreneur
-V
5. Ang likas na yaman ay hindi magiging kapaki-pakinabang kung hindi gagamitin at S
gagawing produkto. Ano ang nais ipahayag nito?
LE
a. Ang tanging nagpaparami sa produkto at serbisyo ay ang lakas-paggawa
lamang.
DU
b. Kailangan ang mga manggagawa sa transpormasyon ng mga hilaw na

materyales sa pagbuo ng produkto at serbisyo.
c. Kailangan madami ang kapital upang mas mapakinabangan ang mga ito.
MO
d. Kung mas ginagamit ang mental mas maraming produkto ang nagagawa.
N
IO
TEST II. PAGSULAT NG SANAYSAY

T
Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang bawat pahayag/tanong. Isulat ang sagot sa inyong
RA
sagutang papel.
E
Gamitin ang rubrik na nasa ibaba sa pagbigay ng puntos:

EN
Nilalaman…………….. 5
tG
Pagkakasulat………… 3
Kalinisan……………… 2
1s
Kabuuang Puntos…… 10
1. Ano-ano ang salik ng produksiyon? Ipaliwanag ang ginagampanan ng bawat salik sa

proseso ng produksiyon.
2. Sa iyong palagay, alin sa mga salik ang pinakamahalaga sa proseso ng produksiyon?

Pangatuwiran.
12
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Karagdagang Gawain
Gawain: Collage Making
Panuto: Gumawa ng collage tungkol sa mga salik ng produksiyon. Pumili lamang ng isa sa
mga salik. Gumupit ng mga larawan mula sa mga pahayagan o magasin at idikit ang
mga ito sa isang long bond paper. Lagyan ng maikling pahayag sa ibaba ng collage
tungkol sa kahalagahan at kapakinabangan ng inyong napiling salik. Gawing gabay
2.0
ang pamantayan sa ibaba.
ON
Pamantayan Deskripsiyon Puntos Nakuhang Puntos
1. Nilalaman Naipapakita ang mga
bumubuo, gamit at 10
SI
kahalagahan ng salik ng
ER
produksiyon
2. Presentasyon Maayos at malinis ang 10
-V
presentasyon
3. Malikhaing Pagbuo Gumagamit ng recycled 10
materials at angkop na
S
disenyo ayon sa salik na
LE
napili
4.Caption/Pahayag Naglalaman ng pahayag 10
DU
ng angkop na
paliwanang ukol sa
MO
gamit at kahalagahan ng
salik ng produksiyon
Kabuuang Puntos
N
T IO
E RA
EN
tG
1s
13
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Susi sa Pagwawasto
5. b 5. c
2.0
4. d 4. d
ON
3. b 3. d
2. b 2. b
SI
1. d 1. d
ER
Subukin mo Tayahin mo
-V
S
LE
DU
MO
N
T IO
E RA
EN
tG
1s
14
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Sanggunian
Balitao,B.,Garcia,E., at Marcos L.2006Gabay ng Guro sa Pagtuturo ng Araling Panlipunan IV

(EKONOMIKS). Pilipinas. Department of Education (DepEd)-Philippine Deposit Insurance
Corporation (PDIC).
Pagsusulong ng higit na produksiyon ng bigas | Balita ...
2.0
balita.net.ph/2019/06/07/pagsusulong-ng-higit-na-produksiyon-ng-bigas
Konsepto at mga salik ng produksyon - LinkedIn SlideShare
ON
https://www.slideshare.net/geraldgdizon/konsepto-at-mga-salik-ng-produksyon
SI
Salik Ng Produksyon - LinkedIn SlideShare
ER
https://www.slideshare.net/ciennylighto/salik-n
-V
S
LE
DU
MO
N
T IO
E RA
EN
tG
1s
15
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
2.0
ON
SI
ER
-V
S
LE
DU
MO
ON
TI
E RA
EN
Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa:

tG
Department of Education - Bureau of Learning Resources (DepEd-BLR)

1s
Ground Floor, Bonifacio Bldg., DepEd Complex

Meralco Avenue, Pasig City, Philippines 1600
Telefax: (632) 8634-1072; 8634-1054; 8631-4985
Email Address: blr.lrqad@deped.gov.ph * blr.lrpd@deped.gov.ph
16
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
2.0
ON
SI
ER
-V
S
LE
DU
MO
ON
TI
E RA
EN
tG
1s
17
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

