6

Edukasyon sa

2.0
Pagpapakatao

ON
Unang Markahan – Modyul 2 (Week 2)

SI
Pananagutang Pansarili at Kasapi ng

ER
Pamilya
-V
S
LE
DU
MO
N
T IO
E RA
EN
tG
1s

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV
 Edukasyon sa Pagpapakatao– Baitang 6
Alternative Delivery Mode
Unang Markahan – Modyul 2 (Week2): Pananagutang Pansarili at Kasapi ng Pamilya
Unang Edisyon, 2020

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon
ng karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman,
kailangan muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng
akda kung ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o
tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand

2.0
name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito
ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito

ON
upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga
tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban
sa modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga

SI
ito.

ER
Walang anumang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa
anumang paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.

-V
Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon S
Kalihim: Leonor Magtolis Briones
LE
Pangalawang Kalihim: Diosdado M. San Antonio
DU

Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul

Manunulat: Maria Lorlie G. Suico
MO

Editor: Jane O. Gurrea

Tagasuri: Jovencia C. Sanchez
N

Tagaguhit: Maria Lorlie G. Suico

IO

Management Team
T
RA

Schools Division Superintendent:

Dr. Marilyn S. Andales, CESO V
E

Assistant Schools Division Superintendents:

EN

Dr. Cartesa M. Perico

tG

Dr. Ester A. Futalan

Dr. Leah B. Apao
1s

Chief CID : Dr. Mary Ann P. Flores

Division EPS in Charge of LRMDS : Mr. Isaiash T. Wagas
EPS in ESP : Mrs. Jane O. Gurrea
Inilimbag sa Pilipinas ng :

Department of Education, Region VII, Division of Cebu Province

Office Address : IPHO Bldg. Sudlon, Lahug, Cebu City
Telefax : ( 023 ) 255 - 6405
E-mail Address: cebu.province@deped.gov.ph

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV
 6

2.0
ON
Edukasyon sa

SI
ER
Pagpapakatao
Unang Markahan – Modyul 2 (Week 2): -V
S
LE

Pananagutang Pansarili at Kasapi ng

DU

Pamilya
MO
N
T IO
E RA
EN
tG
1s

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV
 Paunang Salita
Para sa tagapagdaloy:
Malugod na pagtanggap sa asignaturang Edukasyon sa
Pagpapakatao 6 ng Alternative Delivery Mode (ADM) Modyul para sa
modyul na Pananagutang Pansarili at Kasapi ng Pamilya
Ang modyul na ito ay pinagtulungang dinisenyo, nilinang at sinuri
ng mga edukador mula sa pambuliko at pampribadong institusyon

2.0
upang gabayan ka, ang gurong tagapagdaloy upang matulungang
makamit ng mag-aaral ang pamantayang itinakda ng Kurikulum ng K

ON
to12 habang kanilang pinanagumpayan ang pansarili, panlipunan at

SI
pang-ekonomikong hamon sa pag-aaral.

ER
Ang tulong-aral na ito ay umaasang makauugnay ang mag-aaral

-V
sa mapatnubay at malayang pagkatuto na mga gawain ayon sa kanilang
kakayahan, bilis at oras. Naglalayon din itong matulungan ang mag- S
aaral upang makamit ang mga kasanayang pan-21 siglo habang
LE
isinasaalang-alang ang kanilang mga pangangailangan at kalagayan.
DU

Bilang karagdagan sa materyal ng pangunahing teksto, makikita

MO

ninyo ang kahong ito sa pinakakatawan ng modyul:

N
IO

Mga Tala para sa Guro

T
RA

Ito'y naglalaman ng mga paalala, panulong o estratehiyang

magagamit sa paggabay sa mag-aaral.
E
EN

Bilang tagapagdaloy, inaasahang bibigyan mo ng paunang

tG

kaalaman ang mag-aaral kung paano gamitin ang modyul na ito.

1s

Kinakailangan ding subaybayan at itala ang pag-unlad nila habang

hinahayaan silang pamahalaan ang kanilang sariling pagkatuto. Bukod
dito, inaasahan mula sa iyo na higit pang hikayatin at gabayan ang mag-
aaral habang isinasagawa ang mga gawaing nakapaloob sa modyul.

ii
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV
 Para sa mag-aaral:
Malugod na pagtanggap sa Edukasyon sa Pagpapakatao 6 ng
Alternative Delivery Mode (ADM) Modyul ukol sa Pananagutang
Pansarili at Kasapi ng Pamilya
Ang modyul na ito ay ginawa bilang tugon sa iyong
pangangailangan. Layunin nitong matulungan ka sa iyong pag-aaral
habang wala ka sa loob ng silid-aralan. Hangad din nitong madulutan ka

2.0
ng mga makabuluhang oportunidad sa pagkatuto.
Ang modyul na ito ay may mga bahagi at icon na dapat mong

ON
maunawaan.

SI
Alamin Sa bahaging ito, malalaman mo ang mga

ER
dapat mong matutuhan sa modyul.

-V
Subukin Sa pagsusulit na ito, makikita natin kung ano
S
na ang kaalaman mo sa aralin ng modyul.
LE
DU

Balikan Ito ay maikling pagsasanay o balik-aral

upang matulungan kang maiugnay ang
MO

kasalukuyang aralin sa naunang leksyon.

Sa bahaging ito, ang bagong aralin ay

N

Tuklasin
IO

ipakikilala sa iyo sa maraming paraan tulad

ng isang kuwento, awitin, tula, pambukas na
T

suliranin, gawain o isang sitwasyon.

E RA

Suriin Sa seksyong ito, bibigyan ka ng maikling

EN

pagtalakay sa aralin. Layunin nitong

matulungan kang maunawaan ang bagong
tG

konsepto at mga kasanayan.

1s

Pagyamanin Binubuo ito ng mga gawaing para sa

mapatnubay at malayang pagsasanay upang
mapagtibay ang iyong pang-unawa at mga
kasanayan sa paksa.

iii
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV
 Isaisip Ang bahaging ito ng modyul ay ginagamit sa
proseso ng iyong pag-aaral at pag-unawa sa
ibinigay na paksa.

Isagawa Ito ay naglalaman ng gawaing makatutulong

sa iyo upang maisalin ang bagong kaalaman
o kasanayan sa tunay na sitwasyon o
realidad ng buhay.

2.0
Tayahin Ito ay gawain na naglalayong matasa o

ON
masukat ang antas ng pagkatuto sa
pagkamit ng natutuhang kompetensi.

SI
ER
Karagdagang Gawain Sa bahaging ito, may ibibigay sa iyong
panibagong gawain upang pagyamanin ang

-V
iyong kaalaman o kasanayan sa natutuhang
aralin.
S
LE
Susi sa Pagwawasto Naglalaman ito ng mga tamang sagot sa
lahat ng mga gawain sa modyul.
DU
MO

Sa katapusan ng modyul na ito, makikita mo rin ang:

N
IO

Sanggunian Ito ang talaan ng lahat ng

T

pinagkuhanan sa paglikha o
RA

paglinang ng modyul na ito.

E
EN
tG
1s

iv
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV
 Ang sumusunod ay mahahalagang paalala sa paggamit ng modyul
na ito:
1. Gamitin ang modyul nang may pag-iingat. Huwag lalagyan ng
anumang marka o sulat ang anumang bahagi ng modyul.
Gumamit ng hiwalay na papel sa pagsagot sa mga
pagsasanay.
2. Huwag kalimutang sagutin ang Subukin bago lumipat sa iba
pang gawaing napapaloob sa modyul.

2.0
3. Basahing mabuti ang mga panuto bago gawin ang bawat
pagsasanay.

ON
4. Obserbahan ang katapatan at integridad sa pagsasagawa ng

SI
mga gawain.

ER
5. Tapusin ang kasalukuyang gawain bago pumunta sa iba pang
pagsasanay.