AP 9 Q1 Module 4 FINAL For STAMPING To Folder 4

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

AP 9 Q1 Module 4 FINAL For STAMPING To Folder 4

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

9

Unang Edisyon, 2020

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon

Editor Development Team of the Module

Manunulat : Benalyn J. Bertulfo

Schools Div. Superintendent : Marilyn S. Andales

Asst. Schools Div. Supt. : Leah B. Apao

CID Chief : Mary Ann P. Flores

EPSVR – AP : Rosemary N. Oliverio

Inilimbag sa Pilipinas ng ________________________

Department of Education – Region VII, Division of Cebu Province

Office Address: IPHO Bldg., Sudlon Lahug Cebu City

Telefax: (032) 255-6405; (032) 255-4401

E-mail Address: cebu.province@deped.gov.ph

araw na Pamumuhay ng Tao

Malugod na pagtanggap sa asignaturang Araling Panlipunan 9 ng Alternative Delivery Mode

Mga Tala para sa Guro

Ito'y naglalaman ng mga paalala, panulong o estratehiyang magagamit sa

Bilang tagapagdaloy, inaasahang bibigyan mo ng paunang kaalaman ang mag-aaral kung

Malugod na pagtanggap sa Araling Panlipunan 9 ng Alternative Delivery Mode (ADM) Modyul

Subukin Sa pagsusulit na ito, makikita natin kung ano na

Tuklasin Sa bahaging ito, ang bagong aralin ay ipakikilala

kuwento, awitin, tula, pambukas na suliranin,

Suriin Sa seksyong ito, bibigyan ka ng maikling

pagtalakay sa aralin. Layunin nitong matulungan

kang maunawaan ang bagong konsepto at mga

Isagawa Ito ay naglalaman ng gawaing makatutulong sa iyo

Tayahin Ito ay gawain na naglalayong matasa o masukat

Karagdagang Sa bahaging ito, may ibibigay sa iyong

Gawain panibagong gawain upang pagyamanin ang iyong

Sa katapusan ng modyul na ito, makikita mo rin ang:

pagwawasto ng mga kasagutan.

Umaasa kaming, sa pamamagitan ng modyul na ito, makararanas ka ng makahulugang

pagkatuto at makakakuha ka ng malalim na pang-unawa sa kaugnay na mga kompetensi.

Sa modyul na ito, ang mag-aaral ay inaasahang:

na pamumuhay ng mga tao.

2. Nakapagbabalangkas ng plano tungkol sa mga pamamaraan kung paano pahalagahan

3. Napahahalagahan ang mga salik ng produksiyon at ang implikasyon nito sa pang-araw-

araw na pamumuhay ng mga tao.

1. Ito ay proseso ng pagpapalit anyo ng produkto sa pamamagitan ng pagsama-

kasagutan upang mabasa ng guro at mabigyan ng kaukulang puntos.

Mga Paksang Mga Paksang Kailangan Pa

Malinaw na Ng Karagdagang Paliwanag

Gawain: Train Map

Mga Salik ng Produksiyon

JEREMY BENTHAM (1748-1832)

Ayon sa pag-aaral ni Jeremy Bentham

mananatiling walang halaga (value)

kung hindi ito mapakinabangan. Ang

gamit (use) ng isang bagay ang

Ang mga input ay tumutukoy sa mga pangunahing kagamitan sa produksiyon.

Ang mga salik ng produksiyon ay mga pinagkukunang-yaman na may

nagsisilbing mga pangunahing kagamitan sa paglikha ng mga produkto. Hindi makalilikha ng

1. Entrepreneurship Bilang Salik ng Produksiyon

• Tumutukoy sa kahandaan at kakayahan ng tao na

magtayo ng negosyo at patakbuhin ito.

• Entrepreneur ang tawag sa taong nagtatag ng negosyo

serbisyo sa mga mamamayan.

• Maaaring tagapamahala, innovator, risk bearer, at think-

• Nagdedesisyon tungkol sa negosyo, mga produktong

Mga Katangiang Dapat Taglayin ng Isang Entrepreneur:

a. May lakas loob na humarap at hindi natatakot na makipagsapalaran sa

• Tumutukoy sa kalakal na nakalilikha ng iba pang