-V
6. Pakibalik ang modyul na ito sa iyong guro o tagapagdaloy kung
tapos nang sagutin lahat ng pagsasanay.
S
LE
DU

Kung sakaling ikaw ay mahirapang sagutin ang mga gawain sa

modyul na ito, huwag mag-aalinlangang konsultahin ang inyong guro
MO

o tagapagdaloy. Maaari ka rin humingi ng tulong kay nanay o tatay, o

sa nakatatanda mong kapatid o sino man sa iyong mga kasama sa
N

bahay na mas nakatatanda sa iyo. Laging itanim sa iyong isipang

IO

hindi ka nag-iisa.
T
RA

Umaasa kami, sa pamamagitan ng modyul na ito, makararanas ka

ng makahulugang pagkatuto at makakakuha ka ng malalim na pang-
E

unawa sa kaugnay na mga kompetensi. Kaya mo ito!

EN
tG
1s

v
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV
 Alamin
Magandang araw mahal na mag-aaral!

Napapansin mo ba ang sarili mo sa kasalukuyan? Nag-iiba na ba

ang mga reaksiyon mo sa mga pangyayari sa iyong paligid tulad ng mga
balita at mga isyung nangingibabaw sa media? Kung oo ang sagot mo

2.0
sa mga tanong na ito, ibig sabihin ay lumalabas na sa iyong sarili ang
iyong pagtingin, mayroon ka ng pakialam sa lipunang kinabibilangan mo.

ON
Nakikilala muna na hindi ka lamang nabubuhay para sa iyong sarili at
para sa iyong pamilya, na mayroong mas malawak na mundong iyong

SI
kinabibilangan at ikaw ay isang mahalagang bahagi nito. Kung hindi

ER
naman ang iyong sagot, huwag kang mag-alala at darating din sa
pagkakataong magbabago ang iyong pananaw sa buhay. Maaaring

-V
makatulong nang Malaki sa iyo ang aralin sa modyul na ito at sa mga
sumusunod pang mga modyul. S
LE
Sa modyul na ito ay inaasahang masasagot mo ang Mahalagang
DU

Tanong na: Paano magpasya para sa kabutihan ng laha? Bakit

kailangang suriin nang mabuti ang ating pasya?
MO

Sa katapusan ng modyul na ito, inaasahang maipamamalas mo

ang sumusunod na kaalaman, kakayahan at pag-unawa:
N
IO

pagsusuri nang mabuti sa mga bagay na may

T

kinalaman sa sarili at pangyayari

RA

pagsang-ayon sa pasya ng nakararami kung

E
EN

nakabubuti ito
tG

paggamit ng impormasyon
1s

1
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV
 Subukin
Panuto: Basahin ang mga sitwasyon sa ibaba. Pagkatapos, pumili
lamang ng dalawang sitwasyon na maaaring magpakita ng mapanuring
pag-iisip at isulat sa activity notebook kung ano ang iyong dapat gawin.

2.0
1. Inimbita ka ng matalik mong kaibigan na kumain sa labas
malapit sa paaralan dahil kaarawan niya. Ngunit nagbilin ang

ON
nanay mo na umuwi ka nang maaga dahil mayroon siyang
ipagagawa sa iyo.

SI
ER
2. Naatasan ka ng inyong guro na maglinis sa silid- aralan.
Biglang pumasok ang iyong mga kaklase at sila ay naglalaro ng

-V
habul-habulan.
S
3. May pinuntahan ang iyong mga magulang. Binilinan kang
LE
bantayan ang bunso mong kapatid. Abalang-abala ka sa paglalaro
ng Mobile Legend sa iyong cellphone. Sa hindi inaasahang
DU

pangyayari nahulog ang kapatid mo sa higaan at ito ay nasugatan.

MO

4. Nanawagan ng mga boluntaryo ang mga opisyal ng

Barangay upang maging frontliners. Alam mong kapaki-
N

pakinabang ang gawaing ito at mayroon ka namang libreng oras.

T IO

5. Sinasabihan ka ng nanay mo na dumalo sa pulong ng

RA

barangay tungkol sa COVID 19 PANDEMIC. Nagdadalawang-isip

ka dahil mas nais mong nasa bahay na lang at manonood ng
E

telebisyon.
EN
tG

Modyul
Pananagutang Pansarili at Kasapi ng
1s

2 Pamilya
2. Nakasasang-ayon sa pasya ng nakararami kung
Week 2 nakakabuti ito

2
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV
 Ang pagpapasiya ay nangangailangan ng iyong abilidad na
pumili ng mga bagay na walang paiba-iba, walang pag-aalinlangan at
walang pagpapaliban. Nangangailangan din ito ng masusing pag-iisip at
pagsasaalang-alang sa lahat ng mga alternatibong solusyon at ang
magiging resulta ng anumang pagpapasiyang gagawin.
Dahil dito, ang pagpapasiya ay napakahalaga sapagkat ang
dapat maging bunga nito ay ang kabutihang panlahat, hindi lamang para
sa mga iilan at piling mga tao. Ang pagiging mahinahon ay makatutulong

2.0
upang dumating ka sa pasiya para sa kabutihang panlahat.

ON
SI
ER
-V
S
LE
Mga Tala para sa Guro
DU

Paalalahanan ang mga mag-aaral na maglaan ng

Activity Notebook para sa modyul na ito.
MO
N
IO

Balikan
T
RA

Panuto. Suriin ang larawan ipinakita at sagutin ang mga katanungan na

E

nasa ibaba ng larawan. Isulat ang sagit sa inyong activity notebook.

EN
tG
1s

3
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV
 Sagutin Mo:
1. Ano-ano ang makikita mo sa larawan?
2. Ano kaya ang kanilang ginagawa?
3. Sa iyong palagay, naging masaya ba ang kanilang pag-uusap?
Bakit?

2.0
Tuklasin

ON
SI
ER
Panuto: Basahin ang kuwento at alamin kung ano ang pasiya ng mag-

-V
anak na Gomez. Pansinin din kung paano ipinakita ng pamilya ang S
pagkabukas-isipan at pagkamahinahon upang magkasundo sila sa
LE
isang wastong pagpapasiya. Bago simulan ang pagbabasa , tukuyin
DU

muna ang mga kahulugan ng mga salitang naging balakid sa ating

kuwento.
MO

1. Sitwasyon- pangyayari na may kadahilanan

Halimbawa: Naiipit din siya sa napakahirap na sitwasyon.
N

2. Mall - isang lugar kung saan nagsasama ang negosyo at

IO

kaluguran
T

Halimbawa: Ang SM Seaside City Cebu ay ang ika-3 na

RA

pinakamalaking mall sa Asya.

E

3.Squatter- mga taong naninirahan sa lupa na pag-aari ng ibang

EN

tao
Halimbawa:Mahigit 580 000 pamilya ang itinuturing na iskwater
tG

sa Metro Manila.
1s

4.Bukas-isipan- pinapakinggan muna ang may bagay-bagay bago

ka magsasalita o magpahayag ng opinyon
Halimbawa: Ang pagkakaroon ng bukas na isipan ay isa mga
mahalagang katangian na dapat taglayin ng isang tao.

4
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV
 Isang Mahirap na Desisyon
Constancia Paloma

Sa Makati naninirahan ang pamilya nina Nelia. Doon na

ipinanganak ang kanilang mga magulang. Ang bahay na kanilang
tinitirhan na lamang ang natitirang maliit na bahay doon dahil
napaliligiran na ito ng matataas na gusali at malalaking kompaniya.
Masaya silang naninirahan doon dahil malapit sila sa bilihan ng

2.0
kanilang mga pangangailangan at malapit din sa kanilang paaralan. Pati
ang kapatid niya na si Leah, na pangalawa sa panganay ay sa Makati

ON
rin nagtatrabaho sa Dasmarinas, Cavite.
Isang gabi, nakita nilang magkakapatid na seryosong nag-uusap

SI
ang kanilang ama at ina. Mayroon din silang hawak na mga sulat.

ER
Naging suliranin para sa mga magkakapatid ang nakita nilang iyon, lalo

-V
na nang naulit pa ito ilang beses.
“Wala na kayang trabaho si Tatay?” ang tanong ni Nelia sa sarili. S
Pero sa tingin niya, hindi naman masyadong seryoso ang sitwasyon.
LE
“Ano nga kaya ang problema ng ating pamilya?” tanong naman ng
DU

kanilang panganay na si Tom. “Malalaman din natin „yun kapag handa

na silang ipaalam sa atin ang problema, dahil kung mayroon mang
MO

dapat bigyan ng pasiya, dapat, kasama tayong magbibigay ng ating sari-

sariling pasiya, hanggang tayo ay mabuo sa pagkakaisa,” ang sabi
N

naman ni Leah.
IO

Dumating na nga ang pagkakataong hinihintay ng magkakapatid.

T

Isang araw ng Linggo,pagkatapos ng hapunan, pinulong ng mga

RA

magulang nila ang tatlong magkakapatid at ipinaalam ang sitwasyon

E

dapat bigyan agad ng pagpapasiya.

EN

“Mga anak,” ang bungad ng kanilang ama. Kailangan nating

pagpasiyahan kung papayag tayo na bilihin ng katabi nating mall ang
tG

ating bahay at lupa. Mukha na tayong kawawa dito.”

1s

Isa pa, mga anak, kahit sarili natin ang bahay at lupa, mukha na
tayong squatter dito. Kaya, sinabi ng inyong ina na papayag na siya na
ipagbili ang ating bahay at lupa, pumayag na ako. “Ang inyong pasiya na
lamang ang aming hihintayin,” ang paliwanag ng kanilang ama.
“Oo nga, Tatay, mukha na nga tayong kawawa dito, pero
patagalin pa natin para tumaas pa ang halaga ng ating bahay at lupa.”
ang paliwanag ni Tom.

5
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV
 “Ikaw, Leah, anong pasiya mo?” ang tanong ng kaniyang ina.
“Okey lang po sa akin kasi kailangan na. Hindi na talaga tayo bagay
dito.”
“A, ewan sa inyo!” ang sigaw ni Tom. “Ang kabutihan ng pamilya
ang iniisip ko kaya gusto kong pataasin pa ang halaga ng ari-arian
natin!” sabay alis ni Tom at nagkulong sa kuwarto.
“Ikaw, anak,” ang tanong ng nanay niya kay Nelia. “Kahit po
malalayo ako sa mga kamag-aral ko at kaibigan, payag po ako na

2.0
iwanan na natin ang bahay na ito, kasi kailangan na,” ang sabi ni Nelia.
“Aba, kahit bunso, bukas ang isipan, a!” ang nakangiting sabi ng

ON
kanilang nanay. “Hayaan ninyo, susundan ko sa kuwarto ang kuya
ninyo. Paliliwanagan ko,” ang dugtong ng kanilang Nanay.

SI
Mahigit isang oras ding nag-usap ang mag-ina. Bumalik sila sa

ER
salas at sinabi ni Tom na dahil siya lang ang may ibang pasiya, at

-V
napagpaliwanagan naman siya ng kanyang ina na ang tawad na tatlong
milyong piso para sa maliit na bahay at lupa ay malaki na ring S
maituturing.
LE
Napagkasunduan rin ng mag-anak na sa Dasmarinas na sila
DU

bumili ng bahay at lupa, at doon na rin sila lahat magtatrabaho at mag-

aaral.
MO

Dahil sa pagkabukas-isipan at mahinahong usapan, nagkaisa ang

buong pamilya.
N
T IO

Sagutin ang mga sumusunod na tanong at isulat sa inyong activity

RA

notebook.
E

1. Ano ang naging problema ng pamilya Gomez?

EN

2. May katwiran ba si Tom na huwag pumayag sa pasiya ng buong

pamilya na ipagbili ang kanilang bahay at lupa?
tG

3. Ano ang batayan sa wastong pagpapasiya?

1s

4. Bakit mahalaga na maging mahinahon sa pagpapasiya? Ano

ang mabuting naidudulot nito?
5. Kung ikaw ay isa sa miyembro ng pamilya, ano ang magiging
pasiya mo? Ipaliwanag ang iyong sagot.

6
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV
 Suriin

Ang pagbibigay ng opinyon ng ating kapuwa ay maaaring

makapagdulot ng iba‟t ibang damdamin. Maaari itong makapagbigay
ng positibo o‟ negatibong pakiramdam.

2.0
Anuman ang sabihin ng ating kapuwa sa ating ginawa, tumigil

ON
sandali, suriin at pagnilayan ang pagsisikap na inilaan sa isang gawain
upang maging makatotohanan ang ebalwasyon kung hindi man tayo

SI
sang-ayon sa kanilang sinasabi dapat pa rin natin itong igalang dahil

ER
mahalaga sa atin ang suhestiyon ng ating kapwa. Ang pakikinig sa
opinyon ng ibang tao ay nagpapakita ng pagkamagalang. Respetuhin

-V
ang desisyon ng nakakarami. S
LE
Hakbang sa Pagpapasiya
DU

Ang pagpapasiya ay maituturing bilang isang prosesong

MO

pangkaisipan na nareresulta sa pagpili ng pinakamabuting

kalalabasan. Ang pasiya ay pinagtibay sa isip at kalooban na dapat
N

gawin. Malaki ang maitutulong ng pagkamahinahon kapag pinag-

IO

usapan at pinag-isipan ang magiging pasya.

T

May wastong mga hakbang na dapat sundin sa paggawa ng isang

RA

pasiya.
E
EN

1. Alamin ang suliranin.

2. Kumuha ng impormasyon at pag-aralan ang lahat ng
tG

posibleng solusyon.
1s

3. Isaalang-alang ang maaaring ibunga ng bawat solusyon.

4. Gumawa ng pasya.
5. Pag-aralan ang kinalabasan ng ginawang pagpapasiya.

7
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV
 Pagyamanin

2.0
Panuto : Sagutin ang mga katanungan sa loob ng kahon. Isulat ang

ON
sagot sa iyong activity notebook.

SI
ER
1. Bakit kailangang pag-isipang mabuti ang
pagpapasyang gagawin?

-V
2. Paano nasisigurong tama ang pagpapasya?
3. Paano nakakatulong ang pagiging mahinahon sa S
paggawa ng pasya?
LE
DU
MO
N

Isaisip
T IO
RA

Ano ang Iyong Natutuhan?

E
EN

Panuto: Ilapat ang iyong kaalaman ukol sa wastong

pagpapasiya sa kabutihang panlahat sa pamamagitan ng
tG

pagpupuno ng datos sa graphic organizer gamit ang kuwentong

1s

Isang Mahirap na Desisyon na pinag-aralan sa araling ito.

Gawin ito sa inyong activity notebook.

8
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV
 Sitwasyong
Kailangan ng
Pasiya

2.0
ON
Mga Posibleng

SI
Solusyon

ER
-V
Mga Posibleng
Resulta ng
S
LE
Solusyon
DU
MO

Naging Pasiya at mga Batayang

N

Ginagamit sa Pagpapasya
T IO
E RA
EN
tG

Isagawa
1s

Panuto: Buuin ang bawat pangungusap sa ibaba. Isulat sa activity

notebook ang titik ng tamang sagot.
1. Ang pasiya na dapat gawin ay para sa kabutihang ____________.
A. panlahat B. pangmarami
C. para sa mga lider D.para hindi miyembro ng pangkat

9
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV
 2. Naipakikita ang pakikipagtulungan sa __________.
A. hindi paggawa sa napagkasunduan
B. pagtatrabaho kasama ang iba tungo sa isang layunin

C. hindi pagsasabi ng kahit ano ngunit magkikimkim ng sama ng

loob sa ibang miyembro ng pangkat.
D. pagpipilit na gawin kung ano ang tama sa kaniyang isip kahit
hindi sang-ayon ang iba pang miyembro

2.0
3. Sa paggawa ng mga pasiya dapat _____________ .

ON
A. sinusunod ang sariling kagustuhan
B. ginagawa ang hinahangad ng mga kakilala at awtoridad

SI
C. hinahayaan ang ibang mga miyembro na magpasiya para sa

ER
lahat

-V
D. nagpapakita ng pagkamakatwiran sa mga maaapektuhan ng S
pasiya
LE
4. Tumutukoy sa ______________ ang mapanuring pag-iisip.
DU

A. pagtatago ng mga detalye ng isang suliranin

MO

B. pagtatanong sa iyong guro ng kaniyang opinyon

C. pagpapaliwanag ng sariling punto at pagpipilit nito sa iba
N

D. pag-aaral nang mabuti sa mga patunay bago gumawa ng isang

IO

pasiya.
T

5. Sa pagbuo ng pasiya, kailangan mong ____________.

RA

A. magkaroon ng patunay
E
EN

B. ipilit ang iyong opinyon

C. hingin lang ang opinyon ng mga kaibigan
tG

D. magbigay ng labis na pansin sa mga patunay na susuporta sa

1s

iyong personal na pananaw

10
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV
 Tayahin

Panuto. Sagutin ng OO kung ang pahayag ay dapat ipagpatuloy at

HINDI kung di-dapat ipagpatuloy. Isulat ang iyong mga sagot sa activity

2.0
notebook.

ON
1. Kung anong naisip kong sasabihin, magsasalita ako kahit alam
kong may masasaktan.

SI
2. Makapagbibigay lamang ako ng pasiya kung alam kong ang

ER
magiging resulta nito ay para sa kabutihan ng nakakarami,

-V
3. Nagtatampo ako kapag hindi nakikiayon ang iba sa aking S
pasiya.
LE

4. Kahit sinalungat ang aking pasya, inuuunawa ko ang mga

DU

nagbibigay nito.
MO

5. Ayaw kong masisi ako ng iba kaya hindi ako nagpapapasiya.

N

6. Nanininindigan ako sa kung ano ang totoo at makabubuti sa

IO

lahat bago ako magpasiya.

T
RA

7. Pabigla-bigla ako sa pagpapasiya dahil gusto ko na may sagot

agad ako sa suliranin.
E
EN

8. Magtatampo ako kahit mahinahon akong kinakausap ng aking

kaklase.
tG
1s

9. Iniisip ko muna ang mga maaaring kalabasan ng aking pasiya

bago ako gumawa nito.

10. Sakit sa ulo ang mag-isip kaya umiiling na lang ako kapag
tinatanong.

B. Panuto. Basahin at unawain ang sumusunod na sitwasyon. Sagutin

ang mga tanong sa dulo ng bawat isa sa iyong activity notebook.

11
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV
 1. Gustong-gusto ni Lyka na manood at tumulong sa pagluluto ng
kaniyang nanay. Isang umaga, tinanghali ng gising ang
kaniyang nanay. Nagpunta na si Lyka sa kusina. Inihanda niya
ang lulutuin sa almusal. Hindi pa rin bumangon ang nanay niya
kung kaya naisipan niyang magluto na. Isinalang niya ang itlog
upang prituhin. Pumunta siya sandali sa kuwarto niya, pagbalik
niya sa kusina ay tostado na ang itlog. Ano sana ang ginawa ni
Lyka bago siya nagpasiyang magluto?
2. Hindi malaman ni Romella kung bakit hanggang ngayon ay hindi

2.0
pa siya ibinibili ng kaniyang ama ng bagong modelong
cellphone gayong sinasabi nito na malaki ang naipon niyang

ON
pera nang umuwi galing Saudi. Nang kinausap naman niya ang
nanay niya, sinabi nitong binubuo ng pamilya ang perang

SI
pambili ng bahay at lupa para hindi na sila mangungupahan.
Kung humingi ng payo sa iyo si Romella, ano ang sasabihin

ER
mo? Ipaliwanag kung bakit.

-V
3. Sobra kang malapit sa nanay mo. Para na rin kayong matalik na
magkaibigan. Napagkamalan nga na paborito ka niya. Parehong S
lalaki ang dalawa mong kapatid kaya hindi ka masyadong
LE
malapit sa kanila. Isang araw, sinasabihan ka ng nanay mo na
pinasusunod siya ng tatay sa U.S.A. Sa tingin mo, hindi ka
DU

masyadong inaasikaso ng iyong dalawang kapatid na mas

matanda sa iyo. Ngunit kailangan pa ninyo ng dagdag pondo
MO

para maipaayos ang inyong bahay at mangyayari iyon kapag

nag-abroad din ang iyong ina. Pero, sinabihan ka ng nanay mo
N

na kapag hindi mo siya pinayagang umalis, hindin siya tutuloy.

IO

Ano ang magiging pasiya mo?

T

4. Pinagbilihan ni Joy ang kanyang kamag-aral na si Eric na

RA

ipabatid sa buong klase na magkakaroon sila ng mahabang

pagsusulit bukas ayon sa kanilang guro na si Gng. Santos. Sa
E

halip na dumiretso na si Eric sa silid-aralan para at ipabatid ang

EN

anunsiyo, dumaan muna siya sa kantina at kumain. Dahilan

upang makalimutan ang ibinilin sa kanya. Ano ang dapat gawin
tG

ni Erica sa kanilang klase?

1s

5. Kailangang-kailangan ni Joel ng mga aklat para sa pinagagawang

research ng kanilang guro. Kailangan niyang magpunta sa silid-aklatan
sa kanilang pamayanan. Sinabihan niya ang ate niya na kung maaari ay
samahan siya ngunit may gagawin din ito. Huling araw na ng
pagsusumite ng proyekto sa Lunes. Ano ang magiging pasiya ni Joel?

12
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV
 Karagdagang Gawain

A.Panuto: Sagutin ang mga katanungan sa ibaba at kumpletuhin ang

pangungusap na nasa ibaba. Gawin ito sa activity notebook.

2.0
1. Paano maipakikita ang paggalang sa opinyon ng ibang tao?
2. Ano ang kahalagahan ng pakikinig sa opinyon ng ibang tao?

ON
3. Kung ang aking suhestiyon ay hindi tinanggap sa grupo, ako ay

SI
susunod _______________________________ at igagalang ko

ER
ang desisyon ng grupo ng buong puso.

-V
S
C. Panuto. Basahin ng mabuti ang sitwasyon. Isipin ng mabuti ang
LE
dapat gawin. Isulat ang iyong sagot sa activity notebook.
DU
MO

Nagpatawag ng pagpupulong-pulong ang SK Chairman

ng iyong barangay. Ang pwedeng dumalo sa pagpupulong ay ang mga
N

batang may edad 13 hanggang 15 taong gulang. Nangalap ng

IO

suhestiyon ang iyong SK Chairman kung paano maiwasan ang basura

T

sa kanilang barangay lalo na ngayon tag-ulan para maiwasan ang

RA

pagkalat ng lamok na nagdadala ng dengue. Paano mo ipapahayag ang

iyong suhestiyon sa grupo? Paano mo maipapakita ang paggalang ng
E

opinyon ng iba? Nagkataon na ang iyong suhestiyon ay hindi nanalo,

EN

ano ang gagawin mo?

tG
1s

13
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV
 Susi sa Pagwawasto

sagot
11-15. Iba-iba ang

2.0
may vary.

ON
Answers 5.
10. Hindi 5. Hindi tama.

SI
sya ng
9. oo 4. Oo

ER
makapagpa
8. Hindi 3. Hindi upang

-V
mahinahon
7. Hindi 2. Oo
ang maging S
6. oo 1. Oo Mahalaga 4.
LE
bawat isa.
Tayahin
DU

opinyon ng
4. D Makinig sa 3.
MO

ng pamilya.
3. C kasapi siya vary.
N

2. B Oo, dahil 2. Answers may

IO

bahay
1. A ng kanilang Balikan
T
RA

Isagawa kinatitirikan
ipagbili ang
E

hindi vary.
EN

Anwers may vary. Dapat o 1. Answers may

tG

Isaisip Tuklasin Subukin

1s

14
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV
 Mga Tala para sa Guro
Personal na suriin ang sagot ng mag-aaral. Maaaring
magkakaiba ang sagot ng mga estudyante sa mga gawain.

2.0
ON
SI
Sanggunian

ER
Most Essential Learning Competencies (MELCs)

-V
Ylarde, Zenaida R. at Peralta, Gloria A. EdD
Ugaling Pilipino sa Makabagong Panahon 6, p.18-25, Vibal Group. Inc.,2016
S
LE
DU
MO
N
T IO
E RA
EN
tG
1s

15
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV
 2.0
ON
SI
ER
-V
S
LE
DU
MO
N
T IO
E RA
EN

Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa:

tG

Department of Education: Department of Education, Region VII

1s

Division of Cebu Province

Office Address : IPHO Bldg. Sudlon, Lahug, Cebu City

Telefax: ( 032 ) 255 - 6405

Email Address: cebu.province@deped.gov.ph

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV